Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 18

ΕυρυτανίαΕυρυτανίαΔιμηνιαίο περιοδικό ποικίλης ύλης • Τεύχος 18 • Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2013

Μ. Μαυρογένους 31 • 172 36

Τριπόταμος Στα Χνάρια της Μονής Τατάρνας

ΘεόδωροςΣκουρλής

Ο ποιητής - άγνωστος στρατιώτης

Πλούσια αρθρογραφία Όλη η επικαιρότητατης Ευρυτανίας

ΠεριεχόμεναΣτο εξώφυλλο:

Παρτιτούρα του μελοποιημένου

(από τον ίδιο) ποιήματος «Το

Χέρι» του Θόδωρου Σκουρλή.

Πηγή:http://hippokampos.wor

dpress.com/2012/09/29/

Διμηνιαίο περιοδικό

ποικίλης ύλης

•••

Ετήσιες ΣυνδρομέςIδιωτών: 15 € •

Δήμων, Kοινοτήτων: 50 € • Σωματείων, Eνώσεων, Συλλόγων: 35 € •

Oργανισμών, Tραπεζών, Iδρυμάτων: 65 € •Eξωτερικού: 50 $ H.Π.A. •

•••Aριθμός Λογαριασμού Τράπεζας Πειραιώς:5145-053120-594

•••Tα ενυπόγραφα κείμενα

δεν εκφράζουν οπωσδήποτε την «Ε», ούτε τη δεσμεύουν.

•••

Περιοδικό «Ευρυτανία»:Ενημέρωση χωρίς ακρότητες

Iδιοκτήτης - Eκδότης- Διευθυντής:

Νικόλαος Δ. Zαγανιάρης

•••Σύμβουλος Έκδοσης:

Eλένη Δ. Zαγανιάρη

•••

Πρώτη Έκδοση:Δημήτρης Ν. Ζαγανιάρης

•••M. Mαυρογένους 31

172 36 YμηττόςΤηλ.-Fax : 210 97 35 297

Κινητό: 6936 194 623 / 6936 555 272•••

email: [email protected]@nzpublications.gr

Editorial 3Γεγονότα 7

Αρθρογραφίες 19Οδοιπορικό στο Τροβάτο 21

Εξώφυλλα ευρυτανικού τύπου 18

ΕυρυτανίαΕυρυτανία

Αφιέρωμα στον Θόδωρο Σκουρλή 26

33EυρυτανίαEυρυτανία

Το προηγούμενο editorial είχε ως θέμα τα

διαφορετικά σταθμά της δικαιοσύνης σε ό,τι

αφορά υποθέσεις που θα έπρεπε να τις χειρι-

στεί με παρόμοιο, αντικειμενικό και αποστα-

σιοποιημένο τρόπο. Αντίθετα, σε κάποιες συλ-

λήψεις «υψηλού ενδιαφέροντος» παρατηρού-

με μια ρεβανσιστική τακτική, με τη βοήθεια

των σαρκοβόρων ΜΜΕ, για χάρη των συμφε-

ρόντων των εκάστοτε κυβερνήσεων.

Το μεγαλύτερο γεγονός που συνέβη, μετά το

πιο πρόσφατο editorial, το οποίο συνδέεται με

την περίληψη των προηγουμένων της πρώτης

παραγράφου, ήταν το «ξεδόντιασμα» της κατη-

γορούμενης ως εγκληματικής οργάνωσης της

Χρυσής Αυγής. Μια οργάνωση που οποιοσδή-

ποτε, με το ελάχιστο της πληροφόρησης που

μπορεί να διαθέτει, κατανοούσε πως δρούσε

ανενόχλητη τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Αυ-

τούς τους μήνες είδαμε ξεκάθαρα τις έννοιες

«υπόκοσμος» και «παρακράτος» να ζωντα-

νεύουν μπροστά στα μάτια μας και να καλύ-

πτονται πίσω από το εκλογικό αποτέλεσμα του

2012 που τις έφερε στη Βουλή.

Οι ήρωες της διπλανής πόρτας

Το γεγονός από μόνο του, πέρα από τα ψιλά

γράμματα, είναι κάτι που προκαλεί ικανοποί-

ηση σε όποιον πιστεύει ακόμα στην έννοια της

δημοκρατίας, του διαλόγου, της κοινωνικής ει-

ρήνης και της ανεκτικότητας απέναντι σε αλλό-

θρησκους, αλλόφυλους και όσους είναι διαφο-

ρετικοί από τον εαυτούλη μας. Για να ασχολη-

θεί επιτέλους σοβαρά η δικαιοσύνη και να θυ-

μηθούν κυβερνητικοί και πολιτικοί να υποκρι-

θούν τους δημοκράτες έπρεπε να δολοφονηθεί

εν ψυχρώ ένας αθώος νέος άνθρωπος που την

κρίσιμη στιγμή έδειξε θάρρος και θυσιάστηκε

για να σωθούν οι φίλοι του. Από τις μαρτυρίες

φάνηκε ότι ο Παύλος Φύσσας είχε λίγα λεπτά

να αποφασίσει και η επιλογή του ήταν η αυτο-

θυσία. Άλλη μια απόδειξη ότι, αν χρειάζεται

κάποιος να ψάξει για ήρωες και πρότυπα για

να πορευθεί, αυτοί και αυτά υπάρχουν παντού

γύρω μας.

Να είσαι ο εαυτός μου

Το πρόβλημα είναι ότι, στην σημερινή εποχή

της υπερπληροφόρησης, γνωρίζουμε πολύ πε-

ρισσότερα απ’ όσα θα έπρεπε να μας ενδιαφέ-

ρουν. Οι άνθρωποι έχουν ημερομηνία λήξης

και απαξιώνονται, με κάθε λέξη που γράφεται

γι’αυτούς, λίγο παραπάνω κάθε φορά. Γυμνοί

από τις αξίες τους, στην καλύτερη περίπτωση

περιμένουν τον εκδορέα να τους «κατεβάσει

από τη σκηνή». Άλλοι, που προσπαθούν να

κρατήσουν τον αληθινό τους χαρακτήρα για

τον εαυτό τους και τον στενό τους κύκλο, εξο-

στρακίζονται ως ιδιόρρυθμοι και μοναχικοί

ανώμαλοι. Άλλωστε το σλόγκαν εξ Αμερικής

που σημάδεψε τις τελευταίες δεκαετίες είναι

το «να είσαι ο εαυτός σου». Σλόγκαν που συνο-

δευόταν από άρθρα, εγχειρίδια και συμβουλές

για το πώς να ζεις, πώς να τρως, πώς να έχεις

επιτυχία στο άλλο φύλο, πώς να βγάλεις χρή-

ματα, που να τα ξοδέψεις κλπ. Με λίγα λόγια

«να είσαι ο εαυτός που θα σου πούμε εμείς».

Κάνε αυτό που κάνω όχι αυτό που λέω

Οι αληθινοί ήρωες και τα φωτεινά παραδείγ-

ματα είναι αδύνατον να έρθουν σε συσκευα-

σίες μιας σειράς χαρακτήρων. Αν κανείς ψάχνει

καθοδήγηση θα πρέπει να ψάξει στις πράξεις.

Ούτε σε γκουρού, ούτε σε στρατηγούς, ούτε σε

σκλάβους, ούτε σε θύματα της ανθρώπινης

ανοησίας. Θα πρέπει να ψάξει στις μικρές καθη-

μερινές ιστορίες από τους ανώνυμους ήρωες

της μιας στιγμής που ζουνε και περπατάνε δί-

πλα μας. Είναι αυτοί οι άνθρωποι που, όταν θα

επιλέξουν τι θα τους χαρακτηρίσει στις μεγάλες

στιγμές της ζωής τους, σκέφτονται είτε από έν-

στικτο είτε από σκέψη και τελικά κάνουν το σω-

στό. Και επειδή το σωστό γενικότερα σαν έννοια

είναι υποκειμενικό και σχετικό με το χρόνο, τη

στιγμή και άλλους παράγοντες, δύο «σωστά»

είναι από τα πιο κοινώς αποδεκτά. Το να μην

βλάψεις κάποιον που δεν έβλαψε εσένα ή άλ-

λους ανθρώπους και το να προστατεύσεις τους

αδύναμους.

Η ατιμασμένη και οι ακτιβιστές

Ο Παύλος Φύσσας έκανε το σωστό εκείνη τη

στιγμή όταν και ήρθε ξαφνικά αντιμέτωπος με

τον κίνδυνο. Έκανε το σωστό ενσυνείδητα για

τους φίλους του που προστάτευσε και τους

έδωσε το χρόνο να ξεφύγουν. Έκανε το σωστό

ενσυνείδητα για τους γονείς των φίλων του που

είδαν τα παιδιά τους να γυρνάνε σοκαρισμένα

αλλά σώα στο σπίτι. Έκανε το σωστό, πιθανόν

χωρίς να σκεφτεί ότι όντως το μαχαίρι θα στο-

χεύσει την καρδιά του, γιατί με τον θάνατό του

το υποκριτικό κομμάτι της κοινωνίας και της

Βουλής γύρισε επιτέλους το κεφάλι που πει-

σματικά αρνούνταν να ρίξει μια ματιά στις δο-

λοφονίες αλλοδαπών, τις κακοποιήσεις «μαυρι-

δερών», ομοφυλόφιλων, αριστερών κ.λ.π. που

προηγήθηκαν της δολοφονίας στο Κερατσίνι.

Έκανε το σωστό, σχεδόν σίγουρα χωρίς να προ-

λάβει να το αναλύσει, ώστε πολλές φωνές που

ονειρεύονται εμφύλιους, ξεκαθαρίσματα, φυ-

λακές, ελικόπτερα και φωτιά στην –πράγματι-

ατιμασμένη Βουλή να καταλάβουν έστω και

επιφανειακά τι σημαίνει να κυλάει το αίμα

στους δρόμους. Τα φώτα της δημοσιότητας και

οι χαρτογιακάδες της Ευρώπης θυμήθηκαν ότι

θα πρέπει να παραδώσουν την προεδρεία της

Ευρωπαικής Ένωσης σε μια χώρα με ισχυρή νε-

οναζιστική δράση και έβαλαν επιτέλους σε λει-

τουργία τα γρανάζια ενός μηχανισμού που,

στην αθωότερη περίπτωση, κοιμόταν ή, στην

πιο επικίνδυνη των περιπτώσεων, χρησιμοποι-

ούσε αποπροσανατολιστικά και ως Ντόμπερμαν

μια ακραία -«ακτιβιστική» όπως έλεγε ο Αντρέ-

ας Λοβέρδος- οργάνωση.

Ανυποψίαστοι ήρωες

Με μία απόφαση της στιγμής, συνειδητά ή

τυχαία, ο Παύλος Φύσσας έκανε το σωστό για

τους φίλους του και την κοινωνία. Έτσι και αλ-

λιώς μιλάμε για μια κοινωνία που τους νέους

ανθρώπους και τα νέα μυαλά, τα στέλνει -κατά

σειρά- στο εξωτερικό, στην απελπισία και στην

αναλωσιμότητα, τιμωρώντας τα επειδή τολμούν

να έχουν απαιτήσεις. Μια κοινωνία ειδωλολα-

τρική που συνήθισε να θυσιάζει. Ποιός όμως θα

τολμήσει να πει στην οικογένεια του Παύλου

Φύσσα ότι εκείνο το βράδυ το παιδί τους έκανε

το σωστό; Ας ρωτήσει κάποιος τη μητέρα του αν

θα αντάλλασε την εικόνα των Χρυσαυγιτών με

τις χειροπέδες με τη γνώση ότι απόψε το βράδυ

ο γιός της θα καθίσει στο τραπέζι της για φαγη-

τό.

Δυστυχώς έτσι κυλάνε τα πράγματα στη χώρα

μας. Απλώς διαβάζουμε τις ειδήσεις, «κολυμπά-

με» από μέρα σε μέρα και ελπίζουμε στην τύχη

για μια αλλαγή προς το καλύτερο χωρίς να ρω-

τήσουμε και να περιμένουμε να απαντήσει κα-

νείς «Παρών!» στο ερώτημα: «δέχεσαι να θυ-

σιαστείς για το καλό της ελληνικής κοινωνίας;».

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τιμές, στεφάνια,

καταδίκη της βίας απ’ όπου και αν προέρχεται,

μαχαίρια στο κόκκαλο, και ένα επίδομα στην οι-

κογένειά σου μέχρι να έρθει ο επόμενος ανυπο-

ψίαστος «ήρωας».

Νίκος Ζαγανιάρης

44 EυρυτανίαEυρυτανία


Η « Ε υ ρ υ τ α ν ί α »σ τ η ν π ό ρ τ α σ α ς !

Αν θέλετε το περιοδικό μας να φτάνε ι στο σπίτ ισας κάθε δύο μήνες, μπορείτε να γραφτείτε συν-δρομητές .

Ενημερώστε μας ή καταθέστε τη συνδρομή σας

στην Τράπεζα Πειραιώς στο λογαριασμό 5145-053120-594 .

Αναλυτικά οι τ ιμές και ο ι τρόποι επικοινωνίας με

το περιοδικό μας στη σελίδα 2.

Μ η ν ξ ε χ ν ά τ ε ότ ι η « Ε υ ρ υ τα ν ί α » Μ η ν ξ ε χ ν ά τ ε ότ ι η « Ε υ ρ υ τα ν ί α » χ ρ ε ιχ ρ ε ι ά ζ ε τα ι τ η σ υ ν δ ρ ο μ ή σ α ς .ά ζ ε τα ι τ η σ υ ν δ ρ ο μ ή σ α ς .



