Πύλη Ανάπτυξης 28

17 31 3410ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Πώς θα βγούμε γρηγορότερα από την κρίση Λ. Στεργιού

Κ. Χατζηδάκης | βουλευτής ΝΔ

Γ. Δαουτόπουλος

Ε. Καρλόπουλος

ΕΝΘΕΤΟ

ΠαιδείαΑΠΟΨΕΙΣ

Πολίτες και Πολιτικοί

ΑΠΟΨΕΙΣ

Το «χαμένο» πλεονέκτημα της Δ. Μακεδονίας

15ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Το ΑΕΠ της Ελλάδας

2 ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Εμπρησμός Αγίου Γεωργίου Αιανής >6

Για το κάπνισμα >8

7 Δεδομένα >12

ΑΡΘΡΑ/ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

>37

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Το ΑΕΠ της Ελλάδας>15

Μεταποίηση στις Νέες Συνθήκες >16

ΕΝΘΕΤΟ

Παιδεία >17

ΑΠΟΨΕΙΣ

Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και Πολιτική Βούληση >29

Πολίτες και Πολιτικοί >31

Στιγμές περισυλλογής εν όψει «Καλλικράτη» >32

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Ι.Π.Α.Δ.Μ.Π. Χαρίση 36 50100 ΚοζάνηΤηλ.: 2461026622Fax: 2461026625e-mail: [email protected]

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Βίκας Κωνσταντίνος[email protected]

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣΒίκας Κωνσταντίνος[email protected]

DESIGN & ART DIRECTORΟσταδάκης Αλέξανδρος[email protected]

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗΚαραγιάννης Γιώργος[email protected]

ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΦΙΛΙΠΠΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.

Σε δυόμιση μήνες θα βρε-θούμε πάλι μπροστά στις κάλπες για να «μεταλλά-ξουμε τυράννους» όπως

θα έλεγε ο Παπαδιαμάντης ή «μια από τα ίδια» όπως λέει ο λαός ή «Μας λεί-πει ένας αρχηγός…πενήντα ξεφυτρώ-νουν» όπως έμμετρα ο Σουρής είπε. Αλήθεια ποιες αξιολογήσεις και ποιες προτεραιότητες έχουν διαμορφώσει την κρίση μας από τους συνδυασμούς που θα διεκδικήσουν να εξουσιάσουν τον βίο μας;Άρχισαν τα όργανα και η πρώτη ανα-κοίνωση του Γιώργου Δακή υποψήφι-ου Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονί-ας λέει: «…για ένα αύριο αντάξιο της Ιστορίας μας και των προσδοκιών της νέας γενεάς…». Εδώ παρατηρούμε ότι σταματάει η πολιτική και αρχίζει να ασελγεί η θεαματικότητα των λέξεων. Πιστεύει από την πρώτη ανακοίνωση ότι οι ψηφοφόροι έχουν νεκρωμένη σκέψη. Πιστεύει ότι μας προέκυψε από παρθενογένεση, αν και ήταν Νο-μάρχης Κοζάνης για τέσσερα χρόνια. Χλευάζει άμεσα την Ιστορία γιατί δεν εξηγεί για ποια Ιστορία μιλάει και πε-ριθωριοποιεί την προσδοκία και τον προβληματισμό των νέων (που τους τρελαίνει γιατί η ανεργία στην περι-οχή εξουσίας του, φτάνει επίσημα στο 17%). Πράγματι μία ακατανόητη γλώσσα σαν ξένη στην καθημερινότη-τα που περνάμε. Παρατηρώ τους πολί-τες με τα άδεια βλέμματα στο απόλυ-το κενό της επικοινωνίας να μειδιούν στη επικοινωνιακή σχέση των αδίστα-χτων εξουσιαστών. Χρόνια τώρα - εκτός φωτεινών εξαι-

ρέσεων – η αυτοδιοικητική πολιτική για λόγους αδυναμίας αξιολόγησης των τοπικών κριτηρίων οδήγησαν την επαρχία σε έλλειψη ανθρώπινης καλ-λιέργειας και ευαισθησίας και τους ίδιους, σε πολιτική υπανάπτυξη. Η αδυναμία να διακρίνουν την ποιότητα και να αξιολογήσουν τα τοπικά κριτή-ρια σηματοδότησε λέξεις και νοήματα α-πολίτικα όπως «παραβρέθηκε, επι-σκέφτηκε» και έτσι αποξένωσαν την πολιτική επιδίωξη από τον οργανωτι-κό ρεαλισμό με ηθικές αρχές. Ωμά και χυδαία ταύτισαν το κόμμα με την αυτοδιοίκηση στο αρχέτυπο – φύ-λαρχος – μάγος – βασιλιάς. Συγκρό-τησαν «στελέχη» ωσάν ιερατείο και προσδιόρισαν το «όπιο του λαού» σε λέξεις κλειδιά όπως: «ενότητα πο-λιτών, συλλογικά δομήσαμε, σχέση εμπιστοσύνης» όταν τον Πόρο Ανά-πτυξης τον διέθεσαν ωσάν μάγοι σε βασιλικά εκσυγχρονιστικά και από-λυτα φυλαρχικά τερτίπια.Αφού την α-μετρία ύμνησαν και απο-θέωσαν, αρχίζουν σήμερα δυόμιση μήνες προ των εκλογών με λεπτο-μερειακά συμπτώματα αναγγελιών όπως: «στοχεύουμε στην πρόοδο» να αποκαλύπτουν την νέα σχέση σύνδε-σης με στεντόρεια όμως φωνασκία ως ένα νέο είδος πολιτικής ρητορεί-ας, για να καταλήξουν στην σκέψη – Μετά από τέσσερα χρόνια βλέπουμε τι θα ξαναπούμε. Μερικοί ακόμα πλαστογραφούν και προσφωνήσεις αναχρονιστικές όπως «σύντροφοι και συντρόφισσες» εξαγ-γέλλοντας πάντα «εκσυγχρονισμό». Αν υπήρχε έστω και η υποτυπώδη καλ-

λιέργεια θα μπορούσαν να προσφέ-ρουν νέα επιχειρήματα, με συγκρό-τηση συλλογισμών και διατύπωση πολιτικών θέσεων και αναλύσεων. Και μέσα σε όλα αυτά νέος φορέας εμφα-νίστηκε διακινδυνεύοντας ακόμα και το βιωματικό φορτίο των συμμετεχό-ντων στην αοριστολογία όπου φάνη-κε καθαρά ότι ο καθένας τόσα χρόνια την «πολιτική» του καριέρα βόλευε με εμμονές στην πρωτογενή ανάλυση της αριστεράς. Δεν αναφέρομαι στην δογματική αριστερά που φαντασιώνε-ται ακόμα και σήμερα την εποχή του Στάλιν. Ας σταματήσει η συναισθημα-τική εκτόνωση της ψυχολογικής διέ-γερσης και ας αποκλείσει ο λαός της Δυτικής Μακεδονίας τα στομφώδη εξαγγελτικά τρόπαια. Η Πύλη Ανάπτυξης θα θέσει σ’ όλους τους υποψηφίους βασικά ερωτήμα-τα στα επόμενα τρία τεύχη για να μπορέσει ο πολίτης της Δ.Μ. να δει, να αντιληφθεί, να παρατηρήσει, να μελετήσει έστω και την τελευταία στιγμή δεσμεύσεις. Είναι καιρός οι αυτοδιοκητικοί υποψήφιοι άρχοντες να δεσμευτούν δημόσια σ’ ένα γόνι-μο διάλογο άνδρες και γυναίκες γι-ατί πιστεύω ότι ο στόχος πρέπει να είναι κοινός. Στόχος κοινός, γιατί η Δ.Μ. χρειάζεται συστράτευση ιδεών για την ανάπτυξή της. Η διαφορά στην λεπτομέρεια του στόχου δεν μας εν-διαφέρει, αρκεί να υπάρχει στόχος. Θέλω να πιστεύω ότι τις επικείμενες εκλογές δεν θα τις κρίνει η θεαματικό-τητα των λέξεων (όπως άρχισε) αλλά η συγκροτημένη πολιτική αυτοδιοι-κητική άποψη.

Α-πολίτικα συμπεράσματα

editorial

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣΚΑΡΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΧΡΗΣΤΟΣΤΡΑΝΤΗΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΒΙΚΑΣ

Συνέντευξη

Μανωλόπουλου Ιωάννη

Γράφει ο Κώστας Βίκας

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΟΣ

Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του Παν. Δυτ. Μακεδονίας

3ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010

Το ερώτημα ε π α ν α λ α μ -βάνεται κα-θημερινά ως πρώτο θέμα σ υ ζ ή τ η σ η ς σε παρέες φί-

λων, γνωστών και συγγενών. Όλοι ξαφνιασμένοι από το μέγεθος της κρίσης και τον επιταχυνόμενο ρυθ-μό της που τους έχει πλέον αγγίξει, αναζητούν πληροφόρηση, κατεύ-θυνση και ελπίδα. Πού πάμε; «Στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα»; Κα-λή η ελπίδα. Καλή και η ευχή «ο Θε-ός να βάλει το χέρι του» αλλά δεν φθάνουν. Το «συν Αθηνά και χείρα κίνει» φοβάμαι πως είναι απολύτως απαραίτητο. Οι πολιτικοί και κυβερνητικοί αξι-ωματούχοι δεν πείθουν τη μεγάλη πλειοψηφία. Οι όποιες διαβεβαιώ-σεις τους συχνά παράγουν τα αντίθε-τα αποτελέσματα. Η φερεγγυότητά τους βρίσκεται στο ναδίρ. Υπάρχει και μια αντίφαση. Αυτοί που μας οδήγησαν στο πρόβλημα είναι σε θέση να μας οδηγήσουν και έξω από αυτό;. Πολλοί το αμφισβητούν.

Από την άλλη μεριά δε μπορούμε να αποσείσουμε και τις δικές μας ευθύ-νες. Οι πολιτικοί δεν ήρθαν ουρανο-κατέβατοι. Ούτε κάθισαν στο σβέρ-κο μας μετά από ένα πραξικόπημα. Εμείς τους επιλέξαμε με δημοκρατι-κές διαδικασίες. Άρα η ευθύνη πρω-τίστως είναι δική μας. Η λέξη κρίση που αποδίδει τη θέση στην οποία βρισκόμαστε έχει διπλή έννοια στην εκπληκτική γλώσσα που μας έδωσαν. Υπονοεί και την κινητο-ποίηση της λογικής σε μια προσπά-θεια αξιολόγησης της δεινής κατά-στασης στην οποία βρισκόμαστε, των αιτίων που μας έφεραν σε αυ-τήν και την αναζήτηση και υιοθέτη-ση νέων συμπεριφορών και πρακτι-κών που θα μας οδηγήσουν έξω από αυτήν. Και αυτό πρέπει να κάνουμε. Πρωτίστως εμείς οι πολίτες με τα-γούς τους ανθρώπους του πνεύμα-τος και τις ανεξάρτητες και έντιμες φωνές που έχουν απομείνει. Λύσεις από μηχανής ή από κάποια δύναμη δεν θα λύσουν τα προβλήματά μας.Δόξα το Θεό έχουμε μια υπέροχη χώ-ρα. Μια εκπληκτική διατροφή (Με-σογειακή) την οποία απεμπολήσα-

με. Υπέροχους ανθρώπους και τρόπο ζωής μοναδικό. Ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον μεγάλης ποικιλότητας και βιολογικής αξίας που συντήρη-σε τη ζωή για χιλιετίες σε αυτόν τον κακοτράχαλο τόπο και τέλος έναν πολιτισμό με ανεπανάληπτης αξίας μνημεία.Μέσα από αυτά και σε αυτά θα βρού-με τη διέξοδο από την κρίση. Όχι όμως με νταηλίκια ανέξοδων κατα-λήψεων και απεργιών. Φθάνει στη χώρα μας ένας πολίτης του κόσμου πραγματοποιώντας ένα όνειρο ζωής για να προσκυνήσει την Ακρόπολη και την βρίσκει κλειστή. Αυτά είναι ανεπίτρεπτα και δείχνουν το μέγε-θος της αυθαιρεσίας, της έλλειψης κοινού οράματος και του θριάμβου του δόγματος «όσα έρθουν και όσα πάνε», ή του «εγώ να είμαι καλά και τι με νοιάζει για τους άλλους». Με τέτοιες αντιλήψεις τίποτε δεν θάρθει και πουθενά δε θα πάμε. Ή μάλλον με την ευχή δύο φίλων που σε στιγμές ευωχίας και ανεμελιάς τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους ευ-χόμενοι άσπρο πάτο, είναι πολύ πι-θανόν να πιάσουμε πάτο!.

Που Πάμε;

Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. ΔΑΟΥΤΟΠOYΛΟΥ

Καθ. Γεωπονίας ΑΠΘ

4 ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010επικαιρότητα

Με αφορμή την ανοιχτή επιστολή της Ένωσης Ξενοδόχων Φλώρινας που παρουσιάζεται δί-πλα, για την ολόπλευ-ρη ενημέρωση των ανα-

γνωστών, παρουσιάζονται για μία ακόμη φορά οι θέσεις του Ι.Π.Α.Δ.Μ. για το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Στο τεύχος Ιουνίου 2008 (τεύχος 4, σελ.: 12), της «Πύλης Ανάπτυξης» είχε κατατεθεί συγκεκριμένη πρόταση για τη μορφή του Πανεπιστημίου καθώς και το είδος και αριθμό των σχολών του ώστε να αποτελέσει πραγματικό αναπτυξιακό εργαλείο και όχι ένα ακόμη εκπαιδευτικό ίδρυμα για να «δουλέψουν» απλώς και μόνο οι καφετέριες, τα σουβλατζίδικα και οι διάφοροι εισοδηματίες με τις γκαρσονιέρες τους. Εκείνη η πρόταση, οραματίζονταν ένα πανεπιστήμιο που όμοιο του δεν θα υπήρχε στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια και θα αποτελούσε πραγματικό μοχλό ανάπτυξης. Μία πρόταση η οποία «έβλεπε» στην επόμε-νη 50ετία και ξέφευγε από τα τετριμμένα της μιζέριας και της κακομοιριάς. Εκείνη η πρόταση οραματίζονταν ένα πανεπιστήμιο το οποίο θα ήταν άρρη-κτα συνδεδεμένο με την αγορά εργασίας και θα δημιουργούσε δορυφορι-κές επιχειρήσεις έντασης γνώσης και υψηλής εξειδίκευσης αγνοώντας της παγκόσμιες κρίσεις και προβάλλοντας τη Δυτική Μακεδονία στο παγκόσμιο στερέωμα. Τα οφέλη από αυτή την πρόταση για την περιοχή προφανή, αλλά σε βάθος χρόνου και όχι προς εξυπηρέτηση ορισμένων.Με αφορμή το παραπάνω άρθρο προτάθηκε η διοργάνωση ενός συνεδρίου για το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας με εισηγητές παγκόσμιας φήμης καθηγητές από τη χώρα μας και την Ε.Ε. ώστε να ενημερωθεί η τοπική κοι-νωνία για το τι σημαίνει Πανεπιστήμιο, πως λειτουργούν τα πανεπιστήμια του εξωτερικού και ποια θα ήταν τα οφέλη για το σύνολο της Δυτικής Μακε-δονίας και όχι απλώς για κάποιες πόλεις της. Το πρόγραμμα είχε ετοιμαστεί και οι εισηγητές είχαν ενημερωθεί για την ημερομηνία και τους στόχους του συνεδρίου, το οποίο ουδέποτε πραγματοποιήθηκε αφού διάφοροι τοπικοί θεσμικοί παράγοντες δεν επιθυμούσαν, για τους δικούς τους λόγους, τέτοι-ου είδους πρωτοβουλίες. Έτσι λοιπόν η ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας αφέθηκε σε μία μικρή ομάδα «ειδικών» πανεπιστημιακών και μη, χωρίς κατεύθυνση και χωρίς στόχο. Επαναλήφθηκε και εδώ ότι είχε γίνει με όλα τα άλλα πανε-πιστήμια της χώρας, ακολουθήθηκε η πεπατημένη σε μία προσπάθεια ικα-νοποίησης των ημετέρων και διατήρησης των τοπικών ισορροπιών. Ήταν τό-σο ανέτοιμοι οι τοπικοί φορείς για την ίδρυση του Πανεπιστημίου που δεν είχαν ούτε μία μελέτη έτοιμη. Απλώς ήθελαν ένα πανεπιστήμιο γενικώς και αορίστως ακολουθώντας το σκεπτικό …ας υπογραφεί το ΦΕΚ ίδρυσής του και βλέπουμε μετά… Μόνο που το μετά, έφτασε, και με όλες τις

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

μία αγελάδα για άρμεγμα

Παρακολουθούμε τον τελευταίο καιρό, με μεγάλη ανησυχία, να πραγματοποιούνται διάφορες συζητήσεις και μάλιστα παρου-σιάστηκε και μελέτη, για τη συνένωση Πα-νεπιστημίων και κατάργηση τμημάτων των

ΤΕΙ, μέσα δε στις μελέτες αυτές να βρίσκονται και τα δικά μας τμήματα του Πανεπιστημίου και του ΤΕΙ μας. Θα θέλαμε να καταστήσουμε σαφές ότι ως Ένωση Ξενοδό-χων Ν. Φλώρινας, είμαστε κάθετα αντίθετοι έστω και σε σκέψεις τέτοιες που θα είχαν ως αποτέλεσμα την μείωση αριθμού Σχολών – τμημάτων – αριθμού φοιτητών και επιπέ-δου σπουδών του Πανεπιστημίου και ΤΕΙ μας. Φτάνει πια να μας παίρνουν από τη Φλώρινα. Δεν καταλαβαίνουν λοιπόν ότι μία μικρή και παρατημένη στη μοίρα της πόλη, ή ακόμα καλύτερα περιοχή, δεν αντέχει να τις αφαιρέσουν και το ζω-τικότερο κομμάτι της οικονομικής και πνευματικής της ζωής, που είναι το Πανεπιστήμιο, το ΤΕΙ και η φοιτητική κοινότητα;Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να συμβιβαστούμε με καμία συγχώνευση, μείωση ή κατάτμηση τμημάτων και σχολών. Αντίθετα διεκδικούμε και πρέπει να το κάνουμε όλοι μαζί και ενωμένοι σαν μία γροθιά, όχι μόνο να παραμείνουν οι σχολές και τα τμήματά μας, αλλά να δημιουργηθούν και άλλα πιο ελκυστικά σε επίπεδο σπουδών και επαγγελματική αποκατάσταση.Θα τολμήσουμε να πούμε ακόμα ότι θα έπρεπε να έχουμε και την έδρα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, αφού και οι υποδομές μας και η παράδοση μας υπερτερούσαν και υπερτερούν ακόμη σε σχέση με την Κοζάνη. Δεν θα πρέπει να παραιτηθούμε αυτού του σκοπού.Η Φλώρινα ήταν Πανεπιστημιούπολη από το 1945, όταν ακό-μη σε άλλες μικρές επαρχιακές πόλεις δεν υπήρχαν άλλες βασικότερες υποδομές και απέδειξε ότι μπορεί όχι μόνο να φιλοξενεί άψογα τους φοιτητές της αλλά και να τους δίνει πολύ καλά εφόδια για τη μετέπειτα επαγγελματική σταδι-οδρομία, αφού το επίπεδο των σπουδών στην παλιά Παιδα-γωγική Ακαδημία μας ήταν εκ των καλυτέρων πανελληνίως, αλλά και τα σημερινά τμήματα είναι από τα καλύτερα στην χώρα – πράγμα που αποδεικνύεται και από τις υψηλές βά-σεις εισαγωγής σε αυτά, αλλά και από την ικανοποίηση των φοιτητών μας και τα πολύ καλά μεταπτυχιακά μας τμήματα.Δηλώνουμε λοιπόν ότι θα μας βρουν μπροστά τους όλοι όσοι έχουν και τη σκέψη ακόμα για τέτοιες μεθοδεύσεις συρρίκνωσης ή απομάκρυνσης σχολών ή τμημάτων από τα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα.

Μετά τιμής για το Δ.Σ.Ο Πρόεδρος, Ρώμπαπας ΑθανάσιοςΟ Γραμματέας, Ιωαννίδης Χαρίτων

ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΙΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Της Ένωσης Ξενοδόχων Φλώρινας.

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΤΡΑΝΤΗ


Σε πολύπλευρη «καμπάνια» για την ενίσχυση του ελλη-νικού τουρισμού έχει επιδο-θεί η ελληνίδα αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλί-ου Ρόδη Κράτσα. Αφού φαί-

νεται να έπεισε κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα τον Πολωνό Πρόεδρο του Ευρω-παϊκού Κοινοβουλίου Γέρζι Μπούζεκ να κάνει τις φετινές καλοκαιρινές του διακοπές στην Ελλά-δα, τώρα επεκτείνει την «καμπάνια» της. Αξιο-ποιώντας τόσο τη δυναμική της παρουσία στα κοινωνικά δίκτυα όπως το facebook, το twitter αλλά και τις άριστες επαφές της με τους συνα-δέλφους της, στηρίζει ανοικτά την Ελλάδα και τον τουρισμό μας προτρέποντας όλους τους «φί-λους» της αλλά και τους υπόλοιπους ευρωβου-λευτές να επιλέξουν την Ελλάδα για τις φετινές τους διακοπές. Συγκεκριμένα η κα Κράτσα ανα-φέρει δελεαστικά στη σελίδα της στο facebook (και σημειωτέον τόσο στα ελληνικά όσο και στα αγγλικά) «Η Ελλάδα είναι παράδεισος καλοκαι-ρινών διακοπών με ποικιλία νησιών, ακτών, πο-λιτισμικών μνημείων, γαστρονομίας. Προσφέρει πολλές επιλογές κι ευκαιρίες στον επισκέπτη και ανταποκρίνεται σε όλα τα γούστα.», παραθέ-τοντας παράλληλα πληροφορίες από τη φετινή επίσημη καμπάνια τουριστικής προβολής YOU IN GREECE δείχνοντας έτσι και μία υπερκομματική ανωτερότητα..Άλλωστε η Ρόδη με τη διεθνή της παρουσία το έχει αποδείξει πως είναι πάνω απ’ όλα ελληνίδα!

YOU IN GREECE και στην Ευρωβουλή

ενδογενείς αδυναμίες μας κινδυνεύει η ίδια η υπόσταση του.

Μέχρι σήμερα κανένας φορέας της περιο-χής, αυτοδιοικητικός ή συνδικαλιστικός, δεν ανέλαβε καμία πρωτοβουλία για το πανεπι-στήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Μεταξύ τους δεν βρέθηκαν ποτέ να συζητήσουν και να ανταλλάξουν απόψεις ώστε να καταλήξουν σε μία κοινή και ενιαία γραμμή. Οι Ενώσεις Ξενοδόχων της περιοχής δεν συζήτησαν το θέμα, ούτε έγινε κάτι ανάλογο από τα Επιμε-λητήρια αλλά και τους Δήμους ή τις Νομαρχί-ες. Γιατί; Με ποιο τρόπο εκδηλώθηκε το εν-διαφέρον για το Πανεπιστήμιο για το οποίο έχουν μόνο απαιτήσεις; Κανένας φορέας δεν έχει συγκεκριμένη πρόταση για την οργάνω-ση, λειτουργία και ανάπτυξη του Πανεπιστη-μίου παρά ακούγονται μόνο κραυγές και ανε-δαφικές διεκδικήσεις οι οποίες υπονομεύουν την ύπαρξη του καταδεικνύοντας ταυτόχρο-να την άγνοια όλων όσων κράζουν για το τι σημαίνει πανεπιστήμιο σε μια περιοχή και ποιος είναι ο ρόλος του και η αποστολή του. Εννοείται ότι αποστολή ενός πανεπιστημίου δεν είναι μόνο για να γεμίζει τις καφετέριες, τα σουβλατζίδικα και τις γκαρσονιέρες προς ικανοποίηση των τοπικών μικροεπιχειρημα-τιών και επαγγελματιών. Αυτό αποτελεί δευ-τερεύον, παράπλευρο ωφέλημα. Σε αυτό το σημείο παρακαλώ την Ένωση Ξε-νοδόχων Ν. Φλώρινας αλλά και τις άλλες Ενώσεις να καταθέσουν τις προτάσεις τους για το πανεπιστήμιο, αν έχουν. Το ίδιο παρα-καλώ και τα Επιμελητήρια, τους Εμπορικούς Συλλόγους, τους Δήμους και τις Νομαρχίες. Προτάσεις όμως, οι οποίες θα αντιμετωπί-ζουν το οικονομικό κόστος και τη βιωσιμό-τητα του πανεπιστημίου, όχι ευχολόγια με λαϊκιστικές κορώνες. Σε διαφορετική περί-πτωση ας αναλάβουν οι ίδιοι το κόστος ανά-πτυξης και λειτουργίας, διότι δεν μπορεί ο καθένας με τις ανεύθυνες διεκδικήσεις του να ζημιώνει το κοινωνικό σύνολο σπαταλώ-ντας αφειδώς χρήματα προς ύπνωση της το-πικής κοινωνίας. Ειδικά όταν πρόκειται για μία τοπική κοινωνία η οποία δεν ξέρει τι θέ-λει και η κάθε επιμέρους ομάδα θέλει τα δι-κά της. Κάπως έτσι αναπτύχθηκε το ΤΕΙ Δυτικής Μα-κεδονίας σε μία εποχή που έρεε άφθονο το χρήμα. Κάθε πόλη της Δυτικής Μακεδονίας απέκτησε σχολές για να ικανοποιηθούν πρω-τίστως οι τοπικοί επιχειρηματίες. Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για το επίπεδο σπουδών ή την επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοί-των διότι εκείνο που ενδιέφερε πρωτίστως ήταν το «άρμεγμα» τους και τίποτε άλλο. Έτσι υποθηκεύτηκε όλο το εγχείρημα και το ΤΕΙ δεν μπόρεσε να αποδώσει τα αναμενό-μενα οφέλη προς την τοπική κοινωνία ενι-σχύοντας την υγιή επιχειρηματικότητα και συμβάλλοντας με όχημα την έρευνα και την εφαρμογή της στην ανάπτυξη της περιοχής. Αυτό θέλουμε και για το Πανεπιστήμιο; Ένα πανεπιστήμιο δεν είναι ΙΕΚ ή κάποια άλλη σχολή. Είναι πανεπιστημιούπολη (campus), βιβλιοθήκες, φοιτητικές εστίες, εργαστήρια, έρευνα, εφαρμογή, ανάπτυξη, πνευματικός πυλώνας, κουλτούρα, πολυπο-λιτισμός, νέες ιδέες και όλα αυτά σε ενιαίο χώρο και έξω από τον πολεοδομικό ιστό της

οποιασδήποτε πόλης. Μετά από 37 χρόνια λειτουργίας του, το ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας δεν κατάφερε να αποκτήσει κουλτούρα τριτο-βάθμιου εκπαιδευτικού ιδρύματος. Διεσπαρ-μένο σε πέντε πόλεις χωρίς τις απαραίτητες βιβλιοθήκες και την αντίστοιχη υποδομή για να εξυπηρετήσει την πληθώρα των φοιτητών που εισέρρεαν για το πολυπόθητο «χαρτί» της αποφοίτησης τους και με ένα σημαντικό αριθμό καθηγητών να παραδίδουν απλώς το μάθημά τους και να φεύγουν από την πόλη για να γυρίσουν μετά από μία ή δύο εβδομά-δες πάλι για δύο ή τρεις ώρες. Μπορεί υπό αυτές τις συνθήκες να δημιουργηθεί κουλ-τούρα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης; Και αν όχι, πως μπορεί να γίνει ελκυστικό ένα πα-νεπιστημιακό ίδρυμα ώστε να προσελκύσει φοιτητές και ερευνητές ή καθηγητές; Δύνα-μη ενός Τριτοβάθμιου ιδρύματος δεν είναι ο αριθμός των φοιτητών αλλά η φήμη του η οποία καλλιεργείται από τις «φίρμες» που διδάσκουν και την έρευνα που παράγεται. Έτσι όπως αναπτύσσεται το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας είμαστε αναγκασμένοι να συμβιβαστούμε με τη μετριότητα και την κακομοιριά μας και ουδέποτε να αποκτήσου-με την αντίστοιχη κουλτούρα που διαθέτει το Harvard, το MIT, η Οξφόρδη, κλπ. Τόσο δύ-σκολο είναι να πάρουμε παραδείγματα από τέτοιου είδους πανεπιστήμια και να δημιουρ-γήσουμε ένα πανεπιστήμιο πρότυπο και με διεθνή ακτινοβολία, ειδικά τώρα που βρίσκε-ται στα πρώτα βήματα της ανάπτυξής του; Προσωπικά δεν έχω πρόβλημα να δημιουρ-γηθεί η πανεπιστημιούπολη στη Φλώρινα, ούτε στην Καστοριά, ούτε κάπου αλλού. Θα πρέπει όμως να υπάρξει πανεπιστημιούπο-λη (campus) με τα συγκεκριμένα χαρακτη-ριστικά που περικλείει ο όρος και εφαρμό-ζονται σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες του εξωτερικού. Τα μόνιμα οφέλη από τη λειτουργία του Πα-νεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας δεν θα προκύψουν από την οικονομική αφαίμαξη των φοιτητών αλλά από την έρευνα και την εφαρμογή της, την προσέλκυση καταξιωμέ-νων καθηγητών με διεθνή εμβέλεια και καλ-λιέργεια της αντίστοιχης φήμης. Η Δυτική Μακεδονία μπορεί να γίνει γνωστή στο πα-γκόσμιο στερέωμα και να φιλοξενεί μεγάλα και κρίσιμα συνέδρια στα οποία θα καλού-νται να μιλήσουν γκουρού της παγκόσμιας γνώσης και όχι μόνο. Ας μη ξεχνάνε κάποι-οι ότι ένα πανεπιστήμιο δεν «χτίζεται» σε δέκα, είκοσι ή τριάντα χρόνια. Για να φτά-σει σε αυτό το επίπεδο το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, για παράδειγμα, πέρασαν περί-που 900 χρόνια από την ίδρυση του (ιδρύθη-κε το 1117). Για να αναπτυχθεί ένα πανεπι-στήμιο απαιτείται πρωτίστως σεβασμός προς το θεσμό και έπονται όλα τα άλλα. Για να γίνουν όλα αυτά όμως χρειάζεται όρα-μα το οποίο λείπει αφού τα πάντα στην πε-ριοχή μας λειτουργούν «μπακαλίστικα» και χωρίς μακροχρόνιο σχεδιασμό. Έτσι θα πα-ρακολουθούμε, ως θεατές, τις ανεδαφικές αντεγκλήσεις, απαιτήσεις και διεκδικήσεις διαφόρων τοπικών φορέων και παραγόντων οι οποίες στερούνται σοβαρότητας και εξαγ-γέλλονται προς χάρη της μικροπολιτικής και του μικροσυμφέροντος.

επικαιρότητα


ταν απόγευμα της αποφράδας Τε-τάρτης 17 Αυγούστου του 2005, όταν οι κάτοικοι της Αιανής πετά-χτηκαν έντρομοι να δουν τον καπνό που έβγαινε φουντωμένος από το ναό του πολιούχου Αγίου Γεωργίου που είχε λαμπαδιάσει μέσα σε ελά-χιστο χρόνο από τεράστιες μανια-σμένες πύρινες γλώσσες. «Κάψαν τον Άη Γιώργη» άκουγες πα-ντού και όχι αδικαιολόγητα, αφού είχαν προηγηθεί απερίγραπτες και λυσσώδεις έριδες περί της κατε-δάφισης η μη του ιστορικού ναού. Έξαλλοι οι κάτοικοι ξεχύθηκαν να βοηθήσουν στην κατάσβεση, όμως ο εμπρησμός φαίνεται πως ήταν καλά σχεδιασμένος από άγνωστα (προς το παρόν), άνανδρα και ακοι-νώνητα υποκείμενα του κοινού ποι-νικού δικαίου. Δεν γινόταν τίποτε. Δεν αρκούσε ούτε το κλάμα κάποιων ολοφυρόμενων κατοίκων ...Συν αυτό κινδύνεψαν σοβαρά νέοι άνθρωποι να τυλιχτούν στις φλόγες σε παρακείμενο κτήριο που ανήκε στο Δημοτικό Σχολείο, όταν η φωτιά επε-κτάθηκε για λίγο στην στέγη του. Και ήταν θαύμα που δεν ανατινάχθηκε ο λέβητας του πετρελαίου θέρμανσης της εκκλησίας, κοντά στον οποίο θαρ-ραλέα παιδιά είχαν πλησιάσει επικίνδυνα ώστε να θρηνήσουμε θύματα, και ότι στο παραπέντε απο-τράπηκε η φωτιά ώστε να επεκταθεί σε γειτονικά σπίτια λόγω της εμφάνισης ,με καθυστέρηση της Πυροσβεστικής. Κανείς δεν μπορεί να νιώσει το σπάραγμα της ψυ-χής εκείνη την ημέρα ,αν δεν είδε από κοντά πώς καιγόταν ο Άη Γιώργης μας ανυπεράσπιστος ...Κα-νείς δεν ήθελε να πιστέψει ότι οι βρέθηκαν αν-θρωπόμορφα τέρατα που έφτασαν ως εκεί την κατάσταση ...Ενέργεια που σηματοδότησε την πιο ασεβή, κτηνώδη και αχρεία πράξη εν καιρώ ειρή-νης στην Αιανή... Ώσπου τους πρώτους μήνες του φθινοπώρου του ίδιου έτους συνάσσεται το επίσημο πόρισμα της

Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και γίνεται ευρέως γνωστό λίγο καιρό αργότερα δια στόματος του νυν δημάρχου Αιανής σε εφ όλης της ύλης συνέ-ντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό Top Channel: εμπρησμός από πρόθεση!!! Λέξη ταμπού που κα-νείς ως τότε δεν μπορούσε να εκφέρει δημοσίως! Δεν το χωρούσε ανθρώπου νούς, κυριολεκτικά! Πάγωσαν και έγιναν τότε έξαλλοι μέχρι και οι πιο ουδέτεροι, οι πιο «φιλήσυχοι» πολίτες που ως τότε παρακολουθούσαν αμήχανοι τις έριδες, την διχό-νοια και τον βαθύ διχασμό που είχε ενσκήψει στην κοινωνία της Αιανής, και δηλητηρίασε ανεπανόρ-θωτα τις ψυχές μας ...ο βάρβαρος εμπρησμός ήταν η ταφόπλακα στην άλλοτε ειρηνική και ανέμελη Αιανή. Γιατί μια τέτοιου μεγέθους «γαϊδουριά» ήταν φυσικό να προκαλέσει ωμά και ξεδιάντροπα το κοινό αίσθημα ...Εκτός αν χάψουμε εκείνη την αλήστου μνήμης «κεραμίδα» που εκσφενδονίστηκε (δις!) την ημέ-ρα της δίκης, ότι δηλαδή η πυρκαγιά προήλθε από μπουκάλια που πετούσαν (μα πότε;;;) μεθυσμένοι κατά την διάρκεια του παρακείμενου Αποκριάτι-

κου Φανού τα οποία αντανακλούσαν το ηλιακό φως !!! ...Αφήστε που ορισμένοι τόλμησαν στην Αιανή να κάνουν λόγο για θαύμα του Αγίου Γεωρ-γίου (ότι πιο βλακώδες), για να κοροϊδεύονται οι κάτοικοι μεταξύ τους τόσο θράσος!!! Οι εμπρηστές που δεν σεβάστηκαν ούτε τον Άγιο έγραψαν στα παλιά τους τα παπούτσια και την πε-ριουσιακή υπόσταση της εκκλησίας (πρόσφατες πολυδάπανες αγιογραφήσεις, στασίδια –δωρεές των κατοίκων και άλλα τάματα), το οποίο σημαί-νει ότι εάν ποτέ αποκαλυφθούν, εκτός του ότι θα πρέπει να αποβληθούν από την κοινωνία μας, θα πρέπει να υποστούν αμείλικτα από την δικαιοσύ-νη τις αποζημιώσεις στο ακέραιο. Ο ναός του Άη Γιώργη, αυτόν που με τόσον ιδρώ-τα οι προγονοί μας (και που τα χρόνια της Κατο-χής λίγο έλειψε να γίνει τόπος αρχαίας τραγωδίας, όταν οι Γερμανοί κατακτητές είχαν συγκεντρώσει προς εκτέλεση –που τελικώς αποτράπηκε –όλον τον ενήλικο αντρικό πληθυσμό, ο ναός αυτός με τους «φθεγγόμενους λίθους» που, όπως κάθε παρόμοιος πέτρινος ναός, μας συνέ-


17η Aυγούστου 2005 Ημέρα μνήμης για την Αιανή 5 χρόνια από τον κτηνώδη εμπρησμό του Άη Γιώργη από άνανδρους δράστες (γιατί ο Δεσπότης της Κοζάνης αποφεύγει συστηματικά να αναφερθεί στο θέμα;)


δεε με την ανάσα των απωτέ-ρων προγόνων μας, μετά τον

σεισμό του 1995 χαρακτηρίστηκε 100% επισκευάσιμος από τους ει-δικούς. Προφανώς σε κάποιους αλι-τήριους, άγνωστο ποιούς, αυτό δεν άρεσε αλλ’ όμως λογάριασαν χωρίς τον ξενοδόχο! Τι νόμισαν; Ότι θα ήταν δυνατόν να βιάσουν συνειδή-σεις, να τρομοκρατηθεί όπως στον Εμφύλιο πέρα για πέρα μια ολόκλη-ρη κοινωνία και να το βουλώσει; Για πρόβατα μας πέρασαν; Είναι δυνα-τόν να ξεχαστεί μια τέτοια παλιαν-θρωπιά, μια πρωτοφανής βαρβαρό-τητα που εγγράφτηκε βαθιά στον «σκληρό δίσκο» αυτής της κοινω-νίας; Γιατί το θέμα δεν είναι μόνο θρη-σκευτικό αποκτά ιδιαίτερα σοβαρές κοινωνικές και ηθικές διαστάσεις. Και δεν προκαλεί την κοινωνία της Αιανής ο δεσπότης της Κοζάνης, ο οποίος ενώ περί άλλων διυλίζει τον κώνωπα στα κηρυγματά του εδώ στην Αιανή, περί του κτηνώδους εμπρησμού ούτε λέξη! Ποτέ! Ούτε μια καταδίκη! Όταν όλοι κρέμονταν από τα χείλη του! Ποιος είναι ο βα-θύτερος λόγος, μπορεί να μας τον εξηγήσει; Δεν αποτελεί αυτό υποτί-μηση της κοινωνικής τιμής και προ-σβολή των κατοίκων της Αιανής; Πό-σο μάλλον να εκδώσει ένα επίσημο δελτίο τύπου από την Μητρόπολη! Και ενώ πρώτος απ’ όλους είχε στα χέρια του το πόρισμα – φωτιά της Πυροσβεστικής! (Για όσους δεν γνω-ρίζουν, κάθε Μητρόπολη αποτελεί τον τυπικό ιδιοκτήτη των ναών που υπάγονται στα οριά του). Και όταν το ίδιο το περιοδικό της μη-τρόπολης Κοζάνης «Λειμωνάριον» στο τεύχος Ανοίξεως 2008, χαρα-κτηρίζει πυρποληθέντα το ναό του Αη Γιώργη της Αιανής! Για να μην υπεισέλθουμε σε νομικές κινήσεις που περιμέναμε από το δεσπότη και δεν έκανε ως όφειλε. Ποιές νομικές κινήσεις; Ε, όταν καίνε το σπίτι σου ο καθένας τις γνωρίζει. Όσο δε για τον ιερέα της Αιανής, τον κ. Γκριτζέλη, από τους πρωτοστα-τούντες στις έριδες και το διχασμό και υπέρμαχο της κατεδάφισης του ναού περιμέναμε όχι μόνο να κατα-δικάσει urbi et orbi, με τον πιο κα-τηγορηματικό τρόπο, όπου σταθεί και όπου βρεθεί, αυτούς τους αλή-τες που διέπραξαν τούτο το ειδε-χθές έγκλημα, όχι μόνο να προβεί σε νομικές κινήσεις που του αναλο-γούν ως προέδρου της εκκλησιαστι-κής επιτροπής (μηνυτήρια αναφο-ρά κατ αγνώστων) αλλά από ευθιξία και μόνο περιμέναμε να ζητήσει με-τάθεση σε άλλη ενορία, άσχετα από το ποιοι διέπραξαν τον εμπρησμό (ακόμη δεν ξέρουμε, εκτός αν ανοί-ξουν στόματα που ίσως γνωρίζουν πολλά...) και αν έχει το σθένος ας

βγει ως «Ποιμένας» να μας απαντή-σει ευθαρσώς και γραπτώς περί αυ-τού. Τέλος πού είναι εκείνοι οι «ευ-πατρίδες» της Αιανής που κατάπιαν την γλώσσα τους και θυμούνται την γενέτειρα, άλλοι όταν είναι να δι-αφημίσουν ιστορικολογοτεχνικά «πονήματά» τους και άλλοι να κα-μαρώσουν στις Λαζαρίνες...

Υστερόγραφο Πολλοί ίσως (καλοπροαίρετα ή κα-κοπροαίρετα ) αναρωτιούνται για-τί τα γράφουμε όλα αυτά εφόσον το έγκλημα της πυρπόλησης του ναού του Αη Γιώργη πέρασε στην ιστορία, τους εμπρηστές η δικαιο-σύνη δεν μπόρεσε να τους βρει λό-γο ανεπαρκών στοιχείων. Θα πρέπει να πούμε σε όλους αυτούς ότι θα τα γράφουμε και θα τα ξαναγράφου-με με κάθε ευκαιρία όλα αυτά διότι αισθανόμαστε μέλη της εκκλησίας του Χριστού, των μαρτύρων και των αγίων, της Εκκλησίας που εκπέμπει ένα διαφορετικό ήθος απο εκείνο της εποχής μας και όχι φυσικά της εκκλησίας του Γιοσάκη, του Μπεζα-νίτη κλπ, και δεν μας βάζει να τα λέ-με όλα αυτά ούτε ο σατανάς ούτε ο διεθνής σιωνισμός! Ακόμη, δεν θέ-λουμε να είμαστε μέλη της εκκλη-σίας εκείνων που δεν συνειδητοποι-ούν την ιδιάζουσα αξία των παλαιών ναών και χτίζουν σύγχρονους φα-ραωνικούς ναούς με την αντίληψη των μεγάλων σούπερ μάρκετς. Λες και η Εκκλησία είναι μόνο τα μπετά και οι σταυροί!!! Η Εκκλησία κυρίως διδάσκει την ταπείνωση. Πιστεύουν άραγε ότι θα πιάσουν μία θέση στη Δεξιά του Κυρίου πολλοί από αυ-τούς τους λεγόμενους χριστιανούς όταν σ αυτές τις κρίσιμες στιγμές που τους χρειάζεται η κοινωνία και που πρέπει να μιλήσουν, σου λένε ωχ αδερφέ, εγώ δεν ανακατεύομαι, όποιος πυρπόλησε το ναό ας τιμω-ρηθεί από τον Θεό;) (κοροϊδεύοντας χοντρά και κουτοπόνηρα τη συνεί-δηση τους τρομοκρατημένοι!)

Το κείμενο συνέταξαν και υπογράφουν Γιώργος Π.Φτάκας (φιλόλογος στο Γυμνάσιο Αιανής, δάσκαλος της έντεχνης χορωδίας του Δήμου ) Ντίνα Ζ.Γκαραλιού (Δικηγόρος, καθηγήτρια Εγκληματολογίας) Γιάννης Π.Γιαννακόπουλος (βιοτέχνης) Τσιμόπουλος Χρήστος (ελευθ. επαγγελματίας) Μπούκος Δ. Έλλη Τζέλλου (στέλεχος επιχείρησης) Και άλλοι ενορίτες –δημότες Αιανής τα ονόματα των οποίων βρίσκονται στην διάθεση της εφημερίδας.

