๓๒

ในเขตลานวดทสงบรมรน เดกๆ ทงชายและหญงกลมหนง

ประมาณ ๑๐ คน นงรวมกนบนพนหญา ตางสงเสยงพดคยกนจอกแจก

จนกระทงมเดกชายและเดกหญงทาทางเปนหวหนาเดนเขามา

“ทกคนทาความเคารพหวหนาหนย หวหนาเปย”

ทงหมดยนตรง คานบ ๑ ครง กอนจะแยกนงเปน ๒ กลม กลม

มดแดง และกลมมดดา

“สวสด สมาชกสายลบจวทกคน หนตดต

บานอยทายซอย มาขอใหเราตามหาหมาจด

ผกโบสชมพ มนหายไปตงแตเมอวาน

ตอนเยน ตอนนหนตดตรองไห

ขมกโปงแลว” หวหนาหนยกลาว

ทกคนลวนแตแสดง

ความเหนใจหนตดต

เสยงดงเซงแซ

“เอาละทกคนแยกยายกน

ปฏบตงาน แลวมาเจอกนหลง

พระฉนเพล ฉนจะไปกบกลม

มดดานะ สวนหวหนาหนย

ไปกบกลมมดแดงดไหม”

หวหนาเปยออกความเหน

สมาชกกลมมดแดงและกลม

มดดา แยกยายกนไปวางแผนกอน

ปฏบตการ

มาด...กลมมดแดงรวมกนวางแผน

ทางาน ยกมอเพอขอแสดง

ความคดเหน ไมสงเสยงดง

นงฟงเมอคนอนพด จดบนทก

ขอความ สรปขอตกลง ทบทวน

จนเขาใจ แลวสายลบตวจว

กแยกยายกนไปเปนคๆ

มาด...กลมมดดา ทกคน

ลวนมทาทางกระฉบกระเฉง

กระตอรอรนทจะปฏบตงาน

ไดทนท ถาไมตดกตกาของสายลบทตองวางแผนกอน ทกคน

สงเสยงดงกลบความคดเหนคนอน ตางคน

ตางพด บางคนกพยกหนาหรอสายหนา

โดยทไมรวารบหรอปฏเสธความคดเหน

ของใคร ตอจากนนสายลบกลมน

ตางแยกกนไปเปนกลม ค และเดยว

แลวแตสมครใจ

กลมไหนหนอ จะปฏบต

การไดสาเรจ

สายลบกลมมดแดงคหนง

ตรงไปบานนาหวานคนสวย

นาหวานเปนนกรองทราน

อาหารใหญมชอ นาหวาน

ภาษาพาท ชนประถมศกษาปท ๓ ปฏบตการสายลบจว

๕๔

กลบบานดกมาก โดยม

นาชยสามเปนคนไปรบ

บางทนาหวานอาจเหนอะไร

บางระหวางทางตอนกลบบาน

“สวสดครบนาหวาน รบกวน

นาหวานหนอยนะครบ เมอคน

ตอนนาหวานกลบบาน นาหวาน

เหนหมาจดผกโบสชมพบางหรอ

เปลาครบ”

“นาไมเหนหรอกนะ แตนาไดยนเสยงหมารอง แลวมคนกลมหนง

มงดอะไรกไมรตรงแถวททงขยะโนนแนะ”

“ขอบคณครบนาหวาน” สายลบมดแดงไดเรองขนมาบางแลว

เสยงเขยาประตรว และเสยงเดกดงเอะอะ ทาใหลงใหญนกมายากล

ซงกาลงซอมรบและโยนลกเหลก ๔ ลกพรอมๆ กน ตกใจหนมามองตาม

เสยง ลกเหลกเลยตกใสเทา “โอย!”

ลงใหญรองลน

“มอะไรกน” ลงใหญเดน

โขยกเขยกออกมาเปดประต

หนาตาบอกความเจบปวด

กล มมดดาถามดวย

เสยงหวนๆ “ลงๆ เหนหมาจดผก

โบสชมพบางไหม มนมาแถวบาน

ลงหรอเปลา”

