บทท 3 การใชงานคาสงใน Sketch Command

การออกแบบโมเดลในโปรแกรม Solidworks2005 ใหไดเตมประสทธภาพนน เรมตนเราจะตอง

เรยนรการใชงานของคาสงเบองตนในการสราง Sketch 2D กอน เพอเตรยมความพรอมและความเขาใจถง

ขนตอนการใชงานในคาสงการสราง Profile Sketch ตางๆโดยเมอเราทราบถงวธการใชงานของแตละคาสงแลว เราจะสามารถนาความเขาใจไปพจารณาคาสงตางๆ ทจะใชในการออกแบบโมเดล เพอใหสามารถใช

โปรแกรมไดอยางมประสทธภาพสวนประกอบ คาสงพนฐานในการสราง Sketch 2D จะแบงคาสงออกเปน 2 สวนคอ

- Sketch Entities คอคาสงในการสราง Sketch โดยจะประกอบไปดวยคาสงตางๆ ดงน

Line ,Circle, Rectangle, parallelogram, Polygon , Center point Arc,3 Point Arc, Tangent

Arc, Ellipse, Spline ,text เปนตน

- Sketch Tools คอคาสงทใชในการชวยการสราง Sketch ใหมความสมบรณมากขน ซงจะ

ประกอบดวยคาสงตางๆดงน Sketch Fillet, Sketch Chamfer, Sketch Mirror, Sketch Trim, Linear

Step and Repeat, Circular Step and Repeat เปนตน

3.1 การสรางชนสวนใหม 1. คลกปม New บน Standard ทลบาร หรอคลกท File> New บนเมนบารในการสราง

ไฟลชนสวนใหมกลองขอความ New Solidworks Document จะขนมาคลก Tutorial

2. เลอกไอคอน Part คลก OK หนาตางของชนสวนใหมขนมา

ภาพท 3.1 การเปดไฟลใหม Part

12

3.2 คาสง Sketch Entities

การเปดสเกทช 2 มต โดยการคลกปมสเกทช บนสเกทชทลบารหรอคลก Insert>Sketch บนเมนบาร ในการเปดสเกทชจะเปนการเปดบนระนาบดานหนา(Front plane) ซงระนาบดานหนาจะเปนหนงใน 3 ระนาบทเปนคาเรมตนทแสดงอยในกลองโครงสรางการจดการฟเจอร (Feature Manager Design Tree) 3.2.1 การแสดงสถานะของการสเกทช สเกทช(Sketch) คอสวนประกอบพนฐานในการออกแบบกาหนดรปราง และขนาดของชนสวน>part) 3 มต ซงจะสรางจากคาสงพนฐาน เชน Line, Arc, Circle, Ellipse, Rectangle หรอ Polygon เปนตนเมอการเปดสเกทชเรมทางานโปรแกรมจะแสดงสถานะตางๆ ทเกยวของขนมาดงน

ภาพท 3.2 เมนคาสง Sketch

แถบสถานะดานลาง(StatusBar)ของหนาตาง จะแสดงคาวา Editing Sketch หมายถงการ

ทางานอยในสวนของการสรางและแกไขสเกทชจะอยทมมลางซายของหนาจอ

คอ สญลกษณของการยนยนในการสเกทช(Confirmation Corner)จะขนมา

13

3.2.2 การเขยนเสนตรง

1. คลก Line หรอคลกท Tools>Sketch Entity>Line เพอเรมเขยนเสนตรง 2. คลกเรมทจด 0,0 Origin ลากเมาสขนไปทางขวา ในระนาบ X-Yโดยโปรแกรม จะ

บอกขนาดพกด ระยะทาง 1.19 mm เปนเสนตรง ในการกาหนดขนาดสามารถกลบมาแกไขภายหลงได

ภาพท 3.3 การสเกทชเสนตรง

3. แลวกด แปน Enter เพอ ออกจากการทางานของการเขยนเสนตรง 3.2.3 การเขยนสเกทชรปสเหลยม

1. คลก Rectangle หรอคลกท Tools>Sketch Entity>Rectangle เพอเรมเขยนรปสเหลยม 2. คลกเรมทจด 0,0 Origin ลากเมาสขนไปทางขวา ในระนาบ X-Yโดยโปรแกรม จะบอก

