Ahisan tuvshnii macro ediin zasgiin oilgolt

Ерөнхий ойлголт

Үндсэн ухагдахуунууд

Загварын динамикууд

Хадгаламжийн хүүгийн өөрчлөлтийн нөлөөлөл

Тоо хэмжээний утга санаа

Солоугийн загвар ба өсөлтийн онолын үндсэн асуудал

Туршлагын дүн шинжилгээ

www.zaluu.com www.zaluu.com

www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com1. Ерөнхий ойлголт

○ Сонгодог өсөлтийн загвар

○ Эдийн засгийн өсөлтийн ач холбогдол

- Амьдарлын баталгаат түвшинг шийдвэрлэдэг хамгийн чухал үндсэн

элемент юм

Энгийнээр нэг хүнд ноогдох бодот ДНБ-ийн өсөлтийн хувиар⇒

тодорхойлогдоно

○ Rule of 70

- Бодот орлого жил тутамд g% -р өсөх тохиолдолд бодит орлого 2

дахин их болоход 70/g жил.

1960 онд Бангладеш ба Солонгос улс нь адилхан 1000ам.д бодит⇒

орлоготой байсан.

Бангладеш ба Солонгос улсын жилийн дундаж өсөлт нь 2% ба 7% байсан⇒

Солонгос улс нь 10 жил (ө.х 70/7) тутамд бодот орлого 2 дахин өснө.

Бангладеш нь 35 жил (=70/2) тутамд 2 дахин өснө. 30 жилийн дараа 1990⇒

онд Солонгосын бодот орлого нь $1,000*23=$8,000 болж Бангладешийн

бодот орлогын түвшин $2,000.

○ Асуулт

- Эдийн засгийн өсөлтийг шийдвэрлэдэг хүчин зүйлст юу вэ?

- Яагаад эдийн засгийн өндөр өсөлттэй аливаа улс нь бусад улсын

эдийн засагт нөлөөлдөг вэ?

2. Үндсэн ухагдахуунууд

○ Орц ба гарц

- Олон төрлийн орц ба нэг төрлийн гарц

○ Үйлдвэрлэлийн функц

- Пүүс нь өгөгдсөн үйлдвэрлэлийн технологид тулгуурлан

үйлдвэрлэлийн элементүүд болох хөдөлмөр ба капиталын оновчтой

хослолыг ашиглан биет бүтээгдэхүүнийг бий болгодог.

[Type text]

www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com- Үйлдвэрлэлийн функц

Үйлдвэрлэлийн элементүүд ба бэлэн бүтээгдэхүүний хоорондын⇒

хамаарлыг математик тооцооллын тусламжтайгаар дүрслэн

гаргана.

Y = F K,AL

- AL: Технологиор тооцсон хөдөлмөрийн үр дүн.

Хөдөлмөрийн бүтээмжийг дээшлүүлдэг үйлдвэрлэлийн технологи.⇒

Оновчтой хөдөлмөрийн нийлүүлэлтэд харгалзсан өндөр технологи:⇒

-чанартай бүтээгдэхүүн.

○ Үйлдвэрлэлийн функцыг өргөтгөх

- Цаг хугацаагаар өргөтгөх

Y t = F K t ,A t L t

- Чухалчлал

Constant return to scale.⇒

Үйлдвэрлэлийн функц бүхэлдээ c дахин өсөхөд бүтээгдэхүүний⇒

хэмжээ мөн с дахин өснө

F сK,сAL = cY c ≥ 0

- Үйлдвэрлэлийн функц нь 0 эрэмбийн функц байна

Бүх орц с дахин өсөхөд бүтээгдэхүүний хэмжээ ч с дахин өснө.⇒

Y = F K,AL эндээс гаргалгаа хийвэл:

c =

AL 1

→ F

AL K

,1 =

AL Y

.

k =

AL K

Y AL

y = F k,1 → y = f(k) болно.

