View
221
Download
0
Category
Preview:
DESCRIPTION
W badaniu wzięło udział 830 dziennikarzy. Wyniki badań ogłoszono 9.marca 2011 r.
Citation preview
Kraków, styczeń 2011
Studio Badań Marketingowych
Profile
CELE ANALIZY
Analizę zebranych ankiet przeprowadzono na zlecenie Stowarzyszenia
Dziennikarzy Polskich. Jej celem było uzyskanie odpowiedzi na następujące
pytania:
2 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
Jaka jest aktualna sytuacja zawodowa dziennikarzy polskich pod względem prawnym, materialnym i społecznym?
Jakie są podstawowe problemy, potrzeby, oczekiwania i priorytety polskiego środowiska
dziennikarskiego?
Jakie postawy mają polscy dziennikarze wobec swego zawodu i warunków jego
uprawiania?
METODOLOGIA
W badaniach zastosowano metodę indywidualnej ankiety kwestionariuszowej.
Kwestionariusz ankiety został przygotowany przez SBM Profile w styczniu 2010 r. i
zatwierdzony przez Zleceniodawcę. SDP przeprowadziło badania własnymi staraniami,
używając różnych kanałów kontaktu z respondentami. Następnie SBM Profile
przeprowadziło analizę zebranych ankiet.
Zasadnicze wątki ankiety są następujące:
3 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
FILTR: wskaźniki selekcjonujące właściwych respondentów ankiety
OPIS SYTUACJI ZAWODOWEJ respondenta: staż pracy w zawodzie,
aktualne miejsce zatrudnienia, status zatrudnienia, wynagrodzenie
IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW środowiska dziennikarskiego
IDENTYFIKACJA PRIORYTETÓW środowiska
DANE SOCJO-DEMOGRAFICZNE respondentów
PRÓBA
W sumie na ankietę odpowiedziało 830 respondentów. Filtrujące pytanie, którego użyto do podstawowego opisu wyników, to pyt. 2: Czy utrzymujesz się z zawodu dziennikarza?
4 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
Ponad ¾ badanej próby zadeklarowało, iż praca w zawodzie dziennikarza
stanowi ich główne źródło utrzymania, a jedynie ¼ - że jest to źródło dodatkowe.
W raporcie zachowano powyższe kolory dla odróżnienia wyników tych dwóch
zasadniczych podprób oraz skrótowe określenia grupy, zapisane na wykresie.
76,5% 23,50%
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO
„DZIENNIKARZE” „NIEDZIENNIKARZE”
5 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
RODZAJ MEDIÓW – I cz.pyt. 3 – rozkład odp. w %, Dla jakich mediów pracujesz?
6 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
28,0%
25,0%
3,8% 4,6%
25,8%
3,8%
19,8%
24,5%
4,7%
9,9%
36,5%
2,1%
26,1%24,9%
4,0%5,9%
28,3%
3,4%
Prasa informacyjna krajowa
Prasa informacyjna regionalna
Prasa samorządowa
Prasa lokalna Prasa branżowa Agencja informacyjna
GŁÓWNE ŹRÓDŁO
DODATKOWE ŹRÓDŁO
RAZEM
Prasę najliczniej reprezentują dziennikarze prasy branżowej, informacyjnej
krajowej i regionalnej.
RODZAJ MEDIÓW – II cz.pyt. 3 – rozkład odp. w %, Dla jakich mediów pracujesz?
7 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
5,1%
9,6%
2,6%
9,6%
3,0% 2,2%
26,3%
3,0%
,5%6,3%
1,0% 3,1% 3,1% ,0%
38,5%
7,8%4,0%
8,8%
2,2%
8,1%
3,1%1,7%
29,2%
4,2%
Radio krajowe
Radio regionalne
Radio lokalne TV krajowa TV regionalna TV lokalna Portal internetowy
inne
GŁÓWNE ŹRÓDŁO
DODATKOWE ŹRÓDŁO
RAZEM
Pozostałe media to przede wszystkim dziennikarze mediów internetowych.
ILOŚĆ ODBIORCÓW MEDIUMpyt. 4 – rozkład odp. w %
Ilu przeciętnie odbiorców ma medium, dla którego pracujesz najczęściej?
