Sanat PsikolojisiGiriş

Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin

ulasbasar@gmail.com

Yazı için bkz. http://kolajart.com/wp/2014/12/07/doc-dr-ulas-basar-gezgin-sanat-psikolojisinin-onundeki-10-guzergah/

Giriş

• Sanat ve psikoloji

• Sanatın alt dalları

• Psikolojinin alt dalları

• Yüzü aşkın çalışma alanı

12/9/2014 2sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin

Sanat Psikolojisinin 10 Güzergahı

• 1. Sanatçının yaratım sürecinin psikolojik (özellikle bilişsel, psikanalitik ve kişilik açılarından) çözümlenmesi

• 2. Sanat yapıtının bir çıktı olarak psikolojik (özellikle bilişsel, psikanalitik ve kişilik açılarından) çözümlenmesi

• 3. Sanat yapıtının sanatseverler ve özellikle de sanatsevmezler tarafından alımlanma süreci

• 4. Sanatçıyla ilgili genel tutumlar ve özellikle de olumlu/olumsuz kalıpyargılar

• 5. Sosyal psikoloji ekseninde bireysel ve toplu sanatlar ayrımı

• 6. Akıl hastalarının ürettiği sanat yapıtları ve sanat terapisi

• 7. Sanatın bir psikoloji yöntemi olarak kullanımı

• 8. Sanat eğitiminde psikoloji • 9. Psikoloji bilgisiyle

desteklenmiş sanat• 10. Sanat yapıtlarıyla

desteklenmiş bir psikoloji eğitimi

12/9/2014 3sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin

1. Sanatçının Yaratım Süreçleri

• Genel yaklaşımlarla ilgili sorunlar

• Motivasyon

• Yazar/sanatçı bloğu (tıkanma)

12/9/2014 4sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin

2. Bir Çıktı Olarak Sanat Yapıtı

• İzdüşümsel bakış

• Bir mürekkep testi olarak sanat

12/9/2014 5sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin

3. Sanatın Alımlanması

• Sanatseverler/Sanat dostları

• Sanatsevmezler/Sanat düşmanları

• Tutum tayfında ortada olan çoğunluk

• Kültür endüstrisi ürünleri

12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 6

4. Sanatçıyla İlgili Tutumlar

• Kalıpyargılar

• Delilik ile dahilik arasında

• Takdir

• Duygusal iniş çıkışlar

• Norm karşıtlığı

• Giyim

12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 7

5. Bireysel Sanatlar ve Toplu Sanatlar

• Sinema vs. Yazın

• Sokak sanatları

• Katılımcı sanat

• Sosyal psikoloji

12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 8

6. Akıl Hastaları ve Sanat Terapisi

• Şizofrengi Dergisi

• Kalıpyargılar

• Rahatlama

• Eğlendiren sanat

• Kültür endüstrisi

• Sanatın insan psikolojisine etkileri

• Kişilik gelişimi için sanat

• Sanat terapisini kim yapmalı?

12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 9

7. Bir Psikoloji Yöntemi Olarak Sanat

• ‘Bir Resim Çiz’

• Günlük yazımı

• Psikodrama

12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 10

8. Sanat Eğitimi

• “Sanatsal becerilerin ve de sanatçı motivasyonunun geliştirilmesi için ne tür eğitim ortamları yaratılmalı?”

• Sanat eğitiminin diğer işlevleri

12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 11

9. Sanatın Desteği Olarak Psikoloji

• Sanatçı/yazar bloğunu kırmak

• Anlatıbilim: Olay örgüsü, kişilikler, açılış, kapanış vd.

12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 12

10. Sanatla Psikoloji Eğitimi

• Psikoloji derslerinde film kullanımı

• Psikoloji derslerinde yazın kullanımı

• Sanatçıların kişilik çözümlemesi (örn/ Frida)

12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 13

Sonuç

• Yüzü aşkın çalışma alanı

12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 14

Ek Okumalar-1

• Gezgin, U. B. (hazırlanıyor). Yaratıcı yazarlık ve film eleştirisi.

• Gezgin, U. B. (hazırlanıyor). Gezi Direnişi ve Sanat: Direniş için Sanat ve Sanatla Direniş.

• Gezgin, U.B. (2015). Şiir Eleştirileri Seçkisi (yayınlanmak üzere değerlendiriliyor).

• Gezgin, U. B. (2014). Bilişsel bilimler elkitabı. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi.

