TΡΙΜΗΝΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΝΔΡΟΝΙΑΝΩΝ - ΔΕNΔΡΩΝ ΚΥΜΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ Ετος ίδρυσης 1977 - Γραφεία: Ανδρονιάνοι Κύμης Εύβοιας Τ.Κ. 34003 • Τηλ: 22210 75197 Fax: 22210 77267

Έτος 17ο • Αριθμός Φύλλου 89 • Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2013 • Τιμή φύλλου 0,01 Ευρώ • www.andronianoi.gr • e-mail: ps_andronianon@yahoo.gr

ΑΝΔΡΟΝΙΑΝΟΙ -

ΚΥΜΗ ΧΑΛΚΙΔΑ

Φίλοι των Ανδρονιάνων να επισκέπτεστε την ιστοσελίδα μας www.andronianoi.gr για περισσότερη και γρηγορότερη ενημέρωση. Aποστολή συνεργασιών μπορείτε να κάνετε και στη διεύθυνση spirstam@hol. gr

«Για τη χρηματική σας συνδρομή στο έργο του Συλλόγου μας, μπορείτε να κάνετε επώνυμη κατάθεση σε κάθε κατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στο λογ. 381/769855-05»

ΙΛΙΟΝ

77

ΚΩΔΙΚΟΣ: 214045

Οπατέρας του Ιωάννη ΠήλικαΕυάγγελος, είχε καταγωγή απότη Χαλκίδα και παντρεύτηκε

την Καλλιόπη κόρη της Λενάρας που τοσπίτι της είναι Βορειοδυτικά από τααλώνια και έχει μέχρι σήμερα επικρα-τήσει να λέγεται το σπίτι της Λενάρας.Έκαναν τρία παιδιά με την εξής σειράτο Γιάννη, το Γιώργο και το Δημήτρη.

Ο Γιώργος είναι ο μοναδικός πουζει και μένει στον Καναδά. Όταν το μι-κρότερο παιδί ο Δημήτρης ήταν τεσ-σάρων ετών πέθανε η μητέρα Καλλιό-πη και ο πατέρας παντρεύτηκε δεύτε-ρη φορά, τη Μαρουδιά της Καραμπέ-τσαινας (η οποία Καραμπέτσαινα είχετέσσερα αγόρια το Βλάση, το Μάκη, τοΓιωργαούλα και τον Τάσο) με τηνοποία μεγάλωσαν τα παιδιά. Ο πατέ-ρας Βαγγέλης είχε αγγειοπλαστείο(κανατάτικο) στη Χαλκίδα στη θέση Αρεθούσης92 ακριβώς απέναντι από το κτίριο της σημερι-νής Αστυνομικής Διεύθυνσης Ευβοίας, αλλάεκεί σήμερα είναι το κλειστό εργοστάσιο του Δά-ριγκ. Ο μεγαλύτερος γιός ο Γιάννης έγινε αξιω-ματικός στο Πεζικό με πολλές διακρίσεις σε μά-χες. Οι Άγγλοι για επιτυχίες του εναντίον τωνΓερμανών του έστειλαν 300 χρυσές λίρες σανανταμοιβή για τη δράση του, αλλά ο Γιάννης τιςεπέστρεψε με τη φράση ότι «οι Έλληνες αξιω-ματικοί πολεμάνε για την πατρίδα και όχι για ταχρήματα» και τότε οι Άγγλοι του έστειλαν μιαχρυσή ταμπακέρα την οποία είχε ο πατέρας τουστο σπίτι για να θυμάται το γιό του , στο σπίτιείχε ακόμα μια επωμίδα Γερμανού αξιωματικούπου τον είχε πιάσει ο Γιάννης αιχμάλωτο. Οι Άγ-γλοι σύμφωνα με δηλώσεις του πατέρα του , τουπρότειναν επανειλημμένα να σταματήσει να βρί-σκεται συνεχώς στην πρώτη γραμμή των μαχών,αλλά αυτός έκανε το αντίθετο. Συμμετείχε ως κο-μάντος στην αρπαγή του Γερμανού διοικητήστην Κρήτη, στην καταστροφή πολεμικού αε-ροδρομίου των Γερμανών έξω από το Άργος στηνΠελοπόννησο (εδώ είχε ντυθεί χωρικός και ξε-γέλασε τους Γερμανούς και έτσι πλησίασε το αε-ροδρόμιο).

Αυτά τα λίγα από τη δράση του Γιάννη Πή-

λικα σύμφωνα με τις αφηγήσεις πουμας έκανε ο πατέρας του Βαγγέλης καιπου ενδεχομένως δεν γνώριζε ή δεν θυ-μότανε όλα τα ανδραγαθήματα τουΓιάννη. Η πατρίδα τον τίμησε με τηνονομασία στη Χαλκίδα του τάγματος575 των πεζοναυτών σε τάγμα ΙωάννηΠήλικα, ενώ μεγάλος κεντρικός δρό-μος μπροστά στο Νοσοκομείο τηςΧαλκίδας φέρει το όνομά του. Κατάπληροφορίες και στην Έδεσσα όπουέδρασε, υπάρχει στρατόπεδο με τοόνομά του. Όταν σκοτώθηκε είχε τοβαθμό του λοχαγού και η πατρίδαμετά θάνατον του έδωσε το βαθμό τουαντισυνταγματάρχη.

Ανδρονιάνοι Δεκέμβριος 2013Ιωάννης Δ. Κοντός

Ιωάννης Πήλικας - Ένας θρυλικός ήρωας

Στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ της 13-12-1946για τον ηρωικό θάνατο του συγχωριανού μαςΙωάννη Πήλικα, στις 12-12-1946 στο όρος Βέρ-μιον, γράφθηκαν τα παρακάτω:

Εκ των στρατιωτικών δυνάμεων εφονεύθη-σαν δύο αξιωματικοί, μεταξύ των οποίων ο λο-χαγός Πήλικας του οποίου η δράσις εις τον Ιε-ρόν Λόχον, υπήρξε εξαιρετική. Ούτως είχε λά-βει μέρος, ως κομάντος εις την απαγωγή του Γερ-μανού Διοικητού Κρήτης στρατηγού Κράϊπετου είχε δε απονεμηθεί ανώτατον βρετανικό πα-ράσημο συνοδευόμενο με χρηματικό ποσό 100λιρών. Το ποσόν τούτο ο λοχαγός Πήλικας επέ-στρεψε δι’ αναφοράς του, δηλώσας ότι οι Έλ-ληνες αξιωματικοί δεν αμείβονται όταν πολεμούνδια την πατρίδα. Κατόπιν τούτου η ΒρετανικήΚυβέρνηση απέστειλε εις αυτόν ως δώρο χρυσήσιγαροθήκη κεκοσμημένη με αδάμαντας και φέ-ρουσα βασιλικό θυρεό.

Το όνομα του Ιωάννη Πήλικα έχει δοθεί σεστρατόπεδο καθώς και σε δρόμο μέσα στη Χαλ-κίδα.

Δυστυχώς το όνομα του Ιωάννη Πήλικα δεναναγράφεται στο Μνημείο των Πεσόντων τουχωριού μας, καθώς και μερικών άλλων.

Από το blog του Γιώργου Β. Σαρρή

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΗΛΙΚΑΣ

Πλήρης ημερών έφυγε από τη ζωήστα 91 του χρόνια, ο σημαντικό-τερος εκφραστής της μουσικής

μας παράδοσης στο βιολί, ο συγχωριανόςμας Γιώργος Κόρος. Εκπρόσωποι τουκαλλιτεχνικού χώρου και όχι μόνο συγ-κεντρώθηκαν την Παρασκευή 10-1-2014,στον Ιερό Ναό Αγίου Τρύφωνα στηνΚηφισιά, για το ύστατο χαίρε στο πρώ-το βιολί της Ελλάδος.

Στην εξόδιο ακολουθία χοροστάτησεο Μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Αθη-νών κ.κ. Ιερώνυμος μετά του Μητροπο-λίτη Κηφισιάς. Από πλευράς πολιτείαςπαρευρέθη ο Υπουργός Πολιτισμού κ.Παναγιωτόπουλος, ενώ από το χώροτης μουσικής οι Γ. Νταλάρας, Χ. Αλεξί-ου, Γλυκερία, Μάκης Χριστοδουλόπου-

λος, Βάσω Χατζή, Π. Χαλκιάς, Β. Σαλέ-ας, Γιώτα Βέη, Χρ. Νικολόπουλος καιπολλοί άλλοι, οι οποίοι με τη συνοδείαβιολιών υπό τον Λευτ. Ζέρβα, συνόδευ-

ΤΟ ΥΣΤΑΤΟ ΧΑΙΡΕ ΣΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΚΟΡΟ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΟ ΧΟΡΟ ΜΑΣ

Αγαπητοί συγχωριανοί και φίλοι, μετά από ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. τουΣυλλόγου μας, ο αποκριάτικος χορός μας οργανώνεται και φέτος στο χωριό. ΤηνΚυριακή του τριημέρου της αποκριάς δηλ. το βράδυ της 2 Μάρτη 2014στην ανακαινισμένη ταβέρνα του Βαγγέλη Μπαρούμη «θα δώσουμε και θα πά-ρουμε».

Σας καλούμε όλους να φτιάξουμε μια μεγάλη παρέα, αποφασισμένοι για μιακοινή προσπάθεια μέσα από τη διασκέδαση, κόντρα στην ασφυξία των καιρών.Πιθανές σχετικές λεπτομέρειες θα σας ανακοινωθούν έγκαιρα και θα γίνουν καισχετικές αναρτήσεις στο site μας www.andronianoi.gr

Για το Διοικητικό Συμβούλιο Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας

Σταμ. Δ. Σπύρου Αντ. Βλαχαντώνης

Αγαπητοί συγχωριανοί σας προσκαλούμε στην σύμφωνα με το καταστατι-κό ετήσια Γενική Συνέλευση του Συλλόγου μας κατά την οποία θα διε-ξαχθούν εκλογές για την ανάδειξη νέου Δ.Σ και νέας Ε.Ε..

Η Συνέλευση που περιλαμβάνει και την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίταςτου Συλλόγου μας θα γίνει φέτος κατά ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. στο χωριόστις 8 Φεβρουαρίου 2014 ημέρα Σάββατο και ώρα 11 π.μ. στην ταβέρνατου Βαγγέλη Μπαρούμη.

ΘΕΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ 1. Έκθεση πεπραγμένων του Διοικητικού Συμβουλίου για το 2013. 2. Οικονομικός απολογισμός 2013. 3. Έκθεση ελέγχου διαχείρισης από την Εξελεγκτική Επιτροπή. 4. Προγραμματισμός δράσης για το 2014. 5. Τροποποίηση του Καταστατικού. 6. Συζήτηση και έγκριση των ανωτέρω. 7. Αρχαιρεσίες για την εκλογή των μελών του νέου Δ.Σ. και της Ε.Ε.

Αγαπητοί συγχωριανοί και φίλοι, μπορείτε όλοι σύμφωνα με το καταστα-τικό να συμμετέχετε στις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης του Συλλόγου μας,καθώς επίσης να θέσετε υποψηφιότητα για εκλογή σας στο νέο Διοικητικό Συμ-βούλιο ή στην Εξελεγκτική Επιτροπή.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας

Σταμ. Δ. Σπύρου Αντ. Βλαχαντώνης

ΚΑΛΕΣΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

ΓΙΑ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΝΕΟΥ Δ.Σ. ΚΑΙ Ε.Ε.

Υλοποιώντας την απόφαση τουΔ.Σ. για δημιουργία του ημερολογίουγια το 2014 με αντικείμενο τα Βότανακαι τα αρωματικά φυτά του τόπουμας εκτός από το να μη βρεθούμεεκτός θέματος, θέλαμε να είμαστεκατά το δυνατόν ειλικρινείς στην προ-σπάθειά μας ως εκδήλωση αγάπης καισεβασμού για τον τόπο μας, την φύση,τον πολιτισμό μας.

Να είμαστε σαφείς πως δεν κατα-θέτουμε πρόταση θεραπευτική ακόμακαι για τα φυτά που έχουν δοκιμα-σμένες θετικές επιδράσεις στην υγείαμας.

Ευχαριστούμε όσους μας βοήθησαννα προσεγγίσουμε το στόχο μας καλύτερα καιιδιαίτερα την κ. Μαλούπα Ελένη Διευθύντριατων Ινστιτούτων Φυσικής παραγωγής του ΕΛΓΟ-

ΔΗΜΗΤΡΑ στη Β. Ελλάδα, τον φαρμακοποιό κ.Γιώργο Μανούσο, τον κ. Γκαμόζια Δημήτρητον κ. Χριστόφ. Βαμβακούλα.

Το ημερολόγιο μας τιμάται € 5,00.

“ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2014 ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ”

Συνέχεια στη σελ. 5

Ο κάθε τόπος στις γιορτές έχει τα έθιμά τουκαι το χωριό μας και αυτό έχει έθιμα δικά του.Κάποια εξαφανίζονται όσο περνούν τα χρόνιακαι κάποια συνεχίζονται ελπίζω για αιώνια.Θ' αρχίσω απ'τα Χριστούγεννα που σφάζουν τα γουρουνά-κιακαι φτιάχνουνε λουκάνικα κι ωραία μπριζολάκια.Φτιάχνουν ματιές και πηχτή και πασπαλά ακόμακαι στο γουρούνι βάζουνε λεμόνι μες στο στόμα.Η γαλοπούλα η γεμιστή έχει την τιμητική τηςμε κάστανα ή και χωρίς και κάθε συνταγή της.Κι οι φούρνοι όλοι του χωριού μυρίζουν μπακλαβάδεςπου φτιάχνουν οι νοικοκυρές ταψιά μα και ταβάδες.Παλιά τ' ανοίγαν μόνες του τα φύλλα ολονυχτίατώρα είναι τα έτοιμα μεγάλη ευκολία.Τα φύλλα τα καλύτερα τα 'κανε η Πασαλίνακαι όλοι τη φωνάζανε και άνοιγε ένα μήνα.Το γιορτινό τραπέζι μας έχει όλους τους μεζέδεςέχει μελομακάρονα, έχει και κουραμπιέδες.Παραμονή χαράματα τα παιδιά θα σηκωθούνε από πόρτα σε πόρτα τρέχουνε τα κάλαντα να πούνε.Ο νοικοκύρης την πρωτοχρονιά ένα ρόδι σπάεινα ΄ναι καλή αυτή η χρονιά, καλά για να τους πάει.Και ο παπάς με αγιασμό τα σπίτια θα γυρίσειγια την καινούρια τη χρονιά και να τα ευλογήσει.Χριστούγεννα ανήμερα βάζει στο μαξιλάριδώρα ο Καλικάντζαρος κάθε παιδί να πάρει.Κι ο Άι-Βασίλης την πρωτοχρονιά στο δέντρο βάζει δώρακαι τα παιδάκια χαίρονται σ' ολόκληρη τη χώρα.

