Πλωμαρίτικοι Αντίλαλοι 247

ΕΤΟΣ 37ο - ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ 247

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΚΩΔΙΚΟΣ: 211566 ΙΛΙΟΝ

109 ΚΩΔΙΚΟΣ: 211566 ΙΛΙΟΝ

109

2 Πλωμαρίτικοι Αντίλαλοι

Πλωμαρίτικοι ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ Τρίμηνη περιοδική έκδοση

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΛΩΜΑΡΙΤΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ «ΒΕΝΙΑΜΙΝ Ο ΛΕΣΒΙΟΣ» Ζήνωνος 29-31 Αθήνα • Τ. Κ. 10437 • Τηλ.-Fax: 210 5233735

Εκδότης-Διευθυντής: Μαρία Κανελλοπούλου, Πρόεδρος Δ.Σ. Τηλ.: 210 2810919 Κιν.: 6936180768

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΚανελλοπούλου Μαρία - Πρόεδρος, Μπούκη Μυρσίνη - Αντιπρόεδρος, Βελούτσου Ευαγγελία - Γεν. Γραμματέας, Μουτζούρης Νικόλαος - Ταμίας, Ηρακλέους Ευγενία - Βοηθός Γεν. Γραμματέα, Θεοδωροπούλου Υπαπαντή - Έφορος Δ. Σχέσεων,Ανδρόνικος Νικόλαος - Μέλος, Μαλλιαρός Δημήτριος - Μέλος, Χαλδέζος Κων/νος - Μέλος

ΣυνεργάτεςΣυνεργάτεςπ. Ευστράτιος Μανωλέλλης, Αντώνης Ανδριώτης, Aμφιτρίτη Καζάζη-Καπερώνη Ε. Καλδής, Kλεάνθη, Νίκος Λαγουμίδης. • Τα κείμενα απηχούν τις θέσεις των συντακτών και όχι του Συλλόγου. • Ανυπόγραφα κείμενα δε δημοσιεύονται. • Κείμενα και φωτογραφίες που στέλνονται προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. • Το εξώφυλλο φιλοτεχνήθηκε από το συγχωριανό μας γραφίστα Γιώργο Νικ. Μουτζούρη. • Η φωτογραφία του εξωφύλλου είναι του Κωνσταντίνου Γιαννακού.

Ηλεκτρονική σελιδοποίηση - εκτύπωση - επι μέ λεια - διεκπεραίωση έκ δο σης

Eκδόσεις Γρα φι κές Τέ χνεςΚαρπούζη Αριστέα & Υιοί Ο.Ε. Θεοδοσίου 23 Ίλιον Τ.Κ. 13121

Tηλ.: 210 2619003 Fax: 210 2619696 e-mail: [email protected]

Οι “Πλωμαρίτικοι ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ” στηρίζονται σε εμένα.

Θα καταθέτω την συνδρομή μου στο λογαριασμό ΕΤΕ

080/296044-39

Περιεχόμενα • 2015 ..........................................σελ. 3 • Απολογισμός της χρονιάς 2014

του Συνδέσμου Πλωμαριτών “Βενιαμίν ο Λέσβιος” ....................3-4

• Οικονομικός Απολογισμός 2014 ......5 • Έκθεση ελέγχου στα οικονομικά του

Συνδέσμου Πλωμαριτών Αττικής “Βενιαμίν ο Λέσβιος” ........................6

• Παρεκκλήσια-Εξωκκλήσια Μεγαλοχωρίου Πλωμαρίου............6-7

• Λησμονημένες πράξεις πατριωτισμού και αυτοθυσίας ....7-10

• Εκδηλώσεις Α’ εξαμήνου ................10 Ακάθιστος Ύμνος ............................10 Κλήδονας ..................................10-11

• Τινάζοντας τη σκόνη του χρόνου ................11-14

• Δικαία διαμαρτυρία ........................15 • Εκδηλώσεις Α΄τριμήνου 2015

στο Πλωμάρι μας εν συντομία ........16 • Παρουσίαση του βιβλίου - θεματικού οδηγού στην Αθήνα “Πολιτιστικές και Περιβαλλοντικές διαδρομές στο Πλωμάρι” και προβολή του ομότιτλου ντοκιμαντέρ........17-20

• Ο Προσκοπισμός στο Πλωμάρι..21-22 • Νέο βιβλίο - Για πρώτη φορά

η ιστορία της Ελληνικής παροικίας της Μοζαμβίκης ..............................23

• Έπεα Πλωμαρίτικα ..........................24 • Επιστολή που λάβαμε ................25-26 • Αυτοί που έφυγαν......................26-27 • Συνδρομές-Προσφορές ..................27 • Στη μνήμη ........................................28

3Πλωμαρίτικοι Αντίλαλοι

Η νέα χρονιά ξεκίνησε για το Σύνδεσμό μας την 1η Φεβρουαρίου 2015 με

το κόψιμο της Βασιλόπιτας και το ποδαρικό για το καλό του χρόνου.

Ο πατήρ Ευστράτιος Μανωλέλλης έψαλε δέηση και ευλόγησε τη Βασιλό-

πιτα. Στη συνέχεια μοιράστηκαν σε όλους τους συμμετέχοντες μαζί με κου-

λουράκια και το σχετικό καφέ. Η κ. Χριστίνα Σπήλιου συνεχίζοντας την παράδοση

του αείμνηστου πατέρα της Ιωάννη, έκανε το ποδαρικό ντυμένη με την παρα-

δοσιακή στολή του Πλωμαρίου. Στη συνέχεια ακολούθησε η απολογιστική Γε-

νική Συνέλευση όπου εκτέθηκαν τα πεπραγμένα του 2014 καθώς και ο Οικο-

νομικός Απολογισμός.

Δυστυχώς για το Σύνδεσμο οι συμμετέχοντες κάθε χρονιά στις εκδηλώσεις

είναι όλο και λιγότεροι. Πρέπει αγαπητοί συμπατριώτες να μυήσουμε τα παι-

διά μας, τη δεύτερη γενιά των Πλωμαριτών, στο τοπικιστό πνεύμα. Πρέπει να

έλθουν στο Σύνδεσμο και να αναλάβουν πρωτοβουλίες. Βλέπω στους Συλλό-

γους των Ακρασιωτών, Νεοχωριτών και Παλαιοχωριανών νέους ανθρώπους και

χαίρομαι ιδιαίτερα.

Ας ελπίσουμε ότι τα επόμενα χρόνια θάναι καλύτερα.

2 0 1 5

Απολογισμός της χρονιάς 2014 του Συνδέσμου Πλωμαριτών

“Βενιαμίν ο Λέσβιος” Αγαπητοί συγχωριανοί μέλη και φίλοι

του Συνδέσμου “Βενιαμίν ο Λέσβιος” εκμέρους του Δ.Σ. και προσωπικά εύχομαικαλή χρονιά με υγεία και καλή τύχη στιςοικογένειές μας στην Ελλάδα, στο νησίτης Λέσβου και ιδιαίτερα στο χωριό μαςτο Πλωμάρι να δούμε όλοι καλύτερες μέ-ρες. Όπως κάθε χρόνο κάνουμε απολο-γισμό πεπραγμένων, διοικητικό και οι-κονομικό και κόβουμε την πίτα μας. Φέ-τος με μικρή καθυστέρηση λόγω του ότισυνέπεσε η ημερομηνία με αυτή τωνεκλογών.

Στις 29-1-2014 έγινε η σύσταση σε

σώμα του νέου Δ.Σ. μετά τις αρχαιρεσίεςτης 26-1-2014 με την πλειοψηφίσασα κ.Μαρία Κανελλοπούλου να είναι η Πρό-εδρος, την κ. Μυρσίνη Μπούκη Αντι-πρόεδρο, την κ. Ευαγγ. Βελούτσου Γ.Γραμματέα, τον κ. Κ. Χαλδέζο Ταμία οοποίος παραιτήθηκε και την θέση τουπήρε η κ. Θεοδωροπούλου Υπ. και μέλητον κ. Νίκο Ανδρόνικο, τον κ. Ν. Μου-τζούρη, την κ. Ευγ. Ηρακλέους και τονκ. Μαλλιαρό Εμ.

Η Ουζομάζωξή μας έγινε εδώ στοχώρο του Συνδέσμου μας στις 23 Φε-βρουαρίου και είχε μεγάλη επιτυχία με


πολλούς συγχωριανούς και φίλους. Ταεδέσματα ετοιμάστηκαν από τα μέλη τουΣυλλόγου.

Φίλοι μας διασκέδασαν με καλό φα-γητό και ποτό με χορό και τραγούδι καιόλοι έμειναν ευχαριστημένοι. Τη μουσι-κή επιμελήθηκε ο Ιωάννης Μαλλής καιτον ευχαριστούμε θερμά.

Το Δ.Σ. έκανε επίσκεψη στον κ. Αθα-νασίου Υπουργό Δικαιοσύνης όπου ενη-μερωθήκαμε για τη δημοπράτηση τουδρόμου Μεγαλοχωρίου-Αγιάσου-Φράγ-μα Σεδούντας-Πλωμάρι και Γέρας-Πλω-μαρίου.

Επίσης στο γραφείο του στη Βουλήσυναντήσαμε τον κ. Τραγάκη και ζητή-σαμε οικονομική συνδρομή. Ομοίως συ-ναντηθήκαμε με τον κ. Σηφουνάκη όπουτου θέσαμε το θέμα διαχωρισμού τουΕνιαίου Δήμου Λέσβου και μας ενημέ-ρωσε ότι προσπαθεί να περάσει το Ενι-αίο Νομοσχέδιο για τα νησιά.

Εμείς σαν Δ.Σ. κάναμε υπόμνημα γιατις θέσεις μας ως Συνδέσμου στα θέμα-τα που αφορούν το Πλωμάρι και το κοι-νοποιήσαμε και στους βουλευτές του νη-σιού.

Οι Ποτοποιΐες Ισίδωρου Αρβανίτηκαι Βαρβαγιάννη μας έκαναν δωρεέςούζο για τις εκδηλώσεις μας. Τους ευ-χαριστούμε για άλλη μια φορά.

Όπως κάθε χρόνο έτσι και πέρυσι πα-ρακολουθήσαμε τον Ακάθιστο Ύμνο στομοναστήρι της Παναγιάς Γοργοεπηκόουστη Μάνδρα. Συμμετείχαν πολλά μέληκαι φίλοι του Συνδέσμου μας.

Μετά την Ακολουθία πήγαμε για ου-ζάκι στη παραλία της Ελευσίνας. Η εκ-δήλωσή μας αυτή είχε επιτυχία διότι συν-δυάσαμε το θρησκευτικό συναίσθημακαι τη διασκέδαση.

Στις 22 Ιουνίου γιορτάσαμε τον Κλή-δονα και το Άϊστρου-Μπουγιάϊστρου

στο Αλεποχώρι. Πάλι η συμμετοχή ήτανμεγάλη, απολαύσαμε τη θάλασσα, φά-γαμε, ήπιαμε, διασκεδάσαμε, είπαμεπολλά τραγούδια ανάλογα της εκδήλω-σης, ανοίξαμε τον Κλήδονα με τα ανά-λογα ποιήματα και σόκιν.

Μόνο δεν ανάψαμε φωτιά φοβούμε-νοι το αεράκι διότι είχε πεύκα και υπήρ-χε κίνδυνος πυρκαγιάς. Παρ’ όλα αυτάγυρίσαμε χαρούμενοι και γεμάτοι εντυ-πώσεις.

Στις 23 Αυγούστου τα “Βενιαμίνεια”γιορτάστηκαν όπως κάθε χρόνο στοΜεγαλοχώρι. Μετά τη θεία λειτουργία μί-λησε ο πρώην Δήμαρχος Λέσβου Δημ.Βουνάτσος. Έγινε δέηση στο σπίτι τουΒενιαμίν στο Μεγαλοχώρι και κατάθεσηστεφάνων με συμμετοχή επισήμων καικόσμου.

Ακολούθησαν δεξιώσεις πρωί καιβράδυ με μουσική και φαγητό με έξοδατης Αντιπροέδρου Μυρσίνης Μπούκηόπως κάθε χρόνο.

Στις 30 Νοεμβρίου έγινε εκδήλωσηαπό την Ο.Λ.Σ.Α. και τους Συνδέσμουςτων άλλων νησιών του Αιγαίου για τα“Ελευθέρια 2014” όπου συμμετείχανμέλη μας.

Επίσης συμμετείχαμε σε εκδήλωσηστην “Εστία Νέας Σμύρνης” όπου τιμή-θηκε ο Κύριλλος Συκής από τους Νεο-σμυρνιώτες λόγω του έργου του στηΣμύρνη. Όλοι γνωρίζουμε ότι έφυγεαπό το Πλωμάρι και τοποθετήθηκε στηΣμύρνη όπου και διακονεί το Πατριαρ-χείο.

