3341

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 15 Φεβρουαρίου 2015 • Αρ. φ. 1238 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣτ. ∆ημητρίου: Απαραίτητο ναμην εφησυχάζουμεΤο κίνημα θα μειώσει την πολιτικήυποαντιπροσώπευση σελ. 8

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑΦρ. Κουτεντάκης: Αλλαγήτων όρων της οικονομικήςσυζήτησηςΗ κυβέρνηση αναδεικνύειτην πολιτική πλευράτης κρίσης σελ. 6

...Θ. Παρασκευόπουλος:Τι σημαίνει και τι απαιτείο οικολογικόςμετασχηματισμόςΗ προστασία του περιβάλλοντοςως προϋπόθεσητης παραγωγήςσελ. 22, 23

ΘΕΩΡΙΑΜ. Τρόντι: Πώςθα δημιουργηθείο λαός σήμερα;Η απαραίτητη καταπολέμησητου λαϊκισμού σελ. 30, 31

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ65ο Φεστιβάλ Βερολίνου:Λίγο πριν τα βραβείαΗ έκπληξη από τη Γουατεμάλακαι η κριτική των ταινιώνπου μας άρεσαν σελ. 25

3 μπλόγκερςσχολιάζουντις πρώτες ημέρεςτης κυβέρνησηςΓράφουν: Το Βυτίο,ο Καρτέσιος και ο Old Boy

Σελ. 12, 13

Οι ψυχικές οδύνεςαπό την εργασιακήεκμετάλλευση

Tης Αναστασίας Ζήση*

Ηταξική και εισοδημα-τική πόλωση, η επιδεί-νωση των κοινωνικών

και οικονομικών ανισοτήτων, ησυρρίκνωση της μεσαίας τάξης,η αύξηση της φτώχειας και τηςανεργίας είναι οι κοινωνικέςοδύνες της κρίσης χρέους πουκορυφώθηκαν την τελευταίατετραετία στη χώρα μας καισυνδέθηκαν με νέες μορφέςαποκλεισμού και νέες επισφά-λειες. Πέρα από τους επίση-μους δείκτες, ευρωπαϊκούς καιεθνικούς, τις αντικειμενικέςκαταγραφές της ανθρώπινηςδυστυχίας, της κοινωνικής οδύ-νης και των κοινωνικών ρηγμά-των, υπάρχει και η υποκειμε-νική τους αποτίμηση, η πρόσ-ληψή τους. Οι νέες μορφές ψυ-χικής οδύνης εκφράζονται ωςαπειλή και ανασφάλεια, ταπεί-

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Πίσω από την Ελλάδαη Ευρώπη των λαών

ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΟΛΩΝ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΠΟΥ ΠΙΘΑΝΟΝ ΝΑ ΚΡΙΝΕΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ∆ΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΩΝ

Το μνημόνιο τέλειωσεστις 25 Ιανουαρίου

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος αποτιμά τον πρώτογύρο διαπραγματεύσεων και καταθέτει τις εκτι-

μήσεις του για το αυριανό Γιούρογκρουπ

Να μην χάσουμετον ορίζοντά μας

Η αν. υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης μιλάγια τα πρώτα μέτρα αντιμετώπισης

της ανθρωπιστικής κρίσης

Με τα μάτια όλων των πολιτών της Ευρώπης στιςΒρυξέλλες αύριο συνέρχεται το Eurogroup να αποφασίσειγια το ελληνικό ζήτημα. Θα χρωματίσει αποφασιστικά τιςαποφάσεις του η ετυμηγορία του ελληνικού λαού της 25ηςΙανουαρίου; Θα νικήσει η ελπίδα; Θα καμφθεί ονεοφιλελεύθερος δογματισμός; Θα ηττηθεί η λιτότητα; Θαανοίξει ο δρόμος για να ανασάνει από το δυσβάσταχτοχρέος η οικονομία της Ευρώπης;Η μάχη αύριο στις Βρυξέλλες υπερβαίνει την Ελλάδα.Είναι μάχη για το μέλλον της Ευρώπης. Γι’ αυτό και όσοιθα ήθελαν «να τελειώνουν» με την ελληνική ιδιαιτερότηταεντούτοις δεν προχωρούν, διστάζουν. Ελίσσονται, ωστόσο,πιέζοντας και απειλώντας, προσπαθώντας να επιβάλλουνμία απαράδεκτη συμφωνία. Όσοι επιμένουν σε μια

αντιδραστική και ανορθολογική λιτότητα αγνοούν ότι πιατο πρόβλημα στην Ευρώπη είναι πολιτικό. Η νίκη τουΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα φέρνει εφιάλτες, καθώς ακολουθούνεκλογές σε Γαλλία, Εσθονία, Φινλανδία, Αγγλία,Πορτογαλία και Ισπανία. Ο χρόνος είναι απελπιστικάλίγος.Εν τω μεταξύ, το πρώτο γκάλοπ της MARC, γιαλογαριασμό του Alpha, πιστοποιεί όσα βλέπουμεκαθημερινά στον κόσμο γύρω μας. Ο ΣΥΡΙΖΑυποστηρίζεται από το 45,4%, η Ν∆ 18,4%, το ΚΚΕ 4,8%, οιΑΝΕΛ 4,7%, η Χρυσή Αυγή 4,7%, το Ποτάμι 4,6%, τοΠΑΣΟΚ 2,8% και το ΚΙ∆ΗΣΟ 2,4%. Η στήριξη τουελληνικού λαού στην κυβέρνηση δεν μπορεί να αγνοηθείαπό τον άξονα Βρυξελλών-Φρανκφούρτης-Βερολίνου.

ΓΑΒΡΙΗΛ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙ∆ΗΣ ΘΕΑΝΩ ΦΩΤΙΟΥ

Το θάνατο επέλεξε πακιστανόςκρατούμενος όταν μετήχθη από τηνΚρήτη στο στρατόπεδο συγκέντρω-σης της Αμυγδαλέζας, ύστερα από πα-ράταση της κράτησής του. Και είναι οτέταρτος θάνατος που καταγράφεταιτις τελευταίες βδομάδες. Οι κρατού-μενοι στο άκουσμα της αυτοκτονίαςτου μετανάστη εξεγέρθηκαν και ανα-κοίνωσαν πως ξεκινούν απεργία πεί-νας. Χθες ο Γ. Πανούσης βρέθηκε στηνΑμυγδαλέζα, ενώ η κυβέρνηση έχειδεσμευτεί ότι άμεσα θα αφεθούνελεύθεροι οι 210 ασυνόδευτοι ανήλι-κοι, ασθενείς κρατούμενοι και όσοιέχουν κρατηθεί πλέον του 18μηνου.Όμως, τα στρατόπεδα συγκέντρωσηςμεταναστών έπρεπε να είχαν κλείσειχτες. ∆εν νοείται με κυβέρνηση τηςαριστεράς να κρατούνται χιλιάδες άν-θρωποι μόνο και μόνο γιατί δεν έχουνχαρτιά.

Να κλείσειη Αμυγδαλέζα χθες!

Σελ. 7 Σελ. 11

22 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΘΕΜΑΤΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3630523, 3619513 -3619514 • FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR

3801107200000072038528658ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση:epohigr@gmail.com

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

Στην τριήμερη συζήτηση της Βουλής γιατις προγραμματικές δηλώσεις της νέαςκυβέρνησης πολλοί βουλευτές του ΣΥ-

ΡΙΖΑ δήλωσαν την πρόθεση τους να μιλήσουνμέσω ηλεκτρονικής κάρτας που βάζεις σε ει-δική θέση από το έδρανό σου. ∆εν ξέρω τι έγινεαπό κει και πέρα, ενώ πήρα τον αριθμό 75 στοσύνολο των βουλευτών που δήλωσαν απ’ όλατα κόμματα, στη λίστα εμφανίστηκα στο νού-μερο 147. Τελικά μίλησαν, περίπου, 70 βουλευ-τές, εκ τω οποίων λιγότεροι από 30 του ΣΥ-ΡΙΖΑ, αφού τη συζήτηση μονοπώλησαν υπουρ-γοί, κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι και αρχηγοίκομμάτων.

Είχα φτιάξει το περίγραμμα της ομιλίας μου,χωρίζοντάς το σε 4 μέρη, αρχίζοντας με την πα-ρουσίαση των μεγάλων προβλημάτων τηςΗλείας, και της ευθύνης των εκπροσώπων τουτέως δικομματισμού, τα οποία έχουν αναφερ-θεί αναλυτικά σ’ αυτή εδώ τη στήλη.

Ως εισαγωγή θα εκμεταλλευόμουν ένα σκίτσοτου περιοδικού «Νέος Αριστοφάνης», που δυ-στυχώς δεν βρήκα στο διαδίκτυο για να απο-φύγω την αναλυτική παρουσίαση, σκίτσο απόμια σειρά ανηρτημένων στο κυλικείο της Βου-λής, που απ’ ότι κατάλαβα, λίγοι τα είχαν προ-σέξει. Το σκίτσο αυτό, πρέπει να δημοσιεύτηκεγύρω στο 1893, μετά την περίφημη χρεοκοπίαπου συνέβη επί πρωθυπουργίας του Χ. Τρι-κούπη, με το γνωστό «∆υστυχώς επτωχεύσα-μεν». Έδειχνε έναν διπρόσωπο άντρα ανάμεσασε δύο ομάδες. Από τη μια, οι πιστωτές και οιντόπιοι συνεργάτες τους με φράκα, ημίψηλακαι ρεντιγκότες και, από την άλλη, πεσμένοιστα γόνατα δύο ρακένδυτοι που παρακαλούσανέλεος. Ο διπρόσωπος τους έδειχνε, προκειμέ-νου να τους υποτάξει τελείως, ένα αρμάρι, πουαντί για τρόφιμα είχε ποντίκια, κατσαρίδες καιάλλα απαίσια ζωύφια.

Ανέχεια ή ελπίδα;

Ήταν η αφορμή για να μπω στο θέμα της κρί-σης και της αντιμετώπισής της, όπου στη διάρ-κεια της ιστορίας καταγράφονται δυο διαφορε-τικές πορείες. Από τη μια, οι ριψάσπιδες πουοδηγούν τους ανθρώπους στην ταπείνωση, στηνανέχεια και στην υποταγή. Από την άλλη, οι μα-χητές που αγωνίζονται για αξιοπρέπεια, υπερη-φάνεια, ανάταση, ελπίδα, χαμόγελο.

Τα πρώτα μέτρα της κυβέρνησης είναι η αν-τιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, η αλ-λαγή μπουζί στον κινητήρα της οικονομίαςπροκειμένου να αρχίσει να λειτουργεί και βε-βαίως η πάταξη της διαφθοράς και η τιμωρίατων διεφθαρμένων. Θα τόνιζα την αποφασιστι-κότητα της κυβέρνησης για να εφαρμόσει τοπρόγραμμά της και να καταργήσει τηλιτότητα γεγονός που αξιολογήθηκεθετικότατα από τον ελληνικό λαό, μεσυνέπεια όχι μόνο να καταγράφονταιπρωτοφανή ποσοστά, όχι μόνο από ψη-φοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά από όλοτο πολιτικό φάσμα, που πήρε δυναμι-κές διαστάσεις στήριξης της νέας κυ-βέρνησης με κινηματικές αυθόρμητεςπρωτοβουλίες σ’ όλη την Ελλάδα.

Η αποφασιστικότητα της αντίστασηςκαι του δίκιου της νέας κυβέρνησης δη-μιούργησε ένα νέο μεγάλο ενεργό κύμα«φιλελληνισμού» στην Ευρώπη, τιςΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο, με φαντα-σία, σθένος, ελπίδα όπως εκφράζεται

και από το διαχρονικό σύνθημα «Λαός ενωμέ-νος, ποτέ νικημένος», στον ενικό και στον πλη-θυντικό.

Τα όπλα μας είναι μεγάλου βεληνεκούς. Ηενεργή στήριξη των λαών και των κινημάτων, ηαποφυγή μιας νέας πολύ πιο βαθιάς κρίσηςπου, στο ενδεχόμενο ενός Grexit θα λειτουργή-σει ως ντόμινο στην παγκόσμια οικονομία, εξου και ο φόβος των ΗΠΑ, που έχουν βγει απότην κρίση και δε θέλουν να ξαναμπούν εξ αιτίαςτου δογματισμού των κυρίαρχων ευρωπαϊκώνελίτ, όπως πολύ εύστοχα το παρουσίασε ο νομ-πελίστας Κρούγκμαν «Η Ελλάδα, γραβάτα πουδεν δένεται»!

Το θολωμένο τους μυαλό

Θα έλεγα, επιπλέον, ότι στη χώρα μας δενυπήρξε μια απλή συνηθισμένη κυβερνητική αλ-λαγή, αλλά μια ανατροπή του φθαρμένου καιευτελισμένου πολιτικού συστήματος. Μια ιστο-ρική τομή. Οι μόνοι που δεν κατάλαβαν αυτό τοκεφαλαιώδες γεγονός είναι οι ηγετικές ομάδεςτης Ν∆, του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού. Στο θο-λωμένο τους μυαλό έχουν την με κάθε τρόπουπονόμευση της κυβέρνησης, στηρίζοντας ταυ-τόχρονα τους δανειστές μας, προσδοκώνταςτην «αριστερή παρένθεση». Εδώ θα παρουσίαζατη γελοιογραφία του Ανδρέα Πετρουλάκη στην«Καθημερινή» της Κυριακής, η οποία εμφανί-ζεται εντός του κειμένου μου. Με τη φαντα-σίωση της «αριστερής παρένθεσης» και τον ρε-βανσισμό τα κόμματα αυτά θα μπουν οριστικάστο περιθώριο της ιστορίας.

«Που θα βρείτε τα λεφτά;» είναι η μόνιμηεπωδός των ομιλητών των κομμάτων αυτών. Ηαπάντηση μου θα ήταν: από τους φίλους σας,που βρίσκονται στις λίστες Λαγκάρντ, Νικο-λούδη, Λιχτενστάιν, Λονδίνου, από αυτούς πουμαζί τους δημιουργήσατε το αμαρτωλό τρίγωνοτης πολιτικής εξουσίας-ΜΜΕ-τραπεζών.

Ας προβληματιστούν εγκαίρως γιατί τότε οελληνικός λαός θα πει τη ρήση του Χριστού«Άφες τους νεκρούς θάψαι τους εαυτών νε-κρούς».

Προς το ΚΚΕ θα έλεγα: Σύντροφοι πιέστε,διεκδικήστε, όπως λέτε, αλλά όχι ισοπεδωτικάκαι μηδενιστικά. Ποτέ το ΚΚΕ στην ηρωική καιμακρά πορεία του δεν είχε μια τέτοια στάση,ακόμα και απέναντι σε αστικά κόμματα…

Τέλος, θα τελείωνα με ένα στίχο του μεγάλουΉλειου ποιητή Τάκη Σινόπουλου «Αυτά μουχρειάζονται για την οργή και την υπηρηφάνειαμου. Για να κρατήσω και να κρατηθώ. Και δενφοβάμαι».

Μάκης Μπαλαούρας

νωση και άρνηση της αναγνώρισης, απογοήτευση και θλίψη, αί-σθημα αναξιοπρέπειας, δυσφορία και ψυχική καταπόνηση.

Αυτό ήταν ένα από τα κύρια ευρήματα της κοινωνικής έρευναςInMeD: «Ανισότητες και ψυχική καταπόνηση: κοινωνικές συνθή-κες, δρώντες και ιδεολογίες των επαγγελματιών στη σύγχρονη Ελ-λάδα» που μελέτησε 300 νοικοκυριά στο πολεοδομικό συγκρότηματης Θεσσαλονίκης σε κοινωνικο-οικονομικά αντιθετικές περιοχές.Οι ψυχικές οδύνες που προκαλούνται από την απειλή απόλυσηςτων λιγότερο εξειδικευμένων, την ταπείνωση της απόρριψης καιτης απαξίωσης, την αδυναμία αποπληρωμής χρεών και κάλυψηςβασικών αναγκών και τη δυστυχία του ζην χωρίς καμία από το κρά-τος ελάχιστη εγγύηση, απροστάτευτα και ανυπεράσπιστα. Το 45%των ερωτηθέντων δήλωσαν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες κά-λυψης λογαριασμών και αδυναμίας να αγοράσουν αυτά που οι ίδιοιή τα παιδιά τους έχουν ανάγκη. Άνεργοι, αυτοαπασχολούμενοι χα-μηλής ειδίκευσης, και εργάτες είναι οι κοινωνικές τάξεις που βρέ-θηκαν στο μάτι αυτού του παρατεταμένου κυκλώνα της κρίσης χρέ-ους με ισχυρό αντίκτυπο στην ψυχική και συναισθηματική τουςυγεία.

Στο μάτι του κυκλώνα της κρίσης

Οι ανειδίκευτοι εργάτες/τριες που απασχολούνται ως χειρώνα-κτες, υπάλληλοι πωλήσεων, σε πολυκαταστήματα ή αλυσίδες σού-περ μάρκετ, φορτοεκφορτωτές, τηλεφωνήτριες, οδηγοί, βοηθη-τικό προσωπικό στην παροχή υπηρεσιών αποτελούν τα πιο ευά-λωτα τμήματα της κοινωνίας: ο ρυθμός της εργασίας είναι εντατι-κός, η εποπτεία της απρόσωπης εργοδοσίας είναι διαρκής καιελεγκτική, η οικονομική αναγνώριση είναι συχνά χαμηλότερη τουβασικού κατώτατου μισθού, και η αίσθηση της συναδελφικότηταςαπούσα.

Οι νέες μορφές των ταξικών εκμεταλλευτικών σχέσεων έχουνκαι ψυχολογικό περιεχόμενο που είναι προϊόν της επισφαλούςθέσης απασχόλησης, της έλλειψης προοπτικής και της αβεβαι-ότητας για το μέλλον, της καταπάτησης του δικαιώματος για μιαανθρώπινη ζωή. Οι ημι-ειδικευμένοι μισθωτοί, συνθέτουν μια εν-διάμεση ταξική κατηγορία για τη χώρα μας: είναι κάτοχοι «κορε-σμένων» πτυχίων, οι οποίοι εργάζονται με πολύ χαμηλή αμοιβή καιαναγνώριση σε συνθήκες ελέγχου και επισφάλειας, βιώνοντας πα-ράλληλα μια ισχυρή εσωτερική σύγκρουση ανάμεσα στην συμβο-λική παράσταση του επαγγέλματος το οποίο αρχικά επέλεξαν νασταδιοδρομήσουν και το πραγματικό της αντίκρισμα, αυτό της κοι-νωνικής και οικονομικής υποβάθμισης.

Οι αυτό-απασχολούμενοι χαμηλής ειδίκευσης είναι αντιμέτωποιμε τη δραματική μείωση του τζίρου τους, και την ασφυκτική οικο-νομική πίεση, αισθάνονται ανίκανοι να ανταποκριθούν σε χρέη, λο-γαριασμούς και καθημερινές ανάγκες. Το 18% των ερωτηθέντωνδήλωσε αλλαγή κοινωνικής θέσης, και αυτοί ήταν κυρίως άνεργοικαι αυτοαπασχολούμενοι χαμηλής ειδίκευσης (μικροέμποροι).Είναι ενδιαφέρον, ότι παρά την ψυχική επιβάρυνση, η πλειονότητατων συμμετεχόντων της έρευνας έχει ενεργοποιήσει μηχανισμούςάμυνας και θωράκισης των ψυχικών αποθεμάτων του εαυτού αλλάόχι προς μια κατεύθυνση συλλογικής κινητοποίησης. Η άμβλυνσητης ταξικής συνείδησης, η αποκοπή από την πολιτικοποίηση, καιη έκθεση σε μια διαδικασία α-συμμετοχής έχουν επωαστεί από τιςσύγχρονες μορφές του δικτυακού καπιταλισμού (Χτούρης, 2004)1,ως τις πιο σκληρές όψεις ιδεολογικής, συναισθηματικής καιάλλων μορφών χειραγώγησης.

* Η Α. Ζήση είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνιο-λογίας του πανεπιστήμιο Αιγαίου

Χτούρης, Σ. (2004). Ορθολογικά Συμβολικά ∆ίκτυα: Global statesκαι εθνικά Χόμπιτ. Αθήνα: Νήσος.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

Οι ψυχικές οδύνες από τηνεργασιακή εκμετάλλευση

Η Ελλάδα, γραβάταπου δεν δένεται

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 33ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Στην αυριανή συνεδρίαση του Γιού-ρογκρουπ, που μπορεί να αποδειχ-θεί σταθμός για την πορεία της Ευ-

ρώπης, κανείς δεν μπορεί να είναι βέ-βαιος για το αποτέλεσμα. Ωστόσο, μεβάση τα σημερινά δεδομένα, την κατά-σταση της οικονομίας της Ευρώπης καιτους γεωπολιτικούς τριγμούς της ανατο-λικής περιοχής της, μπορούμε να αναμέ-νουμε μια κάποια λύση. Πάντως, όχισύγκρουση. Η Γερμανία με τους συμμά-χους της δεν έχει αυτό το περιθώριο μεβάση τους συσχετισμούς όχι μόνο στηνΕυρωζώνη και την ΕΕ αλλά και στο ∆υ-τικό Κόσμο.

Η συνεχής αλλαγή των δεδομένων καιτου κλίματος αυτό ακριβώς αποκαλύ-πτει. Υπάρχουν οι δυνάμεις εκείνες πουθα ήθελαν «δυναμικές λύσεις», σύγ-κρουση έως και εξόδους. Αλλά οι ίδιεςδυνάμεις γνωρίζουν ότι δεν μπορούν ναπροχωρήσουν με βάση τους ευρύτερουςσυσχετισμούς. Αυτό έχει σαν αποτέλε-σμα να ωθούμαστε σε μία λύση του ελ-ληνικού προβλήματος με δυσφορία άρακαι με συμπιεσμένη τη δυναμική της.Όσο το δυνατόν περιχαρακωμένη, ώστενα μην ανατρέπει άμεσα τις εξελίξεις συ-νολικά στην ΕΕ.

Οι δανειστές αλλάζουν θέσεις

Οι εναλλαγές στη στάση των δανει-στών έναντι των προτάσεων της ελληνι-κής κυβέρνησης ήταν καθημερινές. Τοαδιέξοδο έκτακτο Γιούρογκρουπ της Τε-τάρτης, στο οποίο επιχειρήθηκε πιεζό-μενη η ελληνική πλευρά να δεχθεί τηνπαράταση του μνημονίου, λόγω της στα-θερής στάσης της και των προτάσεωνπου κατέθετε, οδήγησε σε μια ΣύνοδοΚορυφής που άνοιξε δρόμο. Αποφασί-στηκε πως στο Γιούρογκρουπ αύριο ∆ευ-τέρα οι τεχνικές ομάδες των δύο μερώννα έχουν διαμορφώσει προτάσεις για ναανεβρεθεί λύση στην βάση ενός συμβι-βασμού επωφελούς για τις δύο πλευρέςκαι την Ευρώπη.

Το Bloomberg στην ιστοσελίδα τουείχε τις εξελίξεις αυτές ως πρώτο θέμαμε τον χαρακτηριστικό τίτλο «Ελλάδακαι Γερμανία εργάζονται προς μια συ-ναινετική λύση». Επικαλούμενο δύο γερ-μανούς αξιωματούχους ανέφερε ότι υπο-

στηρίζουν ότι: «εφόσον επιμηκυνθεί τοπρόγραμμα, η Γερμανία θα είναι ανοικτήνα συζητήσει για το μέγεθος των απαι-τούμενων πρωτογενών πλεονασμάτωνκαι για τους όρους πώλησης δημόσιαςπεριουσίας». Πρόσθεσε δε ότι «η βελ-τίωση στην είσπραξη των φόρων καιστην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγήςθα έχει τη γερμανική στήριξη και η επί-τευξη συμφωνίας θα εξαρτηθεί από τιςσυνολικές δεσμεύσεις της Ελλάδα γιαμεταρρυθμίσεις».

∆ιαπραγματευτική σύγκρουση

Την Παρασκευή το απόγευμα, ωστόσο,είτε για λόγους διαπραγματευτικούς είτελόγω εσωτερικών διαφωνιών μέρος τωνδανειστών εμφανιζόταν απειλητικό, μεπροτάσεις απαράδεκτες. Ο πρόεδρος π.χ. του Γιούρογκρουπ κ. Ντάισελμπλουμ,ενώ την Πέμπτη πήρε ο ίδιος την πρωτο-βουλία να συναντήσει τον Αλέξη Τσίπρα,τον Έλληνα Πρωθυπουργό και να ανα-ζητήσουν από κοινού λύση, δίνοντας ελ-πίδες βάσιμες την Παρασκευή δήλωσηχαρακτηριστικά:

«Σε αυτό το στάδιο είμαι πολύ απαι-σιόδοξος. Η Ελλάδα έχει υπερβολικά

υψηλές προσδοκίες, ωστόσο οι πιθανό-τητες, βάσει των δεδομένων της ελληνι-κής οικονομίας, είναι περιορισμένες...∆εν είμαι σίγουρος ότι μπορούμε να φτά-σουμε εκεί έως τη ∆ευτέρα». Κατά τηνερμηνεία του το Γιούρογκρουπ έχει εκ-φράσει «με μεγάλη σαφήνεια» τη θέσηότι «δεν υπάρχει δυνατότητα για αλλα-γές παρά μόνο στην περίπτωση που τοπρόγραμμα συνεχίσει να εφαρμόζεται».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε καιο κ. Γιούνκερ, επικεφαλής της Κομισιόν,επίσης αντίθετα από ό,τι υποστήριζε στηΣύνοδο Κορυφής. Συγκεκριμένα, δή-λωσε ότι «είμαστε μακριά από μια συμ-φωνία που θα μπορούσε να χαρακτηρι-στεί πολιτικός συμβιβασμός» και χαρα-κτήρισε υψίστης σημασίας τον ελληνικόπροϋπολογισμό.

Αισιόδοξος ο κ. Μοσκοβισί

Αντίθετα ο Γάλλος Επίτροπος κ. Μο-σκοβισί θα δηλώσει αισιόδοξος. «Η συ-νάντηση της ∆ευτέρας θα είναι δύσκοληαλλά αποφασιστική, διότι αφορά τηνεξασφάλιση των μελλοντικών χρηματο-δοτικών αναγκών της Ελλάδας. Θα πρέ-πει να βρεθεί μια συμφωνία και δεν τί-θεται θέμα εμπιστοσύνης ή μη».

Σε όσους, μέσα σ’ αυτό το κλίμα δια-πραγματευτικών ελιγμών, βρήκαν τηνευκαιρία («Σπήγκελ») να επαναφέρουντο Grexit, μάλιστα μαζί με την Κύπροδίνει την απάντηση ο ίδιος ο επικεφαλήςτου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης,του ESM, κ. Κλάους Ρέκλιγκ, προειδο-ποιεί για τις συνέπειες. «Μια αποχώρησητης Ελλάδας θα ήταν η ακριβότερη απόόλες τις πιθανές λύσεις», δήλωσε στον«Σπήγκελ». «Τόσο για την Ελλάδα, όσοεπίσης για τη Γερμανία και τις άλλεςχώρες της νομισματικής ένωσης», πρό-σθεσε.

∆ύσκολη η θέση της ΕΚΤ

Στη δίνη των εξελίξεων στην πιο δύ-σκολη θέση βρίσκεται η ΕΚΤ. Η από-φαση της να επεκτείνει κατά 5 δισ. τοπρόγραμμα χρηματοδότησης των ελλη-νικών τραπεζών με βάση το ΕLA υποδη-λώνει αισιοδοξία ότι θα βρεθεί λύση. Κυ-ρίως όμως ο κ. Ντράγκι δεν θα ήθελε να

βρεθεί στη δύσκολη θέση, αν καταρρεύ-σουν οι συνομιλίες, να αποφασίσει αυτόςγια τη διακοπή της χρηματοδότησης τωνελληνικών τραπεζών, δηλαδή την κα-τάρρευσή τους, που θα οδηγήσει στηνέξοδο από την ευρωζώνη. Αυτή είναιάκρως πολιτική απόφαση και το πιο πι-θανό είναι να αντιδράσει, όταν θα κληθείνα την πάρει αυτός. Στις 18 Φεβρουα-ρίου συνεδριάζει το ∆.Σ της ΕΚΤ και γιανα ασκήσει βέτο χρειάζεται πλειοψηφίατων δύο τρίτων.

Τηλεφώνημα Λιου προς Τσίπρα

Κανείς δεν θέλησε να φθάσει εκεί ήκανείς δεν θεωρεί ότι μπορεί να φθάσειως εκεί, ιδίως όταν αναλογίζεται τις επι-πτώσεις στην Ευρώπη και ∆ιεθνώς. ∆ενείναι ο κ. Ντάισεμπλουμ ή ο Ραχόι πουθα το αποφασίσει αυτό. Αυτό το επανα-λαμβάνουν, με διάφορους τρόπους, οιΗΠΑ. Παρά το ότι μόλις την προηγού-μενη ∆ευτέρα και ο κ. Ομπάμα ενημέ-ρωσε την κ. Μέρκελ για την άποψη τωνΗΠΑ ως προς το ελληνικό ζήτημα τηνΠαρασκευή ο υπουργός Οικονομικώντων ΗΠΑ κ. Τζακ Λιού έκρινε σκόπιμονα την επαναλάβει.

Σε τηλεφώνημά του προς τον πρωθυ-πουργό τόνισε «την υποστήριξη τωνΗΠΑ στην ευόδωση των συνομιλιών τηςΕλλάδας με τους ευρωπαίους εταίρουςτης για ένα κοινά αποδεκτό πρόγραμμαεξόδου από την κρίση» και «τη σημασίαπου θα έχει αυτή η εξέλιξη για την χρη-ματοπιστωτική σταθερότητα στην Ευ-ρώπη».

Υπογράμμισε παράλληλα, «την ικανο-ποίηση των ΗΠΑ για τις τεχνικο-οικονο-μικές διαβουλεύσεις που διεξάγονταιστης Βρυξέλλες». Ο πρωθυπουργός επι-σήμανε «την σταθερή πρόθεση της Ελ-λάδας για συμφωνία με τους εταίρους,επί ενός προγράμματος που θα βάζειτέλος στη λιτότητα, μετά από 5 χρόνιαπρωτοφανούς σκληρής προσαρμογήςκαι θα θέτει σε προτεραιότητα τις ανα-γκαίες για τη χώρα μεταρρυθμίσεις, τηναντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσηςκαι την ανασυγκρότηση της ελληνικήςοικονομίας».

Παύλος ∆. Κλαυδιανός

Ν∆: Πρόβλημα ηγεσίας και γραμμήςΠολύ πιθανόν στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ν∆ την Πέμπτη θα τεθεί θέμα ηγεσίας.

Μετά μια σοβαρή ήττα, είναι κάτι που εμπεριέχει κινδύνους. Όμως, το πρόβλημα της Ν∆ είναι πολύ σοβαρό-τερο διότι άπτεται της γραμμής της στην περίοδο της κρίσης. Μετά το ΠΑΣΟΚ, αν και από ευνοϊκότερες θέ-σεις, παίζεται η συνέχεια του δράματος για το ελληνικό «μοντέλο εναλλαγής» με την Ν/∆, τώρα, στο κέντροτης δίνης. Το σχόλιο της ηγεσίας ότι «οι παρασυναγωγές μόνον κακό κάνουν» για μια φανερή –ηθελημένα!– σύ-σκεψη στελεχών, δείχνει ότι οι δύο πλευρές είναι ήδη σε «θέση μάχης». Η ηγεσία επεσήμανε, επίσης, την «ανο-μοιογένεια» των στελεχών που προσήλθαν στο δείπνο της κ. Μ. Γιαννάκου. Ωστόσο, αυτό ακριβώς δείχνει τηνστελεχική απομόνωσή της και την ευρεία σύμπτωση των στελεχών με «κεντρώα-φιλελεύθερη πολιτική προ-σέγγιση» όπως παρατηρούσαν έγκυροι αναλυτές.

Το πιθανό ενδεχόμενο, μετά την ήττα της η Ν∆ να βρεθεί προ μιας συμφωνίας νέας ελληνικής κυβέρνησης– δανειστών, είναι βέβαιο ότι θα φέρει στο τραπέζι τη συζήτηση για τη γραμμή της ηγεσίας Α. Σαμαρά πουοδήγησε και στην ήττα. Η απώλεια της ηγεμονίας της Ν∆ στη ∆εξιά τώρα εντείνεται. Τα περί «αριστερής πα-ρένθεσης» θα είναι αστείο να επαναληφθούν και να προταθούν ως νέα κεντρική γραμμή.

Οι εξελίξεις στη Ν∆ συνδέονται και με την πορεία της ευρωπαϊκής ∆εξιάς, του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμμα-τος (ΕΛΚ) του οποίου επίσης έχει κλονιστεί η ηγεμονία του, ιδίως από την Άκρα ∆εξιά. Ωστόσο, προχθές στιςΒρυξέλλες το ΕΛΚ έμεινε προσκολλημένο στο νεοφιλελευθερισμό, κάλυψε πλήρως τον κ. Σαμαρά και επιτέ-θηκε στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Σαμαράς μέσα σ’ αυτό το κλίμα ήταν λογικό να πει ότι έχει «την αίσθηση αδιεξόδου» στιςδιαπραγματεύσεις. Παρά τις προσπάθειες, στη συζήτηση στη Βουλή για τις προγραμματικές δηλώσεις, να απο-τρέψει, χρησιμοποιώντας κάποιες συναινετικές διατυπώσεις, τη μετωπική με την εσωκομματική αντιπολί-τευσή του, δεν μπόρεσε να αλλάξει το κλίμα. Ιδίως οι τοποθετήσεις του στις Βρυξέλλες φέρνουν τη Ν∆ με τηνπλάτη στον τοίχο. Η σύγκρουση, τελικά, στη Ν∆ θα είναι ανάμεσα στη συνέχιση, με έντονα στοιχεία ρεβάνς,της γραμμής του κ. Σαμαρά και σ’ αυτούς που θα αναζητήσουν νέα γραμμή για την ανάκτηση, σε βάθος χρόνου,της ηγεμονίας του συντηρητικού χώρου. Η στάση του κ. Σαμαρά στο ΕΛΚ, πάντως, πυροδότησε νέες αντιδρά-σεις στο εσωτερικό της Ν.∆. Η Ντόρα Μπακογιάννη σε σχόλιό της στο Twitter τονίζει: «Κρίμα για το ΕΛΚ. Υπο-τιμούν ότι σε μια εθνική διαπραγμάτευση είμαστε πρωτίστως όλοι Έλληνες». Ο πρώην βουλευτής της Ν.∆. Γ.Μιχελάκης χαρακτηρίζοντας απαράδεκτο το ψήφισμα προσθέτει: «Απαράδεκτη και η αποδοχή του από την ελ-ληνική αντιπροσωπεία».

Π. Κ.

Eurogroup: Συνεδρίαση σταθμόςγια την πορεία της Ευρώπης

Την Παρασκευή τοαπόγευμα, είτε γιαλόγουςδιαπραγματευτικούςείτε λόγω εσωτερικώνδιαφωνιών μέρος τωνδανειστώνεμφανιζόταναπειλητικό, μεπροτάσειςαπαράδεκτες.

“

Του Νίκου Τσαγκρή

Στο πεδίο της διαπραγμάτευσης,εμβληματική παραμένει η εικόνατων Σόιμπλε – Βαρουφάκη μετά

την πρώτη συνάντησή τους στο Βερο-λίνο, στην αίθουσα Τύπου του γερμανι-κού υπουργείου Οικονομικών. Στη συγ-κεκριμένη εικόνα ο Γερμανός είναι τοπαρελθόν, ο Έλληνας το μέλλον. Καιαυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την ηλι-κία και την εξωτερική εμφάνιση τωνδύο ανδρών, τη σημειολογία της συμ-περιφοράς τους· «τη γλώσσα του σώ-ματος»– για να παπαγαλίσουμε κι εμείςτο μοδάτο δημοσιογραφικό κλισέ.

Η σημειολογική τοποθέτηση τουΒόλφγκανγκ Σόιμπλε στο παρελθόνκαι του Γιάνη Βαρουφάκη στο μέλλονπροσδιορίζεται από τη γλώσσα τουπνεύματος (sic) των δύο ανδρών, όπωςκατεγράφη κατά τη διάρκεια των δη-λώσεών και των απαντήσεών τουςπρος τους δημοσιογράφους μετά τηνενενηντάλεπτη συνάντησή τους:

«Συμφωνήσαμε ότι διαφωνούμε»,έκανε… πνεύμα ο Γερμανός.

«∆εν συμφωνήσαμε ούτε καν ότι δια-φωνούμε», ήταν η πνευματώδης απάν-τηση του Έλληνα.

Η οικονομική διαπραγμάτευση στοεπίπεδο εκπροσώπων αντιτιθέμενωνεθνών – κρατών είναι διπλωματία υψη-λού επιπέδου και, απ’ αυτή την άποψη,ο γερμανός υπουργός Οικονομικώνστάθηκε στο ύψος του: η δήλωση «Συμ-φωνήσαμε ότι διαφωνούμε» είναι ηκλασική δήλωση – σήμανση της αρχήςμιας διαπραγμάτευσης. Και είναι αυτή,ακριβώς, η δήλωση που, στο επίπεδοτης πολιτικής διπλωματίας (και όχιμόνον) «τοποθετεί» τον ΒόλφγκανγκΣόιμπλε στο παρελθόν. ∆εδομένου ότιείναι μια «στάση» εκπορευόμενη απότην παραδοσιακή γερμανική εμμονήστη δογματική τάξη και τους κανόνες.

Ένα ανέκδοτογια τον Βόλφγκανγκ

Το παρακάτω ανέκδοτο, που σαρώνειστο διαδίκτυο με χιλιάδες αναδημοσι-εύσεις σε όλη την Ευρώπη, δίνει τηλαϊκή εκδοχή αυτής ακριβώς της φονι-κής και, εν τέλει, αυτοκτονικής γερμα-νικής εμμονής (στην περίπτωσή μας,του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε) στη δογμα-τική (προτεσταντικής προελεύσεως)εφαρμογή των κανόνων δημοσιονομι-κής πειθαρχίας· που παράγουν ύφεση,σκοτώνουν τις ευρωπαϊκές οικονομίεςκαι απειλούν με ξαφνικό θάνατο τοευρώ. Και βέβαια, την ίδια τη Γερμανία:

«Στα χρόνια της Γαλλικής Επανάστα-σης, οι εξεγερμένοι συνέλαβαν τρειςευγενείς: έναν Άγγλο, έναν Γάλλο καιέναν Γερμανό. Τους πέρασαν από λαϊκόδικαστήριο και τους έστειλαν στη γκι-λοτίνα.

Λίγο πριν από τον αποκεφαλισμό,ρώτησαν τον Άγγλο για την τελευταία

του επιθυμία και αυτός ζήτησε έναμπουκάλι ουίσκι. Του το πήγαν, το ήπιεκαι μισομεθυσμένος έβαλε το κεφάλιτου στη λαιμητόμο. Για καλή του τύχη,η λεπίδα σταμάτησε λίγα εκατοστάπριν από τον σβέρκο του και οι επανα-στάτες, τηρώντας τις παραδόσεις, τουέδωσαν χάρη.

Σειρά πήρε ο Γάλλος. Τον ρώτησανγια την τελευταία του επιθυμία καιαυτός ζήτησε ένα καλό γεύμα και έναμπουκάλι κόκκινο κρασί. Αφού έφαγεκαι ήπιε, έβαλε το κεφάλι του στηνκαρμανιόλα και ως εκ θαύματος η λε-πίδα μπλόκαρε και πάλι. Οι επαναστά-τες, μη έχοντας άλλη επιλογή, του χά-ρισαν τη ζωή.

Στη συνέχεια οδηγήθηκε για εκτέ-λεση ο Γερμανός, ο οποίος όταν ρωτή-θηκε για την τελευταία του επιθυμίαείπε στους επαναστάτες με αυστηρόύφος: «Να φτιάξετε αυτό το μηχά-νημα!»

Ο Βαρουφάκης των «παιγνίων»

Η δήλωση του Βόλφγκανγκ Σόιμ-πλε «Συμφωνήσαμε ότι διαφω-νούμε» είναι η κλασική δήλωση – σή-μανση της αρχής μιας διαπραγμάτευ-σης, της οποίας ο δηλών «δηλώνει»πως έχει τον έλεγχο και πως δεν προ-σφέρεται για υποχωρήσεις από τηντάξη και τους κανόνες που διέπουν τηβάση της διαπραγμάτευσης – στην πε-ρίπτωσή μας, τις «δεσμεύσεις» τωνπροηγουμένων της κυβέρνησης ΣΥ-ΡΙΖΑ μνημονιακών κυβερνήσεων: «ηδιαπραγμάτευση άρχισε και σ’ αυτήνείμαι το αφεντικό» είπε, σημειολογικά,ο γερμανός αξιωματούχος.

«∆εν συμφωνήσαμε ούτε καν ότι δια-φωνούμε», απάντησε ο Βαρουφάκης,«σκοτώνοντας» (στο επίπεδο της δι-πλωματίας, βέβαια) τον Σόιμπλε: στηθεωρία των παιγνίων κάθε παίκτηςπροσπαθεί να χρησιμοποιήσει όλα ταμέσα που διαθέτει, για να εμποδίσει τοναντίπαλό του να αποκτήσει πλεονεκτή-ματα που θα περιορίσουν τα κέρδη του.Επομένως, οι ενέργειές του εξαρτώνταιάμεσα από τη θέση (στρατηγική) πουθα επιλέξει ο αντίπαλος.

Ακριβώς. Με την απάντηση «δεν συμ-φωνήσαμε ούτε καν ότι διαφωνούμε»,ο υπουργός Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑεξουδετέρωσε τον «αντίπαλό» του,ακυρώνοντας τη στρατηγική του (τηδογματική εμμονή στους διπλωματι-κούς και μνημονιακούς κανόνες),καθώς και το συγκριτικό του πλεονέ-κτημα, αυτό του «αφεντικού της δια-πραγμάτευσης».

Κυρίως το δεύτερο: δεν συμφωνή-σαμε ούτε καν ότι διαφωνούμε, δήλωσεο Βαρουφάκης, υπονοώντας ότι καμιάδιαπραγμάτευση δεν άρχισε, μια απλήσυνάντηση γνωριμίας ήταν και όχι μετο «αφεντικό της διαπραγμάτευ-σης», αλλά με τον γερμανό ομόλογότου – τον ισότιμό του, Βόλφγκανγκ

Σόιμπλε.Αυτά είναι σημεία της νέας

ελληνικής διπλωματίας, ση-μεία που αμφισβητούν εμπρά-κτως τη γερμανική ηγεμονία,εντός και εκτός διαπραγμά-τευσης. Αμφισβήτηση πουκλιμακώθηκε με τον μαραθώ-νιο διμερών συναντήσεων τωνΤσίπρα, Κοτζιά, Βαρουφάκη,που ακολούθησαν όπως καιστο Eurogroup και στη Σύνοδοκορυφής. Καθώς ξεδιπλώνον-ταν η κυβερνητική στρατη-γική για την αποκατάστασητης ισοτιμίας των χωρών –μελών της ευρωζώνης.

Όχι θατης ξέφευγεΟΑ. Σαμαράς στην 52λεπτη

ομιλία του, κατά τη διάρ-κεια των προγραμματικών δη-λώσεων, προσπάθησε με κάθετρόπο να αποδείξει ότι τα δυό-μισι χρόνια που διήρκησε η κυ-βέρνησή του διαπραγματεύ-τηκε, απλά δεν το διαφήμιζε,όπως είχε πει και στην Κ.Ο. τηςΝ∆. Προς επίρρωσιν αυτού κα-τέθεσε στα πρακτικά της βου-λής μέιλ της τρόικας που ζη-τούσε πολλαπλάσια μέτρα απόαυτά που τελικά πήρε. Ότανκατέβηκε από το βήμα, η πρό-εδρος της βουλής Ζ. Κωνσταν-τοπούλου ακύρωσε το συγκε-κριμένο έγγραφο, καθώς είχεπαραληφθεί ο αποστολέας καιο παραλήπτης και του ζήτησενα το επανακαταθέσει. Ας μηνξεχνάμε ότι οι προγραμματικέςδηλώσεις περιλάμβαναν και τηδέσμευση για εξεταστικές επι-τροπές όσων μας έβαλαν σταμνημόνια...

Όλα είναιδανεικάΕξαλλος ο Ευ. Βενιζέλος με

όσους εποφθαλμιούν τηθέση του προέδρου και θέλουννα τον αποκαθηλώσουν μία ώρααρχύτερα. Μπορεί ο ίδιος ναέχει ανακοινώσει ότι το συνέ-δριο του ΠΑΣΟΚ θα γίνει τονΜάιο, όμως ορισμένοι φαίνεταιπως είναι ανυπόμονοι. Για πα-ράδειγμα η Φ. Γεννηματά ζή-τησε να επισπευθούν οι διαδι-κασίες εκλογής νέου προέδρου,όπως και αυτή να γίνει από τηβάση. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚφαίνεται να χαρακτήρισε τα λε-γόμενά της προκλητικά καιιταμά. Μάλλον ξεχνά το βράδυτης 16ης Σεπτεμβρίου του 2007,

όταν το ΠΑΣΟΚ έχασε τις εκλο-γές και ο ίδιος έσπευσε στοΖάππειο να ανακοινώσει τηνυποψηφιότητά του για τη θέσητης προεδρίας. Όπως, επίσης,ξεχνά το ρητό που λέει «μην κά-νεις σε κανέναν, αυτό που δενθες να σου κάνουν». ∆ανεικά,όμως, είναι αυτά. Και τώραείναι η σειρά του.

ΠτυχιούχοςσκέτοΚαι τώρα με τι εφόδια θα με-

ταναστεύσει ο Α. Γεωργιά-δης, σε περίπτωση που αποφα-σίσει ότι δεν τον κρατούν πια οιψηφοφόροι του στη χώρα; Μεένα πτυχίο Φιλοσοφικήςέμεινε, καθώς το βρετανικό πα-νεπιστήμιο που του είχε απονεί-μει τον τίτλο του διδακτορικούαποφάσισε ότι δεν του ανήκειδιότι «σκόπιμα και συστημα-τικά» διέπραξε λογοκλοπή. Καιέτσι του το πήρε πίσω. Μηνανησυχείτε, όμως, του έχουμεεμπιστοσύνη. Θα τη βρει τηνάκρη να επιβιώσει.

ΖητούνρουσφέτιαΧίλιες επαναξιολογήσεις πε-

ριπτώσεων φύλαξης πολιτι-κών προσώπων από αστυνομι-κού έχει ήδη κάνει η ΕΛΑΣ, μεέναν στους δύο πολιτικούς ναχάνει την προσωπική τουφρουρά. Ήδη 500 αστυνομικοίεπέστρεψαν στα αστυνομικάτμήμα και 80 οχήματα τηςΕΛΑΣ αποδεσμεύτηκαν από τονα φρουρούν τους VIP. Καιαυτό είναι μόνο η αρχή. Περί-που 3.000 περιπτώσεις πουαφορούν επιχειρηματίες, καλλι-τέχνες, δημοσιογράφους καιεκδότες αναμένεται να επανεξε-

Κοπ

τορα

πτικ

ή

44 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Όταν ο Βαρουφάκης«σκότωσε» τον ΣόιμπλεΜερικές παρατηρήσεις σημειολογικού χαρακτήραγια την κυβερνητική διπλωματία στις σχέσεις Ελλάδας –Ευρωπαϊκής Ένωσης

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Μετά τους ιπτάμενους αναρχικούς των Εξαρ-χείων, ο ΑΝΤ1 ανακάλυψε τους φιλοκυβερνητι-κούς αγανακτισμένους που διαμαρτύρονται κατάτων δύσμοιρων εταιρίων μας. Εντυπωσιάζομαι.

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 55ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Νέοι σε μιαγερασμένη ήπειροΑπό την εθνική ανάγκη στο διεθνιστικό χρέος

Την αποκάλεσαν «γηραιά ήπειρο»,για να την τιμήσουν μάλλον, αλλάσήμερα της ταιριάζει πιο πολύ ο

χαρακτηρισμός «γερασμένη ήπειρος». Μεεθνικές και κοινοτικές ελίτ –πολιτικέςκαι οικονομικές- που μοιάζουν φαντά-σματα και καρικατούρες αλλοτινών ηγε-σιών, με οράματα ταξικά πρόσημασμένα,αλλά προωθητικά της ανθρώπινης ιστο-ρίας εν τέλει, βρίσκεται σήμερα στις οπι-σθοφυλακές της ανθρωπότητας.

Χειραγωγημένη από κωμικοτραγικέςφιγούρες , που υποδύονται άτεχνα τιςηγετικές μορφές, υπερασπίζεται ιδιοτελήκαπιταλιστικά μικροσυμφέροντα – αν ταδει κανείς από τη σκοπιά της ανθρώπι-νης ιστορίας. Τυφλωμένη από την αρνη-τική επιρροή ανθρώπων με περιορισμένηοπτική, που δεν ορώνται, δεν ορίζουνορίζοντες, οπισθοχωρούν φοβικοί στιςπιέσεις των λαϊκών αντιδράσεων, μεμόνη έγνοια τη διάσωση του ανώφελουκαι διαρκώς μειούμενου κέρδους τους,το οποίο ήδη αδυνατεί να κινήσει την πα-ραγωγική μηχανή σε επίπεδα άνω του μη-δενός, γεννώντας ύφεση, ανεργία, απο-πληθωρισμό.

Στην ήπειρο των επαναστάσεων

Η ήπειρος που έχει ακόμα και στο πρό-σφατο παρελθόν ζωογονήσει την ανθρώ-πινη ιστορία με σημαδιακές εξεγέρσειςκαι επαναστάσεις κοινωνικές, πολιτικές,οικονομικές, επιστημονικές, ηθικές, εντέλει λαικές, περνάει περίοδο παρακμής.Τις εξεγέρσεις των δούλων που άνοιξαντο δρόμο για την κατάργηση του δουλο-κτητικού τρόπου παραγωγής, τη γαλλικήεπανάσταση που πρόταξε ελευθερία, ισό-τητα, αδελφοσύνη αφήνοντας πίσω τηφεουδαρχία, την οκτωβριανή επανά-σταση που μας άφησε μέσα από τηρωγμή του χρόνου να διακρίνουμε τις δυ-νατότητες του μέλλοντός μας, διαδέχον-ται σήμερα στάσεις στο μεδούλι τουςσυντηρητικές, φοβικές, εμπνευσμένεςαπό την παρακμιακή αντίληψη της δια-τήρησης του φθίνοντος μικροσυμφέρον-τος σε βάρος και με θυσία μιας νέας,αναγκαίας ώθησης που χρειάζεται πάλι η«γηραιά» ήπειρος.

Η Ευρώπη της παρακμής

Είναι τραγικά χαρακτηριστικό ότι στηθέση του γκολικού οράματος της «Ευρώ-πης από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια»έχει αναδειχθεί ο φοβικός πτωχοπρο-δρομισμός κωμικοτραγικών ελίτ και κοι-νοτικών γραφειοκρατών, που βλέπουν τασύνορα αποκλειστικά σαν όρια που οφεί-λουν να υπερβούν τα κεφάλαια και ταεξαγώγιμα προϊόντα των πατρόνων τουςκαι όχι σαν εμπόδια στην οικουμενικό-τητα και τελικά στην ολοκλήρωση τωνανρώπινων κοινωνιών. Μικροί και μοι-ραίοι ξέρουν μόνο να «καθαρίζουν τηνπόρτα τους», για να μπορούν να κλείνον-

ται με ακόμα μεγαλύτερη ανασφάλειαστη μιζέρια του φθίνοντος μικρόκοσμούτους. Η φιγούρα τους, καθηλωμένη στηνακινησία της, μάλλον οίκτο προκαλείπαρά οργή.

Καλό είναι συνειδητά να αποφεύ-γουμε, όταν μιλάμε για το είδος τους, ναχρησιμοποιούμε τους όρους ηγεσία καιηγέτης. Τα βήματά τους δεν προηγούν-ται, δεν άγουν κάπου με προοπτική τονδιαρκώς μεταβαλλόμενο ορίζοντα τωνκοινωνιών. Τα πόδια τους, κολλημέναστο έδαφος, αντιστέκονται πεισματικάκαι μάταια στην πίεση της ιστορίας καιτης κοινωνίας, όταν δεν οπισθοχωρούνσε σκοτεινούς μεσαίωνες.

Μ’ αυτή τη Ευρώπη της παρακμής αν-τιμέτωποι οι λαοί έχουν αρχίσει απόκαιρό να αναδεύονται στις πλατείες τουΝότου και τις απεργίες του Βορρά. Απόκοντά οι παλιές και νέες πολιτικές δυνά-μεις, που αναδύονται επιχειρώντας νακάνουν την εξαίρεση της αντίστασης κα-νόνα, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, το Ποδέμος, ηΛίνκε, το Σιν Φέιν...

Ο νέος ευρωπαισμός

∆εν είναι πια παράδοξο να ακούγεταιπιο αγχωμένος για το μέλλον τής Ευρώ-πης ο αγανακτισμένος στην πλατεία ΝτελΣολ ή Συντάγματος (κι ας τού ‘ρχεταικαμιά φορά να κάψει τη γαλάζια αστερό-εσσα) από τον γραφειοκράτη των Βρυ-ξελλών και τους έγκλειστους του Βερο-λίνου, ή ο Τσίπρας από τη Μέρκελ. ∆ενείναι πια αδιανόητο να μάχεται ένας μι-κρός λαός μαζί με την πολιτική ηγεσίατου για τη διάσωση του οράματος τηςενωμένης Ευρώπης, παρά τον κίνδυνο ναδιαρραγεί το ήδη ετοιμόρροπο σχήματης. Και ο πιο ανίδεος κατανοεί ότι δια-σώζεται ό,τι αλλάζει και πεθαίνει ό,τι δενμπορεί να διανοηθεί διαφορετικά το μέλ-λον του.

