Quản trị doanh nghiệp - Môi trường làm việc của nhà quản lý

Introductory Management Theory and practice

Section

Introduction to Management

Chương 1

Môi trường làm việc của nhà quản lý

A JOKE BEFORE WE STARTS

A man goes into a pet shop to buy a parrot. The shop owner points to three identical looking parrots on a perch and says, "the parrot on the left costs 500 dollars".

"Why does the parrot cost so much," asks the man.

The shop owner says, "well, the parrot knows how to use a computer".

The man then asks about the next parrot to be told that this one costs 1,000 dollars because it can do everything the other parrot can do plus it knows how to use the UNIX operating system.

Naturally, the increasingly startled man asks about the third parrot to be told that it costs 2,000 dollars. Needless to say this begs the question, "What can it do?“

To which the shop owner replies, "to be honest I have never seen it do a thing, but the other two call him boss!"

MỤC TIÊU BUỔI HỌC

Định nghĩa quản trị

Giới thiệu Quy trình quản trị Vai trò và trách nhiệm của 4 cấp độ quản lý

10 vai trò quản lý và 5 chức năng quản lý

3 khu vực kinh tế (sector) và 6 nhóm quyền lợi

Những kỹ năng (skill) và năng lực (competency) cần thiết cho nhà quản lý Trách nhiệm & kỹ năng của nhà quản lý trực tiếp (first-

line manager)

Xu hướng quản trị & thách thức

CHƯƠNG TRÌNH

Định nghĩa Quản Trị Các loại nhà quản lý Vai trò & chức năng nhà quản lý Những xu hướng quản trị mới

TỔ CHỨC LÀ GÌ?

Laø taäp hôïp moät nhoùm ngöôøi, ñöôïc laäp ra ñeå thöïc hieän moät soá muïc ñích chuyeân bieät, moãi ngöôøi ñöôïc saép xeáp vaøo moät vò trí nhaát ñònh trong toå chöùc, ñaûm traùch moät phaàn coâng vieäc cuûa toå chöùc.

Muïcñíchrieângbieät

Saépxeáp

chuû yù

Nhieàungöôøi

VÍ DỤ TỔ CHỨC

Gia đình/Bầy Đàn Quân đội

Công ty Quốc Gia

QUẢN TRỊ LÀ GÌ?

Một quy trình tương quan đến tài nguyên để đạt mục tiêu của tổ chức

Là hành động, là nghệ thuật, là phương pháp chỉ đạo một tổ chức để định hướng, hoạch định sự phát triển và điều khiển tổ chức (Thiétart,1960)

Caùc yeáu toáñaàu vaøo

Quaù trìnhchuyeån ñoåi(processing)

Saûn phaåm /dòch vuï

ĐỊNH NGHĨA QUẢN TRỊ HỌC

“Management is the process of planning, organising, leading & controlling the use of resources to accomplish performance goals

Dynamic New workplace

“Quản trị là tác động có định hướng của chủ thể quản trị đến đối tượng quản trị nhằm đạt được mục tiêu đã định trước một cách có hiệu quả trong những điều kiện biến động của môi trường”

Quản trị học – Đồng Thị Thanh Phương

http://choo.fis.utoronto.ca/FIS/Courses/LIS1230/LIS1230sharma/history1.htm

NGHỆ THUẬT QUẢN TRỊ

Khí tượng của tướng, lớn nhỏ khác nhau. Tướng mà che dấu điều gian, không nghĩ đến quần chúng oán ghét, đó là tướng chỉ huy mười người. Tướng mà dậy sớm khuya nằm, lời lẽ kín đáo, đó là tướng chỉ huy được trăm người. Tướng thẳng mà biết lo, mạnh mà giỏi đánh, đó là tướng chỉ huy được ngàn người. Tướng mà ngoài mặt hăm hở, trong lòng ân cần, biết người khó nhọc, thương kẻ đói rét, đó là tướng chỉ huy được vạn người. Tướng mà dùng nhân ái với kẻ dưới, lấy tín nghĩa phục kẻ láng giềng, trên biết thiên văn, dưới biết địa lý, giữa biết việc người, coi bốn bể như một nhà, đó là tướng chỉ huy cả thiên hạ

(Binh thư yếu lược)