Στις 7 Δεκεμβρίου έγινε η ετήσια αρ-τοκλασία για τον πολιούχο του Πλωμα-ρίου Αγ. Νικόλαο στον Ι.Ν. ΑγίωνΚων/νου και Ελένης στην Ομόνοια. Μετάτη λειτουργία πήραμε τον καφέ μαςστο χώρο μας με τη συμμετοχή των με-λών μας.


ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΤΟΥΣ 2014

ΕΣΟΔΑ 1. Συνδρομές μελών..........1.657,50€2. Νέα μέλη 3. Συνδρομές περιοδικού ..2.419,00€4. Προσφορές σε μνήμη....1.582,00€5. Προσφορές για σκοπούς

φιλαλληλίας......................522,00€ 6. Έσοδα εκδηλώσεων ........110,00€ 7. Έσοδα χρήσης αίθουσας .......... ― 8. Τόκοι Τράπεζας ....................0,90€ 9. Έσοδα από Ημερολόγια ............ ―

ΕΞΟΔΑ 1. Έξοδα λειτουργίας αίθουσας Α) Κοινόχρηστα ....................235,07€ Β) ΔΕΗ + χαράτσι ................766,29€ Γ) ΟΤΕ ..................................425,08€ Δ) ΕΥΔΑΠ ..............................32,00€ Ε) Συντήρηση εξοπλισμού......20,00€ Στ) Ασφάλιστρα αίθουσας......84,93€ Ζ) Καθαριότητα ....................200,00€ Η) Υδραυλικά ................................ ― 2. Τυπογραφικά

περιοδικού ....................2.040,00€ 3. Έξοδα περιοδικού 4. Ταχυδρομικά ..................1.747,97€ 5. Έξοδα

οργ. εκδηλώσεων ..........1.219,96€ 6. Βραβεία...................................... ― 7. Γραφική ύλη-Ιστοσελίδα............ ― 8. Συνδρομές ΟΛΣΑ ...................... ― 9. Βιβλία-Εφημερίδες ............60,00€ 10. Προμ. Τραπέζης ...................... ― 11. Διάφορα............................83,35€

12. Φιλανθρωπικοί σκοποί ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟΔΩΝ ..............6.910,65

ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΗ Ν. ΧΡΗΣΗ ....2.783,00€ ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟΔΩΝ ............9.693,65€

ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΟΔΩΝ ............6.290,59€ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣΥΠΟΛΟΙΠΟ 2013 ..............3.403,06€ ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΟΔΩΝ ............9.693,65€

Φίλες και φίλοι όλη τη χρονιά κανα-με προσπάθεια για να μπορέσουμε να εκ-δώσουμε το περιοδικό μας “Πλωμαρίτι-κοι Αντίλαλοι”.

Επιχειρήσαμε να οργανώσουμε κά-ποιες εκδρομές ώστε να βλεπόμαστε πε-ρισσότερο και να υπάρχει και μια μικρήοικονομική ενίσχυση στο ταμείο τουΣυνδέσμου. Δεν υπήρξε συμμετοχή.Λόγω στενών οικονομικών λοιπόν το Δ.Σ.

αποφάσισε να εκδίδεται το περιοδικό 2φορές το χρόνο Οκτώβρη και Μάη έωςότου πάνε καλύτερα τα πράγματα.

Θα οργανώσουμε και πάλι κάποιες εκ-δρομές ελπίζοντας στη συμμετοχή σαςκαι θα ελπίζουμε για το καλύτερο.

Kαι πάλι καλή χρονιά και δημιουργι-κή για όλους μας.

Λίτσα Βελούτσου


Την Τετάρτη 28 Ιανουαρίου 2015 καιώρα 17:00 μεταβήκαμε στα γραφείατου Συνδέσμου Πλωμαριτών Αττικής

“Βενιαμίν ο Λέσβιος” παρουσία του Δ.Σ. τουΣυνδέσμου και ως μέλη της ΕξελεγκτικήςΕπιτροπής πραγματοποιήσαμε έλεγχο σταβιβλία του Ταμείου του Συνδέσμου, οικο-νομικής διαχείρισης 2014.

Ελέγχθηκαν τα διπλότυπα είσπραξηςυπ’ αριθμ. 632-650, 728-750, 767-800, 801-850, 851-860, 901-938. Σύνολο εσόδων: ....................6.290,59€Υπόλοιπο 31-12-2014:............3.403,06€Σύνολο ..................................9.693,65€

Ελέγχθηκαν εν συνεχεία τα παραστα-τικά των εξόδων και βρέθηκαν εντάξει, τοδε σύνολό τους ανέρχεται στο ποσό των

6.910,65€.Θεωρήθηκε το τελευταίο φύλλο της υπ’

αριθμ. 938/27-12-2014 απόδειξης εισπρά-ξεων και το υπ’ αριθμ. 860/7-12-2014.

Το υπόλοιπο ποσό του ταμείου ύψους2.783,00€ κατανέμεται ως εξής: Κατατεθειμένα στην Ε.Τ.Ε. ............................2.234,00€Μετρητά ....................................410,00€Βρέθηκε έλλειμμα ποσού ..........60,57€

Επειδή ο Ταμίας του Συνδέσμου υπέ-βαλε την παραίτησή του για προσωπικούςλόγους (εργασία που δεν του επιτρέπει ναασκεί τα καθήκοντά του), δεν μπόρεσε ναμας δώσει σαφείς εξηγήσεις για το υπάρ-χον έλλειμμα.

ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΠΛΩΜΑΡΙΤΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ

“ΒΕΝΙΑΜΙΝ Ο ΛΕΣΒΙΟΣ”

Όπως είναι γνωστό στους μεγα-λύτερους Πλωμαρίτες το παλαιόΠλωμάρι είναι το σημερινό Με-

γαλοχώρι, το καμμένο χωριό, απ’ όπουκατέβηκαν οι κάτοικοι στον Ποταμό, τοσημερινό Πλωμάρι μετά και από την πα-ρότρυνση του σοφού Δασκάλου τουΓένους Βενιαμίν του Λέσβιου και μετάαπό τις συνεχείς πυρκαγιές του 1842-43.Το Μεγαλοχώρι είχε μέχρι το 1960 δύοενοριακούς Ναούς, τη Μεταμόρφωση ήΠαναγία και τον Άγιο Ιωάννη τον Θεο-λόγο και Ευαγγελιστή όπου υπηρέτησαν

επί μακρά σειρά ετών δύο άξιοι ΚληρικοίΜεγαλοχωρίτες, ο π. Δημήτριος Στα-ματίου και ο π. Σίμος Λίγγος, στη Με-ταμόρφωση ο πατήρ Δημήτριος, όπουυπάρχει και η προτομή του και στον Αγ.Ιωάννη ο πατήρ Σίμος Λίγγος Ιερομό-ναχος. Τώρα είναι ενοριακός Ναός η Με-ταμόρφωση και παρεκκλήσι ο ΆγιοςΙωάννης, αλλά λειτουργούνται εναλ-λάξ κάθε Κυριακή.

Παρεκκλήσια Μεγαλοχωρίου:1. Ι. Ναός Αγ. Ιωάννου Θεολόγου πα-

λαιός ιστορικός ναός του 1795 με ξυ-

ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΑ - ΕΞΩΚΚΛΗΣΙΑ ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙΟΥ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ


λόγλυπτο τέμπλο και με βυζαντινές πα-λαιές Ιερές εικόνες.

2. Ιερός Ναός Αγίου Παντελεήμονοςβρίσκεται στο κέντρο του χωριού, 1920.

3. Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευήςπλησίον του Αγ. Παντελεήμονος, 1925.

4. Αγία Άννα εντός του χωρίου, κτι-σμένη το 1800.

5. Άγιοι Απόστολοι εντός του χωρί-ου, κτισμένοι το έτος 1720.

6. Άγιος Ευθύμιος, ευρισκόμενοςεντός του χωρίου, κτισμένος το 1820.

7. Ι. Ναός Αγίου Κωνσταντίνου καιΕλένης, εντός χωρίου το 1810.

8. Έτερος Ναός των Αγίων Απο-στόλων κτισμένος το έτος 1830.

9. Ιερός Ναός Αγίας Ξενίας, εντόςτου χωρίου, κτισμένος το 1870.

10. Έτερος Ναός / παρεκκλήσι / Αγ.Παρασκευής, κτισμένος το 1860.

11. Ιερός Ναός Αγίου Νεκταρίου

κτισμένος εντός του χωρίου το 1930. 12. Ιερός Ναός Αγ. Γεωργίου - Νε-

κροταφειακός πλησίον χωρίου το 1825. 13. Ιερός Ναός Αγίου Σπυρίδωνος -

Νεκροταφειακός πλησίον χωρίου το1880.

Το Μεγαλοχώρι εκτός από τα ανα-γραφόμενα παρεκκλήσια του έχει καιάλλα τριάντα (αριθ. 30) περίπου εξωκ-κλήσια, που θα αναγράψουμε στο προ-σεχές τεύχος του περιοδικού μας γιαεξοικονόμηση χώρου, διότι φαίνεται ότιοι κάτοικοι του χωριού ήταν ευλαβείς καιέχτιζαν παρεκκλήσια και εξωκκλήσιασε εκτέλεση τάματός τους προς τονΆγιο, που εσέβοντο.

Ο Πρώτος και Ιστορικός Ναός της πε-ριφερείας μας είναι ο Ναός της Μετα-μορφώσεως Μεγαλοχωρίου, που από τοάλλο τρίμηνο θα περιγράψουμε.

π.Ε.Μ.

ΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΥΤΟΘΥΣΙΑΣ

Aντώνης Ν. Ανδριώτης

Γράφοντας στο περασμένο τεύχος των «Πλωμαρίτικων Αντίλαλων» το σημείωμάμου για τον «Σύνδεσμο Μυροφόρος Μαγδαληνή», αναφέρθηκα και στην άγνω-στη για πολλούς πράξη ηρωισμού του Γρηγορίου Τραγάκη (προέδρου τότε του

«Συνδέσμου»), ο οποίος κατά την διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής έκρυψε ένα Νεο-Ζηλανδό αξιωματικό μέσα στο εκκλησάκι της Αγίας Μαγδαληνής και μερίμνησε γιατην φυγάδευσή του στη Μέση Ανατολή. Αναφερόμενος σ’ αυτή την ιστορία, θυμήθη-κα μια άλλη παρόμοια της περιόδου αυτής, που είχε πρωτεργάτες τον Δημήτρη Καρ-βούνη (τον γνωστό αρτοποιό του «Πλάτανου») και τον Κωνσταντίνο Γεραγωτέλληπρώην αξιωματικό του στρατού. Ο δεύτερος, λόγω της ιδιότητός του αυτής, είχε υπο-χρέωση να δίδει το παρόν στην Γκεστάπο του Πλωμαριού κάθε δύο εβδομάδες.

Τις λεπτομέρειες του σημερινού σημειώματός μου, μου έδωσε ο κ. Βάσος Γερα-γωτέλλης (Geralis) ο γυιος του Κων. Γεραγωτέλλη που ζεί μόνιμα στις ΗΠΑ.

Ο Δημήτρης Καρβούνης είχε τον ξυλόφουρνό του απέναντι από τα σημερινά γρα-φεία του Κυνηγετικού Συλλόγου Πλωμαρίου, δηλαδή στην άκρη της τότε πολυσύ-χναστης πλατείας του «Πλάτανου», τα καφενεία της οποίας ήταν πόλος έλξης των


Παράσημα με τα οποία τιμήθηκε ο Κωνστ. Γεραγωτέλλης

Πλωμαριτών. Ήταν το πέρασμά μου για το σπίτι μας. Ήταν ο φούρνος από τον οποίοπρομηθευόμασταν το ψωμί της ημέρας και κατά κάποιο τρόπο «ο φούρνος του σπι-τιού μας», όπου πήγαινα για το ψήσιμο τους νταβάδες με τα καλούδια και το ταψί κά-ποιου γιορτινού φαγητού που παρασκεύαζε η μητέρα μου. Γνωστότατος λοιπόν στονκυρ Δημητρό, είχα την ευκαιρία να μπαίνω στο φούρνο του και μια-δυο φορές είχα τητύχη να ανέβω στο μικρό πατάρι και να δώ τη μεγάλη σκάφη του ζυμώματος. Σ’ αυτόλοιπόν τον φούρνο, είχε το θάρρος να κρύψει ο Δ. Καρβούνης μια ομάδα 4-5 στρα-τιωτικών αποτελουμένη από Άγγλους, Αμερικανούς και ένα Έλληνα αξιωματικό τουλιμενικού (τον Ε.Φ).

Μ’ όσες εικόνες μου έμειναν στην μνήμη μου και αναλογιζόμενος τον μικρό χώρο(του ισογείου και του παταριού) που διέθετε ο φούρνος του κυρ-Δημητρού, απορώ γιατην δυνατότητα που παρείχε για μια πολυήμερη απόκρυψη ενός και όχι 4-5 ανθρώ-πων και θαυμάζω το θάρρος όλων όσων είχαν εμπλακεί στην συγκάλυψη και διαχεί-ριση της απόκρυψης και φυγάδευσης της ομάδας αυτής των αγωνιστών.