Την Παρασκευή 16 Αυγού-στου πραγματοποιήθηκε στοΜουσείο Εθνικής Αντίστασηςστους Κορυσχάδες η πρώτηπροβολή του ντοκιμαντέρ γιατο χωριό με τίτλο Κορυσχάδες,

ένας αιώνας και κάτι....Πρόκειται για μια φιλόδοξη

προσπάθεια του ΠολιτιστικούΣυλλόγου των Απανταχού Κο-ρυσχαδιτών που έγινε πραγ-ματικότητα χάρη στη συνερ-γασία και πολύτιμη βοήθειασυγγραφέων και καλλιτεχνώνπου προσέφεραν αφιλοκερ-δώς τις υπηρεσίες τους. Ηπροβολή στέφθηκε με απόλυ-τη επιτυχία καθώς η προσέ-λευση του κοινού ήταν μεγα-λύτερη από την αναμενόμενη.Μάλιστα, ακολούθησε δεύτε-ρη συνεχόμενη προβολή ώστεόλοι οι θεατές να έχουν τηνευκαιρία να δούν το ντοκιμαν-τέρ που βασίστηκε στο ιστορι-κό βιβλίο του Κ. Σαρρή Χρονι-

κό Κορυσχάδων.Μετά την προβολή οι θεα-

τές πέρασαν στην πλατεία,όπου ο Σύλλογος παρέθεσεμπουφέ με μεζέδες.

Ο Σύλλογος απέδωσε ξεχω-ριστές ευχαριστίες στους συν-τελεστές του ντοκιμαντέρ:

«- Τον κ. Κώστα Καστανά,διαπρεπή ηθοποιό του Εθνι-κού Θεάτρου για την εξαιρετι-κή εκφώνηση της αφήγησης.

- Τον κο Νίκο Ζωρογιαννίδη,ο οποίος προσέδωσε ζωντάνιακαι σφρίγος στον αφηγηματι-κό λόγο του σεναρίου.

- Τον κύριο Θανάση Αλατάκαι τον κύριο Νίκο Χατζηιωαν-νίδη, που έγραψαν τη μουσι-κή ειδικά για την περίστασηκαι μάλιστα πρωτότυπη.

- Για την επιμέλεια του έρ-γου, που έγινε με ιδιαίτερηικανότητα και φροντίδα, τηΛιάνα Θάνου. Η ίδια επίσηςεπιμελήθηκε το σενάριο τηςταινίας, βασισμένο στο πολυ-σέλιδο ιστορικό βιβλίο τουκου Κ.Σαρρή Χρονικό Κορυ-

σχάδων.- Σημαντικότατη και η συνει-

σφορά του κου ΑναστάσιουΗλιόπουλου, με διασωζόμενααπό πρωτότυπες έρευνές του,αυθεντικά Ευρυτανικά τρα-γούδια.

- Θερμές επίσης ευχαριστίεςαπευθύνονται και στο ΕθνικόΚέντρο Ελληνικής Λαογραφίαςτης Ακαδημίας Αθηνών καιιδιαίτερα στην Πρόεδρό τουκα Αικατερίνη Καμηλάκη-Πο-λυμέρου.

- Ευχαριστούμε τον κύριοΑρώνη και το ζεύγος Κουτσού-κη για τη βιντεοσκόπηση εκ-θεμάτων στο Ιστορικό-Λαο-γραφικό Μουσείο του ΜικρούΧωριού και για την εξίσου φι-λόξενη υποδοχή στο Λαογρα-

φικό Μουσείο του Τόρνου,τον κο Παλαιό.

- Ευχαριστούμε κάθε ανώ-νυμο ή επώνυμο συντελεστήαυτού του εγχειρήματος καιόλους τους «Κορυσκιώτες»που πρόθυμα έδωσαν ουσια-στική βοήθεια κατά τη διάρ-κεια των γυρισμάτων. Ιδιαίτε-ρα ευχαριστούμε τον σκηνο-θέτη της ταινίας μας,κύριοΔημήτρη Τσίγκο, που προσέ-φερε περισσότερα από τααναμενόμενα για το τελικό αι-σθητικό αποτέλεσμα. Αποδεί-χτηκε για μία ακόμη φορά ηεπιβίωση της παράδοσης τηςεθελοντικής προσφοράς καιεργασίας, πράγμα που χαρα-κτήριζε αυτή την κοινότηταεδώ και πολλές γενεές».

Στο άμεσο μέλλον το ντοκι-μαντέρ θα εκδοθεί ψηφιακάκαι τα έσοδα θα διατεθούνγια τη συντήρηση του Μου-σείου Εθνικής Αντιστάσεωςστους Κορυσχάδες και τωνυπολοίπων μνημείων του χω-ριού.

Κορυσχάδες, ένας αιώνας και κάτι...


Στα πλαίσια των εορτών του δάσους

στις 22 Ιουλίου πραγματοποιήθηκαν

στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης τα

εγκαίνια της έκθεσης του ζωγράφου

και γλύπτη Γιάννη Καστρίτση από τη

Δάφνη Ευρυτανίας.

Η έκθεση αφορά έργα ζωγραφικής

και γλυπτικής, πολλά από τα οποία

εκτέθηκαν πρόσφατα στο Βυζαντινό

Μουσείο της Αθήνας στη σειρά Βίων

Ερμηνεία.

Ο ίδιος ο καλλιτέχνης αναφέρει για

τα έργα του: «Δεν βλέπω μόνο τους

ίδιους ανθρώπους που χάνονται. Βλέ-

πω τα έργα, βλέπω τη λαϊκή αρχιτεκτο-

νική που απαξιώνεται, βλέπω τη λαϊκή

τέχνη που σβήνει, βλέπω τη μουσική

που έχει σωπάσει, βλέπω το σύνολο

αυτού του κόσμου να σβήνει και αυτό

προσπαθώ να αναδείξω μέσα από τη

δουλειά μου. Τα δευτερεύοντα δηλαδή

στοιχεία, τις ιδιαίτερες λεπτομέρειες

και όχι τόσο τα πρόσωπα τα οποία εί-

ναι αναγνωρίσιμα».

Η έκθεση διήρκεσε μέχρι τις 31 Αυ-

γούστου.

Εγκαίνια έκθεσης

ζωγραφικής και

γλυπτικής

στους Κορυσχάδες


ΕορτασμόςΕορτασμός

των των

ΕυρυτάνωνΕυρυτάνων

Αγίων στοΑγίων στο

ΒύρωναΒύρωνα

Μια ιδιαίτερη συγ-κυρία συνόδευσε τονφετινό εορτασμό τηςμνήμης των δώδεκαΕυρυτάνων Αγίωνπου γίνεται κάθε χρό-νο στον Ι.Ν. του Αγ.Νεομάρτυρα Μιχαήλστο Βύρωνα.

Φέτος, εκτός απότην Αδελφότητα Γρα-νιτσιωτών, που πρω-τοστάτησε στην κα-θιέρωση της ετήσιαςαυτής εκδήλωσης,στον εορτασμό συμ-μετείχαν η Πανευρυ-τανική Ένωση και ηΟμοσπονδία Ευρυτα-νικών Συλλόγων μετα-τρέποντας την περί-σταση σε μια πανευ-ρυτανική γιορτή.

Οι φετινοί εορτα-σμοί επικεντρώθηκανστη μνήμη του ΑγίουΑνδρέα του Ερημίτη,με καταγωγή από τηΣιβίστα Ευρυτανίας,που με τον ασκητικότρόπο ζωής του, τιςδιδασκαλίες του αλλάκαι τον θαυμαστότρόπο της Κοιμήσεωςτου αποτέλεσε ένα ιε-

ρό παράδειγμα θρη-σκευτικής φώτισης.

Την Παρασκευή 1ηΝοεμβρίου εψάλλει οεσπερινός ενώ τηνεπόμενη μέρα τελέ-στηκε Θεία Λειτουρ-γία στις 7 το πρωί απότους Ευρυτάνες Πρω-τοπρεσβυτέρους π.Κωνσταντίνο Βαστάκηκαι π. Δημήτριο Σκόν-δρα, ενώ συμπρο-σευχόμενος ήταν στοΙερό Βήμα και ο π. Λά-μπρος Νιάφας. Μετάτο πέρας της ΘείαςΛειτουργίας έγινε πε-ριφορά της εικόναςτων 12 Αγίων και ηκαθιερωμένη αρτο-κλασία. Εψάλλησανβυζαντινοί ύμνοι καιστη συνέχεια ο Πρω-τοπρεσβύτερος π.Κωνσταντίνος Βαστά-κης μίλησε για τον βίοκαι την πολιτεία τουΑγίου Ανδρέα τουΕρημίτη. Αξίζει να ση-μειωθεί ότι κατά τηδιάρκεια της εκδήλω-σης ο π. Κωνσταντίνοςπρότεινε να συμπερι-ληφθούν στους Ευρυ-

τάνες Αγίους και οΆγιος Λεωνίδης με τιςσυν αυτώ επτά γυναί-κες μάρτυρες και απότον Πρόεδρο της Πα-νευρυτανικής Ένωσηςκ. Κώστα Παπαδό-πουλο τονίστηκε ηανάγκη να γίνουν οιδέουσες νομοκανονι-κές ενέργειες, ώστενα καταταγούν στοευρυτανικό ορθόδο-ξο αγιολόγιο και οι :Αναστάσιος Γόρδιος,ο Όσιος Παρθένιος οΣκούρτος ο εκ Φουρ-νά, οι ΙερομόναχοιΠαπαϊωνάς ο Καυσο-καλυβίτης, Κύριλλος οΚαστανοφύλλης, Πε-λάγιος ο Προυσιώτης,Διονύσιος ο εκ Φουρ-νά και ο νεότεροςστην τοπική ιστορίαμας ΙερομάρτυραςΠαπαδημήτρης Βα-στάκης, πατέρας τουπ. Κωνσταντίνου, οοποίος μαρτύρησευπέρ πίστεως και πα-τρίδος, ύστερα απόφρικτότατα βασανι-στήρια στις 24-12-1942 από τους Ιτα-


λούς. Η εκδήλωσηολοκληρώθηκε με δε-ξίωση που παρατέθη-κε στους παρευρισκο-μένους.

Ο Οσιος Ανδρέας οΕρημίτης και Θαυμα-τουργός (13ος αι.)

«Είναι ο χρονικά αρ-χαιότερος Ευρυτάναςάγιος. Γεννήθηκε στιςαρχές του 13ου αι.στο χωριό Σιβίστα τηςΕυρυτανίας, ευρισκό-μενο το πάλαι στοβουνό Καλάνα και τώ-ρα βυθισμένο στην τε-χνητή λίμνη των Κρε-μαστών.

Τους χρόνους εκεί-νους η περιοχή ανήκεστην επικράτεια τουΔεσποτάτο της Ηπεί-

ρου, το οποίο είχεπρωτεύουσα την Άρ-τα. Δεσπότης ήταν οΜιχαήλ Β΄λ ΆγγελοςΚομνηνός (1234-1271), σύζυγος τηςΑγίας Θεοδώρας, πο-λιούχου της Άρτας(μνήμη 11 Μαρτίου).

Από το χωριό τουέφυγε μόλις ενηλικιώ-θηκε. Πήγε στο Μονο-δένδρι της Ηπείρουόπου και δημιούργη-σε οικογένεια. Όμωςεζήλωσε τον ασκητικόβίο και έγινε μοναχός.Ως ησυχαστήριό τουμάλλον επέλεξε τοντόπο γύρω από τα μο-ναστήρια της ΑγίαςΠαρασκευής και τουΠροφήτη Ηλία στο

Μονοδένδρι.Καθώς η ψυχή του

δεν ανεπαύθη εκεί,αναζήτησε ερημικότε-ρο τόπο και κατέφυγεσε σπήλαιο στην Κα-λάνα. Εκεί αφιερώθη-κε εξολοκλήρου στηνηστεία και στην προ-σευχή μέχρι την τε-λευτή του.

Ο οσιακός τρόποςτης κοιμήσεώς τουέγινε γνωστός στουςΧριστιανούς της πε-ριοχής με θαύμα εξ’ουρανού. Φωτεινέςουρανομήκεις λαμπά-δες ξεκινούσαν απότο σπήλαιο, ανέβαι-ναν στα ουράνια καικατ΄λεβαιναν πάλι στησπηλιά. Οι πιστοί Χρι-

στιανοί, μεταξύ αυτώνκαι η βασίλισσα Θεο-δώρα. Έσπευσαν εκείκαι ανευρόντες το ιε-ρό σκήνωμα του αγί-ου το κήδεψαν πανη-γυρίζοντες. Η αγία Θε-οδώρα ανήγειρε εντόςτου σπηλαίου ναό, οοποίος σώζεται μέχρισήμερα».

Πηγή:(«ΣΤΟΝ ΑΝΘΩΝΑ

ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, ΜΙ-ΚΡΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙΟ ΓΙΑΤΟΥΣ ΕΥΡΥΤΑΝΕΣ ΑΓΙ-ΟΥΣ», Έκδ. ΙΕΡΟΣ ΝΑ-ΟΣ ΕΥΡΥΤΑΝΩΝΑΓΙΩΝ, ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ2007, σελ. 23-24)

Μετά τις Αρχαιρεσίες της 29ης Σεπτεμβρί-ου η Εταιρεία Ευρυτάνων Επιστημόνωνεξέλεξε νέο Διοικητικό συμβούλιο τοοποίο συγκροτήθηκε σε Σώμα.

