Sistemi podrške za RE Sistemi podrške za RE –––novi trendovi i … · 2016-04-27 ·...

Sistemi podrške za RE Sistemi podrške za RE Sistemi podrške za RE Sistemi podrške za RE –––– novi trendovi i novi trendovi i novi trendovi i novi trendovi i

dinamika u Evropidinamika u Evropidinamika u Evropidinamika u Evropi

Dr. Corinna Klessmann, Ecofys

2

© ECOFYS | |

Sistemi podrške za obnovljive izvore električne energije (RES-E) koje se primjenjuju u Evropi

Primarne šeme podrške

> Otkupne tarife (unaprijed definirane ili određene aukcijom)

> Otkupne premije (unaprijed definirane ili određene aukcijom)

> Šeme kvota sa razmjenjivim zelenim certifikatima

Sekundarni sistemi podrške

> Finansijski podsticaji (grantovi, krediti)

> Poreski podsticaji

> Šeme potrošača (neto mjerenje, vlastita potrošnja)

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann3

© ECOFYS | | 22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann4

Izvor: Ecofys 2016

Otkupne tarife (FIT)

Otkupne premije (FIP)

Šeme kvota

Ostali

U prošlosti otkupne (feed-in) tarife su bile dominantni sistem podrške u Evropi (uz određene iznimke). Tokom zadnjih nekoliko godina mnoge zemlje su uvele otkupne (feed-in) premije.

Imajte na umu da ova mapa prikazuje samo primarne šeme podrške!

© ECOFYS | |

Nove Smjernice Evropske zajednice za državne podsticaje za zaštitu okoliša i energiju (2014-2020) zahtijevaju tržišnu integraciju RES-E

Zahtjevi koji se primjenjuju na nove ili dopunjene RES-E sisteme podrške za koje je potrebno odobrenje državna potpore:

> RES-E generatori prodaju svoju električnu energiju direktno na tržištu; podrška se plaća u vidu premije kao dodatka na tržišnu cijenu

> RES-E generatori su predmet standardnih odgovornosti balansiranja

> Mjerenja se uspostavljaju kako bi se osiguralo da generatori nemaju podsticaj da generiraju električnu energiju po negativnim cijenama

> Potpora se odobrava i konkurentnim procesima nadmetanja (=aukcija)

> Izuzeci za male instalacije i posebne uslove

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann5

© ECOFYS | |

Smjernice za državne podsticaje su pokrenule velike izmjene u RES-E sistemima podrške u cijeloj Evropi

Dva glavna trenda u RES-E sistemima podrške

1. Izmjene u naknadama premija (umjesto fiksnih otkupna (feed-in) tarifa)

2. Izmjene vezane za šeme konkurentnog nadmetanja (=aukcija) (umjesto administrativno definiranih nivoa podrške)

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann6

© ECOFYS | |

Smjernice za državne podsticaje su pokrenule velike izmjene u RES-E sistemima podrške u cijeloj Evropi

Dva glavna trenda u RES-E šemama podrške

1. Izmjene u naknadama premija (umjesto fiksnih feed-in tarifa)

2. Izmjene vezane za šeme konkurentnog nadmetanja (=aukcija) (umjesto administrativno definiranih nivoa podrške)

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann7

© ECOFYS | | 22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann8

Izvor: Ecofys 2016

Otkupne tarife (FIT)

Otkupne premije (FIP)

Šeme kvota

Ostalo

Plan dodatnih zemalja za uvođenje otkupnih (feed-in) premija

Lista nije potpuna!Možda postoje još neke zemlje koje trebaju da pređu na otkupne (feed-in)premije

© ECOFYS | |

Glavni sistemi podrške izlažu RES-E proizvođače različitim nivoima rizika

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann9

Tržišna cijena

RES-podrška

Prihodi

zelenih

certifikata

Fiksna otkupn

a (feed-

in)

tarifa

(FIT)

Otkupna (feed-in) premija (FIP)

Klizna premija/

Ugovor za

razliku (Cfd)

max &

min

fiksno

Kvota

Bazirana na količiniPodrška bazirana na cijenama

Source: Ecofys

© ECOFYS | |

KvotaVlada fiksira količinu, tržište odlučuje o cijeni

� Obaveza za dobavljače:

� Minimalni RES-E udio

� Vremenom se povećava

� Penali

� Utrživi certifikati za RES-E proizvodnju (‘tržišna’ cijena, pod uticajem cijene penala)

� Obaveza se izmiruje podnošenjem certifikata nadležnom tijelu ili plaćanjem penala

