25
1 # 2 ianvari, 2013

კოქტეილი #2

Embed Size (px)

DESCRIPTION

თსუ–ს სასწავლო ჟურნალის მეორე ნომერი

Citation preview

koqteili1

#2 ianvari, 2013

maka ldokonenis naxati

sarCevisamarTali . . . . 5-6 sazogadoeba. . . . . 7-8 reportaJi . . . . . 9 xelovneba . . . .12-13 istoria mweralze . . . . 14-16 kultura . . . . 17-18 fotoproeqti . . . 19-202

religia . . . . 10-11

mosazreba . . . 21-22 interviu. . . . . 23-25 wigni wignSi. . . . . 26-27 monologi leqsebiTurT . . . 28-29 musika . . . . . . . 30 siZvele siaxleSi. . . . . 31-34 portreti. . . . . . 35-37 Teatri-recenzia . . . 38-39 fsiqologia . . . . 40-41 persona . . . . 42-44 dizaini . . . 45 sporti. . . . 46

redaqtoris sveti

`koqteilis~ receptikoqteili oTxi Tvea arsebobs. jer proeqti daiwera, mere Jurnali Seiqmna. TiTqmis oTxi Tvea, yoveli dRe misiT iwyeba da mTavrdeba. dameTanxmebiT, rom sakmaod cota droa xma maRali gancxadebebisTvis, mag ram pirveli nomris Semdeg Tamamad vambob _ avtoportretis Seqmna movaxerxeT. koqteili Tbili, xalisiani, amavdroulad daxvewili da sada qmnilebaa. saxelis SerCevaze bevri vifiq reT. koqteili informaciaTa narevia, mravalferovan infor maciaTa farTo speqtri. kon kretuli mimarTuleba arCeuli ar gvaqvs. koqteilis logos Wiqis forma aqvs,romelic Jurnalistebis mTavr princi ps pi ra midas gamoxatavs. Temebi maqsimalurad morgebulia mkiTxvels. aqtualuri da saintereso... sakiTxebi, romlebzec fiqrobs, msjelobs sazogadeoba da ain teresebs. JurnalSi ramdenime saavtoro rubrikaa, wigni-wignSi, monologi leqsebiTurT, istoria adamianebze. Jurnalis am nomris mTavari Temaa _ adamiani da misi cxovreba, Semoqmedeba. aq waikiTxavT por tretebs, interviuebs. adamianuri urTierTobebis _ sazogadoebis arsebobis mTavari Rirebulebis Sesaxeb. Cven gagacnobT axal adaminebs an ukve nacnobebs warmogidgenT. Tqven SeiyvarebT da kidev erTxel daafasebT maT. mjera Jurnali warmatebuli iqneba, radgan im saqmis keTebisas, romelic giyvars, warmatebas yovelTvis aRwev. es Jurnali ki mTel gunds uyvars, mTeli redaqcia mondomebiT muSaobs mis Seqmnaze.A Jurnals Tan mzes da siTbos vatan, romelic minda mudam TqvenTan iyos.megi sajaia

samarTali

dapatimrebebi samarTali Tu politikasaqarTveloSi arCevnebis gziT xelisuflebis Secvlis pirveli precedenti 2012 wlis saparlamento arCevnebi iyo. marTvis sadaveebi koalicia qarTuli ocnebis xelSi gadavida. axali mTavrobis erT-erTi mTavari dapireba usamarTlobasTan brZola iyo. swored am motiviT daiwyes maT yofil maRalCinosanTa dakaveba. sazogadoebis nawili am faqts politikuri niSniT dakavebad miiCnevs, nawili ki fiqrobs, rom samarTali aRsrulda. yofili maRalCinosnebidan erT-erTi pirveli baCo axalaia daakaves. cixis kadrebis gavrcelebis Semdeg igi Sinagan saqmeTa ministris Tanamdebobidan ga dad ga da saqarTvelo datova, magram 5 noembers dabrunda. 6 noembers ki dakiTxvaze misuli daakaves. imave Rames sa qar Tvelos Seia raRebuli Zalebis gae rTianebuli S t a bis ufrosi gior gi kalandaZe d a me-4 brigadis meTauri zu Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuTidan rva wlamde, Tanamdebobis dakavebis an saqmianobis uflebis CamorTmeviT vadiT sam wlamde. Tavdacvis saministros maRalCinosanTa dakavebas safuZ vlad amave uwyebis yofili Tanam Sromlebis mier iusticiis saministroSi Setanili saCivari daedo. saministrom sajaro gaxada 5 mowmis Cveneba, sadac isini Tavdacvis yofil ministrs, generaluri Stabis ufrossa da me-4 brigadis meTaurs fizikur da sityvier SeuracxyofaSi amxelen. giorgi kalandaZis dakavebas saparlamento umciresoba genStabSi axali xelisuflebis sasurveli kandidatis daniSvnis mcdelobasTan akavSirebs, xolo axalaias dakavebas politikur devnas uwodebs: am faqtma dagvanaxa, rom TviTon es xalxi (axali xelisufleba) aris Zalian mSiSara; guSin adamiani dabrunda saqarTveloSi, eseni dafrTxnen; guSin aRZres saqme da dRes ukve daakaves igi. es yvelaferi ukan daubrundebaT. sazogadoebam dainaxa, rom es aris politikuri devna, ganacxada umciresobis erT-erTma wevrma akaki minaSvilma. parlamentis Tavdacvisa da uSiSroebis komitetis Tavmjdomaris moadgilem daviT r a b darCiaSvilma ki parlamentis plenarul sxdomaze S a m a T a v a umravlesobas miuloca, maTi xelisuflebaSi d a a p at im mosvlis Semdeg pir veli politpatimris gaCena. res. samive am droisTvis baCo axalaia kvlav sa patimroSi m a Tg a n s rCeba, gio r gi ka landaZe 30 000 lariani, xo s i sx l i s lo zurab SamaTava ki 2 0 000 lariani giraos samarTlis kodeqsis sanacvlod gaaTavisufles. 333-e muxlis mesame maRalCinosanTa dakavebebi am iT ar das nawiliT edeba brali, rulebula. 15 noembers Sss-is cxra ma Ral rac samsaxurebrivi Cinosani daakaves. maT Soris konstituciuri u f l eb am o s i l e b i s usafrTxoebis departamentis ufrosi levan gadametebas gu qardava. advokatis gancxadebiT, misi klienti xmobs da is jeba Tavisuflebis SesaZlo uka nono aRkveTis da

5

lis

samarTaliis ar ikadrebda, rom Tavad policieli sxva policiels miayenebda Seuracxyofas, es aris absoluturi absurdi, ganacxada axalaias advokatma irakli zaqareiSvilma. yofil maRalCinosanTa dakavebas evropa da aSS gamoexmaura. aSS-is saxelmwifo mdivnis TanaSemwe fili p gordoni miiCnevs, rom Tu vinme damnaSavea, unda daakavon: magram es gamWvirvaled unda moxdes da amas politikuri angariSsworebis saxe ar unda hqondes. Torem es mTels qveyanas Zalian Zvirad daujdeba imitom, rom Tqven amerika, saerTaSoriso Tanamegobroba - Cven, gakvirdebiT, - aRniSna gordonma. saqarTvelos premier-ministr biZina ivaniSvi lisTvis gagzavnil werilSi xuTma amerikelma senatorma ganacxada, rom isini uaRresad SeSfoTebulebi arian yofili xelisuflebis warmomadgenlebis winaaRmdeg dawyebuli samarTlebrivi devniT. procesi SesaZloa politikurad motivirebuli iyos da miznad politikur angariSsworebas isaxavdes. senatorebi ivaniSvils mouwodeben, yvelaferi gaakeTos imisaTvis, rom Tavidan aicilos imis aRqmac ki, rom wina mTavrobis wevrebis winaaRmdeg SerCeviTi samarTali gamoiyeneba. Financial Times-ma ki gamoaqveyna statia saxelwodebiT qarTuli logika: gamarjvebuls yvelferi. statiaSi naTqvamia, rom TiToeuli braldeba unda iyos mtkicebulebebiT gamagrebuli, procesebi saTanado doneze unda warimarTos da yvela saqme savsebiT gamWvirvale iyos: mxolod maSin SeiZleba kanonis uzenaesobis ganmtkicebaze saubari, axla ki ganxilul saqmeTa garkveul nawils bevri uklia am standartebamde, - aRniSnulia statiaSi. iusticiis ministris, Tea wulukianis gancxadebiT, yofil maRalCinosanTa dakavebas politikasTan kavSiri ar aqvs. misi TqmiT, yvela damnaSave unda daisajos da mniSvneloba ar unda mieniWos mis warsul politikur saqmianobas.

sazogadoeba

cifruli mauwyebloba, miTi Tu realoba?!7teqnologiurma progresma msoflios axali SesaZleblobebi gauxsna da rigi qveynebi mniSvnelovani gamowvevebis winaSe daayena. analoguri mauwyeblobidan cifrul mauwyeblobaze gadasvla am procesebis mxolod nawilia. cvlilebebisTvis sxvadasxva qveynebi gansxvavebulad emzadebian. 2015 wlis 30 ivniss saqarTveloSi analoguri mauwyebloba gaiTiSeba da yvela televizia cifruli signaliT imauwyeblebs. es saqarTvelos mier evrokavSirisa da telekomunikaciebis saerTaSoriso kavSiris (ITU) winaSe aRebuli valdebulebaa. kerZod, 2006 wlis Jenevis SeTanxmebis mixedviT evropis qveynebma aiRes valdebuleba, rom 2015 wlidan yvela televizia cifrul mauwyeblobaze gadava. process Zalian bevri problema axlavs Tan, Seicvleba signalebis gadacemis, aseve misi gavrcelebis diapazoni. cifrul mauwyeblobaze gadasvlis procesSi, mTavar rols qveynis xelisufleba asrulebs, vinaidan es saxelmwifos mier aRebuli sae rTa Soriso valdebulebaa. samoqmedo geg mis SemuSaveba ekonomikisa da mdgradi ganviTarebis saministros daevala. ekonomikis saministros TxovniT, saqarTvelos cifrul mauwyeblobaze gadasvlis kuTxiT muSaobs, evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis banki ( EBRD). cifrul mauwyeblobaze gadasvlis procesze saubari 20 wlis win daiwyo. analoguri sixSire, romliTac msoflio sargeblobda, amowurvadia. aSS-Si analoguri mauwyeblobidan cifrulze (DTV) gadasvlas 15 weli dasWirda. evropis qveynebisTvis es periodi saSualod 4-6 welia. rac Seexeba saqarTvelos, 2006 wlidan dRemde saxelmwifos mier am mimarTulebiT aranairi qmediTi nabijebi ar gadadgmula. Cndeba kiTxva, aris Tu ara saqarTvelo mzad cifrul mauwyeblobaze gadasasvlelad?

6

samsaxurebrivi ufle bamosilebis gadametebis Taobaze mimdinare gamoZiebasTan dakavSirebiT daa ka ves. saqme exeba premierministr bi Zina ivaniSvilis yofili dacvis wevris savaraudo gatacebas, romelic 1 oqtombris saparla mento arCev nebamde ramdenime dRiT adre gauCinarda. dakavebulebs Soris aris konstituciuri usafrTxoebis departamentis erTerTi ganyofilebis ufrosi giorgi yavlaSvili. misi advokatis TqmiT, yavlaSvili ganbaJebis dros qarTu jgufis qonebis dazianebis saqmesTan dakavSirebiT daapatimres. iusticiis ministris, Tea wulukianis informaciiT, Ssss ramdenime TanamSromlis dakaveba kiberdanaSauls ukavSirdeba: maT gamoiyenes axali teqnologiebi, kompiuteruli qselebi imisTvis, rom adamianTa piradi cxovreba, maT Soris komerciuli da finansuri informacia gaegoT. konstituciuri usafrTxoebis departamentis xelmZRvanel daTa axalaiasa da aseve Sss yofil maRalCinosans geronti alanias brali dauswreblad waredginaT. maT sisxlis samarTlis kodeqsis 333e muxlis mesame nawiliT (uflebamosilebis gadameteba) da 143e muxlis meore nawiliT (Tavisuflebis ukanono aRkveTa) edebaT brali.

qeTi RvedaSvili

sazogadoeba

reportaJi

8

arasamTavrobo organizacia saerTaSoriso gamWvirvaloba saqarTvelos media analitikosis mamuka andRulaZis TqmiT, saerTaSoriso praqtika metyvelebs, rom sam welze naklebi dro, romelic saqarTvelos saerTaSoriso valdebulebis Sesasruleblad darCa, arasakmarisia. es procesi unda warimarTos gamWvirvaled da rac mTavaria mosaxleobisTvis uvneblad - acxadebs mamuka andRulaZe. mamuka andRulaZis TqmiT, droulad unda moxdes sazogadoebis informireba. televiziiT gamosaxulebis misaRebad,ramdenime gza arsebobs: oTaxis, sakabelo da satelituri antena. sakabelo da satelituri antenis SemTxvevaSi, am problemas Tavad sakabelo televiziis provaiderebi moagvareben. Tumca, rCeba televizoris teqnikuri gamarTulobis sakiTxi, romlisTvisac umetes SemTxvevaSi saWiro iqneba specialuri dekoderi. ar arsebobs dekoderi, romelic Sav-TeTri televizoriT signalis miRebis SesaZleblobas mogvcems. regionebSi mosaxleobis 8-9% swored msgavs teqnikas flobs. saqarTveloSi arsebuli ekonomikuri situaciis gaTvaliswinebiT, es problema yuradsaRebia. sazogadoebrivi mauwyeblis teqnikuri uzrunvelyofis departamentis xelmZRvanelis moadgilis, zurab WeliZis TqmiT, nakleb savaraudoa raime mniSvnelovani problemis Seqmna. sazogadoebrivi mauwyebels aqvs SemuSavebuli gegma, Tu rogor unda gadavides cifrul mauwyeblobaze. Tumca batoni zurabis TqmiT, regionaluri mauwyeblobebis winaSe problema SesaZloa mwvaved dadges da mcirebiujetiani telekompaniebi gaqrnen. misive TqmiT, kerZo arxebs, ZviradRirebuli teqnika, romelsac analoguri signalebis gadasacemad iyenebdnen usargeblod darCebaT. ra stadiazea strategiuli gegmis SemuSavebis procesi, sakmarisia Tu ara darCenili dro saqarTvelosaTvis cifrul mauwyeblobaze gadsasvlelad, ra bedi eliT regionalur televiziebs? kavSirgabmulobis, sainformacio teqno

