16
Θίσβη, Η Νέα Πτολεμαΐδα Στον νομό Βοιωτίας, στον χώρο της ενέργειας, σχεδιάζεται να εγκατασταθούν 11 ιδιω- τικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος με καύσιμο το φυσικό αέριο. σελ. 2 Οι Ανεμογεννήτριες, τα καθρεφτάκια, το Μελίσσι και το Μαυροβούνι Το Δ.Σ. της Θίσβης, στην τελευταία συνεδρίαση, με ψήφους 7 υπέρ και 5 κατά, γνωμοδότησε θετικά για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου στην Θέση Μελίσσι, αναιρώντας προηγούμε- νη ομόφωνη απόφασή του, για μη εγκατάσταση αιολικού πάρκου στη θέση αυτή. σελ. 4 Φρένο από το Κ.Α.Σ. στο παράνομο λιμάνι To Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (Κ.Α.Σ.), στην συνεδρίαση της 17ης Μαρτίου 2009, απέρριψε για δεύτερη φορά, την αίτηση της εταιρίας που διαχειρίζεται την Βιομηχανική Περιοχή της Θίσβης, για νομιμοποίηση των παράνομων λιμενικών εγκαταστάσεων που βρίσκονται στον όρμο της Νούσας. (Στην φωτογραφία μέσα σε κύκλο φαίνεται μέρος από τις παράνομες λιμενικές εγκαταστάσεις που είναι πάνω σε αρχαιολογικό χώρο). σελ. 6 Οινόφυτα και Θίσβη... ...οι συμπτώσεις και η συνέχεια Η περιοχή των Οινοφύτων Βοιωτίας έγινε ο Βιομηχανικός σκουπιδότοπος της Αττικής, όταν από το 1969, χωρίς χωροταξικό σχεδιασμό και πρόβλεψη επεξεργασίας αποβλήτων, έσπρωχναν βιομηχανίες κάθε είδους λίγα μέτρα έξω από τα σύνορα της Αττικής. σελ. 8 Ο Ελικώνας στη «δίνη» της ενέργειας Ζούμε μια τεράστια πολιτική και ψυχολογική πίεση, ώστε να πειστεί και ο τελευταίος πολίτης των χωριών μας ότι κινδυνεύει με κατάρρευση η χώρα, αν δεν καταληφθεί και η τελευταία βουνοκορφή του Ελικώνα από γιγαντιαίες ανεμογεννήτριες. σελ. 10 Ποιοι είμαστε και τι θέλουμε Η εφημερίδα αυτή βγαίνει για να δώσει την δυνατότητα να ακουστούν όσοι δεν ακούγο- νται από τα υπάρχοντα έντυπα. Έχουμε την πρόθεση, η νοοτροπία μας και η ηθική μας να είναι διαφορετική από τις επικρατούσες στον τόπο μας και γι' αυτό το λόγο υποσχόμαστε να φιλοξενήσουμε όποιον θέλει να ακουστεί η φωνή του, άσχε- τα αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε μαζί του. Θέματα μας: Το περιβάλλον Η κοινωνική ζωή Τα εργοστάσια Το λιμάνι Ο δρόμος Οι ομορφιές και οι ασχήμιες της περιοχής μας, καθώς και οτιδήποτε άλλο αγγίζει την καθημερινότητα στην περιοχή μας. —Η Σύνταξη Θίσβη Ανεξάρτητη Έκδοση Οικολογικού, Πολιτιστικού και Κοινωνικού Προβληματισμού Τεύχος 1ο, Μάιος 2009 ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ Κίνηση Πολιτών Δήμου Θίσβης ΕΚΔΟΤΕΣ - ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ Δημήτριος Μιχάλης Παναγιώτης Πολύταρχος ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Σύρου 37, Χολαργός - Τ.Κ. 155 62 Τηλ: 697 217 0461 e-mail: [email protected] ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Ράνια Μανιάτη ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βάσω Λυμπερίου Δημήτριος Μιχάλης Παναγιώτης Πολύταρχος Πέτρος Ρούσης ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ SYMBOL Χρήστος Κεντρωτής ΕΚΤΥΠΩΣΗ ART & VISION Α. Ξένος & Συνεργάτες Ο.Ε. Τα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν κατ' ανάγκη τη θέση της εφημερίδας. Παρακαλούμε, τα κείμενα που αποστέλλονται να μην υπερβαίνουν τις 500 λέξεις. Η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος δεν είναι ανάπτυξη Θίσβη Εφημερίδα της Κίνησης Πολιτών του Δήμου Θίσβης ...ώρα μηδέν... Μάιος 2009 Διανέμεται Δωρεάν τεύχος 1 1

τεύχος 1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: τεύχος 1

Θίσβη, Η Νέα ΠτολεμαΐδαΣτον νομό Βοιωτίας, στον χώρο της ενέργειας, σχεδιάζεται να εγκατασταθούν 11 ιδιω-τικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος με καύσιμο το φυσικό αέριο. ▶ σελ. 2

Οι Ανεμογεννήτριες, τα καθρεφτάκια, το Μελίσσι και το ΜαυροβούνιΤο Δ.Σ. της Θίσβης, στην τελευταία συνεδρίαση, με ψήφους 7 υπέρ και 5 κατά, γνωμοδότησε θετικά για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου στην Θέση Μελίσσι, αναιρώντας προηγούμε-νη ομόφωνη απόφασή του, για μη εγκατάσταση αιολικού πάρκου στη θέση αυτή. ▶ σελ. 4

Φρένο από το Κ.Α.Σ. στο παράνομο λιμάνι

To Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (Κ.Α.Σ.), στην συνεδρίαση της 17ης Μαρτίου 2009, απέρριψε για δεύτερη φορά, την αίτηση της εταιρίας που διαχειρίζεται την Βιομηχανική Περιοχή της Θίσβης, για νομιμοποίηση των παράνομων λιμενικών εγκαταστάσεων που βρίσκονται στον όρμο της Νούσας. (Στην φωτογραφία μέσα σε κύκλο φαίνεται μέρος από τις παράνομες λιμενικές εγκαταστάσεις που είναι πάνω σε αρχαιολογικό χώρο). ▶ σελ. 6

Οινόφυτα και Θίσβη......οι συμπτώσεις και η συνέχειαΗ περιοχή των Οινοφύτων Βοιωτίας έγινε ο Βιομηχανικός σκουπιδότοπος της Αττικής, όταν από το 1969, χωρίς χωροταξικό σχεδιασμό και πρόβλεψη επεξεργα σίας αποβλήτων, έσπρωχναν βιομηχανίες κάθε είδους λίγα μέτρα έξω από τα σύνορα της Αττικής. ▶ σελ. 8

Ο Ελικώνας στη «δίνη» της ενέργειαςΖούμε μια τεράστια πολιτική και ψυχολογική πίεση, ώστε να πειστεί και ο τελευταίος πολίτης των χωριών μας ότι κινδυνεύει με κατάρρευση η χώρα, αν δεν καταληφθεί και η τελευταία βουνοκορφή του Ελικώνα από γιγαντιαίες ανεμογεννήτριες. ▶ σελ. 10

Ποιοι είμαστε και τι θέλουμε

Ηεφημερίδα αυτή βγαίνει για να δώσει την δυνατότητα να ακουστούν όσοι δεν ακούγο-νται από τα υπάρχοντα έντυπα.

Έχουμε την πρόθεση, η νοοτροπία μας και η ηθική μας να είναι διαφορετική από τις επικρατούσες στον τόπο μας και γι' αυτό το λόγο υποσχόμαστε να φιλοξενήσουμε όποιον θέλει να ακουστεί η φωνή του, άσχε-τα αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε μαζί του.

Θέματα μας:• Το περιβάλλον• Η κοινωνική ζωή• Τα εργοστάσια• Το λιμάνι• Ο δρόμος

Οι ομορφιές και οι ασχήμιες της περιοχής μας, καθώς και οτιδήποτε άλλο αγγίζει την καθημερινότητα στην περιοχή μας.

—Η Σύνταξη

ΘίσβηΑνεξάρτητη Έκδοση Οικολογικού,

Πολιτιστικού και Κοινωνικού Προβληματισμού

Τεύχος 1ο, Μάιος 2009ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

Κίνηση Πολιτών Δήμου Θίσβης

ΕΚΔΟΤΕΣ - ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟΔημήτριος Μιχάλης

Παναγιώτης Πολύταρχος

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣύρου 37, Χολαργός - Τ.Κ. 155 62

Τηλ: 697 217 0461e-mail: [email protected]

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣΡάνια Μανιάτη

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΒάσω Λυμπερίου

Δημήτριος ΜιχάληςΠαναγιώτης Πολύταρχος

Πέτρος Ρούσης

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑSYMBOL Χρήστος Κεντρωτής

ΕΚΤΥΠΩΣΗART & VISION Α. Ξένος & Συνεργάτες Ο.Ε.

Τα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν κατ' ανάγκη τη θέση της εφημερίδας.

Παρακαλούμε, τα κείμενα που αποστέλλονται να μην υπερβαίνουν τις 500 λέξεις.

Η καταστροφή του φυσικού

περιβάλλοντος δεν είναι ανάπτυξη

ΘίσβηΕφημερίδα της Κίνησης Πολιτών του Δήμου Θίσβης

...ώρα μηδέν...Μάιος 2009

Διανέμεται Δωρεάντεύχος 1

1

THISVI_1.indd 1 29/05/2009 2:51 ΠΜ

Page 2: τεύχος 1

ΘIΣΒΗ, Η Νέα Πτολεμαΐδα

Σ τον νομό Βοιωτίας, στον χώρο της ενέργειας, σχεδιάζεται να εγκατα-σταθούν 11 ιδιωτικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος

με καύσιμο το φυσικό αέριο.Δύο από αυτές τις μονάδες παραγωγής ηλε-

κτρικού ρεύματος ετοιμάζονται να εγκαταστα-θούν στην περιοχή μας από την εταιρία «Ηλε-κτροπαραγωγική Θίσβης Α.Ε.». Η εταιρία αυτή πριν από λίγους μήνες άρχισε τις χωματουργι-κές εργασίες του πρώτου εργοστασίου της στο χώρο τις ΒΙ.ΠΕ. Θίσβης. Η εγκατάσταση δύο εργοστασίων ηλεκτρικού ρεύματος, με ισχύ 421 ΜW το καθένα, στην κοιλάδα της Θίσβης, το Λικέρι, θα έχει καταστροφικά απο-τελέσματα για το περιβάλλον της περιοχή μας.

Ξεκινώντας από τη βασική αρχή ότι οτιδή-ποτε καίγεται παράγει καυσαέρια που ρυπαί-νουν το περιβάλλον, έτσι και το φυσικό αέριο, κατά την καύση του για την παραγωγή ενέρ-γειας παράγει έναν σημαντικό αριθμό ρύπων που επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα. Ορυκτό καύσιμο το φυσικό αέριο, όπως το πετρέλαιο και ο λιγνίτης, που κατά την καύση τους παράγουν σημαντικούς ρύπους. Η βασική διαφορά τους έγκειται στο ότι κατά την καύ-ση τους, η χρήση του φυσικού αερίου προκα-λεί λιγότερη ρύπανση από τα υγρά (πετρέ-λαιο) και τα στερεά (λιγνίτης) καύσιμα. Δηλαδή, το φυσικό αέριο μπορεί να είναι λιγότερο ρυπογόνο, αλλά δεν είναι περι-βαλλοντικά αθώο και η καύση του είναι άμε-ση πηγή ρύπανσης.

Όσον αφορά το είδος των ρύπων που παράγονται, αυτοί είναι τα οξείδια του αζώτου, διοξείδιο και μονο-ξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του θείου σε μικρές ποσότητες, πιθανές διαρροές φυσικού αερίου και αιωρούμενα σωματίδια. Το διο-ξείδιο του άνθρακα είναι ένα από τα βασικά συστατικά που ευθύνεται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, την αύξηση δηλαδή της θερμοκρασίας στον πλανήτη και την αλλαγή του κλίματος, ενώ τα οξείδια του αζώτου είναι υπεύθυνα για την δημιουργία της όξινης βροχής και της τρύπας του όζοντος. Ένας σημαντικός φορέας ρύπανσης, που είναι υποβαθμισμένος μέχρι σήμερα, είναι τα αιω-ρούμενα σωματίδια στην ατμόσφαιρα, τα οποία δεν είναι σκόνη, αλλά άκαυστα συμπα-γή σωματίδια που εισέρχονται στο αναπνευ-στικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού και προκαλούν αναπνευστικές παθήσεις, καρ-

κίνο και θάνατο. Επίσης, σε όλα τα συστή-ματα διαχείρισης φυσικού αερίου υπάρχουν ρύποι από διαρροές, οι οποίες στατιστικά και τεχνικά είναι αναπόφευκτες.

Δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης το εργοστά-σιο αυτό θα χρησιμοποιεί πετρέλαιο ντίζελ, γι' αυτό προβλέπονται μεγάλες δεξαμενές πετρελαίου. Ποιος μας διασφαλίζει ότι σε περιόδους με προβλήματα τροφοδο σίας φυσικού αερίου –όπως η πρόσφατη κρίση με το αέριο από τη Ρωσία– δεν θα χρησι-μοποιείται μαζούτ για ηλεκτροπαρα γωγή; Ποιος μας δίνει την εγγύηση ότι σε περίπτω-ση που οι τιμές του πετρελαίου είναι συμφέ-ρουσες, δεν θα επιχειρήσουν να μετατρέ-ψουν την άδεια ή να χρησιμοποιήσουν άτυπα το μαζούτ σαν καύσιμο;

Τον Φεβρουάριο του 2008, στην ημερίδα που διοργάνωσε ο Δήμος Θίσβης για το περι-βάλλον, είχαμε επισημάνει με παρέμβασή μας ότι πρόκειται να δημιουργηθεί και δεύτερο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής στο χώρο της ΒΙ.ΠΕ. Συγκεκριμένα, είχαμε ρωτήσει τότε τους εκπροσώπους της εταιρίας Edison Hellas, αν υπάρχει πιθανότητα να κατασκευα-στεί δεύτερο εργοστάσιο στην περιοχή μας και είχαμε πάρει την απάντηση ότι δεν υπάρ-

χει τέτοια σκέψη. Σή-μερα πληροφορούμα-στε από τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επι-πτώσεων (Μ.Π.Ε.) του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου προς τη Θίσβη, ότι αυτή γίνεται για δύο εργο-στάσια παραγωγής

ηλεκτρικής ενέργειας. Η αξιοπιστία των δύο στελεχών της εταιρίας στη διάθεσή σας...

Το πόσο σοβαρά παίρνουν τη ζωή μας οι κύριοι αυτοί, φαίνεται από τη Μ.Π.Ε. του εργοστασίου που κατασκευάζεται σήμερα. Για τη μελέτη αυτή χρησιμοποιήθηκαν στοι-χεία που προέρχονται από τον Μετεωρολο-γικό σταθμό Αλιάρτου, αν και υπήρχε μελέτη για την περιοχή μας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, η οποία αναλύει με κάθε λεπτομέ-ρεια τις κλιματολογικές ιδιαιτερότητες της περιοχής όπου πρόκειται να κατασκευαστεί το εργοστάσιο. Οι περιβαλλοντικοί όροι της μονάδας ηλεκτροπαραγωγής είναι βασισμέ-νοι σε στοιχεία τα οποία δεν ανταποκρίνονται στην περιοχή μας, αλλά σε κλιματολογικές και μετεωρολογικές συνθήκες άλλης περιο-χής, που δεν έχει σχέση με τα δικά μας τοπικά χαρακτηριστικά. Το ίδιο συμβαίνει και με τις

Θέσεις εργασίας

Ι διαίτερο χαρακτηριστικό των εργο-στασίων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο είναι

ότι οι μονάδες αυτές, λόγω του μεγάλου αυτοματισμού στη λειτουργία τους, δεν πρόκειται να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας στην περιοχή. Ανάλογα εργο-στάσια που χρησιμοποιούν αυτήν την τεχνολογία στο εξωτερικό, απασχολούν μικρό αριθμό εργαζομένων (περίπου 20), όλα άτομα με πολύ εξειδικευμένες γνώ-σεις, που δεν διαθέτει η περιοχή μας. Το πολύ-πολύ από την περιοχή μας να εργάζονται ο νυχτοφύλακας και ο θυρω-ρός, αν θα υπάρχουν στο εργοστάσιο. Αξίζει, άραγε, το τίμημα να καταστραφεί ο τόπος μας μόνο και μόνο για λίγες θέσεις εργασίας;

Ο δρόμος Καναβάρι - Πρόδρομος

Τριανταδύο ολόκληρα εκατομμύ-ρια ευρώ θα κόστιζε ο δρόμος ταχείας κυκλοφορίας Καναβάρι-

Πρόδρομος. Το έργο πλασαρίστηκε από τις τοπικές αρχές ως η μεγαλύτερη επι-τυχία για τον τόπο, αφού το ποσό που επρόκειτο να δαπανηθεί για την κατα-σκευή του είναι πρωτόγνωρο για δημό-σιο έργο στην περιοχή. Σήμερα, τα χρή-ματα αυτά δεν επαρκούν, γι' αυτό τμήμα του θα υλοποιηθεί μέσω του ΕΣΠΑ! Απ’ ότι φαίνεται τρώνε παρα πολλοί από το έργο αυτό. Εκτός από τους κατοίκους της περιοχής. Αυτοί για την ώρα τρώνε τη σκόνη του απέραντου χωματόδρο-μου που τους έφτιαξαν.