Με την αποχώρησή μου, τώρα, από το Δημοτικό Σχολείο, περνούν από μπροστά μου όλα τα Σχολεία της δα-σκαλικής μου πορείας. Από το πρώ-το Σχολείο στην Τουλών της Γαλλίας το έτος 1976, και μετά στην Ελλάδα με τη σειρά τα σχολεία: της Αιανής, του Λιβαδερού, της Νεράιδας, του Πα-λαιογρατσάνου, του Βελβεντού - που είναι το σχολείο της γενέτειράς μου, όπου μικρός μαθητής έμαθα τα πρώ-τα γράμματα από σοφούς δασκάλους (που τους ευγνωμονώ) και στο οποίο δίδαξα ως παπαδάσκαλος, καταθέτο-ντας τη δύναμη της καρδιάς μου και το πάθος της - και τελευταία στην παιδευ-τική όδευση, το σχολείο του Πλατανο-

ρέματος. Ξεκίνησα από τα ξένα και τε-λείωσα στα «ξένα». Γεύτηκα, ως δώρο τιμής, την αξιοπρέπεια της «ξενιτιάς». Χοροπηδούν, σαν ήρωες κινηματογρα-φικής ταινίας, μέσα στο μυαλό μου οι εκατοντάδες μαθητές μου. Ήταν η κο-λυμβήθρα μέσα στην οποία αναβαπτι-ζόμουνα στην παιδική τους αθωότητα. Πόσο τους αγαπώ!Το παιδικό σας γέλιο, παιδιά μου, βου-ίζει στ’ αυτιά μου και η αυθόρμητη και πηγαία αγάπη σας, πλημμυρίζει και γλυκαίνει την ψυχή μου. Αυτήν (την ψυχή) που κατέθετα όλα αυτά τα χρόνια στα σχολεία μας. Για να μαθαί-νετε, σεις οι μαθητές μου, «γράμματα σπουδάγματα του Θεού τα πράγματα». Προσπάθησα, μέσα από το ορθόδοξο χριστιανικό πνεύμα, να σας διδάξω για το «πρόσωπο» με την αναντικατάστα-τη αξία του, αλλά και για την «κοινό-τητα», το ομοθυμαδόν, την «ερωτική» ζωή για το καλό του φτωχού, του αδι-κημένου, του κατατρεγμένου, για να μεταμορφώσετε τον «θρυμματισμέ-νο κόσμο», που μας έφερε στον πολι-τισμό του τίποτα, όπως τον περιγρά-φει με φρίκη και πένθος ο Κορνήλιος Καστοριάδης. Για να εργάζεστε αλλά και να συνεργάζεστε ελεύθερα και δημιουργικά με όλα τα παιδιά, χωρίς διακρίσεις, κλειστοφοβικές εμμονές, αλαζονικές αυτοαποθεώσεις και ανό-ητες απορρίψεις . Σας δίδαξα, ως δρά-ση, την παιδαγωγική αντίληψη που θέλει την «Παιδεία για τον άνθρωπο» και συνάντησα αντίδραση κρυφή και λυσσαλέα την αντίληψη που θέλει την «Παιδεία για το σύστημα». Δεν πτοή-θηκα ποτέ. Στο κέντρο αυτής της ιδεολογικής-παιδαγωγικής σύγκρουσης, ως δρων παπαδάσκαλος, πολεμήθηκα από τις ευπορούσες ελίτ με νοοτροπία φου-σκωμένη απ’ την γελοία της αυτοπε-ποίθηση. Είναι αυτοί οι απελεύθεροι νεόπλουτοι της γνώσης, που κυνικά και ανερυθρίαστα «σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν» (τίτλος κινη-ματογραφικής ταινίας), αφού «ούτε το Θεό φοβούνται ούτε τους ανθρώ-πους ντρέπονται» (Μητροπολίτης Δι-ονύσιος Ψαριανός). Μα εμένα, παιδιά μου, αυτό που με νοιάζει είναι ότι την

«Παιδεία για τον άνθρωπο» την προ-σλάβατε και την αγαπήσατε εσείς οι μαθητές μου, «το ροκ του μέλλοντός μας». Εσείς είστε η χαρά μου. Παιδιά μου, ψάχνετε, συνεχώς ψάχνε-τε. Σχηματίζετε πυρήνες, που να απο-βλέπουν στην ανακαίνιση όλου του δυναμικού της νεολαίας. Μην πέφτε-τε στις παγιδεύσεις. Ούτε να πτοείστε από απειλές ή να ξεγελιέστε από διευ-κολύνσεις. Να αρνιέστε αδιάλλακτα να υποτάσσεστε σε κάθε είδους εκμε-ταλλευτική πίεση από οποιονδήποτε. Μην ανέχεστε την αδικία και εναντίον μεμονωμένων ακόμη προσώπων. Μην ανταποδίδετε κακό στο κακό, αλλά να νικάτε το κακό με το καλό. Αγαπάτε ανιδιοτελώς. Ενισχύετε όσο μπορεί-τε καλύτερα τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και τις Ενορίες. Σ’ αυτούς τους δυο παράγοντες η ιστορία του Γένους μας, οφείλει πολλά. Για-τί αυτοί συντήρησαν το Έθνος και ου-σιαστικά το προπαρασκεύασαν για τη λυτρωτική Επανάσταση του 1821, «για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία». Τώρα, παιδιά μου, στην και από την Ενορία του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω Βελβεντού, συνεχίζω τον αγώνα μου (ανεπιτυχής συχνά) για την υποστασιοποίηση του ορθόδο-ξου χριστιανικού πνεύματος σε προ-σωπικό-νηπτικό και συλλογικό-κοινο-τικό επίπεδο. Προσεύχομαι για όλους σας, όπου βρίσκεστε: να σας κρατάει ο Θεός γερούς στην ψυχή και στο σώμα και φωτεινούς στο νου και στην καρ-διά, για να έχετε εσωτερική συγκρό-τηση και ανάταση, να είστε ειρηνικοί και έντιμοι και να έχετε προκοπή στη ζωή σας, που να ακτινοβολεί ευεργε-τικά σε όλους. Να έχουμε τη γενναιό-τητα να μην κρύβουμε τα λάθη μας, όχι από κάποια υστερία αυθεντικότητας, αλλά από παραδοχή. Όταν σας βγάζει ο δρόμος, περνάτε από το Αρχονταρίκι της Ενορίας για μια κουβεντούλα, μια προσευχή, λίγη ξεκούραση, να ανασά-νετε, να πάρετε ένα κέρασμα.Αφιερώνω σε όλους σας, τους παρα-κάτω στίχους του Διονύση Σαββόπου-λου, που τόσο σπουδάσαμε στην τάξη και στις γιορτές μουσικά και ποιητικά μαζί στα σχολικά θρανία, στα χρόνια της αθωότητας: «Φτάσαμε στ’ ανείπωτα: Μη πετάξεις τίποτα - μας μεταμορφώνει μια πνοή. - Τώρα ένα παιδάκι αρκεί - να μας εντο-πίσει εκεί - κι όμορφος ο κόσμος θα ‘ρθει πάλι να μας δει». Οι εκδηλώσεις πολιτισμού που κάναμε αφορούσαν πάντα την άρνησή μας να υποταχτού-με στο παιχνίδι της αισθητοποίησης του θανάτου, που επεξεργάζεται τα τελευταία χρόνια η πολιτιστική βιομη-χανία της Δύσης. Είμαστε ένας τόπος δημιουργών, που τασσόμαστε ανεπι-φύλακτα υπέρ της ζωής. Το λοιπόν, «να μας έχει ο Θεός γερούς, - πάντα ν’ ανταμώνουμε και να ξεφαντώνουμε - με χορούς κυκλωτικούς - κι άλλο τόσο ελεύθερους σαν ποταμούς».Παιδιά μου, ευχαριστώ το Θεό που υπήρξατε μαθητές μου και σας αγα-πώ… Ο δάσκαλός σας, ο πάτερ.

Του π. Κωνσταντίνου Ι, Κώσταπαπαδάσκαλου

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΤΟ ΘΕΟ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΟΥ


Το Κάπνισμα σήμεραΣύμφωνα με τον Παγκό-σμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το κάπνισμα απο-τελεί την πρώτη και κύ-ρια αναστρέψιμη αιτία

θανάτου με δυνατότητα πρόληψης. Είναι μια συνήθεια που προκαλεί εθισμό και θε-ωρείται χρόνια νόσος. Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι το ένα τρίτο του παγκόσμιου ενήλικου πλη-θυσμού, δηλ. 1,1 δισεκατομμύρια άνθρω-ποι, είναι καπνιστές και ότι οι μισοί από τους χρόνιους καπνιστές, δηλαδή περίπου το ένα έκτο του ενήλικου πληθυσμού, θα πεθάνουν από αίτιο που σχετίζεται με το κάπνισμα. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με έκθε-ση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ένας στους επτά θανάτους οφείλεται στο κάπνισμα. Επιπλέον, δεκάδες χιλιάδες μη καπνίζοντες Ευρωπαίοι πεθαίνουν λόγω του παθητικού καπνίσματος, ενώ πολλά εκατομμύρια ακό-μη πάσχουν από αρρώστιες που επιδεινώ-νονται με την εισπνοή καπνού.Οι οικονομικές επιπτώσεις από το κάπνι-σμα είναι τεράστιες, καθώς σημαντικοί πό-ροι των εθνικών συστημάτων υγείας και των ασφαλιστικών ταμείων δαπανώνται για την αντιμετώπιση των συνεπειών του. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, εξαιτίας του μεγάλου αριθ-μού καπνιστών (περίπου 2,7 εκατομμύρια), εκτιμάται ότι οι οικονομικές αυτές επιπτώ-σεις είναι ιδιαίτερα σοβαρές.Με λίγα λόγια:• Το κάπνισμα αποτελεί νόσο, και μάλιστα αναγνωρίζεται πλέον ως «επιδημία» που συνδέεται άμεσα με ασθένειες που προκαλούν το θάνατο σε εκατομμύρια ανθρώπους• Το κάπνισμα πλήττει σχεδόν όλα τα όργανα του σώματος, προκαλώντας πολλές αρρώστιες και βλάπτοντας την υγεία γενικότερα• Η διακοπή του καπνίσματος έχει τόσο άμεσα όσο και μακροχρόνια οφέλη, μειώνοντας τον κίνδυ-νο εμφάνισης νόσων και βελτιώνοντας την υγεία γενικότερα• Η χρήση τσιγάρων με χαμηλότερα επίπεδα πίσ-σας και νικοτίνης δεν παρέχει σαφή οφέλη για την υγεία

Τι συμβαίνει όταν καπνίζουμε;Τι εισπνέουμε με κάθε ρουφηξιά:• Πίσσα: πρόκειται για την ίδια ουσία που χρησι-μοποιείται για την ασφαλτόστρωση των δρόμων (είναι η ουσία που ευθύνεται για τα κιτρινισμένα δόντια των καπνιστών)• Υδροκυάνιο: χημική ουσία που χρησιμοποιείται για την εξόντωση των ποντικών και που χρησιμο-ποιήθηκε κατά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο για τη γενοκτονία• Βενζόλιο: χημική ουσία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή βενζίνης

• Ακετόνη: η ουσία που χρησιμοποιούμε για να ξεβάφουμε τα νύχια• Φορμαλδεΰδη: ουσία που χρησιμοποιείται για τη διατήρηση των πτωμάτων - χρησιμοποιείται επίσης ως βιομηχανικό μυκητοκτόνο και ως απο-λυμαντικό• Αμμωνία: ουσία την οποία χρησιμοποιούμε για τον καθαρισμό των σπιτιών• Μονοξείδιο του άνθρακα: αέριο το οποίο συνα-ντάμε στις εξατμίσεις των αυτοκινήτων• ...και φυσικά νικοτίνη: η ουσία που ευθύνεται για τον εθισμό τον οποίο οι καπνιστές προσπα-θούν επί χρόνια να νικήσουν

Το κάπνισμα πλήττει σχεδόν όλα τα όργανα του σώματοςΚάποιες από τις πιο σημαντικές επιπτώσεις του καπνίσματος είναι γνωστές από χρόνια: προκαλεί καρκίνο του πνεύμονα, του οισοφάγου, του λά-ρυγγα, του στόματος και της ουροδόχου κύστης, χρόνιες παθήσεις του πνεύμονα, στεφανιαία νό-σο και άλλες καρδιαγγειακές νόσους, ενώ έχει επίσης αρνητικές επιδράσεις στο αναπαραγωγικό σύστημα και συνδέεται με τον αιφνίδιο βρεφικό θάνατο. Σύμφωνα με πιο πρόσφατα δεδομένα,

στον κατάλογο αυτό προστίθενται το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής, η οξεία μυεολειδής λευχαιμία, ο καταρράκτης, ο καρκίνος του τραχήλου, των νε-φρών, του παγκρέατος και του στομάχου, η πνευ-μονία και η περιοδοντίτιδα. Επίσης, το κάπνισμα συμβάλλει στην ανάπτυξη οστεοπόρωσης και, επομένως, στην αύξηση του κινδύνου κατάγμα-τος στους ηλικιωμένους.Κάπνισμα και εγκυμοσύνηΌταν μια γυναίκα συνεχίζει να καπνίζει στη διάρ-κεια της εγκυμοσύνης, οι κίνδυνοι για το έμβρυο είναι μεγάλοι:• Μεγαλύτερος κίνδυνος για επιπλοκές κατά την κύηση, γέννηση πρόωρου βρέφους, γέννηση βρέ-φους χαμηλού βάρους (κύριο αίτιο βρεφικού θα-νάτου), γέννηση νεκρού βρέφους, σύνδρομο αιφ-νίδιου βρεφικού θανάτου• Η νικοτίνη μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις στα αιμοφόρα αγγεία του ομφάλιου λώρου και της μή-τρας, μειώνοντας έτσι την ποσότητα οξυγόνου που φθάνει στο έμβρυο• Τα βρέφη των οποίων οι μητέρες κάπνιζαν κα-τά την εγκυμοσύνη έχουν μειωμένη πνευμονική λειτουργία• Η νικοτίνη περνά στο μητρικό γάλα


1 Σεπτεμβρίου 2010 η Ελλάδα σταματάει το τσιγάρο

Ο καπνός σκοτώνει 5,6 εκατομμύρια άτομα κάθε χρόνο

9ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010 επικαιρότητα

Παθητικό κάπνισμα• Το παθητικό κάπνισμα προκαλεί συριγ-

μό, βήχα, κρύωμα, πόνο στα αυτιά και κρίσεις άσθματος• Το παθητικό κάπνισμα σκοτώνει περίπου 3.000 μη καπνιστές ετησίως μέσω του καρκίνου του πνεύμονα• Το παθητικό κάπνισμα προκαλεί 30 φορές πε-ρισσότερους θανάτους από καρκίνο του πνεύμονα από ό,τι όλοι οι ελεγχόμενοι ρύποι μαζί• Το παθητικό κάπνισμα προκαλεί έως 300.000 λοιμώξεις του πνεύμονα (όπως πνευμονία και βρογχίτιδα) σε βρέφη και μικρά παιδιά ετησίως• Ο καπνός του τσιγάρου σε ένα γεμάτο εστιατό-ριο μπορεί να δημιουργήσει εξαπλάσια ρύπανση από αυτήν μιας λεωφόρου με αυξημένη κίνηση• Ο εξαερισμός δεν μπορεί να μειώσει τον καπνό του τσιγάρου σε αποδεκτά επίπεδα σε κλειστούς χώρους - μόνο ένα περιβάλλον 100% χωρίς καπνό παρέχει αποτελεσματική προστασία

Τα οφέλη από τη διακοπή του ΚαπνίσματοςΗ διακοπή του καπνίσματος έχει μεγάλα και άμεσα οφέλη για την υγεία. Όσο νωρίτερα κόψει κάποι-ος το κάπνισμα, τόσο μεγαλύτερο είναι το όφε-λος για την υγεία. Για παράδειγμα, τα άτομα που κόβουν το κάπνισμα πριν την ηλικία των 50 ετών μειώνουν στο ήμισυ τον κίνδυνο θανάτου κατά τα επόμενα 15 έτη, σε σύγκριση με αυτούς που συ-νεχίζουν να καπνίζουν. Όταν κάποιος κόψει το κάπνισμα, τα οφέλη ξε-κινούν μέσα σε λίγα κιόλας λεπτά από το τελευ-ταίο τσιγάρο:• Στα πρώτα 20 λεπτά, η αρτηριακή πίεση και οι παλμοί μειώνονται και η θερμοκρασία των χεριών και των ποδιών αυξάνεται• Στις 8 ώρες, το μονοξείδιο του άνθρακα στο αί-μα πέφτει στα φυσιολογικά επίπεδα και το οξυγό-νο στο αίμα αυξάνεται στα φυσιολογικά επίπεδα• Στις 24 ώρες, η πιθανότητα καρδιακού επεισο-δίου μειώνεται• Στις 48 ώρες, οι νευρικές απολήξεις αρχίζουν να αυξάνονται ξανά και η ικανότητα οσμής και γεύ-σης βελτιώνεται• Μετά από τρεις μήνες: Η κυκλοφορία του αίμα-τος βελτιώνεται, το βάδισμα γίνεται ευκολότερο και η πνευμονική λειτουργία αυξάνεται.• Μετά από εννέα μήνες: Ο βήχας, η ρινική συμ-φόρηση, η κόπωση και η δύσπνοια μειώνονται ση-μαντικά. • Μετά από 1 έτος: Ο κίνδυνος για στεφανιαία νό-σο έχει μειωθεί στο ήμισυ του κινδύνου που έχει ένας καπνιστής. • Μετά από 5 έτη: ο κίνδυνος εγκεφαλικού επει-σοδίου έχει μειωθεί στο επίπεδο των ατόμων που δεν κάπνισαν ποτέ.• Μετά από 10 έτη: ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύ-μονα μειώνεται στο ήμισυ του κινδύνου των καπνι-στών που συνεχίζουν το κάπνισμα - ο κίνδυνος για καρκίνο του στόματος, του λαιμού, του οισοφά-γου, της ουροδόχου κύστης, του νεφρού και του παγκρέατος μειώνεται επίσης.• Μετά από 15 έτη: ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου είναι τώρα παρόμοιος με τον κίνδυνο των ατόμων που δεν κάπνισαν ποτέ και ο κίνδυνος θανάτου έχει επιστρέψει σχεδόν στο επίπεδο των ατόμων που δεν κάπνισαν ποτέ.

Πρακτικές συμβουλέςΤο να κόψει κανείς το κάπνισμα δεν είναι εύκολο,

αλλά δεν είναι αδύνατο. Πολλοί άνθρωποι το κό-βουν. Όταν κάποιος αποφασίσει να το κόψει, πρέ-πει να ξεπεράσει τα σωματικά συμπτώματα που προκαλούνται από τη στέρηση της νικοτίνης, κα-θώς και να αποσυνδέσει ορισμένες συνήθειες από το κάπνισμα. Οι παρακάτω συμβουλές μπορούν να βοηθήσουν στη δύσκολη αυτή φάση: • Ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα που βοηθούν στη δι-ακοπή του καπνίσματος.• Αν η επιθυμία σας για κάπνισμα είναι πολύ έντο-νη, μπορείτε να αγοράσετε από το φαρμακείο τσί-χλες ή επιθέματα νικοτίνης. • Δεν χρειάζεται να κάνετε την προσπάθεια μό-νος/μόνη σας. Ζητήστε από την οικογένειά σας, τους φίλους σας ή και κάποιον γιατρό να σας βο-ηθήσουν.• Απαλλαγείτε από τασάκια, αναπτήρες και ό,τι άλλο σχετίζεται με το κάπνισμα. • Μην αφήνετε άλλους να καπνίζουν στο σπίτι σας.• Αλλάξτε ορισμένες συνήθειες. Αν, για παράδειγ-μα, συνηθίζατε να ανάβετε τσιγάρο μετά το γεύ-μα, κάντε μια βόλτα αντί να καπνίσετε.• Το στρες και ο εκνευρισμός είναι ο χειρότερος αντίπαλος που πρέπει να αντιμετωπίσετε: αποφύ-γετε την καφεΐνη, περπατήστε, πάρτε βαθιές ει-σπνοές, κάντε ένα ζεστό μπάνιο ή ένα μασάζ και φροντίστε να κοιμάστε αρκετά.• Αν ανησυχείτε μήπως πάρετε βάρος, σκεφθεί-τε ότι τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος είναι πολύ περισσότερα. Φροντίστε να ασκείστε και να τρώτε περισσότερα φρούτα, λαχανικά και προϊόντα ολικής αλέσεως και λιγότερες λιπαρές τροφές.• Ζητήστε υποστήριξη και βοήθεια από αντικα-πνιστικές ομάδες και οργανώσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δημιουργήσει μια γραμμή βοήθει-ας για όσους επιθυμούν να κόψουν το κάπνισμα: 210-6401200 begin_of_the_skype_highlighting 210-6401200 end_of_the_skype_highlighting (http://el.help-eu.com/pages/index-8.html).Πώς να αποτρέψετε το παιδί σας από το κάπνισμαΤα παιδιά μπορεί να ξεκινήσουν το κάπνισμα για να δείχνουν μεγαλύτερα ή να νιώθουν ανεξάρτη-τα. Τα παιδιά των οποίων οι γονείς και τα αδέλφια καπνίζουν, καθώς και τα παιδιά που παρουσιάζουν προβλήματα προσαρμοστικότητας, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση και κατάθλιψη είναι περισσότερο επιρρεπή στο κάπνισμα.

Πώς να αποτρέψετε τα παιδιά σας από το να ξεκινήσουν το κάπνισμα• Καταρχήν, θα πρέπει εσείς οι ίδιοι να μην καπνί-ζετε ή, αν καπνίζετε, να το κόψετε. Οι γονείς απο-τελούν το πρώτο πρότυπο στα μάτια των παιδιών.• Μην επιτρέπετε το κάπνισμα στο σπίτι και το αυ-τοκίνητο και φροντίστε τα παιδιά σας να συχνά-ζουν σε χώρους όπου απαγορεύεται το κάπνισμα.• Εξηγήστε στα παιδιά σας ότι το κάπνισμα δεν αποτελεί επιλογή και τρόπο ζωής που δίνει στυλ ή που βοηθάει στο αδυνάτισμα. Τονίστε τις πρακτι-κές αρνητικές συνέπειές του, όπως τα κιτρινισμέ-να δάχτυλα, το πρόωρα γερασμένο δέρμα, η κακή αναπνοή και οι μειωμένες αθλητικές επιδόσεις.• Εξηγήστε τους τις καταστροφικές συνέπειες που έχει το κάπνισμα για την υγεία, καθώς και το πόσο εθιστική είναι η νικοτίνη.• Τονίστε τους κάποια πρακτικά ζητήματα, όπως το πόσο μειώνεται το χαρτζιλίκι τους με την αγο-ρά τσιγάρων.• Είναι πολύ σημαντικό να ενισχύετε διαρκώς την αυτοπεποίθηση των παιδιών σας, ακούγοντάς τα με προσοχή και χωρίς να τα κατακρίνετε. Αν τα παιδιά σας καπνίζουν• Αν καπνίζετε εσείς οι ίδιοι, συμφωνήστε με τα παιδιά σας να κόψετε από κοινού το κάπνισμα και τηρήστε τη συμφωνία αυτή. • Θέστε αυστηρούς κανόνες όσον αφορά το κάπνι-σμα μέσα στο σπίτι. Δεν πρέπει να είστε ελαστικοί από φόβο μήπως το παιδί βγει έξω για να καπνίσει. • Υποστηρίζετε τα παιδιά με τη στάση σας και μην είστε επιθετικοί ή επικριτικοί. Η γκρίνια, οι απει-λές και ο εξαναγκασμός δεν αποτελούν σωστή πρακτική - η απόφαση για διακοπή του καπνίσμα-τος πρέπει να ληφθεί από το ίδιο το παιδί.• Αν το παιδί σας ισχυρίζεται ότι «μπορεί να το κό-ψει όποτε θέλει», προκαλέστε το να το κάνει για μία εβδομάδα. Έτσι, θα αντιληφθεί άμεσα πόσο μεγάλη είναι η εξάρτησή του.

Που απαγορεύεται το κάπνισμα:Σε μπαρ, καφετέριες, εστιατόρια, καφενεία, τα-βέρνες και σε όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος.Στους κινηματογράφους και στα θέατρα.Στα ξενοδοχεία και πάσης φύσεως τουριστικά κα-ταλύματα.Στα εμπορικά καταστήματα και εμπορικά κέντρα.Σε όλους τους σταθμούς μέσων μαζικής μεταφο-ράςΣε όλες τις υπηρεσίες του δημόσιου τομέαΣε όλους του ιδιωτικούς χώρους εργασίας.

Κατά μέσο όρο ένα άτομο κάθε 6 δευτερόλεπτα πεθαίνει λόγω καπνίσματος


Διανύουμε τη δυσκολότερη περίοδο για την ελληνική οικονομία στη με-ταπολίτευση. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, φτάσαμε ως εδώ γιατί τα τελευταία 35 χρόνια έχουν επικρατήσει, με την ανοχή

όλων μας, αναχρονιστικές αντιλήψεις μιας λαϊκίστι-κης κεντροαριστεράς. Αντιλήψεις που ενοχοποίησαν την ιδιωτική πρωτοβουλία, θεοποίησαν τον κρατισμό, δημιούργησαν το υπόστρωμα για τη διαμόρφωση μιας πλαστής ευημερίας στηριγμένης σε ξύλινα πόδια. Το

πρόβλημα επιδεινώθηκε με τα χρόνια. Όταν, λοιπόν, στην κρίσιμη στιγμή της διεθνούς κρίσης, η κυβέρνηση αντί να πατήσει το φρένο πάτησε το γκάζι (με τις δια-κηρύξεις περί «Τιτανικού», με την καθυστέρηση στην αντίδραση κλπ.), το δομικό πρόβλημα των τελευταίων ετών χτύπησε στο κέντρο του στόχου.Το ερώτημα που καλούμαστε όλοι να απαντήσουμε είναι τι κάνουμε σήμερα! Η κυβέρνηση, από τις επι-λογές που είχε για έξοδο από την κρίση, στην πράξη επέλεξε μόνο δύο: την κάλυψη του δανεισμού και τη λιτότητα. Άφησε απ’ έξω την ανάπτυξη, την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, τις δομικές αλλαγές που θα στείλουν ένα ισχυρό μήνυμα στον έξω κόσμο ότι η Ελ-λάδα μπορεί να προχωρήσει. Μαζί με τα μέτρα λιτότη-τας η Ελλάδα χρειάζεται ελπίδα. Και η ελπίδα θα δοθεί με την προώθηση συγκεκριμένων μέτρων που θα βοη-θήσουν την πραγματική ανάπτυξη της οικονομίας μας.Χρειαζόμαστε έναν αναπτυξιακό νόμο που θα στηρί-ζεται κυρίως στα φορολογικά κίνητρα, προκειμένου να λειτουργήσει ως αντιστάθμισμα στον επιβαρυντικό για τις επιχειρήσεις φορολογικό νόμο. Χρειαζόμαστε πλήρη και άμεση αξιοποίηση του ΕΣΠΑ, δίνοντας πολύ-τιμες ανάσες στην επιχειρηματικότητα που πλήττεται σήμερα. Χρειαζόμαστε τη διαμόρφωση ενός υγιούς επιχειρηματικού περιβάλλοντος με την απλούστευση όχι μόνο των διαδικασιών ίδρυσης αλλά και αδειοδό-τησης μιας επιχείρησης, με τη δημιουργία επιχειρη-ματικών πάρκων, με τη σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την παραγωγή. Αυτά όμως δε φτάνουν. Η χώρα έχει ανάγκη από βαθι-ές αναπτυξιακές τομές, που έχουν και πολιτικό κόστος. Να προχωρήσουμε σε πραγματική απελευθέρωση των αγορών, ιδιαίτερα των μεταφορών και της ενέργει-ας, καθώς και στο άνοιγμα των κλειστών επαγγελμά-των, χωρίς καθυστερήσεις και προσπάθειες διαφυγής απ’ την πραγματικότητα. Πρέπει, επίσης, να προχωρή-σουμε σε περιορισμό της κρατικής σπατάλης, με μό-νιμα, όχι προσωρινά μέτρα για τις δαπάνες σε τομείς που αποτελούν πληγή, όπως η τοπική αυτοδιοίκηση, η υγεία, οι σιδηρόδρομοι. Να δούμε σοβαρά επιτέλους το ζήτημα των αποκρατικοποιήσεων. Σύμφωνα με με-λέτες, αν εφαρμοστεί ένα ευρύ πρόγραμμα αποκρατι-κοποιήσεων, το όφελος μπορεί να αντιστοιχεί στο 10% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2013. Αυτό σημαίνει αντί-στοιχο περιορισμό του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ. Να ξεκινήσει η κυβέρνηση από τις 4 αποκρα-τικοποιήσεις που είχε ξεκινήσει η Νέα Δημοκρατία και

σταμάτησαν (ΔΕΠΑ, ΕΥΑΘ, Αλυκές, ΛΑΡΚΟ), Να «ξεπα-γώσει» τη διαδικασία μόχλευσης του ομίλου ΔΕΠΑ, ΔΕ-ΣΦΑ. Να δει πώς μπορεί να προχωρήσει με τον ΟΤΕ, τον ΟΠΑΠ, την Αγροτική και άλλες εταιρείες μειώνοντας περαιτέρω το ποσοστό του δημοσίου. Μπορούν επί-σης να αξιοποιηθούν με συμβάσεις παραχώρησης και ΣΔΙΤ λιμάνια, περιφερειακά αεροδρόμια, μαρίνες, και να μετατραπούν από απλό προορισμό για ταξιδιώτες και εμπορεύματα σε σημαντικές πλουτοπαραγωγικές πηγές για τη χώρα. Να αξιοποιηθεί, τέλος, η ακίνητη περιουσία του ελληνικού δημοσίου, τα περισσότερα από 30.000 ακίνητα, με τη μέθοδο της πώλησης και επαναμίσθωσης (sale & lease back).Αυτές είναι μερικές από τις προτάσεις που πρέπει να υιοθετήσουμε άμεσα για να βγει η χώρα μας συντεταγ-μένα από την κρίση. Ήρθε η ώρα να περάσουμε από την θεωρία στην πράξη. Στον τόπο αυτό έγιναν λάθη τα οποία έχουν έρθει στην επιφάνεια. Σοβαρά λάθη ακόμα και στην πιο κρίσιμη χρονική στιγμή του τελευ-ταίου εξαμήνου. Είναι ώρα να αντλήσουμε διδάγματα για όλα αυτά τα λάθη. Να αντιληφθούμε πού οδήγησε ο συνδυασμός κρατισμού και λαϊκισμού. Είναι η ώρα να δράσουμε. Κάθε μέρα που περνά χωρίς να υλοποι-ούνται συγκεκριμένα μέτρα είναι εις βάρος της χώρας μας. Πρέπει να προχωρήσουμε με σχέδιο και αποφα-σιστικότητα και να κρατήσουμε την ελπίδα ζωντανή. Με ενότητα και πίστη στις δυνατότητές μας μπορούμε να τα καταφέρουμε.

Σύνηθες το φαινό-μενο της ηρεμίας του Αυγούστου για την Ελλάδα. Κάτι η παρατε-ταμένη περίοδος

των υψηλών θερμοκρασιών, κάτι οι αποδράσεις από την καθημερινότη-τα προς κοντινές ή απομακρυσμένες παραλίες, ή έστω και χωρίς αυτές. Όλοι λίγο πολύ προσπαθούμε μέσα σ΄ αυτόν τον μήνα να κάνουμε μια ψυχοθεραπευτική χαλάρωση με την αναμονή των προδικασμένων εντά-σεων του Σεπτέμβρη. Δεν ξέρω αν συμβαίνει και σε σας, αλλά όλες οι συζητήσεις κάπου εκεί

καταλήγουν. Συνέχεια ακούς: -Α! τον Σεπτέμβρη θα έλθουν τα δύσκολα. -Μπα τον Οκτώβρη θα φανούν οι μεγάλες δυσκολίες. -Να δεις τι έχει να γίνει τον Νοέμβρη. Όλοι γνω-μοδοτούν, επικαλούμενοι κάποιες «άκρως αξιόπιστες πηγές», επίση-μες, ανεπίσημες, ράδιο αρβύλα και δε συμμαζεύεται. Ας είναι. Το μό-νο σίγουρο που στέκει είναι ότι θα ενταθούν τα προβλήματα. Θα υπάρ-ξουν εντάσεις. Θα εκδηλωθούν κοι-νωνικές αναταραχές και επί όλων αυ-τών θα προεξάρχουν οι ανατροπές σε όλους τους τομείς της κοινωνικής διάρθρωσης. Αλλά τώρα είναι Αύγουστος και υπάρχει ηρεμία. Ανήσυχη, αλλά ..ηρεμία. Και κάποιες προσδοκίες μήπως και η Παναγία που μας έχει σώσει και σε άλλες περιπτώσεις κα-τά το παρελθόν βάλει το χεράκι της και δεν μας ..πουλήσουν για σκλά-βους, μπας και ξεχρεώσουμε. Λοι-πόν αυτό το τελευταίο, από σίγου-ρες πηγές, αποκλείεται να γίνει. Όχι ότι δεν τους πέρασε απ΄ το νου, αλ-λά να… δεν υπήρξε ενδιαφέρον απ΄ τους ανάλογους αγοραστές, με το αιτιολογικό ότι κανείς δεν θα θέλει ν΄ αγοράσει τον πιο κακομαθημένο λαό επί Γης!! Για δες μωρέ σκέτη απογοήτευση εί-μαστε. Ούτε για σκλάβους δεν μας θέλουν. Λοιπόν θέλετε και την αλή-θεια; Ο Σεπτέμβρης καθώς και οι υπόλοιποι μήνες που

Πώς θα βγούμε γρηγορότερα

από την κρίσηΑνήσυ-

χη ηρεμία

του Νίκου B. Δόικου[email protected]

Του Κωστή Χατζηδάκηβουλευτή Β’ Αθηνών της ΝΔ

Του Γιώργου ΧατζηκυπραίουΠροέδρου του Σωματείου Υγρών Καυσίμων Ν. Κοζάνης



Αντίθετοι είναι οι Οικολόγοι Πρά-σινοι στην πώ-ληση μονάδων της ΔΕΗ. Ως προτεραιότητα

και κριτήριο θέτουν ένα βιώσιμο σύστημα ηλεκτρισμού, χωρίς μονο-πωλιακά ή ολιγοπωλιακά χαρακτη-ριστικά. Τονίζουν την ανάγκη για αποφασιστική απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και για τερματισμό των άμεσων ή έμμεσων επιδοτήσε-ων σε αυτά. Χαρακτηριστικά δη-λώνουν πως οι λιγνιτικές μονάδες δεν πρέπει να πουληθούν, αλλά να κλείσουν το συντομότερο δυνατό.

ΑναλυτικότεραΗ απελευθέρωση της αγοράς ηλε-κτρικής ενέργειας ξεκίνησε πριν σχεδόν 14 χρόνια με την Οδηγία 96/92. Η Ελλάδα ήταν η μοναδι-κή χώρα-μέλος, για την κρατική επιχείρηση ηλεκτρισμού της οποί-ας επιτράπηκε να μην σπάσει ή να μην πουλήσει μονάδες, αλλά με τη δέσμευση να προχωρήσει σε κα-τασκευή νέων μονάδων προς αντι-κατάσταση παλιών, μέχρι ισχύ-ος 900MW. Όλα αυτά τα χρόνια, η απελευθέρωση δεν προχώρησε ουσιαστικά στην Ελλάδα.. Μια μο-νάδα κατασκευάστηκε από τα ημι-κρατικά ΕΛΠΕ ενώ άκρως ύποπτοι και αμφισβητούμενοι είναι οι όροι λειτουργίας και συμμετοχής στην αγορά της μονάδας της Αλουμίνιον της Ελλάδος. Ταυτόχρονα, η Ευρω-παϊκή εμπειρία δείχνει σαφέστατα πως η «απελευθέρωση» οδήγησε στη δημιουργία πανίσχυρων ομί-λων με πανευρωπαϊκή εμβέλεια, εμμονή στα ορυκτά καύσιμα και την πυρηνική ενέργεια, ολιγοπωλιακή συμπεριφορά και τεράστια κέρδη.Οι Οικολόγοι Πράσινοι πιστεύου-με πως η ενεργειακή επανάσταση που τόσο έχουμε ανάγκη δεν μπο-ρεί να έρθει ούτε με μια «κρατική» ΔΕΗ εξαρτημένη από την εύκολη και καταστροφική λύση του λιγνί-τη ούτε με χαριστικές συμπεριφο-ρές προς επιχειρηματικούς ομίλους διαπλεκόμενους με το πελατειακό κράτος. Πιστεύουμε πως στοχευμέ-νες αλλαγές στους Κώδικες Διαχεί-ρισης του Συστήματος και Συναλ-λαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας, με τη δημιουργία «έξυπνου δικτύου» διανομής της ηλεκτρικής ενέργει-ας που παράγεται από Α.Π.Ε., πε-ριορισμοί στη ΔΕΗ για κατασκευή νέων μονάδων, καθώς και τόνωση

του ανταγωνισμού στον τομέα της προμήθειας, είναι ικανοί να οδη-γήσουν σε μια ανταγωνιστική αγο-ρά ηλεκτρισμού, χωρίς να χρειάζε-ται πώληση υφιστάμενων μονάδων της ΔΕΗ.Ταυτόχρονα, σημαντικά περιθώ-ρια εξυγίανσης υπάρχουν στη ΔΕΗ: αναιτιολόγητες δαπάνες και καθυ-στερήσεις υπάρχουν στα νησιωτικά συστήματα ενώ υψηλότατο είναι το συνολικό κόστος μισθοδοσίας της επιχείρησης: 1,69 δις το 2009 για 22.582 εργαζόμενους, ποσό 64% μεγαλύτερο από τις συνολικές δα-πάνες της ΔΕΗ για αγορές υγρών καυσίμων και φυσικού αερίου!Αυτό που όμως απουσιάζει από την όλη συζήτηση είναι το τι Σύστημα Ηλεκτρισμού χρειαζόμαστε. Ακό-μα και οι συντηρητικές Ευρωπαϊκές πολιτικές που υποβαθμίζουν την κλιματική αλλαγή και υπερασπί-ζονται τα στερεά καύσιμα επί της ουσίας παραδέχονται πως τουλά-χιστον τα 2/3 των λιγνιτικών μονά-δων της ΔΕΗ θα πρέπει να κλείσουν τα επόμενα 10-13 χρόνια. Από το 2013 η Δ.Ε.Η., αν δεν υπάρξει ριζι-κή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύ-σιμα, θα χρειαστεί να καταβάλλει περίπου 1,4 δις ευρώ το χρόνο για την αγορά δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου άνθρακα. Η αλλαγή των ενεργειακών μας προτύπων, η μεί-ωση της κατανάλωσης ενέργειας και η στροφή στις ΑΠΕ θα έχουν οφέλη στη δημόσια υγεία, στην ποιότητα ζωής, στην απεξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα και τις δι-ακυμάνσεις τιμών τους και θα περι-ορίσουν σημαντικά την ανάγκη για κατασκευή νέων μονάδων.Κρίσιμο βήμα για τη μετάβαση σε ένα σύστημα ηλεκτρισμού χαμη-λών εκπομπών ρύπων είναι ο τερ-ματισμός των άμεσων ή έμμεσων επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα. Στην κατεύθυνση αυτή, οι Οικολό-γοι Πράσινοι ζητούν:● Αύξηση του «Πόρου Ανάπτυξης» στις λιγνιτικές περιοχές και χρήση του ως χρηματοδοτικού εργαλείου για την χρηματοδότηση της στρο-φής στην πράσινη οικονομία ● Επαναφορά του φόρου στερεών καυσίμων από τον οποίο εξαιρέθη-

κε ο λιγνίτης λίγες βδομάδες μετά τη θέσπισή του το 2007● Επιβολή «τέλους μείωσης λιγνι-τικής ισχύος» και αξιοποίηση του για την ομαλή μετάβαση των εξου-θενωμένων λιγνιτικών περιοχών στη μεταλιγνιτική εποχή.● Επανεξέταση της ρύθμισης (άρθ.34 του Ν.2773/99) για τον Οργανισμό Ασφάλισης Προσωπι-κού ΔΕΗΕιδικά για το τελευταίο, επισημαί-νουμε τα εξής:Ένα μεγάλο τμήμα των ορυχείων, των μονάδων και των δικτύων της ΔΕΗ κατασκευάστηκε αποκλειστι-κά με χρήση των ασφαλιστικών ει-σφορών των εργαζομένων της. Το ποσό αυτό, ενσωματωμένο στην περιουσία της ΔΕΗ, υπολογίζεται σήμερα στα 11 δις ευρώ. Το κράτος, αναλαμβάνοντας τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις της ΔΕΗ προς τους ερ-γαζόμενούς της, ουσιαστικά χάρι-σε αυτά τα 11 δις στην επιχείρηση και τα χρεώνεται το ίδιο καταβάλ-λοντάς τα στον ΟΑΠ ΔΕΗ, κάτι που αποτελεί μια τεράστια και κοινωνι-κά άδικη επιδότηση στο λιγνιτικό παρελθόν και παρόν της ΔΕΗ.Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητούν επα-νεξέταση της ρύθμισης αυτής με κριτήρια την ανάληψη από το σύ-στημα ηλεκτρισμού του πραγματι-κού κόστους παραγωγής αλλά και την κοινωνική δικαιοσύνη, ιδιαίτε-ρα σε περίοδο δημοσιονομικής κρί-σης όπως αυτή που διανύουμε.Παράλληλα, ζητούν να πληροφο-ρηθούν οι Έλληνες πολίτες:1. Τι ποσά έχει καταβάλει μέ-χρι στιγμής η ελληνική κυβέρνη-ση στον ΟΑΠ-ΔΕΗ στο πλαίσιο των παραπάνω δεσμεύσεών της2. Αν έχουν εγγραφεί οι δαπάνες αυτές στους αντίστοιχους προϋπο-λογισμούς της ελληνικής κυβέρ-νησης και αν έχουν προσμετρηθεί στον υπολογισμό του δημόσιου ελ-λείμματος και του χρέους3. Αν έχει διενεργηθεί διαχειρι-στικός έλεγχος στον ΟΑΠ-ΔΕΗ και αν έχουν δημοσιοποιηθεί τα στοι-χεία των ισολογισμών του

Η Εκτελεστική Γραμματεία των Οι-κολόγων Πράσινων

τον ακολουθούν δεν θα είναι δύσκο-λοι μόνο για μας. Οι περισσότερες αναπτυγμένες οικονομίες έχουν από μεγάλα έως πολύ μεγάλα προβλή-ματα και πρέπει παντού να γίνουν αναπροσαρμογές, μεταρρυθμίσεις και προ πάντων περικοπές. Δηλα-δή όλοι βρίσκονται περίπου εκεί που είναι και η Ελλάδα, κάποιοι καλύτε-ρα, αρκετοί χειρότερα! Δεν είμαστε η μόνη υπερχρεωμένη οικονομία, ούτε η μόνη χώρα που δεν έσπευ-σε να προσαρμόσει το εργασιακό ή το ασφαλιστικό της καθεστώς ή τις κοινωνικές της παροχές. Υπάρχουν κι άλλοι που μας ακολουθούν από κοντινή ή πιο μακρινή απόσταση και δεν είναι λίγοι. Έλα όμως που τέτοιες αποφάσεις δεν καταπίνονται έτσι εύκολα και οι κυ-βερνήσεις δεν προτίθενται να λαμ-βάνουν αβασάνιστα αποφάσεις που τους κοστίζουν σε δημοφιλία. Οι δύ-σκολες αποφάσεις, συνήθως μετατί-θενται για λίγο πιο πέρα μετατρέπο-ντας αυτό το «πιο πέρα» σε τέρμινα ή περιμένουν να φτάσει ο κόμπος στο χτένι. Στην παρούσα περίοδο οι κόμποι που έφτασαν στο χτένι είναι πολλοί και οι κοινωνικοί εταίροι που από χρόνια έχουν παγιώσει δικαι-ώματα, συμμετοχή και οικονομικά «πατώματα» δεν είναι διατεθειμέ-νοι ν΄ αρχίσουν τις υποχωρήσεις έτσι αβασάνιστα. Απ΄ την άλλη οι μεγά-λες βιομηχανικές μονάδες έχουν πα-γκοσμιοποιημένο χαρακτήρα με δυ-νατότητα να πιέζουν τις κυβερνήσεις για ευνοϊκή μεταχείριση. Αλλά τώρα που τα πράγματα πηγαί-νουν στο απροχώρητο θα πρέπει να γίνουν εκείνες οι κινήσεις που θα επαναφέρουν στις ορθές τους δι-αστάσεις τις απαιτήσεις για περισ-σότερες παροχές προς τους πολίτες μαζί με αυτές του κεφαλαίου για ….ασυδοσία. Δηλαδή στην παλιά κα-λή Ελληνική αρχή του «παν μέτρον άριστον». Το θέμα είναι πως βρί-σκεις αυτό το μέτρο, μετά από μα-κρά περίοδο απώλειάς του και πως το εφαρμόζεις σε κατεστημένα εργα-σιακά δικαιώματα και οικονομικούς γίγαντες. Μόνο σαν εικασία θα μπο-ρούσαμε να πούμε ότι το πιο δυνατό διαπραγματευτικό επιχείρημα είναι η απειλή μιας ολικής ανατροπής. Αυ-τό ίσως θα έπιανε γιατί, πιστέψτε με, κανείς δεν θέλει το ξεβόλεμά του.

Δ.Ε.Η.: Για ένα βιώσιμο και υπεύθυνο Σύστημα Ηλεκτρισμού


12 ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010ανάπτυξη

Δεδομένο πρώτο:Η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα κλειστή στην παγκό-σμια οικονομία. Βρέθηκε μάλιστα στην κορυφή της πυραμίδας των οικονομικά σταθερών και αναπτυγ-μένων κρατών της γης. Τη θέση αυτή, την κατέκτη-σε η χώρα μας χάρη στη διπλή ένταξή της αρχικά στην ΕΟΚ το 1981 και 20 χρόνια αργότερα στην Ευρωζώνη. Έτσι, επί σειρά ετών, κατάφερνε και

χρηματοδοτούσε το έλλειμμά της με φτηνό χρήμα και αναχρηματοδοτούσε το δημόσιο χρέος της χωρίς δυσκολία, διασφαλίζοντας ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο στους Έλληνες.

Δεδομένο δεύτερο:Ωστόσο, εσφαλμένες πολιτικές δεκαετιών κατέστρεψαν την ανταγωνιστι-κότητά μας στο εξωτερικό και έθεσαν εκτός ελέγχου τα δημόσια οικονομι-κά μας στο εσωτερικό. Η διόγκωση ενός σπάταλου και αντιπαραγωγικού δη-μόσιου τομέα, η άσκηση κοινωνικής πολιτικής με δανεικά και μια ανάπτυξη που στηρίχτηκε στην κατανάλωση αντί για την επένδυση, αργά ή γρήγορα θα μας οδηγούσαν στο αδιέξοδο που βρισκόμαστε σήμερα. Το δίδυμο έλ-λειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, από τη μια μεριά, και των δημοσίων οικονομικών μας, από την άλλη, μάς γονάτισε. Το δημόσιο χρέ-ος της χώρας εκτινάχθηκε σε δυσθεώρητα ύψη και έγινε βραχνάς που λίγο έλειψε να μας πνίξει.

Δεδομένο τρίτο:Σαν αποτέλεσμα, η ελληνική οικονομία έχασε την εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών: Το ελληνικό δημόσιο έχει αποκοπεί εντελώς από τη διεθνή αγορά των κεφαλαίων εκείνων που επενδύονται σε ομόλογα αναπτυγμένων κρα-τών και που συνήθιζαν να κομίζουν φτηνό χρήμα στη χώρα μας για να χρη-ματοδοτεί το έλλειμμά της και να αναχρηματοδοτεί το χρέος της. Την ίδια στιγμή, τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου στη δευτερογενή αγορά εκ-ποιούνται από τους κομιστές τους και τα αγοράζει μόνον η ΕΚΤ. Αυτό, όμως, δεν θα διαρκέσει για πολύ, καθώς ο ίδιος ο κ. Trichet δήλωσε πως ο σχετι-κός non-standard μηχανισμός του Securities Programme που θεσμοθέτησε, είναι περιορισμένου χρόνου.Οι ελληνικές τράπεζες έχουν αποκοπεί εντελώς από την διεθνή διατραπε-ζική αγορά και η μόνη πηγή ρευστότητας που τις διατηρεί στη ζωή είναι και πάλι η ΕΚΤ. Και αυτό, όμως, δεν θα διαρκέσει για πολύ ακόμη, καθώς ήδη η ΕΚΤ αποσύρει την ρευστότητα που χορήγησε στις ευρωπαϊκές εμπορικές τράπεζες για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης.Το ελληνικό χρηματιστήριο έχει απομονωθεί από την χρηματιστηριακή αγο-ρά της Ευρώπης, καταγράφοντας ρεκόρ πτώσης παγκοσμίως, με τους ξένους θεσμικούς επενδυτές να έχουν πλέον αποχωρήσει από αυ-τό, διότι δεν εμπιστεύονται την ελληνική οικονομία. Πόσο θ’ αντέξει σ’ αυτή την απομόνωση;

Δεδομένο τέταρτο:Η Ελλάδα θα πρέπει, με αποφασιστικότητα και σε σύντομο χρονικό διάστημα, να αναδιαρθρώσει τον δημόσιο τομέα της για να εξυγιάνει τα δημοσιονομικά της, και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της για να θέσει ξανά την οικονομία της σε αναπτυξιακή τροχιά. Διότι, το κράτος δεν μπορεί να δαπα-νά ες αεί περισσότερα απ’ όσα εισπράττει, ούτε και η οικονο-μία του να επιβιώνει στο διηνεκές εισάγοντας περισσότερα απ’ όσα εξάγει. Μόνον έτσι θα επανακτήσει η Ελλάδα την αξιοπιστία της για να επανέλθει σαν αναπτυγμένο κράτος στις διεθνείς αγορές, προς όφελος και της αναχρηματοδό-τησης του χρέους της, και της βιωσιμότητας του τραπεζικού της συστήματος, και της ανάκαμψης του ελληνικού χρημα-τιστηρίου. Διαφορετικά, η Ελλάδα θα μετατραπεί σε μια

αναδυόμενη οικονομία, ενώ και η παραμονή μας στην Ευ-ρωζώνη θα είναι πλέον εκ των πραγμάτων αδύνατη.