8
1,8%
18,2%
25,5%
13,9%
40,5%
9,3%
35,5%
23,0%
13,1%
19,1%
3,6%
22,2%24,9%
13,7%
35,5%
Do 1000 odbiorców Od 1001 do 10 tys. odbiorców
Od 10 tys. do 50 tys. odbiorców
Od 50 tys. do 100 tys. odbiorców
Powyżej 100 tys. odbiorców
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
Najliczniej reprezentowane są media o największym zasięgu,
najsłabiej – te o najmniejszym zasięgu.
TEMATYKA MEDIÓWpyt. 5 – rozkład odp. w %, Czym zajmują się media, dla których najczęściej pracujesz?
9 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
44,9%
26,8%
4,8%
15,4%
6,6%
22,5% 22,8%
52,2%
40,1%38,5%
7,3%
16,1%
8,3%
34,9%
20,8%
34,4%
43,8%
29,6%
5,4%
15,6%
7,0%
25,4%
22,3%
48,0%
informacje kultura religia sport obyczaje branża fachowa
treści mieszane
inne
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Badane osoby najczęściej pracują w mediach informacyjnych, kulturalnych
i fachowych. Duży odsetek „innych” to najczęściej informacyjne, kulturalne
i fachowe media, ściślej dookreślone przez respondentów jako media internetowe.
SIEDZIBA MEDIÓWpyt. 6 – rozkład odp. w %, Gdzie mieści się siedziba mediów, dla których najczęściej
pracujesz?
10 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
52,3%
33,6%
12,5%
,8% ,5% ,3%
48,7%
37,7%
11,0%
,5% 1,0% 1,0%
51,4%
34,6%
12,2%
,7% ,6% ,5%
Warszawa miasto wojewódzkie
miasto powiatowe małe miasto wieś za granicą kraju
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Najczęściej odpowiadali na ankietę dziennikarze pracujący w wielkich ośrodkach.
Jednak połowa badanej grupy to dziennikarze działający w samej stolicy.
11 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
STAŻ W ZAWODZIE DZIENNIKARZApyt. 22 – rozkład odp. w %, Ile lat pracujesz w sumie jako dziennikarz?
12 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
5,5%
36,3%
33,0%
12,4% 11,4%
1,3%8,5%
31,4%
19,1%
14,9% 13,8%12,2%6,2%
35,2%
29,8%
13,0% 12,0%
3,8%
mniej niż 2 lata 3-10 lat 11-20 lat 21-30 lat 31-40 lat powyżej 41 lat
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Najliczniejszą grupę stanowią dziennikarze o krótkim stażu pracy – do 10 lat.
Najliczniejsza grupa respondentów traktujących dziennikarstwo jako dodatkowe
zajęcie, czyli niedziennikarzy, także ma krótki staż, w starszych grupach jest
ponad połowę mniejsza, ale utrzymuje się na podobnym poziomie.
TYP MIEJSCA ZATRUDNIENIApyt. 25 – rozkład odp. w %, Wskaż miejsce swego stałego głównego zatrudnienia
13 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
20,7%18,5%
21,5%
13,2%
8,0%
2,7%
6,3%
,3% ,5% ,3%
2,9%5,0%9,1% 8,6%
25,8%
5,9%1,6% ,5%
11,8%
7,0%
1,6% 2,2%
12,9% 12,9%
18,1% 16,2%
22,5%
11,5%
6,6%
2,2%
7,5%
1,9%,7% ,7%
5,2%6,8%
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Dziennikarze zatrudnieni są głównie w dziennikach i czasopismach, zaś
niedziennikarze – w czasopismach, własnej firmie i innych miejscach.
FUNKCJA KIEROWNICZApyt. 7 – rozkład odp. w %, Czy kierujesz pracą innych w swoim medium?
14 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
42,7%
57,3%
27,9%
72,1%
39,2%
60,8%
pełnię funkcję kierowniczą nie pełnię funkcji kierowniczej
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Dziennikarze częściej kierują zespołem niż niedziennikarze, co pewnie jest
uzasadnione powszechną prawidłowością, iż pełnienie stanowiska kierowniczego
wskazuje, jakie zajęcie pracownik wybiera jako główne zajęcie zawodowe,
wskazuje na główny wybór ścieżki zawodowej.
