Минбари халќ1 октябри соли 2014№40 (967)

НАШРИЯИ МАРКАЗИИ ЊИЗБИ ХАЛЌИИ ДЕМОКРАТИИ ТОЉИКИСТОН

1 октябри соли 2014,чоршанбе,№40 (967)

www.minbari.halk.tjE-mail: minbarihalk@hhdt.tj

Барои вањдат, рушди устувори иќтисодїва зиндагии шоистаи мардум!

www.tribun.tjE-mail: minbarihalk@bk.ru

ПРЕЗИДЕНТИМАРДУМЇ

Роњи сиёсатмадоронибузург душвор вапурпечутоб аст. Аксарионњо то он даме, кисимматњои баландидавлатиро соњибмешаванд, давраитањсил дар макотиби

олии њизбї ва академияидипломатиро сипарї

мекунанд ва муњимтар азњама, дар кори роњбарїтаљрибаи ѓанї меандўзанд.Њадди аќал ба њаёти нахустинпрезидентњои љумњурињои собиќШарќи Шўравї - Назарбоев,Акаев, Каримов, Ниёзов,Алиев, Шеварнадзе назаребиандозед: њамаи онњо даргузашта дар маќомотибаланди њизбї ва давлатїифои вазифа намудаанд,мактаби бузурги фаъолияти

идориро гузаштаанд, бакишварњои зиёди љањон

сафар кардаанд. сањ. 2

Њаёти њизб

5 октябр - Рўзи забон

5 октябр - Иди саиди Ќурбон

МУНОЉОТИЯК ЗАНИ МУШТИПАР

БА ИДИ САИДИ ЌУРБОН

сањ. 6

сањ. 9

САФАРИ КОРИИРОЊБАРИЯТИ ЊХДТБА ВИЛОЯТИ СУЃД

Њомиизабон бошем

Минбари халќ1 октябри соли 2014

№40 (967)2

ПРЕЗИДЕНТИсањ. 1

Њангоме ки Эмомалї Рањмон дарсоли 1992 Сарвари давлат ва пас азду соли дигар Президенти ЉумњурииТољикистон интихоб гардид, на њамаиин зинањоро гузашта буд. Бо вуљудиин Эмомалї Рањмон дар сиёсат шах-си тасодуфї нест. Дар ин бора азљумла чунин далел шањодат медињад,ки Президенти мо дар тўли беш азбист соли охир ба давлат сарварїменамояд. Ва он солњо чї солњое бу-данд!

Месазад ба давраи мураккабудушвори гузариш таваљљуњ намуд, кидар ин њангом Тољикистон ташаккулидавлатдории нав, шароити сангиниљанги шањрвандї, харобињои баъд азљанг ва душворињои дигарро паси сармекард. Ба таври мисол буњронњои пайдар пайи низомию сиёсї, задухўрдњоимусаллањона дар дохили кишвар,кўшишњои табаддулоти давлатї васуиќасд ба љони Президентро метавонзикр кард. Албатта, ба зикри санањо,номњо ва дигар далелњо њољат нест,зеро ин њама дар ёди њамагон њаст. ВаПрезидент дар њамаи ин гуна њодиса-ву воќеањо аз душвортарин шароитувазъият бо сарбаландї берун омада-аст, ягонагї ва тамомияти давлатукоромадии онро њифз кардааст. Гу-зашта аз ин, дар ин марњала обрўвуэътибори Президент афзуд, худи ў азин буњронњо маънан ќавитар ва аз ни-гоњи сиёсї тавонмандтар бурун омад,дар нињоди вай эътимоду боварї бароње, ки интихоб кардааст, мустањкам-тар гардид. Ин дар њоле буд, ки душ-манони маѓлубшудаи миллат боридигар ба шикаст рў ба рў шуданд ё баљисмњои бељони сиёсї табдил ёфтанд.

Дар он замон аз љониби сарон вамасъулони кишварњои хориљї ба унво-ни Сарвари љавони давлати Тољикис-тон суханњои тавсифомезу сипосгузо-рињо садо доданд. Ин суханон дар на-вбати худ баёнгари эътирофи камоло-ти сиёсии Эмомалї Рањмон ба њайсироњбари давлат, ба сифати диплома-ти моњиру сарвари сатњи олї буданд.

Зимнан, чунин суол бамаврид аст:ба корманди идорї ва арбоби сиёсї,ки дар соли 1992 њанўз љавон буд, чїимкон дод, то ба чунин парвози балан-ду босуръат мушарраф шавад? Ин љосухан чандон дар бораи пешрафт дармартабањои баланди давлатї нест,балки бештар дар мавриди мањоратукамолоти сиёсї, њунару хиради дип-ломатист. Пас, асрори он дар чист?

Дар урфият чунин таъбирњо рои-љанд: "ба халќ наздик", "аз миёни мар-дум баромадааст", "фарзанди халќ","вакили мардум" ва ѓайра. Ин суха-нон њосили мушоњидаву таљрибаимардуманд ва њар кадом дорои маъ-нии амиќ аст. Мардум таљрибаи анд-ўхтаи худро ба наслњои минбаъдаќабл аз њама аз тариќи он намоянда-гони худ, ки нисбат ба хираду закова-ти мардум бештар таъсирпазиранд,мунтаќил месозад; аз тариќи касоне,ки њамеша бо халќанд, касоне, ки он-њоро "фарзанди халќ" меноманд.

Эмомалї Рањмон мањз њамин гунафарзанди халќ аст. Вай дар хонаводаидењќон таваллуд шудааст. Дар омўзиш-гоњи њирфавии техникї тањсил карда-ву муддате дар завод ба сифати мута-хассиси барќ хизмат намудааст. Дарфлоти уќёнуси Ором адои хизмати ни-зомї кардаву сипас дар колхоз зањмат

кашидааст. Дар мактаби олї тањсилроидома додааст, бо фаъолияти љамъи-ятиву сиёсї машѓул шудааст. Ў дарсолњои 1987-1992 вазифаи директорисовхозро ба уњда дошт.

Њамин тариќ, вай њамеша бо халќва дар миёни халќ буд. Аз ин рў, Пре-зиденти мо хислати мардумї дорад,ки он бо сифатњои халќи тољик, азќабили зањматдўстї, иродаи ќавї,хушзењнї, сабурї, дили кушод, хайр-хоњї, оштинопазирї бо душманонимиллат, сарбаландї, устуворї даррўбарўи мушкилот, тахайюлу тафак-кури бадеї, шавќи шеърдўстї, идо-раи эњсосот, њамбастагии нияти некусаъю кўшиш тавъам аст. Ин сифатњона фаќат марбут ба мардуманд, бал-ки аз хислатњои зарурии сиёсатмадорва рањбари сиёсианд.

Инак, асрори муваффаќиятиЭмомалї Рањмон мисли њаќиќат содааст: зарурати дорои сифатњои мардумїбудан. Зимнан, чунон ки гуфтем, вай чу-нин сифатњоро дорост. Сирри дигаримуваффаќияти ў (ба сифати идомаимустаќими сирри аввал) аз сиёсат ибо-рат аст. Ба ин маънї, ки вай на фаќатбењтарин сифатњоро аз мардум ќабулнамудааст, балки ба халќ хидмат низмекунад. Хидмате бо шўру шавќ, хид-мате бо эътимод ва пайгирона! Ў бо та-моми неру ва љањду кўшиш, ки лаёќа-ташро дорад, хидмат мекунад ва лаё-ќату мањорати вай камназир аст. Ваќтеки чунин манбаи ќавии неру - хидмат бахалќ - вуљуд дорад, дар он сурат сама-раи он бидуни интизорї зуд зоњир ме-шавад. Самараи љањду кўшиш - барорисиёсї, муваффаќияти сиёсист.

Нуктаи муњими дигар: кору иќдо-ми мардум њамеша кору иќдоми мут-маъин аст. Он на њамеша бисёр зудсамари худро намоён мекунад, бал-ки чунон ки мегўянд, муваффаќияту

самарабахшии он ногузир аст. Паскору иќдоми касе, ки барои таъминиманфиатњои халќ саъю талош меку-над, низ судманду самаровар хоњадбуд. Эмомалї Рањмон мањз аз љумлаичунин сиёсатмадорони мардумист.

Савумин шохиси симои сиёсииЭмомалї Рањмон аз омўхтану сабаќгирифтан иборат аст. Дар љараёни корва сари роњ њамзамон бо дарку шинох-ти воќеият омўхтану дониш андўхтансифати муњими сиёсатмадор мањсубмешавад. Яъне, омўхтан аз њама: азњамсафон, њамтоён, аз раќибонисиёсї, њамкорони собиќадору соњиб-таљриба, дўстони њамкор, шањрвандо-ни мансуб ба ќишрњои гуногуни љомеава аз њамаи касоне, ки дар майдонипуртањликаи идораи давлат рў ба рўмеоянд. Сабаќ гирифтан аз хатовуиштибоњњои худ. Кї иштибоњ намеку-над?! Њамеша ва дар њама љо боядомўхт: дар сафарњо ба кишварњоихориљї, дар боздидњо бо мардум, дарљаласаву њамойишњо, дар љараёни корбо мушовирону ёварон, њангомитањияи суханронињо ва аснод, дар ас-нои мутолиаи матбуот ва адабиёт.

Дар бисёре аз маворид мегўянд:одам сарбоз ба дунё намеояд, балкичун сарбоз ташаккул меёбад. Инњаќиќат аст, аммо сиёсат чизест дигар.Барои сиёсатмадори асил шудан сиё-сатмадор ба дунё омадан лозим аст.Њатман нисбат ба сиёсат шавќу њавасва иштиёќ бояд дошт. Президенти мосиёсатмадори модарзодест. Ин сифатшохиси чањоруми симои ўст ба њайсисиёсатмадори баландпоя, сифатест, кимуваффаќиятњои ўро афзун месозад.

Ва нињоят, шохиси панљум. Љањдуталош дар роњи хидмат ба халќ, њифзиманфиатњои мардум њанўз наметаво-над зомини он бошад, ки манфиатњоимардум дар њаќиќат амиќ дарк меша-

ванд ва ба таври амиќ дар зиндагїтатбиќ мегарданд. Дар ин бобат ило-ватан њисси дурї љустан аз иштибоњисиёсиро низ доштан зарур аст. Прези-денти мо чунин идроку эњсосро дорост.

Чунин идрок дар вай њангоми ан-дешаронии густурда, дида тавонис-тани дурнамо, таъйину ташхиси во-ќеият, тасмимгирии мушаххас дарзаминаи пешнињоду тавсияњо, тат-биќи пайгиронаи тасмимњо зоњир ме-шавад. Натиљањои љањду талоши си-ёсии Президенти мо чї гуна аст?Роње, ки ў пеш гирифтааст, ба чї гунадастоварду комёбињо расониду љамъ-басти фаъолияти вай то ба имрўз азчї иборат буд? Ин њамаро бо овар-дани санаву масоил зикр мекунем.

1. Истиќрори низоми конститутси-онии кишвар дар соли 1993.

2.Татбиќи ислоњоти конститутси-онї, аз љумла ќабули Конститутсияинав, интихоботи Президент бар асо-си алтернативї ва интихоби порлумо-ни нав.

3. Илќои хусусиёти миллї ба сох-тори нави давлатии Тољикистон, ин-тихоби роњи таъсиси давлати демок-ративу њуќуќбунёд, сохтмони љомеаишањрвандї, њифзи махсусиятњои ду-нявї ва ягонагии давлат.

4.Татбиќи пайгиронаи ањдоф дарбобати амалї сохтани гуногунандешїдар бахши иќтисод бо назардоштишаклњои моликият ва шаклњои фаъо-лияти истењсолї, љорї кардани усу-лњои демократї дар бозор: бунёдинизоми наву мутмаъини асъору мо-лия; барќарор намудани саноат васоњаи кишоварзї, ки аз буњрон осебдидаанд; рушди њамаљонибаи равоби-ти байналмилалии иќтисодї ва шак-лњои њамкорї; такя бар сиёсати ќавиииљтимої, њифзи иљтимоии ќишрњоиосебпазири љомеаи Тољикистон.

Минбари халќ1 октябри соли 2014№40 (967) 3

МАРДУМЇ

сањ. 4

5. Ишѓоли љойгоњи муносиб дарљомеаи љањонї аз љониби Тољикистонба сифати давлати соњибистиќлолимиллї.

6. Хотима додан ба љанги шањр-вандї, имзои созишномаи сулњ бомухолифини мусаллањи тољик, таъми-ни бозгашти њамаи оворагони иљборїаз Афѓонистон ва минтаќањои дигар.

7. Эљоди шароити мусоид бароитатбиќи ислоњоти конститутсионї,баргузории интихоботи нави порлу-мон ва президент бар заминањои де-мократї дар вазъияти босуботи њар-бию сиёсї ва иљтимоию сиёсї.

Бояд дар назар дошт, ки тамоминатиљаву муваффаќиятњои мазкурдирўз ба даст омадаанд ва имрўз њамбо камтарин талафот ба даст меоянд.

Дар ин роњ ба мавќеи усулї низзиёне нарасидааст, зеро аз мавќеиусулї дур рафтан хоси рафтори Пре-зиденти мо нест. Ин нукта њанўз дараснои интихоби Эмомалї Рањмонба маќоми олии кишвар иброзшуда буд. Муњимтарини ин усулњочунинанд:

1) њифзи вањдати миллати тољик;2) њифзи ягонагии Тољикистон

дар њудудњои имрўзї;3) њифзи сулњу созиши шањр-

вандї дар љомеа, њалли тамоми их-тилофот бо роњи осоишта ва сиёсї;

4) бартарї додан ба манфиатњоимиллї ва умумихалќї дар ќиёс боманфиатњои ин ё он њизб, њаракат,шахсият, гурўњи ашхос ва ѓайра.

Содиќ будан ба ин гуна усулњокори осон нест. Бо чунин роњ пешрафтан, аз чунин усулњо пайравї на-мудан, албатта, ба ин ё он андозаталафот, гузашту созишро таќозомекард ва мекунад. Ин њама ба ман-зури гузашту мадорои андак, валењифзи том, њифзи садоќат ба усулњоимазкур ба кор гирифта мешавад.

Мутаассифона, на њама инро ме-бинанд, на њама инро дарк мекунандва аксарият дунболагири танњо чунинусуланд: "ё њама чиз ё њељ!" Ваќте кињамсафони собиќ ва шарикони собиќироњи мубориза чунин усулро пеш ме-гиранд, агарчи талх њам бошад, азонњо дурї гузидан лозим меояд.

Бале, на њамаи муборизон ваќањрамонони роњи мубориза бароињаќиќат ва барои истиќрори низоми кон-ститутсионї дар Тољикистон тавонис-танд вазифањои нав ва шароити навроба дараљаи бояду шояд дарк намоянд,бифањманд. Њам дар њаёт ва њам дарсиёсат њамеша чунин њолат ба мушо-њида мерасад. Лозим меояд, ки аз ин ёон шахс дур шавї. Ин ё он фард бамайдони душманони кори халќ мегуза-раду пас аз он њам худро гоње самимо-на, гоње бо чоплусї ва гоње риёкоронањомии мардум мешумораду муаррифїмекунад. Аммо ба Президент муяссаршуд, то аксари њамсафону њаммасла-кони худро нигањ дорад ва ин ба шаро-фати хидмати љонибайн аст. Њамсафо-ни нав низ арзи њастї намуданд ва азтарафи Президент тими мунсаљамињамфикру њаммаромон - ислоњотгарон

ва созандагони ояндаи Тољикистонэљод мешавад.

Њамин тариќ, бидуни шубња мета-вон гуфт, ки дар тўли ин солњо мам-лакат боре њам ба Президенти худхиёнат накардаву аз Президент њамчунин рафторе сар назадааст.

Яке аз хидматњои ПрезидентЭмомалї Рањмонро, ки мањз дар дав-раи истиќлолият имконпазир шуд, батаври махсус бояд зикр кард. Яъне,хидмат дар роњи тарбияи насли љавондар рўњи ватанпарастї ва мењру му-њаббат нисбат ба таърихи халќи тољик,таърихе, ки саршор аз воќеањои маш-њуру ќањрамонињост. Дар ибтидои асригузашта пояњои аввалини бинои худ-шиносии миллї аз тарафи нависанда-ву донишманди бузург устод Садрид-дин Айнї бунёнгузорї шуда буд. Бо гу-зашти замон ба ин раванд асари пу-рарзише чун китоби "Тољикон"-и ака-демик Бобољон Ѓафуров такони не-рўманде бахшид. Аммо аз рўи адолатбояд зикр кард, ки танњо бо саъю кўши-ши Президент Эмомалї Рањмон ѓояихудшиносии миллї ба сатњи сиёсатидавлат боло бардошта шуд.

Худи Эмомалї Рањмон бо рафто-ру ибтикори њамарўзаи хеш, суханонитаъсирбахш ва тањќиќоти амиќ дарбахши таърихи бостонии халќи тољикба шањрвандони кишвар намунаиќобили таваљљуњи ватанпарастї, по-сдории хотираи гузаштагон, ифшоиасолати фурўзони гузаштаи дурро ни-шон медињад, то бо нуру таровати таъ-рихи пурифтихори халќ роњи пешраф-ти мардумро дар љодаи душворгузарупурфарозу нишеби таърихї мунавварсозад. Зимнан, ў ба хубї дарк мена-мояд, ки асоси шукуфоии њар як дав-латро вањдату дўстии њамаи халќњоташкил медињад. Бинобар ин, ўро на-

мояндагони њамаи ќавму миллатњоимуќими Тољикистон пуштибонї меку-нанд. Ин боз як далели дигарест барон, ки тамоми афкор ва омоли Сарва-ри давлат ба таъмини њаёти сазоворињамватанони худ, некўањволии тамо-ми ќишрњои љомеа аз тариќи рушдиустувори кишвар равона шудааст.Мањз бо чунин ниятњои нек иќдоме баамал омад, ки натиљаи он ќабули Ќону-ни Љумњурии Тољикистон "Дар бораитанзими анъана ва љашну маросимњодар Љумњурии Тољикистон" ба шаро-фати ибтикори Президент буд. Ин са-наде, ки аз бисёр љињат мунњасир бафард аст, тасодуфан тањия нашуда-аст. Сабаб ин аст: дар љараёни чан-дин сол хатнасуру тўйњои арўсии бо-шукуњ, вале миёншикан, љашнњои пур-харљ, ки дар баргузории онњо ќабл азњама худнамої, таќлид ва нафсониятзоњир мегардиданд, бори сангине бардўши љомеаи кишвар буданд. Алалху-сус, ин бори сангин барои хонаво-дањои камбизоат, ки буљаи онњо имко-ни таъмини чунин харољотро надошт,тоќатфарсо буд.

Президент хуб мефањмид, ки"тўйњои бошукуњ" дар кишвар боисиафзоиши нобаробарии иљтимої меша-ванд ва ќисми зиёди ањолиро ба вар-таи камбизоатї мекашанд. Мањз бад-ин сабаб Президент дар мавридиманъи тўйњои пуршукўњ ва мароси-мњои пурхарољоти ёдбуд ќарор ќабулкард. Сарфи назар аз он, ки ќарориСарвари давлат ифодаи нияти нек ватадбири оќилона буд, ба шикваи хом-ўшона ва мухолифати бесару садоидоирањои муайян рў ба рў шуд.

Ин њолатро чунин шарњ додан мум-кин аст: аввалан, коњилии тафаккуруназари консервативии баъзењо монеъинавгонињо мешавад ва сониян, созмон-

дињандагони маъракаву маросимњоипуртантанаву бошукўњ аксаран худимаъмурон ва кормандони идорањоидавлатї буданд. Аммо иќрор бояд шуд,ки Президент як ваљаб њам аз роњи худаќиб барнагашт ва бо устуворї ба тат-биќи ин ќонуни моњиятан инќилобїшурўъ намуд. Вай бовар дошт, ки ўрохалќ, зањматкашони одї ва равшанфик-рон љонибдорї мекунанд. Ў дар умед-вории хеш иштибоњ накарда буд. Имрўзин ќонун ба меъёри њаётї, ки пеши роњиисрофкорї ва харољоти барзиёдро ме-гирад, табдил ёфтааст ва ба ањолиикишвар имкон медињад, то пасандозњоихудро ба зарурати иљтимої, тањкимиоилањои љавон ва омўзишу парваришифарзандон харљ намояд.

Дар мавриди ин, ки ќарори Прези-дент Эмомалї Рањмон ба кадом андо-за дуруст ва мутобиќи таќозои замонбуд, он далел низ шањодат медињад,ки ба таљрибаи Тољикистон баъзе азкишварњои њамљавор, аз љумла Ўзбе-кистон, таваљљуњ зоњир мекунанд ваонро пайравї менамоянд.

Албатта, мањдудияти ин очеркимухтасари мо имкони бештар таваќ-ќуф кардан, васеътар тавзењ дода-ни нуктањои болоиро намедињад,вале бо вуљуди ин мо хостем, то бабаъзе аз нукот таваќќуф намоем:

1. Президент Эмомалї Рањмонњамчун меъмори асосии бинои сулњусозиш дар кишвар (ки ўро љомеаиљањонї мустаќиман љонибдорї ме-кард) дар ин арса боз як хидмати хо-саеро адо намудааст. Кори нињоятдушворе чун раванди оштии миллїбидуни нобарории муваќќатї ва буњ-ронњои марњилавї поён намепазирад.Аз љумла, њолатњое ба миён меома-данд, ки мухолифин гоње аз идомаимузокирот даст мекашиданд, гоњељаласаи Комиссияи оштии миллиротањрим ва тарк мекарданд. Дар чунинасно мањз Эмомалї Рањмон аввалиншуда ба пешвози мухолифин ме-рафт, њусни ният нишон медод, валедар зимн аз усули риояти манфиа-тњои тамоми миллат, тамоми халќиТољикистон аќибнишинї намекард.

