THÔNG TIN EBOOK - sachvui.com · hạ thì làm chúng vất vả, địch đoàn kết thì làm...

THÔNGTINEBOOKTênsách:NHÀMÁYGIACÔNGTOÀNCẦU–Vénmànbímậtnhữngchiếnthuậtsảnxuất“MadeinChina”Têngốc:PoorlymadeinChina-Aninsider'saccountofthetacticsbehindChina'sproductiongameTácgiả:PaulMidlerNgườidịch:LêThanhLộcTủsáchToàncầuhóa-NXBThờiđại©2010

TheHappinessProject#5ThựchiệnbởiBúnvàlaithanhtuanThưviệnebook(tve-4u.org)Thờigianhoànthành:04/2015

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

CóbổsungLờinóiđầu,Dẫnnhập,LờibạtcùngLờicámơntheoấnbảnRevisedandUpdated2009.

PHILỘ“CuốndukýlôicuốnvềthếgiớisảnxuấtcủaTrungQuốcnàylàmngười

đọcsợhãi,háohứcvàvuinhộn.Khôngchỉlàngườihướngdẫnamtườngởtrungtâmvôhìnhcủanềnkinhtếtoàncầu,Midlercònlànhàquansátcảmthôngvàsắcsảovềđấtnước,conngườivànhữngtháchthứccủaTrungQuốc.Đángđọc”.

-PIETRARIVOLI,tácgiảcuốnTheTravelofaT-ShirtintheGlobalEconomy

“Midlerđưachúngtathâmnhậpmộtnềnkinhtếtăngtrưởngnhanhnhấtthếgiới,pháthiệnnhữnggìcóthể-vàđôikhithậtsự-bấtổnkhicáccôngtyMỹchuyểnsảnxuấttớiTrungQuốc.LàmviệcngaytrungtâmxuấtkhẩucủaTrungQuốc,ôngcólợithếchứngkiếnmọicuộcđấutrígiữacáchãngsảnxuấtvànhànhậpkhẩu.ÔngchochúngtagặpnhữngnhânvậtcóthậtvàtườngthuậtnhữnggìđangdiễnraởTrungQuốchiệnnayvớimộtcảmtìnhphalẫnhoàinghi.Quacuốnsáchnày,takhámphánhiềuchuyệnngạcnhiênvàbuồncườivềcuộcsốngvàkinhdoanhởTrungQuốc-nơilàmrahànghóagầnnhưchomọingườitrênhànhtinhnàysửdụng”.

-SARABONGIORNI,tácgiảcuốnAYearWithout‘MadeinChina':OneFamily'sTrueLifeAdventureintheGlobalEconomy

Đólàmộtthếgiớiđảolộntrongđónhàsảnxuấtkhôngnghĩgìhơnlàthaotúngchấtlượngsảnphẩmđểtiếtkiệmvàixu,nơimàcácnhàlãnhđạodoanhnghiệpnướcngoàikhônngoantrướcđóbịđốitáccủamìnhlợidụng,nơimàtoànbộcơsởsảnxuấtđôikhitanbiếnvàokhôngkhí.

KhiôngtớiHoaNamsaukhiđượcđàotạolại,lúchoạtđộngchếxuấtlêntớicaođiểm,PaulMidler,caohọcquảntrịkinhdoanhtrườngWarton,nóithạotiếngQuanThoại,đượcmộtsốcôngtynướcngoài-từcácnhànhậpkhẩuxàphòngvàdầugộigiárẻngườiMỹtớinhàbuônkimcươngBỉ,hãngtáichếgiấyvụnởNewYork-yêucầugiúpđỡtrongnềnkinhtếmớinày.Nhữngsựviệcbấtngờđãxuấthiệnnhanhchóngcùngvớicôngviệclàmănvànhữngbàihọcvănhóa.

CuốnsáchnàylàmộtcuộcnôđùađầyấntượngxuyênquakhuvựcchếxuấtcủaTrungQuốc.

CâuchuyệnđitheoMidlertừdựánnàytớidựánkhác,pháthiệnnhữngtháchthứckinhdoanhvàvănhóa,đồngthờilộttrầnnhữngtròmèovờnchuộtnguyhiểmdiễnragiữacáccôngtyTrungQuốcvàđốitácnướcngoài.

Mộtcâuchuyệnkinhdoanhhấpdẫn,vừahàihướcvừasâusắc,câuchuyệnthậtnàyvénbứcmànchenềnkinhtếTrungQuốcđanglên,chotamộtcáinhìnsátsườnvàomôitrườnghỗnđộntrongđónhiềusảnphẩmtiêudùngcủachúngtađượcsảnxuất.

Cuốnsáchnàylàcâuchuyệnđitìmvàngthờihiệnđạivớinhữnghậuquảcủanó,sửbiênniêncủamộtthếlựckinhtếđanglênvàđườngcongtăngtrưởngdốcngượccủanó.Thúvịvàsâusắc,quyểnsáchpháthiệnmứcđộmàvănhóatácđộngtớinhữngthỏathuậnkinhdoanh,vàcuốicùngngụýrằngchúngtacóthểphảiquantâmtớinhiềuviệchơnlànhữngsảnphẩmthấtbạiđơnthuần.

---

Biếtvàicâuhỏithìtốthơnlàbiếtmọicâutrảlời.

-JamesThurber

Dụngbinhđánhgiặclàhànhđộngdốitrá:Thôngthường,nếucóthểtấncôngthìgiảnhưkhôngthểtấncông,muốnđánhnhưnggiảnhưkhôngmuốnđánh,muốnhànhđộngởgầnnhưnggiảnhưmuốnhànhđộngởxa,muốnhànhđộngởxanhưnglạigiảnhưmuốnhànhđộngởgần.Lấylợimàdụkẻtham,chiếnthắngkẻloạn,phòngbịkẻcóthựclực,tránhkẻthùmạnh,khiêukhíchkẻhaygiậndữ.Địchkhinhthườngthìlàmchúngthêmkiêu,địchnhànhạthìlàmchúngvấtvả,địchđoànkếtthìlàmchúnglytán.Tấncôngkẻthùlúcchúngkhôngphòngbị,hànhđộngkhichúngkhôngngờtới.[1]

-TônVũ(ChiếnlượcgiađượcbiếtđếnlàTônTử)

Điềukiệncầnnhấtđểcósuynghĩđúnglàcảmnhậnđúng,điềukiệncầnnhấtđểhiểuđượcmộtnướcxalạlànếmngửinướcđó.

-T.SEliot

LỜINÓIĐẦUPhảiquamộtconđườngdàilắtléođểđemnhữnghànghóamàchúngta

tiêuthụtừcácxưởngởTrungQuốcđếncáckệhàngtạiHoaKỳ.Khôngcóbảnđồnàovẽconđườngnày;khôngcóquyđịnhnào;cácbảnhợpđồngvàthỏathuậncũngkhôngthườngxuyênđượctôntrọng;khôngcócảnhsáttrênconđườngcaotốcvềthươngmạinày.Khôngngạcnhiênkhikếtquảcủacácthiếusótmangtínhhệthốngnhưvậydẫnđếnmộtloạtcácvụbêbốisảnxuất.Nàolàmê-la-minđộchạitrongcácsảnphẩmsữa,nàolàsơnchìtrênđồchơitrẻemvàvôsốtrườnghợpkhácđãđượcghinhậntrênbáochítoàncầu.Trongcâuchuyệnsinhđộngnày,PaulMidlerđồnghànhvớichúngtatrênconđườngthươngmạiquốctếlắtléo,chochúngtathấynhữnggìđãbịlàmsaitạiTrungQuốcngàynaybằngcáchđưachúngtađếnthămvôsốnhàmáyẩndanh.ÔnggiớithiệuchochúngtarấtnhiềudoanhnhânphươngTâyđãđếnTrungQuốcbởisựhấpdẫncủaviệcthuêngoài.Trongquátrìnhnày,ôngtiếtlộnhữngmốinguyhiểmcủamộtnềnkinhtếthiếuminhbạch;ôngchochúngtathấyngườiTrungQuốcsắcbéncỡnào,vàquantrọngkhôngkém,ngườiMỹlạisẵnlòngcảtinđếnmứcnào.Đốivớitôi,làmộtchuyêngiaTrungQuốc[2]tronghơnbamươinăm,đâylàmộttrongnhữngcuốnsáchhiếmhoitrênkệmàtrongđóvạchtrầnđầynhữngthủđoạnvàtộilỗisaitrái:“Đúngvậy!Thựctếchínhlàthếđó”.

Midlerlàmộttrunggianđilàmthuê,mộtngườimôigiớikiếmsốngbằngcáchkếtnốicácnhànhậpkhẩuMỹvớicácnhàcungcấpTrungQuốc,vàônggiámsátviệcthựchiệncácthỏathuậnnhằmđảmbảođạtđượcsựhàilònggiữahaibên.CácchuyêngiaquảnlýngườiMỹcórấtít,nếuhọthựcsựcó,hứngthúđốivớicácgiaodịchtẻnhạtvàkhôngrõràng,vàdođóvaitròcủaMidlerlàngườitrunggian,đàmphánvàkiểmtralàkhôngthểthiếuđốivớinhiềungười.Quanhiềunămđàmphán(cóvẻtẻnhạt)vềcácsảnphẩmnhưnồigốm,giàngiáovàđồnộithấtkiếntrúc(tôichỉliệtkêrấtíttrongsốcáchànghóamàôngđãthươngthảo,nhữngmặthàngmàôngđãmôtảtrongsáchmàthôi),ôngđãđạtđượchiểubiếtsâusắcvềnềnkinhtếvàxuấtkhẩuTrungQuốc.

NhữnghiểubiếtcủaôngđưachúngtađếntrungtâmcủaxãhộiTrungQuốctheocáchkháclạ;nhữnghiểubiếtnàylànhữngkhobáuthựcsựtrongcuốnsáchcủaông.TrungQuốclànhàcủaMidler.Ởđó,màkhôngphảimộtnơinàokhác,chínhlàcuộcsốngcủaông.Ởđó,ôngkiếmsốngnhờbiếtcáchkhiếnmọiviệcđượchoàntất,mộtkỹnăngmàthậmchícácchuyêngiaTrungQuốcchuyênnghiệpnhấtcũngkhôngcó.Nhữnghiểubiếtnhưvậy

khôngbịgiớihạntrongmộtdanhmụchànghóanàohaybịbóhẹptrongmộtkhuvựcbaogồmnhữngsảnphẩmnhấtđịnhnàocả.Hơnthế,đúngtheobảnchất,nhữnghiểubiếtđóphảitoàndiện.Nhữngthứhiệnhữutrongkinhdoanhcũngsẽhiệnhữutrongcáclĩnhvựckháccủađờisống,từtìnhbằnghữuchođếnchínhtrị.

Vìvậy,chúngtaphảiđọccuốnsáchcủaMidlerởhaicấpđộ.Banđầu,PoorlyMadeinChinacóvẻlàmộtbảnkểlểđơnthuầnvàcóchútphiêulưuvềnhữngchuyếnđivànhữngtainạnbấttậncủaôngvớicácthươnggiaTrungQuốcvàcácnướckhác,mỗingườiđềumuốngiànhphầnhơnngườikhác.ChuyệnkểđầutiêntrongsáchlàdựáncủatácgiảvềsảnxuấtxàphòngvàdầugộiđầuchochuỗicửahànggiảmgiácủaMỹ.Cólẽđókhôngphảilàmộtcâuchuyệnhấpdẫn,nhưngnócónhữngkịchtínhnhưtrongmộtcuốntiểuthuyếthồihộp.Ngườikểcòcưatớilui,xoayquanhnhữngvấnđềnhỏtrongsảnxuấtnhưviệclàmmỏngchainhựa(dùngđểđónggóidầugộiđầugiárẻ)mộtcáchbíẩn.Nhàmáytrongcâuchuyệnnàyđãrấthoangmangvìkháchhàngcứkhăngkhăngvàonhữngđiềucơbản,chẳnghạnnhưcácđặctínhcủasảnphẩmphảitrướcsaunhưmột,khôngđượcthayđổi.Trongkhiđó,bênphíanhậpkhẩuMỹtrongcâuchuyệnnàyđãgầnnhưphátđiênlênvìlorằngviệcnhậpkhẩumộtthànhphầnlỗicủasảnphẩmcóthểkhiếnôngthualỗhàngtriệuđô-lavìmấthợpđồng.

LàmộthướngdẫnviêndulịchởTrungQuốcnhiềunămtrước,tôiđãtrảiquarấtnhiềutrườnghợpvềcáchànhvivôđạođứcvàgâyphiềnphức,dọctheodòngsựkiệnmàMidlermôtảtrongcuốnsáchnày,thậmchítôicònnhậnrachínhmìnhtrongnhữngsựviệcđónữacơ.SựtươngđồngcóthểđượcrútratừnhữngthỏathuậnvềtàikhóavàtiềntệcủachínhphủmàTrungQuốcđãcóvớicácnướckhác,vàthậmchítừcảcáccuộcđàmphánhiệpướcvốnlàmộtphầncủanó.NếubạncónhữnghiểubiếtvữngchắcnhưcủaMidler,nhiềubíẩncủaTrungQuốccóthểbịbậtmí.Nếubạnkhôngcónhữnghiểubiếtđó,bạnsẽthấymìnhlênhđênhtrênbiển,nhanhchóngtrôixakhỏiđiểmđếnmàbạnđãnhắmtrongtâmtrí.

Ởcấpđộthứhai,cuốnsáchcủaMidlerkhônghẳnlàmộtcuốnsáchkinhdoanhvềTrungQuốc,mặcdùnólàcuốnphảiđọcđốivớibấtkỳnhàkinhdoanhnào,vìnólàmộtbảnmôtả,chắcchắnlàthôngquangônngữthươngmại,chỉkểvềTrungQuốc,vớimộtsốhiểubiếtkhókiếmvềlàmthếnàođểđiđúnghướnggiữanhữngdòngchảymơhồvàđanxenchằngchịtcủanướcnày.

Trongcâuchuyệnđượckểkhánhanhnày,chúngtasẽgặpmộtsốnhân

vậtcóthật.GiangTỉlàchủsởhữubíẩncủacôngtychămsócsứckhỏevàsắcđẹpmàtừđóBernie,mộtnhànhậpkhẩungườiSyriagốcDoTháitừNewYork,hyvọngmuađượcdầugộivàcácsảnphẩmchămsócsắcđẹpchocácchuỗicửahànggiảmgiácủaMỹ.BàlàmộtngườiphụnữTrungQuốcluôncậtlựcđểđạtthànhtựu,vàbàcónhữngthamvọngkhớpvớisựgianxảocủamình.Bàsẵnlòngđượchiểubiết,nhưnglạigầnnhưkhôngthểbiếtrõ.BàthểhiệnsựranhmakhủngkhiếpkhicắtgiảmphầnlợinhuậnbiênvốnđãnhỏnhoicủaBerniebằngcáchđưarakhoảntănggiávàophútchót.Khithỏathuậnsắpđượcký,cũngngườiphụnữcứngrắnấy,ngườiđãtheođuổimộtthỏathuậntànbạo,giờđâylạiđanggiậtgiậttayáocủaMidlervàđiệuđànóivềmốiquanhệsâusắcgiữanhàmáycủamìnhvàviệckinhdoanhcủakháchhàng.

SinhviênhọcvềlịchsửTrungQuốccóthểnhớlạiHộinghịWashington(1920-1921),hộinghịnàycómụcđíchgiảiquyếtmộtsốvấnđềanninhởvùngTháiBìnhDương.ĐạibiểucủaHoaKỳởlạiđếnnửađêmvớingườiđồngcấpTrungQuốc,ngườimàôngxemlàmộtngườibạntốt,vàcốgắngđểđạtđượcthỏahiệpvềnhiềuvấnđề.Nhưngsauđóônglạibịngườinàylênánkhôngthươngtiếctrongcácphiênhọpchunglàchủnghĩađếquốchútmáuvàdốitrá.Dùsaothìcáccuộcđàmpháncũngđạtđượctiếntriểnvàmộtsốhiệpướckhátốtđẹpđãthựcsựđượckýkết,nhưngđâylàmộtvídụđiểnhìnhvềhaiphươngpháptiếpcậnđốilậpnhaulại,bằngcáchnàođó,cóthểcùngtồntạitrongcáccuộcđàmpháncủaTrungQuốc.Midlerđãxuấtsắckhitiếtlộnhữngsắctháivănhóanày,vàcuốnsáchcungcấpbàihọcchotấtcảaiphảilàmviệcvớiTrungQuốc.

Trongcuốnsáchnày,chúngtôigặprấtnhiềudoanhnhânMỹbịsựthamlamkhốngchếnhưnglạiquángâythơ.ĐếnTrungQuốc,họkhôngbiếtgìtrừnhữngđiềuhọđãnghe,rằngnướcnàylànơithảmđỏđónchào,họlặplạivôsốnhữnglờisáorỗngvềTrungQuốchiệnđại:nàothìnềnkinhtếpháttriểnnhanhnhấtthếgiới;rồitươnglailàđây;rồithìcôngtychúngtaphảimởrộngsảnxuấtởđâykhôngthìsẽtiêutùng,vàcólẽquantrọngnhấtlàkinhdoanhởTrungQuốcdễnhưbỡn.Rốtcuộcthìkhôngcầnđốiphóvớinhữngcôngđoànkhóchịu,hoặcvớicácquyđịnhnhànước;cácràocảnđốivớihoạtđộngkinhdoanhthìnhỏxíuđếnmứcngạcnhiên.Bạnnóichuyệntrựctiếpvớicácôngchủ,bắttay,vàthếlàxongthỏathuận.Nhưmộtphépmàu,ca-ta-lôcủacôngtybạnđộtnhiênđầycácloạihànghóamớivàrẻđếnsữngsờ.

Dĩnhiên,đóchỉlàảotưởng,làloạiảovọngđượccảcácdoanhnhânlẫncácchínhtrịgiachiasẻ.TổngthốngRichardNixonvàcốvấncủaôngHenry

KissingergầnnhưchẳngbiếtgìvềTrungQuốc,nhưngvẫngiaochonướcnàymộtvaitròtrungtâmtrongchiếnlượcngoạigiaocủahọ.TấtcảdườngnhưđềulầnđầuđếnTrungNguyên:ngườiHoamêhoặcdukháchnướcngoàibằngvẻtinhtếvànhữngchỉđạothựctiễn.Dĩnhiên,vẫncònđónhữngđiểmlấncấn,nhưkhiNixongiớithiệuvớinhàlãnhđạoTrungQuốcMaoTrạchĐôngniềmhyvọngvềmộtcáinhìntoàncảnhcủathếgiới,khôngchỉxemxétcácmốiquanhệsongphươnggiữahainướchọ,màcònxemxétđộnglựcliênquanđếnẤnĐộ,NhậtBản,LiênXôvàtấtcảcácquyềnlựckhác.Mao“vỗvàomặt”Nixon,nóirằngýtưởngđóthậtnhàmchánvàkhôngquantrọng.Nhữngkỳvọngcủahaibêntrongcáccuộcđàmphánmangtínhbướcngoặtnàyrõrànglàkhácnhau,vàcáctàiliệungoạigiaothỏathuậnkểtừđócóvẻmơhồ,đếnmứcgầnnhưvônghĩa.CácmốiquanhệgiữaBắcKinhvàWashingtontrởnênphứctạpvàcăngthẳngnhưmốiquanhệgiữacácnhànhậpkhẩuMỹvàcácnhàcungcấpTrungQuốccủahọ.

NgườiHoathểhiệnkỹnăngphithườngtrongviệcthaotúngnhậnthứcvàcảmxúccủanướcngoài,nhưchúngtathấytrongcuốnsáchnày,vàhọcũngchơitrògâysợhãivềchuyệnđưarađượcnhữngcâuhỏicóýnghĩa.Khilầnđầuđếnthămnhàmáysảnxuấtdầugộiđầu,Midlertrảiquamộtbuổinóichuyệndôngdàivềviệcphảirửataycẩnthận,mặcáovàđộimũtiệttrùng…trướckhibướcvàokhuvựcsảnxuất.Hoàntoànấntượng,cóvẻchuyênnghiệpvàtạocảmgiáctựtin.Midlertheobảnnănggiữmồmgiữmiệngtrongchuyếnthămđầutiên,vàsauđóbiếtđượcrằngmộtkhihợpđồngđãkýkếtvàtiềnđãchuyểnđi,nhữngnghilễnàysẽrơirụngvàkhôngcònhiệulực.MộtphầncuốnsáchMidlerchínhlànhằmnhậnrarằngrấtnhiềuđiềudiễnraởTrungQuốclàgiảtạo.Thôngquamộtcâuchuyệnngụngônvềkinhdoanhcótínhgiảitrívàgiáodục,Midlerchophépchúngtathấyđượcđiềuđó.

TôinhớcómộtlầnđicùngmộtngườinguyênlàphátngônviêncủaHạviệntrongmộtchuyếnthămTrungQuốc.Mặcdùtôinghĩrằngmìnhđãcónhiềutrảinghiệmphongphú,tôiđãchưatừngtrảiquamộtdịpnhãnhặnđếncôngphunhưvậy.Xechởchúngtôiđitrướcvàtheosaulàxecảnhsátcùngvớiđènchớpvàcòibáođộng.Đólàmộtmàntrìnhdiễnvônghĩa,nhưngnóđãlàmđượcđiềukỳdiệulàtônlêncáitôicủanhữngngườitrongđoàntùytùngbênphíachúngtôi.

Trênđườngđi,ngườitamởsẵnnhữngcánhcổngđượcchỉđịnhđặcbiệttrênnhữngphốnhấtđịnh,đểchúngtôicóthểthấyđượcnhữngphânkhuriêngtoàn“hoađàonởmùaxuân”hoànhảo,hayVườnđịađàngchốnTrung

Hoa.ĐâylànhữngkhuphốhoànhảomànhữngngườidânTrungQuốcbìnhthườngkhôngthểmơđến.NơinàylàquyềnlợimàĐảngdànhchotầnglớpthượnglưu.Cácbãicỏbêntrongkhunàylàhoànhảo;đàiphunnướcnhẹnhàng;phòngmátmẻ,yêntĩnhvàthoảimáitươngđươngvớicácphòngthuộcloạitốtnhấtởphươngTây.Vịgiachủdườngnhưbiếttrướcmọimongmuốncủachúngtôi;đồănthìquásứctuyệt.Tuynhiên,chúngtôiđãthựcsựthấygìởTrungQuốc?

Quanhquẩntrongsựđóntiếpnhưvậy,khôngngạcnhiênkhipháiđoànMỹđãchứngtỏmìnhdễbảo.Chấtvấnlàtròđáquảbóngqualại,màtấtcảchúngtôi-nhữngvịkhách-cảmthấytráchnhiệmlàkhôngđượcpháhỏngmọithứ,khiếncácvịgiachủcủachúngtôixấumặt.Điểmlấncấnduynhấttrongchuyếnthămchínhthứcnàylàkhitôiđặtmộtcâuhỏimàtôinghĩlàthúvịchongoạitrưởng.TôinóiMôngCổlàmộtthuộcđịacủatriềuThanh(1644-1912)màTrungQuốcbâygiờcôngnhậnlàmộtquốcgiađộclập.Đồngthời,ĐàiLoan,mànhàThanhđãcaitrịmộtphần,lạiđượctranhluậnsôinổilàhoàntoànthuộcvềTrungQuốcngàynay.Làmsaogiảithíchmâuthuẫnnày?

Vịngoạitrưởngđãnổigiậnvàbácbỏcâuhỏicủatôilàkhôngđángtrảlời.Tôicảmthấymộtchúttộilỗivìđãxùlôngtrongchuyếnđi,nhưngrồitôinghĩ:Nhữngviênchứccaocấpphảilàmgìngoàiviệctrảlờicáccâuhỏikhó?Phầncònlạicủanhómtinrằngtôiđãvượtquágiớihạncưxửđúngmực,nhưngchắckhôngphảilỗilầmgì-vịngoạitrưởngđãhiểuđúngvềtôivàsauđóđãcửmộtđồngnghiệpdànhhơnhaitiếngđểgiảithíchcácquanđiểmchínhtrị.

LoạisựcốnàylàđiểnhìnhtrongrấtnhiềucuộcgặpTrung-Mỹ,chodùvấnđềlàvềdầugộirẻtiềnhayanninhquốcgia.ĐoànđạibiểuMỹcảmthấybuộcphảihạnchếchấtvấnvàlòngvòngquanhcáivấnđềhọcầnthảoluận.Lịchsựlàtốt,nhưngsựthiếucởimởhiệnhữucóthểđemlạihyvọnggìvềmốiquanhệkinhtếvàchínhtrịngàycàngtănggiữaHoaKỳvàTrungQuốc?

Mộttrongnhữngkhíacạnhđánglongạihơnvềcuốnsáchnàylàbằngchứngrằngcáccôngtykhôngtuânthủlờihứacủahọ.HợpđồngởTrungQuốccóthểđàmphánlạivôsốlần,aicũngbiếtthế.BênmuangườiMỹmongđợisảnphẩmcủahọđượcsảnxuấtđúngcáchvànhậnrarằngngườitachỉtuânthủnhữngchỉdẫnđạikhái.Cácnhàsảnxuấtthựchiệnnhữngthayđổiđơnphươngđốivớihànghóamàkhôngthảoluậngìvàhyvọngrằngsẽkhôngaiđểý.Tạimộtthờiđiểmtrongcâuchuyện,saukhinhàmáydầugội

đầubấtngờthaythếrấtnhiềuloạimùihươngtronghợpđồngbằnghươnghạnhnhânchungchungvàbịpháthiện,Tỉchẳngnóigìngoàiviệcviệncớngâythơrằngcáimùihươngthaythếdùrẻhơnnhưngcũngcóvẻthơmmà.

TôiđãtừngcảitạomộtphòngtắmtrongmộtngôinhàthờiEdwardbừabộnởthànhphốProvidence,bangRhodeIsland.Tôivẫncốgắnggiữnguyêncáctínhnăngnhưhiệntrạngbanđầu.Trongđó,tôiđãlắpmộtbộgồmvòitắmvàvòisenbằngđồngthau,vớinhãnđentrắngbằngmen(“nóng”và“lạnh”).ChúngđượcsảnxuấtởTrungQuốc,vàđượcsaochépmộtcáchđạitàivớiphongcáchchínhxác,nhưngtôingờlàchỗcósốcủanhàcungcấpốngnướcMỹvàAnhbịcạođi.Chúnghoạtđộngtốttrongkhoảngsáutháng.Sauđó,chỗrápvòibắtđầurơira,vòisenrụngrời,cácvanlỏnglẻo,mọithứrãtung.Sảnphẩmnàyđãbị“sảnxuấtkémchấtlượngtạiTrungQuốc”.Cuốicùngtôiphảithayvàođómộtbộkhôngcógìđặcsắc,doMỹsảnxuấtvàocuốithếkỷXX,khôngđápứngđượcyêucầuvềthẩmmỹcủatôi,nhưngítnhấtnóphụcvụtốtviệctắmrửa.

CuốnsáchnàykhôngchỉđơnthuầnlàvềchấtlượngkémcỏicủanhữngsảnphẩmTrungQuốc.Mộttrongnhữngchủđềrộnghơncủasáchlàvềnhữngkẻđãhứamộtđằnglàmmộtnẻo.ĐâylàmộtcuốnsáchvềkhảnănggâyhoangmangvàgiantrácủangườiHoa.Sáchnóivềchiêutrò,chiếnlượcvàchiếnthuật.

NónhắcnhởtôivềnhiềuvấnđềquantrọngmàmốiquanhệMỹ-Trungphảiđốimặt,vàđặcbiệtlànóđãchotôinhớlạinăm1982vàthỏathuậnnămđócủaMỹvềviệccungcấpvũkhíchoĐàiLoan.ĐiểmmấuchốtcủacáccuộcđàmphánsauđólàtuyênbốcủaTrungQuốcrằngchínhsách“cơbản”củahọđốivớiĐàiLoanvẫnlàgiữhòabìnhchohònđảonày.PhíaMỹcoiđâylàtuyênbốtừbỏvũlựcvàđãđồngýhạnchếbánvũkhítrongtươnglai.NếuphíaMỹhiểuđượctiếngHoatốthơn,họđãcóthểnhậnrarằng,trongtiếngQuanThoại,một“nguyêntắccơbản”thườngchỉđểlàmtiềnđềchomộtngoạilệ.GiốngnhưtrongtiếngPhápenprincipe,tuyênbốcủaTrungQuốcmàcóchữ“vềcơbản”nênđượccoinhưkhôngcónhiềuýnghĩa,nóchỉđểbónggióvềquytắcnàosắpbịphávỡ(dohoàncảnhđặcbiệt,mộtcáchtựnhiên).VàchỉcầnnhìnvàonhữnggìTrungQuốcđãlàm.Mặcdùchínhsáchcủaquốcgiađượccholàhòabình,việcchếtạovũkhícủaTrungQuốctrongnhữngnămgầnđâypháttriểnchưatừngcóvềcảquymôvàphạmvi.

ViệcdựđoánvềmộtTrungQuốcđanglêncóthểlàtiêucực,nhưngđâykhôngnhấtthiếtphảilàmộtcuốnsáchtiêucực.Midlerrõrànglàcómột

tìnhcảmsâusắc,dùlàgiántiếpbàytỏ,đốivớiTrungQuốcvàngườiHoa.Khôngaicóthểđạtđượctầmhiểubiếtvềmộtnềnvănhóaphứctạpnhưvậymàkhôngcósựđồngcảmvớinơinày.MidlerđãsốngởTrungQuốctrongnhiềunăm;ôngsửdụngtiếngHoadễdàng,vàtrênthựctế,ôngkhôngcóquêhươngnàokhác.Cóvẻnhưôngcũngchẳngmuốncóquêhươngnàokhác.Vớibằngcaohọctạimộttrườngkinhdoanhưutú,ôngcóthểtrởthànhmộtngườihoạtđộngtronglĩnhvựctàichínhởphốWall.ÔngđãdànhnhiềunămpháttriểnsựnghiệpởTrungQuốc,đặcbiệtlàtronglĩnhvựchóasinh;thayvàođó,hẳnlàôngđãcóthểđónggópchokhoahọctrongcùngthờigianđó.NhưngôngđãchọnconđườngTrungQuốc,vàlàmvậy,ôngđãgiúpchúngtahiểuđượcnướcnày,dùchỉhiểuthêmmộtchút.

NgườitacóthểhọchỏiđượcrấtnhiềuvềcáchcảTrungHoahoạtđộngbằngcáchlàmchủmộtphầnnhỏởnướcnày,bởivìcácmôhìnhthểchếvàhànhvikhôngthayđổinhiềudùnơilàmviệccủabạnlàmộttàudulịchhoặcmộtnhàmáysảnxuấtdầugộivàcácsảnphẩmtươngtự.Kiếnthứcvàbảnnănglàcóthểtraovànhận.Đólàlýdotạisaotôihyvọngcuốnsáchnàysẽcóđộcgiả,khôngchỉtrongcộngđồngdoanhnghiệp,màcòntrongcộngđồngngoạigiao,họcgiảvànhữngngườikhácđangphảilàmviệcvớiTrungQuốc,cũngnhưlànhữngngườibìnhthườngmuốnbiếtthựcraTrungQuốclàgì,ởmứcđộcơbản.

ArthurWaldron

LauderProfessor[3]vềQuanhệQuốctế

ĐạihọcPennsylvania

BrynMawr,bangPennsylvania

DẪNNHẬPCuốnsáchnàythoạtđầuchỉlàmộtbàibáoviếtchotrườngWharton

Businesstrongcuộckhủnghoảngchấtlượngnăm2007.Đâylànămmàthứcănchovậtnuôibịpháthiệnnhiễmmê-la-min,lốpxesảnxuấttạiTrungQuốcbắtđầunổbanh,vàcácbậcphụhuynhngườiMỹlolắngvềsơnchìtrongđồchơicủaconemhọ.BàibáotôiviếtmộtphầnlàđểbácbỏlờicáobuộcrằngchínhcácnhànhậpkhẩuMỹphảichịutráchnhiệmvềnhữngsựcốtrêndođãnhậphàngdỏmtừTrungQuốc.SaunhiềunămlàmviệcvớicácnhàsảnxuấtTrungQuốc,tôiđãcómộtsựhiểubiếtvềtìnhhìnhhơikhácmộtchút.TôithấyrằngcáccôngtyMỹđãcốgắnglàmhếttráchnhiệmcủamình,nhưngkhônglạicácnhàcôngnghiệpTrungQuốcranhma,nhữngngườithườngxuyênthaotúngquycáchsảnphẩmđểmởrộnglợinhuậnbiên.

CácchủxưởngTrungHoachơichiêu.Họsảnxuấtchokháchhàngmộtsảnphẩmchấtlượngkhikhởisựvàdầndầnrútbớtcácthànhphầnchính(nếukhông,họthaythếđầuvàokémhơn).Nhữngthayđổinàykhôngbaogiờđượccôngbố,vàngườimuathườngkhôngnhậnracácthayđổinày.Suygiảmchấtlượnghàngngàycàngnhiềuvàtinhtế,vàcácnhànhậpkhẩukhônghềbiếtchuyệngìđangdiễnrachođếnkhicácsảnphẩmnàybịpháthiện.Tôigọinólà“nhạtphaichấtlượng”(hay“chấtlượngbốchơi”),vànódùngđểphầnnàogiảithíchcholýdotạisaochấtlượngdườngnhưgiảmdầncùnglúc,vàtrênnhiềulĩnhvực.

BênngoàiTrungQuốc,ítngườibiếtrằngviệcnàycứtiếpdiễn,vànhiềuđộcgiảMỹcủabàiviếtnàyđãbịhoàntoànbấtngờ.Nhưngnhữngngườilàmviệctrongngànhcôngnghiệpbiếtrõhơn,vànhữngngườitrongcuộcchorằngtôiđãchưađiđủxa.“CâuchuyệncủaôngvềchấtlượnghàngTrungQuốcvẫnchưalàgìcả”,ngườitanóivớitôi.“Ôngnênnghenhữnggìđãxảyravớichúngtôi!”

Cácphảnứngkhácnhauđốivớibàibáo-sựxácnhậntừnhữngngườitrongnhiềungànhcôngnghiệpởmộtbênvàsựngờvựcởmộtbên-đãkhiếntôitinrằngcầnviếtrộngra.Trướcgiờtôichưabaogiờviếtcáigìdàihơnmộtbàibáo;tuyvậy,ngườitađãgiaochotôimộthợpđồngviếtsách.Càngviết,tôicàngnhậnrarằngcónhiềuđiềukhácđểnóivềchủđềTrungQuốcnóichung.

Cuốnsáchmàbạnđangcótrongtaychỉlàmộtvàicâuchuyện,giaithoại

ghinhậntừmộtcôngviệcởnướcngoài.Cácsựkiệnđãđượclựachọnvìcótínhgiảitrí;cùnglúc,tôiđãcẩnthậnchọnlựabốicảnhmàtôinghĩlàphùhợpvớinhữngtrảinghiệmđó.

NênlưuýlàtronglầnđầuđếnTrungQuốc,tôikhôngcóđịnhkiếnnào.Trênthựctế,ngaytừđầutôiđãcósựlạcquan.Tuynhiên,theothờigian,nhữngtrảinghiệmnhấtđịnhkhiếntôiphảinghĩkhác,vàcuốicùngtôiđãxácđịnhđượclốinghĩcủamình.KhiđặtmụctiêuviếtPoorlyMadeinChina,tôinghĩthếnày:Nếutôicóthểtáihiệnmộtítnhữnggìtôiđãthấy,cólẽnhữngngườikháccũngcóthểđồngcảm.

Khiđượcyêucầutómtắtcuốnsáchnày,tôicóxuhướnglàmđạikháibằngcáchnóirằngnóchỉđơngiảnlàviếtvềviệcvănhóaquantrọngthếnào.Vănhóacóthểtácđộngđếnpháttriểnkinhtếvĩmô-sựnổilêncủaTrungQuốcchắcchắncóphầnđónggópcủamộtsốyếutốvănhóanhấtđịnh-vàtrênmộtquymônhỏhơn,vănhóa(cùngsựhiểubiếtvềvănhóa)cóthểtạothuậnlợihoặccảntrởthànhcôngởcấpđộgiaodịch.CuốnsáchnàyítnhấtsẽgiúpxuatansuynghĩcủamộtsốngườirằngviệckinhdoanhtạiTrungQuốccũnggiốngnhưkinhdoanhởbấtcứnơinàokháctrênthếgiới.

MộtlờiphànnànvềcuốnsáchnàylàtrongkhinólàmnổibậtmộtsốvấnđềliênquanđếnTrungQuốc,nókhôngđưarabấtkỳgiảiphápnào.Tôithấytòmòrằngmộtsốngườisẵnsàngchấpnhậnmộtcuốnsáchvềchủđềvănhóachỉkhicósẵngiảiphápcủatácgiảtrongđó.BấtkểTrungQuốcđangphảiđốimặtvớivấnđềgì,hayphầncònlạicủathếgiớihiệnđangphảiđốiphóvớivấnđềgì,chúngtakhôngthểcógiảiphápnếukhôngthôngquađốithoại-vàchúngtakhôngthểđốithoạitrướckhichúngtacómộtsốhiểubiếtcơbảnvềvấnđề.Cuốnsáchnàynênđượcxemlàmộtlờigiớithiệusơkhởi.Nókhôngbaogiờcónghĩalàmộtkếtluận,dướibấtkỳýnghĩanào,màchỉlàmộtsựkhởiđầu.

SẢNXUẤTKÉMCHẤTLƯỢNGỞTRUNGQUỐC

1.HÔBIẾN!TrungQuốcsảnxuấtmọithứtrênđời,vàtrongquátrìnhđó,cũngtạora

đủmọimùicóthểtưởngtượng.Khiđiquanhiềunhàmáycủahọ,bạnbắtgặpnhiềumùinhưthế:mùikhóinồngnặccủanhữngthứkeodángiàyda,mùiđậmđàcủanhữngchiếclọsứnungtronglòkhíđốt,mùichuacủachấtdẻopolypropylenenóngchảyvàphunởnhiệtđộcao…Mỗiquytrìnhchếtạolàmộtkinhnghiệmkhứugiácriêng,vànếubạnlàmviệctrongngànhchếxuấtđủlâu,bạnchỉcầndùngcáimũicũngcóthểđoánbiếtmìnhđangđứngởnhàmáyloạinào.

TrongnhữngnămtôilàmviệcởmiềnnamTrungQuốc,tôiđãviếngthămmộtsốlượngnhàmáyvượtngoàisứctưởngtượngcủamình.Điềukhákỳlạlàítkhitôigặpngườichủxưởngnàocóchútmảymayphiềnmuộnvìcácmùiđó,mặcdùchúngtấncôngvàocácgiácquan,cókhimạnhđếnchoángváng.

Tạimộtxưởngchếtạohôinồngkhôngchịunổi,tôiđứngởcổngvớiôngchủ,nhìnracánhđồngbaotrùmtronglànbụitrắng.Saulưngchúngtôikhôngxa,cáccôngnhânđangnhúngnhữngốngthépkhôngrỉvàomộtbồnhóachất.Đólàquytrìnhmạkền.Tôithựcsựcóthểnếmvịkimloạitrongmiệng,vàmũitôibấtgiácnhănlại.

“Hôiquá”,tôinói.Ngaykhinóixong,tôihốihậnđãbìnhphẩm,dùcóphầnmongmỏiôngchủxưởngđồngý.

Ôngnémđiếuthuốcraxavàquayvềphíatôirồinói:“Ngườingoạiquốccácông,cácôngtớiTrungQuốcvàthanphiềnvềônhiễm,tôithậttìnhkhônghiểutạisao”.Rồiôngkhoáttayvềphíaphongcảnhxungquanh.“Đốivớitôi,chỗnàycómùitiền”.

VớinhiềungườiởTrungQuốcđangmơướcmộtcuộcsốngtốtđẹphơn,cácluồnggiócôngnghiệpnàytươngquanvớinhữngcơhộikinhtếtốthơn.Còncácngócngáchnghèonànhơnởnướcnày,nơicómùivịthơmthohoặcchẳngcómùigìcả,thìđólạilànhữngchỗchỉđángthươnghạichứkhôngcógìđángmơướccả.

Bấtkỳđâumàcôngviệcgiámsátnhàmáyđưatôitới,tôiluônchúýđếnnhữngmùikhácnhau,chủyếulàvìđâylàdựánđầutiêncủatôi.XưởngnàysảnxuấtcáimàngườiHoagọilàhóaphẩmnhậtdụng-nhữngsảnphẩmtiêu

dùngnhưxàphòng,dầugộivàkemthoatay.

XưởngKingChemicalnằmởvùngquê,dướichânmộtngọnđồilớn.Khitớixưởngvàomộtngàynắngráo,vớimùithơmcủanhữngsảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹptrànngậpkhôngkhí,tôinghĩ:Hóaramộtxínghiệpbóclộtlaođộnglạicómùithếnàyđây.Mùithơmngọtngàonhưhươnghoađượcnhậnralậptức.Bạnngửithấynóởngânhàngvàtiệmtạphóa,thựctếlàởbấtcứđâu.NólàmùihươngphổbiếntạohươngthơmchoxàphòngvàdầugộikhắpHoaNam.

Xưởngdomộtphụnữnhỏnhắn,quyếnrũđiềuhành;chịkhăngkhăngđòitôigọichịbằngbiệtdanhGiangTỉ.

Đólàmộtcáitênthânmật-Gianglàtên,vàTỉtứclàmột“bàchị”.Tỉchobiếtchịbắtcôngnhângọinhưthếvìchịmuốnđượccôngnhânxemnhưmộtngườiđángngưỡngmộvàkínhphục.

Tỉgiảithíchrằngchồngchịkhôngthểgặpchúngtôitrongcuộcthamquannàyvìôngtacócôngviệcởngoàithànhphố.Thaychoôngtalàmộtđámcácquảnđốc.

“Đây.Ôngphảimặccáinàytrướckhichúngtađivàotrong”.Tỉđưachotôimộtáobờ-lutrắngvànhữngcáibaogiàybằngvải,chờtôimangvàoxongrồimớitròngmộtcặpbaolênđôibốtđencaogótcủachị.

Phảicẩnthậnnhưvậyđểgiữvệsinhmôitrường,Tỉgiảithích.BảnthâncácnhàchếtạoTrungQuốcthườngkhôngquantâmtớichuyệnsạchsẽ,nhưngđâylàmộtdoanhnghiệpquantrọngtrongcôngnghiệpchămsócsứckhỏevàlàmđẹp.VệsinhcũnglàđềtàitrongcuộcnóichuyệngiữatôivớiBernie,ngườiđưatôiđilàmnhiệmvụbấtthườngnày.

Trướckhichọncôngtynàylàmnhàcungcấp,Bernieđãthửchếtạodòngsảnphẩmcủamìnhởmộtđịađiểmkhácvớikếtquảtaihại.Mộtchuyếnhànglớnđãbịnhiễmkhuẩnkhiếncôngtylỗnặng.Nhữngchuyệnnhưvậy,ôngcảnhcáo,khôngthểxảyranữa.

Cácnghithứcchuẩnbịcàngtăngthêmsựmongđợi,vàtôinónglòngbướcchânvàotrongnhàmáy.Quakínhcửasổ,tôicóthểthấynhữnggìđượcchờđợi.Bêntrongcóvẻtấtbật,vàtôiđểýthấycôngnhântrongđócũngmặcđồtrắng.

Kếđóchúngtôirửatay.Cácquảnđốcđitheocuộcthamquannàycũng

sắphàngtrướcmộtdãybồnthayphiênnhaurửatay.Trongchiếcbờ-lutrắng,kỳcọlêntớikhuỷutay,trônghọnhưmộttoánbácsĩsắpvàophòngphẫuthuật.

Kỳcọxong,tôibướctớicửa,nhưngmộtbàntayđãchặntôilại.Ngườinàođóchụpmộtchiếcmũtrắnglênđầutôi.Vớimộtnghithứccuốicùng,cáccánhcửabậtravàmởrộngchochúngtôiđiqua.

Xưởngchếtạohoạtđộngnhưmộttổong,vàvớitưcáchlàngườikhôngquenvớiloạihoạtđộngnày,tôicốgắngtìmhiểungườitalàmviệcrasao.Côngnhânđangbậnrộnsảnxuấtmộtthứnướcthơmxoatay,tôithấyvậy,vàtôitheodõinhữngchaimàuhồngxuôitheodâychuyềnsảnxuất.Mộtsốcôngnhânrótđầycácchai,trongkhinhữngngườikháchoặcđậynắphoặclausạchchúng.Tôiyêucầuđượcxemkỹmộtthànhphẩmvàđượcđưachomộtchailấytừthùnggiấyđãxếpđầyhàng.ChữintrênchaibằngtiếngHoa.Côngtynàychếtạosảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹpchothịtrườngtrongnước.CôngtycủaBerniesẽlàkháchhàngxuấtkhẩuđầutiêncủanó.

Khichúngtôiđitheomộtdâychuyềnsảnxuất,nhữngcáiđầuvốnđãcúithấpcàngcúithấphơnkhichúngtôitớigần,cóthểthấynhịpđộlàmviệcđangtăngnhanh.Ởchỗnàochúngtôilượnlờchậmbước,cóvẻnhưcôngnhânnínthở.Trongđoànthamquannày,chẳngaibậntâmđếnchuyệnmìnhđanglàmchocôngnhânlolắng,hoặcnếucóthìhọcũngbấtcần.

Tôiquansátmộtthiếuphụđểtócngắnđanglấymộtchairakhỏibăngchuyền.Côlauchùicáichainhưbịámảnhvàkhôngđểnóđitheobăngchuyềnchotớikhicôcómộtchaithaythế.Tôicốtiếpxúcbằngmắtvớicôngnhân,nhưngkhôngaichịunhìntôi.Ngaycảnhữngngườibịcuộcthamquanlàmrộníthơnhìnhnhưcũngbiếtlàđangbịquansát.

Mộtcôngnhânvặnnắpchaiđangvặnnhưmúa.Kếbêncôlàmộtcôngnhâncónhiệmvụsắpchaivàothùnggiấy.Thayvìnémchaivàothùng,cônângniutừngchaibằnghaitay-gầngiốngcửchỉcungkínhkhingườiHoađưadanhthiếp.

NgườiyêucầutôithựchiệncuộcviếngthămnàylàmộtnhànhậpkhẩuvàchỉbiếtlàtôisốngởTrungQuốc.Chúngtôichỉtìnhcờgặpnhaumộtlần.Ôngtabấtngờgọiđiệnthoạichotôivàcácchỉthịcủaôngrấtmơhồ.

“Nhìnkỹxungquanh”,Bernienói.Ôngmuốntôilưuýbấtcứgìcóvẻkhôngbìnhthường.Khikhôngthấygìbấtthườnglắm,tôivờđặtvàicâuhỏi.

“Cácvịsửdụngbaonhiêucôngnhân?”tôihỏi.

Tỉgậtđầunhưthểđólàmộtcâuhỏichínhđáng.

“Haitrăm”,chịtanói.

Tôikhôngđếm,nhưnghìnhnhưsốcôngnhânxungquanhđâucónhiềunhưvậy.“Chừngnàocôngnhânnghỉ?”,tôihỏitiếp.Chịnóirằnghọnghỉtayđểăntrưavàănchiều.Tôihỏimỗithánghọnghỉbaonhiêungày.Chịnóihầuhếtchỉnghỉmộtngàymỗicuốituần.

Khôngcòncâuhỏinàonữa,tôibảochịrằngmìnhrấtcóấntượngvớixưởngsảnxuấtnày.ChịkhentiếngQuanthoạicủatôivànóirằngBernieđãmaymắnkhitìmratôi.Chịhyvọngchúngtôisẽcộngtácvớinhaunhiềuhơnsaulầnthămviếngnày,vàchịđixađếnmứcgợiýrằngcónhiềuđiềuchịcóthểhọchỏitừngườinhưtôi.Dùcònxalạvớigiớisảnxuất,tôiđãsốngởTrungQuốcmộtsốnăm,vàítnhấtcũngđủchotôihiểutìnhhình:Khibạnnóiđiềutốtđẹp,bạnđượckhentặnglạiđủđiều.

Nhiềuviệctrongxưởngđượclàmbằngtayvà,tôinhậnthấy,đôikhibằngchân.Chúngtôitớichỗcôngnhânbơmkemthoatayvàochai.Chiếcmáyđượcdựngđứngđểngườithợcóthểvậnhànhbằngchiếccầnđạpởtrênsàn.Khikhởiđộng,đầuphunápsuấtrótchếphẩmđầychai.Nhưngngườicôngnhânngồiởchỗnàyhìnhnhưcanhthờigiankhônggiỏilắm,vìmặttrướcđồngphụccủachịdínhđầychấtkemđó-chắclàdorótkhôngđúnghạnmức.

Tôidừnglạimộtlúcvàtheodõisáthơnkhinữcôngnhânnàyrótđầychai.Hìnhnhưcôtavừamớiđượchuấnluyệnvìcócáigìđóthiếusóttừcáchthựchành.Nóhơnhẳnsựbồnchồnlolắng,tôinghĩ.Hìnhnhưlầnđầucôtalàmcôngviệcnày.

Đúnglúcđótôicảmthấysứcépcủamộtbàntaytrênkhuỷutaytôi.ĐólàTỉ,chobiếtrằngđãđếnlúcrờiđi.

Cửchỉđócủachịtahơivộivàng,tôinghĩ,nhưngtôiđãhiểuđúngýnghĩacủanó-ýmuốnchấmdứtcuộcthămviếng.Tôiđãtừmộtthànhphốkhácbaytớiđâyđểthămnhàmáynày,vàcuộcthamquanchưakéodàilắm.Tôicócảmgiácphảichấmdứtquánhanhmộtcuộcvuichơitrongcôngviêngiảitrí.Tôivừabắtđầucómộthìnhdungvềnhàmáynàythìcửarađãmởvàchúngtôilạiđứngtrongánhnắng.

“Chúngtôisẽđưaôngtớisânbay”,Tỉnói.

RồiTỉđưatôitớimộtphòngchờgầnvănphòngcủaTỉ,vàtôiđượcmờimộtcốctràxanhhòatan.Saukhingồitrongphòngchờmộtlúc,tôitựhỏingườitacóquêntôikhông.Côngnhânđitớiđilui,vàkhôngaichúýtớitôi.Tôinhìnquanhữngđiềughichépđượcvànhậnthấytôicórấtítcảmnhận,khôngcócảmtưởngnàothậtsựrõrệt.Khicóngườitớibảotôirằngtàixếđếntrễ,tôihiểuđiềuđócónghĩalàhọkhôngbiếtchắcanhtaởđâu.

Vẫncòntòmòvềnhàmáynày,tôinghĩtôicóthểquaylạiđểnhìnnómộtlầnchót.Thậmchíchắccũngkhôngaiđểýlàtôiđãbỏđi,vàcólẽcócáigìđóđểhọclómbằngcáchnhìnnhữngngườilaođộngnàykhihọbớtedèchuyệnbịcácquảnđốctheodõi.

Nhàmáynằmngaysauvănphòng,trênmộtconđườngdốcnhỏ.Bênngoàikhôngcóaivàchỉcótiếnggióthổinhẹtừsườnđồixuống.Đólàmộtkhungcảnhđiềnviênthanhbình.Tôinghĩnếucuộcviếngthămnhàmáynàybiếnthànhmộtnhiệmvụthườngxuyên,tôisẽkhôngphảnđối.

Khitớixưởngmáy,tôiđếnbênmộtcửasổvàápmặtvàotấmkính.Bỗngchốctôitưởngtôiđãđilạc.

Tôicótớinhầmkhunhàkhông?

Tôinhìnquacửasổlầnnữa.Hìnhnhưđúngchỗrồi,nhưngnhàmáyvắngngắt.Nơilúcnãycókhoảng50hay60côngnhân,bâygiờchỉcómộtônggiàvớimộtcâychổitrongtay.Ôngthấytôiđứngởcửasổvàđãđilạicửacái,nhưthểđểmờitôivào,nhưngrồiôngsuynghĩlại,quaylưng,vàvộivãđivàomộtcánhcửasau.

Cóchuyệnquáiquỷgìvậy?

Áptrángầntấmkính,tôinhìnxuốngđồnghồtay.Mớihơnbagiờ.NhàmáyTrungQuốckhôngcótruyềnthốngngủtrưa,vàTỉđãnóicảxưởngchỉnghỉđểăntrưarồiđểăntối.

Tôinghetiếnggiàylốccốctrênmặtđườngphíasautôi.Ýđịnhbanđầuvốnhayhogiờnhanhchóngbiếnthànhmộttìnhhuốngtếnhị.Hốtnhiêntôicảmthấycótội,nhưthểbịbắtgặpđanglàmviệcphipháp,nhúngmũivàoviệckhôngphảicủamình.

Tôibiếtxinlỗisaođây,vàtôicóthểgiảithíchnhưthếnàonhữnggìtôi

nhìnthấy-hayđúngralànhữnggìtôikhôngnhìnthấy?Chỉvìxấuhổ,ngườitacóthểnổigiậnvìviệctôibỏđilungtung.

Tiếnggiàyđitớinhanhkêutohơnchotớikhitôikhôngthểlàmbộnhưkhôngnghethấy.

Lọccọc-lọccọc.

Tôiquaylại,trôngchờchuyệntệhạinhất.Thaychomộtbộmặtgiậndữ,Tỉđanggượngcười,mộtnụcườimởrộngchotớikhigiốngnhưnhănmặt.Tỉgầnnhưhếthơikhitớibêntôi.

“Côngnhânđangnghỉngơi”,chịnói.

Đólàmộtkiểunóikếtthúc,nhưkhiởMỹngườitanóimìnhcóviệcphảigiảiquyết.Bạnkhôngđượchỏiđólàviệcgì.KháiniệmnghỉngơiởTrungQuốclàbấtkhảxâmphạm,vàcàngthêmtầmquantrọngkhinóiđiềuđóvớingườinướcngoài.NgườiHoađãlàmviệccựcnhọchàngnghìnnăm.Nếungườitanóihọcầnthởlấysứcthìkhôngcầngiảithíchthêmgìnữa.

“Chúngtaquaylạithôi”,Tỉnóivàlặnglẽdẫnđường.

Tìmcáchgiảithíchviệcvừaxảyra,tôicảmthấynhưthểvừaxemmộtmànảothuậtvàthấymộtconvoitobiếnmất.Cáccôngnhânđóđãđiđâulàmộtbíẩn.Khôngthấyhọởđâucảvàkhôngthểlàmgìhơnlàdụimắtvàtựhỏiviệcđóđãdiễnranhưthếnào-hoặctạisao.Làmthếnàomộtxưởngchếtạocóthểhoạtđộngsôinổitrongmộtlúcrồisauđóbiếnmất?

TốiđótôiđiệnthoạichoBernie.Tôiengại.NhấtđịnhcáitròhôbiếnnàykhôngthểnàoxảyraởMỹ,vànóichuyệnđóvớiôngchắcchỉcóthểbiếntôithànhmộtkẻđiênrồ.Ítnhất,việcđócũngbiếntôithànhkẻmangtinxấu.

Tôiđãquyếtđịnhlàtôisẽtườngthuậtcuộcthămviếngnhàmáy-nhưngchỉđạikháithôi.Cónhữngchitiếtkháccũngđángđểcungcấp.Tôisẽchoôngấybiếttấtcảvềcuộcthămviếng,nhưngtôisẽloạiphầncuốicùngravìdùsaongườitađâucógiảđịnhlàtôiphảinhìnthấynó.

“Họcóvẻbậnrộnkhông?”,ônghỏi.

Hóarađólàđiềuduynhấtôngquantâmtrongkhithảoluận-tìnhtrạngbậnrộnchungởcôngxưởng.Tôiđãquyếtđịnhkểchoôngnghechitiếtvềđoạncuốicuộchànhtrình.Ôngkhôngchỉtinnhữnggìđãxảyramàcòn

cườilớn.Chínhôngđãtớinhàmáyđómấytuầntrướcvàđãnghingờrằngmộttròtươngtựcũngđãđượcsắpđặtđểlừaông.

Ôngkhôngbuồnphiềnchútnào.Hoàntoànngượclại,ôngnóirằngnhữnggìtôibáocáolàtintốt.Tôithúthậtlàmìnhkhônghiểu.Nhữnggìdiễnratrongngàyđólàmtôikhôngyêntâm,vàtôinghĩ:Bấtcứxưởngchếtạonàosẵnsàngđixanhưvậyđểlàmravẻbậnrộnchắchẳnđãcósẵnmộtíttròbịpbợmnữa.

NhưngBerniekhôngnhìnvấnđềtheocáchđó.Ôngđãhìnhdunglànếucôngănviệclàmítnhưvậy,vàhọđãnỗlựcnhiềunhưvậy,thìđiềuđócólợichocôngtycủaông-ôngcóthểépgiáthànhxuốngthấphơn.

TôithấythúvịvềcáchBernienhìnvấnđềkháctôi.Ôngthấyrằngnhàmáynàyđãhànhxửđángkhen.Nếuhọcóđộngcơnhưvậy,ôngcũngcóthểhưởnglợitừsựtậptrunghoàntoàncủacôngtynày,điềuđócũngcónghĩalàchấtlượngsảnphẩmsẽtốthơn.“Hãychotôibiết,khohàngcóđầykhông?”

“Khohàng?”

Bernieđãkhôngcóyêucầuđặcbiệtvềkhohàngtrướccuộcthămviếngcủatôi,nhưngđólàmộtphầncủachuyếnthamquan.Tôibảoôngrằngtôinhớnókhátrốngtrải.

Ôngyêucầutôiướclượngsốkiệnhàng,vàtôibảoôngrằngchỉcóchừng50kiệnchứkhôngthểhơn.

“Tuyệtvời”,ôngnói.“Họsẽrấtcầnlàmănvớitôi”.

2.RẮCRỐILÀNGHỀCỦATÔISaukhitốtnghiệptrườngkinhdoanhnăm2001,tôitrởlạiTrungQuốc

nơitôiđãkinhquaphầnlớnsựnghiệp.Cólýdoriêngkhiếntôithấychốnnàythuhútmình-tôihếtsứctựnhiênthoảimáiởchâuÁ-nhưngcũngcómộtlýdothuộcvềcôngviệc.Nềnkinhtếtoàncầuđangchuyểndịchđầybiếnđộng,vàkinhtếTrungQuốcđangtăngtrưởngkhônggiốngbấtcứnướcnàokhác.Cómặtởđó,tôithấymìnhđangởtrungtâmcủamộtthờiđiểmvàđịađiểmcómộtkhônghai,thậmchícótínhlịchsử.

Khicònlàsinhviên,tôiđãhọclịchsửvàngônngữTrungQuốc,vàtrongthờigiansoạnluậnánMBAởtrườngWharton,tôiđãcóthêmmộtbằngvềkinhdoanhởĐôngÁ.ChonênchuyệntôisẽquaylạiTrungQuốccóvẻlàđươngnhiên.Tôiđãlàmviệcởđóvàinăm,vàcònnóiđượccảtiếngHoa.Dùnềntảnghọcvấncủatôicóthểthíchhợpchocôngviệctrongngànhchếxuất,nhưngchỉnhìnsơquakhuvựcnàycũngthấyrằngtôiởđangtrongmộtvùngđấtmới.

XuấtkhẩuđãđónggópđángkểchophépmàukinhtếTrungQuốc,thếmàkhôngcógiáotrìnhnàotrongtrườngkinhdoanhhaynhữngcuộctranhluậnkhôngchínhthứcđềcậptớiphầnlýthúvàquantrọngnàycủanềnkinhtế.Cácbạnhọccủatôiđãxôngratheođuổinhữngnghềtruyềnthốngtrongngànhngânhàngđầutư,tưvấnquảnlý,hoặcvốncổđôngtưnhân.Cónềntảngđàotạovềtàichính,chínhtôigầnnhưcũngxuôitheoconđườngđó.

LúcđótôimuốnlậpnghiệpởHoaNam,nơitậptrunghoạtđộngsảnxuấtvàtôiđãtìmkiếmmọilýdođểthamdự.Maymắnthay,tôiđãkhôngphảitìmkiếmlâu.

Dùtôikhôngbiếtnhiềuvềtìnhhìnhsảnxuất,nhiềungườibiếtcòníthơntôi.NhữngnhànhậpkhẩuMỹvừavànhỏàoạtgianhậpthươngtrường,vàtôiđượccoinhưngườicóthểgiúphọlàmăn.

CácnhànhậpkhẩuMỹđãliênhệvớitôi,nhưngđiểnhìnhlàhọchỉlàmthếsaukhikếhoạchcủahọbắtđầuđổvỡ,saukhihọđãthửvàsửdụnghếtnhữngkhảnănglựachọnkhác.Mộtlýdokhiếnhọchậmyêucầugiúpđỡlàtínhngạomạn,nhưng-nhưsaunàytôimớihiểu-cũngvìcácnhàchếtạoTrungQuốccóthóiquenlàmnhưmọiviệcđềucóvẻdễdàng.

Trongmọitrườnghợp,nhữngnhànhậpkhẩuliênhệvớitôithườnglàđã

sứccùnglựckiệt.Họđãtuyệtvọng,vàcónhữnglúctôicảmthấymìnhgiốngnhưPhilipMarlowetrongmộttruyệntrinhthámcủaRaymondChandler.Tôikhôngcóvănphòngvớicửakínhmờ,nhưngkháchhàngtìmtớitôitheokiểucáchngẫunhiêntươngtự.HọtìmsựgiúpđỡđểđitrênnhữngconđườngchôngchênhởTrungQuốc.

Nhưaiđóđãnói,TrungQuốclàmộtthếgiớingượcđời,vàkiếmviệclàmlàchuyệndễ;việcđầyrađấy.Tôikhôngcócôngviệcđượcmôtảrõràng.Tôiđảmtráchnhữngchuyệncầnchỉnhđốn.Điểnhìnhlàsaukhimọichuyệnđãrốibeng,tôimớiđượcyêucầusắpđặtlạichotrậttự,giảiquyếtchoêmthắm,dànxếpchoổnthỏa.Kháchhànggọivàgiữkínchitiết.Thườngkhởiđầuvới“Tôicómộtcôngviệcchoông”,rồitôilúnsâuvàomàkhôngnhậnthấy.Rắcrốilànghềcủatôi.

Trướcđâytôikhôngbiếttôisẽlàmnhữngcôngviệcđóbaolâu,nhưngtôihìnhdungsẽcầnmộtthờigian.Ýđịnhcủatôilànhậnbấtcứviệcgìtôigặp,vàthayvìgiaothiệpvớimột,haicôngtylớn,tôisẽgiúpmộtsốlớnnhữngnhànhậpkhẩuvừavànhỏ.Vìtôicốýtạochomìnhmộtcơhộihọchỏinênýtưởngvềsựđadạnglinhtinhnàycósựquyếnrũnhấtđịnh.

Nhờquanhệvớinhữngcôngtynhỏ,tôicóthểthuthậpkinhnghiệmrộnglớnhơnliênquantớinhiềungànhcôngnghiệpkhácnhau.Tôisẽcónhiềunguồnthôngtinhơn,vàđiềunàysẽgiúptôicảmnhậntốthơnvềnhữnggìđangdiễnratrongbộphậnbíhiểmnhưngquantrọngcủanềnkinhtếtoàncầunày,cóthểnóinhưvậy.Cólẽrốtcuộc,tôitưởngtượng,tôicòncóthểrútramộtítkếtluận.

Saukhikếhoạchxàphòngvàdầugộiđượckhởiđộng,tôinhậnđượcđiệnthoạicủaHoward,mộtnhàkinhdoanhđồtrangtrínộithất.

Howardđãcómộtcôngviệclàmăntrôichảytrongnhiềutháng,nhưngrồiôngmấtliênlạcvớinhàcungcấp.ÔngchưabaogiờthựcsựđíchthântớiTrungQuốc,điềunàylàmôngthêmlolắng,nhưnglúcđóôngkhônghềthấycầnđi.Côngviệcđangtrôichảydễdàng.Rồi,mộttuầnnọ,khiôngsắpđặthàng,nhàsảnxuấtbiếnmất.Khôngaitrảlờiđiệnthoạihaythưđiệntửcủaông.Đâylàmộttrườnghợpmấttích.

KhônghiểusaocácnhàsảnxuấtởHoaNamrấtsợđiệnthoại.Họcũngkhôngđặcbiệtgiỏigiaothiệpbằngthưtừ.CăncứtheokhốilượnggiaodịchlớnmàcácnhàmáynàythựchiệnvớicácnhànhậpkhẩuhànghóasảnxuấttạiTrungQuốc,đólàmộtthóiquenđặcbiệtkhógiảithích.

Howardnghĩtớichuyệntồitệnhấtkhikhôngthểtiếpxúcvớinhàcungcấpcủaông,nhưngtôibảoôngđừnglo,chưacầnlolắng.Bỏchútcôngsứcthămdò,cuốicùngtôiđãtìmđượcôngchủcôngtyđó.DùtôiđãliênlạcđượcvớiKevinbằngđiệnthoại,ôngtacònengạivàkhôngcungcấptintứcvềtrườnghợpcủaHoward.

TheoyêucầucủaHoward,tôihỏiKevintôitớixưởngsảnxuấtcủaôngtacóđượckhông.

“Mờiôngtới”.

“Chiềuthứbacóđượckhông?”

“Hãygọitôikhiôngtớithànhphố”.

“Nhưngphảimấthaigiờláixe.Thứbacóđượckhông?”

“Hãygọitôikhiôngtới”.

Đâylạilàmộttrongnhữngthóiquendễthươngnữacủahọ:CácnhàchếtạoởHoaNamcũngkhôngthíchhẹntrước.Họthíchmọichuyệntựphát.Họkhôngthíchcamkếtbấtcứchuyệngì.Bịtróichặtvàomộtthờiđiểmvàđịađiểmcụthểcónghĩalàmộtnhàcôngnghiệpcóthểmấtmộtcơhộiquantrọng.Nghĩalàcóthểhốitiếc.

NgàythứBatôithuêmộtchiếcxevàtớixưởngsảnxuất,nóởgầnthànhphốTriềuChâuởphíađôngtỉnhQuảngĐông,cáchcáixưởngdầugộichỉmộtvàigiờxe.TàixếvốnlàngườiHồNam,phảidừnglạimấylầnđểhỏithămđường,vàmỗilầnnhưvậymộtđámmâybụivànglớnlạichụplênchúngtôivàchiếcxe.

TrungQuốccónhiềukhuchếxuất,vàTriềuChâutậptrungmuabánđồgốmsứ.Ngườitanóinólàtrungtâmgốmsứđãhàngnghìnnămdotrongđấtởkhuvựcnàycómộtchấtgìđóđặcbiệt.Khichúngtôivàothịtrấn,tôiđểýthấynhiềucửahiệunhỏcónhữngđốngđấtmịnởtrướccửahoặchaibêncửahàng.

NhàmáysảnxuấtởHoaNamthườngđượcxâydựngdọcnhữngconđườngchính,nhưngđườngđitớixưởngcủaKevinrẽxuốngmộtconđườnghẹp.Chỗcủaôngtađượcxâydựngnhưmộtpháođài;thayvìcổngsắtkéonhưhầuhếtcácnhàmáykhác,xưởngcủaôngtacómộttườnggạchcaovàmộtcửathépđồsộởlốivào.Tôithấychuôngcửavànhấngọi.Chóbắtđầu

sủavàsủamãitớikhicóngườitớisuỵtchochúngim.

Kevinngoàiđờicóvẻthânthiệnhơnkhinóiđiệnthoạinhiều,vàôngtaxinlỗivìtôiphảiláixeđixa.Ônghỏitôitìmrachỗnàycókhókhông.Kếđóôngtựgiớithiệu,nóirằngôngtừLosAngelestới.

“ÔnglàngườiMỹ?”

“Không.TôilàngườiHoa”.

“ÔngđãđịnhcưởHoaKỳ?”

“Không”,ôngnói.

ÔngthíchkiểutraođổilấplửngnàyvànóivớitôivềLosAngelesvớicáicườiranhmãnhtrênmặt.Tôibảoôngtarằngtôihơihoangmang.Từlờiônggiảithíchsauđó,tôicóthểhiểurằngôngchỉđinướcngoàichovui-vàcũngkhôngphảinhiềulần.GiọngnóicủaôngchothấyrằngônglàngườiHoabảnđịa,vàôngxácđịnhrằngôngchưabaogiờthựcsựsốngởNamCalifornia.

Tôihỏivậytạisaoônggọiđólàquênhà,vàôngchỉtrảlờibằnggiọngmơmàng:“TôiyêuLosAngeles”.NgườinàochưasốnglâuởTrungQuốckhómàhiểuđượcngườitacóthểhiểulầmýđịnhvớithựctếtớimứcđộnào.

XưởngcủaKevinlàmđồgốm,vàloạithườngđượcsảnxuấtnhấtlàmộtkiểunháiđồÝtrôngcóhơihướmđồcổ,giánhưkhôngđượctômàusặcsỡvàphủmentrong.Nhữngmónđồvừarakhỏidâychuyềnsảnxuất,vàKevinđưachotôicoi.Mộtmóncóchữ“Italianate”kếthợpluôntrongkiểudáng.Nhìnquanhxưởng,tôihiểurằngkiểumớinàybỗngdưngđượcưachuộngởHoaKỳ.

Chúngtôilầnngượcquacácquytrìnhtrongxưởng,đitừkhuvựccácmónđồđượchoàntấttớicôngđoạnngườithợvẽbằngtaynhữngchiếcbìnhđãkhô.Nhữngcôgáicóvẻquátrẻsovớicôngviệcngồitrênbănggỗvàkiênnhẫntômàubằngnhữngchiếccọdài.Tôinhìngầnhơnvàcóthểthấymỗimónđồcómộthìnhpháchọa.Côngnhânđựngmàutrongnhữngcáibátnhỏ,hoặctrongnhữngđĩanôngtươngtựthứnghiêndùngviếtchữHán,mỗilầnvẽvớimộtítmàu.

Tấtcảnữcôngnhânngồihaibênmộtchiếcbàndài,haihàngđốidiệnnhau.Họlặnglẽlàmviệcvớinhịpđộthưthả,vàtôinghĩphònglàmviệc

nàycóphongcáchcủamộtlớphộihọa.

Riêngtrongmộtgóc-cáchxacáccôgáiởmấychiếcbàndài-làmộtcậubéốmnhomtaycầmmộtcondaomổ.Chúngtôidừnglạimộtlúcvàtheodõicậutadùngkhícụnàycắtramộtkhốibọtxốpmàuvàng.Saukhicắtramộtmiếngnhỏ,cậutathổibaynhữngmảnhvụnvàthửcôngtrìnhcủamìnhbằngcáchnhúngcáicụcđóvàomộtkhaymực.Rồicậutanhấncáikhốiđólênmộttờgiấylớn,chothấynétpháchọacủamộthìnhtrangtríbônghoa.

“Đâylàcôngviệckhónhấttrongxưởng.Khôngphảiaicũnglàmđược”.

Cáckhốibọtxốpđượcdùngđểinhìnhpháchọasẽđượctômàutrênnhữngmónđồgốm,vàhìnhảnhphảiđượckhắcngược.Thậtấntượng,vàtôibắtđầulấychiếcmáyảnhkỹthuậtsốnhỏtrongxáchtayra.TôinghĩgởinhữngbứcảnhvềchoHowardlàmộtýtưởnghay.“Rấttiếc”,Kevinnói.“Khôngđượcchụpảnh”.

RồitôihiểuraKevincóýthứcđềphòng.Ôngtađưatôitrởlạivănphòngvàmờitôingồi.Trênbànlàmviệccủaôngcóhaimànhìnhmáytínhtừđóôngcóthểthấytoànbộxưởngsảnxuất.Tôichúýtớihệthốngnày,vàvớinhữngbộđiềuchỉnh,ôngchotôithấycáchôngcóthểthayđổicácgócmáythuhìnhvàphóngto,thunhỏ.

Ôngnóiôngcầngiámsátnhữngngườilaođộng,vàônggiảithíchrằngnhânviêncủaôngkhôngđượcphéprờikhỏicơsởsảnxuất.Nhiềucơxưởngđãcónhữngchínhsáchđó,nhưngKevincònđixahơnbằngcáchgiữthẻcăncướccủanhânviênđểantoànhơn.

“Tạisaophảicónhữngbiệnphápanninhđó?”,tôihỏi.

“Chúngtôicónhiềubímật”,Kevinnói.

Ôngcònphảiduytrìkiểmsoátnhữngchuyệnkhácnữa.Ônggiảithíchrằngtrongxưởngsảnxuấtkhôngcóhơnmộtphầntưcôngnhâncóchungmộtquêquán.Ôngnóikhiquánhiềucôngnhânđồnghươngthìcácnhómsẵnsàngâmmưuhơn.

Mộtbíquyếtkháccủaônglàthuênhiềulaođộnghơnmứccầnthiết.Khicóđủviệcchomọingười,côngnhânthấyngườitacầnhọvàcókhuynhhướngđòihỏinàynọ.Khikhôngcóđủcôngviệc,côngnhânnỗlựchơnđểchứngtỏlàmìnhxứngđáng.

Kevinyêucầutôitheoôngtớimộtphòngtrưngbày.Đồgốmởđâyđủthứkiểucọ.TrongkhimộtsốmóngâychotôicảmtưởnglàkiểuMỹ,nhữngmónkháccóvẻchâuÂuhoặcthậmchíTrungĐônghơn.Sựphatạpcáckiểunàybiếnbộsưutậphàngmẫucủanhàmáygiốngmộttiệmbánhàngphếthải.

Đangcómộtvụgiaohàng,vàKevinhướngsựquantâmtớinhữngngườivừađến.Cóbangười,vàhọmangvàonhữngmẫuhànggồmlọvàđèn.Kevinchúýtớimộtmón,mộtchiếcđèncómàuđồng.Ônglậptứcxemxétnókỹlưỡngrồirứtbỏcáinhãnhàng,ôngchụpmộttấmhình.

TôihỏiKevin,nhữngngườigiaohàngcóphảilànhânviêncủaôngkhông.

Ôngnhìntôivớivẻmặttinhquái.“Không,họlàdothámcủatôi”.Khinóithế,ôngcẩnthậnnhìntôi,đolườngphảnứngcủatôinhưôngđãlàmlúcnãykhiôngbảotôirằngôngtừLosAngelestới.

Kevingiảithíchrằngôngchođủhạngngườilùngsụcmẫuhàngtrongvùng.Ởđâycóquánhiềuxưởngsảnxuấttậptrungnêncóthểlàmviệcđó.Tôitưởngtượngcôngnhântrongmộtsốxưởngchếtạolénđưamẫuhàngrađểđượcmộtíttiền,hoặcmẫuhàngcóthểbịđánhcắpngaytrênxetảitrướckhixuấtkhẩu.

MẫumãmớicógiátrịlớnvớiKevin.Nếuôngthấymộtmẫumãmàôngthích,ôngchụpảnhvàgởichokháchhàng.Nếucóngườiđặthàng,ôngcóthểyêucầumộtnhàmáykhácsảnxuấthoặcsaochépsảnphẩmđóvàtựmìnhsảnxuất.Ôngkhôngchútrọnglắmđếnviệcsảnxuấthàngđiệnkhí,ôngnói,nênchiếcđènnàylàthứôngsẽđặtlàmgiacông.

TôichưatừnggặpngườinàogiốngnhưKevin.Ôngtacótàimêhoặcmộtcáchranhma,vàtrongchuyệnnàyôngtagiỏihơnngườikhác.Ôngtađềphòngbằngcáchnhốtcôngnhâncủamìnhsaumộtbứctườngcao-vìôngtakhôngmuốnbímậtcủamìnhxìrangoài-nhưnglạihămhởtìmcáchchiếmđoạtbímậtcủađốithủcạnhtranh.

NháikiểumẫulàhoạtđộnglantrànởTrungQuốc,vàchuyệnnàykhiếncácnhàsảnxuấthànhđộngmộtcáchlạlùng.Tôiđãgặpmộtnhàsảnxuấtnhữngkiểugiày“mượn”từchâuÂu.CôngtynàysợđốithủcạnhtranhởTrungQuốcăncắpnhữngkiểumớicócủahọ.Nhânviêncủahãngsảnxuấtđượcchocơhộimuamộtđôigiàymàhọsảnxuất(vớigiáhạ),nhưnghọ

khôngđượcphépđemgiàyrakhỏinhàmáytrongvòngmộtnăm-trướckhikiểugiàyđóđượcthịtrườngbiếttớinhiềuhơn.

ỞTrungQuốc,cáchhànhxửnhưKevinlàđiềudễhiểu,vàhầuhếtmọingườisẽnóirằngôngtacẩnthậnnhưvậylàkhônngoan.Vàvớiviệchăngháitìmkiếmmẫumãđộcđáocủangườikhác,mộtsốngườisẵnsàngcoiôngtalàsángsuốt.

Suychocùng,nhàmáycủaôngtađãbánnhữnggìngoàiđấtvànướctômàuvàmen?Vôsốnhàmáytrongvùngcóthểchếtạocùngmộtthứsảnphẩmvớicùngmộtgiá,nếukhôngrẻhơn.

VấnđềcủaHoward,thânchủđiênrồcủatôi,téralàôngtakhôngcómẫumãđộcquyềnriêng.NhữngnhànhậpkhẩukháctừHoaKỳđãđặtlàmnhữngmẫuhàngmớiđángchúý,vàKevinnónglòngnắmlấycácmốihàngđó.

KevinnóirằngôngtamuốngiúpHoward,nhưngôngtaởtronghoàncảnhkhókhăn.ÔngtakhôngthểbánmẫumãđộcquyềncủanhữngnhànhậpkhẩuMỹchongườikháccũngởHoaKỳ.ÔngtakhôngnóiranhưngtôicócảmtưởnglàôngtasẵnsàngbánmộtsốmẫumãđónếuHowardởmộtthịtrườngkhác.

Cuốicùng,KevinnóirằngôngtachỉcóthểcungcấpchoHowardnhữngsảnphẩmcótrongkhohàngcủamình.Mộtsốmẫumãđãlỗithời,nhưngcóthểthíchhợpvớidòngsảnphẩmcủaHoward.“Tôicònchọnlựagìđượcnữa?”Howardbảotôi.“Tôihếthàngbánrồi”.

Tronglầnthămviếngsau,tôixemxétkỹmẫugốm,vàcăncứtheolượngbụitrêncácmónđồ,hìnhnhưchúngđãnằmtrongkhotừhaitớibanăm.Cácmónnàyđãđượcsảnxuấtchonhữngnhànhậpkhẩukhác,vàdướiđáycónhữngmãvạchchonhữngnhàbánlẻcụthể.MộtmãvạchchoTJMaxx,mộtchuỗicửahàngbánlẻlớn.Nếucácmẫuhàngnàykhôngcònhợpthờinữa,tôinghĩ,cólẽTJMaxxkhôngbậntâmchuyệncácnhàcungcấpTrungQuốccủahọbánchúngchongườikhác.NhưngthếthìmộtkháchhàngnhưHowardđượchưởnglợigìnếuôngmuamộtthứhànghóalỗithời.

ChuyệntệhạinhấtvềmónđồgốmmàKevinmuốnbánlàgiácao.MộtnhànhậpkhẩunhưHowardlẽrachỉtrảkhoảngmộtphầntưgiábánlẻ,nhưngôngđãtrảgần50%.GầnnhưchắcchắnlàHowardđãtrảnhiềuhơngiáôngcóthểtrảkhiTJMaxxhạgiáhàngtronglầnbáncuốimùađểkhóasổ.

NhữngnhànhậpkhẩucócungcấpmẫumãriêngđượcnhàsảnxuấtTrungQuốctínhgiáthànhthấp.Họđượccungcấpvớigiáhờimộtphầnvìnhữngnhànhậpkhẩunhỏhơnđãtrảnhiềuhơn.KhimộtsốcôngnhântrongxưởngcủaKevinđónggóihànghóachoHoward,tôithấymộtsốmónhàngcókhiếmkhuyết,vàtôicảmthấykhôngyêntâmvềtriểnvọngkinhdoanhcủaHoward.

Howardthấtvọngnhưngcamchịu.Lượnghàngcủaôngkhôngđủthuêngườithiếtkếkiểumẫuriêngvàdođóôngcảmthấyphụthuộchoàntoànvàonhàsảnxuất.Howardcũnglặpđilặplạirằngôngđangcầngấp,vàcóthứgìôngcũnglấy.

ChúngtôicấthàngvàgởiđichoHoward.ThêmvàichuyếnhàngnữavàHowardgặprắcrối.

Nhưdựđoán,giátínhchoôngquácao.Mộtnhànhậpkhẩuhànggốmsứkhôngthểmuasảnphẩmchỉvớigiámộtnửagiábánlẻmàsốngđược.Kevinbiếtđiềuđónhưngcứđẩygiálêncaohơn.

Kháchhànglớnđượcgiảmgiá;kháchhàngnhỏtrảnhiềuhơn.ĐólàcáchthứckinhdoanhởTrungQuốc,vànhưvềsautôihiểuđược,đâylàmôhìnhkinhdoanhhiệuquảvềmặtkinhtếchocácnhàchếtạoTrungQuốc.Kháchhànglớnđượcgiảmgiákhôngchỉvìhọmuanhiềumàvìhọcungcấpnhữngmẫumãmới.Cácmẫumãnàysauđóđượcchuyểnchonhữngnhànhậpkhẩunhỏ,nhữngngườichịubịépgiá.

3.“CHỈCẦNÔNGĐƯAHÀNGMẪULÀXONG!”NhữngngườimớixâmnhậpgiớisảnxuấtTrungQuốclầnđầuthường

kinhngạcvìnhữnggìhọthấy.Tưởngtượngnhữngkiếntrúccôngnghiệpđồsộvớirácrưởivàtiếngồn,họmongthấymộtcáigìgâycảmhứngchotiểuthuyếtcủaCharlesDickens,haybộphimThờiHiệnđạicủaCharlieChaplin.

Thậtra,môitrườnglaođộngkhôngđếnnỗingộtngạt,vàchínhcáccôngtrìnhkiếntrúccũngcókiểudángđơngiản.Nhữngdấuhiệuphổbiếncủacôngnghiệplạikhôngthấytồntạiởnhiềucôngty;thựctếlàcóítốngkhóivàkhôngcótiếngcòinhàmáy.ỞHoaNam,côngtrìnhxâydựngđiểnhìnhlàhìnhhộpnhiềutầngbằngbê-tôngcốtthép,thứkiếntrúckhiếntanghĩtớinhữngdựángiacư.

Nhữngtòanhànàydángvẻcôngnghiệplànhờkhuynhhướngđitheotừngcặp.Xưởngsảnxuấtcóvẻđơnsơhơn,vàcôngtrìnhsinhđôivớinó-cáicómàusắcsặcsỡ-lànhàởtậpthểcủacôngnhân.Ănởtrongnhữngkhuchậtchội,côngnhânbảotồnkhônggianvàđồngthờigiữchănmàn,quầnáocủahọsạchsẽbằngcáchtreochúngngoàicửa.

TrênđườngláixetừxưởnggốmcủaKevingầnTriềuChâutớiSánĐầunơicónhàmáyKingChemical,tôiđãđiquamộtsốcôngtrìnhxâydựngtừngcặpnhưvậy.Khôngcógìđặcbiệtmờimọc,nhưngdùsaotôivẫntựhỏitrongmỗicơngơiđóngườitasảnxuấtcáigì.Đôikhibạncóthểbiếtmộtcôngtysảnxuấtcáigìdotêncủanó,hoặcítrabạncóthểthấymộtsốđầumối,nhưtừ“thép”hay“nhựa”trênmộtbiểnhiệubênđường.Nhưngvớihầuhếtnhữngxưởngsảnxuấtnày,chuyệngìdiễnrasaunhữngbứctườngcủachúngthườnglàmộtbíẩn.

ChuyệngìsẽxảyranếutôingẫunhiêndừnglạivàbướcvàomộttrongnhữngnhàmáyTrungQuốcnày?Tôiyêucầutàixếcảmphiềnlàmtheoýtôi.Anhtaliếcxéotôi,khôngnóigì,rồichậmrãinhúnvai.Chúngtôivừađiquamộtxưởngsảnxuấtthìtôiyêucầuanhtadừnglại.

Mộtnhânviênbảovệngồitrongchốtcanhbêncổngđira.Anhtađitớiphíacửacủatàixế,vàtôinghiêngngườixuốngđểcóthểnhìnthấyanhta.

“Shenmeshi?”anhtahỏi,muốnbiếtcôngviệccủatôi.

“Tôichỉmuốnbiếtởđâycácôngsảnxuấtcáigì”.

Anhtanhìnkỹtôirồihỏitôicóphảilàkháchhàngkhông.Đólàmộtcâuhỏitựnótrảlời.Nếutôilàkháchhàngthìtôiđãbiếthọlàmgìrồi.Vàvìtôikhôngbiết…

Ngườibảovệnhấcđiệnthoạilênvànóilínhívớimộtngườinàođó.Tôithấytrêntườngchốtcanhnhỏbécủaanhtacótreomộtcâydùicuivàmộtkhẩusúng.Đểđiệnthoạixuống,anhtachâmmộtđiếuthuốcnhưngkhôngnóigì.

Tôiđứngphíangoài,trongkhingườitàixếtắc-xiláixerakhỏicổng,hướngtớiconđườngchínhnhưthểdựtrùmộtcuộcrútluinhanhkhicần.Mộtítphútimlặngtrôiqua,rồimộtngườiđànôngtobéomặcáolaođộngmàunâutừnhàmáyxuấthiện.Ôngtanhanhnhẹnđitớicổng,haitayvungvẩy.

“Hoannghinh!Hoannghinh!”Ôngtanói.“Xinchào!Xinchào!”

Ôngtanắmtayphảicủatôibằngcảhaibàntaymậpmạpvàchaisần.Ôngtalắctaytôilâuhơncầnthiết,lâuđếnmứckhóchịu,vàtôibỗngcảmthấycầngiảithích.

“Tôichỉđingangquaxưởngcủaôngthôi”,tôinói.

“Khôngcógì”,ôngnói.

“Tôichỉmuốnbiết…”

“Xinvàongồichơimộtlát”.

“Tôichỉmuốnhỏiôngmộtcâu”.

“Nhấtđịnhrồi”,ôngnói.“Chúngtasẽđàmluậnvềchuyệnđó”.

Khicódínhlíuvớichuyệnlàmăn,lònghiếukháchcủangườiHoacóthểkhiếntangạtthở.

Tôicốgiảithíchlàtôichỉđiquakhuvựcnàytrênđườngvềkháchsạn.Nóicáchkhác,tôitòmònhưngđúnglàtôikhôngsẵnsàngđilệchlộtrìnhchínhquáxa.Vàovănphòngcủaôngnghĩalàtròchuyệnlêthê,rồiôngcóthểmờitôiuốngtrà,hoặccốđưatôiđiăn,vàtôithìkhôngcóthìgiờ.Ông

cóthểchobiếtôngsảnxuấtthứgìthôiđượckhông?

“Áiui!”,ôngtakêutonhưthểbịđậptrúngmộtgậy.

Nétmặttôicólẽgợiýsựyếuđuốihoặcthươnghại,vìkếđóôngtómlấytaytôivàlôitôivàotrong.Trướcđóđãlongạilàtôicóthểbịđuổirakhỏidinhcơnày,bâygiờtôihoangmangtựhỏicóbaogiờtôiđượcphéprờikhỏinơiđâykhông.

Vìxưởngsảnxuấtnàyđặtởmộtnơihẻolánh,cóthểgiảđịnhhợplýlàôngchủxưởngkhôngcódịptiếpnhiềuvịkháchtìnhcờ.Dùvậy,ôngvẫnxinlỗivềtìnhtrạngvôtrậttựởchỗnày.Ôngtỏvẻthậtthàbốirối,nhưthểôngchorằngmộtngàynàođóngườilạcóthểbấtngờxuấthiệntạixưởngcủaôngmàkhôngcầnbáotrước.RấtnhiềungườiđãtừnướcngoàitớiTrungQuốcđểsănlùnghànghóa;chắcchắnnhữngcuộcviếngthămtìnhcờnhưvậylàbướckếtiếpkhôngthểtránh.

Ôngyêucầutôingồitrongvănphòngcủaông,vàtôicốthuyếtphụcôngthayvìvậyhãyđithamquanxưởngsảnxuất.Đâykhôngphảilàchỗtrưngbày.Đúngrađólàmộtchỗnhếchnhác,vàtôinhậnthấycácghếdàivàghếđẩuđượcđóngdínhvớinhaubằngnhữngmiếnggỗ.Dọcmộtbứctườngcáubẩn,bênmộtdãyghếdài,mộttrongnhữngngườithợđãviếtmộtchữHángiốngnhaunhiềulần.

Chính,chính,chính,chính,chính,chính,chính…

TrongtiếngHoa,đócónghĩalà“đúng”,vàđólàmộtchữgồmđúngnămnét.Hìnhnhưnhữngngườithợđãdùngchữcổnàyđểghinhớsốmónđồmàhọđãlàmđược.ĐólàmộtphươngphápđếmgiốngcáchngườiMỹvẽbốnđườngthẳngđứngtiếptheolàmộtđườngchéođểtínhconsốnăm-kiểuvạchbạnhaythấytrongphimkhimộtngườitùghidấutrêntườngđểđếmsốngàytrôiqua.

Cuốicùng,tôiđãbiếthọsảnxuấtcáigì.Côngtynàychuyênlàmnhữngbứctượngnhỏbằngnhựatổnghợp.Sảnphẩmcủahọđượcxuấtkhẩu,dùcôngtycủahọkhôngtựchuyênchởmónhàngmàbánchomộtcôngtythươngmạicóhợpđồngvớingườimuaởnướcngoài.

Trongkhohàngcócảtrămthùnggiấybồichấtđốngdọcmộtbứctường,tấtcảđềughicùngmộtđiểmđến:LongBeach,California.

Lúcnàycôngtykhôngsảnxuất.Tôihỏihọcóthểmởmộtthùngđểxem

thànhphẩmkhông.Mộtcôngnhândùngmộtchiếcchìakhóacắtđạibăngkéodántrênmộtthùnghàng.Ôngchủxưởnglấyđưatôicoimộttượngnhỏtrongkhitheodõiphảnứngtrênmặttôi.TôithấyđólàmộttượngChúaGiángsinh,vàởphíatrướcvàdọctheochânbứctượngcóhaichữ:FelizNavidad.

TôingạcnhiênkhithấyghichữTâyBanNha.“TâyBanNhavăn”,tôinói.

TrongtiếngHoa,“TâyBanNhavăn”và“TâyBanNhaquốc”đọcgầngiốngnhau.“BấtthịTâyBanNha.KhôngphảiTâyBanNha”,ôngnói.“ĐâylàhàngxuấtkhẩuđiMỹ”.HìnhnhưôngchủxưởngchorằngchữviếttrênsảnphẩmlàtiếngAnh.

Ởchânsảnphẩmcómộtnhãnxuấtxứ-MADEINCHINA(SảnxuấttạiTrungQuốc).SảnphẩmnàychắcchắnlàdànhchothịtrườngngườiMỹLa-tinhởHoaKỳ,vàtôitựhỏisaonólạiđượcsảnxuấtởxanhưvậy.

ChắcchắnlàchiphílaođộngởMexicokháthấp,vàvìởgầnthịtrườngnhưvậy,chiphívậnchuyểnphảirẻhơn.Sựphốihợpvàliênlạccũngphảidễhơn.Đâylàmộtsảnphẩm,tôinghĩ,đánglẽđượcđóngdấudướiđáylà:HECHOENMEXICO(SảnxuấttạiMexico).

“CholễGiángsinh”,tôinói.Ôngchủxưởnggậtđầumộtcáchhoangmangvềlờinhậnxétnày.Cóvẻnhưôngkhôngbiếtmìnhchếtạocáigì.Tôithấychuyệnnàykỳquái,nhưngrồiôngnêulênnhữngchitiếtkhác.

“Ôngthíchnókhông?”ônghỏi.

“Vâng,đẹplắm”.

“Ôngmuốnthảoluậngiácảchớ?”

Tôinghĩvìrõrànglàtôichỉđingangqua,tôikhôngnhấtthiếtthuộcvềthịtrườngthứhànghóanày.“Chúngtôicóthểlàmrasảnphẩmtheoyêucầucủaông”,ôngnói.

Tôigiảithíchrằngkhôngnhữnglàtôikhôngliênquantớitặngphẩmtheomùa,thậmchítôicònkhôngphảinhànhậpkhẩu.Lờicủatôikhôngcócôngdụnglàmôngchủnảnlòngchútnào,ônghứalàôngsẽgiúpđỡ.Ôngnóiôngcómộthợpđồngchếtạomàchúngtôicóthểsửdụng,vàôngbiếtmộtcôngtyxuấtkhẩu,mộtcôngtycóthểgiúpđưasảnphẩmrakhỏinước.Hơnnữa,

nếucầnmộtđạilývậntải,ôngsẽgiớithiệucho.Chitrảdễdàng:chỉcầnđặtcọc,vàviệcsảnxuấtcóthểbắtđầu.

“Chúngtôicóthểlàmmọithứôngcần”,ôngnói.“Chỉcầnôngđưahàngmẫulàxong!”

NhiềungườivẫncònchorằngphảicónhữngquanhệđặcbiệtmớicóthểsảnxuấtbấtcứthứgìởTrungQuốc,nhưngthựcrakhônghềcónhữngkẻhợmmìnhtronglĩnhvựcchếxuất.NhưmộtngườihồlìởLasVegassungsướnggiảithíchluậtchơisúcsắcchomộtconbạcmới,cácnhàsảnxuấtTrungQuốctỏrasẵnlòngbỏthìgiờthuyếtminhchongườimớitớicáchkhởisựrasao.Cácôngchủxưởngsảnxuấthiểurằngtrướchếthọcầntómđượcmộtkháchhàngnếuhọmuốnthựchiệnnhữnglợiíchlâudài.

Khởisựhoạtđộngchếxuấtkhôngphảiviệckhó.Nhấtđịnhsẽcónhữngthửthách,nhưngítkhiởlúcbắtđầu.CácnhàchếtạoTrungQuốccốgắnghếtsức,nếunhưphảilàmravẻlàmănvớihọlàchuyệndễdàng.Vàvớinhiềungườimớivàonghềchếxuất,ôngchủnhàmáykiêmluônvaitròôngthầygiáo.

Saukhibướctớicửasổđểxemchiếcxecònchờởcổngkhông(nóvẫnchờ),tôigiảithíchvớiôngchủnhàmáyrằngtôicầnphảiđi.Ônggóighémmộtsốhàngmẫu.“Mấycáinàymiễnphí”,ôngnói.Tôicốphảnđối,nhưngôngkiênquyết.“Ôngcóthểtặngbạnbè”.

CácnhàcôngnghiệpTrungQuốcvôcùnglạcquan,vàhọtặnghàngmẫuhúhọacứnhưgởithưbằngcáchbỏvàochaithảxuốngbiển.Nhưsốphậnđãđưatôitớicửanhàông,aibiếtđượccáchàngmẫunàysẽrơivàotayai.