saaxalwlo SenaZeni Ria cis qveSdekemberia. mze anaTebs, quCa savsea adamianebiT. sadguris moedanze ise ver gaivli, rom vinmem fexze ar dagabijos, ar dagejaxos an naxevrad gamWvirvale parkSi moTavsebuli sayidlebi ar mogartyas. or rigad Camwkrivebul gamyidvlebs derefani aqvT Seqmnili. aqaurobas mxolod wiTeli xaliCa aklia...xmauria, adamianebis saubari bzuils warmoqmnis. sadRac musika JRers: vin ras yidis, ras iZens? gamyidveli qali araqarTuli kiloTi gamvlel gamomvlels Sehyviris: rolingebi iafad! rolingebi iafad! , quCis meore mxares ki igive aqcentiT, oRond ukve sxva mandilosani cdilobs Tavisi yviriliT windebi gaapiaros. ise swrafad imeorebs gasayidi saqonlis dasaxelebebs, rom gegoneba reps (musikaluri mimdinareoba) mReris. gamyidvelebis umravlesoba mdedrobiTi sqesis warmomadgenelia. aq SegiZlia SeiZino: CiCilakebi, xili, bostneuli, mwvanilebi, saaxalwlo saTamaSoebi, Ramis perangebi, sacvlebi, qaTmis xorci, saxlis mcenareebi, fexsacmeli, CurCxelebi. cisartyelis ferebSi Sesrulebuli garemovaWreTa suraTi Tavisebur xibls sZens situacias. amasobaSi, is vinc fulis dasaxarjad movida, gamyidvelebis mier SeTavazebul nivTebs xelSi iRebs da yvela mxridan daJinebuli mzeriT akvirdeba... qalbatonma, mcirewlovan bavSvTan erTad, saaxalwlo saTamaSos Sefasebis Semdeg (amas TavisTavad garkveuli dro dasWirda) ramdenimes SeZena gadawyvita. aliaqoTSi adamianebi maTTvis saWiro nivTebs iZenen: erTi nacnobs kocnis; meore bavSvs warbebSekruli saCvenebel TiTs uqnevs; mesame xelgamoSverili zis asfaltze da sibralulis nacvlad gamkicxav, zizRian mzeras iRebs; patara cisferTveleba gogona xaWapuriT cdilobs SimSili daiokos. polieTilenis parkSi gaxveuli qaTmebis gamyidveli, gverdiT momuSaves elaparakeba, Tan fotokameraze muSaobs: naxe Cemma qaTmebma ra qnes?! Ramis perangebis gamyidveli sapasuxod siciliT iTxovs, rom misi saqonelic daafiqsiros fotoaparatma. cota moSorebiT, uSualod sakvebis `seqciasTan, iq sadac fexsacmeli talaxSi gefloba da adamianebi kantikuntad dadian, Ria cis qveS iyideba: xili, Ciri, sunelebi, yveli, mwvanilebi, naZvis xeebi, limonaTebi, Zroxis xorci, Sokoladebi, makaroni. erTerTi daxli adamianebis simravliT gamoirCeva.

9

logiebisa da inovaciis departamentis ufrosis moadgile, jemal vaSakiZe cifrul ma uwyeb lobaze gadasvlis procesis dasasrulad 2015 wels asaxelebs. Tumca, rogor da ra formiT, am kiTxvebze pasuxisagan Tavs ikavebs. cifrul mauwyeblobaze gadasvla, saxelmwifo mniSvnelobis farTomasStabiani reformaa, da SesaZloa igi, evropis qveynebSi dagrovili gamocdilebis wyalobiT, warmatebiT ganxorcieldes. - aRniSna jemal vaSakiZem. gaurkvevelia, rogor apirebs saqarTvelo saerTaSorisod aRebuli valdebulebis 2015 wlisTvis Sesrulebas, rodesac jer strategiuli gegmac ar arsebobs, qveynis mosaxleobas ki informacia ar aqvs.magda TavxeliZe

es is adgilia, sadac rkinis magidaze saqonlis xorci devs, wvril milze Zroxis uzarmazari sisxliani Tavia Camokidebuli, gverdiT mamakaci najaxiT Cexavs xorcs. myidvelebi ki mSvidad elian TavianT rigs. Cveni realoba aseTia. viyidiT, gavyidiT da mere isev viyidiT... esaa garevaWroba qarTulad.

sofio maisuraZe

religia

religiada varskvlavebi. iuliusis kalendari am samive sistemas iTvaliswinebs da amitomac aris srulyofilTan miaxloebuli da yvelaze axlos aris im mistikur drosTan, romelsac dabadeba hqvia. iuliusis kalendars safuZvlad udevs ritmi da cikluroba, rac maradiulobis niSania da ris gamoc SenarCunebulia saeklesio cxovrebis kanonzomierebebi. rac Seexeba grigorianul kalendars, es Zveli sistemis Secvla iyo, romlis mizezic mecnierebis winsvla ki ara, azrovnebis Secvla gaxldaT. grigorianuli kalendari faseulobaTa axal skalaze gadavida, romlis saTaveSic racionalizmi, praq ticizmi idga. daikarga mistika da ZiriTadi yuradReba gadavida mecnierebaze, magram mecniereba ar aris WeSmaritebis qvakuTxedi, romliTac yvelaferi unda Seicvalos. rac Seexeba pirovnul konfliqts, problema aris mxolod yofiTSi, adamiani moZraobs or sistemas Soris da gaorebulia, magram sulierSi adamians, romelsac myarad aqvs Camoyalibebuli cnobiereba, kalendris gaoreba problemas ar uqmnis, radgan mas aqvs orientiri - Zveli kalendari da suliereba swored am kalendarSi zis. aRniSna dekanozma daviT londariZem. sociumSi dapirispirebas da pirovnuli konfliqtis gamZafrebas damatebiT Cvens sazogadoebaSi evropuli kulturis masobrivma gavrcelebam Seuwyo xeli. dasavleTSi saukuneze metia Sobam religiuri ride aixada da evropuli kulturis nawili gaxda. dResaswauli wveulebebTan, saCuqrebTan, qvelmoqmedebasTan, saSobao naZvis xesTan asocirdeba. saqarTvelos qalaqebis centralur ubnebSi ki 7 ianvars,marTlmadideblebi Sobas ZiriTadad sarkmelSi anTebuli sanTliT xvdebian, riTac ufals TavianT keraSi iwveven. am SemTxvevaSi marTlmadidebeli eklesia tradiciebis damcvelad gvevlineba. Soba ar aris saero dResaswauli, Tu Cven vlaparakobT Sobaze da laparakia sulierebaze. Cven sulierad vzeimobT. evropulSi ki saerTod ar Cans sulieri. Soba saero dResaswauladaa gadaqceuli, romelTanac mistika arafer SuaSia. dRevandel sazogadoebaSi swored evropul modernistuli sulia Semosuli. rodesac Soba saero planSi ganixileba, aqcenti gakeTebulia gareganze da Sinagani daviwyebulia, adamiani midrekilia garTobisaken. amitomac dRes, pirovneba, romelsac ar aqvs myarad Camoyalibebuli erovnul-qristianuli cnobiereba, bunebrivia, konfliqtSia, magram mxolod yofiT cxovrebaSi. radgan WeSmarit marTlmadidebels sulierSi ar aqvs problema. misTvis ar aris rTuli, rom SeiZleba Sen marxulobde da am dros sazogadoebis raRac nawili mxiarulad zeimobdes Sobas. marTlmadidebluri eklesia, karga xania kaTolikuri da protestantuli samyaros yuradRebis centrSia, radgan mxolod man SeinarCuna rwmena da erTiani tradicia. magram dRes cud droSi vcxovrobT. tradiciebi inerciiT miedineba, man mistiuri mniSvneloba dakarga, ris gamoc potenciur mrevlSi gaCnda dasavluri tradiciebis moTxovna. Tqva mama daviTma. 25 Tu 7? Evropuli Tu qarTuli? rogorc Cans, am kiTxvebze calsaxa pasuxis gacema sakmaod Znelia. Cvens droSi paradoqsul movlenas vawydebiT: erTi mxriv, gverds ver uvliT modernizms da, meore mxriv, sul ufro xmamaRla gaismis, rom gavufrTxildeT da gavaRrmavoT erovnul-qristianuli tradiciebi. kaTolikur da marTlmadideblur Sobas, garda mistikisa, dRes erTi mTavari ram aerTianebs: orivem sekularuli saxe miiRo. marTalia, es saxeebi gansxvavebulia, Tumca orive scildeba religiur CarCos. Tu CvenTan dRes Soba, ZiriTadad, marxvis dasasruls, Roris dakvlasa da xinklaobis dasawyiss udris, dasavleTSi es ojaxis erTad Sekrebis da wveulebis mizezia. qriste da Sobis mistika orive SemTxvevaSi naklebad axsovT.F

Soba evropulad Soba qarTuladCvenTan Soba xom marxvis dasasrulia, xinklaobis dasawyisi da ara sixarulis, ganaxlebis sayovelTao dResaswauli! minda Soba! minda, rom Sobas vzeimobdeT da upirveles yovlisa amiT vgavdeT evropas da amiT gavxdeT evropa, minda, rom Cvenma tradiciulma eklesiam daZlios modernizmis krizisi da rac mTavaria, minda, rom sxvebsac surdeT msgavsi ram!es erT-erTi blogeris, zelimxan uZilauris sityvebia. msgavsi Sinaarsis mowodebebi sakmaod mravlad gvxvdeba internet sivrcesa Tu realur sazogadoebaSi. Tema gansakuTrebiT aqtualuria dekemberSi Sobis moaxloebisas. Soba erT-erTi udidesi saeklesio dResaswaulia. qristes Sobis mistika saerToa mTeli qristianuli samyarosaTvis, magram mainc arsebobs gansxvaveba, rac Sobis TariRsa da zeimis formas ukavSirdeba. qristianul sazogadoebaSi ori kalendari arsebobs, Zveli _ iulianuri, romliTac marTlmadidebluri eklesia xelmZRvanelobs da axali _grigorianuli, romelsac kaTolikuri eklesia iyenebs. Sesabamisad, arsebobs Sobis ori TariRi: 25 dekemberi _ axali stiliT da 7 ianvari _ Zveli stiliT. kalendris gayofisTanave aqtualuri sakiTxi gaxda gaormagebuli Sobis socialuri aspeqti. Ffaqtia, Sobis ori TariRi sociumSi dapirispirebas iwvevs. TiToeuli mxare kategoriulad amtkicebs, rom qriste swored im dRes iSva, romel DdResac am dResaswauls misi religiuri Temi aRniSnavs. pirovneba yofiT cxovrebaSi garkveul konfliqtSi modis _ mihyves saero,Tu saeklesio kalendars. saqarTveloSi kaTolikuri eklesiis episkoposi padre juzepe am sakiTxTan dakavSirebiT Ppirovnul komfliqtsa da sirTules mxolod kaTolikebisaTvis xedavs. konfliqtis ZiriTad mizezad is marTlmadidebel eklesiaSi iulianuri kalendris arsebobas asaxelebs. saqarTveloSi, Sobis aRniSvna swored kaTolikebisaTvis aris rTuli, radgan sazogadoebis mxolod erT, mcire nawilSia sazeimo ganwyoba. 7 ianvars ki saqarTvelos umravlesoba zeimobs. zogadad, Soba erTi da igive saidumloa kaTolikebisTvis da marTlmadideblebisTvis. ZiriTadi gansxvaveba kalendris sxvadasxvaobaa. mTeli msoflio Sobas 25 dekembers zeimobs, mxolod marTlmadideblebi aRniSnaven 7 ianvars _ es maTi problemaa. RmerTma qnas, momavalSi yvela qristianma erTad vizeimoT Soba. iuliusis kalendari Secvlas moiTxovda, radgan buneba da TariRi erTmaneTs ar emTxveoda. amitom moxda misi dazusteba. axali kalendris mixedviT ki, magaliTad, moxdeba ise,rom erTi milioni wlis mere Sobas dekembris nacvlad 25 aprils vizeimebT. _ Tqva padre juzepem. kalendarul sxvaobasa da pirovnul konfliqtze gansxvavebuli mosazreba aqvT marTlmadidebluri eklesiis warmomadgenlebs: saeklesio kalendari drois ubralod aRnusxva rodia, is aris xati romelic maradiulobaSi myofobs. bibliaSi drois gazomvis erTeulad 3 orientiria mocemuli: mze, mTvare

10

11

gvanca kiknaveliZe

xelovneba

xelovneba

reklamis xelovneba

12

reklama Tanamedrove xelovnebaa es sityvebi PRis specialists, profesor reiCel houkinss ekuTvnis. marTlac, dasavleTis qveynebSi misi Seqmna xelovnebamdea ayvanili, radgan sworad SerCeuli reklama Tanamedrove konkurenciis samyaroSi umniSvnelovanesia. reklamas sakmaod didi istoria aqvs. komerciuli gancxadebebi da politikuri kampaniis reklamis nimuSebi napovnia pompeis nangrevebSi, antikur arabeTSi, egvi pteSi, Zvel saberZneTsa da romSi. uZvelesi civilizaciebi sakmaod warmatebiT iyenebdnen reklamas. Sua saukuneebSi mosaxleobis umravlesoba wera-kiTxvis ucodinari iyo, amitom sxvadasxva profesiis warmomadgenlebi TavianT saxlebTan xatavdnen grafikul gamosaxulebas, magaliTad TerZebi xatavdnen tanisamoss, ris Semdegac ufro advili iyo maTi migneba gviTxra anTropologma daviT gogiCaiSvilma. industrializaciasTan erTad reklamebma jer gazeTebSi gadainacvles, Semdeg _ radiosa da televiziaSi, dResdReisobiT ki isini yvelgan gvxvdeba. Tuki evropasa da amerikaSi reklamis, rogorc calke dargis, istoria xangrZliv periods moicavs, saqarTveloSi misi Seqmna 90-iani wlebidan iwyeba. rogorc yvela sferoSi, am SemTxvevaSic, saqarTveloSi reklamis pirveli nabijebi arcTu ise saxarbielo iyo, Tumca bolo periodSi sakmaod kargi xarisxis satelevizio reklamebi iqmneba, zogi sazRvargareTidanaa

gadmoRebuli, zogi ki qarTuli ideaa. Tumca mTavari isaa, rom reklama viTardeba. Tqva PR specialistma, mariam afridoniZem. ukanasknel periodSi, telesivrceSi marTlac bevri xarisxianad gakeTebuli qarTuli reklamaa, Tumca igives Tqma gagviWirdeba gare reklamasTan dakavSirebiT. magaliTad,sazRvargareT xSirad SexvdebiT ucnauri formis bilbordebsa da gare reklamas rac Cvens qveyanaSi jer kidev ucxo xilia. sazRvargareT yofnisas SeuZlebelia yuradRebis miRma dagrCes gare reklamebi, romlebic ZiriTadad Zalian kreatiulia. me piradad mqonia iseTi SemTxvevac, rodesac nivTi swored saintereso reklamis xaTriT miyidia, sinamdvileSi ki saerTod ar mWirdeboda. saqarTveloSi ki kreatiuli bilbordi erTaderTxel vnaxe, varazis xevze, sadac erTerTi bankis reklama iyo gakeTebuli, masze kalaTburTelis figura iyo damagrebuli. ar aRvfrTovandi, Tumca yuradReba mainc miiqcia _ Tqva TamTa fetelavam. kidev erTi gansxvaveba qarTulsa da d a s a v l u r r e k l a m a s Soris isaa, rom aq ar gvxvdeba skandaluri magaliTebi. sazRvargareT xSirad avrceleben xolme iseT reklamebs, romelic sazogadoebaSi skandals iwvevs. es gamiznulad xdeba, radgan

