ОЮУТНЫ НОМ - humanities.mn · 33 ir355 Глобалчлал ба эдийн засгийн интеграцчлал 2 Хавар 34 IR356 Олон талт дипломат

ОЛОН УЛСЫН ХАРИЛЦАА, НИЙГЭМ СУДЛАЛЫН СУРГУУЛЬ

ОЮУТНЫ НОМ

2

Боловсруулсан: Д.Уламбаяр, Д. Мөнхтуяа, Б.Мягмарсайхан

Хэвлэлийн эх бэлтгэсэн: С.Сайнбаяр, Т.Мядагмаа

Хянан тохиолдуулсан: П.Батринчин, Б. Хишигтогтох

3

МЭНДЧИЛГЭЭ

ХИС-ийн Олон улсын харилцаа, Нийгэм судлалын сургуулийг (ОУХНСС)

сонгон суралцаж буй нийт оюутнууддаа чин сэтгэлийн мэндчилгээ дэвшүүлж,

сурлага, хөдөлмөрийн өндөр амжилт хүсэн ерөөе.

ОУХНСС-ийн өөрийн уриаг «Өөрчлөлтөд зохицон шийдвэр гаргах,

бүтээлч сэтгэлгээ, хөрвөх чадвартай мэргэжилтнийг бид бэлтгэнэ»

гэж тодорхойлсон билээ.

Өнөөгийн хурдацтай өөрчлөгдөн буй нийгэм-эдийн засгийн орчинд олон

улсын харилцаа, нийгэм судлалын мэргэжлийн мэдлэгийн хүрээ нь онолын

өргөн мэдлэг, ур чадвар нь урьдчилан сэргийлэх, хэлэлцээ хийх, дасан зохицах,

think-tank судалгаа, дүн шинжилгээ, эрсдлийн үнэлгээ гаргах, онцгой байдлын

үеийн шуурхай байдал, менежмент, шийдвэр гаргалт, зөвшилцөх, хэлэлцээ

хийх, өөрчлөх чадвар, хянах ур чадвар эзэмшихийг шаардаж байна.

ОУХНСС энэхүү мэдлэг, чадварыг технологи болон судалгаанд суурилсан

сургалт, туршлага, туршилт, үйл ажиллагаа, дадлагажилт, оn-line сургалт, бие

даах хөтөлбөрөөр оюутанд эзэмшүүлэхийг эрмэлзэн ажиллаж байна.

ОУХНСС судалгаа болон технологид суурилсан сургалтыг олон улсын

жишигт нийцсэн стандартаар зохион байгуулж, хос мэргэжлийн болон

тасралтгүй боловсролыг өргөжүүлэх, олон улсын харилцааны болон нийгэм

судлалын прагматик сургалтад тулгуурлах, өөрсдийн давуу талд үндэслэсэн

бусдаас ялгарах онцлогтой боловсролын үйлчилгээ, судалгаа болон эрдэм

шинжилгээний бүтээгдэхүүнээр улсын хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөгдсөн, эрдэм

судлалын өрсөлдөөнт орчин буй болгож, сургалт-эрдэм шинжилгээний ажлыг

хослуулж явуулахыг эрхэм зорилго болгон ажиллаж байна.

ОУХНСС 2015-2016 оны хичээлийн жилд “Олон улсын харилцаа, гадаад

харилцааны ажил”, “Олон улсын харилцаа, эдийн засаг”, “Олон улсын

харилцаа-орчуулагч”, “Сэтгэл судлал” зэрэг мэргэжлийн бакалаврын

хөтөлбөрийг санал болгож байна.

ОУХНСС 2014-2015 оны хичээлийн жилээс оюутнууд хичээлийн

хөтөлбөрийг цахим хэлбэрээр сонгох шинэ горимд шилжиж, сургалтын

төлөвлөгөө, мэргэжлийн хөтөлбөрүүдийг шинэчлэн боловсруулж цахим хэлбэрт

оруулав.

Сургалт-эрдэм шинжилгээний ажлын эцсийн үр дүн нь багш, оюутны

хамтын ажиллагаа, хичээл зүтгэл, хүчин чармайлтаас шууд хамаардаг билээ.

Оюутан та бүхний сурлага, ажил үйлс тань сэтгэлчлэн бүтэх болтугай.

ОУХНСС-ийн захирал доктор (Ph.D), профессор. Д.Уламбаяр

4

ХҮМҮҮНЛЭГИЙН УХААНЫ ИХ СУРГУУЛИЙН

ТОДОРХОЙЛОХ ЧАНАР

А. Алсын хараа:

Хүмүүнлэгийн ба нийгмийн ухаан, амьд орчин болон экологийн ухаан,

бизнесийн ба мэдээлэл харилцааны салбарт Ази тивд нэр хүндтэй тэргүүлэх их

сургууль болох.

Б. Үнэт зүйл:

Тогтвортой дэвшил

Оюуны капитал

Академик эрх чөлөө

Үндэсний соёл

Бүтээлч сэтгэлгээ

ЭРХЭМ ЗОРИЛГО

Олон улсын болон үндэсний эрэлт хэрэгцээнд нийцсэн эрдэм шинжилгээ,

сургалтын үйлчилгээний байгууллага байж боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын

өрсөлдөх чадвартай, олон улсын хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөгдсөн Монгол Улсын

тэргүүлэх, СУРГАЛТ-СУДАЛГААНЫ их сургууль байхад оршино.

ЭРХЭМЛЭХ ЗҮЙЛ

5

ОУХНСС-ийн ЭРХЭМ ЗОРИЛГО

Өөрчлөлтөд зохицон шийдвэр гаргах, бүтээлч сэтгэлгээ, хөрвөх чадвартай

мэргэжилтнийг бэлтгэхэд оршино. ОУХНСС судалгаа болон технологид суурилсан

сургалтыг олон улсын жишигт нийцсэн стандартаар зохион байгуулж, хос

мэргэжлийн болон тасралтгүй боловсролыг өргөжүүлэх, олон улсын харилцааны

болон нийгэм судлалын прагматик сургалтад тулгуурлах, өөрсдийн давуу талд

үндэслэсэн бусдаас ялгарах онцлогтой боловсролын үйлчилгээ, судалгаа болон

эрдэм шинжилгээний бүтээгдэхүүнээр улсын хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөгдсөн,

эрдэм судлалын өрсөлдөөнт орчин буй болгож, сургалт-эрдэм шинжилгээний ажлыг

хослуулж явуулахыг эрхэм зорилго болгон ажиллаж байна.

