Terrestrial ecosystem & habitat

Хуурай газрын экосистем ба

амьдрах орчин V-р баг

Хуурай газар

• Далай тэнгисийн болон аливаа усан биеэр бүрхэгдээгүй, дэлхийн гадаргуугийн хэсгийг хэлнэ

• Хуурай газрыг тооцоход эх газар, арлын дундах нуур, цөөрөм, гол мөрөн гэх мэт аливаа усан биеийн эзлэх гадаргууг хасч тооцно

• Дэлхийн хуурай газрын талбай 149 сая гаруй орчим км² байдаг

• Үүнээс үзвэл дэлхийн бүхэл гадаргуугийн 29.2%-ийг хуурай газар; үлдсэн 70.8%-ийг далай, тэнгис, эх газар, арлын дундах усан биет эзлэнэ

Хуурай газрын экосистем

• Хуурай газрын экосистем талбай нийтдээ 144,150,000 км² газар байдаг

• Дэлхийн гадаргуугийн 28,26% эзэлж байна

• Хуурай газрын экосистем нь ургамал, амьтны аль алиных нь дасан зохицох цацрагийн гол газар

• Хуурай газар нь улирлаар болон өдрөөр маш их цаг агаарын хэлбэлзэлтэй байдаг

• Нар далайгаас илүү газар руу нэвт гэрэлтэх боломжтой учир гэрэл хуурай газрын экосистем илүү хүртээмжтэй байдаг

• Азот болон нүүрстөрөгчийн хийгээр баялаг байдаг

• Дэлхийн гадаргуугаас хамгийн бага зайг эзэлдэг нь тунр болон хээрийн бүс, хамгийн их зайг эзэлдэг нь халуун орны ой

Ангилал

1. Халуун орны ой

2. Хээрийн бүс

3. Цөл

4. Навчит ой

5. Тундр

6. Тайга

7. Саванн

8. Сэрүүн бүсийн ой

Халуун бүсийн ой

Tropical rain forest

Хээрийн бүс

Grassland

Цөл

Desert

Навчит ой

Deciduous

Тундр

Tundra

Тайга

Coniferous Forest

Саванн

Savanna

Сэрүүн бүсийн ой

Alpine

Хуурай газрын экосистемын ургамал зүйл

• Magnoliophyta (цэцэглэдэг ургамлууд)-аас 275,000 төрөл зүйл

•  Pinophyta (шилмүүст мод)-оос 500 төрөл зүйл

• Bryophyta (хөвд болон liverworts)-оос 24,000 төрөл зүйл

• Insecta (шавьж)-оос 900,000 төрөл зүйл

• Aves (шувуу)-аас 8,500 төрөл зүйл

• Mammalia (хөхтөн)-өөс 4,100 төрөл зүйл

Хуурай газрын экосистемийн организм

• Амьд биетүүд нь усыг тодорхой хугацаагаар биенийхээ нэгэн хэсэгт шилжүүлж, ууршахаас нь сэргийлж, цангахгүй явах чадвартай

• Тэд мөн янз бүрийн уур амьсгалд дасан зохицож, даван туулах онцлог шинжүүдтэй

• Хуурай газрын экосистемүүд нь эрчим хүч болон химийн урсгалаар хосолсон үйл явцаас болж тодорхой болон динамик харилцаатай гэж хуваагддаг

• Амьд биетүүд нь аль төрөлд орохыг тэдний хооллолтоос харж болно

Экосистемийн бүтээмж

• Сэрүүн болон ойн экосистем нь бүтээмж ихтэй

• Хамгийн бага бүтээмжтэй нь цөл болон тундр

• Хээрийн болон саванны бүтээмж дунд зэрэг (бэлчээрийн)

• Талбай ихтэй, амьдрах нөхцөл өндөр, хуурай газрын экосистемийн бүтээмжийн 45%-ийг бүрдүүлдэг халуун орны ой нь хамгийн их бүтээмжтэй бүс юм

Хуурай газрын

экосистемд тулгарч буй асуудлууд

Хуурай газрын экосистемийн тухай нэмэлт мэдээлэл

• Энэ экосистемд хамгийн том хөхтөн (заан) болон хамгийн жижиг ургамал (хаг өвс) байдаг

• Энэхүү экосистемд жилийн хугацаанд цөлд 20 cm, халуун бүсийн ойд 2 м хүртэлх бороо ордог

• Экосистемд хөрс маш чухал бүрэлдэхүүн хэсэг. Хөрсөнд шим тэжээл, ус, агаар сайн агуулагдаж хуурай газрын ургамалд дэмжлэг өгдөг

Links/Sources• http://en.wikipedia.org/wiki/Terrestrial_ecosystem

• http://study.com/academy/lesson/what-is-a-terrestrial-ecosystem-definition-examples-types.html

• http://www.terrestrialecosystems.com/

• http://tes.science.energy.gov/

• https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/ch7s7-1-1.html

• http://www.unep.org/ecosystemmanagement/UNEPsWork/TerrestrialEcosystems/tabid/436/Default.aspx

• http://www.wcs-heal.org/global-challenges/biodiversity-loss/terrestrial-ecosystems

• http://www.inchinapinch.com/hab_pgs/terres/terres_pg.htm

Анхаарал тавьсанд баярлалаа!