Δεδομένο πέμπτο:Στην Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έλαχε η ιστορική ευθύνη να φέρει σε πέρας αυτό το με-γάλο και δύσκολο έργο σε πο-λύ σύντομο χρονικό διάστη-μα, που δεν ξεπερνά τους 18 μήνες, προκειμένου να επα-ναφέρει την Ελλάδα, από τη θέση τής απομόνωσης στην οποία βρίσκεται σήμερα, σε θέση ισότιμου και ενεργού μέλους της οικογένειας των λίγων αναπτυγμένων κρατών της γης. Η οδός αυτή είναι η μόνη που θα διασφαλίσει μα-κροπρόθεσμα στη χώρα και τους πολίτες της ασφάλεια, ευημερία και προοπτική, σ’ ένα κόσμο μεταβαλλόμενο, που αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις εξ αιτίας της δυ-ναμικής εισόδου νέων ισχυ-ρών κρατών και των αναδυ-ομένων οικονομιών τους στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Στο πλαίσιο αυτό, η Κυβέρνηση θα πρέπει, ωστόσο, να ξεκα-θαρίσει τόσο στο εσωτερικό της και στην κοινοβουλευτι-κή της ομάδα, όσο και κυρί-ως μέσα στο ίδιο της το κόμ-μα, τί πραγματικά θέλει και τί μπορεί να κάνει. Διότι, τί πρέπει να κάνει (και τί πρέ-πει να κάνουμε όλοι μας) το γνωρίζει (και το γνωρίζουμε).

7 ΔΕΔΟΜΕΝΑ + ΕΝΑ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

του Παναγιώτη Γκλαβίνη | Αναπλ. Καθηγητή Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου Νομικής Σχολής Α.Π.Θ.

13ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010 ανάπτυξη

7 ΔΕΔΟΜΕΝΑ + ΕΝΑ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Και δεν είναι πλέον αυτό που θέλουν οι εταίροι μας, ούτε

καν το ΔΝΤ, που υποτίθεται πως είναι πιο κοντά στον παλμό των αγορών, στις οποίες αποζητά με την βοήθειά του να μας επαναφέρει. Είναι αυτό που θέλουν οι συντηρητικοί επεν-δυτές απανταχού γης για να τοποθε-τήσουν με ασφάλεια (και γι’ αυτό με χαμηλή απόδοση) τα κεφάλαιά τους στα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσί-ου. Κι αν μπορούμε να ξεγελάσουμε τους πρώτους, αποκλείεται να ξεγε-λάσουμε τους δεύτερους. Όπως και δεν τους ξεγελάσαμε τελικά. Αποκα-λυφθήκαμε και γι’ αυτό υποβίβασαν όχι μόνο το ranking της φερεγγυότη-τας των ομολόγων μας σε μη επενδύ-σιμο επίπεδο, αλλά και αυτό το ίδιο το status μας ως δανειζόμενης χώ-ρας από αναπτυγμένη που ήμασταν σε αναδυόμενη.Η Κυβέρνηση αυτή παρέλαβε ένα αναπτυγμένο κράτος· υπό πτώχευση σίγουρα, πάντως αναπτυγμένο. Δεν πρέπει να παραδώσει ένα αναδυό-μενο! Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να κάνει ό,τι χρειάζεται προκειμέ-νου να επανέλθει η χώρα στις αγο-ρές, ώστε να μπορεί να δανείζεται και να εξυπηρετεί το χρέος της με όρους αναπτυγμένου και όχι αναδυ-όμενου κράτους. Αυτό επιτάσσει μα-κροπρόθεσμα το συμφέρον και της χώρας και του Έλληνα πολίτη. Και αυτό πρέπει να το στηρίξουμε όλοι. Θα πρέπει, όμως, να γνωρίζουμε πως δεν μπορούμε να κοροϊδέψουμε πια κανέναν. Οι εθνικές οικονομίες λειτουργούν πλέον σε καθεστώς απόλυτης δια-φάνειας. Ό,τι βιώνουμε καθημερι-νά στη χώρα μας, βρίσκεται την ίδια στιγμή στο μικροσκόπιο των διεθνών αγορών. Θα πρέπει να γνωρίζουμε πως, αν και οι αγορές δεν έχουν ψυ-χή, έχουν πάντως κρίση. Τούτο δεν σημαίνει πως ό,τι κάνουμε, θα το κά-νουμε για τις αγορές. Οι αγορές είναι ένα εργαλείο. Απέναντί τους έχου-με ένα οικονομικό χρέος, το οποίο θα πρέπει να ξοφλήσουμε στην ώρα του και στο σύνολό του. Είναι και θέ-μα τιμής για τη χώρα, που πρέπει να τιμά τις διεθνείς υποχρεώσεις της. Που δεν είναι μόνο διεθνείς. Είναι και υποχρεώσεις απέναντι στις ελ-ληνικές τράπεζες και στους καταθέ-τες τους, αλλά και στα ασφαλιστικά ταμεία και στους έλληνες επενδυτές που κατέχουν και αυτοί ένα μεγά-λο μέρος του δημοσίου χρέους μας. Κι ας μην ξεχνάμε πως όταν δανει-ζόμασταν από τις αγορές, ήμασταν ελεύθεροι, διότι οι αγορές δεν μας έστελναν επιτηρητές για να δουν πού πηγαίνουν τα λεφτά τους. Μας

εμπιστεύονταν. Συμφωνούσαμε στο ποσό, το επιτόκιο και το χρόνο απο-πληρωμής, κι από κει και πέρα ήμα-σταν ελεύθεροι να κάνουμε ό,τι θέ-λαμε τα δανεικά τους. Τί τα κάναμε, όμως, τόσα λεφτά; Αυτό πρέπει να αναλογιστούμε. Γι’ αυτό, ό,τι κάνου-με (και ξέρουμε πολύ καλά τί πρέπει να κάνουμε), δεν θα το κάνουμε για τις αγορές, αλλά για τα παιδιά μας και το μέλλον αυτού του τόπου. Απέ-ναντι σ’ αυτά έχουμε ένα ύψιστο ηθι-κό και ιστορικό χρέος και πρέπει να το εκπληρώσουμε με αποφασιστικό-τητα και αγώνα.

Δεδομένο έκτο:Στον αγώνα μας αυτό, όμως, δεν εί-μαστε μόνοι. Έχοντας αποκοπεί από τις αγορές, που δεν μας δάνειζαν πλέον, προστρέξαμε στους διεθνείς οργανισμούς στους οποίους είμαστε μέλος. Άλλος τρόπος δεν υπήρχε για να διασφαλίσει η χώρα μας τα 30 και πλέον δις που χρειαζόμασταν ακό-μη για φέτος μόνο, προκειμένου να αποπληρώσουμε διεθνείς υποχρεώ-σεις μας. Για πρώτη φορά στη σύγ-χρονη παγκόσμια ιστορία, μέσα από μιαν άνευ προηγουμένου διεθνή κι-νητοποίηση, η κοινότητα των άλλων αναπτυγμένων κρατών της γης έθε-σε στη διάθεση της χώρας μας ένα ποσό οικονομικής στήριξης μεγαλύ-τερο και από το άθροισμα του συνο-λικού χρέους χωρών όπως η Ρωσία και η Αργεντινή μαζί. Οι χώρες αυτές αφέθηκαν στην τύ-χη τους και πτώχευσαν. Η Ελλάδα, όμως, σώθηκε. Έχουμε, συνεπώς, υποχρέωση και απέναντι στην πα-γκόσμια κοινότητα, που την κρίσιμη στιγμή μας στήριξε και που εξακο-λουθεί να μας στηρίζει για να μας βοηθήσει να επανέλθουμε στις αγο-ρές να δανειστούμε ξανά με τους ευ-νοϊκούς όρους που δανείζεται ένα αξιόπιστο αναπτυγμένο κράτος, να νοικοκυρέψουμε το κράτος μας και να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικό-τητα της οικονομίας μας, για να ζή-σουμε πλέον με τα δικά μας μέσα, να μη ξοδεύουμε περισσότερα απ’ όσα παράγουμε και κυρίως να μην υπο-νομεύουμε το μέλλον των παιδιών μας επιβαρύνοντάς τα με χρέη που ποτέ δεν θα μπορέσουν να αποπλη-ρώσουν. Και αυτά, αυτή την κληρο-νομιά, δυστυχώς δεν μπορούν να την αποποιηθούν. Εκτός κι αν αλλάξουν χώρα. Αυτό θέλουμε;

Δεδομένο έβδομο:Γι’ αυτό και είναι υποχρέωσή μας να στηρίξουμε τώρα όλα εκείνα τα μέ-τρα, όσο επώδυνα κι αν είναι, για να πετύχουμε την αναγκαία προσαρμο-

γή της οικονομίας μας, ώστε και τις υποχρεώσεις μας απέναντι στους δανειστές μας να εκπληρώσουμε στο ακέραιο, αλλά και, ελεύθεροι πλέον, να επιστρέψουμε το συντο-μότερο στις αγορές για να εξακολου-θήσουμε να δανειζόμαστε με όρους αναπτυγμένου κράτους.Διατυπώνεται η άποψη ότι δήθεν δεν μας στήριξαν για να μας σώσουν, αλ-λά για να σώσουν τις τράπεζές τους που κατέχουν το χρέος μας. Τίποτα ψευδέστερο και αποπροσανατολι-στικότερο αυτού. Εάν ήθελαν να σώ-σουν μόνο τις τράπεζές τους, θα κρα-τούσαν τα 110 δις για να τα δώσουν σ’ αυτές όταν εμείς δεν θα μπορού-σαμε να εξοφλήσουμε τις υποχρεώ-σεις μας και όταν θα χρειάζονταν να ανακεφαλαιοποιήσουν όσες από τις τράπεζές τους θα είχαν πρόβλημα εξ αιτίας της δικής μας αφερεγγυότη-τας. Το έχουν ξανακάνει στο παρελ-θόν, θα το κάνανε και τώρα. Το χρέος ενός κράτους, όμως, είναι χρέος και θα έπρεπε ούτως ή άλλως να απο-πληρωθεί. Η ιστορική μας εμπειρία σαν Έθνος μάς διδάσκει ότι τίποτα δεν χαρίζεται, αφού μέχρι και τη δε-καετία του ’80 εξοφλούσαμε χρέη του 19ου αιώνα.Διατυπώνεται επίσης η άποψη πως έπρεπε δήθεν να προχωρήσουμε σε αναδιάρθρωση του χρέους μας. Ξε-χνάμε ότι ένα μεγάλο μέρος του δη-μοσίου χρέους της χώρας μας το κα-τέχουν οι ελληνικές τράπεζες, που θα βρίσκονταν έτσι στο χείλος του γκρεμού, ενώ και η διάσωσή μας με τον τρόπο αυτό μέσα στην Ευρωζώ-νη δεν θα ήταν διασφαλισμένη, για να μην αναφέρουμε πως η επάνοδός μας στη δραχμή θα είχε σαν αποτέ-λεσμα οι μελλοντικές γενιές να μην μπορούν πλέον να αποπληρώσουν το χρέος μας, ακόμη κι αν το περιο-ρίζαμε κατά το ένα τρίτον.Διατυπώνεται τέλος η άποψη ότι μας έσωσαν δήθεν για να μην επεκταθεί η κρίση του χρέους στις άλλες αδύ-ναμες όπως εμείς χώρες της Ευρωζώ-νης. Και είναι κακό αυτό; Είναι κακό μήπως για το Ευρώ; Είναι κακό για την Ευρωζώνη; Δεν είμαστε κι εμείς μέλος της Ευρωζώνης; Έχουμε άρα-γε συμφέρον να επεκταθεί η κρίση μας και σε άλλους εταίρους μας στην Ευρωζώνη;Το πακέτο στήριξης των 110 δις συ-νιστά δημόσια χρήματα. Αυτά δεν είναι απεριόριστα. Και δεν είμαστε το μόνο Έθνος στον κόσμο που έχει ανάγκη διεθνούς δημόσιας στήρι-ξης. Αποσκοπούν στο να μας βοη-θήσουν να επανέλθουμε στον μόνο τρόπο, με τον οποίο ένα αναπτυγμέ-νο κράτος όπως εμείς χρηματοδο-

τεί τα δημόσια ελλείμματά του και αναχρηματοδοτεί το χρέος του: στις αγορές των κεφαλαίων εκείνων που με χαμηλό επιτόκιο επενδύονται σε σταθερές αξίες ομολόγων αναπτυγ-μένων κρατών.Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε αυξημέ-νη υποχρέωση και απέναντι στη διε-θνή κοινότητα να αξιοποιήσουμε στο έπακρο την διεθνή στήριξη που πα-ρασχέθηκε απλόχερα σε μας, ενώ πολλά κράτη της διεθνούς κοινότη-τας – ιδίως τα ελάχιστα αναπτυγμέ-να – δυσκολεύονται να έχουν πρό-σβαση με τόσο χαμηλό επιτόκιο στην χρηματοδότηση που εξασφάλισε για μας η παγκόσμια κοινότητα.

...και ένα Ζητούμενο:Τεχνικά, τα επώδυνα από τα μέτρα που αναγκάζεται να λάβει τώρα η χώρα μας, είναι μόνιμα και θα ισχύ-σουν για όσο χρόνο απαιτηθεί προ-κειμένου να πετύχουμε τους στό-χους μας: να αποκαταστήσουμε την αξιοπιστία της χώρας μας, να νοικο-κυρέψουμε τα δημοσιονομικά μας, να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικό-τητά μας, για να ζούμε με ίδια μέσα όσο μας επιτρέπεται, και όχι με δα-νεικά, υπονομεύοντας το μέλλον των παιδιών μας και του τόπου.Ουσιαστικά, όμως, όταν πετύχου-με τους στόχους μας, θα μπορούμε ελεύθερα όχι μόνο να επαναφέρου-με τα κεκτημένα, αλλά και να βελ-τιώσουμε το επίπεδο ζωής των πιο αδύναμων συμπολιτών μας. Διότι η Ιστορία διδάσκει πως, ακόμη και σε καιρούς απόλυτης κατάρρευσης ενός κράτους, δεν είναι οι πλούσιοι που την πληρώνουν, αλλά οι αδύνα-μοι πολίτες του. Αυτοί έχουν ανάγκη από ένα ισχυρό κράτος για να τους στηρίξει. Κι αυτό το κράτος, εμείς πρέπει και γι’ αυτό το λόγο τώρα να κάνουμε τα πάντα να το σώσουμε.Αλλά και να το αλλάξουμε. Διότι, το υπερβάλλον τίμημα που καταβάλ-λουν τώρα οι αδύναμοι συμπολίτες μας για να το σώσουν, χωρίς να φταί-νε αυτοί για την κατάντια στην οποία περιήλθε, είναι το τίμημα εξαγοράς του δικού τους κράτους από τα λα-μόγια και τους άθλιους που το λυμαί-νονταν και το έφεραν στην κατάστα-ση που βρίσκεται σήμερα. Είναι κι αυτό ένα ιστορικό χρέος της γενιάς μας: να αποδώσει στις επόμενες γε-νιές ένα δίκαιο κράτος, που θα σέ-βεται τον μόχθο του Έλληνα πολίτη, θα επιβραβεύει τη δημιουργικότητά του και δεν θα επιτρέπει τον εύκολο και παράνομο πλουτισμό κανενός σε βάρος του κοινωνικού συνόλου και του μέλλοντος αυτού του τόπου.


Το μνημόνιο συνεργασίας και η Τρόικα είναι γεγονός αδιαμφι-σβήτητα. Το περιεχόμενο του μνημονίου είναι και αυτό αδι-αμφισβήτητο και εξίσου δε-σμευτικό για τα επόμενα του-

λάχιστον τέσσερα χρόνια. Για εκείνο για το οποίο δεν είμαι σίγουρος είναι για το αν κατάλαβαν οι Έλληνες περί τίνος πρόκειται. Στα ΜΜΕ αλλά και στα κατά τόπους πηγαδάκια διάφορες συζητήσεις γίνονται και εκεί μπορεί να ακούσει κανείς τα πιο απίθανα πράγματα από κάποιους «επαΐοντες» της οικονομίας και της πολιτικής. Επιχειρείται, παρα-κάτω, αναφορά στα βασικότερα τμήματα του μνη-μονίου σε μία προσπάθεια να γίνει, επιτέλους, κα-τανοητό ότι τα πράγματα εξακολουθούν να είναι πολύ άσχημα παρά τα όποια περιτυλίγματα προ-σπαθούν κάποιοι να χρησιμοποιήσουν.

Βασικοί Στόχοι: «Οι κύριοι στόχοι του προγράμματος είναι η διόρ-θωση των δημοσιονομικών και εξωτερικών ανι-σορροπιών και η αποκατάσταση της εμπιστοσύ-νης. Χωρίς την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στη βιωσιμότητα της δημοσιονομικής και οικονο-μικής κατάστασης, το κόστος χρηματοδότησης της οικονομίας είναι αναπόφευκτο ότι θα παραμείνει υψηλό αν όχι να αυξηθεί περαιτέρω. Η περίοδος προσαρμογής προβλέπει:• Ρυθμό ανάπτυξης για το 2010 στο -4% και -2,5% για το 2011. Αναμένεται θετική ανάπτυξη από το 2012 και μετά. (σημ.: κάθε 1% μείωση στο ΑΕΠ αντιστοιχεί σε περίπου 100.000 επιπλέον ανέρ-γους).• Σημαντική μείωση του πληθωρισμού κάτω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης ώστε η Ελλάδα να ανακτήσει γρήγορα ανταγωνιστικότητα τιμών. Ο περιορισμός ολιγοπωλιακών δομών θα είναι επί-σης σημαντικός για τη μείωση των υψηλών περι-θωρίων κέρδους σ ορισμένους κλάδους. (σημ.: μέ-χρι σήμερα ο πληθωρισμός ανέρχεται στο 5,6%).• Σταδιακή μείωση του εξωτερικού ελλείμματος στο μεσοπρόθεσμο διάστημα. Αυτή η διαδικασία είναι φυσικό να διαρκέσει για αρκετά χρόνια ενώ τα έξοδα για τους τόκους στο σημαντικό εξωτερι-κό χρέος θα ασκούν πίεση στο ισοζύγιο των τρε-χουσών συναλλαγών για ένα διάστημα. Στις οικονομικές πολιτικές προβλέπονται:• Εφαρμογή ισχυρών μέτρων προσαρμογής, πέ-ραν των όσων ανακοινώθηκαν το Μάρτιο αυτού του έτους, ύψους 11% του ΑΕΠ συνολικά ως το 2013, με πρόσθετα διορθωτικά μέτρα το 2014 για τη μείωση του ελλείμματος αρκετά κάτω από το 3% του ΑΕΠ. Αυτή η μεγάλη προσαρμογή είναι αναγκαία για να τεθεί ο λόγος του χρέους προς ΑΕΠ σε καθοδική πορεία από το 2013 και έπειτα, η οποία θα διατηρηθεί μετά το πρόγραμμα μέσω της επίτευξης σημαντικών πρωτογενών πλεονα-σμάτων (τουλάχιστον 5% του ΑΕΠ) μέχρι το 2020. • Αναπροσαρμογή της εισοδηματικής πολιτικής και της πολιτικής κοινωνικής προστασίας οι οποίες πρέπει να στηρίξουν την προσπάθεια για δημοσι-ονομική προσαρμογή και επανάκτηση της αντα-

γωνιστικότητας.• Πολιτικές στον χρηματο-πιστωτικό τομέα οι οποί-ες θα πρέπει να διατηρή-σουν τη σταθερότητα του. Ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος στη διάρκεια αυτής της περιόδου χαμη-λής ανάπτυξης.• Διαρθρωτικές αλλα-γές οι οποίες θα προά-

γουν την ικανότητα της οικονομίας να παράγει, να αποταμιεύει και να εξάγει με σκοπό τη μακρο-πρόθεσμη ανάκαμψη. Εφαρμογή ενός φιλόδοξου προγράμματος μεταρρυθμίσεων για τον εκσυγ-χρονισμό του δημοσίου τομέα, για την αύξηση της αποτελεσματικότητας, της ευελιξίας των αγορών προϊόντων και εργασίας, τη δημιουργία ενός ανοι-χτού και προσβάσιμου περιβάλλοντος για τους επενδυτές καθώς και μείωση της άμεσης συμμε-τοχής του δημοσίου στις εγχώριες βιομηχανίες.Στις δημοσιονομικές πολιτικές προβλέπονται:• Μέτρα για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην αγορά και στους πιστωτές.

ανάπτυξη

Το μνημόνιο, η Τρόικα και οι Υποχρεώσεις μας


2011μεταφορά πίστωσης από το προηγούμενο έτος 1,1

Αύξηση ΦΠΑ 1.000 0,4

Αύξηση Ειδικού Φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα 250 0,1

Αύξηση Ειδικού Φόρου κατανάλωσης στα τσιγάρα 300 0,1

Αύξηση Ειδικού Φόρου κατανάλωσης στα ποτά 50 0,0

Μείωση του μισθολογικού κόστους 400 0,2

Μείωση των συντάξεων (13η & 14η σύνταξη) 500 0,2

Έσοδα 2,2

Φορολόγηση αυθαιρέτων κτισμάτων 800 0,4

Φόρος πολυτελείας 100 0,0

Λογιστικός προσδιορισμός εισοδήματος 50 0,0

Δικαιώματα τυχερών παιγνίων 200 0,1

Άδειες τυχερών παιγνίων 500 0,2

Ειδική εισφορά σε κερδοφόρες επιχειρήσεις 600 0,3

Τέλος διατήρησης ημιυπαίθριων 500 0,2

ΦΠΑ – αλλαγές στις υποκατηγορίες και διεύρυνση της βάσης

1.000 0,4

Πράσινα τέλη 300 0,1

Τεκμήρια φορολόγησης 400 0,2

Αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων 400 0,2

Φορολογία των αμοιβών σε είδος (αυτοκίνητα) 150 0,1

Έξοδα 1,0

Ενδιάμεση κατανάλωση 300 0,1

Εξοικονόμηση από Ενοποιημένο σύστημα πληρωμής μισθών

100 0,0

Πάγωμα συντάξεων 100 0,0

Εξοικονόμηση πόρων από «Καλλικράτη» 500 0,2

Μειώσεις στις συντάξεις (υψηλότερες) 150 0,1

Μείωση των δημοσίων επενδύσεων 500 0,4

Συνολική ετήσια επίπτωση 9.650 4,3


Τελικά, πώς παρά-γονται κάθε χρό-νο περίπου 250 δισ. ευρώ από την ελληνική οι-κονομία; Δηλαδή

πώς προκύπτει το ΑΕΠ;Σύμφωνα με στοιχεία της Τραπέ-ζης της Ελλάδος, πάνω από το 70% του ΑΕΠ προέρχεται από την κατα-νάλωση. Το υπόλοιπο ποσοστό από τις εισαγωγές και τις εξαγωγές. Η Eurostat προβλέπει φέτος ότι το ποσοστό της κατανάλωσης στη δια-μόρφωση του ΑΕΠ θα ενισχυθεί πε-ραιτέρω λόγω μεγαλύτερης μείω-σης των παραγωγικών επενδύσεων. Έτσι, εκτιμά ότι η συμμετοχή της κα-τανάλωσης θα ξεπεράσει το 87%. Το 71,4% θα προέλθει από τις κατανα-λωτικές δαπάνες των νοικοκυριών.Το γεγονός ότι οι εισαγωγές είναι υψηλότερες από τις εξαγωγές απο-τελεί ένδειξη της έλλειψης ανταγω-νιστικότητας και του καταναλωτικού μοντέλου της ελληνικής οικονομί-ας. Αυτό με τη σειρά του προκαλεί άλλες παρενέργειες, όπως είναι ο πληθωρισμός και η ανελαστικότητα διαφόρων ειδών ως προς τη ζήτηση. Έτσι, για παράδειγμα, βλέπουμε το ίδιο προϊόν να πωλείται ακριβότε-ρο στην Ελλάδα από ότι, π.χ., στη Γερμανία.Παράλληλα, ο πληθωρισμός συντη-ρείται από στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας (π. χ. υψηλό κόστος ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος, αυξήσεις μισθών που δεν λαμβά-νουν υπόψη την παραγωγικότητα, κλειστά επαγγέλματα κ.λπ.). Οι επενδύσεις σε ένα τέτοιο περιβάλ-λον συνήθως δεν είναι αποδοτικές.Συγκρίνοντας την ελληνική οικονο-μία με άλλες ευρωπαϊκές παρατη-ρείται ότι το ποσοστό της συνολικής καταναλωτικής δαπάνης (ένδειξη της εγχώριας ζήτησης) κυμαίνεται σε χαμηλότερα επίπεδα, ενώ ένα μεγάλο μέρος προέρχεται από κρα-τικές δαπάνες και από επενδύσεις. Αντίθετα, στην Ελλάδα το μεγαλύ-τερο μέρος προέρχεται από τα νοι-κοκυριά.Ακόμα και στις ΗΠΑ όπου η κατανά-λωση (και μάλιστα με δανεικά) είναι υψηλή, το ποσοστό συμμετοχής των καταναλωτικών δαπανών των νοι-κοκυριών είναι μικρότερο από ό, τι στην Ελλάδα (69,3%, έναντι 71,4% του ΑΕΠ, αντίστοιχα). Αυτό δείχνει πόσο εύθραυστη είναι η ελληνική οικονομία και ο ρυθμός ανάπτυξης. Σε περίοδο ύφεσης, όπως αυτή που

διανύουμε, οι καταναλωτικές δαπά-νες μειώνονται, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει με κατάρρευση όλο το οικονομικό οικοδόμημα.Ενα κράτος που δεν παράγει τίποτα! Ούτε τα ελλείμματα ούτε το τερά-στιο δημόσιο χρέος είναι τα πραγμα-τικά προβλήματα της ελληνικής οι-κονομίας. Αυτά είναι τα συμπτώματα του προβλήματος: Η ελληνική οικο-νομία δεν παράγει. Στηρίζεται σχε-δόν αποκλειστικά στην κατανάλωση και σε διάφορες μη παραγωγικές δα-πάνες, όπως το Δημόσιο και η διαχεί-ριση ακινήτων. Επίσης, στηρίζεται στις επιδοτήσεις, οι οποίες -απ’ ό, τι φαίνεται- δεν πιάνουν τόπο.Στην κατανάλωση στηρίζεται πάνω από το 70% της ανάπτυξης. Αυτό το μοντέλο καταρρέει εύκολα σε περι-όδους κρίσης, δεν απαιτεί μεγάλες επενδύσεις, δεν δημιουργεί θέσεις εργασίας και δεν στηρίζεται στην έρευνα και την ανάπτυξη. Στηριζό-μαστε στις εισαγωγές που είναι με-γαλύτερες από τις εξαγωγές, λόγω έλλειψης ανταγωνιστικότητας, στις επιδοτήσεις και σε έναν μη αποτε-λεσματικό και σπάταλο δημόσιο το-μέα. Έτσι, δημιουργούμε συνεχώς ελλείμματα και χρέη.Ο πρωτογενής τομέας, δηλαδή η γε-ωργία, η κτηνοτροφία, η αλιεία και η δασοκομία, φθίνει συνεχώς και κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Η συ-νεισφορά των κλάδων αυτών στη διαμόρφωση του Ακαθάριστου Εγ-χώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) είναι κοντά στο 4%, δηλαδή στο μισό από ό, τι το 2001.Το εμπόριο συμμετέχει με 14,86% στη διαμόρφωση του ΑΕΠ, αλλά η δραστηριότητα αυτή σχετίζεται πε-ρισσότερο με την εγχώρια ζήτηση (κατανάλωση) παρά με παραγωγή υπεραξίας. Πρόκειται για τον κλά-δο με τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο ΑΕΠ, καθώς προσφέρει 35 δισ. ευρώ τον χρόνο. Οσο, δηλαδή, περίπου το ύψος της φοροδιαφυγής.Η διαχείριση ακινήτων (όχι οι κατα-σκευές) συμμετέχει με 10,41% στο ΑΕΠ. Αποτελεί ενδεικτικό στοιχείο του αναπτυξιακού μοντέλου που ακολούθησε η ελληνική οικονομία εδώ και δεκαετίες: Χτίζει σπίτια. Μό-λις, όμως, «πάγωσε» η αγορά ακι-νήτων άρχισαν τα προβλήματα. Ο κατασκευαστικός κλάδος λόγω της ύφεσης και της πτώσης της οικοδο-μικής δραστηριότητας είχε αρνητική συμβολή στο ΑΕΠ.Ο τρίτος μεγαλύτερος κλάδος της ελληνικής οικονομίας είναι η δημό-

σια διοίκηση και η άμυνα. Ο κρατι-κός τομέας (δημόσια διοίκηση και άμυνα) αύξησε το ποσοστό του στη διαμόρφωση του ΑΕΠ από το 7,95% το 2001 σε 8,9% το 2008. Αντίθε-τα, στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώ-ρες με ανταγωνιστική οικονομία, ο ρόλος του κράτους στην ανάπτυξη μειωνόταν.Ο κρατικός τομέας σε όλες τις χώ-ρες (πλην Ιαπωνίας, Λουξεμβούρ-γου και ΗΠΑ όπου απλώς δεν «βά-ζει μέσα» τους φορολογουμένους) είναι μη παραγωγικός και «ροκανί-ζει» την ανάπτυξη. Αυτό ισχύει ιδιαί-τερα στην Ελλάδα, όπου η σπατάλη του Δημοσίου ανέρχεται σε 18 δισ. ευρώ τον χρόνο, ενώ έχει τη μικρό-τερη αποτελεσματικότητα στην Ευ-ρώπη (μόλις 65% αυτού που έπρεπε να παράγει με βάση τα χρήματα που του δίνονται).Με άλλα λόγια, ο δημόσιος τομέας προσφέρει κάθε χρόνο στην ελληνι-κή οικονομία περίπου 21 δισ. ευρώ, αλλά σπαταλούνται 18 δισ. ευρώ χωρίς να ξέρει κανείς πού και γιατί. Έτσι, απομένουν σαν κέρδος σχεδόν 3 δισ. ευρώ τον χρόνο, δηλαδή λι-γότερα από το κόστος της περιττής γραφειοκρατίας που υπολογίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε 4 δισ. ευρώ ετησίως.Ακολουθεί η εκπαίδευση με 6,15% και ίσως αποτελεί τη μοναδική επέν-δυση που έχουμε συναντήσει μέχρι στιγμής - αν και μικρότερη σε ποσο-στό σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.Στην πέμπτη θέση βρίσκονται τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια (πο-σοστό συμμετοχής 6,11% στο ΑΕΠ) που αποτελούν ένδειξη της συμβο-λής του τουρισμού στην ελληνική οικονομία.Η υγεία και η κοινωνική μέριμνα συ-νεισφέρουν 4,83% ή 11,6 δισ. ευ-ρώ τον χρόνο. Δηλαδή λίγο λιγότερο από την εισφοροδιαφυγή που υπο-λογίζεται άνω των 12 δισ. ευρώ.Η ναυτιλία συνεισφέρει πάνω από 4% (περισσότερα από 10 δισ. ευρώ) τον χρόνο φρέσκα κεφάλαια στην ελληνική οικονομία, ενώ άλλοι κλά-δοι με σημαντική συμβολή, όπως βι-ομηχανία τροφίων-ποτών, εμπόριο αυτοκινήτων, συνεργεία, ταχυδρο-μεία, τηλεπικοινωνίες, ψυχαγωγία, πολιτισμός και αθλητισμός είναι περισσότερο συνδεδεμένοι με την κατανάλωση και την υψηλή εγχώ-ρια ζήτηση. Το ίδιο ισχύει με τους ενδιάμεσους νομισματικούς οργα-νισμούς.

• Πτωτική τροχιά του λόγου δη-μοσίου χρέους προς ΑΕΠ από το 2013 καθώς και μείωση του ελ-λείμματος της γενικής κυβέρνη-σης κάτω από το 3% του ΑΕΠ ως το 2014. Τα τρία σημαντικότερα άμεσα μέτρα είναι: μείωση του λογαριασμού μισθοδοσίας, μεί-ωση των δαπανών για πληρωμές συντάξεων, αύξηση του ΦΠΑ και κάποιων άλλων ειδικών φόρων. Με όλα αυτά προβλέπεται μείω-ση του ελλείμματος από 13,6% στο 8,1% του ΑΕΠ το 2010.• Για το 2011 προβλέπονται επι-πλέον μέτρα αύξησης των εσό-δων και μείωσης των δαπανών. Τα μέτρα αυτά προβλέπονται να ανέλθουν στο 4% του ΑΕΠ. Τα μέτρα προσαρμογής το 2012 θα συνεχιστούν ανερχόμενα σε 2,5% του ΑΕΠ, ενώ το 2013 αναμένεται να είναι 2% του ΑΕΠ. Με δεδομένη την αναμενόμενη υποχώρηση του ΑΕΠ, το ονομα-στικό έλλειμμα αναμένεται να

μειωθεί στο 7,5% το 2011, με εν-δεχομένως πιο σημαντικές μει-ώσεις στα επόμενα χρόνια κα-θώς θα ξεκινάει η οικονομική ανάπτυξη.• Οι δαπάνες θα μειωθούν γύρω στο 7% του ΑΕΠ μέχρι το 2013.• Τα έσοδα θα αυξηθούν κατά περίπου 4% του ΑΕΠ το 2013. Τα έσοδα αυτά θα προέλθουν από πολίτες υψηλότερων εισοδημα-τικών κλιμακίων, ελεύθερους επαγγελματίες, πρόσθετους φόρους σε εξαιρετικά κερδο-φόρες επιχειρήσεις και υψηλής αξίας ακινήτων, πάταξη της φο-ροδιαφυγής κλπ (βλ. πίνακα 1).

Το ΑΕΠ της Ελλάδαςτου Λεωνίδα Στεργιού

Κάθε υστέρηση από τα προβλε-πόμενα θα συ-νεπάγεται, αυτό-ματα, λήψη νέων μέτρων. Και όλα αυτά για να επι-στρέψουμε στην κατάσταση να χρωστάμε το 100% και πλέον του ΑΕΠ.


Oποια και αν εί-ναι η δουλειά σου, δες τον εαυτό σου ως πωλητή. Διότι, όποιος βρίσκε-

ται στον επιχειρηματικό κόσμο είναι ένας πωλητής. Αυτή είναι η πραγ-ματικότητα και δεν υπάρχει θέμα επιλογής. Δεν έχει σημασία αν σε προσφωνούν στέλεχος, μηχανικό, διευθυντή εργοστασίου, γραμματέα, ξυλουργό, χημικό, σχεδιαστή, αντι-πρόεδρο. Δεν είναι παρά ένας πω-λητής. Όλη μέρα, κάθε μέρα, που-λάς στους ανθρώπους τις ιδέες σου, την εταιρία σου και το σπουδαιότερο τους πουλάς τον εαυτό σου. Μπορεί να το κάνεις με επιδεξιότη-τα ή ανεπαρκώς, ενσυνείδητα ή χω-ρίς να το γνωρίζεις, επιτυχημένα ή αποτυχημένα. Πάντως πουλάς. Συνέ-χεια. Μπορεί να ισχυριστείς ότι δεν έχεις ταλέντο για πωλητής. Αυτό δεν είναι το σημείο που συζητάμε. Εξάλ-λου, οι περισσότεροι άνθρωποι που ονομάζονται πωλητές έχουν λίγο ή και καθόλου ταλέντο για πωλήσεις. Όμως, έτσι κι αλλιώς, πολλοί από αυ-τούς επιτυγχάνουν. Το είδος της πώ-λησης για το οποίο συζητάμε εδώ εί-ναι περισσότερο θέμα στάσης, παρά ταλέντου. Αν μπορείς να δημιουργήσεις στο μυ-αλό σου και μετά να τελειοποιήσεις και να διατηρήσεις τη σωστή νοοτρο-πία των πωλήσεων, τότε θα αυξηθεί ο βαθμός της επιτυχίας σε ότι κάνεις. Θα φανεί στην ποιότητα της δουλειάς σου, στη στάση σου απέναντι στη δουλειά σου και απένα-ντι στους συνεργάτες σου. Ακόμα, θα επηρεάσει τη σαφήνεια και το περιεχόμενο των ιδεών σου. Αν δείξεις τον ενθουσιασμό ενός καλού πωλητή, σύντομα θα ανακαλύψεις ότι, τουλάχιστον ένα μέ-ρος του ενθουσιασμού αυτού, γίνεται πραγματι-κότητα. Πολλοί από τους τρόπους με τους οποίους πουλάς τον εαυτό σου είναι έμμεσοι. Δεν υπάρχει λόγος να διατυμπανίζεις αυτό που κάνεις. Όπου κι αν είσαι, ότι κι αν κάνεις, καθιστός ή όρθιος, αν οι άλλοι μπορούν να σε δουν αποτελείς εμπόρευμα στην βιτρίνα. Υπάρχει λόγος που οι πρώτες εντυπώσεις διαρ-κούν τόσο πολλοί. Όταν κάποιος πρωτοέρχεται σε επαφή μαζί σου, παίρνει σε μικρό χρονικό διάστη-μα έναν μεγάλο όγκο πληροφοριών για σένα. Ίσως δεν είναι σε θέση να καταγράψει συνειδητά όλες τις εντυπώσεις που του άφησες, αλλά τις παίρνει και τις αποθηκεύει. Παρατηρεί την προσωπικότητά σου, ακούει αν η φωνή σου εκδηλώνει σιγουριά, νοιώθει τη θέρμη της χειραψίας σου. Του δίνεις ακόμα περισσότερες πληροφορίες με τον τρόπο με τον οποίο «συσκευάζεις» τον εαυτό σου. Από τα ρούχα και την εμφάνισή σου θα κρίνει αν είσαι ένας σχολαστικός άνθρωπος ή όχι, αν εί-σαι άνετος ή νευρικό, προσεκτικός ή απρόσεκτος,

συντηρητικός ή προοδευτικός. Είναι εκπληκτι-κό το πόσες πληροφορίες δίνει για ένα άτομο το γραφείο του και ο χώρος όπου εργάζεται. Μπαίνο-ντας στο γραφείο κάποιου, ακόμα και όταν αυτός απουσιάζει, μπορείς να ανακαλύψεις συχνά έναν ολόκληρο κόσμο γύρω από αυτόν. Ο χώρος είναι σχεδιασμένος για χώρος εργασίας ή για βιτρίνα; Η μήπως και τα δύο; Είναι διακοσμημένος με γούστο, ώστε να αντα-νακλά την προσωπικότητά του ή μήπως είναι ένα γυαλιστερό, ακριβό γραφείο που αντανακλά το γούστο του διακοσμητή του;Η εμφάνιση ενός γραφείου μπορεί να σου φανε-ρώσει αν αυτό ανήκει σε έναν πολυάσχολο άνθρω-πο που ελέγχει πλήρως τη δουλειά του ή σε κά-ποιον που απλώς συσσωρεύει χαρτιά, σε κάποιον που αγαπά τη δουλειά του ή τη μισεί, σ΄ έναν ει-κονοκλάστη ή έναν κομφορμιστή, σε κάποιον που έχει δικές του ιδέες ή σε κάποιον που νοιώθει πια άνετα με τις ιδέες των άλλων. Ό, τι ισχύει για το γραφείο ενός ανθρώπου, ισχύ-ει και για το αυτοκίνητό του. Σου φανερώνει τι πι-στεύει ο ίδιος για τον εαυτό του. Σου έτυχε ποτέ να βγεις με κάποιον για φαγητό, να ανοίξεις την πόρτα του αυτοκινήτου του και να το βρεις γεμά-το αποτσίγαρα, τσαλακωμένους χάρτες, παιδικά παιχνίδια, τσαλακωμένα χάρτινα πιάτα; Σίγουρα

αυτό κάτι σου λέει για τον φίλο σου, έτσι δεν είναι;Ο επιχειρηματικός κόσμος αποτελείται από αγο-ραστές και πωλητές. Ένας καλός βασικός κανό-νας που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι οι πωλη-τές κερδίζουν περισσότερα από τους αγοραστές. Ένα σημείο κλειδί: οι άνθρωποι τρελαίνονται να τους πουλούν πράγματα. Τους αρέσει πολύ να βλέ-πουν έναν καλό πωλητή σε δράση. Τους αρέσει να αγοράζουν από έναν πωλητή ο οποίος τους έχει πουλήσει κάτι με την αξία του. Οι περισσότεροι άνθρωποι περιμένουν από έναν πωλητή να πουλάει εντυπωσιακά και απογοητεύ-ονται αν δεν το κάνει. Αν βρίσκεσαι στις επιχει-ρήσεις για να τονώνεται το εγώ σου, να σου λένε καλά λόγια και να σε διασκεδάζουν – με λίγα λό-για, αν σου αρέσει να σου πωλούν-, τότε βρες μια δουλειά όπου θα έχεις τον ρόλο του αγοραστή. Αν το κάνεις σωστά, θα είναι μία θέση που θα σου δίνει πολλή ικανοποίηση. Αν όμως είσαι στις επι-χειρήσεις για να δημιουργείς και να σου δίνουν υψηλή ανταμοιβή σε αντιστάθμισμα των αξιών που δημιουργείς, τότε διάλεξε τον ρόλο του πω-λητή. Ο πωλητής είναι πάντα ο επιθετικός, βρί-σκεται πάντα στην επίθεση, πότε στην άμυνα ή σε παθητικό ρόλο. Περιττό να τονίσουμε ότι όλα τα παραπάνω ισχύουν και στην πολιτική, όπου ενίο-τε διαπρέπουν οι πωλητές ονείρων…

«Πούλα» τον εαυτό σουπεριοδικό MANAGER | τ.45 Μάρτιος 2010

17ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010 πύληένθετο

Μία νέα σχολική χρονιά βρί-σκεται προ των πυλών. Αγω-νία, καρδιοχτύπια και ένα απροσδιόριστο σφίξιμο στην καρδιά. Πάντα, κάθε σχολική χρονιά σηματοδοτεί κάτι το

νέο, το ελπιδοφόρο και πάντα αποτελεί την αρχή για μία νέα πορεία προς την κατάκτηση της ζωής και την καταξίωση στην κοινωνία. Για τους γονείς, η φετινή σχολική χρονιά δεν μοιάζει με τις προηγούμενες. Η οικονομική κρίση, οι κυοφορού-μενες αλλαγές και η γενικότερη αβεβαιότητα προκαλεί άγχος μεγάλο και αγωνία για το μέλλον. Ο προβλημα-

τισμός είναι διάχυτος στα πρόσωπά τους περιμένοντας μία «ζεστή» λέξη να πιαστούν για να πάρουν κουράγιο και ελπίδα.Αλλά και οι εκπαιδευτικοί, δεν πάνε παραπίσω. Η ίδια αβεβαιότητα είναι ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους, ως γονείς και ως εργαζόμενοι ταυτόχρονα προσπαθούν να αντλήσουν δύναμη για τα μελλούμενα. Με όλα όσα συμβαίνουν λοιπόν ας ευχηθούμε να κυλή-σουν όλα ομαλά και η φετινή σχολική χρονιά να αποτε-λέσει την απαρχή για την ανάταση του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

Χρήστος Τράντης

18 ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010πύληένθετο

Ο όρος Παιδεία, λόγω της πολυδια-στατικότητάς του, επιδέχεται πολ-λούς και διαφορετικούς ορισμούς. Οι διαφορές αφορούν κυρίως τις μεθόδους και το περιεχόμενο της

παιδείας. Πέρα απ’ αυτό, όμως, μπορούμε να θε-ωρήσουμε σαν αποδεκτούς τους παρακάτω ορι-σμούς:1. Παιδεία είναι ένα σύστημα αγωγής, που έχει σαν σκοπό να διαμορφώσει προσωπικότητες αυ-θύπαρκτες, ανεξάρτητες και ολοκληρωμένες, ικα-νές να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της συλλο-γικής ζωής. Δηλ. η παιδεία είναι ανθρωποπλαστικό ιδεώδες, που απέχει από κάθε χρησιμοθηρία και ωφελιμισμό. 2. Η παιδεία είναι το κληροδοτούμενο από γενεά σε γενεά κεφάλαιο των πνευματικών αγαθών, που σχηματίζεται μέσα στην ιστορία και από την ιστο-ρία, με τον ατομικό και συλλογικό μόχθο του αν-θρώπου. ( Ε. Παπανούτσος)3. Παιδεία είναι η πνευματική και ηθική αγωγή των νέων. Η διάπλαση των διανοητικών δυνάμεων και του χαρακτήρα, ιδιαίτερα με την παροχή συ-στηματικής μόρφωσης στα σχολεία και στα άλλα Εκπαιδευτικά ιδρύματα.(Λεξικό Κοινωνικών Επιστημών UNESCO)4. Σύμφωνα με τον Max- Weber, κάθε σύστημα παιδείας αποβλέπει στο να καλλιεργεί τους νέ-ους για μια ειδική διαγωγή ζωής, που χαρακτηρί-ζει και συμφέρει την ομάδα με την αποφασιστική ισχύ στην κοινωνική ιεραρχία.