ОУХНСС-ийн БҮТЭЦ

Хүмүүнлэгийн Ухааны Их Сургуулийн ОУХНСС нь Олон улсын харилцааны

тэнхим, Нийгмийн ухааны тэнхим гэсэн бүтэцтэйгээр үйл ажиллагаа явуулж байна.

ОУХНСС-иас санал болгож буй хөтөлбөр, хөтөлбөрийн координатор

Хөтөлбөрийн нэр Хөтөлбөрийн

координаторууд Цахим хаяг

Багшийн ажлын өрөө, утас

Олон улсын харилцаа

С.Оюундэлгэр ouynaa@

humanities.mn I - 409, 99024867

Олон улсын харилцаа, эдийн засаг

Д.Мөнхтуяа d_munkhtuya@ humanities.mn

I - 409, 88766781

Олон улсын харилцаа-Орчуулагч

Б.Майцэцэг b_maitsetseg@ humanities.mn

I - 409, 88004151

Сэтгэл судлал П.Мягмаржаргал myagmarjargal@

humanities.mn I – 208, 95032390

6

СУРГАЛТЫН НЭГДСЭН ХУАНЛИ (2015-2016)

I УЛИРАЛ

1 Элсэгчдийн бүртгэл. Хөтөчтэй аялал зохион байгуулах.

2015.8.17-23 2

Шинээр элсэгчдийн урьдчилсан хичээл сонголт, кредит шууд тооцох шалгалт авах.

3 Шинээр элсэгчдийн Англи хэл I, Математикийн хичээлийн түвшин тогтоох шалгалт зохион байгуулах.

2015.8.21

4 Намрын улирлын хичээлийн ерөнхий хуваарь гаргах. 2015.8.23

5 Оюутны 2-р шатны хичээл сонголт хийгдэж, төлбөр төлж баталгаажуулна.

2015.8.24-31

6 Хичээлийн шинэ жилийн нээлтийн ёслолын ажиллагаа 2015.9.01

7 Намрын улирлын хичээлийн өдрүүд 2015.9.01-12.14

8 Намрын улиралд заагдах хичээлүүдийн бүртгэлд өөрчлөлт хийхийг зөвшөөрөх сүүлчийн өдөр!

2015.9.04

9 Кредит шууд тооцох шалгалт 2015.9.07-11

10 Оюутны урлагийн үзлэг 2015.10.12-16

11 Оюутны биеийн тамир, спортын арга хэмжээ 2015.11.16-20

12 Төгсөгчдийн дипломын ажлын сэдэв, удирдагчийг баталсан захирлын тушаал гарна.

2015.11.23-27

13 I улирлын хичээлийн хаалтын өдөр 2015.12.14

14 Багш нар дүн гаргаж, мэдээллийн санд оруулах 2015.12.15-25

15 Намрын улирлын батлах шалгалт 2015.12.21-25

16 Оюутнууд дараа улиралд судлах хичээлийн урьдчилсан хичээл сонголт хийх.

2015.12.14-28

17 Өвлийн амралт 2015.12.28-2016.1.18

7

II УЛИРАЛ

1 Сургуулийн багш, ажилчдын биеийн тамир, спортын арга хэмжээ

2016.1.11-15

2 Хаврын улирлын хичээлийн ерөнхий хуваарь гаргах 2016.1.18

3 Оюутны 2-р шатны хичээл сонголт хийгдэж, төлбөр төлж баталгаажуулна.

2016.1.18-24

4 Хаврын улирлын хичээл эхлэх өдөр 2016.1.25

5 Хаврын улирлын хичээлийн өдрүүд 2016.1.25-5.06

6 Хаврын улиралд заагдах хичээлүүдийн бүртгэлд өөрчлөлт хийхийг зөвшөөрөх сүүлчийн өдөр !

2016.1.29

7 Кредит шууд тооцох шалгалт 2016.2.01-2.05

8 Багш нарын эрдэм шинжилгээний хурал 2016.4.04-08

9 Оюутны эрдэм шинжилгээний хурал 2016.4.11-15

10 II улирлын хичээлийн хаалтын өдөр 2016.5.06

11 Багш нар дүн гаргаж, мэдээллийн санд оруулах 2016.5.09-15

12 Хаврын улирлын батлах шалгалт 2016.5.16-20

13 Оюутнууд дараа улиралд судлах хичээлийн урьдчилсан хичээл сонголт хийх.

2015.5.06-20

14 Зуны сургалтын өдрүүд 2016.6.02-25

15 Бакалаврын сургалтын диплом хамгаалалт, төгсөлтийн шалгалт.