NhiềunhànhậpkhẩuđãtớiTrungQuốc,vàmộttrongnhữngcâuhỏimànhiềungườitựhỏilà:SaolạilàTrungQuốc?Tạisaocácnhànhậpkhẩukhôngtìmtớinhữngthịtrườngkhác?Câutrảlờithườngđượcđưaranhấtlàchiphílaođộngthấp,nhưngđóchỉlàmộtphầncâuchuyện;laođộngsảnxuấttrongnhữngnềnkinhtếkhácthựctếlàrẻhơn.TốcđộvàsựtiệnlợilàhaiyếutốquantrọngkhácmàTrungQuốcthựchiệnđặcbiệttốt.

CácxưởngchếtạoTrungQuốccóthểnhậnbấtcứsảnphẩmnàovàđưanhanhvàosảnxuất(“Chỉcầnôngđưahàngmẫulàxong!”),vàhọtỏrasẵnsàngvàhàohứngđếnđộkhótinđểbắtđầumộtquanhệ.NhiềunhànhậpkhẩumớiđangđổtớiTrungQuốckhôngnhấtthiếtphảicókinhnghiệmtrênthươngtrườngquốctếtrước.Trongmộtsốtrườnghợphọlànhàbuônlẻvà

nhàphânphốiđãquyếtđịnhloạibỏnhữngđạilýtrunggiantrướcđâytừngcungcấphànghóachohọ.Nhữngngườikhácthìtừnhữngngànhhoàntoànkhôngliênquan.Nhiềungườiđãbỏnghềchuyênmônđểnhảyvàováncờthươngmại.

KinhdoanhởTrungQuốckhôngđòihỏigiấyphépkinhdoanhđặcbiệthoặcchứngnhậngì.HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốckhôngđòihỏithửnghiệmhoặctiêuchuẩnchuyênmôn,vànhàbuônđãtới-vàthườngởlại-đơnthuầnbằngvisadulịch-thứcóthểgiahạnkhôngmấykhókhăn.HàngnghìnkẻtaymơxuấthiệntạinhữngsựkiệnnhưHộichợQuảngĐông-triểnlãmthươngmạilớnnhấtTrungQuốc-chẳngthểnàobiếtrõnhữnggìđangdiễnra.

Ràocảnnhậpkhẩuđãđượcnớilỏng,vàviệcdunhậpnhữngcôngcụcôngnghệnhấtđịnhtỏracóích.Máytínhnốimạnggiúptìmcácxưởngsảnxuấtdễhơn.NhữngtrangmạngnhưAlibaba.comquảngcáochonhữngnhàmáytrướckiakhôngaibiết.Ngoàira,lượngđặthàngtốithiểucũngđượchạthấpđểdễbềkhởisựmộtcôngcuộclàmăn.

Cơsởhạtầngcũngcómộtvaitrò.VớinhiềungườimớithửlàmănvớiTrungQuốc,việchọcóthểởtạimộtkháchsạnnămsaotrongmộtsốthànhphốchỉvới50USDmộtđêmcóýnghĩalớn.CáckháchsạnnàykhôngthểsotiệnnghisangtrọngvớiLondonhoặcHongKong,nhưngchúngchắcchắntiệnnghihơnnhữnggìbạncóthểcóđượcởHoaKỳvớigiágấpnhiềulần.CơsởhạtầngcủanhữngnềnkinhtếkháccókhảnăngcạnhtranhkinhdoanhvớiTrungQuốckhôngđượckiểmsoát;chonêndùhoạtđộngchếtạoởcácnướcđócógiárẻ,chiphíănở,đilạicóthểrấtcao.LữkháchkinhdoanhtớiTrungQuốcnhậnthấycáccuộcduhànhcủahọtốníthơnhọtưởngnhiều.

CácnhàchếtạoTrungQuốcchocácnhànhậpkhẩumọilýdođểkhởisự.Họduytrìchiphítrangthiếtbịthấpvàmiễnphídịchvụtrợgiúpkhởilậpsảnxuất.Mộtnữthânchủmàtôicộngtác-mộtnhàphátminh-đãđịnhtìmđếnmộtcôngtythiếtkếkỹthuậtMỹđểchếtạonguyênmẫucủabàvớigiá60.000USDkhimộtxưởngchếtạoởTrungQuốcnóihọsẽlàmcôngviệcđóvớigiádưới4.500USD.Giáthànhhạthấpnhưthếđượcđềnghịđểkhuyếnkhíchbắttaylàmănvớinhàcungcấpnày.

NgaycảkhimộtsảnphẩmphảisảnxuấtởHoaKỳvớicùngchiphítínhtheođơnvị,ởTrungQuốccũngtiếtkiệmđượcđángkểtronggiaiđoạnđầu.Chỉtiếtkiệmkhởilậpthôicũnggiúpcácnhàchếtạokinhdoanhthắnglợi,

dùcácnhànhậpkhẩuliênquanphảihiểurằngnhữngmồinhửnhưvậytươngđươngvớinhữnglờiraohàngchỉtốnnướcbọthoặcnhữngcơhộitốtđẹpđếnmứckhôngcóthật.

MọithứvềTrungQuốcđượcxâydựngđểkéokháchhàngvàocửa,vànhữngnhànhậpkhẩulầnđầutớiđâynhậnxétrằnghọquángạcnhiênvềsựtrọngvọngmàhọnhậnđược.“Họđốiđãivớitôinhưmộtôngvua”,mộtnhànhậpkhẩuđãnóivớitôikhigiảithíchmốiquanhệlúcđầuvớinhàcungcấpngọtngàorasao.Dùnhữngmốiquanhệsảnxuấtcókhuynhhướngdầndầntrởnênkhókhăn,gầnnhưlúcnàobuổiđầucũngđầyhứahẹn.

Cácnhànhậpkhẩuhưởngứngsựbợđỡvàtângbốc-dùrằnghọkhôngnhậnthấy-nhưngchỉthếthôithìkinhdoanhkhôngthắnglợi.Nhữngquanngạivềrủirokinhdoanhđènặngquátrìnhraquyếtđịnh.NhữnggìnhànhậpkhẩucầnbiếttrướckhichuyểnviệckinhdoanhtớiTrungQuốclànềnkinhtếnàycóantoànkhông.MộtnhântốđónggópquantrọnglànhậnthứcđangthayđổivềTrungQuốc:Đâylàmộtmôitrườngrủirothấp.

Trênthếgiớicòncónhữngnềnkinhtếmànhữngnhànhậpkhẩucóthểchuyểnngânbằngđiệnchuyểntiềnrồithấyrằngcảngườinhậnvàtiềnđềubiếnmất.NhữngnhànhậpkhẩutớiTrungQuốcnóivớinhữngnhànhậpkhẩukhácrằngchuyệnnàychưatừngxảyra.Cácxưởngsảnxuấtđềugiaohàng,vàchuyệngianlậntrắngtrợnítcóhơnnhữngnơikháctrênthếgiới.

Sovớinhữngnềnkinhtếkhác,TrungQuốcđượccoinhưthánhđịa.ChâuMỹLa-tinhvẫnlànơiphổbiếnchuyệntộiphạmchuyênnghiệpbắtcócngười.Ởnhữngnướckhác,ítnhấtcóthểtintưởnglàhànhlýcủabạnsẽbịđánhcắp.ViệtNam,kếbênTrungQuốc-vàcóchiphílaođộngthấphơn-làmộttrongnhữngthịtrườngmàchuyệnăncắpvặtlàviệcbìnhthường.

NhàkinhdoanhtớiTrungQuốckhôngcầnlolắngchuyệnbịbắn,bịsiếtcổhoặcbịquấyrầybằngcáchnàokhác.TrungQuốckhôngnhấtthiếtlànơiantoànnhấtthếgiớichongườiHoa,nhưngantoànchongườinướcngoàiđilạivìchuyệnlàmăn,đặcbiệtvìngườibảnxứhiểurằnghọkhôngđượcquấyrầynhữngngười“kháchnướcngoài”quantrọngcủanướchọ.Nhiệmvụcảnướclàxâydựngnềnkinhtế,vàngườitamặcnhiênhiểurằngphảiđốiđãivớingườinướcngoàitheocáicáchkhuyếnkhíchhọtrởlạivàđầutưnhiềuhơn.

Kháchơnnhữngnướckhác,TrungHoađạilục-ítralàbềngoài-cóvẻtuânthủphápluật.Dùtrênđườngphốđầyngười,khôngthấycónhữngdấu

hiệutệnạnxãhộiđikèm.CólẽlàdongườitanhậnthứcrằngchínhphủđanglàmmọicáchcóthểđểbiếnTrungQuốcthànhmộtđiểmđếnhấpdẫn.

ỞThượngHải,mộtsốlớncảnhsátđượctriểnkhaitrênđườngphốđểgiảmtớimứctốithiểunhữngtộivicảnhnhưđibộbấtchấpluậtlệgiaothông.ỞQuảngChâuvànhữngthànhphốkhác,chínhphủcấmxegắnmáy-nếunhưsựcómặtcủachúnglàmcảnhquanthêmhỗnloạnhoặckémvănminh.Dukháchtớilầnđầuthấyngaysựkhácbiệtlàkhôngcóhìnhvẽbậybạtrêntườnghaibênđườnghoặcdấuhiệubạolựclộliễu.TrungHoađạilụccóvẻyênbình,mộtsựkiệnđángngạcnhiênnếuđốichiếutheonhữngtintứcvềbiểutìnhvàthamnhũng.

Khicộngtácvớimộtsốnhànhậpkhẩutrongnhiềunăm,tôigặpnhiềungườichobiếthọbịlôicuốntheosứccámdỗlàmkinhdoanhởTrungQuốcnhưthếnào.Nhữngnhànhậpkhẩuđãđithămnhữngnơikhácđãkhôngthuxếpđểđạtđượclợinhuậncótiếngtươngtự.Thídụ,khitừĐàiLoantrởvề,bạnbèvàgiađìnhhayhỏi“TháiLanrasao?”Vớinhữngngườiởnhà,quánhiềuviệcdiễnraởĐôngÁrấtmơhồ,nhưngítcónhầmlẫnvềTrungQuốc.Nướcnàyđãnổitiếng.

NhữngnhànhậpkhẩuđãtớiTrungQuốcđượcgiađìnhvàbạnbèởnhàcoilàanhhùng:Họđãtiếpbướcnhữngngườikhaiphátronglịchsử.DẫuMarcoPolođãmấtnhiềunămtìmđườngtớiViễnĐông,naycuộchànhtrìnhcóthểchỉmấtchưatớimộtngày.Đốivớinhữngkẻphiêulưu,TrungQuốclàcơhộiđầutưcólợi.

TrungQuốcchiếmmộtvịtrítrongýthứcchungcủaphươngTây.DanhtiếngcủanóđãđượcMarcoPolotạolậptrongthếkỷXIV.Nướcnàyvẫncòngợihứngchonhiềutưởngtượngmàítnơicóđược.VàđiềuthậtsựquantrọngvớingườitronggiớikinhdoanhlàhọcóthểtrởvềMỹvàtuyênbốrằnghọđãtớivàthànhcôngởTrungQuốc.Nhữngnhànhậpkhẩulàconngười,vàcùngvớitiềnbạc,họmuốndanhgiá.HọmuốnkhoekhoangmốiquanhệcủahọvớiTrungQuốc.

TrungQuốckỳlạnhưngkhôngquáidị.NgườiHoakhôngmặcquầnáobảnđịa,họkhôngchảibớinhiềukiểutóchoặcđộinhiềuthứkhăn,mũhoặcmặcáodài,họkhôngmangdép.Họkhôngcóthóiquenngồidướiđất.NgườiHoakhôngcúilạyhayyêucầukháchcócửchỉkháclạ,vàmọingườicótháiđộphitôngiáodễchịu.Dùcónhữngngàylễ,nhữngcuộchọpmặtkhôngbịgiánđoạnvìnhữngcuộccầukinhthườngxuyên.NgườiHoatheotruyềnthống,nhưngkhôngcuồngtín.Họkhôngvẽmặthayxămmìnhhoặc

xuyênthủngthânthể.Nhữngtruyềnthốngbảnđịanhiềumàusắcnhưvậythúvịchokháchdulịchlắm,nhưngngườiđilàmănkhôngphảikháchđinghỉmát.

SựhấpdẫnvănhóanàyphầnnàolàdotoantínhcóýthứccủangườiHoađểdễhấpdẫnngườiTâyphươnghơnvàtỏratântiếnhơn.Tỏvẻhiệnđạivàtinhtếlàtăngthểdiện,vànhiềungườiHoalàmmọicáchđểtỏrathoảimáitrongmộtthếgiớiđangtoàncầuhóanhanh.Cácôngchủnhàmáychếtạoănmặcgiốngđốitáckinhdoanhngườinướcngoàicủahọ-quầntây,áosơ-micổđứngvàgiàyda-vàhọđặtchomìnhnhữngcáitêntiếngAnh.

BấtkểviệcTrungQuốckhăngkhănglàcómộtnềnvănhóahợpnhấttừhàngnghìnnămtrước,khôngcónướcnàotrênthếgiớimàcôngdânlạitựđặtchomìnhmộttênthaythếbằngtiếngAnhnhiềunhưvậyvàhàohứngnhưvậy.ỞnhữngnơinhưNhậtBản,ẤnĐộvàMexico,bạnphảihọccáchđọcđúngtêncủanhữngngườimàbạncộngtáclàmăn.

Chuộngngoạithìcũngđượcthôi,nhưngtínhquáilạkhôngtạorasựtintưởngtrongkinhdoanh.ChữviếtTrungQuốctrôngkhákháclạnênmộtsốdukháchngạcnhiên,vàthựcphẩmcũngkhácthường-họănbằngđũa.Nhưngvềlâuvềdài,nhữngkhácbiệtđókhônglàmngườitakinhngạc.RốtcuộcthìTrungQuốccũngquenthuộcnhưPhốHoakiều,haygầnnhưvậy.

Nhànhậpkhẩuquantâmtớimôitrườngchínhtrịhơnmọichuyệnkhác.“TrungQuốckhôngcònlàCộngsảnchứ?”,cáckháchhàngthườnghỏi,cốhiểuhoặcchấpnhậnmôitrườngcóvẻhoạtđộngtựdonhưngvẫnđượckiểmsoátkỹlưỡng.Họlongạivềmộtchếđộcótínhchuyênchế,vàchếđộđónghĩsaovềkinhdoanh.CácquanchứcchínhphủTrungQuốccóthểlàmbấtcứviệcgìhọmuốn,bấtcứlúcnàohọmuốn.Chínhkháiniệmkiểmsoátchínhtrịtuyệtđốilàmngườingoàilongại.

GeorgeOrwellđãthuyếtgiảngvềnhữngnguyhiểmcủachếđộchuyênchế,cảnhbáorằngtrongmộtthếgiớinhưvậysẽkhôngcólòngtrungthành,trừlòngtrungthànhvớiĐảng;sẽkhôngcótiếngcười,trừtiếngcườichiếnthắngvớikẻthùbịđánhbại.“Nếubạnmuốncómộthìnhảnhcủatươnglai”,Orwellnói,“bạnhãytưởngtượngmộtchiếcgiàybốtgiậmtrênmộtgươngmặtconngười-vĩnhviễn”.

ỞTrungQuốcđúnglàcómộtchiếcgiàybốt,nhưngnóđượcchếtạobênngoàiQuảngChâu.Nócó96kiểuvà8màukhácnhauvàthờigianchuẩnbịsảnxuấtlà45ngày.Khoảng3.500đôivừavặntrongmộtcông-te-nơ40

foot,vàbạnkhôngcầncóquanhệđặcbiệtvớiôngchủxưởngđểbắtđầusảnxuất.

Cóchútkhôngmaylàtácgiảcủacuốntiểuthuyết1984[GeorgeOrwell]khôngsốngtớingàynayđểthấychếđộchuyênchếhoạtđộngtốtrasaotrongnềnkinhtếtoàncầu.ĐặthànglầnđầuởTrungQuốcdùsaocũnglàviệcdễdàng.

“Chỉcầnôngđưahàngmẫulàxong!”

4.PHÓCHỦTỊCHHỘIHỖTRỢNGƯỜINGHÈO“AnhđãgiữchỗtrướcphòngSuitenhưtôiyêucầuchứ?”

Bernie,nhànhậpkhẩuxàphòngvàdầugội,vừatớiSánĐầu,vàchúngtôicókếhoạchgặpTỉvàanhchồngA-MintạiKháchsạnRegencychiềunay.ĐểtạokhôngkhíchungchonhữngcuộcthươnglượngquantrọngtheodựđịnhcủaBernie,ôngđãyêucầutôitìmtiệnnghikháchsạncaonhấtcóthểđược.

Kháchsạnnàyđãbiếntoànbộtầnglầucaonhấtthànhmộtgiansangtrọngduynhất,tôibảoBernie.Họgọiđólà“PresidentSuite”,vànóthườngkhôngchothuêmàchỉdànhchocácquanchứcĐảngCộngsảnvànhữngnhânvậtquantrọngkhác.

“Cóvẻtuyệtlắm”,Bernienói.“Cốthuxếpchobằngđượcnhé”.

Chỉsaunhiềuthúcép,kháchsạnmớichotôibiếtgiácủatoànbộtầnglầu;họchothuêtrên2.000đô-lamộtđêm.Hiểnnhiênlàquáđắt,nhưngkhitôichoônggiámđốcbiếttạisaochúngtôiquantâmtớiphòngnàyhơnhết,ôngđềnghịphụcvụkhôngtínhphí.CácgiámđốckháchsạnởHoaNamthườngnhưvậy.Nếuhọnghĩbạnđanggiúpnềnkinhtếđịaphương,họgiảmgiámọithứ.

TrướckhiTỉvàanhchồngtới,BerniegiớithiệutôivớicôngtyJohnsonCartercủaông.[4]

CôngtynàychưabaogiờsảnxuấtthứgìởHoaKỳnhưtôigiảđịnh.Nólàmộtcôngtyảo.Vàdođó,nókhôngthuộcnhữngcôngtytrựctiếpđưaviệclàmcủangườiMỹranướcngoài.Bernieđãtựtạocơhộichomìnhtrêncơsởtìmsựdễdàngtronghoạtđộngsảnxuấtởnướcngoài.

Ôngchotôixemdanhmụchànghóacủacôngtytrongkhichúngtôichờởdướinhà.JohnsonCartersảnxuấtnhiềusảnphẩmchămsócsứckhỏekhácnhau.Xemlướtquadanhmục,tôithấymộtsốmónhàngquenthuộc,trongđócóloạinướcxàphòngdùngchophòngtắm-mộtmặthàngchúngtôivừabắtđầusảnxuấtchaivàinnhãn.

Cóbaloạinướcxàphòngtắm.Chúngtôicómộtloạimàutía,mùinho,

nhãnhiệuGalaxyGrape.MộtloạikhácmàuđỏtênCrazyCherry.VàcôngthứcmàuhồngđượcbándướitênBurstingBubblegum.Nhãnhiệucủabaloạinàyđượctôđiểmbằngnhữngbongbónghíhọanhữngbộmặttươicười.

Lậtthêmnhiềutrangnữa,tôithấyhàngchụcsảnphẩmkhác.JohnsonCartercómộtloạtchấtdưỡngtóc,keogiữtócvàkemdưỡngda.Cũngcónhiềuloạinướcxàphòngkhácnhau.Mộtdòngsảnphẩmđựngtrongchaicódạngvỏsò.Mộtthứkháctrongchaitròncóbơm.Mộtbiểungữtrênđầumộtnhãnhiệuviết:“Áichà!Chỉ99xu!”Xàphòngthìquảngcáo“Thêm55%-Miễnphí!”

TỉvàA-Mintớikháchsạn,vàchúngtôiđượcđưatớiphòngchínhtrêntầngthượng,ởgiữaphòngcómộtchiếcdươngcầmlớn.Rèmđượckéolênchothấyquangcảnhmộtthànhphốyêntĩnh.Rấtngạcnhiên,Tỉđãtớikháchsạnnàynhiềulầnnhưngchịtabảokhôngbiếtdãyphòngrộnglớnnày.

Chúngtôichưakịpngồi,Bernieđãhỏicóaimuốnxemdanhmụchànghóamớicủaôngkhông.Tỉbảorấtmuốn,vàhỏinhiềucâutrongkhixemnhanhcáctrang.ĐólàmộttậpsáchquảngcáochokháchhàngtươnglaiởHoaKỳ,nhưngTỉxemđónhưmộtcẩmnangsảnxuất.

“Chúngtôicóthểsảnxuấttấtcảnhữngthứnày”,Tỉnói.

“Tuyệtvời”,Bernienói.

RồiTỉhỏivềmộtítsảnphẩmmới.Phíatrướcmộtsốchailàhìnhảnhcủatráicây.Tỉbiếtrằngsảnphẩmtráitáođượccholàcómùitươngtự,nhưngchịhỏivềchiếcchaicóhìnhquảmơ.Mộtchaikháccóhìnhquảbơgợiranhữngcâuhỏikhác.

ỞHoaNamngườitakhôngquenthuộcnhữngthứquảnày.Tuyvậy,TỉnóirằngsẽkhôngmấtnhiềuthờigianđểlàmychangvàgởihàngmẫutớiNewYork,nơiJohnsonCarterđặttrụsở.

Berniedẫnđườngtớimộtchiếctrườngkỷmàukem,vàchúngtôingồitrênnhữngchiếcghếbànhđặtcáchxanhautronggianphònglớn.Chúngtôingồicáchxađếnnỗimọingườiphảihéttomớingheđược.

Chuyệnlàmănsắpbắtđầunghiêmchỉnh,vàthươnglượnggiácảlàlýdochínhđưaBernietrởlạiTrungQuốc.TỉnóiđãnhậnđượcthưcủaBernieliênquantớinhữngmụctiêugiá,vàchịvuimừnglàxưởngsảnxuấtcóthểđápứng.

Cólúctôichợtnghĩrằngýtưởnggặpnhauởmộtkhungcảnhxahoanhưthếnàylàsailầm.Berniemuốnépgiáthấp.Dùchúngtôiđượcsửdụngtiệnnghimiễnphí,điềunàylạikhiếnchoBerniecóvẻgiàucó.TôinghĩthếnàythìTỉvàA-Minkhóchấpthuậngiáthấp,nhưnghiệuquảhoàntoàntráingượcđãxảyra.Họhăngháixúctiếnmọiviệc.

“Bảohọtôicónhữngkếhoạchlớnchoxưởngsảnxuấtcủahọ”,Bernienói.

Tỉvàchồngchịnghevàmỉmcười.

Khixuốngdướinhà,Berniemangmộtthùnghàngmẫutorahànhlang.Dùôngquảquyếtlàôngkhôngcầngiúpđỡ,Tỉvàchồngchịcũngnângcáithùngvàoxecủahọ.

ChúngtôiđiquamộtsốxưởngsảnxuấttrênđườngtừSánĐầutớingoạiôthànhphố.Bernieđểýthấycácbảngquảngcáobênđườngkhôngchàohàngnướcngọt,thuốcláhoặcnhữngsảnphẩmtiêudùngkhác,màphầnlớnlàcơgiớinặng.Tạimộtgiaođiểmtrênđườngđicónhiềubảngquảngcáochenchúc,trongsốnàycókhôngítcáichàohàngmáyphunchấtdẻo.

CôngtyKingChemicalcủaTỉvàA-Mincũngcóliênquantớicôngnghiệpchấtdẻochútít.Cólúcnóđãsảnxuấtcácthànhphầnbằngchấtdẻochonhữngcôngtyđồchơitrongkhuvực.Ítlâusaukhichuyểnsangcungứngchaivànắpchaichấtdẻochocôngnghiệpmỹphẩm,côngtyđãtiếntớixâydựngmộtdoanhnghiệpchuyênvôchaisảnphẩmlàmđẹp.ĐólàcáchKingChemicaldầndầnnângcaogiátrị.

Conđườngtớixưởngsảnxuấtđầyđầumáykéocông-te-nơ40foot,nhữngchiếcthùngdàichấtđầysảnphẩmchếbiếnchoxuấtkhẩu.ChiếcHondabốncửacủachúngtôitranhđườngvớinhữngchiếcmáykéođó,cũngnhưvớixetảihạngnặng,xebuýtvàtắc-xi.Mộtítxeconkhácđitrênđườngchủyếulạilàô-tôsangtrọngđắttiền.DùngườitanóinhiềuvềmộtgiaicấptrunglưuđangnổilênởTrungQuốc,ô-tôtưnhântươngđốiítthấy.

Nhậnxétvềgiaothông,Berniekhôngtinđượcchỗnàynhộnnhịpđếnthế.Ôngcảmthấyquátải.Chúngtôichưađiđượcnửađườngtớixưởngthìônghỏitôi:“Làmsaoôngcóthểsốngởđây?”Tôicười,khôngphảivìtôiđãquenvớigiaothôngởTrungQuốctừlâu,màvìđólàlờibìnhphẩmcủangườiđangyêucầutôigiúpđỡ.Sựthậtlàtôigọiđâylànhà.Ởđâytôithấythoảimái.

“Ởđâycólúcthếnàylúcthếkhác”,tôinói.

Thòtayvàotúiáokhoác,Bernielấyvémáybayra.ÔngsẽrờiQuảngChâutrongvàingàynữa.Thànhphốđólànơitôisống.CònSánĐầu,nơiđặtxưởngsảnxuất,cách50phútmáybay.

Bernienhìnchiếcvévàtrongmộtgiâyravẻhoangmang.

“Chotôihỏiôngmộtcâu”,ôngnói,nétmặtbỗngnhiênravẻnghiêmtrọng.

“Dĩnhiên”.

“Này,Cantonlàchỗquáinàothế?”

“CantonlàtêncũcủaQuảngChâu”.

Thànhphốnàytừnglàthươngcảngrấtquantrọngtronghơnmộtnghìnnăm,vàlàđiểmtiếpxúcduynhấttrongmấytrămnămgiữaTrungQuốcvớithếgiớibênngoài.Chuyệnthànhphốnàychútrọngđếnthươngmạikhôngcógìmớimẻ;thựcra,đólàlịchsửlặplại.TôimuốnchoBerniebiếtvàichitiết,nhưngkhicảmthấyđólàmộtbàihọclịchsử,ôngđổiđềtài.

DukháchlạitỏrahiểubiếthơnvềTrungQuốc.Còngiớisangđâylàmănchỉcoichỗnàylàbốicảnhđểhọgiaodịchkinhdoanh.Bernieítkiênnhẫnvớinhữngthôngtinmàôngcoilàkhôngthíchhợp.Đốivớiông,nhữngbàihọcvănhóavềđịaphươnghoặcconngườirấtgiốngtạpâm,chỉkhiếnchuyệnlàmănthêmrốirắmchứchẳngđượctíchsựgì.

TrongcặptàiliệucủaBerniecómộtxấpđơnđặthàngđanggiảiquyết,cũngnhưmộtsốđơnđặthàngtiềmnăngquantrọng.Ôngtậptrungvàochuyệnđó.ÔngmuốnbiếtKingChemicalcóthểsảnxuấtnhữnggìvàhọcóthểđạtđượcmộtsốmụctiêugiácảnàođókhông.Ngoàira,ôngcònmuốnbiếtvềthờigiangiaohàngvàchấtlượngcóđạttiêuchuẩnkhông.Cácnhànhậpkhẩuítkhicầnbiếtvềlịchsử,cũnggiốngnhưhọkhôngbuồnquantâmtớidữliệuvềxuthếkinhtếvĩmô.

Gầntớichỗrờixalộđểrẽvàođườngphốđưatớixưởngsảnxuất,chúngtôivượtquamộtxetảichởheo.BernielàngườiDoTháitheoChínhthốnggiáo,vàôngchúýtớichiếcxe,chỉtayvềhướngnó.Thoạttiêntôitưởngnókhiếnôngbấtbình,nhưngthayvìvậynólàmôngthíchthú.

“Ôngcóthấykhông?”Ôngcười,hỏi.“Mộtconheođang‘nhảy’mộtconkhác”.Tôicốquayđầulạinhìnchiếcxetảimàchúngtôivừavượtqua,nhưngchỉthấylànóchởquátải.

TỉđãthấyBernietrởnênsôinổinhưthếnàovàhỏiông“cóthíchheokhông”.TừchỉconvậtnàytrongtiếngQuanThoạilàtrư,phátâmgầngiống“DoThái”[Jew]trongtiếngAnh,nênđãgâymộtlúcbốirối.BernieđoánrằngTỉhỏivềtôngiáovànhữngsựkiêngkịtrongănuốngcủaông.

Tronglầnthămviếngtrước-khitôichưathamgia,Bernieđãmấylầntừchốilờimờitớixưởngsảnxuấtăntối,việncớcómộtsốthựcphẩmôngkhôngănđược.DotầmquantrọngcủalễlạtvàtiệctùngtheonghithứcxãgiaotrongquanhệlàmănởTrungQuốc,chuyệnđógâymộtítlúngtúngnhưngđãkhôngtrìhoãnnhữngcuộcđàmphángiữahaicôngty.

Thựcsựchuyệnđólàmtôingạcnhiên.ĐãsốngnhiềunămởTrungQuốc,tôiđãtiếpthuvănhóađủđểtinrằngtừchốilờimờicóliênquanvớichuyệnlàmănlàvôlễ.NgườiHoakhôngphânbiệtcôngviệclàmănvớiquanhệcánhâncùngmứcđộnhưngườiTâyphương,vàquanniệm“thểdiện”củahọđòihỏimộtsốđápứngnhấtđịnhtừđốitác.Từchốilờimờicóthểbịhiểulầm.

MộtsốthóiquencủaBerniecũnglàmtôilúngtúng.DùcũnglàngườiDoThái,tôikhôngtriệtđểtuânthủluậtlệ,vàdùtôihiểuđôiđiềuvềtậpquánChínhthốnggiáo,Berniecónhữngthóiquenkhácthường.Khirakhỏiphòngtắm,tôithấyôngvòngtuộttayquađầutrongkhimiệngnóilầmbầm.Thoạttiêntôinghĩcógìđókhôngổn,vàhỏixemđãcóchuyệngì.

Ônggiảithíchđólàmộtlờicầunguyệnngắn,màôngđọcsaukhirakhỏiphòngvệsinh.Độikhăn,mũgìcũngđượcchứkhôngnhấtđịnhphảivòngtayquađầu.Ôngcầncheđầumỗikhiđọckinh.ThêmmộtchuyệnnữamàtôikhônghiểulàôngtakhôngđộimũkippanhưnhữngngườiđànôngDoTháiChínhthốnggiáokhác…

“ĐólàtậpquánSyria”,ôngnói.ĐólàlầnđầutiênôngchotôibiếtôngthuộcvềcộngđồngDoTháiSyrianổitiếng,vàviệcnàyítnhấtgiảithíchđượcđôiđiều.Dùsao,vớiđốitáckinhdoanhngườiHoacủaBernie,đọckinhthầmbằngtiếngHê-brơ,ốngtayáovắtngangđầu,lịchsựtừchốimộtsốthứcăn-tấtcảnhữngđiềunàycóthểđượccộngchungvớihàngchụccáchcưxửkhácbiếnôngthànhkỳdị.Nhưngnhữngchuyệnnàyđãkhônglàmhọbớthăngháivớicơhộiliênquantớilàmăn.

Saukhisuynghĩkỹ,Berniemuốnđithămlạixưởngsảnxuất.Ôngchưatrởlạixưởngtừlầnthămviếngđầutiên,vàôngnhắclạimốibậntâmtrướcđólàcôngnhânvẫncòndánnhãnlênchainhựabằngtay.Ôngbảođãthấymộtmáydánnhãntạimộtxưởngchếtạokhác,vàôngmuốnKingChemicalmuamộtmáy.Tỉbảođảmvớiôngrằngcôngnhâncóthểdánnhãnđủnhanhvàdánnhãnbằngtaycũngcócáilợilàchínhxáchơn.Nếucôngnhândánnhãnkhôngđủnhanh,xưởngchỉcầnthuêthêmngười.Máynàyđắttiền,Tỉgiảithích,vàlaođộngởTrungQuốcthìrẻ.

“Nhưngchohọbiếtrằngđơnđặthàngsẽlớn”,Bernienói.

Tỉnói:“LàmơnbảoBernieđừnglo”.

Nhưngđâykhôngphảilàchuyệnnăngsuất.Bernieđãhìnhdungxưởngchếtạocóvẻtântiếnhơn.Ôngnói:“TôikhôngthểđưakháchhàngtớimộtxưởngchếtạotrôngnhưởthờiTrungCổ”.

KhiTỉhiểurằngBerniechỉlonghĩvềchuyệncáixưởngtrôngrasao,kháchhàngsẽnghĩgì,Tỉtraođổivớichồngvàicáiliếcmắtvàhọnóivớinhaubằngthổngữmộtlúc.Họcùngchậmrãigậtđầu.

Chịtabảothậtrahọđãnghĩtớichuyệnlúcnàođósẽmuamộtmáydánnhãn,vàhọsẽlắpđặtmộtchiếc.Ýtưởngmáydánnhãntrướcđâykhônglàmvợchồngchịquantâm,cũngkhôngthỏamãnyêucầutùytiệncủaBernievềmộtloạithiếtbịnàođó.Tuynhiên,ýtưởngmộtcáimáynhưvậycóthểgâyấntượngvớikháchhàngcủaBerniehìnhnhưđãgãiđúngchỗngứa.

oOo

TrongkhithươnglượnggiácảvớiTỉvàA-Min,Bernienóitớitêncủanhữngkháchhàngmàôngđanggiaodịch.Tôibiếtcáccôngtynày-đólàmộtsốnhữngcửahàngdượcphẩm,siêuthịvàcửahànggiárẻlớnnhấtởHoaKỳ.TỉvàA-Minchưabaogiờnghetớicáctênnày,dùhọsẽsớmhiểuđủtầmquantrọngcủacáccửahàngbánlẻnàytrongthịtrườngMỹ.

Berniegiảithíchrằngôngcầngiáthấp.Nếukhôngđạtđượcmộtsốmụctiêugiá,ôngsẽkhôngthểkýkếtđượcmộtsốhợpđồngcólượnghànghóarấtlớn.

Mụctiêugiácủamộtsốsảnphẩmđãquáthấprồi,Tỉnói.Mónhàngnàocũngcòkèbớtmộtthêmhai,vàbàncãikhunggiáchothứnướcxàphòng

tắmthôiđãmấtgầnhaigiờđồnghồ.TỉvàA-Mingợiýlàcầngiácaohơn,chỉvìhọcóxưởngsảnxuấtnhỏ.“Chúngtôiíttiền”,TỉnóibằngtiếngAnhnặnggiọng.

Nêngiữgiáthấp,Bernienói,vàôngcatụngcơhộilàmănlớn.Việcđịnhgiácóthểlàmộttháchthứctrướcmắt,ôngnói,nhưngxưởngsảnxuấtcóthểlàmtốtchochínhnó,vànỗlựcđósẽcóích.

“Tôihyvọngthế”,Tỉnóicóvẻbuồnbuồn.

Berniecatụngnhữngmốiquanhệtrongngànhcôngnghiệpcủaông.ÔngnóingườicộngtáccủaônglànhữngngườiDoTháiSyria,họcóquanhệvớitấtcảnhữngchuỗisiêuthị,tiệmtạphóavàcửahànggiárẻlớn.MộtthờichỉmuabántrongkhuvựcNewYork,ngườiSyriađãlàmăntrênthịtrườngquốctếtừlâu.ChủnhâncủamộtsốchuỗicửahàngbánlẻlàconcháungườiSyria,vànhữngngườikháctiếptụcmuaởcáccửahàngbánlẻnày.ĐólàlờiraohàngmàbấtcứngườiHoanàocũngnóiđược-mộthứahẹncơhộilàmăncóthểthựchiệnqua“quanhệcánhân”.

TỉvàchồngchịcốhiểuBernievànhữnggìôngnói.HọkhônghiểutiếngAnh,nhưngvẫncứchămchúnghetừnglời.Bernietiênđoánrằngchỉtrongmộtítnămnữa,ôngsẽcómộttrongnhữngcôngtymỹ-dượcphẩmlớnnhấtHoaKỳ.Đólàmộttuyênbốtáobạo,nhưngkhinghetôidịchlại,TỉvàchồngcũngcóvẻhyvọngnhưBernievậy.

Berniecốgiữkhôngkhícuộchọpmặtnhẹnhàng.Thỉnhthoảngôngcốtỏrahàihước,nhưnghầunhưkhôngphảilúcnàocũngthànhcông.Dùkhônghiểunhữnglờinóiđùacủaông,TỉvàA-Mincũngcườitheokhiôngcười.

CómộtlúcTỉhỏivềmộtsốcôngthứccủachấtdưỡngtóc.Bernienóirằngôngkhôngtrảlờiđược,vàsẽbànlạivấnđềnàysau.

“Bảohọrằngtôichỉlàôngchủ”,Bernienói.

ĐókhôngphảilàmộtýkiếnmàngườitheoKhổnggiáocóthểhiểuđược.ỞTrungQuốc,khônggiámđốccôngtynàocóthểthúnhậnsựdốtnátrànhrànhnhưvậy.Chắcchắnôngchủkhôngđượcnóirằngmìnhchỉlàngườiđứngđầucôngty.

Tốiđó,khichúngtôixuốngxeởkháchsạn,BerniebảoTỉvàA-Minrằngcólẽmộtngàynàođósẽthuêhẳndãyphòngtrêntầngthượngkháchsạn.“Sẽcóđủphòngchotấtcảchúngtangụởđó”,ôngnói.

Bernieđangvui,vàôngngạcnhiênvìcôngviệctiếntriểntốt.Tronghànhlangkháchsạn,ôngbốcđồngchoàngtayômA-Min,anhnàygầnnhưbịthânhìnhhộpháp,nổiucủaôngnuốtchửng.Berniecườivànóiriêngvớitôi:“Xemnày,anhtabéquá.Gầnnhưtôicóthểbỏanhtavàotúi”.

Chịtanhìntôi,chờnghecâudịch.

TôiyêucầuBernienóimộtcâukhác.

“Bảoanhtarằnganhtanhưthằngemútcủatôi.Nóiđi,bảoanhtathếđi”.

A-Minnghevànherăngcườingâyngô.Khôngphảilàcáicườibẽnlẽncủangườitránhmộtlờikhen,màlàvẻmặthàmýrằngcólẽanhđãnóigiốngnhưvậynếuanhnghĩtớitrước.

“BảoBernierằngtôicũngcảmthấynhưthế”,A-Minnói.

ThảA-Minkhỏivòngtaythôlỗcủamình,BerniechoàngtayquanhcổTỉ.TócTỉchảicao,khiếnchịtacóvẻcũngcaonhưchồngmình.

“Bảocôta,giánhưtôichưacóvợ”.

ThấyBerniecườivìchínhcâunóiđùacủamình,Tỉhỏiôngvừanóigì.Đólàmộtcâunóimàtôikhôngbiếtphảilàmgìvớinó,vàtôibốirốiđếnnỗikhôngthốtnênlời.“Ôngấynóiôngấymongmuốncộngtácvớiquývị”.

TỉnóiđượctiếngAnhrấtít,nhưngnhâncơhộinàytrảlờithẳngBernie.“Tôicũngvậy”,Tỉbảoông.

Saukhikháchravề,Berniebảogiờlàlúchaichúngtôilàmquenvớinhaukỹhơn.ĐâylàmộtthóiquenkỳcụccủangườiMỹ-làmviệctrướcvàchỉsauđómớiđểthìgiờtìmhiểubạnlàmviệcvớiai.ỞTrungQuốc,ngườitalàmkhác.Trướchếtbạngặpvàtìmhiểungườinàođó,vàchỉlúcđóbạnmớibàncôngviệc.

Trongquầyrượucủakháchsạn,BerniegọimộtchaiBlackLabel.Mộtcôhầurượumặcbộáobósátmangchairượuvàmộtxônướcđábằngthépkhôngrỉtới.Tôigắpmấycụcnướcđátrongkhiôngrótuýt-kira.

“Vụlàmănnàysẽrấtto”,ôngnói.Chuyếnđilàmộtthànhcông,ôngtuyênbốrồichobiếtlàrấtngạcnhiênkhimọiviệctiếntriểnêmxuôi.Cuốicùng,xưởngsảnxuấtđãđápứnggầnnhưmọithứmàôngyêucầu.

“Vợtôisẽkhôngtinchuyệnđó”,ôngnói.Berniechotôibiếtvềgiađìnhông,vềnhữngđứaconđãlớn,vàvềmộttrongnhữngđứacontraicũngđanglàmviệctrongdoanhnghiệpcủaông.

Trongkhiuốngrượu,Berniebắtđầuviếtnguệchngoạcnhữngconsốtrênmộttậpgiấynhápmàônglôitrongtúixáchra.Ôngnhìncácghichúcủamìnhvàchỉnhlạikính.“Chotôihỏiôngmộtchuyện.Saohọcóthểlàmthứnàyrẻthế?”

ĐólàmộtcâuhỏilýthúvìdầugộilàthứhàngnhậpkhẩuvàoMỹítcókhảnăngđượclựachọnnhất.Thànhphầnchínhcủanólànước,khiếnnóvôcùngnặngvàdođótốntiềnchuyênchở.Công-te-nơ40footcógiớihạntrọnglượngchonênhàngchưachấtđầythìđãđủmứcchophép.Vớimộtchaidầugộigiá30xuởTrungQuốc,chúngtôidựtrùphảitrảthêm15xuchỉchocướcphívậntảiđườngbiển.

BâygiờBernienóirõra.“Tôibiếtcôngviệcnàythếmàvẫncứkhônghìnhdungnổi”,ôngnói.Ôngđánhdấutừngmóntrêntờgiấy.“Chaichấtdẻo…bơm…nhãn…chếphẩm-họkhôngthểlàmrabấtcứthứgìtrêncácđơnhàngnày.Saocóthểnhưvậyđược?”

Đócũnglàmộtbímậtvớitôi.Nhàmáynàyhìnhnhưcóđộngcơđểlàmviệcvớiông,tôigợiý.Cólẽthếlàđủlýdorồi.Cáiýtưởnglànhàmáyhếtsứccầncộngtácvớibảnthânông-cóvẻquyếnrũBernie.Ôngyênlặngnhìnquatờgiấymộtlúcnữa.

NhữngnhànhậpkhẩukhácmàtôiđãcộngtáccũngcóphảnứngtươngtựlúckhởisựkếhoạchcủahọởTrungQuốc.NgườinàoởlạiHoaKỳcũngcảnhbáohọvềnhữngkhókhănsẽgặpkhikinhdoanhởTrungQuốc,nhưngvừarakhỏicửa,họđãchứngminhnghingờnhưvậylàsailầm.Berniekhônghoangmangmàchỉtựhàovềsựthànhcôngcủamình.CácnhànhậpkhẩusẽtớiTrungQuốcvàcócảmgiácnày.Họkhôngchỉxoayxởtìmđườngmàcònđơnthânđộcmãxungtrận.

Chaiuýt-kivànướcđáhếtnhanh.Côhầurượutớivàtiếptếnướcđáchochúngtôi.Côốmvàcao,tócdàibóngmượt,vàBernienhậnxétvềchiếcáobósátcủacô.Đólàđồngphụccủakháchsạn,dựatheotruyềnthốngnhưngvẫnhiệnđại,vànóbổsungrấtkhéochohìnhdángcủacôgái.

Khicôđirồi,Berniehỏitôicóhẹnhògìvớinhữngcôgáiđịaphươngkhông.TôibảoôngđúnglàtôicóhẹnhòvớimộtphụnữTrungQuốc,

Maria,ởQuảngChâu.Ôngđảomắt.Ôngnóiđólàchuyệnmàôngthích“đượcgiúpđỡ”,chỉphảicáilàôngkhôngquenbiếtcôgáiđộcthânnàolàngườiDoThái.ÔngchỉbiếtnhữngngườiSyriagốcDoThái.

Trướcđâytôiđãnghenóivềcộngđồngnày.Hiệphộicủahọđặcbiệtchặtchẽ,mộtthứhộitamđiểmcủathươngnhân.SaunàytôimớibiếtnhiềunhómthươngnhânkháchoạtđộngởTrungQuốcgắnbóvớinhaudoquanhệchủngtộcchặtchẽtớimứcđộnào.NgườiNgaliênkếtvớinhau,thươngnhânẢRậpcũngvậy.NgaycảnhữngngườiNhậtmàtôithấyởnhữngcuộctriểnlãmthươngmạicũngcóvẻgiốngnhưcácbăngđảngYakuza.

Cácnhómnàythườngcótinhthầnđoànthểvàliênkếtchặtchẽvớinhau.Họluônlàngườimuabántinhranhvớimộtýthứcchợbúa,vàtheobảnnăng,họbiếtcáchtraođổi.Cácnhómnàythườngliênkếtvớinhauvìhọphảilàmthế-đólàcáchhọthuthậpthôngtinthịtrường.Khôngcósáchgiáokhoahướngdẫnhaytrườnghọcnàodạycáchgiaothiệpvớicácnhàcungcấpnướcngoài.Cónhữngmánhkhóephảihọc,vàđểtránhnhữngtròbịpbợm(hoặcđểthamgianhữngtròđó),mộtthươngnhânthànhcôngphảibiếtsửdụngmộtloạicơsởhiểubiếtnàođó.Họctừkinhnghiệmcủanhữngngườikỳcựuthìíthaotốnhơnlàhọctừchínhnhữngsailầmcủamình.

BernietựhàovềhiệphộiSyriagốcDoTháicủamìnhvàôngnóivềcộngđồngnàymộtcáchkínhtrọng.Kếđóônglàmtôibấtngờkhigiảithíchrằngkhôngphảilúcnàoôngcũngmộđạo.Khicòntrẻ,ôngđãrờibỏcộngđồngvàchỉtrongcuộcsốngsaunàymớitỉnhngộphầnnào.Mãiđếnsaukhitrởnênngoanđạo,ôngmớitìmđượcđườngvàothươngtrườngquốctế.

Berniecoitrọngviệcchotôibiếtxuấtthâncủaông.Gầnhếtchaiuýt-ki,ôngkểchotôinghevụlàmănđầutiêncủaôngta.Khicònđihọc,ôngđãcóýtưởngbuônbánđồnghồ.ÔnglênxelửarờiBrooklyn-nơiôngsống-tớiManhattanvàtìmđượcmộttiệmkimhoànbánđồnghồgiáhời.Ôngtìmđượcmộttiệmkhácbánhộpđựnghấpdẫn(“Hộplàmtôitốntiềnnhiềuhơnđồnghồ”),rồiôngtớimộtngườiđànônghàngxómbiệtdanhlàMarkThợIn(“Chúngtôigọiôngtanhưvậy”)vàđặtlàmmộtsốchứngchỉintrêngiấyda.

“TôichoindanhthiếpvàtựxưnglàPhóChủtịchHộihỗtrợngườinghèo”,Bernienói,“vàtôibảohọrằngtôiđượcphépđặcbiệtbántrảgóp.Nhưôngbiếtđó,thờikỳđókhôngaibánchịu,đặcbiệtkhôngcótrongkhuvựctôiđemnhữngchiếcđồnghồđótới.Tấtcảnhữnggìhọphảilàmlàtrảkhoảntiềngópđầutiên,tôibảohọ.Họcóthểgởibakhoảntrảgópkiacho

tôibằngthư”.

“Đồnghồbángiá180USD,vàmỗilầntrảgóp45USD.Nhưngtrọngói,tôitốnkhôngtới20USD,chocảđồnghồ,hộpvàgiấychứngnhận”.

Bernienhấpmộthớprượuvànhìnxemtôicóchúýkhông.

“Nhưôngthấy,nhữnggãmuađồnghồcủatôiđó,tấtcảbọnchúngđềutưởngtượngchúngsẽquịtbalầntrảgópkia.Nhưngrốtcuộc,tôiđãcólờingaytronglầntrảgópđầutiênrồi”.

Câuchuyệnnàycóvẻđãđượckểhàngtriệulần,vàtôibiếtmộtphầnmụcđíchlàtạomộtấntượngnhấtđịnh.Ôngđóngvaingườithầygiáo,nhàthôngthái,ngườikhônngoanđườngphố,cóthểdạychongườihiểubiếtrặtsáchvở,ngườitốtnghiệptrườngkinhdoanhbiếtthếgiớithựctếhoạtđộngrasao.

Nhưngcùnglúcôngcũngđưaramộtluậnđiểmvềchiếnlượckinhdoanh,vềcáchsửdụngtínhthamlamtrongmộtvụgiaodịchcólợichobạnnhưthếnào.Câuchuyệnnàyđãtạođượcấntượng,vàsẽlàmtôinhớmãikhiBernievàtôitiếptụccộngtáctrongkếhoạchkinhdoanhxàphòngvàdầugội.

5.“GIỜMỚIBIẾT!”KingChemicalđãmuachiếcmáydánnhãnmớinhưBernieyêucầuvà

đặtnótronggianphòngnơitrướcđâycôngnhândánnhãnbằngtay.Thiếtbịmớirấthiệnđại.Làmbằngthépkhôngrỉ,nócómộtmànhìnhmáytínhđiềukhiểnbằngcảmbiếnvànhiềuđồnghồvớinútbấm.Dùcóvẻnhưchínhxác,chiếcmáynàylạicầnsựchămsócthườngxuyên,vàđếnkhingườivậnhànhnhậnthấycầnphảiđiềuchỉnhthìmộtsốlớnchailọđãbịloạibỏ,vàchaithườngrakhỏimáyvớinhữngchiếcnhãnméomó,lệchtâmvànhănnheo.

Khinhãnxấu,xưởngphảigỡrakhỏichai,nhưngcũngcònsửdụngđược.Quátrìnhgỡnhãncầngiẻlauvàdungmôi,vàtốnthìgiờ.Vìmónthiếtbịbóngloángmớitinhnày,ngườitaphảilậpcảnhữngtoánlaođộngđểsửachữanhữngchailọdánnhãnxấu.Tỉthườnglớntiếngphànnànvềchiếcmáymới,bảonóchẳngđượctíchsựgìngoàichuyệntăngchiphíchonhàmáy.

Vấnđềtruyềnđạtthôngtinđãsớmgâymộtsốkhókhănvềchấtlượng.Mộttrongnhữnglộnxộnđầutiêncóliênquantớinhãnmới.JohnsonCarterchếtạomộtthứxàphòngnướccómùithơmnhẹtênlà“PinkyFresh”.NhãnnàyphảiđượcsaochéptrựctiếptừmộtfilegởitừNewYorktới.Vìnhữnglýdokỹthuật,bộphậnmỹthuậtcủaxưởngđãgặptrụctrặckhitáitạonhãn,vàkhinhãnđượcinra,ngườitađọcthấy“Prinky”thayvì“Pinky”.

Trongnhữngthángđầu,gầnnhưngàynàotôicũngcómặtởxưởngđểsắpđặtmọiviệc.NóichuyệnvớicácquảnlýxưởngbằngtiếngHoa,đôikhichúngtôinóivềsữatắmhoặcxàphòngnước,nhưngsaumộtthờigiantôinhậnthấycôngnhântrêndâychuyềnkhôngbiếtcácmôtảnày.

Mộtsáng,tôihỏimộtcôngnhân:“Xàphòngnướcđâurồi?”

Câuhỏicủatôichỉgâyramộtcáinhìntrântrối.Tôiphảinhắclạicâuhỏiđểngườicôngnhânthúnhậnlàanhtakhônghiểukhinghetôinóiđếncụmtừ“xàphòngnước”.Hyvọngkhơigợimộtsựliêntưởng,tôinóinólàthứcómùinhưkẹocaosu.

Anhtacườitôi.“Chúngtôikhôngsảnxuấtkẹocaosu”,anhtanói.“Chúngtôisảnxuấthóaphẩmnhậtdụng”.

Tỉvàtôinóichuyệnvớinhauvềcuộctraođổinày.Tỉđềnghịtôitham

khảomãsố.MỗisảnphẩmJohnsonCartercómộtmãsốnămchữsốđikèm.Cácsốnàyđượcintrênphiếusảnxuất,vàchúngcũngđượcghibênhôngthùnggiấy.

“Ôngcóbiếttôicóthểtìmsố23515ởđâukhông?”Tôihỏimộtcôngnhânkhohàng.Khônglỡmộtnhịp,ôngtachỉtớimộtđốngkiệnhàng.Tôithửmộtsốkhác.

“Cònsố23528?”

Ôngtalạichỉtớimộthướngkhác,khôngchútdodự.

Ôngtabiếtchínhxácmỗikiệnhàngnằmởđâutrongkho,nhưngnhưnhữngcôngnhânkháctrongxưởng,ôngkhôngcóýniệmnàovềnhữngthứchúngtôiđangsảnxuất.

Khôngthểhỏibấtcứcôngnhânnàovềtìnhtrạngcủadầugội,hoặckeodưỡngtóchaysữatắm.Họkhôngnghĩtớinhữngsảnphẩmmàchúngtôisảnxuấtbằngnhữngtừngữđó.

Mộtlýdohọkhôngbiếtnhữngtừnàylàhọchưabaogiờgặpcácsảnphẩmnàytrongcuộcsốnghàngngàycủahọ.

Nhiềucôngnhânởxưởngnàychỉcótrìnhđộgiáodụctiểuhọc,phầnlớntớiđâytừnhữngngõngáchnôngthôncáchxahàngtrămhayhàngnghìndặm,nơicảgiađìnhhọsốngnhờmộtphầnnhỏtừsốtiềnhọlàmratừhoạtđộngsảnxuất.Trướckhitớilàmviệctạinhàmáy,họkhôngbiết“keoxịttóc”làgì.Phầnđôngtừnhỏtớilớnchưadùngdầugội.

Mộtsốtháchthứcmàchúngtôiđãđươngđầutronglĩnhvựcsảnxuấtliênquantớikhoảngtrốngtrongkinhnghiệmsốngnày.Chuyệnnàyđượcthấyrõtrongnhữngnhàhàngđịaphươngnơinhữngngườihầubànđượcđưatừthônquêtới.Nhânviênphảikhónhọchọccáchlàmviệchoặcđểhiểunhữngđiềucơbảnởnhàhàng,mộtphầnvìhọchưabaogiờđượcaiphụcvụ.

KingChemicalcónhữngcôngnhânchẳngbiếtxàphòngnướclàgì.Thứchúngtôichếtạolàmặthàngmộtđô-la,thứmàbạncóthểgặptrongnhữngcửahànggiảmgiákhắpHoaKỳ.Dùđólàmộtsảnphẩmrẻtiền,ngườitiêudùngcũngmongđợinólàmtrònchứcnăng.CôngnhânTrungQuốcnàocoiđâylàmộtthứgầnvớihàngxaxỉkhôngthểthấyvấnđềhệtrọngvớimộtcáivòixịtbịhỏng.Khivòixịtbắtđầuhỏng,họcókhuynhhướngnghĩ:Thếthìđãsao?Bạnvẫncóthểvặnnắpravàlấyxàphòng.

RấtdễquênrằngTrungQuốccònlàmộtnềnkinhtếđangpháttriển.SựkiệnkhóchịunàyrấtdễthấyngayởnhữngthànhphốlớnnhưQuảngChâu.Trongnhữngcaoốcvănphòngởđó,cónhữngvịkháchkhônghiểuthangmáyhoạtđộngrasao.Khimuốnđilên,họcóthểấnnútđixuốngvìhọthấybuồngthangmáyởtầngtrênvàhọmuốnnóđixuốngtớichỗhọ.Rồicónhữngngườisốtruộtấncảhainútlênvàxuống,tưởngrằnglàmvậychohọcógấpđôicơhộichiếmmộtbuồngthangmáy.

TrongnhữngbuổisángđitừkháchsạnởSánĐầutớixưởngchếtạo,tôitựđixetới,nhưngvìkhôngcódịchvụtắc-xiởvùngthônquê,xưởngthườngcungcấpphươngtiệnđưatôivề.

“Đấy,ôngthấykhông?”

Ngườiláixechỉhaingườiđànbàtrungniênđangtoanquađường.Anhtadứdứmộtngóntayvềphíahọvànóiđùarằnghọkhôngcóýthứctìmtớivạchquađườngdànhchongườiđibộ.

“Thứdânchigiáotháiđêhạ.Trìnhđộgiáodụccủangườidânquáthấp”,anhnói,nhấnmạnhtiếngthái,nhưthểhàmýrằngchắclàcómộtmứcđộdốtnátnàođó,nhưngnhữngngườidânởđâythựcsựđãđẩyxagiớihạndungthứ.

Anhbảotôitrướcđâyanhláixetrongquânđội,vàanhtựhàođặcbiệtvềkhảnăngláixecủamình.Nhữngngườiláixekháctrênđườngkhôngđượcđàotạochuyênmôn,anhchỉrõ;họchỉlàthườngdân.Vànhữngngườihoàntoànkhôngláixe,họlàtaihọathựcsựchoxãhội.

Ngườiláixecủaxưởnglàmộtanhchàngmảnhkhảnh,nhãnhặn,vàanhbiếttôithíchnhữnglờibìnhphẩmngắncủaanhvềsinhhoạtquanhSánĐầu.Mộtbuổichiều,anhngoắcngoắcngóntaychỉmộtcậubéđibộẩu.Giaothôngđangnhộnnhịp,vàthằngbénhảyratrướcđầumộtchiếcxetải,làmngườiláihoảnghốtđạpthắnggấp.Đứabéđứnggiữahailànxengượcchiềulướtquavùnvụt,nhữngchiếcxechỉcáchnómộttấc.

“TrungQuốcnhânbấtúytử”,anhnói.

“NgườiHoakhôngsợchết”-Nóinghekhiếpthật,nhưngtôiđãnghetàixếtắc-xiởHoaNamlặpđilặplạicâunàynhiềulần.Họvừanóivừalắcđầu,đôikhicườilặnglẽmộtmình.Tôicoiđólàmộtvấnđềphốihợphơnlànỗisợhãi.

Mộtbuổisáng,khiđứngbênmộtquầygiảikhátnhỏgầnmộtxưởngchếtạo,tôitheodõimộtngườiđixeđạpđitớicáixưởngmàtôiđangthamquan.Từhướngngượclại,mộtngườiđixeđạpkhácđangđixuốngcùngmộtlànxe.Vìkhôngcóaixungquanh,cảhaithoảimáiphóngxegiữaconđườngvắng.

Ngườiđitớixưởngđãláixehơilệchvềphíatráitimđường,vàanhtanghĩlàanhtasẽtrởvềphíaphải.Anhtabắtđầuchuyểnhướngthìbỗngnhiênđổiý.Tôiquansátkhihaichiếcxelảođảotrongmộtlúclưỡnglựvàdựđoán,vàđúnglúcchúngsẽvượtquanhau,haingườiláivẫnchưatìmđượccáchgiảiquyết.Giốngnhưphimchiếuchậm.Dùkhôngcóchướngngạivậtnàotrênđường,họđụngnhaumộtcáchkhótin-ầm!Thậttứccườinhưngkhôngkhỏikhiếntabuồn.

Tạixưởngchếtạo,chúngtôicũngchịuđựngthửtháchtươngtự.Ởchỗmàmộtvấnđềcóthểđượcxácđịnhvàgiảiquyếtnhanh,côngnhânlạikhôngchọncáchphốihợpvớinhau.Trừphicóngườicanthiệpvàđưaranhữngchỉdẫncụthể-thậmchíchonhiệmvụtầmthườngnhất-thìkhôngviệcgìxongcả.

Khiđólànhữngsảnphẩmchếtạochocáccôngtynướcngoài,côngnhânkhôngthíchgánhvácquánhiềutráchnhiệm.Cólẽhọcảmthấyhọkhôngcóđủkinhnghiệmsốngriêngđểtựphánđoán.Họngầnngạichứngtỏtrìnhđộgiáodụcnghèonàncủamình.Sợtỏrangốcnghếch,họkhôngthểtránhlàmnhữngđiềubiếnhọthànhkhôihàikhôngkém.

KhisốngởHoaNam,cólẽbạnsẽnghenhữngcâuchuyệnhớhênhvềphẩmchấttừnhữngnhànhậpkhẩukhác.MộtchuyệnđượcđồnđạicóliênquantớimộtnhànhậpkhẩuThổNhĩKỳđặtmộtnhàchếtạoTrungQuốclàmgiày.

KhigiàytớiThổNhĩKỳ,ngườitathấymộtcâyđinhđóngvàotừngchiếcgiàychântrái.Đầuđinhlórakhỏiđếgiàyhơnhaiphân.

Nhànhậpkhẩunàyđãđưachoxưởngchếtạomộtđôigiàymẫuvànóirằngôngmuốnnhữngđôigiàylàm“đúngynhưvầy”.Chỉcóvấnđềlàmộtđếgiàycóđóngmộtcâyđinhđểmánglêngiátrưngbày.

Côngnhânởxưởngchếtạokhôngnghĩlànênhỏithêmchorõvềcâyđinh.Họtưởngtượng,“hẳnlàởThổNhĩKỳngườitathíchgiàynhưvậy-vớimộtcâyđinhtrongđếgiàychântrái”,vàhọthựchiệnđơnđặthàng

chínhxácnhưthế.

o0o

Mộttrongnhữngmụctiêuhàngđầucủatôivớixưởngsảnxuấtdầugộitrongítthángđầulàdọndẹpsạchsẽchỗnày.Trướckhicótôicandự,côngtyJohnsonCarterđãnhậnmộtchuyếnhànglớntừmộtnhàcungcấpkhácvàlôhàngbịnhiễmkhuẩn.Sảnphẩmtrịgiámấytrămnghìnđô-lađãbịvấtbỏ.

Tỉvàtôigặpnhaubànchuyệnvệsinh.Mộttrongnhữngmốiquanngạilànướcnhiễmbẩn.Nướctrongthànhphầnxàphòngvàdầugộilấytừđườngốngcấpnướcđịaphương,vàTrungQuốcnổitiếngvềvấnđềônhiễmnước.Xưởngởcáchnhữngluồngnướcđenđặcdầuthảivànhữngchấtgâyônhiễmkhácchỉmộtnghìnmét.Tỉtrấnantôirằngsẽkhôngcóvấnđềgìtronglĩnhvựcnày,hệthốngtinhlọcnướccủahọsẽbảođảmnướckhôngbịnhiễmkhuẩn.

Vớiámảnhvềvitrùngtrongđầu,tôipháthiệnmộtcôngnhânđangmangchainhựađiquasànsảnxuất.Sáuchaitấtcả,mỗitaybachai,vớimộtngóntaythọcvàomỗichairỗng.

TôigiảithíchvớiTỉtạisaođâycóthểlàmộtvấnđề.Tỉbảotôirằngchịtahiểuvàsẽchỉnhđốntìnhtrạngđó.

“Tôisẽbảocôngnhânkhôngđượcthọcngóntayvàochaikhicóôngởxưởngsảnxuất”,Tỉnói.

“Khitôiởxưởngà?Chuyệnđókhôngliênquangìvớiviệctôicóởxưởnghaykhông”.

Tỉkhôngcoivấnđềngóntaytrongchailàquantrọngtínào,dùchịtachứngtỏlàhiểubiếtvềkhoahọcvàmầmbệnh.Tấtcảchaicủaxưởngđượctiệttrùngtrướckhiđưavàosảnxuất,vàxưởngcòncóđèncựctímđặtkhắpxưởng-trongkhuvựcrótchaivàtrongphòngđónggói-trongnỗlựcgiảmvikhuẩntrongmôitrường.

Cuốicùngtôinhậnthấy,đèncựctímthậtrachỉđể“làmmàu”,cũngnhưáobờ-luvàmũtrắng.Cácquảnlýxưởngkhôngbaogiờchịukhómặcáobờ-luvàđộimũ,vàsaulầnđầutôithămxưởng,tôicũngkhôngbaogiờđượcyêucầumặcáo,độimũ.

KhitôichoBerniebiếtchuyệnngóntaytrongchai,ôngbốirối.“Tôihy

vọngítnhấthọcũngcórửatay”,ôngnói.Vìphòngtắmkhôngcóxàphòng,tôibảoônglàítcókhảnăngđó.

“Đánglẽhọphảiluônluônrửatay”,ôngtứcgiậnnói.“Bảohọ,đặcbiệtlàkhihọrakhỏiphòngtắm”.

BâygiờtớiphiênTỉtứcgiậnkhinghenóithế.Tấtcảsốcôngnhânđórửataynhiềulầnnhưvậycónghĩalàphảicungcấpmộtlượnglớnxàphòng.

“Vàtấtcảsốxàphòngđólấyởđâura?”Tỉhỏi.

“Tôikhôngbiết”,tôinói.“Nhưngchúngtalàmviệctrongmộtxưởngsảnxuấtxàphòngmà”.

“Tôiđãnghĩtớichuyệnđórồi.Cácôngmuốnchúngtôitrảtiềnxàphòng”.

JohnsonCartersẽtrảtiềnxàphòng,tôigợiý,rồitôimangmộtthùngsảnphẩmcủachúngtôitừkhohàngravàđểmấychaigầnmỗibồnrửamặttrongxưởng.NguyênmộtthùngxàphònglỏnglàmJohnsonCartertốnkhôngtới10đô-la,nhưngcũngkhôngquantrọnggì.Haituầnsaukhitôiđemxàphòngra,mựcchấtlỏngtrongchaikhôngthayđổi.Khôngaisửdụngcả.

Íttuầnsaulầnnóichuyệnvệsinh,tôithấymộtquảnđốcnhàmáykhạcnhổtrênsànxưởng.ChuyệnnàykhôngphảilàkhôngphổbiếntrênđườngphốởHoaNam,vàchỉvìchúngtôikhôngngớtnóichuyệngiữvệsinhcôngxưởngmànótrởthànhxungkhắc.

Vềchuyệnnày,Tỉtỏrahiếuchiến.“Cácôngkhôngthểmongtôiépbuộccôngnhânphảicưxửtheocáchkhác”,Tỉnói.Chịtachechởlỗilầmcủacôngnhân,lobảovệhọhơnlobấtcứtácđộngnàokháctớicôngviệclàmăn.Dùsao,Tỉvạchrõ,khạcnhổtrongxưởngcũngkhôngcóhạinhưtrongphòngđónggói.TheoTỉ,ítnhấtviệcđócũngkhôngxảyratrongkhuvựcvôchaivốnnhạycảmhơn.

Dùchuyệnnàyđúng,chúngtôicũngcónhữngvấnđềtrongkhuvựcvôchai.

KemthoataycủaJohnsonCarterquáđặcnênkhôngthểtruyềnbằnghệthốngbơmchânkhông,dođócôngnhândùngmộtcáimôilớnbằngchấtdẻođểrót.Khicôngnhânchuyểnsảnphẩmtừmộtthùngnhựalớntớichiếc

máyvôchai,lúcnàohọcũnglàmquytrìnhnàyrốitunglên.

Tôiđãquansátmộtcôngnhântruyềnhỗnhợpnày.Phầnthântrêncủaanhkhuấttrongmộtcáibìnhlớn,rồianhngẩnglên,mặtmũilốmđốmchấtkemnày.Nếukemtiếpxúcvớimặtanhta,thìvitrùngtrênmặtđãtiếpxúcvớisảnphẩm.TôiđãchụphìnhgởichoBernie,ôngchỉtrảlờirằngôngmuốntôi“loviệcđó”.

Vấnđềcóvẻdễgiảiquyết,nhưngxưởngsảnxuấtchốnglạimọichỉdẫntronglĩnhvựcnày.

Keodưỡngtócchúngtôisảnxuấtởxưởngnàycómàulục.Mộthôm,tôinhậnthấyngườicôngnhânvôchaithứkeonàymắcbệnhngoàida.Haibàntayanhbịcáichấtnhântạobóngloángkiabaophủ,vàdướilớpmàulụclờmờ,tôicóthểthấydatayanhđangbongra.Nhữngmảngnhỏthịtsốnglộra,vàkhôngcầnlàthầythuốcdaliễubạncũngthấylàdaanhbịnhiễmtrùng.

“Chắclàchúngtaphảilàmmộtcáigìđó”,tôinóivớiTỉ,cốtỏrabìnhtĩnh,dùchuôngbáođộngđangreotrongđầutôi.

Chịtakhôngthấyvấnđềquantrọng.“Tạisao?”,Tỉhỏi.

“Đócóthểlàmộtvấnđềytế?”

“Nhưngcôngnhânkhônglàmgìsai.Đóchỉlàphảnứngdịứng”.

Cốnhấnmạnhvấnđề,tôigợiýlàngườicôngnhânđócóthểlàmhưhỏngsảnphẩm.

Tỉxoayquanhlậpluậnnày.“Saoanhtacóthểlàmhỏngsảnphẩmkhisảnphẩmđóđãgâyhạichoanhta?”

Hoàntoànnghiêmchỉnhvềđiểmnày,Tỉbổsungcholậpluậncủamìnhrằngvìcôngnhânđóđãbịtổnhại,anhtađángđượcthưởngbằngcáchđượcgiữchỗlàm.Đưaanhtađikhỏivịtrívôchaicóthểbịcoilàsựtrừngphạt,hoặccóthểbiếnthànhchuyệnmấtthểdiện.NhưTỉđãchứngminh,anhcôngnhânnàykhôngcốýlàmhạiai.Nóicáchkhác,tốthơnnêngiữhaibàntaybịnhiễmtrùngcủaanhởvịtrívôchai.Đừngbậntâmtớicôngviệc,hoặcngườitiêudùng.Chịtaquanniệmđólà“việclàmđúng”.

Vấnđềantoàncủasảnphẩmđốivớingườitiêudùngcũngnhưantoàncủangườilaođộngkhônglaychuyểnđượcchị,vìthếtôithửnhấnmạnhtới

ảnhhưởngđốivớiquyềnlợikinhdoanhchung.Chếtạomộtsảnphẩmkhôngcókhuyếtđiểmvềphẩmchấtcóýnghĩakinhtếlớn,tôigợiý.Suychocùng,nếucóngườithấyxưởngsảnxuấthoạtđộngtrongtìnhtrạngthiếuvệsinhnhưvậy,đósẽlàmộtácmộngtrongquanhệcôngchúng.

Tỉkhôngthíchsựviệctheochiềuhướngnày.Bấygiờchịtanhướngmàynhìntôi.

“Saocóngườibiếtđược?”,Tỉhỏi.

Chịnhìnkỹtôi,cốxácđịnhtôicóphảilàmộtthứđedọangầmnàođókhông.Nhữngngườiduynhấtbiếtchuyệnbàntaytrócdacủaanhcôngnhânlàcáclaođộngtrongxưởng,bangiámđốcvàtôi.Nhấtđịnhlàkhôngaitrongxưởngđinóichuyệngìvớingườikhác.TronglịchsửhoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốc,cóngườilaođộngnàođệtrìnhmộtbáocáonhưvậykhông?Tôimuốnngụýgì?

Thậtđángthấtvọngkhithấyxưởngsảnxuấtkhôngquantâmcảithiệnchấtlượngvìchínhlợiíchcủamình.Việcduynhấtphảilàmlàgợiýsựthiệthạitrựctiếptrongkinhdoanh.“Berniecóthểsẽquantâm”,tôinói.

CôngtyJohnsonCarterlàcáigốcchuyểnhàngtriệuđô-latớiTrungQuốc.Suynghĩcủangườiđứngđầucôngtynàycósứcnặng.Tỉnóisẽxemxétchuyệnanhcôngnhânbịtrócdatay,nhưngchỉkhinàoBernieđãbiếtchuyệnvàôngtanhấtquyếtđòigiảiquyếtvấnđềnày.

o0o

ChồngTỉ-A-Min-tìmđượctôikhitôisắprờikhỏixưởng.Dùđãquábuổichiều,trônganhnhưvừathứcdậy.Mimắtanh,bìnhthườngsùmsụp,choanhcáivẻmệtmỏitrườngkỳsautrậnsaytúylúy.

“Anhthíchuốngrượukhông?”,anhnói.

Đólàmộttuyênbố,mộtđềnghị.Tôiđãtớixưởngđượcmộtthờigian,vàA-Minxácđịnhđâylàlúcchúngtôiđichơivàuốngrượuvớinhau.

Rượulàmộtphầnquantrọngtrongsinhhoạtởnhàmáy.Rượuđượcsửdụngphầnnàonhưkỹxảoliênkết,vàtronggiaodịch,rượuthườnggiúpphábỏsựgiảtạobềngoài.Rượugiúpngườithamdựxácđịnhngườinàođócóthậtsựcầntớimộthợpđồngvớigiánàođóđểxúctiếncôngviệchaykhông.

UốngrượuởTrungQuốclàmộtcuộctỷthímàchỉnhữngngườikhỏemạnhmớisốngsót.Bạnphảihiểurằngkhibạncộngtácvớimộtôngchủxưởngthànhcông,rấtcóthểbạnphảichiếnđấuvớimộtbợmnhậu.Vàvìnhữngcuộcnhậunàythườngdínhvớikaraoke-loạicó“nữtiếpviên”-nêncũngcóthểbảođảmlàbạngiaolưuvớimộttaytángáihạngnặng.

“Anhcóthíchkaraokekhông?”làmộttuyênbốkhácgợiýđêmđóchúngtôisẽtớiđâu.

Phầnlớncáckháchsạnbốnvànămsaotrongkhuvựccóquánkaraoke,loạimàbạnthuêmộtphòngcótrườngkỷvàti-vimànhìnhrộngvớinhữngphụnữănmặckhêugợiphụcvụđượctrảthùlaođểbầubạnvàhátcùng.

ChúngtôigặphaingườibạncủaA-Min,cùngtronggiớisảnxuất-nhữngngườiđịaphươngbảothủgầnnhưchỉnóibằngthổngữ,vàcănphòngmàA-Minquyếtđịnhchúngtôisẽtớiuốngrượunằmngaytrongkháchsạncủatôi.

Chúngtôivừangồixuốngtrongphòngriêng,hơnmộtchụccôgáisắphàngtrìnhdiệnnhưtrongmộtcuộcthisắcđẹp.Đâylànhữngcôgáisẽđượctrảtiềntheogiờ.Côngviệccủahọlàrótrượuvàhát.Khôngphảitấtcảphụnữlàmviệcởnhữngchỗnhưvầysẽvềnhàvớimộtngườikhách,dùaicũngnghĩvậy.

Thỉnhthoảngchínhphủđànáphoạtđộngdâmôtrụylạc,vàcấmquanchứccónhântình,nhưnghìnhthứcđặcbiệtnàythìđượcđểyên.Vìđâylàsinhhoạtchỉdànhchođànông,đươngnhiênlàTỉbịgạtra,vàtôichỉcóthểtựhỏiTỉcóbiếtchútgìvềcuộcđichơinàykhông.

A-Mingạgẫmmộtcôgáimàanhđãchọn,vàtôinhớlạimộttrongnhữnglầnđầutôitớimộtphòngkaraoke.Đãnhiềunămrồi,vànhómdoanhnhânđóchủyếugồmngườiĐàiLoan.Mộtngườiđànôngtántỉnhcôgáingồibêncạnhanhta,vàcôtacưỡnglại.Côchỉchiếcnhẫnvàngtrênngóntayngườiđànông.

“Anhcóvợrồi”,cônóigiọngphảnđối.

“Aicóvợ?”

“Anh!”Cônói.Rồicôlạichỉchiếcnhẫntrênngóntay.

“Ai?Thằngnàyhả?”Anhnói,đưangóntayđeonhẫnlên.“Đúng,nócó

vợ”,anhnói.Rồianhlầnlượtđưanhữngngónkháclênvàngọnguậy.“Nhưngthằngnàykhôngcóvợ,vàthằngnàykhôngcóvợ,vàthằngnàykhông…”

Côgáicườirúcríchvàđậplênvaianhta,nóianhhưlắm.

Thậtra,mọithứdínhdángvớikaraokelàmộttrògiảbộ.Đànôngtómlấymi-crôvàtựchomìnhlàngôisaonhạcpop.Họháttrongkhinhữngcônhântìnhthuêbámlấyhọvàvỗtaykhihọhátxong.Chínhgianphòngcũnglàsựlừadối,đượclàmnhưthểđólàphòngkháchtrongnhàaiđó.Phầnlớnhànhđộngởnhữngchỗnàynhắmtớitìnhdục,nhưngcánhđànôngcốlàmravẻmìnhđangtỏtìnhvớicáccôgái,vàvềphầnmìnhcácnữtiếpviêntỏradèdặt.Hìnhthứckaraokenàyđặcbiệtgiảtạo,vàkhibạnởtrongmộttìnhhuốngnhưvậy,chỉcònmộtcáchlàgiảvờvuivẻ.

Nhậnthấytôikhônghăngháitánchuyệnvớicôgáicủamình,A-Minhỏitôicósaokhông.Tôinóitôivẫnổn,rồichộplyrượuchúcmừnganhvàcáiđámđôngnhonhỏdoanhtổchức.

Rấtdễnghĩxemchuyệnsảnxuấtlàmộtkhoahọckhôkhan,nhưngquanhệđốinhânxửthếcũngcóphầnquantrọng.Trongnhữngtìnhhuốngtươngtự,cónhữngngườinướcngoàivuivẻđưangườibạnkaraokevềnhà-vìcôngviệc.Nhưngkhigiaodịchvớicácôngchủnhàmáy,tôidầnhiểurằngviệctunghứngđểăncánhvớinhaukhôngphảilúcnàocũnglàkếsáchvẹntoàn.

Trongmộtkếhoạchlàmănkhác,tôinhớmộtnhàchếtạođãmờimọingườimộtđiếuthuốctronglầnsơkiếnnhưthếnào.Nhànhậpkhẩumàtôicộngtácnhậnđiếuthuốcvàđượcmồilửa,trongkhitôitừchối.Trongkhichúngtôithảoluậnnhữngkhảnănghợptác,tôiđểýthấynhànhậpkhẩulóngngóngvớiđiếuthuốc.Ôngtathườnggạttànvàcólúclạiho.

Cuốicùng,tôihỏiôngcóbiếthútthuốcthậtkhông.

“Giờmớibiết!”Ôngnói.

ĐólàlầnđầuôngtakinhdoanhởTrungQuốc,vàôngphấnkhích.Côngviệcêmxuôi,vàôngcóvẻtựhàođãhysinhbuồngphổicủamìnhvìcôngviệc.

Thậtsựđólàviệcmàcácôngchủnhàmáythíchnhìnthấy.Họmuốnnhữngngườikháchnướcngoàithamgianhữnghoạtđộngmàthườngnhững

ngườinàykhônglàm-hútthuốc,uốngrượunhiều,ănnhữngmónmàhọbiếtkháchcóthểthấylạ,nhưcôntrùngvànộitạngcủagiasúc.Tấtcảđềulàthànhphầncủaquátrìnhgiaolưuvănhóa.Đólàcáchđưađốiphươngvàotròng.Nếuôngchủxưởngcóthểlàmchomộtngườikhônghútthuốcdễdàngchấpnhậnmộtthóixấunhưvậy,bạncứtưởngtượngnhànhậpkhẩucóthểchấpthuậnnhữngđiềukiệnnàokhixemxéthợpđồngsảnxuất.

Uốngvàicốcrượucũnglàýtưởnghay,nhưngtôicảmthấymìnhđãởlạiquálâu.A-Minđãsayvàđãbắtđầusờsoạngcôgái.Khianhtabiếnmấttronglòngcôta,tôicoiđólàámhiệuđểtôitrốnđi.Khibướcngangquaanh,tôithấyđầuanhgụcxuống;anhđãnôntrêntấmthảm.

Mộttrongnhữngíchlợikhirờiphòngkaraokesớmlàkhôngphảithứcdậyvớidưvịkhóchịu.Khitôirờikháchsạnsánghômsau,đầuóctôisángsuốtvàsẵnsànggiảiquyếtnhiềuvấnđềởnhàmáyhơn.

Trênđườngđitìmtắc-xi,tôithấymộtchiếcxetrongbãiđậumàtôinhậnrangay.ĐólàchiếcHondabốncửađãđưachúngtôitớiđêmqua.Khôngthểlầmlẫnđược;tôinhậnrabiểnsố,vàcómộtmónđồchơiquenthuộcởkínhsau.CólẽA-Minđãgụctạikháchsạnvàngủchungphòngvớimộtcôtiếpviênkaraokechocóbạn.

Khitớixưởng,tôibịTỉdồnvàotìnhthếkhóxử.

“Đêmquathếnào?”Tỉhỏi.

“Đêmquaà?”

Thếrachịtabiếtchúngtôiđichơi.Cólẽchịcũngbiếtchồngchịkhôngvềnhà.

“Ừ,đêmqua.Cácôngcóvuikhông?”

“Cũngđược”.

Tỉmỉmcườivàchờtôilấpđầykhoảngtrốngbằngchitiết.Tỉkhôngnóitớikaraokehaynhữngcôgáikhêugợi.Tỉcốtỏrangâythơ,nhưngđiềuđócànglàmchịtacóvẻđangmoitintức.

“Aiởđóvớiông?”Tỉhỏi.

Chịtakhôngbiếtcóaiởđó.

“Cóvàingười”,tôinói.

Chịtalạimỉmcười,vàlầnnàysựimlặngcàngkhóchịu.Tỉcóvẻhyvọngtôisẽđểlộbímật,vàtôinghĩ,nếuchịlàngườiđànbàhayghenthìbềngoàilạichẳngcóvẻgìnhưthế.Cólẽchịtađangtìmkiếmbằngchứng,dùnhỏnhặt,đểphảnđốichồng.

CóvẻnhưtôiởtrongtìnhthếcóthểlàmơnchoTỉ.Vàơnhuệcóthểđượcđềnđáp…

VềphevớiTỉcómộtgiátrịnàođó,tôinghĩ.Chúngtôiđãlàmnhiềuviệccầnthựchiệnởxưởngsảnxuất,vàđãcónhiềuchốngđốitừphíaTỉ.Tôisuýtbịcámdỗ,nhưngcuốicùnglươngtribảotôikhôngnêndínhdángvàochuyệnnày.

ThườngthìTỉlàngườinóichuyệnmậpmờ,vàbâygiờđếnlượttôi.Tôibảochịtatôikhôngởlạilâulắm.Đólàsựthật,vàchuyệncómặtsớmtạixưởngkhiếntôiđángtinhơn.

Tỉkhôngnóitớichuyệnnàynữa,nhưngvẫnnghiềnngẫmnó.Chịtacógiậntôivìtôikhôngchịunóihaykhông,tôikhôngbiết,nhưngcôngviệcởKingChemicalchắcchắnkhôngdễhơnchútnào.

6.HỘIHÓATRANGHOANGDÃCỦATHƯƠNGMẠITOÀNCẦUVìtốnnhiềuthìgiờởnhàmáy,cuốicùngtôiđãthuêmộtphụtá-một

ngườicóthểtrảlờiđiệnthoại,tướicâycảnhvàthanhtoánhóađơnkhitôivắngnhà.TinalàngườigốcHồNam,vàdùmấtcơhộihọcđạihọc,côđãtựbùđắpnhiềuhơnbằngcáchtựhọc.

NhiềungườiởHoaNamkhoemìnhcóbằngđạihọcAnhngữthựctếkhôngnóiđượcthứtiếngnày.Dùkhôngđượctớitrườngvàíttiếpxúcvớingườinướcngoài,TinađãcóthểtựhọcđọcvànóitiếngAnhlưuloátđếnkhótin.

Côtòmòmộtcáchtựnhiênvềthếgiớirộnglớn,vàthậmchícôcòncónhiềuýkiếnthựcthàvàthúvịvềđềtàiTrungQuốc.Chỉtrongmộtthờigianngắn,chúngtôiđãcóthóiquencùngđiăntrưakhitôicómặtởthànhphố,vàtrongmộtsốdịpnhưvậychínhtôilạilàngườithunhậnnhữnghiểubiếtsâusắcbấtngờ.

NgườidânHoaNamvốnquenthuộcvớimôitrườngẩmướt.Dùmưagiữchânnhiềungườiởtrongnhà,ởQuảngChâumưalạiđưangườitaraphố.

Khichúngtôiđitrênvỉahè,chechungcâydùquákhổcủatôivàbànchuyệnsẽđiănởđâu,đầunhọncủamộtcâydùđingượcchiềuđãcắtsượtquagòmátôi.

Tôilầmbầmđauđớn,vàTinathấytôisờmặt.

“Đánglẽôngphảiđòingườiđóbồithường”,cônói,trướccảkhixemxétvếtthươngcủatôi.Ngườigâythươngtíchchotôiđãđitừlâu.

“Tôikhôngsaomà”,tôinói,tayvẫnsờchỗmặtđaunhói.

“Nhưngnếungườinàogâythiệthại,họphảibồithường”.

Côđềramộtnguyêntắc.Tinalàmộtcôgáiquê,ngườitớithànhphốchưalâu,vàdùcảhaichúngtôigọiQuảngChâulànhà,côvẫncoitôigầnnhưhọhàngxa,mộtđồnghươngởnướcngoài.

“Vậymộtcáimặttrầyxướcđánggiábaonhiêu?”Tôitòmòhỏi.

“Bahoặcbốntrămnhândântệ”,cônóikhôngmộtchútdodự.

Côbiếttỷgiáhiệnhành.Khoảng50USD.Côngnhânnhàmáythunhậpbìnhquânđộ100USDmộttháng,vànhânviênvănphòngkiếmđượcgần300USDmộttháng.Đólàmộtsốtiềnkhálớn.

“Nhấtđịnhhọkhôngtrảđâu.Ngườitasẽchạymất”.

“Ôngcóthểbắthọlại”,Tinanói.“Đừngchohọđi”.

Côchỉchotôicáchgiữngườibằngcáchnắmchặtdâyđeotúitiền.Tôikhôngthểhìnhdungmìnhlạilàmđượcviệcđó,nhưngtôihiểumộtphươngphápnhưvậycóthểhiệuquảrasao.Ngườicólỗisẽcólýdođểdànxếptạichỗvìdínhdángtớicảnhsátcóthểđưatớikếtquảkhódựđoán,khôngđángmongmuốn.

GiữngườiđểbuộcdànxếpcólẽkhôngbaogiờcóhiệuquảởmộtnơinhưHoaKỳ,tôibảoTina.Hậuquảsẽlàmộtcuộccãicọomsòmngaytứckhắc.Điềukhátrớtrêu,chínhvìngườiHoakhôngthíchbạođộngchonênhànhvithôbạonhưvậycóthểlàcáchgiảiquyếttranhchấp,vàngườitabiếtchuyệntínhtoánvàthươnglượngbồithườngtạichỗquantrọngnhưthếnào.

Tronglúcăntrưa,tôiđểýthấyhaingườiđixemáythuxếpmộttainạnxecộngaybênđường.Họkhôngđểcảnhsátdínhvào,vàhọđãgiảiquyếtsựtranhchấpkháêmthắm.Đểđạtthỏathuận,phảitínhtớisựphânđịnhtráchnhiệm,mứcthunhậpcủamỗibênvàđịnhmứcđộthiệthạitàisản.TôibảoTinarằngtheodõihọthươnglượngthậtlàthúvị,vàtôithậtsựcóấntượngvớichuyệnhọkhôngcầnnhờcậytớibênthứba.

CólẽngườiHoakhôngcósựlựachọnnàokháchơnlàtựgiảiquyếttranhchấp,tôiđoánthế,vìhọkhôngtìmđượccáchgiảiquyếtchínhthức.Tinathìnóingượclại.Côbảohọkhônglàmphiềntớingườitrunggiannhưđạilýbảohiểmhoặcluậtsưvìhọtựthấycóthừasứcxửlýcôngviệcriêngcủamình.

o0o

ỞQuảngChâu,tôisốngtrongmộtchỗcóthểđượccoilàkhudànhriêngchongoạikiều,dùcộngđồngngườinướcngoàichỉlàmộtthiểusốtrongtổngsốdâncư.ThiênHà,nhưkhunàyđượcgọi,ởgầngaxelửaphíađông,nơiđưahànhkháchtớiHongKong,vàlàđịađiểmcủanhữngdựánxâydựngnhàcaotầngvàkhuthươngmại.

“CàngngàychúngtacànggiốngThượngHải”,mộthômmộtngườilánggiềngcủatôinóikhichobiếtsốngoạikiềutrongkhuvựcnàyđangtănglên.Bàbìnhluậnđúng,vàsựliêntưởngtớiThượngHảilàsựđềcậphiểnnhiêntớisốngoạikiềuởđó.

SựcómặtcủangườiTâyphươngđượccoilàdấuhiệuhiệnđạihóaởQuảngChâu.Nhữngngườilánggiềngcủatôicóthóiquennóitớilànsóngnhậpcưcủangườinướcngoàitrongmọicâuchuyệnliênquanvớigiábấtđộngsảnđangtăng.Vàliênquantớinhữngtháiđộnày,tôithấytôinhậnđượcnhiềucửchỉâncầnnhonhỏ.Cửathườngđượcmởchờtôi,vàmộtngườihàngxómnhấtđịnhnhườngchuyếntắc-xichotôikhôngphảilàviệcbấtthường-dùôngtađãchờlâumớicóxe.MộtsốngườigáncáchcưxửđóchotínhhiếukháchcủangườiHoa,nhưngđồngthờikhiếncácngoạikiềucảmthấygiốngnhưđangsốngởnướcthuộcđịa.KhiTrungQuốccònnghèo,cáchcưxửnhưthếcòncólý,điềuthúvịlàkhôngbiếtnhữngtháiđộnhưthếsẽkéodàiđượcbaolâu.

NhàtôinằmtrênmộtđườngphốgọilàLongKhẩu-nghĩađenlà“miệngrồng”.Nhưthểcáitênnàychưađủmanglạiđiềmlành(khôngnhưđồngloạicủanóởphươngTây,rồngTrungQuốctượngtrưngnhântừvàmaymắn),khugiacưnàyđượcđặttên“Eton18”,vàbiểutrưngcủanóchothấymộtquảbónggônvớihaicâygậybắtchéoởtrungtâm.KhuphốnàykhôngliênquangìđếntrườngnộitrúEtonnổidanhcủaAnh,cũngkhôngởgầnsângônnào.Số18đượcthêmvàocólẽvìngườidânQuảngChâungheêmtai.Consốnàyđồngâmvớicâu“pháttài”.

Nhưngtôisốngởđóvìnhữngtiệnnghichứchẳngphảivìnhữngkếthợpmaymắnnào.Cáctòanhàcủakhuphứchợpnàyđềucaohơn30tầng;cómộtbểbơi;chúngtôicócảmộtcáihồnhỏvớinhữngconcávàngbơigầnmộtcâycầugỗkiểucổ.Rõràngđólàkhuchungcưđẹpnhấtthànhphố,vàchuyệnđángkểnhấtvềchỗnàylàmộtsốlớncưdânlànhânviêncủacơquantruyềnthônglớnnhấtTrungQuốc-TânHoaXã.Đólàcơquanthôngtindochínhphủsởhữuvàđiềuhành.

Cácnhàbáotrongtòanhàtôiởlàchủsởhữunhữngcănhộđó-họđượccơquancấpcho.Tàisảnnàytớitaychínhphủthôngquaquanhệcửasau.Cácnhàkinhdoanhbấtđộngsảncầnđượcchínhphủchấpthuậnchoxâydựngkhuliênhợp,vàthếlàhọdànhriêngmộtsốđơnvịnhàởchochínhphủ.Côngchức-cũngnhưcảnhsátvàquânđội-vẫnthườngđượcsửdụngnhữngtàisảnquantrọng.Đólàmộtđặcquyềnthaychotiềnmặt,vàdùngườitachorằngcácnhàbáonhậnnhữngcănhộnàyhẳnphảisốngởđó,

thựctếthìnhiềungườiđãchothuêlấytiềnvàtìmmộtchỗrẻhơn.ChủnhàcủatôilàmkýgiảchoTânHoaXãvàsốngngaybênkiađườngtrongmộtcănhộthuêrẻhơnphânnửatiềntôitrảchoôngta.

Nhữngdànxếpnhưvậycóthểbịcoilàhoạtđộngkinhdoanhvôđạođứcởnhữngnướckhác,nhưngkhôngphảiởTrungQuốcnơimàchuyệncóquacólạilàmộtquytắcngoạilệ.

CácnhàbáoởHoaKỳ,dĩnhiên,gầnnhưđãthệnguyệnsốngnghèokhóđểtheođuổinghềnghiệp,vàphầnthưởngchohọcólẽlàsựnhìnnhậnrằnghọđãcungcấpsựkiểmsoátcóýnghĩađốivớihoạtđộngcủachínhphủ.Dùsaođócũnglàmộttrongnhữnglợiíchcủamộtnềnbáochítựdo.ỞTrungQuốc,nếubạnnóinhữngchuyệntốtvàgiữkínnhữngbímậtcủachínhphủ,phầnthưởngsẽrấtngọtngào,vàbạncóthểđượcmộtmứcsốngcao,nếubạnmuốn.

Mộtbuổitối,tôinghetiếnglahétbênngoàinhà.ThoạttiêntôinghĩđólàmộtcuộctranhtàithểthaoquốctếtrêntruyềnhìnhvàTrungQuốcđãghiđượcmộtbànthắngquantrọng.Khisựomsòmkéodài,tôinhìnravàthấymộtnhómnhỏtụtậptrênđườngvìmộtchuyệngìkhác.

Họlànhữngngườibiểutìnhtừkhuvựclâncậnkéotới,vàhọđứngtrướcmộttòanhàtrụsởvănphòngchínhquyềnđịaphương.Đámđônggồmđànôngvàphụnữ,vàmộtsốlàvợchồng;họtứcgiậnvềmộtconđườngsắpđượcxâydựnggầnnhàhọ.Tôitheodõimộtlúckhihọhôkhẩuhiệu.Họkhôngđượctổchứckỹlưỡng,vàcóngườitrongđámbảotôirằnghọchỉnghenóivềdựánconđườngmớihồisángnay.

NgườibiểutìnhởTrungQuốcnóichunglàbứcxúcbộiphần.Họtứcgiậnvìbấtcứvấnđềgìhọphảigánhchịu,nhưngrồihọcũngthấtvọngvìhọcólàmgìcũngvôích.Khinhữngngườibiểutìnhnàybiếtvềconđườngđượcxâydựnggầnnhàhọthìđãquámuộn.Kếhoạchđangđượcxúctiến,vàkhôngcóchuyệnngưnglại.

Trongmộtnướcdânchủ,côngdâncónhữngkhảnănglựachọnđiềuhướngcáclựclượngchínhtrị.Họcóthểthànhlậpnhữngtổchứcquanhmộtmụctiêuchung,thuthậpvàphổbiếnnhữngdữkiệncóýnghĩachophépmọingườiđạttớinhữngkếtluậnhợplý.Họcóthểbàncãi,tranhluận,nêulênmộtnhậnthức,vậnđộngvớicácchínhtrịgia,bỏphiếu-bấtcứviệcgì.

“Rồikếtiếpsẽlàgì?”Tôihỏimộtngườiđànbàđangđứngxem.

“Chẳngcógìcả”,bànói.

“Chẳngcógìcảà?”

