Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2013 • Αρ. φ. 1176 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

3341

ΕΛΕΝΗ ΠΟΡΤΑΛΙΟΥΗ αυτοδιοίκηση

χρειάζεται πολιτικήανοικτών θυρών

Σελ. 9

ΜΙΚΑΕΛ ΛΕΒΙΥπάρχει έλλειμμα

δημοκρατίαςσε ολόκληρη την Ευρώπη

Σελ. 13

ΑΛΚΗΣ ΡΗΓΟΣΔύσκολη εποχή,

ιστορικά καθήκοντακαι οι ελπίδες των πολιτών

Σελ. 6

Από τη μομφήστην ανατροπή

ΣΥΝΕ

ΝΤΕΥ

ΞΕΙΣ

ΜΙΧΑΕΛ ΣΛΕΧΤΣαν να διώχνειςτον ∆ιάβολομε τον Βελζεβούλ

Σελίδα 14

ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥΤο θέμα δεν είναιτο εξάμηνο

Σελίδα 32

ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΑΣΚΟΣΠιστεύουμεστο σοσιαλισμό;

Σελίδα 30

Θ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣΑνέτρεψεο Τσίπραςτην πολιτικήτου ΣΥΡΙΖΑ;

Σελίδα 7

X. ΕΝΤΖΕΝΣΜΠΕΡΓΚΕΡΗ τρομοκρατίατης διαφήμισης

Σελίδα 31

ΣΗΜΕΡΑ 6 μ.μ. ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

∆υσπιστία στην κυβέρνηση, ελπίδα στο λαό

Οι χειροπέδεςστην ΕΡΤ

και η ψηφιακήδιαπλοκή

Γράφουν και μιλούν:• Μαριλένα Κατσίμη• Ζωή Κωνσταντοπούλου• Νίκος Μιχαλίτσης• Γιώργος Πλειός• Νίκος Τσιμπίδας• Θεανώ Φωτίου

σελ. 16-18

Την ώρα που η μάχη θα κορυφώνεταιστη Βουλή, ο ΣΥΡΙΖΑ θα βρίσκεται ταυ-τόχρονα και στους δρόμους. Στις 6 τοαπόγευμα η μομφή στην κυβερνητική πο-λιτική θα ακουστεί και στην πλατεία Συν-τάγματος, στη συγκέντρωση που καλεί οΣΥΡΙΖΑ. Κυρίως, όμως, θα διατυπώνεταισε κάθε γωνιά της χώρας από τους εκα-τοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, που βιώ-νουν την ανεργία, τη φτώχεια, τον κρα-τικό αυταρχισμό και τη βία. Από τις Σκου-ριές της Χαλκιδικής, τους απολυμένουςεκατοντάδων εργοστασίων και επιχειρή-σεων, τους ανθρώπους των «κόκκινωνδανείων», από όσους και όσες αποκλεί-ονται από τη δημόσια υγεία και παιδεία.

Η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου βρί-σκεται σε δυσχερή θέση. Γνωρίζει ότιέχει χάσει προ πολλού τη δεδηλωμένηστην κοινωνία και ότι η πρόταση του ΣΥ-ΡΙΖΑ, μπορεί να αποδειχθεί σημείο καμ-πής στις περαιτέρω εξελίξεις. Όχι μόνογιατί ξεκαθαρίζει το πολιτικό τοπίο, αλλάκαι γιατί αποτελεί μήνυμα στα υποτελήκοινωνικά στρώματα, στη μεγάλη πλει-οψηφία της κοινωνίας ότι έχει έρθει ηώρα της ανατροπής. Και αυτή θα έρθειμέσα από σκληρές μάχες, τόσο εντός τηςΒουλής όσο, κυρίως εκεί, στους δρόμους,στα κινήματα, στους λαϊκούς αγώνες.

Ή με τους Ρωμαίους ή με τους ΓαλάτεςΜε στόχο να αναδείξουν ότι το ζήτημα των εξορύξεων χρυσού δεν περιορίζεται μόνο σταόρια της Ελλάδας αλλά αφορά όλο τον κόσμο, οι κάτοικοι της Ιερισσού διοργάνωσαν χθες,την Παγκόσμια ημέρα αλληλεγγύης στον αγώνα των κατοίκων της Χαλκιδικής. Σε δεκα-τέσσερις πόλεις της Ελλάδας και πέντε του εξωτερικού, οι αλληλέγγυοι φώναξαν: «Θέλουμετα δάση τη γη και το νερό,όχι έναν τάφο φτιαγμένο από χρυσό ». Το παρών τους στις δια-δηλώσεις έδωσαν τόσο οι εργαζόμενοι της ∆ημόσιας Ραδιοτηλεόρασης όσο και οι καθαρί-στριες του υπ.Οικονομικών οι οποίες απεργούν κατά των απολύσεων. Οι κινητοποιήσειςθα συνεχιστούν καθώς στις 23-24-25 Νοεμβρίου θα ξεκινήσει από την Χαλκιδική το καρα-βάνι αλληλεγγύης στον αγώνα των κατοίκων με σταθμούς την Κατερίνη, την Λάρισα, τονΒόλο την Λαμία και προορισμό την Αθήνα με την διοργάνωση μιας μεγάλης διαμαρτυρίαςμπροστά από την Βουλή.

Η Τρόικα είναι εδώ...Σήμερα αναμενόταν να «αποφανθεί» η τρόικα για το ύψος του δημοσιονομικού κενού του

2014 και τα μέτρα που θα το καλύψουν σε συνάντηση με τον κ. Στουρνάρα. Αν κρίνουμε,όμως, από τα ίχνη της διαδρομής της αυτές τις μέρες και τις – έστω ελεγχόμενες – πληροφο-ρίες που δημοσιεύτηκαν, ιδίως αυτή που φέρνει τον κ. Τόμσεν να ζητάει από τον κ. Στουρνάρα«να μη δηλώνει ότι δεν θα λάβει νέα μέτρα, διότι θα κληθεί να τα πάρει», τα πράγματα δενπήγαν καθόλου καλά για την κυβέρνηση. Η τρόικα εκτός από το ότι ανακάλυψε πλήθος από«τρύπες» στις κυβερνητικές εκθέσεις, άρα συνεχώς ενίσχυε την άποψή της για δημοσιονομικόκενό 2,5 δισ. και άνω, ζήτησε ολοκλήρωση του προγράμματος απολύσεων – δεν δέχεται ναμετρήσει τις απολύσεις της ΕΑΣ και της ΕΡΤ – 4.000 δημοσίων υπαλλήλων, ολοκλήρωση προ-γράμματος των 25.000 υπό κινητικότητα, άρση των ορίων προστασίας στους πλειστηριασμούς,ρυθμίσεις δανείων, πλήρη απελευθέρωση των εμπορικών πιστώσεων, επαναφορά του 23%στο φόρο εστίασης, ομαδικές απολύσεις και, το πιο σημαντικό, μείωση των εργοδοτικών καιως εκ τούτο μείωση στις συντάξεις που θα αφορούν άνω των 2 εκ. συνταξιούχων. (Αναλυτικάστο άρθρο το Ν. Χατζητσάκου στη σελ. 10 ). Το σημείο συμβιβασμού που αναζητούν, πλέον,οι δύο πλευρές, έχει αλλάξει προφανώς επίπεδο. Οι διαρροές του υπουργείου Οικονομικώνότι ο υπουργός δήλωσε στον Τόμσεν ότι «δεν θα πάρει νέα μέτρα με υφεσιακό χαρακτήρα»και ότι αυτός του απάντησε ότι «όποια μέτρα και εάν πάρει η Ελλάδα, θα έχουν επίπτωσηστην οικονομία, αλλά αυτοί οι κραδασμοί θα απορροφηθούν», προετοιμάζουν τον κόσμο.

Γράφουν οι Κώστας Μελάς και Νάσος Χατζητσάκος

Ένα λεπτό για την ΕΡΤΜπροστά από τη

σφραγισμένη μεχειροπέδες είσοδοτης ΕΡΤ θα περά-σουν σήμερα χιλιά-δες μαραθωνοδρό-μοι. Εκεί θα τουςπεριμένουν εργα-ζόμενοι της τηλεόρασης και του ραδιο-φώνου. Και θα περιμένουν από όλουςτους μαραθωνοδρόμους να «χάσουν» έναλεπτό από το χρόνο τους, για την ΕΡΤ. Ναπάρουν μια ανάσα και να εκφράσουν τησυμπαράστασή τους στον αγώνα των δη-μοσιογράφων, των τεχνικών και των διοι-κητικών υπαλλήλων. Να διαμαρτυρηθούνγια το μαύρο στην ΕΡΤ, για τις χειροπέ-δες στην ενημέρωση.

ΜΑΡΑΘΩΝΟΔΡΟΜΟΙ

0Εντάξει, μπορεί να μην πέσει η κυ-βέρνηση με την πρόταση μομφής

του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά τουλάχιστον θα κοσμή-σει με την παρουσία του ο Σαμαράς τηΒουλή.

– Θα πάνε λίγο πίσω οι δουλειές του,αλλά έτσι είναι στην πολιτική. Εκεί πουδεν το περιµένεις, κάτι σου πέφτει στο

κεφάλι.

AΑν μάλιστα παρακολουθήσει και τιςομιλίες των υπόλοιπων αρχηγών –πέ-

ραν του κολλητού του Βαγγέλη– τότε μπο-ρεί να αναθεωρήσει τη θέση του για Wi Fiσ’ όλη την Ελλάδα.

– Βλακεία πρόταση. Θα κάθονται οι πι-τσιρικάδες άνεργοι που παίρνουν ένα

φραπέ για να σκοτώσουν 12 ώρες, βρί-σκοντας πια δηµιουργική απασχόληση.

C∆ε φοβάται ο Αντώνης; ΄Άσε τον εαυ-τόν του είναι δοκιμασμένος στις κα-

κουχίες, για τον φουκαριάρη συνέταιρότου Ευάγγελο όμως;

– Τι θα λένε µετά για τις συζητήσειςστη Βουλή οι πιτσιρικάδες που θα έχουν

πια ελεύθερη, δωρεάν και απροσπέλα-στη ασύρµατη σύνδεση µε τη Βουλή, µέ-

σω του Σαµάρειου Wi Fi;

GΆσε που θα έπιαναν τις «παράνο-μες» εκπομπές των εργαζομένων

της ΕΡΤ και θα έβγαζαν λαθεμένα συμπε-ράσματα για τη δημοκρατία της συγκυ-βέρνησης.

– Παγκόσµια πρωτοτυπία. Εκφώνησηδελτίου ειδήσεων µε τα ΜΑΤ κάρτα φά-

τσα, σαν φουτουριστικό ντεκόρ.

1Αμ το άλλο; Να έχουν δέσει με χειρο-πέδες τα κάγκελα της πόρτας της

ΕΡΤ.– Τι φοβήθηκαν; Μήπως µπει το τανκ

των απεργών και την ανοίξει;

B∆εν ξέρω, αλλά χειροπέδες μόνο σεανθρώπους έχω δει να βάζουν, μετά

την παιδική μου ηλικία.– Άντε σε ανθρώπους και σε αντικείµε-

να για να µην το σκάσουν τα αντικείµενααπό τους ανθρώπους.

4Στην παιδική μου όμως ηλικία είχα δεινα βάζει στο χωριό μου, ένας βαθμο-

φόρος χωροφύλακας χειροπέδες σε ατί-θασο γουρούνι που δεν καθόταν να τομουνουχίσει, δηλαδή να το ευνουχίσει.

– Θα γινόταν πιο τροφαντό, γιατί θα

του σταµάταγαν την τρυφηλή ζωή.

6Μην τα ρίχνουμε όλα στους ΜΑΤατ-ζήδες. Άνθρωποι είναι. Επηρεάζο-

νται κι αυτοί. Όταν άκουσαν τη ΣοφίαΒούλτεψη να λέει ότι η ΕΡΤ ήταν κέντρο α-νομίας, έκαναν υπομονή και δεν όρμησαν.

– Όταν όµως πληροφορήθηκαν τι είπεο βουλευτής της Ν∆ Μιχ. Ταµήλος (γνω-

στός γιατί έσκουζε για τις περικοπές τηςγλίσχρας αποζηµίωσης των βουλευτών)

για τους «καταληψίες» της ΕΡΤ δεν άντε-ξαν.

7Οι ΜΑΤατζήδες όρμησαν, όταν ο Τα-μήλος αποκάλυψε ότι «στην ΕΡΤ ε-

τοιμαζόταν αντάρτικο πόλεων με αναρχι-κούς και Συριζαίους».

– Μόνο ο Παντελής Καψής, όπως δή-λωσε, δεν πήρε χαµπάρι για την εισβολή

στην ΕΡΤ και τη σύλληψή της µε χειρο-πέδες. Μετά τα δικαιολόγησε.

8Πάντως, ο Σαμαράς συνεχώς εκ-πλήσσει, θετικά. Το έχουν γράψει

και πει όλοι οι αντίπαλοί του, από την κε-ντροαριστερά έως την υπεύθυνη αριστεράκαι τον Πάγκαλο.

– Αυτή τη φορά τον θαύµασαν απεριό-ριστα στη συνέντευξη του Γ. Πρετεντέρη.«Βρε, τον µπαγάσα. Πώς άντεξε στο σφυ-ροκόπηµα του Πρετεντέρη, πώς τα έβγα-

λε πέρα µε πειθώ και τεκµηρίωση», έλε-γαν όλοι.

=Μην ευχηθείς ούτε στον εχθρό σουνα περάσει ένα δίωρο στη ζωή του

με τον Πρετεντέρη.– Σύγκρουση γιγάντων, µε νικητή µε τε-

χνιτό νοκ άουτ τον Αντώνη.]Παρά ταύτα, νίκη της δημοσιογραφίας.

– Παγκοσµίου επιπέδου. Θα δει το βί-ντεο ο Κιµ Γιονγκ-Ουν και θα ζητήσει να

γνωρίσει τον Πρετεντέρη. Σίγουρα θατου ανοίξει σχολή δηµοσιογραφίας στην

Πιόνγκ Γιανγκ.

DΠάντως το ΠΑΣΟΚ, πριν ακόμα καιαπό τον Γιώργο Παπαχρήστο, είχε

εκφράσει διά του εκπροσώπου τύπου τουκόμματος την ικανοποίησή του για την επι-τυχία της συνέντευξης Σαμαρά.

– Ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος δή-λωσε ότι «ο πρωθυπουργός συνεχίζει την

πολιτική του ΠΑΣΟΚ του 2009 και του2010».

,Ο θεός της Ελλάδας να βάλει τοχέρι του.

– Το 2009 είχαµε κυβέρνηση Ν∆, καικυβέρνηση ΓΑΠ στο τελευταίο δίµηνο,

τότε που ο κόσµος ακόµα πίστευε ότι λε-φτά υπάρχουν. Το 2010 καλέσαµε το∆ΝΤ και τη Μέρκελ και φτιάξαµε την

τρόικα.

mΜοιραίο έτος, μοιραία κυβέρνηση,αίσια εξέλιξη πια με Σαμαρά.

– Το είπε λίγο διαφορετικά, βέβαια, ουπουργός Εργασίας κ. Βρούτσης.

n«Μοιραίως, κάποιες επιχειρήσεις θακλείσουν» .– «Με κατάντησες µοιραία, της ψυχής

µου διαφθορέα», όπως εύστοχα θα τουαπαντούσε η λαϊκή αοιδός Τασούλα Θω-

µαΐδου.

bΜοιραίος είναι και ο Γρ. Βαλλιανά-τος, με την τελευταία του ιδιότητα

του προέδρου της Φιλελεύθερης Συμμα-χίας, που δήλωσε την ημέρα της δολοφο-νίας των χρυσαυγιτών του Ν. Ηρακλείου:«Είμαστε όλοι χρυσαυγίτες. Ο φασισμόςήταν και είναι φαιοκόκκινος».

– Μοιραίος και ο βουλευτής του ΣΥΡΙ-ΖΑ Πέτρος Τατσόπουλος, που έσπευσε

πάλι να προκαλέσει, ταυτιζόµενος µετον Βαλλιανάτο.

v∆εν διευκρίνισε, πάντως, ο βου-λευτής αν συμφώνησε μ’ όλη τη

φράση του Βαλλιανάτου ή μόνο με τοπρώτο σκέλος.

– ∆ιαφορετικά, ο Τατσόπουλος θα κα-ταγραφεί ως ιδρυτής της τάσης της

θεωρίας των δύο άκρων εντός του ΣΥ-ΡΙΖΑ.

cΜοιραία κατάληξη είναι και η εφαρ-μογή δακτυλίου στα τζάκια και τις

ξυλόσομπες.– Αφού διπλασίασαν την τιµή του πε-

τρελαίου θέρµανσης, όσοι µπορούσανστράφηκαν στις παραδοσιακές µεθό-

δους.

xΗ κυβέρνηση, διά του αξιότιμουκαι πολλά υποσχόμενου υπουρ-

γού ΠΕΧΩ∆Ε Μανιάτη, του ΠΑΣΟΚ, αντί

να μειώσει την τιμή του πετρελαίου, βάζειδακτύλιο στα τζάκια.

– Με αντικειµενικά όµως κοινωνικάκριτήρια. Για παράδειγµα, Κυριακές θαανάβουν τζάκια οι περιοχές από Κ. ∆η-

λαδή Κηφισιά, Καλλιθέα, Καισαριανή,Καµατερό και Κολοπετινίτσα.

zΤέτοια μαθαίνουν οι ευρωπαίοι ιθύ-νοντες και μας θαυμάζουν, ιδιαίτε-

ρα σε προεκλογικές περιόδους.– Ο υποψήφιος των Σοσιαλδηµοκρα-

τών κ. Σούλτς στη βαρυσήµαντη οµιλίατου στο Μέγαρο το ξεκαθάρισε: «Οι άν-θρωποι στη Μεσόγειο είναι το ίδιο έξυ-

πνοι µε εκείνους της βόρειας Ευρώπης».

lΜεγάλε, φιλέσπλαχνε, ελπιδοφόρε.

– Μέχρι τώρα το πρότυπο του ΝότιουΕυρωπαίου ήταν ο Γιωργάκης. Τώρα φαί-

νεται έγινε ο Σαµαράς.

Γεράσιμος ο Αλιεύςalieys@hotmail. gr

ΘΕΜΑΤΑ2 Η ΕΠΟΧΗ 10 Noεμβρίου 2013

[…] όσο περισσότερο ο / έλεγχος ξεχωρίζει /τους μέσα από / τους έξω / και ξεθωριάζει / τιςελπίδες τους / για διαφυγή / τόσο αυτή η ταυ-τότητα / καθίσταται καθοριστικός / όρος τηςυποταγής / σε ζωή και στη σκέψη

Η πόλη των θυλάκων / είναι / όπως και ηπόλη των / ζωνών / νεκρές έννοιες χωρισμένες/ μεταξύ / Κόλασης / Καταστροφής / Σκότους

Πόλεις / βασανιστηρίων / και βίας / σε αστυ-νομικά / τμήματα / μιας / Ομονοίας

(Κ.Κ. «Σαντιγκάρ»)

Τελικά οι κατοχικές, οι χουντικές και οι μνη-μονιακές κυβερνήσεις έχουν αδυναμία στομήνα Νοέμβρη. Εισβάλλουν σε κτίρια, πο-δοπατούν ιδέες, αφαιρούν ζωές μήνα Νο-έμβριο. Σ όδιος σε συμφωνίας νύχτας, ξε-

καθαρίσματα λογαριασμών, ξυλοδαρμούς καιδολοφονίες. Πάντα ερασιτέχνης κρατιέμαι μα-κριά από επαγγελματικά συμβόλαια θανάτουπου χειρίζονται εξαίσια οι επαγγελματίες τωνΜΜΕ. Να πω ούτε ψύλος στον κόρφο μας?Είναι αυτονόητο Γιατί και πάλι εμείς θαβγούμε χαμένοι. Άλλωστε ανέκαθεν οι μαυρα-γορίτες, οι δοσίλογοι, οι χαφιέδες κι οι βιαστέςήταν τα καμάρια του Έθνους.

όδιος σε συμφωνίας νύχτας, ξεκαθαρίσματαλογαριασμών, ξυλοδαρμούς και δολοφονίες.Πάντα ερασιτέχνης κρατιέμαι μακριά απόεπαγγελματικά συμβόλαια θανάτου που χειρί-ζονται εξαίσια οι επαγγελματίες των ΜΜΕ. Ναπω ούτε ψύλος στον κόρφο μας? Είναι αυτο-νόητο Γιατί και πάλι εμείς θα βγούμε χαμένοι.Άλλωστε ανέκαθεν οι μαυραγορίτες, οι δοσί-λογοι, οι χαφιέδες κι οι βιαστές ήταν τα καμά-ρια του Έθνους.

Ας μιλήσουμε λοιπόν σήμερα μακριά απ'όλους αυτούς για κάτι εντελώς προσωπικόόδιος σε συμφωνίας νύχτας, ξεκαθαρίσματαλογαριασμών, ξυλοδαρμούς και δολοφονίες.Πάντα ερασιτέχνης κρατιέμαι μακριά απόεπαγγελματικά συμβόλαια θανάτου που χειρί-ζονται εξαίσια οι επαγγελματίες των ΜΜΕ. Ναπω ούτε ψύλος στον κόρφο μας? Είναι αυτο-

νόητο Γιατί και πάλι εμείς θα βγούμε χαμένοι.Άλλωστε ανέκαθεν οι μαυραγορίτες, οι δοσί-λογοι, οι χαφιέδες κι οι βιαστές ήταν τα καμά-ρια του Έθνους.

Ας μιλήσουμε λοιπόν σήμερα μακριά απ'όλους αυτούς για κάτι εντελώςτις 26.11.1943 οιχιτλερικοί (αριθμός κατηγορητηρίου 5/1947)κρέμασαν στο Μονοδέντρι της Λακωνίας 110ομήρους σ' αντίποινα για τις απώλειες που ’χανσε μάχη με τους αντάρτες. (Αν ζούσε τότε ο Κε-δίκογλου, ασφαλώς θα καταδίκαζε την ανεύ-θυνη στάση των ανταρτών του ΣΥΡΙΖΑ, που’βαλαν σε περιπέτειες αθώους Έλληνες.) ΤοΝοέμβριο του 1943 σκότωσαν 50 στο Άργος(αριθ. κατηγ. 253/1946). Πάλι Νοέμβρη στηΜεσσηνία εκτέλεσαν κοντά 500 ομήρους (αριθ.κατηγ. 56/1947).

Στα δικά μας δίσεκτα μπήκαν με τανκς κιέκτοτε, για να κρατούν την παράδοση τηςμέρας, συνηθίζουν κατά τακτά διαστήματα ναθυσιάζουν –συνήθως νέους στις επετείους τουΠολυτεχνείου. Το 2008, επειδή δεν πρόλαβαν,εφάρμοσαν το έθιμο μερικές μέρες αργότερα,ανήμερα του Αγίου Νικολάου.

Προχτές 7 Νοέμβρη 2013 και ώρα 5.45πρωινή, δύο διμοιρίες κατέλαβαν τα στούντιοτης ΕΡΤ για να εξασφαλίσουν την απρόσκοπτησυνέχεια του μαύρου από τις 11 του περασμέ-νου Ιουνίου. Ο μοναδικός ηχολήπτης, ο δημο-σιογράφος και μία καθαρίστρια που βρίσκον-ταν στο Μέγαρο της Αγίας Παρασκευής, αντίτελεσιγράφου του ιταλού πρέσβη ΕμανουέλεΓκράτσι –όπως όριζε για τέτοιες ώρες πρωινέςη ιστορία– αντίκρισαν τον Καψή και οδηγήθη-καν στην Ασφάλεια (∆ικιά τους; ∆ικιά μας;∆εν ξέρω και δεν θέλω να σας γελάσω).

Ενώ οι Έλληνες εισβολείς ήσαν έτοιμοι ναπεράσουν χειροπέδες ακόμα και στην είσοδοτου σταθμού –καθώς από επαγγελματική δια-στροφή δε σκέφτηκαν ν’ αγοράσουν λουκέτα–, σαν από τάφο ακούστηκε ο απόηχος του εκ-φωνητή: «Αδέλφια, κρατήστε καλά μέσα στηνψυχή σας το πνεύμα της Αντίστασης. Ο εισβο-λεύς εισέρχεται με όλας τας προφυλάξεις ειςτη πόλιν με τα κατάκλειστα σπίτια. Έλληνες,ψηλά τις καρδιές! Προσοχή, ο ραδιοφωνικός

σταθμός ύστερα από λίγο δεν θα ’ναι πια ελλη-νικός, θα είναι γερμανικός και θα μεταδίδειψέματα! Έλληνες, μην τον ακούτε! Ο πόλεμόςμας συνεχίζεται και θα συνεχιστεί μέχρι της τε-λικής νίκης! Ζήτω το έθνος των Ελλήνων!».

Μετά την ΕΡΤ, σύμφωνα με το σχέδιο«Ασπασία», οι επόμενοι στόχοι είναι τοΥΕΘΑ, η Βουλή και τ’ Ανάκτορα –όπου έχειταμπουρωθεί ο Παπούλιας αποφασισμένος νακρύψει στα υπόγεια και τους κήπους του Προ-εδρικού Μεγάρου όσους απολυμένους και κα-τατρεγμένους περίσσευαν από το σπίτι τηςΒέμπο επί της Στουρνάρα. (Απλή συνωνυμία μετον αεράτο ατίθασο με τα καρφάκια, που παράτο επίμοχθο της διάσωσής μας βρίσκει χρόνονα φρεσκάρεται καθημερινά. Μονάχα αυτός κιο Μήτρογλου είναι πάντα τόσο φρεσκοκουρε-μένοι!) Το μόνο υπουργείο που απαξίωσαν νακαταλάβουν –αν αυτό κάτι σημαίνει για τησπουδαιοφάνεια ενός θεσμού προορισμένουνα νομιμοποιεί την ιδεολογική τρομοκρατία τηςκιτς αλλά και της κατευθυνόμενης δημοσιο-γραφίας, που επιδίδεται συστηματικά σε κερ-δοσκοπικά deals «μιας άψογα αρθρωμένης μη-χανής» εντεταλμένης να αναγορεύει σε καλλι-τεχνικό προϊόν και «βαριά ελληνική κληρονο-μιά» κάθε φούσκα κοσμικής/κομματικής προ-έλευσης και αξίας–, ήταν το υπουργείο Πολιτι-σμού. Που στους κόλπους του έχουν ξεπηδήσειαπό Μπακογιάννη και νεώτερο Καραμανλήμέχρι Σαμαράς και Βενιζέλος. (Αν η σημειολο-γία διδάσκει κάτι…)

Εντωμεταξύ, άρχισαν να βγαίνουν από τιςναφθαλίνες και οι κουκούλες που τελευταίαείχαν φροντίσει να τις αερίζουν τακτικά (καιμε αφορμή τη δολοφονία των δύο νέων πουκατά το ρεπορτάζ ανήκουν στη Χρυσή Αυγή),μια σειρά κανάλια της ιδιωτικής αλλά και της∆ήθεν Τηλεόρασης.

Καθώς δεν είμαι αρμόδιος σε συμφωνίας κιεπιχειρήσεις της νύχτας (ή των πρώτων πρωι-νών ωρών), σε επικοινωνιακά τεχνάσματα, ξε-καθαρίσματα λογαριασμών, δολοφονίες, κιεπαγγελματικά συμβόλαια θανάτου, υλικό πουόδιος σε συμφωνίας νύχτας, ξεκαθαρίσματαλογαριασμών, ξυλοδαρμούς και δολοφονίες.

Πάντα ερασιτέχνης κρατιέμαι μακριά απόεπαγγελματικά συμβόλαια θανάτου που χειρί-ζονται εξαίσια οι επαγγελματίες των ΜΜΕ. Ναπω ούτε ψύλος στον κόρφο μας? Είναι αυτο-νόητο Γιατί και πάλι εμείς θα βγούμε χαμένοι.Άλλωστε ανέκαθεν οι μαυραγορίτες, οι δοσί-λογοι, οι χαφιέδες κι οι βιαστές ήταν τα καμά-ρια του Έθνους.

Ας μιλήσουμε λοιπόν σήμερα μακριά απ'όλους αυτούς για κάτι εντελώς προσωπικό

Κώστας Κρεμμύδας χειρίζονται εξαίσια ταεγχώρια ΜΜΕ, σκέφτομαι να ξαναγυρίσω σταδικά μου, ξαναγεννημένος μάλιστα κι απ’ τηνπρόσφατη απεργία Α∆Ε∆Υ και ΓΣΕΕ Πανα-γόπουλου, που κατάφεραν –έστω και υπό βρο-χήν– να με ξαναστήσουν στα πόδια μου, τον γο-νατισμένο.

Παρά το άπλετο φως, ο τόπος μας έχει μάθεινα ζει και να χάνεται στο γκρίζο. Κάπου με-ταξύ ελεγείας και πτώσης. Τα όσα –με αφορμήτη δουλειά του– συμπυκνώνει ο ζωγράφος Σω-τήρης Σόρογκας χαρτογραφούν αναλογικά καιτη σύγχρονη Ελλάδα: «Τα θέματα που επιλέγω,είναι αυτά που βρίσκονται κοντά στην απώ-λεια, τα θνήσκοντα. Γκρεμισμένα σπίτια, άδειαπαράθυρα, παλιά πηγάδια, παλιά ξύλα, παλιάσκουριασμένα μηχανήματα. Τα περισσότερααπ’ τα πρόσωπα που ζωγράφισα, έχουν κι αυτάχαρακτηριστικά επιτυμβίων. Οι πέτρες που ζω-γραφίζω, θα ήθελα να εικονίζουν την υπομονήτης «βραχόσπαρτης» πατρίδας που υπομένεικαρτερικά μιαν Ανάσταση. Εικονίζοντας όλααυτά δηλώνω πως συμπάσχω μαζί τους, αλλάκαμιά δήλωση, όπως ξέρουμε, δεν ισχύει ανδεν αποδειχθεί αληθινή.»

Ζητούμενο η λύτρωση και η αλήθεια σε τού-τες τις ζοφερές μέρες. Πάντως, να θυμόμαστεπως μήνα Νοέμβρη του ’42 ενωμένοι οι Έλλη-νες ανατίναξαν τη γέφυρα στον Γοργοπόταμο.Μια από τις σημαντικότερες πράξεις αντίστα-σης στην κατεχόμενη Ευρώπη.

Κώστας Κρεμμύδαςmandragoras_magazine@yahoo.gr

Μόνη πατρίδατα παιδικά μας χρόνια

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆ΑΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικόςΣυνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών

και Πολιτιστικών Μελετών και∆ραστηριοτήτων

Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.Ακαδημίας 62, 5ος όροφος, Αθήνα 106 79ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702 3619513 - 3619514

FAX: 3619610Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 140 • Kύπρος: 240

• Ευρώπη: 240 • Λοιπός κόσμος: 240Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: A’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR 3801107200000072038528658

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑΗλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

«Σαμαρά, δώσε στο λαό να φάει λιγάκι Wi Fi»

ΑΦΡΟ∆ΙΧΤΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΟΧΘΗΣ

(από σύνθημα σε τοίχο των Εξαρχείων)

Η ΕΠΟΧΗ 10 Noεμβρίου 2013 3ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τι μπορεί ν’ αλλάξει, πολύ πε-ρισσότερο να ανατρέψει, μιαπρόταση δυσπιστίας; Σε σπά-νιες περιπτώσεις μπορεί ναρίξει μια κυβέρνηση συνή-

θως είναι ένα όπλο εντυπωσια-σμού της αντιπολίτευσης. Αυτή,όμως, τη φορά διαφέρει και γι’αυτό συζητήθηκε τόσο πολύ. Τοζήτημα των παρενεργειών τηςπρότασης δεν είναι κάτι το αμε-λητέο τέθηκε και από συντρό-φους και φίλους.

Ν∆ και ΠΑΣΟΚ, με την αμέρι-στη και άμεση στήριξη του φιλο-κυβερνητικού Τύπου, φανεράανήσυχοι και θορυβημένοι,έσπευσαν να πουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑτους έκανε με την πρότασή τουμεγάλο δώρο! Η Ν∆, ιδίως, εμ-φανίζεται σχεδόν να τρίβει ταχέρια της. Την Κυριακή τοβράδυ, λένε, μια «συμπαγής»πλειοψηφία θα είναι η «νέα αφε-τηρία» για να προχωρήσει γρη-γορότερα το κυβερνητικό έργο.Γκάφα, λοιπόν, του άπειρου ΣΥ-ΡΙΖΑ, φως φανάρι. Έδωσε πάσασε μία κλονιζόμενη πλειοψηφίαλόγω των μέτρων που η τρόικαπιέζει να παρθούν.

Ο «άπειρος» ΣΥΡΙΖΑ, όμως,γνωρίζει πολύ καλά ότι η κυβέρ-νηση, με την αποφασιστική βοή-θεια του φιλικού Τύπου – γι’ αυτόκαι τον φροντίζει πολλαπλά, ωςκαι παράνομα – θολώνει τοτοπίο, κρύβει όσο μπορεί την πο-λιτική της και τις συνέπειές της,και με προεξάρχοντα τον πρωθυ-πουργό που συστηματικά φυγο-μαχεί. Ταυτόχρονα, ο φιλοκυ-βερνητικός Τύπος, όσο σε καμιάάλλη φάση της πολιτικής μαςιστορίας, διαστρεβλώνει πλήρωςτη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ, ότανυποχρεώνεται να την παρουσιά-σει και δεν την αποσιωπά.

Ενώπιος ενωπίω

Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, χτύπησεξαφνικά αυτή την ανωμαλία μεένα θεσμικό όπλο, τη μομφή,χωρίς να εγκαταλείψει κανέναάλλο, το δρόμο, τις κινηματικέςπαρεμβάσεις πρώτα απ’ όλα.Προσήγαγε, την κυβέρνηση, τονΤύπο της, την Τρόικα ενώπιοντου Λαού! Ο κόσμος του ΣΥ-ΡΙΖΑ και οι πολίτες έμαθαν γιατην πρωτοβουλία του στο δρόμομπροστά από την ΕΡΤ στην ΑγίαΠαρασκευή, στην ΕΤ3 στη Θεσ-σαλονίκη, στις τοπικές ραδιοφω-νίες όπου διαδήλωναν. Ξεσκεπά-ζει την κυβέρνηση και τον Τύποτης, ενώ συνωμοτούσαν με τηντρόικα πώς θα περάσουν τα νέασκληρά μέτρα τους πίσω από ένασκηνικό «σκληρής διαπραγμά-τευσης».

Γιατί διάλεξε αυτή τη στιγμή;∆ύο ήταν οι λόγοι. Ο πρώτοςήταν, προφανώς, η είσοδος τωνΜΑΤ στην ΕΡΤ. Όχι ως κάτι τοπρωτόγνωρο, ασφαλώς, αλλά ωςενέργεια που εκφράζει και στοσυμβολικό επίπεδο – η μωρήπράξη να κλειδώσουν με χειρο-πέδες την καγκελόπορτα θα μεί-νει στην ιστορία του αυταρχικούκράτους – με τον πιο γνήσιοτρόπο τη λογική της καταστολήςκαι του περιορισμού της ∆ημο-κρατίας εν μέσω κρίσης. Η Αρι-στερά, η δική μας πρώτα απ’ όλα,είναι επιφορτισμένη και μ’ αυτότο καθήκον, να το θέτει, να τοπροτάσσει, να κρατά ανήσυχοκαι ενήμερο τον λαό, τους πολί-τες για τη βαθμιαία περιστολή

της, για την αφαίρεση κάθε κοι-νωνικού δικαιώματος από τουςθεσμούς της. Η αποκατάστασητης ουσίας της ∆ημοκρατίας δενμπορεί να μετατεθεί για όταν θαφύγει η νεοφιλελεύθερη κυβέρ-νηση και η τρόικα. Ο αγώναςαυτός είναι τωρινός.

O δεύτερος λόγος, είναι η προ-ϊούσα κοινωνική και οικονομικήκαταστροφή που συντελείται, κιαυτές τις μέρες με την παρουσίατης τρόικας – έρχεται κάθε φοράκαι πιο ιταμή, πιο αλαζονική, πιοταξική – στην Αθήνα ετοιμάζεταιμια νέα δέσμη μέτρων που αυτήη πορεία προς την καταστροφήθα πάρει νέα φόρα. Κάπωςέπρεπε να διακοπεί αυτό το ιδιό-τυπα απερίσπαστο κυβέρνησηςκαι τρόικας, που ενώ έχουν συμ-φωνήσει επί της ουσίας, σκιαμα-χούν πίσω από αριθμούς, περί-που, για το θεαθήναι.

Απολογία - κατηγορητήριο

Πέρα όμως από την επικαιρό-τητα της πρωτοβουλίας του ΣΥ-ΡΙΖΑ, δηλαδή την ανάγκη αυτήτη στιγμή να τεθούν ταυτόχρονατα ζητήματα ∆ημοκρατίας καισυντελούμενης καταστροφήςόπως ήδη σημειώσαμε, η κυβέρ-νηση έπρεπε να υποχρεωθεί,«βίαια», να προβεί σε έναν ανα-λογισμό του έργου της κατ’ αντι-παράσταση. Ήταν, όντως, ευχά-ριστο να βλέπει κανείς, κατά τησυζήτηση των δυο πρώτων ημε-ρών, τους αιφνιδιασμένους βου-λευτές και υπουργούς της συμπο-λίτευσης να απολογούνται στηνπραγματικότητα – όχι ακριβώςνα εκθέτουν – για τα έργα και τιςημέρες της κυβέρνησης. Κι αςέλεγαν αρχικά ότι δεν είναι δυ-νατό να γίνεται πρόταση μομφήςγια μια «παράνομη κατάληψη»……. Η συζήτηση, εντέλει, βοη-θάει τον κόσμο να αποκτήσει μιασυνολική εικόνα των όσων συμ-

βαίνουν και μέλλεται να συμ-βούν, αλλά και προτάσεων τουΣΥΡΙΖΑ. Η συζήτηση αυτή μπο-ρεί, ενδεχομένως, να αποδειχτείσημείο καμπής στις περαιτέρωεξελίξεις. Ξεκαθαρίζει το πολι-τικό τοπίο.

Σημείο καμπής

Όμως, αυτό είναι συνάρτησηκαι της εμφάνισης του ΣΥΡΙΖΑστη συζήτηση. Αυτός μόνο μπορείνα το επαληθεύσει, χωρίς να υπο-τιμούμε τη σημασία της συμβολήςκαι των άλλων κομμάτων. Αυτόςέχει αυτή τη δυνατότητα. Οι ει-σαγωγικές πολύ καλές παρεμβά-σεις Βούτση – ∆ραγασάκη εν-θαρρύνουν. Είναι ευκαιρία ναεμφανιστεί με το δικό του συνε-κτικό προγραμματικό λόγο, ιδίωςδιότι βάλλεται πολλαπλά σ’ αυτό.Η μομφή αυτή, θα λέγαμε, έχειανάγκη από ποιοτικές παρεμβά-σεις όχι ατάκες, να μην είναι κα-θόλου για την τηλεόραση, αλλάνα απευθύνεται στην τεράστιαπλειοψηφία της κοινωνίας πουανησυχεί, αγωνιά πραγματικάγια το τρομακτικό ενδεχόμενο, τοζοφερό και καταθλιπτικό, ναζούμε αυτή τη ζωή που ήδη ζούμεέως ότου ξεχρεωθούμε, όπως κυ-νικά το είπε ο κ. Ρεν.

Και όχι μόνο αυτό, δεν αρκεί.Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει, στο έδαφοςτης εμφάνισής του αυτές τις τρειςμέρες – έξω και μέσα στη Βουλή– έχει την ευκαιρία να συνεχίσειτην αναβάθμιση του έργου του,της κινηματικής του παρέμβασης,του προγράμματός του. Όχι μόνοστο μακρό- αλλά και στο μικρό-επίπεδο, εκεί που η προϊούσα κα-ταστροφή έχει όνομα ανθρώπου,διεύθυνση οικογένειας, υπηρε-σίας που καταργείται, πρόνοιαςπου χάνεται, δημόσιου χώρουπου καταπατείται ή πωλείταικ.τ.λ., κ.τ.λ., κ.τ.λ. Αυτή η κίνησηποιοτικής αναβάθμισης της αντι-

πολίτευσης του ΣΥΡΙΖΑ, αν επα-ληθευτεί, εξουδετερώνει και τηνπαρενέργεια της συσπείρωσηςτου κυβερνητικού στρατοπέδουπου επικαλούνται. Αν αυτή επι-βεβαιωθεί, θα είναι πρόσκαιρη,ενώ το θετικό αποτύπωμα της πα-ρέμβασης του ΣΥΡΙΖΑ μπορείνα αποειχθεί διαρκές.

Τέθηκε από διαφορετικέςπλευρές το ζήτημα της στιγμήςπου επιλέχθηκε για να κατατεθείη μομφή. Μήπως ήταν προτιμό-τερο όταν θα ψηφίζονται νέοιμνημονιακοί νόμοι, πχ, για τουςπλειστηριασμούς, ή το φόρο ακί-νητης περιουσίας, όταν θα δια-φωνούν και κυβερνητικοί βου-λευτές; Μάλιστα, κάποιοι κατη-γόρησαν τον ΣΥΡΙΖΑ για συμ-παιγνία, υπαινισσόμενοι φόβομπροστά στο ενδεχόμενο ναπέσει η κυβέρνηση. Είναι λάθος,προφανώς, διότι το δικαίωμα τηςονομαστικής ψηφοφορίας είναιπάντοτε στις δυνατότητές του καιθα ασκηθεί, οπότε κάθε βουλευ-τής θα βρεθεί μπροστά στις ευ-θύνες του, όχι μία αλλά πολλέςφορές. Το ζήτημα δεν είναι τε-χνικό αλλά ουσιαστικό, δηλαδήτο κατά πόσο το κίνημα θα υπο-χρεώνει και συγχρόνως θα απε-λευθερώνει κάποιους βουλευτέςγια να καταψηφίσουν.

∆ΗΜΑΡ και ΚΚΕ

Η ∆ΗΜΑΡ για άλλη μια φοράδεν μπόρεσε να ξεκαθαρίσει, επίτης ουσίας και όχι μόνο τακτικά,για εσωκομματικούς λόγους, ανείναι κόμμα σαφώς της αντιπολί-τευσης. Τότε ποιος ο λόγος τήςαποχώρησης από την κυβέρνηση,που ήταν μια μείζονος πολιτικήςσημασίας πράξη, με κόστος μάλι-στα γι’ αυτή; Αυτό το μετέωροβήμα, αυτή η ασταθής ισορροπίαθα στοιχίσει καταρχάς στην ίδια,στην αξιοπιστία της. Είναι όμωςκαι βλάβη στην προσπάθεια να

συντονιστούν όλες οι διαθέσιμεςδυνάμεις, για να πέσει η κυβέρ-νηση, να αλλάξει η πολιτική. Τοθέλει;

Το ΚΚΕ κράτησε τη, σχεδόν,αναμενόμενη στάση. Κριτική, βε-βαίως, της κυβέρνησης αλλά καιοι προδιαγραφές της γραμμήςήταν σαφείς: ικανό μέρος τουχρόνου αξιοποιήθηκε για«μομφή» στον ΣΥΡΙΖΑ! Εντού-τοις, ο προσεκτικός ακροατής τουλόγου της Αλέκας Παπαρήγα,ιδίως αν είναι συνταξιδιώτης τηςαπό τη δεκαετία του ’60, διέκρινεκάποιες διαφοροποιήσεις σεσχέση με το παρελθόν. Ασφαλώς,η θέση της τώρα είναι πιο χα-λαρή, η ηλικία μας πιέζει, διότι οιεξελίξεις είναι ιστορικές... Η ομι-λήτρια έκανε βεβαίως κριτική,μίλησε για αυταπάτες που σπέρ-νει ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά συγχρόνως‘νουθετούσε’: «∆εν πήγε ο ΣΥ-ΡΙΖΑ να επισκεφτεί τα επανα-στατικά κινήματα του εξωτερι-κού». Πώς να μην αξιολογήσειαυτό το, «φοβερό ποσοστό» όπωςτο χαρακτήρισε, 27%; «Αυτό πουδεν υπάρχει σ’ όλη την Ευρώπη,όντως υπάρχει στην Ελλάδα»,είπε. Πρόσθεσε μάλιστα: «Πάραπολλοί σας ψήφισαν ως ένακόμμα αριστερό».

Ενοχλημένη η κυβέρνηση

Η στάση της κυβέρνησης επί-σης αναμενόμενη. Ύστερα απότο επίπεδο της συνέντευξης τουπρωθυπουργού που είδαμε στοMega – εδώ ο Γ. Πρετεντέρης ξέ-χασε ότι είναι ο ενημερωμένος,μάγκας και ζόρικος – δεν περιμέ-ναμε τίποτε καλύτερο. Έναφτηνό απολογισμό που έκρυβε ταπροβλήματα και ένα ακατάσχετουβρεολόγιο στον ΣΥΡΙΖΑ, τουτύπου ότι έδωσε «πισώπλατη μα-χαιριά την ώρα που διαπραγμα-τευόμαστε», «ο ΣΥΡΙΖΑ τοέκανε γιατί έχει εσωτερικά προ-βλήματα», «ο ΣΥΡΙΖΑ έχει υπο-σχέσεις τα παραμύθια της Χαλι-μάς» κτλ, κτλ, κτλ. Ιδιαίτερα οιαγορητές του ΠΑΣΟΚ δεν μπό-ρεσαν να κρύψουν την πολύ-χρονη θητεία στην αλαζονείακαι το λαϊκισμό. Κύκλοι τουΠΑΣΟΚ μιλούσαν ως και για«λεκτική συμπόρευση» με τηΧρυσή Αυγή, ενώ ο κ. Ρήγας δενπαρέλειψε να μιλήσει για «πράξηπολιτικής ανευθυνότητας και τυ-χοδιωκτισμού» και λογική«Κούγκι», «να ανατιναχτούμεόλοι μαζί και να πάρουμε μαζίμας και τους Ευρωπαίους».

Στην ιστορία των προτάσεωνδυσπιστίας, όπου, όπως ήδη ση-μειώσαμε, σχεδόν πάντα κερδίζειη κυβέρνηση, και το πιο πιθανότο ίδιο θα συμβεί σήμερα τοβράδυ, η συγκεκριμένη θα κατα-γραφεί ως έχουσα εξαιρετικάπρόσκαιρη αξία. Τίποτε δεν μπο-ρεί να σκεπάσει ή να ανακόψειτην αποσύνθεση της πλειοψη-φίας λόγω των αντιδράσεων καιαντιστάσεων, που φτάνουνακόμη και στους κυβερνητικούςβουλευτές από την τεράστια πλει-οψηφία της κοινωνίας. Αυτό τοκυβερνητικό σχήμα που διαπερ-νάται από πολλαπλές, εγκάρσιεςκαι κάθετες, αντιθέσεις έχειπολλή και απότομη ανηφόραακόμη. Θα μπορέσει να την ανέ-βει;

Παύλος Κλαυδιανός

Η πολιτικήτης κυβέρνησης

ενώπιον του λαού* Τα μεσάνυχτα η ψηφοφορία για την πρόταση δυσπιστίας

Του ∆ΗΜΗΤΡΗ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ από «Τα Νέα»

4 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΤηςΘεανώς Φωτίου

Οσοι από μας βρέθηκαν το χάραματης Παρασκευής, 7 Νοεμβρίου,μπροστά στα κάγκελα της ΕΡΤ και

απέναντι στα ΜΑΤ , γνωρίζαμε ότι ζού-σαμε τη βίαιη διακοπή ενός εξαιρετικούεγχειρήματος ελεύθερης και ανεξάρτητηςραδιοφωνίας /τηλεόρασης και ενημέρω-σης.

Μέσα από μια αλληλουχία παράνομωνενεργειών της κυβέρνησης, που ξεκίνησεμε το «μαύρο στην ΕΡΤ» της 11ης Ιου-νίου, και με συνεχή ανυπέρβλητα εμπό-δια επικοινωνίας, γεννήθηκε στον τόπομας ένα καινούργιο υπόδειγμα ενημέρω-σης, με πολυφωνία, υψηλό φρόνημα καισυνεργασία. Το υπόδειγμα αυτό απέ-κτησε ευρύτατη λαϊκή συναίνεση και απο-δοχή, σεβασμό και ακροαματικότητα, πουπολλές φορές ξεπερνούσε το παρελθόντης δημόσιας ραδιοτηλεόρασης: υποδειγ-ματική κάλυψη πολιτικών γεγονότων,γερμανικές εκλογές, ταξίδι Σαμαρά στηνΑμερική και πρωτιές στη δημοσιοποίησηειδήσεων ήταν οι κατακτήσεις της. Η νέαΕΡΤ , συνέχεια και τομή της προηγούμε-νης, δίδαξε σε δύσκολους καιρούς ότι οιεργαζόμενοι μπορούν να αρνηθούν τιςπαράνομες απολύσεις και να αντιτάξουνστην απόσυρση, την ιδιώτευση και την

οργή της απελπισίας, την συλλογικήδράση και οργάνωση, παραμένοντας στηθέση τους και συνεχίζοντας την δουλειάτους.

Βελτίωσαν την ποιότητα της εργασίαςτους, λειτουργούσαν με ελάχιστα μέσααλλά πολλαπλασίαζαν την απόδοσή τουςμέσα από τη δύναμη της συλλογικότηταςκαι της ευθύνης που είχαν αναλάβει: ναενημερώσουν σε καιρούς δύσκολους, μεαντικειμενικότητα και επαγγελματισμό,τον ελληνικό λαό.

Η ανάληψη αυτής της ευθύνης προκά-λεσε, τις προσωπικές υπερβάσεις καιδιάρρρηξη συνείδησης που χαρακτηρί-ζουν το όλο πείραμα της ΕΡΤ και το κα-θιστούν μια εμβληματική πράξη αντίστα-σης μεγάλης διάρκειας στις μνημονιακέςεπιταγές, στις απολύσεις και διαθεσιμό-τητες της κυβέρνησης. Είναι μια πράξηπου μέσα σε πέντε μήνες κουρέλιασε όλαόσα λέγονται περί εξορθολογισμού του∆ημοσίου και αξιοκρατίας –ένα αντιπα-ράδειγμα που κρίνεται καθημερινά ώρατην ώρα δίπλα στο κρατικό υπόδειγμα καιγι’ αυτό βέβαια καθίσταται εξαιρετικάενοχλητικό. Γι’ αυτό πρέπει να σιγήσειδιά των ΜΑΤ.

Το «μαύρο» στην ΕΡΤ το ανέτρεψαν οιεργαζόμενοι με αυτό το μοναδικό αυτο-διαχειριστικό και συλλογικό παράδειγμα,που θα μείνει στην ιστορία της παγκό-

σμιας ραδιοτηλεόρασης. Η ανατροπήαυτή που έδινε ελπίδα και πληροφόρησησε χιλιάδες Έλληνες, έπρεπε να σιγήσει.Με τον κλασικό τρόπο που δεν συμβαίνειστις δημοκρατίες: στις 4 το χάραμα απότα ΜΑΤ.

Όμως η εγγραφή αυτού του εγχειρήμα-τος στο συλλογικό ασυνείδητο δεν σβήνει.

Για τους εργαζόμενους της ΕΡΤ υπέρ-τατο καθήκον ήταν «η ροή προγράμμα-τος». Και γι’ αυτήν τη ροή δεν υπολόγι-ζαν κόπο, ωράρια και αντοχές. ∆εν υπήρ-χαν κάρτες και κοπάνες.

Οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ δεν ήτανυπάλληλοι κανενός, ήταν δημόσιοι λει-τουργοί και η ύπαρξη της κατάληψης νο-μιμοποιείτο μόνο μ’ αυτή την καθημερινήλειτουργία: την υπεύθυνη, απρόσκοπτηκαι υψηλής ποιότητας ροή του προγράμ-ματος. Έτσι, η κατάληψη της ΕΡΤ δια-σφαλίζει τη δημόσια περιουσία παράγον-τας δημόσιο έργο καθημερινά.

Οι «παράνομοι καταληψίες της δημό-σιας περιουσίας» νοηματοδότησαν ξανάλέξεις εξαιρετικά φθαρμένες, όπως δη-μόσιο αγαθό, δημόσια περιουσία καιελευθερογνωμία. Θύμιζαν διαρκώς πωςτα δημόσια αγαθά ανήκουν στο δήμο, τολαό, και πρέπει να είναι ελευθέρως προ-σβάσιμα και πως η ελεύθερη πληροφό-ρηση του λαού είναι αληθινή περιουσία,ουσία της δημοκρατίας και περηφάνια

της. Τον πιο πολύ καιρό μόνοι, μ’ ένα με-γάλο όμως δίχτυ κοινωνικής αποδοχής,που δεν επέτρεψε στον κοινωνικό αυτο-ματισμό να τους κατασπαράξει. Θυμάμαιαπό τις πρώτες μέρες του Ιουνίου, ότανχιλιάδες ανθρώπων συνέρρεαν στα κτί-ρια της ΕΡΤ, την αγωνία των εργαζομέ-νων που έχαναν τα προς το ζην, να περι-φρουρήσουν με κάθε τρόπο , να προφυ-λάξουν με κάθε τρόπο, να ασφαλίσουντην δημόσια περιουσία του λαού, τηνΕΡΤ, την περιουσία όλων μας. Αυτήν πουκατάκλεψαν οι τιμητές τους, αυτήν πουσήμερα βάζουν στο ΤΑΙΠΕ∆ για ξεπού-λημα, αυτήν που χρησιμοποίησαν για ταρουσφέτια τους και τις παχυλές αποδοχέςτων ημετέρων, για να περάσουν την κομ-ματική τους πληροφόρηση και να απολύ-σουν όσους κατά καιρούς δεν συναινού-σαν.

Αυτήν τη δημόσια περιουσία έσωσανκαι τίμησαν με τη δουλειά τους οι εργα-ζόμενοι της ΕΡΤ. Στην ΕΡΤ, όπως και σεάλλες περιπτώσεις (ΒΙΟΜΕ, σχολάζου-σες βιομηχανίες, κτίρια και γαίες), οιαπολυμένοι και άνεργοι χαράζουν νέουςδρόμους αυτοοργάνωσης και επιβίωσης.Είναι ό,τι πιο πολύτιμο γεννιέται σήμερα.Είναι η Ελλάδα της ελπίδας μέσα στηνκρίση.

•

ΕΡΤ: Η Ελλάδα της ελπίδας μέσα στην κρίση

Πέμπτη απόγευμα στηΒουλή, η εικόνα απογοη-τευτική. Παρότι η μέρα

σημαδεύτηκε από την εισβολήτων ΜΑΤ στο Ραδιομέγαρο τηςΑγίας Παρασκευής, στα έδρανατων βουλευτών κάθονται βαριε-στημένοι ελάχιστοι βουλευτές τηςσυμπολίτευσης, κάτι σαν προσω-πικό ασφαλείας σε μια κατά-σταση που δεν προβλέπεται ναέχει εκπλήξεις.

Την τιμή της «ολομέλειας»μετά βίας σώζουν αρκετοί βου-λευτές της αντιπολίτευσης, πουπαρά το γεγονός ότι πρόγραμμαπροβλέπει νομοθετικό έργο αρ-μοδιότητας υπουργείου ∆ιοικητι-κής Μεταρρύθμισης (διάβαζεαπολύσεις δημοσίων υπαλλή-λων…) επιμένουν να ασχολούν-ται με το διαρκές πραξικόπημακατάργησης της ΕΡΤ. Με το όνει-δος μιας κυβέρνησης, που μόνοστα ΜΑΤ μπορεί πια να αναθέ-τει το «έργο» της.

Στα υπουργικά έδρανα ούτεένας υπουργός. Ολόκληρη κυ-βέρνηση εκπροσωπείται δια μιαςυφυπουργού, της κ. Χριστοφιλο-πούλου. Η οποία εμφανώς έχειστο βλέμμα της την απορία: μα τιμε νοιάζουν εμένα όλα αυτά, αςτελειώνουμε καμιά φορά τομπλα-μπλα, να έρθει η ώρα τωνψηφοφοριών, να ψηφιστεί το νο-μοσχέδιο να πάμε ο καθένας στηδουλειά του… Γιατί, προφανώς,γι’ αυτούς η Βουλή δεν είναι δου-λειά, είναι ανούσια καταναγκα-στική εργασία, κατάλοιπο μιαςάλλης εποχής, ξεπερασμένης πιαστο μετακοινοβουλευτικό περι-βάλλον.

Μέσα σ’ αυτή την άκρως πα-ρακμιακή ατμόσφαιρα ζητάειξαφνικά το λόγο ο πρόεδρος τουΣΥΡΙΖΑ και ανεβαίνει στο βήμα.Η κίνηση αυτή δεν προκαλεί τηνπαραμικρή αναταραχή. Κι αυτόθα περάσει… Η κυρία υφυπουρ-γός, μόνη εκπρόσωπος τουυπουργικού συμβουλίου, εξακο-λουθεί να ανιά.

Η κυβέρνηση είναι αλλού

Κάποιοι άλλοι, πιο έμπειροιμάλλον, καθώς ακούνε τον πρό-εδρο του ΣΥΡΙΖΑ να ανεβάζειστροφές, κάτι αρχίζουν να υπο-πτεύονται και ίσα που προλαβαί-νουν να φωνάξουν τον κ. Μητσο-τάκη (το νεότερο). Ο οποίοςκάνει την εμφάνισή του τη στιγμήπου ο Α. Τσίπρας καταθέτει τηνπρόταση δυσπιστίας.

Πανικός. Σύμφωνα με τον κα-νονισμό, η κυβέρνηση οφείλει νααπαντήσει αν θέλει να αρχίσειαυτοστιγμεί η συζήτηση επί τηςπρότασης δυσπιστίας ή μέσα σεσαρανταοχτώ ώρες. Αλλά ποιακυβέρνηση; Ο ένας και μοναδι-κός υπουργός μετά της μιάς καιμοναδικής υφυπουργού;

Ο προεδρεύων εκείνη την ώραβγάζει από την αμηχανία τον κ.Μητσοτάκη προτείνοντας δια-κοπή πέντε λεπτών, προκειμένουνα… ανευρεθεί η κυβέρνηση.

Και μόνο η εικόνα αυτή θαήταν αρκετή για να κατατεθείπρόταση δυσπιστίας σε μια κυ-βέρνηση, που δεν δείχνει καμιάεμπιστοσύνη στη Βουλή. Υπάρ-χουν, ωστόσο, και πάρα πολλοί

άλλοι λόγοι που μπορούν να συ-νοψιστούν σε μια φράση: αυτή ηκυβέρνηση πρέπει κάποια στιγμήνα αισθανθεί ότι δεν μπορεί νακυβερνάει, χωρίς να δίνει λόγοσε κανέναν –επικαλούμενη ότικάποτε έγιναν εκλογές κι ότι κά-ποτε θα ξαναγίνουν. Και, αντί-στοιχα, οι βουλευτές της κυβερ-νητικής πλειοψηφίας χρειάζεταινα καταλάβουν ότι δεν μπορούννα κοροϊδεύουν επ’ άπειρον τονκόσμο κάνοντας κατ’ ιδίαν συ-ναντήσεις (μασάζ το λένε στηνκαθομιλουμένη) με τον κ. Στουρ-νάρα –ως εκπρόσωπο της τρόι-κας.Έχει νόημαη πρόταση δυσπιστίας;

Μα θα έχει οποιοδήποτε θε-τικό αποτέλεσμα αυτή η πρότασηδυσπιστίας ή απλώς θα συσπει-ρώσει την κυβερνητική πλειοψη-φία;

Όταν λέμε «θετικό αποτέλε-σμα» δεν φαντάζομαι να περιμέ-νει κανείς την άμεση πτώση τηςκυβέρνησης. Αν οι προτάσεις δυ-σπιστίας γίνονταν μόνο υπ’ αυτότον όρο, δεν θα γίνονταν ποτέ.Γιατί σχεδόν ποτέ δεν ρίχνουνκυβερνήσεις. Και η ελάχιστη

αποδυνάμωση της κυβερνητικήςπλειοψηφίας, ωστόσο, μπορεί ναπροκαλέσει σοβαρό πλήγμα σεμια κυβέρνηση ταγμένη να εφαρ-μόζει την καταστροφική για ταλαϊκά στρώματα μνημονιακή πο-λιτική, σε πλήρη αντίθεση με τηλαϊκή θέληση.

