ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการจัดการความขัดแย้งและการไกล่เกลี่ย...

โดย พลเอก เอกชย ศรวลาศ ผอ านวยการส านกสนตวธและธรรมาภบาล

สถาบนพระปกเกลา

www.elifesara.com ekkachais@hotmail.com

ภมปญญาทองถนในการจดการความขดแยงและการไกลเกลย

:ประสบการณในประเทศและตางประเทศ

www.elifesara.com

การระงบขอพพาทในตางประเทศ

• การอยรวมกนในสงคมท าใหเกดขอพพาทมากขน และมการฟองรองคดตอศาลทวความเพมสง

• การระงบขอพพาทโดยการด าเนนคดตอศาล ทกประเทศจะมปญหาทคลาย ๆ กนคอ มคาใชจายเพอใชใน

การด าเนนคดตอศาลมอตราคาใชจายสง

• มความลาชา ยงยากซบซอน ยากตอการน าคดมาสศาลแลวจะพพากษาคดไดโดยงาย คดคางพจารณา

จ านวนมาก

• แตละประเทศจงหาทางแกปญหาดงกลาว การระงบขอพพาทโดยทางเลอกอน (การไกลเกลยขอพพาทหรอ

อนญาโตตลาการ) น ามาสนบสนนระบบพจารณาคดของศาล ท าใหคดของศาลลดลง ไดรบการเยยวยาอยาง

รวดเรว

• ตวอยางการระงบขอพพาทในตางประเทศ 3 ประเทศ คอ ประเทศสหราชอาณาจกรประเทศเครอรฐ

ออสเตรเลย และประเทศสหรฐอเมรกา

3www.elifesara.com

สหราชอาณาจกรบรเตนใหญและไอรแลนดเหนอ

• การไกลเกลยขอพพาท เพอท าใหคดยตลงดวยความรวดเรว ไมตองเขาสกระบวนการพจารณาในศาลอยาง

เตมรปแบบ มกฎหมาย ค.ศ. 1975 (พ.ศ. 2518)

• การไกลเกลยขอพพาทในศาลสหราชอาณาจกร มปจจยสาคญคอท าใหศาลและคความหนมาใหความสาคญ

กบการไกลเกลยขอพพาทเปนอยางมาก

• ก าหนดใหศาลมหนาทในการจดการคด การกระตนและสงเสรมสนบสนนใหคความใชกระบวนการระงบขอ

พพาททางเลอก ศาลตองอ านวยความสะดวกในการระงบขอพพาท เชน น าการไกลเกลยขอพพาทมาใชใน

คด

• ขอก าหนดเกยวกบการรบคาใชจายในคด การไกลเกลยขอพพาทในสหราชอาณาจกรมองคกรทท าการไกล

เกลยระงบขอพพาทโดยศาลและการไกลเกลยระงบขอพพาททเปนขององคกรเอกชนดวย

4www.elifesara.com

เครอรฐออสเตรเลย (Commonwealth of Australia)

• การระงบขอพพาททางเลอกอนโดยการไกลเกลยขอพพาทมาใช การไกลเกลยขอพพาทของประเทศออสเตรเลย เรมตนในป ค.ศ.1980 ( พ.ศ.2523) มการประกาศใช Community justice Act

• มศนยไกลเกลยขอพพาทเลก ๆ และคดอาญา โดยผไกลเกลยฯตองผานการอบรมพเศษ

• ศนยไกลเกลยฯสามารถแกปญหาขอพพาทระหวางเพอนบาน ครอบครว และสงแวดลอม

5www.elifesara.com

ผทท าหนาทไกลเกลยในเครอรฐออสเตรเลย

(Commonwealth of Australia) 1. ผพพากษา เจาหนาทศาล ทเปนนกกฎหมาย หรอพนกงานของศาลทมความสามารถและม

ทกษะในการไกลเกลยขอพพาท บางครงใหผไกลเกลยทเปนเอกชนภายนอก

2. ผไกลเกลยขอพพาทเอกชน เปนผประกอบวชาชพทนายความ นกกฎหมาย อาสาสมครใน

ชมชน

• ออสเตรเลยมคดหลายประเภททสามารถไกลเกลยไดโดยมกฎหมายรองรบคดแทบทกชนดสามารถไกลเกลยได ไมมการจ ากดคดทหามไกลเกลย

• ผลการไกลเกลยไมผกพนในศาลในการพจารณาพพากษา

6www.elifesara.com

สหรฐอเมรกา (United State of America) • การไกลเกลยเรมตนในป ค.ศ.1960(พ.ศ. 2503)

• การระงบขอพพาทมทงในศาลและนอกศาล มกฎหมาย ค.ศ.1990 (พ.ศ.2533)