Άγιος Νικόλαος

Στον δρόμο προς την παραλία του Αγίου Νικολάου, το τελευ-ταίο διάστημα μάς έχει αναφερ-

θεί από συμπατριώτες μας ότι παρατη-ρούνται συχνές κατολισθήσεις. Πιστεύ-ουμε ότι η Δημοτική Αρχή θα πρέπει να ασχοληθεί σοβαρά με αυτό το πρό-βλημα σύντομα, ιδίως εν όψει του καλο-καιριού, που ο δρόμος αυτός έχει συχνό-τερη χρήση, διότι μπορεί να υπάρξει ατύχημα που ίσως στοι χίσει ακόμα και ανθρώπινες ζωές.

αιχμέςαιχμέςαιχμέςαιχμέςαιχμέςαιχμέςαιχμέςαιχμές

Δύο εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού

ρεύματος στο Λικέρι

δημοτικάΘίσβη

2

THISVI_1.indd 2 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 3: τεύχος 1

άλλες βιομηχανικές μονάδες στις οποίες έχουν εγκριθεί οι περιβαλλοντικοί όροι.

Η μικρομετεωρολογική μελέτη του Πανεπι-στήμιου Αθηνών έγινε το 1989 στην περιοχή μας και αφορούσε την προβλεπόμενη εγκα-τάσταση και λειτουργία του εργοστασίου της Αλουμίνας. Η μελέτη αυτή χρηματοδοτήθηκε από την Αλουμίνα και έγινε για την εκτίμηση της επικινδυνότητας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην κοιλάδα της Θίσβης. Είναι η μοναδική ολοκληρωμένη μελέτη που έχει γίνει μέχρι σήμερα για τον χώρο που βρίσκε-ται σήμερα η Βιομηχανική Περιοχή. Σύμφωνα πάντα με αυτή τη μελέτη, η περιοχή της Θίσβης χαρακτηρίζεται από ένα φαινόμενο το οποίο ονομάζεται Θερμοκρασιακή Ανα-στροφή, ενώ αναφέρει ότι η εγκατάσταση ρυπογόνων εργοστασίων στην περιοχή αυτή θα δημιουργήσει μελλοντικά νέφος, το οποίο θα καλύπτει τον ουρανό της Θίσβης, της Δομβραίνας και θα φτάνει μέχρι τη Θήβα!

Εδώ είναι σημαντικές οι ευθύνες της σημε-ρινής δημοτικής αρχής του κ. Κ. Κοβάνη, που δεν φρόντισε τόσα χρόνια για την επι-καιροποίηση της μελέτης αυτής με σημε-ρινά στοιχεία. Πιστεύω ότι αν είχε γίνει τόσα χρόνια επικαιροποίηση της μελέτης αυτής θα είχαμε στα χέρια μας ένα σημαντικό εργα-λείο, με το οποίο θα μπορούσαμε να σταθού-με με σοβαρά επιχειρήματα απέναντι στις «Περιβαλλοντικές Μελέτες» των εταιριών που θέλουν να εγκατασταθούν στην περιοχή. Διό-τι σε περιοχές που παρουσιάζουν έντονα το φαινόμενο της Θερμοκρασιακής Αναστρο-φής δεν μπορούν να δημιουργηθούν ΒΙ.ΠΕ.

Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου έκανε πειραματικές μετρήσεις για 12 μήνες, σε διάφορες θέσεις στην ευρύτερη περιοχή του δήμου μας. Με τη βοήθεια σταθμών εδάφους έγινε η εκτίμηση για τα αέρια ρεύματα στην περιοχή γύρω από την κοιλάδα της Θίσβης. Μάλιστα, για ειδικά επιλεγμένες ημέρες που θεωρήθηκαν ότι παρουσιάζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον, έγιναν μετρήσεις με αερόστατο, για τον ακριβέστερο προσδιορισμό της ατμό-σφαιρας της περιοχής μας. Μεταξύ των συ- μπερασμάτων που βγήκαν από την επεξεργα-σία αυτών των μετρήσεων «...είναι ότι η εμφά-νιση Θερμοκρασιακών αναστροφών στην κοι-λάδα της Θίσβης είναι πολύ συχνή και σε διάφο-ρα ύψη. Η εμφάνιση πολλαπλών αναστροφών καθ' ύψος είναι αρκετά συχνή όλες τις εποχές.

Ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της χειμερινής πε- ριόδου επικρατούν αναστροφές θερμοκρασίας με ύψος κάτω των 200 μέτρων από το έδαφος, ενώ είναι σύνηθες φαινόμενο η διατήρησή τους καθ' όλο το 24ωρο. […] Η ύπαρξη πολύ χαμη-λών αναστροφών κοντά στο έδαφος μέσα στην κοιλάδα της Θίσβης είναι σύνηθες φαινόμενο».

Τι σημαίνει αυτό; Ότι εξαιτίας των υψηλότε-

ρων θερμοκρασιών που υπάρχουν στα υψη-λότερα στρώματα του αέρα σε σύγκριση με τα χαμηλότερα (αν και το σύνηθες είναι ακριβώς το αντίθετο) δημιουργείται ένα αδιαπέραστο στρώμα από θερμά ρεύματα αέρα, «ένα καπά-κι από θερμά αέρια» πάνω από τον κάμπο μας, το οποίο εμποδίζει τους ρύπους των εργοστα-σίων να διαχυθούν στην ατμόσφαιρα.

Στην περίπτωση εγκατάστασης εκτός της υπάρχουσας Σωληνουργίας Κορίνθου και άλλων ρυπογόνων μονάδων, όπως είναι το εργοστάσιο της Ηλεκτροπαραγωγής, της ΕΛΒΑΛ και της ΧΑΛΚΟΡ, οι αέριοι ρύποι από τα εργοστάσια αυτά δεν θα μπορούν να δια-περάσουν το στρώμα αυτό, με αποτέλεσμα οι ατμοσφαιρικοί ρύποι να διασπείρονται και να διαχέονται εντός του λεκανοπεδίου της Θίσβης, επιβαρύνοντας σημαντικά την ατμόσφαιρα των οικισμών που βρίσκονται λίγες δεκάδες μέτρα από τη ΒΙ.ΠΕ.

Σύμφωνα πάντα με την ίδια μελέτη, απαιτεί-ται καμινάδα ύψους τουλάχιστον 200 μέτρων για την ασφαλή διασπορά των αέριων ρύπων, πάνω από το «στρώμα» της θερμοκρασιακής αναστροφής, ενώ η μελέτη προτείνει τον αποκλεισμό των καμινάδων εντός της λεκά-νης του Λικερίου. Σε καμία Μ.Π.Ε. από αυτές που έχουν εγκριθεί μέχρι σήμερα για τις εταιρίες αυτές δεν υπάρχει αναφορά στο φαινόμενο της θερμοκρασιακής αναστρο-φής σαν ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιοχής μας και, το κυριότερο, περιορίζει αυθαίρετα σε 50 μέτρα το αναγκαίο ύψος της καμινάδας διασποράς των καυσαερίων του εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής, ώστε να μην επιβαρύνονται οι οικισμοί.

Με δεδομένη την επιβάρυνση της περιοχής από τις ήδη υφιστάμενες δραστηριότητες της Σωληνουργίας Κορίνθου, δεν στοιχειοθετείται στη Μ.Π.Ε. αν οι αποδέκτες είναι δυνατόν να απορροφήσουν τις επιπλέον ποσότητες ρύπων που θα παράγονται από τα εργοστάσια αυτά και αν τηρούνται τα όρια ποιότητας της ατμό-σφαιρας σύμφωνα με την ελληνική και ευρω-παϊκή νομοθεσία. Δεν γίνεται συνεκτίμηση των εκπομπών οξειδίων του αζώτου του ηλε-κτρικού σταθμού με τις εκπομπές των άλλων βιομηχανιών της περιοχής και με την υπάρχου-

σα κατάσταση στην περιοχή, όταν, μάλιστα, ο σταθμός αυτός βρίσκεται δίπλα σε οικισμούς.

Από όλες τις Μ.Π.Ε. των εργοστασίων που πρόκειται να εγκατασταθούν στην περιοχή μας, απουσιάζει η εκτίμηση της επικινδυνότητας των αέριων ρύπων και των επιπτώσεών τους στους οικισμούς, τις καλλιέργειες και γενικότε-ρα στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον,

λόγω του φαινομένου της ύπαρξης της Θερμο-κρασιακής Αναστροφής. Οι περισσότερες μελέτες, όσον αφορά στα μέτρα για την υγεία των κατοίκων της περιοχής, για να είμαι επιει-κής μαζί τους, είναι γραμμένες στο πόδι. Για να γίνει μια σωστή εκτίμηση του χώρου και του χρόνου, χρειάζονται μελέτες σε βάθος χρόνου, τουλάχιστον 12 μήνες, ώστε να μελετήσουμε ουσιαστικά ολόκληρο τον ετήσιο κύκλο λει-τουργίας ενός εργοστασίου και να δούμε τις επιπτώσεις που θα έχει στην περιοχή. Απ' ό,τι γνωρίζω, τέτοιες μελέτες δεν υπάρχουν σε κανένα από τα εργοστάσια που θέλουν να εγκατασταθούν στην περιοχή μας και, φυσικά, για το εργοστάσιο της ηλεκτροπαραγωγής.

Σημαντικό είναι επίσης το ποιος θα ελέγχει αν η εταιρία αυτή τηρεί τα προβλεπόμενα από τον νόμο σχετικά με τους περιβαλλοντι-κούς όρους, αφού δεν υπάρχει επαρκές επιστημονικό προσωπικό στη Νομαρχία για να ελέγξει ουσιαστικά μια τέτοια εταιρία. Στη Νομαρχία Βοιωτίας υπάρχουν 2 Χημικοί Μηχανικοί για να ελέγξουν όλες τις βιομη-χανίες που υπάρχουν στη Βοιωτία. Το κατά πόσο είναι εφικτό να ελεγχθούν, το φανερώ-νει η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί σήμε-ρα στα Οινόφυτα με το εξασθενές χρώμιο.

Ολοκληρώνοντας, θα επισημάνω ότι σύμ-φωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιο-δικό του Τ.Ε.Ε. τον Φεβρουάριο του 2008, οι ρύποι που προέρχονται από 2 εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος με φυσικό αέριο, ισοδυναμούν με τους ρύπους που βγά-ζει ένα εργοστάσιο λιθάνθρακα. Δεν νομίζω ότι αξίζει να μιλάμε σοβαρά για στοιχειώδη διαβίωση ανθρώπου στον τόπο μας, αν πραγ-ματοποιηθούν τα δύο αυτά εργοστάσια.

—Δημήτριος Ε. Μιχάλης, Χημικός - Πολιτισμολόγος

Κίνηση Πολιτών Δήμου Θίσβης

Συμπαράταξη Βοιωτών για το Περιβάλλον

Εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής της Edison στην Ιταλία.

δημοτικά Θίσβη

3

THISVI_1.indd 3 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 4: τεύχος 1

Α φορμή για το παρόν άρθρο στά-θηκε η απόφαση του τελευταίου Δημοτικού Συμβουλίου Θίσβης, για εγκατάσταση αιολικού πάρ-

κου στην θέση Μελίσσι. Το Δημοτικό Συμβού-λιο Θίσβης, με ψήφους 7 – 5, αναίρεσε προη-γούμενη ομόφωνη απόφασή του για μη εγκα-τάσταση αιολικού πάρκου στην Θέση Μελίσσι και γνωμοδότησε θετικά για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου της εταιρίας «Αιολική Ερατει-νής Α.Ε.», ισχύος 36 MW (12 ανεμογεννήτριες). Οι 7 κύριοι που ψήφισαν την πρώτη εγκατά-σταση αιολικού πάρκου στην περιοχή μας, χωρίς να υπάρχει χωροταξική μελέτη στον δήμο μας, ανοίγοντας τον ασκό του Αιόλου για την ανεξέλεγκτη εγκατάσταση αιολικών πάρ-κων στα μέρη μας, είναι οι Κώστας Κοβάνης, Γιώργος Μαρίνης, Γιώργος Μεϊντάνης, Χαρά-λαμπος Αραπάκης, Γιώργος Δέδες, Βασίλης Κοβάνης και Λουκάς Σύρος. Οι εποχές που ο δήμαρχος, κ. Κ. Κοβάνης, μας έλεγε ότι δεν θα επιτρέψει καμία εγκατάσταση αιολικού πάρκου στον δήμο μας φαίνεται ότι ανήκουν στο παρελθόν. Ας δούμε όμως τι συμβαίνει πραγματικά με τα αιολικά πάρκα.

Τελευταία, γίνεται πολύς λόγος σχετικά με την αναγκαιότητα ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.) για την αντιμετώ-πιση του ενεργειακού προβλήματος και τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρα-κα, που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Ενώ όλοι συμφωνούμε ότι υπάρχει ανάγκη εξεύρεσης μιας εναλλακτικής πηγής ενέργειας που θα αντικαταστήσει τα ορυκτά καύσιμα (λιγνίτη, πετρέλαιο, φυσικό αέριο), η ανάγκη παραγω-γής «πράσινης» ενέργειας με την ανεξέλεγκτη χρήση των χερσαίων αιολικών πάρκων βρί-σκει σήμερα φανατικούς υπερμάχους, αλλά και πολέμιους της ανάπτυξής τους. Στην Ελλάδα, η εγκατάσταση ανεμογεννητριών επί χερσαίου εδάφους με όλα τα παρεπόμενα –οδοποιία, γραμμές μεταφοράς ρεύματος, κατακρεούργηση τοπίων και οικοσυστημά-των– φαίνεται να αποτελεί μια ακόμη περί-πτωση ξεπερασμένης τεχνολογίας, που κρί-

Το Μελίσσι, το Μαυροβούνι και τα καθρεφτάκια

Οι ανεμογεννήτριες

νεται γενικώς «εξαγώγιμη» σε περιοχές χαμη-λών περιβαλλοντικών αντανακλαστικών.

Αυτό που θα ήθελα να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή είναι ότι τα αιολικά πάρκα και οι ανεμογεννήτριες είναι εργοστάσια παρα-γωγής αιολικής ενέργειας. Να αποσαφη-νιστεί η σύγχυση μεταξύ του οικολογικού σκοπού της παραγωγής καθαρής ενέργειας και της βλάβης την οποία συνεπάγονται για το περιβάλλον οι τεράστιες ανεμογεννήτριες, που συνιστούν βιομηχανικές εγκαταστάσεις υψηλής όχλησης για το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Τα αιολικά πάρκα είναι πραγμα-τικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις που έχουν ολέθριες επιπτώσεις όταν εγκαθίστανται σε ευαίσθητα φυσικά οικοσυστήματα, όπως είναι οι δρυμοί, τα δάση, οι δασικές εκτάσεις, οι περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, κ.λπ.

Η εγκατάσταση ενός αιολικού πάρκου απαι-τεί σωρεία «υποδομών» (ορίζονται ως συνο-δευτικές εγκαταστάσεις), καταστροφικών για το περιβάλλον: Για να μεταφερθούν οι γιγά-ντιες ανεμογεννήτριες (μια ανεμογεννήτρια 3 MW, όπως αυτές που θα εγκατασταθούν στο Μελίσσι, έχει ύψος ιστού 100 μ. περίπου και 45 μ. ακτίνα φτερωτής, συνολικά 135 μ. ύψος, όσο δηλαδή ένας ουρανοξύστης 45 ορόφων) στη θέση εγκατάστασης, ανοίγονται τεράστιοι δρόμοι, κόβονται δέντρα, το τοπίο αλλάζει ριζικά. Κατασκευάζονται μετεωρολογικοί πύρ-γοι, ηλεκτρικοί υποσταθμοί μεταβολής τάσης, οικίσκοι συνεργείων, επιτηρητών, εργοταξίων και άπειρες ηλεκτρικές γραμμές, ρημάζοντας κυριολεκτικά παρθένες περιοχές και σημαντι-κά οικοσυστήματα. Για τη θεμελίωση αυτών των ανεμογεννητριών απαιτούνται τεράστιες ποσότητες τσιμέντου. Με τη σειρά της, η πα- ραγωγή τσιμέντου απαιτεί τη χρήση τερά-στιας ποσότητας ενέργειας, με συνεπακόλου-θο την έκκληση στην ατμόσφαιρα εκατοντά-δων τόνων διοξειδίου του άνθρακα (CO2).

Το σημαντικότερο θέμα στην περίπτωση των αιολικών πάρκων είναι ότι συνήθως αυτές οι επενδύσεις προωθούνται μυστικά, χωρίς να έχουν ενημερωθεί πλήρως οι πολί-τες της περιοχής για τα πλεονεκτήματα και

τα μειονεκτήματα τους, κυρίως, όμως, για τις επιπτώσεις που θα έχει η εγκατάστασή τους στην οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου μας. Οι επενδυτές ξεφυτρώνουν στην περιοχή μας χωρίς κανείς να ενημερωθεί πλή-ρως γι' αυτές τις αμφιλεγόμενες επενδύσεις. Πόσοι από τους δημότες του Τοπικού Δια-μερίσματος της Ελλοπίας γνώριζαν ότι είχε συσταθεί τριμελής επιτροπή από τον δήμο, που συζητούσε το θέμα της εγκατάστασης του αιολικού πάρκου στο Μελίσσι; Ενημερώ-θηκε κανείς από τον δήμο για την αυτοψία που έκανε η επιτροπή του Κεντρικού Αρχαιο-λογικού Συμβουλίου στη θέση Μαρίστι–Μαυ-ροβούνι τον περασμένο Ιανουάριο; Είναι ενημερωμένοι οι κτηνοτρόφοι που χρησι-μοποιούν τη συγκεκριμένη περιοχή για τις επιπτώσεις που θα έχει η εγκατάσταση του αιολικού πάρκου στην παραγωγή τους;

Η συνήθης πρακτική που ακολουθούν οι εταιρίες αυτές είναι να προσεγγίζουν στα μουλωχτά τους τοπικούς παράγοντες κάθε περιοχής δίνοντας ένα μικρό φιλοδώρημα, ανάλογα με την αντίσταση τους, ή με αντι-σταθμιστικά οφέλη που δεν είναι καν άξια λόγου αναφοράς. Δυστυχώς, αυτά τα ευτελή δωράκια είναι αρκετά σε ορισμένους Δήμους, για να πετύχουν οι εταιρίες τον σκοπό τους.