Το πότε ακριβώς και το πως η ομάδα των στρατιωτικών ήρθαν σε επαφή με τουςΔ. Καρβούνη και Κ. Γεραγωτέλλη (που έπαιξαν τον ρόλο του συνδέσμου στο Πλωμάρι),δεν έχω καμιά σχετική πληροφορία. Και τούτο γιατί η όλη υπόθεση, λόγω της επι-κινδυνότητάς της, λάμβανε χώρα υπό αυστηρά εχεμύθεια μακριά από στόματα μελώντων οικογενειών τους και ιδίως των παιδιών τους. Όπως θυμάται ο κ. Βάσος Geralis,o πατέρας του, του έδινε ένα ζεμπίλι με προμήθειες (τρόφιμα) και του έλεγε να τα πάεικαι να τα δώσει στον Δ. Καρβούνη στον φούρνο του χωρίς άλλες εξηγήσεις. Παίζονταντα κεφάλια όλων των εμπλεκομένων και γι’ αυτό έπρεπε ο μικρός Βάσος να διατηρούσετην παιδική αθωότητα και να μην έχανε τη ψυχραιμία του σε κάποιο τυχαίο έλεγχοτης Γκεστάπο.


Αριστερά: Ο Κωνστ. Β. Γεραγωτέλλης με την στολή του λοχαγού. Δεξιά: Πιστοποιητικό προσφοράς υπηρεσιών η μετάφραση του οποίου έχει ως εξής: «Αυτό το πιστοποιητικό απονέμεται στον

Κωνσταντίνο Βασιλείου Γεραγωτέλλη σαν τεκμήριο ευαρέσκειας και εκτίμησης για την βοήθεια που προσέφερε στους άνδρες του Ναυτικού, του Στρατού Ξηράς και της Αεροπορίας της Βρεττανικής

Κοινοπολιτείας βοηθώντας τους έτσι να δραπετεύσουν ή να αποφύγουν την σύλληψη από τον εχθρό.Υπογραφή: H.R. Alexander, Field-Marsal, Supreme Allied Commander, Mediterranean Theatre.

Η φυγάδευση της ομάδας των κρυπτομένων στρατιωτικών ήταν κι αυτή μια πολύεπικίνδυνη αποστολή. Έπρεπε να βρεθεί ο κατάλληλος άνθρωπος της θάλασσας πουμε το πλεούμενό του θα «πέρναγε απέναντι» (στην κοντινή ακτή της Τουρκίας) τηνομάδα των αξιωματικών. Ο κατάλληλος καπετάνιος βρέθηκε στο πρόσωπο του θαρ-ραλέου Κωνστάντιου (συγγενή μου, γνωστού ως «Τσαγκνιά») που έμενε στο Πραστειό.(ΣΣ. Από το παρατσούκλι του, συμπεραίνω πως πρόκειται για τον Ιωάννη Φιλίππου Κων-στάντιο. Ο Φίλιππας Κωνστάντιος είναι συνδεδεμένος με την προέλευση της ονομασίας«του Φιλιππή η βόλτα» στο δρόμο Πλωμαρίου Μυτιλήνης). Ο Κωνστάντιος ανέλαβεμε το αζημίωτο (απ’ ό,τι λέγεται με πληρωμή σε λίρες) τη δουλειά αυτή. Και μόλις φύ-σηξε ο κατάλληλος αέρας που θα επέτρεπε στο ιστιοφόρο του να ανοίξει πανιά, πήρετην ομάδα των αξιωματικών και την φυγάδευσε στην απέναντι Τουρκική παραλία.


Είναι άξιο να μνημονεύσουμε ότι ο Έλληνας αξιωματικός της ομάδας που φυγα-δεύτηκε δεν ξέχασε τους σωτήρες του Πλωμαρίτες. Μετά την απελευθέρωση ήρθεστο Πλωμάρι και έκαμε ένα τρικούβερτο γλέντι στο Πλάτανο. Υπηρέτησε και σαν Λι-μενάρχης στην Μυτιλήνη. Από τη θέση του αξιωματικού του Λιμενικού Σώματος βοή-θησε αρκετούς Πλωμαρίτες.

Κλείνοντας το σημείωμά μου αυτό, θα ήθελα να κάνω μια παράκληση στους απο-γόνους του Δημήτρη Καρβούνη αν τυχόν έχουν συμπληρωματικά στοιχεία της ιστο-ρίας αυτής να μη διστάσουν να τα γνωστοποιήσουν με όποιο τρόπο θεωρήσουν κα-τάλληλο. Ακόμη εύχομαι να γίνουν ευρύτερα γνωστές παρόμοιες αντιστασιακές δρά-σεις κι άλλων Πλωμαριτών όπως του καπετάνιου Δημητρίου Παπαπέτρου, των αδελ-φών Σκλαβούνου και άλλων.

Στις 15 του Φλεβάρη 2015 ακούστη-κε και πάλι το «Ερι Πάλε» στη Ζήνωνος29-31.

Η ετήσια «Ουζομάζωξη» του Συνδέ-σμου μας φέτος τα είχε όλα. Νεολαία,κέφι, χορό και πλούσιο μπουφέ που

ετοίμασαν εκτός από τις κυρίες τουΔ.Σ. όλες οι συμπατριώτισσές μας πουσυμμετείχαν σ’ αυτό το πετυχημένοΑποκριάτικο γλέντι. Τη μουσική επιμέλειαείχε όπως πάντα αφιλοκερδώς ο συμ-πατριώτης μας κ. Ιωάννης Μαλλής.

Εκδηλώσεις Α’ εξαμήνου

Ακάθιστος ΎμνοςΣτην Ι. Μονή Αγίου Νεκταρίου στο Άνω Σούλι Μαραθώνα παρακολουθήσα-

με στις 27 του Μάρτη 2015 την Ιερή Ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου. Η κα-

τανυκτική ατμόσφαιρα και οι υπέροχοι ύμνοι της Ακολουθίας έκαναν τη βρα-

διά αυτή ξεχωριστή. Ακολούθησε στη συνέχεια «ουζάκι και μεζές» σε κέντρο

της Νέας Μάκρης.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ εκ μέρους του Συνδέσμου στους συμπατριώτες μας

κ.κ. Κωνσταντίνο και Αντώνη Καβαρνό που είχαν την οργάνωση της βραδιάς

αυτής.

Κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου, εορτή του

Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου «Τζατζα-

λιάρη» όπως είναι γνωστός στην πατρί-

δα μας ή του «Αϊ Γιάννη Τ’λτρουπιού»

έχει καθιερωθεί να πραγματοποιείται το

έθιμο του «Κλήδονα» και το άναμμα της

φωτιάς στα τρίστρατα, όπου καίγονται τα

Πρωτομαγιάτικα στεφάνια που κρεμάμε

στις πόρτες των σπιτιών.

Το έθιμο του Κλήδονα πρέπει πάση

Κλήδονας


θυσία να το διατηρήσουμε αν και η νέα

γενιά το θεωρεί κάπως ξεπερασμένο.

Στα χρόνια τα δικά μας, 10ετία ’50-’60

την παραμονή του Αγ. Ιωάννη ένα κορί-

τσι έπαιρνε ένα πήλινο κανάτι και πήγαινε

στη βρύση να το γεμίσει με νερό, στο

δρόμο όλοι προσπαθούσαν να το κάνουν

να μιλήσει εκείνο όμως έμενε αμίλητο

γιατί το νερό το έλεγαν “αμίλητο”. Στη

συνέχεια όλες οι κοπέλες και οι νοικο-

κυρές έριχναν μέσα ένα προσωπικό τους

αντικείμενο. Το βράδυ σκέπαζαν το κα-

νάτι με ένα κόκκινο πανί και το άφηναν

έξω συνήθως σε μπαλκόνι για να το βλέ-

πουν τα άστρα.

Την επομένη το απόγευμα άνοιγαν

τον «Κλήδονα». Ένα μικρό κορίτσι έβγα-

ζε μέσα από το κανάτι ένα-ένα τα αντι-

κείμενα ενώ οι κοπέλες και όλες οι με-

γαλύτερες γυναίκες έλεγαν αντίστοιχα

από ένα δίστιχο - ένα καλό ένα “σόκιν”.

Ο «Κλήδονας» άνοιγε με το εξής δί-

στιχο: «Ανοίξετε τον Κλήδονα στου Αγι-

ού Γιαννιού τη χάρη, κι όποια είναι η κα-

λορίζικη τώρα θε να προβάλλει».

Παραθέτουμε και ένα “σόκιν” δίστιχο:

«Ένα καράβι έρχετι μι κόκκινου πανάκι,

από τα μάτια φαίνισι πως είσι πουτ....κι».

ΤΙΝΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΚΟΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΄Ερευνα-επιμέλεια: Αμφιτρίτη Καζάζη-Καπερώνη

Και σ’ αυτό το τεύχος συνεχίζονταςτο νοσταλγικό μας ταξίδι στοχρόνο θα παραθέσουμε κι άλλες

πολύτιμες πληροφορίες από τα «Λαο-γραφικά» των Κυδωνιών του αείμνη-στου Παν. Μπιμπέλα.

Προλογίζοντας το έργο τον Μάρτιοτου 1955 ο Ηλίας Ηλιόπουλος γράφει:

«Η χαμένη μας Πολιτεία, πριν ναδιωχτεί ο Χριστός απ’ τον Αγαρηνό,είχε ένδεκα Εκκλησιές και πολλά ξωκ-κλήσια που οι καμπάνες τους διαλαλού-σαν χαρμόσυνα, πότε τη Γέννηση τουΧριστού και πότε την Ανάσταση του Γέ-νους μας. Τώρα οι εκκλησιές έκλεισαν,οι Σταυροί γκρέμισαν, οι καμπάνες βου-βάθηκαν, ο Χριστός διώχτηκε και την Πο-λιτεία μας σκεπάζει βαρύς ίσκιος…»

ΤΟΥ ΒΑΓΙΩ (ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ)Την παραμονή των Βαΐων, κάθε νοι-

κοκυρά ζύμωνε τα «λαζαρέλια» για τα«πιδιά». Μικρά ψωμάκια ομοιώματα Λα-ζάρου, σαν κουλούρια με μαύρες στα-φίδες για μάτια και σταυρωμένα τα χέ-ρια. Το ίδιο τούτο έθιμο υπήρχε και στηΛέσβο, και προφανώς από κει θα μετα-φέρθηκε και στις Αιολικές πατρίδες.

Μετά τη λειτουργία της Κυριακής, οπαπάς της ενορίας μαζί με τον καντλα-νάφτη και με ένα παιδί που κρατούσεστα χέρια ένα πελώριο κλαδί βάγιας,στολισμένο με κορδόνια, βαλάδια, γιρ-λάντες, κουδουνάκια και βαράκια γύριζαντα σπίτια της ενορίας. Το παιδί τίναζε τομεγάλο κλωνί της βάγιας φωνάζοντας:

Όξου ψύλλ’ όξου κουργιοίνα πάτε στα ρουμάνιανα φάτε ρουμανόφυλλαπέσιτι ψουφίσιτικι πίσου μη γυρίσιτι.Τόσο στο Αϊβαλί όσο και στο Μο-


σχονήσι την ημέρα τούτη όλος ο κόσμοςέτρωγε ψάρι. Στο τραπέζι έπρεπε ναυπάρχει απαραίτητα «παστό» και κατάπροτίμηση κολιός.

Το βράδυ της ίδιας μέρας γινόταν εκ-κλησιαστική περιφορά. Πιο μπρος απ’ αυ-τήν όμιλοι παιδιών χτυπώντας τις πόρτεςτων σπιτιών τραγουδούσαν:

Ρο, ρο, Μαργαρώγια τσ’ παράδιςγια τ’ αυγό.

ΜΙΓΑΛ’ - ΒΔΟΥΜΑΔΑΟλάκερη τη Μ. Εβδομάδα οι νοικο-

κυρές τακτοποιούσαν τα σπίτια τουςκαι οι καταστηματάρχες έβαφαν τα μα-γαζιά τους. Ο κόσμος νήστευε και τα κυ-ριότερα νηστήσιμα ήταν η ταχινόσουπα,ο μιλένιος και πιτυρένιος χαλβάς, τα χά-βαρα (θαλασσινά) και οι ελιές. Ο Επιτά-φιος στολιζόταν το απόγευμα της Μ. Πα-ρασκευής από κορίτσια που έφερναν διά-φορα λουλούδια απ’ τους μπαχτσέδες.Ο κόσμος προσκυνούσε τα επιτάφια καιτα νιάτα εξέφραζαν τις προτιμήσειςτους για το στόλισμά τους. Το βράδυ τηςίδιας μέρας όλες οι καμπάνες των εκ-κλησιών ηχούσαν «νεκρικάτα» (πένθιμα)και αργά τη νύχτα γινόταν η περιφοράτων Επιταφίων. Μια ξεχωριστή άμιλλατων παλικαριών ποιος θα πρωτοσηκώσειτον Επιτάφιο. Πολλές φορές γίνοντανκαι θλιβερές συγκρούσεις για το σκοπόαυτό.

