төвөнхийн хорт хавдар

АУС-318 Б.Пүрэвцэрэн

Хорт хавдрын урьтал байдал

Архаг гиперпластик үрэвсэл:

Тамхи татах, архаг архидах, уур ба тоос шороогоор амьсгалах, АДЗҮӨ-р олон дахин өвдөх, дууны ачаалал их байх, А амин дэмийн дутал г.м

салт бүрхүүл намираа ху.эд – гиперплази болсон олон давхар хавтгай хучуур эд – эвэршилт /эпидермисжих/

Эпидермисжих – дууны хөвч , архаг панларингитӨвчтөнд хоолой сөөнгө, сүүлдээ дуу гарах болно

Эмнэлзүй, хэлбэр зэрэг

Амилоидоз:

Удаан явцтайШалтгаан, эмгэг жам: мэдрэл шингэний зохицуулга

алдагдаж, ретикулоэндотел тогтолцоо урвал буруу явагдаж, удаан хугацаанд явагдсан хэсэг газрын архаг үрэвслийн суурин дээр үүснэ

Амилоидын хуримтлал

Эмнэлзүй, хэлбэр зэрэг

Оношлогоо

Архаг гиперпластик үрэвсэл:Эхний үед шууд бус тольдолтоор улайралтат хэлбэрийн архаг үрэвслээс үл ялгагданаМикроларингоскопид төвөнхийн салст улаан харагданаӨвчний хүнд үед судаслаг зураглал голомтот байдлаар мөчирлөж салаалсан,салст бүрхүүл нь овон товонтой хуурайшсан, хучуур эд бүдэгшсэн шилийг санагдуулам харагдана

Оношлогоо

Амилоидоз:Шууд бус тольдож харахад нягт хатуу, шаргал өнгөтэй, тодорхой хил хязгааргүй, хэсэг газрын болон тархмал нэвчдэс тодорхойлогдоно.Амилоид нэвчдэсийг бүрхсэн салст бүрхүүл нь өөрчлөлтгүй

Эмчилгээ

Амилоидоз:Тархац, хэлбэр, хэмжээнээс хамаарнаЖижиг хэмжээ – микроскопын хяналтанд мэс засалТом хэмжээ – ларингофиссура хагалгаа хийж авна

Төвөнхийн өмөн

Тархалт:АДЗ-ын хавдруудын 1-р байртТамхи татдаг, 40-с дээш насны эрэгтэйчүүдШалтгаан:Тамхи, нефть, нефтийн шаталтаас үүсэх бодисууд, будагч бодисууд, тоостой нөхцөлд ажиллах

АнгилалTNM тогтолцооны буюу эмнэлзүйн ангилал:T- анхдагч хавдрын байдал:Анхдагч хавдрын байдлыг үнэлэхэд бэрхшээлтэй-TxАнхдагч хавдар тодорхойлогдохгүй – ToCarcinoma in situ - Tis

Төвөнхийн дээд хэсгийн хавдрын ангилал

T1 – зөвхөн нэг хэсгийг хамарсан, дууны хөвчийн хөдөлгөөн хадгалагдаж байнаT2 – хэд хэдэн хэсгийн салст бүрхүүлийг хамарсан, дууны хөвчүүдийн хөдөлгөөн хадгалагдаж байнаT3 – хавдар төвөнхөөр хязгаарлагдах юмуу халхавчийн өмнөд зайруу тархсан байнаT4 – бамбай мөгөөрс болон багалзуур, хүзүүний зөөлөн эд, бамбай булчирхай, улаан хоолой г.м төвөнхөд ойр хэсэгрүү хавдар тархсан

Төвөнхийн дунд хэсгийн хавдрын ангилал

T1 – дууны хөвч гэмтэх, өмнөд арын уулзвар, дууны хөвчийн хөдөлгөөн хязгаарлагдахгүйT1а – нэг талын дууны хөвчT1б – 2 талын дууны хөвчT2 – дууны хөвчөөс 2 тийш тархсан эсвэл дууны хөвчийн хөдөлгөөн хязгаарлагдсанT3 – тархалт төвөнхөөр хязгаарлагданаT4 – багалзуур, хүзүүний зөөлөн эд, ЦМХ, ББ, залгиур луу тархана