Κόβουμε την πρωτοχρονιά την πίτα μ' αγωνίαγιατί όλοι θέλουν το φλουρί για τύχη κι ευτυχία.Των Φώτων ρίχνουν το σταυρό κάτω στην Παραλίακαι όλοι θα κατέβουνε να δουν τη λειτουργία.Θα τον ρίξει ο παπάς στη θάλασσα την παγωμένηπολλοί θα τονε πιάσουνε για να 'ναι ευλογημένοι.Μετά έχουμε τις Απόκριες που ντύνονται μασκαράδεςπαλιά γινότανε χαμός ντύνονταν και οι γιαγιάδες.Έχουμε και τα Κούλουμα την Καθαρά Δευτέραπετάμε και χαρταετό όλη την ημέρα.Γλεντάμε και χορεύουμε και κάνουμε φιγούρεςκαι βάζουμε σαν έθιμο στο πρόσωπο μουτζούρες.Στις εικοσιπέντε του Μάρτη μας σ'όλης της χώρας τα μέρητο μπακαλιάρο σκορδαλιά θα φάνε μεσημέρι.Στους πρώτους τους χαιρετισμούς παίρνουν στην εκκλησίαμαζί τους στάρι οι κοπελιές γιατί έχουνε εργασία.Θα πάνε σ' ένα τρίστρατο να σπείρουνε το στάρινα δούν το βράδυ στον ύπνο τους ποιος άντρας θα τις πάρει.Λουλούδια και βάγια παίρνουμε για την Κυριακή των Βαΐωνκαι φτιάχνουμε δίσκους όμορφους των νεονυμφίων.Θα βάψουμε κόκκινα αυγά τη Μεγάλη Εβδομάδακι αυτό το έθιμο γίνεται σε όλη την Ελλάδα.Θα φτιάξουν οι νοικοκυρές τσουρέκια και κουλούριακάθε χρόνο μαθαίνουνε και σχέδια καινούρια.Και οι νονές θα βάλουνε το χέρι τους στην τσέπηγια τις λαμπάδες των παιδιών έτσι να κάνουν πρέπει.Μεγάλη Πέμπτη βράδυ αργά μετά τη λειτουργίαγυναίκες και μικρά παιδιά θα κάτσουν εκκλησία.Γιατί θε να στολίσουνε τον Επιτάφιό μας όπου θα τον γυρίσουμε γύρω από το χωριό μας.Τη Μεγάλη Παρασκευή θα γίνει η περιφορά τουθα πάρουμε για φυλαχτό κι ένα από τα κεριά του.Το βράδυ της Ανάστασης θα φάμε μαγειρίτσατσουγκρίζουμε κόκκινα αυγά και κάνουμε πλακίτσα.Το Πάσχα ανήμερα γλεντούν όλο μέχρι πρωίαςκι από πολύ νωρίς θα μπει στη σούβλα ο οβελίας.Και το Δεκαπενταύγουστο όλοι μες στο χωριό μας στιφάδο φτιάχνουμε εδώ που ειν' έθιμο δικό μας.Καζάνια βάζουν ο Οξύλιθος και οι Καλημεριάνοιτο πανηγύρι τους αυτό κανένας δεν το χάνει. Και ξεκινούν απ' το πρωί το γλέντι το μεγάλομ' ορχήστρες και με όργανα κι είναι το κάτι άλλο.Αυτά είναι μερικά από τα έθιμά μαςπου πρέπει να συνεχιστούν και από τα παιδιά μας.

Ελένη Ε. ΚαλαμπαλίκηΙανουάριος 2014

Το δεκατρία έφυγε καινούριος χρόνος μπήκετο ίδιο και χειρότερο πάλι τον κόσμο βρήκε.

Φόρους από 'δω φόρους από 'κει ελάφρυνση καμίαχαράτσι θα μας βάλουνε και στα νοσοκομεία.

Εφάγανε, ληστέψανε ένα σωρό απάτεςκαι όλα τα φορτώσανε εις των φτωχών τις πλάτες.

Πολλοί καλά τα περνάν πολιτικοί ατσίδεςκαι όλοι απάτες κάνανε σκέτοι τζαμπατζήδες.

Όπως με την περίπτωση του Μιχαλάκη Λιάπηστην πιο γελοία υπόθεση έκανε την απάτη.

Μάλλον αυτός ο άνθρωπος δεν είχε διόλου πόρουςτις πινακίδες έδωσε για να γλιτώσει φόρους.

Τώρα κάτι ακούγεται για σκάνδαλα και βίλεςίσως ανακαλύψουνε κι άλλες πολλές κομπίνες.

Ο κόσμος κάνει υπομονή μα που μπορεί να φτάσειμε όλα αυτά που ακούγονται κοντεύει να τα χάσει.

Η κυβέρνηση αισιοδοξεί πάντα μας ενθαρρύνειότι το δεκατέσσερο κάτι μπορεί να γίνει.

Με λόγια ο κόσμος χόρτασε και δεν τον κοροϊδεύουνχρόνια τα λένε όλα αυτά και πάντα μας δουλεύουν.

Κάντε κουράγιο φίλοι μου να πάνε όλα καλάμε υγεία να περάσουμε και χρόνια σας πολλά.

Ιωάννης Καλαμπαλίκης(Σόλιγγας)Ιανουάριος 2014

2 Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2013

Η Χαρίκλεια Χρυσάγη του Σταύρου (τογένος Σπύρου) γεννήθηκε στους Ανδρονιά-νους το 1927. Ήταν παντρεμένη με τον Πανα-γιώτη Χρυσάγη (Γιώτη), με τον οποίο απέκτη-σαν 6 παιδιά. Όλη τη ζωή της την αφιέρωσε στομεγάλωμα και στην ανατροφή των παιδιών της.Απλή, εργατική, ευγενική, φιλόξενη, καλόκαρ-δη, ευχάριστη και καταδεκτική είναι ορισμέναεπίθετα που τη χαρακτήριζαν. Απεβίωσε την 1-12-2013 σε ηλικία 86 ετών, στη Νέα ΛάμψακοΧαλκίδας, όπου ζούσε τα τελευταία χρόνιακοντά στα παιδιά της.

Καλό ταξίδι και θα σε θυμόμαστε πάντα.

Θάνατοι• Απεβίωσε ο Ευάγ. Λύκος στα Δένδρα

στις 2/11/2013 ετών 82. • Απεβίωσε ο Γεώργιος

Δ. Λαγός στους Ανδρονιά-νους στις 8/12/2013 ετών88.

• Έφυγε από τη ζωή ηΧαρίκλεια Βέλλα-Παπα-νικολάου, ετών 88.

• Απεβίωσε ο Κωνσταντίνος Βέλλαςσε ηλικία 60 ετών.

• Έφυγε από τη ζωή ο Ιωάννης Κοίλια-ρης στις 16/12/2013, σε ηλικία 78 ετών.

Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους τους.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ ΣΤΟ 2014

ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΜΑΣ

Καλήν ημέρα άρχοντες να μπω στ΄ αρχοντικό σαςτο σπίτι αυτό που μένετε δεν είναι πιά δικό σας.

Το κράτος που ανήκετε δεν είναι πιά Ελλάδακαι για να ψευτοζήσετε πάρτε μια αγελάδα.

Το φως σας έκοψε η ΔΕΗ ανάφτε ένα κεράκικαι φάτε με το νού αυτό που είχατε μεράκι.

Το τζάκι αν ανάψετε κάντε και το σταυρό σαςνα μη περάσει η Επιτροπή από τ’ αρχοντικό σας.

Σ’ αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε το παν φορολογείταικι άμα δεν το πληρώσετε στο δρόμο θα βρεθείτε.

Ανδρονιάνοι Νοεμ. 2013Παναγιώτης Καλαράς (Στρούλιος)

ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 2014

3-11-1960 Σχολή εκμάθησης ραπτομηχανής - Ανδρονιάνοι Κύμης

Αναμνήσεις

Οι κυβερνήτες έβγαλαν απόφαση μεγάλητον κόσμο ξεσηκώσανε δεν ξέρει τι να κάνει.

Με την απόφαση αυτή μας έκαψαν τη γούνααιτία της κατάστασης να κλαίει όλη η γούρνα.

Αιτία της απόφασης είν’ το Νοσοκομείο που θέλουνε να κλείσουνε να μείνει πιά μνημείο.

Γέροντες, νέοι και παιδιά είν’ αγανακτισμένοιπου θέλουν να το κλείσουνε οι αναθεματισμένοι.

Από τον Άδη φώναξε και ο ΠαπανικολάουΒλέπεις αυτοί οι άχρηστοι το πάνε λάου λάου.

Δεκεμ.2013Καρτελιάς Ιωάννης - Πύργος

ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΥΜΗΣ

Συνεδρίαση 13-10-2013 Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στο Κοινοτικό Γραφείο

του χωριού την Κυριακή 13η Οκτωβρίου 2013 και μετά απόεισήγηση του προέδρου του Δ.Σ. συζητήθηκαν τα θέματα σύμ-φωνα με την γνωστοποιημένη ημερήσια διάταξη. Το θέμα τουφ/88 της εφημερίδας που εκδίδεται άμεσα, το ημερολόγιο2014 που θα έχει σαν θέμα τα βότανα και τα αρωματικά φυτάτου τόπου μας και αποφασίστηκε για την καλύτερη δυνατήπαρουσία, η συνεργασία με γνώστες του θέματος. Έγινε πρώ-τη συζήτηση για την εκλογοαπολογιστική Γενική Συνέλευσητων μελών του Συλλόγου μας στις αρχές του 2014 στο χωριόκαθώς και για τα οικονομικά του Συλλόγου και τις σχετικέςαυξανόμενες δυσκολίες. Επίσης έγινε συζήτηση στις εκκρε-μείς ενέργειές μας για θέματα του χωριού. Αποφασίστηκε ναέχει ο πρόεδρος του Δ.Σ. επαφές με τον ΕΟΤ και τη Δημοτι-κή αρχή για το έργο των μονοπατιών από το Μύλο και τα γε-φύρια του που κατά τις εκτιμήσεις μας δεν έχει ολοκληρωθείσύμφωνα με τον εγκεκριμένο σχεδιασμό του.

Συνεδρίαση 10-11-2013Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στο Κοινοτικό Γραφείο

του χωριού την Κυριακή 10η Νοεμβρίου 2013. Σύμφωνα μετα θέματα ημερήσιας διάταξης και μετά από εισήγηση απότον πρόεδρο του Δ.Σ., συζητήθηκαν οι εκκρεμότητες από τηνεργολαβία με τα μονοπάτια, δεδομένου ότι είναι σε φάση πα-ράδοσης από τον Ανάδοχο. Στη συνέχεια συζητήθηκε το θέμαγια την έγκαιρη έκδοση του ημερολογίου για το νέο έτος. Απο-φασίσθηκε να περιέχει φωτογραφίες με 24 βότανα της πε-ριοχής σύμφωνα και με το υπόδειγμα που επέδειξε ο Πρό-εδρος. Η προσθήκη σχετικού κειμένου θα εξετασθεί και απότον Γραμματέα του Συλλόγου. Από τις λοιπές εκκρεμότητεςαναφέρθηκε ότι θα πρέπει να ορίσουμε ημερομηνία για τηντακτική εκλογοαπολογιστική συνέλευση των μελών μας. ΟΠρόεδρος του Συλλόγου, ενημέρωσε για το θέμα του Υδραυ-λικού και την εκκρεμότητα με την εξόφληση του δανείου μετην Τράπεζα Κύμης. Τέλος συζητήθηκαν διάφορα θέματα οι-κονομικής φύσεως, καθώς και ενημέρωση για την διάθεση τηςεφημερίδας και για το site του Συλλόγου.

Συνεδρίαση 1-12-2013Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στο Κοινοτικό Γραφείο

του χωριού την Κυριακή 1η Δεκεμβρίου 2013 και μετά από ει-σήγηση από τον πρόεδρο του Δ.Σ., συζητήθηκε στη λεπτο-μέρειά του η έκδοση του ημερολογίου για το 2014, για να λά-βει την τελική του μορφή και να εκδοθεί . Στη συνέχεια συ-ζητήθηκαν διάφορα θέματα όπως η ημερομηνία για την Γε-νική Συνέλευση και τον αποκριάτικο χορό. Ορίσθηκε κατ΄ αρ-χήν να γίνουν μαζί στο τέλος του Φεβρουαρίου. Επίσης θέ-ματα προς ενέργεια ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων,καθώς και θέματα όπως για τον υδραυλικό, για το site και τηνεφημερίδα, καθώς και για την εργολαβία με τα μονοπάτια,έργο που δεν έχει ακόμα παραδοθεί και από την Δημοτικήαρχή εκφράζεται η πρόθεση συνέχισής του. Τέλος συζητή-θηκαν οικονομικά θέματα για το κλείσιμο της οικονομικής πε-ριόδου.