Μια φορά και έναν καιρό, πριν από πολλά χρόνια, οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες μοίρα-ζαν χαντρούλες και καθρεφτάκια στους ιθα-γενείς της Αμερικής για να τους πάρουν τη γη. Παρατηρώ με μεγάλη λύπη ότι η «καλή» αυτή συνήθεια επιβιώνει ακόμα και σήμερα στα μέρη μας από κάποιους καλοθελητές. Βέβαια, οι καιροί έχουν αλλάξει, η τεχνολογία έχει προχωρήσει και αντί για καθρεφτάκια, σήμερα τάζονται υδροδοτήσεις χωριών, γήπεδα με συνθετικό χλοοτάπητα, χορηγού-νται μικροποσά για τα πανηγύρια και ανοίγο-νται αγροτικοί δρόμοι.

Ειδικά για το δήμο Θίσβης, είναι εκείνος στον οποίο σχεδιάζονται τα περισσότερα αιολικά πάρκα στη Βοιωτία. Σε όλη του την έκταση, τόσο στην περιοχή του Ελικώνα όσο και στην ανατολική πλευρά, όπου βρίσκονται

δημοτικάΘίσβη

4

THISVI_1.indd 4 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 5: τεύχος 1

οι παραλίες της Αλυκής, του Αγίου Νικολάου, του Αϊ-Γιάννη και το Σαράντι, αλλά και κοντά στα χωριά του δήμου μας, έχουν γίνει αιτή-σεις για αιολικά πάρκα. Μέχρι σήμερα, στο δήμο μας έχουν δοθεί 6 άδειες για τις περιο-χές: Λαιμός, Μελίσσι, Μεγάλη Ράχη, Καλντε-ρίμι, Ροδιά Προδρόμου και Μαρίστι-Μαυρο- βούνι, συνολικής ισχύος περίπου 120 ΜW, ενώ έχουν κατατεθεί άλλες 15 αιτήσεις για αιολικά πάρκα στις περιοχές: Αγιόμαχος,

Γκορίτσα, Κακόρεμα, Καλντερίμι, Κορο-μπίλι, Κόρφη, Μαραντάλι, Μεγάλη Ράχη, Πουρνάρι, Πηγάδια, Σταυρός, Σπάρτα Κακόρεμα, Ταράτσα και Ψήλωμα. Από τη μανία τους δεν ξέφυγαν οι βραχονη-σίδες Δίπορτο και Γρομπολούρα. Αν εκδο-θούν άδειες για όλα τα αιολικά πάρκα, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα δημιουργή-σουμε μια νέα βιομηχανική ζώνη παραγω-γής ενέργειας στις κορυφογραμμές μας, με ισχύ πάνω από 400 MW. Όλα αυτά γίνονται παρά το γεγονός ότι ικανής έντασης ταχύτη-τες ανέμου για τη λειτουργία αιολικών πάρ-κων, σύμφωνα με τους χάρτες του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καταγρά-φονται κυρίως μόνο σε ένα περιορισμένο κομμάτι του Ελικώνα.

Παρακάτω, θα παρουσιάσω ορισμένες από τις επιπτώσεις που συνεπάγεται η εγκατάστα-ση αιολικών πάρκων, με σκοπό τον προβλη-ματισμό της τοπικής κοινωνίας, η οποία πολύ σύντομα θα κληθεί να πάρει θέση, αν δεν θέλει να καταστραφεί ολοκληρωτικά το χερ-σαίο περιβάλλον του δήμου μας.

Τα αιολικά πάρκα:1 Δεν οδηγούν στην απεξάρτηση του κρά-

τους από τα ορυκτά καύσιμα. Οι μονάδες παραγωγής ρεύματος πρέπει να είναι πάντα σε ετοιμότητα για τις περιόδους που δεν φυσάει, καθώς το ρεύμα που παράγεται από αυτές δεν είναι δυνατόν να αποθηκευτεί. Έτσι, ενώ κάποιες χρονικές περιόδους μειώ-νεται η κατανάλωση πετρελαίου και λιγνίτη,

τελικά, όπως παραδέχεται η ΔΕΗ στο κρά-τος, δηλαδή, σε όλους εμάς, κοστίζει παρα-πάνω η ύπαρξη αιολικών στο δίκτυο. Χαρα-κτηριστικό παράδειγμα η Γερμανία, που παρ' όλο που ηγείται των εξελίξεων στη χρήση αιολικής ενέργειας, δεν κατάφερε να υποκαταστήσει μέχρι σήμερα ούτε ένα πυρηνοκίνητο ή κινούμενο από άνθρακα σταθμό παραγωγής και εσωτερικά αμφι-σβητείται έντονα η ενεργειακή της πολιτική.

2 Η ενεργειακή δυνατότητα του ανέμου είναι συγκριτικά χαμηλή. Σύγχρονες ανεμογεννή-τριες με επιφάνεια έλικας μεγέθους ενός γηπέδου ποδοσφαίρου παράγουν μόνο μικρά κλάσματα από την ενέργεια που παρά-γεται από συμβατικούς σταθμούς ηλεκτρο-παραγωγής. Η αιολική ενέργεια, λοιπόν, δεν παίζει κανένα σημαντικό ρόλο στις στατιστι-κές που αφορούν τόσο την ενέργεια όσο και τους ρύπους ή τα αέρια του θερμοκηπίου.

3 Για την παραγωγή και την τοποθέτηση μιας ανεμογεννήτριας καταναλώνεται τόση ενέργεια, που ποτέ στο χρόνο ζωής της δεν θα μπορέσει να αποσβέσει.

4 Η πτώση των τιμών των ακινήτων που συνοδεύει την εγκατάσταση αιολικών πάρ-κων, αντικατοπτρίζει την αντιλαμβανόμενη επιδείνωση της ποιότητας ζωής στις περιο-χές αυτές. Μια ανεμογεννήτρια ακούγεται σε ακτίνα τουλάχιστον 800 μέτρων και ένα αιολικό πάρκο ακούγεται σε πολύ μεγαλύ-τερη απόσταση.

5 Το μεγαλύτερο αιολικό πάρκο στον κόσμο συντηρεί τρεις μόλις υπαλλήλους, άρα η συμμετοχή τους στην καταπολέμηση της ανεργίας είναι μηδαμινή. Αντιθέτως, υποβαθμίζοντας περιβαλλοντικά τις περιο-χές εγκατάστασης, πλήττουν την κτηνο-τροφία, τον τουρισμό και την ανάπτυξη.

6 Ο χρόνος ζωής μιας ανεμογεννήτριας είναι 20-25 χρόνια. Όταν ο χρόνος αυτός παρέλ-θει, οι ιστοί και οι άλλες υποδομές αφήνο-νται στην τύχη τους, έχοντας καταστρέψει,

όμως, ριζικά και για πάντα το τοπίο.7 Η τεχνολογία συνεχώς εξελίσσεται. Γι' αυτό

είναι προτιμότερο να δείξουμε αυτοσυ-γκράτηση στην ανάπτυξη αιολικών πάρκων, καθώς σε λίγα χρόνια η ίδια τους η τεχνολο-γία μπορεί να τα αναιρέσει (έχοντας προη-γουμένως καταστρέψει ολοκληρωτικά τους τόπους εγκατάστασης).

8 Θα πρέπει να εξεταστούν και άλλοι τύποι Α.Π.Ε. λιγότερο επιβλαβείς στο τοπίο και τη φύση, όπως οι πλωτές ανεμογεννήτριες, η ενέργεια από γεωθερμία, τα ηλιακά συστήματα κ.ά. Και, φυσικά, η ανάπτυξη και επιδότηση οικιακών συστημάτων μικρής κλίμακας. Πρωτίστως πρέπει να εξεταστεί η οικολογική και ενεργειακή κατασκευή, και η οικονομία στην κατανάλωση ηλεκτρισμού.Αυτά είναι μερικά από τα επιχειρήματα.

Θα ήθελα να προσθέσω ότι αντιδράσεις κατοίκων κατά της εγκατάστασης αιολικών πάρκων υπάρχουν σχεδόν σε όλες τις περιο-χές όπου έχουν εγκατασταθεί (Εύβοια, Λακω-νία, κ.ά.), αλλά και σε όλη την Ευρώπη, όπως στη Γερμανία και τη Γαλλία, όπου ζητάνε την άμεση παύση των επιδοτήσεων στα χερσαία αιολικά πάρκα.

Θα σταθώ ιδιαίτερα στην εκτίμηση της Γερ-μανικής Επιτροπής Ενέργειας και στο μανι-φέστο 100 Γερμανών καθηγητών και διανο-ούμενων σχετικά με την αιολική ενέργεια, οι οποίοι αναφέρουν ότι η ικανότητα παρα-γωγής ενέργειας από τον άνεμο είναι χαμηλή και πανάκριβη.

Δεν είμαστε κατά της ανάπτυξης των Α.Π.Ε. Θα πρέπει όμως πρώτα να γίνει ο Χω-ροταξικός σχεδιασμός που θα αναδεικνύει τις περιοχές που μπορούν να χαρακτηριστούν κατάλληλες για την υποδοχή των αιολικών πάρκων και μετά να κουβεντιάσουμε γι' αυτές.

Προτείνω, λοιπόν, αυτοσυγκράτηση, σεβα-σμό σε αυτό που βρήκαμε απ' τους προγό-νους μας, προστασία των τελευταίων παρθέ-νων περιοχών του δήμου μας και, κυρίως, καλή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση από όλους. Το τι θα παραδώσουμε στα παιδιά μας είναι πολύ μεγάλη ευθύνη και καλώ όλους σας να το σκεφτείτε προσεκτικά, ελεύθεροι από τα ψευτοδιλήμματα που μας επιβάλλουν οι επενδυτικές εταιρίες.

Αν κάποιοι θέλουν να μετατρέψουν τη γη μας σε σκουπιδότοπο είναι δικαίωμά τους. Όμως, είναι δικαίωμα, αλλά και υποχρέωση όλων μας, στη μνήμη των προγόνων μας, η προάσπιση της ιστορίας και της ποιότητας του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζούμε. Οι βουνοκορφές μας είναι πολύτιμες (ιστορι-κά, οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά) για όλους μας.

Στο χέρι μας είναι να τις προστατέψουμε.—Δημήτριος Ε. Μιχάλης

Αιολικό πάρκο στην Αγία Άννα (Κούκουρα).

δημοτικά Θίσβη

5

THISVI_1.indd 5 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 6: τεύχος 1

Έ να από τα θέματα της συνεδρία-σης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (Κ.Α.Σ.), που έγινε στις 17 Μαρτίου 2009, ήταν η αίτη-

ση της εταιρίας που διαχειρίζεται τη Βιομηχα-νική Περιοχή της Θίσβης «ΔΙΑ.ΒΙ.ΠΕ.ΘΙ.Β. Α.Ε.» (είναι οι κύριοι που μέχρι τον περασμένο Αύγουστο είχαν το θράσος, ενώ ήταν παρά-νομοι, να μην μας αφήνουν να μπαίνουμε ελεύθερα στην παραλία να κάνουμε τα μπάνια μας στο Βαθύ), για τη νομιμοποίηση των υφιστάμενων παράνομων λιμενικών εγκαταστάσεων που βρίσκονται στον όρμο της Νούσας.

Στη συνεδρίαση αυτή συναντήσαμε τον δήμαρχο Θίσβης, κ. Κ. Κοβάνη, τη δημοτική σύμβουλο κ. Ε. Κοβάνη και το δικηγόρο του δήμου, Μ. Χαϊνταρλή, οι οποίοι τοποθετήθη-καν αρνητικά στο αίτημα της νομιμοποίησης των παράνομων λιμενικών εγκαταστάσεων. Αρνητική εντύπωση προκάλεσε η απουσία από τη συνεδρίαση της πλειοψηφίας των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου από ένα τόσο σοβαρό θέμα, που έχει σχέση με την πολιτιστική μας κληρονομιά, τις καθαρές παραλίες μας και γενικότερα με το περιβάλ-λον της περιοχής μας. Ειδικά η απουσία του αντιδημάρχου, που είναι υπεύθυνος για το περιβάλλον, θεωρούμε ότι ήταν αδικαιολόγη-τη. Παρευρέθηκε, επίσης, ο Νομάρχης, κ. Κλέ-αρχος Περγαντάς, που ανέφερε ότι συμφωνεί και υποστηρίζει τις θέσεις του δήμου Θίσβης.

Στη συνεδρίαση παρευρέθηκε ο πρόεδρος του Συλλόγου Ξηρονομαίων, Αθανάσιος Καλοζούμης, που τοποθετήθηκε αναλυτικά πάνω στο θέμα, λέγοντας ότι η νομιμοποίηση των παρανομιών στο λιμάνι της Νούσας είναι

ηθικά ανεπίτρεπτη διότι η δικαίωση του αδι-κήματος και η νομιμοποίησή του θ' αποθρα-σύνει τους παρανομήσαντες να επαναλάβουν ανάλογα αδικήματα καταπάτησης δημόσιας έκτασης. Ολοκληρώνοντας, έδωσε φύλλα της εφημερίδας «Η ΞΗΡΟΝΟΜΗ» στα μέλη του Κ.Α.Σ., λέγοντας ότι «στην εφημερίδα μας θα δείτε περιβαλλοντικά θέματα που αποδει-κνύουν την ευαισθησία των πολιτών του δήμου μας για την προστασία της υγείας του».

Σημαντική ήταν επίσης στη συνεδρίαση και η παρουσία πολλών μελών από την «Κίνη-ση Πολιτών του Δήμου Θίσβης». Η αιχμηρή παρέμβασή τους, με καταγγελίες προς όλους όσοι είναι υπεύθυνοι για τη σημερινή κατά-σταση στην οποία βρίσκεται το Μυκη ναϊκό λιμάνι και ο αρχαιολογικός χώρος στο Βαθύ, τάραξε την ηρεμία της συνεδρίασης και «ταρακούνησε» πολλά από τα μέλη του Κ.Α.Σ. (Ολόκληρη η παρέμβαση της «Κίνησης Πολι-τών» στο Κ.Α.Σ. παρουσιάζεται παρακάτω).

Στο τέλος, τοποθετήθηκαν οι εκπρόσωποι της ΔΙΑ.ΒΙ.ΠΕ.ΘΙ.Β. Α.Ε., οι οποίοι υποστή-ριξαν ότι δεν έχουν διαπράξει καμία παρα-νομία, ότι ο χώρος, όπου έχουν κάνει τις «παράνομες λιμενικές εγκαταστάσεις» δεν είναι αρχαιολογικός και γι' αυτό ζητάνε από το Κ.Α.Σ. να δώσει θετική γνωμοδότηση για τη νομιμοποίηση των επίμαχων λιμενικών εγκαταστάσεων.

Το Κ.Α.Σ. απέρριψε για δεύτερη φορά την αίτηση της «ΔΙΑ.ΒΙ.ΠΕ.ΘΙ.Β. Α.Ε.» για νομιμο-ποίηση των παράνομων εγκαταστάσεων.

Η απόφαση του Κ.Α.Σ. δικαιώνει τον αγώνα που εδώ και δύο χρόνια δίνουν οι πολίτες του δήμου Θίσβης και στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις, ότι όταν οι τοπι-

κές κοινωνίες κινητοποιούνται όλα είναι δυνατά.

(Ακολουθεί η παρέμβαση της «Κίνησης Πολιτών» στο Κ.Α.Σ.)

—Κίνηση Πολιτών του Δήμου Θίσβης

Κυρίες και Κύριοι του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου,

Είμαστε μια ομάδα νέων ανθρώπων, νέων επιστημόνων, ένα κομμάτι της τοπικής κοινω-νίας του δήμου μας που ενδιαφέρεται, παρα-κολουθεί, ελέγχει και προσπαθεί με αγάπη για τον τόπο του να περισώσει ό,τι έχει απο-μείνει από τα μνημεία μας, από τον πολιτισμό μας, από την ιστορία μας.

Η παρουσία μας στη σημερινή συνεδρίασή σας θα είναι πολύ σύντομη. Δεν θα σας κου-ράσουμε για πολύ. Δύο είναι τα σημεία στα οποία θα σταθούμε.1) Όλοι μας αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνα-τόν σήμερα να λειτουργεί ένα λιμάνι, όπως αυτό στον Όρμο της Νούσας, το οποίο είναι παράνομο. Δεν πληρούσε, αλλά ούτε πληροί μέχρι σήμερα, καμία προϋπόθεση για να λει-τουργήσει (δεν υπάρχουν περιβαλ λοντικές μελέτες, αδειοδοτήσεις, χώρος εναποθέσεως αποβλήτων κ.ά.). Πιο συγκεκριμένα:α) Σύμφωνα με το κοινοτικό κεκτημένο, όλες οι κατασκευές λιμενικών και παράκτιων έργων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρω-παϊκή Ένωση, υπόκεινται στην εκ των προτέ-ρων Έγκριση Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Οι μελέτες αυτές καλύπτουν όλη τη διαδικασία ενός λιμενικού έργου.

Αρχίζουν από τις Περιβαλλοντικές Μελέτες για την Έγκριση Χωροθέτησης, στην οποία,

Δεν δέχεται να νομιμοποιήσει το Κ.Α.Σ. τις παρανομίες της ΔΙΑ.ΒΙ.ΠΕ.ΘΙ.Β. στο Βαθύ

Παράνομες επιχωματώσεις στο Βαθύ.

