Upload
ihramcizade
View
77
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
DAGUER
T
RREOTYPE’
DİJİTA
T.C. ANA
GÜZEL SA
GR
’TAN INS
2012-2
AL KÜLTÜR
Esk
ADOLU ÜNİ
ANATLAR F
RAFİK BÖL
TAGRAM’A
2013 GÜZ
R DERSİ,
Can DOĞU
kişehir,
İVERSİTES
FAKÜLTES
LÜMÜ
A DİJİTAL
DÖNEMİ
Ebru BA
U
2012
Sİ
Sİ
LLEŞEN F
ARANSELİ
FOTOĞRAF
CREATIVE COMMONS LİSANSI
Creative Commons Lisansı, içeriği oluşturan kişi veya kurumun, içeriğin kullanım şartlarını belirttiği tek taraflı bir anlaşmadır. Bu makalede yer alan içeriğin tamamı, CC BY-NC-SA 3.0 lisansıyla korunmaktadır. Bu lisans gereği;
Eserin ilk sahibinin belirtilmesi, eserin hiçbir kopyası veya eserden üretilmiş yeni eserlerin hiçbirisinin ticari ortamda kullanılmaması,eserin tüm kopyalarında veya eserden üretilmiş yeni eserlerde de aynı lisansın kullanılması halinde;
Eseri paylaşma, Eseri kopyalama, Eserde değişiklik yaparak yenisini üretme, Eseri ticari olmayan şekillerde kullanma hakkı okuyuculara
sunulmaktadır.
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ...........................................................1
1. FOTOĞRAFIN GELİŞİM SÜRECİ....................................2
1.1. Fotoğraf İcat Edilmeden Önceki Çalışmalar.............2
1.2. Fotoğrafın İcadı......................................3
1.3. Fotoğrafın Gelişimi...................................4
2. DİJİTAL FOTOĞRAF.............................................6
2.1. Dijital Fotoğrafın Temelleri..........................6
2.2. Cep Telefonu ve Fotoğraf..............................8
2.2.1. iPhone ve Fotoğraf.............................9
2.2.2. Instagram.....................................11
2.3. İnternet ve Fotoğraf.................................14
2.3.1. Fotoğraf Paylaşım Siteleri: Flickr............15
2.3.2. Fotoğraf Paylaşım Siteleri: Photobucket.......15
2.3.3. Fotoğraf Paylaşım Sitesi Olarak Facebook......16
SONUÇ..........................................................17
KAYNAKÇA.......................................................18
1
GİRİŞ
Teknolojik ve toplumsal değişimler hayatın her alanına etki
ettiği gibi görüntü ve göstermeye dayalı alanları da
etkilemiştir. Fotoğraf da bu değişimlerden nasibini almıştır.
1826 senesinde icat edilen fotoğraf günümüzdeki formuna 186
yıllık bir yolculuk sonucu ulaşmıştır.
Bu yolculuğun en önemli durağı günümüzde hüküm süren dijital
fotoğraftır. Dijitalleşen fotoğraf, gösterme biçimlerini
değiştirmiş; görüntüleri bilgisayara taşıyarak üretim ve tüketim
sürecini hızlandırmıştır.
Birinci bölümde fotoğrafın icadına ortam hazırlayan
çalışmalar, fotoğrafın icadı, ilk kalıcı baskı yöntemleri ve
gelişme süreçleri incelenmiştir.
İkinci bölümde 1978 yılında bulunan ilk dijital görüntü
sensöründen günümüze fotoğrafın teknik olarak geçirdiği
gelişmeler incelenmiş, cep telefonu fotoğrafçılığı; kullanım
alanları ve dijitalleşen fotoğrafın demokratikleşmesi ve
sosyalleşmesi konuları örnek olaylarla açıklanmıştır.
