View
53
Download
1
Category
Preview:
DESCRIPTION
Tanecikli Madde. MADDE BİLGİSİ. KÜTLESİ HACMİ VE EYLEMSİZLİĞİ OLAN HERŞEYE MADDE DENİR. Maddenin şekil almış haline cisim denir Cam bir madde iken cam bardak bir cisimdir Maddeler doğada katı sıvı gaz halinde bulunabilir. A-Maddenin KATI hali. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
20.04.23 1
20.04.23 2
MADDE BİLGİSİ
KÜTLESİ HACMİ VE EYLEMSİZLİĞİ OLAN HERŞEYE MADDE DENİR.
Maddenin şekil almış haline cisim denir Cam bir madde iken cam bardak bir cisimdir Maddeler doğada katı sıvı gaz halinde
bulunabilir
20.04.23 3
A-Maddenin KATI hali Katı maddelerin belirli şekil ve hacimleri
vardır Tanecikler birbirine çok yakındır ve bu
tanecikler arasında güçlü çekim kuvveti vardır
Moleküller titreşim hareketi yaparlar.
Örnekler :Bardak saat masa sıra vs
20.04.23 4
B-Maddenin SIVI hali
Sıvı maddelerin belirli hacimleri vardır Şekilleri yoktur İçinde bulundukları kabın şeklini alırlar Tanecikler arası boşluk daha fazladır Tanecikleri bir arada tutan kuvvet zayıftır Akışkandır(moleküller birbirinin üzerinden
kayar) Örnekler :Süt su zeytinyağı vs vs
20.04.23 5
C-Maddenin GAZ hali
Belirli şekilleri ve hacimleri yoktur İçinde bulundukları kabın şeklini ve hacmini
alırlar Tanecikler arası boşluk fazla çekim kuvveti
ise çok azdır Kolaylıkla sıkıştırılabilirler ve genişletilebilirler Örnek :hava, duman ,su buharı vs vs
20.04.23 6
Madenin hal değişimi
KATII SIVI GAZ
ERİME BUHARLAŞMA
DONMA YOĞUNLAŞMA
SÜBLİMLEŞME
KIRAĞILAŞMA
ISI VERİR
DÜZENLİLİK ARTAR
DÜZENSİZLİK ARTAR
Isı alır
20.04.23 7
Maddelerin görülebilen hissedilebilen özelikleri
RENK SAYDAMLIK VE OPAKLIK KOKU TAD SERTLİK YUMUŞAKLIK
20.04.23 8
Maddenin ORTAK özellikleri KÜTLE HACİM EYLEMSİZLİK ELEKTRİKLİ YAPI
BU ÖZELLİKLER MADDE MİKTARINA GÖRE DEĞİŞİRLER
20.04.23 9
MADDE
KATI SIVI GAZ
TANECİKLİ
BOŞLUK ÇOK AZ
BİRAZ BOŞLUK
VAR
BOŞLUKLAR ÇOK
20.04.23 10
Maddenin adı Katı Sıvı Gaz
Ağaç X
Çorba X
Yağmur X
Sıcak çikolata X
Süt X
Kaya X
Peynir X
Ateş ve duman X
Kolonya X
Rüzgar X
Katı mı-sıvı mı- gaz mı
20.04.23 11
MADDE Gözlemler AÇIKLAMALAR
DEMİR ________ Yapısında boşluk olmadığı için
SU ________ Yapısında boşluk olmadığı için
HAVA X Yapısında boşluk olduğu için
Hangisi Sıkışır?
Gaz haldeki maddelerin yapısında boşluklar vardır.O halde bu maddeler tanecikli olabilir mi?
20.04.23 12
Maddelerin özelliklerini bulalım:
Özellikler Katı Sıvı Gaz
Şekli değişebilir. X X
Sıkıştırılabilir. X
Tanecikler arasında çok boşluk vardır.