Η σύνθεση του νέου Δ.Σ. έχει ως εξής:Η σύνθεση του νέου Δ.Σ. έχει ως εξής:

Πρόεδρος: Κουλαρμάνης ΦώτιοςΠρόεδρος: Κουλαρμάνης Φώτιος

Α’ Αντιπρόεδρος: Λιάπης ΚωνσταντίΑ’ Αντιπρόεδρος: Λιάπης Κωνσταντί --

νος νος

Β’ Αντιπρόεδρος: Τριχιάς ΒασίλειοςΒ’ Αντιπρόεδρος: Τριχιάς Βασίλειος

Γραμματέας: Αβράμπος Απόστολος Γραμματέας: Αβράμπος Απόστολος

Ειδικός Γραμματέας: Πάζιος ΓεώργιοςΕιδικός Γραμματέας: Πάζιος Γεώργιος

Ταμίας: Παναγιώτου ΣωτήριοςΤαμίας: Παναγιώτου Σωτήριος

Έφορος και Δημοσίων Σχέσεων : Έφορος και Δημοσίων Σχέσεων :

Γιαννακόπουλος ΧρήστοςΓιαννακόπουλος Χρήστος

Μέλη: Μέλη:

Ζούμπος Ιωάννης, Ζούμπος Ιωάννης,

Κουτρομάνος ΧρήστοςΚουτρομάνος Χρήστος

Την Εξελεγκτική επιτροπή αποτέλεΤην Εξελεγκτική επιτροπή αποτέλε--

σαν οι:σαν οι:

Γατής Λάμπρος, Γατής Λάμπρος,

Καρλιάμπας Νικόλαος, Καρλιάμπας Νικόλαος,

Κουτρής ΣτυλιανόςΚουτρής Στυλιανός

Εκπρόσωποι στην Ομοσπονδία ΕυρυΕκπρόσωποι στην Ομοσπονδία Ευρυ--

τανίκών Συλλόγων είναι οι: τανίκών Συλλόγων είναι οι:

Τσιαμασιώτης Χαράλαμπος, Τσιαμασιώτης Χαράλαμπος,

Τσιώτας ΝικόλαοςΤσιώτας Νικόλαος

Νέο Δ.Σ. στην Εταιρεία

Ευρυτάνων Επιστημόνων


Με αφορμή την απορρόφηση του Θεραπευτη-ρίου Χρονίων Παθήσεων Ευρυτανίας από τονεοσύστατο Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Πε-ριφέρειας Στερεάς Ελλάδας (θα αναφέρεται μετη νέα του ονομασία ως Κέντρο προστασίας -παράρτημα ΑμεΑ Ευρυτανίας) ο απερχόμενοςΔιοικητής κ. Αθανασιάς συνέταξε και κοινοποι-ήσε την παρακάτω επιστολή:«Ανέκαθεν, βλέποντας τις νύχτες να κυνηγούντις μέρες, τους μήνες να οικοδομούν τα χρόνια,τα χρόνια τους αιώνες κι εκείνοι την αιωνιότη-τα, αναλογιζόμουνα, γιατί τρέχει τόσο βιαστι-κά… γιατί περνάει τόσο αμείλικτα ο χρόνος;Όμως, έτσι είναι φτιαγμένος ο χρόνος… Να βιά-ζεται… να τρέχει… να είναι ασταμάτητος…! Αλ-λιώς, διαφορετικά, αν δεν υπήρχε του χρόνουτο φευγιό και του καιρού το διάβα, δεν θαυπήρχε η αιωνιότητα. Περνάει λοιπόν, αμείλικτα, αδυσώπητα καιβιαστικά ο χρόνος. Βιάζεται, λες και δεν έχειχρόνο άλλο να περιμένει…! Έτσι, «βιαστικά»έκλεισε και ο κύκλος της δικής μου παρουσίαςστη Διοίκηση του Θεραπευτηρίου Χρονίων Πα-θήσεων Ευρυτανίας, γι’ αυτό, τώρα, που η εκείπαρουσία μου ανήκει, πλέον, στο παρελθόν,νοιώθω την ανάγκη και την υποχρέωση, όχι γιανα κάνω δημόσιο απολογισμό και δημόσιαπροβολή του έργου μου. Όχι…Όχι, διότι είναι εγωπαθές… δεν είναι ευγενικό…δεν πρέπει… δεν επιτρέπεται, να μιλούν οι ερ-γάτες για το έργο τους, το έργο πρέπει να μι-λάει και να προβάλλει τους εργάτες, αλλά γιανα ευχαριστήσω από της καρδιάς μου τα βάθηκαι από της ψυχής μου τα μύχια όλους τουςεπώνυμους και ανώνυμους, κοντινούς και λι-γότερο κοντινούς, δικούς και ξένους, που γιασαράντα (40) ολόκληρους μήνες μου συμπα-ραστάθηκαν, ήταν δίπλα μου, ήταν κοντά μου,ήταν η ψυχή μου, ήταν η δύναμή μου, ήταν τοστήριγμά μου, ήταν… τα πάντα ήταν…!!! Ό,τικάναμε, μαζί το κάναμε…!!! Άλλωστε, για ναβγει κάτι από το τέλμα, για να πάει οτιδήποτεμπροστά, δεν αρκεί μονάχα ένας. Χρειάζονταιπερισσότεροι κι εδώ υπήρξαν περισσότε-ροι…!!! Δεν θα τολμήσω να μπω στον πειρασμό της πα-

ράθεσης ονομάτων και ιδιοτήτων, διότι και θαξεχάσω και θα κουράσω. Άλλωστε, όσοι βοή-θησαν το ξέρουν. Το ξέρουν και οι ίδιοι και οιεργαζόμενοι και οι περιθαλπόμενοι και η τοπι-κή κοινωνία. Παρ’ όλα αυτά, νοιώθω επιβεβλημένη την υπο-χρέωση να ευχαριστήσω ξεχωριστά και ιδιαί-τερα το Θεό μου, που με αξίωσε να υπηρετήσωτους συνανθρώπους μου, αλλά κι αυτούς…όλους αυτούς, που μου εμπιστεύτηκαν αυτή τηθέση…! Μία ακόμη εξαίρεση είναι αυτή, που αφοράστους περιθαλπόμενους του Θεραπευτηρίου.Θέλω κι αυτούς να τους ευχαριστήσω ιδιαίτε-ρα, διότι χάρη σ’ αυτούς φεύγω σοφότεροςκαι, ίσως, πιο άνθρωπος από κοντά τους…!!! Ακόμη, θέλω να συγχαρώ την πλειοψηφία των

εργαζομένων του Θεραπευτηρίου –κάποιοι εί-ναι πηγή αστείρευτη, που ποτίζει ασταμάτητατο δέντρο της καλοσύνης, της τρυφερότητας,της αλληλεγγύης και της συμπόνιας –διότι κα-ταθέτουν καθημερινά τις μετοχές τους στο χρη-ματιστήριο της αγάπης, χαρίζοντας υπερπολύ-τιμα ψήγματα χαράς και σμαράγδινα χαμόγελαανθρωπιάς στους περιθαλπόμενους. Επιπρόσθετα, θέλω να επισημάνω σε κάποιουςπαροικούντες εντός και εκτός των τειχών, ευ-τυχώς σε λίγους, ότι η αξιοπρέπεια δεν είναιπροσωπείο, είναι πρόσωπο…!!! Είναι ανεκτί-μητης αξίας, ούτε πουλιέται, ούτε αγοράζεταικαι χαρακτηρίζει…!!! Χαρακτηρίζει, διότι είναιτρόπος ζωής…!!! Τέλος, αν και διαφωνούσα, διαφωνώ και θασυνεχίσω να διαφωνώ με την συγχώνευση τωνΙδρυμάτων και με την παραρτηματοποίηση τουΘεραπευτηρίου μας, εύχομαι καλή επιτυχίαστο Διοικητικό Συμβούλιο του νεοσύστατουΚέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας ΠεριφέρειαςΣτερεάς Ελλάδας, στο οποίο ανήκει, πλέον, καιτο Θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων Ευρυτα-νίας, ως Παράρτημα ΑμεΑ Ευρυτανίας». Να σημειωθεί πως στο Κέντρο Προστασίας-ΑμεΑ Ευρυτανίας διοικητής θα είναι ο κ. ΔήμοςΑθανασίου, πρώην αθλητής που καθηλώθηκεσε αναπηρικό καροτσάκι έπειτα από εργατικόατύχημα.

Ευχαριστήρια επιστολή του απερχόμενου Διοικητή του Θεραπευτηρίου Χρονίων Παθήσεων Ευρυτανίας Γιώργου Αθανασιά Ο κ. Αθανασιάς Ο κ. Αθανασίου

Μεγάλη συζήτηση έχει προκύ-

ψει σχετικά με τις χρηματοδο-

τήσεις των Δήμων και των Πε-

ριφερειών από τα οικονομικά

κέντρα της χώρας. Οι Περιφέ-

ρειες βρίσκονται σε δύσκολη

οικονομική κατάσταση και το

κράτος αδυνατεί να καλύψει

τις υποχρεώσεις του προς αυ-

τές. Την άποψη του για το θέ-

μα εξέφρασε ο Περιφερειακός

Σύμβουλος κ. Λάμπρος Τσι-

τσάνης με αφορμή το έκτακτο

συνέδριο της Ένωσης Περιφε-

ρειών Ελλάδος που πραγμα-

τοποιήθηκε στις 20 Σεπτεμ-

βρίου:

«Βρισκόμαστε μπροστά σε

ένα συνέδριο έκτακτο με μο-

ναδικό θέμα : Τα οικονομικά

των Περιφερειών.

Τονίστηκε από τον κύριο

Σγουρό, από τους εισηγητές

αλλά και από τους Περιφερει-

ακούς Συμβούλους ότι τα οι-

κονομικά των Περιφερειών

όλης της χώρας δεν είναι αρ-

κετά για τη λειτουργία τους.

Ιδίως αυτό που συμβαίνει με

τους Κεντρικούς Αυτοτελείς

Πόρους ( Κ.Α.Π.) είναι απαρά-

δεκτο . Δεν μπορούμε ως Πε-

ριφέρεια να προγραμματίσου-

με, να υλοποιήσουμε και να

πληρώσουμε τα πλέον απα-

ραίτητα, ούτε καν τα αυτο-

νόητα.

Το 2012 ενώ θα έπρεπε το

κεντρικό κράτος – Κεντρική Δι-

οίκηση να δώσει τα χρήματα

(Κ.Α.Π.) στις Περιφέρειες στην

αρχή του έτους, τα έδωσε στο

τέλος του έτους – Δεκέμβριο

και αυτά μειωμένα.

Φέτος - 2013 - είμαστε στα τέ-

λη Σεπτεμβρίου, χρήματα δεν

δόθηκαν στις Περιφέρειες και

δεν γνωρίζουμε αν θα δοθούν

πλέον, με αποτέλεσμα τα πε-

ρισσότερα έργα να μην έχουν

αρχίσει ακόμη. Περιττό να το-

νιστεί ότι αν δεν δοθούν τα

χρήματα αυτά - Κ.Α.Π. - το

συντομότερο, πολύ φοβάμαι

ότι οι Περιφέρειες θα κατε-

βάσουν ρολά.

Ο Καλλικράτης ξεκίνησε με

στόχο οι Περιφέρειες να γί-

νουν αυτοδιοικούμενες και

αυτοχρηματοδοτούμενες αλ-

λά δυστυχώς κατέληξαν να εί-

ναι ένα κρατικό εργαλείο που

να χρησιμοποιείται κάθε φο-

ρά όπως αυτό βολεύει. Ενώ

αντίθετα θα έπρεπε οι Περι-

φέρειες να είναι μοχλός Ανά-

πτυξης, με περισσότερες αρ-

μοδιότητες που να συνο-

δεύονται από τα ανάλογα

χρήματα και θα γινόταν επιτέ-

λους πράξη η αποκέντρωση.

Συμβαίνει όμως το αντίθετο –

αφαιρούνται αρμοδιότητες

υπέρ του συγκεντρωτισμού.

Ίσως κύριε Πρόεδρε, ως Ένω-

ση Περιφερειών θα έπρεπε να

αντιδράσουμε πολύ νωρίτερα,

γιατί τώρα δεν θα μας πιστέ-

ψει κανείς με δεδομένο ότι σε

λίγο καιρό μπαίνουμε σε προ-

εκλογική περίοδο.

Οι Δήμοι που ήταν καλύτερα

οργανωμένοι από τις Περιφέ-

ρειες , αντέδρασαν νωρίς και

πέτυχαν πολύ περισσότερα

πράγματα, ιδιαίτερα στα οικο-

νομικά.

Πέρα όμως από τα οικονομικά

μήπως προχωρήσανε και τα

θεσμικά ; Δυστυχώς όχι.

Η Γραφειοκρατία, η πολυνο-

μία και οι αλλεπάλληλοι έλεγ-

χοι με τον τρόπο που γίνονται

δεν συνηγορούν στη λειτουρ-

γία των Περιφερειών και στην

υλοποίηση των προγραμμά-

των για την Ανάπτυξη αλλά

αντίθετα καθυστερούν, φρε-

νάρουν και θέτουν σε πλήρη

απραξία τα πάντα. Ιδιαίτερα η

γραφειοκρατία είναι ο αιμο-

δότης της διαφθοράς και το

χειρόφρενο της ανάπτυξης, εί-

ναι εκείνη που μπλοκάρει τις

Τεχνικές Υπηρεσίες των Περι-

φερειών αλλά και των Δήμων

με αποτέλεσμα να μην είναι

σε θέση έγκαιρα να δρομολο-

γήσουν τη διαδικασία των δη-

μοπρασιών, ούτως ώστε να

εκτελεστούν οι εργασίες τότε

που πρέπει. Ιδιαίτερα στις

ορεινές περιοχές όπως η Ευ-

ρυτανία που οι καιρικές συν-

θήκες δεν το επιτρέπουν –πά-

Ο Λάμπρος Ο Λάμπρος

Τσιτσάνης Τσιτσάνης

για τα οικονομικάγια τα οικονομικά

των Περιφερειώντων Περιφερειών



γοι , χιόνια- πότε θα γίνουν οι

εργασίες όταν εξαιτίας της

γραφειοκρατίας τα έργα δη-

μοπρατούνται το Σεπτέμβριο

και τον Οκτώβριο; Για παρά-

δειγμα στον κεντρικό άξονα

Ραπτόπουλο- Πρασιά στη θέ-

ση Στάρτο εξαιτίας των ανωτέ-

ρω διαδικασιών το έργο θα

δημοπρατηθεί τον Οκτώβριο

με αποτέλεσμα ,πολύ φοβά-

μαι ότι θα ταλαιπωρηθούν για

μια ακόμη χρονιά οι κάτοικοι,

οι μόνοι βεβαίως που δεν ευ-

θύνονται σε τίποτα, επίσης έρ-

γα που πιθανόν να μην προ-

λάβουν να γίνουν στον τέως

Δήμο Αγράφων, Προυσό, Κλει-

τσό –Φουρνά, Δομνίστα κλ.

Καθώς επίσης διαγράμμιση

του κεντρικού άξονα , τοποθέ-

τηση στηθαίων κλ.

