Bir boyutta hareket

1/22

Bir Boyutta Hareket (Doğrusal Hareket)Bir Boyutta Hareket (Doğrusal Hareket)

2/22

Konum ve Yer değiştirmeKonum ve Yer değiştirme

3/22

YolYolYol, toplamda alınan mesafedir ve yer değiştirmeden farklı olarak hiçbir zaman sıfır olmaz.

Örneğin; evinizden markete gidip geri döndüğünüzde, toplam yer değiştirmeniz sıfır iken, aldığınız yol 8.6 km’dir

Önce markete gidip, oradan arkadaşınızın evine gittiğinizde ise yer değiştirmeniz -2.1 km ve aldığınız yol ise 10.7 km’dir

4/22

Ortala Sürat ve Ortala HızOrtala Sürat ve Ortala Hız

Ortalama Sürat alınan yolun harcanan zamana oranı olarak tanımlanır.

Ortalama Sürat = Yol / Zaman

Soru: Şekildeki arabanın ortalama süreati 40.0 mil/s, 40.0 mil/s daha fazla mı, yoksa 40.0 mil/s daha az mıdır?

Ortalama Sürat = 37.5 mil/s

5/22

Ortala Sürat ve Ortala HızOrtala Sürat ve Ortala Hız

00.0 m/s

48.0 s 0av

xv

t

50.0 m 06.25 m/s

8.0 s 0run

xv

t

0 50.0 m1.25 m/s

48.0 s 8.0 swalk

xv

t

6/22

Ortala Sürat ve Ortala HızOrtala Sürat ve Ortala HızOrtalama Hızın Grafik Gösterimi:

Yer değiştirmenin grafiksel gösterimi konum-zaman (x-t) grafiğini verir.

Ortalama Sürat (0-4 s) = (8 m)/(4 s) = 2.0 m/s

Ortalama Hız (0-4 s) = (-2 m)/(4 s) = -0.5 m/s

Konum-zaman (x-t) grafiğinin eğimi ortalama hızı verir.

7/22

Bir arabanın farklı zamanlardaki konumuKonum t (s) x (m)A 0 30B 10 52C 20 38D 30 0E 40 -37F 50 -53

Örnek: Tablodaki verilere göre A ve F noktaları arasındaki yer değiştirmeyi, ortalama hız ve ortalama sürati bulunuz.

8/22

Ani HızAni HızHareket halindeki bir cismin herhangi bir andaki hızına ani hız denir ve aşağıdaki gibi tanımlanır:

9/22

Ani HızAni HızHareket halindeki bir cismin herhangi bir andaki hızı, cismin konum zaman grafiğinde eğri üzerinde o ana karşılık gelen noktada çizilen teğetin eğimine eşittir.

10/22

Ortalama ve Ani Hızın Konum-Zaman Grafiğinden

Elde Edilmesi

Ortalama ve Ani Hızın Konum-Zaman Grafiğinden

Elde Edilmesi

11/22

Hız ve EğimHız ve Eğim

Sabit hızla hareket eden bir parçacığın konum-zaman eğrisi sabit bir eğime sahiptir.

Değişken bir hızla hareket eden bir parçacığın konum-zaman eğrisi değişken bir eğime sahiptir.

3.0 s

4.5 m

eğim = hız = 4.5 m/3.0 s = 1.5 m/s

b) t=0 ile t=1s ve t=1s ile t=3s aralıklarında ortalama hızı hesaplayınız.

14/22

Düzgün Doğrusal HareketDüzgün Doğrusal HareketDoğrusal yolda hareket eden bir cisim, eşit zaman aralığında eşit yer değiştirmelere sahipse bu cismin hareketine düzgün doğrusal hareket, sahip olduğu hıza da sabit hız denir.

Konum-zaman grafiğinde eğim sabittir ve hızı verir.

Hız-zaman grafiğinin altında kalan alan yer değiştirmeyi verir.

Örnek:

Örnek:

17/22

Ortalama İvme ve Ani İvmeOrtalama İvme ve Ani İvme

18/22

b) t=2s’deki ani ivmeyi bulunuz.

19/22

20/22

21/22

22/22

Yer Değiştirme, Hız ve İvmeYer Değiştirme, Hız ve İvme

Sabit İvmeli HareketSabit İvmeli Hareket

Sabit İvmeli HareketSabit İvmeli Hareket

26/22

Sabit İvmeli Doğrusal Hareketin Kinematik Denklemleri