2
BİRİNCİ BÖLÜM
FOTOĞRAFIN GELİŞİM SÜRECİ
1.1. Fotoğraf İcat Edilmeden Önceki Çalışmalar
Fotoğraf, doğada mevcut gözle görülebilen maddi varlık ve
şekilleri, ışık yardımıyla ışığa karşı duyarlı bir yüzeye
kopyalama işlemidir. Bilindiği üzere insanoğlu doğayı
gözlemlemiş, gördüğü ve karşılaştığı hadiseler üzerine kafa
yormuştur. Doğada var olan bir takım optik kurallar üzerine
çalışmaları olduğu bilinen ilk kişi Çinli filozof Mo Ti’dir.1 Mo
Ti’nin çalışmaları karartılmış bir odanın duvarında küçük bir
delik açıldığında, dışarıdaki görüntünün karşı duvara ters olarak
düştüğünü göstermiştir. Bu oda karanlık oda anlamına gelen Camera
Obscura adıyla anılır. Daha sonraları İbn-i Heysem, Leonardo da
Vinci, Giovanni Battista Della Porta, Angelo Sala gibi bilim
adamları da Camera Obscura üzerine çalışmalar yapmışlardır.
Camera Obscura onyedinci yüzyılda ressamların yoğun olarak
kullandığı bir yardımcı araçtı. Camera Obscura zamanla
geliştirildi ve görüntünün düzeneğin arkasına yerleştirilen buzlu
cam üzerine düşürülmesi sağlandı. Amaç, gözle görüleni doğru
olarak kağıda aktarmaktı. Sonraları Camera Obscura’nın önündeki
deliğin yerini mercek aldı. Camera Obscura’nın eksiği görüntüyü
kaydetmiyor oluşudur, ışık kaybolduğu zaman yansıyan görüntü de 1 Kılıç, L. (2010). Fotoğrafın Tarih Öncesi. Feyyaz Bodur (Ed.), Fotoğraf ve Hareketli Görüntünün Tarihi. (2. Baskı). içinde (s. 2‐23). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
3
kaybolmaktadır. Bilim adamları zamanla bu konu üzerinde
yoğunlaştılar. Thomas Wedgewood, Johann Heinrich Schulze gibi
bilim adamları görüntüyü sabitleme konusuna yıllarını verseler de
kalıcı sonuçlar üretemediler.
1.2. Fotoğrafın İcadı
Optik ve mekanik yollarla elde edilen görüntülerin kimyasal
yöntemlerle sabitlenmesi, ilk olarak Fransız Joseph Nicephore
Niepce tarafından 1826 yılında gerçekleştirilmiştir.2 Niepce 8
saat pozladığı fotoğrafı ışığa duyarlı yüzeye sabitleyebilmiştir.
Niepce 1833 yılında hayatını kaybeder ve çalışmalarına Daguerre
devam eder. Daguerre, Daguerreotype adını verdiği yöntemle
görüntüleri kaydetmeyi başarmıştır.
Aynı tarihlerde İngiliz bilim adamı William Henry Fox Talbot
da kendi geliştirdiği kağıt üzerine fotograf yöntemini tanıtır.
William Henry Fox Talbot, görüntü elde etmede negatif - pozitif
yöntemini ortaya çıkararak, aynı görüntünün birden çok baskısının
yapılmasını sağlamıştır.
1839’da Louis Daguerre’in fotografik yöntemini açıklaması
her şeyin başlangıcı oldu. Kısa bir süre sonra kentteki bütün
mağazalar fotoğraf çekim malzemelerini ısmarlayan müşterilerle 2 Kılıç, L. (2010). Fotoğrafın Bulunuşu. Feyyaz Bodur (Ed.), Fotoğraf ve Hareketli Görüntünün Tarihi. (2. Baskı). içinde (s. 26‐50). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
4
dolup taştı. Böylece yeni bir uğraş ve yeni bir sanat doğmuş
oldu.