Ο προγραμματισμός της κεν-

τρικής διοίκησης και αυτό

συμβαίνει διαχρονικά είναι

λίαν επιεικώς απαράδεκτος.

Δεν μπορεί να φτάνουμε στις

11 Σεπτεμβρίου – μέρα έναρ-

ξης μαθημάτων στα σχολεία

(Νηπιαγωγεία – Δημοτικά –

Γυμνάσια – Λύκεια) και να μην

είναι στελεχωμένα από εκπαι-

δευτικούς δεν επιτρέπεται

επίσης να ξεκινούν τα μαθή-

ματα και να μην έχει ρυθμι-

στεί ακόμη το θέμα της μετα-

φοράς των μαθητών ΚΤΕΛ –

Ταξί-Ι.Χ. -, με ευθύνη της κεν-

τρικής διοίκησης.

Τέλος το Αθηνοκεντρικό κρά-

τος ας πάρει την απόφαση να

απελευθερώσει αυτούς τους

"αιχμαλώτους " που είναι οι

κάτοικοι της Περιφέρειας

όπου κατά εκατοντάδες χιλιά-

δες , ταξιδεύουν από την Πε-

ριφέρεια στην Αθήνα για το

όποιο θέμα. Ας εμπιστευτεί

περισσότερο την Περιφέρεια,

την Τοπική Αυτοδιοίκηση και

ας διαθέσει περισσότερους

πόρους για την Ανάπτυξη της

χώρας για να δουν καλύτερες

μέρες οι κάτοικοι αλλά και ελ-

πίδα οι άνεργοι νέοι μας».

Από τις 30 Αυγούστου έως την 1η Σεπτεμβρίου ο Δήμος Καρπενησίου διοργάνωσε με

επιτυχία το 1ο Διεθνές Συνέδριο Νέων Ευρυτάνων.

Νέοι άνθρωποι με καταγωγή από την Ευρυτανία γνωρίστηκαν μεταξύ τους και αντάλ-

λαξαν ιδέες και απόψεις για το επιχειρηματικό τοπίο στην Ευρυτανία καθώς και τις δυ-

νατότητες και τις διεξόδους ενός νέου ανθρώπου που προσπαθεί να σταθεί σε αυτό το

προβληματικό οικονομικό τοπίο.

Χαιρετισμό απήυθυνε ο Δήμαρχος Καρπενησίου κ. Μπακογιάννης ενώ συντονίστρια της

συζήτησης και των παρουσιάσεων ήταν η Βίκυ Κοτσιμπού.

Οι δύο μεγάλες θεματικές ενότητες γύρω από τις οποίες περιστράφηκε η συζήτηση ήταν

«Από την ιδέα στην Πράξη: Επενδύω στην Ευρυτανία» και «Επιχειρηματικότητα στην

Ελλάδα της κρίσης: εργαλεία και ευκαιρίες».

Η τελευταία μέρα του Συνεδρίου περιείχε βόλτα στην Μονή Προυσού, στο φαράγγι της

Μαύρης Σπηλιάς και γεύμα στο Αλλαντοποιείο Στρεμμένου.

1ο Συνέδριο Νέων Ευρυτάνων

από το Δήμο Καρπενησίου


Με 4μηνη αργία από τα καθή-

κοντα του τιμωρήθηκε από το

Εφετείο Λάρισας ο Δήμαρχος

Αγράφων κ. Δημήτρης Τάτσης.

Η κατηγορία που αντιμετωπί-

ζει ο κ. Τάτσης αφορά τα εικο-

νικά δημοτικά συμβούλια τα

οποία «συγκροτούσε», ακόμα

και μέσω τηλεφώνου, και με

τα οποία επηρέαζε τα αποτε-

λέσματα των ζητημάτων που

αφορούσαν τον Δήμο Αγρά-

φων. Η ποινή των 4 μηνών

επεβλήθει για το πειθαρχικό

παράπτωμα της παράβασης

καθήκοντος από δόλο.

Ο κ. Τάτσης κατέθεσε προσφυ-

γή για την αναβολή της από-

φασης στο Συμβούλιο Επικρα-

τείας, η οποία όμως δεν έγινε

δεκτή. Έτσι θα παραμείνει έκ-

πτωτος για όσο διάστημα προ-

βλέφθηκε αρχικώς. Εξάλλου ο

κ. Τάτσης, παρά την αργία

στην οποία καταδικάστηκε τε-

λεσίδικα από τον Αύγουστο,

εξασκούσε τα καθήκοντά του

μέχρι και τον Σεπτέμβριο, ενώ

χρησιμοποιούσε το αυτοκίνη-

το του Δημάρχου.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι κα-

ταγγελίες για την συμπεριφο-

ρά του κ. Τάτση προήλθαν και

από δύο δημοτικούς συμβού-

λους της δικής του παράταξης.

Επίσης ο αντιπρόεδρος του

Δ.Σ. Αγράφων κ. Θεόδωρος Κα-

τσιάδας με επιστολή από τον

Απρίλιο είχε καταγγείλει το

«αυταρχικό καθεστώς που επι-

κρατούσε στο Δήμο Αγρά-

φων».

Υπενθυμίζουμε ένα χαρακτηρι-

στικό κομμάτι της επιστολής:

«Από την Κυριακή 31-3-2013

όλοι μιλούν για την κατάντια

στον τρόπο διεξαγωγής της συ-

νεδρίασης του δημοτικού συμ-

βουλίου Αγράφων.

Έτσι θέλω να παραθέσω τα γε-

γονότα όπως ακριβώς συνέβη-

σαν.

Κληθήκαμε στη συνεδρίαση

του δ.σ. να ψηφίσουμε το τε-

χνικό πρόγραμμα και κατόπιν

τον προϋπολογισμό του έτους

2013.

Όλοι απορήσαμε όταν μας ζη-

τήθηκε να ψηφίσουμε ένα τε-

χνικό πρόγραμμα 80 σελίδων

περίπου το όποιο δεν μας δό-

θηκε από πριν όπως είχε υπο-

χρέωση η δημοτική αρχή, ώστε

να το μελετήσουμε και να απο-

φασίσουμε τι επρόκειτο να

ψηφίσουμε.

Το θράσος τους ήταν τόσο που

αν και το ζητήσαμε επίμονα

κατά τη συνεδρίαση στάθηκε

αδύνατο να μας δοθεί, δόθηκε

μόνο στον αρχηγό της μειοψη-

φίας κ.Μπαμπαλή.

Παρόλα αυτά δείξαμε καλή θέ-

ληση και πριν αρχίσουμε τη

συζήτηση για το τι μέλλει γενέ-

σθαι, κάποιοι εργολάβοι επι-

τέθηκαν κατά της αντιπολίτευ-

σης και των ανεξάρτητων, φυ-

σικά έχουν και αυτοί τα ελα-

φρυντικά τους, καθώς ο δή-

μαρχος καθόλη τη διάρκεια,

τους τόνιζε πως αν ψηφιστεί

το πρόγραμμα θα ξεπληρω-

θούν μέχρι τελευταίας δεκά-

ρας, παροτρύνοντάς τους να

εξαγριωθούν λέγοντάς τους

''Σήμερα είναι μεγάλη μέρα

και να δείτε ποιοι φταίνε που

δεν πληρώνεστε'' εννοώντας

όσους είχαν διαφορετική θέση

από τη δημοτική αρχή. Η πα-

ραπάνω στάση του δημάρχου

σε συνδυασμό με την ανοχή

Σε 4μηνη αργίαο Δήμαρχος ΑγράφωνΔημήτρης Τάτσης

Στη θέση του η Βάσω Φεγγούλη


του προέδρου του δημοτικού

συμβουλίου έφερε κάποιους

αγανακτισμενους δημότες και

εργολάβους να φωνάζουν πως

αν δεν ψηφίσουμε ΝΑΙ στο τε-

χνικό πρόγραμμα δεν θα βγού-

με από αυτή την αίθουσα.

Μέσα στον παροξυσμό κάποι-

ος εργολάβος έκλεισε την πόρ-

τα της αίθουσας απειλώντας

μας ενώ στη συνέχεια έκλει-

σαν και το δρόμο αναγκάζον-

τάς μας να καλέσουμε την

αστυνομία, μιας και ο πρό-

εδρος του δ.σ. κ. Δημητρόπου-

λος δεν θέλησε να επιβάλει

την τάξη υποκύπτοντας στις

εντολές του Δημάρχου (άσε

τον κόσμο να κάνει διάλογο με

την αντιπολίτευση) και αφή-

νοντας έτσι τον όχλο να προ-

καλεί, να βρίζει και να εκβιάζει

να ψηφίσουμε υπέρ του δη-

μάρχου.

Μετά την παρέμβαση της

αστυνομίας ηρέμησαν κάπως

τα πνεύματα. Μπήκαμε στην

αίθουσα και ύστερα από πολ-

λές διαφωνίες ο κ. Μπαμπα-

λής ζήτησε αναβολή για μια

βδομάδα για να μελετήσουμε

το τεχνικό πρόγραμμα και ομό-

φωνα πήραμε αυτή την από-

φαση.»

Την θέση του κ. Τάτση πήρε η

κα. Βασιλική Φεγγούλη, του-

λάχιστον μέχρι την εκδίκαση

της αίτησης ακύρωσης της

απόφασης που κατέθεσε ο

ίδιος στο αρμόδιο δικαστήριο

του ΣτΕ. Η συνεδρίαση του δι-

καστηρίου θα γίνει τον Νοέμ-

βριο. Να σημειωθεί πως, σε

ηλικία 26 ετών, η αναπληρώ-

τρια δήμαρχος κα. Φεγγούλη

είναι η νεότερη στην Ελλάδα

που κατέχει αυτό το αξίωμα.

Νέο τεύχος «Πνευματική Ζωή»

Ακόμα ένα «φύλλολόγου, τέχνης καιπολιτιστικής καλ-λιέργειας» από την«Πνευματική Ζωή»,για το δίμηνο Σε-πτεμβρίου-Οκτωβρί-ου, που πρόσφαταέφτασε στα χέριαμας.Σε αυτό περιέχονταιτα σχόλια του Μιχά-λη Σταφυλά, κείμενοτου ΝικηφόρουΒρεττάκου, άρθροπαρέμβαση του Μη-τροπολίτη Κύκκουκαι Τηλλυρίας κ.κ.Νικηφόρου σχετικάμε τις πολιτικές καιοικονομικές εξελί-ξεις στη χώρα μας,ένα χρονικό της συ-νάντησης του Άγγε-λου Σικελιανού και

του Νίκου Καζαντζά-κη στο Άγιο Όροςαπό τον ΠαντελήΠρεβελάκη καθώςκαι ένα άγνωστοΝτοκουμέντο τηςΓκεστάπο, που πα-ρατίθεται από τονΒασο Μαθιόπουλο,σχετικά με την εντο-λή δολοφονίας τουΓιώργου Σεφέρη απότο Ναζιστικό καθε-στώς. Ακόμα δημο-σιεύνται κείμενατων Νταουσάνη, Σα-μουηλίδη, Νικηφό-ρου, Θ. Σταφυλά, Σε-ρενέ – Τσουρουκί-δου, Μπίνα, βιβλιο-κριτικές, ξένη και ελ-ληνική ποίηση.

3 χρόνια «Ευρυτανία» ! Το αρχείο μας επεκτείνεται...Μπορείτε κι εσείς να το απο-κτήσετε, παραγγέλνοντας ταπαλιά μας τεύχη, ή να γίνετεσυνδρομητές, βάζοντας κιεσείς στα ράφια σας την Ευρυτανία.

Πληροφορίες στα 210 9735297, 6936 194623 και στο[email protected] ή βρείτεμας στο facebook (Περιοδικό «Ευρυτανία»)


-«Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΑ-

ΚΟΥΔΑΣ» ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΑ-

ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΠΟΤΟ-

ΝΑΚΗ

-ΛΑΪΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΤΗ

ΡΩΣΚΑ

-«ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΛΥΝΕΤΑΙ ΤΟ

ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΟ» ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΑΝΟΣ Ν. ΛΥΡΑΣ

-«ΕΝΑΣ ΨΙΑΝΙΤΗΣ ΛΟΚΑΤΖΗΣ ΘΥΜΑΤΑΙ» ΓΡΑ-

ΦΕΙ Ο ΚΩΣΤΑΣ Δ. ΑΣΗΜΑΚΗΣ

-«Ο ΕΝΑΣΤΡΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ… ΤΟ ΛΥΚΑΥΓΕΣ ΚΑΙ

ΤΟ ΛΥΚΟΦΩΣ» ΓΡΑΦΕΙ Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΩ. ΦΑΛ-

ΛΗΣ

-Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΑ-

ΝΙΑΣ ΧΤΥΠΑ ΣΤΟ ΒΥΡΩ-

ΝΑ: ΣΥΝΕΟΡΤΑΖΕΤΑΙ Η

ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ 12 ΕΥΡΥΤΑ-

ΝΩΝ ΑΓΙΩΝ

-1Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗ-

ΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΚΑΡ-

ΠΕΝΗΣΙ

-ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΓΡΑΝΙΤΣΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΣΙ-

ΠΟΥΡΟΥ

-«ΤΑ ΜΝΗΜΟΣΥΝΑ ΤΩΝ ΕΛΠΙΔΩΝ» ΓΡΑΦΕΙ Ο

ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΤΑΦΥΛΑΣ

-ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ

-ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΛΑΒΑΝΟΥ ΓΙΑ

ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ «ΕΝ

ΓΡΑΝΙΤΣΗ»

ΕΞΩΦΥΛΛΑ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ

ΕΝ ΓΡΑΝΙΤΣΗ ΧΩΡΙΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ

Ο ΦΟΥΡΝΑΣΚΟΡΥΣΧΑΔΕΣ

-ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΕΣ

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

-ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΔΑΣΟΥΣ

ΣΤΟΥΣ ΚΟΡΥΣΧΑΔΕΣ

-ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΡΚΟ

ΜΠΟΤΣΑΡΗ

ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ

-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

«ΑΡΧΑΙΟΚΑΠΗΛΙΕΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΠΙ ΚΑΤΟΧΗΣ»

-ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ:

Ο ΑΕΤΟΣ ΤΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ

(1790-1823)

