¤ÇÒÁÁØ�§ËÁÒ Ãкº´ÙáŪ�ÇÂàËÅ×͹ѡàÃÕ¹

1. ¤ÇÒÁÁØ�§ËÁÒÂ- à¾×èÍãË�¹Ñ¡àÃÕ¹ÁÕÃкº¤Ø³ÀҾ㹡Òà íÒà¹Ô¹§Ò¹ ÙáŪ�ÇÂàËÅ×͹ѡàÃÕ¹¢Í§âçàÃÕ¹ãË�à»�¹ä»ÍÂ�Ò§à»�¹ÃкºáÅÐÁÕ»ÃÐÊÔ·¸ÔÀÒ¾ â´ÂÁÕ½�Ò¡Ԩ¡ÒùѡàÃÕ¹ §Ò¹á¹Ðá¹Ç §Ò¹Ê�§àÊÃÔÁÊØ¢ÀÒ¾ §Ò¹ÃÐàºÕºÇԹѠ§Ò¹»�ͧ¡Ñ¹ÊÒÃàʾµÔ´ §Ò¹ÃдѺªÑé¹áÅÐÁÕ·ÕÁ¤ÃÙ·Õè»ÃÖ¡ÉÒ·ÕèÁÕ¤ÇÒÁÃÙ� ÁÕ·Ñ¡ÉРਵ¤µÔ㹡Òà ÙáŪ�ÇÂàËÅ×Í Ê�§àÊÃÔÁãË�¼Ù�àÃÕ¹·Ø¡¤¹ÁÕ·Ñ¡ÉЪÕÇÔµ ÊÒÁÒöÍÂÙ�Ã�ÇÁ¡Ñº¼Ù�Í×è¹ ÍÂ�Ò§ÁÕ¤ÇÒÁÊØ¢ ÊÍ´¤Å�ͧ¡Ñº¾ÃÐÃÒªºÑ­­ÑµÔ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒáË�§ªÒµÔ ¾.È. 2542- à¾×èÍãË�âçàÃÕ¹ ¼Ù�»¡¤Ãͧ ˹�ǧҹ·Õèà¡ÕèÂÇ¢�ͧ áÅЪØÁª¹ ÁÕ¡Ò÷íÒ§Ò¹Ã�ÇÁ¡Ñ¹â´Â¼�Ò¹¡Ãкǹ¡Ò÷ÕèÁÕÃкº ¾Ã�ÍÁ´�ÇÂàÍ¡ÊÒÃËÅÑ¡°Ò¹¡Òû¯ÔºÑµÔ§Ò¹ ÊÒÁÒöµÃǨÊͺµÔ´µÒÁáÅлÃÐàÁÔ¹ä´�

ขอบขาย

เปนระบบท�เนนกระบวนการ วธการดาเนนงานดแลชวยเหลอนกเรยนอยางมข �นตอน พรอมดวยเคร�องมอการทางานท�ชดเจน โดยมฝายกจการนกเรยน งานแนะแนว งานสงเสรมสขภาพ งานระเบยบวนย งานปองกนสารเสพตด งานระดบช �นและคณะครท�ปรกษา เปนบคลากรหลกในการดาเนนการสงเสรม ดแลชวยเหลอนกเรยนในดานตาง ๆ ภายในโรงเรยน และประสานความรวมมอกบผปกครอง และองคกรภายนอก

คาจากดความ การดแลชวยเหลอ หมายถง การสงเสรม การปองกนและการชวยเหลอ แกไขปญหา โดยวธการและ