Минбари халќ1 октябри соли 2014

№40 (967)4

ПРЕЗИДЕНТИ МАРДУМЇ

2. Артиши кишвар ё худ Ќуввањои Мусаллањион яке аз замонатњои истиќлолияти мамлакат аст.Дар Тољикистон артиш ба таври бояду шояд боомадани Эмомалї Рањмон ба сари ќудрат ташак-кул ёфт. Президент ба таъсиси артиши миллї њам-чун ба яке аз вазифањои дараљаи аввал на фаќатба хотири зарурати ин иќдом (зимнан, мулоњизањоидигаре њам буданд) шуруъ намудааст, балки инкорро ба сифати ќарзи конститутсионии хеш анљ-ом додааст. Зиёда аз ин, мутобиќи моддаи 69-иСарќонуни мамлакат Президент Сарфармондењиолии Ќуввањои Мусаллањи Тољикистон мањсуб ме-шавад, ќумондонњои љузъу томњои Ќуввањои Мусал-лањро ба вазифа таъйин ва аз вазифа сабукдўшменамояд; дар сурати хатари воќеї ба амниятикишвар дар њудуди кишвар ё вилоёт њолати низомїэълон мекунад, Шўрои амният таъсис медињаду баон роњбарї менамояд, дар бораи тарфеъи дараљаиќумондонњои олирутба дастур медињад, шањрван-дон, аз љумла хизматчиёни њарбиро бо мукофотњоидавлатї сарфароз мегардонад.

Эмомалї Рањмон бо иљрои чунин ваколатњоиолї ва пурмасъулият ба раванди таъсису ташак-кули Артиши миллии Тољикистон дар њамаи марњ-алањо роњбарї кардааст.

Зимнан, махсусиятњои ин равандро дар Тољи-кистон бояд ба назар гирифт. Ин махсусиятњо хелемуњим ва дар баъзе њолатњо камназиранд. Гуфта-ни он кофист, ки дар ќиёс бо дигар љумњурињоиОсиёи Марказї ва умуман кишварњои узви ИДМ,ки неруњои мусаллањи худро дар заминаи љузъу томва ќисмњои собиќ артиши шўравї таъсис додаанд,Тољикистон артиши худро дар љои холї таъсис додуташаккулёбии онро аз сифр шурўъ намуд.

Агар ба Ќазоќистону Ўзбекистон васоити њар-бии техникї ва моликияти округњои низомии собиќИттињоди Шўравї комилан мерос монда бошанду

Туркманистону Ќирѓизистон вориси васоити техни-кию моликияти ду сипоњ шуда бошанд, пас ба То-љикистон чизе нарасид: на техника, на пойгоњи ни-зомию таълимї. Бар замми он, ки артишро мусал-лањ кардан зарур аст, онро бо либосу љойгоњ таъ-мин намудану сарбозону афсаронро таълим доданниз њатмист. Ин имконро бо роње ва аз љое боядфароњам кард.

Баъд аз он, ки љабњаи мардумї дар задухўр-дњои низомї ѓолиб омад, силоњу техникаи он - танк,норинљак, радиостансия ва амсоли онњо тањтиќайду назорат ќарор гирифтанд. Ва ин асоси муњи-ми аслиња ва пояи техникии Артиши Тољикистонроташкил дод. Сипас он чї зарур буд, харидорї шуд:чархбол, танк, мошини нафарбари зирењпўш вадигар намудњои аслињаи саќил.

Тољикистон аз Вазорати мудофиаи Русия тех-никаи низомї гирифт, дар дигар бахшњо низ кума-књое расиданд. Аммо техникае, ки Русия ба Тољи-кистон дод, асосан аз љумлаи васоити техникиинизомие буд, ки дар љабњањои љанги Афѓонистонистифода шудааст ва тармими доимиро таќозомекард. Бо вуљуди њамаи ин мушкилот Артишимиллї ва Ќуввањои Мусаллањи Тољикистон созмонёфтанду ба пои худ устувор истоданд. Имрўз Ќув-вањои Мусаллањи Тољикистон ќавианд ва тавонман-дии дифоъ аз Ватану истиќлолияти онро доранд.

Эмомалї Рањмон ба ситодњову љузъу томњоиАртиши миллї ба таври мунтазам ташриф меба-рад, дар дидбонгоњњои марзї, хобгоњњои сарбозонва тамрингоњњо бо низомиён боздиду мулоќот ме-кунад. Вай њар саре чанд дар машќњои гуногуни ни-зомї, тамринњои тирандозї, сафороии низомиёнва маросими савганди сарбозон ширкат меварзад.Худи Президент низ барои хидмати содиќона баТољикистони азизаш, ба халќи кишвар савганд ёднамудааст ва њам ба сифати Сарвари давлат, њамба сифати Сарфармондењи олии Ќуввањои Мусал-лањи мамлакат савганди хешро ба љо меорад.

Эмомалї Рањмон, бидуни шак, дар миёни сиё-сатмадорони Иттињоди Давлатњои Мустаќил љой-гоњи баланду сазовор дорад. Албатта, ин тасодуфнест. Вай пуштибонии халќи ќадимаву соњибхира-ди худро сазовор шуда, ба истиќрори сулњ ва тањ-кими тафоњуму созиш дар мамлакат ноил гардидва бо ин амалу ибтикори хеш ба эътирофи бай-налмилалї низ ноил шуд. Гуфтањо ва арзёбињоисиёсатмадорони машњур, арбобони давлатї ваљамъиятї гувоњи чунин маъруфиятанд.

Собиќ Дабири кулли Созмони Милали Мутта-њид Кофи Аннан дар яке аз мусоњибањои матбуо-тии худ ин гуна иброз доштааст: "Тољикистон бадигар кишварњо дар масъалаи њалли ихтилофотидохилї мисоли беназире нишон дод. Ба андешаиман, ин сањми муњими Тољикистон ба таърихи сул-њофаринист" Владимир Путин, Президенти Феде-ратсияи Русия, дар љараёни яке аз сафарњои худба Тољикистон татбиќи ислоњот ва раванди демок-ратиро дар кишвари мо чунин арзёбї кардааст: "Ончи дар Тољикистон мегузарад, барои бисёре аз ха-лќњо ва кишварњои љањон намунаи ибрат аст". Бе-шубња, имрўз бо гузашти беш аз бист сол аз онрўзи таърихї, ки Эмомалї Рањмон ба сари ќудратомада буд, метавон њамаљониба тасдиќ кард, киташаккули давлати мустаќили тољикон дар поёнињазорсолаи гузаштаву оѓози њазорсолаи нав бономи ў ва фаъолияти гуногунпањлуи вай робитаимустањкам дорад.

Хидматњои Эмомалї Рањмонро дар назди Ва-тан ва миллат бо сањме, ки Авраам Линколн, деГолл, Камол Отатурк ва дигар шахсиятњои сиёсиисатњи љањонї дар замонњои гуногун дар роњи руш-ди кишварњои худ гузоштаанд, метавон ќиёс намуд.Ва имрўз ин воќеият комилан мусаллам аст.

Саидмурод ФАТТОЕВ,Мансур САЙФИДДИНОВ

сањ. 3

Марди шарифЊазорон тољу тољвар дида тољик,Њазорон шоњу сарвар дида тољик.Вале содиќи миллат пури Рањмон,Ки резад аз нигоњаш нури Рањмон.Куљо њоло чунин осуда будем,Фалокатзодае як тўда будем.Њама дасту гиребонгиру љангї,Њама аз банги афѓон гашта бангї.На роњи зиндагї, не роњи мошин,Њама майдонгаро, сарбозу афшин.Сарои миллати мо дар хатар буд,Ватан гўё, ки худ дар нўги љар буд.Њама мардони мансаб дар ѓами худ,Њама дар фикри молу мањрами худ.Њама љўёи ором сарпаноње,Фиканда миллати худро ба чоње.Њазорон шукри бепоёни Аллоњ,Ки марде баркашид, моро аз ин чоњ.Њамон марди шариф,

марди худодод,Ки моро вањдату осудагї дод.Барои љамъи тољик Анљуман сохт.Барои тољикон гулгун Ватан сохт.Њама дар вањдату осудањоланд,Чї дар хоки љануб,

чї дар шимоланд.

Њама роњи Ватан ободу зебо,Њама хоки Ватан сабзу фиребо.Њама халќи Ватан болидарўњ аст,Њама базми Ватан

пур аз шукўњ аст.Ба ќадри ин њама бояд расидї,В-агар на, рўйи ободї надидї.Аё халќи азиз, шукрона гўед,Ба ноњаќ аз Ватан айбе маљўед.Ватан шукри Худо, ободу ором,Ба тахти сарвари марди накўном.Њамон марде, ки моро

шодї бахшид,Ватанро сад намуд ободї бахшид.Њамон марде, ки моро

анљуман сохт,Њама фарзанди як Модар

- Ватан сохт.Њамон марде, ки моро бо њидоятБа њам оварда бинмояд њимоят.Њамон марди шариф

- аз насли Сомон,Дуо гўед, Худо бошад нигањбон.Дуо гўед, худо аз њар балое,Дуо гўед, зи њарфи носазое,Дуо гўед, сари бедори мороНигањ дорад, Худо, Сардори моро!

Кайњони СЎФЇ

Минбари халќ1 октябри соли 2014№40 (967) 5ЊАЁТИ ЊИЗБ

САРАВВАЛ На-зира Азимоватамоми сокино-ни мањаллаи"Проектная"-ро

бо фарорасии санањои таъ-рихї ва муњими кишвар 20-солагии Конститутсия (Сарќ-онун)-и Љумњурии Тољикис-тон, 90-солагии пойтахт ва20- солагии ЊХДТ табрик на-муда, аз сокинони мањалладаъват ба амал овард, ки бапешвози ин љашнњои бошукўњбо тозаю озода нигоњ дошта-ни гирду атрофи хонањои ис-тиќоматии худ ва мањалла

Рўзи 30 сентябри соли2014 дар кумитањоииљроияи шањру ноњияњоиАйнї, Шањристон ваИстаравшан боиштироки муовини РаисиЊХДТ Латифзода Асрормашварати корїбаргузор гардид.

НАХУСТ раисоникумиљроияњо азвазъи корњоианљом додашу-да ва фаъолия-

ти кумитањои иљроияи ЊХДТдар шањру ноњияњо гузоришдода, дар асоси тањлилњодиќќати њозиринро ба камбу-дињои мављуда љалб наму-данд.

Баъдан Латифзода Ас-рор аз раисони кумитањоииљроияи ЊХДТ дар шањруноњияњои мазкур пурсиш баамал оварда, диќќати масъ-улонро ба камбудињои љой-дошта љалб намуд ва ёдоваргардид , ки Раиси ЊХДТ ,

САФАРИ КОРИИ РОЊБАРИЯТИЊХДТ БА ВИЛОЯТИ СУЃДПрезиденти мамлакат муњ-тарам Эмомалї Рањмонрўзи 18 сентябри соли љорїдар назди њизбиён вази-фањои куллан љиддї вамасъулиятнокро гузоштанд,ки онњо аз њар яки мо масъ-улияти баланди њизбї вањисси баланди ватандорироталаб менамояд. Латифзо-да Асрор махсус таъкиднамуд, ки дар шароити ку-нунї дар баробари ба сатњибаланд бардоштани корњоифањмондадињї бояд зами-наи моддию техникиро таќ-вият бахшида, ба кори сито-дњои таблиѓотии њизбї вагурўњњои мобилї диќќатимахсус дода шавад.

***

ХУДИ њамон рўздар кумитаииљроияи ноњияиСпитамен бо иш-тироки муовини

Раиси ЊХДТ, Латифзода Ас-рор машварати корї доиршуд. Дар оѓози маљлис раисикумитаи иљроияи ЊХДТ дарноњия Спитамен О. Насрул-лоев ба њозирин оид ба ко-рњои иљрошуда дар асоси да-стуру супоришњои Раиси њизбмуњтарам Эмомалї Рањмон,ки аз суханронињояшон дармаљлиси Кумитаи ИљроияМарказї бармеояд, маълу-мот дод. Сипас муовини Ра-иси ЊХДТ Латифзода Асрордар бораи омодагї ба инти-хоботи дар пешистода ибро-зи андеша кард. Ќайд гардид,ки интихобот барои њизбиёнмаъракаи муњим мебошад вабинобар ин дар ваќти пешни-њоди номзадњо ба вакилїбояд ба шахсоне такя кард, кисиёсати пешгирифтаи Раисињизб, Сарвари давлат муњта-рам Эмомалї Рањмонро дас-тгирї карда, тавонанд. "Манбоварии комил дорам, ки -иброз дошт Латифзода Ас-рор, - интихобот дар сатњибаланд гузашта, бо сари ба-ланд онро љамъбаст меку-нем".

Дар љаласа инчунин оидба участкањои осебпазир ва

он участкањое, ки дар интихо-боти пешина номзадњои њизбовози камро гирифта буданд,ибрози назар карда шуд. Даррафти суханронии худ муови-ни Раиси ЊХДТ ЛатифзодаАсрор дар бораи рафти обу-на ба нашрияњои њизбї низсухан ронд.

Дар машварат раисиКумитаи иљроияи вилоятиињизб Сарфароз Юнусовзикр кард , ки дар самтиобунашавї ба нашрияњоињизбї корњоро бењтар кар-дан лозим аст. Зикр гардид,ки то санаи 5-уми октябрисоли љорї бояд наќшаи обу-на ба пуррагї иљро кардашавад. Инчунин оид ба омо-дагї барои дар сатњи ба-ланд пешвоз гирифтани 20-

солагии ЊХДТ низ таъкидкарда шуд.

Дар охир собиќадорињизб, аъзои кумиљроия К. Маљ-нунова, фаъоли њизб М. Дада-боева ва дигарон ба суханбаромада, ба мењмонон бароиташриф ва маслињатњои му-фид арзи сипос намуданд. Ба-ромадкунандагон гуфтанд, кидар њама самт сиёсати РаисиЊХДТ, Президенти мамлакатмуњтарам Эмомалї Рањмонрољонибдорї карда, дар амрииљрои вазифањое, ки дар маљ-лиси имрўза пешорўи онњо гу-зошта шуд, кўшиш ба харљ ме-дињанд.

Сафари њайати корииКИМ ЊХДТ дар вилояти Суѓдидома дорад.

"МХ"

ЊХДТ-бунёдгузори љомеаи демократїБахшида ба 20 -солагии ЊХДТ ва 20- солагии Конститутсия (Сарќонун)-и Љумњурии Тољикистон дар мањаллаи"Проектная"-и ноњияи Исмоили Сомонї тањти унвони "ЊХДТ њизби мардумї ва бунёдгузори љомеаидемократї" љамъомад доир шуд. Дар назди њозирин Назира Азимова, мудири шуъбаи кор бо љавонон вабонувони Кумитаи иљроияи ЊХДТ дар ноњияи Исмоили Сомонї, Шариф Шарифов, раиси мањаллаи"Проектная", Мавлуда Бобосодиќова, вакили Маљлиси вакилони халќи ноњияи Исмоили Сомонї, ЉамшедОлимов, мутахассиси шуъбаи кор бо љавонон ва бонувони Кумитаи иљроияи ЊХДТ дар ноњияи ИсмоилиСомонї иштирок ва суханронї намуданд.

омодагии њамаљониба би-нанд.

Раиси мањалла ШарифШарифов доир ба фаъолия-ти худ дар назди њозиринњисобот дод, ў ќайд намуд, кисокинони мањалла бо даркимасъулияти баланд дар ко-рњои ободию созандагї сањ-ми беандоза дошта, дар та-моми чорабинињои сиёсиюфарњангии кишварамон вачорабинињои байналмилалї,ки дар шањри Душанбе бар-гузор мегарданд, бо амалинеку рафтори намунавї та-шаббус нишон медињанд.

Љамшед Олимов доир багаравиши љавонон ба њарака-тњои иртиљоию манфур ва па-ёмадњои он ба зењну шууриљавонон ибрози аќида намуда,ба иштирокчиёни маљлис, кипадарону модарон ва афродибомаърифати мањалла бу-данд, мурољиат кард, ки боядаз њар амалу рафтори фар-зандон дар оила бохабар гар-дида, аз тамоми фаъолиятињамарўзаашон пурсон ша-ванд, зеро созмону њарака-тњои иртиљої мафкураи љаво-нонро бо аќидањои носолимпур месозанд, ки он оќибатњоинохуберо ба бор меорад.Имрўз замоне фарор расида-аст, ки мо бояд аз таќлиди кўр-кўрона ба фарњангу тамадду-ни бегона худдорї намоем ваурфу одатњои бегонаро, ки бафарњанги мо зиёноваранд, яксў гузорем ва бо ин воситадар нињоди љавонон њиссихудшиносии миллї, њуввия-ти миллї ва ватандорию ва-тандўстиро бедор намоем.

"МХ"

Минбари халќ1 октябри соли 2014

№40 (967)6

Вале… Медонї… Мехоњам чизеба ту бигўям, њарчанд хиљолатмаро домангир аст. Солњоиохир андаке аз ту ранљурам…

Медонам, ки аз ранљиши мани муштипарњељ гоњ ба бузургиву шањомати ту газан-де намерасад. Аммо чун муттакои дига-ре надорам, мехоњам боз њам ба ту арзкунам, то шояд лоаќал каме бошад њам,дар дил сабукї эњсос гардад...

Медонї? Солњои охир аз омадани ту камедар њаросам. Бовар надорї? Мегўї, ки чароњама дар нишотанду ман дар банди ѓам? Чун-ки ин рўзњо баръакс дар раставу бозорњоишањри мо дари хайру эњсон баста мешавад.Ин аз рўзњои ангуштшумор аст, ки маљбурамман низ дарамро ба рўи мардум бубандам,то хешу њамсоя шоњиди дастархони холї вачашмони аз гуруснагї маъюси тифлонам на-шаванд. Шояд бо шунидани ин њарфњои гус-тохона хотират аз мани заиф озор бигирад.Вале чї кунам, ки њаќиќат талх асту талхї бакасе хуш наояд…

Гўш дор, ки дирўз дар арафаи омада-ни Ту ба ман чї иттифоќ уфтод. Аз азизекаме маблаѓ ќарз кардаму роњи бозор ги-рифтам, бо ин андеша, ки чизе аз ширини-ву мева бихарам, то мардум низ дар рўзиид аз хони ман дањон ширин бикунанд вабо баракати он талхии рўзгори ман низ азбайн биравад.

Шукронаи амну оромї, ки бозор аз нозунеъматњои гуногун ва ранг ба ранг фаровонбуда, чашму дили мискинро роњат мебах-шид. Дар паси растањо занону љавонони ба-нур бо одоб мардумро ба харидории мола-шон таблиѓ мекарданд. Ба назди љавоне, кидар сар тоќии сафеди мусалмонї (ки асланмоли Чин будаасту ба Ислом њељ рабт на-дорад) дошту бо панљањояш ришашро нарм-нарм шона мезад ва гўё аз чењрааш нуриимон мерехт, рафтам. Ба дил мегуфтам чунобиду намозхон аст, бояд дар пояи инсофустувор бошад.

Љавон бо табассуми малењ аз ман суолкард: чї мушкилї доред "хоњари исломї"?Аз ин муносибати солењ гўиё ба як борњама мушкилотам њал шуд. Гуфтам: ме-хоњам миќдоре ѓизо барои ид харид кунам.Гуфт: - Худои бузург аз мову шумо ама-лњои солењамонро ќабул фармояд ва њаряк молашро сифат мекарду арзишашромегуфт, ки њуш аз сараму дармон аз пойњо-

5 октябр - Иди саиди Ќурбон

Марњабо, ай Иди Саиди Ќурбон, хуш омадї, ки дер боз интизоратбудем. Бо умеди он, ки хайру сахоро ба хонадони мо њам арзонїмедориву аз ранљи муфлисї наљотамон медињї. Оњњои сардикашидаамро сари чањор тифли бечораам, ки падарашон"љавонмардона" тарк карду Русия рафт, шояд љуброн кунї. Чароне, ки Ту иди муњаббат, парњезкорї, иди сахову хайрї…

ЊАСРАТИям мерафт. Беихтиёр гуфтам: Эй баро-дар, дирўз арзиши ин мол хеле пасттар азон буд, ки ту мегўї, чї офат расид, ки баяк шаб ин ќадар боло рафт? Шумо, ки му-салмонед, оё шарти Иди саиди Ќурбон иннест, ки ба хотири савоб арзиши молатон-ро лоаќал арафаи ин рўзи муборак поёнбубаред ва аз он порае барои ниёзмандонќурбонї кунед? Ќурбонї рамзи омодагїба дастгирии бенавоён аст. Зеро яке аз во-љиботи асосии ин суннат дилњоро кушодагирифтан ва ба мискинон ќурбониро ќис-мат намудан ё аз гўшти ќурбонї таом пух-та, ба онњо муроот кардан аст. Ё ин амалихайр дар мазњаби Шумо ботил аст?

Љавон ба дуруштї гуфт: Хоњар, ин ма-сљид нест, ки ба ман мавъиза хонї, ин бо-зор аст ва як ќонун дорад: "бардорад-замкун, набардорад-кам". Агар маблаѓе дорї,чизе бихар, вагарна ваќти маро зоеъ талафнакун, ки харидорони дигар интизоранд.

Бо таассуф гуфтам: Бузургворе, ки азту мусалмонтар буд, дар њадди инсоф фар-мудааст "Чист Ќурбон? Сар буридан нафс-ро…", вале ман мебинам, ки нафс имрўзсари туро буридааст, имони туро гирифта-аст ва чашми туро кўр кардааст… Войимусалмонии ту, эй "бародари исломї", кибунёдаш бар инсоф нест!

Чун дар бозор аз њама моли гарон ѓизо-ву аз њама моли арзон "имон" буд, бо дас-ти холї ба хона баргаштам. Дар роњ як чизмаро азият медод, ки боз пеш аз омаданиТу, эй Иди Саиди Ќурбон, ки кушодани даридилњоро талќин мекунї, маљбурам дарихонаамро бубандам…

Ќадами муборакат болои дида, ай ИдиМуќаддас. Вале чї кунам, ки Ту дигар идимо мискинон нестї, балки Иди њамон бозо-риёни "имонфурўши беинсофї", ки аз бара-кати омадани Ту танњо эшон бархурдорандва омадани Туро бесаброна интизоранд.

Њароина биё, марњабо, ай Иди СаидиЌурбон, ки ба файзу шарофати ту шоядрўзе дари хайру эњсон низ дар бозорњои мобоз шавад ва ба юмни он дари ман њам барўи мењмонон кушода, то мардум низ даррўзи ид аз хони ман дањон ширин бикунандва бо баракати он талхии рўзгори ман низаз байн бираваду дар чашмони маъюситифлонам ханда гул кунад.

БИЁ! МАРЊАБО!