HIỆU SUẤT(EFFICIENCY) & HIỆU QUẢ (EFFECTIVENESS)

Goals

LowWaste

HighAttainment

MeansEfficiency

EndsEffectiveness

Re

so

urc

e U

sag

e

Go

al A

ttain

me

nt



NGUOÀN TAØI NGUYEÂNCHO KINH DOANH

Ngöôøi

Haøng

Tieàn

Thoâng tin

Thôøi gian = Hieäu suaátÑaàu ra

Ñaàu vaøo

Cô hoäi laøm aên (1)



THÖÙ TÖÏ ÖU TIEÂN

PHAÂN BOÅ TAØI NGUYEÂN KINH DOANH

SÖÛ DUÏNG COÙ HIEÄU QUAÛ NGUOÀN VOÁN

3 LĨNH VỰC KINH TẾ

1. Tư nhân (Private)1. Sole Trader: Doanh nghiệp tư nhân – 1 người chủ

với trách nhiệm vô hạn

2. Partnership: Hợp doanh – 2 người chủ trở lên với trách nhiệm vô hạn

3. Corporation: công ty tư nhân (vd: TNHH) và công ty cổ phần đại chúng

2. Nhà nước (Public)

3. Không lợi nhuận (not-for-profit)

6 BÊN LIÊN QUAN (STAKEHOLDERS)

Manager

6.Closer Community

5.Wider society

4.Suppliers

3.Customers

2.Employees

1.Owners

1. Society2. Environment3. Economy

1. Business ethics2. Corporate social

responsibility3. Corporate citizenship

CHƯƠNG TRÌNH


HÌNH ẢNH NHÀ QUẢN TRỊ

Khổng Minh

Lưu Bị

CÁC CẤP QUẢN LÝ

MiddleManagers

First-LineManagers

Front-Line Employees

Top/SeniorManagers

Quản Trị Cấp Cao

Quản Trị Cấp Trung

Quản Trị Cấp Cơ SởHay Quản lý trực tiếp

Nhân viên Thừa hành

CÁC CẤP QUẢN LÝ

Supplementary Slide

FUNNY MANAGEMENT HIERARCHY

A monkey on the top looks down and sees a tree full of smiling faces

The monkeys on the bottom look up and see a bunch of…

MỤC TIÊU

CÔNG VIỆC CHÍNH CỦA NHÀ QUẢN TRỊ

Hoạch định

Tổ chức

Phân bổ nguồn lực

Điều khiển (Lãnh đạo)

Kiểm traVí dụ HOẠCH ĐỊNH

1. Xác định mục tiêu2. Hình thành chiến lược3. Lên kế hoạch & biện pháp thực thi để đạt được

mục tiêu đó trong những điều kiện môi trường cụ thể

Ví dụ TỔ CHỨC:

1. Làm gì ?2. Làm như thế nào?3. Ai làm?4. Khi nào?5. Ở đâu?

Để

6. Xác định cơ cấu tổ chức nhân sự

7. Phân bổ & tổ chức các nguồn lực để thực hiện mục tiêu đã đề ra

Ví dụ LÃNH ĐẠO:

1. Chỉ huy, đôn đốc, động viên, phê bình..2. Điều phối công việc3. Giải quyết các vấn đề phát sinh

Ví dụ KIỂM TRA

1. Đo lường thành quả công việc

2. Kiểm tra quá trình họat động

3. Chất lượng, khối lượng công việc

4. Kiểm tra tiến độ

PHÂN BỔ NHÂN SỰ (STAFFING)

Xuất phát

Đích

CÔNG VIỆC CHÍNH CỦA NHÀ QUẢN TRỊ

Supplementary Slide

CASE STUDY – TÔI MUỐN LÀM SẾP

“Tôi muốn làm sếp!” Thật là một điều mong muốn cực kỳ tự nhiên phải không? Sau “thời gian” là một nhân viên chăm chỉ, đạt thành tích nổi bật, bạn có quyền nghĩ đến một bước tiến cao hơn, xa hơn: trở thành trưởng phòng, giám đốc bộ phận và thậm chí tổng giám đốc công ty, quản lý những người vừa mới hôm qua là đồng nghiệp của mình?