Όσοι γαντζώνονται πάνω στην «υπαρ-κτή Ευρώπη», είναι σαν τους πνιγμένουςπου πιάνονται απ’ τα μαλλιά της και τηντραβούν μαζί τους στο βυθό της ιστορίας.Όσοι την καλούν «με σημαίες και με ταμ-πούρλα» να πετάξει από πάνω της τοέρμα που την οδηγεί στον πυθμένα, της

προτείνουν μια μέθοδο διάσωσης με τιςμηχανές σε λειτουργία. Όσοι αφήνουν ταπράγματα να εξελιχθούν όπως-όπως δη-λώνοντας ότι έτσι αποτρέπουν δήθεν τηχώρα από την πρόσκρουση στα βράχια,συναινούν σε μια πορεία που ήδη έχεικολλήσει την καρίνα της Ευρώπης σταρηχά της οικονομικής και πνευματικήςπαρακμής. Μέχρι εκεί μπορεί ο κ. Σαμα-ράς, για παράδειγμα. ∆εν έχει άλλο τι ναπροσθέσει. Γι’ αυτό είναι μάταιο να τονπιέζουν ρωτώντας τον τι θα πει στην κ.Μέρκελ όταν τη συναντήσει. ∆εν έχειάλλο να της πει, μόνο ό,τι εκείνη θέλει ν’ακούσει. Μιλούν την ίδια παρακμιακήδιάλεκτο και έχουν το ίδιο «όραμα» γιατην Ευρώπη.

Το διεθνιστικό παράδοξο

Το εγχείρημα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, με όλες τις αντιφάσεις, τις ατέ-λειες και τις ιδιομορφίες, βρίσκεται στοναντίποδα αυτής της νοοτροπίας. Είναιαπό τις σπάνιες στιγμές, όπου η διεκδί-κηση του δίκιου ενός λαού συμβάλλειάμεσα στη δικαίωση των προσδοκιώνμιας ολόκληρης ομάδας λαών και ηεθνική διεκδίκηση αποκτά χαρακτηρι-στικά άμεσης διεθνιστικής συνδρομής.Και αποτελεί ευεξήγητο ιστορικό παρά-δοξο το γεγονός ότι στο εγχείρημα αυτόσυμπράττουν δύο δυνάμεις με διαφορε-τικές αφετηρίες: διεθνιστική η μεν, εθνο-κεντρική η άλλη. Ίσως δεν οδήγησε σ’αυτή τη σύμπραξη μόνο η έλλειψη δύοεδρών, αλλά και η ασυνείδητη διάθεσησυμμετοχής στη σπάνια στιγμή, όπου ηεθνική ανάγκη μεταφράζεται σε διεθνι-στικό χρέος.

Όποια κι αν είναι η κατάληξη αυτήςτης διαπραγμάτευσης, αυτό που θα γρά-ψει η ιστορία, είναι ότι η έναρξή τηςυπήρξε ένα από τα κύρια σημεία καμπήςστην πορεία της Ευρώπης. Η κατάληξητης πρώτης δεν θα είναι το τέρμα τηςδεύτερης. Έτσι κι αλλιώς, η πραγματικήζωή έχει τη συνήθεια να συνεχίζεται.

Χ. Γεωργούλας

ταστούν. Όμως, αυτό έφερε αν-τιδράσεις στη φρουρούμενηελίτ, με τον κάθε επωφελού-μενο να καλεί το υπουργείοΠροστασίας του Πολίτη ζητών-τας προσωπική εξαίρεση απόαυτό το μέτρο. Εμείς τους συνι-στούμε να αρχίσουν να ψά-χνουν εταιρείες σεκιούριτι ανεπιθυμούν να νιώθουν ΓουίτνειΧιούστον στο Σωματοφύλακα,αλλιώς ας συνηθίσουν τη μονα-ξιά τους.

∆ραματικήέκκλησηΟΑ. Σαμαράς που πάντα κό-

πτεται για το συμφέροντης Ελλάδας και του ελληνικούλαού πήγε στις Βρυξέλλες τηνπερασμένη Πέμπτη, για να συμ-μετέχει στη σύνοδο του Ευρω-παϊκού Λαϊκού Κόμματος. Τηνίδια ώρα, που η κυβέρνηση βρι-σκόταν σε διαπραγματεύσεις μετην ευρωζώνη ο Α. Σαμαράς συ-νυπέγραψε, και από ότι κατα-λαβαίνουμε υπαγόρευσε, κεί-μενο του ΕΛΚ, στο οποίο εκ-φράζεται η «ελπίδα ότι ο πρω-θυπουργός Α. Τσίπρας δεν θαθέσει σε κίνδυνο την πρόοδοπου πέτυχε η κυβέρνηση του Α.Σαμαρά». Επιπλέον, κάλεσε«τον νέο πρωθυπουργό να τη-ρήσει όλες τις δεσμεύσεις πουανέλαβε η προηγούμενη κυβέρ-νηση» και «να μην αποτελέσειεμπόδιο στο να βοηθηθεί ο ελ-ληνικός λαός». Και για να μηνυπάρξει καμία αμφιβολία περίτων σκοπιμοτήτων του Α. Σα-μαρά, ο ίδιος με ανακοίνωσήτου σημείωσε: «Στόχος μουείναι να διασφαλίσω την ευρω-παϊκή πορεία της χώρας, γιααυτό είμαι εδώ. Και βέβαια η αί-σθηση αδιεξόδου δεν βοηθάει».Και ύστερα προσπαθεί να μαςπείσει ότι μοναδικό του μέλημαείναι το συμφέρον της χώρα.Αμ δε! Θέλει να κρυφτεί και ηχαρά δεν τον αφήνει, που λένεκαι στο χωριό μου.

∆ύναμή μαςοι πλατείες«Ημόνη μας δύναμη είναι η

εμπιστοσύνη του ελλη-νικού λαού. Εμείς αισθανόμα-στε ότι αυτή την εμπιστοσύνητην έχουμε και με το παραπάνωαυτή τη στιγμή. Αυτό αποτυπώ-νεται στις προτοφανείς εκδη-λώσεις συμπαράστασης στηνελληνική κυβέρνηση και σημα-τοδοτεί μια πολύ ουσιαστικήμετατόπιση». Αυτό δήλωσε οΑλέξης Τσίπρας, κληθείς νασχολιάσει τις μαζικές κινητο-ποιήσεις στις πλατείες όληςτης Ελλάδας. Νέο ραντεβού σή-μερα στις 4 το απόγευμα.

Μαρσέλ & Μισέλ

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Όποια κι αν είναι η κατάληξη αυτής τηςδιαπραγμάτευσης, αυτό που θα γράψει η ιστορία,είναι ότι η έναρξή της υπήρξε ένα από τα κύριασημεία καμπής στην πορεία της Ευρώπης. Ηκατάληξη της πρώτης δεν θα είναι το τέρμα τηςδεύτερης.

“

66 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του Φραγκίσκου Κουτεντάκη*

Αυτό που έχει καταφέρει μέχριτώρα η κυβέρνηση είναι η ανά-δειξη της πολιτικής πλευράς της

ελληνικής κρίσης. Μέσα σε δυο εβδομά-δες, κατάφερε να επιβάλλει μια διαφο-ρετική οπτική σε όλους τους συνομιλη-τές της και να επιφέρει σοβαρό ρήγμαστη μέχρι τώρα συζήτηση.

Εδώ και μια πενταετία η βασικήγραμμή των ελληνικών κυβερνήσεωνήταν πως αφού χρειαζόμαστε χρήματα,είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε οτιδή-ποτε μας ζητήσουν. ∆εν υπήρχε κανέναπολιτικό σχέδιο, πέρα από την εξασφά-λιση της εξωτερικής χρηματοδοτικήςστήριξης, πράγμα που οδηγούσε στηναποδοχή κάθε απαίτησης των πιστωτών– ενίοτε και άλλων, εγχώριων απαιτή-

σεων που παρουσιάζονταν ως τέτοιες.Με άλλα λόγια, η πολιτική βούληση είχευποταχθεί απόλυτα στην οικονομικήαναγκαιότητα.

Μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου οιόροι έχουν αντιστραφεί: Η νέα ελληνικήκυβέρνηση έχει διατυπώσει ένα διαφο-ρετικό πολιτικό σχέδιο που απολαμβά-νει τη λαϊκή υποστήριξη, κάτι που εκ-φράστηκε τόσο με τις ψήφους όσο καιμε τη συμμετοχή στις συγκεντρώσεις.Αυτή είναι πλέον η βάση της συζήτησηςκαι το ερώτημα που απευθύνεται στουςδανειστές είναι αν σκοπεύουν να αποδε-χτούν τις επιλογές της λαϊκής βούλησης.

∆εν υπάρχει δρόμος επιστροφής

Θα αναρωτηθεί κανείς γιατί θα πρέπεινα υπάρχει η έγκριση των δανειστών.

Ένας κυρίαρχος λαός μπορεί να αποφα-σίσει οτιδήποτε θέλει και δεν χρειάζεταιαποδοχή από κανέναν. Όμως, υπάρχουνσυγκεκριμένα ζητήματα που πρέπει ναεπιλυθούν. Οι φετινές αποπληρωμέςπρος το ∆ΝΤ και την ΕΚΤ είναι τεράστιαποσά που δύσκολα μπορούν να καλυ-φθούν από εσωτερικούς πόρους. Επι-πλέον, η ρευστότητα του τραπεζικού συ-στήματος είναι απόλυτα εξαρτημένη απότην ΕΚΤ. Συνεπώς, για να διατηρηθεί ηοικονομική ομαλότητα θα πρέπει ναυπάρξει κάποιος συμβιβασμός με τουςδανειστές. Όμως όχι οποιοσδήποτε συμ-βιβασμός. Τόσο η κυβέρνηση όσο και τοεκλογικό σώμα έχουν δείξει πως είναιδιατεθειμένοι να υπερασπιστούν τις πο-λιτικές τους επιλογές, δηλαδή να δώ-σουν προτεραιότητα στην πολιτική βού-ληση απέναντι σε αυτές τις οικονομικέςαναγκαιότητες. Με άλλα λόγια, δενυπάρχει δρόμος επιστροφής στο μνημό-νιο και η αλλαγή πολιτικής δεν είναι δια-πραγματεύσιμη.

Από την πλευρά των δανειστών, ταπράγματα είναι διαφορετικά. Η ηθικο-πλαστική εμμονή στους κανόνες, που με-ταφράζεται στην απαίτηση συνέχισηςτων ίδιων πολιτικών από τη νέα κυβέρ-νηση, είναι σαθρό επιχείρημα. Επί τηςουσίας, συμπυκνώνεται στο πρόβληματου ηθικού κινδύνου (moral hazard) σύμ-φωνα με το οποίο αν επιτραπεί σε κά-ποιον να παραβιάσει τους κανόνες ατι-μώρητα τότε κανείς άλλος δεν θα έχει κί-νητρο να τους τηρήσει. Το ευρωπαϊκόκατεστημένο πορεύτηκε μερικά χρόνιαεπικαλούμενο αυτό το μάλλον απλοϊκόεπιχείρημα. Ξέχασαν, εν τω μεταξύ, πως

αφενός οι κανόνες έχουν εξαιρέσεις και,αφετέρου, υπάρχουν για να εξυπηρετούνσυγκεκριμένες σκοπιμότητες που είναιαποδεκτές από όσους υποχρεούνται νατους ακολουθούν. Εδώ και καιρό υπάρ-χει σαφές πολιτικό πρόβλημα στην απο-δοχή της σκοπιμότητας αυτών των κα-νόνων και όχι μόνο στην Ελλάδα. Το sta-tus quo της Ευρώπης, όπως διαμορφώ-θηκε από το λεγόμενο πολιτικό κέντρο,αντιμετωπίζει μια ιστορική πρόκληση,τόσο από τα αριστερά όσο και από ταδεξιά. Η ιστορία τα έφερε έτσι και η Ελ-λάδα αποτελεί την αιχμή του δόρατος σεαυτή την αντιπαράθεση.

Ο διάβολος κρύβεταιστις λεπτομέρειες

Ας μην περιμένει κανείς ότι η επίτευξησυμφωνίας θα είναι εύκολη ούτε καιπρέπει να τη θεωρεί δεδομένη. Όσο κιαν όλες οι πλευρές έχουν δηλώσει ότιεπιθυμούν την επίτευξή της, είναι προ-φανές πως υπάρχει μεγάλη απόστασηπου θα πρέπει να καλυφθεί.

Πρώτα από όλα κάπως θα πρέπει ναονομαστεί. Όπως φάνηκε από το Euro-group της Τετάρτης, οι διατυπώσεις παί-ζουν σημαντικό ρόλο, άλλωστε αυτέςοδήγησαν στην ανυπαρξία κοινού ανα-κοινωθέντος. Αυτό δεν είναι μόνο θέμασυμβολικό, παρότι και οι συμβολισμοίέχουν τη σημασία τους. Είναι και θέμαουσίας, αφού συγκεκριμένες λέξειςέχουν και συγκεκριμένα νοήματα. Έτσι,η λέξη «παράταση» σημαίνει ότι παρα-μένει σε ισχύ το σύνολο των δεσμεύσεων

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

Ξαφνικά ο Αλέξης Τσίπρας έγινε «ρεαλιστής, λο-γικός, συνετός πολιτικός» και ο πρόεδρος τηςΚομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ άρχισε να μιλά για

την «ανθρωπιστική κρίση» στην Ελλάδα, όρο που μετάβδελυγμίας απέρριπταν ως τώρα ευρωπαίοι συντηρητι-κοί. Προφανώς κάτι έχει αλλάξει στην Ευρώπη και ηαπόφαση του ΣΥΡΙΖΑ να ξεκινήσει από το πολιτικόσκέλος της συζήτησης για την κρίση στην Ελλάδα μοι-άζει να δικαιώνεται, πολύ νωρίτερα από ότι θα περίμε-ναν οι αντίπαλοί της. Μια πρώτη μάχη φαίνεται να κερ-δίζεται, αν και ο πόλεμος θα είναι μακρύχρονος. Η γερ-μανική κοινή γνώμη, πάντως, βρίσκεται μέσα σε λίγεςώρες αντιμέτωπη με μια θεαματική αναστροφή του«τύπου γνώμης», ακούει πιο μετριοπαθείς απόψεις τηςκυβέρνησής της απέναντι στα ελληνικά αιτήματα καιαντιπαρατίθεται με αναλύσεις, που σκιαγραφούν ωςαπειλή το κόστος που θα είχε το Grexit. Φυσικά, η προ-σπάθεια που γίνεται έχει στόχο να δείξει ότι υποχώρησεη Ελλάδα, η οποία έτσι κι αλλιώς τις προηγούμενεςημέρες είχε παρουσιαστεί ως βρισκόμενη στα πρόθυρατης κατάρρευσης.

Ο γερμανικός Τύπος προετοιμάζει το κοινό του

Το έναυσμα έδωσε στις αρχές της εβδομάδας η κάθεάλλο παρά φιλική προς τους «αχάριστους χαραμοφάη-δες» του Νότου εφημερίδα BILD όταν«ανακάλυψε»έρευνα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Εργασίας για τιςαρνητικές συνέπειες που θα είχε η έξοδος της χώραςμας από την ευρωζώνη για τη γερμανική οικονομία. Η«κίτρινη» εφημερίδα, που έχει πρωτοστατήσει στις επι-θέσεις απαξίωσης της Ελλάδας φιλοξενούσε τη ∆ευ-τέρα δηλώσεις του Εκκερχαρντ Ερνστ, ο οποίος προει-δοποιούσε ότι μια πιθανή αποπομπή της χώρας μαςαπό την ευρωζώνη θα κόστιζε στη γερμανική αγορά ερ-γασίας 80.000 θέσεις το 2016 και άλλες 150.000 το2017. Και παρέθετε την εκτίμηση του γερμανού επι-στήμονα ότι και αυτά τα δεδομένα θα πρέπει να συνυ-

πολογιστούν στις πολιτικές διαπραγματεύσεις με τηνΑθήνα. Kάποιοι είπαν ότι στόχος του δημοσιεύματοςήταν να «προετοιμαστεί» το κοινό της εφημερίδας γιατο ενδεχόμενο μιας «κωλοτούμπας» του Βερολίνου, γιατην περίπτωση δηλαδή που θα αναγκαστεί η γερμανικήκυβέρνηση, που είναι αρκετά απομονωμένη πολιτικάδιεθνώς, να υποχωρήσει σε κάποια από τα αιτήματατης Αθήνας, έτσι ώστε να αποτραπεί η καταστροφή.Φαίνεται ότι είχαν δίκιο.

Η πολύ πιο αντικειμενική «ντι Τσάιτ» ανέλυε δύομέρες αργότερα πέντε μεγάλες παρανοήσεις των τε-λευταίων ετών, που αδικούν την Ελλάδα και το πρώτοκανάλι της δημόσιας τηλεόρασης, που και στο παρελ-θόν είχε καταρρίψει θεωρίες για τα «δανεικά» που μαςδίνουν οι Γερμανοί, ακολουθούσε με στοιχεία, που επί-σης διέψευδαν κάποιους μύθους, που με συνέπεια καλ-λιεργούν τα τελευταία χρόνια ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλεκαι οι ομοϊδεάτες του.

Η γερμανική οικονομίαεκμεταλλεύεται τη συγκυρία

Η αλήθεια είναι, βεβαίως, ότι όσο και αν κάποιοι Γερ-μανοί Χριστιανοδημοκράτες επιμένουν ότι δεν δίνουνδεκάρα για το μέλλον της Ελλάδας, οι σοβαροί οικονο-μολόγοι επέμεναν όλο το προηγούμενο διάστημα ότιτο Grexit και οι επακόλουθες αναταράξεις, που θα μπο-ρούσε να προκαλέσει σίγουρα δεν θα αφήσουν ανέγγι-χτη τη γερμανική οικονομία. Γιατί ήξεραν ότι πιθανέςαλυσιδωτές αντιδράσεις δεν μπορούν να προβλεφθούν.Τι άλλα φαινόμενα θα μπορούσε να προκαλέσει η χρε-ωκοπία εντός της Ευρωζώνης; Τι μηνύματα θα έστελνεένα τέτοιο γεγονός στις αγορές, το να αφεθεί δηλαδήμια χώρα να χρεοκοπήσει για μερικά δισεκατομμύριαευρώ;

Οι γερμανικές εφημερίδες πανηγύρισαν συντονι-σμένα τις τελευταίες ημέρες μετά και την επίσημη ανα-κοίνωση του νέου ρεκόρ εξαγωγών της χώρας, που ξε-πέρασε το 1,1 τρισεκατομμύρια ευρώ. Η εξέλιξη αυτήθεωρείται ως αποτέλεσμα των νομισματικών εξελί-

ξεων, που ευνοούν τις γερμανικές εξαγωγές και δι-καιώνουν όσους λένε ότι οι Γερμανοί παραμένουν σεπολλά επίπεδα οι κερδισμένοι της κρίσης. Από τηνάλλη, όμως, κάποιοι προειδοποιούν ότι η εθελοτυφλίατου κυβερνητικού επιτελείου μπροστά στα προβλή-ματα, που συσσωρεύσει η κρίση κάποια στιγμή θα πλη-ρωθεί ακριβά. Έστω και πιο μεσοπρόθεσμα. Η γερμα-νική οικονομία εκμεταλλεύεται τη συγκυρία, αλλά κά-ποια στιγμή η «ισορροπία του τρόμου» μπορεί να ανα-τραπεί. Τα μηδενικά ή αρνητικά επιτόκια με τα οποίαδανείζεται η χώρα κάποια στιγμή θα αρχίσουν να ανη-συχούν και τους απλούς καταθέτες. Υπάρχουν τράπε-ζες που δεν πληρώνουν τόκους, αλλά ζητούν φύλακτρααπό μεγαλοκαταθέτες τους. Αν αυτό το φαινόμενο πα-γιωθεί, θα αρχίσει να ανατρέπεται στην κοινή γνώμη ημεταπολεμική σιγουριά της «αποταμίευσης που κάνειτα λεφτά στην τράπεζα να αβγατίζουν». «Και τελικάποιο θα είναι το επόμενο βήμα;» αναρωτιόταν πρό-σφατα ένας αναλυτής με μπόλικη φαντασία. «Θα μαςδίνει μπόνους η τράπεζα για να δανειστούμε απόαυτήν;»

Τα χαμηλά αυτά επιτόκια έχουν στρέψει τα τελευταίαχρόνια πολλούς Γερμανούς προς τον στεγαστικό τομέαως το πιο ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο. Πολλοί μι-λούν για τη δημιουργία μιας φούσκας, που αν κάποιαστιγμή αρχίσει να ξεφουσκώνει ή ακόμα χειρότερα ανσκάσει θα δημιουργήσει πολλούς χαροκαμένους.

Σωτήρια μια πολιτική στροφή;

Μια προσεκτική, σταδιακή «χαλάρωση» ίσως να μηνείναι λοιπόν και τόσο αρνητική για τη Γερμανία, ειδικάαν μπορεί να πλασαριστεί στην κοινή γνώμη της χώραςπακεταρισμένη με ένα περιτύλιγμα «δικαίωσης» τηςγερμανικής πολιτικής μαζί με γενναιοδωρία. Μπορεί νααποβεί και σωτήρια, και σίγουρα είναι πολύ πιο ελεγ-χόμενη από μια σφοδρή σύγκρουση. ∆εν είναι τυχαίο,που στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα η γερμα-νική πλευρά φάνηκε συχνά να έχει μεγαλύτερη διάθεσηνα κάνει βήματα προς τη μεριά της νέας ελληνικής κυ-

Αλλαγή των όρωντης οικονομικής συζήτησης

Το Βερολίνο μέτρησε το κόστος του GrexitΗ κερδισμένη μέχρι τώρα από την κρίση γερμανική οικονομία θα ήταν αυτή που θα αντιμετώπιζε τις μεγαλύτερες αναταράξεις από μια απότομη ανατροπή της σημερινής ισορροπίας

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 77ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΓΑ ΒΡΙΗΛ ΣΑ ΚΕΛ ΛΑ ΡΙ ∆ΗΣ

Το Μνη μό νιο τε λείω σεστις 25 Ια νουα ρίου

Την α πο τί μη ση του πρώ του γύ ρου δια πραγ μα τεύ σεωνμε τα ξύ της ελ λη νι κής κυ βέρ νη σης και των δα νει στώναλ λά και τις ε κτι μή σεις για το τι πρέ πει να πε ρι μέ -νου με α πό το αυ ρια νό, κρί σι μο Eurogroup κα τα θέ τειστην «Επο χή» ο κυ βερ νη τι κός εκ πρό σω πος, Γα βριήλΣα κελ λα ρί δης. Επι πλέ ον, το νί ζει τη ση μα σία της κοι -νω νι κής κι νη το ποίη σης και ε ξη γεί για τί αυ τή κα θί στα -ται έ να με γά λο «δια πραγ μα τευ τι κό α τού»

Τη συ νέ ντευ ξη πή ρε ο Αδά μος Ζα χα ριά δης

Πώς κρί νε τε τις πρώ τεςτρεις βδο μά δες κυ βέρ νη σηςτου ΣΥ ΡΙ ΖΑ;

Χω ρίς διά θε ση υ περ βο -λής, τις τρεις βδο μά δες τηςκυ βέρ νη σης κοι νω νι κής σω -τη ρίας, έ γι ναν πε ρισ σό τε ραα πό ό σα έ κα ναν τρεις δια -δο χι κές κυ βερ νή σεις στημνη μο νια κή πε ντα ε τία.Πρώ τα απ’ ό λα, για πρώ τηφο ρά δια πραγ μα τευό μα στεπραγ μα τι κά με τους Ευ ρω -παίους ε ταί ρους. Για πρώ τηφο ρά η φω νή του ελ λη νι κούλα ού α κού γε ται κα θα ράστην Ευ ρώ πη. Για πρώ τηφο ρά δεν α πο φα σί ζουν άλ -λοι πριν α πό ε μάς για ε μάς.Επι πλέ ον, για πρώ τη φο ράεκ πέ μπε ται έ να δια φο ρε τι -κό ύ φος και ή θος της δια κυ -βέρ νη σης. Χω ρίς σπα τά λες

και υ περ βο λές, κο ντά στον πο λί τη, με έ γνοια για την κοι νω νία.Θα ή θε λα μια α πο τί μη ση των συ νε δριά σεων του Eurogroup και της

Συ νό δου Κο ρυ φής.Εί μα στε πο λύ ι κα νο ποιη μέ νοι. Στο Eurogroup και τη Σύ νο δο Κο ρυ -

φής κά να με με ρι κά α πο φα σι στι κά βή μα στην κα τεύ θυν ση ε πί τευ ξηςσυμ φω νίας, αν κι έ χου με α πό στα ση να δια νύ σου με. Κα τ’ αρ χάς εί πα -με «ό χι» στο σχέ διο κοι νής α να κοί νω σης. ∆εί ξα με έ τσι: Πρώ τον , ό τιαυ τή η κυ βέρ νη ση εί ναι έ τοι μη να πει το «ό χι» ό ταν πρέ πει. ∆εύ τε ρον,ό τι ό ταν λέ με ό τι δεν δε χό μα στε πα ρά τα ση του Μνη μο νίου, το εν νοού -με. Τρί τον, ό τι το να αρ νη θού με δεν μας ο δη γεί νο μο τε λεια κά στην α -πο μό νω ση. Εί πα με «ό χι» στην κοι νή α να κοί νω ση και την ε πό με νη μέ -ρα ο κ. Ντάι σελ μπλουμ πρό τει νε να αρ χί σουν οι ε πα φές των τε χνι κώνκλι μα κίων Ελλά δας και ΕΕ.

Οι το πο θε τή σεις της κυ βέρ νη σης καλ λιερ γούν έ να κλί μα αι σιο δο -ξίας για συμ φω νία. Την ί δια ώ ρα άλ λες το πο θε τή σεις δη λώ νουν έ τοι -μοι και για ρή ξη. Πως το ε ξη γεί τε;

Εί μα στε αι σιό δο ξοι ό τι θα φτά σου με σε συμ φω νία. Αν πρυ τα νεύ σειο ορ θο λο γι σμός, η συμ φω νία εί ναι σί γου ρη, α φού θα ω φε λή σει τό σοτην Ελλά δα ό σο και τους ε ταί ρους. Ωστό σο, δεν πρό κει ται να δε χτού -με ο ποια δή πο τε συμ φω νία. Το Μνη μό νιο, η τρόι κα και η λι τό τη τα τε -λείω σαν στις 25 Ια νουα ρίου.

Τι να πε ρι μέ νου με στην αυ ρια νή συ νά ντη ση του Eurogroup; Ποιοςμπο ρεί να εί ναι ο «α μοι βαία ε πω φε λής» συμ βι βα σμός;

Αύ ριο θα κα τα βά λου με κά θε δυ να τή προ σπά θεια για να φτά σου μεσε συμ φω νία. Αμοι βαία ε πω φε λής θα εί ναι μια λύ ση που θα δώ σει τηδυ να τό τη τα στο λαό να α να πνεύ σει και στην οι κο νο μία να α πε λευ θε -ρω θεί α πό τα δε σμά του Μνη μο νίου.

Έχε τε ζή σει α πό κο ντά τις δια πραγ μα τεύ σεις των τε λευ ταίων η με -ρών. Θεω ρεί τε ό τι η πα ρου σία κό σμου στις πλα τείες πολ λών ευ ρω -παϊκών χω ρών πιέ ζει τους Ευ ρω παίους και βο η θά την ελ λη νι κή πλευ -ρά;

Το μό νο στή ριγ -μα αυ τής της κυ -βέρ νη σης εί ναι οα πλός κό σμος.Εμείς δεν έ χου μετα με γά λα συμ φέ -ρο ντα και τη δια -πλο κή να μας υ πο -στη ρί ζουν. Εί μα -στε μια κυ βέρ νη σηπου ε κλέ χτη κεσαν α πο τέ λε σματης λαϊκής κι νη το -ποίη σης. Και ηλαϊκή κι νη το ποίη -ση εί ναι το με γά λοα τού μας στη δια -πραγ μά τευ ση.Πράγ μα που κα τα -λα βαί νουν οι Ευ -ρω παίοι…

Το μόνο στήριγμα αυτής τηςκυβέρνησης είναι ο απλός κό-σμος. Εμείς δεν έχουμε ταμεγάλα συμφέροντα και τηδιαπλοκή να μας υποστηρί-ζουν. Είμαστε μια κυβέρνησηπου εκλέχτηκε σαν αποτέλε-σμα της λαϊκής κινητοποί-ησης.

“

του μνημονίου, ενώ η λέξη «τροποποί-ηση» σημαίνει πως ολόκληρο το πρό-γραμμα τίθεται σε συζήτηση και αναθεώ-ρηση. Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτο-μέρειες, αλλά φαίνεται δύσκολο να οδη-γηθούμε σε ρήξη λόγω έλλειψης λέξεωνπου να ικανοποιούν και τις δυο πλευρές.

∆εύτερον, θα πρέπει να συμφωνηθείαρκετά σύντομα ένα γενικό πλαίσιο.Αυτό είναι σίγουρα κρίσιμο θέμα αφούθα περιγράφει τις δεσμεύσεις που θααναλάβει η ελληνική κυβέρνηση στο επό-μενο διάστημα. Εδώ θα χρειαστούν λε-πτοί χειρισμοί ώστε η κυβέρνηση να επι-βάλλει τις δικές της προτεραιότητες οι-κονομικής πολιτικής, όπως η επανα-φορά του βασικού μισθού και οι δαπάνεςγια την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικήςκρίσης (που συνιστούν ανατροπή μνημο-νιακών αποφάσεων) και ταυτόχρονα νααποδεχτεί κάποιες από τις συστάσειςπου υπήρχαν ήδη στα μνημονιακά κεί-μενα, όπως η πάταξη της φοροδιαφυγήςκαι η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανι-σμών. Ας μην ξεχνάμε ότι μέχρι και ητρόικα έθετε τη φοροδιαφυγή ως μείζονπρόβλημα συμμόρφωσης της ελληνικήςκυβέρνησης, αλλά ουδέποτε το ανέδειξεως κρίσιμο θέμα, όπως για παράδειγματο ασφαλιστικό.

Τέλος, όσο σημαντικά κι αν είναι ταπροηγούμενα, δεν είναι παρά σχέδια επίχάρτου. Εάν και εφόσον επιτευχθεί συμ-φωνία, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπεινα κερδίσει ένα δύσκολο στοίχημα στοεπόμενο εξάμηνο. Η πραγματική μάχη θαδοθεί στην πράξη, στο διάστημα που η

κυβέρνηση θα εφαρμόσει την πολιτικήτης και οι δανειστές θα παρέχουν τη γνω-στή στήριξη με το σταγονόμετρο. Εκεί θακριθεί η επιβίωση της ελληνικής κυβέρ-νησης, τόσο σε πολιτικούς όσο και σε οι-κονομικούς όρους. Σε πολιτικούς όρους,θα πρέπει να επιδείξει αξιοπιστία στιςεξαγγελίες της προκειμένου να διατηρή-σει την πρωτοφανή λαϊκή υποστήριξηπου απολαμβάνει σήμερα. Σε οικονομι-κούς όρους θα πρέπει να εξασφαλίσειθετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης ταυτό-χρονα με δημοσιονομική ισορροπία, έναπρόβλημα δύσκολο εξ ορισμού. Το σχέ-διό της έχει μια λογική συνέπεια που θαπρέπει να δοκιμαστεί στην πράξη: Ο ισο-σκελισμένος προϋπολογισμός, η πάταξητης φοροδιαφυγής και οι διαρθρωτικέςαλλαγές είναι αλληλένδετα. Με άλλαλόγια, η δημοσιονομική σταθερότηταμπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από τηναδυσώπητη πάταξη των νόμιμων και πα-ράνομων φοροαπαλλαγών που απολαμ-βάνουν συγκεκριμένα οικονομικά συμ-φέροντα. Αυτό όμως απαιτεί και μίασκληρή σύγκρουση μαζί τους που θαεπανακαθορίσει τις κοινωνικές συμμα-χίες του ελληνικού πολιτικού συστήμα-τος. Από την αποφασιστικότητά της θαεξαρτηθεί η πραγματοποίηση της πολυ-πόθητης αλλαγής πολιτικής που απαί-τησε ο ελληνικός λαός με την ψήφο του.

* Ο Φρ. Κουτεντάκης είναι λέκτοραςστο Οικονομικό Τμήμα του Πανεπι-στημίου Κρήτης

βέρνησης, από ότι κάποιοι φανατικοί εντολοδόχοι της,όπως οι συντηρητικοί πρωθυπουργοί της Ισπανίας, τηςΠορτογαλίας και της Ιρλανδίας, που ακολουθώντας τημοίρα του Αντώνη Σαμαρά νοιώθουν λίγο σαν πιστοί,αλλά «απατημένοι σύζυγοι».

Όταν ο κ.Σόιμπλε δήλωνε ότι δεν «τον νοιάζει» καιτόσο το τι θα αποφασίσει να κάνει η Ελλάδα, μάλλονέλεγε τη μισή αλήθεια. Όπως εύστοχα σχολιάστηκεαπό ορισμένους είναι σαν να λέει ότι δεν τον ενδιαφέ-ρει αν θα χρεοκοπήσει η Σαξονία ή η Θουριγγία. Και,κυρίως, αν εννοούσε ό,τι έλεγε θα ήταν σαν να υπέ-γραφε την καταδίκη του ευρώ. Και αυτό η γερμανικήκυβέρνηση, παρά τις προτροπές συγκεκριμένων κύ-κλων, δεν μοιάζει έτοιμη να το κάνει.

•

Ας μην περιμένει κανείς ότι η επίτευξη συμφωνίας θαείναι εύκολη ούτε και πρέπει να τη θεωρεί δεδομένη. Όσοκι αν όλες οι πλευρές έχουν δηλώσει ότι επιθυμούν τηνεπίτευξή της, είναι προφανές πως υπάρχει μεγάλη από-σταση που θα πρέπει να καλυφθεί.

“

Το Βερολίνο μέτρησε το κόστος του GrexitΗ κερδισμένη μέχρι τώρα από την κρίση γερμανική οικονομία θα ήταν αυτή που θα αντιμετώπιζε τις μεγαλύτερες αναταράξεις από μια απότομη ανατροπή της σημερινής ισορροπίας

88 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

Εδώ και πολύ καιρό είχε ξεκινήσει μίασυζήτηση για την κατάρρευση του πολι-τικού συστήματος. Η αλλαγή που επέφε-ραν οι εκλογές, πώς επηρέασε το πολι-τικό σύστημα;

Κατ’ αρχάς πρέπει να πω ότι το πολι-τικό σύστημα είναι ασαφής έννοια, πουπεριγράφει τον τρόπο οργάνωσης καικατανομής της πολιτικής εξουσίας καιτην κατανομή της πολιτικής ισχύοςακόμη και σε μη θεσμικά κέντρα εξου-σίας, όπως είναι τα μεγάλα ΜΜΕ. Ως εκτούτου, θα ήταν λάθος να πιστεύουμεότι, επειδή είμαστε κυβέρνηση, έχουμεκαι την εξουσία. Την εξουσία εξακολου-θεί να την έχει και να την κατανέμει τοπολιτικό σύστημα. Μέσα από την εξα-σθένηση της αυτονομίας της πολιτικήςκαι τη γιγάντωση των πελατειακών εξαρ-τήσεων μεταξύ επιχειρηματιών-ιδιοκτη-τών ΜΜΕ, τραπεζιτών και μνημονιακώνκυβερνήσεων, οδηγηθήκαμε στην κρίσητων αντιπροσωπευτικών θεσμών και στομαρασμό της πολιτικής συμμετοχής. Ηκρίση του πολιτικού συστήματος είναικρίση της ίδιας της δημοκρατίας και τηςθεμελιώδους κανονιστικής αρχής της, ηοποία δεν πρέπει να λογίζεται ως απλήνομιμοποιητική αρχή της αντιπροσώ-πευσης: είναι η περιστολή της αρχής τηςλαϊκής κυριαρχίας. Η κοινωνική εξα-θλίωση οδήγησε στην πολιτική υποαντι-προσώπευση.

Η μάχη που δίνει ο ΣΥΡΙΖΑ

Οι πολίτες είχαν γυρίσει την πλάτηστην πολιτική. Όμως, όπου και να στα-θούμε πια συναντάμε παρέες που συζη-τούν πολιτικά.

Και αυτή είναι η μεγάλη τομή που προ-έκυψε από το εκλογικό αποτέλεσμα.Αυτό οφείλεται σε εμάς, όπως και στατμήματα της κοινωνίας που μας εμπι-στεύτηκαν, ακόμα και με επιφυλάξεις.Την προεκλογική περίοδο κατέρρευσε ηοργανωμένη προσπάθεια κινδυνολογι-κής-τρομοκρατικής χειραγώγησης καιβιασμού της λαϊκής βούλησης και τουπολιτικού-εκλογικού σώματος. Ταυτο-χρόνως, επαναπολιτικοποιήθηκε μεγάλημερίδα της κοινωνίας. Πλέον, ο πολιτι-κός λόγος εκφωνείται από πολίτες καιόχι μόνο από επαγγελματίες πολιτικούςκαι τηλεοπτικούς κατηχητές.

Την ίδια ώρα, θα μπορούσαμε ναπούμε ότι επανήλθε η πολιτική συζή-τηση στην Ευρώπη;

Οι προηγούμενες κυβερνήσεις στηνουσία δεν άσκησαν πολιτική διεκδίκη-σης, διαπραγμάτευσης, ελιγμών, επωφε-λών συμβιβασμών και οριοθέτησης τηςγραμμής πίσω από την οποία δεν υπάρ-χει υποχώρηση. Η άνευ ετέρου αποδοχήτων μνημονιακών επιταγών δεν είναι πο-λιτική. Είναι υπαλληλικού τύπου κυβερ-νητική διεκπεραίωση. Η πολιτική ενέχειεγγενή διακινδύνευση. Από αυτή τη δια-κινδύνευση προκύπτουν τα κατακτώ-μενα δικαιώματα. Η απλή διεκπεραίωσηόμως του μνημονίου υπήρξε αναπόδρα-στη, παντελής καταστροφή. Αυτό πουσυμβαίνει στην Ευρώπη, με την αξιο-πρεπή διαπραγμάτευση, είναι, στηνουσία, η επιστροφή της πολιτικής. Ο ΣΥ-ΡΙΖΑ είναι ο πολιτικός φορέας που εκ-φράζει στην Ευρώπη το αξιακό τρίπτυχοτης Γαλλικής Επανάστασης και υπηρετείτην αρχή της ισότητας, της αλληλεγγύης,αλλά και του αμοιβαίου σεβασμού τωνχωρών και των λαών τους.

Αυτό που ζούμε, στην Ευρώπη, τα τε-λευταία χρόνια, είναι αντιμεταρρύθμιση.Πρόκειται για παλινόρθωση του «Πα-λαιού Καθεστώτος», του ancienne re-gime, καθώς τα εργασιακά, κοινωνικάδικαιώματα καταργούνται και αντικαθί-στανται από προνόμια, που βαθμηδόνσυρρικνώνουν και το ουσιαστικό περιε-χόμενο των πολιτικών δικαιωμάτων. Ωςπρος αυτά, είμαστε πίσω από το όριοτων αξιών του νεωτερικού πολιτισμού,που χάραξε η Γαλλική Επανάσταση.Υπέρβαση αυτού του ορίου είναι η κα-τάργηση των Συλλογικών ΣυμβάσεωνΕργασίας, που επιτρέπει στους εργοδό-τες να νοικιάζουν εργαζόμενους· δη-λαδή, άνθρωποι να νοικιάζουν ανθρώ-πους. Ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμόςεπιτίθεται σε όλες τις μορφές της δημο-κρατίας. Αυτή είναι η αντεπανάστασητου κεφαλαίου, το οποίο παίρνει πίσω,στο πολλαπλάσιο, ό,τι αναγκάστηκε ναπαραχωρήσει για το κοινωνικό κράτουςκαι τα δικαιώματα που αυτό εγγυόταν.Αυτή είναι η μάχη που δίνει ο ΣΥΡΙΖΑ γιατην ανασύσταση του κοινωνικού κρά-τους. Αυτή είναι βαθιά ριζοσπαστική καιαντικαπιταλιστική θέση.

Η κατάρρευση του κοινωνικού κρά-τους είναι αποτέλεσμα ταξικής πολιτι-κής. Η αναθεμελίωσή του προϋποθέτειτην άσκηση της αντίστροφης ταξικήςπολιτικής, δηλαδή της πολιτικής που με-ροληπτεί υπέρ των αδυνάτων που επλή-γησαν βαναύσως από την κρίση, ώστε μετους πόρους του κοινωνικού κράτους ναχρηματοδοτηθούν οι δανειστές και η πα-ρασιτική, συστημική, αντιπαραγωγικήεπιχειρηματικότητα. Αυτός είναι ο νέοςμαυραγοριτισμός που ευδοκίμησε εντόςτων θυλάκων της διαφθοράς και της δια-πλοκής τραπεζιτών, ιδιοκτητών ΜΜΕκαι των κυβερνητικών τους πατρώνων.Έτσι συγκροτήθηκε τον πυρήνα του θνή-σκοντος πολιτικού συστήματος.

Ο ρόλος της κεντροαριστεράς

Από τις τοποθετήσεις των κομμάτωντης αντιπολίτευσης, κυρίως της Ν∆ καιτου ΠΑΣΟΚ, βλέπουμε ότι αποτελεί εί-δηση το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τηρεί τιςπροεκλογικές του δεσμεύσεις. Γιατίτόση έκπληξη;

Το πολιτικό σύστημα σαφέστατα απει-λείται σήμερα από τον ΣΥΡΙΖΑ. Επιδιώ-κει ή την κατάρρευση της κυβέρνησης ήτην αφομοίωση του ΣΥΡΙΖΑ μέσω τηςσταδιακής του προσέγγισης. Επιδιώκει,ταυτόχρονα, να ανασυγκροτήσει το χώροτης λεγόμενης κεντροαριστεράς.Ωστόσο, σήμερα, δεν υπάρχει πλέον,πουθενά στην Ευρώπη, αριστερή σο-σιαλδημοκρατία. Υπάρχει νεοφιλελεύ-θερη σοσιαλδημοκρατία. Αρκεί να θυμη-θούμε ότι ο Σρέντερ είναι αυτός που επέ-φερε καίριο πλήγμα στο κοινωνικό κρά-

τος. Η λεγόμενη κεντροαριστερά, πουστην ουσία είναι κεντροδεξιά, θα ορίζε-ται ως τέτοια σε σχέση με την άκρα δεξιάτου Σαμαρά. Θα αποτελέσει μηχανισμόανασυγκρότησης της ίδιας της ∆εξιάς.Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το ΠΑΣΟΚ προ-σπαθεί γελοιωδώς να διαφοροποιηθείαπό τον Σαμαρά, ενώ ήταν το υποζύγιότου. Τώρα, ενισχυόμενο από ανέστιους,περιπλανώμενος κεντροαριστερούςελευθέρας βοσκής, που αμφιταλαν-τεύονται ανάμεσα σε αυτό και το «Πο-τάμι», επενδύει το βραχύβιο μέλλον τουστο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα διαψεύσει τις προσ-δοκίες. Είναι προφανής η σκοπιμότητατου αρχηγού του ΠΑΣΟΚ: να ισχυριστείότι τελικά δεν υπήρχε άλλος δρόμος καιάλλη επιλογή από τη δική τους. Το ότιαυτός είναι ο στόχος τους δείχνει τηναπόγνωσή τους. Πλέον έχει παραλύσει ηβούλησή τους. Η τελευταία αποσκοπείαπλώς στη διάσωσή τους ως πολιτικώνπαραγόντων, που αδυνατούν να αποσυρ-θούν μετά την επονείδιστη ήττα, για τηνοποία ευθύνεται η πολιτική τους. Η λε-γόμενη κεντροαριστερά λειτουργεί ως

κέντρο σχολιασμού του ΣΥΡΙΖΑ. Λει-τουργεί σαν κομματικό-ιδεολογικό ΙΕΚ,που χορηγεί πιστοποιητικά «υπεύθυνης,πραγματιστικής πολιτικής» - εγκεκρι-μένα από επιχειρηματικούς ομίλουςΜΜΕ – και μέμφεται τον ΣΥΡΙΖΑ, επειδήδεν μαθαίνει το μάθημά του. Ωστόσο,είναι περίεργο: επαίρονται ότι είναι «τε-χνικοί της εξουσίας», αλλά αδυνατούν νααποκαταστήσουν τη βλάβη που υπέστη οπολιτικός τους χώρος. Κάνουν απλώςμερεμέτια. Από την άλλη, εμείς πρέπεινα επιμείνουμε στις κύριες προγραμμα-τικές μας εξαγγελίες. Ο κόσμος που μαςεμπιστεύτηκε περιμένει να δει αν θα εί-μαστε συνεπείς. Ταυτόχρονα, όσοι δενμας εμπιστεύτηκαν, όταν δουν ότι αντέ-χουμε, θα διευρύνουν την κοινωνικήσυμμαχία, που μας στηρίζει.

Θα υποστούμε πολιτικό πόλεμο

Με αυτά τα δεδομένα, τι κινήσεις πρέ-πει να γίνουν για να διευρυνθεί η κοινω-νική συμμαχία;

∆εν πρέπει να εφησυχάσουμε. Θα υπο-στούμε πολιτικό πόλεμο από το καταρ-ρέον πολιτικό σύστημα. Εάν κάποιοςμπει στον κόπο να κοιτάξει το βιβλίο τουΓεωργαλά «Η Προπαγάνδα» και το συ-σχετίσει με συγκεκριμένους τηλεοπτι-κούς κατηχητές και τελάληδες θα εντο-πίσει ενδιαφέρουσες ομοιότητες. ∆ενσημαίνει ότι το ακολουθούν. Σημαίνειότι το πολιτικό σύστημα χρησιμοποιεί ταΜΜΕ ως μέσα πολιτικού πολέμου. Συνε-πώς, δεν πρέπει να εφησυχάζουμε μακα-ρίως, παρασυρόμενοι από την αποδοχήτης κυβέρνησης. Θα πρέπει να διασφα-λίσουμε την αυτονομία του κόμματοςαπό την κυβέρνηση. ∆εν θα πω, σχετικά

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΤΕΦΑΝΟ ∆ΗΜΗΤΡΙΟΥ

Απαραίτητο να μην εφησυχάζουμεΠώς αποτιμάται η κυβερνητική πολιτική; Ποιος είναι ο ρόλος του κινήματος; Πώς διαμορφώνεται οπολιτικός χάρτης; Αυτά είναι τα βασικά ερωτήματα που μας απασχόλησαν την περασμένη βδομάδα και σταοποία αναζητάμε απαντήσεις μέσα από μια συζήτηση με τον πανεπιστημιακό Στέφανο ∆ημητρίου.

Είδαμε την περασμένη Τετάρτη οι πλατείες της χώρας, αλλά και πολλών ευρω-παϊκών χωρών να γεμίζουν από κόσμο που στηρίζει την κυβερνητική πολιτική.Αυτή είναι μια εμπειρία πρωτόγνωρη. Γιατί πιστεύεις ότι συμβαίνει;

Οι πολίτες μάς εμπιστεύονται, επειδή μπορούμε να διασφαλίσουμε περαιτέρω τηνπροσφάτως ανακτηθείσα πολιτική τους αξιοπρέπεια. ∆ηλώνουν τη στήριξή τους,γιατί επαναφέραμε την πολιτική, γιατί μπορέσαμε να πούμε «όχι». Ταυτόχρονα, οιΕυρωπαίοι αναγνωρίζουν αυτή την πολιτική και είτε τη σέβονται, όπως κάνει τοΠοδέμος, είτε την προσμένουν, όπως βλέπουμε στην Ιρλανδία, είτε τη φοβούνται.Όλοι, όμως, την αναγνωρίζουν ως πολιτική τακτική με στρατηγικό στόχο την ανά-σχεση της ανθρωπιστικής κρίσης, την κοινωνική ανόρθωση και την παραγωγικήανασυγκρότηση. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν ασκούσαν πολιτική. Ο ΣΥΡΙΖΑείναι η πλέον φιλοευρωπαϊκή δύναμη, αλλά υπέρ μιας Ευρώπης αλληλέγγυας, εδρα-ζόμενης στην αρχή του αμοιβαίου σεβασμού των λαών, η οποία δεν θα προτάσσειτον ανταγωνισμό σε βάρος των κοινωνικών δικαιωμάτων, διευρύνοντας τις ήδηβαθιές και ανθρωποβόρες ανισότητες.

Ποιος είναι ο ρόλος που αντιστοιχεί στο κίνημα για την εξασφάλιση όσων είπες; Πρωταγωνιστικός. Και δεν το λέω μόνο για λόγους αρχής, αλλά και γιατί το κί-

νημα είναι ο φορέας, ο εκφραστής ενός νέου ριζοσπαστικού, δημοκρατικού φρονή-ματος. Με βάση τη διάσταση ανάμεσα στη δημοκρατία και την αντιπροσώπευση, τοκίνημα θα μειώσει την πολιτική υποαντιπροσώπευση, στην Ευρώπη, και θα δείξειότι ο κυρίαρχος λαός μπορεί, σε δεδομένες συνθήκες, να έχει ψυχή και σάρκα, ναμην είναι μόνο αφηρημένη δικαιοπολιτική έννοια και – το κυριότερο – να έχει φωνή·εκείνη τη φωνή που βγαίνει από τα σπλάχνα της ιστορίας, που ακούστηκε στη Γαλ-λική Επανάσταση, που υψώθηκε στην Ελληνική Επανάσταση, αντήχησε στην επανά-σταση του 1848 και έγινε σάλπισμα με την Παρισινή Κομμούνα. Έτσι σαρκώθηκε,μέσα στην ιστορία, η αρχή του δημοκρατικού αυτοκαθορισμού του λαού ως πυρήνατης λαϊκής κυριαρχίας, δηλαδή της κανονιστικής αρχής της δημοκρατίας.

Το κίνημα θα μειώσειτην πολιτικήυποαντιπροσώπευση

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 99ΠΟΛΙΤΙΚΗ

με αυτό, τίποτε παραπάνω από ό, τιέγραψαν στα άρθρα τους ο ΣταύροςΚωνσταντακόπουλος και ο ΧριστόφοροςΒερναρδάκης, στην «Αυγή» και την«Εποχή» της προηγούμενης Κυριακής,αντιστοίχως. Επίσης, πρέπει να συγκρο-τηθούν δημοκρατικές-λαϊκές επιτροπέςστήριξης της κυβέρνησης. Αυτές θα δώ-σουν τη δυνατότητα, ώστε μέλη της κυ-βέρνησης να βρεθούν σε δημόσιους χώ-ρους και να περιγράψουν την πολιτικήπου θα ασκήσουν και να λογοδοτήσουνγια τα μέχρι τώρα πεπραγμένα. Αυτό δενέχει ξανασυμβεί. Και αυτό μπορεί ναζωντανέψει την πρωτογενή εξουσία τωνπολιτών, ενώ, ταυτόχρονα, θα επαναβε-βαιώνεται η αξία της λαϊκής κυριαρχίας.Μειώνοντας, λοιπόν, την πολιτική υπο-αντιπροσώπευση, θα αναπτυχθεί ένα κί-νημα πολιτικής συμμετοχής, συμφυέςπρος την ιδέα του δημοκρατικού-συν-ταγματικού πατριωτισμού και της νέαςδημοκρατικής λαϊκότητας, όπως έγραψεο Ν. Φίλης, την προηγούμενη Κυριακή,στην «Αυγή». Αυτή θα είναι η ουσιαστικήμας δύναμη στην αναμέτρηση με το πο-λιτικό σύστημα, ώστε να διαψευστούν ταθρυλούμενα περί αριστερής παρένθεσηςή ενδεχόμενης αφομοίωσης του ΣΥΡΙΖΑ.

Ταυτόχρονα, είδαμε τον Α. Σαμαρά ναμεταβαίνει στις Βρυξέλλες και να ακυ-ρώνει όποια προσπάθεια διαπραγμάτευ-σης γίνεται, υπερασπιζόμενος την απο-τυχημένη πολιτική της λιτότητας καιαγνοώντας τη λαϊκή βούληση...

Με αφορμή την απεργία πείνας του Ν.Ρωμανού, είχα γράψει, στην «Αυγή τηςΚυριακής», ότι ο Σαμαράς κυβέρνησεκακοποιώντας το πολίτευμα. Το άρθροαυτό είχε τον εξής τίτλο: «Όταν είσαιτόσο λίγος, μπορείς να γίνεις και ελάχι-στος». Ο Α. Σαμαράς επιβεβαιώνει αυτότον τίτλο. Αποδείχθηκε ελάχιστος καιεπικίνδυνος. Έπληξε το πολίτευμα καιήταν ιταμή και αναξιοπρεπής η στάσητου μετά τις εκλογές.

Το ΚΚΕ, από την άλλη, ασκεί δριμύ-τατη κριτική και απαξιώνει την όποιαπροσπάθεια. Γιατί πιστεύεις ότι κρατάαυτή τη στάση;

Να θυμηθούμε ότι, το βράδυ τωνεκλογών, ακούστηκαν και αντάρτικατραγούδια. Ας προσέξουμε, τώρα, ότιήταν η πρώτη φορά, μετά το 1944, πουτα τραγούδια αυτά ακούστηκαν ως τρα-γούδια της νίκης και όχι της ήττας. Ελ-πίζω ότι πολλά μέλη του ΚΚΕ χάρηκανγια αυτή τη νίκη. Μπορούμε πάντα να ελ-πίζουμε στους ανθρώπους του ΚΚΕ, που,χωρίς να εγκαταλείψουν την κριτική,ίσως αποφασίσουν να μας στηρίξουν,επειδή βλέπουν ποιους έχουμε απέναντίμας

* Ο Στέφανος ∆ημητρίου είναι ανα-πληρωτής καθηγητής Πολιτικής Φι-λοσοφίας στη Φιλοσοφική Σχολή τουπανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Πρέπει να συγκροτηθούνδημοκρατικές-λαϊκέςεπιτροπές στήριξης τηςκυβέρνησης. Αυτές θαδώσουν τη δυνατότητα,ώστε μέλη τηςκυβέρνησης να βρεθούνσε δημόσιους χώρουςκαι να περιγράψουν τηνπολιτική που θαασκήσουν και ναλογοδοτήσουν για ταμέχρι τώρα πεπραγμένα.