-ΓΙΟΡΤΗ ΧΩΡΙΑΤΙΚΗΣ

ΠΙΤΑΣ ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΑ

-ΒΡΑΒΕΙΑ ΣΕ ΕΥΡΥΤΑΝΕΣ

ΜΑΘΗΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ «ΒΕΛΟΥΧΙ»

-ΕΠΙΣΚΕΨΗ

ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ

ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΑ


Το τρίτο μάτιΤο τρίτο μάτι

Γράφει ο Γιώργος Σταυράκης

Διαβάζοντας κατά καιρούς το-πικές εφημερίδες των βορείωνπροαστίων της Αθήνας δεν εί-ναι σπάνιο το φαινόμενο ναπέσεις πάνω σε αρθρογραφία«απείρου κάλλους» σε ό,τιαφορά τα τεκταινόμενα στουςνεοπαγείς καλλικρατικούς δή-μους. Συχνά, στις συνεδρίεςτων δημοτικών συμβουλίωνβλέπεις ένα συνεχές γαϊτανάκιανταλλαγής κοσμητικών επι-θέτων και ενίοτε απειλών πουεκτοξεύονται από μερικούςαξιότιμους κ.κ. Δημ. Συμβού-λους. Μια κατάσταση πουπροκαλεί κλαυσίγελο για τουςκακεντρεχείς, τους εντός εισα-γωγικών «αδικημένους» κατάτην εκλογική διαδικασία, καιταυτόχρονα απομακρύνειόποιον ικανό, ή όχι, φιλοδοξείνα συμμετέχει στα κοινά, δη-λαδη, τον πολιτισμό. Δυστυ-χώς φοβάμαι ότι τον πολιτισμόκαι την αληθινή ικανότητα δενθα τα βρούμε μέσα σε κάλπες.Αυτό ως ένα μεγάλο βαθμό, τοέδειξε η νεοελληνική πολιτιικήιστορία όπου από την κάλπηβγήκαν μετρημένα στα δάχτυ-λα διαμάντια, αλλά και έναςπολύ μεγάλος αριθμός μετριό-τητες αμοραλιστές και διε-φθαρμένοι, και τούτο κατέστει

πλέον αυταπόδεικτο από τηνγενικευμένη κρίση που βιώνειη πατρίδα μας.Ο τόπος μας, για λόγους πουέχουν την εξήγησή τους απότις ανθρωπιστικές και κοινωνι-κές επιστήμες έχει εκθρέψειμια μεγάλη συνομοταξία αν-θρώπων που δεν διανοούνταινα απογαλακτήσουν τον εαυτότους από τον αριβισμό και τοπάθος για αξιώματα. Οι περισ-σότεροι από αυτήν την πανίδατα καταφέρνουν. Είναι κατάμια άλλη άποψη οι λεγόμενοι«καρεκλοκένταυροι», μια ομά-δα ανθρώπων που φαινομενι-κά δεν διαφέρουν από όλουςεμάς. Γίνονται όμως διαφορετικοίόταν καταλαμβάνουν μια κα-ρέκλα. Το σύνδρομο του καρε-κλοκένταυρου είναι μια κατά-σταση στην προσωπικότητατου ανθρώπου που ξεκινά απότην παιδική και εφηβική ηλικίακαι φτάνει στο κορύφωμά τουόταν το άτομο θεμιτά, «αξιο-κρατικά» όπως λέμε, ή κατάπροτίμηση, μέσω του αριβι-σμού, κατακτήσει την καρέ-κλα. Η παιδεία μας, και γενι-κότερα το πολιτικό - κοινωνικόκατεστημένο, απέτυχε να εκ-θρέψει προσωπικότητες που

να λειτουργούν σε συλλογικόεπίπεδο με γνώμονα το ΕΜΕΙΣκαι όχι το ΕΓΩ. Το παιδαγωγι-κό μας σύστημα εστιάζει στονατομικό έπαινο μέσω της βαθ-μολογίας για τον καλό μαθητήμε υπερβολική έμφαση στηνκολακεία προς τον καλό, τονέξυπνο, καλλιεργώντας έτσι,χαρακτήρες με μυθοποιημένεςικανότητες και επάρσεις, ενώπαραβλέπονται πολλοί άλλοιμαθητές που έχουν, συνήθως,καλές επιδόσεις. Και τούτοδιότι λείπει η συλλογική (ομα-δική) δουλειά στα σχολείαμας. Με αυτόν τον αναχρονι-στικό τρόπο οπού στερείταιαντικειμενικής αξιολόγησηςμαζί με τις δημοκρατικές δια-δικασίες (κάλπη) αναδεικνύον-ται οι πολιτικοί μας, τόσο στηΒουλή των Ελλήνων, όσο καιστην τοπική αυτοδιοίκηση(Ο.Τ.Α.). Στις περισσότερες χώ-ρες της Δ. Ευρώπης, Η.Π.Α. καιΑυστραλία, για να βάλεις υπο-ψηφιότητα για κάποιο Δήμοπρέπει πρώτα να εφοδιαστείςμε δύο, η τρείς συστατικές επι-στολές από επώνυμους πολί-τες του Δήμου π.χ. ένα δικα-στικό, ένα νομικό, έναν εκπαι-δευτικό. Με αυτόν τον τρόποσε ένα αρκετά μεγάλο βαθμό


διασφαλίζεται το ήθος και ηικανότητα του υποψηφίου.Στον τόπο μας καταργήσαμε τησυνέντευξη (εκ του πονηρού)μια εμπεδωμένη μέθοδος επι-λογής προσωπικού που γίνεταιαπό ομάδα ειδικών στον το-μέα αυτό. Στην περίπτωση τηςτοπικής αυτοδιοίκησης οι αι-ρετοί εμμέσως, πλην σαφώς,αυτοαναγορεύουν τον εαυτότους ως πολιτικό με την ανοχήκαι την ενθάρρυνση των κομ-

μάτων που κρύβονται από πί-σω.Έτσι, εκκολάπτονται χιλιάδεςνεοφώτιστοι που θεωρούν τηνπαρουσία τους αναντικατά-στατη στον βιότοπο που ονο-μάζεται δημόσιος βίος.Αντί λοιπόν όλοι μαζί, πλει-οψηφίες και μειοψηφίες νααναδεικνύουν και να προ-άγουν τον πολιτικό-κοινωνικόπολιτισμό, αναλώνονται σε συ-νεχείς έριδες και επαναλαμβα-

νόμενες δημαιρεσίες για τηνκατάκτηση ενός αξιώματοςεκτοξεύοντας βαριές αιτιάσειςο ένας προς τον άλλο με τελι-κό θύμα τους πολίτες οι οποίοιαπληροφόρητοι και συχνά πα-ραπλανημένοι, τους εμπι-στεύονται.

Ο κ. Γιώργος Σταυράκης

είναι Κοινωνιολόγος

Μπλε καναπέςΕίναι ένας μπλε καναπές

γεμάτος επισκέψιμα γέλια

Την μέρα πιάνεται στα πλευρά

ξηρός καρπός επιδέξιου χεριού

ιδρώτας κουρασμένης πλάτης

σκόνη γυμνού πέλματος.

Το βράδυ δεν έχει σώμα να κοιμηθεί

δραπετεύει με το νήμα του μπλε

στο κάδρο με το καράβι

σανίδα σωτηρίας του τεχνίτη γίνεται

που με μεράκι σκάλισε

τον γυρτό σκελετό του.

Ταξιδεύει με την ψυχή του

ως την επόμενη ζωή που ριζώνει

Είναι ένας μπλε καναπές

γεμάτος βήχα

γεμάτος επισκέψιμα γέλια.

Κατοικίδιο

Εγώ το κατοικίδιό μου

το πάω κάθε μέρα βόλτα

στο θαλάσσιο πάρκο.

Το δένω στο πτερύγιο

ενός δελφινιού και πίνω

την ανησυχία μου άφοβα

στην ανοιχτή θάλασσα...

Μετά το γυρίζω σπίτι

του λύνω το λουρί

και το αφήνω ελεύθερο

στην περιστροφική του γυάλα.

Είναι τότε που φοβάμαι

Μήπως στην ησυχία του,

βρεθεί κάποιο αχαλίνωτο κύμα

και το βυθίσει στην μοναξιά του

Γράφει η Μαίρη Μπρίλη

Συνεργασίες αναγνωστών


Οδοιπορικό

Στα χνάρια της Μονής Τατάρνας

Η Μονή Τατάρνας, για τηνοποία τόσα έχουν γραφτεί καιπεριέχει θησαυρούς της ιστο-ρίας και της ορθοδοξίας, κα-θώς και το γεφύρι της Τατάρ-νας που έχει υμνηθεί και τρα-γουδηθεί ως τόπος μιας εκ τωνμεγαλύτερων νικηφόρων μα-χών εναντίον των Τούρκων εί-ναι τα δύο μεγαλύτερα κεφά-λαια αυτού του τόπου.

ΤαυτότηταΤο όνομα του χωριού της Τα-τάρνας (το οποίο διατηρήθηκεμέχρι το 1928) προέκυψε απότην ομώνυμη Ιερά Μονή, μιαςκαι η πορεία τους στο χρόνοήταν άρρηκτα συνδεδεμένη. Όμως ο Τριπόταμος δεν είναιγνωστός μόνο για το Μονα-

στήρι και την ομώνυμη γέφυ-ρα. Εκεί βρίσκεται ένα αρχαίοκάστρο που αποδεικνύει τηνπαλαιότητα της αποίκισης τουχωριού, ενώ δεν πρέπει να λη-σμονείται ότι πρόκειται γιαένα κλασσικό ευρυτανικό το-πίο. Δηλαδή απέραντο πράσι-νο, κρυστάλλινα πεντακάθαρανερά και επιβλητικά βουνάπου σκεπάζουν τη λίμνη. Ως κοινότητα συστάθηκε το1912 με το όνομα ΚοινότηταΤατάρνης και άνηκε στο νομόΑιτωλοακαρνανίας. Το 1928,όπως είπαμε, μετονομάστηκεσε Τριπόταμο ενώ το 1943υπάχθηκε στο νομό Ευρυτα-νίας. Η Κοινότητα Τριποτάμουκαταργήθηκε το 1997 και ενώ-θηκε με το Δήμο Φραγκίστας.

Σήμερα το Τριπόταμο είναι ηέδρα της τοπικής κοινότηταςΤριπόταμου και ανήκει στονκαλλικρατικό Δήμο Αγράφων.Βρίσκεται σε απόσταση 73 χι-λιομέτρων από το Καρπενήσικαι στέκεται σε υψόμετρο 650μέτρων.Σύμφωνα με την απογραφήτου 2001 η κοινότητα Τριπότα-μου είχε 466 κατοίκους. Σήμε-ρα, μετά την απογραφή του2011, διαπιστώθηκε ότι 119 εί-ναι οι μόνιμοι κάτοικοι πουδιαμένουν στο χωριό.

ΣυνοικισμοίΟ παλαιότερος οικισμός τουΤριπόταμου, μετά την παλαιάΤατάρνα, είναι τα Κοψέϊκα πουπροσαρτήθηκαν το 1915 στην

Ο Τριπόταμος και το ομώνυμο χωριό του αναμφισβήτητα μπορούννα χαρακτηριστούν ως μιαβιβλιοθήκη ιστορίας. Όμωςτο μεγαλύτερο βάρος τηςιστορικότητας, που αποπνέει η περιοχή, τοκουβαλάει ως Τατάρνα,που είναι η προηγούμενηκαι παλαιότερη ονομασίατου χωριού του Τριπόταμου

Τριπόταμος


κοινότητα. Μετά από την κα-τάργηση του οικισμού το 1920,το 1961 αναγνωρίσθηκε καιπροσαρτήθηκε στην κοινότηταΤριποτάμου εκ νέου. Ακολού-θησαν το 1981 οι οικισμοί Βρε-καίϊκα και Καϊπανάκι. Άλλοι οι-κισμοί είναι τα Μπατσουλαί-ϊκα και το Παλιόκαστρο.Στο Καϊπανάκι βρίσκεται ο«Βράχος της Παπαδιάς». Έναμέρος μνήμης στο οποίο οιΤούρκοι εκτέλεσαν το 1823δύο γυναίκες ντυμένες παπα-διές που προσπαθούσαν μυ-στικά να περάσουν πολεμοφό-δια από το Μοναστήρι στουςεπαναστατημένους Έλληνες.Επρόκειτο για την Αγγελική καιτη Μαριώ, συζύγους παπά καιδιάκου αντιστοίχως. Τις γυναί-κες συνέλαβε τουρκικό από-σπασμα, αφού η εγκυμοσύνητης Μαριώς ήταν ορατή, καιτις πέταξε, μετά από εντολήτου Δερβέναγα, από τον συγ-κεκριμένο βράχο στον γκρεμό.Με αφορμή αυτό το τραγικόπεριστατικό ο θυμόσοφος λα-ός «συνέλαβε» αυτούς τουςστίχους:Ποιος είδε θηλυκόν παπά καιδιάκο γκαστρωμένοποιος είδε την Αγγελική τα ρά-σα να φοράεικαι τη Μαρία την όμορφη τημικροπαντρεμένηνα περπατεί με τον τρουβά φυ-

σέκια φορτωμένη;Στα Μπατσουλαίϊκα βρίσκεταισε απόσταση αναπνοής η τε-χνιτή λίμνη του «Κατσαντώ-νη», ενώ στο Παλιόκαστροβρίσκονται ερείπια από αρ-χαία κτίσματα όπως κάστροκαι τείχη.