το θέμαΘίσβη

6

THISVI_1.indd 6 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 7: τεύχος 1

μεταξύ άλλων, θα πρέπει να αναπτυχθούν και οι εναλλακτικές λύσεις χωροθέτησης του έργου, οι οποίες θα μελετηθούν συγκριτικά για να επιλεγεί η χωροθέτηση με τις λιγότε-ρες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Στη δική μας περίπτωση δεν υπάρχει καμία τέτοια μελέτη, γι' αυτό με τα πρώτα αρχαιολογικά ευρήματα είχαμε αυτά τα προβλήματα.

Συνεχίζουν με τις Περιβαλλοντικές Μελέτες για τις Επιπτώσεις στη φάση της Κατασκευής του έργου. Στη μοναδική μελέτη που έχει υποβάλλει στον Φάκελο για τη νομιμοποίηση των λιμενικών έργων η ΔΙΑ.ΒΙ.ΠΕ.ΘΙ.Β., αν υποθέσουμε ότι αυτή αναφέρεται και στο λιμάνι, αναφέρει μόνο τρεις σειρές για τις λιμενικές εγκαταστάσεις.

Οι περιβαλλοντικές μελέτες ολοκληρώνο-νται με τις μελέτες για τις Επιπτώσεις που θα έχει το έργο κατά τη λειτουργία του.

Όπως γνωρίζετε, καμία από τις παραπάνω μελέτες δεν υπάρχει μέσα στον φάκελο που έχετε στα χέρια σας για τις συγκεκριμένες λιμενικές εγκαταστάσεις.

β) Σας είναι, επίσης, γνωστό ότι δεν ολο-κληρώθηκε ποτέ η διαδικασία αδειοδότησης του έργου για τις λιμενικές εγκαταστάσεις.

γ) Μέχρι σήμερα υπάρχουν 3 αυτοψίες από την Κτηματική Εταιρία του Δημοσίου, οι οποίες αναφέρονται με κάθε λεπτομέρεια στις παρά-νομες κατασκευές που έχουν γίνει στον χώρο των λιμενικών εγκαταστάσεων. Μάλιστα, πολύ πρόσφατα η ανωτέρω υπηρεσία ζήτησε να γκρεμιστούν οι κατασκευές αυτές.

Πιστεύουμε ότι τα παραπάνω στοιχεία συνηγορούν στο ότι το συγκεκριμένο λιμάνι δεν έχει ορισμένες από τις βασικές προϋποθέ-σεις που θα έπρεπε να έχει για να λειτουργήσει, βάσει των προδιαγραφών που ορίζει η Ευρω-παϊκή Ένωση. Παρά τις παραπάνω ελλείψεις που συνοδεύουν το λιμάνι αυτό, η τελευταία αυτοψία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, που έγινε στις 29 και 30 Ιανουαρίου 2009 στο Βαθύ, αναφέρει ότι «η ευταξία των λιμε νικών εγκαταστάσεων είναι υποδειγματική».

Κυρίες και Κύριοι του Κ.Α.Σ., ας είσαστε λίγο πιο σοβαροί.

2) Το δεύτερο σημείο στο οποίο θα στα-θούμε, αφορά σε κάποιες απορίες μας σχε τικά με τις διαδικασίες που παίρνονται οι αποφάσεις στην Εφορεία των Εναλίων Αρχαιοτήτων.

Αναρωτιόμαστε ποια είναι τα νέα στοιχεία που μπήκαν στον Φάκελο που αφορά στο λιμάνι στον Όρμο της Νούσας και οδηγούν στη σκέψη να αναιρεθεί η προηγούμενη από-φαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβου-λίου, η οποία έλεγε ότι κάποιες από τις κατα-σκευές που έχουν γίνει (π.χ. κρηπίδωμα Β), στον χώρο του αρχαίου Μυκηναϊκού Λιμα-νιού είναι παράνομες και είχε προτείνει την

αποκατάσταση του περιβάλλοντος χώρου στην αρχική μορφή του, ώστε να σωθούν τουλάχιστον τα εναπομείναντα από την κατα-στροφή εντοπισμένα αρχαία.

Το μοναδικό νέο στοιχείο που υπάρχει στον Φάκελο είναι τα συμπεράσματα της τελευταί-ας αυτοψίας, που έγινε από την Εφορεία Ενα-λίων Αρχαιοτήτων τον περασμένο Ιανουάριο. Διαβάσαμε με πολλή προσοχή το συγκεκρι-μένο έγγραφο και νιώσαμε σαν να έχουμε βάλει τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα.

Οι περισσότεροι από μας έχουμε ταξιδέψει στο εξωτερικό, έχουμε δει πως προστατεύουν οι άλλες χώρες τα μνημεία τους, τον πολιτισμό

τους, που, βεβαίως, κανένας δεν έχει το βάθος που έχει ο δικός μας, και ΝΤΡΕΠΟΜΑΣΤΕ.

ΝΤΡΕΠΟΜΑΣΤΕ για τα συμπεράσματα που έβγαλε στην τελευταία αυτοψία της η Εφο-ρεία Εναλίων Αρχαιοτήτων. Διαπίστωσε, όπως αναφέρει στην αυτοψία, «παραλήψεις και παρανοήσεις σε έργα του παρελθόντος». Υπάρχει επιστημονικά ο όρος «παρανόηση» στην Αρχαιολογία; Τι θέλετε να πιστέψουμε; Ότι από παρανόηση έπεσαν 300.000 κυβικά μπετόν στο λιμάνι; (Εσείς που έπρεπε να επι-βλέπετε το έργο που ήσασταν; Γιατί δεν στα-ματήσατε τις εργασίες; Γιατί δεν στείλατε στον εισαγγελέα τους υπεύθυνους;).

Το απαράδεκτο αυτό έγγραφο κλείνει ανα-φέροντας: «από πλευράς μας λοιπόν θεωρούμε ότι τώρα πλέον η μη νομιμοποίηση των παράνο-μων έργων δεν ωφελεί σε τίποτα άλλο παρόλο που έχει παραβιαστεί ο αρχαιολογικός νόμος».

Η ίδια αρχαιολόγος 7 μήνες νωρίτερα, στις 10 Ιουλίου 2008, για το ίδιο θέμα έγραφε: «Η Εφορεία μας εισηγείται αρνητικά ως προς τη νομιμοποίηση του κρηπιδώματος Β (σημείο Γ) και προτείνει την αποκατάσταση του περιβάλ­λοντος χώρου στην αρχική μορφή του, ώστε να σωθούν τουλάχιστον τα εναπομείναντα από την καταστροφή εντοπισμένα αρχαία».

Σας ρωτάμε: Επί 10 χρόνια είχαμε την ίδια κατάσταση στο χώρο αυτό. Μπορείτε να μας πείτε τι άλλαξε μέσα σε 7 μήνες; Είναι δυνατόν να λέγονται αυτά τα πράγματα από μια αρχαιολόγο;

Δεν μπορούμε να καταλάβουμε: Γιατί συνε-δριάζει σήμερα το Κ.Α.Σ., αφού απάντησε στο θέμα αυτό πριν από 10 μήνες;

Κυρίες και κύριοι, το Κ.Α.Σ. δεν είναι για να μοιράζει συγχωροχάρτια. Ο θεσμικός ρόλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου

είναι να προστατεύει τα μνημεία μας, να προ-στατεύει την πολιτιστική μας κληρονομιά και όχι να νομιμοποιεί τις παρανομίες.

Πιστεύουμε ότι είναι υποτιμητικό και για το ίδιο το Κ.Α.Σ. να ξανααποφασίζει χωρίς κανένα νέο στοιχείο για το ίδιο θέμα.

Ολοκληρώνοντας την τοποθέτηση μας, θα επικαλεστούμε τη γνωμάτευση ενός εξαί-ρετου νομικού, του πρώην Προέδρου του 5ου τμήματος του Συμβουλίου Επικρατείας, κ. Μιχάλη Δεκλερή. Σε γνωμάτευσή του για την περιοχή αυτή, αναφέρει: «Ο Όρμος της Νούσας μέσα στον ημίκλειστο κόλπο της Δομ-βραίνας, είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο παρά-

κτιο σύστημα το οποίο, δεν δέχεται καμία βιο­μηχανική και λιμενική εγκατάσταση».

Κυρίες και κύριοι,

Με τη σημερινή απόφασή σας, ελπίζουμε να μην ξεριζώσετε άλλο ένα κομμάτι από την καρ-διά μας, να μην βάλετε ταφόπλακα για πάντα σε ένα κομμάτι της ιστορίας μας, στον πολιτι-σμό της περιοχής μας, στο όνειρό μας ότι μια μέρα θα μπορέσουμε και πάλι να ξαναφέρου-με στην επιφάνεια αυτά τα αρχαία ευρήματα του τόπου μας, για να γίνουν κτήμα όλων μας.

Ευχαριστούμε

—Κίνηση Πολιτών του Δήμου Θίσβης

Υ.Γ. Μετά την απόφαση του Κ.Α.Σ. θα θέλαμε να απευθύνουμε 2 ερωτήματα στη Δημοτική Αρχή.1) Ποια είναι τα σχέδιά της για το μέλλον του αρχαιολογικού χώρου στο λιμάνι και τι προτί-θεται να κάνει ώστε να τιμωρηθούν οι υπεύθυ-νοι για τις παράνομες λιμενικές εγκαταστάσεις;

2) Εξακολουθεί να πιστεύει ακόμα και σήμε-ρα ότι η λειτουργία ενός εμπορικού λιμανιού στο Βαθύ δεν θα έχει επιπτώσεις στις παραλί-ες μας; Αν το πιστεύει, γιατί δεν δέχεται την πρότασή μας να γίνει μια μελέτη για τις επι-πτώσεις που θα έχει η λειτουργία του στις παραλίες μας και στον Κορινθιακό κόλπο;

Για μας, η μοναδική γνωμάτευση που έχου-με στα χέρια μας είναι του Επίτιμου Προέ-δρου του Συμβουλίου Επικρατείας κ. Μιχάλη Δεκλερή, που αναφέρει: «Ο Όρμος της Νούσας […] είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο παράκτιο σύστημα το οποίο δεν δέχεται καμία βιομη­χανική και λιμενική εγκατάσταση».

—Ρ.Δ., —Β.Λ., —Δ.Μ., —Π.Π.

«Ο Όρμος της Νούσας μέσα στον ημίκλειστο κόλπο της Δομβραί-νας, είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο παράκτιο σύστημα, το οποίο

δεν δέχεται καμία βιομηχανική και λιμενική εγκατάσταση»—Μιχάλης Δεκλερής

το θέμα Θίσβη

7

THISVI_1.indd 7 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 8: τεύχος 1

Η περιοχή των Οινοφύτων της Βοιωτίας έγινε ο Βιομηχανικός σκουπιδότοπος της Αττικής, όταν από το 1969, χωρίς χωρο-

ταξικό σχεδιασμό και πρόβλεψη επεξεργα-σίας των αποβλήτων, έσπρωχναν βιομηχα-νίες κάθε είδους λίγα μέτρα έξω από τα σύνο-ρα της Αττικής. Ο μοναδικός σκοπός του σχε-δίου ήταν η «βιομηχανική αποσυμφόρηση» του λεκανοπεδίου, χωρίς καμία μέριμνα προ-στασίας των νέων περιοχών εγκατάστασης.

Αυτή η επιλογή του «ποδαριού» δεν άργη-σε να φέρει τα καταστροφικά της αποτελέ-σματα, με τη φανερή αύξηση των κρουσμά-των καρκίνου στους ντόπιους, από τη μόλυν-ση του πόσιμου ύδατος με τοξικά χημικά στοιχεία, τα οποία περιέχονται στα απόβλητα βιομηχανιών κυρίως μετάλλου, και πού εγκληματικά χύνονται στον Ασωπό ποταμό.

Τα Οινόφυτα αποτελούν το τέλειο παρά-δειγμα Κρατικής και Επιχειρηματικής Αναι-σθησίας απέναντι στους ανθρώπους και την κοινωνία.

Αυτή ακριβώς η χωρίς Σχέδιο βιομηχανική επέκταση και η Αναισθησία απέναντι στο περιβάλλον και τον άνθρωπο συνεχίζεται και σήμερα, σε άλλα σημεία της Βοιωτίας, ιδιαίτερα δε στην περιοχή του Δήμου Θίσβης.

Στη Θίσβη τα επόμενα χρόνια θα συντελε-στεί η μεγαλύτερη και βαρύτερη, αναλογικά με την κλίμακα της περιοχής, βιομηχανική επέμβαση.

Τα άλλα σημεία των βιομηχανικών εγκα-ταστάσεων που θα ξεφυτρώνουν παντού σε όλη σχεδόν τη Βοιωτία, αφορούν στις εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας μετά την απελευθέρωση παραγωγής της και από ιδιωτικά συμφέροντα.

Από τη μια θα έχουμε τα ρυπογόνα εργοστά-σια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από ορυ-κτά καύσιμα να ξεπηδούν με τα μεγάλα φουγά-ρα εκπομπής ρυπογόνων αερίων στην Αντίκυ-ρα, στη Θήβα, στη Χαιρώνεια, στη Θίσβη, και

όπου αλλού βολεύει τον κάθε επενδυτή.Και από την άλλη, θα έχουμε τις ανεμογεν-

νήτριες να φυτρώνουν ανεξέλεγκτα σε όλο τον κορμό της οροσειράς του Ελικώνα και μαζί με τα καλώδια «των γραμμών υψηλής τάσης» και υψηλού κινδύνου να ανατρέπουν την ισορροπία του ορεινού συστήματος.

Κάθε σημείο, λοιπόν, της Βοιωτίας θα απο-τελεί υποψήφιο χώρο υποδοχής βιομηχανι-κής εγκατάστασης, εξαιρείται προς το παρόν μόνο η Κωπαΐδα.

Ναι, τώρα πια η Βοιωτία εξ’ ολοκλήρου σχε-δόν θα γίνει ο σκουπιδότοπος της Αττικής.

Ας μείνουμε τώρα στη Θίσβη, γιατί εκεί σε λίγο θα συμβεί η πιο ακραία μεταβολή της υπάρχουσας φυσικής εξέλιξης αιώνων. Σήμερα είναι μια περιοχή κυρίως αγροτο-κτηνοτροφική και ήπιου εσωτερικού τουρι-σμού, λόγω των όμορφων παραλιών της, και θα μετατραπεί σε μια Βιομηχανική Κόλαση με την εγκατάσταση ενός μεγάλου όγκου ρυπογόνων βιομηχανικών εγκαταστάσεων.

Γι' αυτή την επέκταση, πέρα από τους κατοίκους και το περιβάλλον, δεν υπολογί-ζουν ούτε τα αρχαία ευρήματα της περιοχής, ούτε το μεγάλο κίνδυνο μόλυνσης της θάλασ-σας του Κορινθιακού από τη χρήση του βιομηχανικού λιμανιού.

Όταν μιλάμε για «Θίσβη ώρα μηδέν», κυριολεκτούμε (η ανάλυση των μεγεθών της επιβάρυνσης σε άλλα άρθρα).

Με λίγα λόγια, ο Όμιλος ΒΙΟΧΑΛΚΟ (Στα-σινόπουλος), ιδιοκτήτης της Βιομηχανικής Περιοχής Θίσβης αρκετών χιλιάδων στρεμ-μάτων, όπου ήδη λειτουργεί το εργοστάσιο «Σωληνουργίας Κορίνθου», θα θελήσει στο άμεσο μέλλον να την εκμεταλλευτεί στο μέγι-στο δυνατόν, αξιοποιώντας παράλληλα το λιμάνι που παράνομα λειτουργεί εκεί, αλλά και τα μεγάλα εργοστάσια ηλεκτροπαραγω-γής της Elpedison, στα οποία είναι μέτοχος και ιδιοκτήτης του χώρου εγκατάστασης.

Η Απληστία στα όρια της.

Το βασικό πολιτικό και λογικό ερώτημα που αβίαστα βγαίνει και απευθύνεται σε όλους τους αρμόδιους, είναι:

Μα, πώς είναι δυνατόν να γίνεται μια τόσων μεγάλων διαστάσεων άκρως ρυπογόνος εγκα-τάσταση χωρίς μελέτες Χωροταξικού Σχεδια-σμού και μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώ-σεων στην ευρύτερη περιοχή του Νομού και της κλειστής θάλασσας του Κορινθιακού;

Και το σημαντικότερο, είναι ή δεν είναι έγκλημα, να μην λαμβά νεται υπ’ όψιν παλιό-τερη μελέτη, που εκτιμά ότι η περιοχή επη-ρεάζεται αρνητικά από το φυσικό φαινόμενο της θερμοκρασιακής αναστροφής, το οποίο κάνει άκρως επικίνδυνους τους βιομηχανι-κούς ρύπους για την υγεία των κατοίκων της περιοχής;

Όπως στα Οινόφυτα, έτσι και στη Θίσβη δεν υπάρχει Σχεδιασμός και Περιβαλλοντική προστασία. Δυστυχώς, συνεχίζονται οι ίδιες Πολιτικές και η Αναισθησία.

Ναι, η Θίσβη θα γίνει Οινόφυτα, και πολύ χειρότερα.

Όμως, οι πολίτες της Βοιωτίας και της Θίσβης θα αναζητήσουν ευθύνες για την Καταστροφή του τόπου τους.

Ναι, υπάρχουν τεράστιες πολιτικές ευθύνες στα κυβερνητικά πρόσωπα.

Όμως, παράλληλα θα αναζητηθούν και οι ευθύνες των τοπικών εκλεγμένων εκπρο-σώπων μας. Τι έκαναν για να αποτρέψουν αυτή την πορεία;

Ο Νομάρχης και ο Δήμαρχος είναι υπόλο-γοι μπροστά στους πολίτες της Θίσβης, αλλά και όλης της Βοιωτίας, για τυχόν ενέργειες και παραλήψεις τους, που θα συμβάλουν στην Βιομηχανική επέλαση και την Καταστροφή.