Αλλά και πέρα από το όποιοαποτέλεσμα καταγραφεί την Κυ-ριακή τα μεσάνυχτα στην ψηφο-φορία, όλοι αυτοί που γυρίζουντα κανάλια και προβάλλουν τιςσοβαρές αντιρρήσεις τους πότεγια τις απολύσεις, πότε για τοφόρο ακίνητης περιουσίας, πότεγια τους πλειστηριασμούς πρώ-της κατοικίας, πότε για το κλεί-σιμο της ΕΡΤ, πότε για τον υπε-ρυπουργό κ. Στουρνάρα, θα χρει-αστούν πολύ θράσος για να ξε-χάσουν όλα αυτά και να στηρί-ξουν για μια ακόμα φορά το κα-ταστροφικό έργο της κυβέρνησηςΣαμαρά-Βενιζέλου. Αν δείξουνότι το διαθέτουν, θα εισπράξουνκαι τον ανάλογο εξευτελισμό,που θα τους εμποδίσει –για έναδιάστημα τουλάχιστο– να παρι-στάνουν τους ανήξερους ή τουςεξεγερμένους χωρίς αιτία. Αςαπομείνουν γυμνοί, με μόνη δι-καιολογία που τους συγκρατείστην κυβερνητική πλειοψηφία, τοφόβο ότι στις επόμενες εκλογέςπάνω από τους μισούς εξ αυτώνθα ψάχνουν να βρουν την έδρατους.

Τα ψέματα τελείωσαν

Αυτό ισχύει πιο πολύ για τουςβουλευτές του ΠΑΣΟΚ, που συγ-κυβερνούν ως φτωχοί συγγενείςμε τη Ν∆. Αν συνεχίσουν να λει-τουργούν σαν συνιστώσα της Ν∆μόνο και μόνο για να επιβιώσουνπολιτικά υπό την προστασία τηςκαι με μοναδικό όφελος τη σωτη-ρία του κ. Βενιζέλου, ας αποκα-λυφθούν ως αυτό που θέλει ηηγεσία τους να είναι: το μοιραίοκαι άβουλο αντάμα στήριγμα τηςδεξιάς, της πιο οπισθοδρομικής

δεξιάς στη μεταπολίτευση. Καιόχι της χώρας, όπως καμώνονται.Γιατί οι άνθρωποι (που «εσμέν ηπόλις», όπως μας δίδαξαν οι αρ-χαίοι Αθηναίοι) δεν αντέχουνάλλο «σώσιμο». ∆εν μπορούνάλλο να βλέπουν τη δήμευση νααπειλεί το σπίτι τους, τον πλει-στηριασμό την πρώτη κατοικίατους, την ανάλωση μέχρι τελευ-ταίας ρανίδας της δημοκρατίαςσαν μοιραία και αναπόφευκτασυμβαίνοντα.

Αλλά και για τη ∆ΗΜΑΡ θαείναι μια κρίσιμη στιγμή. Φεύ-γοντας από την κυβέρνηση το κα-λοκαίρι, έδειξε να μη θέλει ναφορτωθεί όλες τις αμαρτίες της.Θα αποδεχθεί τις συνέπειεςαυτής της επιλογής ή θα παλιν-δρομήσει σ’ έναν φθοροποιό κυ-βερνητισμό άνευ ορίων και όρων;

Μια κρίσιμη καμπή

Αυτή η πρόταση δυσπιστίαςμπορεί να καταγραφεί σαν κρί-σιμη καμπή. Σαν το χρονικό ση-μείο όπου χρειάζεται ο καθέναςνα σταθεί και να αναμετρήσει τοέχει του: με ποιους θα πάει καιποιους θ’ αφήσει. Από τα μεσά-νυχτα της Κυριακής κανείς δενθα έχει καμία δικαιολογία. Κιούτε θα μπορεί να επικαλείταιοποιοδήποτε πρόσχημα, ώστε νατα διπλώνει στις επιμέρους ψη-φοφορίες που θα ακολουθήσουνγια νέα βαριά μέτρα. Ή με ταλαϊκά στρώματα που υποφέρουνκαι ελπίζουν σε μια ανατροπή, ήμε την αδιέξοδη και καταστρο-φική για την κοινωνία πολιτικήτής αποδοχής των μνημονίων, τηςύφεσης, της ανεργίας, της διάλυ-σης του παραγωγικού ιστού, τηςδιάψευσης κάθε ελπίδας για ανά-καμψη και ανάκτηση ενός ανε-κτού επιπέδου ζωής και μιαςαξιοπρεπούς επιούσας.

Χ. Γεωργούλας

Η απόρριψη της ευπιστίας* Η πρόταση δυσπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ πέρα από τους αριθμούς και τα επικοινωνιακά τερτίπια

Του

∆Η

ΜΗ

ΤΡΗ

ΠΕ

ΤΣΕ

ΤΙ∆

Η

Σε κλίμα έντασης εξελίχθηκεη συζήτηση επί της προτά-σεως δυσπιστίας που κατέ-θεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, η οποία θαολοκληρωθεί σήμερα, Κυ-

ριακή. Εκπρόσωποι της κυβέρνη-σης, οι οποίοι έμπαιναν και εμ-βόλιμα στον κατάλογο των ομιλη-τών με αποτέλεσμα η Νέα ∆ημο-κρατία να έχει περισσότερουςαπό τον προβλεπόμενο ομιλητέςεις βάρος των υπολοίπων κομμά-των, επιτέθηκαν κατά του ΣΥ-ΡΙΖΑ και των θέσεών τους απο-φεύγοντας να κάνουν επί της ου-σίας απολογισμό της πολιτικήςπου έχουν ακολουθήσει τον τε-λευταίο ενάμιση χρόνο. Το γε-νικό πνεύμα των τοποθετήσεωντης Νέας ∆ημοκρατίας και τουΠΑΣΟΚ ήταν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επι-διώκει την αποσταθεροποίησητης χώρας και την πρόκληση πο-λιτικής ανωμαλίας. Η ∆ΗΜΑΡ,που θα δηλώσει «παρών» στηνψηφοφορία, προσπάθησε ανεπι-τυχώς να τηρήσει ίσες αποστά-σεις μένοντας αμήχανη στο περι-θώριο. Το ΚΚΕ, που θα στηρίξειτην πρόταση δυσπιστίας, άσκησεκριτική στον ΣΥΡΙΖΑ για τιςπρογραμματικές του θέσεις.Τέλος, το ΠΑΣΟΚ προσπάθησενα αναδείξει τις «διαφοροποι-ήσεις και τις απόλυτα δικαιολο-γημένες διαφωνίες» του με τηΝέα ∆ημοκρατία καταλήγονταςστην πλήρη συμπόρευση.

Γιατί κατέθεσαν πρόταση

Εισηγητικά από τον ΣΥΡΙΖΑμίλησαν οι βουλευτές Γιάννης∆ραγασάκης και Νίκος Βούτσης,οι οποίοι σκιαγράφησαν τους λό-γους που κατατέθηκε η πρότασηδυσπιστίας.

«Η πρωτοβουλία μας αυτή δενσυνιστά μόνο ένα συνταγματικόδικαίωμα, αλλά και μια πράξηδημοκρατικής ευθύνης, διότι θαεπιτρέψει σε όλες τις πολιτικέςδυνάμεις, αλλά και στον κάθεβουλευτή ξεχωριστά να τοποθε-τηθούν υπεύθυνα απέναντι στακρίσιμα ερωτήματα που αφορούντο παρόν και το μέλλον τηςχώρας», τόνισε ο Γ. ∆ραγασάκηςκαι ανέλυσε τους λόγους πουοδήγησαν τον ΣΥΡΙΖΑ στην πρό-ταση μομφής: «Πρώτον, διότι [ηκυβέρνηση] με την πολιτική τηςφέρνει σε δεινή θέση και από-

γνωση ολοένα και μεγαλύτερατμήματα της κοινωνίας για πρώτηφορά μετά το Β’ Παγκόσμιο Πό-λεμο. Ο δεύτερος λόγος είναι οιδιαρκείς παραβιάσεις της δημο-κρατικής νομιμότητας και γενι-κότερα το γεγονός ότι η κυβέρ-νηση αυτή με τη στάση της δημι-ουργεί κινδύνους για τη δημο-κρατία και τη λειτουργία των θε-σμών. Τρίτον, γιατί όσο παραμέ-νει αυτή η κυβέρνηση θα λαμβά-νονται νέα μέτρα. Τέταρτον,διότι η κυβέρνηση δεν έχει τηβούληση, τις προϋποθέσεις ούτετο κύρος να διαπραγματευθεί καινα διεκδικήσει στοιχειώδη δι-καιώματα προς όφελος της κοι-νωνίας».

Ο Ν. Βούτσης εστίασε κυρίωςστα ζητήματα δημοκρατίας υπο-γραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι«όποιος δεν έχει καταλάβειακόμα ότι δεν διαχωρίζεται ηκοινωνική από την πολιτική δη-μοκρατία και ότι οι ελευθερίες,τα κατακτημένα δικαιώματα, οιπολύχρονες εγγυήσεις στην ερ-γασία, η διασφάλιση των ελάχι-στων όρων αξιοπρεπούς διαβίω-σης (...) είναι απολύτως και άρ-ρηκτα συνδεδεμένα με την έν-νοια και την πράξη της δημοκρα-τίας, πλανάται πλάνη οικτρά».«Το ζητούμενο για τη δημοκρα-τία», πρόσθεσε, « ήταν και είναιπάντοτε η σύνθεση, η συνύπαρξη,η συνλειτουργία μέσα στα όριαπου το Σύνταγμα προσδιορίζειτόσο για τα δικαιώματα όλων τωνπολιτών και βεβαίως των βουλευ-τών, όσο και για την εφαρμογήτης πολιτικής, εντός του Κράτους∆ικαίου που διασφαλίζει το αί-σθημα ασφάλειας αλλά και ισο-πολιτείας και ισονομίας για τουςπολίτες και το κοινωνικό σύνολο.Αυτή η αλφαβήτα για εσάς έχεικαταργηθεί»

∆ριμεία κριτική

Ο Π. Ρήγας, εκ μέρους τουΠΑΣΟΚ, χαρακτήρισε την πρό-ταση μομφής «ως μομφή στη λο-γική, στις θυσίες που καταβάλλειο ελληνικός λαός, στην υπεράν-θρωπη προσπάθεια που γίνεταιόλα αυτά τα χρόνια από τις δυνά-μεις που θέλουν με ειλικρίνεια νακρατηθεί η χώρα όρθια». Ο Β.Οικονόμου, από τη ∆ΗΜΑΡ, χα-ρακτήρισε «αδύναμη κοινωνικά

και πολιτικά» την κυβέρνηση καιεκτίμησε ότι «η κυβέρνηση πουυπάρχει τώρα δεν μπορεί νακάνει πολιτική διαπραγμά-τευση», ενώ κατηγόρησε τον ΣΥ-ΡΙΖΑ ότι η πρότασή του είναι«γυρνάμε στο 2008». «Παρών»θα δηλώσει και ο Α. Λοβέρδοςγιατί «η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑείναι λάθος (...) αλλά δεν θα δώ-σουμε ψήφο εμπιστοσύνης στηνκυβέρνηση (...) που αρκείταιμόνο στη μέριμνα για τους εθνι-κούς λογαριασμούς»

Η Αλέκα Παπαρήγα, πρόεδροςτης Κ.Ο. του ΚΚΕ, τόνισε ότι «οΣΥΡΙΖΑ καλλιεργεί στο λαό αυ-ταπάτες, οι οποίες είναι εξίσουεπικίνδυνες με το φόβο». Χαρα-κτηριστικά είπε: «Μαστίγιο ηΝέα ∆ημοκρατία; Καρότο ο ΣΥ-ΡΙΖΑ». Ακόμα υπογράμμισε «ηΝέα ∆ημοκρατία είναι αποφασι-σμένη δια πυρός και σιδήρου ναπεράσει [τα μέτρα]. Η απάντησηδεν βρίσκεται μέσα στη Βουλή. Ηλύση θα δοθεί έξω από τηΒουλή».

Ο υπουργός Ανάπτυξης καιΑνταγωνιστικότητας, Κ. Χατζη-δάκης, προσπάθησε να υπερα-σπιστεί την πολιτική της κυβέρ-νησης, απαριθμώντας εν συντο-μία ό,τι εφάρμοσε τον τελευταίοχρόνο καταφέρνοντας, μάλλον,τα αντίθετα αποτελέσματα: «[Ηκυβέρνηση] ολοκλήρωσε τηνανακεφαλαιοποίηση των τραπε-

ζών (...) μειώσε τη γραφειοκρα-τία και το μέγεθος του δημοσίου,(...) συγκρούστηκε αποφασιστικάμε όποιον ασκεί παράνομη βία,είτε αυτός προέρχεται από τηνάκρα Αριστερά είτε από τηνάκρα ∆εξιά, δημιούργησε τιςπροϋποθέσεις για να έχει η χώραπρωτογενές πλεόνασμα (...) Πρέ-πει να παραδεχτούμε ότι πράγ-ματι έχουμε ένα μειονέκτημα ωςκυβέρνηση. ∆εν κάνουμε θαύ-ματα (...) Αυτό πρέπει να παρα-δεχτώ ότι είναι προνόμιο του ΣΥ-ΡΙΖΑ».

Έξω από το γήπεδο η μπάλα

Ο Α. Σαμαράς μιλώντας σε δη-μοσιογράφους στο καφενείο τηςΒουλής θέλησε να δώσει μια πρό-γευση του τι θα πει σήμερα στηΒουλή, επαναλαμβάνοντας όσαείπε στους απόφοιτους του Χάρ-βαρντ την περασμένη Πέμπτη:«δεν φοβόμαστε μομφές από ταυπολείμματα του παρελθόντος».Τόνισε ακόμα ότι η πρόταση μομ-φής δηλητηριάζει το πολιτικόκλίμα, ενώ όσον αφορά τηντρόικα είπε ότι «εκείνοι κάνουντη δουλειά τους ως δανειστές καιεμείς ως δανειζόμενοι», για νατονίσει ακόμα μία φορά τις «θυ-σίες» που πρέπει και πάλι νακάνει ο υπερχρεωμένος λαός.Τέλος, έδωσε οδηγίες προς τουςυπουργούς του να μην ξεχνούν να

αναφέρονται στο πρωτογενέςπλεόνασμα. Ο υφυπουργός Οι-κονομικών, Χρ. Σταϊκούρας,ακολουθώντας τις οδηγίες του Α.Σαμαρά, τόνισε χτες στη Βουλή«πρώτη προτεραιότητα είναι ηεπίτευξη διατηρήσιμων πρωτογε-νών πλεονασμάτων», ενώ κατη-γόρησε τον ΣΥΡΙΖΑ για «απου-σία ουσιαστικών απαντήσεων,λύσεων και προτάσεων». Καθώςφαίνεται, ο πρωθυπουργός θαπροσπαθήσει να αναδείξει τις«εσωτερικές αντιθέσεις του ΣΥ-ΡΙΖΑ», για να αποφύγει ναπάρει θέση για την πολιτική, πουακολουθεί.

Ο Πρ. Παυλόπουλος σε συνέν-τευξή του στο RealFm, έκρινε«άστοχη την κίνηση του ΣΥ-ΡΙΖΑ», λέγοντας ότι «σε λίγεςμέρες θα έχουμε την ψήφιση τουπροϋπολογισμού, που είναιψήφος εμπιστοσύνης». Αυτή ησημείωση δεν είναι τυχαία,καθώς έχει ακουστεί από τα πε-ρισσότερα δημοσιογραφικάχείλη και πολιτικά στελέχη προ-σκείμενα στην κυβέρνηση. Έναεύλογο ερώτημα, όμως, που δενέχει τεθεί από κανέναν είναιυπήρχε ή υπάρχει περίπτωσηβουλευτές της Νέας ∆ημοκρατίαςκαι του ΠΑΣΟΚ να καταψηφί-σουν τα νέα μέτρα; Γιατί ανυπάρχει κανείς δεν τους εμποδί-ζει να το κάνουν. Εκτός αν πι-στεύουν ότι καταψηφίζοντας τηνπρόταση δυσπιστίας, δεσμεύον-ται ότι θα υπερψηφίσουν τα νέαμέτρα.

Όπως αναδείχθηκε από τη συ-ζήτηση δεν είναι τα «δύο άκρα»που συγκρούονται, όπως οι κυ-βερνητικοί εταίροι αρέσκονταινα λένε, αλλά είναι δύο διαφορε-τικοί κόσμοι. Από τη μια, η κυ-βέρνηση που αντιλαμβάνεται ωςκύριο στόχο τη διάσωση τηςχώρας, ανεξάρτητα αν θα διασω-θούν οι κάτοικοι αυτού τουτόπου, και από την άλλη, ο ΣΥ-ΡΙΖΑ που έχει ως κύριο μέλημάτου τη διάσωση της αξιοπρέπειαςτου λαού. Και αυτή η συζήτηση,για πρώτη φορά, έγινε παρουσίατου πρωθυπουργού, ο οποίος έχειτιμήσει το σώμα και τους θε-σμούς με την απουσία του ενά-μιση χρόνο τώρα.

Ιωάννα ∆ρόσου

Η ΕΠΟΧΗ 10 Noεμβρίου 2013 5ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Φθηνή παραποίηση...Γραμμή κατευθείαν από το Μαξίμου (και ολίγον Χαριλάου Τρικούπη…) Τίτλος,

που δεν πείθει ούτε τους πιο πιστούς οπαδούς των μνημονίων, και σκίτσο, ισότιμομε χίλιες λέξεις, πιστοποιούν την πολύ μεγάλη αμηχανία της κυβέρνησης καιτων διαπλεκόμενων συμμάχων της. Πρέπει να σου έχουν τελειώσει και τα έσχαταεπιχειρήματα, για να περάσεις σε μια τόσο φθηνή παραποίηση: ο ΣΥΡΙΖΑ απότην ίδια μεριά με την τρόικα και οι πιστοί εκτελεστές των εντολών της από την…αντίθετη!

Χαρακτηριστικό της ένδειας επιχειρημάτων, ίσως και της ύπαρξηςδιαφορετικών εκτιμήσεων, είναι ότι στις εσωτερικές σελίδες των «Νέων» δύο απότις πιο ισχυρές πένες της εφημερίδας, Γ. Παπαχρήστος και ∆. Μητρόπουλος, δεναγγίζουν το θέμα «πρόταση δυσπιστίας» με το φθηνό και παραπειστικό τρόποτου πρωτοσέλιδου: «Η πρόταση μπορεί να απορριφθεί, όμως ο ΣΥΡΙΖΑ, εάν θέλεινα κάνει τη ζωή της κυβέρνησης κόλαση, διαθέτει τα όπλα για να το κάνει» (λέειο πρώτος αντικρούοντας τα περί δώρου στην κυβέρνηση). Ο δε δεύτεροςπροαναγγέλλει ότι από ∆ευτέρα θα υπάρχουν ανοιχτά τα ίδια μέτωπα…

Σύγκρουση δύοδιαφορετικών κόσμων στη Βουλή

* Νέα ∆ημοκρατία και ΠΑΣΟΚ δηλώνουν την πίστη τους στα μνημόνια

6 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τη συνέντευξη πήρεο Παύλος Κλαυδιανός

H βίαιη εισβολή των ΜΑΤμέσα στη νύκτα στο ραδιομέ-γαρο της ΕΡΤ, συνέχεια σειράςανάλογων αυταρχικών μέτρων -πολιτικών επιστρατεύσεωναπεργών, καταχρηστικής χρή-σης Πράξεων Νομοθετικού Πε-ριεχομένου - οι διαρκείς παρα-βιάσεις μιας ομαλής δημοκρατι-κής διαχείρισης σε συνάρτησημε την ανθρωπιστική κρίση απότην πολιτική των μνημονίων τισυνέπειες επιφέρουν στη θε-σμική και πολιτική λειτουργίαευρύτερα του πολιτικού μας συ-στήματος;

Είναι σαφές ότι το πολιτικό σύ-στημα που καθιέρωσε η Γ΄ Ελλη-νική ∆ημοκρατία μετά το 1974,βρίσκεται σε βαθιά κρίση. Ότι οικυβερνητικοί διαχειριστές τουόλα αυτά τα χρόνια, παρά τις δια-φορετικές κοινωνικές και πολιτι-κές καταγωγές τους, βρίσκονταισήμερα σε πλήρη ταύτιση, ως‘ενιαία παράταξη’ στενά διασυν-δεδεμένη με το κράτος και τουςμηχανισμούς ισχύος του, με κυ-ρίαρχο στο εσωτερικό της τοδεξιό και ακροδεξιό πόλο. Πα-ράλληλα σημειώνεται αδυναμίαενός πολιτικού λόγου ικανού ναπαράγει στοιχειώδεις κανόνεςδημοκρατικού διαλόγου, συν-κρουσης και τελικά σύνθεσης. Ωςαποτέλεσμα έρχεται η συνεχώςεντεινόμενη χρήση των κατα-σταλτικών μηχανισμών που εί-δαμε προχθές στην ΕΡΤ, αντι-προχθές στις Σκουριές.

Το γεγονός αυτό σε συνάρτησημε την άκριτη αποδοχή εδώ καιμια 20ετία μιας νεοφιλελεύθερηςκαπιταλιστικής λογικής, η οποίαεντάθηκε με την υπαγωγή τηςχώρας στους λανθασμένους οικο-νομικά και κοινωνικά βάρβαρουςόρους δανεισμού και την επι-βολή-επικυριαρχία της τρόικας,μετέτρεψαν μια κρίση χρέους σεβαθιά κρίση θεσμών και αξιών.Σε κρίση δημοκρατίας. Το πρό-βλημα δεν είναι πια μόνο οι όροιπου επέβαλαν οι δανειστές καιάκριτα αποδέχτηκαν οι κυβερ-νώντες από το 2010– έστω και αναυτοί είναι αδιέξοδοι και αναπο-τελεσματικοί και για τους ίδιουςαπό στενά οικονομική άποψη -ούτε τα συνακόλουθα μέτρα, ταοποία πνίγουν στην κυριολεξίατην πλειονότητα της κοινωνίας,οδηγώντας την σε ανθρωπιστικήκρίση. Σήμερα, το πρόβλημαείναι η δημιουργία όρων πρωτί-στως κοινωνικής αντίστασης στονεκπεσμό των δημοκρατικώναξιών, την ουσιαστική επαναλει-τουργία και συνεχή διεύρυνσητων θεσμών και των λειτουργιώντης δημοκρατίας, των δικαιωμά-των, των ελευθεριών, της ανθρώ-πινης αξιοπρέπειας.

Στην «Εποχή» υποστηρίξαμεότι το τραγικό συμβάν του Ν.Ηρακλείου περιπλέκει την κατά-σταση στην Ελλάδα, τροποποιείτα δεδομένα και τις τακτικέςτων πολιτικών δυνάμεων. Μιαεβδομάδα μετά, πώς κρίνεις τηνκατάσταση, τι συμπεράσματαβγάζεις;

Η προσπάθεια του ναζιστικούμορφώματος να εκμεταλλευτεί τοεγκληματικό γεγονός εις βάρος

του και να μετατραπεί από θύτηςσε θύμα έχω την αίσθηση ότι δενκαρποφόρησε. Όπως όμως καιδεν φαίνεται να καρποφόρησεκαι η ενορχηστρωμένη, έστω καιαργά, μιντιακή προσπάθεια συρ-ρίκνωσης της εκλογικής επιρροήςτης «Χρυσής Αυγής». Το γεγονόςαπαιτεί μια ευρύτερη ανάλυση .Βέβαια η πλειονότητα του εκλο-γικού σώματος που στρέφεταιπρος αυτό το μόρφωμα, δεν είναιούτε φασίστες ούτε πολύ περισ-σότερο ναζιστές. Οι λόγοι που τοακολουθούν δεν είναι επίσηςαπλά συγκυριακοί, παρ’ όλο πουη συγκυρία το μετέτρεψε από μιασέχτα νοσταλγών του Χίτλερ, τουχουντισμού και ενός παρωχημέ-νου πατριδοκάπηλου εθνικιστι-κού λόγου, σε κοινωνικό χώροπανελλαδικής εμβέλειας. Οι βα-θύτεροι λόγοι ανάγονται σε μιασειρά ιστορικών μυθευμάτωνπερί «ανάδελφου έθνους», υπο-δόριων ρατσιστικών προκαταλή-ψεων, ξενοφοβίας που ενέτεινανοι συνέπειες της κρίσης, ενορχη-στρωμένης απαξίωσης κάθε έν-νοιας συλλογικής δράσης, μιν-τιακού εκθειασμού κάθε είδουςβίαιου γεγονότος - ακόμη και ταπαιδικά παιχνίδια γίνονται όλοκαι πιο βίαια και τερατόμορφα.Μέσα σε αυτό το πλέγμα οι ψυ-χολογικές φοβίες και ανασφά-λειες βιαία εξαθλιωνόμενων ερ-γατικών και μικροαστικών στρω-μάτων θα εντείνονται, ένας ανορ-θολογικός φονταμενταλισμός θαβρίσκει γόνιμο έδαφος ανάπτυ-ξης.

Το φαινόμενο δεν εμφανίζεταιμόνο στην χώρα μας, αλλά παν-τού στην Ευρώπη και όπου κυ-ριαρχεί η παγκοσμιοποιημένη«νέα τάξη πραγμάτων». Όσο μά-λιστα οι κυβερνώντες αδυνατούννα παράγουν κάτι περισσότεροαπό μια κατασταλτική πολιτικήτου «νομού και της τάξης», συνε-χίζουν να παπαγαλίζουν την ανι-στόρητη θεωρία των δύο άκρων,αντιμετωπίζουν την κοινωνία ως«εχθρό λαό», αλλά και αναπα-ράγουν μια ιδεαλιστική μυθευ-τική εθνικιστική ρητορική, μορ-φώματα τέτοιου είδους, ηπιότε-ρης ή σκληρότερης μορφής, θαβρίσκουν γόνιμο έδαφος. Χρει-άζεται μια ριζοσπαστική ανθρω-ποκεντρική πολιτική ανατροπήςόλου αυτού του πλέγματος, επα-ναθεμελίωσης ενός διεθνικού πα-τριωτισμού, της ουμανιστικής καιελευθεριακής δημοκρατικής ευ-

ρωπαϊκής μας παράδοσης.

Ως γνώστης της πολιτικήςιστορίας, πού εντάσσεις την πε-ρίοδο αυτή της Ελλάδας – εδώκαι στην Ευρώπη – και πόσοείναι πιθανό τέτοια περιστατικάνα επαναληφθούν, να γίνουντμήμα των τρεχουσών πολιτικώνεξελίξεων;

Η αναζήτηση ιστορικών ανα-λογιών είναι πάντοτε επικίνδυνη.Η περίοδος έχει πολλά κοινά, καιεδώ και στην Ευρώπη, με εκείνατης δεκαετίας του 1930, αλλά καιτεράστιες διαφορές. Υπάρχειεπίσης συσσωρευμένη εμπειρίααπό τα φαινόμενα εκείνης τηςεποχής και την κατάληξή τους. Ημνήμη - η κριτική και όχι επιλε-

κτική μνήμη – αυτός ο μόνιμοςεχθρός κάθε εξουσίας, μας δεί-χνει δρόμους υπέρβασης που δενείναι ποτέ μονόδρομοι και νομο-τελειακά δεδομένοι. Από μας ωςσυλλογικά και ατομικά υποκεί-μενα της ιστορίας, εξαρτώνται οιεξελίξεις. Από μας ως δημοκρα-τικούς πολίτες εξαρτάται πάντατο αύριο.

Αναφέρθηκε ότι ο «φόβος», η«ανησυχία» που μπορεί να προ-κληθεί στην κοινωνία, τους πο-λίτες ανακόπτει τους αγώνες, τιςκινηματικές διαδικασίες πουπροσπαθούν να αποκρούσουν τηλιτότητα κτλ. Μπορούμε να τοσταθμίσουμε αυτό; Μπορούμεμε μια αντίπαλη παρέμβαση νααποτραπεί; Να εξουδετερωθεί;Ποια θα ήταν τα στοιχεία της;

Ο διάχυτος φόβος και ανησυ-χία που αναφέρεις, αλλά και μιασυστηματικά καλλιεργούμενη μα-ταιότητα κάθε συλλογικού αγώνααποτελούν στοιχεία με τα οποίαοφείλουμε να αναμετρηθούμε. Ηαναμέτρηση αυτή δεν είναι εύ-κολη με αδύναμη κοινωνία πολι-τών, με αποδιαρθρωμένες καιαπαξιωμένες τις συλλογικές εκ-φράσεις, με κυρίαρχη μια μικρο-αστική προσωποκεντρική λογική«ανάθεσης» σε ηγέτες αρχηγούς.Αρνητικά φαινόμενα που εντεί-νει ο κυρίαρχος μιντιακός λόγοςκαι εικόνα. Χρειάζεται καθημε-ρινός αγώνας Λόγου και ανιδιο-τελούς Πράξης.

Το ενθαρρυντικό σε αυτή τηνπραγματικότητα είναι οι αυτόνο-μες και ευφάνταστες κοινωνικέςπρωτοβουλίες, που ξεπηδούν σεκάθε κοινωνικό μόριο. Οι αυτο-διαχειριστικές εστίες στην παρα-γωγή, τα δίκτυα υπέρβασης τωναγοραίων λογικών και της κοι-νωνικής αλληλεγγύης, οι νέες πο-λύμορφες πολιτιστικές εστίες δη-μιουργίας που ανοίγουν νέα μο-νοπάτια αισθητικής, οι οικολογι-κές συσσωματώσεις που αρθρώ-νουν μια άλλη αντίληψη για τηνανάπτυξη, οι τοπικές αντιστάσειςκαι πράξεις πολιτικής ανυπακοήςως αντίρροπα δημοκρατικά ισο-δύναμα στις κυβερνητικές αυθαι-ρεσίες, όπως της Κερατέας χθες,των Σκουριών σήμερα. Το ζητού-μενο είναι πώς όλα αυτά αρθρώ-νονται και εμπλουτίζουν την κεν-τρική πολιτική σκηνή, πώς συ-ναρθρώνονται με θεσμούς καιλειτουργίες άμεσης και έμμεσηςδημοκρατίας, με κατοχυρωμένες

όλες τις ελευθερίες χωρίς εξαι-ρέσεις και ιεραρχήσεις και σεαυτό το επίπεδο θα κριθούμε ωςΣΥΡΙΖΑ.

O ΣΥΡΙΖΑ στην πορεία προςτη δημοκρατική ανατροπή τηςκυβέρνησης, δεν φαίνεται ναέχει σχέδιο πολιτικής εξουδετέ-ρωσης απρόβλεπτων εξελίξεων;Μοιάζει σαν να βλέπει εντελώςομαλή την εξέλιξη προς την κα-τάκτηση της κυβέρνησης. Τοιστορικό καθήκον, ωστόσο, νασωθούμε από τα μνημόνια, ναγίνει η Αριστερά κυβέρνησηείναι βαρύ. Τι κάνουμε; Τι πρέ-πει να τροποποιήσουμε στις θε-σμικές και πολιτικές μας παρεμ-βάσεις; Πώς προστατεύουμε τηδιαδρομή του αγώνα, την προ-σπάθειά μας, το στόχο;

Τα ερωτήματα που θέτεις είναιεύλογα και δεν έχουν επαρκείςαπαντήσεις. Για πρώτη άλλωστεφορά στην νεοελληνική ιστορικήδιαδρομή η πλειονότητα του κοι-νωνικού σώματος αποδεσμεύεταιαπό παραδοσιακές εντάξεις, οκοινωνικός χώρος του πολιτικούΚέντρου εξαφανίζεται, το αστικόπλέγμα διακυβέρνησης έχειχάσει κάθε νομιμοποιητικόαξιακό έρεισμα, ένα νέο δυνάμειμπλοκ κοινωνικών δυνάμεωνζητά έκφραση. Αυτό το πρωτό-γνωρο κοινωνικό γεγονός, καλεί-ται να εκφράσει ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτήη πλουραλιστική αριστερή, βαθιάανανεωτική και ριζοσπαστικήενωτική και πανευρωπαϊκά ελπι-δοφόρα πολιτική έκφραση, ηοποία βρίσκεται μπροστά στη δυ-νατότητα κατάκτησης της Κυβέρ-νησης.

Έχουμε πλήρη συνείδηση ότιδεν θα πρόκειται για μια ήρεμημετάβαση. Αλλά ας μην ξεχνάμεότι αυτή όταν και αν συντελεστεί,θα σημαίνει και ριζική αποτύ-πωση νέων κοινωνικών δυναμι-κών. Το πολιτικό τοπίο θα είναιριζικά διαφορετικό. Σχέδιαεξουδετέρωσης θεσμικών καιεξωθεσμικών, οικονομικών καιπολιτικών δυνάμεων ανατροπήςαυτής της πορείας, δεν φτιάχνον-ται σε κομματικά γραφεία, ούτεαπό αρχηγικά επιτελεία. Μόνο ηεμπιστοσύνη στην κοινωνική δυ-ναμική μπορεί να τα ανατρέψει.Αρκεί ο φορέας της ριζικής δη-μοκρατικής ανατροπής να απο-δεικνύει κάθε στιγμή από τώραμάλιστα, τη φερεγγυότητα του, τοαδιαπραγμάτευτο των προγραμ-ματικών του θέσεων, την εσω-κομματική του δημοκρατία, τηνεξουδετέρωση του ατομικού πα-ραγοντισμού – όσο δύσκολο καιαν είναι αυτό - τη σύγκρουση τουμε τις λογικές της «ανάθεσης», τα«ειδικά μεγέθη» μεταξύ τωνμελών, τα αρχηγικά προσωπικάμοντέλα. Και σε αυτό το επίπεδο,και όχι του προγράμματος καιτων επεξεργασιών, έχουμε προ-βλήματα. Μας λείπουν και δεν τοκρύβουμε, ως κοινό κτήμα όλων,οι ιδεολογικές σταθερές μιας δη-μοκρατικής Αριστεράς. ∆ενέχουμε κατακτήσει ακόμα τηναπόφαση του συνεδρίου μας, γιανα αναδειχτούμε σε κόμμα ενερ-γών μελών αποφασιστικά συμμε-τεχόντων στη χάραξη της πολιτι-κής μας. Αυτό το έλλειμμα οφεί-λουμε να το υπερβούμε άμεσα .

•

∆ύσκολη εποχή,ιστορικά καθήκοντα

*Ο ΣΥΡΙΖΑ, οι απαιτήσεις των καιρών και οι ελπίδες των πολιτών

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΛΚΗ ΡΗΓΟ

““Το πρόβλημαδεν είναι πια μόνοοι όροι πουεπέβαλαν οιδανειστές καιάκριτααποδέχτηκαν οικυβερνώντες απότο 2010. Σήμεραείναι η δημιουργίαόρων πρωτίστωςκοινωνικήςαντίστασης στονεκπεσμό τωνδημοκρατικώναξιών, τηνουσιαστικήεπαναλειτουργίακαι συνεχήδιεύρυνση τωνθεσμών και τωνλειτουργιών τηςδημοκρατίας τωνδικαιωμάτων, τωνελευθεριών, τηςανθρώπινηςαξιοπρέπειας.

Στο δρόμο για τη δημοκρατική ανα-τροπή που έχει στόχο ο ΣΥΡΙΑ, είναιβέβαιο ότι θα συναντήσει, εκτός απότις δικές του αδυναμίες, και εμπόδιαπου ορθώνονται από την αντικειμε-νική πραγματικότητα, αλλά και τηνανάπτυξη των αντιπάλων πολιτικώνστοιχείων. Δύσκολη κατάσταση, δύ-σκολα καθήκοντα, πολλή δουλειά γιαένα κόμμα, που συγκροτείται ακόμα,αν και οι ιδέες του και η δράση του έρ-χονται από μακριά. Μια συζήτηση γιαόλα αυτά με τον Άλκη Ρήγο έχει πάνταγόνιμο αποτέλεσμα.

Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013 7ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«ΗΕλλάδα δεν θα εξέλ-θει εθελοντικά απότην Ευρωζώνη», είπε

ο Τσίπρας στο Ώστιν του Τέξαςμιλώντας στο πανεπιστήμιο μετον Τζέημς Γκαλμπρέιθ και τονΓιάννη Βαρουφάκη, κι αυτό προ-κάλεσε αντιδράσεις. Οι αντιδρά-σεις του τύπου: «Έδωσε εξετά-σεις υποταγής» (ΚΚΕ) ή «ΣτοΤέξας, την πατρίδα του Μπους»(Αλέκος Αλαβάνος) ή «Ο Γκαλ-μπρέιθ» υπήρξε «άτυπος σύμβου-λος του Γιώργου Παπανδρέου»κι αυτό έχει «μεγαλύτερη πολιτι-κή βαρύτητα και ιδιαίτερο συμ-βολισμό» (Γ. ∆ελαστίκ στο«Έθνος») είναι χαμηλού επιπέ-δου και άνευ σημασίας. Αλίμονο,αν ο επικεφαλής ενός κόμματοςπου διεκδικεί την κυβερνητικήευθύνη και την ηγεσία της κοινω-νίας, περιόριζε τις συζητήσειςτου στους επαναστάτες συντρό-φους του όπου γης, «στις κοιτίδεςτου επαναστατικού κινήματος»,όπως ζήτησε από τον ΣΥΡΙΖΑστη Βουλή η Αλέκα Παπαρήγα, ήεξέταζε τους τόπους που επισκέ-πτεται με κριτήριο, αν είναι τόποικαταγωγής συμπαθών ή απεχθώνπολιτικών.

Ολόκληρο το σύνθημαδεν βολεύει

Κατά τη γνώμη μου, θα ήτανλάθος αν ο ΣΥΡΙΖΑ απέφευγενα εξηγήσει την πολιτική του σεακροατήρια των διεθνών αστι-κών ελίτ^ δεν θα τα πείσει, αλλάθα ξέρουν με ποιους θα έχουν νακάνουν. Βλέπεις, σε έναν αστικόκόσμο και οι αριστερές κυβερνή-σεις θα έχουν να κάνουν κυρίωςμε τέτοιους συνομιλητές. Αν οΤσίπρας αρνιόταν να μιλήσει μεαστούς συνομιλητές, θα ήταν α-κατάλληλος για τη δουλειά που έ-χει αναλάβει. Πόσο μάλλον πουοι συνομιλητές του στο Ώστιν α-νήκουν στο προοδευτικό φάσματης διανόησης των ΗΠΑ.

Η μομφή, όμως, ότι ο πρόεδροςτου ΣΥΡΙΖΑ έκανε κωλοτούμπαείναι σοβαρότερη. Μια πτυχή αυ-τής της μομφής είναι ότι ο Τσί-πρας, λέγοντας ότι η Ελλάδα μεαριστερή κυβέρνηση δεν θα φύ-γει εθελοντικά από την ευρωζώ-νη, εγκαταλείπει το προεκλογικόσύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ: «Καμιάθυσία για το ευρώ!». Συνήθως,βέβαια, αυτή η κριτική παραλεί-πει το δεύτερο μέρος εκείνου τουσυνθήματος που ήταν: «Καμιάαυταπάτη για τη δραχμή!». Ο λό-γος είναι εύκολα αντιληπτός: ηκριτική πηγάζει από τη θέση ότιη Ελλάδα έτσι κι αλλιώς πρέπεινα αποχωρήσει από την ευρωζώ-νη και να ακολουθήσει μοναχικήπορεία^ ολόκληρο το σύνθημα,λοιπόν, δεν βολεύει.

Πιο ουσιώδες όμως είναι ότιαυτή η κριτική παραβλέπει ότι«οι θυσίες», δηλαδή η πολιτικήτων μνημονίων για τον ευρω-παϊκό Νότο, η πολιτική λιτότηταςγια όλες τις χώρες της ευρωζώ-νης, δεν αποσκοπούν στη σωτη-ρία του κοινού νομίσματος ούτεστη διασφάλιση της παραμονήςτου ευρωπαϊκού Νότου στην ευ-ρωζώνη. Τα νομίσματα δεν απαι-τούν θυσίες ούτε έχουν τα ίδιασυμφέροντα. Η πολιτική της ηγε-σίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης,της μεγάλης συμμαχίας συντηρη-τικών και σοσιαλδημοκρατών,

χρησιμοποιούν προσχηματικά τονόμισμα, για να εφαρμόσουν τομεγάλο πλιάτσικο εναντίον τωνλαϊκών τάξεων. Με άλλα λόγια,όλη αυτή η φιλολογία βασίζεταισε έναν νομισματικό φετιχισμό.

Αυτονόητηη ελευθερία της γνώμης

Ο Τσίπρας στο Ώστιν, αυτότουλάχιστον φαίνεται από την ο-μιλία του, εξέθεσε την πολιτικήτου ΣΥΡΙΖΑ, όπως την έχει απο-φασίσει το συνέδριό του και ό-πως αυτή επανειλημμένως έχειδιατυπωθεί από ιδρύσεώς του.Την εξέθεσε μάλιστα και στα δύοσκέλη της: η αποχώρηση τηςΕλλάδας από την ευρωζώνη θαβλάψει την Ελλάδα, την οικονο-μία της, τον λαό της, και επίσηςθα βλάψει τη διαδικασία της ευ-ρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Ο ΣΥ-ΡΙΖΑ, έχει πει ότι θέλει να απο-τραπούν και τα δύο, και αυτό α-κριβώς επανέλαβε ο πρόεδρόςτου. Μπορεί κανείς να διαφωνή-σει – κατά τη γνώμη μου δεν υ-πήρξε μέχρι τώρα επαρκώς θεμε-λιωμένη διαφωνία – αλλά δεν εί-ναι ιδιαίτερα έντιμο να λέει κα-νείς ότι ο Τσίπρας ανέτρεψε αυ-τή την πολιτική. Την εντιμότηταδεν την περιμένει κανείς από τακόμματα της συγκυβέρνησης καιαπό τα ΜΜΕ της διαπλοκής. Αυ-τοί είπαν και έγραψαν ακόμα καιότι την πρόταση μομφής που υπέ-βαλε στη Βουλή η Κοινοβουλευ-τική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ την υ-πέβαλε αιφνιδιαστικά ο Τσίπρας,για να εξουδετερώσει τις αντι-δράσεις, λέει, που υπήρξαν μετάτην ομιλία του στο Ώστιν. Τι ση-μασία έχει γι’ αυτούς ότι την πρό-

ταση μομφής την αποφάσισε ομό-φωνα η Πολιτική Γραμματεία τουκόμματος και τη σχεδίασε τοΠροεδρείο της Κοινοβουλευτι-κής Ομάδας; Από ανθρώπους τηςΑριστεράς όμως θα έπρεπε νατην περιμένουμε αυτήν την εντι-μότητα.

Στον ΣΥΡΙΖΑ η ελευθερία τηςγνώμης και της δημόσιας έκφρα-σής της είναι αυτονόητη – κι εκείδιαφέρει από τα άλλα κόμματα.Τα μέλη του, τα στελέχη του κρί-νουν τα ίδια, αν και πότε θα δια-τυπώσουν την όποια διαφωνίατους, χωρίς να έχουν να φοβη-θούν μέτρα πειθάρχησής τους.Αυτό το δικαίωμα, ας πούμε, ά-σκησε ο Άκης Μπαδογιάννης μεάρθρο του στην ιστοσελίδα«Ίσκρα». Κάνει λάθος όταν γρά-φει ότι «Τα όσα είπε ο Α. Τσί-πρας στο Ώστιν του Τέξας (…)ξαναθέτουν το ερώτημα» για τονρεαλισμό της πολιτικής του. Τα ε-ρωτήματα τα θέτουν όσοι τα έ-χουν, δεν τίθενται όποτε ένα κόμ-μα εκθέτει τη διακηρυγμένη πο-λιτική του. Κατά τη γνώμη μου, οιενστάσεις για την πολιτική του

ΣΥΡΙΖΑ, που εξέθεσε ο πρόε-δρός του στο Ώστιν, έχουν ένακοινό στοιχείο, κι αυτό είναι η ητ-τοπάθεια και η παραίτηση από τησύγκρουση. Από τον Σαμαρά καιτον Άδωνη Γεωργιάδη ως τονΑλέκο Αλαβάνο προβάλλονταιως επιχείρημα έναντι του ΣΥΡΙ-ΖΑ τα παθήματα της Κυπριακής∆ημοκρατίας. Καλά οι δεξιοί, αλ-λά πώς αριστεροί άνθρωποι πα-ρακάμπτουν το γεγονός ότι το κυ-πριακό «Όχι!» το διαχειρίστηκεη κυβέρνηση Αναστασιάδη πουδεν το ήθελε και απλώς δεν είχετολμήσει να υπερασπιστεί στηΒουλή τη θέση της; Και πώς δενκαταγγέλλουν την ατιμία της ελ-ληνικής κυβέρνησης που, εγκατα-λείποντας το δόγμα «Η Κύπροςαποφασίζει, η Ελλάς συμπαρί-σταται!», αρνήθηκε κάθε βοή-θεια και μάλιστα ο διοικητής τηςΤράπεζας της Ελλάδος ψήφισενα διακοπεί η χορήγηση ρευστό-τητας προς την Κεντρική Τράπε-ζα της Κύπρου;

Ωραία, θα πει κάποιος. Και τοδίδαγμα; Πρώτον, ότι χρειάζεταιμια κυβέρνηση που θα έχει τη

λαϊκή συμπαράσταση και θα εί-ναι αποφασισμένη να πάει τη σύ-γκρουση μέχρι τέλους. ∆εύτερον,ότι χρειάζεται από τώρα ναμπουν οι βάσεις για συμμαχίες(με κυβερνήσεις, αλλά και μεκοινωνικές δυνάμεις) στην Ευ-ρώπη και τον κόσμο που θα στη-ρίξουν την εκβιαζόμενη Ελλάδα.Βλέπεις, η διαπραγμάτευση έχειήδη αρχίσει και τη διεξάγει οΣΥΡΙΖΑ από τη θέση της αντιπο-λίτευσης. Γι’ αυτό και το μεγάλοενδιαφέρον παντού για συναντή-σεις και συνομιλίες με εκπροσώ-πους του. Ο ισχυρισμός, από δε-ξιά και από αριστερά, ότι η υπό-θεση είναι χαμένη από χέρι χαρί-ζει τη διαπραγμάτευση στηνΜέρκελ πριν αυτή ακόμα γίνει.Και κλείνει το δρόμο για την α-νατροπή σε ελληνικό και ευρω-παϊκό επίπεδο. Η ∆εξιά θέλειαυτό ακριβώς. Το ερώτημα τι θέ-λουν τίθεται για τους ανθρώπουςτης Αριστεράς.

Θόδωρος Παρασκευόπουλος

Ανέτρεψε ο Τσίπραςτην πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ;

ΕΕππιισσκκεεφφθθεείίττεεττοο ννέέοο ssiitteeττηηςς ««ΕΕπποοχχήήςς»»

hhttttpp::////wwwwww..eeppoohhii..ggrr

““Ο ισχυρισμός, από δεξιά και από αριστερά, ότι η υπόθεση είναι χαμένη από χέρι χαρίζειτη διαπραγμάτευση στην Μέρκελ πριν αυτή ακόμα γίνει. Και κλείνει το δρόμο για τηνανατροπή σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ∆εξιά θέλει αυτό ακριβώς. Το ερώτημα τιθέλουν τίθεται για τους ανθρώπους της Αριστεράς.

8 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ηκοινοβουλευτική ομάδα της∆ΗΜΑΡ, αποφάσισε να ψηφί-σει παρών στην πρόταση μομ-

φής που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, παράτις διαφωνίες ορισμένων που ήθελαννα ψηφίσουν υπέρ. Μπροστά στον κίν-δυνο να φανεί διασπασμένη η κοινο-βουλευτική ομάδα ακύρωσε τη δημό-σια διαφοροποίηση μελών της. Η∆ΗΜΑΡ μετά την ψήφιση του νόμουγια την ΝΕΡΙΤ, έθεσε τέρμα και στοεμπάργκο συμμετοχής στελεχών τηςστη ∆ημόσια Τηλεόραση. Σε αυτή τηλογική, υπερψήφισε το νομοσχέδιο μετο οποίο η κυβέρνηση «δώρισε» σειδιώτες καναλάρχες τις ψηφιακέςάδειες παρά τις διαφωνίες και, ιδίως,τις απουσίες από τη Βουλή, ακόμα καιτου Φ. Κουβέλη. Και τα δύο αυτά συμ-βάντα δείχνουν την αδυναμία χάραξηςσταθερής γραμμής, με την ηγεσία τηςνα ακροβατεί, πιεζόμενη και από τη«δεξιά» και την «αριστερή» της πτέ-ρυγα. Στο τελικό κείμενο των θέσεωντης ΚΕ, διατυπώνεται ρητά ότι δενυπάρχει περιθώριο συνεργασίας,ακόμα και μετεκλογικής, με το

ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου στις ευρωε-κλογές. «Η μη αποδοχή της πρότασηςνα συμπλεύσουμε με το ΠΑΣΟΚ στοντρίτο πόλο, δεν προκύπτει από μια λο-γική περιχαράκωσης, αλλά από τα πο-λιτικά χαρακτηριστικά που πιστεύουμεότι πρέπει να έχει το εγχείρημα», ση-μειώνεται.Στην ΚΕ υπήρξε ευρεία πλειοψηφίαυπέρ του κειμένου της ηγεσίας. Κατα-γράφηκε, ωστόσο, με λευκό ισχυρήμειοψηφία από 24 μέλη (επί συνόλου100 και πλέον), ενώ 306 μέλη ζητούνμε κείμενό τους από την ηγεσία να συ-ζητήσει το ενδεχόμενο συνεργασίας μετους «58». Είκοσι μέλη της ΚΕ κατα-θέτουν στις οργανώσεις τρεις κύριεςτροπολογίες ενόψει του συνεδρίου πουαφορούν την αποτίμηση της συμμετο-χής της ∆ΗΜΑΡ στην κυβέρνησηασκώντας κριτική για την αποχώρηση,την προσπάθεια ανασυγκρότησης τουδημοκρατικού - μεταρρυθμιστικούχώρου και την ένταξη της ∆ΗΜΑΡστους ευρωπαίους σοσιαλιστές και δη-μοκράτες. Το Αριστερό ∆ίκτυο, επί-σης, κατέγραψε διαφορετική άποψη

μέσα από κείμενο συμβολής που υπο-γράφηκε από 22 μέλη της ΚΕ.Ο Φ. Κουβέλης στη συνεδρίαση δή-λωσε ικανοποιημένος από την έωςτώρα πορεία της ∆ΗΜΑΡ, ιδίως, απότην περίοδο που αποχώρησε από τηνκυβέρνηση. «Από την ημέρα της απο-χώρησής μας από την κυβέρνησηέχουν περάσει τέσσερις περίπουμήνες. (…) Αποδείχθηκε πως η υπε-ραισιοδοξία που επιχειρήθηκε να καλ-λιεργηθεί για την πορεία της χώραςήταν αβάσιμη, τεχνητή και υπάκουε σεκομματικές και επικοινωνιακές στο-χεύσεις» υποστήριξε. Όσον αφοράστους «58», χωρίς να τους κατονομάζειήταν κατηγορηματικά αρνητικός:«είναι λάθος να εκτιμά κανείς πώς μιαπροοδευτική πρόταση διακυβέρνησηςμπορεί να σταθεί ως μια απλή συζή-τηση για μελλοντικά μόνο σχέδιαχωρίς να παίρνει ξεκάθαρες θέσεις».∆ιαφωνίες στο ζήτημα συμμαχιώνΣτο κλίμα αυτό, παρουσιάζεται και τοενδεχόμενο διάσπασης, που θα εντεί-νεται όσο πλησιάζουμε στο συνέδριο.Το ερώτημα τίθεται για πρώτη φοράμε άμεσο τρόπο από δημοσιογράφους.Ο Σ. Λυκούδης σε ανάλογη ερώτησηδημοσιογράφου σε συνέντευξή τουστην Εφημερίδα των Συντακτών επε-

σήμανε: «δεν υπάρχει κανένας απολύ-τως κίνδυνος ρήξης, διχασμού ή διά-σπασης». Όταν τέθηκε το ίδιο ερώ-τημα στον Φ. Κουβέλη, απάντησε πώς:«δεν υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο, ανκαι η διαφωνία στο πλαίσιο των αρι-στερών κομμάτων είναι κάτι παρα-πάνω από αναγκαία». Τον τόνο στηγραμμή της μειοψηφίας, έδωσε ο Σπ.Λυκούδης στην ίδια συνέντευξη. Εγ-καθιστώντας το κόμμα του στην κεν-τροαριστερά, αναρωτήθηκε: «Βενιζέ-λος και ΠΑΣΟΚ είναι ταυτόσημες έν-νοιες και ταυτισμένη η τύχη τους; Όχιβέβαια!» απάντησε και συνέχισε:«Είναι άδικο να φορτωθεί ο Βενιζέλοςμε όλες τις αμαρτίες του ΠΑΣΟΚ,αλλά είναι πολλαπλά πιο άδικο ναφορτωθεί η κεντροαριστερά τις αμαρ-τίες και του ΠΑΣΟΚ και του Βενιζέ-λου». Ο Σ. Λιβαδάς στην ΚΕ άσκησεκριτική στις θέσεις ως βαθειά αντιφα-τικές ενώ για την πρωτοβουλία των«58» τόνισε: «∆εν έχω καμιά τύψη,ίσα- ίσα νιώθω περηφάνια για τη συμ-μετοχή μου. Τη βλέπω απολύτως συμ-βατή με όλη την πολιτική διαδρομήμου και με τις ιδρυτικές αρχές της∆ΗΜΑΡ».

Στάθης Κουτρουβίδης

Πορεία δίχως πολιτική πυξίδα

Της∆έσποινας Σπανούδη*

Με τα μεγέθη της κρίσηςνα αγριεύουν κάθε μέραπου περνάει, τη χώρα

να βουλιάζει και να εκποιείταικαι την ανθρωπιστική κρίση ναφουντώνει, μοιάζει σχεδόν πολυ-τέλεια η ασχολία με τις επερχό-μενες αυτοδιοικητικές εκλογές.Ιδιαίτερα δε, αφού στη συντρι-πτική πλειοψηφία των περιπτώ-σεων, η εμπειρία λέει ότι την επο-μένη των εκλογών το ενδιαφέρονπεριορίζεται σε λίγες αψιμαχίεςμέσα στα συμβούλια και στιςόποιες πελατειακές σχέσεις μπο-ρούν κάθε φορά να εξυπηρετη-θούν μέσω των αιρετών. Καιόμως. Παρά το αναμφισβήτητογεγονός ότι τόσο η τοπική όσοκαι η περιφερειακή αυτοδιοί-κηση είναι εξαιρετικά αδύναμες,χωρίς τη δυνατότητα να ασκή-σουν τη «διοίκηση των τοπικώνυποθέσεων» όπως το Σύνταγμαορίζει, και παρά την αντιδημο-κρατική συγκρότηση και τηναδιαφανή συγκεντρωτική λει-τουργία που επιδεινώθηκε με τιςμεταρρυθμίσεις του Καποδίστριακαι του Καλλικράτη, η αυτοδιοί-κηση δεν παύει να είναι προνο-μιακός χώρος για την κοινωνίατων πολιτών. ∆εν παύει να είναιένας καθολικός θεσμός πουαφορά ένα μεγάλο φάσμα τηςζωής, ακόμη και εκεί όπου δενέχει ή δεν μπορεί να ασκήσει αρ-μοδιότητα. Στους δύσκολους και-ρούς όταν η κοινωνία μοιάζει νααποσυντίθεται, ο ρόλος αυτοδιοι-κούμενων γειτονιών, χωριών, πό-λεων, περιφερειών θα μπορούσε-και σε μερικές περιπτώσεις επι-χειρείται- να είναι κρίσιμος γιατην αντίσταση, την αλληλεγγύηκαι τη συνεργασία, την στήριξητης παραγωγής και της απασχό-λησης. Και αντίστροφα. Στουςδύσκολους καιρούς που οι δημό-σιες λειτουργίες διαλύονται ήιδιωτικοποιούνται, ∆ήμαρχοι,Περιφερειάρχες και λοιποί αιρε-τοί μπορούν να συνεχίζουν -εκόν-τες, άκοντες- να παίζουν το ρόλοτου μεσάζοντα με ακόμη βαρύτε-ρες συνέπειες.

Με πελατειακές σχέσεις πουσε πολλές περιπτώσεις αφορούν

ολοένα και πιο άμεσα την ίδιατην επιβίωση, όπως για παρά-δειγμα σε θέματα απορίας ή απα-σχόλησης «άτυπης» και μη. Μεμεταφορά των βαρών στους πολί-τες μέσω της χρέωσης τους γιαλειτουργίες που δεν χρηματοδο-τούνται επαρκώς ή καθόλουόπως π.χ. οι μετακινήσεις μαθη-τών, η λειτουργία των σχολείων,οι προνοιακές δομές. Με αδια-μαρτύρητη συμμόρφωση στις επι-λογές των περικοπών και τωναπολύσεων. Με έμπρακτη διευ-κόλυνση των μεγάλων ιδιωτικώνσυμφερόντων όπως π.χ. στην πα-ραγωγή ενέργειας, στις εξορύ-ξεις και την μεταλλουργία, στηνδιαχείριση των απορριμμάτων,στην εκποίηση του δημόσιουπλούτου, στην υποβάθμιση μέχρικατάργησης των περιβαλλοντι-κών και χωροταξικών φραγμών.Στο σταυροδρόμι «της αρετής καιτης κακίας» όμως, η επιλογή δενγίνεται τυχαία. Ξεκινάει πολύπριν τις εκλογές, όταν αρχίζουννα συγκροτούνται οι κινήσεις καινα μορφοποιούνται παρατάξεις.

Για μια νέα αφετηρία

Το παραδοσιακό μοντέλο -πουεπιδεικνύει μια ασυνήθιστη αν-τοχή παρά την τρέχουσα απα-ξίωση του πολιτικού συστήματος-περιλαμβάνει τον αποφασιστικόρόλο των κομμάτων της κεντρι-κής πολιτικής σκηνής. Είτε εκκι-

νώντας από τις τοπικές οργανώ-σεις, είτε από τα κεντρικά όρ-γανα, είτε ακόμη και από κάποι-ους που φιλοδοξούν να «ηγη-θούν» συνδυασμών, ο παρανομα-στής παραμένει κοινός ανεξάρ-τητα από το πεδίο της μάχης. Οιπαρατάξεις και οι «ηγέτες» τουςείναι στην ουσία τους προϊόντακομματικών αποφάσεων ομολο-γημένων ή μη, που συνήθωςέχουν προετοιμαστεί με άτυπεςδιαδικασίες και έχουν επικυρω-θεί εκ των υστέρων από τα όρ-γανα των κομμάτων. Με το παι-χνίδι καθορισμένο από την αρχήκαι τον επικεφαλής υποψήφιοέτοιμο, αυτοί που θα κληθούν καιθα αποδεχτούν να «συμπληρώ-σουν» τα ψηφοδέλτια είναι εξαρ-χής προδιαγεγραμμένοι: στελέχηπου πειθαρχούν κομματικά, πα-ράγοντες που στοχεύουν σε ίδιοόφελος (καριέρα, μισθό, γνωρι-μίες κλπ) ή ακόμη και απλοί άν-θρωποι με διάθεση προσφοράςπου στη συνέχεια θα απογοητευ-τούν και θα αποσυρθούν πριν ήμετά τις εκλογές. Και όμως. Μιαδιαφορετική αφετηρία είναι εφι-κτή, έχει δοκιμαστεί και συνεχί-ζει να επιχειρείται. Είναι η συγ-κρότηση κινήσεων που ξεπηδούνμέσα από κοινωνικές διεργασίες,όταν ενεργοί πολίτες παίρνουντην πρωτοβουλία να παρέμβουνστην αυτοδιοίκηση. Κινήσεις πουμπορούν να εμπνεύσουν και κι-νητοποιήσουν πολίτες με δράση

και άποψη, μέσα από σωματεία,συλλόγους, τοπικές αντιστάσειςκαι κινήματα. Που θα αποτελέ-σουν κύτταρα όπου η δημοκρατίακαι η διαφάνεια θα εξασκείταιστην πράξη, είτε βρεθούν στηναντιπολίτευση είτε αναλάβουν ναλειτουργήσουν τους ∆ήμους καιτις Περιφέρειες. Κάπως έτσιμπορεί να φτιαχτούν γέφυρες συ-νεργασίας και συνεννόησης,χώροι αντίστασης και αλληλεγ-γύης, και να ανοίξει ο δρόμος γιατην -θεωρητικά- πολυπόθητηενεργοποίηση και συμμετοχή τωνπολιτών. Αυτών που μπορούν νααγωνιστούν, να διεκδικήσουν καινα υπερασπιστούν τις κατακτή-σεις τους, σε τοπικό, περιφερει-ακό και εθνικό επίπεδο. Να αγω-νιστούν για να ανατρέψουν τηνεξελισσόμενη αφαίμαξη και ισο-πέδωση, και να υποστηρίξουνμαχητικά μια διαφορετική διακυ-βέρνηση που για να υπερασπίσειτην κοινωνική δικαιοσύνη θααναγκαστεί να συγκρουστεί σφο-δρά με τα κατεστημένα εθνικάκαι υπερεθνικά συμφέροντα.Γιατί, παρά τις παροδικές εξάρ-σεις οι κοινωνικές αντιστάσειςδεν είναι ανάλογες της επίθεσηςπου δεχόμαστε. Και δεν είναιανεξήγητο.