ขนาดพกดX 36 mm. Y 24.59 mm. ดงรป

ภาพท 3.4 การสเกทชสเหลยม

3. แลวกดแปน Enter เพอออกจากการทางานของการเขยนรปสเหลยม

14

3.2.4 การใชคาสง Polygon การใชคาสง Polygon เปนการใชคาสงทเขยนรปดานเทาหลายดาน ซงสามารถกาหนดดาน

ตงแต 3 ดานจนถง 40 ดาน โดยสามรถกาหนดการเขยนใหรปดานตางๆอยในวงกลม (Inscribed) หรอ

สามารถเขยนในรปดานตางๆใหอยนอกวงกลม (Circumscribed) โดยใชเสนผาศนยกลางของวงกลมเปนตวกาหนดขนาด ซงเมอเรานาเมาสไปคลกคาสง Polygon เมาสจะแสดงสญลกษณ และมขนตอนการใชงานของคาสง Polygon ดงน

1. คลกคาสง Polygon หรอนาเมาสไปท Tools>Sketch Entities> Polygon จากนน

ทางซายมอจะปรากฏ Properties ของคาสง Polygon ในสวนของ Parameters ทาการกาหนดจานวนดาน(N) ทตองการ นาเมาสไปวาง ณ ตาแหนงใดๆคลกเมาสซายใน Graphic Area

ภาพท 3.5 การสเกทชรปหกหลยม

2. ทาการลากเมาสไปในทศทางทตองการพอประมาณ จะมระยะและมมองศาบอกอย

จากนนคลกเมาสขวาเลอก Select เพอออกจากคาสง Polygon

15

3.2.5 การใชคาสง Circle

1. คลก หรอคลกท Tools>Sketch Entity>Circle คลกเรมทจด 0,0 Origin ลากเมาสไปทางขวา ในระนาบ X-Yโดยโปรแกรม จะบอกขนาดพกด รศม ดงรป

ภาพท 3.6 การสเกทชรปวงกลม

2. การปอนคา ใสคารศมทตอง แลวกด แปน Enter

ภาพท 3.7 การกาหนดคาพารามเตอรของคาสง Circle

3.2.6 การใชคาสง Centerpoint Arc การใชคาสง Centerpoint Arc เปนการสรางสวนโคงโดยการกาหนด จดศนยกลางของ

สวนโคง และลากเมาสเพอเลอกขนาดรศมและมมองศาทเรมตน ดวยเมาสซายและเลอกมมสนสดสวนโคง

ดวยคลกเมาสอกครง ซงเมอเรานาเมาสไปคลกคาสง Centerpoint Arc เมาสจะแสดงสญลกษณ และมขนตอนการใชงานของคาสง Centerpoint Arc ดงน

16

1. นาเมาสไปคลกคาสง Centerpoint Arc หรอนาเมาสไปท MenuBar คลก Tools >Sketch Entities> Centerpoint Arc จากนน คลกเมาสซายบรเวณ จดOrigin เปนจดศนยกลาง ทา

การลากเสนเมาสออกจากจดศนยกลางของสวนโคงพอประมาณ จะมรศม ®สวนของเสนโคงขนมา 2. คลกเมาสซายหนงครง เพอเปนจดเรมตนของการสรางสวนโคง จากนนลากเมาสไปตาม

รศมสวนโคงทมมมองศาเปนตวกาหนดจดสนสดของสวนโคงโดยการคลกเมาสซายหนงครง

ภาพท 3.8 การสเกทชเสนโคงโดยคาสง Centerpoint Arc

3. ทาการกาหนดขนาดรศม หรอ มมทตองการใน Parameter และ แลวกด แปน Enter

ภาพท 3.9 การกาหนดคาพารามเตอรของคาสง Centerpoint Arc 3 2.7 การใชคาสงTangent Arc การใชคาสง Tangent Arc คอการสรางสวนโคงโดยการใชจดสมผสของ Sketch เปน