• ในศาลมความสาคญเปนอยางมาก มการตงหนวยงานอนในศาลท าหนาทไกลเกลยโดยไมใชผพพากษาเปนผไกลเกลย

• มการจดตงส านกระงบขอพพาท มผอ านวยการบรหารรบผดชอบการไกลเกลย คดเลอกผไกลเกลยจากผพพากษาทเกษยณอายแลว หรอผทคความคดเลอกทมรายชอในบญชของสานกงาน

• ถาไมสามารถเลอกผไกลเกลยได ผพพากษาจะจดให ถาคกรณไมสามารถตกลงกนไดจงฟอง

คดตอศาล ไมไดจากดเฉพาะการไกลเกลยเทานนยงรวมถงการอนญาโตตลาการดวย

7www.elifesara.com

การไกลเกลยในประเทศสหรฐอเมรกา

• การระงบขอพพาทโดยการตกลงของคความทมคนกลางชวยเหลอ เสนอแนวทางยตขอพพาทโดยสนตวธ

• ผไกลเกลยสมครใจลงชอเพอใหศาลคดเลอกเปนผไกลเกลย ศาลจะตรวจสอบคณสมบตและคดเลอกผ

ไกลเกลย

• ศาลสหรฐอเมรกาอาจใชกระบวนการดาเนนคดโดยยอ โดยใหคความเสนอส านวนคดของตนแบบยอ โดย

ไมมการน าสบพยานหลกฐาน จากนนผพพากษาหรอลกขนจะท าความเหน คความจะรบความเหนนนได

หรอไมกได

• มสปดาหหาขอตกลง ศาลจะพกการพจารณาคดไวชวคราว เปดโอกาสใหคความเจรจายตขอพพาทใน

ชวงเวลาดงกลาว

• การระงบขอพพาทโดยศาลของสหพนธรฐ จะใชวธการระงบขอพพาทแบบอนญาโตตลาการและวธการ

ระงบขอพพาทโดยการไกลเกลย โดยใชระบบบงคบ8

www.elifesara.com

•www.elifesara.com

9www.elifesara.com

กอนสมยกรงสโขทย

• กอนสมยกรงสโขทย เรมมกฎหมายทพระเจามงรายตราขนเรยกวา “มงรายศาสตร” เปนกฎหมายทมาจากรฐาธปตย (พ.ศ. 1782-1854 )

• ก าหนดสทธหนาทพลเมอง เนอหาของกฎหมายก าหนดค าสอนของศาสนา และจารตประเพณไว

ในธรรมมลภณฑไตร 203

• เปนค าสอนจาเมอง ซงเปนผปกครองหวเมอง “การประนประนอมยอมความใหใชหลกบวอยาใหช า นาอยาใหขน งอยาใหเคยด เขยดอยาใหตาย ไมอยาใหตด ฆองอยาใหหก ฝงอยาให

พงทลายลงมา”

• เปนหลกทใชไกลเกลยประนประนอม เพอระงบขอพพาทสาหรบการปกครองบานเมองสมยนน

10www.elifesara.com

11

ดวยการกรดเลอดและดมน าสาบาน วาจะเลกแลวตอกนรวมสราง

เมองไวเปนอนสรณ

จงเกดอาณาจกรกมกาม

(นครเชยงใหมในปจจบน)

เวยงกมกาม สญลกษณแหงความปรองดอง

กษตรย 3 พระองค ตกลงรวมกน

ทจะไมทาศกสงครามระหวางกน

หนหนามาใหสตยบนตอกน

www.elifesara.com

สมยกรงสโขทย

• การปกครองแบบพอปกครองลก ผปกครองมความใกลชดกบผใตปกครอง สถาบนพระมหากษตรยมบทบาทในการใหความยตธรรม

• ความยตธรรมนนไดรบอทธพลจากพระธรรมศาสตร กบพระราชศาสตรน ามาใชในทางปฏบต

• มบนทกในหลกศลาจารกถงพอขนรามค าแหงรบเรองราวรองทกขจากประชาชน และรบฟองเรองราวขอพพาทดวยพระองคเอง

• ค าจารกวา “ถาไพรฟาลกขนผดแผกแตกตางกน ไตสวนดแทแลจรง แลงความแกเขาดวยชอ บเขาผลก”

12www.elifesara.com

สมยกรงสโขทย

• มกระดงแขวนไว ใครสนกระดง พอขนรามฯจะใหเจาขนมลนายระงบขอพพาททเกดขน

• หากไมสามารถระงบขอพพาทนนได กใหถวายฎกาหรอขอความเปนธรรมตอพอขนรามค าแหงได

• การอ านวยความยตธรรมใหแกประชาชนผไดรบความเดอดรอนถอไดวาเปนการไกลเกลยขอพพาทใหความเปนธรรมแกประชาชนทเกดขนในยคสมยน