1.3. Fotoğrafın Gelişimi
1861’de Amerika’da başlayan iç savaş, maceracı
fotoğrafçıları, iyi para getiren fotoğraf stüdyolarındna çıkarıp,
savaş alanlarına gitmelerine neden olmuştur. Görüntülü karanlık
oda vagonlarında gezinirken, bu fotoğrafçılar dünyaya savaşın
sert mücadelesini yakından izleme imkanı verdiler. Teknik
yetersizliklerden dolayı gerçek çatışmaları görüntülemeleri
imkansızdı. Fotoğrafçılar da bu mücadeleyi anlamlı ve dokunaklı
ifadelerle gösterdiler. Terkedilmiş savaş alanlarını, kasabaları,
ölüleri ve yaralıları, askeri suçluların infazlarını, her iki
tarafın geçici ateşkes süresince birbirlerini
izleyen askerlerini görüntülediler. Foto muhabirliği, henüz
sözlüklerde yer almıyordu ama 1860'larda artık tamamıyla gelişmiş
bir meslekti.3
Fotoğrafa dair buluşlar her yıl birbirini izledi. Fakat
bütün bu gelişmelere rağmen fotoğrafçılık hala deneysel bir
uğraştı. O dönem fotoğrafçı, solüsyonlarla, tozlarla kendisi
uğraşmak zorunda, bunun için bir kimya bilgisine gereksinim
duymaktaydı. Objektifleri için merceklerini bulmak ve
3 Gümrükçü, C.O. Fotoğrafın Kısa Geçmişi http://www.belgeselfotograf.com/fotografin_tarihi.phtml
5
yerleştirmek zorunda, kendi baskısını kendi yapma
mecburiyetindeydi. Çünkü fotoğraf
araçları henüz bir bütün olarak bir arada bulunmuyordu.
İşte bu noktada George Eastman devreye girdi. Bir bankada
muhasebeci olarak çalışan Eastman, fotoğraf koleksiyonu yapmaya
başladı ve fotoğrafa ilgisi böyle doğdu. Eastman fotoğrafın daha
kolay üretilmesini arzuluyor, herkesin fotoğraf çekebileceğini
savunuyordu. Bu amaçla 1888 yılında Kodak’ı kurdu ve “You press
the button, we do the rest”4 sloganıyla kullanıcıya gerçek
anlamda basit olan ilk fotoğraf makinesini sundu. Kullanıcı
sadece fotoğraf çekiyor, makineyi Kodak’a yolluyor, Kodak
kullanıcıya fotoğrafların basılmış halini gönderiyordu.
1937 yılında Edwin Land tarafından üretilen anında baskı
almaya yarayan Polaroid fotoğraf makinesi bir devrimdi. Çekilen
fotoğraf anında ürüne dönüşüyordu. 1948 yılında piyasaya sürülen
makine yıllarca satış rekorları kırarak pazarı domine etti ve
fotoğraf denildiğinde akla gelen objelerden biri oldu.
Louis Daguerre'in buluşunu dünyaya ilan etmesinden bir
yüzyıl sonra, fotoğraflarla karşılaşmadan geçen bir gün hemen
hemen hiç yoktu. Fotoğraflar her yerdeydi. Dergilerin,
gazetelerin, kitapların sayfalarında, müzelerin duvarlarında, 4 A Brief History of Design & Usability at Kodak, http://www.kodak.com/US/en/corp/researchDevelopment/whatWeDo/development/designUsability/history.html
6
otobüslerin kenarlarında ve büyük ilan panolarında, yaşamdan
daha parlak renklerle kullanılan fotograf, artık yaşamın
ayrılmaz bir parçasıydı.
İKİNCİ BÖLÜM
DİJİTAL FOTOĞRAF
2.1. Dijital Fotoğrafın Temelleri
Dünyanın hızla değişimi fotoğrafı da etkilemiştir. Özellikle
teknoloji kullanımı ve internetin varlığı artık iş yapma biçimini
değiştirmekte, dijitalin işin içine girmesi fotoğrafın
demokratikleşmesi kavramını ortaya çıkarmıştır. Demokratikleşme
herkesin ürünlerini yazıya, çiziye dökerek istediği format ve
boyut ile baskı alarak dışsallaştırmanın yolunu açmıştır. Artık
herkes, ilgilendiği alanla ilgili birer yazar, şair,
karikatürist, fotoğraf sanatçısı, ressam olabilme potansiyeline
sahiptir. Fotoğrafla alakalı olarak da dijital fotoğraf adı
verilen bu son teknolojik sıçrama; sınırsız fotoğraf çekme
eylemini günlük yaşantının sıradan bir hadisesi haline getirdi.
Hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olan dijital fotoğrafın
bugüne gelene kadar geçirdiği süreçleri incelemek faydalı
olacaktır.
Dijital fotoğraf, görüntünün sayısallaştırılması, yani kart
7
baskılarının tarayıcı ile taranması ya da dijital kamera ile
görüntülerin kaydedilmesi işlemleri, bilgisayar ortamında
görüntüler üzerine renk-doku girilmesi, CD, disk, kartuş üzerine
kaydedilmesi işlemlerinin tamamıdır.
1978 yılında Kodak mühendisleri ilk dijital görüntü
sensörünün patentini aldılar.5 Fakat bu sensör sadece 0.01
megapiksellik görüntü üretebiliyordu ve tüketici seviyesinde
kullanıma uygun değildi. Tüketici seviyesinde üretilmiş ilk
dijital fotoğraf makinesi 1994 yıllında Apple tarafından üretilen
Apple Quicktake 100 modelidir.6 1995 yılına gelindiğinde Casio,
LCD ekranlı ilk fotoğraf makinesi olan QV-10’u duyurdu, ertesi
yıl Kodak, compact flash card kullanan ilk fotoğraf makinesi
modeli DC-25’i satışa sundu. 1997 yılında Sony doğrudan 3.5 inç
diskete kayıt yapan Digital Mavica FD5 modelini duyurdu. İlk
dijital SLR fotoğraf makinesi, Nikon’un 1999 yılında duyurduğu D1
olur. D1, hızlı ve tatmin edici düzeyde görüntü kalitesiyle artık
dijital SLR fotoğraf makinelerinin sektör standardı haline
gelmeye başladığının bir göstergesi olmuştur. 2000 yılında
piyasaya çıkan Sony Mavica CD1000 ise CD’ye kayıt yapma özelliği
ile öne çıkmaktaydı. 2010 yılında Panasonic dünyanın ilk üç
boyutlu fotoğraf çekebilen dijital fotoğraf makinesini duyurdu.
5 Patent US4131919, Electronic Still Camera, http://www.google.com/patents/US4131919 6 Henshall, J., http://www.epi‐centre.com/reports/9403cdi.html
8
Dijital fotoğraf ile birlikte, fotoğraf en parlak dönemini
yaşamaktadır. 2011 yılında dünyada ortalama 370 milyar fotoğraf
çekilmiştir. Dijital fotoğrafsız bir fotoğraf dünyasında böyle
bir üretimden söz etmek oldukça zordu. En çok kullanılan film
formatı olan 35mm filmler 36 poza sahipti ve çekilen fotoğraflar
ancak kimyasal işlemlerden geçirildikten sonra görülebiliyordu.
Yani üretilen fotoğrafın istenildiği gibi olup olmadığı ancak her
biri ayrı bir maliyete sahip olan işlemlerden geçtikten sonra
anlaşılabiliyordu. Bu problemi ortadan kaldıran ve fotoğrafçıya
özgürlük sağlayan da dijital fotoğraf olmuştur.