Οι αυτοδιοικητικές εκλογέςείναι ευκαιρία

Η κοινωνία -μεταξύ άλλων-δεν αντέχει άλλο ξόδεμα, πισω-γυρίσματα και αποτυχίες. ∆εν ελ-πίζει στις δυνάμεις της, γιατί όσοιεπιχειρούν να την εκπροσωπή-σουν δεν της απευθύνονται παράγια να της ζητήσουν γενικά και

αόριστα να «παλέψει», επιφυ-λάσσοντας στον «κυρίαρχο λαό»,ρόλο παρατηρητή, οπαδού ή ψη-φοφόρου. Οι αυτοδιοικητικέςεκλογές είναι μια ευκαιρία αλλάταυτόχρονα και μια απειλή. Ανεπιλεγούν για ευθεία αναμέ-τρηση δυνάμεων των κομμάτωνεξουσίας και υιοθετηθεί έστω καικαμουφλαρισμένα το παραδο-σιακό μοντέλο, είναι πιθανές δύοεξίσου προβληματικές εκδοχές:Είτε να επικρατήσουν παρατά-ξεις υποστηριζόμενες από το κυ-βερνητικό μπλοκ, λόγω του κοι-νού μοντέλου αλλά και της καλύ-τερης «πρόσφυσης» τους στο το-πικό γίγνεσθαι των πελατειακώνσυναλλαγών. Είτε να επικρατή-σουν παρατάξεις που θα πρό-σκεινται μεν στην αντιπολίτευση,αλλά δεν θα είναι σε θέση να αν-ταποκριθούν στις επιτακτικέςανάγκες ούτε να «φυσήξουν» ταπανιά της κοινωνικής αλλαγής.Αντίθετα, αν υπηρετηθεί η αυτο-νομία των αυτοδιοικητικών σχη-μάτων, η κινηματική και δημο-κρατική τους συγκρότηση -πουαποτελούν διακηρυγμένη κατεύ-θυνση τουλάχιστον για τον ΣΥ-ΡΙΖΑ- τότε υπάρχει ελπίδα γιαμια πραγματική ανακατανομήδυνάμεων, ανατροπή του ζοφε-ρού σκηνικού, υπεράσπιση τωνδημοκρατικών και κοινωνικώνδικαιωμάτων. Είναι θέμα επιλο-γής.

*Η ∆έσποινα Σπανούδη ήτανεπικεφαλής της παράταξης «Αυ-τοδιοικητικό κίνημα περιφέρειαςΣτερεάς» και περιφερειακόςσύμβουλος Στερεάς Ελλάδας.

Κοινωνικοί αγώνες στο σταυροδρόμιτων αυτοδιοικητικών εκλογών

ΔΗΜΑΡ

““Μια διαφορετική αφετηρία είναιεφικτή, έχει δοκιμαστεί και συνεχίζει ναεπιχειρείται. Είναι η συγκρότηση κινήσεωνπου ξεπηδούν μέσα από κοινωνικέςδιεργασίες, όταν ενεργοί πολίτες παίρνουντην πρωτοβουλία να παρέμβουν στηναυτοδιοίκηση.

Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013 9ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τη συνέντευξη πήρεη Στέλλα Βρεττού

Η δικομματική κυβέρνησηπροχωρά στην εφαρμογή νέωνμέτρων τα οποία συνιστούν μιαακραία ταξική πολιτική. Βλέ-πετε ότι μπορεί ν’ ανακοπεί σύν-τομα αυτή η επίθεση;

Από το πρώτο μνημόνιο μέχρισήμερα, παρακολουθούμε μιασυνεχώς αυξανόμενη και πολυε-πίπεδη καταστροφή. Καταστρέ-φονται η εργασία, η παραγωγή,εκποιείται δημόσια περιουσία,διαλύονται βασικοί θεσμοί τουκοινωνικού κράτους -όπως ηυγεία και η παιδεία- καταλύεταιη ίδια η δημοκρατία. Οι ζωές τηςμεγάλης πλειοψηφίας συνθλίβον-ται καθημερινά. Αυτή η κατα-στροφή μπορεί να σταματήσειαπό ένα μαζικό, κοινωνικό καιπολιτικό κίνημα ανατροπής, πουθα φέρει και θα στηρίξει στηνεξουσία μια αριστερή κυβέρ-νηση.

Πιστεύω ότι τα νέα μέτραυφαρπαγής των ελάχιστων εισο-δημάτων, της μικρής ιδιοκτησίαςκαι της αγροτικής περιουσίας θααποτελέσουν τη σταγόνα που θαξεχειλίσει το ποτήρι. Για πρώτηφορά εκτιμώ ότι η κυβέρνηση δεναντέχει για πολύ. Αλλά συνΑθηνά και χείρα κίνει.

Η δυναμική των πρώτων μαζι-κών αντιμνημονιακών κινητο-ποιήσεων ανακόπηκε. Γιατίέγινε αυτό;

Την περίοδο των πρώτων μνη-μονιακών επιθέσεων ο κόσμοςκατέκλυσε μαζικά την πολιτικήσκηνή του δρόμου. Εκατοντάδεςχιλιάδες άνθρωποι κατέλαβαντον δημόσιο χώρο, επινοώνταςνέους τρόπους αντίστασης καιανυπακοής. Πράγματι υπήρξεαναδίπλωση και αυτό οφείλεταισε δύο λόγους. Από τη μια, ηδραματική συρρίκνωση των βα-σικών προϋποθέσεων ζωής -ερ-γασία, κατοικία, ασφάλιση, σύν-ταξη- έφεραν τον καθένα και τηνκαθεμιά μπροστά σε προσωπικάαδιέξοδα, σε ένα σύνολο υπο-χρεώσεων και χρεών που έπρεπενα διαχειριστούν για να ζήσουν ήνα επιβιώσουν. Από την άλλη,αυτές οι ατομικές πρακτικές προ-έκυψαν κυρίως από την απουσίααξιόπιστων και με επάρκεια συλ-λογικών φορέων ένταξης καιαγώνα, στη βάση κοινών αναγ-κών και αιτημάτων. Υπήρξαν φυ-σικά πολλές αντιστάσεις αλλάετεροχρονισμένες μεταξύ τουςκαι ασύνδετες. Παρ’ όλ’ αυτάαυτές αποτελούν το απόθεμαψυχής και συνείδησης πάνω στοοποίο θα οικοδομηθεί τόσο ηανατροπή της κυβέρνησης όσοκαι η διέξοδος από την κρίση.Σήμερα πρέπει να επιταχύνουμετην ανασύνθεση, την ενότητα καιτη δημόσια παρουσία της πληττό-μενης κοινωνίας με στόχο ναπέσει η κυβέρνηση και να μεγι-στοποιηθεί η συμμετοχή του λαούτην επόμενη μέρα.

Αριστερή κυβέρνηση

Ποια θέματα θέτουν τόσο ηκυβερνητική ανατροπή όσο καιη παραμονή της αριστερής κυ-

βέρνησης στην εξουσία;Ο δρόμος της ανατροπής που

αποτελεί αίτημα της ήδη υπαρ-κτής ευρείας κοινωνικής συμμα-χίας πρέπει να στηριχθεί σ’ ένασυγκεκριμένο σχέδιο ανάσχεσηςτης ανθρωπιστικής κρίσης καισταδιακής ανόρθωσης της οικο-νομίας και της κοινωνίας. Η εκ-πόνηση αυτού του στρατηγικούσχεδίου και η εφαρμογή του προ-ϋποθέτουν μια πραγματική επα-νάσταση τόσο για τον ίδιο τονΣΥΡΙΖΑ όσο και για την κοινω-νία που πρέπει να εμπλακεί γιανα το συνδιαμορφώσει και να τουλοποιήσει. Προϋποθέτουνβαθιά γνώση των καταστάσεωνοι οποίες έχουν δημιουργηθεί,διορθωτικές και ριζικές πολιτι-κές, άμεσα και μεσοπρόθεσμαμέτρα, επανεκκίνηση με σημερι-νούς όρους των καθημαγμένωνπαραγωγικών και κοινωνικώνδυνάμεων, συμμετοχή του λαϊκούκόσμου από όποια θέση εργα-σιακής ή κοινωνικής ευθύνης. Τοσχέδιο προγράμματος πρέπει ναγίνει λαϊκή υπόθεση.

Πρέπει, επίσης, να γνωρίζουμεότι θα υποστούμε μεγάλες επιθέ-σεις από εθνικά και διεθνή κέν-τρα. Μια κυβέρνηση και έναςλαός που στην καρδιά της νεοφι-λελεύθερης Ευρώπης απειθούνστα νεοφιλελεύθερα προτάγματασίγουρα θ’ αποτελέσουν στόχο.Γι’ αυτό τόσο οι λογικές ότι η κυ-βέρνηση θα πέσει από την ωρί-μανση των αδιεξόδων της όσοκαι οι λογικές της ανάθεσης είναιαπολύτως λανθασμένες. Χρει-άζεται η μεγαλύτερη δυνατή συ-σπείρωση και ενεργή παρέμβασητων αντιμνημονιακών δυνάμεωνεντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ. Όπλαμας είναι η ενότητα, η διαφάνειαστις αποφάσεις και τις επιλογές,η αμεροληψία. Σ’ αυτή τη μεγάληανατροπή, που οι αντίπαλοί μαςθεωρούν επανάσταση σε σχέσημε τις σημερινές πολιτικές, δεναρμόζουν ούτε παραγοντισμοί,ούτε στενόμυαλες τακτικές, πολύπερισσότερο αποκλεισμοί προ-σώπων και συλλογικοτήτων. ∆εναποκλείουμε ότι ζωντανό κινεί-ται στην κοινωνία και παράγειπολιτική. Πρέπει να θυμόμαστεότι οι μεγάλες κοινωνικές και πο-

λιτικές ανατροπές θα ήταν αδύ-νατες χωρίς την αυτενέργεια καιτην πρωτοβουλία, οργανωμένωνκαι μη, λαϊκών δυνάμεων. Η κυ-βέρνηση θα πέσει με τον κόσμοστους δρόμους, από τον λαό πουθα γνωρίζει πως πορευόμαστεκαι θα βρίσκει χώρο για να κα-ταθέσει το μερίδιο της δικής τουευθύνης.

Αυτοδιοικητικόκίνημα ανατροπής

Ας έρθουμε στα θέματα αυτο-διοίκησης. Τι επιδιώκει η κυβέρ-νηση με την αλλαγή του εκλογι-κού συστήματος στις αυτοδιοι-κητικές εκλογές;

Η αλλαγή του εκλογικού συ-στήματος έχει προαναγγελθεί,δεν έχει, όμως, ανακοινωθεί επί-σημα το σχέδιο νόμου γιατί «μα-γειρεύεται» μεταξύ του υπουρ-γού κ. Μιχελάκη και των αιρετώντου μνημονιακού μπλοκ, ώστε ναενσωματωθούν παρατηρήσειςκαι να παρακαμφθούν αντιδρά-σεις.

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ριζικά αντί-θετος με το σημερινό εκλογικόσύστημα που βασίζεται στο συγ-κεντρωτισμό της δημοτικής αρχήςκαι στις αυξημένες εξουσίες τουδημάρχου. Έχουμε ολοκληρω-μένη πρόταση για το πώς πρέπεινα συγκροτηθεί θεσμικά η δημο-κρατία στην αυτοδιοίκηση, στοι-χείο της είναι και η απλή αναλο-γική. Σε κάθε περίπτωση, δεναποδεχόμαστε αλλαγές σκοπιμο-τήτων λίγο πριν τις εκλογές. Ηκυβέρνηση προωθεί ένα σύστημαμε δύο ψηφοδέλτια -ένα για τουςυποψήφιους δημάρχους και έναγια τους υποψήφιους δημοτικούςσυμβούλους. Στόχος της είναι νασυγκαλύψει τις πολιτικές διαστά-σεις των δημοτικών εκλογών,προβάλλοντας τη θεωρία τωνάξιων και ικανών που θα υπηρε-τήσουν την αυτοδιοίκηση. ∆ενυπάρχουν δηλαδή πολιτικές, προ-γράμματα, ούτε καν το ενιαίοκάθε συνδυασμού. Όμως, δενμπορούν ν’ αποπολιτικοποιήσουντις αυτοδιοικητικές εκλογές.Γιατί τα μνημόνια είναι αυτά πουσυνέθλιψαν το θεσμό μέχρι κα-ταργήσεως. ∆ραματική υποχρη-

ματοδότηση, μαζικές απολύσειςεργαζομένων, Παρατηρητήριο,όλ’ αυτά σημαίνουν κατεδάφισητου αποκεντρωμένου κοινωνικούκράτους και κατάλυση της αυτο-νομίας της αυτοδιοίκησης ως αι-ρετού θεσμού, με τελικό σκοπόνα περάσουν στο ιδιωτικό κεφά-λαιο οι υπηρεσίες που κατά νόμοοφείλει να προσφέρει στην κοι-νωνία. Τα υποψήφια δημοτικάκαι περιφερειακά σχήματα θακριθούν, όσα εμπόδια και ανβάλει η κυβέρνηση, από την εν-σωμάτωσή τους ή όχι στις μνημο-νιακές πολιτικές, οι οποίες διέλυ-σαν τους δήμους και τις περιφέ-ρειες. Θα κριθούν από τους αγώ-νες που έδωσαν ή δεν έδωσανγια ν’ ανατρέψουν τα μνημόνια,από τη στήριξη ή όχι στις δοκιμα-ζόμενες τοπικές κοινωνίες καιτους εργαζόμενους, από τη χρη-στή ή μη διαχείριση και την κα-τανομή των περιορισμένωνπόρων.

Πώς μπορεί να δημιουργηθείένα αυτοδιοικητικό κίνημα ανα-τροπής;

Η πολιτική μας για την αυτοδι-οίκηση είναι μέρος του γενικούμας πολιτικού σχεδίου. Ο ΣΥ-ΡΙΖΑ δεν θα μπορέσει να κυβερ-νήσει χωρίς ν’ αλλάξει τους συ-σχετισμούς στις δημοτικές καιπεριφερειακές κυβερνήσεις,χωρίς να ενεργοποιηθούν και νασυμμετάσχουν οι τοπικές κοινω-νίες στις μεγάλες αλλαγές. Ηαποκέντρωση με αυτοδιοίκησητου κράτους είναι στρατηγικήεπιλογή για την αριστερά του δη-μοκρατικού δρόμου στο σοσιαλι-σμό και μονόδρομος στην πε-ρίοδο της κρίσης.

Ας δούμε τι έχουμε κατακτήσειμε την παρουσία μας στη διάρ-κεια αυτής της τετραετίας και τιπρέπει να προβάλλουμε στις αυ-τοδιοιηκητικές εκλογές:

Πρώτα απ’ όλα διαθέτουμε τοσημαντικό πλεονέκτημα της ανι-διοτελούς και συστηματικής πα-ρουσίας των αυτοδιοικητικώνμας δυνάμεων στις λίγες περι-πτώσεις που είμαστε πλειοψηφίααλλά και σ’ αυτές που ασκούμεαντιπολίτευση, αγωνιζόμενοιμαζί με τους εργαζόμενους και

την κοινωνία στη βάση του εναλ-λακτικού μας σχεδίου.

∆εύτερον, έχουμε ένα ολοκλη-ρωμένο πρόγραμμα θεσμικής με-ταρρύθμισης που θα αντικατα-στήσει τον Καλλικράτη και θακαταργήσει τα μνημόνια, ένασχέδιο με συγκεκριμένους πό-ρους που υποστηρίζει το κοινω-νικό κράτος και αποκαθιστά τιςεργασιακές σχέσεις και τους ερ-γαζόμενους.

Όλ’ αυτά είναι εξαιρετικά ση-μαντικά πρέπει, όμως, να τεθούνστο πλαίσιο του γενικού μας σχε-δίου για την κοινωνική και παρα-γωγική ανασυγκρότηση τηςχώρας. Προϋποθέτουν τη δημι-ουργία ενός ευρύτατου αυτοδιοι-κητικού κινήματος, εντοπισμένουσε κάθε δήμο και περιφέρεια, τοοποίο θα ενεργοποιεί και θα πε-ριλαμβάνει τόσο υπαρκτά κινή-ματα πολιτών όσο και τοπικές δυ-νάμεις. ∆εν πρέπει και δεν μπο-ρούν οι περιορισμένες κομματι-κές δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ ναδιαχειριστούν μόνες τα τοπικά«κοινά». Χρειαζόμαστε μια πολι-τική ανοιχτών θυρών απέναντιστους κοινωνικούς φορείς καιτους πολίτες, οι γνώσεις, οι εμ-πειρίες, οι δεξιότητες και η στρά-τευση των οποίων θα μετατρέ-ψουν σε πράξη το διακηρυκτικόλόγο της ανατροπής στην αυτοδι-οίκηση. Με πυρήνα τις διευρυμέ-νες δημοτικές μας παρατάξειςκαι τους ανθρώπους που υπηρέ-τησαν την αυτοδιοίκηση μέχρισήμερα επιδιώκουμε τη μεγαλύ-τερη δυνατή κοινωνική και πολι-τική συσπείρωση

Η Ανοιχτή Πόλη στήριξε τηνπαράσταση του παιδικού θεά-τρου Νέου Κόσμου στην πλατείατου Αγίου Παντελεήμονα καιήταν μαζί με τοπικούς φορείςεπικεφαλής της πορείας του αν-τιφασιστικού Συντονισμού στηνπεριοχή, μια εβδομάδα αργό-τερα. Πώς βλέπετε να εξελίσ-σονται εκεί τα πράγματα;

Η εγκληματική βία της ΧρυσήςΑυγής ξεκίνησε από αυτή την πε-ριοχή και από το άβατο που δη-μιούργησαν οι Χρυσαυγίτες στιςπλατείες Αγίου Παντελεήμονακαι Αττικής. Οι γύρω δρόμοι βά-φτηκαν από το αίμα εκατοντά-δων μεταναστών, με την κάλυψηή συνεργασία του ΑστυνομικούΤμήματος. Παράλληλα, άλλες μα-φιόζικες δραστηριότητες στιςοποίες μετείχε η εν λόγω οργά-νωση -εμπόριο ναρκωτικών, πορ-νεία, ξέπλυμα μαύρου χρήματος,προστασία- προστέθηκαν, μαζίμε τα ρατσιστικά εγκλήματα, σταπροβλήματα φτώχειας και υπο-βάθμισης της γειτονιάς. Φορείς,όπως η Κίνηση Κατοίκων 6ης ∆η-μοτικής Κοινότητας, η ΚίνησηΑπελάστε το Ρατσισμό, το Κυ-ριακάτικο Σχολείο Μεταναστών,τα δίκτυα αλληλεγγύης και ηΑνοιχτή Πόλη, θέλουν να συμβά-λουν στην αποκατάσταση τηςομαλότητας στην καθημερινήζωή των κατοίκων ώστε ν’ αντι-μετωπιστούν, χωρίς το φόβο πουκυριαρχούσε πριν, τα συσσωρευ-μένα προβλήματα επιβίωσης καιχωρικής υποβάθμισης.

•

““Στόχος της κυβέρνησης είναι να συγκαλύψει τις πολιτικέςδιαστάσεις των δημοτικών εκλογών. Όμως, δεν μπορούν ν’αποπολιτικοποιήσουν τις αυτοδιοικητικές εκλογές, γιατί ταμνημόνια είναι αυτά που συνέθλιψαν το θεσμό μέχρι καταργήσεως,με τελικό σκοπό να περάσουν στο ιδιωτικό κεφάλαιο οι υπηρεσίεςπου κατά νόμο οφείλει να προσφέρει στην κοινωνία.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΕΝΗ ΠΟΡΤΑΛΙΟΥ, ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Η κυβέρνησηδεν αντέχει για πολύ

* Στην τοπική αυτοδιοίκηση χρειαζόμαστε πολιτική ανοιχτών θυρών απέναντι σε φορείς και πολίτες

Η Ελένη Πορτάλιου εκφράζει στην «Εποχή» την πεποί-θησή της ότι η κυβέρνηση θα πέσει κάτω από το βάροςτων πολιτικών της και επισημαίνει πως πρέπει να κινηθείο ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να εφαρμόσει το στρατηγικό τουσχέδιο. Αναφέρεται στην αναδίπλωση των αντιμνημο-νιακών κινητοποιήσεων και εξηγεί ποια είναι η πολιτικήσημασία των αυτοδιοικητικών εκλογών.

10 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013ΠΟΛΙΤΙΚΗ

∆ραματικό «κούρεμα»συντάξεων ενόψει

* Nέες περικοπές από 8% έως 68%σε 2,15 εκατ. κύριες και επικουρικές συντάξεις

ΤουΝάσου Χατζητσάκου

Η κυβέρνηση διαπραγματεύεται με την τρόικα τη νομοθέ-τηση των περαιτέρω μειώσεων στα μέσα της επόμενης χρο-νιάς, με αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2014για λόγους περιορισμού του πολιτικού κόστους πριν τηνανάληψη της προεδρίας στην ΕΕ.

Ηκυβέρνηση Ν∆ και ΠΑΣΟΚ ετοιμάζεται να τιμωρήσει καιτους τελευταίους ψηφοφόρους της προχωρώντας μέσα στο2014 την εφαρμογή νέων, «στοχευμένων» αυτή τη φορά,

δρεπανηφόρων μέτρων σε περαιτέρω περικοπές από 8% έως και68%, σε 2,15 εκατομμύρια κύριες και -ως επί το πλείστον- επι-κουρικές συντάξεις. Οι μειώσεις αναμένεται να νομοθετηθούν σταμέσα του αμέσως επόμενου έτους για λόγους καθαρά επικοινω-νιακής διαχείρισης - εξαπάτησης της κοινωνίας αφού, όπως όλαδείχνουν με βάση και το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογι-σμού, θα έχουν αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2014!

Το θέμα αυτό, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, απο-τελεί ένα από τα βασικά αντικείμενα πολιτικής διαπραγμάτευσηςανάμεσα στην κυβέρνηση και την τρόικα, στο πλαίσιο των συζη-τήσεων οι οποίες λαμβάνουν χώρα με την πολιτική ηγεσία τουυπουργείου Εργασίας. Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ενωσης,του ∆ιεθνούς Νομισματικού Ταμείου (∆ΝΤ) και της ΕυρωπαϊκήςΚεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) ζητούν νέες περικοπές για το 2014 οιοποίες, μετά τη λήξη αυτού του γύρου της «διαπραγμάτευσης»,αναμένεται να κυμανθούν από 2,4 έως 7 δισ. ευρώ για το επόμενοέτος. Οι μειώσεις αυτές, κατά τους τροϊκανούς, προκύπτουν μετάτο άθροισμα της «μαύρης τρύπας» αρκετών ασφαλιστικών τα-μείων κύριας και –σε μεγάλο βαθμό- επικουρικής ασφάλισηςκαθώς και των απωλειών της τάξης των 2 δισ. ευρώ από την επι-κείμενη κατάργηση των λεγόμενων «κοινωνικών πόρων» (έμμε-σων φόρων οι οποίοι διαχρονικά υφίστανται υπέρ της βιωσιμότη-τας του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης).

Οσο και αν οι αρμόδιοι υπουργοί, όταν ερωτώνται σχετικά, λένεψελλίζοντας… «όχι σε νέα οριζόντια μέτρα», γνωρίζουν πολύκαλά ότι αυτές οι νέες μειώσεις θα πρέπει να γίνουν έστω και υπότο χαρακτηρισμό - «βιτρίνα» των «στοχευμένων μέτρων». Αυτό τοοποίο φέρονται να διαπραγματεύονται με τους υπαλλήλους τηςτρόικας είναι η νομοθέτηση αυτών των περικοπών όχι μέχρι τοτέλος του τρέχοντος έτους, αλλά στα μέσα του 2014. Στους αξιω-ματούχους της τρόικας, τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη υπό-σχονται αποτέλεσμα ισοδύναμο με αυτό το οποίο θα προέκυπτεεάν τα μέτρα λαμβάνονταν τώρα, αφού η επιδιωκόμενη συμφω-νία συμπεριλαμβάνει τον όρο ότι, οποτεδήποτε και αν νομοθετη-θούν, «θα έχουν αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2014και μετά».

Ανάλογη πρακτική, σημειωτέον, ακολουθήθηκε σε αρκετές πε-ριπτώσεις μειώσεων της διετίας 2011 – 2012 από τις κυβερνήσειςΠαπανδρέου και Παπαδήμου, για λόγους συγκράτησης του πολι-τικού κόστους.

Ποιοι θα «πληρώσουν το μάρμαρο» του χρόνου

Το «λογαριασμό» αυτή τη φορά θα πληρώσουν οι «απόμαχοιτης εργασίας» οι οποίοι εξακολουθούν να απολαμβάνουν κύριεςσυντάξεις άνω των 1.000 ευρώ το μήνα μικτά και επικουρικέςπάνω 200 ευρώ το μήνα, μικτά. Συνολικά, υπολογίζεται ότι απότα νέα «στοχευμένα» μέτρα θα θιγεί ο ένας στους δύο συνταξιού-χους οι οποίοι θα δουν τις κύριες και επικουρικές συντάξεις τουςνα μειώνονται έως και 68%!

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, αναδρομικές περικοπές τηςτάξης του 8% με 10% από την Ιανουαρίου του 2014 (με νομοθέ-τημα το οποίο θα περάσει από τη Βουλή στα μέσα του επόμενουέτους για να μην υπάρξει νέο κύμα κοινωνικής έντασης πριν ήκατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του επόμενου έτους,οπότε η Ελλάδα θα έχει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης)θα υποστούν περίπου 603.633 κύριες συντάξεις (σε σύνολο 2,78εκατ.). Αυτές οι συντάξεις, σε επίπεδο μικτών αποδοχών, εξακο-λουθούν να ξεπερνούν κάθε μήνα τα 1.000 ευρώ. Στις περισσότε-ρες περιπτώσεις, οι δικαιούχοι τους προέρχονται από τα πάλαιποτέ ισχυρά «ευγενή» ταμεία ∆ΕΚΟ, τραπεζών και των ΜΜΕ.

Επίσης, μειώσεις έως 68% (!) θα υποστούν αναδρομικά από την1η Ιανουαρίου του 2014, σχεδόν στο σύνολο τους 1,54 εκατ. επι-κουρικές συντάξεις, με στόχο να φτάσουν όλες στο επίπεδο των150 με 200 ευρώ το μήνα, μικτά. Τις πιο μικρές –ή και μηδαμινέςσε ορισμένες περιπτώσεις- περικοπές θα έχουν όσες επικουρικέςήδη είναι κάτω από τα 500 ευρώ το μήνα, μικτά. Τις πιο μεγάλεςμειώσεις θα έχουν 603.633 επικουρικές συντάξεις οι οποίες εξα-κολουθούν κάθε μήνα να ξεπερνούν τα 500 ευρώ το μήνα, μικτά.

Συγκεκριμένα, στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται596.690 επικουρικές οι οποίες κατά μέσο όρο, κυμαίνονται στα596,7 ευρώ το μήνα μικτά και 252 συντάξεις αυτής της κατηγορίαςοι οποίες, παρά τις μειώσεις των πρώτων μνημονιακών ετών, κυ-μαίνονται ανάμεσα στα 1.000 και στα 1.500 ευρώ το μήνα, μικτά.Πάνω από 1.500 ευρώ το μήνα μικτά από επικουρική δικαιούνται,πλέον, μόλις 22 δικαιούχοι οι οποίοι με τη σειρά τους, θα δουν τιςαπολαβές τους από τον φορέα επικουρικής ασφάλισης τους ναμειώνονται σε δραματικό βαθμό φτάνοντας στο επίπεδο των 200ευρώ το μήνα, μικτά.

ΤουΚώστα Μελά

Οπαλαιός άγγλος ποδοσφαιριστής Λίνεκερ είναι γνωστός γιατη ρήση του ότι « το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα στο οποίο22 ποδοσφαιριστές κυνηγούν μια μπάλα και τελικά πάντα κερ-

δίζουν …οι Γερμανοί». Την ανακαλώ πάντα στη μνήμη μου κάθεφορά, και δεδομένου ότι είναι πολλές οι φορές τα τελευταία τρία χρό-νια , που οι ελληνικές κυβερνήσεις «διαπραγματεύονται» με τηντρόικα για τα νέα μέτρα τα οποία πρόκειται να παρθούν σε κάθεέλεγχο που η τελευταία πραγματοποιεί στην Ελλάδα. Όλες τις φορέςοι ελληνικές κυβερνήσεις … αγωνίζονται σκληρά …αλλά τι κρίμα …πάντα κερδίζει η τρόικα.

Η περίφημη διακήρυξη της κυβέρνησης «όχι άλλα μέτρα», συντρί-φθηκε ..με την πρώτη σταγόνα της βροχής. Εδώ προκύπτει ένα βα-σικό ερώτημα το οποίο ζητά απάντηση: ο πρωθυπουργός ήταν πε-πεισμένος ότι η δημοσιονομική προσαρμογή είχε τελειώσει με τα 5,5δις μέτρα που υπάρχουν στο προσχέδιο του προϋπολογισμού 2014 ήαπλά για λόγους επικοινωνιακούς προέβηκε σε αυτή την δήλωση; Ανισχύει το πρώτο σηματοδοτεί την εντυπωσιακή του άγνοια για τηνεξέλιξη των δημοσιονομικών εξελίξεων. Αν ισχύει το δεύτερο δείχνειτο πώς ασκείται σήμερα η πολιτική μέσω μιας ρητορικής η οποίααναπλάθει συνεχώς μεγάλα ψέματα με μικρές αλήθειες. Ως γνωστόναυτό το μείγμα είναι χειρότερο από ένα μεγάλο ψέμα.

Η τρόϊκα δεν δεσμεύεται με νούμερα

Τα νέα μέτρα, εκτός αυτών που συμπεριλαμβάνονται στο προσχέ-διο του προϋπολογισμού, είναι βέβαιον ότι θα υπάρξουν. Το ύψοςτους δεν είναι γνωστό μέχρι την ημέρα που γράφεται αυτό το άρθρο.Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι την ίδια στιγμή, που τα ΜΜΕ έχουνκατακλυσθεί με δημοσιεύματα που θέλουν η τρόικα να ζητά την επι-βολή νέων μέτρων λιτότητας, που παίζουν από 2 μέχρι 2,9 δισ. ευρώ, η τρόικα δεν έχει αναφερθεί σε νούμερα δημοσίως.

Όλα τα προαναφερθέντα ποσά αποδίδονται σ' αυτούς μέσω διαρ-ροών από Έλληνες ιθύνοντες, κάποιοι από τους οποίους ίσως έχουνδικούς τους λόγους να διογκώνουν τα νούμερα. Αξίζει επίσης να ανα-

Η ρήσητου

Λίνεκερκαι τα νέα

μέτρα

Η ΤΡΟΙΚΑ ΔΕΝ

ΤουΚωνσταντίνου Ζαγάρα*

Παρά το γεγονός ότι βρισκό-μαστε στα μέσα Νοεμβρίου,οι θερμοκρασίες είναι, ανε-βασμένες στις περισσότερεςπεριοχές της χώρας, κάνο-

ντας πολλούς να αναφωνούν«∆όξα τω Θεώ γλυτώνουμε τοξεπάγιασμα». Με την τιμή τουπετρελαίου να βρίσκεται στο 1,30ευρώ το λίτρο, τους μισθούς ναέχουν συρρικνωθεί και την ανερ-γία να χτυπάει κόκκινο, μόνο«ουρανοκατέβατα» δεν είναιφαινόμενα όπως της αιθαλομί-χλης που παρουσιάστηκαν πέ-ρυσι. Όταν ο άνθρωπος κρυώνει,δεν θα διστάσει από ανάγκη -πρωτίστως- κι από άγνοια -δευ-τερευόντως- να πελεκίσει όποιοδέντρο βρεθεί μπροστά του, νακάψει λάστιχα και βαμμένες πόρ-τες, μέχρι και κάρβουνο από λι-γνίτη.

Η πολιτική ηγεσία δεν μπορείνα λύσει ούτε το πιο απλό, αλλάαντίθετα σκέφτεται εφαρμογή«δακτύλιου» σε τζάκια και ξυλό-σομπες).

Στους καιρούς της οικονομικήςανέχειας που διανύουμε, το θέμαλαμβάνει τεράστια περιβαλλον-τική έκταση. Τη στιγμή μάλισταπου ζούμε κάτω από το φάσματης ανέχειας, η προστασία τηςφύσης μπαίνει εκτός κάδρου,καθώς προέχουν θέματα όπωςχρέος, μνημόνια κ.λπ.

Η Αριστερά, ωστόσο, είναιυποχρεωμένη να αναδεικνύει πε-ριπτώσεις όπως τα μέτρα ιδιωτι-κοποίησης και εμπορευματοποί-ησης της ενέργειας, του νερού,της δημόσιας γης, των συλλογι-κών λειτουργιών και της από-σπασης κρίσιμων τομέων της οι-

κονομίας από το κοινωνικό πεδίοκαι παράλληλα να τα θέτει στηνπρώτη γραμμή της πολιτικήςατζέντας του τόπου. Παρόλο πουπολλοί υποστηρίζουν ότι ήδη τοκάνει, κάπου, και με την αγωνίανα φανεί έτοιμη από κάθεπλευρά για τα ηνία της χώρας,συνεχίζει να χωλαίνει.

Καθυστερημένη«ανάπτυξη» και ευαισθησία

Για χρόνια ολόκληρα, οι σχέ-σεις Αριστεράς και Οικολογίαςήταν τουλάχιστον προβληματι-κές, πράγμα που επιβεβαιώνεταιαπό την ιστορική σχέση των δύορευμάτων.

Η καθυστερημένη εμφάνισητης περιβαλλοντικής ευαισθη-σίας, σχετίζεται με την ιδιότυπηκαθυστέρηση της οικονομικήςανάπτυξης της χώρας μας, αλλάκαι με το γεγονός ότι στην καθη-μερινότητα και την πραγματικό-τητα των πολιτών δεν είχαν τεθείπροηγουμένως τέτοια ζητήματα.

Οι αιτίες που δημιούργησαν

την οικολογική κρίση οφείλουννα αναζητηθούν στους ιστορι-κούς όρους διαμόρφωσης τουκοινωνικοοικονομικού σχηματι-σμού. Μέσα από την εκβιομηχά-νιση της χώρας και την καθιέ-ρωση της αναπαραγωγής των κα-πιταλιστικών σχέσεων παραγω-γής εντός του εθνικού πλαισίουμέσα από τις μορφές εκμετάλ-λευσης, συσσώρευσης και ελέγ-χου των δυνάμεων εργασίας, εμ-φανίστηκαν τα φαινόμενα της οι-κολογικής κρίσης. Η συσσώ-ρευση χρήσεων, η πύκνωση τωνρυπογόνων δραστηριοτήτων, ηληστρική απομύζηση της φύσης,η υπερκατανάλωση, η μόλυνση,τα απόβλητα και ο όγκος απορ-ριμμάτων, η αλλοίωση των όρωνεπιβίωσης, το νέφος και η ρύ-πανση ήταν τα αποτελέσματααυτής.

Την ίδια ώρα, οι ιστορικές συν-θήκες (πόλεμοι, πολιτική αστά-θεια, διώξεις, παρανομία κ.λπ.)μέσα στις οποίες αναπτύχθηκε ηΑριστερά, ήταν αντιστρόφωςανάλογες προκειμένου να έρθειστο προσκήνιο η οικολογική προ-

““Στο σημερινό πλαίσιο, Αριστερά καιΟικολογία είναι καταδικασμένες νασυμβαδίσουν σε μια κοινή κατεύθυνσησυνολικής ανατροπής των καπιταλιστικώνσχέσεων εξουσίας. Ο ρόλος τους δεν μπορείνα περιορίζεται σε μια Αριστερά με ολίγηπρογραμματική οικολογική γαρνιτούρα,ούτε σε μια Οικολογία με πολιτικέςευαισθησίες.

Για τη σχέση(κι ενώ η

Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013 11ΠΟΛΙΤΙΚΗ

φερθεί ότι ενώ η κυβέρνηση στην αρχή ορκιζόταν ότι δεν υπάρχει δη-μοσιονομικό κενό στη συνέχεια δέχθηκε ότι υπάρχει και υπολογίζε-ται στα 500 εκατ. σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, μετά τιςπρώτες συζητήσεις με την τρόικα , συζητά για δημοσιονομικό κενόύψους 1,2 δις ευρώ.

Όμως μια απλή ματιά στα στοιχεία δείχνει ότι, σύμφωνα πάντα μεότι είχε συμφωνήσει η κυβέρνηση να εκτελέσει και δεν το εκτέλεσε ,προκύπτει ένα δημοσιονομικό κενό της τάξεως των 900 εκατ. ευρώ.Συγκεκριμένα : η κυβέρνηση, πήρε πίσω τον φόρο στον τζίρο τωνεπιχειρήσεων υπέρ του ΟΑΕΕ και εξαίρεσε τους ένστολους από τηνεφαρμογή του ειδικού μισθολογίου, στερώντας συνολικά κάπου 900εκατ. ευρώ (650+250 εκατ. ευρώ) από τον προϋπολογισμό του 2014.

Σε αυτό το ποσό θα πρέπει να προστεθούν οι όποιες απώλειες απότη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση που εκτιμάται μεταξύ 100 και 250εκατ. ευρώ ετησίως ανάλογα με τις υποθέσεις. Κι αν οι όποιες φετι-νές απώλειες εσόδων από τον ΦΠΑ στην εστίαση έχει προβλεφθεί νακαλυφθούν στο πλαίσιο του δημοσιονομικού ισοδύναμου αποτελέ-σματος, δεν ισχύει το ίδιο για το 2014.

Σωρευτικά, η τρύπα που δημιουργούν τα παραπάνω τρία μη εφαρ-μοσθέντα (αλλά συμφωνηθέντα) μέτρα φθάνει και ίσως ξεπερνά το1 δισ. ευρώ. Αυτή είναι ένα μέρος της τρύπας που επικαλείται ητρόικα και προφανώς ζητά μέτρα.

Από εκεί και πέρα, υπάρχει το θέμα της απόδοσης του νέου ενιαίουφόρου ακινήτων, καθώς επίσης το θέμα της φορολογικής συμμόρφω-σης και λειτουργίας των ταμείων μετά την προγραμματιζόμενη μεί-ωση της επιδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τα τελευταίαείναι πράγματα που μπορεί να εξελιχθούν θετικά ή αρνητικά αναλό-γως μέσα στο 2014.

Το βάρος των πρωτογενών πλεονασμάτων

∆ηλαδή η τρόικα απαιτεί μέτρα , σύμφωνα με τη λογική της, προ-κειμένου να εξασφαλισθεί η μακροχρόνια επίτευξη των πρωτογενώνπλεονασμάτων. Αυτό σηματοδοτεί περαιτέρω συμπίεση των κρατικώνδαπανών και αύξηση των εσόδων από τη φορολογία. Η δημοσιονο-μική προσαρμογή συνεχίζεται απρόσκοπτα.

Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να ενταχθούν στην υπηρεσία του μο-

ναδικού στόχου της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης: την επί-τευξη συγκεκριμένου ύψους πρωτογενούς πλεονάσματος για τα επό-μενα έτη : 1,5% ΑΕΠ το 2014 (2,8 δις) , 2,5% το 2015 (5 δις) και…4,5% το 2016 (10 δις ευρώ). Ειρήσθω εν παρόδω , τα απαιτούμεναπρωτογενή πλεονάσματα όχι μόνο φαντάζουν εξωπραγματικά για μιαχειμαζόμενη οικονομία όπως η ελληνική αλλά είναι και εξοντωτικάγια οποιαδήποτε διαχρονική μεγέθυνση της.

Ίσως δεν είναι τυχαία η παρατήρηση του πρωθυπουργού, σε συ-νέντευξη σε τηλεοπτικό σταθμό, ότι θα ζητήσει το πρωτογενές πλεό-νασμα για το 2014 να μην είναι 1,5% αλλά περίπου το μισό. Άλλη μιαεξαγγελία η οποία τούτη τη στιγμή φαντάζει κενή περιεχομένου δε-δομένου ότι το ύψος του ετήσιου πρωτογενούς πλεονάσματος σχετί-ζεται άμεσα με την εξέλιξη του λόγου ∆Χ/ΑΕΠ.

ΧΑΝΕΙ ΠΟΤΕ ΣΤΗΝ… ΕΔΡΑ ΜΑΣ

βληματική, ενώ τα ιδεολογικάκαι θεωρητικά εργαλεία που διέ-θετε, της στέρησαν την αναγκαίαεγρήγορση και ευαισθησία.

∆ύο κόσμοι

Ανά τον κόσμο, η εδραίωση τηςκαπιταλιστικής παραγωγής καιεκμετάλλευσης έδωσε, από τηνμία πλευρά, απάντηση σε σειράσημαντικών προβλημάτων πουαντιμετώπιζαν οι άνθρωποι -δια-τροφή, ένδυση κ.λπ.- και από τηνάλλη, στάθηκε βασικός παράγον-τας στην άνθηση της αμερικάνι-κης οικονομίας, η οποία αποτέ-λεσε σαγηνευτικό μοντέλο για τιςχώρες της ∆ύσης. Στο πλαίσιοαυτό, η ανάπτυξη έγινε ο βασικόςστόχος, την κεντρική κατεύθυνσητης οποίας κανείς δεν αμφισβή-τησε. Τα εκρηκτικά περιβαλλον-τικά προβλήματα που προκάλεσεέμειναν στο σκοτάδι, όπως και ηεμπέδωση των καπιταλιστικώνσχέσεων παραγωγής και οι αστι-κές κοινωνικές σχέσεις.

Από την άλλη πλευρά, σταπρώτα χρόνια της Οκτωβριανήςεπανάστασης, οι ανάγκες της κα-θυστερημένης ΕΣΣ∆ έθεσαν σεδεύτερη μοίρα κάθε τι άλλο πέρααπό τα πρωταρχικά ζητήματα(καταπολέμηση πείνας, εξηλε-κτρισμός κ.λπ.). Στο πέρασμα τουχρόνου και με την επικράτησησυντηρητικών δυνάμεων, η σο-σιαλιστική οικοδόμηση μετατρά-πηκε, εν τέλει, σε πρόβλημα όχιανατροπής των κοινωνικοπολιτι-κών αστικών σχέσεων, αλλά οι-κονομικής ανάπτυξης και εκβιο-μηχάνισης. Η λατρεία της επιστη-μονικοτεχνικής επανάστασης(ΕΤΕ) ηγεμόνευσε, ενώ η λογικήτης ανάπτυξης των παραγωγικώνδυνάμεων, αποθεώθηκε, εξω-

θώντας την περιβαλλοντικήκρίση στα άκρα.

Με την περιβαλλοντική κρίσηνα μαστίζει Ανατολή και ∆ύσηκαι τα συλλογικά κινήματα ναχάνουν την αίγλη τους, κερδίζειχώρο η στροφή προς το ατομικόκαι το ιδιωτικό, επικρατεί το«απολιτίκ» και νέες «ευαισθη-σίες» προβάλλουν στον ορίζοντα.Τα οικολογικά κινήματα κάνουντην εμφάνισή τους και χτίζουν ταθεμέλιά τους πάνω στα ερείπιατης Αριστεράς.

Στην ελληνική περίπτωση, οιβασικές δυνάμεις της Αριστεράςστάθηκαν ξένες προς την οικολο-γία. Κι αν το ΚΚΕ Εσωτερικούέθετε και μιλούσε για οικολογίαμε έναν κυρίως θεωρητικό καικάποτε διφορούμενο πολιτικόλόγο, το ΚΚΕ αγνοούσε επιδει-

κτικά κάθε τι που είχε να κάνειμε αυτή, υποβαθμίζοντας τονμαρξισμό σε μια ιδεολογία τουπαραγωγισμού και σε λατρείατης ΕΤΕ. Στο πέρασμα των χρό-νων, οι δυνάμεις της ανανεωτι-κής-ριζοσπαστικής αριστεράςανέπτυξαν μια έντονη και σημαν-τική οικολογική προβληματική,ενώ κατόρθωσαν να συνδεθούνκαι με οικολογικά κινήματα,αλλά δεν κατάφεραν ακόμη καισήμερα να παντρέψουν τα δύορεύματα προς μια ανατρεπτικήκατεύθυνση.

Το κράτος- διαχειριστής

Σε όλο τον αναπτυγμένο καπι-ταλισμό, δεν υπάρχει πολιτικήδύναμη, δεξιά ή αριστερή -ακόμη

και μονοπωλιακοί κολοσσοί- πουνα μην έχει ενσωματώσει στοπρόγραμμά της μέτρα προστα-σίας του περιβάλλοντος. Στηνπροσπάθεια αυτή, ο καπιταλι-σμός οικειοποιείται τα επιστημο-νικά δεδομένα και τις οικολογι-κές κατακτήσεις των κινημάτων,προκειμένου να κατασκευάσειένα νέο «στόρι» που ως λειτουρ-γία έχει την αποδοχή της προ-σπάθειας εκείνης που οδηγεί στονέο κύκλο της καπιταλιστικήςσυσσώρευσης.

Παράλληλα, κύριο και καθορι-στικό ρόλο στη διαχείριση της πε-ριβαλλοντικής κρίσης συνεχίζεινα παίζει το κράτος και οι μηχα-νισμοί του.

Ταυτόχρονα, αναδύθηκαν ιδε-ολογίες ηθικοπλαστικού χαρα-κτήρα, καθώς και θεωρητικά καιιδεολογικά συμπεράσματα, επι-διώκοντας να προσδώσουν στοπρόβλημα έναν υπερταξικό χα-ρακτήρα, ανάγοντάς το απλά σεπανανθρώπινο ζήτημα.

Αριστερά και Οικολογία,βίος κοινός

Όσο η διαχείριση του φυσικούπεριβάλλοντος και η καταστροφήτου δεν εγγράφεται στην ιστορίατων σύγχρονων ταξικών κοινω-νιών και δεν συνάγεται από τιςτάσεις που διαμορφώνονται στοεσωτερικό τους, το πεδίο θα πα-ραμένει ανοιχτό για την ηγεμονίατης ιδεολογίας της κοινωνικής ει-ρήνευσης, του εξατομικευμένουπολίτη και της διαχείρισης τηςπεριβαλλοντικής κρίσης από τοκράτος. Στην καλύτερη περί-πτωση -στο ενδεχόμενο μιας αυ-ριανής αριστερής κυβέρνησης- ταπεριβαλλοντικά ζητήματα νααποτελέσουν θέμα των αριστε-

ρών «ειδικών».Σήμερα, Αριστερά και Οικολο-

γία είναι καταδικασμένες νασυμβαδίσουν σε μια κοινή κατεύ-θυνση συνολικής ανατροπής τωνκαπιταλιστικών σχέσεων εξου-σίας. Ο ρόλος τους δεν μπορεί ναπεριορίζεται σε μια Αριστερά μεολίγη προγραμματική οικολογικήγαρνιτούρα, ούτε σε μια Οικολο-γία με πολιτικές ευαισθησίες. Ηισορροπία ανάμεσα σε μια αερο-λογία «εναλλακτισμού» από τημια μεριά και σε μια «ρεαλ» - τε-χνοκρατική προσέγγιση από τηνάλλη, αδυνατεί να ανοίξει έναννέο ορίζοντα μετασχηματισμούτης κοινωνίας.

Χρέος της Αριστεράς είναι ναμετατρέψει με κινηματικούςόρους το οικολογικό αίτημα σεκοινή υπόθεση και να το εντάξειστην προοπτική ενός νέου τρό-που ζωής.

Το μέλλον δεν προκατασκευά-ζεται με προγράμματα και ντιρε-κτίβες, ούτε με όμορφα λόγια. Τομέλλον ενυπάρχει μέσα στις αντι-φάσεις του παρόντος. Υποχρέ-ωση των αριστερών δεν είναι νασχεδιάσουν, αλλά να αναδείξουντα αδιέξοδα και τις απελευθερω-τικές δυνάμεις που μάχονται στησημερινή βαρβαρότητα. Με λόγοκριτικό και αυτοκριτικό, με ακρι-βείς, συγκεκριμένες, επιστημονι-κές προσεγγίσεις και με ισχυρέςδόσεις κοινωνικής ανιδιοτέλειαςκαι κοινωνικού αλτρουισμού νααποδείξουν πως η Αριστερά όχιμόνο μπορεί να χαράξει ένανάλλο δρόμο διεξόδου από τηνκρίση, αλλά κι ότι μπορεί να προ-ωθήσει τον κοινωνικό μετασχη-ματισμό.

* Επιστημονικός συνεργάτηςΚ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ

Αριστεράς και ΟικολογίαςΕλλάδα ξεπαγιάζει)

∆ΙΕΘΝΗ12 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013

ΤηςΒιβής Κεφαλά

Ηάνοδος του Χασάν Ροχανί στο προ-εδρικό αξίωμα του Ιράν τον Ιούνιοτου 2013, φαίνεται ότι άνοιξε ένανέο κεφάλαιο στην ιρανική εξωτε-ρική πολιτική. Αυτό προκύπτει

κατ΄αρχήν από το μετριοπαθές προφίλτου νέου προέδρου αλλά και από το γε-γονός ότι από την αρχή της θητείας τουασχολήθηκε με το πλέον ακανθώδεςθέμα των διεθνών σχέσεων της χώρας,δηλαδή των σχέσεων με την ∆ύση και κυ-ρίως με τις ΗΠΑ. Έτσι, κατά την διάρ-κεια της ομιλίας του στην 68η σύνοδο τουΟργανισμού Ηνωμένων Εθνών στην ΝέαΥόρκη στις 26 Σεπτεμβρίου, επανέλαβεότι η χώρα του δεν επιδιώκει την από-κτηση πυρηνικών όπλων και ανακοίνωσετην πρόθεση του να συνομιλήσει με την∆ύση για το πυρηνικό πρόγραμμα τουΙράν.

Η προσέγγιση με τη ∆ύση

Οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες: στις 29 Σε-πτεμβρίου ο Αμερικανός πρόεδρος,Μπάρακ Ομπάμα, ανακοίνωσε ότι είχετηλεφωνική συνομιλία με τον Ιρανό ομό-λογο του και ότι συμφώνησαν να αρχί-σουν διάλογο για το φλέγον ζήτημα τουιρανικού πυρηνικού προγράμματος. ∆ύοεβδομάδες περίπου μετά, στις 15 Οκτω-βρίου, έγινε στην Γενεύη η πρώτη συ-νάντηση ανάμεσα στα ενδιαφερόμεναμέρη, δηλαδή το Ιράν και τα πέντε μό-νιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείαςτου ΟΗΕ [ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, ΗνωμένοΒασίλειο και Γαλλία] σύν την Γερμανία(5+1). Τις διήμερες συνομιλίες ακολού-θησε ένα κοινό ανακοινωθέν, το οποίοχαρακτηριζόταν από συγκρατημένη αι-σιοδοξία και στο οποίο αναφερόταν ότιοι δύο πλευρές θα συνεχίσουν τις συνο-μιλίες στις 7 και 8 Νοεμβρίου.

Το ίδιο το γεγονός των συνομιλιών τηςΓενεύης αποτελεί μία πολύ θετική εξέ-λιξη, αφού είναι η πρώτη φορά μετά το1979 που συναντώνται επισήμως Αμερι-κανοί και Ιρανοί αξιωματούχοι, ενώ ηέκδοση κοινού ανακοινωθέντος δείχνειότι για πρώτη φορά, μετά την ΙσλαμικήΕπανάσταση, η συνάντηση δεν εξελίχ-θηκε σε διάλογο κουφών. Επιπλέον, τοΙράν και το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοί-νωσαν την αποκατάσταση των διμερώνδιπλωματικών τους σχέσεων, που είχανδιακοπεί το 2011, και την άμεση επανα-λειτουργία των πρεσβειών τους αντιστοί-χως σε Λονδίνο και Τεχεράνη.

Χωρίς αμφιβολία, πρόκειται για μίακαμπή στις σχέσεις Ιράν -∆ύσης, όμωςείναι προφανές ότι όλα αυτά τα χρόνιασύγκρουσης και εκατέρωθεν δαιμονο-ποίησης δεν μπορούν να απαλειφθούνάμεσα, πράγμα που γνωρίζουν και οι δύοπλευρές. Με αυτό το δεδομένο, όπωςέγινε γνωστό από ιρανικής πλευρές, τοσχέδιο που πρότεινε η Τεχεράνη στουςσυνομιλητές της προβλέπει δύο φάσεις.Κατά την πρώτη φάση, που θα διαρκέσειέξι μήνες, στόχος είναι η αποκατάστασητης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευ-ρών, ενώ κατά την δεύτερη το Ιράν θαεπιτρέψει στην ∆ιεθνή Υπηρεσία Ατομι-κής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) να πραγματοποι-ήσει ελέγχους στις πυρηνικές του εγκα-ταστάσεις με αντάλλαγμα την άρση τωνδιεθνών οικονομικών κυρώσεων. Μάλι-στα, ανακοινώθηκε ότι το Ιράν, το οποίοέχει υπογράψει την Συνθήκη περί μη∆ιάδοσης των πυρηνικών όπλων (ΤNP)θα εφαρμόσει και το συμπληρωματικόΠρωτόκολλο, σύμφωνα με τους όρουςτου οποίου, η ΙΑΕΑ μπορεί να πραγμα-τοποιεί αιφνιδιαστικούς και ενδελεχείςελέγχους στις πυρηνικές εγκαταστάσειςκάθε συμβαλλόμενης χώρας. Πρόκειταιγια ένα από τα πάγια αιτήματα τωνΗΠΑ, που είχε αποδεχθεί και εφαρμό-σει το Ιράν σε ένδειξη καλής θέλησηςμέχρι το 2005, οπότε οι ΗΠΑ έθεσαν τοζήτημα ιρανικού πυρηνικού προγράμμα-τος στο Σ.Α. του ΟΗΕ ζητώντας από τηνΤεχεράνη την παύση του.

Από τον Μπους στον Ομπάμα

Το Ιράν απέρριψε το αίτημα αυτό,επαναλαμβάνοντας ότι στόχος του δενείναι η απόκτηση πυρηνικών όπλων αλλάη παραγωγή καθαρής και φθηνής ενέρ-γειας, πράγμα που αποτελεί εθνικό τουδικαίωμα, το οποίο δεν σκοπεύει νααπεμπολήσει. Από την πλευρά τους οιΗΠΑ υπό τον υπερσυντηρητικό ΤζωρτζΜπούς τον νεώτερο, επέβαλαν ακόμασοβαρότερες οικονομικές κυρώσεις στοΙράν, ενώ παράλληλα του επέβαλανακόμα μεγαλύτερη διεθνή απομόνωση.Η αντιπαλότητα αυτή συνεχίστηκε καικατά την διάρκεια της πρώτης θητείαςτου Μπάρακ Ομπάμα, παρά το γεγονόςότι στην αρχή έτεινε χείρα φιλίας προςτην Τεχεράνη, εμμένοντας όμως –όσοναφορά την έναρξη των συνομιλιών- σεόρους που το Ιράν δεν θα μπορούσε νααποδεχθεί. Με άλλα λόγια, οι ΗΠΑ έθε-ταν ως προϋπόθεση για την έναρξη τουδιαλόγου αυτό που για το Ιράν αποτε-λούσε το ζητούμενο. Επιπλέον, η Ουά-σιγκτον επέβαλε νέες ασφυκτικές οικο-νομικές κυρώσεις στο Ιράν που άρχισαν

να ισχύουν από την 1η Ιουλίου 2012, δε-σμεύοντας μάλιστα για την τήρηση τουςκαι τους συμμάχους της.

Τι άλλαξε; Τι ήταν αυτό που οδήγησετις δύο πλευρές στο να επιδεικνύουνκάθε καλή πρόθεση για την ευτυχή κα-τάληξη των συνομιλιών; Κατ΄ αρχήν πρό-κειται για την αλλαγή προέδρου στοΙράν, πράγμα το οποίο διευκολύνει τηναλλαγή πολιτικής, σώζοντας ταυτόχρονατα προσχήματα: νέο πρόσωπο, νέα πολι-τική. Ο ουσιαστικός όμως λόγος αυτήςτης διπλής αλλαγής είναι ότι και οι δύοπλευρές έχουν φθάσει πλέον στα όριατων δυνατοτήτων τους.

Το μεν Ιράν δεν μπορεί πλέον να αν-τέξει το βάρος των οικονομικών κυρώ-σεις που έχουν εξασθενίσει δραματικάτην οικονομία του, μειώνοντας τα πετρε-λαϊκά του εισοδήματα τουλάχιστον κατά40%. Είναι προφανές ότι η αυτή η ιδιαί-τερα αρνητική εξέλιξη έχει σοβαρές επι-πτώσεις στο εσωτερικό της χώρας, τόσοσε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επί-πεδο. Η ανάπτυξη του πυρηνικού προ-γράμματος της χώρας, που αποτελούσεσημείο εθνικής συσπείρωσης, παύει να

αποτελεί προτεραιότητα όχι μόνο διότικαταλήγει σε πλήρες αδιέξοδο αλλά καιδιότι η καθημερινότητα των πολιτών γί-νεται αβίωτη. Για τις Ηνωμένες Πολι-τείες, το ζήτημα του Ιράν είναι κομβικόγια πολλούς λόγους. Κατ΄ αρχήν, διότι ηκατάσταση στην ευρύτερη Μέση Ανα-τολή αποτελεί ένα τεράστιο αδιέξοδο γιατην αμερικανική πολιτική, λόγω της εξαι-ρετικά αυξημένης αστάθειας που επιτεί-νεται από την συριακή και αιγυπτιακήκρίση. Κατά συνέπεια, η Ουάσιγκτονεπιδιώκει την εξομάλυνση των σχέσεωντης με την Τεχεράνη ελπίζοντας όχι μόνοότι θα απαλειφθεί ένα μείζον πρόβλημαστην περιοχή αλλά και, ως εκ τούτου, ότιτο Ιράν θα διαδραματίσει σταθεροποι-ητικό ρόλο, εφ΄ όσον –σε περίπτωση επί-τευξης συμφωνίας- θα έχει πάρα πολλάνα χάσει.

Οι στόχοι των ΗΠΑ

Πράγματι, η σταθερότητα αποτελείμείζον ζητούμενο για τις ΗΠΑ, οι οποίεςπαρακολουθούν τις εξελίξεις μη μπο-ρώντας να παρέμβουν αποτελεσματικάκαι, ταυτόχρονα, έχοντας να αντιμετωπί-σουν τις αποκλίνουσες πολιτικές σημαν-τικών τοπικών τους συμμάχων όπως ηΤουρκία και, κυρίως, το Ισραήλ, το οποίοεπιμένει σε μία πολιτική σκληρής ισχύοςέναντι όλων και κυρίως έναντι του Ιράν.Ωστόσο, η Ουάσιγκτον ούτε μπορεί ούτεθέλει να αναλάβει το κόστος μίας ακόμαάκαρπης ένοπλης επέμβασης στην πε-ριοχή.