“ไมรไมเหน ไปใหไกลๆ เลย เดกพวกนไมมมารยาท” ลงใหญ

ปดประตเสยงดงสนน

สายลบมดดาอกกลมหนง เรงรบจะเขาไปหาขาวในตลาด ตางคน

ตางแยงเดนแซงกน เพราะกลววาถาชาจะทาใหอดไดขาว สายลบคนหนง

เดนไมระวง เลยสะดดกอนหนลมคะมาลงไปในกระจาดขนมของปาแจม

ทาใหหอขนมกลวย ขนมตาล ขนมสอดไส ตกกระจายเกลอนกลาด

ปาแจมยงไมทนหายตกใจ สายลบมดดายกมอไหวอยางรวดเรว แลว

พากนวงหนไป ปาแจมอาปากคาง

“ปาแจมขา เดยวหนชวยเกบใหคะ” สายลบมดแดงสองคนเดน

มาพอด จงเขามาชวยเกบขนมใสกระจาดจนเรยบรอย

“นแนะ หนเอาขนมไปกน ขอบใจนะจะทมาชวยปา” ปาแจมหยบ

ขนมใสถงสงใหพวกเดกๆ

“ขอบพระคณคะ หนฝากไวกอนนะคะ จะตองรบไปหาหมาจด

ของเพอนหน มนหายไปคะ”

“หมาจดทผกโบสชมพหรอเปลา”

“ใชคะ”

ภาษาพาท ชนประถมศกษาปท ๓ ปฏบตการสายลบจว

๗๖

มดดา มดแดง

มดดามสดาเปนมนตลอดทงตว ลาตว

ยาวประมาณ ๕-๖ มลลเมตร ทารงอยบน

ตนไม โดยเฉพาะตามซอกของตนไม ใบไม

และผลไมตางๆ เมอมนถกจบตอง จะสงกลน

เหมนฉนออกมาปองกนตว

มดแดงมสสมหรอนาตาลปนแดงตลอด

ทงตว รวมทงหนวดและขา ตาเลกสนาตาลแก

ลาตวยาวประมาณ ๑ เซนตเมตร ทารงอยตาม

กงไมโดยใชใบไมมาหอกนเขา เวลาถกรบกวน

จะปองกนตวโดยปลอยกรดออกมาแลวกด

ทาใหเกดอาการแสบรอน

มดเอยมดนอย กระจอยรอยนารกเปนนกหนา

รวมกาลงประสานงานไมพดจา พอเจอหนาหยดชะงกทกทายพลน

สามคครวมใจไมยนยอ มวนยใจคอลวนแขงขน

ใครบงอาจมงรายทาลายมน ตางกรกนสยบตาพรอมหนาเอย

“โธเอย! มนอยทบานปา เมอวานนพวกหลานๆ ของปาไปเจอ

มนตกลงไปในถงขยะ ตวสกปรกมอมแมม เลยจบมนอาบนาแลวเลยง

ไวกอน นเขากกาลงออกตามหาเจาของอยนะ”

กลมมดแดงทางานสาเรจ ไดทงหมาจดผกโบสชมพไปคนหนตดต

และไดขนมถงโตแบงใหกลมมดดารบประทานรวมกน โดยไมมการ

เยาะเยยหรออจฉาซงกนและกน ทงนเพราะสายลบจวทกคนปฏบตการกน

อยางเตมท เพยงแตวธการเทานนทไมเหมอนกน

ภาษาพาท ชนประถมศกษาปท ๓ ปฏบตการสายลบจว

อานเสรม

๙๘

กตกา (กะ-ต-กา)* ขอตกลง, ขอบงคบ

กระจอยรอย เลกนด, เลกๆ

กระตอรอรน รบเรง, มใจฝกใฝ

กร อาการทไปพรอมๆ กนโดยเรว เชน

วงกรเขาใสฝายตรงขาม

จอกแจก เสยงของคนทงกลม ทตางคนตางพดกน

จนฟงไมไดศพท

ฉนเพล (ฉน-เพน) กนอาหารกลางวน (ใชสาหรบพระสงฆ)