FORMA ZATRUDNIENIApyt. 8 – rozkład odp. w %, Na jakich zasadach jesteś zatrudniony w 3 mediach, w
których najczęściej pracujesz?
15 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
64,1%
6,1%
1,8%
24,6%
6,3%
11,3%
12,2%
6,7% 5,6%
58,9%
16,1% 16,7%
52,4%
6,3%
2,6%
32,3%
8,5%
12,5%
pełny etat częśd etatu ryczałt umowa o dzieło umowa zlecenie samozatrudnienie
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Dziennikarze zatrudnieni są głównie na pełnym etacie, zaś niedziennikarze
– w formie umowy o dzieło. Mało popularna jest forma ryczałtu i części etatu.
PRACA NA WYŁĄCZNOŚĆpyt. 9 – rozkład odp. w %, Czy zobowiązałeś się wobec swego medium do pracy na
wyłączność (klauzula konkurencyjności)?
16 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
45,6%
54,4%
15,2%
84,8%
38,5%
61,5%
tak nie
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Niemal połowa dziennikarzy zobligowana została do pracy na wyłączność
zatrudniającego ich medium. W grupie niedziennikarzy jest to stosunkowo
niewielki procent.
RODZAJ PRACYpyt. 10 – rozkład odp. w %, Na czym polega twoja praca w 3 mediach, w których
najczęściej pracujesz?
17 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
62,5%
74,3%
27,2%
5,1%
10,8%6,8%
4,5%
46,1%
73,8%
21,5%
5,8%
19,4%
2,6%
13,1%
58,7%
74,2%
25,8%
5,3%
12,8%
5,8% 6,5%
redaktor dziennikarz reporter researcher fotoreporter prezenter inne
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Najpopularniejsze funkcje pełnione przez badanych, to dziennikarz i redaktor,
rzadziej są to reporterzy czy fotoreporterzy.
MIESIĘCZNE ZAROBKIpyt. 11 – rozkład odp. w %, W jakich granicach mieszczą się twoje przeciętne
miesięczne zarobki na rękę we wszystkich mediach, dla których pracujesz?
18 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
5,8%
17,7%
41,2%
20,8%
8,4%6,0%
53,7%
24,7%
13,7%
4,2%2,6%
1,1%
17,0%19,4%
34,8%
16,9%
7,0%4,8%
do 1000 zł od 1001-2000 zł od 2001-4000 zł od 4001-6000 zł od 6001-8000 zł powyżej 8000 zł
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Najczęściej wskazywany przedział miesięcznego wynagrodzenia netto w grupie
dziennikarzy to przedział od 2 do 4 tys. zł, 1/5 zarabia od 4 do 6 tys. zł. W grupie
niedziennikarzy – jest to najniższy przedział zarobków – do 1 tys. zł.
FORMA PŁATNOŚCIpyt. 12 – rozkład odp. w %, W jaki sposób media, dla których pracujesz, wypłacają ci
wynagrodzenie?
19 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
72,0%
41,8%
34,7%
11,9% 10,5%
20,6%
33,3%
58,2%
5,3%
12,2%
60,0%
39,8% 40,2%
10,4% 10,9%
stała pensja wierszówka wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło/zlecenie
premia inne
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Dziennikarze najczęściej opłacani są stałą pensją, a także wierszówką.
Niedziennikarze – otrzymują wynagrodzenia z tytułu umowy i również wierszówkę.
PLANY ZAWODOWEpyt. 27 – rozkład odp. w %, Czy zamierzasz pozostać w zawodzie dziennikarza?
20 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
55,5%
34,9%
4,3% 5,3%
28,3%
49,2%
5,2%
17,3%
49,1%
38,2%
4,5%
8,1%
Tak, będę nadal głównie dziennikarzem
Tak, będę nadal także dziennikarzem
Nie, zamierzam zmienid zawód
Nie wiem
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Blisko połowa dziennikarzy zamierza pozostać w zawodzie, podobnie jak
połowa niedziennikarzy. Ta druga grupa wykazuje mniej pewności co do
swoich planów w zawodzie dziennikarza – prawie 1/5 nie wie, czy pozostanie
przy tym zajęciu.
21 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
ROZUMIENIE ZAWODU DZIENNIKARZApyt. 13 – rozkład odp. w %, Jak spostrzegasz zawód dziennikarza?