ตวกาหนด จดเรมตนของการสรางสวนโคง และลากเมาสเพอทาการเลอกรศมและมมในการกาหนดขนาดและ

สวนโคง ซงเมอเรานาเมาสไปคลกคาสง Tangent Arc เมาสจะแสดงสญลกษณ และมขนตอนการใชงานดงน

17

1. คลกคาสง Tangent Arc หรอนาเมาสไปท MenuBar คลก Tools >Sketch Entities> Tangent Arc จากนนคลกเมาสซายบรเวณจดสมผสของ Sketch แลวทาการลากเมาสไปยงจดทตองการหรอสามรถเชอมตอกบ Sketch กได

ภาพท 3.10 การสเกทชเสนโคงโดยคาสง Tangent Arc

2. เมอเราทาการลากสวนโคงไปยงอกตาแหนงหนง จะมมมและรศมบอกขนาดของสวนโคง

ทไดทาการสรางอย จากนนคลกเมาสซายเพอสนสดการสรางสวนโคง 3. ทาการกาหนดขนาดรศม หรอ มมทตองการใน Parameter และ แลวกด แปน Enter

ภาพท 3.11 การปอนคาพารามเตอรในคาสง Tangent Arc

3.2.8 การใชคาสง 3 Point Arc

การใชคาสง 3 Point Arc เปนการสรางสวนโคงโดยการกาหนดจดอางอง 3 จดคอ

จดเรมตน จดสดทายและจดกงกลางของสวนโคงตามลาดบ ซงจะใชรศม และมมองศาเปนตวกาหนดสวนโคง

ซงเมอเรานาเมาสไปคลก คาสง 3 Point Arc เมาสจะแสดงสญลกษณ และมขนตอนการใชงานดงน

18

1. นาเมาสไปคลกคาสง 3 Point Arc หรอนาเมาสไปท MenuBar คลก

Tools >Sketch Entities>3 Point Arc จากนนคลกเมาสซายตาแหนงทตองการสรางเสนราง แลวทาการ

ลากเมาสไปในทศทางทตองการซงจะมระยะความหางของจดเรมตนและจดทายของสวนโคง

ภาพท 3.12 การสเกทชเสนโคงโดยคาสง 3 Point Arc

2. คลกเมาสซายหนงครง จากนนทาการลากสวนโคง ซงจะมมมและรศมบอกขนาดของ

สวนโคงทไดทาการสรางอย และเมาสซายเพอสนสดการสรางสวนโคง 3 . ทาการกาหนดขนาดรศม หรอ มมทตองการใน Parameter และ แลวกด แปน Enter

ภาพท 3.13 การปอนคาพารามเตอรในคาสง 3 Point Arc

3.2.9 การใชคาสง Spline การใชคาสง Spline เปนการสรางเสนโคงรศมใดๆแบบตอเนอง โดยการกาหนดจดอางอง

และนาเมาสไปคลกตามตาแหนงตางๆ กจะแสดงเปนเสนโคงตามลาดบของตาแหนงทกาหนดจดอางองและ

ลากเมาสไป คลกคาสง Spline เมาสจะแสดงสญลกษณ และมขนตอนการใชงานของคาสง Spline ดงน

19

1. คลกคาสง Spline หรอนาเมาสไปท MenuBar คลก Tools >Sketch

Entities> Spline จากนนนาเมาสไปวาง ณ ตาแหนงใดๆคลกเมาสซายเพอสราง Sketch ทาการลากเมาสไป

ตาแหนงทตองการแลวคลกเมาสซายจากนนลากเมาสไป ณ ตาแหนงตอไป ทตองการสรางเสนโคง

แบบตอเนอง

ภาพท 3.14 การสเกทชเสนโคงโดยคาสง Spline 2. เมอถงจดสนสดของเสนโคง ใหคลกเมาสขวาเลอก Select เพอออกจากคาสง Spline 3.3 การใชคาสง Sketch Tools 3.3.1 การใชคาสง Mirror Entities การใชคาสง Mirror Entities เปนการทาสาเนาหรอคดลอก Sketch ทสรางขนโดยใช

หลกการของการสองกระจก ซงจะตองกาหนดเสนอางอง Centerline ซงมขนตอนการใชงานดงน 1. คลก Sketch สรางรปเสนวงกลม 2. สเกทชเสน Centerline เพอเปนตาแหนงอางองกงกลาง