2016.5.30-6.08

16 Төгсөгчдөд диплом гардуулах ёслолын ажиллагаа 2016.6.13-15

17 Элсэхийг хүсэгчдэд зориулсан сургуулиа танилцуулах өдөрлөг

2016.6.21-26

18 Элсэгчдийн цахим бүртгэл 2016.7.01-10

8

СУРГАЛТЫН ТӨЛӨВЛӨГӨӨ

Мэргэжлийн нэр: Олон улсын харилцаа Хэргэм, зэрэг: Бакалавр

Мэргэжлийн индекс: 022204 Суралцах хэлбэр: Өдөр

Суралцах хугацаа: 8 улирал Нийт кредит: 120

I. Ерөнхий суурь хичээл 28

№ Хичээлийн

код Хичээлийн нэр Кредит

Өмнөх холбоо

Улирал

A. Заавал судлах хичээлүүд 18

1 BS100 Англи хэл I 3 Намар

2 BS101 Англи хэл II 3 BS100 Хавар

3 BS103 Биеийн тамир эрүүл ахуй 2 Хавар

4 BS111 Бичих илтгэх ур чадвар 2 Намар

5 BS114 Философи 3 Хавар

6 BS125 Монголын түүх 2 Хавар

7 BS128 Хүний хөгжил 3 Намар

18

Б. Сонгон судлах хичээлүүд 10

1 BS104 Математик 2 Намар

2 BS105 Мэдээллийн технологи (үүлэн технологи) 2 Намар

3 BS113 Соёл судлал 2 Хавар

4 BS117 Судалгааны арга зүй 2 Намар

5 BS119 Эдийн засгийн онол 2 Хавар

6 BS120 Сэтгэл судлал 2 Хавар

7 BS121 Улс төр судлал 2 Намар

8 BS122 Социологи 2 Хавар

9 BS127 Дэлхийн түүх 2 Хавар

18

II. Мэргэжлийн суурь хичээл 29




Улирал


1 ER201 Дэлхийн эдийн засаг 3 Хавар

2 ER202 Олон улсын эдийн засгийн харилцаа 3 Намар

3 IR101 Англи хэл III 2 BS101 Намар

4 IR102 Англи хэл IV 2 IR101 Хавар

5 IR201 Олон улсын харилцааны удиртгал 2 Хавар

6 IR202 Олон улсын харилцааны онол 2 IR201 Хавар

7 IR205 Монгол улсын гадаад бодлого, дипломатын түүх 3 BS125 Хавар

9

8 IR220 Гадаад бодлого ба үндэсний аюулгүй байдал 2 IR201 Намар

19


1 ER203 Олон улсын худалдаа 2 ER202 Хавар

2 ER204 Дэлхийн эдийн засгийн газарзүй 2 Намар

3 ER205 Маркетинг 2 Намар

4 ER304 Олон улсын хөрөнгө оруулалт 2 ER202 Хавар

5 IE225 Магадлалын онол 3 BS104 Намар

6 IE311 Эконометрикс I 3 IE225 Хавар

7 IR209 Бүс нутаг судлал 2 Намар

8 IR211 Олон улсын байгууллага 2 IR201 Хавар

9 IR212 Гадаад орнуудын төр эрхзүйн үндэс 2 Намар

10 IR214 Глобал асуудлууд 2 IR201 Хавар

11 IR215 Олон улсын аюулгүй байдлын асуудлууд 2 IR220 Намар

12 IR221 Соёл хоорондын харилцаа 2 BS113 Хавар

13 IR318 2-р гадаад хэл I (Франц хэл) 2 Намар

14 IR322 2-р гадаад хэл I (Орос хэл) 2 Намар

15 IR326 2-р гадаад хэл I (Хятад хэл) 2 Намар

16 IR330 2-р гадаад хэл I (Япон хэл) 2 Намар

34

III. Мэргэжлийн хичээл 59




Улирал


1 ER302 Монгол улсын эдийн засаг ба эдийн засгийн гадаад харилцаа

3 Намар

2 IR103 Мэргэжлийн англи хэл I 2 IR102 Намар

3 IR104 Мэргэжлийн англи хэл II 2 IR103 Хавар

4 IR105 Мэргэжлийн орчуулга I 2 IR104 Намар

5 IR106 Мэргэжлийн орчуулга II 2 IR105 Хавар

6 IR204 Олон улсын харилцааны түүх 3 Намар

7 IR206 Дипломатын удиртгал, дипломат ба консулын алба

3 IR201 Намар

8 IR207 Олон улсын нийтийн эрхзүй 3 Намар

9 IR301 Их гүрнүүдийн гадаад бодлого 3 IR204 Хавар

10 IR302 Олон улсын хувийн эрхзүй 3 IR207 Хавар

11 IR311 Мэргэжлийн дадлага 4 IR201 Намар

12 IR350 Курсын ажил 2 IR201 Хавар

13 IR351 Геополитикийн үндэс 2 IR204 Намар

34


1 ER206 Олон улсын бизнес 2 ER202 Хавар

10

2 ER303 Олон улсын бизнесийн эрхзүй 2 IR302 Намар

3 ER305 Олон улсын маркетинг 2 Хавар

4 ER307 Олон улсын менежмент 2 ER202 Намар

5 ER313 Олон улсын эдийн засгийн байгууллагууд 2 Хавар

6 ER404 Олон улсын валют, санхүү, зээлийн харилцаа 3 ER202 Намар

7 ER408 Орчин үеийн олон улсын эдийн засгийн харилцааны асуудлууд

2 ER202 Намар

8 ER420 Эдийн засгийн дүн шинжилгээ 2 IE225 Намар

9 IR208 Дипломат ёслол, баримт бичиг 2 IR206 Хавар

10 IR303 Олон улсын гэрээ хэлэлцээ 2 IR207 Намар

11 IR319 2-р гадаад хэл II (Франц хэл) 2 IR318 Намар

12 IR320 2-р гадаад хэл III (Франц хэл) 2 IR319 Намар

13 IR321 2-р гадаад хэл IV (Франц хэл) 2 IR320 Намар

14 IR323 2-р гадаад хэл II (Орос хэл) 2 IR322 Намар

15 IR324 2-р гадаад хэл III (Орос хэл) 2 IR323 Намар

16 IR325 2-р гадаад хэл IV (Орос хэл) 2 IR324 Хавар