Tôimongmộtlúcnàođósẽcóngườitrongtòanhàđiravàbảomọingườigiảitánvàvềnhà.Ngườiđànbàgiảithíchrằngvănphòngchínhquyềngiờnàyđãđóngcửa.Dĩnhiênnóđãđóngcửa.Đãmuộnrồi.Tấtcảnhữngngườiphảnđốigiậndữđãlahéttrướcmộtngôinhàtrống-vàtệhơnnữalàhọcũngbiếtđiềuđó.

TrungQuốcghinhậntrên30.000vụbiểutìnhriêngrẽmỗinăm.Hầunhưchỉmộtítvụđượcbáochítườngthuật.Cácvụtậptrungbiểutìnhgầnnhưluônluôncótínhchấtđịaphương,vàhầuhếttànrụingaykhibắtđầu.Mộtlýdođểtựkiềmchếlàngườibiểutìnhkhôngthểbiếtchắchànhđộngcủahọcóthểđượcaiquantâm.Mộtmặt,sựồnàocóthểkhiếnnhữngquanchứcchínhphủcấpcaohơngiảiquyếttìnhhình.Mặtkhác,nócóthểkhiếnquanchứcđịaphươngbắtngườibiểutìnhđôichịunhiềuchuyệntệhạihơnbằngmộtcáchnàođó.

Ởkhuvựcthươngmạitrungtâmcủathànhphố,tôibiếtmộtloạiphảnđốikhácđangdiễnra.Chínhphủđãloanbáorằngmộtnhàmáyđiệnsẽđượcxâydựngkếbênmộttổhợpdâncư.Nhữngngườiđãmuacănhộnghĩrằnghọchỉđượcchobiếtchuyệnnàysaukhiđãđầutưtiềnbạcvàođólàkhôngcôngbằng.Nhiềuchủnhàtrongtổhợptreonhữngbiểungữmàuđỏthẳngđứngtừbaolơnđểphảnđối.Thôngđiệpđượcngụýtrêncácbiểungữnàylàmộtsốquanchứcđịaphươngtắctrách,lơlànhiệmvụ.

LúcđólàmùahèởQuảngChâu,vànhiệtđộđangtăngcao.Mộtsốquanchứchìnhnhưđãcảmthấyáplực,họchờtớilúctrờiđặcbiệtnóng,vàtớingàythứSáu,họcắtđiệntoànbộtổhợp.

Suốtnhữngngàycuốituần,nhữngcưdânđánglẽsốngvuitrongcănhộcaotầngđượcđiềuhòakhôngkhí,đầyđủtiệnnghilạiphảigiammìnhtrongkhôngkhínóngbức.Thôngđiệprõràng:Bấtmãnhả?Hãyngồitrongcănhộngộtngạtcủaanhmàsuyngẫm.

Gầnnhưđượcgợiý,nhómngườitụhọpgầncaoốctôiởđãngừnglahét.Khônglàmđượcgì,đámđôngtừtừgiảitán.Mộtítngườinặngnềlêbước,phầnlớnlặnglẽlẻnđi.Đólànhữngngườitrưởngthành,nhưnghọcóvẻgiốngnhữngthiếuniênvừađượcnhắcnhởmộtcáchđauđớnrằngquyềnhạncủahọrấthạnchế,nếukhôngphảilàhoàntoànkhôngtưởng.

o0o

NgườitanóiQuảngChâulàmộtthànhphốcấphai.Đólàmộtthứbậcnhằmliệtthànhphốnàyvàomớipháttriển.Nhưngtrongthựctế,nótừnglàmộttrungtâmthươngmạiquốctếtừlâutrướckhinhữngtrungtâmđôthịkhácđượcbiếtđến.Nhữngthànhphố“trưngbày”củaTrungQuốc-ThượngHảivàBắcKinh-thuhútbáochínhiềuhơn,nhưngkhiTrungQuốcbắtđầuthoátrakhỏithờikỳuámvàcôlậpsaucuộcCáchmạngVănhóa,miềnnamđãđinhữngbướcđầutiên.Bịnúinontáchkhỏiphầnđấtnướccònlại,trongnhiềuthếkỷHoaNamđãpháttriểnnhữngcơhộithươngmạivớithươngnhântừxatới.VàvìởgầnHongKongnơicónềnkinhtếvẫnluônmạnhkhỏe,QuảngChâulạisẵnsànglấyđàbaybổng.Vìthế,khôngphảingẫunhiênkhiĐặngTiểuBìnhtuyênbố“Làmgiàulàvinhquang”,ôngđãlàmthếtừtỉnhQuảngĐôngởphíanam,nơicóthànhphốQuảngChâu.Nếuchuyệngiảiphóngnănglựckinhdoanhbịdồnnénquámứccũnggiốngnhưviệcchâmmồilửachonềnkinhtế,thìquediêmkhaihỏachínhlàkhuvựcởgầnQuảngChâu.

Trongthờihiệnđại,QuảngChâulàmộtcơsởhấpdẫnnhữngthươngnhânhiệnđại,chỉvìởđâycóđủloạinhàmáykhácnhau.Từthànhphố,cóthểtớihầuhếtnhữngnhàmáybằngxetrongvòng90phút.ThượngHảicũngcóhànghóasảnxuấtđadạngtươngtự;nhưngkhuvựcsảnxuấtlạinằmtrongvòngbánkínhmấtgầnbốngiờxechạy.Chỉvìlýdonày,QuảngChâuthuhútmộtsốnhàbuônbáchhóalớnhơn-nhữngnhànhậpkhẩubuônbán“mộtchútcáinày,mộtchútcáikia”.HộichợQuảngChâuđượctổchứctrongthànhphốmộtnămhailần,càngtăngthêmsứchấpdẫncủathànhphốnàyvớitưcáchmộtcơsởchonhànhậpkhẩu.

Mộtthànhphốvốnđãpháttriểnnhanhtrongnhữngthờikỳbìnhthường,QuảngChâucứhailầnmộtnămlạilàchủnhàcủanhữngtriểnlãmthươngmạilớnnhấtthếgiới.HộichợQuảngChâulàmộttriểnlãmkéodàinhiềutuầnvàbaohàmmọiphạmvichếxuấtchính.Khihộichợđượctổchức,thànhphốtrànngậpdukháchnướcngoài.

Cácnhànhậpkhẩuhầunhưtừmọinướctrênthếgiớikéođến,đôngtớimứcgầnnhưkhôngthểtìmramộtchiếctắc-xihoặcmộtbànănnàotrốngtrongnhàhàngvàonhữngkỳhộichợ.Vìlýdonày,nhiềungườinướcngoàisốngởthànhphốnàyghéthộichợ.Họtổchứcđichơixarakhỏithànhphốkhidiễnrahộichợ,nếukhônghọcũngđóngcửa,ởtrongnhànhưchờmộttrậnbão.

Tôithậtsựthíchhộichợvàthamdựmỗikhicóthể.Đólàcơhộiđểquansátnhanhnhữngsựthayđổitrongcôngnghiệp,vàcũnglàdịpgặpnhữnggươngmặtmới.Lànsóngnhữnglữkháchkinhdoanhbấtngờđổvàođãnạpthêmnănglượngchothànhphố,vànhữngngườimớitớinàymangtheohọtinhthầnlạcquancóthểsờthấyđược.

Hầuhếtdukháchtớixemtriểnlãmlànhữngnhànhậpkhẩuvừavànhỏ,cũngnhưnhữngcôngtyđangkhaitháchầuhếtnhữnggianhàngtrưngbàyđềukhônglớnlắm.TrungQuốclàmsảnphẩmchonhữngthươnghiệulớn,cótêntrongdanhsáchFortune500,nhưngsảnphẩmchocácloạicôngtynàykhôngđượctrưngbàytạiHộichợQuảngChâu.Đâylàcuộctriểnlãmthươngmạichotấtcảcácsảnphẩm“khác”màTrungQuốcsảnxuất.

Cuộctriểnlãmthươngmạinàynghiêngmạnhvềphíanhữngnhàsảnxuấtnhỏhơn.Nócũnglàmộtkhốinamchâmlớnthuhútnhữngnhànhậpkhẩulầnđầu.Thayvìbayđikhắpnướcđểthamquanhàngchụcnhàmáytiềmnăng,nhữngnhànhậpkhẩutươnglaithấyrằnghộichợnàylàcơhộithuậntiệnđểgặpnhiềunhàsảnxuấtmộtlúc.VớinhữngngườichỉmuốnbiếtnhữnggìđangdiễnraởTrungQuốc,cuộctriểnlãmcungcấpnhanhmộtcáinhìntổngthể.

NhữngnhàbuônkinhnghiệmđãhiểubiếtvềTrungQuốcthườngxemcuộctriểnlãmthươngmạinàychỉdànhchonhữngkẻkhờ.Cácnhàsảnxuấtcũngcókhuynhhướngsuynghĩgiốngnhưvậynênđịnhgiáởhộichợcaohơnnhữnglúckhác.Nhữngcôngtynhậpkhẩunàođãtốnnhiềuthìgiờvànỗlựctranhđấuvớinhữngđợttănggiáxuấtxưởngcảmthấybựctứcvớinhữngnhàbuônmới,nhỏhơn,vừathamgiathịtrườngvàsẵnsàngtrảgiácaohơnchothứhànghóatươngtự.

Trướcnhàtriểnlãmcómộtbiểungữmàuđỏto,mỗibênmắcvàomộtcộtcaonhữngquảbóngchứakhíhê-li.Tôitớihộichợvàobuổisángvàbịmộtngườiđànôngvàvợôngchặnlại.Họmuốnđượcchụphìnhởđó,vàtôiđãgiúphọ.HọtừVenezuelatới,họchotôibiếtsaukhitôichụpảnhchohọ,vàtôikhôngcầnhỏiđâycóphảilàlầnthamquanđầutiêncủahọkhông.Nhữngnhànhậpkhẩunàođangcốthươnglượnggiácảhợplýtrongkhitranhđấuđểbảođảmtiêuchuẩnchấtlượngcaohơnhiếmkhicóvẻsungsướngnhưcặpvợchồngnày.

SốgianhàngtạiHộichợQuảngChâuđangtăngnhanh,ngaycảkhingườitanóicónhiềunhàmáyđanggiảithể.Cómộtlýdoliênquanvớisốđạilýđangtăng.Đốivớinhiềungườitrunggianloạinày,hộichợkhôngphảilàtrở

ngạikinhtếlớn-tronghầuhếtcáctrườnghợp,chiphíđểcóchỗchomộtgianhàngnhỏthườngkhôngđángkể.

Nhiềudukháchnướcngoàikhôngnghĩhọlàđạilý;khônggiantrưngbàycủahọkhôngkhácgìcácnhàmáysảnxuất.

Mộtsốnhữngnhàtrưngbàylớnnhấttrongmộtsốgiantriểnlãmlạivềnhữngcôngtythươngmại.Họtậptrungmộtsốlớnsảnphẩmtrongmộthạngmụcnhấtđịnh.Tôidừngbướctạimộtgianhàngnhưvậy-mộtcôngtyphầncứngchếtạohàngnghìnsảnphẩmriêngrẽ.Mộtnhànhậpkhẩucómộtcửahàngphầncứngnhỏ-hoặccólẽmộtvàicửahàngnhưvậy-cóthểtớivàchọnhàngnhưtrongmộtnhàkho.Côngtythươngmạinàyđãtạođượcmộtthươnghiệunhỏchomình,vớikiểuchữmàucamvàđenhấpdẫn,đểbấtcứnhàbuônlẻnàocũngcóthểchorằngnóđạidiệnchosảnphẩmcủamộtthươnghiệunổitiếng.

“Ôngcósảnxuấtthứnàotrongsốnàykhông?”Tôihỏimộtđạidiệncủacôngtythươngmạiđó,ngườihóaralàgiámđốccôngty.Khátựhào,ôngtanóicó-ôngsảnxuấttấtcảcácsảnphẩmtronggianhàngcủamình.Cónhữngsảnphẩmbằngchấtdẻo,vànhữngmónkháclàmbằngkimloại.Mộtsốdụngcụđượcchếtạochínhxác,nhưngnhữngmónkhácrõrànglàđượcsảnxuấttheoquytrìnhđúcgang.Nhữngquytrìnhkhácnhauhàmýnhữngnhàcungcấpkhácnhau,nhưngôngchủnàynóirằngôngsởhữu23nhàmáyriêngbiệt.

Đólàmộtlờituyênbốbuồncười,vìtôithừabiếtchỉđểchomộtnhàmáyduynhấthoạtđộngtrơntruthìnhữngôngchủnhàmáyđềumệtbởhơitai.Tôicònbiếtmộtnhàcôngnghiệpcốxoayxởđiềuhànhhaixưởngsảnxuất.Ýtưởngchorằngbấtcứaicũngcóthểquảnlýthànhcông23nhàmáyriêngbiệtlàphilý,vàlúcnàyôngtađangbỏratrọnmộttuầntronglịchtrìnhlàmviệcbậnrộncủamìnhđểngồibắttayngườilạtrongmộthộichợ.Dùsaotôicũngbiếtlýdomộtsốngườituyênbốnhưvậy-đólàvìcáccôngtythươngmạinàymuốncácnhànhậpkhẩucócảmtưởnghọđangđithẳngtớinhàsảnxuất.

NhiềugianhàngnhỏtạiHộichợQuảngChâu-cóhàngnghìngiannhưthế-tậptrungvàonhữngsảnphẩmcóthểbảođảmchohọthulạiđượctiềnđầutưchocuộctriểnlãmthươngmại.Họchútrọngmạnhmẽvàonhữngsảnphẩmdễmuangẫuhứng,vànhìnđâubạncũngthấyngườitabánnhữngđồngphỉnhđánhbạc,gạttànthuốc,máybánkẹocaosu,cũngnhưhàngchụccôngtybánhộpnhựađựngđĩaCD.

Ngườimuathườngphấnkhíchtronglầnđixađầutiênđếnnỗihọđặthàngtrướccảkhixácđịnhhọcóthểthậtsựlàmgìvớinhữngthứhọđemvềnhà.

Cuộctriểnlãmgiốngnhưmộttiệmtạphóaquốctế,mộtlễhộihóatranghoangdãcủathươngmạitoàncầu,vàrấtnhiềuchuyệnmặccảtạichỗđãdiễnra.Thườngngườitrưngbàykhởiđầuvớigiácao,mongđợilàkháchhàngsẽmuốngiảmgiánhanh.

Nhữngngườikhácthíchhỏingườimuatiềmnăng:“Thịtrườngcủaôngởđâu?”

KháchhàngtừPháptớikhôngđượcchàogiánhưngườitừNgatới.Kiểumuabán“thịtrườngcủaôngởđâu”làmnhiềukháchhàngđiêntiếtvìhọnghingờrằngcólẽhọkhôngđạtđượcgiáthấpnhấtdànhchongườikhác.

Chủnhàmáyrấtgiỏiđánhgiákháchhàng,vàhọhọccách“bắtbài”nàytừnhữngngườibánraucảitrongnhiềuchợthựcphẩmtươisốngởTrungQuốc.Họcókhuynhhướngtínhgiáđắthơnchonhữngkháchhàngcókhảnăngtrảnhiềutiềnhơn.Khôngcóthứgìlà“giáTrungQuốc”duynhấtvớibấtcứsảnphẩmnào.Giánàocũngbán,vànhàsảnxuấtthugombấtkể.

Phânbiệtđốixửtrongviệcđịnhgiákhôngphảilàchuyệnmớimẻtrongkinhdoanh,nhưngđólàtậpquángắnliềnvớinhữngcôngtytiếpthị,khôngphảivớinhàsảnxuất.Ngườimuamongđợixưởngsảnxuấtlàmrasảnphẩmcócùngmộtgiáchomọingười,nhưngởTrungQuốcthìkhôngnhưvậy.Nhànhậpkhẩubựcmìnhvìbịđánhgiámộtcáchthôbạovàcóthểbịbấtlợitrongviệcthươnglượnggiácảdoxuấtthâncủahọ.

Tôiđingangmộtgianhàngtrongkhimộtngườiđànôngcaolớnmặcáokẻôvuôngđangtrảgiámuanhữngcâycọcsắt.TiếngAnhcủaôngtanặnggiọng,vàôngtanóirấttobằnggiọngcộccằn.Tôidừnglạitheodõitrongkhiôngtavàngườichủnhàmáythửsứcnhau.

“Baonhiêu?Baonhiêu?”Nhànhậpkhẩucaogiọng,ôngtatỏragiậndữ.

Chủnhàmáynhìnxuốngđôigiàycủanhànhậpkhẩutrướckhichàogiá:“1,60đô-la”.

“Giáđókhôngđược”,nhànhậpkhẩunói.

Cólớntiếngcũngkhônglàmôngchủnhàmáynaolòng.

“Tôimuasốlượnglớn”,nhànhậpkhẩuhứahẹn.Giọngôngtanặng,vàôngtaphátâm“sốnượngnớn”.Lúcnàocácnhànhậpkhẩucũngphóngđạisứcmualênvớihyvọngđượcgiảmgiávìmuanhiều.

CảngườimualẫnngườibánđềukhôngphảilàdânmộtnướcnóitiếngAnh,thếmàcảhaiđềunóitiếngAnh.Họcũngđặtgiábằngđô-la.Nhàcungcấphạgiámộtítxu.

“Không!Sốnượngnớn!Công-te-lơ40foot!”

Cólúctrôngnhàcungcấpcóvẻchánnảnvàliếcnhìnbảnggiá.Ôngtalấymáytínhravàbấmvàiconsố.Rồiôngtađưaracáicóvẻlàgiácuốicùng.

“Tôibánchoông1,39USD”,ôngnói.

“Được”,nhànhậpkhẩunói.“Tôimuốnđặt200cái”.

“200?Chỉ200thôi?Ôngđãnóiôngmuamộtcông-te-nơ40foot.200cáithìcólàbao.Khôngđầymộtcông-te-nơ20foot”.

“Đúngvậy”,ngườimuanói.“Nhưngtrướchếttôicầnhàngmẫu,khôngphảisao?”

Khiđiquakhuđồgiadụng,tôigặpmộtnhànhậpkhẩuđangtranhluậnvớimộtnhàcungcấp.Dùhọđangcãinhauviệcgìthìhọcũnggặpkhókhănvìhàngràongônngữ.

“Ôngcầngiúpđỡkhông?”Tôihỏinhànhậpkhẩucóvẻđangthấtvọng.Nghegiọngnói,tôiđoánôngtalàdânĐôngÂu.

Ôngtagiảithíchlàđãgặpkhókhăntrongviệcthuyếtphụcxưởngchếtạođừngtrưngbàysảnphẩmcủaôngtronggianhàngcủahọ.

Ôngchỉmộtchồnghộptrênđócómộtbộsưutậpbộđồănbằngsứ.Nóđượctrangtríbằngnhữngmẫuhìnhmàuvàngnhạtvàmàulục.ÔnggiảithíchlàôngtừBaLantới,vàôngbáncácmónhàngnàykhắpchâuÂu.

“Sảnphẩmnàylàcủaông?”

“Phải”,ôngnói.

“Ôngđưakiểumẫuchoxưởngsảnxuất?”

“Phải,kiểumẫunguyênbảnlàcủatôi.Tôicókháchhàngtạicuộctriểnlãmnày”,ôngnói.“Nếuhọthấysảnphẩmcủatôiởđây,họsẽbiếtchỗtôisảnxuấtrachúng”.

Ônglongạilànhàmáycóthểbánsảnphẩmcủaôngtrựctiếpchokháchhàngcủaông.Dùnhàmáynàyđãkhônglàmviệcđó,kháchhàngcủaôngcũngcóthểbiếtôngtrảbaonhiêutiền.Vìđủthứlýdo,ôngmuốngiấukínnhàcungcấpcủamình.

Nữđạidiệncủanhàmáykhăngkhăngnóirằngbàkhônglàmgìsai,rằngcôngtycủabàcóquyềntrưngbàynhữngmẫusảnphẩmhọđãlàmra.Nếuhọkhôngđượctrưngbàyhàngmẫucủamình,làmsaohọcóthểtìmchuyệnlàmăn?

NhữngthươnghiệunổitiếngkhôngtrưngbàytạiHộichợQuảngChâuvìsợthươnghiệucóthểbịxâmphạmquaviệcbánhànggiả.Tuysảnphẩmcủanhữngnhànhậpkhẩunhỏhơncũngtìmđườngtớitriểnlãmnày,nhưngcácnguyêntắcchungđóvẫnđượcápdụng.Vềđiểmnày,cácnhàmáythườngtôntrọngmongmuốncủakháchhàng.

Khilưuýmộtsốđiềuđóvớinhàcungcấp,tôilạilàmchođạidiệnnhàmáybứcxúc.Thấyphảnứngcủabàta,nhànhậpkhẩupháthoảng.“Thôiđược.Tôikhôngmuốnlàmgìkhiếnhọnổigiận”,ôngnói.Rồingườiđànôngtìmcáchxinlỗinhàcungcấp,dùôngkhônglàmgìsai,vàtôicảmthấybuồnchoôngtahơn.

Đólàchuyệntôisẽthấyxảyranhiềuhơn-nhànhậpkhẩukhiếpsợnhàcungcấpcủamình,dùnhànhậpkhẩuđượccoilàkháchhàng.

ĐiểnhìnhtệhạinhấtcủahiệntượngkỳquáinàyđượcmọingườibiếtvớitrườnghợpMattel.CácnhàsảnxuấtTrungQuốcđãlàmchodanhtiếngcủacôngtynàybịtổnhạinặngnềkhicungcấpđồchơinhiễmchìtrongsơn.MộtvụthuhồiquymôđãdiễnratrướchếtởHoaKỳ,vàkhitìnhhìnhlắngdịu,cácquảntrịviêncủaMattelđãtớiBắcKinhđểxinlỗichínhphủTrungQuốc-vìsựtổnhạihọđãgâychonềncôngnghiệpnày.ChuyệnnàychothấytầmvócđíchthựccủatríkhônTrungQuốckhimàcácnhàsảnxuấtlàmănẩutảđếnmứcsửdụngcảchấtđộchạinhưngrồilạiđượckẻbịhọgâyhạiphảixinlỗi.

MộtkháchhàngngườiĐứccủatôitênNorbertyêucầutôinghiêncứu

nhữngthiếtbịcơgiớinặnggiúpông.Ôngmuốntôitìmmộtnhàcungcấpxenângvàmáyđào,mộtnhàcungcấpcóthểchoônglàmđạidiệnđộcquyềnởĐứcvàÁo.

Mộtnhàsảnxuấtxenânghaitấnhỏitôi:“Thịtrườngnào?”Tôinóixonglàôngtatừchốingay.Ôngbảolàmìnhđãcóthỏathuậnđộcquyềnvớimộtđạilýởcácnướcđó.

Tôiđikhỏigianhàngnàychưađượcnămmươibướcthìôngtađãđuổitheotôivàthìthầmđềnghịtôigọilạichoôngtasaukhitriểnlãmkếtthúc.

“Cóthểdànxếptheocáchnàođó”,ôngnói,vàtôihìnhdunglànhànhậpkhẩuđanggiữđộcquyềnlúcđóđangquanhquẩntrongcuộctriểnlãmvàđạidiệnnhàmáykhôngmuốnbịbắtquảtanghoặcôngtakhôngmuốncácđồngnghiệpbiếtchuyệnôngtađangmưutính.

TôiđãgiúpthânchủngườiĐứccóđượcđộcquyềnchomộtsảnphẩmkhácởĐứcvàÁo.Côngviệcêmxuôitronghơnhainămthìtôinhậnđượcthưcủanhàmáyđó.Rõrànglàhọkhôngbiếtmìnhđanggởithưchoai,vàhọthôngbáonămtớisẽtrưngbàytạimộttriểnlãmthươngmạiởHanovercủaĐức!

Khitôichấtvấnđạidiệnnhàmáy,ôngtagiảbộngâythơ.ÔngtakhăngkhăngbảocôngtycủathânchủtôivẫngiữđộcquyềnởĐứcvàÁo.Dùvậy,thânchủtôivẫnphảnđối.Nếuchúngtôivẫngiữđộcquyền,ítnhấtchúngtôiphảiđượcchobiếtvềkếhoạchtriểnlãmởĐứcchứ?Giámđốcnhàmáygiảithíchrằngviệchọthamdựhộichợthươngmạikhôngcógìsaitrái.Họchỉcódựđịnhtrưngbàytạicuộctriểnlãm.Đúnglàhọsẽtớiđịabànkinhdoanhcủachúngtôi,vàđúnglàsẽcókháchhàngĐứctạicuộctriểnlãm,nhưngnhàcungcấpđâuđãlàmgìkhôngđúng-ítralàchưa.

NhiềunhànhậpkhẩuđangbắtđầugặpkhókhănởTrungQuốc,vàmộtsốđãdọasẽđưaviệclàmtớinơikhác.ViệtNamđangtrởthànhmộtđiểmđếnmớikhảdĩchohoạtđộngsảnxuất,vàẤnĐộcóvẻlàmộttriểnvọngđặcbiệtđángchúý.KhimộtnhàcungcấptạiHộichợQuảngChâubáogiácaoquáđáng,tôiphảnđối,vàtrongmộtlúcbốirối,đãnóibónggiórằngmộtngàynàođókháchhàngnướcngoàisẽtỉnhngộvàbỏđi.

“MộtngàygầnđâychúngtôisẽtớiẤnĐộ”,tôinói.

Nghenóithế,nhàcôngnghiệptươinétmặthẳnlên,vàôngtavớquyểnsổđặthàng.Lậtnhanhnhữngtờgiấythanhồngquákhổ,ôngtachỉmộttờ.

“Đâylàkháchhàngcủatôi.ÔngtaởẤnĐộ”,ôngnói.Ônglậtnhanhmấytrangnữavàchỉmộttờkhác.“Đâycũngvậy-từẤnĐộ!”

ÔngtựhàovềcáckháchhàngẤnĐộvàvìđãphảncôngcâunóibónggiócủatôiquátuyệtvời.ChuyệnnhữngnhàbuôntừẤnĐộnàytìmđườngtớiTrungQuốcđãchứngtỏsứcmạnhcủanềnkinhtếTrungQuốc.ÔngtangụýgiáởTrungQuốcvẫncònthấp.

Sốnhànhậpkhẩuđangtănglênkhắpthếgiớilàmchocácnhàcungcấpnàythêmtáobạo.LàmsaongườitacóthểthuyếtphụchọrằngcógìđósaitráitrongcáchhoạtđộngkinhdoanhcủahọkhisốlượngđặthàngcứtănglênvàchínhcácđốithủcạnhtranhcùngnhauhòreotớiTrungQuốc?

Cácnhàmáyđanglàmtấtcảnhữnggìcóthểđểlôikéocácnhànhậpkhẩu.MộtkhinhànhậpkhẩuthậtsựđãchọnTrungQuốcthìrấtkhóchuyểnđổithịtrường.Vàmuốnchuyểnthìchuyểnđiđâu?NóivềẤnĐộcũngvônghĩanhưnóitớiviệcchuyểnsảnxuấttớinhữngnơiquanhĐôngNamÁ.Khôngtínhchiphílaođộngvàngaycảtỷsuấthốiđoái,cácnhàsảnxuấtTrungQuốcđãtínhhếtmọiđường,vàtiệnlợivềsảnxuấtmàTrungQuốccungứngđãquantrọngđếnnỗinóbuộcnhànhậpkhẩuphảichấpnhậnrấtnhiềuhạnchế.

o0o

Dukháchnướcngoàidễdàngvàohộichợ,nhưngngườibảnxứcóthểphảidùngthủđoạn.Trừphibạnlànhàtrưngbày,bạnphảicóthưmờicủamộtnhàcungcấp,hoặcbạnphảiđượcđưavàovớitưcáchthôngdịchviêncókháchhàngnướcngoàiđikèm.Tinamuốnbiếtvềhộichợ,vàviệccôkhôngđượcvàocửatựdochínhlàđộnglựckhiếntôitìmcáchđưacôvào.Chúngtôidựđịnhgặpnhaungàyhômsauvàcùngvàohộichợ.

Nhữngtiếngđộngbanmaicủathànhphốlôitôirakhỏigiườngkhôngchútkhókhăn.Nhữngtiếngđộngđầutiêntìmđườngvàonhàtôilàtừnhữngdựánxâydựngkếbên,gầnnhưtrướckhihầuhếtmọingườitrongcaoốcđịnhthứcdậyrấtlâu.Trongkhitôicònsayngủ,tiếngnệnđềuđặntừmộtcôngtrìnhđãbắtđầu.

Coong…coong…coong…coong.

Cáchđómộtkhoảng,tiếngvùvùtừmộtcôngtrườngxâydựngthứhaiđãbắtđầu.Đólàmộtlưỡicưađangcắtkimloại,mộtâmthanhchotôibiếtrằnghãycònsớm.Thậtra,đólàdấuhiệuthôngbáotôinênngủtiếp.

Reeét.Reeét.REEÉT…

Conđườngtrướccaoốccủatôiđãđượcbiếnthànhđườngmộtchiều,vànhữngngườiđixegắnmáynhấtđịnhláixengượcchiềuphảinhiềuphenlúngtúng.Tàixếtắc-xirấtthíchbắtchẹtnhữngngườiláixehaibánhthiếukinhnghiệmnàyởnhữngkhúcđườnghẹp.Tiếngcòithethécủahọkhuyếnkhíchnhữngtàixếkhác.

Khitiếngcòilêncaotớimộtcườngđộnhấtđịnh,đólàdấuhiệurõràngrằngtớilúcphảidichuyển.Vàvàolúcâmthanhtừmộttrườnghọckếcậnvanglên.Ngườitacócảmgiácnhưcảthànhphốbậtdậyvàchuyểnđộng,dùchỉmớibảygiờrưỡi.

Tiếnghôtậpthểdụctínhnhịprấtchínhxáccủacácsinhviênvangvọngquakhoảngtrốnggiữanhữngtòanhàcaotầngởkhunày-nhữngâmthanhdộilạinghethethévàhunghăng.Cácsinhviênhéttonhưđangtậpquânsự,vàtrongkhimơmàngnửathứcnửangủ,tôihìnhdunghọđangtấncôngtheođộihìnhvớilưỡilêtưởngtượngtrongtay.

Hưưưưự!Hưưưưự!Hưưưưự!

Đólàsựnáonhiệtcủamộtnềnkinhtếđanglaotới,âmbacủatốcđộtiếntriển.Khôngbaogiờtôicầnphươngtiệnbáothứcnàobêngiườngngủ.Nhữngâmthanhcấpbáchtừsớmtinhmơlàđồnghồbáothứchàngngàycủatôi.

TạiHộichợQuảngChâu,hàngtrămngườiHoađứngchờsaumộthàngràokiểmsoát.Sinhviênđanghọctạitrườngngoạithươngtrongthànhphốcầmnhữngtấmbảngviếtbằngnhiềuthứtiếngghichữ“thôngdịchviên”,trôngkháthấtvọng-trônghọgiốngngườitịnạnchínhtrịhoặctrẻmồcôiđanghyvọngmộtmáinhà.

ĐểđưaTinaquađámđôngvàvàohộichợ,tôiphảitrìnhgiấycăncước,vàchúngtôiphảixácnhậnrằngcôlàthôngdịchviêncủatôi.Tinatrìnhcăncướccủamình,vàcôđượcchụpảnh.Ảnhđượcgắnvàomộttấmthẻnhựamàcôphảiđeoquanhcổ.Chúngtôitrả“phíthôngdịchviên”xấpxỉ30USDchocáithẻđóvàđivàogiantriểnlãmchính.

HyvọngcủatôilàTinacóthểhọcđượcđiềugìđótừcuộctriểnlãm,vàmụcđíchtôidànhchocôlàthuthậpmộtsốca-ta-lôhànghóachomộtthânchủquantâmtớigạchmenlátsàn.Côngviệcnàykhôngmấtthìgiờ,vànếucóthể,nhiệmvụnhỏnàysẽchocôcóthêmýthứcvềmụcđíchtrướckhicô

cócảngàythoảimáikhámpháhộichợ.

Trongmộtgiangầnđó,tôitìmđườngtớikhuvựcđồgốm,vàtrongmộtlốiđichính,tôithấytênmộtcôngtyquenthuộc.ĐólàxưởngsảnxuấtcủaKevin,nhàcôngnghiệpđãcốlàmtôitinrằngôngtatừLosAngelestới.Gianhàngcủaôngtacaorộng.Tôibướcvàovàthấyôngvừatừgiãhaingườikháchthamdựtriểnlãm.HọcóvẻlàngườiTrungĐông.

“ÔngnóichuyệnvớihọbằngtiếngẢRậpư?”Tôihỏi.

“TôicónhiềukháchhàngởTrungĐông”,ôngnói.

Ôngnhấnmạnhrằngôngchỉbiếtmộtíttừ.Nhưngtôivẫncóấntượngmạnh,tôiluônngạcnhiênkhingheaiởcuộctriểnlãmnóichuyệnbằngmộtthứtiếngkháchơntiếngAnhhoặctiếngHoa.

Khôngđúngnhưnhữnglýthuyếtgiavềquanhệquốctếtiênđoán,ngườiHoađangthựcsựtừbỏthóiquencũđểhọcngoạingữ.Nhữnghọcgiảquảngbá“thuyếtbáquyền”khăngkhăngnóirằngthếgiớiđangnóitiếngAnhchỉvìHoaKỳlàcườngquốcchínhtrịvàkinhtếmạnhnhất.CácnhàlýthuyếtnàynhấnmạnhrằngtầmquantrọngcủaTrungQuốcđangtăng-dođóthếgiớisẽchuyểnsangtiếngHoa.

NhưngchuyệnnàykhôngdiễnraởTrungQuốc,ítnhấtlàkhôngdiễnratronggiớichếxuất.Nhànhậpkhẩu-nhữngngườicómọilýdotrênđờiđểhọcthứtiếngnày-đangbỏquacơhội.Thayvìvậy,đạidiệncủacácnhàsảnxuấtlạiđanghọcngônngữcủakháchhàng.

Chuyệnnàyphầnnàolàdonhữngđộnglựckinhtếđơngiản.CóthểtìmmộtthôngdịchviêntoànthờigianởTrungQuốcvớimứclươngchỉ300USDmộttháng.NgườiTâyphươngphảichịuquánhiềuphítổnrồi.Dođó,nhữngnềnkinhtếkémpháttriểnhơnphảigánhvácchuyệngiảiquyếtbấtđồngngônngữthìhợplýhơn.

CómộtlýdonữađểngườiHoahọccácngônngữcủathếgiớitrướckhithếgiớibiếtnóingônngữcủahọ.ChuyệnnàycóliênquanvớinhữngkỹnăngcầncóđểhọctiếngQuanThoại.

TiếngHoacóhàngvạnchữ,chỉcóthểnhớđượcbằngcáchhọcthuộclòng.DùmộtsốngườilậpluậnrằngngườinóitiếngHoahọctiếngAnhcũngkhónhưngườiMỹhọctiếngHoa,ítnhấtngườiHoacũngcónhiềukinhnghiệmtrongviệcnhồinhétthôngtin.Mứcđộkỹnăngcầnthiếtđểnóilưu

loáttiếngQuanThoạiđãbiếnngườiHoathànhcáimáythủđắcngônngữ.GầnnhưlúcnàongườiMỹcũngcảmthấyáingạikhihọctiếngHoahơnlàngượclại.

TôivừabắtđầutựhỏiTinađangxoayxởrasaothìcôgọitôibằngđiệnthoạidiđộng.Hìnhnhưcôđangbốirối,nhưđanggặpkhókhăn.Côđangkhócvànóinghekhôngrõ.Tôihỏicôđangởđâutronghộichợ,vàkhitôitìmrathìcôđangkhócsướtmướtvớibangườibảovệđứnggầnbên.Tinagiảithíchrằngcôđãbịbắt,vàcôbảotôimộttrongcácnhânviênanninhđãtómlấycô.

“Côđãlàmgì?”

“Khônglàmgìcả”,cônói.

Tôihỏicôcóchohọxemthẻthôngdịchviênkhông,cáithẻchophépcôvàohộichợ.Cônóicó.Tôiyêucầumộtnhânviênbảovệgiảithích.Anhtachỉnóirằnganhtacóquyềngiữaithìgiữ,vàTinakhôngcóbấtcứđặcquyềnchodùcôđượcphépvàohộichợnày.Cáctaybảovệkhôngcóvẻgìhốilỗi,vàsựxuấthiệncủatôibáohiệuchấmdứtsựcố.

TrungQuốckhôngphảilànướckỳthịchủngtộc,nhưngcósựngăncáchgiữahaigiaicấp-ngườigiàuvàngườinghèo.Đókhôngphảilàmộthệthốnggiaicấpmàđúngralàsựngăncáchxãhộihọc-mộtsựphânbiệttùytiệndựatrêncơsởthunhậpvàgiáodục.Tinatrôngcóvẻlàngườinghèo,vànhữngngườibảovệnhìnbềngoàitrôngcũngthếthôi.LýdogìhọngănchặnTinathìcótrờimớibiết,nhưngcóthểđólàvìhọthấyởTinacógìđógiốnghọ.NhânviênbảovệanninhkiếmđượcđồnglươngvàoloạithấpnhấtởTrungQuốc,vàdohoàncảnhxuấtthânkhiêmtốn,chắchọthấyrằngTinakhôngcónhữngquanhệtốtlắm,rằngcôlàmộttrongsốítngườicómặttạicuộctriểnlãmthươngmạinàyđểtìmthêmcơhội-cũngnhưhọ.

Tinachưakểhếtcâuchuyệncủacô.Hồisángsớm,côđãghéquacácnhàcungcấpgạchlátsàn,nhưngítaichịuchocôca-ta-lôhànghóa.Cưxửthếthậtlàmmấtmặt.

Côđãchocácnhàtrưngbàyxemdanhthiếpvàthẻthôngdịchviên,nhưnghọkhôngđộngtâm.Tinakhôngnóitạisaohọkhôngchocôtàiliệuquảngcáo,nhưngkhôngkhóđoánlắm.Họnghĩrằngcôkhôngđángchohọbỏcông.Họnghĩrằngcôkhôngquantrọngvàchocôtàiliệutiếpthịlàuổngphí.

SựhắthủinhưvậylàmTinamủilòng,vàcáctaybảovệkiacũngcảmthấynhưvậytrướckhixôngvàocônhưmộtbầychóhoang.

Nghecôkểlạichuyệnnàyvàthấycôbứcxúc,tôibỗngnổigiận.Tôiđãlàmviệcvớiđủhạngnhàsảnxuất,vàchưabaogiờhọđốixửvớitôinhưvậy.Họđãtiêunhữngkhoảntiềnkhakháđểtrưngbàytạicuộctriểnlãmthươngmạinày,vàkhitôitừchốidanhmụchànghóacủahọ,họcứđẩychúngchotôi,thậmchícònnhétvàotúixáchcủatôi.Thôngthường,chỉcầnthấynhữngdấuhiệumơhồnhấtcủamộtcơhộilàmănlàhọnhảyxổvào.

Tôibiếtrõdạngđạidiệnnhàmáynày.Cũnggiốngcáctaybảovệkia,vấnđềcủahọlàhọthấymộtchútbảnthânhọtrongTina.Họbiếtrằngcáicôlậphọchỉlàmộtchútmaymắn,haycólẽmộtmốiquanhệcánhânnhỏmọnnàođó.Họnhìncôvànghĩ-nếukhôngcơmayquanhệthìcútxéo…

LúcđóvẫncònsớmnhưngTinanóicômuốnvề.Cuộctriểnlãmlàmộttaihọa,vàtôicảmthấybuồn.Toànbộýtưởngđưacôđếnhộichợlàmởrộngsựhiểubiếtcủacô.Côhamhiểubiếtvàlâunayvẫnbịnhắcnhởrằngcónhữnghạnchếđốivớihoàibãocủacô.Thậtlàkhôngcôngbằng.

“Tôicóýnày”,tôinói.Tinavẫncònkhóc,mắtnhìnxuốngtấmthảmđỏ.“Tôinghĩcônêntrởlạichỗcácnhàtrưngbàygạchlátvànóivớihọmộtcâuchuyệnkhác.Lầnnàynóivớihọrằngcôlàmviệcvớimộtngườinướcngoài,mộtngườihếtsứcngungốc”.

Nóivậycũngkhôngxasựthật;dùsaotôicũngcảmthấymìnhnguvìđãđưaTinavàomộttìnhhuốnglàmcôlúngtúng.Nhưngnếucôbỏcuộcthìcòntệhơnnữa.

Tinađưalưngbàntaylaunướcmắtvànhìntôixemtôinóithậthayđùa.

“Bảohọsaochứ?”Côhỏi.

“Bảohọrằngcôlàmviệcchomộtngườinướcngoàihếtsứcngungốc”,tôinói.“MộtngườiMỹ,mộtngườicóthểbịlừadễdàng”.

Côbiếtmụcđíchcủatôi,nhưngđókhôngphảilàkiểucáchcủacô.ĐócũngkhôngđúnglàmộtquanđiểmKhổnggiáo.Tôigợiýlàcônêngácquamộtbênmọisựtôntrọngcôcóthểdànhchotôi-đâychỉlàmưumẹomàthôi.Chuyệnnàylàmđượcvớitinhthầnquyếtkhôngđầuhàng,tôigợiý,vàtôibảoTinarằngcôcóthểxemđâylàmộtthínghiệm.

Bạntraicủacôlàmộtnhàhảidươnghọcchuyênlàmnhữngthínghiệmtrênbiển.Vìvậycôphầnnàohàohứngvớiýnghĩkiểmtramộtgiảthuyết.Cólẽmộtphươngphápkhácsẽsinhramộtkếtquảkhác.Saumộtlúctựtrấntĩnh,côđồngýcôsẽtrởlạiđóthửmộtlầnnữa.

Xếchiềuđóchúngtôigặplạinhau.Lầnnàycôvuivẻhơn.KhicóđiềugìlàmTinavuithích,gòmácônhôlên,vàkhicôthậtsựthíchthú,trôngcônhưđangcốníncười.

“Khôngcóvấnđềgìchứ?”Tôihỏi.

“Không”,cônóivàbậtcườito.“Tôiđãbảohọrằngtôilàmviệcchomộtngườinướcngoàingungốc”.

Côchotôixemtấtcảnhữngca-ta-lôhànghóamàđạidiệncácnhàmáyđãchocô.Haitúixáchđầy.Tinamởmộttúivàchotôixemmộtsốtàiliệutiếpthị.Cônóirằngcácđạidiệncôngtymàcôđãnóichuyệnđãchocônhữngthứnàykhôngchútngầnngừsaukhicôgiảithích“tìnhhình”củacôrõrànghơnmộtchút.

Ýtưởngmócnốiđượcvớimộtkháchhàngnướcngoàingâythơtỏracósứccámdỗphithườngđốivớicácvịđạidiệncôngtynày,vànóđãđánhbậtbấtcứthànhkiếnnàocủahọdànhchoTina.Thậtvậy,chiếnthuậtnàyhiệuquảđếnnỗinhiềutuầnsautriểnlãmnày,cáchãnggạchmenvẫntớitấpgọiđiệnchocô.

7.VÀTHẾLÀTỐTNgườitiêudùngMỹcàunhàuvềchuyệnmọithứđềusảnxuất“ởbênđó”,

vàcáihọnóitớilànhữngsảnphẩmthấytrongcáccửahàngbánlẻ-đồchơitrênkệ,quầnáotrêngiá.HiếmkhihọnghĩrằngngaycảnhữngcáikệvàgiáđócũngđượcsảnxuấtởTrungQuốc.

Vớithunhậphàngnămtrên50triệuUSD,ClassicMetallàmộthãnglớnchuyênlàmđồđạcchocáccửahàng.Khihọbắtđầukinhdoanhthualỗvìđốithủcạnhtranhsuytínhtrướcnhữngcơhộigiacônggiárẻ,côngtynàymớiđểmắttớiTrungQuốc.

DẫnđầupháiđoànlàJohn,mộtngườiChicago.JohnđãxácđịnhđượcbanhàmáymàôngcảmthấycóđủkhảnăngsảnxuấtcácvậtdụngcốđịnhmàcôngtyôngthiếtkếvàlắprápởHoaKỳ.Ôngnóicôngtyôngđangtìmsựtrợgiúpđơnthuầntạichỗvàcầnbiếttôicóthểgianhậpnhómcủaôngkhông.

ChúngtôithỏathuậngặpnhautạiHongKong,nơitôisẽtraochoôngvéxelửamàtôiđãmuatrước.Đúngmộttuầntrướckhipháiđoàntớitheodựtính,Johngởimộtemailnóiôngcómộtvấnđềcấpbách.

“Chúngtôinênđemtheoloạitặngphẩmnào?”Ônghỏikhinóiđiệnthoạivớitôi.

Tôichưatừngnghĩtớicâuhỏinày.Hầuhếtnhữngnhànhậpkhẩutôiquenbiếtkhôngđemtheogìcả.Việcđóhìnhnhưkhôngcóảnhhưởngbấtlợichoviệclàmăncủahọtrongbấtcứhoàncảnhnào,nhưngtôithôngcảmvớisựloâunày.

TrungQuốcthườngđượcmiêutảnhưmộtnơibíhiểm,vàsáchvởvềkinhdoanhởTrungQuốclàmchonhữngngườimớitớihếtsứcedè.NgườitadạychongườinướcngoàitinrằngmộtcâutiếngHoaphátâmsaicóthểbiếnmộtlờinóiđơngiảnthànhlờinhụcmạ.Nhữngkẻdựngchuyệnhoangđườngđóđãlàmnhiềungườitinrằngmộtsơsuấtnhỏnhấtcũngcóthểlàmhỏngmộtvụgiaodịch,nhưngđólàchuyệnhếtsứcsaisựthật.

CácnhàsảnxuấtTrungQuốcchẳngquantâmgìtớitặngphẩm;cáihọquantâmlàđơnđặthàng.Quàtặngkhôngbiếnmộtvụgiaodịchxấuthànhtốt.Nhànhậpkhẩucósẵnđơnđặthànghoặclàkhông.Quàcápchẳnghềlà

mốiquantâmcủađốitácnày,nhưchúngtasẽsớmbiết.

ChúngtôigặpnhauởHongKongtạimộtkháchsạnởTsimShaTsui.Johntớivớibangườikhác-haingườiđànôngthuộcbộphậnsảnxuấtcủacôngtyvàmộtphụnữliênquantớihậucần.Khiquakhỏibiêngiớivàvàođạilục,chúngtôitớimộtkháchsạnvàghitênlấyphòng.

Quảnlýlễtânkháchsạnyêucầumọingườiđểhộchiếulênquầy.ChỉmộttrongbốnngườitừngtớiTrungQuốc,vàhộchiếucủahọtrôngmỏngvàcứng.Hộchiếucủatôithìđượcghépthêmnhiềutrangvàphồnglênnhưmộtquyểnsáchbìamỏngmắcmưa,vàvìnhiềunămnaybịnhéttrongnhữngthứtúixáchvàtúiáokhácnhaunênconđạibàngsóiđầumàuvàngtrênbìađãphaimàu.Đểbênhộchiếucủahọ,cáicủatôinhưhộchiếucủamộtngườixứkhác.

Vìkháchsạnchúngtôiởkhôngcódịchvụngoạihối,bốnngườibọnhọhỏimượntôimộtítnhândântệdùngtạmchotớikhichúngtôitìmđượcngânhàng.Mộtngườitrongnhóm,Mike,nhìnnhữngtờgiấybạcmàuđỏtôiđưachoôngtavàcườimộtmình.“TrôngnhưtiềnMonopoly”,ôngnói.[Tiềngiảtrongtròchơicờtỷphú-ND]Saukhihứahômsausẽtrảlạitôi,Johnnhắctôigởichoôngcácbiênnhậnchitiêu.

Sánghômsau,nhómtừChicagotớitiềnsảnh,vàmộtchủnhàmáy-ngườithíchđượcgọilàCôLee-đónchúngtôi.Chúngtôiđixevềmiềnquêquamộtsốthônấpnhỏ.Mộtđịađiểmkhácthườngchomộtnhàmáychếtạo,tôinghĩ.Khichúngtôidừnglại,tôinhậnthấychúngtôikhôngởtrongmộtkhucôngnghiệpnàocả,màlạiởgầnmộtđámcỏcaonơinhữngcongàtrốngốmtrơxươngđangđithơthẩn.

CôLeetớibênmộtngôinhàgạch.Đókhôngphảilànhàmáymàlàmộtnhàkhonhỏ.Johnvàbađồngsựngậpngừngbướcvàotòanhà,quansátkỹlưỡng,nhưngthậtrakhôngcógìởđâycả.Khôngainóitiếngnào,vàtôikhôngbiếtchắcmìnhphảinghĩgìvềnó.

Vàicáithùngnằmdọctheomộtbứctường,vàtrongmộtgócđốidiệnlàmộtdấuhiệunhỏduynhấtcủacôngnghiệp:mộtmáydậpkimloạilẻloi.Từcácthùngđó,mấychiếckệbằngcrômđượclấyravàđểởgiữakhoảngtrốngchậthẹp.Đâykhôngthểnàolàkệlàmriêngtheođơnđặthàng;đâylàloạikệthôngdụngmàbạncóthểthấytrongcửahànggiárẻởHoaKỳ.

MọingườitừChicagođitớimấychiếckệvàlàmbộtỏvẻquantâm.Họ

đãđihơnhaingàyđường,vàđâyđượccholàhãngđầutiêntrongbahãngsảnxuấtcótrongdanhsáchnhữngnhàcungcấptiềmnăngcủaJohn.Họmongthấymộtquytrìnhsảnxuất,đặcbiệtlàtừkhiCôLeechobiếtrằngcôsởhữuvàđiềuhànhmộtnhàmáy.

“Họnghĩsao?”CôLeehỏitôi,cóvẻhyvọng.

Johnimlặng,bangườikiacũngvậy.

“Đâyđâuphảinhàmáy”,tôinói.

“Làmơnbảohọrằngchúngtôicóthểlàmmọithứhọcần”.

TrôngJohncóvẻbốirốikhitôigiảithíchnhữngđiềucônói.TôihỏilàmsaoôngbiếtCôLee,vàôngthừanhậnrằngôngđãtìmracôtrênmộttrangmạng.TrungQuốccóđầynhữngkẻthamvọng,vàcónhiềuđạilýgiảvờnhưmìnhlàhãngsảnxuất.Johnnóiôngkhônghiểuđược.CôLeeđãnóirằngcôngtycủacôsảnxuấtvậtdụngcốđịnhtrongcửahàngtheođơnđặthàng.Chắchọcósảnxuất,tôiđưaýkiến,nhưngởmộtđịađiểmnàokhác.NếuCôLeekhôngmuốnđưachúngtôitớixưởngsảnxuấtđó,cónghĩalàquanhệcủacôvớinhàcungcấpđíchthựccùnglắmcũngchỉlàmộtquanhệmongmanh-nóicáchkhác,mộtdấuhiệuxấu.

Hầuhếtcácnhànhậpkhẩukhôngmuốnlàmviệcvớiđạilý.Mộtlýdolàkhôngphảilúcnàocácđạilýcũngđưacôngviệccủahọtớinhàcungcấpcókhảnăngnhất,màlạichuyểncôngviệctớicôngtytrảhoahồngcaonhất.Thườngthìnhàcungcấplàmộtngườibạnhaybàcon,chuyệnnàycũngđặtramộtvấnđềnếucótrụctrặcvềchấtlượng.Vớimộtchuyếnhàngxấu,cókhảnăngđạilýtỏlòngtrungthànhvớingườichủxưởnghơnlàvớinhànhậpkhẩu.

Ítnhấttrongtrườnghợpnày,ngaytừđầutôiđãbiếtCôLeelàmộtđạilý.Mộtsốnhànhậpkhẩuchỉbiếtchuyệnrấtmuộn,saumộtcuộckiểmtralailịch,hoặcsaukhimộtsảnphẩmhưhỏngvàcóchuyệncãicọ.

Đólàngàyđầuchúngtôigặpnhau,vàtôiloâuchonhữngngườiởClassicMetal.Thôngthường,bấtcứcôngtyMỹnàochorằngTrungQuốclàchìakhóathànhcôngtươnglaicủahọthìvịtổnggiámđốcđiềuhànhluônđicùngvớinhómkhảosát.Bốnngườinàychỉtựmìnhhànhđộng,vàtôitựhỏichủtịchcôngtycóbaogiờbiếtrằngcácđạidiệncủamìnhđãbaythẳngtớiTrungQuốcchỉđểkiểmtramộtnhàkhotrống.

Chúngtôiđitiếptớimụctiêuthứhai,vàdùlầnnàycómộtnhàmáythậttrêncơngơicủahọ,côngtynàysảnxuấtmộtloạimáytậpthểdụcthayvìkệtủbàyhàng.

Cuộcthamquannhàmáydiễnrachóngvánh,vàchúngtôiđượcđưavàomộtphòngtrưngbày.Tậphợpnhữngvậtmàchúngtôiđượcxemgồmmộtsốlớntủkệvàquầyhàngbánlẻđủloạinhưngcóvẻchuyênnghiệp.

“Chỗnàytốthơnnhiều”,Johnnói,giọngbớtcăngthẳng.

Họchuyểnsựchúýđếnmộthệthốngkệmàuđồngcóbềmặtramráp.Mộtngườitrongtoánsảnxuấtvuốtmộtngóntaylênbềmặtđó.

“Nướcxiloạigìđây?”Ôngtahỏi.

“Vâng,khônghềgì”,chủxưởngđáplạichẳngđâuvàođâu.Hoặcôngtakhôngngherõcâuhỏi,hoặcquyếtđịnhkhôngtrảlời.

Khôngcầnmấtnhiềuthờigianmớinhậnthấyrằngnhàmáynàykhôngsảnxuấtphầnlớnhàngmẫutrongphòngtrưngbày.Xưởngquánhỏnênkhôngthểcungcấpnhiềumặthàngđadạngđếnnhưvậy,vàcôngtycũngkhôngcóvẻđượctrangbịthíchđángđểlàmramộtsốmặthàngnày.

Ởphíasaucănphòngnày,tôithấymộtsốthùnggởihàngđượcDHLvàFedExđưatới.Tôiliếcnhìnmộtítđịachỉ.TấtcảđềutừHoaKỳ.CácsảnphẩmtrongphòngtrưngbàyhìnhnhưlàhàngmẫucủacáccôngtyMỹgửisang.Cóthểđólàhàngmẫutừnhữngkháchhàngtươnglai,hoặccólẽchúngthuộcvềnhữngđốithủcạnhtranh.

MộtsốnhàsảnxuấtTrungQuốcđãlàmănkiểunày.HọdựnglênmộtđịachỉởHoaKỳvàtựnhậnhọlàkháchhàng.Rồihọtiếpxúcvớinhữngđốithủcạnhtranhvàyêucầumẫusảnphẩm.RồihọchởvềTrungQuốcvàchúngđượcđểtrongphòngtrưngbày.

Mộthãngsảnxuấtphảitỏracókỹnăngcâukháchhàng,vàchuyệntạoramộtdòngsảnphẩmtrướckhithậtsựnhậnđượcđơnđặthàngthìquátốnkém.Tấtcảcácnhàsảnxuấtđềuphảichịukhổvìvấnđềcon-gà-và-quả-trứngnày:Đểkhởiđộngviệckinhdoanh,họphảilừachokháchhàngnghĩrằnghọđãhoạtđộngrồi.Cáchlàmviệcnàydễnhấtlàtunghàngmẫu-hàngmẫucủabấtkỳai-vàomộtphòngtrưngbày.Nếubịépbuộcphảinóisựthật,mộtchủnhàmáycóthểthừanhậnrằngxưởngcủaôngtakhôngthậtsựsảnxuấttấtcảmặthàngđượctrưngbày,nhưngkhôngcógìngăncảnmột

nhànhậpkhẩutựmìnhđitìmlấymộtkếtluậnnàođó.

CácnhàmáyTrungQuốcsảnxuấtrấtnhiềuhànggiả,vàvìvậykhôngcógìbấtngờlàhọcũnglàmgiảtoànbộphòngtrưngbày.Mụcđíchcủanhữngtủbàyhànglừabịpnàylàkíchhoạtóctưởngtượng.Đólànơichonhànhậpkhẩumơmộng,vàđâychínhxáclànhữnggìcácđạidiệncủaClassicMetalđãlàm.Họồvàà,trongkhiôngchủxưởngyênlặngđứngbênvàtỏrahyvọng.

Vớimộtxưởngsảnxuấtmớiđangtìmđườngvàothươngtrường,tấtcảnhữnggìnócầnlàmộtđơnđặthàngduynhấtcủamộtnhànhậpkhẩulớn.Cácnhàcungcấpcótiềmnăngnàycóthểđượcmộtkháchhàngquantrọngđánhthức,nhưthểmộtnụhônhuyềndiệucủamộthoàngtửtrongtruyệncổtích.Nhàmáycóthậtsựlàmrabấtcứsảnphẩmnàotrongphòngtrưngbàycủanókhông,chuyệnđókhôngquantrọng.Chỉmộtđơnđặthàngduynhấtvàsauđóxưởngsẽthựchiệnnhữngviệccònlại.

Mọingườinhìnhàngmẫutrongphòngtrưngbày,vàcùngvớithiếtbịtậpthểdụcởđó,cóngườipháthiệnmộtmáyđiềuhòakhôngkhíđặttrênđầumộtchồngkệsắt.

“Xemkìa”,mộtngườinói.“Họsảnxuấtcảmáylạnhnữa”.

Aicũngcườinhưngcóvẻgượnggạo.Tôilolàhọthậtsựnghĩrằngthiếtbịđócóliênquanvớinhàmáynày.ÔngchủnhàmáyđãrấtgiỏithuyếtphụcnhómngườiởChicagorằngxưởngcủaôngcóthểsảnxuấtbấtcứthứgì,nênviệchọtinnhưvậykhôngphảilàmộtbướcnhảyxalắm.

Nhàmáythứbalàxưởngduynhấtxemracókhảnăng-nhưngquámức.

Trướccơsởnàytreohailácờ-cờHoaKỳvàcờCộnghòaNhândânTrungHoa-caobằngnhau.Khichúngtôiquacổng,mộtnhânviênbảovệđónchào,vàôngchủStanleychàolại.Họcóhàngtrămnhânviênđượcbốtrítrongnhữngtòanhàlớn,vàtấtcảmặcđồngphụcbảnhbao.Quangcảnhấntượngđếnnỗinếutôichưatừngbiếtnhiềuchuyệntráingượckhác,cólẽtôiđãtinrằnghọđangsảnxuấthànghóacôngnghệcaochứkhôngphảikệbàyhàngbằngkimloại.

Thậmchíphòngtrưngbàycònlớnhơncủaxưởngtrước,vàlầnnàybạncóthểtinrằngđúnglàhọsảnxuấtmọithứcóởđó.

Ởmộtphíaphòngtrưngbàyđồsộlàkệbàyhàngchosiêuthị.Ởmộtchỗ

khác,cócácloạigiátreovợtquầnvợt,treogiàyđiềnkinhhaynhữngvậtdụngthểthaokhác.Tùytheogócbạnđứng,bạncóthểtưởngtượngmìnhđangởtrongbấtcứcửahàngbánlẻnào.

NhómngườiChicagosữngsờ,vàhọxemxétlạingaykếhoạchđặthàngởnhàmáytrước.Đâycóthểlàxưởngsảnxuấthànghóachohọ,Johntuyênbố,vàôngkhôngcầnphảithuyếtphụcthêmnữa.

HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốcmàcóhiệuquảthìchưachắcđãlàdấuhiệutốtnhất.Hiệuquảthườngcónghĩalànhàmáysẽtínhgiácaohơn.ỞTrungQuốc,lợithếvềquymôkhôngphảilúcnàocũngđồngnghĩavớigiárẻhơn.Vàđánglongạihơnlàôngchủcôngty,Stanley,hìnhnhưcòn“trơntru”hơncảhoạtđộngcủanhàmáynàynữa.

Ôngchochúngtôibiếtôngđãkhởisựkinhdoanhnhưthếnào.CũngnhưCôLee,ôngtừnglàmđạilý.Vàkhimộttrongnhữngkháchhànglớnnhấtcủaôngtađặtlàmmộtlượnghànglớnvớimộtkhoảnđặtcọcđángkể,ôngnhậnracơhộicủamình.Ôngđãtrìhoãnchuyệngiaohàngchotớikhiôngthuêđượcmộtcơngơi.Rồiôngmuamộtsốthiếtbịvàsảnxuấtluônphầnlớnđơnđặthàngđó.

Trongvănphòng,Stanleythuyếttrìnhngắngọnvềnhữngviệcôngđanglàmchonhânviên.Ôngđãlậpmộtphòngkaraoketạinhàmáy,ôngnói,nơicôngnhâncóthểởcảbuổitối.Ôngdùngđủthứtừngữđaotobúalớnnhư“tráchnhiệmxãhộicủadoanhnghiệp”vàchobiếtôngđãxúctiếnmộtkếhoạchchialợinhuận.Sauđó,khichúngtôitớikhuvựcsảnxuất,tôiníuáomộtítcôngnhânvàhỏihọlàhọcókếhoạchchialợinhuậngìhaykhông.NgoàitiềnthưởngTếtthườnglệcủangườiHoa-mọicôngtyđềucó-côngnhânkhôngthểnêurabấtcứhìnhthứcchiasẻnào.

CólẽnhờcónhiềukinhnghiệmởnhữngnhàmáykhácmàtôibiếtngaylàStanleykhôngtrungthực.Thếnhưngcácthânchủcủatôinhậnthấylàôngtathànhthật,vàđốivớihọ,tốtđếnmứckhôngngờ.Trướcmặtôngta,họnhậnxétlàhọhàilòngvềnhàmáy,vàhọđồngýsẽđưađơnđặthàngtớichoStanleymàkhôngthươnglượnggiácảtrước.

Nhưngvớinhàmáynàycòncómộtvấnđềkhác.CácđốithủcạnhtranhcủaClassicMetalcũngđangsửdụngnhàcungcấpnày,vàlượnghàngcủahọlớnhơn.Trongnhàkho,Johnđểýtớilogocủamộtđốithủcạnhtranhchínhtrênnhiềuthùnghàngchồngchất.

Tìmđượcmộtnhàcungcấpcókhảnănglàviệcquantrọng,nhưngcóchungnguồnsảnphẩmvớiđốithủcạnhtranhlàchuyệnrắcrối.Rấtkhóphânbiệtphầncungứngcủacôngtybạntrongthịtrường,vàtrongtrườnghợpnàycòncómộtvấnđềnữa:lượnghàngcủaClassicMetalíthơncủađốithủcạnhtranh,nghĩalàmãilựckémhơn.Trongmộtquytrìnhđấugiácôngkhai,chắchọsẽthuađốithủ,vàdùhọcógiànhđượcquyềnđặthàngthìcũngkhólòngđượchãngsảnxuấtquantâm-nghĩalàtỷlệhàngbịlỗicókhảnăngcaohơn.

Khithấysảnphẩmthuộcvềđốithủcạnhtranh,nhómChicagongánngẩm.Johnhiểukẽhởtrongchiếnlượccủahọ,nhưngôngnóithậtrakhôngcókhảnănglựachọn.Chuyếnđinàyđãđượchoạchđịnhsẵn,vànhàmáynàyđãkhiếnhọtintưởngnhấtvềkhảnăngsảnxuất.

CànglàmviệclâuhơnvớiStanley,tôicànglongạivềchuyệnlàmănvớiôngtahơn.Cólúcôngnóiôngsởhữutoànbộnhàmáynày,nhưngrồicómộttấmbiểntrongvănphòngônglạingụýrằngđâythậtralàmộtliêndoanh.LácờMỹtreophíatrướccóvẻlàdấuhiệuchỉxuấtxứcủacácđốitác.

StanleycũngchobiếtôngthườngđiMỹvàlàthànhviênmộthiệphộicôngnghiệpMỹ.Nhiềunhàsảnxuấtkháckhôngdễdàngtiếpcậnvớicăncứtiêuthụcủanhànhậpkhẩunhưvậy.LàmthếnàoClassicMetalcóthểchắcrằngcôngtycủaStanleysẽkhôngcónhữnghợpđồngkháccạnhtranhtrựctiếp?

HọquyếtđịnhlàmănvớiStanley,vàJohngợiýrằngđãđếnlúckếtthúccuộcthamquan.

“Cuộcgặpgỡnàydiễnranhanhthật”,ôngnói.

“Vàthếlàtốt”,mộtngườikháctrongnhómChicagonói.Aicũngmuốnrờinhàmáychonhanh;trongđầuhọchỉnghĩtớichuyệnmuasắm.TrướckhivềHoaKỳ,họmuốnthuthậpnhiềumónhànglưuniệmTrungQuốc.

Aicũngnhắmtớimộtloạihànglưuniệmcụthể-thườnglàcáctúixáchvàđồnghồhàngnhái.Nhữngnhànhậpkhẩunàocũngđềuưachuộnghànggiả,vàStanleymỉmcườiravẻhiểubiếtkhinhómChicagochobiếtýđịnhmuasắmcủahọ.Trongthựctế,chínhphủlàđồnglõatrongviệcduytrìthịtrườnghànggiảnày.Cảcácquanchứcbiếtrằngdùmộtsốnhànhậpkhẩunóichungcóthanphiềnnạnăncắpbảnquyền,chínhngườimuasắmnước

ngoàicũngthíchtìmmuahàngnhái.Giốngnhưcácđạitiệcvàdịchvụxoabópchân,muasắmhànggiảlàchươngtrìnhthônglệtrongbấtkỳchuyếnđilàmănnàotrênkhắpTrungQuốc.

Stanleyđưachúngtôitrởvềkháchsạnsaukhimuasắm.Vàvớiquanhệlàmănvừađượcthiếtlập,tôicómộtcâuhỏicuốicùngdànhchoông.ÔngtacócáigìđókhiếntôinghĩrằngôngkhôngphảilàngườiởTrungHoaĐạilục.Hànhxửcủaôngquálịchlãm,tiếngAnhcủaôngquálưuloát,vàôngnóiôngđãđiHoaKỳtrướckhiTrungQuốcthậtsựmởcửađúngnghĩa.TôimuốnbiếtcóphảiôngthậtralàngườiĐàiLoankhông,nhưngvấnđềnàyquánhạycảmnênkhôngthểđềcậptrựctiếp.

“Ôngđãđihọctrườngnào?”Tôihỏi,ravẻhếtsứctìnhcờ.

“Ôngkhôngbiếtchỗđóđâu”,ôngnói.“Cáchđâykhoảng180câysố”.

ThànhphốĐàiBắccũngcáchxachừngđóthật.KếđótôihỏiôngcónghĩrằngĐàiLoanlàmộtbộphậncủaTrungQuốckhông.Đâylàmộtcâuhỏiquantrọng.ỞTrungHoaĐạilục,trên99,9%dânchúngnghĩnhưvậy,nhưngtháiđộởĐàiLoanthìchiarẽhơnvàcósựtranhcãivềvấnđềnày.

Stanleydodựvànói:“Hầuhếtmọingườithườngnóithế”.

ĐốivớingườidânởTrungHoaĐạilục,mộtnhậnxétnhưvậycóthểbịcoilàhồđồ,vàvớitôi,nógầnnhưlàmộtlờithúnhận.HoaNamđầynhữngnhàkinhdoanhtừĐàiLoan.DùđượccoilàngườiHoa,dânđịaphươngoánhậnhọ.CôngnhântốcáocácôngchủxưởngtừĐàiLoanlàxảoquyệt-vìtrảcôngcũnggiốngmộtcôngtyđịaphương,nếukhôngtồitệhơn.NgườiĐàiLoanbịcoilàngườiđibònrútvàmộtsốngườicảmthấyrằnghọđãtướcđoạtcơhộiđánglẽthuộcvềcácxínghiệpởTrungHoaĐạilục.

CácchủdoanhnghiệpĐàiLoanthỉnhthoảngcònbịbắtlàmcontinđểđòitiềnchuộc.NếuStanleylàngườiĐàiLoan,mốiđedọabịbắtcóclàlýdođủđểgiữimlặngvềnguồngốccủaôngta.

Trênkhíacạnhkinhdoanh,việcgiấukínlýlịchcóthểđượcgiảithíchtheomộtcáchkhác.NhữngnhànhậpkhẩucókinhnghiệmkhôngthíchcộngtácvớicáccôngtyĐàiLoanvìhọnổitiếnglàtínhgiáđắthơncáccôngtydongườidânTrungHoaĐạilụclàmchủ.MộtlýdokhiếncácxínghiệpĐàiLoanbánsảnphẩmsảnxuấttạiTrungHoaĐạilụcđắthơnlàvìchiphíhoạtđộngvàvốnđầutưcủahọthườngcaohơn.

DùchuyếnđinàycóthểxemlàthấtbạiđốivớinhómChicago-rốtcuộchọchỉtìmđượcnhàcungcấphiểnnhiênnhất,mộtxínghiệpcũngsảnxuấthànghóachođốithủcạnhtranh-mọingườitừClassicMetalđềuhàilòng.Thậtrahọkhôngcókhảnănglựachọn,nhưnghọxácđịnhchuyếnđilàdịpmaychohọ.

SaukhinhómnàytrởvềHoaKỳ,chúngtôiliênlạcbằngemail.Tôigởihóađơn,gồmcảbiênnhậntiềnbồihoàn,nhưngkhôngbaogiờnhậnđượctiềnthanhtoán.Mệtmỏivìsựtrìhoãnnày,tôigọicôngtyđónhưngkhôngaitrảlờiđiệnthoại.Ởsốmáytrướckialuôncómộtnhânviênlễtântrảlờiđiệnthoại,giờchỉcómộtmáyghiâmsẵnlờithôngbáo:côngtynàyđãphásản.

TôitìmJohnbằngđược,ôngtakhăngkhănglàchínhmìnhcũngkhôngbiếtchuyệnnàyxảyra.Nhưngngườiđứngđầucôngtynhấtđịnhphảibiết.Tổnggiámđốcđiềuhànhđókhôngchỉănchặnlươngcủacôngnhânmàcònbỏtrốnvớiquỹlươnghưucủahọnữa.

CuộcthamquancủahọcóvẻkỳlạvìhọtớiTrungQuốcchỉmấythángtrướckhituyênbốphásản.Mộtcôngty50triệuUSDmàphásảndễnhưchơi!TôinghĩhọcóthểđãkhôngphásảnnếuhọtớiTrungQuốcsớmhơn-giốngnhưđốithủcạnhtranhcủahọđãlàm.CónhiềungườiMỹchorằngviệcchuyểnsảnxuấtranướcngoàiđãtriệttiêunhiềuviệclàmởHoaKỳ.Đâylạichínhlàtrườnghợpngượclại.NếucáccôngtyđếnTrungQuốcđúnglúcthìchắchẳnđãcứuvãnđượckhôngítviệclàm.

8.HẠTCƠMVẤTVẢMariavàtôivẫntiếptụchòhẹndùlúcnàytôithườngđikhỏithànhphố.

Mộttối,chúngtôigặpnhauởQuảngChâuđểăntốitạimộtnhàhàngTứXuyêngầnkhuthươngmạitrungtâm.Nhàhàngmànàngchọnlàmộttrongnhữngnhàhàngnổitiếngnhấtthànhphố,vàtrongsốnhữngbảngtuyêndươngtreodọcmộtbứctườngcóbảngđề“báchniêntửuđiếm”dùnókhôngthậtsựlâuđờinhưvậy.

Ngồitrongmộtnhàhànguytínloạinày,tôiphảitựnhắcnhởrằngdùnhàhàngnóirằngnórađờibaolâurồicũngmặc,gầnnhưchắcchắnnóđãbịđóngcửatrongsuốtgiaiđoạnđầucuộcCáchmạngVănhóacuốithậpniên1960,vàrấtcóthểlànhiềunămsauđónữa.

KhihàngtrămtriệungườiHoađốimặtvớitìnhtrạngđóikémtronggiaiđoạnđầucuộcCáchmạngVănhóa,ngayviệcmởnhàhàngcũngchấmdứt.Việcđóđủchobạntựhỏi-tấtcảnhữngđầubếpđólàmsaocóthểtiếptụcđượcsaumộtthờigiandàikhônghànhnghề?Saumấythậpniêngầnnhưchẳnghềnấunướngmóngì,họchỉcầnxemlạinhữngquyểnsáchdạynấuăn,hayhọphảiphátminhlạinhiềuthứ?

ỞphươngTây,nhàhànglàmộthiệntượngmớicógầnđây,chỉđượcphổbiếntrongcuộcCáchmạngPháp.Khigiaicấpquýtộcmấtkẻhầungườihạcùngvớisựgiàucócủahọ,mộtsốđầubếpcóýtưởngmởtiệmkinhdoanhđểgiúpnhữngngườichủcũcủahọcómộtnơiđểhồitưởng.Thựcphẩmvẫnnhưcũ,vàkhungcảnhđượctạodựngsaochokháchhàngcảmthấyhọđangởtrongphòngăncủamộtđiềntrang.Khácbiệtduynhấtgiữachuyệnăntrongnhữngsángtạomớinàyvàởnhàlàhóađơnđượcđưatớibànsaubữaăn.

Khinghĩvềchuyệnđó,tôihỏiMariacônghĩnhàhàngTrungQuốcđãcóbaonhiêunămlịchsử.ChắcchắnnóphảicótrướcthếkỷXVIII-nhưngbaolâu?Khôngtrậtmộtnhịp,côtrảlờimộtcáchtựtin:“Nămnghìnnăm”.

ChínhphủTrungQuốcthíchquảngbáýtưởngTrungQuốccómộtlịchsử5.000năm.Cáiđóthìtôibiết,nhưnghìnhnhưnhàhàngkhôngthểxuấthiệnngaytừbuổibìnhminhcủavănminhTrungQuốc.Thayvìkhiêukhíchcôvềkháiniệmnày,tôihỏimộtcâukhác.

“Cònđũathìsao?”

“Nămnghìnnăm”.

VẻmặtnghiêmnghịcủaMariachotôibiếtrằngcôkhôngnóiđùa.Nhưcôtưởngtượng,nămthiênniênkỷtrước,mộtôngtổngườiHoađãxuấthiện,taycầmđôiđũavànói:“Chỉtatớitiệmmìgầnnhất”.

Khôngcónềnvănminhnàoxuấthiệntheocáchđó;conngườikhôngnhảyvụtlêntừchỗhưkhôngvàcứbấtbiếnhàngnghìnnăm,vàthếmàngườiHoacứbámchặtnhữngkháiniệmnhưvậy.NgườiHoangàynaydĩnhiênkhônggiốngngườiHoaởthiênniênkỷthứbatrướcThiênchúa,vàthậtrahọcũngkhônggiốngtổtiênhọchỉđôibathếkỷtrướcđây.

Xéttheosựthayđổinhanhchóngởđấtnướcnày,việcngườiHoatựxemhọvàlịchsửcủahọnhưbấtbiếnlàchuyệnkhôihài.

ĐêmđóMariadiệnmộtbộquầnáongắnmàuvàng.Chưatớimườinămtrước,đềcậptớiquầnáochảichuốtcủamộtthiếunữcóthểgợiramộtcâutrảlờikhiêmtốn:“Cáigì,đồgiẻráchnàyư?”NhưngkhitôikhenMaria,côtrảlờirằngcôbiếttrôngcôtươmtấtvàhẳnphảithếvìbộquầnáorấtđắttiền.

Cùngvớicáchcưxử,lờiăntiếngnóicũngđangthayđổi,vàtheonhữngcáchcơbảnnhất.NgườinàođãhọctiếngQuanThoạiđềubiếtsựkhácnhaugiữatiếngnhữ[ngươi,mày…]thânmậtchỉngôithứhai,vàtiếngquân[ông,ngài…]trangtrọng,đượcdùngnóivớingườilớntuổihơnvàngườicódanhvọng.Đólàmộttừlịchsựđãtừngđượcdùngtrongsinhhoạtthườngngày,nhưngnaykhôngcònnữa.ỞnướcTrungQuốchiệnđại,hầunhưnơiduynhấtbạnthấyđạitừtrangtrọngnàyđượcdùnglàtrongquảngcáo,vàviệcduynhấttừnàylàmđượcchotôilàgiúptôisànglọcnhữngemailnàorõrànglànhữnglờichàomờikhôngđượcmongmuốn.

Tôimuốnnóichuyệnvềnhàhàngnhiềuhơn,nhưngMariakhôngmuốn.Toànbộýnghĩacâu“5.000năm”đãchấmdứtsựthảoluậntrướccảkhinóbắtđầu.

Nếucódântộcnàophảibiếtlịchsửcủahọđãphảnánhnhữngthayđổicóýnghĩarasao,thìđólàngườiHoa.Họđãghichéptỉmỉtronghơnhainghìnnămnay.NhưngtahãyđinhanhtớithếkỷXXI,vàmọithứynguyênnhưnótừngnhưvậy.ĐiềunàytựnólàmộtdấuhiệuvềnhữngsựviệckhácnhauđãdiễnranhưthếnàodướichếđộCộngsản.

NgườiHoahiệnđạirấtgiáođiềukhinóitớivấnđềlịchsử,vìhọcoiđềtài

nàynhưmộttôngiáo-vàtrongchừngmựcnàođó,nóđúnglàtôngiáođốivớihọ.

Nhiệmvụcủatôngiáolàcungcấpchonhữngnhómngườinhiềuthếhệmộtsựgiảithíchvềnguồngốcvàmụcđíchcủahọ(họtừđâutớivàhọđangđitớiđâu).Tôngiáocũngcungcấpmộtquytắcđạođức.“Tôngiáo”,theongữcănla-tinhreligio,nghĩalàràngbuộcvớinhau,vàmụcđíchcủatôngiáoxuyênsuốtcácthờiđạilàgiúpnhữngnhómngườicốkết,mộtphầnbằngcáchphânbiệtngườitrongnhómcóchungquyềnlợivớingườingoàinhóm.

LịchsửTrungQuốcđãcungcấpđúngmộtcơsởnhưvậychonhândâncủahọ.Vànhưmộttôngiáo,nóxuấthiệnvớimộtkháiniệmcứuthếđượcchuẩnbịtrước.Nhưmộtsựtiêntrimuốnđượchoànthànhphảicónhữngđiềukiệntiênquyết.TrongtrườnghợpTrungQuốc,điềunàybaohàmviệcthốngnhấtnhữnglãnhthổrờirạc.ĐólàlýdogầnnhưkhôngthểcóbấtcứsựtranhluậnphảichăngnàovớingườiởTrungHoaĐạilụcvềvấnđềĐàiLoanhayTâyTạng.NgườiHoađãkhôngbiếtđíchxácchuyệngìsẽxảyrakhitấtcảnhữngmảnhđịalýrờirạcđượcchắplạivớinhau;họchỉbiếtrằngmộtchuyệnvĩđạisẽdiễnra-rằngnóphảidiễnra.

Mariakhôngbựcbộivìsựquantâmcủatôikhithảoluậnnhữngchủđềtếnhị,hoặckhitôibàytỏnhữngquanđiểmtráingược.Ngườicuồngtínhiếmkhinaonúngtrướcnhữngkẻhoàinghi;thậtra,họđượcnhữngkẻhoàinghikhuyếnkhíchchothêmcuồngtín.VềđềtàilịchsửTrungQuốc,Mariađónnhậntinhthầnhoàinghicủatôinhưmộtcơhộiđểcủngcốniềmtincủamình.Haydởgìthìđócũnglàđộnglựcquantrọngnhấttrongquanhệcủachúngtôi-kẻyếmthếvàngườiáiquốc.

Sựchúýởbànănđãchuyểntớimộtsựkhủnghoảngđanglộra.Chúngtôiđãgọiquánhiềumónăn,vàcôhầubànđangcốdọndẹpcácđĩathứcănlầnthứba,mộtsốchỉvừađượcđụngtới.ĐólàmộtđêmthứSáuvàvẫncònsớm,vàvìvậykhôngcóchuyệnmangthứcănthừavềnhà.

Khicôhầubànđikhỏi,Mariacầmđũavàbắtđầugắpraubỏvàochéncơmcủatôi.ĐócóthểlàdấuhiệuâncầnởbànăncủanhiềungườiHoa,nhưngvớiMariađólàsựtuyệtvọng.Côghêsợýnghĩbỏphíthứcăn,vàcôtìmsựgiúpđỡđểgiảmnhẹcảmgiáctộilỗi.

Vìcôkhuyếnkhíchtôinêntôiquyếtđịnhkhuyếnkhíchcô.

“Nhữnghạtcơmvấtvả!”Tôinói.

“Chẳngcóđùađâu!”Cônói.

ĐólàlờicủamộtbàithơĐường,câucuốicùngcủamộtbàitứtuyệt,nêucaophẩmgiácủasựcầnlaokhimiêutảnôngdâncàycấy.

Nhữnghạtcơmvấtvả,đúngvậy.

BàithơnàyđượchầuhếthọcsinhTrungQuốcthuộclòng,vàChủtịchMaođãdùngnóđểkhuyếnkhíchtiếtkiệmtrongthờikỳcaitrịcủaông,khinướcnàycònnghèo-nhưthểmườitriệungườithựcsựgầnchếtđóicầnđượcnhắcnhởđểbiếtgiátrịnằmtrongtừnghạtgạo.Maokhaithácmộtthiênhướngvănhóavốnđãmạnhsẵnrồi,vàtrongkỷnguyênhiệnđạidồidàocủacảihơnnày,bàithơcóýnghĩaxuyêntạc,maimỉamới.

Côhầubàntrởlạivàkhôngthểkhôngchúýtớisựhoangphícủachúngtôi,vàMarianóinàngrấttiếc.Đểgiảmbớtmọinỗibănkhoăn,côhầubànbảoMariarằngsốthứcănnàysẽkhôngthậtsựbịlãngphí;đồănthừacủanhàhàngđượcđemnuôiheotrongmộtnôngtrạingaybênngoàithànhphố.

Muốnxemchuyệnnàycóđúngkhông,mộttốikháctôiđãtrởlạinhàhàng,vàtôitớiđúnglúcđểquansátbangườiđànôngmangnhữngthùngnhựatừnhàbếptớivỉahè.Trướchếthọchuẩnbịmẻhàngbằngcáchthọchaibàntaytrầnvàomớđồbỏ,kéoranhữngthứheokhôngănđược-nhưvỏsòốcvàđũa.Gầnnhưtấtcảnhữngthứkhácđềutốt:nhữngkhoanhdưahấu,xươnggà,ớtkhô,dầuăn,gốccảivàcơmthừa.

Tôihỏithămcôngviệccủanhữngngườilaođộngnày,vàhọbảotôirằngnhàhàngtrảmộtíttiềnđểđemchấtthảiđi.Rồinôngdântrảhọmộtíttiềnnữa,vàhọcạycụckiếmăngiữahainguồnthunhậpnhỏnày.

TrungQuốcđượccoilànướcgâyônhiễmquantrọngmộtcáchchínhđáng,nhưngnhữngtậpquántáichếđầythamvọngđượcthựchànhkhắpnướccủahọlạikhôngđượccôngnhậnkháđủ.Trongtrườnghợpnày,nhàhàngđượclợikhigiữcốngrãnhcủahọsạchsẽ,vànôngdântiếtkiệmđượctiềnmuathứcăngiasúc.Đólàmộthệthốnghoànhảovềmặtsinhtháihọc.Nănglượngbịvấtbỏởmộtnhàhàngmộtđêmnàođógầnnhưđúnglàcóthểtrởlạibànănchỉtrongíttuầnsau.

Ngônngữvàhànhvicóthểđangthayđổi,nhưngmộttrongnhữngđặcđiểmbềnbỉhơnsốngsótquanhiềuthếkỷlàthóiquentiếtkiệmnày.

Mộttrongnhữngvấnđềhàngđầuvềchấtlượngmàchúngtôigặpphảitạixưởngsảnxuấtcóliênquantớichuyệnnhãnhàng.Mộtsailầmđãxuấthiệntrongbảngkêthànhphầntrênnhãndánsaulưngchaidầugộicủachúngtôi.CơquanQuảnlýThựcphẩmvàDượcphẩm(FDA)HoaKỳchútrọngtớinhãnhàngđếnđộJohnsonCarterđãgởiđimộtnhãnhàngđượcsửasaingaykhivấnđềđượcpháthiện.Xưởngsảnxuấtinnhãnmới,nhưngkhinhữngchaidầugộimớirakhỏidâychuyềnsảnxuất,chúngtôichưnghửng.

“Chúngtôicầnxàihếtnhãncũđã”,Tỉnói.

ChịbiếtrằngchúngtôiquantâmtuânthủquyđịnhcủaFDA.DùTỉhiểurõvấnđề,chịtanghĩrằngchuyệnsửalạinhãnkhôngđángưutiênbằngchuyệnbảođảmnhãncũkhôngbịlãngphí.Nhãn-cảmớnhãnmớibằngmộtxu-khôngthểđemvấtđi.Chúngphảiđitớiđâuđó.

Thậtdễthấynguyênnhânthuhồisảnphẩm.Cácnhàsảnxuấtthaotúngsảnphẩmchỉđểtiếtkiệmnhữngsốtiềnnhỏnhất.Khivướngvàonhữngviệclàmngờnghệch,nhưcốtiếtkiệmvàiđô-labằngcáchcốýsửdụngnhãninsai,Tỉkhônghềbiểulộchútxấuhổnào.Thậtra,Tỉvuimừnglàtôibiếtbímậtcủachịta-rằngchúngtôichiasẻthànhtựucủachị.Chịmuốnđượccoilàthôngminh.

ChuyếnhàngdầugộiđầutiênbắtđầutớiHoaKỳ,vàchúngtôinhậnđượctinxấu.Giấybồichúngtôisửdụnghìnhnhưkhônglàmtrònchứcnăngbảoquảnsảnphẩm,vàthùnggiấyđãbẹp.Mộtsốkiệnhàngđãbịđèbẹpdướichínhsứcnặngcủachúng,làmchaibịvỡ.Kếtquảlàmộtsànnhàkhođầytrànnướcxàphòng.

Tỉđổlỗichonhàcungcấpthùnggiấy.TỉcũngtựvệbằngcáchnóirằngđãchoBerniexemmẫu,vàôngđãchấpthuận.Mẫunguyênthủyđượcmangchotôikiểmtra.Mẫuđượcđểphẳngvàchưabaogiờđượclắpthànhthùnggiấy.Chỉnhìnthùnggiấy,tôinghĩ,khôngaicóthểbiếtnóđủcứngcápkhông.Nhưngnhàcungcấpthùnggiấylẽraphảibiết,vàcónhiềukhảnănglànhàcungcấpđãchonhàmáybiếtchínhxácrủiromàhọđangđốimặt.

Cácchủnhàmáyhoạtđộngtrongmộtmôitrườnggầngiốngvõđài.Luôncósựcạnhtranhthườngtrực,khôngchỉgiữahọvớinhaumàcònvớinhàcungcấpnguyênliệu.Cóngườilúcnàocũngtìmcáchcắtxénởchỗnàođó,bánmộtsảnphẩmđượccoilàcógiátrịcaonhưngthậtracógiátrịthấphơn.

Vìmôitrườngcạnhtranhgaygắt,nhữngngườihoạtđộngtrongmôi

trườngnàyđềutinhkhônđếnkhótin.Khôngôngchủnhàmáynàosốngsótmàkhôngbiếtnhữngmánhkhóetrongnghề,vàkhôngcónhàsảnxuấtnàothànhcônghayổnđịnhmàkhôngrànhchuyệntìmnguồncungứngrẻ.

CuốicùngTỉthúnhậnrằnglẽranhàmáyđãphảisửdụngloạithùngtốthơn.NhữngthùnghàngbịbẹpcócấpmàTỉgọilà“BB”.Thùngtốthạngkếtiếplà“BA”.Nếudùngcấpnàychắcđãđượcviệc.

“Nhưngsẽtốnnhiềutiềnhơn”,Tỉnói.

“Hơnbaonhiêu?”Tôitòmòhỏi.

“300đô-la”,Tỉnói.

Chỉ300USD?Bảnthânđơnđặthàngtrịgiátrên300.000USD,vàkhôngkểquanhệcủaxưởngsảnxuấtvớiJohnsonCarterđãđemvềchoxưởnghàngtriệuđô-lathunhập.

Nhàmáynàylẽraphảiđầutưchothùngtốthơn,tôigợiý,đặcbiệtvìnhữngchuyệnxảyrachonhữngcáithùngkia.Tỉkhôngđồngývớiquanđiểmnày,nhấnmạnhrằngdùcácthùngđóxấunhưngBernieđãchịusửdụng.NếuJohnsonCartermuốncáitốthơn,Tỉhoannghênhnếuđượcchithêmíttiền.

VănhóatiếtkiệmcủaTrungQuốcmạnhđếnnỗicólúcnóphươnghạiđếnlợiíchkinhdoanh.

Khingườitathấybìnhcứuhỏacủacôngtyhếthạnsửdụng,Tỉralệnhthaythếtoànbộ,nhưngngườiquảnlýcótráchnhiệmkhôngđànhlòngvấtbỏcácbìnhcũ.Kếtquảlàtạimỗivịtrí,cóhaibìnhcứuhỏa-mộtbìnhmớinhất,bìnhkiathìkhông.Trôngchúnggầnnhưgiốngnhau;vìvậy,nếucólửacháyởchỗnàođó,cókhảnăngngangnhaulàngườinàođósẽvớlấychiếcbìnhchữalửakhôngdùngđược.

JohnsonCarterthườngxuyêntranhđấuvớinhữngthiênhướngđiênrồnhưvậy.

Thườngthìcácnhànhậpkhẩuthươnglượnggiácảtrướcmọiđơnđặthàng.Rồitrongquátrìnhsảnxuất,KingChemicalsẽtìmnhữngkhoảntiếtkiệmởchỗnàonócóthể.Nếunhàcungcấpnàytìmcáchcắtxénvàthànhcông,họsẽbỏtúikhoảntiếtkiệmđó.Nếukhôngthànhcông,thìnhàcungcấpcốsửdụngchínhthấtbạinàylàmcơhộitănggiábằngcáchnàođó.

JohnsonCarterchịunhiềurủiro.Trongtấtcảđơnđặthàngcủachúngtôi,nhàmáynhấtquyếtđòinhậnđủtiềnmặttrướckhigiaohàngbấtkỳsảnphẩmnào.Trongkhinhànhậpkhẩutrảtiềntrướcchohãngsảnxuất,nhàbuônlẻởHoaKỳđượcmuachịu.

PhảimấttớisáuthángtừlúcJohnsonCartertrảtiềnchonhàsảnxuấttớikhihọnhậntiềncủanhàbuônlẻ.Bấtcứlúcnàocóvấnđềbịpháthiện,nhàbuônlẻcũngcóthểngưngtrảtiền,mặcchonhànhậpkhẩuchịuthualỗ.Tệhơnnữa,nhàbuônlẻcũngcóthểbuộcJohnsonCartertrảtiềnthuêlaođộngrútsảnphẩmkhỏikệhàngcũngnhưchiphíchuyênchởvàtồnkho.Berniegiảithíchrằngnhàbuônlẻnổitiếnglàkhôngbiếtthươngxótnhànhậpkhẩu,đặcbiệtkhitìnhhìnhtồitệ.

VàgởitrảsảnphẩmhỏngtrởlạiTrungQuốckhôngphảilàmộtkhảnănglựachọn.Nhàmáysẽkhôngthựchiệnthủtụcgiấytờliênquantớiviệcđưasảnphẩmhỏngtrởvềnước,rồicònthêmchiphíchuyênchởđườngbiểnnữa.CướcvậntảibiểnchiếmtớimộtphầnbagiáthànhsảnphẩmtrongnhiềumặthàngcủaJohnsonCarter,vàchiphínàykhôngbaogiờđượcnhàmáybồihoàn.Nếunhàmáysẵnlònggiảiquyếttiềnbồithườngchomộtchuyếnhàng,nóchỉbằngmộtphầnnhỏsốsảnphẩmhỏng.

CácnhàmáyTrungQuốcrấtmiễncưỡngkhiphảithừanhậnhọcólỗi.Nhàmáysẽnói:“Sảnphẩmnàytốtkhinóxuấtxưởng”,trongkhinhànhậpkhẩucóthểkhăngkhăngrằnghọkhônglàmgìsai.Nhữngsựbấtđồngnhưvậykhôngbaogiờđượcgiảiquyếtvàthườngrơivàotrườnghợp“ôngnóigà,bànóivịt”.

Cácnhànhậpkhẩukhôngthíchkiệncáokhinảysinhvấnđềtrongquanhệsảnxuấtđangtrôichảy.Mộtnhànhậpkhẩusẽkhôngđìnhtrệtoànbộcôngviệckinhdoanhchỉđểgiảiquyếtvấnđềcủamộtvàithùnghàng.Nhữngvấnđềsảnxuấtthườngnhỏsovớitoànbộviệckinhdoanh,vàthựctếlàchủnhàmáycótínhtoántrướcchuyệnnàykhihọcânnhắccónên“magiáo”vớimứcđộchấtlượnghaykhông.

Trongtrườnghợpcómộtsảnphẩmhỏngvànhàmáynhậntráchnhiệm,nhàmáycóthểsẽtìmcáchgiảiquyếtvấnđềbằngđềnghịgiảmgiáchonhữngđơnđặthàngsắptới.Nóicáchkhác,cáchduynhấtđểđềnbùlỗlãdonhàmáygâyralàđềnơnchonhàmáybằngcáchđặthàngthêm.Vànếuthiệthạiphảibồithườngquácao,nhàcungcấpcóthểbùđắpbằngcáchtănggiábánvớinhữngđơnđặthàngsaunày.

HầuhếtnhữngvấnđềlúcđầuchúngtôigặpphảivớiKingChemicallàchuyệnbaobì:chaisảnphẩmnghiêngngả;nắpbậtchaikemxoataygãyrờikhimởra;mộtsốnắpkhôngkín-nghĩalàsảnphẩmcóthểchảyrakhichaingả.Nếuthùnggiấykhôngbẹpthìcôngnhâncũngchấtlộnngượccảthùng.

Nhàmáycósáchhướngdẫnthaotác,nhưngkhôngmấykhilàmtheo.Khiyêucầutheodõilượngbaobìbịlỗingàycàngtăng,côngnhânhoặclàkhôngđápứngđượchoặccốýchosảnphẩmlỗithôngqualuônđểtránhtạothêmcôngviệchoặctốnkémchocôngtycủahọ.

JohnsonCarterđangkýhợpđồngvớiđủloạikháchhàng.Bernieđượcnhữngcửahànggiárẻđồngýsửdụngthươnghiệucủacôngty,vàôngcũngkýkếtnhữnghợpđồngvềthươnghiệuriêngvớimộtsốchuỗitiệmbáchhóavàcửahàngbánlẻ.ĐólàmộtsốchuỗicửahàngbánlẻlớnnhấtnướcMỹ,vàôngcũngđangđàmphánvớiWal-Mart.

Nhànhậpkhẩunàyđãđầutưnhiềutiềnvàthờigianchocôngviệclàmăn,vàcácnhàbánlẻcũngkhôngmuốncórủirotrongchuyệnlàmăn.BấtcứtrởngạinàocũngđángđượcnhàmáyởTrungQuốcquantâmvìchuyệnkinhdoanhcủachúngtôisẽảnhhưởngtớiviệcsảnxuấtcủahọ.Thếnhưnghìnhnhưhãngsảnxuấtnàykhôngquantâm.Hơnnữa,họthấytựtinvềcáchlàmăncủamình.

