Tidleg start

“Because without our language, we have lost ourselves. Who are we without our

words?”

― Melina Marchetta, Finnikin of the Rock

INNHALD

• Språksituasjon i Norge

• Lesing og skriving i skolen

• Saka si kjerne

• Tidleg start

SPRÅKSITUASJON I NOREG• Jamstillingsvedtaket

1885

• Skolemålsparagrafen 1892

• Nynorsk før og etter 1940

LESING OG SKRIVING

• «Læsebog for Folkeskulen og Folkehjemmet"

• Johan Sverdrup

• Læreplan om lesing

• Læreplan om skriving

• Kvifor lese mykje?

SAKA SI KJERNE• Elevane i

grunnskulen skal lære nynorsk

• Kva veit me om språkinnlæring?

• Kritisk periode (hypotese) (Lenneberg 1967)

Sakai, Kuniyoshi L. (2005) "Language Acquisition and Brain Development"

«[…]kan hende finnast ein alder kor det å lære eit språk flytande og naturleg ikkje

lenger er mogleg. Hjernen vår er konstruert til å sjølvverkande lære kva

som helst språk, men denne evna endrar seg, og er ikkje den same i vaksen alder

som under den grunnleggjande språktilegninga. Når puberteten startar (rundt 12 år), har språktilegninga blitt meir rigid og det blir vanskelegare å

beherske eit språk på same måte som ein med språket som sitt morsmål»

• Elevane må lære nynorsk når dei kan verte gode i det.

• Nynorskbrukarar «rømmer skuta»

• Ein treng ikkje vere Sherlock Holmes for å forstå at noko må gjerast…

SAKA SI KJERNE

• Tidleg eksponering

• Tidleg bruk

• Utprøving

• Nynorsk litteratur

LØYSINGA? TIDLEG START!

ARBEIDSMÅTAR• To hovudprinsipp:

• kontrastering

• Dynamikk mellom lesing og skriving

• Høgtlesing

• «Nynorskbanken»

• Utdrag frå tekstar

VEGEN BLIR TIL…

• Me veit ennå lite om effektane av «tidleg start».

Takk for oss!