Στο Γενιτσαροχώρι τη Μ. Παρασκευή,την ώρα της περιφοράς του Επιταφίου,που τον κρατούσαν πολύ χαμηλά καιπλάγια, εν αντιθέσει με το Αϊβαλί πουτον κρατούσαν στους ώμους, ο περισ-σότερος κόσμος καθόταν μέσα στο δρό-μο «ανακούρκουδα» κατά μήκος τουδρόμου, για να περνά ο Επιτάφιος και ναακουμπά πάνω από τα κεφάλια τους, έως

ότου επέστρεφε πάλι στην εκκλησία.Το Μ. Σάββατο τα παιδιά του χωριού

με τη βοήθεια μικρής αξίνας ξερρίζωναν«Αγκαθούρις» (αστοιβιές) που τις μετέ-φεραν στον περίβολο της εκκλησίας. Τηνώρα της Αναστάσεως όλοι οι πυροβολι-σμοί ρίχνονταν πάνω σε τούτη την κου-βάρα ως που τα χόρτα έπαιρναν φωτιά.Καιγόταν ο Ιούδας! Τότε οι ηλικιωμένεςγυναίκες έπαιρναν εκείνη την ώρα χώμακαι έτριβαν τα μέτωπά τους σταυροκο-πούμενες.

Το βράδυ του Μ. Σαββάτου τα μεσά-νυχτα γινόταν η Ανάσταση. Όλες οι εκ-κλησίες γεμάτες από πιστούς. Εξαιρετικάστην ενορία της Μητροπόλεως ελάμβα-ναν μέρος όμιλοι παλικαριών της εποχής(κουτραμπατζήδες) με όπλα όλων των ει-δών, σε επιδεικτική παράταξη (τρουμ-πούνια, γκράδες, πιστόλια, τσιφτέδες,βαρελότα και τράκες). Μόλις ο δεσπότηςεπρόφερε το «Χριστός Ανέστη» αληθινήμάχη και πανδαιμόνιο κωδωνοκρουσιώνκαι κρότων ακολουθούσε μέχρις ότου ηακολουθία και οι επίσημοι επέστρεφαναπό τον νάρθηκα στην εκκλησία. ΤοΆγιο Φως μεταφερόταν στα σπίτια μέσασε χάρτινα φαναράκια, τα δε λουλούδιατου Επιταφίου φυλάγονταν στα εικονί-σματα. Με την λαμπάδα ο αρχηγός τουσπιτιού έκανε τρεις σταυρούς με την κα-πνιά στην είσοδο του σπιτιού του.

Η Δευτέρα Ανάσταση το πρωί της Κυ-ριακής είχε καινούργιο εορταστικό χα-ρακτήρα. Σ’ αυτή λάβαιναν μέρος οιπρόξενοι των κρατών εν μεγάλη στολήμε τους καβάσηδες των Προξενείων, οιΑρχές, ανώτεροι υπάλληλοι και πλήθοςλαού.

Τη Λαμπροδευτέρα στο Χωριό γινό-ταν υπαίθριος χορός των κοριτσιών. Στολαϊκό τούτο πανηγύρι τα ωραιότερα κο-ρίτσια του Γενιτσαροχωριού με τις γρα-


φικές τους αμφιέσεις έσερναν το χορόκαι τα παλικάρια έβρισκαν την ευκαιρίανα «διαλέξουν» τη μέλλουσα σύντροφότους.

Τ’ ΑΓΙΟΥ ΓΙΩΡΓΙΟΥ-ΤΟΥ ΤΑΣΣτη γιορτή τ’ Αγιού Γιωργιού του

Τας, στα Πλιθαριά γινότανε μεγάλο λαϊ-κό πανηγύρι. Η προσωνυμία «τας» δό-θηκε επειδή έξω από την εκκλησία υπήρ-χε μια βρύση με χάλκινο δοχείο (τας) γιανα πίνουν οι διαβάτες. Έπειτα από τη λει-τουργία στον αυλόγυρο της εκκλησίας γί-νονταν παλαιστικοί αγώνες. Οι μπεχλι-βανιοί (παλαιστές) αλειμμένοι με λάδι γιανα γλιστρούν τα χέρια πάνω στα σώμα-τα πάλευαν μπρος στους θεατές. Διά-φοροι πλανόδιοι μέσα σε μικρά μπου-καλάκια πουλούσαν νερό και βράσμα φω-νάζοντας «καλό σιρμπέτ».

«Τ’ Αγιού Γιουργιού τα σφιγκάτα είν’ακριβά». Μυτιληνιά παροιμία που λεγό-ταν και στο Αϊβαλί για τους τσιγκούνη-δες.

Την ίδια μέρα γινότανε άλλο πανηγύριστο χωριό Άγιους Γιώργι’ς (Γιουρούκη-δες) επειδή άλλοτε στην τοποθεσίααυτή έμεναν γιουρούκηδες (νομάδες).

Το πανηγύρι του Αγίου Γεωργίου είχεπάνδημο χαρακτήρα, γιατί έπαιρναν μέ-ρος σ’ αυτό και οι Τούρκοι πριν από τηνκατάρα της διαιρέσεως, δηλαδή από τοΧουριέτ. Κι αυτοί ακόμα ασπάζονταντότε με σεβασμό το εικόνισμα του Αγί-ου Γεωργίου, και ο στρατός διασκέδαζεστο ύπαιθρο με γενναίο φαγοπότι και χο-ρούς. Το απόγευμα της ίδιας μέρας γί-νονταν ιπποδρομίες.

Η ΑΗ ΓΙΩΡΓ’Σ Η ΓΙ’ ΑΜΠΑΤΖΗΣ Το ξωκκλήσι του Άη Γιώργη τ’ Αμπα-

τζή βρισκόταν πάνω στο δρόμο προς τιςΑλυκές. Η παράδοση αναφέρει πως ο Άη

Γιώργ’ς διέταξε κάποτε στον ύπνο τουέναν ευσεβή Αϊβαλιώτη να χτίσει στηντοποθεσία αυτή το ξωκκλήσι του, κιεπειδή ο ιδρυτής ήταν ράφτης κι έφτια-χνε «αμπάδες» (είδος μισού επανωφο-ριού) πήρε και το παρατσούκλι του «γι’Αμπατζής».

Τη χάρη του Αγίου Γεωργίου τιμούσεπλήθος ευσεβών και το ξωκκλήσι τουσυγκέντρωνε πάντα πολλούς εκδρομείςπου έκαναν συχνά συλλείτουργα καιακολουθούσε ολοήμερη διασκέδαση.

ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣΈνα από τα μεγάλα πανηγύρια ήταν

και το «παναγύρ’» της Ζωοδόχου Πηγής,τόσο σε μεγαλοπρέπεια εκκλησιαστι-κής πομπής όσο και σε συρροή κόσμουπου έμοιαζε σαν ένα δεύτερο Πάσχα.

Έπειτα από την πανηγυρική αρχιε-ρατική λειτουργία στη μεγάλη ενοριακήεκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής (παλαιάΠαναγία των ορφανών), ακολουθούσε ηπεριφορά της εικόνας και η μνημόνευσητων πεσόντων και ευεργετών. Οι καμ-πάνες όλων των εκκλησιών χτυπούσανκατά την ώρα της λιτανεύσεως, όλες δεοι κατηγορίες όπλων που έδρασαν τη νύ-χτα του Σαββάτου στην Ανάσταση λά-βαιναν και πάλι μέρος σε δαιμονιώδειςκρότους για να κρυφτούν αργότερα καιοριστικώς πλέον στις κασέλες των κα-τόχων.

Η ΑΓΙΑ ΚΑΡΟΥΔΑΣτα Β.Δ. του Γενιτσαροχωριού προς

τη συνοικία «Καραβόπετρα» και σε μικρήαπόσταση μέσα σε μια μικρή κοιλάδα,βρισκόταν, γνωστό σ’ όλο τον γυναικό-κοσμο, το εκκλησάκι της Αγιά Καρούδας.

Ήταν πολύ παλιό κι ερειπωμένο, μεένα παράθυρο στη νότια πλευρά, γι’αυτό και ήταν κατασκότεινο. Ακόμα σκο-


τεινός ήταν κι ο νάρθηκας και το κελί πουέμενε κατά καιρούς «η καντλανάφτς»(νεωκόρος). Κατά το παλιό ημερολόγιοη Αγιά Καρούδα δεν γιόρταζε.

Έπειτα από χρόνια μια ομάδα από φι-λόθρησκους στο χωριό έκανε έναν σύλ-λογο, που μάζεψε αρκετά χρήματα καιανακαίνισε σχεδόν απ’ τα θεμέλια το εκ-κλησάκι της Αγιά Καρούδας. Το ξανά-χτισαν όμως στο όνομα της ΖωοδόχουΠηγής και την ημέρα τούτη -Παρασκευήτης Διακαινησίμου εβδομάδας- γιορτα-ζόταν μ’ ένα πανηγύρι αξιόλογο που μά-ζευε πολύ κόσμο απ’ τα γύρω μέρη.

ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣΣτο παλιό εκκλησάκι της Αγιά Κυ-

ρούδας τιμόταν κατά τους παλιοχωρια-νούς η «Αγιά Ματρώνα», αν κι αυτό δενείναι απόλυτα εξακριβωμένο. Κατ’ άλληεκδοχή πιστευόταν πως υπήρχε εκεί ηάγια Κάρα της και από άλλη πάλι από το«κυρούδα» (Κυρία Παναγιά), ως που κα-τέληξε σε παράφραση της λέξεως καιέγινε «Καρούδα».

Δεν είναι εξακριβωμένο ποια χρονο-λογία είχε κτιστεί το ερειπωμένο τούτοεκκλησάκι. Όμως στα 1906-1907 είναιγνωστό πως ανακαινίστηκε ως ΖωοδόχοςΠηγή.

Η Αγιά Καρούδα ήταν γιάτραινα. Γιά-τρευε τα ζουριάρικα (καχεκτικά) παιδιάκι όχι άλλες αρρώστιες. Κάθε μητέρα πουγεννούσε καχεκτικό παιδί το έταζε και τοέφερνε στην Αγιά Καρούδα. Το ξάπλω-νε μπρος στο θαυματουργό παλιό εικό-νισμά της, κι αν ήτανε να ζήσει, από τηνάλλη μέρα θα άρχιζε η ανάρρωσή του,αλλιώς θα τα «κακάρωνε» (θα πέθαινε).

Τάχα δεν μπορεί η «Καρούδα» να είχερίζα κι από το ρήμα κακαρώνω (πεθαίνω);Πολύ πιθανόν. Ώστε οι εκδοχές είναι

πολλές για το παρατσούκλι της χωριανήςαυτής Παναγιάς.

Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΑΪΒΑΛΙΟΥ,

ΜΟΣΧΟΝΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ

ΜΕΡΩΝ ΣΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ

ΤΟΥ ΤΑΞΙΑΡΧΗ ΣΤΟΝ ΜΑΝΤΑΜΑΔΟ

ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥΔεκαπέντε μέρες έπειτα από το Πά-

σχα, όλα τα πλωτά μέσα της εποχής με-τέφερναν αδιάκοπα τον κόσμο στον Τα-ξιάρχη του Μανταμάδου, για να κάνει τοτάμα του. Από λαμπάδες ίσαμε το αν-θρώπινο μπόι ως τα πολυτιμότερα αφιε-ρώματα, ασημένια ομοιώματα, κρεμαστάκανδήλια, εικονοστάσια, κεντήματα ει-κονοστασίων, χάλκινα μανουάλια, ομοι-ώματα καραβιών απ’ τους θαλασσινούςμεταφέρονταν στον Ταξιάρχη που είναι«ένθερμος» (θαυματουργός).

Το λεσβιακό τούτο πανηγύρι στοΜανταμάδο γινότανε δυο φορές το χρό-νο. Μα για το πανηγύρι τούτης της επο-χής μπορεί κανείς να πει πως γινότανμόνο και μόνο για το Αϊβαλί και τις άλ-λες Αιολικές πόλεις. Γι’ αυτό και τογλέντι ήταν τριήμερο και αδιάπτωτο.