2.2. Cep Telefonu ve Fotoğraf
Cep telefonları sayesinde ceplerde taşınan fotoğraf
makineleri fotoğrafın demokratikleşmesi açısından yaşanan bir
başka devrimdir. Fotoğraf çekebilen ilk cep telefonu 1997 yılında
sadece Japonya’da satışa sunulan Sharp J-SH04 modelidir. Bu
modeli takiben İsveçli telefon üreticisi Ericsson 2001’de harici
bir ünite ile fotoğraf çekme imkanı sunan T68 modelini pazara
sundu. 1 sene sonra Nokia 7650 modeli ile fotoğraf çekebilen cep
telefonları segmentini geliştirdi. Yıllar içinde fotoğraf çekme
özelliği cep telefonları için olmazsa olmaz bir özellik halini
aldı ve tüketici artık salt fotoğraf çekme özelliği değil yüksek
çözünürlükte, kaliteli görüntü sunan fotoğraf çekebilme özelliği
arar oldu. Bu nedenle cep telefonu üreticileri fotoğraf çekebilme
9
özelliklerini iyileştirmeye, cihazlara daha iyi görüntü için daha
kaliteli optik malzemeler eklemeye, karanlıkta çekim yapmayı
sağlayabilmesi için dahili flaşlar eklemeye başladılar. Artık cep
telefonları da dijital fotoğraf makineleri kadar kaliteli
görüntüler üretebiliyorlardı. Cep telefonlarına fotoğraf mekinesi
eklenmesiyle insanoğlu gördüğü her şeyin fotoğrafını çekme
alışkanlığı kazandı. İşin bir başka tarafı ise cep telefonları
ile çekilen fotoğrafların basında kullanılması ile birlikte
oluşan yurttaş foto muhabiri kavramıdır. Özellikle son 10 yılda
internetin gelişimi, 3G teknolojisi, televizyonun webin içine
girmesi, gazetelerin internet sitelerinin basılı hallerine karşı
daha önemli hale gelmesi foto muhabirliği kavramını değiştirdi.
Yurttaş foto muhabirlerinin ürettiği görüntülerin medyada yer
alan örneklerinin artması, bu işi kurumsallaştıracak girişimlerle
tanışmamızı sağladı. 2006’da Nokia, haber görüntüsü çeken
vatandaşların ürettikleri fotoğraflar arasında en çarpıcı
olanlarının ödüllendirileceği bir yarışma yapacağını duyurdu.
Yarışmanın katılma koşullarından en çarpıcısı görüntülerin
çekildikleri yıl içinde medyada yer almış olma zorunluluğuydu.
2.2.1. iPhone ve Fotoğraf
2007 yılında Apple akıllı telefonu iPhone’u piyasaya sürdü.
2.5 ayda 1 milyon satış rakamına ulaşan ilk iPhone 2
megapiksellik bir kameraya sahipti. iPhone’un ulaştığı ticari
10
başarının ardından 2 sene sonra Apple 3G desteği sunan iPhone
3G’yi duyurdu. iPhone 3G’nin 1 milyon satış rakamına ulaşması
selefi kadar uzun sürmedi. Piyasaya çıktıktan 3 gün sonra 1
milyon satış rakamına ulaşan iPhone 3G aynı zamanda üçüncü parti
yazılım geliştiricilerin ürettiği yazılımlara ev sahipliği yapan
App Store’u bünyesinde barındırıyordu. 2009 yılında iPhone 3GS
duyuruldu, kamerası geliştirilmiş olan bu model 3 megapiksel
görüntü üretebiliyor ve VGA video kaydedebiliyordu. iPhone 4,
2010 yılında piyasaya çıktığında App Store’daki uygulama sayısı
200.000’i aşmıştı. Apple 2011’de iPhone 4S’i ve son olarak
2012’de iPhone 5’i duyurdu. Son Apple akıllı telefonu olan iPhone
5 önceki versiyonuna göre %40 daha hızlı bir kamera, 8
megapiksellik görüntü oluşturma ve panoramik fotoğraf çekebilme
özelliklerine sahiptir.
Bu kadar gelişmiş bir cep kamerası, insanların yanlarından
ayırmadıkları fotoğraf makineleri ile dolaşması fotoğrafın
klasikleşmiş kalıpların dışına çıkmasını sağlamıştır.
Bu noktada, bahsedeceğimiz iPhoneography bir çok özelliğiyle
Lomography ile benzerlik taşımaktadır. Lomography iki Viyanalı
öğrencinin Rus fotoğraf makinesi Lomo ile karşılaşmasıyla
başlamıştır. Düşünmeden, çoğu zaman vizöre bile bakılmadan
çekilen fotoğrafların sonuçları iki öğrenciyi çok şaşırtır.