Вохўрињои вакилони Маљлиси намоян-дагони Маљлиси Олии Љумњурии Тољикис-тон бо интихобкунандагон дар ташкилотњоиибтидоии ноњияи Њисор хотирмон мегуза-ранд, зеро дар ин вохўрињо теъдоди зиёдиљавонон, пешќадамон ва љонибдорониЊХДТ фаъолона иштирок намуда, ба суо-лњои хеш посух мегиранд.

Дар вохўрие, ки дар бозори навташкили"Самоњ" барпо гардид, раиси Кумитаииљроияи Њизби Халќии Демократии Тољикис-тон дар ноњияи Њисор Мирзомурод Шариповдар бораи таљлили 23- солагии Истиќлолия-ти давлатии Љумњурии Тољикистон ва 20-со-лагии Њизби Халќии Демократии Тољикистонсухан ронда, изњор намуд, ки дастурњои Сар-вари давлат ва њамзамон Раиси ЊХДТ њамаиташкилотњои њизбиро водор месозад, ки бомасъулияти баланд ва бо маќсади дастгириисиёсати давлату Њукумат корњои тарѓиботи-ву ташвиќотиро пурзўр намуда, бештар за-

Дар шањри Ќўрѓонтеппа маљлиси на-вбатии Кумитаи иљроияи ЊХДТ дар вилоя-ти Хатлон баргузор гардид.

Маљлисро раиси Кумитаи иљроияиЊХДТ дар вилояти Хатлон Ањмадљон Али-зода кушода оид ба вазифањои навбатиињизбиён, ки аз љониби Раиси ЊХДТ, дармаљлиси КИМ ЊХДТ рўзи 18 сентябри соли2014, ироа шуда буд, муфассал истода,алалхусус, диќќати иштирокдоронро бафаъолияти ситодњои таблиѓотии њизбїљалб намуд.

Баъдан узви Раёсати Кумитаи иљроияиЊХДТ дар вилояти Хатлон, раиси вилоят Д.Гулмањмадзода дар назди иштирокдорон бонутќи барномавї баромад намуда, оид ба

Њаёти њизб

НУФУЗИ ЊХДТ МЕАФЗОЯД

нону љавононро ба сафи њизб љалб намоем.Бояд ќайд кард, ки дар соли таъсисёбии

њизб ноњия њамагї 80 нафар аъзо дошт, њолобошад, сафи аъзои њизб аз 2600 нафар гу-заштааст. Дар ноњия сол ба сол тарафдоро-ни ЊХДТ зиёд мешаванд.

Дар ин љамъомад ба 22 нафар кор-мандони бозор шањодатномаи њизбї супо-рида шуд. Ба вазифаи раиси ташкилотиибтидоии бозори навташкил шахси кордон,болаёќат ва аз љињати сиёсї пуртаљриба,директори бозор Мирзомаќсуд Солињовинтихоб гардид. Њамзамон дар љамъомадзикр шуд, ки соли оянда дар љумњурї инти-хоботи Маљлиси Олї ва Маљлисњои мањал-лии вакилони халќ доир мегардад. Аз ин рў,ташкилотњои ибтидоии њизбиро зарур аст,ки аз њоло ба ин маъракаи муњими сиёсїомодагї дида, корњои таблиѓотиро хуб бароњ монанд.

Г.ЉЎРАЕВ

ВАЗИФАЊОИ НАВБАТЇМАСЪУЛИЯТИ БАЛАНДРО

ТАЛАБ МЕНАМОЯНДмасъалањои фаъолияти сохторњои њизбиивилоят дастуру супоришњо дода, ќайд наму-данд, ки бањри бењтар гардонидани самара-нокии кори њизбиён ба онњо шароити коризарурї муњайё намудан зарур аст. Бо инмаќсад лозим аст, ки тариќи њашар њарчи зуд-тар биноњои маъмурии Кумитањои иљроияиЊХДТ сохта ба истифода дода шаванд.

Дар рафти маљлис инчунин муњлатибаргузории маљлисњои њисоботиву интихо-ботї ва конференсияњо, меъёри намоян-дагї, рўзи баргузории конференсияи 10-уми Њизби Халќии Демократии Тољикистондар вилояти Хатлон муайян карда шуда,оид ба масъалањои муњокимагардида ќаро-рњои дахлдор ќабул гардиданд.

ЯК ЗАНИ МУШТИПАРБА ИДИ САИДИ ЌУРБОН

ВиљдонинсофВиљдон

Виљдон

инсоф

инсоф

инсоф

Имон

инсоф

Имон Имон Имон

Кумитаи иљроияи Њизби Халќии Демок-ратии Тољикистон дар шањри Исфара та-ваљљуњи бештарро ба зиёд намудани сафиаъзо аз њисоби љавонон, бонувон, чењрањоишинохта ва обрўманди љомеа медињад. Боин маќсад дар байни табаќањои гуногуниањолї корњои тарѓиботиву ташвиќотї бур-да мешавад. Натиљаи чунин корњои тарѓи-ботї буд, ки кормандони шуъбаи Конибо-дом-Исфараи Раёсати Хадамоти давлатииназорат ва танзим дар соњаи наќлиёт дарвилояти Суѓд ба сафи ЊХДТ пайвастанд.

Њангоми супоридани шањодатномањоињизбї ба аъзои нав раиси кумитаи иљроияиЊХДТдар шањри Исфара Муртазо Эгамовгуфт, ки аъзои Њизби Халќии ДемократииТољикистон нафарони ояндасози Тољики-

ИСФАРА: КОРМАНДОНИ ХАДАМОТБА САФИ МО ПАЙВАСТАНД

стони азизамон мебошанд. Чи тавре дарМаљлиси Кумитаи иљроияи марказии ЊХДТРаиси муазами њизб муњтарам ЭмомалїРањмон ќайд карданд, "онњое аъзои ЊизбиХалќии Демократии Тољикистон мешавандва нияти ба мо пайвастан доранд, дила-шон ба ин ватан месўзад, нисбати ояндабетараф нестанд ва сањми худро дар ба-ланд бардоштани нуфузи Тољикистон дарарсаи љањонї гузоштан мехоњанд."

Баъдан аъзои нав изњор карданд, кибарои дар амал татбиќ намудани тала-боти Оиннома ва Барномаи Њизби ХалќииДемократии Тољикистон талош менамо-янд ва ба ормон ва хадафњои њизб арљгу-зорї мекунанд.

"МХ"

Минбари халќ1 октябри соли 2014№40 (967) 7ЊАЁТИ ЊИЗБ

Тавре огоњ њастед, њафтаигузашта ИМА як ќатор пой-гоњњои низомии љангиёниДИИШ-ро бомбаборон кард.Амрико тасмим гирифтааст,ки њама корхонањои коркардинафтро дар мавќеи ишѓолкар-даи ДИИШ чун сарчашмаитаъминоти молиявии љангиённобуд созад. Боз 12 корхонаикоркарди нафт тањти њамлаиИМА ќарор дорад. Аз моњи ав-густ то инљониб беш аз 200зарбаи њавої зада шудааст. Азњафтаи гузашта нобудкуниипойгоњњои љангиён дар Сурия,аз љумла, дар музофоти Дайраз Зор Хасека оѓоз гардид.

Дар ин кор бо амрикоиёнњарбиёни чанд кишвари арабњамроњї мекунанд. Ширкатку-нандагони эътилофи зиддиДИИШ дар байни давлатњоиАврупо ва кишварњои араб то-рафт бештар мешавад.

Тавре њомиёни њуќуќи ба-шар маълум карданд, дар-воќеъ, дањњо нафар љангиёниДИИШ нобуд карда шуданд,вале ањолии осоишта низ за-рар мебинанд. Аз љумла, дарназдикии шањри Майадин дарбаробари 140 нафар љангиёниДИИШ, инчунин 13 тан ањолииосоиштаи Сурия низ њалокгардиданд.

Вале чунин ба назар мера-сад, ки зоњиран, љангиёниДИИШ ба ин љараёни кор омо-да буданд. Онњо худ ситодимарказии худро низ таркон-данд, ба чанде аз мошинњоихолї маводи тарканда гузош-танд ва ба хонањои беањамия-ти холї парчами худро њамоилнамуданд. Минбаъд онњо мар-кабњоро низ ба ин маќсад исти-фода мебаранд. Дар натиљаизарбањои амрикоињо барњадар

Ќабл аз њама, дар рўзи аввалпрезиденти ИМА Барак Обама басабќати даѓалгўї ва суханпардозїибтидо гузошта, ѓайричашмдоштињозирин, ки гумон доштанд, беш-тар атрофи љангљўёни ДИИШњарф мезанад, эълом намуд, киљањонро имрўз се хатар тањдидгараст: нахуст вируси Эбола дарАфриќо, дуюм - тасаллути Русиядар Аврупо, сеюм - љангљўёниДИИШ дар Шарќи Наздик.

Аввал вакилони Русия тањ-њаммул карда иброз намуданд, киинтизор меравад вобаста баќазияи Украина, њар гуна садоњобаланд шаванд. Аз љумла, вази-ри корњои хориљии Русия С.Лав-ров бо тааљљуб гуфт, ки инро дав-латњои дигар љиддї ќабул наме-кунанд. Вале оќибат, ин гап баиззати нафси онњо расиду садоиэътирози худро баланд карданд.

Тавре дар васоити ахбориумуми љањон таъкид мегардад,дар баробари зикри он, ки "ама-лиёти ќаблии Русия дар Украинаба тартиби љањон хатар эљод кар-дааст, Обама тањдид намуд, ки бањар оин мо тавре мекунем, ки по-сухи тасаллути Русияро дињем".Баъдан "ќандча" пешнињод кар-дан хост, ки ба кадом шартњоемуносибати худро дигар мекунад,вале дар ќаърои эњсосот чї буда-ни он шартњоро фаромўш кард.

Бино бар ин, њамоно С.Лав-ров шарњ дод, ки маъвизаи БаракОбама - барандаи љоизаи сулњиНобел сулњпарварона сурат наги-рифт. Мо њам тарафдори хомўшкардани оташи љанг дар нуќтањоидаргири олам њастем. Вале на бороњи гунањгоркунии якљониба вана бо усули тафси беморї бартани сињат, балки бо тарзи муко-ламаи баробарњуќуќ ва эњтиромитарафайн. Зимнан С.Лавров ба ёдовард, ки амалиёти содиркардаина Русия, балки аксари ваќт ко-рњои анљомдодаи Амрико дар ма-нотиќи гуногуни љањон ба ављиамалиёти террористї мерасонад.ДИИШ, "Ал-Ќойида" ва дигар таш-килотњои террористї дар кишва-рњое амалиёти фаъолона меба-ранд, ки ќаблан Амрико бо вай-рон кардани њуќуќи байналмилалїинтервентсияи ѓайриќонунї гуза-рондааст.

ИЉЛОСИЯИ«ГАПГЎЯК»-и СММИљлосияи навбатии маљмааи Созмони Милали Муттањид шояд дар таърих бономи иљлосияи гапгўяк, ё гапгузаронии ноуњдабароёна маъруф гардад. Зероки дар љараёни он њама гапи дар дилашон бударо бе истињола гуфта, тоандозае њамдигарро хафа њам карданд, вале ќарору ќатъномањои албаттакаблан муњокимашуда, бо аксари раъйњо ќабул шуданд, ки бештари онњосифати тавсиявї доранд ва иљрояшон чандон њатмї нест.

Пас аз ин, дар љаласаи ШўроиАминияти СММ, ки масъалаи му-бориза алайњи терроризм муњоки-ма шуд ва худи амрикоињо аз онхавотир шуданд, ки ин њолат баовоздињї ва иттифоќи Русия ха-лал мерасонад. Аммо њайати на-мояндагии Русия бо тамкини хосба ќатънома овоз доданд. Њаттотахмин мерафт, ки онњо чун њам-муаллифи он баромад мекунанд,вале љониби Русия пас аз бомба-боронкунии Сурия танњо онро та-рафдорї карду халос.

Маъракаи њарбии ИМАалайњи ДИИШ дар се сол суратгирифта, се давраро фаро меги-рад, навиштааст, рўзномаи NewYork Times. Аввалан, ба мавќеитеррористњо зарбањои њавої задамешавад. Дуввум, ба нерўњоињарбии ироќ ва курдњо, инчунин банамояндагони суннимазњабонтаълими њарбї дода, бо лавози-моти њарбї таъмин карда меша-вад. Дар даври сеюм артиши љан-гиён дар лонаи онњо дар Суриянобуд карда хоњад шуд. Вале инамалиёт шояд пас аз он сурат ги-рад, ки Обама аз сари ќудратмеравад. Тамоми фикру зикриОбама бар он аст, ки њайати шах-сии артиши Амрико бевосита дархоки Ироќ ва Сурия намељангад.

Арабистони Саъудї аз он из-њори нигаронї кард, ки дар СММмеъёрњои дугона истифода мегар-дад ва бо сабаби бетаъсир буда-ни ќатъномањои он бисёр мушки-лоти мамолики араб то њол њаллуфасл нагардидааст. Вазири ко-рњои хориљии он аз љумла, то њолњаллу фасл нагаштани давлатиФаластин, мушкилоти дар сариќудрат мондани њукумати БашорАсад ва ѓайраро мисол овард.Бинобар ин, вай дар баробари он,ки ба кишварњои љањон љињати уз-вияти муваќќатии тибќи иттилоиољонсии Al-Arabiya АрабистониСаъудї ба Шўрои Бехатарии СММовоз додаанд, изњор намуд, ки баин њайат ворид намешавад. Ва"аслан уњдадории њама аъзоиширкаткунандаи СММ бо шараф,дуруст ва ќатъї мустаќар гашта-ни сулњ дар љањон мебошад. Ара-бистони Саъудї њамчун яке аз му-ассисони СММ шарафманд аст,ки уњдадорињои худро комилан

иљро менамояд". Мавриди зикраст, ки ќаблан намояндаи ин дав-лат ќарор ќабул кард, ки дар иљло-сияи СММ баромад намекунад.Зеро ки ба фикри ў низоъи дарСурия сад њазор нафар ќурбонїовардаро барваќт пешгирї карданмумкин буд. Низои ФаластинуИсроил бошад, 65 сол инљонибидома дорад.

Имсол дар арафаи Иљлосияигенералии СММ ѓайри Арабисто-ни Саъудї ба њуќуќи ифтихорииаъзои муваќќтии Шўрои Бехата-рии СММ боз чор кишвар - Чили,Њабашистон, Литва ва Чад ноилгардиданд. Бо вуљуди он, ки 193аъзои СММ ба љонибдории онњоовоз доданд, њуќуќшиносони бай-налмилалї аз он љумла, мутахас-сисони Freedom House эрод ги-рифтанд, ки дар баъзе аз ин киш-варњо, аз љумла, Арабистони Саъ-удї наќзи њуќуќи инсон дида ме-шавад. Ба њайати Шўрои Бехата-рии СММ дар маљмуъ 15 давлатворид мешаванд ва панљтои он -Русия, ИМА, Чин, Британияи Ка-бир ва Фаронса аъзои доимїбуда, њуќуќи вето мондан баќарорро доранд.

Фикри давлатњои абарќудратдар иљлосияи СММ нисбат ба мо-љарои Украина гуногун буд: намо-яндаи Олмон бар он аст, ки роњисулњ дур ва тўлонист. Баръаксионњо, намояндаи Чин аз Украинадаъват ба амал овард, ки бо њам-соякишварњо бо сулњу салоњ зин-дагї кунанд. Сарвазири УкраинаЯтсенюк аз минбари иљлосияиСММ даъват намуд, ки тањрималайњи Русия то замоне бардош-та нашавад, ки Украина Ќрим ваШарќро баргардонад. Дабири кул-ли СММ Пан Ги Мун дар мусоњи-баи худ ба ољонсии Ройтерс гуф-тааст, ки ба вуруди нерўи сулњ-хоњи СММ ба Украина заруратнест.

Бо вуљуди ин, ЌатъномаиСММ дар ин робита њамагї бо 100овоз ќабул шуд, 11 кишвар зид ба-ромаданд ва 48 давлат мавќеибетарафї ишѓол намуданд. Љони-би Русия аз он изњори нигаронїкард, ки ба бисёр кишварњо фи-шор оварданд. Ва бархе кишва-рњо аз он шиква намуданд, ки Ру-сия бо њар бањона ба онњо фишоровардан хост. Намояндаи Русиядар СММ В.Чуркин эътироз на-муд, ки ин ќатънома бемањсул аст,зеро ки раъйпурсии дар Ќрим бар-пошуда вазифаи худро иљро на-мудааст.

Инчунин, намояндаи давлатиМисри Араб аз гапгузаронии Тай-иб Эрдуѓон изњори норизої намуд.Президенти тозаинтихоби Туркиянисбат ба табаддулоти њарбї дарМиср, сарнагун кардани президен-ти онваќта Мурсї ва таъќибиаъзои њизби "Ихвон-ал-муслимин"эътироз намуд. Дар навбати худ,вазири корњои хориљии Мисрэълом намуд, ки Эрдуѓон љангиё-ни террористро љонибдорї меку-над.

ДАР УКРАИНАИНТИХОБОТИ ПАРЛУМОН

БАРПО МЕШАВАДКомиссияи марказии интихоботии Украина ба ќайд гириф-

тани ањзоби сиёсиро ба интихоботи парлумонї - Радаи Олї ан-љом дод. Њайати парлумон аз 438 вакил иборат буда, нисфи онњотибќи рўйхати њизбї ва боќимонда дар њавзањои якмандатїинтихоб мегарданд.

Дар санаи 26 октябр љамъ 29 њизби сиёсии кишвар дар сабќ-ат ширкат менамоянд: "Блоки мухолифин", "Сектори рост","Њизби радикалии Ляшко", "Озодї", "Конгресси миллатчиёниУкраина", Украина кишвари ягона", "Њизби сабзњо", "Нерў вашараф", Њизби коммунист ва ѓайра. Ќаблан КМИ 222 номзад бавакилиро аз њизби сарвазир ва раиси парлумон "Љабњаи халќї",173 номзадро аз њизби "5.10" ва 17 нафарро аз "Њизби интер-нетї", 179 нафарро аз њизби "Батькивщина" ба ќайд гирифта буд.

ДИИШ УСУЛИ КОРИХУДРО ДИГАР МЕКУНАД

меравад. Тавре намояндаи ра-ёсати полиси музофоти Диёлполковник Ѓолиб ал Аътия " бателевизиони Ас-Сумарийя" ит-тилоъ додаст, танњо дар назди-кии шањри Ал-Миќдодия низо-миёни ироќї 6 хари бо маводитарканда љињозонидаро дошта,маводи марговарро људо наму-данд. Касе зарар надид. Айнизамон нафаре ки тахмин мера-вад, харњоро равона мекард,боздошт гардид,

Инчунин, тибќи маълумо-ти мављуда худи љангиёниДИИШ як дафтар-ситоди худ-ро тарконданд. Вале усуликорро дигар намуда, теъдодиситодњои худро чанд баробарафзуда, њоло онро ба 20 ададрасонданд. Наќлиётро бо мо-тосиклњо иваз намуданд, Сар-варони онњо зуд-зуд мошинњова телефонњои њамроњи худроиваз мекунанд, сим-корт, ба-тарея ва аккомуляторњои онрољудо намуда, танњо дар маври-ди зарурї истифода мебаранд.

Англия усули дигари му-боризаро алайњи ДИИШ оѓознамуд.

Дар худи пойтахти Брита-нияи Кабир маъракаи ошкорва дастгир намудани террори-стон оѓоз гардид. Зимни ама-лиёти махсус низомиён 18 би-нои маъмурї ва истиќомати-ро тафтиш карда, 9 нафаршахсонеро, ки барои ба ДИИШрафтан омода буданд, даст-гир намуданд.

Аз љумла, яке аз љангиёниашаддї - Анљом Чударї собиќсарвари гурўњи "Ал-Муњољи-рун" ба даст афтод. Ин њара-кат дар Англия њанўз соли2010 мамнуъ эълом шудааст.

Љ. ЌУДДУС

Минбари халќ1 октябри соли 2014

№40 (967)8 5 ОКТЯБР - РЎЗИ ЗАБОН

ИН љашн бояд њаддиаќал барои покиза-гии минбаъдаи за-бони тољикї маси-ри муайянеро ку-

шояд ва ба љашни мардумї таб-дил ёбад. Вале њайњот, ки чуниннест…

Ваќте ки масъалаи миллатматрањ мешавад, њатман за-бон њамчун нахустунсури таъ-инкунандаи миллат дар ради-фи он ќарор мегирад. Аз ин рўмасъалаи баќо, тозагї ва ни-гањдошти забон њамеша муб-раму муњим аст, ба вижа дарзамоне ки љањонишавї хелетунд љараён дорад. Аммо бар-хе ин масъаларо нодида ги-рифта, комилан ба он таваљљуњнадоранд.

Ташвишовар аст, ки имрўзвазъи забони давлатии мо хелетаассуфангез гардидааст. Надар доирањои илмї, на дар до-ирањои идорї ва на дар миёниљамъият ќариб мо забони воњи-ду яксонро намебинем. Њар гур-ўње бо "забон"-у шеваи махсусихуд њарф мезанад. Ин парокан-дагї бешак ба дунболи худ ха-тари маънавї дорад. Њатто дармактабњо ва муассисањои тањси-лоти олї ќисмати зиёди омўзго-рон бо забони софи адабї дарснамедињанд. Пас, хонандагонудонишљўён аз куљо забони ада-биро ёд мегиранд ва байни худњарф мезананд?! Аз китобњоибадеї? Оё онњо медонанд, кикитоби бадеї худ чист?

Андешаи дигаре маро пай-васта ба изтироб меорад: баъ-зењо гумон доранд, ки забо-номўзї (манзур забони тољи-кист) кори филологњову забон-шиносон асту бас. Гўё танњоонњо вазифадоранд, ки забониадабиро омўзанд ва бо он њарфзананд. Мо бисёр мушоњидакардаем, ки њатто баъзе дониш-мандону мансабдорон њангомисуханронї узр пеш меоранд, ки:"мо забончї нестем". Ва бо за-бони хоси худ бо тантана суханмегўянд. Чунин парешониву да-рњамбарњамї дар муњити забо-ни тољикї бисёр ба назар мера-сад.