X
Tanecikler birbirine çok yakındır. X X
Sıkıştırılamaz. X X
Şekli değişemez. X
Hacmi değişmez. X X
20.04.23 13
Okulumuzun binası bir bütün mü?
Tuğla
???????????
Kum tanesi
Kumu Oluşturan tanecikler var mı?
Okulumuz
20.04.23 14
ATOMU OLUŞTURAN DAHA KÜÇÜK PARÇACIK VARMI?????
ORGANİZMAYIOLUŞTURMAK İÇİN HÜCRELER BİRARAYA GELİR
ORGAN
HÜCRE
HÜCREYİ OLUŞTURANKARBONHİTRATVE YAĞ
ATOMLAR
20.04.23 15
Çok sayıda aynı çeşit atomların bir araya gelerek
oluşturduğu maddeye ELEMENT denir.
Elementlerdeki atomlar tek çeşittir.
Elementler saf maddelerdir.
20.04.23 16
Hidrojen,oksijen,iyot gibi bazı elementler kümeler halinde bulunur.Bu atom kümelerine MOLEKÜL denir.
20.04.23 17
Moleküller iki atomdan oluştuğu gibi çok fazla sayı da atomdan da oluşur
Bazı moleküller tek çeşit atomdan oluşurken;bazı moleküller farklı çeşit atomlardan oluşur.
Molekülleri oluşturan farklı çeşitteki atomların büyükleri ve özellikleri de birbirinden farklıdır.
20.04.23 18
MOLEKÜLLER
BASİT YAPILI MOLEKÜLLER( AZ SAYIDA
ATOM)
KARMAŞIK YAPILI
MOLEKÜLLER(ÇOK SAYIDA
ATOM)
20.04.23 19
BİLEŞİK
İki yada daha fazla çeşitte
element atomlarının bir araya gelerek oluşturdukları
yeni saf maddeye denir.
Bileşiği oluşturan
elementler kendi
özeliklerini kaybeder.
20.04.23 20
SAF MADDELER
ELEMENTLER BİLEŞİKLER
ATOMİKYAPIDA OLANLAR
MOLEKÜLER YAPIDA
OLANLAR
MOLEKÜLER YAPIDA
OLANLAR
MOLEKÜLER YAPIDA
OLMAYANLAR
20.04.23 21
Atomlar …….. biçimlidir.Deneyde alkolün içine atılan iyot
kristallerine ne olmuştu?İyot kristalleri alkolün içinde
çözünerek alkole renk verdiğini gözlemlemiş miydik?
Bu gözlemlerden yola çıkarak, çözünen iyodun alkolün içinde yayılmasını nasıl açıklarsınız?
İyodun alkolde dağılması ile, şekerin suda dağılmasını karşılaştıralım.
KÜRE
20.04.23 22
Her madde gözle görülemeyecek kadar küçük ve bölünmesi zor yapı taşları olan …………….. Oluşmuştur.
Atomlar gözle görülemeyecek kadar küçük tanecikler olmasına karşılık, ancak günlük yaşantımızda pek çok gözlem sonucu atomların varlığı
……………………
ATOMLARDAN
KANITLANMIŞTIR.
20.04.23 23
Demir ya da bakır parçası da ardışık olarak yeterince bölünmeye devam edebilseydi resimlerde gördüğümüz atomları elde edecektik.
20.04.23 24
20.04.23 25
20.04.23 26
20.04.23 27
BAKIR
20.04.23 28
ALTIN
20.04.23 29
DEMİR
20.04.23 30
ALÜMİNYUM
20.04.23 31
KARBON
20.04.23 32İYOT
20.04.23 33SU
20.04.23 34
Daha önce incelediğimiz modellerden farkı var mı?
Su ve iyotta gördüğümüz bu “atom kümelerine” MOLEKÜL diyoruz.
Su, su moleküllerinin bir araya gelmesiyle oluşur. Su molekülleri iki hidrojen ve bir oksijen atomu içerir.