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ1. Διαμόρφωση και ολοκλήρωση της προσωπικό-τητας Ο πρώτος και σημαντικότερος στόχος που θέτει η παιδεία είναι η διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου. Αυτή αναλαμβάνει να του διαμορφώ-σει έτσι τις πεποιθήσεις, τις στάσεις και τις αξίες του, ώστε να είναι οργανικά συνδεδεμένες μετα-ξύ τους και να του διασφαλίζουν κάθε φορά δημι-ουργικές και θετικές προσαρμογές στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες του περιβάλλοντος. Δηλαδή η παιδεία φροντίζει για το όλο πρόγραμμα ζωής του ατόμου στη δόμηση και στην προαγωγική εφαρμογή του. Συγκεκριμένα η παιδεία αναλαμ-βάνει αρχικά να διεγείρει, να αφυπνίσει και να αξιοποιήσει τις πνευματικές δυνάμεις του ανθρώ-που. Γι’ αυτό και ο πρώτος ρόλος που καλείται να παίξει είναι η πνευματική καλλιέργεια. Εξάλλου όντας, εξ ορισμού, η παιδεία, σύνολο πνευματικών κατακτήσεων, έχει στενή και άμεση σχέση με τον πνευματικό κόσμο του ανθρώπου. Η πνευματική καλλιέργεια που παρέχει η παιδεία συνίσταται:

α) Στην κατάρτιση του ανθρώπου από άποψη γνώ-σεων: Οι γνώσεις αποτελούν τα απαραίτητα και αναγκαία βάθρα στήριξης του προσωπικού οικοδομήματος. Οι γνώσεις αυτές αφορούν από τη μία τον εσωτε-ρικό κόσμο του ατόμου και από την άλλη το χώρο που το περιβάλλει. Με τις πρώτες κατακτά την αυ-τογνωσία και με τις δεύτερες αποκτά συνείδηση του περιβάλλοντος. Ας δούμε αναλυτικότερα την αξία της αυτογνωσί-ας για να μπορέσουμε να αποτιμήοουμε καλύτερα

αυτή την προσφορά της παιδείας. Με την αυτο-γνωσία το άτομο αποκρυπτογραφεί το «Είναι» του, ρίχνοντας άπλετο φως στα σκοτάδια του εσωτερι-κού του κόσμου. Εντοπίζει, συνειδητοποιεί και αξι-ολογεί, μέσα από τη διαδικασία της αυτοκριτικής, τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του, τα προτερήμα-τα και τα ελαττώματά του. Απομακρυνόμενο από κάθε τάση ύποπτης επιείκειας, φιλαυτίας, αλα-ζονείας και εγωκεντρισμού, αποδίδει στον εαυτό του «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι» και επιδίδεται σ’ έναν αγώνα αυτοελέγχου, αυτοπειθαρχίας και αυτοκυριαρχίας, οδηγούμενο έτσι στην πνευμα-τική ολοκλήρωση και την ηθική τελείωση. Με τις γνώσεις που παρέχει η παιδεία στο άτομο και που αφορούν το περιβάλλον, συντελεί δυναμι-κά και ουσιαστικά στην κατανόηση των στοιχείων, της δομής και της λειτουργίας τόσο του φυσικού όσο και του κοινωνικού χώρου. Ειδικότερα, μέσω των γνώσεων, το άτομο απομυθοποιεί το φυσικό περιβάλλον και το βλέπει με τις πραγματικές του διαστάσεις, εξοικειώνεται με την κοινωνική πραγ-ματικότητα και εντάσσεται ομαλότερα σ’ αυτές. Για να δώσει η παιδεία στο άτομο σαφή εικόνα του υποκειμενικού και του αντικειμενικού του κό-σμου, επιστρατεύει τον πλούτο των κατακτήσεων των φυσικοθετικών, κοινωνικών και ανθρωπιστι-κών επιστημών.

β) Στην καλλιέργεια της λογικής, της κριτικής ικα-νότητας και του προβληματισμού. Αυτή η διαδικασία δεν αποσκοπεί πουθενά αλλού παρά στη διαμόρφωση λογικών ατομικών αξιολο-γικών κριτηρίων, που δίνουν τη δυνατότητα στο άτομο να λειτουργεί σαν αυθύπαρκτη, αυτοδύ-ναμη και ανεξάρτητη μονάδα, με δικά του προ-σωπικά βάθρα στήριξης. Συγκεκριμένα το άτομο απομακρύνεται από το μύθο, την πλάνη και την προκατάληψη και έρχεται σε επαφή με τον ορθό λόγο, την επιστημονική γνώση, την αλήθεια και την αντικειμενικότητα. Έτσι αποφεύγει τον κίνδυ-νο να μείνει μια ύπαρξη εξαρτώμενη, ετερόφω-τη και ετερόνομη και μεταβάλλεται σε υπεύθυνη και συνειδητοποιημένη παρουσία. Αποκτά άμε-ση αντίληψη των πραγμάτων και των καταστάσε-ων, επεξεργάζεται τα προσωπικά και κοινωνικά δεδομένα, περνάει από βασανιστικό έλεγχο τις αποφάσεις του, πετυχαίνει την εσωτερική απε-λευθέρωση. Για να καλλιεργήσει το λογικό του ατόμου, η πλα-τιά και δημοκρατική παιδεία έχει στα χέρια της ένα σίγουρο και αποτελεσματικό μέσο, το διάλογο. Μ’ αυτόν θα ξυπνήσει τον προβληματισμό του, την κριτική διάθεσή του και τη δημιουργική αντίστασή του σε κάθε εξωτερικό ερεθισμό. Καλλιεργώντας του το διαλεκτικό τρόπο σκέψης, του αυξάνει τα όρια της αντίληψής του, διευρύνει τους πνευματι-κούς του ορίζοντες και το προφυλάσσει από τους κινδύνους του φανατισμού κι ενός στείρου δογ-ματισμού. Η παραπάνω προσφορά της παιδείας παρουσιάζεται σαν αναγκαιότητα στη σημερινή εποχή που τη χαρακτηρίζουν ο παραλογισμός, η σύγχυση, η ασάφεια, η απροσδιοριστία, ο φανα-τισμός και η προσκόλληση σε δόγματα, η πολλα-πλότητα αντιφατικών απόψεων και θέσεων και ο καθημερινός βομβαρδισμός του ανθρώπου από αλλεπάλληλα διλήμματα. Μέσα απ’ αυτή τη χαώ-

δη κατάσταση καλείται η παιδεία να οδηγήσει τον άνθρωπο στο δρόμο του πραγματικού του προο-ρισμού και της καταξίωσής του.

γ) Στην ευαισθητοποίηση του ατόμου: Πέρα από την παροχή γνώσεων και τη λογικοποί-ηση, η παιδεία οφείλει να ερεθίσει και να καλλι-εργήσει την ευαισθησία του ατόμου. Διαφορετικά αυτό θα κινδύνευε να τυποποιηθεί και να μηχα-νοποιηθεί μέσα στην τεχνοκρατούμενη κοινωνία μας. Η ευαισθητοποίηση είναι αυτή η διαδικασία που βοηθάει τον άνθρωπο στη σύλληψη και τη γεύση της ομορφιάς της ζωής. Είναι η διαμόρφωση αισθητικών κριτηρίων και η προλείανση του εδά-φους για την επαφή του με τις αιώνιες αισθητικές αξίες του ωραίου, του μέτρου, της ισορροπίας, του υψηλού και του ιδεώδους. Είναι ο εξωραϊσμός και εξανθρωπισμός του εσωτερικού του κόσμου, που θα τον ανάγουν στις σφαίρες της εσωτερικής πλη-ρότητας και αρμονίας. Σε μια εποχή όπως η δική μας, όπου η αισθητική κακοποίηση κυριαρχεί στο περιβάλλον, η ευαι-σθησία αντικαθίσταται από την σκλήρυνση και τη βία και η τέχνη εμπορευματοποιείται, ο ρόλος της παιδείας είναι τεράστιος. Οφείλει να αναχαιτίσει το κύμα της από-ευαισθητοποίησης του ανθρώπου και να του αποκαταστήσει τις σχέσεις του με την ομορφιά, με την απόκτηση της γνώσης, της λογι-κής και της ευαισθησίας ο άνθρωπος ολοκληρώνει την πνευματική του καλλιέργεια. Αποκτά ένα ευρύ και στέρεο γνωσιολογικό υπόβαθρο, προσωπικά μέτρα και σταθμά, βαθύ προβληματισμό, δεκτι-κότητα και ευαισθησία στα μηνύματα της εποχής του καθολική αντίληψη της ζωής. Έτσι αποφεύγει τους κινδύνους της μονομέρειας, της μονοδιαστα-τικότητας και του παρωπιδισμού.Η παιδεία δεν αντιμετωπίζει τον άνθρωπο μόνο σαν πνευματική παρουσία, αλλά και σαν ψυχική με τεράστιες δυνατότητες ηθικοποίησης. Εξάλλου όλοι γνωρίζουμε πως μια πνευματική καλλιέργεια χωρίς παράλληλη ψυχική - χωρίς ηθικούς φραγ-μούς και αναστολές- θα εγκυμονούσε τεράστι-ους κινδύνους. Ας φανταστούμε τα προϊόντα του ανθρώπινου πνεύματος στα χέρια ατόμων χωρίς συνείδηση , ηθικές αρχές και ανθρωπισμό. Η παι-δεία λοιπόν αναλαμβάνει να εξανθρωπίσει τον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου, συντελώντας στο ξερίζωμα του ζώου από μέσα του, δηλ. στην απά-λυνση της τραχύτητας των ενστίκτων και στη χα-λιναγώγηση των ζωώδικων τάσεων και ορμών του. Αυτό το πετυχαίνει φέρνοντας τον σε επαφή με τις αναλλοίωτες ηθικές αξίες, όπως είναι η εσωτερική ελευθερία, η εντιμότητα, η αξιοπρέπεια, η ακεραι-ότητα, η αγάπη, ο αλτρουισμός, η αλληλεγγύη και η αλληλοβοήθεια. Δεν περιορίζεται όμως μόνο σ’ αυτό, αλλά συμβάλλει σημαντικά στη διαμόρφω-ση ορθών αξιολογικών κριτηρίων αρχών και αξιών, μέτρων και σταθμών. Έτσι το άτομο μπορεί κάθε φορά να κάνει τη σωστή επιλογή ανάμεσα στο δί-κιο και στο άδικο, στην ομορφιά και στην ασχήμια, στην αλήθεια και στο ψέμα προχωρώντας σταθερά στη συνειδητοποιημένη ηθική πράξη.

Η ηθικοποίηση του ανθρώπου αποτελεί ένα δυ-σκολότατο, επίπονο και μακροπρόθεσμο έργο της παιδείας. Οι δυσκολίες προέρχονται και από την

Παιδεία, έννοια & ορισμός


ίδια την ηθική και από την ανθρωπιστική κρίση που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη κοινωνία. Είναι πολύ δύσκολο να εναρμονίσει μέσα στο άτομο,η παι-δεία τα προσωπικά ηθικά κριτήρια μ’ αυτά που το κοινωνικό σύνολο υιοθετεί, εγκρίνει και επι-βάλλει. Πρέπει με κάθε τρόπο ν’ αποφύγει τη σύ-γκρουση ατόμου - κοινωνίας. ‘ Ύστερα, υπάρχει μέσα στη ζωή τέτοια αντιφατικότητα ηθικών κα-νόνων και κωδίκων, που αποβαίνει σχεδόν ακατόρ-θωτη η επιλογή. Η κρίση των αξιών από την άλλη πλευρά δυσκολεύει το άτομο να βρει μια ορθή γραμμή «πλεύσεως». Αν λοιπόν η παιδεία κατορθώσει να δώσει στον άνθρωπο τη δυνατότητα διαμόρφωσης μιας ενιαί-ας και συγκροτημένης προσωπικότητας και εναρ-μόνισης ατομικής και κοινωνικής συνείδησης και ανθρωπιστικών προσανατολισμών, τότε θα έχει πετύχει το μέγιστο των έργων της. Κι αυτό γιατί μόνο μέσα από την πνευματική αναγωγή και την ηθική τελείωση, φθάνει ο άνθρωπος στην κατα-ξίωσή του.

Κοινωνικοποίηση του ατόμουΜε την πραγματοποίηση του πρώτου της στόχου η παιδεία έχει ήδη προλειάνει το έδαφος για το δεύτερο. Αυτός συνίσταται στη μεθοδική κοινω-νικοποίηση του ατόμου. Συγκεκριμένα η παιδεία, έχοντας σαν δεδομένο την κοινωνική φύση του ανθρώπου, φροντίζει να μεταλαμπαδεύει σ’ αυ-τόν όλα εκείνα τα στοιχεία της ομοιογένειας, που θεωρούνται απαραίτητα τόσο για την ύπαρξη, τη λειτουργία, και τη διαιώνιση της κοινωνίας, όσο και για την ομαλή ένταξή του μέσα στους κόλπους της και την ενεργό συμμετοχή τους στις κοινωνι-κές διαδικασίες. Με άλλα λόγια η παιδεία χρησι-μεύει σαν παραγωγός συναίνεσης και κοινωνικής ολοκλήρωσης του ανθρώπου. Ας δούμε τώρα σε τι συγκεκριμένο συνίσταται η κοινωνικοποίηση του ανθρώπου, σαν θεμελιακή συνδρομή της παι-δείας σ’ αυτό.

α) Ένταξη του ατόμου στις οικονομικές διαδικα-σίες. Η παιδεία βοηθάει στην επαγγελματική αποκα-τάστασή του και στη μεταβολή του από παθητική παρουσία σε δραστήρια και παραγωγική μονάδα του εργαζόμενου κοινωνικού συνόλου. Αυτό το πε-τυχαίνει με το να δώσει 1) ορθολογικό επαγγελ-ματικό προσανατολισμό στο άτομο, λαμβάνοντας υπόψη τις έμφυτες κλίσεις του, τις πραγματικές του δυνατότητες - βιολογικές, πνευματικές, ψυ-χολογικές - τις φιλοδοξίες και επιδιώξεις του και τις κοινωνικές ανάγκες και απαιτήσεις, και 2) ειδι-κή κατάρτιση δηλ. να το εφοδιάσει μ’ εκείνες τις θεωρητικές και εμπειρικές γνώσεις, που απαιτεί ο επιστημονικός ή ο επαγγελματικός χώρος που διάλεξε να υπηρετήσει. Μέσα λοιπόν από τη σωστή εκλογή επαγγέλμα-τος και την ειδική κατάρτιση, είναι έτοιμο το άτομο για την παραγωγική ένταξή του στον οικονομικό μηχανισμό και για την ικανοποίηση στη συνέχεια, των οικονομικών του αναγκών. ‘Έτσι χειραφετημέ-νο οικονομικά, μπορεί να διεκδικήσει μια αξιόλο-γη θέση στην κοινωνική κλίμακα, χωρίς να χρει-αστεί να κάνει συμβιβασμούς και παραχωρήσεις σε βάρος της συνείδησης και της αξιοπρέπειάς του. Εξάλλου, απελευθερωμένο από τις καθαρές βιοτικές ανάγκες, μπορεί να προχωρήσει για την κατάκτηση υψηλότερων στόχων και ιδανικών. β) Ένταξη του ατόμου στις πολιτικές διαδικασίες.

Η πολιτικοποίηση - όχι βέβαια η κομματικοποίηση - αποτελεί μία εξίσου σημαντική με τις προηγού-μενες, προσφορά της παιδείας στο άτομο. Ειδικό-τερα η παιδεία είναι ο κυριότερος παράγοντας δη-μιουργίας πολιτικής συνείδησης στο άτομο. Αυτή αναλαμβάνει να διαμορφώσει σ’ αυτό ξεκαθαρι-σμένα πολιτικά κριτήρια και ιδιαίτερη προσωπική ιδεολογική συγκρότηοη, ενημερώνοντάς το πλα-τιά και αντικειμενικά πάνω στις πολιτικές δομές και διαδικασίες της κοινωνίας και μεταμορφώνο-ντάς το σε υπεύθυνο και συνειδητοποιημένο πολί-τη. Η πολιτικοποίηση βέβαια είναι έργο δύσκολο γιατί θα πρέπει οι φορείς της παιδείας να είναι, πάνω από τις προσωπικές τους θέσεις, όσο το δυ-νατόν αντικειμενικοί και προπαντός δημοκρατικοί. Οι δυσκολίες όμως μπορούν να ξεπεραστούν, αρ-κεί να υπάρχει συναίσθηση της ευθύνης και του καθήκοντος. Τα μέσα που αυτοί πρέπει να χρησι-μοποιήσουν είναι ο διάλογος και η πειθώ. Ποτέ η βία και ο εξαναγκασμός.

γ) Ένταξη του ατόμου στις πολιτιστικές διαδικα-σίες. Με την πνευματική, αισθητική και ψυχική καλλι-έργεια που παρέχει η παιδεία στο άτομο, έμμεσα το εισάγει στις πολιτιστικές διαδικασίες της κοι-νωνίας. Το κάνει μέτοχο των εξελίξεων στο χώρο των γραμμάτων, της επιστήμης και της τέχνης. Έτσι από δέκτης της κουλτούρας, γίνεται δημιουργικός πομπός και ξεχωριστός φορέας. Μπορεί τώρα πιο υπεύθυνα να αναλάβει τη μεταλαμπάδευση της πολιτιστικής κληρονομιάς ότι νέα γενιά. Με την κοινωνικοποίηση του ατόμου πέτυχε η παιδεία να δώσει στην κοινωνία στελέχη ικανά να την προ-φυλάξουν, να την ανανεώσουν και να τη διαιωνί-σουν. Μέσα απ’ το σκεπτικό αντιλαμβανόμαστε πως η παιδεία είναι ο κινητήριος μοχλός της κοι-νωνικής προόδου.

Ρωτήσαμε την Αθηνά μαθή-τρια της Β΄ Γυμνασίου αν της αρέσει το σχολείο της. Μας απάντησε.Μπαίνουμε στο 2009 και

υπάρχουν ακόμα πράγματα που υποβαθμί-ζουν τον τρόπο ζωής των παιδιών που είναι υποχρεωμένα να περνούν πολλές ώρες στα σχολεία. Και μόνο αυτό το γεγονός θα έπρε-πε να προβληματίσει όλου αυτούς που θεω-ρούνται υπεύθυνοι. Κάνουν άραγε ελέγχους στα σχολεία για να δουν σε τι κατάσταση εί-ναι; Αυτοί που πραγματικά μπορούν να δώ-σουν μία απάντηση είναι οι μαθητές οι ίδιοι οι οποίοι καθημερινά αντιμετωπίζουν προβλή-ματα στο χώρο του σχολείου. Βρόμικες του-αλέτες, Χώροι γυμναστικής τα άθλια προαύ-λια των σχολείων. Με τα ίδια ρούχα κάνουμε γυμναστική με τα ίδια μετά μπαίνουμε στην αίθουσα για το επόμενο μάθημα. Άβαφα κτί-ρια και επικίνδυνοι χώροι διαλείμματος. Ένα απλό παράδειγμα, πέρσι ευτυχώς δεν χιόνισε πολύ. Έξω από το σχολείο υπήρχε τσουλήθρα επικίνδυνη. Διαμαρτυρηθήκαμε αρκετές φο-ρές. Ποιος ακούει;Ρωτήσαμε τον Γιάννη μαθητή της Γ΄ Λυκεί-ου πως τα πάει με τους γονείς του. Μας απά-ντησε.Στην εποχή μας οι γονείς ασκούν υπερβολική

πίεση στα παιδιά. Πιστεύω ότι είναι το άγχος που έχουν να μας δουν καταξιωμένους και με πολύ γνώση. Νομίζουν ότι έχουν πάντα δίκαιο μεταδίδοντάς μας το άγχος τους. Τα παιδιά όμως που βρίσκονται σε φάση ανα-ζήτησης με τον υπερβολικό όγκο των μαθη-μάτων και των φροντιστηρίων πολλές φορές δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν και σπάνε. Τότε οι γονείς ρίχνουν όλο το βάρος και την ευθύνη της αποτυχίας στα παιδιά τους. Ανα-ρωτιέμαι πολλές φορές. Ξέχασαν οι γονείς μας την δική τους εφηβεία; Γιατί αρνούνται να δουν την πραγματικότητα; Ρωτήσαμε την Λιάνα μαθήτρια της Γ΄ Δημο-τικού τι θέλει να πει στην δασκάλα της. Μας απάντησε.Την δασκάλα μου την αγαπώ αλλά μας κου-ράζει πάρα πολύ με τα πολλά μαθήματα που μας βάζει. Θα ήθελα να παίζω περισσότερο και να ασχολούμαι με την ζωγραφική και την ιστορία. Τα περισσότερα παιδιά κουράζονται και αυτά όπως και εγώ και θα θέλαμε να μά-θουμε γιατί τόσα πολλά μαθήματα σε τόσο μι-κρά παιδιά; Η δασκάλα μου προσπαθεί αλλά μας λέει ότι το πρόγραμμα είναι έτσι και έτσι πρέπει να κάνουμε. Εγώ όμως άκουσα στην τηλεόραση κάτι σοφούς ανθρώπους που έλε-γαν ότι τα παιδιά πρέπει να παίζουν. Σημ: Αν οι γονείς απαντήσουν στο θεμελιώ-δες ερώτημα που έθεσε ο Α. S. Neil, ένας από τους μεγαλύτερους Παιδαγωγούς της Αντιαυ-ταρχικής Εκπαίδευσης: «Τι θα θέλαμε, έναν ευτυχισμένο σκουπιδιάρη ή έναν νευρωτικό επιστήμονα;» τότε θα ξέρουν τι πρέπει να κάνουν κατά τη σχολική περίοδο.

Αν η κοινωνία φερό-ταν σε οποιαδήποτε

άλλη ομάδα ανθρώ-πων με τον τρόπο που φερόμαστε στα παιδιά

μας, η συμπεριφορά αυτή, ίσως, θεωρού-

νταν καταπάτηση των ανθρώπινων

δικαιωμάτων.

Ρωτήσαμε τα παιδιά

και μας απάντησαν

20 ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010Συνέντευξη

K. Μανωλόπουλε, ασφαλώς έχετε ήδη συνολική ει-κόνα της κατά-στασης του πανε-

πιστημίου. Τι περιμένατε να βρείτε όταν αναλαμβάνατε τα καθήκοντα σας και τι βρήκατε;

κ. Τράντη, ευχαριστώ για την ευγε-νική φιλοξενία και την παραχώρηση χώρου στο περιοδικό του Ινστιτού-του σας. Έχω προμηθευθεί τα τελευ-ταία τεύχη του και σας συγχαίρω για την ποιότητά του, τό-σο στο περιεχό-μ ε ν ο

όσο στη μορφή. Όπως γνωρίζετε, η νέα Διοικούσα Επιτροπή του ΠΔΜ ήδη συμπλήρωσε τους 5 μήνες ζω-ής. Η εικόνα όπου βρισκόμαστε εί-ναι πλέον καθαρή σε όλα τα μέλη της Διοικούσας. Αναφερόμενος κυρίως στους πανεπιστημιακούς που είναι μέλη της Διοικούσας, σε ένα βαθμό είχαμε μια γενική εκτίμηση για την κατάσταση του ΠΔΜ σε ακαδημαϊκό επίπεδο μέσω συνεργασιών, συμμε-τοχών σε επιτροπές κλπ. Ο τόπος μας είναι μικρός και γνωριζόμαστε όλοι

μεταξύ μας. Αλλά και τα μέ-λη της Διοι-

κ ο ύ -

σας που δεν είναι πανεπιστημιακοί, λόγω της προγενέστερης καταξιω-μένης επαγγελματικής τους πορεί-ας αμέσως ομογενοποιήθηκαν στο ακαδημαϊκό περιβάλλον.Ήταν γνωστό ότι το ΠΔΜ απαρτίζεται από τμήματα διαφόρων ταχυτήτων. Τα αυτοδύναμα με πολυετή παρά-δοση και τα μη αυτοδύναμα. Τα πο-λυτεχνικά τμήματα στην Κοζάνη και τα τμήματα ανθρωπιστικών σπουδών και τεχνών στη Φλώρινα. Αυτά τα χα-ρακτηριστικά έχουν ως αποτέλεσμα την ύπαρξη αποστάσεων μεταξύ των τμημάτων, όχι μόνο με τη γεωγραφι-κή έννοια αλλά κυρίως με την έννοια της διάθεσης συνεργασιών και της όσμωσης . Τι σημαίνει εξάλλου η λέ-ξη «πανεπιστήμιο». Είναι ένας χώρος

(campus) όπου οι επιστήμες συ-νυπάρχουν και αλληλεπιδρούν. Εμείς λοιπόν είμαστε περισσό-τερο ένα σύνολο ανεξάρτητων τμημάτων παρά ένα campus. Σε οποιοδήποτε πανεπιστήμιο αλλά κυρίως σε ένα νέο πανε-πιστήμιο, αυτά τα φαινόμενα αποτελούν προβλήματα και ο δρόμος για την επίλυση τους είναι μακρύς καθώς αποτε-λούν περισσότερο ζητήμα-τα κουλτούρας τα οποία δεν επιλύονται με διοικητικά μέ-τρα.

Κατά δεύτερο λόγο διαπι-στώθηκε ότι ο διοικητικός

μηχανισμός του πανεπιστη-μίου οικοδομήθηκε με πολλα-

πλά κριτήρια και με ανορθόδοξο τρόπο. Επί παραδείγματι, πολύ μι-

κρό ποσοστό των εργαζομένων έχει ενταχθεί μέσω διαδικασιών ΑΣΕΠ. Αυτό έχει ως συνέπεια η διοίκηση να μην είναι ένας ουδέτερος μηχα-νισμός, πράγμα που συμβαίνει στα μεγάλα και παλιά πανεπιστήμια, όπως το ΑΠΘ από το οποίο προέρ-χομαι. Οι συγγενικές και οι φιλικές σχέσεις (δηλαδή, ο νεποτισμός και ο φαβοριτισμός) αλλά και οι πολιτι-

κές σχέσεις (με τη έννοια του πε-λατειακού συστήματος)

ελάχιστα πρέπει να υπεισέρχον ται

στον ακαδη-μ α ϊ κ ό

χώρο, για να

μην πω ότι πρέπει να σταματούν στις πύλες του. Όλα αυτά τα αναφέρω με όλη την εκτίμηση προς τα στελέχη της διοίκησης. Δηλαδή, δεν είναι θέ-μα ανθρώπων όσο είναι θέμα δομών και νοοτροπιών.

Πέρασαν οκτώ χρόνια από την ίδρυ-ση του Πανεπιστημίου. Τι προχώρη-σε, τι δεν προχώρησε και τι έπρεπε να είχε προχωρήσει κατά την άπο-ψή σας;

Μετά από 8 χρόνια ύπαρξης και λει-τουργίας το ΠΔΜ δεν έχει κατακτή-σει την αυτοδυναμία του, ούτε είχε εξασφαλίσει τις βασικές του υποδο-μές. Συγκρινόμενο με το συνομήλι-κο Πανεπιστήμιο της Πελοποννήσου σαφώς υστερεί στους τομείς αυτούς. Το τελευταίο είναι ήδη αυτοδύναμο και έχει εκλέξει τις πρώτες του πρυ-τανικές αρχές, ενώ σε μεγάλο βαθ-μό έχει λύσει το στεγαστικό του πρό-βλημα. Δεν είναι δυνατόν όταν το ζητούμενο είναι η αυτοδυναμία, να προκηρύσσονται σωρηδόν χαμηλό-βαθμες θέσεις ΔΕΠ (Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού). Και ενώ επί σειρά ετών εφαρμόζεται αυτή η πρακτική, δεν είναι δυνατόν να γί-νεται ξαφνικά αλλαγή πορείας. Αυ-τές είναι διοικητικές ασυνέχειες. Πη-γαίνουμε δια της τεθλασμένης ενώ υπάρχει η ευθεία. Το δικό μας λοιπόν πανεπιστήμιο, θέλετε από τις πρά-ξεις και παραλείψεις του υπουργεί-ου, θέλετε από τις πράξεις και παρα-λείψεις των φορέων του έμεινε πίσω. Το μερίδιο ευθύνης παρακαλώ επι-μερίστε το εσείς. Αλλά ας μη μεμψι-μοιρούμε πάντα ως νεοέλληνες για τις ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας.

Με βάση την εμπειρία σας από τα Πα-νεπιστήμια του εξωτερικού πως θα έπρεπε να είχε αναπτυχθεί το δικό μας; Ποιοι παράγοντες λειτούργη-σαν στρεβλωτικά;

Το θέμα είναι γενικότερο και δεν αφορά ειδικά στο ΠΔΜ. Η γνωστή

«Κατ’αρχήν ένα πανεπιστήμιο εί-

ναι οι άνθρωποί του. Πρέπει να

καταβληθεί κάθε προσπάθεια ώστε το ΠΔΜ να στελε-χωθεί αξιοκρατι-

κά με διδάσκοντες και ερευνητές όχι

μόνο με εθνική αναγνώριση αλλά με διεθνές κύρος»

Συνέντευξη Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του Παν. Δυτ. Μακεδονίας

κ. Μανωλόπουλου Ιωάννη

21ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010 Συνέντευξη

συζήτηση των τελευταίων μηνών δεν είναι άνευ αντικειμένου. Το ελληνικό περιφερειακό πανεπι-στήμιο στήθηκε στη βάση γενικότερων πολιτικών, κομματικών και τοπικιστικών αναγκών και όχι με βάση ένα εθνικό χωροταξικό σχέδιο ούτε με βάση την εθνική και την τοπική οικονομία και την αγο-ρά εργασίας. Και πρέπει να είναι σαφές ότι με τον όρο τοπική οικονομία δεν εννοείται το real estate ούτε οι επιχειρήσεις εξυπηρέτησης των φοιτητών. Οι τομείς αυτοί πρέπει να είναι τα «παράπλευρα οφέλη» και όχι τα κυρίαρχα.

Που οφείλεται το γεγονός ότι ορισμένα πράγματα ενώ έπρεπε να είχαν υλοποιηθεί (π.χ. οι κτιριακές υποδομές) δεν έγινε τίποτε σχεδόν μέχρι σήμε-ρα και τι μέλει γενέσθαι από εδώ και στο εξής;

Ακανθώδες το κτιριακό πρόβλημα. Υπήρξαν παλιν-δρομήσεις και χάθηκε χρόνος. Και η καθυστέρηση αυτή πλέον αντικειμενικά δυσκολεύει περισσό-τερο τα πράγματα λόγω της γενικότερης οικονο-μικής κατάστασης. Ρεαλιστικά, γενεές φοιτητών θα αποφοιτήσουν χωρίς να έχουν γνωρίσει την έννοια του campus, όπου αγόρια και κορίτσια δια-φόρων ειδικοτήτων μπορούν να μοιράζονται τους ίδιους χώρους μόρφωσης και αναψυχής μαζί με τους καθηγητές τους. Ωστόσο, σας διαβεβαιώνω ότι η Διοικούσα Επιτροπή θεωρεί αυτό το θέμα ως ύψιστης προτεραιότητας και κινείται προς όλες τις κατευθύνσεις για την δρομολόγηση της επίλυσής του, τόσο για την πόλη της Κοζάνης, όσο και για της Φλώρινας.

Ακούγεται πολύ έντονα η εφαρμογή ενός σχεδί-ου Καλλικράτη και στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Τι μέλει γενέσθαι με το δικό μας πανεπιστήμιο;

Το λεγόμενο σχέδιο Καλλικράτης για την Τριτοβάθ-μια Εκπαίδευση δεν θα υπάρξει αυτό καθ’εαυτό όπως συνέβη στην περίπτωση της Τοπικής και Νο-μαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Στην σύνοδο των πρυ-τάνεων η οποία διεξήχθη τον Ιούνιο στο Δίον, η υπουργός κ. Άννα Διαμαντοπούλου εξήγγειλε τα κύρια σημεία ενός νέου νόμου πλαίσιο για την τρι-τοβάθμια εκπαίδευση, ο οποίος θα ψηφισθεί περί το Φεβρουάριο μετά από διαδικασίες διαβούλευ-σης και διαλόγου. Μέσα από αυτόν νόμο, λοιπόν, θα θεσμοθετηθούν οι διαδικασίες στις οποίες ανα-φέρεστε. Η εκτίμησή μας είναι ότι το ΠΔΜ δεν πρόκειται να θιχθεί από τις διαδικασίες του νό-μου αυτού. Το ίδρυμα θα συνεχίσει να υπάρχει στο ακαδημαϊκό στερέωμα.

Ποια είναι η τύχη του Παν. Δυτ. Μακεδονίας τη στιγμή που σε απόσταση 120 περίπου χιλιομέ-τρων δραστηριοποιούνται τρία μεγάλα πανεπι-στήμια (Θεσ/νίκης, Θεσσαλίας, Ιωαννίνων) με σο-βαρό έργο και υποδομές; Τι πρέπει να κάνει για να επιβιώσει;

Κατ’αρχήν ένα πανεπιστήμιο είναι οι άνθρωποί του. Πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια ώστε το ΠΔΜ να στελεχωθεί αξιοκρατικά με διδάσκο-ντες και ερευνητές όχι μόνο με εθνική αναγνώ-ριση αλλά με διεθνές κύρος. Δεύτερον, είναι τα προγράμματα σπουδών, προπτυχιακά και μετα-πτυχιακά. Αυτά πρέπει να προσαρμόζονται στις εξελίξεις της επιστήμης αλλά και στις εθνικές και τοπικές αναπτυξιακές ανάγκες. Επί παραδείγμα-τι, η Διοικούσα έχει στην ατζέντα της τις έννοιες της λεγόμενης πράσινης και αειφόρου ανάπτυ-

ξης, ενός ευρέος διεπιστημονικού κλάδου πολύ κρίσιμου για την περιοχή μας. Βεβαίως, οι γενι-κότερες υποδομές, καθώς και οι υπηρεσίες προς τη σπουδάζουσα νεολαία και την κοινωνία της πό-λης (Κοζάνης και Φλώρινας) δεν πρέπει να υπο-λείπονται. Ωστόσο, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι πλέον ο ανταγωνισμός δεν είναι μεταξύ Ιωαννί-νων, Βόλου, Κοζάνης κοκ αλλά μεταξύ των πανεπι-στημίων όλου του κόσμου συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ευρώπης, της Κίνας και όλων των μεγάλων αναπτυσσόμενων χωρών (BRIC). Από το ανταγωνισμό αυτό κινδυνεύουν όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια, άλλο περισσότερο και άλλο λιγό-τερο. Αυτό είναι ένα από τα αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης.

Ποιο είναι το όραμά σας για το Παν. Δυτ. Μακεδο-νίας και τι προτίθεστε να κάνετε προς αυτή την κατεύθυνση; Μέχρι που είστε διατεθειμένος να φτάσετε;

Εκ των πραγμάτων η θητεία μας δεν θα είναι μα-κρά. Η Διοικούσα οφείλει να παραδώσει το ΠΔΜ στους καθηγητές του και το προσωπικό του, με την έννοια ότι θα πρέπει σε εύλογο χρόνο το ΠΔΜ να καταστεί αυτοδύναμο και να προκηρυχτούν πρυτανικές εκλογές. Ωστόσο, οι σπασμωδικές και ευκαιριακές κινήσεις για την προσέλκυση Δι-δακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού δεν εξυ-πηρετούν το στόχο μας. Η αυτοδυναμία ΔΕΝ εί-ναι αυτοσκοπός Η αυτοδυναμία χωρίς αξιοκρατία θα έχει πλείστες όσες αρνητικές συνέπειες. Είναι γνωστό στην ακαδημαϊκή κοινότητα ότι αν η πρώ-τη κρίσιμη μάζα που θα έρθει σε ένα τμήμα δεν διακρίνεται από την απαιτούμενη επιστημονική επάρκεια αλλά εκλέγεται κατ’οικονομία, τότε η δεδομένη ποιότητα θα αναπαραχθεί. Το καλό θα αναπαράγει το καλό, το μέτριο θα αναπαράγει το μέτριο. Αυτός είναι αδήριτος κανόνας. Η αυτοδυ-ναμία λοιπόν με επιλογές χαμηλής ποιότητας δεν εξυπηρετεί το πανεπιστήμιο (άρα την κοινωνία, τη νεολαία, την πόλη) αλλά προσωπικές στρατη-γικές. Σε αυτό είμαστε σαφείς.Το δεύτερο σκέλος των προσπαθειών μας που θα αναπτυχθούν με το νέο ακαδημαϊκό έτος αφορούν στα προγράμματα σπουδών και κυρίως των μετα-πτυχιακών, όπου θα επιδιωχθεί η ομογενοποίηση των μεμονωμένων προσπαθειών μέσω της υιοθέ-τησης μετά από διάλογο ενός ενιαίου εσωτερικού κανονισμού λειτουργία με προγραμματισμό, απο-λογισμό και συλλογικό έλεγχο. Πρέπει να τονώ-σουμε τη δημοκρατική διαφάνεια σε όλα τα επί-πεδα: το αξιολογικό, το οικονομικό κλπ.Σε σχέση με κτιριακό πρόβλημα αναφερθήκαμε προηγουμένως. Στο βραχύ μελλοντικό της βίο η Διοικούσα αυτή καθήκον έχει να παραδώσει κά-τι περισσότερο απ’ότι βρήκε. Ειδικά για την πόλη της Κοζάνης, μία προοπτική που θα διερευνηθεί σε βάθος είναι μέσω των ΣΔΙΤ, δηλαδή μέσω των προγραμμάτων συνεργασίας του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα.

Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους φορείς και την τοπική κοινωνία για το πανεπιστήμιο και τι ανα-μένετε από την πλευρά τους;

Δεν νομίζω ότι δικαιούμαι να στείλω μήνυμα προς τους φορείς και την τοπική κοινωνία. Η μητέρα μου κατάγεται από τη Δυτική Μακεδονία (Άργος Ορε-στικό) και έρχομαι με σεβασμό στον τόπο. Το μό-νο που μπορώ να κάνω είναι μοιραστώ τις σκέψεις

μου μαζί σας. Ένα πανεπιστήμιο δεν είναι project μία δεκαετίας ή μίας εικοσαετίας, μίας ανάσας δη-λαδή. Αισθάνθηκα δέος όταν μπήκα σε ιστορικά πανεπιστήμια της Βορείου Αμερικής και της Ευ-ρώπης, όπου δίδαξαν οι θεμελιωτές των επιστη-μών αλλά και οι σύγχρονοι πρωτοπόροι της. Μη ξεχνούμε ότι υπάρχουν δυτικοευρωπαϊκά πανε-πιστήμια με ζωή αιώνων (Μπολόνια από το 1088, Οξφόρδη 1117, Κέμπριτζ 1209, Σορβόννη 1253, Πανεπιστήμιο Καρόλου στην Πράγα το 1348). Ένα πανεπιστήμιο λοιπόν είναι ένας ζωντανός οργανι-σμός που ξεπερνά τα ανθρώπινα όρια. Οι θεσμοί αυτοί στηρίζονται στις παραδόσεις. Και οι παραδό-σεις αυτές είναι που πρέπει να οικοδομηθούν, όχι με διοικητικά μέτρα, όχι στη διάρκεια της θητείας ενός πρύτανη αλλά με το πέρασμα του χρόνου και καθώς το ίδρυμα θα αναπαράγεται επιτελώντας το σκοπό του (παραγωγή και μετάδοση γνώσης) και επικοινωνώντας αμφίδρομα με την κοινωνία, όχι στη βάση οικονομικών μικρο-συμφερόντων αλ-λά με γνώμονα ότι αποτελεί τον πνευματικό φά-ρο που κάνει γνωστή τη Δυτική Μακεδονία στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο.

Ευχαριστώ.

Σύντομο βιογραφικό

Ο Γιάννης Μανωλόπουλος είναι Καθηγητής και Πρόεδρος στο Τμήμα Πληροφορικής του ΑΠΘ. Έχει δίπλωμα Ηλεκτρολόγου Μηχανι-κού από το ΑΠΘ (1981), ενώ από το ίδιο ίδρυ-μα έχει λάβει και το Διδακτορικό του Δίπλω-μα (1986). Έχει εργασθεί ως ερευνητής και διδάσκων στο University of Toronto (1984-85), στο University of Maryland at College Park (1993-94) και στο Πανεπιστήμιο Κύ-πρου (2000-01). Επιστημονικώς Υπεύθυνος 30 ερευνητικών και αναπτυξιακών έργων με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένω-ση, το Ελληνικό δημόσιο και ιδιωτικούς φο-ρείς. Βασικός συνδιοργανωτής 14 διεθνών/εθνικών συνεδρίων και μέλος άνω των 100 επιτροπών προγράμματος διεθνών/εθνικών συνεδρίων. Έχει δημοσιεύσει άνω των 250 μελετών σε διεθνή περιοδικά και συνέδρια, ενώ έχει συγγράψει 4 βιβλία στην αγγλική γλώσσα και 8 βιβλία στην ελληνική γλώσσα. Για το έργο του αυτό έλαβε άνω των 3000 ετεροαναφορών. Τέλος, υπήρξε επιβλέπων 15 διδακτόρων, εκ των οποίων πολλοί εργά-ζονται σε διάφορα πανεπιστήμια, όπως το ΑΠΘ, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Πανεπι-στήμιο Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Στερε-άς Ελλάδας, το ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, το Πα-νεπιστήμιο της Almeria στην Ισπανία και το Πανεπιστήμιο του Hildesheim στη Γερμανία.


Το φθινόπωρο η φύ-ση ξανανιώνει! Στην Ελλάδα, αυτή είναι η αλήθεια. Αντίθε-τα με ό,τι διδάσκο-

νται τα παιδιά στο σχολείο, προϊόν αντιγραφής από έγκριτα αλλά δυ-τικοευρωπαϊκά σχολικά βιβλία, στη χώρα μας το φθινόπωρο είναι για τη φύση μια ανάσα μετά τη λάβα του καλοκαιριού. Για τον εγκέφαλο των μικρών μαθητών όμως η διδασκαλία των εποχών είναι μια σκέτη σύγχυ-ση! Σ’ ένα από τα αναγνωστικά του δημοτικού σχολείου ο Γιαννάκης ζει στο Αιγαίο. Από το νησί του φεύγουν και οι τελευταίοι τουρίστες με την έλευση του φθινοπώρου και ο θείος του (ιδιοκτήτης φεριμπότ) σταματά τα δρομολόγια, τα φυτά ρίχνουν τα φύλλα τους και η φύση νεκρώνεται. Ας έλθουμε τώρα στη θέση όχι μόνο του Γιαννάκη αλλά και του Κώστα και της Ελένης και της Μαρίας, που ζουν στη Σύρο ή στην Ικαρία ή στη Λέρο ή σε οποιοδήποτε άλλο νησί του Αιγαί-ου. Διαβάζουν στο σχολικό βιβλίο, το οποίοεξ ορισμού (!)λέει «σωστά πράγματα», ότι η φύση στα νησιά του Αιγαίου νεκρώνεται το φθινόπωρο. Αυτοί όμως βλέπουν τη φύση στο νη-σί τους να ξαναζωντανεύει μετά τις φθινοπωρινές βροχές. Ο δάσκαλος τους βάζει και την απαραίτητη έκ-θεση με θέμα «Το φθινόπωρο» και αναμένει να του γράψουν οπωσδή-ποτε για τα φύλλα που πέφτουν. Από τα παράθυρα της τάξηςτην ώρα που σκέφτονται τι να γράψουν στην έκ-θεσηκοιτάζουν τα κυρίαρχα είδη φυ-τών στο νησί τους, τα οποία όχι μό-νο δεν ρίχνουν τα φύλλα τους αλλά βγάζουν και καινούργια! Βλέπουν τα πεύκα, τα κυπαρίσσια, τις χαρουπιές, τις ελιές, τις κουμαρι-ές, τις μυρτιές, τις δάφνες, τις πικρο-δάφνες να είναι πράσινα όλον τον χρόνο και αυτή την εποχή να έχουν νέα βλαστάρια, με τα οποία «ανα-λαμβάνουν» από τη δύσκολη καλο-καιρινή περίοδο. Βλέπουν και τα θυ-μάρια, τις ασφάκες, τις λαδανιές, τη ρίγανη να πρασινίζουν και αναρίθ-μητα νέα φυταράκια να φυτρώνουν μετά το μακρύ, θερμό και άνυδρο καλοκαίρι Βλέπουν τον πλάτανο να ρίχνειπράγματιτα φύλλα του. Μόνο που τα πλατάνια είναι λίγα και δίπλα στη βρύση. Βλέπουν και τις αμυγδα-λιές ή τις λεύκες, αλλά και εδώ δεν δικαιολογείται η νέκρα που αναφέ-ρει το βιβλίο. Ακόμη και κάτω από τις λίγες αμυγδαλιές που ρίχνουν

τα φύλλα τους φυτρώνουν δεκάδες ραδίκια, ζοχοί και μοσχολάχανα.α Ωρα να ξυπνήσει η «Πατριδογνω-σία» Είναι εύκολο να στηριχθούμε σε «έγκυρα» αναγνωστικά βιβλία του Δημοτικού της Μεσευρώπης. Ας μην αντιγράφουμε όμως ακόμη και τις κλιματικές ιδιομορφίες εκείνων των χωρών. Ας μη διαστρέψουμε κά-θε έννοια κατανόησης του εξαίσιου περιβάλλοντος το οποίο έχει δημι-ουργηθεί στη Μεσόγειο. Τι να κάνου-με, δεν πάει το δάσος στη Μύκονο, ούτε τα πεύκαόπως λέει ο φίλος μου Στρατής Φιλιππότης, εκδότηςστην Τήνο! Τι να φαντάζεται άραγε και ο μαθητής που ζει στη Λάρισα και πήγε διακοπές το καλοκαίρι στη Σύμη για τη φύση αυτού του νησιού το φθινό-πωρο και τον χειμώνα; Οταν το καλοκαίριτο μόνο που έβλε-πε ήταν ξεραΐλα, πόσο μεγαλύτερο νέκρωμα συμβαίνει το φθινόπωρο; Η κεντρικά ελεγχόμενη εξουσία της εκπαίδευσης έχει στην κυριολεξία εξοστρακίσει αυτό που εμείς, οι πα-λαιότεροι, θα ονομάζαμε «πατριδο-γνωσία». Δεν είναι δυνατόν ο μα-θητής της Λέσβου να αποστηθίζει κείμενα για ταράνδους και να αγνο-εί τον μοναδικό ελαιώνα του νησιού του. Ούτε ο πιτσιρίκος στα Μεστά της Χίου να διαβάζει για δάση και έλατα και να μη διδάσκεται τίποτε για τη μαστίχα. Υποθέτω ότι όλοι συμφω-νούμε πως είναι απαραίτητο για το παιδί η πρώτη επαφή με το περιβάλ-λον να αφορά τον χώρο στον οποίο ζει και κινείται. Το παιδί της Φλώρινας όπου πράγ-ματι το φθινόπωρο ρίχνουν τα φύλ-λα τους κυρίαρχα είδη δένδρων δεν είναι δυνατόν να διδάσκεται «ομοι-όμορφα» τα ίδια πράγματα για τις εποχές του έτους με το παιδί των Κυθήρων, της Ιεράπετρας ή της Κε-φαλλονιάς. Στα παραπάνω, προφα-νώς, θα πρέπει να προστεθούν, πέρα από τις όποιες περιβαλλοντικές ιδι-ομορφίες, και οι ιστορικές, κοινω-νικές και οικονομικές συνθήκες του χώρου. Βεβαίως και θα υπάρχουν πε-ρισσότερες ιστορίες για ξυλοκόπους στην Ευρυτανία ή στα Γρεβενά, για ψαράδες στο Μεσολόγγι και για κρα-σί και αμπέλια στη Σάμο και στη Λή-μνο. Πώς είναι δυνατόν να ενταχθεί λειτουργικά στο περιβάλλον του ο πιτσιρίκος από την Ιεράπετρα όταν στο σχολείο του ουδέποτε πληροφο-ρήθηκε κάτι για τα θερμοκήπια και τα προϊόντα εκτός εποχής πάνω στα οποία στηρίζεται οικονομικά η οικο-

γένειά του; Ο καιρός «φτιάχνει» ή «χαλάει»; Διαβάζοντας τα παραπάνω είναι βέβαιο ότι σου φαίνεται περί-εργο που τέλη Σεπτεμβρίου στις ει-δήσεις η μετεωρολόγος αναφέρει: «Από αύριο αναμένουμε επιδείνωση του καιρού με βροχές». Στο καφενείο του νησιού οι πελάτες, των οποίων οι στέρνες συλλογής βρόχινου νερού έχουν αδειάσει και τα κοπάδια με τα γιδοπρόβατα λιμοκτονούν, αρχίζουν τα χαμόγελα. «Έφτιαξε ο καιρός. Θα βρέξει!». Η βροχή είναι το φθινόπωρο «μάννα εξ ουρανού» για τη μη ορεινή Ελλά-δα και ιδιαίτερα για τα νησιά μας. Έχοντας όμως υπόψη ότι «στις κο-ρυφές που φθάνουν οι επιστήμονες ασθμαίνοντας, ήδη έχουν φθάσει οι ποιητές πετώντας», ας μου επιτραπεί να χρησιμοποιήσω ένα ποίημα του Παπαδιαμάντη, που με γοητευτικό τρόπο λέει και ερμηνεύει όσα προ-σπαθώ εγώ να εξηγήσω. Για τον οποίο ο φόβος της γλώσσας που χρησιμοποιεί μας έκανε ν΄ αγνο-ούμε ακόμη και όσα έγραψε στη δη-μοτική: «Χαίρεται τ΄ άγριο δένδρο που γέρνει το μισό πάνω στο βράχο και το μισό στο γκρεμνό. Χαίρεται το μικρό ερίφιο που πηδά χαρμόσυνα. Κι΄ η πλάση όλη αναγαλλιάζει και το φθινόπωρο ξανανιώνει η γης». Η γε-ωργία δεν είναι επιβλαβής! Ενα άλλο σημείο το οποίο δημιουργεί μεγάλη παρανόηση και παραπλάνηση είναι

η αντιμετώπιση της γεωργίας (τόσο της εντατικής όσο και της εκτατι-κής) περίπου ως επιβλαβούς και κα-ταστροφικής δραστηριότητας. Αφορισμοί του είδους «χωρίς λιπά-σματα», «τα φυτοφάρμακα είναι όλα βλαβερά» είναι ιδιαίτερα επικίνδυ-νοι. Τα φυτοφάρμακα σε αντιστοι-χία και με τα «ανθρωποφάρμακα» είναι απαραίτητα. Το ότι απαιτείται μέτρο στη χρήση τους δεν ακυρώ-νει τη χρησιμότητά τους. Ουδείς άλ-λωστε από τους διαμαρτυρόμενους σκέφθηκε να προτείνει την κατάρ-γηση των φαρμακείων. Ηδη έχουμε αναφέρει ότι η στήριξη των πληθυ-σμών των πουλιών από τη γεωργία έρχεται δεύτερη μετά τους υδροβι-ότοπους και πολύ πάνω από τα φυσι-κά οικοσυστήματα και τα δάση. Ετσι τα παιδιά των χωριών, ενώ ακούν και βλέπουν πουλιά στα χωράφια, στο βιβλίο τους διαβάζουν ότι χάθη-καν. Το παιδί της Λάρισας, που βλέ-πει αναρίθμητα γεράκια (κιρκινέζια) στα σιταροχώραφα στον επαρχιακό δρόμο προς τον Βόλο, δεν μπορεί σί-γουρα να ενταχθεί στη λογική του σχολείου που του λέει ότι εξαφανί-στηκαν. Δεν γνωρίζουν οι μαθητές μας ότι ο ελαιώνας, για παράδειγμα, θα ήταν δυνατόν να χαρακτηριστεί το καλύ-τερο μεσογειακό δάσος. Ότι η βιο-ποικιλότητα που περικλείει είναι ανυπολόγιστης αξίας. Τα θέματα που

Το φθινόπωρο η φύση ξανανιώνει!