ชะงก (ชะ-งก) หยดทนทในขณะททาอยางใดอยาง

หนงอย

นกมายากล (นก-มา-ยา-กน) นกเลนกล

ปฏบตการ (ปะ-ต-บด-กาน) ทางานตามหนาท

ปฏเสธ (ปะ-ต-เสด) ไมรบ, ไมยอมรบ

*หนงสอเรยน ภาษาพาท ชนนไดพมพคาอานบางคาไวในวงเลบ เฉพาะทพมพตวเอน ใหออกเสยง

เบาครงเสยง

มารยาท (มา-ระ-ยาด) กรยาวาจาทสภาพเรยบรอยถกกาลเทศะ

ลมคะมา (ลม-คะ-มา) ลมพงถลาไปเพราะสะดด

วธการ (ว-ท-กาน) วธปฏบตตามหลกการเปนขนตอน

วนย ระเบยบแบบแผน, ขอบงคบ, ขอปฏบต

สมาชก (สะ-มา-ชก) ผมสทธและมสวนรวมในกลมเดยวกน

สรป (สะ-หรบ) ยอเอาเฉพาะใจความสาคญของเรอง

เปนประเดนๆ ไป เชน สรปขอตกลง

สามคค (สา-มก-ค) ความพรอมเพรยง

สายลบ ผเขาไปสบความลบ

สาเรจ (สา-เหรด) เสรจ, ถง, บรรล

สยบตา สจนถงทสด, สไมถอย

อานประโยค

สามคคคอพลง

มารยาทดเปนศรแกผปฏบต

สมาชกกลมมดแดงมนาใจตอกลมมดดา

นกกฬาตองปฏบตตามกตกาอยางเครงครด

การมวนยในตนเองทาใหเราทางานไดสาเรจ

เราตองกลาปฏเสธเมอถกชกชวนไปในทางไมด

การวางแผนปฏบตการลวงหนาทาใหงานสาเรจดวยด

สายลบจวประชมลบเพอวางแผนตดตามสนขทหายไป

นกมายากล ปฏเสธ มารยาท

ภาษาพาท ชนประถมศกษาปท ๓ ปฏบตการสายลบจว

อานเพม เตมความหมาย

๑๑๑๐

ทบทวนพยญชนะ สระ และวรรณยกต

อานคา กลมคา และสงเกตพยญชนะตน

ชดท ๑

กตกา เจบปวด ฎกา ดาแดง ตกใจ

บานปา ปฏบต ปองกน อาการ อาปาก

พยญชนะตนของคาหรอพยางคขางตนเปนอกษรกลาง

อกษรกลาง ม ๙ ตว ไดแก ก จ ฎ ฏ ด ต บ ป อ

ชดท ๒

แขงขน ฉกเฉน ถนฐาน ผดถก

ฝกฝน ศกษา สอดไส หาขาว

พยญชนะตนของคาหรอพยางคขางตนเปนอกษรสง

อกษรสง ม ๑๑ ตว ไดแก ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห

ชดท ๓

คะมา เครอญาต ชมพ เซงแซ เฒาชรา

เณรนอย ทบทวน ทายซอย ธงชาต นกรอง

นงฌาน พดคย ฟงเฟอ ภาคภม มณฑา

มดงาน มอมแมม เมอวาน เยาะเยย ระฆง

เรงรบ เรยบรอย ลานวด วฬาร (แมว) ฮวบฮาบ

พยญชนะตนของคาหรอพยางคขางตนเปนอกษรตา

อกษรตา ม ๒๔ ตว ไดแก ค ฅ ฆ ง ช ซ ฌ ญ ฑ ฒ ณ

ท ธ น พ ฟ ภ ม ย ร ล ว ฬ ฮ

เราเรยกอกษรสง อกษรกลาง และอกษรตา รวมกนวา อกษร ๓ หม

หรอไตรยางศ (ปจจบน ฃ, ฅ เลกใชแลว)

อานคา และสงเกตสระ

ชดท ๑ เสยงสระเดยว

เสยงสระเดยว ประกอบดวย เสยงสน ๙ เสยง เสยงยาว ๙ เสยง

คา รปสระ คา รปสระ

ปะ _ะ ปา _า

ม _ ม _

ห _ หอ _อ

ด _ ด _

เกะ เ_ะ เก เ_

แคะ แ_ะ แค แ_

โปะ โ_ะ โป โ_

เคาะ เ_าะ คอ _อ

เจอะ เ_อะ เจอ เ_อ

ภาษาพาท ชนประถมศกษาปท ๓ ปฏบตการสายลบจว

อธบายเพม เตมความร

๑๓๑๒

ชดท ๒ เสยงสระประสม*

คา รปสระ คา รปสระ

เกยะ เ ยะ เสย เ ย

(พบคาทใชนอยมาก)

เออะ เ อะ เสอ เ อ

(ไมพบคาทใช)

ลวะ วะ บว ว

(พบคาทใชนอยมาก)

ชดท ๓ เสยงสระอะทมเสยงพยญชนะทาย

คา รปสระ

ยา _ำ (เสยงสระอะทมเสยง ม อยขางทาย)

ใย ใ_ (เสยงสระอะทมเสยง ย อยขางทาย)

ไย ไ_ (เสยงสระอะทมเสยง ย อยขางทาย)

เยา เ_า (เสยงสระอะทมเสยง ว อยขางทาย)

* เสยงสระประสม ถอวาม ๓ เสยง ไดแก เอย เออ อว ดงนนเสยงสระในภาษาไทยจงม ๒๑ เสยง

(ศกษาเรองเสยงสระ รปสระในชนสงขนตอไป)

