View
154
Download
2
Category
Preview:
DESCRIPTION
Projektimi, Implementimi, Mirembajtja dhe Rishikimi i Sistemeve. Kapitulli 13. Principe dhe Objektiva. Projektimi i sistemeve te rinj ose modifikimi i atyre egzistues duhet te behet qe te ndihmojne organizatat te permbushin objektivat e tyre. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.1
Projektimi, Implementimi, Mirembajtja dhe Rishikimi i
Sistemeve
Kapitulli 13
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.2
Principe dhe Objektiva
• Projektimi i sistemeve te rinj ose modifikimi i atyre egzistues duhet te behet qe te ndihmojne organizatat te permbushin objektivat e tyre.
– Vendosja e qellimit te projektimit te sistemeve dhe diskutimi i dallimeve midis projektimit llogjik dhe atij fizik te sistemeve.
– Theksimi i hapave kryesore qe ndiqen gjate fazes se projektimit.
– Pershkrimi i disa konsideratave gjate projektimit.– Percaktimi i termit RFP dhe disckutimi se si ky dokument
perdoret per blerjen e hardware dhe software.– Pershkrimi i teknikave qe perdoren per te vleresuar
zgjedhjen e sistemeve.
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.3
Principe dhe Objektiva
• Theksi kryesor ne implementimin e sistemeve eshte te sigurohemi qe informacioni i duhur te shkoje tek personi i duhur ne formatin e duhur ne kohen e duhur.
– Percaktimi i qellimit te implementimit te sistemeve dhe diskutimi i aktiviteteve qe shoqerojne kete faze te zhvillimit te sistemeve
– Listimi i avantazheve dhe disavantazheve te blerejes kundrejt ndertimit te softuereve.
– Diskutimi i proçesit te zhvillimit te software dhe disa tools qe perdoren ne kete proçes.
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.4
Principe dhe Objektiva
• Mirembajtja dhe rishikimi i shtojne jete nje sistemi, por edhe konsumojne sasi te medha burimesh. Keto aktivitetet mund te kene perfitime nga perdorimi i disa metodave rigoroze dhe teknikave te menaxhimit te projekteve qe aplikohen per te zhvilluar sistemet.
– Vendosja e rendesise te mirembajtjes se sistemeve dhe software-ve si dhe diskutimi i aktiviteteve te perfshira ne te.
– Pershkrimi i proçeseve te rishikimit te sistemeve.
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.5
Projektimi i Sistemeve
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.6
Projektimi i Sistemeve
• Projektimi:– llogjik (çfare sistemi do te bej) – pershkruan
kerkesat funksionale te nje sistemi– fizik (si do te kryhen detyrat, si komponentet
punojne bashke dhe çfare ben secila komponente) – specifikon karakteristikat e komponenteve te sistemit qe duhen per te vene ne veprim projektimin llogjik
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.7
Projektimi Logjik
• Projektimi i Outputeve : tipet, formati, permbajtja, frekuenca
• Projektimi i Inputeve : tipet, formati, permbajtja, frekuenca
• Projektimi i Perpunimeve : llogaritjet, krahasimet, manipulimet
• Projektimi i File & database : aftesite dhe organizimi• Projektimi i Telekomunikimeve : pershkrimi i rrjetave• Projektimi i Procedurave : te automatizuara & manuale• Projektimi i kontrolleve & sigurise• Projektimi per personel & pune
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.8
Projektimi Fizik
• Projektimi i Hardwareve• Projektimi i Softwareve• Projektimi i Databaseve• Projektimi i Telekomunikimeve• Projektimi i Personelit• Projektimi i Procedurave dhe Kontrolleve
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.9
Konsiderata Speciale per Zhvillimin e Sistemeve
• Procedurat e regjistrimeve (“signing on”)• Perpunimi Interaktiv • Dialogu Interaktiv• Parandalimi, zbulimi dhe korrigjimit te gabimeve
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.10
Qellimi i Projektimit
Projektet e dizajnit te multikorporatave
Projektet e dizajnit te ndermarrjeve
Projektet e dizajnit te workgroup
Projektet e dizajnit te individeve
Qellimi i Projekteve
Projektimi mund te varioje nga multikorporatat deri tek individet
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.11
Procedurat per regjistrim
Nivelet e proçedures se regjistrimit
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.12
Perpunimi Interaktiv
Nje sistem me menu qe ju lejon zgjedhjen tuaj ne nje liste alternativash
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.13
Procedurat e Emergjences & te Rimarrjes nga Demtimet