Khipháthiệnthêmnhiềuvấnđềnhãnhàngnữa,tôihỏicácsảnphẩmsaisótrànhrànhđóđượccấtgiữởđâu.Ngườiquảnđốclúngtúngnóirằngthậtrahọchẳngbaogiờđểriêngsảnphẩmhỏngnàocả.Tấtcảnhữngsảnphẩmhỏngbịpháthiệnđềuđượcđóngthùngvàgiaohànghếtsạch.

Nhữngvấnđềvềbaobìluônlàmốibậntâmcủachúngtôichỉvìbaobìsẽphảnánhsảnphẩm.Chúngtôikhôngmuốnnhàbuônlẻtựhỏi:Nếubaobìtồinhưvậy,cáibêntrongsẽthếnào?

9.VÁNCỜTRUNGQUỐCMộttrongnhữngkháchhànglớnnhấtcủaJohnsonCarterlànhàphân

phốitrịgiámộttỷđô-la,chuyêncungcấpchomộtsốhệthốngsiêuthịlớnnhấtHoaKỳ.ShopCorpmuốnchúngtôisảnxuấtdòngsảnphẩmcủaJohnsonCarterbằngthươnghiệucôngtycủahọtrongchươngtrìnhđượcgọilànhãnhàngriêng.

ChươngtrìnhnàyvừakhởisựthìtôinhậnđượcthưcủaJanet,mộtnhânviênbộphậnmuahàngởShopCorp.Bàđãxemxétnhiềuloạisảnphẩmkhácnhau,nhưngítquenthuộcvớimặthàngchămsócsứckhỏevàlàmđẹp.Bànóirằngđãpháthiệnmộtvấnđềvớinhữngsảnphẩmmàchúngtôiđãsángtạochocôngtycủabàvàmuốnthảoluậnchuyệnđóvớitôi.

“Cácthànhphầnghitrênlưngchaidầugội,nướcxàphòngvàsữatắm,cảthảyđềugiốngnhau”,bànói.

“Đólàvìchúngcócùngmộtcôngthức”,tôinói.

“Khôngphảivậyđâu”,bànói.Bànhấnmạnhhẳnphảicósựsailầm,vàbàyêucầutôixemxét.Tôikhôngcầnkiểmtra;tôiđãbiếtcácthứnàygiốngnhau.

Chúngtôikhôngphảilàcôngtyduynhấtlàmchuyệnnày.MộtsốcôngtythànhcôngcủaMỹtronglĩnhvựcchămsócsứckhỏevàlàmđẹpcũngbánrathịtrườngnhữngsảnphẩmdướinhữngnhãnhiệukhácnhau,vàcóhơnmộtthươnghiệunổitiếngquảngcáomộtchếphẩm“batrongmột”ngaytrênbaobì.

ViệcJanetkhôngthểtưởngtượnglàsảnphẩmcủachúngtôicócùngcôngthứclàmtôitỉnhngộ,nhưngrồiBernielàmtôibấtngờkhinóirằngôngcũngkhôngbiếtchuyệnnày.Trongtrườnghợpnàoôngcũngcómộtgiảiphápnhanhcho“vấnđề”.ThayvìthuyếtphụcJanetởShopCorprằngcôngviệccủachúngtôihiệuquảrasao,ônggợiýlàchúngtôisẽthêm,bớtcácthànhphầnđểchúngkhácnhauchútđỉnh.

LàmvậydễvàantoànhơnlàtháchthứcJanet,ôngnói.ShopCorpnắmquyềnkiểmsoát.Họđặthàng;họquyếtđịnhcómuahàngcủaJohnsonCarterhaykhông.Trongtinhthần“kháchhànglúcnàocũngđúng”,Berniehìnhdung:NếuShopCorptinrằngbảngkêthànhphầnphảikhácnhau-vì

hìnhnhưchúngphảikhácnhau-chúngtôicóquyềngìnóikháchơn?

CũngkhôngcóaiởJohnsonCarterbiếtnhiềuvềcôngnghiệpchămsócsứckhỏevàlàmđẹp.Mộthômtôinhậnđượcmộtbứcthưngắnvềmộtthứdầugộichotrẻemmàchúngtôiđangthửsảnxuấtchomộtchuỗicửahàngbáchhóaquantrọng.Chúngtôiđanghìnhthànhcáimàhọgọilàmộtgiátrịtươngđươngthươnghiệuquốcgia-chủyếulàmộtbảnsaocủasảnphẩmJohnson&Johnson,thứdầugộitrẻemnổitiếngthếgiớicủahọ.ĐósẽlàmộttrongnhữngsảnphẩmcóbaobìđồngchủngnhưngtrônggiốngnhãnhiệuJ&J.Sảnphẩmmàchúngtôiđangsảnxuấtphảinóilà“côngthứckhônglàmcaymắt”thaychocôngthức“khôngchảynướcmắtnữa”quenthuộchơn.

Quakiểmtramộtbảngphântíchmẫudầugộichúngtôiđãsảnxuất,mộtkháchhàngphànnànlàđộpHquáthấp.CácnhàhóahọcdùngđộpHđểđođộa-xithoặcđộkiềmcủamộtdungdịch.Thangđộtínhtừ1tới14,độ7làtrungtính.Mẫuđầutiêngầntới6,nghĩalàdầugộicótínha-xitnặng,cóthểlàmchảynướcmắt.

Nghethấythế,mộtđạidiệncủaJohnsonCarternổigiận,vàtôinhậnmộtbứcthưtừNewYorkhỏitạisaonayxưởngsảnxuất“lừagạtchúngtôivềđộpH”-nhưthểđólàmộtchấtliệuđãbịnhàmáycắtxén.

JohnsonCarterchỉchămtìmđơnđặthàng,vàcácnhàbuônlẻhồnhưchỉquantâmchuyệnlàmsaođểkhônggặpbấtcứrắcrốinào.Khôngbênnàolưutâmtớibảnthânsảnphẩm.Họkhôngbaogiờhỏisảnphẩmcótốtchútnàokhông.TôingờlàkhôngcóaiởShopCorptừngtựmìnhdùngthửsảnphẩm.CólầntôihỏiBernieôngcódùngdầugộigiárẻcủachúngtôichưa,vàôngquắcmắtnhìntôinhưmuốnnói:“Cáigì,ôngkhùnghả?”

MộttrongnhữngsảnphẩmcủachúngtôilàmộtchếphẩmmàuxanhcótênMilk&Aloe.JanetởShopCorpnhậnxétrằngbảngkêthànhphầnkhôngcótênhóahọccủalôhội(aloe).Chúngtôiđãbánsảnphẩmnàyđượcmộtthờigian,vàbàlàkháchhàngduynhấttừngthắcmắcvềviệcthiếuthànhphầnlôhội.Janetnóicầnbổsungmộtítchấtđó.

“Baonhiêu?”TôihỏiBernie.

Bằngmộtgiọnghàmýrằngcâutrảlờiđãrõràng,ôngnóivừađủbiệnminhviệcđưathànhphầnnàylênnhãnhàng.TôihỏiliệusaunàyJanetcóthểđềnghịchúngtôicũngcầnđưathêmsữavàoMilk&Aloekhông.Bernie

bảotôiđừngnêuchuyệnđóra,rằngchúngtôisẽthươnglượngchỉkhiShopCorpnêuvấnđềđólên.Cuốicùng,họlàmvậythật.

Janetnóirằngchúngtôicầnchứngminhbấtcứđiềugìđượcintrênnhãn.Theobà,đólàđiềumàFDAquantâmnhấttrongnhữngsảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹp-đểchắcchắnrằngtấtcảnhãnhàngđềuphùhợpvớiquyđịnh.

“Dĩnhiênchúngtôikhôngmongthấysữatươi”,bànói,dùkhôngchỉrõchúngtôicóthểchứngminhtừ“sữa”trênbaobìbằngcáchnào.

JanetchuyểnmộtsốlớntàiliệumàbàtìmthấytrêntrangmạngcủaFDA.Nhưngbàvẫnkhôngrõràngvềmộtsốvấnđềnhãnhàng.Tựmìnhđọccáctàiliệunày,tôikhôngthểtìmracâutrảlờichomộtsốvấnđề,vàcũngkhôngaiởJohnsonCaretergiúpđượcgìnhiều.

Janetmuốnnhãnhàngphảiphùhợpchínhxácvớithànhphầncấutạocủasảnphẩm,nhưngkhôngbiếtcácnguyêntắcchỉđạo.TôinóirõchúngtôicómộtthứsữatắmtênBurstingBubblegum,nhưngtrongđókhôngcókẹocaosu.ChaisảnphẩmtênGalaxyGrapecũngkhôngcótráinhotươi.Nghevậybàbốirối.Bàkhôngcònbiếtlàmgìhaynghĩgìnữa.Khôngcóaitrongngànhnày–nhàsảnxuất,nhànhậpkhẩu,hoặcnhàbuônlẻ-biếtcáchgiảiquyếtnhữngmốibănkhoănvềnhữngthànhphầncấutạonày.

o0o

MộttrongnhữngmặthàngbánchạynhấtcủaJohnsonCarterlàmộtthứsữatắmđựngtrongmộtchaitokinhdị.Mấyngàytrướckhimộtxetảiđượclênlịchchuyểnđimộtlượnglớnmặthàngnày,tôinhậnthấycácchaisảnphẩmkhôngđượcrótđầyhoàntoàn.

Tỉtớivàkiểmtra.Tỉbảođólàchuyệnthườngxảyra,dokhôngkhítrongchếphẩm.Khiổnđịnh,mựcchấtlỏngsụtxuốngmộtchút.Chịtanhấnmạnhrằngtấtcảchaiđượcrótđầyđúngcáchmớiđượcđóngnắp.

DùđiềuTỉnóicóvẻđúng,tôinhậnthấyvấnđềchấtlỏngổnđịnhkhôngxảyravớichaidầugộivàsữatắmcỡthường.

Dùgìđinữa,tôinghĩ,lýdochúngtôigặpkhókhănvềmựcchấtlỏngtrongchaikhôngquantrọng-đằngnàochúngtôicũnggặprắcrối.Đókhôngchỉlàvấnđềđạođứcmàcònlàvấnđềliênhệtớisựphùhợpvớinhãnhàng.Nếuchúngtôinóirằngcó850mlsảnphẩmtrongchai,trongđó

phảicóđủchừngđó.Côngthứcthựchiệndầugộicóthểcóchấtlượngthấp;nhưngphảicóđủdunglượngsảnphẩmnhưchúngtôiđãtuyênbố.

Cònmộtlýdonữađểphảithuxếpchuyệnnày:nhàbánlẻcóthểsửdụngchuyệnmựcchấtlỏngđểgâybấtlợichonhànhậpkhẩu.Nếusảnphẩmkhôngbánchạychẳnghạn,nhàbánlẻcóthểviệncớđóđểbảoJohnsonCarterrằnghọcầnrútsảnphẩmkhỏithịtrường.VìJohnsonCarterhứngchịutoànbộsựrủirotàichính,họphảiđòihỏilàsảnphẩmphảiđượcsảnxuấthợpcách.

Chúngtôiđãđolượngsữatắmcótrongchai,vànókhôngđủ850mlnhưđượcquảngcáotrênnhãn.Tỉhứachuyệnđósẽkhôngbaogiờxảyranữa,vàdùsaođinữaTỉcũngcầnđưasảnphẩmnàyđi.Tôigợiýrằngchỉnênchâmđầynhữngchainàorõràngthấythiếu.

“Bấttiệnlắm”,Tỉnói.

Tỉkínđáochobiếtchuyệnđócóthểgâyphiềnphứcchochịta,vàtôihiểuviệcđócónghĩalàbảnthânTỉcóthểbịmấtmặt.NếunhưTỉđãcốtìnhbớtxénmộtsốchaiđểđượcmộtsốtiềnnhỏ,cólẽkếtquảtráingượcvớidựtínhđãlàmchịtakhóchịu.

Dùsaođinữa,Tỉngụýrằngtừchốichuyếnhàngnàylàthôbạo.Nóđãđượcđóngbaobìvàsẵnsànggởiđi.Đólàmộtsaisótthậtthà,Tỉnói.Aicũngcóthểgặpphải.Vàdùsaothìchuyệnnàysẽkhôngxảyranữa.

“Vìsựhợptáccủachúngta”,Tỉnói.“Làmơnthôngcảm”.

Chuyệnkiểunàyxảyrahoài.Nhàmáyluôngâyramộtvấnđềchấtlượngvàgâykhókhănchonhànhậpkhẩubằngcáchyêucầuhọgánhchịumọirủiro.DùKingChemicaltạorarắcrối,họcứngụýrằngJohnsonCarterphảitếnhịvớihoàncảnhcủahọ.

Nhữngnhàsảnxuấtnàođãtừngdínhlíutớiviệcthaotúngchấtlượngđềubiếtrằngnếuhọbịbắtquảtang,thườngcókhuynhhướng“nhắmmắtchoqua”.Theocáchnày,nhàsảnxuấtxemýtưởnggiữthểdiệnnhưmộtlệnhthatù.Chínhviệcnhànhậpkhẩukhôngthíchlàmnhàsảnxuấtmấtmặtthựcsựlạicàngkhuyếnkhíchhoạtđộngsảnxuấtlừadối.

TôicốlýluậnvớiTỉ.“ỞHoaKỳcónhữngquyluật”,tôinói.Khổnggiáodạyngườitatôntrọngquytắcđạođứcsongsongvớiviệcgiữthểdiện.

“Thìôngđãnóirồi”,Tỉnói.

Chúngtôithảoluậnkhảnăngrótđầychai,vàkhitôicàngcóvẻkhôngchịubỏquađềnghịchỉnhđốnvấnđề,chịtacànggiận.CólúcTỉngụýrằngtôisẽphải“chịutráchnhiệmvềhànhđộngcủatôi”.Đólàsựđedọa,mộtgợiýrằngbấtcứhậuquảnàotrongsựthúcépvấnđềnàycũngdotôimàra.

Khiđedọakhôngkếtquả,tháiđộcủaTỉthayđổivàchuyểnsangdụdỗ.Cốhếtsứclunglạctôi,Tỉtângbốc.“TốinaylàmơnnóichuyệnvớiBernieđi”,Tỉnói.“Bảoôngấyrằngkhôngcógìquátệ.Ôngấysẽngheông”.

“Chắcôngấycũngsẽnóinhưtôithôi”.

“Bảoôngấyrằngchuyệnđósẽkhôngxảyranữa”.

Tỉvươntaynắmtayáotôi.TôibảoTỉrằngsẽnóichuyệnvớiBernie,nhưngchịtađừngnuôiquánhiềuhyvọng.

Chuyệnrótđầychaikhôngcóvẻgìtotát.Cólẽchỉcầnmộtngàylàxong,nhiềunhấtlàhaingày,nhưngtôicócảmgiácchuyệnnàyliênquantớimộtcáigìđólớnhơn.Tronghoạtđộngchếxuất,khôngphảilúcnàobạncũngthuthậpđượctấtcảthôngtinbạncần.TấtcảnhữnggìtôibiếtlàTỉhếtsứckhôngmuốnxớilạichuyệnsữatắmvàchuyệnnàykháquantrọngnênkhithìTỉđedọa,khithìTỉnănnỉtôi.

“Đơngiảnmà”,Bernienóikhitôiliênlạcđiệnthoạivớiôngtốiđó.“Nếuchaikhôngđầythìôngkhôngchochởchúngđi”.

“Tôibiết”.

“Vậyởđócóchuyệnquáiquỷgìthế?”

Làmngườitrunggianlàmộtviệcnhiềurủiro.NgườiHoađãlàmviệcvớingườitrunggiansuốtlịchsửlâudàicủahọ,vànếuhọnghĩngườiởgiữanàođóngăntrởhọchiếmlợiíchlớnhơn,họsẽloạianhtarakhỏichuyệnlàmăn.Bạnkhôngthểcómặtởxưởngsảnxuất,cưxửkhókhăn,vàtrôngđợihoànthànhmọiviệcbạnmongmuốn.

Việccóvẻdễdàngchỉnhđốn-tháonắpmộtsốchaikhôngđầy-đốivớiTỉhìnhnhưquálớnlao,hoặcnóthậtsựlàmTỉbựcmình.

“Tôikhôngbiếtchắclàcóchuyệngì”,tôibảoBernie,“nhưngvìlýdonào

đó,họmuốnchúngtabỏquachohọ”.

“Bỏqua?”Ôngnói,cóvẻkhôngtin.“Nghekìa!Anhmàcũngmuốntôibỏquachohọ!”

Nhưnhữngnhànhậpkhẩukhác,Berniecókhuynhhướngxemxétmọiviệctheohợpđồng.Khiđặthàng,ôngmuốncókếtquảchínhxácnhưdựtính.Vớitưcáchkháchhàng,ôngđượcquyềnlàmmộtsốviệc,vàtôihiểuviệcôngđangcốlàm.Bằngcáchxửlýgắtgaochuyệnnhỏmọnnày,cáiôngthậtsựhyvọnglàmđượclàngănngừaxưởngsảnxuấtgâyvấnđềlớnhơntrongtươnglai.

“Ôngkhônghiểuđiềunày”,ôngnói.“Nếunớitaythìbọnhọđượcvoiđòitiên”.

Hômsauởxưởng,tôibiếtnhữngtinxấu.Berniemuốnchaisảnphẩmđầy.Tỉnổigiận,vàbâygiờkhôngcóchuyệngìđểlàmnữavìBernieđãgọiđiệnthoại.

Chịtađemhaichụccôngnhântớinhàkhođểlậpmộtdâychuyềnsảnxuấttạm.Thùngđựngsữatắmđượcmởra,vànhữngchaikhôngđầyđượctháonắp.Đólàmộtquátrìnhchậmchạp,vàTỉtrởnênlãnhđạmvớitôi.

Bìnhthường,mộtngườiởxưởngsảnxuấtláixeđưatôivềkháchsạnvìkhôngcódịchvụtắc-xitrongvùnggầnxưởng.Khigầntớigiờvề,tôihỏivềchuyếnxe.

Tỉnóitàixếđãbịốm.

“Còntàixếláixegiaohàng?”Tôihỏi.

“Họcóviệcphảilàm”,Tỉnói.“Chúngtôirấtbậnrộn”.

Tôithấyhaixetảigiaohàngđậutrướcxưởng.Chodùcáctàixếnàybận,thườngcóngườiđiđâuđóchotôiđinhờvềphố.Tôiđãtớixưởngnàynhiềulần,nhưngđâylàlầnđầucóngườibảotôirằngkhôngcóphươngtiệnchuyênchở.

Saukhichờmộtgiờtạichỗđậuxe,tôiđitìmTỉ.Chịtaởtrongvănphòng;hìnhnhưchờtôitrởlại.Tỉkhoanhtayvàcóvẻtựmãn.Tôihỏichịtachoxeđưatôivềđượckhông.

“Chúngtôiđãlàmnhưôngyêucầu”,Tỉnói.“Bâygiờcácchaiđãđầy”.

Tôitựrakhỏixưởngvàđitheoconđườngthôndãnốicáixưởnghẻolánhvớiphầnthếgiớicònlại.Vàicôngnhânđứngngoàixưởngnhìnthấytôivàcười.Mộtmìnhđitrênconđườngvắng,trôngtôinhưmộtcôngnhândicưsacơthấtthếởcáctỉnh.

Cuốicùng,tôigặpmộtchiếcxe.Tôichặnmộtchiếcxelôilại,mộtthứxekhốnkhổgồmmộtthùnggỗgắnvàophíasaumộtxegắnmáy.Thứbẫychếtngườibabánhnàykhôngcócửasổ,vàngaycảdânđịaphươngcũngchỉdùngtớikhikhôngcòncáchnàokhác.

Dùsaothìthôngđiệpcủanhàmáycũngrõràng:Hoặcbạncộngtácvớichúngtôi,hoặcbạncóthểlàmchomọichuyệnkhókhăn.

Mộtnhànhậpkhẩuđúngraphảiđượcđềnbùkhikhámphánhữngvấnđềvềchấtlượng,nhưnggầnnhưkhôngbaogiờcóchuyệnnày.Cácxưởngsảnxuấtkhôngcoisựquantâmtớichấtlượnglàchuyệncóthểcảithiệntriểnvọngkinhdoanhcủahọ,màchỉnhưràocảntănglợinhuận.Hoạtđộngtăngmứcchấtlượngkhôngbiếntôithànhmộtngườibạncủaxưởng,tráilạitôithànhngườibịruồngbỏ.

Cácnhànhậpkhẩuhọcđượcngaybàihọc:Cảithiệnchấtlượngsẽtăngchiphíchohọ.MỗikhiJohnsonCartertìmramộtvấnđềvàyêucầunhàmáysửasai,nhàmáylạichuyểnchiphíchochúngtôi.Vềlâuvềdài,khingườitathấynhànhậpkhẩutìmcáchcảithiệnchấtlượngquáhănghái,họsẽbịcoilàmộtkháchhànghayquấyrối,vànhữngngườimuakháctỏrahấpdẫnhơnhọ.Nhàmáythíchnhữngnhànhậpkhẩunhumì,dễbảohơn.

CónhữngngườinhưtôiởTrungQuốc-nhữngngườinướcngoàiđivàoxưởngsảnxuấtthaymặtchonhànhậpkhẩuđểtranhđấuchosựcảitiếnchấtlượng.Vàđôikhitôicảmthấydễchịumàbiếtrằngtôikhôngđơnđộcchịuđựngnhữngthửtháchđó.

Tôiđãgặpmộtngườinhưvậylàmviệcchomộtmạnglướilớncácnhàcungcấp.CôngtycủaôngtađặtởThượngHải,dùhọcũngcóvănphòngởkhắpHoaNam.Tôihỏithămnhữngthửtháchvềchuyệnchấtlượng.

“Chúngtôikhônggặpkhókhănnàocả”,ôngnóigiọngnhạtnhẽo.

“Khôngcókhókhănnàocả?”Tôihỏi.Thậtkhótin,đặcbiệtlàvìaicũngnóicókhókhăn.Tôihỏilàmsaocóthểnhưvậy.

“Dễlắm”,ôngnói.“Chúngtôicó90kiểmsoátviênchấtlượngtạichỗ”.

Họkhôngcónhữngvấnđềvềchấtlượng;đólàlýdohọtriểnkhaimộttiểuđoànkiểmsoátviên.

CáilàmchotìnhtrạngởTrungQuốckỳquáinhưvậylàbảnthântấtcảcáchãngsảnxuấtđềucónhânviênkiểmtrachấtlượngriêng.CôngnhânđứngtạicácdâychuyềnlắprápđánhdấusảnphẩmlàĐẠTCHẤTLƯỢNGhoặcKIỂMTRACHẤTLƯỢNGTỐT.Họlàmviệcdánnhãnnàyrấtgiỏi,nhưngcácdoanhnghiệpnướcngoàivẫnthấycầnđưakiểmsoátviêncủamìnhtới.

NếucómộtdấuhiệunàochothấycóvấnđềvớiTậpđoànTrungQuốc,thìắthẳnlàđây-mộtsốlớnngườiđượcthuêvàtrảlươngđểlàmcáiviệcmànhàsảnxuấthoặckhôngcókhảnănghoặckhôngmuốntựmìnhlàm.Cảmộtngànhcôngnghiệpbấtngờnảysinhtừnhữngkiểmsoátviênbênthứba,vàmộtsốcôngtynàycónhữngđạoquânthậtsựtạichỗ,đượcđàotạođểkiểmtrachấtlượngthuê.

TạisaocácnhàsảnxuấtTrungQuốcnàykhôngthểtựmìnhlàmcôngviệcđó?Tạisaohọcầnsựgiámsátnhiềunhưvậy?

Saungàytôiđượcbảophảitựtìmxetrởvềkháchsạn,tôimongchờtháiđộlạnhnhạtcủaTỉ.Thayvìvậy,dườngnhưchuyệnđóchẳnghềxảyra.Khôngcósựoánhờndaidẳng;khôngaixinlỗitôi,vàđồngthờidườngnhưkhôngaimongchờtôixinlỗi.

Đâylàmộttrongnhữngđiềumàtôithấykhóhiểuvềchủnhàmáy-làmsaohọcóthểvừamớiđóphôbàycảmxúcnhưvậyrồimộtlúcsaugạtbỏhếtcáccảmxúcđó.

Sữatắmđượcgởiđituầnđó,vàsựchútrọngđượcchuyểntứckhắcchonhữngđơnđặthàngđangthựchiện.Mọiviệccóvẻsuônsẻ,nhưngrồixưởngđưaramộtthôngbáobấtngờ:họsẽkhôngnhậnđơnđặthàngsữatắmcủaJohnsonCarternữa.

Tỉgiảithíchrằnghọsẽsảnxuấttấtcảsảnphẩmkháccủachúngtôi,nhưngsữatắmgâyrắcrốiquá-nhưtấtcảchúngtađãthấy.

“Họkhôngthểlàmthếvớitôi”,Bernienói.“Bảohọrằnghọphảisảnxuấtsữatắm.Bảohọrằngchínhtôinóithếđấy”.

Ýtưởngsảnxuấtmộtsốsảnphẩmởmộtnơivàphầncònlạiởnơikháclàphilý.Chỉlýdochuyênchởthôi,làmvậycũngvôcùngbấtlợi.Phíchuyênchởsẽtăng,rồikếhoạchsảnxuấtsẽbịchậmtrễvìnhữngvấnđềphốihợp.

Nhàmáyđãthànhcôngtrongviệcgiảithíchquanđiểmcủamình,vàchúngtôibuộcphảixinhọtiếptụcsảnxuấtsữatắm.CuốicùngTỉưngthuận,nhưngchỉsaukhinhấnmạnhrằngchịtahyvọngchúngtôisẽkhôngbaogiờđụngphảivấnđềtươngtựnhưyêucầucủaJohnsonCartervềmựcchấtlỏngtrongchainữa.

Đólàmộtvấnđềmànhiềunhànhậpkhẩuđãđươngđầu.Họcàngtấncôngnhiềuvềchấtlượng,nhàcungcấpphảncôngcàngmạnh.

Sauvụsữatắm,mốiquanhệtrởnênkhókhănhơn.

TôiđãhỏiTỉkhinàotôicóthểtớikiểmtrachuyếnhàngkếtiếpvàđượcbảolàhãytớivàomộtngàythứSáu.Khitôitớivàobuổisángđãhẹn,tôiđượcchobiếtrằnghọđãgởisảnphẩmđihaingàytrướcđórồi.

Mớinghetôitưởngngườitabảosảnphẩmsẽđihaingàysauđó.

TrongtiếngQuanThoại,“hômkia”đượcdịchlà“ngàytrướcmặt”-tiềnthiên-và“ngàymốt”là“ngàysaulưng”-hậuthiên.TrongtiếngHoa,ngườinóiđốidiệnquákhứvàquaylưnglạivớitươnglai,vàhìnhảnhngượcnàyluônluônlàmtôilẫnlộn.

“Cácvịđưasảnphẩmđingàyhômkiamàkhôngnghĩlàphảichotôibiết?”

“Chúngtôikhôngmuốnlàmphiềnông”,Tỉnói.

Nhàmáyđãtìmđượccáchlàmmộtcôngđôiviệc.Sảnphẩmnàokhôngkiểmtrađượcthìsẽkhôngcónguycơbịtừkhước,vàđồngthời,Tỉcũngbiếntôithànhkẻvôdụng.

“Saoôngcóthểđểhọlàmvậyvớiông?”Berniehỏitôi.

Thựctếlàngườitakhôngthểngănngừanhữngtròtiểuxảođóvàcũngkhôngcómánhkhóenàoquáquắtđếnnỗiphảixemxéttớiviệcchọnmộtnhàcungcấpkhác.

Sảnxuấttheohợpđồngkhônggiốngviệcmuahoaquả,theođónếubạn

khôngthíchhànghóaởmộtcửahàng,bạnchỉviệcđiquabênkiađườngđểvàomộtcửahàngcạnhtranh.Quanhệvớinhàcungcấptốnnhiềucôngsứcxâydựng,vàmấtnhiềuthìgiờđểloạibỏnhữngchỗbấtđồng.Giacôngsảnxuấthơigiốngchuyệnhônnhân.Dùcónhiềutrắctrở,việccốgắnggiảiquyếtthườngcóýnghĩahơnlàbỏcuộcvớihyvọngtìmđượcmộtđámkháctốthơn.

GiảiphápcủaJohnsonCarterchomộtsốtròútimnàylàđềxướngnhữngcuộckiểmtrabấtngờ.Bernienghĩrằngnếunhàmáyđanggiấudiếmnhữngvấnđềchấtlượng,kiểmtravàonhữnglúcbấtngờsẽdễtìmrahơn.

Bernietuyênbốrằng,vớitưcáchđạidiệnchocôngtycủaông,naytôisẽthựchiệnnhữngcuộcthămviếngngẫunhiên.Tôisẽkhôngbáotrướckhinàotôitới,vàxưởngsảnxuấtphảibảođảmrằnglúcnàocũngsẵnsàngđóntiếp.

Đòihỏinàyhơitựphụ,vàtôiđãnghĩrằngnhàmáysẽphảnđốivìcoiđólàsựnhụcmạ.Nhưnghoàntoàntráingược,dườngnhưTỉngạcnhiênlàsaomãitớilúcnàychúngtôimớitrởnêncảnhgiácnhưvậy.

Berniechọnmộtcáchthứcbấtthườngchonhữngcuộckiểmtrađó.Ôngsẽtìnhcờtuyênbốvớicácđạidiệnnhàmáyrằngtôisẽviếngthămvàomộtngàyđặcbiệt-chỉđểđolườngphảnứngcủahọ.Nếuđạidiệnnhàmáykhôngphảnđốicuộcthămviếng,ôngtasẽhủybỏchuyếnđi,chorằngkhôngcógìđángxem.

Tráilại,nếucóngườinàoởxưởngnóibónggiórằngmộtsốngàynàođócóthểkhôngthuậntiện,tôiphảibấtthầnxôngtớixưởngtrongthờigianđó.Mộttrongnhữnglầncốtìnhgiánđoạnthôngtinđó,tôiđãbaytớiSánĐầuchỉđểthấyrằngsảnphẩmcủachúngtôikhôngđượcsảnxuất,rằngchúngtôigầnnhưkhôngcósảnphẩmhoàntấtnàotrongkhohàngđểđượckiểmtra,vàTỉbậncôngviệcởngoàitỉnh.Nóicáchkhác,mộtchuyếnđicôngcốc.

o0o

TronglúcJohnsonCartercàngngàycàngvậnchuyểnkhốilượngsảnphẩmlớnhơn,chúngtôinhậnđượcmộttinkhôngvui:mộtkháchhàngquantrọngphànnànrằngchaicủachúngtôiđượcsảnxuấtquámỏng.Nhàmáyđãlẳnglặngđiềuchỉnhkhuônđúcđểgiảmbớtchấtdẻolàmchai.Kếtquảlàchaibịbẹpkhibịnénéphơimạnh.

“Chaigìmànhưtúini-lông!”Berniethanvãn.

Saumộtcuộcđiềutra,vănphòngcủaôngởNewYorkkhámphárarằngchaiđãbịthayđổihơnmộtlần.Nhàmáyđãgiảmdầnlượngnguyênliệutrongsuốtnhiềutháng.Cácchaixuấtxưởngđầutiênđềuchắcchắn,nhưngdầndầnrồichúngchỉcóchấtlượngtạmchấpnhậnđược.Khikhôngaitrongchúngtôinhậnthấynhữngsựthayđổiđầutiên,nhàmáyquyếtđịnhthayđổithêm.

CácnhàmáyTrungQuốcthườngdínhdángvớiloạihoạtđộngcắtgiảmchấtlượngnày-giảmcấpsảnphẩmdầndần.Họlẳnglặngbớtlượngvậtliệu,nếukhôngthìcũngthaotúngchấtlượngnguyênliệu.Sựthayđổidiễnratừtừ,gầnnhưkhôngnhậnthấyđược.Họkhôngxinphépcũngkhôngbáochonhànhậpkhẩubiết.

ĐiềuthậmchígâybựcbộichoJohnsonCarterhơntrongtrườnghợpchainhựalàhọđãtrảtiềnvàlàchủsởhữuhợpphápcủakhuônđúcmànhàmáythaotúng.Dùngítchấtdẻosảnxuấtchaitiếtkiệmđượcmộtsốtiền,nhưngtiềnnàykhôngđượcchiachonhànhậpkhẩu.Nhữngthứduynhấtđượcchuyểnchonhànhậpkhẩulàrủirochosảnphẩmtăngcao.

KingChemicalđãbiếnviệckinhdoanhthànhtròcờbạc.Điềukhoảncủamỗivụgiaodịchđượcthươnglượnglúcbắtđầumộtkếhoạch,rồixưởngsảnxuấtsăntìmnhữngmóntiếtkiệm.CâuhỏitrướckiacủaBernie-“Saonhàmáycóthểđịnhgiáthấpnhưthế?”-nayítnhấtcũngđượctrảlờimộtphần.

Trongtròmèovờnchuộtmànhàmáydựnglên,côngviệccủachúngtôilàpháthiệnsảnphẩmbịthaotúngởđâu.Nếuchúngtôitìmrachỗbịbópnặnđóthìcóthểthuyếtphụcnhàmáytrởlạikiểumẫunguyênthủy.Nếuchúngtôikhôngpháthiệnđượcmưuđồcủahọ,nhàmáysẽbỏtúikhoảntiềntiếtkiệm.Dùsaođinữa,pháthiệnlàbổnphậncủachúngtôi.Nhàmáyđôikhihưởnglợi,nhưnghọchưabaogiờthuathiệt.

JohnsonCarterkhôngmuamộtsảnphẩmsảnxuấtsẵn,màlàmộtsảnphẩmlàmtheođơnđặthàng.Nhànhậpkhẩunàycungcấptấtcảkiểumẫubaobì,kểcảmẫuchai.Nhàmáyquyếtđịnhlàmchaimỏnghơnlàmộthànhđộngđơnphương.

Nhàmáynàykhôngđưaramộtđiềukhoảncóđiềukiệnnếu-thì-nhưnếubạnkhôngchịutrảthêmtiềnthìchúngtôisẽgiaosảnphẩmkémchấtlượng.Họcứthảnnhiênlàmthế,vàkhônghềnóibónggiórằngchúngtôicóthể

mongđợimộtsảnphẩmkémchấtlượngvìđãtrảgiáthấp.Thậmchínhàmáycònbảođảmrằngsảnphẩmcủahọtốthơnnhữnggìchúngtôicóthểthấyởcácđốithủcạnhtranh.Bảođảmnàythựctếđãđượcthựchiệntrongmột,haiđơnhàngđầutiên;nhưngsauđóchấtlượnggiảmdần.

GiảmchấtlượnglàmộtquyếtđịnhkinhtếdocácnhàsảnxuấtTrungQuốcđềra.Đólàsựliềulĩnhcótínhtoán,vàtrongtâmtrícủachủnhàmáyluônluôncómột“KếhoạchB”.Nếunhànhậpkhẩupháthiệnchủnhàmáyđãthaotúngchấtlượngvàchuyếnhàngbịtừchốithìsảnphẩmđócóthểbánởđâu?

Thậmchí10nămtrướcđây,vẫncónhiềurủirotrongviệcthaotúngchấtlượngvìlúcđókhôngcónơinàođểbánhạgiámộtchuyếnhàngbịtừchối.Trongnhữngnămgầnđâyhơn,TrungQuốcdễdàngtìmnguồntiêuthụtrênthươngtrườngquốctế.

Nếuchúngtôitừchốimộtlôdầugộilớn,sẽcónhữngđạilýgiúpxuấtkhẩusảnphẩmnàyđếnmộttrongnhiềuthịtrườngxuấtkhẩuđangtăngtrưởng.VàngaycảthịtrườngnộiđịacũngđãpháttriểntớimứcmộtđạilýcóthểtìmnhữngngườimuasốhàngthặngdưbêntrongTrungQuốc.

Mộttrongnhiềulýdokhiếnnhữngvấnđềchấtlượngcứtănglàdonhữngcơhộitậndụngcũngtăng.Chỉcầnbiếtcónơinàođóchịumuasảnphẩmhạgiátừmộtkếhoạchthaotúngchấtlượngbịthấtbạihầunhưđãgiúptăngthêmcơhộibịpbợmtrongsảnxuất.

HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốckhôngcókháiniệmtrừngphạtđểđềnbùthiệthạihoặctrừngphạtvìhànhvibấtlương-đólàmộtnhântốkhácgiúpdungtúngchuyệnlàmănmagiáonày.Nếu(hoặcđúngralàkhi)nhàmáybịbắtgặpđangmưuđồthaotúngchấtlượngsảnphẩm,điềuduynhấtmàngườitamongđợilànhàmáycóthểlàmlạisảnphẩmhợpquycách.Nhànhậpkhẩusẽkhôngbaogiờđượcđềnbùthiệthạidomấtviệclàmănhaymấtuytín.Thiệthạiduynhấtchoxưởngsảnxuấtkhibịbắtquảtangđangthòtayvàolọmứtlàđậynắplọmứtlại.

VìKingChemicalđổlỗichonhàcungcấpcủahọtrongmộtsốtrườnghợpsútgiảmchấtlượng,Bernieđềnghịchúngtôigặpmộtsốcôngtycungcấpchínhcủanhàmáynày.Ôngmuốnkhởisựvớicácnhàcungcấpchainhựaquámỏng.

Nhưngnhàmáykhôngmuốntổchứccuộcgặpmặt.Họkhôngmuốn

chúngtôithuthậpthôngtintừcácnhàcungcấpvìthôngtinnàycóthểmâuthuẫnvớinhữngđiềunhàmáytuyênbốvềcơcấugiáthành.MộtnhàcungcấpphụcũngcóthểchỉdẫnchúngtôitớimộtnhàsảnxuấtkháccókhảnăngnganghoặccaohơnKingChemical.

Saunhiềulầnđượcyêucầu,cuốicùngnhàmáyđãthuxếpchoBerniemộtcuộcgặpmặttrongmộtchuyếnđicủaông.

Chúngtôiđượcđưatớixưởngsảnxuấtchainhưngsaunàychúngtôiđượcbiếtđóchỉlàmộtcáchđánhlạchướng.NhàcungcấpmàchúngtôiđãgặpcóthểđãthươnglượngvớiKingChemicalvềkhảnăngcungcấpchai,nhưnghọkhôngphảilàngườithựcsựcungcấpchaitrongcâuchuyệnnày.

Dùthếnàođinữa,cácchủnhàmáycũngcâukếtvớinhau-thậmchícònhơnthếnữakhicóâmmưudínhdángtớimộtkháchhàngnướcngoài.Nếumộtnhàcôngnghiệpyêucầumộtnhàcôngnghiệpkhácgiúpđỡ,ngườitahiểuđâylàchuyệncóquacólại.

Bernieđãthửngưngđặthàngchotớikhixácđịnhđượcnhàcungcấpchaimỏng,nhưngáplựcphảicóthêmnhiềuhànghóaquámạnh,vàcuốicùngýtưởngnàybịloạibỏ.JohnsonCarterđặtmuathêmnhiềuhàng,vàchúngtôitiếptụcchởđinhiềuhànghóacủaKingChemicalhơn.

10.BẢYBƯỚCGIẢIQUYẾTVẤNĐỀSựcáchbiệtmúigiờquáxagiữaHoaKỳvàTrungQuốctạoracăng

thẳngtrongkếhoạchlàmviệccủanhữngngườihoạtđộngtrongngànhchếxuất.

KingChemicallàmviệctheogiờgiấcthônglệ,từsaubữađiểmtâmtớigiờăntối,nêntôibậnsuốtngàykhitôitớixưởng.NhưngrồinhânviênJohnsonCartertớivănphòngởNewYorkkhitrờiđãtốiởTrungQuốc,vậycónghĩalàphảitraođổiemailvàđiệnthoạisuốtđêm.

Thìgiờrỗirãiduynhấtmàtôicóthểtrôngcậylàbuổixếchiều,mộtítgiờtrướckhimọingườiởHoaKỳbắtđầulàmviệc.Tôicóthểcốngủtrongkhoảngthờigianítỏinày.

Trongkhichợpmắt,nhữnggiấcmơcủatôicàngngàycàngliênhệvớihoạtđộngsảnxuất,vàđôikhitôicóthểnhắmmắtvàthấymìnhtrởlạinhàmáy-nhưngthayvìchạytheokếhoạchsảnxuất,tôithấymìnhđứngbêndâychuyềnsảnxuất.Đólànhữngácmộngvềkiểmtrachấtlượng.Tôilàngườiđóngnắpvàdánnhãnlênchai,vàkhicósơsót,mọingườichỉtớitôi.

Từmộttrongnhữnggiấcmơnáoloạnđó,tôichoàngtỉnhtrongphòngkháchsạnvàđivàophòngtắmđểnhậnthấyrằngbồnvệsinhkhônghoạtđộng.Kháchsạnnàycónămsao,thuộchàngtốtnhấtthànhphố.

Ởđâykhôngthứgìhoạtđộnghếtsao?

Tôisuynghĩhailầntrướckhigọiquầytiếptânđểphànnàn,chỉvìviệcsửachữamộtcáigìđóởTrungQuốcthườngchứngtỏlàquárắcrối,vàtôingạcnhiênmộtcáchsungsướngkhiquảnlýlễtântỏrahăngháitựmìnhxửlýchuyệnnày.

ỞkhắpHoaNam-trongkháchsạnvàtrongnhàmáy-cómộttháiđộsẵnsàng,làmngườitakháhàilòng.Dùbồnvệsinhkhôngphảilàthứmàaicũngcoilàvấnđềquantrọng,thậtấmlòngkhithấynhânviênkháchsạnxửlýchuyệnđónhưnóquantrọngthật.

Quảnlýlễtântớivớihaiđồngsự-mộtcậumặcđồngphụclaođộngvàmộtphụnữgianhân.Bangườiđứngtrongphòngtắmxemxétcáibồncầu,trongkhitôichờởphòngngủ.Họtậptrungvàovấnđềnhưnhữngkỹsưhàngkhôngvũtrụcốgắngtìmmộtthiếusótvềthiếtkếtrongmộtphivụ

khônggiancóngườilái.

Từngoàicửaphòng,tôicóthểnghehọthìthầm,vàtôilắngtaikhihọvặncầnnướcbồncầu.Mộtlúcsau,họrakhỏiphòngtắm,vàbàquảnlýlễtântuyênbốrằnghọđãlàmxongcôngviệc.Bànóirằngvấnđềđãđượcgiảiquyết.

Quảnlýlễtânđặcbiệtsungsướngvớikếtquảnày,vàbàrạngrỡvìhãnhdiện.Tôicámơnbà,trongkhitựkhenngợivềchiếnthắngnhỏtrongviệckiểmtrachấtlượngnày.Bạnthấychưa,tôitựnhủ,khôngphảichuyệngìởđâycũnglàtaihọa.Bạnphảibiếthyvọngvàkiênnhẫn;vàthỉnhthoảnggặpmaymắncũngkhônghạigì.

Khirakhỏiphòng,quảnlýlễtânnhìntôivàmỉmcườiranhmãnh.Chúngtakhôngđượcquênđặcânvừađượcthựchiện.Nhưthểnaychúngtôiđãcómộtmốiquanhệ,vàsựbímậtmàchúngtôichiasẻlàmộtmónnợđượcghi.

Banhânviênkháchsạnsắpđixuốngsảnhthìtôicảmthấytócgáydựnglên.Đólàmộtcảmgiácmàtôiđãliênkếtvớisựhốitiếcsắpxảyra,mộtbảnnăngđượcpháttriểntronghoàncảnhđịaphương.Tôiyêucầuhọchờmộtlúc.

Bangườibọnhọđứnglặngtrongkhitôivàophòngtắm.Quảnlýlễtânnhóngótđitheotôi.“Chuyệngìvậy?”Bàhỏi,giọngdịudàng.

Tôigạtnhẹcầnnướcbồncầu,nhưngkhôngcóphảnứnggì.

“Nókhônghoạtđộng”,tôinói.

Bànhănmặt,vẻchánngánvàhoangmang,nhưthểbàđãcốcônglàmchobồncầuhoạtđộngchỉmộtlúctrướcđâythôi,vànóđãtựquyếtđịnhkhôngthèmlàmviệcnữa.Bàsiếtmạnhcầnnước,vàchămchúnhìn.Bồncầuphátramộttiếngrítto.

“Ôngthấychưa?”Bànói.“Nóhoạtđộngđấy”.

Bồncầuphátramộttiếngđộng,nhưngkhôngđúnglàtiếngnướcchảy.Hiểnnhiênnókhônghoạtđộng,vàtôibảobàthế.

Dùcảhaichúngtôicùngnhìnmộtvấnđề,dứtkhoátlàbàquyếtđịnhkhôngthấynó.Hơnnữa,cóvẻnhưbàhyvọngtôichiasẻquanđiểmcủabà.Hìnhnhưhầuhếtsựthấtvọngcủabàlàdànhchotôi,vìtôikhôngsẵnsàng

tiếpnhậncáchgiảithíchthựctạicủabà.

TôiđãtrảiquatìnhhuốnggiốnghệtnhưthếvớinhữngnhàsảnxuấtTrungQuốc.Nhìnvàomộtnhãnhàngđánglẽđượcinmàuvàng,thayvìvậybạncóthểthấymộtnhãnmàunâu-vàchủxưởngsảnxuấtkhăngkhăngđólàmàuvàng.

Đólàchuyệncũríchvềcáicâytrongrừng-nếucómộtcâyngãnhưngkhôngainghethấy,nócóthậtsựgâytiếngđộngkhông?ỞTrungQuốc,việccóngườinàoởđóchẳngnhữngkhôngquantrọnggì,mànếuítnhấthaingườicómặt,họvẫncóthểđồngýbấtcứcáchgiảithíchnàovềsựkiệnđó.Cólẽkhôngcócáicâynàocả,nhưnghọcóthểkhăngkhănglàcómộtcây-mộtcâycaolớn,hùngvĩ,lộnglẫy,đãmọcởđóhàngnghìnnăm.

Bàquảnlýlễtânbámchặtvàocâuchuyệncủamình.“Nhưngnócótiếngđộng”,bànói.“Ôngcóthểtựnghethấy”.

Ngườigianhâncũngnhìntôihauháu,nhưthểbàđồngývớicáchgiảithíchsựkiệnđượcchọnlựanàyvàhyvọngrằngtôicũngđồngý.Họchặnđầuchặnđuôitôi.

Chúngtôiđãbướcvàogiaiđoạnkếtiếp,giaiđoạnmàsựphủnhậnbiếnthànhsựmặccả.Bốnngườichúngtôiđãrơivàocuộctranhluậnvềđịnhnghĩamộtcáibồncầuhoạtđộngđược.Mộtcáibồncầuchỉgâytiếngđộngđượccoilàmộtbồncầuhoạtđộngđượchaybồncầuhỏng?Bàquảnlýquầytiếptânnóirằng,dùtôigợiýđúnglàbồncầucóthểhoạtđộngkhôngtốt,tôiphảinhìnnhậnrằngnókhônghoàntoànhỏng.

Bàcómộtýkiếnphầnnàodựatrênlýluận,vàcóphảnbácquanđiểmcủabàcũngvônghĩa.

Đểthúcđẩysựviệc,khôngthểlàmgìkháchơnlànhượngbộquanđiểmnày.Tôinhìnnhậnlàbồncầukhônghỏnghoàntoàn,vàđiềunàycóvẻlàmbàhàilòng-ítnhấtcũnglàtạmthời.

CácnhàsảnxuấtngườiHoacũngđinướccờnày.Họmuốnnhànhậpkhẩuthừanhậnmộtvấnđềkhôngđếnnỗitệlắm,chỉvìnóhỗtrợlậptrườngthươnglượngcủahọ.Nhữngvấnđềnàođượcxemlàítnghiêmtrọngthìítcầnchútrọnghơnvàítphươngtiệngiảiquyếthơn.Đólàmộtnướccờphủđầu.Nếutấtcảchúngtôiđồngýrằngvấnđềkhôngnghiêmtrọng,thìkhivấnđềnổra,hoặcsaunàynóđượcxácđịnhlàkhôngthểsửachữa,nóítkhiđượccoilàmộtthấtbại.

Khámpháđượclậptrườngtrungdungđó,cácnhânviênkháchsạntrởlạivấnđềđanggiảiquyếtvàtừlúchọtới,bâygiờhọmớithựcsựtìmcáchgiảiquyếtvấnđềmộtcáchđứngđắn.Lầnnàytôicóthểnghetiếnglanhcanhcủanắpđậybồncầubằngsứkhinóđượcnhấclên,vàtiếngnướcócáchgợiýlàcóngườitìmhiểubộphậnhoạtđộngbêntrongbồncầu.

Mộtítphútsauhọrakhỏinhàtắm,vàlúcnàybàquảnlýlễtânthừanhậnrằngsựviệckhôngcógìthayđổi.Rồibàlễphéphỏitôicóthểnàotôichấpnhậntìnhtrạngnhưthếnàykhông.

Chấpnhậntìnhtrạngđó?

Đólàmộtnướccờnữamàtôiđãquendocôngviệcởcácxưởngsảnxuất.Hầunhưkhôngcóvụrắcrốinàocầnchỉnhđốnmàtrướchếtngườitakhôngmưutoanlàmchonhànhậpkhẩuchấpnhậnnóđã.Lờikêugọilúcnàocũngnhắmvàotìnhcảm,vàkhinónhắmtớitôi,cósựgợiýlàtôihãyđểchuyệnđótrôiqua“vìquanhệcủachúngta”.

Dùsaotheođuổikhảnăngchọnlựanàycũnghợplý.Nếucóngườibáochobạnbiếtmộtsaisótvànếubạncóthểthuyếtphụcngườiđóchấpnhậnrằngtìnhtrạngđókhônggiảiquyếtđược,chuyệnđócũnghiệuquảnhưlàchỉnhđốnsaisótđấychứ?

Khiphảigiảiquyếtvấnđề,ngườiTâyphươngthườngmuốntrảlờinhữngcâuhỏingớngẩnnhư“Nguyênnhâncủavấnđềnàychínhxáclàgì?”và“Đâulànhữngkhảnănglựachọn?”

Đượcyêucầuchấpnhậnbồncầuhỏng,bâygiờquảbóngởbênsâncủatôi.Áplựcđặtlêntôi.Đượclễphépđềnghịrútlạiyêucầusửachữa,tôinhớtớinhữngnhàcungcấpđãsửdụngphươngphápnàychonhữngvấnđềchấtlượng.Trongmộtthếgiớivănminh,khingườitaxinbạnmộtânhuệ,kỳvọngđượchiểungầmlàbạnnênthôngcảmvàưngthuận.

“Đúngravấnđềlàgì?”Tôihỏi.Đólàloạicâuhỏinhằmtìmkiếmthôngtin.Nókhôngcóýbuộctộihaybấtcứsựámchỉquanhconào,nhưnghìnhnhưđólàđiểmkhởiđầusaivàkhôngđúnglúc.Tôikhôngđượcchuẩnbịchodiễntiếntiếptheo.

Giọngđiệucủabàquảnlýlễtânthayđổitrongnháymắt,vàlầnnàybànóitoạcmóngheo.

“Chuyệnnàyrấtlạ,ôngcónghĩthếkhông?”

“Cáigìlạ?”

“Làbồnvệsinhcủaônghỏng”.Bànhướngmàynhìntôi.

“Xinlỗi,tôikhônghiểu”.

“Nhưôngbiết,trongkháchsạnnàychúngtôicónhiềuphòng”.

“Rồisao?”

“Vàchỉcáicủaônghỏng”.

Bàquảnlýchờtôihiểulờiámchỉcủabà,vàtôidằnlòngđểkhỏitrợnmắt.

“Tôikhônglàmhỏngbồncầucủabà”,tôinói.

“Ồ,vậyhả?Ôngchắckhông?”

Bàtacóvẻtựmãn,vàtôirơivàothếtựvệ.

Chúngtôiđãlãngphígầnmộttiếngđồnghồ,vàbâygiờtôitựhỏi:Saochúngtôiđitớitìnhtrạngnày?Mộtlúctrướcđó,bàquảnlýxuấthiệntạiphòngtôi,mắtsángrỡvàlàmnhưthểbàsẵnsàngnhượngbộđểgiúpgiảiquyếtsựkhókhănnày.Mộtlúcsauđó,móngvuốtlóra,vàcóvẻnhưlúcnàytôisẽphảitrảtiềnchosựthiệthại.

DịchvụkháchhàngởTrungQuốcđãtiếnmộtbướcdài,nhưngmộtsốbảnnăngrấtkhóchết.CuộcCáchmạngVănhóađãghikhắcnhữngkỹnăngsốngcònnhấtđịnhtrongngườidân,trongđócósựtựvệđểkhỏimấtthểdiện.Cáchđốiphókhibịđedọalàđánhtrảmãnhliệtvàkhôngkhoannhượngchotớikhibênđedọarútlui.Nếungườinàocóthểgâybấtanchobạn,bạnphảilàmchohọtừbỏýđịnh-bằngmọigiá.ThểdiệnlàmộtkháiniệmquantrọngởkhắpchâuÁ,nhưngkhôngởlãnhthổnàotrongkhuvựcnàynóđượckếthợpvớitínhhiếuchiếnmạnhnhưvậy.

Khôngcógìkhácbiệtkhitấtcảchuyệnnàydiễnratrongmộtkháchsạnnămsao.ChúngtavẫncònởTrungQuốc,mộtđấtnướccótruyềnthốngvănhóalâuđời,mộtđấtnướcvừathoátkhỏimộtthờikỳrốiloạnchínhtrị.

Từnhữngkinhnghiệmkhác,tôibiếtrằngbiếncốnhỏnhấtởTrungQuốccũngcóthểpháttriểnthànhmộtsựlộnxộncùngcực,vàmộtlờixinlỗiđơn

thuầnkhôngtấtyếusẽđảongượctìnhhìnhhiệntại.Tôicầnđưatấtcảchúngtôitrởlạiđườnglốiđúngđắncàngnhanhcàngtốt,vàtỏdấuhiệuyếuđuốiquamộtlờixinlỗichắcchắnkhôngphảilàcáchđốiphóhữuhiệunhất.

“Đâycóphảilàmộtkháchsạnnămsaokhông?”Đólàmộtcâuhỏinhằmđưatôirakhỏitìnhthếkhókhăn.

“Dĩnhiênrồi”,bàquảnlýnóigiọnghàmý-“Vôlễquá!”

Cốtỏrahếtsứclễđộ,tôihỏiphảichăngbàquảnlýtinrằngmộtkháchsạnnămsaophảicóphòngngủvớiphòngvệsinhhoạtđộngtốt.Đólàmộtchúthợplý,sựhợplýkhôngthểdễdàngbịbácbỏhoặcxuyêntạc.Cólẽbàthấyýđịnhcủatôi,hoặccólẽbàhiểuquagiọngnóicủatôilàtôikhôngcómụcđíchgâyhạichobà.

Bàquảnlýlễtânlạiđổitháiđộmộtlầnnữa-mộtcáchthayđổiđườnglốihànhđộng-vàlầnnàybàgiốngmộtcôgáinhỏđangxintôithathứhơn.Bàxinlỗinhiềulầnvềlýdobồncầukhônghoạtđộng.Cáclýdonàylàngẫunhiênvàkhôngănnhậpgìvớinhau.Lýdoíthợplýnhấtlàphòngcủatôinằmởtầngtrêncaovàdođókhôngcóđủáplựcnướcchobồncầuhoạtđộng.

Vềcơbản,ngườitahoannghênhtôichọncáchgiảithíchnàotôithíchnhất,vàchuyệnđócũngkhôngkhácgìnhữngviệcxảyraởcácnhàmáy.

Khichấtlượngxấu,chúngtađượcnghehàngđốnglờitạlỗi,hằnghàsasốcáchthoáitháctráchnhiệm:Đólàlỗicủanhàcungcấp.Đólàtráchnhiệmcủacôngtychuyênchở.Đólàlỗicủamộttrongcáccôngnhân(“nhưngđừngbậntâmnóichuyệntrựctiếpvớiy,vìngườiđóđãbịsathảirồi”).

Bàikinhtạlỗichỉlàmộtbướcnữatrongquátrìnhgiảiquyếtvấnđề.Nókhôngcónghĩaphảiđượccoilàquantrọng,cũngnhưchỉtayvàotôikhôngcónghĩalàthậtsựđổlỗi.ỞTrungQuốc,giảiquyếtvấnđềđòihỏimộtmứcđộquanhco.Bạnphảihànhđộng,bạnphảicókiênnhẫnvàlòngtin,vàbạnphảiđểchonhữngngườitựnguyệngiảiquyếtvấnđềcócơhộitựmìnhthayđổiýkiến.

ThânchủngườiĐứccủatôithanphiềnlàcácnhàcungcấpcủaôngkhôngbaogiờhiểugiátrịcủaviệcđithẳngtớiđiểmchính.Họluônluônnóilòngvòng-khôngcósựnhanhnhẹntrongcáchhọgiảiquyếtbấtcứtìnhhuốngnào.

TrungQuốccóthểđanghiệnđạihóa,cóthểmộtngàynàođóhọsẽlãnhđạothếgiới(tấtnhiênlàtrongsựtrỗidậyhòabình),nhưngcáccơchếcănbảnđểthựchiệnhoànhảomọiviệcvẫncònlàmộttháchthức.Côngtynướcngoàinàotìmcáchhoànthànhbấtcứviệcgìởthịtrườngđangpháttriểnnàycũngphảihiểumứcđộmàsựlạchậuvănhóacòngâytrởngạichonềnkinhtếnướcnày.

Chúngtôiđãởgiaiđoạncuốivụbồncầu.Bàquảnlýlễtâncóvẻthấtvọng,vàvềphầnmìnhtôicũngnảnlòng.TrungQuốclànơichấtchứanhữngđiềuhứahẹnvàhốitiếc,vàtôicảmthấybuồn,khôngphảichobàquảnlýlễtânkhibàcốgắngsửachữamộtđoạnốngnước-vàthấtbại-màchomộtbộmáyrộnglớnhơnđãhỏng.Cuốicùng,khôngaitrongchúngtôibiếtcáibồncầuhưhỏngrasao.Khôngtìmramộtmanhmốinào,vàchúngtôisắpbỏrơivụnàymàkhôngcómộtkếhoạchnàotrướcmắt.

Khisắpđira,bàquảnlýhỏicóthểlàmgìkhácchotôikhông.Chắcbànghĩđâycóthểlàlúcmàkháchhàngsẽyêucầumộtđiềugìđó-nhưxemxéthạgiátiềnphòng.Tôibảobàrằngtôikhôngsao.Bàhỏitôicómuốnđổiphòngkhông.Vìchỉcònhaingàycuốituần,tôibảoviệcnàykhôngcầnthiết.Bàxinlỗivớivẻtuyệtvọngvàgiảithíchlàbàphảiđi.Đãkhuyalắmrồi,bànói.Tôibảolàtôihiểu.

Khibướcquacửaphòng,bàdừnglạivàlínhínóirằngcólẽngàymaimọichuyệnsẽtốthơn.Kháchsạncómộtkỹsưchuyênsửachữanhữngthứnhưbồncầu.Ôngtaphụtráchhệthốngốngnướccủacảkháchsạn.Ngườikỹsưnàylẽrađãđíchthântớiphòngtôiđểsửacáibồncầu,nếuđêmnayôngtakhôngnghỉphép.

Đólàgiaiđoạnchóttrongquátrìnhgiảiquyếtvấnđề.Vìnhữnglýdokhôngaihiểuđược,nóđãđigầntớichỗkếtthúchơn.Đólàlúcbầutrờimởrộngvàmặttrờichóirạng…Vàchânlýsẽgiảiphóngta!

Tạisaomộtmẩuthôngtincơbảnnhưvậychỉđếnsauquánhiềuầmĩthìđólàchuyệnmọingườithahồmàđoán.NhưngtoànbộquátrìnhgiảiquyếtvấnđềởTrungQuốctựthânnólàmộtbíẩn.

NềnkinhtếTrungQuốcđãlớnhơncủanhiềunướcpháttriểnrồi,nhưngđiềunàykhôngcónghĩalànềnvănhóacủahọtheokịptốcđộđó,vàaitớiTrungQuốcđểkinhdoanh-vàthậmchíđểlàmngoạigiao-cũngphảibiếtnơinàykhácbiệttớimứcđộnào.

11.VĂNHÓASẢNXUẤTHÀNGGIẢA-Minnằmdàitrênchiếctrườngkỷtrongvănphòng.Anhtachợpmắt,

trongkhikếbênlàmộtngườibạnđồngnghiệphútthuốctrongbóngtối.Thấytôivào,ngườibạnđávàogótgiàycủaA-Min,vàanhchoàngdậy.

“Mờingồi”,anhvừanóivừabậtđènsánglên.

Cómộtấmđunnướctrênmộtchiếcbànnhỏcạnhtrườngkỷ.A-Minvớitaymởđiện.Đủloạingườiđãđiquavănphòngnày-nhàcungcấp,kháchhàng,giađìnhvàbèbạn-vàhọthườnguốngtràởđây.

Ởkhuvựcnày,cácchủxưởngsảnxuấtrấtthíchmộtbộchénuốngtràlàmbằngsứtrắngtrơn,vàchénthìnhỏhơnnhữngvùngkhác.Chénchỉđủlớnđểuốngnhanhmộtngụmnhỏ.

Anhlấyramộthộptràvàthòmộtcáimuỗnggỗvào.“Thiếtquanâm”,anhnóitênthứtràđó.

Anhxúctràđổđầymộtcáibátnhỏmépcong.Rồianhrótnướcnóngvàovàđậynắplại,cẩnthậnđặtcáinắptheomộtthếnàođómàkhinghiêngnótrênchén,nướctràchảyratrongkhixáctràđượcgiữlại.

Róttràkiểunàylàmộtcôngviệckhéoléo;bảnthâncáibátthìmỏngvànướcthìnóngbỏng,vàchỉcóthểcầmởvànhmiệngbát.Đólàmộtthứđộngtácgiữcânbằng,chỉđượcthựchiệnbằngmộttay.

A-Minnhấccáibátlên,cầmcảbátvànắp,róttràliêntiếptớiluinhưlàngẫunhiêntrênnhữngcáichénnhỏchotớikhitấtcảchénđầytậnmiệng.

Mỗingườichúngtôiđượcmờimộtchéntrà.A-Minhúpsùmsụpmộthơi,cốýchừalạimộtítgiọttrongchén.Anhnghiêngcáichénđểtôithấynóchứacặnmịnnêncáinắpbátđãkhônglọcđược.

Saukhikhéoléohấtnhẹcặnvàokhaytrà,anhchotôicoilạicáichénđểtôithấynóđãsạch.Cũngcónhữngsựtinhtếhệtnhưbấtcứnghithứcxãhộinào.Cáchngườitaróttràhoặccầmchénnhưthếnàocóthểgiántiếpchobiếttầnglớpxãhội,địavịhoặctínhcáchcủamộtngười.

A-Minđẩykhaytràvềphíatôiđểtôicódịpphatrà.Tôiđãtớivănphòngcủaanhkháthường,đủđểbiếtkhôngphảiaicũngđượccơhộinày.Trà

trongbátcóthểdùnglại,nêntôichỉphảichâmlạinướcnóngvàrót.

Saukhinhấccáibátnhỏlênvàgiữmépbátbằngngóncáivàngónápút,tôiđặtngónúttayphảidướiđáybátđểcósứcnâng,tronglúcđặtngóntrỏnghiêngphíatrênđểgiữcáinắp.Vớitưthếbàntaynhưvậy-nhưmộtcáikẹpcứngnhắc-tôibắtđầurót,nhưngđãcómộtvấnđề.Cáinắpđặtsaigóc,vàxáctràbắtđầutrànra.Tôiđãmấtcơhội.Nướcnóngtrànrahaibên,vàtôibuôngcáibátvàokhaytrà.

A-Minkhôngbìnhluận,vàtôicoisựimlặngcủaanhcónghĩalàanhđãdựđoánđượckếtquả.Anhtiếptụcquytrìnhphatrànhiềulầnnữa,chotớikhimỗingườiuốngđượcsáuchéntrànhỏ.

ViệcphatràphổbiếnởTrungQuốcđếnnỗimộtsốnhàsửhọcthựcsựtinrằngMarcoPolochưabaogiờtớiTrungQuốcvìôngkhôngnóigìtớitậpquánuốngtràđángchúýnày.Tronghồikýcủamình,Polobànluậnnhiềuvềsựphổbiếncủarượuởkhắpnướcnày,nhưngôngquênthứthứcuốngphổbiếnhơnnhiềunhưngchưađượcdunhậpvàochâuÂukia.

TronghồikýcủaMarcoPolocòncónhữngvấnđềkhácnữa.ÔngđểthìgiờnóirằngngườiHoaăncơm,nhưngôngquênnóicáchhọănbằngđũa.ÔngmiêutảsựduyêndángcủaphụnữTrungHoa,nhưngkhôngnóigìtớitụcbóchân.ÔngnóirằngđãtớiTrungQuốctừhướngbắc,thếmàôngkhôngghinhậngìvềVạnLýTrườngThành.

MarcoPolokhôngchỉnóimìnhđãtớiViễnĐôngmàcònphụcvụĐạiHãn.Theohồiký,ôngđãđượcphongchứcthịtrưởngDươngChâu,lúcđólàmộtxứănchơiởTrungQuốcnhưLasVegashiệnnayởHoaKỳ.NhưngdùsửliệuchínhthứccủaTrungQuốcghinhậnnhữngngườiÝkháctớithămTrungQuốctrongthờikỳđó,khôngcólờinàođềcậptớiMarcoPolo.

VàôngcũngkhôngsửdụngmộtđịadanhTrungQuốcnào.Thayvàođó,ôngsửdụngđịadanhẢRậpvàBaTư.MườibảynămthìhơilâuhơnthờigiantôiđãsốngởTrungQuốcmộtchút,vàtôibiếtnhiềungườinướcngoàikhácchắcchắnđãbámrễởnướcnàylâunhưvậy.

NgaycảnhữngngườibịthiệtthòivìkhônghọcđượctiếngQuanThoạicũngcốgắnglượmlặtmộtsốlớnthứtiếngnàytrongthờigianởđây.SaoMarcoPololạikhôngthểhọcđượcmộtít?Ngượclại,ôngkhôngbaogiờbậntâmnóitớithứchữHánlạmắtmàôngcóthểthấykhắpnơi.

MarcoPolođãphóngđại,đãbịachuyệnkhótin.Ôngnóimộtthànhphố

TrungQuốcnọcó12.000câycầu,trongkhimộtnhàquansátkháccũngduhànhsuốtthờigianđónóichỉcó360côngtrìnhxâydựngnhưvậy.ÔngnóirằngngườiHoathíchănnhữngquảlênặng10cânAnh[5]vàngườidânHàngChâusốngtrongnhữngtòanhàcaotừtámtớimườitầngtrongkhichắcchắnlàhọởtrongnhữngngôinhàchưatớimộtnửachiềucaođó.

Thậtra,MarcoPolocótớiTrungQuốchaykhông,khôngquantrọng.Ảnhhưởngcủaôngđốivớilịchsửlàcảmhứngđốivớinhữngthếhệcácnhàthámhiểm.NgườitanóiChristopherColumbus,trongcuộchànhtrìnhcủamình,đãmangtheohồikýcủaMarcoPolođểtìmđườngtớiphươngĐông,vàkếtquảcủamộtcuộcthámhiểmnhưvậyđãchochúngtađượccảBắcvàNamMỹ.

KháiniệmViễnĐôngnhưmộtnơixalạkhôngcầnđượcphóngđại,vàcólẽvấnđềthậtsựtronghồikýcủaMarcoPolokhôngphảilàtínhphóngđạicủanó,màlàmụctiêunókhôngđạtđược.Nhưnhiềungườiđãnói,khôngphảitầmvócmàlàmộtsốyếutốvănhóacủaTrungQuốclàmngườitasaymê,vàtôiquantâmnhấtnhữngyếutốcótácđộngtớiviệckinhdoanh.

o0o

BấtchấpnhữngkhókhănvềchấtlượngcủachúngtôiởKingChemical,Bernieđãkýkếtđượcvớinhữngkháchhàngmớilớnhơn,vàkhốilượnghànghóatiếptụctăng.

Chotớilúcđó,ShopCorplàkháchhànglớnnhấtvàthủcựunhấtcủaJohnsonCarter,vàkhôngmộtquyếtđịnhnàovềđơnđặthàngđượcthựchiệntrướckhimộtủybanlớnđượctriệutập.Khikháchhàngnàygởinhữngthôngbáoquaemail,cókhôngdướimộtchụcngườicùngđượcnhậnnộidungnày,vàbảnđặcđiểmkỹthuậtcủahọđượctrìnhbàyrấttỉmỉvàcầncóchữkýcủachínhBernie.Khôngcóthứgìđượcthayđổimàkhôngđượcchấpthuậntrướcbằngvănbản,ngaycảsựthayđổinhỏnhấtcủanhãnhàng.

Tỉbiếtđiềunày,nhưngcứquyếtđịnhthayđổihìnhvẽnhãn.Khôngchoaibiết,KingChemicalthunhỏcỡnhãnđểdễdánlênchaihơn.Đókhôngphảilàsựkhácbiệtlớnlaogìlắm,nhưngnósailệchvớikíchthướcmàShopCorpđãchỉrõtrênbảnđặcđiểmkỹthuật.

Khipháthiệnthayđổi,dùnhỏnhặt,chúngtôiphảithôngbáochoShopCorp.TôibảoTỉrằngtôiphảibáochocôngty.

“Đừngchohọbiết.Họkhôngđểýđâu”,Tỉnói.“Hầunhưchínhôngcũngkhôngđểýmà”.

ỞTrungQuốc,mưumôsảnxuấtbịbắtquảtangkhônghềbịtrừngphạt.Hậuquảthôngthườnglàbuộclầnsauphảisảnxuấtsảnphẩmhợpquycách.Xuirủilắmthìnhàsảnxuấtcũngchỉbịyêucầuthựchiệnlạiđơnhàng.

ỞHoaKỳ,tìnhhìnhhơikhác.Nếukháchhàngbiếtrằngchúngtacốýcoithườnghọ,họcóthểxemđólàlạmdụngtínnhiệm.JohnsonCartercóthểchorằngmìnhvôtội,nhưngnhàbuônlẻítquantâmtớinhữngkhókhăncủachúngtôiởTrungQuốc.

Bernieđãgiànhđượchợpđồngbằngcáchnóirằngchúngtôilàgiảipháp“khôngrắcrối”,vàđểgiànhđượchợpđồng,ôngngụýlàchúngtôiđãliêndoanhvớiKingChemical.Làmvậylàđểnângcaomứcđộtintưởngtronghoạtđộng,vàdođóchúngtôikhôngcócáchnàobảocácnhàbuônlẻrằng:“Nhàmáylạilàmhạichúngtôi,xinlỗi”.

Nhàmáynàykhôngbaogiờnóiranhữngsựthayđổiđơnphươngmàhọđãthựchiện,vàthếmà,lạthay,họlạitrảlờinhữngcâuhỏicụthể.

Nếuđượchỏisảnphẩmcóthayđổikhông,thườnghọkhôngtrảlờibằngcáchxácnhận.Nhưngnếuđượchỏicụthểlàkíchcỡnhãnhàngcóbịthayđổikhông,họnhìnnhậnlàcó.ChỉsaukhitôiđoánrằngnhãnđãbịđổinhỏhơnvàhỏithìTỉmớibảorằngcó,nhãnđãnhỏhơn.Sựkhókhănđốivớihệthốngnàylàchúngtaphảibiếthỏicâuhỏinàođểnhậnđượccâutrảlờicóýnghĩa.

NgườitiêudùngMỹđãquenviệcnhậnđúngcáihọđãđặthàng.NhàsảnxuấtTrungQuốccómộttriếtlýhơikhácvềquanhệvớikháchhàng.Họtinrằngnguyệnvọngchínhxáccủakháchhàngchỉquantrọngtronggiớihạncầnthiếtđểchiếmđượcđơnđặthàngđầutiên.Ngoàigiớihạnđó,họhìnhdung,cáimànhànhậpkhẩukhôngbiếtkhôngcóhạigì.

NgườitiếpxúcchínhvớitôiởShopCorp,Janet,nhấtquyếtlàsảnphẩmphảiphùhợpvớicảbảnđặcđiểmkỹthuậtlẫnbộmẫusảnphẩm.Nhữngngườiphụtráchmuahàngtạicácnhàbuônlẻlớnđềucólòngtựtrọngcỡlớn.Dùchỉkiếmđượcđồnglươngkhiêmtốn,họhiểunhữngquyếtđịnhcủahọcótácđộngtrựctiếptớitươnglaikinhtếcủanhànhậpkhẩunhưthếnào.Nếumộtngườimuanghingờchúngtacoicôtalàngườingu,côtasẽchấmdứtquanhệkinhdoanhvàchọnmộtngườibánkhác.

JohnsonCarterrấtthậntrọng,longhĩcáchlàmkháchhàngvuilòng,nhưngKingChemicalkhôngsửdụngcáchtiếpcậntươngtựvớikháchhàngcủahọ.Đúnglàmâuthuẫn,cuốicùngchúngtôibuộcphảikhẩncầuđểsảnphẩmđượcsảnxuấthợpcách.Chúngtôiphảivannàiđểnhàmáyđừngđơnphươngthayđổicácđặcđiểmkỹthuật.KingChemicalcảmthấycóquyềnchínhđángbiếncảisảnphẩmmàkhôngthôngbáochochúngtôi-vàphạmvivàquyềntựdohọtựbanchomìnhcứdầndầntănglên.

Vàsắctháicủamốiquanhệcũngthayđổi.VàokhoảngthờigianchúngtôithuthậpthôngtinchoShopCorp,mỗikhichúngtôigởiđơnđặthàngmớitớixưởng,câutrảlờilàxưởngsẽxemxétyêucầucủachúngtôi.CácnhàmáyTrungQuốcđãđảongượckháiniệmdịchvụkháchhàng.

HệtưtưởngKhổnggiáocoimọiquanhệnhânquầncũngphùhợpvớitrậttựthiênnhiên.Nhưngườichacóđịavịtrêncontrai,hoàngđếcũngđứngtrênthầndân.ỞTrungQuốc,quanhệgiữanhữngcánhânvớinhaukhôngđặttrêncơsởbìnhđẳng,vàtrongkhuvựcchếxuất,càngngàyngườitacàngcảmthấylàtheotrậttựthiênnhiên,xưởngsảnxuấtđứngtrênvàkháchhàngđứngđâuđóởdưới.

Thờixưa,sứthầnnướcngoàitớiTrungQuốctriềucốnghoàngđế.Đổilạisựthầnphụccủahọ,hoàngđếchohọmộtsốtặngphẩmmangvề.KingChemicalcàngngàycàngnhìnxuốngJohnsonCartertheocáchtươngtự.Tiềntrảcủanhànhậpkhẩugiốngnhưcốngphẩm,vàchúngtôinhậnlạitặngphẩmdướihìnhthứcdầugộivàsữatắm.

Nhàmáynàyhiểukháiniệmlàmvuilòngkháchhàngkhihọmớikhởinghiệp,hoặckhihọcạnhtranhvấtvả.Nhưngđóchỉlàsựkhiêmtốngiảvờ,mộtphầncủanghệthuậtdàncảnh,mộtcáchcâukhách.Mộtkhinhàsảnxuấtđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngnàođó,họtựcoimìnhtrongvaitròhoàngđế,trongkhihạnhànhậpkhẩuxuốngvaitròcủamộtkẻxinxỏkhônghơnkhôngkém.

o0o

Tỉvàtôiđứngtrongkhohàng.Ởmộtphíatòanhàdàicómộtsốsảnphẩmlàmgiảcủacôngty,nhữngthươnghiệugiảmàhọsảnxuấtvàbánchothịtrườngnộiđịa.

MộttrongnhữngsảnphẩmcủahọcótênOlanvàcómộtbiểutrưngnháitheonhãnhiệunổitiếngOlay.Mộtsảnphẩmkháctrongkho,Risoft,trông

giốngsảnphẩmtênRejoicecủaProcter&Gamble,vàbaobìcủanótrônggầnnhưyhệtvớinhãnhiệunướcngoài,vốnbánrấtchạyởHoaNam.XưởngcòncómộtkiểuhànggiảloạisữatắmbánchạynhấthiệuZestcủaP&G.Baobìtrôngyhệt,trừviệcsảnphẩmcủaxưởngđượcđặttênlàBest.

Cóvẻnhưởthờiđiểmnàyhaicôngtyđãđitớimộtsựhiểubiếtlẫnnhau,vàtôinhâncơhộinàyđểxácđịnhrằngchúngtôiđãđểnhữngtròmèovờnchuộtvềchấtlượngởlạiphíasau.TôihỏiTỉcóthểhứarằngchúngtôisẽkhôngcònbịbấtngờvớichấtlượngnữakhông.

“Tạisaocácôngkhôngtinchúngtôi?”Tỉhỏi,cóvẻthấtvọngvàbịxúcphạm.Tôimuốnnóiramộtítlýdo,nhưngchịtađổiđềtài,hỏitôiởChicagocólạnhkhông.

ShopCorpcómộtkhonhậnhàngkhôngxathànhphốđó,vàtôinghĩđólàmộtcâuhỏikỳquái.

“Có”,tôinói,“Chicagolạnh”.

“Cótuyếtchứ?”Tỉhỏi.

“Mùađôngnhấtđịnhlàcótuyết”.

NgườiHoaởmiềnnamđôikhihỏivềtuyết,vìhọchưabaogiờthấychúttuyếtnào,nhưnghìnhnhưđâykhôngphảilàsựtòmòchungchungvềthờitiết.NhữngcâuhỏivềtuyếtởChicagothựcracóýnghĩagì?ShopCorpđặttrụsởgầnChicago.CóthểTỉđangdựtrùđiHoaKỳchăng?

Việcđềcậptớituyết,saunàytôisẽhiểu,làmộtlờinóibónggió,mộtmạchchuyệnnhỏ,mộtgợiývềcáimàđánglẽtôiđãphảichúýcẩnthận-vàcólẽlàcáimàtôiđãcóthểhỏinhữngcâucụthể.

Mùađôngđãtới,khôngchỉởChicago,màởcảHoaNam.

Mộtbuổitốiởnhà,tôitớimộtbậucửasổnơitôiđãđểmộtsốsảnphẩmJohnsonCarter.Tôilấymộtchaidầugộivànhậnthấychếphẩmnàyhìnhnhưđãđóngbăng.Nhiệtđộbênngoàilạnh,nhưngđâuđãtớimứcđóngbăng!

Tôilắccáichai,vàdầugộitràorakhỏimiệngchai.Tôinhậnthấynóđậmđặckỳlạ.Hìnhnhưthờitiếtlạnhđãbiếnchếphẩmnàythànhthạch.

“Thạch?Ôngmuốnnóigì?”Berniehỏi.

Tôichoôngbiếtrằngchếphẩmnàycóphảnứngkỳlạ,vàviệcđócóliênquanvớithờitiếtlạnh.Theothóiquen,Bernievồlấynhữngtinxấu,nhưngtinnàythìquálắm.Thayvìgiảiquyếtnó,ôngngănchặnnhữnglờigiảithíchcủatôi.Tôilạicốbảoôngmộtlầnnữarằngthờitiếtlạnhđãlàmchodầugộisềnsệt,quánhđặcnhưđôngsương.

“Đôngsươnglàcáigì!”Ônghét.

Đểrõrànghơn,tôigởichoôngmộtđoạnvideochothấymộtchaidầugộinằmnghiêng.Chếphẩmnàykhôngchảyramàphảiđượcnặnra.Nóratừngcục-phọp,phọp,phọp-khônggiốngdầugộichútnàocả.MẫuhàngnàylấytừchuyếnhàngđãtớiShopCorp.

ỞNewYorkngườitahoảnghốt,vàBernieyêucầuđượcbiếtđãxảyrachuyệngì.Nhàmáykhôngcungcấpbấtcứchitiếtnàovềchếphẩmnày,cólẽvìsợchúngtôisẽkhámphámộtđiềugìđócònđánglohơn.Berniekhôngchỉyêucầuxácđịnhbảngkêthànhphầncấutạomàcảbảngphântíchchitiếthơn.Ôngđãcócácyếutốnàytừmộtnhàcungcấptrước,nhưngKingChemicalkhôngcungcấpdữliệu.

Nónglòngmuốnbiếtnhiềuhơnvềchếphẩmnày,Bernieyêucầutôiliênhệvớibấtkỳaicóthểgiúpđỡ.Mấythángtrước,tôiđãgặpmộtnhàsảnxuấtkháctạimộtcuộctriểnlãmthươngmại.Chúngtôichỉnóichuyệnsơsàivớinhauvềkhảnăngchọnhọlàmmộtnhàcungcấp,nhưngkhixưởngsảnxuấtnàyđưaragiáquácao,cuộcthươnglượngđãchấmdứt.

Tìmramộtnhàsảnxuấtcạnhtranhcóthểcungcấpnhữngchitiếtcóýnghĩalàmộtcáchtránhmộtnhàcungcấpgiấunhẹmthôngtin.Cácnhàmáyrấtkínmiệng,trừkhihọdùngbímậtthươngmạilàmmồinhử.Nhữngnhàmáynàokhôngthểcạnhtranhvềgiáđặcbiệtsẵnsàngchỉdẫnnhữngthôngtinnộibộnhưvậy.ỞTrungQuốc,nơinhiềungườichegiấusựthật,bảnthântínhthậtthàlàmộtmónhànggiátrị.

Nhàsảnxuấtđóđồngýgặptôitạinhàtôi,vàtôichoôngtaxemmộtchaidầugội-mộtchaicómàuvàngkim.Ôngđểmộtítchếphẩmtronglòngbàntay,vàgõngóntaytrỏlên.Ôngchotôithấyngóntayôngnảytrênbềmặtvàkhôngdínhdầugộinhưthếnào.Ônggiảithíchđólàdấuhiệucủamộtsảnphẩmtồi.TồihơndầugộibánởTrungQuốcnhiều,ôngnói.

“Chắcchắnôngkhôngbánđượcởđây”.

“Khôngbánđược?”

“Dĩnhiênlàkhông.TrungQuốccónhữngtiêuchuẩn.Loạidầugộinàychỉđểxuấtkhẩu”.ÔngngạcnhiênlàchúngtôixuấtkhẩuloạisảnphẩmnàytớiHoaKỳ.“TôiđãđoánlàcáinàyhẳnphảidànhchomộtthịtrườngnàođónhưBoliviachứ”,ôngnói.

Nghekhôngkhíchlệlắm.Rồiôngnhìnthờihạnindướiđáychai.Sảnphẩmcủachúngtôicóhạnsửdụngnămnăm.TrungQuốcgiớihạnthờigiannằmtrênkệcủasảnphẩmchỉbanăm.

Berniekhôngthíchnhữnggìtôikểchoôngnghe.“ÔngtanóiBolivialànghĩalýgì?”Ônghỏi.Ôngcũngnghĩđólàmộtlờibìnhphẩmlạ.

Bắtbuộcphảicóbảngkêthànhphầncấutạo,ôngnói.Vớitưcáchkháchhàng,chúngtôicóquyềnđó,nhưngnhàmáykhôngchịunhảthôngtinra.Tôiđãcốyêucầuquyếtliệt,nhưngnhàmáygợiýchúngtôiđãcóbảngkêthànhphầncấutạorồi,vàthếlàđủ.Tỉnóichịtakhôngcóbổnphậncungcấpbảngphântích.Cácchitiếtđólàbímậtthươngmạicủachịta,Tỉquảquyết.

Bernietứcnhưđiên.“Dòngsảnphẩmnàylàtừlôhàngmẫucủatôi.Bímậtthươngmạicáigì?Đólàsảnphẩmcủatôi!”

NhàmáykhăngkhăngrằngđúnglàhọđãsaochépdòngsảnphẩmnguyênthủycủaJohnsonCarter,nhưngphươngphápthựchiệnlàsởhữuđộcquyền.Nóicáchkhác,chếphẩmthuộcquyềncủaJohnsonCarter,nhưnghọkhôngthểchochúngtôibiếttrongđócógì.ChuyệnnàychỉcóthểxảyraởTrungQuốc;xưởngsảnxuấtđòiquyềnsởhữutrítuệđốivớiphươngphápsaochépcủahọ.

o0o

TrongtấtcảnhữngvậttạotáccủaTrungQuốcmàtôiđãđượcđọcvàthấytrongcácviệnbảotàng,tôithíchnhấtmộtmónngọcbíchởViệnBảotàngQuốcgiaởĐàiBắc,nơitàngtrữchâubáucủacáchoàngđếTrungQuốc.Nhưnhiềucổvậtkhác,cáilàmngườitasaymêlàgiaithoạiđitheonónhiềuhơnlàbảnthâncổvật.

HoàngđếCànLongtriềuThanh,ngườitrịvìlâudàitrongthếkỷXVIII,mộthômngắmnghíabộsưutậpcủamìnhvàchúýtớimộtmónđặcbiệt.ĐólàmộtchiếcchénngọcbíchnhỏđượccholàchếtáctrongđờiMinh,triều

đạikéodàitừthếkỷXIVtớithếkỷXVII.Dùôngthíchchiếcchénnày,cóđiềugìđólàmôngnghingờnguồngốccủanó.

Ôngchogọimộttrongnhữngnghệsĩnổitiếngnhấttớiđểbiếtýkiếnchuyênmôn.Ngườinàycũnglànhàgiámtuyểnnghệphẩmcủavua;ôngtanhìnmónđồvànóirằngcótinvuivàcótinbuồn.TinbuồnlàdùchiếcchénđượcchếtáctheokiểuMinh,thậtranólàđồgiả.Tinvuilàôngcóthểnhậndạngngườichếtácmónđồ.Đóchínhlàôngnộicủaôngta.

Ôngnộicủanhàgiámtuyểnlàngườisaochépkỳtài.ÔngkhôngchỉbiếtcáchchếtácchiếcchéntheokiểuMinh,màôngcònbiếtlàmsaođểnóthậtsựcóvẻcổkính.

Biếtchiếcchénlàđồgiảnhưnghoàngđếkhôngbựcbộichútnào.Hoàntoànngượclại,ôngthánphụcvàtánthưởng.Ôngcũngkhenngợingườiđãlàmđượcmộtviệckhéoléonhưvậy.Rấtnhiềungườibắtchước,nhưngítcómónnàođượcnhưmónnày.Hoàngđếthanphiềnlànhữngngườiđónônnónglàmchoxongviệcnênkhôngđạttớituyệtkỹ.

Thậtkhótưởngtượngngườiđứngđầumộtnướcnhìnmộtvậtmôphỏngvàcónhữnglờikhenngợihàophóngnhưvậy,nhưngCànLongđãlàmthế.Thậmchíhoàngđếcònbảolàmriêngmộtcáihộpchochiếcchénngọc,màôngcoilàmẫumựccủađồgiả,vàôngkhắclênhộpmộtthứchuyênluậnvềnghệthuậtlàmhànggiả.

NhữngnhàlãnhđạodoanhnghiệpvànhàchínhtrịMỹđãthúcđẩyviệctăngcườngbảovệsởhữutrítuệởTrungQuốcđãkhônghiểuđượcnguồngốcvănhóacủahoạtđộnglàmhànggiả.Sảnphẩmlàmgiảkhôngchỉđượcthathứởnướcnày-nócònđượctônsùng.

NhữngbộsưutậpnghệphẩmTrungQuốcđầyđồgiả,vàtấtcảdanhmụcdocácnhàbánđấugiáhàngđầuthếgiới-Christie’s,Sotheby’svàBonhams-đềubaohàmmộtlờicảnhcáomạnhmẽchobiếtrằngđồngụytạorấtphổbiếnvàphẩmchấtcaođếnnỗihọkhôngthểnóimộtđiềugìchắcchắnvềtínhxácthựccủabấtcứmónđồnàomàhọđưarabán.

PhạmviảnhhưởngcủavănhóalàmgiảcủaTrungQuốcrấtsâurộng,vàchứngcứcủaviệcnàycũngcóthểthấytrongkhốilượnglớntiềngiảlưuhànhkhắpHoaNam.Trongmọithứđồgiả,cómộtthịtrườnggiácao,mộtthịtrườnggiáthấp,vànhiềucấpởgiữa,nhưngnhữngtờgiấybạcgiảlưuhànhkhắpnơinàyrấtgiốngtiềnthật.

Mộtbuổisáng,khixuốngxetắc-xi,tôivôtìnhđưachotàixếmộttờ50nhândântệgiảmàtôiđãbịđánhtráomộtlúcnàotrướcđó.Tàixếnhoàingườirađểlấytờgiấybạc,sờnótrongmộtkhoảnhkhắcngắnngủi,vàtrongkhicánhtayvẫncònvươnthẳng,rahiệuchotôilấylại.Thậmchíkhôngnhìntớinónhưnganhđãcóthểnóiđólàtiềngiả.

HoạtđộnglàmgiảởTrungQuốcphổbiếnđếnnỗingườidânbìnhthườngcũngphảibiếtcáchxácđịnhmộtmónhànggiả.Ởxưởngsảnxuất,khảnăngnàythậmchícótínhcốttử.Ngaycảnhữngnhàcôngnghiệpkhôngthamgialàmhànggiảcũngphảibiếtxácđịnhhànggiảdođốithủcạnhtranhhoặcnhàcungcấpcholưuhành.

Nếumộtnhàsảnxuấtkhôngbiếtcáchxácđịnhhànggiả,cókhảnănghọmuanguyênliệukémphẩmchất.CạnhtranhởTrungQuốcrấtgaygắt,vànhàsảnxuấtxácđịnhhànggiảgiỏinhấtlàngườicókhảnăngtồntạinhất.

Tronghoàncảnhnào,khảnăngsảnxuấthànggiảcũngtươngquanvớitốcđộ.MộtnhànhậpkhẩuthanphiềnvớitôivềchuyệnônggởimộtnguyênmẫutớimộtnhàcungcấpTrungQuốc,rồitrướckhihànghóatớibằngtàu,mộtnhàbuônđãxuấthiệntạivănphòngcủaôngvớihàngmẫuđượcgởibằngchuyểnphátnhanhrasao.Trongtrườnghợpnày,ôngnghĩđókhôngphảidonhàmáylàmhàngchoông,nhưngmộtđốithủcạnhtranhđãnắmđượcmẫuhàngvàsaochépnótrongmộtthờigiankỷlục.

TốcđộtronghoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốclàmộtthanhgươmhailưỡi.Nhànhậpkhẩucóthểtrôngcậyvàomộtnhàsảnxuấtđểcóhàngmẫuvàđưanóvàosảnxuấtcựcnhanh,nhưngrồinhữngkẻlàmhànggiảcũngnhanhkhôngkém-vàcựckỳkhéoléo.

Hoạtđộnglàmgiả,nhưthườngđượchiểunhất,baohàmviệcmộtnhàsảnxuấtđặtmộtthươnghiệuvàomộtsảnphẩmmàhọkhôngđượcủyquyềnsảnxuấtchocôngtysởhữuthươnghiệuđó.Mộthìnhthứckhácliênquantớiviệcsảnxuấtmộtsảnphẩmcóthươnghiệucủamộtnhàsảnxuấthợppháp,rồihoạtđộngngoàigiờđểsảnxuấthànghóathặngdưtrongcáigọilàhoạtđộngcaba.Trongmộtsốtrườnghợpnày,nhàsảnxuấtlàmramộtdạngsảnphẩmkémchấtlượngkhiếnngườisởhữuthươnghiệukhôngchỉthiệthạivìmấtdoanhsốmàcònchịurủirobịgiảmuytíncủathươnghiệutrênthịtrường.

Trongnhữngtrườnghợptệhạinhất-xảoquyệtnhất,vàcólẽlànhữnghìnhthứclàmhànggiảthườngthấynhất-cácnhàmáylấymộtsảnphẩm

nguyênthủytừmộtkháchhàngrồisángchếlạisảnphẩmđóđểtrôngnógiốnghàngthật,nhưngthậtralàăncắpkiểumẫu.

JohnsonCartergiốngnhưvịhoàngđếkhôngxácđịnhđượcmìnhsởhữumónđồthậthaymộtmónđồgiả,ngoạitrừmộtđiềulàtrongtrườnghợpcủachúngtôi,chúngtôikhôngcóngườigiámtuyểnvàchúngtôikhôngvuisướnggìvớichuyệnphôbàytàinăngdínhlíuvớiviệclàmgiảsảnphẩmcủamình.

o0o

Chuyênviênhóahọccủaxưởngsảnxuấtthuộcloạingườidễchịuvớitháiđộthậntrọngcủanhàkhoahọc.Ôngtanóinăngdịudàngvàhướngnội,mangcặpkínhdàyhơixiênxẹotrêngươngmặtvuông.

Tôiđãcódịphỏithẳngôngtalàcóbiếtchuyệngìkhôngổnvớichếphẩmcủachúngtôihaykhông.Hơingượngngùng,ôngnóirằngbiết,vàôngđãtiếtlộvềmộthóachấtđãbịthiếuhụttrongcôngthức.

ỞTrungQuốc,cómộtkhuynhhướnggọinhiềuloạihóachấtbằngmộtconsố.Ôngđãdùngmộtsốbachữsốđểchotôibiếtthànhtốđó,vàngụýrằngchúngtôicóthểsẽổnthỏanếuphảnứngsaođóđểđượcthêmthànhtốnàyvào.Dùôngchỉnóimơhồ,vẫncónhiềuthôngtinhơnlàTỉcungcấp,vàtôinghĩôngthậntrọngvìlongạichoviệclàmcủamình.

Côngnhânnhàmáychỉtraođổitinđồn,vàhiếmkhicómộtngườiduynhấttrongbấtcứnhàmáynàokhuirabímậtvềnhữngmánhkhóenàođó.MộttrongnhữngthuathiệtcủangườiMỹkhiđưahoạtđộngsảnxuấtranướcngoàilàkhôngcókhảnăngchonhữngngườilaođộngbìnhthườngbáocáonhữngvấnđềantoànsảnphẩmtiêudùng.VớihầuhếtngườilaođộngởTrungQuốc,ngườitiêudùngMỹlàmộtthựcthểtrừutượng;vàchodùaiđóởmộtnhàmáynàođósẵnlòngbáocáo,thìngườicôngnhânấysẽđiđâu?Khôngcóchỗnàođểbáotinnặcdanh,vàphươngtiệnthôngtinbịchínhquyềntrungươngkiểmsoát.

Năm2007,khingườitapháthiệnmộtsốnhàcungcấpđồchơisửdụngsơncóchìđộchại,hẳnphảicóhàngtrămcôngnhânbiếtchuyệnđó.Ngoàiôngchủlàngườichophépdùngsơn,hẳnphảicóquảnlýmuasắmcũngnhưnhânviêntiếpnhận.Rồicòncóhàngtrămnhânviênsảnxuất.