αφορούν τη γεωργία και το περιβάλλοντα περιβό-λια είναι ένα άλλο παράδειγμα πρέπει επιτέλους να εξεταστούν τόσο στην αίθουσα διδασκαλίας όσο και στη φύση. Θα ήταν προφανώς αφελές να θεωρεί κάποιος ότι τα πράγματα μπορούν να αλ-λάξουν άρδην. Από την άλλη όμως η προσπάθεια μιας πρώτης εφαρμογής προγραμμάτων Πατριδο-γνωσίας δεν φαίνεται δύσκολη. Ιδιαίτερα επειδή η υπάρχουσα δομή στην Περιβαλλοντική Εκπαί-δευση στην οποία μπορούν να έχουν ρόλο όλες οι ειδικότητες στο Γυμνάσιο και όλοι οι δάσκαλοι στο Δημοτικό το επιτρέπει. Σε ποιον αιώνα ζούμε; Τι ηλικία λέτε να έχει ο συγ-γραφέας του παρακάτω κειμένου; «Οι κούκλες τους γίνονταν από παλιά υφάσματα, φθαρμένα, κουρέλια. (...) Είχαν όμως καρδιά γιατί είχαν γίνει από τα παλιά τους ρούχα, είχαν αυτές οι κούκλες κάτι δικό τους. Και μοιάζαν τόσο πολύ με τα παιδιά εκείνης της εποχής που ήταν φτωχά. Δεν ήταν τό-σο ξένα όσο οι σημερινές πολυτελείς κούκλεςπου είναι τελείως άσχετες με τον τρόπο ζωής των ση-μερινών παιδιών. Οι σημερινές οι κούκλες μπορεί να μιλάνε, αλλά η φωνή τους είναι σαν ρομπότ. Ψυχρή και μηχανική. Οι κούκλες εκείνης της επο-χής μιλούσαν με τη φωνή των παιδιών». Οσο κι αν σας φανεί περίεργο, το κείμενο αυτό παρουσιάζε-ται να είναι γραμμένο από παιδιά του Δημοτικού στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης η οποία αφορούσε τα παραδοσιακά παιχνίδια ενός χωριού της Βορείου Ελλάδος. Στη λεγόμενη «πε-ριβαλλοντική εκπαίδευση» συχνά οι δάσκαλοι, μέσα στη γενικότερη τάση εξωραϊσμού του παρελ-θόντος, υπερβαίνουν τα όρια. Ετσι «ντοπάρουν» τα ανύποπτα και αθώα παιδιά με ιδέες και απόψεις δικές τους, τις οποίες στη συνέχεια εμφανίζουν ως προερχόμενες από τα παιδιά. Εφόσον τα παιδιά θεωρούν ότι οι παλιές κούκλες είναι καλύτερες (πού το πληροφορήθηκαν άρα-γε;), γιατί σήμερα προτιμούν την Μπάρμπι; Σε μια παραθαλάσσια πόλη οι μαθητές του γυμνασίου διοργάνωσαν μια εκδήλωση για την προστασία του περιβάλλοντος. Παλαιότερα σε αυτή την πό-λη υπήρχαν σε λειτουργία αναρίθμητα εργοστά-σια σαπωνοποιίας των οποίων οι καμινάδες γέμι-ζαν με τον καπνό τα πάντα. Στην παρουσίαση των εργασιών τους οι μαθητές, ο ένας μετά τον άλλον, αναφέρθηκαν στο περιβάλλον με τρόπο που μό-νο απέχθεια και απελπισία θα μπορούσε να δημι-ουργήσει σε όσους άκουγαν. Διοξείδια από εδώ, ραδιενέργεια από εκεί, άμα τη γλιτώσεις από τη δηλητηρίαση θα πας από καρκίνο του δέρματος. Στην έκθεση ζωγραφικής ξανά φουγάρα που βγά-ζουν μαύρο καπνό, από τον οποίο πέφτουν νεκρά τα πουλιά, καινα μην ξεχνάμε και τη θάλασσα ψό-φια ψάρια. Τα παιδιά ζούσαν σε μια πανέμορφη πόλη που ήταν καντάρια καθαρότερη σε σχέση με ό,τι ήταν πριν από 30 χρόνια, αλλά τα ξόρκια ξόρ-κια... Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΤΣΙΜΕΝΤΟΥΠΟΛΗΣ!Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της σημε-ρινής εκπαίδευσης φαίνεται να είναι η ανεπάρ-κεια στην παρουσίαση των χαρακτηριστικών και των εξαίσιων ιδιομορφιών του περιβάλλοντος της Ελλάδας.Τούτο έχει δημιουργήσει μια τελεί-ως πλαστή εικόνα στους μαθητές,οι οποίοι όταν κατοικούν στις πόλεις θεωρούν ότι ζουν σε «απάν-θρωπες τσιμεντουπόλεις»,«διαμερίσματα-κλου-βιά» και οι ίδιοι είναι «αλλοτριωμένοι καταναλω-τές».Οταν ζουν σε αγροτικές περιοχές οτιδήποτε σχετίζεται με το περιβάλλον έχει τα χάλια του,τα δε φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα δηλητηριά-ζουν τα πάντα. Σε πρόσφατη μελέτη που έγινε

σε 35 νομούς διαπιστώθηκε ότι η ειδικότητα των καθηγητών της μέσης εκπαίδευσης ουδεμία σχέ-ση είχε με τα προγράμματα Περιβαλλοντι κής Εκπαίδευσης που οι ίδιοι έκαναν στα σχολεία.Τα οποία προγράμματα επελέγησαν σε σχέση με τα δημοσιεύματα των εφημερίδων και την επικαιρό-τητα που ήταν «της μόδας» εκείνο τον καιρό. Εί-ναι προφανές ότι τα παραπάνω σχετίζονται άμεσα με τον τρόπο της επιλογής των υπευθύνων Πε-ριβαλλοντικής Εκπαίδευσης των νομών,οι οποίοι συχνά είναι δέσμιοι των ιδεοληψιών που καθορί-ζουν το «κλίμα» δράσης.Συγχρόνως η έλλειψη γνώσης συνήθως οδηγεί στον εύκολο δρόμο της κατατρομοκράτησης των μαθητών.Οι οποίοι εί-ναι αναγκασμένοι,για να είναι ευχάριστοι στους διδάσκοντες,να ομιλούν μονίμως για καταστρο-φή του περιβάλλοντος,εξαφανίσεις ζώων και φυτών και γενικότερες βιβλικές καταστροφές.Σε αυτό πρέπει να προστεθεί και η απέχθεια που πρέπει να δημιουργεί κάθε καινούργια ανθρώ-πινη κατασκευή: από μια λιμνοδεξαμενή ως ένα καινούργιο κτίριο. Το ελληνικό περιβάλλον πέρα από τις υποβαθμίσειςπου φυσικά υπάρχουνχα-ρακτηρίζεται και από μια εξαίσια ιδιομορφία την οποία μονίμως αγνοούμε.Οχι μόνο δεν έχει χα-θεί κάποιο είδος,αλλά και εκείνα που θεωρούσα-με ότι εξαφανίστηκαν (αγριόγατα Κρήτης, βίδρες Λέσβου,λύγκες Ηπείρου) τα βρίσκουμε ξανά. Κάτι που μας διακρίνει από άλλες χώρες της Ευρώπης στις οποίες αρκετά είδη (λύκοι,αρκούδες) εξαφα-νίστηκαν.Ειδικά στη χλωρίδα ο αριθμός των ειδών που βρίσκουμε στη χώρα μας συνεχώς αυξάνεται και ουδεμία εξαφάνιση έχει διαπιστωθεί. Αλλά και πέρα από το γεγονός ότι τα παιδιά θεω-ρούν πως το ελληνικό περιβάλλον είναι υποβαθμι-σμένο, τους δημιουργείται και απέχθεια προς οτι-δήποτε έχει σχέση με τη σύγχρονη εποχή και την τεχνολογία.Αφελείς προσεγγίσεις για τον «παλιό καλό καιρό»,τα παλιά παιχνίδια, τα επαγγέλματα, τα τρόφιμα, τους οδηγούν παραπλανητικά στην απαξίωση του σύγχρονου τρόπου ζωής. Βεβαίως δεν αποκλείεται,όταν όλοι οι διανοούμενοι θεω-ρούν ότιαυτό μπήκε και ως θέμα της Εκθεσης στις εισαγωγικές εξετάσεις στα πανεπιστήμια«μπορεί ν΄ αναπτύσσεται η τεχνολογία αλλά τι κάνουμε με την υποβάθμιση του ανθρωπισμού μας»,ν΄ απο-τελώ την εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανό-να.Είναι τυχαίο ή όχι άλλωστε ότι οι υποψήφιοι στις εισαγωγικές απάντησαν με βάση το βιβλίο του φιλόσοφου Παπανούτσου «Η κρίση του πο-λιτισμού μας»; Γιατί,το σκέφτομαι από εδώ,το σκέφτομαι από εκεί,η ανακάλυψη και η χρήση του τηλεφώνου,του φαξ,του αεροπλάνου,των εμβολίων,του αξονικού τομογράφου,του τεχνητού νεφρού και τόσων άλ-λων προόδων και ανακαλύψεων να μειώνουν τον ανθρωπισμό μας; Υπάρχει μια ανθρώπινη ανακά-λυψη την οποία οι διανοούμενοι να τη δέχθηκαν μ΄ ευχαρίστηση; Με ποια λογική χάνεται ο ανθρωπι-σμός μου όταν μπορώαυτό το επιχείρημα το άκου-σα από τον Νίκο Δήμουν΄ απολαύσω όλες τις Συμ-φωνίες του Μπετόβεν; Και μάλιστα σε διάφορες εκτελέσεις και με τον άψογο ήχο του ηχοσυστή-ματός μου; Πόσοι γνωρίζουν ότι την εποχή όπου έζησε ο Μπετόβεν ένας σύγχρονός του ήταν σχε-δόν αδύνατον να έχει την ίδια μ΄ εμένα απόλαυση;

* Ο κ. Νίκος Μάργαρης είναι καθηγητής οικολογί-ας στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Αναδημοσίευση από «Το Βήμα της Κυρι-ακής», 11 Απριλίου 2010

Σχολική Επιτυχία =Ικανότηταπροσαρμογής

Υπάρχει μια όμορφη ιστορία σχετικά με την εκπαίδευση, που πάντα με διασκεδάζει. Τη λένε, «Το Σχολείο των Ζώων». Πάντα μου άρεσε να τη διη-

γούμαι επειδή είναι τόσο άγρια, κι όμως τό-σο αληθινή. Οι εκπαιδευτικοί έχουν γελάσει μ’ αυτήν επί χρόνια, αλλά κανένας δεν έμα-θε τίποτα απ’ αυτήν. Λέει ότι τα ζώα μαζεύ-τηκαν στο δάσος μια μέρα κι αποφάσισαν ν’ ανοίξουν ένα σχολείο. Ήταν ένα αγριοκού-νελο, ένα πουλί, ένας σκίουρος, ένα ψάρι, κι ένα χέλι, κι έτσι ίδρυσαν τη σχολική επι-τροπή. Το αγριοκούνελο επέμενε να μπει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα το τρέξιμο. Το πουλί επέμενε για το πέταγμα. Το ψάρι ζητούσε οπωσδήποτε να είναι μέσα στα μα-θήματα το κολύμπι, κι ο σκίουρος ήθελε να υπάρχει το σκαρφάλωμα στα ψηλά δέντρα. Τα ‘βαλαν λοιπόν όλ’ αυτά μαζί και σύνταξαν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Ύστερα επέμε-ναν όλα τα ζώα να παρακολουθούν όλα αυτά τα μαθήματα. Παρόλο που το κουνέλι πήρε Α στο τρέξιμο, το σκαρφάλωμα στο δέντρο ήταν ένα πρόβλημα γι’ αυτό κάθε φορά που πήγαινε να το κάνει έπεφτε προς τα πίσω. Γρήγορα χαρακτηρίστηκε σαν διανοητικά καθυστερημένο, και δεν μπορούσε ούτε να τρέξει πια. Ανακάλυψε ότι αντί να ‘χει βαθμό Α στο τρέξιμο έπαιρνε τώρα Γ και φυσικά πά-ντα απορριπτόταν στο σκαρφάλωμα στα δέ-ντρα. Το πουλί ήταν πραγματικά πρώτο στο πέταγμα, αλλά, όταν προσπάθησε να τρέξει στη γη, δεν τα πήγε και τόσο καλά. Έσπαζε συνέχεια το ράμφος του και τα φτερά του. Πολύ γρήγορα είδε να παίρνει Γ στο πέταγ-μα και να απορρίπτεται στο τρέξιμο, ενώ πια στο σκαρφάλωμα των δέντρων ήταν σκέτη αποτυχία. Το ηθικό δίδαγμα απ’ αυτή την ιστορία είναι πως το ζώο που βραβεύτηκε τελειώνοντας τα μαθήματα ήταν ένα διανο-ητικά καθυστερημένο χέλι, που μπορούσε να τα κάνει όλα, μα ως τα μισά τους. Όμως οι δάσκαλοι ήταν πολύ ευχαριστημένοι επειδή όλα τα ζώα παρακολουθούσαν όλα τα μαθή-ματα, αυτού που αποκαλούνταν εκπαιδευ-τικό σύστημα ευρείας βάσης. Μπορεί να γελάμε μ’ αυτή την ιστορία, αλ-λά έτσι έχουν τα πράγματα. Αυτά κάνετε κι εσείς. Αυτό που πραγματικά προσπαθούμε είναι να κάνουμε τον καθένα ίδιο μ’ όλους τους άλλους, και γρήγορα μαθαίνουμε ότι η ικανότητα προσαρμογής κρίνει την επιτυχία μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Από το βιβλίο «Η αγάπη» του Λέο Μπουσκάλια,

εκδόσεις: Γλάρος


Κ άνοντας μια ανα-

δρομή σε εφευρέ-

σεις, ανακαλύψεις

και θεωρίες από τα

αρχαιότερα χρόνια

ως και σήμερα παντού υπάρχει η εξής

αρχή: η θεωρία είναι άρρηκτα δεμένη

και συνυφασμένη με την πράξη. Αυτό

το παρατηρούμε και στην καθημερινή

μας ζωή. Οτιδήποτε σκεφτούμε αν δεν

το εφαρμόσουμε στην πράξη δεν έχει

υπόσταση. Πάντα και παντού λοιπόν, φα-

νερά ή μη υποβόσκει αυτή η «σχέση».

Η θεωρία επηρεάζει την πράξη και εξαρ-

τάται από αυτή και το αντίστροφο. Έχο-

ντας αυτό το σκεπτικό, ας αναλογιστού-

με πόσο σημαντικό ρόλο παίζει αυτή η

αλληλεπίδραση στην εργασία, στο λει-

τούργημα ενός ανθρώπου. Αυτή τη φορά

θα εντρυφήσω στο θέμα της πρακτικής

των μελλοντικών νηπιαγωγών αυτής της

χώρας. Αν κοιτάξει κανείς τη λειτουργία

αντίστοιχων σχολών και νηπιαγωγείων

στο εξωτερικό θα διαπιστώσει πως υπάρ-

χει τεράστια διαφορά στην οργάνωση σε

σχέση με τις σχολές της Ελλάδας. Δια-

φορετικός τρόπος σκέψης, διαφορετική

αντίληψη για το ποιος είναι ο ρόλος του

εκπαιδευτικού σε αυτό το στάδιο της εκ-

παίδευσης, διαφορετική και σίγουρα πιο

πλούσια υλικοτεχνική υποδομή. Η πρα-

κτική άσκηση στο εξωτερικό είναι μεγα-

λύτερη και διατίθεται περισσότερος χρό-

νος, δεν υφίστανται μικροδιδασκαλίες,

υπάρχει καλύτερη θεωρητική κατάρτι-

ση και σύνδεση θεωρητικών μαθημάτων

με όσα έχουν εφαρμοσμένο χαρακτήρα

αλλά και οικονομική ενίσχυση εφόσον

παράγεται έργο και η εξάσκηση διεξά-

γεται όπως εργάζεται ένας διορισμένος

νηπιαγωγός.

Όσον αφορά τα νηπιαγωγεία, στην Ευρώ-

πη και πιο χαρακτηριστικά στη Γερμανία,

αποτελούνται από δύο νηπιαγωγούς και

έναν βοηθητικό. Είναι ελεύθερες οι δρα-

στηριότητες και αφήνουν τα παιδιά κυρί-

ως μέσα από το παιχνίδι να πάρουν γνώ-

ση, να μάθουν να συνεργάζονται και να

επικοινωνήσουν. Ενώ μία άλλη καινοτο-

μία είναι το γεγονός ότι το πρόγραμμα

του νηπιαγωγείου είναι καθοδηγούμενο

από τα ενδιαφέροντα, τις ανάγκες και τις

ικανότητες κάθε παιδιού ξεχωριστά. Στην

Αγγλία δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην

ασφάλεια των παιδιών και ελέγχεται συ-

στηματικά ανά δύο μήνες η δουλεία των

νηπιαγωγών. Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό

εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο χωρί-

ζεται σε τρίμηνα, στόχος είναι μέσα από

διάφορες δραστηριότητες, η διεύρυνση

του νου μέσα από την απασχόληση με

διάφορες γλώσσες, η απόκτηση μουσι-

κής προπαίδειας, η οργανωμένη άθληση

και όχι απλώς το παιχνίδι στο προαύλιο,

η συστηματική και όχι χωρίς αλληλου-

χία καλλιέργεια στη ζωγραφική και την

τέχνη αλλά και η διατροφική διαπαιδα-

γώγηση με προτεινόμενο μενού από ει-

δικούς διατροφολόγους. Γενικότερα στο

εξωτερικό επικρατεί η ιδέα ότι το παιδί

πρέπει να έρθει στο νηπιαγωγό και όχι

να αναγκαστεί. Γι’ αυτό και είναι ελάχι-

στες οι οργανωμένες δραστηριότητες.

Συγκριτικά με το ελληνικό αναλυτικό

πρόγραμμα, το μόνο που μένει ίδιο εί-

ναι ο βασικός, ο κύριος σκελετός της δο-

μής του μαθήματος σε ένα νηπιαγωγείο

δηλαδή ο σκοπός που είναι η ολόπλευ-

ρη ανάπτυξη των παιδιών και η λύση των

γνωστικών εμποδίων που εμφανίζονται.

Όπως λοιπόν διαφέρει η έννοια του μα-

θήματος στο νηπιαγωγείο από τη μια χώ-

ρα στην άλλη, έτσι υπάρχει αντίθεση και

στο πώς προετοιμάζονται και καταρτί-

ζονται οι μελλοντικοί νηπιαγωγοί μιας

χώρας. Στην Ελλάδα υπάρχουν σε πάρα

πολλές περιοχές πανεπιστήμια νηπιαγω-

γών όπως και δασκάλων. Αυτό είναι το κα-

λό, διότι έτσι δίνεται η ευκαιρία σε νέους

ανθρώπους να ασχοληθούν με αυτό που

τους ευχαριστεί. Πώς όμως θα ασκήσουν

το επάγγελμά τους εάν δεν έχουν προε-

τοιμαστεί κατάλληλα;

Σε αυτό το σημείο επανέρχομαι στην αρ-

χική μου αναφορά στη σχέση θεωρίας-

πράξης. Δεν είναι δυνατό μόνο μέσα από

την παρακολούθηση κάποιων θεωρητι-

κών μαθημάτων να είμαστε έτοιμοι να

μπούμε και να αντιμετωπίσουμε μία τάξη

με παιδιά που παρόλο τη μικρή τους ηλι-

κία μπορούν να μας κάνουν να νιώσουμε

αμήχανα και να μας αφοπλίσουν. Πρέπει

από το πανεπιστήμιο να παρέχεται μια

προεμπειρία στο κλίμα και στη λειτουρ-

γία μιας τάξης νηπιαγωγείου.

Σύμφωνα λοιπόν, με το πρόγραμμα

σπουδών του Παιδαγωγικού τμήματος

Νηπιαγωγών στην Ελλάδα η πρακτική

άσκηση χωρίζεται σε τρεις φάσεις: 1) πα-

ρατήρηση του χώρου και των διαδικασι-

ών προσχολικής αγωγής, 2) πειραματικές

εφαρμογές οργανωμένων δραστηριοτή-

των στο νηπιαγωγείο και 3) εφαρμογή

προγράμματος διδακτικού και παιδαγω-

γικού έργου σε τάξη του νηπιαγωγείου.

Η πρώτη φάση γίνεται κατά τη διάρκεια

του Γ΄ και Δ΄ εξαμήνου και έχει σκοπό

την παρατήρηση της παιδαγωγικής δι-

αδικασίας.

Αυτή τη φάση τυπικά την έχουμε περά-

σει πηγαίνοντας μόνο στο τρίτο εξάμηνο

για πέντε μέρες σε ένα νηπιαγωγείο του

νομού Ιωαννίνων. Επαρκούν όμως πέντε

μέρες μιας ολόκληρης διδακτικής χρο-

νιάς για να εξοικειωθεί ένας μελλοντι-

κός νηπιαγωγός με την καθημερινή ροή

της παιδαγωγικής διαδικασίας; Συνεχί-

ζοντας, η δεύτερη φάση λαμβάνει μέρος

στο Ε ,́ ΣΤ΄ και Ζ΄ εξάμηνο και στόχος της

είναι η απόκτηση εμπειριών σε ότι αφορά

τον τρόπο δράσης και οργάνωσης δρα-

στηριοτήτων σε ένα νηπιαγωγείο. Μέ-

χρι στιγμής έχουν ολοκληρωθεί κάποια

εργαστήρια σε ότι αφορά τις φυσικές

επιστήμες και την διδακτική των μαθη-

ματικών. Αναμένουμε το επόμενο εξάμη-

νο για την εξ΄ ολοκλήρου και ουσιαστι-

κά πρακτική άσκηση όπου θα διδαχθεί

κανονικά σε μία τάξη παιδιών μια δρα-

στηριότητα. Η τρίτη και τελευταία φά-

ση, αποσκοπεί στην αυτονόμηση και την

ανάληψη πρωτοβουλιών από τους μελλο-

ντικούς νηπιαγωγούς, μέσω της άσκησης

στο νηπιαγωγείο σαν κανονικοί νηπιαγω-

γοί. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει κάποια

από τα παραπάνω βήματα. Δυστυχώς

όμως όχι ολοκληρωμένα. Χρειάζεται

οργάνωση και ανάλογο με τον αντίστοι-

χο κάθε χρονιά αριθμό φοιτητών στην

σχολή αυτή, υπόβαθρο εκπαιδευτικού

δυναμικού και υλικού. Γι΄ αυτό, καλό θα

ήταν αντί να βλέπουμε το χρόνο να κυλά

να αδράξουμε το κάθε λεπτό προς όφε-

λος μας και προς όφελος των επόμενων

νηπιαγωγών. Διότι παρόλο που η πολιτεία

έχει μεριμνήσει μέσα από το πρόγραμμα

σπουδών όπως είδαμε για την πρακτική η

έλλειψη οργάνωσης δημιουργεί εμπόδια

και προβλήματα.

Σχετικά με την πρακτική, θέλω να επι-

σημάνω ότι μέσα σε όλη αυτή την προε-

τοιμασία για την μετέπειτα άσκηση του

επαγγέλματός μας, πολλές φορές το

δείγμα των νηπιαγωγών δεν είναι αντι-

προσωπευτικό. Αυτό που προσπαθώ να

τονίσω και να πω, είναι ότι δεν ισχύει

πάντα το γεγονός ότι ένας εκπαιδευτι-

κός είναι υπομονετικός και ήρεμος, όπως

αρμόζει στο επάγγελμα αυτό. Εδώ, ει-

σβάλλει εμβόλιμα το θέμα που ταλανί-

ζει το εκπαιδευτικό σύστημα στην εποχή

που διανύουμε, η αξιολόγηση των εκπαι-

δευτικών: από τον νηπιαγωγό ως τον κα-

θηγητή πανεπιστημίου. Εκτός δηλαδή

από την σωστή διεξαγωγή της πρακτι-

κής, την εξασφάλιση απαραίτητου αν-

θρώπινου δυναμικού και υλικού υπόβα-

θρου, αναγκαία κρίνεται και η είσοδος

αυτής της νομοθεσίας.

Ειδικά στην Ελλάδα υπήρχαν στο παρελ-

θόν και αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση

σίγουρα θα υπάρξουν και στο μέλλον πά-

ρα πολλά περιστατικά ανάρμοστης συ-

μπεριφοράς εκπαιδευτικών προς τους

μαθητές και σε πολλούς από αυτούς

αφαιρέθηκε το δικαίωμα άσκησης του

επαγγέλματός τους. Είναι κρίμα για τη

χώρα που χαρακτηρίστηκε το λίκνο του

πολιτισμού, που μετέδωσε τη γλώσσα και

το αλφάβητό της και σε άλλους λαούς, να

αμαυρώνεται και να σπιλώνεται η φήμη

της, με τέτοια γεγονότα που θα μπορού-

σαν να είχαν πολύ εύκολα αποφευχθεί

με έναν νόμο.

Όλα τα παιδιά μετά από την οικογένειά

τους, έχουν ως πρότυπο τον δάσκαλό

τους. Ας σκεφτούμε, πόσο σημαντικό ρό-

λο παίζει η προσωπικότητα και η συμπε-

ριφορά ενός εκπαιδευτικού στην τρυφε-

ρή νηπιακή ηλικία. Σε αυτό το στάδιο της

ζωής τους έστω και αν είναι δύσκολο για

πολλούς να το κατανοήσουν και να το πι-

στέψουν, τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα

πάντα γύρω τους και δεν βρίσκονται κα-

θόλου μα καθόλου στην άγνοια. Μέσα

από το νηπιαγωγείο αρχίζει σιγά-σιγά να

διαπλάθεται ο χαρακτήρας τους. Θεωρώ

λοιπόν πως εκτός από την σωστή οργά-

νωση των παιδαγωγικών τμημάτων, την

επιπλέον πρακτική άσκηση των μελλο-

ντικών εκπαιδευτικών και την επαρκή

υποδομή υλική και ανθρώπινη, αναγκαία

και ιδιαίτερα σημαντική είναι η αξιολό-

γηση των εκπαιδευτικών.

Απεικονίζει πολύ χαρακτηριστικά στο βι-

βλίο του «Αγωγή-Μόρφωση-Ψυχαγωγία

του παιδιού» ο Βασίλειος Γ. Σκιαδάς αυ-

τή την επιτακτική ανάγκη που έχει βγει

στην επιφάνεια. Γράφει κατά λέξη: «ο

δάσκαλος είναι το κλειδί της επιτυχί-

ας του παιδιού στο σχολείο καθώς επη-

ρεάζεται από αυτόν στη συμπεριφορά

του αλλά και στη μαθησιακή του αποδο-

τικότητα». Το νήπιο έχει την ικανότητα

να κατανοεί όσο κανείς άλλος την ποιό-

τητα του δασκάλου του. Εύκολα διακρί-

νει εκείνον που διάλεξε το έργο του από

αγάπη και ενδιαφέρον στα παιδιά, από

το στυγνό επαγγελματία που χαίρεται

όταν κάνει αυτό το επάγγελμα μόνο όταν

παίρνει το μισθό του στο τέλος του μήνα.

Δια μέσου του μέτρου της αξιολόγησης

με αυτόν τον τρόπο δεν θα έχουν το δι-

καίωμα να εργάζονται ως εκπαιδευτικοί

άνθρωποι που δεν αγαπούν τα παιδιά,

που δεν έχουν διαλέξει τη δουλειά αυ-

τή από εσωτερική ανάγκη και πόθο, που

δεν έχουν αυτοκυριαρχία και υπομονή

ή και ακόμη μέσω διαφόρων τεστ άτομα

που έχουν απωθημένα και ξεσπούν στα

μικρά παιδιά και ψυχολογικά διαταραγ-

μένες οντότητες που θα γίνουν αργότερα

επικίνδυνοι για τα νήπια.

Σε αυτή την ηλικία ο χαρακτήρας ενός

παιδιού είναι ευαίσθητος και εύθραυ-

στος και εύκολα μπορεί να διαταραχθεί.

Επομένως, η αξιολόγηση είναι η πρόλη-

ψη άσχημων γεγονότων αλλά και η δη-

μιουργία ενός ευχάριστου, σταθερού,

ασφαλούς και άνετου περιβάλλοντος

για την ομαλή ανάπτυξη της προσωπι-

κότητας ενός νηπίου.

Επειδή λοιπόν, η ψυχολογία ενός μικρού

παιδιού, που προσπαθεί να γνωρίσει τον

κόσμο δεν είναι παιχνίδι πρέπει να πά-

ρουμε αυτό το ζήτημα στα σοβαρά πριν

η κατάσταση φύγει εκτός ελέγχου και

μετράμε στιγματισμένες παιδικές προ-

σωπικότητες. Το τελευταίο που θέλω να

πω για να αφυπνίσω τους αρμόδιους αλ-

λά και όσους έχουν παιδιά οποιασδήποτε

ηλικίας είναι μία φράση της ομιλίας της

Ελένης Γλύκατζη-Αλβελέρ, πρύτανη πα-

νεπιστημίου στο Παρίσι, πως «είναι και-

ρός οι δάσκαλοι να διδαχθούν πώς πρέ-

πει να διδάσκουν»

Είναι καιρός οι δάσκαλοι να διδαχθούν πως πρέπει να διδάσκουν

Της Κατερίνας Βαβλούκη Φοιτήτριας στο Παιδ. Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων


Προθεσμίες:ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: ΕΝΕΡ-ΓΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗΕ Ν Α Ρ Ξ Η : …...26/07/2010

ΛΗΞΗ: 15/10/2010

Το Μέτρο 311 αποσκοπεί στην παρο-χή δυνατοτήτων δημιουργίας πολλα-πλών δραστηριοτήτων και απόκτη-σης εναλλακτικών εισοδημάτων για τη μείωση της υποαπασχόλησης στο γεωργικό τομέα, τη δημιουργία ίσων ευκαιριών σε νέους, γυναίκες και ει-δικές ομάδες πληθυσμού, τη βελτί-ωση εισοδημάτων και τη συγκράτη-ση του αγροτικού πληθυσμού στην ύπαιθρο. Ο συνολικός προϋπολογι-σμός του έργου (δημόσια και ιδιωτι-κή δαπάνη) είναι 203.555.184€.

Επιχειρησιακό ΠρόγραμμαΠΑΑ 2007 – 2013, Άξονας 3 (ΟΠΑΑΧ)

Αποδέκτες• Φυσικά πρόσωπα που ασκούν δρα-στηριότητα σε γεωργική εκμετάλ-λευση κατά κύρια ή μερική απασχό-ληση, • Νέοι Γεωργοί στα πλαίσια του καθε-στώτος ενίσχυσης του Μέτρου 112 «Εγκατάσταση Νέων Γεωργών».

Περιοχή ΕφαρμογήςΌλη η Ελλάδα με περιορισμούς στις γεωγραφικές περιοχές

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ:

Επιλέξιμες προς χρηματοδότηση θε-ωρούνται επιχειρήσεις για τις οποίες συντρέχουν αθροιστικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:• Η προτεινόμενη επένδυση να πραγματοποιείται εντός περιοχής παρέμβασης του Άξονα 3 και σε δη-μοτικό διαμέρισμα έως 3.000 κατοί-κους.• Να τεκμηριώνεται η σκοπιμότη-τα της επένδυσης σε σχέση με τους στόχους του μέτρου• Η επενδυτική πρόταση και ο αντί-στοιχος προϋπολογισμός να αφο-ρούν ολοκληρωμένο και λειτουργι-κό φυσικό αντικείμενο• Να τεκμηριώνεται η βιωσιμότητα της επένδυσης• Να τεκμηριώνεται η συμβολή της επένδυσης στη δημιουργία ή διατή-ρηση θέσεων απασχόλησης• Η επιχείρηση να εντάσσεται στην κατηγορία των πολύ μικρών επιχει-ρήσεων

ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ:• Για την ανάπτυξη της επιχειρη-ματικής δραστηριότητας επιλέξιμες θεωρούνται οι δαπάνες για τη δημι-ουργία νέων κτιριακών εγκαταστά-σεων, για επέκταση και βελτίωση κτιριακών υποδομών για δημιουργία νέων χώρων εστίασης και αναψυχής για μελέτες και υπηρεσίες υποστήρι-ξης καθώς και δαπάνες για τον απα-ραίτητο εξοπλισμό. Δαπάνες προβο-λής και προώθησης μέχρι ποσοστού 5%.

ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ:• Το ποσοστό επιδότησης ανέρχεται για τη Δυτική Μακεδονία στο 50% για τις ιδιωτικές πρωτοβουλίες.Το ύψος της προτεινόμενης επένδυ-σης ανέρχεται μέχρι τις 300.000€. Στην κατηγορία ενέργειας που αφο-ρά στη «Δικτύωση ομοειδών ή συ-μπληρωματικών επιχειρήσεων όλων των κλάδων της οικονομίας» εάν στο επενδυτικό σχέδιο δεν προβλέπο-νται επενδύσεις για την προμήθεια-εξοπλισμού ή την κατασκευή κτιρι-ακών εγκαταστάσεων, το επιλέξιμο κόστος δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 100.000€.

ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ:1. Ενιαία Δήλωση Εκμετάλλευσης του έτους υποβολής της αίτησης 2. Βεβαίωση στον κλάδο κύριας ασφάλισης του ΟΓΑ για τα σφαλι-στικά ημερομίσθια του δικαιούχου τα τελευταία τρία έτη. 3. Βεβαίωση μόνιμης κατοικίας από τον οικείο Δήμο. 4. Αντίγραφα εκκαθαριστικών ση-μειωμάτων των 3 τελευταίων ετών. 5. Τίτλος ιδιοκτησίας του οικοπέδου ή ακινήτου 6. Πιστοποιητικά μεταγραφής, βα-ρών και μη διεκδικήσεως 7. Τοπογραφικό διάγραμμα και διά-γραμμα κάλυψης 1:200 υπογεγραμ-μένα από μηχανικό. 8. Σχέδια, όψεις, κατόψεις, τομές. 9. Άδεια λειτουργίας για τις υφιστά-μενες επιχειρήσεις ή Σήμα λειτουρ-γίας ΕΟΤ.

10. Προσφορές – προτιμολόγια – ενημερωτικά φυλλάδια 11 Φορολογικές δηλώσεις και ανα-λυτικά στοιχεία φορολογίας Ε3, Ε5 (ανάλογα με τη μορφή της επιχεί-ρησης), Φ01 (μόνο για τις Α.Ε) για τα ημερολογιακά έτη (χρήση) 2007, 2008, 2009 (οικονομικά έτη 2008, 2009, 2010). 12. Αντίγραφο τελευταίου καταστα-τικού επιχείρησης με τις τροποποιή-σεις του (για τις ατομικές επιχειρή-σεις με βιβλία Β’ και Γ’ κατηγορίας βεβαίωση έναρξης επιτηδεύματος με τις τροποποιήσεις της). 13. Θεωρημένες καταστάσεις από την Επιθεώρηση Εργασίας για το προσωπικό που αναφέρεται στα Έντυπα Ε7. 14. Υπεύθυνη δήλωση Ν. 1599/86 με το γνήσιο της υπογραφής από το νόμιμο εκπρόσωπο της. 15. Βεβαίωση Τράπεζας για το κατ’ αρχήν ενδιαφέρον για δανειοδότη-ση 16. Αποδεικτικά στοιχεία ιδίων πό-ρων 17. Φορολογική & ασφαλιστική ενη-μερότητα. 18. Φωτοτυπία της αστυνομικής ταυ-τότητας 19. Για την καλύτερη τεκμηρίωση του περιεχομένου της πρότασης, ο επενδυτής μπορεί, κατά την κρίση του, να υποβάλει πρόσθετα στοι-χεία, σε ειδικό «υποφάκελο τεκμη-ρίωσης», σημειώνοντας σε ποιο κρι-τήριο αξιολόγησης αναφέρεται το καθένα.

Το Μέτρο 312 αποσκοπεί στην προ-ώθηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας με την ενίσχυση της επιχειρηματικό-τητας σε διάφορους τομείς της τοπι-κής οικονομίας, στη δημιουργία ίσως ευκαιριών σε νέους, γυναίκες και ει-δικές ομάδες πληθυσμού καθώς και στη δημιουργία δυνατοτήτων απα-σχόλησης εκτός του πρωτογενή το-μέα, προκειμένου να δημιουργη-θούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για τη συγκράτηση ή/και αύξηση του πληθυσμού στην ύπαιθρο, με παράλ-ληλη ενδυνάμωση των πολλαπλασι-αστικών επιδράσεων στην τοπική οικονομία. Ο συνολικός προϋπολο-γισμός του έργου (δημόσια και ιδι-ωτική δαπάνη) είναι 173.731.886€.

ΑποδέκτεςΦυσικά ή νομικά πρόσωπα, εκτός των δικαιούχων του Μέτρου 311, κά-τοικοι ή μη των περιοχών του Άξονα 3, που δύνανται να ασκήσουν επιχει-ρηματική δραστηριότητα.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ:Επιλέξιμες προς χρηματοδότηση θε-ωρούνται επιχειρήσεις για τις οποίες συντρέχουν αθροιστικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:• Η προτεινόμενη επένδυση να πραγματοποιείται εντός περιοχής παρέμβασης του Άξονα 3 και σε δη-μοτικό διαμέρισμα έως 3.000 κατοί-κους.• Να τεκμηριώνεται η σκοπιμότη-

τα της επένδυσης σε σχέση με τους στόχους του μέτρου• Η επενδυτική πρόταση και ο αντί-στοιχος προϋπολογισμός να αφο-ρούν ολοκληρωμένο και λειτουργι-κό φυσικό αντικείμενο• Να τεκμηριώνεται η βιωσιμότητα της επένδυσης• Να τεκμηριώνεται η συμβολή της επένδυσης στη δημιουργία ή διατή-ρηση θέσεων απασχόλησης• Η επιχείρηση να εντάσσεται στην κατηγορία των πολύ μικρών επιχει-ρήσεων

ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ:• Για την ανάπτυξη της επιχειρηματι-κής δραστηριότητας επιλέξιμες θεω-ρούνται οι δαπάνες για τη δημιουρ-

γία νέων κτιριακών εγκαταστάσεων, για επέκταση και βελτίωση κτιρια-κών υποδομών για δημιουργία νέων χώρων εστίασης και αναψυχής για μελέτες και υπηρεσίες υποστήριξης καθώς και δαπάνες για τον απαραί-τητο εξοπλισμό. Δαπάνες προβολής και προώθησης μέχρι ποσοστού 5%.

ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ:• Το ποσοστό επιδότησης ανέρχεται για τη Δυτική Μακεδονία στο 50% για τις ιδιωτικές πρωτοβουλίες.Το ύψος της προτεινόμενης επένδυ-σης ανέρχεται μέχρι τις 300.000€. Στην κατηγορία ενέργειας που αφο-ρά στη «Δικτύωση ομοειδών ή συ-μπληρωματικών επιχειρή-σεων όλων των κλάδων της

ΠΑΑ 2007 – 2015, Άξονας 3 (ΟΠΠΑΧ)«Διαφοροποίηση προς μη Γεωργικές Δραστηριότητες»

ΠΑΑ 2007 – 2015, Άξονας 3 (ΟΠΠΑΧ)«Στήριξη της Δημιουργίας & Ανάπτυξης ΠΜΕ»


Το πρόγραμμα στοχεύ-ει στη βελτίωση και οργάνωση του του-ριστικού προϊόντος στην περιοχή πα-

ρέμβασης, στην ενίσχυση της απα-σχόλησης, στην αύξηση της επι-σκεψιμότητας, στη συμβολή στην επιμήκυνση της τουριστικής περιό-δου, στην προβολή και προώθηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των περιοχών παρέμβασης. Η δημό-σια δαπάνη για το εν΄ λόγω πρόγραμ-μα ανέρχεται στα 155.000.000€.

ΑποδέκτεςΟΤΑ Α΄ βαθμού και οι εταιρίες τους, Φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εκτός των δικαιούχων του Μέτρου 311, κά-τοικοι ή μη των περιοχών του Άξονα 3, που δύνανται να ασκήσουν επιχει-ρηματική δραστηριότητα.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ:Επιλέξιμες προς χρηματοδότηση θε-ωρούνται επιχειρήσεις για τις οποίες συντρέχουν αθροιστικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:• Η προτεινόμενη επένδυση να πραγματοποιείται εντός περιοχής παρέμβασης του Άξονα 3 και σε δη-μοτικό διαμέρισμα έως 3.000 κατοί-κους.• Να τεκμηριώνεται η σκοπιμότη-τα της επένδυσης σε σχέση με τους στόχους του μέτρου• Η επενδυτική πρόταση και ο αντί-στοιχος προϋπολογισμός να αφο-ρούν ολοκληρωμένο και λειτουργι-κό φυσικό αντικείμενο• Να τεκμηριώνεται η βιωσιμότητα της επένδυσης• Να τεκμηριώνεται η συμβολή της επένδυσης στη δημιουργία ή διατή-

ρηση θέσεων απασχόλησης• Η επιχείρηση να εντάσσεται στην κατηγορία των πολύ μικρών επιχει-ρήσεων

ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ:• Για την ενίσχυση της προβολής των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των περιοχών, επιλέξιμες θεωρούνται οι δαπάνες: Σχεδιασμού και εκτύ-πωσης εντύπων, Διαφημιστικές κα-ταχωρήσεις σε ΜΜΕ, Σχεδιασμός και εκτύπωση επενδυτικών οδηγών, Αφισών, Ηλεκτρονικών διαφημίσε-ων, Ιστοσελίδων, Συμμετοχή σε εκ-θέσεις κλπ.• Για την ανάπτυξη της επιχειρηματι-κής δραστηριότητας επιλέξιμες θεω-ρούνται οι δαπάνες για τη δημιουρ-γία νέων κτιριακών εγκαταστάσεων, για επέκταση και βελτίωση κτιρια-κών υποδομών για δημιουργία νέων χώρων εστίασης και αναψυχής για μελέτες και υπηρεσίες υποστήριξης καθώς και δαπάνες για τον απαραί-τητο εξοπλισμό. Δαπάνες προβολής και προώθησης μέχρι ποσοστού 5%.

ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ:• Το ποσοστό επιδότησης ανέρχεται για τη Δυτική Μακεδονία στο 50% για τις ιδιωτικές πρωτοβουλίες.• Το ποσοστό επιδότησης ανέρχεται στο 70% για τις παρεμβάσεις Δημό-σιου χαρακτήρα (ΟΤΑ).Το ύψος της προτεινόμενης επέν-δυσης μπορεί να κυμαίνεται μέχρι 600.000€ για υποδομές διανυκτέ-ρευσης μέχρι 40 κλίνες και μέχρι 300.000€ για τις υπόλοιπες δρά-σεις. Για Τις παρεμβάσεις δημόσιου χαρακτήρα το συνολικό ποσό δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 100.000€.Σε κάθε περίπτωση η ιδία συμμετο-

χή δεν μπορεί να είναι μικρότερη του 25% του αντίστοιχου προϋπο-λογισμού.