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΝ Δ.Σ. ΣΥΛΛΟΓΟΥ

4ου ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2013

Α-ΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ ΜΑΣ ΑΠΟ 1-1-2014 Έχει μαθευτεί βέβαια πως πολλά και ιδιαίτερα ση-

μαντικά αλλάζουν από 1-1-2014 στο φορολογικό τοπίοπου αφορούν τον αγροτικό τομέα, τους αγρότες κατάκύριο ή όχι επάγγελμα. Υποχρεώνονται πολλοί από αυ-τούς να τηρούν όλα τα προβλεπόμενα από τους φορο-λογικούς νόμους και διατάξεις. Έτσι η ανάγκη φορο-τεχνικής – λογιστικής υποστήριξης από νόμιμα δρα-στηριοποιούμενους επαγγελματίες του κλάδου είναιάμεση και καθοριστική. Για πολλούς από αυτούς τουςαγρότες η μεταβολή αυτή φαντάζει σαν ευκαιρία ποι-οτικής των ανάταξης με ανάλογες προοπτικές. Γιατους περισσότερους όμως το όλο θέμα φαντάζει επι-κίνδυνος και άδικος γολγοθάς. Μάλιστα οι αλλαγές αυ-τές έρχονται σε μια περίοδο που η στενότητα έχει πά-ρει χαρακτήρα ασφυξίας. Ταυτόχρονα οι αλλαγές σταφορολογικά θέματα είναι πρωτοφανείς και η σύγχυση,οι ανεπαρκείς διευκρινήσεις κλπ. που δημιουργούν έναευρύτερο δύσβατο δρόμο ακόμα και για τους πιο ειδι-κούς, έρχονται να εφαρμοστούν αδιακρίτως και επί τωννεοεισερχόμενων στον στίβο αγροτών. Έτσι λοιπόν οιέχοντες αγροτικό εισόδημα ή επιδοτήσεις θα πρέπει άμε-σα να συμβουλευτούν κάποιο νόμιμο φοροτεχνικό-λο-γιστή που θα του πει εξετάζοντας τα οικονομικά τουστοιχεία, τι πρέπει να κάνει. Εφ΄ όσον από αυτά χρει-αστεί να ανοίξει παρτίδες με τη φορολογούσα αρχή, θαπρέπει να το κάνει μέχρι 28 Φλεβάρη και στο εξής νατηρεί όλα όσα, ουσιαστικά αλλαγμένα ισχύουν από1/1/2014 σχετικά με τα βιβλία που θα τηρεί, τα παρα-στατικά που θα εκδίδει και θα λαμβάνει, τις δηλώσειςπου θα υποβάλει, τους φόρους που θα καταβάλει κλπ.Φίλοι αγρότες δώστε παραπάνω προσοχή αυτή τη φορά,χωρίς να πανικοβάλλεστε. Και με μεγαλύτερη προσο-χή συνεχίστε με απαραίτητη την σωστή σας συνεργα-σία πάντα με αρμόδιους να σας συμβουλεύουν.

Β-ΕΠΑΦΕΣ ΜΕ ΦΙΛΟΥΣ1-Στο φίλο Μιχάλη Ποντίκη και στην επαινετή του

χρόνων προσπάθεια αναφέρθηκα στο προηγούμενοφύλλο της ΦΩΝΗΣ από το σημείο της αυτό. Στο νέο τεύ-χος του ΛΕΟΥ ν. 8-2013 στέλνει την παρακάτω απάν-τησή του:

2-Ο συχνός επισκέπτης του χωριού μας, φίλος κοςΓιώργης Αριστοτ. Λέκκας, ικανός στιχοπλόκος μεαποδείξεις όπως το τελευταίο βιβλίο του «Εμείς,…μαζί τα φάγαΝε και …χώρια τα χρωστούΜε» με ανάγ-κασε να ψαχτώ ποιητικά και να του στείλω το παρα-κάτω.

Αγαπητέ μας Γιώργη Αριστοτ. ΛέκκαΠολύ ωραία φίλε μας τα λές βάζοντας κι από πάνου

μα μέχρι τώρα αγαπητέ, άχνα για τ’ Αντρονιάνου.

Εμείς τσι ‘πόξου το ‘χομε για όσους μας αγαπάνε‘πό αυτά πού ‘χουνε μέσα τους κάτις να ακουμπάνε.

Κάτις ‘πο την αγάπη τους ή ‘πο τη μαστοριά τουςμε άλλα λόγια δηλαδή κάτι ‘πο τη καρδιά τους.

Το λοιπόν φίλε μας Κρητικέ πέσε το χάρισμά σουγια το χωριό μας τσι χωριανούς όμορφο ποίημά σου.

Γ-ΣΤΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΑΣΠΛΙΑΤΣΙΚΟ ΣΤΑ ΕΞΩΚΚΛΗΣΙΑ ΜΑΣΕίναι πραγματικότητα και αποτελεί γεγονός που λυ-

πεί και προβληματίζει. Κλάπηκαν πριν λίγο καιρό οι καμ-πάνες στα εξωκκλήσια του χωριού μας Αγία Παρασκευή,Προφήτης Ηλίας και Μεταμόρφωση. Καμία πληροφο-ρία για τους δράστες, κανείς δεν αντιλήφθηκε κάτι σχε-τικό. Οι καμπάνες των εξωκκλησιών μας μαζί με άλλαπροφανώς μέταλλα λεία των κλεφτών στο χαοτικό το-πίο που απλώνεται στην κοινωνία μας. Βέβαια οι καμ-πάνες θα αντικατασταθούν, όμως ο προβληματισμός εί-ναι πολύ μεγάλος και η αδράνεια αδικαιολόγητη.

ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΣΕΤΑΣ-ΜΑΝΙΚΙΩΝΠρόκειται για πολύ σημαντικό έργο υποδομής για

το Δήμο Κύμης – Αλιβερίου το έργο του φράγματος με-ταξύ Σέττας και Μανικίων, για σκοπούς ύδρευσης καιάρδευσης. Επί χρόνια σε αδράνεια παρά τις πολλές καιαπανωτές υποσχέσεις έχει γίνει και στόχος πλιάτσικουστο κοντινό παρελθόν από κλέφτες μετάλλων αλλά καιμηχανημάτων. Η περιοχή δέχεται μεγάλες ποσότητεςνερών λόγω του σημαντικού ύψους βροχοπτώσεων πουπαρατηρούνται που καθιστούν τον εφοδιασμό τουεξασφαλισμένο. Πρόσφατα (η πληροφορία είναι απότην εφημερίδα της Χαλκίδας Πανευβοϊκό Βήμαφ.3681/26.12.13 σελ.7) ανακοινώθηκε η συνέχιση τουέργου και συγκεκριμένα η υπογραφή ανάθεσης από τηνΠεριφέρεια Στερεάς Ελλάδας για συμπληρωματικές με-λέτες απαραίτητες για την ολοκλήρωση του έργου. Κα-ταλαβαίνουμε πως πρόκειται για ένα βήμα αφού έπε-ται το υπόλοιπο κατασκευαστικό που βέβαια και πολύπιο μακρόχρονο θα είναι αλλά και πολύ μεγαλύτερουκόστους από το 1.200.00,00 € της υπογραφείσας ανά-θεσης. Οι ελπίδες λοιπόν υπαρκτές αλλά συγκρατημέ-νες.

Σταμάτης Δ. Σπύρου

Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2013 3

Τρίμηνη πολιτιστική και κοινωνική έκδοση του Προοδευτικού Συλλόγου Ανδρονιάνων - Δένδρων Κύμης ΕύβοιαςΑνδρονιάνοι Κύμης Εύβοιας Τ.Κ. 34003

Ιδιοκτήτης: Προοδευτικός Σύλλογος Ανδρονιάνων - Δένδρων Κύμης Εύβοιας

Εκδότης-Διευθυντής: Σταμάτης Δ. Σπύρου, ΠρόεδροςΤηλ: 22210 75197 • Κιν: 6932661355

Συντακτική Επιτροπή Υπεύθυνοι ύλης:

Σταμάτης Δ. Σπύρου, Χριστίνα Π. Πουλοπούλου, Γιώργος Θ. Δήμος, Αντώνης Ε. Βλαχαντώνης, Παναγιώτης Αγγελόπουλος

Ηλεκτρονική σελιδοποίηση - Εκτύπωση: Εκδόσεις-Γραφικές Τέχνες

Καρπούζη Αριστέα & Υιοί Ο.Ε. Θεοδοσίου 23 Ίλιον Τ.Κ. 13121

Τηλ.-Fax: 210 2619003 - 210 2619696 e-mail: karpouzi@otenet.gr

«Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΑΝΔΡΟΝΙΑΝΩΝ»

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΕ ΣΥΝΤΟΜΙΑ

Οι κατάλληλες υγιεινοδιαιτητικές πα-ρεμβάσεις (παρεμβάσεις δηλαδήπου αφορούν στην διατροφή και

τις συνήθειες-τρόπο διαβίωσης) είναι οαπαραίτητος ακρογωνιαίος λίθος για τηνπρόληψη της υπέρτασης σε υγιείς ανθρώ-πους ή για την αντιμετώπιση της υπέρτασηςσε υπερτασικούς συνανθρώπους μας. Ανα-φέρεται ότι οι κατάλληλες παρεμβάσειςστον τρόπο ζωής μπορούν να καθυστερή-σουν ή και να αποτρέψουν την εμφάνιση τηςυπέρτασης σε υγιείς ανθρώπους, ενώ μπο-ρούν να καθυστερήσουν ή και να αποτρέ-ψουν τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγήςσε υπερτασικούς ασθενείς αρχικού σταδίουαφού εκτιμάται ότι η κατάλληλη υγιεινοδι-αιτητική παρέμβαση μπορεί να ισοδυναμείμε την αντιϋπερτασική ισχύ της φαρμακευ-τικής μονοθεραπείας.

Οι υγιεινοδιαιτητικές παρεμβάσεις που αποδεδειγμένα ελατ-τώνουν την αρτηριακή πίεση είναι οι εξής: α. ο περιορισμός τηςκατανάλωσης άλατος, β. η ελάττωση/μετριασμός της κατανά-λωσης αλκοόλ, γ. η αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, φρούτωνκαι οι δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, δ. η απώλειαβάρους και η διατήρηση αυτού και ε. η τακτική φυσική άσκηση.

Α. Η αιτιολογική σχέση ανάμεσα στην πρόσληψη άλα-τος και στην αρτηριακή υπέρταση είναι καλά τεκμηριω-μένη. Σε μια πρόσφατη μελέτη αναφέρεται πως τα καρδιαγ-γειακά οφέλη της μείωσης άλατος είναι αντίστοιχα αυτών της μεί-ωσης του καπνίσματος, της παχυσαρκίας και των επιπέδων χο-ληστερόλης. Σε υπερτασικούς η συνιστώμενη ποσότητα άλατοςείναι 5-6 γραμ. αλατιού ημερησίως. Αυτό μπορεί να επιτευχθείμε δραστική μείωση του προστιθέμενου στο φαγητό (επιτραπέ-ζιου) αλατιού, αποφυγή των ιδιαίτερα αλατισμένων φαγητών (πα-στά, αλλαντικά, τουρσί κλπ.) των επεξεργασμένων τροφίμων καιαποφυγή των τροφίμων με πολλά συντηρητικά όπως είναι οι έτοι-μες σάλτσες.

Β. Η σχέση ανάμεσα στην κατανάλωση αλκοόλ και σταεπίπεδα της αρτηριακής πίεσης είναι γραμμική. Γι’ αυτόοι σημερινές οδηγίες για τους υπερτασικούς είναι η κατανάλω-ση να μην υπερβαίνει τα 20-30 γραμ. την ημέρα ή τα 140 γραμ.την εβδομάδα για τους άνδρες, και τα 10-20 γραμ. την ημέρα ήτα 80 γραμ. την εβδομάδα για τις γυναίκες. Πρέπει να αναφέ-ρεται επίσης στους υπερτασικούς ότι διατρέχουν αυξημένο κίν-δυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου σε περίπτωση περι-στασιακά αυξημένης κατανάλωσης.

Γ. Τα γενικότερα διαιτητικά πρότυπα που βοηθούν στηρύθμιση της αρτηριακής πίεσης περιλαμβάνουν την κα-τανάλωση λαχανικών, γαλακτοκομικών με χαμηλά λι-παρά, φυτικές ίνες, ολόκληρους καρπούς και πρωτεΐνηφυτικής προέλευσης, χαμηλή κατανάλωση κορεσμένωνλιπαρών και χοληστερόλης. Συστήνονται επίσης φρέσκαφρούτα και ψάρια, ιδιαίτερα τα λιπαρά. Δύο διαιτητικά πρότυ-πα που έχουν κερδίσει έδαφος στο πεδίο αυτό είναι η Μεσογει-ακή Δίαιτα και η Δίαιτα DASH, στην οποία χαρακτηριστικά συμ-περιλαμβάνεται η διαιτητική πρόσληψη καλίου, μαγνησίου καιασβεστίου.

Δ. Η μείωση του σωματικού βάρους αποτελεί κοινόστόχο αντιμετώπισης πολλών ασθενειών, μεταξύ αυτώνκαι η υπέρταση. Αυτή η μείωση φαίνεται ότι συνδέεται με πτώ-ση της αρτηριακής πίεσης. Σήμερα λοιπόν θεωρείται ότι οι υπερ-τασικοί θα πρέπει να προσεγγίσουν ένα δείκτη μάζας-σώματοςπερί τα 25kg/m2 και μια περιφέρει αμέσης <102εκ. για τους άν-δρες και <88εκ. για τις γυναίκες.

Ε. Τέλος, οι υπερτασικοί, αλλά και ο γενικός πληθυ-σμός, πρέπει να λαμβάνουν οδηγίες ότι χρειάζονται του-λάχιστον 30 λεπτά μέτριας έντασης αεροβική δυναμικήάσκηση 5-7 ημέρες την εβδομάδα. Επίσης και η διαλειμ-ματική αεροβική άσκηση έχει δειχθεί ότι βελτιώνει την αρτηριακήπίεση, ενώ συστήνονται και 2-3 συνεδρίες δυναμικής άσκησηςμε αντίσταση την εβδομάδα για ακόμη μεγαλύτερη αντιϋπερ-τασική δράση.

Παράλληλα με όλα τα ανωτέρω πρέπει να τονιστεί ότι πρέ-πει να συστήνεται η διακοπή του καπνίσματος σε κάθε ευκαιρίαόχι μόνο για τη βελτίωση του γενικότερου καρδιαγγειακού προ-φίλ κινδύνου, αλλά ενδεχομένως και για την καλύτερη ρύθμισητης ίδιας της αρτηριακής πίεσης.

Υγιεινοδιαιτητικά μέσα και αρτηριακή υπέρταση

Γράφει ο Παναγιώτης Αγγελόπουλος,

καρδιολόγος

Σχολιάσαμε σχετικάκαι στο προηγούμενοφύλλο της ΦΩΝΗΣ ΤΩΝΑΝΔΡΟΝΙΑΝΩΝ – ΔΕΝ-ΔΡΩΝ. Εδώ δημοσιεύου-με κάποιες φωτογραφίεςαπό τα έργα αυτά πουεκτελέσθηκαν ή εκτε-λούνται στο χωριό τοντελευταίο καιρό.

Στη θέση όπου βρι-σκόταν η δεξαμενή τουχωριού, το δημοτικό- κοι-νοτικό έργο συνεχίζειεκτελούμενο έχοντας δια-κοπεί μέχρι πριν λίγεςμέρες λόγω έλλειψης χρη-ματοδότησης. Το άλλοδημοτικό-κοινοτικό έργο της διαμόρφωσης του μοναδικού καλντεριμιούστο χωριό (καφενεία έως υδραυλικό) στο οποίο εγκαταστάθηκε και απο-χετευτικό δίκτυο, έχει ολοκληρωθεί.

