ระบบสารสนเทศเพอการตดสนใจ (Decision Support System)

ระบบสนบสนนการตดสนใจ คออะไร?

Decision Support System หรอ DSS เปนซอฟแวรทชวยในการตดสนใจเกยวกบการจดการ การรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล และการสรางตวแบบทซบซอน ภายใตซอฟตแวรเดยวกน นอกจากนน DSS ยงเปนการประสานการทำางานระหวางบคลากรกบเทคโนโลยทางดานซอฟตแวร โดยเปนการกระทำาโตตอบกนเพอแกปญหาแบบไมมโครงสรางและอยภายใตการควบคมของผใชตงแตเรมตนถงสนสดขนตอน

การจดการกบการตดสนใจ

(Management)

 

ประกอบดวย1.การวางแผน (Planning)2.การจดองคการ (Organizing)3.การสงการ (Leading/Directing)4. การควบคม (Controlling)

ระดบการจดการ

แบงออกเปน 3 ระดบ1.การจดการระดบสง ( Upper  lever management ) 

ผบรหารระดบสงเปนผกำาหนดวสยทศน นโยบาย เปาหมาย วตถประสงค รวมถงวางแผนกลยทธและแผนระยะยาวขององคการ จงมความตองการสารสนเทศทมขอบเขตกวางและสารสนเทศเกยวกบแนวโนมตาง ๆ จากทงภายในองคการและสงแวดลอมภายนอก

2. การจดการระดบกลาง (Middle-level Management)ผบรหารระดบกลางมหนาทวางแผน

ยทธวธ (Tactical Planning) และประสานงานระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารงานระดบตนหรอหวหนางานเพอใหการดำาเนนงานเปนไปอยางราบรนและสามารถปฏบตงานตามนโยบายหรอแผนงานทกำาหนดโดยผบรหารระดบสง

3. การจดการระดบตน (Lower-level Management)ผบรหารงานระดบตนมหนาทควบคม

ดแลการปฏบตงานประจำาวน (Operational Control) ซงขนตอนการทำางานมรปแบบทแนนอนและทำางานใกลชดกบผปฏบตงาน เพอใหการทำางานเปนไปตามแผนทกำาหนดโดยผบรหารระดบกลาง การจดการในระดบนตองอาศยขอมลจากการดำาเนนงานทเกยวของอยางละเอยดนำามาวเคราะหเพอสามารถแกไขปญหาทเกดขนในการปฏบตงานและควบคมใหสามารถดำาเนนงานตามแผนระยะสนทวางไว

การตดสนใจ (Decision Making)4 ขนตอน1.การใชความคดประกอบเหตผล

(Intelligence)   เปนขนตอนทรบร และตระหนกถงปญหาหรอโอกาสทเกดขน ทำาการรวบรวมขอมลทเกยวของกบปญหา นำาขอมลมาวเคราะหและตรวจสอบเพอแยกแยะและกำาหนดรายละเอยดของปญหาหรอโอกาส

2.การออกแบบ (Design)   เปนขนตอนของการพฒนาและวเคราะหทางเลอกในการปฏบตทเปนไปได รวมถงการตรวจสอบและประเมนทางเลอกในการแกปญหา ซงอาจใชตวแบบเพอสรางทางเลอกตาง ๆ ในการแกปญหา หรอออกแบบหนทางแกปญหาทดทสด

3.การคดเลอก (Choice)   ผตดสนใจจะเลอกแนวทางเลอกทเมาะสมกบปญหาและสถานการณมากทสด โดยอาจใชเครองมอมาชวยวเคราะห คำานวณคาใชจายและผลตอบแทนของแตละแนวทางเพอใหเกดความมนใจวาไดเลอกแนวทางทดทสด

4.การนำาไปใช (Implementation)  เปนขนตอนทนำาผลการตดสนใจไปปฏบตและคดตามผลของการปฏบตเพอตรวจสอบวาการดำาเนนงานมประสทธภาพหรอมขอขดของประการใด จะตองแกไขหรอปรบปรงใหสอดคลองและเหมาะสมกบสถานการณอยางไร

ระดบของการตดสนใจ ภายในองคกร

3 ระดบ

1. การตดสนใจเชงกลยทธ (Strategic Decision Making) การตดสนใจเชงกลยทธเปนการตดสนใจของผบรหารระดบสง ทใหความสนใจในอนาคต

2. การตดสนใจเชงยทธวธ (Tactical Decision Making) การตดสนใจเชงยทธวธเปนการตดสนใจของผบรหารระดบกลาง ซงจะเกยวกบการจดการเพอใหการดำาเนนงานบรรลตามเปาหมายและวตถประสงคตามทผบรหารระดบสงกำาหนดไว การตดสนในระดบนจะเกยวของกบปญหาในลกษณะแบบกงโครงสราง

3.การตดสนใจเชงปฏบตการ (Operational Decision Making)  การตดสนใจเชงปฏบตการเปนการตดสนใจของผบรหารระดบปฏบตการหรอหวหนางานซงเกยวของกบงานประจำาหรอการปฏบตงานเฉพาะดานตางๆ ทเกดขนเปนกจวตรเพอใหเกดความมนใจวาสามารถปฏบตงานเหลานนไดตามแผนทวางไวอยางสำาเรจและมประสทธภาพ 