[Type text]

; y =

www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.comk : нэгж хөдөлмөрийн бүтээмжинд ноогдох капиталын орцын хэмжээ

y : нэгж хөдөлмөрийн бүтээмжинд ноогдох капиталын гарцын хэмжээ

Жишээ: Кобб-Дугласын үйлдвэрлэлийн функц дараах байдлаар өгөгдөв

Y = Kα AL 1−α , 0 < α < 1

cK α cAL 1−α = cαc1−αKα AL 1−α

= cKα AL 1−α = cY тэг эрэмбийн функц

Капиталын ахиу бүтээгдэхүүнийг тооцвол:

∂Y ∂K

[Type text]

= αKα−1 AL 1−α = α

K AL

α−1

= αkα

Нэгж хөдөлмөрийн бүтээмжинд ноогдох капиталын ахиу бүтээгдэхүүнийг

тооцвол:

Y

α

AL AL

AL

−α

α =

= kα

mpk =

=

K AL

K AL

dy dk

= αkα−1,

dmpk dk

d2y dk2

= α α − 1 kα−2 < 0

y = f k ,

=

dy dk

= f′ k <0 ,

d2y dk2

= f′′ k < 0

Графикаар үзүүлбэл:

y

mpk

f k

0

k

0

k

www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com::: ЛЕКЦ - 2 :::

○ Хугацаанаас хамаарсан өөрчлөлт

- Тэмдэглэгээ: Y t ,K t ,A t ,L t

Хугацаанaaс хамаарсан хөдөлмөрийн орцын өөрчлөлт:⇒

L t =

dL dt t

байх ба

Өсөлтийн хувь нь:⇒

dL L [Type text] t t

/dt

=

L L t t

болно.

Жишээ: L t = entL 0

L t =

dL dt t

= nentL 0 = nL t

lnL t = nt + lnL 0

dlnL t dt

= n

Хөдөлмөрийн өсөлтийн хувь ∶

L t = n t , n =

dL t

dt L t

dlnL t dt

Технологийн дэвшил:

A t = gA t , g =

=

dA t /dt

A t

dlnA t dt

○ Капиталын үнэлгээний өөрчлөлт

- Үндэсний орлогын тэнцэл : Y = C + I (G = 0)

s = хадгаламжийн хүү S = sY, C = Y − sY⇒ ∶

C = (1 − s)Y⇒

- Y = 1 − s Y + I

=

www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com- I = sY санхүүгийн зах зээлийн тэнцвэрт нөхцөл∶

- Капиталын үнэлгээний өөрчлөлт

- K t = sY t − δK t

3. Загварын динамик

○ Нэгж хөдөлмөрийн бүтээмжийн хэмжээн дэх капиталын хуримтлалын

өөрчлөлт:

k t = A K t [Type text] t L t

;

→ k t =

dK(t) dt

dA t L(t) dt A t L(t) 2

k t =

dk dt t

=

A t L t −

dK dt

t

=

dK dt

t

A t L t −

dA dt

t

L t +

dL dt t A t A t L t 2

K t

=

dK t

1

dA dt

t

K t

dL dt t

dt

A t L t

A t

A t L t

L t

K t A t L t

=

−

−

dK t dt

A t 1

L t

− nk t − gk t

K t =

dK dt

t

= sY t − δK t Үүнийг дээрх гаргалгаанд орлуулбал:

k t = s

A Y t t

L t

− δ

A K t t

L t

− nk t − gk t

= sf k t − δ + n + g k t болно.

