proeqti qimiashi

რეკრეაციული დანიშნულების ობიექტების წყლის ფიზიკურ–ქიმიური მაჩვენებლების კვლევა თბილისის შემოგარენში

ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი. ნივთიერებათა კვლევის ს/კ

ინსტიტუტი

ხელმძღვანელი: ნინო ბეკოშვილითანახელმძღვანელი: ქეთი ტალახაძე

. –11– ქ თბილისის მე ე საჯარო : სკოლის მოსწავლეები

რეკრეაციული დანიშნულების ობიექტების წყლის ხარისხის კვლევა თბილისის შემოგარენში

რეკრეაცია ადამიანის ბუნებასთან კავშირ-ზემოქმედების პროცესია და რამდენადაც ადამიანი აღიდგენს ფიზიკურ თუ სულიერ ძალებს, სწორედ იმდენად ზემოქმედებს გარემომცველ ბუნებაზე. ზემოქმედების შედეგად ხშირად ბინძურდება წყალი და მისი ხარისხის მაჩვენებელი დასაშვები ნორმის კრიტიკულ ნიშნულს უახლოვდება. წყალში მოხვედრილი ათასგვარი ქიმიური დამაბინძურებელი ნივთიერება აჩქარებს წყლის დაბინძურების პროცესს.

საბოლოოდ წყლის გაჭუჭყიანებას მივყავართ

, იქამდე რომ იგი უვარგისი , , ხდება სასმელად საბანაოდ წყლის სპორტისათვის და

ზოგჯერ ტექნიკური . საჭიროებისათვისაც კი

გაჭუჭყიანება განსაკუთრებით დამღუპველ გავლენას ახდენს

, თევზებზე წყალში მცურავ ფრინველებზე და სხვა, ორგანიზმებზე რომლებიც

ავადდებიან და ხშირად.იღუპებიან

წყლის ხარისხის კონტროლი ხორციელდება მთელი რიგი, მაჩვენებლებით - რომელთაგანაც ერთ ერთი

: მნიშვნელოვანია საერთო- ფიზიკურ ქიმიური

. , მაჩვენებლები კერძოდ წყალბადის მაჩვენებელი

(рН), (TDS), მინერალიზაცია (Ec), ელექტროგამტარობა

წყალში გახსნილი ჟანგბადი(DO), (T), ტემპერატურა

(Sal). მარილიანობა სურათებზე ნაჩვენებია

, საველე სამუშაოები რომელსაც ასრულებენ

ინსტიტუტისთანამშრომლები

წყალბადის მაჩვენებელი(рН) – - ერთ ერთი

. უმთავრესი მაჩვენებელია рН– დაბალი ის დროს წყალს

აქვს მაღალი კოროზიული, აქტივობა ხოლო მაღალი

აქტივობისას წყალი იძენს , სახასიათო ქაფიანობას

, არასასიამვნო სუნს შეუძლია გამოიწვიოს თვალისა და კანის

. გაღიზიანება (T) – ტემპერატურა

მოქმედებს ბიოქიმიურ და , ბიოლოგიურ პროცესებზე რომელზედაც

დამოკიდებულია ტემპერატურული რეჟიმი

და თვითგაწმენდის . პროცესების ინტენსივობა

(Ec) – ელექტროგამტარობა დამოკიდებულია ბუნებრივი

წყლის მინერალიზაციის . ხარისხზე და ტემპერატურაზე

ზედაპირულ წყლები უმეტეს წილად შეიცავენ არაორგანულ

, ნივთიერებებს ამიტომ ელექტროგამტარობა

წარმოადგენს მათი კონცენტრაციის ჯამურ

.მაჩვენებელს

(TDS) – მინერალიზაცია წყალში გახსნილი ნივთიერებების ჯამურ

. TDS- რაოდენობრივი მაჩვენებელია ის სიდიდე განპირობებულია სხვადასხვა

, გეოლოგიურ რეგიონებში . მინერალების სხვადასხვა ხსნადობით

გარდა ბუნებრივი ფაქტორებისა დიდ გავლენას ახდენს სამრეწველო , ჩამდინარე წყლები ქალაქის სანიაღვრე

.ნაკადები (DO) – წყალში გახსნილი ჟანგბადი

აუცილებელია წყალსატევების თვითგაწმენდისთვის და

. ჰიდრობიონიტების სუნთქვისათვის ასევე მონაწილეობს ორგანული და

. სხვა მინარევების დაჟანგვაში ჟანგბადის კონცენტრაციის დაწევა მიუთითებს წყალსატევში

ბიოლოგიური პროცესების. ცვლილებებზე

წყლის ხარისხის კონტროლის მობილური ხელსაწყოები წყლის ხარისხის კონტროლის მობილური ხელსაწყოები Sension-5 Sension-5 და და pH-pH-მეტრიმეტრი HI 98103 HI 98103

ხელსაწყო Sension-5. განკუთვნილია წყალში გამტარებლობის, მინერალიზაციის, მარილიანობის და ტემპერატურის განსაზღვრისთვის.

pH-მეტრი HI 98103

განკუთვნილია pH–ის განსაზღვრისთვის სითხეებში.

pH – მეტრი HI 98103

G pH- ის გაზომვა საველეპირობებში

pH - მეტრი ტრანსპორტირების ყუთში

კონდუქტომეტრი Sension 5, ლაბორატორიულპირობებში

კონდუქტომეტრი Sension 5. G გაზომვის პროცესი

pH მეტრის დაკალიბრება

pH – მეტრი HI 98103, კონდუქტომეტრი Sension 5

Sension 5– ის დაკალიბრება

კვლევის ობიექტებს , წარმოადგენენ თბილისის ზღვა

. ასევე კუს და ლისის ტბა მათი სარეკრეაციო დანიშნულების

რესურსი ხასიათდება მთელი რიგი. სპეციფიკურობით ისინი

მდებარეობენ ქალაქის, ფარგლებში რის გამოც მოსახლეობა აქტიურად იყენებს

, , დასასვენებლად საბანაოდ –თევზჭერისა და სპორტულ

. გამაჯანსაღებელი მიზნებისათვის ზღვის და ტბის მიმზიდველი, გარემო ბუნებრივი მდებარეობა

ლანდშაფტი და მიკროკლიმატი ხელს უწყობს მოსახლეობის

, სხვადასხვა ფენას გადალახოს ქალაქისათვის დამახასიათებელი

, სტრესი დათრგუნული, მდგომარეობა ფსიქიკური

, გაუწონასწორებლობა .ჰიპოდინამია და სხვა

– საველე სასწავლო ექსპედიცია თბილისის შემოგარენში

მიღებული შედეგები

# საკ. პუქტები გაზომვისთარიღი

pH T, °C E c, µS/cm TDS, mg/l

Sal, ‰

1G . გამოხდ

წყალი8.02.14

6.96 17.3 4.26 2.1 0.0

2 სასმელი წყალი 10.02.14

7.58 10.0 329 164.5 0.2

3 კუს ტბა 8.02.14 8.48 7.0 709 362 0.4

4 ლისის ტბა

8.02.148.33 4.5 2.01 mS/cm 1023 1.2

5

თბილისის ზღვა 8.02.14 8.48 7.4 331 166.8 0.2

6მდ მტკვარი

იანვარი. 2012 7.61 4.3 480 470 0.1

7მდ.მტკვარი

აგვისტო. 2013 8.50 26.2 490 330 0.1

!

გმადლობთყურადღებისთვის