17 IR327 2-р гадаад хэл II (Хятад хэл) 2 IR326 Намар

18 IR328 2-р гадаад хэл III (Хятад хэл) 2 IR327 Намар

19 IR329 2-р гадаад хэл IV (Хятад хэл) 2 IR328 Намар

20 IR331 2-р гадаад хэл II (Япон хэл) 2 IR330 Намар

21 IR332 2-р гадаад хэл III (Япон хэл) 2 IR331 Намар

22 IR333 2-р гадаад хэл IV (Япон хэл) 2 IR332 Хавар

23 IR335 2-р гадаад хэл V (Франц хэл) 2 IR321 Намар

24 IR336 2-р гадаад хэл V (Орос хэл) 2 IR325 Намар

25 IR337 2 -р гадаад хэл V (Хятад хэл) 2 IR329 Намар

26 IR338 2-р гадаад хэл V (Япон хэл) 2 IR333 Намар

27 IR339 2-р гадаад хэл VI (Франц хэл) 2 IR335 Хавар

28 IR340 2-р гадаад хэл VI (Орос хэл) 2 IR336 Хавар

29 IR341 2-р гадаад хэл VI (Хятад хэл) 2 IR337 Хавар

30 IR342 2-р гадаад хэл VI (Япон хэл) 2 IR338 Хавар

31 IR352 Гаалийн эрхзүй 2 IR207 Намар

32 IR353 Эдийн засгийн дипломатын үндэс 2 IR206 Намар

33 IR355 Глобалчлал ба эдийн засгийн интеграцчлал 2 Хавар

34 IR356 Олон талт дипломат ажиллагаа 2 IR206 Хавар

35 IR407 Олон улсын харилцаан дахь хямрал, мөргөлдөөн зохицуулалт

2 IR204 Намар

36 IR412 Гадаад бодлогын дүн шинжилгээ, шийдвэр гаргалт

2 IR202 Хавар

37 IR415 Зүүн Хойд Азийн улсуудын харилцаа 2 Намар

38 IR416 Орчин үеийн олон улсын харилцааны асуудлууд

2 IR204 Хавар

77

IV. Төгсөлтийн шалгалт, дипломын ажил 4

11

Сургалтын түвшин Заавал судлах Сонгож судлах

I. Ерөнхий суурь хичээл 18 10

II. Мэргэжлийн суурь хичээл 19 10

III. Мэргэжлийн хичээл 34 25


Нийт кредит 75 45

КРЕДИТ ТОДОРХОЙЛОЛТ I. ЕРӨНХИЙ СУУРЬ ХИЧЭЭЛ

A. Заавал судлах хичээлүүд:

Хичээлийн нэр: Англи хэл I Хичээлийн индекс: BS100 Хичээлийн кредит: 3.0

Олон улсын гадаад хэлний CEF стандартын А1.1 түвшний мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Англи хэл II

Хичээлийн индекс: BS101

Хичээлийн кредит: 3.0


Хичээлийн нэр: Биеийн тамир, эрүүл ахуй Хичээлийн индекс: BS103 Хичээлийн кредит: 2.0

“Боловсролын хууль”, “Биеийн тамир спортын тухай” хууль, “Монгол Улсын Төрөөс

БТС-ын талаар баримтлах бодлого”, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2010 оны “Нийтийн

биеийн тамир, спортыг хөгжүүлэх тухай” тоот зарлиг, ЗГ-ын 2009 оны “Нийтийн биеийн тамир,

спортын талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” 5-р тогтоолыг хэрэгжүүлэх, оюутан

залуучуудыг биеийн тамир, спортын хөдөлгөөнд өргөнөөр хамруулах, бие даан дасгал

хөдөлгөөнөөр тогтмол хичээллэхэд шаардлагатай мэдлэг дадлыг олгоно. Бие даан бие

бялдараа хөгжүүлэх,чийрэгжүүлэх,ажил мэргэжлийн болон ажлын байрны дасгал

хөдөлгөөнийг эзэмших хүн амын бие бялдарын хөгжил чийрэгжилтийн түвшингийн сорилыг

бүрэн хангахад оршино.

Хичээлийн нэр: Бичих, илтгэх ур чадвар Хичээлийн индекс: BS111 Хичээлийн кредит: 2.0

Энэ хичээлийг судалсанаар харилцааны мөн чанар, зорилго, нийгмийн үүрэг,

харилцааны төрөл, хэлбэрүүд, аман болон бичгийн харилцаа, хэл ярианы шинжлэх ухааны

үндэслэл, ярианы хэлбэрүүд, хэл ярианы найруулга, албан бичгийн найруулга, шинжлэх

ухааны найруулга, эрдэм шинжилгээний бичиглэлийн төрөл, онцлог, бичих арга зүй,

судалгааны ажлын үр дүнг хэлбэржүүлэх, танилцуулах, вербаль харилцаа, илтгэх ур чадвар,

илтгэх урлагийн түүхэн хөгжил, илтгэгчийн хувийн шинж, сэтгэл зүй, ёс зүй, нийгмийн

тодорхой харилцаанд илтгэх чадварыг ашиглах нь, ярианы логик, хэллэгийн логик, хэл

сэтгэхүйн нэгдэл холбоо, баталгаа, нотолгоо хийх чадвар, үндэслэлийн онол, таамаглал

дэвшүүлэх чадвар, арга зүйг эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: Философи Хичээлийн индекс: BS114 Хичээлийн кредит: 3.0

12

Хүн төрөлхтөний оюун ухаан, сэтгэлгээний хөгжил хувьсал, философийн сэтгэлгээний

уламжлал, өрнө дорны философийн сэтгэлгээний түүх, философийн үндсэн асуудал,

категори, хуулиуд, философийн аргуудаас суралцаж өөрийн гэсэн ертөнцийг үзэх үзэл, чиг

хандлагыг төлөвшүүлэх зорилготой.