13www.elifesara.com

สมยกรงศรอยธยา

• เกดศาล มกฎหมายตาง ๆ เชน พระอยการ พระราชก าหนด พระธรรมนญ ภายในพระราชอ านาจของพระมหากษตรยอนเปนรฐาธปตยตงแตแผนดนของสมเดจพระ

รามาธบดท 1

•สมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ สมเดจพระเจาปราสาททอง สมยสมเดจพระนารายณมหาราชและในจลศกราช 1166 สมเดจพระรามาธบดท 1 ไดทรงช าระ

กฎหมายทวปลาส ไมชอบดวยความยตธรรม เรยกวากฎหมายตราสามดวง โดย

หมวดแรกเรมดวยพระมหากษตรยรชกาลตาง ๆ ททรงบญญตขน คมภรพระ

ธรรมศาสตรแบงเปน สองตอน ซงในตอนแรกจะกลาวถงต านานก าเนดแหงคมภร

14www.elifesara.com

สมยกรงศรอยธยา • ตวบทพระธรรมศาสตรจะอธบายถงลกษณะผทจะเปนตระลาการ ดงน

• ประการแรก ตระลาการทนบถอศาสนาเดยวหรออยในประเทศเดยวกน

• ประการทสอง ตระลาการทเปนนายรอยนายแขวงในหวเมองสวนนอก

• ประการทสาม ตระลาการทมจตใจไมลาเอยงเขาขางฝายใดฝายหนง

• ประการทส ตระลาการทไดรบแตงตงใหเปนตระลาการผใหญ

• ประการทหา ตระลาการทมพระมหากษตรยทรงแตงตง

• ประการทหก ตระลาการผไกลเกลยทไดรบเลอกเขามาดวยความยนยอมของคความทงสอง

• ตระลาการจงมไดหมายถงผพพากษาเทานนแตยงมบคคลอนเปนตระลาการได

15www.elifesara.com

สมยกรงศรอยธยา

• ตระลาการจงมใชผพพากษาเทานนแตยงมบคคลอนๆเปนได เชนนายรอย นายแขวง หรอบคคลธรรมดาทถกคดเลอกใหเปนผไกลเกลยขอพพาท

• การไกลเกลยขอพพาทในสมยนจงเรมเปนรปธรรมยงขนเนองจากมกฎหมายตราสามดวง

• เมอมขอพพาทขน คกรณจะเลอกบคคลภายนอกทวไปทใหความเคารพนบถอเพอเปนคน

กลางเขามาทาหนาทในการไกลเกลยขอพพาท (ตระลาการ) โดยกฎหมายตราสามดวง

• ผทจะมาไกลเกลยขอพพาทจะตองเปนผทนบถอศาสนาเดยวกบกบคกรณและมจตใจทเปน

กลาง ไมล าเอยงฝายใดฝายหนง ตงมนอยในสจจะธรรม

• ใชหลกคมภยพระธรรมศาสตรเปนหลกในการดาเนนการ

16www.elifesara.com

สมยกรงรตนโกสนทร

• ในสมยรชกาลท ๑ ไดทรงชาระกฎหมายตราสามดวงใหมทรงจดกฎหมายใหเปนหมวดหม การวนจฉยชขาดตดสนและการไกลเกลยประนอมขอพพาทตามหลกพระธรรมศาสตรกยงคงยดถอ

ใชปฏบตอย

• สมย รชกาลท ๕ มการปฏรปกฎหมายและระบบศาลยตธรรม ทรงตงกระทรวงยตธรรม มการปรบปรงวธพจารณาคดอยางตะวนตกท าใหกฎหมายตราสามดวงหมดไป ปรบปรงกฎหมาย

• มการรบรองการไกลเกลยและระงบขอพพาท โดยบญญตไวในสญญาประนประนอมยอมความ มการบญญตกฎหมายรบรองการไกลเกลยประนอมขอพพาท

17www.elifesara.com

พระเจาอยหวเคยมรบสงวา

“ นกกฎหมายบางทอยกบกฎหมายมากเกนไป เลยคดวากฎหมายคอความยตธรรม ความจรงแลวกฎหมายกบความยตธรรมเปนคนละเรองกน

กฎหมายเปนเครองมอทจะน าสงคมไปสความยตธรรม แตไมใชความ

ยตธรรมในตว ของมนเอง ”

A Publication by

www.knowtheprophet.com18

•กฎมายมไวส าหรบใหมความสงบสขในบานเมอง มใชวากฏหมายมไวส าหรบบงคบประชาชน ถามงหมายทจะบงคบประชาชน กกลายเปนเผดจ

การ กลายเปนสงทบคคลหมนอยจะตองบงคบบคคลหมมาก

•ในทางตรงกนขาม กฏหมายมไวส าหรบใหบคคลสวนมากมเสรและอยไดดวยความสงบบางทเราตงกฏหมายขนมากดวยวชาการซงไดจาก