22 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
66,6%
33,1%
70,7%
28,8%
67,5%
32,1%
pasja, powołanie zawód jak każdy inny
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Obie grupy podobnie patrzą na zawód dziennikarza i raczej spostrzegają go
jako zawód oparty na pasji i powołaniu. 1/3 uważa dziennikarstwo za zawód taki,
jak każdy inny.
ROZUMIENIE ZAWODU DZIENNIKARZA A PLANYpyt. 13 – rozkład odp. w %, Jak spostrzegasz zawód dziennikarza?
pyt. 27 – rozkład odp. w %, Czy zamierzasz pozostać w zawodzie dziennikarza?
23 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
74,4%
64,5%
45,7%50,7%
25,1%
35,5%
54,3%47,8%
Tak, będę nadal głównie dziennikarzem
Tak, będę nadal także dziennikarzem
Nie, zamierzam zmienid zawód
Nie wiem
PASJA ZAWÓD JAK INNE
Szczególnie traktują dziennikarstwo jako pasję i powołanie ci dziennikarze,
którzy nie zamierzają zmieniać zawodu. Można też powiedzieć, że pasja, jaką
jest uprawianie tego zawodu, zatrzymuje w nim dziennikarzy i wiąże ich na
przyszłość, nawet jeśli warunki uprawiania zawodu są mniej zadowalające.
ROZUMIENIE ZAWODU DZIENNIKARZA A WIEKpyt. 13 – rozkład odp. w %, Jak spostrzegasz zawód dziennikarza?
pyt. 21 – rozkład odp. w %, Ile masz lat?
24 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
73,4%
60,6% 63,9%72,4% 71,3%
88,2%
23,4%
39,4% 36,1%27,0% 28,7%
11,8%
mniej niż 25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat powyżej 65 lat
PASJA ZAWÓD JAK INNE
Największymi pasjonatami zawodu są najstarsi, a zaraz potem – najmłodsi
dziennikarze. Osoby startujące w zawodzie po zdobyciu wykształcenia (grupa
od 26 do 35 lat) mają bardziej prozaiczne wyobrażenie o zawodzie.
DROGOWSKAZY W PRACYpyt. 14 – rozkład odp. w %, Jak sądzisz, czym przede wszystkim, kierują się dzisiaj
polscy dziennikarze w swojej pracy?
25 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
,3%
72,1%
15,1%
,8%
11,6%
,5%
75,4%
14,2%1,1% 8,7%,4%
72,9%
14,9%
,9%
11,0%
zasadami z kodeksów stowarzyszeo
dziennikarskich
poleceniami swoich szefów
zasadami wynikającymi z regulaminów redakcji
opinią kolegów własnym sumieniem
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Podstawowego czynnika wpływu na pracę badani upatrują w swoim
zwierzchnictwie. Dużo mniej ważny czynnik to regulaminy redakcyjne,
a w trzeciej kolejności – własne sumienie. Kodeksy dziennikarskie i opinie
kolegów praktycznie nie są brane pod uwagę.
POŻĄDANE DROGOWSKAZY W PRACYpyt. 15 – rozkład odp. w %, Jak sądzisz, czym przede wszystkim, powinni kierować się
dzisiaj polscy dziennikarze w swojej pracy?
26 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
27,5%
3,4%
8,7%
,2%
60,3%
26,7%
3,2% 5,3% ,0%
64,7%
27,3%
3,3%7,9%
,1%
61,4%
zasadami z kodeksów stowarzyszeo
dziennikarskich
poleceniami swoich szefów
zasadami wynikającymi z regulaminów redakcji
opinią kolegów własnym sumieniem
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Własne sumienie powinno być zdecydowanie podstawową wytyczną w pracy,
a w drugiej kolejności – kodeksy dziennikarskie. Zatem, dwa czynniki, które
aktualnie praktycznie nie mają znaczenia, powinny być wiodące, zdaniem badanych.