อาน และสงเกตวรรณยกต *

ตดตถอถงเสอลายเสอไปซอเสอ

สายลบจวถอถงเสอลายเสอไปซอเสอผา

รปวรรณยกต ม ๔ รป ไดแก

ไมเอก ไมโท ไมตร ไมจตวา

ต, เสอ ซอ, เสอ, ผา ตด จว

เสยงวรรณยกต ม ๕ เสยง ไดแก

เสยงสามญ เสยงเอก เสยงโท เสยงตร เสยงจตวา

ลาย, ไป ต, เสอ เสอ, ผา ตด, ซอ ถอ, ถง, เสอ

สาย, จว

* รายละเอยดเรองการผนวรรณยกตอยในบทท ๔

_

_

_ _

_

_

ภาษาพาท ชนประถมศกษาปท ๓ ปฏบตการสายลบจว

๑๕๑๔

พยญชนะ ฑ

อาน และสงเกตคาทใช ฑ

ชดท ๑ ฑ ออกเสยง ด เชน

บณฑตขนมณฑป

เสยงกระทบกลองบณเฑาะว

บณฑเหลองออนเหมาะ

เสยงไพเราะออกเสยง ดอ

ชดท ๒ ฑ ออกเสยง ท เชน

มณโฑและมณฑล ฑ เลนกลออกเสยง ทอ

มณฑากณฑหมอ ทณฑสถานและจณฑาล

การใชถอยคาสภาพ

อาน และสงเกตประโยคทผพดใชถอยคาสภาพ

สวสดคะ นาหวาน หนมารบกวนแตเชาหรอเปลาคะ

สวสดครบ นาหวาน ขอรบกวนนาหวานหนอยครบ

ขอโทษครบ ผมไมไดตงใจทาใหคณลงตกใจครบ

ขอบพระคณคะ หนขอฝากขนมไวกอนนะคะ

ปาแจมขา เดยวหนชวยเกบใหคะ

ขอบใจนะจะทชวยเกบขนมใหปา

ฉนขอไปกบกลมมดแดงจะ

บณฑต ผร , มณฑป เรอนยอดขนาดใหญ รปสเหลยมจตรส, บณเฑาะว กลองสองหนา

ขนาดเลกชนดหนง มตมสาหรบแกวง, บณฑ เหลองออน, มณโฑ ชอตวละครในเรองรามเกยรต,

มณฑล บรเวณ, มณฑา ไมพมดอกสเหลอง, กณฑ หมอนา, ทณฑสถาน ทกมขงนกโทษ, จณฑาล ตาชา

ชวนกนคด ชวยกนตอบ

๑. ถานกเรยนสมครเปนสมาชกสายลบ นกเรยนสนใจจะอยกลม

มดแดง หรอกลมมดดา เพราะอะไร

๒. ลกษณะนสยทดของนกสบทงสองกลมคออะไร

๓. สาเหตใดททาใหการทางานของกลมประสบความสาเรจ

๔. นกเรยนไดขอคดอะไรจากบทอานเสรม มดดา มดแดง

ชวนกนหา

นกเรยนรวมกลมกนหาคา ตามหวขอตอไปนใหไดมากทสด

๑. คาทมพยญชนะตนเปนอกษรกลาง

๒. คาทมพยญชนะตนเปนอกษรสง

๓. คาทมพยญชนะตนเปนอกษรตา

๔. คาทไมมรปวรรณยกต

๕. คาทมรปวรรณยกต

ชวนกนเลน

แบงกลมหาคาทใชสระเสยงยาว และคาทใชสระเสยงสนมาเลน

กบเพอน ถาเปนคาทใชสระเสยงยาวใหลกขนยน ถาเปนคาทใชสระ

เสยงสนใหนงลง หรอจะคดวธอนมาเลนและตงกตกากนเองกได

ภาษาพาท ชนประถมศกษาปท ๓ ปฏบตการสายลบจว

กจกรรม

๑๖

ชวนกนแสดง นกเรยนแบงกลมเลอกแสดงบทบาทสมมตสนๆ ในกจกรรม

ตอไปน

๑. การทกทาย ๒. การพดขอรอง

๓. การปลอบใจ ๔. การพดปฏเสธ

๕. การพดซกถาม

๖. การชวยเหลอผทกาลงเดอดรอนลาบาก

ชวนกนวาด วาดรปการตนเกยวกบมดตามจนตนาการของนกเรยน อาจแตง

เปนเรองเลาประกอบภาพ

ชวนกนคด รวบรวมอาชพทมอยในบทเรยนและนอกบทเรยน แลวนามาเลา

แลกเปลยนกน

๒แตเดกซอไว

บทนมสาระ มนสจจะซอตรงไว

เตบโตเปนผใหญ คนรกใครและเชอถอ

คามตวสะกด ทกาหนดในหนงสอ

เสยงสระหมนฝกปรอ รปนนหรอแปลกเปลยนไป

ภาษาพาท ชนประถมศกษาปท ๓