Ngườitathíchdùngsơncóchìmộtphầnvìnókhônhanhhơn.Cóthểlàaiđóđãđểýthấyhoặcítnhấtngườinàođóđãnghevềchấtthaythếnày.Dù

cácnhàmáykhéogiữbímậtvớingườimuanướcngoài,ngaytrongnộibộhọcũngcólờiđồnđoán.Ngồilêđôimáchlàmộthìnhthứcgiảitrívàmộtdấuhiệutồntại.

ỞTrungQuốc,ngườitốgiáckhôngđượccoinhưanhhùngmànhưkẻphábĩnhxãhội.Thườngthìngườitốgiácbịcholàmưucầulợiíchcánhânvàpháhoạiquyềnlợitậpthể.Khổnghọcchủtrươnguyquyềnphảiđượctôntrọng,vàdođó,hiểnnhiênlànhàsảnxuấtđượcsuyđoánlàvôtộikhicósựnghingờ.Hoạtđộngchếxuấtlàlợiíchquốcgia,cóthểnóiđólàlợiíchquantrọngnhấtcủaĐảngCộngsảncầmquyền.Dùchoxưởngsảnxuấtthậtsựlàmgìsaitrái,ngườitốgiáccũngtựnhiêntrởthànhkẻthùcủanhànước.

Đốivớinhữngnhànhậpkhẩutranhđấuchomứcchấtlượngcaohơnvàtiêuchuẩnminhbạch,yếutốxúcphạmnhấttrongsựthaythếnguyênliệuvàsảnxuấthànggiảlàviệcrốtcuộcxưởngsảnxuấtđổlỗichonạnnhâncủahọ.KhiKingChemicalbịbắtgặpgiaomộtsảnphẩmkémchấtlượng,sựphảnbáccủahọgiốngnhưxátmuốivàovếtthương.“Vớigiácácôngđangtrả”,Tỉnói,“cácôngmongđợicáigì?”

Lờibiệnhộđócóchínhđángkhông?Saukhiđồngýsảnxuấtmộtsảnphẩmtheogiáđãđịnh,nhàmáycótráchnhiệmsảnxuấtđãthaotúngchấtlượngđểrốtcuộckháchhàngnhậnmộtthứgiátrịthấphơncáihọđãthươnglượng.NhữngngườibênhvựcchogiớisảnxuấtTrungQuốcngụýlàcácnhàmáynàykhôngthểlàmkháchơn.Biênđộlợinhuậnhẹp,vàhọkhôngthểkiếmlờinhưtrướcđây.

Kiểulậpluậnđócóvẻhợplý,vàngườiMỹnàochấpnhậnchocácnhàsảnxuấtTrungQuốclậpluậnkiểuđólạikhôngbaogiờthathứhànhvivôđạođứctươngtựởxứsởcủahọ.ỞHoaKỳ,khimộttêncướpcóvũtrangbịbắtvàxétxử,điềucuốicùngmàmộtthẩmphánmuốnnghelàtìnhtrạngtúngbấncủahắn.Nghèokhôngphảilàlýdo.

Vàdùsaođinữa,làmsaolạicóthểđượcviệnlýdohoàncảnhkhókhănkhiTrungQuốcđangpháttriểnnhanhnhưvậy?TrungQuốckhôngthểnàonghèonhư30nămtrước,hoặcthậmchínhư10nămtrước.Điềuđólạicàngđúngvớimiềnnamlànơicónhiềucôngtychếxuấtđếnthế.TrungQuốcđangtrảiquasựtăngtrưởngkinhtếlớnnhấttronglịchsửthếgiới,vàphầnlớnsựkiệnnàydiễnratrongkhuvựcchếxuất,bảnthânnótăngtrưởngnhanhhơntoànbộnềnkinhtếTrungQuốcnhiều.

Nếucómộtmốiquanhệgiữasựgiàucóvàđạođức,nhiềukhảnăngđólà

tỷlệnghịch.KhiphépmàuchếxuấtcủaTrungQuốcvừacấtcánh,ítcóvấnđềchấtlượnghơn.Nhữngnhàsảnxuấtrấtcầnkháchhàngnênkhôngdámliềulĩnhlàmmấtlòngnhữngmốihàngmớiquantrọng,nhữngngườichưalệthuộcvàohọvàcóthểdễdàngđưacôngviệclàmănđinơikhác.Chỉkhicácnhàsảnxuấtnàyđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngvàđãcótiềntrongngânhàngthìhọmớithựcsựtậndụngcơhộithaotúngchấtlượng.

Chấtlượnggiảmđềuđặncóliênquannhiềuvớimứcđộkhéoléovàmánhkhóeconbuônngàycàngtăng.Suychocùng,cầncókhảnăngtớimứcnàođómớitạođượcmộtsảnphẩmgiốnghàngthậtnhưngthậtratốníttiềnsảnxuất.Vàkỹnăngnàycàngthựchànhnhiềuthìcànghoànthiện.

Vìcónhiềunhàsảnxuấttừngthamgiaviệclàmgiảmchấtlượngđãđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngnàođó,khôngthểgiảithíchtìnhtrạngnàychỉvìlýdohoàncảnhkhókhăn.Cảmtưởngmàtôicóđượctạimộtsốnhàmáydínhdángtớimưuđồthaotúngchấtlượnglàhọlàmvậyvìcàngngàyhọcàngchánchuyệnthànhcôngtheolốithôngthường.

Khởiđộngmộtdoanhnghiệplàmộtniềmphấnkhíchlớn.Cácnhàsảnxuấtvuimừngkhikýkếtvớikháchhàngquantrọngđầutiên,vàhọđượcthêmsựkhíchlệtừnhữngđơnđặthàngđặcbiệtlớn.Khicôngviệclàmănchữnglại,chủnhàmáytìmnhữngdấuhiệulạcquanbằngcáchkhác.

Mộtthídụđượckhánhiềungườibiếtđãxuatanchuyệnhoangđườngvềsựnghèo.NhàcungcấpcủaMatteltrongvụsơncóchìlàmộtnhàcôngnghiệpmàngườitanóicósảnnghiệp1,1tỷđô-la.Haibênđãcóquanhệđược15năm-thêmmộtluậncứnữaphảnbácýtưởngrằngnhữngmốiquanhệvớinhàcungcấpnhấtđịnhsẽcảithiệndầndầnvàtrởnênthânthiếthơn.

HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốclàmộttròchơikhôngcótrọngtài.KhôngcócơquanchínhphủnàoởTrungQuốcmànhànhậpkhẩucóthểnộpđơnkhiếunại,vàcórấtítcơhộinhờcậytớihệthốngphápluậtởđây.

Trênlýthuyết,hãngsảnxuấtkhôngmuốnlàmthịtconngỗngđẻtrứngvàngchohọ.Vàdođó,trênthựctế,họtậptrungvàonhữngchiếnthuậtcóthểkiếmlợinhanh.Mụctiêucủahọlàtốiưuhóakhảnăngsinhlợingắnhạnmàkhônglàmmấtkháchhànglâudài.Thenchốtlàđạtđượctrạngtháicânbằng.

NayTỉbiếtrằnghọđãđiquáxatrongchuyệnthaotúngdòngsảnphẩmcủaJohnsonCarter.Tỉvẫnkhônggiảithíchtạisaosảnphẩmtrởthànhthạch,

nhưngchịtabảocóthể“làmtốthơn”.Dĩnhiên,việcduynhấtBerniephảilàmlàđồngýtănggiátoànbộdòngsảnphẩmJohnsonCarter.

Tỉvẫncốgiấukínnhữnghànhvisaitrái,vàchúngtôichỉbiếtđôichútvềkhảnăngthaotúngchấtlượngcủanhàmáynày.Chúngtôicóởđóbaolâucũngmặc,hìnhnhưlúcnàocũngcómộttròmớikhôngthểdựđoán.Sựsợhãicáichưabiếtthựcsựlàmnhiềunhànhậpkhẩulolắng.Họkhôngtưởngtượngđượccáihọkhôngbiết;chúngtôiđãcóquánhiều“ẩnsốchưađượcbiết”.

DùcácnhànhậpkhẩuchorằnghọmuốnbiếtchínhxácsảnphẩmcủahọởTrungQuốcđượcsảnxuấtnhưthếnào,họcũngđồngthờisợđàobớiquásâu.Nhấnmạnhchitiếtcónghĩalàcóthểpháthiệnmộtvấnđềkhôngthểlàmngơ.Điềuđócónghĩalàphảichỉnhđốnmọiviệc,vàgâyáplựcđểnhàcungcấpcảithiệnchấtlượngcũnglàgâyáplựctănggiá.

CácnhàsảnxuấtTrungQuốcgiỏigiữgiáthấp-đólàlợithếcạnhtranhđíchthựccủahọ-nhưngcácnhànhậpkhẩuthấycólợikhilàmngơnhữngbímậtnhonhỏcủanhàcungcấp.

o0o

Khoảngthờigianchúngtôibiếtdầugộicủamìnhbiếnthànhthạch,JohnsonCarterhỏiKingChemicalhọcóthểsảnxuấtmộtthứthuốckhửmùihôináchkhông.

NgườiHoakhônggiỏivềchấtkhửmùi,vànhữngthứcósẵntrênthịtrườngđịaphươngthườnglàloạibìnhlăn.Chúngtôicầnmộtkiểuthỏikhô.

Đểkhỏimấtthìgiờ,tôiđưachoxưởngmộtthỏichấtkhửmùitôiđãmuaởHoaKỳ.Tỉnhìnnóvàbảo,dùcólẽsẽmấtthìgiờ,chịtatinrằngcóthểlàmgiốngnhưvậyđược.Đólàmộtlờituyênbốtáobạo,vìchưacónhàsảnxuấtnàotronglĩnhvựcchămsócsứckhỏevàlàmđẹpởTrungQuốcthửlàmthứnày.

Nguyênmẫuđượcđưatới,vàcôngviệccóvẻhứahẹn.Xưởngđãsảnxuấtmộtsốkhuôn-nămcáitấtcả-vàđãtáitạođượcdángvẻvàấntượngcủacáivỏ,chotớimàuxanhthươnghiệucủanguyênmẫu.Cócảmộtcáinúmdướiđáyđểvặnvàđẩythỏikhửmùilên.

Tôixoaycáinúmvàngạcnhiênthấyhệthốngthậtsựhoạtđộng.Bộphậnchấtdẻokhôngphảidễlàm,vànóđòihỏimộtchútđầutưvàthờigiancủa

xưởng.

Trongkhiphầnvỏđãtạođượcấntượngtốtrồi,tôisờtớibảnthânsảnphẩmvàbịbấtngờ.Thỏikhửmùikhônghoàntoànkhô.Tôiấnđầungóntayvàochấttrắngđóvàthấyngóntaytôilúnsâu,nhưlúnvàomộtcụcbơnóng.

Sẽkhôngdễsảnxuấtchấtkhửmùi;xưởngbiếtthế.Nhưngthayvìtácđộngtớihóachấttrước,họđãtiếnhànhvàcólẽđãtiêutốnhàngnghìnđô-lađểsảnxuấtcáivỏ.Hoàntoànngượcchiều,nhưngđólàcáchcácnhàmáyởTrungQuốclàmrasảnphẩm-từngoàivàotrong.

Trướctiênhọsảnxuấtmộtsảnphẩmtrônggiốngmộtthứcóthểbánđược,rồihọtậptrungvàocơcấuvậnhànhthựctế.Dángvẻbênngoàiđượcchútrọngtrướctiên,rồimớitớicácđiểmđặctrưngbêntrongsảnphẩm.Đólàtriếtlýsảnxuấtphùhợpvớimốiquantâmvềthểdiệnquốcgia,vàrốtcuộcnólàmtanhớlạisựtôntrọngnghệphẩmhàngnháicủaHoàngđếCànLong,bấtchấptínhchânxác.

Việcđócũngtạomộtýthứckinhdoanhtốt.Đưamộtsảnphẩmvàosảnxuấttrướckhithựcsựđượcđặthàngquátốnkém,vànhàsảnxuấtphảithuyếtphụcnhànhậpkhẩutươnglairằnghọcókhảnăngsảnxuấtmặthàngđó.Tạodángbênngoàicủamónhànglàcũngđủbắtđầumộtđơnđặthàngrồi.MộtkhitiềnđượcchuyểntớiTrungQuốc,nhàsảnxuấtcóthểtậptrunglàmchosảnphẩmhợpthức.

Thủtụcđặcthùnàycũnggópphầnlàmsụtgiảmchấtlượng.Saukhixưởngsảnxuấtđạtđượcđơnđặthàngđầutiên,vàsaukhihọmấtnhiềunỗlựctínhtoánsaochocóđượcsảnphẩmđúngđắn,thườngthìkhôngcònnhiềuviệcphảilàmnữa.Họnhởnnhơdùngthờigianthừađểvávíusảnphẩm,xemcóthểtiếtkiệmđượcởchỗnào.Nhàsảnxuấttìmnhiềucáchlàmchosảnphẩmcóbềngoàigiốnghệt,trongkhibêntronglàchuyệnkhác.

12.KHÔNGTHỬNGHIỆMTRÊNĐỘNGVẬTBerniebảochúngtôisẽsớmcókháchviếng.ShopCorp,kháchhànglớn

nhấtcủachúngtôi,muốntớivàtựmìnhthựchiệncuộckiểmtrariêng.Cuộcthămviếngsẽgiúpbảođảmnhiềuđơnđặthànghơn,Berniegiảithích,nhưngônglongạikháchhàngnàycóthểbiếtquánhiều.BernieđãnóiJohnsonCarterlàmộtđốitácliêndoanhvớinhàmáy,vàmộtcuộcviếngthămthậtsựtạixưởngcóthểlàmchuyệnhoangđườngđóbịlộtẩy.

KhitôigiảithíchvớiTỉrằngBerniemuốnđượcgiữbímậtthôngtinvềquyềnsởhữu,chịtacóthểlàmchuyệntốthơn.ChịđềnghịlàmmộtbảnghiệutreotrướcxưởngghitênJohnsonCarterlàchủnhânthựctế.

CáchthôngthườngcủacácnhàsảnxuấtởHoaNamlàlàmbấtcứviệcgìcầnthiếtđểgiữchặtmộtmốilàmăn.Tuyênbốngườinàođólàđốitácchỉlàchuyệnvặt,vàtạimộtsốnhàmáyởkhuvựcnày,bạncóthểthấyba,bốnhoặcthậmchínămtêntuổitrênmộttấmbiểnởcổngvàocôngty.Nhàsảnxuấtcóthểnóiđólàtêncủađốitáckinhdoanh,hoặcđôikhihọchobiếtđólà“thươnghiệu”.Khiđượchỏi,hầuhếtsẽtrảlờirằngđóchẳnglàgìcả.

KhiDonald,vịquảntrịviêntừShopCorptớixưởngvàthấytấmbiểncócảtêncủaJohnsonCartervàKingChemical,ôngrấthàilòng.Nóchứngtỏhaicôngtynàyquảthậtlàđốitácliêndoanh.

Lầnđầutrongnhiềutháng,tôithựchiệnthủtụcmặcáochoàngtrắngđểtiếpkhách.ChúngtôichovịquảntrịviênhưởngcuộcthamquanynhưtôiđãđượchưởngkhilầnđầutôitớiKingChemical.NhữngcâuhỏicủaDonaldkhônghơngìnhữngcâuhỏitôiđãđặtrakhitớixưởnglầnđầu.Ôngquantâmtớihoàncảnhcủangườilaođộng,nhưnhiềuvịkháchMỹkhác.

“Họđượcnghỉbaonhiêungày?”Ônghỏi.

TỉcócâutrảlờichuẩnkiểuTrungQuốc.“Haingày”,chịtanói.

“Haingàythìkhátốt”,ôngnói.

DonaldkhôngbiếtrằngTỉcóýnóihaingàymỗitháng.Nhữngngườilaođộngởđâycứhaituầnlạinghỉmộtngày.Khiđượcchobiếtchuyệnđó,ôngngẩnngườira,khôngthểtưởngtượngnổi,vàchỉcóthểnói“Chaoôi!”

Điềukiệnlaođộnglàmnhiềungườinướcngoàibănkhoăn,mộtphầnvìhọbiếtlaođộngTrungQuốckiếmđượcíttiền.KếđóDonaldhỏitôilàchúngtôicógặpnhữngvấnđềvềchuyệnpháhoạikhông.

“Ýônglàsao?”Tôihỏi.

“Quývịcóbaogiờlongạilàmộttrongnhữngngườilaođộngcóthểcốýlàmhỏngsảnphẩmkhông?”

Đólàlầnđầutiêncóngườihỏicâunày,vàcólẽđólàlầnđầutiêntôisuyxétchuyệnđó.PháhoạikhôngphảilàchuyệnphảiloởTrungQuốc,tôitrấnanông,dùsaonócũngkhônggiốngnhưởHoaKỳ.Ngườilaođộngthấyviệccảntrởcôngviệcđangchạylàchuyệnngungốc.Hầuhếtđềunghĩrằnglàmvậyđểlàmgì?

NgườilaođộngTrungQuốckiếmđượcnhiềutiềnhơnđồngnghiệpởcáctỉnh,vàhọkhôngmuốnmấtviệclàm.Hơnnữa,trongthâmtâmhọtinrằnghọđangphụcvụmộtsựnghiệplớnlaohơnbảnthânhọ.Nóquantrọnghơnchuyệnkinhtếđơnthuần.NgườilaođộnghiểurằnghọđanggópcôngđưaTrungQuốctrởlạitrạngtháivinhquangcũ.

Donaldvàtôiđitớikhuvựcsảnxuất,rồichúngtôithămđiểmđóngbaobì.Trongkhohàng,tôimởmộtsốthùnggiấyđựngsảnphẩmmangthươnghiệuJohnsonCarter.Donaldnhìnmộtsốhàngmẫuvàbiểutrưngtrênnhãnhiệusaulưngmộtchai.

Đólàhìnhpháchọamộtconthỏvàxungquanhhìnhvẽcónhữngchữ:Khôngthửnghiệmtrênđộngvật.

“Tốtlắm”,ôngnói.“Quývịkhôngthửnghiệmtrênđộngvật”.

Đólàmộtbiểutrưngđẹp,vàđúngsựthật.Chúngtôikhôngthựchiệnbấtcứthửnghiệmnàotrênđộngvật.Nhưngmặtkhác,chúngtôicũngkhôngthựchiệnbấtcứxétnghiệmnào.KingChemicalthựchiệnmộtsốkiểmtracơbảnđểbảođảmtínhổnđịnhtổngquátcủachếphẩm,nhưngđókhôngphảilàloạixétnghiệmkhekhắtnhằmgiúpíchchobấtcứai.Thídụ,chúngtôikhôngxétnghiệmhóachấtđộchạihoặcnhiễmkhuẩn.

Nhàmáychỉcómộtphòngthínghiệmnhỏđặttrongmộtphòngsau.Thiếtbịthôsơ.ThiếtbịcủahầuhếtphòngthínghiệmtrườngtrunghọcởHoaKỳcònhiệnđạihơn.Bấtluậnthếnàocũngkhôngaikiểmtrađểbảođảmnhàmáyphảilàmrasảnphẩmcóchấtlượng.

Donaldmuốnbiếtchúngtôithựchiệnnhữngloạixétnghiệmnào,vàtôitrảlờibằngcáchngụýrằngchúngtôicóthểthựchiệnbấtkỳxétnghiệmnàoShopCorpcần.ĐólàquytắcchuẩnvềxétnghiệmcủaJohnsonCarter.

Nhàbuônlẻnàomuốnnhữngxétnghiệmbổsungphảitrảtiềnchomộtphòngxétnghiệmbênthứba.Nhàbuônlẻkhôngbiếthọphảitìmcáigì,vàởmộtmứcđộtươngtự,JohnsonCartercũngkhôngbiết.KhôngthểyêucầumộtphòngxétnghiệmbênthứbanhưSGShoặcBureauVeritas“chobiếtchắckhôngcóchấtđộchại”trongsảnphẩm.Họthuphícăncứtheoloạixétnghiệmcụthể.Nếubạnmuốnbiếtcóchấtđộcnàokhông,bạnphảinóitênchấtđótrướckhigởimẫutớiphòngthínghiệm.

Ngaycảtrướckhicómộtsốvụthuhồisảnphẩmđượcbáochínóitới,ởTrungQuốcđãcónhữnglongạivềchấtlượng.Nhànhậpkhẩulúngtúngkhiphảixácđịnhnhữngnhàmáynàođángtincậynhất.LịchsửsảnxuấtcủaTrungQuốccònrấtngắn,vàhầuhếtnhàcungcấpcóthànhtíchhoạtđộngchỉmộtítnăm.Đểchomìnhcóvẻchuyênnghiệphơn,cáccôngtymớilấycácchứngchỉcôngnghiệp.Nhữngcôngtykhôngliênquantrựctiếptớihoạtđộngsảnxuấtthìbámvàocácdanhhiệu.Sânbay,cơxưởng,vàthậmchínhàhàngcóthểđượcTổchứcTiêuchuẩnhóaQuốctế(ISO)cấpchứngchỉ.

Nhưngchứngchỉkhôngbảođảmgìcả.Nhàmáynàyđãđượccấpchứngchỉ,nhưngkhinhữngngườichứngnhậntrởvềvănphòngcủahọ,khôngcógìbảođảmvềquycáchhoạtđộngnữa.Nhàmáydầugộinàyđãđượcchứngnhận,nhưngcôngnhânvẫnđilạivớihaibàntaybẩnvàkhạcnhổtrênsàn.Vàkhôngcóquytrìnhcấpchứngchỉnàongănchặnviệcgiảmchấtlượng.Mộtnhàmáycóthểđạtđượcmộtchứngchỉrồibắtđầugiởtrò.Nócóthểthaythếthànhphầntốtbằngđồđồngnát.Nhữngcôngtyđaquốcgialớnđãchứngnhậnnhàmáyriêngcủamìnhnhưngvẫnphảichịuthuhồisảnphẩm,vàchứngnhậnthìcóíchgìtrongviệcngănngừanhữngvụthuhồiđó?

Berniekhôngquantâmvềviệccấpchứngchỉ.Thayvàođóôngthíchrútranhữngkếtluậnriênghơn.Ôngbiếtcácchứngchỉkhônggiảiquyếtđượcbấtcứvấnđềnàoởnhàmáy.Nếucó,chúngchỉtạorarắcrối.

MộtnhàmáyđạtđượcmộtdanhhiệuchínhthứccónhiềukhảnăngsẽlôicuốnnhữngkháchhàngcóthểcạnhtranhvớiJohnsonCarterthànhmụctiêuchúýcủaKingChemicalhơn.MộtdanhhiệuISOthìchẳngcógìđặcbiệt.VàlàmgìcóchuyệnlàngườicủaISOđihếtxưởngnàytớixưởngkhác,đedọarútlạichứngchỉnếumọiviệccóvẻkhôngsuônsẻ.

Vàolúcnày,tôithấyrõlànhữngcuộckiểmtranhưvậydùsaocũngvôdụng.Bấtcứchuyệnsailệchkhảdĩnàotrongquytrìnhsảnxuấtcũngkhôngdễthấytrongmộtcuộckiểmsoátsơsài.Nếucóviệcgìcóthểgâybáođộngnghiêmtrọng-bàntaylộtdacủamộtcôngnhânchẳnghạn-chủnhàmáydễdànggiấunhẹmtrongmộtvàigiờkhicáckiểmtraviêncómặttạixưởng.

ISOchứngnhậnquytrình,khôngchứngnhậnsảnphẩm;vàdođó,chẳngcógìlạkhikiểmtraviênbênthứbadoShopCorppháitớisauđóđãkhôngxemxétmộtchaisảnphẩmnàocủachúngtôitrongkhohàng.Nhữngcuộcthămviếngnàyhoàntoànqualoa,vàkhôngmộtnhậnxétnàocủakiểmtraviêncógiátrịthựctế.Cũngkhôngcóbáocáochínhthứcđượcsoạnthảo,vàtôiđượcchobiếtrằngchúngtôicótoànquyềntựdonếuchúngtôichỉsửađổiquytrìnhchútít.

Yêucầulạlùngnhấtlàchúngtôiphảiđốnhạmộtcâynhỏgầnkhohàng-vìcóthểcócôntrùng.

Khôngsaocảvìđóchỉlàmộtcâycon;khohàngkhôngởgầnnơichúngtôichosảnphẩmvàochai.Đểmộtconsâucóthểchuivàochaidầugộitrongkhohàng,nóphảitìmđượcđườngvàomộtthùnggiấyrồivặnnắpchaira.Dùviệcgiữchosâubọkhônglọtvàothùnggiấylàmụcđíchhợplý,đángraphảiquantâmtớixàphòngvàdầugộinhiềuhơn.

Nhưnhữngnhànhậpkhẩuđãthamquanđểtựmìnhkiểmtraqualoatrướckhicamkếtvớimộtnhàcungcấp,cáckiểmtraviênnàycũngtậptrungvàohìnhdángbênngoài.Cóvẻhọkhônghiểurằngnhữngcáikhônglộrangoàimớiđánglongạitớimứcnào.Chínhquytrìnhsảnxuấtvàchếphẩmthựctếmàchúngtôiđembánmớikhiếnchúngtôilongại.

o0o

Khiquađượccuộckiểmtra,nhàmáykhởisựsảnxuấtmộtloạixàphòngkhángkhuẩn.ChúngtôigởihàngmẫutớiphòngthínghiệmởHongKongvàlậptứcđượctinkhôngvui.Phòngthínghiệmnóigầnnhưkhôngcóchấtkhángkhuẩnnàotrongcácmẫucả.

Mộtcốgắngthứhaiđượcthựchiệnvớikếtquảgầnnhưyhệt.

Berniebựcbộichuyệnnày,vàôngcốgiấunhẹmShopCorptrongkhichúngtôithửlầnthứba.Nhàmáykhôngbiếtchuyệngìtrụctrặc,chỉbiếtlàkếtquảkhôngđạt.Đểtránhvấnđềnày,nhàmáylàm10mẫukhácnhaubằngcáchthayđổihàmlượnghoạtchất.

Lầnxétnghiệmnày,chínkếtquảkhôngđạt,vàchỉmộtmẫuquađược.NhàmáygởikếtquảđóchoJohnsonCarter,vàcôngtyđưanóchonhàbuônlẻ.Khinhàbuônlẻnhậnđượckếtquảxétnghiệmtốt,họphátđơnmuahàng.

Cónhiềuvấnđềvớibênxétnghiệmthứba.Mộtvấnđềlàchínhnhàmáychọnmẫugởiđixétnghiệm.Phòngxétnghiệmkhôngtớixưởngđểlấymẫungẫunhiên.Dođóxưởngcóthểtiếptụcsảnxuấtmộtsảnphẩmbìnhthườngtheothóiquentrongkhigởinhữngmẫutrêntiêuchuẩnđượcchấpnhậnđixétnghiệm.Cáccôngtyxétnghiệmcấpgiấychứngnhậnkhôngđòihỏimẫuphảiđượcchọnngẫunhiên,vàkháchhàngcủaJohnsonCartercũngkhôngđòi.

Cáccôngtyxétnghiệmcũngcạnhtranhvớinhau;vàchúngtôilầnhồibiếtrằngmộtcôngtycóthủtụcxétnghiệmdễdãihơnnhữngcôngtykhác.Cácphòngthínghiệmnàylànhữnghãngkinhdoanh,vàhọbiếtcáclợiíchtrongviệccungcấpnhữngkếtquảxétnghiệmthuậnlợi.Điềunàykhôngcónghĩalàhọgiảmạodữkiện,nhưnghọcungcấpmanhmối.Thídụ,mộtphòngxétnghiệmcóthểkhôngchobiếtnhữngtiêuchuẩntheođóhọsẽphátramộtkếtquảxétnghiệmđạthaykhôngđạt,trongkhimộtphòngxétnghiệmkhácthìchobiết.Càngcónhiềuthôngtinđượccungcấpvềnhữnggìgâyramộtkếtquảkhôngđạt,nghĩalàcónhiềucơhộikhắcphụckhókhăn,ítnhấtlàchomụcđíchxétnghiệmmẫu.

Việcxétnghiệmmàchúngtôithựchiệnchủyếutậptrungvàonhữngnhântốbênngoài.Thídụ,chúngtôiđãxétnghiệmđộpHvàđộnhờn,nhưngbạncóthểtạomộtsảnphẩmbằngbùncóđộpHvàđộnhờnphùhợp.Chỉcácthướcđonàythìkhôngđủđểbiếnmộtsảnphẩmthànhmộtthứdầugộicóchấtlượngđược.

Cuốicùng,chúngtôicùngpháthiệnravănphòngHongKongcủamộtcôngtyxétnghiệmcóíchhơnvănphòngởBắcMỹcủanó.Nhàbuônlẻnàodựavàocácxétnghiệmnàythườngkhôngbiếtvềnhữngsựkhácnhaunhưvậytronglĩnhvựcxétnghiệm,nhưngcácnhàsảnxuấtthìbiết-vàhọlợidụngđiềuđó.

Vềmặtthốngkê,xétnghiệmdobênthứbathựchiệnlàcóích-nhưngvìnhữnglýdoítngườihiểuđược.Ngaytừđầu,nhàmáynàobiếtsảnphẩmcủamìnhkhôngđạtsẽkhôngđưasảnphẩmđixétnghiệm-thếnênsảnphẩmđượcxétnghiệmthườngcócơhộiđạttiêuchuẩnhơn.NhưngmộtphòngxétnghiệmbênthứbathựctếđãxétnghiệmnhiềusảnphẩmbịthuhồiởHoa

Kỳ,dođórõrànglàhệthốngnàycũngcónhữnghạnchế.

Rốtcuộc,nhữngvấnđềchấtlượngmànhàmáygâyrakhôngtrựctiếpđedọamạngsống,nhưngchúngkhiếnchúngtôingỡngàng.Chúngtôibịđặtvàotìnhtrạngkhôngbaogiờbiếtchắcchúngtôisẽnhậnđượccáigì.Màvớitưcáchnhànhậpkhẩu,chúngtôiphảibiết.Đángrachúngtôiphảiởvịthếbiếtmọichuyệnvềsảnphẩmcủamình-nhưngchúngtôilạikhôngbiết.

13.LIÊNDOANH-THUỐCTRỊBÁCHBỆNHKhithânchủmớinhấtcủatôinóirằngôngtathíchxì-gà,tôiđưaôngtới

ChinaHotelnơicómộtquầyrượubánxì-gà.Darrengiảithíchrằngôngthựcrakhôngquantâmtớixì-gà,nhưngmộtsốđồngsựtạitrụsởchínhởSanFranciscocủacôngtynhấtđịnhđòiôngđemvềmộtítvìhọngherằngxì-gàCubađượcphépbánởTrungQuốc.

Dĩnhiênxì-gàCubaquenthuộcvớingườiMỹtớimộtmứcđộnàođólàdobịcấmtheolệnhcấmvậnápđặtcho“chếđộcộngsản”củaFidelCastro.

Mộtnữtiếpviênđưachúngtôitớimộtphòngcóđộẩmgiữxì-gà,vàDarrennhìnbảnggiá.

“Trờiơi,saongườiHoachịunổigiánày?”Ôngnói.

Thấyphảnứngcủaông,côtiếpviênhỏitôiDarrenvừanóigì.Khitôichobiết,cônói:“NayngườiHoađãcótiền”.

Cônóiđiềuđónhưthểmộtsựthayđổiđộtngộtđãdiễnra.Hômtrước,cảnướcphásản;vàhômsau,mọingườihútxì-gàgiá37USD.

Darrenchọnhaiđiếucỡlớn-PartagasSerieDNo.4-vàcôtiếpviênđểchúnglênmộtcáikhaygỗlótnhung.“Họcũngchotiềntrànướchậulắm”,cônóithêm.

Trongkháchsảnh,chúngtôiđượcchỉtớimộttrườngkỷhìnhbánnguyệtlưngtựacao,trướcmặtlàbanữnghệsĩtrìnhdiễnngườiPhilippines.CómộtsốcasĩPhilippineshoạtđộngtrongcáckháchsạnTrungQuốctheohợpđồngngắnhạn.NướcnàycũngđưanhiềuhọasĩtớiHoaNam,nơihọvẽkiểuchocácnhàsảnxuấtđồnộithất.DùTrungQuốcđôngdânvàtiềncônglaođộngthấp,chuyệnthuêmộtsốtàinăngtừnướcngoàivẫntỏrahiệuquảhơn.

Mộtcôtiếpviêncắtđầuvàchâmlửamộtđiếuxì-gà,vungcaođiếuthuốclênkhỏiđầu,vẫychocháyđềuvớikiểucáchcóphầnlàmộtcửchỉngẫuhứnghoặctụclệđịaphương.

“NóicámơnbằngtiếngHoanhưthếnào?”Darrenhỏi.“Khoan,đừng

nói…shay-shay!”

“Gầnđúng”,tôinói.Thấytôinhănmặt,ôngcườilớnvàlặplạicâunóikhicôtiếpviênđãđikhỏi.

Darrenvàtôilàbạnhọcởtrườngkinhdoanh,vàcảhaichúngtôiđềukhôngcóthóiquenhútxì-gà.Ônggiảithíchrằngbạnđồngsựcủaôngthíchxì-gà-càngđắttiềncàngtốt-vàhọcũngthíchnhữngmóntiêuphaphungphí,nhưxethểthao,thuyềnmáyvàdulịchnướcngoài.

ÔngchủBuildCorpcủaônglàmộtcôngtyxâydựngtưnhânmộttỷđô-laởBờBiểnPhíaTây.Họđãxâydựngnhữngkháchsạnsangtrọngvànhữngtòanhàthươngmạivàgầnđâyđãmuanhữngbằngsángchếliênquantớimộtphươngphápsửdụngnhômtrongxâydựngbê-tông.

Darrenchobiếtđólàmộtloạihệthốnggiàngiáođểđúcbê-tông.Mỗiđơnvịlàmộtmô-đuntháorápvànhẹ,vàdùnócóthểđượcsửdụngđểxâynhàchọctrời,chỉcầnhaicôngnhânđểdựnglênvàdỡxuống.Sảnphẩmnàylàmộtcáchtâncôngnghệ,vàcơhộinàyđãđưaBuildCorptớichỗbánvàchonhữngcôngtyxâydựnglớnkhácthuêthiếtbị.

ThiếtbịđượcsảnxuấtởTrungQuốc,vàcómộtsốvấnđềcầngiảiquyết.

Mộtvấnđềlànhàsảnxuấtđãthaotúngchấtlượng.SảnphẩmcủaBuildCorpđượccấutạotừnhữngthànhphầnthiếtkếkỹlưỡng.Cáckỹsưbiếtchínhxácmỗibộphậntrôngrasao,vàhọhơingạcnhiênkhinhàcungcấplấybớtkimloạiởmộtsốbộphận.Mộtbộphậnthenchốtcânnặng48kí-lôđượcgiaochưatới90%trọnglượngđãđịnh.NhàmáycoiviệcgiảmbớttrọnglượngnhưmộtkhoảntiếtkiệmchiphíchomìnhvàchuyểnsựrủirophátsinhtrênsảnphẩmchoBuildCorp.

Đãcómộttrườnghợpsụpđổ,làmmộtngườichết,vàngườitalongạisẽcóthêmtainạnnữa.

“Liêndoanhnàysẽphảichỉnhđốnnhiềuvấnđề”,Darrennói.“Tôisẽcầnônggiúpsứcđểthựchiệndựánnày”.

ChúngtôigặpôngchủRoberttạixưởngsảnxuất.Darrenmuốngiảiquyếtnhữngvấnđềchấtlượngtrước.Trướcđâyôngđãkhôngchịunhậnmộtchuyếnhàngvánépgiácao,vànhàmáylẳnglặngtuồntừngphầnlôhàngxấuvàosảnphẩmtốtsauđó.

Darrencũngmuốnthảoluậnmộtvấnđềnữa.Trongchuyếnđitrước,ôngđãyêucầuhàngmẫu,vànhàmáykhôngcungcấp.ÔngmuốnthửnghiệmkimloạiởTrungQuốcđểbảođảmnhữngmứcchấtlượngchấpnhậnđược,nhưngnhàmáylongạiôngsẽđemcácmẫuhàngnàygiaochomộtcôngtycạnhtranh.

“Cácsảnphẩmnàychỉđểxuấtkhẩu”,Nancy,mộtphụtánóngnảycủaRobert,nói.

NancyngụýrằngcáchduynhấtđểcóhàngmẫulàxuấtkhẩuchúngtớiHoaKỳrồigởitrởlạiTrungQuốc.

Đólàngàyđầutrongcuộcviếngthămdựkiếnbốnngàycủachúngtôi,vàtôiđãthấymệtmỏi.Darrennóiôngmuốnđưaramộtsốvấnđềđểtấtcảcóthểthảoluậnvềđềxuấtliêndoanh.Trênxeđitớixưởng,DarrenđãbảotôirằngônghyvọngliêndoanhnàysẽgiảiquyếthầuhếtcácvấnđềcủaBuildCorpvớinhàcungcấp.

“Saothế?”Tôihỏi.

“Ôngthấykhông”,ôngnói,“ngaylúcnàynhàmáyđanglừachúngtôi.Nhưngnếuchúngtôitrởthànhđốitácliêndoanh,sẽgiốngnhưhọtựlừachínhmình.Họsẽkhônglàmthế”.

CómộtlýdonữakhiếnBuildCorpmuốnliêndoanh.ĐộnglựccủaRobertđangsuygiảmnhanh.DùđơnđặthàngcủaBuildCorpđangtăng,tốcđộkinhdoanhchungcủanhàmáycòntăngtrưởngnhanhhơn.

Trướckia,côngtyởSanFranciscođãcungcấpgầnnhưtoànbộcôngviệclàmănchonhàmáynày.Hainămtrước,nócònchiếmtới75%doanhsốcủanhàmáy;hiệnnaytỷlệnàyđãsụtxuốngdưới45%.NhữngnhànhậpkhẩunhỏđãcótiếnbộvàtrảgiácaohơnBuildCorp,cũngcónghĩalàBuildCorpđónggóplợinhuậníthơn.

CôngtycủaDarrenmuốnđầutư2triệuUSDvàoxưởngcủaRobert,nhưngviệcđịnhgiáchothấymộtvấnđềkhác.Nhàmáyđangtăngtrưởngrấtnhanh,sốvốncổđôngmàRobertsẵnlòngnhườngchoBuildCorpđangteolạitừngtuần.

“Tôimuốnchoôngthấymộtchuyện”,Darrennói.Ôngđưatôitớimộtkhoảnhđấtphíasaucơngơi.NhàmáycủaRobertđãcóthêmmộtsốtòanhàmới.DùBuildCorpvànhàcungcấpcủamìnhđangthươnglượngđểcóthể

tiếntớimộtliêndoanh,Robertđãlẳnglặngkhuếchtrươngquymôkinhdoanh.Vàolúchọbắtđầutínhtoántàisảncủaxưởng,giátrịcủacáccôngtrìnhxâydựngmớiđượcđưavàobảngtổngkêtàisản.

“Ôngthấyhọlàmgìkhông?”Darrenhỏi,chỉtayvàocáctòanhàmới.“Chínhtiềnbạccủachúngtôiđãtạoratấtcảnhữngcơngơinày,vànaynóđượcsửdụngđểthunhỏphầnhùncủachúngtôitrongnhàmáy”.

Darrenmuốnđạtđượcmộtthỏathuậnvớinhàmáytrướckhiquámuộn.Ngườitacócảmgiáclàmộtcơhộiđangtrôiqua.“Tôichoôngbiết,nếuchúngtôikhôngkhiếnđượcRobertkýkếtngaymộtthỏathuận,thìchúngtôitiêutùng”.Ôngtuyệtvọng,nhưngvẫncốgắngxúctiếnnhữngviệcmàôngnghĩlàBuildCorpphảilàmvớitưcáchthànhphầntrongvụthỏathuận-chẳnghạnnhưnhữngbảođảmliênquantớicáchđiềuhànhdoanhnghiệp.

Robertđãchểnhmảngsuốtmấythángtrời,nhưngôngtanóirằngôngquantâmtớivụthươnglượngnày.VấnđềlàôngtakhôngmuốnchấpthuậnmộtsốđiềukhoảnliêndoanhtheoýmuốnDarren.Robertkhôngmuốnchiasẻbấtcứthôngtintàichínhnào.Vàkhiliêndoanhđượcthànhlập,ôngtacũngkhôngmuốnchiasẻquyềnđiềukhiển.

Nóicáchkhác,BuildCorptựdođầutưtiềnbạccủamình,nhưngtấtcảnhữnggìhọsẽđạtđượclàmộtmảnhgiấynóirằnghọsởhữumộtphầnhùn.Khôngthôngtinnàosẽđượcchiasẻvớiđốitáccủahọ,vàBuildCorpsẽkhôngcótiếngnóinàotrongviệcđiềuhành.Mọiviệcphảiđượcchấpnhậndựatrênlòngtin.

TôiđãtừnggặpnhữngchủnhàmáynhưRobert.Họhiểuvaitròmàngườinướcngoàimuốnkhiđưatiềnchohọ,vàhọxemsựgiaovốnnàylàmộtloạitiềnthưởng.Tháiđộnàycủahọcũngđúngvìhầuhếtnhữngnhàđầutưnướcngoàikhôngthểxácminhmứcđịnhgiáthổiphồngcủahọ.Cáccôngtynướcngoàichútrọngvàosốtiềnmàhọcầnđónggóp,vàhọcoisốtiềnđólàvévàocửamộtcanhbạcmàhọmuốnthamgia.

TôihỏiDarrensaocôngtyôngcóthểbiếthọthuhoạchđượcnhiềutừviệcđầutưnày,đặcbiệtlàkhiRobertkhôngđểainhìnvàosổsáchcủahọ.VàBuildCorpkhônglonghĩvềchiếnlượcrútluihaysao?

“Ổncảthôi”,Darrennhấnmạnhvớigiọnghờhững.

Sauđócónhiềutinxấu.

Nhàmáyđãcótổngthunhậptrên8triệuUSDnhưngkhôngđóngthuếvàđiềuhànhmọihoạtđộngtàichínhquacáctàikhoảnngânhàngcánhâncủanhữngngườibàconcủaRobert.Nhữngmốiquanhệmạnhvớichínhquyềnchophépôngtatránhđóngthuếvàtrảphí,vàđólàmộttrongnhữnglợithếriêng.

Cácdoanhnghiệpnướcngoàihầunhưkhôngmaymắnnhưvậy,vàmộtliêndoanhthìchắcchắnsẽbịcácquanchứcnhànướcsămsoikỹlưỡnghơn.Robertbiếtvậy,vàđólàmộtlýdokhiếnôngtakhôngmặnmàvớichuyệnliêndoanhlắm.

“Rốtcuộcliêndoanhsẽphảiđóngthuế”,tôinói.

“Tôibiết”,Darrennóigiọngmỉamai.“Sẽbịhútmáu”.

“Ýtôilàchiphícủacácôngsẽtăngcao”,tôinóiđểliênkếtcácyếutốlạichoông.

“Khôngđâu,sẽkhôngtăng”,ôngchốngchế.

Darrentỏvẻhoàntoànchắcchắnvềđiểmnày,vàônggiảithíchlýdo.BuildCorpsắpđầutư2triệuUSDvớiRobert,nhưngrồihọsẽđặtmua10triệuUSDnhữnghànghóamàhọđangmongđợi.Vìsốtiềnmặtđầutưvàsựbảođảmsẽđặtmuanhiềuhànghóahơn,xưởngsẽgiảmgiá9%chotấtcảđơnđặthàngtươnglaicủaBuildCorp.

“Vốncổđôngchỉlàlớpkemtrênmặtbánh”,Darrennói,rồinhìntôivớivẻtựhàilòng,ôngnóithêm:“Tấtcảcótrongthỏathuận.Rồiôngsẽthấy”.

Cảbuổichiềuđó,Darrentỏraquyếtliệt.Hoặcgiaodịchnàyđượcthựchiệntheođiềukiệncủaông,hoặcBuildCorpsẽtìmmộtđốitáckhác.Darrenđãyêucầutôilậpmộtdanhsáchnhữngnhàcungcấpthaythế,vàôngmangdanhsáchđótheo.Ôngđưaracácdữkiện,vàtêncủamộtsốđốithủcạnhtranhhẳnđãlộravìmắtRoberttrợntrònvìngạcnhiên.

Sánghômsau,Darrengọitôidậysớm.

“Tinxấu”,ôngnói.“RobertđãgởithưchocácbạntôiởSanFrancisco.Ôngtađòitănggiá”.

Xưởngsẽtănggiá11%.Nóicáchkhác,BuildCorpsẽđầutư2triệuđô-la,vàđổilạigiáthànhcủahọsẽtăng2%.

Vìđãđầutư2triệuUSD,BuildCorpkhôngthểbỏđitìmmộtnhàcungcấpkhác,vìcókhảnănggiásẽtăngcaohơn.

KhitôigặpDarrenítphútsauđó,ôngđangăntrứngtrángtrongnhàhàngcủakháchsạn.

“Cácbạnôngsẽhủybỏvụgiaodịchchứ?”Tôihỏi.

“Khôngđâu”,ôngnóitrongkhimồmcònngồmngoàm.“CácbạntôiởSanFranciscobảotôiđừngvềchừngnàochưakýkếtxongthỏathuận”.

Theonhữnggìchúngtôiđãbiếtvềvụthỏathuận,nócóvẻphilý,vàtôibảoôngthế.Darrenngừngănvàchỉmũinĩavềphíatôi.

“Ôngxemnày”,ôngnói.“Cácgãđómuốncóvụthỏathuậnnày.Tôikhôngthểlàmgìđược.Tôiđãbảotổnggiámđốccôngtynóivớimọingườirằng‘TrungQuốclàtươnglai’,vànaycótấtcảnhữnggãkháctrongcôngtyđangtrôngcậyvàovụthỏathuậnnày”.

Darrengiảithíchrằngtiềnthưởngcuốinămcủamộtsốđồngsựcủaônggắnchặtvớiliêndoanh.Họphảiđượcxemnhưđangthúcđẩycôngviệclàmăntiếnbộ,vàhọcầntạoramộtcáigìđógiốngnhưmộtthànhcôngvàolúccuốinăm.ĐólànhữnggiámđốcđiềuhànhkhôngbaogiờcóliênquangìvớinhàmáycủaRobert-họchưabaogiờtớiTrungQuốc.ViệcnhữnggiámđốcnàyởBuildCorpmuốnđượccoinhưcótinhthầntiếnbộlàmộtbíẩnđốivớitôi.TôibảoDarrenlàtôikhônghiểuđược.

“ĐólàcáchcáccôngtyMỹhoạtđộng”,ôngnói.“Ôngkhônghiểuvìôngchỉtoànsốngởđây”.

Ôngđúngởmộtchừngmựcnàođó;tôikhônghiểuvìtôilàmviệcởTrungQuốc.NgaycảnhữngcôngtyTrungQuốclớnnhấttôitừngbiếtcũnghoạtđộngnhưcôngtynhỏ.Họlinhhoạthơn,vàngườitacóthểhyvọnghọxoayxởdễdàngkhimộtvụgiaodịchcóvẻkhôngổn.

“Nếumọingườimuốnvụgiaodịchnàythìtôikhôngcóýkiếnnữa”,tôinói.Cònnóigìnữachứ?Vụgiaodịchđãcóvẻkhôngổn;tấtcảbọnhọđềubiếtcóvấnđề,thếnhưnghọvẫnmuốnxúctiếnbằngmọicách.

“Xemnào,ôngnghĩđúngđấy”,Darrennói.Ôngxáchcáitúiđựngmáytínhlênvàđưachotôimộttráicam.“Chúngtaphảitrởlạinhàmáy,vàphảibắtRobertkýgiấytờvụliêndoanh-ngayhômnay”.

DarrenbảoôngcũngcóýđịnhpháhỏngcơhộithànhcôngcủaRobertvìôngtađãquamặtôngmàgiaothiệpthẳngvớicácđồngsựcủaông.RobertđãhiểukhárõnhữngtròchínhtrịtrongcáccôngtyHoaKỳnênbiếtnhữngcánhânnàonắmquyềnquyếtđịnhchủchốt.

Trênđườngtớixưởng,tôighivộivàiýnghĩvàocuốnsổtay:CáccôngtyTrungQuốckhôngđểngườinướcngoàichiarẽhọ,nhưnghọchiarẽngườinướcngoàikhôngmấykhó.

Tạinhàmáy,Roberthànhđộngnhưthểkhôngbiếtgìvềnhữngemailôngtađãgởiđi,dùchúngcóảnhhưởngrõrệtởBuildCorp.VănphòngSanFranciscođangbàntánxầmxìvềnhữnggìđangdiễnraởTrungQuốc.ThậmchíDarrenkhôngcóởđómàvẫncảmthấyáplựccủađònphép.

TốiđóDarrennóirằngôngmuốntrởlạiQuảngChâu.Ônggọihãngmáybayđểgiữchỗvàđượcbiếthọkhôngthểdànhvéhạngdoanhnhânchoông.

Tôinghĩnếuởnhàmáythêmvàingàynữathìchúngtôicóthểđạtđượctiếnbộthậtsựtrongmộtsốvấnđề-nhưthỏathuậnvềliêndoanhhoặcchấtlượng.Rốtcuộc,Darrenlạiđẩynhữngvấnđềđóchotôitrongkhiônglochochuyếnbaycủamình.ÔngcằnnhằnvềRobert,thanphiềnvềcácđồngsựởSanFrancisco,kêucavềviệcôngkhôngthểtrởlạivănphòngvànóivớimọingườilàôngphảiđimáybayhạngrẻtiền.

BuildCorptiếptụcmuasảnphẩmsảnxuấttạiTrungQuốctừnhàmáycủaRobert.

Dùtấtcảđiềukiệncủamìnhđềuđượcthỏamãn,Robertthấycónhữnglýdokháckhôngnêngianhậpliêndoanh.Trongkhiđó,nhữngđònphépchínhtrịởSanFranciscobiếnchuyểnkháchẳn.Đãcómộtđổithaytồitệ,kếtquảlàmộtsốnhữngnhàsánglậpbanđầubịđẩyrakhỏicôngty.

Darrenthuậtlạirằngnhữngbiếncốđóđãkếtthúccólợichoông-ôngđượcnhậnmộtkhoảntiềnđềnbùhậuhĩtrướckhichiatay.Nhưngsaukhiôngngưnglàmviệcchocôngty,lợinhuậncủasảnphẩmnhômđãcolạitớimứckhôngcòngì.Phânngànhđóđãtừmộttrongnhữngbộphậnkinhdoanhcólãicaonhấtcủacôngtytrởthànhmộttrongnhữngđơnvịcólãiítnhất.

Saucùng,BuildCorpđượcbánchomộtcôngtylớncủaNhật,vànhữngchuyệnđauđầutrongtươnglaitrongviệclàmănvớiTrungQuốcnaythuộcvềcôngtyđó.

14.ĐƯỜNGVỀXALẮMBạnkhôngbaogiờnhậnthấyảnhhưởngsâusắccủamộtnơichốnđốivới

bạnchotớikhiđikhỏinơiđó.Lúcđólàmùahè,vàtôiphảibaytớiHoaKỳ.Lýdochínhcủatôilàcôngviệc,nhưngtôicũnglợidụngchuyếnđiđểthămgiađìnhvàbèbạn.TrênđườngđithămanhbạnMichaelởArizona,tôitớimộtgiaolộ,vàkhinhìnlênđèngiaothông,tôinghĩ:MộtnhàmáyởQuảngChâuđãsảnxuấtnhữngthứnày.TôiđãrờikhỏiTrungQuốc,nhưngnóvẫnđitheotôi.

Michaelvàvợanhnuôibốnconchó,chúngchạythànhbầyquanhtrangviêncủahọ.Khitôibướcquacổng,chúngchồmlênngườitôi.Nhìnvòngcổtrangtrícủamộtconchó,tôinhớtớimộtchủnhàmáykhácởQuảngChâu,ngườicómộtxínghiệpphátđạtchuyênsảnxuấttrangphụcchothúcưngđểxuấtkhẩu.

Michaelvàtôibiếtnhauhồitrunghọc,khoảng25nămtrước.Chúngtôingồitrongphòngkháchnhàanh,vàtôithấymọithứnayđãkhác.Bạntôivẫnlàbạntôi,nhưngnhàanhtrônggiốngmộtngăntrưngbàysảnphẩmrấtcóthểđượcsảnxuấtởTrungQuốc.ChiếcđồnghồtrêntườnggiốngthứđượcsảnxuấtởTrungQuốc,mộtchiếclọsứtrênbàngầntrườngkỷcũngvậy.Aibiếtđượcmóngìtrongnhànày-hayphầnlớncácmón-cónguồngốctừTrungQuốc?Gầnđâyhọđãmuamộttrungtâmgiảitrí.Tôinhìnnóvàtựhỏiphảibaonhiêumónmớichấtđầymộtcông-te-nơ40foot.

Trongnhữngcuộcthămviếnghiếmhoinày,chúngtôiítkhinóivềcuộcsốngcủatôiởTrungQuốc,nhưngMichaelcómộtquantâmmới.NềnkinhtếHoaKỳđangchaođảo,vàTrungQuốcđangtăngtrưởngmạnh.AnhkhôngcómộtýniệmnàovềViễnĐôngvàanhthừanhậnrằnganhtòmò.Tuynhiên,TrungQuốckhôngphảilànguồncảmhứngchovợanh.

“DạonàychúngtôicứtoànthấytinTrungQuốctrêntruyềnhình”,chịnóinhưthểmongmỏiphươngtiệntruyềnthôngđưatinvềnhữngchủđềkhácnhiềuhơn.TrungQuốcnghequáxaxôi,vàchịcóvẻkhôngthiệncảmvớitôilắmkhibiếttôisốngởđó.

Đềtàitròchuyệnthayđổi.Chúngtôinóinhữngchuyệnkhác-mộtsốngườiquenbiếtchunggiờrasaovàdựtínhsửanhàgầnđâycủahọ.

Michaelvàobếplấythứcuống,vàvợanhElizabethcólẽcảmthấybắt

buộcphảinóivềTrungQuốc.Chịluônbảokhônghiểutạisaotôisốngởđó.Bâygiờchịlạimuốnhỏitôimộtchuyện.

“Cóthậthọănthịtchókhông?”

“Tôikhôngăn”,tôinói.

“Anhkhôngăn,nhưnghọăn”.Đólàmộtlờibìnhphẩmđồngnghĩavớimộtcáicớđểkhôngmuốntìmhiểuthêmchủđềnàynữa.

PhươngtiệntruyềnthôngcólỗimộtphầnvìđãlàmngườiMỹhoangmangvàlàmhọxalánhđềtàiTrungQuốc.Mộtmặt,cáckênhtintứcmiêutảnướcnàylàmộtquốcgiatưbản,nhưngrồicũngchínhcáctổchứctruyềnthôngđónệnầmầmcáiýtưởngTrungQuốclàmộtnướcCộngsảnkiêntrì.

Cóquánhiềuhìnhảnhmâuthuẫn:Nềnkinhtếhoạtđộngvớikhíthếrựclửa,tiềmẩnmộtmốiđedọasắpxảyrachovaitròlãnhđạokinhtếtoàncầucủaMỹ,nhưngrồinướcnàycũngvẫnđượcmôtảlànghèonànvàđángthương.TrungQuốcbíẩnvàkỳlạ;mộtđấtnướccủalịchsửvàvănhóa;nhưngcùnglúcnóđượckhắchọalàmộtkhucôngnghiệpkhôcằnđộchại.NgườiMỹhoangmang;họkhôngbiếtnênnghĩthếnàovềnhữngcongấutrúcvàchùachiềnhaytìnhtrạngsuykiệtvàônhiễmmôitrường.

ChínhquyềnTrungQuốcchuyênchếvàđộcđoán,thếnhưngcáccơquantruyềnthôngcũngtườngtrìnhrằngngườidânTrungQuốcthuộcvềsốngườithỏamãnnhấtthếgiới.CóphảiĐảngCộngsảnđãxâydựngthànhcông“xãhộihoànhảo”củahọhaycôngdâncủahọđangmắchộichứngStockholmtậpthể?[HộichứngStockholm:trạngtháitâmlýmàcontinhoặcnạnnhâncảmthấythươngmếnkẻbắtgiữhọ-ND]Khôngbiếtchắcphảinghĩgì,nhữngngườiMỹnhưElizabethtránhxatoànbộđềtàinày.

MichaeltòmòvềTrungQuốchơnvợmình.Đốivớianh,sựtăngtrưởngnhanhcủanềnkinhtếnàycóấntượngrấtmạnh,dùcólẽcũnghơiđángsợ.TrungQuốctăngtrưởngnhanhquá.Theocáchnóicủaanh,chắcchắnnướcnàysẽ“tómthuthếgiới”.

“TrungQuốcđangthựcsựpháttriển,đúngkhông?”Anhhỏi.

“Cũngđúng”,tôinói.Chắcchắncótăngtrưởng,nhưngcũngynhưngườiHoakhôngbahoavềviệcđấtnướcnàyđangthayđổinhanhrasao,tôicũngkhôngthấycầnlàmthế.Nhữnggìmàkhuvựcsảnxuấtđanglàmchắcchắnlàcóấntượngmạnh,nhưngTrungQuốccũngcónhữngđiềuthiếusót.

XưakiaTrungQuốcđãnổitiếngvềnhữngphátkiếnvìhọđãphátminhragiấy,thuốcsúngvàlabàn;nhưngtrongnhữngthếkỷgầnđây,bảnnăngsaochépđãthaythếtinhthầnkhámpháđó-khôngchỉtronglĩnhvựccôngnghệmàcảtrongnhữngmôhìnhkinhdoanhnữa.Thóiquenmớithaythếđóđãchophépnướcnàynỗlựcđuổibắtthếgiớitrongnhữngnămgầnđây,nhưngmôhìnhnàychắcchắnsẽkhôngbềnvững.Khôngnềnkinhtếnàocóthểthắngcuộcđuatranhbằngcáchsửdụngphươngtiệncủakẻkhác,vàTrungQuốccónhữnghoàibãoriêngtư.HọkhôngchỉtìmcáchgiảmsựcáchbiệtgiữahọvàthếgiớimàcònvươnlênngangbằngvàvượtquanhữngnềnkinhtếcôngnghiệphóanhưHoaKỳvàNhậtBản.

Rồicòncónhữngvấnđềkhác,quánhiềukhôngthểgiảiquyếttrongmộtlúc.Khuvựckinhdoanhcónhữngvấnđềđạođứcnghiêmtrọng;vấnđềkiểmsoátchấtlượngchỉlàmộttriệuchứng.Michaelxemxétnhữnglờibànluậncủatôivàmuốncónhậnxétgìđócụthểhơn.Hoạtđộngtronglĩnhvựcsảnxuấthẳnđãchotôicómộtýthứcnhấtđịnhvềnhữnggìđangdiễnra,vànếutôikhôngtinvàosựphátđạtthìtôitincáigìởTrungQuốc?

Michaellàbạntôi;anhkhôngmuốntôiphunranhữngsốliệuthốngkê.Anhcầnmộtcảmtưởng,mộtlờiquyếtđịnh.Anhmuốnbiếtquanđiểmcủatôivàhyvọngtôicónhữnglờibànluậnmàchúngtôicóthểđểdànhchonhữngcuộcnóichuyệnsaunày.

“AnhtinrằngTrungQuốcsắpsụpđổ”,Michaelnói,cốmớmlờichotôi.

“Tôikhôngnóithế”.

Anhtiếptụcnhấnmạnhýđịnh,vậndụngmộtsốýtưởngmàtôiđãgieorắc.Đốivớianh,sựthểphảiđúngnhưnhữnggìmàngườikhácđãkhăngkhăng-TrungQuốchoặcsẽbaycaonhưmộtquảbónghoặcsẽchìmnghỉmxuốngaonhưmộthònđá.Anhcoilờibìnhphẩmcủatôinhưgợiýrằngtôitiênđoánkhảnăngthứhai.

“SựhưngthịnhvàsuyvongcủaTrungQuốc”,anhnói,cốvậndụngmộtđềtàichung.

“Giốngsựhưngthịnhvàsalầyhơn”,tôinói.

LầnnàycónhiềulýdochotôitớiHoaKỳ;mộtlýdolàthamdựmộtcuộctriểnlãmthươngmại.TôicũngđigặpvàicôngtyHoaKỳđangkhảosátnhữngkhảnăngchọnlựacủahọởTrungQuốc.

TôidừngchânởthànhphốWaterbury,bangConnecticutđểgặpmộtnhàsảnxuấtcácbộphậnkimloại.Tớivănphòngcủahọlúccònsớm,tôiđượcyêucầungồiđợitrongmộtphònghọpnhỏ.

Tôichúýtớimộtbứcảnhtreotrêntường.ĐólàmộtbứcảnhtrắngđencũchụpkhoảngcuốithếkỷXIX.Cáccôngnhânnhàmáyđứngtrướcmộtxưởnglàmkhóathắtlưng.Tấtcảđànôngmặccom-lê,vàphụnữtronghìnhmặcáováyxếpnếpmàusáng.Tôithấyngườinàocũngđộimũ,vàhơnnữa,họđãđưacảconngựacủacôngtyvàobứcảnh.

Thờikỳđó,côngtynàylàmộttrongnhữngnhàsảnxuấthàngđầuởkhuvựcNewEngland.Đôilầnsápnhậpcôngtyvàmộtthếkỷrưỡisau,doanhnghiệpnàytrởthànhchinhánhcủamộtcôngtyđạichúng,vàhọđangvấtvảvạchkếhoạchcạnhtranhvớicácloạiphụtùngrẻhơndođốithủcủahọđặtTrungQuốcsảnxuất.Giảiphápcủahọ-khôngtồichútnào-làcũngsửdụnglaođộnggiárẻ.

Khôngphảitấtcảnhữngcôngtymàtôithămviếngđềutrởthànhthânchủ,vàtôiluônnhớđiềunàymỗikhiđixabằngtiềntúicủamình.Côngtycụthểnàychỉtìmsựtưvấntổngquát.ChủyếulàhọcầnbiếthọcóthểphạmsailầmtrongvấnđềgìkhihọtớiTrungQuốc.Họđểtôinóigầnhếtcuộcgặpmặt,trongkhinhữngngườikhácghichép.

Rakhỏithànhphốsaucuộchọp,tôiđiquanhữngnhàmáykhác,vàđặcbiệtcómộtcáirấtgiốngcôngtykhóathắtlưngtôivừađikhỏi.Từngoàiđường,tôikhôngthểnóinơinàysảnxuấtcáigì,vàtôitựhỏi:NếutôighéquaxưởngnàynhưtôiđãlàmởTrungQuốcthìsao?

“Xinlỗi,ônglàai?”Nhânviênlễtâncủacôngtyhỏitôi.

Saukhinghetôigiảithíchrằngtôichỉghéquamộtnhàmáygặpbênđường,côtaquansáttôikỹlưỡngvàthúcgiụctôichobiếtthêmchitiết.“TôilàmviệcởTrungQuốc”,tôinói,vàkhinghetừ“TrungQuốc”đó,côtarùnvaitrôngnhưmộttayđôvậtsẵnsàngtốngcổnhữngkẻquấyrốirakhỏiquánrượu.

Cônóirằngnếukhôngcóhẹntrước,tôikhôngthểgặpaihết.Côkhôngthôlỗ,nhưngcộclốc,vàtôilúngtúng.Tôinghĩmìnhlàaimàxôngvàomộtcôngtynhưvậy?Tôitưởngtôiởđâu-PhậtSơnhaynơinào?

Xinlỗivìđãlàmgiánđoạncôngviệccủacô,tôichuẩnbịrútluinhanh.Cólẽnhậnthấyđãthiếuâncầnvớitôi,cônhânviênlễtânmềmmỏnglại,

vàngaytrướckhitôiquaylưng,cônhoàingườitớinhưthểsắpchotôibiếtmộtbímật.“Ôngcũngbiết”,cônóigiọngngọtngào,“TrungQuốcthậtsựlàđốithủcạnhtranhcủachúngtôi”.

Ngồivàochiếcxethuêvàláirakhỏibãiđậuxe,tôithấymìnhvẫnchưabiếtcôngtynàysảnxuấtthứgì.Rồitôinghĩ:Thậtbuồncườikhinói“TrungQuốclàđốithủcạnhtranhcủachúngtôi”.NếucôngtycủahọđươngđầuvớikhókhănvìTrungQuốcthìlạicàngcólýdođónnhậnvàxemxétcáccơhội.Côngtykhóathắtlưngcóđốithủcạnhtranhởnướcngoài,vàcáchđápứngcủahọlàcốgắngbiếnnơiđólàmviệcchohọ.Cóaitừngtìmcáchđánhbạiđốithủcạnhtranhbằngcáchtrốntránhhọkhông?

Mộtcơhộibịbỏlỡ,đơngiảnthếthôi.TrênđườngtớiNewYork,tôinghĩvềphongtụckhôngbaogiờxuađuổilữkháchcủangườiHyLạpcổđại.Nếucóngườilạtớicửanhàbạn,chuyệnhoàntoànbìnhthườnglàbạnsẽmờihọvào,chohọănvàchohọcơhộinghỉngơi.Vàtronghoàncảnhnàothìchủnhàcũngkhôngbaogiờđểkháchrađimàkhôngcómộtmónquà.Lýdocủaphongtụcnàyrấtthựctế.Lữkháchđườngxathườngmangtintứctừxatới.PhongtụcđộcđáonàygiúpngườiHyLạpcổđạithuthậpthôngtin.

ĐãbaonhiêulầntôitớimộtcôngtyTrungQuốcvàđượcđốixửkhôngnhưmộtngườilạmànhưmộtkháchquý?Nhữnghãngsảnxuấtkhôngquenbiếthaykhôngmongchờtôitớiđãmờitôivàovàtiếpđãitửtế,vàhọkhôngđểtôirađimàkhôngcóquàtặng(trongtrườnghợpnày,tôibịbuộclấymộtsốsảnphẩmmẫucủanhàmáy).Dùđôikhitôicảmthấybịlợidụng,ítnhấtbạncũngcóthểtôntrọngnhữngnhàcôngnghiệpnàyvìtínhthẳngthắnvàkhônngoancủahọ.

CólẽđóchỉlàquanđiểmđãbịthayđổicủatôidosốngởTrungQuốcquálâu,nhưnghìnhnhưcáccôngtyTrungQuốcchủđộngtiếpxúcvớithếgiớirộnglớnhơn.ỞHoaKỳ,xuthếđangphổbiếnnhanhlàphớtlờđốithủtrongkhimộtchiếnlượctốthơnlàchấpnhậnsựđedọacạnhtranhnhưmộttháchthứcthúvị.CócáigìđótrongnềnkinhtếđangtrỗidậytrongmọilĩnhvựccủaTrungQuốclàmchocáccôngtyMỹmấttựtin.

o0o

SautrọnmộtngàygặpgỡBernievàcácđốitácJohnsonCartergầnBroadwayởkhuManhattan,tôisốnghaingàycuốiởPhiladelphia.Tôiphảigặpnhữngngườibạnởđây,vàđócũnglàdịpthămlạimộtthànhphốmàtôibiếtrõtrongthờigianhọcđạihọc.

Mùahèlàthờikhắctốtnhấtđểđithămthú,vàdukháchtừkhắpnơitrongnướctrànngậpcácđườngphố.KhithămkhuvựcquanhDinhĐộclập,tôighinhậnmộtsốthayđổi.MộttòanhàmớichoQuảchuôngTựdođãđượcxâydựng,cùngvớimộttrungtâmdukháchrộngrãi.Ngồiởmộtgócgầnđó,tôichúýtớimộtnhânvậtkỳlạ,mộtngườibiểutìnhđơnđộc.

Đólàlầnđầutôithấymộtngườibiểutìnhtạiđịađiểmnàycủathànhphố,vàđiềubấtthườnghơnnữalàmi-crôcủangườiđànbàđóđangtuyênbốomsòmbằngtiếngQuanThoại.TôitớigầnhơnvànhậnrarằngbàđangbiểutìnhnhândanhPhápLuânCông-mộttôngiáobịchínhphủTrungQuốccoilàsựsùngbáingẫutượngvàdođóbịđặtrangoàivòngphápluật.

Ởđầukiathảmcỏ,tôithấyhaingườiđànông,cũngngườiHoa,màkínhrâmRay-BangiảvàquầnsọccóthểchobiếthọlàngườivùngHoaBắc.Tôitớikhágầnvànghehọnóimộtngoạingữquenthuộc,vàtôichàohọbằngtiếngHoanhưtôicóthểnóiởTrungQuốc.HọvuimừngnóichuyệnvớitôivìcảhaingườiđềukhôngnóiđượctiếngAnh,vàtôithìcònvuihơnvìđólàcơhộiđầutiênchotôinóitiếngQuanThoạitronghaituầnlễ.

NgườiHoathườngthíchtángẫu,vàtôicũngđượcanủikhiđónglạivaitròngoạikiều-ngườinướcngoàisốngởTrungQuốc.

ThấyhọlàmtôinhớTrungQuốc.Tôikhôngchỉnhớchỗởmàcònnhớcảcôngviệc.Thờigiantrongngànhchếxuấttôiđãgặpkhókhăn,thậmchíthấtvọng,nhưngtôivẫnthíchthú.“Hãytìmmộtbứctườngmàbạncóthểđâmđầuvào”,mộthọasĩdanhtiếngđãnói,“vànếubạnkhônglàmđượcgìhơnlàgâymộtvếtnứtnhỏtrêntường,ítnhấtbạncũngcóthểnói:“Đólàbứctườngcủatôi”.Tôikhôngbiếttôiđãgâyđượcbaonhiêuảnhhưởngđốivớikhuvựcchếxuất,nhưngtôiđãquenvớimộtcảmgiácnhấtđịnh.

TôihỏihaingườiHoakiavềcảmtưởngcủahọđốivớinướcMỹ,vàhọchotôibiếtlờithanphiềnphổbiếnvềthứcănTrungQuốcởHoaKỳrấtdởvàkhónuốtnhưthếnào.

“Bánhmìkẹpthịtbòvàpho-mátthìsao?”Tôihỏi.DùsaochúngtôicũngđangởPhiladelphia.NhưhọnghĩbữaănđồTàusắptớicũngtồi,họnóihọthíchgắnbóvớinhữnggìhọđãbiếthơn.Nhưnghọmuốnđượcchỉdẫnnơithamquan.

MộphầncủaBenjaminFranklinđángđểthamquan,tôibảohọ,vàtôigiảithíchlýdo:vìdukháchMỹnémtiềnxulênmộông.NgườiHoavốntôn

trọngsựtiếtkiệmvàghétsựhoangphí,khólòngtinrằngngườitabỏlạitiềnthậttrênmộngườinàođó.

Mộtngườihỏicóphảitôiđịnhnóivàngmã,thứđượcđốtcúngPhậtkhông.Không,tôicamđoan,đólàtiềnthật.

“Saohọcóthểlàmvậy?”

Tôicốgiảithíchsựhàihướctrongchuyệnnày-đốivớiconngườinổitiếng(vàhìnhnhưthấtbại)trongviệcdạyngườiMỹbiếtgiátrịcủasựtiếtkiệmbằngcáchnóirằng:“Tiếtkiệmmộtđồnglàkiếmđượcmộtđồng”,dukháchkhắpnướclãngphíbằngcáchdốchếttiềnlẻtrongtúira.

Họtừgiã,đivềhướngtâytrongkhitôiđivềhướngnam,dừngchântạimộtquánbánhpizzaởSouthPhilly.Nhữngbiểnbáotrêntườngkhuyêndukháchkhôngnênyêucầunhữngthứnhưdụngcụănbằngchấtdẻo,pho-mátParma,đinhàvệsinhhoặcuốngnướcmiễnphí.Cùngvớinhữngcảnhbáodàidằngdặcnày,trênbứctườngcòncómộtbiểntómtắttháiđộchungcủacửahàngđốivớisựphụcvụkháchhàng:“CâutrảlờilàKhông,Không,Không!”

ĐólàmộtcáigìkhácnữamàphầnlớndukháchngườiHoakhônghiểunổi,vàgiốngnhưngôimộđượcrảitiềnkimloạicủaBenjaminFranklin,tôithấycácthôngbáotrongtiệmbánhpizzabuồncườinhưngđángbuồn.

Ngườiđànôngtínhtiềnchotôitạiquầycómộthìnhxăm.Mộthìnhxămlàmtôichúý.ĐólàmộtchữHánbằngmựcxanhđậm,vànóchehếtnửatráitrêncổanhta.Đólàmộtchữmàtôibiết-Giáo,cóthểlàsựgiáodục,hoặcđượcdùnglàmđộngtừ,như“dạydỗ”.

Tôihỏianhtacóphảilàgiáoviênkhông,vàtôiphảichỉvàocổtôiđểanhthấymốiliênquan.“Không”,anhnói,“đólàdosailầm.Tôiđãbảoanhchàngxămhìnhchotôilàtôimuốnxămchữ‘hyvọng’”.

Ngoàinhữngkhókhănvềkinhtế,lâunayPhiladelphiacònphảiđấutranhvớimộtlànsóngtộiphạmnghiêmtrọng,vàthứmàthànhphốnàycóvẻđangthiếuchínhlàhyvọng.

Khitườngtrìnhvềtộiphạmbạolực,báochíthànhphốnhắctớitrên400vụgiếtngườitrongnămtrước,hầuhếtđượcquychonhữngvụđấusúngngắn.TrungQuốckhôngphảichịuđựngmứcđộtộiphạmnàogầnnhưvậy;vàvớitưcáchngườinướcngoàisốngởTrungQuốc,tôiluônluôncảmthấy

đặcbiệtantoàn.

KếtthúccuộcthămviếngPhiladelphia,tôithấymộtchiếcáothuntrongmộttủbàyhàng.Chiếcáođượcvẽkiểugiốngáochẽn.Dòngchữtrênáo:Killadelphia[GiếtPhiladelphia].NgườiHoakhôngphạmtộibạolựctớimứcđộđó,vàchắcchắnhọkhôngđitớichỗđemchuyệnđólàmtròhàihướcthươngmại.

SauhaituầnởHoaKỳ,tôicàngsẵnsàngtrởlạiTrungQuốchơn.KhiđápchuyếnbaytừPhitrườngJFK,tôinhậnthấyphầnlớnhànhkháchtrênchuyếnbaycủatôilàngườichâuÁ,vàtôicảmthấymìnhởgầnđíchđếnhơn.

NgườiđànôngkếbênvuimừngvìchúngtôicóthểnóichuyệnbằngtiếngQuanThoại,vàônghỏitôi:“Ôngđiđâu?”

“Tôihồihương”,tôibảoôngtabằnggiọngđùacợt.

Mặtngườiđànôngnhănlạivớivẻcaucó,vàôngtanóirằngtôikhôngthểdùngnhữngtừđó.

Ôngtaphảnđốicáchtôidùngtừ“hồihương”,mộtđộngtừgồmhaitiếng:hồilàtrởvề,vàhươnglàquênhà.Ghépchung,haitiếngcónghĩalàtrởvềquênhà.Quảnhiêntôiđãtuyênbốtrúsở;tôiđãgọiTrungQuốclàquênhà.

“Câuđókhôngthíchhợpvớiông”,ôngtanói,đầyvẻuyquyềnvàquảquyết.“Ônglàngườinướcngoài,ôngchỉcóthểnóilàôngduhànhtớiTrungQuốc”.

Ôngtacốtỏralễđộ,nhưngngườitavẫncảmthấyđólàmộtcáitátvàomặt.“NhưngtôisốngởTrungQuốc”,tôinói,cốsửasaiýniệmcủaôngtarằngtôilàmộtkháchdulịchđơnthuần.“TôisốngởQuảngChâu”.

Tôinghĩviệcgọitênthànhphốnàysẽcóích,vàtôicóýnghĩchoôngtaxemxâuchìakhóatrongtúi,dùchỉđểchứngminhthêm.TấtcảchìakhóatôiđãmởnhữngcánhcửaởHoaNam.HầunhưtôikhôngcóquanhệtựnhiênnàovớiHoaKỳ.VànếutôikhôngsốngtạimộtnơinàođóởMỹ,thìtôiđãởđâutrongbấynhiêunăm?

Ngườinàyliếcnhìn,làmnhưsuynghĩvềnhữnglờithuyếtminhcủatôi,nhưngôngrấtkiênquyết.“Dùcóthểnhưvậy…”,ôngtanói,bỏlửngnhữngtiếngcuốicùng.Ôngtakhóchịu,nhưngtôithấytháiđộnàyquenthuộcmột

cáchlạlùng.NhiềungườikhácởTrungQuốccũngcótháiđộlạnhlùngnhưvậyvớikháchnướcngoài,vànónhắctôirằngdùtôikhôngcòncómộtquênhàởHoaKỳ,TrungQuốcvẫnkhôngcoitôilàthânthiết.

Cómộtchuyệnngụngôncổvềmộtngườiđànôngnghenóivềmộtkiểuđiđặcbiệtcủangườidânởmộtnơixaxôi.Ngườinàyquyếttâmđitớinơiđóđểhọcdángđicủahọ,vìhìnhnhưnósànhđiệuhơndángđicủatổtiênanhta.

Anhtaxàihếtsốtiềnmìnhcóvàtốnnhiềuthờigianđểlàmchođúngnhưngkhôngthểnàolàmđược.Khôngbaogiờanhtathànhthạokiểuđimới,vàtrongkhicốhọc,anhtađãquênkiểumìnhvẫnthườngđi.Kếtquảlà,dosựđiênrồcủamình,ngườiđànôngđóphảibòvềnhà.

ĐólàcâuchuyệnvềnhữngngườixaxứlâudàiởTrungQuốc.Trongkhikhôngbaogiờhộinhậptrọnvẹnvàonướcdungnạp,họcũngkhôngcònhoàntoànthoảimái,tựnhiênởquêhươngcũnữa.

Ngườiđànôngtrênmáybaynhìnđămđămlưngghếtrướcmặt,miệngmímchặt.Nghĩkỹhơnvềnhữnggìtôithíchnói,tôimuốnkhơilạicuộcchuyệntrò,nhưngvôích;ôngtađãquyếtlòngimlặng.

ChuyếntrởvềTrungQuốccủatôibuồnvuilẫnlộn.Trongkhitôigiơtaylấydâyantoàn,ngườiđànôngkếbênthảcánhtaylênchỗtựagiữachúngtôi-vànónằmđósuốt12giờbay.NgồikhoanhtaysuốtchuyếnbaytớiĐôngÁ,tôitựhỏi:TôisẽphảisốngởTrungQuốcbaolâutrướckhiđượcphépgọiđólàquênhà?

15.KIMCƯƠNGMAYMẮNSaulPlotnicklàmộtthânchủmớinữatìmsựgiúpđỡởTrungQuốc.Ông

muabánkimcươngvàcôngtycủaônglàmộttrongsốítcôngtychọnlọcmuangọcthôtrựctiếpcủaDeBeers,tậpđoànkimcươnglớnnhấtthếgiới.Đólàmộtdoanhnghiệpgiađình,ônggiảithích,códoanhthutrênmộttỷđô-la.

“Vậyôngbiếtgìvềcôngnghiệpkimcương?”Ônghỏitôi.

Thậtratôibiếtkhôngnhiều.TôinóirằnggầnđâytôiđãđọcmộtbàibáovềmộttỷphúngườiUzbekđãchoDeBeersquảnlýtiềncủamình.Ôngvuimừnglàtôiđãnóitớingườiđó.

“Ai,LevLevievư?Chúngtôiđãđưaôngtavàovụlàmănnày!”ChúngtôingồitrongphòngkháchsạncủaôngởThâmQuyến,vàtrênmộtbàncà-phê,ôngmởramộtdanhmụcđầutưgồmnhữngtrangđượcépcứng-nhữngquảngcáochothấykimcươngcủacôngtyôngđượcbánởđâu.Escada-mộttrongnhữnghãngthờitranghàngđầuchâuÂu-làmộtkháchhàng.VàmộttrongnhữngchuỗicôngtybuônsỉgiảmgiálớnnhấtnướcMỹcũngvậy-đóchuỗicửahàngthànhviênmàmộtkháchhàngcóthểmuasốlượnglớntômđônglạnhcùngvớivỏxehơi.

Ônglàmộttronghaianhemđiềukhiểncôngtydochahọsánglập;têngiađìnhcũnglàtêncủacôngty.

CuộcgặpgỡcủachúngtôiđãbiếnthànhmộtbàihọclịchsửkhiSaulchobiếtgiađìnhôngđãthamgiamuabánkimcươngnhưthếnào.Khicòntrẻ,ngườichaquácốcủaôngtừNamPhiđãđượcpháiđitớicácthịtrườngởchâuÂuvớimộtmớđủthứngọcthạchvàcónhiệmvụtìmragiácảcóthểbánđượcởđó.

SaulnóivềôngcụPlotnickkhôngnhưcáchngườicontrainóivềngườichaquácố,mànhưcáchngườitanóivềmộtgươngmặthuyềnthoạiđượcmọingườibiếtnhiềuhơn.Ôngbảotôirằngchaôngcũngcóthểlàmăngiỏitrongbấtcứngànhnào-chỉtìnhcờmàôngthamgiangànhkimcương.

Chúngtôiđibằngchiếcô-tôlớnvàgặpnhữngngườikháctronggiađìnhcóliênhệtrựctiếptrongviệclàmăn.ChúngtôiđãgặpvợcủaSaul,ngườianhemcủaôngvàngườicháutrai.HọtừBỉtới,nhưngnóinhiềuthứtiếng

vàxoaynhanhquanhcácthứtiếngđó,nhưđangchơimộttròchơi.GiađìnhnàylàngườiDoThái,rấtsùngđạo.Đànôngmặccom-lêsẫm,vàtấtcảđộimũchỏmkippa.

PhóngxetheoxalộtrênđườngđithămmộtxưởngmàikimcươnggầnthànhphốTrungSơn,chúngtôigiốngmộtđoànlữhànhcủaCựuThếGiới,dạnglữhànhmàchínhtổtiêntôiđãthamgiatrênđườngđilậpnghiệpởRomaniavàBaLanmấytrămnămtrước.TôilắngnghekhinhữngcuộcnóichuyệnngẫunhiênchuyểntừtiếngPhápsangtiếngAnhrồitiếngDoTháicổchotớithứtiếngmàtôimườngtượnglàtiếngBỉ.Quánhiềuthứtiếng,vàkhôngcóthứtiếngnàocủaxứsởmàhọđanghyvọngtiếpcận.

Trênđườngvềtừmộtxưởngkimcươngthứhai,Saulchotôibiếtkếhoạchcủaông:SẽbánkimcươngởTrungQuốc.Ôngcóvẻtựtin,nhưthểvấnđềduynhấtthậtrachỉlàýchínhảyvàothịtrườngnàycủagiađìnhông.Cómộtsốtrởngại;mộttrởngạilàchínhphủTrungQuốcchỉchophépnhữngnhàsảnxuấtđịaphươngbántrựctiếp.Nhưngđóchínhlàýnghĩacủaviệcđithămcáccơsởmàikimcương.Côngtycủaôngsẽlậpquanhệcộngtácđểđicửasauvàothịtrườngnày.

CólúctôitưởngSaulsẽhỏitôinghĩgìvềkếhoạchbánkimcươngởTrungQuốccủaông,vàtôinhẹcảngườikhiôngkhônghỏi.Tôinghĩvấnđềlớnhơnlàtìmnguồncầu.PhụnữTrungQuốckhôngcoichiếcnhẫnkimcươnglàphầncầnthiếttrongđềnghịhônnhân.VàdùngọcthạchgiữmộtđịavịđặcbiệttrongnhữngnềnvănhóaĐôngphương,kimcươnggầnnhưkhôngcóýnghĩanhưvàng,ngọcbíchhoặcbạc.

Ýtưởngtặngkimcươngkhiđínhhôndùsaocũnglàmộttruyềnthốngđượctạodựngra,vàtrongtàiliệutiếpthịcủahọchothịtrườngHoaKỳ,DeBeersđềnghịrằngđànôngdựtrùhaithánglươngchomộtchiếcnhẫnđínhhôn.Cáchtínhtoánnhưđềnghịnàyđặcbiệtvônghĩatrongmộtnềnkinhtếmàngườilaođộngtrungbìnhmỗithángkiếmđượchơn100USDmộtchút.MộttrởngạikháclàngườiHoakhôngcóthóiquenmuanữtrang.

KếhoạchtheodựkiếncủaSaullàtáitạonhữnggìđãcóhiệuquảchocôngtyởnhữngnơikháctrênthếgiới.ỞHoaKỳ,họđãlàmđượcviệcbằngcáchchuyểndịchnhữngsốlượnglớnkimcươngquanhữngtổchứcbánsỉ.Quacáckênhnày,PlotnickchuyênbánkimcươngkhônghoànhảochongườiMỹtrunglưu-nhữngngườichỉquantâmtớikíchcỡcủaviênkimcươngvàtiếtkiệmbaonhiêuthìlơlànhữngchỗbịttrámhoặcnhữngkhuyếtđiểmkhácbấynhiêu.

TrungQuốclàmộtthịtrườngđầycơhội,nhưngnólàmộtloạithịtrườngkhácbiệt.TôingụýTrungQuốclàkhácbiệt,nhưnglờibànluậncủatôilàthứSaulkhôngmuốnnghe.ÔngđãquyếttâmtriểnkhainhữngcơhộikinhdoanhởTrungQuốc,mộtphầnvìcôngtycủaôngkhôngcólựachọnnàokhác.

DeBeerslàmộttậpđoànđãtừngcólúcgầnnhưđộcquyềnkiểmsoátgiácảbằngcáchkhốngchếnguồncungcủathịtrường.Mộtcơsởtưvấn-quảnlýtoàncầuđãlàmviệcchoDeBeersvàkếtluậnrằnghọcầntácđộnglênvếkiacủaphươngtrìnhbằngcáchkíchcầu.

DeBeersnghetheolờikhuyêncủacácnhàtưvấnvàđểlàmviệcnày,họsửdụngphươngtiệnchủyếuđểbánkimcươngmàhọcótrongtay-cácnhàbuônsỉkimcươngthô.ThậtsựđólàkiểutiếpcậnTrungQuốccủaPlotnickGroup.Họtớimàkhôngcóýniệmnàovềcáchthứcgiảiquyếtmộtsốnhữngvấnđềthịtrườngkhálớn.Dùkhôngphảilàmộtcôngtytiếpthị,PlotnickphảichoDeBeersthấyrằnghọđanglàmbấtcứviệcgìcóthểđểthúcđẩymạnhnhucầutoàncầu.

Tôibiếtnhữngngườihoạtđộngtrongngànhkimcươngkhác.Họcũngphảichịuđựngsựthaotúngchấtlượngphổbiếntrongngànhsảnxuất.ThợcắtkimcươngTrungQuốccóthóiquencắtkimcươngtheokiểukhôngđốixứngđểcómộtviênhơilớnhơntừmộtviênkimcươngthô.Saukhilàmnhưthế,nhàbuônkimhoàncóthểkiếmđượcmộtchứngchỉgiảxácnhậnviênkimcươngcóchấtlượngcaohơn.

LậptrườngtiêuchuẩncủatôiđốivớitấtcảnhữngdoanhnghiệpmớiởTrungQuốclàphảixemxétchúngvớimộtchútgiễucợtlànhmạnh.TôingẫunhiênnóivớiSaulrằngbảnthântôisẽkhôngđâmbổvàobấtcứcôngviệclàmănnàoởTrungQuốcmàkhôngtìmhiểunhiềuhơnvềquyluậtcủatròchơi.

“Xì!”Saulthốtlênkhinghenóithế.Ôngtacoimọilờikhuyênthậntrọngđềukhôngphùhợp.

“NhữngnhàbuônkimcươngthôđãcómặtởTrungQuốcrồi”,ngườicháunóirõ.“ÔngcóbiếtDalumikhông?”

“Đólàtênđốithủcạnhtranhcủacácônghả?”Tôihỏi.“Dalumi?”

Tôibấtgiácmỉmcười,vàngườicháumuốnbiếtlýdo.“Dalu”[đạilục]làcáchngườitanóitớiTrungHoachínhquốc,tôibảoanhta.Vàtìnhcờchữ

chỉgạolà“mi”[mễ].Hạtgạokhôngphảilàhìnhảnhmàbạncầngieovàoócngườitiêudùngkhimuốnbánđáquý,vànếutôihiểuđượcchuyệnbuồncườinày,chắcchắnthịtrườngTrungQuốccũngsẽhiểu.

NgườicháucủaSaulthíchthúvìtôiđãtìmramộtcáigìđóbuồncườivềđốithủcạnhtranhcủahọ.Vàanhtasaysưavớiýnghĩphiêndịchcáctên.

“TênchúngtôicónghĩagìtrongtiếngHoa?”Anhtahỏi.

Tựnókhôngcónghĩagìhết,tôibảoanhta,rồitôicốgiảithíchrằngchỉvìtrùnghợpngẫunhiênmàtênđốithủcạnhtranhcủahọngherangớngẩn.

“Plotnickphảicónghĩagìchớ.Chắcnóphảichỉmộtcáigìthậtralàtốtđẹp”,anhtakhăngkhăng.“Tôicánólàmaymắn”.

Trongmắtanhtacóvẻkíchđộng.NhưngnhữngcáitênTâyphươngkhôngphảilúcnàocũngcóýnghĩatrongtiếngHoa.Đểdịchmộttênhọ,trướchếttôisẽphảinghĩtớitấtcảcácâmtiếtphùhợp.Khôngcóâmtiết“plot”trongtiếngQuanThoại.Nósẽphảilà“pu-la-te”hoặc“pa-lu-tuo”-bakýtựriêngrẽ.Chỉnghĩtớisốhoánvịcũngđủnhứcđầu.Tôibảoanhtarằngtôicầnthờigianđểkếthợpmộtsốkhảnănglựachọn.

Nhưnganhtanàinỉtôidịchngay,hyvọngsẽcómộtkếtquảthúvị.

Đủloạingườinướcngoàiđãbịlôicuốntheosứccámdỗcủacáihìnhnhưlàmộtnềnvănhóahuyềndiệu.NhưngngườiđànôngcựckỳDoTháichínhthốnggiáonàymàvẫnbịhuyềnthoạiTrungQuốchớphồnthìquásứcchịuđựngcủatôi.CáikiểubáivậtgiáonàylàmtôinhớlạianhchàngnhânviêntiệmbánhpizzaởPhiladelphia,ngườibịxămnhầmchữ“giáo”trêncổ.

NgườiDoTháivàngườiHoacónhiềuđiểmgiốngnhau,kểcảsựquantâmtớigiáodụcđãcótừhàngnghìnnăm.Cómộttruyềnthuyếtmàbảnvănđượctruyềntụngbắtđầubằngcâuthơ“Họcvàđôilúcônlạinhữngđiềuđãhọc,khôngphảilàlạcthúlớnnhấtsao?”nghenhưrútratừKinhTalmudcổDoThái,nhưngthậtralàtừKhổngtửGiangữ.

Vàtừtruyềnthốnghọctậpnàyxuấthiệnsựtônsùngchữviếttớiđộmêtín.

TrongThếchiếnthứhai,TrungQuốccungcấpnơitrúẩnchokhoảng30.000ngườiDoTháitịnạn.NhữngaiđượcbiếtvềkhảnăngdicưtớiThượngHảiđãmuốntớiđósaukhinghetênthànhphốnày.Từ“hải”trong

ThượngHảinghegiốngtừ“chai”trongtiếngHê-brơ-cónghĩalàsựsống.Từnàycónộihàmmạnhmẽ;nólàbiểutượnghaikýtựmànhiềungườiDoTháiđeotrêncổ,vàcũngxuấthiệntrongchữ“L’chaim”,lờichúctụngkhinângcốc-“mừngsựsống”.

NgườiHoacũngmêtíntrongviệcđặttên,vàngườitanóirằngnhữngngườiHoadicưtớiCanadađãlậpnghiệpởthịtrấnRichmonthuộctỉnhBritishColumbiavìđốivớihọtênthànhphốnàynghetừatựa“richman”(ngườigiàucó).

SaukhithămthịtrườngkimcươngThượngHảinơiSaulcốchiếmvănphòngrộnglớnnhấtbêntrongkhugiaodịch,chúngtôiđithămcáctiệmkimhoàntrongkhuthươngmạicủathànhphố.

Saulđithẳngtớitủtrưngbàytrongmộttiệmvàchỉbachiếcnhẫnkimcương.Ôngyêucầuđượcxemchúng.Nhìncácviênkimcươngquakínhlúpcủachủtiệm,ôngnhănmặt.Cócáigìđóôngkhôngthích.Khôngphảikimcươngxấu;hoàntoànngượclại,ôngnóirằngchúngquáđẹp.Viênkimcươngnàocũngtrongsuốtvàkhôngcótìvết.Ônglẩmbẩmvànóirằngđókhôngphảilàđiềumàôngmongđợi.

ThịtrườngxaxỉphẩmTrungQuốclàmộtnghịchlý.Dùsốngtrongmộtnướcđangpháttriển,ngườidânởđạilụchoặcmuahànghóathậtđắttiềnhoặckhôngmuagìcả.

NgườiHoathíchhoãnnhữngvụmuasắmquantrọngtớikhihọtíchlũyđượcmộtsốcủacảilớnhơn,vàkiểutiếtkiệmcủahọítnhấtcũngchịuảnhhưởngphầnnàocủanhữngthờikỳđạinghèokhổtronglịchsửTrungQuốc.

Cácnhànghiêncứuđãghinhậntrên1.800nạnđóilớnởTrungQuốc(tínhngượctừthếkỷITCN).Nạnđóicócáchlàmthayđổicáchcưxử,vàmộttrongnhữngcáchchắcchắnnhấtđểmộtcánhâncóthểđánhmấttàinguyênítỏicủamìnhlàkhoekhoangmìnhcó.

Trongmộtnạnđói,ainghĩmộtngườibàconđanggiấumộtítthóclúacóthểđạpcửaxôngvàovàlùngsụckhắpnhà.ỞTrungHoaĐạilục,chodùtìnhhìnhđãđượccảithiệnnhiềutừcuộcCáchmạngVănhóa,vẫncònkhuynhhướngchegiấucủacảitíchlũyđược,ítnhấtchotớimộtthờiđiểmbộcphátvàchuyệnaibiếtđượccủacảinhiềuchừngnàokhôngcònquantrọnglắm.

Họchỉtiêuphasaukhitíchlũyđượcmộtsốcủacảiđángkểcònvìmộtlý

donữacóliênquantớithểdiện.NgườiHoahoãnnhữngviệcmuasắmlớnđểhọcóthểlàmnhữngviệckhiếnkẻkhácphảiganhtị.Muađồxaxỉmàphảichịuthiệthạihoặcphảitiếtkiệmlàkhôngđúngýđồcủahọ.

Điquaphốtrênđườngtrởlạixe,chúngtôigặpbangườiđànbàlớntuổi.Mộtbàđưamộtsốđồnghồđeotaychotôixem.

“Cáigìvậy?Họmuốngì?”Saulhỏi.

“ĐồnghồRolex”,tôinói.

Tôingạcnhiênkhiôngtachúýtớinhữngchiếcđồnghồnày.Côngtycủaôngchínhlàmộttrongnhữngnhàbuônsỉkimcươnglớnnhấtthếgiới.AicầnmộtchiếcđồnghồgiảchứSaulcầngìtớithứđó?