Ο βασικός ρόλος της εφημερίδας μας, πέρα από την ενημέρωση, είναι να συμβάλλει μέσα από ανοικτό και δημοκρατικό διάλογο στην ανάδειξη αυτών ΤΩΝ ΕΥΘΥΝΩΝ, προς κάθε κατεύθυνση.

—Παναγιώτης Πολύταρχος, Πολιτικός Μηχανικός

...οι συμπτώσεις και η συνέχειαΟινόφυτα και Θίσβη...

Οι εγκαταστάσεις της Σωληνουργίας Κορίνθου στη ΒΙ.ΠΕ. Θίσβης.

δημοτικάΘίσβη

8

THISVI_1.indd 8 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 9: τεύχος 1

Πρωτοβουλία για τη σωτηρία του κορινθιακού. Η συλλογικότητα, κατ’ απ’ τ’ αυλάκι...

Τ ον Νοέμβριο του 2007 δημιουργή-σαμε στην Κορινθία την «Πρωτο-βουλία για τη σωτηρία του Κοριν-θιακού», μια συλλογικότητα που

με αφορμή την ενεργειακή εμποροπανήγυρη που στήνεται στη Βοιωτία, ένωσε ανθρώπους με διαφορετικές αφετηρίες και διαδρομές.

Σε αυτό το διάστημα έγινε μια μεγάλη προσπάθεια ενημέρωσης και κινητοποίη-σης των πολιτών του νομού μας. Μέσα από λαϊκές συνελεύσεις και ενημερωτικές παρεμβάσεις στην Κόρινθο, στο Ξυλόκα-στρο, στο Κιάτο και στο Δερβένι, αλλά και παρουσιάσεις στα σχολεία, κάναμε ευρύ-τερα γνωστά τα πλάνα των επιχειρηματιών για τον Κορινθιακό κόλπο. Προσπαθήσαμε να ενημερώσουμε τους πολίτες της Κοριν-θίας για τα σχέδια πολυεθνικών εταιρειών, που θέλουν τη θάλασσά μας χαβούζα για τα απόβλητα του πλουτισμού τους.

Ενώσαμε τη φωνή μας με τις συλλογικό-τητες όλων των νομών του Κορινθιακού και ενταχθήκαμε στο πανελλήνιο δίκτυο «Πολίτες κατά του λιθάνθρακα», οργα-νώνοντας από κοινού δράσεις όπως: η ΠΟΡΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ στη γέφυρα του Ρίου (24/2/2008), η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΛΙΘΑΝΘΡΑΚΑ (12-18/5/2008), η ΑΠΟΒΑ-ΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ με ναυλωμένο καράβι από το Κιάτο στην Αντίκυρα (13/7/2008), το ΜΠΛΟΚ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ στην πορεία της Διε-θνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (6/9/2008), το ΤΡΙΗΜΕΡΟ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡ-ΓΕΙΑ στην ΑΣΟΕΕ (21-23/11/2008) κ.ά.

Πιστεύω ότι η Πρωτοβουλία αποτελεί ένα πετυχημένο πολιτικό πείραμα αυτοορ-γάνωσης πολιτών, που παράγει ενέργεια αντί-στασης στα συμφέροντα των πολυεθνικών που απειλούν τον Κορινθιακό και τη ζωή μας. Κινηθήκαμε χωρίς κομματικές πατρότητες και αγκυλώσεις, κάτι που ενοχλεί πολύ ορισμένους, και αυτό φαίνεται από τις προσπάθειές τους να μειώσουν τη δυναμική και την αξιοπιστία μας, χαρακτηρίζοντας την Πρωτοβουλία ως κίνηση συγκεκριμένου πολιτικού φορέα. Αντιστεκό-μαστε στην αλόγιστη δημιουργία ρυπογόνων βιομηχανιών, αλλά δε μένουμε μόνο στα όχι. Προτείνουμε ένα άλλο ενεργειακό μοντέλο, ρεαλιστικό, επιστημονικά τεκμηριωμένο, που βέβαια, δεν θα έχει ως βάση την υπερκατανά-λωση και τα υπερκέρδη των λίγων, αδιαφορώ-

ντας για την περιβαλλοντική υποβάθμιση.Καταφέραμε πολλά, μέσα σε λίγο χρόνο,

αλλά δυστυχώς τα εμπόδια και τα προβλή-ματα δεν τελειώνουν. Με ένα ξεμπλέκουμε, δύο ξεπετάγονται. Οι απειλές πολλαπλασιά-ζονται και τα επιχειρηματικά συμφέροντα, με αρωγούς τις εξουσίες όλων των βαθμίδων, είναι αχόρταγα.

Η θετική εξέλιξη του αγώνα κατά του λι- θάνθρακα μας κάνει δυνατότερους για τους μεγάλους αγώνες που πρέπει να δώσουμε για να σώσουμε τη θάλασσά μας.  Μπορεί να γλι-τώσαμε (οριστικά ή προσωρινά) το κάρβου-νο, αλλά πολλά προβλήματα του Κορινθια-κού, παραμένουν άλυτα και χειροτερεύουν.

Η επί δεκαετίες απόρριψη της κόκκινης

λάσπης, η υπεραλίευση, η έλλειψη βιολογικών καθαρισμών και η ανεξέλεγκτη απόρριψη αστικών και βιομηχανικών λυμάτων, η υπερ-συγκέντρωση εργοστασίων φυσικού αερίου στη Βοιωτία είναι ζητήματα που αν δεν λυθούν άμεσα, θα επιφέρουν ανεπανόρθωτες κατα-στροφές μέσα και γύρω από τον Κορινθιακό.

Αν σε αυτά προσθέσουμε το εργοστάσιο φυσικού αερίου που κατασκευάζεται στους Αγίους Θεοδώρους, τους χωροταξικούς σχε-διασμούς που θέλουν την επέκταση του λιμα-νιού της Κορίνθου για να εξυπηρετεί το λεκα-νοπέδιο, τα Βιοτεχνικά πάρκα που σχεδιάζο-νται στον άξονα Κορίνθου-Πατρών για την αποσυμφόρηση του Θριασίου, την επέκταση

της τσιμεντοποίησης της βόρειας Πελοπον-νήσου που προβλέπουν τα ΓΠΣ που εκπο-νούν οι δήμοι, καταλαβαίνουμε ότι η Κοριν-θία προορίζεται να γίνει η δεύτερη πίσω αυλή της Αττικής, μετά τη Βοιωτία.

Όλα αυτά σχεδιάζονται και υλοποιούνται είτε από την κεντρική εξουσία είτε από την τοπική αυτοδιοίκηση, είτε από ιδιώτες με την ανοχή των προηγούμενων δύο. Οι δύο εξουσίες, μάλι-στα, τοπική και κεντρική, σε μερικές περιπτώ-σεις είναι σύμμαχοι, σε άλλες αντίπαλοι και στις περισσότερες φυλάνε τσίλιες στους άλλους.

Μας τρομάζουν όλα αυτά, αλλά δυστυχώς το πολιτικό προσωπικό περί άλλων τυρβάζει. Δείχνουν βολεμένοι όλοι τους από την παθο-γένεια της κοινωνίας, επωφελούνται στο έπα-

κρο τη μόνιμη χειμερία νάρκη της και να- νουρίζουν τους πολίτες-πελάτες-κατανα- λωτές για να διατηρούν τα αξιώματά τους.

Πρέπει να ξυπνήσουμε όμως. Όσο μας βλέπουν έτσι, τόσο αποθρασύνονται.  Ο Κορινθιακός είναι στα πρόθυρα «ολο-κληρωτικής καταστροφής», εντός ή εκτός εισαγωγικών, κι εμείς, επιτέλους, πρέπει να αντιδράσουμε. Η ανάπτυξη που πρε-σβεύουν οι δημαρχαίοι, νομαρχαίοι και βουλευτάδες μας, είδαμε και βλέπουμε ποια είναι. Με το πρόσχημα της διεξόδου από την οικονομική κρίση και πατώντας πάνω στα συρρικνωμένα αγροτικά και εμπορικά εισοδήματα, μας παρουσιάζουν σαν λύσεις το τσιμέντο, τη ρύπανση και το ξεπούλημα δημόσιων χώρων και αγα-θών. Δεν πρέπει να το επιτρέψουμε να συμβεί. Μπορεί να έχουμε τα χάλια μας σαν πολίτες, μπορεί να είμαστε «θύματα βαριάς τηλελοίμωξης», αλλά δεν έχουμε «πεθάνει» ακόμα. Είναι καιρός η αυτοδιοί-κηση να αποκτήσει πάλι το νόημα και την αυτονομία της και αυτό θα γίνει μόνο αν ξυπνήσουμε εμείς.

Δεν έχουμε να περιμένουμε τίποτα που θα παραχθεί «εκ των άνω» και θα δίνει λύσεις και προοπτική. Εμείς πρέπει να προκαλέσουμε τις εξελίξεις και από εμάς

εξαρτάται το μέλλον μας. Είναι δύσκολη αποστολή, αλλά αν θέλουμε κάτι να αλλάξει, δεν έχουμε άλλη επιλογή. Δεν ξέρω αν θα τα πετύχουμε όλα, αλλά ξέρω ότι δεν θα πετύ-χουμε τίποτα αδιαφορώντας και περιμένο-ντας την καταστροφή.

Τα μέτωπα είναι πολλά και όσοι αντιλαμβά-νονται τη σοβαρότητα της κατάστασης πρέ-πει να ασχοληθούν ενεργά.

Το περιβάλλον είναι θέμα πολιτικό και δεν αφορά μόνο κάποιους λίγους, οικολόγους. Αφορά όλους μας και αν βοηθήσουμε όλοι, τα καλύτερα θα έρθουν.—Ανδρέας Απ. Ζάρρος, Τοπογράφος - Μηχανικός ΕΜΠ

Ξυλόκαστρο

κορινθιακός Θίσβη

9

THISVI_1.indd 9 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 10: τεύχος 1

Συμπαράταξη Βοιωτών για το ΠεριβάλλονΑπό τη βαρβαρότητα της υποβάθμισης σε μια κοινωνία πολιτών

Π ριν από δύο χρόνια, ομάδες πολι-τών στη Θίσβη, τα χωριά του Ελι-κώνα και την Αντίκυρα, άρχισαν να αντιδρούν σε εγκαταστάσεις

ηλεκτροπαραγωγής που δημιουργούνταν στις περιοχές τους, αλλά και στη σημαντική περιβαλ-λοντική επιβάρυνση που είχαν ήδη υποστεί οι χώροι αυτοί. Πολύ σύντομα, οι κινήσεις αυτές συνδέθηκαν και με άλλες ομάδες και συγκρό-τησαν ένα δίκτυο συντονισμού και αλληλοϋ-ποστήριξης, τη Συμπαράταξη Βοιωτών για το Περιβάλλον. Την ίδια περίοδο έγινε γνωστό ότι ο Ασωπός και τα υπόγεια νερά σε μια τερά-στια περιοχή, από τον Ωρωπό και το Σχηματάρι μέχρι την Αυλίδα και τα Βάγια, είχαν δηλητηρια-στεί με καρκινογόνες ουσίες και βαρέα μέταλλα.

Μέχρι σήμερα παλεύουμε για τα κυριότερα προβλήματα που ταλαιπωρούν την περιοχή μας, τα οποία είναι:

• Η ανεξέλεγκτη εγκατάσταση βιομηχανιών και η απουσία σχεδιασμού και ελέγχου.

• Τα χωροταξικά σχέδια του ΥΠΕΧΩΔΕ που προδιαγράφουν ένα αμιγώς βιομηχανικό μέλλον για τη Βοιωτία.

• Η μετατροπή της Βοιωτίας σε ένα νέο, τεράστιο ενεργειακό κέντρο, με 10 μονά-δες που σχεδιάζονται μέχρι σήμερα και άλλες που εξαγγέλλονται.

Από τα πρώτα βήματα, συνδεθήκαμε με κινήσεις και οργανώσεις του Κορινθιακού, με σκοπό να αντιμετωπίσουμε την τρομακτική ρύπανση που δέχεται η κλειστή αυτή θάλασσα από τις βιομηχανικές δραστηριότητες στη Θίσβη (ΒΙ.ΠΕ.) και την Αντίκυρα (Αλουμίνιο), αλλά και τις καινούργιες απειλές από τις νέες βαριές βιομηχανίες και τα λιμάνια που σχεδιά-ζονται. Το δίκτυο των κινήσεων του Κορινθια-κού, οργάνωσε μεγάλες κινητοποιήσεις (Ρίο, απόβαση «ενέργειας») και όχι μόνο: Δικαστικές προσφυγές, επιστημονικές έρευνες, ημερίδες, συμμετοχή σε συνέδρια και εκθέσεις, δεκάδες εκδηλώσεις ενημέρωσης σε οικισμούς γύρω από τον Κορινθιακό, είναι μερικές από τις δραστηριότητές μας απέναντι στις μονάδες της Ηλεκτροπαραγωγής Θίσβης (Edison-ΕΛΠΕ) και της Εndesa Hellas (Endesa- Μυτιληναίος).

Μια και ήμασταν η πρώτη περιοχή στην οποία ανακοινώθηκε η μονάδα λιθάνθρακα της Εndesa Hellas στην Αντίκυρα, ανοίξαμε τον δρόμο της υποστήριξης και των άλλων

κινήσεων που ακολούθησαν στην Καβάλα, τον Αλμυρό, το Μαντούδι, τον Αστακό, τη Λάρυ-μνα, το Αλιβέρι. Από το 2008, μαζί με άλλες περιοχές υποψήφιες για μονάδες λιθάνθρακα, δημιουργήσαμε ένα πανελλαδικό δίκτυο, τους «Πολίτες κατά του λιθάνθρακα». Η μεγαλύτε-ρη μέχρι σήμερα νίκη της κοινωνικής αντίστα-σης τόσο στο νομό όσο και στη χώρα είναι η υπαναχώρηση –προς το παρόν– της κυβέρ-νησης στο θέμα των μονάδων λιθάνθρακα.

Με τη δράση μας στον νομό, συμβάλλαμε να μπουν στην ημερήσια διάταξη θέματα που χρόνιζαν. Η ρύπανση του Ασωπού, η βιομη-χανική ρύπανση στη Θήβα, τα Οινόφυτα, τη Θίσβη, την Αντίκυρα είναι πληγές δεκαε-τιών. Πρώτη φορά έρχονται με τόση ένταση στο προσκήνιο και για πρώτη φορά γίνονται έλεγχοι και μπαίνουν πρόστιμα στις μεγαλύτε-ρες επιχειρήσεις του νομού, έστω και αν τα αποτελέσματα δεν είναι ορατά μέχρι στιγμής.

Όπως και στον Κορινθιακό, έτσι και στον Ευβοϊκό συνεργαζόμαστε από την πρώτη στιγ-μή με κινήσεις από την Αν. Αττική και την Εύβοια. Συμμετέχουμε στο «Δίκτυο για τη σωτηρία του Ευβοϊκού και του Ασωπού», ενώ το θέμα έχει πάρει ευρωπαϊκή αλλά και παγκόσμια διάσταση.

Τα μέτωπα είναι πολλά και δύσκολα, και γι’ αυτό η συλλογική δράση των τοπικών ομάδων και οι συνεργασίες μεταξύ των ενεργών πολι-τών σε περιοχές με κοινά προβλήματα είναι αναγκαίες. Η εμπειρία έχει δείξει ότι μέχρι σήμε-ρα τα δίκτυα έχουν αποδώσει αποτελέσματα.

Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος στη Βοιωτία επιδεινώνει την οικονομική κρίση: η ρύπανση υπονομεύει δραστηριότητες όπως η γεωργία και ο τουρισμός, και προκα-λεί αυξημένες καθημερινές δαπάνες, όπως η αγορά πόσιμου νερού ή οι δαπάνες υγείας.

Το μοντέλο της «ανάπτυξης» που υιοθετή-θηκε μέχρι σήμερα οδηγεί σε αντίθετα απο-τελέσματα: κάποιοι μαζεύουν τα κέρδη και αφήνουν πίσω τους άνεργους και κατεστραμ-μένες περιοχές χωρίς εναλλακτικές δυνατό-τητες. Τα χρόνια που έρχονται, όλο και περισ-σότερο θα μας απασχολούν θέματα όπως η λειψυδρία, η ρύπανση, η κλιματική αλλαγή, που οφείλεται κυρίως στο ενεργειακό πρό-τυπο που μας επιβάλλουν. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε μάς θέλουν ενεργούς και ενωμένους, και αυτό είναι η κεντρική ιδέα πίσω από τη δράση της Συμπαράταξης Βοιω-τών για το περιβάλλον.

Όποιος θέλει να ενημερώνεται για τις δρα-στηριότητές μας μπορεί να παρακολουθεί το ιστολόγιο symparataxi.blogspot.com και τη σελίδα www.symparataxi.gr, ενώ όποιος επιθυμεί να ενημερώνεται για τις συναντήσεις μας, μπορεί να στείλει τα στοιχεία του με ηλε-κτρονικό μήνυμα στο [email protected]

—Δέσποινα Σπανούδη, Χημικός Μηχανικός

Ο Ελικώνας στη «δίνη» της ενέργειας

Τ α τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά γίνεται λόγος για την ενέρ-γεια. Για να είμαστε ακριβείς, ζού-με μια ενεργειακή «παραζάλη» και

μια τεράστια πολιτική και ψυχολογική πίεση, με σκοπό να πειστεί και ο τελευταίος πολίτης των χωριών μας ότι κινδυνεύει με κατάρρευ-ση η χώρα, αν δεν γίνουν πράξη δεκάδες νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και αν δεν κατα-ληφθεί και η τελευταία βουνοκορφή του Ελικώνα από γιγαντιαίες ανεμογεννήτριες.