Хичээлийн нэр: Монголын түүх Хичээлийн индекс: BS125 Хичээлийн кредит: 2.0

Өнөө үед оюутан залуус болоод мэргэжилтнийг төлөвшүүлэхэд эх түүхийн мэдлэг,

чадварт суралцуулах, эх оронч үзлээр хүмүүжүүлэх, төлөвшүүлэх явдал нэн шаардлагатай

байгаа үүднээс түүхэн ухаарал, сургамж, түүнийг өвлөн уламжлах чадвар, улс үндэстний эрх

ашгийг дээдлэн түүхийн үнэт зүйлсийг цогц байдлаар эзэмшсэн иргэнийг төлөвшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Хүний хөгжил Хичээлийн индекс: BS128 Хичээлийн кредит: 3.0

Хүний үндсэн эрх, эрх чөлөөг хүндэтгэн үздэг, нийгмийн бүлэг нийтлэгүүд, үндэстэн

угсаатнуудын болон хувь хүмүүсийн жам ёсны олон янз байдлыг хүндэтгэн, хүлээцтэй

ханддаг, харилцааны зохих чадвартай, бие хүний хувьд эерэг сайн төлөвшилтэй, бие даан

тасралтгүйгээр суралцан хөгжиж чадах, орчин цагийн шилдэг иргэн болж төлөвшихөд нь тус

дэм болох

Б. Сонгон судлах хичээлүүд

Хичээлийн нэр: Математик Хичээлийн индекс: BS104 Хичээлийн кредит: 2.0

Математикийн үндсэн ойлголтууд, арга аппаратуудыг эзэмших

Хичээлийн нэр: Мэдээллийн технологи (үүлэн технологи) Хичээлийн индекс: BS105 Хичээлийн кредит: 2.0

Мэдээллийн технологийн талаархи үндсэн ойлголтыг олгох, компьютерийн үйлдлийн

систем болон өргөн хэрэглээний програмуудыг ашиглаж сургах, typing master ашиглан 10

хуруугаар хурдан бичих, илтгэл бэлтгэх аргуудыг эзэмшүүлэх зорилготой. Мөн интернэтийн

сүлжээ, хайлтын системүүд, вэб хөтөч дээр ажиллах аргачлал, Yahoo, Google хайлтын

системтэй ажиллах, үйлчилгээний програмуудтай ажиллаж сурах, улмаар бие даан

мэргэжлийн програмуудыг эзэмших арга барилд сургахад чиглэнэ.

Хичээлийн нэр: Соёл судлал Хичээлийн индекс: BS113 Хичээлийн кредит: 2.0

Соёлын тухай ойлголт, түүний гарал үүсэл, бүрэлдэхүүн, соёл ба иргэншил, соёлын

түүх, өв, соёлын хандлагууд, соёл судлалын онол, арга зүй, ерөнхий үндэслэл, шалгуурын

талаарх мэдлэг эзэмшиж, тэдгээрийг нийгмийн хөгжил, юмс үзэгдэлтэй уялдуулан задлан

шинжлэх, тайлбарлах мэдлэг, чадварыг эзэмшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Судалгааны аргазүй



Шинжлэх ухааны танин мэдэхүй, түүний түүхэн хөгжил, шинжлэх ухааны судалгааны

арга, арга зүй, шинжлэх ухааны тогтолцоонд арга зүйн гүйцэтгэх үүрэг, шинжлэх ухааны

аргууд, тэдгээрийн үндэслэл болж буй онолын хууль, арга зүйн ерөнхий зарчмууд,

судалгаанытодорхой аргууд, тэдгээрийг судалгаа шинжилгээний тодорхой зорилгод ашиглах

мэдлэг, чадвар, дадлыг эзэмшүүлнэ.

13

Хичээлийн нэр: Эдийн засгийн онол



Эдийн засгийн үндсэн онол загварууд, эдийн засгийн харилцааны зорилго, мөн

чанарыг судлах, эдийн засгийн үйл ажиллагааг танин мэдэх, дүгнэлт хийх дадал чадварыг

эзэмшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Сэтгэл судлал



Хүний үйлдэл, зан үйл, үйл ажиллагаа, хөгжлийг түүний сэтгэцийн үзэгдэл,

функцүүдтэй нь холбон авч үзэж, ойлгох, тайлбарлах, үнэлэх мэдлэг, чадвар, дадал

эзэмшүүлж, улмаар өөрийн мэргэжлийн үйл ажиллагаандаа ашиглах, хэрэглэх чадамжийг

бий болгоно.

Хичээлийн нэр: Улс төр судлал



Энэ хичээл нь оюутнуудад улс төрийн шинжлэх ухааны судлах зүйл, судалгааны онол

арга зүй, түүхэн хөгжил, гол төлөөлөгчдийн үзэл баримтлал, улс төрийн систем, төр,

парламент, улс төрийн нам зэрэг улс төрийн институтын мөн чанар, улс төрийн соёл, улс

төрийн хошуучлал, сонгууль зэрэг улс төрийн харилцааны элементүүд, орчин үеийн улс

төрийн гол номлолуудыг хамарч мэдлэг эзэмшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Социологи



Социологийн шинжлэх ухааны үндсэн ойлголт, судалгааны арга зүйн үүднээс

нийгмийн үзэгдэл, үйл явцыг тайлбарлах, нийгэм дэх бие хүн, бүлэг, нийтэл, институт, дэд

системүүдийн талаарх социологийн онол, үндсэн парадигмуудтай танилцаж, сициаль

харилцааны олон талт асуудлуудыг социологийн судалгааны арга зүйд тулгуурлан мэдлэг

эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: Дэлхийн түүх



Дэлхийн түүхийг:

Дэлхийн түүхийн эртний үе

Дэлхий түүхийн дундат үе

Дэлхийн түүхийн шинэ үе гэсэн үндсэн 3 бүлэг сэдвийн

хүрээнд газар тариалан, мал аж ахуй, гар урлалын үүсэл, эртний нийгэм бүрэлдэх

урьдчилсан нөхцөл, эртний, дорно өрнийн иргэншил үүсч бүрэлдсэн асуудал болон дэлхийн

улсуудын соёл, зан заншил, аж ахуй, эдийн засаг, улс төрийн харилцааны түүхийг нэгэн

бүхэл байдлаар судалж, тухайн үеийн улс орнуудын онцлогийг тодруулан, иргэншлийн онолд

тулгуурлан эрин үе бүрийн онцлогийг чухал түүхэн үйл явдлаар сонгон авч, түүхийн олон

талт үзэгдэл, үйл явдлын болсон он цаг, нөхцөл, шалтгаан, хоорондын шүтэлцээ, эерэг ба

сөрөг үр дагавар, түүхэн туршлага сургамж зэргийг шинжлэх ухааны сүүлийн үеийн ололтонд

тулгуурлан мэдлэгийг системтэйгээр олгох явдал юм.