� Struja se prodaje na konvencionalnim tržištima

Glavni sistemi podrške izlažu RES-E proizvođače različitim nivoima rizika

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann10

Tržišna cijena

RES-podrška

Prihodi

zelenih

certifikata

FIT FIP Kvota

Bazirana na količiniPodrška bazirana na cijenama

Fiksna otkupna (feed-in) tarifa (FIT)Vlada fiksira cijene, tržište odlučuje o količini

� Fiksna tarifa (€/MWh)

� Garantirana tokom životnog vijeka ili za x godina

� Obaveza kupovine

Otkupna (feed-in) premija (FIP)� Fiksna, limitirana ili klizna premija (€/MWh)

� Garantirana tokom životnog vijeka ili za x godina

� Struja se prodaje na konvencionalnim tržištima

© ECOFYS | |

Glavni sistemi podrške izlažu RES-E proizvođače različitim nivoima rizika

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann11

Tržišna cijena

RES-podrška

Prihodi

zelenih

certifikata

Fiksna

otkupna

(feed-in)

tarifa

(FIT)

Otkupna (feed-in) premija (FIP

klizna/Cfd max & min

fiksna

Kvota

Rizik tržišne cijene električne energije

Tržišni rizik zelenih certifikata

Nema rizika tržišne cijene

Ograničen rizik tržišne cijene

Puni rizik tržišne cijene električne energije

Certifikat rizik tržišne

cijene

RES-E proizvođač prodaje direktno tržištu

Bazirana na količini

Tržišna integracija kroz TSO

Podrška bazirana na cijenama

Izvor: Ecofys

© ECOFYS | | 22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann12

Snage i slabosti glavnih šema podrške

Snage

Fiksna FIT

Jednostavnost;

Visoka izvjesnost planiranja za investitore;

niske premije rizika

Privlačno za male RES-E generatore

RES-E proizvođači nisu izloženi

tržišnim signalima;

Nije kompatibilna sa novim EU

Smjernicama za državne podsticaje

(osim za male instalacije)

Klizna FIP Relativna jednostavnost;

i dalje visoka izvjesnost planiranja za

investitore; niske premije rizika

Eksponiranost tržišta električne energije

Neznatno kompleksnija od fiksne

FIT/FIP;

Tržišna vrijednost električne

energije ima ograničenu uloguLimitirana FIP

Fiksna FIP

Jednostavnost;

Eksponiranost tržišta električne energije;

Favorizira RES-E sa visokom tržišnom

vrijednosti električne energije

Relativno niska izvjesnost

planiranja za investitore; više

premije rizika; RES-E generator

mora prognozirati tržišnu vrijednost

Šeme kvota

Eksponiranost tržišta električne energije;

Podrška bazirana na tržištu;

Inherentna kontrola proizvodnje

Kompleksnija od FIT/FIP; RES-E

generator mora prognozirati dvije

tržišne vrijednosti;

Niska izvjesnost planiranja za

investitore; visoke premije rizika

SlabostiSsitemi podrške

© ECOFYS | |

Zahtjevi za učešće RES-E na tržištu energije (u slučaju kada se podrška isplaćuje kao premija)

RES-E u principu treba da ispuni sliedeće zahtjeve za učešće na tržištu

> Proizvodnja električne energije orijentirana na potražnju� mogućnost prijenosa / daljinska kontrola RES-E elektrana

> Odgovornost balansiranja � 24 / trgovinski pult (trading desk)

> Odgovornost prognoziranja � odgovarajući portfolio elektrana

> Opcionalno za rastuću tržišnu vrijednost: pružanje usluga balansiranja energije / sistema

� Nezavisni RES-E proizvođači obično ugovaraju PPA sa posrednikom (trgovcem/dobavljačem električne energije sa većim portfoliom) koji prodaje i balansira proizvedenu električnu energiju

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann13

© ECOFYS | |

Smjernice za državne podsticaje su pokrenule velike izmjene u RES-E sistemim podrške u cijeloj Evropi

Dva glavna trenda u RES-E sistemima podrške

1. Izmjene u naknadama premija (umjesto fiksnih otkupna (feed-in) tarifa)

2. Izmjene vezane za šeme konkurentnog nadmetanja (=aukcija) (umjesto administrativno definiranih nivoa podrške)

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann14

© ECOFYS | |

Mnoge zemlje su uvele RE aukcije za barem neke tehnologije u zadnje tri godine.

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann

> Smjernice za državne podsticaje zahtijevaju konkurentno nadmetanje za RE podršku

> Osam zemalja članica je uvelo šeme aukcije za barem neke tehnologije

> Još najmanje sedam zemalja članica planira to uraditi prije 2020.g.