“Είναι εντυπωσιακό ότι κατά την διάρκεια των πέντε

τελευταίων ετών οι ελληνικές κυβερνήσεις και ηΤρόικα δεν επεξεργάστηκαν κάποιο, συνολικό σχέ-

διο αντιμετώπισης του προβλήματος της ανεργίας, μολο-νότι τα ποσοστά της υπερ-τριπλασιάστηκαν. Σημειωτέον,ότι ολοκληρωμένες επιστημονικές απόπειρες στην σχε-τική βιβλιογραφία εντοπίζονται μόνον δύο: αφενός, του«Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών ∆ημήτρης Μπάτσης»(Ιανουάριος 2014) και αφετέρου, των Ινστιτούτων Levyκαι ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για την «Εγγυημένη Απασχόληση» (Απρί-λιος 2014). Παρά την ύπαρξη μεθοδολογικών και υπολο-γιστικών διαφοροποιήσεων, και οι δύο μελέτες βασίζον-ται στον μηχανισμό τόνωσης της ενεργού ζητήσεως μέσωτων πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων που δημιουργείμία αυτόνομη αύξηση των δαπανών.

Οι δύο μελέτες

Η μελέτη των Ινστιτούτων Levy και ΙΝΕ-ΓΣΕΕ περιλαμ-βάνει τους εξής άξονες:

1. Προτείνεται η τόνωση της ζήτησης μέσω δημοσίων,κυρίως καταναλωτικών, δαπανών. Πρόκειται, ειδικότερα,για ένα πρόγραμμα άμεσης δημιουργίας «Θέσεων Κοινω-φελούς Εργασίας» στους ακολούθους τομείς: δημόσιεςυποδομές, περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, παροχή κοινω-νικών υπηρεσιών, εκπαιδευτικά προγράμματα και πολιτι-στικός πλούτος.

2. Με δαπάνη 10,5 δισ. ευρώ (σενάριο υψηλότερου κό-στους), στην οποία ενέχεται μηνιαίος μισθός 751 ευρώ, θαδημιουργηθούν περί τις 770.000 θέσεις εργασίας (πολλα-πλασιαστής απασχόλησης ανά 1 εκατ. ευρώ = 770/10,5 ή73,3). Η αύξηση του προϊόντος θα είναι 16,7 δισ. ευρώ(πολλαπλασιαστής προϊόντος = 16,7/10,5 ή 1,59), ενώ τοδημοσιονομικό έλλειμμα θα αυξηθεί κατά 4,3 δισ. ευρώ.

3. Η χρηματοδότηση της πολιτικής θα γίνει μέσω πέντεπηγών και μηχανισμών και συγκεκριμένα:

(α) Του Ευρωπαϊκού Ταμείου κατά της Ανεργίας (τοοποίο προτείνεται να δημιουργηθεί).

(β) Επαναδιαπραγμάτευσης χρέους.(γ). ∆ανεισμού από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύ-

σεων («για έργα αφιερωμένα στην ανάπτυξη»).(δ). Ομολόγων με τη στήριξη φόρων (αυτών που θα ει-

σπραχτούν) χωρίς επιτόκιο (θα εκδίδονται από την ΤτΕ).(ε). Μακροχρονίων ομολόγων ειδικού σκοπού (θα εκδί-

δονται από την ΤτΕ σε συνεργασία με την ΕΚΤ).Σε σχέση με αυτήν την πρόταση πολιτικής δύνανται να

παρατηρηθούν, κατ’ αντιστοιχία, τα εξής:1. Η δημιουργία Θέσεων Κοινωφελούς Εργασίας

(ακόμα και εάν αγνοήσουμε το θεσμικό πλαίσιό της) στο-χεύει στην άμεση αύξηση της απασχόλησης δια της επέ-κτασης τομέων παραγωγής ορισμένων υπηρεσιών, οιοποίες δεν έχουν, ωστόσο, αξιόλογη συμβολή στη διευ-ρυμένη αναπαραγωγή του συστήματος στο σύνολό του.Έτσι, μάλλον γρήγορα, οι αρχές οικονομικής πολιτικήςθα βρεθούν εκ νέου αντιμέτωπες με τα κρίσιμα, δομικάπροβλήματα της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με τημελέτη του «Ι.Κ.Ε. Μπάτσης»:

(α). Ο μέσος πολλαπλασιαστής προϊόντος της ελληνι-κής οικονομίας είναι 1,03 και ο μέσος πολλαπλασιαστήςαπασχόλησης εργασίας είναι 25,8. Εάν αγνοήσουμε(μόνον για ευρετικούς σκοπούς) τις εισαγωγές εμπορευ-μάτων από την αλλοδαπή, τότε αυτοί οι πολλαπλασιαστέςανέρχονται σε 1,71 (αύξηση κατά 66%) και 39,3 (αύξησηκατά 52%), αντιστοίχως. Συμπεραίνεται, λοιπόν, ότι η ελ-ληνική οικονομία είναι σημαντικά εξαρτημένη από τις ει-σαγωγές, πράγμα που δημιουργεί – τα γνωστά – ζητήματαδιόγκωσης των εξωτερικών και, κατ’ επέκταση, δημοσιο-νομικών ελλειμμάτων.

(β). Η εν λόγω εξάρτηση βρίσκεται ιδιαιτέρως υψηλήστον τομέα της βιομηχανίας. Ο πολλαπλασιαστής προ-ϊόντος αυτού του τομέα είναι μόλις 0,74 (χωρίς εισαγωγές= 1,75) και ο πολλαπλασιαστής απασχόλησης είναι 20,2(χωρίς εισαγωγές = 38,7). ∆εδομένου ότι, όπως υποστη-ρίζει η οικονομική επιστήμη («Νόμοι του Kaldor»), η ανά-πτυξη του βιομηχανικού τομέα είναι καθοριστική, τόσοτης εκτατικής, όσο και της παραγωγικοτεχνικής ανάπτυ-ξης όλων των υπολοίπων τομέων, έπεται ότι οι μακρο-πρόθεσμες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας είναιπεριορισμένες και, άρα, απαιτείται διατομεακή ανασύν-θεση της παραγωγής. Αυτή η ανασύνθεση πρέπει να στο-χεύσει στην ανάπτυξη κλάδων υψηλής έντασης ειδικευ-μένης εργασίας και τεχνολογίας (ηλεκτρονικά και οπτικάπροϊόντα, εξοπλισμός μεταφορών, χημικά και φαρμα-κευτικά κ.λπ.). Βεβαίως, το εάν η εφαρμογή ενός πολύ-πλευρου, ισόρροπου προγράμματος τόνωσης της ζήτησηςκαι, σε δεύτερο στάδιο, ανασύνθεσης της παραγωγήςείναι εφικτή εντός της Ευρωζώνης-ΕΕ συνιστά ζήτημαδιαφορετικής τάξεως (για το οποίο έχουμε τοποθετηθεί,

αρνητικά, σε άλλη ευκαιρία).2. Οι σχετικά υψηλοί πολλαπλασιαστές προϊόντος και

απασχόλησης, οι οποίοι εκτιμώνται στη μελέτη των Ιν-στιτούτων Levy και ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, καθώς και η μη ανίχνευσησημαντικών επιπτώσεων στο εξωτερικό έλλειμμα (αλλάμόνον στο δημοσιονομικό, ύψους 4,3 δισ. ευρώ), θα πρέ-πει να ανάγονται, ακριβώς, στο ότι η προτεινόμενη τό-νωση της ζήτησης αφορά σε συγκεκριμένες υπηρεσίες.Επί αυτού, όμως, θα μπορούσαν να λεχθούν επαρκώς πε-ρισσότερα, εάν οι συντάκτες της μελέτης είχαν παρου-σιάσει, αναλυτικά, τις εξισώσεις υπολογισμών του μοντέ-λου τους και την εν γένει μεθοδολογία την οποία ακο-λουθούν.

3. Οι προτάσεις χρηματοδότησης της προτεινόμενηςαπό τα Ινστιτούτα Levy και ΙΝΕ/ΓΕΣΕΕ πολιτικής μάλλονσυνιστούν ελπίδες, των οποίων η πραγμάτωση εξαρτάταιαπό τρίτους, ενώ κάθε άλλο παρά φαίνεται πιθανή ότανσυνυπολογίζεται η «αρχιτεκτονική» της υπαρκτής Ευρω-ζώνης.

Έχουμε υποστηρίξει, στο πρόσφατο παρελθόν, ότι γιανα αρχίσει να μειώνεται η ανεργία, απαιτούνται ετήσιοιρυθμοί αύξησης του ΑΕΠ της τάξης του 2-2,5%, ενώ γιανα συμπιεστεί η ανεργία στο 10%, εντός περιόδου 5 ετών,απαιτούνται ρυθμοί ανάπτυξης της τάξης του 5,4% και δη-μιουργία 181.000 θέσεων εργασίας ανά έτος (όταν στηνπερίοδο 2001-2006 η ανά έτος δημιουργία ήταν περί τις70.000 θέσεις).

Οι προαναφερθείσες δύο μελέτες προσφέρουν καταρ-χάς ομόλογα, αλλά εν τέλει διαφοροποιημένα πλαίσια οι-κονομικής πολιτικής, ο συγκερασμός των οποίων θα μπο-ρούσε να συμβάλλει στην αντιμετώπιση του προβλήματοςτης ανεργίας. Σε κάθε περίπτωση οι πολιτικές που θα υιο-θετηθούν από την κυβέρνηση της αριστεράς για την αντι-μετώπιση της ανεργίας θα πρέπει να βασίζονται σε εμπε-ριστατωμένες μελέτες και σε αξιόπιστα μεθοδολογικά ερ-γαλεία, ώστε να επιδιωχθεί με περισσότερες πιθανότητεςη αποτελεσματικότητά τους.

Θεόδωρος Μαριόλης (Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο & Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών

∆ημήτρης Μπάτσης) Γιώργος Σώκλης (Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, ΣΕΜΦΕ,

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο)

Πολιτικές αντιμετώπισηςτης ανεργίας στην Ελλάδα

Οι δύο μελέτες προσφέρουν κα-ταρχάς ομόλογα, αλλά εν τέλειδιαφοροποιημένα πλαίσια οικονο-μικής πολιτικής, ο συγκερασμόςτων οποίων θα μπορούσε να συμ-βάλλει στην αντιμετώπιση τουπροβλήματος της ανεργίας.

“

1100 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Λίγες μόνο μέρες πέρασαν από τηνεπίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στηνΚύπρο και οι θετικές εντυπώσεις

που άφησε ο νέος πρωθυπουργός κινδύ-νευσαν να εξανεμιστούν από την επί-σκεψη του Υπουργού Άμυνας και κυβερ-νητικού εταίρου, Πάνου Καμμένου.

Αρχικά ήταν οι πληροφορίες, που δη-μοσιεύτηκαν στον κυπριακό Τύπο, οιοποίες ήθελαν τον κ. Καμμένο να προ-τείνει στον Κύπριο ομότιμό του, Χριστό-φορο Φωκαϊδη, να αγοράσει η Κύπροςμαχητικά αεροσκάφη. Ο ΈλληναςΥπουργός Άμυνας προχώρησε, μάλιστα,και ένα βήμα παρακάτω καθώς πρότεινετα αεροσκάφη αυτά να βρίσκονται στηΡόδο ή στην Κρήτη, κατά τα πρότυπατων S300. Οι δημοσιογραφικές πληρο-φορίες από την Κύπρο σημείωναν ότι,στο άκουσμα της πρότασης, ο Χ. Φωκαϊ-δης «έμεινε με ανοιχτό το στόμα και απέ-φυγε να απαντήσει, για προφανείς λό-γους».

∆υστυχώς, όμως, ο κ. Καμμένος δενέμεινε εκεί. Στην επίσκεψή του σε στρα-τόπεδο της ΕΛ∆ΥΚ, ξεπέρασε τα όριακαθώς, μιλώντας στους Έλληνες στρα-τιώτες, χαρακτήρισε την ΕΛ∆ΥΚ «μο-νάδα επίθεσης» και τόνισε ότι «όταν θαέρθει το πλήρωμα του χρόνου, θα είναι ημονάδα που θα σηκώσει πάλι τη σημαίατης λευτεριάς στα κατεχόμενα εδάφη».

Αν η επίσκεψη γινόταν υπό την ιδιό-τητα του επικεφαλής των ΑΝΕΛ, ούτεκαν θα μπαίναμε στον κόπο να ασχολη-θούμε με τα παραπάνω. Επειδή, όμως, οκ. Καμμένος επισκέφθηκε την Κύπρο ως

Υπουργός Άμυνας της νέας ελληνικήςκυβέρνησης, το ζήτημα γίνεται αρκετάσοβαρό. Η πρόσφατη κάθοδος στηνΚύπρο του Αλέξη Τσίπρα άφησε τις κα-λύτερες των εντυπώσεων και ειδικά σεόσους, στο πρόσωπό του, είδαν μια ελ-πίδα για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακόπου θα επιτρέπει την αρμονική και ειρη-νική συνύπαρξη των δύο κοινοτήτων τουνησιού. Λίγες μέρες μετά ο ίδιος κόσμοςανησυχεί καθώς βλέπει τον αρμόδιουπουργό να κάνει εμπρηστικές δηλώσειςκαι να προτάσσει φιλοπολεμικές λύσεις.Αν, μάλιστα, συνυπολογίσει κανείς ότι

και άλλες κινήσεις του κ. Καμμένουέχουν δημιουργήσει πρόβλημα στις σχέ-σεις με την Τουρκία (βλ. στεφάνι σταΊμια) η κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκαθα-ρίσει, σύντομα, προς τα που θα κινηθείστα συγκεκριμένα ζητήματα. Κατανοητόότι αυτήν την ώρα έχει ρίξει όλες τις δυ-νάμεις της στο κρίσιμο ζήτημα της δια-πραγμάτευσης αλλά τέτοιου είδους δη-λώσεις και κινήσεις δεν μπορούν να γί-νονται αποδεκτές στο όνομα των «προ-τεραιοτήτων».

Αδάμος Ζαχαριάδης

Κάποιος να μιλήσειμε τον κ. Καμμένο

Ανοιχτή πρόσκληση προς τα ευρωπαϊκή κράτηκαι τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε, να συμμετάσχουνσε εποικοδομητικές διαπραγματεύσεις με τη

νέα ελληνική κυβέρνηση, προκειμένου να τερματιστείη αποτυχημένη οικονομική πολιτική που ακολουθεί-ται, απευθύνουν με κείμενο υπογραφών ευρωβουλευ-τές από τις ομάδες των Σοσιαλδημοκρατών, των Πρα-σίνων και της Αριστεράς. Το πλήρες κείμενο, που πα-ραμένει ανοιχτό σε υπογραφές, έχει ως εξής:

Οι ελληνικές εκλογές τον Ιανουά-ριο προσέφεραν τη δυνατότητα μιαςαλλαγής στην Ευρώπη. Μετά απόχρόνια καταπιεστική λιτότητας καιασύνετης οικονομικής πολιτικής πουυπονόμευσαν την πολιτική και κοι-νωνική σταθερότητα μας, πι-στεύουμε ότι η κραυγή ελπίδας τουελληνικού λαού, είναι η εγερτήριαώθηση που χρειαζόμαστε για να αλ-λάξει πορεία η ήπειρός μας.

Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα υπέφερε, με το ναείναι ο πιο αδύναμος κρίκος στην αποτυχημένη αλυ-σίδα των γεγονότων που έφεραν την Ευρωζώνη στοχείλος της καταστροφής και απέτρεψε εκατομμύριαΕυρωπαίους από το να ενστερνιστούν το κοινό μαςέργο. Ο ελληνικός λαός έδειξε καθαρά πως επιθυμείνα απορρίψει αυτές τις αποτυχημένες πολιτικές, καιαυτό είναι μια κλήση αφύπνισης για την Ευρώπη στοσύνολό της.

Η κοινωνική και ανθρωπιστική κρίση που αντιμε-τωπίζουμε δεν έχει προηγούμενο στην Ευρώπη: ηφτώχεια είναι ευρέως διαδεδομένη, η ανεργία καλπά-ζει και οι μαζικές περικοπές του προϋπολογισμούαφορούν τις πιο βασικές δημόσιες υπηρεσίες. Η Ελ-λάδα έχει χάσει το 25% του Ακαθάριστου ΕγχώριουΠροϊόντος της, και σήμερα χιλιάδες άνθρωποι δενμπορούν να καλύψουν τις πιο βασικές ανάγκες τους.

Με δεδομένη αυτήν την κατάσταση, η Ευρώπη, τα

θεσμικά της όργανα και τα κράτη-μέλη της δεν μπο-ρούν να συνεχίζουν να κρύβονται πίσω από το πρό-γραμμα του μνημονίου και της Τρόικας, η οποία απέ-τυχε στις δράσεις και τους στόχους της. Ορισμένεςφωνές στην Ευρώπη προσπαθούν να μας πείσουν ότι ηΕλλάδα είναι το πρόβλημα, όμως τα πραγματικά προ-βλήματα που αντιμετωπίζει η ΕΕ είναι η ανεργία, ηκοινωνική ανισότητα και το χρέος. Αυτά είναι κοινάευρωπαϊκά προβλήματα και απαιτούν μια κοινή λύση.

Μέσω της Ελλάδας, τα θεσμικά όρ-γανα της ΕΕ και οι εθνικές κυβερνή-σεις αντιμετωπίζουν αυτές τις μέρες,την αποτυχία τους να δώσουν έωςσήμερα κατάλληλες απαντήσεις σεμια ιστορικά σοβαρότατη οικονομικήύφεση και στο γεγονός ότι αναπτύχ-θηκαν οικονομικές πολιτικές που δι-εύρυναν τις ανισότητες και παρεμπό-δισαν το κοινό Ευρωπαϊκό σχέδιο.

Αυτός είναι ο λόγος που πραγματικάπιστεύουμε ότι η αλληλεγγύη οφείλει να υπερισχύσεικαι ότι θα πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προ-σπάθεια για να αλλάξει η καταστροφική πορεία πουείχε οριστεί για την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Εάναυτό γίνει αποτελεσματικά τότε ολόκληρη η Ευρώπηθα ωφεληθεί.

Η Ελλάδα μάς προσφέρει την ευκαιρία να θέσουμετους πολίτες ξανά στο επίκεντρο του Ευρωπαϊκούσχεδίου, ανακτώντας την ανθρώπινη αξιοπρέπεια καιτοποθετώντας την στο κέντρο των πολιτικών μας,καθώς και να διαμορφώσουμε υπεύθυνες και έγκαι-ρες λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε.

Οι απειλές προς την Ελληνική Κυβέρνηση τις προ-ηγούμενες μέρες, δεν μπορεί να γίνουν αποδεκτές. Ταθεσμικά όργανα της ΕΕ οφείλουν να σεβαστούν τοαποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών και να αρχί-σουν εποικοδομητικές διαπραγματεύσεις με τη νέακυβέρνηση.

Η Ελλάδα αξίζει ανάπαυλα από την πίεση επί τωνδημόσιων οικονομικών της, προκειμένου να ανταπο-κριθεί στην ανθρωπιστική κρίση της, μείωση του στό-χου της για πρωτογενές πλεόνασμα και αναδιάρ-θρωση του τεράστιου χρέους της. Καλούμε τις κυ-βερνήσεις και τα Ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να κατα-λήξουν σύντομα σε συμφωνία με την Ελληνική Κυβέρ-νηση, που θα επιτρέπει στη χώρα να καλυφθούν οιάμεσες οικονομικές ανάγκες της ώστε να υπάρξει οαπαραίτητος χρόνος για να καταλήξουν σε νέα συμ-φωνία.

Στις κρίσιμες μέρες που έρχονται, καλούμε τους Ευ-ρωπαίους ηγέτες να διασφαλίσουν το μέλλον της Ελ-λάδας στην ευρωπαϊκή οικογένεια, με πλήρη σεβασμόπρος τη ∆ημοκρατία, την κοινωνική ∆ικαιοσύνη καιτην αλληλεγγύη. Η αποτυχία να το πράξουν, θα θέσειόλο το ευρωπαϊκό εγχείρημα σε κίνδυνο.

Η Ελλάδα προσφέρει μια δημοκρατική και κοινωνικήευκαιρία για την Ευρώπη. Καλούμε τα ευρωπαϊκά θε-σμικά όργανα και τα κράτη-μέλη να αδράξουν αυτή τηνευκαιρία και να μην επιμείνουν πλέον στα λάθη τουπαρελθόντος.

Υπογράφουν:(η πρωτοβουλία συνεχίζεται)

Μαρίνα Αλμπιόλ (GUE/NGL, ES)Γκιγιόμ Μπαλάς (S&D, FR)

Σέρτζιο Κοφεράτι (S&D, IT)Πάμπλο Ιγκλέσιας (GUE/NGL, ES)

Εύα Ζολύ (Greens/EFA, FR)Σκα Κέλερ (Greens/EFA, DE)

Εντουάρντ Μαρτέν (S&D, FR)Mαρίζα Ματίας (GUE/NGL, PT)Λιλιάνα Ροντρίγκες (S&D, PT)

Mόλλυ Σκοτ Κάτο (Greens/EFA, UK)Μπάρμπαρα Σπινέλι (GUE/NGL, IT)

Μαρκ Ταραμπέλα (S&D, BE)Έρνεστ Ούρτασουν (Greens/EFA, ES)

ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ, ΣΟΣΙΑΛ∆ΗΜΟΚΡΑΤΩΝ ΚΑΙ «ΠΡΑΣΙΝΩΝ» ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΩΝ

Ελλάδα, μια νέα ευκαιρία για την Ευρώπη

Στην επίσκεψή του σεστρατόπεδο της ΕΛ∆ΥΚ,ξεπέρασε τα όριακαθώς, μιλώντας στουςΈλληνες στρατιώτες,χαρακτήρισε την ΕΛ∆ΥΚ“μονάδα επίθεσης” καιτόνισε ότι “όταν θαέρθει το πλήρωμα τουχρόνου, θα είναι ημονάδα που θα σηκώσειπάλι τη σημαία τηςλευτεριάς στακατεχόμενα εδάφη”.

“

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 1111ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Tη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

Πριν δύο βδομάδες ανέλαβες ένα απότα πιο κρίσιμα υπουργεία για την υλο-ποίηση του προγράμματος της κυβέρνη-σης. Ποια είναι τα στοιχήματα που πρέ-πει να κερδηθούν;

Το πιο μεγάλο είναι να μην χάσουμετον ορίζοντά μας: τα οράματα, τις σκέ-ψεις και τις ιδέες που έχουμε για τοντομέα της κοινωνικής αλληλεγγύης. Κα-θημερινά δουλεύουμε σε τρία επίπεδα.Το πρώτο είναι η κατανόηση του κρατι-κού μηχανισμού, ο τρόπος λειτουργίαςτου υπουργείου και των υπηρεσιών του,η γνωριμία με τους ανθρώπους του. Πρέ-πει εδώ να τονίσω το θερμό κλίμα υπο-δοχής και συνεργασίας που βρήκαμε απότην πρώτη μέρα και τη γνώση και επάρ-κεια που χαρακτηρίζουν πολλά από ταστελέχη του υπουργείου. Το δεύτεροείναι η επεξεργασία και η εμβάθυνσητων προτάσεων μας προκειμένου ναεφαρμοστούν άμεσα οι πολιτικές μας.Και το τρίτο επίπεδο είναι η δημιουργίαενός συνεκτικού θεσμικού πλαισίου γιατην εφαρμογή του πυλώνα Ι, δηλαδή τωνμέτρων αντιμετώπισης της ανθρωπιστι-κής κρίσης που εξήγγειλε ο πρωθυπουρ-γός. Όλα αυτά μέσα στο κλίμα που δια-μορφώνουν οι διαπραγματεύσεις τηςχώρας μας στην Ευρώπη. Η στήριξη πουμας δείχνει ο λαός αποτελεί την κινητή-ρια δύναμή μας, ενώ ταυτόχρονα μας βα-ραίνει και η ευθύνη να μην προδώσουμετην εμπιστοσύνη του. Αυτό το βάρος,από τη μια σε αναγκάζει να μην παρεκ-κλίνεις από το στόχο σου και, από τηνάλλη, σε συγκινεί.

Υποκρισία

Ο κ. Σαμαράς, κατά την ομιλία του στηΒουλή, αρνήθηκε ότι υπάρχει ανθρωπι-στική κρίση, ενώ χαρακτήρισε το πρό-γραμμα της κυβέρνησης «πέτσινες πα-ροχές». Πώς σχολιάζεις αυτή την εκτί-μηση;

Η στάση της Νέας ∆ημοκρατίας απο-καλύπτει το πραγματικό πρόσωπο τουνεοφιλελευθερισμού, την αδιαφορία γιατους συμπολίτες μας για τα καθημερινάανυπέρβλητα εμπόδια επιβίωσης που αν-τιμετωπίζουν εξαιτίας της ανθρωπιστι-κής κρίσης. Και είναι ακόμα πιο αποκα-λυπτικό το γεγονός ότι η Ν∆ επιμένει ναεθελοτυφλεί, παρά το γεγονός ότι η τρα-γωδία αυτή δεν κρύβεται, δεν μπαίνεικάτω από το χαλί.

Το πρόγραμμα για την αντιμετώπισητης ανθρωπιστικής κρίσης θα βρει αντί-θετη την Ε.Ε.; Και αν ναι θα εφαρμοστεί;

Οι εταίροι μας αυτές τις μέρες λένε ότιαναγνωρίζουν ότι η ανθρωπιστική κρίσηστην Ελλάδα είναι όνειδος για το ευρω-παϊκό γίγνεσθαι και θα επιθυμούσαν ναβοηθήσουν, υπό τον όρο όμως να συνε-χίσουμε τις πολιτικές της λιτότητας, τωνμνημονίων και των πρωτογενών πλεονα-σμάτων για την εξυπηρέτηση ενός χρέ-ους, που όλοι ξέρουν ότι δεν πρόκειταινα πληρωθεί. Αυτό ακριβώς το σημείο

είναι ο παραλογισμός, αυτό είναι η τρο-μακτική υποκρισία. Οι Έλληνες δεν ζη-τούν συσσίτια, δουλειά ζητούν. Ζητούντην αξιοπρέπεια τους, την αξιοπρέπειατης εργασίας και όχι της ενοχές της ελε-ημοσύνης.

Χρειαζόμαστετους πάντες συμμέτοχους

∆υστυχώς, έχει διαπιστωθεί πως υπάρ-χει υψηλό ποσοστό απόκρυψης τηςφτώχειας. Πώς θα εντοπίσετε όσους αν-θρώπους αντιμετωπίζουν προβλήματα,ώστε να ενταχθούν στα προγράμματα αλ-ληλεγγύης;

Με κάθε τρόπο οι προηγούμενες κυ-βερνήσεις προσπάθησαν να επιβάλλουντη συλλογική ενοχή. Σας θυμίζω το πε-ριβόητο «μαζί τα φάγαμε». Πράγματιγνωρίζουμε πως το πιο δύσκολο θα είναινα εντοπίσουμε όσους ζουν στα ακραίαόρια της φτώχειας. Ο Έλληνας πρέπεινα καταλάβει ότι η φτώχεια δεν είναιντροπή και ότι δεν είναι ένοχος επειδήείναι άνεργος. Και εμείς θα βρεθούμε σεκάθε γειτονιά, ώστε να ενημερώσουμε

τους πάντες για τις δράσεις που θα τρέ-ξουμε, και να απενοχοποιήσουμε το λαό,φυτεύοντας το σπόρο της αλληλεγγύης.Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι θαπροτρέψουμε τον κόσμο να βγει από τοσπίτι του. Ο ρόλος μας ως κράτος δεναρκείται στο να λάβει ο καθένας τηναναγκαία γι’ αυτόν βοήθεια, αλλά και νατου δώσουμε τα ερείσματα για να πάρειτη ζωή στα χέρια του. Να συμμετάσχειστο κοινωνικό γίγνεσθαι. Χρειαζόμαστε,δηλαδή, τους πάντες συμμέτοχους στοέργο που έχουμε να κάνουμε.

Είδαμε και πάλι τις πλατείες να γεμί-ζουν και αυτή τη φορά όχι με αντικυβερ-νητικό αίτημα. Γιατί τώρα;

Το ιστορικό παράδειγμα που έχουμεαπό την Κατοχή, όπως εύστοχα έχει πει ηιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη, είναι ότιο κόσμος μπήκε μαζικά στο ΕΑΜ ότανφάνηκε ότι γεννήθηκε η ελπίδα, δηλαδήότι ο φασισμός κατέρρεε. Ο κόσμος, λοι-πόν, δεν εγείρεται στις ακραίες συνθή-κες του σκότους, εγείρεται όταν υπάρχειελπίδα. Τώρα ο λαός εγείρεται γιατί βλέ-πει ότι η πολιτική της λιτότητας ηττάται.Η πολιτική αλλαγή έφερε την ελπίδα ότικάτι μπορεί ν’ αλλάξει.

Απώτερος στόχος είναι ο κοινωνικόςμετασχηματισμός. Τα προγράμματα αλ-ληλεγγύης μας φέρνουν πιο κοντά σεαυτόν;

Η μεθοδολογία που θα αντιμετωπί-σουμε την ανθρωπιστική κρίση είναι ση-μαντική γιατί είναι αυτή που θα μας πάειστο επόμενο βήμα. Όπως είπα και στηβουλή, η αντιμετώπιση της ανθρωπιστι-κής κρίσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένημε την αντιμετώπιση της ανεργίας. ∆ια-φορετικά είναι καταδικασμένη να απο-τύχει. Παράλληλα όμως στη δικής μαςαντίληψη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη μετη συμμετοχή των ωφελούμενων στοκοινωνικό γίγνεσθαι.

Η τεχνογνωσία της φτώχειας

Η εμπειρία από την «Αλληλεγγύη γιαόλους» πώς θα χρησιμοποιηθεί στην

υλοποίηση του προγράμματος; Η ανάγκη της επιβίωσης δημιούργησε

μια νέα τεχνογνωσία της φτώχειας. Ανέ-δειξε την πολλαπλασιαστική δύναμη τηςσυμμετοχής των ανθρώπων. Ότι δηλαδήτα χρήματα δεν είναι το κύριο και μονα-δικό μέσο για να καλύψει κανείς τις αν-θρώπινες ανάγκες του. Προκαλεί και αμ-φισβητεί τα παραγωγικά και καταναλω-τικά πρότυπα. Οι δομές τροφής, για πα-ράδειγμα, που αναπτύχθηκαν σε όλη τηνΕλλάδα, βρήκαν πολύ γρήγορα τοντρόπο να συλλέξουν αυτό που περίσ-σευε, προϊόντα που θάβονταν από τουςπαραγωγούς και καταστρέφονταν απότα εργοστάσια, φαγητά που πετιόνταναπό τα εστιατόρια, φάρμακα που περίσ-σευαν σε κάθε σπίτι ή ρούχα που συσσω-ρεύονταν αχρησιμοποίητα. Έμαθαν, λοι-πόν, να εντοπίζουν αγαθά που σώζουνζωές και που ο καπιταλισμός καταστρέ-φει για να υπεραξιώσει το κεφάλαιο.Αυτή η τεχνογνωσία της φτώχειας θαμας ακολουθεί στο υπουργείο. Τώραέχουμε μεγαλύτερη δύναμη στα χέριαμας, από ότι πριν. Ένα δεύτερο στοιχείο,που φέρνουμε μαζί μας είναι ότι οι δομέςαλληλεγγύης που δημιουργήθηκαν λει-τούργησαν ως χώροι δημοκρατίας, στουςοποίους συμμετείχαν ισότιμα εθελοντέςκαι επωφελούμενοι. Οφείλουμε να στο-χαστούμε πως μέσα από το πρόγραμμααυτό θα δημιουργηθούν ανάλογοι χώροι.

Ποιοι φορείς θα εμπλακούν στην υλο-ποίηση του προγράμματος;

Εμείς θα αναλάβουμε το γενικό συντο-νισμό. Έως το τέλος του Φεβρουαρίου,οι περιφέρειες και η τοπική αυτοδιοί-κηση θα κληθούν να χαρτογραφήσουντις πραγματικές ανάγκες της περιοχήςτους. Όπως είπα και πριν, επειδή δενμπορούμε να εντοπίσουμε όλους όσοιέχουν ανάγκη, οι περιφέρειες, οι δήμοι,η Εκκλησία, οι οργανώσεις έμπρακτηςαλληλεγγύης, διαπιστευμένες και άτυ-πες, θα μας βοηθήσουν στην απαραίτητηκαταγραφή. Όλοι οι παραπάνω θα πρέ-πει να συνεργαστούν, ώστε πραγματικάνα μην μείνει κανείς μόνος του στηνκρίση.

Θα υπάρξουν θεσμικές αλλαγές γιατην ανάπτυξη αλληλέγγυας οικονομίας;

∆εν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αλληλέγ-γυα οικονομία θέλει χρόνο. Σήμερα, όσοιαιτούνται για ΚΟΙΝΣΕΠ μπλέκονται σεένα πολυδαίδαλο μηχανισμό, που φτάνεινα τους αποθαρρύνει. Πρέπει άμεσα νααλλάξουμε το θεσμικό πλαίσιο, ώστε ναμην είναι τόσο χρονοβόρα η δημιουργίαενός συνεταιρισμού. Βέβαια, η αλλαγήτου θεσμικού πλαισίου δεν αρκεί για τηνανάπτυξη της αλληλέγγυας οικονομίας,αλλά αυτό είναι μία άλλη συζήτηση. Σί-γουρα, όμως, η ανάπτυξη της κοινωνι-κής οικονομίας θα συνδυαστεί και με τοπρόγραμμα για την ανθρωπιστική κρίση.Τελειώνοντας, θέλω να πω ότι είμαστεμπροστά σε μια τεράστια πρόκληση.Έχουμε καθήκον να ανταποκριθούμε.

•

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΘΕΑΝΩ ΦΩΤΙΟΥ, ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Να μην χάσουμε τον ορίζοντά μαςΤο υπουργείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης έχει αναλάβει ναυλοποιήσει το πιο δύσκολο πυλώνα του προγράμματος τηςκυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ: την αντιμετώπιση τηςανθρωπιστικής κρίσης. Συζητάμε με την αναπληρώτριαυπουργό, Θεανώ Φωτίου, για το πώς θα υλοποιηθεί τοπρόγραμμα και ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι.

Τα μέτρα1. Ηλεκτρικό ρεύμα σε όλους2. ∆ιατροφή σε 300.000 άπορες οι-

κογένειες3. Στέγαση σε 30.000 άπορες οικογέ-

νειες4. Κάρτα μετακίνησης για τα ΜΜΜ

σε μακροχρόνια άνεργους και όσουςζουν κάτω από το όριο της φτώχειας

5. Αποκατάσταση δώρου Χριστου-γέννων (13η σύνταξη) σε όσους λαμβά-νουν σύνταξη ως 700 ευρώ

6. ∆ωρεάν ιατροφαρμακευτική περί-θαλψη σε ανασφάλιστους άνεργους

7. Κατάργηση εξίσωσης του ειδικούφόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιοθέρμανσης και κίνησης

1122 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Οι μπλόγκερς σχολιάζουν τις πρώτες ημέ ρες της κυβέρνησης

Οι πρώτες είκοσι μέρες είναι σαντη στιγμή που το μπαρ κερνάειυποβρύχιο μετά από τρία ουίσκι

και μια εξουθενωτική μέρα. Όλα είναιπολύ καλά και όλα είναι πολύ επικίν-δυνα. Σε κάθε γουλιά αναπνέεις με λίγηπερισσότερη ανακούφιση και λίγη πε-

ρισσότερη ανησυχία. Και έχεις δίκιο καιγια τα δύο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ μου θυμίζει έναν ακροβάτηπου έχει μπροστά του ένα σωρό τεντω-μένα σκοινιά και όπου κι αν πατήσει, ανθέλει να συνεχίσει το δρόμο του, θα πρέ-πει όλη την ώρα να περπατάει με τις

μύτες πάνω σ’ αυτά. Το περπάτημα είναιοριακό, γιατί τα σκοινιά (ή τα ζητήματατέλος πάντων) είναι οριακά. Η διαπραγ-μάτευση, η επιλογή της συγκυβέρνησηςμε τους ΑΝΕΛ, το - για λίγο σιωπηλό -συντηρητικό (αν όχι αντιδραστικό) κοι-νωνικό ρεύμα. Κάτω απ’ τα σκοινιά χά-σκουν όλων των ειδών οι άβυσσοι. Ανδεν πειστεί η Ευρώπη, η επόμενη μέραπαραμένει εν πολλοίς ένας γρίφος πουκρύβει μόνο ζόρικες απαντήσεις. Ανκερδίσει έδαφος η λογική των ΑΝΕΛ,τότε θα πρόκειται για άλλη μια οδό νο-μιμοποίησης του ρατσιστικού, ομοφοβι-κού και εθνικιστικού λόγου. Αν δεν πει-στεί η Ευρώπη και τελικά υποχωρήσει οΣΥΡΙΖΑ, τότε ανοίγεται μπροστά μας ησιγουριά της σταδιακής οικονομικήςεξαθλίωσης και της ακόμη μεγαλύτερηςανόδου του φασιστικού ρεύματος. Αν ηΕυρώπη πειστεί, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ έχει βα-σιστεί στο εσωτερικό σε μια κυρίως πα-τριωτική ρητορική επικαλούμενος (διαρ-κώς και αποκλειστικά) μια κάποιαεθνική υπερηφάνεια, τότε το μέλλον θαείναι ζοφερό, αφού το κοινωνικό σώμαθα μεθύσει πανηγυρίζοντας άλλη μια γα-λανόλευκη νίκη. Μας έχουν δηλαδή κυ-κλώσει από παντού τα αδιέξοδα;

Άσπρο πάτο

Όχι, απλά τα περιθώρια είναι πολύστενά. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να είναι προ-σεκτικός μέχρι αηδίας. Να μην κάνειβήμα πίσω στη διαπραγμάτευση, να προ-χωράει γρήγορα στα ζητήματα που καίνεστο ιδεολογικό πεδίο (κλείσιμο στρατο-πέδων συγκέντρωσης τώρα), να αντιμε-

τωπίσει (αν γίνεται αφού πλέον είναι οίδιος η εξουσία) κι όχι να νομίζει ότιμπορεί να φλερτάρει αναίμακτα με τοκομμάτι του Κράτους που είναι εχθρικόπρος την κοινωνία (αστυνομία), να αντι-παρατεθεί με τους περίφημους ολιγάρ-χες και πάει λέγοντας. Όλα αυτά ταυτό-χρονα και με μια ανάσα. Άσπρο πάτο.

Μέχρι στιγμής ο ΣΥΡΙΖΑ με τις αστο-χίες του και έχοντας επικεντρώσει τηνπροσοχή στο εξωτερικό, επιλέγοντας ναμιλάει πολύ και δημόσια, νομίζω ότι δια-χειρίζεται τη διαπραγμάτευση σωστά.Αφού ο ίδιος (και η ελληνική κοινωνίαδηλαδή) έχει αποφασίσει ότι θέλει ναπείσει και όχι να έρθει σε πλήρη ρήξη,πιθανότατα κάνει ό,τι καλύτερο μπορείνα γίνει. Αλλά τα του εσωτερικού καίνε.Ο εκφασισμός– παρά τις αισιόδοξες μα-τιές – φοβάμαι ότι απλά καθυστερεί τοβήμα του για να πάρει φόρα. Η ανθρωπι-στική κρίση χτυπάει κόκκινα. Συνεπώς,η ευθύνη είναι απίθανα μεγάλη και αυτόείναι το μεγαλύτερο παράσημο του ΣΥ-ΡΙΖΑ, ότι την αναλαμβάνει (γεγονός μάλ-λον σπάνιο για όλες τις εκδοχές της αρι-στεράς).

Αν πάντως θεωρήσουμε ότι τα σκοινιάδεν είναι τοποθετημένα κάπου ψηλά,αλλά όπως θέλει ο Κάφκα τα τεντωμένασκοινιά – δρόμους της αλήθειας – χα-μηλά, για να μην τα βαδίζουμε αλλά νασκοντάφτουμε, ας σκεφτούμε ότι η κυ-βέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είναι μια στιγμή τηςμάχης και ότι δεν υπάρχει ακροβάτης.Υπάρχει απλά κάποιος που βαδίζει, τοβήμα όλων των καταπιεζόμενων, πουδεν πρόκειται, δεν θέλει κι ούτε μπορείνα σταματήσει τον αγώνα ή την αγωνίατου.

Τέσσερα είναι, κατά την γνώμη μου, τα βασικά χα-ρακτηριστικά γνωρίσματα των πρώτων είκοσιημερών της νέας κυβέρνησης.

Πρώτον, δεν ξέρω πόσο πίσω στη νεοελληνικήιστορία πρέπει να ανατρέξει κανείς για να βρει ένατόσο κρίσιμο αρχικό διάστημα για νεοεκλεγμένη κυ-βέρνηση. Η κυβέρνηση κλήθηκε να πέσει με το καλη-μέρα στα εντελώς βαθιά και αφιλόξενα νερά της δια-πραγμάτευσης με τους δανειστές, προκειμένου ναεπιτύχει ό,τι παρουσιαζόταν προεκλογικά από τουςαντιπάλους της ως αδύνατο.

∆εύτερον, πως η διαπραγμάτευση επισκιάζει όλα ταυπόλοιπα πολιτικά ζητήματα. Κακώς πιθανότατα.Κακώς δεν έχουμε περισσότερο το βλέμμα μας σε όσαπρέπει να αλλάξουν ανεξαρτήτως μνημονίων, κακώςδεν έχουμε περισσότερο το βλέμμα μας σε όσα οφεί-λει να κάνει μια κυβέρνηση που έχει ως βασικό τηςπυλώνα ένα κόμμα που αυτοπροσδιορίζεται στο χώροτης ριζοσπαστικής αριστεράς. Κακώς, αλλά όχι καιπαράλογα. ∆εν πήρε το ποσοστό που πήρε ο ΣΥΡΙΖΑεπειδή ο λαός έκανε κάποια φοβερή ιδεολογικήστροφή προς τα αριστερά, το πήρε ακριβώς λόγω τωνμνημονίων. Οπότε η σκιά υπάρχει και είναι βαριά.

Η αυταξία όσων έχουν συμβεί

Τρίτον, πως καθόλου αυτονόητο δεν είναι ότι αυτήη εντελώς θετική λαϊκή αποδοχή των ως τώρα χει-ρισμών στο θέμα της διαπραγμάτευσης θα παραμεί-νει ίδια και τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Εκ-κρεμεί το τελικό αποτέλεσμα. Που προφανέστατα θακρίνει ένα σωρό πράγματα: όχι μόνο την τωρινή κυ-

βέρνηση, όχι μόνο την αναδρομική δικαίωση ή τηνοριστική καταδίκη της στάσης των προηγούμενωνκυβερνήσεων, όχι μόνο τα όρια της δημοκρατίας στοτρέχον διεθνές πολιτικοοικονομικό περιβάλλον, αλλάκαι το αν η δημοκρατία μπορεί να τα ξαναβρεί με τουςπολίτες της ή αν αντίθετα θα οδηγηθούμε στην ορι-στική απαξίωσή του πολιτικού συστήματος.

Αλλά και τέταρτον, πως αυτό δεν σημαίνει ότι, ανε-ξαρτήτως του τελικού αποτελέσματος, δεν υπάρχειήδη μια αυτοτέλεια και μια αυταξία σε όσα πρόλαβαννα συμβούν αυτές τις σκάρτες τρεις εβδομάδες. Ήταντέτοια και τόση η ταπείνωση, η τρομοκράτηση και οζόφος της προηγούμενης πενταετίας, που και μόνο ηεικόνα μιας κυβέρνησης που τολμά να ρισκάρει τηρήξη λειτουργεί λυτρωτικά και καθαρτήρια. Εξίσουσημαντικό με το κοινωνικό κακό που επέφεραν οι πο-λιτικές των μνημονίων, υπήρξε και το ψυχολογικόκακό που απαιτήθηκε προκειμένου να καταστεί δυ-νατή η επιβολή τους. Ήδη λοιπόν όσα έχουν συμβείαυτές τις πρώτες είκοσι ημέρες έχουν προσφέρεικάτι. ∆εν λέω ότι αν αυτό το κάτι διαψευστεί δενμπορεί να γίνει μπούμερανγκ. Έχω όμως την υποψίαπως μόνο σε περίπτωση κραυγαλέας διάψευσης θασυμβεί αυτό, έχω την υποψία πως ήδη αυτό το εικο-σαήμερο έχει κερδηθεί πολύ πολιτικό κεφάλαιο καιπολύ καλή διάθεση από την πλευρά των πολιτών.

Κι αν υπάρχει ένα βασικό στοίχημα, είναι να κατα-δειχθεί πως η ως τώρα στάση της κυβέρνησης δενμπορεί να εξηγηθεί με κριτήριο τον πατριωτισμό, πωςείναι το αριστερό της πρόσημο και η ιδεολογική αντι-μετώπιση της κρίσης και των μνημονίων, η οποία τηςεπιτρέπει να αντιμετωπίζει τους διεθνείς συνομιλη-τές της με τρόπο μη υποτελή.

Τεντωμένα σκοινιά

Αφού ο ΣΥΡΙΖΑ (και η ελληνική κοινωνία δηλαδή)έχει αποφασίσει ότι θέλει να πείσει και όχι να έρθεισε πλήρη ρήξη, πιθανότατα κάνει ό,τι καλύτερομπορεί να γίνει. Αλλά τα του εσωτερικού καίνε. Οεκφασισμός– παρά τις αισιόδοξες ματιές – φοβά-μαι ότι απλά καθυστερεί το βήμα του για να πάρειφόρα. Η ανθρωπιστική κρίση χτυπάει κόκκινα.

“

OOlldd

BBooyy

((oolldd

--bbooyy

..bblloo

ggssppoo

tt..ggrr

))

Κάτω από τη σκιά

ΤΤοο ββυυττίίοο ((ttoovvyyttiioo..wwoorrddpprreessss..ccoomm))

Εξίσου σημαντικό με το κοινω-νικό κακό που επέφεραν οι πο-λιτικές των μνημονίων, υπήρξεκαι το ψυχολογικό κακό πουαπαιτήθηκε προκειμένου να κα-ταστεί δυνατή η επιβολή τους.Ήδη λοιπόν όσα έχουν συμβείαυτές τις πρώτες είκοσι ημέ-ρες έχουν προσφέρει κάτι

“

Τρεις γνωστοί αρθρογράφοι του διαδικτύου γράφουν τις σκέψεις τουςγια το τι άλλαξε με τη νέα κυβέρνηση και καταθέτουν τις ανησυχίες τουςγια τα επόμενα βήματα

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 1133ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Πολλά έχουν γραφτεί για τα όσα εκτυλίχθηκαν την περασμένη Παρα-σκευή στα Εξάρχεια μετά το κάψιμο περιπολικού στην Σπ. Τρικούπη,με τα ΜΑΤ να περικυκλώνουν για μία ακόμη φορά την πλατεία, να επι-

τίθενται στην κατάληψη του ΒΟΞ και να γεμίζουν για μία ακόμη φορά τη γει-τονιά με χημικά. Ανάμεσά τους και δύο ενδιαφέρουσες κατά τη γνώμη μουανακοινώσεις, μία από το ίδιο το ΒΟΞ1 και μία της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ2. Toπαρόν σχόλιο δεν έχει την πρόθεση να αποτιμήσει τη μέχρι τώρα πορείατης νέας ηγεσίας του υπουργείου ∆ημόσιας Τάξης στο ζήτημα της κατα-στολής. Είναι πολύ νωρίς και έχουμε μπροστά μας χρόνο να συζητάμε, νακάνουμε κριτική και να διεκδικούμε. Άλλωστε, δεν θεωρώ καν πως ό,τιέγινε την Παρασκευή το βράδυ ήταν σε γνώση του Γ. Πανούση.

Από τον Αρκουδέα στο σήμερα

Βέβαια, με δεδομένο πως «καλή» και «κακή» καταστολή δεν υπάρχει, δενπιστεύω, δεν έχω δηλαδή την αυταπάτη, ότι η κυβέρνηση - σε αυτήν τη συγ-κυρία - θα δώσει τη μάχη (γιατί περί μάχης πρόκειται) για λιγότερη κατα-στολή ούτε εντός του «βαθέως κράτους» ούτε στην κοινωνία. Καλώς ήκακώς, αυτό είναι μεγάλη συζήτηση. Ας μη γελιόμαστε ριζικές αλλαγές δενγίνονται με νομοθετικές ρυθμίσεις, με εντολές υπουργών, πόσω μάλλον ωςδιά μαγείας. Υπάρχουν όμως τα δόγματα – από τις επιχειρήσεις αρετής, τημηδενική ανοχή του Μ. Χρυσοχοΐδη και τους praetor urbanis του Β. Πολύ-δωρα μέχρι τα γιουρούσια των εποχούμενων ομάδων ∆ΕΛΤΑ και ∆ΙΑΣ.

Και αυτά τα δόγματα, άλλοτε πιο σκληρά και άλλοτε ηπιότερα, άλλοτε επι-δεικτικά, με προτεταμένα όπλα και άλλοτε υπόγεια, ασφαλίτικα, τα έχουνδοκιμάσει –όλα– στο πετσί τους οι κάτοικοι των Εξαρχείων αλλά και όσοι«ζουν» με άλλους τρόπους στη γειτονιά. Τον Αρκουδέα δεν τον θυμάμαι, θυ-μάμαι όμως το φόβο και την καταστολή που απλώθηκε στην περιοχή μετάτις συλλήψεις για τη 17Ν και πριν την Ολυμπιάδα, όταν ξεκινούσαμε γιαμπίρα από το Αυτόνομο Στέκι ψηλά στη Ζωοδόχου Πηγής και δεν ξέραμεπόσοι θα φτάσουμε στο τέλος στο μπαρ. Και άλλα πολλά. Μέχρι που φτά-σαμε από μια κλούβα στα γραφεία του ΠΑΣΟΚ να μετράμε έναν… ματατζήγια κάθε κάτοικο, να είμαστε περικυκλωμένοι από δελτάδες έτοιμους γιαεπιδρομή (που σημαίνει ντου και ξύλο αδιακρίτως, ακόμα και σε σπίτια,πλιάτσικο και κρότου λάμψης πάνω στα σώματά μας) και να ζούμε με τονκαρκίνο του χημικού πολέμου μέσα στα σπίτια, στα σχολεία και στα στέκιαμας.

Όχι άλλα χημικά

Με αφορμή αυτό το τελευταίο, αλλά καθόλου έσχατο, γίναμε όλοι μας,ζώντες και δρώντες στα Εξάρχεια, πειραματόζωα. Ίσως κάποιοι να ανέ-πτυξαν ανοχή, κανένας ωστόσο δεν απέκτησε ανοσία. Την περασμένη Πα-ρασκευή, λοιπόν, όταν μέσα σε λίγα λεπτά και για ασήμαντη αφορμή πνιγή-καμε πάλι στα γνωστά χημικά, θύμωσα πολύ. Πάλι τα ίδια! Το… δόγμα είναιαπλό, άμεσο και χωρίς αυταπάτες. Όχι άλλα χημικά και κρότου λάμψης! ∆ενεννοώ να μην τα χρησιμοποιούν, αλλά να μην τα έχουν πάνω τους. Και απόεκεί και μετά ο καθένας από εμάς ας διαλέξει την πρακτική του στο δρόμο,απέναντι στην αστυνομία, και σε ό,τι νέο φέρει η αλλιώτικη εποχή πουζούμε. Αλλά όχι άλλα χημικά!

Ρόζα Κοβάνη

Σημειώσεις:

1 https://athens.indymedia.org/post/1539574/2 https://left.gr/news/anakoinosi-tis-neolaias-syriza-gia-ta-gegonota-tis-

paraskeyis-62-sta-exarheia

Τον Αρκουδέα δεν τονθυμάμαι, θυμάμαι όμωςτο φόβο και την κατα-στολή που απλώθηκεστην περιοχή μετά τιςσυλλήψεις για τη 17Νκαι πριν την Ολυμ-πιάδα, όταν ξεκινού-σαμε για μπίρα από τοΑυτόνομο Στέκι ψηλάστη Ζωοδόχου Πηγήςκαι δεν ξέραμε πόσοιθα φτάσουμε στοτέλος στο μπαρ.

“Έξω απ΄ την πλατείαη αστυνομία

Οι μπλόγκερς σχολιάζουν τις πρώτες ημέ ρες της κυβέρνησης

Να ευχαριστήσω την «Εποχή» για την τιμή και τον χώρο που μου παραχώρησεκι ας προχωρήσω στα όσα σκέφτομαι γι’ αυτές της πρώτες ημέρες του κυ-βερνητικού ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτό, λοιπόν, που μόλις έγραψα, μπορεί να εκληφθεί ως συμβιβασμός και κω-λοτούμπα κι εγώ θα πρέπει να κατηγορηθώ ως συμβιβασμένος blogger. Γιατί; Μαεπειδή αποδέχθηκα την πρόταση να γράψω για ένα, εν γνώσει μου, Μέσο με συν-τάκτες και ιδιοκτησία. Για ένα έντυπο που εκπροσωπεί φανερά μια ιδεολογία. Ενώ,ως γνωστόν, ο χώρος (sic) των «bloggers» είναι γενικώς «αντί-» κι ωραίος, δε συμ-βιβάζεται και δεν μας αρέσει να μας ζητούν κείμενά μας, αλλά μόνο να μας τα κλέ-βουν για να έχουμε να καταγγέλλουμε αδικίες. Άρμεγε και κούρευε. Όμως αυτόακριβώς ζω αυτή την περίοδο με την κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ.