Το τρίτο έργο που είναι σε εξέλιξη και αφορά την κατασκευή πέτρινουτοίχου αντιστήριξης στο νοτιοανατολικό σημείο του κοιμητηρίου Ανδρο-νιάνων εκτελείται από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο με την αρωγή της Δη-μοτικής Αρχής, όπως φαίνεται και από το παραπάνω ευχαριστήριο.

4 Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2013

Υπεύθυνες απόψεις Η κα Δήμητρα Δήμου κοντοσυντοπίτισσά

μας, Σύμβουλος Ψυχικής Υγιεινής (Αγγελή Γοβι-ού 20 Α Χαλκίδα τηλ. 2221088820) βρήκε τηνεφημερίδα και το site μας και μας έστειλε μετά απότηλεφωνική συνεννόηση, σχετικό με την ενασχό-

λησή της άρθρο για δημοσίευση, με σκοπό την συ-νέχιση της συνεργασίας αυτής για την οποία δενέχουμε αντίρρηση ως ΔΣ.

Στη συνέχεια μπορείτε να διαβάσετε το πρώ-το αυτό κείμενο της κας Δήμου.

Έργα στο χωριό

Το ποίημα που ακολουθεί και έχει τον πα-ραπάνω τίτλο, μας το μετέφερε το μέλοςτου Συλλόγου μας κ. Γιώργος Α. Νάνος

συνοδευόμενο από το εξής διευκρινιστικό κεί-μενό του. Η κρίση μας την οποία επικαλείται οπάντα δίπλα στο Σύλλογό μας κ. Γ. Α. Νάνος, γιαπολλούς λόγους πρώτα πρώτα με βάση αυτόντου κριτήριου της συμμετοχής, δεν μπορούσενα είναι απορριπτική. Άλλωστε οι καιροί της πα-ρέας ανθίζοντες αποτελούν αισιοδοξία άσχετααπό ηλικίες, ενώ δεν ξεχνάμε το χρέος μας προςτους περασμένης ηλικίας διπλανούς μας. Αγα-πητέ φίλε σε ευχαριστούμε για τη μεταφορά κιας αποτελέσει η αναφορά αυτή ευχαριστήριοπρος τον ανώνυμο φίλο μας συντάκτη τουαξιοπρόσεκτου ποιήματος.

Μας γράφει λοιπόν ο κ. ΝάνοςΚε Πρόεδρε,Το ποίημα αυτό το ξεσήκωσα από ένα ζω-

γραφικό πίνακα που είχε αναρτήσει ο ιδιοκτή-της ταβέρνας στον Πειραιά. Πάνε πολλά χρό-νια. Ο συντάκτης του δεν είχε δυστυχώς τηνυπογραφή του. Πάνω από τον τίτλο του ποι-ήματος είχε ζωγραφίσει ένα ακτινωτό μάτι καιστο τέλος ταβερνιάρη να γεμίζει τη μισή από τοβαρέλι. Εναπόκειται στην κρίση σας για τη δη-μοσίευση σε προσεχές φύλλο της ΦΩΝΗΣ.

ΦιλικόταταΓ. ΝΑΝΟΣ

ΗΛΘΟΝ ΕΙΔΟΝ ΚΑΙ ΑΠΗΛΘΟΝ1- ΓΕΝΝΗΣΗΉλθες στο διάβα της ζωής κι εσύ χωρίς κακίαΣτα μάτια μας πάντα θωρείς χαρά και ευτυχία.2- ΕΤΩΝ ΔΕΚΑΚυλούν τα χρόνια και παιδί ξέγνοιαστα παιζο-τρέχειΔεν τον φοβίζει η ζωή το λογισμό δεν έχει.

3- ΕΤΩΝ ΕΙΚΟΣΙΚι έρχεται η ώρα η γλυκειά που ζει με την ελ-πίδαΟ έρωτας τον κυβερνά σαν φωτεινή αχτίδα.4- ΕΤΩΝ ΤΡΙΑΝΤΑΝα φαμελίτης μας κοιτά παίρνει η ζωή του αξίαΌλα τα σκέπτεται ορθά δεν ζει στη φαντασία.5- ΕΤΩΝ ΣΑΡΑΝΤΑΠάνω σε θέμελα γερά τη ζήση του χαράσειΤα χέρια του τα στιβαρά τη Γη έχουν δαμάσει.6- ΕΤΩΝ ΠΕΝΗΝΤΑΣαν άστρο πιά μεσουρανεί η ΔΟΞΑ τον στολί-ζειΗ ΓΝΩΣΗ του τον οδηγεί Η ΠΕΙΡΑ τον φρον-τίζει.7- ΕΤΩΝ ΕΞΗΝΤΑ Φεύγουν τα χρόνια τα καλά κι η γνώση ωριμά-ζειΗ Δύναμή του ξεψυχά κι ο χρόνος τον τρομά-ζει.8- ΕΤΩΝ ΕΒΔΟΜΗΝΤΑΤα βήματά του αντηχούν αργά και κουρασμέ-ναΣτη μνήμη του αργοπερνούν όλα τα περασμέ-να.9- ΕΤΩΝ ΟΓΔΟΝΤΑΟ λογισμός του ξεψυχά πόνοι φρικτοί τον δέρ-νουνΗ μνήμη του δεν τον βοηθά τα χρόνια τον βα-ραίνουν.10- ΕΤΩΝ ΕΝΕΝΗΝΤΑΑχ! Να μπορούσε απ’ τη ζωή δίχως πόνους ναφύγειΕίναι η γέρικη ψυχή που ο καημός την πνίγει.11- ΕΤΩΝ ΕΚΑΤΟΦεύγεις έφθασε η κρίσιμη στιγμή και η ζωή σ’αφήνειΑργά γέρνεις την κεφαλή κι ο λύχνος τρεμο-σβήνει.

ΗΛΘΟΝ ΕΙΔΟΝ ΚΑΙ ΑΠΗΛΘΟΝ

Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2013 5

Κ άθε χρόνο που η ανθρωπότητα γιορτά-ζει τη Γέννηση του Θεανθρώπου, ανα-ζωπυρώνεται το ενδιαφέρον του κοινού

για εκείνο το άστρο που οδήγησε τους σοφούςμάγους της Ανατολής στην ταπεινή φάτνηπου γεννήθηκε ο Σωτήρας του κόσμου. Όμωςτο περίφημο άστρο της Βηθλεέμ φαίνεταιπως, για περισσότερο από 2.010 χρόνια μετάτην αναφορά της εμφάνισής του, κρατεί ακό-μα αρκετά καλά τα μυστικά του. Στην ΚαινήΔιαθήκη, η ύπαρξη του Άστρου αναφέρεται απότον Ευαγγελιστή Ματθαίο στο γνωστό ευαγ-γελικό ανάγνωσμα (Ματθ. β΄, 1-12), που ακού-με στη Χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία. Ηπερικοπή αυτή ήταν εκείνη που προκάλεσε καιπροκαλεί μεγάλη διαμάχη για τη φύση του φαι-νομένου εδώ και εκατοντάδες χρόνια.

Οι προσπάθειες ερμηνείας του φαινομένου και η δογματική σκοπιμότηταΤο άστρο της Βηθλεέμ θεωρήθηκε ως

αστρονομικό πρόβλημα από τους ορθολογιστέςθεολόγους της Δύσης, από τον 16ο αιώνα καιμετά, όταν θέλησαν με επιστημονικοφανήτρόπο να αποδείξουν την ύπαρξή του. Γι’ αυ-τούς η εμφάνιση του Άστρου της Βηθλεέμ, συν-δυαζόμενη με το γενικό αστρολογικό (αστρο-λογικό και όχι αστρονομικό) πλαίσιο της επο-χής, ήταν η ικανή και αναγκαία συνθήκη πουθα απεδείκνυε περίτρανα την ιστορική ύπαρ-ξη του Ιησού Χριστού. Επομένως, οι προσπά-θειες των δυτικών χριστιανών αστρονόμων –κάτω από την πίεση των θεολογικο-αστρολο-γικών κύκλων της εποχής– επικεντρώθηκανστην απόδειξη της ιστορικότητας της Γέννησηςτου Ιησού Χριστού, μέσω της απόδειξης τηςύπαρξης και ερμηνείας του Άστρου της Βηθλεέμως ενός φυσικού φαινομένου. Η θέση αυτή άρ-χισε να ενδιαφέρει την παπική εκκλησία απότον 15ο αιώνα και μετά, όταν η Αστρολογία είχε

γνωρίσει μια δεύτερη άνθιση λόγω της σύνδε-σής της με την Ιουδαϊκή Καμπαλά, μια συλλο-γή μυστικιστικών και ηθικοπλαστικών εβραϊ-κών συγγραμμάτων, σύμφωνα με τα οποία ηέλευση ιερών προσώπων συνδέεται άμεσα μετην εμφάνιση ουρανίων σωμάτων. Γι’ αυτόν τονλόγο, οι μεγάλοι αστρονόμοι της εποχής, όπωςο Tύχων Mπραχέ (Tycho Brachè, 1546-1601) καιο βοηθός-συνεργάτης του Γιοχάνες Kέπλερ (Jo-hannes Kepler, 1571-1630), βαθύτατα πιστοί καιοι δύο, ωθούμενοι από το παπικό ιερατείο τηςεποχής, αναγκάστηκαν να ασχοληθούν με τοάστρο της Βηθλεέμ, μια προσπάθεια που, του-λάχιστον στη Δύση, συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε την τερά-στια διαφορά μεταξύ της Ορθόδοξης νηπτικήςΘεολογίας της Ανατολής και της «ιδεολογικο-ποιημένης Θεολογίας» της Δύσης. Για τηνΟρθοδοξία, στην οποία δεν υπάρχει ανάγκηεπιβεβαίωσης της Γέννησης και γενικότερα τηςιστορικότητας του προσώπου του Θεανθρώπου,το Άστρο της Βηθλεέμ είναι ένα καθαρά υπερ-βατικό γεγονός που εντάσσεται στο γενικότε-ρο πλαίσιο της ενσάρκωσης επί της Γης τουΥιού και Λόγου του Θεού. Εκφραζόμενη επο-μένως η Ορθοδοξία μέσω των θέσεων τουΑγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (σύμφωνα μετον οποίο το εν λόγω Άστρο ήταν Άγγελος Κυ-ρίου), δεν θεωρεί κατ’ ουδένα τρόπο το άστροτης Βηθλεέμ ως αστρονομικό ζήτημα. Συνεπώςδεν εξετάζεται καθόλου κάτω απ’ αυτό το πρί-σμα, αφού η μελέτη του ξεφεύγει από τα όριατης σημερινής γήινης επιστήμης. Σύσσωμη ηΟρθοδοξία πιστεύει σ’ αυτήν ακριβώς τη θέσηκαι γι’ αυτόν τον λόγο δεν υπήρχαν προτάσειςγια τη φύση του άστρου της Βηθλεέμ από πα-λαιότερους Ορθοδόξους αστρονόμους με εξαί-ρεση ίσως τον Ωριγένη, ο οποίος, όπως θα δού-με στη συνέχεια, εξέφρασε κάποιες απόψειςπερί φυσικής ερμηνείας.

Τα πιθανά σενάρια ερμηνείας του Άστρου της Βηθλεέμ ως φυσικού φαινομένου.Κατά καιρούς διατυπώθηκαν διάφορες

επιστημονικές ή επιστημονικοφανείς προτάσειςπου φιλοδοξούν να ερμηνεύσουν το θέμα. Οικυριότερες από αυτές είναι:

Ο Αστέρας ήταν ένας κομήτης, μια παγω-μένη δηλαδή χιονόμπαλα από διοξείδιο του άν-θρακα, που, καθώς κινείται από τα βάθη τουηλιακού μας συστήματος προς τον Ήλιο εξα-

χνώνεται και λόγω της πίεσης της ηλιακής ακτι-νοβολίας δημιουργείται η εντυπωσιακή ουράτου (βλ. εικόνα 1). Η άποψη αυτή, η οποία υπο-στηρίχθηκε μεταξύ άλλων και από τον Ωριγέ-νη, απορρίφθηκε σύντομα αφενός μεν διότι θατον έβλεπαν όλοι, αφετέρου δε γιατί οι αρχαί-οι λαοί θεωρούσαν τους κομήτες προάγγε-λους κακών. Γνωρίζουμε όμως ότι οι Μάγοι εξέ-λαβαν το φαινόμενο ως αγαθό σημάδι. Εξάλ-λου δεν αναφέρεται στα χρονικά της εποχής η

εμφάνιση κάποιου λαμπρού κομήτη.Ο Αστέρας ήταν ένας «υπερκαινοφανής

αστέρας» (supernova). Μερικές φορές φαίνε-ται σαν να προστίθεται στο στερέωμα κάποιονέο άστρο. Τι έχει συμβεί; Καθώς ένα μεγάληςμάζας άστρο «γερνά» περιπίπτει σε ενεργειακόαδιέξοδο, το οποίο εκτονώνεται με μια σφο-δρότατη έκρηξη η οποία το διασπά εις τα εξ’ ωνσυνετέθη («υπερκαινοφανής» ή “supernova”)(βλ. εικόνα 2). Σε κάποια κορεατικά χρονικάαναφέρεται ένας «νέος αστέρας» που έλαμψεστον ουρανό το 4 π.Χ. Το γεγονός αυτό φάνη-κε να συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι το Άστροτων Χριστουγέννων ήταν αυτός ο «υπερκαι-νοφανής». Παρόλα αυτά και αυτή η άποψη θαπρέπει να αποκλεισθεί, γιατί, μεταξύ άλλων,στα αντίστοιχα δυτικά χρονικά δεν αναφέρε-ται πουθενά η εμφάνιση ενός τέτοιου «νέουαστέρα».

O Αστέρας ήταν μια μεγάλη τριπλή σύνο-δος των πλανητών Δία, Κρόνου και Άρη. Μετον όρο αυτό εννοούμε σε γενικές γραμμές τηνευθυγράμμιση των εν λόγω πλανητών. Μια τέ-τοια σύνοδος των πλανητών Δία και Κρόνου συ-νέβη το 7 π.Χ. Ένα χρόνο μετά, το 6 π.Χ., έγι-νε και νέα σύνοδος των δύο πλανητών, στηνοποία προστέθηκε και ο πλανήτης Άρης, σχη-ματίζοντας το καλούμενο «πύρινο τρίγωνο».Σύμφωνα με την εκδοχή αυτή, οι Μάγοι πα-ρατήρησαν τη σύνοδο το 7 π.Χ. και κατόπιν τησύνοδο του 6 π.Χ., οπότε άρχισαν και το ταξί-δι τους προς τη Βηθλεέμ. Τέλος, νέες σύνοδοιμε τη συμμετοχή των πλανητών Ερμή καιΚρόνου καθώς και της Αφροδίτης με το Δία πουσυνέβησαν το 3 π.Χ. τους οδήγησαν στον προ-ορισμό τους, ο οποίος ήταν πλέον όχι η προ-σκύνηση του βρέφους στη φάτνη, αλλά του«παιδίου».