İyot molekülleri de bir araya gelerek iyodu oluşturur.
20.04.23 35
BU ŞEKLİN NE OLDUĞUNU HATIRLADIK MI?
20.04.23 36
Hücreyi de yeteri kadar büyütürsek daha küçük iç yapılarını görebilir miyiz?
Hücrenin büyütülmesi ile çekirdeği, çekirdeğin büyütülmesi ile molekülleri, moleküllerin büyütülmesi ile de ……… görebiliriz. ATOMLARI
20.04.23 37
Tek bir hücrede bile …?……… Atom vardır.
Atom büyütülseydi ne görürdük?
trilyonlarca
20.04.23 38
Atomdan da küçük parçacıklar var mıdır?
20.04.23 39
DEMOCRİTUS, ATOMU HİÇBİR ZAMAN GÖREMEMİŞ OLMASINA RAĞMEN OLAYLAR VE OLGULAR ÜZERİNDE DÜŞÜNEREK ATOM KAVRAMINI İLERİ SÜRMÜŞTÜR.
20.04.23 40
DAHA SONRA ARAŞTIRMA YAPAN BİLİM İNSANLARINA GELİNCE;John Dalton(Can Daltın), atomların içi dolu, berk ve bölünmez olduğunu söylemiştir.
Becquerel(Bekerel) ve Madam Curie(Madam Kuri)’ nin çalışmaları ise atomların da bölünebildiğini göstermiştir.
20.04.23 41
Dalton, atom hakkındaki düşüncelerini açıklamak için ilk atom modelleri olarak ders kitabımızın 89. sayfasındaki resimde yer alan topları kullanmıştır.
Maddenin küçük bölünemez parçacıklardan yani atomlardan oluştuğunu öne sürmüştür.
20.04.23 42
TarihtenATOMUN TARİHÇESİ
John Dalton(1766-1844) J.J.Thomson(1856-1940) Ernest Rutherfort(1871-1937)Niels Bohr(1885-1962)
20.04.23 43
Atom kavramı ile ilgili tarih boyunca değişen düşünceler:
Democritus ve diğer Yunan filozofları her maddenin hep aynı özdeş atomlardan oluştuğunu düşünüyorlardı. John Dalton atomun içi dolu berk ve bölünmez olduğu fikrini taşıyordu. Becquerel ve Madam Curie’ nin çalışmaları ise atomların da bölünebildiğini göstermiştir.
Atom konusunda çalışmalar yapan bilim insanları:
Democritus ve Yunanlı filozoflar, John Dalton, J.J.Thomson, Ernest Rutherford, Niels Bohr, Becquerel, Madam Curie
20.04.23 44
Bugün kullanılan atom modeli “Bulut modeli”dir.
Bu modele göre; atomun merkezinde (çekirdeğinde) (+) yüklü protonlar ve yüksüz nötronlar bulunur.
Atom çekirdeğinin çevresinde ise (-) yüklü elektronlar sürekli hareket halindedir
20.04.23 45
MADDEDEKİ DEĞİŞİMLER
FİZİKSEL DEĞİŞİM KİMYASAL DEĞİŞİM
20.04.23 46
MADDENİN ÖZELLİKLERİ
Fiziksel özellikler Maddenin bir başka maddeye dönüşmeksizin
gözlenebilen ve ölçülebilen dış görünüşü ile ilgili özellikleridir.
Maddenin rengi, kokusu, tadı, çözünürlüğü, sertliği, hacmi, ısı ve elektrik iletkenliği v.b. özelliklerdir
20.04.23 47
fiziksel değişimler• Kömürün toz haline gelmesi• Demirin tel ve levha haline gelmesi• Kağıdın yırtılması• Suyun buharlaşması• Şekerin suda çözünmesi
*** Bu olaylar sonunda maddenin iç yapısında değişme olmaz.*** Bütün hal değiştirme olayları fiziksel
20.04.23 48
YAĞMUR DA FİZİKSEL BİR OLAYDIR.