II. МЭРГЭЖЛИЙН СУУРЬ ХИЧЭЭЛ

A. Заавал судлах хичээлүүд

Хичээлийн нэр: Дэлхийн эдийн засаг

14

Хичээлийн индекс ER201


ОУХ-ны чиглэлийн оюутнуудад олон улсын эдийн засгийн харилцааны суурь хичээл болж судлахдаа дэлхийн эдийн засгийн мөн чанар, түүний потенциал, дэлхийн эдийн засгийн салбарын бүтэц, эдийн засгийн механизм, улс болон бүс нутгийн эдийн засгийн тулгамдсан асуудлууд, онолын аспект, холбогдох статистикийн тоо баримт болон мэдээлэлтэй танилцах, мэдлэг эзэмшихээс гадна түүнд, анализ хийж, мэдээлэл, мэдээллийн эх үүсвэрт үнэлгээ хийх зарчим, үйл ажиллагаанд суралцана.

Хичээлийн нэр: Олон улсын эдийн засгийн харилцаа Хичээлийн индекс: ER202


ОУ-ын эдийн засгийн харилцааны онолын үндэс, зарчим, хөгжлийн онцлог болон олон

орны үндэсний эдийн засаг хоорондын үйлдвэрлэлийн, шинжлэх ухаан-техникийн,

худалдааны болон санхүүгийн харилцааны системийг ойлгосны үндсэн дээр цаашид дэлхийн

эдийн засаг, ОУ-ын эдийн засгийн бусад хичээлүүдийг судлахад шаардлагатай суурь

мэдлэгийг эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: Англи хэл III

Хичээлийн индекс: IR101


Олон улсын харилцааны мэргэжлийн англи хэлний дунд шатны мэдлэг эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: Англи хэл IV



Олон улсын харилцааны мэргэжлийн англи хэлний мэдлэг эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: Олон улсын харилцааны удиртгал Хичээлийн индекс IR201


ОУХ-ны чиглэлийн оюутнуудад ОУХ-ны шинжлэх ухааны суурь мэдлэг олгон цаашид

мэргэжлийн чиглэлийн бусад хичээлүүдийн хүрээнд судалгаа шинжилгээ хийж ОУХ-ны

өнгөрсөн, одоо, ирээдүйн хандлагыг тодорхойлох чадвар эзэмшүүлэхэд оршино.

Хичээлийн нэр: Олон улсын харилцааны онол



Олон улсын харилцааны онолын үндсэн сургуулиудтай танилцуулж, олон улсын

харилцааны асуудлуудыг онолын үүднээс тайлбарлаж сургана.

Хичээлийн нэр: Монгол улсын гадаад бодлого, дипломатын түүх



Монголын гадаад бодлогын номлол үүсэж хөгжсөн түүх, дипломатын ёс заншил, хэм

хэмжээ, уламжлал, орчин үеийн МУ-н гадаад бодлого, хоёр талт болон олон талт дипломат

ажиллагааны талаар суурь мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Гадаад бодлого ба үндэсний аюулгүй байдал



ОУХ-ны чиглэлийн оюутнуудад гадаад бодлого, түүний төрөл, хэрэгжүүлэх арга зам,

гадаад бодлогын шийдвэр гаргах механизм, үндэсний эрх ашиг ба үндэсний аюулгүй байдал,

тэдгээрийн уялдаа холбоог таниулах, үндсэн ойлголтуудыг өгөхөд оршино.

15

Б. Сонгон судлах хичээлүүд:

Хичээлийн нэр: Олон улсын худалдаа

Хичээлийн индекс: ER203


Гадаад худалдааны үйл ажиллагааны хөгжилд тоон болон чанарын өөрчлөлтүүд ихээр

гарч дэлхийн дийлэнх орны хувьд тус салбар нь үндэсний эдийн засгийн өсөлтийн чухал арга

хэрэгсэл болсон. Тус салбарын хөгжилд гарч байгаа онолын, бодлогын, хууль эрх зүйн болон

практик үйл ажиллагааны өөрчлөлтүүдийг судлах, системтэй мэдлэгтэй болгох

зориулалттайгаар энэ хөтөлбөрөөр хичээллэнэ.

Хичээлийн нэр: Дэлхийн эдийн засгийн газар зүй



ОУХ-ны чиглэлийн оюутнуудад олон улсын эдийн засгийн харилцааны суурь хичээл

болж судлахдаа дэлхийн эдийн засгийн газарзүйн мөн чанар, түүний потенциал, дэлхийн улс

орнуудын ангилал, эдийн засгийн механизм, нийгэм, соёлын онцлог, тив, бүс нутгийн

ангилал, эдийн засгийн холбогдох статистикийн тоо баримт болон мэдээлэлтэй танилцах,

мэдлэг эзэмшихээс гадна түүнд, анализ хийж, мэдээлэл, мэдээллийн эх үүсвэрт үнэлгээ хийх

зарчим, үйл ажиллагаанд суралцана.

Хичээлийн нэр: Маркетинг



Зах зээлийн нөхцөлд арилжааны байгууллагуудын өрсөлдөх чадвар маркетингийн

стратегиас хамаарч байдаг бөгөөд энэ нь худалдан авагчийг ойлгох, түүний хүсэл болон

хэрэгцээг судалж илрүүлэх, хангахад чиглэгддэг олон төрлийн үйл ажиллагааны цогц байдаг.