Όσα είπε ή δεν είπε ο ΣΥΡΙΖΑ

Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, κέρδισε τις εκλογές, συνεργάστηκε με τους ΑΝ.ΕΛ. κι έφτιαξεμια κυβέρνηση. ∆ήλωσε ποτέ προεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν θα συνεργαζόταν με τοκόμμα του Καμμένου; Όχι. Άρα, σωστά τα έκανε την πρώτη ημέρα τα πράγματα.Στη συνέχεια ορίστηκαν οι υπουργοί και άρχισαν να κάνουν δηλώσεις, να ανακοι-νώνουν τα σχέδιά τους, να κάνουν τις επαφές τους στο εξωτερικό, διότι τα περι-θώρια στένευαν καθημερινά. Είχε δηλώσει ποτέ ο ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν αναγνωρίζει τονΡέντζι, τον Γιούνκερ, τον Σουλτς ή τον Σόιμπλε; Ότι δεν θα συνομιλούσε ποτέ μαζίτους; Ότι θα κήρυττε τον πόλεμο στη Βρετανία και ότι θα έστελνε κομάντος στιςΒρυξέλλες; Όχι. Άρα δεν έκανε κάτι περίεργο τις επόμενες ημέρες. Είπε ποτέ οΣΥΡΙΖΑ ότι ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος δεν υπέγραψαν μνημόνια και τα κόμματάτους δεν ψήφισαν λαοκτόνους νόμους; Όχι. Άρα δεν μπορεί να μην αναγνωρίσειτην πραγματικότητα και να αρνηθεί να κάνει αυτά που υποσχέθηκε. Και υποσχέ-θηκε ότι θα παλέψει να μην εφαρμοστούν αυτοί οι νόμοι και στη θέση τους να ψη-φιστούν άλλοι που θα επουλώνουν τις τεράστιες πληγές που άνοιξαν οι προηγού-μενοι.

Πραγματικότητα και εξαπάτηση

Προσωπικά, βλέπω ότι αυτές είναι και σήμερα οι προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Εφό-σον δεν αρνήθηκε ποτέ την ύπαρξη της Ε.Ε. και των οργάνων της, το ∆ΝΤ και τιςκυβερνήσεις των άλλων χωρών, είναι υποχρεωμένος να διαπραγματευτεί με αυτά ταόργανα και αυτές τις κυβερνήσεις. Αυτό και κάνει, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμαπου θα έχουν οι διαπραγματεύσεις και οι όποιοι πιθανοί συμβιβασμοί. Τότε θαασκηθεί και η κριτική επί της αξιοπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ γενικά και της … αριστερο-σύνης του ειδικά. Από το λαό θα κριθεί και όχι εκ των προτέρων από τους αυτό-κλητους πιστοποιητές ιδεοφροσύνης.

Ως εκ τούτου, δεν αντιλαμβάνομαι καμία κωλοτούμπα. Κυρίως, όμως, δεν αντι-λαμβάνομαι κάποια προδοσία προς τον λαό. Εξαπάτηση, δεν είναι να προσπαθείςμέρα με τη μέρα να δυναμώσεις τον λαό, να τον σηκώσεις όρθιο για να διεκδικήσειτο καλύτερο και να σκοτώσει τονφόβο.

Εξαπάτηση ή στην καλύτερηπερίπτωση εγκληματική αφέ-λεια, είναι να λες στον λαό ότιθα πρέπει για ολόκληρες γενιέςνα υπομένει τα πάνδεινα μέχρινα έλθει η φώτιση στην παγκό-σμια εργατική τάξη ταυτόχρονα,ώστε να ανατρέψει (με εκλογές;)το μεγάλο κεφάλαιο και να έρθειη Άνοιξη, την ώρα που οι νεονα-ζιστές προελαύνουν πατώνταςπάνω στην εξαθλίωση των πολι-τών.

Ας μη μετατρέψουμε ξαφνικάσε έγκλημα την αντίληψη τηςπραγματικότητας μόνο και μόνογια να βολέψουν κάποιοι την εμ-μονική υπεράσπιση των λαθώντους.

ΚΚααρρττέέσσιιοοςς ((kkaarrtteessiiooss..ccoomm))

Όταν ο ρεαλισμόςκρίθηκε ένοχος

Είχε δηλώσει ποτέ ο ΣΥΡΙΖΑ ότιδεν αναγνωρίζει τον Ρέντζι, τονΓιούνκερ, τον Σουλτς ή τον Σόιμ-πλε; Ότι δεν θα συνομιλούσε ποτέμαζί τους; Ότι θα κήρυττε τον πό-λεμο στη Βρετανία και ότι θαέστελνε κομάντος στις Βρυξέλ-λες; Όχι. Άρα δεν έκανε κάτι πε-ρίεργο τις επόμενες ημέρες.

“

1144 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας που πέρασεεπανήλθε στη δημοσιότητα μια υπόθεση πουταλάνισε για αρκετό καιρό την πολιτική και

κοινωνική ζωή του τόπου: εκείνη της περίφημης «λί-στας Λαγκάρντ».

Αρχικά ήταν οι δημόσιες παρεμβάσεις του ανθρώ-που που απέσπασε την περίφημη λίστα καταθετώναπό το υποκατάστημα της HSBC της Ελβετίας. Μι-λώντας στην εκπομπή του Alpha «360 Μοίρες», ο ΕβρέΦαλτσιανί ισχυρίστηκε ότι είναι βέβαιος πως η Ελ-λάδα κατέχει μόνο το 1% των καταθετών της λίστας,ενώ δήλωσε πρόθυμος να συνδράμει τις ελληνικέςαρχές –και μάλιστα αμισθί- για να αποκτηθεί το υπό-λοιπο 99% και να προχωρήσει η έρευνα. Σημείωσε δεότι παρότι έχει δεχθεί αιτήματα συνδρομής από διά-φορες χώρες (ΗΠΑ, Αργεντινή, Βέλγιο, Ισπανία) ουδέ-ποτε δέχθηκε από την Ελλάδα.

Στη συνέχεια ήταν οι αποκαλύψεις της ∆ιεθνούςΣύμπραξης Ερευνητών ∆ημοσιογράφων (ICIJ) στηνυπόθεση των SwissLeaks, που φαίνεται να επιβεβαι-ώνουν –τουλάχιστον εν μέρει- τα λεγόμενα Φαλ-τσιανί. Εκτός από τα ονόματα ξένων διασημοτήτωνπου φέρονται ότι συνδέονται με τραπεζικούς λογα-ριασμούς της HSBC, η ICIJ αποκάλυψε –στη χώρα μαςμέσω της εφημερίδας Τα Νέα- ότι υφίστανται επι-πλέον εγγραφές με ελληνικό ενδιαφέρον, οι οποίεςδεν είχαν συμπεριληφθεί στην αρχική λίστα. Πρόκει-ται κατά κύριο λόγο για πρόσωπα που είτε γεννήθη-καν στην Ελλάδα είτε έχουν ελληνική ιθαγένεια, οι δι-ευθύνσεις όμως που είχαν δηλώσει στην HSBC ήτανστο εξωτερικό.

Την διερεύνηση παρόμοιων ζητημάτων είχαν ζητή-σει μετ’ επιτάσεως, κατά τη διάρκεια της προανακρι-τικής επιτροπής για τη διερεύνηση της λίστας Λαγ-κάρντ, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Ζωή Κωνσταντοπού-λου, Θοδωρής ∆ρίτσας και Σταύρος Κοντονής, χωρίςβεβαίως να βρουν ευήκοα ώτα. Και θα άξιζε ίσως να

ανατρέξει κανείς σε εκείνη την πολυσέλιδη γνωμο-δότηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στην οποία είχανδιατυπωθεί σχετικοί προβληματισμοί με αφορμή τογεγονός ότι στη λίστα «εμφανίζεται σειρά προσώπωνπου, ενώ μνημονεύονται ως συνδεόμενα πρόσωπα,δεν εμφαίνονται ως ονόματα αυτοτελούς καρτέλας».«Εύλογα προκύπτει το ερώτημα», έλεγαν τότε οι βου-λευτές του ΣΥΡΙΖΑ, «εάν υπάρχουν καρτέλες που δενέχουν περιληφθεί στον φάκελο Greece (σσ. στη λίσταΛαγκάρντ), ενώ περιέχονται στην πλήρη λίστα τουΦαλτσιανί» Και προσέθεταν: «Είχαμε την άποψη ότιένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν θα έπρεπε να μείνει αδιε-ρεύνητο» (σ. 88).

Πέρα όμως από το «αστυνομικό» μέρος της υπόθε-σης και τους ισχυρισμούς Φαλτσιανί, των οποίων ηαλήθεια, η αξία και η υπόσταση αργά ή γρήγορα θα κρι-θούν, υπάρχει και το πολιτικό σκέλος.

Η κορυφή του παγόβουνου

Μια εικόνα των ανεκμετάλλευτων δυνατοτήτων -αλλά και προβλημάτων- που θα μπορούσε να παρέχειμια συστηματική αντιμετώπιση του φαινομένου τηςφοροδιαφυγής έδωσε ο υπουργός Επικρατείας γιατην καταπολέμηση της διαφθοράς Παναγιώτης Νικο-λούδης στην ομιλία του κατά τη διάρκεια των προ-γραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης. Ο υπουρ-γός έκανε λόγο για απόκρυψη φορολογικής ύλης πουαγγίζει τα 7 δισ. ευρώ σε 3.500 περιπτώσεις και ηοποία θα μπορούσε να αποφέρει στο ελληνικό ∆ημό-σιο το ποσό των 2,5 δισ. ευρώ! Αυτό το ποσό, σημεί-ωσε ο κ. Νικολούδης, δεν μπορούσε να εισπραχθείλόγω προβλημάτων που αφορούσαν τους φοροελεγ-κτικούς και φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς...

Ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί -θα έλεγε κάποιος-ειδικά ενόψει του κρίσιμου Eurogroup της ∆ευτέρας.Ισχυρό χαρτί γενικώς αφού το όφελος από την εί-σπραξη αυτών των χρημάτων δεν θα είναι μόνο οικο-νομικό αλλά και κοινωνικό, όπως ορθώς υπονόησε οπρωθυπουργός στη συνέντευξη τύπου το βράδυ τηςπερασμένης Πέμπτης, κάνοντας λόγο για «μεταρρυθ-μίσεις που θα αποκαταστήσουν το αίσθημα δικαίου»στην ελληνική κοινωνία. Το πρόβλημα όμως με τιςμεταρρυθμίσεις είναι ότι χρειάζονται χρόνο. Και οχρόνος λειτουργεί πάντοτε εις βάρος του μεταρρυθ-μιστή. Σπουδή λοιπόν...

Μάριος Ανδριανός

Λίστα Λαγκάρντ μέρος δεύτερον;

θα άξιζε ίσως να ανατρέξει κα-νείς σε εκείνη την πολυσέλιδηγνωμοδότηση των βουλευτώντου ΣΥΡΙΖΑ στην οποία είχανδιατυπωθεί σχετικοί προβλη-ματισμοί με αφορμή το γεγονόςότι στη λίστα “εμφανίζεταισειρά προσώπων που, ενώμνημονεύονται ως συνδεόμεναπρόσωπα, δεν εμφαίνονται ωςονόματα αυτοτελούς καρτέ-λας”.

“

Τα τελευταία χρόνια η κυβέρνησηΝ∆-ΠΑΣΟΚ άλλαξε άρδην τη φο-ρολογική νομοθεσία στη χώρα

μας, εκτελώντας κατά γράμμα τις εντο-λές της τρόικα. Οι αλλαγές αυτές ωφέ-λησαν δυσανάλογα τους έχοντες (και συ-νήθως μη συμμετέχοντες στα φορολο-γικά βάρη) και τσάκισε τη μικρή και με-σαία περιουσία καθιστώντας τες συστα-τικά σειράς πειραμάτων έξω από κάθεκανόνα σεβασμού της ανθρώπινης υπό-στασης. Κάνοντας στην κυριολεξία πει-ραματισμούς με την αντοχή της οικονο-μίας και των ανθρώπων, ιδίως αυτώνπου είναι αδύναμοι αύξησε: Τον ΦΠΑστον τουρισμό, στα τρόφιμα και σταφάρμακα. Τους έμμεσους φόρους, καιτέλος, εξάλειψε την έννοια «φοροδοτικήικανότητα» δημιουργώντας υποχρεώσειςστις οποίες δεν μπορούν να ανταποκρι-θούν χιλιάδες φορολογούμενοι.

Οι αλλαγές που φέρνειη κυβέρνηση

Στον αντίποδα της απερχόμενης, αλλάκαι όλων των κυβερνήσεων της μεταπο-λίτευσης, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κάνειτρεις δηλώσεις καίριας σημασίας.

∆ήλωση πρώτη: Θα εφαρμόσουμε ότιυποσχεθήκαμε. Η κυβέρνηση θα μετα-τρέψει τις προεκλογικές υποσχέσεις σενόμο του κράτους, απλώνοντας έναδίχτυ προστασίας πάνω από όσους πολί-τες η «συγκυβέρνηση» μετέτρεψε σεφτωχούς χωρίς δική τους υπαιτιότητα,βομβαρδίζοντάς τους με ένα μπαράζ πα-ράλογων, σκληρών και άδικων φορολο-γικών επιβαρύνσεων πρωτόγνωρων σεευρωπαϊκή χώρα. Η κυβέρνηση αποφα-σίζει την αντικατάσταση των ως τώρα νε-οφιλελεύθερων πειραματισμών με έναρεαλιστικό σχέδιο είσπραξης δημοσίωνεσόδων και παράλληλα προχωρώνταςστην επαναφορά της αρχής της δίκαιης

κατανομής των φορολογικών βαρώνσύμφωνα με τη σχετική πρόβλεψη τουΣυντάγματος.

∆ήλωση δεύτερη: Οι νόμοι που θα ψη-φιστούν στη Βουλή θα εφαρμοστούν! Θαθεσμοθετηθούν μέτρα όπως η τοποθέ-τηση και λειτουργία ηλεκτρονικού συ-στήματος εισροών-εκροών σε όλη τηναλυσίδα διακίνησης υγρών καυσίμων, ηείσπραξη φόρου επί των διαφημίσεωναπό τα ΜΜΕ και η φορολόγηση των εφο-πλιστών (που μετατράπηκε σε εθελον-τική). Επίσης, τα μέτρα που θα είναιπρακτικά εφαρμόσιμα και όχι θεωρητικάκαι θα έχουν ως άξονες τη διάσωση τωνμικρομεσαίων πολιτών και επιχειρήσεωνκαι την καταπολέμηση της φοροδιαφυ-γής-φοροαποφυγής και λαθρεμπορίουκαυσίμων και καπνικών.

∆ήλωση τρίτη: Θα είναι συνεχής ηπροσπάθεια για απλοποίηση των διαδι-κασιών ώστε να εξυπηρετείται εύκολακαι γρήγορα ο πολίτης και οι επιχειρή-σεις να μην επιβαρύνονται με διοικητικάκόστη χωρίς εξαιρετικά σοβαρό λόγο.Θα περιλαμβάνονται και πολλές διατά-ξεις εξορθολογισμού της φορολογικής

νομοθεσίας σχετικά με προβλεπόμεναυπερβολικά πρόστιμα ή γενικά τιμωρίατου παραβάτη δυσανάλογη με την παρά-βαση.

Τα κυριότερα βήματαφορολογικής πολιτικής

Σ’ αυτές τις αρχικές κατευθύνσεις ηαρμόδια αναπληρώτρια υπουργός Νάν-τια Βαλαβάνη απαρίθμησε τα πρώταπέντε κυριότερα βήματα φορολογικήςπολιτικής της κυβέρνησης:

1. Κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και αντικα-τάσταση του από το Φόρο Μεγάλης Ακί-νητης Περιουσίας, με αφορολόγητη τηνπρώτη κατοικία για τη συντριπτική πλει-οψηφία του ελληνικού λαού – θα φορο-λογηθούν μόνο οι υπερπολυτελείς - καιάμεση φορολογική ανακούφιση της με-γάλης πλειοψηφίας.

2. Με τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τοδημόσιο να έχουν ξεπεράσει, όπως όλοιξέρουμε, τα 70 δις, η πλειοψηφία τωνοποίων όμως είναι χρέη παλιά κι αδύ-νατο να εισπραχθούν, θέλουμε να μπουν

αν είναι δυνατόν όλοι οι υπόλοιποι πολί-τες σε σύστημα ρύθμισης.

3. Στο δεύτερο εξάμηνο θα διαμορφω-θεί το νέο σύστημα φορολογίας εισοδή-ματος, το οποίο θα ισχύσει για τα εισο-δήματα που θ’ αποκτηθούν από ιδιώτεςκαι επιχειρήσεις μέσα στο 2015 και θαδηλωθούν το 2016.

4. Θα ορισθούν νέα επιχειρησιακά σχέ-δια, που θα εφαρμοστούν από το Σ∆ΟΕ,από κοινού με τις Τελωνειακές καιάλλες Αρχές και σε στενή συνεργασίατου Υπουργείου Οικονομικών με τονΥπουργό Επικρατείας για την Καταπολέ-μηση της ∆ιαφθοράς πλάι στον Πρωθυ-πουργό – με διατήρηση κι ενδυνάμωσηαπό μεριάς ΓΓ∆Ε των μόνιμων προληπτι-κών ελέγχων. Ταυτόχρονα θα παρθούνμέτρα για αποτελεσματικότερη αντιμε-τώπιση της διαφθοράς και κατοχύρωσηςτης διαφάνειας. Η διαφάνεια στη ∆ημό-σια ∆ιοίκηση μετατρέπει δυνητικά κάθεπολίτη σε φύλακα της νομιμότηταςχωρίς αυτή να αποτελεί άλλοθι για ό,τιχρειάζεται να κάνει η ∆ημόσια ∆ιοί-κηση.

5 Εμπιστευόμαστε και αξιοποιούμε τοδυναμικό των δημοσίων υπηρεσιών σεόλες τις βαθμίδες. Ξέρουμε ότι στο μπά-χαλο που βρήκαμε τη δημόσια διοίκηση,ειδικά μετά την υπογραφή των νέων ορ-γανισμών τις τελευταίες μέρες του ∆ε-κεμβρίου, πολλές λειτουργίες και στοΥπουργείο Οικονομικών κρατιούνταιμόνο χάρη στην αυτοθυσία αρκετώνυπαλλήλων του – και σε κάποιες περι-πτώσεις, στους διωκτικούς μηχανι-σμούς, χάριν επίσης και στη γενναιότηταορισμένων απ’ αυτούς απέναντι σε πα-ράνομες υπηρεσιακές εντολές ή σε κρυ-φές ή και ανοικτότερες απειλές από με-ριάς ελεγχομένων.

Γιώργος Βερναδάκηςμέλος Γραμματείας Τμήματος Οικονομι-

κής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ

ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ

Θα εφαρμόσουμε ό,τι υποσχεθήκαμε

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 1155∆ΙΕΘΝΗ

Η Ιρλανδία και το τέλος (;)της λιτότηταςΑπό το ΓενικόΤαχυδρομείο στον ΚέλτικοΤίγρη και πάλιπίσω. σελ. 16, 17

Ιταλία: O Τρίτων σκοτώνει τους μετανάστεςΣύμ φω να με τα λε γό με να των δια σω θέ ντων, 460 με τα νά στες ξε κί νη- σαν α πό τις α κτές της Λι βύης, υ πό την α πει λή των ό πλων των δου- λε μπό ρων, οι ο ποίοι τους ε ξα νά γκα σαν να ε πι βι βα στούν σε τέσ σε ραφου σκω τά, μο λο νό τι ή θε λαν να πε ρι μέ νουν κα λύ τε ρες και ρι κές συν- θή κες. σελ. 16, 17ΚΟΣΜΟΥ

Ο γύρος τού

Ηπρωθυπουργός Έρνα Σόλμ-περγκ δήλωσε σε τηλεοπτικήεκπομπή: «∆εν ήταν σωστό

ούτε για μένα να υποβάλω στο Κοινο-βούλιο πρόταση που να τιμωρεί τη φι-λανθρωπία» και χαρακτήρισε «ατυχές»το λεκτικό του νόμου. Επανέλαβε πάν-τως το αρχικό επιχείρημα ότι «είχεσχεδιαστεί για να καταπολεμήσει τηνοργανωμένη εγκληματικότητα».

Το σχέδιο νόμου θα βρισκόταν σεδιαβούλευση μέχρι 15 Φεβρουαρίουκαι αποτελούσε «εξέλιξη» εκείνου πουαπό το περασμένο καλοκαίρι επιφόρ-τισε τις τοπικές αρχές με τη «διαχεί-ριση» αστέγων και ζητιάνων. Μετά τηχαμηλή ανταπόκριση της αυτοδιοίκη-σης, η κυβέρνηση αποφάσισε να ανα-θέσει στην αστυνομία τις συλλήψεις,με στόχο την αντιμετώπιση οργανωμέ-νων κυκλωμάτων επαιτείας και διακι-νητών ομάδων ανθρώπων γι’ αυτό τοσκοπό.

«Η πλουσιότερη χώρα της Ευρώπης,ποινικοποιεί τους φτωχότερους αν-θρώπους της Ευρώπης» έγραψε στοTwitter η Καρίν Άντερσεν, βουλευτήςκαι μέλος του Σοσιαλιστικού Αριστε-ρού Κόμματος της Νορβηγίας. Χρι-στιανοδημοκράτες και Φιλελεύθεροι,οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτωνκαι εθελοντές αλληλεγγύης, επίσης αν-τέδρασαν. Ήδη από το καλοκαίρι, διε-θνή ΜΜΕ επέκριναν την «ποινικοποί-ηση της φτώχειας» όπως την αποκάλε-σαν, στη χώρα με τον τεράστιο πετρε-λαϊκό πλούτο και τα περισσότερα από100.000 δολάρια κατά κεφαλήν εισό-δημα.

Πάντως, σύμφωνα με περσινή δημο-σκόπηση, το 60% του πληθυσμού τωνπέντε εκατομμυρίων κρίνει ότι θα πρέ-πει να θεωρείται έγκλημα η επαιτείατων 500-1.000 ατόμων που έχουν κα-ταμετρηθεί στη Νορβηγία, ανάλογα μετην εποχή.

Οι Ρομά στο στόχαστρο

Αντιδράσεις υπήρξαν και στη γειτο-νική Σουηδία από τον αρχηγό τωνΡομά -οι οποίοι θεωρούνται στοχοποι-ημένοι- αλλά και από το περιοδικόαστέγων της Στοκχόλμης, «Situation».Κυβερνητικά στελέχη εκφράζουν ανη-συχίες ότι κύμα επαιτών, κυρίως απόΒουλγαρία και Ρουμανία, θα περάσειστη χώρα τους, ωστόσο ο σουηδός«εθνικός συντονιστής ευάλωτων πολι-τών της ΕΕ», Μάρτιν Βάλβριντσον, δή-λωσε ότι οι πρακτικές θα είναι διαφο-ρετικές στη χώρα του. ∆ιευκρίνισε ότιοι ζητιάνοι δεν μπορούν να απολαμβά-νουν τις ίδιες κοινωνικές παροχές μετους μόνιμους κατοίκους, ωστόσοπρογραμμάτισε συναντήσεις με αυτο-διοίκηση και φιλανθρωπικές οργανώ-σεις, ενώ σχεδιάζει ταξίδι σε Ρουμανίακαι Βουλγαρία. Τον περασμένο μήνα,οι αρμόδιες υπουργοί Σουηδίας καιΡουμανίας συναντήθηκαν προκειμένουνα συντονίσουν τις ενέργειές τους καικατέληξαν σε κοινό πλαίσιο δράσηςγια την αντιμετώπιση της φτώχειας ιδι-αίτερα στους πληθυσμούς Ρομά, τοοποίο αναμένεται να υπογραφεί στηνσύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 9 Μαρ-τίου.

Τα ξημερώματα της περασμένης Τε-τάρτης πάντως, η αστυνομία υποχρέ-ωσε ομάδα Ρομά να εγκαταλείψει κεν-τρική πλατεία της Στοκχόλμης και η

αξιωματούχος της αστυνομίας δήλωσεότι χρειάζεται να διατηρείται μια δύ-σκολη ισορροπία ανάμεσα στη βοήθειατων ευάλωτων ανθρώπων και στηνασφάλεια των υπολοίπων.

Παγκόσμιο ζήτημα

Μπορεί οι επικρίσεις να υποχρέωσαντην Νορβηγία σε υπαναχώρηση, του-λάχιστον όσον αφορά στην τιμωρίαόσων προσφέρουν, ωστόσο αρκετέςδυτικές χώρες όπως ∆ανία, Ουγγαρία,Βρετανία, έχουν νόμους που ποινικο-ποιούν την επαιτεία, ενώ σε άλλεςαπαγορεύονται συγκεκριμένες μορφέςή απλώς δεν εφαρμόζονται οι διώξεις.Στην Ελλάδα προβλέπεται φυλάκισηως έξι μήνες και πρόστιμο μέχρι 3.000ευρώ. Σε ευρωπαϊκές πόλεις με υψηλότουρισμό, συχνά γίνονται έφοδοι καιμετακινήσεις ή «εκκαθαρίσεις» για λό-γους «αισθητικής» ή απαγορεύεται ηδιαμονή αστέγων σε συγκεκριμένα ση-μεία.

Στις ΗΠΑ, οι άστεγοι υπολογίστηκαντο 2012 σε περίπου 633.000, ενώ στηνΝέα Υόρκη, όπου ξεκίνησε η ετήσιααπογραφή αστέγων, πέρυσι είχαν κα-ταμετρηθεί 3.367 άτομα. Ωστόσο, σύμ-φωνα με ρεπορτάζ του Reuters, η μέ-θοδος καταγραφής δεν θεωρείται αξιό-πιστη και ο συνολικός αριθμός ενδέχε-ται να φθάνει τις 60.000.

Οι ΗΠΑ δεν έχουν ομοσπονδιακή νο-μοθεσία για τους αστέγους και τηνεπαιτεία και τοπικές αρχές ή αστυνο-μία «αναλαμβάνουν δράση» ενίοτεεναντίον των φτωχών και περιθωριο-ποιημένων. Επίσης, ενώσεις υπερσυν-τηρητικών συνήθως πολιτών -οι ίδιοιπου στρέφονται εναντίον οποιασδή-ποτε μορφής διαφορετικότητας-, πιέ-ζουν τις αρχές ή παίρνουν πρωτοβου-

λίες εναντίον ευάλωτων ομάδων. Η Φλόριδα, τουριστική και υψηλού

κόστους διαβίωσης πολιτεία, αποτελείένα από τα ντροπιαστικά παραδείγ-ματα και έχει επανειλημμένα «αναδειχ-θεί» στην πιο επικίνδυνη για τουςάστεγους. Μετά τη διάταξη που απαγό-ρευε να καλύπτονται με χαρτιά ή κου-βέρτες για να προφυλάσσονται από τιςκαιρικές συνθήκες, υποχρέωσε τα φι-λανθρωπικά συσσίτια να εφαρμόζουνπρωτόκολλα υγιεινής (όπως τα εστια-τόρια) και να σερβίρουν μόνο σε συγ-κεκριμένες περιοχές.

Εξαίρεση η Φινλανδία

Εξαίρεση στον -σχεδόν παγκόσμιο-κανόνα φαίνεται να αποτελεί η Φιν-λανδία, η μόνη ίσως χώρα που επιλύεικαι δεν αντιμετωπίζει, απλώς, το πρό-βλημα των αστέγων, με το πρόγραμμαΣτέγαση Πρώτα, μια «καινοτομία βάσειτεκμηρίων» όπως την χαρακτηρίζει τοΕυρωπαϊκό ∆ίκτυο Κατά της Φτώχειας.

Στην ΕΕ των 28, σύμφωνα με την έκ-δοση 2014 του Eurostat1 για τη διετία2010-2012, ο αριθμός των ανθρώπων«σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικούαποκλεισμού» (AROPE) ξεπερνά τα120 εκατομμύρια. Μεγάλα ποσοστά(ένας στους πέντε) υφίστανται σοβα-ρές στερήσεις σε καταναλωτικά αγαθάκαι τροφή και οι αριθμοί μεγαλώνουν,δηλαδή οι άνθρωποι πληθαίνουν, με-ταξύ των αλλοδαπών πολιτών (17,5έναντι 39,9% αλλοδαπών για την Ελ-λάδα).

Όπως αποδεικνύεται, η διεθνήςκοινή γνώμη έχει τη δύναμη να απο-τρέψει απάνθρωπες αποφάσεις -καιαυτό είναι εξαιρετικά επίκαιρο για τηνΕλλάδα. Είναι, όμως, τα αποτελέσματατων πολιτικών αποφάσεων και η αν-θρωπιά (ή το πολικό αντίθετό της),που επηρεάζουν ή και καθορίζουν τηνποιότητα ζωής των ανθρώπων σε ολό-κληρο τον κόσμο.

Ελισάβετ Πετρίδου

Σημείωση

1. www.eapn.eu/en/news-and-pu-blications/publications/other-publi-cations/eurostat-living-conditions-in-europe

ΚΟΣΜΟΥΣΤΙΣ ΣΚΑΝ∆ΙΝΑΒΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ

Η φτώχεια ως έγκλημααυτών που την βιώνουν “Αρκετές δυτικές

χώρες όπως ∆ανία,Ουγγαρία, Βρετανία,έχουν νόμους πουποινικοποιούν τηνεπαιτεία, ενώ σεάλλες απαγορεύονταισυγκεκριμένεςμορφές ή απλώς δενεφαρμόζονται οιδιώξεις.

Υπό το βάρος των επι-κρίσεων, τόσο στοεσωτερικό όσο και διε-θνώς, και αφού το Κεν-τρώο Κόμμα τωνευρω-σκεπτικιστώναπέσυρε την ψήφο του,η κυβέρνηση της Νορ-βηγίας αποφάσισε ναμη φέρει στο κοινοβού-λιο το νόμο που θα ποι-νικοποιούσε την επαι-τεία και θα επέβαλεπρόστιμα και φυλάκιση6 έως 12 μηνών σεεκείνους που παρέχουνβοήθεια με χρήματα,στέγη ή τροφή σεόσους έχουν ανάγκη.

1166 ∆ΙΕΘΝΗ Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015

Την προηγούμενη ∆ευτέρα στην Βιέννηέγινε μια σημαντική συνάντηση του Αυ-στριακού Καγκελάριου Βέρνερ Φάιμμαν

με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.Παρά το πολικό ψύχος και την χιονοθύελλα ηατμόσφαιρα στην συνάντηση ήταν ιδιαίτεραθερμή, απέξω δε είχαν συγκεντρωθεί εκατον-τάδες πολίτες οι οποίοι με πανό, πλακάτ καισυνθήματα ενίσχυαν την Ελλάδα, την ελληνικήκυβέρνηση και τον έλληνα Πρωθυπουργό. ΟΑλέξης Τσίπρας, προς τιμή του, άφησε το πρω-τόκολλο, σταμάτησε, βγήκε από το αυτοκίνητότου και συγκινημένος χαιρέτισε τους θαρραλέ-ους και αποφασισμένους αλληλέγγυους.

Στις δηλώσεις και των δύο ηγετών αποτυπώ-θηκε όχι μόνο το καλό κλίμα της συνάντησηςαλλά και οι προοπτικές για περαιτέρω συνερ-γασίας. Η ελληνική κυβέρνηση και ο πρωθυ-πουργός απέκτησαν ακόμη ένα φίλο και υπο-στηρικτή. Στην Σύνοδο Κορυφής που ακολού-θησε, η παραδοσιακή συνεργάτης και πάνταστη σκιά της Γερμανίας Αυστρία, συγκαταλέχ-θηκε στις χώρες που με προωθητικό τρόποπροσπάθησαν να δημιουργήσουν το απαραί-τητο κοινό έδαφος για την επιτυχία των δύ-σκολων διαπραγματεύσεων.

Κοινή ιστορική εμπειρία

Να δούμε όμως ποια είναι τα κοινά μας μετην Αυστρία και πως φτάσαμε σ’ αυτή τηνπολύ σημαντική συνάντηση. Θα ξεκινήσω απότις «παράλληλες διαδρομές» των δύο χωρών.Αν και σήμερα η Αυστρία ανήκει στις χώρες τηςΕυρωζώνης με τις καλύτερες επιδόσεις στην οι-κονομία αλλά και του κοινωνικού κράτους, με-γάλα τμήματα του πληθυσμού ζουν κάτω απότα όρια φτώχειας, κυρίως όμως, η χώρα έζησεστο πρόσφατο ιστορικό παρελθόν, «ελληνικέςσυνθήκες». Η κρίση του 1929 είχε ως αποτέλε-σμα την ίδια κοινωνική και οικονομική κατα-στροφή στην Αυστρία, όπως η κρίση στην ση-μερινή Ελλάδα. Οι παραλληλισμοί αρχίζουν μετο οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο των δε-δομένων: Αν και η οικονομική απόδοση 1929-1933 μειώνεται σε 22,5 % στην Αυστρία , συρ-ρικνώνεται στην Ελλάδα το 2009-2014 κατά

25,0 % περίπου. Ομοίως, η ανεργία: σχεδόν 26% στην Αυστρία το 1933 , σχεδόν 30% στην Ελ-λάδα σήμερα. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις,έχουμε τριπλάσια αύξηση σε σχέση με τα προτης κρίσης επίπεδα. Η αυστριακή ελίτ συνεπι-κουρούμενη από την ευρωπαϊκή και την διε-θνή, προσπαθεί να απαντήσει στην κρίση μεπολιτικές βαθιάς λιτότητας. Μειώνονται δρα-στικά οι κοινωνικές παροχές και οι δημόσιεςδαπάνες. Μεγάλα τμήματα της κοινωνίας καιτων εργαζομένων περνούν σε συνθήκες εξα-θλίωσης. Ταυτόχρονα, οι ελίτ αυξάνουν τονπλούτο τους αλλά κυρίως θα διασωθούν μεκρατικό χρήμα οι χρεοκοπημένες μεγάλες ιδιω-τικές τράπεζες! Μόνο η μεγαλύτερη τότε –αλλά και σήμερα – τράπεζα της χώρας CreditAnstalt, θα πάρει το 1931, 883 εκ. σελήνια κρα-τική ενίσχυση. Αργότερα ο Καγκελάριος Doll-fuss που κατάργησε το Κοινοβούλιο και εγκα-

θίδρυσε τον αυστροφασιμό, θα «κρατικοποι-ήσει» δύο ακόμη μεγάλες τράπεζες της χώρας,διασώζοντας τες. Οι κορυφαίοι μάλιστα τρα-πεζίτες θα γίνουν βασικοί υπουργοί της κυβέρ-νησης του. Όλα τα παραπάνω συνοδεύονταιαπό ένα μεγάλο «δάνειο διάσωσης», το «Lau-sanner Anleihe». Το δάνειο πάει στην αποπλη-ρωμή των δανειστών και συνοδεύεται από μνη-μόνιο που προβλέπει περικοπές στο κοινωνικόκράτος και τις δημόσιες επενδύσεις! Η τήρησητων όρων παρακολουθείται από τον Ολλανδό– τυχαίο; - διπλωμάτη Meinoud Rost van Ton-ningen που θα εγκατασταθεί στην Βιέννη ωςμονοπρόσωπη «τρόικα».

Η ελληνική καμπάνια

Με την αρχή της κρίσης στην Ελλάδα, την

ανάπτυξη του κινήματος και των δομών αλλη-λεγγύης, έχουμε στην Αυστρία τις πρώτες εκ-δηλώσεις συμπαράστασης και Αλληλεγγύης.Συγκροτείται η Solidarity4all Βιέννης από Έλ-ληνες και Αυστριακούς αλληλέγγυους. ∆ιορ-γανώνονται πολλές εκδηλώσεις, συζητήσεις,συναντήσεις, συγκροτούνται επιτροπές, γίνεταιμεγάλη συζήτηση στα ΜΜΕ. Πρωτοβουλίες πο-λιτών και συνδικάτων αναλαμβάνουν την κα-τευθείαν υποστήριξη δομών Αλληλεγγύης στηνΕλλάδα – άριστο παράδειγμα αυτό του ΚΙΑΘεσσαλονίκης και των Συνδικάτων της ΆνωΑυστρίας -, οργανώνουν επισκέψεις στην Ελ-λάδα, συγκεντρώνουν φάρμακα, ιατρικά μηχα-νήματα και άλλα. Την προεκλογική περίοδοσυγκροτείται ευρεία ομάδα υποστήριξης μεσυμμετοχή Ελλήνων και Αυστριακών, σοσιαλι-στών κομμουνιστών, ανένταχτων. Οργανώνεταιμεγάλη καμπάνια με τίτλο «Η Ελλάδα αποφα-σίζει».. Με πολλά δημοσιεύματα και δεκάδεςσυνεντεύξεις γίνεται γνωστή η εναλλακτικήπρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για έξοδο από την κρίσηκαι την κατάργηση των πολιτικών λιτότηταςστην Ελλάδα και την Ευρώπη. Μια πρότασηπου απευθύνεται τόσο στο αυστριακό κοινόόσο και στο ευρωπαϊκό. Γίνονται συναντήσειςμε θεσμούς, συνδικάτα, προσωπικότητες, κόμ-ματα. Κορυφαία στιγμή της καμπάνιας μας ηδημόσια δήλωση μελών του αυστριακού Κοινο-βουλίου, που υποστηρίζουν ανοιχτά την εκλογήτου ΣΥΡΙΖΑ. Το σχετικό video γίνεται πρώτη εί-δηση στα κεντρικά δελτία. Μέλη της επιτροπήςκαμπάνιας είναι στην Ελλάδα τις μέρες τωνεκλογών και αμέσως μετά στον απόηχο της με-γάλης νίκης του ΣΥΡΙΖΑ και των πρώτων θετι-κών μέτρων, συνεχίζουν να διοργανώνουν συ-ναντήσεις, δημόσιες εκδηλώσεις και παρεμβά-σεις στα ΜΜΕ. Η απήχηση του εγχειρήματοςτου ΣΥΡΙΖΑ σε μεγάλα τμήματα της Σοσιαλδη-μοκρατίας – ιδιαίτερα στην αριστερή τηςπλευρά – στα κινήματα, τους πολίτες και τηνΑριστερά, δεν άφησε αδιάφορη την Καγκελα-

ρία. Και για έναν επιπλέον λόγο. Η συζήτησηγια την εναλλακτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ καιτης κυβέρνησης του για έξοδο από την κρίσημε κατάργηση των πολιτικών λιτότητας, τηνκαταπολέμηση της ανεργίας και την ενίσχυσητης ανάπτυξης, περιλαμβάνουν και τον προ-βληματισμό για την ανασύνθεση της αριστεράςστην χώρα. Και για να κλείσω όπως περίπουάρχισα. Η κρίση του 1929-33 έφερε στην Αυ-στρία τον Αυστροφασισμό. Η κρίση στην Ελ-λάδα έφερε την άνοδο της Αριστεράς και τηνεκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Στην Αυστρία οιλαϊκίστικες και ακροδεξιές δυνάμεις βρίσκον-ται σε δυναμική ανόδου. Για να αποφύγει ηχώρα και η σοσιαλδημοκρατία δύσκολες κατα-στάσεις στο μέλλον, έχει σημασία να μελετήσειτο φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ και να στηρίξει την πρό-ταση εξόδου από την κρίση, της ελληνικής κυ-βέρνησης. Η συζήτηση αυτή διεξάγεται ήδη σεπολλά και διαφορετικά επίπεδα. Οι δύο ηγέτεςέκαναν ήδη και την δική τους προσέγγιση στηνπρώτη τους σημαντική συνάντηση.

Γιώργος Χονδρός

Για άλλη μια φορά μετανά-στες, που αναζητούσανμια καλύτερη ζωή σε μια

άλλη χώρα, στην πλειοψηφίατους νέοι άνδρες, αλλά και γυ-ναίκες και μικρά παιδιά, βρή-καν το θάνατο στην προσπάθειάτους να φθάσουν στις ιταλικέςακτές. Στις 8 Φεβρουαρίου,εκατόν πέντε μετανάστες πουξεκίνησαν από τη Λιβύη περίμε-ναν για ώρες να διασωθούν, ξα-πλωμένοι μέσα σε ένα σκάφοςστη φουρτουνιασμένη θάλασσα,με κύματα ύψους οκτώ μέτρων.Οι καιρικές συνθήκες καθυστέ-ρησαν την άφιξη των σκαφώντου λιμενικού που στάλθηκανγια να τους βοηθήσουν. Είκοσιεννέα άτομα έχασαν τη ζωήτους από το κρύο. Οι σοροί τουςαποβιβάστηκαν το βράδυ στονμόλο Φαβαλόρο της Λαμπεν-τούζα, του σικελικού νησιούπου αυτές τις ώρες βιώνει ένανέο εφιάλτη. «Είμαι αναστατω-μένος, δεν θα συνηθίσω ποτέαυτές τις τραγωδίες», λέει οΠιέτρο Μπάρτολο, διευθυντής

υγειονομικής περίθαλψης τουνησιού, ο οποίος θεωρεί ωςυπαίτιο την απόφαση της κυ-βέρνησης Ρέντσι να δώσει ένατέλος στο Mare nostrum, τηναποστολή του Πολεμικού Ναυ-τικού που έσωσε μέσα σε 14μήνες 170 χιλιάδες άνδρες, γυ-ναίκες και παιδιά. «Αυτοί οιπρόσφυγες μπορούσαν να είχανσωθεί — συνεχίζει ο γιατρός —θα αρκούσε να πήγαιναν νατους πάρουν με πολεμικά πλοίακαι όχι με λαστιχένιες βάρκεςκαι ακάτους στην ανοιχτή θά-λασσα μ’ αυτή την παγωνιά καιμ’ αυτή την κακοκαιρία».

Ήταν μόνο θέμα χρόνου

Η ακύρωση του Mare nostrumκαι η εκκίνηση της ευρωπαϊκήςαποστολής Τρίτων άλλαξε τοντρόπο παρέμβασης για τη σωτη-ρία των μεταναστών. Τα πολε-μικά πλοία έφθαναν στην ανοι-χτή θάλασσα, μέχρι απέναντιαπό τις ακτές της Λιβύης, κα-τορθώνοντας κατ’ αυτόν τοντρόπο να παρεμβαίνουν σε σύν-τομο χρόνο, ενώ τώρα η διά-σωση δεν γίνεται πέρα από τατριάντα ναυτικά μίλια. Η από-φαση αυτή καταδίκασε σε θά-νατο τους 29 μετανάστες καιτουλάχιστον άλλους 300. Σύμ-φωνα με τα λεγόμενα των δια-σωθέντων, 460 μετανάστες ξε-κίνησαν από τις ακτές της Λι-βύης, υπό την απειλή τωνόπλων των δουλεμπόρων, οιοποίοι τους εξανάγκασαν ναεπιβιβαστούν σε τέσσερα φου-σκωτά, μολονότι ήθελαν να πε-ριμένουν καλύτερες καιρικέςσυνθήκες. Είχαν πληρώσει οκαθένας τους 800 δολάρια.

Στην ίδια περιοχή όπου δια-σώθηκαν οι μετανάστες, βρέθη-καν άλλα δύο σκάφη. Στο ένασκάφος ήταν δύο μετανάστεςκαι στο δεύτερο επτά. Λαμβά-νοντας υπόψη τον τρόπο με τονοποίο οι δουλέμποροι στοιβά-ζουν τους ανθρώπους μέσα στασκάφη, δεν είναι δύσκολο νααντιληφθούμε τι απέγιναν οιυπόλοιποι. Οι διασωθέντεςισχυρίζονται ότι είδαν να πνί-γονται 200 άτομα μπροστά σταμάτια τους. Η Ύπατη Αρμο-στεία για τους Πρόσφυγες επι-

βεβαιώνει: 232 θύματα. Ανά-μεσα στους διασωθέντες τουπρώτου σκάφους είναι και έναπαιδί 12 ετών, που αντιμετώ-πισε μόνο του το τρομερό αυτόταξίδι για να βρει δουλειά στηνΕυρώπη.

Αντιδράσειςγια τον Τρίτων

Θλίψη και αγανακτισμένεςαντιδράσεις από προσωπικότη-τες και οργανώσεις στην Ιταλία,καθώς και από την καθολικήΕκκλησία. Ο ίδιος ο Πάπας ζη-τάει «αλληλεγγύη, ώστε να μηλείψει από κανέναν η αναγκαίαβοήθεια». Σκληρά λόγια για τοπρόγραμμα Τρίτων ακούγονταικαι από την πλευρά του Επι-σκόπου του Αγκριτζέντο, Φραν-τσέσκο Μοντενέγκρο: «Πιστεύωότι μια μεγάλη ευρωπαϊκή επι-χείρηση που περιορίζεται στονα διαφυλάσσει τα σύνορα δενθα επιτύχει σπουδαία αποτελέ-σματα». Ο ιδρυτής της οργάνω-σης Emergency,Τζίνο Στράνταγράφει στο facebook: «Ντρέπο-μαι που είμαι Iταλός».

Για τον πρωθυπουργό τηςΙταλίας Ρέντσι το πραγματικόπρόβλημα είναι η κατάστασηστη Λιβύη. Σε μια συνέντευξήτου στο τηλεοπτικό κανάλι Sky,ισχυρίζεται ότι η Ιταλία θα ζη-τήσει από την Ευρώπη να πα-ρέμβει. «∆εν υπάρχει μόνο η Ελ-λάδα ή η Ουκρανία», λέει χαρα-κτηριστικά, «αλλά και η Λιβύη.Αν θέλουμε να δώσουμε ένατέλος σ’ αυτή τη Μεσόγειο- νε-κροταφείο η προτεραιότητάμας είναι να βρούμε λύση γιατην κατάσταση της Λιβύης, δενείναι αν είναι καλύτερο το πρό-γραμμα Τρίτων ή το Mare no-strum».

Όμως, η πρόεδρος της Βου-λής Λάουρα Μπολντρίνι δενσυμφωνεί και δηλώνει ότι «ανδούμε αυτή την τραγωδία αντι-λαμβανόμαστε ότι δεν μπο-ρούμε παρά να παραδεχτούμεότι η επιχείρηση Τρίτων είναιακατάλληλη. Επιβεβαιώνονταιπράγματι όλες οι ανησυχίες πουείχαμε εκφράσει πολλοί για τοτέλος του Mare Nostrum». Οεπίτροπος του Συμβουλίου τηςΕυρώπης για τα ανθρώπινα δι-καιώματα, Νιλς Μούζνιεκςαπορρίπτει την επιχείρηση Τρί-των, λέγοντας ότι δεν είναι «στούψος των καθηκόντων που πρέ-πει να ασκήσει» και ότι «η Ευ-ρώπη χρειάζεται ένα αποτελε-σματικό σύστημα έρευνας καιδιάσωσης».

Πόσους νεκρούς πρέπειακόμη να δεχτούν τα νερά τηςΜεσογείου για να αποφασίσειεπιτέλους η Ευρώπη ότι η αν-θρώπινη ζωή έχει μεγαλύτερηαξία από την υποτιθέμενη προ-στασία των συνόρων της;

Τόνια Τσίτσοβιτς

Το Γενικό Ταχυδρομείο είναιίσως το ιστορικότερο κτήριο στοκέντρο του ∆ουβλίνου: στις 24

Απριλίου του 1916 μια μικρή ομάδαανδρών και γυναικών με επικεφαλήςτον σοσιαλιστή, μαρξιστή James Con-nolly σε μια ηρωική πράξη αντίστασηςενάντια στην αγγλική αποικιοκρατία,αλλά και στην Ιρλανδική αστική τάξηκατέλαβε το κτήριο. Η Εξέγερση τουΠάσχα κράτησε για λίγες μόνο μέρεςκαι πνίγηκε στο αίμα (ο Connolly τραυ-ματισμένος στα πόδια εκτελέστηκε κα-θιστός). Παρόλα αυτά, σήμανε την

αρχή του τέλος για την αγγλική αποι-κιοκρατία, αλλά και την απαρχή τουΙρλανδικού εμφύλιου που ακολούθησετην ανακήρυξη της (νότιας) Ιρλανδίαςσε ανεξάρτητο κράτος.

Η αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ στο∆ουβλίνο το Σαββατοκύριακο 6-8 Φλε-βάρη έμενε λίγα μέτρα μακριά από τοΓενικό Ταχυδρομείο. Καλεσμένοι τωναριστερών και προοδευτικών συνδικά-των που συμμετέχουν στον αγώναενάντια στην εμπορευματοποίηση τουνερού (Right2Water Campaign) είχαμετην ευκαιρία να συνομιλήσουμε με αρι-στερούς ακτιβιστές, με ανθρώπουςαπό εργατικές συνοικίες που κινητο-ποιούνται ενάντια στις χρεώσεις για τονερό, με φεμινίστριες που αγωνίζονταιγια την νομιμοποίηση της έκτρωσης,με μέλη συνδικάτων, αλλά και με τηνΤζούντιθ Μπάτλερ. Το κοινό χαρακτη-ριστικό όλων των παραπάνω; Η ελπίδαπου γεννά η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑστην Ελλάδα και η χρήσιμη ανησυχίακαι προβληματισμός πως θα γίνει κάτιπαρόμοιο και στην Ιρλανδία.

Η ύδρευση ξεχείλισε το ποτήρι

Το έδαφος είναι γόνιμο, αλλά και δύ-σκολο. Μετά από χρόνια λιτότητας καιτην κατάρρευση του Κέλτικου Tίγρη, ηαφήγηση που στήνεται από το κυ-ρίαρχο πολιτικό σύστημα και τα ΜΜΕείναι ότι στην Ιρλανδία «η λιτότητα πέ-

τυχε». H Ιρλανδία είναι πλέον επίσημαεκτός μηχανισμού στήριξης, η οικονο-μία της μεγεθύνεται, η ανεργία μειώνε-ται. Παρόλα αυτά, ή μάλλον μαζί μεόλα αυτά, υπολογίζεται ότι ένα στατέσσερα παιδιά ζει κάτω από τα όριατης φτώχειας, εκατοντάδες χιλιάδεςνέοι μετανάστευσαν στον εξωτερικό,σε μια χώρα που το κράτος ενθάρρυνεεπίσημα την μετανάστευση ως βαλβίδακοινωνικής ασφαλείας, οι θέσεις εργα-σίας είναι επισφαλείς και κακοπληρω-μένες. Παράλληλα, ένα γενικευμένοαίσθημα αδικίας κυριαρχεί καθώς (σεέναν βαθμό σε αντίθεση με την Ελ-λάδα) είναι απολύτως σαφές ότι ηκρίση είναι τουλάχιστον εν μέρει συνέ-πεια της παταγώδους αποτυχίας τωντραπεζιτών να διαχειριστούν τις τρά-πεζές τους χωρίς να τις χρεοκοπή-σουν. Έτσι, όταν πριν από λίγουςμήνες η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θαχρεώνει την παροχή ύδρευσης, η πολυ-πόθητη σταγόνα που θα ξεχείλιζε τοποτήρι ήρθε. Στο ∆ουβλίνο πάνω από100 χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσανενάντια στην ρύθμιση (σε μια πόληενός εκατομμυρίου) και η κινητοποί-ηση ήταν παρομοίων διαστάσεων καιστην υπόλοιπη Ιρλανδία. Επιτροπέςγειτονιάς στήθηκαν, με ιδιαίτερη επι-τυχία σε εργατικές περιοχές, και τώραοι διαδηλωτές παίζουν το παιχνίδι τηςγάτας και του ποντικιού με την ιδιω-τική εταιρία που επιχειρεί (γενικώς

ανεπιτυχώς) να εγκαταστήσει μετρη-τές. Σε μια πρωτόγνωρη έκρηξη κοι-νωνικής ανυπακοής περίπου τα μισάνοικοκυριά δεν έχουν καν εγγραφεί γιανα πληρώσουν. Παρόλα αυτά, και ενόψει της μεγάλης πορείας που σχεδιά-ζεται για τις 21 Μάρτη, το κράτος απο-φάσισε να απαντήσει. Το πρωί πουέφευγα από την Ιρλανδία έξι αστυνομι-κοί εισέβαλαν στο σπίτι του σοσιαλι-στή βουλευτή Paul Murphy και τον συ-νέλαβαν για μια μη βίαιη πράξη κοινω-

νικής ανυπακοής που έλαβε χώρα πριναπό περίπου τρεις μήνες. Και άλλεςσυλλήψεις ακολούθησαν , συμπερι-λαμβανομένων παιδιών ηλικίας 14μέχρι 16 ετών. Σε μια χώρα που η κοι-νωνική αντιπαράθεση γινόταν σε πολύχαμηλούς τόνους (sic) για δεκαετίες,αυτή η εξέλιξη σηματοδοτεί εμφανήκλιμάκωση από την πλευρά του κρά-τους και της κυβέρνησης.

Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό,αλλά η στιγμή δεν είναι τυχαία. Ηεκλογή του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι διόλουαπίθανο να ξεκινήσει ένα ντόμινο ανα-τροπής στην Ευρώπη, και μετά τηνΙσπανία, η Ιρλανδία είναι ο πιο «αδύ-ναμος κρίκος». Αυτό αφορά όχι μόνοτις εξαιρετικές δημοσκοπικές επιδό-σεις του Σιν Φέιν , αλλά και την εμ-

φανή επιθυμία να δημιουργηθεί έναςπόλος στα αριστερά του, που ενώ δενθα το εχθρεύεται θα προσπαθεί να τοτραβάει προς τα αριστερά. Η ελπίδαέρχεται και στην Ιρλανδία με δυολόγια…

ΥΓ. Την Παρασκευή 6/2 κατατέθηκεστην Ιρλανδική Βουλή νομοσχέδιο πουπρότεινε την «φιλελευθεροποίση» τουνόμου για την έκτρωση, ώστε να επι-τρέπεται σε περιπτώσεις που είναιαπολύτως βέβαιο ότι το έμβρυο δεν θαεπιβιώσει. Το νομοσχέδιο έλαβε μόλις20 ψήφους. Ή όπως έγραψε παλιό-τερα και ο συγγραφέας που απέδωσεπιστότερα τις σκοτεινές πτυχές του‘Κέλτικου Τίγρη’ William Wall: ένανησί Αγίων και Σαδιστών.