• http://www.pandora.com.tr/urun/bilissel-bilimler-el-kitabi/349165

• http://bilisselbilim.com/bilissel-bilimler-elkitabi/

• Gezgin, U.B. (2014). Büyük Diktatörle Politik Psikoloji. 16 Mayıs 2014. http://www.slideshare.net/dr_gezgin/buyuk-diktatorle-politik-psikoloji

• Gezgin, U.B. (2014). Sosyal Psikolojideki Yüklemleme Kuramı Açısından Nazım Hikmet Şiirinde Kötülük. Anahtar Konuşma. Edebiyatta Buluşma V: “Edebiyatımızda Kötülük ve Kötüler” Öğrenci Sempozyumu, 6 Mayıs 2014 Yeditepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı

Bölümü, 09:15-09:45. http://www.slideshare.net/dr_gezgin/nazim-hikmet-ve-kotuluk-sunumu-ulas-basar-gezgin

• Gezgin, U.B. (2014). ‘Tehlikeli Oyunlar’ film gösterimi ve semineri. İstanbul Gelişim Üniversitesi Psikoloji Klübü, 12 Mart 2014, İstanbul.

• Gezgin, U.B. (2014). Deney: Bir Mürekkep Testi Olarak Film. Bianet, 25 Mart 2014. http://bianet.org/bianet/sanat/154381-deney-bir-murekkep-testi-olarak-film

• Gezgin, U.B. (2014). Ümit Burnu(24): Yazın ve Psikoloji: Yola Devam. Halkın Nabzı, 30 Nisan 2014. http://www.maltepeninnabzi.com/?p=3676#.U2ICvmKf6lo.twitter

• Gezgin, U.B. (2014). Ümit Burnu(18): Tehlikeli Oyunlar. Halkın Nabzı, 19 Mart 2014. http://www.maltepeninnabzi.com/?p=3114#.UynPkf34oJQ.twitter

12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 15

Ek Okumalar-2

• Gezgin, U.B. (2014). Ümit Burnu(12): Devrimci Arabesk ve Arabeskte Devrim. Halkın Nabzı, 5 Şubat 2014. http://www.maltepeninnabzi.com/?p=2697

• Gezgin, U.B. (2014). Sosyal Psikoloji Açısından Edebiyat ve İktidar. Kolaj Art, 3 Nisan 2014. http://kolajart.com/wp/2014/04/03/ulas-basar-gezgin-sosyal-psikoloji-acisindan-edebiyat-ve-iktidar/

• Gezgin, U. B. (2014). “Ben bütün karanlıkları bunlarla yendim”: Hasan Hüseyin’in ‘Kızılırmak’ şiiri (1966) üstüne-2. Hayal Dergisi, sayı 48. Ocak - Şubat - Mart 2014.

• Gezgin, U.B. (2014). Anlatıbilim açısından ‘Kürk Mantolu Madonna’. 27.08.2014. http://www.slideshare.net/dr_gezgin/anlatbilim-asndan-krk-mantolu-madonna

• Gezgin, U.B. (2013). Deney (Das Experiment) filmi semineri. İGÜ, İstanbul, 27 Aralık 2013.

• Gezgin, U. B. (2013). Anlatıbilim Açısından Politik Bilim-Kurgu: Tür Özellikleri ve Olay Örgüleri. Fantastik ve Bilim-Kurgu Edebiyatı Sempozyumu, 14-15 Kasım 2013. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul. http://www.yildiz.edu.tr/images/images/FantastikBr.pdf

• http://www.edebiyathaber.net/fantastik-ve-bilimkurgu-edebiyati-sempozyumu-14-15-kasimda/

• Gezgin, U.B. (2013). Psikoloji, Edebiyat ve Sinema: Bir Anlatı Olarak İnsan. Ümraniye Rehberlik Araştırma Merkezi'nde verilmiş seminer, 26 Kasım 2013, İstanbul.

• http://www.slideshare.net/dr_gezgin/psikoloji-edebiyat-ve-sinema-bir-anlatiolarakinsan

• http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/34/21/888927/icerikler/psikolojiedebiyatsinema-bir-anlati-olarak-insan-semineri_930357.html?CHK=9ec7c455deb5913f78c1da672e98937b

• Gezgin, U. B. (2013). Psychology and architecture in cities: Phallic architecture, urban quality of life, environmental psychology and social engineering. SANART II. Turkish Aesthetics Congress, 24-26 October 2013, Mersin, Turkey.

• http://www.mersin.edu.tr/haberler/sanart-ii-turkiye-estetik-kongresi-2013

• http://www.slideshare.net/dr_gezgin/arch-psy-paper

• Gezgin, U.B. (2013). Gezi direnişi film olsaydı: Anlatıbilim açısından direniş. Bianet, 31 Ağustos 2013, http://bianet.org/biamag/toplum/149528-gezi-direnisi-film-olsaydi-anlatibilim-acisindan-direnis

• Gezgin, U. B. (2013). Oyunlarda oyuncak olarak yaşamak. Çilek Dergisi, Aralık 2013, sayı 6.