Bạn nghĩ sao về trào lưu muốn làm sếp như mô tả. Sau bao nhiêu lâu thì bạn nên tính đến việc “đề bạt bản thân thành sếp”? Làm thế nào để bạn quản lý tốt những người đồng nghiệp của mình khi được làm sếp.

Thảo luận nhóm trong vòng 10p

Break-time

CHƯƠNG TRÌNH


TỪ NHÂN VIÊN ĐẾN NHÀ QUẢN TRỊ

Đừng là nhà quản trị “cô độc”

NHÀ QUẢN LÝ ĐI ĐẦU, ĐI CUỐI HAY Ở GIỮA?

Anh ta đi đằng sau đàn cừu, để cho những con nhanh nhẹn nhất trong đàn đi trước, trong khi những con khác đi theo, mà không nhận ra rằng chúng đang được dẫn dắt từ phía sau - Nelson Mandela

THỜI GIAN ĐỂ QUẢN TRỊ

CAÁP CÔ SÔÛ

HOAÏCH ÑÒNH15%

TOÅ CHÖÙC24%

ÑIEÀU KHIEÅN51%

KIEÅM TRA10%

CAÁP GIÖÕA

HOAÏCH ÑÒNH18%

TOÅ CHÖÙC33%

ÑIEÀU KHIEÅN36%

KIEÅM TRA13%

CAÁP CAO

HOAÏCH ÑÒNH28%

TOÅ CHÖÙC36%

ÑIEÀU KHIEÅN22%

KIEÅM TRA14%

KỸ NĂNG (SKILLS) VS. NĂNG LỰC (COMPETENCY)

Attribute: Đặc tính là tính chất, đặc điểm về nội tâm của mỗi con người, mà có ảnh hưởng trực tiếp đến suy nghĩ, lời nói và hành động của người đó.

Skill: là khả năng chuyển đổi từ kiến thức (knowledge) sang hành động & đưa đến kết quả như mong đợi. Là 1 khả năng đạt được bằng đào tạo. Ví dụ: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng ủy quyền

Capability: Sức mạnh hoặc khả năng tạo ra kết quả. Là khả năng dựa trên kỹ năng, từ đó nó có thể giúp chúng ta có kết quả cao. Ví dụ: năng lực quản lý, năng lực lãnh đạo

KỸ NĂNG CỦA NHÀ QUẢN TRỊ

Kỹ năng tổng hợpLà khả năng suy nghĩ,

phân tích & giải quyết vấn đề phức tạp một cách hiệu

quả

Kỹ năng nhân sựLà khả năng làm việc, hợp tác & phối hợp tốt với mọi

người xung quanh

Kỹ năng nghiệp vụLà khả năng sử dụng chuyên môn/chuyên

ngành để thực hiện những công việc cụ thể

3 NHÓM KỸ NĂNG CƠ BẢN

Nhóm kỹ năng liên quan đến

kỹ thuật

Nhóm kỹ năng liên quan đến

con người (interpersonal)

Kỹ năng tổng hợp

1 SỐ KỸ NĂNG LIÊN QUAN ĐẾN CON NGƯỜI

Interpersonal

Giao tiếp rõ ràng

Cổ vũ & động viên

Chính trực & Trước sau như một

Quyết đoán & Thấu cảm

Tôn trọng người khác

Phối hợp & làm việc

nhóm

1 SỐ KỸ NĂNG TỔNG HỢP

Kỹ năng tổng hợp

Hiểu hệ thống. Hiểu việc thay đổi cục bộ sẽ ảnh hưởng toàn

thể thế nào

Lĩnh hội được sự biến hóa

của kế hoạch

Nghĩ thông suốt và phát hiện

được ảnh hưởng của quyết định

Xác định nguyên nhân vấn đề và

giải quyết

Dự đoán được tương lai và có hành động ngăn

ngừa

Phối hợp hành động

NĂNG LỰC CỦA NHÀ QUẢN LÝ

1. Quản lý độ ưu tiên công việc cá nhân và phát triển chuyên môn

2. Quản lý quan hệ công việc hiệu quả

3. Quản lý kế hoạch hoạt động

4. Quản lý con người

5. Phát triển độ ưu tiên công việc

6. Triển khai quan hệ công việc hiệu quả

7. Triển khai cải tiến liên tục

8. Nâng cao hiệu suất của nhóm

10 VAI TRÒ NHÀ QUẢN TRỊ - MINTZBERG

Vai trò liên quan con người•Người đại diện•Người lãnh đạo•Người liên lạc

Vai trò thông tin•Người giám sát•Người phổ biến•Người phát ngôn

Vai trò ra quyết định•Người khởi nghiệp (đi đầu)•Người phân phối nguồn lực•Người xử lý rắc rối•Người thương lượng