Η άποψη αυτή, η οποία υποστηρίχθηκε καιαπό τον Κέπλερ, θα μπορούσε να αποτελέσειμια πιθανή επιστημονική εξήγηση του Άστρουτης Βηθλεέμ. Πρέπει όμως να τονισθεί ότι σύ-νοδοι μεταξύ δύο πλανητών δεν αποτελούνσπάνιο αστρονομικό φαινόμενο. Για παρά-δειγμα, ο Δίας και ο Κρόνος έρχονται σε σύνοδομια φορά στα 20 χρόνια. Είναι επομένως εξαι-ρετικά αμφίβολο αν ένα σχετικά συχνό φαι-νόμενο θα προξενούσε τόσο έντονο ενδιαφέρονσε έμπειρους αστρονόμους της εποχής, όπωςήταν οι Μάγοι.

Τι ήταν λοιπόν το Άστρο της Βηθλεέμ; Μια προσωπική άποψη.Από τη μελέτη των περικοπών που ανα-

φέρονται στο άστρο της Βηθλεέμ, μπορούμε ναοδηγηθούμε στις επόμενες επισημάνσεις: α) Ηφαινόμενη κίνηση των ουρανίων σωμάτων(ανατολή-δύση) δεν συμπίπτει με την αναφε-ρόμενη κίνηση του άστρου, έτσι όπως αυτή πε-ριγράφεται. β) H φαινόμενη λαμπρότητα τουαστέρα, όπως γράφεται ακόμα και στα λεγό-μενα απόκρυφα κείμενα, σκίαζε ακόμα και τοφως του Ήλιου. Όμως κανείς άλλος εκτός τωνΜάγων δεν το είχε αντιληφθεί. γ) Το αστέριανέλαμπε και εξαφανιζόταν, ή στεκόταν και εκι-νείτο «κατά το δοκούν», αναίτια ή αναλόγωςτων αναγκών και της περιοχής που βρίσκοντανοι Μάγοι. Ένα αστρονομικό αντικείμενο δενμπορεί κατ’ ουδένα τρόπο να παρουσιάζει μιατέτοια είδους συμπεριφορά. δ) Tο αστέρι έδει-ξε ένα συγκεκριμένο μικρό τόπο όπου γεννή-θηκε ο Ιησούς Χριστός. Ένα αστρονομικό αν-τικείμενο, όμως, λόγω της μακρινής απόστασηςστην οποία βρίσκεται, δεν μπορεί να υποδείξεικάποιο συγκεκριμένο τόπο στην επιφάνειατης Γης, παρά μόνο κατεύθυνση (προσανατο-λισμό). Προκειμένου να υποδειχθεί ένα ορι-σμένο γήινο σημείο, θα πρέπει το αντικείμενονα δημιουργηθεί στα πολύ χαμηλά στρώματατης γήινης ατμόσφαιρας, γεγονός αδύνατον γιαένα αστρονομικό αντικείμενο.

Μετά απ’ όλες τις προηγούμενες γενικέςσκέψεις και επισημάνσεις θα θέλαμε να κατα-

θέσουμε τις επόμενες προσωπικές θέσεις καιαπόψεις μας:

1. Θα πρέπει κάποιος να μην έχει ακόμη καιτις πλέον στοιχειώδεις γνώσεις Αστρονομίας,για να διατυπώσει την άποψη ότι το Άστρο τηςΒηθλεέμ, έτσι όπως αυτό περιγράφεται στοκατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, αποτελεί ένααστρονομικό αντικείμενο. Μια τέτοια γνώμη θαμπορούσε να διατυπωθεί μόνο από αστρονό-μους, των οποίων η επιστημονική οξυδέρκειαέχει αμβλυνθεί από άλλα συναισθήματα, όπωςτο φανατισμό, την κοινωνική σκοπιμότητα ήτην ανθρώπινη φιλοδοξία κ.λ.π.

2. Αρνούμαστε, για ένα φαινόμενο, όπως οΑστέρας της Βηθλεέμ, να μπούμε στη λογικήκατασκευής προσωπικών σεναρίων και τηδιατύπωση κάποιων απόψεων, που ως στόχοτους θα είχαν, όχι τη διερεύνηση της αλήθει-ας, αλλά την ψευδοεπιβεβαίωση προσωπικών«μεταφυσικών» ή κοινωνικών δογμάτων, κα-θώς και την εξυπηρέτηση προσωπικών τακτι-κών μεθοδεύσεων και επιδιώξεων.

Θα ήταν, επομένως, πιο τίμιο επιστημονι-κά να δεχθούμε την άποψη ότι φαινόμενα,όπως το Άστρο της Βηθλεέμ, κινούνται εντόςτων πλαισίων του γενικότερου φυσικού νόμου,πιθανότατα όμως έξω από το σύστημα της μέ-χρι σήμερα γνωστής στον άνθρωπο επιστημο-νικής γνώσης. Υπό την έννοια αυτή, περιγρά-φοντας το άστρο της Γέννησης, μπορούμε ναδεχθούμε τον όρο «μεταφυσικό» ως προς τηφύση του.

Κάποιες τελικές σκέψεις

Είναι λοιπόν σίγουρο ότι η επιστήμη δενμπορεί να απαντήσει, ίσως προς το παρόν, μεβεβαιότητα για την φύση του περίφημουΆστρου. Καμία από τις αστρονομικές επεξη-γήσεις, όπως αναφέραμε προηγουμένως, δενικανοποιεί πλήρως. Μάλλον τείνουν να απο-φανθούν για το τι δεν ήταν παρά για το τι ήταν.

Και μετά όλα τα προηγούμενα, όλοι όσοιψάχνουμε κάθε Χριστούγεννα να ανακαλύ-ψουμε το θεϊκό άστρο της αγάπης των παιδι-κών μας χρόνων στον χειμωνιάτικο ουρανόπλανηθήκαμε χρόνια πολλά; Ασφαλώς όχι.Πρέπει να συνεχίσουμε το ψάξιμο. Θα πρέπειόμως να ξέρουμε ότι ποτέ δεν θα το βρούμε, ανδεν χαθούμε στο βίωμα ενός μακρινού καιαπροσπέλαστου κόσμου, του κόσμου των μύ-χιων της ψυχής μας, που ποτέ ίσως δεν κατα-δυθήκαμε και ποτέ δεν κατανοήσαμε. Το άστροτης αληθινής αγάπης της Γέννησης του Θεαν-θρώπου δεν αποτελεί έπαθλο κάποιας ανθρώ-πινης αλαζονικής κατάκτησης, ούτε αντικείμενογια την απόδειξη ύπαρξης ή μη ύπαρξης. ΤοΦως Του αποκαλύπτεται αυθόρμητα, ως Άκτι-στο Φως, μόνο σ’ εκείνους που έταξαν σκοπότης ζωής τους να το λευτερώσουν από τησκλαβιά των ανθρώπινων παθών τους. Σανεκείνους του μακρινούς Μάγους.

Αναδημοσίευση από το ΠανευβοϊκόΒήμα 18-12-2013 και με την άδεια του κ. Αντ.Αντωνίου

Αντώνιος Α. ΑντωνίουΔρ. Αστροφυσικής

Πανεπιστημίου ΑθηνώνΕπιστημονικός υπεύθυνος της

Εστίας Γνώσης Χαλκίδαςmail: ananton@phys.uoa.gr

Το πραγματικό άστρο των Χριστουγέννων

σαν τον μεγάλο τους δάσκαλο στην τε-λευταία του κατοικία.

Τον Σύλλογό μας εκπροσώπησε οΓραμματέας Αντώνης Βλαχαντώνης, οοποίος στην αποχαιρετιστήρια ομιλία τουπρόσφερε στην Κατερίνα Κόρου αναμνη-στική φωτογραφία του πατέρα της. Πα-ραβρέθηκαν επίσης ο Πρόεδρος του Τ.Σ.Γιώργος Κωτσής και πολλοί συγχωρια-νοί.

Από το βιογραφικό του αναφέρουμε ότιο Γιώργος Κόρος βιολιστής με σπουδαίεςεπιτυχίες στο ενεργητικό του γεννήθηκεστις 19 Μαρτίου 1923 στους Ανδρονιάνους.Ο πατέρας του ήταν ιεροψάλτης και τονγαλούχησε με βυζαντινές μελωδίες. Σεηλικία 12 ετών παίζει για πρώτη φορά σεπανηγύρι, ενώ από το 1947 συνεργάζεταιμε πολλά ονόματα του ελληνικού τραγου-διού. Από τον εκπρόσωπο του δημοτικούτραγουδιού Γιώργο Παπασιδέρη μέχρι

τους Ρόζα Εσκενάζυ, Ρίτα Αμπατζή, Μ.Αραπάκη, Στ. Καζαντζίδη, Καίτη Γκρέι,Γιώτα Λύδια, Πάνο Γαβαλά, Μαν. Αγγε-λόπουλο, Δημ. Ζάχο, Αλ. Κιτσάκη, ΣοφίαΚολλητήρη, Στάθη Κάβουρα, Μάκη Χρι-στοδουλόπουλο, Γ. Νταλάρα, Χάρις Αλε-ξίου, Γλυκερία, Ελένη Βιτάλη και πολ-λούς άλλους.

Ο Γιώργος Κόρος έγραψε περίπου1.200 τραγούδια, ενώ στο ενεργητικό τουέχει πολλούς χρυσούς και πλατινένιους δί-σκους καθώς και μεγάλες επιτυχίες, ενώέβγαλε στο τραγούδι πολλούς γνωστούςσήμερα καλλιτέχνες, όπως η Σοφία Κολ-λητήρη, ο Μάκης Χριστοδουλόπουλος, ηΒάσω Χατζή και άλλοι.

Με τη σύζυγό του Ασημίνα είχε απο-κτήσει δύο παιδιά, τον Νικόλαο και την Κα-τερίνα Κόρου, γνωστή λαϊκή τραγουδί-στρια και συνθέτρια.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκε-πάζει. Αιωνία του η μνήμη.

Αντώνης Ε. Βλαχαντώνης

ΤΟ ΥΣΤΑΤΟ ΧΑΙΡΕ ΣΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΚΟΡΟ Συνέχεια από τη σελ. 1

Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΙΟΛΙ ΤΟΥ ΕΔΩ ΚΑΙ 80 ΧΡΟΝΙΑ

Μια φωτογραφία του 1936 έφτασεστα χέρια του Δ.Σ. του Συλλόγου μας απότο μέλος μας κ. Γιάννη Σ. Μπαλτά τονοποίο και ευχαριστούμε για την άδολη καιαυθόρμητη σπουδή του να μας την εμπι-στευτεί. Τη δημοσιεύουμε και εδώ και εύ-κολα μπορείτε να διαπιστώσετε την πολι-τιστική της ιστορικότητα. Πανηγύρι σταΤαμπάκικα ή Μεντούλη όπως κάποιοι τογνωρίζουν, χωριουδάκι στη γειτονιά τουχωριού μας τη χρονιά του 1936. Ο ΓιώργοςΚόρος με το βιολί του μαζί με τον πατέρατου και θαμώνες άνδρες και γυναίκες με ταγιορτινά τους, μπροστά στο μικρό κερα-μόσκεπο μαγαζί με την διαφημιστική ταμ-

πέλα για βενζίνη. Γιορτή του Αγίου Χα-ραλάμπους και ο Γιώργος Κόρος κοιτάπρος τον φωτογράφο και θαρρείς μαντεύειτο μέλλον. Το μέλλον που σήμερα αποτε-λεί ένα πολύ πλούσιο και γεμάτο σκαμπα-νεβάσματα και ανισότητες παρελθόν. 80χρόνια στα οποία ο Γιώργος Κόρος αστεί-ρευτα με το βιολί του, τα τραγούδια του, τατσαλίμια του θέριευε τη χαρά και απάλυ-νε τη λύπη, γιγάντωνε το κέφι και ταπεί-νωνε τον πόνο. Και για πόσα χρόνια ακό-μα έστω και χωρίς τη φυσική του παρου-σία δίπλα στις παρέες.

Ανδρονιάνοι 11-10-2013Σταμ. Δ. Σπύρου

Ήταν μετά την Κατοχή από τουςΓερμανούς, νομίζω το 1945 στονεπάνω Πύργο. Στον δρόμο που

οδηγεί από την εκκλησία του χωριού προςτο εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου. Το σπί-τι για το οποίο γράφω, ήταν το τελευταίοαριστερά του δρόμου αυτού. Τώρα έχουνκτισθεί πολλά σπίτια γύρω και πέρα απότον Άγιο Δημήτριο.

Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού ήταν ράφτηςστο επάγγελμα. Τότε δεν υπήρχαν βιοτε-χνίες ή βιομηχανίες κατασκευής ενδυμά-των. Το επάγγελμα του ράφτη απέδιδε. Γιανα φτιάξει κάποιος ένα κουστούμι ή έναπαλτό έπρεπε να πάει σε ραφείο, στο ρά-φτη. Ήταν αρκετά εύπορος.

Στο σπίτι αυτό ο βορεινός τοίχος του δενείχε κουφώματα, ήταν συνεχής. Είχε διογ-κωθεί, είχε φουσκώσει, ήταν φαίνεταιαπρόσεκτα κτισμένος. Έπρεπε ο τοίχος αυ-τός να ξηλωθεί και να ξανακτισθεί. Ήτανανάγκη να γίνει αυτό, γιατί μπορούσε ο τοί-χος να γκρεμισθεί από μόνος του και να δη-μιουργήσει ζημιές και προβλήματα. Τιςεργασίες αυτές τις είχε αναλάβει ο πατέραςμου ο μάστρο-Σταμάτης, ως εμπειρότατοςτεχνίτης, εργολαβικώς.