Nhưngđiềunàykhôngcógìlàbấtthường.Ngườinướcngoàiđilàmănlúcnàocũngquantâmtớihànggiả.Họthíchchúngvìtínhmớilạ,vìđôikhikhókiếm,vàvìmuađượcchúnglàcảmộtcuộcgiảitrítrongchuyệnmặccả.

“Hỏixemhọđòibaonhiêu”,ôngnói.

Bàgiàởgầntôinhấtragiá,vàsaumộtlúcnóiđinóilại,bàquyếtgiá100nhândântệ.Khoảng12USDtheohốisuấthiệnhành.Đólàmộtgiáthấp,ngaycảchomộtmónđồgiả.

Saultiếptụcbướcvàsuynghĩ.

“Bảobàtatôisẽlấybachiếc-50nhândântệmộtchiếc”.

Bangườiđànbàkhôngchỉgiàmàcònốmyếu.HọvấtvảmớitheokịpkhichúngtôibướctheonhịpchâncủaSaul.Giáhọđưarađãcựckỳthấprồi,vàtôibảoSaulthế.

Ôngtalườmtôivànói:“Nếuhọkhôngchịu50tệthìbảohọthôiđi”.Tôikhôngnóigìnhưngtinchắchọsẽtiếptụcđòithêm.

Nghetrảgiá,babàgiàxịumặtrồitụtlạiphíasautrongkhichúngtôivẫnđitiếp.Đểtránhngượngngập,tôicũngđềnghịmuacảbachiếcđồnghồchomình.Bánđượcnhiềucólẽsẽbùđắpchogiáthấp.

Khileolênxe,Saulnhướngmàynhìntôinhưcóýhỏi:Chuyệnnàyrồisẽrasao?Mấybàgiàthấyvậyvàtraođổinhanhvàicáiliếcmắt.

Saukhileovàoxe,tôisắpsửađóngcửathìmấybàgiànóihọsẽbán.Đồnghồvàtiềnđượctraotaynhanh,cửaxeđónglạivàchúngtôilênđường.

Saulnhìnmấychiếcđồnghồvànóioangoang.

“Ôngthấykhông?”Ôngtanói.“Tôiđãbảoôngrằngtôisẽmuavớigiá50-vàtôiđãmuavớigiá50”.

Đólàlầnđầutôithấyđồnghồgiảbángiárẻnhưvậy,vàkhimáybaychúngtôiđápxuốngHongKong,tôimớithấytạisaochúngđượcbánvớigiáthấpđếnthế.Kimphúttrênmộtchiếcđồnghồrụngrarồitôithấycảbađồnghồđềuchếtmáy.Tôikhôngnóigìvềđồnghồcủamình,nhưngngờlàmọichiếckhácđềunhưvậycả.

ChặngdừngchâncuốicùngtrongchuyếnđichungcủachúngtôisẽlàmộtcuộctriểnlãmcôngthươngnghiệpởHongKong.Saulmuốntôidựvàicuộchọpvớinhữngđốitáctiềmnăngcũngcómặttrongcuộctriểnlãm.Ôngcũngmuốnchắcchắnlàchúngtôisẽdànhthìgiờthảoluậnkhảnăngcộngtácvớiôngxahơnkếhoạchnày.

CôngtycủaôngtrưngbàymộtcặpkimcươngtuyệtvờisaukínhPlexiglasdàycộm-mộtviênđátrongsuốtkhôngtìvết;vàmộtviênkimcươngmàuvànghoànhảo.Đókhôngphảilànhữngmảnhgốmvỡtrênthảmxơdừamàlànhữngviênngọcđểtrưngbàylớngầnbằnglòngbàntay.

Chúnggâyđượcấntượngvớimọingườinhưmongmuốn.Ngườixemtriểnlãmtớigianhàngvàtrốmắtrangơngẩn,vàcócáigìđótrongcáchngườithamquanháhốcmồmcứkhiếntôinghĩrằngcácviênngọcnàycóthểlàđồgiả.Khimộtphụnữtócđỏcaolớndừnglạivàhờhữngnhìnđồtrưngbày,tôihỏibàcónghĩđólàngọcthậtkhông.

“Thậtđấychứ”,bànói,ngạcnhiênlàtôicóthểlàmviệctạicuộctriểnlãmmàhìnhnhưkhôngbiếtsựkhácnhau.Rồibàgiảithíchcáchphânbiệt.Nóliênquanvớiánhsángbịkhúcxạtừkimcương.Tôicámơnbàvềbàihọcdễhiểunày,vàtôihỏibàlàmgìtạicuộctriểnlãm.

BàởDallas,bangTexas,nhưngchủyếulàmviệctậnchâuPhi.Việclàmănkhiếnbàthamgianhữngcuộcsănthúởđó.Vàbàđãtìmramộtloạihìnhmạohiểmđặcbiệtđắtgiá-mộtcôngviệcchobàgiaothiệpvớinhữngtaysănthúlớngiàucótộtbực.

Trongnhữngcuộcsănđó,bàđeonữtrangdobàtựvẽkiểu.Nhìnchínhchiếcvòngcổbàđangđeo,tôicóthểtưởngtượngbàmặctrangphụcđisănvớinữtranglủnglẳngquanhcổ,taivàcổtay,vớimộtkhẩusúngsănvoitrêntay.

Hầuhếtngườithamgianhữngcuộcmạohiểmđólàđànôngcóvợ,vàcuốicuộcdungoạnhọcảmthấyhơicólỗivìđãtiêutốn100.000USDrồivềnhàvớihaibàntaytrắng.Bànóiluôncómộtngườinàođótrongđámđisănyêucầubàtìmmộtmónquàchobàvợởnhàcủahọ.

“TôiđãchuẩnbịmónquàtrongkhichúngtôicònởchâuPhivàgởiđiquaFedEx.Nếutínhtoánthờigianđúng,góiquàsẽtớiđúnglúcôngtabướcchânquacửa”.

Bàbảobàlàmnghề“cứuvớthônnhân”.Đólàmộtnghềlýthúmàbàđãtựtạochomình,tôinghĩ-cơhộilàmviệcởnướcngoài,gặpgỡnhữngngườibạnmới.

“Ôngđãnghevềchuyệnxảyratạicuộctriểnlãmchưa?”Bàhỏi.

Sángnay,mộtbọnlườnggạttừNamMỹđãxachạycaobayvớimộthòmnhỏkimcươngtrộmđượccủamộtnhàbuônkimcươngBỉ.Haitêntrongnhómtộiphạmgiảlàmmộtcặpvợchồng,trongkhimộtcặpkhácnóichúnglànhàbuônsỉ.Khinhàbuônlơđãng,tênthứnămvàogianhàngvàvơkimcương.Aicũngbàntánchuyệnnày,vàngườitanóibọnkẻcắpđãchiếmđượcsốkimcươngtrịgiáhơnmộttriệuđô-la.

NhờmộtngườikhácthaychỗcủatôitronggianhàngPlotnick,tôitớinơidiễnravụtrộmvớingườibạnmới.CácsĩquancảnhsátHongKongđangđitớiđilui,trongkhimộtsốngườihiếukỳđứngnhìn.NgườiBỉbịtrộmngồirũtrênmộtchiếcghế,trôngđặcbiệtthiểunão.

“Chắcchắnôngtacóbảohiểm”,tôinói.

“Dĩnhiênlàcóbảohiểm.Thậmchíôngtacóthểthổiphồnggiátrịnhữngthứbịđánhcắp,nhưngcáiđócũngkhôngđủbùđắpđâu”.

“Saovậy?”

“Ngườitamêtínlắm,vàđâylàmộtsảnphẩmhànghóa.Khibạncóthểmuakimcươngcủabấtcứngườinào,tạisaolạimuacủamộtngườixuixẻonhưvậy?”

Vụtrộmphủmộtbóngđenlêncuộctriểnlãm,vànhữngngườithamgiatrưngbàyhoặcbàntánvớinhauhoặclàmnhưkhôngmuốnbiếtchuyệngìvừaxảyra.

BuổichiềuđóSaulnóirằngôngmuốntôigặpmộttrongnhữngngườicộngtáctrongtươnglaicủaông,mộtnhàbuônkimcươngởHongKong.CảmtưởngchungcủatôiđốivớihầuhếtnhữngnhàbuônởHongKonglàtốt,vàtôithậtsựthíchngườimàtôiđượcSaulgiớithiệu,nhưngtriểnvọngnàycóvẻkhôngđúng.

TôinóiriêngvớiSaulrằngtôikhôngcócảmtưởngtốtvềôngta.GãnàylàmtôinhớtớinhữngnhàbuônámmuộimàbáoSouthChinaMorningPostthườngnóitới-nhữngkẻtrảtiềnlạiquảchonhữngtổchứcdulịchđưadukháchtớicửahàngcủahọ.

Ôngngẫmnghĩmộtlúcnhưthểthậtsựsuyxétlờibàncủatôi,nhưngrồigạtđi,nóilàkhôngthíchhợp.

Saulnghĩrằngtôicóthểgiúpđỡcôngtycủaông,nhưngtheocáchkhác.Ôngmuốntổchứcmộtvănphòng,vàôngmuốnkhởisựtriểnkhaiviệclàmănởHoaNam.Trongkhiôngmuốnbànchitiết,emôngđãphảnđối.Haingườibànvềtôitrongkhitôinghethấyhết.

“Ôngtakhôngcókinhnghiệmvềkimcương”,emcủaSaulnói.Ôngtanângchiếckínhlúpmàôngtađeobằngmộtsợidâyởcổlênđểnhấnmạnhlậpluậncủamình.

SauđóSaulbảotôiđừnglonhữnglờiphảnđốicủaemông.Toànbộcôngviệcliênquantớiviệcđánhgiákimcương,ôngnói,khôngkhókhănlắm.Ôngđưachotôimộttàiliệuquảngcáocủamộtgianhànggầnbên.ĐólàdanhmụccủaViệnNghiêncứuĐáquýMỹ.Ôngnóichỉcầnmộtkhóahọccủahọsẽgiúpbổsungmọilỗhổngkiếnthức.

“Khóahọctrongbaolâu?”Tôihỏi.

“Chừngmộttuần”,ôngnói.

“Chỉmộttuầnthôisao?”

Cóvẻkhônglâulắm.TôibảoSaullàcólẽemôngcầnsuyxétrằnghọctiếngHoamấtthìgiờhơnnhiều,vàtôiđãlàmviệcđượcmộtsốnămởTrungQuốc.Dùcôngtysẽđươngđầuvớinhữngtháchthứcnào,chắcchắn

nhữngtháchthứcđóphảiliênquantớisựhiểubiếtthươngtrườngnhiềuhơnsảnphẩm.TôingụýrằngTrungQuốckhôngphảilànơidễlàmăn.

Nhưvớinhữngthânchủkhác,tôikhuyênnênthậntrọng,cũngnhưnênhiểubiếtrõràngnhữngtháchthứcởphíatrướchơn.DùhọsẽápdụngchiếnlượcnàochoTrungQuốccũngkhôngquantrọng,tôingụýlàhọphảitìmngườigiỏixửlýchuyệnlàmănởTrungQuốc.Nếutôikhôngphùhợpvớichuyệnlàmănlâudàicủahọ,tôisẽgiúphọtìmngườithíchhợp.

Chuyếnđikếtthúcvàchúngtôiđangngồitrongtắc-xitớisânbayHongKong.SaulnhâncơhộinàytrìnhbàynhữngđiềuôngnhậnthứcvềTrungQuốcvàsựđánhgiácủaôngđốivớiquanđiểmcủatôi.

“Ônglolắngquánhiều”,ôngnói.“Ngườinàyôngphảicoichừng,ngườikia…”,ôngnhạinhữngnhậnxéttrướcđâycủatôi.“Ôngbiếtkhông,nếutôicũnglolắngvềcôngviệcnhưông,cólẽtôiđãkhônglàmđượcviệcgìcả!”

Tinrằngmìnhnắmvữngvấnđề,ôngtiếptụclậpluận.“Ôngphảihànhđộngvớinhữnggìmìnhcó.Trongchuyệnlàmăn,khôngphảiaicũnglươngthiện-cũngđượcthôi!Tôicómộtkháchhànglúcnàocũngăngiantôivềtrọnglượngđáquý.Ôngtaluônluônnóicácviênkimcươngcânnhẹhơntrọnglượngthựccủachúngmộtchút.Cósaođâu,tôibánkimcươngđượcgiácaorồi”.

Mộtsốngườiquenbiếtkháccủatôicũngcóquanđiểmtươngtựvềchuyệnlàmăn-ngườinàođókhônglươngthiệncũngchẳngsaocả,miễnlàbạnđạtđượcđiềumìnhmuốntrongcuộcgiaodịch.

Chúngtôichỉthoángthấyđườngchântrờibằngđènnê-ôngcủaHongKongkhichúngtôiláixexuốngxalộ.Đãkhákhuya.Saultiếptụcthuyếtgiảngtôitrongbóngtối.

“CómộtsiêuthịmàtôibiếtởÝ”,ôngnói.“Họđểnhữngvậtnhỏmọngầnmáytínhtiền-đểchokháchhàngcócáiđểlấycắptrongkhihọsắphàngchờđợi.Tốtchocôngviệc”.

VàiđiềuSaulnóitôithấyvuivui;bâygiờtôiđãcườiđược.Đólàmộttrongnhữnglýdotôilàmviệcvớinhữngnhânvậtnhiềucátínhnày.Đừngphiềnlòngvìnhữngchuyệnbônglơn,đólànhữngbàihọcbạnkhôngbaogiờđượcdạytrongtrườngkinhdoanh.Kháiniệmmộtcôngtyranhmãnhđểchođồvậtbịăncắpthìloạnthật,dùtôikhôngthíchphầnhàmýcònlại-tôicòncóphầnhơingâythơ.

HìnhnhưSaulmuốntẩynãotôi,nhưngrồiônglàmtôingạcnhiênkhihỏitôimuốntínhbaonhiêutiềnđểgiúpcôngtycủaôngởTrungQuốc.Ôngphêbìnhtôilàcóýđồ.Ôngchỉtríchtôinhưngườisắpmuamộtchiếcxechỉnhữngvếtmópởcáigiảmchấn.

Sânbaylờmờhiệnra,vàôngthúcgiụctôichomộtconsố.Ôngmuốntôinêucôngviệccụthể,nhưngkhôngcógìcụthểcả.

ViệcmàtôiđềnghịlàsựđàotạochínhquyvềkinhdoanhvàsựhiểubiếtvềtìnhhìnhởTrungQuốc.Emcủaôngđãchothấyrõrằngnhữngthứnhưkỹnăngngônngữvàkinhnghiệmtrựctiếplàkhôngquantrọng.Cáihọcầnlàmộtngườicóthểđếmnhữngchỗbịttrámtrênviênkimcươngquachiếckínhlúp-chodùkỹnăngnàychỉcầnmộttuầnlàcóđược.

GiađìnhPlotnickbaytrởvềchâuÂu,vàđólàlầncuốichúngtôinóichuyệnvớinhau.Saulvàemôngthuêmộtngườikhác.TôinghemộtngườibạnnóingườiđượctuyểndụngmớilàmộtngườiIsraelđãtừnglàmviệctronggiớibuônkimcương.MấynămtrướcôngtatừnglàthợmàikimcươngởĐôngÂu-đólàchuyênmônthựcsựduynhấtcủaông.ÔngđãsốngởTrungQuốcđôinăm,nhưngôngkhôngnóiđượctiếngHoa,vàthậmchíngườitacònnóitiếngAnhcủaôngcũnglõmbõm.

NgườimớiđượctuyểnnàyđãgiúpPlotnicktổchứcmộtvănphòngởThâmQuyến,thànhphốsátbênranhgiớiHongKong,nhưngcôngviệckhôngchạy.Nhucầuyếuhơnhaianhemhìnhdung,vàhọcũngkhôngdựkiếnsựcạnhtranhmạnhnhưthếnào.Ngườithợmàikimcươngmàhọtuyểndụnghìnhnhưkhôngthểtriểnkhaibấtcứcôngviệcgìchocôngty.Họnóianhtakhôngphùhợpvớicôngviệc.

CáccôngtynướcngoàithườngmangvàonhữngngườingoạikiềukhôngcókhảnănghoạtđộngởTrungQuốc.Khôngnóiđượctiếngđịaphương,họkhônggọiđượcbữaăntrưa.Vàtrừkhicầmdanhthiếptrongtay,họcũngkhôngthểđitắc-xitrongthànhphố.Nếucóhỏahoạntrongtòanhàvănphòng,họcầntìmmộtthôngdịchviênđểgiảithíchtạisaomọingườinhốnnháo.

CâuchuyệnkhôngkếtthúctốtđẹpchongườithợmàikimcươngcũngnhưchoanhemPlotnick.Khôngtạođượcsựkiệngì,ngườiđượchọthuêđâmrachánnản.Sauhơnmộtnămkhôngtạođượctiếnbộtrongviệclàmăn,mộthômanhtatớivănphòngmàanhđãtổchứcchocôngty,vơhếtkimcươnggiữtrongtủsắtvàchuồnmất.

CuốicùngInterpolbắtđượcanhchàngmàikimcươngđâuđóởTrungMỹ-nhưngkhôngcósốkimcươngtrịgiá5triệuUSDđượcbáolàbịtrộmlúcđầu.Anhtabịtốngvàotùvàthụhìnhmộtthờigiandài,vàvụnàyđượcbáochíquốctếnóinhiều.ĐólàmộttrongnhữngcâuchuyệnđượcbàntánkhắpHoaNam,vàlantruyềntronggiớibuônkimcươngvốngiỏichuyệnngồilêđôimách.

Trongthờigiantới,khiđềtài“TrungQuốc”và“kimcương”đượcnóitớitronggiới,têncủacôngtyđócũngđượcđềcập-khôngnhưmộtđiểnhìnhđiềuhànhcôngviệcnhưthếnàoởTrungQuốc,mànhưmộtcâuchuyệncảnhgiác.

16.RÁCCHIẾNLỢIPHẨMFrank,thânchủgầnđâynhấtcủatôi,mộtngườiMỹgốcÝtừNewJersey,

hoạtđộngtrongngành“quảnlýchấtthải”.Vàđúnglúcnóbắtđầugặprắcrối,cóngườiởcôngtylẳnglặngbảotôirằnghọđãthuêngườiđiềuhànhmới,mộtngườicóchatừnglàmộtthủlĩnhtronggiớilaođộngNewYorkvàcónhữngquanhệnổitiếngvớigiớimacô.

Quảkhôngsai-đúnglàmọingườiđangtớiTrungQuốc.

WasteCorplàmộtcôngtythugomráctheoýnghĩatruyềnthống.NócónhữngtuyếnđườngtrongcáckhudâncưNewJerseycũngnhưnhữnglợiíchthươngmạitrongthànhphốNewYork.Ngoàiviệcthugomrác,côngtycũngthugomgiấycóthểtáichế.

CôngtyđãlậpmộtliêndoanhvớimộtđốitácởGiangMôn,mộtthịtrấncáchnamQuảngChâukhoảnghaigiờxe.Frankcònbỏvàodựán1triệuUSDtiềnriêng,nhưngsaukhihoạtđộngđượcmộtnăm,côngviệcnàyvẫnlàmộtbímậtvớiông.

Nhưngmọiviệcởliêndoanhvẫntốt,ôngnhấnmạnh.

Trướckhilậpliêndoanh,WasteCorpbángiấytáichếchocácnhàmôigiớiởBờBiểnĐông,rồihọbánlạichocácđạilýởHongKong,tớilượtnhữngđạilýnàybántiếpchonhữngcôngtyởTrungQuốc.Mụcđíchcủaliêndoanhlàbángiấythẳngchocácnhàmáygiấy.ĐốitácWinstonđiềuhànhliêndoanh,vàkếhoạchlàchiađềulợinhuậngiữahaibên.

TôiđivàoxưởngvàthấyWinstonởgầnmộttòanhàbê-tôngrộng.Ôngđangtrôngcoimộttoáncôngnhânkhuimấyxegiấytáichếra.

“ChúngtôiphânloạitốthơnởMỹ”,Winstonnóitrongkhicôngnhânđangthunhặtgiấy.ĐiềuWinstonmuốnnóilàcơsởliêndoanhnàycóthểlàmvớigiárẻhơn.Côngnhânđượctrảtiềntheotấn,vàhầuhếtcóthunhậpbìnhquânđộ80USDmộttháng.Thậmchílươngcònthấphơnởcácnhàmáy.

TạinhàmáycủaWasteCorpởNewJersey,côngnhânchỉloạiranhữngtạpchấtdễthấynhấtkhichấttáichếdichuyểntheomộtbăngtảinhanhtrênđườngtớichỗđóngbành.NhữngngườihưởnglươngthấpnhấtởMỹ-ngườinhậpcưbấthợppháp-kiếmđượcnhiềuhơncôngnhântrungbìnhởHoa

Namđến25lần.

TrungQuốccầnrấtnhiềunguyênliệunhưxơgiấy,vàhọcũngngẫunhiênởvịthếphânloạisảnphẩmcóhiệuquả.Tuyvậy,tôingạcnhiênkhingheWinstonnóirằngphầnlớngiấytáichếởHoaKỳđangđitớiTrungQuốc.

Đólàmộtchuyệnlàmănđángchúý,vàtôikhôngbiếtchínhphủxemxétviệcnàynhưthếnào.WinstonnóirằngchínhphủTrungQuốcthíchýtưởngxơgiấytáichếgiárẻ.Đồngthời,nướcnàykhôngmuốntrởthànhmộtđốngráccủathếgiới.

Ngườitachấpnhậnkhoảng1%giấythảitáichếcórác-hộpgiấyđựngsữachưacạn,bánhmìthịtchưaănhết.Dùcôngnhânphânloạigiấybáo,thựctếnócómùirácnhiềuhơn.

TrongkhiWinstonnóichitiếthơnnhữngđiểmcơbảncủacôngviệc,tôithấymộtnhómcôngnhân,phầnlớnlàphụnữ,ngồinấpgiữanhữngđốnggiấylớn.

“Ítnhấthọcũngđượcănvàcóchỗngủ”.

“Họcómộtchỗngủ”,Winstonnói.

TronghầuhếtnhữngnhàmáykhắpHoaNam,côngnhânđượcănvàở.Vềphầnăn,Winstonbuộccôngnhântớimộtquándoôngđiềuhànhngaytrongxưởng,bánnhữngthứnhưbánhquyvàmìănliền.Côngnhânkhôngthểlàmgìkháchơnlàtiêutiềntrongquánăncủacôngtyvìđichỗkhácthìquáxa,vàtheocáchnàyWinstoncũngtáichếtiềnlương.

Táichếgiấythảilàcôngviệcđòihỏinhiềukinhnghiệmthựchành.BángiấyởTrungQuốccầnphảithươnglượngvớingườimuasànhsỏi.Winstongiảithíchtầmquantrọngcủaviệcphânloại.Nếungườitathấychỉmộtmảnhgiấycấpthấplòiratừmộtđốnggiấyđểtáichếcấpcaohơn,ngườimuacóthểlýluậnrằngnhiềugiấygiátrịthấphơnbịvùilấptronglôđó-vàtrongtrườnghợpnày,ngườimuasẽchorằnggiấynàythuộchạngrẻtiềnhơn.

Phânloạicẩnthậngiúptănggiátrịcaonhất.Lợiíchlớnnhấtlàxóabỏnghingờ.WasteCorpmongđợiWinstonchiagiấythảithànhsáuloạikhácnhau.Nhưnglạlùngthay,ôngghinhậntrên30loạikhácnhau,vàthôngtinnàykhôngđượcchuyểnchoFrank.

MộtsốtrongnhiềuloạiriêngbiệtmàWinstonthiếtlậpcómộtloạidànhchosáchđãbịcắtbỏbìa,vàởphíasaucơsởcómộtchỗtậptrungdâyđiệnvàchấtthảiđiệntửkhác.LýdoWinstonkhôngbáocáocácloạinàycóvẻđángngờ,nhưngđókhôngphảilàviệcmàcácviênchứcởNewJerseyquantâmnhiềulắm.HọquantâmtớinhữnggìđangdiễnravớisốgiấycógiátrịnhấtmàhọđưatớiTrungQuốchơn-giấyvănphòngđượcthugomởNewYork.

NguồnlợilớnnhấtcủaWasteCorpgồmnhữngtòanhàvănphòngthươngmạiởManhattan,vànhiềutòanhànàylàtrụsởcủanhữngdoanhnghiệpWallStreet,nơithảirasốlượnglớngiấyvănphòngđểtáichế.

Sợigiấychỉcóthểđượctáichếmộtítlầntrướckhichúnggãythànhnhữngsợiquángắnkhôngsửdụngđượcnữa.NgườiMỹđưagiấyđãsửdụngranướcngoàinhiềunhất,nhưngchínhhọdùngbộtgiấymớinhiềuhơn-thứnguyênliệutốt-ngaytừđầuchutrìnhsửdụng.Vìlýdonày,giấyvănphòngMỹcógiácaohơngiấycùngmụcđíchởkhắpthếgiới.

Winstonkhôngbángiấyvănphòngmàôngđãthuthập;ôngcứdựtrữởđó.Ôngđưatôitớimộtkhochứagiấyvănphòng.Trôngtừxa,cácbógiấygiốngnhữngbànhbônglớn,dùmỗibónặngtrênmộttấn.

Cốtìmhiểutạisaogiấycógiátrịcaonhưvậy,tôihỏinócóthểđượctáichếthànhthứgì.WinstongiảithíchrằngnócóthểđượcchuyểnthànhgiấyinchothịtrườngTrungQuốc,hoặcbấtcứcáigìkhácđòihỏithứsợicóchấtlượngđượcchuộitrắng,kểcảgiấyvệsinh.

TôicómộtsốbạnlàmviệcởWallStreet,vàtôitựhỏiliệucóaitrongsốhọbiếttấtcảcôngviệcbàngiấycủahọcuốicùngkếtthúcởđâukhông.

Đứnggầngiấyvănphòng,thậtdễthấygiấylàgìvàchúngtừđâutới.Từcácbànhgiấyđó,tôinhậnrađủthứvănbảnvàbáocáotàichính,sổghinhậnemailcũngtìmđườngvàonhàkho,vàthậtlạlùng,khôngmảnhgiấynàotồntrữởđâybịxévụn.Nhìngầnhơn,tôinhậnratêncủanhữngcôngtytàichínhcụthể,vàcảtêncánhâncũngcóthểđượcnhặtratừcáctờgiấyđó.

Ởbênhôngmộtbógiấy,tôinhậnramộtmiếngchấtdẻomàube.Đólàmộttrongnhữngthẻtừhóađượcdùngđểmởnhữngcánhcửaantoàn,vànóthuộcvềmộtnhânviêncủamộtngânhàngđầutư.

Tôicạynórakhỏiđốnggiấyvàxemthử.Nóchỉmộtchứcvụ:Phóchủtịch.Tôitựhỏichiếcthẻnàyđãbịvấtnhầmvàogiỏráctronghoàncảnh

nào.Đólàmộtvụthăngquantiếnchức,haymiếngchấtdẻonàybịvấtvàogiỏgiấyvụnnhưsựtháchthứckhingườitadứtáorađi?Cónhữngchuyệnnàonữatrongnhữngmớgiấyđó,tôitựhỏi.

Bạnhọccủatôiởtrườngkinhdoanhlàmviệctrongcácdoanhnghiệpđó.TôinóiđiềunàyvớiWinston,bảoôngrằngnếutôikhôngquyếtđịnhtrởlạiTrungQuốc,cólẽtôicũngđãđitheoconđườngđó.Nhưngthayvìtạoramộtnúigiấy,tôiởđầukiacủaquátrìnhnày-xemxétnó,theodõinóđượcphânloại.

DườngnhưWinstonnghĩrằngđâykhôngphảilàloạigiấybìnhthường,vàtrongvănphòngôngcómộtđầumối.

Trênbàncủamỗingườithợcómột“mộchí”bằngnhựatrong-mộttrongnhữngphầnthưởngmàcácchủngânhàngnhậnđượcvìđãphụcvụmộtvụgiaodịch,nhưmộtvụIPOhaysápnhậpcôngty.Cácbiểutrưngcôngtrạngnàyđãtìmđườngvàogiỏráctáichếcủacácdoanhnghiệptàichínhcùngmộtcáchnhưchiếcthẻchấtdẻokia.

Tôinhặtmộtcáilên.Nócóhìnhdạngmộtkimtựthápcao,vớimộtđầunhọnởphíatrên.Tôinhậnthấytêncủamộtsốcôngtycócổphiếugiátrịcaođượckhắcvàochấtdẻotrongsuốt;GoldmanSachsvàMerrillLynchlàhaitrongnhữngtênmàtôinhậnra.Đãtừngtượngtrưngchothànhtựunghềnghiệpcủamộtsốquảntrịviênkinhdoanh,bâygiờnólàrácchiếnlợiphẩm,mộtloạiphầnthưởngkhácdànhchomộtngườinàođóởHoaNamnày.

Cónhiềugiátrịgiấumìnhtrongviệctáichếgiấyvụn,vàWinstonquantâmtớibấtcứthứgìđánggiámàôngtacóthểtìmthấy.Ôngtacónhữnghoạtđộngkhôngxácminhđược,vàkhóbiếtôngtacóýđịnhgì.

Trongmộtgócnhàkho,tôipháthiệnmộtthứtáichếkhôngđượcđưavàobấtcứtàiliệunào.Đólàmộtđốnglớnphongbì.Cócảgiấymàuvàgiấytrắng;mộtsốcócửasổnhựatrong,mộtsốkhông.Điểmchungduynhấtmàtôicóthểxácđịnhlàmộtđịachỉnhậnthư.Mỗiphongbìtrongđốngnày,dùtừnhữngnguồngốckhácnhau,đềucómộtđịachỉHoaKỳ.Tấtcảnhữngbứcthưnàyđãđượcnhữngcôngtylớngởiđi-hầuhếtlàcôngtythẻtíndụngvàcôngtybảohiểm.

CóthểWinstonđangthuthậpgiấyvớihyvọngbánchongườinàocóýđịnhlậpmộtdanhsáchthưtín?Xemrakhócókhảnăngnày,nhưngtôiđã

thấynhữngngườiđịaphươngtháovátlàmviệcvấtvảhơnđểtìmnhữnggiátrịthậmchínhỏhơn.Phòngkhicóvấnđề,tôichụpmộtbứcảnhvàgởichoWasteCorp.

MộttrongnhữngbímậtlớnnhấtvềliêndoanhnàylàtạisaoWinstontồntrữquánhiềugiấyvănphòngnhưvậy.Ôngkhăngkhăngnóirằngôngkhôngtìmđượcngườimua,nhưngchắcchắnđâykhôngphảilàlýdocóthật.ỞHoaNamcórấtnhiềunhàmáygiấy,vàgiấycónhucầurấtlớntrongsốnhữnghànghóacógiáđangtăngcao.

Thựctếlàtạiliêndoanhnày,WinstonđangngồitrênhàngnghìntấngiấytừWallStreet.Hồsơ,tàiliệuintừcácdoanhnghiệptàichínhlớnnhấtthếgiới;chắcchắncóngườiởTrungQuốcsẵnsàngtrảtiềnđểxemquatrướckhichúngđượcđemđitáichế.Nếukhông,ítnhấtthứcủagiấugiếmnàycũnglàthứgìđómàWinstoncóthểtrìnhchocácquanchứcchínhquyền.ĐólàchuyệnthườngtìnhởHoaNam.Winstoncóthểsửdụngcácgiấytờnàyđểngụýrằngôngtacóquanhệvàôngtalàngườiquantrọngđángliênhệlàmăn,hoặcquenbiết.Chodùchuyệnkhaithácthôngtintừhàngnghìntấngiấymấtnhiềuthìgiờ,sựgợiývềgiátrị-xétchocùng,đólànhữngthôngcáonộibộcủacácdoanhnghiệpWallStreet-cũngkháđủ.

WasteCorpkhôngcónhiệmvụgiữbímậtchokháchhàng.Vấnđềhiệntạicấpbáchhơnlàtìmhiểutạisaoliêndoanhkhôngcólợinhuận.Trướchết,Winstonkhôngcungcấpthôngtinkinhtế,trongđócódữliệuvềthịtrườnggiấyvụn,vàtôiphảiliênhệmấynhàmôigiớiquenbiếtriêngtrongnghềgiấymớihiểunhữngngườikhaithácTrungQuốcrấtkíntiếngvềgiácảthậtmàngườimuatrả.

Ngườitabiếtviệctáichếgiấyvụnrấtcólợi,thếmàliêndoanhnàychỉvừavặnhòavốn.Winstonnóirằng,trongmộtchuyếnhànggiấy,ôngtakhôngkiếmđượcnhiềuhơnmứcgiámộtnhàmôigiớiởNewYorkcóthểtrả.Thậtvôlý.

Dùvẫncònlàmviệcchocácdựándầugội,naygầnnhưtuầnnàotôicũngcómặttạicơsởtáichế,cốtìmhiểucôngviệc.FrankđãnóirõôngthíchvàtincậyWinston,nhưngcàngởgầnđốitácđịaphươngnày,tôicàngngờlàWasteCorpđãbịlợidụng.

“Winstonnhưngườitronggiađìnhtôivậy”,Frankđãnói.KhitôigặpFrankởTrungQuốctrướckhidựánkhởisự,ôngchotôibiếtWinstonđãtớinhàôngởNewJerseyvàhọcùngđicâutrênthuyềncủaôngnhưthếnào.

QuanhệcộngtácnàyđượccoilàvũkhíbímậtcủaFranktrongnghề,vàdođómỗikhicóchuyệngìtạidoanhnghiệpcóvẻbấtthường,Frankcũngtìmđượclờibàochữa.Ôngchechởnhữngngườicộngtáccủamình.

Ngườilãnhđạonghiệpvụmới,David-ngườicóchađượccholàquanhệvớiđámmacô-đãcảnhbáotôirằngnếutôingụýcósựsaitráithìphảicóbằngchứng.Khôngphảiôngnghingờtôi,nhưngôngdèdặt.VàôngbiếtrằngFrankcókhuynhhướngchoWinstonlàvôtộikhicósựnghingờ.

“Cósựkhácnhaugiữalàmtráivàlàmsai”,ôngthuyếtgiảng.Nóicáchkhác,cóthểcósaitráigìđóởliêndoanh,nhưngcóthểđóchỉlàchuyệnquảnlýkém.

Davidcóthểcầnhướngdẫn.Chỉvìliêndoanhkhôngsinhlợikhôngcónghĩalàhànhvikiểuphạmtội.Ítnhấtchuyệnlàmănnàycũngkhôngthualỗ,Davidlưuý.

o0o

PhảimấtmấytuầnmớicóđượcsốliệutàichínhtừWinston.Thoạttiênôngnóirằngôngkhôngcósốliệugìhết,rồiôngnóirằngôngcógiữsổsách,nhưngtấtcảsốliệuđókhôngcóýnghĩagì.

CáitôithậtsựcầnlàhồsơgiaodịchgiữaWinstonvànhữngngườimuagiấyvụnởTrungQuốc,nhưngôngnóirằngnhữngthứnàykhôngbaogiờđượcghichépđâurađó.Lýdoôngđưaralàôngsợbịcácquanchứcchínhquyềnđịaphươngkiểmtoán.Frankgiaophóchoôngchứngminhthunhậpmộtcáchchungchung,vàWinstonchỉnhớtrongđầunhữngsốliệuđượclàmtròncủatấtcảnhữngvụgiaodịchquantrọng.

WasteCorpmongđợitôicungcấpdữkiện,vàvìWinstonsẽkhôngcungcấpphầnlớnsốliệu,tôicốthuthậpbấtcứthôngtinnàovềgiátừthịtrường.

Tôitìmđượcmộtcôngtynộiđịacungcấpdữliệuthịtrường,vàtừnguồnnàytôibiếtrằnggiágiấyhiệnhànhcaohơnconsốliêndoanhbáocáovềNewJerseynhiều.Mẩutinđángchúýnhấttôitìmđượclàgiấyvănphòngbánđượctrên400USDmộttấn,hơngấpđôiconsố195USDmàWinstonnóingườimuatrảchoôngtavớicùngmộtthứgiấy.

NếuchuyệnđóđúngthìWinstonđanghưởnglợitrongviệckinhdoanhgiấyvànóirằnghòavốn,dùôngtađangbántấtcảnhữngthứmìnhthuvàovớimứclờikhótin.

Davidngụýrằngthôngtinđókhôngđủ.Tôicầnphảiđíchthânmụckíchmộtvụgiaodịchđểaicũngphảiquantâmtớikhảnăngcógianlận.

NgaytrongtuầntôinóichuyệnvớiDavid,Winstonnóirằngôngmuốntôigặpmộtngười.Ôngmờitôitớivănphòngvàgiớithiệutôivớimộtphụnữtrẻ.Chịlàngườimuagiấyvụn,ôngnói.

Winstonngồiởmộtđầuchiếcbàncà-phêdài,vàngườiđànbàngồiởđầukia.Tôiđượcmờichongồitrongmộtghếbànhđốidiệnchiếctrườngkỷtrống;vàvớimộttậpgiấytrongtay,tôitựdoghichép.

Winstonvàthiếuphụbắtđầuthảoluậnmộthợpđồnggiấyvụn.Họthươnglượnggiácủagiấybồivàgiấybáo.

“Chịtrảbaonhiêu?”Winstoncaogiọnghỏi.

“Lúcnàychúngtôikhôngthểtrảgiácao”,ngườiđànbànói.“Giátrịtrườngyếulắm,ôngcũngbiết”.

“Tôibiết.Giácaonhấtcủachịlàbaonhiêu?”Winstonhỏi.

Cuộcđốithoạicủahọcứngđờ.Thiếuphụđưaravàigiá,vàWinstongậtđầu.Cóchútgìngắcngứtrongnhữnglờitraođổicủahọ,vàcảhaicườikhúckhích.

Kỳlạquá,tôinghĩngợi,rồitôinhậnthấyhẳnhọphảilàbạnbè;vàcuộcthươnglượngnàygiốngmộtmànkịchchotôixem.Winstonvàngườiđànbàgiốnghaiđứatrẻdiễntậpmộttròchơi.Vấpváptrongvaidiễn,họchỉcóthểbậtcười.

DĩnhiênWinstonbiếtrằngtôicónhiệmvụbáocáolạinhữngđiềunghethấytrongcuộc“thươnglượng”này,vàtôinghĩôngtacóphầntựchếgiễumìnhvìôngtathậtsựthíchthúvớicáitròbàyđặtnày.

Giấythảidùsaocũnglàcôngviệcháiratiền,vàWinstonđãchotôibiếtôngtagặpngườimuavàolúcđêmkhuya,thườnglàtrongnhữngcuộcrượu,nhưthếnào.Nhữnggìdiễnragiữangườimuavàngườibán,đềudiễnrakínđáo.Trongbấtkỳtìnhhuốngnào,giámàôngvàngườiphụnữnêurađềukhôngphùhợpvớitintứctôithuthậpđượcvềgiáthịtrườnggiấyvụnởTrungQuốc.

Cuốicùng,khiWinstonđưaranhữngsốliệutàichínhmàôngtacó,

chúngkhôngcóýnghĩagìnhưđãhứa.Nhưngcóvàidữliệukháchínhxácvềbảnthânhoạtđộngphânloại.Khôngcósốtiềnđitheolượnggiấybánđược,nhưngítnhấttôicũngđãbiếtsốliệuvềnhữngloạigiấyđượcphânloạicùngvớitrọnglượngcủachúng.

Vớihànghóachếbiến,mọisảnphẩmtrongmộtchutrìnhsảnxuấtítnhiềucũnggiốngnhau.Nhưchúngtađãbiết,trongsảnxuấtxàphòngvàdầugộichẳnghạn,mộtlôsữatắmWatermelonFreshgiốnghệtmọilôkhác.Táichếgiấyvụnthìkhôngthế,vìkhôngchuyếnhàngnàogiốngchuyếnhàngnào.Tínhbiếnđổinàytạonhiềucơhộichochuyệngiantrá,nhưngđồngthờikhitaxéttớimộtcôngviệclàmănlớnlaohơn,thìchuyệngiantránàychẳnglạgì.

Cáccơsởvănphòngthươngmạicókhuynhhướngtạorakhốilượngchấttáisinhđồngnhất,cũngnhưkhudâncưđưaravỉahènhữnglượnggiấybáogiốngnhautừtuầnnàytớituầnkhác.Việclàmănnàyđánglýchothấynhữngxuthếkhánhấtquán,nhưngWinstonđangvẽramộthìnhảnhkháchẳncủaliêndoanhvớinhữngconsốvềphânloại.

Thídụ,nhữngsốliệumàôngtaghichépchothấyhàmlượngráccứdầndầntănglên.KhitôichuyểntinnàyvềWasteCorp,FrankgợiýrằngđócóthểdocôngnhânởNewJerseykhôngkỹlưỡng.Ôngnóirằngôngsẽyêucầucôngnhânlựalọcvàloạibỏráckỹhơn.

Ngườitagiảđịnhlàliêndoanhsẽtrừđimộtgiátrịnhỏtừnướctronggiấyvụnbốchơidầndần,vàlượngmấtmátliênquantớihàmlượngnướccũngtăng.KhiđượchỏitạisaoôngnghĩrằnggiấytừNewJerseycứtăngtrọnglượngnước,WinstongợiýrằnggiấynàybịẩmkhiđiquaTháiBìnhDương.Dùlýdonàykhôngxácđáng,ôngkhôngthểgiảithíchtạisaohiệntượngnàycóxuthếtăngdần.

NhưngnếucómộtbằngchứngthậtsựkhôngthểchốicãithìđólàtrọnglượngcủanhữngloạigiấymàWinstonnóiôngtađãthuvào.Khiliêndoanhmớibắtđầuhoạtđộng,giấyvănphòngchiếm70%tấtcảgiấyvụnliêndoanhnhậpvào.Quamộtnăm,tỷlệnàysụtxuốngtừngthángchotớikhiWinstonnóirằnggiấygiátrịcaochỉtới30%mỗichuyếnhàng.

Doanhnghiệpcứkhôngngừngbảohòavốn,dùcácsốliệuliênquantớichuyệnlàmăncàngngàycàngtệ.GầnnhưthểdoanhnghiệpkhôngmuốnchứngtỏcólãivàcàngngàyWinstoncàngnỗlựcnhiềuhơnđểngănchặnkhảnăngchuyểnvốnvềnước.Cólẽđólàtínhthamlam,hoặccólẽđólà

cáchôngtathửtháchnhữnggiớihạn,chỉđểxemôngtacóthểcuỗmđiđượcbaonhiêu.Hoặccóthểchuyệnduytrìviệclàmănởmứchòavốnlàmộtvấnđềchiếnlược.

HìnhnhưmưuđồcủaWinstonlàđưavàomộtsốlớnnhữngchuyệnsaitráinhỏ,vìbiếtrằngnhữngngườicộngtáccủamìnhkhôngthểkhámphátấtcảnhữngchỗxàxẻonhỏđó.Nếucácđốitácyêucầuôngtậptrungvàohỗnhợpgiấythải,ôngvẫncònchỗdốitrávềhàmlượngnướcvàhàmlượngrácđểdựavào.Tronghoạtđộngsảnxuấtngườitacũnglàmnhưvậy.Cácnhàmáythaotúngchấtlượngdựatheonhiềubiếnsố,xàxẻomỗichỗmộtchút;nếuhọbịpháthiệnởchỗnày,họvẫncònlợithếởnhữngchỗkhác.

Thoạttiêntôithấyđiềunàyhơikhácthường.Khivậndụngnhiềumưumômộtlúc,Winstontăngcơhộibịbắtgặpđanglàmchuyệnbấtchính.Trongmộtmôitrườngmàngườitamongđợimọingườilàmđiềuchínhđáng,mộthớhênhnhỏnhấtcũnglàdấuhiệucủasựsasútđạođức,nhưngTrungQuốclàmộtmôitrườngtínnhiệmthấp.Các“đấuthủ”địaphươnghoạtđộngtrêngiảđịnhrằngmọingườiđềuthamgiamưumôtớimộtmứcđộnàođó,rằngngườikháccũngmongmỏimộtmứcđộhoạtđộngbấtchínhnàođó.

Bằngcáchphântánnhữngtròlừadối,ngườihànhđộngcóthểlàmchohànhvisaitráicóvẻítgâyhại.Khôngkiểmtoánviênnàocóthểmẫncánđếnmứctómbắtđượcmọithủđoạn,cónghĩalàlợinhuậnbịmấttrênmộtconđườngtắtvẫncóthểchừalạinhữngnguồnlợinhuậnkhác.CólẽWinstoncũngtưởngtượngrằngnếuôngtabịbắtgặpvìmộttrongnhữngmưumônhỏcủamìnhthìcũngkhônghạigìvìtínhriêngrathìkhôngmưuđồnàođủnghiêmtrọngtớimứcphávỡquanhệcộngtác.

o0o

Cómộtchuyệntiếulâmthườngđượcnhắcđinhắclại:“Ýnghĩacủamộtliêndoanh50-50ởTrungQuốclàgì?”

Điểmmấuchốt:“Đólàphươngtiệnđầutưtrongđóđốitácnướcngoàimất50%tiềncủamìnhtrongnămđầuvà50%cònlạitrongnămthứhai”.

Nếuchuyệnnàybuồncười,chỉvìnóđãtừngdiễnraởTrungQuốc.Ngườinướcngoàimangnhữngsốtiềnlớntớirồirađikhásớmkhôngcònđồngnào.Tớimộtgiaiđoạnnàođó,cácdoanhnghiệpbảnđịahiểurằngtậpquánđócóhạichokinhtếnóichung,vàngườitanóivớinhaurằnggianlậnloạinàykhôngthểthathứ.Khôngnhấtthiếtlàailừagạtngườinướcngoài

đềubịxửtội;hànhvinàychỉtựnódừnglại.

Nhữngtrườnghợpgianlậntrắngtrợnđãchấmdứtvànhườngchỗchomộtkiểuthứctinhvihơn.Thayvìtoànbộmộtkhoảnđầutưtanbiếntrongkhôngkhí,ngườinướcngoàicóđemvốntheothấyrằngcôngviệclàmăncủahọkhôngđitớichỗnàođặcbiệt.Tiềnkhôngđúnglàmất,nhưngcóíthoặckhôngcólợinhuận,vẫnlàmộttròlừađảo,nhưngtinhvihơn.

NgườinướcngoàikinhdoanhởTrungQuốccókhuynhhướngnóirằnghọhoạtđộngtốt,ngaycảkhikhôngđúngvậy.Tôibiếtchuyệnnàydođãlàmviệcvớinhiềuthânchủvàđượcchiasẻnhữngbímậtcủahọ.Nhưmộtconbạc,họphóngđạinhữnglầnthắngvàcókhuynhhướngquênnhữnglầnthua.Vàhọbiệnminhchonhữngcuộcmạohiểmcủahọbằngmọicáchrằngítnhấthọcũngcóthểnóirằngđãhòavốn.

ĐólàviệcFrankđanglàm.Ôngbiếtrằngliêndoanhkhôngthànhcông,nhưngcùnglúcôngkhôngthừanhậnrằngđólàmộtthấtbại.ÍtnhấtliêndoanhcũngđãchoôngquyềnkhoekhoangởtậnNewYorkvàNewJersey.Dùliêndoanhkhôngsinhlợi,ôngcóthểbảomọingườirằngmọiviệcdiễnratốtđẹpchoôngnhưthếnàoởViễnĐông.Kếtquảcủamộtkiểuhànhxửnhưthếlàcàngcóthêmnhiềucôngtynướcngoàihùatheophongtrào.“Nếunhữnggãđócóthểlàmđược,thìchúngtacũngcóthể”,đốithủcạnhtranhcóthểtựbảonhưvậy.

Winstonlàtaygianhùng,biếtrõgiátrịcủachuyệnhútmáutừtừ.ÔngtakhôngcuỗmkhoảnđầutưcủaFrank.Ôngtagiữnguyêntiềntrongcuộclàmănđểcóthểthuhoạchthậmchínhiềuhơn.MứclờimàWasteCorpthựchiệntrêngiấyvănphònggầnbằngkhông,nhưngnhữngnguồntinmàtôitìmđượcgợiýtiềnlãibachữsố.VớicáchWinstontổchứcmuabán,WasteCorpkhôngthấykhảnăngcólãi.

o0o

Winstonđưatôiđiăntrưa,vàtôinóivớiôngnhữnglongạicủatôivềliêndoanh.Lúcnàyôngtanhậnratôibiếtkhôngítvềnhữngviệcthựctếđangdiễnra,nhưnghìnhnhưôngtacảmthấymìnhlàbấtkhảxâmphạm.Trườnghợpcủaôngtarấtkhóchứngminh.Sựkhẳngđịnhtaihạinhấtcóthểđượcđưaralàôngtađangbángiấydướigiáthịtrường;vàvìnhữngvụgiaodịchnàyđềuđượcthựchiệnkínđáovàbằngtiềnmặt,khôngbaogiờtôicóthểnóirằngôngtađãbángiấymộtgiávàbáocáomộtgiákhác.

Trongbữaăn,WinstonchỉchotôithấyrằngviệckinhdoanhcốtlõicủaWasteCorplàcólãi.“ÔngkhôngcầnlongạivềFrank”,ôngnói.Tôikhônglongại,nhưngliêndoanhhoạtđộngkhôngtốt.

“Doanhnghiệpkhôngcólãi”,tôinói.

Winstonnói:“Cólẽônggiúpnócólãiđược”.

Rồiôngtađưaramộtđềnghị.SuốtthờigiantôiởTrungQuốc,chưabaogiờtôiđượcđềnghịnhậnhốilộ.ĐềnghịcủaWinstonrấtkínđáo.ÔngnóirằngôngcóthểchotôicôngviệclàmsaukhitôithôilàmviệcvớiWasteCorp.

“Ôngcầntôilàmgì?”Tôihỏi.Tôiđãmongthoátrakhỏivụgiấyvụnnàyrồi.

“Tôimuốnlậpmộtliêndoanhkhác”,ôngtanói.

“Mộtliêndoanhkhác?”

Kếhoạchcủaôngtalàxúctiếnmộtcôngviệclàmănriêngbiệtchỉxửlýchấtdẻo,nhưngđiềunàytỏravôlý.Xínghiệpgiấyvụnđãthugommộtlượngnhỏchấtdẻorồi,vàcơsởcònnhiềuchỗrộng.

NếutôisẵnlònggiúpthuyếtphụcFrankthựchiệnmộtvụđầutưnữa,ôngtanói,ôngtacóthểtrảlươnghậuchotôi,rồiôngtanêulênmộtconsốchínhxáclàgấpđôisốtiềnWasteCorpđangtrảchotôiđểlàmcôngviệchiệnnay.Thôngđiệprõràng:Cứgiữnguyênhiệntrạng,vàsẽcóthêmcơhộikiếmtiền.Dĩnhiênchuyệnnàyđặtramộtvấnđề.Nếudoanhnghiệpkhôngsinhlợi,Winstonlấytiềnởđâurađểvungvãi?

ĐãđếnlúckếtthúccôngviệccủatôivớiWasteCorp,vàtôiphảiquyếtđịnhcungcấploạithôngtingì.TôiđãcóýnghĩvềloạibáocáotốtlànhmàFrankmuốnnhận,nhưngtôiquanniệmvaitròcủatôikhôngcónhiệmvụgiúpcáccôngtynướcngoàitựlừadốimình.ToànbộthứráctừWallStreetđưatớiđâyđãnhắcnhởtôiquánhiềuvềnhữngcơhộinghềnghiệpmàtôiđãbỏlỡ.TôiđãtớiTrungQuốcđểgiúpngườinướcngoàibiếtsựthật;khônglúcnàotôinghĩlàmộtsốngườibọnhọlạikhôngmuốnbiếtsựthậtđó.

Tronglĩnhvựcđiềutrađờitư,cónhữngôngchồngchovợtheodõimình,khôngphảiđểbắtgặphọlàmbậy,màlàđểxuatannghingờ.Frankmuốn

tôichứngminhrằngWinstonkhônglừagạtôngtavềchuyệntiềnnong.Ôngtamuốntôibảoôngtarằngmọichuyệnđềuổnthỏa.

Cuốicùng,tôigiũsạch.TôisoạnthảoloạibáocáomàtôinghĩlàtôimuốnnhậnnếutôiởNewYorkvàmuốncómộthìnhảnhrõrànghơnvềnhữngviệcđangxảyraởHoaNam.BáocáogồmnhữngloạibiểuđồvàbảngtínhmàWasteCorptìmkiếm,nhưngnócũngchỉrõhànhvivôđạođứccủaWinston.Tôinghĩđólàmộtbáocáođọchấpdẫn,vàtôitựhàovềkếtquảcuốicùng.

Trongcuộchộiýquađiệnthoạicuốicùngcủachúngtôi,ngaysaukhinhậnbáocáo,Franknổinóngvớitôi.ChẳnglẽtôikhônghiểurằngWinstonchẳngkhácgìngườitronggiađìnhcủaôngtasao?Frankkhôngnóigìtớibảnbáocáo,vàtôitựhỏicóphảiôngchỉđượcngườiphụtánàođógiảithíchqualoakhông.Dùgìthìôngcũngnổigiận,vàkhigácmáyôngcũngkhôngchàotừbiệt.

Tôiđượctrảthùlao,vàđólàmộtmónquàđẹpbấtngờxéttheocáchngườitatiếpnhậnbáocáocủatôi.Tươngtự,tôicũngkhônghềmongđợingườinàoởcôngtyđógọilại.Cáiquyếtđịnhchohọbiếtnhữnggìthựcsựdiễnracóthểlàmộtquyếtđịnhđúng,nhưngđócũngbảođảmrằngsẽkhôngcókếhoạchviệclàmnàotiếptheo.Tôikhôngbuồn;tôiđãcócôngviệcởxưởngxàphòngvàdầugộiđủchotôibậnrộn,vàcũngcónhữngdựánkhácnữa.

Trongmộtthờigianrấtdài,tôinghĩlàmọingườiởWasteCorpvẫntiếptụccôngviệcbìnhthường.CôngtycủaFrankvẫncungcấpgiấyvớigiátiếptụclàmgiàuchoWinston,vàkhôngaimuốnthanphiềnhoặcmuốnbớtngungốchơn.Khoảngmộtnămsaukhidựánkếtthúc,tôinhấcđiệnthoạigọiWasteCorp,hoàntoànvìtòmò.

Mộttrongcácgiámđốctrảlờiđiệnthoạivàchotôibiếtchuyệngìđãdiễnrangaysaukhitôiđệtrìnhbáocáo.Frankđộtngộtquyếtđịnhchấmdứtviệckinhdoanhnày;vàbằngcáchnàyhaycáchkhác,ôngcốgắngthuhồimộttriệuđô-latiềnđầutưbanđầu.NếuWinstontrảlạisốtiềnnàykhôngchútkhókhăn,chắcchắnôngtađãlàmrađượcnhiềuhơntrongthờigianhoạtđộngvàmuốnmọichuyệnkếtthúcêmxuôi,khôngồnào.

PhảimộtthờigiannữatôimớimuốnbiếtchuyệngìđãxảyrachoWinstonvàbắtliênlạcvớiôngta.ÍtthángsautôigọichoôngtatừQuảngChâuvànóimuốngặpông.Nếuôngtacókhóchịuvớitôi,ôngcũngkhông

đểlộra.

MộtlýdotôimuốngặpWinstonlàtôimuốnbiếtkinhnghiệmcủaôngvớiWasteCorpcólàmôngtathayđổigìkhông.Ôngđãgiếtconngỗngđẻtrứngvàng.Tôitựhỏi,ôngtacóhốitiếcgìkhông?

Ôngtađưatôiđithămcơsởmớicủamình,mộtcơsởkhákhiêmtốn.Vàvừamớigặpnhau,ôngđãhỏitôicóbiếtngườinàocóthểgiúpđưanguyênliệutáisinhtừHoaKỳtớichoôngkhông.Trongcôngviệcmớinày,ôngkhôngcóđốitácvàgặpkhókhăntrongviệctìmnguồncungcấpchodoanhnghiệpcủamình.Tôibảorằngkhôngbiếtaicảnhưngtôisẽđểýtìmgiúp.

HìnhnhưquanhệcủaôngvớiWasteCorpđãhoàntoànbịquênlãng.Khônghềcómộtchútdấuvếthồitưởngnàocònsótlạiởông.VàhìnhnhưWinstonvẫnlàconngườicũ,dùcóthểhơiliềulĩnh.Nếucóbấtcứdấuhiệunàocủabàihọckinhnghiệm,cólẽnónằmtrêndanhthiếpcủaông.Danhthiếpcómàuvàngvàtía,vàinbằngchữđậmtrênđầulàtêncôngtymớicủaông:IntegrityInternationalTrading,Limited-CôngtyTNHHThươngmạiQuốctếLiêmChính.

17.“ÔNGNGHENHẦMRỒI”Vớinhữngnhànhậpkhẩutừkhắpthếgiới,thànhphốQuảngChâucống

hiếnnhiềulựachọntrongchuyệnănuống.NgườiNgatớivàmởnhàhàngriêng,ngườiÝvàngườiPhápcũnglàmvậy,cũngnhưnhiềungườitừnhữngngócngáchkhácnhauởTrungĐông.Nhiềuchủnhàhàngnướcngoàinàycũnglànhànhậpkhẩu,vàhọthườngtrangbịchocơsởcủahọbằngnhữngmónhàngmàhọđãsảnxuấtchomìnhởTrungQuốc.Mộtsốbiếnđịađiểmkinhdoanhcủahọthànhmộtthứphòngtrưngbày-mộtđiểnhìnhvềkhảnăngtìmnguồngiacôngcủahọ.

ĐốivớinhữngngườiMỹnàonóirằngthíchănmónTrungQuốcchínhhiệuởTrungQuốc,thìsựmớilạấynhanhchóngphainhạtvàhọtìmthứcănquenthuộchơnkhásớm.Thườnglàchỉsauítlầnđiănnhàhàngđịaphươnglàcácnhànhậpkhẩulạimuốnbiếtnhữngmónănthaythế.Douglàthânchủmớinhấtcủatôi,vàôngđãhỏivềnhữngchọnlựaẩmthựctrongngàyđầutiênởTrungQuốc.TôichoôngbiếtvềmộtnhàhàngmớimởtrênphốdomộtngườiThổNhĩKỳđiềuhành.ÔngnàyđãlàmhếtsứcđểtáitạomộttrảinghiệmởIstanbulbằngcáchxâymộtbếpgạchvàchonhânviênngườiHoamặctrangphụctruyềnthốngThổNhĩKỳ.

Tạinhàhàng,Douglấyramộtsốkhóanamchâmvàđặtchúnglênbàn.Côngtycủaôngsảnxuấtđồkimkhíxâydựng,vànhữngmónôngchotôixem-khóamóc-đượcdùngtrongcửatủ.Đólàmộttrongnhữngmặthàngphổthôngnhấtcủacôngty,vàbánđượchàngtriệuchiếc.SảnxuấtởMichigan,cáckhóanamchâmnàycómặttrongmọigiađìnhkhắpBắcMỹ.

“Chúngtôicầnnhữnghàngmẫugiốnghệtcáinày”,ôngbảotôi.

Nhặtmộttrongcáckhóanamchâmlên,tôithấyhìnhnhưchúngđượclàmbằngnhôm.Dougxácnhậnchúngbằngnhôm.Tôilậtmộtmóckhóatrêntay.Phíasaulưng,mộtdấuhiệuđượcghitrênkimloại:MADEINUSA.

“Ôngmuốnxóabỏdấuhiệuxuấtxứnàychứ?”Tôihỏi.

Ôngnhìnthỏinamchâmtrênbànvàchớpmắthailần.

“Đúng”,ôngnói.“Tốthơnnênbỏcáiđóđi”.

Mấythậpniêntrước,chaôngđãkhởilậpcôngtynàyđểsảnxuấtnhữngmặthàngcơkhí,vàquanhữnglầntròchuyệntrước,tôibiếtDougesợ

chuyệnđưaviệclàmkhóanamchâmtớiTrungQuốcnhưthếnào.ĐólàmộttrongnhữngsảnphẩmchínhmàcôngtyôngvẫncònsảnxuấtởnhàmáyMichigan.

Chúngtôinóichuyệnkháiquátvềnhữngthayđổitronglĩnhvựcsảnxuất,vàdùrằngôngsắpngưngsảnxuấtmộtdòngsảnphẩmchính,Douglàmtôingạcnhiênkhiámchỉrằngôngkhônglongạivềnhữngthayđổiquantrọngtrongngànhcủamình.

“Chúngtôilàmăntheoquanhệ”,ôngnói.

Cácnhànhậpkhẩulúcnàocũngnóichuyệnkiểunày,vàtôibiếtnócóýnghĩagì-đólàcôngtycủaDougđanggặpkhókhăntrongchuyệncạnhtranhgiá.Cáchnóivềquanhệnàylàcáchmàđạilýbánhàngcủacôngtyôngnóivớikháchhàngkhihọcóvẻsắpbỏđitheomộtđốithủcạnhtranh.“Nhưngquývịkhôngthểbỏchúngtôi”,họcóthểnàinỉ.“Chúngtacómộtmốiquanhệ”.Nhưngmộtlúcnàođó,cáccôngtyHoaKỳbắtđầuítquantâmtớinhữngmốiquanhệcánhânnày.Tươngtự,họcũngbắtđầuítquantâmvềviệcmộtsảnphẩmcóđượcsảnxuấtởHoaKỳhaykhông.

TôihỏiDougliệukháchhàngcủaôngcóthểkhôngchúýtớidấuhiệutrênvỏbaokhóanamchâmkhông.Ôngchỉtỏchúthoàinghivàlắcđầu.Kháchhàngcủaôngmuốngiáthấp,ôngnói.“Họcũngmuốnchấtlượng.Đừnghiểulầmtôi.Sảnphẩmphảitốt”.

ĐãcólúcngườitiêudùngMỹthíchthấynhãn“MadeinUSA”,nhưngtrênthịtrườngđãcómộtchiềuhướngkhác.Mộtlúcnàođó,hàng“MadeinChina”đãbắtđầucóvẻlàmộtmónhời.Nhữngnhànhậpkhẩukhácđãghinhậnhiệntượngnày.Khimộtnhànhậpkhẩubảomộtngườimualẻrằngmộtmónhàngđượcđịnhgiá65xuvàđượcsảnxuấtởHoaKỳ,ngườimuahìnhdungmónđócóthểđượcmuaởchỗkhácrẻhơn.Khicũngsảnphẩmđóđượcđịnhgiá65xuvàngườitanóinóđượcsảnxuấtởTrungQuốc,ngườimuanghĩkhôngthểtìmđượcgiárẻhơnnữa.

DougnóirằngkếhoạchcủaônglàchuyểnmộtsốbộphậnsảnxuấtcủacôngtyôngtớiTrungQuốc,vàđộngcơlàđểgiảmbớtchiphí.TôihỏinhàmáyMichigancủaôngcóthểsảnxuấtbộphậnvớigiárẻnhưđượclàmởTrungQuốckhông.Ôngnóichắclàkhông.

“VậyôngsẽchuyểntấtcảbộphậnsảnxuấttớiTrungQuốcchứ?”Tôihỏi.

“Không,chúngtôikhôngthểlàmvậy”,ôngnói,cóvẻkhôngthoảimái.

“Tôimuốnnói,chúngtôikhôngthểkhônglàmgìhết.Chúngtôivẫncònthiếtbịmà”.

Đâykhôngđúnglànhữnggìngườitadạytrongtrườngkinhdoanh.Đầutưvàoxưởngmáyvàthiếtbịlàvốnchết.Nếubạncóthểsảnxuấtmộtmặthàngởngoàinhàmáycủabạnvớichiphííthơn,thìđólàviệcphảilàm.

Dougnóiôngkhôngbiếttìnhhìnhsẽrasaonếuônghoàntoànbỏhẳnhoạtđộngsảnxuất.“Nếuchúngtôikhônglàmhànghóagìhếtthìchúngtôichỉlàngườimôigiới”.

Trongnhiềunăm,côngtyôngđãcạnhtranhtrựctiếpvớinhữngnhàphânphốimanglinhkiệntừnướcngoàivào.Cáccôngtynàykhôngcóthiếtbị;họkhôngsảnxuấtgìcả.

CácnhàsảnxuấtMỹcoithườngnhữngkẻcạnhtranhnày,họgiảithíchvớikháchhàngrằngcáccôngtynàychỉlànhữngkẻtrunggian.NhưngcàngngàycácnhàsảnxuấtHoaKỳcàngbổsungcácdòngsảnphẩmsảnxuấttrongnướcbằngnhữngmặthàngsảnxuấtởnướcngoài.Họgiaobênngoàigiacôngcàngnhiều,họcànggiốngkẻđạođứcgiả.

Cómộtlýdokháckhiếnmộtsốnhàsảnxuấtkhôngsẵnlòngbuôngbỏhoàntoànhoạtđộngsảnxuất,vàchuyệnđóliênquanvớisựđịnhgiácôngty.Tàisảndùngvàosảnxuấtgiúptănggiátrịđặtvàodoanhnghiệp.Mộtnhànhậpkhẩuchỉlàmmôigiớibánlinhkiệnbịcoilàkhôngcógìngoàimộtdanhsáchkháchhàngvànhữngquanhệmongmanhvớinhàcungcấp.

TôihỏiDoug,trongchuyệnnàyôngcólolắngchocôngnhâncủamìnhkhông.Sảnxuấtkhóanamchâmcóthểlàmmộtítngườimấtviệc.Douggiữthếthủvềđiểmnày.

“Ởđâycóchuyệnquantrọnghơnlànhữngcôngnhânsảnxuấtbịlâmnguy”,ôngnói.Làmnhữnggìđúngvềmặtkinhtếchocôngtylàưutiênquantrọnghơn.Ôngcũngcónhânviêntrongbộphậnbánhàngvàkhohàng,vànhânviênvănphòngcầnphảinghĩtới.“Chúngtôicóthểmấtmộtítchỗlàmsảnxuất,nhưngchúngtôisẽbùđắpchochuyệnđó”.

ViệctôiquantâmbànluậnvềsốphậncủalaođộngsảnxuấthìnhnhưlàmDougbốirối.

“Ôngđãbaogiờthậtsựlàmviệcvớingườicủacôngđoànchưa?”Ônghỏitôi.

Tôibảolàchưa.

“Côngnhânchúngtôimỗituầnlàmviệcbốnca10tiếng.Mọikỳnghỉcuốituầnchocôngnhânlàbangày.ThỉnhthoảngchúngtôicầnmộtítcôngnhânvàoxưởngngàythứSáuđểgiúpgiaohàng”.

Dougchồmtớitrongkhikểnốtcâuchuyệnvềcôngđoànlaođộng.Rõràngchuyệnnàylàmôngxúcđộng.

“Cómộttuần,Mark,ngườiquảnlýcủatôi,đitìmvàicôngnhânchocalàmviệcngàythứSáu.TấtcảđềumuốnlàmviệcngàythứSáu,ôngthấyđấy,vìtiềnlươngphụtrội”.

“Thếlàôngquảnlýchọnhaingười.Haiphútsau,mộtcôngnhânkhácxuấthiệntạivănphòngcủaôngvàđậpcửaầmầm.AnhtahỏiMark:‘Saoôngkhôngchotôilàmgiờphụtrội?’Marknóivớianhta:‘Đánglẽtôiđãchọnanh,nhưngkhitôitớichỗanhthìanhđangngủ’”.

Douglắcđầukhinghĩlạichuyệnđóvànởmộtnụcười.

“Ôngbiếtanhchàngđónóivớiôngquảnlýcủatôithếnàokhông?Anhtanói:‘Ừ,tôingủđấy.Ôngvẫnphảichọntôi,đồngu!Vậyđấy”.

Ôngcườitokhinghĩtớichuyệnôngquảnlýchịuđựngsựnhụcmạđó,khônghiểunổisaocôngnhânởMichigancủamìnhlạicóquyềnlàmvậy.

Khilàmviệcvớinhữngnhànhậpkhẩu,tôikhôngcócảmgiáclàhọcấtcôngđưaviệclàmranướcngoài,vàcólẽDougmongôngkhôngbaogiờcầnphảitớiTrungQuốc.Áplựcgiácảcóliênquantớiviệcnày,vàtrongmộtchừngmựcnàođó,kỳvọngthayđổikhôngngừngcủakháchhàngcũngđóngmộtvaitrò.

TôibảoDougrằngtôihiểubảnchấtcủatựdomậudịch,nhưngtôivẫncảmthấybuồnchomộtsốngườilaođộngởHoaKỳ.“Khinhữngngườiđócònbé,chamẹhọbảohọphảiănhếtmọithứtrênđĩavìcónhữngđứabéchếtđóiởTrungQuốc.Bâygiờ,hãynhìnhọ.Họđãlớnvàđượcbảorằngnếuhọkhôngtheokịp,cóngườinàođóởTrungQuốcsẽlàmcôngviệccủahọ”.

NhàmáyđầutiênđượcDougvàtôitớithămlàmộtxưởngsảnxuấttaykéongăntủ,quainắmkimloạigắntrênngănkéonhàbếpvàbàngiấy.Đạidiệncủacôngtymàtôinóichuyệnbảorằngôngtalànhàsảnxuất,nhưng

trongkhichúngtôiđithămxưởngthìôngtatỏrakhôngquenthuộcvớinhàmáynày.Dougcũngthấyđiềuđó.

CácnhàsảnxuấtTrungQuốckhônggặpkhókhăngìkhilàmviệcquacácđạilý.Nếumộtđạilýđòimộtsốtiềnhaymộttỷlệphầntrămthunhậpnàođó,nhàmáychỉcầntănggiáđủbùtrừsốtiềntrảchođạilýđó.Nhànhậpkhẩukhôngthíchlàmviệcvớiđạilýchínhvìlýdonày-dínhdángvớihọnghĩalàtăngphítổn.

Theolýthuyết,ngườitachorằngđạilýxemxét,chọnlọcvàtìmmốigiaodịchtốtnhấtchokháchhàng.Trongthựctế,họđemviệclàmăntớichobạnbèhoặcbàcon.Doquanhệmắcmíu,mỗikhicóvấnđềchấtlượng-chuyệnthườngxảyra-rấtcóthểđạilýsẽbênhvựcnhàsảnxuấtbằngcáchnói“nhàmáybảođókhôngphảilỗicủahọ”.

Tệhơnnữalàtrườnghợpnhàsảnxuấtvàđạilýkhôngcóquanhệcánhânvớinhau.Khicóvấnđề,chủnhàmáyvàđạilýcóthểtranhcãiaisẽchịutráchnhiệmgiảiquyếtvấnđềđó;vàtrongkhihọtranhchấpvớinhau,nhànhậpkhẩucứmặctìnhtựhỏicáigìcóthểgâynhiềuchậmtrễđếnthế.

Nhưnghệthốngđạilýlạicóíchchonhàsảnxuất,dođóhọcóthểđểđạilýlàmbấtcứviệcgìcầnthiếtđểkiếmđơnđặthàng.Đạilýhiểurằngnhànhậpkhẩumuốntinrằnghọgiaodịchtrựctiếp,vàdođónhàsảnxuấtchophépđạilýtựgiớithiệulàchủnhàmáy.

ỞTrungQuốc,rấtnhiềungườigiảbộnhưvậy,vànhànhậpkhẩuphảichậtvậtvénmànbímậtđểthấynhữnggìthậtsựdiễnratrongmộtvụgiaodịch.Chấpnhậnmọiviệctheobềngoàicólẽlịchsựhơn,nhưngnếucóchuyệnbậybạthìsao?Nhànhậpkhẩuphảibiếtaigiậtdây,phảibiếtailàngườichịutráchnhiệmcuốicùng.

Cómộtgãtrungniênbụngphệđượcgiớithiệulàquảnlýcủaxưởngsảnxuất,vàôngtatrảlờinhữngcâuhỏicủachúngtôinhiềuhơnbấtcứngườinàokhác.KhiDougnóisẽmuanhiều,tôiđểýthấychínhviên“quảnlý”nàysángmắtnhiềunhất.

Trongnhàmáy,ngườiđànôngtựnhậnlàchủđichungvớiviên“quảnlý”.

Dougvàtôiđisauhọmộtkhoảng,vàmộtlúcsautôigọito“Lãogia!”Đólàtiếngchungchỉbấtcứngườichủxưởngnào.

Khingườiđànôngđóngvaiquảnlýquaylại,chúngtôihiểungayaithực

sựlàchủnhân,vàkhingườiđànôngtrongthựctếchỉlàđạilýnhậnramìnhđãkhônghànhđộngthíchhợp,ôngtađãthúnhậnvaitròđíchthựccủamìnhtrongvụnày.ỞphươngTây,khimộtthủđoạnbịpháthiện,sựbốirốithườngkhiếnbênnàyhoặcbênkialàmhỏngvụgiaodịch;ởTrungQuốc,nóchỉkèmtheomộtthừanhậnngầmrằngtìnhhìnhquyềnlựcđãthayđổi.

Mộttrongnhữngcuộcđithămnhàmáykếtiếpđãđưachúngtôitớimộtcôngtysảnxuấtốngthépkhônggỉ,loạibạnthấyởvòihoasentrongbuồngtắmvàphòngvệsinh.Dougnóirằngmứclãicủaôngrấtthấp.Chúngtôiđãcóđơnđặthàngsẵnsàngthựchiệnvàchỉtớinhàmáynàyđểbiếtchắcmọingườiđãsẵnsàngthôngqualầncuốivụthỏathuận.

Xưởngcókíchcỡbìnhthườngvàhìnhdạngcủamộtsânbóngđá,vàtuyrộnglớn,nóthậtrakhônghơngìmộtkhođồsắt.Bêntrongcónhiềuchiếcmáysảnxuấtốngthépdàimọicỡ.Ởmộtđầuxưởng,nhữngcuộnthépphẳngđượcđưavàomộtquytrình;thépphẳngđượcuốncongthànhdạngvòng,vàsauđóvòngnàytựđộngkhéplạibằngmộtmốihàn.Côngnhânchờởmộtđầukhicáiốngđixuôitheodâychuyền,cắtnóravàsắpốngthànhđốnggọnghẽ.

Saukhixemxétnhàmáy,chúngtôivàovănphòngchínhđểkýhợpđồngsảnxuất.Dougnhìnquahóađơn.

“Khoanđã”,Dougnói.“Ởđâynóilà1,99nhândântệ”.

“Vậylàkhôngđúng.Chúngtađãxácđịnhlà1,9”,tôinói.

Nhàmáynàyđãđịnhgiá1,9nhândântệmộtfoot,tứckhoảng25xutheohốisuấthiệnhành.Khitôihỏichủxưởngchuyệngìđãxảyra,ôngtagãiđầu,nghiêngnghiêngđầu,vàámchỉrằngtôiđãlầmlẫn.

“Ôngnghenhầmrồi”,ôngtanói.“Mộtphẩychín,ôngbiếtmà,ngherấtgiốngmộtphẩychínchín”.

Nhưngchúngtôiđãđịnhgiánhữngmặthàngkháctheomộtphầnmườinhândântệ,tôivạchrõ.

Mộtnhândântệtrịgiácaohơnmộthào[tiềnMỹ]chútít,vàmộtphầnmườiđơnvịnàybằngkhoảngmộtxu.Dougnóirằngôngcũngkhôngthấyđịnhgiátheomộtphầnmườixulàhợplý.

“Nếuhọmuốnđịnhgiá1,99,tạisaokhôngcứgọilàhai?”

“Tôichắcchắnlàhọđãbáogiámộtphẩychín”.

“Đócũnglàconsốtôighitrongsổ”,Dougnói.Ôngcườisựphilýtrongchuyệncãicọcủachúngtôi.Nhưngsaibiệtgiữa1,9và1,99làgần5%,vàđólàmộtvấnđề.Lãigộpdựtínhcủaônglàgần10%.

DùtôiáingạichoDoug,tôikhôngthểkhôngthánphụcnhữnggìnhàcôngnghiệpnàyđãlàm.Gầnmộtnửalợinhuậndựtrùđãbịquétsạchchỉvớisựđảolộncâuchữ-ôngnghenhầmrồi.

“Ê,xemnày”,Dougnói.Ôngkiểmtrathêmhóađơn.Nhàmáytínhđộdàibằngmét.“Tôiđãbảohọtôicầnmọithứtínhtheofoot”.

Độdài10foottheođơnđặthàngđượckêralàbamét.

“Chúngtôiluônluônđobằngmét”,ôngchủnhàmáynói.

“Nhưngôngđãđịnhgiátheofoot”.

“Chỉvìôngmuốnđịnhgiátheofoot”.

“Nhưnghóađơntínhtheomét”.

“Vìchúngtôiphảiđolườngtheohệmét”.

Chuyệnnàycũngvôlý,vàtôiphảnđối.Ôngchủxưởngtựbiệnhộbằngcáchnóirằngdùsaomườifootcũngbằngkhoảngbamét.

“Cácđộdàiđócũnggầnnhưnhau”,ôngtanói.

Khôngcầndùngtớimáytínhtôicũngbiếtchúngtôiởphíanàocủasựphỏngchừngđó.Sựchênhlệchgiữahaisốđotượngtrưng1,5%lợinhuậnbịmấtthêm.

Khitôichỉrađiềuđó,lầnnàyôngchủxưởngnghiêngđầutheochiềukiavàgãidađầuthêmchútđỉnh.

Dougđãtínhtoándựatheosố10%,vàđólàmộtsốlờigộp.Bâygiờlợinhuậncủachúngtôichỉcòn3,5%vàchưatínhtớichiphíchuyênchởnộiđịavànhữngchiphíkhác.Theogiáhiệntại,rấtcóthểcôngtycủaDougkhôngthuđượcđồnglãinào.

Khichúngtôiđãngồitrongxetắc-xi,Dougnóicuộcthămviếngnàyhoàntoànphíthìgiờ.Lờibàochữaduynhấtcủatôilàtôiđãkhôngthểngờlạidiễntiếnnhưvậy.Chúngtôiđãliênhệvớimộtsốnhàcungcấp.Nhàcungcấpnàycóvẻcũngtốtnhưbấtcứnhàcungcấpnàokhác,vàviệcđịnhgiáthuậnlợi.Thânchủcủatôinóirốtcuộccũngtạmđược,nhưngtôiphiềnlòngvìsựviệclạixảyrachoôngtatheocáchnày.

Nhữngcuộcđiềuđìnhgiữanhữngngườicónềnvănhóakhácnhauđượccholàphảitạosựhiểubiếtvàtôntrọnglẫnnhau.Thươngmạiquốctếlàhoạtđộngkhágaygo,vớinhữnghàngràongônngữcốhữuvànhữngcáchbiệtgiữangườimuavàngườibán.Tôicảmthấybốirối,khôngphảichomìnhmàđúngralàchocáicáchDougbịđốixử.ÔngcònxalạvớiváncờTrungquốcvàtửtếhơnnhữngnhànhậpkhẩukhácmàtôiđãcùnglàmviệcnhiều;tôinghĩchắcchắnôngxứngđángđượchơnthếnày.

MộtsốngườimiêutảkiểucáchkinhdoanhcủangườiHoalà“mềmdẻo”,nhưngtôikhôngbiếttừđâumàcónhậnxétnhưvậy.Nhữngôngchủnhàmáyhùnghổhơnbấtcứai,vàcólẽthêmchúttànnhẫn.ÔngchủnhàmáynàyđãkhuyếnkhíchkháchhàngtươnglaicủamìnhleolênmộtchiếcmáybayởHoaKỳvàbaymộtmạchtớiTrungQuốc.Khiviệcđầutưthờigianvàtiềnbạcđãđượcthựchiện,nhàmáychiếmlợithế.

Trênđườngtớichặngdừngchânkếtiếp,Dougnóirằngchắcrốtcuộcôngsẽđặtnhàmáyđólàmhàng.ỞMỹôngcómộtkháchhàngquantrọngđangtrôngmongchuyếnhàngốngthép.Chodùôngkhônglãiđồngnàotrênđơnđặthàngnày,thìcũngcómộtgiátrịnàođó,ôngnói,trongviệclàmchokháchhànghàilòng.

TạisaocácnhàsảnxuấtTrungQuốckhôngtheophươngpháptươngtựvớikháchhàngcủahọ,vàtạisaohọluônluôntậptrungvàonướccờthíquânthiểncận?CácnhàlãnhđạodoanhnghiệpTrungQuốckhôngngừngthuyếtgiảnghọđánhgiácaomốiquanhệrasao,vàthếmàchínhngườinướcngoàilạithườnglàngườihiểuchuyệnđóthựcsựcóýnghĩagì.

18.“GIÁTĂNG!”BerniekhôngthíchtớiTrungQuốc,ôngnóivậy.Dùlàmchủtịchcôngty

củamình,sởtrườngcủaônglàbánhàng.ThờigiancủaôngnêndànhchoviệcgặpgỡkháchhàngởHoaKỳlàtốtnhất.Berniebảochỉcầnbỏravàingàygặpgỡmộtkháchhàngtiềmnăng,ôngcóthểkiếmđượcmộthợpđồnggiúpchoKingChemicalbậnrộnsuốtnhiềutuần.

NhữngchuyếnđiTrungQuốclàmgiánđoạncôngviệc,nhưngkhôngthểtránhné.LầnnàyBernietớiđểgiảiquyếtvấnđềvướngmắcvớiviệcđịnhgiá.Nhàmáyđãtoantínhthựchiệntrótlọtmộtsốvụtănggiáphútchót,vàvấnđềnghiêmtrọngđếnnỗinóđedọakhảnăngtồntạicủatoànbộcôngviệclàmăn.

Trongphònghọpcủanhàsảnxuất,Bernieđặtmộtcặphồsơtolênchiếcbànhìnhbầudục.Ôngđổmộtđốnggiấytờlênbànvàlấyvàitờphíatrên-đólàtậphợpsốliệutàichínhdokếtoánviêncủacôngtychuẩnbị.

“Trướchếttôimuốncôtacoicáinày”,ôngvừanóivừalậtnhữngtờgiấyvềphíaTỉ.“Tôimuốncôtathấychúngtôiđãmấtbaonhiêutiềnchotớilúcnày”.

Ôngđẩycácsốliệutàichínhquabàn,chỉmộtconsốởdướimỗitrangnằmtrongdấungoặc.HìnhnhưBernievàcácđốitáccủaôngđãthualỗgần2triệuUSD.

Bernienhanhchóngvạchrõrằngdùkhoảnthualỗnàyrấtlớn,ôngvẫntintưởngvàocôngcuộclàmăn.JohnsonCartersắpđitớimộtbướcngoặt,vàôngđangthươngthảovớimộtsốkháchhàngmớicàngngàycàngđông.Đólànhữngnhàbánlẻlớn,ôngnói,vàhọrấthàohứngmuốnkếthợplàmănvớicôngtycủaông.NhưngnếuJohnsonCarterkhôngkýkếtđượccácđơnđặthàngnàyvìvấnđềđịnhgiá,thìđơnđặthàngcũngkhôngthểđưatớiKingChemical.

“Chúngtacóthểcùngnhaulàmrasốtiềnrấttonày”,ôngnói.“Nhưngtrướchếtchúngtaphảihiểunhau.Chúngtaphảinhậnthứcrằngcáigìcóhạichocôngtynàythìcũngcóhạichocôngtykia”.

Bernietiếptụcmôtảmộtsốcôngtymàôngđangthươnglượng.ĐólàWal-Mart,Colgate-Palmolive,mấyhệthốngcửahàngbáchhóa,vàtấtcả

nhữngcôngtybánlẻgiárẻhàngđầuởHoaKỳ.TôibiếtchuyệnnàycóthậtvìthỉnhthoảngtôiđãđượcyêucầunhândanhJohnsonCarternóichuyệnvớiđạidiệncáccôngtyđó.

“Trongvònghainăm”,Bernienói,“chúngtasẽlàmrakhốilượnghànghóacóthểsánhvớicácnhàsảnxuấtsảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹplớnnhấtthếgiới”.

Vớitìnhhìnhhiệntại,cóthểnhưthếthật.

TỉgậtgùtronglúcBernienói.DùTỉcóvẻđồngývớiông,chịtavẫntỏralơđãng.Tỉliếcquacácsốliệutàichính,vàđúnglúcBerniechấmdứtbàithuyếttrìnhngắn,chịtavớitaysờvàocáctờgiấy.Tỉkhônghiểuđượccáctừngữtrongđó,cũngkhôngcóđủkiếnthứctàichínhđểhiểucácsốliệu.

Sốliệutàichínhđượcintrêngiấytrắngcứng,vàđiềucóvẻhấpdẫnTỉlàhìnhthứcchungcủatàiliệu.Dùtàiliệuchắcchắnđượcthựchiệntheokhuônmẫu-cólẽtheomộtphầnmềmkếtoán-nódomộtbàntaychuyênnghiệplàmra.

KingChemicalkhôngcósổsáchchínhxáccóthểbáohiệuchonhàquảnlý,nhânviênhoặcchínhquyềnđịaphươngvềtìnhtrạnglợinhuậncủadoanhnghiệp.Côngtysảnxuấthànghóatrịgiáhàngtriệuđô-la,nhưngsổsáchkếtoáncủanóchỉđượcnguệchngoạcbằngbútchìhoặcđượcgiữtrongđầucủaTỉ.

NhữnglờinóicủaBernielàkhúcdạođầu,cơsởtriếtlýchosựthảoluậnvềđịnhgiámàôngmuốncó.CụthểlàônglolắngbởicáicáchnhàmáyđềnghịtănggiásaukhiôngđãthươnglượngđểJohnsonCarterđịnhgiávớikháchhàng.

Berniephảimấtmấythángmớikiếmđượcmộtđơnhàngvớimộtnhàbánlẻlớn.Quycáchvàsốlượngphảiđượcxácđịnh,vànhãnhàngthườngđượclàmtheoyêucầucủakháchhàng.Trongvàitrườnghợp,kháchhàngmuốnchếphẩmđượcđiềuchỉnh.Cácquyếtđịnhphảiđượccảhaibênthỏathuận,vàlúcnàocũngphảiđịnhgiátrướckhiralệnhkhởiđộngsảnxuất.Berniexácđịnhgiáchắcchắnvớixưởngsảnxuấttrướckhixácđịnhgiávớikháchhàngcủamình,nhưngrồingaysaukhiJohnsonCarternhậnđơnđặthàngcủanhàbánlẻ-thườnglàchỉvàingàytrướckhiôngdựtrùchuyểntiềntớiTrungQuốc-nhàmáylạithôngbáotănggiáchútít.

Vìgiávớicácnhàbánlẻlớnđượchaibênthỏathuận,gầnnhưkhôngthể

sửađổimộtkhiđơnđặthàngđãđượcxácnhận.Nhàbánlẻmongđợicáccamkếtđượctôntrọng,thếnênJohnsonCarterkhócóthểnóiđinóilạivớinhàbánlẻchỉmột,haituầnsaukhikýgiấytờvàmạohiểmgâyrốiloạnchoquanhệlàmăn.

DĩnhiênTỉkhôngnhậnlàđãgiởthủđoạn;chịtachorằngmìnhkhôngcóchọnlựanàokhác.“Giátăng!”Tỉnóicóvẻkhẩncấp.ĐólàmộttrongítcâuTỉbỏthìgiờtậpnóibằngtiếngAnh,vàchịtathườnglặplại.

Bernienóirằngôngcóthểtánthànhyêucầutănggiá,nhưnglàmsaomànhàmáychỉtoànthôngbáotănggiásaukhiJohnsonCarterđãxácđịnhgiávớiKingChemicalvàkhởisựthựchiệnđơnđặthàngvớinhàbuônlẻ?

Tănggiávàophútchótlàchuyểnlợinhuậntừnhànhậpkhẩutớinhàsảnxuất,vàBerniekhôngchấpnhậnlýdocủaTỉmộtphầnvìôngthườnglànạnnhâncủanhữngtoantínhgiờchót.MỗikhiJohnsonCarterđặtmộtlượnghàngđặcbiệtquantrọng,xưởnglạigiởtròđóra.Họđợitớisaukhichắccóđượcđơnđặthàng,vàchỉkhiđómớituyênbốtănggiá.

Berniethấtvọngkhicốchỉnhđốnvấnđềđịnhgiá.Ôngđãcómộtsốđơnđặthànglớnkhôngthểxửlýdochuyểnbiếngiágiờchót.Ôngnóirằngôngsẽkhôngthươnglượnglạivớikháchhàngđểyêucầutănggiá,vàôngcũngkhôngthểtựchịuthualỗ.

SaumộtngàydàithươngthảoởKingChemical,Berniedọarằngđâysẽlàlầncuốicùngquanhệlàmăn.ÔngđưaraphươngchâmchuẩnmựccủangườiMỹkhihọbịlàmmấtthìgiờ.“Họkhônghiểurằngkhihọlừađảotôinhưvậythìkhôngbaogiờtôitrởlạinữasao?”

Sựđedọakhônghiệuquảtrongtrườnghợpcủachúngtôi.NhàmáyđãtìmđượccáchtănggiátrênmộtsốmặthàngtronglầnBernietớixưởnggầnđâynhất,vàôngđãcónhữnglờiphànnàntươngtự.Lúcđóôngđãcaogiọngvàdọasẽkhôngbaogiờquaylại.Chẳngnhữngôngđãtrởlạimàlầnnàycònmangtheonhiềuđơnđặthànghơn.

ChuyệnlàmBerniethấtvọnglàôngđãtrôngđợimộtbiênđộlợinhuậnnhấtđịnh,nhưngKingChemicalđãcắtxénđúngmónthunhậpđượcmongđợiđó.Bernieđãlàmphầnviệccủamìnhbằngcáchđitìmvàtriểnkhaicôngviệc.Bâygiờ,khiđãlàmxongcôngviệc,ôngđượcbảolàphầnchiacủaôngsẽbịgiảmbớt.

TạimộtsốđịaphươngởTrungQuốc,cónhữngngưdânhuấnluyệnchim

bắtcá.Họbuộccổconchimcốc,mộtloàichimhơigiốngconbồnông,bằngmộtsợidâyđểnókhôngnuốtđượcconcánóbắtđượcdướisông.Ngaykhichimngậmđượccátrongmỏ,ngưdânkéonóvềbằngsợidâycộtvàochânnó.

CóthểxemcácngưphủnàyhoạtđộngtrênsôngLigầnthịtrấnDươngSóc.Cáigâyấntượngmạnhvớitôinhấtlàtínhlạcquankhótincủaconchim.Nókhôngnhậnranóbịlừa,vàdùbịđưarasôngbaonhiêulầncũngmặc,conchimcảtincũngbịcướpmấtmiếngmồicủanó.

TheodõichiếnthuậtđịnhgiágiờchótcủaKingChemical,tôichợthiểu:JohnsonCarterlàconchim;nhàmáylàanhngưphủ.

BerniebayđikhắpHoaKỳvàkýkếtvớinhữngthânchủmới,nhữngkháchhàngchoôngkhảnăngđưacôngviệclàmăntrịgiáhàngtriệuđô-latớiTrungQuốc.Ôngtạođượcmộtmứclờichomình,vàngaykhiôngsắpthụhưởngthànhquảlaođộngcủamình,nhàmáyxuấthiệnvàchiếmmất-họtranhthủđượccàngnhiềucàngtốt.

Dĩnhiêncácngưdânđểchoconchimănmộtítnhữngthứnóbắtđược-tiêubiểulàconcánhỏnhấtcóthểlọtquacổhọngbịthắtchặtcủanó-vìconchimphảisốngđểtiếptụcbắtcá.Theocáchtươngtự,KingChemicalkhônglấyđiquánhiềutrongsốlãicủaJohnsonCarterđếnnỗilàmnhànhậpkhẩunàybịloạikhỏithươngtrường.Nhàmáynàyphảibiếtnócầnbỏrađúngbaonhiêuđểchiếmđượcthươngvụvànócóthểthuvềbaonhiêubằngthủđoạnngắnhạn.

Hiệntượngtănggiágiờchótkhôngphảichuyệnmớimẻ.CácnhàsảnxuấtTrungQuốcđãthựchànhkhálâurồi.MộttrongnhữngnhàbáođầutiêntớiTrungQuốctheodõicuộccáchmạngcủaMaolàmộtnhàbáonữngườiÚctênLisaHobbs.Bàtớiđâynăm1965,vàđãbỏnhiềuthìgiờởHộichợQuảngChâu,khôngkểnhữngnơikhác.Trongcuốnsáchcủamình,ISawRedChina[TôiđãthấyTrungHoađỏ],bàđãmôtảnhữnggìchínhphủTrungQuốclàmchonhànhậpkhẩutrongthờikỳđó:

Tiêubiểuchocáchđiềukhiểnviệckinhdoanhlàsựkiệnngày14/4,mộtngàytrướckhikhaimạcHộichợQuảngChâu,ChínhphủTrungQuốcgởiđiệntínchomọikháchhàngnướcngoàitrênthếgiớimàhọcógiaodịchvàtuyênbốmộtmứctănggiáthẳngthừng20%trêntoànbộsảnphẩmtínhtheogiánămtrước.

o0o

ThựctếlàBerniekhócóthểlàmgìđược.Bấtđồngýkiếnvềchuyệntănggiácànglâuchỉdẫntớisảnxuấtchậmtrễ,chuyệncóhạichoJohnsonCarternhiềuhơnchoKingChemical.

KingChemicalkhôngquantâmchuyệnnógiaohàngvàothángBahaythángNămnhiềulắm.NhưnhiềunhàsảnxuấtTrungQuốckhác,côngtynàyđượcvayvốnrẻ,vànócũngchịuítáplựcphảithựchiệnbấtcứvụgiaodịchđặcbiệtnào.JohnsonCartergiốngnhưhầuhếtnhữngdoanhnghiệpMỹkhác.Dònglưuchuyểntiềnmặtchặtchẽ,vàBerniechịuáplựclớnphảilàmchocôngtycólãi.

Cónhữngnhucầutàichínhngắnhạn,rồitấtcảnhàbánlẻđềutạothêmsứcépvớiJohnsonCarter.Nhưnhiềunhànhậpkhẩutừngbiết,Bernienhậnthấyrằngkiếmđượcchútđỉnhtiềnlờitốthơnlàthualỗ.Nhữngnhànhậpkhẩukháccũngởtrongtìnhtrạngđó,đólàlýdonhữngthủđoạnđịnhgiángắnhạnphổbiếnkhắpHoaNam.

Nhữngnhàmáytănggiávàogiờchótkhôngbaogiờnhìnnhậnhọđãchơinướccờthíquân,cũngnhưhọkhôngbaogiờchorằngvấnđềnàylàkiếmthêmlợinhuận.Cácnhàsảnxuấtkhăngkhănglàhọkhônglờilãichicả(dùrõrànglàhọđangpháttriểnnhanh).Khihọtănggiá,họđổlỗichonhữngthếlựcthịtrườngvôcảmmàhọkhôngthểkiểmsoát.

“Giátăng!”làkhúcđồngcavangdộingheđượctrongkhuvựcsảnxuất,vàcácchủnhàmáybảorằngnóởngoàitầmkiểmsoátcủahọ,rằngnóliênquantớichiphínguyênliệuthô.