07/2016

2020

2016

Poslije2016

Odluka na čekanju

Kraj 2016/početak 2017

2016

• uvedene

• planirane / u razmatranju

• Nepoznati ili nije planirano

Izvor: Ecofys 2016

Odluka je odgođena

15

© ECOFYS | |

> Aukcija za RE podršku:

– Unaprijed definirani volumen podrške (npr. MW, MWh ili EUR)

– RE instalacije se nadmeću za isplate podrške; najniža ponuda pobjeđuje � Nivo podrške se određuje kompetitivnim procesom

– Preduslov za funkcionalnu aukciju: potražnja za podrškom je veća od ponuđenog volumena

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann

Volumen (npr. u MW)

Cije

na

(n

ivo

po

drš

ke

)

Uspješne ponude Neuspješne ponude

Ponuđeni volumen

Cijena poravnanja

Šta je aukcija?

16

© ECOFYS | | 22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann

> Osiguranje dovoljno visokih stopa realizacije/ciljnog popunjavanja

> Veći rizik za RES-E proizvođače u odnosu na administrativne FIT/FIP-ove, favoriziraju se veći akteri na tržištu

> Rizik nelojalnog nadmetanja ili “prokletstvo pobjednika” koje vodi do cijena koje su ispod troška proizvodnje i do neuspješne realizacije projekata

> Rizik strateškog ponašanja (dosluha) koje bi vodilo do visokih cijena i troškova podrške

> Kontrola maksimalnog volumena i troška podrške

> Nivo podrške je određen tržištem, a ne administracijom

> Konkurencija između RES-E proizvođača može sniziti cijene (u odnosu na administrativne FIT/FIP-ove)

> Potencijal da se otkriju stvarni troškovi proizvodnje RES-E

Prilike Izazovi

Općenite prilike i izazovi RE aukcija

17

© ECOFYS | |

Faktori uspjeha za šemu RE aukcije

> Podesiti šemu specifičnim uslovima tržišta (dostupnost lokacija, dovoljna konkurencija) i ciljevima politike

> Osigurati jednostavnu i pristupačnu šemu koja odražava podsticaje i rizike ponuđača

> Uzeti u obzir kompromise između učinkovitosti, efikasnosti i raznovrsnosti

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann18

© ECOFYS | |

Proces dizajna aukcije po najboljim praksama

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann

Definicija cilja

Analiza tržišta

Dizajn aukcije

Faza implementacije

Obim aukcije

Tip naknada

Predmet aukcije

Volumen aukcije

Vremenski raspored aukcije

Zahtijevane kvalifikacije

Period dostave

Penali

Tip aukcije

Pravilo cijene

Min/max cijena

Ciljevi aukcije

Tehnologije

Ciljani volumen i putanja

Ostale specifikacije

Veličina tržišta

Tipovi i broj aktera na tržištu

Ciklusi projekta

Glavni rizici projekta

Zakonska implementacija

Evaluacija

Prilagođavanje dizajna aukcije

19

© ECOFYS | |

Međunarodna iskustva sa aukcijama

> Međunarodna iskustva sa aukcijama su različita

> Obično niske cijene, ali često kašnjenje ili neuspješna realizacija projekata

> Sa novim iskustvima i razvojem tržišta aukcije su često prilagođavane, ali izvjesnost u planiranju za investitore predstavlja problem

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann20

Za međunarodna iskustva pogledajte i www.auresproject.eu

© ECOFYS | |

Zaključci: trendovi i dinamika RES-E podrške u Evropi

> Evropske smjernice za državne podsticaje primoravaju zemlje članice da mijenjaju svoje sisteme podrške na obračune premije i aukcije, uz određene izuzetke. Cilj je povećati tržišnu integraciju i primijeniti tržišne principe.

> Ukoliko se podrška isplaćuje kao premija uz cijenu električne energije, RES-E proizvođači su odgovorni za prodaju svoje električne energije na tržištu. Ovo bi se trebalo pomoći kroz omoguće pristup bez diskriminacije i kroz funkcionalno i razdvojeno tržište.

> Aukcija je tržišni mehanizam koji dozvoljava određivanje nivoa podrške u konkurentnom procesu nadmetanja. Evropske zemlje još uvijek stiču iskustvo sa RES-E aukcijama. Dizajn aukcije zahtijeva dosta veliki institucionalni kapacitet.

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann21

© ECOFYS | |

Pitanja?

Ecofys Germany GmbH

Albrechtstr. 10c

10117 Berlin

Njemačka

Dr. Corinna Klessmann

Tel: +49 (0)30 297 735 79-21

E-mail: c.klessmann@ecofys.com / info@ecofys.com

I: www.ecofys.com

22/04/2016 Dr. Corinna Klessmann22