เคร�องมอสาหรบครท�ปรกษา บคลากรท�เก�ยวของเพ�อใหการดาเนนงานพฒนานกเรยน โดยเนนใหนกเรยนเปนคนด คนเกง ปลอดภยจากสารเสพตด และมความสขในการดารงชวต- เกณฑการคดกรอง เปนการนาเสนอขอมลท�ไดจากเคร�องมอและแหลงขอมลตาง ๆ มากาหนดรวมกนเพ�อการตดสนใจการสงเสรม หรอใหการชวยเหลอ- กลมเส�ยง / มปญหา นกเรยนท�มปญหาดานความสามารถ ดานสขภาพ ดานครอบครวและดานอ�น ๆ ตามเกณฑท�โรงเรยนกาหนด- การสงตอ การสงนกเรยนท�มปญหา ท�ครชวยเหลอแลว นกเรยนไมดข �น และยากตอการชวยเหลอจงดาเนนการสงตอไปยงผเช�ยวชาญเฉพาะดานตอไป- การสงตอภายใน ครท�ปรกษาสงตอไปยงผท�เก�ยวของภายในโรงเรยน โดยพจารณาจากปญหาของนกเรยน เชน ครแนะแนว ครพยาบาล ครโภชนาการ ครประจาวชา หรอฝายกจการนกเรยน เปนตน- การสงตอภายนอก ผท�เก�ยวของภายในโรงเรยนดาเนนการสงตอไปยงผเช�ยวชาญเฉพาะดาน ในกรณท�นกเรยนมปญหา ยากตอการชวยเหลอ

เอกสารหลกฐาน ระเบยนสะสม (ป.พ. 8)

- บนทกการเย�ยมบานนกเรยน- แบบประเมนพฤตกรรมนกเรยน (SDQ)- แบบสรปผลการคดกรองนกเรยน- แบบบนทกกจกรรมโฮมรม- สรปประเมนความพงพอใจของนกเรยนในการรบการชวยเหลอ- สรปประเมนความพงพอใจของผปกครองในการดแลชวยเหลอนกเรยนและการจดกจกรรมประชมผปกครองช �นเรยน(Classroom meeting)

สรปข �นตอนการดแลชวยเหลอนกเรยน 5.1 การรจกนกเรยนเปนรายบคคล โดยการเย�ยมบานนกเรยน และสมภาษณเปนรายบคคล

5.2 การคดกรองนกเรยน โดยคดกรองนกเรยน 2 ประเภท คอนกเรยนกลมเส�ยงและกลมปกต โดยจดทาแบบประเมนนกเรยน(SDQ) 3 ฉบบ ฉบบนกเรยน ฉบบผปกครองและฉบบคร5.3 การสงเสรมนกเรยน จดกจกรรมตางๆเพ�อใหความรและสงเสรมทกษะใหกบนกเรยน โดยกาหนดเปนแผนกจกรรมประจาปและใหนกเรยนเปนผดาเนนการ มครเปนท�ปรกษา5.4 ปองกนและแกไขปญหา โรงเรยนกาหนดมาตรการเฝาระวง กาหนดระเบยบ การใหคะแนนความประพฤต เชญวทยากรภายนอกใหความร จดบคลากรสอดสองตามชมชน การตรวจสขภาพ5.5 การสงตอ เฉพาะนกเรยนท�มปญหาดานพฤตกรรมท �งการสงตอภายในโรงเรยนและนอกโรงเรยน เชนผเช�ยวชาญ รวมมอกบผปกครอง ตดตามอยางใกลชดจนแกปญหาได

ทมระดบโรงเรยน

ทมนา คอ ผอานวยการ,รองผอานวยการโรงเรยนทมประสาน คอ หวหนาคณะ หวหนาระดบ หวหนางานท�เก�ยวของทมทา คอ ครประจาช �น ครท�ปรกษา

7.ปจจยเอ �อ(Enable)

7.1 ความตระหนกของคร7.2 การสรางบรรยากาศท�ดในการทางานรวมกน7.3 ความศรทธาของผปกครองท�มตอโรงเรยน