Αφού υποστυλώθηκαν τα ξύλινα πα-τώματα και η στέγη του σπιτιού, κατεδα-φίστηκε ο τοίχος ως τα θεμέλιά του. Μόνοοι γωνίες της οικοδομής δεν πειράχθη-καν, ήταν στη σωστή θέση τους. Είχε προ-ηγηθεί η προμήθεια και η σβέσις της άσβε-στου καθώς και η προμήθεια της άμμου.Τότε δεν υπήρχαν τσιμέντα να ενισχυθεί τοκονίαμα. Το ισχυρό κονίαμα έπρεπε να επι-τευχθεί με ανάμειξη άσβεστου και άμμουσε σωστές αναλογίες.

Οι τεχνίτες και γενικά το συνεργείο στηνοικοδομή δούλευαν τότε από ανατολή ηλί-ου έως τη δύση του. Από ήλιο σε ήλιοόπως έλεγαν. Μόνο από την εορτή του Αγί-ου Γεωργίου έως του Αγίου Δημητρίου,«από καβαλάρη σε καβαλάρη» όπως έλε-γαν τότε, έκαναν διάλειμμα δύο ωρών τομεσημέρι με το φαγητό για ανάπαυση, ναξεκουραστούν και να αποφύγουν τον με-σημεριανό καυτό ήλιο.

Για την κατασκευή των εργασιών της οι-κοδομής αυτής ήταν εκτός από τον πατέ-ρα μου εγώ, νεαρός τότε, έφηβος, ήταν ακό-μα τρεις τεχνίτες. Θυμάμαι όμως καλά τονμάστρο Γιάννη Βολιώτη, μόνο δεν μπορώνα θυμηθώ τους άλλους. Ήταν ο μεγαλύ-τερος σε ηλικία στο συνεργείο. Ο μπάρμπα

Γιάννης, όπως αναφερόμαστε τότε στουςμεγαλύτερους σε ηλικία λόγω σεβασμού,ήταν άριστος τεχνίτης κτίστης. Γνώριζε τηδουλειά του, την τέχνη του σε βάθος, όχιεπιφανειακά. Μια μέρα τον άκουσα (πρώ-τη φορά τότε) που έλεγε στον συνεργάτητου, που έχτιζαν μαζί, ζευγάρι, ότι η μπα-τική πέτρα που τοποθετείται στον τοίχο καιπου φθάνει από το ένα μέτωπο του τοίχουστο άλλο λέγεται διάτονος.

Μακάρι στους τοίχους σαν και αυτόνπου κατεδαφίστηκε να ετοποθετούντοκατά διαστήματα διαμπερείς λίθοι, διάτο-νοι, δένοντας τον τοίχο κατά τον καλύτεροτρόπο για να διατηρηθεί εις τους αιώνας καιας τον έδερναν οι κακοκαιρίες.

Ήταν ένας άνθρωπος ήρεμος με πα-ράστημα και μορφή ευγενική. Πέρα απόαυτά τα χαρίσματα είχε μία ετοιμότητα καιλεπτότητα στα αστεία που έλεγαν οι τε-χνίτες μεταξύ των, που δεν την είχαν οι άλ-λοι.

Φαγητό για το μεσημέρι έπαιρναν ο κα-θένας το πρωί από το σπίτι τους τυλιγμέ-νο σε πετσέτα. Η μητέρα μου, επειδή εί-μαστε δύο από το ίδιο σπίτι, ο πατέρας μουκαι εγώ, έστελνε το φαγητό με τα μικρότερααδέλφια μου.

Μια μέρα έφερνε το φαγητό ο μικρό-τερος αδελφός μου, ο Γιάννης, θα ήταν τότεπερίπου εννέα ετών. Ήρθε η ώρα του φα-γητού και καθίσαμε κάτω από τα δέντρα,τις συκιές, που είχαν ωραίο ίσκιο να φάμε.

Δεν είχαμε νερό και ο πατέρας μουέστειλε τον αδελφό μου τον Γιάννη στη νοι-κοκυρά να μας δώσει μία κανάτα με νερόκαι ένα ποτήρι.

Την ημέρα εκείνη είχαν έρθει στο σπί-τι αυτό, επίσκεψη, δύο δεσποινίδες και ένανέος, νομίζω πως σπούδαζαν ή ήταν δά-σκαλοι. Ήταν ίσως συγγενείς της οικογε-νείας ή φίλοι της κόρης του ιδιοκτήτη.Πρώτη φορά τους έβλεπα, δεν πρέπει ναήταν από τον Πύργο. Ήταν μέσα στο σπί-τι στο ισόγειο δωμάτιο προς τον δρόμο, έλε-γαν αστεία μεταξύ των, νέοι ήταν, χαριε-τίζοντο. Πήγε λοιπόν ο Γιάννης, τον ρώ-τησαν τι θέλει και τους είπε να του δώσουνμία κανάτα με νερό και ένα ποτήρι ή κύ-πελλο, να πιουν νερό οι μαστόροι. Για νατον πειράξουν -ήταν φαίνεται στα κέφιατους - του λένε: «Να έρθει να το πάρει ο πιοόμορφος». Επέστρεψε ο Γιάννης με άδειαχέρια και με ένα πονηρό χαμόγελο ( κάτι θαείχε ιδεί). Τον ρώτησε ο πατέρας μας για-

τί δεν έφερε νερό.Απάντησε ο Γιάννης με το ίδιο πονηρό

χαμόγελο που εκδηλωνόταν όλο και πιοπολύ: «Μου είπαν να πάει να το πάρει ο πιοόμορφος».

Μόλις το άκουσε ο μάστρο-Γιάννηςαπευθύνθηκε στον πατέρα μου που ήταν οαρχηγός του συνεργείου και θα έδινε εν-τολή γι’ αυτό, αν ήταν.

Μάστρο-Σταμάτη, να πάω εγώ να φέρωτο νερό; Γέλασαν όλοι από την καρδιά τους,όχι βέβαια από ειρωνεία αλλά για την απί-στευτη ετοιμότητα και την έξυπνη ατάκα,αλλά και πιο ύστερα όταν ερχόταν στο νουτους το αστείο γελούσαν από μόνοι τους.

Αυτά συνέβαιναν τότε, σχεδόν εβδο-μήντα χρόνια πριν, αλήθεια πότε πέρασαν;λες και ήταν χθες. Μου ήρθαν στο νου μία

βροχερή μέρα που είμαστε στο χωριό μου,Δένδρα και κοίταζα προς το λόφο απέναντιτου επάνω Πύργου. Δεν είναι φαντασία, εί-ναι πέρα για πέρα αλήθεια. Ήταν μία χα-ρούμενη στιγμή από αυτές που συμβαίνουνστη ζωή μας σπανίως.

Τελικά έγινε μία όμορφη οργανωμένηεργασία, με μία σπάνια συνεργασία, γιατίσε όλους υπήρχε εκτίμηση και αγάπη ο έναςπρος τους άλλους, ο καθένας προσπαθού-σε να επιδείξει ό,τι ωραίο είχε μάθει έωςτότε. Για να γίνει ένα έργο σωστό, δεν πρέ-πει να υπάρχουν εγωισμοί. Κανένα έργο δενγίνεται όπως πρέπει αν δεν υπάρχει αγά-πη, αγνότητα και εμπιστοσύνη.

6-12-2013 Γεώργιος Σταμ. Σπύρου

6 Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2013

Μνήμες απ’ τα νεανικά μου χρόνια

Ειδική φορολογία στο κρασί υπάρχει σήμερα μόνο που οσυντελεστής της είναι μηδενικός. Ενυπάρχει λοιπόν η δυ-νατότητα επιβολής τέτοιου φόρου, δυνατότητα που γίνεται

φόβος μετά τα τόσα και τόσα που μας συμβαίνουν τα τελευταίαιδιαίτερα χρόνια, άσε που γύρω – γύρω το φέρνουν οι σύγχρο-νοι φορολογούντες ισοπεδωτές.

Το αίτημα λοιπόν «μακριά από το κρασί και το κρασάκι οι φό-ροι και οι φορολογούντες» δεν είναι ανυπόστατο ούτε βέβαια καιάδικο. Φόρος στο κρασάκι αν θα μπεί θα είναι φόρος στην καρ-διά του λαού μας , στην παρέα του, στην παρηγοριά του, στο στή-ριγμα των καημών του. Θα φτωχύνει δραματικά την καθημερι-νότητά του και με αυτή την έννοια θα έχει στοιχεία ακραίας αναλ-γησίας και κοινωνικού εγκλήματος.

Το αίτημα αυτό αποδεικνύουν και οι γραφές πως είναι δια-χρονικό και αρκεί προς τούτο να διαβάσετε το παρακάτω χα-ρακτηριστικό από τον τίτλο του ακόμα ποίημα του ΓεωργίουΣουρή που δημοσιεύθηκε στο φύλλο αρ.2 της σατυρικής εφη-μερίδας Ο ΡΩΜΙΟΣ της 9 Απριλίου 1883 και το οποίο σε ανα-δημοσίευση κυκλοφόρησε με την εφημερίδα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑστο φύλλο της Δευτέρας 2-12-2013.

Είναι το πρώτο ποίημα του Γεωργίου Σουρή, στο μόλις δεύ-τερο φύλλο του ΡΩΜΙΟΥ και έχει πράγματι τη σημασία του κιαυτό. Απολαύστε το λόγο του Σουρή, βατός, παραστατικότατος,ταξιδιάρης και με μπηχτές χωρίς φόβο ή άλλους περιορισμούς.

Καλή ανάγνωση λοιπόν και στοχασμό αντάξιο. Και καλές μαςπαρέες χειμωνιάτικες και γιορτινές φίλοι και φίλες.

Σταμ. Δ. Σπύρου

ΚΡΑΣΙΑπό παντού αναφοραίς ‘στο βασιληά μας στέλλουνκι’ όλοι το φόρο του κρασιού παρακαλούν να βγάληαυτό το φόρο οι Ρωμηοί καθόλου δεν τον θέλουν,κι’ όλοι γι’ αυτό σηκώνουνε απάνω το κεφάλι.Αναβρασμός ‘στους Πατρινούς, ‘στους Συριανούς μουρμούρακαι μέσα κι’ έξω κίνησις και γρίνια και φαγούρα.

Αλλά κι΄εγώ ο ύστερος των Αθηνών δημότηςπαρακαλώ με δέησι θερμή τον βασιληάσ’ αυτό το φόρο να φανή τουλάχιστον ιππότης,και να τον σβύση μόνος του με μία κονδυλιά.Εγώ αν ήμουν βασιληάς , για χάρη του Τρικούπη,δεν θάφινα τους Έλληνες να μου γινούν κουνούπι.

Ώ! ναι, χρυσέ μου βασιληά , για κάνε μας τη χάρι,που να χαρής το θρόνο σου και όλη τη φαμήλια,που να σε δούμε έξαφνα ‘στην Πόλι Καββαλάρη,και της Ελλάδος οι εχθροί να σκάσουν από ζήλεια,βγάλε το φόρο του κρασιού, ν’ αρχίσουμε τα γέλοια,κι’ αμέσως να σου στείλουμε πενήντα δυό βαρέλια.

Για φόρους άλλους, βασιληά, και τόσο δεν μας μέλειμε σίδερα τη ράχη μας ας δέρνουν και μολύβια,αλλ’ όχι φόρος ακριβός κι’ απάνω στο βαρέλι,όχι, για όνομα Θεού, και στο κρασί ακρίβεια.Μακρυά ο φόρος ο βαρύς από το ρετσινάτο,αλλοιώς με λόγια θα γενή ο κόσμος άνω κάτω.

Ώ! ναι, άς μείνη όπως πριν η έρημη ρετσίνα,γιά νάρχονται και οι Ρωμηοί λιγάκι εις το κέφι,να λησμονούν και μια στιγμή τη φτώχεια και την πείνα,και σαν σφοντύλι γύρω τους ο ουρανός να στρέφη,ν’ ανάβουν τα κοντύλια των, συζήτησι ν’ ανοίγουν,και τα ποτήρια με φωναίς και ζήτω να τα σμίγουν.

Τώρα μονάχα το κρασί μας κατενθουσιάζει,‘μέρα και ωύχτα τόχουμε για μόνη συντροφιά,και τη στιγμή που ο Ρωμηός το γλυκοκατεβάζει,αμέσως συλλογίζεται και την Αγιά Σοφιά.Τότε το μαύρο χάλι του και τους καϋμούς ξεχάνει,με τα ποτήρια πολεμά και θάλασσα τα κάνει.

Κι’ εγώ το έρημο το κρασί καμμιά φορά το πίνω,τότε κι’ εγώ φαντάζομαι μεγάλη την πατρίδα,και βλέπω τον διάδοχο του θρόνου Κωνσταντίνο να πετσοκόβη την Τουρκιά με κοφτερή λεπίδα.Άλλο καλό απ’ το κρασί για τους Ρωμηούς δεν μένει,και βλέπουμε τη δόξα μας μονάχα μεθυσμένοι.

Έ! το λοιπόν για κέρνα μας και μία, ταβερνιάρη,ξεβούλωσε ογρήγορα του βαρελιού την τρύπα,καθένας το κεφάλι του ας χώση ΄στο πιθάρι,άς πιούμε τον περίδρομο και ας γενούμε σκνίπα.Και μεθυσμένοι όλοι μας ‘στον βασιληά να πάμε κι’ ίσως φτηνά τουλάχιστον αφήση να μεθάμε.

Μη φορολογείτε το κρασί, ούτε το κρασάκι

Φέτος εν έχου ρίγανη για να ξεχειμωνιάσου,κ’ έτσι το πήρα απόφασηνα παου τσαι να μάσσου.

Ρωτώ λοιπόν το Γιάννη μουρίγανη που θε ν’ αύρωνα 'ναι το φύλλο της καλότσαι να μη γίνει μαύρο.

Τα πράματά του 'τοίμαζετονέ ρωτού αφού ντύθητσ' επήρε περισπούδαστούφος και μ'αποκρίθη:

«Στου Διονυσίου από 'κεικαι μέσα στης Γαλάναςρίγανη θε να βρεις πολλήνα δώσεις και της Άννας.

»Πήγαινε γρήγορα λοιπόνθα 'ναι σπαρμένος ο τόποςείναι λίγη η απόστασηθαρρώ δεν είναι κόπος».

Για κεί που μου 'πε κίνησαπρος του Γκαρασαλιάνουέπηρα τσαι την τσάντα μουτσαι όπου να 'ναι φτάνου.

Ρίγανη μπόλικη είχε μααγένωτη ήταν κάπωςσηκώθηνα τσαι έφυγατσ' ήταν άδειος ο σάκος.

Εκτός αυτού γεμάτο 'ταντσειν' το χωράφι βάτιαγέμισε μου το στρίφωμαχορτάρια τσαι αγκάθια.