ประเภทของการตดสนใจ3 ประเภท

   1. การตดสนใจแบบโครงสราง ( Structure Decision) บางครงเรยกวาแบบกำาหนดไวลวงหนาแลว (programmed) เปนการตดสนใจเกยวกบปญหาทเกดขนเปนประจำา จงมมาตรฐานในการตดสนใจเพอแกปญหาอยแลว โดยวธการในการแกปญหาทดทสดจะถกกำาหนดไวอยางชดเจน ตามวตถประสงคทวางไว 

2. การตดสนใจแบบไมเปนโครงสราง (Unstructured Decision) บางครงเรยกวาแบบไมเคยกำาหนดลวงหนามากอน ( Nonprogrammed ) เปนการตดสนใจเกยวกบปญหาซงมรปแบบไมชดเจน หรอมความซบซอน จงไมมแนวทางในการแกปญหาแนนอน เปนปญหาทไมมการระบวธแกไวอยางชดเจนวาตองทำาอะไรบาง การตดสนใจกบปญหาลกษณะนจะไมมเครองมออะไรมาชวย

3. การตดสนใจแบบกงโครงสราง (Semi-Structure Decision) เปนการตดสนใจแบผสมระหวางแบบโครงสราง และแบบไมเปนโครงสราง คอบางสวนสามารถตดสนใจแบบโครงสรางได แตบางสวนไมสามารถทำาได โดยปญหาแบบกงโครงสรางนจะใชวธแกปญหาแบบมาตรฐาน และการพจารณาโดยมนษยรวมเขาไวดวยกน

สวนประกอบของ ระบบ DSS

 สวนจดการขอมล (Data Management Subsystem)

    ประกอบดวยฐานขอมล ระบบจดการฐานขอมล สวนสอบถามขอมล สารบญขอมล สวนการดงขอมล และขอมลทไดรบจากแหลงตางๆ ทงจากภายในและภายนอกองคการ ระบบ DSS

สวนจดการโมเดลหรอสวนจดการแบบ (Model Management Subsystem)1.แบบจำาลอง(Model Base)

ระบบจดการฐานแบบจำาลอง (Model Base Management Systerm : MBMS)2.ภาษาแบบจำาลอง (Model Language)3.สารบญแบบจำาลอง(Model Directory)4.สวนดำาเนนการแบบจำาลอง(Model Execution)

5.ฐานแบบจำาลอง(Model Base) จดเกบแบบจำาลองตาง ๆ ทมความสามารถในการวเคราะห สรางแบบจำาลองของระบบสนบสนนการ–

ตดสนใจไดอยางงายและรวดเรว ใหผตดสนใจสามารถจดการหรอใชแบบ–

จำาลองสำาหรบการทดลองหรอวเคราะหถงการเปลยนแปลงตว แปรดานปจจยนำาเขาวา จะสงผลตอตวแปรดานผลผลตอยางไร (Sensitivity Aalysis)– สามารถจดเกบและจดการแบบจำาลองตางชนดกน สามารถเขาถงและทำางานรวมกบแบบจำาลอง–

สำาเรจรปอนได สามารถจดกลมและแสดงสารบญของแบบ–

จำาลอง สามารถตดตามการใชแบบจำาลองและขอมล–

ตวอยางของแบบจำาลอง มดงน – แบบจำาลองทางสถตStatistic Model) ใชใน

การวเคราะหขอมลรปแบบตางๆ  เชน การวเคราะหความถดถอย หรอการหาความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ – แบบจำาลองทางการเงน (Financial

Model) ใชแสดงรายได รายจาย และกระแสการไหลของเงนสด ฯลฯ เพอนำามาใชเปนขอมลในการวางแผนทางการเงน

 – แบบจำาลองเพอหาจดเหมาะสมทสด (Optimization Model) เปนการหาคาเหมาะสมทสดของตวแปรตามเงอนไขทกำาหนด เชน การหาผลตอบแทนทสงทสดโดยคำานงถงคาใชจายตำาสด แบบจำาลองสถานการณ –

(Simulation Model) เปนตวแบบคณตศาสตรทใชการสรางชดของสมการเพอแทนสภาพของระบบทจะทำาการศกษาแลวทำาการทดลองจากตวแบบเพอศกษาสงทจะเกดขนกบระบบ

สวนการจดการโตตอบ (Dialogue

Management Subsystem)

สวนจดการโตตอบหรออาจเรยกวาสวนจดการประสานผใช(User Interface Management) ทำาหนาทเปนตวกลางระหวางผใชกบระบบ เพอใหการตดตอสอสารระหวางผใชกบระบบเปนไปดวยความสะดวกและงายตอการใชงาน ผใชสามารถควบคมขอมล

ประเภทของระบบ DSS1. DSS แบบใหความสำาคญกบ

ขอมล (Data-Oriented DSS)เปน DSS ทใหความสำาคญกบเครองมอในการจดการและการวเคราะหขอมล การทดสอบทางสถต ตลอดจนการจดขอมลในลกษณะตางๆ เพอใหผใชทำาความเขาใจสารสนเทศ และสามารถตดสนใจอยางมประสทธภาพ 

2.DSS แบบใหความสำาคญกบแบบจำาลอง (Model-Based DSS) เปน DSS ทใหความสำาคญกบแบบจำาลองการประมวลปญหา โดยเฉพาะแบบจำาลอง พนฐานทางคณตศาสตร (Mathematical Model) และแบบจำาลองการวจยขนดำาเนนงาน(Operation Research Model) ซงชวยใหผใชสามารถวเคราะหปญหา และปรบตวแปรทเกยวของ เพอพจารณาเลอกทางเลอกทเหมาะสมทสด

ตวอยางการใชโปรแกรม DSS

แบบจำาลองการพยากรณอากาศ