20

ภาพท 3.15 การสเกทชเสน Centerline

3. จากนนนาเมาสไปคลกทคาสง Mirror Entities หรอนาเมาสไปคลกท Tools>Sketch Tools > Mirror Entities เลอกสวนทจะทาสาเนา Arc1 ในชอง Entities To Mirror และในชอง Mirror About เลอกCenterline Line 2 เปนกระจกสะทอน แลวกด แปน Enter

ภาพท 3.16 การกาหนดคาพารามเตอรของคาสง Mirror

21

3.3.2 การใชคาสง Sketch Chamfer การใชคาสง Sketch Chamfer เปนการลบมมแบบเปนเหลยมของ Profile Sketch ซง

สามารถทจะกาหนดขนาดของความกวางและความสง หรอความกวางและมมองศาได โดยมขนตอนการใช

คาสงดงตอไปน 1. ทาการสเกทชรปสเหลยม ขนาด 60x60 mm ขนมา 2. คลกคาสง Sketch Chamfer หรอนาเมาสไปคลก Tools>Sketch Tools > Chamfer จะปรากฏ Properties Manager ของคาสง Sketch Chamfer ดานซายมอ เพอใหเราระบระยะของมมทตองการจะลบมมซงสามารถกาหนดไดมากกวา 1 ครง 3. เมอกาหนดระยะของมมเรยบรอยแลว ใหนาเมาสไปคลกทมมหรอเสน 2 เสน ท

ตองการจะทาการลบมมดงรป

ภาพท 3.17 การกาหนดคาพารามเตอรของคาสง Chamfer

22

3.3.3 การใชคาสง Sketch Fillet การใชคาสง Sketch Fillet เปนการลบมมของ Profile Sketch ซงสามารถทจะกาหนด

รศมของสวนโคงโดยการคลกเลอกเสน 2 เสน โดยมขนตอนการใชคาสงดงตอไปน 1. ทาการสเกทชรปสเหลยมขนมาดงรปขางลางน

ภาพท 3.18 การกาหนดคาพารามเตอรของคาสง Fillet 2. นาเมาสไปคลกทคาสง Sketch Fillet หรอนาเมาสไปคลก Tools>Sketch Tools > Fillet กจะปรากฏ Properties Manager ของคาสง Sketch Fillet ทางดานซายมอเพอใหเราระบรศมของสวนโคง ทตองการลบมมซงสามารถกาหนดรศมสวนโคงไดมากกวา 1 ครง 3. เมอกาหนดรศมสวนโคงเรยบรอยแลว ใหนาเมาสไปคลกทมมหรอเสน 2 เสน ท

ตองการจะทาการลบมมดงรป

23

ภาพท 3.19 การลบมม ดวยคาสง Fillet

3.3.4 การใชคาสง Offset Entities การใชคาสง Offset Entities คอการสราง Profile Sketch จากขอบหรอผวชนงานใหเหมอนกบตนแบบโดยกาหนดระยะเยองจากเสนรอบรปเดมและทศทางระหวางตาแหนงทตองการกบขอบ

ชนงานเดม โดยจะมขนตอนการใชคาสงดงตอไปน 1. ทาการสราง Sketch ตนแบบดงรป นาเมาสไป Select หรอเสนทตองการ Offset

ภาพท 3.20 การสเกทชรปตนแบบ

2. คลกคาสง Offset Entities หรอนาเมาสไปท Menu Bar Tools>Sketch Tools > Offset Entities จะปรากฏ Properties ของคาสง Offset Entities ขนมา ทางดานซายมอเพอใหเรากาหนดระยะหางและทศทางของการทาสาเนา 3. แสดง Properties Sketch ไดทาการ Offset โดยมระยะหางออกมา Sketch เดม

10 mm

24

ภาพท 3.21 การใชคาสง Offset Entities

3.3.5 การใชคาสง Trim Entities การใชคาสง Trim Sketch เปนคาสงทใชในการตดเสนขอบชนงานทได โดยมขนตอนการใชคาสงดงตอไปน 1. เมอเราสรางรปสเกทชเสน ทไมตอเนองหรอทบกนดงรป

ภาพท 3.22 การสเกทชเสนทบกน

25

2. นาเมาสไปคลก Trim Entities หรอนาเมาสไปท Menu Bar Tools>Sketch Tools > Trim เมาสจะแสดงสญลกษณ จากนนนาเมาสไปวางในสวนของเสนทตองการตดหรอลบ เสนจะแสดงเปนส