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΣΧΗΜΑ ΕΡΓΟΥΙδία Συμμετοχή (τουλάχιστον) 25%Δημόσια Χρηματοδότηση (αναλόγως την περίπτωση) 50%Εν δυνάμει Τραπεζική Συμμετοχή 25%

ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ:1. Τίτλος ιδιοκτησίας του οικοπέδου ή ακινήτου2. Πιστοποιητικά μεταγραφής, βα-ρών και μη διεκδικήσεως3. Τοπογραφικό διάγραμμα και διά-γραμμα κάλυψης 1:200 υπογεγραμ-μένα από μηχανικό.4. Σχέδια, όψεις, κατόψεις, τομές.5. Σήμα λειτουργίας του ΕΟΤ για επενδύσεις εκσυγχρονισμού ή επέ-κτασης6. Προσφορές – προτιμολόγια – ενη-μερωτικά φυλλάδια7. Ισολογισμοί-αποτελέσματα χρή-σης (μόνο για όσες επιχειρήσεις εί-ναι υποχρεωμένες να συντάσσουν) για τα ημερολογιακά έτη (χρήση), 2007, 2008, 2009 (οικονομικά έτη, 2008, 2009, 2010).8. Φορολογικές δηλώσεις και ανα-λυτικά στοιχεία φορολογίας Ε3, Ε5 (ανάλογα με τη μορφή της επιχεί-ρησης), Φ01 (μόνο για τις Α.Ε) για τα ημερολογιακά έτη (χρήση) 2007, 2008, 2009 (οικονομικά έτη 2008, 2009, 2010).9. Αντίγραφο τελευταίου καταστα-τικού επιχείρησης με τις τροποποι-ήσεις του (για τις ατομικές επιχειρή-σεις με βιβλία Β’ και Γ’ κατηγορίας βεβαίωση έναρξης επιτηδεύματος

με τις τροποποιήσεις της).10. Θεωρημένες καταστάσεις από την Επιθεώρηση Εργασίας για το προσωπικό που αναφέρεται στα Έντυπα Ε7.11. Υπεύθυνη δήλωση Ν. 1599/86 με το γνήσιο της υπογραφής από το νόμιμο εκπρόσωπο της.12. Βεβαίωση Τράπεζας για το κατ’ αρχήν ενδιαφέρον για δανειοδότη-ση13. Αποδεικτικά στοιχεία ιδίων πό-ρων14. Φωτογραφικό υλικό της θέσης στην οποία θα γίνει η επένδυση.15. Φορολογική & ασφαλιστική ενη-μερότητα.16. Φωτοτυπία της αστυνομικής ταυ-τότητας17. Για την καλύτερη τεκμηρίωση του περιεχομένου της πρότασης, ο επενδυτής μπορεί, κατά την κρίση του, να υποβάλει πρόσθετα στοι-χεία, σε ειδικό «υποφάκελο τεκμη-ρίωσης», σημειώνοντας σε ποιο κρι-τήριο αξιολόγησης αναφέρεται το καθένα.

ΠΑΑ 2007 – 2015, Άξονας 3 (ΟΠΠΑΧ)«Ενθάρρυνση Τουριστικών Δραστηριοτήτων»

οικονομίας» εάν στο επενδυ-τικό σχέδιο δεν προβλέπονται

επενδύσεις για την προμήθειαεξο-πλισμού ή την κατασκευή κτιριακών εγκαταστάσεων, το επιλέξιμο κό-στος δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 100.000€.

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΣΧΗΜΑ ΕΡΓΟΥΙδία Συμμετοχή (τουλάχιστον) 25%Δημόσια Χρηματοδότηση (αναλόγως την περίπτωση) 50%Εν δυνάμει Τραπεζική Συμμετοχή 25%

ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ:1. Τίτλος ιδιοκτησίας του οικοπέδου

ή ακινήτου2. Πιστοποιητικά μεταγραφής, βα-ρών και μη διεκδικήσεως3. Τοπογραφικό διάγραμμα και διά-γραμμα κάλυψης 1:200 υπογεγραμ-μένα από μηχανικό.4. Σχέδια, όψεις, κατόψεις, τομές.5.Σήμα λειτουργίας του ΕΟΤ για επενδύσεις εκσυγχρονισμού ή επέ-κτασης6. Προσφορές – προτιμολόγια – ενη-μερωτικά φυλλάδια7. Ισολογισμοί-αποτελέσματα χρή-σης (μόνο για όσες επιχειρήσεις εί-ναι υποχρεωμένες να συντάσσουν) για τα ημερολογιακά έτη (χρήση), 2007, 2008, 2009 (οικονομικά έτη, 2008, 2009, 2010).8. Φορολογικές δηλώσεις και ανα-

λυτικά στοιχεία φορολογίας Ε3, Ε5 (ανάλογα με τη μορφή της επιχεί-ρησης), Φ01 (μόνο για τις Α.Ε) για τα ημερολογιακά έτη (χρήση) 2007, 2008, 2009 (οικονομικά έτη 2008, 2009, 2010).9. Αντίγραφο τελευταίου καταστα-τικού επιχείρησης με τις τροποποι-ήσεις του (για τις ατομικές επιχειρή-σεις με βιβλία Β’ και Γ’ κατηγορίας βεβαίωση έναρξης επιτηδεύματος με τις τροποποιήσεις της).10 Θεωρημένες καταστάσεις από την Επιθεώρηση Εργασίας για το προσωπικό που αναφέρεται στα Έντυπα Ε7.11. Υπεύθυνη δήλωση Ν. 1599/86 με το γνήσιο της υπογραφής από το νόμιμο εκπρόσωπο της.

12. Βεβαίωση Τράπεζας για το κατ’ αρχήν ενδιαφέρον για δανειοδότη-ση13. Αποδεικτικά στοιχεία ιδίων πό-ρων14. Φωτογραφικό υλικό της θέσης στην οποία θα γίνει η επένδυση.15. Φορολογική & ασφαλιστική ενη-μερότητα.16. Φωτοτυπία της αστυνομικής ταυ-τότητας17. Για την καλύτερη τεκμηρίωση του περιεχομένου της πρότασης, ο επενδυτής μπορεί, κατά την κρίση του, να υποβάλει πρόσθετα στοι-χεία, σε ειδικό «υποφάκελο τεκμη-ρίωσης», σημειώνοντας σε ποιο κρι-τήριο αξιολόγησης αναφέρεται το καθένα.

infoΙνστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας (Ι.Π.Α.Δ.Μ.)Δ/νση Περιφερειακής ΑνάπτυξηςΗροδότου 9, 50100, ΚοζάνηΤηλ.: 24610-26622Fax.: 24610-26625Υπεύθ.: Πατσώνα Δώρα

«Στήριξη της Δημιουργίας & Ανάπτυξης ΠΜΕ»


τουΚΩΣΤΑ ΜΗΣΙΑΛΗ

Δασολόγου, M.Sc.Συνεργάτη του Ι.Π.Α.Δ.Μ.

ανάπτυξη

Αγρο-αστικές Ροές Οι χαμένοι και οι Κερδισμένοι

Παραδοσιακά, η θε-ώρηση του αγρο-τικού και αστικού χώρου ως δύο ξε-χωριστών ενοτή-

των (διχοτομική θεώρηση) ήταν κυ-ρίαρχη στην αναπτυξιακή θεωρία και πρακτική όπως τεκμηριώνεται από τις επικρατούσες πολιτικές και πρα-κτικές. Έτσι, πολύ λίγο ήταν το εν-διαφέρον στην αγρο-αστική αλλη-λεπίδραση. Οι αγροτικές περιοχές θεωρούνταν ως πηγές τροφής και πρώτων υλών, ως δεξαμενή καθαρού νερού, αέρα και φθηνής εργασίας για τα αστικά κέντρα. Επιπρόσθετα, πολιτισμικά στοιχεία διατηρούνταν στις αγροτικές περιοχές ενώ στα

αστικά κέντρα τα πολιτισμικά στοι-χεία υιοθετούν έναν περισσότερο κοσμοπολίτικο χαρακτήρα. Από την άλλη μεριά, οι αστικές περιοχές θε-ωρούνταν και αντιμετωπίζονταν ως οι αγορές των αγροτικών προϊόντων και εισροών και ως οι τόποι όπου προ-σφέρονται εξειδικευμένες υπηρεσί-ες και ένα μεγάλο φάσμα ευκαιριών απασχόλησης. Τέλος, πληροφόρη-ση, νεωτερισμοί και νέα τεχνολογία ήταν διαθέσιμα στις αγροτικές πε-ριοχές μόνο από τα αστικά κέντρα.Σήμερα, οι αγροτικές και αστικές πε-ριοχές δεν μπορούν να μελετηθούν ή να αντιμετωπιστούν στην αναπτυ-ξιακή πρακτική σε απομόνωση. Απε-ναντίας, αντιμετωπίζονται ως περι-οχές οι οποίες αλληλεπιδρούν και έχουν αναπτύξει ποικίλους δεσμούς. Άνθρωποι, τροφές/εμπορεύματα, ει-σοδήματα/κεφάλαια, πληροφόρη-ση, ρύποι και απορρίμματα και κοι-νωνικές αλληλεπιδράσεις παίζουν έναν σπουδαίο ρόλο στο μετασχη-ματισμό του αγροτικού και αστικού χώρου σε όλες τις χώρες. Οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ αστι-κών και αγροτικών περιοχών ανα-γνωρίζονται όλο και περισσότερο ως θεμελιακοί παράγοντες στη δι-αδικασία της κοινωνικής, οικονομι-κής, μορφωτικής και περιβαλλοντι-

κής αλλαγής. Επιπρόσθετα, υπάρχει μια αυξανόμενη αγρο-αστική αλ-ληλεπίδραση, ιδιαίτερα στην πε-ριαστική επαφή όπου έχουμε ένα μωσαϊκό από γεωργικά και αστικά οικοσυστήματα, μια αυξημένη ετε-ρογένεια τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά, γρήγορες αλλαγές και δι-αφορετικά και συγκρουόμενα συμ-φέροντα, πρακτικές και αντιλήψεις. Οι παρούσες αυξημένες αλληλεπι-δράσεις μεταξύ αγροτικών και αστι-κών περιοχών είναι αποτέλεσμα των βελτιωμένων υποδομών, αυξημένων μετακινήσεων ανθρώπων (κοινωνικά δίκτυα, συγγενικοί και οικογενεια-κοί δεσμοί), αυξημένης πρόσβα¬σης των ανθρώπων στην πληροφόρηση, αυξημένης συμμετοχής στις πολιτι-κές διαδικα¬σίες, αυξημένης πρό-σβασης στις αγορές και τελικά αυ-ξημένες ροές υγρών και στερεών αποβλήτων.

Οι Νέες ΠροσεγγίσειςΣτο τέλος του 20ου αιώνα, το ανα-πτυξιακό παράδειγμα των «αγρο-αστικών δεσμών» συγκέντρωσε το ενδιαφέρον των ερευνη¬τών και των σχεδιαστών μέτρων πολιτικής. Οι μι-κρές πόλεις θεωρούνταν τώρα ότι έπαιζαν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στη διασύνδεση των αγροτικών πε-ριοχών με τις εγχώριες και διεθνείς αγορές. Επιπρόσθετα, οι μικρές πό-λεις προσέφεραν στους ανέργους των αγροτικών περιοχών νέες θέσεις εργασίας και συνεπώς δημιουργού-σαν μια πιο εκτεταμένη και διευρυ-μένη οικονομία. Η έμφαση δίδεται τώρα σε στρατηγικές ανάπτυξης που βασίζονται στην αγορά. Οι τοπικές αρχές, κάτω από το νέο αναπτυξια-κό υπόδειγμα αναλαμβάνουν νέους ρόλους. Όχι μόνο ως δημιουργοί των υποδομών και των υπηρεσιών, αλλά επίσης ως υποστηρικτές της οικονο-μικής ανάπτυξης και της καταπολέ-μησης της φτώχειας. Η νέα μορφή τοπικής αυτοδιοίκησης που θα δημι-ουργηθεί από την ερχόμενη χρονιά πρέπει να αδράξει τις ευκαιρίες για μια ουσιαστική και μάλιστα αειφορι-κή ανάπτυξη στις τοπικές κοινωνίες του Ελλαδικού χώρου. Η υπερβολική έμφαση στις αγορές είναι η κύρια αδυναμία και αυτού του αναπτυξιακού υποδείγματος. Οι αγορές είναι τέλειες στην οικο-νομική θεωρία, αλλά ατελείς στην καθημερινή πρακτική. Πρέπει να τις μεταχειριζόμαστε και να τις εξε-τάζουμε ως κοινωνικούς θεσμούς στους οποίους μερικοί συμμετέχο-

ντες έχουν περισσότερη δύναμη και πληροφόρηση για τον έλεγχό τους και προς όφελός τους, αποκλείοντας άλλους αδύναμους συμμετέχοντες. Η δική μας άποψή για τον χωρικό και τομεακό σχεδιασμό μπορεί να ονο-μαστεί «αειφορική τοπική ανάπτυ-ξη» μια και αναζητά τη μακροχρόνια επιβίωση των αγροτικών περιοχών και ταυτόχρονα την αειφορικότητα των πρακτικών. Η αειφορία πρέπει να καταστεί ο τε-λικός σκοπός κάθε παρέμβασης στις αγροτικές και αστικές περιοχές. Επί του παρόντος, οι αγροτικές περιοχές αντιμετωπίζουν νέα προβλήματα κα-θώς τα αγροτικά εισοδήματα μειώ-νονται από τον ανταγωνισμό και την εκτόπιση την οποία υφίστανται από παρόμοια προϊόντα των αναπτυσσό-μενων χωρών. Επιπρόσθετα, οι βιομηχανικές μονά-δες μεταφέρονται σε χώρες με φθη-νή εργατική δύναμη αφήνοντας πί-σω τους μαζική ανεργία. Το μέλλον φαίνεται χλωμό για τους ανθρώ-πους της υπαίθρου οι οποίοι θα επι-βιώσουν για λίγα ακόμη χρόνια με τις επιδοτήσεις τη αναθεωρημένης ΚΑΠ. Το νέο καθήκον των ερευνη-τών, των σχεδιαστών μέτρων πολιτι-κής και των ανθρώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι να αντιμετωπί-σουν αυτά τα προβλήματα και να δι-αμορφώσουν ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα. Η δική μας θέση με βάση την πολύ-χρονη εμπειρία από τη μελέτη του αγροτικού χώρου στηρίζεται σε μια σειρά από παράγοντες που αποδει-κνύουν την ανάγκη να υιοθετήσουμε μια αειφόρο τοπική ανάπτυξη, όπως:• Δεν υπάρχει ομοιομορφία στα χα-ρακτηριστικά και στις σχέσεις μετα-ξύ μικρών πόλεων και των περιοχών που τις περιβάλλουν. Συνεπώς, δεν χρειαζόμαστε γενικές πολιτικές αλ-λά πολιτικές οι οποίες πρέπει να λά-βουν υπόψη τους όλο το φάσμα των τοπικών ιδιαιτεροτήτων που υπάρ-χουν,• Οι αγορές δεν είναι τέλειοι θε-σμοί για την κατανομή πόρων και τιμών. Είναι μάλλον κοινωνικοί θε-σμοί στους οποίους μερικοί συμμε-τέχοντες έχουν καλύτερη πρόσβαση σε πληροφορίες ή σε άλλα κρίσιμα στοιχεία και συνεπώς έχουν ένα με-γάλο συγκριτικό πλεονέ¬κτημα ένα-ντι των άλλων συμμετεχόντων στην αγορά,• Οι συγκεντρωτικές διαδικασίες λή-ψης αποφάσεων δεν λειτουργούν σε αυτό το πολύπλοκο και διαφοροποι-

ημένο περιβάλλον. Αντίθετα, ο το-πικός πληθυσμός πρέπει να αναλά-βει περισσότερα καθήκοντα για να αντιμετωπίσει αυτά τα θέματα με συμμετοχή στην τοπική διαδικασία λήψης των αποφάσεων. Η αρχή της επικουρικότητας (λήψη των αποφά-σεων στο πλησιέστερο προς τον πο-λίτη επίπεδο) πρέπει να εφαρμοστεί,• Επενδύσεις και αναζήτηση πόρων πρέπει να γίνονται στο τοπικό επί-πεδο με στόχο να διασφαλιστεί η οι-κονομική αειφορία (Συνεταιριστικά Τραπεζικά Ιδρύματα), • Υπάρχει μεγάλη ανάγκη για αύ-ξηση και διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων, • Η εξειδίκευση της παραγωγής, οι μονοκαλλιέργειες και η έλλειψη μεταποίησης συρρικνώνουν τα αγρο-τικά εισοδήματα και καθιστούν τις αγροτικές περιοχές ιδιαίτερα ευά-λωτες, • Πρέπει να διασφαλιστεί η περιβαλ-λοντική αειφορία κάθε δράσης, πρα-κτικής ή αναπτυξιακής διαδικασίας ώστε να επιτευχθεί η αειφορία. Η αειφόρος τοπική ανάπτυξη που πρέπει να αποτελέσει το νέο μας αναπτυξιακό υπόδειγμα, χρειάζεται μια νέα μονάδα παρέμβασης, αυτήν της λεκάνης απορροής. Οι διοικητι-κές περιοχές, όπως έχουν οριστεί, συχνά διαμοιράζουν τις περιοχές πα-ρέμβασης ανάμεσα σε διαφορετικές λεκάνες απορροής καθιστώντας το συντονισμό του σχεδιασμού μια πο-λύ δύσκολη διαδικασία. Για παράδειγμα, εάν μια περιοχή στα χαμηλά αντιμετωπίζει προβλήματα πλημμύρων, οι παρεμβάσεις που χρειάζονται για τη διόρθωση της κα-τάστασης πρέπει να γίνουν στα ορει-νά, στα ανάντη της περιοχής. Εάν αυτή η περιοχή βρίσκεται σε άλλη διοικητική διαίρεση, ο σχεδιασμός της αναγκαίας παρέμβασης γίνεται πάρα πολύ δύσκολος. Δυστυχώς, η πρόσφατη διοικητική μεταρρύθμι-ση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν έλαβε υπόψη της αυτήν την αρχή. Η διαδικασία λήψης αποφάσεων απαιτεί ένα αποκεντρωμένο και συμμετοχικό σύστημα, μια και οι περιβαλλοντικές και αναπτυξια-κές δράσεις απαιτούν την κοινωνι-κή αποδοχή για μια αποτελεσματική υλοποίηση των δράσεων. Οι αγροτικές οικονομίες στις ανε-πτυγμένες χώρες βρίσκονται σε μια αυξανόμενη ευάλωτη θέση καθώς παράγουν προϊόντα χωρίς προστιθέ-μενη αξία, συνήθως ευπαθή και δεν έχουν την εμπορική

Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. ΔΑΟΥΤΟΠOYΛΟΥΚαθ. Γεωπονίας ΑΠΘ


δύναμη να υπαγορεύσουν τις τι-μές. Ως αποτέλεσμα, τα αγροτικά

εισοδήματα μειώνονται, μεγάλο μέρος τους μεταφέρεται στα αστικά κέντρα μέσα από το μηχανισμό των τιμών και οι τοπικές οικονομίες περνούν από μια σοβαρή κρίση. Η κρίση αυτή αναμένεται να ενταθεί τα επόμενα χρόνια εξαιτίας της παγκοσμι-οποίησης. Ας σημειωθεί ότι στον Ευρω-παϊκό κοινοτικό χώρο το 80% της γεω-γραφικής έκτασης χαρακτηρίζεται ως αγροτική ή ημιαστική και σε αυτήν δια-βιώνει το 40% του ευρωπαϊκού πληθυ-σμού, αλλά παράγεται μόνο το 30% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος. Αυτός ο χώρος που είναι συχνά στη ρητο-ρική του ενδιαφέροντος των πολιτικών και των τεχνοκρατών πρέπει σύντομα να αποτελέσει αντικείμενο ουσιαστι-κών παρεμβάσεων για τη διασφάλιση της ταυτότητας και των πλούσιων πολι-τισμικών στοιχείων που διασώζει.Κάτω από το πρότυπο της αειφόρου το-πικής ανάπτυξης, η γεωργία με την ευ-ρύτερη έννοιά της πρέπει σταδιακά να μετασχηματιστεί σε περισσότερο αει-φορικές μορφές:• Μειώνοντας τις μονοκαλλιέργειες, οι οποίες είναι ευάλωτες τόσο οικονομικά όσο και περιβαλλοντικά, • Υιοθετώντας την Ολοκληρωμένη Δι-αχείριση Εντόμων και Παρασίτων για μείωση των χημικών στα τρόφιμα όπως απαιτούν οι καταναλωτές για ασφαλή και ποιοτικά προϊόντα,• Συνδυάζοντας αγροτική και ζωική πα-ραγωγή στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις για τη μείωση του κόστους και την αξι-οποίηση των φυτικών και ζωικών υπο-λειμμάτων,• Κατευθύνοντας την παραγωγή για την κάλυψη τοπικών αναγκών και τη μείωση του ενεργειακού κόστους στις μεταφο-ρές τροφίμων, • Μεταποιώντας την αγροτική παραγω-γή στις αγροτικές και όχι στις αστικές περιοχές,• Μετατρέποντας την αγροτική οικονο-μία σε μια οικονομία σαρανταποδαρού-σας που θα στηρίζεται σε ένα μεγάλο αριθμό κλάδων παραγωγής και δραστη-ριοτήτων, • Αυξάνοντας το ρόλο των αγροτικών συνεταιρισμών με την άμεση κατάργηση των αδρανών συνεταιρισμών που απο-τελούν το 75% του συνόλου των συνε-ταιρισμών. Οι συνεταιρισμοί πρέπει να αναλάβουν διαδικασίες συσκευασίας, επεξεργασίας και μεταποίησης που θα βελτιώσουν την ποιότητα και θα βοηθή-σουν τις μικρές γεωργικές επιχειρήσεις να συνεχίσουν τη λειτουργία τους και να κερδίσουν από την αύξηση της προστι-θέμενης αξίας της παραγωγής. Μια τέτοια γεωργία έχει τη δυνατότητα να μειώσει το διατροφικό έλλειμμα της χώρας και να φέρει ισορροπία στο έντο-να αρνητικό ισοζύγιο αγροτικών προϊό-ντων και τροφίμων που επιδεινώνεται συνεχώς από το 1981 μέχρι σήμερα.

Πέρασε κι’ αυτό το καλο-καίρι, περίεργο, απρό-σωπο, βιαστικό με τα μπουρίνια του και τους καύσωνές του, μουλωχτό, σαν κάτι να μας έκρυβε και φοβό-

ταν να μας το πει. Παρ’ όλο που η μαγεία του τόπου μας ήταν και πάλι εδώ όπως την ξέραμε και ήταν και πάλι ολόκληρη δική μας. Η ίδια δύση στο Μόλυβο, στην Οία και στο Μπούρτζι, οι ίδιες μυρουδιές κι αρώματα στο Πήλιο, στα Ζαγόρια, στον Άθω, η άμμος το ίδιο

καυτή, το νερό το ίδιο κρυστάλλινο και διάφα-νο και το αγιόκλημα της βεράντας μου το ίδιο μεθυστικό όπως όλα τα πρότερα καλοκαίρια.Και μεις μέσα, δίπλα σ’ όλα αυτά, ξοδέψαμε το καλοκαίρι του 2010, ξαφνιασμένοι καταμεσίς στο δρόμο, τρομαγμένοι, φοβισμένοι από τα συνεχή ποικίλα αστροπελέκια, ψάχνοντας με αγωνία τριγύρω κάποια χαραμάδα κάποιο φως κάποια ελπίδα ή ψήγμα αισιοδοξίας. Κι έφτασε φουριόζος ο Σεπτέμβρης όπως πά-ντα με τα σχολεία να ανοίγουν χωρίς βέβαια τα μαγικά των δικών μας χρόνων, τις ποδιές, το καπέλο με την κουκουβάγια και τη μυρωδιά των καινούργιων βιβλίων. Και τα παιδιά μας ξέχασαν εντελώς τα αρχαία ελληνικά, δεν μάθανε ποτέ τα νέα ελληνικά γι-ατί επικοινωνούν με sms, laptops και το γνω-στό πλούσιο λεξιλόγιο μερικών δεκάδων λέξε-ων (απ’ τις 700000 λέξεις της γλώσσας μας!), με τη συντριπτική πλειοψηφία της εθνικής μας λέξης «μα……». Στην Αγγλία εν τούτοις θεσμοθέτησαν διά νό-μου τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στα δημοτικά τους σχολεία(!) γιατί οι μελέτες τους έδειξαν τα πολλαπλά οφέλη που προκύπτουν απ’ αυτή την ενέργεια. Χαμογελάστε παρακα-λώ! Στο ξεκίνημα της νέας ακαδημαϊκής χρο-νιάς και στην εναγώνια αναζήτηση τονωτικών ενέσεων αισιοδοξίας και θετικών σκέψεων ας δούμε την άλλη πλευρά του λόφου της κρίσης. «Ουδέν κακόν αμιγές καλού». Αν εξαιρέσει κανείς τους πολύ φτωχούς με

πρόβλημα επιβίωσης κι εκείνους που χάνουν τη δουλειά τους που είναι το κύριο πρόβλημα της κρίσης και το βασικό μέλημα όλων μας να τους στηρίξουμε κι αν εξαιρέσουμε και τους πο-λύ πλούσιους, τους αδιάφορους και αδιόρθω-τους έτσι κι αλλιώς τα οφέλη απ’ την κρίση στην υγεία μας είναι σημαντικά περισσότερα απ’ τις ζημιές. Η κύρια αρνητική επίπτωση της κρίσης αφορά την ψυχική υγεία όλων μας. Η απαισι-οδοξία, ο φόβος, η ανασφάλεια οδηγούν στην κατάθλιψη με φανερές επιπτώσεις στο κοινω-νικό σύνολο.Τα καλά –ναι υπάρχουν και τέτοια– της κρίσης: Διατροφή: Να θυμηθούμε στην πράξη πώς με-γαλώσαμε οι περισσότεροι από ‘μάς, οι γονείς μας, οι παππούδες μας. Τα θαυμαστά νοστι-μότατα όσπρια, τα ζαρζαβατικά, τις ελιές, το μαύρο ζυμωτό ψωμί (ξέρουν οι κυρίες ότι το ψωμί ζυμώνεται;). Τέρμα τα φιλέτα, τα σούσια και τα λοιπά μούσια που μόνο ζημιές μπορούν να μας κάνουν. Ποδαρόδρομος: Όχι μόνο στις διακοπές –δή-θεν– ή στους «διαδρόμους» των υπογείων μας αλλά στην καθημερινή μας ζωή. Τέρμα τα «κα-βάλα παν στην εκκλησιά, καβάλα προσκυνά-νε..». Τρεις στην οικογένεια – τρία αυτοκίνητα!Απ’ τα δύο αυτά μέτρα και μόνο είναι βέβαιον και αποδεδειγμένο ότι θα μειωθεί η μάστιγα της παχυσαρκίας, ο σακχαρώδης διαβήτης, οι αγγειοπάθειες-καρδιοπάθειες, οι καταστροφές των αρθρώσεων, με ανυπολόγιστο κέρδος για το άπληστο budget της Υγείας, πέραν των κερ-δών από αυτοκίνητα, τις βενζίνες, τις διάφορες gourmet-σαβούρες…Αλλαγή στις ποικίλες κακές μας συνήθειες, με πολλά κέρδη στην υγεία μας αλλά και στην οι-κονομία την προσωπική και την κρατική.Περιορισμός του καπνού, του αλκοόλ, του «κι-νητού», του θαυμαστού αυτού εργαλείου που κατάντησε «μάστιγα» με την προσφιλή μας τα-κτική της υπερβολής και με ζημίες πολλές όπως την απομόνωση, την απώλεια της επικοινωνίας, της σκέψης, της προσοχής και ίσως κι άλλες που ακόμα δεν ξεκαθάρισαν. Να σεβαστούμε να σκύψουμε στη γη στο χώμα που έχουμε. Να κάνουμε μποστάνια, ζαρζαβα-τικά, έστω λουλούδια. Να χρησιμοποιήσουμε επιτέλους τα χέρια μας, τα πόδια μας, το σώμα μας. Να μερικές θετικές σκέψεις για ένα «κα-λό» ξεκίνημα το Σεπτέμβρη. Ο καθένας θα μπο-ρούσε να βρει ένα σωρό άλλες. Ας αφήσουμε τους ειδικούς να βρουν άκρη με τους ισολογι-σμούς και τις προσθαφαιρέσεις. Λέτε, ύστερα από χρόνια, να μακαρίζουμε τον αγαπητό συμπατριώτη μου Υπουργών Οικονομι-κών που μας έσφιξε το ζωνάρι και μας έκανε πιο κομψούς και με καλύτερους τρόπους;Καλό φθινόπωρο

απόψεις

Ουδέν κακόν αμιγές καλού ή «ευτυχώς

ήρθε η κρίση»

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝΟΥΚαθ. Ιατρικής του Α.Π.Θ.Επίτιμο Μέλος Ι.Π.Α.Δ.Μ.


Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας έχει τη δυ-νατότητα να αποτελέσει την πρωτοπόρο πε-ριοχή ανάπτυξης και ευημερίας σε όλη τη χώρα. Αρκεί να υπάρχει η πολιτική βούληση να αναθεωρηθούν όλα τα μέτρα και τα σταθ-

μά που ίσχυσαν έως σήμερα, και ο αιρετός περιφερειάρχης να γίνει ο πραγματικός ηγέτης και κυρίαρχος της περιοχής, χαράζοντας πολιτική με ορίζοντα πεντηκονταετίας. Ο Το-πικός Πόρος ανάπτυξης μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη δημιουργία μίας ισχυρής οικονομίας αν βέβαια χρησιμο-ποιηθεί σωστά, και όχι όπως χρησιμοποιήθηκε τα τελευταία τέσσερα χρόνια, με αποτέλεσμα όχι μόνο να παραμείνουμε στάσιμοι αλλά και να οπισθοδρομήσουμε. Ποιες πρέπει να είναι οι κατευθύνσεις που πρέπει να ακολουθήσει ο πρώτος περιφερειάρχης, συγκεκριμένα, για τη Δυτική Μακεδονία;

Αειφόρος ανάπτυξη στην ενέργεια Η Δυτική Μακεδονία, ανεξάρτητα με το ποια θα είναι η κατά-ληξη των μονάδων της ΔΕΗ, έχει τη δυνατότητα να εξασφα-λίσει ενεργειακή επάρκεια όχι μόνο για την ίδια αλλά και για ένα μεγάλο κομμάτι της χώρας. Η ανάπτυξη των υδροηλε-κτρικών μονάδων παραγωγής ρεύματος σε συσχετισμό με την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θα στη-ρίζονται στο υπάρχον δίκτυο διανομής μπορούν να δώσουν στη Δυτική Μακεδονία την δυνατότητα να παραμείνει μία ισχυρή ενεργειακή περιφέρεια. Αρκεί η νέα περιφερειακή αυτοδιοίκηση να δώσει ισχυρά κίνητρα για την ανάπτυξη μονάδων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να προχωρή-σει σε αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων κατασκευής και εκμετάλλευσης υδροηλεκτρικών σταθμών παραγωγής. Η όλη διαδικασία μπορεί να συμβάλει στην ουσιαστική κατα-πολέμηση της ανεργίας και στην αύξηση του βιοτικού επι-πέδου των κατοίκων. Στόχος του αιρετού περιφερειάρχη θα πρέπει να είναι η ενεργειακή διασφάλιση της περιοχής με φθηνή και καθαρή ενέργεια.

Αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγήΗ καταπολέμηση της ανεργίας θα γίνει επιτεύξιμη μόνο με την ουσιαστική ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας, δη-λαδή της αγροτικής και της κτηνοτροφικής παραγωγής. Το ζεστό νερό των εργοστασίων μπορεί να συμβάλει στην ανά-πτυξη των θερμοκηπίων της περιοχής και να προχωρήσουν οι αγρότες σε παραγωγή φθηνών οπωροκηπευτικών και λα-χανικών με σκοπό την προώθηση προϊόντων στην αγορά της Βόρειας Ελλάδας και όχι μόνο. Επίσης, η περιφερειακή αυ-τοδιοίκηση θα πρέπει να διασφαλίζει την κτηνοτροφική πα-ραγωγή, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για την εξασφάλιση της αλλά και για την περαιτέρω ανάπτυξη της. Υπάρχει η δυνατότητα για οργανωμένη προώθηση των κτη-νοτροφικών προϊόντων της περιοχής με φθηνό κόστος πα-ραγωγής και ικανοποιητική κερδοφορία για τον παραγωγό. Επίσης, μπορεί να προωθηθεί έμπρακτα η παραγωγή προϊό-ντων με μεγάλη ζήτηση στη φαρμακοβιομηχανία, όπως του Κρόκου και άλλων πολλών προϊόντων. Στόχος της περιφερει-ακής αυτοδιοίκησης θα πρέπει να είναι η πραγματική, μόνιμη και ουσιαστική μείωση της ανεργίας μέσω της ανάπτυξης της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής, δημιουργώντας παράλληλα ένα μόνιμο και πραγματικό ακαθάριστο προϊόν για την περιοχή.

Διαφύλαξη και εκμετάλλευση υδάτινων πόρων Η διασφάλιση υδάτινων πόρων αποτελεί ίσως το σημαντικό-τερο εφόδιο για μία περιοχή που στο μέλλον μπορεί να είναι ουσιαστικότερο και από την ενέργεια. Η Δυτική Μακεδονία, με σωστή διαχείριση, όχι μόνο μπορεί να διασφαλίσει τις δι-

κές της ανάγκες αλλά και να προχωρήσει και στην υδροδότη-ση της Θεσσαλονίκης, της Θεσσαλίας και της Κεντρικής Μα-κεδονίας, περιοχές οι οποίες στο μέλλον πρόκειται να έχουν πρόβλημα στην υδροδότηση. Η Δυτική Μακεδονία μπορεί να γίνει η «δεξαμενή» υδάτων της Βόρειας Ελλάδας κάτι που σημαίνει ότι η δραστηριότητα της περιοχής και του κέντρου των Βαλκανίων θα στηρίζεται ουσιαστικά στα αποθέματα της περιοχής μας. Η περιφερειακή αυτοδιοίκηση οφείλει να προ-στατεύσει και να διαφυλάξει τον υδροφόρο ορίζοντα και τα επιφανειακά νερά, γιατί αυτά θα αποτελέσουν πόρους όχι μόνο ανάπτυξης αλλά και επιβίωσης μεγάλου μέρους της χώρας. Στόχος της επόμενης περιφερειακής αυτοδιοίκησης θα πρέπει να είναι η διαφύλαξη των πλούσιων αποθεμάτων σε νερό διότι στο μέλλον θα αποτελούν το «οξυγόνο» της Βόρειας Ελλάδας.

Ενδυνάμωση των υποδομών της περιοχήςΤα τελευταία χρόνια υπήρξε οπισθοδρόμηση στα ζητήματα υποδομών της περιοχής. Εκτός της Εγνατίας, το τοπικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο όχι μόνο δεν βελτιώθηκε αλλά σε πολλά σημεία κατέστη ακόμη πιο επικίνδυνο. Αυτό πρέπει να αποτελέσει παρελθόν και η περιοχή να προχωρήσει με στα-θερά βήματα στην αναβάθμιση του οδικού δικτύου. Παρά τις αρνητικές εξελίξεις με τον ΟΣΕ, θα πρέπει να υπάρξει σχεδι-ασμός, βάσει των απελευθερωμένων μεταφορών, ώστε να υπάρξει σύνδεση Ηγουμενίτσας - Καλαμπάκας – Ιωαννίνων – Γρεβενών – Κοζάνης – Πτολεμαϊδας – Φλώρινας – Έδεσ-σας – Θεσσαλονίκης. Η δημιουργία υποδομών για τα την λειτουργία δικτύου μέ-σων μεταφοράς σταθερής τροχιάς μπορεί να αποτελέσει την απαρχή για την ισχυροποίηση του εμπορίου και της παρα-γωγής σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Στόχος της περιφερειακής αυτοδιοίκησης θα πρέπει να είναι η συνεχής συντήρηση και αναβάθμιση του οδικού δικτύου, παράλληλα με την πίεση προς την κεντρική κυβέρνηση για την κατασκευή ενός αξιό-πιστου σιδηροδρομικού δικτύου που θα συμβάλει στην ανά-πτυξη της ευρύτερης περιοχής αλλά και της χώρας.

Ελαχιστοποίηση της ανεργίας και ενδυνάμωση της αγοράςΗ Ελληνική πολιτεία είναι υποχρεωμένη να εξασφαλίζει θέ-σεις εργασίας στους πολίτες της. Αυτό πρέπει να αποτελέσει υποχρέωση και για την περιφερειακή αυτοδιοίκηση, η οποία οφείλει να μειώσει στο απειροελάχιστο την ανεργία, εντο-πίζοντας τρόπους για αύξηση των θέσεων εργασίας. Μέχρι σήμερα δεν μείναμε μόνο στάσιμοι αλλά η ανεργία αυξήθη-κε κατά πολύ. Αυτό συνέβη διότι αντί να τοποθετηθεί ο Τοπι-κός Πόρος σε έργα που θα άνοιγαν νέες μόνιμες και ουσια-στικές θέσεις εργασίας, τοποθετήθηκε σε έργα χωρίς καμία αναπτυξιακή προοπτική. Η ανεργία μπορεί να ελαχιστοποιηθεί με ελάχιστες κινήσεις. Κίνητρα για την ανάπτυξη της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής, πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, προ-ώθηση για την ανάπτυξη τουριστικών μονάδων. Όλα αυτά θα ενισχύσουν την τοπική αγορά και οικονομία με αποτέλεσμα την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την πα-ροχή υπηρεσιών. Στόχος της περιφερειακής αυτοδιοίκησης είναι η απόδοση κινήτρων με ανταπόδοση τις θέσεις εργα-σίας, στα πλαίσια των δυνατοτήτων της μέσα σε μία ελεύθε-ρη αγορά, ώστε να περιοριστεί η ανεργία και να ενισχυθεί η οικονομική αλυσίδα.Με τους παραπάνω τρόπους μπορούμε να βγούμε από το αδι-έξοδο που μας οδήγησε η προηγούμενη Νομαρχιακή αρχή και να προχωρήσουμε σε μία νέα πορεία ουσιαστικής περι-φερειακής αυτοδιοίκησης.

Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και Πολιτική Βούληση

του Μιχάλη Αθ. Αγραφιώτη

απόψεις

30 ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010απόψεις

Πάρθοι, Μήδοι, Ελαμίτες, Καπ-παδόκες, Ρω-μαίοι, Κρητι-κοί, Άραβες και λοιποί «κα-

θώς άκουγαν τον Πέτρο να τους μιλά-ει για το Χριστό, έμεναν εκστατικοί και όσοι δέχτηκαν με χαρά το λόγο του, βαφτίστηκαν και προστέθηκαν στην εκκλησία την ημέρα εκείνη πε-ρίπου τρεις χιλιάδες», (Πραξ. 2,10-12 και 41). Τρεις χιλιάδες άνθρωποι διαφορετικών εθνοτήτων και πληθυ-σμιακής καταγωγής με διαφορετικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά συνε-νώθηκαν και συναπάρτισαν την πρώ-τη πολυεθνική οικογένεια με χαρα-κτηριστικά ανεπανάληπτης μέχρι τις μέρες μας ομοψυχίας έμπρακτου κοινού βίου, αφού, ‘’όλοι όσοι πίστε-ψαν είχαν μία καρδιά και μία ψυχή. Κανένας δε θεωρούσε ότι κάτι από τα υπάρχοντά του ήταν δικό του, αλ-λά όλα τα είχαν κοινά’’. (Πραξ. 4,32). Η κοινοκτημοσύνη των πρώτων χρι-στιανών έμελλε να γίνει η αρχέτυπη πολυεθνική κοινοτική μήτρα της Εκ-κλησίας. Αν οι κατοπινές γενιές επέ-μεναν στην άντληση πολιτισμού και πολιτικής από μια τέτοια δεξαμενή, η μορφή και το περιεχόμενο του κό-σμου σήμερα θα ήταν διαφορετικά. Οι χριστιανοί έχουμε τεράστια ευ-θύνη, αφού δεν ζούμε πρωτοχρι-στιανικά και νηπτικά, σε βάθος δη-λαδή τον ενοποιητικό πολιτισμό της πίστης μας με αλληλεγγύη και συλ-λογικά χαρακτηριστικά. Στο Βελβεντό δώσαμε από την αρ-χή τον καλόν αγώνα, ώστε να κρατή-σουμε σε υπόσταση το Δήμο. Η συμ-μετοχή υπήρξε παλλαϊκή και αυτό σφυρηλάτησε τις μεταξύ μας σχέ-σεις και έδειξε την αγάπη μας για τον τόπο μας. Η Πολιτεία εκτιμώντας τα πράγματα διαφορετικά, δεν ικανο-ποίησε το αίτημά μας. Η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε τον Καλλικράτη και στην περιοχή μας, έδωσε τον κοινό Καλλικρατικό Δήμο με την επωνυ-μία «Δήμος Σερβίων-Βελβεντού» με έδρα τα Σέρβια. Η πείσμων και διαρ-κής εμμονή στην μη αποδοχή των τετελεσμένων δεν είναι ορθή αντι-μετώπιση της πραγματικότητας. Υπο-

δαυλίζει την αντιπαλότητα προς τις άλλες Κοινότητες του κοινού Καλλι-κρατικού Δήμου και αυτό προς μα-κροπρόθεσμη ζημία όλων. Επειδή η Εκκλησία εύχεται διαρκώς «υπέρ της των πάντων ενώσεως», για την ένω-ση όλων των ανθρώπων, δεν είναι δυνατόν να συμμετάσχω σε αγώνα, στον οποίο μας ωθεί ο πληγωμένος εγωισμός μας. Απεναντίας προσεύ-χομαι στο Θεό να κατευναστούν τα πάθη, ώστε να μη βλέπουμε νικη-τές και ηττημένους, αλλά ένα λαό, το λαό του Θεού, ο οποίος καλείται να αγωνιστεί ενωμένος για το όφε-λος πάντων. Στην μετά την ψήφιση του Καλλικρά-τη από τη Βουλή εποχή, ο αγώνας όλων με ψύχραιμη σκέψη, ορθολογι-κή μελέτη εμπλουτισμένη με τα πο-λιτισμικά στοιχεία της ενοποιητικής, θυσιαστικής-ερωτικής για τον Άλλον ελληνικής παράδοσης, πρέπει να γί-νει αγώνας για τη συνεργασία, τη συ-νεννόηση, τη συναδέλφωση, τη συ-νύπαρξη και την συνδημιουργία με όλες τις πληθυσμιακές κοινότητες, με έναν επιθετικό ωστόσο απελευ-θερωτικό πολιτισμό. Με απόλυτο σεβασμό στη διαφορετική άποψη, χωρίς φανατισμούς, χωρίς ντοπαρί-σματα και πολώσεις προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση, δίχως λιθοβολι-σμούς και μακριά από κάθε διάθε-ση ετικετισμένου πατριωτισμού, που τόσο ταλαιπώρησε το λαό και έβλα-ψε τη χώρα σε εθνικό επίπεδο στα περασμένα πέτρινα χρόνια. Ο έρωτας αποδείχνει περίτρανα πώς η αλήθεια της ζωής βρίσκεται στο δίνω και όχι στο παίρνω, για να επα-ληθεύεται για μια ακόμα φορά το ευαγγελικό «μακάριον εστίν διδό-ναι μάλλον ή λαμβάνειν», καλύτε-ρα είναι να δίνεις παρά να παίρνεις. Φράση εξ άλλου πάνω στην οποία στηρίζεται και ο αγώνας για την αλ-λαγή της κοινωνίας από αστική-τα-ξική σε σοσιαλιστική-αταξική. Η κα-τάργηση βέβαια των διακρίσεων που επαγγέλλεται το ευαγγέλιο, «δεν εί-ναι εύκολο να γίνει ιστορική πραγμα-τικότητα. Σημαίνει βαθύτατη αλλαγή στην Ιστορία». (Μητροπολίτης Περ-γάμου Ιωάννης Ζηζιούλας). Το μέλ-λον ανήκει στον έρωτα της ανιδιο-

τελούς προσφοράς, όχι στη μιζέρια της «διακράτησης». Η προσωπική μου θέση για την αρτιότερη οργάνω-ση της κοινωνικής μας ζωής είναι οι μικρές Κοινότητες, οι μικρές Μονά-δες Κοινοτισμού, αλλά και οι μικρές Ενορίες, μέσα στις οποίες και στην αυθεντική τους έκφραση, όπου το «πλεόνασμα του ενός θα αναπληρώ-νει το υστέρημα του άλλου, ώστε να γίνεται ανάμεσά μας ισότητα», κα-τά τον Απ. Παύλο, θα αποδομείται ο υπαρκτός καπιταλισμός. Η θέση αυ-τή είναι σε ευθεία αντιπαράθεση με την παγκοσμιοποίηση του καπιταλι-σμού, που σαρώνει τον κόσμο, τώρα και την πατρίδα μας.

Το σχήμα του κόσμου αλλάζει, «τα πάντα ρει», κατά τον αρχαίο Έλλη-να φιλόσοφο Ηράκλειτο και στη ροή αυτής της αλλαγής συμμετέ-χει, εκούσα άκουσα, και η Ελληνική Πολιτεία. Χτες μας έφεραν τον Κα-ποδίστρια και συνεργαστήκαμε οι μικρότερες με τις μεγαλύτερες Κοι-νότητες σε μιαν αλληλοπεριχωρού-μενη ενότητα, τώρα συνυπάρχου-με αδερφικά και συνδημιουργούμε ειρηνικά. Σήμερα μας φέρνουν τον Καλλικράτη, ένα ευρύτερο δοχείο κοινοτισμού, συνεργασίας των πλη-θυσμιακών κοινοτήτων, συμπνευμα-τισμού, συνύπαρξης και συνδημι-ουργίας, για την κοινωνικότητα και τον πολιτισμό των συγκοινωνούντων δοχείων με τη διατήρηση βεβαίως των πολιτισμικών ετεροτήτων, μα-κριά πάντως από αναφυόμενες δι-χόνοιες, φανατισμούς και αντιπα-λότητες που χωρίζουν ανοήτως τις πληθυσμιακές Κοινότητες των Ελ-λήνων. Και όπου οι νέοι θα μπορούν να καταθέτουν τις επεξεργασμένες από τους ίδιους προτάσεις για το αν-θρωπογενές περιβάλλον σε σχέση με τη χρήση και όχι κατάχρηση των φυσικών πηγών, της οικολογίας, τη μελέτη και καταγραφή της τοπικής ιστορίας με δυνατότητα διδασκαλί-ας στα σχολεία, την καλλιέργεια της μουσικής, του χορού, της ποίησης, του πολιτισμού εν γένει. Προτρέπου-με τους νέους ανθρώπους σε αισιο-δοξία και αγωνιστικότητα, για να μη διστάζουν στην ανάληψη ευθυνών.