Vấnđềliênhệvớilậpluậnnàylàgiáhànghóacólêncóxuống,nhưngđókhôngphảilàhìnhảnhmàcácnhàsảnxuấtnàyvẽra.

Khigiáhànghóatăngmạnh,họkêutoánglên:“Giátăng!”Nhưngkhigiáhànghóagiảmxuống,họlàmthinh.

Vànhữngđợttănggiáhànghóađộtngộtgầnnhưkhôngkhẩncấpnhưmộtsốngườilàmravẻnhưvậy.Nhiềunhàsảnxuấttíchtrữnhữngnguyênliệuthenchốt,nghĩalàhọđãcónguồncungcấpkhigiáthấphơn.Việcđókhôngngănhọtìmcáchthuthêmlợitheotinnguyênliệutănggiá.

Nếuhọkhôngcódựtrữriêng,cácnhàsảnxuấtthườngkýnhữnghợpđồngbảođảmmộtgiánàođótrongmộtthờikỳ.

“Giáchấtdẻođãtăng200USD”,Tỉnói.

Berniehỏinhàmáytrảbaonhiêumộttấn,nhưngchịtakhôngnói.CácnhàsảnxuấtTrungQuốckhôngthíchcungcấpthôngtinthịtrườngchitiết,dùhọvuivẻthôngbáosốtiềntăng.Thídụ,họsẽkhôngchỉrõtrướcđógiábaonhiêuhoặclúcđógiámớilàbaonhiêu.Họchỉgợiýlàcósựthayđổi.

Họchỉnói:“Giátăng!”

Giốngnhưhỏimộtngườinàođógiáxăngkhôngchìvàđượcbảorằngnóđãtăng25xu.Tingiátăngkhôngcóíchgìnếukhôngcóphầnthôngtincònlại.

Berniemuốntiếpxúcvớinhữngnhàcungcấpnguyênliệuchoxưởng.Ôngmuốnbiếtvềviệcđịnhgiánóichung,vàôngmuốndòtìmnhữngxuthế.Tấtcảnhữnggìôngyêucầulàthôngtinthịtrườngcơbản.

KingChemicalkhôngchịugiớithiệucácmốiquanhệ,vàhọtừchốigiúpJohnsonCarterhìnhdunggiáhiệnhànhđitheochiềuhướngnàohaytăngbaonhiêu.

Khitôitìmcáchdòhỏiđượcmộtsốdữkiệnthịtrườngtừmộtcôngtykiểmtraxuthếhànghóa,nhàmáykhăngkhăngnóirằngsốliệuđượccungcấpkhôngcóhiệulựcchotrườnghợpcủahọ.Tỉkhôngthèmnhìnquathôngtinchúngtôicóđược,nhưngcứvuivẻlặplại:“Giátăng!”

Thànhthậtmànói,bạnkhôngthểtráchcácchủnhàmáy.Nhàcungcấpcủahọbắthọphảichịunhữngmánhkhóevềgiátươngtự,vàcáchợpđồngtrongnướccủahọkhôngphảilúcnàocũngđượctôntrọng.Dùmuốnhaykhông,ngườiTâyphươngcũngbịlôikéovàomộtváncờdiễnratrênthịtrườngđịaphương.

Dùvậy,chủnhàmáychiếmlấylợithếởchỗnàohọcóthể.

Trongmộtkếhoạchmàtôicóthamdự-chúngtôisảnxuấtphụtùnglinhkiệnchínhxác-giáđồngtăngđãđặtramộtthửthách.Ngườitanóigiáthịtrườngcủakimloạinàyđãtănggấpđôi,vànhàmáyđãsửdụngmẩutinđóđểtănggiágấpđôichothânchủcủatôi.

Nghecũngkháhợplý,ngoạitrừviệcnhàsảnxuấtđãcốtìnhquênlàkimloạinàychỉchiếmmộtphầntổnggiáthành.Đồngcóthểlêntới50%tổnggiámàchúngtôitrả.Khitănggiágấpđôichochúngtôitừ2,5USDlên5

USDmộtmónhàng,xưởngsảnxuấtđãbùđắpđủmứctăngchiphícủađồng(từ1,25USDlên2,5USD),nhưngbiênđộlợinhuậncủahọcũngtăng.Giảđịnhbiênđộlợinhuậnlà20%,nóđãtăngtừ50xuthành1đô-la.

CácnhàsảnxuấtTrungQuốcrấtgiỏitìmcơhộitrongmộtcuộckhủnghoảng,vàdùtìnhtrạngcăngthẳngdogiánguyênliệutănglàcóthật,cácnhàsảnxuấtnàytínhtoán:Tạisaolãngphímộtlýdotốtnhưvậy?Họthíchđóngtròngâyngô,vàhọgiảbộkhônghiểuchuyệnlàmăncủamình.

Khimộtnhànhậpkhẩuyêucầunútáotốthơnchosơ-misảnxuấtởTrungQuốc,nhàmáynóihọcónútgiá5xumỗichiếc.Khihóađơnđượcinra,giámớităngthêm5xuchomỗichiếcnút.Xưởngđãquêntrừ-mộtcáchtiệnlợi-giátrịcủanhữngchiếcnútcũrẻhơnđãđượcthaythế.Nhànhậpkhẩukểchotôinghechuyệnnàynóirằngkhisựkiệnnàyđượcchỉra,nhàcungcấpchỉnói:“Thếhả?”nhưthểôngtakhôngbiếtđầuđuôirasaocả.

CácchủnhàmáyTrungQuốctìmkiếmnhữngduyêncớnhỏđểtăngthêmnhữngmốilợinhỏ.Tuynhiên,khicónhữngsựthayđổithựcsựquantrọngtrênthịtrường,cũngchínhcácxưởngnàyquyếttâmgiữvữnggiá.

HoaKỳđãgâyáplựcđểTrungQuốcđịnhgiáđồngtiềncủamìnhcaohơn,vàcuốicùngTrungQuốcđãtuyênbốvàonăm2004rằnghọsẽxemxétlạihốisuất,theođóđồngđô-laMỹbằng8,26nhândântệ.Theohốisuấtmới,đồngđô-lasẽsụtgiákhoảng3%sovớiđồngnhândântệ.

Lúcđónhàmáynàotôicócộngtáccũngnêuthôngcáoquantrọngnàyravàbáotrướclàgiácủahọsẽtăng3%.Bạnphảitinhọrằngviệcđólàcầnthiết-xétchocùng,đãcótintứcrồimà.Bằngcáchđó,họlấymộtmiếngnhỏtừlãiròngcủanhànhậpkhẩu.

NhưngđiềukhákỳquặclàkhiđồngtiềnTrungQuốcbịphágiátheomộttỷlệcaohơnnhiều-10%vàthậmchícaohơn-cũngchínhcácnhàsảnxuấtđónóirằngchúngtôikhôngphảiloâuvềtácđộngcủanhữngthayđổisâuxahơn.Khinhànhậpkhẩusắpbỏđi,nhàsảnxuấtgàolên:“Đừngđiđâucả-chúngtôisẽgiữgiá”.

NhàcungcấpTrungQuốccóthểlàmđiềukỳdiệukhicầngiữgiácạnhtranh,thếnhưnghọlạithíchnhữngkhoảnrúttỉanhonhỏ,vàchínhnhữngkhoảngặmnhấmnhỏđólàmnhànhậpkhẩuthấtvọnghơnbấtcứđiềugìkhác.

oOo

“MADEINCHINA”đượcquảngcáolàsứcmạnhgiảmphátchonềnkinhtếMỹ.Ítnhấtđâylàtuyênbốcủanhiềunhàkinhtếhọc.CácnhàsảnxuấtTrungQuốcđanggiữgiásinhhoạtcủachúngtaởmứcthấpbằngcáchđềnghịlàmrasảnphẩmvớigiáthấp.KhingồithươnglượngviệcđịnhgiávớicácnhàsảnxuấtTrungQuốc,bạncóýniệmhơikhácmộtchútvềnhữngngườilàmcáiviệcgiữgiáthấp.

Cácnhàsảnxuấtcóthểđềnghịgiáthấpđểkhuyếndụngườitađưacôngviệclàmănquantrọngtới,nhưnghọlầnhồinânggiálênmàkhônghềgiảmgiá-vàhọvôcùngkhônkhéotrongviệcnày.

NếucóngườithựcsựhànhđộngđểgiữgiáthấpchongườitiêudùngMỹ,thìđólàanhchàngtranhcãivớinhàsảnxuấtrằnganhtacầngiữgiáthấp.Nếucómộtngườianhhùnggiảmphátđíchthựcnào,thìđókhôngphảilànhàsảnxuất,màchínhlànhànhậpkhẩu.

Mộttrongnhữnglýdokhiếngiátăngcóliênquantớiviệcnhànhậpkhẩuthấtbạitrênbànthươnglượngnhưthếnào.Mộttrongnhữnglýdoviệcnàyxảyralàvìnhàsảnxuấtlàngườicaocờhơn-họlàngườiđàmphándễsợhơn.

TôiđãngồichungvớiBernietrongmộtcuộcđàmphánmàôngcốkếtthúcviệcđịnhgiávớinhàmáynày.CómộtnhàbuônlẻcủaôngmuốnbiếtgiáchonhữngloạichaimớilớnkhoảnggấpđôimộtsốsảnphẩmhiệncócủaJohnsonCarter.

GiádonhàmáytínhsẵnchocácloạichailớnhơnđólàmBerniengạcnhiên.Trênmộtchailớngấpđôi,xưởngchogiágầngấpbagiábanđầu.Hoàntoànngượcvớinhữnggìmàmọicửahàngsiêuthịđãbiết-kíchthướcbaobìtăngbaonhiêuthìgiátrịtăngbấynhiêu.

“Tôikhôngthểđưagiánàychokháchhàngcủatôi”,Bernienói.

“Chúngtôiđãcốhếtsức”,Tỉnói.

“Nhưngcácvịgiảithíchcácgiánàynhưthếnào?”Bernielắcđầu,biếtrằngôngsẽphảigiảithíchtínhhợplývớingườimuaởhệthốngbánlẻ.Cốtỏrahiểubiếtkếhoạchđịnhgiá,ônghỏigiásẽbaonhiêunếuthayvìtăngcỡchaigấpđôi,chúngtôigiảmcònmộtnửa.

ÔngchỉmuốnhìnhdungvềphươngphápcủaTỉ.Chịtatínhtoángiávànóirằnggiáchomộtchaicỡmộtnửavẫncùnggiánhưcỡbanđầu.Bernie

giơhaitaylêntrời,lộvẻthấtvọngnhưthểsắpbỏrakhỏiphòng.

“Làmthếnàocóthểcùnggiáđược?”Ônghỏi.

Bernietưởngtượngvấnđềcólẽlàkhốilượng.Ôngnóirằngkhốilượngsảnxuấtsẽtăngnếuônggiảiquyếtđượcviệcđịnhgiá.GiácủaJohnsonCartersẽrasaonếukhốilượngkinhdoanhtănggấpba?Tỉnóirằngmộtsựtăngtrưởngnhưvậysẽkhônggâybấtcứýnghĩaquantrọngnàovớicôngtycủachịta.

“Hỏicôtaxemnếuchúngtôităngkhốilượnggấp10lầnthìsao?”

“Giácũngvẫnnhưthế”,Tỉnói.

“Saocóthểkhôngkhácgìđược?Mườilầncơmà!”

CácnhàmáyTrungQuốckhôngcóthóiquengiảmgiákhimuanhiều.NguyênliệuởTrungQuốcđượcmuavớigiáthịtrường,khôngkhácnhaumấycăncứtheokhốilượng,vàchủxưởngnóimìnhsảnxuấttheogiávốn.Hạgiáđộtngột,vớihyvọngtăngchútđỉnhkhốilượng,cólẽlàkhoétmộtlỗthủngtrongcâuchuyệnsảnxuấtgầnnhưkhôngcólãicủaTỉ.

Saunhữngngàykhitiếnkhilùi,Berniecụthứng.Mỗikhitới,dùsaoôngcũngnghĩnhữngcuộcthươnglượngvớiKingChemicalsẽtiếnnhanhvàêmáihơn.Nhưnhữngnhànhậpkhẩukhác,ôngtưởngtượngôngđimáybaytới,tiếnhànhcôngviệc,rồinhanhchónglênđườngvềnhà.

Tỉnghĩkhác.Tỉnhấtquyếtgiữmọingườilạibànthươnglượngmộtthờigianlâuhơnnhiềuvàsửdụngmộtsốthủđoạnđịnhgiálàmphươngtiệnthulượmthôngtin.KhiBerniecóphảnứnggiậndữtrướcmộtkiểuđịnhgiásảnphẩmrồithấtvọngíthơnvớimộtkiểukhác,TỉcómộtkháiniệmkhárõlàbiênđộlợinhuậncủaJohnsonCartermỏngmanhởchỗnàovàhọcólãinhiềuhơnởchỗnào.

CácchủnhàmáyTrungQuốcgiỏithươnglượng,bấtchấphàngràongônngữ.Họdựavàocảmxúcvàbảnnăngcủamìnhnhiềuhơn.TỉkhôngcầntiếngAnhđểđiềukhiểncôngviệc;chịtacóthểthấymìnhhànhđộnghợplýrasaochỉbằngcáchnhìnnétmặtbiểucảmcủaBernie.

Bernielàngườimuabángiỏi,vậymàcũngphảichịuthuamộtsốnhữngchiếnthuậthiểnnhiênhơncủanhàsảnxuất.Khiônggợiýtănggiámộtloạisảnphẩmnàyhaymộtloạisảnphẩmkia,chịtachọntheovẻhoảnghốtthấy

rõcủaông.Chỗnàocũnggặpvấnđềgiá,mộtphầnvìTỉấnnhữngnútkhácnhauđểđánhgiánhữngphảnứngthayđổicủaBernie.

Chủnhàmáycưxửtheocáchlàmtăngthayvìlàmgiảmsựthấtvọngcủanhànhậpkhẩu-điềunàycóvẻphảntácdụnglạlùng.Dùsaođinữa,tìmđượcvàgiữkháchhàngcũngtốntiền.ThếnhưngnhữngnhànhậpkhẩulàmănởTrungQuốcđềuchobiếthọđãgặpnhữngkinhnghiệmgiốngnhau.

Trongnhữnglĩnhvựckhác,cáccôngtythườngchịukhóthưởngkháchhàngvìlòngtrungthành.Đólànềntảngcủamọichươngtrìnhkháchhàngthườngxuyên.Nhưngthayvìthưởngkháchhàng,chủnhàmáyphạthọ.Nhưthểcácnhànhậpkhẩunàythamgiamộtchươngtrìnhkháchhàngthườngxuyênđảongược;nhànhậpkhẩucànglàmănlâuvớinhàcungcấpbaonhiêu,sựgiaodịchtrởnêntệhạibấynhiêu.

NhàsảnxuấtTrungQuốchiểulợiíchcủasựcámdỗkhibắtđầuquanhệlàmăn(thườngvôcùngcóhạichokhảnăngsinhlợibanđầu),nhưngsaumộtthờigianngưngnghỉnàođó,nhàmáyhysinhsựtínnhiệmđểchuyểnthànhtiềnlãicủahọ.

Hầunhưquanhệvớinhàcungcấpkhônglúcnàotốthơnlúcbắtđầu.Nhưngchỉsaumộtthờigianngắn,nhàsảnxuấtsẽcốtìnhgiảmchấtlượngsảnphẩm,vàđồngthờitìmracáchtănggiátừtừ.Quanhệlàmănđượccholàsẽcảithiệndần,nhưngcácquanhệsảnxuấtnàychỉcàngngàycàngxấu.

o0o

Ởmộtthờiđiểmtrongcuộcthươnglượnggiá-vàongàythứtưliêntiếp-cólúchìnhnhưJohnsonCartervàKingChemicalsắpđạttớithỏathuậnvềmộtsốvấnđềthenchốt.Nóivềmộtđơnđặthàng,nhàsảnxuấtngụýlànócóthểphùhợpvớicácmụctiêugiácả,chỉtrừmộtítsảnphẩm.

Hômsau,Tỉchữalạivànóichịtakhôngthểlàmđược.ViệcchọnthờiđiểmnàylàmBerniekhóchịunhất,vàôngnổigiậnthấyrõ.Tỉvẫnbìnhtĩnhvànóirằngchịtahiểu.Tỉnghĩrằngcólẽđólàlúcxemxétđểkếtliễuhoàntoànmốiquanhệcộngtác.“Dĩnhiên,chúngtavẫncóthểlàbạn”,Tỉnói.

Berniekhôngtinđượcchuyệnđóxảyrachomình.Giátănglàmộtchuyện.Cònbâygiờnhàmáynàyngụýôngcóthểrađivàtìmtớimộtnhàcungcấpkhác.Chuyệnnàyxảyraluôntrongnhữngcuộcthươnglượng.Vàomộtlúcquyếtđịnhtrongcuộcthươnglượng,nhàmáyrútlạitoànbộđềnghị.

TinnàydườngnhưđượcđưatớiBernieđúngvàothờiđiểmkhôngthíchhợpnhất,nhưđểlàmôngthấtvọngởmứccaonhất.TỉđãđểchoBernietinrằngđangcótiếnbộ,vàđúnglúcôngmongchờkếtthúcmộtphầncuộcthươnglượng,đúnglúcôngnghĩrằngmọichuyệntrôichảy,chịtatungquảđấmra.

CácnhàsảnxuấtởHoaNamthậtsựchịukhókhilàmmộtnhànhậpkhẩumấtbìnhtĩnh.Đócũnglàmộtchiếnthuật,mộtkỹthuậtđượcdùngđểthươnglượng.Nhânviênthẩmvấnchuyênnghiệplàmđiềutươngtựbằngcáchđặtkẻbịtìnhnghidướiáplựccảmxúc.Đólàcáchdễnhấtđểbiếtthôngtinthulượmđượcđángtintớimứcnào.

NgườiHoacócâutụcngữHỗnthủymangư-khuấyđụcnướctrướckhibắtcá.Khinhànhậpkhẩutỉnhtáo,ôngtadễlẩntránh.Khinhànhậpkhẩuhoangmang,dễtìmhiểuýđịnhcủaôngtahơn.

Khôngbiếtngườitasắplàmgìmình,Bernietìmcáchchỉnhđốnlạimọiviệc.ÔngcốthuyếtphụcTỉrằngchịtathiểncận,rằngcócáchkhácxâydựngquanhệlàmăntốthơngiữahaicôngty.

“Saohọkhôngthấyđượcbứctranhlớnhơn?”Ônghỏi.“Nếuhọtheođúngkếhoạchcủachúngtôi,chúngtacóthểxâydựngmộtcôngcuộclàmănlớnlaobiếtbao”.

Hoạtđộnggiữahainhóm,tôicóthểthấyviễntượngkhácnhaucủahọ.Mộtđiểmngăncáchquantrọnggiữahọlàtầmdựkiếnthờigian.Bernienghĩtớivàinămsắptới.Tráilại,KingChemicalhìnhnhưchỉchútrọngtớiđơnđặthàngkếtiếp.

QuanđiểmcủaBernielàcácthủđoạnngắnhạncủanhàmáytácđộngbấtlợichokhảnăngsốngcònlâudàicủaquanhệcộngtáckinhdoanh.Dùcóthểđúngnhưthế,takhôngthểnóirằngchiếnthuậtcủanhàmáylàkémcỏi.Thậtranólạikhálàhiệuquả.

Nếuhoạtđộngchếxuấtgiốngmộttrậnbóngbầudục,thìnhàmáyđangtậptrungnỗlựcvàonhữngđộngtácchạyngắn.CáchãngsảnxuấtTrungQuốcchỉcốkiểmsoát10métcầnthiếtchokhoảngnémbóngđầutiên.Họđấumộttrậndàihơi,nhưngchiếnlượccủahọlàđạttớimụctiêuđóbằngcáchtiếnnhữngkhoảngngắntăngdần.

Berniethấtvọngchỉvìôngnghĩtớimộtchiếnlượcchungcótầmquantrọngrộnglớnhơn.Ôngtìmkiếmmộtnỗlựcphốihợplớnhơn,cómụctiêu

dàihạn.Ôngquantâmtớimộtđườngchuyềndàigầntớimụctiêu.

Chorằngphươngphápcủanhàmáylàsaicóthểlàmộtnhậnđịnhnhầmlẫn.Trậncầucũngcóthểthắng-quảnhưKingChemicalvàchínhTrungQuốcchứngtỏ-bằngcáchtiếnnhữngquãngngắnvàimétmộtlần.

TrungQuốclàmộtnềnvănhóanôngnghiệp.Nôngdânđãtranhđấuqualũlụt,hạnhán,vànạnđóikémtừđómàratronghàngnghìnnăm.SửgiangườiAnhR.H.Tawneynóirằngđờisốngcủanôngdângieoneođếnnỗihọsốngtrongtìnhthếnướcngậptớicổ,chỉmộtgợnsóngnhỏcóthểdìmchếthàngtriệungười.NôngdânTrungQuốcđãhọccáchsửdụngtừngtấcđất,trongkhitìmkiếmbấtcứbíquyếtcanhtácnàokhảdĩtăngthunhập.

MarkElvin,mộtsửgiakhác,đưaramộtlýthuyếtgiảithíchlýdoTrungQuốcchưabaogiờtìmraconđườngđitớimộtcuộccáchmạngcôngnghiệp.Ônggợiýrằngnôngdânrấtgiỏitìmnhữngphươngphápvávíuđểtănghiệusuấtvàsựthànhcôngbằngnhữngcảitiếnnhỏđóđãlàmcùnnhụtxunglựcsảnxuấtmáymóccóthểthaythếsứcngười.Ônggọiđólà“lợithếcủatìnhtrạnglạchậu”.

Điềuđángngạcnhiênlàcóquáítthayđổi,ngaytronglúcmànướcnàychuyểntừnôngnghiệpsangsựchútrọngvàohoạtđộngchếxuất.Cácchủnhàmáycũngtậptrungvàosựsốngtạmbợ.Dùhọđãbớtlosợthiêntai,họcưxửnhưthểđangphấnđấuchỉđểthoátkhỏithờiđiểmkhókhăn.

MộtsốhànhvilàmnhànhậpkhẩuMỹkhóhiểu-nhưthủđoạnđịnhgiágiờchótvàláulỉnhthaotúngchấtlượngsảnphẩm-cóthểquáđủýnghĩavớimộtnôngdânTrungQuốcởthếkỷXIXhoặcngườinàođósinhsốngchậtvậtkhoảng2.000nămtrước.

MộtsốngườiHoamàtôiquenbiếtnhậnthấythiênhướngvănhóanàylàmộtđiềukhiếmkhuyết.Thỉnhthoảngbạncóthểnghengườinàođómắngngườikháclàthiểncận-nhưconchuộtchỉcóthểnhìnthấytrướcnómộtphân.

Cáiđãkìmhãmquốcgianàytạoracuộccáchmạngcôngnghiệpriêngchomìnhrấtcóthểlàcáiđặcđiểmvănhóasốngdaidẳngnày-mộtchứngthiểncậnđặchữu.Vàkhibiếtrằnghọphảiđaukhổvìcáiđặcđiểmđóthìnhữngthườngdânlạihoannghênhvaitròchiphốilớnhơnvàtrựctiếphơncủachínhphủvàođờisốngcủahọ.

Trongcáitiểuthếgiớicủanhàmáy,bệnhthiểncậnnàyđượccảmnhận

mộtcáchsâusắc.Côngnhânchờchỉthịtừbêntrênthậmchíchonhữngnhiệmvụhoặcmụctiêunhỏnhặtnhất.Họcóvẻthiếukhảnăng,hoặccólẽkhôngmuốn,phốihợpvớinhau,nhìnxahơntìnhhuốngtrướcmắt,suynghĩchuyệnlâudài.

o0o

Vàongàyhọpcuốicùngvớinhàmáy,Bernienóiôngđãhếtphươngkế.Ôngkhôngmuốnthaynhàcungcấpdomấtthờigianđểngườithaythếtăngtốcđộ.Cómộtlýdokháckhiếnôngkhôngmuốnrũbỏmốiquanhệnày-vànóliênquanvớiviệcKingChemicalbiếtquánhiềuvềchuyệnlàmăncủaông.

Lờihứahẹncónhữngđơnđặthàngtiếptụcđãngănnhàmáykhôngđưarathêmnhữnghànhvivônguyêntắc.Mộtkhiquanhệsảnxuấtchấmdứt,aibiếtđượcnhàmáycóthểhànhđộngrasao.KingChemicalcóthểtiếpxúcvớicáckháchhànglớnnhấtcủaJohnsonCartervàtìmcáchlôikéohọ,hoặcxưởngcóthểvevãnmộtsốđốithủcủanhànhậpkhẩunày.JohnsonCarterđãtăngtrưởngđủnhanhđểngườikhácmuốnbiếtBernieđãthànhcôngbằngcáchnào.

KingChemicalđãamtườngmọikhíacạnhcủadòngsảnphẩm.Họcókhuônđúcchai,cũngnhưkiểunhãnhàngvàcôngthứcchếphẩm.VìviệcrờibỏchuyệnlàmănnàycókhảnănggâythiệthạichoKingChemical,nócóthểkhiếnhọlấpđầykhoảngtrốngthunhậpbằngcáchnàođó.

MộtđiềulàmBernielongạilàKingChemicalcóthểlàmgiảdòngsảnphẩmcủaông.Nếuhọlàmthế,JohnsonCarterkhôngcócáchnàobiếtđượcmộtkhimốiquanhệđãbịcắtđứt.ViệcJohnsonCartercắtđứtquanhệcóthểlàmthayđổiđộngcơthúcđẩytheonhữngcáchthứcmàchúngtôithậmchícũngkhôngngờtới.

Bernienóirằngôngcảmthấynhàmáykhôngđểchoôngcóchọnlựanàokhác.Chấtlượngtiếptụclàmộtcâuhỏi,vàthủđoạnđịnhgiánaykhôngcònchịuđựngnổi.Chúngtôiphảitìmmộtnhàcungcấpkhác,ôngnói.Mộtnhàcungcấpmớicóthểcũngtệhạinhưnhàcungcấphiệntại,thêmmộtlýdođểkhôngdứtáorađi,nhưngởthờiđiểmnàyđólàmộtcơhộiđángnắmlấy.

Saucuộchọpđịnhgiácuốicùngvớixưởngsảnxuất,Berniekéotôirariêngmộtchỗ.Ôngbảotôirằngđãđếnlúctheođuổimộtcơhộikhác.“Hãykínđáo.Hẹnvớivàingười.Chohọxemdanhmụchànghóa”.

BernietrởvềHoaKỳ,còntôisắpđặtđôicuộcgặpgỡsơkhởi.Nhàsảnxuấtđầutiênlàsựthấtvọngbấtngờ.TaychủnhàmáybảotôirằngôngtabiếtrànhJohnsonCarter.Vừanhìnquadanhmụcvàthấytêncôngty,ôngtabiếtchúngtôicóquanhệvớiKingChemical.Ôngtabiếtnhữngmặthàngchúngtôisảnxuất,vàôngtanóithêmrằngôngtacũnglàbạncủaTỉ.

Nhưnhiềulĩnhvựckhác,chămsócsứckhỏevàlàmđẹplàngànhcôngnghiệptồntạitrongmộtmạnglướichặtchẽ.Mộtsốnhàsảnxuấttrongngànhnàythậmchícóhọhàngvớinhau.Mộtsốcónềntảnggiáodụcgiốngnhau,tốtnghiệptừnhữngchươngtrìnhhóahọcgiốngnhaucùngnhữngtrườngđạihọcởHoaNam.NhữngngườikhácthìgiốngnhauvìcùnglàđảngviênĐảngCộngsản.Vàmộtsốcóchungnhàcungcấp.

NhữngmạnglướichặtchẽởTrungQuốclàmộtphầnlợithếcủahọ.Đólàmộttrongnhữnglýdomàcácnhàsảnxuấtcóthểthựchiệncôngviệcnhanhnhưvậy.Xưởngsảnxuấtliênkếtkhôngchỉvớimạnglướinhàcungcấp,màcònvớinhữngnhàsảnxuấtkhác.Họchiasẻthôngtin,đầumốiliênlạcvànguồntàinguyên.Nhưngcácmạnglướinàycũnglàmốiđedọa-vớinhànhậpkhẩu.Dùsựthôngđồnggiữacáccôngtyvẫnlàchuyệnbấthợppháp,khómàgiámsátnhữnghoạtđộngnhưvậytừnướcngoài.

NhữngngườichỉtríchtoàncầuhóahaybànluậnchuyệnchúngtađãđưagiátrịranướcngoàibằngcáchđểxínghiệpnướcngoàilàmrasảnphẩmtrongnhữngđiềukiệnmàngườiMỹsẽkhôngbaogiờchophéplàmthếởtrongnước.Mộttrongnhữngđiềumàchúngtaphảihysinhtrongnềnthươngmạitoàncầuchínhlàcơhộingănngừasựthôngđồngtrênthươngtrường.

Tỉbiếtvềcuộcthămviếngcủatôigầnnhưngaysaukhicuộcgặpgỡkếtthúc.Tỉthậtsựvuikhibiếtrằngtôiđãphảigặpmộttrongnhữngđốithủcủachịta,vàcóvẻthíchthúlàtintứcđãđếntaichịtanhanhnhưthếvàchúngtôiítcócơmaytìmđượcnhàcungcấpthaythế.

Trongnhữngcuộcthươnglượnggiácả,Bernieđãnóibónggióvềcơhộiôngcóthểđưachuyệnlàmănđinơikhác.Khiôngđưaranhữnglờiđedọaúpmởnày,Tỉcókhuynhhướngđáplạibằnglậptrườnghòadịu.NayJohnsonCarterđãthựcsựhànhđộngthìkếhoạchlạiphảntácdụng.ChúngtôiđãbịbắtbàikhiếnchoTỉcólợithếthươnglượngthậmchícòntốthơnnữa.

Mộtnhàsảnxuấtkháccólẽđãbốirốinếukháchhàngnướcngoàiduy

nhấtcủamìnhtínhchuyệnbỏđi,nhưngngượclại,Tỉtỏrahoàntoànthânthiệnvớitôi.

TỉbảomuốndulịchHoaKỳ,vàchịtahỏitôicóvuilòngnhờBernieviếtchoTỉmộtthưmờikhông-thứmàTỉcóthểsửdụngđểxinthịthựccủaLãnhsựquánHoaKỳởHoaNam.TỉmuốnthămbàconvàcũngmuốnđichơiLasVegas.

XinđượcthịthựcđithămHoaKỳlàmộtthửtháchvớinhiềungườiHoaởđạilục,vàdùhọđượchoannghênhkhiđithămvàdicưnhưbấtcứngườinàokhác,vấnđềđiHoaKỳlàchuyệnmàmộtsốnhànhậpkhẩucânnhắckỹ.Visadulịchkhôngphảilàlợithếcạnhtranhtrongkinhdoanh,nhưnggầnnhưchắcchắnđólàlợithếcạnhtranhchocácnhàsảnxuấtTrungQuốc.

MộttrongnhữngđiềulongạicủaBerniekhiTỉbắtđầubaytớiHoaKỳthườngxuyên,làTỉsẽvậnđộngđểgặpcáckháchhàngcủaôngvàcóthểđốithủcạnhtranhcủaông.MộtkhingườinướcngoàiđượccấpvisađiHoaKỳlầnđầu,nhữnglầntiếptheorấtdễxin.BernienhấnmạnhrằngôngsẽthuxếpthìgiờđểviếtthưmờiTỉ,nhưngôngkhôngbaogiờviết.

19.CÓLẼBẠNKHÔNGMUỐNTỚIĐÓNhờlàmviệctrongngànhsảnxuấtởTrungQuốc,tôiđãquenthấythiếtbị

cũtìmđườngtớicácnướcđangpháttriểnnhưthếnào.TrongmộtxưởnginởHoaNam,tôiđãthấymộtmáyinHeidelbergcũtừĐứctớitrongtìnhtrạngđãquasửdụng.Ởmộtnhàmáykhácsảnxuấtquầnvớphụnữ,tôinhớcómộtmáydệtcáubẩnnhậptừÝ.Thiếtbịởcảhaixưởngnàycóvẻlỗithời,vàtôinghĩ:TrungQuốclànơimáymóccũtớiđểchết.

Vàdođó,khiMariayêucầutôiđưacôđếnhộichợlưuđộngvừatớithịxãtrongmùaxuân,tôiđãgạtđi.Chínhtôiđãđingangquavàthấynórồi.Hộichợnàycóthứtàulượncaotốctunghànhkháchvòngquanhvàlộnngượcđầu.TrênmộtsốtoatàucóviếtchữAnh.Cáctàunàyhìnhnhưđãhoạtđộngtrongmộthộichợtoànquốc.TôicốhìnhdungchúngmòtớiTrungQuốcbằngđườngnào,vàthắcmắcvềgiátrịcơkhícủachúng.

Không,tôibảoMaria,hộichợlưuđộngkhôngdànhchotôi.Côphảnđối,vàvìvậytôigiảithíchnhữngđiềulosợcủatôi.

“Ờ,cólẽcáctàunàyđượcsảnxuấtởTrungQuốc”,côướmthử.

“Vậylàcứthoảimáisao?”

Côbĩumôivàhờndỗi.KếđótôikểchocônghevềlúctôitớimộtcôngviênởthànhphốĐạiLiêntrênmiềnbắc.Tôiđivớimộtngườibạnvàđãpháthiệnramộtcôngviêngiảitrí-loạihoạtđộngthườngtrực-vàchúngtôiđãlênmộtvòngđuquayởđó.Đólàlúccuốimùa,gầnnhưkhôngcóngườitrongcôngviên,vàchúngtôilànhữngngườikháchduynhấttrênvòngđu.

Khichúngtôiđượcnânglêncaochótvót,ngườivậnhànhcắtđiệnđộngcơvòngđu,vàchiếcthùngchúngtôingồitrongđólắclưluitới.Côngviênvắnglặng,trừtiếngcótkétcủanhữngchiếcthùngsắt.Chúngđãkhôngđượcbôidầumỡlâurồi,vànếucócũngkhôngđúngcách.

Bịgiamtrongchiếcthùng,tôicócơhộinhìntớitấtcảmớsắtthépxungquanh.RấtnhiềucôngtrìnhcơkhíởTrungQuốcđượcthựchiệntạichỗmộtcáchvávíucẩuthả,vàtôicóthểthấyrằngcôngtrìnhnàylàmộtsảnphẩmhànđặcbiệtkém.

Khingườivậnhànhchovòngđuchạylạivàthìnhlìnhdừnglại,toànbộvòngđurungđộng,vàcólúctôichắcrằngcócáigìđólongravàchúngtôi

sắpvăngrangoài.Cuộcdungoạncóthểlàrấtthúvịđãkếtthúcnhưmộtkinhnghiệmlạnhxươngsống-đặcbiệtvìđólàhàngMADEINCHINA.

Ngườitanóirằngcáigiáphảitrảchoviệctheođuổimộtnghềnghiệplànhậnthứcsâusắcvềmặtxấuxacủanó.Cólẽđúngnhưvậythật.Bấtluậnthếnào,côngviệctrongngànhsảnxuấtởTrungQuốccủatôicũngchotôicómộttầmnhìnkhác,khiếntôinhìnnhiềusựviệcmộtcáchkhácbiệt.

Mộthôm,Mariabảotôirằnghìnhnhưcógìđókhôngổntrongphòngngủphụởcănhộcaotầngcủatôi.Cônóicómùi,vàcôngờnóthuộcvềđồgỗ.NhàsảnxuấtđồgỗTrungQuốccóthóiquensửdụngchấtphoóc-môn(formaldehyde)-mộtloạihóachấtcóquyđịnhsửdụngriêng-trongquytrìnhsảnxuấtcủahọ.Mariamuốnbiếtcóbaogiờtôidùngbộdụngcụthửphoóc-mônđểxemđồgỗtrongphòngnàycóphátranhữngmùiliênquankhông.

“Bộdụngcụthửphoóc-môn?Tôicóthểkiếmmộtbộdụngcụnhưthếởđâurahởtrời?”Tôihỏi.

Nghecóvẻkhoahọc,giốngnhưtìmthấychấtgìtrongphòngthínghiệm.Marianóirằngbộdụngcụđócóbánkhắpnơivàtôicóthểmuaởsiêuthịhoặccửahàngkimkhíđiệnmáy.Đúngvậy.Bộdụngcụnàykhôngkhótìmchútnào,vànhiềugiađìnhởTrungQuốcđãtựxétnghiệmđồgỗcủamình.Tôitựhỏinhữngnềnkinhtếkháctrênthếgiớicócungcấprộngrãibộdụngcụthửphoóc-mônnhưvậykhông.

TrìnhđộhiểubiếtvềsảnxuấtởTrungQuốcrấtcao,vàngườiđịaphươngbiếtrõsảnphẩmđượclàmranhưthếnào.Chấtphoóc-môntrongđồgỗlàmộtmốiquantâmphổbiến,cũngnhưphấntrẻembịhỏng.ViệcngườitiêudùngTrungQuốcthườngkhôngtintưởngcácnhàcôngnghiệpđịaphươngkhôngphảilàkhôngcólýdo.

Vớitấtcảnhữngvấnđềmàchúngtôiđangđốiphóởxưởngxàphòngvàdầugội,tôithấymìnhmấttintưởngvàomọithứsảnphẩmđượcsảnxuấtởTrungQuốc.Tôithậntrọngmuasảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹpkhôngdocôngtyđịaphươngmàdonhữngtậpđoànđaquốcgialớnsảnxuất-nhưngrồitôinhậnthấyrằngsữatắmmàtôiđangdùng,dùmangthươnghiệumộtcôngtydanhtiếngtoàncầu,thựctếlàdomộtnhàmáyđặtởHoaNamsảnxuất.

ChodùtrụsởởHoaKỳ,tàisảnsảnxuấtcủacôngtynàyđặtởTrung

Quốc.ToànbộnhânviênlàngườiHoa,vàtôibiếtrõcácnhàquảnlýsảnxuấtnày.HọtánthànhcùngnhữngtriếtlýgiốngnhưTỉởKingChemical-họtinrằngnhữnggìmàngườitiêudùngkhôngbiếtthìkhôngthểcóhạichongườiđó.

Tôidùngsữatắmítđi,cuốicùngchỉtrôngcậyvàonướcnóngcủavòihoasen.Khihìnhnhưkhôngaichúýsựkhácbiệt,tôingưngsửdụngsữatắmhoàntoàn.Rồitôicũngkhôngdùngxàphòngnữa.Đâykhôngphảilàmộtquyếtđịnhcóýthức,nhưngtậnđáylòng,tôibắtđầunghĩ:Tạisaochấpnhậnmọirủimay?

Hoạtđộngtronglĩnhvựcsảnxuấtđãlàmtôimấtlòngtin.KhithânchủtớiTrungQuốc,chúngtôiởbênnhausuốtngàyđêm.Vàolúcnàyhaylúckhác,tôihỏinhànhậpkhẩutựhọcónhữnghồnghinàokhông.Trướccảkhinhữngvụthuhồisảnphẩmđượcbáochíthếgiớinóitới,nhữngnhànhậpkhẩutôicócộngtácđãnhìnnhậnhọđãthấytínhchấtbấtổncủahànghóaTrungQuốc.Họlàmnhữnggìhọcóthể,nhưnghọrũsạchmọicảmgiácloâuthựcsự.Dùsaohọcũngphảikiếmsống,vànhưmộtnhànhậpkhẩunhắcnhởtôi:“Mọicôngcuộckinhdoanhđềuđikèmvớirủiro”.

ỞHoaKỳthìngườitatranhluậnsôinổi.NhữngnhàkinhtếhọcủnghộmậudịchtựdokhônghạnchếthườnglậpluậnrằngthươngmạisongphươngvớiTrungQuốcđanggiúpngườiMỹtiếtkiệmtiền.SốliệuthốngkêthườngđượcviệndẫnnóirằngmỗigiađìnhHoaKỳtiếtkiệmđược300USDmộtnămquaviệcgiacôngởTrungQuốc.Chodùsốtiềntiếtkiệmnàyđúngthật,nócóvẻvônghĩavàkhôngxemxéttớimộtsốnhântốrủirovốnkhôngthểđịnhlượng.Đểbiếtnhữngsảnphẩmbạnmuakhôngcóchìhaymê-la-minthìđánggiábaonhiêu?

Khisựkhủnghoảngchấtlượnglêncao,mộtsốngườilậpluậnrằnghànghóakémchấtlượngkhôngphảichuyệnmớimẻ.MỹđãtrảiquachuyệntươngtựtrongthếkỷXIX.Đólàchuyệnmàmỗinềnkinhtếđangpháttriểnphảichịuđựng,vàsựkhókhănsẽdầndầnbịloạibỏ.NhưngkhicácnhàchínhtrịthúcđẩymậudịchtựdovớiTrungQuốc,khôngngườinàongụýlàcôngchúngMỹsẽphảidínhlíutrongbấtcứsựlựachọncânbằngnào.NếucóngườinàonóiđùarằngviệcđưađơnđặthàngsảnxuấttớiTrungQuốcđãđẩynướcMỹngượcvềnăm1849-thờiđiểmtrướckhicóbiệnphápbảovệantoànchongườitiêudùng-chỉvìnhữngkhoảntiếtkiệmkhiêmtốn,cólẽphầnlớnngườitiêudùngđãchốnglạihàng“MadeinChina”.

Saucuộckhủnghoảngđồchơinăm2007,tôinhậnđượcmộtbứcthưcủa

cácủyviênquảntrịtạiToys“R”Us,nhữngngườiđãđọcmộtbàibáotôiviếtvềchấtlượnghànggiảtrongnămđó.HọmuốnbànluậnmộtcáchtổngquátvềnhữngtháchthứckhiđốimặtvớihoạtđộngsảnxuấtcủaTrungQuốc.VàmộtquảntrịviêncaocấpmuốncónhữngbảođảmlànhữnggìTrungQuốcđangtrảinghiệmsẽkhôngkhácnhữnggìNhậtBảnđãđươngđầutrongnhữngnăm1950khinổitiếngvềhànghóachấtlượngthấp.

TrườnghợpTrungQuốctrongnhữngnăm2000khácvớiNhậtBảntrongnhữngnăm1950,hoặcHoaKỳtrongthếkỷXIX.MộttrongnhữnglýdolàhìnhthứcvàquymôthaotúngchấtlượngphổbiếnởTrungQuốc.

Cómộtmứcđộgiảmchấtlượngchỉlàkếtquảcủaviệcđitắt-nóliênquantớisựhàtiệnnguyênliệuhoặcđitắttrongquytrìnhsảnxuất.Nhưngcũngcótròmamãnhhẳnhoidiễnragiữanhàsảnxuấtvànhànhậpkhẩu,nhữngtìnhhuốngmànhàsảnxuấtthaotúngmứcđộchấtlượngcáchnàođóđểkháchhàngcủahọhoàntoànkhôngbiếtsảnphẩmđãbịlàmgì.Câu“đitắt”làquáhiềnlànhkhisựthaotúngchấtlượnglàmsảnphẩmthayđổiđếnmứcnhàsảnxuấtcóthểphớtlờnhữngtiêuchuẩnxétnghiệmbảođảmchấtlượngdocácphòngthínghiệmbênthứbađặtra.

Chưabaogiờtrongmộtnềnkinhtếlạicónhiềunhàsảnxuấtđếnthếluôntìmcách“quamặtcáckiểmsoátviên”,vàchưatừngcómộtnềnkinhtếnàocónhiềuđạilýnướcngoàitạichỗnhằmngănngừataihọađếnthế.

VaitròcủatôiởTrungQuốclàkhuyếnkhíchgiaothươnggiữaTrungQuốcvàHoaKỳ.Tôilàngườitrunggian,nhưngsaunhiềunămlàmviệctronglĩnhvựcsảnxuất,tôiđâmrangờvực.Nhàsảnxuấtchỉgiỏichơitròmèovờnchuột.NhữngngườitheodõiTrungQuốcgợiýrằngchấtlượngsẽdầndầncảithiện,rằngkhinướcnàypháttriển,sẽcóítkhókhănhơn.Kinhnghiệmriêngcủatôingụýngượclại-làmọichuyệnđangcàngngàycàngtệ,chỉvìcácchủnhàmáycànglàmăncànggiởnhiềumánhkhóe.VànhànhậpkhẩunàođặthàngởTrungQuốccàngnhiềuhơnthìcàngkíchthíchcácchủnhàmáythêmcanđảmvàcàngmuốnđẩygiớihạnđixahơnnữa.

Càngngàytôicàngbàytỏnhiềuýkiếnvớicácnhànhậpkhẩumàtôicộngtác.Tôisẽchỉrarằnghầunhưkhôngthểngănchặnnhữngýđồthaotúngchấtlượng-khôngthểđánhbạinhàmáy.Tôiđãtrởnênhoàinghi.Dùlàmviệctronglĩnhvựcsảnxuất,đôikhitôiđềnghịvớithânchủrằnghọđừngđưamộtsốsảnphẩmtớiTrungQuốc.Tôibiếtrằngkhigợiýnhưvậy,tôitrởthànhkẻđạođứcgiả,giốngnhưngườihàngthịtrỉtaivớikháchhàngrằngnênxemxétgiátrịcủachuyệnănchay.

Trongkhitiếptụclàmviệctrongngànhnày,tôibắtđầughichép.VàtôicốbiệnminhviệctôitiếptụcởlạitrongváncờchấtlượngbằngcáchnghĩrằngcólẽngườitiêudùngMỹcómộtngườithậtsựchămlocôngviệctạichỗnhưtôithìtốthơn.Nhưngnóimộtcáchnghiêmtúc,tôiđangbỡncợtaiđây?Nhữngnhàsảnxuấttôiđangcộngtáclấyđinhữngthứhọmuốn,vànhànhậpkhẩukhôngcóđònbẩyđểgâyáplựcvớinhàcungcấpđểhọcưxửcóđạođức.

MộtsốngườinóirằngcâutrảlờichosựthửtháchvềchấtlượngcủaTrungQuốclàxétnghiệmsảnphẩmcủahọnhiềuhơn.Sựkhókhăncủagiảiphápnày-ítnhấtlàtrongchămsócsứckhỏevàlàmđẹp-làxétnghiệmrấttốnkém.Vớinhiềuloạisảnphẩm,JohnsonCarterkiếmđượckhônghơn10xumộtchai.Nếucó20.000chaitrongmộtcon-te-nơ40foot,nhànhậpkhẩuchỉcóthểlời2.000USD,vàphòngthínghiệmtính200USDchomỗixétnghiệmriêngrẽmàhọthựchiện.Xétnghiệmchỉmộtchaiđểtìmnămchấtđộckhácnhaucóthểtốnhơnmộtnghìnđô-la.

GiảiphápcủaJohnsonCarterlàđặtquảbóngtrênphầnsâncủakháchhàng.Nếunhàbuônlẻmuốnxétnghiệmđểtìmnhữnghóachấtbịcấmnàođó,thìxinhoannghênh,cứlàmthế.Chúngtôisẽgởichaichếphẩmtớiphòngthínghiệmđểthựchiệnxétnghiệm,vàsauđóhóađơnsẽđượcgởitớinhàbuônlẻ.

Cácnhàbuônlẻđãtínhtoánvànhậnthấyrằnghọkhôngthểxétnghiệmsảnphẩmquánhiềumàvẫncólãi.Dùsaođinữa,họsẽxétnghiệmcáigì?Phòngthínghiệmphảiđượcchobiếthọxétnghiệmcáigì,vàđólàvấnđề-nếunhàmáyđãđưavàomộtchấtkhôngthíchhợp,chúngtôicầnbiếtđólàchấtgìđểvậnhànhlướilọc.

Rốtcuộc,nhàbuônlẻquyếtđịnhtinlờinhànhậpkhẩu,vànhànhậpkhẩukhôngcólựachọnnàokháchơnlàlàmđiềutươngtựvớinhàsảnxuất-tinlờihọrằnghọđangtạoramộtsảnphẩmcóhiệuquảvàkhôngđộchại.Chuyệnnàycóthểđượcviệc,trừphinhữngsựthayđổiđơnphươngdonhàsảnxuấtthựchiệntrênsảnphẩm-màkhôngbáotrước-cóthểgâynhữngnguyhiểmkhônlường.

Mộtbuổisáng,khikiểmtrasảnphẩm,tôinhậnthấyloạisữatắmmùianhđàocủachúngtôicómùilạ.Đólàlầnđầutôighinhậnđiềunày.Sảnphẩmcũngcómùianhđào,nhưngnóthuộcloạidượcphẩm-ngườinàođóđãđổicácmùihương,vàmùianhđàocủachúngtôihiệncógầnvớithứmàbạncóthểthấytrongviênthuốcđauhọng.

Tỉkhăngkhăngnóirằnghọđangdùngcùngmộtthứmùi,nhưngmộttuầnsautôiđượcvănphòngởNewYorkxácnhậnrằngmùianhđàonàykhôngtươngứngvớihàngmẫumàtrướcđâynhàmáyđãgởichohọ.Bernielorằnghươngliệutốtđãbịtráobằngthứxấuvàbằngnhữngmùimàchúngtôikhôngthíchchútnào.Cómộtvấnđềvănhóaliênquantớimùihương.NhữngthứcómùidễchịuvớingườiHoakhôngnhấtthiếtcũngđượccảmnhậntươngtựvớingườiởHoaKỳ.

Tôiđềnghịđưatoànbộdòngsảnphẩmnàytớimộtnhàcungcấphươngliệuquốctế.Nhờmộtnhàcungcấphươngliệunướcngoàidanhtiếng,thayvìmộtnhàcungcấpđịaphươngmàchúngtôikhôngthểkiểmsoát,đúnglàcáchduynhấtđểbảođảmlànhàmáykhôngbònrútvàlàmhỏngsảnphẩm.ChúngtôibiếtmộtnhàcungcấpnhưthếởHongKong,vàthếlàtôisắpxếpđểgặphọ.

KhôngcógìthíchthúchobằngdungoạnHongKong.QuảngChâulàmộtthànhphốTrungQuốccũkỹ,cócáivẻđổnát,câmlặng,xámxịt.HongKonglàmộtthànhphốthuộcđẳngcấpthếgiới,mộtthànhphố-ítnhấtlàtrongkhuthươngmại-lúcnàocũngcóvẻbảnhbao.

NhưngđiềuđókhôngnhấtthiếtlàmngườidânHongKongtinrằnghọmaymắn,vàhọthườngthanphiềnvềônhiễm.VềphầnchúngtôiởQuảngChâu,chúngtôiítđượchưởngánhnắngtrựctiếpđếnnỗinhữnglờithanphiềnbênkiabiêngiớicủadânHongKongnghecóvẻtứccười.ÍtraởHongKongbạncũngcóthểthấybóngcủamìnhkhiđixuốngphố.CácnhàmáyởTrungHoađạilụctạoranhiềubụiđếnnỗibầutrờitốilại.Nếucómặttrờiđichăngnữa,nócũngyếuớtvàchậpchờn,nhưconcọptrongmộtsởthúTrungQuốc-bịbẻhếtnanhvuốt.

QuảngChâukhônghoàntoànlạchậu.Cónhữngdấuhiệuchothấyởđâyđangtiếnbộ.Cóthểthấytrongthànhphốnàymộtsốlớnđếnngạcnhiênnhữngthươnghiệusangtrọng,cũngnhưnhữngđiểnhìnhtháiquákháccủasứcmuahànghóađắttiền.CónhữngđạilýxehơiĐứcnhưMercedes-BenzvàBMW,vàrồicũngcónhữngnhàtrưngbàyrấtlớnnhữnghiệuxekhácnhưBentley,RollsRoycevàFerrari.

Nhưngđiềunàykhôngcónghĩalàbạncóthểmuabấtcứthứgìbạncần.KhôngcóhiệusáchtiếngAnhtốt,vàbạnkhótìmđượcmộtlòbánhmìtươmtất.ĐólànhữngviệcbắttôisuynghĩkhixelửađivàolãnhthổHongKong-mộtmiếngbánhmìkẹpthịtvớivàiláttráibơ.DùởQuảngChâucónhiềurauquả,nhưngkhôngtìmđâuraquảbơ.ViệcởHoaNamthiếuvắngvài

loạitráicâyđặtramộttháchthứcthựcsựchoKingChemical.

Cólẽđángngạcnhiênhơnnữa,khuvựcnàycũngthiếugiày.PhầnlớngiàynhậpkhẩuvàoHoaKỳlàtừTrungQuốc,vàthếmàhầunhưkhôngcósựchọnlựanàoởHoaNam-vàcácnhàmáyvàcôngtythươngmạichỉcáchchỗtôiởmộtquãngngắn.

Trênxelửaquabiêngiới,điệnthoạidiđộngbắtđầureo.ĐólàâmthanhcủacáccôngtyđiệnthoạiHongKongđangbắttínhiệu.TiếngreogiốngnhưlờichàomừngbạntớithuộcđịacũcủanướcAnhnày.Vộivãrakhỏitàuvớinhữngngườikháccũngđangháohứcvìđãtớinơi,tôiđimuamộtđôigiàydađensảnxuấttạiTrungQuốcvàvồlấybữaăntrưa-mộtkhúcbánhmìkẹpthịtgàvớimấyláttráibơ,vàtôinghĩ:NhữngdukháchlầnđầutớiĐôngÁvàđithămcảQuảngChâulẫnthànhphốtoàncầunàycóthểdễdànglẫnlộnnơidiễnracuộcbùngnổpháttriển.

Tôicóđủthìgiờgặpmộtngườibạncũtrongkhuvựctàichínhtrướckhiđitớinhàcungcấphươngliệu.Trênlốiđibộđôngđúcởkhuthươngmạitrungtâm,tôinhậnrangườibạnlàmviệctrongngànhtàichính,phântíchvàđánhgiácáccôngtyởTrungHoaĐạilục.

“QuảngChâuthếnào?”Anhhỏitôi.

“AnhcóýnóiTrungQuốcthếnào”,tôinói.

Đólàcâuchuyệnđùacũkỹgiữachúngtôi.Đốivớianh,tôilàngườibạnsốngngaytrênranhgiớicủacáithếgiớilộnxộnđó.Đốivớitôi,anhlàngườibạnsốngcuộcđờithanhthảnhơntrongkhungcảnhtiệnnghi.

Trảlờicâunóiđùanày,bạntôinhanhnhảuchotôibiếtrằnganhcókếhoạchchuyểntớiTrungQuốc.“CôngtytôicóthểbốtrítôiởBắcKinh,thậtđấy”,anhnói.Nămtrước,côngtyanhlẽrađãchuyểnanhtớiThượngHảirồi,nhưngviệcthuyênchuyểnđãkhôngđượcthựchiện,vàanhtiếptụcbáocáovềTrungQuốctừHongKong.

“SaokhônglàQuảngChâu?”Tôihỏivàthấyvẻhoảngsợthoángquanhanhtrênmặtanh.BắcKinhvàThượngHảilàhaikhảnănglựachọnchomộtchuyêngiatàichính-bấtcứnơinàokhácđềuvônghĩa.

NghenóitớiQuảngChâu,anhnắnthẳnglạica-vátvàvuốtmáitócquăn.“TôisẽtớiTrungQuốc”,anhnói,“khiđúngthờiđiểm”.

Vàđóđúnglàvấnđề-tấtcảlàviệcđịnhthờiđiểm.TrungQuốcvẫncònbịcoilàkémpháttriển.Chămsócytếvàgiáodụcthiếuthốn.RồicòncócảchuyệnthiếuthốnsáchtiếngAnh,mộtđôigiàykhakhá,vàtráibơ.Ônhiễmcũnglàlờiphànnànphổbiến,nhưngchuyệnđóchỉcàngtồitệhơntrongnhữngnămsắptới.AnhngụýviệcchuyểnsangTrungQuốclàmviệckhôngphảilàchuyệnchỉchờthêmmộtđôinăm.

NhàđầutưtoàncầuJimRogersvừađượcbáochínóitớinhiềukhibánngôinhàởkhuManhattanvớigiá15triệuUSDvàtuyênbốsẽđưagiađìnhtớiTrungQuốc.ÔngnóirằngôngmuốnrờikhỏiHoaKỳvìtiêuđiểmcủanềnkinhtếtoàncầuđangchuyểntớiTrungHoaĐạilục.RogerslàngườimạnhmiệngủnghộchuyệnlàmăntronglĩnhvựcđịaốcởTrungQuốc,vàcólúchìnhnhưôngsắpđíchthânnắmlấycơhội.

BayquanhTrungQuốc,Rogersxemxétmộtsốthànhphốkhácnhauđểtìmchỗđịnhcư-kểcảThượngHải,ĐạiLiênvàThanhĐảo.Nhưngcuốicùng“ngườiđầucơgiálênTrungQuốc”đãđểcảgiađìnhởSingapore.Đólàmộtnơixinhđẹp,antoàn,mộtthànhphốđượcquảnlýhiệuquả,nhưngrấtgiốngHongKong-nókhôngchínhxáclàTrungQuốc.

NhữngnhàphântíchtàichínhnàobáocáovềnềnkinhtếTrungHoaĐạilụctừnhữngmôitrườngkínbưngcủaHongKongvàSingapoređềulạcquanvềnềnkinhtếnày.Nhấtđịnhlàhọlạcquan!Họkhôngphảichịuđựnglờinhắcnhởthườngxuyênlàmôitrườngnàykhókhănrasao.

NhữngchuyêngiatàichínhnàohăngháinóivềTrungQuốcđãkhôngnềhàvềtínhchấtkhôngminhbạchởnơinày.Họchútrọngviệctườngtrìnhvềnềnkinhtếbíhiểmnàytrongkhikhôngsốngtrongmôitrườngđó.HọkhôngnềhàviệcthỉnhthoảngđithămTrungHoaĐạilục,nhưngchắcchắnhọsẽđithămnhữngchuyếnngắnthôi.Chẳnghiểusaongaygiữatìnhtrạngbùngnổkinhtế,khôngaikinhngạcvìtínhchấtđặcbiệtkỳquặchayhàihướcnày.RõrànglàphảicómặtởTrungQuốc-chỉcóđiềulàbạnthựcsựkhôngmuốntớiđó.

o0o

Tôilấycáiva-lichứaxàphòngvàdầugộirồikéonótớivănphòngcủanhàcungcấphươngliệu.Từngoàicửa,tôinhậnrangườiđànôngPháp,Yves,màtôiđãcóhẹn.Nétmặttôihẳnđãđểlộcảmtưởngđầutiênđốivớiôngta.

“Ôngngạcnhiênlàtôihútthuốc”,ôngnóirồikhôngđợiyêucầuliềngiảithíchluôntạisaonhiềunhàsảnxuấthươngliệulạihútthuốc.“Saukhilàmviệcvớimùihươngquálâu,mũicầnnghỉxảhơi”,ôngnói.

Trongvănphòng,ôngđưatôitớimộttủbàyhàngchứanhiềusảnphẩmcósửdụnghươngliệucủacôngty.Tôinhậnramộtsốthươnghiệutoàncầu.

Ôngđưatôiđimộtvòngvănphòngvàquamộtkhohàng.Vừavàokho,Yvesxinlỗivàtớinhìnnhữngchiếcthùngphuybằngthépđểtìmvậtgìđó.

MộtngườiđànôngHongKongmặttròntrịađứngbênmộtcáibàn,đangphatrộnhóachất,khụtkhịtmũinhưbịcảmlạnh.Tôihỏiôngtacókhỏekhông.

“Lúcnàotôicũngthếnày”,ôngtanói.

“Vìmùihương?”Tôihỏi.

Ônglộvẻngạcnhiên,nhưthểtôiđãđiểmtrúnghuyệtgìđó.“Biếtrồicònhỏi”,ôngnói.“Tôinhớcólầntôinghỉphéphaituần,vàcácxoangmũicủatôisạchtrơn”.

Tôihỏiôngcónghĩtớiviệcbỏnghềkhông,nhưngôngnóiôngcầnviệclàmnày.TrongthờigiantôilàmviệcởTrungHoaĐạilục,tôinghĩlàtôichưabaogiờgặpmộtcôngnhânnhàmáynàothanphiền.

Phòngtrưngbàyởcôngtyhươngliệunàycũngđượcdùnglàmvănphòng.Yvesđưatôitrởlạiphòngtrưngbàyvàyêucầutôimởva-liravàđểhàngmẫulênbàn.Tôiđưachoôngcácchaisảnphẩmnhưngkhôngchoxemnhãnhàng.Ôngkhôngmuốnđượcgợiýbằngthịgiác.Tôilấychaixàphònglỏngmùianhđàoravàđưachoông.

Ôngđưalênngangmũirồidừnglại.

“Anhđào”,ôngnói.Ôngnhậnratínhchấtdượcphẩmvànóirằngcôngtyôngcóthểcungcấpmộtmùitốthơn.

“Đưatôimộtcáikhác.Lầnnàyđưacáigìkhôngquádễnhưvậy”.

Thayvìmộtmùitráicây,tôilấymộtthứgọilàHerbalFresh.

Yvesđưanótớimặttrongkhinhắmmắtlạivàlầnnàyhơingướcmũilên

phíatrầnnhà.Ônghítvàomộthơidài.Cácchếphẩmcủachúngtôidànhchocáccửahànggiárẻ,thếmàôngnângniusảnphẩmnàynhưnólàrượunhonămđượcmùa.

“Hạnhnhân”,ôngnóivàđặtcáichailênbàn.

Tôilấymẫuhàngvàtựmìnhhítngửi.

“Ôngnóiđúng”,tôinói.

“Dĩnhiênlàtôiđúng”,ôngnóivớimộtnụcườichếgiễu.

MẫuhàngkếtiếptôiđưachoôngcónhãnhiệuAloeVera.Lầnnàyôngmấtítthìgiờhơn.

“Cũnglàhạnhnhân”,ôngnói.

“Cũnglàhạnhnhânà?Ôngcóchắckhông?”

Ôngnhìntôivànhướngmộtbênmày.Tôiđưachoôngnhiềuhàngmẫunữavàôngtrảlờicùngmộtcâu-“hạnhnhân”-chomộtsốnhữngkiểudángkhácnhau.Vìmộtlýdochưađượcbiết,gầnnhưmộtnửahàngmẫucủachúngtôiđượcsảnxuấtvớimùihạnhnhânbíẩnđó.Hẳnngườinàođóởnhàmáyđãthaythếchấtliệu.

“Chúngtacómộtvấnđềởđây”,tôinóivớiTỉquađiệnthoại.

HongKongđượccholàmộtbộphậncủaTrungQuốc,nhưngviệcgọiđiệnthoạilàcuộcgọiquốctế.Mạngkếtnốiquátệ,vàTỉkhôngngheđượctôi.

“Cáigì?”Tỉnói.

“Mùihương.Tấtcảlàhạnhnhân”.

“Tôikhôngngheđượcông”.

“Tạisaocácngườiđổimùihương?”

“Cáigì?”

Tôichịukhôngthểnóinguyêncâuvàhétvàođiệnthoại:“Hạnhnhân!”

Từđơnnàytrótlọt,vàTỉlậptứcphủnhận.

Hômsau,khitôitrởlạixưởng,Tỉkhôngchốinữa.Chịtanhìnnhậnđãđổimùihươngvànóirằngmùihạnhnhânthơmhơn.“Ôngkhôngnghĩthếsao?”Tỉhỏi.

TôibảoTỉ,ýkiếncủatôi,cũngnhưcủachịta,khôngquantrọng.KháchhàngcủaJohnsonCarterđặthàngvàđãnhậnmộtlôhàngmẫu.Côngtychấpthuậnđơnđặthàngcăncứtheonhữnggìchúngtôigởichohọ,vàkháchhàngkỳvọngvàonhữnggìhọsẽnhậnđược.

VớitấtcảnhữnggìchúngtôiđãtrảinghiệmvớiKingChemical,Tỉvẫnkhônghiểuđiềuđó.Bảnchấtcủaquanhệkháchhàngtựnólàmộtcáigìvượtquásựhiểubiếtcủachịta.Tỉcónhữngquyếtđịnhđơnphươngđốivớisảnphẩm,thayvìbànbạctrước.CáchTỉhìnhdungsựviệclà:Xinthathứsaukhisựđãrồithìdễhơnxinphéptrước.

ChúngtôicóhàngtriệuchaisảnphẩmtrênđườngtớiHoaKỳ.Nhữngngườiphụtráchmuahàngởcácnhàbuônlẻkhôngthíchchuyệnbấtngờ,vànếuhọbiếtrằngchúngtôithựchiệnnhữngsựthayđổikhôngđượchọđồngýtrước,chúngtôisẽtiêutùng.Vìbấtcứlýdogì,Tỉkhôngthểhoặckhôngmuốnhiểuchuyệnđó.

Vớimỗithấtbạinghiêmtrọngvềchấtlượng-thứđượcnóicôngkhai-cóthểcóhàngtrămvụtaihọanhỏhơnkhôngbaogiờđượcaibiếttới.Hộpgiấybồibẹpdúm,chaichấtdẻomỏngmanhhoặcmùihươnghạnhnhânđồngchủngtìnhcờtrongchaichếphẩmcủamộtnhànhậpkhẩunàođó-nhữngtrườnghợpthaotúngchấtlượngnàykhôngbaogiờđitớichỗthànhtintức,dùchúngcókhảnăngđó.Cuộcsốngcủangườitiêudùngkhôngbịảnhhưởng,nhưngchúngcóthểlànhữngtiêubiểuhùnghồnvềnhữngtháchthứcmànhànhậpkhẩuđãđốiđầu.Cólẽbiếtvềnhữngtrườnghợpnàysẽbiếnnhữngthấtbạinghiêmtrọngvềchấtlượnggiảmbớttínhbấtngờ.

MộtphầnvấnđềgâyngộnhậnvềtìnhtrạngchấtlượngởTrungQuốclàdocáchthứccácphươngtiệntruyềnthôngtườngtrình.Họđềcậpnhữngtìnhhuốngđónhưnhữngtrườnghợpriêngrẽ,hoặctệnhấtlànhưnhữngvấnđềtháchthứcmộtngànhcôngnghiệpchuyênbiệt.Khingườitatìmthấyđồchơicósơnchì,nóbỗngnhiênlà“vấnđềcôngnghiệpđồchơi”.Khimê-la-minxuấthiệntrongsảnphẩmsữa,nóđượcmôtảlà“vấnđềcôngnghiệpsữa”.Cácvấnđềnàycótínhphổquáthơnthế-chúnglà“nhữngvấnđềTrungQuốc”.

NgườinàođãhoạtđộngtronglĩnhvựcsảnxuấtởTrungQuốcđượcmộtsốnămvàlàmnhiềuloạisảnphẩmđềucóthểđoántrướccuộckhủnghoảngchấtlượng.CácnhàmáyởTrungQuốctrongnhiềulĩnhvựccóthóiquenphớtlờnhữngyêucầucủakháchhàngnướcngoàivàkhôngsuynghĩgìchuyệnthayđổicácđặctínhkỹthuậtmàkhôngbáotrước.Dễthấylàmộtthóiquennhưvậysẽdẫntớiđâu.

Mộtcâuquenthuộcnghethấyquanhcáccôngtysảnxuấtlà“Antoàntrênhết”.Mộtnhàcungcấpnóiđùavớitôirằng,thayvìvậy,cáccôngtyđócoiphươngchâmcủahọlà“Làmtiềntrênhết”.

MộtsốngườinóitháiđộnàylàlỗicủaĐảngCộngsản.Chínhphủđộcđảnglàmnhữnggìhọmuốn,khinàohọmuốn.Vàdùcónhữnglợiíchkhimặctìnhcaitrịtheoýmuốnhoặckhôngcótranhluận,mộtchếđộnhưvậyhạnchếkhảnăngdựđoán,vànóchocácnhàdoanhnghiệpTrungQuốcýthứcmộtcáchsâusắcrằnghọlệthuộcvàonhữngýthíchthấtthườngcủacácquanchức,nhữngngườicóthểhoặckhôngthểbiếtđâulàthượngsách.

Biếtrằngcácnhàdoanhnghiệpcóthểchútrọngnhữngvấnđềngắnhạn,cácnhàquansátcôngnghiệpgợiýlàkhoảngtrốngđạođứctronglĩnhvựcsảnxuấtcóthểđượcgiảiquyếtthôngquaviệctăngcườngnhữngcuộckiểmtracủabênthứba.Nhưngcáchgiảiquyếtnàycóquánhiềuvấnđề.Thứnhấtlàcácnhànhậpkhẩuphảibiếthọtìmkiếmcáigìtrướcđã.Nhữngnhàcôngnghiệpvôlươngtâmsẽkhôngbảochonhànhậpkhẩubiếtphảinhìnvàochỗnào.

Mộtsốngườigợiýrằngcâutrảlờichonhữngvấnđềchấtlượnglàtrảtiềnnhiềuhơnđểmuahànghóacủacácnhàmáy.Mộtkhókhăntronggiảiphápnàylàsựcạnhtranhgiárấtgaygắt;trảgiácaohơncóthểđẩyJohnsonCarterrakhỏithươngtrường.Vấnđềkhácnữalàcáigiảđịnhchorằngtiềncóthểgiảiquyếtkhókhăn.Nhữngnhàcungcấpnàođãhànhđộngvônguyêntắcởmức30xumộtđơnvịcókhảnăngsẽkhôngcưxửkháchơnởmức36xumộtđơnvị.Ngườitakhôngthểmongđợingườichủnhàmáy-vốnđãtựtinmìnhđủthôngminhđểthaythếthànhphầncấutạokhôngcầnxinphép-sẽlàmđiềuđúngđắnchỉvìgiásảnphẩmđãtăngmộtítxu.

HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốccónhữngvấnđềnghiêmtrọng,vànhữngvấnđềnàykhôngthểhiểurõkhinhìntừxa.

20.DĨNHIÊN,BẠNCÓTHỂNGHĨTHẾ“Tôinhậnraông”,ngườiláitắc-xinói.

“Chắcônglầmrồi”,tôibảoanhta.CũngnhưngườinướcngoàithườngnghĩnhiềungườiHoatrônggiốngnhau,ngườiHoaquenlẫnlộnngườiTâyphươngnàyvớingườikhác.

“Khôngđâu”,anhtakhăngkhăng.“Trướcđâytôiđãchởôngrồi”.

Ngườitàixếđưabangóntaylên,nóirằngđâylàlầnthứbaanhtagặptôi.Khianhtanóitênxưởngdầugộilàđiểmđếnlầntrước,tôiđoánanhtađãlưuýđếntôi.

ỞQuảngChâucũngnhưởSánĐầu,tôiđãđượcnhữngtàixếtắc-xichởtôibảorằngđólàlầnthứhaihọgặptôi,nhưnglầnthứbathìmớicómột.

Thấychuyệnnàylàtrùnghợpngẫunhiên,tôikểvớivàingườibạnTrungQuốc,vàtôithấyhọbựcmình,thậmchíbịxúcphạm.Đâucóquantrọnggìnếubạnluônluôngặpmộtngười-vàtôiđãgặp-nhưngđókhôngphảilýdođểchorằngTrungQuốclànhỏhẹphaykỳquặc.TrungQuốcchỉcóthểlàvĩđạimàthôi.Nócóthểlàmộtthếgiớinhỏ,nhưngTrungNguyênnhấtđịnhphảirộnglớnkhônlường,vàngườiHoarấthãnhdiệnvềsốđôngcủahọ.

ĐiềuthúvịlàcácnhàkinhtếhọcnghingờgầnnhưmọisốliệuthốngkêdochínhphủTrungQuốccungcấp,thếnhưngkhôngaitrựctiếptháchthứccácsốliệudânsố.Đólàmộtđiểmdữliệukhôngđượcbàncãi,nhưthểđólàchuyệncấmkịtuyệtđối.

NhưngcàngsốnglâuởTrungQuốc,tôicàngthấynónhỏhẹp,vàtôicàngthắcmắckhôngbiếtnhữngsốliệudânsốcủachínhphủcóđượcthổiphồngchútnàokhông.Nếuchuyệnnàyngẫunhiênxảyra,ítnhấtbạncũngcóthểhìnhdungnóđãcóthểxảyranhưthếnào.

Ngườitayêucầunhàcầmquyềnhànhchínhmộthuyệnnhỏnàođóđếmđầungười.Khiôngtabáocáosốliệucuốicùnglêncấptrên,cácsốliệunàyđượctrảlạivớingụýphảibổsungmộtsốdungsai.Dùsaocũngcónhữnglaođộngdicưtrongcảnước,họtớivàlàmviệckhôngcógiấyphép.Sốngườinàycóthểđượccộngthêmởnhiềuhuyệnnhưngkhôngđượctrừđiởmộtđịaphươngkhác.Rồicòncónhữngẩnsốkhác,nhưngườivôgiacưvàhàngtriệungườiđượccholàvẫncònsốngtronghangđộng.Vàdĩnhiên,

trongchínhsáchmộtconcủaTrungQuốc,nhiềugiađìnhkhôngkhaibáosốlầnsinhcon.Cácquanchứcphảitínhbùtrừđủloạinhântố.

Saukhiconsốướctínhđượckiểmtravàđưalêncấphạt,nólạiđượcđiềuchỉnhlênmộtlầnnữavìnhữnglýdotươngtự-chỉđểchoantoàn-rồichuyệnnàydiễnramộtlầnnữaởcấptỉnhvàcấpquốcgia.Ởmỗigiaiđoạn,mộtsốquanchứccótráchnhiệmnghĩnênthậntrọngcộngthêmvàoconsốcuốicùng.Suychocùng,đâylàTrungQuốc.Tấtnhiênlàkhôngainghingờmộtconsốlớnhơn.

DĩnhiênTrungQuốccólýdothổiphồngsốliệuthốngkêdânsốcủahọ.Tronghàngtrămnămnay,chínhphủđãmờichàonhàđầutưnướcngoàivớihứahẹnvềmộtthịtrườngtiêuthụlớn.Nhữngconsốướclượngdèdặtkhôngcóíchgì,vànhữngmốiquantâmchínhtrịởTrungQuốcluônluônđượcưutiênhơnsựthật.

Tuynhiên,cáilýthúnhấttrongsốliệuđiềutradânsốkhôngphảilànhữnggìxảyraởTrungQuốc,màlànhữnggìdiễnraởnướcngoài.Hầunhưnămnàocũngvậy,bấtkểchínhphủđưarasốliệunào,cácnhàphântíchtàichính,nhàbáovànhữngnhànghiêncứukhácsẵnsàngđemdanhtiếngnghềnghiệpcủahọđặtcượclàconsốcôngbốchínhthứclàthấphơnthựctế.

“ChínhTrungQuốccũngkhôngbiếtcóbaonhiêungườiHoa”,họsẽnói.KhiTrungQuốcnóirằngdânsốchínhthứccủahọlà1,3tỷ,nhữngngườinướcngoài“cónghiêncứu”cãilạivớiconsốlàmtròntới1,5tỷ.Vànhữngngườinàychưabaogiờbịchỉtríchhoặcđượcyêucầutrưngrahệthốngphươngphápcủahọ-mộtphầnvìcóquánhiềungườimuốntinmộtconsốcaohơn.Đâuaicầnmột“ngườibạncủaTrungQuốc”khibạncóloạingườigiúpđỡnàykhắpnơi.

NgườiphươngTâynàothămTrungQuốclầnđầucũngdễcócảmtưởngTrungQuốclàmộtđấtnướcbaola.HọtạtvàonhữngthànhphốnhưThượngHải,BắcKinhvàQuảngChâu,vàhọtưởngtượngmộtmậtđộthànhthịtươngtựtrảiratrênmộtkhuvựcđấtđaicỡHoaKỳ.Khônghềbướcchânrakhỏicáctrungtâmđôthịđôngđúcmiềnduyênhảinày,họđoánrằngdâncưTrungQuốcđượcphânbốđồngđều.HọkhônghiểuvùngnộiđịaTrungQuốckhósốngrasao,rằngnhữngkhuvựcnúinonvànhữngràocảnđịalýkháckhôngchochínhngườiHoapháttriểncanhnôngvàthậmchínhàở.

Họcũngkhôngtínhtớiđượcnhữngdịbiệtvănhóatrongquyhoạchđô

thị.NgườiHoakhôngcócùngsởthíchvềkhoảngtrốngcựaquậy,nhưngthayvìvậyhọdànhưutiênchosựnhiệtnáo-sựnhộnnhịphốihảdínhliềnvớisinhhoạtởđôthị.

ĐặcđiểmcủaquyhoạchđôthịMỹlàkhungoạiômởrộng.Mộtkhulâncậnhòalẫnvàomộtkhukhác.ỞTrungQuốc,nơihọxâydựngvớimậtđộđôngđúcởtrongđầu,bạncóthểláixekhỏiThượngHải,vàtrongvòngnửagiờ,bạnthấymìnhởgiữanhữngcánhđồngrộngvớirấtítdấuhiệucủasựsốngđíchthực.NgaycảởvùngquêTrungQuốc,dânlàngcũngthíchsốngtrongnhữngkhutươngđốichậthẹp,nhànàyépchặtvàonhàkia.

NhữngngườinướcngoàiviếtvềTrungQuốcthườngviếtngoadụtheokiểuMarcoPolo,nóiquálêntầmvóccủamọithứ-“Ồ,quymô!”-vàdựavàosốliệuthốngkêcủachínhphủTrungQuốclàmphươngtiệnkhêugợisựxúcđộngcủangườiđọc.Riêngvềsốliệudânsố,họthiênvềcáchsửdụngngônngữthườngdànhchonhữngnhàvậtlýthiênthểnàocốgắngmôtảkíchthướccủadảiNgânHà.Mụcđíchcủahọlàtruyềndẫnmộtcảmgiácvềsựvĩđạivàkinhsợ.CũngrấtkỳlạlàtạisaocácnhàquansátnàykhôngtườngtrìnhđiềutươngtựvềẤnĐộ-mộtnướcrõràngcóvẻchậtchộihơn.

NgườitachorằngTrungQuốcrộnglớnkhólòngtưởngtượng,nhưngvớinhữngngườisốnglâuởTrungQuốchơn,nơinàydầndầncolại.Vớitôi,hiệntượngnàykhôngchỉliênquantớicáctàixếtắc-xi;tôicũngđãđụngđầuvớinhữngngườitôiquen-đặcbiệtlànhữngngườiTâyphươngkhác-ởsânbay,nhàhàng,trênxelửavàtrênđườngphố.Mộtphầnchuyệnnàylànhậnthức.Nhữngngườinướcngoàiởtạichỗcókhuynhhướngquenbiếtlẫnnhau.Cộngđồngcủahọđankếtchặtchẽhơn,vàhọdễgặpnhauhơn.NgườiHoasốngởTrungQuốc,ítnhấtlànhữngngườicóđịavịtrongchínhphủvàcôngnghiệp,cũngcóthểquenbiếtnhau.NhậnthứcTrungQuốcnhưmộtnơinhỏhẹpcóliênquanvớinhữngyếutốnhânkhẩuhọc.Cónhiềungườisởhữurấtít,vàcónhữngvaichínhtrongnềnkinhtế.CónhữnglúcTrungQuốccóvẻgiốngbộphimsửthiBen-HurcủaHollywoodtrongnhữngnăm1950;đúnglàcóbảngphânvaichohàngnghìnngười,nhưngchỉmộtnhúmnhỏđượcquảngcáo.

SánĐầulàmộtthànhphốđượccholàcó5triệudân,bằngdânsốởPhiladelphia,SanFrancisco,hoặcWashingtonDC.ThếmàtấtcảnhữngngườinướcngoàilưungụởSánĐầucứvácmặttớimộttrongbakháchsạnduynhấtởthànhphốnày.

Cólẽdođómàkhôngcógìđángngạcnhiênkhimộtbuổisángtôixuống

hànhlangvàthấymộtnhómngườiphươngTâyvànghĩhọcóthểlànhữngngườikháquantrọng.Doanhnhânđicôngtácthườngtớimộtmình,hoặcmộtcặp.Đâylàmộtnhómkhoảng10người,vàvìhầunhưkhôngcódukháchnàoởkhuvựcphíađôngtỉnhnày,tôihỏingườiphụtráchquầytiếptânhọlàai.

“Ngườichơinémphitiêu”,anhtanói,“từnướcAnh”.

NgườinémphitiêutừnướcAnh?Tìnhcờquá,tôinghĩ.

Họđứnggầnmộtcâycảnhlớntrồngtrongchậugiữahànhlang.Tôibướctớiphíahọvàtựgiớithiệu.Mộtngườitrongnhóm,ngườimặcáothunđen,bắttaytôivànóihọtớiđâyđểthiđấu.

“Tốinay”,anhtanói.“Nhấtđịnhôngphảitớixem”.

Tôibiếtchỗhọsẽthiđấu.Nónằmtrênđườngtừkháchsạntớinhàmáy.Nhưngtôibiếtrấtítvềtròchơinày,vàvớitưcáchngườiMỹ,tôikhólòngtưởngtượngđólàmộtmônthểthaoquantrọng.Phitiêulàgìnếukhôngphảilàmộttròmayrủi?Thậmchíbảngmụctiêutrôngnhưbánhxeru-lét,vớinhữngkhoảngđenvàđỏquanhmộtvòngtròn.

Ghinhậnđâylàmộtcơhộihọchỏi,tôiquyếtđịnhsẽđixem.Đêmđóởsânđấu,tôingồicạnhmộtôngngườiHoatrungniên;ônghỏitôicóđicùngđoànnướcAnhkhông.Tôibảoôngrằngtôichỉtớixem,vàvẻnghingờtrênmặtôngchotôibiếtrằngtôilàngườinướcngoàiduynhấttrênkhánđài.

“Ôngthuộcbantổchứcphảikhông?”Tôihỏiôngta.

“Không”,ôngnói.“Tôilàxưởngsảnxuất”.

Đólàcáchcácchủxưởngnói-ngôthịcôngxưởng.Khôngphảihọđiềuhànhnhàmáyhoặcsởhữunhàmáy.Họchínhlànhàmáy.

Ôngtathúnhậnkhôngbiếtnhiềuvềphitiêu,nhưngnhàmáycủaôngchuyênlàmvậtdụngthểthao,vàôngcungcấpmộtsảnphẩmchocôngtybánphitiêu.Ônglànhàsảnxuấtnhỏtronggiớichếxuất,ôngnói,vànhưnhiềunhàsảnxuấtkhác,ôngcóýnghĩrằngđâylàcơhộikhuếchtrươngthêmnhiềusảnphẩmchothịtrườngtrongnước.

Nhàsảnxuấttrongnhiềulĩnhvựcchútrọngtớihàngxuấtkhẩu,dùhọthầmhyvọngnắmđượcnhucầutrongnước.Thídụ,trongmộtkhuvựctập

trungnhiềunhàmáylàmđồtrangtríGiángsinh,bạnthấynhữngkháchsạngầnđótranghoàngnhưngàyhội.Sảnphẩmgìcũngđược.NếusảnphẩmbánchạyởnướcngoàithìcáchãngsảnxuấtcũngmuốnđưanóvàoTrungQuốc.ĐókhôngphảilàTâyphươnghóahayhiệnđạihóa-đóchỉlàchuyệnkinhdoanh.

“ĐâylàđộituyểnTrungQuốc”,ngườingồikếtôinói.

Tựnhậnlàkhôngquantâmtớitròchơinàylắm,vậymàôngtalạichúýkỹthế.

Trậnđấuđượctổchứcnhưmộtcuộcsotàigiữacácnướcchớkhôngphảilàmộtcuộcbiểudiễn.ĐâylàcácđấuthủAnhđấuvớimộtđộiTrungQuốc.Cóvẻđâylàmộtsựxếpđặtkhôngchắcthànhcông,vìphitiêulàmộtmônthểthaođạichúngởAnhvàgầnnhưkhôngtồntạiởTrungQuốc.LầnduynhấttôithấyngườitachơitrònàyởTrungQuốclàtrongmộtquánrượudànhchongườinướcngoài,vàdùvậycácphươngtiệnchơicũngrấtxấu.

Cácđấuthủđãbắtđầu,vàtôithấyđiềulệcũngdễhiểu.Ngườichơinémbamũiphitiêumỗilượt,vàmụctiêulàđạttới501điểmtrongthờigiannhanhnhất.Tấtcảphânđoạntrênbảngcómộtgiátrịđiểmkhácnhautừ1tới20,vớinhữngkhoảngbêntrongmỗiphânđoạncógiátrịđiểmgấpđôivàgấpba.

Đểđạttới501điểmcàngnhanhcàngtốt,đấuthủtậptrungnỗlựcvàokhoảngkhônggiannhỏbêntrongcáigóc20điểmđượctính“gấpba20điểm”.

CácđấuthủtừnướcAnhchứngtỏsựkhéoléokhácthường,vàriêngcómộtđấuthủcóvẻgiỏihơnhết.Anhtalàngườitôiđãgặptronghànhlangsánghômđó.TênanhlàPhilTaylor,vàdùsaunàytôimớibiết,anhtalàquánquânnémphitiêuthếgiới.

SựxuấtsắccủaTaylorđượcngườiđiềukhiểnchươngtrìnhgiớithiệubằngbiệtdanh“ThePower”khôngchútmỉamai.

KhángiảtheodõiTaylorkhianhđitớivạchsơnvànémbamũiphitiêuđầutiên.Mỗimũiphitiêuđithẳngtớiđiểm20nhânba.Chúngkhôngchỉphóngtrúngkhoảngnhỏhẹpnày,màngaycảcáchchúngđượcphóngtrúngmụctiêucũnggâyấntượng.Mũitiêuđầutiêncủaanhtrúngphíatráimụctiêunhỏxíu,vàmũithứhaibaythẳngtớiphíaphảicủanó.Mũithứbatớitheomộtđườngbayhơicaohơn,đểcáccánhthăngbằngcủanócóthểnằm

trêncácmũitiêuởhaibên.

Thậtlàkhéoléokhótin,vàđiềulàmchothànhtíchnàyđángchúýhơnchínhlàcáchanhthựchiệnrấttựnhiên,khôngchútdodự.Khiphóngxongbamũiphitiêutrúngđiểm20nhânba,anhquaylạivànhănmặtbẽnlẽnnhưthểkhôngtinsựmaymắncủamình.

Đámđôngvỗtay,nhưngkhôngtolắmvàkhônglâulắm.

ĐốithủngườiHoacủaTaylorđitớivạchsơn,cóvẻkémtựtin.Anhtaliếcnhìnxuốngchânđểbiếtchắcchúngkhôngvượtquavạchsơn,rồilàmvàiđộngtácgiảtrướckhiphóngcácmũitiêu.Khôngmũitiêunàotrúngđiểm20nhânba.

Đámđônglịchsựhoanhôanh.

Taylorlàngườitolớnkhácthường,vàsaukhinặngnềbướctớivạchsơn,anhphóngbamũitiêunữatrúngđiểm20nhânba.Vàcũngnhưlầntrước,anhphóngmộtmũibêntráimụctiêunhỏxíu,mộtmũibênphảivàmộtmũiphíatrên.Khôngcầnhiểubiếtvềphitiêucũngthấyanhlàmộtnghệsĩtàihoa.Nhìnanhbiểudiễn,tôicảmthấynhưngườikhôngbiếtchơigônthấyTigerWoodgiớithiệutròchơinày.

Taylorlàmộtnhânvậtkhácthườngtrongthếgiớiphitiêu.Mộtthànhtíchhoànhảocóthểđượcthựchiệnbằngchínmũitiêu.“Thànhtíchchínmũitiêu”hiếmđếnnỗitiềnthưởngthắngcuộctrêntruyềnhìnhlêntớihơnnửatriệuđô-la.Trongsựnghiệpcủamình,Taylorđãthựchiệnthànhtíchchínmũitiêunhiềulầnhơnmọiđấuthủkháctronglịchsử.

KhiTaylorlạighimđượcbamũiphitiêunữavàođiểm20nhânba,tôibấtgiácphảiháhốcmồmkinhngạcvìngườiđànôngbêncạnhtôitỏrakhóchịurõràng.

“Cácđấuthủcủachúngtôiđãkhôngchuẩnbịtốt”,ôngtanói.

Bìnhphẩmnhưvậythậtlàlạ,vìcóvẻkhôngthíchđáng.Tôihiểuchuyệnhoanhôđộinhà,vàtôicũnghiểuchuyệncổvũngườiyếuthế.TôinghĩthànhtíchcủaTaylorđángđểngườitagạtquamộtbênnhữngđộngcơkhác.

“Ôngkhôngnghĩanhtarấtgiỏisao?”Tôihỏi.

“Dĩnhiên,ôngcóthểnghĩthế”,ôngtacườilặnglẽ.

Sựbiểulộtinhthầnáiquốcquákhíchnàyhơivônghĩa.Taylorlàmộtđấuthủxuấtsắcnênkhôngnhìnnhậntàinăngkhéoléocủaanhtalàđánghổthẹn.Vàdùsaođinữa,hìnhnhưđólàlýdotấtcảchúngtôicómặttạiđấutrường.Cuộcbiểudiễncốtlàđểgâycảmhứngchomộtthếhệngườichơimới,nhưngkhôngbiếtvìsaođãbiếnthànhmộtcáigìkhác.NgườiHoarấtkínhtrọngsựthànhcông,thếmàkhôngngườinàobiểulộchútxíuquantâm.HọkhônghoanhôTaylor;ngượclạihoàntoàn,cảsânđấuđầyắpsựoánhậncóthểsờchạmđược.Họnhìncácđấuthủđộinhàcủamình,vàhọhyvọngmộtthứphépmàunàođó.

Taylorghiđượcđiểm,nhưnganhtađangmấtlòngngười.Hẳnanhtaphảibiếtđiềuđó,vìngayởvòngkếtiếp,cảbamũiphitiêucủaanhtađềutrậtôđiểm20nhânba,vớikhoảngcáchlớnđếnnỗikhôngthểlàdosailầm.Anhtađangquayngượcđiểmsốcủamình.

Tôithấtvọngvìcáitròtộinghiệpnày,nhưngkhángiảkhôngnghĩnhưtôi.Họvuivẻhẳnlênvàxemsựthấtbạinàylàmộtlốimở,mộtcơhộichođấuthủnhàbắtkịpvàđánhbạiTaylor.

Khitớilượtmình,đấuthủTrungQuốcđolườngđườngnémtiêucẩnthận,gậpvàduỗikhuỷutay.Anhvặnmìnhvànghiêngngườitớitrướcnhiềuhơn,nhưngdướiloạiáplựcmớinày-ýnghĩvượtquađạikiệntướng-anhcorúmlại.Mộttrongnhữngmũitiêucủaanhnảytrênbảngvàrơixuốngsàn,làmtấtcảkhángiảbuôngramộttiếnglầmbầm.

TrọngtàisắpbáođiểmthìTaylorđưataylênbảoôngdừnglại.RồiTaylorđitớibảngvàlượmcảbamũitiêucủađốithủ,vàanhdùngcảhaitaycắmcácmũitiêuthẳngvàođiểm20nhânba.

Đólàmộtcửchỉgâybốirối.Độichủnhàthiđấutệđếnnỗicầnđếnsựđồngcảmcủađộiđánhbạihọ.Cuộcđấugiờđãbiếnthànhnỗitủithẹn,sựđồngcảmcủaTaylorđãbiếnsựthấtbạicủaphíaTrungQuốcthànhkhóchịuhơn.NhưnghìnhnhưcửtọanhìncửchỉcủaTaylortheomộtýnghĩakhác.

Trọngtàixướngtođiểmsố.“Mộttrămtámmươi!”

Nghethôngbáomộtvòngđấuhoànhảo,khángiảvuimừngnhưđiên,hoanhônhưsấmdậy,tohơnbấtcứthứgìchúngtôingheđượctrongđêmđó,vàtôisửngsốt,hoangmang.Đólàmộtđiểmsốbịađặt,vậychínhxáchọhoanhôcáigì-vậnđộngviênchủnhànhưthểanhtathậtsựghiđược180điểmchăng?Thậmchínếucăncứtheobảngđiểm,đóvẫnlàmộtthànhtích

khôngchínhđáng.Thayvìvậy,tôitựhỏicóthểnàohọđanghoanhôTaylorvàcửchỉcủaanh?

Ngườiđànôngkếbêntôicườilớn,vàbấygiờôngtanhìntôimộtcáchbằnglòng.Ngườinướcngoàicácôngtạmđược,dườngnhưôngtanóivậy.Nếuchúngtôikhôngngồiquágầnnhauvàtrongnhữngchiếcghếbấttiệnnhưvậy,tôinghĩchắcôngtađãômchặttôi.Ngườiđànôngchỉtaylênbảngvàcườilớn,vàtôikhámphátrongôngta-vàtrongkhángiả-sựkhuâykhỏakhácthường,nhưthểmọingườiđượccứukhỏimộtsựsỉnhụctotát.

Thắngcuộcthilàđiềuquantrọng,cònđạtđượcđiểmsốbằngcáchnàokhôngcóýnghĩalắm.ThểdiệnquantrọnghơnthựcchấtlàmộtchủđềvănhóaởTrungQuốc;điềunàycóthểđãảnhhưởngtớiviệcbáocáosốliệuthốngkêdânsố.NgườiHoacónhucầusâusắcnặngtínhdântộcchủnghĩalàbằngmọicáchkhảdĩphảicảmthấyhơnngười.ThóitựchứngtỏlàmộtđộnglựcởTrungQuốc,điềunàycũngcóảnhhưởngtớinhữnghànhxửtronglĩnhvựcsảnxuất.

21.NHÀMÁYMỚINgaycảkhitìnhhìnhtốtđẹp,cácnhàsảnxuấtTrungQuốcvẫnquennói

rằngcôngviệclàmănkhôngtốt,nhưngtadễdàngthấyaiđangphátđạt.TấtcảnhữnggìbạncầnlàmlàhỏihọnghỉTếtÂmlịchbaolâu.Ngàynghỉchínhthứckéodàimộttuần.Nhưngkhiđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngnàođó,cáchãngsảnxuấtđóngcửanghỉmộtthờigiandàihơn.

Nhữngnhàsảnxuấtđanggặpkhókhănkhôngdámgâynguyhạichokếhoạchsảnxuấtcủanhànhậpkhẩuvìsợhọcóthểphávỡquanhệlàmăn.Nhưngkhinhàsảnxuấtđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngnàođó-saukhihọđãgởitiềnvàongânhàngvàcómộtkếhoạchhỗtrợ-họítengạichuyệngâybấttiệnchokháchhàng.

Cácchủnhàmáythườngđổlỗichonhữngtìnhhuốngngoàitầmkiểmsoátcủahọ-nhưthờitiết-vànhiềunhàmáytôiđãcộngtácbắtđầutuyênbốnghỉhaivàbatuần.Rồitôinhậnđượcthôngbáocủamộtcôngtytrongngànhxehơi.ĐúngmấytuầntrướcngàyTếtNguyênĐán,họbáovớitấtcảkháchhàngrằnghọsẽnghỉtrọnmộttháng.Trongthờikỳkinhtếphátđạt,mộtsốngườilàmănngonlànhratrò.