Επίσης, δεν είναι δυνατόν να μπορεί ηΟυάσιγκτον να αποτρέπει επ΄αόριστοντους συμμάχους της από το να προμη-θεύονται φθηνό – και μάλιστα επί πιστώ-σει- πετρέλαιο από το Ιράν, πόσο μάλλονσε μία περίοδο παρατεταμένης οικονο-μικής κρίσης. Επομένως, ο οικονομικόςαποκλεισμός μπορεί να οδήγησε το Ιράνστην επιλογή της διαπραγμάτευσης, δενοδήγησε όμως στην ανατροπή του ιρανι-κού καθεστώτος, το οποίο εισπράττει μεντην λαϊκή δυσαρέσκεια αλλά δεν κινδυ-νεύει να ανατραπεί.

Ο δρόμος είναι μακρύς

Παρά το ευοίωνο κλίμα όμως, τα εμ-πόδια για την επίτευξης μίας συμφωνίαςείναι πάρα πολλά και ο δρόμος είναι μα-κρύς. Το πρώτο εμπόδιο είναι οι εσωτε-ρικές αντιδράσεις, που στο μέν Ιράν εκ-φράζονται από τους Φρουρούς της Επα-νάστασης στις δε ΗΠΑ από υπερσυντη-ρητικούς πολιτικούς κύκλους. Ωστόσο, οΧασάν Ροχανί έχει την στήριξη του ανώ-τατου άρχοντα της χώρας, δηλαδή τουπνευματικού ηγέτη της Ισλαμικής Επα-νάστασης Αλί Χαμενεί, ενώ ο ΜπάρακΟμπάμα φαίνεται αποφασισμένος ναπροχωρήσει. Ένα άλλο πολύ σημαντικόεμπόδιο αποτελεί το γεγονός ότι ορι-σμένοι σύμμαχοι της Ουάσιγκτον δενεπιθυμούν ούτε την επανένταξη του Ιράνστο περιφερειακό του υποσύστημα ούτε,πολύ περισσότερο, την επιστροφή τουστην διεθνή σκηνή.

Οι πρώτες και εντονότατες αντιδρά-σεις έρχονται από την πλευρά του Ισ-ραήλ, ο πρωθυπουργός του οποίου, Βε-νιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε μιλώνταςστην επέτειο του πολέμου του Γιόμ Κι-πούρ, ότι η χώρα του δεν έχει την πολυ-τέλεια να αγνοήσει το ενδεχόμενο αιφνι-διαστικής επίθεσης, όπως συνέβη το1973, και ως εκ τούτου όλα τα ενδεχό-μενα είναι ανοικτά όσον αφορά την αν-τιμετώπιση της ιρανικής απειλής. Έπεταιη Σαουδική Αραβία, η οποία συνεχίζεινα αντιλαμβάνεται την Τεχεράνη ως μεί-ζονα απειλή και αντιδρά έντονα στο εν-δεχόμενο εξομάλυνσης των σχέσεων τουΙράν με την ∆ύση, διότι κάτι τέτοιο θασήμαινε μείωση της περιφερειακής τηςεπιρροής.

Παρ΄ όλα αυτά, τα όσα διακυβεύονταιείναι ζωτικής σημασίας για να αφήσουνοι δύο πλευρές να χαθεί αυτή η ιστορικήευκαιρία για το μέλλον της Μέσης Ανα-τολής.

Μιά τεράστιαευκαιρία για τηνΜέση Ανατολή

““Χωρίς αμφιβολία, πρόκειται για μία καμπή στιςσχέσεις Ιράν -∆ύσης, όμως είναι προφανές ότι όλααυτά τα χρόνια σύγκρουσης και εκατέρωθενδαιμονοποίησης δεν μπορούν να απαλειφθούν άμεσα,πράγμα που γνωρίζουν και οι δύο πλευρές

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣΓΙΑ ΤΟ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΙΡΑΝ

Η ΕΠΟΧΗ 10 Noεμβρίου 2013 13∆ΙΕΘΝΗ

Του∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

Μπορεί οι καταγγελίες και οι υπο-δείξεις από το εξωτερικό να πέ-φτουν βροχή για τον τρόπο με

τον οποίο η Γερμανία εδώ και μια δε-καετία συμπιέζοντας μισθούς και αμοι-βές κατορθώνει να δημιουργεί πλεονά-σματα σε βάρος ουσιαστικά των εταίρωντης στην ευρωζώνη. Μπορεί οι εκκλήσειςγια μια αλλαγή πολιτικής που θα τονώσειτην εσωτερική ζήτηση να ακούγονται και

στις δύο όχθες του Ατλαντικού από έγκυ-ρους οικονομολόγους. Μπορεί οι στατι-στικές που επιβεβαιώνουν ότι ένας στουςτέσσερις Γερμανούς δουλεύει με τον κα-τώτατο μισθό να διαδέχονται η μία τηνάλλη. Μπορεί, επίσης, το ζήτημα της κα-τοχύρωσης ενός κατώτατου ωρομισθίουτης τάξης των 8,5 ευρώ να ήταν κεντρικόπολιτικό σύνθημα της σοσιαλδημοκρα-τίας πριν και μετά τις εκλογές του περα-σμένου Σεπτέμβρη.

Οι σκληροπυρηνικοί της Χριστιανοδη-μοκρατίας δεν ιδρώνουν, όμως, για όλα

αυτά. Ούτε καν για τα νέα στοιχεία πουδείχνουν ότι το μήνα Σεπτέμβριο το εμ-πορικό πλεόνασμα της Γερμανίαςέσπασε και πάλι όλα τα ρεκόρ ξεπερ-νώντας τα 20 δισ. ευρώ. Συστηματικάέχουν αρχίσει τις τελευταίες ημέρες τιςγκρίνιες για ενδοτικότητα του κόμματόςτους στις διαπραγματεύσεις για την συγ-κρότηση ενός "μεγάλου συνασπισμού",ακριβώς πάνω σε αυτό το ζήτημα, αλλάκαι σε μια πιθανή μείωση του ορίου συν-ταξιοδότησης στα 63 χρόνια.

Οι εκπρόσωποι της λεγόμενης "οικο-νομικής πτέρυγας" της Χριστιανοδημο-κρατίας με δηλώσεις τους, αλλά και μεδιαρροές στο γερμανικό τύπο εκφράζουντη δυσφορία τους για το θέμα των κατώ-τατων ωροσμισθίων λέγοντας με νόημαότι "τις εκλογές τις κερδίσαμε εμείς καιόχι οι σοσιαλδημοκράτες και γι' αυτόμέσα στην προγραμματική κυβερνητικήσυμφωνία θα πρέπει να είναι ορατές οιδικές μας θέσεις υπέρ της οικονομίας τηςελεύθερης αγοράς".

Ουσιαστικά, λοιπόν, η ηγεσία των Χρι-στιανοδημοκρατών παραμένει αμετα-νόητη σε ένα ζήτημα, που εκ πρώτηςόψεως μοιάζει να είναι εσωτερικού χα-ρακτήρα, αλλά κάθε άλλο παρά τέτοιοείναι. Αμέτρητοι ξένοι οικονομολόγοιθεωρούν ως μια από τις βασικότερες αι-τίες για την ασυμμετρία μέσα στην ευρω-ζώνη τη γερμανική περιοριστική πολιτικήστους μισθούς και στις αμοιβές της εργα-σίας που φυσικά και ενίσχυσε την αντα-

γωνιστικότητα της γερμανικής οικονο-μίας και μετέτρεψε την υπόλοιπη Ευ-ρώπη σε γερμανική αγορά.

Φυσικά, η κριτική των δεδηλωμένωννεοφιλελεύθερων απέναντι στον τρόποκαι στην ατζέντα των κυβερνητικών δια-πραγματεύσεων βολεύει την ιέρεια τηςλιτότητας στην Ευρώπη Ανγκέλα Μέρ-κελ. Το αστείο είναι ότι ενώ όλοι θα πε-ρίμεναν να δουν κάποια σημάδια χαλά-ρωσης αυτής της απόλυτα περιοριστικήςπολιτικής, οι σκληροί της αγοράς θέλουννα αναιρέσουν ακόμα και κάποια μέτραπου είχαν ληφθεί πριν από μερικά χρό-νια στη λογική προστασίας των εργαζο-μένων, όπως η καταβολή των εισφορώναπό τους εργοδότες στις αρχές και όχιστο τέλος του μήνα. Όλα αυτά λέγονταιβεβαίως με πρόσχημα την "ενίσχυση τωνμικρομεσαίων επιχειρήσεων", όπως πα-ραδοσιακά συμβαίνει όταν το μεγάλογερμανικό κεφάλαιο θέλει να επιβάλειρυθμίσεις και μέτρα προς όφελός του.Άλλωστε και οι εκπρόσωποι της ΈνωσηςΓερμανικών Βιομηχάνων έχουν εκφρά-σει ανοικτά το τελευταίο διάστημα τη δυ-σφορία τους για τον τρόπο με τον οποίοδιεξάγονται οι συζητήσεις SPD-CDU. Οιδιαπραγματεύσεις, όπως λένε χαρακτη-ριστικά "δεν μπορεί να μοιάζουν με ένακοντσέρτο, όπου ο καθένας παραγγέλνειτα αγαπημένα του τραγούδια". Βιομήχα-νοι είναι και καλομαθημένοι. Έχουνκάθε λόγο να τα λένε χωρίς να φοβούν-ται.

Ξεσαλώνουν οι σκληροί της Χριστιανοδημοκρατίας

Τη συνέντευξη πήρεο Αδάμος Ζαχαριάδης

Υπάρχει μεγάλη συζήτηση τοτελευταίο διάστημα σχετικά μετις ανισότητες του ευρωπαϊκούΝότου και του Βορρά. Θεωρείτεότι υπάρχει ζήτημα με τηνισορροπία δυνάμεων μέσα στηνΕ.Ε και ποια η θέση της Γαλ-λίας σε αυτό το δίπολο;

Ο καπιταλισμός, ειδικά στηνεοφιλελεύθερη εκδοχή του, πα-ράγει και ισχυροποιεί όλες τιςμορφές ανισοτήτων. Οι ανισότη-τες μεταξύ ευρωπαϊκού Βορράκαι Νότου είναι ένα παρά-δειγμα. Όμως, η κεντρική σύγ-κρουση στην Ευρώπη δεν είναιανάμεσα στον Βορρά και τονΝότο αλλά ανάμεσα στουςλαούς της ηπείρου και τις οικο-νομικές ολιγαρχίες που κατέ-χουν την εξουσία σε όλες τιςχώρες και που ασκούν τη δικτα-τορία τους μέσω της Ευρωπαϊ-κής Επιτροπής και της Ευρω-παϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ηγαλλική κυβέρνηση δεν είναιπαρά ένας από τους πιστούςυπηρέτες των συμφερόντων τουκεφαλαίου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι πιθανήάνοδος του στην διακυβέρνησηείναι δυνατόν να πυροδοτήσειεξελίξεις στην Ευρώπη. Συμμε-ρίζεστε την θέση αυτή;

Είναι μια πιθανότητα. Μιακυβέρνηση που θα είχε το σθέ-νος να διαρρήξει τα ατσάλιναδεσμά του νεοφιλελευθερισμούκαι της δικτατορίας των τραπε-ζών, θα αποτελούσε μεγάλη εν-θάρρυνση για τους εργαζόμε-νους και τους ευρωπαϊκούςλαούς. ∆εν μπορούμε να απο-κλείσουμε το ενδεχόμενο ναακολουθήσουν και άλλες χώρεςαυτό το παράδειγμα. ∆ιάφορεςκυβερνήσεις στη Λατινική Αμε-ρική έχουν δείξει ότι μπορούμενα διαλέξουμε έναν άλλοδρόμο.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι ει-δικά τα τελευταία χρόνια υπάρ-χει δημοκρατικό έλλειμμα στηνΕλλάδα. Με δεδομένο ότι πρό-σφατα κάνατε και μια παρέμ-βαση για τη δίκη του Σ. Μι-

χαήλ, ποια είναι η θέση σας γιααυτό το ζήτημα;

Υπάρχει έλλειμμα δημοκρα-τίας σε όλη την Ευρώπη. Οι κυ-ριότερες οικονομικές και κοι-νωνικές αποφάσεις δεν λαμβά-νονται από τους εκλεγμένουςαντιπροσώπους των λαών αλλάαπό τις αγορές. Η δημοκρατία

μετατρέπεται σε ένα άδειο κέ-λυφος, όχι μόνο στην Ελλάδααλλά και στην Ισπανία, την Πορ-τογαλία, κ.τ.λ. Σε αυτό το γεγο-νός πρέπει να προσθέσουμε καιτην απειλητική άνοδο των φασι-στικών κομμάτων και κινημάτωνσε όλη την ήπειρο, που έχουν ωςστόχο την εξάλειψη κάθε μορ-φής δημοκρατίας εγκαθιδρύον-τας μια αυταρχική, ρατσιστικήκαι ξενοφοβική εξουσία. ΣτηνΕλλάδα χρειάστηκε να δολοφο-νηθεί ένας νέος Έλληνας τρα-γουδιστής, στρατευμένος στον

αντιφασιστικό αγώνα για να αρ-χίσει να μπαίνει ένα όριο στησκανδαλώδη ατιμωρησία τωννέο-ναζί.

Παρατηρούμε μια άνοδο τωνακροδεξιών κομμάτων σε όλητην Ευρώπη. Επιπλέον, πολλέςευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεί-χνουν να εφαρμόζουν την ακρο-

δεξιά ατζέντα με μεγάλη ευκο-λία. Πιστεύετε ότι υπάρχει σο-βαρός κίνδυνος αναβίωσης τουφασιστικού φαινομένου στηΓηραιά Ήπειρο;

∆εν είναι πλέον απλώς έναςκίνδυνος, είναι μια πραγματικό-τητα: παρακολουθούμε στηνπλειοψηφία των χωρών της Ευ-ρώπης μια εντυπωσιακή άνοδοτων ρατσιστικών, ξενοφοβικών,συχνά φασιστικών, και ορισμέ-νες φορές νέο-ναζιστικών κομ-μάτων. Σε αρκετές χώρες αγγί-ζουν ένα ποσοστό 15-25% των

ψήφων. Και ασκούν μια εμφανήεπίδραση στις εφαρμοζόμενεςπολιτικές –επίσης ρατσιστικές κιαυτές— είτε προέρχονται απότη δεξιά είτε από την «αρι-στερά». Σε ορισμένες χώρες,συμμετέχουν ήδη σε κυβερνητι-κές συμμαχίες. Επιστρέφουμεστη δεκαετία του 1930; Η ιστο-

ρία δεν επαναλαμβάνεται αλλάμπορούμε να φοβόμαστε για τοχειρότερο, αν δεν υπάρξει μιαπραγματική αντιφασιστική κινη-τοποίηση στο επίπεδο της ηπεί-ρου. Το Ευρωπαϊκό Αντιφασι-στικό Μανιφέστο, που παρου-σιάστηκε στην Ελλάδα, είναιένα πρώτο βήμα προς αυτήν τηνκατεύθυνση.

Για ποιο λόγο, κατά τη γνώμησας, παρατηρούμε το τελευταίοδιάστημα μια αποδυνάμωσητων κοινωνικών κινημάτων σεόλη την Ευρώπη;

∆εν πιστεύω ότι μπορούμε ναμιλάμε γενικά για αποδυνά-μωση των κοινωνικών κινημά-των στην Ευρώπη. Ορισμένα κι-νήματα έχουν ατονήσει, όπωςγια παράδειγμα το ΕυρωπαϊκόΚοινωνικό Φόρουμ. Όμως ανα-δύθηκαν άλλα, καινούργια,όπως οι «Αγανακτισμένοι» ή τοκίνημα για την κλιματική δι-καιοσύνη ή τα αντιρατσιστικάκινήματα. Παρακολουθούμε σεπολλές ευρωπαϊκές χώρες εντυ-πωσιακές κοινωνικές κινητοποι-ήσεις.

Η Γαλλική Αριστερά είναι καιπάλι διασπασμένη, αυτή τηφορά με αφορμή την εκλογικήστάση στις δημοτικές εκλογές.Ποιο είναι το δικό σας σχόλιο;

Είναι πολύ λυπηρό ότι το Γαλ-λικό Κομμουνιστικό Κόμμα, εν-διαφερόμενο προπάντων ναδιατηρήσει τις θέσεις του στηντοπική αυτοδιοίκηση (δημάρ-χους, δημοτικούς συμβούλους),δέχθηκε να συμμαχήσει στονπρώτο γύρο με το ΣοσιαλιστικόΚόμμα σε πολλές σημαντικέςπόλεις, μεταξύ άλλων και στοΠαρίσι. Πως μπορούν να συνερ-γάζονται σε τοπικό επίπεδο μεδυνάμεις, τις οποίες έχουν κα-ταγγείλει σε επίπεδο εθνικήςκυβέρνησης για συνθηκολόγησημε τα συμφέροντα των οικονομι-κών ολιγαρχιών και για προ-σχώρηση στις καταστροφικέςνεοφιλελεύθερες συνταγές; Ευ-τυχώς, οι υπόλοιποι συμμετέ-χοντες στο Αριστερό Μέτωποαποφάσισαν να παρουσιάσουναυτόνομες λίστες στον πρώτογύρο στις κυριότερες πόλεις, σεορισμένες περιπτώσεις σε συ-νεργασία με την εξωκοινοβου-λευτική Αριστερά (NPA).

Υπάρχει έλλειμμα δημοκρατίαςσε όλη την Ευρώπη* Συνέντευξη με τον Μικαέλ Λεβί, επίτιμο διευθυντή κοινωνιολογικών ερευνώντου Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) της Γαλλίας

Ο Μικαέλ Λεβί είναι γνωστός στο ελληνικόκοινό, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που παρευ-ρέθηκε σε εκδηλώσεις και συζητήσεις. Μέσα στοπολύ πιεσμένο επαγγελματικό του πρόγραμμαβρήκε λίγο χρόνο για να απαντήσει στις ερωτήσειςτης «Εποχής» και να μοιραστεί κάποιες από τιςσκέψεις του για την πολιτική συγκυρία στην Ευ-ρώπη και την Ελλάδα, την έλλειψη δημοκρατίαςαλλά και τον πραγματικό κίνδυνο του φασισμού.

““H κεντρική σύγκρουση στην Ευρώπη δεν είναι ανάμεσα στονΒορρά και τον Νότο αλλά ανάμεσα στους λαούς της ηπείρου και τιςοικονομικές ολιγαρχίες

∆ΙΕΘΝΗ14 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013

TουΜίχαελ Σλέχτ*

Μεγάλη αναστάτωση και οργή στη Γερμανία:το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέ-κρινε τη γερμανική οικονομική πολιτική

για το μεγάλο πλεόνασμα του εξωτερικού εμπορίου.Πρώτα μας κατασκοπεύουν κι έπειτα κακολογούντις οικονομικές μας επιτυχίες! Όμως: οι κριτικοί τηςμαφιόζικης και ιμπεριαλιστικής υπερδύναμης έχουνδίκιο. Ακόμα και το ∆ΝΤ και η Ευρωπαϊκή Επι-τροπή επικρίνουν τα υπερβολικά γερμανικά πλεο-νάσματα της τελευταίας δεκαετίας.

Η εξαγωγική ισχύς και η εισαγωγική αδυναμίατης Γερμανίας οδήγησε πρώτα στα μεγάλα χρέηπολλών κρατών της ευρωζώνης. Η πολιτική λιτότη-τας που ακολούθησε ευθύνεται τώρα για τις τάσεις

αποπληθωρισμού στην ευρωζώνη.Πόσο δραματική είναι η κατάσταση φάνηκε με

την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζαςστις 7 Νοεμβρίου να μειώσει το επιτόκιό της στοιστορικό ναδίρ των 0,25%, για να αποσοβήσει τονκίνδυνο του αποπληθωρισμού. Βλέπεις, οι τιμέςστην ευρωζώνη ανέβηκαν τον Οκτώβριο μόνο κατά0,7%, ενώ πέρσι ήταν 2%. Η τάση να μειώνονται οιτιμές προέρχεται προπάντων από τον ευρωπαϊκόΝότο.

Από τη σκοπιά των καταναλωτών και των αποτα-μιευτών, η μείωση των τιμών φαίνεται ευνοϊκή.Όμως, οι αγορές και οι επενδύσεις μετατίθενταιστο μέλλον εν αναμονή ακόμα χαμηλότερων τιμών.Αυτό αποδυναμώνει την οικονομική ανάπτυξη καιμειώνει ακόμα περισσότερο τις τιμές. Από τηνάποψη της συνολικής οικονομίας, λοιπόν, ο απο-πληθωρισμός είναι επικίνδυνος. Η Ιαπωνία βρί-σκεται σε αυτή την κατάσταση από τη δεκαετία του1990. Τα γερμανικά εξωτερικά πλεονάσματα απότο 2000 και δώθε αθροίζονται στα 1,6 τρισ. ευρώ.Φέτος, το πλεόνασμα θα είναι 200 δισ. Το εξωτε-ρικό δεν μπορεί να πληρώσει αυτό το πλεόνασμαμε τις δικές του εξαγωγές, αλλά μόνο με δανεισμόπου καταλήγει σε δημόσιο χρέος. Αυτή είναι η βα-σική αιτία της κρίσης χρέους, προπάντων στο Νότο.

Η διάγνωση της κυρίαρχης οικονομικής θεωρίαςείναι: τα κράτη με ελλείμματα του εξωτερικού εμ-πορίου δεν είναι επαρκώς ανταγωνιστικά. Η Γερ-μανία έχει δείξει πώς επιτυγχάνονται η ανταγωνι-στικότητα και τα πλεονάσματα. Τα κράτη του Νότουκαταναγκάζονται να ακολουθήσουν το γερμανικόπαράδειγμα με μειώσεις μισθών και κοινωνικώνδαπανών.

Αυτό οδήγησε πράγματι σε βελτίωση της αντα-γωνιστικότητας και σε αύξηση των εξαγωγών. Πα-ράλληλα, με τη μείωση των μισθών και των κοινω-νικών δαπανών, μειώθηκαν η ζήτηση και οι εισα-γωγές. Τα ελλείμματα περιορίστηκαν ή και εκμη-δενίστηκαν.

Είναι σαν να διώχνεις τον ∆ιάβολο με τον Βελζε-βούλ. Το αντίτιμο είναι ο στραγγαλισμός της οικο-νομίας και τεράστια ποσοστά ανεργίας. Η μεγάλημείωση της εσωτερικής ζήτησης κάνει αυτές τις, έτσικι αλλιώς αποδυναμωμένες, οικονομίες να κυλούνσε βαθιά και σταθεροποιούμενη ύφεση.

Αν θέλουμε να σωθεί το ευρώ και να αποτραπείο αποπληθωρισμός, δεν αρκεί η μεγάλη μείωση τουεπιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.Χρειάζεται να σταματήσει η λιτότητα στο Νότο τηςΕυρώπης και να πάρει μπρος η οικονομία τους μεπρογράμματα ανοικοδόμησης. Χρειάζεται ένα ευ-ρωπαϊκό «σχέδιο Μάρσαλ» ύψους 600 δισ. ευρώπου θα χρηματοδοτηθεί με την επιβολή αναγκαστι-κής εισφοράς στους εκατομμυριούχους.

Και η Γερμανία πρέπει να μειώσει το εξωτερικότης πλεόνασμα με ενίσχυση της εσωτερικής ζήτη-σης, δηλαδή με αύξηση μισθών και μεγάλα δημόσιαπρογράμματα επενδύσεων για την κοινωνική και οι-κολογική αναμόρφωση της κοινωνίας.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί εργατικό δυναμικόπου απασχολείται στις εξαγωγές να μεταφερθείστην παραγωγή προϊόντων που θα καταναλώνονταιστο εσωτερικό.

* Ο Μίχαελ Σλεχτ είναι επικεφαλής οικονομολό-γος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του die Linkeστη γερμανική Ομοσπονδιακή Βουλή.

Είναι σαν να διώχνεις τον ∆ιάβολο με τον Βελζεβούλ* Μία απάντηση στο υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ

Στην Ευρώπη της νεοφιλελεύθερηςεπέλασης των τελευταίων δεκαε-τιών αναδεικνυόταν ως μοναδικήλύση η ρύθμιση της αγοράς μέσωτης εισβολής της ιδιωτικής πρωτο-βουλίας στη σφαίρα των δημόσιωνεπιχειρήσεων κοινής ωφέλειας σεεθνικό, περιφερειακό και τοπικόεπίπεδο. Εκτός της εφαρμογής βα-σικών αρχών του νεοφιλελευθερι-σμού –όπως είναι ο περιορισμός τουκρατικού παράγοντα στο βωμό τηςδιεύρυνσης των ιδιωτικών συμφε-ρόντων– κάθε τέτοια πολιτική επι-τελεί και ένα ρόλο που είναι πολύπιο παλιά ιστορία και αναγκαίο συ-στατικό του συνόλου του κεφαλαι-οκρατικού τρόπου παραγωγής.

Ορόλος αυτός μπορεί να γίνεισαφής έχοντας στο μυαλό μας δύοχαρακτηριστικά: Κάθε πολιτική

ιδιωτικοποίησης λειτουργεί σαν ένας μη-χανισμός συσσώρευσης κεφαλαίου καιαποκοπής των μέσων παραγωγής απότους υποτελείς. ∆εδομένου ότι βασικό κί-νητρο κάθε εταιρείας κοινής ωφέλειαςείναι η παραγωγή αξιών χρήσης, ο μηχα-νισμός της υφαρπαγής των υποδομώνστρέφει την παραγωγή προς τη δημιουρ-γία ανταλλακτικών αξιών, ενώ ταυτό-χρονα ανοίγει καινούρια πεδία κερδο-φορίας για αδιοχέτευτες συσσωρευμένεςυπεραξίες (δηλαδή νέα πεδία έντασηςιδιωτικών κεφαλαίων).

Εκτός της συμβολής που έχουν οι ιδιω-τικοποιήσεις στη διευρυμένη αναπαρα-γωγή του κεφαλαίου, προκαλούν ταυτό-χρονα και μετασχηματισμούς στον τρόποάσκησης της εξουσίας αλλά και στοντρόπο που οι ίδιοι οι πολίτες αντιλαμβά-νονται το δημόσιο χώρο και τα κοινάαγαθά. Από ένα πλαίσιο που ευνοεί τονκοινωνικό έλεγχο και έχει στους βασι-κούς του στόχους την κάλυψη των κοινω-νικών αναγκών περνάμε σε ένα μοντέλοαύξησης των κερδών κάποιων ιδιωτικώνκεφαλαίων, με την ταυτόχρονη αυταρχι-κοποίηση της δημόσιας ζωής μέσω τηςθέσμισης νέων περιφράξεων και απο-κλεισμών στις υποδομές και τους χώρουςπου πρότερα αποτελούσαν κτήμα όλωνκαι πεδίο δημοκρατικής ένταξης στηνκοινότητα.

Οι παραπάνω άξονες δεν αποτελούν,όμως, άλλη μία «καλή» νεοφιλελεύθερηπολιτική πρακτική. Σε αρκετές περιπτώ-

σεις οι νομοθεσίες διαφόρων κρατών,όπως περιγράφονται από τις δεσμεύσειςτων προγραμμάτων λιτότητας και την ει-σαγωγή αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων,λειτουργούν ως μοχλός πίεσης και προ-σαρμογής σε νέα, περισσότερο αυστηρά,πρότυπα που εκφράζονται ως αναγκαίοιόροι μιας υποτιθέμενης «εθνικής σωτη-ρίας».

Στην κατεύθυνση της ανάκτησης

Ωστόσο, παρά τις διεθνείς και εγχώ-ριες πιέσεις πολλοί δήμοι και άλλοι δη-μόσιοι φορείς κινούνται στην κατεύ-θυνση της ανάκτησης των υπηρεσιών πουείχαν χαθεί από τα χέρια τους. Τα παρα-δείγματα είναι άφθονα και περιλαμβά-νουν τομείς όπως η ενέργεια (παραγωγή,μεταφορά, διανομή), το νερό, το φυσικόαέριο, τις συγκοινωνίες, κτλ. Κύριο κίνη-τρο αυτών των επαναδημοτικοποιήσεωνείναι η αποτυχία των ιδιωτικών φορέωννα επιτελέσουν τις υποχρεώσεις τους,μιας και είτε αποφασίζουν να μη συντη-ρήσουν τις ήδη υπάρχουσες υποδομέςείτε αυξάνουν τα τιμολόγια και το κόστοςτων παρεχόμενων υπηρεσιών (πολλές

φορές και τα δύο). Επιπλέον, η εισβολήτης ιδιωτικής σφαίρας στη δημόσια σή-μαινε τις περισσότερες φορές μείωση τηςαποδοτικότητας των επιχειρήσεωνκαθώς δυσχεραινόταν η επικοινωνία καιη συνδυασμένη λειτουργία με άλλους φο-ρείς: Αν οι άλλοι φορείς είναι επίσηςιδιωτικοί, αντιμετωπίζονται αμοιβαία ως«παίκτες» με αντιτιθέμενα συμφέροντα,ενώ αν έχουμε την περίπτωση συνεργα-σίας δημόσιου-ιδιωτικού τομέα στις πε-ρισσότερες εκ των περιπτώσεων καταλή-γουμε πάλι σε φορείς με πλήρως ιδιωτι-κοποιημένη λειτουργία υπό το μανδύατων Σ∆ΙΤ (Συμπράξεις ∆ημόσιου &Ιδιωτικού Τομέα). Είναι επομένως ευ-νοϊκή για κάθε δήμο, με καθαρά νεοκλα-σικούς οικονομικούς όρους, οποιαδή-ποτε προσπάθεια επανάκτησης των υπο-δομών.Από τους πολίτες, για τους πολίτες

Ωστόσο, στο Βερολίνο το πρόσφατοδημοψήφισμα για την επαναφορά σε δη-μοτικό έλεγχο του δικτύου ηλεκτρικήςενέργειας απέτυχε. Παρά την ισχυρήπλειοψηφία των δημοτών που ψήφισανυπέρ της δημοτικοποίησης (κοντά στο

83%), υπολείπονταν 21.000 «ναι» απόεκείνους που έχουν το δικαίωμα τουεκλέγεσθαι ώστε να φτάσουν το ανα-γκαίο 25% που θα οδηγούσε στην άμεσηεπαναφορά της υποδομής στο δήμο.Αναδείχτηκε με τον πιο εμφατικό τρόποπως κάθε διαδικασία κοινωνικο-οικολο-γικού μετασχηματισμού για να είναι επι-τυχημένη πρέπει να πατάει γερά σε δύοστέρεους πυλώνες:

Τη διαμόρφωση συμμαχιών που θα πε-ριλαμβάνουν όλες τις συλλογικότητες καιτις κοινωνικές οργανώσεις εντάσσοντάςτες σε ένα πλαίσιο συνδιαμόρφωσης καισυγκρότησης ενός προγράμματος πουεπιδιώκουν να εκφραστεί και θεσμικά.

Τα κοινωνικά κινήματα και τις μορφέςαυτοοργάνωσης των «από κάτω». Χρει-άζεται να σχηματίζεται μια διαδικασίαπου θα κινητοποιεί και θα εμπλέκει τουςπολίτες που δεν ανήκουν στους φορείςπου εκφράζονται με τον ένα ή τον άλλοτρόπο περισσότερο θεσμικά, στη βάσησυγκρότησης ενός ηγεμονικού μπλοκ πουθα «χτίζει» τη δημοκρατία των κοινών.

Είναι αναγκαία δηλαδή και από τηναριστερά διεθνώς (και από τον ΣΥΡΙΖΑσυνεπώς) η διαμόρφωση μιας μεθοδολο-γίας όπου τα δημοψηφίσματα και οι θε-σμικές πρωτοβουλίες δε θα αποτελούν τοτέλος ή την αφετηρία της διαδρομής,αλλά μια πορεία μετασχηματισμού καιρήξεων που στον πυρήνα της θα έχει τησυγκρότηση των υποκειμένων που συμ-μετέχουν ενεργά στις διεκδικήσεις τωνεπαναδημοτικοποιήσεων. Θεωρούμε,δηλαδή, απαραίτητο να διευκρινιστείπως η ανάγκη επαναφοράς των επιχει-ρήσεων κοινής ωφέλειας στους δήμουςαποτελεί αντανάκλαση των κοινωνικώνσυσχετισμών και των ταξικών συγκρού-σεων και όχι συντονισμένη θεσμική πρω-τοβουλία που λύνει το πρόβλημα «από ταπάνω».

Παναγιώτης ∆ήμας

Το άρθρο βασίστηκε στους άξονες της ει-σαγωγής του κειμένου του David Hall «Re-municipalising municipal services in Europe»που δημοσιεύθηκε στην τελική του μορφή τοΝοέμβριο του 2012 στην ιστοσελίδα της ∆ιε-θνούς Μονάδας Έρευνας για τις ∆ημόσιεςΥπηρεσίες (Public Services International Unit– PSIRU) και είναι διαθέσιμο στοwww.psiru.org. Η μετάφραση και η επιμέλειάτου έγιναν από τον Γιώργο Βελεγράκη.

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ

∆ημόσιες επιχειρήσειςστα χέρια των δήμων ξανά

Η ΕΠΟΧΗ 10 Noεμβρίου 2013 15∆ΙΕΘΝΗ

Ποτέ ξανά

Με μεγάλη επιτυχία ο-λοκληρώθηκε χτες

στο Βερολίνο η εβδομάδατων εκδηλώσεων μνήμηςγια τα 75 χρόνια από τη Νύ-χτα των Κρυστάλλων, σεμια πόλη που τον Νοέμβριοτου 1938 ζούσαν περίπου160.000 Εβραίοι. Στο κέ-ντρο των εκδηλώσεων, στιςοποίες συμμετείχαν εκατο-ντάδες καλλιτέχνες, επιστή-μονες, ιστορικοί, κ.λπ. ήτανη μνήμη των ανθρώπων, ε-νώ αξιοσημείωτη ήταν καιη πρωτοβουλία πολλών κα-ταστηματαρχών να τοποθε-τήσουν στις βιτρίνες τωνκαταστημάτων τους μια ται-νία που έδινε την εντύπωσηότι είχαν σπάσει.

Ενάντιαστην Martha Chavez

Χ ιλιάδες άνθρωποι δια-δήλωσαν την Τρίτη

στην Λίμα του Περού ενά-ντια στο διορισμό της δικη-γόρου και ακραίας συντη-ρητικής Martha Chavez ωςσυντονίστρια της ομάδαςεργασίας για τα ανθρώπιναδικαιώματα, που είναι μιαεπιτροπή του υπουργείου∆ικαιοσύνης. Οργανώσειςπολιτικών κρατουμένωνκαι συγγενείς αγνοουμέ-νων καταγγέλλουν ότι απο-τελεί πρόκληση η τοποθέ-τηση της Chavez, που ήτανεπιφανές στέλεχος του κα-θεστώτος Φουτζιμόρι, σεαυτή τη θέση, ενώ συνεχίζε-ται η διαδικτυακή πρωτο-βουλία συλλογής υπογρα-φών που ζητάει από το Κο-γκρέσο την παραίτησή της.

Αλληλεγγύηστους πρόσφυγες

Αυξάνεται καθημερινάτο κίνημα αλληλεγγύης

για τους δεκάδες πρόσφυ-γες που κάνοντας ένα απο-φασιστικό βήμα προς τηνκατεύθυνση της αυτοχειρα-φέτησης, αποφάσισαν πριναπό δέκα ημέρες να μεί-νουν μέσα στην ΑκαδημίαΚαλών Τεχνών της Βιέν-νης. Ωστόσο, η φιλελεύθε-ρων πεποιθήσεων πρύτα-νης Eva Blimlinger, παρόλοπου αρχικά είχε δηλώσει ό-τι δεν θα καλέσει την αστυ-νομία για να τους διώξει,τις τελευταίες ημέρες κάτωαπό την πίεση συντηρητι-κών εκπαιδευτικών κύκλωναπειλεί τους πρόσφυγες μεέξωση.

∆ημήτρης Γκιβίσηςgivisisdim@yahoo.gr

του Κόσμου

Στα

∆ίκ

τυα

www.berlin.de

www.twitter.com/search?q=%23FueraMarthaCh%C3%A1vez&src=hash

www.refugeecampvienna.noblogs.org

Επανάληψη της ψηφοφορίας στα τρία εκλογικά τμήματα τουβόρειου Κοσόβου που δέχτηκαν επιθέσεις στις δημοτικέςεκλογές της Κυριακής, αποφάσισε η κεντρική εκλογική επι-

τροπή. Την Πέμπτη, ο σέρβος πρωθυπουργός Ίβιτσα Ντάτσιτς ζή-τησε από τους Σέρβους να ψηφίσουν μαζικά στις επαναληπτικέςεκλογές της 17ης Νοεμβρίου, προειδοποιώντας για τους κινδύνουςαπό την εκλογή Αλβανών δημάρχων στην περιοχή. Οι επιθέσεις σταεκλογικά τμήματα στη σερβική πλευρά της διαιρεμένης Μιτρόβιτσαέγιναν από ακροδεξιές ομάδες, ανάμεσά τους και οι Obraz καιDveri, που αντιτίθενται στην ανεξαρτησία του Κοσόβου, οι οποίες ει-σέβαλαν στα εκλογικά τμήματα,πέταξαν δακρυγόνα και έσπα-σαν τις κάλπες.

Ήταν η πρώτη φορά μετά τονπόλεμο που οι εκλογές έγινανμε την ευλογία του Βελιγραδίου,με την εξαίρεση του αντιπολι-τευόμενου ∆ημοκρατικού Κόμ-ματος (DSS) που προέτρεψε σεμποϋκοτάζ, Πριν τις εκλογές, οΝτάτσιτς είχε καλέσει τους Σέρ-βους, που είναι η πλειοψηφίαστο βόρειο τμήμα, να πάνε στιςκάλπες για να εκλέξουν τους δι-κούς τους υποψήφιους στους δή-μους που μετεκλογικά θα απο-τελέσουν την ένωση των σερβικών δήμων, στην οποία θα αποτυπώ-νεται η αυτονομία των σερβικών πληθυσμών. Ωστόσο, μόνο το 12%ψήφισε, αφού η πλειοψηφία συμμετείχε στο μποϊκοτάζ των εκλογώνπου ξεκίνησε από εκστρατεία σκληροπυρηνικών εθνικιστών Σέρ-βων του Κοσόβου, με το επιχείρημα ότι η συμμετοχή νομιμοποιεί τηνανεξαρτητοποίηση που ανακήρυξε μονομερώς η Πρίστινα το 2008.

Πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι τα βίαια επεισόδια στην Μιτρό-βιτσα είναι ένα πλήγμα για τη σερβική κυβέρνηση, που μετά τηνιστορική συμφωνία των Βρυξελλών τον Απρίλιο ενθαρρύνει τη συμ-

μετοχή της σερβικής κοινότητας προκειμένου να εξασφαλιστεί η επι-βίωσή της στο Κόσοβο, αλλά και ενόψει των διαπραγματεύσεων γιατην ένταξη της Σερβίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που θα ξεκινήσουντον Ιανουάριο. Την Τετάρτη, σε συνάντηση που έγινε στις Βρυξέλ-λες μεταξύ του Ντάντιτς, του κοσοβάρου πρωθυπουργού ΧασίμΘάτσι και της εκπρόσωπου της Ε.Ε. για θέματα εξωτερικής πολιτι-κής και ασφάλειας Κάθριν Άστον, ο σέρβος πρωθυπουργός εκφρά-ζοντας τη νέα πολιτική του Βελιγραδίου, δήλωσε ότι η Σερβία τιμάτη συμφωνία των Βρυξελλών, ενώ στο ίδιο κλίμα κινήθηκαν και οιδηλώσεις του Θάτσι.

Οι εκλογές έγιναν με την πα-ρουσία 5.500 αστυνομικών, αφούγια την κυβέρνηση του Κοσόβουήταν ένα τεστ για την δημοκρα-τική τάξη, την ευρωπαϊκή προ-οπτική, και την εξομάλυνση τωνσχέσεων μεταξύ Πρίστινας καιΒελιγραδίου. Οι κοσοβάροι είχανυποψήφιους και στους 102 συν-δυασμούς που διεκδίκησαν τους36 δήμους και το ποσοστό συμμε-τοχής στις εκλογές ήταν 60%,ωστόσο έντονη είναι η κοινωνικήδυσφορία μεγάλων κοινωνικώνστρωμάτων από την φτώχεια, τηνδιαφθορά, την διαπλοκή του ορ-

γανωμένου εγκλήματος με πολιτικούς παράγοντες, και την ανεργίαπου έχει φτάσει στο 40%. Να σημειωθεί, ότι και σε αυτές τις εκλο-γές το Κόσοβο φάνηκε ότι έχει ένα μοναδικό ευρωπαϊκό ρεκόρ,αφού οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ήταν το 98% του συνόλου τουπληθυσμού, γεγονός που οφείλεται στο ότι πολλοί δεν δηλώνουντους θανάτους για να παίρνουν επιδόματα και συντάξεις.

∆ημήτρης Γκιβίσης

KOΣΟΒΟ Εκλογές βίας και αποχής

Επί 13 ημέρες η κρατούμενη ΝαντέζνταΤολοκονίκοβα αγνοούταν από την οι-κογένειά της. Η είδηση αυτή έκανε το

γύρο του κόσμου, επειδή πρόκειται για τομέλος των Pussy Riots που εκτίει ποινή κά-θειρξης δύο χρόνων για «χουλιγκανισμό», ό-πως κρίθηκε από τη ρωσική δικαιοσύνη έναβίντεο 40 δευτερολέπτων στο οποίο ακούγε-ται μια «πανκ προσευχή» μέσα σε μία εκκλη-σία με την έκκληση προς την Παναγία ναδιώξει τον Πούτιν. ∆υστυχώς, στη Ρωσία έ-νας κρατούμενος δεν θεωρείται αγνοούμε-νος όταν μεταφέρεται σε φυλακή. Η μεταγω-γή –που μπορεί να διαρκέσει και ένα μήνα-γίνεται υπό άκρα μυστικότητα και χωρίς ναενημερωθούν οι συγγενείς των κρατουμέ-νων. Έτσι έγινε και στην περίπτωση της Ν.Τολοκονίκοβα, η οποία μετήχθη εκδικητικάσε στρατόπεδο εργασίας στη Σιβηρία, 4.500χιλιόμετρα μακριά από τη Μόσχα.

Ο λόγος μεταγωγής της ήταν μια επιστολήπου είχε δώσει στη δημοσιότητα τον περα-σμένο Σεπτέμβρη, με την οποία ανακοίνωνεότι ξεκινά απεργία πείνας διεκδικώντας βελ-τίωση των συνθηκών κράτησης. Σύμφωνα μετις καταγγελίες της Ν. Τολοκονίκοβα, οικρατούμενες υποχρεώνονται να δουλεύουνεπί 17 ώρες, να τρώνε σάπιο φαγητό και ναμην αντιδρούν στην εξευτελιστική μεταχεί-ριση. «Αρνούμαι να λάβω μέρος σε κατανα-γκαστική εργασία στο στρατόπεδο έως ότουοι διευθυντές εφαρμόσουν τον νόμο και πά-ψουν να αντιμετωπίζουν τις κρατούμενεςσαν ζώα», έγραφε στην επιστολή της, για τηνοποία οδηγήθηκε αρχικά σε απομόνωση καιύστερα σε στρατόπεδο εργασίας στη Σιβη-ρία:

«Ράβουμε στολές αστυνομικών επί 17 ώ-ρες. Στην καλύτερη περίπτωση καταφέρνου-με να κοιμηθούμε τέσσερις ώρες. Αν παρα-κούσουμε εντολές τιμωρούμαστε με ορθο-στασία στο διάδρομο μέχρι να σβήσουν ταφώτα ή μας κόβουν τα “προνόμια“ [π.χ. τσάι,μπάνιο, φαγητό, διάλειμμα για τουαλέτα].Αν καταγγείλουμε τις συνθήκες κράτησηςμάς τιμωρούν με ξυλοδαρμό για να μην εί-μαστε “καρφιά“. Παρότι τα κελιά μας δια-θέτουν ντουζιέρες, δεν επιτρέπεται να ταχρησιμοποιούμε [αφού θα μας διευκόλυνε τηζωή], αλλά και οι 800 κρατούμενες να κά-

νουμε μπάνιο μία φορά την εβδομάδα σε μιακοινόχρηστη ντουζιέρα των 5 ατόμων, ανλειτουργεί. Όταν παγώνουν οι σωλήνες νε-ρού τα ούρα πλημμυρίζουν τα κελιά. ∆ι-καιούμαστε να πλύνουμε τα ρούχα μας μίαφορά την εβδομάδα σε μία σκάφη με κρύονερό. Το συσσίτιο τις περισσότερες μέρεςπεριλαμβάνει ένα ξεροκόμματο ψωμί, ληγ-μένο γάλα, ένα πιάτο χυλό και μουχλιασμέ-νες πατάτες. Όλο το καλοκαίρι φάγαμε μό-νο πατάτες». Στο τέλος της επιστολής της ηΝ. Τολοκονίκοβα καταγγέλλει πως όσες συ-γκρατούμενες την πλησίασαν τιμωρήθηκαναπό τους υπαλλήλους. Συγκεκριμένα σε μίααρνήθηκαν την αναστολή επειδή έκατσε μα-ζί της να πιει τσάι, ενώ άλλη συγκρατούμενηπου εθεάθη να διαβάζει μαζί της ρωσικό δί-καιο κακοποιήθηκε και στάλθηκε στην απο-μόνωση. Η ρωσική κυβέρνηση αντί να ερευ-νήσει τις καταγγελίες της Ν. Τολοκονίκοβατην έστειλε σε στρατόπεδο εργασίας στη Σι-βηρία, όπου θα ολοκληρώσει την ποινή της.

Ένας στους τέσσερις Ρώσουςπρώην κρατούμενος

Στη Ρωσία, σήμερα, στις 840 φυλακές τηςχώρας κρατούνται 1.200.000 άνθρωποι, ενώένας στους τέσσερις Ρώσους έχει πάει του-λάχιστον μία φορά στη ζωή του φυλακή. Οιπερισσότεροι κρατούμενοι βρίσκονται εκείγια χρέη ή για επαιτεία. Εκατοντάδες θάνα-

τοι κρατουμένων καταγράφονται κάθε χρό-νο λόγω ασιτίας, φυματίωσης ή ασφυξίας λό-γω του υπερπληθυσμού στα ατομικά κελιά.Στις φυλακές ανηλίκων κρατούνται 120.000παιδιά από 10 έως 18 ετών, όπου τους ξυρί-ζουν τα κεφάλια και τους υποχρεώνουν ναφοράνε στολές κρατουμένων. Σε περίπτωσηανυπακοής τα παιδιά ρίχνονται σε κελιά α-πομόνωσης, όπου απαγορεύεται να έχουν ε-παφή με τον οποιοδήποτε.

Οι άδικα φυλακισμένες Pussy Riots σε έξιμήνες θα ολοκληρώσουν την ποινή τους καιο Πούτιν θα έχει επιτύχει την προπαγάνδατου, αφού το 27% των Ρώσων δείχνει αντι-πάθεια προς αυτές και μόλις το 6% δηλώνειτη συμπαράστασή του στο συγκρότημα.Όμως, στη Ρωσία η καταπάτηση των δικαιω-μάτων θα συνεχιστεί. Όπως καταγγέλλουνοργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναιη πρώτη φορά που ο πληθυσμός των κρατου-μένων ξεπερνά τον πληθυσμό των γκουλάγκ,των στρατοπέδων καταναγκαστικής εργα-σίας στην ΕΣΣ∆.

Ιωάννα ∆ιαλεισμά

Περισσότερα για τις φυλακές στη Ρωσία:www.foreignprisoners.com και στοwww.prison.org

Σε στρατόπεδο εργασίας γιατί μίλησε* Μετήγαγαν την Ν. Τολοκονίκοβα των Pussy Riots σε φυλακή της Σιβηρίας

γιατί κατήγγειλε τις συνθήκες κράτησης

““Ράβουμε στολές α-στυνομικών επί 17 ώρες.Στην καλύτερη περίπτωσηκαταφέρνουμε να κοιμη-θούμε τέσσερις ώρες. Ανπαρακούσουμε εντολές τι-μωρούμαστε με ορθοστα-σία στο διάδρομο μέχρι νασβήσουν τα φώτα ή μαςκόβουν τα “προνόμια“[π.χ. τσάι, μπάνιο, φαγητό,διάλειμμα για τουαλέτα].

ΤΟ ΘΕΜΑ16 Η ΕΠΟΧΗ 10 N

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΠΛΕΙΟ

Ηεβδομάδα που πέρασε σημαδεύτηκε από τις έντο-νες πολιτικές εξελίξεις, που πυροδοτήθηκαν απότο βίαιο κλείσιμο της ΕΡΤ και την πρόταση δυσπι-στίας που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ κατά της κυβέρνη-σης. Η εισβολή των ΜΑΤ στο Μέγαρο της Αγίας

Παρασκευής, τα ξημερώματα της Πέμπτης, ήταν το τε-λευταίο επεισόδιο ενός έργου που ξεκίνησε στις 11 Ιου-νίου με το «μαύρο» στις οθόνες της δημόσιας τηλεόρα-σης και συνεχίστηκε με την ρύθμιση σκάνδαλο για τηνψηφιακή τηλεόραση, που πέρασε την Τρίτη στη Βουλήκαι με τις ψήφους και βουλευτών της ∆ΗΜΑΡ, παρά τογεγονός ότι δύο πρώην πρωθυπουργοί, για τους δικούςτους λόγους, επέλεξαν να διαφοροποιηθούν. Για όλεςτις πτυχές του ζητήματος μιλάνε και γράφουν στην«Εποχή», ο Νίκος Τσιμπίδας, δημοσιογράφος της ΕΡΑ,ο οποίος βρέθηκε στο στούντιο όταν τα ΜΑΤ εισέβα-λαν στο κτίριο της ΕΡΤ, τον Γιώργο Πλειό καθηγητήτου Πανεπιστημίου Αθηνών ο οποίος αναφέρεται στοαυτοδιαχειριζόμενο παράδειγμα της ΕΡΤ ως πυξίδαγια τον τρόπο λειτουργίας της δημόσιας τηλεόρασης,την Μαριλένα Κατσίμη, Γενική Γραμματέα τηςΕΣΗΕΑ, και τον Νίκο Μιχαλίτση, πρώην διευθυντή τε-χνικών υπηρεσιών της ΕΡΤ. Επιπλέον, η Θεανώ Φω-τίου και η Ζωή Κωνσταντοπούλου, βουλευτίνες του ΣΥ-ΡΙΖΑ εξηγούν τη σημασία της υπεράσπισης των δημο-σίων αγαθών, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο συγ-κροτείται η διαπλοκή κυβέρνησης και ΜΜΕ.

Όλα τα πιο πάνω θα τα διαβάσετε στις τρεις σελίδεςαφιέρωμα της «Εποχής». Όσα όμως είδαμε στους δέ-κτες των τηλεοράσεων και διαβάσαμε στις περισσότε-ρες εφημερίδες, έχουν το δικό τους ενδιαφέρον. Πρινακόμα περάσει μια ώρα από την κατάθεση της πρότα-σης του ΣΥΡΙΖΑ, το non-paper του κ. Μουρούτη είχεφτάσει στα τηλεοπτικά στούντιο και οι «αντικειμενικοί»δημοσιογράφοι ξεκίνησαν την προσπάθεια αποδόμησηςμε βάση τη γραμμή του Μαξίμου. Η πρόταση του ΣΥ-ΡΙΖΑ θα συσπειρώσει την κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ εν-

δνσΦτδτ

πμ

Οι χειροπέδεκαι η ψηφιακ

Τη συνέντευξη πήρανοι Αδάμος Ζαχαριάδηςκαι Χρυσούλα Πατσού

Ο Γιώργος Πλειός θεωρεί ότι η κυ-βέρνηση ενδιαφέρεται να ελέγξειπλήρως την ενημέρωση και μιλών-τας στην «Εποχή» λέει πως πρέπεινα αξιοποιηθεί η εμπειρία της αυ-τοδιαχειριζόμενης ΕΡΤ. Πιστεύει ότιο χρόνος εισβολής των ΜΑΤ συνδέ-εται άμεσα με την κάλυψη της Ευ-ρωπαϊκής Προεδρίας και εξηγεί για-τί η ρύθμιση για την ψηφιακή τηλε-όραση αποτελεί σκάνδαλο.

Θα θέλαμε ένα πρώτο σχόλιο σχετικάμε την επέμβαση των ΜΑΤ και την εκ-κένωση της ΕΡΤ.

Θεωρώ ότι ο χρόνος που επιλέγει νακλείσει η ΕΡΤ, είχε να κάνει με τηνDIGEA. Ο λόγος όμως δεν ήταν αυτός.Ο βασικός λόγος είναι η προσπάθεια τηςκυβέρνησης να ανακτήσει τον απόλυτοπολιτικό έλεγχο στην ενημέρωση. Με τιςαλλαγές στο πολιτικό και κομματικό σύ-στημα η κυβέρνηση είχε αρχίσει να χά-νει τον έλεγχο της ενημέρωσης. ∆ημιουρ-γήθηκαν νέοι συσχετισμοί στην ελληνικήκοινωνία και, βεβαίως, μεταξύ των δημο-σιογράφων, γεγονός το οποίο οδήγησεστην απώλεια του πολιτικού ελέγχου. Αυ-τό σημαίνει ότι δεν μπορούσε να ελέγξειτη θεματολογία, ούτε τα πρόσωπα πουτοποθετούν τη θεματολογία, ούτε βε-βαίως και τις απόψεις που εκφράζονται.Θεώρησαν, λοιπόν, ότι ο καταλληλότε-ρος τρόπος ήταν να διαλύσουν την ΕΡΤ,για να μπορέσουν να φτιάξουν έναν άλ-λο οργανισμό, δομημένο έτσι ώστε να τουασκούν πολιτικό έλεγχο. Αυτός φαίνεταινα είναι και ένας από τους λόγους γιατους οποίους η ∆Τ θα συνεχίσει για πά-

ρα πολύ το έργο της, μέχρι να αναλάβει ηΝΕΡΙΤ, στην οποία θα γίνουν τώρα καιάλλες αλλαγές.

Ο χρόνος έχει να κάνει και με τη ρύθ-μιση για την ψηφιακή τηλεόραση πουψηφίστηκε την Τρίτη στη Βουλή;

Όσο αφορά τη ρύθμιση, το πρώτο πουπρέπει να σχολιάσουμε, είναι ότι ένα τό-σο σημαντικό θέμα μπήκε ως τροπολογίασε ένα άρθρο για την υγεία. Αυτό δεί-χνει πόσο οι κυβερνώντες σέβονται τηνκοινοβουλευτική διαδικασία. Το επόμε-νο είναι ότι με αυτή τη ρύθμιση δίνεται ηδυνατότητα της παροχής του ψηφιακούσήματος ευρείας ψηφιακής μετάδοσηςστους ίδιους τους παραγωγούς του σήμα-τος. ∆ηλαδή ο πάροχος δικτύου και ο πά-ροχος περιεχομένου είναι ο ίδιος. Αυτόσυνιστά μονοπώλιο και είναι ασύμβατομε τα δεδομένα στην ΕΕ.

Για ποιο λόγο αυτό είναι πρόβλημα;Αυτό είναι πρόβλημα γιατί ο πάροχος

δικτύου - που είναι η DIGEA - μπορεί νααποφασίσει εάν ένας σταθμός θα έχειπρόσβαση στην ψηφιακή μετάδοση ή ό-χι, κάτι το οποίο είναι ανεπίτρεπτο. Επι-πλέον, αυτό που έγινε με τη συγκεκριμέ-νη νομοθετική ρύθμιση, είναι ότι κατά τημετάβαση στην ψηφιακή μετάδοση νομι-μοποιήθηκαν όλοι οι αναλογικοί σταθμοίπου εξέπεμπαν την 31η Αυγούστου.Προσοχή! ∆εν λένε, νομίμως. Άρα, στηνπραγματικότητα απαλλάσσουν από τοβάρος της νομιμοποίησης και απ’ όλα ταοικονομικά χρέη τους ιδιωτικούς σταθ-μούς.

Ναι, αλλά γιατί επιλέγει τώρα αυτήτην ακραία κίνηση;

Νομίζω ότι η κυβέρνηση αποφάσισεαυτή την κίνηση, ακριβώς εν όψει της α-πώλειας και της διεύρυνσης της απώ-λειας του ελέγχου στα μέσα επικοινω-νίας, συμπεριλαμβανομένου και του γε-

γονότος ότι πιθανώς έχει δώσει ήδη τηνκάλυψη της προεδρίας σε ιδιωτικά συμ-φέροντα. Έχω την εκτίμηση ότι η καθυ-στέρηση να μπουν στην ΕΡΤ είχε ακρι-βώς να κάνει με την αδυναμία επίκλησηςκάλυψης της προεδρίας και άρα την ανά-θεση σε ιδιωτικά συμφέροντα. Νομίζωλοιπόν ότι από τη στιγμή που η αστυνο-μία βρίσκεται γύρω από την ΕΡΤ, ήδηπρέπει να έχει δοθεί και το έργο της κά-λυψης της προεδρίας σε κάποια ιδιωτικάσυμφέροντα.

Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση στοτηλεοπτικό πεδίο απ΄ εδώ και πέρα, ιδι-αίτερα σε ό,τι αφορά τη δημόσια ραδιο-τηλεόραση.

Το πώς θα εξελιχθεί κατάσταση δεν τογνωρίζω, αλλά φαίνεται να έχουμε μιαδιαμάχη, μια διαφωνία ανάμεσα στη νο-μοθετική εξουσία και την εκτελεστικήγια το ζήτημα της εκκένωσης της ΕΡΤ.Από πολιτική σκοπιά φαίνεται ότι έγινεένα τεράστιο σφάλμα, ακόμα πιο μεγάλοκαι απ’ αυτό που έγινε την 11η Ιουνίου ηΕΡΤ ήταν ένα κτίριο διαρκώς ανοικτόκαι έστειλαν δυνάμεις καταστολής ενα-ντίον δημοσιογράφων που το μόνο πουκρατούσαν στα χέρια τους ήταν οι πένεςτους για να σημειώνουν τις ειδήσεις.Πρόκειται δηλαδή για ένα πρωτοφανέςγεγονός, για δυτική τουλάχιστον χώρα,

και ακριβώς αυτό έχει κάνει το θέμα ναβρίσκεται διαρκώς στις πρώτες ειδήσειςτων Euronews, στο CNN και σε άλλα με-γάλα δίκτυα. Γενικώς, η εικόνα η οποίασυνάγεται, είναι ότι η Ελλάδα είναι μιαχώρα χωρίς κοινοβουλευτική δημοκρα-τία εύρους και βάθους. Σε κάθε περί-πτωση επιπλέκεται δραματικά η λειτουρ-γία του πολιτεύματος. Θεωρώ ότι πίσω α-π’ αυτό υπάρχει ο στόχος της κυβέρνησηςνα ελέγξει το τοπίο της ενημέρωσης καιαυτή τη στιγμή ο μόνος ελεύθερος χώροςείναι ο τύπος και κυρίως το διαδίκτυο.Φοβάμαι, λοιπόν, ότι το επόμενο βήμαθα είναι η παρέμβαση της κυβέρνησηςστο διαδίκτυο.

Έχετε μιλήσει πολλές φορές για τηνσχέση διαπλοκής των ΜΜΕ με την ε-ξουσία. Σε ποια φάση βρισκόμαστε σή-μερα;

Έχουν αλλάξει οι σχέσεις διαπλοκής.Μέχρι την εφαρμογή των μνημονίων ηδιαπλοκή ήταν μεταξύ των κυβερνήσεωνκαι των ομίλων που έχουν στην κατοχή

τους μέσα επικολάξει αυτό το σμίλων δεν είναθώς δεν γίνονταεξάρτηση είναιΈχει περάσειτράπεζες. Οι τχρήματα. Αλλιώστούν πάρα πομπορούν να τατράπεζες συνενέα. Λογικά θαιδιωτικά κανάλτους νόμους τημους του κράτπαίρνουν τα χρΆρα, τα Μέσακα, με αποτέλγραφεία τύπου

Με βάση ταγούνται σήμερση θα μπορούστάσταση ;

Αυτό που πρ

Η κυβέρνησηθέλει να ελέγξειτην ενημέρωση

““Με τις αλλαγέςστο πολιτικό καικομματικό σύστημα ηκυβέρνηση είχε αρχίσεινα χάνει τον έλεγχο τηςενημέρωσης.∆ημιουργήθηκαν νέοισυσχετισμοί στηνελληνική κοινωνία και,βεβαίως, μεταξύ τωνδημοσιογράφων,γεγονός το οποίοοδήγησε στην απώλειατου πολιτικού ελέγχου.