ตางประเทศ เพราะวาวชาการกฏหมายนกเปนวชาการทกวางขวาง

พระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในวน“วนรพ” ๒๗ มถนายน ๒๕๑๖

ภาครฐจะพดอยเสมอวาท าถกตองตามขนตอน ตามกฎหมาย ตามกฎ ระเบยบ

ขอบงคบ ถาทกคนท าถกตอง ทกหนวยงานท าถกตอง แลวท าไมวนนจงยงมปญหาอย

ตกลงความถกตองชอบธรรมตามกฎหมาย น าไปสความยตธรรมทางสงคมจรงหรอไม

ความถกตองตามกฎหมาย สรางใหสงคมเปยมไปดวยความยตธรรมจรยธรรมหรอไม ทง

ทในหลกการแลวกฎหมายทดกควรน าไปสความยตธรรมและความมคณธรรมจรยธรรม

ในสงคม ไมควรแยกหรอแปลกแยกออกจากกน

“ใหความยตธรรมมากอนและอยเหนอกฎหมาย”พระบรมราโชวาท

• ในพนทปาความขดแยงระหวางชาวบานกบเจาหนาทรฐ เปนเรองทมมาตลอดเวลา

• เมอพนทปามนอยลง ความจ าเปนตองรกษาปาไมมความส าคญเพมขน ขณะท

ชาวบานกมจ านวนเพมขนเชนกน

•ชาวบานอางวาอยกนมานานแลว ขณะทเจาหนาทบอกวาชาวบานบกรกพนทปา

•ฝายหนงถอสทธครอบครอง อกฝายถอกฎหมาย

•ความถกตอง ความเปนธรรมควรเปนอยางไร

ปญหา เรองสทธในทดน

•กฎมายมไวส าหรบใหมความสงบสขในบานเมอง มใชมไวส าหรบบงคบประชาชน ถามงหมายแตวชาการนนอาจไมเหมาะสมกบสถานการณหรอทองทของเรา.....

•การท ามาหากนของประชาชนทอยหางไกล ซงเราเอากฏหมายไปบงคบประชาชนเหลานนไมได เพราะวาเปนความผดของตนเอง เพราะการปกครองไมถง

ประชาชนทอยในทหางไกล จงไมสามารถทราบถงกฏหมาย

•ความบกพรองกอยททางฝายทบงคบกฏหมายมากกวาฝายทจะถกบงคบ ขอนควรจะถอปนหลกเหมอนกน ฉะนนจะตองหาวธทจะปฏบตกฏหมายใหถกตองตามหลก

ธรรมชาต......”

พระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในวน“วนรพ” ๒๗ มถนายน ๒๕๑๖

“.......ในปาสงวนซงทางราชการไดขดเสนไววาเปนปาสงวนหรอปาจ าแนก แตวาเราขดเสนไวประชาชนกมอยในนนแลว เราจะเอากฏหมายปาสงวนไปบงคบคนท

อยในปาทยงไมไดสงวนแลวเพงไปสงวนทหลงโดยขดเสนบนเศษกระดาษกดชอบ

กลอย

แตมปญหาเกดขนทเมอขดเสนแลว ประชาชนทอยในนนกกลายเปนผฝาฝน

กฏหมายไป ถาดในทางกฏหมายเขากฝาฝน เพราะวาตรามาเปนกฏหมายโดย

ชอบธรรม แตวาถาตามธรรมชาต ใครเปนผท าผดกฏหมายกผทขดเสนนนเอง

เพราะวาบคคลทอยในปานนเขาอยกอน เขามสทธในทางเปนมนษย”

พระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในวน“วนรพ” ๒๗ มถนายน ๒๕๑๖