Στην υπόθεση αυτή, πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι εταιρίες ηλεκτροπαραγωγής, οι οποίες, με λυμένα τα χέρια από το καθεστώς της απελευθερωμένης αγοράς ενέρ γειας και με την πλήρη υποστήριξη του κρατικού μηχα-νισμού, αποφασίζουν που και τι θα κάνουν, ουσιαστικά χωρίς κανένα περιορισμό. Με μεγάλο θράσος, πολλές φορές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο κάρβουνο, γυρνάνε τα χωριά μας και παριστάνουν τους υπέρμα-χους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της προστα σίας του πλανήτη από το φαινόμε-νο του θερμοκηπίου και τις κλιματικές αλλαγές.

Νέο ενεργειακό κέντρο μέσα σε μια διευρυμένη βιομηχανική περιοχήΤο φαινόμενο το ζούμε ιδιαίτερα έντονα στη Βοιωτία και τον Ελικώνα, αλλά και στην ευρύ-τερη περιοχή της ανατολικής Στερεάς και της Αττικής, όπου εκτός από τις μονάδες λιθάν-θρακα (ακυρώθηκαν κάτω από τη μεγάλη κοι-νωνική αντίδραση), επιχειρείται να κατασκευ-αστεί ένας τεράστιος αριθμός μονάδων φυσι-κού αερίου, δημιουργώντας έτσι το νέο μεγά-λο ενεργειακό κέντρο της χώρας. Αξίζει να σημειώσουμε ότι αν γίνουν πραγματικότητα τα σχέδια αυτά, στη συγκεκριμένη περιοχή θα υπάρχουν θερμικές μονάδες ηλεκτροπαρα-γωγής με ισχύ 7.131 MW, όταν σήμερα οι θερ-μικές μονάδες σε όλη την ηπειρωτική χώρα έχουν ισχύ 8.546 MW.

Επίσης, στη Βοιωτία έχουν αδειοδοτηθεί αιολικά πάρκα με ισχύ 725 MW, ενώ υπάρ-χουν και νέες αιτήσεις για άλλα 640 MW. Οι αντίστοιχοι αριθμοί για τον Ελικώνα είναι 450 MW (βλ. πίνακα δεξιά) και 550 MW, αντί-στοιχα. Όταν είναι γνωστό ότι το πανελλαδικό σύνολο των αδειών αιολικών πάρκων φτάνει τα 6.860 MW και ο επίσημος στόχος για το 2012, πανελλαδικά, είναι τα 3.372 MW, αυτό σημαίνει ότι στη Βοιωτία αντιστοιχεί το 10.6% των συνολικών αδειοδοτήσεων και το 21,5% των όσων προβλέπονται για 2012. Αλλιώς,

βοιωτικάΘίσβη

10

THISVI_1.indd 10 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 11: τεύχος 1

γύρω στις 225 μεγάλες ανεμογεννήτριες θα εγκα τασταθούν στον Ελικώνα. Οι αριθμοί και τα μεγέθη μιλούν από μόνα τους.

Όλα αυτά, φυσικά, δεν γίνονται μέσα σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον. Γίνονται σε μια περιο-χή που υποφέρει από την ασύδοτη βιομηχα-νική δραστηριότητα (με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό των Οινοφύτων) και που συνεχώς επεκτείνεται. Στην περιοχή της Θήβας και της Τανάγρας, στη Θίσβη με την επέκταση της ΒΙ.ΠΕ. και της λειτουργίας του (παράνομου) λιμανιού της, στην Αντίκυρα με τη διόγκωση, λόγω των νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, και στη συνέχεια, με την επέκταση βιομηχανικών δραστηριοτήτων στη βόρεια πλευρά του νομού (σύμφωνα και με το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τη βιομηχανία).

Ποιος ενδιαφέρεται και ποιος όχι για τις ΑΠΕΠολλοί ίσως να παραξενεύονται, θεωρώντας ότι βάζουμε στο ίδιο τσουβάλι τις θερμικές μονάδες (λιθάνθρακα, φυσικού αερίου) με τις ανανεώσιμες πηγές. Ας το ξεκαθαρίσουμε μια και καλή: οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι μια σοβαρή επιλογή που πρέπει να υποστηριχθεί, αν θέλουμε να αντιμετωπιστεί σοβαρά το φαινόμενο του θερμοκηπίου και η κλιματική αλλαγή. Αυτό, όμως, που ζούμε στη Βοιωτία και στον Ελικώνα, μικρή σχέση έχει με ανανεώσιμες πηγές. Γιατί; Επειδή πρό-κειται για γιγαντιαίες εγκαταστάσεις (μαζί με τις γραμμές μεταφοράς) βιομηχανικού τύπου, σε πλήρη δυσαρμονία με το φυσικό περιβάλ-λον. Επειδή η υπερσυγκέντρωσή τους και η χωροθέτησή τους αλλοιώνει πλήρως τη φυσιογνωμία της περιοχής και ακυρώνει ουσιαστικά κάθε άλλη οικονομική και κοινω-νική δραστηριότητα. Επειδή δεν συνδέονται, ούτε στο ελάχιστο με την κάλυψη και εξυπη-ρέτηση τοπικών αναγκών. Επειδή στήνονται με μοναδικό σκοπό το μέγιστο οικονομικό όφελος των εταιρειών που τις διαχειρίζονται.

Ας μην παριστάνουν, λοιπόν, τους υπέρμα-χους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας οι εκπρόσωποι των εταιρειών και όσοι από την τοπική και τη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση έχουν υποταχθεί στα επιχειρηματικά συμφέ-ροντα ή λειτουργούν με το στενό προσωπικό τους όφελος. Οι πολίτες της περιοχής μας μπορούν να εκτιμήσουν, καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο, τι είναι ανανεώσιμο και τι όχι. Έχοντας ζήσει τα χωριά μας μια μεγάλη περίοδο ερήμωσης και εγκατάλειψης, δεν θα υποταχθούν εύκολα σε μια νέα επιχείρηση αποξένωσης από τους ανθρώπους τους, και ειδικότερα τους νέους. Τα επιχειρήματα για νέες ευκαιρίες απασχόλησης, πλέον δεν τα υποστηρίζουν ούτε οι εμπνευστές τους. Και οι «γαλαντομίες» και τα «δωράκια» δεν έχουν πέραση σε αξιοπρεπείς ανθρώπους.

Γιατί, όμως, γίνονται όλα αυτά;Ο λόγος που το ζήτημα της ενέργειας έχει πάρει τις σημερινές εκρηκτικές διαστάσεις είναι η τεράστια διόγκωση των εμφανιζόμε-νων σαν απαραίτητων ενεργειακών αναγκών. Η διόγκωση αυτή έρχεται σαν συνέπεια τόσο της ανάγκης των οικονομικά καθυστερημένων χωρών να διεκδικήσουν το δικό τους μερίδιο στην «ανάπτυξη» όσο κυρίως, της ανάγκης εξυπηρέτησης ενός μοντέλου ανάπτυξης των

πιο προηγμένων χωρών, που οδηγεί στη συνε-χή οικονομική διόγκωση. Η μετατροπή της ενέργειας σε ένα συνηθισμένο καταναλωτικό προϊόν, ωθεί καθημερινά σε μια λογική υπερ-παραγωγής και υπερκατανάλωσης ενέργειας.

Αυτή η λογική μεταφέρεται και λειτουργεί και στη χώρα μας. Και φτάνει σε ακραίες κατα-στάσεις, αφού το καθεστώς της απελευθέρω-σης της αγοράς ενέργειας και η απουσία ου - σιαστικού ενεργειακού σχεδιασμού οδηγούν σε πλήρη ασυδοσία τους παραγωγούς ενέρ-γειας (από το είδος της πρώτης ύλης που θα χρησιμοποιήσουν, μέχρι την περιοχή που θα επιλέξουν να εγκαταστήσουν τις δραστη-ριότητές τους). Δεν είναι τυχαίο, κατά συνέ-πεια, το γεγονός ότι έχει επιλεγεί η Βοιωτία σαν προνομιακός χώρος εγκατάστασης τέτοιων δραστηριοτήτων, αφού βρίσκεται

κοντά στους κεντρικούς οδικούς άξονες, τα δίκτυα φυσικού αερίου και τις κεντρικές γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Δεν είναι, όμως, μόνο αυτά που εμείς αντι-λαμβανόμαστε σαν τοπικές επιπτώσεις των ενεργειακών δραστηριοτήτων. Εκείνο που τις κάνει ακόμη πιο επικίνδυνες έχει σχέση με τις ευρύτερες επιπτώσεις: η υπερεκμετάλ-λευση και η εξάντληση των φυσικών πόρων (που οδηγεί πολύ συχνά σε πολεμικές συρρά-ξεις και στην εκμετάλλευση κρατών και λαών), τα περιστατικά και οι κίνδυνοι μελλοντικών πυρηνικών ατυχημάτων, η περιβαλλοντική υποβάθμιση τεράστιων περιοχών, το φαινόμε-νο του θερμοκηπίου, στο οποίο έχουν τερά-στια συμβολή οι ενεργειακές δραστηριότητες.

Αλλά και ένα τεράστιο ζήτημα δημοκρα-τίας: η υποβάθμιση του δημόσιου χώρου και η αμφισβήτηση, στην πράξη, του δικαιώμα-τος των πολιτών να κάνουν ελεύθερα τις οικονομικές και κοινωνικές επιλογές τους. Να διαλέγουν αυτοί το πώς θα ζήσουν στον τόπο τους και όχι να γίνονται κομπάρσοι στις οικο-νομικές επιλογές των οικονομικά ισχυρών.

Που βρίσκεται η διέξοδος;Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, συνειδητοποιείται η ανάγκη για τη δημιουργία ενός ευρύτερου κινήματος για τα ζητήματα της ενέργειας, που θα συνενώνει όλες τις σχετικές πρωτοβουλίες. Από αυτήν την προσπάθεια δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί η παρέμβαση στον όποιο δημόσιο διάλογο για το νέο μακροχρό-νιο ενεργειακό σχεδιασμό, έτσι ώστε:• να υπάρξει σαφής και αιτιολογημένη απο-

τύπωση των πραγματικών (σημερινών και μελλοντικών) αναγκών σε ηλεκτρική ενέρ-γεια, με διάθεση αμφισβήτησης καθιερωμέ-νων στρεβλών «αναπτυξιακών» προτύπων.

• να εφαρμοστούν δεσμευτικές πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, γεγονός που μπορεί να διαφοροποιήσει ριζικά τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας.

• οι όποιες πραγματικές ανάγκες προκύ-πτουν, με βάση τα παραπάνω, να αντιμε-τωπιστούν με ισχυρό δημόσιο σχεδιασμό (και όχι με επίκληση των ευαισθησιών των παραγωγών ενέργειας), που θα αντιμετω-πίζει τα ζητήματα χωροθέτησης με απο-φασιστικό κοινωνικό έλεγχο.

Τι μπορούμε να κάνουμε στην περιοχή μας και στον Ελικώνα;Η πλειοψηφία των τοπικών αυτοδιοικήσεων έχει βρεθεί στη μέγκενη απίστευτων πιέσεων και προσπαθειών εκμαυλισμού, με τις πιο απί-θανες υποσχέσεις, από τις εταιρίες εκμετάλ-λευσης των αιολικών πάρκων. Κατά κανόνα, υποκύπτουν ή παρακολουθούν παθητικά τις εξελίξεις, με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις. ▶

ΑΔΕΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΛΙΚΩΝΑ)ΔΗΜΟΣ/ΚΟΙΝ. ΘΕΣΗ ΙΣΧΥΣ (MW)ΔΙΣΤΟΜΟΥ ΚΕΔΡΟΣ 13.8ΔΙΣΤΟΜΟΥ ΚΟΥΚΟΣ 9.9ΔΙΣΤΟΜΟΥ ΜΕΓΑΛΟ ΠΛΑΙ 11.5ΔΙΣΤΟΜΟΥ ΜΑΥΡΑ ΛΙΘΑΡΙΑ 6.9ΔΙΣΤΟΜΟΥ ΑΜΑΛΙΑ 20.7ΔΙΣΤΟΜΟΥ ΑΣΠΡΟΧΩΜΑΤΑ 12.75ΔΙΣΤΟΜΟΥ ΣΚΟΠΙΕΣ 18ΔΙΣΤΟΜΟΥ ΠΡΙΟΝΙΑ 16 109.55ΘΙΣΒΗΣ ΜΕΛΙΣΣΙ 36ΘΙΣΒΗΣ ΡΟΔΙΑ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ 20ΘΙΣΒΗΣ ΛΑΙΜΟΣ 4.95ΘΙΣΒΗΣ ΜΕΓΑΛΗ ΡΑΧΗ 3.2ΘΙΣΒΗΣ ΚΑΛΝΤΕΡΙΜΙ 12ΘΙΣΒΗΣ-ΠΛΑΤΑΙΩΝ ΜΑΡΙΣΤΙ - ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙ 42 118.15 ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ΧΕΡΟΒΟΥΝΟ 3.2 ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ΚΑΚΑΡΕΤΗ 1.6 ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ΣΑΛΙΖΑ 0.8 ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ΧΙΛΙΟΜΟΔΙ 34.65 ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ΕΛΑΤΟΣ 48 ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ΓΚΙΟΒΕΖΑ 16.5 ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ΛΑΚΚΑ 2.4 107.15ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ ΠΑΛΑΙΟΒΟΥΝΑ 4.6ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ 2.2ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ ΠΕΡΔΙΚΟΒΟΥΝΙ 48ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ ΚΑΛΥΒΑ - ΤΟΥΜΠΑ 24ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ ΚΑΚΙΑ ΡΑΧΗ 5.1ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ ΑΡΒΑΝΙΚΟΣ 20 103.9ΛΕΒΑΔΕΩΝ ΤΟΥΡΛΑ 9

ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΛΙΚΩΝΑ 447.75

βοιωτικά Θίσβη

11

THISVI_1.indd 11 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 12: τεύχος 1

Το βάρος της ανάσχεσης έχει πέσει σχεδόν αποκλειστικά στις πρωτοβουλίες των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών.

Η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση, από την πλευ-ρά της, μετά από μια πρώτη περίοδο έκδοσης θετικών γνωμοδοτήσεων, έχει επιλέξει την άχαρη τακτική της απλής υιοθέτησης των θέσεων των δημοτικών συμβουλίων, δηλαδή, τακτική Πόντιου Πιλάτου. Με αποτέλεσμα να παραμένει θεατής μιας εξέλιξης με υπερτοπι-κή σημασία, εξέλιξη την οποία, αυτή πρώτη, όφειλε να αναδείξει και να αντιμετωπίσει.

Ανεξάρτητα από την ιδιαίτερη οπτική με την οποία μπορεί κάποιος να αντιμετωπίζει το γενικότερο πρόβλημα της ενέργειας ή το επιμέρους ζήτημα της αξιοποίησης των ΑΠΕ, θεωρούμε ότι κανείς δεν αμφισβητεί το μέγε-θος και τις συνέπειες της υπερσυγκέντρωσης και του μεγέθους των αιολικών εγκαταστά-σεων στον Ελικώνα, αλλά και των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. Όσο το μεγαλύτερο μέρος τους δεν έχει εξασφαλίσει οριστικές άδειες εγκατάστασης, υπάρχει ακόμα καιρός.

Καλούμε τη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση να αναλάβει μια μεγάλης κλίμακας πρωτοβουλία συνολικής αντιμετώπισης του προβλήματος, βάζοντας ουσιαστικούς όρους χωροθέτησης και απαιτώντας περιβαλλοντικές μελέτες που θα αποτυπώνουν τις αθροιστικές και συνεργι-στικές επιπτώσεις του συνόλου των προβλε-πόμενων εγκαταστάσεων. Διεκδικώντας ακό-μη και την εκπόνηση στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Οργανώνο-ντας και υποστηρίζοντας τις αντιδράσεις των ζωντανών τοπικών αυτοδιοικήσεων, αποθαρ-ρύνοντας τις ενδοτικές τάσεις.

Ο Ελικώνας είναι η καρδιά της Βοιωτίας και θα τον υπερασπιστούμεΣε κάθε περίπτωση, τον τελευταίο λόγο πρέ-πει να τον έχουν και θα τον έχουν οι ίδιοι οι κάτοικοι των χωριών μας, και όχι μόνο. Όταν ολόκληρη η Βοιωτία καταστρέφεται (από τα Οινόφυτα μέχρι τη Θήβα και από τη Θίσβη μέχρι την Αντίκυρα), ο Ελικώνας φαίνεται να απομένει σαν το τελευταίο φυ- σικό καταφύγιο ολόκληρης της περιοχής. Ο αγώνας που έχει γίνει, μπορεί να είναι δύσκολος, αλλά φέρνει τα πρώτα αποτελέ-σματα. Ας σκεφτεί κανείς πώς θα ήταν σήμε-ρα τα πράγματα, αν δεν αντιστεκόμασταν.

Όσοι αφελείς νόμισαν ότι μπορούν να παζα-ρέψουν τον Ελικώνα, έναντι οποιουδήποτε τιμήματος, καλά θα κάνουν να το ξεχάσουν γρήγορα. Είτε είναι τοπικοί μικροπαράγοντες, είτε εταιρίες. Κανείς τους δεν έχει να κερδίσει από ένα τέτοιο αλισβερίσι. Μόνο να χάσουν...