Υπάρχει και η εμπειρία των τεσσάρων μηνών αυτοδιαριζόμενης λειτουργίας της ΕΡΤ. Πώς μπορεί να αξιοπηθεί;

Τα επιτεύγματα τα οποία έφερε αυτό το πεί-ραμα, αυτή η άνοιξη όπως το έχω ονομάσει,στο χώρο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης,δεν μπορεί κανένας να τα ξεπεράσει. Νατο πω διαφορετικά. ∆εν μπορεί να συνε-χίσει η δημόσια ραδιοτηλεόραση, αν δενενσωματώσει στον τρόπο λειτουργίας τηςόλα αυτά τα επιτεύγματα τα οποία πέτυχεη ΕΡΤ. Εννοώ πρώτα απ΄όλα τη μεγάληανεξαρτησία των δημοσιογράφων από τηνκυβέρνηση που σημαίνει μεγαλύτερη θεμα-τολογία, περισσότερες φωνές. ∆εύτερον, ναεκπροσωπείται όλη η ελληνική κοινωνία στηδημόσια τηλεόραση, όπως σε όλες τις χώρες. Ηδημόσια τηλεόραση δεν είναι εμπορική, δεν είναι γιατους περισσότερους, είναι για όλους. Η δημόσια τηλεόρδεν κρίνεται από τις ποσότητες, αλλά και από τις ποιότητε

H ∆Τ πρέπει

Φω

το:

Άγγ

ελο

ςΚ

αλο

δο

ύκα

ς

17ΤΟ ΘΕΜΑ10 Noεμβρίου 2013

ΤηςΖωής Κωνσταντοπούλου

Ηκυβέρνηση και οι κυβερνητικοί βουλευτές, συναυτουρ-γοί μιας καταστροφικής μιας καταστροφικής διακυβέρ-νησης δεκαετιών, συμπράττουν για άλλη μια φορά συ-

νένοχα, για να εξυπηρετήσουν τα κοινοπρακτούντα ραδιοτη-λεοπτικά συμφέροντα, σε βάρος του ∆ημοσίου και του ελληνι-κού λαού. Αρνούνται να εισπράξουν αντίτιμο πολλών εκατομ-μυρίων ευρώ για τη χρήση των συχνοτήτων επί δεκαετίες, εκ-χωρούν δωρεάν το πολύτιμο τηλεοπτικό και το ψηφιακό σήμαστους γνωστούς καναλάρχες, χαρίζουν οφειλόμενους φόρουςεκατοντάδων εκατομμυρίων στις ραδιοτηλεοπτικές επιχειρή-σεις και κλείνουν το μάτι σε εταιρίες-οφειλέτες του ∆ημοσίουαπό έκνομη δράση σε βάρος της χώρας. Ο πρωθυπουργός, αντίνα φροντίσει να εισπραχθεί το πρόστιμο άνω των 50 εκ. ευρώπου επιβλήθηκε στη Vodafone για τις υποκλοπές, υποδέχεταιτην υπόλογη εταιρία στο Μαξίμου, με τιμές. ∆εν είναι απορίαςάξιον, λοιπόν, γιατί αυτή η κυβέρνηση απολαμβάνει πρωτοφα-νούς μιντιακής ασυλίας, πολύτιμο αντάλλαγμα στις εξυπηρετή-σεις που προσφέρει με τόση ζέση στο κατεστημένο των ιδιωτι-κών ΜΜΕ. Το βίαιο κλείσιμο της ΕΡΤ δρομολογήθηκε ως τομεγαλύτερο ρουσφέτι στους καναλάρχες, ώστε ανενόχλητοι νασφετεριστούν το ψηφιακό σήμα, για το οποίο έπρεπε ήδη ναέχει προκηρυχθεί διαγωνισμός. Με εξαφανισμένη την ΕΡΤ απότο ψηφιακό τοπίο, επιχείρησαν να εκχωρήσουν μονοπώλιο στηνψηφιακή μετάβαση. Τους χάλασε τα σχέδια η «ψυχή βαθιά»των εργαζομένων της ΕΡΤ, που δίνουν τόσους μήνες μάθημααγώνα, παράδειγμα αντίστασης, υπόδειγμα αξιοπρέπειας. Τουςχάλασε τα σχέδια η κοινωνία, που δεν τρώει κουτόχορτο, ριζο-σπαστικοποιείται, ενεργοποιείται κι αντιστέκεται. 1.250.000 άν-θρωποι παρακολούθησαν διαδικτυακά το δελτίο ειδήσεων πουεξέπεμψαν οι εκδιωχθέντες από το Ραδιομέγαρο εργαζόμενοι,μπροστά από την καγκελόπορτα του Ραδιομεγάρου, με φόντοδιμοιρίες των ΜΑΤ και ζωντανό ακροατήριο ένα πολύχρωμοπλήθος. Μετά από αυτό, ο κ. Σαμαράς θα έχει μετανιώσει γιατις εξαγγελίες περί δωρεάν wifi σε ένα χρόνο. Εξάλλου, τότεδεν θα κυβερνά πια.

Ο Σαμαράςθα έχει μετανιώσει

για το wifi

ς--ν-ε»ς--

διαφέρεται μόνο για την ΕΡΤ και όχι για τα μεγάλα κοι-νωνικά προβλήματα και κυρίως η πρόταση αποσκοπείστον κατευνασμό της εσωτερικής του αντιπολίτευσης.Φτάσανε μέχρι το σημείο να ρωτάνε γιατί καταθέτειτώρα ο ΣΥΡΙΖΑ πρόταση μομφής και όχι λίγες βδομά-δες μετά, όταν θα συζητιούνται τα νέα μέτρα. Λες καιτότε θα στήριζαν τον ΣΥΡΙΖΑ!

Κυβέρνηση, ΜΜΕ και τράπεζες, το τρίγωνο της δια-πλοκής επιχειρεί τις τελευταίες βδομάδες μια ρελάνς,με σκοπό να διαφυλάξει τα συμφέροντά του και να πλή-

ξει τον ΣΥΡΙΖΑ και την προοπτική της κυβερνητικήςαλλαγής. Η ρύθμιση για την ψηφιακή τηλεόραση είναισκανδαλώδης. Χαρίζει, παρανόμως, στα υπερχρεωμένακανάλια άδειες (τις οποίες το ΣτΕ έχει κρίνει παράνο-μες) και δίνει, μέσω της Digea, παρά τις ευρωπαϊκές νο-μοθεσίες, την παροχή δικτύου στα ίδια τα κανάλια. Επι-πλέον, το ψηφιακό σήμα αφορά εν μέρει και τις εται-ρείες κινητής τηλεφωνίας. Πιθανότατα αυτά συζήτησεο κ. Σαμαράς στην πρόσφατη συνάντησή του με τους εκ-προσώπους της Vodafone, η οποία παρεμπιπτόντωςχρωστά στο ελληνικό δημόσιο πάνω από 50 εκατομμύ-ρια ευρώ από το πρόστιμο για το σκάνδαλο των υπο-κλοπών.

Τα διαπλεκόμενα ΜΜΕ, απαξιωμένα πλέον σε με-γάλο βαθμό στα μάτια της ελληνικής κοινωνίας, επιλέ-γουν να διαδραματίσουν ρόλο ντουντούκας της συγκυ-βέρνησης. Από την πλευρά της η Αριστερά είναι υπο-χρεωμένη να εξετάσει τους τρόπους αναβάθμισης τηςσύγκρουσής της με την συγκεκριμένη πτυχή της διαπλο-κής, την οποία, έτσι κι αλλιώς, αποκαλύπτει με κάθε ευ-καιρία. Η αποφασιστική και σαφής στάση της απέναντιστα φαινόμενα αυτά δεν πρόκειται να τη βλάψουν.Είναι ενδεικτικό ότι η απόφαση του ΣΥΡΙΖΑ να μηνπροσέρχεται στην εκπομπή του Πρετεντέρη, γενικάαξιολογήθηκε με θετικό πρόσημο.

Επιμέλεια Αδάμος Ζαχαριάδης

δες στην ΕΡΤακή διαπλοκή

επικοινωνίας. Σήμερα έχει αλ-ό το σχήμα. Η εξάρτηση των ο-είναι από την κυβέρνηση, κα-νονται δημόσιες επενδύσεις. Ηείναι πλέον από τις τράπεζες.άσει από την κυβέρνηση στιςΟι τράπεζες τους χορηγούν

Αλλιώς θα είχαν κλείσει. Χρω-ρα πολλά σε δάνεια και δεννα τα αποπληρώσουν, και οισυνεχίζουν να τους χορηγούνκά θα έπρεπε τα περισσότεραανάλια να έχουν κλείσει και μευς της αγοράς και με τους νό-κράτους. Οι τράπεζες όμωςτα χρήματα από την Τρόικα.έσα εξαρτώνται από την Τρόι-οτέλεσμα να λειτουργούν ωςύπου της Τρόικας.η τα δεδομένα όπως δημιουρ-ήμερα, πώς μια νέα κυβέρνη-ρούσε να διαχειριστεί την κα-

υ πρέπει να κάνει μια κυβέρ-

νηση, είναι να επιβάλει νόμιμες ρυθμί-σεις νομιμοποίησης όλου του φάσματοςτων ΜΜΕ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει νανομιμοποιηθούν όλοι οι σταθμοί που εκ-πέμπουν αναλογικά ή μέσω του ψηφια-κού σήματος, και μάλιστα από μηδενικήβάση.

Σχετικά με τη δημόσια τηλεόραση, ναυπάρξει μια ρύθμιση της οποίας ο ακρο-γωνιαίος λίθος θα είναι η πλήρης και α-πόλυτη ανεξαρτησία της δημόσιας τηλεό-ρασης από την κυβέρνηση και η διοίκησήτης από φορείς της κοινωνίας των πολι-τών με συνάφεια προς το αντικείμενο τηςραδιοτηλεόρασης, κατά τα πρότυπα τωνευρωπαϊκών χωρών όπως είναι η Γερμα-νία. Από εκεί και πέρα χρειάζονται μιασειρά από ρυθμίσεις. Για παράδειγμα,θεωρώ ότι η δημόσια τηλεόραση μπορείνα χωρέσει περισσότερα από τρία κανά-λια. Η Ελλάδα δεν διαθέτει ένα διεθνέςκανάλι. Επίσης, θεωρώ ότι στον ψυχα-γωγικό τομέα μπορεί να υπάρξει μια δι-αίρεση μεταξύ ενός πιο σοβαρού ψυχα-

γωγικού καναλιού, και ενός πιο λαϊκούψυχαγωγικού καναλιού κάποια από τα ο-ποία μπορεί να έχουν διαφημίσεις.

Στην Ελλάδα έχουμε το πρόβλημα πώςθα προστατεύσουμε τη δημόσια τηλεό-ραση από το κράτος και την κρατική πα-ρέμβαση, και, επομένως, η μόνη δυνατήδεξαμενή για τη στελέχωση της δημόσιαςτηλεόρασης, εφ’ όσον δεν μπορεί να εί-ναι η κυβέρνηση, είναι μόνο η κοινωνίαπολιτών. Πρέπει επίσης να υπάρξει σα-φής διάκριση μεταξύ εμπορικών και κοι-νωνικών, όπως λέγονται, μέσων, καθώςκαι μια διάταξη ανάμεσα στα κεντρικάμέσα και στα περιφερειακά.

Χρειάζεται να γίνουν αρκετές αλλα-γές οι οποίες να είναι σε συνάφεια με τιςαλλαγές, που χρειάζονται να γίνουν στηδημοκρατία. Η δημοκρατία θέλει διεύ-ρυνση, χρειάζονται μεγάλες μεταρρυθμί-σεις και κυρίως διάκριση των εξουσιών.Ή θα κάνουμε τις αναγκαίες θεσμικέςμεταρρυθμίσεις στη δημόσια ζωή και φυ-σικά στα μέσα επικοινωνίας, ή θα κατα-πλακωθούμε από τα προβλήματα πουσωρεύονται εξαιτίας της δυσλειτουργίαςτου πολιτικού συστήματος.

*O Γιώργος Πλειός είναι καθηγητήςΚοινωνικής και Πολιτικής Ανάλυσης τηςΕπικονωνίας και Πρόεδρος του Τμήμα-τος ΕΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών.

«Πολύ σκληρήγια να πεθάνει»

Ηφωνή του Νίκου Τσιμπίδα ήταν η τελευταία που ακού-στηκε από την ΕΡΑ. Βρισκόταν στο στούντιο όταν έγινε ηεπέμβαση των ΜΑΤ στο Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ. «Είναι μία

κατάσταση που κανένας μας, όσο κι αν την περιμέναμε, δενμπορούσε να φανταστεί ότι θα είναι τόσο έντονη, ότι θα είναιμια τόσο ωμή εικόνα» λέει στην «Εποχή». Πιστεύει ότι το κλεί-σιμο της ΕΡΤ εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πολιτικό σχεδιασμό,το εύρος του οποίου θα το δούμε να εξαπλώνεται μέσα στιςεπόμενες εβδομάδες. «Από κει και έπειτα, μπορεί να είναικλισέ αλλά έτσι είναι, η κυβέρνηση θα κάνει αυτό που είναι νακάνει και εμείς αντίστοιχα θα κάνουμε αυτό που πρέπει να κά-νουμε. Όχι μόνο ως εργαζόμενοι της ΕΡΤ αλλά και ως εργαζό-μενοι γενικότερα».

Όσον αφορά τα επόμενα βήματα των εργαζομένων της ΕΡΤ,ο Νίκος Τσιμπίδας υποστηρίζει ότι το βάρος της προσπάθειαςθα πέσει πλέον στην περιφέρεια και στη Θεσσαλονίκη: «Απόεκεί και μετά, πρώτα από όλα, πρέπει να βρούμε και εμείς τρό-πους τεχνικούς. Να έχουμε από το internet έστω μία σταθερήροή, χωρίς το πλήθος προβλημάτων που αντιμετωπίζουμεμέχρι τώρα. Πιστεύω θα τα καταφέρουμε. Ο κόσμος μάς έχεισταθεί πάρα πολύ. Εξάλλου και μόνο τα στοιχεία να δούμε απότην εκπομπή μας στο internet, 4 μήνες τώρα 20 εκατομμύριατηλεθεατές και ακροατές, είναι κάτι απίστευτο και μοναδικό.»

Μπορεί το Μέγαρο να είναιπλέον «αλυσοδεμένο» και να πε-ριφρουρείται από τις δυνάμειςκαταστολής, αλλά, σύμφωνα μετον κ. Τσιμπίδα, ο αγώνας μπορείνα συνεχιστεί. «Αγώνας δεν είναιτα ντουβάρια, όση χρησιμότητακαι να έχουν. Αγώνας είναι οι άν-θρωποι, είναι η πίστη τους, η ελ-πίδα τους και το φρόνημά τους,και αυτά όλα διατηρούνται στοακέραιο.»

Τζέλα Αλιπράντη

* Ολόκληρη η συνέντευξηστο epohi.gr

τοδιαχει-αξιοποι-

ιαλεόραση

ότητες ως

είδους και τα αποτελέσματα τα θετικά.Το τρίτο στοιχείο είναι ότι η ΕΡΤ έφερε στο προσκήνιο

μοντέλα για το πώς μπορεί να υπάρξει συνεργασίαμεταξύ ενός παραδοσιακού μέσου, όπως είναι η

τηλεόραση, και των νέων μέσων, όπως είναι οιιστοσελίδες, τα portals, τα social media κλπ.

Αυτή η σχέση λειτουργεί διπλά. Από τη μιαπλευρά, τα νέα μέσα γίνονται ένας αγωγόςαναμετάδοσης των παλιών μέσων, από τηνάλλη τα ίδια τα μέσα γίνονται ένας αγωγόςμεταφοράς των απόψεων, της εμπειρίας καιγενικά της ανταπόκρισης του κοινού προςτα παλιά μέσα. Η παρεμβολή των νέων

μέσων ανάμεσα στο κοινό και στην τηλεό-ραση καθιστά πολύ δυναμική αυτή τη σχέση

κοινού και παλιών μέσων. Τέλος, είναι και το με-γαλύτερο πείραμα διαδικτυακής τηλεόρασης παγ-

κοσμίως και το μεγαλύτερο πείραμα αυτοδιαχειριζόμε-νης τηλεόρασης. Επομένως, αν η ∆Τ ή ΝΕΡΙΤ θέλει να γίνειδημόσια τηλεόραση, πρέπει πρώτα να γίνει ΕΡΤ.

πει πρώτα να γίνει ΕΡΤ

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟ ΝΙΚΟ ΤΣΙΜΠΙΔΑ

Φω

το:

Άγγ

ελο

ςΚ

αλο

δο

ύκα

ς

Φω

το:

Άγγ

ελο

ςΚ

αλο

δο

ύκα

ς

18 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013TΟ ΘΕΜΑ

Εύγε στον κύριοΚαψή για τοδημιούργημά τουTη συνέντευξη πήρεη Ιωάννα ∆ρόσου

Γιατί τώρα η επέμβαση των ΜΑΤ στηνΕΡΤ;Η αλήθεια είναι ότι ενώ υπήρχαν τασημάδια που έδειχναν ότι έφτασε ηώρα των ΜΑΤ εγώ δεν μπορούσα ναπιστέψω ότι θα γίνει τελικά έφοδος.Ίσως επειδή το περιμέναμε εδώ καιτόσο πολύ καιρό, 5 μήνες σχεδόν απότότε που έπεσε το μαύρο στην ΕΡΤ. Τιςτελευταίες δέκα μέρες όμως η φημολο-γία ήταν πολύ έντονη. Να σας θυμίσωότι ο κύριος Καψής το είχε προαναγγεί-λει πριν δύο εβδομάδες, μάλιστα είχερίξει τότε το μπαλάκι στον κύριοΣτουρνάρα. Τελικά ανέλαβε όλη τηνευθύνη για την επιχείρηση ο πρωθυ-πουργός με τον αντιπρόεδρο χωρίς ναρωτήσουν τους αρμόδιους υπουργούςτους κι έτσι είναι όλοι ευχαριστημένοι!∆εν μου αρέσει η σεναριολογία νομίζωότι έγινε τώρα για να μπορέσουν ναπροετοιμαστούν για την προεδρία, ίσωςκαι για να δείξουν στην Τρόικα ότιέχουν την πυγμή για να εφαρμόσουν τοπρόγραμμα μέχρι τέλους.

Πώς πιστεύεις ότι θα συνεχιστεί οαγώνας των εργαζομένων;Οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ θα βρούμε σί-γουρα τον τρόπο να ενημερώνουμε τονκόσμο που μας βλέπει σταθερά εδώ και5 μήνες. Εδώ βγάλαμε εκπομπή καιδελτίο από το δρόμο έξω από το ραδιο-μέγαρο με 1.εκ 250 χιλιάδες θεατές!Αυτή την προίκα να είστε σίγουροι ότιθα την αξιοποιήσουμε πολύ σύντομα.

Τι στάση θα κρατήσει η ΕΣΗΕΑ;Η πιο λογική αντίδραση θα ήταν απερ-γία σε όλα τα μέσα. Λόγω της επικαιρό-τητας με την πρόταση μομφής κάτι τέ-τοιο δεν θα είχε νόημα. Από ∆ευτέραθα ξανασυζητήσουμε το θέμα όμως δυ-στυχώς οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέ-ρωσης δεν είναι πρόθυμοι να κατεβαί-νουν σε κινητοποιήσεις οπότε υπάρ-χουν πολλοί παράγοντες που πρέπει νασταθμίσει η ΕΣΗΕΑ πριν κηρύξει μιααπεργία.

Πώς αξιολογείς τον τρόπο παρουσία-σης των τελευταίων γεγονότων από τη∆ημόσια Τηλεόραση;Έχω δει μόνο μια φορά τη ∆Τ και τοκυρίαρχο συναίσθημα που ένιωσα ήτανλύπη, έτσι δεν ξαναείδα. Πληροφορή-θηκα όμως ότι δύο παρουσιάστριες ζή-τησαν στον αέρα η πολιτεία να εφαρμό-σει το νόμο (και προφανώς να εκκενώ-σει το κτίριο.. από τους κομμουνιστέςόπως είπε ο Πάγκαλος που ήταν στοπάνελ) και ότι την ημέρα της εισβολήςδεν είπαν τίποτα έως ότου (προφανώς)πάρουν γραμμή για το τι θα πουν. Αυτήείναι η ανεξάρτητη δημόσια τηλεόρασηχωρίς τα βαρίδια του παρελθόντος.Εύγε στον κύριο Καψή για το δημιούρ-γημά του!

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΜΕ ΤΗΜΑΡΙΛΕΝΑΚΑΤΣΙΜΗ,Γ.Γ. ΕΣΗΕΑ

Μαύρο φόντογια την ψηφιακή διαπλοκή

ΤουΝίκου Μιχαλίτση,εργαζόμενου στην ελεύθερη ΕΡΤ

Την περασμένη Τρίτη 5/11 ψηφί-στηκε στη Βουλή μια νομοθετικήρύθμιση, ενταγμένη ως συνήθωςσε νομοσχέδιο παντελώς άσχετομε το περιεχόμενό της. Βάσει

αυτής, οποιοσδήποτε τηλεοπτικόςσταθμός λειτουργούσε νομίμως στις 31Αυγούστου 2013, μπορεί να ενταχθείστην ψηφιακή τηλεόραση, υπογρά-φοντας νόμιμη σύμβαση με τον πά-ροχο δικτύου ψηφιακής τηλεόρασηςπου θα είναι ο ανάδοχος του επικεί-μενου διαγωνισμού.

∆ύο ημέρες μετά, τα ξημερώματα,αστυνομικές δυνάμεις εισβάλλουν στοΡαδιομέγαρο της ΕΡΤ, το καταλαμβά-νουν και απομακρύνουν από το χώροτους εργαζόμενους στην αυτοδιαχει-ριζόμενη ΕΡΤ.

Τα δύο γεγονότα ίσως δείχνουνάσχετα μεταξύ τους για έναν όχι καλάπληροφορημένο πολίτη. ∆εν είναιόμως. Όπως δεν είναι τυχαίο και τογεγονός ότι το κλείσιμο της ΕΡΤ, στις11 Ιουνίου, την εμπόδισε να πάρειμέρος στη διαβούλευση των προδια-γραφών του διαγωνισμού για τον πά-ροχο δικτύου ψηφιακής τηλεόρασηςπου εκείνες τις μέρες ήταν σε εξέλιξη.

Ας δούμε παρακάτω τη σχέση τους.Η δυνατότητα αποτελεσματικής

διαχείρισης των τηλεοπτικών διαύλωνείναι σημαντική για την οικονομίαμιας χώρας. Το φάσμα των συχνοτή-των έχει χαρακτηριστεί διεθνώς ως«σπάνιος και πολύτιμος δημόσιοςπόρος». Ως δημόσιος πόρος δεν μπο-ρεί να πωληθεί. Μεγάλο μέρος του(εξαιρουμένων των διαύλων που είναιαπαραίτητοι για τη μετάδοση τηλεο-πτικών προγραμμάτων δημοσίου συμ-φέροντος, όπως στη χώρα μας (ΕΡΤ,ΒΟΥΛΗ, ΡΙΚSat, συχνότητες πουχρησιμοποιούνται από τις Ένοπλες∆υνάμεις, κ.λπ.) θα πρέπει να εκμι-σθώνεται έναντι αδρού μισθώματοςγια μεγάλα χρονικά διαστήματα (π.χ.5 - 15 έτη) σε ιδιωτικές επιχειρήσειςμετά από δημοπράτηση που διεξάγε-ται πάντοτε με ανοικτό διεθνή διαγω-νισμό, αφού προηγηθεί δημόσια δια-

βούλευση. Αυτή είναι η μοναδική δια-δικασία που μπορεί να διασφαλίσει τοδημόσιο συμφέρον.

Στη χώρα μας ουδέποτε ακολουθή-θηκε αυτή η διαδικασία για το φάσματης αναλογικής τηλεόρασης. Αντιθέ-τως, ένα «κλειστό επάγγελμα» κανα-λαρχών που τυγχάνουν και μεγαλοερ-γολάβοι του δημοσίου, αρχικώς οι-κειοποιήθηκε με πειρατικό τρόπο τησυχνότητα μετάδοσης του τηλεοπτικούσταθμού που δημιούργησε και αργό-τερα κατόρθωσε να υφαρπάξει προ-σωρινή άδεια χωρίς να καταβάλλειαντάλλαγμα, επικαλούμενο την defacto κατάσταση που είχε δημιουργή-σει. Ακόμα και μετά από το 2007,οπότε και νομοθετήθηκε να καταβάλ-λουν όλοι οι τηλεοπτικοί σταθμοί ετη-σίως το 2% του ετήσιου τζίρου τουςγια τη χρήση συχνοτήτων, κατόρθω-σαν να επιβάλουν σε όλες τις κυβερ-νήσεις να το μετατρέπει με αλλεπάλ-ληλες υπουργικές αποφάσεις σε 0,1 ή0,2%. Η πραγματικότητα είναι ότι μεποικίλα τεχνάσματα δεν πλήρωνανούτε αυτές τις πενιχρές οφειλές.

Το 2010 το η ολομέλεια του Συμ-βουλίου της Επικρατείας αποφασίζειότι το καθεστώς των προσωρινώναδειών είναι παράνομο και δεν επι-τρέπεται να συνεχιστεί. Η απόφασηαυτή δεν εφαρμόστηκε ποτέ.

Έτσι, φθάσαμε στο 2013, χωρίς κα-νένας ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμόςνα διαθέτει νόμιμη άδεια. Η έλευσητης ψηφιακής τηλεόρασης, ένα εντε-λώς νέο περιβάλλον για τηλεόραση,αποτελούσε μια ευκαιρία για την ελ-ληνική πολιτεία να εισπράξει αφενόςτα οφειλόμενα και να βάλει τέλοςστην ανομία δημιουργώντας ένα υγιέςπλαίσιο λειτουργίας τους και αδει-οδοτώντας εκείνους που διαθέτουντην απαραίτητη τεχνική και οικονο-μική επάρκεια αλλά εξασφαλίζουν καιβιωσιμότητα.

Η ψήφιση της νομοθετικής ρύθμισηςπου αναφέραμε στην αρχή μετατρέπειαυτή την ευκαιρία σε πρόσχημα γιατην εκ νέου παράταση των «προσωρι-νών» αδειών στο νέο περιβάλλον τηςψηφιακής τηλεόρασης. Έτσι, δημι-ουργεί μια νέα de facto κατάσταση,όπου η προσωρινότητα θα διαιωνίζε-

ται. Αν κάποιος προσπαθήσει ναβάλει μία τάξη και να μην δώσει μό-νιμη άδεια σε τηλεοπτικούς σταθμούςπου δεν πληρούν τα κριτήρια, θα αντι-μετωπίσει όχι μόνον τη δική τους αν-τίσταση αλλά και του παρόχου δικτύουπου θα χάνει πελάτες. Και στην περί-πτωση της χώρας μας ο πάροχος δι-κτύου που θα αναδειχθεί από τον επι-κείμενο διαγωνισμό, όλα δείχνουν ότιθα είναι μία κοινοπραξία των … πε-λατών του, δηλαδή η Digea, που τηνσυγκροτούν οι έξι μεγαλύτεροι τηλε-οπτικοί σταθμοί της χώρας, ιδιοκτη-σίας των γνωστών ισχυρών παραγόν-των της διαχρονικής διαπλοκής(Μπόμπολας, Ψυχάρης, Βαρδινογιάν-νης, Κοντομηνάς, Κυριακού, Αλαφού-ζος).

Η διαπλοκή, λοιπόν, μεταφέρεταικαι στην ψηφιακή τηλεόραση.

Γιατί όμως έπρεπε να πέσει μαύροστην ΕΡΤ και μάλιστα δύο φορές;

Στο πρώτο «μαύρο», η ΕΡΤ ετοιμα-ζόταν να καταθέσει τις προτάσεις τηςστην διαβούλευση για τον διαγωνισμό,όπου ως εκφραστής του δημοσίου συμ-φέροντος, ετοιμαζόταν να καταγγείλειτη συνέχιση της εύνοιας των ιδιωτικώντηλεοπτικών σταθμών. Πριν δε, τοδεύτερο «μαύρο», οι εργαζόμενοι τηςΕΡΤ κατήγγειλαν συστηματικά και μεισχυρότατα επιχειρήματα ότι οι προ-διαγραφές του επικείμενου διαγωνι-σμού για τον πάροχο δικτύου ευνοούνσκανδαλωδώς την Digea. Κατήγγει-λαν τέλος ότι η Digea μετά την εξαφά-νιση της ΕΡΤ από τον τηλεοπτικόχάρτη, θα οικειοποιηθεί τις μεγάλεςυποδομές που διατηρούσε η ΕΡΤ σταΚέντρα Εκπομπής (κτήρια, ρευματο-δότηση, ιστούς, κεραιοσυστήματα) γιανα εξασφαλίσει δωρεάν τις υποδομέςπου θα έπρεπε η ίδια να κατασκευά-σει.

Για την κυβέρνηση και τους μεγαλο-καναλάρχες, η φωνή των εργαζομέ-νων της ελεύθερης και αυτοδιαχειρι-ζόμενης ΕΡΤ έπρεπε να σιγήσει. Ηπρόσφατη όμως διαδικτυακή μετά-δοση του συγκλονιστικού δελτίου ει-δήσεων μπροστά από το Ραδιομέγαρομε φόντο τα ΜΑΤ, την οποία παρακο-λούθησαν περισσότεροι από 1,2 εκα-τομμύρια πολιτών, δείχνει το αντίθετο.

““Το 2010 το ηολομέλεια τουΣυμβουλίου τηςΕπικρατείαςαποφασίζει ότι τοκαθεστώς τωνπροσωρινών αδειώνείναι παράνομο καιδεν επιτρέπεται νασυνεχιστεί. Ηαπόφαση αυτή δενεφαρμόστηκε ποτέ.

Φωτο: Βασίλης Μαθιουδάκης

Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013 19ΕΡΓΑΣΙΑ

«Την προηγούμενη Κυ-ριακή φάνηκε χωρίςνα έχουμε ακριβή

στοιχεία, ότι ο μεγάλος όγκοςτων καταναλωτών οδηγήθηκε γιαάλλη μια φορά στα πολυκαταστή-ματα. Αν συνεχιστεί η λειτουργίατων καταστημάτων τις Κυριακέςθα γίνει ανακατανομή του τζίρουμόνο εις όφελος των μεγάλωνεπιχειρήσεων.» Ο Νίκος Σκορί-νης, Γενικός Γραμματέας τηςΓΣΕΒΕΕ (Γενική Συνομοσπον-δία Επαγγελματιών ΒιοτεχνώνΕμπόρων Ελλάδος) εξηγεί γιατίη λειτουργία των καταστημάτωντις Κυριακές, η οποία ξεκίνησεδοκιμαστικά στις 3/11, δεν θαωφελήσει τις μικρομεσαίες επι-χειρήσεις. «Η πίτα της αγοράςφθίνει συνεχώς, επειδή δενυπάρχει χρήμα διαθέσιμο και όχιλόγω του ωραρίου λειτουργίαςτων καταστημάτων.» επισημαίνειο ίδιος.

Την ίδια άποψη συμμερίζεταικαι ο Γιάννης Αγγελάκης, ιδιο-κτήτης καταστήματος με ρολόγιαστο Μαρούσι. «Θεωρώ ότι δενυπάρχει καμία ομάδα καταναλω-τών την οποία να εξυπηρετεί ηΚυριακή. Στα μικρά μαγαζιά οι 8στους 10 τα δουλεύουν οι ίδιοι,δεν μπορούν να προσλάβουνυπαλλήλους. Τι θα κάνουμε, θαδουλεύουμε 18 μέρες συνεχόμε-νες και θα ξεκουραζόμαστε μιαΚυριακή;» επισημαίνει. «Την Κυ-ριακή ανοίξαμε το μαγαζί γιατρεις ώρες. ∆εν υπήρχε κίνηση.»

Για τον ίδιο η λειτουργία των κα-ταστημάτων την Κυριακή θα ευ-νοήσει μόνο τα πολυκαταστή-ματα τα οποία μπορούν να πλη-ρώνουν τους υπαλλήλους.

Πότε θα δούμετα παιδιά μας;

Ο Γιάννης Μπινίκος, ιδιοκτή-της καταστήματος με αρώματαεκφράζει την ίδια ανησυχία.«Κατά τη γνώμη μου το άνοιγματων καταστημάτων τις Κυριακέςευνοεί τα μεγάλα συμφέροντα.Στο μαγαζί δουλεύουμε η γυ-ναίκα μου και εγώ. Μπορούμε ναερχόμαστε και τις Κυριακές;Πότε θα ξεκουραστούμε; Πότεθα δούμε τα παιδιά μας;»

Η Π.Σ. πωλήτρια σε κοσμημα-

τοπωλείο επιβεβαιώνει ότι για τασυνοικιακά καταστήματα τοάνοιγμα των καταστημάτων δεναπέδωσε. «Ανοίξαμε λίγες ώρες,αλλά δεν υπήρχε κίνηση.» Ο Σ.Μπωλητής σε κατάστημα γυναι-κείων υποδημάτων δηλώνει ότιπρος το παρόν αντιμετωπίζει θε-τικά το άνοιγμα των μαγαζιών.«Την πρώτη Κυριακή πήγε ικα-νοποιητικά. Αν ανταποκριθεί οκόσμος θα ανταποκριθούμε στοκάλεσμα του. Αν δεν υπάρχει αν-ταπόκριση δεν υπάρχει λόγος συ-νέχισης του.» Σύμφωνα με τονίδιο, δεν υπάρχει πρόβλημα γιατους εργαζόμενους να δουλέ-ψουν την Κυριακή, αφού «το ση-μαντικό είναι να υπάρχει δου-λειά».

Η Μαρία Παπαδοπούλου, ιδιο-

κτήτρια καταστήματος με αξε-σουάρ τονίζει «Είχαμε μια μικρήκίνηση την Κυριακή λόγω του δε-καημέρου των εκπτώσεων. ∆ια-φορετικά δεν θα είχαμε καθό-λου» και προσθέτει: «Με πειρά-ζει να δουλεύω την Κυριακή γιατίέχω οικογένεια, μικρά παιδιά.Μόνο τις Κυριακές μάς μένειχρόνος να τα δούμε». Η ίδια δη-λώνει ιδιαίτερα απαισιόδοξη γιατο μέλλον. «∆εν βλέπω φως στοτούνελ προς το παρόν τουλάχι-στον». Ο Γιάννης Αγγελάκηςκάνει λόγο για μια τεράστιαπτώση της κατανάλωσης τα τε-λευταία 5 χρόνια, κοντά στο 80%.«Ίσα - ίσα που βγάζουμε ταέξοδα μας, κάποιους μήνες μπαί-νουμε μέσα. Φυτοζωούμε.»

Χάθηκαν 700.000θέσεις εργασίας

Τα στοιχεία από έρευνες τηςΓΣΕΒΕΕ δείχνουν ότι έχουνχαθεί στις μικρομεσαίες επιχει-ρήσεις 700.000 θέσεις εργασίαςμέσα σε τρία χρόνια. Μέχρι τηλήξη του χρόνου αναμένεται ναχαθούν άλλες 300.000 θέσεις ερ-γασίας, με τον αριθμό των επι-χειρήσεων που θα κλείσουν ναξεπερνά τις 100.000. Οι ενδείξειςγια το 2014 δεν είναι καθόλουευοίωνες. «Για τις μικρομεσαίεςεπιχειρήσεις εκτιμάται ότι μόνοτο 20% έχει κέρδη, το ίδιο ποσο-στό ισχύει και για τις μεγάλες

επιχειρήσεις. Το 40% των μικρο-μεσαίων επιχειρήσεων καταφέρ-νει να επιβιώνει. Περίπου200.000 μικρομεσαίες επιχειρή-σεις κινδυνεύουν να μην συνεχί-σουν τη λειτουργία τους το 2014»,επισημαίνει ο Νίκος Σκορίνης. Ογραμματέας της ΓΣΕΒΕΕ τονίζειτην ανάγκη να γίνει μια διαδικα-σία των ρυθμίσεων των οφειλώντων μικρομεσαίων προς τα ασφα-λιστικά ταμεία. «Οι ανασφάλι-στοι είναι 400.000, πάνω από1.000.000 μαζί με τις οικογένειεςτους. Επιπλέον 250.000 μικρομε-σαίες επιχειρήσεις με χρέη πάνωαπό 5.000 ευρώ προς τα ασφαλι-στικά ταμεία και κινδυνεύουνάμεσα από τη διαδικασία των κα-τασχέσεων.»

Τα σοβαρά προβλήματα ταοποία αντιμετωπίζει η πλειοψη-φία των μικρομεσαίων επιχειρή-σεων δεν φαίνεται ότι μπορούννα επιλυθούν με τη λειτουργίατων καταστημάτων την Κυριακή,ενδεχομένως να τα διογκώσουν.Η αύξηση της αγοραστικής δύνα-μης των καταναλωτών είναι τοκαθοριστικό στοιχείο για τηνανάκαμψη των μικρομεσαίωνεπιχειρήσεων. Οι μισθολογικέςμειώσεις και οι φορολογικές επι-βαρύνσεις δεν βοηθούν προςαυτήν την κατεύθυνση, αντίθεταοδηγούν την αγορά σε μεγαλύ-τερη ύφεση.

Αλέξανδρος Μαυρογένης

ΤουΝίκου Τσαγκρή

Τα χαράτσια αυξάνονται και πλη-θύνονται, η ακίνητη περιουσία λε-ηλατείται και η μεσαία τάξη δεν

αισθάνεται καθόλου καλά τελευταία.«Μας μεγάλωσαν με την απειλή τουκομμουνιστικού κινδύνου, – θα ‘ρθει οκομμουνισμός και θα σας πάρει τα σπί-τια – μας τρομοκρατούσαν μια ζωή», μο-νολογούν χαμένοι στους διαδρόμουςτων εφοριών οι Έλληνες της μεσαίαςτάξης: «και έρχεται, τώρα και μας ταπαίρνει η ∆εξιά».

Είναι αλήθεια: τα μεσαία στρώματα,η περίφημη ευρωπαϊκή «μεγάλη – με-σαία τάξη» (οι μικρομεσαίοι μισθωτοίτου ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα,οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, οι μι-κρομεσαίοι αγρότες και συνταξιούχοι)βάλλονται κατά ριπάς και καταρρέουν.Και το τερατώδες σχέδιο της συγκυβέρ-νησης Σαμαρά – Βενιζέλου που, επί τηςουσίας, δημεύει την ακίνητη περιουσία,δεν είναι παρά η χαριστική βολή στοσώμα της μεσαίας τάξης.

Βασικός αίτιος ο καπιταλισμός

Για να είμαστε ακριβείς, πρέπει ναπούμε ότι η αποδόμηση της μεσαίαςτάξης δεν είναι θέμα ελληνικό, αλλάπαγκόσμιο – θέμα της «κοσμοοικονο-μίας», όπως προσδιορίζεται επιστημο-νικά. Και δεν είναι τωρινό – η κρίσηαπλώς το επιτάχυνε – ενώ, μόνο εξ αγ-χιστείας σχετίζεται με τη ∆εξιά, λόγωτης στενής σχέσης της με το Φιλελευθε-ρισμό: ο βασικός αίτιος για την οικονο-μική απονεύρωση και, εν τέλει, τη φτω-

χοποίηση της ελληνικής, της ευρωπαϊκήςκαι της παγκόσμιας μεσαίας τάξης, είναι–ποιός άλλος;– ο καπιταλισμός.

Εντελώς συνοπτικά: μετά τον πόλεμο,αλλά κυρίως στην περίοδο 1967 – 1973οι αριθμοί της μεσαίας τάξης αυξήθη-καν δραματικά, καθώς αυξήθηκαν αντί-στοιχα οι θέσεις εργασίας. Ταυτόχροναανέβηκε, επίσης δραματικά, το βιοτικότης επίπεδο. Έτσι, η μεσαία τάξη έγινεο βασικός πυλώνας σταθερότητας τωνπολιτικών συστημάτων του καπιταλιστι-κού κόσμου, ενώ η εργατική τάξη απέ-μεινε να ονειρεύεται να γίνει μέρος τωνμέσων στρωμάτων που ευημερούσαναπό πάνω της. Και να το παλεύει μέσωεισοδηματικών αυξήσεων με την υπο-στήριξη των συνδικάτων και της υπο-βοηθούμενης από το κράτος βελτίωσηςτων συνθηκών ζωής της…

Το «κούρεμα» της μεσαίας τάξης

Αυτή η επέκταση είχε ως συνέπεια τησημαντική άνοδο του κόστους παραγω-γής, τον μόνιμο πληθωρισμό και την αυ-ξανόμενη συμπίεση στη συσσώρευσηκεφαλαίου, προκαλώντας έντονες συ-στημικές ανησυχίες για την «ανταγωνι-στικότητα» και για τα δημοσιονομικάβάρη του κράτους. Και αντιδράσεις: μίαεπίμονη, πολύτροπη και μακρόχρονηπροσπάθεια κλαδέματος της μεσαίαςτάξης. «Οι πολιτικές παρενέργειες τουκλαδέματος της μεσαίας τάξης θα είναιβαρύτατες», σημειώνει ο ΕμμανουέλΒαλερστάιν: «μορφωμένη και συνηθι-σμένη στις ανέσεις, μια μεσαία τάξη πουθα απειλείται να αποχαρακτηριστεί τα-ξικά, δεν θα υπομείνει, παθητικά ένα τέ-τοιο πισωγύρισμα γοήτρου και εισοδή-

ματος. Είδαμε ήδη τα δόντια της κατά τηδιάρκεια των ανά τον κόσμο στάσεωντου 1968. Για να την κατευνάσουν,υπήρξαν οικονομικές παραχωρήσειςαπό το 1975 έως το 1985. Αυτές οι χώρεςπληρώνουν τώρα το τίμημα, αλλά τέ-τοιες παραχωρήσεις είναι δύσκολο ναεπαναληφθούν…»

Ακριβώς. Ήταν στραβό το κλήμα τηςμεσαίας τάξης, το έφαγε και ο γάιδαροςτου καπιταλιστικού συστήματος, ηκρίση: από το 2007, οι παραχωρήσειςκόβονται με το μαχαίρι. Το μεγάλο«κούρεμα» της μεσαίας τάξης ξεκινάαπό τις ΗΠΑ μέσω της… ψιλής μηχανήςτου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οισυνέπειες για τα μεσαία στρώματα τηςκλονισμένης οικονομικής υπερδύναμηςείναι γνωστές: χαμένα σπίτια, χαμένεςανέσεις, χαμένα προνόμια, συρρίκνωσητης μεγάλης μεσαίας τάξης των ΗΠΑ.

Έκπτωση στην τάξη των φτωχών

Το πέρασμα της οικονομικής κρίσηςστην Ευρώπη σήμανε την αρχή του τέ-λους κάθε οικονομικής παραχώρησηςπρος την ευρωπαϊκή μεσαία τάξη. ΣτηνΕλλάδα, το «πειραματόζωο» του μετα-μοντέρνου καπιταλιστικού συστήματος,το μεγάλο κούρεμα των μεσαίων στρω-μάτων ξεκινά το 2010, με το πρώτο μνη-μόνιο: το σύνολο των μέτρων καθώς καιοι παρενέργειές τους (πρωτόγνωρηύφεση, και πλήρης τραπεζική αδράνεια)«χτυπούν» τη μεσαία τάξη στις ρίζες της.

Η συνέχεια είναι γνωστή: ο τριετήςφαύλος κύκλος νέων μέτρων για νέο δα-νεισμό και νέα ύφεση και νέα μέτρα καινέο δανεισμό και νέα ύφεση και νέα

μέτρα. Με τη μεσαία τάξη στο κέντροτου κύκλου, απαξιώμένη, ξεζουμισμένη,φτωχοποιημένη. Και τώρα – με τη χαρι-στική βολή του τερατώδους νέου ΦόρουΑκίνητης Περιουσίας – να εκπίπτει καινα διολισθαίνει στην νεοταξική κατηγο-ρία των νεόπτωχων.

Ξεχνούν ή δεν βλέπουντα κόμματα;

Το τραγικό είναι ότι, όπως στη μνημο-νιακή ρητορική των κομμάτων της συγ-κυβέρνησης, έτσι και στην αντιμνημο-νιακή ρητορική των κομμάτων της αντι-πολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου τουΣΥΡΙΖΑ, κάθε αναφορά στην ανα-γκαιότητα εξαιρέσεων από περικοπέςκαι ελαφρύνσεων από φορολογικάβάρη, εξαντλείται σε κάποιους «χαμη-λόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους»και σε κάποια «κατώτερα εισοδηματικάστρώματα». Προφανώς όλοι ξεχνούν, ήκαμώνονται πως ξεχνούν, ή δεν βλέ-πουν, ότι οι ταξικές δομές της ελληνικήςκοινωνίας επανήλθαν στο θλιβερό προ-πολεμικό δίπολο πλούσιοι και φτωχοί.Και ότι όλοι – πλην πλουσίων, χαμηλό-μισθοι είμαστε πια. Και χαμηλοσυνταξι-ούχοι και κατώτερα εισοδηματικά στρώ-ματα. Και βέβαια, κάποιοι ξεχνούν ήδεν βλέπουν ότι η έκπτωτη στον «πόλο»των φτωχών, πάλαι ποτέ «μεγάλη με-σαία τάξη», είναι ο προνομιακός χώρος,να πούμε, της κοινοβουλευτικής Αρι-στεράς. Όπως ήταν κάποτε η «εργατικήτάξη» ή «οι εργαζόμενοι του χεριού καιτου πνεύματος», κάπως έτσι…

•

Ο θάνατος της μεσαίας τάξης* Τα μνημόνια επανέφεραν την δομή της ελληνικής κοινωνίας στο θλιβερό προπολεμικό δίπολο «πλούσιοι και φτωχοί»

Οι μαγαζάτορεςδεν βλέπουν φως στο τούνελ

* Με αφορμή το άνοιγμα των καταστημάτων την Κυριακή

20 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ηταν το 2008, όταν ο τότε υπουργός ∆ικαιοσύνηςΣωτήρης Χατζηγάκης κατέθεσε στη Βουλή σχέδιονόμου για το σύμφωνο συμβίωσης. Προηγήθηκε

μια περίοδος που η ΕΕ με οδηγία της ζητούσε από τακράτη-μέλη τη θέσμιση του συμφώνου συμβίωσης γιαόλους. Ο έλληνας Υπουργός, όπως κάνει πάντα τα τελευ-ταία χρόνια το ελληνικό κράτος, να κινείται δηλαδή γιαθεσμικά ζητήματα δικαιωμάτων μετά από απαίτηση τηςΕΕ, συνέταξε ένα σχέδιο νόμου το οποίο κατέθεσε στηΒουλή προς ψήφιση. Αντιδράσεις υπήρξαν πολλές καιπρώτα και κύρια από την Eκκλησία, η οποία έσπευσε ναδηλώσει ότι η καινούργια διάταξη που αφορούσε το οι-κογενειακό δίκαιο δεν ήταν αποδεκτή, όπως δεν είναιαποδεκτός ούτε ο πολιτικός γάμος που ισχύει στη χώραμας από το 1982. Επίσης αντέδρασαν οργανώνεις πουδραστηριοποιούνταν στο ζήτημα της υπεράσπισης των δι-καιωμάτων των ΛΟΑΤ ατόμων, οι οποίες ζήτησαν να δι-ευκρινιστεί αν το καινούργιο θεσμικό καθεστώς αφο-ρούσε και τα ΛΟΑΤ άτομα. Ο υπουργός, ενώ αρχικά δενείχε αποκλείσει τα ομόφυλα ζευγάρια από τον καινούρ-γιο νόμο, προφανώς μετά από πιέσεις από συντηρητικούςκύκλους του κόμματός του, έσπευσε να αλλάξει στάση καιμε ανακοίνωσή του τελικά να τα αποκλείσει ρητά και κα-τηγορηματικά. Έγινε έτσι η Ελλάδα η μόνη από τα 19κράτη-μέλη της ΕΕ, μαζί με τη Λιθουανία, που έχουν ψη-φίσει ένα σύμφωνο συμβίωσης που αφορά μόνο τους ετε-ροφυλόφιλους.

Η προσφυγή στο Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο

Στο επόμενο διάστημα οι αντιδράσεις από τη ΛΟΑΤκοινότητα και από νομικούς κύκλους, αλλά και απόαπλούς πολίτες υπήρξαν σφοδρότατες γι’ αυτή την εξαί-ρεση. Αποτέλεσμα αυτών των αντιδράσεων υπήρξε η κα-τάθεση προσφυγής στο Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο ενάντια

στο νόμο του Χατζηγάκη.Τα χρόνια πέρασαν και ήρθε σήμερα το Ευρωπαϊκό ∆ι-

καστήριο να βάλει τα πράγματα στη θέση τους με από-φασή του. Εξετάζοντας σε διευρυμένη σύνθεση, όπωςαποφασίστηκε πριν από περίπου ένα χρόνο λόγω της ση-μασίας της υπόθεσης, τις προσφυγές εναντίον της Ελλά-δας για το θέμα, αποφάσισε ότι ο ελληνικός νόμος παρα-βιάζει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα ∆ικαιώματα τουΑνθρώπου και ειδικότερα τα άρθρα 14 περί απαγόρευ-σης των διακρίσεων, και 8 περί του δικαιώματος σεβα-σμού της οικογενειακής ζωής. Επιδίκασε μάλιστα αποζη-μίωση σε αυτούς που προσέφυγαν 5.000 ευρώ από το ελ-ληνικό κράτος.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου έχει πολύμεγάλη πολιτική σημασία. Το ελληνικό κράτος εγκαλεί-ται γιατί θέσμισε με το νόμο αυτό την ομοφοβία παρα-βιάζοντας κατάφωρα τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ ατόμων.Θα πρέπει, λοιπόν, να αλλάξει αυτόν το νόμο περιλαμ-βάνοντας και τα ομόφυλα ζευγάρια στις διατάξεις του. Οιαντιδράσεις και πάλι από συντηρητικούς κύκλους θαείναι μεγάλες. Και υπάρχουν λόγοι που το εξηγούν αυτό:

Στην ελληνική κοινωνία έχει στηθεί μια ολόκληρη βιομη-χανία που ασχολείται με το γάμο. Σε αυτή συμμετέχουνκύκλοι που επενδύουν πολιτικά στα συντηρητικά αντανα-κλαστικά της ελληνικής κοινωνίας (∆εξιά και Ακροδεξιά,μεγάλο κομμάτι του ΠΑΣΟΚ), η επίσημη Εκκλησία, αλλάκαι μεγάλο κομμάτι ανθρώπων που ζουν από επιχειρή-σεις που ασχολούνται με γάμους. Όλοι αυτοί, για τους λό-γους του ο καθένας, τρέμουν την οποιαδήποτε αλλαγή στοθεσμικό καθεστώς που διέπει το οικογενειακό δίκαιο.

Ευκαιρία για την Αριστερά

Ωστόσο, είναι μια πολύ μεγάλη ευκαιρία για την Αρι-στερά να δείξει για μια ακόμα φορά την αταλάντευτη σύν-ταξή της με το κομμάτι εκείνο της ελληνικής κοινωνίαςπου αποζητά την πρόοδο. Σήμερα, που ο φασισμός και οαυταρχισμός εκπορεύονται από επίσημα χείλη, που το να-ζιστικό κόμμα της ΧΑ είναι μέλος του ελληνικού κοινο-βουλίου και επιτίθεται με σφοδρότητα ενάντια σε οτιδή-ποτε διαφορετικό από τα κανονιστικά πρότυπα πουεκείνο και η ναζιστική ιδεολογία θέτουν, ενώ η κυβέρ-νηση κυβερνά με πράξεις νομοθετικού περιεχομένουχωρίς να δίνει κανένα λόγο στο κοινοβούλιο, είναι η ώρανα κάνουμε πράξη όλα αυτά που διακηρύσσουμε εδώ καιχρόνια και να καταθέσουμε σχέδιο νόμου για τη θέσμισητου γάμου ομοφύλων καθώς και την επέκταση της ισχύοςτου συμφώνου συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια.Μια τέτοια ενέργεια αποτελεί ένα πρώτο βήμα για τηνπλήρη απάλειψη των διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προ-σανατολισμού και αποτελεί πάγιο αίτημα της ΛΟΑΤ κοι-νότητας εξαλείφοντας ένα απαράδεκτο και απαρχαι-ωμένο καθεστώς που ισχύει στη χώρα μας. Από μια τέ-τοια ενέργεια η Αριστερά έχει μόνο να κερδίσει.

Αντώνης Σιγάλας

ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

Να κάνουμε πράξη αυτά που διακηρύσουμε

Εκλογέςστο ΣωματείοΕργαζομένωνστα Φροντιστήρια

Ο ι εργαζόμενοι σταφροντιστήρια ΜέσηςΕκπαίδευσης βρισκό-

μαστε σε συνθήκες οικονομι-κής εξαθλίωσης. Ο οικογενει-ακός προϋπολογισμός βρί-σκεται σε αδιέξοδο, ενώ βρι-σκόμαστε μπροστά σε μίααπίστευτη εργοδοτική επιθε-τικότητα.

Η συνδικαλιστική δράσηβρίσκεται σε διωγμό. Οι στο-χευμένες απολύσεις συνδικα-λιστικών στελεχών, οι μαζικέςαπολύσεις με προσχηματικόκλείσιμο και δημιουργία διά-δοχων επιχειρήσεων, οι μαύ-ρες λίστες για τους αγωνιστέςσυναδέλφους και οι προσπά-θειες ποινικής δίωξης της δι-οίκησης του συνδικάτου καιαπολυμένου συναδέλφουσυνθέτουν ένα εκρηκτικόσκηνικό.

Στις σημερινές συνθήκεςδύσκολα μπορούν να κρυ-φτούν οι αδυναμίες της λει-τουργίας μας: η ευκολία τηςπεπατημένης και η δυσκολίασυγκρότησης μιας συνδικαλι-στικής τακτικής πιο κοντάστις νέες συνθήκες, η υψηλήρητορική - ξύλινος λόγος, ηέλλειψη μιας ουσιαστικήςαποτίμησης της κάθε δράσηςχωριστά, στοιχεία αυτολογο-κρισίας υπό το βάρος της επί-θεσης, η αδυναμία προβολήςτων θέσεων μας και συγκρό-τησης πολιτικών και κοινωνι-κών συμμαχιών είναι προβλή-ματα που πρέπει να αντιμε-τωπίσουμε χωρίς καμιά ανα-βολή.

Γι’ αυτό μαζική συμμετοχήστις εκλογές του ΣωματείουΕργαζομένων στα Φροντιστή-ριο Καθηγητών (ΣΕΦΚ), τοΣάββατο και την Κυριακή, 9και 10 Νοέμβρη.

Ριζοσπαστική ΑνανεωτικήΚίνηση Εκπαιδευτικών

(Ρ.Α.Κ.Ε.)

Σαν ένας φίλος από ταπαλιά, ο υπουργός ΥγείαςΆδωνις Γεωργιάδης ήρθε

να μας θυμίσει μια παλιά συμφω-νία μεταξύ ιθυνόντων και εργα-ζομένων στις υπηρεσίες ψυχικήςυγείας με ευρωπαϊκή χρηματοδό-τηση, μάλιστα. Η συμφωνία,όπως τη διαβάζει ο Υπουργός,λέει κλείσιμο των ψυχιατρείωνμέχρι το τέλος του 2015. «Πρό-κειται για μια συμφωνία από το2000, όταν στο πλαίσιο ευρωπαϊ-κών προγραμμάτων χρηματοδο-τήθηκε η λεγόμενη ΨυχιατρικήΜεταρρύθμιση στην Ελλάδα.Τότε, λοιπόν, προβλεπόταν ότιμέχρι το 2015 θα κλείσουν όλα ταψυχιατρεία στη χώρα και θαέχουν αντικατασταθεί από κοινο-τικές υπηρεσίες, κέντρα ψυχικήςυγείας και ολοκληρωμένο δίκτυοκοινωνικών υπηρεσιών» μας λέειο διευθυντής της 9ης Ψυχιατρι-κής Κλινικής του ΨυχιατρικούΝοσοκομείου Αττικής «∆αφνί»,Θόδωρος Μεγαλοοικονόμου.Αυτό το τελευταίο, όμως, παρέ-λειψε ο Υπουργός να το διαβάσειστο κείμενο της συμφωνίας ή νατοποθετηθεί δημοσίως.

Ωστόσο, υπάρχει μια τραγική –πραγματικά– ειρωνεία για όσουςαγωνίστηκαν για την υλοποίησητης Ψυχιατρικής Μεταρρύθμι-σης, μεταξύ των οποίων και ο Θ.Μεγαλοοικονόμου: Να χρειάζε-ται να λένε όχι στο κλείσιμο τωνψυχιατρείων, που δεν πιστεύουνως θεραπευτικό θεσμό, διότιαυτή τη στιγμή αυτό το λουκέτοσημαίνει πλήρης εγκατάλειψηπερίπου 400 χρονίως νοσηλευο-μένων ασθενών και απόλυσηαπολύτως αναγκαίου θεραπευτι-κού και διοικητικού προσωπικού.«Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστεόλοι ενάντιοι στο κλείσιμο των

ψυχιατρείων, αλλά όχι για τουςίδιους λόγους. Υπάρχουν εκείνοιπου δεν θέλουν να κλείσουν ταψυχιατρεία γιατί είναι υπέρ τουψυχιατρείου ως θεραπευτικούθεσμού, και αυτοί που θέλουμενα κλείσουν τα ψυχιατρεία, αλλάμε την τήρηση εκείνης της παλιάςσυμφωνίας και όσων προέβλεπε»τονίζει ο Θ. Μεγαλοοικονόμου.