Ντίνα Τζουβάλα

ΙΙΤΤΑΑΛΛΙΙΑΑ ΑΑΥΥΣΣΤΤΡΡΙΙΑΑ

O Τρίτων σκοτώνειτους μετανάστες

Σύμ φω να με τα λε -γό με να των δια σω -θέ ντων, 460 με τα -νά στες ξε κί νη σαν α -πό τις α κτές της Λι -βύης, υ πό την α πει -λή των ό πλων τωνδου λε μπό ρων, οι ο -ποίοι τους ε ξα νά -γκα σαν να ε πι βι βα -στούν σε τέσ σε ραφου σκω τά, μο λο νό τιή θε λαν να πε ρι μέ -νουν κα λύ τε ρες και -ρι κές συν θή κες. Εί -χαν πλη ρώ σει ο κα -θέ νας τους 800 δο -λά ρια.

“Η Ιρλανδία και το τέλος (;) της λιτότηταςΑπό το Γενικό Ταχυδρομείο στον Κέλτικο Τίγρη και πάλι πίσω

Ένας απρόσμενος φίλος

1177∆ΙΕΘΝΗΗ ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015

Την προηγούμενη ∆ευτέρα στην Βιέννηέγινε μια σημαντική συνάντηση του Αυ-στριακού Καγκελάριου Βέρνερ Φάιμμαν

με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.Παρά το πολικό ψύχος και την χιονοθύελλα ηατμόσφαιρα στην συνάντηση ήταν ιδιαίτεραθερμή, απέξω δε είχαν συγκεντρωθεί εκατον-τάδες πολίτες οι οποίοι με πανό, πλακάτ καισυνθήματα ενίσχυαν την Ελλάδα, την ελληνικήκυβέρνηση και τον έλληνα Πρωθυπουργό. ΟΑλέξης Τσίπρας, προς τιμή του, άφησε το πρω-τόκολλο, σταμάτησε, βγήκε από το αυτοκίνητότου και συγκινημένος χαιρέτισε τους θαρραλέ-ους και αποφασισμένους αλληλέγγυους.

Στις δηλώσεις και των δύο ηγετών αποτυπώ-θηκε όχι μόνο το καλό κλίμα της συνάντησηςαλλά και οι προοπτικές για περαιτέρω συνερ-γασίας. Η ελληνική κυβέρνηση και ο πρωθυ-πουργός απέκτησαν ακόμη ένα φίλο και υπο-στηρικτή. Στην Σύνοδο Κορυφής που ακολού-θησε, η παραδοσιακή συνεργάτης και πάνταστη σκιά της Γερμανίας Αυστρία, συγκαταλέχ-θηκε στις χώρες που με προωθητικό τρόποπροσπάθησαν να δημιουργήσουν το απαραί-τητο κοινό έδαφος για την επιτυχία των δύ-σκολων διαπραγματεύσεων.

Κοινή ιστορική εμπειρία

Να δούμε όμως ποια είναι τα κοινά μας μετην Αυστρία και πως φτάσαμε σ’ αυτή τηνπολύ σημαντική συνάντηση. Θα ξεκινήσω απότις «παράλληλες διαδρομές» των δύο χωρών.Αν και σήμερα η Αυστρία ανήκει στις χώρες τηςΕυρωζώνης με τις καλύτερες επιδόσεις στην οι-κονομία αλλά και του κοινωνικού κράτους, με-γάλα τμήματα του πληθυσμού ζουν κάτω απότα όρια φτώχειας, κυρίως όμως, η χώρα έζησεστο πρόσφατο ιστορικό παρελθόν, «ελληνικέςσυνθήκες». Η κρίση του 1929 είχε ως αποτέλε-σμα την ίδια κοινωνική και οικονομική κατα-στροφή στην Αυστρία, όπως η κρίση στην ση-μερινή Ελλάδα. Οι παραλληλισμοί αρχίζουν μετο οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο των δε-δομένων: Αν και η οικονομική απόδοση 1929-1933 μειώνεται σε 22,5 % στην Αυστρία , συρ-ρικνώνεται στην Ελλάδα το 2009-2014 κατά

25,0 % περίπου. Ομοίως, η ανεργία: σχεδόν 26% στην Αυστρία το 1933 , σχεδόν 30% στην Ελ-λάδα σήμερα. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις,έχουμε τριπλάσια αύξηση σε σχέση με τα προτης κρίσης επίπεδα. Η αυστριακή ελίτ συνεπι-κουρούμενη από την ευρωπαϊκή και την διε-θνή, προσπαθεί να απαντήσει στην κρίση μεπολιτικές βαθιάς λιτότητας. Μειώνονται δρα-στικά οι κοινωνικές παροχές και οι δημόσιεςδαπάνες. Μεγάλα τμήματα της κοινωνίας καιτων εργαζομένων περνούν σε συνθήκες εξα-θλίωσης. Ταυτόχρονα, οι ελίτ αυξάνουν τονπλούτο τους αλλά κυρίως θα διασωθούν μεκρατικό χρήμα οι χρεοκοπημένες μεγάλες ιδιω-τικές τράπεζες! Μόνο η μεγαλύτερη τότε –αλλά και σήμερα – τράπεζα της χώρας CreditAnstalt, θα πάρει το 1931, 883 εκ. σελήνια κρα-τική ενίσχυση. Αργότερα ο Καγκελάριος Doll-fuss που κατάργησε το Κοινοβούλιο και εγκα-

θίδρυσε τον αυστροφασιμό, θα «κρατικοποι-ήσει» δύο ακόμη μεγάλες τράπεζες της χώρας,διασώζοντας τες. Οι κορυφαίοι μάλιστα τρα-πεζίτες θα γίνουν βασικοί υπουργοί της κυβέρ-νησης του. Όλα τα παραπάνω συνοδεύονταιαπό ένα μεγάλο «δάνειο διάσωσης», το «Lau-sanner Anleihe». Το δάνειο πάει στην αποπλη-ρωμή των δανειστών και συνοδεύεται από μνη-μόνιο που προβλέπει περικοπές στο κοινωνικόκράτος και τις δημόσιες επενδύσεις! Η τήρησητων όρων παρακολουθείται από τον Ολλανδό– τυχαίο; - διπλωμάτη Meinoud Rost van Ton-ningen που θα εγκατασταθεί στην Βιέννη ωςμονοπρόσωπη «τρόικα».

Η ελληνική καμπάνια

Με την αρχή της κρίσης στην Ελλάδα, την

ανάπτυξη του κινήματος και των δομών αλλη-λεγγύης, έχουμε στην Αυστρία τις πρώτες εκ-δηλώσεις συμπαράστασης και Αλληλεγγύης.Συγκροτείται η Solidarity4all Βιέννης από Έλ-ληνες και Αυστριακούς αλληλέγγυους. ∆ιορ-γανώνονται πολλές εκδηλώσεις, συζητήσεις,συναντήσεις, συγκροτούνται επιτροπές, γίνεταιμεγάλη συζήτηση στα ΜΜΕ. Πρωτοβουλίες πο-λιτών και συνδικάτων αναλαμβάνουν την κα-τευθείαν υποστήριξη δομών Αλληλεγγύης στηνΕλλάδα – άριστο παράδειγμα αυτό του ΚΙΑΘεσσαλονίκης και των Συνδικάτων της ΆνωΑυστρίας -, οργανώνουν επισκέψεις στην Ελ-λάδα, συγκεντρώνουν φάρμακα, ιατρικά μηχα-νήματα και άλλα. Την προεκλογική περίοδοσυγκροτείται ευρεία ομάδα υποστήριξης μεσυμμετοχή Ελλήνων και Αυστριακών, σοσιαλι-στών κομμουνιστών, ανένταχτων. Οργανώνεταιμεγάλη καμπάνια με τίτλο «Η Ελλάδα αποφα-σίζει».. Με πολλά δημοσιεύματα και δεκάδεςσυνεντεύξεις γίνεται γνωστή η εναλλακτικήπρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για έξοδο από την κρίσηκαι την κατάργηση των πολιτικών λιτότηταςστην Ελλάδα και την Ευρώπη. Μια πρότασηπου απευθύνεται τόσο στο αυστριακό κοινόόσο και στο ευρωπαϊκό. Γίνονται συναντήσειςμε θεσμούς, συνδικάτα, προσωπικότητες, κόμ-ματα. Κορυφαία στιγμή της καμπάνιας μας ηδημόσια δήλωση μελών του αυστριακού Κοινο-βουλίου, που υποστηρίζουν ανοιχτά την εκλογήτου ΣΥΡΙΖΑ. Το σχετικό video γίνεται πρώτη εί-δηση στα κεντρικά δελτία. Μέλη της επιτροπήςκαμπάνιας είναι στην Ελλάδα τις μέρες τωνεκλογών και αμέσως μετά στον απόηχο της με-γάλης νίκης του ΣΥΡΙΖΑ και των πρώτων θετι-κών μέτρων, συνεχίζουν να διοργανώνουν συ-ναντήσεις, δημόσιες εκδηλώσεις και παρεμβά-σεις στα ΜΜΕ. Η απήχηση του εγχειρήματοςτου ΣΥΡΙΖΑ σε μεγάλα τμήματα της Σοσιαλδη-μοκρατίας – ιδιαίτερα στην αριστερή τηςπλευρά – στα κινήματα, τους πολίτες και τηνΑριστερά, δεν άφησε αδιάφορη την Καγκελα-

ρία. Και για έναν επιπλέον λόγο. Η συζήτησηγια την εναλλακτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ καιτης κυβέρνησης του για έξοδο από την κρίσημε κατάργηση των πολιτικών λιτότητας, τηνκαταπολέμηση της ανεργίας και την ενίσχυσητης ανάπτυξης, περιλαμβάνουν και τον προ-βληματισμό για την ανασύνθεση της αριστεράςστην χώρα. Και για να κλείσω όπως περίπουάρχισα. Η κρίση του 1929-33 έφερε στην Αυ-στρία τον Αυστροφασισμό. Η κρίση στην Ελ-λάδα έφερε την άνοδο της Αριστεράς και τηνεκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Στην Αυστρία οιλαϊκίστικες και ακροδεξιές δυνάμεις βρίσκον-ται σε δυναμική ανόδου. Για να αποφύγει ηχώρα και η σοσιαλδημοκρατία δύσκολες κατα-στάσεις στο μέλλον, έχει σημασία να μελετήσειτο φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ και να στηρίξει την πρό-ταση εξόδου από την κρίση, της ελληνικής κυ-βέρνησης. Η συζήτηση αυτή διεξάγεται ήδη σεπολλά και διαφορετικά επίπεδα. Οι δύο ηγέτεςέκαναν ήδη και την δική τους προσέγγιση στηνπρώτη τους σημαντική συνάντηση.

Γιώργος Χονδρός

Το Γενικό Ταχυδρομείο είναιίσως το ιστορικότερο κτήριο στοκέντρο του ∆ουβλίνου: στις 24

Απριλίου του 1916 μια μικρή ομάδαανδρών και γυναικών με επικεφαλήςτον σοσιαλιστή, μαρξιστή James Con-nolly σε μια ηρωική πράξη αντίστασηςενάντια στην αγγλική αποικιοκρατία,αλλά και στην Ιρλανδική αστική τάξηκατέλαβε το κτήριο. Η Εξέγερση τουΠάσχα κράτησε για λίγες μόνο μέρεςκαι πνίγηκε στο αίμα (ο Connolly τραυ-ματισμένος στα πόδια εκτελέστηκε κα-θιστός). Παρόλα αυτά, σήμανε την

αρχή του τέλος για την αγγλική αποι-κιοκρατία, αλλά και την απαρχή τουΙρλανδικού εμφύλιου που ακολούθησετην ανακήρυξη της (νότιας) Ιρλανδίαςσε ανεξάρτητο κράτος.

Η αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ στο∆ουβλίνο το Σαββατοκύριακο 6-8 Φλε-βάρη έμενε λίγα μέτρα μακριά από τοΓενικό Ταχυδρομείο. Καλεσμένοι τωναριστερών και προοδευτικών συνδικά-των που συμμετέχουν στον αγώναενάντια στην εμπορευματοποίηση τουνερού (Right2Water Campaign) είχαμετην ευκαιρία να συνομιλήσουμε με αρι-στερούς ακτιβιστές, με ανθρώπουςαπό εργατικές συνοικίες που κινητο-ποιούνται ενάντια στις χρεώσεις για τονερό, με φεμινίστριες που αγωνίζονταιγια την νομιμοποίηση της έκτρωσης,με μέλη συνδικάτων, αλλά και με τηνΤζούντιθ Μπάτλερ. Το κοινό χαρακτη-ριστικό όλων των παραπάνω; Η ελπίδαπου γεννά η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑστην Ελλάδα και η χρήσιμη ανησυχίακαι προβληματισμός πως θα γίνει κάτιπαρόμοιο και στην Ιρλανδία.

Η ύδρευση ξεχείλισε το ποτήρι

Το έδαφος είναι γόνιμο, αλλά και δύ-σκολο. Μετά από χρόνια λιτότητας καιτην κατάρρευση του Κέλτικου Tίγρη, ηαφήγηση που στήνεται από το κυ-ρίαρχο πολιτικό σύστημα και τα ΜΜΕείναι ότι στην Ιρλανδία «η λιτότητα πέ-

τυχε». H Ιρλανδία είναι πλέον επίσημαεκτός μηχανισμού στήριξης, η οικονο-μία της μεγεθύνεται, η ανεργία μειώνε-ται. Παρόλα αυτά, ή μάλλον μαζί μεόλα αυτά, υπολογίζεται ότι ένα στατέσσερα παιδιά ζει κάτω από τα όριατης φτώχειας, εκατοντάδες χιλιάδεςνέοι μετανάστευσαν στον εξωτερικό,σε μια χώρα που το κράτος ενθάρρυνεεπίσημα την μετανάστευση ως βαλβίδακοινωνικής ασφαλείας, οι θέσεις εργα-σίας είναι επισφαλείς και κακοπληρω-μένες. Παράλληλα, ένα γενικευμένοαίσθημα αδικίας κυριαρχεί καθώς (σεέναν βαθμό σε αντίθεση με την Ελ-λάδα) είναι απολύτως σαφές ότι ηκρίση είναι τουλάχιστον εν μέρει συνέ-πεια της παταγώδους αποτυχίας τωντραπεζιτών να διαχειριστούν τις τρά-πεζές τους χωρίς να τις χρεοκοπή-σουν. Έτσι, όταν πριν από λίγουςμήνες η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θαχρεώνει την παροχή ύδρευσης, η πολυ-πόθητη σταγόνα που θα ξεχείλιζε τοποτήρι ήρθε. Στο ∆ουβλίνο πάνω από100 χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσανενάντια στην ρύθμιση (σε μια πόληενός εκατομμυρίου) και η κινητοποί-ηση ήταν παρομοίων διαστάσεων καιστην υπόλοιπη Ιρλανδία. Επιτροπέςγειτονιάς στήθηκαν, με ιδιαίτερη επι-τυχία σε εργατικές περιοχές, και τώραοι διαδηλωτές παίζουν το παιχνίδι τηςγάτας και του ποντικιού με την ιδιω-τική εταιρία που επιχειρεί (γενικώς

ανεπιτυχώς) να εγκαταστήσει μετρη-τές. Σε μια πρωτόγνωρη έκρηξη κοι-νωνικής ανυπακοής περίπου τα μισάνοικοκυριά δεν έχουν καν εγγραφεί γιανα πληρώσουν. Παρόλα αυτά, και ενόψει της μεγάλης πορείας που σχεδιά-ζεται για τις 21 Μάρτη, το κράτος απο-φάσισε να απαντήσει. Το πρωί πουέφευγα από την Ιρλανδία έξι αστυνομι-κοί εισέβαλαν στο σπίτι του σοσιαλι-στή βουλευτή Paul Murphy και τον συ-νέλαβαν για μια μη βίαιη πράξη κοινω-

νικής ανυπακοής που έλαβε χώρα πριναπό περίπου τρεις μήνες. Και άλλεςσυλλήψεις ακολούθησαν , συμπερι-λαμβανομένων παιδιών ηλικίας 14μέχρι 16 ετών. Σε μια χώρα που η κοι-νωνική αντιπαράθεση γινόταν σε πολύχαμηλούς τόνους (sic) για δεκαετίες,αυτή η εξέλιξη σηματοδοτεί εμφανήκλιμάκωση από την πλευρά του κρά-τους και της κυβέρνησης.

Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό,αλλά η στιγμή δεν είναι τυχαία. Ηεκλογή του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι διόλουαπίθανο να ξεκινήσει ένα ντόμινο ανα-τροπής στην Ευρώπη, και μετά τηνΙσπανία, η Ιρλανδία είναι ο πιο «αδύ-ναμος κρίκος». Αυτό αφορά όχι μόνοτις εξαιρετικές δημοσκοπικές επιδό-σεις του Σιν Φέιν , αλλά και την εμ-

φανή επιθυμία να δημιουργηθεί έναςπόλος στα αριστερά του, που ενώ δενθα το εχθρεύεται θα προσπαθεί να τοτραβάει προς τα αριστερά. Η ελπίδαέρχεται και στην Ιρλανδία με δυολόγια…

ΥΓ. Την Παρασκευή 6/2 κατατέθηκεστην Ιρλανδική Βουλή νομοσχέδιο πουπρότεινε την «φιλελευθεροποίση» τουνόμου για την έκτρωση, ώστε να επι-τρέπεται σε περιπτώσεις που είναιαπολύτως βέβαιο ότι το έμβρυο δεν θαεπιβιώσει. Το νομοσχέδιο έλαβε μόλις20 ψήφους. Ή όπως έγραψε παλιό-τερα και ο συγγραφέας που απέδωσεπιστότερα τις σκοτεινές πτυχές του‘Κέλτικου Τίγρη’ William Wall: ένανησί Αγίων και Σαδιστών.

Ντίνα Τζουβάλα

Η Ιρλανδία και το τέλος (;) της λιτότηταςΑπό το Γενικό Ταχυδρομείο στον Κέλτικο Τίγρη και πάλι πίσω

Ένας απρόσμενος φίλοςΣτην Αυ στρία οι λαϊκί στι κεςκαι α κρο δε ξιές δυ νά μειςβρί σκο νται σε δυ να μι κή α -νό δου. Για να α πο φύ γει ηχώ ρα και η σο σιαλ δη μο κρα -τία δύ σκο λες κα τα στά σειςστο μέλ λον, έ χει ση μα σία ναμε λε τή σει το φαι νό με νο ΣΥ -ΡΙ ΖΑ και να στη ρί ξει τηνπρό τα ση ε ξό δου α πό τηνκρί ση, της ελ λη νι κής κυ -βέρ νη σης

“

1188 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015∆ΙΕΘΝΗ

www.par-tidoparaguaypyahura.blogspot.com

Στοπ στη στρα -τιω τι κο ποίη ση

Ακο λου θώ ντας το πα ρά -δειγ μα των προ γό νων

τους και υ πε ρα σπι ζό με νοι τηγη και την ι στο ρία τους, χι -λιά δες κα μπε σί νος δια δή λω -σαν την Τρί τη στην Ασουν σιόνζη τώ ντας την πα ραί τη ση τουπροέ δρου Ορά σιο Κάρ τες. Οιπο ρείες ξε κί νη σαν την Κυ ρια -κή με τους δια δη λω τές ναφτά νουν πε ζοί α πό διά φο ρεςπε ριο χές της Πα ρα γουά ηςστην πρω τεύου σα, με στό χονα στα μα τή σουν οι διώ ξειςκαι οι εκ φο βι σμοί που ε πι -κρα τούν στις α γρο τι κές πε -ριο χές ε ξαι τίας της στρα τιω -τι κο ποίη σης, που έ χει ε πι -βλη θεί με δι καιο λο γία την κα -τα πο λέ μη ση του λα θρε μπο -ρίου και της δια κί νη σης ναρ -κω τι κών.

www.drugpolicy.org

Κάν να βηγια ό λους

Έντο νες α ντι δρά σεις έ -χει προ κα λέ σει στη Νέα

Υόρ κη ο νό μος που ε πι τρέ πειτη χρή ση κάν να βης για ια τρι -κούς σκο πούς, α φού σύμ φω ναμε ό σα α να κοι νώ θη καν, η θε -ρα πεία θα εί ναι α πρό σι τη γιατους α σθε νείς με χα μη λά ει -σο δή μα τα. Ακτι βι στές κα ταγ -γέλ λουν τους πε ριο ρι σμούςπου βά ζει η νο μο θε τι κή πρω -το βου λία (κα τα βο λή τέ λουςεγ γρα φής στο πρό γραμ μα, πι -στο ποιη τι κό μό νι μης κα τοι -κίας, κ.λπ.) και ζη τούν α πό του πουρ γείο Yγείας έ να σχέ διου πο στή ρι ξης για ό λους τουςκα τοί κους της πό λης που έ -χουν α νά γκη θε ρα πείας.

www.queremosgalego.org

∆ι καίω μα στηγλώσ σα μας

Πε ρισ σό τε ροι α πό30.000 άν θρω ποι δια δή -

λω σαν την Κυ ρια κή στουςδρό μους του Σα ντιά γκο ΝτεΚο μπο στέ λα, της πρω τεύου -σας της Γα λι κίας, υ πε ρα σπι -ζό με νοι το δι καίω μα να χρη -σι μο ποιούν τη μη τρι κή τουςγλώσ σα (ση μ: στην πε ριο χή ε -κτός α πό τα ι σπα νι κά μι λιού -νται και τα γα λι κια νά, που εί -χαν α πα γο ρευ τεί ε πί Φράν κοκαι α πό το 1982 θεω ρού νταιε πί ση μη γλώσ σα). Η πρω το -βου λία ξε κί νη σε α πό μια ευ -ρεία κοι νω νι κή συμ μα χία, μεα φορ μή την πρό σφα τη α πό -φα ση του δη μο τι κού συμ βου -λίου που βά ζει ε μπό δια στηνε λευ θε ρία της έκ φρα σης.

∆η μή τρης Γκι βί σης givisisdim@yahoo.gr

στα

δίκτ

υα τ

ου κ

όσµο

υ

Ξεπάγωμα των διμερώνσχέσεων Ελλάδας - Ρωσίας

Συναντίληψη σε πολλά θέματα παρα-τηρήθηκε στη συνάντηση στη Μόσχαμεταξύ του υπουργού EξωτερικώνΝίκου Κοτζιά και του ρώσου ομολό-γου του Σεργκέι Λαβρόφ, την περα-σμένη Πέμπτη. Μετά το πέρας τηςσυνάντησης οι δύο υπουργοί ανέφε-ραν ότι υπάρχει επιθυμία εκατέρω-θεν, όχι μόνο για συνέχεια στις σχέ-σεις μεταξύ των δύο χωρών, αλλάκαι για ανάπτυξή τους με γρηγορότε-ρους ρυθμούς. Οι κατευθυντήριεςγραμμές για τη νέα συνεργασία τέθη-καν κατά την πρόσφατη τηλεφωνικήεπικοινωνία μεταξύ του ρώσου προ-έδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και του έλ-ληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.

Θα αναβαθμιστεί άμεσα η Μεικτή∆ιακρατική Επιτροπή και θα αρ-χίσει η σύγκλιση των συνόδων

της. Έγινε συζήτηση για τη διμερή συ-νεργασία στον τομέα της ενέργειας,υπήρξε αναφορά για τη συμμετοχή καιτη συνεργασία της Ελλάδας στο νέο ρώ-σικο αγωγό φυσικού αερίου που θα κα-ταλήγει στα ελληνο-τουρκικά σύνορα.Το 2016 θα είναι το έτος της Ελλάδαςστη Ρωσία και το έτος της Ρωσίας στηνΕλλάδα. Με πλήθος εκδηλώσεων στιςδύο χώρες θα επιβεβαιωθούν για άλλημια φορά οι παραδοσιακές σχέσεις φι-λίας και συνεργασίας και η πνευματικήεγγύτητα μεταξύ των δύο λαών. Υπάρ-χουν, επίσης, κοινοί αγώνες των δύοχωρών ενάντια στο φασισμό.

Οι δύο υπουργοί συζήτησαν για διεθνήκαι περιφερειακά θέματα με ιδιαίτερηαναφορά στο ουκρανικό. Ο κ. Κοτζιάςαναφέρθηκε και στα μεγάλα προβλή-ματα που αντιμετωπίζει η ελληνική μει-ονότητα στη Μαριούπολη και στα γύρωχωριά και στα μέτρα που έχει λάβει η ελ-ληνική κυβέρνηση για τη διασφάλισητης ροής φαρμάκων και τροφίμων.

Ενεργή εξωτερική πολιτική

Ο κ. Λαβρόφ αναγνώρισε την εποικο-δομητική στάση της Ελλάδας στις σχέ-σεις μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ και τάχθηκευπέρ της στρατηγικής συνεργασίας. Οιδύο πλευρές επέμειναν στο στόχο γιαπροώθηση της ιδέας ενός κοινού οικο-νομικού και ανθρωπιστικού χώρου απότον Ατλαντικό μέχρι τον Ειρηνικό μεόρους ισοτιμίας και ασφάλειας. Ο κ. Λα-βρόφ επιβεβαίωσε την υποστήριξη τηςΡωσίας στις προσπάθειες εφαρμογήςτων αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφα-λείας του ΟΗΕ για το Κυπριακό και στηνεφαρμογή των συμφωνιών που είχανεπιτευχθεί μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Ο κ. Κοτζιάς δήλωσε, ότι η Ελλάδαείναι χώρα της ΕΕ που, εδώ και δεκα-πέντε μέρες που άλλαξε η κυβέρνηση,έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα είναικράτος δεύτερης κατηγορίας, αλλά ένακράτος με ενεργή εξωτερική πολιτική.Σε ερώτηση του ΑΠΕ σχετικά με τις κυ-ρώσεις εναντίον της Ρωσίας και τηστάση της ελληνικής κυβέρνησης, ο κ.Λαβρόφ δήλωσε ότι η Ρωσία θεωρεί τιςκυρώσεις αντιπαραγωγικές, οι οποίεςεπιβλήθηκαν από τη ∆ύση παραγνωρί-ζοντας ότι στην Ουκρανία πραγματοποι-ήθηκε πραξικόπημα. Στην ίδια ερώτησηο κ. Κοτζιάς ανέφερε, ως πολιτικός καιως ακαδημαϊκός, ότι ουδέποτε οι κυρώ-σεις απέφεραν τα αποτελέσματα πουεπιδίωκαν εκείνοι που τις αποφάσιζαν,προσθέτοντας ότι «πρέπει να βρούμεάλλα εργαλεία συνεννόησης για να συμ-βάλουμε στην ειρήνη στην Ουκρανία και

σε κάθε περίπτωση τονίζουμε προς όλεςτις κατευθύνσεις πως ο πόλεμος δενείναι λύση».

Κουαρτέτο της Νορμανδίας

Σε ερώτηση του πρακτορείου Reutersγια τις πιθανότητες επιτυχίας της συνό-δου του «κουαρτέτου της Νορμανδίας»στο Μινσκ για το ουκρανικό, ο κ. Λα-βρόφ απάντησε ότι το πιο σημαντικόκατά τη γνώμη του είναι η εφαρμογή τωνσυμφωνιών του Μινσκ, στις οποίες ανα-φέρεται η ανάγκη εξασφάλισης ειδικούστάτους για τις περιοχές του Ντονμπάς(Ντονιέτσκ και Λουγκάνσκ). Ο ρώσοςυπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότιείναι αναγκαία η πρόοδος μιας πολιτι-κής διαδικασίας που θα βασίζεται στιςσυμφωνίες του Μινσκ και τη συμφωνίατης Γενεύης, που υπογράφτηκε την 17Απρίλη 2014.

Ο κ. Κοτζιάς όταν ερωτήθηκε από τηRussia Today για τη θέση της ελληνικήςκυβέρνησης στο ουκρανικό, δήλωσε ότιτο πρόβλημα της Ουκρανίας πρέπει ναλυθεί γρήγορα με διπλωματικά μέσα καιότι είναι της άποψης ότι σε χώρες μεδιαφορετικούς πληθυσμούς και ιστορι-κές και πολιτισμικές ταυτότητες, θαπρέπει να προωθούνται ομοσπονδιακάσυστήματα.

Τέλος, ο Λαβρόφ επανέλαβε δήλωσητου υπουργού Οικονομικών Αντόν Σι-λουάνοφ, ότι, παρά τις δυσκολίες πουπερνάει η ρώσικη οικονομία, αν υπάρξεικάποιο αίτημα από ελληνική πλευρά γιαοικονομική βοήθεια, η Ρωσία είναιέτοιμη να το εξετάσει.

Μιχάλης Ρένεσης

Πραγματοποιήθηκε στο Μπακού του Αζερμπαιτζάν», στις12 Φλεβάρη, η πρώτη σύνοδος του Συμβουλευτικού Συμ-βουλίου για το «Νότιο διάδρομο φυσικού αερίου», με τη

συμμετοχή του έλληνα υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότη-σης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Παναγιώτη Λαφαζάνη. Η σύ-νοδος αυτή αποκτάει ιδιαίτερη σημασία γιατί έγινε ένα βήμαστην επεξεργασία ενός σταθερού μηχανισμού που θα συντονί-ζει πολιτικά όλες τις πλευρές που συμμετέχουν στο σχέδιο σεόλα τα στάδια, με σκοπό το έργο να ολοκληρωθεί το 2019-2020.

Ο αγωγός θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το κοίτασμα «ΣαχΝτενίζ» της Κασπίας στην Ευρώπη. Στις 17 ∆εκέμβρη 2013,υπήρξε επενδυτικό σχέδιο για το δεύτερο στάδιο επεξεργασίας

του κοιτάσματος, σύμφωνα με το οποίο η Ευρώπη θα προμη-θεύεται 10 δισ. κυβικά αρχικά και με δυνατότητα να φτάσει αρ-γότερα τα 20 δισ. κυβικά. Το φυσικό αέριο θα πηγαίνει στηνΤουρκία μέσω του αγωγού του Νοτίου Καυκάσου και στις ευ-ρωπαϊκές χώρες μέσω του ΤΑΝΑΡ και του ΤΑΡ.

Ο Π. Λαφαζάνης τόνισε στην ομιλία του την πλήρη στήριξη τηςελληνικής κυβέρνησης στον ΤΑΡ και την ετοιμότητά της να ερ-γαστεί για την όσο το δυνατόν ταχύτερη υλοποίησή του. Κατάτη διάρκεια της παραμονής του στο Μπακού έγινε δεκτός απότον Πρόεδρο του Αζερμπαιτζάν Ιλχάμ Αλίεφ, είχε συναντήσειςμε τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μάρος Σέφτσο-βιτς, με τον ειδικό απεσταλμένο ενέργειας των ΗΠΑ Αμος Χοχ-στέιν και με άλλους ομολόγους του και αξιωματούχους. Ο έλ-ληνας υπουργός υπογράμμισε ιδιαίτερα την ανάγκη να υπάρξουναντισταθμιστικά οφέλη για την Ελλάδα από την υλοποίηση τουΤΑΡ. Οι συνομιλητές άκουσαν με προσοχή το αίτημα και ο εκ-πρόσωπος της ΒΡ τόνισε ότι είναι έτοιμος να συζητήσει τις ελ-ληνικές προτάσεις.

Μ.Ρ.

Νότιος διάδρομοςφυσικού αερίου

Ο κ. Λαβρόφ αναγνώρισετην εποικοδομητική στάσητης Ελλάδας στις σχέσειςμεταξύ Ρωσίας και ΕΕ. Οιδύο πλευρές επέμειναν στοστόχο για προώθηση τηςιδέας ενός κοινού οικονομι-κού και ανθρωπιστικούχώρου από τον Ατλαντικόμέχρι τον Ειρηνικό.

“

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 1199ΕΥΡΩΠΗ

Σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευ-ρώπης με πρωτοβουλία των πο-λιτικών δυνάμεων της Ευρωπαϊ-

κής Αριστεράς, κυρίως του Podemos,Die Linke και του Μετώπου της Αριστε-ράς στη Γαλλία, αλλά και των συνδικά-των, των κοινωνικών κινημάτων καθώςκαι δυνάμεων από το χώρο της αριστε-ρής σοσιαλδημοκρατίας και της οικο-λογίας, συνεχίζονται για τη στήριξη τουελληνικού λαού και της κυβέρνησηςΤσίπρα στη διαπραγμάτευση με τουςευρωπαϊκούς θεσμούς για τη διέξοδοτης χώρας από την οικονομική και κοι-νωνική κρίση. Η Ελλάδα σ’ αυτή τημάχη όχι μόνο δεν είναι απομονωμένη,όπως υποστήριζαν και προσδοκούσανμερικοί πριν τις εκλογές, μέσα κι έξωαπό τη χώρα, αλλά έχει μια ευρύτερηστήριξη όπως δείχνουν οι γεμάτες πλα-τείες με διαδηλωτές στις ευρωπαϊκέςπρωτεύουσες και στους δρόμους.

∆οκιμάζεται η οικονομικήπολιτική της Ευρώπης

Τείνει να γίνει κοινή πεποίθηση ότι ηνίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα «είναιμια ευκαιρία και για την Ευρώπη» νατελειώνει με τις πολιτικές της λιτότη-τας που την έχουν οδηγήσει στον απο-πληθωρισμό, την ανεργία και στα εκα-τομμύρια φτωχούς ευρωπαίους πολί-τες. Η γαλλική «La Tribune» μάλισταστην ηλεκτρονική έκδοση σε άρθρο τηςμε τίτλο: «Αντιμέτωπη με την ελληνικήπερίπτωση, ενδεχόμενη αλλαγή της ευ-ρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής»ανα-φέρει πως η πολιτική της λιτότητας«δοκιμάζεται όπως και οι πολιτικέςτου αποπληθωρισμού γίνονται όλο καιπιο ευάλωτες». «∆οκιμάζεται ακόμακαι το δημοκρατικό παιχνίδι με τις λαϊ-κές αντιστάσεις που μπορεί να επεκτα-θούν». Σε αυτό το πλαίσιο οι εκλογέςστην Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσουν«σαν καταλύτης για τη στροφή της ευ-ρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής».

Έτσι δεν είναι καθόλου τυχαίο τηνώρα που οι Έλληνες κατεβαίνουνστους δρόμους και τις πλατείες τηςΑθήνας, της Θεσσαλονίκης και τωνάλλων πόλεων, όχι για να διαμαρτυρή-θηκαν κατά της πολιτικής των κυβερ-νήσεων Ν∆-ΠΑΣΟΚ, αλλά για να στη-ρίζουν τη νέα κυβέρνηση της Αριστε-ράς, την ίδια ώρα διαδήλωναν από τημία άκρη της Ευρώπης στην άλλη με ταίδια συνθήματα υπέρ της κυβέρνησηςκαι κατά της πολιτικής της λιτότηταςκαι την τακτική των πολιτικών των ευ-ρωπαϊκών θεσμών που επιμένουν πει-

σματικά στις περιοριστικές πολιτικές.

«Ο Ολάντ να εκφράσει τηναλληλεγγύη του στους Έλληνες»

Στη Γαλλία οι πολιτικές δυνάμεις τηςΑριστεράς πέρα από το ΣοσιαλιστικόΚόμμα καλούν τον πρόεδρο Φρ. Ολάντ«να εγκαταλείψει τις αμφιβολίες τουκαι να στηρίζει δυναμικά τις διαπραγ-ματεύσεις για το χρέος που θέτει η ελ-ληνική κυβέρνηση» ,τονίζουν οι Ευρω-παίοι Οικολόγοι-Πράσινοι (EELV). ΟΖαν Λικ Μελανσόν κάλεσε τον Φραν-σουά Ολάντ να αντιταχθεί στην από-φαση της ΕΚΤ και να οργανώσει στοΠαρίσι μια σύνοδο κορυφής για τη ρύθ-μιση σε συνεργασία με την Ελλάδα τωνπροβλημάτων που δημιουργήθηκαν ταχρόνια της τρόικας (…) Θεωρώ πωςπρέπει να μιλήσει στο γαλλικό λαό γιανα εκφράσει έτσι την αλληλεγγύη τουμε τους Έλληνες». Και ο Πιερ Λοράνεθνικός γραμματέας του ΓΚΚ κάλεσενα συνεχιστούν οι κινητοποιήσεις πουάρχισαν από τις 11 μέχρι τις 17 τουμηνός». ∆ηλαδή σ’ όλη τη διάρκεια πουστις Βρυξέλλες θα γίνονται οι διαπραγ-ματεύσεις στο Γιούρογκρουπ.

Το Κόμμα της Εργασίας του Βελγίου(PTB) και τα συνδικάτα, κυρίως ηFGTB πραγματοποίησαν μεγάλες συγ-κεντρώσεις στις Βρυξέλλες στην καρ-διά της πρωτεύουσας των ευρωπαϊκώνθεσμών.

Στη Γερμανία ένα ευρύτατο φάσμαπολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων,το κόμμα της αριστεράς Die Linke, πο-λιτικές οργανώσεις και κινήματα, πουτοποθετούνται στην αριστερή πτέρυγατου SPD και ένας μεγάλος αριθμός οι-κονομολόγων ζητούν από την ομο-σπονδιακή κυβέρνηση να εξαγγείλει«ένα πρόγραμμα επενδύσεων για τομέλλον της Ευρώπης».

Ο συμπρόεδρος του κόμματος DieLinke, Βερντ Ρίζινγκε σε συνέντευξητου στη γαλλική «Ουμανιτέ» τόνισεπως η αλληλεγγύη με τον ελληνικό λαόείναι αναγκαία τώρα που «παίζεται ηπολιτική στροφή στην Ελλάδα αλλάκαι στην Ευρώπη». Αναφέρθηκε ακόμα«στις επιτροπές αλληλεγγύης που ξε-φυτρώνουν και στις τέσσερις γωνιέςτης χώρας» του. Στη συνέχεια τόνισεότι «η ΕΚΤ δεν μπορεί να λειτουργεί μετον ίδιο τρόπο πρέπει να παίζει ένανάλλο ρόλο. Θα πρέπει να υποστηρίξει«μεγάλα προγράμματα επενδύσεων».Να αλλάξει η νομισματική της πολιτικήγια να συμβάλει ουσιαστικά στην οικο-νομική ανάπτυξη, μια πολιτική που θα

έχει «σαν αποστολή της τον αγώνακατά της μαζικής ανεργίας».

Τα γερμανικά συνδικάτα

Ιδιαίτερα, όμως, σημαντική είναι καιη θέση των μεγάλων γερμανικών συν-δικάτων, συνδικαλιστικών οργανώ-σεων-ομοσπονδιών: των υπηρεσιών(ver-di), των κατασκευών της γ γεωρ-γίας και της οικολογίας (IG BAU), τωνμεταφορών (EVG) των τροφίμων(NGG), της εκπαίδευσης (GEW), τωνΟρυχείων, της Χημικής Βιομηχανίαςκαι την Ενέργεια (IGBCE) και του Με-τάλλου (IGMETALL) τονίζουν ότι η πο-λιτική της βάρβαρης λιτότητας απέ-τυχε παταγωδώς. Και συνεχίζουν«αυτές χρησίμευσαν πρώτα απ’ όλα γιατη σταθερότητα του χρηματοπιστωτι-κού τομέα. ∆εν μπορούν σε καμία περί-πτωση να χαρακτηριστούν σαν δομικέςμεταρρυθμίσεις… αυτές που οδήγησανστην καταστροφή και όχι στην οικοδό-μηση… Είχαν σαν συνέπεια να ξεσπά-

σει μια ανθρωπιστική και κοινωνικήκρίση χωρίς προηγούμενο στην Ευ-ρώπη».

Σε αυτές τις συνθήκες «το εκλογικόαποτέλεσμα (στην Ελλάδα) συνιστά μιαοριστική καταδίκη αυτών των πολιτι-κών που απέτυχαν». Καλύτερη υπερά-σπιση των ελληνικών θέσεων δε θαμπορούσε να υπάρξει από αυτές τιςδιαπιστώσεις που γίνονται στο Βερο-λίνο. Τα συνδικάτα συνεχίζουν και επι-μένουν ιδιαίτερα στο ζήτημα των δομι-κών μεταρρυθμίσεων αναφέρονται στοπρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ που υποστηρί-ζει «πραγματικές δομικές μεταρρυθμί-σεις, οι οποίες ανοίγουν νέους ορίζον-τες για την απασχόληση, την καταπο-λέμηση της φοροδιαφυγής και του πε-λατειακού συστήματος».

Ευρωπαϊκό πρόγραμμαεπενδύσεων

«Η νέα κυβέρνηση της Ελλάδας θαπρέπει να αναμετρηθεί με πολλές προ-κλήσεις, μ’ ένα πρόγραμμα ανοικοδό-μησης και ανάπτυξης που θα είναιμέρος ενός ευρωπαϊκού επενδυτικούπρογράμματος», όπως έχουν ζητήσειεδώ και αρκετό χρονικό διάστημα τασυνδικάτα. Στη συνέχεια δίνουν έμ-φαση στις διαπραγματεύσεις οι οποίεςθα πρέπει να είναι πραγματικές χωρίςπιέσεις. «Η Ευρώπη δεν πρέπει να επι-μείνει στη συνέχιση μιας πολιτικής σεβάρος του λαού, που απορρίφθηκεχωρίς προηγούμενο από το εκλογικόσώμα». Μετά από αυτό το αποτέλεσμανα λέγεται ότι: «αυτό δεν σημαίνει τί-ποτα και συνεπώς συνεχίζουμε», όπωςεπαναλαμβάνει μονότονα ο υπουργόςΟικονομικών Β. Σόιμπλε, «δεν αποτε-λεί καμία απάντηση» τονίζουν τα συν-δικάτα. Ταυτόχρονα επισημαίνουν τηνενδεχόμενη απειλή για την Ευρώπη πουθα συνιστούσε η άρνηση για αναπροσα-νατολισμό της οικονομικής πολιτικής.Η άρνηση αυτή σε συνδυασμό με το δη-μοκρατικό έλλειμμα σε ευρωπαϊκό επί-πεδο θα επέτρεπε στις εθνικιστικές τά-σεις να αποκτήσουν καινούργιο ακρο-ατήριο. ∆εν είναι, λοιπόν, οι ντιρεκτί-βες της λιτότητας που βοηθούν την Ευ-ρώπη, αλλά μόνο οι δημοκρατικέςπρωτοβουλίες για την οικονομική ανοι-κοδόμηση και την κοινωνική δικαιο-σύνη.

Μ. Κ.

“Η νέα κυβέρνηση της Ελλάδας θα πρέπεινα αναμετρηθεί με πολλές προκλήσεις, μ’ένα πρόγραμμα ανοικοδόμησης και ανά-πτυξης που θα είναι μέρος ενός ευρω-παϊκού επενδυτικού προγράμματος”,όπως έχουν ζητήσει εδώ και αρκετόχρονικό διάστημα τα συνδικάτα.

“ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Οι κινητοποιήσεις αλληλεγγύηςσυνεχίζονται δυναμικά

Νέα πανευρωπαϊκήκινητοποίηση στις15 του Φλεβάρη

Την Κυριακή στις 15 Φεβρουαρίουθα πραγματοποιηθεί νέα ευρω-

παϊκή κινητοποίηση για την υποστή-ριξη στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που διε-ξάγει ένα σκληρό αγώνα για να τελει-ώνει με τις καταστροφικές πολιτικέςτης λιτότητας. Θα γίνουν συγκεντρώ-σεις όπως έχει δηλωθεί μέχρι τώρασε μια σειρά πόλεις: Ρώμη, Παρίσι, Βε-ρολίνο, Βρυξέλλες, Εδιμβούργο κ.λπ.Στη Γαλλία πάνω από 40 κοινωνικές,πολιτικές και κινηματικές οργανώ-σεις καλούν σε μεγάλη διαδήλωση γιατην υποστήριξη της αλλαγής στην Ελ-λάδα, που έχει ξεσηκώσει ένα κύμααισιοδοξίας και έχει δημιουργήσει ελ-πίδες σ’ όλες σχεδόν τις χώρες τηςΕυρώπης. «Η ελπίδα του ελληνικούλαού είναι και δική μας ελπίδα.

2200 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΕΡΓΑΣΙΑ

Πριν τρεις μήνες, η Μαρίνα Σιφναίου ενημέρωσετην εταιρεία Migato όπου δούλευε ως σχεδιά-στρια ότι είναι έγκυος. Η εταιρεία, αφού

πρώτα φρόντισε να την συγχαρεί για το ευχάριστο γε-γονός, της ανακοίνωσε την απόλυσή της. Η Μαρίναδούλευε με μπλοκάκι παροχής υπηρεσιών, όπως ηπλειονότητα των τεχνικών και μηχανικών στονκλάδο. Χωρίς πρόσληψη, χωρίς να αποδεικνύεταιεξαρτημένη σχέση εργασίας, βαπτιζόμενη ως «συ-νεργάτης».

Η απόλυση της Μαρίνας δεν είναι η μόνη περίπτωσηακραίας εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Τον τελευταίοκαιρό και εδικά μετά τη διάλυση των εργασιακώνσχέσεων απ’ τα μνημόνια και τους φορείς της πολι-τικής τους, τα κρούσματα απολύσεων, ειδικά ενάντιασε γυναίκες εργαζόμενες, μητέρες και εγκύους, πολ-λαπλασιάστηκαν. Προηγήθηκαν ο εκφοβισμός εγκύουαπό την εταιρεία “Πάνθεον” στο Ηράκλειο, ο ξυλο-δαρμός εργαζόμενης από τον εργοδότη της στην ίδιαπόλη, απειλές για απολύσεις και ψυχολογικές πιέσειςσε εγκύους και μητέρες.

∆ίκτυο αλληλεγγύης

Στην περίπτωση της Μαρίνας τα πράγματα δεν φά-νηκαν όμως να’ ναι απλά για τους εργοδότες της. Απότην πρώτη στιγμή, κατήγγειλε το γεγονός και απευ-θύνθηκε στο Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών, μέλοςτου οποίου είναι η ίδια, προκειμένου αυτό να στηρίξειτον αγώνα της για την επαναπρόσληψη της. Από τότε,αναπτύχθηκε ένα εντυπωσιακό δίκτυο αλληλεγγύηςπανελλαδικά από σωματεία, συλλογικότητες, συνδι-καλιστικούς φορείς και τοπικά κινήματα που κλιμα-κωτά πίεζαν για τη δικαίωση της συναδέλφου.

Στην αρχή, η στάση της εταιρείας απέναντι στο σω-ματείο και την εργαζόμενη ήταν απαξιωτική: Με ιδι-αίτερη έπαρση η εταιρεία αρνιόταν να μας μιλήσει στοτηλέφωνο, ενώ όταν τα πράγματα έφτασαν στην επι-θεώρηση εργασίας επιδίωξε την απουσία μελών τηςδιοίκησης του σωματείου από την τριμερή συνάν-τηση.

Πιεζόμενοι από τη μαζικότητα, την επιμονή και κλι-

μάκωση των κινητοποιήσεων σε κεντρικά και περι-φερειακά καταστήματα, οι εκπρόσωποι της εταιρείαςζήτησαν να σταματήσουν οι κινητοποιήσεις, επικα-λούμενοι «διαπραγματεύσεις» των δικηγόρων, χωρίςωστόσο να αποδέχονται τα αιτήματα της εργαζόμε-νης. Οι κινητοποιήσεις δεν σταμάτησαν, συνέχισαν ναασκούν πίεση ενώ παράλληλα μέλη του σωματείουδεχτήκαμε ακόμα και λεκτικές επιθέσεις από τουςεκπρόσωπους της εταιρείας.

∆ικαίωση

Τελικά, μετά την ανακοίνωση της πανελλαδικής κι-νητοποίησης και υπό τον φόβο αυτής, που προανήγ-γειλε το Σωματείο για την Παρασκευή 13/2, η εργο-δοσία της Migato κάλεσε σε συνάν-τηση τα ενδιαφερόμενα μέρη την πε-ρασμένη Τετάρτη αποδεχόμενη πλή-ρως τα αιτήματα της εργαζόμενης.

Η Μαρίνα δικαιώθηκε, η κερδο-φόρα εταιρεία αναγκάστηκε να κατα-βάλλει ως αποζημίωση όλους τουςμισθούς υπερημερίας για το διάστημαπροστασίας λόγω εγκυμοσύνης καιλοχείας (18 μήνες) και κυρίως να ανα-γνωρίσει την εξαρτημένη σχέση εργα-σίας.

Η νίκη της Μαρίνας, πέραν τηςχαράς που έδωσε σε όλους και όλεςπου παλέψαμε για τη δικαίωσή της κα-ταδεικνύει πως η τρομοκρατία και η

αυθαιρεσία της όποιας εργοδοτικής ασυδοσίας δενείναι αδιαπέραστη από τους συλλογικούς αγώνες. Ηαλληλεγγύη και η οργάνωση, η διεκδίκηση των συμ-φερόντων και δικαιωμάτων μας, η αξιοπρέπεια και οαγώνας για την καλυτέρευση των όρων ζωής μαςδιαπερνούν και ανατρέπουν κάθε εκτραχυμένη απότην εξουσία εργοδοσία. ∆ίνουν, όμως, και το στίγμαστην νέα κυβέρνηση της αριστεράς να στηρίξει τουςεργαζόμενους και την κοινωνία, να επαναφέρει το ερ-γατικό δίκαιο και να αποδείξει στην πράξη πως η πο-λιτική της παράγεται από και για τα συμφέροντα τωνεργαζομένων.

Για όλους εμάς στο ΣΜΤ και στο κίνημα αλληλεγ-γύης είναι όμορφο να νιώθεις πως δικαιώνεται οαγώνας των εργαζομένων και να νικά η αλληλεγγύη.Είναι ωραίο να βλέπεις τα πρόσωπα της Μαρίνας καιτου συντρόφου της Γρηγόρη να χαμογελούν. Κυρίως,όμως, όπως λέει η Μαρίνα αυτή η νίκη ανήκει σεόλους μας. Σε όλους εμάς που καταρρίψαμε την ερ-γοδοτική τους έπαρση. Μπορεί η δική μας περίπτωσηνα ήταν ακόμα ένα αδίκημα στο ιστορικό τους, όμωςσίγουρα ήταν το τελευταίο τους!

Όλγα Μπαλαούρα, αντιπρόεδροςτου Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών

Η νίκη της Μαρίνας απέναντι σε εταιρεία κολοσσό

Αυτή η νίκη ανήκει σε όλουςμας. Σε όλους εμάς που καταρ-ρίψαμε την εργοδοτική τουςέπαρση.

“

Τη ναρκοθετημένη από τους μνημο-νιακούς νόμους αγορά εργασίαςιχνηλατούν προσεκτικά τα αρμό-

δια κυβερνητικά στελέχη, με στόχο ναφτάσουν στην υλοποίηση της εξαγγελίαςτου πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα γιατην επαναφορά του κατώτατου μισθούστα 751 ευρώ το μήνα, στον ιδιωτικότομέα. Οι πρώτες εκτιμήσεις οδηγούνστο συμπέρασμα ότι η νέα κυβέρνηση θανομοθετήσει άμεσα την επαναφορά τωνσυλλογικών διαπραγματεύσεων και,εφόσον οι κοινωνικοί εταίροι συμφωνή-σουν, τότε το θέμα θα διευθετηθεί μέσααπό μια νέα Εθνική Γενική ΣυλλογικήΣύμβαση Εργασίας.

Συναντήσεις με φορείς

Όπως αναφέρουν στελέχη του υπουρ-γείου Εργασίας στην «Εποχή», «το θέμαδεν είναι το πότε θα υλοποιηθεί η εξαγ-γελία αλλά το πώς. Η καταπονημένη απότα μνημόνια αγορά εργασίας πρέπει ναδεχθεί αυτή τη δίκαιη για τους εργαζο-μένους αλλαγή, χωρίς κραδασμούς γιατους μικρομεσαίους». Στο πλαίσιο αυτό,εντάσσεται ο κύκλος των επαφών πουάνοιξε με τους κοινωνικούς εταίρους ονέος υπουργός Εργασίας, Πάνος Σκουρ-λέτης. Η πρώτη συνάντηση έγινε με τηνηγεσία της ΓΣΕΒΕΕ την περασμένη Πέμ-πτη και θα ακολουθήσουν τις επόμενεςημέρες ανάλογα «ραντεβού» με τη ΓΣΕΕ,την ΕΣΕΕ και τον ΣΕΒ.

Ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Γιώργος Καβ-βαθάς τάχθηκε υπέρ της αύξησης τουκατώτατου μισθού, όχι στα 751 ευρώ,αλλά στα 780 ή 800 ευρώ το μήνα, υπότην προϋπόθεση ότι αυτό θα γίνει στα-διακά, σε βάθος τριετίας και αφού προ-ηγουμένως θα έχει ληφθεί μια σειρά μέ-

τρων για την ενίσχυση των μικρομεσαίωνεπιχειρήσεων. Στην ουσία, ο Γ. Καββα-θάς ζήτησε από το νέο υπουργό να κα-ταργήσει την 6η Πράξη του υπουργικούσυμβουλίου της κυβέρνησης Παπαδήμουεπαναφέροντας τις ελεύθερες συλλογι-κές διαπραγματεύσεις και επιτρέπονταςστους κοινωνικούς εταίρους να προχω-ρήσουν σε συμφωνία για την επαναφοράτου κατώτατου μισθού.

Με μικρές διαφορές, ανάλογη θέσηέχει η ηγεσία της Ελληνικής Συνομο-σπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικό-τητας (ΕΣΕΕ). Ο πρόεδρός της, ΒασίληΚορκίδης, δήλωσε χαρακτηριστικά πριναπό λίγες ημέρες, ότι «είναι πολύ ενθαρ-ρυντικό ότι ο κ. πρωθυπουργός έδωσεέμφαση στην ανάγκη επανεκκίνησης του

κοινωνικών διαλόγου, μεταξύ των κοι-νωνικών εταίρων».

Σχετικές αποστάσεις τηρεί μέχρι στιγ-μής η ηγεσία του Συνδέσμου Επιχειρή-σεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ). Ωστόσο,θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι με δεδο-μένη τη θετική στάση των υπολοίπωνεταίρων, ο ΣΕΒ θα ακολουθήσει παρά τιςόποιες διαφωνίες.