—Τάσος Κεφαλάς, Ηλεκτρολόγος μηχανικός

Επιτροπή φορέων και κατοίκων Αγίας Άννας

Συμπαράταξη Βοιωτών για το περιβάλλον

Panthisvian Society of MichinganΑγαπητοί Συμπατριώτες,

Οσύλλογος των ομογενών «Pan-thisvian Society of Michingan» σας στέλνει αδελφικό χαιρετισμό και σας συγχαίρει για τη φιλότι-

μη προσπάθεια που κάνετε για την προστασία της ιδιαίτερης πατρίδας μας, της Θίσβης, από τη διαφαινόμενη περιβαλλοντική καταστροφή.

Το ενεργειακό κέντρο που δημιουργείται γύρω από την Αττική, Βοιωτία, Εύβοια, Φθιώ-τιδα και Κορινθιακό Κόλπο, με τη Βοιωτία να υποδέχεται το μεγαλύτερο μέρος των σχεδια-ζόμενων μονάδων, θα επιφέρει τεράστιο

περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος στην ευρύτερη περιοχή. Η κατασκευή 11 εργοστα-σίων ηλεκτροπαραγωγής θα μετατρέψει τη Βοιωτία σε περιοχή που θα μοιάζει πολύ με αυτές στις οποίες έχουμε ζήσει ή έχουμε δου-λέψει εδώ στην Αμερική, όπου η μόλυνση έχει αφήσει τα σημάδια της σε πολλούς από εμάς.

Πρέπει να κάνουμε κάτι όλοι μαζί τώρα, για να σταματήσει αυτός ο σχεδιασμός, ώστε να διαφυλάξουμε τον τόπο που μας μεγάλω-σε και να μπορέσουν τα παιδιά μας να τον χαρούν, όπως τον χαρήκαμε κι εμείς.

Ο Σύλλογός μας θα βρίσκεται πάντα στο πλευρό σας για να σας προσφέρει κάθε είδους βοήθεια.

Για μια ακόμη φορά σας συγχαίρουμε για τον αγώνα σας και σας βεβαιώνουμε ότι έχετε την συμπαράσταση όλων των ομογενών στην προσπάθειά σας αυτή.

Συνεχίστε, είμαστε πάντα μαζί σας.—Panthisvian Society of Michingan

Επιτροπή αγώνα Νέας ΥερσέηςΑγαπητοί Συμπατριώτες,

Π ολλοί από εμάς τους ξενιτεμένους που ζούμε στην περιοχή της Νέας Υερσέης και Νέας Υόρκης, ανήκουμε στη γενιά που πήραμε τον δρόμο για το άγνωστο μετά το κάψιμο των χωριών μας. Αποχαιρετήσαμε και αφήσαμε πίσω τα αγα-πημένα μας πρόσωπα, με μια βαλίτσα σχεδόν άδεια, αλλά γεμάτη όνειρα και

ελπίδες. Αν και πέρασαν τόσα χρόνια, ο νους μας πάντα ταξιδεύει πίσω στα χωριά μας που έθρεψαν γονείς, παππούδες και άλλες γενιές πίσω. Πάντα στο μυαλό μας υπάρχουν οι εικόνες από τους γονείς μας, με το τσαπί στα χέρια να σκάβουν το αμπέλι και με το αλέτρι το χωράφι.

Σήμερα, στον τόπο μας γίνεται ολοφάνερη η καταστροφή του περιβάλλοντος. Στο μέλ- λον, αν δεν αντιδράσουμε, όλα θα αλλάξουν προς το χειρότερο. Ποιος φταίει όμως γι' αυτό το έγκλημα; Γιατί ο εργαζόμενος κόσμος δεν ενημερώθηκε έγκαιρα για τα καταστρεπτικά περιβαλλοντικά ύπουλα σχέδια των βιομηχάνων; Πρέπει όλοι ενωμένοι να αντιδράσουμε στα σχέδια μετατροπής της περιοχής μας σε χαβούζα. Είμαστε ολόψυχα στο πλευρό σας.

Με αγωνιστικούς χαιρετισμούς, οι ξενιτεμένοι Συμπατριώτες σας, που πονάνε για την ιδιαίτερη πατρίδα τους.

—Νέα Υερσέη, 5 Μαΐου 2009

Στις 29 Μαρτίου, ο ελληνισμός της Αμερικής τίμησε την Εθνική Εορτή της 25ης Μαρτίου με εκδηλώσεις που έγιναν σε πολλές πόλεις. Στον εορτασμό που πραγματοποιήθηκε στο Ντιτρόιτ συμμετείχαν σύλλογοι ομο-γενών από όλα τα μέρη της Ελλάδας. Μεταξύ αυτών και οι συμπατριώτες μας από τη Θίσβη, με το σύλλογο τους, τους Panthisvian Society of Michingan.

ομογένειαΘίσβη

12

THISVI_1.indd 12 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 13: τεύχος 1

Η Χρονορωγμή της Ξηρονομής...

Τ α πόδια μου ήταν πάντα γεμάτα σημάδια. Και σε αυτό φταίει η Ξηρονομή. Πολύ πριν έρθει η άσφαλτος στο χωριό είχα το

συνήθειο ν’ αφήνω το αίμα μου στους πορτο-καλί χωματόδρομους με τις άσπρες φυτευτές πέτρες. Δεν θυμάμαι να έκλαψα ποτέ μου. Απλά σηκωνόμουν, τιναζόμουν και συνέχιζα. Δεν υπήρχε καιρός για χάσιμο, κλάματα κι άλλα τέτοια κοριτσίστικα νάζια, οι ώρες του παιχνιδιού ήταν πολύ συγκεκριμένες. Το αγα-πημένο μου παιχνίδι ήταν η «εφτάπετρα». Μαζευόμασταν στο άνοιγμα του δρόμου μπροστά απ’ το σχολείο και την πλατεία –πολύ πριν γίνει η πλατεία που είναι τώρα. Οι ηλικίες των παιδιών ήταν άλλα αντ’ άλλων. Δύσκολο να διαλέξεις συμπαίχτες. Αναγκαστικά διάλε-γες και τους μικρότερους παίχτες. Αναγκαστι-κά διάλεγαν κι εμένα, λοιπόν, που ήμουν πιο μπασμένη. Αλλά τους ξελάσπωνα πολλές φορές, γιατί τα μικρά πόδια ενίοτε είναι και σβέλτα. Έπιανα το νόημα γρήγορα στα παιχνί-δια, και επιπλέον μ’ άρεσε να τρέχω. Το τρέξι-μο στο χωριό έχει άλλη χάρη. Είναι από μόνο του πιο εντυπωσιακό. Σηκώνεις σύννεφο σκό-νης, λερώνεσαι, ιδροκοπάς, φρενάρεις την κατάλληλη στιγμή με τη βοήθεια του χώματος και της πέτρας. Καμία σχέση με την άσφαλτο.

Θυμάμαι όταν πέρναγαν την άσφαλτο στο χωριό, αφήνανε ξέστρωτα τα στενά και έδι-ναν βάση μόνο στους κεντρικούς δρόμους. Το στενό που ήταν το σπίτι του παππού και της γιαγιάς έμενε άθικτο και χωματένιο για κάμποσα καλοκαίρια ακόμα. Ευτυχώς, γιατί το προτιμούσα έτσι. Λεύτερο, να μην το πλα-κώνει τίποτα. Έτσι, κάθε φορά που έβρεχε δημιουργούνταν όλες οι κατάλληλες λακκού-βες για να ζήσω μια ακόμα μικρή περιπέτεια ως το σπίτι. Επιπλέον, η βρεμένη γη έχει μυρωδιά. Και η μυρωδιά αυτή είναι κεντη- μένη πάνω μου σα φυλαχτό. Τη θυμάμαι, τη φαντάζομαι, τη φέρνω στη μνήμη μου όποτε θέλω εγώ... Και ησυχάζω.

Πάντα ησυχάζω στο χωριό μου. Κάθε ώρα έχει τη χάρη της, και για ρολόι μου έχω τον ήλιο. Προχωράει στον ουρανό από το Νταρ-δίστη ως τις ελιές τις Κακοσέικες και έπειτα χάνεται για να δώσει τη θέση του στ’ αστέρια. Τ’ αστέρια γεμίζουν τον ουρανό ασφυκτικά και είναι κάτι νύχτες που το μαυριδερό στε-ρέωμα με τραβάει σα μαγνήτης. Μπορώ με τις ώρες να κοιτώ ψηλά και να κάνω άπειρους συνδυασμούς ενώνοντας τις κίτρινες φωτει-νές τελίτσες. Το φόντο στα νυχτερινά αυτά ταξίδια μου είναι οι ήχοι της Ξηρονομής. Τα πουλιά, οι κουκουβάγιες, οι κούκοι, τα σουρ-

σίματα στα χορτάρια, τα γλυκογαβγίσματα, που και που κάνα κουδούνι ή κάνα ξάγρυπνο πρόβατο. Οι ήχοι της νύχτας δίνουν τη θέση τους στους ήχους της μέρας που ξυπνάνε πάντα ακριβώς την ώρα που ξυπνάω κι εγώ. Νωρίς-νωρίς... Συντροφεύουν τα καλοκαίρια και τους χειμώνες μου, τις χαρές και τις έγνοιες μου κάθε φορά που βρίσκομαι εκεί.

Και βρίσκομαι εκεί συχνά. Αν και τώρα μεγά-λωσα, πάντα κάτι με τραβάει στην Ξηρονομή. Προσπαθώ να βρίσκω ευκαιρίες για να πετιέ-μαι ως εκεί να παίρνω μια ανάσα κι ύστερα πίσω στην πόλη. Πιο πολύ απ’ όλα με τραβάει στο χωριό η παρουσία του παππού και της για-γιάς. Ο μπαρμπα-Βασίλης που είναι τώρα ο μεγαλύτερος σε ηλικία σε όλο το χωριό. Πάτη-σε τα 96. Κι η γιαγιά Ασημίνα αισίως στα 92 κι ακόμα τρώγεται να κάνει καμιά δουλειά. Αυτοί με μεγάλωσαν όλα μου τα καλοκαίρια. Τι να πρωτοθυμηθώ. Τους τρύγους, το κατέβασμα της ελιάς κάθε Νοέμβρη, τις βόλτες με τη φρέ-ζα του παππού, τις ιστορίες για κάθε δέντρο, τις ιστορίες στην αυλή και τα τραγούδια... Το υπόγειο με τα χίλια μυστικά και το μπρούσκο μαγικό κρασί, την πλάστιγγα που μ’ ανέβαζε ο παππούς για να δει αν πήρα κάνα κιλό μετά το Πάσχα, τα πλεξίματα της γιαγιάς με το ψιλό το βελονάκι και το μουρμουρητό της μέτρημα μη χαθεί κανένας πόντος. Θυμάμαι ακόμα τις χουχουλιάρικες στρωματσάδες κάτι χειμωνιά-τικα Σαββατοκύριακα. Δίπλα στο τζάκι μ’ αυτά τα ολόμαλλα στρωσίδια του αργαλειού που μου τσιμπάγανε το πρόσωπο. Ο αδερφός μου δίπλα μου κι οι μεγάλοι στα κρεβάτια, αρχηγοί. Εκείνα τα παγωμένα πρωινά θυμάμαι τη γιαγιά δίπλα μας γονατιστή τα ξημερώματα, να φυσά-ει τις κλάρες ν’ ανάψει η φωτιά. Να με ξυπνάει η μυρωδιά απ’ τις βέργες της ελιάς, το κρακ-κρακ απ’ τα φύλλα που τεντώνονταν απ’ τη ζέστη και η λάμψη της φωτιάς που φούντωνε για ένα λεπτό μονάχα και κοκκίνιζε τα μάγουλά μας. Τι δε θα ‘δινα να ξαναζήσω μια τέτοια ώρα

όπου η ξεγνοιασιά, η αγάπη και το νοιάξιμο πλημμύριζε το δωμάτιο και μου έκλεβε τη μιλιά. Όλα όσα είχα να πω κι όλα όσα έμεναν ανείπωτα τα έβαζα πάντα σε μια κρυφή χρο-νορωγμή να έχω να τα σκέφτομαι και να τα νιώθω όσο θα μεγαλώνω. Στη Χρονορωγμή της Ξηρονομής και της καρδιάς μου...

—Γιολάντα Τσιαμπόκαλου,

μουσικός και συγγραφέας, Ξηρονομή

Ανθολόγιο Ποίησης

Μόνο γιατί μ’ αγάπησεςΔεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες στα περασμένα χρόνια. Και σε ήλιο, σε καλοκαιριού προμάντεμα και σε βροχή, σε χιόνια, δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες.

Μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου μια νύχτα και με φίλησες στο στόμα, μόνο γι’ αυτό είμαι ωραία σαν κρίνο ολάνοιχτο, κι έχω ένα ρίγος στην ψυχή μου ακόμα, μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου.

Μόνο γιατί τα μάτια σου με κοίταξαν με την ψυχή στο βλέμμα, περήφανα στολίστηκαν το υπέρτατο της ύπαρξης μου στέμμα, Μόνο γιατί τα μάτια σου με κοίταξαν.

........................................................... Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα.

—Μαρία Πολυδούρη,

«Άπαντα», Εστία, Αθήνα 1961

Οικογένεια Παπανικολάου από την Ξηρονομή (Ο μπαρμπα-Βασίλης στα 96 και η γιαγιά Ασημίνα στα 92).

πολιτισμός και πρόσωπα Θίσβη

13

THISVI_1.indd 13 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 14: τεύχος 1

Ας προσέξουμε...

Α πογοήτευση, ανησυχία, δυσαρέ-σκεια, λύπη, ήταν κάποια από τα συναισθήματα που ένιωσα χρόνια πριν, όταν έμαθα ότι στη

περιοχή μας δημιουργήθηκε ΒΙ.ΠΕ και μάλι-στα για την Αλουμίνα!

Γιατί ήξερα! Είχα δουλέψει σε βιομηχανικές περιοχές και ήξερα την κατάληξή τους.

Η αλήθεια είναι πως δεν είχα στο μυαλό μου κάτι σαν αυτό που έγινε στην περιοχή του Ασω-πού, αλλά είχα δει τη βρομιά, την καταστροφή, την ασχήμια, την αδιαφορία, την ασυδοσία.

Αλλά..., κάτι γιατί έχω και εγώ τη δική μου δόση ωχαδερφισμού, κάτι γιατί με έτρεχαν οι οικογενειακές και επαγγελματικές υποχρε-ώσεις μου, βολεύτηκα.

Με βόλεψε πάρα πολύ να αυτοπαραμυθια-στώ ότι στη δική μας περιοχή δεν θα είναι έτσι τα πράγματα, ότι θα ληφθούν όλα τα κατάλληλα μέτρα, ότι θα είναι καλό ίσως για την ανάπτυξη του τόπου, ότι, όπως για όλα, η καταστροφή που συμβαίνει στις άλλες περιοχές δεν θα συμβεί και στη δική μας.

Και όταν τελικά ματαιώθηκε η Αλουμίνα, αυτοπαραμυθιάστηκα ακόμα περισσότερο!

Σωθήκαμε! Τώρα μπορούσαμε να μιλάμε για εγκαταστάσεις χαμηλής όχλησης, που δεν θα μολύνουν! Δεν ξέρω τι είχα στο δικό μου μυαλό, μονάδες κατασκευής παγωτού, πίτσας; Άντε, καμιά ξυλουργική βιοτεχνία; Ούτε εγώ ξέρω τι φανταζόμουν, κομμωτήρια ίσως;

Και ήρθε το λιμάνι και η Σωληνουργία! Εεε, και; Και πάλι το παραμύθιασμα ήταν εύκολο! Θα έρχεται που και που κανένα καραβάκι,

θα το βλέπουμε να περνάει, θα το χαζεύουμε κιόλας, και με το εργοστάσιο κανένα πρόβλη-μα! Δεν έχει φουγάρο, άρα δεν μολύνει!

Λυπάμαι, λυπάμαι και ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ! Που έκανα, γιατί έτσι με βόλευε, πως δεν βλέπω, πως δεν ξέρω, πως δεν καταλαβαίνω, πως δεν υποψιάζομαι, πως δεν με αφορά, πως θα είναι ίσως για το συμφέρον μας, πως τέλος πάντων εγώ ήμουν ανήμπορος να κάνω κάτι! Υπάρχουν εκλεγμένοι άρχοντες, με μυαλό και συνείδηση, που θα ενδιαφερθούν για το συμ-φέρον του τόπου, θα ασχοληθούν, θα προστατέψουν την περιοχή!

Και τώρα έρχεται και το εργοστάσιο παρα-γωγής ρεύματος (αυτό έχει φουγάρο) και ακολουθούν, απ’ ότι λέγεται η ΕΛΒΑΛ και η ΧΑΛΚΟΡ. Αν είναι δυνατόν! Η ΕΛΒΑΛ;!

ΜΕΧΡΙ ΕΔΩ! Εγώ δεν θέλω μετά από κά- ποια χρόνια, βουτηγμένος στη βρομιά που βλέπουμε στα Οινόφυτα, να ξαναλυπάμαι και να ντρέπομαι!

Εμένα δεν με παίρνει άλλο να το παίζω βλάκας, ένας αθώος βλάκας, που κάνει πως δεν ξέρει, πως δεν καταλαβαίνει, δεν υποψιά-ζεται, δεν βλέπει πως σε κάποια χρόνια θα είμαστε θέμα στα κανάλια για τα χάλια μας.

Δεν με παίρνει να ισχυρίζομαι πως δεν μπορώ να κάνω κάτι!

Οι περισσότεροι κάτοικοι του δήμου μας, η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της περιοχής δεν θα κερδίσουν ούτε ένα ευρώ από την υποτιθέμενη ανάπτυξη. Κάποιοι λίγοι, από τη Δομβραίνα βασικά, κερδίζουν ή θα κερδίσουν κάτι λίγα και υπάρχουν και κάποιοι άλλοι, πολύ λίγοι, που κερδίζουν ή θα κερδίσουν περισσότερα, και καλά θα κάνουν.