Њомии забон бошемЊар сол 5-уми октябр мо рўзи забонро љашн мегирем. Њамеша дар арафаи ин љашнчорабинињои зиёде ба бузургдошти забон ихтисос дода мешаванд. Дар телевизион суњбатњоивижа намоиш медињанд, сањифањои матбуоти даврї низ аз мавзўи забон пур мегарданд.Аммо биёед рўшод иќрор кунем, ки ин њама чорабинињо дар тозагї ва густариш ёфтанимавќеи забон наќши чашмрасе надоранд. Танњо ба як чорабинии ќолабиву таќвимї табдилёфтаанду бас. Њамин ки рўзи забон мегузарад, боз "Ањмади поринаву савдогари дерина"..

Барои покизаву беолоишнигоњ доштани забони тољикїЊукумати кишвар пайваста чорамеандешад. Роњбари давлатниз дар суханронињояш таъкидмекунад, ки дар њама њолатбояд ба забони давлатї авла-вият дода шавад ва бањри вусъ-ат ёфтани мавќеи он шароит му-њайё гардад. Аммо бо вуљуди инњама имконот ва ѓамхорї рўз азрўз доираи нуфуз ва истеъмо-ли забони тољикї мањдуд шудаистодааст.

Баъзе ширкату нињодњое, кидар Тољикистон фаъолият до-ранд, ба забони тољикї, ки за-бони давлатии мост ( !), та-ваљљуње зоњир намекунанд. Якеаз онњо ширкати мобилии "Би-лайн" мебошад, ки номи таро-фаи нави худро "Любой љо" гу-зоштааст (Чї ќадар авбошонасадо медињад). Ин бешубња та-њќир ва масхараи забони куња-ну ноби тољикї ва яке аз муќад-дасоти миллии тољикон мебо-шад. Тибќи иттилои расонањоКумитаи забон ва истилоњотиназди Њукумати Љумњурии Тољи-кистон барои наќзи Ќонун дарбораи забони давлатї ширкатимазкурро ба суд хоњад кашид.Њоло ин тарофаи нав бо њаминноми булаљаби худ дар њамаминтаќањои кишвар таблиѓшуда истодааст. Бигзор ин шир-кат барои тањкири забони то-љикї љазо гирад. Чаро масалан,барои тањќири шахсият љазодињанду барои тањќиру масха-раи забони мо, ки буду набуда-

мон аз он вобаста аст, на?! Биг-зор, ширкати "Билайн" наздиќонун љавоб бигўяд.

Мавриди зикр аст, ки Куми-таи забон ва истилоњоти наздиЊукумати Љумњурии Тољикистонбарои њифзи асолат ва гироми-дошти забони тољикї корњоишоистае анљом медињад. Аммоњанўз њам фаъолияти ин куми-та дар баъзе самтњо назарраснест. Њанўз њам дар пойтахти моњини номгузорї ба маѓозавумарказњо ба иштибоњи љиддїроњ медињанд.

Хушбахтона, имрўз дониш-мандони варзидае њастанд, кисодиќонаву дилсўзона барои то-загии забони тољикї талош ме-варзанд. Бо ибтикори як тан азин донишмандон Рустами Вањ-њоб дар шабакаи иљтимоии фей-сбук гурўње бо номи "Дуруст би-нависем" созмон дода шудааст,ки дар он њамарўза матлабњоимубраму муфид гузошта меша-ванд.

Њоло перомуни номгузорїва дигар мушкилоти забони то-љикї назари якчанд донишман-донро ба шумо ироа мекунем.

Донишманди тољик Абдуќо-дири Рустам дар мавриди ном-гузорї бо гиламандї изњордошт:

"Зоњиран, дар чанд солиохир дар шањри Душанбе ба му-ассисањо гузоштани исми "пой-тахт" мўд шудааст. Аввал мењ-монсарои "Душанбе"-ро ба"Пойтахт" бадал карданд. Баъдпаси њам маљмааи маскуниивоќеъ дар хиёбонњои Рўдакї-Бухоро, маркази тиљорї дар ка-нори варзишгоњи "Спартак"(кўчаи М. Турсунзода), биноиидорї дар канори хиёбони Ис-моили Сомонї "Пойтахт" ё "Пой-тахт- 80" ном гирифтанд. Ваинак дар остонаи љашни истиќ-лол фаъолияти "Маркази сав-дои "Пойтахт-90" оѓоз шуд. Ваниз ќарор аст, маљмаъаи варзи-шии навбунёд дар канори роњиЛучобро њам "Пойтахт-90" номбигузоранд..

Оё миллати точик бо он таъ-рихи пурбор ва афроди љањониифарњангиаш номе љуз "Пойтахт"надорад? Ва ё ин амр нишонаизавќњои паст ва аќлњои мањдудаст? Фаромўш накунем, ки њарчи бисёр шуд, хор шуд. Ва пой-тахт, ки аз вожагони муќаддасаст, сазо нест, ки хор бишавад".

Номбурда ба ин назар аст,ки ба ошхонањо гузоштани унво-ни "Ошхонаи миллї" ѓалат ваѓайримантиќист:

"Ин ки бештари ошхонањоишањру рустоњои моро "ошхонаимиллї" унвон кардаанд, боиситааљљубу тањайюр аст ва ѓайри-мантиќиву хилоф бо аќли со-лим. Мо танњо як Донишгоњ ваяк Китобхонаи миллї дорем,

вале теъдоди ошхонањои мил-лиамонро касе наметавонадбишуморад! Унвони "миллї"дар номи муассисањои таъли-миву фарњангии кишвар азсуйе, ишора ба маќоми вижаионњо мекунад ва аз суйи дигар,баёнгари ањамияти ин муасси-сањо барои кишвару миллатаст. Аммо ошхонањое , ки"миллї" унвон шудаанд, аз ош-хонањои дигар, ки ин унвонронадоранд, чї тафовуте до-ранд? Ва ё ин ошхонањо сиёса-ти давлат дар риштаи масрафиѓизоро таъйин мекунанд? Му-айян менамоянд, ки чї ѓизоњоебояд шомили фењристи хўро-књои миллї бошанд? Албаттане! Соњибони ин ошхонањо ан-дешае ба љуз љалби бештарихурандагон ва ѓаме љуз љамъовардани пули бештар надо-ранд. Ва ин њам амрест ман-тиќї. Пас чаро ошхонаашонро"ошхонаи миллї" унвон карда-анд?! Бештари соњибони чуниношхонањо, албатта посухе баин суол надоранд, китф дарњ-ам мекашанду мераванд. Вааммо бархе хоњанд гуфт: зеродар ошхонаи мо ѓизоњои миллїмепазанд! Ва мефањмем, кионњо ибораи русии "нацио-нальная кухня"-ро ба тавре кифањмидаанд ва ба тољикие, кимедонанд, тарљума кардаанд.Ин "тарљумонњо" ибораи русии"национальная кухня"-ро "ош-хонаи миллї" фањмидаанд вашояд намедонанд, ки "кухня"-ирусї, на танњо ба маънои "бино(ё сохтмон) барои тањия ва пух-тани ѓизо" аст, балки маънои"маљмуъи хўрокњо"-ро низ до-рад ва "национальная кухня" батољикї "ѓизоњои миллї" тарљу-ма мешавад, на "ошхонаимиллї".

Мавсуф пешнињод дорад,ки номи "ошхонаи миллї" бо"ошхонаи хўрокњои (ѓизоњои )миллї" ё худ бо "ошхона" ивазкарда шавад.

Донишманди дигари тољикРустами Вањњоб рољеъ ба тарљ-умаи нодуруст ва њарф бањарфи номи муассисањо аз за-бони русї ба тољикї ин тавр иб-рози назар кард:

"Яке аз ќолабњои сохта дарзабони имрўзи мо, ки бозмондаитаќлидњо аз забони русї мебо-шад, корбурди калимаи "назди"дар мавриди воњидњои вобастаё зери назари як муассисаиасосї аст. Он калимаи русї, киайнан тарљума шудааст, "при"дар таркибњое аз ин ќабил ме-бошад: "Институт… при мини-стерстве иностранных дел", кимо онро њатман чунин тарљумамекунем: "Институти… наздивазорати корњои хориљї". Ман-зур нињодест (дар ин мавридинституте), ки вобаста ё зери

назари вазорати мазкур мебо-шад. Дар забони тољикї кали-маи "назди" он чандмаъноииќаринаи ин калима дар забонирусї, яъне "при"-ро надорад вашунаванда њаќ дорад тасаввурбикунад, ки институти мазкурдар наздикии он вазорат воќеъшудааст.

Хулоса, дар чунин маври-дњо дуруст он аст, ки аз ибо-рањои "вобаста ба" ва "зери на-зари" истифода шавад ва чуниннавишта шавад: "Институти …вобаста ба (зери назари) вазо-рати корњои хориљї.

Калимаи "при" мавридњоикорбурди дигаре дар забонирусї дорад, ки дар забони то-љикї бояд тарљумаи сањењи онмувофиќи њол анљом шавад.Масалан, иборањои "кишварњоиПрибалтика" ва "кишварњоиПриднестровье" бояд на "киш-варњои назди Балтик" ва "киш-варњои назди Днестр", балки"кишварњои соњили (ё лаби, ка-нори) Балтик" ва "…соњили (ёлаби, канори) Днестр" номидашаванд. Яъне дар чунин шаро-ит мавриди хоси корбурди кали-ма наќши муайянкунанда до-рад".

Номбурда њамчунин анде-ша дорад, ки дар номи баъзекорхонањо афзудањои нозарурдида мешаванд ва онњо бояд ги-рифта шаванд:

"Яке аз ѓалатњои ом дар на-виштори имрўзии мо афзудањоинозарур дар баъзе калимањо ваиборањо мебошанд. Масалан,калимањое аз ќабили корхонаимошинбарорї, корхонаи равѓа-нистењсолкунї, шабакаи гарми-дињї ва аз ин ќабил, ки танњољузъи аввал дар номи мањсулоткофист, то муроди нависанда баравшанї баён шавад. Яъне кор-хонаи (заводи) мошин, корхонаиравѓан, шабакаи гармо ва... Ме-тавон ба њамин таќриб шуморизиёде аз калимањоеро, ки даронњо афзудањои нозарур ба корбурда мешаванд, пайдо кард".

Бовар дорем, ки ин пешни-њодњо аз љониби Кумитаи забонва истилоњоти назди ЊукуматиЉумњурии Тољикистон мавридитањлилу баррасї ќарор додамешаванд.

Мо бар онем, ки љашни за-бони давлатї танњо дар дои-раи чанд чорабиниву барномахулоса нашавад, балки воќеанба љашни умумимиллї табдилёбад, то ба ин васила љойгоњизабони тољикї густурдатар гар-дад. Фаромўш накунем , кимасъалаи забон бо масъалаихудшиносї ва њувияти миллїгирењ мехўрад ва баќову поян-дагии миллат ба он бастагї до-рад.

Толиби ЛУЌМОН

Минбари халќ1 октябри соли 2014№40 (967) 95 ОКТЯБР - РЎЗИ ЗАБОН

АГАР нафаре бо ин-тернет сару кордошта бошад, ме-донад, ки интернетна танњо њуруфи

тољикї, ки њатто "аттачмент"-итољикї ё фармоиши тољикироагар дар таркибашон як њарфиалифбои кириллиасоси тољикииЃ,Ў,Ќ ва ѓ. бошад, ќабул намеку-над. Зеро истифодабарандаго-ни ин забон дар интернет камидар каманд ва њуруфи тољикїрасман дар забони интернетнест! Барои наљоти забони мил-лат мо бояд њадди аќќал аз аф-сонашунавии воизони хом бар-хоста, пушти компютеру интер-нет нишинем ва забони худро азмарг наљот дињем. Бовар кунед,ягон домуллову мулло моро азмарги интернетї њифз карда на-метавонад, то мо худ сарриштаиилољи воќеа нагирем ва калобаисаргуми мушкили забонии ин-тернетиро њаллу фасл накунем.Пас чї бояд кард?

Ин сангинтарин суол аст, кипосухи даќиќ мехоњад. Вале дарнавбати аввал мо бояд сари ин-тернет ќарор гирем! То паси ин-тернет нашинем, дар ин даврузамон якамон ду намешавад вањадди нињої 35 сол ба баъд аззабони худ мањрум мешавем!Агар имрўз мо ољилан забонихудро интернетї кунем њам, 35сол ба баъд будани мо дар гумонаст, чї расад, ба мое, ки ягонаомоламон дар зиндагонї 4 тангаёфтану њаљ рафтан аст. Ман на-мегўям, ки 5 фарзи исломро риоянакардани мусалмон шарт нест.Вале дар ин миён бояд забонихудро низ њифз кард, то фардобо кўдаки худ бо тољикї њарфзада тавонем.

Тибќи фоли пажўњишгарон,то соли 2100 зиёда аз 3000 за-бон ќурбони равандњои љањони-шавї ва густариши њокимиятизабонњои англисї, чинї ва ис-панї хоњанд шуд. Ясон Риссман-рањбари барномаи "Забонњоизери хатар"-и ширкати Гугл гуф-тааст, ки "марги забонњо" дар 20соли охир афзудааст: "Ин яклањзаи таърихист. Мо медонем,ки забонњо ба њад ва суръати бе-собиќа аз байн мераванд. Аммодар айни њол технологияњое њамакнун мављуданд, ки метавонандбарои њифз ва нерў додан баонњо дар саросари љањон исти-фода шаванд. Пайванди мушкилва имконият, ба назари мо, роњимуњими таѓйири вазъ аст."

ЗЕРИ ХАТАРИ ЗАМОНЗАБОН

Фољиаи мудњиштарини ба сари инсониятомада, марги маънавист. Марги маънавииинсоният замоне фаро мерасад, кимиллатњо аз мањв гарданд ва маргимиллат лањзае фаро мерасад, ки забони ўмурда бошад. Имрўз забони тољикї даролами интернет мавќеи паст дорад. Вазабоне, ки дар шароити љањонишавиифарњангњо дар олами виртуалїфавтидааст, дар олами воќеї низ њаќќимављуд будан надорад!

Хатари сахт пеш аз њама ба3054 забоне тањдид мекунад, кихатти худро надоранд. Мурданињар кадоме аз ин забонњо бамаънии мањви таъриху фарњан-ги он миллат аст.

Дар њоле, ки "Гугл" навиш-тааст, 7 забон дар Тољикистонзери хатари нобудиянд, дониш-манди тољик Додихудо Саймуд-динов шумораи чунин забонњо-ро як адад бештар донистааст:"Инњо яѓнобї, шуѓнї, рўшонї, ва-хонї, ишкошимї, мунљонї, сари-ќолї ва язѓуломиянд, аммо њељхатари марговаре ба онњо тањ-дид намекунад. Ман фикр меку-нам, хатари љиддии он ки ин за-бонњо фавран аз байн раванд,дар миён нест. Барои он ки му-њити љуѓрофии ин минтаќањо-њамБадахшон ва њам Яѓноб, ба гу-наест, ки аз замонњои ќадим инмардумро нигоњ доштааст. Яънебо мардумони дигар омезиш на-меёбанд, робитањои зич надош-танд, лек имрўз роњњо ба тара-фи Бадахшон то Чин боз шудандва таъсири фарњангњои дигар онљо имкон дорад."

Забонњои помирї мисликўњњои баланд, кўли Сарез валаъли Бадахшон, инчунин та-ваљљуњи љањонгардони хориљироба худ кашидаанд. Њамасолаљањонгардони зиёде аз Помир баманзури ошної ба фарњанги оназ ин сарзамин дидан мекунанд.Ин забонњои шарќи эронииќадим акнун даъвои раќобат бозабони роиљи тољикиро надо-ранд. Муњаќќиќон мегўянд, њимо-ят аз онњо фаќат ба хотири њифзва зинда монданашон зарур аст.Агарчанд шумораи мардумияѓнобї ва помирї афзудааст,аммо бо таваљљуњ ба муњитииљтимої ва забонї гўяндагонизабонњои яѓнобї ва помирї камшудаанд. Зеро забонњои роиљдоираи истифодаи ин забонњо-ро танг мекунад. Ба ќавли муњаќ-ќиќон, зарфи садсолањо танњокўњњои сарбафалаки Тољикистонсипар ва њомии ин забонњо бу-данд ва ин забонњоро то рўзго-рони мо расонданд, аммо акнунсуол ин аст, ки бо имконоти пеш-рафтаи технологї ва доштанидавлат, оё насли имрўзи тољик

ќодир ба њифзи ин амонат бароиояндагон хоњад буд?

Воќеан њам дар ин мавридЊукумати Тољикистон бояд њат-ман ба мољаро шарик шавад вабарои роњандозии забони вирту-алии тољикии кириллиасос чо-рањои фаврї андешад.

Мутаассифона, забонњо беинтернет ва пеш аз он њам мањвмешуданд, њам сунъї ва њамтабиї. Воќеан, дар асри 20 та-лошњое барои ба таври сунъї азмиён бардоштани забони тољикїбуд, ки аллакай барои хонандафањмост, ки гап сари чї мера-вад. Дар олам теъдоди зиёдизабонњо мурдаву аз миён раф-тааст. Инро касе даќиќ намедо-над. Лек имрўз забонњои дармарзи нобудї ќарордоштаро,даќиќан мушаххас кардаанд, китеъдоди онњо ба 383 адад ме-расад! Ин њам дар њолест, ки дардунё дар њоли њозир 3583 забонњаст. Аз ин миён бо 83 забонњудудан 80% сокинони курраиЗамин сухан мегўянд ва 3500забон миёни 0,2%-и ањолї роиљаст. Хатари мањви комили инњама 3500 забон, ки гурўњи кўча-ки мардум ба он њарф мезананд,бармало аст. Тибќи иттилои за-боншиносон танњо соли 2008383 забон дар љањон мурдааст!!!Инњо забонњоеанд, ки бо онњогурўњи кўчактари мардум суханмегўяд. Мисол: њастанд даролам забонњое, ки бо онњо 2 ё 3нафар гап мезананд ва онњо охи-рин посдорони њамин забонњобудаанд. Бинед, бо забони ючї-забони њиндувони амрикоїњамагї 5 кас њарф мезанад, кисинни онњо аз 60 сол болост.Вале бо забони силї-динї, за-бони дигари њиндувони штатиОрегони ИМА, танњо як нафарсухан мегўяд. Забоншиносонмегўянд, ки бо фавти ин 6 нафар2 забон низ мефавтад. Умуман,дар ИМА 27 забони њиндувондар марзи мањвшавї ќарор до-рад. Дар Австралия 153 забониаборигенњо (ањолии бумии њин-дувон) дар сарњади нестї буда-аст. Дар Амрикои Марказї ваЉанубї ин теъдод ба 113 мера-сад. Ба ќавли коршиносон даркишварњои соњили уќёнуси Оро-

ми Амрикои Лотин 54 забон зерихавфи марг аст. Дар Сибири Ру-сия, Чин ва Япония 23 забониќадимї њатман мемиранд вароњи наљоти онњо аслан нест...

Сабаби фавти забонњоро за-боншиносон дар таъсири хелепурзўри забонњои аврупої, хос-са, англисї, испанї ва фарон-савї дидаанд, ки мавќеи забо-нњои бумиро танг карда аз исти-фода баровардаанд. Имрўзњатто наметавон тасаввур кард,ки замоне забони амрикоињо ан-глисї набудааст! Воќеан њамимрўз, ки кўдаки шумо бо англисїроњат њарф мезанад, ин равандќобили тањсин аст, вале мояифахр нест. Зеро аз хотир наба-роред, ки ин кўдак дар ояндаќотили забони модари худ мегар-дад. Њатман! Ё бовар надоред?Агар њувияти миллї ва ифтихораз забони тољикї надошта бо-шад, пас чаро не? Вале забонњона танњо дар зери таъсири забо-нњои аврупої мањв шудаанд. Барасари сиёсати ишѓолгарої ва ко-лонизаторї ё ѓуломдории авру-пої дар асрњои миёна садњоќабилањои њиндувон дар Амрико,Осиё ва Австралия нест шуданд.Тибќи иттилои Дэвид Харриссон-муовини раиси Пажўњишгоњи за-бонњои зиндаи ИМА, дар собиќИттињоди пањновари Шўравї си-ёсати мањви забонњо роиљ буда-аст, ки бар асари он забонњоисибирї ба таври сунъї аз миёнрафтаанд. Равоншод ЉонибекиАкобир-нависандаи тољик ва на-фаре, ки даъво дошт, њоло њамхатари нобудии забони тољикїэњсос мешавад, гуфта буд: "Инњам дар њолест, ки забоншиносо-ни тољик иддаъо доранд, њаминсиёсати сталинї дар тўли 70 солдар кишвари мо њам пиёда ме-шуд ва дар мавриде, ки дар шањ-рњои хурду бузург тољикии форсїмањдуду нобуд мегардид, забо-ни миллї дар дараву дењотикўњманзар њифз шудааст. Њамак-нун сиёсати љањонишавї боз њамсари тољикии форсї хатар эљодкардааст".

Вале Зиё Абдулло, шоир вафайласуфи тољик хушбин аст вамегўяд, љањонишавї сари тољи-кии форсї хатаре надорад, зеро

бо ин забон беш аз 100 милли-он одам дар Афѓонистону Эро-ну Покистон ва ТољикистонуЎзбекистон сухан мегўяд. Воќе-ан њам иддаои устод ќобилиќабул аст, лек сухан сари хатикириллї меравад. Хатте, ки онробе тољикистониён дигар нафаренадонад. Аммо уламои хушбинбар он назаранд, ки бо тољикї,дарї ва ё форсї садњо миллионнафар сухан мегўяд ва ин яке азбузургтарин забонњои роиљ бу-дааст. Бо форсии тољикї "Шоњ-нома"-и Фирдавсї эљод шуда-аст, Рўдакї сурудааст, Сино на-виштааст ва дар Осиёи Марказїаз тољикї забони ќадимтаренест. Иддае аз адибони дигарбар ин назаранд, ки миёни киш-варњои њамзабон алифбои яго-на нест ва ин забон ба 3 шохаљудо шудаву њамзабонњо њаттоимкони мутолиаи асарњои њам-дигарро надоранд ва шеваю гўи-ши ин як забон бештар ба 3 порамешавад ва хатари дар алоњи-дагї нест шудани он мављуд аст.

Аз сўи дигар, дар олам забо-нњои бузургу тавоное њам буда-анд, ки мањв шудаанд ва беѓами-ву бепарвої нисбат ба забонимиллї метавонад тољикии фор-сиро низ пешорўи њамин хатар љокунад. Љонибдорони ин идея за-бони лотинї, коптї ва санскрит-ро мисол меоранд, ки дар тўлибеш аз 2000 сол то њанўз забониилму андешаанд, вале мурда-анд, яъне бо онњо каси дигарњарф намезанад. Таќдири ин за-бонњо сарнавишти тољикии ки-риллиро ба ёд меорад. Бо забо-ни мо низ садњо миллион нафарњарф мезананд, вале хатти морохонда наметавонанд. Пас роњирањої дар куљост?