Απολύσειςκαι κατακερματισμός

«Το μνημόνιο και η τρόικα»συνεχίζει «έρχονται τώρα να επι-καθορίσουν εκείνη τη συμφωνία.∆εν πρόκειται για το κλείσιμοπου θελήσαμε και για το οποίοεργαστήκαμε, αλλά πρόκειταιγια την άθροιση του απαιτούμε-νου από την τρόικα αριθμού ερ-γαζομένων προς διαθεσιμότητα,στόχος για τον οποίο ο χώρος τηςυγείας πληρώνει βαρύ φόρο. Τηστιγμή που και το ∆αφνί αλλάκαι το ∆ρομοκαΐτειο λειτουργούνστα όρια της ασφαλούς λειτουρ-γίας, λόγω της συνταξιοδότησηςετησίως 100 ανθρώπων και τηςμη αντικατάστασής τους με νέεςπροσλήψεις, η κυβέρνηση ανα-

ζητά εργαζόμενους προς διαθε-σιμότητα». Εκτός από τη διαθε-σιμότητα, άλλος ένας τρόπος πουχρησιμοποιεί η κυβέρνηση στοσχεδιασμό της για τις υπηρεσίεςψυχικής υγείας είναι ο κατακερ-ματισμός. «Παίρνει τμήματα τωνψυχιατρικών νοσοκομείων και ταμεταφέρει σε γενικά νοσοκομείαή κλινικές, ώστε να καταργήσειτον προϋπολογισμό που απαι-τούν, να φύγουν δηλαδή οι διοι-κητικοί και οι τεχνικοί υπάλληλοιπου στηρίζουν τον οργανισμόενός ψυχιατρείου, αλλά παράλ-ληλα να μειωθεί και το ιατρικόκαι νοσηλευτικό προσωπικό»,εξηγεί ο Θ. Μεγαλοοικονόμου.Εάν το ζήτημα ήταν η μεταφοράλόγω διαφορετικού σχεδιασμούκαι δεν ήταν οι απολύσεις ο ίδιοςο σχεδιασμός που αποκρύπτεται,τότε θα μετέφεραν τις ψυχιατρι-κές κλινικές ως έχουν και οι ερ-γαζόμενοι αυτονόητα θα μεταφέ-ρονταν επίσης. Ποιος ο λόγος ναγίνεται συζήτηση για κινητικό-τητα;

Τα «ψιλά» γράμματα

Τι ζητούν, λοιπόν, οι εργαζό-

μενοι στα τρία ψυχιατρικά νοσο-κομεία που έχουν βρεθεί στοστόχαστρο κυβέρνησης και τρόι-κας, με τα λόγια του Θ. Μεγαλο-οικονόμου:

«Πρώτον, χρειάζεται προσω-πικό γιατί δεν μπορούμε να αν-τεπεξέλθουμε στις ανάγκες ψυχι-κής υγείας όπως είμαστε. ∆εύτε-ρον, δεν μπορεί οι θεραπευτές,που έχουν θεραπευτική σχέση μετους ασθενείς, να βγουν σε δια-θεσιμότητα ή κινητικότητα καιτην επομένη ξαφνικά ο ασθενήςνα πρέπει να έρθει σε επαφή μεάλλο θεραπευτή που δεν τον έχειξαναδεί. Τρίτον, και πολύ ση-μαντικό, χρειάζεται να γίνει το-μεοποίηση, δηλαδή οι υπηρεσίεςψυχικής υγείας που προσφέρον-ται πρέπει να απευθύνονται σεένα δοσμένο αριθμητικά πληθυ-σμό και να υπάρχει θεραπευτικήσυνέχεια. Αυτά ήταν τα δεδο-μένα, άλλωστε, με βάση τα οποίαπήραμε την ευρωπαϊκή χρηματό-δοτηση. Τέταρτον, να δημιουργη-θούν Κέντρα Ψυχικής Υγείας,που αποτελούν τις εναλλακτικέςμονάδες στο θεσμό του ψυχια-τρείου, πλήρως στελεχωμένα».

Προφανώς, η ψυχιατρική με-ταρρύθμιση δεν βρίσκεται ούτεστο πίσω μέρος του μυαλού τουυπουργού Υγείας, της κυβέρνη-σης και της τρόικας. Όμως, αυτοίπου υπηρετούν την ψυχική υγείαδεν παύουν να προβάλλουν αυτάτα ίδια αιτήματα για τα οποίααγωνίζονται χρόνια, ιδιαίτερατώρα που η πρόταξή τους απο-δεικνύει τη βαρβαρότητα, τηναδιαφορία, το ψεύδος, τη δια-σπάθιση χρήματος και το έλ-λειμμα επαρκούς σχεδιασμούαπό την πλευρά των ιθυνόντων.

Ζωή Γεωργούλα

ΑΝΤΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΠΡΟΧΩΡΑ Η ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Επιλεκτική μνήμηκαι επιλεγμένος στόχος

«Οι κκ. Hasan Biber και ErdoganCakir βρίσκονται σε βαριά,άμεσα απειλητική για τη ζωή

τους, και, σίγουρα, για μόνιμες βλάβεςστην υγεία τους, κατάσταση. Παρομοίωςβαριά κατάσταση προβλέπεται στο άμεσομέλλον και για τον κ. Ahmet Duzgun Yuk-sel, εφόσον συνεχίσει την αποχή από τη σί-τιση. Μετά από μακρά συζήτηση, έγινεαπολύτως σαφές από πλευράς τους, ότι εμ-μένουν στην απόφασή τους να μη δεχτούνιατρική βοήθεια, και να θυσιάσουν τιςζωές τους προκειμένου να μην εκδοθούν»,σύμφωνα με την ιατρική γνωμάτευση τηςκ. Όλγας Κοσμοπούλου, παθολόγου και

μέλος της ΟΕΓΝΕ που τους εξέτασε τηνΠέμπτη 7/11. Οι τρεις αιτούντες πολιτικούασύλου μεταφέρθηκαν από την αστυνομίατο ίδιο βράδυ, παρά τη θέλησή τους, στονοσοκομείο.

Την έκδοση του Hasan Biber στην Τουρ-κία ζήτησε ο Εισαγγελέας την Παρασκευήστον Άρειο Πάγο, όπου εξετάστηκε σε τε-λευταίο βαθμό το τούρκικο αίτημα. Η από-φαση του δικαστηρίου αναμένεται την ερ-χόμενη Παρασκευή. «Το αίτημα έκδοσηςεξετάστηκε πρωτόδικα από το ΣυμβούλιοΕφετών Πειραιά, το οποίο γνωμοδότησευπέρ της έκδοσής του στην Τουρκία. Ηπρωτοφανής αυτή γνωμοδότηση δεν λαμ-

βάνει υπόψη τη ρητή, εκ του νόμου, απα-γόρευση έκδοσης αιτούντων άσυλο εκκρε-μούσης της διαδικασίας εξέτασης του αι-τήματος τους, δεν αξιολογεί τον κίνδυνοέκθεσής του σε βασανιστήρια, απάνθρωπηκαι εξευτελιστική μεταχείριση και μη δί-καιη δίκη, τη δίωξή του για λόγους πολιτι-κούς και έρχεται σε αντίθεση με την πάγιασχετική νομολογία των ελληνικών δικα-στηρίων και του Αρείου Πάγου», κρίνει σεδήλωσή της η Ομάδα ∆ικηγόρων για τα∆ικαιώματα Προσφύγων και Μετανα-στών. Τη δίκη επίσης παρακολούθησε πα-ρατηρητής από τη ∆ιεθνή Αμνηστία,καθώς και διάφοροι κοινωνικοί φορείς

συμπαράστασης.Η εκδίκαση της έφεσης που έχει ασκή-

σει ο Erdogan Cakir στον Άρειο Πάγο,προκειμένου να μην εκδοθεί στη Γαλλία,πρόκειται να πραγματοποιηθεί στις 15 Νο-έμβρη. Ο αιτούντας πολιτικού ασύλου κα-ταζητείται από τη Γαλλία ως μέλος τρομο-κρατικής οργάνωσης, κατηγορία που έχειστοιχειοθετηθεί όμως βάσει νόμιμων πο-λιτικών δράσεων όπως η συμμετοχή σεδιαδηλώσεις, η διοργάνωση φεστιβάλ αλ-ληλεγγύης κτλ, σύμφωνα με τη δικηγόροτου Ι. Κούρτοβικ. Το αίτημα έκδοσής τουστην Τουρκία απορρίφθηκε από το Εφε-τείο Αθηνών την Τρίτη 5/11.

Αντίστοιχα, το αίτημα έκδοσης στηνΤουρκία για τον Ahmet Duzgun Yukselεκκρεμεί και αναμένεται να εκδικαστείτην ερχόμενη εβδομάδα. Υπενθυμίζεταιπως ο Yuksel, που αντιμετωπίζει ευρω-παϊκό ένταλμα σύλληψης από τη Γερμανίαβάσει παρόμοιων πολιτικών πράξεων μετον Cakir, πρόκειται να εκδοθεί τελικώςστη Γερμανία καθώς η έφεσή που είχεασκήσει απορρίφθηκε.

Τη συμπαράστασή τους και την αντίθεσήτους στις διώξεις των τριών Κούρδων προ-σφύγων συνεχίζει η Επιτροπή Αλληλεγ-γύης Πολιτικών Κρατουμένων σε Κουρδι-στάν και Τουρκία. Μέλη της Επιτροπήςαλυσοδέθηκαν μπροστά στη Βουλή την πε-ραμσένη Πέμπτη αντιδρώντας στην έκ-δοση των απεργών πείνας, ενώ η αστυνο-μία προσήγαγε 8 άτομα στο τμήμα Αλλο-δαπών στην Πέτρου Ράλλη. Παράλληλα, ηFadik Adiyaman, μέλος της Επιτροπής, συ-νεχίζει τη συμπαράστασή της μέσω τηςαπεργίας πείνας.

Τζέλα Αλιπράντη

Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013 21ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΜΟΣ ΧΩΡΙΣ ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΜΟ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Ανοικτή πρωτοβουλίαενάντια στα ΚέντραΚράτησης

Ο ι τελευταίες εξελίξεις στοαντιφασιστικό μέτωποήταν ραγδαίες. Μετά τη

δολοφονία του Παύλου Φύσσακαι τις δυναμικές κινητοποιήσειςπου έγιναν, η διπλή δολοφονίατων μελών της Χρυσής Αυγήςέφερε αμηχανία.

Στο ενδιάμεσο διάστημα εί-δαμε την ελληνική κυβέρνηση νααναλαμβάνει «αντιφασιστική»δράση. Οι κινήσεις της, προφα-νώς υπό τη δυναμική του κινήμα-τος και τις διεθνείς πιέσεις, περι-βλήθηκαν με το μανδύα της πά-ταξης της ακροδεξιάς απειλής.Κανένας, όμως, κυβερνητικός εκ-πρόσωπος δεν μπόρεσε να εξη-γήσει πως η ίδια κυβέρνηση έχειδιαμορφώσει τις καταλληλότερεςσυνθήκες για την ανάπτυξη τουφασισμού: Ο Ξένιος ∆ίας, ταστρατόπεδα κράτησης, ο νόμοςγια την ιθαγένεια είναι μόνο με-ρικές από τις ακροδεξιές στιγμέςτης κυβέρνησης των όψιμων «αν-τιφασιστών».

Από την κυβερνητική αυτήδραστηριότητα, η πιο επικίνδυνη,αλλά και η πιο ενδεικτική, είναιη επιμονή στα κέντρα κράτησηςως αντιμετώπιση του μετανα-στευτικού. Πέρα από το ότι προ-έρχεται κατευθείαν από τηνατζέντα της Χρυσής Αυγής, η κί-νηση αυτή (που είναι κοινή ευ-

ρωπαϊκή πολιτική σε όλο τοΝότο) αποκλείει τους μετανάστεςαπό την κοινωνία, τους περιθω-ριοποιεί, καθιερώνει τη φυλά-κιση χωρίς δίκη και προφανώςαπειλεί τη ζωή των ίδιων των θυ-μάτων.

Ίσως, όμως, να είναι και το πιοπρονομιακό πεδίο παρέμβασηςστο μεταναστευτικό. Οι αναμνή-σεις που ξυπνούν τα κέντρα αυτάκαι οι συνθήκες στις οποίες κρα-τούνται οι μετανάστες μπορεί να

αποτελέσουν την πρώτη επαφήπολλών Ελλήνων με τις ιδέες τηςαριστεράς για το μεταναστευ-τικό. Αντίστοιχα ίσως να είναικαι η ευκαιρία της αριστεράς ναβοηθήσει στην πράξη όσους κρα-τούνται, αλλάζοντας παράλληλασυνειδήσεις.

Με αυτό το σκεπτικό ξεκίνησεη Ανοιχτή Πρωτοβουλία Ενάντιαστα Κέντρα Κράτησης. Μεπρώτη συνάντηση τη ∆ευτέρα4/11, και αρκετή προετοιμασία

από πριν, συναντήθηκαν μετανα-στευτικές και αντιρατσιστικέςσυλλογικότητες (πολιτικές, θε-σμικές ή και ΜΚΟ) για να οργα-νώσουν μία παρέμβαση με έναστόχο: να κλείσουν τα κέντρακράτησης και να σταματήσει ημακρόχρονη κράτηση των μετα-ναστών στα αστυνομικά τμήματα.

Τα χαρακτηριστικά που επι-διώκουμε να αποκτήσει αυτή ηκαμπάνια είναι η ανοικτότητα, ημαζικότητα και η διάρκεια. Να

είναι ανοικτή και προσιτή σεόλους/ες, γιατί αναγνωρίζουμεότι ο αγώνας αυτός δεν μπορεί ναεπιλυθεί στο πλαίσιο οργανώ-σεων μόνο. Να είναι μαζική, γιανα κινητοποιεί με αξιώσεις όσοτο δυνατό περισσότερο κόσμοκαι να μπορεί να δημιουργεί γε-γονότα και αποτελέσματα γύρωαπό το ζήτημα, ειδικά σε μία πε-ρίοδο που η Ελλάδα θα έχει τηνπροεδρία της Ε.Ε. Και να έχειδιάρκεια, γιατί το να μιλήσειςξανά για το μεταναστευτικό απο-τελεσματικά προϋποθέτει υπο-μονή και πείσμα.

Σε κάθε περίπτωση, η καμπά-νια αυτή είναι μία αναγκαία προ-σπάθεια. Αναγκαία πέρα από τιςδιεθνείς καταδίκες της Ελλάδας,πέρα από την εικόνα της χώραςστην ευρωπαϊκή προεδρία. Είναιαναγκαία για όσους δεν θέλουννα μείνουν θεατές των κυβερνη-τικών κινήσεων και πιστεύουν ότιαντιφασισμός χωρίς αντιρατσι-στικό λόγο μπορεί να είναι εύκο-λος, αλλά είναι λίγος και αναπο-τελεσματικός.

Η επόμενη συνέλευση μας θαείναι αύριο, ∆ευτέρα 11/11, στις7μ.μ., στο Πολυτεχνείο.

Νικόλας Γανιάρης

Την Πέμπτη 31/10, στο ∆ικαστικό Μέγαρο τηςΒέροιας δικάστηκε ο Νίκος Ασλάνογλου, μέλοςτης κίνησης «Πολίτες της Βέροιας», με την κατη-γορία της «κλοπής κινητής περιουσίας». Όλα ξε-κίνησαν όταν ο ίδιος πήρε την πρωτοβουλία, στοπλαίσιο της έμπρακτης αλληλεγγύης, να επανα-συνδέσει το ρεύμα σε άνεργο συμπολίτη του πουαδυνατούσε να πληρώσει τους λογαριασμούς.Όπως δήλωσε ο Ν. Ασλάνογλου κατά την τηλε-φωνική μας συνομιλία, «δεν υπήρξε καμία παρα-βίαση από την ενέργειά του, αφού το ρεύμα συν-δέθηκε ξανά με τον μετρητή. Παραβίαση υπήρξεαπό την πλευρά της ∆ΕΗ που στερεί βασικάαγαθά πού το κράτος είναι υποχρεωμένο να πα-ρέχει στους πολίτες του». Αυτό που τον συγκίνησεπερισσότερο ήταν η «αυθόρμητη συμπαράσταση

συμπολιτών και φορέων γεγονός που τονίζειακόμη περισσότερο την αναλγησία της διοίκησηςτης ∆ΕΗ και ευρύτερα της κυβερνητικής πολιτι-κής».

Το δικαστήριο έκρινε τον Ν. Ασλάνογλου αθώοκαι ο ίδιος υπογράμμισε τη στάση της έδρας τηνοποία χαρακτήρισε ως «εξαιρετική».

Το ζήτημα της διακοπής ρεύματος έχει προσ-λάβει ευρείες διαστάσεις συχνά με τραγικές συ-νέπειες. Πρόσφατο παράδειγμα είναι ο θάνατοςενός ηλικιωμένου άνδρα στην Ξάνθη αφού η ∆ΕΗτου έκοψε το ρεύμα, με αποτέλεσμα να μην μπο-ρεί να λειτουργήσει η μηχανή οξυγόνου που ήταναπαραίτητη για να διατηρείται στη ζωή.

Ίρις Νικολοπούλου

ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΑΠΕΡΓΟΙ ΠΕΙΝΑΣ

Θα θυσιάσουν τις ζωές τους προκειμένου να μην εκδοθούν

Η αλληλεγγύη στο τέλος νικά* Αθωώθηκε για επανασύνδεση του ρεύματος

** Μπάσκετ θα παίξει το «ΣωματείοΕλλήνων Ηθοποιών» με τους «ΝΕΦΟ Νι-κοφόρος & ΑΓΣ Πολυνίκης» την Κυριακή10 Νοεμβρίου στις 12 το μεσημέρι στοκλειστό γυμναστήριο Αγ. Βαρβάρας. Αντίεισιτηρίου θα μαζεύονται τρόφιμα καιείδη πρώτης ανάγκης.

** ∆ιάλεξη με θέμα «Τα φιλολογικά σα-λόνια της Κωνσταντινούπολης και τογλωσσικό ζήτημα» θα πραγματοποιήσει ηΣ. Αντωνίου την Κυριακή 10 Νοεμβρίουστις 6 μ.μ. στον πολυχώρο «Αίτιον» (Τζι-ραίων 8).

** Οι εκδόσεις Futura διοργανώνουνπαρουσίαση του βιβλίου των Μ. Εμμα-νουηλίδη και Α. Κουκουτσάκη «ΧρυσήΑυγή και στρατηγικές διαχείρισης τηςκρίσης» τη ∆ευτέρα 11 Νοεμβρίου στις 8μ.μ. στο κτίριο του Συλλόγου Ελλήνων Αρ-χαιολόγων (Ερμού 134-136). Μιλούν οι:Θ. Λάγιος, Γ. Μηλιός, Θ. Παπακωνσταν-τίνου, Στ. Σταυρίδης. Συντονίζει ο ∆. Ψαρ-ράς. Προλογίζει η ∆. Κουτσούμπα.

** Ανοιχτή συνέλευση με θέμα «Ο δρό-μος προς τις αυτοδιοικητικές εκλογές»διοργανώνει η δημοτική κίνηση «Θεσσα-λονίκη Ανοιχτή Πόλη» τη ∆ευτέρα 11 Νο-εμβρίου στις 6 μ.μ. στην αίθουσα δημοτι-

κού συμβουλίου Θεσσαλονίκης.** Εκδήλωση με θέμα «Ρατσισμός μια

διαχρονική "ασθένεια"» διοργανώνει τη∆ευτέρα 11 Νομεβρίου, στις 7.30 μ.μ. η κι-νηματογραφική λέσχη ΣΥΡΙΖΑ Κουκα-κίου-Πλάκας στο αυτοδιαχειριζόμενο κα-φενείο «Κρίκος» (Γενναίου Κολοκοτρώνη49). Μιλούν: Μ. ∆ιαλλινά και Α. Κυριαζή.

** Το πολιτιστικό στέκι του ΚΕΘΕΑ∆ιάβαση (Σταυροπούλου 29, πλατεία Αμε-ρικής) και ο Πολιτιστικός Όμιλος Φοιτη-τών του Πανεπιστημίου Αθηνών διοργα-νώνουν έκθεση μελών του ΦωτογραφικούΤομέα που θα διαρκέσει από τις 11 έως τις22 Νοεμβρίου. Εγκαίνια τη ∆ευτέρα 11Νοεμβρίου στις 8 μ.μ.

** Συνάντηση-συνέντευξη Τύπου μεθέμα «Ώρα για αποπυρηνικοποιημένη Μ.Ανατολή» διοργανώνει το ΠΙΕΚΒΑ και τοΠΑ∆ΟΠ την Τρίτη 12 Νοεμβρίου στις12.30 μ.μ. στη Στοά του Βιβλίου.

** Εκδήλωση με θέμα «Η παιδεία σή-μερα. Προτάσεις και λύσεις» διοργανώνειη επιτροπή Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ 6ου∆ιαμερίσματος, την Τρίτη 12 Νοεμβρίου,στις 7.30 μ.μ. στον πολυχώρο «Αλεξάν-δρεια» (Σπάρτης 14). Μιλούν: Β. Αγγελό-πουλος, Ν. Καλόγηρος, Στ. Κωνσταντακό-

πουλος, Σπ. Μότσιου, Π. Χαραμής.** Οι εκδόσεις Αλεξάνδρεια και ο

Ιανός (Σταδίου 24) παρουσιάζουν το βι-βλίο του Νίκου Παναγωτόπουλου «Η βίατης ανεργίας» την Τρίτη 12 Νοεμβρίουστις 8.30 μ.μ. Μιλούν οι Β. Καραποστόλης,Ι. Καρυστιάνη, Γ. Σταθάκης, Fr. Schulth-eis και ο συγγραφέας. Συντονίζει ο Ν. Ξυ-δάκης.

** Εκδήλωση με θέμα «40 χρόνια Πολυ-τεχνείο: Τα παιδιά του Νοέμβρη συζη-τούν για την εξέγερση» διοργανώνει ηΠολιτική Πολιτιστική Λέσχη «ΕκτόςΓραμμής» την Τρίτη 12 Νοεμβρίου, στις7.30 μ.μ. Μιλούν: Α. Αλαβάνου, Μ. Καρα-κώστας. Τ. Κατιντσάρος, Α. Μαούνης, Α.Νταβανέλος.

** Εκδήλωση τιμής στα 40 χρόνια τουΠολυτεχνείου διοργανώνει ο ΣΦΕΑ 1967-1974 την Τρίτη 12 Νοεμβρίου, στις 5.30μ.μ. στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ (Ακαδη-μίας 20). Μιλούν: Ν. Τριανταφύλλου, Γ.Κατρούγκαλος, Γ. Μαργαρίτης, ∆. Ψαρ-ράς.

** Σε ανοιχτή συνέλευση για το συντο-νισμό του αγώνα ενάντια στις κατασχέσειςκαι τους πλειστηριασμούς καλεί η «Αλ-

ληλεγγύη για όλους» τηνΤετάρτη 13 Νοεμβρίουστις 6 μ.μ. στο θέατρο«Εμπρός» (Ρήγα Παλα-μήδη 2, Ψυρρή).

** Εκδήλωση με θέμα«Οικονομική κρίση καιφασισμός» διοργανώνειη Επιτροπή Αγώνα Κη-φισιάς την Τετάρτη 13Νοεμβρίου, στις 7.30 μ.μ.στο πνευματικό κέντρουτου δήμου (ΛούκήΑκρίτα 4). Μιλούν οι: ∆.Καλτσώνης και Α. Χα-τζηστεφάνου.

** Η κατάληψη τουΒοτανικού Κήπου Πε-τρούπολης θα προβάλειτην ταινία «Νομαδικέςμηχανές» την Τετάρτη13 Νοεμβρίου, στις 9 μ.μ.Ακολουθεί συζήτηση μεθέμα τη συλλογική κινη-ματογραφική παραγωγή.

** Παρουσίαση τωνβιβλίων της Ελένης Αρ-

τεμίου Φωτιάδου «Κατεπείγον», «∆ιμερήςΣυμφωνία», «Αφύπνιση 800mg» διοργα-νώνουν οι εκδόσεις Μανδραγόρα τηνΠέμπτη 14 Νοεμβρίου στις 7.30 μμ. Μι-λούν οι : Α. Ασπρογέρακα-Γρίβα, Κ.Κρεμμύδας και Θ. Πυλαρινός. Θα διαβά-σει αποσπάσματα ο Κ. Κάρκαλης. Στοφλάουτο η Ν. Χατζηπέτρου.

** Παρουσίαση του βιβλίου του Γιώρ-γου Οικονόμου «Πολυτεχνείο 1973. Ηαπαρχή του αυτόνομου κινήματος» θαπραγματοποιηθεί την Πέμπτη 14 Νοεμ-βρίου, στις 8 μ.μ στο καφέ «Φλοράλ» στηνπλατεία Εξαρχείων. Μιλούν: Γ. Σταματό-πουλος, ∆. Παπαχρήστος. Γ. Οικονόμου,Μπ. Μαγουλάς, Ν. Κατσιαούνης.

** Το Σάββατο 16 Νοεμβρίου, στις 7.30μ.μ στο αμφιθέατρο «Αθήνα 9,84» στηνΤεχνόπολις οι νέοι και οι νέες του ΣΥ-ΡΙΖΑ σε συνεργασία με το ΙνστιτούτοΝίκος Πουλαντζάς διοργανώνουν εκδή-λωση με τίτλο «Κράτος έκτακτης ανάγ-κης και δημοκρατία την εποχή της διαρ-κούς κρίσης». Ομιλητής θα είναι ο Ιταλόςφιλόσοφος Τζόρτζιο Αγκάμπεν.

** Εκδήλωση για την κατάσταση στηνεκπαίδευση διοργανώνουν η Ε ΕΛΜΕΑθήνας και οι εργαζόμενοι και κάτοικοιτου Ταύρου το Σάββατο 16 Νοεμβρίου,στις 6.30 μ.μ στα ∆ημοτικά Σφαγεία(Επταλόγου και Πειραιώς). Θα προβληθείη ταινία του Χοσέ Λουίς Κουέρντα «Ηγλώσσα της πεταλούδας».

•

22 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013ΘΕΜΑΤΑ

Ημερολόγιο Εκδηλώσεων

Θέλω να καταθέσω κάποιες σκέψεις,με αφορμή το άρθρο της ∆ανάηςΨωμοπούλου που δημοσιεύτηκε

στην Εποχή (27/10/2013) γιατί πιστεύω ότιδεν περιγράφει την πραγματική κατά-σταση των Νέων του ΣΥΡΙΖΑ και δεν με-ταφέρει την πραγματική εικόνα της συνε-δρίασης της Πολιτικής Γραμματείας τουΣΥΡΙΖΑ με θέμα τη συγκρότηση νεο-λαίας.

Η συντάκτρια γράφει: Ωστόσο, πλέον,οι νέοι και οι νέες του ΣΥΡΙΖΑ κινούνταιστην τελική ευθεία για την ίδρυση ενιαίαςοργάνωσης νεολαίας που δε θα είναιαπλώς το άθροισμα των σημερινών οργα-νώσεων . Από αυτή τη φράση προκύπτει τοσυμπέρασμα ότι έχουν ήδη ξεκινήσει ου-σιαστικές διεργασίες για την πορεία συγ-κρότησης της νεολαίας. Για παράδειγμα,συσκέψεις, συζητήσεις στη νεολαία, στοκόμμα, συνεδριάσεις της γραμματείας, τηςΚΕ, εκδηλώσεις για τη νεολαία, κείμενα,ζύμωση κ.α. Έχει γίνει κάτι από όλα αυτά;Σίγουρα όχι. Υπάρχουν διεργασίες πουδεν είναι ούτε ουσιαστικές ούτε στοιχει-ωδώς σοβαρές. Είναι η συγκρότηση οργα-νώσεων νεολαίας μια ανάσα πριν το συνέ-δριο όπου το μόνο έργο τους ήταν ηεκλογή αντιπροσώπων για το συνέδριο.

Σε άλλο σημείο του άρθρου γράφεται:Η πλειοψηφία των Νέων προκρίνει να

προχωρήσουν με αποφασιστικό τρόπο στησυγκρότηση,….. . Ποια πλειοψηφία;Ποιων Νέων; Από πού προκύπτει αυτό;Από κάποια μεγάλη πανελλαδική συνάν-τηση των Νέων του ΣΥΡΙΖΑ που δενέγινε; Από κάποια πλειοψηφία εντός τουΣυντονιστικού των Νέων ΣΥΡΙΖΑ; Απόκάποια πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ;

Το μέλος της Πολιτικής Γραμματείας Ρ.Ρινάλντι, στη σχετική συνεδρίαση δεν συμ-φώνησε με την πρόταση που ψηφίστηκε

θεωρώντας ότι χρειάζεται διαφορετικήαντίληψη και διαφορετική διαδικασία απόαυτήν που επιλέγεται για τη συγκρότησητης νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ. Πιο συγκεκριμένα:α) Αυτοκριτική τοποθέτηση της γραμμα-τείας αλλά και της ΚΕ γιατί δεν έχει ασχο-ληθεί καθόλου με το ζήτημα της νεολαίας.β)Ποια είναι η κατάσταση της νεολαίαςΣΥΡΙΖΑ αυτή τη στιγμή; Άμαζη (να μη μι-λήσουμε καλύτερα για νούμερα), χωρίςουσιαστική λειτουργία με έντονη τη σφρα-γίδα μηχανισμών-φραξιών όπου στο συν-

τονιστικό οι μισοί δε μιλιούνται με τουςάλλους μισούς και χωρίς καμία συζήτηση,ζύμωση για το τι νεολαία θέλουμε, τι στό-χους βάζουμε. γ) η απάντηση που πρέπεινα δοθεί είναι πολιτική και όχι οργανω-τική δ) το κόμμα έχει την ευθύνη (όχι τηνκηδεμονία όπως είπαν κάποιοι) για τησυγκρότηση της νεολαίας. ∆ηλαδή τα συλ-λογικά του όργανα (γραμματεία, ΚΕ) πρέ-πει να ιεραρχήσουν ως βασική τους προ-τεραιότητα τη δουλειά στη νεολαία. ∆εναφορά μόνο τους άμεσα εμπλεκόμενους

αλλά είναι υπόθεση συνολικά του ΣΥ-ΡΙΖΑ. ε) είναι κρίσιμο να ανοίξει μια συ-ζήτηση στο κόμμα (η νεολαία είναι κομ-μάτι αυτού του οργανισμού) σε ότι αφοράτην κατάστασης της νεολαίας της χώρας(δεν είναι μόνο η σπουδάζουσα) τη φυ-σιογνωμία της, τους πολιτικούς στόχουςτου ΣΥΡΙΖΑ. Και τέλος στ) μαζική απεύ-θυνση στη νεολαία με μεγάλη καμπάνιανέων μελών που να αντιστοιχίζεται με τιςανάγκες και τα καθήκοντα του ΣΥΡΙΖΑως αξιωματική αντιπολίτευση και ως δύ-ναμη ελπίδας, ανατροπής και διεξόδουστη χώρα.

Για όλα τα παραπάνω αφού δεν έχειγίνει το παραμικρό βήμα, θεωρήθηκανδεδομένα για κάποιους, λαθεμένα για

κάποιους άλλους και προσπεράστηκαν εύ-κολα, προκρίνοντας μια λύση καθαρά ορ-γανωτίστικη. Όλα θα λυθούν (μαζικήαπεύθυνση στη νεολαία, πολιτική για τηνεολαία, αντιπαραθέσεις φραξιών κ.α.)και θα προχωρήσουν με το να πάμε γρή-γορα-γρήγορα σε συνδιάσκεψη, εκλογήοργάνων ως η διαδικασία που θα δώσειαπαντήσεις και θα ανοίξει το δρόμο στησυγκρότηση της νεολαίας του κόμματος.

Ο παραπάνω προβληματισμός θεωρώότι είναι ουσιαστική και ειλικρινής συμ-βολή στη συγκρότηση νεολαίας. Στην οι-κοδόμηση του ΣΥΡΙΖΑ των μελών πουονειρευόμαστε, του ΣΥΡΙΖΑ που έχειανάγκη ο τόπος. Για άλλους θεωρείται ότι(...) τα στελέχη της ΚΟΕ τονίζουν σε κάθεευκαιρία την ύπαρξή τους ως ξεχωριστήςοργάνωσης με δικές της λειτουργίες καιαποφάσεις σε κρίσιμα, για το κόμμα, ζη-τήματα . ∆εν πειράζει.

Ελένη Σωτηρίου,μέλος Πολιτικής Γραμματείας ΣΥΡΙΖΑ

Ένας προβληματισμόςγια τη νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ

Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013 23ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

«Καναδάς και ΗΠΑ είναι αφιερωμένοιστην προσπάθεια να εξάγουν κάθεσταγόνα υδρογονανθράκων απ’ όλη τηγη. Ο Καναδάς είναι, επίσης, αφιερω-μένος στην καταστροφή άλλων χωρώνμε τις εξορυκτικές επιχειρήσεις τουσε όλον τον κόσμο. Κινητήρια δύναμηείναι προφανώς το οικονομικό μον-τέλο που βάζει πολλά δολάρια στιςτσέπες των ανθρώπων οι οποίοι σχε-διάζουν και ελέγχουν την κοινωνία».Αυτά, μεταξύ άλλων, είπε ο ΝόαμΤσόμσκι στη διάρκεια επίσκεψής τουστο Μόντρεαλ πριν μια εβδομάδα,καθώς παραχώρησε συνέντευξη σεδημοσιογράφο του «Guardian» και σεκαναδικό ραδιοφωνικό σταθμό, στιςοποίες άσκησε κριτική στις ενεργει-ακές πολιτικές της κυβέρνησης τουσυντηρητικού πρωθυπουργού ΣτίβενΧάρπερ.

«Ηβιασύνη του Καναδά να εκμε-ταλλευτεί τα πετρελαϊκά πεδίακαι τα αποθέματα φυσικού αε-ρίου, θα καταστρέψει το περι-βάλλον. Είναι σαν να παίρνεις

κάθε σταγόνα υδρογονάνθρακα από τοέδαφος, είτε πρόκειται για φυσικό αέριοστο Νιου Μπρούνσβικ ή για πισσώδηάμμο στην Αλμπέρτα και να προσπαθείςνα καταστρέψεις το περιβάλλον όσο το δυ-νατόν πιο γρήγορα, χωρίς καν να αναρω-τιέσαι για το πώς θα μοιάζει ο κόσμος ωςαποτέλεσμα», είπε ο αμερικανός γλωσσο-λόγος και συγγραφέας.

«Όμως οι αυτόχθονες του Καναδά πουεμποδίζουν την ανάπτυξη των ορυκτώνκαυσίμων, ηγούνται στη μάχη για την κλι-ματική αλλαγή», συνέχισε, αναφερόμενοςστην αντίσταση των ιθαγενών καναδώνκαι εκφράζοντας ανησυχία για την ει-σβολή βαριά οπλισμένων αστυνομικώνστον καταυλισμό κατοίκων του ΝιουΜπρούνσβικ.

«Αποτελεί ειρωνεία το γεγονός οτι οιαποκαλούμενοι «λιγότερο προηγμένοι»άνθρωποι, είναι εκείνοι που αναλαμβά-νουν τον ηγετικό ρόλο στην προστασίαόλων μας, ενώ οι πλουσιότεροι και οι ισχυ-ρότεροι απ’ όλους, είναι εκείνοι που προ-σπαθούν να οδηγήσουν την κοινωνία στηνκαταστροφή».

∆ιατύπωσε την άποψη οτι οι προοδευτι-κοί «θα πρέπει να εργαστούν για την κλι-ματική αλλαγή στα πλαίσια των προσπα-θειών τους για οργάνωση», αλλά με τρόποπου να δίνει έμφαση στο πώς η αντιμετώ-πιση της κλιματικής αλλαγής μπορεί ναβελτιώσει και όχι να χειροτερέψει τις ζωέςτων ανθρώπων.

«Εάν πρόκειται για προφητεία κατα-στροφής, θα αμβλύνει τις αντιδράσεις -εγώ ο ίδιος θα απολαύσω ένα-δυο χρόνια

ακόμα όσο υπάρχει ευκαιρία. Όμως, ωςεπίκληση για δράση, θα πρέπει να ενερ-γοποιεί. Όπως, για παράδειγμα: θέλετε ταπαιδιά σας και τα εγγόνια σας να έχουνμια αξιοπρεπή ζωή;»

Υποστήριξε τις αρχές του κινήματος«απο-ανάπτυξης» που στοχεύει στη χαλι-ναγώγηση της υπερπαραγωγής και τηςυπερκατανάλωσης και επικαλέστηκε τιςμαζικές μεταφορές, τις τοπικές καλλιέρ-γειες και τη βελτίωση της ενεργειακήςεπάρκειας, ως χρήσιμες μορφές ανάπτυ-ξης που μπορούν να μετριάσουν την κλι-ματική αλλαγή και να βελτιώσουν την ποι-ότητα ζωής.

Ως «μείζον ζήτημα» πίσω από την κλι-ματική αλλαγή, ο Τσόμσκι εντόπισε τιςανεπάρκειες του συστήματος της αγοράς.«Οι αγορές είναι θανάσιμες, μόνο καιμόνο επειδή αγνοούν τις επιδράσεις προςτα έξω, τις επιπτώσεις των συναλλαγώντους στο περιβάλλον», είπε.

«Όταν στρέφεται στην παραγωγή ενέρ-γειας, στις συναλλαγές της αγοράς, κάθεσυμμετέχων αναρωτιέται: Τί μπορώ νακερδίσω απ’ αυτό; ∆εν σκέφτεται ποιοείναι το κόστος για τους άλλους. Σε αυτήντην περίπτωση, το κόστος για τους άλλουςείναι η καταστροφή τους περιβάλλοντος.Άρα, οι επιδράσεις προς τα έξω, δεν είναιασήμαντες.»

Επισήμανε χαρακτηριστικά ότι, στηδιάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2008,οι τράπεζες μπορούσαν «να ξεχάσουν τηνπίστη στις αγορές, να σπεύσουν γονυπε-τείς στην κυβέρνηση και να ζητήσουν διά-σωση. Στην περίπτωση του περιβάλλοντος,δεν υπάρχει κανένας να μας διασώσει».

«Όχι πλέον αδρανείς»

Η εκμετάλλευση του αργού πετρελαίουαπό τις αχανείς πισσώδεις εκτάσεις στηνΑλμπέρτα του Καναδά, περιλαμβάνουντην εκσκαφή, τη μεταφορά και το διαχω-ρισμό του καυσίμου που υπάρχει σε πα-χύρρευστη μορφή αναμεμειγμένη με άμμο.Τα κοιτάσματα ορυκτών καυσίμων, πουαποτελούν τη σοβαρότερη πηγή εκπομπώνδιοξειδίου του άνθρακα, προγραμματί-ζονται για τεράστια εκμετάλλευση, παράτις διεθνείς επικρίσεις και διαμαρτυρίες.

Τα συνολικά αποθέματά του σε αργόπετρέλαιο -περιλαμβανομένων των εδα-φών πίσσας τα οποία υπολογίζονται σε πε-ρισσότερα από 1,5 τρισεκατομμύρια βα-ρέλια- τοποθετούν τον Καναδά στην τρίτηθέση παγκοσμίως μετά τη Σαουδική Αρα-βία και τη Βενεζουέλα.

Οι καταστροφικές για το περιβάλλονεξόρυξη, μεταφορά και καύση, σε συν-δυασμό με τις σεισμικές δοκιμές για τονεντοπισμό και την άντληση των αποθεμά-των σχιστολιθικού αερίου (φυσικού αε-

ρίου εντός σχιστολιθικών γεωλογικώνσχηματισμών), που ανακαλύφθηκαν πρό-σφατα, υποβαθμίζουν και θέτουν σε κίν-δυνο τη ζωή των κατοίκων του Καναδά καιαπειλούν το περιβάλλον παγκοσμίως.

Η κοινότητα Πρώτο Έθνος γηγενών Ελ-σιπογκτόγκ και Μίκμακ συνεχίζει επίμήνες τις διαμαρτυρίες εναντίον των ερευ-νών για το αέριο στην επαρχία του ΝιουΜπρούνσβικ.

Στις αρχές Οκτωβρίου εκδόθηκε δια-ταγή που απαγόρευε τον αποκλεισμό τηςπρόσβασης στις εγκαταστάσεις τής -αμε-ρικανικών συμφερόντων- εταιρίας SWNResources Canada και κορυφώθηκε με τηνεπέμβαση ισχυρής αστυνομικής δύναμης,τη σύγκρουση με τους διαμαρτυρόμενουςκαι τη σύλληψη 40 ατόμων, στις 17 Οκτω-βρίου.

Οι συγκεκριμένες διαμαρτυρίες αποτε-λούν συνέχεια του κινήματος «Όχι ΠλέονΑδρανείς» [Idle No More (βλ. www.idle-nomore.ca)] το οποίο καλεί σε «ειρηνικήεπανάσταση», στην προστασία της πατρο-γονικής γης και σε εναντίωση στις αποι-κιοκρατικές πολιτικές. ∆ραστηριοποι-ήθηκε στα τέλη 2012 ως αντίδραση σε «πο-λυνόμους» που καταργούσαν περιβαλλον-τικές προστασίες και προωθούσαν την εκ-μετάλλευση των ενεργειακών πηγών σεεδάφη αυτοχθόνων πληθυσμών.

Τα δύο άκρα του Καναδά

Η κυβέρνηση Χάρπερ, από το 2008, επι-χειρεί να εμποδίσει τους κρατικά χρημα-τοδοτούμενους επιστήμονες να συνεργά-ζονται, να ανταλλάζουν και να δημοσιο-ποιούν πληροφορίες σχετικά με τις έρευ-νες για την κλιματική αλλαγή, την αλιείακαι οτιδήποτε σχετίζεται με τα εδάφη τηςΑλμπέρτα και τον αμφιλεγόμενο πετρε-λαιαγωγό Keystone XL.

«Προτεραιότητα της κυβέρνησης, μοι-άζει να είναι η απρόσκοπτη λειτουργίατων επιχειρήσεων στα πετρελαϊκά εδάφη,ακόμα και με απόκρυψη των προβλημά-των ρύπανσης και με απομόνωση ερευνη-τών και επιστημόνων», σύμφωνα με τους«New York Times».

Επιπλέον, πιέζει τις ΗΠΑ για την έγ-κριση της διέλευσης του Keystone XL πουθα μεταφέρει το αργό πετρέλαιο από τηνΑλμπέρτα σε διυλιστήρια στο Τέξας καιστον Κόλπο του Μεξικού, απ’ όπου θαφορτώνεται προς εξαγωγή. Ωστόσο, έναευρύ περιβαλλοντικό και πολιτικό κίνημαυποστηρίζει οτι ο πρόεδρος Ομπάμα πρέ-πει να «ορθώσει το ανάστημά του» στα πε-τρελαϊκά συμφέροντα.

Αλλά και ο αρχηγός των φιλελευθέρωνΤζάστιν Τριντό, έχει υποστηρίξει δημο-σίως την εκμετάλλευση των πετρελαϊκώνεδαφών και τον αγωγό Keystone XL, ενώ

παράλληλα «προσπαθεί να παρουσιάσειτους φιλελεύθερους ως το κόμμα που μπο-ρεί να γεφυρώσει τα δύο άκρα -την εκμε-τάλλευση των ενεργειακών αποθεμάτωνμε το διάλογο για την κλιματική αλλαγή»,σύμφωνα με τοπικά ΜΜΕ.

Νομπελίστεςεναντίον ορυκτών καυσιμών

Ο Καναδάς, που βρίσκεται στις πρώτεςθέσεις παγκοσμίως στις εκπομπές διοξει-δίου του άνθρακα, αποσύρθηκε τον ∆ε-κέμβριο 2012 από τις δεσμεύσεις της 2ηςπεριόδου (2013-2020) του Πρωτοκόλλουτου Κιότο του ΟΗΕ για μείωση των εκ-πομπών, επικαλούμενος το κόστος γιατους πολίτες του.

Όπως αποδεικνύεται, η «προστασία»αφορούσε στο κόστος που θα υφίσταντο οιμεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες εξόρυξηςκαι εκμετάλλευσης των αποθεμάτων και ηκαναδικών συμφερόντων κατασκευάστριατου αγωγού, Trans Canada.

Εξακολουθεί, ωστόσο, να υποχρεούταισε μείωση των εκπομπών κατά 17% από ταεπίπεδα του 2005, μέχρι το 2020, όπως καιοι ΗΠΑ, από τα οποία έχει επιτύχει μόνο4,8% μέχρι το 2011, σύμφωνα με την Ομο-σπονδιακή Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυ-ξης του Καναδά 2013-2016 που δημοσιεύ-τηκε στις αρχές Νοεμβρίου.

Με επιστολή προς τον πρόεδρο της Ευ-ρωπαϊκής Επιτροπής Χοσέ ΜανουέλΜπαρόζο, 21 Νομπελίστες, μεταξύ τωνοποίων και ο νοτιοαφρικανός αρχιεπί-σκοπος, ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δι-καιώματα, Ντέσμοντ Τούτου, καλούν τηνΕυρωπαϊκή Ένωση να θεσπίσει νομοθε-σία με την οποία το πετρέλαιο από τα πισ-σώδη εδάφη θα χαρακτηρίζεται περισσό-τερο ρυπογόνο από τις συμβατικές μορφέςαργού πετρελαίου.

Σύμφωνα με το Reuters, υποστηρίζουντην αναγκαιότητα σχετικού νόμου επειδή«η εξόρυξη μη συμβατικών καυσίμων -όπως τα πετρελαϊκά εδάφη και το σχιστο-λιθικό αέριο- έχουν ιδιαίτερα καταστρο-φικές συνέπειες στην κλιματική αλλαγή».

Η ΕΕ έχει μεν εγκρίνει απο το 2009 την-αόριστη- Οδηγία Πετρελαϊκής Ποιότηταςμε στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίωναπό καύσιμα μεταφορών κατά 6% μέχρι το2020, ωστόσο ο Καναδάς ασκεί πιέσειςεπειδή «κάνει διάκριση εις βάρος του κα-ναδικού πετρελαίου».

Η κάτοχος Νόμπελ Ειρήνης ΤζόντιΓουίλιαμς δήλωσε οτι η κλιματική προ-στασία «οπωσδήποτε επηρεάζει την πιθα-νότητα να δημιουργήσουμε έναν ειρηνικόκόσμο».

Ελισάβετ Πετρίδου

Ο Νόαμ Τσόμσκι,στη διάρκεια

επίσκεψής τουστο Μόντρεαλπριν μια εβδο-

μάδα, είπε ότι οΚαναδάς είναιαφιερωμένος

στην κατα-στροφή άλλωνχωρών με τις

εξορυκτικές επι-χειρήσεις του σεόλον τον κόσμο.

““Ο Τσόμσκι τποστήριξε τιςαρχές του κινήματος «απο-ανάπτυξης» που στοχεύει στηχαλιναγώγηση τηςυπερπαραγωγής και τηςυπερκατανάλωσης καιεπικαλέστηκε τις μαζικέςμεταφορές, τις τοπικέςκαλλιέργειες και τη βελτίωσητης ενεργειακής επάρκειας, ωςχρήσιμες μορφές ανάπτυξηςπου μπορούν να μετριάσουν τηνκλιματική αλλαγή και ναβελτιώσουν την ποιότητα ζωής.ΝΟΑΜ ΤΣΟΜΣΚΙ

Στην περίπτωση του περιβάλλοντος,δεν υπάρχει κανένας να μας διασώσει

* Οι ντόπιοι όπου γης που αντιστέκονται στην εξόρυξη ορυκτών καυσίμων ηγούνται στη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή

24 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΑΙΜΟΝΙΚΑδ

Εδώ και δέκα μέρες, η Θεσσαλονίκη ζειστο ρυθμό του φεστιβάλ κινηματο-γράφου. ∆υστυχώς, τα πράγματα δενπάνε πολύ καλά, κυρίως λόγω τηςαπόλυτης εξουσίας του καλλιτεχνικού

του διευθυντή ο οποίος, περιστοιχιζόμενοςαπό τους συνήθεις αυλοκόλακες, λειτουρ-γεί πλέον με “αυτοκρατορικό” κι αντιδη-μοκρατικό τρόπο. Αυτά κι άλλα πολλά γιατα, φανερά πλέον, προβλήματα του φεστι-βάλ αναλύονται σε κείμενο της ίδιας σελί-δας.

Μιας, όμως, και μιλάμε για σινεμά, αςπάμε αρκετά χρόνια πίσω σ’ ένα νησιώ-τικο χωριό όπου η Πέμπτη ήταν σημαντικήμέρα: το βράδυ, στο κεντρικό καφενείο οικαρέκλες στοιχίζονταν η μια δίπλα στηνάλλη, τα τραπέζια έμπαιναν στην άκρη κιόλοι περίμεναν τον σινεματζή από το κον-τινό κεφαλοχώρι. Ο Ξανθόπουλος, ηΒούρτση, η Βουγιουκλάκη, ο Αυλωνίτηςκαι τόσοι άλλοι θαυμάσιοι κωμικοί ήταν

στις δόξες τους. Το καφενείο ήταν κατά-μεστο κι εμείς, η πιτσιρικαρία, χτυπού-σαμε απ’ έξω το τζάμι για να μας ανοίξουντα σκούρα κουρτινάκια και να χαζέψουμελίγες μαγικές εικόνες. Κι όλα αυτά μεδιπλό ρίσκο: να μας δει ο δάσκαλος πουπεριπολούσε μετά τη δύση του ήλιου προςάγραν απείθαρχων(!) μαθητών και να τιςφάμε με τη βέργα την επαύριο στο σχολείοή να μας κυνηγήσει ο μπάτσος ο Θανάσης,θεματοφύλακας της νομιμότητας και διώ-κτης της παράνομης θέασης!

Κάποια Πέμπτη, λοιπόν, λίγες σκηνέςπου μπόρεσα να δω από το παράθυρο τουκαφενείου, μου έκαναν ιδιαίτερη εντύ-πωση. Ήταν σκηνές γουέστερν με άλογα,καραμπίνες κι άγρια τοπία ενώ κυριαρ-χούσαν οι άγριες συγκρούσεις μεταξύ τωνπρωταγωνιστών Κούρκουλου και Βόγλη.Εγώ ήξερα για τα καουμπόικα έργα απότις διηγήσεις του πατέρα μου, «γροθιά καικηδεία» ο Τζον Γουέιν μου έλεγε, κι είχα

μαγευτεί από τις περιπέτειες του Τζιμ Άν-ταμς και της παρέας του στα περιοδικά«Μικρός Καουμπόι» και «Μικρός Σερί-φης». Πρώτη φορά έβλεπα σκηνές γουέ-στερν σε ελληνική ταινία, η οποία είχε τοντίτλο «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο» του Βα-σίλη Γεωργιάδη, σε σενάριο του ΝίκουΦώσκολου. Την ξαναείδα, μετά από αρ-κετά χρόνια, μαζί με την μάνα μου στην τη-λεόραση. Η ταινία, πέρα από τις φανερέςαναφορές της στο γουέστερν, είχε ως βα-σικό θέμα τους αγώνες των κολίγων αγρο-τών για να αποκτήσουν ένα κομμάτι γηςαπό τα τεράστια τσιφλίκια της Ελλάδαςτων αρχών του 20ου αιώνα. Η μάνα ζούσεέντονα την ταινία ενθυμούμενη τα δικά τηςβάσανα, όταν κοριτσάκι ακόμα πάλευε μετα λιόδεντρα για το λάδι της οικογένειαςπου δεν έφτανε τελικά, μιας και το περισ-σότερο το έκλεβε ο εργοστασιάρχης λα-δέμπορας του χωριού. Η σκηνή της κη-δείας του δολοφονημένου λόγιου αγωνι-

στή της αγροτιάς Μαρίνου Αντύπα ήτανβγαλμένη από αρχαία τραγωδία. Ακόμαθυμάμαι τον Νίκο Κούρκουλο να τρα-γουδά ως κορυφαίος του χορού «τώρα πουέπεσες στη γη, αητέ – αητέ και παλικάρι»!

Τέτοια συγκίνηση μόνο σε ελληνική ται-νία μπορείς να νιώσεις, με ζητήματα πουθυμίζουν την παράδοση και τους αγώνεςτου λαού, κι ας μην είναι υψηλών προδια-γραφών. Κι όμως, η ελληνική παραγωγήέχει σχεδόν εξοβελιστεί από το φεστιβάλστο οποίο προβλήθηκαν φέτος μόνο 8 ελ-ληνικές ταινίες μεγάλου μήκους...

Υ.Γ. Για την ιστορία, «Το χώμα βάφτηκεκόκκινο» ήταν υποψήφιο για Όσκαρ ξε-νόγλωσσης ταινίας το 1966, ενώ ο ΜίμηςΠλέσσας πήρε βραβείο καλύτερης μουσι-κής στο φεστιβάλ κινηματογράφου τουΚάρλοβι Βάρι.

Ο δικηγόρος του διαβόλου

Το χώμα βάφτηκε κόκκινο

Ελεύθεροι και οι άλλοιδύο αγωνιστέςτης Ιερισσού

Την περασμένη Τετάρτη αφέθηκαν,μετά από τρεισήμισι μήνεςπροφυλάκισης, ελεύθεροι και οι

άλλοι δύο κάτοικοι της Ιερισσού πουβρίσκονταν στις φυλακές ∆ιαβατών.Πρόκειται για τον Γιάννη Σταθώρη καιτον ∆ημήτρη Ιωάννου, που είχανπροφυλακιστεί τον περασμένο Ιούλιοκατηγορούμενοι για την εμπρηστικήεπίθεση στο εργοτάξιο της εταιρείας«Ελληνικός Χρυσός», στις Σκουριές. Οιδυο αγωνιστές έμειναν άδικαπροφυλακισμένοι χωρίς καμιά ένδειξηενοχής και χωρίς να είναι ύποπτοιφυγής. Όλα έγιναν για έναν πολύσοβαρό “πολιτικό” λόγο: νατρομοκρατηθεί το κίνημα ενάντια στηνκαταστροφή του τόπου, να φοβηθούν οικάτοικοι, να σωπάσουν και να πάψουν ν’αγωνίζονται για αξιοπρέπεια κιελευθερία. Αυτό το σχέδιο της εξουσίαςδεν πέτυχε.Την παραπάνω απόφαση πήρε ηανακρίτρια Χαλκιδικής μετά αίτηση τωνσυνηγόρων των κατηγορουμένων και τηθετική γνωμοδότηση και τηςεισαγγελίας. Στους δύο κατοίκους τηςΙερισσού τέθηκαν περιοριστικοί όροιεξόδου από τη χώρα, εμφάνισης στοαστυνομικό τμήμα και χρηματικήεγγύηση. Να υπενθυμίσουμε ότι στις 14Οκτωβρίου αποφυλακίστηκαν οι δύοπρώτοι από τους τέσσερις κατοίκους τηςβορειοανατολικής Χαλκιδικής πουβρίσκονταν προφυλακισμένοι στιςφυλακές ∆ιαβατών. Στην Ιερισσόεπικράτησε πανηγυρικό κλίμα: πολύςκόσμος συγκεντρωμένος στην πλατείαυποδέχτηκε τους δύο αγωνιστές στοχωριό τους, οι καμπάνες χτυπούσανχαρμόσυνα και στήθηκε γλέντισυγκίνησης και χαράς. Ο αγωνιστικόςπαλμός ήταν έντονος ενόψει μάλιστα τουμεγάλου συλλαλητηρίου που είχεπρογραμματιστεί για το Σάββατο στηνΘεσσαλονίκη.Πάντως, αποφασιστική σημασίαφαίνεται πως θα έχει η απόφαση που θαλάβει η Ολομέλεια ΕφετώνΘεσσαλονίκης, που αναμένεται νασυγκληθεί τις προσεχείς μέρες για νααποφανθεί εάν θα κάνει δεκτό το αίτηματου προϊσταμένου της ΕισαγγελίαςΕφετών, Π. Γιαννάκη, που ζήτησε ναοριστεί εφέτης ειδικός ανακριτής για τηνπολύκροτη υπόθεση, για την οποίακατηγορούνται συνολικά είκοσι άτομαμε κατηγορίες κακουργηματικούχαρακτήρα μεταξύ αυτών τηςσυγκρότησης εγκληματικής οργάνωσης,από τους οποίους έως τώρα έχουναπολογηθεί οι επτά.

Θέλουμε να γιορτάσουμε,αλλά δε μας αφήνουν* Με αφορμή το 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου

ΗΘεσσαλονίκη γιορτά-ζει καθώς τις μέρεςαυτές διεξάγεται στην

πόλη το 54ο Φεστιβάλ Κινη-ματογράφου. Κι όμως ηγιορτή αυτή, μια γιορτή τηςπόλης και του πολιτισμού,μας βρίσκει “μαγκωμένους”αφού μια σειρά από γεγο-νότα δεν μας αφήνουν να τηχαρούμε.

Μέσα σε ένα σκηνικό κοι-νωνικής κατάρρευσης και οι-κονομικής καταστροφής, όλααυτά βαραίνουν ακόμη πε-ρισσότερο, το ήδη βεβαρυ-μένο, κλίμα:

1. Οι Αποθήκες 1 και ∆ στοΛιμάνι της Θεσσαλονίκης, οιοποίες έχουν μετατραπεί σεκινηματογραφικές αίθουσεςκαι φιλοξενούν τις προβολέςτου Φεστιβάλ και του Φεστι-βάλ Ντοκιμαντέρ, εκχωρούν-ται σε ιδιώτες. Πιο συγκεκρι-μένα στην εταιρία Villageσυμφερόντων Κοντομηνά, ηοποία νοικιάζει τους χώρουςαπό τον ΟΛΘ με σκοπό τημετατροπή τους σε πολυκινη-ματογράφο και με μόνη υπο-χρέωση την παραχώρησήτους στο Φεστιβάλ για τιςμέρες που διεξάγεται. Μετάτη σκανδαλώδη παραχώρησητου κτιρίου όπου λειτουργείτο Kitchen Bar, με τη συγκε-κριμένη αντίληψη περί αι-σθητικής, ολόκληρος ο χώροςπρόκειται να μετατραπεί σεκάτι παρόμοιο.

Αντί της παραχώρησης στοιδιωτικό κεφάλαιο, θα μπο-ρούσε ο ΟΛΘ με τη συνερ-γασία του δήμου Θεσσαλονί-κης (ο κ. Μπουτάρης πρέπεινα πάρει θέση) να προχωρή-σουν στη δημιουργία ενόςΆρτιπλεξ, δηλαδή ενός πολυ-χώρου πολιτισμού που:

- θα φιλοξενεί ποιοτικέςταινίες και θα ενισχύει όσοτο δυνατό ευρύτερο φάσμαπαραγωγών και όσο το δυ-νατό μεγαλύτερη ποικιλίαπροέλευσης των κινηματο-γραφικών έργων,

- θα προβάλλει ταινίες του

ελληνικού κινηματογράφου,που σχεδόν έχει εξοβελιστεί,

- θα φιλοξενεί και άλλεςπολιτιστικές δραστηριότητεςόπως θεατρικές παραστά-σεις, συναυλίες κλπ., βοη-θώντας τους πολιτιστικούςφορείς αλλά και τους καλλι-τέχνες της Θεσσαλονίκης ναβρουν χώρο έκφρασης καιεπικοινωνίας με το κοινό,έναντι ενός συμβολικού αντι-τίμου.

Με τον τρόπο αυτό θα δη-μιουργηθεί στο κέντρο τηςπόλης ένας πνεύμονας πολι-τισμού, σε αντίθεση με τηναισθητική της μαζικής καιυποβαθμισμένης διασκέδα-σης των Μούλτιπλεξ. Έτσι, οχώρος θα επανακτήσει τη δη-μόσια λειτουργία του, θααποδοθεί στην πόλη και θαέχει θετικά αποτελέσματατόσο οικονομικά, όσο καικοινωνικά αλλά και πολιτι-στικά.

2. Μέσα σε ένα τοπίο κρί-σης το Φεστιβάλ Κινηματο-γράφου καθόρισε τη φετινήτιμή της CineΚάρτας στα 35ευρώ, με την οποία οι κάτο-χοί της θα μπορούν να παρα-κολουθήσουν τις προβολές,καταβάλλοντας επί πλέον αν-τίτιμο 2 ευρώ για κάθε προ-βολή.

3. Σε όλα αυτά έρχεται ναπροστεθεί και η λογοκριτικήπαρέμβαση της διοίκησης

του Φεστιβάλ, εναντίον τηςΠανελλήνιας Ένωσης Κριτι-κών Κινηματογράφου(ΠΕΚΚ). Τέσσερις κριτικοίκινηματογράφου, ανάμεσάτους ο πρόεδρος και ο γενι-κός γραμματέας της Ένω-σης, όχι μόνον δεν προσκα-λούνται αλλά ούτε διαπι-στεύονται. Κι αυτό επειδή ει-πώθηκαν και γράφτηκανπράγματα τα οποία δεν άρε-σαν στη διοίκηση του Φεστι-βάλ. Η επιπλέον τιμωρίαήρθε και με τη συμμετοχήφέτος, έλληνα κριτικού στηνκριτική επιτροπή της FIPRE-SCI.

Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί αυτούτου τύπου τις παρεμβάσειςως προσπάθεια φίμωσης καιχειραγώγησης της ελεύθερηςέκφρασης.