VAI TRÒ LÃNH ĐẠO & LIÊN LẠC

ĐẶC TÍNH CỦA NHÀ QUẢN LÝ HIỆN ĐẠI

• Suy nghĩ chiến lược

• Tầm nhìn

• Linh động

• Khả năng thích ứng với thay đổi

• Đạo đức

• Quản lý cá nhân

• Ra quyết định và giải quyết vấn đề phức tạp

CHƯƠNG TRÌNH


THEO THỜI GIAN

LÝ THUYẾT HỆ THỐNG

Supplementary Slide

CONTINGENCY VIEW OF MANAGEMENT

Supplementary Slide

QUẢN LÝ ỨNG BIẾN

LEARNING ORGANIZATION

Supplementary Slide

Learning Organization

Open Information

Empowered Employees

Team-Based Structure

SỰ THAY ĐỔI CỦA MÔI TRƯỜNG QUẢN LÝ

1. 1920s: Gia trưởng, cơ khí hóa, dây chuyền lắp ráp. Quản trị hành chính (Henri Fayol, Mary Parker Follett). Participatory management – power with, not power over.


1930s: Suy thoái. Quản lý quan hệ nhân sự. Sự thách thức của công đoàn.

1940s: Mô hình nhu cầu phân cấp của Maslow. Vai trò phụ nữ.

1950s: Quản lý bởi mục tiêu (MBO) của Peter Drucker. Kiểm soát chất lượng thống kê

1960s: Lý thuyết X, Y. Đào tạo kỹ năng. Tập trung vào thỏa mãn công việc và năng suất

1970s: Khủng hoảng do giá dầu tăng. Quản lý dịch vụ & vòng tròn chất lượng. Trách nhiệm xã hội & môi trường


1980s: Nhân sự mùa vụ và hợp đồng. CNTT cùng với sự khởi nghiệp của nhiều doanh nghiệp. ISO, TQM, Lean, JIT. Merge & Acquisition

1990s: Giảm kích thước doanh nghiệp với làm ngoài (outsourcing), doanh nghiệp phẳng hơn, trao quyền và trách nhiệm nhiều hơn. Kinh tế dịch vụ xuất hiện. Những khái niệm mới: Tổ chức học tập, quản lý cung ứng, văn phòng ảo…

2000s: Tiếp tục xu hướng của 1990s với sự linh động, thích ứng nhiều hơn đối với sự biến động và yêu cầu sẳn sàng thay đổi

QUẢN TRỊ VỚI XU HƯỚNG LÀM VIỆC MỚI

NHỮNG LỰC LƯỢNG THAY ĐỔI

Kỹ thuật•Công nghệ sinh học•Công nghệ nano•Khoa học và y tế

Toàn cầu hóa•Work globally•Act locally

Xã hội•Người tiêu dùng•Người lao động

CÁC XU HƯỚNG HIỆN TẠI

Toàn cầu hóa

Tái cấu trúc và tinh giảm (downsizing)

Tổ chức mạng lưới (network organization)

Cách thức sử dụng nhân sự (thời vụ, mùa vụ, chuyên gia, hợp đồng, làm việc từ xa…)

TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH BUỔI HỌC

Định nghĩa quản trị

Giới thiệu Quy trình quản trị Vai trò và trách nhiệm của 4 cấp độ quản lý

10 vai trò quản lý và 5 chức năng quản lý

3 khu vực kinh tế (sector) và 6 nhóm quyền lợi

Những kỹ năng (skill) và năng lực (competency) cần thiết cho nhà quản lý Trách nhiệm & kỹ năng của nhà quản lý trực tiếp (first-

line manager)

Xu hướng quản trị & thách thức

THAM KHẢO

1. Management – Theory and Practice của Kris Cole

2. Nhà quản trị và Công việc quản trị - Lê Thị Thanh Xuân

KẾT THÚC CHƯƠNG 1

THANK YOUTHANK YOU