Να, κάποια από τα πολλά ζητήματα που πρέπει να απασχολήσουν ως με-λέτη και σχεδιασμό με προβολή ακη-δεμόνευτων και χωρίς συμπλέγματα κατωτερότητας προτάσεων από τους νέους υπό διαμόρφωση Καλλικρατι-κούς Δήμους, για τη λειτουργία των οποίων γράφονται ότι υπάρχουν εγ-γενείς δυσκολίες, πιστεύω όχι ανυ-πέρβλητες. Τα στοιχεία που μας ενώνουν, όλες τις πληθυσμιακές Κοινότητες των Ελ-λήνων, πολλά. Το πιο βασικό στοι-χείο που μας ενώνει, αναφέρω ένα θεολογικό στοιχείο, είναι το εκκλη-σιαστικό γεγονός της κοινής πνευμα-τικής αναγεννητικής μήτρας, η κο-λυμβήθρα της εκκλησίας, που μας καθιστά όλους «οικογενείς», αδερ-φούς κατά σάρκα, κατά αίμα, κατά χάρη Χριστού όμαιμους και σύσσω-μους. Είμαστε πια «συμπολίτες των αγίων και οικείοι του Θεού». Η κο-λυμβήθρα της εκκλησίας και η από αυτήν προερχόμενη προσωπική και κοινωνική αλλαγή και μεταμόρφωση θα αποδειχτεί ότι είναι η μεγαλύτε-ρη επαναστατική πράξη στην ιστορία της ανέλιξης του προσώπου και της κοινωνίας του. Τα στοιχεία που μας χωρίζουν, κα-νένα. Προτιμότερο θα ήταν να μι-λούσαμε για εμπόδια, που μας εμποδίζουν στη συνεργασία, στη συνύπαρξη, στην συνδημιουργία. Τέτοια στοιχεία που παρεμποδίζουν γενικά τους ανθρώπους στη συνα-δέλφωση και συνεύρεση μπορεί να είναι λ.χ. η υπεροψία (έπαρση), η εν-δοστρέφεια, ο εγωκεντρισμός και ο ναρκισσισμός, στοιχεία καθόλου άγνωστα στη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα, που εντοπίζονται εύκολα και μέσα στην καθημερινή εκπαιδευτική πρακτική διαδικασία και τα οποία η αληθινή Παιδεία προ-σπαθεί να τα αποβάλλει, στοιχεία που μπορούν να οδηγήσουν πρώτα όσους κατέχονται από αυτά σε έναν αξιοθρήνητο ρατσισμό. Η λαϊκή πίστη (κάνε το καλό και ρίξτο στο γιαλό), όταν δεν πρεσάρεται από κλειστοφοβικές εμμονές οδηγεί αβί-αστα σε έναν άλλο πολιτισμό, μιαν άλλη κοινωνία, πέρα και έξω από την ηθική του αστικού-

ΣΥΝ-ΕΙΣΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ(Η θέαση του Άλλου χωρίς φόβο και χωρίς πάθος)

Του π. Κωνσταντίνου Ι. Κώσταπαπαδάσκαλου


ταξικού συστήματος, όπου οι άτεγκτοι φυσικοί νόμοι εισά-

γονται για να ρυθμίζουν τις ανθρώπι-νες σχέσεις στο γνωστό αστικό ηθικό αξίωμα: το μεγάλο ψάρι τρώει το μι-κρό. Η πίστη αυτή εκφράζεται στην παραδοξότητα της ανιδιοτελούς προσφοράς και εξεικονίζει την ποι-ότητα αυτού του άλλου πολιτισμού, την αγάπη του Άλλου γι’ αυτό που εί-ναι. Η πολιτική του μέλλοντός μας, την αγάπη αυτή οφείλει να την κά-νει πολιτικό και κοινωνικό γεγονός για τον συλλογικό εαυτό μας. Αλλιώς θα αναπαράγει και θα τροφοδοτεί το παρόν και το μέλλον της κοινωνίας «με την κατακερματισμένη αλήθεια, το απύθμενο ψεύδος του πολιτισμού μας» (Κωστής Μοσκώφ). Στη σύγχρονη ψυχολογία του βά-θους που θεωρεί ως την πιο κύρια αιτία δυστυχίας του ανθρώπου το αυτοκαταστροφικό πάθος του εγω-κεντρισμού, έρχεται να απαντήσει θετικά και η αληθινή «Παιδεία για τον άνθρωπο και όχι για το σύστη-μα» που θέλει να κάνει τους μαθη-τές όντα επι-κοινωνούντα, και με τη συνδρομή της Ορθόδοξης Χριστια-νικής Πρακτικής πρόσωπα ελεύθε-ρα, συν-υπάρχοντα και συν-κοινω-νούντα με κοινωνική αλληλεγγύη, συμπόνια και ανθρωπιά μέσα σε κοι-νότητα ζωής. Ως εκπαιδευτική κοι-νότητα μπορούμε να συνεισφέρομε στην ανάπτυξη του προσώπου, που γι’ αυτό χρειάζεται Παιδεία ελεύθε-ρης σκέψης και όχι ιδεολογικών στε-ρεοτύπων. Παιδεία του Ρήγα Βελεστινλή και του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, που να επιζητά να διερευνήσει τα βαθύ-τερα πολιτισμικά αίτια της τρέχου-σας κρίσης, τον πυρήνα του προβλή-ματος και όχι εκπαίδευση-πρότυπο του εκλιπαρούντος δουλικά την κοι-νωνική του αναγνώριση από τις σύγ-χρονες ελίτ, Χατζηαβάτη. Το σχολείο (οφείλει να) καλλιεργεί την ελεύ-θερη σκέψη στους μαθητές και (να) στοχεύει στη δημιουργία ελεύθερων πολιτών. Το σχολείο δεν (πρέπει να) υπηρετεί σκοπιμότητες. Οι άνθρωποι και οι πληθυσμοί που ζουν έξω, γύρω και πέρα από εμάς, έχουν τις ίδιες ανάγκες και τα ίδια οράματα με εμάς, πεινούν, διψούν, εργάζονται, σπουδάζουν, ερωτεύο-νται, κλαίνε, τραγουδούν, πέφτουν, σηκώνονται, δημιουργούν. Μπορού-με να χαμογελάσουμε και να απλώ-σουμε το χέρι της φιλίας και της συ-νεργασίας για την συν-δημιουργία. Μπορούμε να αγαπηθούμε. Είναι τό-σο απλό. Και καλό. Εύχομαι να πρυτανεύσει η ριζοσπα-στική και άφοβη σκέψη και να μην οδηγηθούμε σε ενέργειες αναιρετι-κές του κοινού θεανθρώπινου, ελλη-νικού και αδελφοποιού πολιτισμού μας.

Κοινό χαρακτηριστικό των τελευταίων ετών και μά-λιστα με επιταχυνόμενο ρυθμό, σε όλες τις Δυτι-κές κοινωνίες, είναι: α) η απροθυμία συμμετοχής στα κοινά ολοένα και με-

γαλύτερων τμημάτων του πληθυσμού, β) η απαξί-ωση του πολιτικού κόσμου στα μάτια μιας ευρύ-τερης πλειοψηφίας του εκλογικού σώματος που

σήμερα, συνεπικουρούμενη από την οικονομική κρίση, κινδυνεύει να λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, γ) η δυσκολία εισόδου στην πολιτική σκηνή νέων ατόμων με προσόντα, αλλά έλλειψη οικονομικών μέσων και δ) η επαγγελματοποίηση της πολιτικής.Όλες αυτές οι στρεβλώσεις δυναμιτίζουν το δη-μοκρατικό πολίτευμα, το απο¬στερούν από τα τα-λέντα και τις δεξιότητες των μελών του που δεν έχουν την τύχη να γεννηθούν σε πολιτικά τζάκια ή να αποκτήσουν επαγγέλματα που τους προσφέ-ρουν δημοτικότητα και κινδυνεύουν να το κατα-στήσουν έρμαιο δυναμικών μειοψηφιών οι οποίες απεργάζονται την κατάλυσή του. Δύο χιλιάδες πεντακόσια χρόνια μετά τη γέννη-ση της Δημοκρατίας, το Δημοκρατικό πολίτευμα διέρχεται από μια βαθιά κρίση. Βέβαια δεν ήταν ποτέ το τέλειο πολίτευμα, αλλά είναι σίγουρα το πολίτευμα με τις λιγότερες αδυναμίες. Οι πολίτες στις μεταξύ τους συζητήσεις, κατη-γορούν τους πολιτικούς ηγέτες ως υπεύθυνους της παρακμής, μιλάνε για την εκτεταμένη δια-φθορά και απομακρύνονται από τα κοινά, δηλώ-νοντας αδυναμία βελτίωσης της παρούσας κα-τάστασης με τη δική τους συμβολή. Ο καθένας αυτο¬παραιτείται και φυσικά αυτοεπιβεβαιώνε-ται, βλέποντας τα πράγματα να χειροτερεύουν παρά να βελτιώνονται. Ενεργώντας έτσι, ξεχνά ότι στο δημοκρατικό πολίτευμα όλα πηγάζουν από

τον πολίτη ο οποίος οφείλει να παρακολουθεί και ελέγχει τη συμπεριφορά των εκπροσώπων του σε όλη τη διάρκεια της θητείας τους. Δε γνωρίζουμε, αν η ανθρώπινη διανόηση θα μπορέσει με τη βοήθεια της τεχνολογίας και της συσσωρευμένης γνώσης σε όλους τους επιστη-μονικούς κλάδους, να θεσπίσει νέους τρόπους διαχείρισης των κοινών υποθέσεων. Μέχρι τότε, η συμμετοχή όλων μας είναι απαραίτητη για τη λει-τουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος σε όλες τις εκφάνσεις του (από έναν τοπικό σύλλογο, ένα Δημοτικό ή Περιφερειακό Συμβούλιο ή στις επερ-χόμενες εκλογές για την ανάδειξη των νέων μελών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης). Συνηθίζουμε να αποδίδουμε τα επιτεύγματα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας του 5ου π.Χ. αιώνα στον επικεφαλής της. Μιλάμε για «το Χρυσό Αιώνα του Περικλέους» και ξεχνάμε ότι όλα αυτά τα θαυμά-σια δημιουργήματα της ανθρώπινης διανόησης τα έφτιαξε η Αθηναϊκή Δημοκρατία της εποχής εκείνης και όχι ο Περικλής. Αν δεν είχε γεννηθεί ο Περικλής, η Αθηναϊκή Κοινωνία θα είχε βρει έναν άλλο πολιτικό ηγέτη να την εκφράσει. Συνεπώς, αν η παρακμή είναι αυτό που χαρακτηρί-ζει τα πολιτικά πράγματα της χώρας μας και άλλων χωρών, για αυτό δεν ευθύνονται οι πολιτικοί, αλλά ο ίδιος ο λαός από τον οποίο πηγάζουν οι εξουσί-ες και για λογαριασμό του οποίου ασκούνται. Με άλλα λόγια, οι πολιτικοί ηγέτες σε όλα τα επίπεδα (τοπικά ή εθνικά) είναι αντανάκλαση της κοινωνί-ας η οποία τους επιλέγει. Άλλωστε, οι Βυζαντινοί μας πρόγονοι το είχαν πο-λύ θαυμάσια εκφράσει λέγοντας, «Οίος ο λαός, τοιούτοι και οι άρχοντες». Αν λοιπόν θέλουμε μια ριζική αλλαγή στα πολιτικά πράγματα, αυτή δεν θάρθει εξ ουρανού, αλλά από τη συμμετοχή όλων μας στη διαδικασία επιλογής των αρίστων μεταξύ των πολιτών που έχουν δια-κριθεί στον επαγγελματικό τους τομέα και έχουν το ήθος και την εντιμότητα που απαιτείται για να χειριστούν τις κοινές υποθέσεις. Δεν θα ήταν άσχημο να τα έχουμε αυτά υπόψη στις επερχόμενες εκλογές και να απεγκλω¬βιστούμε από επιλογές πολιτικού μάρκετινγκ που μας θέ-λουν να επιλέγουμε παθητικά αυτούς που κάποιοι άλλοι επέλεξαν για λογαριασμό μας. Επιλέγουμε προσωπικό¬τητες που έχουν το ήθος, την εντι-μότητα και την ικανότητα να χειριστούν κατά τον καλύτερο τρόπο τις υποθέσεις και μαζί με τη δική μας συμβολή να μετατρέψουν τις περιφέρειες της χώρας μας σε καλύτερους τόπους για διαμονή και εργασία για μας και τα παιδιά μας.

Πολίτες και

Πολιτικοί

Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. ΔΑΟΥΤΟΠOYΛΟΥΚαθ. Γεωπονίας ΑΠΘ

απόψεις


Είναι προφανής σε όλους η κακή εξέλιξη της πορείας της ελλη-νικής οικονομίας, με φανερές πλέον τις επιπτώσεις της σε κοι-νωνικό και πολιτικό επίπεδο. Για την εξέλιξη αυτή ευθύνο-

νται όλοι όσοι ενεπλάκησαν σε φορείς εξουσίας και διαχείρισης δημόσιου χρήματος και είτε αμέ-λησαν την τήρηση θεσμοθετημένων διαδικασιών είτε τις αδρανοποίησαν υποθάλποντας την δια-σπάθιση δημόσιου χρήματος. Η διαπίστωση αυ-τή όμως δεν απενοχοποιεί όλους μας επειδή δεν χειριστήκαμε εξουσία ή δημόσιο χρήμα. Αδίκημα θεωρείται και όταν η οποιαδήποτε παρά-νομη πράξη ενώ γίνεται αντιληπτή και συνομολο-γείται σαν προφανής, δεν καταγγέλλεται αρμοδί-ως. Και το ερώτημα που τίθεται είναι τι αποτρέπει κάποιον που ενώ υπέπεσε στην αντίληψη του ένα

έγκλημα, δεν το καταγγέλλει. Τόσα χρόνια δημο-κρατίας και ο πολίτης φοβάται να καταγγέλλει το έγκλημα; Η απάντηση βρίσκεται είτε στην η έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς που θε-σπίστηκαν γι αυτούς τους λόγους είτε βρίσκεται στο στάδιο αποχαύνωσης του πολίτη η μπορεί και τα δύο.Και να που ήρθε η ώρα να ξυπνήσει όχι γιατί ξαφ-νικά του δόθηκε το μαγικό χαπάκι, αλλά γιατί οι επιπτώσεις της αδιαφορίας, της αμέλειας του και της αναισθησίας του, τον αφορούν πλέον άμεσα, είτε μέσω της περικοπής του μισθού του είτε μέσω της μείωσης κατανάλωσης στο κατάστημα του, εί-τε μέσω της τριτοκοσμικής αντιμετώπισης του στα δημόσια νοσοκομεία αφού υποταγμένος σε ένα καταναλωτικό πρότυπο, που πέρα από ιδεοληψίες αν θα έπρεπε η όχι να το υπηρετεί, θα έπρεπε του-λάχιστον με την παραγωγικότητα του να το υπερ-καλύπτει ή κατά το κοινώς λεγόμενο να απλώνει τα πόδια του μέχρι εκεί που φτάνει το πάπλωμα.Σήμερα αφού λοιπόν βλέπει ξεκάθαρα πλέον τι θα του συμβεί και επειδή όλοι μαζί αποδεχθήκαμε την δημοκρατία σαν κοινό παρονομαστή λειτουρ-γίας και επίλυσης των πολιτικών μας θεμάτων, θα κληθούμε να επιλέξουμε πολιτικά σχήματα που θα διαχειρισθούν τον εναπομείναντα πλούτο ή θα δρομολογήσουν διαδικασίες για την συνολική αναπτυξιακή μας συνέχεια, αν θέλουμε να μην δι-αλυθούμε σαν κοινωνικός ιστός ανακτώντας την εθνική μας κυριαρχία όση τουλάχιστον μας είχε μείνει μετά την εμπλοκή μας με το Δ.Ν.Τ. Απορίας άξιον είναι το γεγονός της εκδήλωσης ενδιαφέροντος και ανάληψης πρωτοβουλιών στα

επίπεδα Α’ θμιας αλλά και Β ’ η Γ’ θμιας αυτοδι-οίκησης ειδικά από όλους αυτούς οι οποίοι κατά τον οποιοδήποτε μέχρι σήμερα νομιμοφανή τρό-πο (χρήση κρατικών αυτοκινήτων για ίδια χρήση, παραγοντισμό μέσω της πολιτικής τους ιδιότητας για οικογενειακή χρήση ή για χρήση της κλειστής τους παρέας, απολάμβαναν προνόμια, εξαργυρώ-νοντας καθημερινά με την στάση τους την πολιτι-κή ή κομματική ιδιότητα τους, προσπαθώντας την επιβολή σεβασμού η φόβο, ανάλογα με την περί-σταση, αφήνοντας να εννοηθούν παρενέργειες σε όσους αντιστέκονταν στις επιδιώξεις τους. Και αυτοί δεν είναι λίγοι . Είμαστε όμως και όλοι εμείς, υπεύθυνοι που ανε-χόμασταν την κατάσταση όλα αυτά τα χρόνια με την αδιαφορία και την αναισθησία μας όπως ανέ-φερα παραπάνω.Ένα πυραμοειδές σύστημα διαφθοράς που από κά-τω προς τα πάνω ξεκινούσε είτε με μικροπαροχές σε χαμηλά κοινωνικά στρώματα, μεγεθύνονταν με μικρομίζες και παρεμβάσεις για κατ’ εξαίρεση και κατά προτεραιότητα αντιμετώπιση ημετέρων και μη στην μικροαστική τάξη και κορυφώνονταν με «ευγενικές χορηγίες» εκατομμυρίων ευρώ σε υψηλά ιστάμενους.Και λέω πυραμοειδές γιατί αν η βάση του δεν ήταν πλατιά θα είχε πέσει σαν ένα στυλό που το αφή-νουμε όρθιο σε ένα τραπέζι. Επειδή όμως είχε την ευρεία αποδοχή λόγω συνενοχής, για αυτόν τον λόγο παρά την δυσμενή κατάσταση που βρι-σκόμαστε αμύνεται στην αυτοκατάργηση του και ενδεχομένως ακόμα συνεχίζεται. Μια κατάστα-ση που αφορά όχι μόνο κρατικούς λειτουργούς αλλά και επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγ-γελματίες που αναγκάζονταν η εξαναγκάζονταν σε συναλλαγές με κρατικούς λειτουργούς για να πάρουν κάτι παραπάνω από αυτό που θα έδιναν και φυσικά κάποιες φορές αυτό που δικαιούνταν, αφού ο μόνος τρόπος που έμαθαν διαχρονικά ήταν η παροχή για το αντίδωρο.Απορίας άξιο δεν είναι αν όλα αυτά πιθανόν συ-νέβαιναν, αλλά το ερώτημα πολλών πολιτών που καμώνονται πώς δεν ξέρουν τι συνέβαινε, αφού πλέον η κρατική αρπαχτή είχε γίνει εθνικό σπορ, στο οποίο απλώς άλλοι ανήκαν στην Α’ Εθνική κα-τηγορία, άλλοι στην Β’ και άλλοι θεατές και οπα-δοί με εισιτήριο διαρκείας.Πάντως παρασυρμένος από την επικαιρότητα ξε-στράτισα σε διαπιστώσεις που ενδεχομένως εσείς δεν κάνατε και ενδεχομένως ανήκουν στη σφαί-ρα της φαντασίας μου. Ας με συγχωρέσετε όλοι εσείς που νοιώθετε ότι σας ενοχοποίησα χωρίς να το θέλω. Επανέρχομαι, χωρίς τα παραπάνω να είναι εκτός θέματος: • εφιστώντας την προσοχή σας στην διαδικασία επιλογής μέσω των θεσμοθετημένων διαδικασι-

ών των πολιτικών προσώπων, που θα εμπλακούν στις διαδικασίες των δύο βαθμών τοπικής αυτοδιοίκησης, τα οποία θα σπεύσουν να σας απο-πλανήσουν σαν μωρές παρθένες, για την διαχρονική τους συνεισφο-ρά στα κοινά για το κοινό καλό, που σχεδόν σε πολλές περιπτώσεις το κοινό περιορίζεται στο οικογενειακό

τους καλό και είναι προφανής η διαχρονική τους ιδιοτέλεια. Σε πολλές δε περιπτώσεις μπορεί να ακούσουμε και τη χαριτωμένη φράση που αναφέ-ρεται στο έργο που αφήσανε στη μέση και πρέπει να τους επανεκλέξετε για να το τελειώσουν. Προ-φανώς θα εννοούν ότι δεν πρόλαβαν να αποκομί-σουν μέχρι σήμερα όσα είχαν στο μυαλό τους ότι θα αποκόμιζαν όταν αρχικά εξελέγησαν. • εφιστώντας την προσοχή σας σε πρόσωπα που ενώ διαχρονικά συναλλάχθηκαν με την φαυλό-τητα του παρελθόντος, στηρίζοντας την για ίδια οφέλη χρησιμοποιώντας την παραταξιακή τους βιτρίνα, εμφανίζονται σήμερα σαν να μην ξέρουν τίποτα για το φόνο, καταγγέλλοντας με μένος όλους αυτούς τους καρεκλοκένταυρους των Αθη-νών με τους οποίους χαριεντίζονταν μέχρι χθες, προσπαθώντας συνήθως να αντλήσουν αίγλη δι-ατυμπανίζοντας τις σχέσεις τους, για να πουλή-σουν σε όλους εσάς την εικόνα του δυνατού που είχατε ανάγκη, για να σπεύσετε να στηρίξετε αυ-τούς αμέσως, ελπίζοντας ότι στην μοιρασιά των λαφύρων θα μετείχατε και εσείς παίρνοντας εν-δεχομένως κάτω από το τραπέζι αυτό που σίγου-ρα ανήκε σε άλλους. Επειδή σήμερα όμως αποκαλύφθηκε ξεκάθαρα η δράση τους εις βάρος του κοινωνικού συνόλου τώρα αποστασιοποιούνται με ιδιαίτερο στόμφο ενώ κατά βάθος πάλι διατηρούν τις για το κοινό τους καλό, σχέσεις με το παρελθόν, αναμένο-ντας πάλι την κατάλληλη στιγμή για να σας ξανα-κοροϊδέψουν.• εφιστώντας την προσοχή σας σε όλα αυτά τα πολιτικά πρόσωπα που ενώ θα τάσσονταν να σας υπηρετήσουν τους αγνοείτε, αν και τα δείγμα-τα γραφής τους είτε με την διαχρονική πολιτική τους συμπεριφορά είτε την επαγγελματική τους συνέπεια έδειξαν και αντίσταση στη φαυλότητα και στο βάθος της συνείδησης σας δικαιώθηκαν.• εφιστώντας την προσοχή σας να μην μπείτε στο δίλλημα «τι θα γίνουμε χωρίς βαρβάρους» γιατί σίγουρα θα βρεθούν και άλλοι βάρβαροι αν το θέ-λετε. Σίγουρο είναι πώς αν τους αρνηθείτε είτε με την ψήφο σας είτε με άλλους δόκιμους τρόπους και δεν εννοώ στέλνοντας ντομάτες η γιαούρτια, αυτοί που κάθε φορά τους ανακαλύπτουν για να σας τους προσφέρουν σαν τροφή για σκύλους και ας με συμπαθούν τα συμπαθή τετράποδα, δεν θα το ξαναεπιχειρήσουν αν ξέρουν ότι θα βρουν αντί-σταση. Αν πάλι οι αγώνες που σας προτείνω έστω και από τον καναπέ γίνουν αποδεκτοί, οι πιθανό-τητες για ένα καλύτερο αύριο δεν θα χαθούν. Αν όμως ελπίζετε στην εκλογή κάποιων που θα εμ-φανιστούν σαν σωτήρες αλλά που δεν θα σας σώσουν ποτέ αλλά θα σας παραμυθιάσουν όπως και τις προηγούμενες φορές φερθείτε σαν υπεύ-θυνοι πολίτες και στείλτε τους εκεί που τους αρ-μόζει. Να είστε σίγουροι πως κάνετε το σωστό.

Στιγμές περισυλλογής εν όψει «Καλλικράτη»

του Κανδυλιώτη ΑλέξανδρουΜηχανολόγος – Μηχανικός (M.Sc.) τ. Νομ. Σύμβουλος Ν.Α. Κοζάνης 2002-2006

απόψεις


Η ψήφιση του Καλ-λικράτη άνοιξε ένα νέο κεφά-λαιο στην αυτο-διοικητική ιστο-ρία της χώρας η

οποία πορεύτηκε για τρεις τετραε-τίες με τον Καποδίστρια. Είναι υπό συζήτηση αν τελικά και σε πιο βαθ-μό επιτεύχθηκαν οι στόχοι του προ-ηγούμενου νόμου. Δύο ήταν οι βα-σικοί πυλώνες οι οποίοι συντέλεσαν στην οποιαδήποτε επιτυχία ή απο-τυχία του Καποδίστρια: Η Πολιτεία και οι αυτοδιοικητικοί άρχοντες. Το βαθμό συμμετοχής του κάθε πυλώνα

στην επιτυχία ή όχι του Καποδίστρια θα καταγράψει οσονούπω η ιστορία.Η υπόθεση του Καλλικράτη όμως εί-ναι τελείως διαφορετική. Για πρώ-τη φορά εισάγεται ο θεσμός του αιρετού περιφερειάρχη και οι τοπι-κές κοινωνίες καλούνται να διαχει-ριστούν, μόνες τους, τις τύχες τους. Το ποιος θα εκλεγεί και τι θα κάνει θα προσδιορίσει, σ σημαντικό βαθ-μό, την πορεία ολόκληρης της περι-φέρειας χωρίς πια το προστατευτικό δίχτυ της Πολιτείας. Η ευθύνη των πολιτών για την επιλογή τους τερά-στια και κρίσιμη.Είναι ανάγκη να γίνει κατανοητό, για τους πολίτες και ψηφοφόρους, ότι η επιλογή ενός δημάρχου ή ενός περι-φερειάρχη θα πρέπει να γίνεται με

βάση την δυναμική των προσώπων, την αξιοσύνη τους, το όραμά τους για το τόπο τους, τη δράση τους σε αντίστοιχες θέσεις κατά το παρελ-θόν, την ειλικρίνεια και την ακεραι-ότητα του χαρακτήρα τους. Η επιλο-γή των προσώπων που θα διοικήσουν στην τοπική αυτοδιοίκηση δεν μπο-ρεί πια να γίνει με βάση την πολι-τική τους απόχρωση αλλά με βάση την ικανότητα να φέρουν εις πέρας το δύσκολο και επίπονο ρόλο τους. Είναι καιρός πια η αυτοδιοίκηση να απελευθερωθεί από το σφιχτό αγκά-λιασμα των πολιτικών κομμάτων.Πέρασε ο καιρός που οι υποψήφιοι υπόσχονταν να φέρουν θάλασσα και να φτιάξουν γεφύρια εκεί που δεν υπήρχε νερό. Πέρασε ο καιρός όπου οι υποψήφιοι στα διάφορα φυλλάδια τους υπόσχονταν λαγούς με πετρα-χήλια και ψηφίζονταν για τις εκθέ-σεις ιδεών τους. Πέρασαν οι εποχές που ξεχνιούνταν οι υποσχέσεις και μετά από τέσσερα χρόνια ξαναζε-σταίνονταν τα παλιά προεκλογικά προγράμματα σαν να μην πέρασε ούτε μία μέρα. Αποκλειστική ευθύ-νη για την πορεία της Δυτικής Μα-κεδονίας θα φέρουν οι ίδιοι οι ψη-φοφόροι με την επιλογή της ψήφου τους. Κανένας άλλος. Στην προσπάθεια να ξεκινήσει ένας γόνιμος και δημιουργικός διάλογος για τα προγράμματα των υποψηφί-ων και τις προεκλογικές εξαγγελίες τους η «Πύλη Ανάπτυξης» θέτει, πα-ρακάτω, μερικά από τα ερωτήματα της προεκλογικής ατζέντας. Από τις απαντήσεις που θα λάβουμε, αν λά-βουμε, θα εξαρτηθεί η εξειδίκευση των ερωτήσεων στα επόμενα τεύχη μέχρι και τις εκλογές. Σε κάθε πε-ρίπτωση τα προγράμματα των υπο-ψηφίων θα αξιολογηθούν και θα κο-στολογηθούν ώστε να γνωρίζουν οι πολίτες ποιους θα ψηφίσουν και γι-ατί.

Επιχειρηματικότητα – Ανάπτυξη:1. Τι προτίθεται να κάνουν για τον κλάδο της γούνας και των γουνοφό-ρων ζώων;2. Τι προτίθεται να κάνουν για τον κλάδο του μαρμάρου και τις αντί-στοιχες επιχειρήσεις;3. Τι προτείνουν για τις εμπορικές και μεταποιητικές επιχειρήσεις;4. Τι προτείνουν για την προώθηση των τοπικών παραγόμενων προϊό-ντων;

5. Τι προτείνουν για τη διοργάνωση εκθέσεων με σκοπό την προβολή και προώθηση των τοπικών προϊόντων. Πως αντιλαμβάνονται τις εκθέσεις αυτές;6. ΤΙ προτείνουν για τη λειτουργία των ΒΙ.ΠΕ., ΒΙΟ.ΠΑ.; Πως θα αξιοποι-ήσουν αυτές τις υποδομές;7. Τι προτίθεται να κάνουν για τον κατ’ επάγγελμα αγρότη της Δυτικής Μακεδονίας; Και τι για τον επαγγελ-ματία κτηνοτρόφο;8. Τι προτίθενται να κάνουν για τον κλάδο των γαλακτοκομικών προϊό-ντων;9. Τι προτίθενται να κάνουν για τα ΠΟΠ, ΠΓΕ προϊόντα της περιοχής, κα-θώς και για τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα. Τι προτείνουν για την προ-ώθησή τους.10. Τι προτίθενται να κάνουν για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, των αρωματικών, φαρμακευτικών και πολυδύναμων φυτών;11. Τι προτίθενται να κάνουν για την επιχειρηματική αξιοποίηση των ορεινών όγκων της Δυτικής Μακεδο-νίας και των παραλίμνιων περιοχών;12. Τι προτίθενται να κάνουν αναφο-ρικά με τη διασυνοριακή επιχειρημα-τική συνεργασία;

Τουρισμός – Πολιτισμός:1. Τι προτείνουν για τα χιονοδρομι-κά κέντρα της Δυτικής Μακεδονίας; 2. Τι προτείνουν για τις εναλλακτι-κές μορφές τουρισμού και ποιες από αυτές προτίθενται να προωθήσουν;3. Τι προτείνουν για την ανάδειξη του φυσικού και ανθρωπογενούς περι-βάλλοντος σε μία προσπάθεια ανά-πτυξης του τουριστικού προϊόντος της περιοχής;4. Ποιες περιοχές φυσικού κάλλους προτίθενται να αναπτύξουν και ποια πολιτιστικά μνημεία να αναδείξουν;5. Πως σκέφτονται να αξιοποιήσουν τα μουσεία της Δυτικής Μακεδονίας;6. Με ποιο τρόπο θα συμβάλλουν στη διατήρηση της τοπικής παράδο-σης και κληρονομιάς;7. Τι προτίθενται να κάνουν για τις επιχειρήσεις του κλάδου (ξενοδο-χεία, επιχειρήσεις εστίασης – ανα-ψυχής κλπ.);

Περιβάλλον – Ενέργεια:1. Τι προτίθενται να κάνουν αναφο-ρικά με την μεταλιγνιτική περίοδο; 2. Πως σκέφτονται να αξιοποιήσουν τον Τοπικό Πόρο για την περίοδο 2011 – 2015; Σε τι θα δώσουν προτε-

ραιότητα, πως θα τον διαχειριστούν;3. Τι προτίθενται να κάνουν αναφο-ρικά με τη ΔΕΗ, τις νέες μονάδες, τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, την παραχώρηση ορυχείων σε ιδιώτες και την επαναπόδωση των εδαφών στους δικαιούχους; 4. Τι προτίθενται να κάνουν για το υδατικό δυναμικό της Δυτικής Μα-κεδονίας, για την προστασία και την διατήρησή του; Πως θα το αξιοποι-ήσουν; 5. Τι προτίθενται να κάνουν για την προστασία της χλωρίδας και πανί-δας;

Παιδεία – Υγεία:1. Τι προτίθενται να κάνουν για το Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ Δυτικής Μα-κεδονίας;2. Τι προτίθενται να κάνουν σχετι-κά με το Περιφερειακό Νοσοκομείο Δυτικής Μακεδονίας; Τι προτίθενται να κάνουν για τα άλλα νοσοκομεία;3. Τι θα κάνουν με άλλες σχολές (π.χ. γουνοποιίας, συνοδών βου-νού) επαγγελματικών κλάδων της περιοχής, καθώς και την επαγγελ-ματική κατάρτιση ανέργων ή και ερ-γαζομένων;

Μεγάλα – Έργα:1. Τι προτίθενται να κάνουν αναφο-ρικά με τους κάθετους άξονες της Εγνατίας;2. Τι προτίθενται να κάνουν για τον Ε65 και τον άξονα Λάρισας - Κοζά-νης;3. Τι προτίθενται να κάνουν για τα αεροδρόμια της περιοχής και το σι-δηρόδρομο;4. Τι προτίθενται να κάνουν για τη σήραγγα Κλεισούρας και την σύνδε-ση Καστοριάς – Πτολεμαΐδας; 5. Τι προτίθενται να κάνουν με τα φράγματα που βρίσκονται σε κα-θσυτέρηση;6. Τι προτίθενται να κάνουν για το τελωνείο της Ιεροπηγής;

Καλλικράτης

και Υποψήφιοι

απόψεις


Αποκλειστική ευθύ-νη για την πορεία της Δυτικής Μακε-δονίας θα φέρουν οι ίδιοι οι ψηφοφόροι με την επιλογή της ψήφου τους. Κανέ-νας άλλος.

Τέρμα τα παχιά λόγια και οι υπο-σχέσεις. Οι υποψή-φιοι θα πρέπει να κριθούν με βάση το όραμά και το πρόγραμμά τους. Ένα πρόγραμμα όμως ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο και όχι έκθεση ιδεών


Τον επόμενο μήνα θα ξεκινήσει επί-σημα η προεκλο-γική περίοδος των δημοτικών και περιφερεια-

κών εκλογών. Όπως είναι αναμενό-μενο, το κύριο βάρος των προεκλο-γικών εξαγγελιών θα αφορά στην ανάπτυξη γενικότερα, αλλά και στις εξειδικευμένες επιμέρους αποχρώ-σεις, όπως «πράσινη», «βιώσιμη» ή «αειφόρος». Όπως θα συμβεί σε ολόκληρη τη Χώρα έτσι και στη δική μας Περιφέ-

ρεια, αναπτυξιακές κορώνες όπως «ανάδειξη του μοναδικού φυσικού κάλους» και «ανάδειξη της περιφέ-ρειας ως μοναδικό τουριστικό προ-ορισμό», θα αποτελέσουν το κυρί-αρχο προεκλογικό hit. Κανείς δεν αμφιβάλει ότι συγκεκριμένες περι-οχές της Χώρας το κατάφεραν ήδη σε σημαντικό επίπεδο, επενδύοντας σε πραγματικά και υπαρκτά συγκριτικά πλεονεκτήματα και όχι σε ανερμάτι-στες φαντασιώσεις. Ας μη γελιόμαστε. Η Δ. Μακεδονία δεν μπορεί να γίνει ξαφνικά «μο-ναδικός τουριστικός προορισμός». Μπορεί να προσελκύει επισκέπτες σε συγκεκριμένους, πραγματικά μο-ναδικούς τουριστικούς θύλακες, αλ-λά πολύ δύσκολα θα μπορέσει να αναπτύξει υπολογίσιμη τουριστική βιομηχανία. Είμαστε μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα, συνορεύου-με με χώρες που προσφέρουν ομό-λογα «πακέτα» και μάλιστα σε αντα-γωνιστικότερες τιμές, δεν είμαστε η Αράχωβα, η Μύκονος ή η Κρήτη. Κατά συνέπεια, ο τουρισμός δεν μπο-ρεί να είναι το «βαρύ πυροβολικό» της αναπτυξιακής προοπτικής της Δ. Μακεδονίας. Όταν τουριστικά μεγα-θήρια όπως το Salzburg της Αυστρί-ας, ο Μέλανας Δρυμός στη Γερμανία ή το Algevro στην Πορτογαλία βιώ-νουν περίοδο «ισχνών αγελάδων», θα τους «κλέψει πελάτες» η Δ. Μα-κεδονία; Υπάρχει έστω και ένας βό-ρειο-ευρωπαίος ο οποίος θα έρθει στην Ελλάδα για να κάνει διακο-πές στην Κοζάνη ή τα Γρεβενά και όχι στη Ρόδο ή την Κέρκυρα; Εκτός αν απευθυνόμαστε αποκλειστικά

στην εγχώρια αγορά οπότε στοχεύ-ουμε σε ένα τρομακτικά ανελαστικό στόχο, τουλάχιστον για τα επόμενα ίσως και μεθεπόμενα χρόνια. Στο κά-τω-κάτω της γραφής, στο ίδιο target group απευθύνεται και η περιφέρεια Θεσσαλίας, Ηπείρου ή Θράκης. Μου θυμίζει την περίοδο των Video Club, πριν από 20 περίπου χρόνια, όταν η κάθε γειτονιά είχε και το δικό της μαγαζάκι. Φθάσαμε τότε στο σημείο να έχουμε περισσότερα Video Club από πελάτες! Το δεύτερο απόλυτο hit που θα ακού-με κατά κόρον στη διάρκεια της προ-

εκλογικής περιόδου, θα είναι η Πρά-σινη Ανάπτυξη και η Οικονομία της Γνώσης. Κάθε περιφέρεια θα ισχυ-ρίζεται ότι μπορεί να μετατραπεί σε θύλακα Ερευνητικής Αριστείας και παράδεισο της Γνώσης και της Τε-χνογνωσίας. Το ίδιο βέβαια θα ισχυ-ρίζονται και οι επίδοξοι Περιφερει-άρχες της Δ. Μακεδονίας. Ας δούμε λίγο κάποια αδιάψευστα στοιχεία. Σύμφωνα με τον πίνακα, η Δ. Μακε-δονία απορρόφησε τα προηγούμε-να χρόνια το 0,58% των συνολικών εθνικών δαπανών για Έρευνα και Τεχνολογία, ξεπερνώντας μόνον τα Ιόνια Νησιά και το Νότιο Αιγαίο. Ξε-περάσαμε δηλαδή την Κέρκυρα και τη Ρόδο, περιοχές με μη δεδηλωμέ-νο ενδιαφέρον για Έρευνα. Περιο-χές που στηρίζουν την αναπτυξια-κή τους προοπτική στη σιγουριά της θάλασσας, του ήλιου και των rooms to let. Το τραγικότερο βέβαια για τη Δ. Μακεδονία είναι ότι η συμμετο-χή των ιδιωτικών επιχειρήσεων στις δαπάνες Έρευνας και Τεχνολογίας ανέρχεται στο απόλυτο 0,00 %. Και όλα αυτά, σε μια περιφέρεια όπου δραστηριοποιείται η μεγαλύτερη βι-ομηχανία της Χώρας. Ε, ρε φούρκα που θέλουμε!Εντελώς μεταξύ μας, έστω ότι είστε ο υπουργός των Οικονομικών, σας επισκέπτεται ο μελλοντικός Περιφε-ρειάρχης Δ. Μακεδονίας και σας καταθέτει υπόμνημα στο οποίο πε-ριγράφεται η βούληση να εξελιχθεί η Δ. Μακεδονία σε περιοχή υψηλής ερευνητικής δραστηριότητας και πυρήνας πράσινης ανάπτυξης. Σας παρουσιάζει ως παρακαταθήκη, εγ-

γύηση και references, τα «επιτεύγ-ματα» που παρουσιάζονται στον Πί-νακα 1 και σας λέει επιπλέον ότι, συγκριτικά με άλλες περιφέρειες, υπήρχε για πολλά χρόνια και το ση-μαντικό πλεονέκτημα του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης. Θα παίρνατε πο-τέ τις απαιτήσεις του Περιφερειάρ-χη στα σοβαρά; Είναι σαν να ζητά ο Δήμαρχος Κοζάνης ποδοσφαιρικό γήπεδο 50.000 θέσεων επειδή πι-στεύει ότι ομάδα της Κοζάνης από την Δ΄ Εθνική, θα παίζει το 2016 στο Champions League!Γίνονται αυτά τα πράγματα; Βεβαί-ως και γίνονται. Εντελώς σοβαρά, τα πάντα μπορούν να γίνουν. Αρκεί να διαθέτεις τοπικούς παράγοντες που λένε αυτά που πιστεύουν και κυρίως, να πιστεύουν αυτά που λένε. Το 1955, ο δήμαρχος του Μονά-χου, ρωτήθηκε από τους New York Times για το πραγματικό «συγκρι-τικό πλεονέκτημα» της πόλης. Ήταν τα χρόνια που η τότε Δ. Γερμανία, αποτελούσε την βιτρίνα του δυτικού «μπλοκ» απέναντι στις χώρες που τε-λούσαν υπό την επιρροή της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ. Ο δημοσιογράφος πε-ρίμενε να αναφερθεί ο δήμαρχος στην BMW, τη γνωστή αυτοκινητο-βιομηχανία, στις αναρίθμητες βιο-μηχανίες υψηλής τεχνολογίας, στην ομορφιά των Άλπεων, στα εξαιρετι-κά Πανεπιστήμια, στην στρατηγική θέση της πόλης, στα καινοτόμα μέ-σα μαζικής μεταφοράς-αξεπέραστα ακόμη και σήμερα - και σε πάρα πολ-λά άλλα. Ο δήμαρχος τους αφόπλισε όλους, δηλώνοντας ότι το συγκριτι-κό πλεονέκτημα του Μονάχου είναι η Μπύρα!Μετά από χρόνια, η γιορτή της

Μπύρας στο Μόναχο, το γνωστό Oktoberfest, προσελκύει σήμερα περίπου 7 εκατομμύρια επισκέπτες από όλον τον κόσμο. Μια τεράστια βιομηχανία με ασύλληπτους τζί-ρους. Όσους τουρίστες υποδέχε-ται η Ελλάδα όλο τον χρόνο, τους προσελκύει το Μόναχο σε δύο μόλις βδομάδες. Όλες οι χώρες της Ευρώ-πης παράγουν μπύρα. Μια περιοχή κατάφερε να το αναδείξει σε μονα-δικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Ακραίο παράδειγμα, αλλά υπαρκτό. Ο δήμαρχος, είπε αυτό που πίστευε και πίστευε σε αυτό που είπε. Η επένδυση στην Οικονομία της Γνώσης είναι μονόδρομος για τη Δ. Μακεδονία. Ήταν μονόδρομος από τη στιγμή που εξορύχτηκε η πρώτη κουβαδιά λιγνίτη. Χάθηκαν δυστυ-χώς μοναδικές ευκαιρίες και κάποι-οι φέρουν τεράστια ευθύνη. Το άυ-λο «συγκριτικό πλεονέκτημα», από απλή έκθεση ιδεών, δεν κατάφερε να αποκτήσει περίγραμμα, δυναμι-κή και προοπτική. Οι απαιτήσεις του 2010, αντιμετωπίστηκαν διαχρονικά με πρακτικές του 1960. Έχουμε μια τελευταία ευκαιρία και πρέπει να την αξιοποιήσουμε στο έπακρο. Απομέ-νει να δούμε την ετοιμότητα, αλλά κυρίως την ικανότητα της αιρετής πε-ριφερειακής αρχής να διαχειρίζεται μεγάλες, σύνθετες και μακρόπνοες προκλήσεις. Οι επόμενοι αιρετοί της Δ. Μακε-δονίας δεν θα κληθούν να διαχει-ρισθούν μόνον προβλήματα και κονδύλια. Θα κληθούν να διαχει-ρισθούν το μέλλον. Το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης ανήκει σε αυτούς που έχουν την ευκαιρία να εκλέξουν τους άριστους.

Του ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΚΑΡΛΟΠΟΥΛΟΥM.Sc. Χημικός ΜηχανικόςΣυνεργάτης Ι.Π.Α.Δ.Μ.