20.04.23 49
KAR YAĞMASI FİZİKSEL BİR OLAYDIR.
20.04.23 50
Kimyasal özellikleri
Kimyasal özellikleri Maddenin maddeler ile birleşerek yeni madde
oluşturabilme kapasitesidir. Bir maddenin başka madde ile etkileşmesi veya
etkileşmemesi, onun kimyasal yapısı ile ilgili özelliklerdendir.
Yanıcı olup olmaması, asidik ya da bazik olması, suyla reaksiyona girip girmemesi kimyasal özelliklere örnek verilebilir.
20.04.23 51
kimyasal değişimler • Kâğıdın yanması • Mumun yanması • Sütün ekşimesi • Yumurtanın bozulup çürümesi • Demirin paslanması • Fotosentez olayı • Solunum olayı
*** Kimyasal değişmeler sonucunda maddeler başka maddelere dönüşür.
*** Bütün yanma olayları kimyasal değişmedir.
20.04.23 52
YANMA OLAYI KİMYASAL BİR OLAYDIR.
20.04.23 53BALINI YAPAN ARI DA KİMYASAL BİR OLAY GERÇEKLEŞTİRİYORDUR.
20.04.23 54
SAF (ARI) MADDELER
Tek tür tanecikten oluşan maddelere
saf madde denir
moleküller
atomlar
20.04.23 55
Aynı cins atomlardan oluşmuş saf maddelere Element denir.
Sembollerle ifade edilirler .H:HİDROJENO:OKSİJENC:KARBONFe:DEMİR
20.04.23 56
İki yada daha fazla elementin belirli oranda birleşerek kimyasal yolla oluşturduğu yeni özellikteki saf maddeye
BİLEŞİK DENİR
Ancak KİMYASAL YOLLA AYRILABİLİR
20.04.23 57
SAF OLMAYAN MADDELER
İKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR
KARIŞIMI OLUŞTURAN MADDELER KİMLİKLERİNİ KAYBETMEZLER
20.04.23 58
Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddelere “saf madde” denir.
Elementler ve bileşikler saf maddelerdir.
20.04.23 59
Karışımlar birden fazla faklı maddeden oluşur.
Karışımı oluşturan tanecikler farklı moleküller Veya farklı atomlar olabilir
20.04.23 60
20.04.23 61
Her tarafında farklı özellik gösteren tek bir-madde gibi
gözükmeyen karışımlardır.
maden filizleri, kaya parçaları, odun parçaları, bir bitki yaprağı, sis,
ayran, petrol su karışımı , beton parçası, toprak heterojen
karışımlara örnek verilebilir.
Heterojen karışım emülsiyon ve süspansiyon olmak üzere ikiye ayrılır.
20.04.23 62
Bir sıvıda çözünmeyen katının heterojen olarak dağılmış şeklidir.
Su–kum karışımı, su–tebeşir tozu karışımı gibi
20.04.23 63
Bir sıvıda çözünmeyen başka bir sıvının heterojen olarak bulanık bir şekilde dağılmış hâlidir.
Su–zeytinyağı karışımı, su–benzin karışımı, gibi.
20.04.23 64
Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir madde gibi gözüken karışımlardır. Homojen karışımlara genel olarak “çözeltiler” de denir.
Tuzlu su, şekerli su, alkollü su, çeşme suyu ile içerisinde bulunduğumuz hava homojen karışıma örnek verilir.
ÇÖZELTİ
20.04.23 65
Bütün maddeler taneciklerden oluşmuşturVe tanecikler hareketlidir
Katılar: TİTREŞİM
Sıvılar ve gazlar: ÖTELEMEHAREKETİ yaparlar.
20.04.23 66
Taneciklerin hareketi
İskeleye bağlıBir kayığın hareketine benzer
20.04.23 67
TİTREŞİM ÖTELEME
Recommended