13

skandali yvelaze advilad dasamaxsovrebelia da advilad vrceldeba xalxSi- gviTxra fsiqologma natalia furcelaZem. sazRvargareTis skandalur reklamebs Soris ukanasknel periodSi yvelaze gavrcelebulia benetonis reklama saxelwodebiT Unhate anu antisiZulvili. igi mouwodebs msoflio mosaxleobas Sewyviton erTmaneTis mtroba. rogorc am reklamis Semqmnelebi amboben, maT undodaT xalxamde misuliyo idea kulturebs, erebsa da qveynebs Soris siaxlovisa. imis Tqma Znelia, mivida Tu ara sazogadoebamde es idea, Tumca aSkaraa, rom man araCveulebrivad imuSava, radgan igi aRiares bolo aTwleulis yvelaze skandalur reklamad, romelzec mTeli msoflio saubrobda. reklamis daniSnulebac

realurad xom es aris... xarisxian reklamas didi finansebic sWirdeba, amitom Zneli warmosadgenia, magaliTad zedazenis limonaTis reklamam ajobos pepsis an koka-kolas~. ase Sedareba araswori iqneboda, Tumca Tu qarTul realobas gadavxedavT, aRmovaCenT rom iseTi didi damkveTebis reklamebi, rogoricaa saqarTvelos banki an Tundac magTi umeteswilad xarisxiTac da kreatiulobiTac gamoirCeva Tqva marketologma zaqro wiklaurma. gansxvavebebi ucxour da qarTul reklamebs Soris uamravia, Tumca bolo periodSi promo aqciebs, fleSmobebs Tbilisis quCebSi ufro xSirad vxedavT, xarisxian da kreatiul ideebs _ telesivrceSi. ase rom, qarTuli reklama nel-nela viTardeba.

mari oTiaSvili

istoria mweralze

istoria mweralzeuniversitetSi Jurnalistikis fakultetze Cabareba gadawyvita. gauWirda amis mSoblebisTvis gamxela. erT dResac werili miswera maT da magidaze datova, martoebma waikiTxeTo. davwere werili da davude magidaze, Tqven waikiTxeT, me mezobelTan gadaval-meTqi. dedaCemi TiTqos mixvda da yvirili daiwyo ar waxvide, aqve erTad wavikiTxoTo. ase gavamxile Cemi survili. mama meTanxmeboda, deda ki mainc winaaRmdegi iyo, ixsenebs maka. studentobam 90-iani wlebisTvis damaxasiaTeblad Caiara. gonebidan waSlili wlebis aRdgena ki axla Tavidan uwevs: Tavisuflebis moednidan universitetSi fexiT dadioda, radgan transporti ar iyo, leqciebic arc Tu ise sasiamovnod axsendeba, amitom erTi wlis Semdeg akademiuri aiRo, daojaxda da di plomi ukve fexmZimem aiRo. wels universitetis 95 wlis iubilesTan dakavSirebiT gamodis saiubileo krebuli, romelSic yvela im mwerlis moTxroba Seva, vinc universiteti daamTavra. maT Soris arian givi Sahnazari, daTo turaSvili, ana korZaia-samadaSvili, Teona dolenjaSvili... zogi mogonebebs wers, zogi mxatvrul nawarmoebs... weris stili ar aris SezRuduli. makac erTi maTgania. is axla gonebaSi studentobis wlebis aRdgenas cdilobs... maka maqsimalisti adamiania, Svilis gaCenis Semdeg gadawyvita misi aRzrda Tavadve eTava da amitom karieraSi mcire pauzam daisadgura... xatva swored maSin daiwyo. bavSvobidan vxatav, magram dedaCemi sul miSlida, eqimi unda gamoxvide, amis dro ar gaqvso. moswonda Cemi naxatebi, magram ar aRiarebda. namuSevrebs ki TviTonve inaxavda Cumad. mogvianebiT, roca SekveTebs viRebdi ucxoeTidan, iRimoda, samxatvro akademiaSi rom geswavla, SeiZleba xatvis aseTi wyurvili aRarc gqonodao. pirveli nawarmoebi sul raRac aTi wlis win gamoaqveyna. werda, magram gamoqveyneba ar ufiqria.

maka ldokonenigogona lemuris TvalebiTmaka ldokoneni mweralia, mxatvari da Jurnalisti. iseTi mwerali, rom ginda misi moTxrobebi sul ikiTxo. gadaSli Tu ara axal furcels, nawarmoebis gmirebi gizidaven da maT samyaroSi gtoveben. maka ubralo da saintereso pirovnebaa Savi TvalebiT da tkbili xmiT. Semoqmedebac masaviT saintereso da mimzidveli aqvs tkbili da raRacnairi Saqarmoyrili, Zveli Tbilisuri aqcentebiT... skivris siRrmidan amoRebuli ZvelqarTuli frazebiT. maka finelia. misi fineli babua saqarTveloSi colis mosayvanad Camosula... Turme sul Savgvremani qalebi moswonda. erTxelac zRvaze gemis kapitani gaucvnia, romelsac qarTveli coli hyolia Savgvremani da eSxiani. mas uTqvams, aseTi qalebi saqarTveloSi arian, wadi da SeirTeo. isic Camosula... colic SeurTavs, qarTulic uswavlia, Rvinis dawurvac da imereTSi dasaxlebula. SviliSvili rom SesZenia, marine (maka) daurqmevia, marin xom zRvas niSnavs? gvari ldokonenic zRvasTan asocirdeba. sxvaTaSoris, gaCenila Tu ara maka, babuas pirvelad is ukiTxavs, Savi Tvalebi Tu aqvso. axla maka Tavis babuas didi siTboTi ixsenebs da ambobs, rom misi pirovnebis Senebisas pirveli aguri, Tundac literaturis siyvarulSi, swored finelma babuam Cado, man waukiTxa pirvelad vefxistyaosani, aqcentiT, magram qarTulad... manve aziara rusul literaturas. sul vambob Cemma genma imdeni imogzaura CrdiloeTidan samxreTisken, sanam aq ar movidameTqi. RimiliT gveubneba maka da ganvlil wlebs ixsenebs. bavSvoba sololakSi Tbil,megobrul garemoSi gaatara. dedis mama arqiteqtori iyo da dedac xatavda. ise izrdeboda, rom yovelTvis umaxvilebdnen yuradRebas arqiteqturul detalebze. saxli, sadac gaizarda, somexi Tavadis iyo, Semdeg mTavrobam dahyo sacxovrebel binad da xalxs gadasca. axsovs, rogor Semodioda maT binaSi Tavadis asuli da ambobda es Cveni saTamaSo oTaxi iyoo. skola, romelSic maka swavlobda, aseve Tbiliseli Tavadis saxli yofila da TiToeul saklaso oTaxSi italiuri buxari mdgara. babua eubneboda Turme TiToeuli fila saTiTodaa Camotanili italiidano. am garemoSi cxovrebam makas Semoqmedebaze didi gavlena moaxdina, qiSmiSiani ambebi misi pirveli krebuli, swored sololakur istoriebze dawera. mSoblebTn araCveulebrivi urTierToba hqonda. mxolod erT sakiTxSi ver Tanxmdebodnen: isini samedicinosTvis amzadebdnen, TviTon ki bolo wels gadaifiqra da

15

istoria mweralzeverc maSin gabedavda, rom ara misi megobari, mwerali Teona dolenjaSvili. man miatanina pirveli moTxroba literaturul gazeTSi, manve miiyvana stambaSi iZulebiT da daabeWdina wigni, romelSic im wels saukeTeso debiutisTvis sabas literaturuli premia miiRo. cxovrebaSi mZime periodi gadaitana, radgan jer mama wavida amqveynidan moulodnelad, erTi wlis mere ki dedac dakarga. am megobruli, Tbili, siyvaruliani ojaxis Semdeg erT dResac marto darCa da yvelaferi misi sakeTebeli gaxda. maSin i pova dedasTan uamravi msgavseba. dedas xedavda xmaSi, moZraobebSi...

"manqana, romelicyvelafers gaaqrobs "

kultura

arsebobs Tqmuleba _ gardacvalebidan mesame dRes adamiani im adgilebSi midis, sadac sikeTe Caudeniao. me vicodi, rom deda bevrs imogzaurebda, imdenad saTno da keTili qali iyo. im dResac molodini mqonda, rom movidoda da me raRacas vigrZnobdi. maxsovs, sarkesTan gaviare da Cems Tavs davakvirdi saocari msgavseba davinaxe dedasTan da mivxvdi, ase Semovida im dRes deda Cvens saxlSi. _gviambobs igi. maka iseTi ubraloa, iseTi saTno da nazi, rom saubrisas gegoneba, xels Tu Seaxeb, gaqreba, rogorc sizmarSi nanaxi feriebi qrebian xelis Sexebisas... mas dRemde swams Tovlis babuis. survilis Cafiqrebasac aqvs mniSvnelobao, ambobs. miniSnebebisac sjera da crurwmenebisac da amas bebias TeSdidebad da suqunebad Tavs dayril darigebebs abralebs. mwerali Tavis

16

gmirebs hgavs. mis moTxrobaSi TeSdidebSi da suqunebi crumorwmune kinkaJu _ gogona lemuris TvalebiT, misi prototi pia. Turme bebia masac sul arigebda: nemsi ar unda misce xelidan xelSi, cocxze fexis dabijeba ar SeiZleba, gasaRebi magidaze ar unda dado da a.S. arabulSi marto Tanxmovnebi iwereba, suquni aris niSani, rom Semdegic Tanxmovania da suqunebs awer. bebiaCemis darigebebi Tavze damtydari TeSdidebi da suqunebia CemTviso, RimiliT ambobs. meuRle misi kargi megobaria. isini klaselebi iyvnen, magram skolis Semdeg Tavidan gaicnes erTmaneTi. sxvaTaSoris, mis daojaxebasac raRac miniSnebas miawers makas skola CexeTis erT-erT skolasTan iyo damegobrebuli da vinc kargad swavlobda, iq miyavdaT dasaTvaliereblad. ase wagviyvanes me da kaxac da iq ise viCxubeT, weliwadnaxevari erTmaneTisTvis xma ar gagvicia, magram iqve moxda raRac, rac mere miniSnebad miviCnie erT-erTi Senobis daTvalierebisas me da kaxam SemaRlebuli adgili SevniSneT. ise moxda, rom mec damainteresa, ra iyo es ucnauri borcvi da kaxasac. aRmoCnda, rom erTdroulad CavixedeT. Turme Wa yofila. gidma gaiRima da gviTxra, am WaSi gogo da biWi Tu erTad Caixedavs col-qmari gaxdebao. Cvenma megobrebma gaicines, amaT Sansi ara aqvTo. es faqti, mere gamaxsenda, rodesac davqorwindiT. Cemi meuRle yvelanariad miwyobs xels Cems Semoqmedebas kiTxulobs da moswons, Tumca Zalian loialuria... maka axla gazeT 24 saaTis damateba weekend-Si muSaobs. wignebis mimoxilvas akeTebs. surs, sabavSvo inteleqtklubi daaarsos, rom bavSvebs literatura Seayvaros. wers wigns, romelsac literaturuli proeqti daarqva, radgan yvela moTxroba, romelic masSi Seva konkurss ukavSirdeba. magaliTad, Semodgomis legendaze, rodesac monawileebisTvis Temebi cxaddeba, miuxedavad imisa, rom Jiuris wevria, isic wers xolme. agreTve wers zRapars bebiebze da babuebze, romelsac mSoblebs uZRvnis. aseTia maka ldokoneni _ gogona lemuris TvalebiT, tkbili xmiT da faqizi SemoqmedebiT, romelsac darigebebi mTeli cxovreba TeSdidebad da suqunebad dasdeven...

17

"me saqarTvelos vanaxe es filmi"..dokumenturi filmis, manqana, romelic yvelafers gaaqrobs, qarTuli premiera Tbilisis saerTaSoriso kinofestivalze gaimarTa, Tumca TinaTin gurCianis filmma ukve moaswro kinomoyvarulebisa da msoflio auditoriis gulis mogeba. laifcigis dokumenturi kinos saerTaSoriso festivalze warmatebas, amsterdamis kinos saerTaSoriso kinofestivalze miwveva da saukeTeso sameulSi moxvedra mohyva. qarTuli filmi sandensis cnobil kinofestivalzec miiwvies. es aris filmi, romelic 13 Canawerisagan Sedegeba. 13 adamiani sulisSemZvrelad,mxiarulad an,ubralod,sainteresod mogviTxrobs Tavisi cxovrebis Sesaxeb.

megi sajaia

kultura- ram gadagawyvetinaT am fil mis gadaReba? - ucxoeTSi swavlisa da cxov rebis Semdeg mindoda mxatvruli filmis gadaReba. yvelaferi ki saqarTveloSi Camosvlis Semdeg dai wyo. aRmovaCine, rom saxeebi, romlebsac irgvliv vxedavdi sxvadasxva informaciis matareblebi iyvnen, maTi Tvalebi mesaubrebodnen. gadav wyvite, es saxeebi wamekiTxa, ukeT gamego axalgazrdebisaTvis da filmi gamekeTebina realur adamianebze. CemTvis es saxeebi Zalian saintereso iyo da unda damemtkicebina, rom realuri istoriebi aranakleb sain tereso da dramatuli SeiZleba iyos, vidre gamogonili. Tan mindoda am qveyanaSi menaxa filmisaTvis saintereso kinogmirebi, rac mTavaria mindoda Sevxvedrodi da momenaxa saerTo Cemsa da Cems garSemomyof adamianebs Soris. me meti SesaZleb loba momeca cxovrebaSi arCevani gamekeTebina, vidre Cemi filmis gmi rebs. mindoda iseTi ram mepova, rac me maTTan, maT ki CemTan da danarCen samyarosTan aerTianebT. - ratom hqvia films manqana, romelic yvelafers gaaqrobs? - rodesac wina films viRebdi, (is mxatvruli filmi iyo), erT biWs vkiTxe: -ra ginda yvelaze metad? man mi pasuxa: manqana,romelic yvelafers gaaqrobso. es winadadeba CamrCa. iseTi gancda mqonda, rom es iyo is, rac garkveulwilad axalgazrda Taobis saTqmelia. mudmiv cvlilebebSi maT Zalian uWirT iden to bis povna da cxovrebis dawyeba, ami to mac isurvebdnen iseT rames, rac radikalurad Secvlida am yvelafers, gaaqrobda garemoebebs, romlebic maT xels uSlis mSvid cxovrebaSi, cxo vre bi seuli arCevanis gakeTebaSi. SeiZleba es iyos politikuri da socialuri faqtorebi, romlebic awuxebT. filmis gada Rebis dros mivxvdi, rom es axalgaz rdebi energiiT iyv nen damuxtulni.maT am energiis gadmo frqveva da kameris, kinos magiis Sec noba surdaT. CvenTan Sexvedra gadamwyveti iyo, radgan maTTvisac es pro cesi gadaiqca manqanad, romelmac raRacebi gaaqro, raRacebi Se cvala. ami tomac sabolood es saTa uri davtoveT. - gadamRebi da SemoqmedebiTi jgufi mravaleTnikuri iyo. mizan mimarTulad moiqeciT ase? - diax, es Cemi gadawyvetileba iyo. mindoda gadameRo filmi, romelic iqneboda msoflio mayureblisaTvis da ar iqneboda morgebuli mxolod da mxolod qarTvelebs. CvenTan esaa problema, xSirad viRebT filmebs, romlebic viwro Caketil Temebzea, masStaburoba aklia da marto Cven gvesmis. rac sabolood uin te reso