Төвөнхийн доод хэсгийн хавдрын ангилал

T1 – төвөнхийн зайн хөвчийн доорх хил хязгаараас хэтрээгүйT2 – дээрх хил хязгаараас хэтэрч, 1 ба 2 талын дууны хөвчрүү тархсан дууны хөвчийн хөдөлгөөнT3 – төвөнхийн хил хязгаараас хэтрээгүйT4 – бөгж болон бамбай мөгөөрс, багалзуур хүзүүний зөөлөн эд, ББ, улаан хоолой г.м хэсгүүд рүү тархана

N- захын тунгалагын булчирхайнуудын байдалNx – ЗТБ-г үнэлхэд хангалттай бусN0 – ЗТБ-д үсэрхийллийн шинжгүйN1- хавдартай талын 1 ТБ томорч, хэмжээ нь 3см хэтрээгүйN2 – хавдартай талын 1 ба хэд хэдэн ТБ томорч, 6см хэтрээгүй, эсвэл хавдартай талын эсрэг талN2а – хавдартай талын 1 ТБ үсэрхийлэлтэй, 3см хэтрээгүйN2б – хавдартай талын хэд хэдэн ТБ томорч, 6см хэтрээгүйN3 – ЗТБ томорч 6-с хэтэрнэ

M- алсын үсэрхийлэлт

Mx – алсын үсэрхийллийг тодорхойлоход бэрхшээлтэйMo – алсын үсэрхийллийн шинж тэмдэггүйM1 – алсын үсэрхийлэл илэрсэн

T N M1 1 0 02 2-3 0 03 1

234

1-2-31-2-31-2-30-1-2

0000

4 1234

4443-4

0-10-10-11

Хавдрын үйл явцыг үе шатаар нь бүлэглэвэл:

Эдийн эмгэг бүтцийн ялгаралтыг харгалзан

Gx – ялгарлын зэргийг тодорхойлоход бэрхшээлтэйG1 – ялгаралтын өндөр зэрэг бүхийG2 – дунд зэргийн ялгаралтайG3 – муу ялгаралтайG4 – ялгаралгүй хавдар

Эмнэлзүй, хэлбэр зэрэг

• Залгих ү.а алдагдаж, ханиах, хахаж цацах, залгихад эвгүй оргих, өвдөх, залгиурт гадны биет байгаа мэт эвгүй мэдрэмж төрөх, дуу цуцах, дууны өнгө өөрчлөгдөх, хоолой сөөх

• Хавдар газар авсан – өвдөлт чих рүү, хоол унднаас татгалзаж турж эцнэ

• Хавдар шархалснаас – цустай шүлсээр нулимах, амнаас эвгүй үнэр гарах

Оношлогоо

Дууны хөвчийн өмөн: Шууд бус тольдож харахад өмнөд болон дунд 1/3

хамарсан хавтгай нэвчдэс хэлбэрийн барзгар гадаргуутай хавдар

Эвэршилттэй ба эвэршилтгүй өмөнг микроскопоор харахад цайвар саарал заримдаа улаавтар саарал өнгөтэй, барзгар, хялгасан судаснуудын торлогийн зураглал хэвийн биш

Оношлогоо

Гадаргуу нь ихэвчлэн шархалсан /гүнд шаравтар өнгөтэй нэвчдэс/

Микрокарциномын шатанд байвал хавтгай, хагас тунгалаг, үү шиг хэлбэртэй,

Cancer in situ :Ердийн шинжилгээгээр оношлоход нэн бэрхшээлтэй

Эмчилгээ

Хавдрын 1 ба 2-р шатанд: Туяа эмчилгээ хийнэ

Төвөнхийн хэсэгчлэн болон бүтнээр нь тайрах эмчилгээ хийнэ

Хавдрын 3-р шатанд: Хавсарсан эмчилгээ хийнэ

Дууны хөвч хөдөлгөөнтэй, хавдар нэвчиж ургаагүй, эмгэг үйл явцад мөгөөрсөн эд хамрагдаагүй – дууны хөвч авах мэс засал

Төвөнхийн бусад хортой хавдрууд

Саркома Фибросаркома

/ширхэглэг хо.эд/ Равдомиосаркома/үр

хөврөлийн, цулцанлаг, холимог/

Хондросаркома Цилиндрома Хемодектома