• Kopje (backup) te Telekomunikimeve• Kopje (backup) te Personelit• Kopje (backup) te Hardware• Kopje (backup) te Software dhe database
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.14
Hardware Backup
• Plane per rimarrje pas demtimeve (psh pasqyra te tranzaksioneve me te fundit ne kompjuter te tjere)
• Hot site (psh dublikimi i hadwareve operacional, nese sistemi deshton)
• Cold site (dhomat, telefonat, elektriciteti, por jo hadwaret kompjuterik)
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.15
Software & Database Backup
• backup-e selektive (te pakten 2 kopje selektive per programet, skedaret dhe bazat e te dhenave me specifike)
• backup-e ne rritje (psh vetem per skedaret e ndryshuar gjate javes se fundit)
• Image log (nje skedar me vete qe permban vetem ndryshimet ne aplikimet, me qellim rikrijimin e DB korrente)
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.16
Parandalimi, Zbulimi dhe Korrektimi i Gabimeve
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.17
Kontrollet e Sistemeve
• Parashikimi i kontrolleve• Kontrolle te Inputeve• Kontrolle te Perpinimeve • Kontrolle te Outputeve• Kontrolle te Database• Kontrolle te Telekomunikimeve• Kontrolle te Personelit
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.18
Request for Proposal (RFP)- Kerkese per propozim
Një përmbajtje tipike e përmbajtjes së Propozimit për kërkesa
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.19
Vleresimi i alternativave ne projektim
• Vleresimi paraprak (te hiqet dore nga propozimet e teperta)
• Vleresimi Final (investigim i detajuar i propozimeve te ofruara nga shitesit qe mbeten pas vleresimit paraprak)
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.20
Teknikat e Vleresimit
• Analiza kosto / fitim – liston te gjitha kostot dhe fitimet e çdo sistemi te propozuar
• Testi i “benchmark-ut” – krahason operimin e sistemit kompj. nen te njejtat kushte
• Vleresimi me pike – çdo faktori i caktohet nje peshe, ne %pikesh, bazuar ne rendesine; zgjidhet sistemi me me shume pike
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.21
Vleresimi Final
Vlerësimi paraprak dhe përfundimtar
Vihet re që numri i alternativave të mundshme bie me shkuarjen drejt marrjes përfundimtare të vendimit nga firmat
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.22
Vleresimi me pike
Sistemi i vleresimit me pike
Ne kete shembull, sofware i eshte dhene me shume pike (40%), krahasuar me hardware (35%) she suportit nga ana shitesve (25%). Nga vleresimi i sistemit A, totali i tre faktoreve eshte 82.5%; nderkohe per sistemin B eshte 86.7%, me afer 100%. Keshtuqe, firma do zgjedhi sistemin B.
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.23
Ngrirja e specifikimeve te projektit
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.24
Raporti i Projektimit
Një përmbajtje tipike e Raportit të Projektimit të sisitemeve
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.25
Implementimi i Sistemeve
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.26
Implementimi i Sistemeve
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.27
Zgjedhja e Software: Ta blesh apo ta ndertosh vete?
• Software e ndertuar jashte kompanise– kosto me te ulta – risk me i vogel– lehtesi ne instalim
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.28
Te blesh apo te ndertosh vete?
• Hapat– Rishiko nevojat, kerkesat dhe kostot– Zgjidh (bli) software– Modifiko ose personalizo software– Zgjidh interface te software– Testo dhe prano software– Mirembaj software
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.29
Te ndertosh vete Software
• Shefi i ekipeve te programimit • Cikli i jetes se programimit
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.30
Shefi i ekipeve te programimeve
Paraqitje e struktures tipike hierarkike te Shefit te ekipeve te programimit
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.31
Cikli i Jetes se Programimit
Hapat e ciklit të jetës së programimit
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.32
Tools & Teknikat per zhvillimin e Software
• Zhvillimi i platformave të kryqëzuara• Ambjentet e zhvillimeve të integruara• CASE tools• Projektimi i strukturuar• Programimi i strukturuar• Ecuria e strukturuar (Structured walkthroughs)
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.33
Karakteristikat e programimit te strukturuar
Programi ndahet në module.