portretebixdeba saerTaSoriso mayureblisaTvis. amitomac jgufi mravaleTnikuri iyo. Tu TiToeuli maTgani gadaRebis procesSi i povida saTavisos, rac mas aaRelvebda, is imuSavebda danarCen mayurebelze. me yovelTvis varCev saukeTesoebs, TiToeuli proeqtisaTvis. mWirdeboda garkveuli pirovnuli Tvisebebi, rom lebic moergeboda proeqts. am gundis wevrebi ar unda yofiliyvnen zedmetad aTqvefilebi filmis gmire bTan, ar unda yofiliyo zedmeti komuni kacia. gmirebs Tavis samyaroSi Tavi daculad unda egrZnoT. Semoq medebiTi da gadamRebi jgufi asru lebda Tavis samuSaos. operatori germaneli, xmis operatori poloneli, memontaJe koreeli, kompozitori frangi. miuxedavad enobrivi barierisa, isini Zalian axlos grZnobdnen masalas, rodesac es filmi mTel msoflios, vanaxeT, mayureblebi zustad im adgilas icinian da tirian, sadac Cven vicinebdiT da vitirebdiT. filmSi Zalian mniSvnelovania saerToobis arseboba.. - ras sZens Tqvens films gansa kuTrebul momxibvlelobas, rac nus xavs mayurebels da Jiuris wevrebs? - Cven ar gvaqvs egzotikuri Temebi, mocemulobebi gansxvavebuli evropisagan da amerikisagan, magram TiToeuli es adamiani bedisweriT aris gansazRvruli im garemoebebSi, romelSic ibadebian. saTqmeli Temebis universalurobaa, aseve filmis gmi rebis uSualoba, siSiSvle, Cemi da Cemi gmirebis er Toba, urTierTgaxsnilobaa. rac Cven gvaqvs erTmaneTTan dialogis dros. gmirebi pirdapir modian da ar eSiniaT barierebis, arian gaxsnilebi. albaT es yvelaferi sZens am films momxiblelobas. es adamianebi, TavianT cxovrebas eZeben. maT ician, rom gza dabadebidan sikvdilamde TviTonve unda gaiaros, miuxedavad imisa, ra garemoSi daibadenen, isini cdiloben, rac SeiZleba kargad iaron am gzaze, amavdroulad darCnen sakuTari Tavis erTgulebi da izrunon garSemomyofebze. eseni arian adamianebi, romlebic ar borotdebian. - ra mogcaT Tbilisis saerTaSoriso kinofestivalma? - Cemma filma gamarjveba moi pova festivalis seqcia panoramaSi. Jiu ris wevrebi iyvnen profesionalebi da CemTvis Zalian sasiamovno iyo maTgan miRebuli aRiareba. festivalis meSveobiT, me saqarTvelos vanaxe es filmi. Tqveni filmi, sandensis kinofestivalze moxvda. ras eliT am festivalisgan? . amsterdamis kinofestivalze, sadac es filmi saukeTeso sameulSi moxvda, is 2000-ma mayurebelma naxa. dokumenturi filmisaTvis es sakmaod didi audi toriaa. es yvelaferi xels uwyobs qarTuli kinos popularizacias. sandensze es pirveli qarTuli kinoproduqciaa. saavtoro namuSevrebi aq yovelTvis did interess iwvevs. ar eZeben informaciul filmebs, aq ar arCeven maT politikuri kriteriumebiT. kinofestivalis saidumlo isaa, rom Cndebian axali avtorebi. gzebi ixsneba ara marto CemTvis, aramed sxva qarTuli filmebisaTvis. - rogoria Tqveni gegmebi, apirebT Tu ara muSaobis dawyebas axal filmze? - sxvadasxva kinofestivalebze var miwveuli. ukve mzad maqvs mxat vruli filmisaTvis scenari, vmuSaob aseve dokumentur namuSevrebze, romlebic TiTqmis mzadaa. mWirdeba dro. msoflio kinoSi axali saxe var, rom lis mxardaWerasac cdiloben. minda, rom naCqarevad ar gadavwyvito, Tu ras gadaviReb. - Tqveni azriT, rogoria warmatebis formula reJisorisTvis? - warmatebis formulaa, gadaiRo filmi imaze, rac Sen marTla ga wuxebs, gaRelvebs, gtkiva, an gixaria, rodesac gaqvs saTqmeli. auci leblad gamonaxav misi gamoxatvis formebs. mniSvnelovania es SeZlebisdagvarad ukompromisod gaakeTo. siyvaruli da energia namu Sevars yovelTvis etyoba.

fotoproeqti

18

19

xatia Wilava

fotoproeqti

mosazreba

tolerantobidan diskriminaciamdeqarTvelma, Tavisi sarwmunoebisTvis jvarcmulma, icis pativi sxvisi sarwmunoebisac, - werda ilia WavWavaZe. aWarlebi arian ZirZveli qristianebi da ZaliT ratom imuslimaneben Tavs ar vici. isini unda gaqristiandnen, raxan guriaSi Camosaxldnen, unda aiZulo. Tu arada wavides biZia mis xuloSi da iyos,es erT-erTi Tavisi sarwmunoebisTvis jvarcmuli qarTvelis sityvebia, sofel nigvzianSi mcxovrebi qarTvelis. sad gaqra qarTuli tolerantizmi? bolo periodia es kiTxva metad aqtualuri gaxda sazogadoebaSi. am periodSi ganviTarebulma movlenebma, religiurma dapirispirebam saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi marTlmadideblebsa da muslimebs Soris, yvela qarTuli tolerantizmis WeSmaritebaze daafiqra. ucnauria, erTi SexedviT saqarTveloSi religiuri dapirispirebis motivi ar arsebobs. am mxriv kanoni, saqarTvelos konstitucia aregulirebs normebs. qveynis araerT qalaqSi erTmaneTis gverdigverd mSvidobianad Tanaarsebobs, marTlmadidebluri ekle sia, sinagoga, meCeTi Tu kaTolikuri taZari. Tumca, rogorc aRmoCnda kanoni furcelzeve dawerilad rCeba, xolo tolerantoba sxva religiis warmomadgenelTa mimarT xandaxan moCvenebiTia. konfliqti mas Semdeg gamZafrda, rac noembris dasawyisSi lanCxuTis raionis sofel nigvzianSi mcxovrebma marTlmadidebelma mosaxleobam musliman Tanasoflelebs koleqtiuri locva aukrZala. guriis miwaze muslimanebs ar vaboginebT! _ iyo ZiriTadi argumenti. am faqtma Tanasoflelebs Soris seriozuli dapirispireba gamoiwvia. erTi mxriv marTlmadidebeli mosaxleoba acxadebs, rom isini ar dauSveben sofelSi meCeTis aSenebas. muslimani mosaxleoba ki Tanasoflelebs locvisas xelis SeSlaSi adanaSaulebs. dekembris dasawyisSi dapirispireba amjerad qvemo qarTlSi, TeTriwyaros raionSi, sof. winwyaroSi moxda. motivi aqac igivea, marTlmadidebeli mosaxleobis ukmayofilebis mizezi sofelSi erTerT saxlSi amoqmedebuli muslimanuri samlocvelo gaxda. adgilobrivebi raionis sxvadasxva soflebidan tradiciul locvaze dasaswrebad muslimebis Casvlas ewinaaRmdegebian. mosaxleoba samlocvelos dauyovnebliv gauqmebas iTxovs. sofel nigvzianSi, iseve, rogorc winwyaroSi muslimani mosaxleoba wlebis win aWaridan Camoasaxles. isini ekomigrantebis statuss atareben. aWaris

20

21

20

Tamar natriaSvili lana TuTaraSvili

mosazrebamTianeTis mosaxleoba, stiqiuri zonebis simravlis gamo, sacxovrebels wlebis ganmavlobaSi iZulebiT tovebda. aWarlebis masiuri migrireba gasuli saukunis 80-iani wlebis bolodan daiwyo. isini dasaxldnen saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi, maT Soris lanCxuTis raionSic. sofel nigvzianSi 1300-mde komli cxovrobs. aRsaniSnavia, rom sakmaod did nawils swored aWaridan Camosaxlebuli ekomigrantebis ojaxebi Seadgenen. marTlmadidebeli mosaxleobis moTxovna koleqtiurad locvis akrZalvis Sesaxeb, ewinaaRmdegeba qveyanaSi arsebul kanonebs. es sxva araferia, Tu ara aRmsareblobis Tavisuflebis akrZalva. muslimTaTvis koleqtiuri locvis uflebis warTmeva, mxolod imitom, rom umravlesobas ase surs, araswori poziciaa da adamianis fundamenturi uflebebis uxeS darRvevas warmoadgens. rwmenis Tavisuflebas sxvagvarad religiis Tavisufleba ewodeba da mas adamianis uflebaTa sistemaSi mniSvnelovani adgili uWiravs: adamianis uflebaTa sayovelTao deklaracia, (muxli 18) yovel adamians aqvs ufleba, azris sindisisa da religiis Tavisuflebisa. es ufleba moicavs Tavisuflebas Tavisi religiisa Tu rwmenis Secvlisa Tu Tavisuflebas Tavisi religiis Tu rwmenis aRmsareblbisa, rogorc erTpirovnulad, aseve sxvebTan erTad moZRvrebaSi, RvTismsaxurebaSi da religiur da ritualur wesCveulebaTa SesrulebaSi sajaro Tu kerZo wesiT. saqarTvelos konstitucia,(me-9 muxli) saxelmwifo acxadebs rwmenisa Tu aRmsareblobis Tavisuflebas. religiis Tavisuflebis dacvisaTvis samarTlebriv garantiebs iTavsebs aseve sisxlis samarTlis kodeqsi, romlis mixedviT RvTismsaxurebis an sxva religiuri wesCveulebis aRsrulebisaTvis ukanonod xelis SeSla sityvis, azris, sindisisa Tu aRmsareblobis, rwmenis an mrwamsis gamo, miCneulia danaSaulebriv qmedebad. garda qaRaldze dawerili kanonebisa, arsebobs moraluri normebi. marTlmadideblobis fundamentic, xom moyvasis siyvarulia. giyvardes moyvasi Seni, viTarca Tavi Seni. moyvasSi ki ar igulisxmeba mxolod is, romelic Seni mrwamsisaa. miuxedavad imisa, rom n i g v z i a n S i Camosaxlebuli aWarlebi aRmsareblobiT muslimanebi arian, maTi samSobloc saqarTveloa. amdenad, isini Tanabari uflebebiT unda sargeblobdnen. aravis aqvs ufleba, locva aukrZalos adamians. tolerantoba _ esaa Tavisufleba mravalferovnebaSi. es aris adamianis SesaZlebloba, aRiaros, pativi sces sxva adamianis rwmenasa da Rirebulebebs. igi

interviu

aseara mxolod moraluri movaleobaa,aramed politikuri da samarTlebrivi moTxovnacaa. romlis darRveva SeiZleba CaiTvalos, rogorc religiuri niSniT diskriminacia. rogorc aRmoCnda tolerantobidan diskriminaciamde erTi nabijia. am incidentis mizezi araerTi motivi SeiZleba iyos. erT-erT motivad SeiZleba swored rom Cveni sarwmunoebisTvis jvarcma ganvixiloT. eris genetikuri fondi marto adamianebis damaxasiaTebel garegnobas (Tmis, kanisa Tu Tvalis fers) ar gulisxmobs, igi iseT mniSvnelovan informacias gadascems Taobidan Taobas, rogoricaa patriotizmi, SiSi Tu siyvaruli. saukuneTa manZilze gamudmebiT sakuTari sarwmunoebis dacvaze zrunvam da fiqrma, qarTveli kacis genetikaSi Canerga mudmivi SiSi imisa, rom sisxliT da brZoloT mopovebuli isev ukan ar waarTvan. iqneb esaa imis mizezi, rom maT ase afrTxobs sakuTari saxlis gverdiT aSenebuli meCeTi, an yovel diliT molas locva. motivi mravali SeiZleba iyos,erTi ram ki cxadia,ganviTarebulma movlenebma yvela Cvengani daafiqra imaze, Tu ramdenad tolerantulia dRes qarTuli sazogadoeba. udavoa, rom am faqtiT dairRva, qveyanaSi arsebuli samarTlebrivi normebi. aseve igi ar warmoadgens WeSmarit marTlmadideblur saqciels, romelic moyvasis siyvarulsa da pativiscemas gvaswavlis. religiur umciresobebs saqarTveloSi erTi mxriv, icavs konstitucia, meore mxriv, Tavad marTlmadidebloba sxvas ras qadagebs, Tu ara moyvasis siyvarulsa da urTierTpativiscemas, ganurCevlad sarwmunoebisa. msgavsi dapirispireba iseTi mravaleTnikuri qveynisTvis, rogoric saqarTveloa, kargs arafers moitans. yoveli mravaleTnikuri saxelmwifosTvis mniSvnelovania, Tu ramdenad tolerantulia masSi mcxovrebi sazogadoeba erTmaneTis mimarT. udavoa, rom religiur niadagze arsebuli konfliqti, erT-erTi yvelaze safrTxiloa qveynisTvis, amitom, rogorc xelisuflebam, aseve marTlmadidebeli eklesiisa da muslimanuri Temis warmomadgenlebma,yvelaferi unda iRonon,rom konfliqti mSvidobianad mogvardes. amjerad, oficialuri pirebis gancxadebiT konfliqti dasrulda, Tumca religiuri dapirispireba Camqral naRverdals hgavs, aravin icis rodis aaldeba da kidev erTxel daayenebs sakuTari sarwmunoebisTvis jvarcmul qarTvelebs arCevanis winaSe - tolerantoba Tu diskriminacia.

uyvardaT uwin...

22

saTqmeli bevri gvigrovdeba, Tumca zogjer aris iseTic, rac Znelia sityvebiT gadmosce. marTlac, Znelia mxolod sityvebiT giamboT Tamaz bibilurisa da Tiura vaSaZis cxovrebaze, maT siyvarulze, lamaz da bednier wuTebze, romelTac qalbatoni Tiura dResac tkiviliT ixsenebs. `bibi... `bibis Zalian uyvarda..., saerTod, bibi~ _ ase uwodebs igi Tanamecxedres, qarTuli sityvis didostatsa da dRes ukve klasikosad aRiarebul mwerals Tamaz bibilurs. mis grZnobaSi cota rom gaerkve, kargad unda xedavde mis Tvalebs, unda gesmodes misi xma, aRiqvamde mis samyaros... minda mkiTxvelmac ise SeigrZnos maTi uCveulo siyvaruli, rogorc me SevigrZeni da iseTive amaRlebuli ganwyoba Seiqmnas, rogoric me Semeqmna qalbaton TiurasTan stumrobis dros. cota Soridan daviwyeb! SuadRisas SevxvdiT. qalbatoni Tiura batoni Tamazis kabinetSi SegviZRva. myudro oTaxi, yvavilebi, wignebi, samuSao magida, Zveli firsakravi, uamravi firfita da irgvliv batoni Tamazis suraTebi... simarTle giTxraT, Tavidan vRelavdi, Zalian vRelavdi... xumroba xom ar aris aseTi Jurnalistis Cawera, Tumca qalbatoni Tiura ise yuradRebiT da Tbilad dagvxvda, rom misi xaWapurebis, felamuSis, finjani Sokoladisa da mzrunvelobis wyalobiT, male Tavisuflad vigrZeni Tavi da diqtofonic movimarjve.