Замони ахир дар матбуот до-нишмандони тољик зиёд дар бо-раи ба њарфи арабиасос гузаш-тан бањс мекунанд. Пеш аз он кисари мушкили гузаштан ба фор-сии арабиасос бањс кунем, боядфавран хатти кириллиасоси тољи-киро дар интернет роњандозї ку-нем. Баъд атрофи расмулхаттибобої бањс кунем. Ё не?

ОмодасозМоњрухсор РАЊИМОВА

Минбари халќ1 октябри соли 2014

№40 (967)10 ТАНЗИМ

Боиси шукргузорї васаодатмандист, ки дар давронисоњибистиќлолии мамлакат зерироњбариву рањнамоии Сарваридавлат, муњтарам ЭмомалїРањмон вазъи зисту зиндагониимардум рў ба бењбудї нињода,бањри рушди устувори тамомисоњањои хољагии халќи кишварзаминаи мусоид фароњамоварда шуда истодааст.Њамзамон дар ин марњилаи начандон дарози таърихї љињатињифз намудани суннатњоимиллї, мусоидат барои коњишдодани сатњи камбизоатї вагирифтани пеши роњи харољотизиёдатї як ќатор тадбирњоисудманд рўи кор омад. Ќабулва мавриди амал ќароргирифтани Ќонуни ЉумњурииТољикистон "Дар бораи танзимианъана ва љашну маросимњодар Љумњурии Тољикистон"далели равшани ин гуфтањост.Воќеан, ин ќонун, ки дар асоситаклифу дархост вапешнињодоти мардуми кишвартањия гардидааст, ифодагариорзуву ормонњои халќи кишвардар љодаи ба танзимдаровардани љашнумаросимњои миллї мањсубмеёбад.

Президенти мамлакат муњта-рам Эмомалї Рањмон зимни су-ханронии хеш дар мулоќот боањли љамоатчигии мамлакат 6июли соли 2013 оид ба муњтавоиЌонуни Љумњурии Тољикистон "Дарбораи танзими анъана ва љашнумаросимњо дар Љумњурии Тољики-стон" ибрози андеша намуда,баён доштанд, ки "ваќт њамчунњаками бузург собит сохт, ки ќабу-ли чунин як ќонуни бунёдї иќдо-ми сариваќтї ва зарурї буда, ба

РАВ БА МАЪНЇ КЎШ,

ЭЙ СУРАТПАРАСТ!ислоњи камбудињои љойдошта варафъи мушкилоти мардум мусо-идат намуд".

Хушбахтона, соли њафтумаст, ки Ќонуни Љумњурии Тољикис-тон "Дар бораи танзими анъана ваљашну маросимњо дар ЉумњурииТољикистон" њамчун ќонуни хусу-сияти миллидошта дар самти батанзим даровардани љашну маро-симњо, љињати баландбардориимаърифати маъракаороии мар-дум, мусоидат ба сатњи некўањво-лии халќи кишвар, ба роњ монда-ни сарфаву сариштакорї, эњтиромва арљгузорї ба суннатњои миллїва расму оини мардумї амал ме-кунад ва мардуми тољик аз ќабулгардидани ин ќонун изњори ќано-атмандї менамоянд.

Бояд ёдовар шуд, ки имрўзњодар Љумњурии Тољикистон бо маќ-сади татбиќи њамаљонибаи ќону-ни мазкур дар канори Кумитаи оидба корњои дин, танзими анъана ваљашну маросимњои миллии наздиЊукумати Љумњурии Тољикистон 72шуъбаву бахшњо, беш аз 499 ко-миссияи доимї ва 8185 комис-сияњои љамъиятии ташкилоту идо-рањо дар шањру навоњии мамла-кат фаъолият намуда истодаанд.Агар ба моњияти асосии ќонунимазкур њамчун ќонуни хусусиятимиллидошта назар афканем, тањ-лилњо собит месозанд, ки ќабулгардидани ин санади муњим бароибаланд бардоштани фарњангимаъракаорої, ба роњ мондани ко-рњои хайру садоќат, дастгириишахсони яккаву танњо, пиронирўзгордида, ятимони кулл,оилањои ниёзманд, шахсони имко-нияташон мањдуд ва дигар ќишриљомеа, њамзамон решакан наму-дани зоњирпарастї вусъати тозабахшид.

Сарвари давлат муњтарамЭмомалї Рањмон дар аснои су-ханронии хеш дар вохўрї бо ањлиљамоатчигии мамлакат оид батанзими расму оинњо ин нуктаро

таъкид намуданд:, "Ќисме аз мар-думи мо ба сабаби зоњирпарастиибеасос ва дар иљрои маросимњова маъракаороињо пойбанди таас-субу хурофот будани худ ба ама-лњое даст мезананд, ки дар ягонгўшаи дигари олам ба назар на-мерасад".

Агар аз нигоњи дини мубиниИслом ба масъалаи зоњирпарас-тиву тарѓиби андешаи беруна,исрофкориву таассуб назар афка-нем, дар ин маврид Паёмбари ги-ромї Муњаммад (с) мефармоянд:"Кадом шахсе, ки худро ба ќавмемонанд мекунад, пас аз њамонќавм њисобида мешавад", ё ин ки"Бихўред аз таъом он навъе, ки баон иштињо (хоњиш) дошта бошедва бипўшед аз либос он навъе,ки мардум мепўшанд". Њамзамондар мавриди зоњирпарастї Паём-бари Акрам (с) фармудаанд: "Бадурустї, ки Худованд назар наме-кунад ба суратњои шумо ва мо-лњои шумо, балки назар мекунадба дилњои шумо ва амалњоишумо". Ба ин маънї Саъдии бу-зургвор фармудааст:

Тани одамї шариф астба љони одамият,

На њамин либоси зебостнишони одамият,

Агар одамї ба чашм астудањону гўшу бинї,

Чї миёни наќши деворумиёни одамият.

Худованд дар сураи Анъомояти 141 ва сураи Аъроф ояти 31оид ба исрофкорї мефармояд:"бинўшед ва бихўред аз неъма-тњои њалоли парвардигор ва ис-роф макунед, ба дурустї, ки Худоисрофкунандагонро дўст надорадва исрофкор бародари шайтонаст".

Дар рисолаи "Мењвари одами-ят", ки ба ќалами Њољї Мирзоиб-роњим Саидзода тааллуќ дорад,оид ба сарфаву сариштакорї ва

дигар пањлўњои оиладорї иброзиназар карда шуда, дар самти бар-по намудани тўйи домодию арўсїомадааст, ки: "Њазрати Расул (с) баАбдуррањмон ибни Авф (р) њанго-ме, ки ба тўи арўсї тайёрї диданд,гуфтанд: Эй Абдурањмон, тўйи ар-ўсиатро бо як гўсфанд бошад њам,барпо кун"! Мурод аз гуфтаи Па-ёмбар (с) ин аст, ки дар тўй ба сар-фу харољоти зиёдатї роњ нади-њад… Дар њадиси дигари Паёмбар(с) омадааст: "Ва њар касе, кигўсфанд надорад, он ќадар аз таъ-ом пеши дўстон гузорад, ки дарбисоти ў ёфт мешавад".

Мавриди зикр аст, ки дар до-ираи амали ќонун баргузории тўюмаросимњои дастаљамъона вахайриявї вусъат ёфта, ин равандба бењ гардидани шароити зистимардуми мамлакат такони љиддїбахшид.

Имрўзњо дар ќаламрави шањ-ри Чкалов бобати иљрои сариваќ-тии Ќонуни Љумњурии Тољикистон"Дар бораи танзими анъана ваљашну маросимњо дар ЉумњурииТољикистон" тадбирњои судмандрўи кор омада, рўз то рўз мардуммоњияти аслии ќонуни мазкурродарк намуда, дар самти риояи онкўшиш ба харљ дода истодаанд.Ногуфта намонад, ки дар њамба-стагї бо комиссияи доимии маќо-моти иљроияи њокимияти давлатиишањр оид ба танзими анъана ваљашну маросимњои миллї дарасоси моддаи 4-и Ќонуни мазкур36 комиссияи љамъиятї дар сам-ти татбиќи талаботи ин ќонунимиллї фаъолиятро ба роњ мондаистодааст.

Дар робита ба ин баргузориимаъракаву чорабинињои мардумїдар ќаламрави шањр нисбати соли2013 рў ба афзоиш нињода исто-дааст, ки ин раванд аз бењ гарди-дани вазъи иќтисодии оилањоишањр шањодат медињад.

Мо мардуми шарифи Тољики-стон, бояд фаъолияти худро дарасоси дастовардњои бузурги фа-рњанги диниву миллї ба роњ мон-да, гуфтањои Сарвари хирадпар-вари миллат муњтарам ЭмомалїРањмонро, ки борњо иброз дошта-анд: "Мо набояд гузаштаи таъри-хиро фаромўш кунем, ки њаминзоњирбиниву зоњирпарастї умма-ти исломро аз пешрафту тараќќи-ёт боздошта, ќаламравњои мусул-моннишинро пойбанду асири дав-латњои мутараќќї гардонида буд"ва ё "Мо вазифадорем, ки расмуоинњоро аз хурофоту таассубибарои имрўзу ояндаи љамъиятноматлуб тоза созем, онњоро бодарназардошти имкониятњоииќтисодиву иљтимої ва фарњангиихудамон танзим намоем…" Мобояд ин гуфтањоросармашќи фаъ-олияти худ ќарор дињем. Зеро:

Рав ба маънї кўш,эй суратпараст,

З-он, ки маънї дар танисурат пар аст.

Мамнури МЭЛС,мудири бахш оид ба корњои

дин, танзими анъана ва љашнумаросимњои миллии

маќомоти иљроияи њокимия-ти давлатии шањри Чкалов

ЯКЕ аз мутафаккирони ши-нохтаи асри ХХ, шоиримиллии Покистон Муњам-

мад Иќболи Лоњурї, ки аз чашма-сори њикмати адибони форсу то-љик об хўрдааст, дар васфи забо-ни форсї (дарї) чунин гуфтааст:

Гарчи њиндї дар узубатшаккар аст,

Тарзи гуфтори дарїширинтар аст.

Тўли 8 аср забони форсїдар нимљазираи Њинд ба њайсизабони расмї хизмат мекард.Танњо баъди аз тарафи мустам-ликадорони англис забт шуданиЊиндустон нуфузи забони форсїдар ин љо кам гашт. Ба гуфтаиолими таърихшинос Ќањњор Ра-сулиён тўли асрњои ХVI -VIII дарводии Кашмир ќариб 2000 шои-рони форсигў гузаштаанд.

Тибќи иттилои маљаллаи"Кайњони фарњангї" (Эрон) баъ-зе аз афсарони турк дар Босниява Њерзеговина мањфили

5 октябр - Рўзи забон

Забони ањли ирфонї, забони тољикии мандўстдорони забони форсї таш-кил карда, ба форсї шеър ме-гуфтанд.

Махдумќулии туркман,Њётеи олмонї, Пушкини рус,Абайи ќазоќ ва намояндагониадабиёти дигар халќњо бо эљоди-ёти шоирони форсу тољик ошнобуданд. Эљодиёти Рўдакї, ИбниСино, Хайём, Саъдї, Њофиз,Љомї, Румї, Бедил, Соиб ва са-дњо шоирони форсу тољик ба за-бонњои гуногун тарљума шуда-анд. Дар љањон бо ягон забонмисли забони форсї ин ќадарзиёд асар нанавиштаанд. Мута-ассифона, бо вуљуди ѓанї буда-ни адабиёти форсу тољик иддаеаз сарояндагони љавон сурудњоифачу бемазмун месароянд. Гўёба шеър ќањт омада бошад. Чу-нончи, духтараке бо сўзу аламмесарояд:Ту меравї аз ман љонаки ман,Ман танњо мемонам,

боз танњо.

Садои борон мезанаддар дилакам,

Ишќ мехоњад барбигардї(?)ба ќафо…

Ин љо на вазн њаст, на ќофиява на мазмун.

Агар ин сароянда китоби"Гулшани адаб"-ро вараќ мезад,садњо шеъри пурмазмуну олїмеёфт. Барои тољикон, ки ќариб10000 шоири классик доранд,гўш кардани ин гуна сурудњоибемантиќ як навъ тањќир ва хо-рии забон аст.

Солњои охир ба матбуотикишвар назар андохта, ба хатоизиёди мантиќиву имлої дучормеоем. Масалан, дар хабарњоиварзишї гоњо менависанд, ки"тими Тољикистон барои аввалинбор дар ин мусобиќа ширкат вар-зид. Дар ин љо пешоянди "барои"тамоман бемаврид истифодашудааст. Агар "барои аввалинбор"-ро ба русї тарљума кунем,

"для первого раза" мешавад, китамоман дигар маъно медињад.Магар "бори аввал" ё "нахустинбор" гуфтан мушкил аст? Ё кииддае ба љои мустаќил "мустаъ-ќил" менависанд, ки хатост. Им-рўзњо "атрофї" гуфтан бароибаъзењо мўд шудааст. Њол он кидурусташ "атроф" аст. Яъне,шакли љамъи калимаи тараф.

Баъзењо ба љои як калимаиарабї, ки дар забони тољикїњазм шудааст, калимаи дигаризабони арабиро меоранд, кигўшхарош мешавад. Масалан,ба љои "Рўзи мубориза бар зид-ди тамокукашї" "Рўзи муборизаалайњи тамокукашї" мегўянд…калимаи арабии "алайњи" ба за-бони тољикї "бар вай" тарљумамешавад. Масалан, зимни зикркардани номи њазрати Муњам-мад аз рўи эњтиром "Саллаллоњуалайњи ва саллам" (Дуруд варањмати Худо бар вай бод!) мег-ўянд. Аз ин рў ба љои "алайњи"

калимањои фањмои "зидди" ё"муќобили"-ро истифода бурданбењтар аст.

Дар васфи забони тољикїшоири муосир Абдуалї Абдул-маљид чи хуб гуфтааст:

Забони РўдакивуСаъдиву Љомиву Мавлоно,

Забони Бўалї Сино,забони тољикии ман.

Забони тољдоронї,забони ањли ирфонї,

Забони мардуми доно,забони тољикии ман.

Нишонаи эњтиром карданизабон ин пок ва беолоиш нигоњдоштани забон аст. Пас боядзабонеро, ки аз ниёгонамон ме-рос гирифтаем, бе хиёнат банасли оянда мерос гузорем.

Соира Чориќулова,омўзгори мактаби №70,

ноњияи Данѓара

Минбари халќ1 октябри соли 2014№40 (967) 11КИШОВАРЗЇ

"ТИЛЛОИ САФЕД"АЗ ДАСТ НАРАВАД

Пахта - зироатест, ки дењќононихатлонї тавассути он соњибном шуда-ву ба ќавле, нони сериро низ аз сама-ри он пайдо месозанд. Ќисмати бешта-ри њосил бояд дар моњи ахири тобис-тон, яъне август ѓундошта мешуд. Инба хотири дар фаслњои сарду серборишазият накашидани одамон буда, њамза-мон, гарави аз таъсири боду намї пастнагаштани сифати нахи пахта аст.Вале, афсўс, њосиле, ки то охири моњиавгуст ба каф омадааст, дар ќиёс басоли 2013 њамагї 48,9 дарсадро фарогирифтаасту бас. Ва агар 15 ноњияи ви-лоят ин нишондињандаро то ба 5,4 дар-сад фароварда бошанд, боќї шањруноњияњо лоаќал барои омор чизе надо-ранд.

"НОНИ ДУВУМ"КАМ ЧИДА ШУД

Њосили "нони дувум" - картошка низдар муќоиса ба моњњои январ-августисоли 2013 табъи дил нест: љамъан 86,2фисад. Ба љуз ноњияњои Вахш, Хуросон,Ёвон, Носири Хусрав, Темурмалик ваДанѓара, дигар шањру ноњияњои вило-ят љамъоварии онро то 48,1 дарсад пастнамудаанд, ки ин, албатта, боиси таас-суф аст. Ва мусаллам аст, ки бо чунин

РЎЗЊОИ 25-26 сентябри солиљорї дар ноњияи Рашт бо та-шаббуси Вазорати рушдииќтисод ва савдои Љумњурии

Тољикистон љињати мусоидат наму-дан дар рушди иљтимоию иќтисодииљумњурї, аз љумла рушди иљтимоиюиќтисодии ноњияњои водии Рашт(Рашт, Нуробод, Љиргатол, Тавилдарава Тољикобод), Анљумани байналми-лалии иќтисодии "Водии Рашт - им-кониятњои Рушд" баргузор гардид.

Тавре аз маркази матбуоти Вазо-рати рушди иќтисод ва савдои љумњ-урї хабар доданд, маќсад аз баргузо-рии чорабинї мониторинг, арзёбї вањамоњангсозии лоињањои гуногунидар минтаќа татбиќшаванда, барра-сии рафти иљрои наќшаи чорабинињоибарномањои давлатии рушди иљти-моию иќтисодии ноњияњои водииРашт, муаррифии имкониятњои сар-моягузорї ва бењтар намудани шаро-ит барои рушди соњибкорї мебошад.

Бино ба иттилои вазири рушдииќтисод ва савдои Љумњурии Тољики-стон Шариф Рањимзода айни замонпанљ ноњияи минтаќаи Рашт дороибарномањои рушд мебошанд.

Тањлили барномањои рушди иљти-моию иќтисодии ноњияњои минтаќаиРашт нишон медињанд, ки то соли2017 танњо дар доираи барномањоимазкур ба рушди иљтимоию иќтисо-дии минтаќа ба маблаѓи 800 млн. со-монї љалб ва зиёда аз 720 лоиња тат-биќ карда хоњад шуд. Аз љумла, басоњањои иќтисодиёт тибќи барно-мањои рушд 65,2 млн. сомонї, иљти-моиёт 239,5 млн. сомонї, инфрасох-тор 451,3 млн. сомонї, њолатњои фав-ќулодда ва њифзи муњити зист 16,8млн. сомонї ва дигар соњањо зиёда аз21 млн. сомонї маблаѓгузорї кардахоњад шуд.

Дар ќисмати аввали анљуманимазкур барномањои рушди иљтимоиюиќтисодии ноњияњои Рашт, Нуробод,Тољикобод, Тавилдара ва Љиргатол азљониби раисони ноњияњои номбурдамуаррифї гардида, мавриди муњоки-ма ќарор гирифт.

Дар њошияи баргузории анљуманва татбиќи барномањои минтаќа, иб-роз гардид, ки дарёфти маблаѓњои за-рурї ва татбиќи пурраи барномањоирушд талаб менамояд, маќомотииљроияи мањаллии њокимияти давла-тии ноњияњо њамкориро бо вазоратуидорањои дахлдори љумњурї, ташки-лотњои байналмилалї ва бахши ху-сусї бењтар намуда, татбиќи барно-маи рушди ноњияро дар сатњи зарурїба роњ монанд.

Дар кори анљуман, инчунин намо-яндагони воломаќоми ташкилотњоибайналмилалї (БРСММ, САЊА, БОР,Фонди Оѓохон, Ташкилоти Олмон оидба рушд ва ѓ.) сафоратњои Эрон, Ук-раина ва Беларус дар Тољикистон,бахши хусусї ва љомеаи шањрвандїиштирок варзиданд.

Ѓайр аз ин, дар анљуман намоиш-гоњи молу мањсулоти кишоварзию са-ноатї ва мањсули њунарњои мардумї,гўшањои маълумот дар бораилоињањои татбиќшудаистодаи дав-латї ва ѓайри давлатї дар ноњияњоиводии Рашт ташкил ва гузаронидашуд.

Инчунин, дар доираи анљуман ми-зњои мудаввар дар мавзуъњои рушдисоњибкорї (кишоварзї, сайёњї, њуна-рњои мардумї ва ѓ.), рушди иљтимої(тандурустї, маориф, баробарии ген-дерї ва ѓ.) ва рушди инфрасохтор(сохтмони роњњо ва нерўгоњњои барќиобии хурд, таъминот бо оби нўшокїва ѓ.) дар водии Рашт гузаронида шуд.

А.ЉЎРА

КОЊИЛЇ ДАР СОЊАИБо мављудияти шароитииќлимии мусоид Хатлонпурмањсултарин ва калонтаринвилояти аграрии кишвар арзёбїмегардад. Пас, агар онимкониятњои афзун оќилонаистифода бигарданд, њамбозори истеъмолии кишвар бомаводи ѓизоии арзонухушсифат таъмин мегардад вањам сатњи некуањволиисокинони вилоят бењтармешавад. Лек, мутаассифона,натиљањои омории ахири соњаикишоварзии вилояти Хатлонакси инро бозгў доранд.

тарзи кор бозори ин мањсулоти серха-ридорро дар вилоят њељ гоњ наметавонтанзим кард.

ЃАЛЛАДОНАГЇ.13 НОЊИЯИ ЌАФОМОНДА

Зироатњои ѓалладонагї њарчанддар моњњои январ-август нисбат басоли 2013 њадди аќалл 97,8 дарсад рўё-нида шудаанд, аммо дар моњи ахири то-бистон - август ин нишондињанда хубнабуда, њамагї 65,5 фисад таъмин гар-дидаасту бас. Ноњияњои Бохтар, Ќубо-диён, Љалолиддини Румї, Абдурањмо-ни Љомї, Ёвон, Сарбанд, Муъминобод,Восеъ, Фархор, Данѓара, Ховалинг,Шўрообод ва Балљувон боиси камиихирмани зироатњои ѓалладонагї гарди-даанд.

ЗАНБЎР ФАРОВОН,АСАЛ КАМ

Дар соњаи кишоварзї ба ѓайр азмањсулоти аз хоку об мерўида, боз, мањ-сулоте низ њастанд, ки истењсолашонметавонад њам ба манфиати омма вањам ба фоидаи кисаи корсоз бошад.Асал, тухм, пашм ва пилла аз њаминќабил аст. Аммо омори моњи њаштумисоли љорї далели он аст, ки манфиат-нокии ин мањсулот дар вилояти Хатлонто ба охир ба инобат гирифта нашуда-аст. Вагарна, дар њоле, ки имсол 8 њазо-ру 165 оилаи нави занбўри асал беш-тар шудааст, истењсоли ангубин дарќиёс ба 8 моњи соли рафта дар њаљми95,6 дарсад не, балки хеле бештарбояд анљом мешуд. Ё тухму пашму пил-лагирї, ки аввалї 70,8 дарсад, дувумї82 фисад ва савумї 57,1 дарсад иљрошудаанду бас.