KingChemicalđangphátđạt,vàdùcácchủxưởngtrướcđâynghỉđúngmộttuần,nămnayhọtuyênbốsẽđóngcửanghỉhaituầnrưỡi.Tấtcảchúngtôivừatrởlạilàmviệctừkỳnghỉdài,vàBernielạitớithànhphố.Đólàmộtcuộcviếngthămthườnglệ,đểthảoluậnviệcđịnhgiávànhiềuđơnhàngmới.

Ngồighếtrướctrênxe,Bernienhìncảnhvậtlướtqua.Ôngghinhậnmọithứmớimẻ.Ôngngạcnhiênđầythúvịvìtoànbộsựpháttriểnnày,trôngônggiốngmộtquậncôngđangthịsáttàisảnđấtđaixatămtắpcủamình.NhữngnhànhậpkhẩutớiHoaNamkinhdoanhmangtheonhữngmóntiềnlớn.Trongkhitheodõivùngnàypháttriển,họkhôngthểkhôngấpủýtưởngrằngdùsaohọcũngcóliênquantớitoànbộsựtăngtrưởngnày.

Chúngtôitiếptụcđivàquakhỏingãrẽtrênđườngđivềhướngbắctớinhàmáydầugội.Bernienóichúngtôiđãđisaiđườngvàhỏicóchuyệngìvậy.

“TôimuốnchoBerniebiếtmộtchuyện”,Tỉnói.

“Côtamuốnchotôibiếtchuyệngì?”

“Tôikhôngbiết”.

“Vậyhỏicôtađi”.

Bernieluônnóirằngôngkhôngthíchchuyệnbấtngờ.Ôngmuốnbiếtchuyệngìđangdiễnravàkhinào,vàôngđãcókếhoạchkhácẩnthậnchongàygặpmặtđầutiên.TôihỏiTỉdựtínhviệcgìvàchịtabảolàmuốnchoBerniexemnhàmáymới.

“Họmuốnchoôngthấymộtnhàmáymới”.

“Nhàmáymớinào?”

“Tôikhôngbiết”.

“Ôngmàkhôngbiếtà!”

Berniebồnchồncựaquậy,vàlúcnàychiếcxecóvẻquánhỏ.Trongthùngsauxe,ôngcómộthộpđầyđơnhàng.Thờigianđãđigầnhếtbuổichiều,vàsựbấtngờnàycónghĩalàkhôngviệcgìđượclàmxongtrongngàyđầucủaông.Nhưngtinvềmộtnhàmáymớiquáquantrọngnênkhôngthểbỏqua,vàchúngtôichờxemTỉnóigìvềchuyệnnày.

Chúngtôirẽvàomộtconđườnghẹpvàtớibãiđậuxe.Cơsởmớinàycóvẻlớnhơncơsởtrướcnhiều;trôngnórộnglớnhơnhailầnvàcũngcóvẻhiệnđạihơnnhiều.Việcxâydựngchưahoàntất,nhưngchỉcầnnhìnquacũngthấyhìnhnhưmộtcáigìđólớnlaosắpdiễnraởđây.

Tỉdẫnchúngtôiđimộtvòng.Ởcuốixưởng,họđãdựngmộtsốbồnphachếbằngthépkhônggỉsángchoang.Băngchuyềnmớiđãđượclắpđặtởvịtríđónggói.Chúngtôiđượcđưatớibênhôngxưởngđểxemhệthốnglọcnướcmới.

Berniequaynhìntôi,đỏmặttíatai.Khiônggiận,quaihàmôngrungrung.“Saoônglạikhôngbiếtchútgìvềchuyệnnày?”Ônghỏi.

Ngườiởnhàmáykhôngcóbổnphậnthôngbáogìvềkếhoạchbànhtrướng;vàtrongkhihọkhôngnóigìvớitôi,hiểnnhiênhọcũngkhôngnóichuyệnnàyvớiBernie.Chúngtôicàngđixem,Berniecànggiận.

“Chuyệnnàythậtphilý!”Ôngnói.“Họkhôngcóđủđơnđặthàngđểmộtnhàmáyhoạtđộngnhộnnhịp,thếmànayhọxâydựngmộtnhàmáynữa.Hỏihọtạisaohọxâynhàmáynày,hỏihọđi”.

Xetảikhôngthểvàoradễdàngởđịađiểmkia,Tỉnói.Bernienóirằngđókhôngphảilàlýdochínhđángđểxâynhàmáymới.“Xetảivàoraxưởngcũvừađược.Xetảicókéocông-te-nơ,đúngkhông?”Mộtsơđồthiếtkếđượcmangtớivàgiảithích,vàTỉtrìnhbàykỹcàngvềchuyệnnhàmáymớicósựcânđốitốthơn.MộtnhàtưvấnnàođóởThượngHảiđãchỉdẫnvềkiếntrúccủanhàmáyvànóirằngcơsởmớinàycũngcóphongthủytốthơn,gầnnhưbảođảmmộttươnglaiđầyhứahẹnchoxínghiệp.

Berniekhôngthíchýtưởngvềcơsởmới.Khôngchỉlàchuyệnthayđổibấtngờ.Nócóthểbáohiệumộtsốchiềuhướngkháctrongquanhệlàmăn.

Bernieđitớiđiluitrongxưởngsảnxuất,bựcbộikhinghĩtớitoànbộchuyệnnày.TrướcđâyKingChemicallàviênkimcươngthôcủaông,nhưngđịađiểmmớinàylàmộtviênngọcđãđượcmàigiũa.

“Ítnhấtbâygiờtôibiếttạisaogiácứtăngnhanhthế”,ôngnói.

Chúngtôiđitớimặttiền,nơichúngtôiđãvàolúcnãy,vàBerniecốtìmhiểuxemchuyệnnàycóýnghĩagìvớicôngviệclàmăncủamình.Trongkhiôngđitừngbướcvàđầuóchoạtđộng,Tỉđứngnépmộtbênkiênnhẫnđợi.Cảmnhậnsựlongạicủaông,TỉbảoBernierằngôngkhôngcầnphảibănkhoăn.

“Tạisaotôiphảibănkhoăn?”Ôngnói,giọngmỉamai.

“BảoBernierằngchúngtavẫncộngtácvớinhau”.

Giọngbìnhphẩmkẻcảnàylàmôngđiêntiết,vàônggiơhaitaylêntrời.“Cộngtácgìthế!Làmthếnàochúngtacóthểcộngtáckhihọkhôngnóigìvềcáixưởngmới?”Bâygiờ,khiôngnói,nướcbọttừmiệngôngvăngra.

Vớingườighétchuyệnbấtngờ,cáixưởngmớinàylàchuyệnrấtkhóchấpnhận.Ngồitrongxe,ônghỏitôicónghĩchuyệnnàyliênquantớiWal-Martchútnàokhông.BernienóirằngôngđãbaytớiBentonville,bangArkansas,đểgặpđạidiệncủaWal-Mart,vàcácquảntrịviênđãchuẩnbịđithămvớisảnphẩmcónhãnhiệuriêng.Chínhtôiđãgặphọ,vàhọđãdựtrùquaylại.CóthểnàoKingChemicalđãxâycáinhàmáymớiđểđónhọquaylạikhông?Xemrakhócókhảnăngđó,nhưngnócũngchothấymộtvấnđề

khác.LàmthếnàoBerniecóthểxưnglàđốitácrồilạilàmchongườicủaWal-Martbấtngờvớitinvềmộtnhàmáymới?BerniekhôngthểlàmvớiWal-MartnhữnggìKingChemicalđãlàmvớiJohnsonCarter.NhàbuônlẻMỹkhônghiểukiểucưxửnày-giấuthôngtinrồibấtngờtungtinrađểgâyấntượng.

BernienóitớiWal-Mart.Tỉtrảlờibằngcáchnóibónggiórằngkhôngcógìphảiloâu-chịtasẽhoànthànhvàchonhàmáymớihoạtđộnglúcngườicủaWal-Marttrởlạithămlầnthứhai.NgheTỉnóithế,Bernietrợntrònmắt.Ôngđổiđềtàivàhỏixâynhàmáymớitốnbaonhiêu.

“Saolạihỏi?”Tỉhỏi.“Ôngmuốnđầutưhả?”

Bernielàmbộsửngsốt.Đâycóphảilàđiềumànhàmáymớinàynhắmtới-mộtmồinhửnhàđầutư?ChuyệnđócóthểbáohiệunhiềurắcrốichoJohnsonCarterhơnnữa.NếuKingChemicalcộngtácvớimộtnhànhậpkhẩuMỹ,JohnsonCartercóthểthấymìnhcùngđặthàngvớimộtđốithủcạnhtranhtrựctiếp.Điềuđócóthểlàkếtthúcmọichuyện.

Bernienóirằngôngmuốnbiếtnhiềuhơnvềmọicơhộiđầutư,vàvìthế,ôngmuốnbiếtcáixưởngmớitốnbaonhiêu.Tỉdừnglạimộtlúcđểnhẩmtính,cứnhưthểkhôngbiếtđãtốnbaonhiêu.Tínhtoánhếtmọithứ,Tỉnói,nhàmáynàytốnkhoảng2triệuđô-la.

“Vậylànóchỉtốnmộtnửaconsốđóthôi”,Bernienói.Khinóiriêngvớitôi,ôngngụýTỉđãphóngđạigiátrịnhàmáygấphailầnrưỡi.Họcóthểtănggấpđôiphítổnướctínhrồibắtmộtcôngtygánhchịumộtnửa.Thựctếlàđốitácmớitrảtoànbộhóađơnchocáinhàmáymới.

Dùhọquantâmtớinhữngcơhộicộngtác,Tỉnóirằngđókhôngphảilàlýdođểxâycơsởnày.Họchỉnghĩrằngnósẽgiúppháttriểnchuyệnlàmăn.

RiêngtôicómộtcâuhỏicầnhỏiTỉ.

Giảsửkhôngcóngườinàocộngtác,họdựtínhsẽthulạivốnđầutưbanđầutrongbaolâu?Tỉnóirằnghọmongsẽcólờitrongvòngbanăm.ỞHoaKỳ,đầutưvàonhàmáyvàthiếtbịđượckhấuhaohàngmấychụcnăm.DựkiếnngắnhạncủaTỉcókhảnăngtăngáplựcđịnhgiáchosảnphẩmJohnsonCarternặnghơnlàtrườnghợpTỉmonghoànvốnchoxưởngmớitrongmộtthờigiandàihơn.Khôngcónhucầuđặcbiệtđểtăngkhảnăngsảnxuất-nóicáchkhác,nếukhôngcókháchhàngmớisớmtìmtớinhàmáynày-thìáplựctàichínhvớiJohnsonCartersẽrấtlớn.

CácnhàsảnxuấtTrungQuốcthíchxâydựngnhữngnhàmáymớisángchoang,chỉvìnhànhậpkhẩuthíchthấymộtcôngtykinhdoanhlịchsựhơn.Nhữngcôngtynhậpkhẩulớnhơn,loạitậpđoàn,khôngthíchrủiro.Nhữngcơsởhàonhoángcósẵnlờibàochữa:Nếuquanhệcungcấpgặprắcrối,đạilýnhậpkhẩucóthểnói“aimàngờđược?”

Nhànhậpkhẩulúcnàocũngnóinhữngđiềunhư:“Nhàmáysạchđếnnỗibạnngồixuốngsànnhàmàăn”.Họkhônghiểurằngđólàsựphôtrươngđượclàmravẻcólợichohọ,đểhọcóthểcảmthấythoảimáihơn.Họcũngkhôngcóýthứcvềviệccácnhàmáyhàonhoángđósẽlàmtănggiáthànhrasao.

Nhữngnhàsảnxuấtkhôngcóbảnnăngtiếpthịbằngcáchnàyhaycáchkhácvẫnthấyrằngtrìnhdiễncôngphucóthểtănglợinhuậnchohọ.Vàđâychínhlàchuyệnkhátrớtrêu,mánhlớinàyhấpdẫnđượccảnhữngcôngtyhoàntoànhiểurằngtiếpthịchỉlàchuyệnbềngoài.Nhàbuônlẻbiếtrõnghệthuậtnémthêm10xuvàobaobìđểhọcóthểbiệnminhchogiábánlẻcaohơn35xu.Nhàmáycũnglàmđượcchuyệntươngtựkhisảnxuấthànghóaởmộtnơixinhxắnhơn.CáccôngtyphươngTâykhăngkhăngđòigiáhạ,nhưnghọcóthểtrảgiácaochomộtvẻhàonhoángnàođó.

Thếgiớichưabaogiờchứngkiếnchuyệntươngtự.CácnhàsảnxuấtTrungQuốcxâydựngnhàmáymớikhôngphảivìhọcầnnănglựcsảnxuất,màđểdùngcácnhàmáynàylàmquảngcáo-nhưmộtthứbảnghiệu.NgànhngânhàngcủaTrungQuốcgiúpsứctạorahiệntượngnày,đểcácnhàcôngnghiệpcóthểxâydựngtrướcđãrồisauđómớikhaithácchuyệnlàmăn.

Mộtnhàmáymớicócáimàcácnhàmôigiớiđịaốcgọilà“sựhấpdẫncủamặttiền”.Kháchhàngtươnglaitớivàkếtluậnrằngxínghiệpđẹphơncũnglàxínghiệptốthơn.Nhưngmộtxínghiệptrôngmátmắtkhôngcónghĩalàsẽkhôngcónhữngvấnđềchấtlượng;vìmỗivấnđềriêngrẽmàchúngtôiđãđươngđầutạinhàmáycũcóthểcũngdễdàngxuấthiệntạinhàmáymới.Khôngnhấtthiếtlàmộtnhómnhânviênhoàntoànmớisẽđiềuhànhmộtxưởngsảnxuấtmới.Tayquảnđốcđãkhạcnhổtrênsànnhàmáycũchắcsẽkhạcnhổởnhàmáymới,vànhữngcôngnhânthọcngóntaybẩnvàochaiđãtiệttrùngsẽkhôngđộtnhiênbỏthóiquennàychỉvìhọđanglàmviệcởchỗcótrầnnhàcaohơnhoặcvìnhàmáymớisángsủahơnmộtchút.Ởnhàmáymớinày,tôivẫnphảithúcgiụccôngnhânrửatay.

Đóvẫnlàquanhệlàmăncũ;vẫnlàhệthốngnhữngthiếusótcũ.Nhàsảnxuấtgiữbímậtvớikháchhàng;họthaotúngchấtlượng.Họcónhữngquyết

địnhđơnphươngvềđặcđiểmkỹthuậtcủasảnphẩm.Họtrângtráocoithườngquyềnlợilàmănchungcũngnhưsựantoàncủangườitiêudùng.Nhàmáymớikhônggiảiquyếtvấnđềnàotrongsốđó;nóchỉcócôngdụngtănggiáthành.

o0o

Tỉrấthãnhdiệnvềnhàmáymới.ĐốivớiTỉ,nóbáohiệusựthànhđạt.Chuyệnnàymấtnhiềunăm,nhưngbảnchấtcủamốiquanhệsẽphảithayđổi.Việcxâydựngnhàmáymớinàylàdấuhiệurõràngnhấtcủasựthayđổihoàntoànsắpxảyra.

Thìgiờcònlạitrongngàychúngtôidànhđểbàncôngviệc,nhưngkhôngcókếtquảgì.Tỉươngngạnhvềnhiềuđiểmsuốtcuộcthươnglượng.Berniemuốnxemxétlạimộtthỏathuậnđãđượcsửađổi,vàcónhữngvấnđềliênquantớigiácầnthảoluận.TỉngheBernienóisuốt,nhưngtỏvẻkhôngquantâm.Chịtangồikhoanhtaynhưthểđãnóihếtnhữnggìcầnnóitrongngàyhômđó.TỉmuốnBerniebiếtrằngchịtakhôngcầnchuyệnlàmăncủaôngnữa.

CuốicùngBernienóirằngôngmuốnkếtthúcngàylàmviệc.Ôngmuốnđượcđưavềkháchsạn.Ôngcóvẻthấtvọngvàlonghĩ.Cáinhàmáymớiquásứcxửtrí.Ôngđãbịnóđộtkíchbấtngờ.

Trênđườngvềkháchsạn,Berniegiãibàytâmsự.ÔngphànnànlàôngđãgiúpthiếtlậpraKingChemicalngaytừđầu.Ôngkhôngtintoànbộchuyệnthualỗcủanhàmáynày.Trongkhiôngthualỗthìhìnhnhưnhàmáyđểdànhđượctiền.Chodùcơsởmớiđượcxâydựngnhờsựgiúpđỡcủanhữngđốitáchaytiềnvayrẻ,Berniecũngcảmthấychuyệnđókhôngthểxảyranếukhôngcósựgiúpsứccủaông-vàôngcảmthấyítnhấthọcũngphảicóchútítlòngbiếtơnvớinhữnggìôngđãlàm.Nhàmáysẽsớmcónhữngkháchhàngsẵnlòngtrảnhiềutiềnhơn,vàBerniesẽkhôngcòncóthểtranhgiànhlịchsảnxuấtvớihọnữa.Vànếunhữngkháchhàngtrảnhiềutiềnkhácxuấthiện,ítcókhảnăngJohnsonCarterđượcđịnhgiáthuậnlợi.Chúngtôiđãphảicầuxinnhàmáynàyđưađơnhàngvàosảnxuấtrồi,vàcóthểchuyệnnàysẽtrởnênkhókhănhơnnữa.

ỞTrungQuốcrấtdễcộngtácvớinhữngnhàmáymới,chưacókinhnghiệm,hơnvớinhữngcơsởđãổnđịnhvàthànhcông.Chủnhàmáyquantâmvànịnhbợkháchhànglúcbắtđầuquanhệ,nhưngmộtkhihọphátđạt,họđổitháiđộ.Khihọcầnviệclàmăn,đólàmộtchuyện;saukhihọđạt

đượcmộtsốmụctiêu,họcóvẻlơlà.BấtchấpnhữnglờicửamiệngcủacácnhàsảnxuấtTrungQuốcvềgiátrịcủaquanhệ,khônghềcónguyêntắcchỉđạonàotrongnhữngsựdànxếpnày-ngoạitrừnguyêntắclợidụngtìnhthế.

Toànbộchuyệntângbốckháchhàngnướcngoàiđểcóviệclàmănchỉlàchiếnlược.Mộtkhichủnhàmáythànhcông,họmuốntấtcảnhữngđặcquyềnđicùngvớiđịavịđượccảithiện.ChủnhàmáyTrungQuốclàmviệcchămchỉ.Họđểdànhtiềntiếtkiệmvànhẫnnạichờđợi.Họtựnhậnmìnhnghèovàchịuđựngnhọcnhằnchừngnàocòncầnthiết,nhưnghọtrôngmongcáingàymàhọcóthểchấmdứtcáimànnày.

NhưngKingChemicalcòncầnlàmănvớiJohnsonCarter,vànghịchlýnàyphầnnàolàđặcđiểmcủakhuvựcchếxuất.Mộtmặtcácchủnhàmáychiếmlợithếkhitựmôtảlàkhókhănchậtvật.Mặtkhác,họcầnsựtôntrọng;họcầnđểmọingười-kểcảkháchhàng-biếtrằnghọđãthànhđạt.

Nhưnghaibảnnăngnàycómụctiêutráingược,vàchủnhàmáyđánhđugiữahailậptrườngtheokiểuquảlắcđồnghồ.Lúcthìhọkêuthankhôngchịuđựngnổinhưthếnào;lúckhác,họngụýrằngkháchhàngphảiquỳgốicámơnhọvềcơhộiđượcnhàmáycủahọlàmrahànghóa.

ChínhTrungQuốccũngmắcmíutrongmộtmôhìnhmâuthuẫntươngtự.Trongkhinướcnàymuốntrởthànhmộtthếlựcchínhtoàncầu,vẫncònquánhiềuđiềuphảiđạtđượcbằngcáchkhăngkhăngnóirằnghọchỉvừatàmtạmđược.Họmuốnđượckhiếpsợvàkínhtrọng,nhưngđồngthờihọthấycólợikhiđượcthươnghại.

PhầnlớncáichủnghĩadântộcnhạycảmthỉnhthoảngđượcchứngkiếnởTrungQuốcnàylàkếtquảcủamộtmôhìnhcóliênquan.Mệtmỏivìphảingậmmiệng,nhiềutầnglớpdânchúngkêuầmrằng,thờicủahọđãtới.TrungQuốcvớitưcáchmộtquốcgiađãcóxuấthiện.Saukhitỉnhtáolạivànhậnthấynhữngbiểuhiệnbằnglờinhưvậyđingượclạimụcđíchlâudàicủasựxuấthiệnhùngvĩhơn,cácnhómdântộcchủnghĩangậmmiệngmộtlầnnữa,sựbiểuthịchủnghĩadântộcđộchạicủahọlạiluivàobímật.

o0o

Sánghômsau,Bernielàmộtngườikháchẳn.Ôngkhôngcònbồnchồnlolắngmàtỏrakhávuivẻ.VớiBernie,khôngbaogiờbạncóthểnóiliệunhữngthayđổinàylànhữngdaođộngcủatâmtrạnghayôngđangkiềmchếcảmxúc.

“Bảohọrằngtôithíchcáinhàmáymới”,ôngnói.CảTỉlẫnA-Minđềumỉmcườikhinghenóithế.MộttrongnhữnglợiíchkhixâynhàmáymớilàtạolựcđònbẩychoKingChemical,cóvẻnhưvậy.TỉvàchồngchịmuốnBerniebiếtrằnghọkhôngcầnJohnsonCarternữa.Họcóthểdùngcáinhàmáymớiđểlôikéochuyệnlàmănkhác.Nhưngthựctếlàkhôngcókháchhàngmớivàhọđãđầutưnhiềuvàonhàmáymới.Họcầnđơnđặthànghơnbaogiờhết.

Bernienóirằngôngcótinvui.Trướcđóôngđãnóibónggióvềmộtchuyệnlàmănlớn,vàbâygiờôngmongmuốnthảoluậnvấnđề.

MọingườingồiyênchờBerniebắtđầucuộchọp.Ôngkhôngchúýtớimọingườitrongphòng-Tỉ,chồngchị,tôivàmộtnhânviênvănphòngkhác.Bernielúngtúngvớimớgiấytờhìnhnhưthấtlạc,nhưmộtgiáosưđãngtríđangtìmcácghichépchobàigiảngcủamình.

“A,đâyrồi”,ôngnói.

Ôngnémmộtxấpgiấydàylênbàn.Ôngmởravàbắtđầulậttừngtrangtrongtậpgiấycómàuvàngphápđịnh.ThỉnhthoảngôngthậntrọngliếcnhìnTỉvàA-Min,nhưthểđangtínhgiấugiếmmộtcáigìđó.Trongkhichúngtôichờđợi,TỉvàA-MintừchỗngồicủahọtheodõiBernierấtsát.

Berniequaysangtôivànói:“Trướchết,nóivớihọrằngtôithíchcáinhàmáymới.Tôinghĩhọđãcómộtýtưởngtuyệtvờikhixâydựngnó”.Tôidịchcâunày,mọingườingồiởbàngậtđầulịchsự,sauđólàmộthồiimlặng.“Bâygiờbảohọrằngtôicóviệcrấtquantrọngmuốnthảoluậnvớihọ”.

TỉvàA-MinkiênnhẫnchờBernienói.

“Tôimuốnôngbảohọrằngchúngtôisắplàmsốđiệnthoại”.

“Sốđiệnthoại?”

“Đúngvậy”.

Tôikhônghiểulắm.

“Cứbảohọ,đúngnhưthế-Sốđiệnthoại”.

Ôngcóvẻsôinổi,nhưthểnhữnggìôngđangnóisẽđượctiếpnhậnnhư

mộttintứckỳdị.NhưngtôiphảiđoánnhữnggìBerniethựcsựmuốnnói.Hìnhnhưđâylàmộtchútbiệtngữmớiđượcôngkhámphá.

“Ôngnóivềkhốilượng?Đơnđặthàngsẽlêntớibảyconsố,phảivậykhông?”

“Cứbảohọnhữnggìtôinói.Chúngtasẽlàmsốđiệnthoại”.

SốđiệnthoạiởHoaKỳcóbảychữsố,nhưngsốđườngdàiởxưởngcótámchữsố.Chodùtôicóthểdịchcâunày,ýtưởngchínhxáccũngkhôngđúnghẳn.Thayvìnóivềkhốilượngcóbảychữsố,nócóthểámchỉkhốilượngtrongdãytámchữsố.TôigiảithíchđiềuđóvớiBernie.

“Thếthìcànghay.Bảohọđi!Sốđiệnthoại!”

TỉvàchồngchịtheodõicuộctraođổigiữaBernievàtôi.TấtcảnhữnggìhọcóthểnóilàBernietỏvẻhàohứng,còntôicóvẻhoangmang.VàdùBerniemuốnchohọbiếtgìđinữa,tôicóvẻngầnngạithôngbáođiềuđóvớihọ.

Berniecónhữngđơnhànglớn,tôigiảithích,vàchúngsẽlớnhơnbấtcứnhữnggìxưởngtừngthấytừtrướctớinaynhiều.Phầnlớnthờigiantrước,chúngtôiđãđặthàngmỗilầnhàngtrămnghìnđô-lagiátrịsảnphẩm.Quymôđơnhàngsắptăng,vàBernienóibónggiólàquymôđơnhàngcóthểtớihàngtriệuđơnvị-cóthểtớihàngchụctriệuđơnvị-mỗilần.

Nhữngnụcườinởrakhắpphòng.TỉvàA-Minvuichưatừngthấy.Kếhoạchcủahọcóhiệuquả,hìnhnhưvậy.Nhàmáymớicủahọchưaxâydựngxongmàđơnhàngđãtớirồi.Đúngnhưmọingườibạntrongngànhsảnxuấtđãbảohọ.

Nhữngđơnhàngsẽđượcđặtchoxưởngsảnxuấtsẽrấtto,Bernienói.Ôngsẽsớmchobiếtchitiết,nhưnggầnnhưchắcchắnchúngsẽlàmKingChemicalbiếnđổi.

Tỉvàchồngchịtrôngnhưvừatrúngsố.

TinmừngvừathấmthìBernietỏvẻtrangnghiêm.

CảphòngyênlặngvìaicũngchờBernielêntiếng.

“Bâygiờ”,ôngnói,“câuhỏikếtiếpcủatôirấtquantrọng”.

TôinhìnBernie,chờphầncònlạicủanhữnggìôngmuốntôidịch.

“Nóiđi”,ôngnói.“Xindịchnhữnglờitôivừanói,tứclàcâuhỏikếtiếpcủatôirấtquantrọng”.

TỉvàA-Minnghevàchậmrãigậtđầu.Tinvuiđượccholàđicùngvớimộtsựthuhoạchnàođó.ChắcbâygiờBerniesẽsửdụngđơnđặthàngmớiđểđượcbớtgiáthêmhoặcvàiđiềukiệnđặcbiệt.

Bernieđưamộttaylênđểbiếtchắclàđượcmọingườichúý.

“Vậythì”,Bernienói,“điềutôicầnbiếtlàliệuhọcóxửlýnổikhốilượnghàngkhông?”

KhihọnghenỗilongạicủaBernie,nhiềunụcườinởrahơn,vàA-Minbắtđầucườithànhtiếng.

“Khôngcókhókhăngì”,anhtanóibằngtiếngAnh.

Bernietánthưởngtháiđộnày,nhưngôngđãbiếtcókhókhăntrướcrồi.Nhàmáynàykhôngđượcxâydựngđểsảnxuấtchừngđóhànghóatrongmộtthờigianngắnnhưvậy.Chúngtôikhôngthểsảnxuấtnhanhđủsốlượngchai,vàdùchúngtôicóthểtăngnănglựcsảnxuấtchaibằngcáchlàmthêmkhuôn,chúngtôicũngkhôngcóđủthìgiờ.

Giảiphápcủanhàmáylàbắtđầusảnxuấtchaingay.Thườngthường,nhàmáykhăngkhăngchờmộtkhoảntiềnđặtcọc,nhưnglầnnàytinquátốt,vàkhôngcóthờigianđểchầnchừ.

BerniebayvềHoaKỳ,vàônghứasẽchuyểntiềnngay,nhưngtiềnđặtcọckhôngbaogiờtớiTrungQuốc.

Tớilúcnhàmáycóýnghĩrằngnhữngđơnđặthàngđượccholàtrịgiáhàngtriệuđô-lađókhôngtới,họđãsảnxuấthàngtrămnghìnchairồi.Chaiđượcdánnhãnvàchấtthànhđốngtrongmộtkhohàngphụ.Lúcnàocũngcóvẻnhưchỉítngàynữathìtiềnsẽtới,nhưngtronglúcđónhàmáyxửlýnhữngđơnđặthàngchocáckháchhàngkháccủaJohnsonCarter.Vìcácđơnđặthàngnàycónhãnriêngvàđôikhicóloạichairiêng,chaitrongkhohàngkhôngthểđượcdùngtới.

Tỉtìmtôi,tỏvẻnhãnhặnhơnthườnglệ,vàxintôigiúpđỡ.

“XinvuilòngnóichuyệnvớiBernie”,Tỉkhẩncầu.

VụgiaodịchnàyđượcthựchiệngiữanhàmáycủachịtavàJohnsonCarter.Tỉhiểuđiềuđó.

“Nhưngchúngtôicóquánhiềuchaitrongkho”,Tỉnói.Chịtagầnnhưmuốnkhóc.MỗikhinàotôiđịnhtớisốlượnglớnchaitrongkhothìBernielạinêulênmộtvấnđềgìđóđểthảoluận,mộtkhíacạnhkháccủachuyệnlàmănmàchúngtôicũngđangcốgắngxửlý.

“Đừnglovềmấycáichai”,ôngnói.“Chúngtôisẽlấychúngđi-rốtcuộclàthế”.

Nhưngkhôngbaogiờôngđemchúngđi.Chainằmtrongkhohàngtháng.

Khinàoônggặpkhókhăntrongviệcđịnhgiávớixưởng,Bernienêuchuyệnchaitrongkholên.BerniebảoTỉnếuxưởnggiữnguyêngiánhưđãthỏathuậnlúcđầuthìôngsẽcốhếtsứcđểđemchairakhỏikho.

Berniesẽgiúpđỡ,nhưngchỉkhinàonhàmáyhợptáctrongnhữngchuyệnkhác.

ToànbộchuyệnnàycóvẻthuậntiệnchoJohnsonCarterquákhinhàmáyngồitrênmộtlượnglớnsảnphẩmkhôngdùngvàoviệcgìkhácđược.Tỉbựcbộivìchuyệnchai,nhưnglạiđiêntiếtvìchúngđượcsửdụngđểngănchịtathựchiệnmộtsốhànhđộng.

“Đánglẽôngấyphảilấysốchaiđichứ”,Tỉnói.“Berniekhôngthểdùngchuyệnđóchốnglạichúngtôi!”

Nhưngôngcứlàmthế.Vàcóhiệuquả.

Dạochuyệnnàyđangdiễntiến,tôigặpmộtnhànhậpkhẩuđồgỗvàđồtrangtrínộithấtngườiMỹ.Chúngtôinóichuyệnphiếmvớinhau,vàtôingẫunhiênnóitớichuyệnnày.ÔngcóquanhệvớinhàcungcấpkhắpTrungQuốc,vàôngcónhiềukinhnghiệmhơntôi.Ôngnhậnranướccờthíquângầnnhưngaytứckhắc,vànóiBerniehẳnlàmộttaychuyênnghiệp.

“Ngườitrongcôngtytôigọiđólà‘chonhàmáyômxô’đấy”.

Đólàmộtnướccờcao.Bấtcứnhàmáynàoômnguyênliệumàchỉcómộtnhànhậpkhẩuduynhấtcóthểsửdụngthìnhàmáyđókhôngthểbỏđi

khỏikháchhàngđóquáxa.Nếuđộtngộtchấmdứtquanhệcungcấpthìnhàmáybâygiờphảichịuphítổn-hậuquảlànhàmáythiệthạitrầmtrọng.

HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốcvậnhànhtrongmộtthếgiớithiếunguyêntắc,vàkhôngthểdựavàohệthốngtòaánđểbắtmộtnhàsảnxuấtlàmănlươngthiện.Trongmộtmôitrườngnhưvậy,dườngnhưchỉcómộtđiềuduynhấtngườitacóthểlàmlàtìmmộtchútlựchích.Ấnchonhàcungcấpmộtđốngtồnkhodưthừalàmộtgiảipháp.Nhưngnóchỉcóhiệuquảtạmthời,vàthườngthìnhàmáykhôngcamchịuthấtbạivìchuyệnđó.Sớmmuộngìnhàmáycũngtựtìmlạiđượctưthếcũ,vàmộtlầnnữa,lạichiếmưuthế.

22.LỢINHUẬNBẰNGKHÔNGNhữngthịtrườngmớinổithườnglànhữngnơikhólàmăn,vàcólẽHoa

Namởtrongsốnhữngnơikhókhănnhất.Vớinhữngngườimuốnbiếthọcóthểlàmănrasaotrongcuộccờnày,tôivẽramộtviễncảnh.

HãytưởngtượngbạnđápxuốngsânbayQuảngChâumộtđêmkhuyakhoắt.Bạnđitớilềđườngvàtìmđượcmộttàixếtắc-xinóianhtasẵnsàngđưabạntớikháchsạncủabạnvới20USD.Đólàmộtgiáphảichăng,nhưngrồianhchàngtàixếdừngxekhibạnđãrờikhỏisânbay.

Bạnởgiữahưkhông-khôngcóđènđườnghaydấuhiệusựsốngnàokhác-vàgầnnhưkhôngcóchiếcxenàokháctrênđường.Anhláixebáorằngcólẽanhtakhôngthểđưabạnvàothànhphốchỉvới20USD-nhưngbâygiờvới30USDthìanhtasẽrấtvuilòng.

Nếubạnkhôngthíchtrảthêm10USD,anhtacũngkhônggiậnbạn.Anhtasẽđểbạnxuốngxenơianhtadừnglạivàkhôngđòitiềncôngđãđưabạntừsânbaytớivệđườngtrốngkhônghoangvắngvàtốithuinày(vìanhtakhôngphảilàkẻbấtlương,bạnthấymà).

Đólàmộtcâuhỏicónhiềulựachọn.Bạnsẽlàmgì?

A:Trảthêmsốtiềnmàngườiláixemuốnvàđểanhtađưabạntớikháchsạnvớigiá30USD.

B:Xuốngxevàtìmmộtxekhác.

C:Bảotàixếrằngbạnđồngývớiđiềukiệncủaanhta,nhưngkhitớinơi,bạngiảithíchrằnganhtađãcóhànhvivôđạođức,vàchỉtrảchoanhtacáigiá20USDbanđầu.

NgườinàochọncâuA-trảthêmsốtiềnmàngườitàixếmuốn-quảlàngườinhânđạo,khôngsớmthìmuộncũngphásản.Mườiđô-lakhônglàbaotrongđạicục,nhưngnórấtquantrọngnếutínhtheotỷlệ.Mộtnhànhậpkhẩuđểchomộthãngsảnxuấtnuốtchửngkhảnăngsinhlợitrongmưuđồđịnhgiávàophútchótsẽlàmănthualỗ.Tănggiágiờchótlàmộtkhẩusúnggívàođầu,vàainhượngbộdễdàngnhữngchiếnthuậtnhưvậysớmmuộngìcũngsẽrútkhỏithươngtrường.

Bâygiờ,nếubạnchọncâuB-xuốngxevàtìmmộtxekhác-bạncòngặp

nhiềurắcrốihơn.Khôngcóaitrênđườngvàogiờkhuyakhoắtnày,vàngườinàođingangquađócũngsẽkhôngdừnglạivìmộtngườilạmặtđứngtrongbóngtối.Tronghoạtđộngsảnxuấttheohợpđồng,cóthểmấtmộtthờigianđángkểđểkhởiđầumộtquanhệmới.Xuốngxevớihyvọngsẽtìmđượcmộtxekhácgiốngnhưbảonhàmáycútđi,rằngbạnsẽđưacôngviệctớichỗkhác-chỉcóđiềulàkhôngcóchỗnàokhácđểtớicả.

Cácđơnhàngsảnxuấtcủabạncầnđượcđưatớinhàbuônlẻtrongvònghaitớibatuần.Bạnkhôngcóđượcbốntớisáuthángđểxâydựngmộtquanhệvớinhàcungcấpmới.Lúcmàbạntìmđượcmộtnhàcungcấpmớivàbắthọchạynướcrút,kháchhàngcủabạnđãbỏđivớiđốithủcạnhtranhrồi.Nóicáchkhác,bạncũngrútkhỏithươngtrường.

Khôngđâu,bạnkhônngoanhơnthế.BạnkhôngngãtheogiảiphápAhayB,vàchắcbạntinrằngngườinàohànhđộngmộtcáchtệmạtvàvôđạođứcnhưvậyđángbịngườikháclàmchochuyệntươngtự.Chúngtachơiđúngluậtnhé,bạnnghĩ:Nhậpgiatùytụcthôimà.

GiảiphápAvàBdànhchokẻlơmơvềTrungQuốc,bạnnói.Bạnchọnkhảnăngthứba,câuC,bảoanhchàngtàixếrằngbạnđồngýcáigiácaohơnkia.Nhưngkhitớikháchsạn,bạnđưaanhta20USDvàbảorằngđólàtấtcảnhữnggìanhtađángđượchưởng(vàrằnganhtaphảitựthấyhổthẹn).

Điềumàbạnđãquênlàanhtàixếtắc-xicần10USDcuốicùngkiahơnbạnnhiều.Anhtacũngtinrằnganhtaxứngđángvới50%phụtrộiđó-trướchết,chỉvìanhtađãrấtkhônngoan.Chứngtỏrằnganhtakhôngkhônngoanthìanhtàixếcoilàmìnhmấtthểdiện,vàanhtasẽđeođuổiđếncùng,chotớikhianhtađưađượccảnhsátnhậpcuộcvìlýdonguyêntắccũngnhưvìmóntiềncủaanhta.

Cuộc“tranhluậnlịchsự”màbạnthamdựởđồncảnhsátkéodàitới4giờsáng,hoặctớikhibạnchịuthua.Anhtàixếtắc-xikhôngbậntâmtớisựphiềnphứcphátsinhnày,vìđốivớianhđókhôngphảilàchuyệnbựcmìnhkhôngđượcdựkiếnmàchỉlàmộtphầntrongcôngviệccủaanhta.Trướckhiđểmắttớibạn,anhtađãcókếhoạchtìmmộtkháchhàng-tốtnhấtlàmộtngườinướcngoàikhôngđanghi-thươnglượnggiácả,láixetớinửađườngrồithươnglượnglại.

NhiềuvụgiaodịchởTrungQuốclúcđầucóvẻtốtđẹpđếnkhótin,nhưgiáthấp,thườngkếtthúctrongnướcmắtvàthấtvọng.

o0o

Saurấtnhiềuvụthuhồisảnphẩm“MadeinChina”,nhiềungườiđuanhaubênhvựccáchãngsảnxuấtTrungQuốc,đổlỗichogiáthấp,vànóirằngnhànhậpkhẩuđãépbuộchãngsảnxuấtphảilàmrasảnphẩmtrongkhigầnnhưkhôngcólãi.

Lờikhẳngđịnhnày-rằngcáchãngsảnxuấtlàđángthươngvàhọđãbịépbuộc-khôngănkhớpvớinhữngquansátriêngcủatôiởTrungQuốc.Tôiđãtheodõitrongnhiềunămkhicáchãngsảnxuấttựnguyệnthỏathuậntrongnhữngvụgiaodịchmàlợinhuậncóvẻthấp,nhưngđồngthờicáchãngnàycũngtrởnênphátđạt.

Cácchủxưởngthannghèo,nhưngrồihọmởmangnănglựcsảnxuấttolớnvàbỗngnhiêntrởnêngiàucó.TrungQuốcđangởtâmđiểmmộtcuộcbùngnổkinhtếlớnnhấttronglịchsửthếgiới,nhưmọingườiđềubiết.Dùcóthểlậpluậnrằngmộtsốnhàmáyphátđạttrongkhinhữngnhàmáykhácphásảnthìđiềunàyhìnhnhưkhôngthểgiảithíchđầyđủchonhữnggìđangdiễnra.LàmviệctrongngànhsảnxuấtởTrungQuốc,tôiđãbắtđầuđặtranhữngcâuhỏi.

TạisaocáchãngsảnxuấtTrungQuốcsẵnlònglàmramộtsảnphẩmvớichiphímộtđô-lavàbánnóchỉvớigiámộtđô-la?CáchãngsảnxuấtTrungQuốckhôngquantâmviệctrangtrảicácchiphícốđịnhcủahọnhưđồngnghiệpởcácnướctưbản.Cóthểnàođâylàtoànbộmộtchiếnlượclâudàivàcái“lợinhuậnbằngkhông”đócóhiệuquảvềmặtkinhtếkhông?

o0o

MộthômtôiđangđứngởcổngKingChemicalthìthấymộtchuyệnbấtthường.MộttrongcácxetảicủanhàmáysắprờikhỏixưởnghìnhnhưđangchởsốchairỗngcủaJohnsonCarter.Thôngthường,chaichấtdẻođượcmangtừnhàcungcấptớixưởng,nhưngchairỗngkhôngbaogiờđirakhỏixưởng.Đâylàchaiđểđựngsữatắmcủachúngtôi.Đólàmộttrongnhữngloạichaimàxưởngđangtựsảnxuất(trongmộtnhànhỏởcạnhcơsở),vàvìxưởngcũngrótchếphẩmvàochaitạichỗnênkhôngcólýgìđemchaiđichỗkhác.Chặnngườiláixetrênđườngđira,tôihỏianhtađiđâu.

“Tớinhàmáykia”,anhtanói.“Cáinhàmáyởcạnhtòathịchính”.

Chuyệnnàyxảyraítthángtrướctìnhtiếtliênquantớicáinhàmáymớisángchoang.Tạithờiđiểmđó,chúngtôikhôngbiếttớimộthoạtđộngnào

khác,vàBernielongại.“Tôicầnôngtìmracáixưởngkia”,ôngnói,“nhưngđừngchoaibiếtlàôngđitìmnó”.

Tôithuêmộtchiếcxevàláiquanhkhuvựcmàngườitàixếđãchỉ.AnhtađãnóitớimộttòanhàchínhphủkhôngởtrongthànhphốSánĐầu,nhưngnằmtrongmộtthànhphốtựtrịnhỏhơngầnKingChemical.Sauhaingàylùngsục,tôitìmrachỗđótrongmộtkhốinhàdọcmộtconkênhthoátnướcônhiễm.

Khómàgọiđólànhàmáy-chỉlàmộtngôinhànhỏvớimộtítcôngnhânbêntrong.Họđangdánnhãnlênchainhựabằngtay,nhãnJohnsonCarter.Điềukỳquặctronghoạtđộnggianxảonàylàhọđangchuẩnbịchaiđựngsữatắm,vàởthờiđiểmđóchúngtôikhôngđặthàngsảnphẩmnày.

“Ôngnghĩhọđanglàmgìởđó?”Berniehỏi,dùôngđãcósẵnmộtýnghĩ.ChúngtôiđãlàmviệcvớimộtđạilýởÚccómuabánsảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹpởTrungĐôngvàkhắpĐôngNamÁ.Ôngtađãđặtlàmmộtsốhàng(vàicông-te-nơ),ngẫunhiêngồmcómộtlượnglớnbấtthườngsữatắm.NgườiÚcnàygởitớichúngtôivàiđơnđặthàngrồibiếnmất.BerniekếtnốihaisựkiệnvớinhauvànghĩrằngđạilýnàyđãliênhệthẳngvớixưởngvàđặtmuasảnphẩmJohnsonCartersaulưngông.Berniebịđẩyrakhỏivụlàmăn,vàbằngcáchbuônbánlậunhữngdạnghànghóaJohnsonCarter,đạilývànhàmáykiếmthêmchomìnhđượcchútít.

SảnxuấthànggiảlàvấnđềnghiêmtrọngởTrungQuốc,vàmộttrongnhữnghìnhthứclantrànnhấtcủanólànhàmáybánsảnphẩmthặngdưchođạilýtráiphép.Đốivớinhữngnhàmáybánsảnphẩmsátgiáthànhchokháchhàngchínhcủamình,hoạtđộngbuônlậuloạinàylàmộtnguồnlợiquantrọng.

DĩnhiênTỉbiếtngaycuộcviếngthămcủatôi,vàchỉchờphảnứngcủaBernie.TôihỏiônglàcómuốntôiđốichấtvớiKingChemicalvềhoạtđộngdánnhãngianxảonàykhông.Bernielàmtôingạcnhiênkhinóirằngôngmuốnbỏquavụnày.Ôngkhôngmuốntruyvấn.Làmkhónhàmáylàviệckhôngđáng,ôngnói,vìlợinhuậnchỉcóthểkiếmđượctrênđôibacông-te-nơ.JohnsonCarterxuấtđihàngtrămcông-te-nơ;làmomsòmvớinhàmáyvìchuyệnnhỏmọnnhưvậychỉgâyrủirochochuyệnlàmănlớnhơncủaJohnsonCarter.

NhữngnhànhậpkhẩuMỹlàmănlớncũngcótháiđộnàyđốivớiviệcsảnxuấthànggiảởTrungQuốc.Miễnlàchuyệnmuabáncửasaunàykhông

trựctiếpcảntrởchuyệnlàmăncốttửcủanhànhậpkhẩu,mộtlượngnhỏhoạtđộngbấthợpphápnhưvậythựctếlàcóthểdungthứ.

JohnsonCartercónhiềuchuyệnlàmănhơnhọcóthểxửlýởHoaKỳ,Berniegiảithích.ÔngchỉcóđủthìgiờbaytớiTrungQuốc.TìmcáchthulợiởnhữngthịtrườngxaxôinhưDubaihayManilalàkhônghợplý.“Nếuviệcđócóýnghĩaquantrọngvớinhàmáy”,ôngnói,“đếnnỗihọtránhnéquẩnquanhnhưvậy,cứđểhọlàm”.

ÝcủaBernielàcứđểxưởngtiếptụcnhữngchuyệnlàmănphụmànócóthểtạora.Tháchthứclớnnhấtlàgiữgiáthấp.Nếuxưởngcóthểtạothunhậpbổsungquamộtíthànglậu,thìhãngsảnxuấtcóthểxemcơhộinàylàmộttrongnhiềulợiíchkhicộngtácvớimộtcôngtynhưJohnsonCarter.

o0o

CáchãngsảnxuấtTrungQuốckhôngchỉlàmgiảsảnphẩmcủanhữngthươnghiệulớn.Họcũnglàmgiảsảnphẩmcủakháchhàngcủachínhhọ,ngaycảkhicácsảnphẩmnàykhôngnổitiếnglắm.Họsaochépvìviệcnàydễlàm,hoặctrongnhiềutrườnghợp,họkhônggiỏitạokháiniệmmớiriêngbiệt.NhàxuấtkhẩuTrungQuốcgiỏisảnxuấthànghóa,nhưnghọthiếubảnnăngtiếpthị-chuyệnnghịchlý,xéttheokỹnăngdựngchuyệnvàkhảnăngvậndụngấntượngcủahọ.

Dễthathứsựthiếuhiểubiếtvềtiếpthịcủahãngsảnxuất,nhưngkhólàmngơlỗhổnglớntồntạitrongthiếtkếsảnphẩm.TrungQuốcsảnxuấtrấtnhiềuthứthếgiớiđangmua,thếmàhọkhôngthựchiệnthiếtkếbanđầu.Điềunàyphầnnàocóýnghĩalà,ngayởcaotràoxuấtkhẩu,TrungQuốccũngkhôngcómộttrườngdạythiếtkếsảnphẩmnàođángnóitới.Thấykhóđạttớitàinăngthiếtkế,cáchãngsảnxuấttiếptụcdựavàokháchhàngđểbiếtmộtsảnphẩmphảiđượcsảnxuấtnhưthếnào.

Chuyệnthiếusángtạocủanhàsảnxuấtđượchọbùlạibằngkhảnăngsaochép.Họlàtônsưcủanghệthuậtbắtchước,vàcácchủnhàmáychỉđơngiảnnhấnmạnh:“Chỉcầnôngđưahàngmẫulàxong!”Bấtkểđólàáokhoácmùađông,lònướngbánhhaymộtcâyđèn,nhàmáykhôngnhữngđángtrôngcậyvàokhảnăngsuyđoánthiếtkếvớiđộchínhxáccao,màcònlàmbảnsaorấtnhanh.

KhảnănglấymộtmẫugốcvàsaochépnhanhlàphépthầnthôngngaytừđầuđãthuhútbiếtbaonhànhậpkhẩutớiTrungQuốc.Thươngmạiquốctế

làmộttrậnđấuđòihỏithờigianchuẩnbịngắn.Điềunàyđặcbiệtđúngtrongnhữnglĩnhvựccôngnghiệpcóliênquantớikiểudángvàsựthayđổitheomùa.Áoquần,giày,đồchơi,đồphụtùng,đồtrangbịgiađìnhvàcảđồkimkhí-mọilĩnhvựcchịuảnhhưởngnặngcủanhữngthayđổikiểudángthườngxuyên,thườnglàtheomùa.Vớinhữngcôngtyđãkhởitạonhữngthayđổitrongthiếtkếsảnphẩm,mụctiêulàđưanhanhsảnphẩmtừbảngvẽtớiquytrìnhsảnxuất.Vớiphầnlớnnhữngnhànhậpkhẩuhoạtđộngnhưkẻbắtchước,họcũngcóhốihảtươngtựđểchạytheonhữngkẻđặtraxuhướngnàyvàlanhtaytungsảnphẩmrathịtrườngnhanhhơnđốithủ.

o0o

Vìlýdonàođó,ngườiMỹtưởngtượngrằngcácnhàmáyTrungQuốctồntạilàđểsảnxuấthànghóariêngchoHoaKỳ,nhưngđâyhoàntoànkhôngphảilàquanđiểmtừphíaTrungQuốc.

ĐốivớiTrungQuốc,thếgiớicóvẻđượcchiathànhhaiphần.Mộtnửathếgiớiđượctạothànhtừnhữngnướcmàquyềnsởhữutrítuệđượcbảovệrộngrãi.Vìbằngsángchếvànhãnhiệuthươngmạiđượctôntrọng,khôngphảingẫunhiênmàcórấtnhiềutiềnđầutưđivàolĩnhvựcthiếtkếsảnphẩmvàtiếpthị.Quymôđơnđặthàngtrongthịtrườnghạngnhấtnày-gồmHoaKỳvàCanada,cũngnhưmộtsốquốcgiaTâyÂu-cókhuynhhướngcàngngàycànglớnhơn.HãngsảnxuấtTrungQuốcưuđãinhànhậpkhẩucủacácnềnkinhtếnày,khôngphảivìlượnghànghóamàchínhvìnhữngthứhọcóthểvaymượntrongkiểudángvàkỹthuậttiếpthị.HãngsảnxuấtbớtgiáđángkểđểcámdỗcácnhànhậpkhẩucủathịtrườnghạngnhấtnàyđặthàngởTrungQuốc.

Nửakiacủathếgiớigồmnhữngnềnkinhtếhạngnhì,nơisởhữutrítuệkhôngđượcbảovệkỹ.Khôngphảingẫunhiênmàtrongthịtrườnghạngnhìnàysựđầutưchothiếtkếsảnphẩmthấp.TrungQuốcvẫncònmongmuốnlàmănvớimộtnửathếgiớinàyvìdùlượnghànghóaítvàkhôngcungcấpđượcgìnhiềuvềkiểudáng,họcókhuynhhướngtrảgiácaohơnchohànghóatừTrungQuốc.

MộttrongnhữngđặcđiểmởthịtrườngxuấtkhẩucủaTrungQuốctrongnửathậpniênđầuthếkỷXXIlàcáchhọlợidụngưuthếlànướctrungtâmcủahiệntượngtoàncầuhóa.TrungQuốclàngãtưđườnggiaothươngquốctế,vànhànhậpkhẩutớiđây,khôngchỉtừnhữngnơinhưHoaKỳ,màcòntừMỹLa-tinhvàTrungĐông-nhữngnềnkinhtếmànhãnhiệuthươngmạivàbảnquyềnkhôngđượctôntrọng.Nhữngnhàsảnxuấtnàolàmrasảnphẩm

theothiếtkếđộcđáodonhànhậpkhẩucungcấpđềunhậnthấyrằnghọcóvịthếhoànhảođểlợidụngtìnhthếnày:Họchuyểnthiếtkếấytừnửathếgiớinàysangnửathếgiớikia,vàquátrìnhnàyhọkiếmbộntiền.Đâykhôngphảilàphânkhúckháchhàng,màlàmộtcơhộikinhdoanhchênhlệchgiá.

HoaKỳlàmộttrongnhữngnềnkinhtếgiàunhấtthếgiới,vàthếmàngườiMỹtrảtiềnchosảnphẩmhọmuaíthơnngườitiêudùngởnhữngnơikhác.Thựctếđólàmộttrongnhữngchuyệntrớtrêulớncủanềnkinhtếtoàncầu.SảnphẩmđượcbánlẻởHoaKỳgiáchỉ1USDtrongnhữngcửahànggiárẻcóthểđượctìmmuavớigiá2hoặc3USDởcácnướcđangpháttriển,vàđólàmộtlýdochokháchdulịchtừnhữngnềnkinhtếnghèohơntớiHoaKỳđểmuasắm.

Nhiềuhãngsảnxuấtmàtôicộngtácđãkiếmkhoảngmộtnửatổngthunhậpchỉtừmộtvàikháchhàngởthịtrườnghạngnhấtnày.CáckháchhàngnàycóxuấtxứtừHoaKỳhoặcCanada,hoặchọlànhữngkháchhànglớntừnhữngnềnkinhtếhàngđầunhưNhật,ĐứchoặcPháp.Cáncânkinhdoanhcủahọgồmtừ50tới100nhànhậpkhẩunhỏhơnởbấtkỳđâu,vànhiềungườitrongsốnàylàtừthịtrườnghạngnhì.Nhữngnhànhậpkhẩutừthịtrườnghạngnhấtcóthểkhôngtạorachútlợinhuậnnào,vàtoànbộlãiròngcủamộthãngsảnxuấtcóthểchỉxuấtpháttừnhữngkháchhàngthuộcthịtrườnghạngnhì.

Mộtthídụtronghoạtđộngsảnxuấthànggiảchothấyrõcáchãngsảnxuấtlợidụngcơhộikinhdoanhchênhlệchgiátrắngtrợnnhưthếnào:Mộthãngsảnxuấtnhậnmộtđơnđặthàng500.000đơnvịtừmộtnhànhậpkhẩuthuộcthịtrườnghạngnhấtđểlàmtheomộtmẫuhàngđộcnhất.Thayvìchỉthỏamãnđơnđặthàng,nhàcungcấptiếptụcchonhàmáyhoạtđộngvàcôngnhânlàmviệctớikhisảnxuấttấtcả700.000đơnvị.Kháchhàngbanđầunhậnnửatriệuđơnvịsảnphẩmcủamình,vàrồinhàmáybán200.000đơnvịthặngdưvớimứclờiđángkể.

Vớinhữnghãngsảnxuấtsẵnsàngthamgiakiểulàmănbấtchínhnày,việcđồngýsảnxuấtđơnđặthàngbanđầusátgiáthànhrấtcóýnghĩa.Biênđộlợinhuậncóthểthuđượctrênsảnphẩmthặngdưtrongmộtsốmặthàngdễdàngvượtquá100tới200%.Nếucứcốkiếmmộtmứclãikhiêmtốn10%trênđơnđặthàngbanđầuthìcũngcónghĩalàmốihàngsẽrơivàotaymộtđốithủcạnhtranhđấugiáthấphơn.

CạnhtranhgaygắtlàmộtđộnglựcchínhởTrungQuốc,vàbấtcứhãngsảnxuấtnàothậtsựtoantínhkiếmlờitrênđơnđặthàngbanđầucóthểgặp

mộtđốithủcạnhtranhđịnhgiábằnggiáthànhhoặcđôikhidướigiáthành.Tínhđộcđáocủasảnphẩmlàchuyệnquantrọngnhất,vànócóliênquanmậtthiếtvớicáchđịnhgiánăngnổcủamộtsốxưởngsảnxuất.Mộtsốnhànhậpkhẩutinhkhônhơnmàtôiđãgặp,nhữngngườithựcsựhiểucôngviệclàmănvậnhànhrasaoởTrungQuốc,đãbịthuathiệtkhichobiếtsảnphẩmcủahọlàloạihàngcómộtkhônghai-nóicáchkhác,hàngcàngđộccàngcókhảnăngbịlàmgiảvàbánquanhữngkênhkhác.

Trongmọitìnhhuống,nhữnghãngsảnxuấtTrungQuốcnàothanhọkhôngcólãikhôngphảilúcnàocũngchobiếttoànbộcâuchuyện.

o0o

CáchãngsảnxuấtTrungQuốccónhữnglýdokháckhikinhdoanh,vàhọhoạtđộngtrongmộtthếgiớicónhữngnguyênlýkinhtếkháchẳn.MộtkhíacạnhlàmchohoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốckhácbiệtlàquanhệcộngsinhgiữakhuvựcchếxuấtvàchínhphủ.

Suốtnhữngnăm1980vàtrongnhữngnăm1990,khinềnkinhtếkếhoạchhóakhôngtạorađủviệclàmđểđạtmụctiêusửdụngtoànbộnguồnlaođộng,ĐảngCộngsảnđãnhìntớicôngnghiệptưnhânđểkiếmviệclàmchongườidân.Nhàdoanhnghiệpnàocungcấpđượcviệclàmcũngđạtđượcmộtmứcđộảnhhưởngchínhtrịvớicácquanchứcchínhquyền.Trongnhữngnăm2000cáchãngsảnxuấtđượckhuyếnkhíchbằngmộtkhíacạnhchínhtrịquantrọngkhác-mangngoạitệvề.CôngtyTrungQuốcnàokhôngcókhảnăngkiếmđượcnhiềulãivẫncóthểkiếmđượcảnhhưởngchínhtrị,vàcáchãngsảnxuấtđãthươnglượngvớiđộngcơnàytrongđầu.

JohnsonCarterhẳncóliênquanvớisựthayđổivịthếchínhtrịcủaKingChemical.TôibiếtđiềunàyvàocáingàymàTỉchotôixembứcảnhchồngTỉgặpcácquanchứcĐảngCộngsản.ỞTrungQuốc,quanhệchínhtrịquantrọnghơn-tiềnbạcthìphùdu,nhưngquanhệthìbềnvững.

CácnhàcôngnghiệpTrungQuốckhônglolắngchuyệnsảnxuấthànghóakhôngcólãi,miễnlàmthếmàtạođượccơhộibằngcáchkhác.Khitôilàmviệctrongmộtdựánđồgỗ,mộtchủxưởngsảnxuấtgiảithíchrằng,dùthờithếkhókhăn,ôngtavừaxâydựngmộtcơsởmớitrịgiá5triệuUSD.Trướckhihoànthànhxâydựngcơsởmới,ôngtathựchiệnviệcđịnhgiálạitàisảnnày,vànólêntớigần10triệuUSD.Ôngchủcôngtynàynóiôngsẽtớingânhàngvayphầnchênhlệch,vàôngdựđịnhđemsốtiềnthừanàyđầutưnhiềuviệckhácnhau;ôngcũngsẽđầutưvàođịaốc.

Vìcảmthấycóthểthuđượcmộtcáigìđó,KingChemicalđềnghịlàmsảnphẩmchoJohnsonCartergầnsátgiáthành.Vàdùcôngnghiệpchămsócsứckhỏevàlàmđẹpkhôngchịuảnhhưởngthờithượngnặnglắm,vẫncónhữngxuthếvànhiềusảnphẩmmớiphátxuấttừthịtrườnghạngnhất.JohnsonCarterbiếtnhữngthayđổimớikhichúngxuấthiện,vìhọcộngtácchặtchẽvớinhữnghệthốngbánlẻlớn.CácmẫuhàngmàJohnsonCarterđưatớiKingChemicalđithẳngtớiphòngtrưngbàycủaxưởngvớitưcáchnhữngđiểnhìnhvềkhảnăngcủaxưởng.Kháchhàngmớiđượcchoxemcáchàngmẫunàyvàđượchỏihọcómuốnmuachúnghoặcmộtmẫucảitiếncủachúngkhông.

CáchãngsảnxuấtTrungQuốckhôngcầnăncắpsởhữutrítuệcủakháchhàngđểchiếmlợithế.Đôikhi,tấtcảnhữnggìcầnthiếtlàbiếtýtưởngtổngquátvềmộtsảnphẩmhoặcdòngsảnphẩmmới.JohnsonCartergiớithiệumọiloạisảnphẩmmới,cócảdầucâytrà,bìnhxịtmùithơm,kembôicơthể.KhiJohnsonCarteryêucầuKingChemicalsảnxuấtmộtloạixàphòngkhángkhuẩn,nhàmáyphảihỏichitiếtvềquytrình.Trongkinhdoanh,thôngtinlàsứcmạnh.Mộtkhinhàmáynắmvữngphươngphápsảnxuấtmộtsảnphẩmcụthể,nócóthểnóivớingườimuatươnglairằngnócókhảnăngmớiđó.JohnsonCarterđãgiúpsứcđưaKingChemicallênvịtríđứngđầutronglĩnhvựccủanókhicungcấpthôngtinvềxuthếvàsựhiểubiếtvềsảnphẩm.

KingChemicalkhôngliênquanvớibấtcứkếhoạchđịaốcnào.Côngtynàyhoạtđộngtrongngànhsảnxuấtđểtìmcơhộitrongthươngmạiquốctế-mặcdùcácchủnhâncủanókhônghềnghĩvềcôngviệclàmăncủamìnhmộtcáchđơnsơ,thẳngtuộtnhưvậyđâu.ĐặcđiểmkhácthườngcủacácnhàcôngnghiệpTrungQuốclàsẵnsànghysinhchohyvọngkiếmlợinhuậntrongtươnglaixa,vàđólàmộtchiếnlượccốtyếucủacáchãngsảnxuấthànghóakhôngcólãi.

Mộttrongnhữngtháchthứcthenchốtmànhàsảnxuấtmớithườnggặplànhànhậpkhẩuthíchcộngtácvớinhữngnhàcungcấpcókinhnghiệm.Vềmặtnày,hãngsảnxuấtTrungQuốcgặpphảicùngmộtthứnghịchlýnhưsinhviênmớitốtnghiệp,cầncókinhnghiệmđểkiếmđượcviệclàmtốt,nhưngkhôngcómộtviệclàmtrướcthìkhôngsaocóđượckinhnghiệm.Nhàmáyđồngýsảnxuấthànghóagầnsátgiáthànhđểchứngtỏsựthànhthạocủamình.Đốivớihãngsảnxuấtnày,tầmquantrọngcủaJohnsonCartercógiátrịnhưthờigianthựctậpnộitrúmiễnphícủabácsĩ.Mộtkhinhàmáyhọcđượccáchsảnxuấtmộtdòngsảnphẩmđủtiêuchuẩnxuấtkhẩu,chủnhàmáycóthểthuyếtphụcnhữngnhànhậpkhẩukhácthửthờivậnvớihọ.

PhòngtrưngbàycủaKingChemicalđầyắpsảnphẩmtiêubiểumàxưởngđãsảnxuấtchoJohnsonCarter.Dọcmộtbứctườngtrongphòngtrưngbày,dòngsảnphẩmkhiêmtốncủaJohnsonCartertỏrakháấntượng,đặcbiệtlàvớicácnhànhậpkhẩutừthịtrườnghạnghaitới.CáckháchhàngtươnglainàykhôngbiếtrằngJohnsonCarterlàmộtcôngtymới.MộtcôngtyMỹđãsảnxuấtdòngsảnphẩmnàyvàđãtincậynhàcungcấpđặcbiệtnày-thếlàđủ.

Cómộtlýdonữađểcộngtácgầnnhưkhôngcólãivớimộtnhànhậpkhẩu,vàđólàcơhộitiếpxúcvớikháchhàngcủanhànhậpkhẩu.Bíquyếtkinhdoanhkhôngchỉliênquantớiđặcđiểmkỹthuậtcủasảnphẩm,nhưngnócũngđòihỏiphảibiếtnhữngngườicóvaitròtrongthươngtrường.JohnsonCartercộngtácvớihầuhếtnhữngnhàbánlẻlớnnhấttrongnước,gồmnhữngsiêuthị,cửahàngbáchhóavàchuỗicửahànggiárẻ-tấtcảsẵnsàngbánxàphòngvàdầugộisảnxuấtởTrungQuốc.Nhàmáymuốntiếpxúcnhữngngườinày;đồngthời,cácnhàbánlẻcũngcóýnghĩrằnghọcóthểloạibỏtrunggianhoặcgạtbỏnhànhậpkhẩu.

Khicóviệcloạibỏtrunggian,chiềuhướngthườngcólợichocôngtyTrungQuốchơn.Mộtnhànhậpkhẩumuamộtsảnphẩmvớigiá2,25USDchẳnghạn,cóthểbánsảnphẩmđóchomộtnhàbuônlẻvớigiá4,4USD.Thếrồinhàbuônlẻnghĩ:Tasẽtránhnhànhậpkhẩu,đithẳngtớinhàcungcấpcủaôngta,vàtasẽmuađượcsảnphẩmđóvớigiá2,25USD.Tuynhiên,khinhàbuônlẻđithẳng,họsẽngạcnhiênkhibiếtrằnghãngsảnxuấtkhôngchịubángiá2,25USD,thayvìvậycốđòicùngmộtgiá4,4USDmànhàbuônlẻđangtrảchonhànhậpkhẩu.

Cuốicùng,nhàmáysẽgiảmgiáchútđỉnhchonhàbuônlẻđểdụkháchhàngcủanhànhậpkhẩunàygạtnhànhậpkhẩura.Khinhàcungcấpvànhàbuônlẻđãtiêuhủyhếtkhảnăngrútlui,lúcđódĩnhiênnhàcungcấptựdotănggiá.

CónhữngkháchhàngtìmcáchtránhJohnsonCarterđểmuatrựctiếp,nhưngnhànhậpkhẩunàycómộtlợithếthenchốtmàkháchhàngcủahọkhôngcó:nócómãilực.Tronglĩnhvựcxàphòngvàdầugộinhãnhiệuriêng,JohnsonCartermuakhốilượnglớnhơnbấtcứkháchhàngnào.Nhữngcôngtyđãloạibỏđượcngườitrunggiannàythườngbịthiệt,chỉvìhọkhôngmuanhiềubằng.Hãngsảnxuấtđươngnhiênlàhoannghênhkhảnăngkháchhàngmấtmãilựcvìđiềuđóchohọcơhộitínhgiásảnphẩmcủamìnhcaohơn.

Nhiềuhãngsảnxuấtthiếtlậpnhữngquanhệlàmăngầnnhưkhôngcólợinhuận,vìbiếtrằnghọcóthểtìmracơhộicólợitrongquátrìnhhợptác.ỞTrungQuốc,tỷlệvayvốnngânhàngnhưnglàmănkhônghiệuquảrấtlớn,mộtphầnvìcácngânhàngchovaylãisuấtthấpđểhỗtrợchiếnlượcsảnxuấtkhônglợinhuậnnày-vàchiếnlượcđócóhiệuquả.Hãngsảnxuấtxâydựngcơsởsảnxuấtlớn,vàkhinhànhậpkhẩuthấycácnhàmáynàycóvẻđượcviệcvàantoàn,họlaovàothươngtrường.Đólàmộtchiếnlượcdàihạnđòihỏikiênnhẫnvàmộtsựđảongượcsốphậntấtyếuchohãngsảnxuất.

TrongkhimộtsốnhànhậpkhẩucócảmtưởngrằngTrungQuốcxuấtkhẩusảnphẩmchủyếuchoHoaKỳ,thựctếlàMỹchỉnhậpmộtphầnnămtổngsốhànghóaTrungQuốclàmra.Dùsốlượngnàyđángkể,nhưngđừngquênlàcáccôngtyMỹthườngchỉtrảchohànghóasảnxuấtởTrungQuốcíttiềnhơnchonênđơnđặthàngcủahọchỉcungcấpchocácnhàxuấtkhẩuTrungQuốcmộtphầnlợinhuậnnhỏhơnnhiều.

Đốivớicácnhàcungcấpnày,nhànhậpkhẩuMỹrấtquantrọng,khôngphảivìlợinhuậnmàhọtạora,màvìnhữngcơhộimàhọbanchonhiềuhơn.

TầmquantrọngvềmặtkinhtếcủaWal-MartđốivớiTrungQuốclàmộtthídụthíchhợp.Sảnxuấthànghóachonhàbánlẻkhổnglồnàyhiếmkhilàvậnmaychocáchãngsảnxuấtkiếmlờito,vìcôngtynàyđòimuavớigiáthấpnhấtcóthểđược.NhưngcácchủnhàmáyTrungQuốcthíchcáiýtưởngcóthểxưngdanhlànhàcungcấpcủaWal-Mart,vìWal-Martkhéttiếnglàtuyểnchọnnhàcungcấprấtgắtgao.ƯớctínhkhốilượnghànghóagiacôngcủaWal-MartởTrungQuốcchỉkhoảng9tỷUSDvàolúcmàTrungQuốcđangxuấtkhẩu1,2nghìntỷUSDgiátrịhànghóa.Nóicáchkhác,Wal-Martchiếmchưatới¾của1%tổnglượnghàngxuấtkhẩucủaTrungQuốc.GiátrịđíchthựccủaWal-Martđốivớinềnkinhtếnàylànóchocácnhàmáycáidanhtiếngmàsaunàyhọcóthểbiếnthànhtiền.

Wal-MartđitừnhàcungcấpnàytớinhàcungcấpkhácởTrungQuốc,chohọcơhộibiếndanhtiếngcủanóthànhvốnliếng,thếnhưnglượnghàngWal-Martmuađượcbáocáolàkhônghềtăngtrongnhiềunăm.Wal-Marthưởngcáilợiđượchạgiáởmỗinhàcungcấpmới,nhưngcuốicùngcólẽkhôngcònhãngsảnxuấtnàosẵnlòngsảnxuấtvớigiáthấpđếnthếđểlấytiếng.CógiátrịkhinóirằngbạnsảnxuấtchoWal-Mart,nhưngcũngcógiátrịgầnnhưtươngđươngkhinóirằngbạnđãtừngsảnxuấthànghóachoWal-Martrồiđuổicôngtynàyđichỗkhác.

LợithếvềquymôởTrungQuốckhôngcócùngmộthiệulựcnhưởnhữngthịtrườngkhác.Mộtlýdolàgiáhànghóađượckiểmsoátởcấpquốcgia.Nguyênliệuđượcbángầnnhưcùngmộtgiádùmuanhiềuhayít.Nhữngdoanhnghiệplớncóthểđượccácquanchứcchínhphủsămsoinhiềuhơn,cũngcónghĩalàphảitốnkémđểđượclòngcácquanchức.Vàrồicòncóvấnđềlaođộngchântayvẫncònrẻ,đặcbiệtkhiđượcquảnlýtheokiểucáchcụcbộkhôngchínhthức.Cácnhântốnàygiúpgiảithíchlýdonhiềulĩnhvựcvẫncònphântán,vàlýdonhữnghãngsảnxuấtlớnchonhữngcơsởnhỏthầulại,ngaycảkhihọcóthểtựmìnhlàmviệctạicơsởmớitinhcủamình.

JohnsonCarterhưởngđượcgiáthấpchotớikhiKingChemicallôicuốnđượcnhữngkháchhàngcóthểtrảgiácaohơn.Cáckháchhàngnhỏnàysẽtạođượclượnghàngbánriêngcủamình,vàhọđặtramộttiêuchuẩnmàhãngsảnxuấtcảmthấyJohnsonCartercũngphảiđápứng.Phảimấtnhiềunămmớitạođượcquanhệtốtvớinhàcungcấp,vàJohnsonCarterkhôngmuốnthayđổinhàcungcấpvàlàmlạitừđầu.Chủnhàmáyhiểuđiềuđó,vàvìthếhọmạnhdạntănggiáhơnnữa.Saukhicânnhắc,JohnsonCarterthàtrảthêmmộtchúthơnlàliềutìmmộtquanhệcungcấpmới.

Giáhànghóatăng,nhưngtháiđộcủachủnhàmáycònthayđổinhanhhơnnữa.CácnhànhậpkhẩuMỹcảmthấybịcấuvéonhiềuhơnbấtcứnhómnàokhác,vàchuyệnnàyhoàntoànlàdohãngsảnxuấtkhôngcònthathiếtmuốnchonhànhậpkhẩutừthịtrườnghạngnhấtcủahọhưởngcơhộitốtnữa.CáchãngsảnxuấtTrungQuốcmuốnngườitiêudùngHoaKỳcũngtrảgiátươngtựnhưngườitiêudùngởmọinơikháctrênthếgiới.ĐưađơnhàngsảnxuấttớiTrungQuốcđãcóthờiđượccoilàvớbở,nhưnglợithếđóđangtrôituộtkhihãngsảnxuấtTrungQuốcthấyítcólýdođểgiảmgiánhiềunhưvậychonhànhậpkhẩuMỹ.

CáchãngsảnxuấtTrungQuốcthấyrằnghọkhôngcầncácnhànhậpkhẩutừthịtrườnghạngnhấtnhưtrướcnữa.Sauvàinămcộngtácvớicácnhànhậpkhẩunày,phầncốtyếucủabíquyếtđãđượcchuyểngiao.Vàkhốilượnghàngtừcácnhànhậpkhẩuthịtrườnghạnghaicũngkháquantrọngnêncàngngàycácnhànhậpkhẩuthuộcthịtrườnghạngnhấtcàngchiếmmộttỷlệthunhậpnhỏhơn.Tấtcảnhữngchuyệnnàybổsungchoáplựcđịnhgiá.

NhữngnhànhậpkhẩuMỹtớiTrungQuốckinhdoanhtheokiểucáchthẳngthắnhơn.Họmuamộtsảnphẩmgiámộtđô-la,hyvọngbánlạigiáhaiđô-la.Mặtkhác,nhàcungcấpTrungQuốcbánmộtsảnphẩmgiámộtđô-la

khihọcũngmấtmộtđô-lalàmranó.Họlàmvậyvìhọmuốncâukháchhàngcủakháchhàng,hoặchọđangđánhváncờbấtđộngsản,hoặchọtìmcáchxâydựngquanhệcánhânquantrọngvớicácquanchứcchínhphủ.CácnhàsảnxuấtTrungQuốckhôngtưduythẳngtuột;họnhìncôngviệctheonhiềuchiều.Nhànhậpkhẩusuynghĩvềquâncờ,trongkhihãngsảnxuấtchơicờ.

NhànhậpkhẩuMỹnàođãlàmănởTrungQuốclúcđầuđềunátóctựhỏi:“Saohọlàmvậyđược?”ĐólàcâuBerniehỏitôikhilầnđầuôngtớiTrungQuốc,vàcâutrảlờiđãrõràng.SựthỏathuậnmàKingChemicalđềnghịkhôngkhácmộtvụkhuyếnmãikhôngmấttiềnlàmấy.Đươngnhiênđólàcáibẫy,nhưngcácnhànhậpkhẩuchorằngrốtcuộchọcũngsẽthànhcông-vàthậmchíhọthươnghạicácnhàcungcấpkhihọđượcmờichàobằngnhữngmồinhửđẹpnhưmơđó.

CácnhànhậpkhẩuàoạttớiTrungQuốc.Họhuấnluyệnnhàcungcấpcủamìnhvàkhôngnhậnthứcđượcrằngrốtcuộccáchãngsảnxuấtsẽchiếmvaitròchủđộng.CácnhàcungcấpTrungQuốcthựchànhmộtthứnhuthuậtkinhtế-sửdụnglòngthamcủanhànhậpkhẩuđểchốnglạichínhhọ.NóxuấtpháttừBinhphápTôntử,vàchỉsauđórấtlâucácnhànhậpkhẩumớinhậnbiết-nếumayrahọnhậnbiết-rằngcácnhàcungcấpcủahọđãbiếtngaytừđầulàhọsẽởđâukhiváncờkếtthúc.

o0o

KhiHoaKỳthúcđẩymậudịchsongphươngvớiTrungQuốclênnhữngtầngmứccaohơntrongnhữngnăm1990,họgiảđịnhrằngsẽdễcộngtácvớiTrungQuốchơnkhinướcnàygiàucó.Nhưngnếuquanhệnhànhậpkhẩu-nhàsảnxuấtchothấyđiềugìđó,thìthựctếlạitráingược.KhicáchãngsảnxuấtTrungQuốclớnmạnhvàgiàucóhơn,họcốtìmra-vàvậndụng-nhiềulựcđònbẩyhơntrongquanhệvớikháchhàngnướcngoài.

Quanhệnhàsảnxuất-nhànhậpkhẩucóthểđượccoinhưmộtphúngdụchotươnglaicủaquanhệgiữaHoaKỳvàTrungQuốc,vàmộttrongnhữngtháchthứclâudàisẽlàphảihọccáchràngbuộcTrungQuốc.Mộtsốnhàlãnhđạocóthểcảmthấyhọchỉcóquákhứchínhtrịlàmkimchỉnam;nhưngthậtracónhiềuđiểnhìnhvimômàhọcóthểrútratừkinhdoanh,vàtrongcácmôhìnhđócóthểtìmthấymộtnhậnthứccógiátrịchonhiềuchiếnlượcvàchiếnthuậtkhácnhau.

DướithờiTổngthốngClinton,khiquychếTốihuệquốcchoTrungQuốc

đượcthảoluậntạiQuốchội,đãcócơhộichoHoaKỳduytrìcảicáchchínhtrịvàkinhtếởTrungQuốc,nhưngcơhộinàyđãbịbỏqua.

Nhữngđiềukiệncơchếđượccảithiệnlúcđólẽrađãđặtnềntảngthíchhợpchosựtiếnbộổnđịnh.Thayvìvậy,cácnhàchínhtrịvàlãnhđạodoanhnghiệpMỹđãvộivànglaođầuvàotìnhtrạngràngbuộcqualạinhiềuhơnvớiTrungQuốc,mộtquốcgiacóđộtincậylàđángngờ.

QuyếtđịnhmởtoangcánhcửagiaothươngvớiTrungQuốc-trướckhichúngtasẵnsàng,trướckhiTrungQuốcsẵnsàng,trướckhichúngtahiểumìnhvướngvàocáigì;mộthànhđộngdolòngthamcủachúngtathúcđẩy-chínhquyếtđịnhnàychứkhôngphảiđiềugìkháclạilàmộtthứsảnphẩmchấtlượngkémchẳngkhácgìhànghóaMADEINCHINA.

LỜIBẠTNgaysaukhicuốnsáchPoorlymadeinChinađượcxuấtbảnvàomùa

xuân2009,tôiđượcWFAEmờiphỏngvấntrongmộttiếngđồnghồtrênradio.WFAElàchinhánhphátthanhcủaNPR,truyềnthanhtừthànhphốCharlottethuộcbangNorthCarolina.Trongcuộcphỏngvấnấy,MikeCollins,ngườiphụtráchchươngtrìnhđãhỏitôi:Tạisaotôilạiviếtcuốnsáchnày?

Đãnhiềuthángtrôiquakểtừkhitôinộpbảnthảochonhàxuấtbản,vàtôimớitrởvềMỹtừĐôngÁ.Dochưaquenvớinhữngcuộcphỏngvấnlongtrọng,hayvìbấtkỳlýdonàokhác,tôithấymìnhthậtlúngtúng.Đãdànhphầnlớnthờigiantronghainămròngrãviếtcuốnsáchnày,bạnsẽcholàtôisẽdễdàngtrảlờicâuhỏitrên,nhưngtôikhônglàmđược,khôngthểnóiralýdođặtbútviết,tôiđãnóilanmanchẳngrađâuvàođâu.

Saucuộcphỏngvấnấy,tôiđãcóthêmthờigianđểsuynghĩvềđộngcơviếtsáchcủamình.Lẽdĩnhiên,nhiềungườiviếtsáchđểkiếmtiền,nhữngngườikhácthìviếtvìmongđượcchútdanh.Riêngtôi,dùđãđượcnhậntiềntrướcđểviếtcuốnsáchnày,nhưngthờigianviếtsáchđãkéodàihơntôinghĩnhiều,vàtôiđãphảibùtiềntúicủamìnhvàođểhoàntấtcuốnsách.Tôikhôngphảilànhàbáo,cuốnsáchnàyđốivớitôikhôngphảilàmộtsựthăngtiếntrongnghềnghiệp.Tôiđãphảingưngcôngviệcchínhcủamìnhtrongsuốtthờigianviếtsách.

Nếuxétvềdanhtiếngthìnhữngquantâmcủađộcgiảđếncuốnsáchnàychỉlàmtôilolắng.Dobảnchấtcủacuốnsách–vànhấtlàdocáitựagaygắtcủanó–nêntôiđãsợrằngsaukhixuấtbảncuốnsáchtôicóthểsẽkhôngđượcphéplàmviệcởTrungQuốcnữa,hoặcnếuvẫncònđượcphéptrởlạiđấtnướcnàythìcáckháchhàngtiềmnăngcũngsẽcoicuốnsáchlàmộtvấnđềtrởngại.Lúcấymộtsốlolắngcủatôicũngđãtrởthànhhiệnthực:tôibắtđầuvấpphảicáchđốixửlạnhnhạtvànhữngbứcthưđiệntửkhôngđượctrảlời.

Saukhicuộcphỏngvấnkếtthúc,ngaytrướccửaphòngthucủamình,Mikecámơntôiđãđồngýthựchiệncuộcphỏngvấnnày,vàtiếptụcnhắclạicâuhỏibannãy–chỉcóđiềulầnnàycâutrảlờicủatôisẽkhôngđượcthuvàphátđếnđộcgiảnữa.RõrànglàtôichẳngcómấylợiíchkhiviếtmộtcuốnsáchnhưPoorlymadeinChina,vìvậyMikethựcsựtòmòmuốnbiếttạisaotôilạiphảinhọccôngđếnthế?

Tôithoángngậpngừngvàsuynghĩrấtnhanh.Tôihiểuanhtamuốnámchỉcáigì.Lúcnày,vìkhôngcònáplựcphỏngvấnnữa,tôiđãnởmộtnụcườiyếuớtvàđưaracâutrảlờicóchútriêngtư:“Ừ,nhưngchắccũngphảicóaiviếtranhữngđiềuấychứ!”CâutrảlờicủatôiđãkhiếnMikenhìntôivớimộtvẻtôikhôngthểnàoquên,đầythấtvọngvàtiếcrẻ,anhtabảotôirằnganhướcgìtronglúcphỏngvấntôiđãnóiđúngnhưthế.

Mặcdùkỹnăngtrảlờiphỏngvấncủatôihômấythậtkém,nhưngtrongmấythángsauđótôicũngđãlàmhếtsứcmìnhđểcổđộngcuốnsáchcủatôi.Tôicóthêmmộtsốcuộcphỏngvấnkhác,đasốlàdocácđàiđịaphươngthựchiện,vàcuốnsáchcủatôicóthêmmộtsốnhậnxéttíchcựctrongcácbàiđiểmsách,cũngtừcáctờbáonhonhỏ.Rồithìsaukhicuốnsáchrađờiđượckhoảng9tháng,mộtvậnmaylớnđãxảyra.TạpchíTheEconomistvàmộtsốcácnhàxuấtbảnliênbangkhácđãchọncuốnPoorlymadeinChinalàmcuốnsáchhaynhấttrongnăm.Đólàmộtvinhdự,giúpthuhútsựchúýcủađộcgiảđếncáitựasáchnày.Rồitiếptheođólànhữngnhàphêbình–hoặcítralànhữngnhàphêbìnhnghiệpdư.

Bấtkểtôiđiđếnđâu,ngườitacũngđềuhàohứng,nhưnggiảithíchlýdocuốnsáchtrởnênnổibậtnhưvậy.Khôngainóilàhọkhôngthíchcuốnsách,nhưnghọđềuámchỉrằngcuốnsáchnàyđượcchọnlàmcuốnsáchcủanămchỉvìnócóđúngchủđềmọingườiđangquantâm.TrungQuốclúcấyđangdínhrấtnhiềuvụtaitiếngvềchấtlượnghànghóa,vìthếmọingườimuốnbiếtthêmvềchủđềnày,cóthếthôi.“Anhđãcómặtđúngchỗvàođúngthờiđiểm”,ngườitabảotôithế,hàmýrằngnếunhưtrướcđóđãcómộtvàicuốnsáchnàokhácvềchủđềnàythìcuốnsáchcủatôithậmchíchẳngaibuồnđểýđến.

Nhữngnhậnxétnhưtrênđãkhiếntôinhậnramộtđiềumàtrướcđótôihoàntoànkhôngnhậnra:cuốnsáchcủatôihóaralàcuốnduynhấtđãđưaranhữnglýgiảivềsựyếukémchấtlượngcủahànghóaTrungQuốc.Lạthật,tôinghĩthế.Trongvòngđờicủacáctintứcthờisự,thôngthườngkhimộtchủđềđượcbáochíđềcậpthậtnhiềutrongmộtthờigian,thìynhưrằngtrongkhoảngtừ12đến18thángsauthếnàocũngcóítralàmộtvàicuốnsáchviếtvềchủđềấy.Trongkhiđó,vụtaitiếnglớnđầutiênvềchấtlượnghànghóaTrungQuốcđãnổratạiMỹchođếnnaylàđãgần3năm,chấtlượngthìcứtiếptụctồitệ,vậymàchođếngiờchỉmớicómộtcuốnsáchcủatôi.

Tôichẳngphiềngiậngìvớinhữngnhậnxéttheokiểu“cómặtđúngchỗvàođúngthờiđiểm”vềcuốnsáchcủatôi,vìđiềuđólàchínhxác:Tôilàm

việctrongngànhchếxuấtởTrungQuốc,nêntôicóchấtliệuđểviết.Nhưngnhữngnhậnxétnhưtôiđãnêuởtrêntạochotacáicảmgiácrằngchỉcómộtmìnhtôimớicónhữngkinhnghiệmchếxuấtđó.ThếcònhàngnghìnngườingoạiquốckhácđanglàmviệctạiTrungQuốcthìsao?VàcònmộtsốlượnglớnhơnrấtnhiềunhữngngườiTrungQuốc–consốhẳnphảilênđếnhàngchụctriệu,theonghĩađen–cũngđanglàmviệctronglĩnhvựcsảnxuất?Rõrànglàtấtcảnhữngngườinàyđềuphảicóítnhiềuhiểubiếtvềnhữngbímậtđentốivàsâukínnhấtcủacácngànhcôngnghiệpchứnhỉ?

Lẽratôiđãphảicócảmgiáctựhàovìmìnhlàngườiduynhấtxuấtbảnđượccuốnsáchvềchủđềấy,nhưngtôikhônghềcảmthấythế.Tráilạilàkhác:tôicảmthấyrấtbănkhoănvìtạisaolạicóquánhiềungườiimlặngnhưvậy.Tôicócảmgiáclàcónhiềungườicóthểviếtđược,nhưngchỉrấtítngườiviếtvìởTrungQuốcnóichunglàngườitakhóchấpnhậnsựphêphán.Cóvẻnhưmọingườiđềutinvàogiảđịnhnày,màkhôngphảilàkhôngcócơsở,làkhôngkhônngoankhiviếtnhữngđiềuphêphánvềđấtnướcnày;chínhphủTrungQuốckiểmsoátchặtchẽvàkhácứngrắn;aibiếtđượcchuyệngìsẽxảyra.

Từkhicuốnsáchđượcxuấtbản,tôithườngbịngườikháchỏiliệutôicócònđượcchophépquaylạiTrungQuốcnữahaykhông.Câutrảlờiđơngiảnnhấtlàtôivẫnđượcvào–tạisaolạikhôngnhỉ?TôivẫntiếptụcđóngvaitròmôigiớichocáccôngtyMỹcóhoạtđộngsảnxuấttạiTrungQuốc.CôngviệctrunggiancủatôiđãgiúptạoradòngchảycủađồngMỹkimvàomộtnềnkinhtếđangrấtcầnngoạitệ.Hàngtriệuđô-laMỹmàtôigiúpđưavàonướcnàymỗinămcuốicùngsẽđónggópvàoviệccủngcốsứcmạnhcủaĐảngCộngsảnTrungQuốcmàthôi.

Nhưngxincácbạnđừngnhầmlẫn:khônghềcóchuyệnTrungQuốcđangtrảithảmđỏđểđónrướctácgiảcuốnsáchnày.NơixuấtbảncuốnsáchcủatôiđãphảimấtnhiềuthángđểxinphépnhậpbảntiếngAnhcủacuốnsáchnàyvàoTrungQuốc,vàchođếnnaychúngtôivẫnchưatìmđượcnhàxuấtbảnnàoởTrungHoaĐạilụcsẵnlòngmuatácquyềnđểdịchcuốnsáchnàyrachothịtrườngnộiđịa.

TạinhữngnơikhácởchâuÁ,cácnhàxuấtbảnháohứcmuatácquyềncuốnnày.ChúngtôiđãkýkếtthỏathuậntạiViệtNam,ẤnĐộvàIndonesia.NgaytạiHongKongvàĐàiLoancũngnhậphộivớiđềnghịmuatácquyềnbảntiếngHoaphồnthể.NhưngbảngiảnthểdànhchothịtrườngĐạilụcthìkhôngaiđứngranhậncả.

CánhântôicũngcónhữngnỗlựctìmkiếmmộtnhàxuấtbảntạiTrungQuốc,vàđãtraođổivớimộtnhàxuấtbảnmàmộtngườibạntôilànhàvăngiớithiệuchotôi.Banđầuhọcũngtỏrarấtquantâmvìđãđọcquanhữngbàiđiểmsách,nhưngsauđóhọlạitỏralạnhnhạt.Họnóithẳngchotôibiếtrằngcuốnsáchcủatôiđemlạiquánhiềurủirochohọ,bởivìnócóthểsẽtạoramộtsựquantâmkhôngđúnghướng.

Ngườibiêntậpcótráchnhiệmnhậnxétcuốnsáchcủatôiđãkhôngbaogiờnuốttrôinổimấytrangđầu,theonhưngườitabảovớitôi.Ngườinàygửichotôimộtghichéptrongđóviếtvềnhữngnghingạiđốivớimộtsố“chuyệntếnhị”(theocáchtôiđãdùngchữxínghiệpbóclộtlaođộng[sweatshop]ởđầuchương1).

Trongsốnhữngcâuhỏikhótrảlờinhấtmàtôiđãnhậnđượctừlúccuốnsáchđượcxuấtbản,đặcbiệtlàliênquanđếnvấnđềchấtlượnghànghóa,đólà:Mọiviệcphảikháhơnrồichứ?Nếutrảlờiđượcrằngchúngtađãquakhỏigiaiđoạnhoangsơbanđầurồithìrấttốt,nhưngvớimộtquốcgiamàhầunhưbấtcứaivàbấtcứlúcnàongườitacũngphảitựkiểmduyệtthìtacóthểnóigìvềnóđây?

KhiđượchỏivềnhữngdựđoánvềchuyệnliệusaunàysẽcóthêmnhữngvụtaitiếnglớnhơnvềhàngTrungQuốckhông,tôikhôngđoángìcảmàthayvàođó,tôiđảmbảorằngsẽcóthôi.Khôngmộttiếntriểnthựcsựnàocóthểcóđượcởcáinơimàcácnhàxuấtbảnsợhãitrongviệcxuấtbản,vàmọingườithìsợphảiphátngôn.

LỜICÁMƠNCuốnsáchnàyđượcxuấtbảnvớilòngtốtvàsựgiúpđỡcủanhiềungười.

Tôichịutráchnhiệmvềbấtkỳvấnđềnàotrongcâuchuyện,đồngthờidànhlờitriânsâusắcvàchânthànhnhấtcủatôiđếnnhữngngườisauđâyđãcốnghiếnthờigian,tráchnhiệmvàsựủnghộnhữngnỗlựccủatôi:TomAlain,JasonBernstein,BrookeEplee,AnatoleFaykin,JeffreyHurwitz,BennettHymer,HandolKim,ScottKlepper,ArielKronman,MartinLakin,RachelLakin,JimLlewellyn,HugoRestall,BenjaminRobertson,MariannaSalz,SteveSher,BenjaminSchwall,GabriellaWortmann.

ViệctôikhôngđoánđượcnhữnggìnướcCộnghòaNhândânTrungHoahồiđápchongaycảnhữnglờichỉtríchquanhconhấtvềnhữngthươngvụtrongbiêngiớinướcnàyđãkhiếntôihànhđộngphùhợp.Córấtnhiềungườiủnghộcuốnsáchnày,nhưnghọmuốntêncủamìnhkhôngbaogiờđượcđềcậpđến.NhữngcánhânnàylàngườiTrungQuốccũngnhưngườinướcngoài.

Khôngaiphảilosợvềnhữnghậuquảkhiphảilộdiệntrongsách,haykhihỗtrợngườikháclàmđiềuđó.Tựdongônluậnphảitrởthànhmộtquyềnphổquát,nhấtlàviệcthảoluậnvàtranhluậnlàtốtchoxãhội.Chọnviệcẩndanh,nhữngngườiủnghộkhôngtêncủatôiđãgiúpcuốnsáchnàylàmđượcmộtđiềucuốicùngnhưngquantrọngrằngmộtsốđiềucũngphảithayđổitrướckhicóbấtkỳhyvọngnàovềmộtthếgiớitrongđóTrungQuốcđóngvaitròlãnhđạocaohơn.

Ebookđượclàmdựatheobảnincủacuốnsáchsau:

NHÀMÁYGIACÔNGTOÀNCẦU–Vénmànbímậtnhữngchiếnthuậtsảnxuất“MadeinChina”

BảntiếngViệt:LêThanhLộc

Chịutráchnhiệmxuấtbản:BùiViệtBắc

Biêntập:NguyễnThếVinh

Sửabảnin:Dịchgiả

Bìa:NhấtNhân

In1000cuốn,khổ16x24cm.IntạiCtyCPInKhuyếnhọcPhíaNam.Sốđăngkýxuấtbản:1116–2009/CXB/04-21/TĐ.Quyếtđịnhxuấtbảnsố788/QĐ-TĐngày17/12/2009.InxongvànộplưuchiểuquýInăm2010.

CóbổsungLờinóiđầu,Dẫnnhập,LờibạtcùngLờicámơntheoấnbảnRevisedandUpdated2009,bảndịchcủangườilàmebook.

CHÚTHÍCH

[1]CâutríchdẫnnàykhôngdịchsátbảntiếngAnhmàngườilàmebookchéplạiphầntươngứngtrongbảndịchtiếngViệttừnguyêntáctiếngHoađểbạnđọcthấyquenthuộc.

[2]Xinlưuýlà“chuyêngiavềTrungQuốc”chứkhôngphảilà“chuyêngiangườiTrungQuốc”.Từđâyvềsauđềumangnghĩanày.

[3]Lauderprofessor:mộthọchàmmàngườilàmebookkhôngtìmthấyđịnhnghĩarõràng.

[4]Nhiềutêncôngtyvàtênngườitrongsáchnàyđãđượcthayđổi.

[5]Tươngđương4,5kg.(Chúthíchcủangườilàmebook)

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com