Хөтөлбөрийн хүрээнд маркетингийн үзэл баримтлал, түүний практик хэрэгжилт, эрчимтэй

өөрчлөгдөж байгаа гадаад орчны нөлөө, маркетингийн арга хэжээнүүдийг төлөвлөх, зорилгот

зах зээлийг тодорхойлох механизм, маркетингийн иж бүрдлийн стратегийг хэрэгжүүпэх,

маркетингийн үйл ажиллагааг үнэлэх болон мониторингийн тухай практик ач холбогдолтой


Хичээлийн нэр: Олон улсын хөрөнгө оруулалт



Хөрөнгө оруулалтын эдийн засагт гүйцэтгэх үүрэг, түүний ангилал, санхүүжилт, үр

ашиг болон эрсдлийг тодорхойлох, олон улсын капитал шилжилтийн мөн чанар, түүний

хэлбэрүүд, гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын мөн чанар болон дэлхийн эдийн засагт

гүйцэтгэж буй үүрэг, хөрөнгө оруулалтыг улс хоорондын түвшинд, бүс нутгийн интеграцийн

хүрээнд болон олон улсын байгууллагуудын түвшинд зохицуулж байгаа туршлага, эх орны

гадаадын хөрөнгө оруулалтын бодлогын талаар онол, практикийн ач холбогдолтой мэдлэгтэй

болно.

Хичээлийн нэр: Магадлалын онол

Хичээлийн индекс IE225


Эдийн засаг, статистик судалгаан шинжилгээнд хэрэглэгдэх магадлал, тархалтын

функцийн талаар таниулж, мэргэжлийн хичээлүүдийн суурь мэдлэгийг олгоход оршино.

Хичээлийн нэр: Эконометрикс I

Хичээлийн индекс: IE311


16

Мэдлэгт суурилсан нийгэм - эдийн засгийн орчинд глобаль зах зээл дээр өрсөлдөх

чадвартай мэргэжилтэн бэлтгэхэд оршино.

Хичээлийн нэр: Бүс нутаг судлал



ОУХ-ны үйл явдал, хөгжлийн ерөнхий чиг хандлагыг бүсчлэн судлах загвараар танин

мэдэж, бүс нутгуудын талаар өөрийн ойлголттой болох, бүсийн аюулгүй байдал, ЭЗ-ийн

интеграцчлалын үйл явц, бүлэглэлүүдийн талаар мэдлэгтэй болно.

Хичээлийн нэр: Олон улсын байгууллага



ОУХ-ны оюутнууд олон улсын байгууллагуудын зорилго, үүрэг, онцлог, дүрэм, журам,

тэдний шийдвэр гаргах үйл явц, үе шат, үйл ажиллагааны онцлогийн талаар суурь мэдлэг

олгох юм.

Хичээлийн нэр: Гадаад орнуудын төр эрх зүйн үндэс



Гадаад улс орнуудын төр эрх зүйн тухай ойлголт, үүсэл хөгжил, эх сурвалж, үндсэн

хуулийн үүсэл хөгжил, бүтэц, ангилал, үечлэл, парламентын үүсэл хөгжил, парламентын

засаглалтай улс орнууд болон шүүхийн тогтолцоо, гадаад орнуудын хууль эрх зүйн

тогтолцоог үндсэн хуулийн хүрээнд тайлбарлан таниулна.

Хичээлийн нэр: Глобал асуудлууд



Хүн төрөлхтний өмнө тулгамдсан асуудал болоод буй цаг уурийн өөрчлөлт, дэлхийн

хүн амын өсөлт, түлш эрчим хүчний хомсдол, шинэ халдварт өвчнүүд, олон улсын энх тайван

аюулгүй байдалд заналхийлж буй терроризм зэрэг глобал асуудлууд бий болсон шалтгаан,

шийдвэрлэх арга зам, олон улсын хамтын ажиллагааны талаар судална.

Хичээлийн нэр: Олон улсын аюулгүй байдлын асуудлууд



Аюулгүй байдал хэмээх ойлголтын тухай, түүнийг судлах онолын үндсэн арга замууд,

үндэсний болоод бүс нутгийн аюулгүй байдал, олон улсын аюулгүй байдлын харилцан

хамаарал, аюулгүй байдлын орчны өөрчлөлт ба дэлхий дахины шинэ аюул занал, аюулгүй

байдлын байгууллагууд, дэлхийн томоохон гүрнүүдийн зэвсэгт хүчний чадал, олон улсын

аюулгүй байдлыг хангах механизмын талаар судлах болно.

Хичээлийн нэр: Соёл хоорондын харилцаа



Соёл хоорондын харилцаа ба харилцан нөлөөлөл, тэдгээрийг бий болгодог хүчин

зүйлс / түүхэн, нийгмийн, соёлын, сэтгэлзүйн, улс төрийн/, хэлбэр, шалтгаан, үр дагавар,

үндэстнүүдийн харилцан нөлөөллийн тухай эрдэмтдийн үзэл баримтлал, онол, Холлын өндөр

нам соёлын онол, аккультураци, инкультураци, соёлын интеграци, соёлын “тэлэлт”, орчин

үеийн нөхцөлд явагдаж буй соёлын харилцан нөлөөллийн хэлбэрүүд, соёлын “шок”, түүний

эерэг ба сөрөг талууд, даяршилын үеийн соёлын үйл явцууд, соёлын “түрэмгийлэл”,

“америкацизаци” –ийн тухай мэдлэгтэй болж, дүн шинжилгээ хийх чадвар, дадал эзэмшинэ.

17

Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл I (Франц хэл)



Олон улсын гадаад хэлний CEF стандартын А1 түвшний мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл I (Орос хэл)



Орос хэлийг харилцааны хэрэглүүрийн хувьд хэлэхүйн 4 төрлөөр /сонсох, унших, ярих,

бичих/ анхан шатны түвшинд эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл I (Хятад хэл)



Олон улсын гадаад хэлний CEF стандартын А1 болон А2 түвшний буюу хятад хэлний

түвшин тогтоох шалгалтын 2-р зэргийн түвшний мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл I (Япон хэл)



Олон улсын гадаад хэлний CEF стандартын А1 түвшний буюу япон хэлний түвшин

тогтоох шалгалтын 5-р зэргийн түвшний мэдлэг олгоно.