Παιδιά φίλων μου, φίλοι μου, που αγαπάω και εκτιμάω, δουλεύουν στη Σωληνουργία, και καλά κάνουν!

Υπάρχει όμως κάποιος, έστω και ένας, που ανεξάρτητα αν κερδίζει ή όχι, θα δεχόταν να ρισκάρει την υγεία τη δική του ή των παιδιών του, αν ήξερε πως μπορεί να κινδυνεύει;

Υπάρχει κάποιος που θα παραδεχόταν ότι δέχεται, εν γνώσει του, να ρισκάρει αυ- ξημένα ποσοστά καρκίνου και άλλων ασθε-νειών στη περιοχή, άρα και σ’ αυτόν και την οικογένεια του, για το όποιο κέρδος; Είμαι σίγουρος πως όχι!

Θα υπάρχουν φαντάζομαι πολλοί σαν κι εμένα μέχρι τώρα, που μας βολεύει να κάνου-με πως δεν ξέρουμε, που μας βολεύει να πιστεύουμε πως όλα αυτά είναι υπερβολές, που μας βολεύει απλά να παρακολουθούμε, άπραγοι θεατές, να δούμε τι θα γίνει με τη δική μας τύχη και τις δικές μας ζωές, που μας βολεύει να πιστεύουμε πως σε εμάς, δεν θα τύχει τίποτα κακό.

ΜΕΧΡΙ ΕΔΩ!Η Σωληνουργία καλώς ή κακώς έγινε. Προ-

σωπικά εύχομαι να λειτουργεί με επιτυχία σαν επιχείρηση και με ασφάλεια για τους εργαζόμενους και την περιοχή.

Αλλά φαντάζομαι πως όλοι μας θέλουμε να ξέρουμε ότι λειτουργεί με ασφάλεια και για τους εργαζόμενους και για την περιοχή.

Δεν είναι αποδεκτή η απάντηση από τους δημαρχαίους και αντιδημαρχαίους, στα πρώ-τα 2 λεπτά, ότι δεν έχει απόβλητα και, στα επόμενα 3 λεπτά της συζήτησης, ότι τα από-βλητα τα πάει κάπου (όχι ποια, όχι που, απλά κάπου...). Δεν είναι αποδεκτή η απάντηση από τους δημαρχαίους και αντιδημαρχαίους πως «δεν ξέρουμε αν λειτουργεί ο βιολογικός καθαρισμός, υπάλληλοι τους είμαστε;» (δου-λειά σας είναι να ξέρετε και να ελέγχετε).

Υπάρχουν απόβλητα! Και θέλουμε να μάθουμε ποια είναι (εκτός από τα σαπουνέ-λαια που ξέρουμε), πόσο τοξικά είναι και που πάνε. Με ενημέρωση των εργαζομένων της. Θέλουμε να ξέρουμε ότι αξιοποιούνται όλες οι διαθέσιμες τεχνολογίες και πρακτικές, ανεξαρτήτως κόστους. Θέλουμε να ξέρουμε αν υπάρχει βιολογικός καθαρισμός και αν λειτουργεί. Και τι γινόταν –τι γίνεται μέχρι τη λειτουργία του;

Θέλουμε να ξέρουμε ότι λειτουργεί νόμι- μα (επεκτάσεις εγκαταστάσεων, χρήση λιμανιού κ.λπ.).

Θέλουμε να τη δούμε να ενδιαφέρεται για την περιοχή, όχι με φτηνιάρικες δωρεές σε εκδηλώσεις, αλλά με συγκεκριμένες ενέρ-γειες και έργα προστασίας του περιβάλλο-ντος, με δημιουργία σοβαρής περιμετρικής ζώνης πρασίνου κ.λπ.

ΑΛΛΑ, ΜΕΧΡΙ ΕΔΩ! ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΑΣ! Θέλετε να μιλήσουμε για μικρές βιοτεχνικές μονάδες μηδαμινής όχλησης; Να μιλήσουμε! Αλλά για εργοστάσια τύπου Ρεύματος, Ελβάλ, Χαλκόρ κ.λπ., δεν θα έπρεπε να δεχτούμε ούτε συζήτηση.

Όλοι μας διαβάζουμε, βλέπουμε, ακούμε τι γίνεται γύρω μας σε συγκεκριμένες περιο-χές. Όλοι μας ξέρουμε! Σε όλους μας είναι σαφές πού πάει το πράγμα!

Αν, τώρα, κάνουμε πως δεν ξέρουμε, δεν θα έχουμε το δικαίωμα σε κάποια χρόνια να ζητάμε την παρέμβαση της πολιτείας και άλλων φορέων για να σωθούμε.

Αν, τώρα, απλά παρακολουθούμε αδιάφο-ροι, μετά δεν θα έχουμε το δικαίωμα να δια-μαρτυρόμαστε για τη μόλυνση στα χωράφια, στον αέρα και στα νερά μας, δεν θα έχουμε το δικαίωμα να διαμαρτυρόμαστε για τα αυξημένα ποσοστά των ασθενειών και θανά-των στη περιοχή μας. Θα είμαστε άξιοι της τύχης μας και της αδιαφορίας των υπόλοι-πων. Ας προσέχαμε!

—Πέτρος Ρούσης, Δομβραίνα

Μπαλάντα για τον ΑλέξηΜια νύχτα του Δεκέμβρη,στη Τζαβέλα,τα δεκαπέντε χρόνια σου Αλέξη,κόπηκαν, και κοκκίνισε η κορδέλα,δεν πρόλαβες να βγάλεις ούτε λέξη.

Φτύνω την ερμηνεία σας,γαμώ την κοινωνία σαςαδιάφοροι άμα ζήσετε, θαρρείτε θα ευτυχήσετε.

Μια νύχτα του Δεκέμβρη, Στα Εξάρχεια,Κλέψανε απ’ τα νιάτα την ελπίδατα υποκριτικά φορέσαν τ’ άμφια, όμως δεν σβήνει έτσι η κηλίδα.

—Τ. Σιούτη, Καθηγήτρια Γερμανικής Φιλολογίας

πολιτισμός και πρόσωπαΘίσβη

14

THISVI_1.indd 14 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 15: τεύχος 1

Μ έσα της δεκαετίας του 1960. Λιοσίων - Θήβα - Κακόσι. Ο παππούς, αυστηρός και ψηλόλιγνος, να περιμένει στην πλατεία του χωριού. για να κουβαλήσει τις βαλί-τσες μας. Η γιαγιά στην είσοδο του σπιτιού να ανοίγει

την αγκαλιά της για να μας δεχθεί και να φωνάζει «καλώς τους».Τσίγκινα κουτάκια από κονσέρβες ήταν τα παιχνίδια μας και η πλατεία

του χωριού που παίζαμε, φάνταζε στο μυαλό μας σαν η πιο όμορφη παιδική χαρά.

Μετά τον θερισμό, πάντα ξεκινούσε ένα κομβόι με μουλάρια, γαϊδού-ρια και άλογα ζαλωμένα με τις προμήθειες και τα κουζινικά μας, για να κατέβει από το στενό μονοπάτι στη θάλασσά μας. Το ΒΑΘΥ. Ο ίσκιος των ευκαλύπτων και από κάτω οι καλύβες μας δίπλα στο νερό συμπλήρωναν την εικόνα του τόπου των ξέγνοιαστων παιδικών μας διακοπών.

Τα βράδια δίπλα στο κύμα, κάτω από το φως του φεγγαριού, όλοι μαζί ακούγαμε τις ατέλειωτες ιστορίες από τους μεγαλύτερους για τις περασμένες γενιές (για θρύλους και παραδόσεις του χωριού μας). Άλλες αληθινές και άλλες φανταστικές. Ποιος νοιαζόταν άλλωστε γι’ αυτό; Θυμάμαι τον παππού μου, τον Χαραλάμπη, όπως τον έλεγε η γιαγιά μου, που μια μέρα μας έσπρωξε από έναν βράχο μαζί με έναν ξάδελφό μου και μας είπε να βγούμε στην ακτή κολυμπώντας. Ήταν η πρώτη πραγματική αίσθηση περιπέτειας στην ηλικία των επτά χρόνων μου. Ο συνηθισμένος τρόπος με τον οποίο μάθαμε όλοι μας μπάνιο στο Βαθύ.

Όταν ήταν στις καλές του, πολλές φορές ο παππούς μου με έπαιρνε

λίγο παράμερα και άρχιζε να μου διηγείται ιστορίες από την αιχμαλωσία του στην Μικρασιατική Καταστροφή, πώς επέστρεψε στην πατρίδα και στο χωριό μας.

Ρουφούσαμε όλη εκείνη την ομορφιά που μας κύκλωνε και ήταν δική μας.Ναι, τώρα το καταλαβαίνω καλύτερα. Ήταν πρόκληση η τόση ομορ-

φιά. Η τόση ηρεμία του τοπίου, η δική μας μικρή παραλία στο Βαθύ, όπου όλοι μάθαμε να κολυμπάμε, το πράσινο του Πευκιά, ο κάμπος στο Λικέρι με τα μικρά μποστάνια του.

Τα πράγματα ξανάρθαν στη θέση τους τα τελευταία χρόνια. Ο λογα-ριασμός που πληρώσαμε πολύ υψηλός. Ο μικρός μας κάμπος με τα μπο-στάνια του γέμισε από λαμαρίνες και παλιοσίδερα, το μονοπάτι για τη

μικρή μας παραλία είναι κατεστραμ-μένο και ο Πευκιάς, το πευκόδασος που ήταν η μοναδική πράσινη ανάσα του χωριού μας, το οξυγόνο μας, έγινε στάχτη. Μαζί έγινε στάχτη και το ξακουστό Πεύκο του άλλου μου παππού, του Δημήτρη.

Και όλοι εμείς, οι πρωταγωνιστές της παιδικής παρέας του καλοκαιριού του 1966 στο Βαθύ, που δίναμε όρκους και κάναμε τόσα όνειρα και σχέδια για το μέλλον του χωριού μας, στεκόμαστε σήμερα παθητικοί θεατές να παρακολουθούμε τον τόπο μας να καταστρέφεται. Να καταστρέφεται στο όνομα της προόδου, της ανάπτυξης και του εκσυγχρονισμού. Να σβήνουν οι εικόνες αυτές από τη μνήμη μας, από τα όνειρα μας, την ίδια μας τη ζωή.

Ως πότε;!

—Δημήτριος Ε. Μιχάλης, Θίσβη

Στεκόμαστε σήμερα παθητικοί θεατές να παρακολουθούμε

τον τόπο μας να καταστρέφεται.

Το τέλος του μικρού μας χωριού

«Αϊ-Γιάννης», Ελαιογραφία της

Βάσως Λυμπερίου, Καλοκαίρι 2004

πολιτισμός και πρόσωπα Θίσβη

15

THISVI_1.indd 15 29/05/2009 2:52 ΠΜ

Page 16: τεύχος 1

Συμπατριώτισσες και Συμπατριώτες, Φίλες και Φίλοι,

Αποφασίσαμε να επικοινωνήσουμε μαζί σας, για να εκφρά-σουμε την αγωνία μας για το μέλλον του τόπου μας. Η οικο-λογική καταστροφή που συμβαίνει στην περιοχή μας τα τελευταία χρόνια, μεταβάλλει με άλματα τα όμορφα χωριά

μας από πίνακα φυσικού και πολιτιστικού κάλλους σε «αναπτυξιακό σκουπιδότοπο». Έτσι καθίσταται απαγορευτική στο μέλλον κάθε προο-πτική για ποιότητα ζωής, υγείας και πολιτισμού. Ιδιαίτερα οι νέες γενιές των πολιτών του Δήμου μας, αν συνεχιστεί αυτό το μοντέλο ανάπτυξης, δεν θα γνωρίσουν ίσως ποτέ την ομορφιά της φύσης, όπως την κληρο-νόμησαν οι παλαιότεροι.

Ποια είναι τα καταστροφικά έργα που μας ετοιμάζουν;Είναι τα νέα εργοστάσια που θα έρθουν σύντομα στο Λικέρι. Με πρώτο την «Ηλεκτροπαραγωγική Θίσβης», που έχει ήδη αρχίσει να φτιάχνεται από τον περασμένο Ιούλιο, θα ακολουθήσουν η ΕΛΒΑΛ με την ΧΑΛΚΟΡ και ποιος γνωρίζει πόσα άλλα ακόμα;Τι ακριβώς θα γίνει;Ο όμιλος Στασινόπουλου που χρησιμο-ποιεί τις παράνομες λιμενικές εγκαταστά-σεις στο Βαθύ, θα μεταφέρει από τα Οινό-φυτα σιγά-σιγά εδώ και τα άλλα ρυπογό-να εργοστάσιά του. Στο λιμάνι αυτό θα εξυπηρετούνται πλέον και άλλες ανάγκες του Ομίλου, με αποτέλεσμα το νέο «ανα-βαθμισμένο» Βιομηχανικό λιμάνι να σκε-πάσει κάθε άλλη δραστηριότητα στη γύρω θαλάσσια περιοχή. Κάποτε στην Ελευσίνα κάνανε μπάνια, στα Οινόφυτα έπιναν άφοβα νερό από τη βρύση, καλλιεργούσαν τα χωράφια τους και ανέπνεαν καθαρό αέρα. Τώρα όχι. ΔΗΛΑΔΗ ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΘΑ ΕΛΠΙΖΟΥΜΕ ΝΑ ΓΙΝΟΥΜΕ ΕΛΕΥΣΙΝΑ ή ΟΙΝΟΦΥΤΑ. Η περιοχή μας θα γίνει «περιοχή υψηλού κινδύνου» για την υγεία των κατοίκων της.Όλα αυτά θα γίνουν για μας χωρίς τη συμμετοχή μας.Όλα αυτά γίνονται χωρίς να ενημερωθούμε εμείς, οι πολίτες του Δήμου μας. Διότι Πολίτες του Δήμου είμαστε εμείς: οι μόνιμοι κάτοικοι, οι δημό-τες, οι ετεροδημότες, οι μετανάστες συμπατριώτες μας που βρίσκονται ξενιτεμένοι σε κάθε μέρος της γης, όλοι όσοι έχουμε κοινή ρίζα και αίμα

με τον τόπο μας. Ακόμα και οι νέοι κάτοικοι των χωριών μας, μετανάστες και αυτοί μιας άλλης πατρίδας. Αυτή η υπόθεση μας αφορά όλους.

Η περιοχή είμαστε εμείς και όχι ο Στασινόπουλος. Τα εργοστάσιά του έχουν ημερομηνία λήξης, όπως αυτά της Ελευσίνας, στο Πέραμα, το Μαντούδι, την Κόρινθο (με τους 6 νεκρούς εργάτες της Σωληνουργίας Κορίνθου) και τις άλλες βιομηχανικές πόλεις, που μόλις ολοκλήρωσαν τον κύκλο τους, σταμάτησαν την λειτουργία τους και τελικά δημιούργη-σαν στρατιές ανέργων. Αυτός ήρθε να κάνει την δουλειά του, βρήκε και μερικά φοφοειδή στον τόπο μας, που για λίγα ψίχουλα που τους πρό-σφερε ξεπούλησαν τα πάντα και τον άφησαν να κάνει αυτό το έγκλημα κατά της ζωής μας. Εμείς, όμως, πρέπει να αγωνιστούμε για να προστα-τεύσουμε τη ζωή μας.

Αγαπητοί Συμπατριώτες, το ποιοι είμαστε και από που ερχόμαστε, μας ξέρετε πολύ καλά, από τις προηγούμενες κινητοποιήσεις, των «Θίσβιων Πολιτών Ενάντια στην Καταστροφή του Περιβάλλοντος».

Πήραμε την πρωτοβουλία να συστήσουμε την «Κίνηση Πολιτών του Δήμου Θίσβης», που θα έχει σαν γενικότερο στόχο την προάσπιση της

φυσικής, της πολιτιστικής και της ιστο-ρικής μας κληρονομιάς. Δημιουργήσαμε με απλά λόγια μια κίνηση με Νομικό Πρό-σωπο. Σαν βασικούς στόχους θέσαμε:• Την προστασία της ζωής και της υγείας

των κατοίκων, τη διατήρηση της ιστο- ρίας και της παράδοσης, καθώς και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στην περιοχή μας.

• Την προστασία του φυσικού περιβάλλο-ντος της περιοχής μας, προς όφελος της παρούσας και των επόμενων γενεών.

• Τη διαφύλαξη, για τα αρχαία και νεότερα μνημεία μας, την τοπική αρχιτεκτονική, τις πολιτιστικές και ιστορικές αναφορές των οικισμών.

• Το μοντέλο ανάπτυξης της περιοχής μας, να αξιοποιήσει τους τοπικούς πόρους με ήπιο τρόπο και να σέβεται τον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Σας καλούμε όλους, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και μέσα από την «Κίνηση Πολιτών του Δήμου Θίσβης» να υπερασπίσουμε από καλύτερη θέση το περιβάλλον της περιοχής μας, την ίδια τη ζωή μας. Η καταστρο-φή του τόπου μας θα συνεχιστεί μέχρι τέλους, αν οι πολίτες και οι τοπι-κοί φορείς δεν ενεργοποιηθούν.

—Κίνηση Πολιτών του Δήμου Θίσβης

Η καταστροφή του περιβάλλοντος δεν είναι ανάπτυξη

Το περιβάλλον του Δήμου μας δεν είναι δωρεάν

σκουπιδοτενεκές για τα εργοστάσια

ΕΙΝΑΙ Η ΖΩΗ ΟΛΩΝ ΜΑΣ!

Η κοιλάδα της Θίσβης, το Λικέρι.

Θίσβη

16

THISVI_1.indd 16 29/05/2009 2:52 ΠΜ