ดานคณภาพนกเรยน ตวช�วดท� 1 รจกตนเองและพ�งตนเองได

ตวช�วดท� 2 มสขภาพกาย สขภาพจต และสขนสยท�ด

ตวช�วดท� 3 มทกษะในการหลกเล�ยง ปองกนภย อนตรายและพฤตกรรมไมพงประสงค

ตวช�วดท� 4 รกและเหนคณคาในตนเองและผอ�น และสามารถจดการกบปญหาและอารมณของตนเองได

ตวช�วดท� 5 เปนสมาชกท�ดของครอบครว โรงเรยน ชมชน และสงคม

ตวช�วดท� 6 มเจตคตท�ดและมทกษะพ�นฐานในการประกอบอาชพสจรต

ดานกระบวนการ ตวช�วดท� 1 มการวางระบบการบรหารงานระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ตวช�วดท� 2 มการดาเนนงานตามระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ตวช�วดท� 3 มการนเทศ กากบ ตดตาม ประเมนผล รายงานผล และพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ดานปจจยสถานศกษา: มบคลากร ส�อ เคร�องมอ ท�เอ �อตอการดาเนนงานระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ตวช�วดท� 1 ผบรหารเปนผนาในการดาเนนงานระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ตวช�วดท� 2 ครมเจตคตท�ดและมความสามารถในการดาเนนงานตามระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ตวช�วดท� 3 ผปกครอง ชมชน มสวนรวมในการดาเนนงานระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ตวช�วดท� 4 นกเรยนมสวนรวมในการดาเนนงานระบบการดแลชวยเหลอ

ตวช�วดท� 5 สถานศกษามส�อ เคร�องมอท�ใชในการดาเนนงานระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

การขบเคล�อนระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การสรางวนยเชงบวก(Positive Discipline)

การสรางวนย หมายถง การสอนหรอการฝกคนใหเช�อฟงกฎระเบยบหรอแนวทางการปฏบตตนท �งในระยะส �นหรอระยะยาว การสรางวนยเชงบวกในหองเรยน เดกจาเปนตองไดรบอบรมส �งสอนเพ�อใหเขาใจและปฏบตตามระเบยบของสงคม หลกฐานจากการวจยแสดงใหเหนวาเดกท �งหญงชายจะตอบสนองตอวธการเชงบวกไดดกวาซ�งหมายรวมถงการตอรอง และการสรางระบบการใหรางวลมากกวาการลงโทษดวยการทารายหรอใชวาจาทารายจตใจ หลก 7 ประการของการสรางวนยเชงบวก 1. เคารพศกด �ศรของเดก 2. พยายามพฒนาพฤตกรมท�พงประสงค การมวนยในตนเองและบคลกลกษณะท�ด 3. พยายามใหเดกมสวนรวมมากท�สด 4. คานงถงความตองการทางพฒนาการและคณภาพชวตของเดก 5. คานงถงแรงจงใจและโลกทศนของเดก 6. พยายามใหเกดความยตธรรม เทาเทยมกน และไมเลอกการปฏบต 7. เสรมสรางความสามคคกลมเกลยวในกลม ในการสรางวนยเชงบวกครควรพยายามนกถงอตรา 4:1 คอพยายาม“จบถก” ใหไดส�คร �ง สาหรบการ “จบผด” หน�งคร �ง โดยพยายามทาเสมอตนเสมอปลาย

นกเรยนเพ�อนท�ปรกษา(YC:Y0uth Counselor)YC ท�มา ในป 2550 สพฐ.ไดทบทวนการดาเนนงานการปองกนการแกไขปญหานกเรยน

โดยใชกระบวนการท�สอดคลองกบ พ.ร.บ.คมครองเดก พ.ศ.2546 โดยเหนวาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนท�กรมสามญศกษาและกรมสขภาพจตไดรวมกนพฒนาข�น เปนกระบวนการท�เหมาะสม ระบการดแลชวยเหลอนกเรยน ควรมบคคล 5 กลม ท�มบทบาทสาคญตอการทาหนาท�ระบบดแลชวยเหลอนกเรยนไดอยางมประสทธภาพ ประกอบดวย 1. คณะผบรหาร 2. ครแนะแนว 3. ครท�ปรกษา 4. เครอขายผปกครอง 5. นกเรยน คาวา “เพ�อนท�ปรกษา” (Y0uth Counselor) เดมช�อ ยวชนแนะแนวตอมาท�ประชมปฏบตการพฒนาความเขมแขงระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 4 ภมภาค มมตเหนชอบใหเปล�ยนจาก “ยวชนแนะแนว” เปน “นกเรยนเพ�อนท�ปรกษา” (YC:Y0uth Counselor)

