Mirëmbajtja e kompjuterit

Punuan: Axheta Xhaferaj

Elvis Qarri

Feride Fakaj

Klajdi Duro

Patrik Marsi

Stelina Ademi

Ndërtimi i kompjuterit

Kompjuteri eshte nje pajisje elektronike qe ruan dhe perpunon te dhenat sipas nje liste udhezuese.

Sistemi kompjuterik perbehet nga keto elemente teknike dhe fizike:

Hardueri (hardware), qe perfshine te gjitha pjeset fizikete kompjuterit si CPU-ja, ekrani etj.

Softueri (sofware), qe perfshine instruksionet, aplikacionet dhe programet kompjuterike.

Por lind nevoja qe kwta komponentw tw mirwmbahen.

Mirëmbajtja e software

Si te ruajmë kompjuterin nga

viruset

Menyra me e mire per te ndaluar nje virus qe te shkaterroj kompjuterin tuaj eshte mbajtja e tyre larg nga infektimi i kompjuterit ne plan te pare. Menyrat se si mund te ruhemi (reduktojme) nga infektimi jane:

1. Perdorni update-et e Windows-it shpesh

2. Instaloni dhe perdorni programet e antiviruseve

3. Kurre mos hapni nje e-mail me attachment te papritura

4. Skanoni programet e shkarkuara (downloaded) per viruse perpara se ti perodrni ato

5. Perdorni nje firewall

6. Mos bini preh e hackerave

7. Riparoni demet e viruseve

Perdorimi i update-ve te Windows-it

Shumica e viruseve perfitojne

nga pikat e dobeta te vete

Windows-it.

Microsoft nxjerr shpesh patch-e

qe bejne te mundur riparimin

e defekteve qe shkakton virusi,

por per te pervetesuar keto

patch-e duhet te perdorim

windows update.

Update mund te kryhet ne shume

menyra dhe ne te gjitha

sistemet operative te

kompanise windows.

Instalimi dhe përdorimi i antiviruseve

Programet e antiviruseve vazhdimisht

kontrollojne kompjuterin tuaj, duke

kerkuar qe nga shenajt e nje virusi qe

mund te jete ne PC dhe duke i

shkaterruar ose caktivizuar perpara se

ai te kete nje shans per te infektuar ose

demtuar kompjuterin tuaj. Windows-i

nuk perfshin nje software antivirusi,

keshtu qe nese kompjuteri juaj nuk vjen

me nje program antivirusi te

parainstaluar, ju atehere duhet ta blini

ate nga nje pale e tret.

Rreziqet që vijnë nga pop-up attachment

Ne ditet e sotme, shumica e

viruseve perhapen kur njerezit

hapin attachment qe duken sikur

ia kane derguar miqte e tyre.

Kur nje virus e-mail-ohet vete e bene

ate ne menyre secrete. Pronari i

kompjuterit as qe e di se cfare po

ndodh. Kjo e bene virusin te

padukshem per aq gjate sa te

mundet, duke e lejuar qe virusi te

dergoje nje kopje te vetes ne te

gjithe listen e kontakteve te

personave ne librin e adresave.

Sigurimi periodik i të dhënave kritike

Duhet të realizoni rregullisht backup të të dhënave në kompjuterin tuaj në mënyrë që të mos humbisni të dhëna të rëndësishme në rastet kur një problem shfaqet në kompjuterin tuaj. Termi back up (ose backup) i referohet përdorimit të një progami specifik i dizenjuar për të lexuar shpejt të dhënat, të realizojë kompresimin e tyre në një hapsirë të vogël dhe më pas t’i ruaj ato në një media të jashtme, si psh një hardisk i jashtëm apo një hardisk në rrjet, një USB, CD,DVD…etj.

Gjatë navigimit në Ueb, Internet Explorer

ruan informacion për aktivitetin tuaj në

Internet, duke përfshirë këtu informacionin

që u keni dhënë kur logoheni nëndonjë

web-site.

Këto të dhëna mund të mbushin hardiskun

tuaj dhe mund të shkaktojnë ngadalësimin

e kompjuterit tuaj. Për të ndihmuar në

parandalimin e problemeve të lidhura me

performancën e kompjuterit, duhen fshirë

periodikisht të skedarët dhe të dhënat e

Internetit

Fshirja e skedarëve të përkohshëm të Internetit

Pastrimi i hardiskutPastrimi i hardiskut ka të bëjë me fshirjen e skedarëve të panevojshëm

për të liruar hapsirë në kompjuter. Sistemi Windows ka të

inkorporuar një program të veçantë për këtë qëllim: Disk Cleanup.

Disk Cleanup kërkon particionin e selektuar, më pas liston skedarët

e përkohëshëm, skedarët e Intenet Cache, Recycle Bin, dhe

skedarët e panevojshëm të programeve të cilët mund të fshihen

pa ndikuar në skedarët e sistemit Windowsit.

Shtimi i kujtesës RAM

Që kompjuteri të punojë gjatë, gjëja e parë që duhet bërë

është të shtimi i RAM-it deri në nivelin maksimal te

mundushem. Kjo do t’i shtojë vite jetese kompjuterit.

Mirëmbajtja e hardware

Pastroni vazhdimisht pluhurinPluhuri është armiku më i keq i pjesëve

të brendshme e të jashtme të

kompjuterit. Pjesët e brendshme

mund të mbingrohen nga pluhuri

dhe të shkaktojnë ristartime të kohë

pas kohe të sistemit. Zgjidhja: Hapeni

CPU-ne dhe pastrojeni mirë nëpër të

gjitha pikat ku bëhet ventilimi dhe

largoje pluhurin me ndonjë leckë (të

tharë) apo me ndonjë ventilator, tek

pjesët si p.sh. ku është ftohësi i CPU-

së, karta grafike etj. Duhet te keni

parasysh të jeni te kujdesshëm sepse

këto janë pjesë të ndjeshme dhe

mund te demtohen.

Mos e vendos kasën në dysheme

Shumica e njerezve s’kane kushte

financiare për një tavolinë pune të

kualitetit dhe cilësisë së lartë, por

tentoni që të evitoni vendosjen e

kases në dysheme. Jo vetëm që

do të evitoni sasitë e mëdha të

pluhurit, por kur është shtëpiza më

lart prej tokës ju do të evitoni

shkelmimet e paqëllimshme të

shtëpizës si dhe e ruani prej

elektricitetit statik.

Mos e largoni kabllon prej rryme, por fikeni ashtu si duhet sistemin!

Kompjuteri nuk është televizor dhe kjo do të thotë se kur keni

kryer punë me ta, nuk duhet thjeshtë të largoni kabllon prej

rryme, por ju duhet të prisni dhe të përcillni të gjitha

procedurat ashtu si duhet për të fikur një sistem operativ ashtu

si duhet.

Pastrimi i ekranit

Ekrani është pajisje përmes së cilës

shihni atë që po ekzekutoni në

kompjuterin tuaj. Pastrojeni atë

me kujdes dhe largoni shenjat e

gishtërinjve. Por mos përdorni

pastrues xhamash në një ekran

LCD. Përdorni lecka të buta siç

janë ato që i përdorni për të

pastruar syzet nga pluhuri apo

blini pastrues të avancuar për

ekrane, për të bërë pastrim më

serioz.

Këto ishin disa mënyra për të

mirëmbajtur kompjuterin.

Faleminderit për vëmendjen!