Ο κόσμος πηγαινοερχόταν με τιςγκαζουλίνες, τα περάματα, τα καΐκια ακό-μα και με τις βάρκες. Αναμνηστικό πα-ναγυριώτικο της εποχής ήταν τα μαντα-μαδιώτικα λαγήνια, κουμάρια «τσι κμα-ρέλια» που αντικαθιστούσαν τα σημερι-νά ψυγεία στο σπίτι, γιατί κρύωναν τονερό και είχαν φήμη τα πήλινα προϊόν-τα του Μανταμάδου για τις ψυκτικές αυ-τές ιδιότητές τους. Έτσι δινόταν η ευ-καιρία σ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις νακάνουν κι ένα δίωρο μικρό ταξιδάκι στηΛέσβο κάθε χρόνο στο ξακουστό ως τασήμερα πανηγύρι του Ταξιάρχη στοΜανταμάδο.


Στον τοπικό τύπο διαβάσαμε στις10 Σεπτεμβρίου, για ερώτησηπου έκανε στη Βουλή των Ελ-

λήνων ο Ν. Σηφουνάκης και προςτους αρμόδιους Υπουργούς, για να τονενημερώσουν για τον οδικό άξοναΚαλλονής - Πέτρας που καθυστέρησελόγω διαφωνιών μεταξύ των υπηρε-σιών και ρωτά να μάθει αν έχουν γίνειοι κατάλληλες ενέργειες ένταξής τουστη νέα προγραμματική περίοδο 2014- 2020 με πόρους του ΠΔΕ. Και ρωτούνοι Πλωμαρίτες όλοι μαζί τον εν λόγωΒουλευτή, που τον γνωρίζουν καλά καιτον έχουν τιμήσει σαν Νομάρχη καισαν Βουλευτή, ποιες είναι οι ενέργει-ές του όλα αυτά τα χρόνια σαν Νο-μάρχης και σαν Υπουργός για το βα-σικό πρόβλημα του Πλωμαρίου, που εί-ναι ο δρόμος Γέρα - Πλωμάρι, για ναμην αναφέρουμε για το δρόμο Μελίν-τα - Βατερά, που τον ζητούν όχι μόνοοι Πλωμαρίτες και τα γύρω 8 ορεινάχωριά του, αλλά και ο Πολιχνίτος καιη Βρύσα, για να μην αναφέρουμε τοΦράγμα Σεδούντας που εκείνος το εγ-καινίασε προ 17 χρόνια, ούτε για τοδρόμο Μεγαλοχωρίου - Αγιάσου, πουευτυχώς ο συμπατριώτης μας Υπουρ-γός Χ. Αθανασίου φρόντισε και διε-τέθησαν για το δρόμο αυτό 1.800.000ευρώ και δημοπρατήθηκε, ευτυχώς,φέτος, για να τελειώσει του χρόνου.

Οι Πλωμαρίτες χαίρονται να γί-νονται δρόμοι σε όλο το νησί μας,αλλά για ποιο λόγο εξαιρείται το Πλω-

μάρι, η δεύτερη πόλη του νησιού καικανένα έργο βασικό δεν έγινε εδώ και20 χρόνια, αυτό ρωτούν όλοι οι κά-τοικοι του Πλωμαρίου και περιμένουνκάποια απάντηση/διότι όλα αυτά ταχρόνια ούτε κάποιος Νομάρχης, ούτεΠεριφερειάρχης, ούτε Βουλευτής,ούτε Υπουργός, έκανε κάποια ερώτη-ση στη Βουλή για τα χάλια των δρό-μων του Πλωμαρίου. Όλοι οι Πλωμα-ρίτες μόνιμοι κάτοικοι και αυτοί που έρ-χονται κάθε καλοκαίρι στη γενέτειράτους από Αθήνα, Αμερική, Αυστραλία,Ν. Αφρική, αλλά και οι ξένοι τουρίστεςπου είχαμε φέτος αρκετούς, εκφρά-ζονται με τις χειρότερες λέξεις για τηνκρατική αδιαφορία προς το Πλωμάρικαι τα ορεινά χωριά του και στις τε-λευταίες εκλογές τις αυτοδιοικητι-κές, έδειξαν αυτή την αγανάκτησήτους προς εκείνους που έδιναν υπο-σχέσεις απραγματοποίητες. Έχουμετώρα βασικές ελπίδες στη νέα Περι-φερειάρχη, στον Αν/άρχη Σ. Κύτεληπου είναι γνωστός μας λόγω κατα-γωγής του από το Σταυρό, στον εκλε-κτό νέο Δήμαρχο Λέσβου που τοΠλωμάρι τον τίμησε με μεγάλο ποσο-στό ψήφων να κάνουν κάτι και για τηνεγκαταλελειμμένη περιφέρεια τουΠλωμαρίου, το ελπίζουμε και περιμέ-νουμε. Έπονται υπογραφές αρκετώνΠλωμαριτών.

Εφημ. «ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ» Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2014

Σύσσωμο το Πλωμάρι

Δικαία διαμαρτυρία


Την 1η Ιανουαρίου 2015 έγινεστο Μητροπολιτικό Ναό τουΑγ. Νικολάου η καθιερωμένη

δοξολογία για τον καινούργιο χρόνομε τις ευχές όλων να είναι πιο χα-ρούμενος και προοδευτικός, αλλά καιειρηνικός για όλο τον κόσμο.

Στις 6 Ιανουαρίου εορτή των Θεο-φανείων μετά τη Θ. Λειτουργία και τηντέλεση του Μ. Αγιασμού έγινε στο λι-μάνι του Πλωμαρίου η κατάδυση τουΤιμίου Σταυρού από τον Αρχιερ. Επί-τροπο Πλωμαρίου και στην άλλη ενο-ρία της Αγ. Παρασκευής στη κοντινήθάλασα, που είναι εντός της ενορίαςέγινε κι εκεί η κατάδυση του Τ. Σταυ-ρού, που παρακολούθησαν και στις δύοπεριπτώσεις αρκετός κόσμος με συγ-κίνηση και χαρά για τη συνέχιση τωντοπικών εθίμων.

Στις 17 Ιανουαρίου ημέρα Σάββατοεορτή του Αγ. Αντωνίου έγινε στον πα-νηγυρίζοντα Ναό του Τρίγωνα πανη-γυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργίααπό τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτημας με την συμμετοχή αρκετών προ-σκυνητών από Πλωμάρι, τα γύρω χω-ριά, τη Γέρα, τη Μυτιλήνη και τηνΑγιάσο.

Στις 27 Ιανουαρίου γιορτάσθηκεστον ενοριακό Ναό του Αγ. Ιωάννουτου Χρυσοστόμου Πλωμαρίου η ανα-κομιδή των Ιερών λειψάνων του Με-γάλου αυτού Ιεράρχου της Ορθοδο-ξίας.

Στις 30 Ιανουαρίου εορτή των Τριών

Ιεραρχών μετά την πανηγυρική Θ.Λειτουργία, που έγινε στον Αγ. Νικό-λαο έλαβαν μέρος οι εκπαιδευτικοί καιοι μαθητές όλων των σχολείων τουΠλωμαρίου και οι γονείς τους.

Στις 2 Φεβρουαρίου ημέρα Δευτέ-ρα εορτάσθηκε πανηγυρικά η εορτήτης Υπαπαντής στον Ιερό Ναό τηςΠλαγιάς.

Στις 10 Φεβρουαρίου εορτή του Αγ.Χαραλάμπους στον πανηγυρίζονταΝαό στο Πραστειό έγινε Θ. Λειτουρ-γία, αρτοκλασία και αγιασμός.

Στις 27 Φεβρουαρίου έγινε η ακο-λουθία των Α΄ Χαιρετισμών στους 3ενοριακούς ναούς και στον Άγιο Ισί-δωρο.

Στις 25 Μαρτίου ημέρα Τετάρτηεορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτό-κου μετά την Θ. Λειτουργία στο Μη-τροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάουέγινε η καθιερωμένη δοξολογία για τηνΕθνική μας γιορτή.

Επακολούθησε τρισάγιο στο ηρώοτων πεσόντων, κατάθεση στεφάνωνκαι παρέλαση όλων των σχολείωντου Πλωμαρίου Δημοτικών, Γυμνασίου,Γεν. Λυκείου και ΕΠΑΛ Τεχνικό Λύκειοκαι όπως κάθε χρόνο οι μαθητές καιμαθήτριες χόρεψαν τοπικούς χορούς.

Στις 27 Μαρτίου ο ΑκάθιστοςΎμνος εψάλει στους ενοριακούς Να-ούς και στον Άγιο Ισίδωρο.

Καλή και ευλογημένη χρονιά.

π. Ε.Μ.

Εκδηλώσεις Α΄ τριμήνου 2015

στο Πλωμάρι μας εν συντομία


Παρουσίαση του βιβλίου – θεματικού

οδηγού στην Αθήνα

“Πολιτιστικές και Περιβαλλοντικές

διαδρομές στο Πλωμάρι” και προβολή

του ομότιτλου ντοκιμαντέρ

Με εξαιρετική επιτυχία παρουσιά-στηκε, την Κυριακή 22 Μαρτίουτ.έ., στο κατάμεστο από κόσμο

Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων,το βιβλίο-θεματικός οδηγός "Πολιτιστικέςκαι Περιβαλλοντικές διαδρομές στο Πλω-μάρι" και η προβολή ομότιτλου ντοκι-μαντέρ, που εξέδωσε το περασμένο κα-λοκαίρι ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πλω-

μαρίου «Το Πόλιον», στο πλαίσιο εγκε-κριμένου έργου του Leader. Η εκδήλωσησυνδιοργανώθηκε από την ΟμοσπονδίαΛεσβιακών Συλλόγων Αττικής (ΟΛΣΑ), τοΣύνδεσμο Πλωμαριτών Αττικής «Βενιαμίνο Λέσβιος» και τον Πολιτιστικό ΣύλλογοΠλωμαρίου "Το Πόλιον" με τη στήριξητου Οργανισμού Πολιτισμού, Άθλησης

και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων. Στηνπαρουσίαση του βιβλίου παραβρέθηκαν -μεταξύ των άλλων - ο τ. Υπουργός κ. Νί-κος Σηφουνάκης, ο αντιναύαρχος ε.α. κ.Δημήτρης Παπαγιαννίδης, όλοι σχεδόνοι Πρόεδροι των Συλλόγων Αττικής, δια-κεκριμένοι επιστήμονες, συγγραφείς, λο-γοτέχνες.

Οι Πρόεδροι της ΟΛΣΑ κ. Χριστόδου-λος Τσακιρέλλης, και τουΣυνδέσμου ΠλωμαριτώνΑττικής κ. Μαρία Κανελ-λοπούλου και του Συλ-λόγου «Το Πόλιον» στονχαιρετισμό τους προςτους παρευρισκομένουςαναφέρθηκαν στην έκδο-ση του βιβλίου και στη γε-νικότερη προσφορά τουΣυλλόγου «Το Πόλιον»για την προβολή και ανά-πτυξη του Πλωμαρίου καιόλης της Λέσβου, καθώςκαι στις προοπτικές γιατην περαιτέρω πρόοδοτου νησιού μας, γεγονός

που θα υλοποιηθεί με τη συνεργασίαόλων των Συλλόγων του στον κοινό αυτόσκοπό καθώς και του καθενός μας χωρι-στά και ιδιαίτερα των αποδήμων μας,όπως τόνισε ο κ. Τσακιρέλλης. Ιδιαίτερηήταν η αναφορά της κ. Μυρσίνης Βαρτή-Ματαράγκα στους συντελεστές της πραγ-ματοποίησης της έκδοσης του βιβλίου αυ-


τού, δηλαδή τους συγγραφείς των επί μέ-ρους ενοτήτων του βιβλίου αυτού, στηνΕΤΑΛ για την οικονομική στήριξη της έκ-δοσης, στον Οργανισμό Πολιτισμού τουΔήμου Αθηναίων για την παραχώρηση τηςαίθουσας, στους ομιλητές που θα πα-ρουσιάσουν το βιβλίο, καθώς και στους

Ποτοποιούς του Πλωμαρίου και το κατά-στημα “Περί Λέσβου” για τη συμβολή τουςστο κέρασμα που θα επακολουθήσει.

Τέλος, αναφέρθηκε στην περίπτωσητης απίστευτης είδησης ότι πουλήθηκεη Παναγιά Κρυφτή, ένα πολιτισμικό το-πίο, μοναδικό, μνημείο ιστορικό, θρη-σκευτικό, γεωλογικό, απείρου φυσικούκάλλους, γεγονός που πρέπει να μας ανη-συχεί πολύ και να μας προβληματίσει.