4. Τέλος, υπάρχει τεράστιοθέμα με το ίδιο το Φεστιβάλκαι τη σχέση του με τον ελλη-νικό κινηματογράφο αλλάκαι την πόλη. Η διεθνοποί-ησή του, η οποία υπήρξε έναποιοτικό βήμα, έχει μετατρα-πεί σε δήμιο του ελληνικό κι-νηματογράφου ο οποίοςαργά αλλά σταθερά έχει εξο-βελιστεί από το Φεστιβάλ. Ηαπαξίωση του ελληνικού τμή-ματος με τη μεταφορά απο-νομής των βραβείων ποιότη-τας στην Αθήνα αλλά και τηνκατάργηση του διαγωνιστι-κού τμήματος παλαιότερα,

κατευθύνει τους έλληνες κι-νηματογραφιστές προς τοιδιωτικό Φεστιβάλ της Αθή-νας Νύχτες Πρεμιέρας, συμ-φερόντων Μπόμπολα οοποίος κατέχει το 25% τουMEGA, του Έθνους και τηςΗμερησίας. Οι έλληνεςεπαγγελματίες του σινεμάπου επί χρόνια έδιναν τορυθμό και ήταν η ψυχή τουΦεστιβάλ, απουσιάζουνπλέον από τη Θεσσαλονίκη.Αλλά τι να κάνουν ότανφέτος μέσα στις 150 καιπλέον ταινίες, μόνον 8 (!)είναι ελληνικές;

Ο ΣΥΡΙΖΑ με σταθερόπροσανατολισμό στήριξηςτου ελληνικού κινηματογρά-φου, πιστεύει στην αναβάθ-μιση του ελληνικού τμήματος.Υπάρχουν όμως και μιασειρά άλλα ζητήματα, όπως ονόμος περί κινηματογράφου,το Ελληνικό Κέντρο Κινημα-τογράφου, το Φεστιβάλ Ντο-κιμαντέρ κ.α. τα οποία θαπρέπει να περιληφθούν στηνατζέντα το αμέσως επόμενοδιάστημα.

Αγωνιζόμαστε για την προ-στασία του δημόσιου χώρουκαι για την αναβάθμιση τουπολιτισμού.

Ο πολιτισμός δεν είναι πο-λυτέλεια, ο δημόσιος χώροςείναι ανάγκη.

Καλούμε το δήμο Θεσσα-λονίκης και προσωπικά τοδήμαρχο και πρόεδρο τουΦεστιβάλ Κινηματογράφουκ. Γιάννη Μπουτάρη ναπάρει θέση. Καλούμε επίσηςόλους τους πολιτιστικούς φο-ρείς της πόλης σε συσπεί-ρωση και εγρήγορση ώστε ναπροασπίσουμε το δημόσιοχώρο και τον πολιτισμό γενι-κότερα αλλά και το ΦεστιβάλΚινηματογράφου Θεσσαλο-νίκης, ειδικότερα.

ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης,τμήμα Πολιτισμού

Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013 25ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Μ ’ ένα όνειρο μεγάλωσε ο Φε-ρεϊντούν από το Χοραμσάρτης Περσίας. Να μάθει γράμ-

ματα και να γυρίσει όλο τον κόσμο μ’ένα ποδήλατο. Κι όταν το σπίτι τουβομβαρδίστηκε στον ιρανοϊρακινόπόλεμο, το μόνο που του απέμεινεήταν ο πολύχρωμος χαρταετός του.Τον πέταξε όσο πιο ψηλά μπορούσε,πέρασε τα σύννεφα, πλησίασε τ’ αστέ-ρια. Ταξίδεψε πολύ, στη Γαλλία, στηνΙταλία, στη Γερμανία, πάντα όμως«παράνομος» κυνηγημένος και με τοφόβο στην ψυχή. Κι όταν κάποτε το1980, έφθασε στη Σάμο, είχε την τύχηνα γνωρίσει τον Γιάννη Ρίτσο. Ο ποι-ητής της ρωμιοσύνης τον έπεισε ναμείνει στην Ελλάδα και από τότε ηζωή του άλλαξε. Ο Φερεϊντούν Φα-ριάντ αγάπησε τους Έλληνες περισ-σότερο απ’ ό,τι αγαπούσαν οι ίδιοιτον εαυτό τους. Έγραψε γι’ αυτούς,μετέφρασε τους σπουδαιότερους ποι-ητές της Ελλάδας στην Τεχεράνη καιτους σπουδαιότερους της Περσίαςστην Αθήνα.

Πέρασε πολλά, στα Κάτω Πατήσιαπου έμενε δίχως χαρτιά και άδεια πα-ραμονής. Ένιωσε το ρατσισμό των ελ-ληναράδων πάνω του, αλλά δεν παρέ-δωσε τα όπλα. Σπούδασε αρχαία καινέα ελληνικά, έγραψε ποίηση, έκανεμεταφράσεις, μέχρι που τιμήθηκε μετο Βραβείο Άντερσεν και τα κρατικάβραβεία του Ιράν και της Ελλάδας γιατις μεταφράσεις λογοτεχνικών έργων.Κανείς, όμως, δεν γνώριζε πως αυτόςο πρόσφυγας, που έμενε σ ένα κρύουπόγειο δίχως χρήματα, αλλά με πε-ρισσή αξιοπρέπεια, ήταν ο σπουδαίοςφιλέλληνας ποιητής της Περσίας. ΟΑντώνης Σαμαράκης, ο Τίτος Πατρί-κιος, ο Γιάννης Ρίτσος, η ΚατερίναΡουκ, η Μελίνα Μερκούρη, και κά-ποιοι άλλοι, βοήθησαν και μετά απόχρόνια ταλαιπωρίας και διώξεωνπήρε την ελληνική υπηκοότητα. Πέ-θανε, όμως, τον Φεβρουάριο του2012, λίγες μέρες μετά το θάνατο τουσκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου,ο οποίος τον είχε συμπεριλάβει στοκαστ της καινούργιας του ταινίας,όπου θα έπαιζε το ρόλο ενός πρό-σφυγα.

Βιβλίο για τη ζωή του

Ο συγγραφέας Γρηγόρης Χαλια-κόπουλος, που έτυχε να του πάρει τηνπρώτη και τελευταία συνέντευξη τηςζωής του στην Ελλάδα, έγραψε έναπαραμύθι αφιέρωμα για μικρούς καιμεγάλους, για τον Φερεϊντούν Φα-ριάντ με τίτλο «Το ταξίδι του Φερεϊν-τούν». Ο ίδιος μας αφηγείται: «ΤονΦερεϊντούν τον γνώρισα τις δύσκολεςεποχές, αρχές του 1990, τότε που σταΚάτω Πατήσια τον κυνηγούσαν οιδιάφοροι ρατσιστές. Συνδεθήκαμεμέσα από την ποίηση και τη λογοτε-χνία γενικότερα. Λίγες εβδομάδεςπριν πεθάνει γευματίσαμε σπίτι μουκαι μιλήσαμε για πολλά. Είχε γυρίσειαπό ένα ταξίδι του στην Αμερική.Είχε χάσει στον υπολογιστή του τη με-τάφραση των έργων του Ελύτη για τονεκδοτικό οίκο της Τεχεράνης και κόν-

τευε να τρελαθεί. Τα βρήκαμε αφούενεργοποιήσαμε το κέντρο Yahoo,μέσω ειδικών, και ηρέμησε. Όμως ηαρρώστια του επιδεινώθηκε απ’ αυτότο γεγονός και λίγο καιρό μετά κατέ-ληξε στο νοσοκομείο. Εκεί, μαζί μετον πέρση καταστηματάρχη ∆αρείοΤαμπάρ και τον σκηνοθέτη της ΕΡΤ∆ημήτρη Γιατζουζάκη, βρεθήκαμεδίπλα του μέχρι το τέλος του. Κηδεύ-τηκε στην Καισαριανή, με χιόνι καιμείον 3 βαθμούς όπου μαζί με τονΤίτο Πατρίκιο και άλλους φίλους, σύ-νολο 20-30 ανθρώπους, διαβάζαμεποίησή του στον προαύλιο χώρο, με-τατρέποντας την πολιτική του κηδείατου σε λογοτεχνική εκδήλωση».

Ο Τίτος Πατρίκιος, ο όποιος είχε ει-σηγηθεί την εγγραφή του στην Εται-ρεία Συγγραφέων, είχε διαβάσει τότετο παρακάτω ποίημα του Φερεϊντούν:

Εγώ είμαι ξένοςΜιλάω στα δέντρα περσικάΤα δέντρα μού αποκρίνονται.Μέσα σ’ αυτή τη συγγένειαδεν είμαι ξένος.

«Το ταξίδι του Φερεϊντούν», όπωςμας λέει ο συγγραφέας του, «είναιένα παραμύθι που έγραψα για τη ζωήτου κάθε Φερεϊντούν, που σβήνει στοΑιγαίο σε μια βάρκα ή καταλήγει νασέρνεται στα στενά της Ομόνοιαςχωρίς προοπτική». Γι’ αυτό θυμάμαιτον Φερεϊντούν που έλεγε με συγκί-νηση: «Πολλοί είναι οι σπουδαίοι άν-θρωποι που γνώρισα, είτε με μια μα-κρόχρονη φιλία, είτε με μια ή δυοαπλές συναντήσεις και πολλά έμαθααπό αυτούς. Προπάντων, ότι για ναείμαι ώριμος και σοφός δεν χρειάζε-ται να γνωρίζω πολλούς σπουδαίουςανθρώπους!»

∆υο πατρίδες, δυο αδιέξοδα

Κι όταν του μιλούσε κανείς για το

Ιράν, έλεγε με καμάρι: «Ο Γιάννης Ρί-τσος μου λέει να ισχυρίζομαι ότι είμαιΠέρσης και να καμαρώνω. Αλλά δυ-στυχώς, για μένα η Ελλάδα κι η Περ-σία είναι δύο αδιέξοδα. Πηγαίνωστην Περσία συναντώ ένα μεγάλοτείχος, γυρνώ στη δεύτερη πατρίδαμου την Ελλάδα, το ίδιο, χτυπάει τομούτρο μου σε αυτό το τείχος. Εμπρόςγκρεμός και πίσω ρέμα… αδιέξοδο!Τώρα, όμως, φαίνεται ότι εμείς οι ποι-ητές πρέπει να αντιπροσωπεύσουμεκάτι για αυτές τις δύο χώρες, με το έν-δοξο παρελθόν και το χάλια παρόν,που μέσα στην ιστορική τους πορείαατυχήσανε». Πόσο επίκαιρος ήταν…

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδό-σεις Καλειδοσκόπιο, ενώ πρόκειταινα μεταφραστεί στα περσικά και ήδηοδεύει για την 2η έκδοση. Κι ενώ,μέσα στις σελίδες του, ο συγγραφέαςΓρηγόρης Χαλιακόπουλος αναρωτιέ-ται: «Γιατί ένα παιδί από τη μακρινήΠερσία να θέλει να φύγει από την πα-τρίδα του; Πόσο μπορούν οι άνθρω-ποι ν’ ακούν πάνω από τα κεφάλιατους τρομακτικούς ήχους από αερο-πλάνα που σκορπούν το θάνατο με τιςδολοφονικές τους βόμβες; Όταν τοταξίδι της φυγής είναι αναπόφευκτο,ποιος έχει το δικαίωμα να ορίζει ταόνειρα και τις επιλογές εκείνου πουαναζητεί μιαν άλλη πατρίδα;» τηναπάντηση με ένα χαρακτηριστικό τουποίημα ο ίδιος ο Φερεϊντούν Φα-ριάντ:

Πατρίδα μου είναι ένας ουρανόςχωρίς διαβατήριοχωρίς πύλη.Μπαίνω απ’ τον αέρα!

Γρηγόρης Χαλιακόπουλος,συγγραφέας

Annette Messager

Την Πέμπτη 21 Νοεμβρίου εγκαινιάζεται η έκθεσητης γαλλίδας Annette Messager, με την παρουσία

της ίδιας της καλλιτέχνιδας. Τη δεκαετία του 1970 εξε-ρευνούσε μέσω της τέχνης τη δική της ταυτότητα καικατ’ επέκταση το ρόλο της γυναίκας στη γαλλική κοι-νωνία, έχοντας ως σημεία αναφοράς τις έννοιες τηςκατοχής και της οικειοποίησης. Στην ακμή του μινιμα-λισμού, κόντρα στο ρεύμα, ενσωμάτωσε στη δουλειάτης το πλέξιμο, το ράψιμο και το κέντημα, και υλικάόπως οι ξυλομπογιές, τα υφάσματα, οι κάλτσες, τοδίχτυ και γενικότερα «οτιδήποτε φτάνει στο σπίτι καιπαραμένει εκεί». Με το ίδιο σκεπτικό εργάζεται μέχρισήμερα και στην παρούσα έκθεση ο θεατής θα έχειτην ευκαιρία να γνωρίσει αντιπροσωπευτικά κομμά-τια του έργου της, από τη δεκαετία του 1990 μέχρι σή-μερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Messager το 2005 είχεεκπροσωπήσει τη Γαλλία στη Biennale της Βενετίας,όπου της απονεμήθηκε το Χρυσό Λιοντάρι. Η έκθεσηλειτουργεί έως τις 9 Ιανουαρίου. Ωράριο: Τρίτη έωςΠαρασκευή 10.30π.μ. – 6.30μ.μ., Σάββατο 12μ. – 4μ.μ.

Γκαλερί Bernier/ Eliades (Επταχάλκου 11, Αθήνα,τηλ.: 210–3413935).

zan–tac

Μεγάλων και μικρών διαστάσεων έργα, ακρυλικάσε καμβά αλλά και κάρβουνο σε χαρτί μας πα-

ρουσιάζει ο Νίκος Λαγός από τις 14 Νοεμβρίου έωςτις 7 ∆εκεμβρίου, σε μια έκθεση που κυριαρχούν η

γραφή και τα σύμβολα. Τα σχέδια, όπως και η ποικι-λία χρωμάτων, υποχωρούν και ένα πυκνό σύννεφο λέ-ξεων και γραμμάτων συνωστίζονται, καλύπτονταςεπαναλαμβανόμενα μοτίβα. Τα έργα του καλλιτέχνηπαραπέμπουν στο χάος της εποχής μας και στην ψυ-χική σύγχυση, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκουν να εισά-γουν το χιούμορ και τη χαρά μέσω της σχεδόν καρ-τουνίστικης εντύπωσής τους. Ωράριο: Τρίτη, Πέμπτη,Παρασκευή 11π.μ. 3μ.μ. και 5 – 8μ.μ., Σάββατο 11π.μ.– 2μ.μ.

Γκαλερί Ζουμπουλάκη (Κριεζώτου 6, Αθήνα, τηλ.:210–3634454).

Talismans

Τάλισμαν είναι ένα αντικείμενο που φέρει γραφέςκαι σύμβολα και το οποίο, μέσα από μια τελε-

τουργική διαδικασία, αποκτά μία μαγική–προστατευ-τική ιδιότητα και δράση. Η λέξη προέρχεται από τηναραβική παραφθορά «tilasm» της ελληνικής λέξης«τέλεσμα», που σημαίνει τελετουργική πράξη. Η έκ-θεση της Ειρήνης Γκόνου με αυτό τον τίτλο αποτελείμια εικαστική αναζήτηση της ίδιας αυτής ιδιότητας καιδράσης της γραφής και του αντικειμένου της, σε διά-λογο με το πολιτισμικό ιδίωμα των νοτίων ακτών τηςΜεσογείου. Χρησιμοποιώντας φυσικά υλικά, όπωςχειροποίητο χαρτί, φυτικά μελάνια, καλάμι, ξύλο,ύφασμα, φύλλα αλλά και επιλεγμένο υλικό από τησυλλογή του παλαιοπωλείου, όπως υφάσματα, βιβλία,ξυλόγλυπτα και στοιχεία από παλιά κοσμήματα, η δη-μιουργός επιχειρεί να κατασκευάσει μια νέα μαγικήγλώσσα και μια δική της έννοια της προστασίας, μέσααπό το αντικείμενο και μέσα από τη λέξη. Η έκθεσηεγκαινιάζεται την Τρίτη 19 Νοεμβρίου και διαρκείμέχρι τις 14 ∆εκεμβρίου. Ωράριο: ∆ευτέρα, Τετάρτη,Σάββατο 10π.μ. – 3μ.μ., Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή10π.μ. – 8μ.μ.

Παλαιοπωλείο Μαρτίνος (Πινδάρου 24, Κολωνάκι,Αθήνα, τηλ.: 210–3609449, www.martinosart.gr.

ικαστικόςε χάρτηςΕπιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίουcatana@freemail.gr

Ο ΠΕΡΣΗΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΑΝ ΠΑΤΡΙΔΑ

To ταξίδιτου Φερεϊντούν

26 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013ΜΟΥΣΙΚΗ

ΟΥΣΙΚΕΣ ΡΟΤΑΣΕΙΣ Επιμέλεια: Λιάνα Μαλανδρενιώτη - lianam@otenet.grμ π

ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣΟΙ ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ

∆ημήτρης Βεριώνης«Κάτω από το φεγγάρι»(Μετρονόμος)

∆εύτερο άλμπουμγια τον ∆ημήτρη

Βεριώνη, που πατάεισταθερά στο δρόμομιας ποπ - ροκ τρα-γουδοποιίας, έχονταςεξασφαλισμένη τησυμμετοχή δεξιοτε-χνών μουσικών(Φώτης Σιώτας,Πάνος Τόλιος, Σπύ-ρος Χατζηκωνσταντί-νου κ.ά.) και της

Λήδας Πισπίρη στα φωνητικά. Κι ενώ άλλοι ακόμη πον-τάρουν στις «συμμαχίες» με γνωστά ονόματα του χώρουτους, ο Βεριώνης, αν μη τι άλλο, πρωτοτύπησε, δίνον-τας «Το μαγεμένο καλοκαίρι» του στον ∆άκη και ση-ματοδοτώντας έτσι το comeback του δημοφιλούς ποπτραγουδιστή των 70s. Πέρα απ' το εν λόγω τραγούδι,που δικαιολογημένα δημιούργησε αίσθηση, στο δίσκουπάρχουν ακόμη εξαιρετικά δείγματα της βιωματικήςτραγουδοποιίας του Βεριώνη, σαν το νοσταλγικό12λεπτο «Το Σπίτι», το ερωτικά ανικανοποίητο «Μέ-νουν οι ουρανοί κλειστοί» και το αλήτικα ροκάδικο«Γύρνα πίσω τρελή» των ∆. Γεωργίου - Ν. Ματράκα.Φροντισμένος ήχος, όπως και φροντισμένη η όλη έκ-δοση με τα εικαστικά της Γιώτας Γεωργαλή. Κυκλοφο-ρεί από τον ανεξάρτητο Μετρονόμο.

Αντώνης Μποσκοΐτης

Τη συνέντευξη πήρεη Λιάνα Μαλανδρενιώτη

Από «Το πιο όμορφο παράθυρο τηςπόλης» (2006), το οποίο αποτέλεσε τηνπρώτη σου ολοκληρωμένη δισκογραφικήδουλειά, μέχρι το «Κάτω απ’ το ίδιο φεγ-γάρι», το οποίο κυκλοφόρησε στο τέλοςτου ∆εκέμβρη του 2012, πέρασαν σχεδόνεπτά χρόνια. Τι μεσολάβησε σε αυτό τοδιάστημα;

Πράγματι, πέρασε αρκετός καιρόςμέχρι να καταφέρω να κυκλοφορήσω τονέο μου δίσκο. Η αλήθεια είναι πως τοδιάστημα αυτό θα ήταν σημαντικά μικρό-τερο αν τα πράγματα ήταν λίγο πιο ευ-νοϊκά στην παραπαίουσα ελληνική δισκο-γραφία και αν δεν ήμουν για αρκετά με-γάλο χρονικό διάστημα άνεργος -καθώςπροφανώς δεν βιοπορίζομαι από τη μου-σική-, άρα και αδύναμος οικονομικά γιανα υποστηρίξω μια εξ ολοκλήρου δική μουπαραγωγή. Ο δίσκος περίμενε έτοιμος στοσυρτάρι μου για δύο χρόνια. Προς τοτέλος του 2012 γνώρισα τον Θανάση Συ-λιβό του «Μετρονόμου» -έναν άνθρωποπου αποτελεί φωτεινή εξαίρεση στα δι-σκογραφικά και εκδοτικά πράγματα- καικατορθώσαμε ο δίσκος να κυκλοφορήσει,στα ολιγάριθμα δισκοπωλεία που έχουναπομείνει.

Ποιο είναι το κεντρικό θέμα του τελευ-ταίου δίσκου σου;

Αντιλαμβάνομαι τα τραγούδια μου σαν

ανοιχτά ημερολόγια, σαν προσωπικές κα-ταθέσεις και πέρα από εμένα, φυσικά, ελ-πίζω να αφορούν και άλλους. Αυτό που μεαπασχολούσε κατά τη δημιουργία τωντραγουδιών, αλλά και γενικότερα, είναι ηαπώλεια και η διαρκής, αδυσώπητη εμπει-ρία του να μεγαλώνεις και να ξεμακραί-νεις από την παιδική αθωότητα. Μέσα στοδίσκο υπάρχει ένα 12λεπτο κομμάτι, σετέσσερα μέρη, το οποίο έχει ως θέμα τοσπίτι, ως έννοια, την εστία: αυτό των παι-δικών χρόνων, την παιδική γειτονιά, τηνονειρική επιστροφή σε αυτή, την απομά-κρυνση από την παιδική ηλικία και την«ασφάλειά» της, το σπίτι της συνύπαρξηςκαι τέλος την αέναη, ενήλικη αναζήτησητης νέας «εστίας». Άλλα θέματα του μεαπασχολούν σε αυτόν το δίσκο είναι ηεφηβεία και οι έρωτες στα χρόνια της δε-καετίας του 80, οι…παιδικές συμμαθή-τριες, η απώλεια και το όνειρο. Όλα τατραγούδια είναι σε στίχους και μουσικήδικά μου, εκτός από το «Γύρνα πίσωτρελή» των Νάσου Ματράκα και ∆αμια-νού Γεωργίου, το οποίο το τραγουδώ απότα 16 μου και το οποίο αφιερώνεται στημνήμη του Γιώργου Μιχαιρίνα από τονοποίο και το έμαθα.

Στο δίσκο συμμετέχει και ο ∆άκης.Ήταν μια εξαιρετική εμπειρία η συνερ-

γασία με τον ∆άκη, ο οποίος τραγούδησε«Το μαγεμένο καλοκαίρι», ένα τραγούδιπου φέρει ακούσματα άλλων εποχών. Μουέδωσε μεγάλη χαρά η συμμετοχή του

∆άκη, σ’ ένα τραγούδι που πραγματικάκανείς άλλος δεν θα μπορούσε να το απο-δώσει κατ’ αυτό τον τρόπο. Ήταν μια πολύιδιαίτερη στιγμή του δίσκου, δηλώνω εν-τυπωσιασμένος από τον επαγγελματισμόαλλά και τη γλυκύτητα του ∆άκη και εύχο-μαι να μπορέσουμε να συνεργαστούμε καιπάλι στο μέλλον.

Ποιες είναι οι δυσκολίες που συναντάκανείς στην τρέχουσα ελληνική μουσικήπραγματικότητα;

Στην πραγματικότητα η δισκογραφία, μετην κλασική έννοια του όρου, δεν υπάρχειπια. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό,αλλά προκύπτουν όμως και προβλήματα:η παραγωγή ενός δίσκου είναι οικονομικάδυσβάσταχτη, ενώ ο δημιουργός του αναγ-καστικά πρέπει να τρέχει για τα πάντα.Παράλληλα, όλοι οι συντελεστές του δί-σκου γενικά προσφέρουν πολύ περισσό-τερα από την τέχνη τους. Όταν ο δίσκοςολοκληρωθεί, με μαθηματική ακρίβεια θασυντριβεί πάνω στην αδιαφορία σχεδόνόλων των ραδιοφώνων, που έχουν εντελώςδιεκπεραιωτική λογική μέσα από τα play-lists τους, ενώ ραδιόφωνα που θα έπρεπενα έχουν έναν σαφώς πιο διακριτό πολιτι-σμικό ρόλο δεν έχουν καν εκπομπές γιατις νέες κυκλοφορίες. Μετά, δε, το πραξι-κοπηματικό κλείσιμο της δημόσιας ραδιο-τηλεόρασης, η πρόσβασή μας στον… έξωκόσμο είναι σχεδόν αδιανόητη, πέρα απότις όποιες δυνατότητες παρέχει το διαδί-κτυο. Και βέβαια, να μη ξεχνάμε την έλ-

λειψη χώρων για να παρουσιαστεί μιαδουλειά.

Ποια πιστεύεις πως πρέπει να είναι ηθέση των ανθρώπων του πολιτισμού απέ-ναντι στη σημερινή κοινωνική και πολι-τική πραγματικότητα;

Νομίζω πως πάνω απ’ όλα οφείλουμεόλοι να είμαστε αλληλέγγυοι στον διπλανόμας και να μετέχουμε (ή και να δημιουρ-γούμε) δράσεις σε σχέση με το κοινωνικόσύνολο. Περνάμε πολύ δύσκολες μέρες, μεκύριο χαρακτηριστικό το τρομακτικό έλ-λειμμα δημοκρατίας σε μια ολοένα καισκληρότερα δοκιμαζόμενη κοινωνία. Πρέ-πει με κάθε τρόπο να αντισταθούμε στηνξενοφοβία, στο ρατσισμό, στους νεοναζίαλλά και στα σχέδια αυτών που τώρα κυ-βερνούν με μόνο γνώμονα την εξυπηρέ-τηση σκοτεινών, ιδιωτικών συμφερόντων.Είναι προφανές πως σε αυτή τη λαίλαπα ημόνη ελπίδα έρχεται από την αριστερά,και κυρίως από την αριστερά που δεν φο-βάται να αναμετρηθεί με την πρόκλησηκαι θα σπεύσει σύντομα να αναλάβει ση-μαντικές και ιστορικές ευθύνες. Οι άν-θρωποι που δημιουργούν, που ασχολούν-ται με τον πολιτισμό, πρέπει να έχουνανοιχτά τα μάτια στην κοινωνία, να είναιφορείς προοδευτικής δράσης και προβλη-ματισμού και να μη δέχονται να γίνουν συ-στημικά μεγάφωνα, όπως δυστυχώς παρα-τηρούμε σε κάποιες περιπτώσεις.

•

* Με τη συμμετοχή της μεσόφω-νου Αγγελικής Καθαρίου και τουπιανίστα Θεόδωρου Τζοβανάκη

Σε μία εποχή που το οικοδό-μημα των αξιών κλυδωνίζεται,αναζητούμε με αγωνία τα

γερά θεμέλια, όπου υπάρχουν αυτά,στην παράδοση, στην επιστήμη, στηντέχνη. Η τελευταία ευτυχώς ερήμηντων δημιουργών της έχει αποβεί ως ηκιβωτός των αξιών που επιπλέει τουκατακλυσμού. Στο παρόντα ψηφιακόδίσκο που κυκλοφόρησε σχετικάπρόσφατα, δύο αρχέγονοι πυλώνεςτης τέχνης, η ποίηση και η μουσικήεπιβεβαιώνουν την αντοχή τους στοχρόνο. Στο σπάνιο σε ποιότητα υλικόαυτού του ηχογραφήματος συνυπάρ-χουν δύο μεγάλες οικουμενικές προ-σωπικότητες του Ελληνισμού, ο Κα-βάφης και ο Μητρόπουλος. Ο Μη-τρόπουλος είναι ο πρώτος έλληναςσυνθέτης που μελοποίησε Καβάφη .Έχουμε λοιπόν τις περίφημες «14 In-venzioni» του 1925 πάνω σε ερωτικήποίηση του Καβάφη για φωνή καιπιάνο και μάλιστα την παγκόσμια

πρώτη ηχογράφηση στην ολοκληρω-μένη της μορφή. Τα ποιήματα αυτάαιρετικά για τα χρηστά ήθη της επο-χής τους «ντύνονται» με επίσης αιρε-τικές ατονικές αρμονικές επιλογέςτου πρωτοπόρου συνθέτη. Αφοσιω-μένη και με επαρκή θητεία στο σύγ-χρονο ρεπερτόριο η μεσόφωνος Αγ-γελική Καθαρίου προβαίνει σε μιαερμηνεία τολμηρή μιας παρτιτούραςυψηλών απαιτήσεων και προτάσσειτα οικεία ηχοχρώματα της φωνής στιςασυνήθιστες μουσικές μετρικές εναλ-λαγές του Μητρόπουλου. Με άνεσηκαι συγκίνηση στις κορυφώσεις,

απλότητα και αμεσότητα, ανταποκρί-νεται επάξια στην πρόκληση μιας τέ-τοιας αναμέτρησης. Με την καταλυ-τική συμβολή του σπουδαίου πιανί-στα Θοδωρή Τζοβανάκη τα τραγού-δια έλκουν το ενδιαφέρον αλλά καιτο θαυμασμό μας. Σε αυτόν τον δίσκοέχουμε επίσης σε παγκόσμια πρώτηηχογράφηση τα κομμάτια για φωνήκαι πιάνο «Αφροδίτη Ουρανία»(1924) και ο «Παν» (1924) του ∆ημή-τρη Μητρόπουλου, σε ποίηση Άγγε-λου Σικελιανού, ενός άλλου μεγάλουποιητή .

Περιλαμβάνονται επίσης η περί-φημη «Passacaglia, Intermezzo eFuga» του 1924 καθώς και το «Κομ-μάτι» του 1926, αλλά και οι «Τέσσε-ρεις Κυθηραϊκοί Χοροί» της ίδιαςχρονιάς για σόλο, πιάνο. Εδώ, ο Θο-δωρής Τζοβανάκης επιδίδεται σε έναρεσιτάλ ερμηνείας.

Ένας δίσκος «πνευματικό αγαθό»που επιβεβαιώνει τα γερά θεμέλιατου πολιτισμού μας. Ένα μεγάλομπράβο στους συντελεστές και καλήακρόαση σε σας.

Λιάνα Μαλανδρενιώτη

∆ημήτρης Μητρόπουλος«Ο πρωτοποριακός συνθέτης»[Θυμέλη, Τμήμα Μουσικών Σπουδών (Εργαστήριο Ελληνικής Μουσικής) Ιόνιου Πανεπιστήμιου,Γεννάδειος Βιβλιοθήκη]

Μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ,η πρόσβαση στον κόσμο είναι αδιανόητη* Συνέντευξη με τον τραγουδοποιό ∆ημήτρη Βεριώνη

Τον Δημήτρη Βεριώνη τον γνωρίσαμε με το πρώτο άλμ-πουμ του πριν μερικά χρόνια σαν έναν ποπ - ροκ τρα-γουδοποιό της «σχολής Μανώλη Φάμελλου»: προσεγ-μένος ηλεκτρικός ήχος, ρυθμικές μπαλάντες, εσωτερι-κός στίχος. Αυτή τη φορά, αφορμή για τη συνάντηση

μας ήταν το δεύτερο άλμπουμ του, ανεξάρτητη παρα-γωγή επίσης, μέσα στο οποίο βρίσκει κανείς 14 τραγού-δια στο γνώριμο ύφος του δημιουργού. Μεταξύ αυτώνκαι «Το μαγεμένο καλοκαίρι», ιδανικό κομμάτι για τηφωνή του αειθαλή ρομαντικού Δάκη!

Σύμφωνα με το πνεύμα της εποχής μας,ανάμεσα στα καλά που προέκυψαν α-πό την παγκοσμιοποίηση είναι η πρό-ταξη της απομυθοποίησης. Το πόσοωφέλιμη στάθηκε σε ατομικό, εθνικό

και διεθνικό επίπεδο το βλέπουμε στηνπράξη με την αποκάθαρση από τους μύ-θους της Ιστορίας. Καιρός, λοιπόν, είναινα ασχοληθούμε και με τους μύθους, πουσυσκοτίζουν τα πραγματικά γεγονότα, σεάλλους τομείς ή και θεσμούς. Με αφορμήτην τρέχουσα επικαιρότητα, ένας προς ε-ξέταση θεσμός είναι ο προσφιλής θεσμόςτων βραβείων. Όπως οι περισσότεροι θε-σμοί, στηρίζεται κι αυτός στο κύρος του,που, στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναισυσχετισμένο με τον τρόπο επιλογής τωνυποψηφίων προς βράβευση. Τα σημαντι-κά, όπως τα κρατικά σε εθνικό επίπεδοκαι τα Νόμπελ σε διεθνές, οφείλουν την ε-γκυρότητά τους στην γενικώς αποδεκτή ά-ποψη, ότι βασίζονται σε αμερόληπτα κρι-τήρια. Ενδεικτικό του πόσο αντέχει αυτήη θεώρηση είναι όσα γράφονται στον Τύ-πο πριν και μετά μια βράβευση, από τιςπροβλέψεις και τα στοιχήματα μέχρι τη δι-θυραμβική προβολή του έργου του εκά-στοτε βραβευμένου.

Κι όμως, όσο καθησυχαστική κι αν είναιη πίστη στην αμεροληψία, συχνά δεν είναιπαρά ένας μύθος. Και όπως είναι αναμε-νόμενο, παρόμοιοι εξωραϊστικοί μύθοι α-ποβαίνουν ανθεκτικότεροι σε χώρους,που, από τη φύση τους, επιτρέπουν μεγα-λύτερα περιθώρια υποκειμενισμού, όπως,για παράδειγμα, αυτός της λογοτεχνίας.Γιατί, όπως και να το κάνουμε, η απόφαν-ση ότι η δαφνοστεφής του βραβείου Νό-μπελ Λογοτεχνίας Alice Munro είναι“master of the contemporary short story”δεν διαθέτει τη στέρεα βάση της πειραμα-τικής επιβεβαίωσης, που δίνει η ύπαρξητου σωματιδίου Χιγκς στην εφετινή απο-νομή του Νόμπελ Φυσικής σε εκείνους πουδιατύπωσαν, πριν από μισό αιώνα, τη μα-θηματική θεωρία που το προέβλεπε.Άλλωστε, η αισθητική είναι δυσπρόσιτοςχώρος, σε αντίθεση, λ.χ., με τον ευκολότε-ρα προσβάσιμο ιδεολογικοπολιτικό.

Προπολεμικά

Αρκεί μια ματιά στον πίνακα των δαφ-νοστεφών κατά τα 113 έτη απονομής τωνΝόμπελ Λογοτεχνίας, για να φανεί πόσοκαι από πότε άρχισαν να υποχωρούν ταλογοτεχνικά κριτήρια και να παρεμβάλλο-νται εξωλογοτεχνικοί παράγοντες. Μέχριτον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, 1901-1939, υ-πήρξαν 36 βραβεύσεις (1914, 1918, 1935δεν απονεμήθηκε) και 38 βραβευμένοι(1904 και 1917 μοιράστηκε σε δυο). Χωρι-σμένοι ανά ήπειρο, προκύπτουν 34 Ευρω-παίοι, τρεις Αμερικανοί και ένας Ινδός.Για πρώτη φορά δίνεται σε μη Ευρωπαίοτο 1913. Αντιπροσωπεύεται από τον άλλο-τε γνωστό Ινδό ποιητή Ταγκόρ, που συνι-στούσε εξαιρετική περίπτωση, διάσημοςσε Αγγλία και ΗΠΑ, με την κορυφαίαποιητική συλλογή του να εκδίδεται στα αγ-γλικά και να μεταφράζεται την επόμενηχρονιά στα γαλλικά από τον Αντρέ Ζιντ.Συνεπώς, τα προπολεμικά Νόμπελ είναισχεδόν αποκλειστικά ευρωπαϊκά (14 χώ-ρες τιμώνται, μια από αυτές η ΕΣΣ∆ αλλάμε συγγραφέα εγκατεστημένο στο Παρί-σι), με τους τρεις αμερικανούς να έρχονταιαργά, μέσα στη δεκαετία του ’30 (1930,1936, 1938). Παραμένουν, δηλαδή, ευρω-παϊκά όσο, επίσης και ανδρικά, με μόνοτέσσερις γυναίκες. Η πρώτη είναι Σουηδέ-ζα και αποτελεί το πρώτο Νόμπελ τηςδιοργανώτριας χώρας.

Μεταπολεμική γεωγραφία

Μετά τον Πόλεμο (1940-1943 δεν απο-νεμήθηκε), από το 1944 μέχρι το 2013, υ-πήρξαν 70 βραβεύσεις και 72 βραβευμέ-νοι ( 1966, 1974 μοιράστηκε). Αυτήν την ε-βδομηκονταετία έρχεται η πτώση του Τεί-

χους του Βερολίνου να την χωρίσει σε δυοπεριόδους: 1944-1989, 1990-2013. Σταπρώτα 46 χρόνια, οι 48 νομπελίστες είναι32 Ευρωπαίοι (14 χώρες τιμώνται αλλάδιαφοροποιούνται από τις ισάριθμες προ-πολεμικές, απουσιάζουν οι Νορβηγία,Βέλγιο, Φινλανδία, Πολωνία, ενώ προστί-θενται οι Ισλανδία, Γιουγκοσλαβία, Ελλά-δα, Τσεχία), έντεκα από την αμερικανικήήπειρο (επτά ΗΠΑ, ένας Κεντρική Αμερι-κή και τρεις Λατινική) και πέντε από τιςάλλες τρεις ηπείρους, από δυο Αφρική(Νιγηρία, Αίγυπτος) και Ασία (Ισραήλ, Ια-πωνία) και ένας Αυστραλία. Όπως φαίνε-ται, το Νόμπελ, από τον καιρό του ΨυχρούΠολέμου μέχρι την κατάρρευση του σοβιε-τικού μπλοκ, παραμένει ευρωκε-ντρικό, με ουσιαστικά απο-κλεισμένο το ανατολικόμπλοκ, πλην των τι-μώμενων αντιφρο-νούντων. ΗΕλλάδα εισέρ-χεται στοΠάνθεοντου Νό-μπελ 17η,το 1963,αλλάβρα-βεύεταισε σχε-τικά μι-κρή α-πόστα-ση γιαδεύτερηφορά το1979,πριν τηνείσοδο της18ης χώρας,της Τσεχίας,το 1984. ∆υτι-κοευρωπαϊκόκαι έτι περισσότε-ρο ανδρικό, καθώς,σε αυτήν την περίοδοπροστίθενται μόλις δυο γυ-ναίκες, μάλιστα, η μια από αυτέςμοιράζεται το βραβείο. Το ποσοστό από10,5% πέφτει σε 4,175% και επί του συνό-λου, από το 1901 μέχρι και το 1989, με έξιβραβευμένες υπολείπεται του 7%.

Παγκοσμιοποίηση

Κατά τη δεύτερη περίοδο, αυτήν της πα-γκοσμιοποίησης, είναι εμφανής η τάση τηςκριτικής επιτροπής να ανοίξει τη βράβευ-ση και προς τον υπόλοιπο κόσμο, αγκαλιά-ζοντας ταυτόχρονα και τα δυο φύλλα.Ιδιαίτερα, στο θέμα των γυναικών, η επι-τροπή απονομής δείχνει να εφαρμόζει κά-τι σαν την ποσόστωση των κομμάτων στηνΕλλάδα. Στις έξι δαφνοστεφείς προστέθη-καν, μέσα σε 24 χρόνια, άλλες επτά: τρειςτην πρώτη δεκαετία, και στη συνέχεια, α-πό μια κάθε δυο με τέσσερα χρόνια. Μεάλλα λόγια, το φύλλο εμφανίζεται ως οπρώτος εξωλογοτεχνικός παράγοντας.Ένας δεύτερος, είναι η χώρα προέλευσης,με προτίμηση στις εκτός Ευρώπης και Η-ΠΑ. Ενώ, ένας τρίτος, παραμένει ο ιδεο-λογικοπολιτικός, αν και συν τω χρόνω,διαφοροποιείται. Στους 24 βραβευμένους,οι δέκα έρχονται από επτά νέες χώρες,δυο Νότια Αφρική (μια γυναίκα), δυο μέ-σα στον τρέχοντα αιώνα από την αναδυό-μενη Κίνα, πέντε από την αμερικάνικη ή-πειρο (Μεξικό, Ουρουγουάη, Τρινιντάντ,Περού, Καναδά) και ένας από την Τουρ-κία.

Τα υπόλοιπα 14 πηγαίνουν, ένα δεύ-τερο στην Ιαπωνία μετά 26 χρόνια από τοπρώτο, ένα στις ΗΠΑ σε γυναίκα, πουφτάνει τους έντεκα δαφνοστεφείς, κατα-λαμβάνοντας τη δεύτερη θέση μετά τηΓαλλία, τρία σε ευρωπαϊκές χώρες πουδεν είχαν τιμηθεί (Πορτογαλία, Ουγγαρία,Αυστρία), το ένα από αυτά σε γυναίκα,

και εννέα στις ευρωπαϊκές χώρες, που πα-ραμένουν πρώτες σε Νόμπελ: ένα στη Γαλ-λία, δυο το ένα σε γυναίκα στη ΜεγάληΒρετανία, δυο το ένα σε γυναίκα στη Γερ-μανία, και από ένα στις Σουηδία, Ιταλία,Ιρλανδία, Πολωνία. Για να μην παραπο-νιόμαστε, θυμίζουμε ότι, στις 21 ευρω-παϊκές χώρες του Πάνθεον, οκτώ έχουν α-ποσπάσει ένα Νόμπελ, τρεις (∆ανία,Ελβετία, Ελλάδα) διπλό, η Νορβηγία τρι-πλό, τρεις (Πολωνία, Ιρλανδία, ΕΣΣ∆)τέσσερα, η Ισπανία πέντε, η Ιταλία έξι,Γερμανία και Σουηδία οκτώ, Μεγάλη Βρε-τανία 10, Γαλλία 13.

Alice Munro

Παρά τα πρωτεία της Γαλ-λίας, την πρώτη θέση κα-

τέχει η αγγλόφωνη λο-γοτεχνία, με διπλά-

σιο αριθμό βρα-βεύσεων σε σχέ-

ση με τη γαλλι-κή και τηνσχεδόν ισο-βαθμούσαγερμανική.Η προτί-μηση τηςεπιτροπήςστην αγ-γλόφωνηλογοτε-χνία εξη-γεί, εν μέ-ρει, τηνπρόκρισηαγγλόφω-

νου για τοπρώτο Νό-

μπελ του Κα-ναδά. Κατά τα

άλλα, η πολιτικήγεωγραφία της

κατανομής των βρα-βείων δείχνει πως όσοι

διαμορφώνουν τις πιθα-νότητες των επίδοξων προς

βράβευση και κατευθύνουν τοντζόγο των στοιχημάτων παραμένουν στομύθο των λογοτεχνικών ή και αγοραίωνκριτηρίων. Έτσι, προκύπτει ως πρώτο φα-βορί ο Χαρούκι Μουρακάμι και επανέρ-χεται ο Φίλιπ Ροθ. Αντ’ αυτών, όμως, βρα-βεύεται η Alice Munro, που το όνομά τηςαπουσιάζει από έγκριτες εγκυκλοπαί-δειες, όπως η Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτά-νικα. Ανεξάρτητα, όμως, του σκεπτικούτης επιτροπής, η επίσημη ανακοίνωση επι-καλείται πάντοτε λογοτεχνικά κριτήρια. Ησυγκεκριμένη συγγραφέας επελέγη ως“master of the contemporary short story”.

Εδώ, κρατάμε το όνομα της συγγρα-φέως, τον χαρακτηρισμό “master” και τονειδολογικό προσδιορισμό “short story”στα αγγλικά, καθώς έχουν αποδοθεί σταελληνικά κατά περισσότερους του ενόςτρόπους. Το όνομα μεταφέρθηκε ως Μον-ρό στα μεταφρασμένα βιβλία της, ή και ωςΜουνρό σε δημοσιογραφικά άρθρα, ενώτο τρίτο εναλλακτικό Μανρό απαντάταιμόνο σε εγκυκλοπαίδειες. Για τον χαρα-κτηρισμό “master”, δοκιμάστηκαν όλες οιδυνατές αποδόσεις: μαστόρισσα, μετρ, αυ-θεντία, κορυφαία, βασίλισσα. Όσο για τονειδολογικό προσδιορισμό “short story”, οιγηγενείς δημοσιογράφοι, μη έχοντας επί-γνωση της ουσιαστικής διαφοράς ανάμε-σα στην “short story” και το διήγημα, τοναπέδωσαν ως διήγημα. Άγγλοι θεωρητι-κοί, ωστόσο, δυσανασχετούν με την έλλει-ψη ενός ιδιαίτερου όρου για την αλά Πόε“short story”, που συνιστά αυτοτελές λογο-τεχνικό είδος και θα πρέπει να αντιδια-στέλλεται από την “short story”. Η ελληνι-κή γλώσσα, ωστόσο, έχει το πλεονέκτημανα διαθέτει, πέραν της περιφραστικής δια-τύπωσης, τη λέξη διήγημα. ∆ηλαδή, έναλεκτικό πλεόνασμα, που μένει αχρησιμο-ποίητο, ενώ επιτρέπει την ακριβέστερη

διάκριση και την πρόκριση των πραγματι-κών μαστόρων του είδους.

“Our Chekhov”

Οι ιστορίες της Munro δεν εντάσσονταιστην κατηγορία του διηγήματος. Πρόκει-ται για σύντομες ιστορίες, που διαφορο-ποιούνται από τη νουβέλα και το μυθιστό-ρημα μόνο ως προς την έκταση. Άλλωστετις έχουν αποκαλέσει “long short stories”και “novels in miniature”. Οι ιστορίες τηςεπιδέχονται άπλωμα, το οποίο και έγινεκατά το πέρασμα ορισμένων από την πρώ-τη δημοσίευσή τους σε περιοδικό στη συ-μπερίληψή τους σε συλλογή. Όσο για τονχαρακτηρισμό της επίσημης ανακοίνωσηςτης Σουηδικής Ακαδημίας πως πρόκειταιγια τον Τσέχωφ του Καναδά, αυτός μάλ-λον στόχευε στη στήριξη του επιχειρήμα-τος της λογοτεχνικότητας, αντλημένος απότις αποφάνσεις των Καναδών κριτικών.Από τα εν λόγω κείμενα, είναι σαφές ότι ησύγκριση αφορά το περιεχόμενο και όχιτη μορφή και την έκταση. Ύστερα διατυ-πώνεται μέσα στα εθνικά πλαίσια, όπου ταμέτρα σύγκρισης είναι κατά κανόνα δια-φορετικά. Εν μέσω μυθιστορηματικών“ποταμών γυναικείας ευαισθησίας”, δια-κρίνονται σαν “ρυάκια” οι ιστορίες τηςMunro, επισύροντας θαυμαστικές εκφρά-σεις εθνικής υπερηφάνειας της μορφής“our Chekhov”.

∆εν ήμασταν παρόντες και σε 50 χρόνιαπου θα ανοίξουν τα Πρακτικά θα ήμαστεπάλι απόντες. Εικάζουμε, όμως, ότι το ό-νομα της Munro έπεσε στο τραπέζι σανπρόταση με περισσότερα του ενός ατού: α)το φύλλο, καθώς είχαν ήδη περάσει τέσσε-ρα χρόνια από την προηγούμενη βράβευ-ση γυναίκας και η επιτροπή διήνυε τον τρί-το και τελευταίο χρόνο της θητείας της. β)τη χώρα προέλευσης, ο Καναδάς ήταν ημοναδική χώρα από το τέως κλαμπ των ο-κτώ ισχυρότερων του κόσμου, που είχεμείνει εκτός του Πάνθεου. Και γ) την ηλι-κία, γιατί μίας μορφής άτυπη επετηρίδακρατάνε και τα Νόμπελ.

Σε αυτά προστίθεται η υποστήριξη τηςχώρας της, κάτι που, δυστυχώς, στερούνταιόσοι Έλληνες πεζογράφοι θα μπορούσαννα αποτελούν σοβαρές υποψηφιότητες.Αυτό το δείχνουν και οι κατάλογοι υποψη-φίων, που καταρτίζονται με βάση τουςπροτεινόμενους από ανώτατα ιδρύματακαι εταιρείες λογοτεχνών. Μόνο ο Βασί-λης Αλεξάκης εμφανίζεται, κι αυτός χάριςσε γαλλική μέριμνα. Τέλος, το έργο τηςδεν έχει πολιτική χροιά, όπως των Ντόρ-ρις Λέσσινγκ και Χέρτα Μίλερ, ούτε είναιπροκλητικό καθώς της Ελφρίντε Γέλινεκ,που ανάγκασε δυο μέλη της επιτροπής σεπαραίτηση. Παλαιότερα, αυτό το στοιχείοθα λειτουργούσε αρνητικά, σήμερα, όμως,φαίνεται να αποτελεί ατού. Η επιλογή τηςθα μπορούσε να δηλώνει στροφή προςτους αθόρυβους. Άλλωστε και η απομυθο-ποίηση της Ιστορίας στον μετριασμό τουθορύβου, που προκαλούν άτομα και διενέ-ξεις, δεν αποσκοπεί; Ένα Νόμπελ δεν ι-σοδυναμεί μόνο με υψηλό χρηματικό έπα-θλο, που, από μια ηλικία του βραβευμένουκαι ύστερα, χάνει μέρος της αξίας του, αλ-λά και με υψηλό κύρος, τουτέστιν μία μορ-φή εξουσίας. Στην παγκοσμιοποιημένη ε-ποχή, που θέλει να συγκεντρώσει σε μιαολιγάριθμη ομάδα τον εξουσιαστικό λόγο,η εκχώρηση ενός Νόμπελ χρειάζεται με-γαλύτερη προσοχή.

Εφέτος συμπληρώνονται 180 χρόνια α-πό τη γέννηση του Άλφρεντ Νόμπελ, πουπέρασε ολόκληρη τη ζωή του, από έφηβοςμέχρι τα 63 που απεβίωσε, μέσα στο θόρυ-βο, πειραματιζόμενος με εκρηκτικές ύλες.Ποιητής ήθελε να γίνει ο Νόμπελ, αλλά υ-περίσχυσε η πατρική θέληση. Παρέμεινε,πάντως, μια ρομαντική ποιητική ιδιοσυ-γκρασία, ενδοστρεφής και μονήρης.

Μ. Θεοδοσοπούλου

Το Νόμπελ και η εγκυρότητατων βραβεύσεων

Άλφρεντ Νόμπελ

ΒΙΒΛΙΟ1029Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013 27

28 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΟΙ

ΝΕΕΣ

ΤΑΙΝ

ΙΕΣ

«Miss Violence» του ΑλέξανδρουΑβρανά: Κριτική στη διπλανή στήλη.

«Gravity», του Αλφόνσο Κουαρόν:Η δρ Ράιαν Στόουν κάνει το πρώτοτης διαστημικό ταξίδι με το βετεράνοαστροναύτη Ματ Κοβάλσκι. Όμως τοδιαστημικό λεωφορείο καταστρέφε-ται και μένουν δεμένοι στο διαστη-μικό σκοτάδι. Μια εκπληκτική δημι-ουργία του Κουαρόν για τη μοναξιάτου ανθρώπου και την αδυναμία τουμπροστά στην απεραντοσύνη.

«Εγώ κι εσύ» (Io e te), του Μπερ-νάντο Μπερτολούτσι: Ο Λορέντσο,είναι ένας έφηβος ο οποίος ανακοι-νώνει στους γονείς του πως θα πάειστο βουνό, αλλά κρύβεται σε έναυπόγειο. Η ετεροθαλής αδελφή του,Ολίβια, τον ανακαλύπτει και κρύβε-ται μαζί του. Η νέα ταινία του 73χρο-νου και καθηλωμένου σε αναπηρικόκαροτσάκι, αλλά αιώνιου νέου στησκέψη Μπερτολούτσι, συγκινεί μετην αμεσότητα και την ειλικρίνειά

της.«Όλα χάθηκαν» (All is lost), του

Τζέι Σι Τσάντορ: Ένας ηλικιωμένοςιστιοπλόος, μετά από ατύχημα μένειμε το ακυβέρνητο σκάφος του στημέση του Ινδικού Ωκεανού. Θαυμά-σια ταινία, με μοναδικό πρωταγωνι-στή τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ, για τηνεπιβίωση και την αδυναμία του αν-θρώπου μπροστά στο θάνατο.

«10η ημέρα» του Βασίλη Μαζω-μένου: Ο Αλί, πρόσφυγας από το Αφ-γανιστάν, ζει στην Αθήνα. Για ναζήσει μαζεύει παλιοσίδερα από τασκουπίδια και τα πουλά. Οι μνήμεςαπό την πατρίδα του τον καταδιώ-κουν, ενώ ο ίδιος αγωνίζεται να κα-τακτήσει το όνειρο της Δύσης. Οιεφιάλτες του όμως τον κυνηγούνμαζί με την σκληρότητα της επιβίω-σης στον λαμπερό κόσμο της Ευρώ-πης.

Σινεφίλ

Για τις ελληνικές ταινίες

Αναυδοι παρακολουθούμε την κορύφωση των εξωθεσμικών και εξωφρενικών ενερ-γειών του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης που βλάπτουν κυ-ρίως το θεσμό, την ελεύθερη γνώμη και εντέλει τη δημοκρατία.

Επειδή διατυπώσαμε ενστάσεις για το πνεύμα και το νόμο Γερουλάνου αλλά και για τηνάνιση μεταχείριση του ελληνικού τμήματος, απαγόρευσε πέρυσι τη συμμετοχή μας στην τε-λετή λήξης και απονομής βραβείων, βαφτίζοντας «λασπολογία» τη διαμαρτυρία και διεκ-δικώντας την παγκόσμια πρωτοτυπία, στερεί τώρα και το δικαίωμα εισόδου και άσκησης τουεπαγγέλματος τους από κριτικούς και δημοσιογράφους.

Η ανάμειξη ιλαρότητας και βαναυσότητας είναι ομολογουμένως εντυπωσιακή, αλλά δενθα την παρακολουθήσουμε, συνεχίζοντας να στηρίζουμε δημιουργικά το φεστιβάλ, ανε-ξαρτήτως προσώπων.

Επειδή: α) η προληπτική λογοκρισία αποτελεί μορφή βίας, β) κάθε κατάχρηση εξουσίαςείναι ασύμβατη μ’ οποιονδήποτε πολιτιστικό οργανισμό, γ) είναι υποχρέωση ενός πνευμα-τικού σωματείου η δημόσια κατάθεση απόψεων, δίχως εμπάθεια ή προκαταλήψεις και δ) πα-ρόμοια φαινόμενα υπονομεύουν την ουσία του δημόσιου διαλόγου, καλούμε τη δημοσιο-γραφική κοινότητα και τα ΜΜΕ, τους φορείς του ελληνικού κινηματογράφου, την κοινωνίατων πολιτών και τους φίλους του σινεμά ν’ αποδοκιμάσουν το κρούσμα αυταρχισμού, τουςδε αρμόδιους ν’ αναλογισθούν επιτέλους τις ευθύνες τους.

Θεσσαλονίκη, 6 Νοεμβρίου 2013

Ανακοίνωση της Πανελλήνιας ΈνωσηςΚριτικών Κινηματογράφου

ΤουΣτράτου Κερσανίδη

«Η αιώνια επιστροφή τουΑντώνη Παρασκευά», της ΕλίναςΨύκου: Ο Αντώνης Παρασκευάςείναι ένας παρουσιαστής της τη-λεόρασης με 20ετή επιτυχημένηκαριέρα. Καθώς τα νούμερα πέ-φτουν αποφασίζει να εξαφανι-στεί και να σκηνοθετήσει την α-παγωγή του. Στην αρχή απασχο-λεί τα ΜΜΕ, αλλά σιγά- σιγά αρ-χίζει να ξεχνιέται. Έτσι φεύγειαπό το μέρος που κρύβεται καιπροσπαθεί να κάνει ακόμη πιοδραματική την εξαφάνισή του.

Μια από τις καλύτερες ταινίεςπου είδα στο Φεστιβάλ και μια α-πό τις πιο καλές ελληνικές ταινίεςτων τελευταίων χρόνων. Η Ψύ-κου με μια αψεγάδιαστη σκηνο-θεσία μιλά για τη ματαιότητα τηςεπιτυχίας και δη της τηλεοπτικής.Για τις νευρώσεις των τηλεαστέ-ρων, που για την τηλεθέαση χά-νουν κάθε ίχνος ανθρωπιάς καικαταλήγουν να ζουν μέσα στη μο-ναξιά της ματαιοδοξίας. Έτσικαι ο Αντώνης Παρασκευάς εί-ναι ο τραγικός ήρωας μιας τραγι-κής πλάνης μέσα στην οποία ζεικαθημερινά.

Το σενάριο καλοδουλεμένο, ο-δηγεί στην κορύφωσή του δράμα-τος με αποτέλεσμα την τελική συ-ντριβή του ήρωα. Μια ακόμη συ-γκλονιστική από τον Χρήστο

Στέργιογλου στον πρωταγωνιστι-κό ρόλο, σε μια ταινία η οποίαστηρίζεται αποκλειστικά σε αυ-τόν.

«Miss Violence», του Αλέξαν-δρου Αβρανά: Πατέρας, μητέρακαι τρεις κόρες. Η Ελένη, ηΑγγελική και η Μυρτώ. Και ταδύο παιδιά της Ελένης, η Αλκμή-νη και ο Φίλιππος. Η 11χρονηΑγγελική, τη μέρα των γενεθλίωντης πηδάει από το μπαλκόνι. Η α-στυνομία και η κοινωνική πρό-νοια προσπαθούν να ανακαλύ-ψουν τα αίτια της αυτοκτονίας. Ηοικογένειά της προσπαθεί να πα-ρουσιάσει το συμβάν ως ατύχη-μα. Το κουβάρι ξετυλίγεται καιοδηγεί στην αποκάλυψη ενόςτρομερού κρυμμένου μυστικού.Ο πατέρας και παππούς, είναιαυταρχικός, όμως στον έξω κό-σμο παρουσιάζει την εικόνα ενόςήρεμου και γλυκού ανθρώπουπου υπεραγαπά την οικογένειάτου. Στην πραγματικότητα πρό-κειται για ένα αιμομικτικό τέραςπου παράλληλα εκδίδει τις κόρεςκαι τις εγγονές του.

Μια ταινία-γροθιά! Η στιλιζα-ρισμένη σκηνοθεσία εκπέμπειψυχρότητα, είναι σφιχτοδεμένη,σφριγηλή και καλοδουλεμένηχωρίς τίποτε το περιττό. Λιτή καιαφτιασίδωτη, χωρίς ακκισμούςκαι βερμπαλισμούς, όσο χρειάζε-ται για να δομηθεί η δραματουρ-γία. Η ένταση υποβόσκει, ο θεα-

τής την νιώθει και περιμένει με α-γωνία την κάθαρση. Οι διάλογοιμετρημένοι, καλοδουλεμένοι, σα-φείς. Μια ταινία που τιμά τον ελ-ληνικό κινηματογράφο και επιβε-βαιώνει το ταλέντο του Αβρανάπου διακρίναμε στην πρώτη τουταινία «Without». Θαυμάσιες ερ-μηνείες, με τον Θέμη Πάνου, στορόλο του πατέρα-παππού, ναβραβεύεται γι’ αυτήν στη Βενε-τία. Και φυσικά 100% δίκαιη ηβράβευσή της με το Αργυρό Λιο-ντάρι στο ίδιο Φεστιβάλ.

«Ο προφήτης», του ∆ημήτρηΠούλου: Ένας αιματηρός πόλε-μος διεξάγεται. Ένας στρατιώτηςφτάνει σε ένα μοναστήρι αναζη-τώντας τον πατέρα του. Ωραίαπλάνα και μια υποβόσκουσα α-τμόσφαιρα αδιευκρίνιστης απει-λής είναι τα μοναδικά θετικά αυ-τής της ταινίας. Από κει πέρα οσκηνοθέτης επιδίδεται σε μία ά-σκηση κοινοτυπίας και κενολο-γίας με τους ήρωές του να μεγα-λοστομούν λέγοντας τσιτάτα ά-νευ λόγου και ουσίας.

«Ο χειμώνας», του Κωνσταντί-νου Κουτσολιώτα: Ο Νίκος, φιλό-δοξος συγγραφέας καταφεύγειστο παλιό, ερειπωμένο αρχοντι-κό του πατέρα του, στη Σιάτιστα.Εκεί κατακλύζεται από φαντά-σματα του παρελθόντος, προσπα-θώντας να λύσει το μυστήριο πουοδήγησε τον πατέρα του στηντρέλα και το θάνατο. Η ταινία ξε-

κινά πολύ καλά, δημιουργώνταςπολλές προσδοκίες. Μετά, όμως,από το πρώτο τέταρτο αρχίζει ναλοξοδρομεί και να χάνεται μέσασε ένα λαβύρινθο σκηνοθετικώνυπερβολών και σεναριακών α-διεξόδων. Το αποτέλεσμα είναιμια ταινία υψηλών προσδοκιών,η οποία δε δικαιώνει τους σκο-πούς της.