Tamaz bibiluri

salome gorgoZe

_ qalbatono Tiura, SegiZliaT gviamboT Tqvens bavSvobaze, gatacebebze, imaze rac yvelaze xSirad gaxsendebaT? _ dRevandeli gadasaxedidan Cems bavSvobas ufro tragikuli eTqmis, vidre romantikuli. 2 Tvis viyavi, roca mama daapatimres da daxvrites. Bbebias, babuas, dedas (maSin 19 wlis iyo) da me ori mocucqnuli oTaxi dagvitoves. danarCeni Tavad warmoidgineT... Mmagram bavSvisTvis xom mTavari isaa, rogori adamianebi arian mis irgvliv da ra mimarTulebiT warmarTaven mis damokidebulebas samyarosadmi, warmosaxvis ra unars SesZenen mas. me sasoebiT vixseneb zamTris dReebs, Cems patara oTaxs, naxerxis Rumeli rom aTbobs, me ki turgenevs, Cexovs, googols, tolstois vkiTxulob (dostoevski Turme naadrevia CemTvis) maT samyaroSi var, Zalze saintereso samyaroSi. kiTxvas, rom davamTavreb, maTi Sinaarsi rusulad unda movuTxro mamidas. Tumca es procesi arc ise sasiamovnoa, magram wigniT mogvrili siamovneba `msxverplad namdvilad Rirs. sul sxvaa gazafxuli da zafxulis dReebi guli gareT migiwevs da samyaroc orad iyofa wignis samyarod da realur samyarod, Tumca es reluri samyaroc Zalzed lamazia. Rame speqtakli unda davdgaT, siuJeti Tavad SegviZlia SevTxzaT.

Tiura vaSaZe

interviuzamTarSi dagrovilma STabeWdilebebma amaod ar unda Caiaros... _ albaT wigniT aseTma gatacebam agarCevinaT Juralistis profesia... _ diax, ase iyo. Tumca Tavdapirvelad msaxiobobaze vocnebobdi. mxolod mecxre klasidan gamiCnda survili Jurnalistobisa, rakiRa Sevatyve, rom morcxvobis gamo msaxiobobas ver SevZlebdi.Aarada skolaSi `cnobili deklamatori gaxldiT. profesiis arCevisas, rogorc xSirad xdeba xolme, ver verkveodi Jurnalistur niuansebSi, maT Soris, verc politikisa da Jurnalistikis urTierTobaSi. Jurnalistika CemTvis literatura iyo. albaT amitomac avirCie profesiad. _ roca gaerkvieT, rogor arTmevdiT samuSaos Tavs, rogorc msmenia komunisturi reJimi garkveul CarCoebs gulisxmobda, rogor grZnobdiT Tavs am CarCoebSi? _ CarCoebSi gamomwyvdeulad arasodes migrZvnia Tavi. vwerdi imas, rasac vxedavdi.Bbevri kritikuli werili dawerila `uZraobis xanad Seracxul im epoqaSi (raRa Tqma unda, Tu kritikasa da lanZRvas erTmaneTSi ar avurevT), Tumca Zalze frTxilad, didi pasuxismgeblobiT vekidebodiT pirovnebis gakrtikebas, radgan gazeTis kritika kritikis obieqtisTvis ganaCenis tolfasi iyo. marTalia, saxelmwifo moxeleebs ar `verCodiT, magram saxelmwifo institutebis kritikas sulac ar veridebodiT _ es iyo mTavari. _ cenzura? _ TqvenTvis raoden gasaocaric unda iyos, cenzura uaryofiTze metad dadebiT rols TamaSobda. is ara mxolod saxelmwifo politikas icavda, eTikasac emsaxureboda, rac dRes Zalzed gvWirdeba da, rac mTavaria, igi yovelgvari plagiatisagan gvicavda. _ qalbatono Tiura, rodis Semovida Tamaz bibiluri Tqvns cxovrebaSi? _ 1957 wlis seqtemberSi, roca pirvelad `Sevxvdi mis saxelsa da gvars. meore kursis studentebs, docentma Tamar belinskaiam, Jurnal `ciskris ivlisis nomeri Semogvitana da wagvikiTxa manamde CvenTvis ucnobi avtoris _ Tamaz bibiluris sami novela: `Cemi da, ,,mrisxane kaci, `gaparva da momaval Jurnalistebs maTi Targmna dagvavala. mokle frazebi, laRi metyveleba, mSvenieri qarTuli saSualebas iZleoda winadadeba rusulad iolad agvego da pirveli nabijic gadagvedga mTargmnelobiT saqmiaobaSi. Mmale Tamaz bibiluris saxeli respublikuri presis furclebzec gamoCnda da Cven gafacicebiT vadevnebdiT Tvals mis Semoqmedebas. mexuTe kursze ki, me da Cemi eqvsiode Tanajgufeli gazeT `axalgazrda komunistSi migvavlines praqtikaze. samocian wlebSi qarTul axalgazrdul gazeTSi bevri niWieri Jurnalisti muSaobda, magram man didebulad gadauxada xarki weriliT `Teatri bavSobidan iwyeba, romlis msgavssac arc Tu xSirad SexvdebiT Jurnal-gazeTebis furclebze. Ees odaa Teatrze. xolo misi `batoni universiteti nimuSia im Tayvaniscemisa, rasac axalgazrda unda grZnobdes mecnierebis taZrisa Tu saxelovan winaparTa mimarT. Tayvaniscemis grZnoba didebuli ramaaDda Tu es ar gamogicdia, Zalze uferulad gicxovria. Tamazi bavSvobisas reJisorobaze ocnebobda, Tanac kargadac werda. Bbolos weris survilma dasZlia da Jurnalistoba irCia. rac Seexeba profesiuli saqmianobis dasawyiss, Tavad ase gviambobs: giorgi gelaSvils `pirvelad 1957 wlis miwuruls Sevxvdi. igi qarTul axalgazrdul gazeTs redaqtorobda. mivedi sruliad ucnob kacTan da moTxroba davutove. momeCvena, rom civad Semxvda da moTxrobis gamoqveynebis imedi maincdamainc ar mqonda. ori dRis mere gazeTi gdavSale. moTxroba gamoeqveynebinaT. amis Semdeg did xans ar gaevlo, rom erT dRes didubis ubanSi, ucnobma kacma karze damikakuna da miTxra, rom `axalgazrda komunistis redaqtori giorgi gelaSvili meZebda, rom misi manqana saxlis karebTan meloda. ase gaxda Tamaz bibiluri axalgazrduli gazeTis TanamSromeli _ gamogitydebiT, Zalian gvainteresebs Tqveni siyvarulis istoria.. _ amas ufro megobrobis istoria eTqmis, rac siyvarulis erT-erTi umTavresi niSanTagania. Zveli induri `kama-sutra brZanebs: `adamianis miswrafebas sami wyaro aqvs: suli, goneba da sxeuli. sulTa miswrafeba warmoqmnis megobrobas, gonebis miswrafeba _ pativiscemas, sxeulis miswrafeba _ survils, sami miswrafebis SeerTeba ki qmnis siyvaruls. Turme arc iseTi ioli misaRwevi yofila siyvaruli, romelzec dRes ase Tavisuflad laparakoben da umeteswilad sxeulis miswrafebasTan aigiveben. Aarada, is ori umTavresi _ megobroba da pativiscema amuxruWebs mesames da siyvaruli Tayvaniscemis rangamde ahyavs. SeiZleba swored amitomac ar mjera naTqvamisa _ siyvaruli brmaao. Cemi azriT,sruliad sawinaaRmdego movlenaa _ Zalze naTeli mxedveloba aqvs da eSinia siyvarulis saganSi iseTi ram ar dainaxos, rac ocnebebs daumsxvrevs. _ amitom xom ar dagigviandaT qorwineba? _ ara! Mmxolod mokrZalebis gamo, Tore erTmaneTs ise kargad vicnobdiT, is Rrmad vixedebodiT erTmaneTis sulSi (Tumca amaze arasrdos vsaubrobdiT) SeuZlebeli iyo raime damuqreboda Cvens rwmenas erTmaneTis mimarT, Cvens did megobrobas, romlis Sesaxebac kiTxvis dasmas veravin bedavda. _ rodis gadalaxeT es `barieri?

interviu_ megobrobis me-18 wels, rodesac Tamazma didi mRelvarebis Semdeg gabeda da miTxra: ar arsebobs mesame, romelmac SeiZleba warmoidginos im urTierTobis uCveuloba, rac Cvens Sorisaa da iqneb verc me warmomedgina, Sen rom ar Semxvedrodio.

fotoze: rebeka vaSaZe(Tiuras mamida), konstantine gamsaxurdia, konstantine gamsaxurdias deda. CvenTvis Tamaz bibiluri mainc gamorCeuli iyo, Tundac imitom, rom Cveni pirveli ziareba mxatvrul TargmanTan mis saxelTan iyo dakavSirebuli, Tanac asakiTac axlo iyo CvenTan. saredaqcio garemom misdami krZalva da simpaTia kidev ufro gazarda _ sruli harmonia sufevda mis SemoqmedebiT da sulier portrets Soris. damTavrda praqtika da damTavrda universitetSi swavlis wlebic. zafxulis erT dRes, rusTavelis prospeqtze mimavalma, Soridan Tamaz bibilursa da nodar ebraliZes movkari Tvali. Mmeore mxares gadasvlas ver movaswrebdi, arada, ar vicodi, ra meqna TavCaRunuls gamevlo Tu mivsalmebodi... roca gavuswordi, SeCerdnen, momesalmen da momikiTxes, Tanac dasZines, ratom ar Semoivli CvenTan redaqciaSio. frTaSesxmuli viyavi, bednieri. Sexvedridan ramdenime dRis Semdeg, iseve, rogorc sxva ardadegebisas, Tbilisidan gavedi. samsaxurze zrunva SemodgomisTvis gadavde. da ai, 1961 wlis oqtombris orSi (am dRes ra damaviwyebs!), mirekavs nora norakiZe (mowavle axalgazrdobis ganyofilebis gamge) da meubneba: fexiT rom mogixdes Camosvla, xval diliT redaqciaSi unda gamocxadde redaqtorTano... ai, ase gavxdi am didebuli `ojaxis wevri, `ojaxisa, sadac me da Tamazma erTad 13 weli gavatareT. Bbibi axalgazrduli gazeTidan mweralTa kavSiris gazeT `literaturul saqarTveloSi gadavida, me _ iqve davrCi. _ rogorc vici, batonma Tamazmac Tbilisis saxelmwifo universiteti daamTavra. Mman ratomRa airCia Jurnalistis profesia? _ Cveni bavSvobis gatacebebi, samomavlo gzis arCevani da profesiuli saqmianobis dasawyisi Zalian hgavs erTmaneTs. bavSvobis (da ara mxolod bavSvobis) gatacebas

24

Tan SiSiT daamata, Tu mis winadadebas ar miviRebdi, samudamod dameviwyebina es saRamo, isic, rac iTqva da kvlav imad davrCeniliyaviT, rac viyaviT erTmaneTisTvis. magram saTqmeli iTqva da Zveleburad aRaraferi iqneboda, an erTad yofna unda gadagvewyvita, an unda dagvekarga erTmaneTi. dro viTxove imisaTvis, rom Sevguebodi sxvagvar urTierTobaze fiqrs, fiqrs RvTaebrivisa da miwieris harmoniaze. 1 wlis Semdeg viqorwineT.

25

*** qalbatonma Tiuram Tavisi mdidari biblioTeka dagvaTvalierebina. Ggvesaubra batoni Tamazis gatacebebze TeatriT, musikiT, mogzaurobiT. Bbevri is adamianic gaixsena, visTanac am saocar ojaxs megobroba akavSirebda. Ggagvacno CvenTvis ucnobi poetisa da Jurnalistis, eTer saxvaZis leqsebi. Yyvelaze didi dro ki Jurnalistikaze saubars dauTmo, imas rac Cveni profesiisaTvis miuReblad miaCnia: zerele gansja movlenebisa, Tavazianobis deficiti, leqsikis siRatake, uwignuroba da daudevrad mopyroba enasTan. erTi saJurnale werili yvelafers ver daitevs. Aamitom am saubris mxolod is monakveTi mogawodeT, rac naklebad cnobilia mkiTxvelisTvis.

ana kakuria

wigni wignSi

wigni wignSi

qarTuli istoriebiwinasityvaoba

inglisurenovani mkiTxvelisTvis

26

,,Dagny or A love Feast - ase hqvia zurab qarumiZis romans, romelic dublinis saerTaSoriso literaturul premiazea wardgenili. wigni inglisur enazea dawerili da rogorc enobrivad, ise Sinaarsobrivad, ucxoel mkiTxvelzea gaTvlili. romani daainteresebs maT, vinc saqarTveloze cota ram icis. is, rac qarTvelisTvis kargad cnobili da banaluria, ucxoeli mkiTxvelisTvis aRmoCena iqneba. saqarTvelo dublinis sarTaSoriso literaturul konkursSi pirvelad monawileobs. zurab qarumiZis romani wardgenilia umberto ekos, stiven kingisa da sxvaTa nawarmoebebis gverdiT.

sayvareli iyo da polonelma mokla TbilisSio. weris survili ori wlis Semdeg gamiCnda, roca SemTxveviT wavawydi monuments yofili sastumro ,,grand otelis Senobis kedelze - ,,1901 wels aq gardaicvala polonel-norvegieli dagni iuelipSibiSevski. liriuli gadaxveva 2: romanSi dagnis istoriis garda moTxrobilia vaJa-fSavelas ,,gvelis mWamelis, mistikos giorgi gurjievisa da politikos ioseb stalinis Sesaxeb. wignis garekanze, romelic 2012 wels ,,siestam gamosca, edvard munkis ,,madona, stalinis, giorgi gurjievisa da vaJa-fSavelas fotoebia datanili.

_ wigni Tematurad mravalferovania. es raze migvaniSnebs? _ weras banalurad da tradiciulad vapirebdi. vwerdi, da vigrZeni, mombezrda.mere gamaxsenda erTma megobarma rom miTxra, dagnis romani hqonda gurjievTano. es ukanaskneli specialuri fsiqoTerapiuli sistemis Semqmneli iyo da uamravi mimdevari hyavda. dagnis da mistikosis urTierToba ar dadasturda, ufro metic, isic gavige, rom 1901 wels is TbilisSi ar yofila, magram me romans vwerdi da ara dokumentur prozas. aman momca saSualeba gurjievis persona Semomeyvana. amas mohyva Samanuri kulturis mTeli samyaro, saqarTvelo gaazrebuli iyo, rogorc Zalian didi mistikuri ambebis TavSesafari. es yvelaferi fuWi iqneboda raRac kulturuli xazi, rom Aar mimeca. me-20 saukune Zalian didi gardatexis epoqaa. kulturasa da xelovnebaSi iwyeba modernizmi. movigone miTi, rogor warmoiSva modernizmi, Tavidan ra iyo Cafiqrebuli da ram waiyvana procesi sxva gziT - Secdomas uneblied xeli Seuwyo soso juRaSvilma. rac Seexeba vaJa-fSavelas, is CemTvis erT-erTi Samanuri personaa, 1901 wels ki misi poema ,,gvelis mWameli daiwera. Tumca am personebis dagni iuvelTan kavSirs aranairi faqti ar adasturebs, romanma momca saSualeba, isini gameerTianebina. aRniSna zurab qarumiZem.