Το βιβλίο, ακολούθως, παρουσίασαν,κατά σειρά:

Η κα Ελένη Μαΐστρου Καθηγήτρια καιΚοσμήτωρ της Σχολής Αρχιτεκτόνωντου ΕΜΠ, άρχισε τονίζοντας τη σημασίατης έκδοσης και υποστήριξε ότι αυτή θασυμβάλλει στην ενίσχυση του Πολιτι-στικού Τουρισμού και στη συνειδητο-ποίηση από την τοπική κοινωνία της ιστο-ρικής σημασίας αλλά και της οικονομικήςαξίας της υλικής και άυλης πολιτιστικής

κληρονομιάς του Πλωμαρίου. Παρουσίασε συνοπτικά το περιεχό-

μενο του κεφαλαίου του βιβλίου πουαναφέρεται στην ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΦΥ-ΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΟΥ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ μέσω 5περιπάτων στις γειτονιές του Πλωμαρίουόπου προβάλλονται οι χαρακτηριστικές

λαϊκές και αστικές κατοι-κίες στις οποίες απαντώνταιτα ιδιαίτερα οικιστικά χα-ρακτηριστικά του τόπου.

Αναφέρθηκε επίσης καιστον ΠΕΡΙΠΑΤΟ ΣΤΑ ΒΙΟ-ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟ-ΛΗΣ, συγγραφέας του οποί-ου είναι ο πολιτικός μηχανι-κός Γιώργος Κακές, πουπραγματοποιείται με 2 δια-δρομές, κατά μήκος του πο-ταμού Σεδούντα η πρώτηκαι κατά μήκος της παραλίαςη δεύτερη. Η ομιλήτρια επι-σήμανε το ότι πρέπει ναεπιδιωχθεί η αποκατάσταση

και επανάχρηση των σημαντικών βιομη-χανικών κτισμάτων της πόλης, τα οποίαείναι, ως επί το πλείστον, ερειπωμένα,αλλά και η διατήρηση και αποκατάστασηόλων των ιστορικών κτισμάτων που προ-βάλλονται στον θεματικό οδηγό, καθώςαυτά συγκροτούν την ιδιαίτερη φυσιο-γνωμία και τον αρχιτεκτονικό πλούτοτης πόλης. Ειδικότερα για το Σαπωνο-ποιείο Ξυπτερά, που αποτελεί τοπόσημογια την πόλη και έχει αγοραστεί από τοΔήμο για να στεγάσει το Μουσείο ναυτι-κής και ναυπηγικής παράδοσης του Αι-γαίου, πρέπει να καταβληθούν συλλογι-κές προσπάθειες για την υλοποίηση τηςαποκατάστασης και επανάχρησής του, ηοποία θα έχει πολλαπλά οφέλη.

Ο δεύτερος εισηγητής ο κ. ΝικόλαοςΔέτσης φιλόλογος, αναφέρθηκε γενικάστο βιβλίο (περιεχόμενα, δομή, αισθητι-κή παρουσία του, κ.λ.π.), έκανε ειδική σύν-


τομη αναφορά στην ιστορική αναδρομήτου Πλωμαρίου, μια ενότητα που συνέ-γραψε η κ. Ρίτα Καζάζη και συμπερα-σματικά τόνισε την αξία και τη σημασίατου βιβλίου: «Φυλλομετρώντας το βι-βλίο αυτό, φυλλομετράς τη ζωή, τις επο-χές, το χρόνο στο Πλωμάρι. Φυλλομετράςακόμη τις σελίδες της ιστορίας του, τιςδιάφορες επιστρώσεις της, που συνθέ-τουν το ψηφιδωτό της γενικότερης ιστο-ρίας του νησιού μας και αγκαλιάζεις τη γε-νέτειρα "με καθαρό απότη σκόνη της πόλης μας",όπως θα έλεγε ο ποι-ητής, και δοκιμάζεις τηναντοχή των αισθημάτωνσου, να βλέπεις και ναστοχάζεσαι. "Δώρον ζεί-δωρον", λοιπόν το βιβλίοαυτό, για να χαίρονται ταμάτια μας και η ψυχήμας. Βάλσαμο της νο-σταλγίας μας, ρέμβηστην αγκαλιά του γενέ-θλιου τόπου, θαυμασμόςγια τη Φύση και τα Μνη-μεία του Ανθρώπου, πουστέκονται σήμερα εγκα-ταλελειμμένα και ερει-πωμένα, άφωνοι, αλλάτόσο εύγλωττοι, μάρτυρες της εποχήςτους…..»

Στην εισήγησή του ο Κώστας Δαμια-νίδης, αρχιτέκτων και ιστορικός ναυπη-γικής, μίλησε για το κεφάλαιο του βιβλί-ου «Η γνωριμία με τη ναυπηγική παρά-δοση του Πλωμαρίου», του οποίου είναικαι συγγραφέας, και στο οποίο αναδει-κνύεται η πλούσια ναυπηγική και ναυτι-κή παράδοση του τόπου, τόνισε τηναναγκαιότητα δημιουργίας του ΝαυτικούΜουσείου στο Πλωμάρι. Στη σύντομηομιλία του αναφέρθηκε στις ιδιαιτερότη-τες του Πλωμαρίου μέσα στο πλαίσιο τηςΑιγαιοπελαγίτικης ναυπηγικής παράδοσης

και στην συμβολή του στον ναυτικό πο-λιτισμό του Αρχιπελάγους. Επισήμανεεπίσης ότι υπάρχουν τεκμήρια, κυρίως, τε-χνικής και τεχνολογικής διάστασης ταοποία πρέπει να διαφυλαχτούν, να ανα-δειχθούν και να προβληθούν. Επίσης,κατέκρινε με πολύ έμφαση την επανα-φορά του μέτρου απόσυρσης και κατα-στροφής παλιών αλιευτικών σκαφών.Το μέτρο της «απόσυρσης» των παλιώναλιευτικών σκαφών έχει προκαλέσει με-

γάλη καταστροφή στη ναυτική πολιτι-στική κληρονομιά του Αιγαίου και είναιιδιαίτερα λυπηρό ότι επανέρχεται σε μιαφάση ιδιαίτερα κρίσιμη για το μέλλον τουτόπου.

Για την περιβαλλοντική διαδρομή,συγγραφέας της οποίας είναι ο κ. ΜάκηςΑξιώτης, ο οποίος δεν μπόρεσε να πα-ρευρεθεί, η κ. Μ. Βαρτή – Ματαράγκα,χρησιμοποιώντας τα ίδια λόγια του, ανέ-φερε ότι μία από τις ωραιότερες δια-δρομές όχι μόνο του Πλωμαρίου αλλά καιολόκληρης της Λέσβου, που είναι αυτήτης χαράδρας της Σεδούντας με τον ομώ-νυμο ποταμό, με σπάνιο φυσικό πλούτο


και βιοποικιλότητα, καθώς και με-γάλο αριθμό μνημείων του ανθρώ-που, όπως, πεζούλες με περίτεχνεςσκάλες, λιθόστρωτα μονοπάτια,εξωκκλήσια ακόμη και αρχοντικά,ξύλινα γεφύρια που δεν υπάρχουνσε άλλη περιοχή της Λέσβου -όπως και τα πλυσταριά της Λέσβου– 14 υδρόμυλοι, λιοτρίβια, ντάμια,σέτια κ.ά. Τόνισε δε ότι, παρά τιςδιάφορες καταστροφές που έχουνσυντελεστεί στο τοπίο αυτό θεω-ρεί ότι αποτελεί ένα σημαντικόσυγκριτικό πλεονέκτημα της πε-ριοχής, με δυνατότητα ανάπτυξηςτου περιπατητικού τουρισμού.

Τέλος, ο δημοσιογράφος κ. Νι-κόλας Βουλέλης, Διευθυντής της“Εφημερίδας των Συντακτών”,στην εισήγησή του αναφέρθηκεκατ' αρχήν στο γεγονός ότι το βι-βλίο-οδηγός ανταποκρίνεται στονστόχο που τέθηκε, αναδεικνύει τοΠλωμάρι, προβάλλει τα πλεονε-κτήματα της περιοχής και δημι-ουργεί νέους πόλους έλξης γι' αυτήν.

Αυτό το βιβλίο-οδηγός είναι ένα καλόεργαλείο για να κεντρίσει το ενδιαφέρον,είπε ο κ. Ν. Βουλέλης. Το μεγάλο ζήτη-μα όμως είναι να υπάρξει ευρύτερο εν-διαφέρον για το Πλωμάρι σε ολόκληροτον κόσμο. Υπάρχουν περιθώρια πρωτο-βουλιών, φτάνει να κινητοποιηθούν άν-θρωποι, οργανώσεις και φορείς. Αφού τοΔημόσιο δεν μπορεί πλέον να βοηθήσει,μπορούν ιδιωτικοί φορείς να συμβάλουν.Μια ιδέα είναι να κινητοποιηθούν οι απαν-ταχού Μυτιληνιοί για ένα συγκεκριμένοέργο και να ζητηθεί η συνδρομή τους. Επί-σης, υπάρχει η δυνατότητα για συνερ-γασίες και συνέργειες με πανεπιστήμια,ιδρύματα και μουσεία σε όλο τον κόσμο,που μπορούν να ενδιαφερθούν για τα βιο-μηχανικά κτίρια, τη ναυτική παράδοση τουΠλωμαρίου ή την εκπληκτική χαράδρα του

Σεδούντα. Υπάρχουν ανάλογες επιτυ-χημένες προσπάθειες που ανέδειξανεπωφελώς πολλές περιοχές. Τέλος, ο κ.Ν. Βουλέλης τόνισε ότι «Η Εφημερίδατων Συντακτών» προσφέρεται να συμ-βάλει μέσα από τις σελίδες της στην προ-σπάθεια για την ανάδειξη του Πλωμαρί-ου και ευρύτερα της Λέσβου.

Ακολούθησε η προβολή του ντοκι-μαντέρ με το ίδιο θέμα, που χειροκροτή-θηκε από όλους καθώς και συζήτηση μεενδιαφέρουσες και σημαντικές απόψειςκαι παρεμβάσεις.

Οι συζητήσεις συνεχίστηκαν σε πα-ρέες με κέρασμα ούζου, προσφορά απότις ξακουστές ποτοποιίες του Πλωμαρί-ου Αρβανίτη, Βαρβαγιάννη, Γιαννατσή καιΠιτσιλαδή με μεζέ για τον οποίο συνέ-βαλαν όλοι οι συνδιοργανωτές και το κα-τάστημα “Περί Λέσβου”.


Ο ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΠΛΩΜΑΡΙΑντώνη Ν. Ανδριώτη

Στη συνέχεια του προηγου-

μένου σημειώματός μου

για την ιστορία του προ-

σκοπισμού στο Πλωμάρι, ο αγα-

πητός φίλος ιατρός Αριστείδης

Φρυδάς, μου έστειλε μια ανταπό-

κριση του «ΦΙΛΟΠΡΟΣΚΟΠΟΥ»

από το Πλωμάρι της 30ης Νοεμ-

βρίου 1916 που φιλοξενείται στο

180ο φύλλο της εφημερίδος «ΚΗ-

ΡΥΞ» της Μυτιλήνης, της 06 Δε-

κεμβρίου του 1916. Στην ανταπό-

κρισή του αυτή, ο «ΦΙΛΟΠΡΟ-

ΣΚΟΠΟΣ» εγείρει το θέμα της δια-

λύσεως νεότευκτων προσκοπικών

ομάδων με ιδιαίτερη αναφορά στη

συρρίκνωση της ομάδος του Πλω-

μαρίου κατά το 1916 και της δια-

λύσεως της ομάδος του Παλαι-

οχωρίου τον ίδιο χρόνο.

Στον «ΦΙΛΟΠΡΟΣΚΟΠΟ» απαν-

τά ο Θρ. Δουβαλετέλλης, Έφορος

Προσκοπικών Ομάδων Λέσβου (ο

περιφερειακός Έφορος Λέσβου θα λέ-

γαμε σήμερα) δίδοντας συγχρόνως αρ-

κετές πληροφορίες για την ομάδα του

Πλωμαρίου του 1915. Συγκεκριμένα

αναφέρει ότι η ομάδα Πλωμαρίου «ιδρύ-

θη τον Νοέμβριον του 1915 και απετε-

λέσθη εκ 40 ακριβώς μαθητών εκ των

οποίων όμως απεσύρθηκαν αργότερον

15 ώστε έμειναν 25».

Όπως θα δούμε πιο κάτω, ο Δουβα-

λετέλλης αγνοεί την 1η ομάδα Πλωμα-

ρίου του 1912-13. Και όπως ήταν φυσι-

κό, με θορύβησε το άρθρο αυτό της εφη-

μερίδος μια και, όπως έγραφα, κατά τις

σημειώσεις του πατέρα μου, στο Πλω-

μάρι ιδρύθηκε η πρώτη προσκοπική ομά-

δα Λέσβου το 1913 (ευθύς μετά την απε-

λευθέρωση το 1912). Η επιμονή μου στις

πληροφορίες του πατέρα μου δικαιώθηκε

με την ενθύμηση, που μου έκανε ο Αρι-

στείδης Φρυδάς στέλνοντάς μου το

φωτοαντίγραφο μιας φωτογραφίας της

προσκοπικής ομάδος Πλωμαρίου του

Ομάς Προσκόπων Πλωμαρίου 1912 [«Πλωμαρίτικοι Αντίλαλοι»

τεύχος 19-20 (1978)]


1912 που δημοσιεύτηκε στους «Πλω-

μαρίτικους Αντίλαλους» το 1978! Πι-

στεύω ότι αυτή είναι η φωτογραφία

που, όπως ανέφερε η σημείωση του πα-

τέρα μου, κοσμούσε το γραφείο του δι-

κηγόρου Παν. Τροιζή στο Πλωμάρι. Την

παραθέτουμε πιο πάνω.

