View
224
Download
6
Category
Preview:
Citation preview
Technologiczny zapis konstrukcji, nowewytyczne zawarte w normie *EN ISO 1101
Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS), tolerancje kształtu, kierunku, położeniai bicia, praktyczne wskazówki tworzenia dokumentacji konstrukcyjnej
dr inż. Daniel Grochała
ae-group polska sp. z o.o.
Zachodniopomorski Uniwersytet
Technologiczny w Szczecinie
dr inż. Daniel Grochała
Zatrudnienie
• specjalista do spraw zarządzania jakością ae group polska sp. z o.o.
• adiunkt w Instytucie Technologii Mechanicznej na Wydziale Inżynierii Mechanicznej iMechatroniki ZUT w Szczecinie
Zainteresowania zawodowe
• metrologia, technologia części maszyn, statystyka matematyczna, metodystatystyczne w sterowaniu produkcją
Zainteresowania prywatne
• kolarstwo, wędkarstwo, akwarystyka
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 2
Dokumentacja zapisu konstrukcji
• Rysunki części
• Modele 3D
• Modele 3D z zapisem cech geometrycznych
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 3
Wymiarowanie funkcjonalne części
• zmiany lokalnego układu współrzędnych części• analiza wymiarów długości i kąta• racjonalne stosowanie tolerancji kształtu, kierunku, położenia i bicia
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 4
• Określenie orientacji części w przestrzeni
– gotowego wyrobu, maszyn wytwórczych, maszyn i systemów pomiarowych
• Budowa lokalnego układu części
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 5
• Określenie elementów definiujących lokalny układ współrzędnych części.
• Powierzchnie bazowe takie jak otwory, trzpienie, powierzchnie kształtowe.
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 6
Wytyczne zawarte w normie *EN ISO 1101 (luty 2013)
Geometryczna specyfikacja produktu (GPS) Geometryczne tolerowanie - Tolerancje kształtu, kierunku, położenia i bicia (ISO 1101:2012 + Kor 1: 2013.); Niemiecka wersja EN ISO 1101: 2013
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 7
• Dodatkowe modyfikatory pola tolerancji zawarte w normie *EN ISO 1101 (luty 2013)
- kierunek elementu geometrycznego
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 8
• Dodatkowe modyfikatory pola tolerancji zawarte w normie *EN ISO 1101 (luty 2013)
- kierunek elementu geometrycznego
- kierunek akwizycji punktów elementu geometrycznego
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 9
• Dodatkowe modyfikatory pola tolerancji zawarte w normie *EN ISO 1101 (luty 2013)
- kierunek elementu geometrycznego
- kierunek akwizycji punktów elementu geometrycznego
- płaszczyzna przecięcia elementu geometrycznego
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 10
• Dodatkowe modyfikatory pola tolerancji zawarte w normie *EN ISO 1101 (luty 2013)
- kierunek tolerancji mierzonego elementu geometrycznego
- kierunek akwizycji punktów elementu geometrycznego
- płaszczyzna przecięcia elementu geometrycznego
- orientacja kierunku płaszczyzny tolerowanego elementu
geometrycznego
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 11
Modyfikator kierunku tolerancji mierzonego elementu geometrycznegowg *EN ISO 1101
Na przykładzie tolerancji bicia
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 12
tolerancja bicia łukowej powierzchni względem osi
powierzchni walcowej C
rozpatrywany przypadek obejmuje
koncentryczne (wokół osi a) pole
tolerancji ograniczone dwiema
powierzchniami łukowymi wzajemnie
równoległymi i odległymi o wartość
szerokości tolerancji t, wyznaczoną
w przekroju normalnym do
rozpatrywanego punktu powierzchni
odwzorowanej
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 13
Modyfikator kierunku tolerancji mierzonego elementu geometrycznegowg *EN ISO 1101
rozpatrywany przypadek obejmuje
koncentryczne (wokół osi a) pole
tolerancji ograniczone dwiema
powierzchniami łukowymi odległymi o
wartość szerokości tolerancji t,
zdefiniowaną w przekroju przechodzącym
przez rozpatrywany punkt powierzchni
odwzorowanej pod kątem α
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 14
Tolerancja bicia łukowej powierzchni względem osi
powierzchni walcowej C
Modyfikator kierunku tolerancji mierzonego elementu geometrycznegowg *EN ISO 1101
rozpatrywany przypadek obejmuje
koncentryczne (wokół osi a) pole
tolerancji ograniczone dwiema
powierzchniami łukowymi odległymi o
wartość szerokości tolerancji t,
zdefiniowaną w przekroju przechodzącym