pogoń za sensacją 15,8% komercjalizacja 6,1%
konformizm wobec
wydawców, właścicieli,
rynku
12,9% brak granic zawodu, każdy
może być dziś
dziennikarzem
5,8%
nierzetelność, niska jakość 11,6% niskie kwalifikacje i
kompetencje
5,8%
upadek, deprecjacja
zawodu
11,1% niestabilne warunki
zatrudnienia, gorsze
traktowanie przez
pracodawcę
5,0%
pauperyzacja zawodu 11,1% inne, m.in. : 55,4%
mniej profesjonalizmu 10,3% mniej pracy, mniejszy rynek pracy; nieobiektywność, stronniczość; naruszanie dobrych
obyczajów, brak kultury; poczucie omnipotencji, bezwzględność; gorsze warunki pracy (czas,
technika); postępujące podziały i zróżnicowanie środowiska; za dużo dyskusji, za mało faktów;
brak własnego zdania, sztampa, standaryzacja, brak samodzielności; pogoń za zarobkiem;
manipulacja informacją; większa dyspozycyjność; większe możliwości, demokracja; brak cenzury,
swoboda wypowiedzi, niezależność; trudniej skrytykować władzę; postępująca specjalizacja;
coraz więcej profesjonalizmu; różnorodne formy zatrudnienia; duże znaczenie i wpływ internetu;
dziennikarz musi dziś wszystko umieć, ma dodatkowe zajęcia (łamanie, reklamy); coraz większa
konkurencja i rywalizacja; starsi nie uczą młodszych, zanik relacji mistrz-uczeń; kilka postaci
rzutuje na obraz grupy zawodowej; nieuczciwe rozliczenia; wszędzie cenzura, mniej swobody;
ważna społeczna funkcja informowania; coraz więcej młodych bez etosu i kompetencji; głównie o
polityce; zawodem rządzą nieprofesjonaliści; niestabilność zawodu; coraz więcej pracy, większe
tempo; łatwy dostęp do informacji; rozwija się dziennikarstwo obywatelskie; dużo agresji,
drapieżności; gwiazdorstwo, zawód, żeby zdobyć rozgłos; mało solidarności zawodowej; małe zaufanie społeczne do zawodu; lepsze warunki techniczne pracy.
coraz więcej pracy,
większe tempo
9,7%
powierzchowność, błahe
tematy, spłycanie informacji, brak refleksji
8,2%
duże znaczenie i wpływ
internetu
7,4%
upadek etosu,
nieodpowiedzialność
6,7%
upolitycznienie mediów 6,3%
27
ZMIANY OSTATNICH LATpyt. 16 – rozkład odp. w %, Jakie zasadnicze zmiany dostrzegasz w pracy dziennikarza
w ostatnich latach (po 2000 r.)?
SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
Jak łatwo zauważyć, prawie
każda zmiana zauważana przez
badanych, w zasadzie zawsze
jest zmianą na gorsze.
Bardzo wiele uwag to krytyka
pracy swoich kolegów po fachu.
ZADOWOLENIE Z PRACY W ZAWODZIEpyt. 17 – rozkład odp. w % i średnie (skala 1-7), Na ile jesteś zadowolony, że uprawiasz
zawód dziennikarza?
28 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
3,8% 4,20% 4%
46,4%
56%48,70%
49,7%
39,70%47,40%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
odp. 1-2 odp. 3-5 odp. 6-7
Średnia dla
próby wynosi
5,2.
Badani
dziennikarze są
zadowoleni i
bardzo
zadowoleni z
uprawiania tego
zawodu.
Bardzo
zadowolona jest
blisko połowa
dziennikarzy oraz
niespełna 40 %
niedziennikarzy.
OPINIE O PRZECIĘTNYM DZIENNIKARZUpyt. 18a – średnie (skala 1-7, gdzie 1= maximum, 7= minimum),
Jak sądzisz, jaki dzisiaj jest przeciętny polski dziennikarz?
29 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
PROFESJONALNY (1)
– NIEPROFESJONALNY (7)
Przeciętny dziennikarz, zdaniem badanych, raczej
nie jest profesjonalny. Także nie można o nim
powiedzieć, że jest uczciwy.
RAZEM
średnia4,8
mediana5,0
RAZEM
średnia4,7
mediana5,0
UCZCIWY (1)
– NIEUCZCIWY (7)
OPINIE O PRZECIĘTNYM DZIENNIKARZUpyt. 18a – średnie (skala 1-7, gdzie 1= maximum, 7= minimum),
Jak sądzisz, jaki dzisiaj jest przeciętny polski dziennikarz?