Πιο κάτω παραθέτω ένα άλλο στοι-

χείο από το αρχείο του πατέρα μου:

Είναι το αντίγραφο του Πτυχίου Δο-

κίμου Προσκόπου που απενεμήθη στον

«Υποψήφιον Ανδριώτην Νικόλαον όστις

υπέστη ευδοκίμως την κεκανονισμένην

δοκιμασίαν». Υπογράφεται από

τον Έφορο Ομάδων Λέσβου (Θ.

Δουβαλετέλλη) και τον Αρχηγό

της (Πλωμαρίτικης) ομάδος (Κ.

Λαγίδη) με ημερομηνίαν 09-

10/βρίου (Δεκεμβρίου;) 1915.

Όπως φαίνεται στο αντίγραφο

του πτυχίου, η ομάδα του Πλω-

μαριού το 1915 είναι καταγε-

γραμμένη ως η 11η ομάδα Λέ-

σβου. Η 1η ομάδα ήταν αυτή

του Πλωμαριού του 1912-13.

Παρατήρηση: Από την πιο

πάνω φωτογραφία των προσκό-

πων Πλωμαρίου του 1912 και το

γεγονός ότι το πτυχίο απενεμή-

θη στον πατέρα μου το αργότε-

ρο μέχρι τον Δεκέμβριο του 1915

και το ότι προηγείται της απονο-

μής του πτυχίου αυτού δοκιμασία

του υποψηφίου προσκόπου, θε-

ωρώ ότι η αναφορά του Δουβα-

λετέλλη στην ημερομηνία ιδρύ-

σεως της ομάδος του Πλωμαρι-

ού τον Νοέμβριο του 1915 είναι μόνο με-

ρικώς σωστή. Ίσως, τα στοιχεία της Πε-

ριφερειακής Εφορίας Λέσβου να αρχί-

ζουν να καταγράφονται με την συγκρό-

τηση των ομάδων της Μυτιλήνης! Τα

στοιχεία όμως, που παραθέσαμε τόσο

στο προηγούμενο σημείωμά μας όσο και

στο σημερινό, μας επιτρέπουν να χει-

ροκροτούμε μια ακόμη πρωτιά των Πλω-

μαριτών της περιόδου του 1912: Πρω-

τεργάτες της απελευθέρωσης του 1912,

και πρωτεργάτες στη διάδοση του Προ-

σκοπισμού στη Λέσβο.

Αντίγραφο Πτυχίου Δοκίμου Προσκόπου Νικολάου Ανδριώτη (1915)


Μόλις κυκλοφόρησε τονέο μου βιβλίο στοοποίο καταγράφεται η

δράση αρκετών Πλωμαριτώνπρωτοπόρων της Μοζαμβίκης μεκυριότερο τον ευεργέτη του Πλω-μαρίου Παναγ. Μιχαλέλλη.

"Τα τελευταία χρόνια μελετώτην παρουσία των Ελλήνων στηνΑνατολική Αφρική. Στα πλαίσιααυτής της έρευνας, βρέθηκα στηνΜοζαμβίκη, όπου τα βήματα τωνπρώτων Ελλήνων εντοπίζονταιστα τέλη του 19ου αιώνα. Είναι ηπερίοδος που Έλληνες από τηνΛήμνο, την Κάσο, τη Λακωνία, τηΛέσβο, την Κρήτη, αλλά και αρ-κετοί Αιγυπτιώτες, μετανα-στεύουν στην ΝοτιοανατολικήΑφρική και συγκεκριμένα στηνΜοζαμβίκη.

Η παρούσα μελέτη αναλύειτην ελληνική παρουσία στην Μο-ζαμβίκη, άρρηκτα συνδεδεμένη με τιςγεωπολιτικές ανακατατάξεις στηνΑφρική μεταξύ 19ου και 20ου αιώνα.Αναλύονται οι θεσμοί που ανέπτυξαν οιΈλληνες, ενώ μελετάται ο τρόπος έκ-φρασης και το φάσμα δραστηριοποί-ησης της ελληνικής επιχειρηματικήςκουλτούρας. Το βιβλίο αποτελεί απο-τέλεσμα έρευνας σε πορτογαλικά, ελ-ληνικά και μοζαμβικάνικα αρχεία, ταοποία έρχονται στην επιφάνεια για

πρώτη φορά. Περιλαμβάνει επίσηςπρωτότυπες φωτογραφίες και ιστορικάέγγραφα της εποχής, που συνθέτουντην εικόνα με τον λόγο και τεκμηριώ-νουν το ιστορικό γίγνεσθαι. "

Το βιβλίο διατίθεται από το συγ-γραφέα Αντώνη Α. Χαλδαίο, κατόπινεπικοινωνίας στο [email protected] ή στο 6932239610

http://greeksofafrica.blogspot.gr/2015/06/blog-post.html

Νέο βιβλίοΓια πρώτη φορά η ιστορία

της Ελληνικής παροικίας της Μοζαμβίκης


Ο ΤΡΟΠΙΛΑΣ [και όχι τορπίλας]Ήταν κάποτε, κάπου προς τη Πλαγιά,

ένας τύπος που το κυρίως μέλημά του,

ήταν να κουμαντάρει τους τράγους του

και να προσφέρει τις όποιες υπηρεσίες

του στους συγχωριανούς του και όχι

μόνο. Σαν άνθρωπος κι αυτός είχε τις

αδυναμίες του. Μια απ’ αυτές είχε να κά-

νει με τις μουσικές κομπανίες και τις λε-

γόμενες “ντιζέζ” που κατά καιρούς επι-

σκέπτονταν την περιοχή. Τότε εκείνος

έδινε πάντα το παρόν διαλέγοντας μά-

λιστα το πρώτο τραπέζι πολύ κοντά

στη πίστα. Μια φορά ήρθε στη περιοχή

μια τέτοια κομπανία συνοδευόμενη από

μια πολύ ευπαρουσίαστη και προκλητι-

κή, ίσως, καλλιτέχνιδα. Ο τροπίλας κάθε

βράδυ γλένταγε απολαμβάνοντας το

ουζάκι του συντροφιά με τη μουσική και

τα τραγούδια. Ένα βράδυ όμως δεν κα-

τάφερε να δώσει το παρόν και η απου-

σία του έγινε αισθητή από την τραγου-

δίστρια η οποία απορημένη ρώτησε κά-

ποιον του μαγαζιού λέγοντας τι έγινε

εκείνος ο τύπος που κάθε βράδυ μάς

συντρόφευε με τις ευωδιές του;

Άλλοτε τον κάλεσαν μαζί με τον

τράγο του στον συνοικισμό τής Αγ.

Βαρβάρας. Αφού διεκπεραίωσε με επι-

τυχία την αποστολή του σκέφτηκε να

δροσίσει το κουρασμένο του κορμί στη

θάλασσα, αφού η ζέστη καλά κρατούσε

ακόμα αν και ο ήλιος κόντευε να βασι-

λέψει. Έδεσε στις καλαμιές το ζώο,

έβγαλε όλα τα ρούχα του και ολόγυμνος

κολύμπησε για κάμποση ώρα. Όταν

βγήκε στη παραλία στήθηκε ολόρθος για

να στεγνώσει. Ξαφνικά πέρα στη στρο-

φή του δρόμου εμφανίστηκε μια γυναί-

κα και καθώς τον αντίκρυσε θεόγυμνο,

έβαλε τα χέρια της στα μάτια της και φώ-

ναξε τσιρίζοντας: “Να πιράσου θέλου”.

Εκείνος, χωρίς να χάσει τη ψυχραιμία

του, έβαλε τις παλάμες του στ' από-

κρυφα σημεία του και της είπε: “Ε τώρα

πέρνα”.

Ο ΓΙΑΚΟΥΜΗΣ Πολλές ανέκδοτες ιστορίες αναφέ-

ρονται στην “πολυτάραχη” ζωή του αξέ-

χαστου αυτού τύπου τού Πλωμαριού. Κά-

ποτε που ένας βασανιστικός πονόδοντος

τον ταλαιπωρούσε για μέρες, αποφάσι-

σε, ύστερα από προτροπές άλλων, να

επισκεφθεί τον οδοντίατρο. Πήγε στο ια-

τρείο, κάθισε στην ειδική καρέκλα, τον

περιποιήθηκε επιμελώς ο γιατρός και

όταν τελείωσε σηκώθηκε ο Γιακουμής

και χωρίς να πει κουβέντα, κατευθύνθηκε

προς την έξοδο τού ιατρείου. Τότε ο για-

τρός του λέει “Ε, Γιακουμή σ’ ευχαριστώ”

και η απάντηση “εντάξει γιατρέ δεν κά-

νει και τίποτα”.

Μια άλλη φορά ο Γιακουμής θέλησε

να πιεί ένα “πινταρέλ”. Πήγε σ' ένα κα-

φενείο τής γειτονιάς του και παράγγει-

λε τ' απαραίτητα. Αφού ήπιε τα ούζα του,

έφαγε το μεζέ του, σηκώθηκε ατάραχος

να φύγει. Ο καφετζής, πιο πολύ για να

τον πειράξει του φώναξε “Ε, Γιακουμή θα

πληρώσ’ του πινταρέλ;” κι εκείνος ατά-

ραχος του απάντησε: “Ξλουμένους είσι

εμ σ' έκανα κ’ τιμή να έρτου στου καφι-

νές, εμ θέλς τσι να σι πληρώσου”;

Μ. ΜΠΕΛΑΣ

ΕΠΕΑ ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΑ


ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΟΥ ΛΑΒΑΜΕ Κυρία

Μαρία Κανελλοπούλου,

Πρόεδρο του

"Συνδέσμου Πλωμαριτών Αττικής"

ΑΘΗΝΑ

Είδα το τελευταίο τεύχος των "Π.Α.",

διαπιστώνοντας για μια ακόμη φορά την

συμπλεγματική συμπεριφορά του περιοδι-

κού έναντι της "ΛΕΣΧΗΣ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ

ΒΕΝΙΑΜΙΝ Ο ΛΕΣΒΙΟΣ".

Το συμπέρασμα είναι ότι ή δεν πληρο-

φορείστε ή δεν θέλετε να πληροφορηθεί-

τε ότι κάτι συμβαίνει σ' αυτόν τον "κατα-

ραμένο" για μερικούς χώρο.

Λειτουργεί πάντα η κινηματογραφική

λέσχη της Παρασκευής με προβολή καλών

έως και εξαιρετικών ταινιών.

Οργανώθηκε ομάδα ανάγνωσης που

"συνεδριάζει" κάθε Τετάρτη βράδυ.

Πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο οι

πρόβες της χορωδίας ΑΛΚΑΙΟΣ, που σχε-

δόν πάντα εξελίσσεται σε γλέντι με την

συμμετοχή όλων, μελών και μη μελών της

χορωδίας.

Διοργανώνουμε την μοναδική σ' όλο το

νησί βραδιά Λεσβίων ποιητών, με την ευ-

καιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης.

Ολοκληρώνουμε την ψηφιοποίηση του

πολιτιστικού αποθέματος της ΛΕΣΧΗΣ,

στην οποία περιλαμβάνεται και η αποτύ-

πωση πλωμαρίτικου σπιτιού της εποχής του

1900 (σπίτι της Μαρίκας Χατζηδημητρίου-

Πρωτούλη).

Μπαίνουμε σε πρόγραμμα πλήρους

ανακαίνισης της αίθουσας όπου στεγαζό-

μαστε.

Πραγματοποιούμε δράσεις και δρά-

σεις, που πιστεύουμε -και αποδεικνύουμε-

πως έβγαλε το Πλωμάρι από την αφάνεια

και τη λήθη.

Και οι Π.Α. δεν γνωρίζουν τίποτα από

όλα αυτά ή τους αφήνουν παγερά αδιά-

φορους.

Σας είμαστε ιδιαίτερα ευγνώμονες για

την στάση σας αυτή.

Ξενοφών Ε. Μαυραγάνης

Υ.Γ. Και κάτι εντελώς προσωπικό.

Έχω εκδώσει μέχρι σήμερα, τέσσερα βι-

βλία διηγημάτων, που όλα αναφέρονται στο

Πλωμάρι.

Έχουν γράψει γι’ αυτά -πολύ τιμητικά-

όλες οι εφημερίδες της Μυτιλήνης, Η

ΑΓΙΑΣΟΣ, ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ, ΤΟ ΒΗΜΑ

ΤΗΣ ΓΕΡΑΣ, καλούμαι σε διάφορα σχολεία

της Μυτιλήνης -ΟΧΙ ΤΟΥ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ- να

συζητήσω γι αυτά με τα παιδιά, επειδή ανα-

φέρονται στην ζωή και την δράση των συμ-

πατριωτών μας στα παλαιότερα χρόνια.