Μέτρα ενίσχυσης τωνμικρομεσαίων

Στο πλαίσιο της επαναφοράς τωνελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύ-σεων και του κατώτατου μισθού στα 751ευρώ το μήνα (από 586 ευρώ το μήνα μει-

κτά άνω των 25 ετών και 510,9 ευρώ γιατους νεότερους ηλικιακά) η ηγεσία τουυπουργείου Εργασίας μαζί με τα συναρ-μόδια κυβερνητικά στελέχη προετοιμά-ζουν ένα «πακέτο» μέτρων ενίσχυσηςτων μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Οι αλ-λαγές αναμένεται να έχουν ολοκληρωθείεντός του επόμενου μήνα.

Στην ανάγκη στήριξης των μικρομε-σαίων ενόψει της επαναφοράς των 751ευρώ, είχαν αναφερθεί μέσα από πρό-σφατες συνεντεύξεις τους, στην«Εποχή», η καθηγήτρια και πρόεδροςτου τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής τουΠαντείου Πανεπιστημίου Μαρία Καρα-μεσίνη και ο μέχρι πρότινος επιστημονι-κός επικεφαλής του ΙΝΕ - ΓΣΕΕ και ομό-τιμος καθηγητής του Παντείου, ΣάββαςΡομπόλης.

Η Μ. Καραμεσίνη είχε αναφέρει ότι,κατά την προσωπική της άποψη, «θαπρέπει να καταργηθεί χωρίς χρονοτριβήη μνημονιακή νομοθεσία με την οποίαμειώθηκε ο κατώτατος μισθός και κα-ταργήθηκε η διαπραγμάτευση (…) Θαήταν προσφορότερη προσέγγιση ναδοθεί χρόνος 2-3 μηνών στους κοινωνι-κούς εταίρους να αποφασίσουν τοντρόπο με τον οποίο εντός του 2015 θαγίνει η επαναφορά, καθιστώντας σαφέςότι, σε περίπτωση μη συμφωνίας, η κυ-βέρνηση θα νομοθετήσει».

Από την πλευρά του, ο Σ. Ρομπόληςείχε υποστηρίξει ότι «οι επιχειρήσεις,σταδιακά, μπορούν να ανταποκριθούνστο αίτημα της επαναφοράς στα 751ευρώ. Και οπωσδήποτε θα πρέπει να συ-νοδευτεί αυτό από ένα πλαίσιο υποστή-ριξης, όπως π.χ. φορολογικές ελαφρύν-σεις και, φυσικά, μείωση του κόστουςενέργειας».

Νάσος Χατζητσάκος

Πώς θα φτάσουμε στα 751 ευρώ;

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 2211ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Αδημονία, προσδοκία αλλά καιγκρίνια είναι τα συναισθήματαπου διακατέχουν τους εργαζό-

μενους της ΕΡΤ, που από τις 11 Ιου-νίου 2013 έως σήμερα επέλεξαν να αν-τιταχθούν στο μαύρο στις οθόνες καινα οργανώσουν ένα σημαντικό εγχεί-ρημα αλληλεγγύης, αυτοοργάνωσηςκαι να δείξουν ότι μια διαφορετική δη-μόσια ραδιοτηλεόραση είναι εφικτή.Τι θα γίνει με την ΕΡΤ ρωτούν. Γιατίδεν άνοιξε από την πρώτη μέρα;

Η τοποθέτηση του αρμόδιου υπουρ-γού Νίκου Παππά στη Βουλή διέλυσετις όποιες ανησυχίες για ολιγωρίες καιφήμες για παρασκηνιακές κινήσεις. ΗΕΡΤ θα ανοίξει σε ένα μήνα και αυτόθα γίνει με νέο νόμο είναι το μήνυμαπου εξέπεμψε η κυβέρνηση.

Το πλαίσιο

«Υπάρχει η θέληση να επαναλει-τουργήσει η ΕΡΤ», λένε πηγές πουγνωρίζουν. «Κάθε μέρα που περνάειμε τη ΝΕΡΙΤ στον αέρα είναι εις βάροςτης πλουραλιστικής ενημέρωσης τωνπολιτών. Ο νόμος θα ψηφισθεί γρή-γορα, αλλά δεν θα περιλαμβάνει ταπάντα. Θα είναι ένας νόμος που θα κα-ταργεί το μαύρο και θα αποκαθιστάτους εργαζόμενους. Από την επόμενηεβδομάδα θα αρχίσουν οι διαβουλεύ-σεις με την ΠΟΕΣΥ και την ΠΟΣΠΕΡΤ.Τα πολλά ανοικτά ζητήματα του20μήνου που πέρασε από την 11η Ιου-νίου 2013 θα αντιμετωπισθούν σεβάθος χρόνου. ∆εν υπάρχει, όμως,θέμα να ξαναγυρίσουμε στην προ-ηγούμενη κατάσταση. Τα όσα έχουνγίνει από τον Ιούνιο του 2013 έως σή-μερα και κυρίως ο αγώνας των εργα-ζομένων δεν αφήνουν περιθώρια ναξαναγίνει η ΕΡΤ κυβερνητικό φερέ-φωνο. Θα έχει ανοιχτά μικρόφωνα καιφακό στην κοινωνία. Θα λειτουργεί μεόρους αντικειμενικότητας και ισότι-μης μεταχείρισης των κομμάτων».

Το πλαίσιο, λοιπόν, για μια μεταρ-ρύθμιση έχει τεθεί. Αλλά χρειάζεται ναδιασαφηνιστούν πολλά θέματα. Τοπρώτο είναι το ζήτημα του προσωπι-κού. «Το εργασιακό δυναμικό αποτε-λείται από τους απολυμένους /εργαζό-μενους της ΕΡΤ που απέρριψαν εμ-πράκτως το κυβερνητικό «μαύρο»,τους αγωνιζόμενους εργαζόμενους καιαπό τους αλληλέγγυους που συμμετεί-χαν στην παραγωγή του ραδιοφωνικούκαι τηλεοπτικού προγράμματος» πρό-τειναν στις πανελλαδικές συνελεύσεις

εργαζόμενοι από την ΕΡΤ 3 και ραδιο-σταθμούς της περιφέρειας.

Πρέπει να οργανωθεί η επιστροφήτων εργαζομένων χωρίς ρεβανσι-σμούς, είναι η άποψη που επικρατείστην κυβέρνηση (την έκφραση αυτήεπανέλαβε και ο Νίκος Παππάς στηνομιλία του στη Βουλή). «Η ΕΡΤ δενμπορεί να λειτουργήσει χωρίς όλουςτους εργαζόμενους» εξηγούν. «∆εν αρ-κούν μόνο οι αγωνιζόμενοι. Πρέπει ναυπάρξει συνέχεια, μεταφορά τεχνο-γνωσίας. Αλλά βέβαια δεν θα πρέπεινα ευνοηθούν όσοι πήγαν στη ∆Τ καιτη ΝΕΡΙΤ».

Τι γίνεται με τους ΝΕΡΙΤες;

Οι δίμηνες συμβάσεις των ΝΕΡΙΤώνδεν θα ανανεωθούν δηλώνεται με από-λυτο τρόπο. Επίσης, δεν θα ανανεω-θούν τα παχυλά συμβόλαια και οι εξω-τερικές αναθέσεις εκπομπών με σκαν-δαλώδεις αμοιβές και θα θεσπιστεί ηαποκλειστική απασχόληση. Ας σημει-ωθεί πως ακόμη και μετά τις εκλογές,η ειδική διαχειρίστρια ΑφροδίτηΓουγά συνέχισε να υπογράφει αποφά-σεις για την παροχή ενοικιαζόμενηςεργασίας στη ΝΕΡΙΤ. Συγκεκριμένα,ανανεώθηκαν έως τις 15 Απριλίου οισυμβάσεις 354 ατόμων της ∆Τ που πα-ρέχουν εργασία στη ΝΕΡΙΤ από δημο-σιογράφους μέχρι και φωτιστές. Μεδεδομένο ότι υπάρχουν άλλες δύο λί-στες για 400 και πλέον συμβασιούχουςπου ανανεώθηκαν λίγο πριν από τιςεκλογές έως και τον Μάρτιο του 2015,προκύπτει ότι ο συνολικός αριθμόςτων ενοικιαζόμενων συμβασιούχωνστη ΝΕΡΙΤ ξεπερνά τα 750 άτομα.

Όσον αφορά τη ρύθμιση των εργα-σιακών και μισθολογικών θεμάτωνάξονας θα είναι η πρόταση που είχεδημοσιοποιήσει προεκλογικά ο ΣΥ-ΡΙΖΑ: επιστρέφουν όλοι οι εργαζόμε-νοι εκτός από το Προσωπικό ΕιδικώνΘέσεων, τους Ειδικούς Συμβούλους,τους Γενικούς ∆ιευθυντές που δενήταν υπάλληλοι της ΕΡΤ και όσουςσυνταξιοδοτήθηκαν με πλήρη δικαιώ-ματα. Αυτοί που ωθήθηκαν στην πρό-ωρη συνταξιοδότηση μπορούν να επα-νέλθουν. Θα υπάρξει συμψηφισμόςτων μισθών που δικαιούνται για τοδιάστημα του «μαύρου» και των τυχόναποζημιώσεων και επιδομάτων πουέχουν λάβει.

Ένα θέμα για το οποίο θα υπάρχειειδική πρόνοια στο νέο νόμο είναι γιααυτούς που προσλήφθηκαν στη ΝΕΡΙΤ

μέσω ΑΣΕΠ. Εκεί, θα προηγηθεί οέλεγχος νομιμότητας των δικαιολογη-τικών τους, καθώς έχουν εντοπιστείπολλές παρατυπίες ακόμη και περι-πτώσεις πλαστών πιστοποιητικών.

Το δεύτερο θέμα που προκάλεσε αν-τιδράσεις είναι η αξιολόγηση του προ-σωπικού. Στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑαναφερόταν πως «κατά τη διαδικασίααξιολόγησης του προσωπικού θαδοθεί ειδική μοριοδότηση σε όσουςκαι όσες συμμετείχαν στο αυτοδιαχει-ριστικό εγχείρημα». Οι διευκρινίσειςπου δίνονται τώρα είναι πως η αξιο-λόγηση θα γίνει εν λειτουργία, δηλαδήδεν θα αποτελεί προϋπόθεση για τηνεπιστροφή, ούτε θα ανοίγει παράθυρογια «βόλεμα» ημετέρων. Σε κάθε περί-πτωση η αξιολόγηση, τονίζεται, δενσημαίνει πριμοδότηση «αγωνιστικήςσυμπεριφοράς».

Παράλληλα, εξετάζεται το ενδεχό-μενο οι εργαζόμενοι να καταθέτουν αί-τηση για τον τομέα που θέλουν νααπασχοληθούν, ώστε να γίνει μια ορ-θολογικότερη κατανομή του προσωπι-κού.

Με ποια οργανωτική δομή;

Εκεί βέβαια που θα κριθούν οι δια-κηρύξεις και οι προθέσεις όλων είναιη οργανωτική δομή της νέας ΕΡΤ. Στοπροεκλογικό κείμενο του ΣΥΡΙΖΑ το-νιζόταν πως «η δημόσια τηλεόρασηπρέπει να προστατευτεί από τον κυ-βερνητισμό και τις κρατικές παρεμβά-σεις, δια των οποίων εκτός των κομ-ματικών – πολιτικών συμφερόντωνεξυπηρετούνται και τα ιδιωτικά συμ-φέροντα».

Αυτό στην πράξη σημαίνει δύοπράγματα: θέσπιση ενός εσωτερικούκανονισμού λειτουργίας που να ενσω-ματώνει τα αυτοδιαχειριστικά χαρα-κτηριστικά που αναδείχθηκαν με τηνERT open και συγκρότηση ενός οργά-

νου που είτε ονομαστεί Εποπτικό Συμ-βούλιο ή Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγ-χου θα αποτελεί τη δίοδο επικοινω-νίας της δημόσιας ραδιοτηλεόρασηςμε την κοινωνία και συνάμα λογοδο-σίας σε αυτήν. Γι’ αυτό το θέμα έχουνκατατεθεί πολλές προτάσεις και απότους εργαζόμενους που θα συζητη-θούν στην τελική φάση επεξεργασίαςτου νομοσχεδίου. Εκείνο που δεν έχειδιευκρινιστεί ακόμη είναι αν μαζί μετη συγκρότηση του ∆ιοικητικού Συμ-βουλίου και την επιλογή του διευθύ-νοντος Συμβούλου που θα αναλάβει να«τρέξει» την ΕΡΤ τουλάχιστον έως τηνψήφιση του επόμενου νομοσχεδίουπου θα ρυθμίζει συνολικά το τοπίοτων ΜΜΕ, θα συσταθεί και το Επο-πτικό Συμβούλιο καθώς υπάρχουνσκέψεις να μετατεθεί σε επόμενηφάση.

Τέλος, το τρίτο θέμα που πρέπει ναρυθμίζει το νομοσχέδιο είναι να ξεκα-θαριστεί το πλέγμα των διατάξεων μεβάση τις οποίες λειτούργησε το20μηνο η ∆Τ και η ΝΕΡΙΤ. Όπως γιαπαράδειγμα οι διατάξεις για μεταβί-βαση της περιουσίας της ΕΡΤ στουπουργείο Οικονομικών και σε ειδικόδιαχειριστή που συνοδεύθηκε από τηνσκανδαλώδη διάταξη για την εκ προ-τέρων απαλλαγή του Γκίκα Μάναληκαι της Αφροδίτης Γουγά από οποι-αδήποτε ποινική ευθύνη. ∆εν είναι κα-θόλου τυχαίο που στην ομιλία του οΝίκος Παππάς αναφέρθηκε στουςπροϋπολογισμούς της ΝΕΡΙΤ. Ο τε-λευταίος προϋπολογισμός της ΕΡΤ,παρατήρησε, προέβλεπε δαπάνη 3εκατ. για ενέργεια, φυσικό αέριο καιτηλεπικοινωνίες. Ο αντίστοιχος τηςΝΕΡΙΤ προέβλεπε 12 εκατ. ευρώ, ενώγια το 2015 13,8 εκατ. ευρώ – ποσόπου μετά τις εκλογές μειώθηκε στα 8εκατ. ευρώ.

Ορέστης Φ. Αθανασίου

Η ΕΡΤ και πάλι στις οθόνες μαςΤο νέο πλαίσιο και τα “αγκάθια”

Εκεί βέβαια που θα κριθούν οι διακηρύξεις και οιπροθέσεις όλων είναι η οργανωτική δομή τηςνέας ΕΡΤ. Αυτό στην πράξη σημαίνει δύοπράγματα: θέσπιση ενός εσωτερικού κανονισμούλειτουργίας και συγκρότηση ενός οργάνου πουθα αποτελεί τη δίοδο επικοινωνίας της δημόσιαςραδιοτηλεόρασης με την κοινωνία και συνάμαλογοδοσίας σε αυτήν.

“

2222 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Του Θόδωρου Παρασκευόπουλου

Είναι, άραγε, αναγκαίο το αυτοτελέςυπουργείο Περιβάλλοντος, προ-κειμένου η πολιτική περιβάλλον-

τος να αξίζει το όνομά της; Αυτό προ-έβαλλαν πρόσφατα περιβαλλοντικές ορ-γανώσεις με πλούσια δράση και σημαν-τική προσφορά μετά την ανακοίνωσητης δομής της κυβέρνησης. Το περιβάλ-λον στην κυβέρνηση Τσίπρα έχει επικε-φαλής αναπληρωτή υπουργό και έχει εν-ταχθεί στον κύκλο, ας το πούμε έτσι,«Παραγωγική Ανασυγκρότηση, Περιβάλ-λον και Ενέργεια». Θα μπορούσε κανείςνα αντιτάξει το επιχείρημα ότι οι ανα-πληρωτές υπουργοί διοικούν αυτόνομαυπουργεία, το επιχείρημα, όμως, αυτόείναι σε μεγάλο βαθμό φορμαλιστικό.∆εν είναι, όμως, φορμαλιστική η παρα-τήρηση ότι το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑκάνει λόγο για «παραγωγική, κοινωνικήκαι περιβαλλοντική ανασυγκρότηση»,εντάσσει δηλαδή εξ αρχής την περιβαλ-λοντική πολιτική στην ανασυγκρότηση.

Τα αυτόνομα υπουργεία Περιβάλλον-τος έχουν βέβαια νόημα σαν «λόμπι τουπεριβάλλοντος» στις κυβερνήσεις – καιτον χαρακτηρισμό δεν τον εννοώ υποτι-μητικά, κάθε άλλο. Ο ρόλος τους μοι-άζει, ακόμα, λίγο με εκείνον του υπουρ-γείου Οικονομικών: όλα τα σχέδια τωνάλλων υπουργείων πρέπει να περάσουναπό τον πάγκο του υπουργείου Οικονο-μικών, το οποίο ασκεί βέτο, όταν διαπι-στώνει ότι το αίτημα άλλου υπουργείουξεφεύγει από τα όρια της δημοσιονομι-κής πολιτικής. Έτσι και τα υπουργείαΠεριβάλλοντος – με πολύ λιγότεροκύρος και δύναμη επιβολής ωστόσο –μπορούν να εγείρουν ενστάσεις σε κυ-βερνητικά σχέδια, αν αυτά θίγουν το πε-ριβάλλον. Αυτή η αρνητική τους αρμο-διότητα τους δίνει έναν ιδιαίτερο χαρα-κτήρα, πέρα από τη θετική τους πολι-τική.

Όμως, αυτά προϋποθέτουν μια «μετα-φυσική», ας το πούμε έτσι, αντίληψη γιατο περιβάλλον και για την αναπτυξιακήπολιτική εξ ολοκλήρου. Η κυβέρνηση μετα αρμόδια υπουργεία ασκεί αυτό πουλέμε πολιτική ανάπτυξης και το υπουρ-γείο Περιβάλλοντος επεμβαίνει διορθω-τικά. Στη χειρότερη περίπτωση είναι έναδιακοσμητικό υπουργείο, κάτι για τοφαίνεσθαι περισσότερο παρά για τοείναι.

Συστατικό στοιχείο τηςπαραγωγικής ανασυγκρότησης

Το παράθεμα κάτω από τον τίτλο τουάρθρου, ένα από τα σκόρπια αποσπά-σματα λόγων του «σκοτεινού» Ηράκλει-του του Εφέσιου που το διέσωσε ο Κλή-μης ο Αλεξανδρεύς και ο Λένιν το είχεχαρακτηρίσει, δικαίως, πλήρη παρου-σίαση της αφετηρίας του διαλεκτικούυλισμού, παρουσιάζει μια ολωσδιόλουδιαφορετική αντίληψη για τη σχέση τουανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον: οκόσμος είναι ένας και ίδιος για όλους, μεάλλα λόγια: η σχέση δηλαδή του ανθρώ-που με το περιβάλλον δεν είναι εξωτε-ρική. Πολύ αργότερα, το 1875, ο Μαρξασκώντας κριτική στο σχέδιο προγράμ-ματος του κόμματός του, επικρίνει τηναστική αντίληψη για την παραγωγήπλούτου, δηλαδή για την ανάπτυξη, διατης εργασίας:

Η εργασία δεν είναι πηγή όλου του

πλούτου. Η φύση είναι πηγή των αξιώνχρήσης (και αυτές αποτελούν βέβαια τονπλούτο!) εξίσου με την εργασία, η οποίαδεν είναι παρά εκδήλωση μιας φυσικήςδύναμης, της εργασιακής δύναμης (…)Μόνο στο μέτρο που ο άνθρωπος συμπε-ριφέρεται σαν ιδιοκτήτης της φύσης, τηςπρωταρχικής πηγής κάθε μέσου και αν-τικειμένου της εργασίας, και τη μεταχει-ρίζεται σαν να του ανήκει, γίνεται η ερ-γασία του πηγή αξιών χρησης, δηλαδήκαι πλούτου. Οι αστοί έχουν κάθε λόγονα προσδίδουν στην εργασία υπερφυ-σική ικανότητα δημιουργίας· διότι ακρι-βώς από τη φύση ως προϋπόθεση της ερ-γασίας έπεται ότι ο άνθρωπος που δενέχει άλλη ιδιοκτησία παρά την εργα-σιακή του δύναμη, είναι σε κάθε κοινω-νική και πολιτισμική κατάσταση αναγ-καστικά δούλος των άλλων ανθρώπων,που έχουν κάνει τους εαυτούς τους ιδιο-κτήτες των αντικειμενικών προϋποθέ-σεων της εργασίας. Μπορεί να δουλεύειμόνο με την άδειά τους, επομένως να ζειμόνο με την άδειά τους.

Ο Μαρξ προχωρεί εδώ πέρα από τονΗράκλειτο. Ο μεταφυσικός χωρισμός,μας λέει, του ανθρώπου από τη φύσηείναι η ιδεολογική εκδήλωση και δικαιο-λόγηση της εκμετάλλευσης του ανθρώ-που (και της εκμεταλλευτικής-ληστρι-κής σχέσης με τη φύση, προσθέτω εδώ,στην οποία ο Μαρξ αναφέρεται διεξο-δικά αλλού).

Τι σχέση έχουν όμως όλα αυτά, οΊωνας φιλόσοφος του 5ου αιώνα και οεπαναστάτης διανοητής του 19ου, με τουπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότη-σης, Ενέργειας και Περιβάλλοντος του2015; Μπορεί να έχει ή να αποκτήσει τησχέση η οποία έπεται από μια διαφορε-τική αντίληψη για την παραγωγική ανα-συγκρότηση, όπου το περιβάλλον δεν θααντιμετωπίζεται σαν πεδίο παράπλευ-ρων απωλειών που πρέπει, στην καλύ-τερη περίπτωση, να περιοριστούν, αλλάως συστατικό στοιχείο της ανασυγκρό-τησης. Θέλω να πω ότι οι σημερινές μαςγνώσεις επιτρέπουν και απαιτούν η πα-ραγωγική ανασυγκρότηση να μην περι-λαμβάνει απλώς και μόνο μέτρα για τηνπροστασία του περιβάλλοντος και γιατην αποκατάσταση ζημιών, αλλά να είναιμια πολιτική βγαλμένη από μονοκόμ-ματο καλούπι, όπου το περιβάλλον θαείναι σημαντικός προωθητικός παράγον-τας.

Η προστασία του περιβάλλοντοςως προϋπόθεση της παραγωγής

∆εν εννοώ μια «αρμονική» σχέση τηςανθρώπινης παραγωγικής δραστηριότη-τας με τη φύση. Η αντίληψη του κόσμουως όλου δεν σημαίνει αρμονία, γιατίαυτόν τον όλον κόσμο τον διατρέχουνκαι τον συνταράσσουν αντιθέσεις – προ-πάντων στο μεταβολισμό των μερών τουμε το όλον, δηλαδή και στην παραγω-γική δραστηριότητα του ανθρώπου – με-ταβολισμό που τον συγκαλύπτει και τοναποκρύπτει το οικοδόμημα της αστικήςκοινωνίας. Ούτε υπάρχει αυτό που λέγε-ται «αειφόρος ανάπτυξη», δηλαδή η αυ-τοτροφοδότηση χωρίς απώλειες και αλ-λαγές. Εννοώ την απομάκρυνση του εγ-

χειρήματος της παραγωγικής ανασυγ-κρότησης από την αστική αντίληψη γιατην παραγωγή – από αυτό που αποκα-λούμε, εσφαλμένα, κατά τη γνώμη μου,«παραγωγισμό» και που οδηγεί, εξ αντι-θέσεως, απολύτως έντιμους υπερασπι-στές του περιβάλλοντος στις θεωρίεςτης αποανάπτυξης ή απομεγέθυνσης.

Στο κείμενο των οικολογικών οργανώ-σεων, στο οποίο αναφέρθηκα στην αρχή,υπογραμμίζεται, πολύ ορθά, ότι το περι-βάλλον δεν είναι «παραγωγικός πόρος».Το περιβάλλον δεν είναι ένας παραγωγι-κός πόρος, αλλά ο παραγωγικός πόρος.Η προστασία του περιβάλλοντος είναιπροϋπόθεση της παραγωγής, αλλά όχιγια όλους και όχι οπωσδήποτε: βλέπεις,εκεί ορθώνεται το καπιταλιστικό κέρ-

Η προστασία του περι-βάλλοντος είναι προϋπό-θεση της παραγωγής,αλλά όχι για όλους καιόχι οπωσδήποτε: βλέ-πεις, εκεί ορθώνεται τοκαπιταλιστικό κέρδος,δηλαδή η ιδιοτέλεια ωςκίνητρο της παραγωγι-κής δραστηριότητας.

“

Όσοι ασχολούνται με την τοπική αυτοδιοίκηση ή με το πρόβλημα των αδεσπό-των, γνωρίζουν το διαρκές και διατοπικό έλλειμμα πολιτικής βούλησης από τηνπλευρά των δημοτικών αρχών για την επίλυση του προβλήματος. Γι’ αυτό, η εί-δηση για το πρόγραμμα υιοθεσίας αδεσπότων από σχολεία, που διενεργεί οδήμος Πέλλας, είναι τόσο ελπιδοφόρα. Αλλά και γιατί είναι ένα υπαρκτό παρά-δειγμα αγαστής συνεργασία δήμου, ζωοφιλικών σωματείων και κτηνιάτρων,των τριών εμπλεκόμενων -εκ των πραγμάτων- πλευρών.

Το πρόγραμμα αφορά τον εμβολιασμό, τη στείρωση και την ηλεκτρονική κατα-γραφή (τσιπ) των αδέσποτων ζώων, με δαπάνη του δήμου Πέλλας και με ευθύνητου αρμόδιου αντιδημάρχου Παντελή Σπυρίδη. Στη συνέχεια, κάποια από αυτά τα

ζώα δίνονται για υιοθεσία στα σχολεία της δημοτικής επικράτειας, οι μαθητές και οιδάσκαλοι των οποίων είναι υπεύθυνοι για τη διαβίωσή τους. Τα ζώα παραμένουν στοναύλειο χώρο του σχολείου, όπου με φροντίδα και δαπάνη του δήμου έχουν το σπιτάκιτους και τροφή. Παράλληλα, όπως επισημαίνει στην «Εποχή» ο αντιδήμαρχος Πέλλας,Π. Σπυρίδης, «φροντίζουμε, από την πλευρά μας, να είναι πάντα συντηρημένες οι περι-φράξεις των σχολείων, ώστε τα ζώα να παραμένουν εκεί».

«Στην επικράτεια του δήμου Πέλλας υπάρχουν περίπου 130 σχολεία» εξηγεί ο κ. Σπυ-ρίδης. «Καθημερινά λαμβάναμε τηλεφωνήματα για αδέσποτα ζώα γύρω από τα σχο-λεία. ∆εν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Στόχος είναι τα αδέσποτα ζώα που κυκλοφορούνστην πόλη να είναι υγιή και στειρωμένα. Στη συνέχεια στραφήκαμε στα σχολεία, σταπαιδιά, ώστε να αλλάξει η νοοτροπία απέναντι στα ζώα στην πράξη, μέσω των υιοθε-σιών, και να μειώσουμε τα αδέσποτα».

«Υπάρχει συνεργασία με το Σύλλογο Ζωόφιλων Γιαννιτσών καθώς και σύμβαση τουδήμου με κτηνίατρο, ο οποίος αναλαμβάνει τις ιατρικές εργασίες και έχουμε πολύ καλήσυνεννόηση. Έχουμε διαμορφώσει χώρο στο γκαράζ του δήμου, ώστε να μπορούν ναπαραμένουν τα ζώα τις πρώτες μέρες μετά το χειρουργείο» συμπληρώνει ο αντιδή-μαρχος Πέλλας.

Τι σημαίνει και τι απαιτείο οικολογικός μετασχηματισμός“Τον κόσμο τούτον, ίδιον για όλους, δεν τον έφτιαξε ούτε θεόςούτε άνθρωπος, αλλά ήταν είναι και θα είναι είναι φωτιά αείζωηπου ανάβει με κανόνες και σβήνει με κανόνες”.

Ηράκλειτος ο Εφέσιος

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ Α∆ΕΣΠΟΤΩΝΑΠΟ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΤΟ ∆ΗΜΟ ΠΕΛΛΑΣ

Βασιζόμαστε στα παιδιά

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 2233ΚΟΙΝΩΝΙΑδος, δηλαδή η ιδιοτέλεια ως κίνητρο τηςπαραγωγικής δραστηριότητας. Σε περιό-δους κρίσης, αυτή η ιδιοτέλεια των αν-θρώπων «που έχουν κάνει τους εαυτούςτους ιδιοκτήτες των αντικειμενικών προ-ϋποθέσεων της εργασίας», αποκτά τοπάνω χέρι και υπερισχύει της όποιαςπροσπάθειας των κρατών να επιβάλλουντα μακροπρόθεσμα συμφέροντα τηςαστικής τάξης – αυτοί βλέπεις είναι οικύριοι της κοινωνικής αναπαραγωγήςπου με την κρίση έχει τεθεί σε κίνδυνο.

Η δυνατότητα ετούτης της κυβέρνησηςείναι ένας ολικός σχεδιασμός από μονο-κόμματο καλούπι και η καθυπόταξη τηςκαπιταλιστικής ιδιοτέλειας, διότι ο σχη-ματισμός ετούτης της κυβέρνησης είναιεκδήλωση μιας αλλαγής του ταξικού συ-σχετισμού εις βάρος των καπιταλιστών.Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, σχετικάμε την περιβαλλοντική πολιτική: Είναιβέβαιο ότι η ανάπτυξη της βιομηχανικήςπαραγωγής χρειάζεται φθηνότερη ενέρ-γεια. Μπορούν τα μέτρα γι’ αυτόν τονσκοπό να εξαρτώνται από μετρήσιμεςδεσμεύσεις για μείωση της κατανάλωσηςενέργειας, ανακύκλωσης των βιομηχανι-κών αποβλήτων και των συσκευασιών,την παραγωγή νέων περιβαλλοντικά φι-λικών προϊόντων κ.λπ., ώστε η ανά-πτυξη της βιομηχανικής παραγωγής ναοδηγεί σε ελάφρυνση και όχι σε επιβά-ρυνση του περιβάλλοντος; Ή: μπορείστα κριτήρια για τις κρατικές προμή-θειες να συμπεριληφθεί με αποφασι-στική σημασία το οικολογικό αποτύ-πωμα των υλικών προϊόντων και τωνυπηρεσιών που παραγγέλνει και κατανα-λώνει το κράτος; Μπορεί η μείωση τωνμεταφορών (με όλες τις συνέπειές τους),εκτός από τις περιβαλλοντικά ευνοϊκέςεπιπτώσεις του, να συμβάλει ώστε κρι-τήριο να αποτελεί η εντοπιότητα της πα-ραγωγής, όπως γίνεται σε άλλες χώρεςκαι περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένω-σης; Ή ακόμα: πώς μπορούν τα ερευνη-τικά κέντρα, τα ΑΕΙ, οι επιχειρήσεις ναπροχωρήσουν στην ανάπτυξη νέας τε-χνολογίας, νέων υλικών – ας πούμε στιςκατασκευές – με χαμηλό οικολογικόαποτύπωμα, να υποδείξουν τρόπους γιαοικολογική αναμόρφωση των συγκοινω-νιών και της ακτοπλοΐας; Ο Γιώργος Πα-πανδρέου είχε εξαγγείλει, όταν πρωθυ-πούργευε, ότι το 2050 η μισή ηλεκτρικήενέργεια που καταναλώνεται θα προέρ-χεται από ανανεώσιμες πηγές. Θαύμα,

αλλά μέχρι τότε είναι 35 χρόνια και το2050 πολύ λίγοι Έλληνες που τον άκου-σαν θα ζουν για να μάθουν αν αυτό, τοελάχιστο, ήταν δυνατό. Το κρίσιμο ερώ-τημα είναι: τι ποσοστό της ηλεκτρικήςενέργειας θα προέρχεται του χρόνου, τουπαραχρόνου, σε πέντε χρόνια από ΑΠΕ;Το κρίσιμο, δηλαδή, είναι ο σχεδιασμόςμε μετρήσιμους (και κυλιόμενους βέ-βαια) στόχους – και βέβαια όχι μόνοστην ενέργεια.

Τέτοιοι σχεδιασμοί και τέτοια πολι-τική, που εδώ, βέβαια, παρατίθενται εν-δεικτικά, μπορούν να εισφέρουν ώστε νααρθεί η αντίθεση μεταξύ παραγωγικήςανασυγκρότησης και έγνοιας για το πε-ριβάλλον. Έτσι θα υπάρξει η δυνατότητανα γίνει η οικολογική αναμόρφωση τηςπαραγωγής μοχλός αλματώδους ανά-πτυξης των παραγωγιών δυνάμεων:νέων παραγωγικών δυνάμεων που θαικανοποιούν νέες, γαμάτες, ανάγκες καιθα δείχνουν προς νέες, πιο ανθρώπινεςσχέσεις παραγωγής.

Ποιοι χρειάζονται;

Όλα αυτά δεν μπορεί να τα κάνει έναυπουργείο-συνήγορος του περιβάλλον-τος, αλλά μόνο ο δεσμευτικός σχεδια-σμός ολόκληρης της κυβέρνησης που,επιπλέον, θα έχει πείσει την ελληνικήκοινωνία ότι αυτό είναι εφικτό, ανα-γκαίο και αξίζει τον κόπο. Τι αλλαγές,λοιπόν, χρειάζονται στους θεσμούς,ώστε εκατομμύρια άνθρωποι να κινητο-ποιηθούν, για να γίνουν τέτοια σχέδιαπραγματικότητα;

Βεβαίως, το κυβερνητικό σχήμα δενεγγυάται αυτή την αλλαγή. Ο ρόλος τωνοικολογικών κινημάτων, πρωτοβουλιώνκαι οργανώσεων δεν παύει να είναι εκεί-νος του αυστηρού και μαχητικού κριτήκαι διεκδικητή – αλλιώς χαθήκαμε. Νο-μίζω, όμως, ότι τώρα και στο αμέσωςεπόμενο διάστημα χρειάζεται να ενισχυ-θεί πολύ περισσότερο ο ρόλος του σχε-διαστή που προτείνει, συμμετέχει, ελέγ-χει εξωθεσμικά και υπερασπίζεται επι-τεύγματα. Κι επιπλέον χρειάζεται τοκόμμα που στηρίζει αυτή την κυβέρνησηκαι κινδυνεύει μετά τον σχηματισμό τηςνα αιμορραγήσει για να την στελεχώσει,δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ να ανασυγκροτηθείκαι να αρχίσει πάλι να παράγει θεωρίακαι πολιτική.

Μέχρι να καταφέ-ρουμε το στόχο της αλ-λαγής νοοτροπίας, οδήμος δεν αντιμετώ-πισε προβλήματα απότην άγνοια ή το φόβογονέων; «Υπήρξαν προ-βλήματα με γονείς πουήταν αρνητικοί» μαςαπαντά ο κ. Σπυρίδης.«Όμως τα ξεπερνάμε μετην επαφή, τη συζήτησηκαι μέσω της παρουσία-σης που καλούμε γονείςκαι μαθητές να παρακο-λουθήσουν. Πρόκειταιγια ένα βίντεο, το οποίοακολουθεί κουβέντα, δράση την οποία φροντίζουμε, σε συνεργασία με το Σύλλογο Ζωό-φιλων Γιαννιτσών, να πραγματοποιήσουμε σε όλα τα σχολεία. Οι γονείς που παραμέ-νουν αρνητικοί είναι τελικά πολύ λίγοι και η δημοκρατία τους αποδυναμώνει. Πλέον ταίδια τα σχολεία μας παίρνουν τηλέφωνο για να συμμετέχουν στο πρόγραμμα».

Το περίφημο «πολιτικό κόστος», το σύνηθες αντικίνητρο των δημοτικών αρχόντων,δεν το λαμβάνει υπόψη του η δημοτική αρχή Πέλλας; «Για μας αυτό που πράττουμεείναι το σωστό. Μας ενδιαφέρει πρώτα να διασφαλίσουμε την υγεία των πολιτών καιτων παιδιών. Τα αδέσποτα ζώα είναι επίσης μέρος της ζωής και της αρμοδιότητάς μαςδεν μπορούμε να τα εξαφανίσουμε, χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Χρει-άζεται και οι πολίτες που έχουν οι ίδιοι ζώα να καταλάβουν ότι πρέπει να εμβολιά-ζουν, να στειρώνουν και να καταγράφουν τα ζώα τους. Αυτό σημαίνει υπεύθυνος ιδιο-κτήτης, αυτό σημαίνει «αγαπώ το ζώο μου». Αυτό συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη, εμείςστην Ελλάδα αποτελούμε πανευρωπαϊκή εξαίρεση».

«Ξεκινήσαμε με την πεποίθηση ότι η βάση για όλα είναι η παιδεία και ότι αυτοί πουθα μας σώσουν είναι τα παιδιά» επισημαίνει ο αντιδήμαρχος Πέλλας. «Θελήσαμε ξεκι-νώντας από αυτά να γίνει κατανοητό ποιο είναι το πρόβλημα και πώς μπορεί να λυθεί.Ένας κούκος φέρνει την άνοιξη, αλλά μπορεί να μην προλάβουμε να την δούμε εμείς.Όμως, εμείς βασιζόμαστε στα παιδιά».

Ζωή Γεωργούλα

Λύνουν - δένουνόποτε θέλουνΣοβαρά προβλήματα με την ακτοπλοϊκήσύνδεση σε Κύθηρα, Σάμο, Φούρνους

Χωρίς ακτοπλοϊκή σύνδεση με τον Πειραιά έμειναν τα Κύθηρακαι τα Αντικύθηρα από τις 6/2 μέχρι την προηγούμενη Τρίτη.Το Ε/Γ- Ο/Γ «Παναγία Τήνου», το οποίο αντικαθιστά το «Βιτσέν-τζος Κορνάρος», δεν πραγματοποίησε δρομολόγια προς τα Κύ-θηρα λόγω της επίσχεσης εργασίας του πληρώματος τουπλοίου, τα μέλη του οποίου ζητούσαν από την πλοιοκτήτριαεταιρεία την καταβολή των δεδουλευμένων τους. Στις 11/2 τοπλοίο επέστρεψε στα δρομολόγια, αφού είχε προηγηθεί συμ-φωνία του πλοιοκτήτη με τους εργαζόμενους για καταβολήέναντι των δεδουλευμένων . Παράλληλα, το πλοίο «Πορφυ-ρούσα», το οποίο συνδέει τα Κύθηρα με την Νεάπολη Λακω-νίας, δεν εκτελεί δρομολόγια αυτήν την περίοδο, λόγω τηςπρογραμματισμένης ετήσιας συντήρησης.

Οδήμαρχος Κυθήρων, Ευστράτιος Χαρχαλάκης μιλώνταςστην «Εποχή» κατακρίνει τη στάση της πλοιοκτήτριαςΛΑΝΕ τις ημέρες της επίσχεσης εργασίας. «Η ΛΑΝΕ λαμ-

βάνει αποφάσεις ή ακυρώνει δρομολόγια χωρίς να ενημερώνειποτέ από πριν την τοπική κοινωνία . Από την Παρασκευή, πουήταν δεμένο στον Πειραιά το «Παναγία Τήνου», μέχρι την Τρίτηδεν μπήκαν στον κόπο να μας ενημερώσουν για ποιο λόγο παρέ-μενε δεμένο το πλοίο». Αντίθετα, ο ίδιος κρίνει ιδιαίτερα θετικήτη στάση του αναπληρωτή υπουργού Ναυτιλίας, Θοδωρή ∆ρίτσα.«Ο κ. ∆ρίτσας είναι πολύ καλός γνώστης του ακτοπλοϊκού προ-βλήματος. Το γεγονός ότι με παίρνει ο ίδιος ο υπουργός και με ενη-μερώνει για τις εξελίξεις, δείχνει ένα διαφορετικό τρόπο αντιμε-τώπισης από αυτόν των τελευταίων χρόνων, όταν στο υπουργείοΝαυτιλίας οι αποφάσεις λαμβάνονταν ερήμην των τοπικώναρχών».

Όσον αφορά τις συνέπειες της έλλειψης ακτοπλοϊκής σύνδεσηςτου νησιού τονίζει ότι «είναι τεράστιες. Υπήρχε κόσμος αποκλει-σμένος, νταλίκες φορτωμένες με τρόφιμα και ευπαθή προϊόντα.Αν δεν ερχόταν το καράβι την Τετάρτη, το νησί των Αντικυθήρωνκινδύνευε να μείνει χωρίς φάρμακα».

«Η ακτοπλοϊκή σύνδεση είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα γιατην περιοχή μας. Η αεροπορική σύνδεση των Κυθήρων με τηνΑθήνα είναι ακριβή, γύρω στα 80-90 ευρώ το εισιτήριο. Το νησί,όπως και τα Αντικύθηρα, πρέπει να έχει σύνδεση με τον Πειραιάτουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα το χειμώνα και τουλάχιστονδύο φορές την εβδομάδα το καλοκαίρι. Είναι έδρα του νομού, όλωντων υπηρεσιών μας».

Χρονίζει το πρόβλημα

Πρόβλημα, όμως, με την ακτοπλοϊκή σύνδεση αντιμετωπίζουνκαι οι Φούρνοι. Μέχρι τις 11/2 που το πλοίο «Νήσος Μύκονος»προσέγγισε το νησί, οι Φούρνοι είχαν μείνει χωρίς σύνδεση με τονΠειραιά για έξι μέρες. Εξαιτίας βλάβης στην ηλεκτρομηχανή, τοπλοίο «Μυτιλήνη», το οποίο κάλυπτε τη Σάμο και τους Φούρνους,αγκυροβόλησε στο Καρλόβασι , όπου και θα παραμείνει μέχρι ναολοκληρωθεί η επισκευή. Ο Γιώργος Γαρυφάλλου, δημοσιογράφοςστη «Σαμιακή γνώμη», εξηγεί: «Το πρόβλημα της σύνδεσης υπάρ-χει τα τελευταία 6-7 χρόνια. Γίνονταν σφήνες από κάποια καράβιαγια να ελαφρυνθεί. Το «Μυτιλήνη» της ΝΕΛ είχε πάρει τη γραμμήΠειραιάς - Σάμος. Χάλασε, όμως, και δεν έχει αντικατασταθεί απόάλλο. Έχει μείνει μόνο η γραμμή του «Νήσος Μύκονος» που κάνειτη διαδρομή Καβάλα, Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος και Πειραιάς. Ηάγονη αυτή γραμμή ξεκινά κανονικά από την Καβάλα και καταλή-γει στη Σάμο με επιστροφή. Όμως εξαιτίας του προβλήματος τηςΙκαρίας, των Φούρνων και της Σάμου την επέκτειναν μέχρι τονΠειραιά. Έτσι, δεν μπορεί να κάνει πάνω από δύο δρομολόγια τηνεβδομάδα». Η Σάμος επηρεάζεται σημαντικά από τη σημαντικήαυτή αλλαγή στη σύνδεση της με τον Πειραιά, όπως εξηγεί ο ίδιος:«Το σουπερμάρκετ σήμερα είναι άδειο. Η πρόσβαση στον Πειραιάδεν είναι εύκολη. Τα εισιτήρια είναι πολύ ακριβά . Το απλό εισι-τήριο είναι από 50-60 ευρώ, ενώ με το προηγούμενο πλοίο ήτανλίγο πάνω από τα 30 ευρώ».

Αλέξανδρος Μαυρογένης

2244 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΘΕΜΑΤΑ

∆ίκτυα ανθρώπων, χωρίς τη δυνατό-τητα μεταφοράς, μετάδοσης της πλη-ροφορίας, δεν υπάρχουν. Σήμερα, ητηλεπληροφορική -η ενοποίηση τωντηλεπικοινωνιών και της πληροφο-ρικής- έχει καταστεί η κύρια υπο-δομή μετάδοσης, αμφίδρομα, τηςπληροφορίας που πάνω της εδράζε-ται η ανάπτυξη των ανθρωπίνωνδραστηριοτήτων και που είναι κομ-μάτι της νέας κοινωνίας που γεννιέ-ται, καθώς η βιομηχανική κοινωνίαμε τα πολιτισμικά της χαρακτηρι-στικά, σιγά-σιγά μας αποχαιρετά.

Ητηλεπληροφορική είναι υποδομήτόσο απαραίτητη για τη μεταβα-τική εποχή μας, ώστε η παροχή

της να θεωρείται ο τρίτος όρος επιβίω-σης του ανθρώπου, μετά την ύδρευση καιτην ενέργεια. Η κοινωνία της πληροφο-ρίας και των δικτύων, η μεταβιομηχα-νική κοινωνία, η αμφίδρομη επικοινω-νία -που καταργεί την εξουσιαστικήκαι μονομερή σχέση πομπού δέκτη-είναι όροι που καταγράφουν τη μα-κροχρόνια διαδικασία της μεταλλαγήςτης βιομηχανικής κοινωνίας, σε κοινω-νία της πληροφορίας και των δικτύων,σε κοινωνία πολιτών με δυνατότητες έκ-φρασης, ελέγχου, συναπόφασης, σε δη-μοκρατία άμεσης συμμετοχής του πο-λίτη.

Η κοινωνία της πληροφορίας και τωνδικτύων είναι ένα φαινόμενο δυναμικό.Το περιεχόμενό της προσδιορίζει στοπαγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, την οι-κονομία, τη διοίκηση, την πολιτική, τιςκοινωνικές σχέσεις, την ποιότητα ζωήςτων πολιτών. Επηρεάζει τον τρόπο εργα-σίας, επικοινωνίας και μάθησης. Είναι

τεχνολογίες υποδομής, καθολικής εφαρ-μογής, ανατρεπτικές, αποδιαρθρωτικές,αναδιαρθρωτικές, που επιτρέπουνακόμη και την υπέρβαση σταδίων τηςκοινωνικής εξέλιξης. Είναι αυτές π.χ.που με τη μαζική παραγωγή δημοσίωναγαθών, (ελεύθερο λογισμικό, κοινότη-τες εθελοντών πολιτών) ανατρέπουν πο-λιτικά και ιδεολογικά, σήμερα, εδώ καιτώρα, τα πρότυπα της καπιταλιστικήςαγοράς και εμπορευματοποίησης, τιςαπάνθρωπες λογικές και πρακτικές τουνεοφιλελευθερισμού, διώκτη των δημό-σιων αγαθών.

Καθρέπτης κοινωνικώνδιεργασιών

Η κοινωνία της πληροφορίας και τωνδικτύων είναι πρώτα και πάνω απ’ όλακοινωνία πολιτών. Τα δίκτυα δεν συνι-

στούν αποκλειστικά τεχνολογικό φαινό-μενο. Πρόκειται για μια μεταφορά τηςκοινωνικής πραγματικότητας στον εικο-νικό χώρο, για την αναπαράσταση, τονκαθρέπτη των σύνθετων κοινωνικώνδιεργασιών και φαινομένων που εξελίσ-σονται δυναμικά. Είναι πάνω απ’ όλα αν-θρώπινα δίκτυα. Ο άνθρωπος, ο χρήστηςτης τεχνολογίας, βρίσκεται στο επίκεν-τρο. Πρόκειται για επαναστατική χειρο-νομία προς την εμβάθυνση της έννοιαςτης άμεσης συμμετοχής της κοινωνίαςτων πολιτών και της δημοκρατίας.

∆εν υπάρχει επανάσταση, δεν υπάρ-χουν τεχνολογικές επαναστάσεις χωρίςπολιτισμικές μεταβολές. Η τηλεπληρο-φορική αναδιαρθρώνει το πολιτισμικόεπίπεδο της κοινωνίας των πολιτών. Οιεπαναστατικές τεχνολογίες θα πρέπει νααποτελούν αντικείμενο πολιτικής ανά-λυσης και συλλογιστικής. ∆εν πρόκειταιμόνον για αυξητική διαδικασία της πα-ραγωγικότητας, της καινοτομίας και συ-νεργατικής κοινωνικής οικονομίας. Ηαγορά, όσο σημαντική κι αν είναι, δενείναι το μόνο μέρος του πλανήτη και τηςζωής των ανθρώπων.

Σήμερα στον πλανήτη εκατομμύριαεθελοντών πολιτών, οργανωμένοι σε συ-νεργατικές δομές (κοινότητες ελεύθερουκώδικα), παράγουν χιλιάδες προϊόντα,αξιόπιστου και απολύτως ανταγωνιστι-κού λογισμικού, που προσφέρουν στηνκοινωνία των πολιτών δωρεάν ή με ελά-χιστο κόστος σε σχέση με τα μεγάλα μο-νοπώλια του τομέα. Ο κάθε πολίτης πουμπορεί, έχει τη δυνατότητα να συμβάλειστη βελτίωση τους, αρκεί να μην τα εμ-πορευματοποιήσει, αλλά τα διαθέσειπίσω στην κοινωνία των πολιτών δω-ρεάν.

Ευθύνη της αριστεράς

Στη χώρα μας οργανώθηκε ήδη από

2008 το πρώτο συνέδριο των κοινοτήτωνελεύθερου λογισμικού και φέτος οργα-νώνεται το 2ο πανελλήνιο συνέδριο γιατο Ελεύθερο Λογισμικό / ΛογισμικόΑνοικτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ) στην Εκπαί-δευση στα Χανιά, από 8 έως 10 Μαΐου2015. Πρέπει να αναφερθεί ότι υπάρ-χουν σε παγκόσμιο επίπεδο, πρωτοπό-ρες συμβολές Ελλήνων, σε δύσκολουςτομείς όπως τα πρωτόκολλα τηλεπικοι-νωνιών. Η όλη προσπάθεια, ελάχισταβοηθείται στη χώρα μας.

Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Ν∆και του ΠΑΣΟΚ υπήρξαν σταθερά διώ-κτες των δημόσιων αγαθών, ανυποψία-στοι και αδιάφοροι για το γίγνεσθαι στηνπαγκόσμια και ελληνική κοινωνία τωνπολιτών., Η κυβέρνηση της αριστεράςκαι των προοδευτικών δυνάμεων θα αγ-καλιάσει και θα ενισχύσει τους πολίτεςτων κοινοτήτων ελεύθερου κώδικα, πουμε τις πράξεις τους θέτουν το συλλογικόπάνω από το ατομικό συμφέρονκοινωνι-κοποιούν τη γνώση, ανατρέπουν τις λο-γικές εμπορευματοποίησης του νεοφιλε-λευθερισμού, προωθούν την άμεση συμ-μετοχή των πολιτών στο πολιτικό καικοινωνικό πεδίο, βαθαίνουν την ανά-πηρη δημοκρατία μας, επαναφέρουν τηνπολιτική πάνω από την οικονομία, ανα-πτύσσουν τη συνεργατική κοινωνική οι-κονομία, που έχει άμεση ανάγκη η χώραμας για την ανάπτυξή της και αναδει-κνύουν μέσα από τη χειραφέτησή τους,τα κυρίαρχα αξιακά στοιχεία της πολιτι-κής και ιδεολογικής ηγεμονίας της αρι-στεράς σήμερα.

Για αυτές τις αξίες αγωνιζόμαστε ωςενεργοί πολίτες, μέσα από τις γραμμέςτις ανανεωτικής αριστεράς 40 χρόνιατώρα και είναι ακόμη μια υπαρξιακούχαρακτήρα δικαίωση των αγώνων μας.

Γιώργος Παππάς

Κοινότητες ελεύθερου κώδικαΕπαναστατική χειρονομία για την εμβάθυνση της άμεσης συμμετοχής,της κοινωνίας των πολιτών και της δημοκρατίας

Κυριακή 15 Φεβρουαρίου

** Ο ΣΥΡΙΖΑ Αλίμου γιορτάζει τη νίκη της αριστεράς και τηςελπίδας στο μεζεδοπωλείο Ζεύκιν (Λ. Ελευθερίας 45) από τις 2μ.μ. μέχρι το βράδυ. Το γλέντι περιλαμβάνει καλό φαγητό, απε-ριόριστο κρασί και αναψυκτικά, ζωντανή ορχήστρα και συμμε-τοχές έκπληξη.

** Παρουσίαση της νέας ποιητικής συλλογής της ΕλένηςΑστρινάκη «Basso continuo», στις 8 μ.μ., στο Γκρι Καφέ (Θεμι-στοκλέους 80, πλατεία Εξαρχείων). Μιλούν οι ∆. Αρβανίτης, Τ.Μανδηλαρά, Θ. Χιώτης, Π. Κακολύρης. ∆ιαβάζει ο Στ. Κόκορης.Επιμέλεια παρουσίασης έχει η Θ. Καραμολέγκου.

Τρίτη 17 Φεβρουαρίου

** Ξεκινά ο νέος κύκλος Ανήσυχων Συζητήσεων στο PublicΣυντάγματος (5ος όροφος), στις 7 μ.μ., με θέμα «Συγγραφείς καιεξουσία στον 20ό και 21ο αιώνα: ∆ιλήμματα και προκλήσεις,νίκες και ήττες, αλήθειες και ψέματα». Συμμετέχουν οι: Θ. Βαλ-τινός, Ρ. Γαλανάκη, Θ. Γρηγοριάδης, ∆. Καλοκύρης, Α. Μαραγκό-πουλος, Β. Ραπτόπουλος, ∆. Σεβαστάκης, Κ. Τζαμιώτης, Τ. Τσα-κίρογλου. Συντονίζει η Μ. Χαρτουλάρη.

Τετάρτη 18 Φεβρουαρίου

** Η Πρωτοβουλία κοινών δράσεων (οικογένεια και φίλοιΠαύλου Φύσσα) διοργανώνουν προβολή του ντοκιμαντέρ τουΆρη Χατζηστεφάνου «Φασισμός Α.Ε.», στις 6 μ.μ, στο θέατρο Χυ-τήριο. Θα ακολουθήσει συζήτηση για τη δίκη της Χρυσής Αυγήςμε τον δικηγόρο Θ. Καμπαγιάννη.

Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου

** Εκδήλωση με θέμα «Το δικαίωμα των δικαιωμάτων: ηπρόσβαση στη δικαιοσύνη» διοργανώνει η Ένωση φορέων γιατην εκπόνηση νομικών μελετών για τα θεμελιώδη δικαιώματα,

στις 6 μ.μ., στο ∆ικηγορικό Σύλλογο Αθηνών (Ακαδημίας 60). Χαι-ρετίζουν οι Ξ. Κοντιάδης και Ν. Παρασκευόπουλος. Μιλούν οι Μ.Βουτσίνου, Ε. Μάρκου, Β. Μάλλιος, Α. Καψάλης, Μ. Μουσμούτη,Κλ. Παπαπαντολέων, Ξ. Χρυσοχόυ, Ν. Αλιβιζάτος. Συντονίζει ο∆. Χριστόπουλος.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ εκδηλώσεων“ΦΟΡΟΥΜ-ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΕυημερία χωρίς ανάπτυξη, προτάσειςγια έναν άλλο κόσμο από κοινού Τριήμερο φόρουμ διοργανώνουν οι Ηλιόσποροι και η Re-search & Degrowth Greece στο Πολυτεχνείο (αμφιθέατροΓκίνη), που θα ξεκινήσει την Παρασκευή 20 Φεβρουαρίου καιθα ολοκληρωθεί την Κυριακή 22 Φεβρουαρίου. Στόχος τουφόρουμ - πολιτικού εργαστηρίου είναι η δημιουργία ενόςσυνεκτικού και περιεκτικού πλαισίου, συγκεκριμένων καιεφαρμόσιμων προτάσεων για τη δημιουργία μιας άλληςκοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας,εδώ και τώρα. Το φόρουμ θα κινηθεί στις εξής θεματικέςενότητες: 1) Αναζωογόνηση της υπαίθρου, αποκέντρωση καιεπισιτιστική αυτάρκεια, 2) Θεσμοί, άμεση δημοκρατία καιαυτοδιαχείριση, 3) Κοινωνική πρόνοια καιμέριμνα (υγεία- περίθαλψη, παιδεία,έρευνα, στέγαση), 4) Αλληλέγγυα -συνεργατική οικονομία και παραγωγικήανασυγκρότηση, 5) Οικολογικήβιωσιμότητα, φυσικοί πόροι και ενέργεια,6) ∆ικαιοσύνη, δικαιώματα, έμφυλεςσχέσεις και μεταναστευτικό, 7) ∆ημόσιοιχώροι, κοινά και ομότιμα δίκτυα. 8)Χρέος, δημοσιονομικά και επενδύσεις.Ολόκληρο το πρόγραμμα έχει αναρτηθείστο www.iliosporoi.net.

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 2255ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Οι συνήθεις συζητήσεις μεταξύ συ-ναδέλφων και συναδελφισσώνστο σχολείο είναι συνήθως τε-

τριμμένες κι αδιάφορες. Τι είδαν τηνπροηγούμενη μέρα στην τηλεόραση, σχό-λια για τους αναλώσιμους αστέρες τουλάιφ στάιλ, συνταγές μαγειρικής, γκρί-νια και μικροαστική μιζέρια για την οι-κονομική κρίση και τις επιπτώσεις της.Τις τελευταίες μέρες, όμως, η εικόναέχει αλλάξει. Πέρα από κάποιους εθι-σμένους στη λογική του λάιφ στάιλ, οιοποίοι αναπαράγουν τη φρενίτιδα-Βα-ρουφάκη και τα συνακόλουθα χιουμορι-στικά σχόλια, οι περισσότεροι επιζητούνπολιτική κουβέντα. Οι προγραμματικέςδηλώσεις, η συζήτηση για την ψήφο εμ-

πιστοσύνης στη νέα κυβέρνηση και ηκρίσιμη διαπραγμάτευση κυριαρχούν ωςσυζητήσεις στα διαλείμματα. «Έβλεπαπάνω από μια ώρα τις προγραμματικέςδηλώσεις της κυβέρνησης και κόντεψανα κάψω το φαγητό», έλεγε μια, μέχριπρότινος, αδιάφορη συναδέλφισσα!

Ένας παλιός φίλος που ζει στη Γερμα-νία μου μετέφερε το κλίμα που επικρα-τεί, το τελευταίο χρονικό διάστημα, στηνκυρίαρχη χώρα της ευρωζώνης. Πέρααπό τον ακραίο λαϊκισμό, τύπου «Bild»,που επηρεάζει ένα τμήμα της γερμανικήςκοινωνίας, στα πολιτικά τραπέζια τωνμεγάλων καναλιών τον τόνο δίνει η έν-τονη παρουσία των στελεχών του «DieLinke», ενός κόμματος που μέχρι πρότι-

νος ήταν απαξιωμένο στην κοινή γνώμηκαι επικοινωνιακά ταυτισμένο με τονεπάρατο κομμουνισμό. Οι συντονιστέςδημοσιογράφοι αναζητούν στα στελέχητου αριστερού κόμματος μια πειστικήερμηνεία για το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ στηνΕλλάδα. Σε κάποια εκπομπή, μάλιστα,ακούστηκε το εξής εντυπωσιακό σχόλιο:«Στη δεκαετία του 1930, μέσα σε μεγάληοικονομική κρίση, η Γερμανία με ανερ-γία 18% ανέβασε στην εξουσία το ναζι-σμό. Στη σημερινή Ελλάδα της κρίσης,με μεγαλύτερη ανεργία 27%, ο λαός τηςεπέλεξε αριστερή κυβέρνηση κι αυτήείναι μια σημαντική ποιοτική διαφορά».

Το ερώτημα που μένει να απαντηθείείναι αν έχουμε μπροστά μας μια ουσια-στική επιστροφή της πολιτικής στην ελ-ληνική κοινωνία ή πρόκειται για πρό-σκαιρο και επιδερμικό φαινόμενο. Μιακοινωνία που, για πολλά χρόνια, έχανετη ψυχή της ανάμεσα στις συμπληγάδεςτου ατομισμού και της επίπλαστης ευμά-ρειας. Μια κοινωνία που μετέπειτα ένοι-ωσε τραυματικά το σοκ του καπιταλι-σμού της καταστροφής και ξέπεσε στηνανέχεια, στη μιζέρια και το φόβο. Μια

κοινωνία που είχε χάσει την αξιοπρέπειάτης και τώρα νιώθει να την ανακτά, μέσωμιας αριστερής κυβέρνησης για τη στή-ριξη της οποίας γίνονται μαζικά συλλα-λητήρια σε ολόκληρο τον κόσμο! Κι ότανγεννιέται ένα νέο «κίνημα πλατειών» πουδεν έχει το συνήθη χαρακτήρα της δια-μαρτυρίας αλλά της ελπίδας και τηςυποστήριξης, η νέα κυβέρνηση οφείλεινα στηριχτεί σ’ αυτό, να αντλήσει δύναμηκαι αυτοπεποίθηση και, κυρίως, να μηδιαψεύσει τις προσδοκίες του. Είναι πε-ρίεργο και πρωτόγνωρο για την αριστεράκαι το κίνημα να συμμετέχουν σε διαδη-λώσεις που απουσιάζουν οι δυνάμεις κα-ταστολής και αντί για διαθέσεις σύγ-κρουσης και ανυπακοής να επικρατείένα πανηγυρικό κλίμα συναίνεσης καιυποστήριξης στις κυβερνητικές προσπά-θειες. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η καινού-ρια κατάσταση δεν θα οδηγήσει στηναπονεύρωση των αγωνιστικών μας αντα-νακλαστικών, με αποτέλεσμα να κατα-λήξουμε άχρωμοι και άοσμοικυβερνητικοί οπαδοί…

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

Η επιστροφή της πολιτικής;

Τη στιγμή που γράφονται αυτέ οιγραμμές το μεγαλύτερο σχεδόνμέρος του διαγωνιστικού προ-γράμματος του φετινού Φεστι-βάλ Βερολίνου έχει πλέον προ-βληθεί (απομένουν μόλις δύοσυμμετοχές) και η εικόνα μοιάζειπια να έχει ξεκαθαρίσει μαζί καιοι περισσότερες ταινίες που ξε-χώρισαν ως τώρα. Η φετινή αί-σθηση είναι ότι το Φεστιβάλ μπο-ρεί να απογοήτευσε σε έναβαθμό σε ό,τι αφορά τις μεγάλεςπολυαναμενόμενες ταινίες, επι-βεβαίωσε όμως για άλλη μιαφορά ότι οι εκπλήξεις είναιαυτές που τελικά κάνουν τη δια-φορά.

Τα βαριά ονόματα, όπως ο Βέρ-νερ Χέρτζοκ (The queen ofthe desert), ο Βιμ Βέντερς

(Everything will be fine) ή ακόμηκαι ο χαοτικός Τέρενς Μάλικ (Kni-ght of cups) προκάλεσαν περισσό-τερο μειδιάματα παρά θαυμασμό,ενώ μέτρια υποδοχή είχαν και οι γερ-

μανικές συμμετοχές, ιδιαίτερα ημάλλον άψυχη ματιά του ΑντρέαςΝτρέσεν στα χρόνια της πτώσης τουΤείχους στο Βερολίνου (As we weredreaming) και λιγότερο ίσως η σκη-νοθετική επιδειξιμανία του Σεμπά-στιαν Σκίπερ στη γυρισμένη με έναμοναδικό μονοπλάνο διάρκειας 140λεπτών Victoria, μια ταινία που δια-δραματίζεται σε πραγματικό χρόνοστη διάρκεια μια νύχτας.

Από την άλλη μεριά, ο βετεράνοςΤζαφάρ Παναχί επιβεβαίωσε με τοTaxi ότι παραμένει στην πρώτηγραμμή των δημιουργών παγκο-σμίως προσκαλώντας μας μέσα απότο ταξί που οδηγεί ο ίδιος σε μια αξέ-χαστη βόλτα που τέμνει πανέξυπναμερικά από τα πιο καυτά ζητήματατης χώρας του. Σινεμά επίκαιρο, πο-λιτικό, αυθόρμητο, φτιαγμένο μεελάχιστα μέσα (το ταξί γίνεται έναμικρό κινηματογραφικό στούντιο),αλλά με σπάνιο πλούτο ιδεών και εμ-πνεύσεων, θα είναι παράξενο να μεί-νει εκτός των βραβείων. Το ίδιοισχύει και για το 45 Χρόνια του Άν-τριου Χέι, την ανατομία ενός γάμου

και ενός ζευγαριού που ετοιμάζεταινα γιορτάσει την 45η του επέτειο,όταν το απωθημένο παρελθόν τουσυζύγου εισβάλλει ορμητικά στοπαρόν απαιτώντας την επαναξιολό-γηση μιας ολόκληρης ζωής. Έχον-τας δύο σπουδαίους πρωταγωνιστές,τη Σαρλότ Ράμπλινγκ και τον ΤομΚόρτνι, ο Χέι στη μόλις δεύτερη ται-νία του εντυπωσιάζει με την ακρί-βεια της παρατήρησής του και τηνοικονομία παραδίδοντας ένα εξαιρε-τικό, γλυκόπικρο στοχασμό πάνωστις έννοιες της αγάπης, της ευτυ-χίας και της αφοσίωσης στο πέρα-σμα του χρόνου.

Έκπληξη από τη Γουατεμάλα

Από τις πιο ευχάριστες εκπλήξειςκαι μια από τις καλύτερες ταινίεςτου Φεστιβάλ αποδείχτηκε το σκη-νοθετικό ντεμπούτο Ixcanul (η λέξησημαίνει ηφαίστειο) του ΧάιροΜπουσταμάντε από τη Γουατεμάλα.Τοποθετημένη στους κόλπους μιαςκοινότητας αυτοχθόνων που ζει στιςπαρυφές ενός ηφαιστείου και γυρι-σμένη στην τοπική διάλεκτο, η ται-νία αφηγείται την ιστορία ενός έφη-βου κοριτσιού που στην προσπάθειάτης να ξεφύγει από ένα προξενιόπου οι φτωχοί γονείς της ετοιμάζουνμένει έγκυος από ένα νεαρό που τηςυπόσχεται να την πάρει μαζί του στιςΗΠΑ, αλλά τελικά την εγκαταλείπει.Ο Μπουσταμάντε ξεφεύγει από κάθεπαγίδα και υιοθετεί μια σχεδόν αν-θρωπολογική ματιά απέναντι στουςήρωές του και την κοινότητά τουςεμπλουτίζοντας την ταινία με απρό-σμενες λεπτομέρειες της σκληρήςκαθημερινότητας, που όμως κατα-φέρνουν να απογειώσουν την ταινία.Η νεαρή πρωταγωνίστρια, ερασιτέ-χνης από την περιοχή, είναι μια αλη-θινή αποκάλυψη.

Από τη Λατινική Αμερική μας έρ-χεται και το El club του Πάμπλο Λα-ρέιν (No) μια σφοδρή, ελευθερό-στομη κατά μέτωπο επίθεση τουσκηνοθέτη στην Καθολική Εκκλησίαδοσμένη με έξοχη ισορροπία ανά-

μεσα στο δράμα και τη μαύρη κωμω-δία με ένα χιούμορ που θυμίζει τιςκαλύτερες στιγμές του Λουίς Μπου-νιουέλ. Η λέσχη του τίτλου δεν είναιπαρά ένα σπίτι σε μια απομακρυ-σμένη παραθαλάσσια περιοχή πουφιλοξενεί ιερείς που έχουν υποπέσεισε βαριά ατοπήματα, ιδιαίτερα σε-ξουαλικής κακοποίησης ανηλίκωναγοριών. Τα διάφορα ανάλογα σπί-τια ανά τη χώρα χρησιμεύουν ως έναυποτιθέμενο καταφύγιο μετάνοιαςκαι σωφρονισμού, αλλά κυρίως ωςένας τρόπος να καλυφθούν και ναξεχαστούν τα άπλυτα των ιερέων.Όταν ένας νεαρός ιερέας καταφθά-νει με στόχο να κλείσει το συγκεκρι-μένο σπίτι θεωρώντας ότι η Εκκλη-σία δεν μπορεί να συνεχίζει να παρέ-χει άσυλο στους παραβάτες της, ηκοινότητα του σπιτιού θα αμυνθείπροκειμένου οι επικείμενες αλλαγέςνα αφήσουν το καθεστώς αλώβητο.Ο Λαρέιν μετά την τριλογία του γιατη Χούντα του Πινοτσέτ βάζει στοστόχαστρό του το θεσμό και σταθερόπυλώνα στήριξης κάθε εξουσίας, τηνΕκκλησία και την υποκρισία της αμ-φισβητώντας ακόμη και τις αγαθέςπροθέσεις ανανέωσης του ΠάπαΦραγκίσκου, θυμίζοντάς μας με τονπιο σκληρό τρόπο ότι κάθε κλειστός,ανελεύθερος, θεσμός είναι καταδι-κασμένος στη διαφθορά κάθε είδουςκαι στην καταπίεση.

Τέλος, στις πιο πρωτότυπες στιγ-μές του Φεστιβάλ συγκαταλέγεται τοAferim! του Ράντου Τζούντε, μιαασπρόμαυρη γυρισμένη σε φιλμ ται-νία εποχής τοποθετημένη στα σεαναβρασμό Βαλκάνια του 19ουαιώνα, γύρω από το ανθρωποκυνη-γητό που εξαπολύει ένας γαιοκτήμο-νας, όταν μαθαίνει ότι ένας σκλάβοςΡομά είχε σχέσεις με τη γυναίκα του.Ένα αληθινά ασυνήθιστο βαλκανικόγουέστερν με ιδιαίτερο χιούμορ, πα-νέξυπνες κινηματογραφικές αναφο-ρές και κυρίως ευθείες και εύστοχεςαναλογίες με πολλές καταστάσειςπου βιώνουμε σήμερα και όχι μόνοστα Βαλκάνια.

Λευτέρης Αδαμίδης

65ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ

Λίγο πριν τα βραβεία

Ο Μπουστα-μάντε (τρίτοςαπό δεξιά) μετο επιτελείοτης εξαιρετι-κής ταινίαςαπό τη Γουα-τεμάλα, «Ixca-nul».

2266 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΘΕΑΤΡΟ

Πώς βίωσες το ρόλο σου μέσα σε αυτήτην παράσταση; Ως μητέρα αλλά και γυ-ναίκα, πώς νιώθεις για τα «πατριαρχικά»χαρακτηριστικά που μπορεί να έχει μιατέτοια μητέρα, χωρίς πάντα να το συνει-δητοποιεί;

Ο Γιάννης επέμενε προς αυτή την κα-τεύθυνση και ήταν δύσκολο να υπερα-σπιστώ μια τόσο επικριτική και εξουσια-στική γυναίκα, στο τέλος όμως βρήκα τις

δικαιολογίες της και την έφερα κοντάμου. Στην προσωπική μου ζωή παλεύωνα απομακρυνθώ από το μοντέλο τηςμαμάς που φορτώνει ενοχές τα παιδιάτης, που σκέφτεται τι θα πει ο κόσμοςκαι αποφασίζει σύμφωνα με τις δικέςτης προσδοκίες. Χωρίς πληροφόρησηκαι υποστήριξη και κυρίως χωρίς διά-θεση να αλλάξεις, δεν μπορείς να παςπολύ παραπέρα από το πρότυπο που σεανάθρεψε. Συχνά οι γονείς επιτίθενται,στην προσπάθειά τους να σε προετοιμά-σουν για την τρομερή πραγματικότηταέξω από το σπίτι. Ευτυχώς η παράστασηέχει πολύ χιούμορ και έτσι όλα εκεί είναιπιο ανάλαφρα.

Πώς νιώθεις για το τόσο αισιόδοξοκλείσιμο του έργου;

Αισιόδοξο ε; Πότε δεν εξέλαβα τοτέλος μας ως τέτοιο. Σε αυτό βοήθησεότι μια εβδομάδα πριν την πρεμιέρα δενξέραμε πως θα τελείωνε η εκδοχή, τηςδικής μας μεταμΜόρφωσης. Τώρα πουτο σκέφτομαι, ναι, η λεζάντα «κουρά-στηκα να φοβάμαι» δεν μπορεί παρά ναπρομηνύει αισιόδοξες εξελίξεις.

Πώς εισέπραξες την αποδοχή του κό-σμου και την παράταση των παραστά-σεων;

Ακούω πολύ ωραία λόγια και χαίρο-μαι. ∆ουλέψαμε πολλές ώρες με πολλήαγάπη και, όταν αυτό φτάνει «κάτω», τοεπάγγελμα του ηθοποιού μοιάζει να έχεινόημα και για τους άλλους εκτός απόεμάς τους ίδιους.

Πώς νιώθεις τόσοκαιρό εκτός του «Κι-νητήρα», κυρίως ωςδασκάλα χοροθεάτρουσε σταθερή εβδομαδι-αία βάση; Χρειαζόταννα πάρω τις αποστά-σεις μου. ∆εν θεωρώτίποτα δεδομένο. Γιανα προχωράς χρει-άζεται αναθεώρησηκαι νέες συναντή-σεις.

Σπύρος Πετρίτης

Μια εβδομάδα πριν την πρεμιέραδεν ξέραμε πως θα τελείωνε ηεκδοχή, της δικής μαςμεταμΜόρφωσης. Τώρα που τοσκέφτομαι, ναι, η λεζάντα“κουράστηκα να φοβάμαι” δενμπορεί παρά να προμηνύειαισιόδοξες εξελίξεις.

“Μια μετα-μορφωμένη «Μεταμόρφωση»Παρωδία με αποχρώσεις σωματικής μιμικής και βωβού κινηματογράφου από την ομάδα Splish-Splash

«Θυμάμαι»της Ελένης Παπαχριστοπούλου

Το έργο διηγείται το φόβο, την αγωνία αλλά και το θυμό που άφησαν σ’ έναπλήθος ανθρώπων πίσω τους όσοι κυβέρνησαν όλα αυτά τα χρόνια. Αφη-

γήσεις ανθρώπων που συγκρατούν στη μνήμη μας τα τελευταία γεγονότα πουμοιραστήκαμε και που άλλαξαν βίαια τις ζωές μας. Από τις εικόνες της Αθήναςπου αποτυπώνουν τα ίχνη της καταστροφής που επήλθε στον τόπο μας, στομαύρο της ΕΡΤ, στα άδεια εργοστάσια, σ τις επιχειρήσεις που έκλεισαν, τις απο-λύσεις ανθρώπων «χαμηλών προσόντων», τις διαθεσιμότητες καθηγητών, τιςσυγχωνεύσεις, καταργήσεις σχολείων, νοσοκομείων, τη μετανάστευση τωννέων, την εγκατάλειψη των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας, ως το άκουσμα τηςσιωπής εκείνων που κατέρρευσαν… Και στη μακρινή, αλλά τόσο κοντινή μαςΧαλκιδική, εκεί στις Σκουριές, εκείνοι που μάχονται για την ίδια τους την αν-θρώπινη ύπαρξη.

Στην παράσταση ακούγονται αποσπάσματα από το έργο του Μίκη Θεοδωράκη«Κατάσταση πολιορκίας» σε ποίηση Ρένας Χατζηδάκη, ερμηνευμένα από τη Να-τάσσα Μωυσόγλου. Σκηνοθετεί ο Γιάννης Σταματίου. Παίζουν: Μάριος Τσα-μαντιώτης – Φωτεινή Μπιρλή, Λευτέρης Αλεξανδρής – Λαμπρινή Λίβα, Χρι-στίνα Καπράλου – Γιάννης Σταματίου, Ιωάννα Μαργαρίτη – Ευαγγελία Νύκταρη,Ελένη Παπαχριστοπούλου – Παναγιώτης Ξανθόπουλος, Γιώργος Φώσκολος –Παύλος Τάγκας και Νατάσσα Μωυσόγλου.

Παραστάσεις: Κάθε Κυριακή, στις 7μ.μ., στον πολυχώρο ΕΚΣΤΑΝ (Καυταν-τζόγλου 5, Πατήσια , κρατήσεις θέσεων: 6936 614158).

«Ανάμισης ντενεκές»του Γιάννη Μακριδάκη

ΟΓιάννης Μακριδάκης επιστρέφει στο θέατρο. Μετά την επιτυχημένη πα-ράσταση «Η άλωση της Κωνσταντίας» το 2012, παρουσιάζεται ο «Ανάμισης

ντενεκές», το πρώτο μυθιστόρημα του συγγραφέα σε μορφή μονολόγου, σεσκηνοθεσία της Μαρίας Αιγινίτου. Η έρευνα για τη θρυλική ζωή του Γιώργη

Πέτικα, εκατό χρόνια μετά το φόνο, μας ταξιδεύει από την Αμερική ως τιςαπόκρημνες σπηλιές του Πελινναίου, ως τον Ανάμιση ντενεκέ. Μια ιστορίαπου εμπνέεται από την ιστορική μνήμη και τη λαϊκή αφήγηση, δημιουργών-τας τη μυθοπλασία. Η ιστορία ενός ανθρώπου, που πέρασε στην παρανομίαγια ένα έγκλημα πάθους. Ο αφηγητής πλάθει επί σκηνής τους ήρωες και τηδράση τους με μοναδικό του εργαλείο το λόγο.

∆ιασκευή από τη Μ. Αιγινίτου και τον Χ. Χαραλάμπους και σκηνοθεσία τηςΜαρίας Αιγινίτου. Ερμηνεύει ο Χάρης Χαραλάμπους.

Παραστάσεις: Κάθε ∆ευτέρα και Τρίτη, στις 9μ.μ., στο θέατρο Μεταξουρ-γείο (Ακαδήμου 14, τηλ. 210 5234382).Θ

ΕΑΤ

ΡΙΚ

Α Ν

ΕΑ

Είναι ίσως σπάνια μια τόσο ολοκληρωμένη πρόταση παρωδίας ενός λογοτεχνι-κού αριστουργήματος με σεβασμό στην αξία του παρωδούμενου προτύπου. Μά-λιστα, στη δημιουργία αυτή εμπλέκεται η σωματική μιμική και το χοροθέα-

τρο/σωματικό θέατρο από ανθρώπους που υπηρετούν αυτό το είδος με αφοσίωσηκαι συνέπεια στην Ελλάδα. Ο λόγος για την κωμωδία «ΜetamMorfosis», τη διασκευήτου κλασικού αριστουργήματος του Φραντς Κάφκα, που παρωδείται και «σχολιάζε-ται» σκηνικά από την ομάδα Splish-Splash.

Η θεατρική ομάδα Splish-Splash ιδρύθηκε το 2003 από τον ηθοποιό και σκηνοθέτηΓιάννη Οικονομίδη (Johnny O.) και ξεκίνησε την καλλιτεχνική της δράση διασκευά-ζοντας κλασικά κινηματογραφικά έργα, βασιζόμενη περισσότερο στην κίνηση καιτην έκφραση των ηθοποιών, τη μουσική και το ρυθμό. Η διασκευή του μνημειώδουςέργου του Κάφκα, την οποία παρουσίασε κατά τη φετινή χειμερινή θεατρική πε-ρίοδο, έπειτα από ένα διάστημα ανατρεπτικών και καθ’ όλα διασκεδαστικών προ-βών, κατά την ομολογία μελών της ομάδας, ασφαλώς ήταν δύσκολο και τολμηρό εγ-χείρημα. Ωστόσο, όχι μονάχα δεν υπέπεσε στην κατηγορία της εύκολης και τετριμ-μένης φαρσοκωμωδίας, αλλά απέδειξε, για μια ακόμη φορά, πως η υψηλή κωμωδίαπάντα καταπιανόταν και ακόμη καταπιάνεται με τα ίδια θέματα που ασχολείται τοσοβαρό δράμα. Αρκεί να θυμηθούμε τις μεγάλες κωμωδίες του Μολιέρου, όπου κα-νείς δεν μπορεί εύκολα να διακρίνει πότε πρέπει να γελάσει ή άλλως ότι το κριτή-ριο για το αν είναι επιτυχημένη μια κωμωδία δεν είναι το πόσο γέλιο μπορεί να προ-καλεί. Η θεατρική διασκευή/παρωδία της ΜetamMorfosis του Φραντς Κάφκα, λοι-πόν, όχι μόνο αποδεικνύεται άκρως διασκεδαστική, ευφυέστατα κι ευφάνταστα κω-μική και για το κοινό της, πέρα από τους συντελεστές, αλλά παράλληλα επιφυλάσ-σει κι ένα ιδιαίτερα τρυφερό, γεμάτο ελπίδα και αισιοδοξία μήνυμα για όλους τουςανθρώπους που μπορεί αυτή την περίοδο να αντιμετωπίζουν προβλήματα πέν-θους/απώλειας, ή άλλες δυσκολίες στις σχέσεις τους μέσα στην πατρική οικογένεια.Με αφορμή αυτήν την παράσταση θέσαμε μερικά ερωτήματα στην Βίκυ Αδάμου πουπαίζει αλλά έχει επιμεληθεί και τα κοστούμια της παράστασης.

Tαυτότητα παράστασηςΣκηνοθεσία, διασκευή ιστορίας: Johnny O., επιμέ-λεια κίνησης: Ιωάννα Καμπυλαυκά, βοηθός σκηνο-θέτη: Άντζη Βαλσαμή, μουσική επιμέλεια: Αντώ-νης Μοσχούτης, Johnny O., πρωτότυπη μουσική,programming: Αντώνης Μοσχούτης, σκηνικά: ΈφηΛιαροκάπη, εικόνες προβολής: Θοδωρής Μαστρο-γιάννης, κοστούμια: Βίκυ Αδάμου, φωτισμοί: Απο-στόλης Τσατσάκος, μακιγιάζ: Γιώργος Βάλβης.Παίζουν: Johnny O, Βίκυ Αδάμου, Γιώργος Νικο-λαΐδης, Χριστίνα Σαμπανίκου.Κάθε Κυριακή, στις 9.15μ.μ., στον πολυχώρο Vault(Μελενίκου 26, Βοτανικός, τηλέφωνα: 2130356472 / 6945 993870, για κρατήσεις 11π.μ. -2μ.μ. και 5 - 9μ.μ.). Γενική είσοδος: 10 ευρώ.

Τέλλος Άγρας«Τα Ποιήματα»Τόμος ΑΦιλ. ΕπιμέλειαΈλλη ΦιλοκύπρουΜ.Ι.Ε.Τ.Σεπ. 2014

Καλή η αισιοδοξία, ωραία τα με-γάλα λόγια, αλλά να μην υπερ-βάλλουμε κιόλας, πως οι “χαμη-

λές φωνές ποιητών του μεσοπολέμου”εξακολουθούν να ακούγονται! Και μάλι-στα “επίμονα”, γιατί μας αρέσει η ιδέαπως τάχατες συμμεριζόμαστε τις εμπει-ρίες που εκείνοι καταγράφουν, όπως“περιθωριοποίηση ανθρώπων, ισοπέ-δωση αξιών, μοναξιά”. Φράσεις πουμπορεί να ηχούν ωραία, μόνο που τονόημά τους έχει αλλοιωθεί. Λέξεις καρα-μέλες, σε γλώσσες χωρίς αισθητήριαευαισθησία, που τις πιπιλάνε, προσπερ-νώντας τους δαρμένους, βυθισμένοι σεεγωπαθή ατομικισμό. Σιγά μη “βιώ-νουμε, μαζί με τους ποιητές εκείνους”,“την αναγκαιότητα της διαμαρτυρίας,της περιφρούρησης μιας απλής καθημε-ρινότητας, της αλληλεγγύης”. Μη δια-μαρτυρόμενοι, μη αλληλέγγυοι, κάνουμεότι μπορούμε για να διασκεδάσουμε την“απλή καθημερινότητα”. Άγευστοι ποι-ήσεως, μη έχοντες ώτα ούτε για ποιητέςυψηλής φωνής, παρεκτός τραγουδοποι-ούς.

Φέρεται ως τεκμήριο, πως, πράγματι,ακούμε τις “χαμηλές φωνές” εκείνων, οιανθολογίες, οι μελέτες, οι εκδόσεις ποι-ητών, όπως Καρυωτάκη, Πολυδούρη,Λαπαθιώτη και άλλων της γενιάς τους,που “πληθαίνουν”. Μην τρελαθούμε,ποιες ανθολογίες, ποιες εκδόσεις; Η τε-λευταία ανθολογία “χαμηλής φωνής” εκ-δόθηκε πριν από 25 χρόνια από έναν τε-λευταίο ρομαντικό, με ιδιαίτερο βάροςστην περίπτωση του Τέλλου Άγρα. Αν γί-νονται σήμερα κάποιες εκδόσεις ορισμέ-νων του μεσοπολέμου, δεν γίνονται γιανα ακούσουμε τις “χαμηλές φωνές”τους. Αντιθέτως, τη ναφθαλίνη της “χα-μηλής φωνής” τους θέλουνε να αποτινά-ξουν. Γι’ αυτό και αναζητούν μανιωδώςτον Άλλο, που κρύβεται πίσω από τονποιητή. Τον Άλλο άνθρωπο με τα παρεκ-κλίνοντα χούγια, τον Άλλο συγγραφέαμε τα αδημοσίευτα και αποκηρυγμένα.Τον Άλλο Καρυωτάκη, με “την πολύ-πλοκη προσωπικότητα του αυτόχειρα”και τα κρυμμένα πεζά. Την Άλλη Πολυ-δούρη, την ψυχαναγκαστικά ερωτευμένηκαι το αδημοσίευτο μυθιστόρημά της.Τον Άλλο Λαπαθιώτη, την ομοφιλόφιληπροσωπικότητα ενός ακόμη αυτόχειρακαι τα σκόρπια διηγήματα.

Όσο για τη μόδα των Απάντων, αυτήπροέκυψε με την κρίση. Παλαιοί εκδό-τες, με όνομα, στο κύμα των νέων εκδο-τικών οίκων, προτάσσουν ανάχωμα τηνπροίκα τους. Τα ξεκινούν φιλόδοξοι με-λετητές, για να τα εγκαταλείψουν μετάτους δυο-τρεις πρώτους τόμους. Τα αγο-ράζουν μεσήλικες, άλλοτε ποτέ με προ-φίλ διανοούμενου, που, εδώ και καιρό,δεν ανοίγουν βιβλίο, βαυκαλιζόμενοι μετην ιδέα πως θα χρησιμεύσουν στα παι-διά και τα εγγόνιά τους, που, από το νη-πιαγωγείο, βρίσκονται με την οθόνη πα-ραμάσχαλα αντί για σάκα. Εντός του21ου αι., Άπαντα, άξια του τίτλου τους,προέκυψαν για μία μόνο “χαμηλή φωνήτου μεσοπολέμου”. Εκείνα του ΡώμουΦιλύρα. Είχε προηγηθεί, όμως, έκδοσηγια τον Άλλο Φιλύρα, τον τρόφιμο του∆ρομοκαΐτειου και αυτοβιογραφούμενοπεζογράφο.

∆ιαφορετική προβάλλει η περίπτωσητου Τέλλου Άγρα. Σήμερα, ως ο

Άλλος Άγρας, λογαριάζεται ο ποιητής.Αφού ο Τέλλος Άγρας είναι ο μείζωνκριτικός του Μεσοπολέμου, σύμφωνα μετον τελευταίο Ιστορικό της ελληνικήςλογοτεχνίας, Αλέξ. Αργυρίου. Αποφεύ-

γει, πάντως, το χαρακτηρισμό ελάσσωνποιητής, επικαλούμενος τα λόγια τουίδιου του Άγρα, που απέρριπτε παρόμοιαταξινόμηση, υποστηρίζοντας πως όλοιδικαιούνται “θέση στων ιδεών τηνπόλη”. ∆εν υιοθετεί ούτε την άποψη τουΝάσου ∆ετζώρτζη, ότι “στη χορεία τωνελασσόνων της ποίησής μας υπάρχουνδυο μείζονες ελάσσονες: ο Καρυωτάκηςκαι ο Άγρας”. Πιθανώς, γιατί οι προτι-μήσεις του γέρνουν προς άλλους ελάσ-σονες.

Όπως και να έχει, γενικότερα, η έλ-λειψη ενδιαφέροντος για τον ποιητήΆγρα είναι κατάδηλη. “Μικρή” η παρα-γωγή του, μόλις τρεις συλλογές. ∆υο τιςεξέδωσε ο ίδιος, ανθολογώντας αναδρο-μικά τη δημοσιευμένη ποιητική πραμά-τειά του. Το 1934, «Τα βουκολικά και εγ-κώμια» από την περίοδο 1917-1924, το1939, «Οι καθημερινές», συνεχίζοντας τοπροσωπικό ξάκρισμα από την περίοδο1923-1930. Η τρίτη, «Τριαντάφυλλαμιανής ημέρας», με ποιήματατης δεκαετίας του ’30, εκ-δόθηκε μεταθανάτια.Όχι την επομένη,αλλά 21 χρόνιααργότερα, το1965. Τη φρον-τίδα την είχε οΚώστας Στερ-γιόπουλος.∆ικό του είναικαι ένα τέ-ταρτο βιβλίομε ποιήματατου Άγρα, πουεκδόθηκε το1996. Είναι ο 8οςτόμος της Σειράς«Ο ανθολόγοςΕρμής», με επιλογήποιημάτων από τις τρειςσυλλογές. Ενδιαμέσως, είχεεκδώσει τέσσερις τόμους με τα«Κριτικά» του Άγρα, κατ’ επιλογή και θε-ματική ταξινόμηση.

Τέλλος Άγρας χωρίς τον Στεργιόπουλοδεν θα υπήρχε. Τον γνώρισε Ιούλιο 1943.Ακόμη δεν είχε κάνει την επίσημη πρώτητου εμφάνιση στη λογοτεχνία, που θεω-ρείται το ποίημα «Κι’ αν τα δάκρυα...»στο τεύχος της 1ης Σεπτεμβρίου 1943στη «Νέα Εστία». Είχε, όμως, εκδώσειένα πρώτο ποιητικό βιβλίο, «Χινοπω-ρινά». Μπορεί ο ίδιος να το αποκήρυξε,έμεινε όμως το ίχνος του χάρις στην κρι-τική του Άγρα. Σε αυτήν, εκείνος διατυ-πώνει παρατηρήσεις με την οπτική τουενήλικα σχετικά με το περιεχόμενο, εκ-φράζοντας θαυμασμό για τη στιχουργική“αυτού του παιδιού δεκαεννιά χρονώνμόλις”. Τότε, ο Στεργιόπουλος ήταν στα17. Με “ξανθά μαλλιά” και “ζωηρόβλέμμα”, αναφέρει ο Άγρας, συμπληρώ-νοντας την εικόνα της πρώτης τους συ-νάντησης, που περιγράφει ο Στεργιό-πουλος στο “ιστορικό της φιλίας” τους.Την πρώτη εκδοχή αυτού του “ιστορι-κού”, δημοσιευμένη ∆εκέμβριο 1944, οΣτεργιόπουλος, όπως σχολιάζει σαράνταχρόνια αργότερα, την έχει “περίπου απο-κηρύξει”. Κι όμως, έχει ιδιαίτερο ενδια-φέρον, καθώς ο 18χρονος Στεργιόπου-λος αυτοπαρουσιάζεται ως τουλάχιστονδυο χρόνια μεγαλύτερος, παίρνοντας τηνηλικία που του έδινε ο Άγρας στην κρι-τική, ενώ τοποθετεί τη γνωριμία τουςπριν τον Πόλεμο. Τελικά, ο Άγρας, μεμια κριτική για έναν φερέλπιδα έφηβο,εξασφάλισε έναν καλό φροντιστή. Κατάμία άποψη, ο Στεργιόπουλος τυχαίνεισήμερα αντίστοιχης αντιμετώπισης μεεκείνης του Άγρα. Αναγνωρίζεται ωςκριτικός-φιλόλογος, με τον ποιητή στοδεύτερο ρόλο.

Στα επόμενα κοντά 20 χρόνια, δενυπήρξε άλλη έκδοση, ούτε κανένα

δημοσίευμα, που να κινεί το ενδιαφέρονγια τον Άγρα. Πέραν των αναφορών στον

κριτικό, όπως το αφιέρωμα του περιοδι-κού «Κ», Μάρτιο 2003. Για τον ποιητήΆγρα, ωστόσο, συγκρατούμε την “και-νούργια ανάγνωση” από τον Στέφανο Ρο-ζάνη, του 1991, που δεν έτυχε αντίστοι-χης προσοχής. Να, όμως, που επετειακά,70 χρόνια από τον θάνατό του (απεβίωσε12 Νοεμβρίου 1944), εκδίδεται τόμος, μεπρομετωπίδα, «Τα ποιήματα», χαρακτη-ριζόμενος ως πρώτος τόμος. Πιθανώς,νοείται πρώτος τόμος Απάντων, καθώςεπανεκδίδονται οι δυο πρώτες συλλογές.∆εν δίνεται, ωστόσο, καμιά πληροφορίαγια επόμενους τόμους. Ούτε καν για ένανδεύτερο, που θα ολοκλήρωνε την επα-νέκδοση “των ποιημάτων”. Θα στέγαζε,όμως, μόνο την τρίτη συλλογή ή μήπως,να γινόταν ένα δεύτερο ξάκρισμα τωνδημοσιευμένων, λιγότερο αυστηρό απότο πρώτο του ίδιου του ποιητή; Όπωςκαι να έχει, η έκδοση δίνει την εντύπωσητου πρωθύστερου και του βεβιασμένου.

Η επιμελήτρια του τόμου, Έλλη Φι-λοκύπρου ασχολείται από τα

φοιτητικά της χρόνια μετη “γενιά του Καρυω-

τάκη”. Ήταν τοθέμα της διδακτο-

ρικής της δια-τριβής, στηνΟξφόρδη,πριν 25 χρό-νια, που εκ-δόθηκε σεβιβλίο το2009. Συγκε-κριμένα, επι-κεντρώνει τη

μελέτη σεεπτά “μετασυμ-

βολιστές”, όπωςτους αποκαλεί.

Όπου, ο Άγρας κατέ-χει κεντρική θέση, όχι

τόσο ως ποιητής, αλλά λόγωτου κριτικού του έργου. Βασική πα-

ραπομπή της αποτελεί ο τόμος της Αν-θολογίας-Γραμματολογίας Σοκόλη, «Ηανανεωμένη παράδοση», του Στεργιό-πουλου. Ειδικά για το κεφάλαιο τουΆγρα, δρομοδείκτης σε παρατηρήσεις,απόψεις και συμπεράσματα στάθηκε τοβιβλίο του, «Ο Τέλλος Άγρας και τοπνεύμα της παρακμής», του 1962. Στονπρόσφατο τόμο, η Φιλοκύπρου, εστιά-ζοντας αποκλειστικά στον Άγρα, συμ-πληρώνει την επανέκδοση των συλλο-γών με ένα επιλογικό κείμενο για τηνποίησή του, όπου δεν διαφοροποιείταιαπό την προηγούμενη μελέτη της, καιπάλι με εκτενή αναφορά στον Στεργιό-πουλο. Άλλωστε, στις “ευχαριστίες”,αποδίδει “στην επιμονή και τον ενθου-σιασμό” του την ύπαρξη της έκδοσης.

Οπότε, ως προς το πρωθύστερο τηςέκδοσης, δεν χρεώνεται η επιμελήτρια.Εκείνος θα έπρεπε να φροντίσει ως απα-ραίτητο προηγούμενο την επανέκδοσητου βιβλίου του και βεβαίως, της τρίτηςσυλλογής του Άγρα. “Την σπουδαι-ότερη”, κατά δική του απόφανση, τηνοποία ο Αλέξ. Αργυρίου επαυξάνει, θεω-ρώντας τα ποιήματα της δεκαετίας του’30 ως τα αντιπροσωπευτικότερα, ενώαποδίδει μόνο “ιστορική σημασία” σταποιήματα της πρώτης συλλογής. Μάλι-στα, συγκρίνει το ποίημα «Τώρα που λεί-πεις...» από την τελευταία ενότητα,«Αγάπη», της δεύτερης συλλογής με τοποίημα «Οδός – Σκουφά» της τρίτηςσυλλογής, επισημαίνοντας στοιχεία πουπροσδίδουν στο δεύτερο “τόνους νεοτε-ρικότητας”. Αλλά “σε αραιές δόσεις”,προσθέτει. Για να κρίνουμε κατά πόσοχαρίζεται ή μήπως και αδικεί τον ποιητή,χρειάζεται να έχουμε στα χέριά μας τοβιβλίο. Εξαντλημένο εδώ και χρόνια, ητιμή δυσεύρετων αντιτύπων φθάνει τα70 ευρώ. Παρομοίως, εξαντλημένη είναικαι η μελέτη του Στεργιόπουλου.

Αλλά και οι συγκαιρινοί του Άγρα κρι-

τικοί, που σχολιάζουν τις δυο πρώτεςσυλλογές, θεωρούν πως ο Άγρας, όταντις εξέδωσε, “ως πρόθεση και ως πραγ-ματοποίηση καλλιτεχνική”, τις είχε ήδηξεπεράσει. Αυτό είναι το καταληκτικόσυμπέρασμα του Κλέονα Παράσχου το1934, στην κριτική της πρώτης συλλο-γής. Προφητικός της πρόσφατης έκδο-σης, διατυπώνει την άποψη, ότι αυτά “τανεανικά ποιήματα ίσως να είχαν θέση σεμια έκδοση Απάντων”. Μόνο που αυτήέρχεται με καθυστέρηση 80 χρόνων καιχωρίς υπόσχεση ότι θα ολοκληρωθεί υπόμορφή Απάντων. Ο Παράσχος πιθανολο-γεί, πως ο Άγρας, συστηματικός και ωςκριτικός, θέλησε να δείξει “όλες τις φά-σεις της εσωτερικής του ιστορίας”.

Με βάση αυτήν την παρατήρηση, ηπρόσφατη έκδοση θα μπορούσε να

χαρακτηριστεί βεβιασμένη. Ο εντοπι-σμός των πρώτων δημοσιεύσεων τωνποιημάτων παραμένει ελλιπής, ενώαπουσιάζει υπομνηματισμός σχετικά μετις αλλαγές από την πρώτη δημοσίευση.Παράδειγμα, η πρώτη ενότητα της πρώ-της συλλογής. Τα 19 κομμάτια του «Φθι-νοπωρινού Ειδυλλίου» προέκυψαν απόμέρη ομότιτλου ποιήματος, δημοσιευμέ-νου το 1926, και από την ανασύνταξητων 9 μερών του ποιήματος «Πλειάδες»,δημοσιευμένου το 1918, ενώ για έξι κομ-μάτια δεν εντοπίστηκαν οι πρώτες δημο-σιεύσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπωςαυτή, προς αντιπαραβολή θα μπορούσαννα δοθούν οι πρώτες συνθέσεις.

Επίσης, μια παρόμοια έκδοση προσφέ-ρει την ευκαιρία για ένα πληρέστεροχρονολόγιο. Μένουμε με την εντύπωση,πως τα εργοβιογραφικά του Άγρα απαι-τούν περισσότερη φροντίδα. ∆ίκην πα-ραδείγματος αναφέρουμε την πρώτη τουεμφάνιση, παραμερίζοντας τις συνεργα-σίες του με παιδικά έντυπα, τη «∆ιά-πλαση των παίδων» και τον «ΠαιδικόΑστέρα». Στεργιόπουλος και Αργυρίουαναφέρουν το 1917 στο περιοδικό«Βωμός». Το βεβαιώνει, άλλωστε, οίδιος ο Άγρας σε συνέντευξη στον ΚωστήΜπαστιά, του 1931. Στο Χρονολόγιο του1984, στο περιοδικό «∆ιαβάζω», το έτοςπαραμένει το 1917, αλλά αντί συγκεκρι-μένης παραπομπής, αναφέρεται αόρισταότι εκείνο τον καιρό έδινε συνεργασίεςστα περιοδικά, «Λύρα», «Βωμός», «ΟιΝέοι». Μόνο που το πρώτο τεύχος τουδεκαπενθήμερου περιοδικού «Βωμός»κυκλοφορεί 10 Οκτ. 1918 και αντί-στοιχα, του μηνιαίου «Οι Νέοι», Μαρ.1919. Απομένει το μηνιαίο «Λύρα», μεπρώτο τεύχος Νοέ. 1917, και δυο ακόμη,∆εκ. και Ιαν.1918, πριν διακόψει γιαέναν χρόνο. Λοιπόν, σε ποιο περιοδικόκαι με ποιο ποίημα έκανε ο Άγρας τηνπρώτη του εμφάνιση στο αναγνωστικόκοινό των ενηλίκων;

Η Φιλοκύπρου δεν ασχολείται με ταπραγματολογικά στοιχεία. Ούτε ευρετή-ριο τίτλων και πρώτων στίχων θεωρείαναγκαίο. Ακόμη και την πληροφορίατου επιλογικού της κειμένου, πως οΆγρας μελοποιήθηκε, την αφήνει εκ-κρεμή. Στην παρουσίαση της έκδοσης, οΝικόλας Σεβαστάκης συμπληρώνει, “με-λοποιημένος από τη Νένα Βενετσάνουκαι τον Νότη Μαυρουδή, τραγουδισμέ-νος από την Καίτη Χωραφά”. Πλούσιος ολόγος των συγγραφέων, μένεις με τηνεντύπωση πολλών ποιημάτων και αντι-στοίχως, δίσκων. Πού να φανταστείςπως μόλις ένα τετράστιχο μελοποίησε οΓιάννης Σπανός, στα μέσα της δεκαετίαςτου ’60, και το τραγούδησε, σε δίσκο μεστίχους πολλών άλλων ποιητών, η Χω-ραφά. Και τριάντα χρόνια αργότερα, με-ρικούς στίχους από τρία ποιήματα μελο-ποίησαν οι άλλοι δυο και τα τραγούδησεη Βενετσάνου. Ποια ποιήματα και απόποια συλλογή;

Μ. Θεοδοσοπούλου

1082 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 2277ΒΙΒΛΙΟ

Ο Άλλος Άγρας

2288 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015MOYΣΙΚΗ

Επιµέλεια: ΛΛιιάάνναα ΜΜααλλααννδδρρεεννιιώώττηη

lianam@otenet.gr

ΜΟ

ΥΣΙΚ

ΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΤη συνέντευξη πήρεο Αντώνης Μποσκοΐτης

Πότε συνειδητοποιήσατε ότι θέλετε ναγράφετε;

Οι λέξεις στο χωριό ήταν πολύ λίγες:άρμεξα, μπόλιασα, έσκαψα, δεν θαάκουγες ποτέ και πουθενά λέξεις σαν το«ηχόχρωμα». Στις λέξεις αυτές μυήθηκααπό το τρανζιστοράκι και τις ραδιοφω-νικές θεατρικές παραστάσεις. Θυμάμαινα γίνονται πόλεμοι για να μη μου πά-ρουν το τρανζιστοράκι λόγω σχολείουτην επόμενη. Επί της ουσίας ήταν ένα τα-ξίδι, η θέληση μου να φύγω. Με τα λίγαλεφτά που είχα, γράφτηκα συνδρομητήςσε ένα μηνιαίο λογοτεχνικό αθηναϊκό πε-ριοδικό. ∆ιάβαζα ότι έπεφτε στα χέριαμου: Βενέζη, Καρκαβίτσα, Στάινμπεκ,μετά Γκόρκι όταν ήρθε κι η Αριστερά,όλους τους Ρώσους!

Πότε αρχίζετε να γράφετε δικά σαςπράγματα;

Στο στρατό πια αρχίζω να «κλέβω».Λίγο από Ελύτη, σε γράμματα σε κοπε-λιές. Συνέχισα να διαβάζω, αλλά ο Ελύ-της ήταν εκείνος που μου «μίλησε» γιατην ποίηση. Κάποια στιγμή, λίγο μετά τα30 μου, γνώρισα τον Γιώργο Χειμωνά.

Κάναμε παρέα, ήρθε η γιορτή του καιήθελα να του κάνω ένα δώρο. Θυμάμαιτη στιγμή που έπιασα χαρτί και μολύβι κιέγραψα το πρώτο ποίημα: 10-15 σειρέςόλο κι όλο, μα την ώρα που γράφωκλαίω! Εκείνη τη στιγμή αισθάνομαι ότιγεννάω κάτι δικό μου, σαν να πέρασαστην άλλη όχθη... Το χτυπάω το ποίημαστη γραφομηχανή, το δίνω στον Χειμωνάκι εκείνος, την επόμενη, μου το φέρνεισε χειρόγραφο δικό του. «Γιατί όταν τοδιάβαζα» είπε «σκεφτόμουν πως θα’θελα να το ’χα γράψει εγώ»! ∆εν θα τοξεχάσω ποτέ αυτό!

Πριν κυκλοφορήσει από τον Αιγόκερωτο πρώτο σας βιβλίο, είχατε εκδώσει καιάλλη δική σας ποίηση.

Πράγματι, ήταν μικρός ο γιος μου καικάθισα κι έγραψα τα παραμύθια που τουέλεγα, σαν να ήθελα να τα διασώσω απότον εφήμερο προφορικό λόγο που χρη-σιμοποιούσα. Πάω μια μέρα από το ατε-λιέ του Γιάννη Ψυχοπαίδη. Τα είχα μαζίμου σε τετράδιο. «Τι έχεις εκεί;» με ρω-τάει, «άστα μου να τα διαβάσω». Μετάαπό κάνα μήνα εμφανίζεται ο Γιάννηςστο μαγαζάκι με μεταξοτυπίες που δια-τηρούσα. Κλείνει την πόρτα, ανοίγει τηντσάντα του και βγάζει ένα βιβλίο στις

δικές του εκδόσεις που συνήθιζε νααριθμεί τα βιβλία του από το 1 έως το 99.Το είχε ονομάσει «Κύμη» και μέσα είχεσχεδιάσει εμένα με το γιο μου, εν ολίγοιςείχε εικονοποιήσει και εκδώσει κιόλαςτα παραμύθια μου! Συνέχισα να γράφωκατά βάση ερωτικά ποιήματα, πολλάαπό τα οποία εκδόθηκαν από τις εκδό-σεις Ίτανος. Μεγάλη τιμή το πρώτο μουβιβλίο να είναι με σχέδια του Ψυχοπαίδηκαι το δεύτερο με εξώφυλλο της Αιμι-λίας Παπαφιλίππου. Μετά ακολούθησετο πιο σοβαρό -κατά τη γνώμη μου- βι-βλίο μου, το «Γυαλί», το οποίο εξέδωσατρεις φορές μάλιστα! Πρώτα βγαίνει στιςεκδόσεις Ολκός. Μετά το επανεξετάζω,καθώς γίνεται θεατρική παράσταση ως«Σχέδιο Β΄». Μεγάλη στιγμή το ανέβα-σμα του στη Ρουμανία από τη ΜάγιαΜόργκενστερν, όπου προέκυψε το «Σχέ-διο Γ΄» και βγήκε από τον Αιγόκερω τουΣολδάτου.

Γιατί μεσολάβησαν 8 χρόνια από το«Γυαλί (Σχέδιο Γ΄)» μέχρι το «Μπλοκιχνογραφίας»; Μήπως επειδή σας απα-σχόλησε η στιχουργική για τραγούδια;

Πολλοί συνθέτες με τιμούν με τη φιλίατους, ο Νίκος Κυπουργός, η πιο νέα Τα-τιάνα Ζωγράφου, ο Μηνάς Αλεξιάδης, οΘανάσης Πολυκανδριώτης και φυσικά οΜιχάλης Γρηγορίου. Μάλιστα, αρκετάαπό τα τραγούδια που τελικά έφτιαξε οΜίκης Θεοδωράκης είχαν δουλευτεί κιαπό τους άλλους φίλους μου συνθέτες.Ένα απ’ αυτά, με του Πολυκανδριώτη τημουσική, υπάρχει και στο youtube με τηνκόρη του και τη Στέλλα Κυπραίου στηνκιθάρα. Η Μαρία Φαραντούρη, που τρα-γούδησε τελικά την «Οδύσσεια», μουέλεγε να μην τα πάω στο Μίκη γιατί πιαδεν γράφει. Κι όμως, ο Μίκης όχι απλάξανάγραψε τραγούδια μετά από 18 χρό-

νια, αλλά ομολόγησε πως του γέννησανμνήμες γλυκές της νιότης του. Σημει-ωτέον, και στον κύκλο «Ούτις», που κά-ναμε με τον Γρηγορίου, υπήρχαν ποι-ήματα απ’ αυτά που μελοποίησε μετά οΜίκης.