○ Steady state: Тэнцвэржсэн өсөлт, Урт хугацааны өсөлт

- S.S : Макро эдийн засгийн үзүүлэлтүүд тэнцүү хувиар өснө

- k (t) = sf k t − δ + n + g k t

- S. S k t =∶

A K t t

L t

= constant

- k t = 0

www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com- sf k t = δ + n + g k t

sf k = i → идэвхитэй хөрөнгө оруулалтын түвшин

δ + n + g k t → хөрөнгө оруулалт зогсох түвшин

S.S : Нэгж хөдөлмөрийн бүтээмжийн хэмжээн дэх капиталын⇒

хуримтлалын түвшний өнөөгийн нөхцөл байдал

δ Капитал хуримтлалын элэгдлийн хэмжээ∶

n + g Хөдөлмөрийн бүтээмжийн өсөлтийн хэсэг∶

i

δ + n + g k t

sf k

0

k

2

→ k∗

← k

1

- k > k → sf k < δ + n + g k → k t > 0 → k ↓ - k < k → идэвхитэй хөрөнгө оруулалт <∗ ∗

хөрөнгө оруулалт зогсолт → k t < 0 → k ↑

- k (t) = sf k t − δ + n + g k t

[Type text]

k

k

0

k k Фэйсийн диаграмм∗

www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com○ Тэнцвэржсэн өсөлтийн зам: Өсөлтийн элемент бүр тогтмол хувьтай ---

S. S k t = k → k t = 0∶ ∗

L t = n, A t = g Дотогшоо чиглэсэн хувьсагч⇒

Y t =?, k t =?⇒

k t = 0 → A [Type text] K t t

L t

= тогтмол

K t ийн өсөлтийн хувь = A t L t ийн өсөлтийн хувь

K t K t

= n + g

y =

A Y t t

L t

→

Y Y t t

= n + g

- Нэг хүнд ноогдох нь?

Y t L t

= g хувиар өснө. Мөн

K L t t

= g хувиар өснө

- Солоугийн загвар:

Нэг хүнд ноогдох гарцын өсөлтийн хувь

Нэг хүнд ноогдох капиталын өгөөжийн өсөлтийн хувь

g: Технологийн өсөлтийн хувь

4. Хадгаламжийн хүүгийн өөрчлөлтийн нөлөөлөл

○ Солоугийн өсөлтийн загвар дахь S.S нөхцөл

- k (t) = sf k t − δ + n + g k t

sf k t = I(t)⇒

- Шийдвэрлэгч хувьсагч буюу хадгаламжийн хүүгийн хувь: s

n,g,δ өгөгдсөн⇒

○ Хадгаламжийн тогтвортой өсөлт

i

δ + n + g k t

s

2

s

1

f k

f k

www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com- Гарцанд үзүүлэх иөлөөлө нь:

sf k = i → s ↑ → i ↑ → k ↑ → y ↑⇒

- Нэг ажилтанд ноогдох гарцын хэмжээ

⇒

Y L

= Af k → k constant →

Y L

grows at g

k increase → Grow⇒

Y L

> g

At S. S GN⇒

Y L

= g

Level effect, but no growth effect⇒

s

Growt𝑕

[Type text]

t

o

t k

t k

Y

t

L

t

www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com::: ЛЕКЦ - 3 :::

Жишээ: Кобб-Дугласын үйлдвэрлэлийн функцын хувьд:

y = kα S.S: skα = n + δ + g k

k =∗

[Type text]

1 1−α

dk ds∗

s n + δ + g

1

s

1 1−α

−1 s 1 − α

n + δ + g

n + δ + g

> 0

○ Хэрэглээнд үзүүлэх нөлөөлөл

- Хэрэглээний чухалчлал

Чинээлэг эдийн засаг дахь хэрэглээ⇒

c = 1 − s f k⇒ ∗ ∗

= f k − sf k = f k − δ + n + g k∗ ∗ ∗ ∗

k Нөлөөллийн параметер⇒ ∗ ∶

k = k (s,n,g,δ)∗ ∗

⇒

=

dc

∗

ds

=

df dk k∗

∗

dk ds

∗

− n + δ + g

dk

∗

ds

= f′(k ) − n + δ + g∗

dk ds∗

⇒

dk

∗

ds

> 0