Εσείς -πλην μιας σύντομης τιμητικής

αναφοράς του Στρατή Ψαρρά- τα αγνοεί-

τε. Με γεια σας με χαρά σας. Αφού έτσι πι-

στεύετε ότι υπηρετείτε την προβολή του τό-

που.

Ο ίδιος

ΑΠΑΝΤΗΣΗH πιο πάνω επιστολή μας διαβιβάστηκε

από τον κ. Άρη Καρπούζη τυπογράφο του

περιοδικού «Πλωμαρίτικοι Αντίλαλοι».

Απευθύνεται στην Πρόεδρο του Δ.Σ. του


ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΕΦΥΓΑΝ

Γέννημα θρέμμα Πλωμαρί-τισσα, μοναχοκόρη τηςΒλουτίνας (Βλουκίνς) Ζα-

λούμη και του Μανώλη Κουκάρα,η Μυρσίνα γεννήθηκε στις 15 Φλε-βάρη του 1915 και στις 15 Φλεβά-ρη του 2015 μας έφυγε από το Πα-λαιό Ηράκλειο, όπου εδώ και λίγαχρόνια ζούσε με την κόρη της Ευ-δοκία, εκατό χρονών ακριβώς. Τακεράκια της γιορταστικής τούρταςτων γενεθλίων της, που ετοίμαζαν, δεν πρό-λαβε να τα σβήσει, αφού τέλειωσε το λάδιστο καντήλι της.

Έζησε Χριστεπώνυμα θρησκευόμενη ωςτα τέλη της, γι’ αυτό και πάνω στον τάφο τηςγράφτηκε το “προσδοκώ Ανάσταση νεκρών”.

Νωρίς έχασε τον σύζυγό της ΠαναγιώτηΠολίτη και ήταν η πρώτη της μεγάλη πίκρα.Μαζί, στο Πλωμάρι, όπου και τα μεγάλωσαν,

απέκτησαν την Ευδοκία, την Μα-ρίκα, τον Σταύρο και τον Μανώλη.

Η μετέπειτα χαρούμενη κι ευ-τυχισμένη ζωή της στο Περιστέρι,μετανάστρια εσωτερικού, με τουςγαμπρούς, τις νύφες, τα εγγό-νια, τα δισέγγονα και τους κοντι-νούς συγγενείς της, ιδιαίτερα μετον σαν αδελφό της Κώστα Ψαρ-ρά, πρώτο της ξάδερφο και πατέ-ρα μου, κλονίστηκε δύο φορές. Αι-

τία: ο προώρος θάνατος του Γιάννη Μαυρο-θαλασσίτη συζύγου της Ευδοκίας της και οαπρόσμενος χαμός της Μαρίκας της. Κιόμως όλα τα υπέμενε Ιώβεια, με το “Δόξα τωΘεώ” στα χείλη της.

Ήταν φίλη και συμπαραστάτρια του Συν-δέσμου μας, καθώς και συνδρομήτρια τωνΠλωμαρίτικων Αντίλαλων, που με λαχτάρα πε-ρίμενε να τους παραλάβει και που τώρα την

ΜΥΡΣΙΝΗ ΠΟΛΙΤΗ

Συνδέσμου Πλωμαριτών Αττικής και έχει

θέμα τη μη προβολή των δραστηριοτήτων

της Λέσχης Πλωμαρίου, από το περιοδικό.

Το θέμα τέθηκε στο Δ.Σ. και συζητήθη-

κε εκτενώς. Ουδείς Σύμβουλος ή η Πρό-

εδρος είχε γνώση ή ενημέρωση αυτών των

δραστηριοτήτων. Ουδέποτε στάλθηκε στον

Σύνδεσμό μας Δελτίο Τύπου της Λέσχης

αλλά ούτε και ενημερωθήκαμε γραπτά ή

προφορικά.

Γνωρίζουμε δε στο αναγνωστικό κοινό

ότι οσάκις η Λέσχη Πλωμαρίου πραγμα-

τοποίησε εκδήλωση στην Αθήνα - παρου-

σίαση βιβλίων - όλο το Διοικητικό Συμβού-

λιο και μέλη του Συνδέσμου ήταν παρόντα

και στήριξαν τις δραστηριότητες αυτές με

την αγορά των βιβλίων που παρουσιάστη-

καν.

Κύριε Πρόεδρε

Είμαστε στη διάθεσή σας για την προ-

βολή των δραστηριοτήτων της Λέσχης

του τόπου μας και πιστεύουμε ότι ο χρόνος

που επιλέξατε να στείλετε την επιστολή

διαμαρτυρίας σας δεν έχει σχέση με την

κοινή εκδήλωση που πραγματοποίησε ο

Σύνδεσμος με το Πολιτιστικό Σωματείο του

Πλωμαρίου «ΠΟΛΙΟΝ».

Για το Δ.Σ. η Πρόεδρος

Μαρία Κανελλοπούλου


Χαλδέζος Παναγιώτης του Ευστρ. ....50€ Μπούκη Μυρσίνη ................................50€ Κουλουμπή Αικατερίνη........................25€ Κουλουμπή-Καπιτανέλη Μαρίκα ........25€ Βάρου Κλειώ........................................20€ Μουτζούρης Μιχαήλ του Δημ. ............20€ Μουτζούρης Μιχαήλ του Δούκα ........30€ Μουτζούρης Σπύρος του Αντωνίου ....20€ Λαγουμίδου Ιωάννα ..........................100€ Γιάννη Μαρία ......................................20€ Βαρβαγιάννης Κων/νος ......................25€ Ανώνυμος ..........................................100€ Βάγκαλη Δήμητρα ..............................20€ Γεωργή Μυρσίνη..................................30€ Γεωργής Αθανάσιος ............................50€ Λεοντιάδης Παναγιώτης ....................20€ Σπήλιος Γεώργιος................................20€ Καζάζη Αμφιτρίτη (Ρίτα) ....................20€ Σαμαράς Παρασκευάς ........................20€ Κυριακίδου Δήμητρα ..........................10€ Ζαχαρίου Αικατερίνη & Σπύρος ..........50€ Χωριανοπούλου Τούλα & Μανώλης....20€ Δέτσης Νικόλαος ................................20€ Κουτσαφτέλη Ειρήνη ..........................20€ Κολυβάς Δημήτριος ............................20€ Κολυβάς Νικόλαος ..............................20€ Κουντούρης Ιωάννης ..........................20€ Χατζηβασιλείου Δημήτριος ................20€ Λυγερός Απόστολος ..........................30€ Τραγάκης Μιχαήλ ..............................100€ Βερβέρη Αφροδίτη ..............................20€ Μονέδας Ευστάθιος ............................20€ Χασιώτης Χρήστος..............................20€ Ηρακλέους Χαράλαμπος ....................20€

Μανωλέλλης Ευστράτιος....................20€

πατήρ Δημήτριος Καρβούνης..............20€

Καμπάνης Σπύρος ..............................30€

Μαλλιαρού-Λάζου Περσεφόνη ..........20€

Ψαρράς Παναγιώτης ..........................20€

Βογιατζή Πηνελόπη ............................20€

Καμνορώκη Βασιλική ..........................20€

Σπήλιου Χριστίνα ................................20€

Πρωτούλη-Αγριγιαννάκη Έλλη ..........50€

Κοντοπού Ευδοκία ..............................20€

Κανελλοπούλου Μαρία ......................22€

Χαλδέζου Βασιλική ............................20€

Καραμπάση Βάνα-Ιωάννα....................20€

Πιτσιλαδή Φρόσω ................................20€

Κακαμπούρα Γεωργία..........................40€

Παλαιολόγου Βάτω ............................20€

Μουτσογιάννης Ιωάννης ....................30€

Ζαχαρίου Σπύρος ................................20€

Τραντάλης Νίκος ................................30€

Αληγιάννης Νικόλαος ........................20€

Ψαρράς Ευστράτιος............................20€

Καβαρνός Αντώνιος ..........................200€

Γιαμουγιάννης Γεώργιος ..................500€

Κουτλής Ευστάθιος ............................50€

Νέα μέλη Μώρος Πέτρος ....................................20€

Ξυπτερά-Παπάνη Μιράντα ..................50€

Καβαρνός Εμμανουήλ του Αντ. ..........20€

Καβαρνός Εμμανουήλ του Κων...........20€

Σκοποί Φιλαλληλίας Λάζος Θεόδωρος ................................10€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ - ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ

“φιλοξενούν”.Κάθε καλοκαίρι επέστρεφε και ζούσε

στο αγαπημένο της Πλωμάρι, όπου και ταοστά της εκεί θ’ αναπαυθούν, κοντά σ’ όλουςτους δικούς της.

Κηδεύτηκε στο νεκροταφείο του Παλαι-ού Ηρακλείου, που μάλιστα είναι πολύ κον-

τά στο διαμέρισμα όπου ζούσε. Την συνό-δεψαν πολλοί συγγενείς, φίλοι Πλωμαρίτεςκαι Παλαιοηρακλειώτες.

Ας είναι αιωνία η μνήμη της.Στρατής (Τάκης) Ψαρράς

Εγγονός της Ζωγραφιάς Ζαλούμη,αδελφής της μητέρας της Βλουτίνας


• Μπούκη Μυρσίνη............................100€ στη μνήμη του συζύγου της Αθανασίου

• Κουτσαφτέλη Ειρήνη........................50€ στη μνήμη του συζύγου της Κουτσαφτέλη Ιωάννη

• Μουτζούρης Σπύρος του Αντωνίου 30€ στη μνήμη Πίτσας Τυρανή

• Κουντούρη Ευανθία και Ιωάννης ....50€ στη μνήμη Πίτσας Τυρανή

• Ανδρόνικος Νικόλαος ......................50€ στη μνήμη Δημητρίου Τσιργέλη

• Λεοντιάδης Παναγιώτης ..................30€ στη μνήμη Δημητρίου Τσιργέλη

• Κανελλοπούλου Μαρία ....................50€ στη μνήμη Δημητρίου Τσιργέλη

• Φεργαδιώτης Γρηγόριος ..................50€ στη μνήμη Δημητρίου Τσιργέλη

• Φεργαδιώτης Μιλτιάδης ..................50€ στη μνήμη Δημητρίου Τσιργέλη

• Καζάζη Αμφιτρίτη (Ρίτα) ..................20€ στη μνήμη Βασιλικής Χατζηδημητρίου

• Βερβέρη Αφροδίτη ..........................20€ στη μνήμη των γονέων της Παναγιώτη καιΜυρσίνης και του συζύγου της Φραγκίσκου

• Μπούκη Μυρσίνη..............................50€

στη μνήμη του συζύγου της Αθανασίου

και των γονέων της Περσεφόνης

και Παναγιώτου Γιαννικέλη

• Βογιατζή Πηνελόπη..........................30€

στη μνήμη Βύρωνος Βογιατζή,

Βενετίας και Νικολάου Μαυραγάνη

• Αδαμαντία Στεργέλη-Καρβούνη ....100€

στη μνήμη του συζύγου της

Απόστολου Στεργέλη

• Τζανής Παναγιώτης ......................200€

στη μνήμη των γονέων του

Ειρήνης και Γεωργίου

• Ψυχογιού Μαρία ..............................20€

στη μνήμη Ηλία Ψυχογιού και

Ανδρέα Ραφτέλη

• Καμπάνη Ελισάβετ............................50€

στη μνήμη του συζύγου της

Παναγιώτη Καμπάνη

• Μαλλής Ιωάννης ............................100€

στη μνήμη του πατέρα του

Ευάγγελου Μαλλή και του θείου του

Μιχάλη Χατζηδημητρίου

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ


Πλωμαρίτικοι Αντίλαλοι 30

ΟινοφόροςΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙΟΥ

Λέσβιος Οίνος ΛΟΥΠΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ & ΣΙΑ Ο.Ε. Eρμού 4-6 Τ.Κ. 81100 Μυτιλήνη, Λέσβος

Τηλεφωνικό Κέντρο: 22510 44738 • Κινητό: 697 9041665

• Φαξ: 22510 25825 & 22510 44738

www.lesvios-oinos.gr

e-mail: [email protected] - [email protected]


ΟΥΖΟ

ΒΑΡΒΑΓΙΑΝΝΗ

ΠΟΤΟΠΟΙΪΑ

“ΒΑΡΒΑΓΙΑΝΝΗΣ ΕΠΕ”

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1860

Πλωμάρι, 81200

Λέσβος

Νησιά ΒΑ Αιγαίου

Τηλ. 22520 32741

ή 22520 33300

Fax: 22520 32231

Documents

Πλωμαρίτικοι Αντίλαλοι 247