หลกการสาคญ“นกเรยนเพ�อนท�ปรกษา” (YC:Y0uth Counselor) 1. การใชหลกจตวทยาของกลมเพ�อน(Peer Psychology/Peer To Peer-

P2P) เปนพ�นฐานในการสรางสมพนธภาพ สามารถส�อสารไดอยางเปดเผยและเขาใจซ�งกนและกนไดงาย 2. การใหคาปรกษาโดยเพ�อน(Peer Counseling) มงใหนกเรยนใหคาปรกษาเพ�อนดวยกนโดยการช�แนะของครแนะแนว

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การดแลชวยเหลอนกเรยน คอ การสงเสรมพฒนาการปองกนและการแกไขปญหาใหแกนกเรยน เพ�อใหนกเรยนมคณลกษณะท�พงประสงค มภมคมกนทางจตใจ มคณภาพชวตท�ด มทกษะในการดารงชวตและรอดพนจากสภาวะวกฤตตางๆไดอยางปลอดภย ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน หมายถงกระบวนการการดาเนนงานดแลชวยเหลอนกเรยนอยางเปนระบบ มข �นตอน มครท�ปรกษาเปนบคลากรดแลชวยเหลอนกเรยนอยางเปนระบบ โดยการมสวนรวมของบคลากรทกฝายท �งภายในและนอกสถานศกษา ไดแก คณะกรรมการสถานศกษา ผปกครอง ชมชน ผบรหาร และครทกคน มวธการและเคร�องมอท�ชดเจน มมาตรฐานคณภาพและมหลกฐานการทางานท�ตรวจสอบได วตถประสงคของระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 1. เพ�อใหการดาเนนงานดแลชวยเหลอนกเรยนเปนไปอยางมระบบ มประสทธภาพ 2. เพ�อใหโรงเรยน กรรมการสถานศกษา ผปกครอง ชมชน องคกรและหนวยงานท�เก�ยวของ มการทางานรวมกน มรองรอยการปฏบตงาน สามารถตรวจสอบและประเมนผลได ประโยชนของระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 1. นกเรยนไดรบการดแลชวยเหลออยางท �วถงและตรงสภาพปญหา 2. สมพนธภาพระหวางครกบนกเรยนเปนไปดวยดและอบอน 3. นกเรยนรจกตนเอง ควบคมตนเองได มการพฒนาความฉลาดทางอารมณ(EQ) ซ�งเปนรากฐานในการพฒนาความเกง (IQ) คณธรรม จรยธรรม (MQ) และความมงม �นท�จะเอาชนะอปสรรค (AQ)

4. นกเรยนเรยนรอยางมความสข และไดรบการสงเสรมพฒนาเตมตามศกยภาพอยางรอบดาน 5. ผเก�ยวของมสวนรวมในการพฒนาคณภาพนกเรยนอยางเขมแขงจรงจง ดวยความเสยสละ เอาใจใส

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การดแลชวยเหลอนกเรยน คอ การสงเสรมพฒนาการปองกนและการแกไขปญหา

ใหแกนกเรยน เพ�อใหนกเรยนมคณลกษณะท�พงประสงค มภมคมกนทางจตใจ มคณภาพชวตท�ด มทกษะในการดารงชวตและรอดพนจากสภาวะวกฤตตางๆไดอยางปลอดภย ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน หมายถงกระบวนการการดาเนนงานดแลชวยเหลอนกเรยนอยางเปนระบบ มข �นตอน มครท�ปรกษาเปนบคลากรดแลชวยเหลอนกเรยนอยางเปนระบบ โดยการมสวนรวมของบคลากรทกฝายท �งภายในและนอกสถานศกษา ไดแก คณะกรรมการสถานศกษา ผปกครอง ชมชน ผบรหาร และครทกคน มวธการและเคร�องมอท�ชดเจน มมาตรฐานคณภาพและมหลกฐานการทางานท�ตรวจสอบได

วตถประสงคของระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน วตถประสงคของระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

1. เพ�อใหการดาเนนงานดแลชวยเหลอนกเรยนเปนไปอยางมระบบ มประสทธภาพ 2. เพ�อใหโรงเรยน กรรมการสถานศกษา ผปกครอง ชมชน องคกรและหนวยงานท�เก�ยวของ มการทางานรวมกน มรองรอยการปฏบตงาน สามารถตรวจสอบและประเมนผลได ประโยชนของระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 1. นกเรยนไดรบการดแลชวยเหลออยางท �วถงและตรงสภาพปญหา 2. สมพนธภาพระหวางครกบนกเรยนเปนไปดวยดและอบอน 3. นกเรยนรจกตนเอง ควบคมตนเองได มการพฒนาความฉลาดทางอารมณ(EQ) ซ�งเปนรากฐานในการพฒนาความเกง (IQ) คณธรรม จรยธรรม (MQ) และความมงม �นท�จะเอาชนะอปสรรค (AQ)

4. นกเรยนเรยนรอยางมความสข และไดรบการสงเสรมพฒนาเตมตามศกยภาพอยางรอบดาน 5. ผเก�ยวของมสวนรวมในการพฒนาคณภาพนกเรยนอยางเขมแขงจรงจง ดวยความเสยสละ เอาใจใส

กระบวนการและข �นตอนของระบบ1. การรจกนกเรยนเปนรายบคคล การรขอมลท�จาเปนเก�ยวกบตวนกเรยนเปนส�งสาคญท�จะทาใหครเขาใจนกเรยนมากย�งข�น ซ�งขอมล

ท�ไดเปนขอมลเชงประจกษท�ไดจากเคร�องมอและวธการท�หลากหลายตามหลกวชาการ ซ�งจะทาใหไมเกดขอมลท�ผดพลาดตอการชวยเหลอนกเรยน

2. การคดกรองนกเรยน กรณท�แบงเปน4 กลม นยามไดดงน� 2.1 กลมปกต ควรไดรบการสรางเสรมภมคมกนและการสงเสรมพฒนา 2.2 กลมเส�ยง คอ กลมเส�ยงตามเกณฑการคดกรองของโรงเรยน ซ�งโรงเรยนตองใหการปองกนและแกไขตามกรณ 2.3 กลมมปญหา คอ กลมมปญหาตามเกณฑการคดกรองของโรงเรยน ซ�งโรงเรยนตองชวยเหลอและแกปญหาโดยเรงดวน 2.4 กลมพเศษ คอ นกเรยนท�มความสามารถพเศษ มความเปนอจฉรยะ มความสามารถโดดเดนซ�งโรงเรยนตองใหการสงเสรมใหนกเรยนไดพฒนาศกยภาพความสามารถพเศษถงข �นสงสด

3. การปองกนและแกไขปญหา ส�งท�ครท�ปรกษาจาเปนตองดาเนนการมอยางนอย 2 ประการ คอ 3.1 การใหคาปรกษาเบ�องตน 3.2 การจดกจกรรมเพ�อปองกนและแกไขปญหา

4. การสงเสรมพฒนานกเรยน กจกรรมหลกสาคญท�โรงเรยนตองดาเนนการ คอ 4.1 การจดกจกรรมโฮมรม 4.2 การเย�ยมบาน 4.3 การจดประชมผปกครองช �นเรยน(Classroom Meeting)

4.4 การจดกจกรรมเสรมสรางทกษะการดารงชวตและกจกรรมพฒนา

5. การสงตอ แบงออกเปน 2 แบบ 5.1 การสงตอภายใน ครท�ปรกษาสงตอครแนะแนว ครพยาบาล ครประจาวชา และฝายปกครอง 5.2 การสงตอภายนอก เปนกรณปญหาท�มความยากเกนกวาศกยภาพของโรงเรยนจะดแลชวยเหลอ