30 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
ZADOWOLONY
Z SIEBIE (1)
– NIEZADOWOLONY
Z SIEBIE (7)
Przeciętny dziennikarz jest wedle respondentów
średnio zadowolony z siebie i raczej nie czuje się w
zawodzie bezpiecznie.
RAZEM
średnia4,2
mediana4,0
RAZEM
średnia5,3
mediana5,0
CZUJE SIĘ
BEZPIECZNIE (1)
– NIE CZUJE SIĘ
BEZPIECZNIE (7)
OPINIE O PRZECIĘTNYM DZIENNIKARZUpyt. 18a – średnie (skala 1-7, gdzie 1= minimum, 7= maximum),
Jak sądzisz, jaki dzisiaj jest przeciętny polski dziennikarz?
31 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
ŹLE WYKSZTAŁCONY
– DOBRZE (1)
WYKSZTAŁCONY (7)
Respondenci uważają, że przeciętny dziennikarz jest
raczej średnio lub słabo wykształcony i raczej uprawia
zawód z przypadku.
RAZEM
średnia3,4
mediana3,0
RAZEM
średnia3,3
mediana3,0
UPRAWIA ZAWÓD
Z PRZYPADKU (1)
– UPRAWIA ZAWÓD
Z WYBORU (7)
OPINIE O PRZECIĘTNYM DZIENNIKARZUpyt. 18a – średnie (skala 1-7, gdzie 1= minimum, 7= maximum),
Jak sądzisz, jaki dzisiaj jest przeciętny polski dziennikarz?
32 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
ŹLE WYNAGRADZANY
– DOBRZE (1)
WYNAGRADZANY (7)
Zdecydowanie jest źle wynagradzany. Przeciętny
dziennikarz, w opinii badanych, raczej nie zachowuje
obiektywizmu.
RAZEM
średnia2,6
mediana2,0
RAZEM
średnia2,9
mediana3,0
NIE ZACHOWUJE
OBIEKTYWIZMU (1)
– ZACHOWUJE
OBIEKTYWIZM (7)
NAJWAŻNIEJSZE PROBLEMY ŚRODOWISKA – I cz.pyt. 19 – rozkład odp. w %, Co jest twoim zdaniem najważniejszym problemem środowiska
dziennikarskiego w kraju?
33 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
25,5%
14,9%
7,9%
49,6%
13,6%
38,5%
16,2%
25,9%
16,9% 15,9%
50,8%
11,1%
28,6%
12,2%
25,6%
15,4%
9,7%
49,9%
13,1%
36,2%
15,3%
GŁÓWNE ŹRÓDŁO
DODATKOWE ŹRÓDŁO
RAZEM
NAJWAŻNIEJSZE PROBLEMY ŚRODOWISKA – II cz.pyt. 19 – rozkład odp. w %, Co jest twoim zdaniem najważniejszym problemem środowiska
dziennikarskiego w kraju?
34 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
25,5%
43,3%
4,0%8,7%
34,5%
20,2%
3,2%
8,5%25,9%
48,7%
4,2% 5,3%
37,6%
12,7% 5,8% 9,0%
25,6%
44,6%
4,1%7,9%
35,2%
18,5%
3,8%8,6%
GŁÓWNE ŹRÓDŁO
DODATKOWE ŹRÓDŁO
RAZEM
Najważniejsze problemy środowiska
dziennikarskiego są w zasadzie podobnie
spostrzegane przez dziennikarzy i niedziennikarzy.
Najistotniejsze jest wejście do zawodu
nieprofesjonalistów, następnie upolitycznienie
mediów, obniżenie zarobków i manipulowanie
mediami.
Gdyby potraktować upolitycznienie i manipulowanie
jako bliskie sobie kwestie, wtedy wpływ wywierany
na media wysuwałby się na czoło listy
podstawowych problemów środowiska.
35
NAJWAŻNIEJSZE PROBLEMY ŚRODOWISKA – III cz.pyt. 19 – rozkład odp. w %, Co jest twoim zdaniem najważniejszym problemem środowiska
dziennikarskiego w kraju?
SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
TRUDNE SYTUACJEpyt. 20 – rozkład odp. w %, Czy pracując jako dziennikarz zdarzyło ci się doświadczyć
na własnej osobie następujących sytuacji?