A Publication by

www.knowtheprophet.com24

ประโยชนการไกลเกลยขอพพาทกอนการเสนอคดตอศาล

1) ประหยดเวลาและคาใชจายในการดาเนนคด

2) สามารถยตลงไดโดยไมจาตองฟองรองเปนคด

3) สามารถยตลงไดดวยความสะดวก รวดเรวและสรางความพงพอใจใหคกรณ

4) ไดรบการเยยวยาอยางรวดเรวกวาการฟองรองคดตอศาล

5) เปนธรรมในสงคมปราศจากขนตอนทเปนอปสรรคทจะเขาถงกระบวนการยตธรรม

6) สรางสมพนธภาพทดระหวางคกรณ สามารถดารงตนอยในสงคมไดอยางปกตสข

25www.elifesara.com

ประโยชนการไกลเกลยขอพพาทกอนการเสนอคดตอศาล

7) คกรณยงรกษาชอเสยงไวได หากคดขนศาล อาจท าใหเสยชอเสยงในทางธรกจการคา จนทาให

ผทจะประกอบธรกจดวยขาดความเชอถอไววางใจ

8) ระหวางการไกลเกลยขอพพาทคกรณสามารถน าทรพยสนไปใชประกอบธรกจหรอจ าหนายจาย

โอนไดตามปกต ตางจากด าเนนคดทางศาล ททงคสามารถขอใหศาลมค าสงระงบการจ าหนาย

จายโอนทรพยสน ในระหวางการดาเนนคดไดจนกวาศาลจะมค าพพากษา หากคความไมสจรต

หรออกฝายเหนวาอกฝายหนงกาลงยกยาย ถายเททรพยสน

9) การประหยดคาใชจายและประหยดงบประมาณ ในการบรการจดการคดของสานกงานศาล

ยตธรรม

10) คดไมมคางพจารณาหรอมการพจารณาคดอนทสาคญไดอยางรวดเรวยงขนA Publication by

www.knowtheprophet.com26

การไกลเกลยขอพพาทนอกศาลโดยองคกรของรฐ

• สานกงานอยการสงสดโดยสานกงานคมครองสทธและชวยเหลอทางกฎหมายแกประชาชน

(สคช.)

• กระทรวงมหาดไทยโดยพนกงานฝายปกครอง (อ าเภอ)

คณะกรรมการหมบานตาม พรบ.ลกษณะปกครองทองท พ.ศ. 2457

คณะคณะกรรมการกลางหมบานอาสาพฒนาและปองกนตนเองตาม พรบ.พ.ศ.2522

27

จรรยาบรรณของผทาหนาทไกลเกลย

1. ไมดาเนนการไกลเกลยโดยใชภาษามอหรอภาษาทแสดงออกทางอวยวะอน ๆ

2. เปนกลางไมล าเอยง เชนการโบกมอ หาม การสายหนาไมใหพดตอ หรอการเอนเอยงเขาหา

คความฝายใดฝายหนง

3. ตองระวงการแทรกแซงจากภายนอก

4. ผไกลเกลยตองมบคลก ทาท การแตงกายและคาพดทนาเชอถอ

5. ตองซอสตย รกษาความลบของคความ

A Publication by

www.knowtheprophet.com28

A Publication by

www.knowtheprophet.com29

A Publication by

www.knowtheprophet.com30

พระราชด ารส พระราชทานแกประชาชนชาวไทย ในโอกาสขนปใหม 2494 ดงความตอนหนงวา

“ . ประวตศาสตรไดแสดงใหปรากฏตลอดมาวา ชาตใดเสอมสญยอยยบอบปางไป กเพราะ

ประชาชาตขาดสามคคธรรม แตกแยกเปนหมคณะ เปนพรรคเปนพวก คอยเอารด

เอาเปรยบ ประหสประหารซงกนและกน บางพรรคบางพวก ถงกบเปนไสศกใหศตร

มาจโจมท าลายชาตของตนดงน ขาพเจาจงขอชกชวนพนองชาวไทยทงหลาย ใหระลกถง

พระคณของบรรพบรษ ซงไดกอบกรกษาบานเกดเมองนอนของเรามานนใหจงหนก แลว

ถอเอาความสามคค ความยนยอมเสยสละสวนตวเพอประโยชนยงใหญของประเทศชาต เปน

คณธรรมประจ าใจอยเนองนจ จงขอใหพนองชาวไทยทงหลาย จงบ าเพญกรณกจของตนแต

ละคนดวยซอสตยสจรต ขยนหมนเพยร อดทนและกลาหาญ แลวอทศความเสยสละสวนตว

ความเหนดเหนอยล าบากยากแคน เปนพลบชาบรรพบรษ ผซงไดกอสรางชาตเปนมรดกตก

ทอดมาถงพวกเราชาวไทยจนบดน”

www.kpi.ac.th

องคกรยตธรรมชมชนทต งโดยรฐ

•ศนยยตธรรมชมชน

•ศนยไกลเกลยขอพพาทเชงสมานฉนท

•ศนยไกลเกลยระงบขอพพาท

•ศนยประสานงานยตธรรมชมชน

เครอขายยตธรรมชมชน

ประชาชน หรอองคกรทมความสนใจและสมครใจทจะแลกเปลยนขอมล

ขาวสาร และประสานความรวมมอในการปองกนและเฝาระวงปญหา

อาชญากรรมและการสงเสรมการใชกระบวนการยตธรรมทางเลอกในการ

ระงบขอพพาทภายในชมชน ตลอดจนเขามามสวนรวมและมบทบาทใน

กจกรรมตางๆของกระทรวงยตธรรม เพอตอบสนองความตองการและ

เสรมสรางความยตธรรมและความสงบสขในชมชน โดยเปนผผานการ

ฝกอบรม

“หลกสตรเครอขายยตธรรมชมชน กระทรวงยตธรรม”

