View
74
Download
1
Category
Preview:
Citation preview
Giác quan hóa học
Nguyễn Xuân Cẩm Huyên
Vị giác
Cung cấp thông tin về chất lượng hóa học của môi trường bên ngoài (thức ăn, nước, chất độc…)
Liên kết với tình trạng bên trong ( đói, khát)
Tương đối phát triển ở người vì ăn tạp
Dàn bài
Các vị căn bản
Nụ vị giác
Đường TK vị giác
Kích thích vị giác
Liên hệ lâm sàng
Các vị và cảm giác ở lưỡi
Các vị căn bản
Mặn (NaCl)
Ngọt (Sucrose)
Chua (HCl)
Đắng (Quinine)
Vị bột ngọt (unami)
Cảm giác khác
Nhiệt
Cay
Béo
Chát
Kim loại
Đường TK vị giác
• TK VII
• TK IX
• TK X
• Nhân đơn độc
• Đồi thị
• Vỏ não vị giác
PX vị
giác
Bản đồ thụ thể vị
giác
Kích thích vị giác
Điện thế cảm thụ: khử cực
Đáp ứng có tính thích nghi (cơ chế trung ương): trong vòng 1 phút
“Khoái khẩu”: phù hợp nhu cầu cơ thể
Cơ chế kích thích vị giác
Liên quan đến kênh ion
Cơ chế kích thích vị giác
Liên quan đến kênh ion và protein G
Test vị giác
Phenylthiocarbamide
Máy đo khứu giác-vị giác
Rối loạn vị giác
Những yếu tố ảnh hưởng lên vị giác
Tuổi tác
Thị giác
Hormone
Di truyền
Nhiệt độ trong miệng
Thuốc và chất hóa học
Nghẹt mũi
Tổn thương hay u thùy thái dương
Rối loạn vị giác
Mất vị giác (ageusia)
Giảm vị giác (hypogeusia)
Vị giác khó chịu (parageusia)
Vị giác không chính xác (dysgeusia)
Khứu giác
Niêm mạc khứu giác
Kích thích khứu giác
Đường TK khứu giác
Liên hệ lâm sàng
Tế bào khứu giác
• Thụ thể khứu giác nằm trên lông khứu giác • Mỗi tế bào khứu giác chỉ chứa một loại thụ thể
Nhận cảm khứu giác
Cầu khứu
Tín hiệu từ cùng một loại thụ thể tận cùng trên cùng một cầu khứu
Đường TK khứu giác
•Hành khứu
•Củ khứu
•Đồi thị
•Vỏ não khứu giác
Rối loạn khứu giác
Yếu tố ảnh hưởng
Giới
Tuổi
Nguyên nhân
Viêm mũi, viêm xoang, polýp mũi, bướu…
Thuốc, xạ trị, nhiễm siêu vi…
AIDS, nghiện rượu, động kinh, Alzheimer, tâm thần phân liệt, Parkinson, tiểu đường…
Hậu quả
Thiếu hệ thống báo động (thức ăn thiu, gaz,
khói)
Giảm chất lượng cuộc sống (giảm vị giác,
không ngửi thấy những mùi dễ chịu)
Test khứu giác
Butanol
Test khứu giác
Pheromone
Recommended