27

_ batono zurab, ratom gadawyviteT nawarmoebis inglisurad dawera? _ mindoda farTo mkiTxvelze gavsuliyavi. am romanis weris erT-erTi qarizma isiyo, rom saqarTvelos globalizacia momexdina. inglisuri bavSvobidan Cemi erT-erTi sayvareli ena iyo. Sesabamisad, rogorc mwerals, mqonda gamowveva, ,,gavqaCavdi Tu ara. am ambavSi, kargi gagebiT, propagandistuli gaTvlac iyo, saqarTvelos ambis moyola ucxoeli mkiTxvelisTvis maT enaze. ambobs zurab qarumiZe. liriuli gadaxveva: romanSi asaxulia 1901 wlis movlenebi, norvegieli mwerlisa da poetebis muzis dagni iuelis TbilisSi stumrobisa da mkvlelobis ambavi, romelic e.w. mSral xidTan mdebare sastumro ,,grand otelSi moxda. dagni iueli poloneli mwerlis stanislav pSibiSevskis meuRle iyo. misi saxeli evropaSi xelovnebasa da bohemur cxovrebis wesTan asocirdeboda. dagni poetebisa da mxatvrebis: edvard munkis, avgust strinbergis, knut hamsunisa da sxvebis STagonebis wyaro iyo. qals etrfodnen da isic xSirad exveoda sasiyvarulo TavgadasavlebSi.

_ wignis qarTul enaze Targmnas ar apirebT? _ ar miyvars nawarmoebis xelaxla gatareba gulsa da gonebaSi, es ukve Cavlilietapia. dabruneba iq, sadac erT dros bednieri iyavi, ar SeiZleba, win unda waxvide. me am istoriis qarTulad damweri aRar var. Tu vinme survils gamoTqvams, konsultacias ar davzardebi- gviTxra mweralma.

dasasruli: dublinis saerTaSoriso premia Zalian mniSvnelovania. Mmas inglisuri literaturis oskarsac uwodeben. 1996 wlidan mravali qveynis erovnuli biblioTekebi yovelwliurad inglisurenovan nawarmoebebs waradgenen. 154 wignidan Jiuri 2013 wels aT saukeTesos daasaxelebs. Ggamarjvebulis vinaoba ivnisSi gaxdeba cnobili.

dagnis mkvleli, 25 wlis poloneli oficeri vlad emeriki misi erT-erTi Tayvanismcemeli iyo. swored man dapatiJa qali TbilisSi.

_ saidan SeityveT norvegieli qalis Tbilisuri voiaJis Sesaxeb? _ dagnis Sesaxeb pirvelad TviTmfrinavSi gavige, amerikidan vbrundebodi, Cems ukangia buRaZe da aka morCilaZe isxdnen. gia buRaZe edvard munkis alboms aTvalierebda, romelic amerikaSi iafad eyida, Tan aka morCilaZes uyveboda - dagni iueli munkis

salome migineiSvili

monologi leqsebiTurTme Sen uSenod

monologi leqsebiTurTra poeti, ubralod ,,mjRabneli rogorc Tavs uwodebs. saTqmels leqsebiT gadmoscems, galaktionis gacnobis Semdeg poeziis tyveobaSi moeqca. rogorc yvela poeti isic, sul Seyvarebulia, amitomac mis SemoqmedebaSi, leqsebis umetesoba siyvarulzea. vinc giorgis Semoqmedebas gaecnoba, dameTanxmeba, cota Tu iqneba iseTi, romelic mas ,,mjRabnels uwodebs, rogorc TviTon miiCnevs. marTalia poeti Sens Tavs ar unda uwodo, radgan xalxi Tavad CaTvlis ras imsaxureb, magram is, arc imisTvis wers, rom poeti erqvas. wers, radgan grZnobs Zalas, romelic aiZulebs daweros.

a

28

e jer poeti ar var, es droTa ganmavlobaSi modis da xalxi Tavad garqmevs saxels. rTulia dRes poeziiT Tanamedrove adamianis suls Seexo Tumca leqss gaaCnia, kargad dawerili leqsi mkiTxvelamde aucileblad miva. yovelTvis unda Tqva Seni saTqmeli, Seecado, rom yvelaferi imaze lamazad gadmosce vidre es sinamdvileSia. werisTvis araa gansakuTrebuli pirobebi, saWiro erTaderTi siCume. uamravi leqsi mimiZRvnia adamianebisTvis Tumca axla vfiqrob rom, sulac ar imsaxurebdnen. Cemi Semoqmedebidan yvelaze metad momwons ,,me Sen uSenod~ es leqsi im gogosTvis daiwera vinc miyvarda. Tanamedrove qarTuli poeziis nakli mkiTxvelia, radgan maT martivi leqsebi ufro moswonT,zogierTi poeti ki amas saTavisod iyenebs. me vwer imas, rac minda, roca gakritikeben, e.i. raRac mniSvnelovani gaqvs gakeTebuli, jansaRi kritika yovelTvis misaRebia. bavSobaSi Cemi axloblebisgan sul is mesmoda, Tu rogor damamSvenebda eqimis xalaTi, amitomac Cavabare samedicino universitetSi da vTvli rom sworad moviqeci. Cemi Zma, beqa Cemi yvelaze didi gulSematkivaria, arasdros makri tikebs da yovelTvis meubneba meti vwero.

m

g

iorgi

bendeliani

me

Cems qorwilSi gracxav patarZlad, angelozebma Segvikeron TeTri samosi, TviTmkvlelobas rom apirebda raSi gadarCa, axla qrolvisgan am sadavis Sveba ar hyofnis... Sen xelis gulze ver gakadreb Ramis gaTevas, sadRac talRebTan unda movrTo SenTvis sawoli, Sen uCemobis ver gakadreb mxolod arCevans, radgan CemsaviT, Cemeuli xatva sacolis ar icis bevrma, mTvares hkiTxe iSviaToba, rogorc yvela qals yvela mzisgan Seni sxivebiT, me caze Seni Tvalebi maqvs mxolod mnaTobad da moRalate mzis cqeriTac ar gecilebi. Cven gazafxulze yvavilebSi gadvixdiT qorwils, am yvavilebis surnelobis CasunTqva dagvwvavs, xis kenweroze ori mtredi amayad rom zis, qari upirebs Sejaxebas samosis Zarcvas. me Seni msgavsi miwieri veravin vnaxe, radganac CemTvis Sesaferi Sen gaqvs mSveneba, rom Semiyvardi amis gamo daginTeb sanTels da mere naklic unaklobad momeCveneba. davkrZalav yvelas vinc aqamde odesRac iyo, da exla sulac gaxsenebad Sens mere ar Rirs, magram warsuli samudamod rom daiviwyo, yvela simRera unda mospo rac dRemde aris. gavaxmobT kvirtebs magram fesvebs emaxsovrebaT, rom ganSorebam uamravi cremlebi icis, zamTari zafxuls mxolod or dRes emaTxovreba da gazafxulis motacebas auwyebs ficiT. Sen ki mejvared mainc didi mzes mouxmob mjera, me ki megobars Sanss mivcem da movuxmob mTvares, bedi ar aris,yvela TviTon qmnis bedisweras, SiSi ar aris mSiSarac xom aTenebs Rames. frinvelTa gundi gvigalobebs vicekvebT daiss, simaxinjeSic siTamames vnaxavT Tamamad, da Cvens qorwilSi umTavres rols mivandobT maiss, ayvavebuli gveyoleba radgan Tamada, Sen xelis gulze ver gakadreb Ramis gaTevas da gCuqni yvela pirvelmosul vardsa da ias, imis gamo rom siyvarulis gadasarCenad, Sen Cemi gulis pulsirebis nebarTva gqvia...

Sen

uSenod

"galaktion"maRla mTawmidaze, erTi adgilia, yvelam siTamame RviniT mapatios, bevrze bevri minda, iqve safexeSi, viyo damarxuli TqvenTan galaktion. sul sxva mTvare icis mainc mTawmidaze, sio saocari,muzis Sesaferi, nuTu sikvdilia Tqveni dadumeba da iq ar grZeldeba maRla yvelaferi, mec am ocnebebis etlSi CameZina, Rames gaTeneba unda gadarios, kaxurs movitan da iqneb moridebiT, TqvenTan erTi Wiqa mec vTqva galaktion. (duels calmxrivi hyavs vxedav monawile, cocxals gakadrebdnen amas ar mgonia,) sikvdils ramdenjerme Tavi davaRwie, magram Tqveni naxvis bedi,ar mqonia. poets siyvarulSi rodi umarTlebs da, CemTvis poetebSi mefobT,mapation, meri ar dagTanxmdaT,albaT ifiqra rom, bevrad ukeTesi gxvdebaT,galaktion...

29

salome quTaTelaZe

musika

siZvele siaxleSi

bednierebis recepti zurab SevardnaZisgannovatori qarTveli musikosebi xelnakeTi instrumentebiTa da uCveulo JReradobiT imkvidreben adgils. isini musikis siyvarulma gaaerTiana da ukve wlebia am saqmes emsaxurebian. maTi debiuti 2011 wlis studentur dReebze Sedga da dRemde aqtiurad moRvaweoben. repeticiebi yoveldRe Tsu-s merve korpusSi aqvT. swored dauRalavi Sromis Sedegia 2011 wlis ,,artgenze STambeWdavi gamosvla, solo koncerti klub ,,triumfsa da Tsu-Si, aseve uamravi saqvelmoqmedo saRamo. Tavdapirvelad bendi Sedgeboda eqvsi wevrisagan. ukravdnen standartul instrumentebze: perkusiebze, bas-gitaraze, solo-gitarasa da dramze. male axali instrumentebis Seqmnis idea gaCnda. unikaluri instrumentebiTa da uCveulo JReradobiT bendma proeqt ,,niWierSi daamaxsovra mayurebels Tavi. gadavida naxevarfinalSi da gaxda ,,jeoselisa da ,,praim-taimis rCeuli. 2012 wels bendSi cvlilebebi moxda. drameri Caanacvla Dj aTuka ediSeraSvilma (A2K). daemataT vokalisti aCo zambaxiZec. bendis gitaristi daTo dgebuaZea, romelic bavSvobidan ukravs da amas mis erTaderT mowodebad Tvlis. basgitaristi musikaluri aTwledis kursdamTavrebuli sandro narsiaa. ilia WumburiZes 2 0 ze met musikalur sakravze dakvra SeuZlia. mis garda bends kidev ori perkusionisti hyavs, laSa lorTqifaniZe da irakli goderZiSvili. laSa profesiiT montaJis reJisoria. dasartyami instrumentebi misi cxovrebis ganuyofel nawilad 2 wlis win iqca. TviTnaswavli perkusionistia irakli. ilias msgavsad, bendSi isic Tavisi xeliT damzadebul instrumentze ukravs. ,,Tsu-art-is biWebi musikas Tavadve qmnian, Tumca aravin icis, ra mimdinareobas miekuTvnebian. amaze TviTonac xumroben. rogorc bendis wevrebi uwodeben, esaa ,,natural beat sound, xelnakeTi instrumentebisa da Dj-partiis SerwymiT Seqmnili eleqtronuli musika. maTi kompoziciebi sinTezuria da jazis, rokis, fsiqodeliuri rokis, bluzisa da folkis elementebs Seicavs. biWebs repeticia yoveldRe 3-4 saaTi aqvT. ,,roca koncertebi gvaqvs movdivarT da Ramec vrCebiT xolme. SegiZlia moxvide da aq icxovro _ ambobs Dj aTuka. unda aRiniSnos, rom Tsu-arts koncerti hqonda saqarTvelos TiTqmis yvela regionSi. rogorc gitaristma daTuna dgebuaZem gviTxra, mezobel qveynebSic apireben turnes, Tumca amaze winaswar saubrisgan Tavs ikaveben.

30

31ra saerTo aqvs Zvel fexsacmelebSi Cargul mcenareebs, sa bavSvo etls, puantebs, Tixis qoTnebs,sarkeebs,Zvelebur xoWo manqanas,Zvel velosi peds,pata ra Tojinebs,CiTis xalaTebsa da xis patara saxls? - de koratiuli mcena reebis sanerge meurneoba - ,,gardenia. baRi, rom elic yovelTvis Riaa stumrebisTvis. Se dixar da TiTqos rea lobas wydebi. pirveli, rasac amCnev, lamazi ferebi, ucxo surneli da mofusfuse adamianebia. Semdeg xvdebi, rom es mxolod mcenareTa samflobelo araa. uamrav Zvelebur, originalur, Zalian nacnob da erTi SexedviT ucnauri funqciiT datvirTul nivTebs amCnev. SesasvlelTan Zvelebur Cemodnebs, Ria cis qveS Camokidebul WaRebs, rkinis magidaze sarkes, mis gverdiT dawnul kalaTebSi Calagebul bostneuls, magidaze saxeldaxelod dala gebul xils... aq uamr avi detalia. asjer gaivli erTsa da imave adgilas da yvelafers mainc ver aRiqvam. SemTxveviT SeiZleba SeamCnio vardis buCqSi Cadebuli Wilis Tojina an vaSlis xeze Camokidebuli sanaTi...