11
Fotoğraflar daha önce hiç karşılaşmadıkları şekilde, daha canlı
renklere ve daha derin doygunluğa sahiptir. Kısa zaman içinde
belirledikleri ve 10 Altın Kural adını verdikleri bir nevi
Lomography manifestosu ile bu akıma rehberlik ettiler.
Lomography’nin 10 Altın Kural’ı şu şekilde belirtilmiştir:
“a. Gittiğin her yere fotoğraf makineni de götür
b. Onu her zaman kullan, gece ve gündüz
c. Kalçadan çekmeyi dene
d. Lomografik tutkunun hedeflerine olabildiğince yaklaş
e. Düşünme
f. Hızlı ol
g. Ne çektiğini önceden bilmen gerekmiyor
h. Ne çektiğini sonradan bilmen de gerekmiyor
i. Kuralları takma”7
2.2.2. Instagram
iPhone ve akıllı telefonlarla fotoğraf üretmenin gördüğü
ilgiden sonra uygulama geliştiriciler bahsettiğimiz gibi
Lomography ve Poloraid efektlerinin uygulanabileceği iPhone
uygulamaları ürettiler. Kısa zamanda bir hayli ilgi gören
uygulamalar arasında en çok sivrilen; sadece bir efekt programı
olmaktan çıkarak, fotoğrafların paylaşılabileceği sosyal bir
7 10 Altın Kural, http://www.lomography.com.tr/about/the‐ten‐golden‐rules
12
platform yaratan Instagram oldu. Instagram 2010 yılında,
iPhone’lar için duyuruldu. Uygulama bünyesinde bulundurduğu
filtreler ile fotoğraflara değişik efektler uygulama ve bunları
yine kendi içinde paylaşma esasına dayalıdır. Instagram’ın
100.000 kullanıcıya ulaşması sadece 1 hafta sürdü. 12 Nisan
2012’de Facebook, Instagram’ı 1.000.000 dolara satın aldı. Yine
Nisan ayı içinde Instagram’ın Android platformuna uygun bir
versiyonu çıkarıldı ve 11 Eylül 2012’ye gelindiğinde uygulamanın
kayıtlı kullanıcı sayısı 100.000.000 olmuştu. Uygulama sayesinde;
fotoğraflar tek dokunuşla Facebook, Twitter, Tumblr, Flickr ve
Foursquare hesaplarına da gönderilebilmektedir. Instagram’a Ocak
2011’de eklenen hashtag özelliği ile kullanıcılar fotoğraflarını
etiketlemeye başladılar. Etiketlere göre arama ile fotoğrafların
görüntülenme sayıları arttı, aynı zamanda Instagram içinde yer
alan fotoğrafların içerdiklerine dair bir içerik katalogu
oluşmaya başlamış oldu.
Instagram aynı zamanda yeni girişimlere ön ayak olmuştur.
Instagram fotoğrafları kullanılarak oluşturulan fotobloklar,
yastıklar, giyim ürünleri satan internet siteleri türemiştir.
Yanı sıra, markalar da Instagram kullanmaya başlamış; çeşitli
kampanyalar düzenlemişlerdir. Giorgio Armani, #framesoflife
etiketiyle başlattığı kampanyasında kullanıcılardan etiketi
kullanarak Armani marka gözlüklerle fotoğraf yüklemelerini
13
istemiş, Armani sitesine giren kullanıcılar Instagram’a ilgili
etiketle yüklenmiş fotoğraflarla karşılaşmış; Giorgio Armani
gözlüklerini alışılagelmiş biçimde profesyonel mankenlerle değil,
kendi markasının müşterileriyle tanıtma imkanı bulmuştur. Bir
başka Instagram kampanyasını da American Airlines gerçekleştirdi.
Her hafta belirlenen bir temada çekilecek fotoğraflar #Aapic
etiketiyle yayınlandı ve en beğenilen fotoğrafların sahipleri
çeşitli ödüller kazandı. American Airlines’ın bu kampanyasına
70.000 fotoğraf gönderildi.