บทบาทเครอขายยตธรรมชมชน๑. เปนแนวรวมของกระทรวงยตธรรมในชมชน ทจะรวมมอกบกระทรวงยตธรรมใน

การด าเนนการจดกจกรรมตางๆทเปนการสงเสรมสรางความยตธรรมและความ

สงบสขในชมชน

๒. ใหค าแนะน าในเบองตนกบผทถกละเมดสทธและเสรภาพหรอตองการค าแนะน า

เบองตนทางกฎหมายและกระบวนการยตธรรม

๓. ลดขอพพาท ความขดแยงในชมชน

๔. ปองกนอาชญากรรมในชมชน

๕. แจงเบาะแสการกระท าผดกฎหมายและใหความรวมมอในงานยตธรรมดานตางๆ

บทบาทเครอขายยตธรรมชมชน (ตอ)

๖. ด าเนนการจดตงและบรหารจดการ “ศนยยตธรรมชมชน” เพอเปนจด

เชอมโยงและใหบรการประชาชนในพนท

๗. บทบาทอนๆท เครอขายยตธรรมชมชนรวมกบกระทรวงยตธรรม

ด าเนนการและเหนเหมาะสมและกอใหเกดประโยชนแกชมชน

๘. ฟนฟชวยเหลอสงเคราะหผกระท าผดภายหลงการพนโทษ

๙. ใหค าแนะน า และการดแลผไดรบผลกระทบจากเหตอาชญากรรม

ความรเบองตน

• เขาใจธรรมชาตของความขดแยง กระบวนการจดการการ การฟนฟความสมพนธใหกลบมาดดงเดม

• ควรมการจดอบรมใหความรแกสมาชกเปนระยะ

• สรางเครอขายในการพดคยแลกเปลยนประสบการณกนและเปนทปรกษา

• สรางทศนะคตอยไดอยางมความสขทามกลางความขดแยงและสามารถจดการความขดแยงเบองตนไดดวยตนเองเพอลดความรนแรง ลดตนทนของการสญเสย

เทคนควธการเจรจา

• มความรความเขาใจแนวคดทฤษฎและทกษะการจดการความขดแยงดวยสนตวธ

• กอาจจะท าเรองใหญใหเปนเรองเลกไดและตกลงกนไดในทสด

• ตรงกนขามถาหากไมเขาใจแลวไปด าเนนการจดการกอาจท าใหนาผงหยดเดยวกจะท าใหเหตการณบานปลายได