• Gezgin, U. B. (2013). “Ben bütün karanlıkları bunlarla yendim”: Hasan Hüseyin’in ‘Kızılırmak’ şiiri (1966) üstüne. Hayal Dergisi, sayı 47.

• Gezgin, U. B. (2013). Ferçler ve Zebler: ‘Binbir Gece Masalları’ üstünde bir içerik çözümlemesi denemesi . Evrensel Kültür Dergisi, sayı 259, Temmuz 2013.

12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 16

Ek Okumalar-3• Gezgin, U. B. (2013). Türkiye Sineması’nda karlı bir doruk:

‘Ağrıdağı Efsanesi’ üstüne. Sekans Sinema Yazları Seçkisi 8. Ankara: Phoenix Yayınevi. http://www.idefix.com/kitap/sekans-sinema-yazilari-seckisi-8-kolektif/tanim.asp?sid=R80GQ0Y47S0SWCZNV2DA

• Gezgin, U.B. (2013). ‘Amerikan Güzeli’ (‘American Beauty’) Filmi Neden Hâlâ İzlenebiliyor? Bianet, 7 Aralık 2013, http://bianet.org/biamag/diger/151764-amerikan-guzeli-neden-hala-izlenebiliyor

• Gezgin, U. B. (2013). İki Artı İki Beş Eder mi?: Arabesk Bir Filmin Eleştirisi . Sinamatek Dergisi, sayı 12, s.70-77, Nisan 2013. http://www.sinematekdergi.com/12/SD-sayi12.pdf

• Gezgin, U. B. (2013). ‘Notre Dame’ın Kamburu’ ve romanların film uyarlamaları üzerine. Sinematek Dergisi, sayı 12, s.36-43, Nisan 2013. http://sinematekdergi.com/12/

• http://www.sinematekdergi.com/12/SD-sayi12.pdf

• Gezgin, U. B. (2013). Yabandan Gelen Adam. Sinematek Dergisi, sayı 11, Mart 2013, s. 42-55. http://www.sinematekdergi.com/11/

• http://www.sinematekdergi.com/11/SD-sayi11.pdf

• Gezgin, U. B. (2012). Anlatıbilim açısından tarihyazımı. Haberajans, 23 Mart 2012. http://www.haberajans.com/anlatibilim-acisindan-tarihyazimi-yazisi-2710.html

• Gezgin, U. B. (2011). Tarih(çilik) ve öykü(cülük): Nerede nasıl ayrılıyorlar? İzinsiz Gösteri Dergisi, sayı 239 (Temmuz-Ağustos 2011).

http://www.izinsizgosteri.net/new/?issue=64&page=1&content=541

• Gezgin, U. B. (2010). Futbol neden en yaygın spordur? Resim sergilerine gidenlerin sayısı neden az? Ve dahası… Cogito Dergisi, sayı 63 (Yaz 2010). http://www.ykykultur.com.tr/dergi/?dizi=Cogito

• İzinsiz Gösteri Dergisi, sayı 199 (Kasım-Ekim 2009). http://www.izinsizgosteri.net/new/?issue=58&page=1&content=479

• Gezgin, U. B. (2010). Asya-Pasifik’te Bu Hafta (148): Ho Çi Min Kenti’nde sanat dünyası. Evrensel Gazetesi, 31 Ekim 2010. http://evrensel.net/ekhaber.php?haber_id=77518

•

• Gezgin, U. B. (2010). Asya-Pasifik’te Bu Hafta (120): (Çöp)Sanat ve kent... Evrensel Gazetesi, 23 Mayıs 2010. http://evrensel.net/ekhaber.php?haber_id=69747

• Gezgin, U. B. (2010). Sanatı değerlendirebilmek için 2 ölçüt: Emek-yoğunluğu ve yeri-doldurulamazlık. http://kultur.sol.org.tr/makaleler/ulas-basar-gezgin/sanati-degerlendirebilmek-icin-iki-olcut-emek-yogunlugu-ve-yeri-doldurul

• Gezgin, U. B. (2009). Münevver Karabulut filmine katkı ve anlatıbilim açısından Münevver Karabulut cinayeti. Günlük Gazetesi, 25 Eylül. http://www.gunlukgazetesi.com/haber.asp?haberid=79504

• Gezgin, U. B. (2009). Silent movies, cognition and personality. Almanya: VDM Verlag. http://www.amazon.com/Silent-Movies-Cognition-Basar-Gezgin/dp/3639202694

12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 17