Μονή Τατάρνας: Ιστορία και ονομασία

Το μοναστήρι ιδρύθηκε το1111, ενώ τον 13ο αιώνα με τηβοήθεια της Θεοδώρας Πετρα-λίφαινα (Βασίλισσα της Άρταςκαι κατοπινή Αγία) αναδείχθη-κε ως σημαντικό μέρος για χρι-στιανούς προσκυνητές. Αφιε-ρωμένη στη γέννηση της Πα-ναγίας, η Ι.Μ. γιόρταζε - καιγιορτάζει - στις 8 Σεπτεμβρίου,σύμφωνα με παλιούς κώδικεςπου βρέθηκαν. Το όνομα Τατάρνα ή Τετάρναείναι ασαφές από πού έχειπροέλθει και ποια είναι η ρίζατου. Κατά μια ερμηνεία σημαί-νει τόπος συγκεντρώσεως πολ-λών ανθρώπων ή ζώων. Στασερβοκροάτικα πάντως σημαί-νει «τόπος με πλούσια βλά-στηση» το οποίο οπωσδήποτεσχετίζεται με το καταπράσινοτοπίο που περιβάλλει τη Μο-νή. Τους επόμενους αιώνες τοΜοναστήρι από την ακμή κύλι-σε στην παρακμή όπως και όληη ελληνική επικράτεια πουβρισκόταν υπό τουρκική κατο-χή. Ο τόπος ερήμωσε και εγκα-ταλείφθηκε.Το 1555 εμφανίστηκαν δύοπατέρες από τη Μονή των Με-γάλων Πυλών, από το Μονα-στήρι του Δουσίκου. Οι Μεθό-διος και Δαβίδ ήρθαν αποφα-σισμένοι να το ξαναχτίσουνκαι να αναβιώσουν κομμάτιαπό την παλαιότερή του δόξα.Ένα έργο που αν λάβει κανείςυπόψιν τις αποστάσεις και το

έδαφος, ήταν φιλόδοξο καιεξαιρετικά δύσκολο. Όλα ταυλικά κουβαλήθηκαν με μου-λάρια, ενώ οι αποστάσεις απότις μεγαλύτερες πόλεις ήταντουλάχιστον δώδεκα ώρες. Τε-λικά, σε ένα χρόνο το Μονα-στήρι χτίστηκε αποτελώνταςένα θαυμαστό παράδειγμαεπιμονής και εργατικότητας.Απόδειξη η περγαμηνή τηςδιαθήκης του μοναχού Δαβίδ,επικεφαλούς των τεσσάρωνιδρυτών, από το 1556 πουαναφέρει την ύπαρξη του Μο-ναστηριού της Τατάρνας και τοπώς έγιναν οι εργασίες για τοχτίσιμό του.Την ίδια χρονιά (1556) σωζό-μενο σιγίλιο του ΟικουμενικούΠατριάρχη Διονυσίου την πε-ριγράφει ως «Παναγία Φανε-ρωμένη» και ανακηρύσσει τηΜονή Τατάρνας Σταυροπηγια-κή και Πατριαρχική. Το Μονα-στήρι χαρακτηρίστηκε έτσιαπό τον Διονύσιο γιατί προφα-νώς βρέθηκε, μετά από αι-ώνες, στα ερείπια του παλιούναού εικόνα της Παναγίας.Ο χρονογράφος με το μεγάλοέργο και την πολυκύμαντη ζωήΚαισάριος Δαπόντες (18ος αι-ώνας) αναφέρει το μοναστήρισ' ένα στιχούργημά του.Ακούω κατά τ' ΄Αγραφα εις τηντου Φαναρίουεπισκοπήν, αντάμα δε και τουΝεοχωρίου,Τατάρνα μοναστήριον είναιτης Παναγίας


παρόμοιον ως τα λοιπά εις ταςθαυματουργίας...Το μοναστήρι κατά τη διάρκειατης τουρκοκρατίας είχε μεγά-λη αντιστασιακή δράση, μεαποτέλεσμα αρκετές φορές ναυποστεί την τουρκική μήνι. Γύ-ρω στο 1600 ο μητροπολίτηςΛαρίσης Διονύσιος ο Φιλόσο-φος οργάνωσε εκεί το πρώτοαπό τα δύο επαναστατικά τουκινήματα. Ο Διονύσιος τελικάκατάφερε να καταλάβει ταΓιάννενα αλλά στο τέλος οίδιος συνελήφθη, θανατώθηκεμε βάρβαρο τρόπο και το σώ-μα του διαπομπεύτηκε. Η κα-τάληξη της εξέγερσης είχε ακό-μα μια φορά, ως αποτέλεσμα,την καταστροφή του Μονα-στηριού το 1601. Ακολούθησαν 30 χρόνια ερή-μωσης όταν ο Ευγένιος ο Αιτω-λός αναγέννησε εκ της τέφραςτης και πάλι τη Μονή Τατάρ-νας αναθέτοντας σε τρείςηγούμενους της Μονής τηνεπαναλειτουργία της. Ο Δαμα-σκηνός από το Βάλτο, ο Ιάκω-βος από το Πέτα και ο Ανανίαςπου έγινε δεσπότης της Τατάρ-νας, αφού έμενε στο μοναστή-ρι, ανέλαβαν και έφεραν σεπέρας το έργο της ανοικοδό-μησης της μονής και την ανέ-δειξαν και πάλι ως καρδιά τουχριστιανισμού και του ελληνι-σμού της περιοχής. Το 1821 το Μοναστήρι είχε καιπάλι ενεργό ρόλο. Πολλές επι-χειρήσεις διεξήχθησαν απόεκεί, ενώ οι καλόγεροι μαζί μετον ηγούμενο Κυπριανό έδω-σαν πολύτιμη βοήθεια στονΟδυσσέα Ανδρούτσο στη νικη-φόρα μάχη της γέφυρας τηςΤατάρνας το 1821. Το Μοναστήρι ήταν πια ένα,σχεδόν επίσημο, ορμητήριοτων Κλεφτών. Εξού και η έκ-φραση «Μωρέ Τετάρνα το ’κα-με ετούτος το σπίτι τ’!!!» Εξάλ-

λου ο Καραϊσκάκης όταν επι-σκέφτηκε το Μοναστήρι πριναπό μια μάχη προσκύνησε τηνεικόνας της Παναγίας και λέγε-ται ότι είπε «Τώρα να σε ιδώΜαυρομάτα. Αν νικήσουμε θασε προσκυνώ για Παναγία, αλ-λιώς…!» Τελικά το κεφάλαιοτης αντίστασης έκλεισε το1823, όταν ο Χουρσίτ Πασάςέκαψε το Μοναστήρι για αντί-ποινα. Μετά τον επιτυχημένο αγώνατης εθνικής απελευθέρωσηςκαι την ίδρυση του ελληνικούκράτους το Μοναστήρι ξανα-χτίστηκε την εποχή του Όθωναμε σχέδια του Βαυαρού μηχα-νικού Knocht. Το νέο Μονα-στήρι ήταν ίδιο με το παλιόστην όψη αλλά 500 μέτρα νο-τιότερα. Το έδαφος όμως στοοποίο χτίστηκε ηταν προβλη-ματικό και γρήγορα η Μονή εί-χε ρήγματα από σεισμούς καικαθιζήσεις. Άλλη μια απόδειξηότι η Βαυαρική ηγεμονία προ-κάλεσε περισσότερα προβλή-ματα απ’ ότι καλά στον τόπο.Η κατολίσθηση του 1963, πουπροκλήθηκε από τις εργασίεςγια την κατασκευή της λίμνης

των Κρεμαστών, ήταν το τελι-κό χτύπημα και κατέστρεψεολοσχερώς την Ι.Μ.. Το 1969-70 άρχισε η ανοικοδόμηση τουκαινούργιου ναού (που υπάρ-χει σήμερα) 500 μέτρα νοτιοα-νατολικά του παλιού.

Το Μοναστήρι σήμεραΤο μοναστήρι έχει πολλά θρη-σκευτικά κειμήλια που σώζον-ται και είναι σημαντικό να επι-σκεφτεί κανείς. Άμφια, ευαγ-γέλια, η ασημένια καντήλαπου ήταν τάμα του Κατσαντώ-νη («Χίλια φλουριά' χω στοΠρουσσό και χίλια στ' Βαρετά-δα και στης Τατάρνας τη Μονήένα χρυσό καντήλι»), ο επιτά-φιος του 1584, ξυλόγλυπτοςσταυρός του 1680, εικόνες απότον 13ο αιώνα, και φυσικά ηπερίφημη εικόνα της Παναγίαςτης Τατάρνας. Ακόμα υπάρ-χουν τρεις εκκλησίες, κελιά μο-ναχών και χώροι φιλοξενίαςεπισκεπτών. Αξιοθαύμαστη εί-ναι και η μεγάλη βιβλιοθήκημε πολλά πολύτιμα ιστορικάέγγραφα.Η πιο «διάσημη» όμως εικόναπου φυλάσσεται στο σκευοφυ-


λάκιο του Μοναστηρίου, χωρίςπρόσβαση για τους προσκυνη-τές, είναι αυτή της Άκρας Τα-πείνωσης του Ιησού. Η παρά-δοση αφηγείται την ιστορίαενός αγαθού βοσκού που, πολ-λούς αιώνες πριν, μια νύχταφύλαγε τα πρόβατά του πέρααπό τον Αχελώο. Τότε είδε στοβραδινό ουρανό ένα έντονοφως προς τη πλευρά της Ευρυ-τανίας. Αυτό επαναλήφθηκεδύο ακόμα νύχτες, το φώςέλαμπε τη νύχτα και εξαφανι-ζόταν το χάραμα. Ο βοσκός κα-τάλαβε πως το φως δεν προερ-χόταν από ανθρώπους οπότεμετά την Τρίτη μέρα πέρασεκολυμπώντας τον Ασπροπότα-μο αφού είχε σημαδέψει τηνπορεία με το ραβδί του. Έτσι

μετά από κακουχίες και σκαρ-φάλωμα βρέθηκε μπροστά σεμια μικρή χειροποίητη εικόναμε μικρές ψηφίδες που απει-κόνιζε την Άκρα Ταπείνωσητου Ιησού ακριβώς αμέσως με-τά την Αποκαθήλωση του.Παλιότερα η εικόνα ήταν δια-θέσιμη για προσκύνημα όμωςοι πιστοί ξεκολλούσαν τις μι-κρές, σαν κεφάλια καρφίτσας,ψηφίδες της για φυλακτά.

Το γεφύρι της ΤατάρναςΈνα από τα αρχαιότερα έργατης περιοχής αλλά και της Ευ-ρυτανίας είναι το θρυλικό πέ-τρινο γεφύρι της Τατάρναςπου ήταν ουσιαστικά μια κα-μάρα στηριγμένη σε βράχουςπάνω από τον Αχελώο. Έργο

του 17ου αιώνα, έχει αφήσειιστορία με την αντοχή της καιτην ανθεκτικότητά της. Πρώτααπέναντι στο χρόνο και δεύτε-ρον απέναντι στο νερό της λί-μνης, που κάθε άνοιξη φου-σκώνει και την ξεπερνάει σεύψος. Το γεφύρι έχει ξεπερά-σει σε χρόνια νέα γεφύρια,σύγχρονα, που χτίστηκαν μεμπετόν και σίδερα. Κατόρθω-μα εντυπωσιακό, ενδεικτικόόμως της τεχνικής των χτιστώναλλά και της ανθεκτικότηταςτου κουρασανιού (μίγμα χώ-ματος, νερού και τρίχας αλό-γου ή κατσίκας) και της πέ-τρας, υλικών με τα οποία χτί-στηκε το παλιό γεφύρι.Στην ίδια θέση αλλά ψηλότεραβρίσκεται ένα νέο γεφυράκιπου όμως στέκει πάνω από τανερά της λίμνης. Το νέο γεφύριολοκληρώθηκε το 1970. Σταπόδια του παλιού γεφυριού γι-νόταν το μεγάλο πανηγύρι τηςΤατάρνας, ένα από τα μεγαλύ-τερα της Δυτικής Στερεάς.

Η Μάχη της ΤατάρναςΤο γεφύρι της Τατάρνας είναιδιάσημο και για ακόμα ένανλόγο. Εκεί το 1821 δόθηκε ηπρώτη μάχη των Ρουμελιω-τών, με ηγέτη τον Οδυσσέα Αν-δρούτσο, εναντίον των Τούρ-κων η οποία ήταν και νικηφό-ρα. Το γεγονός γιορτάζεται σή-


μερα με εκδηλώσεις, κατάθε-ση στεφανιών στο μνημείο τωνπεσόντων και γλέντι.Ο Ανδρούτσος είχε αναλάβειτον ξεσηκωμό των Ελλήνωνστη Στερεά Ελλάδα και να εμ-ποδίσει την κάθοδο των Τούρ-κων στην Πελοπόννησο. Παρό-τι σύντροφοί του επιθυμούσαννα περιμένουν για να οργανω-θούν καλύτερα, ο ίδιος, συγ-κεντρώνοντας μικρή στρατιω-τική δύναμη, ξεκίνησε για τομοναστήρι της Τατάρνας πουόπως αναφέραμε νωρίτεραήταν καταφύγιο και ορμητήριοεπαναστατών. Το κάλεσμα τουΑνδρούτσου για «τ’ άρματα»βρήκε ανταπόκριση, ενώ οΗγούμενος της Μονής Κυπρια-νός από τη Βούλπη τον ενημέ-ρωσε για το πέρασμα τουρκι-κής χρηματαποστολής που φυ-λάσσονταν από ενόπλους καιθα περνούσε το γεφύρι της Τα-τάρνας με προορισμό το Με-σολόγγι.Το «Λιοντάρι της Ρούμελης»αμέσως αποφάσισε το σημα-ντικό χτύπημα στους Τούρ-κους, προκειμένου εκτός τωνάλλων να προκαλέσει τη γενι-κότερη κινητοποιήση των Ελ-λήνων καπεταναίων. Ο Αν-δρούτσος μαζί του είχε τονγενναίο Κυπριανό που τονακολούθησε μαζί με αρκετούςοπλισμένους καλόγερους.Στις 22 Μαρτίου του 1821 στή-νεται η ενέδρα προς την πλευ-ρά της Ευρυτανίας. Όταν δια-σχίζει τη γέφυρα η τουρκική

κουστωδία ξεκινάει ο χαλα-σμός. Οι Τούρκοι περικυκλώ-νονται, καθώς δέχονται βόλιακαι από τις δύο πλευρές τηςγέφυρας από στρατιώτες καικαλόγερους. Αποδεκατίζονταικαι στη μάχη σκοτώνεται ο αρ-χηγός τους, ο ανελέητος Χα-σάνμπεη Γκέκα. Ο Ανδρού-τσος, αφού αφοπλίζει τουςυπόλοιπους που έχουν παρα-δοθεί, τους αφήνει να φύγουν.Αξιοσημείωτο ότι τους χάρισεκαι τα χρήματα που κουβα-λούσαν ώστε να τα επιστρέ-ψουν στους αφέντες τους. Μιαπράξη μοναδική στα στρατιω-τικά χρονικά. Εξάλλου όλη η ενέδρα είχε ιδι-αίτερα συμβολικό χαρακτήρακαθώς ήταν ένα μήνυμα για τοπόσο πολύτιμη θεωρούσαντην ελευθερία τους οι υποδου-λωμένοι Έλληνες.Για πρώτη φορά η μάχη γιορ-τάστηκε το 1973 ενώ σε ένανκοντινό βράχο ο Σύλλογος Τρι-ποταμιτών έχει τοποθετήσειμαρμάρινη πλάκα στη μνήμητης μάχης.