เขยวเมอนาเมาสไปวางบนเสน 3. คลกเมาสซายเพอลบหรอตดเสน สามารถทาไดมากกวา 1 จด หรอ 1เสน

ภาพท 3.23 การใชคาสง Trims ตดเสนทบกนออก 3.3.6 การใชคาสง Liner Step and Repeat การใชคาสง Liner Step and Repeat เปนการทาสาเนา รปสเกทช จากตนแบบใหไปเปนในแนวนอนและแนวตง ซงเราสามารถทจะกาหนดจานวนของ Profile ระยะหาง Profile และมมของ Profile โดยมขนตอนการใชงานดงตอไปน 1. ทาการสเกทช รปวงกลม ขนมาดงรปขางลางน 2. นาเมาสไปวางท Profile ทตองการทาสาเนาคลกเมาสซายหนงครง

26

ภาพท 3.24 การกาหนดพารามเตอรในคาสง Liner Step and Repeat

3. นาเมาสไปคลก Liner Step and Repeat หรอนาเมาสไปคลกท Tools>Sketch Tools > Liner Step and Repeat จะปรากฏกลองขอความของคาสง Liner Step and Repeat ขนมาเพอใหเรากาหนดคาตางๆลงไป 4. คลกปม Preview เมอถกตองตามตองการใหคลกปม OK

ภาพท 3.25 การ Preview ในคาสง Liner Step and Repeat

27

3.3.7 การใชคาสง Circular Step and Repeat การใชคาสง Circular Step and Repeat เปนการทาสาเนา Profile Sketch จากตนแบบใหเปนลกษณะวงกลม ซงเราสามรถทจะกาหนดจดศนยกลางของการทาสาเนา และสามารถทจะกาหนดจานวน

ระยะหาง รศม และมม ของ Profile ทจะทาการสาเนา โดยมขนตอนการใชงานดงตอไปน 1. ทาการสเกทช รปวงกลม ขนมาดงรปขางลางน 2. นาเมาสไปวางท Profile ทตองการทาสาเนาคลกเมาสซายหนงครง

ภาพท 3.26 การกาหนดพารามเตอรในคาสง Circular Step and Repeat 3. นาเมาสไปคลก Circular Step and Repeat หรอนาเมาสไปคลกท Tools>Sketch Tools> Circular Step and Repeat จะปรากฏกลองขอความของคาสง Circular Step and Repeat ขนมาเพอใหเรากาหนดคาตาง ๆ ลงไป 4. คลกปม Preview เมอถกตองตามตองการใหคลกปม OK

28

ภาพท 3.27 การ Preview ในคาสง Circular Step and Repeat

3.3.8 การใชคาสง Text การใชคาสง Text เปนการสราง ตวอกษรซงสามารถ เขยนไดทงตวอกษรทเปนภาษาไทย

และองกฤษ โดยวธการสราง Textจะตองสราง Guide เปนแนวเสนทางของตวหนงสอกอน โดยมวธการใชงาน

ของคาสงดงตอไปน 1. สราง Guide Line เปนแนวเสนดงรป 2. นาเมาสไปคลกทเสน Guide Line ทไดสรางขนดงรป

ภาพท 3.28 การสเกทชรปวงกลมเปนเสนนาทาง

3. นาเมาสไปคลกคาสง Text หรอนาเมาสไป Manu Bar คลกท Tools>Sketch Tools> Text จะปรากฏ Properties ของคาสง Text ขนมาเพอใหเราพมพขอความลงไป 4. นาเมาสไปคลกหนา Use Document’s Font จากนนคลกปม Font จะปรากฏ Dialog Box Choose Font ขนมาเพอใหทาการปรบเปลยน Font และขนาดตวหนงสอทไดพมพลงไป คลก OK

29

5. เมอทาการปรบตาแหนงและคาตางๆ เรยบรอยแลวคลกเครองหมาย มมขวาบน

ภาพท 3.29 การสเกทชตวอกษรในวงกลม 3.4 การกาหนดความสมพนธ Add Relations

การสรางความสมพนธของ Profile Sketch ขนอยกบลกษณะของเสน บางครงในการสรางเสน

รางกเกดความสมพนธ แบบอตโนมต เชน เสนในแนวดง หรอเสนในแนวนอน ซงเมอเราทาการราง Sketch

ไปแลวสามารถกาหนดความสมพนธ ไดในภายหลง โดยการกาหนดความสมพนธใหกบ Profile Sketch

สามารถกระทาได 3 วธคอ เลอกคาสงจาก Manu Bar เลอกคลกคาสงจาก Sketch Toolbars และคลกเมาส