Προεκλογικά, περνώντας από το περί-πτερο του ΣΥΡΙΖΑ στο κέντρο, συνέβηκάτι συγκινητικό με το τραγούδι «Κόκ-κινη κλωστή». Θα μας πείτε γι’ αυτό;

Υπάρχει ένας στίχος μέσα στην «Κόκ-κινη κλωστή» που υποδηλώνει τη βαθιάπληγή που μου άνοιξε ο θάνατος του πα-τέρα μου. Το ότι αυτός ο άνθρωπος ητ-τήθηκε από τις ιδέες του, από τα ορά-ματα του. Αυτό το ποίημα μελοποίησεεξαιρετικά ο Μιχάλης κι όταν μπήκαμεστο στούντιο κι άκουσα την Μαρία να τοερμηνεύει, η φόρτιση ήταν μεγάλη.Φεύγω με το μηχανάκι μου, έχοντας τοκομμάτι μαζί μου σε στικάκι, με προ-οπτική να το ακούσω με ησυχία στοσπίτι. Περνάω απ’ την Κλαυθμώνος, απότο περίπτερο του ΣΥΡΙΖΑ. Σταματάω, συ-νεπαρμένος απ’ το θέαμα των ανθρώπωνμε τις σημαίες και τα ιδανικά. Μπαίνωστο περίπτερο και βλέπω στην «υπο-δοχή» μια απλή συμπαθέστατη γυναίκα.«Έγραψα μόλις ένα τραγούδι μου βιω-ματικό σε μουσική Γρηγορίου με την Φα-ραντούρη και θα ’θελα να το ακούσω απ’τα μεγάφωνα» της λέω. Με ρωτάει γιατους στίχους κι όταν αρχίζω να τουςαποστηθίζω, την πιάνουν τα δάκρυα.«Τώρα!» φωνάζει και δίνει το στικάκιστο χειριστή της κονσόλας. Αρχίζει ν’ακούγεται η φωνή της Μαρίας στην πλα-τεία: «Θα πιάσω πάλι απ’ την αρχή αυτήντην κόκκινη κλωστή»... Κλαίμε κι οι δύο!«Κρατήστε το κομμάτι» της είπα καιέφυγα. Αυτή είναι για μένα η Ελλάδα!

•

Πιστός εραστής της ποίησης, ο συνθέτης Μιχάλης Γρηγορίου εμφανίστηκε στη δισκογραφία αρχικά με την καντάτα«Ανεπίδοτα γράμματα» σε ποίηση Άρη Αλέξανδρου και στη συνέχεια μεταξύ άλλων με τα έργα: «Η αγάπη είναι οφόβος», κύκλος τραγουδιών σε ποίηση Μανόλη Αναγνωστάκη, «Ο Οδυσσέας στο ποτάμι», κύκλος τραγουδιών σε ποί-

ηση Τάκη Σινόπουλου, «Σκοτεινή πράξη», ορατόριο, έργο 71, σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη, «Μπλε», κύκλος τραγουδιών σε ποί-ηση Ρηνιώς Παπανικόλα. Στις συνθέσεις του επικρατεί μία εκπληκτική αρμονία μουσικής και λόγου, λυρισμού, εσωτερικότη-τας και δραματικής έντασης.

Ομολογουμένως, θα προτιμούσα το παρόν δισκογραφικό πόνημα του σπουδαίου αυτού συνθέτη να κυκλοφορούσε αυτό-νομο, και όχι ως ένθετο. Ακόμα και αν ο ίδιος δηλώνει με ειλικρίνεια πως έρχεται να συμβάλει στο «Μπλόκ ιχνογραφίας» τουΚώστα Καρτελιά με τούτα τα «μουσικά χειροτεχνήματα», θεωρώ πως στέρησε από τους συλλέκτες ακροατές του έναν ακόμααριστουργηματικό κύκλο τραγουδιών. Πρόκειται για εξαιρετικής συνθετικής γραφής τραγούδια που αναδεικνύουν με μελω-δικά ηχοχρώματα όλη την γκάμα των αισθημάτων του ποιητή. Έρωτας, νοσταλγία, μελαγχολία, ελπίδα. Το τραγούδι «Κόκκινηκλωστή», ερμηνευμένο από την Μαρία Φαραντούρη, είναι ένα από τα καλύτερα της δεκαετίας. Εξαιρετικές ποιητικές και μου-σικές εμπνεύσεις που ενορχηστρώθηκαν στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του home studio του Γρηγορίου, χωρίς δηλαδή τησυμμετοχή κανενός άλλου μουσικού, πέραν των δύο ερμηνευτών, της μεγάλης μας Μαρίας Φαραντούρη και του αισθαντικού∆ώρου ∆ημοσθένους.

ΟΟΙΙ ΑΑΚΚΡΡΟΟΑΑΣΣΕΕΙΙΣΣ ΤΤΗΗΣΣ ««ΕΕΠΠΟΟΧΧΗΗΣΣ»»

“Κόκκινηκλωστή”Μιχάλης Γρηγορίου

Περ νάω απ’ την Κλαυθ -μώ νος, α πό το πε ρί πτε -ρο του ΣΥ ΡΙ ΖΑ. Στα μα -τάω, συ νε παρ μέ νος απ’το θέ α μα των αν θρώ -πων με τις ση μαίες καιτα ι δα νι κά. Αρχί ζει ν’ α -κού γε ται η φω νή τηςΜα ρίας στην πλα τεία:“Θα πιά σω πά λι απ’ τηναρ χή αυ τήν την κόκ κι νηκλω στή”...

“

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ME TON ΠΟΙΗΤΗ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΤΕΛΙΑ

Ας πιάσουμε απ’ την αρχήτην κόκκινη κλωστή

Ο ποιητής ΚώσταςΚαρτελιάς με τον

συνθέτη Μιχάλη Γρη-γορίου και τους ερ-

μηνευτές Μαρία Φα-ραντούρη και ∆ώρο

∆ημοσθένους.

Τον ποιητή Κώστα Καρτελιά τον γνώρισα περισσότερο ως στιχουργό και λιγότεροως ποιητή. Ίσως γιατί παραμένει φειδωλός αναφορικά με τις εκδόσεις του, πουήδη μετράνε μία εικοσαετία. Συνεργάτης μεγάλων συνθετών, με προεξάρχοντατον Μίκη Θεοδωράκη, πρόσφατα εξέδωσε από κοινού με τον Μιχάλη Γρηγορίουέναν κύκλο τραγουδιών υπό τον τίτλο «Κόκκινη κλωστή». Η δουλειά αυτή κυκλο-φορεί συνημμένη στο βιβλίο «Μπλοκ ιχνογραφίας», τη δεύτερη -επισήμως- ποι-ητική συλλογή του Καρτελιά στις εκδόσεις «Αιγόκερως». Τραγουδούν η ΜαρίαΦαραντούρη και ο ∆ώρος ∆ημοσθένους, υπηρετώντας στην εντέλεια το όραμακαι του ποιητή και του συνθέτη. Όπως είπε ο ίδιος ο Καρτελιάς κλείνοντας τηνακόλουθη συζήτηση μας, «το βιβλίο αυτό θυμίζει την παιδική μας ηλικία, τότεπου ήμασταν με πυρετό στο κρεβάτι και απ’ τα μέσα δωμάτια ακούγαμε συγκεχυ-μένα λόγια των άλλων».

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 2299KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Του Στράτου Κερσανίδη

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη, ο Λεβιάθαναναφέρεται ως ένα φοβερό θαλάσ-σιο τέρας που ο θεός έπλασε την

πέμπτη μέρα της δημιουργίας. ΣτονΨαλμό 74:14 γράφει πως ο Λεβιάθαν κυ-βερνά τη θάλασσα στο κράτος του Βεελ-ζεβούλ και στο χριστιανισμό το φοβερόαυτό τέρας έχει ταυτιστεί με το διάβολο.

Ο άγγλος φιλόσοφος Τόμας Χομπς(1588-1679), ιδρυτής της πολιτικής φι-λοσοφίας κι ένας από τους θεμελιωτέςτου σύγχρονου κράτους, έγραψε το 1651ένα έργο στο οποίο έδωσε το όνομα τουβιβλικού τέρατος. Σύμφωνα με αυτό, οάνθρωπος είναι εκ φύσεως εγωιστής καιηδονιστής και ως εκ τούτου οδηγείταιστην καταστροφή. Για την αποφυγή της,

ο Χομπς δημιουργεί τον Λεβιάθαν, τοΚράτος, το οποίο θα διατηρήσει την κοι-νωνική ειρήνη. Γράφει ο Χομπς: «Ιδού,λοιπόν, η γένεση εκείνου του μεγάλουΛεβιάθαν, ή μάλλον (για να μιλήσουμεμε μεγαλύτερο σεβασμό) εκείνου τουθνητού θεού, στον οποίο οφείλουμε,ύστερα από τον αθάνατο θεό, την ειρήνηκαι τη διαφέντεψή μας».

Ο συνδυασμός βιβλικού τέρατος καικρατικής εξουσίας δημιουργεί την τερα-τώδη εξουσία, το κρατικό κτήνος πουκαταπίνει τους ανθρώπους.

Εδώ βρίσκεται η ρίζα της έμπνευσηςτου ρώσου σκηνοθέτη, Αντρέι Ζβιαγκνί-τσεφ για την ταινία «Λεβιάθαν» (Levia-than). Σκηνικό είναι ένα παραθαλάσσιοχωριό στη χερσόνησο Κόλα της βορει-οδυτικής Ρωσίας. Εκεί ζει ο Κόλια μαζί

με τη γυναίκα του Λίλια και το γιο τουαπό προηγούμενο γάμο, Ρόμα. Ο Κόλιαδιατηρεί ένα συνεργείο αυτοκινήτων πουβρίσκεται πλάι στο σπίτι του. Ο Βαντίμ,ο διεφθαρμένος δήμαρχος της περιοχής,θέλει να αγοράσει το σπίτι και το συνερ-γείο για να το αξιοποιήσει, κάτι με τοοποίο ο Κόλια δεν συμφωνεί. Η υπόθεσηοδηγείται στα δικαστήρια όπου ο Βαντίμ,ο οποίος διαθέτει στους μηχανισμούςτους δικούς του ανθρώπους, κερδίζει τηδίκη. Ενώ ο Κόλια ετοιμάζεται να εγκα-ταλείψει το σπίτι στο οποίο μεγάλωσε, ηγυναίκα του τον απατά με το δικηγόροκαι φίλο του.

Όταν το 2003 είχαμε δει την «Επι-στροφή», είχαμε εντυπωσιαστεί από τονέο -τότε- ρώσο σκηνοθέτη. Η συνέχειαυπήρξε ανάλογη και τώρα, με την πέμ-πτη του ταινία, μας άφησε και πάλι μεανοιχτό το στόμα. Μια ιστορία ανθρώ-πων οι οποίοι τα βάζουν με τη διεφθαρ-μένη εξουσία, μια εξουσία η οποία λει-τουργεί με τους κανόνες της μαφίας, έναάνδρας που λατρεύει τη γυναίκα του, μιαγυναίκα αποπροσανατολισμένη μέσαστα προβλήματα, ένας γιος που δεν μπο-ρεί να δεχτεί τη μητριά του. Ιδού ο βι-βλικός Λεβιάθαν, το τέρας που κατα-βροχθίζει τους ανθρώπους, ο Λεβιάθαν-Εξουσία, ο Λεβιάθαν-Καθημερινότητα.

Ο μεγάλος Ζβιαγκνίτσεφ δεν αφήνειτίποτε στην τύχη, ούτε δευτερόλεπτοαπό την 160 λεπτών ταινία του δεν είναιπεριττό, ακόμη κι όταν τελειώνει περι-μένεις κάτι ακόμη. Όχι επειδή κάτι λεί-πει, αλλά επειδή προσμένεις τη λύ-τρωση. Αλλά το θέμα του Ζβιαγκίντσεφδεν έχει χάπι εντ. Το αντίθετο, αυτό πουσυμβαίνει στο τέλος είναι η συντριβή τουανθρώπου μέσα στα γρανάζια μηχανι-σμών, όχι μόνον εξουσίας αλλά και προ-σωπικών επιλογών και σχέσεων.

Η ταινία κέρδισε Χρυσή Σφαίρα καιθεωρείται ένα από τα φαβορί για το ξε-νόγλωσσο Όσκαρ. Παρόλα αυτά δενάρεσε καθόλου στη ρωσική κυβέρνησηκαι την εκκλησία. «Όλα τα λουλούδιαπρέπει να ανθίζουν, αλλά θα ποτίζουμεμόνο αυτά που μας αρέσουν» είχε δηλώ-σει κάποτε με κυνισμό, ο υπουργός Πο-λιτισμού της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Μεντίν-σκι και τότε ο Αντρέι Ζβιαγκνίτσεφ είχεζητήσει την παραίτησή του. Κι όταν οΖβιαγκνίτσεφ γύρισε το «Λεβιάθαν» (Le-viathan), ο Μεντίνσκι και κατ’ επέκτασητο ρωσικό κατεστημένο και ο ΒλαντιμίρΠούτιν, έδειξαν τα δόντια τους. Πρώτααπ’ όλα, υποχρέωσαν το σκηνοθέτη νααλλάξει το μοντάζ και να αφαιρέσει κά-ποιες εκφράσεις που θεωρήθηκαν ως«βωμολοχίες», στη συνέχεια προσπάθη-σαν να εμποδίσουν την προβολή της στηχώρα. Από την πλευρά του, ο ορθόδοξοςακτιβιστής, Κιρίλ Φρόλοφ, έγραψε:«Είναι μια χυδαία προσβολή κατά τηςρωσικής εκκλησίας και το ρωσικό κρά-τος. ∆εν θα ανησυχούσα με την υπόθεσηότι περιορίζουμε τις ατομικές ελευθε-ρίες. ∆εν χρειάζεται να υποστηρίξουμετις αποφάσεις μας. Το φιλμ είναι τοκακό και δεν υπάρχει χώρος για το κακόστο σινεμά». Τόσο απλά και τόσο… χρι-στιανικά!

Μετά από όλα αυτά ο Αντρέι Ζβιαγκνί-τσεφ παροτρύνει το κοινό να «κατεβά-σει» την ταινία από το διαδίκτυο. «Προ-τείνω, οι θεατές που δεν έχουν την ευ-καιρία να δουν την ταινία στη μεγάληοθόνη, αφού μάλλον δεν θα φτάσει στιςμικρές πόλεις και τα χωριά, να την κατε-βάσουν και να την δουν», λέει.

strakersan@gmeil.comkersanidis.wordpress.com

«ΛΕΒΙΑΘΑΝ»

Στην κοιλιά του κτήνους

«Ποιος σώζει ποιον;» (Who is saving whom?)των Λέσλι Φρανκ και Χέρντολορ Λόρεντζ:Μια διεθνής συμπαραγωγή για την κρίση ωςεπιχειρηματικό μοντέλο σε βάρος της δημο-κρατίας και της κοινωνικής ασφάλειας.

«Ένα κορίτσι γυρίζει σπίτι μόνο του τηνύχτα» (A girl walks home alone at night) τηςΆνα Λίλι Αμιρπουρ: H σκηνοθέτιδα είναι ιρα-νικής καταγωγής, οι πρωταγωνιστές μιλούνφαρσί (περσικά), αλλά πρόκειται για μια αμε-ρικανικής παραγωγής ταινία τρόμου, μεφόντο το Ιράν, η οποία γυρίστηκε στην Καλι-φόρνια. Σε μια πόλη- φάντασμα στο Ιράν, πουονομάζεται Κακιά Πόλη, ζουν πόρνες, πρε-ζόνια, νταβατζήδες. Εκεί ζει και ένα μονα-χικό βαμπίρ, ένα νεκροζώντανο κορίτσι πουκάποια στιγμή γνωρίζει τον έρωτα.

«Kingsman: Η μυστική υπηρεσία» (Kingsman:The secret service) του Μάθιου Βον: Όταν οπατέρας του πεντάχρονου Γκάρι «Έγκσι»Ανουίν θυσιάσει τη ζωή του, εν ώρα υπηρε-σίας, κατά τη διάρκεια μιας απόρρητηςστρατιωτικής άσκησης, η οικογένειά του θαλάβει ένα ασυνήθιστο μετάλλιο. Το μετάλ-λιο αυτό συνοδεύεται από έναν τηλεφωνικόαριθμό τον οποίον ο Έγκσι και η οικογένειάτου θα πρέπει να καλέσουν μόνο όταν χρει-αστούν κάποια πολύ σημαντική χάρη. «Πε-νήντα αποχρώσεις του γκρι» (Fifty shades ofgrey) του Σαμ Τέιλορ Τζόνσον: Το πιο«δήθεν» μπεστ σέλερ που πούλησε εκατομ-μύρια αντίτυπα σε όλον τον κόσμο, μεταφέ-ρεται στο σινεμά. Ο πλούσιος και ηδονικόςΚρίστιαν Γκρέι γοητεύει και οδηγεί σε άγνω-στα ερωτικά μονοπάτια την άπειρη ερωτικά,Αναστάζια Στιλ. Μια από τις πλέον αναμενό-μενες μπαρούφες της σεζόν.

Σινεφίλ

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣ17ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Ανατρεπτικές φωνέςτου γερμανικού ντοκιμαντέρΕνα γο η τευ τι κό μω σαϊκό ει κό νων της αν θρώ πι νης

πραγ μα τι κό τη τας προ τεί νουν οι ται νίες του α φιε -ρώ μα τος «Ανα τρε πτι κές Φω νές του Γερ μα νι κού

Ντο κι μα ντέρ» που πραγ μα το ποιεί το 17ο Φε στι βάλΝτο κι μα ντέρ Θεσ σα λο νί κης. ∆υο προ σω πι κό τη τες πα -γκο σμίου φή μης, που ε νέ πνευ σαν και ε ξα κο λου θούν ναε μπνέ ουν, ξε χω ρί ζουν σε δυο α πό τα ντο κι μα ντέρ τουα φιε ρώ μα τος: Το «Κά θριν Χέ μπορν - Η με γά λη Κέιτ»(Katharine Hepburn - The great Kate) των Άντριου Ντέι -βις και Ρί κε Μπρέ ντελ συν θέ τει το πορ τρέ το της α με ρι -κα νί δας η θο ποιού Κά θριν Χέπ μπορν, της προο δευ τι κήςα ντι στάρ που ά φη σε ε πο χή και εν σάρ κω σε τη μο ντέρ να,α νε ξάρ τη τη γυ ναί κα κό ντρα στα χο λι γου ντια νά πρό τυ -πα. Από την άλ λη, στο ντο κι μα ντέρ «Πέ πε Μου χί κα -Μα θή μα τα α πό το αν θο κρέ βα το» (Pepe Mujica - Lessonsfrom the flowerbad) της Χάι ντι Σπε κό νια, πρω τα γω νι -στεί ο πρό ε δρος της Ου ρου γουά ης, Χο σέ Μου χί κα, καισκια γρα φεί ται ο α ντι συμ βα τι κός χα ρα κτή ρας και ο λι -τός τρό πος ζωής του, που φα ντά ζει σαν ου το πία στησύγ χρο νη πο λι τι κή σκη νή.

Μια δια φο ρε τι κή ό ψη της Αφρι κής αιχ μα λω τί ζει τοντο κι μα ντέρ «35 α γε λά δες και έ να κα λάσ νι κοφ» (35cows and a Kalashnikov) του Όσβαλ ντ φον Ρι χτχό φεν.Ο σκη νο θέ της, ο ο ποίος με γά λω σε στο Χαρ τούμ κι έ φυ -γε πρόω ρα α πό τη ζωή στη διάρ κεια ο λο κλή ρω σης αυ -τού του ντο κι μα ντέ ρ, κα τα θέ τει «μια προ σω πι κή τρι λο -γία για την Αφρι κή», ό που α πο τυ πώ νο νται παρ θέ νεςπα ρα δό σεις, δυ τι κές ε πιρ ροές και στιγ μιό τυ πα γε μά ταζω ντά νια α πό τη Μαύ ρη Ήπει ρο.

Στη Ρω σία δια δρα μα τί ζε ται το α πο κα λυ πτι κό ντο κι -μα ντέρ «Επι δρο μείς» (Raiders) του Αλε ξά ντερ Γκε ντέ -λεφ το ο ποίο φέρ νει στο φως τη δρά ση ε νός πα ρά νο -μου δι κτύου που με την ε μπλο κή μα φιό ζων, πο λι τι κώνκαι δι κα στών, πε τούν αν θρώ πους έ ξω α πό τα σπί τια καιτις ε πι χει ρή σεις τους, πα ρα ποιούν τους νό μι μους τίτ -λους ι διο κτη σίας και καρ πώ νο νται ξέ νες πε ριου σίες.

Σε μια ά γνω στη πλευ ρά του Βε ρο λί νου ε στιά ζει η ται -

νία «Το πνεύ μα του Βε ρο λί νου» (Spirit Berlin) της Κορ -ντού λα Χίλ ντερ μπρα ντ, έ νας φό ρος τι μής στον ε ναλ λα -κτι κό τρό πο ζωής και σκέ ψης.

Μια ε ρω τι κή ε λε γεία και μια κα ταγ γε λία για τις προ -κα τα λή ψεις και τα ό ρια της ε λευ θε ρίας στη σύγ χρο νηδυ τι κή κοι νω νία α πο τε λεί το ντο κι μα ντέρ «Οι αν θρω πι -στές» (The humanitarians) του Μα ξι μί λιαν Χάσ λε μπερ -γκε ρ, που μι λά για τη σε ξουα λι κό τη τα, κα ταρ ρί πτο νταςτα κοι νω νι κά στε ρεό τυ πα για τους αν θρώ πους με α να -πη ρία.

Στη «Βα σί λισ σα της σιω πής» (The queen of silence)της Ανιέ σκα Ζβιέφ κα, η Ντε νί σα, μια 10χρο νη κω φά λα -λη ρο μά, ε πι κοι νω νεί με το πε ρι βάλ λον της μέ σα α πότη μου σι κή και το χο ρό, μι μού με νη τις πρω τα γω νί στριεςτων ται νιών του Μπό λι γου ντ. Το ντο κι μα ντέρ α πο τε λείτην ί δια στιγ μή έ να σχό λιο για μια κοι νό τη τα που α γω -νί ζε ται ε νά ντια στον ρα τσι σμό, τον α πο κλει σμό και τηφτώ χεια.

«ΚάθρινΧέμπορν -

Η μεγάλη Κέιτ»

3300 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΘΕΩΡΙΑ

Του Μάριο Τρόντι*

«Μια πληθώρα λέξεων πουχρησιμοποιούμε διαρκώς,και που γι’ αυτό νομίζουμε

ότι καταλαβαίνουμε τι σημαίνουν, στηνπραγματικότητα τις καταλαβαίνουν σεβάθος μόνο λίγοι προνομιούχοι. Αυτόσυμβαίνει με τις λέξεις «κύκλος» και«τετράγωνο», τις οποίες όλοι μας χρη-σιμοποιούμε, αλλά μόνο οι μαθηματικοίέχουν μια ξεκάθαρη και ακριβή ιδέα τηςσημασίας τους. Το ίδιο συμβαίνει και μετην λέξη «λαός», την οποία πολλά χείληπροφέρουν, χωρίς ο νους να προσεγγί-ζει το πραγματικό της νόημα». Αυτάέλεγε ο μαθηματικός και φιλόσοφοςΦρεντερίκ ντε Καστιγιόν (Frederic deCastillon), συμμετέχοντας, και κερδί-ζοντας, στο ∆ιαγωνισμό που είχε προ-κηρύξει η Βασιλική Ακαδημία της Πρω-σίας (1778), με το, προσφιλές στονΦρειδερίκο τον Β’ ερώτημα, για το «εάνθα μπορούσε να είναι ωφέλιμο στο λαόνα εξαπατάται». «Συνήθως, με την λέξη«λαός»», γράφει ο Καστιγιόν, «εννοούμετην πλειονότητα του πληθυσμού, τησχεδόν αδιάκοπα αφιερωμένη στα μη-χανικά, χυδαία και επίπονα επαγγέλ-ματα, η οποία αποκλείεται από την κυ-βέρνηση και τα δημόσια αξιώματα».

Βρισκόμαστε στις παραμονές τηςΓαλλικής Επανάστασης, αλλά βρισκό-μαστε στη Γερμανία, όπου το έθνος καιο λαός δεν είχαν ακόμη συναντηθεί,όπως είχε συμβεί από καιρό, μέσω τηςαπόλυτης μοναρχίας, στην Αγγλία, τηΓαλλία και την Ισπανία. Το έθνος και ολαός γεννιούνται μαζί στη νεωτερικό-τητα. Και αυτό που τα βάζει μαζί είναιτο νεωτερικό κράτος. ∆εν υπάρχειέθνος χωρίς κράτος. Όμως, δεν υπάρ-χει και λαός χωρίς κράτος, αυτό είναισημαντικό, από τη μια πλευρά για νακαταλάβει κανείς, από την άλλη για ναπεριορίσει κανείς το ζήτημα εντός τηςπεριόδου που μας αφορά και που μαςαπασχολεί. ∆ιότι το ζήτημα είναι αι-ώνιο. Βιβλικό, όχι απλά ιστορικό.

Η πολιτική έννοια του λαού

Η έννοια του λαού που βρίσκουμεστην Παλαιά ∆ιαθήκη -ο λαός πουιδρύεται από τον Μωυσή- μου φαίνεταιπιο κοντά στην νεωτερική έννοια τουλαού, από το δήμο των αρχαίων ελλή-νων, ή τον populus των ρωμαίων. Ούτεη πόλη-κράτος, ούτε η αυτοκρατορίαιδρύουν έναν λαό. ∆εν υπάρχει η Γη τηςΕπαγγελίας, δεν υπάρχει η εξορία, ηΈξοδος, δεν υπάρχει ο Κύριος των δυ-νάμεων. Οι ελεύθεροι πολίτες στηνΑγορά, όπως και οι πληβείοι στις κερ-κίδες του Κολοσσαίου δεν κάνουν έναλαό.

Ο λαός είναι μια εκκοσμικευμένη θε-ολογική έννοια. ∆εν σχετίζονται μαζίτης ούτε η συνέλευση των κυρίαρχωνεκλογέων, ούτε το «πολυκέφαλο θηρίο»

(belua multorum capitum) [Χομπς].Σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια τηςπολιτικής σκέψης1, η διαδικασία τηςεκκοσμίκευσης αρχίζει με τον Μαρσίλιοτης Πάντοβα (1275-1342) (universitascivium seu populus)2 και με τον Μπάρ-τολο του Σάσσοφερράτο (1314-1357)(populus unius civitatis). Όμως, είναι οΜακιαβέλι αυτός που θα γράψει, αργό-τερα, για τη λαϊκή κυβέρνηση, η οποίαδιακρίνεται από την ηγεμονία και τηναριστοκρατική δημοκρατία. Και για τονΧόμπς, στο Κράτος του Λεβιάθαν, «οιυπήκοοι είναι το πλήθος και ο λαόςείναι ο βασιλιάς».

Το Kings or the people, αυτό το ση-μαντικό βιβλίο του Ράινχαρντ Μπέντιξ3,αφηγείται τη μετάβαση από τη μεσαι-ωνική κυριαρχία του βασιλιά στη νεω-τερική λαϊκή εντολή διακυβέρνησης.Λαϊκή εντολή: πόσες φορές η νεωτερι-κότητα του καπιταλισμού υποσχέθηκεκαι παραβίασε αυτό το σχέδιο, το οποίο,τελικά, χρησίμευσε μόνο για τους δι-κούς του σκοπούς, για την ανάπτυξήτου, τη μεταβολή του και, διαμέσω πο-λέμων και κρίσεων, της αναγέννησήςτου; Η ιστορία του 20ου αιώνα, με ταδαιδαλώδη πήγαινε-έλα μεταξύ ολο-κληρωτισμών και δημοκρατίας, το επα-ληθεύει. Ο Μπέντιξ αφηγείται το μακρύκύμα που, από την Αγγλία και την Γαλ-λία του 16ου αιώνα φτάνει, μόλις στον19ο αιώνα, στην Γερμανία, την Ιαπωνίακαι την Ρωσία, και στον 20ο εκβάλλειστην κινεζική επανάσταση και στοναραβικό σοσιαλισμό και εθνικισμό.Είναι μια ιδέα του λαού καθόλα συνδε-δεμένη με την διαδικασία δόμησης τουέθνους. Είναι μια ιδέα του λαού αστική,εθνικο-αστική. Όμως, αντίθετα με όσα

υποστηρίζουν «προοδευτικοί» στοχα-στές, που τόσο κακό έχουν κάνει στηνπρακτική του εργατικού κινήματος, ηπολιτική έννοια του λαού δεν εμφανίζε-ται με την Γαλλική επανάσταση, ούτε μετις προηγηθείσες, ανάλογες αστικέςεπαναστάσεις, την Αγγλική και την Αμε-ρικάνικη, οι οποίες είναι μορφές εθνι-κών και κοινωνικών πολέμων. Θα πρέ-πει να περιμένουμε το 1848 για ναδούμε να εμφανίζεται στο πεδίο αυτό τονέο πολιτικό υποκείμενο. Ο Ντελα-κρουά, μεθυσμένος από την ρομαντικήιδέα του Πνεύματος του Λαού (Volks-geist), κατόρθωσε να διακρίνει στηνΕπανάσταση του Ιουλίου του 1830 τηθριαμβεύουσα εικόνα της «Ελευθερίαςπου οδηγεί τον λαό».

Η τάξη και η ταξική πάλη

Όμως, είναι ο «καταραμένος να είναιο Ιούνιος» του 1848, ο οποίος, από τοΠαρίσι ως την Ευρώπη, θα δει την ανή-κουστη για τους αστούς πραγματικό-τητα, του ένοπλου λαού στα οδοφράγ-ματα, που αγωνίζεται για την δικιά τουεπανάσταση. Ο Μαρξ διέπραξε το ιδιο-φυές σφάλμα να διακρίνει προφητικάτην αναδυόμενη μορφή του εργατικούπολιτικού υποκειμένου. Επρόκειτο,στην πραγματικότητα, για το παλιόπρολεταριάτο το οποίο, από την πρώτηβιομηχανική επανάσταση, είχε ήδη ει-σχωρήσει σε τμήματα της κοινωνίας,κυρίως εκείνης των πόλεων. Σε αυτό τοσημείο, όμως, οφείλω να διατυπώσωένα καθοριστικό σημείο, για την ανά-λυση, την κατεύθυνση και την κριτική.Είναι η έννοια της τάξης αυτή που κάνειτον λαό μια κατηγορία της πολιτικής,της πολιτικής που μας ενδιαφέρει, τηςπολιτικής που είναι αυτόνομη από τηνχρήση που της έχουν κάνει και της κά-νουν οι κυρίαρχες δυνάμεις. Η έννοιατης τάξης, και της ταξικής πάλης, ει-σβάλλει στη νεώτερη ιστορία για να ξε-θεμελιώσει το σύνολο του θεωρητικούοικοδομήματος της ανάλυσης της οικο-νομίας και της κοινωνίας. Την έννοιαεπινόησαν οι ιστορικοί της Παλινόρθω-σης. Οι αντιδραστικοί έχουν πάντοτεοξύ βλέμμα, εξαιτίας του επιμέρουςσυμφέροντός τους, όταν διαβάζουν τηνπραγματικότητα. Με την τάξη, ο λαόςγίνεται πολιτικό υποκείμενο. Από κεικαι πέρα, ακολουθεί μια ιστορία αμφί-σημη, διττή, κάθε άλλο παρά γραμμική:φως και σκιές, θραύσματα διαύγειαςκαι περίοδοι σύγχυσης. Είναι η οπτικήγωνία της τάξης, η οποία κάνει τον λαόένα πολιτικό υποκείμενο. Χωρίς τάξηδεν υπάρχει, πολιτικά, λαός. Υπάρχεικοινωνικά. Υπάρχει εθνικά. ∆υο μορφέςουδετεροποίησης και αποπολιτικοποί-ησης της έννοιας του λαού.

Οφείλουμε να γνωρίζουμε πως ότανλέμε σήμερα «λαϊκές τάξεις», χρησιμο-ποιούμε μια κοινωνιολογική έννοια, μιασυνθήκη, μια συνάρθρωση, μιας κοινω-

νικής παρουσίας η οποία, διόλου τυ-χαία, είναι απόρθητη, μη αναπαραστά-σιμη πολιτικά. Και η οποία, μάλιστα,μπορεί να προσεγγιστεί και να αναπα-ρασταθεί από αντιπολιτικές θέσεις. Ολαϊκισμός βρίσκεται εντός αυτής τηςπερίπλοκης κατάστασης. Τι μας λέει τογεγονός ότι οι λέξεις populism και na-rodnicestvo μας λένε, περίπου την ίδιαεποχή -τις τελευταίες δεκαετίες του19ου αιώνα- παρότι με τόσο διαφορε-τική μορφή, το ίδιο πράγμα, και εκφρά-ζουν την ίδια τάση; Τι άλλο εκτός απότην πρόγνωση του Τοκβίλ ότι η Αμερικήκαι η Ρωσία θα ήταν οι μεγάλοι πρωτα-γωνιστές του 20ου αιώνα; Από την κρι-τική στο λαϊκισμό ωριμάζει η δημοκρα-τία στην Αμερική. Και από την κριτικήστον λαϊκισμό γεννιέται η θεωρία και ηπρακτική της επανάστασης στη Ρωσία.Αυτό το τελευταίο στοιχείο μας αφοράπολύ. Ο νεαρός Λένιν ο οποίος, ως σο-σιαλδημοκράτης, μάχεται ενάντια στους«φίλους του λαού», κατακτά, σε αυτό τοπεδίο, την ορθή ανάλυση της ανάπτυξηςτου καπιταλισμού σε μια υπανάπτυκτηχώρα. Είναι η σωστή μέθοδος. Ο λαϊκι-σμός υποδείκνυε πάντοτε ένα πρό-βλημα. Είναι ένα πραγματικό πρό-βλημα. Ακόμα και σήμερα, από αυτήτην υπόδειξη είμαστε υποχρεωμένοι ναξεκινήσουμε μια ανάλυση των πραγμα-τικών κοινωνικών και πολιτικών, οικο-νομικών και θεσμικών συνθηκών, μέσαστις οποίες βρισκόμαστε.

Μεταμοντέρνα προλεταριοποίησητων μεσαίων στρωμάτων

Από την κριτική στις λύσεις που προ-ωθεί ο λαϊκισμός, οφείλουμε να επι-στρέψουμε στην επεξεργασία εναλλα-κτικών λύσεων. Ο λαϊκισμός είναι ημορφή, μια από τις μορφές, από τιςοποίες αναδύεται, ανά τακτά χρονικάδιαστήματα, το ανεπίλυτο πρόβληματης πολιτικής νεωτερικότητας, η σχέσημεταξύ κυβερνώντων και κυβερνώμε-νων. Υπό αυτή την έννοια, το φαινόμενοέχει περάσει πια το κατώφλι των λιγό-τερο ανεπτυγμένων κοινωνιών, των κοι-νωνιών που στηρίζονταν στην αγροτικήπαραγωγή και τις αγροτικές μάζες,όπως είναι αυτές της Λατινικής Αμερι-κής. Το φαινόμενο έχει από καιρό φτά-σει, υπό πρωτόγνωρες μορφές, στις με-ταβιομηχανικές οικονομίες και στα με-ταδημοκρατικά πολιτικά συστήματα.Εκεί πρέπει να προσανατολίσουμε τοβλέμμα μας.

Είναι δύσκολο να πει κανείς τι είναι ολαός, σήμερα. Ο λαός του τουρμποκα-πιταλισμού: κοινωνική σύνθεση, εδα-φική θεμελίωση, παραδόσεις, γλώσσα,διάλεκτος, κουλτούρες, μεταξύ μεγα-λούπολης, μικρού και μεσαίου αστικούκέντρου, χωριού και κοινότητας, γυναι-κεία διαφορετικότητα, εδώ, σε αυτό τοσημείο, στον πυθμένα του κοινωνικού.Όλα αυτά είναι προς ανάλυση, για μια

Πώς θα δη μιουργηθεί ο λαός σήμερα; Γιατί είναι απαραίτητο να καταπολεμήσουμε το λαϊκισμό

Μονάχα στην αριστεράμπορεί να αναγεννηθεί,διά του πνεύματος, τοαυθεντικό νόημα τηςπολιτικής έννοιας τουλαού:συγκεκριμενοποιώνταςτο και προσδιορίζοντάςτο με την κοινωνικήέννοια της εργασίας.Λαός, όχι υπηκόων, όχιπολιτών αλλάεργαζομένων.

“«Η τέταρτη τάξη»,πίνακας του Πελίτσα Τζουζέπε, 1901

Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015 3311ΘΕΩΡΙΑ

μελλοντική αριστερά. Μας λένε: τίποταδεν είναι όπως πριν, τίποτα που λέγαμεπαλιά δεν πρέπει να το επαναλαμβά-νουμε. Όμως, εγώ δεν βρίσκω ένανάλλο ορισμό του λαού από αυτόν πουλέει: κατώτερες τάξεις. Έναν διαφορε-τικό ορισμό από αυτόν του 18ου αιώνα,«η πλειονότητα του πληθυσμού, η σχε-δόν αδιάκοπα αφιερωμένη στα μηχα-νικά, χυδαία και επίπονα επαγγέλματα,η οποία αποκλείεται από την κυβέρ-νηση και τα δημόσια αξιώματα». Είναι,ακόμα, πλειοψηφία; Εξαρτάται από τοσημείο από το οποίο βλέπει κανείς τονκόσμο: από την δύση ή από την ανα-τολή, τον βορρά ή τον νότο.

Εδώ, στα καθ’ ημάς, στο δικό μας μα-γεμένο και κακορίζικο κηπάκο, η αντί-φαση διαρκώς αυξάνεται. Είτε με τηνκρίση, είτε με την ανάπτυξη, τις τελευ-ταίες δεκαετίες η απόσταση μεταξύπλουσίων και φτωχών μεγαλώνει.Όποιος εργάζεται, εργάζεται περισσό-τερο και αμείβεται λιγότερο. Όποιοςδεν εργάζεται, επειδή δεν βρίσκει δου-λειά, κατεβαίνει τα σκαλιά της κοινωνι-κής κλίμακας, όπως συμβαίνει, γιαπρώτη φορά, σε αυτή την πρωτόγνωρημορφή, το διανοητικό υποπρολετα-ριάτο. Αυτή τη στιγμή συντελείται έναείδος μεταμοντέρνας προλεταριοποί-ησης των μεσαίων στρωμάτων. Από τησκοπιά της κοινωνιολογίας, αυτό τοοποίο μπορεί να ονομαστεί λαός ανα-παράγεται σε διευρυμένη μορφή. Αλλάτο καθοριστικό σημείο δεν είναι ποσο-τικό. Ακόμα κι αν οι κατώτερες τάξειςπροορίζονται να γίνουν μια σημαντικήμειοψηφία, σε αυτή την πλευρά πρέπεινα βρισκόμαστε.

Ο σημερινός λαϊκισμός

Υπάρχει ένας μόνο τρόπος για να αν-τιμετωπίσουμε αποτελεσματικά το ση-μερινό λαϊκισμό, μέχρι να ηττηθούν οιλόγοι ύπαρξής του, κι αυτός είναι το ναδώσουμε ένα πολιτικό μήνυμα σε αυτήτην πραγματικότητα του λαού. Η πολι-τική και θεσμική μορφή -θα ήταν πιοσωστό να πούμε, αντιπολιτική-θεσμική-είναι ο νέος Λεβιάθαν της λαϊκιστικήςδημοκρατίας. Ένα τέρας κάθε άλλο

παρά ήμερο, οπλισμένο με τη λεπτή βίατης δημοψηφισματικής συναίνεσης, μα-κροάνθρωπος, αποκτηνωμένο, ενδεδυ-μένο με τα φανταχτερά συμμετοχικάρούχα, που κρύβουν τη γυμνή ζωή τηςμεταβίβασης της κυριαρχίας από τουςνέους πληβείους στον τελευταίο, ούτεκαν χαρισματικό, ηγέτη. Στο σημερινόλαϊκισμό δεν υπάρχει ούτε λαός ούτεηγεμόνας. Κι αυτό που είχαμε μάθει απόπαιδιά, πως «για να γνωρίσεις καλά τηνφύση των λαών πρέπει να είσαι ηγεμό-νας και για να γνωρίσεις καλά εκείνητου ηγεμόνα πρέπει να είσαι άνθρωποςτου λαού», για να μπορούμε να το χρη-σιμοποιήσουμε ξανά, θα πρέπει να ξα-ναεμφανιστούν οι, υπό νέα ενδυμασία,πόλοι της σύγκρουσης.

Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να καταπο-λεμήσουμε τον λαϊκισμό, στη μορφήτης λαϊκιστικής δημοκρατίας: επειδήαποκρύπτει την σχέση εξουσίας. Είναι ηιδεολογική σκεύη, η οποία μεταμφιέζεικαι ταυτόχρονα εγγυάται την λειτουργίατης πραγματικότητας. Εντός της, υπάρ-χουν όλα: η δικτατορία της επικοινω-νίας, η παλιά (αλλά πάντοτε νέα) κοι-νωνία του θεάματος, ο πολιτισμός τηςδιασκέδασης, η τελευταία ρητορική τηςμάζας, η διαδραστικότητα ως έναςτόπος υποτέλειας. Αποτέλεσμα: όλοι κιόλες μιλάνε περί πολιτικής μέχρι υπερ-βολής, δίχως να κοιτάζουν από χαμηλάπρος τα ψηλά, ή από ψηλά προς τα χα-μηλά, αλλά γυρνώντας γύρω γύρω,φλυαρώντας περί ανέμων και υδάτων,για σώματα κι επιθυμίες, για τα κοινά ήπερί κυβερνησιμότητας, για τα δικαιώ-ματα ή για τις ταραχές.

Πώς θα δημιουργηθεί ο λαός, σήμερα:αυτό είναι το ζήτημα. Μπορεί να ανα-συνταχθεί μια συλλογική υποκειμενικό-τητα ανθρώπων μετά την αποσάθρωσηπου τα ζωώδη αστικά πνεύματα δημι-ούργησαν στις καθόλα ακοινωνικές διυ-ποκειμενικές σχέσεις;

Μπορεί να γίνει μόνο από τα αριστεράκαι με την αριστερά. Μονάχα εδώ μπο-ρεί να αναγεννηθεί, διά του πνεύματος,το αυθεντικό νόημα της πολιτικής έν-νοιας του λαού: συγκεκριμενοποιώνταςτο και προσδιορίζοντάς το με την κοι-νωνική έννοια της εργασίας. Λαός, όχι

υπηκόων, όχι πολιτών αλλά εργαζομέ-νων. Εργαζόμενος λαός: μια νεότατηαρχαία λέξη.

Για να το ξαναβρούμε αυτό το νόημαείναι απαραίτητο, και είναι δυνατόν,ίσως για πρώτη φορά, να θεμελιώσουμεμια γενική τάξη. Αυτή του εργαζόμενουλαού. Ο εργαζόμενος λαός ως γενικήτάξη είναι κάτι πραγματοποιήσιμο μόνοσήμερα, στις συνθήκες της εκτατικήςκαι κατακερματισμένης, διάχυτης καιαποσπασματικής, περιφερειακής καιπαγκοσμιοποιημένης εργασίας, τηςμαρξικής εργασίας sans phrase, πουεκτείνεται από την κόπωση των χεριώνως την κόπωση της έννοιας, από τηναπασχόληση που μισούμε ως την απα-σχόληση που δεν βρίσκουμε, ένα αρχι-πέλαγος από νησιά που σχηματίζουνμια ήπειρο.

Μετάφραση:Πέτρος-Ιωσήφ Στανγκανέλλης

* Ο Μάριο Τρόντι γεννήθηκε στηΡώμη το 1931. Καθηγητής Ηθικήςκαι Πολιτικής Φιλοσοφίας στο πανε-πιστήμιο της Σιένα, συνιδρυτής (μετον Ρανιέρο Παντζιέρι) του περιο-δικού Quaderni Rossi και αργότερα

(1963) διευθυντής του Classe Ope-raia, θεωρείται ως ο σημαντικότε-ρος διανοητής του ιταλικού εργατι-σμού. Τυπικά ουδέποτε αποχώρησεαπό το ΚΚΙ, έως τη στιγμή της αυτο-διάλυσής του. Από τις αρχές της δε-καετίας του 1970, μάλιστα, επανεν-τάχθηκε στην ηγεσία του κόμματος,κι εξελέγη πολλές φορές μέλος τηςΚ.Ε. αλλά και γερουσιαστής (1992, μετο PDS). Το 1981 ίδρυσε την πολι-τική επιθεώρηση Laboratorio Poli-tico, ενώ από το 2004 είναι πρόεδροςτου CRS-Archivio Pietro Ingrao (Κέν-τρο για τη Μεταρρύθμιση του Κρά-τους- Αρχείο Πιέτρο Ινγκράο). Τοκείμενο, στην πλήρη του μορφή, δη-μοσιεύθηκε στο περιοδικό Democra-zia e Diritto (3-4/2010).

Σημειώσεις:1. Roberto Esposito, Carlo Galli, Enci-clopedia del pensiero politico, Laterza,Ρώμη-Μπάρι 2005. [ΣτΜ]2. Defensor pacis, I. xii. 3. [ΣτΜ]3. Reinhard Bendix, Kings or People.Power and the Mandate to Rule, Uni-versity of California Press, 1980.[ΣτΜ]

Πώς θα δη μιουργηθεί ο λαός σήμερα; Γιατί είναι απαραίτητο να καταπολεμήσουμε το λαϊκισμό

Υπάρχει ένας μόνο τρόπος για νααντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά το σημερινόλαϊκισμό, μέχρι να ηττηθούν οι λόγοι ύπαρξήςτου, κι αυτός είναι το να δώσουμε ένα πολιτικόμήνυμα σε αυτή την πραγματικότητα του λαού.

“Ο Ντελακρουά, μεθυσμένος από την ρομαντική ιδέα του Πνεύματος του Λαού(Volksgeist), κατόρθωσε να διακρίνει στην Επανάσταση του Ιουλίου του 1830 τηθριαμβεύουσα εικόνα της «Ελευθερίας που οδηγεί τον λαό».

Ζώντας περίεργουςκαιρούς

Ο υποθετικός μουσυγγενής έπεσεσε κώμα τηνπρωτοχρονιάτου 2012. Είχεπρολάβει να δειτις αναταραχέςκαι τα τριξίματατης παλαιάςκατάστασηςπραγμάτων. Σήμεραόμως, ξυπνάει και ‘γωπρέπει να του εξηγήσωμια σειράαπό πράγματα.

“

Του Θωμά Τσαλαπάτη

Σκεφτόμουν την ταινία GoodbyeLenin. Όχι γιατί αποτελεί κάποιασημαντική συμβολή στην τέχνη

του κινηματογράφου, αλλά γιατίκατάφερε να περιγράψει με τον πιοαπλό τρόπο την ξαφνική πύκνωση τουιστορικού χρόνου, το απότομοστρίμωγμά του στο βραχύ σώμα τωνημερολογίων. Το 1989, μια γυναίκαστην Ανατολική Γερμανία παθαίνεικαρδιακό και πέφτει σε κώμα. Ότανσυνέλθει λίγους μήνες μετά, η χώρα καιτο καθεστώς στο οποίο είχε αφιερώσειόλη της τη ζωή απόλυτα ταυτισμένημαζί του αποτελούν παρελθόν. Όμως,αυτή δεν το γνωρίζει. Η γυναίκα ξυπνάαπό έναν παρατεταμένο ύπνο σε έναννέο κόσμο. Σαν να εκσφενδονίστηκεπολλά χρόνια μπροστά στην ιστορία.Ο χρόνος περπατά με περίεργοβάδισμα. Το μέγεθος του διασκελισμούτου δεν είναι πάντα ορατό. Έτσι ταγεγονότα παίρνουν το πραγματικό τουςμέγεθος μόνο όταν τα κοιτάξεις απόαπόσταση. Αλλά τότε έχουν ήδηκαταχωρηθεί στο παρελθόν και ησημασία τους λιμνάζει κάπου στιςμνήμες. Θέλοντας να αποφύγουμε αυτήτην αποστείρωση ντύνουμε τα γεγονόταπου βιώνουμε με υποθέσεις. Υποθέσειςγια το μέγεθος και τη σημασία,υποθέσεις για τη ζωή μας και τον χρόνοπου βιώνουμε. Στο ημερολόγιο τωνυποθέσεων όλοι μας συντηρούμε ένανυποθετικό συγγενή σε κώμα. Κάποιονστον οποίο θα παρουσιάσουμε το παρόν

μας και αυτός με γνώμονα την απουσίατου θα μας περιγράψει το μέγεθος τωνγεγονότων και του χρόνου.

Ένας υποθετικός διάλογος

Ο υποθετικός μου συγγενής έπεσε σεκώμα την πρωτοχρονιά του 2012. Είχεπρολάβει να δει τις αναταραχές και τατριξίματα της παλαιάς κατάστασηςπραγμάτων, να ψηλαφίσει –ίσως- ωςενδεχόμενα τις αυριανές μεταβολές.Σήμερα όμως, ξυπνάει και ‘γω πρέπεινα του εξηγήσω μια σειρά απόπράγματα:-Ο ΣΥΡΙΖΑ βγήκε πρώτος στις εκλογέςκαι σχημάτισε κυβέρνηση-Πώς; Μα εγώ τον είχα αφήσει στο4,6%-...Επειδή όμως δεν κατάφερε να έχειαυτοδυναμία συνεργάζεται με τουςΑνεξάρτητους Έλληνες, που ίδρυσε οΠάνος Καμένος λίγους μήνες αφούέπεσες σε κώμα.-Μα τι λες; Αυτός τη δεκαετία του ‘80ήταν ένας από τους πιο σκληρούς καιταγμένους ΟΝΝΕ∆ιτες του Αβέρωφ.Εξαπτέρυγο του τότε αρχιΟΝΝεδίτηΒασίλη Μιχαλολιάκου. Πώς γίνεται νασυνεργάζεται με την αριστερά;–Α ναι μια και είπες Μιχαλολιάκος[πώς το ξεστομίζουν αυτό τώρα;] τρίτοκόμμα στο ελληνικό κοινοβούλιο είναιη Χρυσή Αυγή. Γιατρέ ελάτε γρήγορανομίζω πως ξαναέπεσε σε κώμα.-Όχι καλά είμαι. Μου ήρθε λίγοαπότομα. Μα καλά από πού και ως που;Αυτοί ήταν κάπου στο 0,3% Τι έγινε;

Ποιος κρετίνος τους ψήφισε;-388.447 για να είμαστε ακριβείς καιακόμη και εκείνο το 7 στο τέλοςπονάει.-Και το ΠΑΣΟΚ;-Α, αυτό είναι απ’ τα ωραία. Αγνοείταικάπου στις κοιλάδες των μονοψήφιωναριθμών.-Μα πώς μπορεί να επέτρεψε κάτιτέτοιο ο Γιώργος Παπανδρέου, ο μέγαςστρατηλάτης- Α αυτός τώρα έχει νέο κόμμα, παρ’όλο που κανείς δεν μπορεί να θυμηθείπως λέγεται. Εξωκοινοβουλευτικήαριστερά φάση.-Άνοιξε λίγο την τηλεόραση. Πρέπει ναδω τι γίνεται. Τι είναι τούτο το ΝΕΡΙΤ;-Α αυτό είναι μεγάλη ιστορία. Θα σταεξηγήσω μετά.-Να βάλουμε λίγο Πρετεντέρη. Αυτόςπάντα ξέρει τι λέει. Μην μου πεις πωςέγινε και αυτός κομουνιστής…-Όχι ακόμη. Αυτός έχει παραμείνειτέλειος όπως ήταν, μόνο πάχυνε λιγάκι.Α ναι και ο Τσίμας πήγε στον ΣΚΑΙ-Ε όχι! Καλά όλα τα άλλα, αυτό όμωςδεν μπορώ να το αντέξω. [Καλύτεραλοιπόν να μη πω στον υποθετικό μουσυγγενή πως ο Σταύρος Θεοδωράκηςέφυγε και αυτός από το Mega ιδρύονταςκάτι σαν κόμμα και είναι τώρα τέταρτηδύναμη].

Όλα μπορούν να συμβούν

Για όσους από εμάς γεννήθηκαν καιμεγάλωσαν κάπου πριν, κάπου μετά τηνδεκαετία του ’80, ο χρόνος μας

παραδόθηκε χωρίς ρωγμές, χωρίςαμφιβολίες. Η ιστορία περπάταγεσταθερή με την ίδια βεβαιότητα πουβαδίζουν τα ρολόγια. Χωρίς άλματα ήσκοντάμματα, παγωμένη στην όποιαμεταβολή της. Όλα ήταν λίγο πολύκαθορισμένα, συμπαγή και είχεκαταντήσει «το αύριο, με αύριο να μηνμοιάζει». Η όποια αλλαγή είχε αγοράσειοικόπεδο κάπου στα στρέμματα τηςουτοπίας και η ύπαρξη του ΠΑΣΟΚέμοιαζε όμοια με φυσικό φαινόμενο,όπως η βροχή το φθινόπωρο, η ζέστητο καλοκαίρι και οι καούρες άμα φαςπολύ πράσο.Αν έχει κάτι να μας πει ο υποθετικόςσυγγενής, αυτό είναι πως όλα μπορούννα συμβούν, πως άσχετα με ταφαινόμενα η ζωή παραμένει πάντοτεανοιχτή στα ενδεχόμενά της. ∆ίνονταςταυτόχρονα θέση στο όνειρο και τονεφιάλτη, νομιμοποιώντας τηδιεκδίκηση, το όποιο αύριο μπορούμενα φανταστούμε, να κερδίσουμε ή ναχάσουμε.Προς το παρόν παραμένουμε γιαπροληπτικούς λόγους στο κρεβάτι τουνοσοκομείου παίζοντας χαρτιά με τονυποθετικό μας συγγενή και κοιτάμεκάθε τόσο βαριεστημένοι το ρολόι μας,μέχρι να έρθει η ώρα του επόμενουαύριο.

http://tsalapatis.blogspot.gr/