Βιβλιογραφία

@Βασιλείου Πάνου, Το μονα-στήρι της Τατάρνας, Αθήνα,1979

@Θεοχάρη Μαρία, Εκκλησια-στικά άμφια της Μονής Τα-τάρνης, Αθήνα, 1965

@ Βασιλείου Πάνου, Ενθυμή-σεις, Επιγραφές κι ένα Σιγίλ-λιο του μοναστηριού της Τα-τάρνας, Αθήνα, 1968

8

http://www.ecclesia.gr/greek/monshrines/tatarn.html

8

http://tripotamo.blogspot.gr/http://eyrytixn.blogspot.gr/2012/03/blog-post_22.h


Σε άλλες συνθήκες, σε άλληεποχή και, πιθανότατα, μεδιαφορετικές γνωριμίες, ο Ευ-ρυτάνας ποιητής ΘόδωροςΣκουρλής θα ήταν ένας απότους σημαντικότερους καιαπό τους «απαραίτητους»,για τους νέους καλλιτέχνες ήμαθητές, δημιουργός.Δυστυχώς, χαρακτήρες με σε-μνότητα και υψηλό το αίσθη-μα της αυτοκριτικής σπάνιαεκτιμώνται και αναγνωρίζον-ται στη χώρα μας. Ακριβώςεπειδή ο άνθρωπος δεν δια-θέτει την αυτοκριτική ως έν-στικτο αλλά μόνο ως αίσθημα– πόσο μάλλον στην Ελλάδαόπου ο φανφαρόνος και εγω-παθής καλλιτέχνης επιβρα-

βεύεται- ο Θόδωρος Σκουρ-λής είναι ένα πρόσωπο πουέχει αδικηθεί από την ιστορία.Το γεγονός ότι είναι λιγότερογνωστός απ’ ό,τι αξίζει στο έρ-γο του είναι μια από τις πολ-λές ανορθογραφίες του τομέατης ελληνικής λογοτεχνίας.Αυτήν την αδικία έχει προ-σπαθήσει τις τελευταίες δε-καετίες να τη διορθώσει με τοέργο του ο Ευρυτάνας λογοτέ-χνης -πανταχού παρών σταευρυτανικά γράμματα- Μιχά-λης Σταφυλάς με τη βοήθεια –όπως πάντα- της Πανευρυτα-νικής Ένωσης.

Μια καθοριστική ατυχία

Το 1985 η Πανευρυτανική

Ένωση διοργάνωσε εκδήλωσηαφιερωμένη στον ΘόδωροΣκουρλή που πραγματοποι-ήθηκε στην «ΑρχαιολογικήΕταιρεία» με ομιλητές τον Μι-χάλη Σταφυλά και τον Ακαδη-μαϊκό Παντελή Πρεβελάκη. ΟΠαντελής Πρεβελάκης ήτανλογοτέχνης από την Κρήτη καιένας από τους σημαντικότε-ρους πεζογράφους της Γενιάςτου ’30.Όπως αναφέρει ο ΜιχάληςΣταφυλάς, ο Πρεβελάκης ήταναποφασισμένος να αναδείξειτο έργο του Σκουρλή και, πα-ρά τη «χλιαρή» προβολή τηςεκδήλωσης, ετοίμαζε «εκ-στρατεία» ενημέρωσης καιαναγνώρισης σχετικά με τον

Θόδωρος Σκουρλής

Ο ποιητής - άγνωστος στρατιώτης


Σκουρλή. Δυστυχώς η ατυχία, για τονίδιο, τα γράμματα που έχασανέναν σημαντικό εκπρόσωποτους, την Ευρυτανία και για τοέργο ανάδειξης του Σκουρλή,ήταν πως ο Πρεβελάκης πέθα-νε ξαφνικά το 1986 στο σπίτιτου στην Εκάλη.Νωρίτερα, εκτός από ελάχι-στες και σπάνιες συλλογές τωνποιημάτων του Σκουρλή (χα-ρακτηριστικότερο και πληρέ-στερο, κατά το δυνατόν, παρά-δειγμα το Πέντε Κεφάλαια, Το

Χέρι του 1977 με ποιήματαπου συνέλεξε η σύντροφός τουΆννα και δημοσιεύτηκαν απότις εκδόσεις «Κέδρος»), το1983 εξεδόθησαν σε ένα βι-βλίο κριτικά δοκίμια του Μιχά-λη Σταφυλά με αναφορά σεμορφές της Νεοελληνικής Λο-γοτεχνίας, μεταξύ των οποίωνκαι ο Θόδωρος Σκουρλής. Εκείμπορεί κανείς να διαβάσει,εκτός των άλλων, προσωπικέςμαρτυρίες φίλων από τα νεα-νικά χρόνια του Σκουρλή πουδίνουν μια σφαιρική άποψητου χαρακτήρα του και της τέ-χνης του.Τελικά αρκετά χρόνια μετά, το2011, η Πανευρυτανική Ένωσηκαι ο Μιχάλης Σταφυλάς με τοβιβλίο ΘΟΔΩΡΟΣ ΣΚΟΥΡΛΗΣ,

Ένας πρωτοπόρος της Ελληνι-

κής Ποίησης σε 64 σελίδες πα-ρουσίασαν ξανά στο κοινό τοέργο του Ευρυτάνα ποιητή.Ποιος ήταν όμως ο ΘόδωροςΣκουρλής, γιατί ήταν πρωτο-πόρος και ποια η κληρονομιάτου στην ελληνική ποίηση;

Ζωή γεμάτη

γνώση και περιπέτεια

Ο Σκουρλής γεννήθηκε το 1904στο Κεράσοβο Ευρυτανίας (ση-μερινό Κερασοχώρι). Σπούδα-

σε νομικά και πολιτικές επι-στήμες στην Αθήνα, το Παρίσικαι τη Βόννη. Ο πατέρας του μετανάστευσεστην Αμερική, τις δύσκολεςεκείνες εποχές, ώστε να παρέ-χει για την οικογένειά του όσαχρειαζόταν.Η Αμερικανική ήπειρος σημά-δεψε τον Σκουρλή και απέκτη-σε στενή σχέση μαζί της μιαςκαι τελικά και ο ίδιος εγκατα-στάθηκε στη Νέα Υόρκη το1939, αφού πρώτα χρειάστηκενα κάνει το γύρο της Αφρικήςμε φορτηγό πλοίο. Μετά τον Β’Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Σκουρ-λής ξεκίνησε να παρακολουθείμαθήματα Ισπανικής φιλολο-γίας στο Πανεπιστήμιο Κο-λούμπια με καθηγητή τον Fed-erico De Onis, περίφημο Ισπα-νό λογοτέχνη και ακαδημαϊκό.Στη συνέχεια, για να ολοκλη-ρώσει τις σπουδές του στηνΙσπανική Φιλολογία, συνέχισεστο Πανεπιστήμιο του Μεξικό.Εκεί, το 1949, είχε την ευκαι-ρία να διεξάγει έρευνες σε θέ-ματα Εθνολογίας των Ινδιάνωντης Ν. Αμερικής μαθαίνονταςτη γλώσσα των Κέτσουα (ιθα-γενής γλώσσα που χρησιμο-ποιούσαν οι Ίνκας) και μελε-τώντας τον πολιτισμό των Μά-γιας και των Αζτέκων. Σταπλαίσια των μελετών του ταξί-δεψε στο Περού και επισκέ-φθηκε τη λίμνη Τιτικάκα, τιςΠερουβιανές Άνδεις και τηναρχαία πόλη του Μάτσου Πί-τσου.Το ταξίδι του όμως δεν ολο-κληρώθηκε εκεί. Από το Περούδιέσχισε τον ποταμό Ορινόκο,έναν από τους μακρύτερουςποταμούς της Λατινικής Αμερι-κής, και βρέθηκε στη Βραζιλία.Έμεινε στο Ρίο Ντε Τζανέϊρογια μερικούς μήνες μέχρι το

1953 να επιστρέψει πίσω στηΝέα Υόρκη. Εκεί ίδρυσε το μη-νιαίο περιοδικό Ατλαντίς μαζίμε τον Σόλωνα Βλαστό και τονΒλαδίμηρο Κωνσταντινίδη. Ποτέ όμως δεν ξέχασε την πα-τρίδα του. Ό,τι και να έκανεστη ζωή του η Ευρυτανία και ηποίηση ήταν σκέψεις που τονακολούθησαν καθ’ όλη τηδιάρκεια της πορείας του.Ο Σκουρλής γύρισε στην Ελλά-δα το 1964. Τα τελευταία χρό-νια του τα αφιέρωσε στην ολο-κλήρωση της ποιητικής τουσυλλογής Πέντε Κεφάλαια. Τολυκόφως της ζωής του σημα-δεύτηκε από την επιβαρυμένητου υγεία αλλά και την απαρ-χή της δικτατορίας που ήτανμια τραγωδία για τη χώρα αλ-λά και ειδικότερα για τον, αρι-στερών πεποιθήσεων, δημο-κράτη Σκουρλή.Στις 15 Δεκεμβρίου του 1969 οΘόδωρος Σκουρλής απεβίωσεστο σπίτι του στην Αθήνα.Άφησε πίσω του ένα αυστηράεπιλεγμένο προσωπικό έργοπου τον καθιστά έναν απότους «σημαντικούς» για όποι-ον θέλει να γνωρίσει σφαιρικάτην ιστορία της ελληνικής ποί-ησης. Ο Παντελής Πρεβελάκης έγρα-ψε γι’ αυτόν «η αναγνώρισήτου είναι αντιστρόφως ανάλο-γη προς το στέρεο και διαυγέ-στατο έργο του. Το «Μεγάλος»το λέω μετά λόγου γνώσεως»,ο Κώστας Βάρναλης «Ο Σκουρ-λής! Πρωτότυπος στην Τέχνητου Λόγου, παγκόσμιος σταευρύτατα μηνύματα», ο Γιώρ-γος Κοτζιούλας «Όταν εμείς οινέοι δεν είχαμε ιδέα από ιδέεςαυτός ήταν ξεσκολισμένος»,ενώ ο Πάνος Βασιλείου «ΟΣκουρλής μας δίνει κάτι εντε-λώς νέο, πρωτότυπο και ασυ-


νήθιστο σε μορφή, σε ουσίακαι σε συμπεράσματα».Εντύπωση προκαλεί μια αφή-γηση από τις τελευταίες τουστιγμές. Ο Σκουρλής ήταν κο-σμογυρισμένος, ένας αληθινόςπολίτης του κόσμου, αλλάόταν πια δεν μπορούσε να τα-ξιδέψει, ζήτησε από τους οι-κείους του μια πέτρα από τοχωριό του για μια τελευταίαανάμνηση των νεανικών τουχρόνων. Απόδειξη ότι πάνταπαρέμεινε Ευρυτάνας και πι-στός στην αρχικές του αξίεςπαρά την αναπόφευκτη δια-μόρφωσή τους από τα χρόνιακαι τις εμπειρίες.

Η καριέρα του στην ποίηση

Ο Σκουρλής ξεκίνησε να γρά-φει ποιήματα από μαθητής.Δημοσίευσε στο Νουμά (λογο-τεχνικό περιοδικό το οποίο κυ-κλοφόρησε από το 1903 μέχριτο 1931), στα Νεοελληνικά

Γράμματα (εβδομαδιαίο πε-ριοδικό με φιλολογικά θέματα

1935-41), στη Νέα Επιθεώρη-

ση, στον Κύκλο ( λογοτεχνικόπεριοδικό 1931-47), στην Βί-

γλα (φιλολογικό περιοδικό τουΓεράσιμου Κασόλα) και σε άλ-λα σημαντικά λογοτεχνικά έν-τυπα της εποχής. Αριστερός,μαχητικός και ριζοσπαστικός,πάλεψε για τις ιδέες του καικέρδισε τη δική του πάλη, κα-ταφέρνοντας να εκφράσει αυ-τές τις ιδέες στο χαρτί. Το σημαντικότερο ποίημά τουκαι πιο γνωστό ταυτόχρονα εί-ναι αδιαμφισβήτητα το «Χέ-ρι». Γράφτηκε το 1923, όταν οΣκουρλής ήταν μόλις 17 χρο-νών, και γρήγορα οι μαχητικοίτου στίχοι συνδέθηκαν με στιγ-μές επανάστασης και κοινωνι-κής πάλης. Σαφέστατα επηρε-ασμένο, εκτός από τον σοσια-λισμό στον οποίο πίστευε, απότην εργατική ζωή της Ευρυτα-νίας όπου ο άνθρωπος είχεάμεση σχέση με τη φύση καιτο εργαλείο δουλειάς του ήταντις περισσότερες φορές μόνο