36 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
23,7%
57,2%
52,1%
42,1%
21,6%
10,9%
1,6%
18,2%
43,5%
47,6%
38,8%
23,5%
10,0%7,6%
22,4%
54,1%51,1%
41,4%
22,0%
10,7%
3,0%
próba skorumpowania
naciski z zewnątrz
naciski z wewnątrz
presja rynku, odbiorców
mobbing, nadużywanie pracownika
zastraszanie, groźby, szantaż
inne
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Naciski z wewnątrz własnego medium lub spoza niego, by manipulować treścią,
to najczęściej spotykana zła praktyka. Widać też z powyższego, że rynek
również często „ingeruje” w pracę dziennikarzy.
Ponad 1/5 badanych donosi o nadużyciach personalnych w miejscu pracy.
uwagi do konstrukcji ankiety 20,8% konformizm dziennikarzy; postępujące
podziały w środowisku; upadek
społeczny zawodu; duża fluktuacja w
zawodzie; stałe zmiany, trzeba się
dostosowywać; nie wierzę w wartość
tych badań; dziennikarzem powinno
się być z drugiego wykształcenia;
mało atrakcyjna produkcja
dziennikarska; nikt nie myśli o
emerytach; nie wiadomo jak się
rozwijać w zawodzie; organizacje
dziennikarskie są ważne, mają ważne
zadanie; dziennikarze są skrzywdzeni;
wszechobecna protekcja; trzeba
pracować nad młodzieżą; niski poziom
kształcenia w zawodzie.
dobrze, że odbywa się to
badanie
8,1%
pauperyzacja zawodu 6,0%
upadek społeczny zawodu 5,4%
jest smutno, spada
zadowolenie, coraz gorzej
5,4%
niedobre warunki prawne i
praktyki wobec zawodu
4,0%
dużo reklamy, mało
dziennikarstwa
3,4%
zbytnie upolitycznienie 3,4%
skłócenie środowiska 3,4%
inne, m.in.: 42,7%
37
UWAGI DODATKOWEpyt. 30 – rozkład odp. w %, Jeśli masz jakieś dodatkowe uwagi związane z tematem
badania, zapisz je.
SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
Nastroje wyrażone
w dodatkowych uwagach,
są raczej posępne.
Powtarzają się podobne
oceny jak w pyt. 16: o
pauperyzacji, o upolitycz-
nieniu, o upadku
społecznym zawodu.
38 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
WIEK I PŁEĆ BADANYCHpyt. 21 I 23 – rozkłady odp. w %, Ile masz lat?, Zaznacz swoją płeć
39 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
8,2%
35,9%
22,4%
18,6%
13,8%
1,1%8,5%
21,7%
11,6%
20,6%
23,8%
13,8%8,2%
32,6%
19,9% 19,1%
16,1%
4,1%
mniej niż 25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat powyżej 65 lat
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
46,6%
53,4%
41,9%
57,5%45,5%
54,4%
kobieta mężczyzna
WYKSZTAŁCENIE BADANYCHpyt. 24 – rozkład odp. w %, Jakie masz wykształcenie?
40 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
29,8%
8,2%
,5%
61,3%
,3%
22,6%
8,9% 1,1%
66,3%
1,1%
28,1%
8,3%
,6%
62,5%
,5%
wyższe dziennikarskie (magisterskie,
podyplomowe)
średnie niższe niż średnie wyższe niedziennikarskie
(magisterskie,
inżynierskie, podyplomowe
dodatkowe
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Zdecydowana większość badanych, zarówno spośród dziennikarzy, jak i
niedziennikarzy, nie ma wykształcenia dziennikarskiego. Niespełna 1/3
dziennikarzy ma takie wykształcenie, zaś w grupie niedziennikarzy – tylko 1/5.
STAN RODZINNYpyt. 26 – rozkład odp. w %, Czy masz rodzinę?
41 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
21,3%
5,3%
25,8%
47,7%
22,3%
9,0%
20,2%
47,9%
21,5%
6,2%
24,5%
47,7%
Nie, jestem sam/a Nie mam partnera/partnerki, mam dziecko/dzieci
Tak, mam partnera/partnerkę, ale nie
mam dzieci
Tak, mam partnera/partnerkę i dziecko/dzieci
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Prawie połowa badanych ma pełne rodziny, 1/5 to single lub osoby w związkach,
ale bez dzieci.