«Goldfish», του Θάνου Τσα-βλή: Ένας μοναχικός άνδρας κα-ταζητείται επειδή επιτέθηκε σεαστυνομικούς. Ζούμε σε μια επο-χή κρίσης που έχει επιστρέψει ηθανατική ποινή και έχει καθιε-ρωθεί το κυνήγι επικηρυγμένων.Υπάρχουν και διάφοροι ακόμηχαρακτήρες οι οποίοι εμπλέκο-νται σε αυτό το αδιανόητο φιλμ-που είναι βγαλμένο από βιντεο-παιχνίδι, με έναν ήρωα ο οποίοςπλακώνει τους πάντες στο ξύλο,θυμίζοντας Σιλβέστερ Σταλόνεκαι Τζακ Νόρις σε μία συσκευα-σία.

«Wild duck», του Γιάννη Σα-καρίδη: Ο ∆ημήτρης αναλαμβά-νει μια δουλειά διαλεύκανσηςμιας υπόθεσης τηλεφωνικών υπο-κλοπών. Παρακολουθώντας τοδιαμέρισμα, μέσα στο οποίο είναιεγκατεστημένη μια κεραία κινη-τής τηλεφωνίας, γνωρίζει την έ-νοικο του επάνω διαμερίσματος,την Παναγιώτα, η οποία πάσχειαπό καρκίνο. Υποψιάζεται πωςγια την αρρώστια της ίσως να

φταίει η ραδιενέργεια που εκπέ-μπεται. Η ταινία βλέπεται με εν-διαφέρον, δεν πλατειάζει, έχειρυθμό και ροή. Παρόλα αυτά δενδιαθέτει αυτό το «κάτι» που θατην κάνει να προχωρήσει λίγοπαραπέρα.

«Η τελευταία φάρσα», του Βα-σίλη Ραΐση: Τέσσερις φίλοι επι-στήμονες εργάζονται σε ένα πεί-ραμα στο πανεπιστήμιο. ΟΗλίας, η Σοφία, ο Παύλος και οΝίκος. Το αγαπημένο τους χόμπιείναι να κάνουν φάρσες, να τιςβιντεοσκοπούν και να τις ανεβά-ζουν στο διαδίκτυο. Οι φάρσες έ-χουν να κάνουν με διάφορους μέ-ντιουμ, αποκρυφιστές, θεραπευ-τές κ.λπ. Η τελευταία αφορά έ-ναν άνδρα ο οποίος ισχυρίζεταιπως θεραπεύει τον καρκίνο. Εκείο Ηλίας θα γνωρίσει τη ∆ώρα.Στο μεταξύ μαθαίνουμε και τομεγάλο μυστικό του Ηλία.

Πολύ καλό σενάριο με πολύκαλούς διαλόγους και αξιοπρε-πείς ερμηνείες. Ο Ραΐσης σκηνο-θετεί αυτό το πολύ καλό υλικόχωρίς ιδιαίτερη πρωτοτυπία, γι’αυτό και η ταινία του δεν ξεπερ-νά το επίπεδο μια ευχάριστης πα-ρακολούθησης.

strakersan@gmail.com,kersanidis.wordpress.com

54ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

«Η αιώνια επιστροφήτου Αντώνη Παρασκευά»

Ακόμη πιο υποβαθμισμένο ήταν φέτος τοελληνικό τμήμα του ΦεστιβάλΚινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με 7 μόνονταινίες. Το ελληνικό τμήμα, το οποίο επίχρόνια ήταν η «ψυχή» του φεστιβάλ, ήρθε ηώρα να ξαναβρεί τη θέση που του αξίζει.Η «Εποχή», τιμώντας τον ελληνικόκινηματογράφο, κάνει μια κριτικήπροσέγγιση των ελληνικών ταινιών πουπροβλήθηκαν αυτές τις μέρες στηΘεσσαλονίκη (μέχρι την Τετάρτη το βράδυ).

Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013 29ΘΕΑΤΡΟ

«Η Βασίλισσα του χιονιού» τουΧ.Κ. Άντερσεν* Σε διασκευή και σκηνοθεσίατου Νίκου ∆ροσάκη

Το αγαπημένο παραμύθι του Χανς ΚρίστιανΆντερσεν «Η Βασίλισσα του Χιονιού» το πιο

εφευρετικό και βαθυστόχαστο έργο του δανούπαραμυθά, διασκεύασε και παρουσιάζει ο ηθο-ποιός και σκηνοθέτης Νίκος ∆ροσάκης, που, μο-λονότι νέος, έχει ένα πλούσιο καλλιτεχνικό έργοπίσω του. Θυμίζουμε ενδεικτικά το ευαίσθητοκαι διεισδυτικό ντοκιμαντέρ «Οι μικροί άλλοι»,για τα παιδιά μετανάστες, και την παράσταση «ΟΚαθρέπτης». Η «Βασίλισσα του χιονιού» στηνπαράσταση αυτή γίνεται ένα ταξίδι ωρίμανσηςενός κοριτσιού, μια ποιητική ιστορία για την πε-ριπέτεια της ζωής και τη δύναμη της ανθρώπινηςθέλησης. Πραγματεύεται μερικά από τα πιο ση-μαντικά θέματα για ένα παιδί ή ένα έφηβο: ενη-λικίωση, η παραμόρφωση της πραγματικότητας,η φιλία και η διαφορετικότητα, η αξία του φυσι-κού και του ζωικού βασιλείου, η τρίτη ηλικία, ηεγκατάλειψη των παιδιών, η φιλαργυρία, ησχέση εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου, η αξίατης ελευθερίας, η αυτοπεποίθηση. Στην παρά-σταση, που είναι προϊόν μεγάλης έρευνας γύρωαπό τα παραμύθια, γίνεται προσπάθεια από τημια μεριά «να χρησιμοποιηθούν τα ψυχολογικάσημαίνοντα, ώστε να είναι εύληπτα στα σύγ-χρονα παιδιά» αλλά, από την άλλη, «να διατη-ρηθούν τα νοήματα και οι ατμόσφαιρες του με-γάλου δανού παραμυθά». Στην παράσταση γίνε-ται χρήση μαριονεττών (Πάνος Προφήτης,φωνές από την Αλεξάνδρα Χαραλαμπίδου).Εφευρετικό και ευμετάφερτο σκηνικό από τονΓιώργο Κολιό, που δημιούργησε και τα κοστού-μια μαζί με τη Μαρία Ρήγα, τη μουσική επιμελή-θηκαν οι: Αντώνης Λάριος και Βαγγέλης ∆ελη-πέτρος, τις χορογραφίες οι Νίκος Καραστέργιοςκαι Μαριλένα ∆ερβιτσιώτη. Παίζουν οι ηθο-ποιοί: Νίκος Καραστέργιος, Μαρία Ρήγα καιΝίκος ∆ροσάκης.

Η παράσταση είναι ειδικά διαμορφωμένη γιανα παρουσιάζεται σε σχολεία. Πληροφορίες:211.40.85.124 (τηλ. – φαξ) και 694.50.31.693,artes@tramc.org, ιστοσελίδα: tramc.org/snow-queen

«Ιστορίες…μέσα από το καπέλο»* Ομάδα Ένα, ∆ημοτικό θέατρο Καλλιθέας(Κρέμου και Φιλαρέτου)

Η«Ομάδα Ένα» ανεβάζει φέτος την παιδικήθεατρική παράσταση «Ιστορίες… μέσα από

το καπέλο» που φιλοδοξεί να διασκεδάσει τουςμικρούς αλλά και τους μεγάλους της φίλους. Τακείμενα είναι διασκευές ιστοριών από τη συλ-λογή της Λίλης Λαμπρέλλη, τη σκηνοθεσίαέκανε ο ∆ημήτρης Σκλάβος, που συνδυάζει δύοιδιότητες: τη θεατρική εμπειρία και τη μακρο-χρόνια πείρα του δασκάλου.

Τρεις Μυστικοί Ταξιδευτές γυρίζουν από τόποσε τόπο σώζοντας ιστορίες και παραμύθια από

τη λήθη. Όταν στοδρόμο συναντή-σουν κάποιο σχο-λείο, ξεφορτώ-νουν τα πολλά βι-βλία τους και βγά-ζουν μέσα από τοκαπέλο τις διηγή-σεις που θα μοι-ραστούν με ταπαιδιά. Οι Μυστι-κοί Ταξιδευτέςχαμογελούν πολύ,ακόμα και ότανπροσγειώνονταιστις στάχτες ενόςσβηστού τζακιού,τραγουδούν με τοβιολί τους, αλλά-ζουν ρούχα στοδευτερόλεπτο, λα-χανιάζουν καθώςτρέχουν, φορτω-μένοι με τηνανάγκη του αν-θρώπου να περ-πατά ορθός, μοι-ράζονται οι δου-λειές στο σπίτι καιστο χωράφι… Επίσκηνής αναζητούν

τις απαντήσεις (αλλά και τις ερωτήσεις) καθώςκαι το μπαστούνι με την περίτεχνη λαβή που ται-ριάζει με τα μάτια τους.

Παίζουν οι ηθοποιοί: Νίκος Καίσαρης, Χρή-στος Πίτσας και Μαρίζα Τσάρη. Στο βιολί ζων-τανά η Σταματέλλα Σπινούλα. Σκηνικά και κου-στούμια: Ανδρέας Παρασκευόπουλος.

Σαββατοκύριακο στο ∆ημοτικό Θέατρο Καλ-λιθέας (Κυριακή η παράσταση στη 1 το μεση-μέρι) και μετά καθημερινά σε σχολεία μετά απόπρόσκληση. Συνεννοήσεις: 6937151049, antria-navasila@gmail.com

«Η πόρτα»του Σταύρου Τσιώλη* Κινηματοθέατρο Τριανόν (Κοδριγκτώνος 21& Πατησίων, τηλ.: 210-8215469)

Γ ια δεύτερη χρονιά παραστάσεων, οι Τσού-κου Τσούκου παρουσιάζουν το έργο του Κυ-

ρίου Σταύρου Τσιώλη «Η πόρτα» ή «Ο σωρόςτων φασολιών». Μία σουρεαλιστική «τραγωδίατης μαθηματικής επιστήμης» που εκτυλίσσεται σεένα σκυλάδικο της παραλιακής. Ο ΣταύροςΤσιώλης με τον ιδιαίτερο ποιητικό του λόγο, χρη-σιμοποιώντας αποσπάσματα από το βιβλίο τουΑπόστολου ∆οξιάδη «Ο θείος Πέτρος και η Ει-κασία του Γκόλντμπαχ», συνθέτει ένα έργο «γιατους ανθρώπους που ονειρεύονται κάτι μεγαλύ-τερο από αυτό που μπορούν να κατορθώσουν».

Ο πορτιέρης Ρούλης, καθηγητής μαθηματικών,διωγμένος από τα σχολεία του κράτους με τηντρομερή κατηγορία των αποπλανήσεων των μα-θητριών του, θα συγκρουστεί με το νεαρό ∆ημη-τράκη, σεκιουριτά του μαγαζιού και αδερφό τηςπρώην μαθήτριάς του και αγαπημένης του.Μέχρι το ξημέρωμα, η αναζήτηση της βαθύτερηςταυτότητας των προσώπων θα τους οδηγήσειστην αποδοχή, τη φιλία και την απόγνωση τουαναπόφευκτου τέλους.

Οι Τσούκου μετά το «Neon…» και το «Σουρε-λαϊκέν», έκαναν μόνο ένα μπάνιο, κοιμήθηκανμόνο τρεις ώρες και μόλις έπεσε ο ήλιος και δρό-σισε, ανοίξανε την «Πόρτα» του Κυρίου Σταύ-ρου Τσιώλη και σας προσκαλούν σε ένα Νυχτε-ρινό Κέντρο ∆ιασκέδασης όπου η αντρική φιλία,το ηθικά «νόμιμο», τα μαθηματικά και τα αν-θρώπινα όρια μπερδεύονται σουρεαλιστικάμέσα σε ήχους λαϊκών ασμάτων.

Σκηνοθεσία: Αντώνης Τσιοτσιόπουλος - Τσού-κου Τσούκου. Παίζουν: Αντώνης Τσιοτσιόπου-λος, Κώστας Φυτίλης, Monica McShane, ΜαρίκαΠαπαθανασίου, ∆ημήτρης Καμπυλαυκάς, Θο-δωρής Κοτρώτσος, Ανδρέας Μιχόπουλος, ΆνναΑναστασιάδου.

Από τις 9 του Νοέμβρη και κάθε Σάββατο καιΚυριακή, στις 8μ.μ.

«Αιώνιος Προμηθέας»* Studio της Οδού Πλαταιών (Πλαταιών 4 καιΠειραιώς, τηλ: 213-0058407)

Ο«Αιώνιος Προμηθέας» είναι μια θεατρική-μουσική-εικαστική παράσταση σε κείμενα

των: Κατερίνα Γώγου, Μπέρτολτ Μπρεχτ, Αλμ-πέρ Καμί, Φράνκα Ράμε. Σύμφωνα με τον μύθοο Προμηθέας κρύβει τη φωτιά σε έναν κούφιονάρθηκα και τη μεταφέρει κρυφά από το εργα-στήρι του θεού Ήφαιστου με σκοπό να την χα-ρίσει στους ανθρώπους. Αυτή είναι αναμφισβή-τητα μια επαναστατική πράξη, ο Αλμπέρ Καμίτην ονομάζει «επίθεση ενάντια στον ουρανό». Ο

Προμηθέας γιος ενός Τιτάνα και μιας Ωκεανί-δας, αναγνωρίζει την αδικία των παντοδύναμωνθεών εις βάρος των αδύναμων ανθρώπων καιδρα ενάντια στο προσωπικό του συμφέρον καιυπέρ των αδικημένων. Αυτή η πράξη τον κάνειτο αρχέτυπο του αληθινού επαναστάτη.

Σύνθεση κειμένων από την Μαίρη Μαραγ-κουδάκη και τον Νίκο Παινέζη που είναι και οιερμηνευτές. Video art και φωτισμοί από τονΤάσο Σκλαβούνο.

Παραστάσεις: κάθε ∆ευτέρα και Τρίτη, στις9.30 μ.μ. Είσοδος με ελεύθερη συνεισφορά [stu-dioplataion.blogspot.com]

«Ήλιος στην πέτρα» της ΣοφίαςΑδαμίδου* Σημείο – Lab (Χαριλάου Τρικούπη 4, πίσωαπό την Πάντειο, τηλ. 210-9229579)

Το έργο αφηγείται τη ζωή της αντάρτισσας του∆ημοκρατικού Στρατού, Ελένης Τραγγανίδα

όπως το κατέγραψε στο αφήγημά της «Η Μυρ-τιά του βουνού» καθώς και σε διηγήσεις άλλωνσυναγωνιστριών και εξόριστων γυναικών, τόσοτην περίοδο του Εμφυλίου όσο και την περίοδοτης δικτατορίας.

Η Μυρτιά αφηγείται τη ζωή της στον ∆ημο-κρατικό Στρατό, τις εξορίες, τις φυλακίσεις τηςσε μια έγκυο συγκρατούμενή της -βουβό πρό-σωπο- στην Μακρόνησο, όπου είναι και πάλιεξορία, ακολουθώντας τη μοίρα χιλιάδων αγω-νιστών της γενιάς της, την περίοδο της Χούντας.Η σκηνοθεσία είναι του Κοραή ∆αμάτη και τονρόλο της Μυρτιάς ερμηνεύει η Ελένη Γερασιμί-δου

Βασικό ρόλο στην παράσταση έχει η ΚαλλιόπηΒέττα που θα ερμηνεύει παραδοσιακά μοιρολό-για, τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου και τουΗλία Ανδριόπουλου, κ.ά.

«Το δέντρο»της Μαρίας Λαϊνά* Σημείο – Lab (Χαριλάου Τρικούπη 4, πίσωαπό την Πάντειο, τηλ. 210-9229579)

Πρόκειται για ένα ποιητικό και συμβολικόέργο. Το δέντρο. Το κέντρο του κόσμου. Η

axis mundi. Και γύρω του δύο περιθωριακοί –ήμήπως όχι; – τύποι, αλληλοσυμπληρούμενοι, ναδένουν τη ζωή τους και την ύπαρξή τους γύρωαπό αυτό. Κάθε ένας από αυτούς το βλέπει σεδιαφορετική θέση, το δέντρο όμως είναιεκεί. Είναι αληθινό ή απομίμηση;Υπάρχει ήείναι αποκύημα της φαντασίας τους;

Οι δύο ήρωες δέχονται –στο πλαίσιο μιας ημέ-ρας– μια ασταμάτητη βροχή επισκέψεων. Καιενώ για άλλους οι επισκέψεις αυτές είναι ενέσειςτης καθημερινότητας –βίαιες διακοπές που επι-χειρούν να ραγίσουν τον δικό τους κατασκευα-σμένο κόσμο–, για άλλους αποτελούν αρχετυπι-κές φιγούρες, με το δικό τους ρόλο στο ταξίδιτων δύο ηρώων. Ένα ταξίδι που όσο κι αν μοι-άζει να έχει βαλτώσει γύρω από το δέντρο, συ-νεχίζεται πνευματικά, όσο εκείνοι αναρωτιούν-ται, επιζητούν και αποζητούν. Έστω και ο έναςτον άλλον.

Η σκηνοθεσία είναι της Χρύσας Καψούλη καιπαίζουν οι ηθοποιοί: Σπύρος Βάρελης, ΓιάννηςΠαπαδόπουλος, Μαρία Ριζιώτη, ∆άφνη Σκρουμ-πέλου, Τσιμάρας Τζανάτος, Γιάννης Τσαπαρέγ-κας.

30 Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013Ι∆ΕΕΣ

ΤουΧρήστου Λάσκου

Το ερώτημα του τίτλου κάθε άλλο παράρητορικό είναι. Πάει πολύς καιρόςτώρα που οι «μαγαρισμένες» λέξειςαναφέρονται σε κείμενα και ντοκου-μέντα χωρίς και να τις πολυεννοούμε

πραγματικά. Ξαναρωτάω, λοιπόν, καιεντός κειμένου: πιστεύουμε στο σοσιαλι-σμό;

Ο Φώτης Τερζάκης, σε μια πολύ παρα-γωγική συνέντευξή του [∆ρόμος της Αρι-στεράς, 21.01.2012], που δόθηκε την πε-ρίοδο μεταξύ πλατειών και εκλογών καιαξίζει να ξαναδιαβαστεί σήμερα, προ-σπάθησε να κάνει ένα ισοζύγιο όσωνέχουμε και όσων μάς λείπουν, προκειμέ-νου να αλλάξουμε τη ζοφερή κοινωνικήμας μοίρα. ∆ιαπίστωνε, λοιπόν, πως ηπλειοψηφία των ανθρώπων επιθυμείπράγματα ασύμβατα με την τωρινή φάσητου καπιταλισμού, όπως όρους ζωής πουνα του εξασφαλίζουν ειρήνη και βιοτικήασφάλεια, δικαιότερη κατανομή του πλού-του κι έλεγχο πάνω στην ίδια τη ζωή του.∆ιαπίστωνε, επιπλέον, πως -μετά από αι-ώνες χειραφετητικών αναζητήσεων καιθεωριών- διαθέτουμε και τη συστηματικήσκέψη που μπορεί να αρθρώσει αυτά τααιτήματα σε ένα σχέδιο ριζικής απελευθέ-ρωσης. Και, παρόλ’ αυτά, δεν φαίνεται μιαδυναμική ανατροπής σε ευρύτερο επί-πεδο, μια διάθεση των ανθρώπων να εμ-πλακούν στην αλλαγή του κόσμου. Ως εάν,για να θυμηθώ τον Σπινόζα, «αγαπούν τησκλαβιά τους σαν να πρόκειται για τηνελευθερία τους».

Αποκαρδίωση και απελπισία

Με τα λόγια του ίδιου του Τερζάκη,«έχουμε από τη μία πλευρά επιθυμίες, απότην άλλη πλευρά τα θεωρητικά όπλα πουτους αντιστοιχούν, υπάρχει όμως κάτι πουεμποδίζει την αποφασισμένη ανάληψήτους και τη μετουσίωσή τους σε μορφέςδράσης». Τι είναι αυτό; Κατά τη γνώμητου, «η φοβερή αποκαρδίωση των ανθρώ-πων, η αδυναμία τους να πιστέψουν πωςμια απελευθέρωση είναι εφικτή». Νομίζωπως έχει δίκιο.

Και το σημαντικότερο είναι πως η απελ-πισία των ανθρώπων σήμερα ενσωματώ-νει, πέρα από τις προφανείς συγχρονικέςαιτίες, και ένα ιστορικό στοιχείο καίριαςσημασίας. Τη γνώση πως ένας ολόκληροςαιώνας χειραφετητικών προσπαθειών, με-γαλειωδών απελευθερωτικών εγχειρημά-των έκλεισε όπως έκλεισε. Με τη συντρι-πτική ήττα όλων των επαναστατικών κινη-μάτων, με την επαναπροσχώρηση στον κα-πιταλισμό όλων των εθνικών «κομμουνι-σμών».

Αυτό που από το 19ο και τις αρχές του20ου αι. διακηρύχθηκε ως η κίνηση πουοδηγεί την ανθρωπότητα σε μια αταξικήκοινωνική θέσμιση, σε μια κοινωνία όπουο καθένας και η καθεμιά προσφέρει ανά-λογα με τις δυνατότητές του και στον κα-θένα και την καθεμιά προσφέρεται, ό,τιαντιστοιχεί στις ανάγκες της κατέληξεπολύ άσχημα. Τόσο που έκανε για παρά-δειγμα τον υπεράνω υποψίας Τέρι Ήγ-κλετον, κάποια στιγμή εκεί λίγο μετά το’89, να αναρωτηθεί: κι αν «η ήττα σήμεραδεν είναι του είδους εκείνου, με το οποίο ηπολιτική αριστερά είναι καταθλιπτικάεξοικειωμένη, αλλά μια συντριβή τόσοοριστική, που δείχνει να απαξιώνει τα ίδιατα θεωρητικά παραδείγματα, με τα οποίααυτή η πολιτική παραδοσιακά δούλευε;».

Αυτό είναι που, μεταξύ άλλων, εξηγείτην αποκαρδίωση και την εκτεταμένηαπελπισία. Και κάνει επιτακτική τηνανάγκη η οργανωμένη Αριστερά να αλλά-ξει άρδην την συνθήκη αυτή επί ποινή επι-

κράτησης της πιο ακραίας βαρβαρότητας,που μπορούμε να φανταστούμε. Νομίζω,πως δεν το επιδιώκει όσο θα έπρεπε.

Με ποιο στρατηγικό πλαίσιο;

Θα προσπαθήσω τώρα να συνδέσω τιςπροηγούμενες παρατηρήσεις με τη σημε-ρινή πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ. Ξεκινώνταςαπό τα άμεσα, θεωρώ πως, αν εξαιρέ-σουμε το γεγονός πως συχνά κάνουμε αρ-κετά ώστε να μη γίνουμε τελικά κυβέρ-νηση και, κυρίως, φροντίζουμε εργωδώς,με πρωτοπόρους κάποιους από τις μερικέςδεκάδες αυτεπαγγέλτως ορισμένους ναδιαδίδουν το δημόσιο λόγο του κόμματος,να σπέρνουμε τη σύγχυση ακόμη και σταίδια τα μέλη μας, κατά τ’ άλλα πάμε καλά.

Θέλω να πω, δεν με φοβίζει το γεγονόςπως η προγραμματική μας πρόταση έχειέντονα στοιχεία, που την κάνουν να μοι-άζει με κεϋνσιανές αντίστοιχες. Ο λόγοςείναι πως αυτή η προγραμματική πρόταση,αρθρωμένη γύρω από τη θεμελιώδη δια-τύπωση «να πληρώσουν την κρίση οι πλού-σιοι και το κεφάλαιο», φθάνει και περισ-σεύει, στις σημερινές συνθήκες, για τηνεκκίνηση μιας συγκρουσιακής διαδικα-σίας, η οποία είναι αναγκαία για να προ-χωρήσουμε.

Το πρόγραμμα της ριζοσπαστικής Αρι-στεράς σήμερα, αν το δούμε με τυπικότρόπο, ακόμη και στις αριστερότερες εκ-δοχές του είναι «δεξιό», σε σχέση με ταπρογράμματα με τα οποία η Αριστεράδιεκδίκησε και βρέθηκε στην κυβέρνησηστα τέλη του ’70 αρχές του ’80. Πραγμα-τικά, όπως είχαμε την ευκαιρία να συνο-μολογήσουμε και με συντρόφους της ευ-ρωπαϊκής αντικαπιταλιστικής Αριστεράς

το Μάρτιο, στη ∆ιεθνή Συνάντηση τηςΑθήνας, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, τουΜετώπου της Αριστεράς, αλλά και τουΝέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος τηςΓαλλίας ακόμα, είναι λιγότερο «ριζοσπα-στικά» από εκείνα της γαλλικής ΕνωμένηςΑριστεράς ή της βρετανικής ΕναλλακτικήςΟικονομικής Στρατηγικής της δεκαετίαςτου ’70. Ισχυρίζομαι πως αυτό έχει ελάχι-στη σημασία.

Εκείνο που έχει μεγάλη σημασία, αντί-θετα, είναι το ευρύτερο στρατηγικό πλαί-σιο μέσα στο οποίο τα σύγχρονα προ-γράμματα εντάσσονται. Και, από αυτήντην άποψη, το ερώτημα για το σοσιαλισμόαποκτά κεντρικό χαρακτήρα.

Από τη μία, ο καπιταλισμός εξελίσσεταισε ύβρι πλανητικών διαστάσεων, καταπί-νοντας ανθρώπους και φύση, εκτοξεύον-τας τις ανισότητες σε επίπεδα συγκρίσιμαμόνο με αυτά της δουλοκτητικής Ρώμης,θέτοντας σε επερώτηση το ίδιο το μέλλοντης ανθρωπότητας. Από την άλλη, αν κάτιαπέδειξε με αναμφισβήτητο τρόπο η ιστο-ρία του καπιταλισμού, είναι πως δεδομέ-νου ότι καμιά κατάκτηση, καμιά βελτίωσητης κατάστασης της κοινωνικής πλειοψη-φίας, από αυτές που με μακροχρόνιους καιαιματηρούς αγώνες πέτυχαν οι εκμεταλ-λευόμενοι και καταπιεσμένοι, δεν είναιασφαλής, η συνέχιση επί μακρόν της καπι-ταλιστικής κυριαρχίας δεν μπορεί παρά νααποβεί μοιραία.

Η σημερινή κρίση δείχνει πόσο δίκιοείχαν πάντοτε οι επαναστατικές τάσειςέναντι των ρεφορμιστικών, όταν ήταν κα-χύποπτες ως προς τη διατηρησιμότηταακόμη και των στοιχειωδέστερων κατα-κτήσεων στην εκπαίδευση, την υγεία, τηνασφάλιση απέναντι στην ανεργία και τα

γηρατειά, όλων αυτών των οποίων η εκθε-μελίωση εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτιαμας. Και είναι από αυτήν την άποψη πουτο αίτημα της ανατροπής του καπιταλι-σμού, το αίτημα του ριζικού κοινωνικούμετασχηματισμού, του σοσιαλισμού, εντέλει, αποκτά επιτακτικότατη επικαιρό-τητα.

Να το ξαναπώ: δεν με απασχολεί το γε-γονός πως το άμεσο πρόγραμμά μας μοι-άζει μετριοπαθές και κεϋνσιανό –μπορώνα δείξω πως δεν είναι κεϋνσιανό, αλλάδεν έχει μεγάλη σημασία.

Εφικτό σχέδιο ο σοσιαλισμός

Το πρόβλημα είναι πως για αρκετούςσυντρόφους, όχι τους λιγότερο μαχητικούςή αποφασισμένους, η νεοκεϋνσιανή τουςκλίση οφείλεται, νομίζω, και στο γεγονόςπως δεν τους φαίνεται εφικτό σχέδιο ο σο-σιαλισμός. Έχουν με μια έννοια προσχω-ρήσει στην ιδέα πως είναι ευκολότερο κά-ποιος να φανταστεί το τέλος του κόσμουπαρά το τέλος του καπιταλισμού. Και είναιλάθος ιδέα. Ο σοσιαλισμός είναι εφικτόςκαι γίνεται όλο και ρεαλιστικότερος στομέτρο που ο καπιταλισμός γίνεται όλο καιπερισσότερο αγριανθρωπικός και αναπο-τελεσματικός ταυτόχρονα. Γι’ αυτό, κιό-λας, τα σημεία του προγράμματος πουαναφέρονται στην κοινωνική οικονομίακαι την αυτοδιαχείριση, στις αλληλέγγυεςπρακτικές και στα νέα καταναλωτικά καιπαραγωγικά πρότυπα δεν είναι συμπλη-ρωματικά, αλλά τα πρώτα σε σημασία. Γι’αυτό, ακόμη, είναι καλύτερα, νομίζω, ναμιλάμε για παραγωγικό μετασχηματισμόαντί για ανασυγκρότηση: για να δηλώ-σουμε πως αυτό που έρχεται πρώτο είναι ηαλλαγή των παραγωγικών σχέσεων καιόχι οποιαδήποτε τεχνική μεταβολή. Και,έτσι, πως ο σοσιαλισμός είναι το θέμα μαςήδη εξ υπαρχής.

Πρέπει να πιστεύουμε στο σοσιαλισμό.Χωρίς μια τέτοια «πίστη» δεν θα γίνει δυ-νατή ούτε η αποτροπή της κοινωνικής κα-ταστροφής. Θέλω να πω, δεν μπορούμε νααυτοπεριοριστούμε. Ακόμη κι αν το επιλέ-γαμε, δεν θα μας άφηναν. Είναι τέτοια ητροπή των πραγμάτων, ιδίως μετά από το2008, που η παραμικρή αντίσταση αποκτάστρατηγικές διαστάσεις.

Η ανοιχτή συζήτηση σε όλο το κόμμα -και στην κοινωνία ευρύτερα- για τις πραγ-ματικές εναλλακτικές, η προβολή της αξια-κής μας υπεροχής έναντι των φανατικώνιδιωτών και της αγοραίας σκέψης, η αυτο-πεποίθηση πως οι συστηματικά και δημο-κρατικά σχεδιασμένες επιλογές υπερέ-χουν κατά πολύ των αντίστοιχων αγο-ραίων, η ανάδειξη, δηλαδή, εκ νέου και μεδύναμη, των «ζητημάτων του σοσιαλι-σμού», δίνει στο σχέδιο και την πρακτικήμας εκείνο το στρατηγικό βάθος, χωρίς τοοποίο τίποτε δεν μπορεί να επιτευχθεί.

Από την ίδια αυτή η εφημερίδα, ο Κώ-στας ∆ουζίνας πριν από αρκετό καιρόυποστήριζε πως «Η αριστερά πρέπει ναξεκαθαρίσει τη θέση της για το σοσιαλι-σμό […] Προσωπικά, αλλά και οι περισ-σότεροι από μας δεν έχουμε ένα ολοκλη-ρωμένο σχέδιο, δεν μπορούμε να περι-γράψουμε λεπτομερώς πώς μπορεί ναείναι ο σοσιαλισμός». Παρόλ’ αυτά, πρέ-πει να μιλάμε για το σοσιαλισμό. Χωρίς ναπροτείνουμε συνταγές για τα μαγειρείατου μέλλοντος, αλλά αλλάζοντας τονκόσμο τώρα. Γιατί, όπως ήδη έχει ειπωθεί,ή θα τελειώσουμε με τον καπιταλισμό ή,αλλιώς, ίσως θα τελειώσουμε απλώς.

ΥΓ: Μια καλή δυνατότητα για τη συζή-τηση δίνει η έκδοση του RedNotebook "Το∆ιαρκές '17", εκδ. ΚΨΜ, 2012

Πιστεύουμεστο σοσιαλισμό;

* Η προγραμματική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ αρκεί για την εκκίνηση μιας συγκρουσιακής διαδικασίας

““““Ο σοσιαλισμός είναι εφικτός και γίνεταιόλο και ρεαλιστικότερος στο μέτρο που οκαπιταλισμός γίνεται όλο και περισσότεροαγριανθρωπικός και αναποτελεσματικός ταυτόχρονα.

Η ΕΠΟΧΗ 10 Νοεμβρίου 2013 31Ι∆ΕΕΣ

ΤουΧανς Μάγκνους Εντζενσμπέργκερ*

Ηδιαφήμισηυπήρξε πάν-τοτε θορυβώ-

δης. Ακόμη και σή-μερα μπορεί κανείς ν'ακούσει στα παζάριατη φωνή του κράχτη,ενοχλητική αλλάάκακη. Όμως, μόλιςη βιομηχανική επα-νάσταση έδωσε τοσάλπισμα της μαζικής

κατανάλωσης, η παλιά καλή ρεκλάμα με-τατράπηκε σε εργαλείο της βιομηχανίας.

Στους κύκλους που αυτοπροσδιορίζον-ταν ως ελίτ, το να εκθειάζει κανείς τονεαυτό του ή τα προϊόντα του θεωρείτο χυ-δαίο. Το γεγονός ότι ο κλάδος αναβάπτισετη δραστηριότητά του ως «διαφήμιση», δενβελτίωσε τη φήμη του. Με λιγότερη υπε-ροψία συμμετέχουν σήμερα σε παιχνίδια-διαγωνισμούς, ανταλλάσσουν εκπτωτικάκουπόνια και συγκρίνουν προσφορές καιευκαιρίες. Τι σχέση έχει, λοιπόν, το χωνίτου κράχτη με την πολιτική;

Όσο κι αν η εκλεκτή πελατεία επιθυμείνα το αγνοεί, είναι γεγονός: η πολιτικήπολύ γρήγορα σχετίσθηκε με τη διαφήμισηκαι αντιστρόφως. Η διαφήμιση μεταβλή-θηκε, ήδη από τη δεκαετία του 1920, σεπολιτική δύναμη. Τα κόμματα επιβλήθη-καν ως κατοχυρωμένα εμπορικά σήματακαι, προκειμένου να κερδίσουν μέρος τηςαγοράς, αγωνίσθηκαν περισσότερο σεεπίπεδο συνθημάτων παρά επιχειρημά-των.

«Ένας Λαός, ένα Ράιχ, ένας Φύρερ»

Στη διάρκεια της κρίσης και του εμφυ-λίου που ακολούθησαν στη Γερμανία τοτέλος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, ηπροπαγάνδα πήρε τρομαχτικές διαστά-σεις. Καμία δικτατορία του 20ου αιώναδεν θα επιβίωνε χωρίς τη «δημιουργικό-τητα» των διαφημιστών. Αυτοί ήταν πουασχολήθηκαν με την πιο αποτελεσματικήσχηματοποίηση της καμπάνιας του κλιμα-κούμενου αντισημιτισμού, των δικών -πα-ρωδιών, των προκαταρκτικών του πολέ-μου, της προσωπολατρίας.

Μετά το 1945, θεωρήθηκε αδιανόητο ναπολιτικολογεί κανείς με φράσεις σαν το«ένας Λαός, ένα Ράιχ, ένας Φύρερ» ή μεπολιτικές συγκεντρώσεις τύπου Λένι Ρί-φενσταλ. Επιπλέον, μετά το 1989, ότανπέρα από το τείχος κατέρρευσε και η ιδέατων θριαμβικών πανό που υμνούσαν τουςσοβιετικούς θριάμβους, οι ειδικοί της πο-λιτικής αγκιτάτσιας έπρεπε να ανακαλύ-ψουν ένα νέο πεδίο δραστηριότητας. Μεδεδομένη την πνευματική τους ευελιξία,δεν ήταν δύσκολο να προσαρμοστούν.

Η ανάγκη για τέτοιας μορφής «ειδι-κούς» έγινε ιδιαίτερα σοβαρή με την ανά-πτυξη των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Ο

Μπαλζάκ και ο Ζολά γνώριζαν ήδη, στηνεποχή τους, πως ο Τύπος δε μπορεί να επι-βιώσει μόνο με την πώληση των εφημερί-δων. Οι διαφημιστικές εταιρίες άνθισανστο βαθμό που αναπτύχθηκαν τα περιο-δικά και τα αισθησιακά έντυπα. Μόλις τοραδιόφωνο και η τηλεόραση έγιναν μα-ζικά, έκλεισαν συμβόλαιο ζωής και θανά-του με τη Λεωφόρο Μάντισον στη ΝέαΥόρκη, εκεί δηλαδή όπου ιστορικά εγκα-ταστάθηκαν οι μεγάλες διαφημιστικέςεταιρίες.

Οι πολιτικές και κοινωνικο-ψυχολογικέςεπιπτώσεις του φαινομένου δεν έχουν διε-ρευνηθεί επαρκώς. Οι στρατιές πανεπι-στημιακών–συμβούλων, κοινωνιολόγωνκαι ειδικών στην έρευνα αγοράς δε-σμεύονται να μην το επιχειρήσουν. Στοπλαίσιο μίας οικονομίας που βασίζεταιστην προσέλκυση του ενδιαφέροντος, ηεκλογίκευση του κόσμου που ζούμε δεναποτελεί προτεραιότητα. Για το λόγοαυτό, επιδιώκεται η ιδιωτικοποίηση τουδημόσιου χώρου και η υποκλοπή του χρό-νου που απομένει στους ανθρώπους για ναζήσουν τη ζωή τους. Η διαφήμιση έχει πε-τύχει αυτούς τους στόχους!

Έχει αλώσει τις ζώνες κατοικίας με φω-τεινές επιγραφές και τεράστιες αφίσες. Οιμεγάλοι κυκλοφοριακοί άξονες, οι σταθ-μοί του μετρό και των λεωφορείων είναιπνιγμένοι με γιγαντοοθόνες, όπου ο οποι-οσδήποτε «κοινοποιεί» ο,τιδήποτε. Με τηνίδια βιαιότητα, η διαφήμιση εισβάλλειστην ιδιωτική ζωή των ανθρώπων και τουςκλέβει όσο περισσότερο χρόνο γίνεται.Κανείς δεν μπορεί να πάει σήμερα στονκινηματογράφο, χωρίς να κατακλυστείαπό διαφημίσεις. Ένα άλλο παλαιότερομέσο επικοινωνίας, το τηλέφωνο, αποικεί-ται επίσης από τις επιχειρήσεις προώθη-σης και άλλους υποκλοπείς της προσοχής.Η μεγάλη οικογένεια των διαφημίσεων-σκουπιδιών αποτελεί με τα φυλλάδια καιτις επιστολές της το βασικό όγκο των τα-χυδρομικών συναλλαγών.

Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς τιείδους μακροθυμία επιτρέπει στην κοινω-νία να ανέχεται αυτή την κακοποίηση. Ηαντίσταση είναι ιδιαίτερα υποτονική:«Όχι διαφημίσεις!» διαβάζουμε σε πολλάγραμματοκιβώτια, παράκληση που αγνο-είται από τους υποαμειβόμενους διανομείςτων σκουπιδιών. Ωστόσο, όλα αυτά απο-τελούν μέρος μόνο μίας φάσης τεχνικήςεξέλιξης, γιατί η πολιτική δύναμη της δια-φήμισης έχει πάρει- τις δύο με τρείς τε-λευταίες δεκαετίες- μια άνευ προηγουμέ-νου επέκταση, που την έκανε δυνατή ηεφεύρεση των ηλεκτρονικών υπολογιστώνκαι του διαδικτύου.

Οι αναρτήσεις αντικείμενοπαράνομης διακίνησης

Εκτοτε, η Google, το Facebook, η Yahoo-και η χρηματιστηριακή αξία τους -έσβη-σαν τα γηραιά τέρατα της βαριάς βιομη-χανίας και του χρηματοπιστωτικού κεφα-λαίου. Στο πελατολόγιό τους εμφανίζονται

οι πάντες! Η βασική τους αρχή συνίσταταιστο να μην αξιολογούν οι ίδιοι κανένα πε-ριεχόμενο. Το έργο αυτό, το παραχωρούνσε άλλα μέσα ή στους ίδιους τους χρήστεςπου προσφέρουν δωρεάν πληροφορίες ήλεπτομέρειες τις ιδιωτικής τους ζωής.Αυτό το εμπορικό μοντέλο βασίζεται στηχρηματοδότηση μέσω της διαφήμισης καιοι δημιουργημένες ομάδες εξαφανίζονταιστο βαθμό που δεν αποδίδουν. ∆εν υπάρ-χει ουδέτερη μηχανή αναζήτησης. Οιαναρτήσεις διακινούνται παρανόμως, οιεντολές αγορών παραχαράσσονται, ταπαιδιά επανεκπαιδεύονται να γίνουνκαλοί καταναλωτές. Φυσικά, εμπορικοίκολοσσοί όπως η Αmazon οφείλουν ναδιασφαλίζουν, για παράδειγμα, την απο-στολή αγαθών και όμιλοι όπως η Microsoftή η Apple ζουν ακόμη από την πώληση τωνλογισμικών τους. Όποιος, όμως, θέλει ναδιαχειρίζεται δισεκατομμύρια πελατών,οφείλει να διαχειρίζεται τα προσωπικάτους δεδομένα. Σ’ αυτό χρησιμεύουν μα-θηματικές μέθοδοι, που αποδεικνύονταιμακράν ανώτερες των ήδη χρησιμοποι-ημένων από τους ειδικούς της πολιτικήςκυριαρχίας και των μυστικών υπηρεσιών.

Παρακολουθήσειςκαι έλεγχος πληθυσμού

Η διαφήμιση υιοθέτησε λοιπόν μία νέαπολιτική διάσταση, γιατί οι αμερικανικοίόμιλοι που κυριαρχούν στο διαδίκτυοείναι σύμμαχοι των «κρατών εν κράτει».Οι σχέσεις που διατηρούν με τις μυστικέςυπηρεσίες επαφίενται σε στέρεα κοινάσυμφέροντα. Οι βιομηχανικοί όμιλοι,όπως και οι μυστικές υπηρεσίες, έχουνανάγκη από κάθε διαθέσιμη πληροφορίαπου επιτρέπει τη χειραγώγηση του πληθυ-σμού. Συμφωνούν στο γεγονός πως τα βα-σικά δικαιώματα αποτελούν πεπαλαι-ωμένα απομεινάρια. Με πολύ υποχρεω-τικό τρόπο, ένας από τους ισχυρότερουςπρωταγωνιστές και δημιουργός του Face-book, ο Μαρκ Ζούκεμπεργκ, δηλώνει πε-πεισμένος πως η εποχή της ιδιωτικής σφαί-ρας έχει πλέον παρέλθει. Ενώ η ευρω-παϊκή πολιτική εμφανίζεται ανυποψίαστηκαι καθησυχαστική, όσοι αντιτίθενται στο«κράτος εν κράτει» προέρχονται από τιςΗΠΑ. Όσοι σημαίνουν καμπανάκι κινδύ-νου, όπως οι Μάνινγκ και Σνόουντεν, αν-τιμετωπίζονται ως προδότες, ενώ επιδει-κνύουν πίστη στο Σύνταγμα της χώραςτους.

Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί μεακρίβεια ποιος προηγείται στο πεδίο τηςπαρακολούθησης και του ελέγχου. Πρό-κειται για τις κρατικές υπηρεσίες πουέχουν χειραφετηθεί από το δημοκρατικόέλεγχο; Ο πατριάρχης τους Εντγκαρ Χού-βερ,το αφεντικό του FBI, είχε ήδη κατα-φέρει να εκφοβίσει τους αμερικανούςπροέδρους με τους φακέλους του. Σήμερα,οι αρχηγοί των κυβερνήσεων βλέπουν τιςτερατώδεις υπηρεσίες να παριστάνουν τααφεντικά.

Πρόκειται λοιπόν για τις οργανώσεις

εκείνες που κρατούν την κατάσταση σταχέρια τους, κρυμμένες πίσω από ακρωνύ-μια υπηρεσιών πληροφοριών όπως NSA,DGSE, BND; Ή μήπως πρόκειται γιατους συνεργούς τους, τους διαδικτυακούςβιομηχανικούς ομίλους που κατέχουν ταδεδομένα; Η σύμπραξη αυτή δημιουργείένα παράλληλο πολιτικό σύμπαν, στοοποίο η δημοκρατία δεν παίζει πλέον κα-νένα ρόλο. Στο συνεταιρισμό αυτό βρί-σκεται και ένας τρίτος συμβαλλόμενος: τοοργανωμένο έγκλημα. Κι εκεί ακόμη, τιακριβώς συμβαίνει δεν είναι προφανές.Φυσικά, κάθε «χρήστης» γνωρίζει καλάπως τα συνδικάτα του διεθνούς εγκλήμα-τος ενεργοποιούνται στον Ιστό, προκειμέ-νου να υποκλέψουν δεδομένα, να φυτέ-ψουν παραπλανητικά μηνύματα, ιούς καιδούρειους ίππους, ώστε να ξεπλύνουνναρκοκέρδη ή να κάνουν εμπόριο όπλων,αρπάζοντας κάθε ευκαιρία βρώμικου χρή-ματος που μπορεί να προσφέρει η ροή δε-δομένων.

Τα όρια όμως μεταξύ των πολιτικών καιστρατιωτικών υποθέσεων, μεταξύ των θυ-λάκων κατασκοπίας και τρομοκρατίαςείναι ασαφή, γιατί όλα τα εμπλεκόμεναμέρη χρησιμοποιούν τις ίδιες μεθόδουςκαι στρατολογούν τους ίδιους προγραμ-ματιστές, χάκερς ή κρυπτογράφους από τοίδιο φυτώριο ταλέντων. Το ίδιο ισχύει καιγια έναν άλλο μετέχοντα στο παιχνίδι τουδιαδικτυακού ιστού, σαφώς μικρότερο σερόλο ταραξία. Γιατί ο ανώνυμος αντάρτηςτου Web λειτουργεί στο περιθώριο κάθειεραρχημένης οργάνωσης και αν και εξαι-ρετικά διεισδυτικός, είναι δύσκολο νασυλληφθεί. Η προωθημένη αυτή μορφήαντίστασης επιφυλάσσει πιθανότατα πολ-λές ακόμη εξοργιστικές εκπλήξεις στις μυ-στικές υπηρεσίες. Το καλύτερο αυτού τουμετα- δημοκρατικού καθεστώτος στοοποίο ζούμε, είναι η σιωπή του. Οι ρόλοιτου κατασκόπου – φύλακα των κτιρίων καιτου καταδότη είναι πλέον διασφαλισμένοιαπό μυριάδες κάμερες παρακολούθησηςκαι κινητά τηλέφωνα. Στη μεγάλη πλει-οψηφία του κόσμου, αυτό είναι αρκετά ευ-χάριστο.

Πρέπει λοιπόν να αποκαλέσουμε ιστο-ρική πρόοδο την ανακάλυψη πως η ολο-κληρωτική παρακολούθηση και ο έλεγχοςτου πληθυσμού είναι εξίσου πιθανόν ναεπιτύχουν με σχετικά μη βίαια και λιγό-τερο αιμοχαρή μέσα; Η κατάσταση αυτήδιασφαλίζεται από την κυριαρχία των μυ-στικών υπηρεσιών και τη διασύνδεση τουςμε τη διαφήμιση. Όποιος λοιπόν αισθάνε-ται άνετα σε αυτό το καθεστώς, φέρει οίδιος την ευθύνη.

* Ο Χανς Μάγκνους Εντζενσμπέργκερείναι γερμανός ποιητής, συγγραφέας, με-ταφραστής και δημοσιογράφος. Το κεί-μενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα LeMonde στις 26.10.2013

Μετάφραση: Όλγα Αθανίτη

““Πρέπει να αποκαλέσουμε ιστορική πρόοδοτην ανακάλυψη πως η ολοκληρωτικήπαρακολούθηση και ο έλεγχος του πληθυσμούείναι εξίσου πιθανόν να επιτύχουν με σχετικά μηβίαια και λιγότερο αιμοχαρή μέσα; Η κατάστασηαυτή διασφαλίζεται από την κυριαρχία τωνμυστικών υπηρεσιών και τη διασύνδεσή τους με τηδιαφήμιση. Όποιος αισθάνεται άνετα σε αυτό τοκαθεστώς, φέρει ο ίδιος την ευθύνη.

Η τρομοκρατία της διαφήμισης* Η κυριαρχία των μυστικών υπηρεσιών και η διασύνδεσή τους με τη διαφήμιση

““Ολοένα και περισσότεροιθεωρούν ότι στο ίντερνετ και στο“πάτημα ενός κουμπιού” υπάρχουντα πάντα και πως η ανάγνωση βιβλίωνκαι η συζήτηση συνιστούν κάτι τοξεπερασμένο. Πολλοί είναι και αυτοίπου βαριούνται το διάλογο, τονθεωρούν υπεύθυνο γιααντιπαραθέσεις, και προτιμάνε τηνηρεμία που παρέχει η αδιαφορία γιατο τι σημαίνει να ασκείς δημόσιολειτούργημα.

ΤουΚώστα Γαβρόγλου

Πολλή κουβέντα γίνεται τελευταίως --και ανάμεσα σε αριστερούς πανεπι-στημιακούς -- ως προς το αν θα χαθείή όχι το εξάμηνο στα πανεπιστήμιαπου παραμένουν κλειστά πάνω από

δύο μήνες, δηλαδή στο Πανεπιστήμιο Αθη-νών και στο Πολυτεχνείο. Αγανακτισμένοι(με ή χωρίς εισαγωγικά) γονείς, φοιτητέςκαι καθηγητές, τα Συμβούλια Ιδρυμάτων,σχεδόν όλα τα ΜΜΕ, συντάσσονται με τουπουργείο Παιδείας και απευθυνόμενοισε διοικητικούς, διδάσκοντες αλλά και σεπρυτάνεις, απαιτούν να ανοίξουν τα ΑΕΙκαι, βέβαια, να μη χαθεί το εξάμηνο.

Για αυτό το τελευταίο η αριστερά είναιαμήχανη. Χρόνια τώρα οι αριστεροί κα-θηγητές πρωτοστατούσαν να μη χαθεί τοεξάμηνο, μετά από καταλήψεις, κινητο-ποιήσεις και απεργίες. Σήμερα, όμως, ταπράγματα είναι τόσο διαφορετικά, ώστε ηανάδειξη του θέματος αυτού ως βασικούπροβλήματος στα πανεπιστήμια είναι απο-λύτως αποπροσανατολιστική.

Στη σημερινή συγκυρία, στόχος της αρι-στεράς δεν πρέπει να είναι να μη χαθεί τοεξάμηνο. Στόχος της πρέπει να είναι η κα-τανόηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικώντου νέου πανεπιστημίου και η διαμόρ-φωση τρόπων αντιμετώπισης της εξαιρε-τικά σύνθετης νέας κατάστασης. Εξηγού-μαι.

Πολλοί δεν περίμεναν ότι θα κρατήσειτόσο πολύ η απεργία των διοικητικώνυπαλλήλων. Και πολλοί δεν πίστευαν ότι ησυγκεκριμένη απεργία θα φέρει στην επι-φάνεια σχεδόν το σύνολο των προβλημά-των που αντιμετωπίζουν τα πανεπιστήμιασήμερα: την εγκληματική αδιαφορία τουκράτους για τη στελέχωση των πανεπιστη-μίων, τις αντικρουόμενες αντιλήψεις τωνδιδασκόντων για τη διαχείριση της καθη-μερινότητας στο πανεπιστήμιο, τη διάλυσητων εργασιακών συνθηκών διδασκόντωνκαι διοικητικών που εξασφάλιζε μία στοι-χειώδη ακαδημαϊκή λειτουργία, της ανυ-παρξίας των Συμβουλίων Ιδρυμάτων γιατην ψήφιση των οποίων δόθηκε μάχη μέχριεσχάτων από την κυβέρνηση και, βέβαια,το σοβαρότερο από όλα τα προβλήματα,την πλήρη και καθολική αδιαφορία της με-γάλης πλειοψηφίας των φοιτητών για τατεκταινόμενα. Τα προβλήματα αυτά, που

το καθένα τους “κρύβει” μέσα του πολλάεπιμέρους προβλήματα, ήρθαν στο προ-σκήνιο με τον πιο δραματικό τρόπο. Απότην αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτωνθα κριθεί το μέλλον των πανεπιστημίων.Με αυτά θα πρέπει να αναμετρηθούμε καιόχι με το αν θα χαθεί ή όχι το εξάμηνο.

Ηχρόνια αδιαφορία του κράτους για ταπανεπιστήμια και η πρόσφατη μετω-

πική σύγκρουση που επέλεξε το υπουρ-γείο, σε πρώτη ανάγνωση φαίνεται ακα-τανόητη. Ακόμη και η πολιτική προώθησηςτης ιδιωτικής μεταλυκειακής εκπαίδευσης,από μόνη της, δεν μπορεί να ερμηνεύσειτην απίστευτη ένταση της επίθεσης και τηςχρόνιας εγκατάλειψης των πανεπιστημίων.Προφανώς, μια τέτοια πολιτική χρειάζεταιτην υπονόμευση των πανεπιστημίων. Φτά-νει, όμως, μόνο αυτό; Εξίσου σημαντικόγια την κυβέρνηση φαίνεται να είναι η δια-μόρφωση ενός νέου τύπου δημόσιας ανώ-τατης εκπαίδευσης, που δεν θα είναι σεθέση να παράγει πολίτες με κριτικήσκέψη. Μπορεί μια τέτοια διαπίστωση ναακούγεται αφελής και πολυφορεμένη,αλλά ακόμη και αυτό το τόσο κουτσουρε-μένο πανεπιστήμιο που υποδέχεται κάθεχρόνο χιλιάδες φοιτητές, απόφοιτους ενόςακυρωμένου λυκείου, καταφέρνει (ακόμη)να συντηρεί και να αναπαραγάγει μιακουλτούρα κριτικής σε καθιερωμένες αν-τιλήψεις, μια κουλτούρα ενάντια στο εύ-κολο και γρήγορο, μια κουλτούρα διαλό-γου και αντιπαράθεσης.

Προφανώς, τα πράγματα δεν είναι τόσοαρμονικά όσο μπορεί να υπονοούν αυτέςοι διαπιστώσεις. Πολλοί διδάσκοντες δενενδιαφέρονται να είναι φορείς μια κουλ-τούρας κριτικής, πολλοί φοιτητές αδιαφο-ρούν για τέτοιες πολυτέλειες. Ολοένα καιπερισσότεροι θεωρούν ότι στο ίντερνετ

και στο “πάτημα ενός κουμπιού” υπάρ-χουν τα πάντα και πως η ανάγνωση βι-βλίων και η συζήτηση συνιστούν κάτι τοξεπερασμένο. Πολλοί είναι και αυτοί πουβαριούνται το διάλογο, τον θεωρούν υπεύ-θυνο για αντιπαραθέσεις, και προτιμάνετην ηρεμία που παρέχει η αδιαφορία γιατο τι σημαίνει να ασκείς δημόσιο λειτούρ-γημα.

Παρ' όλα αυτά, όμως, το δημόσιο πανε-πιστήμιο σήμερα, συνεχίζει να συμβάλλειμε ένα αποφασιστικό τρόπο στη διαμόρ-φωση πολιτών. Και αυτό είναι απολύτωςενοχλητικό για τους σημερινούς συσχετι-σμούς πολιτικών δυνάμεων. Γιατί στη συ-νείδηση των κρατούντων η έννοια του πο-λίτη είναι ταυτισμένη με την αριστερά –κάτι, βέβαια, που είναι απολύτως εσφαλ-μένο, αλλά τόσο μυαλό έχουν οι κρατούν-τες. Και να σημειώσουμε ότι δεν είμαστεμόνοι σε αυτήν την κατρακύλα. Σε πολλέςάλλες χώρες και όχι μόνο του ευρωπαϊκούΝότου, τα πράγματα είναι εξίσου σοβαρά.

Βέβαια, τα παραπάνω προβλήματαέχουν μια ιστορία, δεν ξεπήδησαν

τώρα. Ποτέ οι διδάσκοντες δεν είχαν ένανενιαίο τρόπο αντιμετώπισης των ακαδη-μαϊκών ή των διοικητικών προβλημάτων.Ποτέ δεν ήταν εύκολη η επίλυση των αντι-θέσεων ανάμεσά τους. Ποτέ οι φοιτητέςδεν συμφωνούσαν ότι η διαδικασία της μά-θησης είναι κάτι το επίπονο. Συχνά οι πο-λιτικές φιλοδοξίες των διδασκόντων πραγ-ματοποιούνταν με τον προσεταιρισμό φοι-τητικών παρατάξεων. Όμως, και κυρίωςμετά το 1974, το πανεπιστήμιο παρέμενεένας δημόσιος χώρος συνύπαρξης και σί-γουρα ελευθερίας στη διδασκαλία καιστην έρευνα. Σήμερα απειλείται αυτή ηελευθερία, όχι με διοικητικά μέτρα, αλλάμε την απροθυμία που θα ενσκήψει να

ανοίγονται νέα ζητήματα, από την έλλειψηπίεσης των φοιτητών να ανανεώνουν οι δι-δάσκοντες όσα διδάσκουν, από τη γρα-φειοκρατικοποίηση της έρευνας, μιας καιτα ελληνικά πανεπιστήμια είναι αποκομ-μένα από όλα τα επιστημονικά περιοδικά,δηλαδή από τα μέσα όπου δημοσιεύονταιτα αποτελέσματα των ερευνητικών αποτε-λεσμάτων της διεθνούς επιστημονικής κοι-νότητας.

Σε όλα αυτά ας προστεθεί το σμπαρά-λιασμα των εργασιακών σχέσεων. Οιεξευτελιστικοί μισθοί, η συρρίκνωση τουδικαιώματος στη μονιμότητα, οι συνθήκεςεργασίας που δεν ευνοούν την ανανέωσητου περιεχομένου της διδασκαλίας καιέρευνας, όλα αυτά αρχίζουν και γίνονταιχαρακτηριστικά ενός παρόντος, δραμα-τικά διαφορετικού ακόμη και από το κον-τινό μας παρελθόν. Και βέβαια, αυτό πουθα χειροτερέψει με ακόμη πιο δραματικότρόπο την κατάσταση, θα είναι η κατακό-ρυφη αύξηση της μαύρης εργασίας στα πα-νεπιστήμια όπου πολλοί νέοι και νέες θακληθούν να αντικαταστήσουν τους διοικη-τικούς υπαλλήλους που θα αποχωρήσουνκαι να διδάσκουν πολλά από τα μαθήματαπου είναι στο πρόγραμμα σπουδών, μιαςκαι δεν αρκούν πια οι διδάσκοντες. Καιόλα αυτά χωρίς μισθό, με το πρόσχημαμιας αόριστης και συχνά άρρητης “υπό-σχεσης” για το μέλλον. Ας προσθέσουμεκαι τις απρόβλεπτες μεν αλλά σίγουρασυγκλονιστικές ανακατατάξεις που θαφέρει η βαθμιαία καθιέρωση των ηλε-κτρονικών μαθημάτων που σιγά σιγά θασπρώχνουν στο περιθώριο την “ανάγκη”για τη ζωντανή σχέση στη διδασκαλία.

Οταν, λοιπόν, το πανεπιστήμιο σήμεραέχει να αντιμετωπίσει αυτά τα προ-

βλήματα, η συζήτηση για το αν θα χαθεί ήόχι το εξάμηνο είναι τουλάχιστον απο-προσανατολιστική. Σε κάποιες συγκυρίεςστο παρελθόν, ήταν, όντως, σημαντικό ναμην χαθεί το εξάμηνο. Σήμερα, όμως, καιειδικά για την αριστερά, σημασία έχει ναανοίξει η συζήτηση για τα προβλήματαπου αντιμετωπίζει το πανεπιστήμιο καιπώς θα σημαδευτεί το πανεπιστήμιο με τιςδικές μας αξίες. Το χάσιμο ή όχι του εξα-μήνου, είναι, όντως, ένα πρόβλημα, αλλάη συγκυρία το έκανε να είναι από τα τρι-τεύοντα.

•

Το θέμα δεν είναινα μη χαθεί το εξάμηνο

““Το δημόσιο πανεπιστήμιο σήμερα, συνεχίζει νασυμβάλλει με ένα αποφασιστικό τρόπο στη διαμόρφωσηπολιτών. Και αυτό είναι απολύτως ενοχλητικό για τουςσημερινούς συσχετισμούς πολιτικών δυνάμεων. Γιατί στησυνείδηση των κρατούντων η έννοια του πολίτη είναιταυτισμένη με την αριστερά.