НОЌОБИЛОНРОБОЯД ШИНОХТ

Боиси таассуф аст, ки ба љуз њатў-лкории умумї дар самтњои фавќуззикр,боз, ноњияњое њастанд, ки дар арсањоиљудогона, њарчанд вилоят наќшаашро

ба сомон расонидааст, бо ноќобилиихоса миёни дигар шањру навоњї ангуш-тнамо шудаанд. Ба гунаи мисол, дарсамти сабзавоткорї: Восеъ - 66,8 дар-сад, Балљувон - 57,1 дарсад; полезї:Восеъ - 58,3 дарсад, Муъминобод - 66,6дарсад, Кўлоб - 73,6 дарсад, Панљ - 84,9дарсад; меваљот: Кўлоб - 42,2 дарсад,Норак - 60,4 дарсад, Восеъ - 88,7 дар-сад дар ќиёс ба моњњои январ-августисоли гузашта. Ба замми ин, кишти так-рории зироатњо низ дар шањру навоњииВосеъ (58,6 %), Данѓара (67,4 %), Те-мурмалик (77,5 %) ва Кўлоб (81,1 %) би-сёр суст љараён гирифта, боиси зуњуримушкилот дар кори соњаи кишоварзиивилоят гардидааст.

ГЎШТ МАГАРАЗ "ЊАВО" МЕОЯД?

Дар њоле, ки истењсоли гўшт дар ми-ќёси вилоят дар моњи август ба андо-заи 94,4 дарсад (бо вазни зинда) иљрогардидааст, саршумори молу чорво дарягон шањру ноњия коњиш наёфтааст. Ёбо ибораи дигар, саршумори онњо дармуќоиса бо моњи августи соли гузаштасад дар сад таъмин аст. Вале то љоемо медонем, дар моњи август маъракаинаслгирї аз чорво сурат намегирад. Би-ноан, агар гўшт истењсол шуд, бояд миќ-дори молу чорвои забњшуда кам шавад.Хато хатои оморист ё аз мо, ба њар њол,шарњи мутахассисони соњаи кишовар-зиро таќозо менамояд.

АЗ КЇ МИННАТДОР ШАВЕМ?Тибќи омори расмї, њарчанд ќисма-

ти хеле афзуни заминњои кишоварзїдар ихтиёри хољагињои дењќонию љамъ-иятист, аммо дар тўли 8 моњи соли љорїаз нисф зиёди мањсулоти умумии кишо-варзии вилоятро мањз ањолї истењсолкардаанд. Сабаби ин нољўрї дар чист,суолест ногузир матрањшуда.

ОБРО БО ЌАРЗ МЕГИРАНД?Мушкили дигаре, ки бемуњобот,

садди роњи сарњангом обёрї гаштануњосилдењ шудани зироатњои кишоварзїмегардад, ин пардохт накардани об-пулї аз љониби истифодабарандагонмебошад. Ќарзи мазкур љамъан ба 131миллиону 926 њазор сомонї мусовї гар-дидааст. Ва ба љуз Ќўрѓонтеппа, Темур-малик ва Балљувон дигар шањруноњияњо то 148 њазор сомонї дар на-зди Раёсати хољагии оби вилоят ќарз-дор њастанд.

Њамагї 83 дарсад иљро гаштанимаблаѓгузорї аз буљети шањру ноњияњобарои бењтар намудани њолати мелио-ративии заминњо њам љанбаи мушкил-зои дигар унвон мешавад.

Агар вазъ дар минтаќаи аз љињатикишоварзї бузурги љумњурї чунин аст,пас, шояд њољат ба гилагузорї аз нар-хи картошкаву орду ангуру харбуза вањоказо набошад? Шояд ваќти он раси-дааст, ки танбалию изофанависиро яксў гузошта, ба хотири рушди бемайло-ни мамлакат аз зањмати њалолу дарљираќамњои воќеї кор бигирем, муњтараммутасаддиёни соњаи кишоварзї? Охир,"бо чормаѓзи пуч доман пур нашавад".

Муродиён Зокири ЊАСАН,рўзноманигор

АНЉУМАНИБАЙНАЛМИЛАЛИИИЌТИСОДЇ:

«ВОДИИ РАШТ- ИМКОНИЯТЊОИ РУШД»ЊАЁТАН МУЊИМ

Минбари халќ1 октябри соли 2014

№40 (967)12 БУЗУРГДОШТ

САФИРИ фавќулодда ва мухтори Љумњ-урии Туркманистон дар ТољикистонИшонќулї Аманлиев дар робита ба бар-гузории чорабинии номбурда ба хабар-нигорон иттилоъ дод, ки дар ин конф-

ронси байналмилалї намояндагони 30 мамлакат ва16 ташкилоти байналмилалї ширкат доштанд. Шир-каткунандагони конфронс Эъломияи Ашќободроќабул намуданд, ки бешак ба рушди соња такониљиддї бахшида метавонад.

Сафир доир ба зарурияти рушду такомули соњаинаќлиёти автомобилї, минљумла наќлиёти транзитїсухан ронда, таъкид дошт, ки барои рушди соњањоихољагии халќи Туркманистон наќши наќлиёти авто-мобилї ањамияти аввалиндараља дошта, дар инсамт корњои зиёд ба иљро расонида мешаванд. Ба-рои таъсиси долонњои наќлиётї -транзитї ва тиљо-ратї ба самтњои "Шарќ- Ѓарб" ва "Шимол- Љануб" дар мамлакати мо корњои на-заррас ба љо оварда мешаванд, таъкид менамояд сафир. Ва илова менамояд, кипрезиденти Туркманистон Ќурбонгулї Бердимуњаммадов, пешнињод дорад, киминбаъд магистрали самарабахши наќлиётї миёни бањрњои Сиёњ, Каспий ва Бал-тика таъсис дода шавад. Корњои амалї љињати таъсиси шабакаи наќлиётие, киминтаќањои Осиёи Марказї, Љанубї ва Љанубу Шарќиро ба Шарќи Наздик ва бањ-ри Миёназамин мепайвандад, идома дорад. Бунёди роњњои сарњадгузар љанбаимуњими ба њам омадани халќу миллатњои минтаќа мањсуб гардида, њанўз соли2007 сарони кишварњои Туркманистон, Ќазоќистон ва Эрон оид ба сохтмони роњиоњани Узген (Ќазоќистон)- Ќизиќая- Баракат, Этрек (Туркманистон)- Гургон (Эрон)эъломияи муштарак ба тасвиб расониданд, ки аз аввали моњи декабри њамон солљониби Туркманистон ба сохтмони роњи оњани номбурда оѓоз карда буд. Дар ра-дифи ин амал љониби Туркманистон барои амалисозии як лоињаи дигар- хатсай-ри Ўзбекистон, Туркманистон, Эрон, Уммонро амалї месозад.

Сафир дар суханроии хеш ба татбиќ гардидани лоињаи дигар - сохтмони роњиоњани Туркманистон -Тољикистон - Афѓонистон дахл карда, таъкид намуд, ки тањки-ми равобити мутаќобилан судманди ду кишвари дўст- Тољикистону Туркманистонсол ба сол густариш ёфта, иродаи неки сарони њар ду давлат, Эмомалї Рањмон ваЌурбонгулї Бердимуњаммадов барои рушди минбаъдаи њамкорињои мутаќобилансудманд заминаи воќеї гузошта истодаанд. Ман аминам, ки роњнамої ва њидоя-тњои неку созандаи сарони кишварњои дўст ба њамкорињои мутаќобилаи соњањоимухталиф заминаи воќеї гузоштааст, хулоса намуд, Ишонќулї Аманлиев.

Дар брифинг инчунин масоили рушди њамкорињои дуљониба дар дигар соњањомавриди арзёбї ќарор гирифта, иттилоъ дода шуд, ки имрўз дар њудуди Љумњу-рии Тољикистон беш аз 2500 нафар туркман кору зиндагї карда, айни замон дар 7мактаби тањсилоти миёнаи Тољикистон фарзандони туркманњо бо забони модарїтаълим дода мешаванд. Туркманњои муќими Тољикистон дорои марказњои фарњ-ангї буда, барои њаёти осоиштаи онњо дар сарзамини Тољикистон кулли шарои-тњо фароњам оварда шудааст. Соли тањсили 2013-2014 дар макотиби олии Љум-њурии Тољикистон беш аз 200 нафар толибилмони Љумњурии Туркманистон тањ-сил карда, мувофиќи бурсияи махсус њар сол 10 нафар донишљўи тољик дар мак-табњои олии Туркманистон тањсил менамоянд.

Баргузории рўзњои фарњанги Љумњурии Тољикистон дар Турманистон ва Љум-њурии Туркманистон дар Тољикистон заминаи устувори ба њам омадану омезишифарњанги муштарак аст. Имрўз самтњои мухталифи њамкорињои дуљониба фаро-њам омада, дар оянда бо зинањои нав ба нав боло хоњанд рафт, хулоса шуд дарбрифинг.

Маъруфи БОБОРАЉАБ

БА андешаи Ерик Берг-лов, иќтисодшиносибонки мазкур дар њоле,ки давлатњо аз назаримолиявї њанўз њам зери

таъсири буњрони молиявии љањонїќарор доранд, њар гуна маблаѓгузо-рии нав дар соњаи њарбї монеъи бењ-буди иќтисодї дар оянда хоњад шуд.

Чуноне ки аз тањлилњои ин бонкбармеояд, тавлиди нохолиси миллииРусия ба хотири тањримњо дар сатњи0,2 дарсад коњиш ёфта, њатто дар су-рати бардошта шудани тањримњо

иќтисоди ин кишвар барои барќаро-рии истењсолоташ ба сатњи ќаблї ваќ-ти зиёд мехоњад, зеро фазои сармо-ягузорї ва робитањои иќтисодиро азнав ба роњ мондан лозим аст.

Аз буњрони иќтисодии Русия љум-њурињои Ўзбекистон ва Молдова беш-тар зиён дидаанд.

Ба иттилои Бонки марказии Русияинтиќоли пул аз ин кишвар ба Тољи-кистон имсол дар муќоиса бо њаминдавраи соли гузашта њудуди 10 мил-лион доллар кам шудааст.

Соли љорї Русия барои муњољи-рони мењнатї муќаррароти нав роњан-дозї кард, ки бо ин сабаб бархе азшањрвандони Тољикистон натавонис-танд вориди ин кишвар шаванд.

Тавре Имомуддин Сатторов, са-фири Тољикистон дар Русия мегўяд,дар пайи роњандозии муќарраротинав њудуди 124 њазор нафар аз шањ-рвандони Тољикистон натавониста-анд барои кор вориди Русия шаванд.

Њамкорї

Роњ пайвандгари дилњостИнкишофи инфрасохтори наќлиётї- транзитї дар шароити иќлимиикишварњои Осиё, бахусус Осиёи Марказї ањамияти муњим дошта, рушдион ба хољагии халќи ин ё он мамлакат ва кишварњои њамљавор ањамиятимуњимро касб карда метавонад. Дар робита ба ташаккул доданифаъолияти соњаи наќлиёти автомобилї аввали моњи сенябр дар пойтахтиЉумњурии Туркманистон шањри Ашќобод дар сатњи вазирони наќлиётконфронси байналмилалї доир гардид, зикр шуд, дар мизи гирде, ки боиштироки хабарнигорон дар сафоратхонаи Љумњурии Туркманистон даршањри Душанбе баргузор шуд.

Ишонќулї АМАНЛИЕВ,cафири фавќулоддава мухтори Љумњурии

Туркманистон дар Тољикистон

ТАЪСИРИ БУЊРОНИИЌТИСОДИИ РУСИЯ

БА КИШВАРЊОИ ПАСОШЎРАВЇ

Буњрони иќтисодї дар Русия ба кишварњои Аврупои Шарќї,Ќафќоз ва Осиёи Марказї бетаъсир нест, зеро ин кишварњо баинтиќоли пул аз Русия сахт вобастаанд. Мувофиќи пешбинииБонки бозсозї ва рушди Аврупо интиќоли пул ба ин љумњурињонисбат ба як соли пеш кам шудааст. Дар гузориши тозаи инбонк дар бораи таъсири эњтимолии буњрони Русия ва Украинаба иќтисоди кишварњои собиќ шўравї зикр шудааст, ин буњронбоиси сармоягузории бештари ин давлатњо, аз љумла кишварњоиОсиёи Марказї ба соњаи њарбї хоњад шуд, ки ин ба иќтисодиминтаќа таъсири манфї мерасонад.

Эњтимол меравад, ин теъдод то 300њазор нафар расад.

Њамасола њудуди беш аз 1 мил-лион нафар њамдиёрони мо бароипайдо кардани кор озими Русия ме-шаванд

Дар гузашта шањрвандони Тољи-кистон баъд аз се моњи иќомат ва кордар Русия метавонистанд аз марзи инкишвар убур карда, дубора воридиРусия шаванд. Акнун ин ќоида аз байнрафтааст.

Бино ба тањлили коршиносон тањ-римњои кишварњои Ѓарб алайњи Ру-

сия вобаста ба њодисањои Украинафаъолияти муњољирони мењнатиромањдуд кардааст. Акнун на њамаимуњољирон дар Русия љойи кори му-вофиќ, ки дастмузди муносиб доштабошад, пайдо карда метавонанд.

Соли гузашта муњољирони мењна-тии тољик њудуди 4 миллиарду 154,3миллион доллар ба хонаводањои худфиристода буданд, ки ба гуфтаи иќти-соддонњо ин раќам 50 дарсади тав-лиди нохолиси миллии Тољикистонроташкил медињад.

Ба наздикї дар љараёни сафарипрезиденти Русия ба Тољикистон дуљониб ба мувофиќа расиданд, кииљозати воридшавї ба шањрвандониаз Русия хориљшудаи Тољикистон азнав баррасї шавад. Агар ин масъалањалли худро пайдо кунад, бештаримуњољирони мењнатии хориљшудаитољик имкони дубора ба Русия раф-танро пайдо мекунанд.

Алї ЉЎРА

Минбари халќ1 октябри соли 2014№40 (967) 13

МАВЛОНО Абдурањмо-ни Љомї олим, мута-факкир, шоир, нави-сандаи барљастаи ха-

лќи тољик буда, дар осмони илмуадаби асри XV монанди як сито-раи дурашон љилвагар аст. Ў баадабиёти 500-солаи тољику форсбо асарњои бузургаш зебу фарринав бахшидааст.

Номи аслиаш Абдурањмон,лаќабаш Нуриддин буда, бо та-халлуси "Љомї" маълуму машњургардидааст.

Ба ќавли муњаќќиќони пешбобокалонаш Низомуддини Ањма-ди Даштї ва бобояш ШамсуддинМуњаммади Даштї ном дошта,силсилаи насабашон ба њазратиИмом Муњаммади Шайбонї мера-сад, ки ў яке аз пешвоёни мазња-би њанафии дини мубини Исломва аз шогирдони бењтарини Имо-ми Аъзам - Абўњанифаи Кўфї (р)ба шумор меравад.

Мавлоно Љомї яке аз бузург-тарин мутафаккирон, орифон вашоирони тољику форс буда, 7 но-ябри соли 1414 дар дењаи Харљ-урди вилояти Љом таваллуд шу-дааст. Дар синни 11- солагї хона-водааш аз вилояти Љом ба Њироткўчида меоянд. То ин дам Абду-рањмон дар Љом, дар назди пада-раш Низомуддин Ањмад хату са-води пурра бароварда, инчунинсарфу нањви забони арабиро низто андозае аз худ карда буд. Ал-лакай Ќуръони Каримро пурраазёд медонист.

Дар Њирот ў дар мадрасаиНизомия тањсил гирифта, дар на-зди Мавлоно Љунайди Усулї забо-ни арабї асарњои "Мухтасарулма-онї", "Алмутаввал" - СаъдидиниТафтољониро, ки оид ба илмибаён буданд, омўхта доир ба ил-мњои њикмат ва мантиќ аз олимо-ни машњури замон Хоља Алии Са-марќандї ва Шањобиддин Муњам-мади Љољармї сабаќ мегирад.

А. Љомиро аз кўдаки зењнибурро ва хислати аљибе ёр гашт:ба њар чизу ба њар як њодиса азнуќтаи назари танќидї назар ме-карду бештар ба илмњои даќиќмайл дошт. Устод моњияти асосиимасъаларо дарњол дарк менамуд,вале монанди шогирдони дигардар бањсу мунозирањо худнамоїнамекард.

Суханони Љомї ќатъї ва оли-мона буданд ва далелњои радна-шаванда доштанд. Аз ин рў, ўњамеша дар бањсу мунозираи мул-лобачагон ѓолиб мебаромад.Ќобилияту истеъдоди А. Љомї чу-нон буд, ки њатто устодон аз уњдаидарс додани ў баромада намета-вонистанд.

Дар ин бора муаллифи "Ба-доеъ-ул-ваќоеъ" Зайниддин Мањ-муди Восифї наќли аљибе овар-дааст, ки он "Хамсаи мутањайира"("Панљгонаи њайратовар") номдошта, мазмуни зерро дар бармегирад: "Онњо панљ нафар бу-данд, панљ нафар толибилм, до-нишљў. Њоло онњо дар њуљраи мад-раса нишаста устоди худро инти-зоранд. Устод Мавлона Муњамма-ди Љољармї вориди њуљра шуд.Шогирдон - Абдурањмон, Њусайн,Шамсиддин, Довуд, Муиниддин азљой хеста ба устод салом доданд.Дарс сар шуд, муаллим аз онњовазифаи хонагиро пурсид. Љаво-би пурра ва сањењ медоданд. Му-

МАЊЗ бо ташвиќу та-рѓиби Љомї Навоїасарњои безаво-лашро бо забони

туркї-ўзбекї таълиф намуда-аст. Абдурањмони Љомї аз му-ваффаќиятњои эљодии шогир-даш Навої ба ваљд омада, дарохири достони "Хирадномаи Ис-кандарї" бо камоли эњтиромдар њаќаш чунин мегўяд:

Суханро, ки аз равнаќафтода буд,

Ба кунљи њавон рахтбинњода буд.

Ту додї дигарбора ин обрўй!Кашида ба майдони

ин гуфтугўй!Сафоёб аз нури рои ту шуд!..Навої зи лутфи

навои ту шуд!..

Дўстии Љомї ва Навої начун дўстии байни ду инсони за-минї, балки дўстии адабиёти духалќи њамхуну њамкеш, дўстиихалќњои таъриху тамаддуниќадимдошта, яъне дўстии ха-лќњои бо њам дўсту бародаритољику ўзбек буд. Навої њар якасари ба тозагї таълифкарда-ашро аз назари даќиќи устодибузургвораш Љомї мегузарондва аз ў маслињат мепурсид.Њамин буд, ки Навої барои хо-тираи устодаш, солњои 1493-1494 асари безаволаш "Хамса-тулмуттањайирин"-ро бо забониўзбекї менависад. Ин асар дарбораи њаёту зиндагонии Љомї,муносибати адабии байни онњо,марсия дар вафоти Љомї,ёддоштњои шогирд дар бораиустод, мукотибаи байни онњо ва

БА ИСТИЌБОЛИ 600-СОЛАГИИ МАВЛОНО АБДУРАЊМОНИ ЉОМЇ

СИМОИ БУЗУРГСоли 2014 "Соли бузургдошти Мавлоно Абдурањмони Љомї" эълон шудааст.

аллим ба шогирдон асари олимимашњур "Шарњи тарид"-и Мавло-но Алии Ќўшчї меомўхт. Њангомишарњу маънидоди баъзе масъа-лањои асар дар байни муаллимушогирдон бањсу мунозира ављмегирифт, гоњо шогирдон ѓолибмебаромаданд.

Муаллим фикр кард, ки"илољи воќеа пеш аз вуќўъ" гуф-таанд. Тадбир он аст, ки ман ху-дамро касал кунам ва шогирдон-ро дар кўи бекорї андозам. Валебояд ман дар ин муддат шабу рўзмутолиа кунам ва ба дарсгўиишогирдон наѓзтар тайёр шавам.Мавлоно Муњаммади Љољармїшогирдонро ба муњлати 40 рўз босабаби "касалї" ва ба "табобат"машѓул шудани худ љавоб дод.Вале шогирдон сабаби касалииустоди худро пай бурданд. Бино-бар ин онњо ќарор доданд, ки њаррўз дар масљиди Мулкон љамъоянд ва як нафарашон муаллимшавад.

Ба њамин тариќ, дар муддати40 рўз ба навбат дарс гуфтанд вадониши худро такмил доданд.Мавлоно Љољармї њам дар ин муд-дат шабу рўз пайваста дар муто-лиа буд. Барои шогирдони "гапно-даро" саволу супоришњои нињоятдушворро тайёр мекард. Ў хурсандбуд, ки дониши зиёде гирифтаас-ту он метавонад ба таълими яксо-лаи шогирдонаш кифоят кунад.

Нињоят рўзи 40-ум ба шогир-дон хабар медињанд, ки устод аз"бистари беморї" хестааст ваимрўз дарс мегўяд. Онњо ба дарсњозир шуданд.

Мавлоно ба шарњи як масъа-лаи мураккаб сар кард. Шогирдонпеш аз устод љавоб доданд. Мав-лоно њайрон шуд ва гуфт:

-Шогирдони азизам, ман ка-сал набудам, мутолиа кардам,хондам, то ки ба шумо дарс гўям.Вале, хушбахтона, шумо устодшудаед, љавон њам бошед, дигаршуморо њељ касе ќудрати дарсдодан надорад. Њамаи илмњоро азхуд кардаед. Ба шумо роњи сафедметалабам."

Баъд аз ин њодиса А. Љомїдар синни 23-солагиаш ба Сама-рќанд омада, дар мадрасаи Улуѓ-бек тањсилро давом медињад. Дарин љо аз олими машњур ЌозизодаиРумї ва Файзулло Абулайс ил-мњои нуљум. њисоб ва риёзиётротаълим мегирад. Ва на танњо дарназди устодаш дарс мехонад,балки ба корњои илмии ЌозизодаиРумї ёрї мерасонад.