Το μονοπάτι έπηραχωρίς καιρό ν'αφήσουτου Αλεκάτσι του Μαυρήτ' αμπέλι εν το βρίσκου.

Ήθελα τα χωράφια μου να ιδού μα είχε βάτιατσ' ωσπού να βγου στη γέφυραμου ήβγανε τα μάτια.

Στο δρόμο μου απάντησατης Ζαχαρούς τη Λίτσατσαι την κουβέντα μου 'πιασε«Τι κάμνεις μωρή Νίτσα».

Το δρόμο μου συνέχισατσαι φτάνου στ' Αντρονιάνουμα τσαι κειδά είχα δουλειέςΧριστέ μου τι να κάνου.

Μόλις τελείωσα τις δουλειέςτσαι έπεσε ο ήλιοςπα στο κρεβάθι έπεσαμ' έπηρε ευθύς ο ύπνος.

Το αποτέλεσμα της κούρασης πού τυχε να περάσουδύο φουχτίτσες ρίγανηματσάκια για να φκιάσου.

Αύγουστος 2013Θεοδ. Σ. Δήμος

ΡΙΓΑΝΗ

Είναι το κεντρικό στοιχείο διακόσμησης του σπιτιού κατάτην περίοδο των Χριστουγέννων γιατί έτσι είθισται. Όμως,γιατί πρέπει να ακολουθούμε πάντα την πεπατημένη;

Ο αντίποδας του ελάτου είναι παραδοσιακά το ελληνι-κό καραβάκι, το οποίο αποτελεί μια καλή χριστουγεννιάτι-κη πρόταση για διακόσμηση, αλλά όχι και την πιο πρωτό-τυπη. Το θέμα βέβαια, είναι πάντα όμορφο και ακόμα πιοαντιπροσωπευτικό της Ελλάδας και οι λύσεις πολλές, καθώςυπάρχουν καράβια από πολλά υλικά και σε πολλά μεγέθη.Ενδιαφέρον έχει η ιδέα να σχεδιάσετε και να κατασκευά-σετε μόνοι σας το δικό σας καράβι.

Μια εναλλακτική αποτελεί η χρήση άλλων διακοσμητι-κών φυτών. Εξάλλου πανάρχαιο έθιμο είναι αυτό της Ει-ρεσιώνης, του κλαδιού ελιάς που στολιζόταν από τουςΑθηναίους. Το διακοσμούσαν όμως με καρπούς, όπωςσύκα, αμύγδαλα και καρύδια και με γιρλάντες λευκές καικόκκινες από μαλλί και το περιέφεραν στους δρόμους της

Αθήνας, καθώς έλεγαν κάλαντα. Σήμερα, δεν είναι ανάγκηνα το ντύσουμε με καρπούς και μάλλινες κορδέλες, μπορούμενα χρησιμοποιήσουμε τις μπάλες και τα φώτα που ήδη δια-θέτουμε.

Επίσης, μπορούμε να μην επιλέξουμε ελιά, αλλά οποι-οδήποτε άλλο κωνοφόρο φυτό, όπως η τούγια, ο γιουνίπε-ρος ή το gold crest. Ακόμα μπορούμε να ντύσουμε με λαμ-πιόνια και ένα απλό, ξερό κλαδί και να του δώσουμε ζωή.

Από την άλλη, μπορούμε να ξεφύγουμε εντελώς από ταφυτά, ειδικά αν διαθέτουμε περιορισμένο χώρο και να ντύ-σουμε τους τοίχους από αυτοκόλλητο βινύλιο με χριστου-γεννιάτικα θέματα. Έλατα, χριστουγεννιάτικες μπάλες,έλκηθρα, στολίδια, ακόμα και ο ίδιος ο Άη-Βασίλης φορ-τωμένος με δώρα μπορεί να κολλήσει στον τοίχο και να ται-ριάξει με κάθε διακοσμητικό ύφος. Τα αυτοκόλλητα τοίχουεφαρμόζονται εύκολα σε οποιαδήποτε λεία ή ελαφρώςανάγλυφη επιφάνεια και αφαιρούνται χωρίς δυσκολία ή ξε-φλούδισμα (αρκεί να είναι καλής ποιότητας). Η συγκεκρι-μένη πρόταση συμφέρει και ως προς την κατανάλωσηενέργειας.

Αντώνης Βλαχαντώνης

Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2013 7

Ηγνώση της φύσης που εξελίχθηκε δια μέσου των αιώνων σε επιστήμη,προσέφερε σε πολλούς τομείς λύσεις. Αυτή όμως η συμβολή κάλυ-ψε κυρίως υλικές απαιτήσεις. Ο φιλοσοφικός στοχασμός διευκόλυνε

πνευματικές ανησυχίες αλλά πολλαπλασίασε τα ηθικά ερωτήματα. Τα ερωτήματα της ψυχής θα παρέμεναν αναπάντητα χωρίς τη βοήθεια

μιας αληθινής θρησκείας. Η ανθρωπότητα όφειλε να αναγνωρίσει την ύπαρ-ξη ενός λυτρωτή. Η νέα ζωή που ανέτειλε στη Βηθλεέμ δεν ήταν κάτι συ-νηθισμένο. Ήλθε ο Μεσσίας ο λυτρωτής να αλλάξει τη ροή της ζωής και τηςιστορίας. Το άστρο της Βηθλεέμ θα μένει άσβηστο να μας οδηγεί. Έχουν πε-ράσει 20 αιώνες από τότε. Κάθε χρόνο έρχεται να ξαναγεννηθεί όχι στη Βη-θλεέμ, αλλά στις καρδιές μας. Σ’ αυτές που είναι έτοιμες να τον δεχθούν. Σελίγες μέρες θα γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα. Μακάρι να πλημμυρίσει η χαράτων Χριστουγέννων και τις δικές μας καρδιές. Να γιορτάσουμε όλοι με υγεία,αγάπη και καλύτερη ζωή.

Λίγες μέρες μετά τα Χριστούγεννα έρχεται η εορτή του Μεγάλου Βα-σιλείου και η αλλαγή του χρόνου. Φεύγει ο παλιός χρόνος να έλθει ο νέος.

Το κύριο γνώρισμα στο πέρασμα του ενός χρόνου από τον άλλο είναι ηΕΛΠΙΔΑ. Όλοι ελπίζουμε το καλύτερο αν και ξέρουμε ότι ο χρόνος είναι απρό-σωπος. Παρόλα αυτά περιμένουμε να μας ανανεώσει τις ελπίδες.

Είναι παλαιό έθιμο την παραμονή του νέου έτους να περιμένουμε τηναλλαγή με παρέες στα σπίτια, με γλυκά, πίτες να τον υποδεχθούμε και νατον γλυκάνουμε. Περιμένουμε το χτύπημα του ρολογιού στις 12 η ώρα γιανα αρχίσουν οι ευχές.

Στην αναμονή, οι σκέψεις και η φαντασία οργιάζουν. Κάθε ένας σκέπτεταιτις επιθυμίες του, τα όνειρά του, προσδοκώντας την εκπλήρωσή τους. Αυτόφανερώνει τη δίψα για κάτι καλύτερο, για μια αλλαγή στη ζωή όλου του κό-σμου.

Εφέτος είμαστε δικαιολογημένοι να έχουμε πολλές σκέψεις για αλλα-γή. Γιατί τα τρία τελευταία χρόνια και αυτό που διανύουμε, δεν μας αφή-νουν καλές αναμνήσεις, μάλλον το αντίθετο.

Θα δούμε με τη φαντασία μας το γέρο χρόνο να δρασκελίζει στο παρελθόνκαι το νέο όμορφο και λεβέντη να εισέρχεται στο μέλλον. Άραγε τι να κου-βαλά στο σακούλι του; Ποιος ξέρει;

Ας ελπίσουμε ότι θα φέρνει κάτι καλό για όλο τον κόσμο, την πατρίδαμας και όλη την ανθρωπότητα. Ας τον υποδεχθούμε με χαρά. Για να το πε-τύχουμε ας ξεχάσει ο καθένας την ηλικία του, τα βάσανά του και ας γίνου-με όλοι για λίγο παιδιά και ας γιορτάσουμε αυτές τις ημέρες με τα έθιμά μας.Να θυμηθούμε τον ερχομό των καλικάτζαρων. Να τους βλέπουμε όπως τουςφανταζόμαστε τότε. Να βλέπουμε τον πατέρα ή το μεγάλο αδελφό να φέρ-νει ένα μεγάλο κούτσουρο και να το βάζει στο τζάκι. Εκεί θα καθόταν ο κα-λικάτζαρος που θα κατέβαινε από την καμινάδα. Να μη βγαίνουμε τη νύ-χτα έξω γιατί κυκλοφορούσαν τα καλικατζούρια. Να περιμένουμε το λάληματου πετεινού γιατί τότε εξαφανίζονταν οι καλικάτζαροι. Να σκεπάζουμε ταγλυκά που έφτιαχνε η μητέρα γιατί οι καλικάτζαροι ήθελαν να τα μαγαρί-σουν.

Να περιμένουμε παραμονή Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς να πούμε τακάλαντα και να μας δώσουν καμιά δραχμούλα ή πενηνταράκι.

Να περιμένουμε τα δώρα του Άη Βασίλη κάτω από το δέντρο ή το μα-ξιλάρι. Υπήρχε συνήθεια το πρωί της Πρωτοχρονιάς ο νοικοκύρης του σπι-τιού να πηγαίνει στο πηγάδι, να παίρνει αμίλητο νερό. Να βάζει λίγο σε έναμπωλ και κρατώντας ένα κλωνάρι ελιάς (αιωνόβιο δέντρο) και ένα μαχαί-ρι με μαύρο μανίκι (γούρικο) και να έρχεται στο κρεβάτι να μας ραντίζει ευ-χόμενος καλή χρονιά. Μετά όλοι στην εκκλησία και στην επιστροφή το κό-ψιμο του μπακλαβά.

Στο τραπέζι το μεσημέρι το κόψιμο της βασιλόπιτας (ψωμί όχι γλυκιά)να δούμε ποιος θα είναι ο τυχερός να βρεί το νόμισμα. Μέσα στο ψωμί υπήρ-χε και ένα κομμάτι από κλήμα και ένα μικρό κουκούτσι ελιάς για να δούνεσε ποιον θα πέσει για να καρπίσουν τα αμπέλια του και οι ελιές του.

Να σπάζουμε το ρόδι στη σκάλα για να έχουμε αφθονία. Να προσέχουμε ποιος θα μας κάνει ποδαρικό.Αυτά και πόσα άλλα. Ας μην τα ξεχνάμε. Είπαμε να γίνουμε παιδιά έστω

και με τη σκέψη των περασμένων. Παιδιά της εποχής εκείνης. Ας ξεχάσουμε τα τωρινά και ας γιορτάσουμε με χαρά. Ας ελπίσουμε με

τη βοήθεια του Θεού κάτι καλό να έρθει.Χρόνια πολλά.Καλή χρονιά.

Ορισμοί σταυρολέξου (φύλλου 89)1. Πατέρας του Θανάση του Παγώνη.2. Πολλές σε παιδική χαρά (ενικός).3. Ήταν για χρόνια αριστερός ψάλτης

στην εκκλησία μας.4. Το επίθετο της Σταθμάρχαινας.5. Όργανο που έπαιζε ο Βελιός Σπίθας.6. Όργανο που συναντάται στην Κάρυστο.7. Νύφη του Φύκη.8. Μάνα της Χρυσοδόνταινας.9. Καταπακτή στο κουμιώτικο γλωσσικό ιδίωμα. 10. Πεθερά του Μιχαλάκη.11. … δέντροι στο δρόμο για τον Προφήτη Ηλία.12. Φαγητό από ρύζι.13. Η γρια-Τσαλούμαινα.14. Άντρας της Σταυρουλιώς.15. Είδος σακακιού χωρίς μανίκια.16. Λένε αλλιώς το Νίκο στο χωριό μας.17. Το όνομα του ράφτη Κωτσή.18. Το σπίτι του ήταν δίπλα στου Διδή.19. Έμενε δίπλα από του Σπυρόγκοργη.20. Η παραδοσιακή, γυναικεία,

κουμιώτικη φορεσιά.21. Ο πατέρας της Τσομάκαινας.22. Υποκοριστικό συνηθισμένου

γυναικείου ονόματος.23. Διατηρούσε μπακάλικο στο χωριό.24. Βέρο ανδρονιάνικο τραγούδι.25. Μέρος της σιδηροδρομικής γραμμής.

26. Το επίθετο της παπαδιάς.27. Είδος μεγάλου καλαθιού.28. Λένε το δεύτερο γιο του Φλώρου.29. Γυμνή.30. Πεθερά του Μητσοκόλια.31. Χαϊδεμένη Παρασκευή.32. Το σπίτι του το έχει ο Τζαφέρας.33. Η γιαγιά του Πλιάκου.34. Κόσκινο στα αντρονιάνικα.35. Το όνομα του πατέρα της Χάρης του Γιώτη.36. Μόνο έτσι τρώγονται οι φτέρες. 37. Κούκου...!38. Το επίθετο του Κωστανταλιά.39. Το επάγγελμα του Γιώργου Νάνου (Αλεξίου).40. Αδελφός του Γκόγιαννη.41. Τα άλογα.42. Γαμπρός του Πέπα.43. Με αυτή θερμάγανε τα σύκα.44. Αλλιώς η Ευανθία του Σαραμαλέκη.45. Ζακέτα στην κουμιώτικη διάλεκτο.46. Παραδοσιακός γυναικείος, κουμιώτικος χορός.47. Κόρη της δασκάλισσας.48. Θείος του Γιώτη.49. Άντρας της Πιτηλίτσας.50. Έχουν πολλά τα δέντρα (ενικός).51. Καταφύγια ληστών ή ζώων.52. Κόρη της η Ερμιόνη.

Θεοδόσης Σ. ΔήμοςΤηλ.: 6970601737

Οι εορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς

Γράφει η Αρετή Χρυσάγη - Δημητρίου

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

Γιατί απαραίτητα έλατο;

Με μία ακόμα νίκη, αναμενόμενη αυτή τη φορά,συνέχισε την αγωνιστική της παρουσία η Α.Ε.Ανδρονιάνων. Αυτή τη φορά εκτός έδρας με την

ουραγό ομάδα Α.Ο. Κονιστρών και Περιχώρων την οποίακέρδισε με σκορ 5-2. Μπόρεσε έτσι να ανέβει στην 9ηθέση της βαθμολογίας και να αισιοδοξεί για ακόμα με-γαλύτερη βελτίωση. Στον επόμενο αγώνα με την δυνα-τή ομάδα της Αναγέννησης Οκτωνιάς η Α.Ε. Ανδρονιά-νων παίζοντας στην έδρα της, έχει τη δυνατότητα να απο-δείξει την αγωνιστική της ανάκαμψη με μια ακόμα ση-μαντική επιτυχία.

