SU: YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

SU: SU: YAPISI YAPISI

VE VE ÖZELLİKLERİÖZELLİKLERİ

Dr. Güvenç GörgülüDr. Güvenç Görgülü

Biyolojik Öneme Sahip Fonksiyonel gruplar

Fonksiyonel Grup

Bileşik Sınıfı

Formül Örnek

Amino Asidin Genel Yapısı

Yan Zincir

Karboksil GrubuAmino Grubu

Suyun Özellikleri

1- Yapısı: Su molekülü oksijenin orbital yapısından kaynaklı tetrahedron şeklindedir

Paylaşılmayan elektronlar

suyun kovalent bağının bir parçası değildir

Su molekülü polar kovalent bağlara

sahiptirSuyun bağ yapan elektronları

Eşit şekilde dağılmaz. Oksijen etrafındaki elektron yoğunluğu

daha fazladır.

İki Su Molekülü Arasındaki Hidrojen Bağı

Polar Kovalent Bağ

Buz: Katı su Su: Sıvı formu

Suyun; Katı, Sıvı ve Gaz Formları

Buhar: Suyun gaz formu

Buzdaki her bir su molekülü 4 diğer su molekülü ile hidrojen bağı yaparak kristal yapıyı oluşturur ve bu bağlar sayesinde buz katı bir formda kalır.

Sudaki moleküller hareket ettikçe hidrojen bağları oluşur ve kırılır.

Su buharındaki moleküller hidrojen bağı oluşturmaz.

Buzun yoğunluğu suyun sıvı formuna göre daha azdır. Bu sayede buz, suyun üzerinde kalır.

Buz diğer katılar gibi sudan daha yoğun olsaydı göller dipten donmaya başlayacak ve içinde canlılık barındıramayacaktı. Oysa üstte oluşan buz tabakası suyun dış ortamla bağlantısını keserek su içindeki canlıları çok soğuk ortamlardan korumaktadır.

Bazı biyolojik öneme sahip elementlerin Bazı biyolojik öneme sahip elementlerin kovalent bağ yapabilme kapasitelerikovalent bağ yapabilme kapasiteleri

Bazı atomları elektronegatiflik (elektron alma kapasitesi) değerleri

Klor ve sodyum arasında iyonik bağ oluşumu

Klor sodyumdan elektron “çalar”

Atomlar böylelikle yüklü halegelir ve her ikiside kararlı

yapıya kavuşur

Sodyum ve klor iyonu arasındakiiyonik bağlar tuzun kristal şeklinde kalmasını sağlar.

Tuz suda çözündüğünde klor anyonu (-) suyun (+)

kutuplarını, sodyum Katyonuda (+) suyun (-)

kutuplarını çeker

Tuz

Su

Suda yürüyenler: Bu canlılar suyun yüzey gerilimi tarafından desteklenir ve adeta “paten” yaparlar.

Suyun bir başka özelliği: Yüzey Gerilimi

SU MOLEKÜLLERİ ARASINDAKİ SU MOLEKÜLLERİ ARASINDAKİ ÇEKİM GÜCÜÇEKİM GÜCÜ

Su molekülleri sıvı formda Su molekülleri sıvı formda serbestçe hareket edebilir. serbestçe hareket edebilir. Su molekülleri arasındaki hidrojen Su molekülleri arasındaki hidrojen bağları sürekli olarak oluşur ve bağları sürekli olarak oluşur ve kırılır.kırılır.Başka bir deyişle su dinamik bir Başka bir deyişle su dinamik bir yapıdır.yapıdır.

Kohezyon (moleküller arası çekim Kohezyon (moleküller arası çekim gücü) sayesinde Kaliforniya Kızıl gücü) sayesinde Kaliforniya Kızıl Çamı 100 m’yi gecen Çamı 100 m’yi gecen Yüksekliklere kadar su ve diğer Yüksekliklere kadar su ve diğer besin maddelerini topraktan besin maddelerini topraktan yapraklara kadar taşıyabilir.yapraklara kadar taşıyabilir.

SU MOLEKÜLLERİ ARASINDAKİ ÇEKİM GÜCÜ

SUYUN SICAKLIĞI MUHAFAZA ETME ÖZELLİĞİ

Deniz kıyısı olan bölgelerde sıcaklık değişimlerine suyun büyük bir etkisi vardır. Bunun ötesinde Dünyamızdaki atmosferik sıcaklık değişimleri büyük su kütleleri sayesinde minimize edilmiştir.

Bir maddenin özgül ısısı; o maddenin 1 gramını, 10C yükseltmek için gerekli olan ısı enerjisidir. Suyun sıcaklığını artırmak için yüksek bir ısı enerjisi gerekir. Çünkü enerjinin büyük kısmı sudaki hidrojen bağlarını kırmak için harcanır. Su, diğer küçük moleküllü sıvılarla karşılaştırıldığında daha yüksek özgül ısıya sahiptir.

BUHARLAŞMA VE SOĞUMA

Suyun sıvı fazdan gaz fazına geçmesi (buharlaşma) için yüksek ısı enerjisi gerekmektedir. Gerekli olan enerji, suyun etrafındaki kütlelerden absorbe edilir. Sonuçta çevre yapılarda önemli bir soğutucu etki gözlenir.

Bir yapraktan suyun buharlaşması yapraktaki yüksek miktarda ısı enerjisini kullanarak soğumasını sağlar. Bu durum ormanlar ve büyük kara parçaları içinde geçerlidir.

Terlemenin insan vücudundaki soğutucu etkisi bununla ilgilidir. Oluşan terin deriden buharlaşması için vücut yüksek miktarlarda ısı enerjisini kullanır. Terleme ile vücudun ısı dengesi korunur.