А. Љомї соли 1453 ба Њиротмеояд. Ў аввал хост ба хизматидарбор равад, вале чун одати бакасе хушомад гуфтанро надошт,нарафтанро афзал донист. Бозчанд муддат ба тањсили илм, азљумла, илми шеър машѓул гардид.Дар ин айём А. Љомї бо яке азбузургони љараёни наќшбандияСаъдиддини Ќошѓѓарї (вафоташсоли 1456) ошної пайдо карда, инфирќаро ќабул мекунад.

Пас аз марги устоди рўњониихуд Саъдиддини Ќошѓарї А. Љомїроњбари маслаки НаќшбандияиХуросон мешавад. Ў муридонизиёд дошт, ба онњо таълим медод,нозукињои маслаки Наќшбандия-ро меомўзонд. Абдулѓафури Лорїяке аз муридони бовафои А. Љомїба њисоб мерафт.

А. Љомї дар њаёти худ њафт

бор ба сафар баромада, шањ-рњои Самарќанду Тошканд, Фа-робу Марвро тамошо кардааст.Сафари охирин ва тўлонии А.Љомї соли 1472 дар моњи ав-густ оѓоз ёфт. Ў ба шањрњои Ни-шопур, Сабзавор, Бастом, Дамѓ-он, Ќазвин, Њамадон, Баѓдодсаёњат карда, бо арбоби илмуадаби ин шањрњо вохўрд, суњба-тњо орост. Дар њама љо бузург-ворро иззату эњтиром мекарданд.А. Љомї Макка ва Мадинаро зи-ёрат карда, соли 1473 ба Њиротбоз мегардад. Поёни умри эшондар Њирот гузашта, пурра баэљоди асарњои илмиву адабїмашѓул буд. Як даќиќа ваќти худ-ро бекор намегузаронд. Ба мак-таби адабии Њирот роњбарї кар-да, ба шоирони љавон маслиња-тњои муфид медод.

А. Љомї 9-ноябри соли 1492дар шањри Њирот вафот карда-аст. Њангоми вафоти А. Љомїќариб аксарияти мардуми гирдуатрофи Њирот либоси мотампўшиданд.

Оромгоњи А. Љомї дар шањ-ри Њироти Љумњурии ИсломииАфѓонистон бо номи Тахти Ма-зор ёд мешавад.

А. Љомї умри дарози пурба-ракате дидааст, вале онро зоеънагузаронида, барои наслњоиоянда осори пурарзиши илмиюадабї мерос гузоштааст. Ў ќариб50 соли њаёти худро бо офари-дани асарњои илмї ва суруданиашъори дилангезу достонњоиирфонию ибратбахш сарф кар-дааст. Шогирдон ва њамзамоно-ни А. Љомї миќдори асарњои ўроаз 50 адад зиёд медонанд.

Суханњои пандомези шоирдоимо љавононро аз кўдакї тар-бия карда, ба роњи рост њидоятменамуданд, зеро ба аќидаи ўљавонон њам ба мисли дарахто-ни навбар ё нињоли нозук ме-шаванд. Агар ин нињолњо аз хур-ди тарбия ёбанд, њосили аъломедињанд ва љавонон низ чун бакамол мерасанд, корњои нек васудбахш хоњанд намуд, ки њаминтарбияи хуб ва донишомўзї ин-сонро хушбахт ва муваффаќмегардонад:

Дар љавонї саъй кун,гар бе халал хоњї амал,

Мева бенуќсон бувад,чун аз дарахти навбар аст.

Таѓоймурод БАДАЛОВ,ноњияи Љомї

Дўстию рафоќати ин дуабармарди адабиётнамунаи барљастаи дўстииинсон бо њамдигар аст, кидар симои ин ду шахси бузург,пешвои адибони асри ХV форсутољик Нуриддин Абдурањмони Љомї ва асосгузориадабиёти классикии турку ўзбек Низомиддин АлишерНавої таљассум ёфтааст. Љомї аз Навої 27 сол калонбуда, бешубња ба ў њаќќи устодї дорад ва Навої азмактаби адабии Љомї таълим гирифтааст. Марказиадабие, ки устоду шогирд. Љомї ва Навої дар марказиилму адаби асри ХV, шањри Њирот ташкил кардабуданд, дар он намояндагони ин ду халќи ба њам дўст,тољику ўзбек таълим мегирифтанд.

ДЎСТИЮ ЊАМКОРИИ ЉОМЇВА НАВОЇ -ДЎСТИИ ДУ АДАБИЁТ

амсоли инро дар бар мегирад.Навої дар асараш сифатњои

Љомиро аз ќабили хоксорї, до-нишмандї, суњбаторої ва дигархислатњои устодашро чунин баќалам додааст: "Касоне, ки ово-заи камоли он касро шунида,роњњои дурро тай карда меома-данду орзуи суњбати муборака-шон мекарданд, он касро дар бай-ни асњоб аз ѓояти поёнї мутлаќонамешинохтанд, дар нишастухез, гуфтушунуфт, дар хўрокупўшок дар миёни он кас ва соиримулозимон тафовуте набуд.

…Дар илмњои зоњирї вамаънавї масъалае ба миён ме-омад, мањорат ва огоњиашон бањамаи илмњо ба чунон марта-бае буд, ки баъди њалли масъ-ала њаргиз ба дидани китобэњтиёљ набуд".

Алишер Навої на фаќатдар эљоди асарњояш, балки даркорњои давлатдорї низ аз усто-ди мењрубонаш Љомї маслињатмепурсид, Љомї агарчанде си-ёсатмадор набуд, вале авзоимулку раиятро хуб мефањмид.

Боре бо иѓвои њасудону ко-рњои бехирадонаи шоњ Навоїхост дарборро, ки он ваќтњо ўвазири кулл буд, тарк кунад.Њангоме ки дар ин бора бо Љомїмаслињат мекунад, устодаш баў розигї намедињад, зеро бароиосоиши халќ ва ободии мулкдар дарбори шоњ будани чунинвазирони хирадманду раият-парвар лозим буданд.

Њар ду абармардони адаби-ёт Љомї ва Навої чї дар аса-рњои безаволи хеш ва чї дарафкорашон тарафдори сулњудўстї буданд. Њаминро ќайдкардан ба маврид аст, ки њан-гоми ба Афѓонистон лашкар ка-шидани шоњ Њусайн БойќароЉомї аз ин бохабар шуда баНавої маслињат медињад, ки боњар роње набошад, шоњро аз инсафар боз дорад.

Дўстии ин ду абармардиадабиёти форсу тољик ва туркуўзбек то лањзањои охиринињаёташон ќатъ нагардида, баръ-акс мустањкамтар мегардад.Алишер Навої дар вафоти ус-тоди азизу мењрубон ва ягонамаслињатгараш марсияи пурсў-зу гудозе менависад. Бар маргиЉомї Навої ашки њасрат рехта,то як сол азодорї мекунад.

Шарифљон РАЊИМЗОДА,омўзгор

Минбари халќ1 октябри соли 2014

№40 (967)14 ВАРЗИШ

Дилшод Назарови 32-сола,варзишгари маъруфи тољик,ќањрамони Бозињои XVII Осиёгардид. Ин сеюмин медали тиллоигурзандози тољик дар Бозињои Осиёва нахустин медали тимиТољикистон дар мусобиќотиимсола дар шањри Инљони КореяиЉанубї ба шумор меравад.

Дилшод Назаров дар мусобиќаи гур-зандозї байни мардон бо натиљаи 76 мет-ру 82 сантиметр љойи аввалро соњиб шуда,бо медали тилло сарфароз гашт.

Намояндаи дигари Тољикистон Залим-хон Юсупов дар мусобиќаи гуштии озод дарвазни то 65 килограмм раќибонаш УлуѓмонМаматов аз Ќирѓизистон, Ихтиёр Наврўзоваз Ўзбакистон ва Томотсугу Ишида азЉопонро маѓлуб карда, ба финал баромад.Вале дар даври нињої аз Ёгешвар Дутт азЊиндустон бо њисоби 0:1 ќувваозмоиро бох-та, бо медали нуќра сарфароз гашт.

uМавзуна Чориева, муштзани маъру-фи тољик, дар нахустин даври мусобиќаибокс миёни занон дар вазни то 60 кило-грамм раќибаш Аяко Миноя аз Љопонро дарраунди аввал дар давоми 56 сония бо но-каут шикаст дод, вале дар даври чоряк-нињої аз Тњи Дуен Луу аз Ветнам бо њисо-би 1:2 шикаст хўрд.

uДар мусобиќаи бокс байни мардонМуродљон Расулов дар вазни то 49 кг дардаври аввал аз Квангу Корнелис Лангу (Ин-донезия), Асрор Воњидов (56 кг) аз Муњам-мад Алвадї (Урдун) бо њисоби якхелаи 1:2ва Анвар Юнусов (60 кг) аз Сатоши Шими-зу (Љопон) барои огоњии сеюм маѓлуб шу-данд.

uДар мусобиќаи дзюдо се пањлаво-ни тољик - Расул Абдушарифов (66 кг), Ком-роншоњи Устопириён (-90 кг) ва Муњаммад-мурод Абдурањмонов (+100 кг) - имкони бадаст овардани медалњои биринљиро аз дастдоданд ва дар натиља њар се љойњои 5-умросоњиб гаштанд. Чор пањлавони дигари то-љик - Каъбатулло Аминов (60 кг), Саидмух-тор Расулов (73 кг), Фарњод Рањимов (81кг) ва Дадахон Ќурбоналиев (100 кг) дардаврњои аввал шикаст хўрданд.

uДастаи мунтахаби футболбозони то23-солаи Тољикистон дар бозии даври 1/8-нињоии мусобиќот аз тими Ироќ бо њисоби2:4 маѓлуб шуд ва аз идомаи мусобиќа бе-насиб монд.

uДар мусобиќаи тирандозї дар њай-ати Тољикистон 11 варзишгар (6 мард ва 5зан) мањорати хешро намоиш доданд. На-тиљаи нисбатан бењтарро Малика Лагутен-ко нишон дод. Вай дар тирандозї аз мил-тиќ ба масофаи 10 метр бо 405,5 хол дарбайни 54 нафар ширкаткунандагони мусо-биќот љойи 40-умро гирифт.

uДар мусобиќаи волейболи соњилї

БО маќсади татбиќи фармонимазкур бо ибтикори Кумитаииљроияи ЊХДТ дар шањри Душанбе мусобиќаи футболи

хурд байни дастањои футболи ДастгоњиКумитаи Иљроияи Марказии ЊХДТ, куми-таи иљроияи њизбии шањри Душанбе ваноњияњои он, инчунин ташкилотњои ибти-доии њизбї барои дарёфти "Љоми КИЊХДТ дар шањри Душанбе" идома дорад.

Расми ифтитоњи мусобиќа рўзи 25сентябри соли равон дар майдончаи вар-зишии ноњияи Сино доир гардид. Аз чењ-рањои мардуми љамъомада баръало му-шоњида мешуд, ки онњо мусобиќаро бе-саброна интизоранд. Варзишгоњ воќеанидона оро дода шуда буд. Њар куљо шио-ру навиштањо ба назар мерасид. Дар да-сти мухлисони футбол парчамњои кишварва њизби пешгому пешоњанги љомеапартавафшонї доштанд.

Дар љамъомаде, ки ќабл аз оѓози му-собиќа доир гардид, Раиси КИ ЊХДТ даршањри Душанбе Љамшед Саидов зикрнамуд, ки Кумитаи иљроияи ЊХДТ даршањри Душанбе дар мувофиќа бо роњба-рияти КИМ ЊХДТ бо маќсади дастгирї азФармони Президенти Љумњурии Тољики-стон аз санаи 08.04.2014 тањти раќами184 "Дар бораи соли оммавияти футболэълон намудани соли 2014", Ќарори Ра-иси шањри Душанбе тањти раќами 293 азсанаи 08.07.2014 "Дар бораи соли омма-вияти футбол эълон намудани соли 2014дар шањри Душанбе", рушду инкишофитарбияи љисмонї ва варзиш дар шањриДушанбе, оммавї гузаронидани машѓу-лиятњои варзишию солимгардонї, густа-риши футбол ва љалби бештари ањолї баин намуди варзиш, ба танзим даровар-дани фаъолияти самараноки иншоотњоиварзишии сохташуда дар шањри Душан-бе ва Наќшаи фаъолияти кории КИ ЊХДТдар шањри Душанбе барои соли 2014,љињати баргузор намудани мусобиќаифутболи хурд бањри ба даст овардани"Љоми КИ ЊХДТ дар шањри Душанбе" омо-дагињои зиёд дида, имрўз дар вазъиятитантанавї онро оѓоз мекунем. Ў дар идо-ма баён дошт, ки варзиш ба ѓайр аз со-лимии тану рўњ боз хосияти муттањидсозїва суботи љомеаро дорад. Ин иќдом шои-стаи дастгирї ва эњтиром аст.

Сипас сухан ба Латифзода Асрор, му-овини Раиси ЊХДТ дода шуд. Мавсуфзикр намуд, ки иќдомњои пайвастаи Њуку-мати Љумњурии Тољикистон доир ба бу-нёди инфрасохтори варзишї, аз љумладоир ба сохтмони варзишгоњњо ва дигариншооти ин соња ва тарѓибу ташвиќи на-сли наврас ба тарзи њаёти солим боисирушду тараќќиёти босуръати футбол вадигар намудњои варзиш дар Тољикистонхоњад шуд. Ба андешаи муовини Раиси

"ЉОМИ КИ ЊХДТ ДАР ШАЊРИ ДУШАНБЕ"

НАСИБИ КАДОМ ДАСТА МЕШАВАД?Бо Фармони Президенти Љумњурии Тољикистон соли

2014 соли оммавияти футбол эълон шудааст.

ЊХДТ бењтарин намуди варзиш футболаст. Њанўз аз овони хурдї њар кас ба инбозї шуѓлу муњаббати беандоза дорад.Ва ин иќдоми хушнудкунанда ва нерўбах-шанда буда, бањри сињатии мардум ваобутоби љисмонии инсонњо метавонаднаќши бориз дошта бошад.

Дар идомаи суханронињо АббосиддинСаймуддинов, сардори Раёсати љавонон,варзиш ва сайёњии шањри Душанбе из-њор дошт, ки барои вусъати ин иќдом вадастгирии чунин як чорабинии бисёр му-њим ва беназири Сарвари давлат ва роњ-барияти маќомоти шањрдорї ба чунинташаббуси неку созанда ибтидо гузошташуд ва аз ин фурсат босамар истифодабояд бурд. Футбол яке аз дўстдоштата-рин ва маъмултарин навъи варзиш буда,дар сињатии ањли љомеа ањамияти хосадорад.

Њамин тавр, бозии нахустини мусоби-ќот эълон гардид. Ба майдон дастањои Да-стгоњи КИМ ЊХДТ ва КИ ЊХДТ дар ноњияиСино баромаданд. Ёдовар мешавем, кињайати дастаи Дастгоњи КИМ ЊХДТ азњисоби кормандони Дастгоњи КИМ ЊХДТва нашрияи "Минбари халќ" мураттабшудааст.

Голи нахустини мусобиќотро бозига-ри дастаи КИ ЊХДТ дар ноњияи СиноХ.Холов ба дарвозаи Дастгоњи КИМ ЊХДТзад. Баъди чанд лањза њамлагари тимиДастгоњи КИМ ЊХДТ Абдурањим Шоевтўби љавобиро вориди дарвозаи соњибо-ни майдон кард. Њамин тавр, то охирибозї њисоб таѓйир наёфт.

Дар бозии дуюм дастањои КИ ЊХДТдар шањри Душанбе ва КИ ЊХДТ дарноњияи Шоњмансур бо њам раќобат кар-данд. Дар ин вохўрї бозигари дастаи КИЊХДТ дар шањри Душанбе Љовид Ќурбон-беков аз худ мањорати баланд нишондода, ба дарвозаи дастаи шоњмансурињоду тўби бељавоб зад.

Мавриди зикр аст, ки дар мусобиќаимазкур 6 даста ширкат намуда, мувофиќиќуръапартої ба ду гурўњ "А" ва "Б" таќ-сим шудаанд. Даври дуюми бозї 30 сен-тябр байни дастаи КИ ЊХДТ дар ноњияиСино бо тими КИ ЊХДТ дар ноњияи Со-монї ва дастаи КИ ЊХДТ дар ноњияиШоњмансур бо тими КИ ЊХДТ дар ноњияиФирдавсї баргузор гардид.

Пагоњ, 2 октябр, давраи сеюми мусо-биќот доир мешавад. Дастаи ДастгоњиКИМ ЊХДТ бо тими КИ ЊХДТ дар ноњияиИсмоили Сомонї ва дастањои КИ ЊХДТдар шањри Душанбе бо КИ ЊХДТ дарноњияи Фирдавсї бо њам раќобат меку-нанд. Бозии ниманињої 7 октябр ва вох-ўрии нињої рўзи 14 октябр доир хоњадшуд. Бозї барои љойи сеюм 9 сентябрисоли љорї баргузор мегардад.

Алї ЉЎРА

БОЗИЊОИ XVII ОСИЁ:

ТОЉИКИСТОН БО ДУМЕДАЛ ДАР ЉОЙИ 21-УМ

дастаи мардонаи Тољикистон дар њайатиМўњсини Рустамзода ва Шариф Ёрзода даргурўњи худ дар њар се бозї аз тимњои Тай-ланд, Молдив ва Ќатар бо њисоби якхелаи0:2 шикаст хўрд. Дастаи занонаи волейбо-ли соњилї низ дар њайати Шањноза Нази-рова ва Малика Диловаршоева дар нахус-тин бозиаш аз тими Чин ва дар бозии дую-маш аз тими Кореяи Љанубї бо њисоби 0:2маѓлуб гашт.

uДар шиноварї ба масофаи 50 метрбо усули озод варзишгарони тољик ОлимЌурбонов (27,65 сония) ва РаљабмуродЌосимов (28,29) дар даври интихобї ишти-рок карда, аз њаќќи ширкат дар даври баъдїмањрум шуданд. Инчунин дар шиноварї бамасофаи 50 метр Ёќубљон Умаров (1:23,35)дар даври интихобї дар байни 28 нафарљойи охиринро гирифт.

uДар мусобиќаи ушу ва варзиши са-бук (давидан ба масофањои гуногун) низ на-мояндагони Тољикистон ба нокомї рў ба рўшуданд.

uДар ин мусобиќоти бузургтариниќитъавї варзишгарони тољик боз дар наму-ди бокс, варзиши сабук, гуштии озод, гуш-тии юнониву румї, каратэ, ќаиќронї, софттеннис ва таэквондо ВТФ раќобат меку-нанд.

uДар Бозињои XVII осиёї, ки дар шањ-ри Инчони Кореяи Љанубї то 4-уми октябридома мекунанд, њайати варзишии Тољики-стон бо шумули беш аз 150 нафар, аз онљумла 91 варзишгар, ширкат дорад.

uДар Бозињои XVII осиёї мунтахабиЧин њам дар њисоби умумидастаї ва њамбо назардошти сифати медалњо пешсафмебошад. Варзишгарони Чин то кунунњамагї 216 медал - 105 тилло, 63 нуќра ва48 медали биринљї ба даст овардаанд.

Мунтахаби Кореяи Љанубї бо 137 ме-дал - 42 нишони тилло, 48 нуќра ва 47 би-ринљї дар љойи дуюм аст. ВарзишгарониЉопон бо 126 медал - 34 нишони тилло, 46нуќра ва 46 биринљї дар маќоми сеюмќарор доранд. Тими Ќазоќистон (9 тилло,11 нуќра ва 20 биринљї) дар љойи 4-ум вамунтахаби Кореяи Шимолї (8 тилло, 8 нуќ-ра ва 9 биринљї) дар зинаи 5-ум мебошанд.

Ёдовар мешавем, њайати Тољикистоназ соли 1994 ин љониб маротибаи шашумаст, ки дар Бозињои осиёї ширкат мевар-зад. Дар Бозињои пешин варзишгарони то-љик соњиби 16 медал (3 тилло, 2 нуќра ва11 биринљї) шуданд.

Соли 2010 варзишгарони тољик дар Бо-зињои XVI осиёї дар шањри Гуанљоуи Љумњ-урии Мардумии Чин соњиби 4 медал шу-данд. Дилшод Назаров дар гурзандозї бонатиљаи 76 метру 44 сантиметр бо медалитилло сарфароз гардид. Расул Боќиев дарриштаи дзюдо дар вазни то 73 кг, МуродалїТўйчиев дар намуди гуштии юнониву румїдар вазни 120 кг ва Љањон Ќурбонов дар риш-таи бокс дар вазни то 91 кг бо медалњоибиринљї мукофотонида шудаанд.

Алї ЉЎРА

Минбари халќ1 октябри соли 2014№40 (967) 15

НомипешинаиИста-равшан

Хайр-хоњ

Ба чашмнаменамояд

Маѓозадар

Амрико

Яроќитаркан-да, но-ринљак

Покдо-маниизоњирї

Осоиш-тагї, тинљї

Но-мики-тобиМонї

Либосбо по-йафзо-лаш

… Чавес,собиќ пре-зидентиВенесуэла

Нидоимухли-сони

футбол

СураиЌуръон

Љойиаз

офтобпаноњ

… Деол,ситораикиноињиндї

Санљишихаттїдар мак-таб

Давлатиљазиравїдар љану-би Осиё

… Кари-мова, са-рояндаиэстрада

Хуш-ќа-дам

Ба забоновардан

Яке азаъзо

Дарз-мол

… шу-дан,њозиршудан

Ню-…,шањрдарАмри-ко

Тамом,интињо

Њашаротихунмаке,ки дар тибистифодамешавад

Том ...,актёриЊолли-вуд

Ноду-руст

Мўњраинард

Садои зоѓ

Зараф-шон,Њисор

Кўтоњкар-дан

Шањрдар

љазираиСахалин

Маводимухаддираз Ко-лумбия

Хўро-ки

сањар

Мун-кар ва

...