MIEJSCE ZATRUDNIENIApyt. 28 – rozkład odp. w %, Czy pracujesz jako dziennikarz na terenie województwa, w
którym mieszkasz?
42 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
93,7%
6,3%
85,4%
14,1%
91,8%
8,1%
tak nie
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Zdecydowana większość badanych pracuje w tym samym województwie,
w którym mieszka. Nieco więcej niedziennikarzy pracuje i mieszka w różnych
województwach.
WOJEWÓDZTWO ZAMIESZKANIApyt. 29 – rozkład odp. w %, W jakim województwie obecnie mieszkasz?
43 SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
7,1% 4,7%3,1%
1,1%
4,9% 5,3%
43,1%
1,5% 1,8%3,7% 4,4% 4,7%
1,3% 2,1%
6,1%3,9%
1,2%
dolnośląskie
kujawsko-pom
orskie
lubelskie
lubuskie
łódzkie
małopolskie
mazow
ieckie
opolskie
podkarpackie
podlaskie
pomorskie
śląskie
świętokrzyskie
warm
iosko-mazurskie
wielkopolskie
zachodniopomorskie
mieszkam
za granicą
GŁÓWNE ŹRÓDŁO DODATKOWE ŹRÓDŁO RAZEM
Dla jasności wykazano liczbowo tylko % dla całej próby
Prawie połowa wszystkich respondentów to mieszkańcy województwa mazowiec-
kiego. Najsłabiej reprezentowane jest województwo lubuskie i świętokrzyskie
44
WNIOSKI Z BADAŃ
SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
Z badań wyłania się obraz środowiska dziennikarskiego pesymistycznie nastawionego do rzeczywistości swego zawodu i bardzo samokrytycznego. Jednocześnie, poziom zadowolenia z uprawiania zawodu jest średni.
Zmiany z ostatnich lat są zdaniem badanych zmianami na gorsze. Znacząco podupadają standardy pracy dziennikarza, jak również jego warunki pracy i płacy. Spadają kompetencje i wykształcenie, zawód traci swój prestiż, zalewa go fala niskiej jakości nieprofesjonalistów, głównie z młodego pokolenia.
Wyobrażenie przeciętnego dziennikarza jest w oczach respondentów dosyć negatywne: nie cechuje go zbytni profesjonalizm ani uczciwość, nie solidaryzuje się ze środowiskiem, ma raczej słabe wykształcenie, niezbyt bezpiecznie czuje się w zawodzie. Za to jest umiarkowanie zadowolony z siebie.
W badanej grupie dosyć powszechna jest opinia o wyraźnym upolitycznieniumediów, rozumianym jako naciski polityczne na media. Odbierane jest to negatywnie, jako utrudnienie w realizacji zawodu oraz jego standardów merytorycznych i etycznych.
45
WNIOSKI Z BADAŃ
SBM Profile, analiza ankiet dla SDP, I 2011
Badani spostrzegają swój zawód raczej jako oparty na pasji i powołaniu, niż jako zawód jak każdy inny. Dlatego też odsetek osób, które deklarują odejście z zawodu jest stosunkowo niewielki.
To, czym na co dzień kierują się badani w pracy, są polecenia szefów i regulaminy redakcji. Chcieliby jednak zdecydowanie zamienić te drogowskazy na zawodowe kodeksy etyczne i własne sumienie.
Wielokrotnie przewija się popularna opinia, iż zawód dziennikarza traci status społeczny, zaufanie, prestiż. Dzieje się tak za sprawą wielu czynników. Jednym z najważniejszych jest wchodzenie do zawodu nieprofesjonalistów i rozmyte granice zawodu.
Najpopularniejsza forma zatrudnienia i opłacania dziennikarzy to pełen etat i stała pensja oraz wierszówka, zaś niedziennikarzy – umowa o dzieło, wynagrodzenie z tego tytułu i wierszówka. Najwięcej dziennikarzy zadeklarowało zarobki w przedziale od 2 do 4 tys. zł, zaś dziennikarzy – do 1 tys. Powszechna jest opinia o pauperyzacjizawodu.
Recommended