przez rozpatrywany punkt powierzchni
odwzorowanej pod kątem α
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 15
tolerancja dla bicia łukowej powierzchni względem
osi powierzchni walcowej C
Modyfikator kierunku tolerancji mierzonego elementu geometrycznegowg *EN ISO 1101
Modyfikator kierunku akwizycji chmury punktów elementugeometrycznego wg *EN ISO 1101
Na przykładzie tolerancji wybranego zarysu
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 16
Modyfikator płaszczyzny przecięcia wg *EN ISO 1101
Na przykładzie tolerancji prostoliniowości
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 17
W rozpatrywanym przypadku tolerancji
prostoliniowości wszystkie punkty krawędzi
rzeczywistej leżące w płaszczyźnie
przekroju (na rysunku) winny się mieścić w
obszarze tolerancji o szerokości t (0.1mm)
wyznaczonym przez dwie równoległe linie
wokół linii średniej krawędzi odwzorowanej
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 18
Modyfikator płaszczyzny przecięcia wg *EN ISO 1101
W rozpatrywanym przypadku
prostoliniowości wszystkie punkty krawędzi
rzeczywistej leżące w dowolnym przekroju,
równoległym do płaszczyzny A winny się
mieścić w obszarze tolerancji o szerokości t
(0.1mm) wyznaczonym przez dwie
równoległe linie wokół linii średniej z zarysu
krawędzi odwzorowanej
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 19
Modyfikator płaszczyzny przecięcia wg *EN ISO 1101
Orientacja kierunku płaszczyzny tolerowanego elementu geometrycznego wg *EN ISO 1101
Na przykładzie tolerancji prostopadłości
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 20
W rozpatrywanym przypadku oś
mierzonego walca winna się mieścić
pomiędzy dwiema wzajemnie
równoległymi i prostopadłymi do podstawy
płaszczyznami odległymi od osi średniej
zaobserwowanego walca o 0.2mm
i
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 21
Orientacja kierunku płaszczyzny tolerowanego elementu geometrycznego wg *EN ISO 1101
W rozpatrywanym przypadku oś
mierzonego walca winna się mieścić
pomiędzy dwiema wzajemnie
równoległymi i prostopadłymi do podstawy
płaszczyznami odległymi od osi średniej
zaobserwowanego walca o 0.2mm
i
między dwiema wzajemnie równoległymi
płaszczyznami prostopadłymi do
powierzchni bocznej b odległymi osi
średniej zaobserwowanego walca o
0.1mm
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 22
Orientacja kierunku płaszczyzny tolerowanego elementu geometrycznego wg *EN ISO 1101
W rozpatrywanym przypadku oś
mierzonego walca powinna się
mieścić pomiędzy dwiema wzajemnie
równoległymi i prostopadłymi do
podstawy a płaszczyznami
odległymi w kierunku równoległym do
referencyjnej płaszczyzny bocznej b o
0.2mm
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 23
Orientacja kierunku płaszczyzny tolerowanego elementu geometrycznego wg *EN ISO 1101
W rozpatrywanym przypadku oś
mierzonego walca powinna się
mieścić pomiędzy dwiema wzajemnie
równoległymi i prostopadłymi do
podstawy a płaszczyznami
odległymi w kierunku równoległym do
referencyjnej płaszczyzny bocznej b o
0.2mm
i
odległymi o 0.1mm w kierunku
prostopadłym do referencyjnej
płaszczyzny bocznej b
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 24
Orientacja kierunku płaszczyzny tolerowanego elementu geometrycznego wg *EN ISO 1101
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 25
Zalety z stosowania modyfikatorów tolerancji kształtu, kierunku, położenia i bicia.
- mniejsza ilość elementów referencyjnych
(bazowych) w dokumentacji
- informacje zgrupowane (łatwiejsze w
odczytaniu i zrozumieniu)
- dodatkowy element samokontroli
konstruktora i technologa
- poprawa technologiczności konstrukcji
- polepszenie funkcjonalności wymiarowania
części
- uściślenie warunków wytwarzania i
montażu konstrukcji
- mniej zapytań ze strony metrologów
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 26
Trudności w stosowaniu modyfikatorów tolerancji kształtu, kierunku,położenia i bicia.
Wymagają od konstruktorów itechnologów dobrej ichznajomości i chęci stosowania
Od metrologów dodatkowychczynności kontrolnych wsytuacji przekroczenia zadanejtolerancji rysunkowej
2015-03-24I KONFERENCJA METROLOGII WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ - LABORATORIUM POMIAROWE 3D STRZELCE KRAJEŃSKIE 27
Dziękuję za uwagę
dr inż. Daniel Grochała
ae group polska sp. z o.o.
ul. Jedności Robotniczej 3
66-500 Strzelce Krajeńskie
daniel.grochala@ae-group.de
Recommended