Çdo modul ka një dhe vëtëm një funksion.
Ka një dhe vëtëm një shteg llogjik në çdo modul dhe vetëm një dalje llogjike nga moduli.
Instruksione GOTO nuk lejohen.
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.34
Projektimi dhe programimi i strukturuar
Tre strukturat e përdorura në programimin e strukturuar
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.35
Projektimi dhe programimi i strukturuar(metoda top-down)
Metoda top-down per shkrimin, testimin dhe kolaudimin e nje programi modul
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.36
Structured Walkthroughs
Një rishikim i strukturuar i ecurisë është një parashikim i planifikuar paraprakisht i progresit të një objektivi të një projekti të veçantë
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.37
Aktivitetet shtese te Implementimit
• Blerja e database dhe sistemeve te telekomunikimit
• Pregatitja e perdoruesve• Punesimi dhe trajnimi i personelit te SI• Pregatitja e Site• Pregatitja e te dhenave
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.38
Aktivitetet shtese te Implementimit
• Instalimi• Testimi
– Testimi i Njesise– Testimi i Sistemit– Testimi i Volumit– Testimi i Integrimit– Testimi i Pranimit
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.39
Testimi
Tipet e testimeve
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.40
Metodat e Start-Up
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.41
Metodat e Start-Up
Paralel Start-up
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.42
Mirembajtja e Sistemeve
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.43
Arsyet per Mirembajtje
• Ndryshime ne proceset e biznesit• Kerkesa nga aksioneret, perdoruesit ose
menaxheret• Gabimet ne program• Probleme harduerike dhe teknike• Shkrirja e korporatave & blerja e tyre• Ligjet qeveritare• Ndryshime ne sistemin operativ ose ne hardware
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.44
Tipet e Mirembajtjes
• Slipstream upgrade (ndreqje kodi ose nje fiksim i problemit, rikompilim)
• Patch (ndryshim i vogel ose shtese ne nje program egzistues)
• Release (ndryshime sifinjikative ne program)• Version (ndryshim i madh qe çon ne nje version
te ri)
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.45
Ndikimi financiar ne Mirembajtje
Kostot e mirëmbajtjes në funksion të moshës së aplikimeve
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.46
Relacioni midis Mirembajtjes dhe Projektimit
Vlera e investimeve ne projektim
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.47
Rishikimi i Sistemeve
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.48
Tipet e procedurave te rishikimeve
Ngjarja KohaNje problem me sistemin egzistues
Rishikim mujor
Nje bashkim / shkrirje Rishikim vjetor
Nje sistem i ri merger kontabiliteti
Rishikim brenda pak vitesh
Nje vendim egzekutivi per te qene kompetitiv
Rishikim ne pese vjet
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.49
Faktoret qe duhen marre ne konsiderate gjate Rishikimit te Sistemeve
• Misioni• Qellimet• Hardware/software• Database• Telekomunikimet• Personeli i SI• Kontrolli
• Trainimi• Kostot• Kompleksiteti• Besueshmeria• Efiçienca• Pergjigja ne kohe• Dokumentimi
Kozeta Sevrani - Sistemet e Informacionit 13.50
Permbledhje• Projektimi i sistemeve –pregatitja e projektimit te detajuar te
nevojave per nje sistem te ri ose per te modifikuar sistemin egzistues
• Implementimi i Sistemeve – instalimi i sistemit dhe pregatitja e gjithshkaje gati per veprim, duke perfshire perdoruesit
• Software – mund te blihen nga shitesit ose mund te ndertohen vete- nje vendim qe lidhet me pyetjen: ta blesh apo ta besh vete?
• Mirembajtja e Sistemeve - perfshin kontrollin, ndryshimin apo forcimin e sistemit per ta bere me te perdorshem per permbushjen e qellimeve te organizates dhe te perdoruesve
• Rishikimi i Sistemeve – proçesi i analizes se sistemevet per t’u siguruar qe ato operojne ashtu siç priteshin
Recommended