nunu sikinWalaSvili

siZvele siaxleSi- batono zurab, gviambeT Tqvens bavSvobaze. rogori bavSvi iyaviT? - rogori da laRi, xalisiani. Zalian kargi bavSvoba mqonda. gavizarde ozurgeTis raionis sofel askanaSi. Zalian kargi sofelia,keTilSobili xalxiT dasaxlebuli. araCveulebrivi ojaxi myavda, mosiyvarule da mSromeli bebia, babua, deda, mama da erTi Zma. aseTi keTilSobili xalxi, rogoric Cems sofelSia, aqamde me Cems cxovrebaSi ar Semxvedria. Zalian madlieri var im xalxis da im soflis. - rogorc vici, warmatebiT daamTavreT rogorc skola, aseve universiteti... - maincdamainc kargi moswavle ar viyavi skolaSi. imitom, rom bevri sxva interesi mqonda garda mcenareebisa. Tumca yovelTvis karg niSnebs viRebdi, radgan maswavleblebs Zalian vuyvardi, mec Zalian miyvarda isini. - germaniaSi saswavleblad wasvla ratom gadawyviteT? - germaniamde Tbilisis saxelmwifo universiteti iyo. paralelurad botanikur baRSi vmuSaobdi. iq Camovida bonisa da miunxenis botanikuri baRis direqtori da iq Sedga pirveli urTierToba Cemsa da germanelebs Soris. maT germaniaSi dampatiJes da iqedan wavedi bonis universitetSi. - gagiWirdaT Tu ara germanul cxovrebis wesTan Segueba? - gamiWirda ki ara, ver Sevegue. sam kviraze met xans iq ver vZleb. miuxedavad imisa, rom Zalian madlobeli var im xalxis, Zalian bevri ram gamikeTes da didi damsaxurebaa maTi, me Tu rame SemiZlia dRes, mainc ver Sevegue iqaur cxovrebis wess da verc vicxovreb verasdros. bevri saintereso SemoTavazeba mqonda da, wesiT da rigiT, unda davinteresebuliyavi, Tumca uari vTqvi erTaderTi mizeziT, rom me iq cxovreba ar SemiZlia. - minda Tqvens baRze gkiTxoT, romelic yvela mnaxvels Zalian uyvars. rogor dagebadaT am baRis Seqmnis idea da iyo Tu ara es bavSvobis ocnebis asruleba? - ki, ki, zustad. sul vicodi, rom me unda mqonoda baRi da bevri mcenare. pirvel rigSi, es CemTvis gavakeTe. yvelas amas vuyvebi da Tqvenc getyviT. me rac minda, imas vakeTeb. madloba RmerTs, rom rac minda marto me ar mainteresebs. sxvebsac ainteresebT da marto ara var. roca mcenareTa asortiments vrgav, aucileblad imas virCev, rac me momwons da ara imas, rac kargad gaiyideba. - ra dro dagWirdaT gardenias Sesaqmnelad? - mexuTe welia ukve, rac gardenia arsebobs. mebaReebisaTvis pirveli martia axali weli. axla rom pirveli marti mova (patara bavSviviT vambob: rom daviZineb, rom gaviRviZeb), 5 wlis gavxdebiT. - batono zurab, gardenias TanamSromlebze minda gkiTxoT. ratom SearCieT aseTi gansxvavebuli asakis TanamSromlebi? - ki, es saukeTeso modelia. Cems gundSi arian (axla

siZvele siaxleSi

32

moduri sityva vTqvi: Cems gundSi), 80 wels gadacilebuli qalbatonebic da 16-17 wlis gogo-biWebic. es SesaniSnavi kombinaciaa. mxcovani mebaReebi, romelTac mdidari gamocdileba aqvT, magram naklebi fizikuri SesaZleblobebi da maT gverdiT axalgazrdebi, romlebsac bevri fizikuri SesaZlebloba aqvT da naklebi gamocdileba. am TanamSromlebis gareSe Cemi warmateba ar gamovidoda. amitom me maTi Zalian, Zalian madlieri var. - rusTavis 2-is dilis gadacemaSi oTxSabaTobiT Tqveni baRidan eka amirejibTan erTad CarTva gaqvT. Tqveni azriT, Seuwyo Tu ara xeli aman gardenias popularizacias? - ki, ki, ar vambob, rom ara. CemTvis amas didi mniSvneloba hqonda, Zalian dainteresebuli viyavi, magram me amisTvis araferi gamikeTebia garda imisa, rom vSromobdi. me da ekam erTmaneTi SarSan giorgobas samebis taZris baRSi gavicaniT,sadac xe davrgeT. patara monaxazi am ideis iq gavaJRereT. nino arazaSvilTan kargi urTierToba maqvs. masTan makavSirebs Cemi megobrebi nino danelia da marina, romlebic Cemamde uZRvebodnen am gadacemas. ase erToblivad moxda am ideis ganxorcielebac. - batono zurab, sapatriarqos dekoratiuli mcenareebisa da mebaReobis institutis xelmZRvaneli brZandebiT. ras gvetyviT am saswavlebelze? - Cven gaviareT akreditacia, gvaRiares oficialur sas wavleblad da mas axla de ko ratiuli mebaReobis sazo gadoebrivi koleji hqvia. gvaqvs sami specialoba: baRis dizaineris, mebaRis da floristis, spe cialobebi. 5 welia es koleji

arsebobs da paralelur reJimSi vmuSaob iqac. - batono zurab, siZveleebi Zalian giyvarT. agrovebT Tu ara koleqciebs? - koleqcioneri me ar mqvia. koleqcioneri aris adamiani, romelsac unda, rom hqondes raRac garkveul erTnair nivTTa jgufi. me ki var adamiani, romelic ase cxovrobs. Zveli nivTebi momwons da rac maqvs yvelafers viyeneb cxovrebaSi. es ufro esTetikaa, vidre koleqcioneroba. me am esTetikiT vcxovrob. - bevr interviuSi aRginiSnavT, rom gardenia araa mxolod Tqveni samuSao, es Tqveni cxovrebis wesia. kidev raime xorcSesasxmeli ocneba Tu gaqvT gardeniasTan dakavSirebiT? - ki,ki,bevri damrCaAaseTi ocneba. cocxali organizmia mcenare. am sicocxlesTan urTierToba Senc Zalian bedniers gxdis, Tumca pasuxismgeblobebsac gakisrebs. imdeni ideebi maqvs, rom davwvebi, arc vici, meore dila romeli saqmiT daviwyo, romeli ufro mniSvnelovania, romeli pirvel rigSi gasakeTebelia. Zalian bevri saqme da bevri, bevri idea maqvs. - batono zurab, gardenias guruli suli giwodes... - bijos!... - forumebze weren,rom gardenia uTqvenod ver warmoudgeniaT. Tqvens baRSi moxalised muSaobis survilsac ki gamoTqvamen. amaze ras gvetyviT? - ara, ara, eg gadaWarbebuli ambavia. me mgonia, rom Cven, qarTvelebi, usaSvelo xalxi varT. Tqven guruli brZandebiT da kargad gaigebT, ras niSnavs es sityva. me erTi Cveulebrivi mebaRe var, Cveulebrivi adamiani, romelic Tavis sayvarel saqmes

33

siZvele siaxleSiakeTebs. sxvanairad vcxovrob. ar davdivar hi per marketebSi da supermarketebSi, bazarSi yidva miyvars. sxvanairad vikvebebi, sxvanairad macvia da saerTod, Zalian bednierad vgrZnob Tavs. amitom es dRes eucxoebaT. adamianebi monatrebulni arian bednierad yofnas. - erT-erT interviuSi aRniSneT, rom brazdebiT, roca mxolod Tqveni iumoris gamo gcnoben. xom ar iqca damaxasiaTebeli guruli iumori Tqvens savizito baraTad? - ki, batono, magram Cveulebrivi ambavia egec. me guruli kaci var da rames, rasac sxva tiriliTa da viSviSiT Sexvdeboda, me siciliTa da iumoriT vxvdebi. amitom arc eg unda ukvirdes vinmes, rom adamianma bevr rames dadebiTi emociiT Sexedos. xSirad var karg xasiaTze, xSirad vxumrob da viRimebi. es erTi receptia Cemi bednierebis, rom adamianma martivad, iumoriT Sexedo yvelafers. me amis gareSe ver vicxovreb. - batono zurab, ra siaxleebs gegmavT uaxloes momavalSi gardeniasTan dakavSirebiT da Tu SegviZliaT konkretulad gvesaubroT amaze? - bevri siaxlea. aq Cven gazafxulidan gveqneba patara kafe, sadac adamianebi Cais miirTmeven, Cems patara receptebs SevTavazeb maT. yvelas SeeZleba dajdes da ramdenime wuTi an saaTi gaataros am silamazeSi. gazafxulze vgegmavT bevr saintereso gamofenas. 5 wlis vxdebiT, es patara saqme ar aris da iubile gvaqvs. mcenareebis axali asortimenti gveqneba. gazafxuli gardeniasTvis Zalian saintereso iqneba da mas mec ki sulmouTqmelad velodebi. receptebi axseneT. rogoria Tqveni kulinariuli SesaZleblobebi? - raRaceebi mexerxeba, bevri araferi. ar miyvars ucxo gemoebi. saidanRac motanili tropikuli da egzotikuri saWmelebi. miyvars nigvziani kerZebi. mWadi miyvars, yveli. nigvzian salaTze gemrieli Tua rame qveyanaze ar warmomidgenia. magram saRi miyvars yvelaferi, janmrTeli. gayinuli qaTami Cems dReSi ar miWamia da verc SevWam, ver SevWam pomidors, romelsac ar aqvs pomidvris gemo. mWadis gamocxoba vici kargad. imitom, rom mWadis gareSe ar SemiZlia. - batono zurab, Tqvens saqmianobaSi warmatebuli brZandebiT. rTuli gza gaiareT aqamde. ra rCevas miscemdiT axalgazrdebs, romlebic axla iwyeben karieras? - erTi sityvaa magis pasuxi: siyvaruli. siyvaruliT unda akeTo yvelaferi. mTavaria, airCio is saqme, romelic Segiyvardeba da sworad gansazRvro, ra ginda. Tu ici, ra ginda, Segiyvardeba is saqme da misi siyvaruli gagxdis bedniers. danarCeni yvelaferi TavisiT iqneba. unda Seecado, rom janmrTelad icxovro, naklebi dro dauTmo kompiuterTan jdomas, ufro meti realur saqmes. adamianma Seni wili pasuxismgebloba aucileblad unda gaiziaro. Seni roli unda dainaxo. zogjer ase mgonia: me rom ar viyo es patara adgili xom ar iqneboda? gamorCeuli unda iyo,sxvanairi. RmerTma ase gaaCina adamiani, yvelas Tavisi jvari misca. Seni saqme xelovnebamde unda aiyvano. damlagebeli iyavi, magram ise alagebde, yvela Senze laparakobdes. raRacis Semqmneli unda iyo. Seni arsebobiT ar unda amZimebde dedamiwas. sxvisi naSromiT ar unda sargeblobde. amitom, Tu maqvs amis ufleba, movuwodebdi yvelas, rom i povon Tavisi saqme, mTeli guli da suli Cadon masSi da yvelaferi gamova. adamiani mxolod ase wava win.

portreti

erTi msaxiobis "gaugebroba"

34

nino saluqvaZe

yifSiZis don JuanisTvis mzad xar mokvde misi TiToeuli Jesti poeziaa, metyveleba simfonia, yoveli gamoxedva Jruantelis momgvreli. es Tqveni kevin kostnerebi da mel gibsonebi mis gverdiT saxsenebelnic ar arian werda vaSington posti zurab yifSiZis Sesaxeb. zura daibada 1953 wels, 1970 71 wlebSi swavlobda Tbilisis Teatralur institutSi, samsaxiobo fakultetze. 1971 wels Cairicxa da 1976 wels daamTavra kinematorgafiis sakavSiro instituti moskovSi (giki), s.gerasimovisa da T. makarovas saxelosno. 1976 wlidan kinostudia qarTuli filmis msaxiobia. daarsebis dRidan dRemde moRvaweobs mixeil TumaniSvilis saxelobis kinomsaxiobTa TeatrSi. agreTve marjaniSvilis TeatrSi. Tumca mas es wardgena sulac ar sWirdeba- is plexanoveli biWia , romelsac sakuTar Tavze sakmaod bevri aqvs mosayoli.

35

portreti

portreti

saRamos SevxvdiT, TumaniSvilis saxelobis kinomsaxiobTa TeatrSi. gaviareT grZeli derefani da patara, mkrTali SuqiT ganaTebul, Tambaqos kvamliT da scenis mtveriT gaJRenTil sagrimioroSi SevediT. saubari cota Soridan, bavSvobidan daviwyeT. bavSvobaSi cxenosnobaze vocnebobdi da viyavi kidec cxenosani, _ swored aqedan movxvdi kinoSi, maci xvitia-Si. patara biWis dubliori unda vyofiliyavi. asakis gamo amirCies, mere moxda ise, rom es biWic Tavad viyavi da dublioric. saerTod arc vicodi ra rogor mekeTebina. es samsaxiobo niWi yvelaferi TavisTavadi iyo, dedaCemidan gamomdinare. mere ukve mindoda eqimoba. eqimoba da arqiteqtura mimaCnia seriozul saqmed. sanam mixailoviCTan movxvdebodi, TumaniSvilTan, msaxioboba Cveulebrivi, zedapiruli megona, mere mivxvdi, rom gacilebiT ufro seriozulia... es iyo da es. samsaxiobo profesias rac Seexeba, uWirs Tqma, yvelaze metad ra moswons masSi, Sablonuri TviTgamoxatva cota ar iyos zedapirulad da yalbad eCveneba, yvelaze metad mainc is izidavs, rom:

Tavs, mayurebelic xSirad dadis am speqtaklze, madloba RmerTs, da xedavs bevr axals. kino ki ufro damoukidebuli profesiaa. mogexsenebaT, reJisorzea damokidebuli yvelaferi TeatrSic, magram kinoSi ufro igrZnoba es. kinoSi reJisors SeuZlia ise daamontaJos Seni scena, rom saerTod arafers ar niSnavde an _ piriqiT.

yvelaze dasanania, rom speqtaklSi Tu filmSi Seni arsebobiT araferi icvleba.aris xolme momentebi, roca fiqrob, rom umjobesi iyo sxva rame gekeTebina, me ar mqonia aseTi momenti miuxedavad imisa, rom Cavardnebic mqonda, rogorc yvelas. aris xolme daRmarTebi, magram Tu erTi patara aRmarTi mainc Segxvda, bednierebaa. am dros fiqrob, rom daRmarTi aRmarTad Rirda. zura yifSiZe gadaRebulia 70mde filmSi, rogorc saqarTveloSi, ise sazRvargareT. TeatrSi gansaxierebuli aqvs mniSvnelovani rolebi. mixeil TumaniSvilis saxelganTqmul speqtaklebSi: don Juani, `Cveni patara qalaqi, bakulas Rorebi da sxva. agreTve Temur CxeiZis speqtaklebSi: iasmina rezas artxelovneba, strinbergis mama,