Αναζητώντας το «χαμένο» συγκριτικό πλεονέκτημα της Δ. Μακεδονίας

απόψεις

Πίνακας 1: Περιφερειακή κατανομή της δαπάνης για Έρευνα και Τεχνολογία (ΓΓΕΤ 2007)


Ιδού λοιπόν και τα χα-μόγελα αισιοδοξίας από την κυβέρνησή μας και οι πρώτες δη-λώσεις - ενδείξεις περί της επιτυχίας του προ-γράμματος σταθερο-

ποίησης. Που σημαίνει ότι πήραμε τα εύσημα από αυτούς που μας επι-βάλουν πλέον την καθημερινότητά μας. Ας μη μας κακοφαίνεται, έτσι είναι και κατά πάσα πιθανότητα έτσι θα εξακολουθήσει να είναι για κά-μποσα χρόνια ακόμη. Για να δούμε όμως τι ακριβώς κάναμε για να αξίζουμε τόσα μπράβο. Προ-φανώς ήμασταν απόλυτα πειθήνιοι σε ότι αφορά τον περιορισμό των εσόδων των εργαζομένων και των συνταξιούχων, τουλάχιστον κατά το πρώτο σκέλος, γιατί έχει και συνέ-χεια. Το κράτος έσφιξε κατά πολύ τις στρόφιγγες του χρήματος προς τους προμηθευτές του όπως και εκεί-νες που αφορούν τις κοινωνικές του δαπάνες. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι αυτές οι ενέργειες έπρεπε να γί-νουν από μακρού με ορθό σχεδια-σμό και δίκαιο επιμερισμό των βα-

ρών προς όλους τους κοινωνικούς εταίρους με γνώμονα, πάντοτε, τη δυνατότητα σε προσφορά του κάθε κοινωνικού στρώματος. Ας είναι, το «ποτέ δεν είν΄ αργά» αποτελεί πάγια λογική του Έλληνα. Όμως για ποιο ακριβώς πράγμα δεν είν΄ αργά; Γιατί από την πρώτη εφαρ-μογή των επιταγών του ΔΝΤ της ΕΚΤ και όλων αυτών που μας «κατανο-ούν» για τα δεινοπαθήματά μας, μέχρι σήμερα έχουν εκφραστεί ένα σωρό απόψεις. Μέχρι και ο γρά-φων, πριν υπάρξει η οποιαδήποτε πρωτοβουλία της κυβέρνησης, είχε εκφράσει την ευχή η επανατακτική προσπάθεια να έχει σαν κύριο εργα-λείο την ανάπτυξη και όχι την απορ-ρόφηση και του τελευταίου οξυγό-νου που είχε απομείνει στην αγορά (Πύλη τεύχος Οκτωβρίου 2009). Ας μη ξεχνάμε ότι υπήρχαν ήδη μεγά-λες δυσκολίες στην αγορά με σωρεία λουκέτων και έναν ωκεανό από ακά-λυπτες επιταγές και διαμαρτυρημέ-νες συναλλαγματικές. Που σημαίνει ότι η κρίση ήταν ήδη εδώ και η αγο-ρά αισθάνονταν έντονα τα συμπτώ-ματά της. Ωστόσο η χώρα προχωρούσε σε εκλογές με την επίγνωση της δύσκο-λης οικονομικής κατάστασης, απλά η κυβέρνηση του κ. Παπανδρέου αντί να πέσει στο καυτό νερό, έπεσε στο λιωμένο μολύβι. Λογικό ήταν ότι θα

εκδηλώνονταν ένας πανικός! Αλλά χωρίς μεγάλες εξάρσεις. Δεν ήταν άγνωστη η κατάσταση της χώρας στον σημερινό πρωθυπουργό! Ας μη μας διαφεύγει το γεγονός της, εν κρυπτώ, ενημέρωσης που είχε κάνει ο κ. Προβόπουλος λίγες μέρες προ των εκλογών προς Καραμανλή και Π»ανδρέου, παραθέτοντας όλα εκεί-να τα στοιχεία που ήλθαν στο φως λίγες μέρες αργότερα. Εδώ θα μπο-ρούσαμε να πούμε ότι η στάση και των δύο συνιστούσε δολιότητα, γιατί η απόκρυψη από τον λαό τόσο ση-μαντικών δεδομένων θα μπορούσε να σημάνει την δραματική αλλαγή του αποτελέσματος των εκλογών. Ας είναι, συνήθως ο λαός μας δεν δίνει μεγάλη σημασία σε τέτοιες λεπτο-μέρειες, βλέπετε μας έχουν συνη-θίσει στην πολιτική.. μικροπρέπεια. Όπως και να ΄χει το πράγμα κανείς δεν μπορούσε να κάνει τον ανήξερο ενώ τα μέτρα που θα λαμβάνονταν ως συνταγή ΔΝΤ ήταν γνωστά. Για αναπτυξιακή προσπάθεια ούτε κουβέντα, που πάει να πει ότι εξα-ντλούμε και το τελευταίο οξυγόνο της αγοράς. Τα χρήματα που συγκε-ντρώθηκαν επαρκούν να καλύψουν ένα πολύ μικρό μέρος των τόκων που πρέπει να πληρώσουμε χωρίς να υπάρχει πλέον η δυνατότητα ν΄ αντληθούν χρήματα από τον κύκλο εργασιών. Αυτό σημαίνει ότι οι δα-

νειακές ανάγκες της χώρας θα με-γαλώσουν μετατρέποντάς μας σε στόχο των διεθνών τοκογλύφων. Μ΄ άλλα λόγια η επαναδιαπραγμάτευση του χρέους της χώρας μας είναι πλέ-ον μονόδρομος. Δυσάρεστο αλλά ....αληθές. Κάθε άλλη ενέργεια θα μας οδηγήσει σε μεγαλύτερες περιπέτει-ες, βάζοντάς μας σε πιο μειονεκτική θέση. Εκεί που πρέπει να πέσει όλη η προσπάθεια της κυβέρνησης είναι η ανάπτυξη με εντελώς διαφοροποι-ημένες πρακτικές απ΄ αυτές του πα-ρελθόντος. Δηλαδή ανατροπή των κακώς κειμένων στο εσωτερικό με παράλληλη αξιοποίηση των φυσικών εταίρων της χώρας καθώς και των δι-εθνών συνεργατών μας. Ίσως αυτή να είναι η ευκαιρία να προ-χωρήσουμε με τολμηρά βήματα στην αλλαγή της φυσιογνωμίας των επαγ-γελματικών συνεταιρισμών και τον επαναπροσδιορισμό του προϊόντος της οικονομίας μας. Είπαμε ποτέ δεν είν΄ αργά. Αρκεί να ξεκινήσουμε. Οι δυνάμεις του λαού μας είναι τεράστι-ες και με την κατάλληλη έμπνευση μπορούμε να μεγαλουργήσουμε. Το ΄χουμε κάνει και στο παρελθόν, για-τί όχι και τώρα. Ένα μόνο πράγμα να ΄χουμε στο νου μας: Κανείς δεν έχει την πρόθεση να μας περιμένει, η τα-χύτητα στην λήψη των αποφάσεων, στην παρούσα φάση, ίσως καθορίσει το μέλλον των παιδιών μας.

Οι πολίτες αυτής της χώρας και ιδιαίτερα οι νέοι εί-ναι απογοητευμένοι και απαισιόδοξοι με θέματα όπως η ανεργία, το πρό-βλημα της ανάπτυξης, της εκπαίδευσης, της

συσσώρευσης ανθρώπινου κεφαλαίου, της κοι-νωνίας της γνώσης και της πληροφορίας. Συζητώ-ντας με φοιτητές μου καταλήγω στο συμπέρασμα ότι οι νέοι και η πολιτική φαίνεται να βρίσκονται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, σε διαμετρι-κά αντίθετα άκρα. Η πολιτική μοιάζει πλέον στα μάτια των περισσότερων, άνευρη, γκρίζα, αποξε-νωμένη και αποκομμένη από την ουσία, τον ρόλο και την αποστολή της.Σε αυτό το κλίμα γενικευμένης απαξίωσης της πο-λιτικής και των πολιτικών είμαι πεπεισμένος ότι μια από τις βασικές προκλήσεις αυτής της προε-κλογικής περιόδου είναι η ανατροπή του κλίμα-

τος απαξίωσης του θεσμού της Τοπικής Αυτοδι-οίκησης και η ανάδειξή του ως πυρήνα ενός νέου μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης, ως πεδίο ενός ολόκληρου νέου κοινωνικού τομέα, ως θεμελιώδη εγγυητή κοινωνικής δικαιοσύνης και συνοχής. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν πρέπει να αντιμετωπίζε-ται ως μια χοάνη που απορροφά πόρους, ανακό-πτει τους ρυθμούς ανάπτυξης και επιδεινώνει τα δημοσιονομικά μεγέθη, αλλά ως ένα συμμετοχικό κοινωνικό σύστημα αποτελεσματικής λειτουργίας και ανάπτυξης. Για να γίνει αυτό, απαιτείται ανασυγκρότηση και πραγματική επανίδρυση της Τοπικής Αυτοδιοίκη-σης και η άποψή μου αυτή πηγάζει από τη βαθιά επίγνωση ότι η διοίκηση σε τοπικό επίπεδο, ως βασικό κύτταρο της ευρύτερης κοινωνίας που στη-ρίζει τους θεμελιώδεις κανόνες λειτουργίας της, αποτελεί το βασικό μηχανισμό ενδυνάμωσης της συνοχής της τοπικής κοινωνίας και κατά συνέπεια τον κυριότερο προωθητικό παράγοντα για την οι-

κονομική και κοινωνική πρόοδο του τόπου μας. Η υφιστάμενη κατάσταση στην Τοπική Αυτοδιοίκη-ση είναι αποκαρδιωτική. Η απουσία στρατηγικής δράσης, οι σπατάλες στη διαχείριση των ανεπαρ-κών δημόσιων πόρων, η διοικητική ισοπέδωση, η εκδήλωση ήσσονος προσπάθειας συμπεριφορών, οι οργανωτικές επικαλύψεις, η δομική αδράνεια και η απουσία ορθολογικού πλάνου και σχεδία-σης νέων έργων έχουν ως αποτέλεσμα το όφελος των παραγόμενων αποτελεσμάτων να υπολείπε-ται του κόστους.Η ανασυγκρότηση και η πραγματική επανίδρυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρέπει να αποτελεί στρατηγική επιλογή και προτεραιότητα της νέας τοπικής αρχής, ώστε να καταστεί η νέα διοίκηση θεσμός εγγύησης τόσο της τοπικής οικονομικής ευημερίας, όσο και της κοινωνικής συνοχής. Αυ-τή εξάλλου είναι κατά την άποψή μου η βασικό-τερη πρόκληση και της Δημόσιας Διοίκησης γε-νικότερα.

απόψεις

Αισιοδοξία Περιορισμένης Έκτασης

Η απαξίωση του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Tου ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΑΤΖΗΚΥΠΡΑΙΟΥΠρόεδρου Σωματείου ΥγρώνΚαυσίμων Ν. Κοζάνης


Φα ί ν ε τ α ι πως εν τέλει, πα-ρόλο που πάντα ( ναι, πά-

ντα) το μετανιώνουμε, δεν ψηφί-ζουμε ιδέες, συλλογικότητες και πράξεις αλλά πρόσωπα. Γι αυτό και το «σύστημα» έρχεται σε αμη-χανία ενώπιον ενός μη αρχηγικού κόμματος. Ως σύστημα εννοώ εδώ οτιδήποτε έθιμα & συνήθειες ακολουθούμε χωρίς να θέτουμε σε αμφισβήτηση, χωρίς να εξετά-

σουμε αν εμπεριέχουν αντιφά-σεις ή είναι δίκαιες, σωστές και ωφέλιμες για μας. Ο τρόπος που έχουμε προγραμματιστεί να επι-κοινωνούμε απλώς απαιτεί επιτα-κτικά πρόσωπα κι εμείς δεν ανα-λογιζόμαστε το γιατί. Χωρίς αυτά, όσο καλές κι αν είναι οι ιδέες και τα προγράμματα είναι καταδικα-σμένα μέχρι να βρουν τα πρόσω-πά τους και μάλιστα τα «αρχηγι-κά», τους «επικεφαλείς» τους, όχι απλά εκφραστές. Το κυνήγι των αρχηγών βέβαια συνεπάγε-ται πολλά παρατράγουδα και πα-ρεκτροπές που όλοι τα βλέπουμε, αλλά στην ίδια παγίδα πέφτουμε πάντα. Το βλέπουμε και τώρα, γι άλλη μια φορά στις αυτοδιοικη-τικές εκλογές όπου πληροφο-ρούμαστε πολύ περισσότερα για τους «επικεφαλείς» υποψήφιους και τις κόντρες τους, εσωκομματι-κές ή όχι, παρά για τις ιδέες τους, τις διαφορές τους και το πρόγραμ-μά τους. Όμως και στην κορυφή της χώ-ρας, η ίδια λογική μάλλον επι-κρατεί. Παρόλο που από το 86, με την αλλαγή του Συντάγματος του αφαιρέθηκε κάθε αποφασι-στική αρμοδιότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκπροσωπεί ως πρόσωπο, έστω συμβολικά ακό-μη και σήμερα το στερεό έδαφος

στο οποίο πατάμε. Όμως η προε-δρία επιλέγει να είναι πρόεδρος μόνο για το 97% των Ελλήνων. Το υπόλοιπο 3% (περίπου) ψηφίζει ένα κόμμα χωρίς αρχηγό. Όταν το 2006 το κόμμα του ΛΑΟΣ ήταν μόνον στην Ευρωβουλή, εδέχθη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να δει τον αρχηγό του κόμματος κύ-ριο Καρατζαφέρη κι ας μην ήταν ακόμη στην Ελληνική. Σήμερα, που στο ίδιο επίπεδο κοι-νοβουλευτικής εκπροσώπησης βρίσκονται οι Οικολόγοι Πράσι-νοι, οι παρακλήσεις της συλλογι-κής γραμματείας τους (που αλλά-ζει και κάθε χρόνο) να τους δεχτεί ως φορέα, έχουν καταστεί επιμό-νως άκαρπες. Προφανώς ή έλλει-ψη αρχηγού αποπροσανατολίζει τη γραμματεία του προέδρου και καθιστά τις ιδέες που εκπροσω-πούνται από μια συλλογικότητα από «εθιμοτυπικά» αχώνευτες μέ-χρι ακατανόητες επικοινωνιακά. Άλλη γλώσσα μιλάνε αυτοί οι ξυ-πόλυτοι στ’ αγκάθια της επικοινω-νίας και της πολιτικής από αυτήν που ομιλείται μέχρι τώρα. Πως το κατ εξοχήν πρόσωπο θα συναντή-σει μια έννοια;Ίσως μάλιστα, η έλλειψη αρχηγού να είναι και αυτή που αποπροσα-νατολίζει τόσον καιρό τα ΜΜΕ και μοιράζουν τόσο άνισα τον τηλε-οπτικό τους χρόνο ανάμεσα στα κόμματα. Άλλωστε, μια συλλογι-κότητα ή μια ιδέα δεν είναι και εύ-κολο αντικείμενο κουτσομπολιού όσο ένας αρχηγός με τους επιτε-λείς του, ούτε και τόσο πετυχημέ-νος δημιουργός ειδήσεων. Μήπως λοιπόν πρέπει να αρχίσουμε να αμφισβητούμε αυτά που έχουμε συνηθίσει; Μήπως οι «αρχηγοί» παντός είδους δεν είναι εν τέλει και οι πιο κατάλληλοι να μας εκ-προσωπήσουν;

απόψεις

Οι ξυπόλυτοι στ’ αγκάθια

Ο πιο έμπιστος συνεργάτης σας!

Του Φίλιππου ΔραγούμηΠεριβαλλοντολόγος, Επίτιμο μέλος Ι.Π.Α.Δ.Μ.


«20 δις ευρώ ο τζίρος των προϊόντων «μαϊ-μού»» γράφει η ιστο-σελίδα «zougla.gr». «κομπίνα – μαμούθ με φάρμακα» αναφέ-

ρει η Ελευθεροτυπία του Σαββάτου 7 Αυγούστου. «5,5% αυξήθηκε τον Ιούλιο ο πληθωρισμός» μας πληρο-φορεί η Καθημερινή την 7/8/2010. Τρεις ειδήσεις στην ποσοτική ενημέ-

ρωση που βάζουν στίγμα στην καθη-μερινότητα. Τρεις ειδήσεις έτσι στα αρπαχτά για να καταλάβουμε ότι ο πολίτης νιώθει το κράτος ξένο και το αντιλαμβάνεται σαν απειλή. Μή-πως και για το ελάχιστο όπως είναι τα προϊόντα «μαϊμού» πρέπει να επέμ-βουν οι «Φον Φούφουτοι» κατά Πά-γκαλον»; Ρωτάμε λοιπόν τον κύριο Πάγκαλο Αντιπρόεδρο της σημερινής Κυβέρ-νησης. Για να αλλάξει το ασφαλι-στικό χρειαζόταν το μνημόνιο; Δεν μπορούσαμε να το κάνουμε χωρίς επιστάτη; Για να ανοίξουν τα κλει-στά επαγγέλματα χρειαζόταν να μας το πουν οι ξένοι ειδικοί; Δεν μπορού-σαμε να αποφασίσουμε μόνοι μας; Για να βάλουμε σειρά στα Νοσοκο-μεία πρέπει να το διαπιστώσουν και μας το επιβάλουν οι ειδήμονες της Τρόικας; Γνωρίζεις αντιπρόεδρε πό-σα εκατομμύρια αυτή τη στιγμή (Αύ-γουστος) ξοδεύονται από τις τοπικές αυτοδιοικήσεις σε κλαρίνα, σουβλά-κια και μπίρες σ’ όλη την Ελλάδα στο όνομα του πολιτισμού, όταν ο πολί-της τρώει «το σκατό του»; Μήπως πρέπει και εδώ να επέμβουν οι σω-τήρες του Δ.Ν.Τ.; Γιατί εμείς περί άλ-λων τυρβάζουμε;Αντιπρόεδρε, βαρεθήκαμε να πα-ρατηρούμε τους «φτηνά» προο-δευτικούς να εκθειάζουν την «ελ-πιδοφόρα αντίσταση» χωρίς άποψη δικαίωσης. Αντιπρόεδρε βαρεθήκα-με να βλέπουμε τον μαύρο «κόπρο» να εμφανίζεται στα πολυτελή κότε-ρα, στα αστραφτερά τζιπ, στις μαύ-ρες τζάγκουαρ, τις πισίνες κ.α. και

να μαθαίνουμε ότι δηλώνουν εισό-δημα ποιο λίγο και από το εισόδημα του συνταξιούχου του ΟΓΑ. Αντιπρόεδρε,βαρεθήκαμε να βλέ-πουμε και να ακούμε τους διαχειρι-στές της εξουσίας να είναι «πολύφω-νοι» και να ευτελίζουν τον δημόσιο διάλογο σε φτηνές κορόνες.Αντιπρόεδρε, παρατηρούμε ότι οι εξουσιαστικές συντεχνίες (σπάνια ικανών ανθρώπων αλλά πάντα εγω-παθών) με συνθήματα «θα χυθεί αίμα», «θα έχουμε πόλεμο»…κλπ., να αδρανούν για τη γενική οικονο-μική εικόνα της χώρας αλλά να εί-ναι «στεντόρειοι» για το προσωπικό τους συμφέρον. Φτάσαμε κάποια στιγμή να πιστεύ-ουμε ότι η οικονομία της χώρας ήταν άριστη όταν οι κυβερνήσεις μοίρα-ζαν χρήματα και παροχές, διορίζο-ντας στο δημόσιο χιλιάδες υπαλ-λήλους, καταφεύγοντας όμως σε τεράστιο δανεισμό. Και οι αποτυχη-μένες μετριότητες που κυβερνούσαν θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι με δα-νεικά χαΐρι δεν γίνεται. Βαρεθήκα-με τις φιλοφρονητικές προσφωνή-σεις και τις θεωρούμε περιττές και ανόητες. Το ψυχολογικό κουράγιο του Έλλη-να πρέπει να γνωρίζετε ότι είναι στα όρια του πανικού. Η αποσυντεθει-μένη και διεφθαρμένη σκέψη, είναι καιρός να σμικρυνθεί στο ελάχιστο. Η συντεταγμένη πολιτεία μπορεί χω-ρίς την τρόικα να διαχειριστεί τα ρά-ντζα των νοσοκομείων, τα φάρμακα, τους ανέργους, την ανάπτυξη, τα πα-νεπιστήμια, τις συντάξεις, τα προϊό-ντα, την ασφάλεια του πολίτη, την επιχειρηματικότητα, τα τηλεοπτι-κά κανάλια, για να πούμε «δεν είναι όλοι το ίδιο». Ακούγεται και σιγοψιθυρίζεται ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν θα ξανά- είναι κυ-βέρνηση με τα μέτρα που παίρνει. Η αντιπολίτευση διαπιστώνεται ότι επιμένει στο «μιάο, μιάο, βρε γατού-λα». Η αριστερά «μας τα ‘παν προτού είκοσι χρόνια». Η νέα αριστερά «μια από ολίγη». Η Δεξιά «Τι θέλουν οι Βούλγαροι στη Μακεδονία». Κύριε Αντιπρόεδρε, απευθύνομαι σε σας γιατί δεν μασάτε τα λόγια σας. Ο λαός γνωρίζει τι κάνετε και γιατί το κάνετε με φούφουτους ή χωρίς φούφουτους. Εάν ξανά εκλεγείτε ή όχι εμένα προσωπικά ποσώς με ενδι-αφέρει. Με ενδιαφέρει όμως να μπει μια τάξη στο μπ….. που λέγεται Ελ-λάδα. Έχοντας χρόνια τώρα την πο-λιτική εμπειρία και την αμεσότητα που σας χαρακτηρίζει στο λόγο «έξω από τα δόντια» περιμένουμε, αν δεν

τα είπατε μέχρι σήμερα στον πρωθυ-πουργό, να τα πείτε όπως δεν θα τα έλεγε κανείς άλλος. Η χώρα δεν ση-κώνει άλλη αποτυχία. Φτάσαμε στο Ναδίρ. Πατώσαμε. Αφού όμως η μπά-λα παίζεται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, ας την παίξουμε. Οι Φον Φούφουτοι τουλάχιστον είναι αξιοπρεπείς και υπάλληλοι. Νούμερα βλέπουν, νού-μερα υπολογίζουν, ας μη μας θεω-ρούν όμως και «νούμερα». Πολύ θα χαρούμε Αντιπρόεδρε, να φιλοξενή-σουμε την απάντησή σας.

ΥΓ: Με τον κ. Πάγκαλο δεν συμφω-νούμε πάντα, άλλα είναι και λίγο μά-γκας, πώς να το κάνουμε. Για τους Φούφουτου,ς εμείς καταλάβαμε, ότι και ο κ. Πάγκαλος κατάλαβε ότι χω-ρίς αυτούς, «Φούφουτος», δηλαδή άκαπνος ο Κόκορας.

Με αγάπη στον Πάγκαλο

παραπολιτικά

Του ΚΩΣΤΑ ΒΙΚΑΕκδότη Πύλης Ανάπτυξης

Είπε ο Γιώργος Δακής, υποψήφιος περιφε-ρειάρχης για τη Δυ-τική Μακεδονία:…

«Η πολιτική στήριξη από τη Νέα Δημοκρατία της εκφρασθείσας υποψηφιότητας μου για τη θέ-ση του αιρετού Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας αποτελεί ιδιαίτερη τιμή προς το πρόσω-πό μου και αναγνώριση της σχέ-σης εμπιστοσύνης, που συλλο-γικά δομήσαμε με την κοινωνία έχοντας σταθερό γνώμονα τη σύνθεση των δυνάμεων του τό-που και την ενότητα των πολιτών. Στο καινούργιο που ανατέλλει, με γνώση και ευθύνη, στοχεύ-ουμε στην πρόοδο και την ανά-πτυξη της Δυτικής Μακεδονίας, για να την αναδείξουμε πρωτο-πόρο στην πατρίδα μας και στα Βαλκάνια της ειρήνης και της συνεργασίας. Στον αγώνα για το κοινό καλό απευθύνουμε κάλε-σμα συμμετοχής και συμπόρευ-σης σ’ όλους τους Δυτικομακε-δόνες, για ένα αύριο αντάξιο της ιστορίας μας και των προσδοκιών της νέας γενιάς.(Αν κρίνει κανείς από τη θητεία του κ. Δακή στη Νομαρχία Κοζά-νης η παραπάνω δήλωση μάλ-λον ατυχής μπορεί να χαρακτη-ριστεί. Εκτός και αν εμείς ζούμε σε άλλη περιοχή και δεν γνωρί-ζουμε τι έγινε την προηγούμε-νη τετραετία στη Ν.Α. Κοζάνης. Αλλά συνήθως σε αυτές τις πε-ριπτώσεις ισχύει ο κανόνας που

λέει: …πες, πες, πες και από όλα κάτι θα μείνει… Έτσι και αλλιώς οι πολίτες ψηφίζουν με τα δικά τους κριτήρια και κατά κανόνα δεν φημίζονται για την εξυπνά-δα των επιλογών τους. Μέσα σε όλα αυτά γιατί να μην έχει τύχη ο Γιώργος….? Απλά τυχαίνει τώρα να μην υπάρχει ένα Λεούδης να τον πάρει από το χεράκι για να τον κάνει Νομάρχη… )Διαβάστε, διαβάστε, διαβάστε το κατ’ ευφημισμόν «αισιόδο-ξο» μήνυμα του Νομάρχη Κοζά-νης και υποψήφιου Περιφερειάρ-χη Δυτικής Μακεδονίας που είναι στρουθοκαμηλισμός στη «λογι-κή» αποσύνθεση της εκλογικής «Μάζας». Πιστεύω ότι αυτή την φορά δεν θα περάσει. Ζήσαμε την τετραετία που πέρασε, έναν εξουσιαστή Νομάρχη που με τους επίσημους κομματανθρώ-πους του αδιαφόρησε και για στοιχειώδεις απαιτήσεις της ευ-θύνης που είχε στο αρχικό κίνη-τρο (εξαγγελίες) στο σκοπό που είχε βάλει. Βλέπε Τοπικός Πόρος Ανάπτυξης, δρόμος Κοζάνης – Σερβίων κ.α. Οι εκλογικές ατά-κες όπως οι παραπάνω ερεθίζουν την κοινωνία όταν μόλις προχτές ο αντινομάρχης (ΠΑΡΑΒΡΕΘΗ-ΚΕ) χρησιμοποιεί τον θεσμό σαν εφαλτήριο για την προβολή του. Φαιδροδραματικές μόνο μπο-ρούν να χαρακτηριστούν οι δια-βεβαιώσεις στην κριτική σκέψη του πώς διαχειρίστηκε μέχρι σή-μερα την νομαρχία Κοζάνης και πως γεύτηκε την μέθη της δημο-σιότητας (300.000€ στον Δεσπό-τη) όταν ο λαός του δεν έχει να φάει και στο γραφείο του κάθε μέρα συνωστίζονται νέοι για μία θέση εργασίας. Τώρα ας τον ψη-φίσει Ο ΔΕΣΠΟΤΗΣ.

Με γνώση και ευθύνη

για τη Δυτική

Μακεδονία

38 ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010παραπολιτικά

Ο Δημήτρης Λαμπρόπουλος στο Νομάρχη Κοζάνης Γι-ώργο Δακή: «Θα ήθελα να σας παρακαλέσω να δε-χθείτε την παραίτησή μου

από τη θέση του Νομαρχιακού Συμβούλου»Κύριε Νομάρχη,Με την παρούσα επιστολή μου θα ήθελα να σας ευχαριστήσω θερμά για την τιμή που μου κάνατε να με συμπεριλάβετε στο συν-δυασμό σας ως υποψήφιο νομαρχιακό σύμ-βουλο πριν από τέσσερα χρόνια. Επίσης θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την εμπι-στοσύνη που δείξατε στο πρόσωπό μου και με τιμήσατε με τη θέση του Αντινομάρχη. Παρέμεινα πιστός συνεργάτης σας και όταν μου ζητήσατε να παραιτηθώ από τη θέση του Αντινομάρχη για να διεκδικήσω θέση στο Ελληνικό Κοινοβούλιο ανταποκρίθηκα άμεσα στο αίτημά σας.Τώρα που οι δρόμοι μας χωρίζουν, εσείς ως υποψήφιος Περιφερειάρχης Δυτικής Μα-κεδονίας και εγώ ένας εκ των υποψηφί-ων Δημάρχων του Δήμου Βοϊου, θα ήθελα

να σας παρακα-λέσω να δεχθεί-τε την παραίτησή μου από τη θέση του Νομαρχιακού Συμβούλου, για να ακολουθήσει ο επόμενος επι-λαχών ο οποίος μπορεί να προσφέρει περισσότερα στη δύσκολη προσπάθειάς σας.Θέλω να ζητήσω συγγνώμη από τους συ-μπολίτες μας που με τίμησαν και με στή-ριξαν με την ψήφο τους, αλλά είναι χρέος μου να διασφαλίσω την ακεραιότητά μου σε ότι πιστεύω και πρεσβεύω.

Με τιμήΔημήτριος ΛαμπρόπουλοςΙατρός-Πνευμονολόγος

Μπράβο στο Δημήτρη. Έχει πο-λιτικό ήθος. Του ευχόμεθα καλή επιτυχία.

Σιγά τα αίματα. Σοβαρευτείτε.

Προς τους Ξενοδόχους της Φλώρινας:• Ερώτ. 1η: Άκουσαν ποτέ την λέξη Campus; Αν την άκουσαν ας μας γράψουν τι σημαίνει.• Ερώτ. 2η: Πως φαντάζονται το Πανεπι-στήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Ποια τμήμα-τα προτείνουν;• Ερώτ. 3η: Πόσα δωμάτια έχει η φοιτη-τική Εστία της «παλαιότερης» πανεπιστη-μιούπολης της Δυτικής Μακεδονίας;• Ερώτ. 4η: Που βρίσκεται η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου και που το κέντρο πλη-ροφορικής αυτού;• Ερώτ. 5η: Έχουν άδεια από την πολεοδο-μία τα κτίρια του Πανεπιστημίου και εάν ΝΑΙ πόσα από αυτά; Σε τι κτίρια γίνονται τα μαθήματα;• Ερώτ. 6η: Πόση και τι είδους βοήθεια πρόσφερε η Τοπική Αυτοδιοίκηση της Φλώ-ρινας για το θέμα αυτό;• Ερώτ. 7η: Πως αντιλαμβάνονται την ανά-πτυξη της περιοχής μέσα από το Πανεπι-στήμιο. Βλέπουν τον φοιτητή σαν χιλιάρικο ή σαν μελλοντικό «αγράμματο» επιστήμο-να όπως είναι σήμερα. Αγαπητοί ξενοδόχοι της Φλώρινας:Το έντυπο μας θα βρίσκεται δίπλα σας μόνο όταν προτείνετε μια ολοκληρωμένη πρό-ταση για το Campus Δυτικής Μακεδονίας, λόγια του αέρα στο πουθενά και αοριστο-λογίες για το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μα-κεδονίας πολλά μέχρι σήμερα ακούσαμε. Φτάνει πια. Καταντήσαμε γελοίοι με τις πανεπιστημιουπόλεις στο σύνθημα «κά-θε χωριό και στάδιο». Η Δυτική Μακεδο-

νία χρειάζεται ένα μικρό διαφοροποιημένο Τριτοβάθμιο Ίδρυμα υψηλών προδιαγρα-φών με νέες, μα πολύ νέες ειδικότητες, για να κάνει το άλμα. Περιμένουμε με αγωνία τις προτάσεις σας για το Campus Δυτικής Μακεδονίας και όπως λέμε πάντα, μας είναι αδιάφορο το που θα γίνει. Μας νοιάζει να γίνει. Αμπελο-σοφίες και εσωστρέφειες σε μια περιοχή όπως η Δυτική Μακεδονία στην οποία κα-τοικούν με το ζόρι 300.000 κάτοικοι, δεν χρειάζονται.

Τι γίνεται με τα γαϊδουράγκαθα …οέο!!Οι καλλιεργητές της αγριοαγκινάρας περι-μένουν απάντηση από τη Ν.Α. Κοζάνης τι να κάνουν την επόμενη περίοδο. Πέρασε η διετία της χρηματοδότησης από τον Τοπικό Πόρο και τώρα τι γίνεται; Λεφτά για χρημα-τοδότηση δεν υπάρχουν. Η ΔΕΗ Α.Ε. δεν είναι διατεθειμένη να προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση διότι το logistic δεν της βγαίνει και οι καλλιεργητές είναι σε αναμμένα κάρβουνα. Ποιος θα τους δώ-σει λύση; Να συνεχίσουν την καλλιέργεια της αγριοαγκινάρας ή να επανέλθουν στις παλιές καλλιέργειες; Και αν επιστρέψουν στις παλιές καλλιέργειες γιατί πήγε χαμέ-νο 1.000.000€; Ποιος θα αναλάβει πρω-τοβουλία να προχωρήσει αυτή η υπόθεση ή να εξηγήσει στους ανθρώπους γιατί δεν θα προχωρούσε έτσι κι αλλιώς;

Γιώργος Τοπαλίδης: Σε αυτές τις εκλογές βάζουμε τις βάσεις για το αύριο. Οικονομία και Ανάπτυξη.• Νέες αγροτικές καλλιέργειες. Ποιες Γιώργο;• Αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων με ευέλικτα δημο-τικά προγράμματα & Ενδυνάμωση τοπικής αγοράς και της τοπικής επιχειρηματικότητας. Ποια είναι τα ευέλι-κτα προγράμματα και πως θα ενδυναμώσεις την αγο-ρά Γιώργο; • Διεθνής προβολή ποικίλων μορφών τουρισμού και το-πικών προϊόντων. Που, πότε και πώς Γιώργο;• Ενίσχυση εμπορικής δραστηριότητας και μείωση εκρο-ής προς γειτονικά αστικά κέντρα. Λεπτομέρειες Γιώρ-γο. Πως θα γίνει η ενίσχυση, που θα βρεθεί το «μαλλί;»• Αποκατάσταση εκτάσεων και επανακαλλιέργεια. Ποι-ες εκτάσεις Γιώργο και ποιες καλλιέργειες; Υγεία και Υπηρεσίες. • Ανάδειξη Πανεπιστημίου και ΤΕΙ. Πώς Γιώργο;• Ανάπτυξη παραλίμνιας περιοχής. Πώς Γιώργο;• Ηλεκτρονικά Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών; Που και πώς Γιώργο; • Ενίσχυση προγραμμάτων Βοήθεια στο Σπίτι; Από ποιο «μαλλί» Γιώργο;• Αύξηση βρεφονηπιακών σταθμών; Πόσοι Γιώργο; Ποιότητα ζωής και Περιβάλλον.• Μετεγκαταστάσεις οικισμών. Από πού και που Γιώργο; • Αποκατάσταση ορυχείων; Με τι λεφτά Γιώργο; Και πως;• Ολοκληρωμένο δίκτυο οπτικών ινών. Έχουμε απ’ τ’ άλλο το Ανολοκλήρωτο και θα βάλουμε και το ολοκλη-ρωμένο.• Τηλεθέρμανση. Τι…τι ….τι….τι …συμβαίνει με την τηλε-θέρμανση και δεν το πήραμε χαμπάρι. • Περιαστικό πράσινο. Σίγουρα στο Παϊάμαπορο και στον Ψηλό τον Αϊλιά • Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Ωχ…ωχ….ωχ….ωχ…..και πάλι Ωχ. • Βιοκλιματικός σχεδιασμός . Εδώ λένε Αμάν…Αμάν…..Αμάν ……• Χωμάτινα ηχοφράγματα. Εδώ επιβάλλεται ανάλυση και την περιμένουμε απαραίτητα και παρά χρήμα. • Περιφερειακοί οδικοί άξονες. Από ποια χωράφια;• Χώροι στάθμευσης. Αν δεν ξέρεις ρώτα τον «Παραβρέ-θηκε» γιατί το έχει ψαγμένο.• Τεχνικά έργα, αντιπλημμυρικός σχεδιασμός. Σ’ έπιασε φόβος με το Πακιστάν, μην πεις όχι;• Χάρτες χρήσεων γης. Τους Νέους οι τους Παλαιούς; Ε! Φτάνει ποια με τις αεροστολογίες και τις «παπαριές» του κάθε πονεμένου υποψήφιου που θέλει κάτι να πει και δεν ξέρει πώς να το πει. Διαγγέλματα του λεπτού χωρίς καμιά σοβαρή προσέγγιση σε κανένα από τα θέ-ματα που απασχολούν τον τόπο.Στον Διαμαντή Βαχτσιαβάνο: για το άρθρο του «Ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο» του απαντούμε υπεύθυνα γι-ατί γνωρίζουμε: Οι Φον Φούφουτοι!!Στον Κοσμίδη Ιωάννη: για το άρθρο του «Προς Αντινο-μάρχη Κοινωνικής Ανάπτυξης, ενταύθα». Αγαπητέ Γιάννη «αποκαλύφθηκες» με το «Ενταύθα». Εμείς όμως θα τον «Αποκαλύψουμε». Είναι ο «Παραβρέθηκε» και τον λένε Γιώργο Σβώλη. Το βρήκαμε ή όχι; Γράψε μας.

ΣΗΜ.: Τα κείμενα και τα αποσπάσματα που χρησιμο-ποιήσαμε στο παραπάνω παραπολιτικό τα πήραμε από το www.kozan.gr. Κύριοι, του kozan.gr είστε υπέροχοι συνεχίστε.

Δημήτρης Λαμπρόπουλος Αμαν…αμάν…αμάν…

39ΠΥΛΗ | Σεπτέμβριος 2010 παραπολιτικά

Αντιγράφουμε από το φυλλάδιο που βρή-καμε σε μία σακού-λα με ροδάκινα που μοιράζονταν στην 6η

Γιορτή Ροδακίνου, της «Συντονιστι-κής Επιτροπής Αγώνα Δημοτών Δή-μου Βελβεντού». Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν το εξής: Ψή-φισαν: 2.377 πολίτες. Έγκυρα: 2.338 ψηφοδέλτια. Άκυρα – Λευκά: 39.Έλαβαν: ΟΧΙ: 2.236 ψηφοδέλτια, πο-σοστό 95,64%!! ΝΑΙ: 102 ψηφοδέλ-τια, ποσοστό 4,36%. Με την συμ-μετοχή του 77,20% του εκλογικού σώματος των βουλευτικών εκλογών του 2009!!Πιάσαμε την πονηρή επιτροπή!! Δη-λαδή μας λέει επί των ψηφισάντων στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές!! Νέα τερτίπια στην εκλο-γική διαδικασία. Στην επιτροπή δεν υπάρχει ούτε ένας που να άκουσε ότι το ποσοστό αυτών που ψήφισαν βγαίνει ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕ-ΝΟΥΣ; Ούτε εσύ το ξέρεις Δήμαρχε; Να σας το πούμε εμείς λοιπόν: Εγγεγραμμένοι: 4.789 στις βουλευ-τικές εκλογές του 2009. ΟΧΙ: επί των εγγεγραμμένων 2.236 δηλαδή πο-σοστό με την απλή μέθοδο των τρι-ών: 2.236χ100:4.789 = 46,69%. Μή-πως δεν είναι έτσι δήμαρχε που είσαι και οικονομολόγος; Εγώ όμως εύχο-μαι καλή συνέχεια στον αγώνα για την ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ. Και άμα χιονίσει τον Ιανουάριο να πάρετε τα φτυάρια και να ανοίξετε τους δρόμους, έτσι όπως το έκαναν οι παππούδες σας. Μην πάρετε τηλέφωνο τον νέο Δήμαρχο Σερβίων-Βελβεντού να στείλει το εκ-χιονιστικό.

Τα πονηρά του Βελβεντού (2)Ένα δεύτερο θέμα με την γιορτή και την ορχήστρα στην πλατεία του χω-ριού την Παρασκευή 6-8-2010. Κά-λεσες τον κόσμο της Δυτικής Μακε-δονίας με αφίσες και επιστολές στα ΜΜΕ να συμμετάσχει και να γνω-ρίσει το ροδάκινο. Δεχτήκαμε δια-μαρτυρίες από επισκέπτες άλλων περιοχών ότι η γιορτή με αφιέρωμα στον Καζαντζίδη έγινε για να «κονο-μήσουν» τα οκτώ μαγαζιά της περι-μέτρου της πλατείας και δεν υπήρ-χε θέση ούτε για έναν συνάνθρωπό μας με ειδικές ανάγκες, αφού οι θέ-σεις στις ταβέρνες και τα καφενεία τα είχαν ρεζερβέ βελβεντινοί από της 8:00μ.μ. Δήμαρχε ο θεσμός και η προβολή θέλει τόλμη. Μεταξύ σας γνωρίζεστε. Του άλλους χρειάζεστε. Άιντε και του Χρόνου καλλίτερα.

Τα πονηρά του Βελβεντού (3)Ακούσαν – άκουσαν και δεν πολυ-κατάλαβαν ούτε ο Δήμαρχος, ούτε ο Αντινομάρχης, ούτε οι Βελβεντινοί, ούτε οι του Συνοικισμού (ολίγον Βελ-βεντινοί). Στην παρουσίαση βιβλίου (8-8-2010) για τον παλαιό δάσκαλο Αντώνη Ζανδέ, η παρουσιάστρια συ-νταξιούχος καθηγήτρια φιλόλογος Ελένη Κόσκουρα είπε: «Παλιότερα στο Βελβεντό υπήρχαν 18 παπάδες, λένε τα στοιχεία μου». Και κοιτάζο-ντας προς το μέρος του ενός από τους δύο παρευρισκόμενους παπά-δες, συνεχίζει με έμφαση: «Τώρα αγαπητέ μου παπα-Δημήτρη, πώς τα καταφέρατε και είσαι μόνος πα-πάς στο Βελβεντό;!»Όταν πληροφορηθήκαμε την πα-ραπάνω «φιλοφρόνηση» της κ. Κό-σκουρα (συνταξιούχο φιλόλογο) για τον παπα-Δημήτρη πιστέψαμε ότι οι άλλοι δύο παπάδες του Βελβεντού πέθαναν. Ανησυχήσαμε και το ψά-ξαμε το θέμα και μάθαμε ότι ο παπα-Χαρίλαος, Βελβεντινός ιερέας, ζει και βασιλεύει (συνταξιούχος τώρα) και ο παπα-Κώστας Αρχιερατικός επί-τροπος Βελβεντού και ιερέας στον Ιερό Ναό του Αγίου Διονυσίου Βελ-βεντού (έτσι λένε τα Δίπτυχα) είναι «εν ζωή». Μία σκέψη πονηρή πέρασε από το πονηρό μας μυαλό. Λέτε η «πονηρά» συνταξιούχος καθηγήτρια να μην θεωρεί τον συνοικισμό του Βελβε-ντού, Βελβεντό; Λέτε ο Δήμαρχος και ο Αντινομάρχης (Βελβεντινός και άμεσα εμπλεκόμενος στο χιονοδρο-μικό) που ήταν παρόντες να μην κα-τάλαβαν «τον λόγον» της «συνταξι-ούχου καθηγήτριας φιλολογίας»(1); Οι Βελβεντινοί και οι ολίγον Βελβε-ντοί (Συνοικισμός) δεν κατάλαβαν ότι το Βελβεντό έχει τρεις παπάδες και όχι έναν; Οι παπάδες κυρία μου και κύριοι, εί-ναι τρεις στο Βελβεντό και όχι ένας, μπορούμε να το βεβαιώσουμε και το βεβαιώνουμε και εγγράφως. Τώρα αν πονάνε τα γραπτά ΤΟΥ ΠΑΠΑ θα το δούμε στην συνέχεια. Πάντως επι-μένουμε ΤΟ ΒΕΛΒΕΝΤΟ ΕΧΕΙ ΤΡΕΙΣ ΠΑΠΑΔΕΣ.

(1) Ο τίτλος Συνταξιούχος καθηγή-τρια της Φιλολογίας μας αρέσει ιδι-αίτερα γιατί ο/η συνταξιούχος φιλό-λογος έχει χρόνο να ασχολείται σε βάθος με το «πνεύμα», «τον λόγον», «την έρευνα», «τον σχολιασμό», αρ-κεί να μην έχει πάθει… (πως την λέ-νε ….όταν ξεχνάς). Άρχισα και εγώ να ξεχνώ.

Ζήλεψε φαίνεται τον Δεσπότη Κο-ζάνης ο Αντινο-μάρχης με το πα-ραβρέθηκε. Αλλά

ο Δεσπότης δικαιολογεί και το μισθό του, ανακοινώνοντας στο Λειμωνάριον κάθε δύο μήνες που, πότε και γιατί παραβρέθηκε. Ο Αντινομάρχης τι;Αντινομάρχη Κοζάνης Γιώργο Σβώλη, παραβρέθηκες και δεν παραβρέθηκες λίγο μας νοιάζει. Ο λαός λέει «κοντός ψαλμός αλ-ληλούια». Θα παραβρεθείς για άλλους δύο μήνες, ύστερα θα ……… γιατί ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει παραβρέθηκε. Δεν ξε-χνά ότι πολιτική δεν γίνεται με σουβλάκια και μπίρες. Δεν ξεχνά ότι πολιτική δεν γίνεται με κου-βέντες του αέρα σε αέρινα πλάνα των 700,00€. Δεν ξεχνά ότι η τε-τριμμένη γλώσσα με τις καθημε-ρινές ατάκες δεν είναι πολιτική. Ο λαός δεν ξεχνά ότι ο πολιτι-κός πρέπει να έχει οργανωμένη έκφραση και να προσφέρει έρ-γο χωρίς να παραβρίσκεται. Δεν ξεχνά ότι όποιος παραβρίσκεται σε πανηγύρια και χαρές κάθε μέ-ρα και το ανακοινώνει δεν μπορεί να προσφέρει έργο. Έργο χρειά-ζεται ο τόπος και όχι πανηγύρια επιδοτούμενα από την Νομαρχι-ακή Αυτοδιοίκηση. Αν κατάλαβες Αντινομάρχη ότι ο πολιτισμός εί-ναι τα πράσα, τα κάστανα και ο μπάτζιος, λάθος κατάλαβες. Αν κατάλαβες ότι πολιτισμός είναι τα 200,00€ που έδωσες στο σύλ-λογο «Αλώνια» για να πάρουν ένα μεζέ (όπως τώρα το λένε) στον Άγιο Ελευθέριο, λάθος κατάλα-βες. Να ξέρεις ότι τώρα τους την «βί-

δωσε» γιατί σ’ άλλους συλλόγους έδωσες 700,00€ και το πήραν χα-μπάρι. Ξέρεις τι λένε στα Αλώνια. – Σα δεν ντρέπεται είναι και απ’ το μαχαλά μας. Και άλλοι λένε – Άι-ντε ρα Σιρβιότ’ς είναι. Και εγώ λέω -Σ’ άματ ξέρς τι είσι. Και για να σο-βαρευτούμε μάθε ότι (στο περί-που) πολιτισμός είναι ένα σύνθε-το σύνολο που περιλαμβάνει τη γνώση, την Πίστη, την τέχνη, το νόμο, τα ήθη και τα έθιμα και άλ-λες δεξιότητες που απέκτησε ό άνθρωπος ως μέλος μιας κοινω-νικής ομάδας. Άλλα τι λέω, εσύ έδεσες το γομάρι από τον Πλάτα-νο και όχι από το Μακεδονήσι. Ας (ξανα)σοβαρευτούμε.Τόποι πανηγυρτζίδικης εμπειρίας. Χωριό ή Πόλη και το πανηγύρι δι-εθνές. Θεματική του πανηγυρι-ού: Ότι βάλει ο νους σου. Παλαιά και νέα έθιμα με κώδικα ιεράρχη-σης, κλαρίνα, σουβλάκια, μπίρες. Όπως σε κάθε καλά οργανωμένο πανηγύρι πολύτιμος πανηγυρτζί-δικος χρόνος διατίθεται για την «επίσημη έναρξη». Να προλάβουν οι άνθρωποι της εξουσίας, της τοπικής και της περιφερειακής, να απευθύνουν όλοι, αν είναι δυνατό, χαιρετι-σμό στους πανηγυρτζήδες. Να εξάρουν την σπουδαιότητα που έχει για την ντόπια κοινωνία και γενικώς για την χώρα το πανηγύ-ρι. Να ευχηθούν και του Χρόνου καλύτερα. Συναγωνίζονται οι άρ-χοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης σε μεγαλόστομες κοινοτοπίες και φυσικά ένας το ανακοινώνει και στον τύπο. Παραβρέθηκε. Δηλα-δή, «χέστηκε η φοράδα στο αλώ-νι», όπως λέει και η λαϊκή παροι-μία. Και του χρόνου, εύχομαι χωρίς Τον ΠΑΡΑΒΡΕΘΗΚΕ.

Παραβρέθηκε…Τα πονηρά του Βελβεντού (1)

Documents

Πύλη Ανάπτυξης 28