Τα αποτελέσματα που έχει η ΑΕ Ανδρονιάνων μέχριτώρα είναι.

1ος αγώνας Κυριακή 22-9-13 Άρης Αγ. Ιωάννη-ΑΕ Ανδρονιάνων 3-1 με σκόρερς τους Α. Μπαϊρακτά-ρη, Ν. Κιούση, Γ. Κανελλόπουλο και Γ. Δήμα.

2ος αγώνας Κυριακή 29-9-2013 ΑΕ Ανδρονιάνων– ΑO Κονιστρών και Περιχώρων 4-1 με σκόρερς τους Γ.Κωτσή, Γ. Δήμα, Κ. Κέκη, Γ. Βαρλάμο και Χ. Μα-νέτα.

3ος αγώνας Κυριακή 6-10-13 Αναγέννηση Οκτω-νιάς - ΑΕ Ανδρονιάνων 4-1 με σκόρερς τους Δ. Γούνα-ρη (2), Α. Περιβολάρη (2) και Κ. Κεχρή.

4ος αγώνας Κυριακή 13-10-13 ΑΟ Τραχηλίου -ΑΕ Ανδρονιάνων 3-0 με σκόρερς τους Ν. Καδδίτη, Ι.Λάμπρου και Ν. Μακρή.

5ος αγώνας Σαββάτο 19-10-2013 ΑΕ Ανδρο-νιάνων – ΑO Αναγέννηση Μονοδρίου 1-2 με σκόρερς τουςΙ. Χροναίο και Γ. Ζαλούφλη αυτογκόλ, Κ. Πετρο-γιάννη.

6ος αγώνας Κυριακή 26-10-2013 ΑΟ Αγίας Ελε-ούσας - ΑΕ Ανδρονιάνων 5-2 με σκόρερς τους Ι. Φουρ-λή, Ε. Τζάνο, Δ. Κουλοχέρη (2), Π. Παντελή και Κ.Κέκη, Ε. Νικολιά.

7ος αγώνας Κυριακή 3-11-2013 ΑΕ Ανδρονιάνων– ΑO Μετοχίου 7-0 με σκόρερς τους Γ. Δήμα (3) ,Ν.Βλάχο(2), Ι. Χροναίο, Κ. Παπαδημητρίου.

8ος αγώνας Κυριακή 10-11-2013 Απόλλων Χαλ-κίδας - ΑΕ Ανδρονιάνων 4–3 με σκόρερς τους Χ. Θεο-χάρη, Α. Κοβό, Δ. Σκούρα, Ε. Παχή και Γ. Δήμα, Ι.Παπανικολάου, Κ. Κέκη.

9ος αγώνας Σαββάτο 16-11-2013 ΑΕ Ανδρονιά-νων- Α.Ο. Κοσκίνων 2–3 με σκόρερς τους Ν. Βλάχο, Γ.Δήμα και Α. Τσούτη, Δ. Κερασίτη, Β. Δημολιάνη.

10ος αγώνας Σαββάτο 23-11-2013 ΑΕ Ανδρο-νιάνων- Α.Ο. Μιαούλης Φύλλων 2-1 με σκόρερς τους Ι.Καμπούρη, Κ. Κέκη και Φ. Καρβελά.

11ος αγώνας Κυριακή 1-12-2013 Κεραυνός Μύ-τικα Χαλκίδας - ΑΕ Ανδρονιάνων 0-0.

12ος αγώνας Σάββατο 14-12-2013 ΑΕ Ανδρο-νιάνων – Ηρακλής Πράσινου 1-4 με σκόρερς τους Ν. Βλά-χο και Ν. Σπίθα (2), Σ. Καβαλάρη, Λ. Τριαντα-φύλλου.

13ος αγώνας Κυριακή 22-12-2013 Άρτεμις Αγ.Γεωργίου - ΑΕ Ανδρονιάνων 0-2 με σκόρερ τον Κ. Κέκη(2).

14ος αγώνας Σάββατο 4-1-2014 ΑΕ Ανδρονιά-νων – ΑΟ Άρης Αγ. Ιωάννη 4-2 με σκόρερς τους Κ. Κέκη(3), Γ. Δημά και Σ. Παναγιάρη, Α. Μπαϊρακτάρη.

15ος αγώνας Κυριακή 12-1-2014 ΑO Κονιστρώνκαι Περιχώρων- ΑΕ Ανδρονιάνων 2-5.

Η βαθμολογία μετά από 15 αγώνες έχει διαμορφωθείως εξής.

8 Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2013

Βότανα είναι φυτικά τμήματα ή παράγωγάτους, που χρησιμοποιούμε νωπά ή επεξερ-γασμένα εσωτερικά ή εξωτερικά για θερα-

πευτικούς και προληπτικούς σκοπούς. Χρησιμο-ποιούνται ακόμη και στην μαγειρική - ζαχαρο-πλαστική σαν βελτιωτικά γεύσης και οσμής σε φα-γητά, γλυκίσματα και ποτά.

Από τα πρώτα χρό-νια της εμφάνισής τουστον πλανήτη, ο άν-θρωπος, παράλληλα μετην αναζήτηση της τρο-φής του, έχτιζε και τηνεμπειρία του από τηνεπίδραση των βοτάνωνστον οργανισμό του.Έτσι ξεκίνησε να κάνει χρήση των βοτάνων για νααντιμετωπίζει προβλήματα υγείας. Σαν αποτέλεσμααυτής της εξέλιξης, σήμερα έχουμε στην διάθεσήμας έναν τεράστιο αριθμό φαρμάκων, τα περισ-σότερα από τα οποία είναι αντίγραφα ουσιών φυ-σικής προέλευσης.

Πέρα από την ευεργετική τους δράση, τα βό-τανα, όπως και τα φάρμακα έχουν και παρενέργειες,άλλοτε μικρότερες και άλλοτε μεγαλύτερες, για αυ-τόν τον λόγο πρέπει να χρησιμοποιούνται με μεγάληπροσοχή και όπου χρειάζεται (σε εξειδικευμένες θε-ραπείες) με την παρακολούθηση ειδικών θερα-πευτών-γιατρών. Οι παρενέργειές τους είναι ανά-λογες με την δραστικότητά τους στον ανθρώπινο ορ-γανισμό.

Κύριο ρόλο σε κάθε θεραπεία με βότανα, παί-ζει η δοσολογία, που συχνά προτείνεται, λανθα-σμένα, από τους “πρακτικούς” κατά την πρόχειρηπροσωπική τους εκτίμηση. Έχουν παρατηρηθεί, επί-σης, σοβαρές βλάβες σε διάφορα όργανα (συκώτι,νεφρά, γαστρεντερικό) από λανθασμένη χρήση καιως προς την διάρκεια και ως προς την δοσολογίαακόμη και από κοινόχρηστα βότανα όπως (π.χ. τοτεύκτριο (λαγοκοιμηθιά) που προτείνεται για τηναντιμετώπιση της χοληστερόλης, του σακχάρου, καιτου ουρικού οξέος, ευθύνεται για ηπατοτοξικότη-τα. Η σέννη (φύλλα Αλεξανδρείας), για την δυ-σκοιλιότητα σε μακροχρόνια χρήση και λανθασμένηδοσολογία προκαλεί εντερική αδράνεια και σοβα-ρές αλλοιώσεις του εντερικού βλεννογόνου. Το πα-σίγνωστο και πολυτιμότατο βαλσαμόχορτο ότανχρησιμοποιείται εσωτερικά (δηλ. από το στόμα), πα-ράλληλα με άλλα φάρμακα, όπως αντικαταθλι-πτικά, κάποια αντιβιοτικά, χημειοθεραπευτικάκ.α. προκαλεί αύξηση των ηπατικών δεικτών, ως συ-νέπεια ηπατικής δυσλειτουργίας, ακόμη και τοπολυδιαδεδομένο βαλσαμόλαδο πρέπει να χρησι-μοποιείται προσεκτικά, αφού ευθύνεται για περι-στατικά φωτοευαισθησίας και δερματίτιδας σεορισμένα άτομα). Τα παραδείγματα τέτοιων πα-ρενεργειών είναι άπειρα.

Η σκέψη πως τα βότανα σαν φυσικά προϊόνταείναι αβλαβή, δεν είναι μόνο λανθασμένη αλλά καιεπικίνδυνη, προπαντός όταν η χρήση τους γίνεταιπειραματικά, δηλ. χωρίς να υπάρχει προηγούμενηεμπειρία. Τα περιστατικά σοβαρών δηλητηριάσε-ων δεν λείπουν από την καθημερινότητα. Αναφέ-ρω το θανατηφόρο περιστατικό από εσωτερική χρή-ση εγχύματος (ροφήματος) φλοιού πικροδάφνηςπρόσφατα στην Ανατολία, για την αντιμετώπισηκαρκινοπάθειας και το πρόσφατο περιστατικό μετο στραμώνιο (τάτουλας, φυτό δηλητηριώδες),που από άγνοια μαζεύτηκε μαζί με βρώσιμα χόρ-τα. Επισημαίνω, επίσης ότι σήμερα, όλο και λιγό-τεροι άνθρωποι, κυρίως ηλικιωμένοι στην επαρχία,γνωρίζουν τα επικίνδυνα για τον άνθρωπο φυτά καιδεν είναι λίγοι εκείνοι που διακινδυνεύουν μα-ζεύοντας βότανα καθοδηγούμενοι από αμφίβοληςαξιοπιστίας φυλλάδια.

Καλό είναι να διαχειριζόμαστε με υπευθυνότητακαι σύνεση τα βότανα που τόσο πλούσια μας χαρίζειη φύση. Για να διασφαλίσουμε, όμως την αποτε-λεσματικότητά τους θα πρέπει προηγουμένως να εί-μαστε βέβαιοι για την ταυτότητά τους, τον χρόνοκαι τόπο συλλογής τους, τον τρόπο επεξεργασίαςτους και την ημερομηνία λήξης τους. Για όσους δενμπορούν να συλλέξουν μόνοι τους, τις παραπάνωπροϋποθέσεις τις πληρούν τυποποιημένα βόταναδιαφόρων εταιρειών, τα οποία μπορούν να προ-μηθευτούν κυρίως από τα φαρμακεία ή άλλα ειδι-κά καταστήματα, από όπου και μπορούν να έχουνμια υπεύθυνη ενημέρωση.

Γιώργος Μανούσος

ΚΑΙ ΝΕΑ ΝΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Α.Ε. ΑΝΔΡΟΝΙΑΝΩΝ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ & ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΝ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

Σχέσεις βοτάνων και υγείας

Τα παιδάκια του Νηπια-γωγείου μας και η δασκάλατους, ανταπέδωσαν τα δώρα(είδη της UNICEF) που οΣύλλογός μας τους χάρισεμε την ευκαιρία των γιορτώντων Χριστουγέννων και τουνέου έτους με το ιδιαίτεροημερολόγιο που φτιάξαν γιατο 2014. Τους ευχόμαστεκαι από εδώ καλή χρονιά μεπολύ παιχνίδι και υγεία.

Ο Ευθύμιος (Μάκης) Καλαράς παγκόσμιος πρεσβευτής

Τον Ευθύμιο (Μάκη) Καλαρά εμείς οι συγχωριανοί τουΑνδρόνιανοι τον γνωρίζουμε όλοι και ταυτόχρονα τον θαυ-μάζουμε. Είχαμε την ευτυχία να χαρούμε τη μεγάλη του

επιτυχία στους ΟλυμπιακούςΑγώνες στην Αθήνα το 2004.Τότε που κατέκτησε το ασημένιομετάλλιο στη δισκοβολία στουςΠαραολυμπιακούς αγώνες.

Η προσπάθειά του, η προ-σπάθεια όλων αυτών των Ολυμ-πιονικών, αποτελεί κορυφαίαθέση και αφοπλιστική κατάθεσηυπέρ της ζωής και του αγώνα γι΄αυτήν, όσο αντίξοες και αν είναιή γίνονται οι συνθήκες.

Ο Μάκης ήταν λοιπόν και συνεχίζει με απίθανο κατακτημένοκαι πειστικότατο «τσαμπουκά» να πρεσβεύει τη ζωή και τις ομορ-φιές της που γιγαντώνονται όταν τις κατακτάμε με πάθος, μεήθος, με όραμα. Επίμονες οι προσπάθειές του στο seat ski σεπάγο για συμμετοχή του στους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώ-νες στη Ρωσία το Φλεβάρη του 2014.

Διαβάστε στις παρακάτω ηλεκτρονικές διευθύνσεις αλλά καισε πολλές άλλες που στο διαδίκτυο εύκολα μπορείτε να βρείτε,πολλά για το Μάκη και τα ζηλευτά κατορθώματά του, χαρείτετις θέσεις του για τη ζωή, το χιούμορ του, την αποφασιστικότητάτου, το ήθος και το σθένος του.

Μάκη είσαι σε κάθε περίπτωση νικητής και μας παρασέρ-νεις.

http://www.lifo.gr/team/u653/42690http://www.eirinika.gr/gr/blog/itsgoodnews/makiskalaras-

seatski2.asp

Γεννήσεις• Ο Νίκος Σκοπελίτης

και η Βιβή Π. Καλαρά απέ-κτησαν κορίτσι στις 30-10-2013.

• Ο Κων/νος Λάμπρουκαι η Παναγιώτα Ευ. Δήμουαπέκτησαν αγόρι στις 16-11-2013

• Γεννήθηκε στις 22-10-2013 ο 2ος γιος του ΑστέρηΤσαλούμα εγγονού του Χρι-στοφόρου και της Κερατσού-

λας Λύκου και της Άννας Τσα-λούμα.

Ευχόμαστε να τους ζήσουντα νεογέννητα.

Βάφτιση• Ο Νίκος Τάραντος και

η Κατερίνα Κοντού (Γιωρ-γαούλα) βάφτισαν το γιο τουςΔημήτρη στον Ι.Ν. ΑγίουΚωνσταντίνου Γλυφάδας στις13/10/2013. Να τους ζήσει τονεοφώτιστο.

Πολλές ευχές για υγεία και καλά νέα στο 2014 Πολλές ευχές για υγεία και καλά νέα στο 2014