• แตดวยการมสมพนธภาพทดระหวางผไกลเกลยกบคกรณจงท าใหคกรณกลบมาเขาส

กระบวนการเจรจาอกครง

• การสรางสนตวฒนธรรมควรจะใหด ารงไวในสงคมของชมชนเปนอยางยง

• ความจรงในอดตกาลสงคมไทยเปนสงคมของการมสนตวฒนธรรมมานานแลวดงปรากฏใน

หลกศลาจารกพอขนรามค าแหงมหาราชความวาปลกไมตรอยางรราง สรางกศลอยารโร

กระบวนการจดการความขดแยงชมชน

• ใชการเจรจาไกลเกลยคนกลางทกกรณ

• สรางความสมพนธระหวางคกรณ

• มขนตอนในการเจรจาไกลเกลย

• การบรรลขอตกลงอยางเปนทางการ

• การสรางความเชอมนและความรวมมอ

• การสรางทางเลอกเพอน าไปสขอตกลง

• การด าเนนการเปดเผยผลประโยชนหรอความสนใจทซอนเรนของคกรณ

การเจรจาไกลเกลยของผน าชมชน

• ภาษาในการเจรจา

• เรมดวยการสรางความไววางใจ ความนบถอ และการใหเกยรตคกรณ

• ชแจงขนตอนและกฎระเบยบทเกยวของ

• การใชค าถาม เปนค าถามสนๆ สาเหต พฤตกรรม เหตการณ วน เวลา สถานท ล าดบเหตการณ

• การพดโนมนาว ใหแลกเปลยนจากความขดแยงมาเปนความสมานฉนท

• ไมเขาขางฝายใดฝายหนง หรอยยงใหเกดความขดแยง

• ยกยองชมเชยกรณก าลงมอารมณโกรธเพอใหอารมณ เยนลง หรอการพดใหก าลงใจและเลา

เหตการณในอดต นอกทางเลอกใหแกคกรณ

• หาจดรวมความพอดของทางออกของปญหา

ปญหาอปสรรค

• คเจรจายดจดยนสดโตง

• ขาดทรพยากรปจจยทจะเขารวม ขาดแรงจงใจของคเจรจา ขาดเปาหมายทชดเจน ขาดการวางแผน

ขาดขอมลส าคญ

• ผเจรจาไมไดเตรยมตว ไมไดศกษาจดออนจดแขงของคกรณ ไมเขาใจความตองการทแทจรงของคกรณ

• การสอสารทไมด กอใหเกดความเขาใจผด หรอสรางความขดแยงเพมขน

• ไมมความรทงศาสตรและศลป ขอกฎหมาย ความรดานไกลเกลยมาใชจรง

• คกรณไมมอ านาจตดสนใจ

• บคคลแวดลอมผเจรจา

• การหาทางเลอกใหคพพาททง2ฝายพงพอใจ ไมลาชา

ปจจยในความส าเรจ

• มทกษะในการสอสาร(การพด การฟง ภาษาทาทาง ภาษาเขยน ) การมปฏสมพนธดวยภาษาทาทาง เชน พยกหนา สบตา สงเสยง ถามค าถาม กลาวทวนค าพด ทวนอารมณความรสก

• เอออ านวยใหผทไมไดอยในความขดแยงเขามามสวนรวม ท าใหคกรณลดพฤตกรรมตอตานลง

• แสดงใหเหนวาการไกลเกลยสามารถชวยจดการความขดแยงได และคกรณเหนประโยชนทไกลเกลย

• ท างานเปนขนเปนตอน มความร มทกษะ วางแผน วเคราะหความขดแยงทเกดขน ความรสกของคขดแยง

• ยดคานยมทสนองความตองการของแตละฝาย

• มคณธรรม จรยธรรม

การเจรจาไกลเกลยของผน าชมชน • อาง ภาษต ค าพงเพย คานยม ความเชอ ประเพณ ความเปนญาตพนอง ความสมพนธกนในฐานะเปนสวน

หนงของชมชน คาใชจาย การเสยเวลา ความยากล าบากของคกรณ เพอใหเกดความเหนใจและลดความ

ขดแยง

• ฟงอยางตงใจ

• เขยนบนทก ขอตกลง

• อานบนทกขอตกลง เปนการทบทวนขอตกลงรวมกน ลงลายมอชอไวเปนหลกฐาน

• คอยสงเกต สหนา ทาทาง พฤตกรรมการแสดงออกวามลกษณะใหความรวมมอ ปดบง โกหก กาวราว

ยอมรบ

• แสดงออกทาง ภาษากาย แสดงทาทเปนมตรทงสองฝายอยางเทาเทยมกน

คณะกรรมการหมบาน

พ.ร.บ.ลกษณะปกครองทองท พ.ศ. 2457 ม.28 (ตร)

คณะกรรมการหมบาน ประกอบดวย ผใหญบาน ผชวยผใหญบาน

ฝายปกครอง เปนกรรมการหมบานโดยต าแหนง และผซงราษฎร

เลอกตงใหเปนกรรมการหมบานผทรงคณวฒ มจ านวนตามท

นายอ าเภอเหนสมควร แตไมนอยกวา 2 คน โดยมหนาทเสนอ

ขอแนะน าและใหค าปรกษาตอผใหญบานเกยวกบกจการทจะปฏบต

ตามอ านาจหนาทของผใหญบาน

A Publication by

www.knowtheprophet.com45

พรบ.ระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534

• ใหนายอ าเภอมอ านาจหนาทภายในเขตอ าเภอ

4) ไกลเกลยหรอจดใหมการไกลเกลยประนอมขอพพาทเพอใหเกดความสงบ

เรยบรอยในสงคม ตามมาตรา 61/2 และมาตรา 61/3• ในอ าเภอหนงใหมคณะบคคลผท าหนาทไกลเกลยและประนอมขอพพาทของ

ประชาชนทคกรณฝายใดฝายหนงมภมล าเนาอยในเขตอ าเภอ ในเรองทพพาททาง

แพงเกยวกบทดน มรดก ขอพพาททางแพงอนทมทนทรพยไมเกน 2 แสนบาท ขอพพาททางแพงอนทมทนทรพยเกน 2 แสนบาทตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ.

2550

• ก าหนดไวในมาตรา 17 ใหเพมเตมความในมาตรา 61/1 มาตร 61/2 และมาตรา 61/3 แหงพระราชบญญตระเบยบ บรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ใหอ าเภอม

อ านาจหนาทภายในเขตอ าเภอในการ ไกลเกลยหรอจดใหมการไกลเกลยประนอมขอ

พพาทเพอใหเกดความสงบเรยบรอยในสงคม โดยไดก าหนดใหมคณะบคคลผท าหนาท

ไกลเกลยและประนอมขอพพาทของประชาชนทคกรณฝายใดฝายหนงมภมล าเนาอยใน

อ าเภอ ในเรองทพพาททางแพงเกยวกบทดน มรดก และขอพพาททางแพงอนทมทน

ทรพยไมเกนสองแสนบาท หรอมากกวานนตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา คณะ

บคคลมหนาทไกลเกลยและประนอมขอพพาท........