τα χέρια του.Χαρακτηριστική ιστορία απότα νεανικά του χρόνια όταν σεένα πανηγύρι στου Κρέντησκαρφάλωσε σε έναν κέδροκαι ανέβασε μια σημαία με τοσφυροδρέπανο προκαλώνταςτη σύγκρουση με έναν άλλον,διαφορετικών πεποιθήσεων,συγχωριανό του. Ήταν σαφέςπως οι δημόσιες σχέσεις και οιλυκοφιλίες δεν τον ενδιέφε-ραν. Γι’αυτό άλλωστε και τοΧέρι περιορίστηκε σε ένανσυγκεκριμένο πολιτικό χώροκαι σε αγωνιστικές συγκεντρώ-σεις. Στην πραγματικότητα εί-ναι ένας ύμνος προς τον εργά-τη, ένας ύμνος με τον οποίοκάθε άνθρωπος που έχει δου-λέψει στη ζωή του και αισθά-νεται ότι δεν έχει ανταμειφθείγια τον κοπο του μπορεί να συ-σχετιστεί, ανεξαρτήτως προ-σωπικής ιδεολογικής προέλευ-σης. Το «Χέρι» είναι ένα πραγματι-κό εργατικό μανιφέστο, μια

Το χέριΤο χέρι ετούτο που άξια

μου χαρίζειμόνο μου βιός και κέρδος,

το ψωμί, Το χέρι ετούτο, εμπόρευμα

που αξίζεικι έχει ξεπέσει τόσο στην

τιμή…

Το χέρι ετούτο, χρήσιμοεργαλείο

που σπάει κι ιδρώνει πάνταστη δουλειά,

Είτε κασμά βαράει στο με-ταλλείο

είτε σκαλίζει πρόστυχα λι-λιά…

Το χέρι ετούτο, που κρατά-

ει δρεπάνι,πένα, τιμόνι, σίδερο, σφυρί,Στο δρόμο, στο εργοστά-

σιο, στο λιμάνι,που σφίγγει και ματώνει και

βαρεί…

Το χέρι ετούτο, που βω-μούς υψώνει,

μέγαρα, θρόνους, μπάγκες,εκκλησιές,

Που ανοίγει τον Παράδει-σο και στρώνει

πούπουλα και μετάξια κιομορφιές…

Το χέρι ετούτο, που άνεργοόταν μείνει

και το ψωμί του απλώνει καιζητά,

Βάρβαρος νόμος άδικα τοκλείνει

κι η φυλακή στ΄ αλύσια τοκρατά…

Το χέρι ετούτο, αλί, κιόταν ορμήσει

κι άγρια υψωθεί με μίσος σεγροθιά,

Ξέρει γερά μαχαίρι να κρα-τήσει

ξέρει ν΄ ανάψει ακέρια τηφωτιά…

Ξέρει να ρίξει, ως ήξερε ναχτίζει

να πλερωθεί το απλέρωτοψωμί,

Το χέρι ετούτο, εμπόρευμαπου αξίζει

κι έχει ξεπέσει τόσο στηντιμή.


διακήρυξη ελευθερίας του λαϊ-κού ανθρώπου που κερδίζει τοψωμί του με αίμα και ιδρώτα.Το ποίημα μελοποιήθηκε ωςεμβατήριο και συνόδευε κάθεσυγκέντρωση μιας και ο λαόςτο απαιτούσε.

«Φλόγες θυσίας προσφερτής

προς τη Βιομηχανία»

Όταν το 1940 ο Σκουρλής βρι-σκόταν στη Βραζιλία, ο Ιωάν-νης Μεταξάς αρνούνταν τηνπρόσβαση των ιταλικών στρα-τευμάτων στη χώρα μας μεαποτέλεσμα λίγες ώρες αργό-τερα να εμπλακεί και επισή-μως η χώρα μας στον Β’ Παγ-κόσμιο Πόλεμο.Ο Σκουρλής έμαθε τα γεγονό-τα και έγραψε το ποίημα Επι-

γραφή που σημείωσε μεγάληεπιτυχία, μεταφράστηκε καιδημοσιεύτηκε σε πολλές εφη-μερίδες της Αμερικανικήςηπείρου προκαλώντας συμπά-θεια για τη κατάσταση της χώ-ρας μας:

Ελλάδα,

μακρινή μνήμη και μέλλον

παρόν στη σημασία μου

και σκοπός

είμαι το τέρμα σου

και στο κοινό που αναμένει να

κραυγάσει

τη νίκη σου.

Έρχεσαι και φεύγεις

όνειρο και ιδέα

θρύλος και γεγονός

στην αιωνιότητα

και να ζεις για να με κάνεις να ζω

να υπάρχω επειδή υπάρχεις.

Η απότομη εκβιομηχάνιση, οβίαιος εκσυγχρονισμός και ημετατροπή του εργάτη στο τε-λευταίο –εκτελεστικό- γρανάζι

της μηχανής είναι ιδέες πα-ρούσες σε πολλά από τα έργατου. Το ενδιαφέρον για τοναδικημένο, τον αδύναμο καιεκείνον που μεγαλούργησε αλ-λά τώρα γονάτισε από το βά-ρος των εξελίξεων ήταν μια μό-νιμη σκέψη στο μυαλό τουΣκουρλή.Σκέψη που δεν εκφράζεται μό-νο στα δικά του έργα αλλά καιστα αναγνώσματά του. Για πα-ράδειγμα, στο τεύχος 22 τουΝουμά που κυκλοφόρησε το1930 έχει μεταφράσει αυτό τοαριστούργημα του (αγνώστωνλοιπών στοιχείων) H. Zogmannμε τίτλο Βιομηχανία:

Είταν χινόπωρο γκρίζο πρωινό˙

περνούσα

κοντά στις καγγελόπορτες και

μπρος μου δεν κοιτούσα

χαμένος μες σε βάθη λογισμών.

Απ’ τα φουγάρα ανέβαινε ψηλά,

κύκλους να γράφει

ένας καπνός πυκνότατος, κίτρινος

σαν το θειάφι,

κι ακούγονταν ουρλιάσματα σαν

πάλαιμα στοιχείων.

Και σίμωσα περσότερο˙ κι απ΄

των σφυριών το τέρας

έτρεμε η γης˙ αυλάκωνε το χά-

ραγμα της μέρας

φλόγες θυσίας προσφερτής προς

τη Βιομηχανία.

Βουίζει η μάχη και βροντά του

νου μας ξελογιάστρα

και παίζει η ορχήστρα η βάρβα-

ρη στα σιδερένια κάστρα

της εποχής μας τη βαρειά γενναία

συμφωνία.

Ω! αιμάτινη, σκληρή αποχή, θα

μάθω να σε νιώθω.

Βλέπω, δοσμένοι ολόψυχα στης

λευτεριάς τον πόθο,

να συδαυλάν οι κύκλωπες οι μαύ-

ροι τη φωτιά.

Στήνουν πάνω απ΄ τα χάσματα τα

θολωτά γεφύρια,

υψώνουν προς τον ουρανό πύρ-

γους, τεράστια χτίρια

και καταλύουν τις θάλασσες, δα-

μάζουν τα βουνά.

Γυρνούν τον κόσμο ατέλειωτες οι

αμαξοστοιχίες

να φέρνουν από μακρινά νησιά και

παραλίες

τους θησαυρούς σε πιο εύμορφη

και πλούσια χώρα εδώ.

Ω! άνθρωποι των μπλε μπλουζών

με τη γροθιά που αξίζει!

Σεις διαφεντεύετε τη γη!

Στη ρόδα που ανεμίζει

γυρίζει ο κόσμος ο παλιός το νέο

τροχό.

Καβαφικός και λιτά

συναισθηματικός

Δεν πρέπει να ξεγελαστούμεόμως. Το έργο του Σκουρλήαποκαλύπτει ότι ο ίδιος δενήταν ένας απλός Λουδίτης πουως γέροντας φώναζε στα γρή-γορα τρένα που τον προσπερ-νούσαν. Στην πραγματικότηταο Σκουρλής ήταν ένας κοσμο-γυρισμένος και σύγχρονος άν-θρωπος. Ένας άνθρωπος πουεκμεταλλευόταν στο έπακροτις νέες σπουδαίες δυνατότη-τες που προσέφεραν οι νέεςτεχνολογίες. Αυτό όμως που,ως οραματιστής, διέβλεπε καιπροσπαθούσε να υπενθυμίσειήταν η αναπόφευκτη μαζικήκονιορτοποίηση των ανθρώ-πων, σωματικά και πνευματι-κά, από τον αυτοματισμό καιτην αστυφιλία που με τη σειράτους μετάλλαξαν την ανθρώπι-νη φύση σε κάτι τελείως εξαρ-τώμενο και καλουπωμένο.Ήταν επόμενο ότι ο δρόμοςπου πήραμε μας απομάκρυνεαπό τη φύση και ανήγαγε τηνκοινωνική αυτάρκεια ως μια

απόλυτη φυσικότητα μερικέςλυρικές εικόνες -ελάχιστες-που οκοκληρώνουν και θεμε-λιώνουν γερά τον γνήσιο ποι-ητικό του λόγο».

Αποτίμηση

Η πορεία του Σκουρλή μπορείνα πει κανείς ότι χωρίζεται σεδύο περιόδους που ενώνονταιαρμονικά και αλληλοεπιδρούνμεταξύ τους. Η νεανική μαχητι-κότητα και το σφρίγος της μι-κρής ηλικίας που αντιδρά αν-τανακλαστικά στην αδικία τουσυνανθρώπου, μετατρέπεταιστην ήττα και την απογοήτευ-ση ενός μεσήλικα που αισθά-νεται την ματαιότητα της ύπαρ-ξης. Από τον τολμηρό ποιητήτου Χεριού που έφτασε στηνάκρη του κόσμου για να εξε-ρευνήσει έναν αρχαίο πολιτι-σμό, στο αποστασιοποιημένοΦάντασμα που βλέπει τον χρό-νο του να λιγοστεύει, την πα-τρίδα του να μπαίνει σε νέεςπεριπέτειες και ένα προσωπικόυλικό που δεν υπάρχει χρόνοςνα τακτοποιηθεί στην ιστορία.Ας είναι όμως. Ο Σκουρλής έκα-νε τη διαδρομή του. Μπορεί νααισθάνθηκε ηττημένος από τησυνειδητοποίηση της εύθραυ-στης ύπαρξης μας και το βάροςτης «εκμετάλλευσης ανθρώ-που από άνθρωπο» αλλά έφτα-σε στο τέλος του δρόμου,έκανετον αγώνα του, άφησε την κλη-ρονομιά του και μαζί ένα στίγ-μα. Δεν έχει σημασία πόσοι ήρ-θαν σε επαφή μ΄αυτό το στίγ-μα, σημασία έχει ότι έμεινεστην ιστορία. Έτσι και αλλιώς οιέννοιες νίκη και ήττα είναι σχε-τικές και παροδικές.


υπερβολική απαίτηση. Τελικάήταν άλλη μια απόδειξη πωςο άνθρωπος έχει συνηθίσει ναυπακούει σε αφέντη, είτε άν-θρωπο, είτε μηχανή, είτε κοι-νωνικές προκαταλήψεις καιπροσταγές.Επιστρέφοντας στον Σκουρλή,ένα χαρακτηριστικό του υπό-λοιπου έργου του, που είναιεύκολα διακριτό- είναι η δω-ρικά -ενίοτε κυνικά- απαισιό-δοξη ποίησή του. Ειδικότερα,όπως είπαμε, στα τελευταίαχρόνια της ζωής του. Σε συν-δυασμό με την οικονομική ευ-μάρεια που είχε αποκτήσειαπό την οικογένειά του αλλάκαι τη δική του δουλειά, είχεκάτα έναν τρόπο τύψειςγι’αυτά που απέκτησε. Υλικάαγαθά και οικονομική ασφά-λεια που συχνά υπόσχονταιψυχική ηρεμία και ικανοποί-ηση, χωρίς να κρατούν το λό-

γο τους. Πολύ χαρακτηριστικάπεριγράφει ο Μιχάλης Σταφυ-λάς στα κριτικά του σημει-ώματα από το 1983: «Ο εαυ-τός του λοιπόν ήταν ο αόρα-τος εχθρός του. Μα μήπωςστον καθένα μας δεν γίνεταιεχθρός ο εαυτός του, ότανπερνάει τα όρια της ευταξίας,του λογικού και της σύνεσης;Μόνο που λίγοι έχουν το θάρ-ρος της ομολογίας. Αυτή η δι-χασμένη προσωπικότητα πουσυναντούμε συχνά στη ζωήκαι στο έργο του ΘόδωρουΣκουρλή, έτσι καθώς είναι με-ταπλασμένη σε καθαρή ποί-ηση, μας συγκινεί κι όλας βα-θύτατα, ενώ ταυτόχρονα μαςγοητεύει με την ομορφιά τουέντεχνου λόγου». Σε άλλο σημείο, σχετικά με τηκαλλιτεχνική συγγένεια τουΣκουρλή με τον Καβάφη οΣταφυλάς γράφει: «Αναμφί-βολα υπάρχει κάποια συγγέ-νεια στην τεχνοτροπία. Άλλω-στε εκείνα τα χρόνια που ηπνευματική Ελλάδα χωρίστη-κε σε δύο στρατόπεδα, τωνΠαλαμιστών και των Καβαφι-στών, ο Σκουρλής προσχώρη-σε ανεπιφύλακτα στους δεύ-τερους. Είχε πολύ μελετήσειτον Καβάφη και είχε συμπο-ρευτεί ποιητικά μαζί του. Ηιδιοτυπία του Καβαφικού λυ-ρισμού τον είχε επηρεάσει,έναν καιρό, πράγμα που απο-δείχνεται από πολλά ποίημα-τά του.». Καταλήγει και υπενθυμίζει οκριτικός: «Ο Σκουρλής δενεπαναλαμβάνει άλλους. Τούφος του είναι ολότελα προ-σωπικό. Και η γοητεία τηςποίησής του (ή η πρωτοτυπίααν προτιμάτε) έγκειται στο γε-γονός πως μέσα σε απλά, κα-θημερινά θέματα σταλάζει με

Στο επόμενο τεύχος της

«Ευρυτανίας» που θα

κυκλοφορήσει

τον Δεκέμβριο:

♦ Οδοιπορικό στα Λεπιανά

♦ Ακόμα: Πλούσια αρθρογρα-

φία, ειδήσεις, αφιερώματα, συ-

νεντεύξεις

Κάθε δύο μήνες

η «Ευρυτανία» θα βρίσκεται

κοντά σας!

Documents

Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 18