Instagram kampanyaları son zamanlarda ülkemizde de
uygulanmaya başlandı. Efes Pilsen’in #busise etiketi ile
duyurduğu kampanyada en çok oyu alan fotoğraf Canon 5D Mark II
fotoğraf makinesi ile ödüllendirildi. Kanyon Alışveriş Merkezi de
Instagram kampanyası düzenleyen bir başka yerli kuruluş oldu.
#kanyonda etiketiyle paylaşılan fotoğraflar arasında her ay en
beğenilen üç fotoğraf ödüllendirildi.
Kampanya oluşturmanın yanı sıra markalar takipçi sayısı
fazla olan ve etkisi güçlü kullanıcıları kullanmaya başladılar.
Amerikalı Jonathan Nafarrete dünyaca ünlü Ford, T-Mobile ve MSN
için Instagram fotoğrafları çekmektedir. New Yorklu üniversite
öğrencisi Liz Eswein de Instagram’ın bu yönünü keşfedenlerden.
Nike, Delta Airlines, T-Mobile gibi firmalar için Instagram
14
fotoğrafları çeken Eswein, daha sonra bu konuyla alakalı bir
Instagram ajansı kurdu ve hem markalara hem Instagram
kullanıcılarına danışmanlık hizmeti veriyor.
Instagram son dönemde foto muhabirlerinin de kullandığı bir
platform oldu. İngiltere’de yayınlanan The Daily Telegraph
gazetesi son Wimbledon Tenis Turnuvası’nı sadece Instagram
aracılığıyla fotoğrafladı. Dünyanın saygın dergilerinden Time’ın
Instagram’la ilk teması günlük editör toplantılarından
fotoğrafların yayınlanmasıyla başladı. Daha sonra Time, beş tane
Instagram muhabiri işe aldı. Aynı zamanlarda Time dergisi
kapağında ilk defa bir Instagram fotoğrafı kullandı. Cep telefonu
fotoğrafçılığının basın fotoğrafçılığı açısından ne kadar ciddiye
alınıp alınmayacağı sorusu da böylelikle görece yanıtlanmış
sayılabilir.
2.3. İnternet ve Fotoğraf
Gelişen teknolojiyle beraber bilgisayarları birbirine
bağlayan internetin gelişmesi, global iletişimi hiç olmadığı
kadar kolaylaştırmıştır. Hayatın vazgeçilmez bir parçası haline
gelen internet, fotoğraf gibi geniş kitlelerin ilgisini çeken bir
konuyu da içinde barındırmaya başladı. Konusu fotoğraf olan
internet sitelerinin, online fotoğraf yarışmalarının, fotoğraf
paylaşım sitelerinin sayısı günden güne artmaya başladı.
15
İnternetin sunduğu sınırsız bilgi fotoğraf makinelerinin
yaygınlaşmasıyla birleşince üretilen ve tüketilen fotoğraf
sayısında muazzam bir artış meydana geldi. Günümüzde internet
dünyanın en büyük fotoğraf arşivi konumundadır.
2.3.1. Fotoğraf Paylaşım Siteleri: Flickr
Fotoğraf paylaşım sitelerinin en popüleri Flickr’dır.
Flickr, kullanıcıların fotoğraflarını etiketlemesine ve
kategorize etmesine yardımcı olan bir yapıdadır. Mart 2005’te
Yahoo tarafından satın alınan Flickr, kullanıcılarına ayda 300 MB
bedava fotoğraf yükleme hakkı tanımaktadır. Flickr’da oluşturulan
gruplarda fotoğrafçılık ve çekim teknikleri hakkında tartışmalar
yapılmakta, kullanıcılar fotoğraflarına yorumlar almaktadırlar.
Kullanıcıların farklı albümler de oluşturabildiği Flickr, arkadaş
listesi oluşturmaya da müsade ederek bir fotoğraf ağı yaratmak
için oldukça elverişli bir site konumunda. Flickr’ın
6.000.000.000’dan fazla fotoğrafa ev sahipliği yaptığı
bilinmekte.