36

arseboben araerTgvarovani adamia nebi, visac zogjer vTamaSobT. maTi saSualebiT SeiZleba Zalian bevri ramis Tqma, pirvel rigSi SenTvis da mayureblisTvis, mere ukve TqvenTvis, mcodneebisTvis.rac ufro uCveulod keTdeba es saqme, miT ufro sainteresoa, imdenad saintereso, rom SeiZleba sityviT ver gamoxato. es ar gulisxmobs sxvaTa naWuWSi moqcevas. dRes iseTi TamaSis maneraa, ar aris aucilebeli gumozebi gaikeTo, yurebi gaizardo. Zalian cudia,rom Teatrma dakarga niRbebi,romliTac iqmneboda saxeebi. erTi_ori kaci Tu darCa vinc amas akeTebs, Tundac goga pi pinaSvili, romelic sworad irgebs yvelafers. Mmsaxiobebi zogjer grimsac ar ikeTeben, tonsac ar ideben, ezarebaT. bolos amas moxsnac xom unda. mere dafiqrda, ramdenime wamis Semdeg Tavi aswia da Tqva ra vici, Zalian Znelia saTqmelad _ ra momwons Cems profesiaSi, ratom momwons. ai, magaliTad, mxatvars rom hkiTxo ratom xatavs, mexatineba da vxatavo getyvis, mec meTamaSeba da vTamaSob... TamaSobs da es TamaSic TeatrSi ufro moswons, Tumca miaCnia, rom orive Zalian mniSvnelovania msaxiobisTvis. misTvis Teatri ufro axloa... jer erTi Tavisi xibli aqvs muSaobis procesidan dawyebuli, sabolo SedegiT damTavrebuli. versad ver gaeqcevi Secdomas, veranir montaJs ver amoefarebi, verc musikalur efeqtebs da a.S. Secdoma wuTSi Cndeba da im wuTSive qreba, ai, im gaqrobas aqvs Tavisi xibli. rogorc erTi da igive mdinareSi ver Sexval orjer, ise ver iTamaSeb erTsa da imave speqtakls erTnairad, ver SeZleb gaimeoro sityvebi, mizanscena... ai, arts vTamaSobT marjaniSvilis TeatrSi 13 welia da sul sxvadasxvanairad vgrZnobT

rogorc amerikelebi amboben, msaxiobs premieris win aqvs infarqtis niSnebi da infarqti, rom ar daemarTos amaSi Svelis mayureblis taSi. premiera, es raRac spontanuria, Zalian bevri Sromis Sedegia. namdvili speqtakli iqmneba 20-30 wlis Semdeg, roca situaciaSi CaZromas iwyeb_ ambobs msaxiobi. swored am muSaobisas awydeba Tavad yvelaze met sirTuleebs. miaCnia rom es winaaRmdegobebiT aRsavse procesia, amavdroulad, Zalian sasiamovno. swored am periodSi iqmneba gmiri, mis Sesaqmnelad ki, rogorc Tavad ambobs, yvelafriT xelmZRvanelobs: unda Seadaro Seni gmiri cxovels, rac dagexmareba plastikaSi, Tundac sunTqvaSi, gamometyvelebaSi. misTvis mTavaria, Signidan igrZnos personaJi, raTa mayurebels Semdeg garedan daanaxos is. am dros saerTod ar fiqrobs Sedegze. Bbolos Tu yvelaferi gamouva, kargia, Tu ara _ procesi mainc sasiamovnod axsendeba. ar moswons, rodesac 2 TveSi speqtaklebis dadgmas cdiloben (xaWapurebiviT): bavSvi Cndeba 7 Tviani da 9 Tviani, 4 Tviani bavSvi ar Cndeba. amaT undaT 2-3 TveSi dadgan speqtakli. es Zalian cudia, msaxiobi am dros ver axerxebs rolSi garkvevas. rolebze saubrisas damainteresa da vkiTxe, hqonia Tu ara SemTxveva, roca ar undoda ama Tu im rolis TamaSi, magram mainc iTamaSa. gaeRima da mi pasuxa arao, mere ganagrZo: cud xasiaTad iTvleba Cemi xasiaTi, axla ukve SemiZlia amis Tqma, patara aRar var. aravis ar aqvs ufleba, Tavis xasiaTi gamoavlinos, magram, samwuxarod Tu sabednierod, me gamovavlen xolme. Secdomac momsvlia, ar gamikeTebia is, rac ar mindoda da Sevmcdarvar, unda damejerebina sxvebisTvis. rodesac grZnob, rom unda daxarjo is emocia, janmrTeloba, wnevebi, gulis aCqarebebi da a.S. da es yvelaferi imisTvis, rac Sen ar mogwons da Tan raRac Sinaganad ewinaaRmdegebi, Znelia. me mainc vTvli, rom msaxiobs iseve rogorc yvela adamians aqvs ufleba, gamoTqvas Tavisi azri, daafiqsiros pozicia... personaJebSi Tavisi xasiaTis Strixebic ki aRmouCenia, magaliTad, mama , arti, varsqen pitiaxSi, don Juani, Tumca am ukanasknelSi, rogorc TviTon aRniSna, meqalTaneoba ar igulisxmeba. dialogi telefonis zarma Segvawyvetina, bodiSi momixada da SviliSvils Zalian Tbilad esaubra. Semdeg saubari TavisTavad ojaxze ganvagrZeT. odnav sevdanarevi xmiT daiwyo 10jer meti mindoda ojaxisTvis. Secdomebi maqvs daSvebuli, rogorc yvelaferSi aseve mamobaSi, qmrobaSi, imitom rom ar gaviTvaliswine andaza:

Svili mtrad gazarde moyvared gamogadgebao. es ver gaviTvliswine da Cem Svilebs

kadri filmidan: roca ayvavda nuSiveZmakacebodi, axla Tu rame ar msiamovnebs, albaT, Cemi bralia. babua ufro ukeTesi var. saSualeba maqvs SezRuduli Torem gacilebiT ukeTesi viqnebodi... lelas rac Seexeba, Cemnairi rTuli xasiaTis kacs Tu gauZlo Cemma meuRlem (masac rTuli xasiaTi aqvs ise) amdeni weli, mainc tyuilad ar gvicxovria. mis cxovrebaze rom iRebdnen films, `gaugebrobas~ daarqmevda. ar vici, namdvilad ar vici, ras davarqmevdi... albaT, bednieri Secdoma an ufro gaugebroba, gaugebrobas davarqmevdi. saubris bolos rCevebi ar daiSura. me studentobisas aravis vujerebdi da amitomac bevrjer daviwvi, magram mainc getyviT: Zalian adre unda daiwyoT paTologiuri muSaoba sakuTar Tavze. rogor gavxde mdidario, erTxel SviliSvilma mkiTxa, 5 wlis iyo nikolozi. me vuTxari, rac ufro meti ena gecodnoneba, da saerTod, rac meti gecodineba, miT meti Sansi geqneba, gaxde mdidari da roca gaizrdebi, mixvdebi, rom simdidre marto materialuroba ar aris, simdidre aris gacilebiT ufro rTuli da moculobiTi cneba. aseve vurCev, ufro sworad, ubralod, vusurveb yvelas _ ganicados siyvaruli da ara marto ganicados, saerTod es grZnoba hqondes. rogorc patriarqi ambobs, bednierebaa siyvaruli da sxva yvelaferi siyvarulzea agebuli!!!~

37

dostoevskis maradi qmari. aseve robert sturuas speqtaklSi kalderonis cxovreba sizmaria da sxva. Sesrulebulma rolebma mis cxovrebasa da pirovnebaze garkveuli gavlena iqonia. speqtaklis keTebis dros ginda, CaZvre situaciaSi, romelSic xar. am dros Sexedulebebic icvleba da faseulobebic. amas, ra Tqma unda, droc sWirdeba... magaliTad, premiera...

ana kakuria

Teatri - recenzia

Teatri - recenziawiTeli labadiT, wiTeli fexsacmeliTa da qudiT Semosili msaxiobebi erTmaneTis qmedebebs imeoreben. vxedavT sulisa da sxeulis Widils. goneba sxeuls wamlebis miRebas aiZulebs da cxovrebaze dafiqrebas sTvazobs, Tumca uSedegod. aRsaniSnavia, giorgi afxazavas musikaluri gaformebac ruska mayaSvili ise cekvavs, scenaze asvlisa da cekvis survili giCndeba, mere ra, rom msaxiobi ar xar, Senc xom imaves grZnob? magram xalxis gerideba, maT Sens suls ver anaxeb, ifiqreben giJia, fsiqozi sWirso da oTx kedelSi gamogketaven. mere gagixseneben es is aris, warmodgenis dRes rom gagiJdao. mizezebsac gansxvavebuls mogiZebnian. magram Sen Tu ara, Sens aracnobiers xom ecodineba, ratomac gagamweses giJTa samyofelSi. baliSebi... Caqolva... qolav Sens gonebas ibrZvi mis winaaRmdeg. Tavs hpirdebi, rom es ukanasknelad moxda, magram mere isev amogyavs baliSebidan da ekiTxebi, rogor daasrulo yvelaferi? rogor daasrulo cxovreba, romelic tragediad geqca. is gismens, Sen ki gamwarebuli uyviri nuRa imedob, nuRa imedob!. realurad kargad gesmis, imedi Tu mokvdeba, arseboba umizno xdeba. sanam imedi nulze dablaa Tundac minus xarisxSi guls mainc Tavisi gaaqvs. speqtaklis msvlelobisas SeiZleba msaxiobi zustad Sen win dajdes, yava dalios da daJinebiT Semogacqerdes... albaT xvdeba, rom Senc imaves grZnob. Sav-TeTri kino am cxovrebis ho da araze, ho da araze, ho da araze, ho da araze... mTavari gmiris depresia ramdenime mizeziTaa gamowveuli: pirveli _ martoa da irgvliv aravin hyavs, meore _ realobas arasworad aRiqvams, mesame _ uzomodaa Seyvarebuli adamianze, romelsac abralebs Tavis mdgomareobas. vfiqrob, rom axla imas fiqrob, rac me yovelTvis mefiqreboda, rom gefiqra Sen Cemze. samwuxaroa, rom sakuTar Tavs sul ver Sevxvdi _ saxes, romelic mimeweba tvinis sxva mxares

fsiqozi

4.4838stkiodes am SegrZnebas yvela gansxvavebulad aRiqvams. zogs zedapirulad stkiva, zogs mkveTrad gamoxatuli spazmebiT; sxvebs mTeli guliT. ra aris aucilebeli imisTvis, rom igrZno aris Tu ara aucilebeli _ gktiodes? gtkiva yvelaferi: martooba, sixaruli, siyvaruli, rogor SeiZleba siyvaruli gtkiodes? sara keinis piesa am kiTxvaze gagcemT pasuxs: mTavar gmirs marto ki ar stkiva, aramed daavadebulia siyvaruliT.

rogor ggonia, SesaZlebelia adamiani araswor sxeulSi daibados? da rogor ggonia, SesaZlebelia adamiani araswor epoqaSi daibados? reJisori maka nacvliSvili speqtaklze oTxi wlis manZilze fiqrobda. saqarTveloSi dadgmuli piesa ufro zogad Temebze saubrobs. reJisoris TqmiT ar aqvs mniSvneloba, ramdeni adamiani miiRebs Temas. piesam orazrovneba gamoiwvia. forma, romelic SeirCa, sxva qveynebSi dadgmuli speqtaklebisgan gansxvavdeba. aq zogadad adamianis saxea warmodgenili da ara romelime konkretuli qalis. es ar aris yofiTi an fsiqologiuri drama es eqspresionistuli formis Ziebaa. reJisorma piesa maSin dadga, roca msaxiobebi i pova. mari kitia da ruska mayaSvili SesaniSnavad TamaSoben. maTi TqmiT, personaJi maTgan Zalian Sors iyo, magram rodesac partnioris gesmis, yvelaferi TavisTavad gamodis. sanam iTamaSebdnen, is xalxic ki naxes, visac fsiqozi sWirda. speqtaklis naxvis Semdeg TiTqos ufro lagdeba cxovreba, kiTxvebs pasuxs scem.

39

Caidine, visi TandaswrebiTac Caidine da visi mizeziTac Caidinespeqtakli _ fsiqozi 4.48 mogviTxrobs axalgazrda qalze, romelsac maniakaluri depresia aqvs. darbazSi SesvlisTanave idumal samyaroSi xvdebi, fiqrob, ras unda niSnavdes scenaze dalagebuli TeTri baliSebi. gulis cemis msgavsi xma speqtaklisTvis gamzadebs... mTeli arsebiT eflobi Sens Tvalwin gadaSlil samyaroSi. wina rigamde misvliT ebrZvi gonebas da smenas Zabav, rom arcerTi fraza ar gamogeparos, rasac ityvian. 4.48-saaTze mTavari personaJi sicocxlis dasrulebas gegmavs, misi aracnobieri ki ebrZvis. pirovnebis gaoreba sakmaod sainteresod aris warmoCenili. ras niSnavs fsiqozi? es aris fsiqikuri aSlilobis forma, romlis drosac avadmyofis moqmedeba gansxvavdeba gare samyarosTan mkafio SeusabamobiT, masSi samyaros asaxva damaxinjebulia, rac qcevis darRvevaSi,fsiqozisaTvis aradamaxasiaTebeli paTologiuri simptomebisa da sindromebis gamovleniT vlindeba (aRqmis, mexsirebis darRvevebi); fsiqozi ar aCens axal movlenas, is warmoadgens umaRlesi doneebis moqmedebis amovardnis Sedegebs. speqtaklSi ori msaxiobi monawileobs.

depresia boRmaa, iboRmebi imaze, rac

roca giyvars, tkivils ver grZnob, an misi saxeSecvlili formiT tkbebi, iseve, rogorc sara keinis piesis gmiri. piesis avtori sara keini ingliseli dramaturgia. wamali? ara, araviTari abebi, preparatebi mxolod misi Tematika ZiriTadad siyvaruls, seqsualur survils, siyvaruli. tkivils, sikvdils, fsiqologiur da fizikur wamebas, exeba. Tavad keinma sicocxle TviTmkvlelobiT daasrula. warmodgenis dasrulebis Semdeg gverdiT skamidan dramaturgi ebrZoda Rrma depresias, romelic mudam Tan SeiZleba mogesmaT fraza wavediT, yvelani Tokebze sdevda. orjer londonis saavadmyofoSic ki moxvda. Tumca, vekidebiT da Tavs viklavT, Sen am dros upasuxeb: am yvelafris miuxedavad, is nel-nela werda scenarebs umjobesia Cvenve SevixsnaT Toki, vidre sxvam Camogvxsnas. Tavisi axalgazrdobis Sesaxeb. piesa, faqtobrivad, misi darbazs im azriT toveb, rom iq iyavi, iq mixvedi, sadac sikvdilis aRweraa, radgan man Tavi 4:48saaTze moikla. unda misuliyavi. piesis Semdeg, marto darCenisas, roca Tvalebs daxuWav, Seni aracnobieri aucileblad icekvebs 1999 wlis 18 Tebervals narkotikebis gadaWarbebuli melodiaze, romliTac speqtakli dasrulda. Sen ki mas dozis gamo sara keini saavadmyofoSi moaTavses. ori Soridan Sexedav... dRis Semdeg ki, 20 Tebervals, man fexsacmlis TasmiT saavadmyofos saabazanoSi Tavi CamoixrCo.

megi sajaia

fsiqologia

fsiqologia

sxeulis ena, anu me gesaubrebiprokurorma londa Toloraiam. froidi, roca ambobda, rom xSirad uneblieT xdeba iseTi sazRvargareT body langu moqmedebebis gamoJonva rac ge-s sakmaod xSirad iyeneben. Cvenc ki ar vicodiT, ar gvqonda FBI-is agentis, jo navaros Tq gacnobierebuli. arsebobs cn miT, misi gamoyenebiT xSirad eba, kongurentuloba: roca gamoumJRavnebiaT sakmaod ser azrebi da qceva erTsadaimaves iozuli saidumloebebi. roca gamoxatavs, ma galiTad, miyvarxar erTs ambob da meores fiqrob, da in tonaciac Sesabamisia. me tyuilSi advilad gamosaWeri ar mjera azrebis me qmedebebs xdebi. vendobi _ am formulirebiT fsiqologiaSi sxeulis enas SeiZleba gamovxatoT _ ambobs didi mniSvneloba aqvs. misi fsiqologi giorgi donaZe. meSveobiT faruli emociebis ar arsebobs universaluri gamoaSkaravebaa SesaZlebeli. mimika, romelic yvela Se `Zalian di