ขวาเลอก Add Relation ซงกาหนดความสมพนธมดวยกนหลายเงอนไขขนอยกบการสราง Sketch นนๆ

โดยจะแสดงตวอยางและอธบายความหมายของความสมพนธดงตอไปน

30

3.4.1 การกาหนดความสมพนธแบบ Collinear การกาหนดความสมพนธแบบ Collinear คอการกาหนดความสมพนธในแนวเสนสเกทช ทบกนหรอแนวเสนอยในระนาบเดยวกน

ภาพท 3.30 การกาหนดความสมพนธแบบ Collinear

31

3.4.2 การกาหนดความสมพนธแบบ Parallel การกาหนดความสมพนธแบบ Parallel คอการกาหนดความสมพนธในแนวเสนราง 2 เสนขนานกน โดยอางองเสนแรกทไดทาการ Select เลอกไว โดยจะขนานกนไปตลอดทงความยาวเสน

ภาพท 3.31 การกาหนดความสมพนธแบบ Parallel

32

3.4.3 กาหนดความสมพนธแบบ Perpendicular กาหนดความสมพนธแบบ Perpendicular คอการกาหนดความสมพนธในแนวเสน

Sketch ตงฉากกบเสนอางองเสนแรกทไดทาการเลอกไว

ภาพท 3.32 การกาหนดความสมพนธแบบ Perpendcular

33

3.4.4 การกาหนดความสมพนธแบบ Concentric การกาหนดความสมพนธแบบ Concentric คอการกาหนดความสมพนธในวงกลม 2 วง

รวมจด ศนยกลางเดยวกนกบวงกลมอางองวงแรกทไดทาการเลอกไว

ภาพท 3.33 การกาหนดความสมพนธแบบ Concentric

3.4.5 การกาหนดความสมพนธแบบ Coradial การกาหนดความสมพนธแบบ Coradial คอการกาหนดความสมพนธในวงกลม 2 วง รวม

จดศนยกลางเดยวกนและมขนาดเสนผาศนยกลางเทากนกบวงอางองวงแรก

ภาพท 3.34 การกาหนดความสมพนธแบบ Coradial

34

3.4.6 การกาหนดความสมพนธแบบ Equal การกาหนดความสมพนธแบบ Equal กาหนดความสมพนธให วงกลม มขนาด

เสนผาศนยกลางเทากนกบวงรอางองวงแรก หรอ การกาหนดความสมพนธให ความยาวของเสน มขนาด

เทากนกบเสนอางองเสนแรกทไดทาการเลอกไว

ภาพท 3.35 การกาหนดความสมพนธแบบ Equal

35

3.5.7 การกาหนดความสมพนธแบบ Horizontal การกาหนดความสมพนธแบบ Horizontal คอการกาหนดความสมพนธใหแนวเสนรางกบเสนรางกบรปทรงสามมต หรอจดปลายเสน 2 เสน แสดงอยในระนาบแนวนอน

ภาพท 3.36 การกาหนดความสมพนธแบบ Horizontal

36

3.5.8 การกาหนดความสมพนธแบบ Vertical การกาหนดความสมพนธแบบ Vertical คอการกาหนดความสมพนธใหแนวเสนรางกบเสนราง เสนรางกบขอบรปทรงสามมต หรอจดปลายเสน 2 เสน แสดงอยในระนาบแนวตงหรอแนวดง

ภาพท 3.37 การกาหนดความสมพนธแบบ Vertical

37

3.5.9 การกาหนดความสมพนธแบบ Tangent การกาหนดความสมพนธแบบ Tangent คอการกาหนดความสมพนธในแนวเสน Sketch

สมผสกบเสนสวนโคงทสรางจาก Arc หรอ Circle หรอสวนโคงกบสวนโคงใหมาสมผสกน

ภาพท 3.38 การกาหนดความสมพนธแบบ Tangent