2.3.2. Fotoğraf Paylaşım Siteleri: Photobucket
Photobucket 2003 yılında kurulan fotoğraf paylaşma
sitesidir. Fotoğraf başına 1 MB limitle sınırsız fotoğraf yükleme
imkanı tanıyan site, 2011 senesinde Twitter ile anlaşma
imzalayarak Twitter’ın görsel paylaşım hizmetini yürütmeye
16
başlamıştır.
2.3.3. Fotoğraf Paylaşım Sitesi Olarak Facebook
Facebook, iletişim ve bilgi alışverişi sağlayan bir sosyal
paylaşım sitesidir. Şubat 2004’te Mark Zuckerberg tarafından
kurulan site dünyanın en çok ziyaret edilen sitelerinden biridir.
Kullanıcılar sınırsız sayıda fotoğraf albümü oluşturabilmektedir.
1 milyardan fazla üyesinin olduğu bilinen Facbook, bütün sosyal
medyanın ve hatta internetin merkez alarak ilerlediği bir sosyal
medya sitesi konumuna gelmiş durumda. Gelirinin tamamını
reklamlardan ve aldığı yatırımlardan kazanan Facebook için
içeriğin önemi büyük. Bu nedenle kullanıcıyı içerik üretmeye ve
paylaşmaya teşvik eden bir yapıda olan siteye günde ortalama
300.000.000 fotoğraf yükleniyor. Facebook’ta yaklaşık
150.000.000.000 fotoğraf yüklü olduğu tahmin ediliyor.
17
SONUÇ
Fotoğraf icadından bu yana insan hayatında önemli bir yere
sahip olmuştur. Fotoğraf tarihi içinde, başlıca iki kırılma
noktasından bahsedilebilir.
Bunlardan ilki amatör fotoğrafçılığın başlangıcını sağlayan,
Kodak’ın “You press the button we do the rest” sloganıyla
duyurduğu fotoğraf makineleri olmuştur.
İkinci kırılma noktası ise fotoğrafın daha önce olmadığı
kadar yayılmasını sağlayan dijital fotoğraftır. Bilgisayar uyumlu
fotoğraf makineleri filmli makinelerin yerini almıştır.
Nihayetinde dijital fotoğrafın cep telefonları aracılığıyla
insanların cebine girmesi, fotoğrafın insan yaşamının her
alanındaki etkinliğini arttırmıştır. Rus fotoğrafçı Aleksandr
Rodçenko’nun da belirttiği gibi “Fotoğraf, hedefinde ilerliyor ve
bütün alanları ele geçiriyor. Öylesine çabuk, öylesine pratik ki,
ilahi bir güç beklemiyor.”8. Fotoğraf sahip olduğu gösterme
becerisi devam ettiği sürece de insan hayatının içinde yer almaya
devam edecektir.
8 http://www.photoquotations.com/a/579/Aleksander+Rodchenko
18
KAYNAKÇA
KİTAPLAR
BARTHES, Roland. Camera Lucida, İstanbul: Altıkırkbeş, 1992
BAUDRILLARD, Jean. Tüketim Toplumu, İstanbul: Ayrıntı, 1997
BODUR, Feyyaz. (Ed.) Fotoğraf ve Hareketli Görüntünün Tarihi,
Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2010.
CANDEMİR, Abdülkadir. (Ed.) Fotoğrafın ve Kameranın Kullanım
Alanları, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2010.
FREUND, Gisèle. Fotoğraf ve Toplum, İstanbul: Sel, 2006
İNTERNET SİTELERİ
http://belgeselfotograf.com/
http://blog.1000memories.com/
http://blog.instagram.com/
http://eurovizyon.co.uk/
http://fotomuhabiri.com/
http://lomography.com.tr/
http://mashable.com/
http://photoweeklyonline.com/
http://popphoto.com/
http://psfk.com/
http://rising.blackstar.com/
http://royal.pingdom.com/
http://techcrunch.com/