Özofagus yanıkları ve yabancı cisimleri

Dr. Harun Gürsoy

Çocuk Cerrahisi AD.

Yakıcı madde alımı

• Çocuklarda en sık zehirlenme sebebi

• Yalnızca erişkinde analjezik madde ile zehirlenmeler tarafından geçiliyor

• < 5 yaş……. Kaza

• < 20 yaş……İntihar girişimi

• Özofagus ve mideye yaygın ve derin hasar

Hasarın derinliğini etkileyenler

• Madde tipi

• Yoğunluğu

• Miktarı

• Temas süre

Alkaliler

• Çözücü etki

• Likefaksiyon nekrozu

• Hızlı doku penetrasyonu

• pH > 11 çok yakıcı

• Çok şiddetli regürjitasyon…. Yeniden temas

Asitler

• Keskin koku ve acı tat…. Hızlı öksürme refleksi…… Bazen koruyucu

• Yoğunluk az….geçiş zamanı kısa…..özofagus korunabilir…. Ancak distal hasarlanır

• Koagülasyon nekrozu

• Hidroflorik asit

– Likefaksiyon

– Ca metabolizması bozukluğu

Etken maddeler

1-KOSTİK (alkali) AJANLAR : pH 7’nin üzeri olanlar-sud kostik (NaOH)-Klinitest tablet (NaOH)-Saat pilleri (KOH)-Çamaşır deterjanları-Lavobo açıcıları (NaOH, KOH)

2-KOROZİF (Asit) AJANLAR (pH 7’nin altında olanlar)-Tuvalet temizlik malzemeleri (Tuz ruhu-HCl)-Sülfürik asit-Asetik asit ( Sirke ruhu )

3-ÇAMAŞIR BEYAZLATICILARI (NaOH)-Sodyum hipoklorit ve benzerleri

Semptomlar

• Orofaringeal yanma

• Odinofaji

• Disfaji….. Özofagus hasarı

• Hematemez…. Özofagus hasarı… Mukoza dökülmesi (sloughing)

• Göğüs ağrısı

• Stridor… Larinks ve epiglottis ödemi

• Stridor +Tükrük akması ( drooling)….

özofagus hasarı

Semptomlar ( devam )

• Retrosternal ağrı…. Tam tabaka özofagus

• Akut epigastrik ağrı…Tam tabaka mide

• Hemodinamik instabilite…. Masif alım

• Periton belirtileri +

• Servikal krepitasyon +

• Arkaya yayılan retrosternal ağrı+

Özofagus perforasyonu ve gelişen mediastinit

Patofizyoloji

• Refleks şiddetli pilorospazm

• Gastrik atoni Kısmen koruyucu

• Anatomik özofagus darlıklarıKrikofaringeal bölge,arkus aorta,

trakeal bifürkasyon, distal özofagus

Potansiyel derin ve çevresel yanık bölgeleri

Yanığın fazları

• Akut nekroz dönemi

0 - 4 gün

• Ülserasyon ve granülasyon dönemi 5 -15 gün

• Skatris ve darlık oluşma dönemi 3 hafta - 3 ay

Acil Yaklaşım

• Öncelikli hedefler

– Hasarın şiddetini ortaya koymak

– Hasarın derinleşmesini önlemek

• Öykü:

– Hangi tip ve ne miktarda yakıcı madde alındı

• En öncelikli yaklaşım

– Hava yolu + sıvı resüsitasyonu

• Orofaringeal yanıkların varlığı veya yokluğu distal özofagogastrik hasarlanmanın bir göstergesi değil.

Körlemesine nazogastrik ya da nazofaringeal kateter koymak kontrendike!!

Kontrendikasyonlar

• Körlemesine n/g koymak

• Yakıcı maddeyi dilüe veya nötralize etme girişimleri

– Alkaliler…. Dokuya çok çabuk penetre olur

– Asitler…….Nötralize olurken şiddetli ekzotermik reaksiyon olur

• Aktif kömür,

• Kusturucular

Tüm oral alımı yasaklanmalıdır!!!

İlk Yaklaşım ( Özet )

• Hava yolunun açık olması sağlanmalı

• Damar yolu açılmalı (TPN?)

• ORAL BESLENME KESİLMELİ

• Çocuğa dışarıdan herhangi bir şey verilmemeli, kusturulmamalı, NG sonda takılmamalıdır.

• Antibiyoterapi ? ( Yararsız )

• Kortikosteroid ? ( Yararsız

Yaklaşım ( devam )

• Erken endoskopi ( 12 – 24 saat )

– Altın standard

– Endikasyonları

• Stridor

• İntihar girişimi

• Semptomatik

– Endike olmadığı haller

• Ameliyat kriterlerini karşılayan hastalar

Endoskopik derecelendirme

Grade Hasar derecesi Endoskopik

özellikler

I Yüzeyel mukozal

yanık

Mukozal ödem ve

hiperemi

IIA Transmukozal hasar Ülserasyon, eksuda,

slough

IIB Transmukozal hasar Çepeçevre

hasarlanma

III Transmural

hasar,periözofage-al

veya perigastrik

yayılım

Derin ülser, tam

tabaka nekroz

Tedavi

• Dilatasyonlar

• Gastrostomi

• Gastrik tüp

• Koloözofagoplasti

Gastroözofageal reflü gelişmişse

• Antireflü ameliyatları

– Mutaf Ameliyatı

ÖZOFAGUS YABANCI CİSİMLERİ

Neden yabancı cisimler çocukta?

• Elleri ve ağızlarıyla keşfederler

• Diş gelişimi tam değil

• Sınırlı oromotor kontrol

• İmmatür karar verme yeteneği

Yabancı cisim tipleri

• Yuvarlak cisimler

• Sivri kısa cisimler

• Kesici ve delici uzun cisimler

Yabancı cisim semptomları

• En sık < 3 yaş

• En sık metal para

• Asemptomatik

• Disfaji

• Kusma

• Stridor

• Ateş

En sık yerleşim yerleri

• Krikofaringeal bileşke

• Arkus aorta seviyesi

• Sol ana bronş seviyesi

• Striktür

Tanısal yaklaşım

• Boyun ve göğüs iki yönlü grafileri

• Baryumlu özofagogram

• Asemptomatik

– 24 saat gözlem

• Rijid özofagoskopi

– Alternatifi fleksibl özofagoskopi?

KOMPLİKASYONLAR

• Perforasyon

• Mediastinit

• Özofagoaortal fistül

• Trakeoözofageal fistül

• İntramural Abse

• Posterior faringeal duvar absesi

Tedavi yaklaşımı

• Tanısal yaklaşımın ardından özofagoskopi ile yabancı cismin çıkartılması

• Mideye geçmiş ise gastrointestinal sistemde aralıklı grafiler ile takip edilmesi

Hangi cisimlerde yaklaşım acil?

– Saat pilleri,

– Keskin cisimler

– Kanamaya neden olan cisimler

– Hava yolu semptomuna neden olan cisimler

– Belirgin ağrı ve disfajiye neden olan cisimler

Acilen çıkartılmalıdır.