Пешаз па-гоњ

Тамѓаи киштињоикайњонииСССР

Вобаста,рољеъ,дар ху-сус

Даниэл ..., му-аллифи "Ро-бинзон Крузо"

Номимар-дона,«яго-на»

(арабї)

Сипосва са-но

… ваШодї(театр)

... вуишо-ра Кушода

(лањљавї)

Синте-заториљопонї

ЌасриамириБухоро

ПойтахтиБошќирдис-тони ФР

Бонг, са-до

Рафиќидухтар

Ў дарчўбу сангнаќш ме-канад

МАЌСАДИ аслии мо азин навишта масъалаинабудани мактаб дармањалла аст. Соли

2006 мо 43 нафар сокинони ма-њалла ба унвони собиќ Вазириморифи кишвар А.Рањмонов ба-рои сохтани мактаб ариза додем.Намояндагони вазорати маорифомада масъала ва љои мактабродиданду омўхтанд ва дар љавобиариза чунин навиштанд: "…Дармањаллаи навбунёди1,2,3,4,5,6,7,8сохтмони бинои мактаб заруратдорад. Бинобар ин дар оянда њан-гоми пайдо гаштани имкониятимолиявї Вазорати маорифи Љум-њурии Тољикистон дархости шумо-ро ба инобат мегирад." (№11/1-160 аз (06.07 с. 2006) Инак, 8 солмешавад, ки мо интизори сохтмо-ни мактаб њастем. Як чизро сар-фи назар набояд кард, ки 6-7 солќабл дар пањлўи шоњроњи Душан-бе-Вањдат як мактабро сохта баистифода доданд, ки онро бароимањаллаи Ховарон муаррифї кар-данд.(МТМУ №71) Мактаби хуббуд, аммо он дар кучаи Айнївоќеъ гардидааст ва дарди бемак-табии сокинони Ховаронро хелекам сабук менамояд. Ин мактабдар масофаи хеле дур аз мањал-лаи мо ќарор дорад. Мактаб бо на-зардошти фарогирии 1150 хонан-

БА ТАВАЉЉУЊИ РАИСИ ШАЊРИ ДУШАНБЕ МАЊМАДСАИД УБАЙДУЛЛОЕВВА ВАЗИРИ МАОРИФ ВА ИЛМИ КИШВАР НУРИДДИН САИДОВ

МАКТАБ ВА ДИГАР ДАРДЊОИ ХОВАРОНХоваронро Теппањои шарќї њам мегўянд(Восточная холма). Аз љониби дигар, ваќте Теппањоишарќї мегўем, ба назар чунин мерасад, ки он макони вайронаву ноободу дурдастест.

да сохта шудааст. Бигзор шумо-раи имрўзаи хонандагони макта-би мазкурро масъулони бахшимаориф дида бароянд, ки онљавобгўи кадом меъёр аст. Дирек-тори имрўзаи мактаби мазкур худиброз медорад, ки синфхонањонамерасанд ва мактаб сарбориивазнинро ба дўш дорад. Омўзго-рони алоњида дар ин мактаб мег-ўянд, ки идора кардани синфњоисерхонанда барояшон хеле муш-кил гаштааст. Таълим як тарафмемонаду фаќат ором карданисинф як тараф. Тасаввур намоед,ки имсол фаќат дар синфи якум10-12 гурўњ вуљуд дорад. То панљ-уми сентябри соли равон дар син-фи якуми "А" 45 талаба ба дарсфаро гирифта шудааст. Њисобимиёнаи синфњо аз 30-35 нафарталаба зиёд аст. Албатта ин гу-ноњи касе буда наметавонад. Зерошумораи ањолї дар њоли афзоишаст. Аммо оё мумкин аст, ки дарсинфи мактаби миёна дар суратиаз понздањ бист нафар зиёд бу-дани хонандагон мењнати омўзгорсамар дошта бошад? Бо сабабизиёд будани хонандагон имсолсинфњои ибтидоии дуюму сеюм-ро низ ба басти дуюм гузарони-данд, ки ин ташвиши мо падарумодарон мебошад. Зеро рафтуо-мад ба ин мактаб аз баъзе кўчањо

5-6 километрро ташкил медињад.Кўдакон гиря мекунанд, ки роњ дурасту пойњоямон дард мекунад вааз мактаб рафтан саркашї мена-моянд. Махсусан дар зимистон со-атњои 17-18, ки њаво торик меша-вад ва мо волидайн роњ мепоем,ки мактабхонњои мо кай аз ин мак-таби дур меоянд. Вазъ то он дара-љаест, ки баъзе кўдакону наврасоназ таълим низ дур мемонанд. Та-саввур намоед, ки кўдаки аз таъ-лиму тарбия дурмонда чї гуна бакамол мерасад? Оё медонем, кидар оянда як љинояткор ба љамъи-ят чї ќадар зарару хатар эљод ме-намояд? Аз сабаби набудани аќал-лан як боѓча тифлону наврасониин мањалла дар хоку чанг жўлида,фаќат ба сагљангу хурўсљангу каф-тарбозї машѓуланд. Сипоси зиёдба М.Убайдуллоев мегўем, ки ни-гањдории њайвонотро дар њудудишањри Душанбе бо ќарори махсу-си худ барњам дод ва акнун дар ма-њаллаи Ховарон садои говугўсфанду хар ба гўш намерасад вакўдакон низ аз говпоиву молча-ронї халос шуданд. Дар Ховарондар њама кўчањо бист сол боз фа-ќат як роњ аст, ки ба он техникањоивазнини сангу шаѓалкаши садоя-шон хеле дилбазан ва дигар наќли-ёту пиёдагардон дар равуоянд.Пањлўи роњњои пиёдагард аксаран

ѓасб шудаанд, ки ин ба њаёти натанњо кўдакон, балки калонсолонниз хатар дорад.

Мо, аксари волидайн, имкони-ят надорем, ки бо пардохти маб-лаѓњои калон фарзандонамонро балитсею гимназияњо бурда монемуњар сањару нисфирўзї онњоро бомошин гусел намоему боз биёрем.Умеди мо ба њамин мактабњоест,ки барои љомеаи умум нигарони-да шудааст. Аммо на ин гуна мак-табе, ки алњол фарзандони мо дарон тањсил доранд. Ин мактаб азягон љињат барои мо ќонеъкунан-да нест. Бигзор масъулони бахшимаорифу њокимияти мањаллииноњияи Шоњмансур вазъиятро азназдик омада бубинанд, ки мактабдар кадом вазъ асту њар сањарубегоњ кўдакону наврасон чи ањво-ле доранд. Мувофиќи наќшаи ге-нералии шањрсозї аз рўи баъземаълумот дар Ховарон бояд чоркўдакистон ва се мактаб сохта ме-шуд. Хайрият он аст, ки алњол якљои мактаб холї мондааст, вале азгирду атрофи он низ њавлидоронторафт замину хонањоро бунёдувасеъ карда истодаанду баъзе на-фарони дигар "лаб лесида гашта-анд", ки торафт боиси танг гашта-ни љои ин мактаби носохта мегар-дад. Шояд баъди чанде љои он њамаз харита гум гардад. Дар ин ма-

њалла намояндагони тамоми ќиш-рњои љомеа умр ба сар мебаранд.Фикри баъзе масъулон, ки дар инљо танњо иљоранишинон зиндагїмекунанд, хатост. Ин љо духтур, му-аллим, журналист, њуќуќшинос,савдогар, бозорнишин, аробакаш,мансабдор ва умуман халќ зиндагїдорад, ки њар кадоме аъзои љомеава сањмгузор дар пешравии љомеамебошанд. Пештар њам гуфтем ваимрўз низ мегўем, ки аксариятисокинони ин мањалла омодаанд,ки тариќи њашар ва пардохти маб-лаѓи ба ќадри тавон њиссаи худродар бунёди мактабу боѓча гузо-ранд. Љои мактаб алњол холї аства мо интизори мусоидати ашхосимасъули хайрхоњ мебошем.

Моњи августи соли љорї дарасоси аризаи пешинаи худ мо баунвони вазири маорифи кишварбарои сохтани мактаб мурољиатнамудем. Алњол аз натиљаи онмаълумоте надорем. Бинобар ин,аз масъулони Вазорати маориф,њукумати ноњияи Шоњмансур вањукумати шањр хоњиш доштем, киба ин мушкилоти мо хотима бах-шанд. Аз кордониву бунёдкорињоираиси шањр хеле бисёр мешуна-вему мехонему мебинем. Бовардорем, ки арзи моро ба он касмерасонанд ва дар кўтоњтаринмуддат мушкилоти раќами яки мо- набудани мактаб ва боѓчаи кўда-кон њал мегардад.

Н. АШЎРАЛИЕВ,Ф. ХОЛОВ,

М. ДАВЛАТОВ,З. ШАРИПОВ,

Б.ЌУТБИДДИНОВ,сокинони

мањаллаи Ховарон(љамъ 43 имзо)

НОМАИ БЕТАЊРИР

Љавоби «СКАНВОРД»-и шумораи24 сентябри соли 2014, №39 (966)К Э С К А Л А Т О Р К А П И Т А Н

А С У М А О

Л К А Р А Х Т О Б И Д М

К Б В У Т Р У Д

У С И Т О И Ш Г А Р И О

Т Е О С А С С С Р

Т И Л Л О Њ О Љ А Т Д И Д А

А Ю Д А Њ Р И И С О Н Е В А

Б И И К О Ф Љ Й

С И Э Т Л С А Ф О О Ш Т И С

А А Ѓ С Н Д Н Б

В А С Л А Т О С Ѓ А В Ѓ О Е

И Х У Й Ш А И Я Р

Я Н Г А Б Е Ф А Њ М П И Т С Б У Р Г

Шањрдар

Њ индус -тон

Зинапо -яи гар -до н дарметро

ОташинМўњраишат-ранљ

Унво-ни

њарбї

Моши ниав вали -

н ишўравї

Дарсдињї,таълим

Ш ўњр ат-манд

Шахшу -да,

бењара-ка т

Падар(лањљ .)

Рангбар оимижа

Ху -дољўй ,ибо дат-кунанда

Мо-шиниљангї(ихти-сора)

Нањр,дарёча

Афсун,љоду

Таъ-рифку-нанда

АсариБоб ољонЃаф уров

Бакорбур -даничизе

Садаќа ме-пурсад

... -Франсиско,шањр дар ИМА

Иттињодишўравї

Металлиќиммат-бањо Гурўњи

эстра -дииРусия

«Шоњ ага р … на-бошад , мулк вай -рон мешавад»

З арурат,эњтиёљ ,мўњтољї

Чашм

Љањон(ки -тобї)

ЭмотсияНоми асосгу-зори дини христианї

ДарёиСанк т-Петер -бург

Яхкўњишино-вар

Њарфиарабї

Гуноњисазово-ри љазо

Дараља,с атњидониш

Ш ањр-бандардар ИМА

Зар -доб,сафро

Кўње дарМаккарўбарўиМарва

Та -к ячўбипирон

Дўстиибаъди љангНо-

пайдо,нињонї

Пай-васт

Я ке а змушкет-дорониДюма

ИМАбарусї Ѓусса,

андўњ

Маѓал

Маљаллаи«… - зон»

Одат,хулќуатвор

Зављаи ба-родар

Нодон,беаќл

ШањрдарИМА

Минбари халќ1 октябри соли 2014

№40 (967)16

Рўзнома моњи декабри соли 1994 тањти раќами 309 дар Вазоратифарњанги Љумњурии Тољикистон ба ќайд гирифта шудааст.

Ба хотири гуногунандешї матолибе низ нашр мешаванд, киидораи рўзнома зимнан метавонад бо муаллифон њамаќида

набошад ва масъулияти онро ба дўш нагирад.

НИШОНИИ МО:734018, ш. Душанбе,

хиёбони СаъдииШерозї, 16.

Индекси обуна:68910

Макони чоп:нашриёти

«Шарќи озод».

Теъдоди нашр:49190 нусха

ÁÀÐÎÈ ÌÀÚËÓÌÎÒ:Дастгоњи КИМ ЊХДТ -

тел: 224-23-90, 224-83-72, 224-49-29,221-63-21. факс: 224-27-59

Идораи рўзнома

тел. 238-72-10, 238-54-61, 238-79-07,факс: 227-44-94

www.tribun.tj E-mail: minbarihalk@bk.ru

Котиби масъул: Маъруфљон МањмудовМуњаррири масъул: Алиљон ЉўраевХабарнигорон:Љумъа Ќуддус, Толиби Луќмон,Моњрухсор РањимоваМасъули чоп: Мирзоалї ЮнусовЊуруфчинон: Љамила Ањмадова,Гуландом РаљабоваМусањњењ: Сабоњат Худоёрбекова,Суратгир: Тўхтамурод РўзиевСањифабанд: Фирдавс Таушаров

ЊАЙАТИ ЭЉОДЇ:

Муовини сармуњаррир оид ба тиљорат:Хусрав Дўстов

Сармуњаррир

Бахтиёр ЊАМДАМОВ

Обуна-2015

u Агар аз муњимтарин воќеоти кишвар ва љањон огоњ шудан хоњед,u Агар бо чењрањои мондагори сиёсиву фарњангї ва таърихї аз наздикошно шудан хоњед,u Агар аз дастовардњои илмї, техникї ва дигар соњањо воќиф шуданхоњед,u Агар ба мушкилот ва масъалањои доѓу мубрами ватани худ бетарафнестед,u Агар мавќеи ЊХДТ-ро дар љомеа устувор дидан хоњед, пас,

ба њафтаномаи

"МИНБАРИ ХАЛЌ"обуна шавед!

МУШТАРИЁНИ ГИРОМЇ!Маблаѓи обуна ба њафтанома 85 сомониро ташкил медињад. Маблаѓњои

обунаро метавонед ба тариќи наќдї ва ѓайринаќдї ба суратњисоби ЊХДТ, бавоситаи шуъбањои "Амонатбонк" гузаронед...

СУРАТЊИСОБИ МО:

ЊИЗБИ ХАЛЌИИ ДЕМОКРАТИИТОЉИКИСТОН

ИНН 020001728,С/Њ 20202972000473101000,Кор/сч. 20402972316264МФО 350101626.Дар идораи амалиётиБДА ЉТ-"Амонатбонк"

СУРОЃАИ МО: ш. Душанбе,маљмааи "КОХИ ВАЊДАТ", ошёнаи 2.ТЕЛЕФОН: 221-25-36, 221-63-21

ТАНАКСОЛ - бар зидди ЛЯМБЛИЙ !Ширкати илмию истењсолии Руссия воситаи нодиреро коркард на-

мудааст, бо номи Танаксол, ки он аз љамъи гиёњњо (пижма, полын, тыся-челистник, девясил) иборат буда - њангоми беморињои паразитї ва сиро-ятї (лямблиоз, амебиоз, аскаридоз, энтеробиоз,) истифода бурда ме-шавад. -Ба њоли имрўз воситаи аз њама самараноки зидди лямблиоз ба-рои кўдакон ва калонсолон мањсуб меёбад. Дар њолатњои вазнин(при хро-ничес. лямблиоз) Танаксолро якљоя бо дигар воситањои синтетикї исти-фодааш мумкин аст.

ТАНАКСОЛ ИНЧУНИН ТАЪСИРИ МАНФИИ ДОРУЊОИСИНТЕТИКИРО КАМ МЕКУНАД.

Тарзи истифодабарї: Кўдакони аз 1 сола 1/6ќ, аз 2 то 7 сола 1/3ќ,аз 7 то 12 сола 2/3ќ, аз 12 сола боло аз 1 то 2 ќошуќча рўзе 3 маротиба,20-30 даќиќа пас аз хўрок. Давомнокї: аз 7 то 14 рўз, барои калонсолонто 30 рўз. Рег№000678, нархи фурўш 33 сомонї

АЗ ДОРУХОНАЊО ПУРСОН ШАВЕД!

ГУРДААТОН САНГ ДОРАД ?ПРОЛИТ СУПЕР ба шумо кўмак мекунад!

- ин маљмўъ шафоъатест барои:-пора намудан ва аз гурда бо нармї берун баровардани сангу ќум;-зидди илтињоб ва шамолхўрии гурдањо истифода бурда мешавад.-таркиби антисептикї ва антибактериалї дорад. Таъсироти асоси нати-

љаовари он: хунукии гурда, инфексия, ва аз байн бурдани сангу ќум.Бемороне ки тавассути "Пролит супер" табобат гирифтаанд, онро њамчун

воситаи таъсирбахш бар зидди беморињои дар боло ёдовардашуда бањо додаанд.Бо њисоботи идораи маркетологии байнидавлатї - "DSEM grup" аз рўи фурўши(дар системаи урология) љањонї, Пролит супер дар зинаи аввал ќарор дорад.

Нархи фурўш: аз 65 то 70 сомони.АЗ ДОРУХОНАЊО ХАРИДОРЇ НАМОЕД!

тел: Душанбе 378-82-29-26; Суѓд ва ноњияњои он 927-49-33-47

СОЛИ 1922 дар минтаќаи Ѓоро-ну Вахон як ноњия иборат аз7 љамоат таъсис ёфт. Љамоа-тњои Андаробу Ќозидењ дарводии Ѓорон ва Зонг, Вранг,

Птуп, Шитхарв дар водии Вахон љой гириф-таанд. Љамоати дењоти Ишкошим дар миё-нљойи ин ду водї ќарор дорад. Аз њама та-аљљубовар он аст, ки мардуми њар љамоатдорои маданияту фарњанги ѓанї буда, азњам фарќ мекунанд. Фарќият дар либосиурфї, забону лањљаи гуфтугў ва сурати зо-њирашон њис карда мешавад.

Дар маданияти либоспўшї ѓоронињо бошуѓнонињо ва рўшонињо ба њам монандї дош-та, тоќии маъмулии бадахшониро истифодамебаранд, ки он одатан ранги сурх, баъзансабзу кабуду сиёњ мешавад, дар як тарафион пўпак ва решањои бутташакл љойгир аст.Вахонињо бошанд, тоќии вахигї доранд, кибо наќшњо оро ёфтааст. Фарќияти дигар дарзоњири онњост: мардуми Вахон сабзина, мар-думи Ѓорон сафеду зардина, монанд бамардуми Шуѓнону Рўшон мебошанд.

Дар муомила ѓоронињо бо забони то-љикии гурўњи забонњои помирї њарф меза-нанд, вахонињо бо забони вахигї. Дар дуќишлоќи дигар - Рину Симљин забони ринїистифода мешавад, аммо вай дар њолинобудшавї ќарор дорад, зеро ки онњо базабони ѓоронињо ё худ ишкошимї майл до-ранд. Дар Шуѓнон бошад, шуѓнигї ва дарРўшон забони бартангиву рўшонї истифо-да мешаванд. Аслан онњоро лањчањоимањаллї гуфтан мумкин аст, вале азбаскионњо хатту алифбои худро доранд, забон-шиносон ба гурўњи забонњои помирї ман-суб медонанд. Вахон серањолї буда, дардавоми чандин аср мардуми он дар тамо-

Мањфили АРЉ

ИШКОШИМ- ГАНЉИНАИ НОДИР

Ноњияи Ишкошим 680 километр дур аз шањри Душанбе, дар шарќиВилояти Мухтори Кўњистони Бадахшон љойгир шудааст. Масоњатиумумиаш 3,7 км2 буда, аз љанубу ѓарб бо Афѓонистон њамсарњад аства чун тамоми Бадахшон саросар кўњсор буда, дар баландии 2500 м азсатњи бањр ќарор дорад. Ќуллаи Карл Маркс бо 6726 метрбаландї нуќтаи болотарини ноњия аст. Рўдњои хурду бузурги зиёдеаз камари кўњњояш љорї шуда, ба дарёи Панљ мепайвандад. Аз инрў Ишкошимро сарчашмаи дарёи бузурги Панљ меноманд, ки 921километр дарозї дорад.

ми гўшаву канори дунё парешон шуда, гур-ўњњои этникиро ташкил додаанд ва имрўздар Њиндустон, Африќо, Канада ва чандкишвари дигар зиндагї мекунанд.

Кўњњои пурасрори Ишкошим мисли сан-дуќи пурганљи пур аз дурру гавњар - абраќ,булўри кўњї, калк ва санги ќиматбањои лољ-вард аст. Нодиртарин сарвати Ишкошимкўњи лаъли водии Ѓорон буда, санги ноди-ри он бо номи Лаъли Бадашхон шуњраиофоќ гаштааст. Барои мардум сарвати муъ-љизаосои Ишкошим - чашмањои гарму сар-ду зулолу мусаффояш монанди Гармчаш-ма, Биби Фотимаи Зањро, Ављ, Ширгин,Зонг, Вранг, Удит, обњои маъдании Сист,Баршор, Ѓорч (дар худи дехаи Гармчаш-ма) ва боз дањњо чашмањои дигаранд, кидармонбахши њазорон маризон гаштаанд.

Дар Ишкошим ќалъањои нодири таъ-рихї чун Ќањќања ва Ямчун мављуданд.Маълумоте њаст, ки калъаи Ќањќањарогўё дар асрњои V-VI Саъд ибни Зангї сох-тааст. Ў шахси азимљуссае буда, сокино-ни мањаллї аз золимияш Ќањќања номи-даанд. Дар аксари дењоти ноњия маќбара-ву зиёратгоњњои шахсони бузурги таърихїмављуданд.

Бо табиати зебову афсункораш ноњияиИшкошим дар замони соњибистиќлолиикишвар бо сохтмони бинову иншооти замо-навї ќабои нав ба бар карда, њусни диёр-ро дучанд мекунад. Дар оянда умед њаст,ки сарватњои нодири Ишкошим бештар кор-кард шуда, аз лињози иќтисодиву иљтимоїва фарњангї бештар рушд менамояд.

Њилол ЧОРШАНБИЕВ,донишљўи ДДСТ

ба номи М. Турсунзода

ФАЪОЛИЯТАШРО ЌАТЪ МЕКУНАДСоњибкори инфиродї Дўстов Бахтиёр Ањмадович, ки бо шањодатномаи №0125537, РЯМ

0230021660, ки дар Нозироти андози ноњияи Исмоили Сомонї шањри Душанбе аз ќайди бањи-собгирї гузаронида шудааст, фаъолияташро ќатъ мекунад.

Кормандони Кумитаи меъморї ва сохтмони назди Њукумати Љумњурии Тољикистон бинобардаргузашти собиќ директори муассисаи наќлиётии №4-и Вазорати сохтмони Љумњурии Тољикис-тон ваќеъ дар шањри Хуљанд, собиќадори соњаи сохтмон ва меъморї, Корманди шоистаи Љумњу-рии Тољикистон

ТЎХТАБОЙ ТОЊИРОВсахт андўњгин буда, ба наздикон ва пайвандонашон аз даргоњи Худованд сабри љамил хоњонанд.