A Publication by

www.knowtheprophet.com47

พ.ร.บ.อนญาโตตลาการ พ.ศ. 2545• การระงบขอพพาทโดยอาศยการตดสนของผทรงคณวฒทคกรณเปนผเลอก ซงผทรงคณวฒดงกลาว

เรยกวาอนญาโตตลาการ

• ปกตประกอบดวยบคคลสามคน สองคนแรกไดรบการแตงตงโดยคกรณ แตละฝาย และทงสองคนจะตก

ลงเลอกคนทสามเพอใหเกดความเปนกลาง

• เมอมขอพพาทเกดขน อนญาโตตลาการจะท าหนาทวนจฉยขอพพาทเสมอนศาลแตมไดเปนผใชอ านาจตลา

การ

• เมอไดพจารณาขอพพาทและมค าตดสน เพอระงบขอพพาทแลว เชนใหคสญญาฝายหนงชดใชคาเสยหาย

อ านาจกสนสดแตเพยงเทานน หากไมมการชดใชคาเสยหายตามค าตดสนกมไดมอ านาจไปบงคบหรอปรบ

หรอลงโทษผไมท าตามแตอยางใด

• ผลบงคบกคอการน าค าตดสนของอนญาโตตลาการไปรองตอศาล

คณสมบตของผไกลเกลยขอพพาท

• มความเปนกลาง

• มความรกฎหมาย สามารถอธบายใหคกรณฟงไดทงความยตธรรมทางกฎหมายและความยตธรรม

ทางสงคม

• เขาใจในกระบวนการของการไกลเกลยขอพพาท

• มความอดทน มทกษะในการสอสารทด

• มความสามารถในการรกษาความลบ

• มความเมตตาธรรมในจตใจ ซงมงหวงจะใหคกรณกลบมา คนดกนได

หนาทของผไกลเกลยขอพพาท

1. ใหความรแกคกรณในกระบวนการของการไกลเกลยขอพพาท

2. ก าหนดกตกาของการเจรจาและแนวทางของพฤตกรรมในการเจรจา ของคกรณ

3. ควบคมการด าเนนกระบวนการไกลเกลยขอพพาท

4. สงเสรมทศนคตและความเขาใจของคกรณแตละฝายทมตอกนใหดขน

5. สงเสรมการเจรจาระหวางคกรณ เพอใหประเดนทพพาทนนเกด ความกระจาง สนขอสงสย และ

ท าใหคความยอมเผยขอของใจ หรอชวยลดทอนประเดนทคกรณจะตองตดสนใจ

6. สนบสนนใหมการมองหาทางเลอกและขอเสนออนๆ ทจะท าให ตกลงกนได

7. จดท าบนทกขอตกลงของคกรณ

8. ตองพงระลกถงสทธตามกฎหมายของคกรณดวย

เทคนควธการเจรจา• มความรความเขาใจแนวคดทฤษฎและทกษะการจดการความขดแยงดวยสนตวธ

• กอาจจะท าเรองใหญใหเปนเรองเลกไดและตกลงกนไดในทสด

• ตรงกนขามถาหากไมเขาใจแลวไปด าเนนการจดการกอาจท าใหนาผงหยดเดยวกจะท าใหเหตการณบาน

ปลายได

• แตดวยการมสมพนธภาพทดระหวางผไกลเกลยกบคกรณจงท าใหคกรณกลบมาเขาสกระบวนการเจรจา

อกครง

• การสรางสนตวฒนธรรมควรจะใหด ารงไวในสงคมของชมชนเปนอยางยง

• ความจรงในอดตกาลสงคมไทยเปนสงคมของการมสนตวฒนธรรมมานานแลวดงปรากฏในหลกศลา

จารกพอขนรามค าแหงมหาราชความวาปลกไมตรอยางรราง สรางกศลอยารโร

กระบวนการจดการความขดแยงชมชน

• ผไกลเกลยใชการเจรจาไกลเกลยคนกลางทกกรณ

• การสรางความสมพนธระหวางคกรณ

• การบรรลขอตกลงอยางเปนทางการ

• การสรางความเชอมนและความรวมมอ

• การสรางทางเลอกเพอน าไปสขอตกลง

• การด าเนนการเปดเผยผลประโยชนหรอความสนใจทซอนเรนของคกรณ

ขอบคณครบ

แลกเปลยนความคดเหน หรอถามค าถามเพมเตมไดท

www.facebook.com/ekkachai.srivilaswww.elifesara.com

www.elifesara.com