III. МЭРГЭЖЛИЙН ХИЧЭЭЛ


Хичээлийн нэр: Монгол улсын эдийн засаг ба эдийн засгийн гадаад харилцаа



20-р зууны эхэн үеэс өнөөг хүртэлх Монголын эдийн засгийн бодлого, түүхэн

уламжлал, онцлог, хоёр талт болон олон талт эдийн засгийн гадаад хамтын ажиллагаа,

гадаадын хөрөнгө оруулалт, зээл тусламж, түүний ашиглалт, үр дүнгийн талаар судална.

Хичээлийн нэр: Мэргэжлийн англи хэл I




Хичээлийн нэр: Мэргэжлийн англи хэл II Хичээлийн индекс: IR104



Хичээлийн нэр: Мэргэжлийн орчуулга I



Энэхүү хичээл нь гадаад харилцааны чиглэлээр суралцаж буй оюутнуудад дипломат

баримт бичиг боловсруулах, орчуулах тухай ерөнхий ойлголт өгөх, анхан шатны түвшинд

бичвэрүүд дээр үгсийн сан, хэл зүй, найруулга зүйн анализ, трансформаци хийх чадвар

эзэмшүүлэх, эквивалент чанар ханган орчуулга хийх суурь дадал, арга барил эзэмшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Мэргэжлийн орчуулга II



18

Энэхүү хичээл нь гадаад харилцааны чиглэлээр суралцаж буй оюутнуудад төлөөний

ноот бичиг, олон улсын гэрээ хэлцэл орчуулах, ахисан шатны түвшинд бичвэрүүд дээр үгсийн

сан, хэл зүй, найруулга зүйн анализ, трансформаци хийх чадвар эзэмшүүлэх, эквивалент

чанар ханган орчуулга хийх суурь дадал, арга барил эзэмшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Олон улсын харилцааны түүх



ОУХ-ны түүхийн гол зангилаа асуудлууд, тэдгээрийн шалтгаан шалтаг, мөн чанар, үр

дагавар, бүс нутгийн хямрал, сөргөлдөөн, мөн орчин цагийн ОУХ-г түүхэн учир шалтгааны

үүднээс задлан шинжилж, үнэлэлт дүгнэлт өгөх чадвар эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: Дипломатын удиртгал, дипломат ба консулын алба



“Дипломатын удиртгал, дипломат ба консулын алба” хичээлийн зорилго нь олон улсын

харилцаа, гадаад харилцааны ажилтан чиглэлээр суралцаж буй оюутнуудад дипломат

ажиллагаа, дипломат албаны онолын мэдлэг олгож,улмаар тэдэнд дипломат

байгууллагуудад ажиллах ур чадвар эзэмшүүлэхэд оршино.

Хичээлийн нэр: Олон улсын нийтийн эрх зүй



Энэхүү хичээлийг судлаж буй оюутанд олон улсын шинжтэй буюу олон улсын нийтийн

эрх зүйн цогц ойлголт өгч, салбар эрх зүйн тогтолцоо, зарчим, эх сурвалжийн талаар

ойлголттой болгох, олон улсын нийтийн эрх зүйн харилцааг зохицуулах арга журмыг тогтоох,

хэрэглэгдвэл зохих эрх зүйн хүрээ, эх сурвалжийг зөв сонгон тодорхойлох, зэргийг судлаж

оюутанд зохистой мэдлэг олгож, эрх зүйн хэм хэмжээг хэрэглэх чадвар эзэмшихэд хичээлийн

зорилго оршино.

Хичээлийн нэр: Их гүрнүүдийн гадаад бодлого



Их гүрний үндсэн шинж, шалгуур, түүхэн болон өнөөгийн дэлхийн болон бүс нутгийн их

гүрнүүдийн гадаад бодлого, тэдгээрийн хоорондын харилцаа, хамтын ажиллагааг ОУХ-ны

түүхтэй уялдуулан судална.

Хичээлийн нэр: Олон улсын хувийн эрх зүй



Энэхүү хичээлийг судлаж буй оюутанд олон улсын шинжтэй хувийн эрх зүйн цогц

ойлголт өгч, салбар эрх зүйн тогтолцоо, зарчим, эх сурвалжийн талаар ойлголттой болгох,

олон улсын хувийн эрх зүйн харилцааг зохицуулах арга журмыг тогтоох, хэрэглэгдвэл зохих

эрх зүйн хүрээ, эх сурвалжийг зөв сонгон тодорхойлох, зэргийг судлаж оюутанд зохистой

мэдлэг, чадвар эзэмшихэд хичээлийн зорилго оршино.

Хичээлийн нэр: Мэргэжлийн дадлага



Оюутанд сургалтын явцад олж авсан онолын мэдлэгээ практик ажилд дээр батлах

боломж олгохын зэрэгцээ оюутан бүр дадлагын төгсгөлд өөрсдийгөө үнэлэхэд хөтөлбөрийн

гол зорилго оршино.

Хичээлийн нэр: Курсын ажил



19

Олон улсын харилцааны тодорхой асуудлаар оюутанд бие даасан судалгааны ажил

хийх мэдлэг чадварыг эзэмшүүлэхэд энэхүү хөтөлбөрийн зорилго оршино.

Хичээлийн нэр: Геополитикийн үндэс



Энэхүү хичээлийн хөтөлбөрийн зорилго нь геополитикийн сонгодог болон орчин үеийн

үзэл номлолуудыг оюутнуудад таниулж мэдүүлэх, түүний үндсэн дээр өөрийн улс ба гадаад

улс орнууд төдийгүй дэлхийн бодлогын чиг хандлагыг тодорхойлох чадвар эзэмшүүлэхэд

оршино.


Хичээлийн нэр: Олон улсын бизнес



Олон улсын эдийн засгийн харилцаа хэрэгжиж байдаг чухал ач холбогдол бүхий хүрээ

болох ОУ-ын бизнес нь бараа болон үйлчилгээ, ялангуяа, капитал болон зээлийн олон улсын

урсгалд нөлөөлж байдаг. Бизнесийн үйл ажиллагааны онцгой төрөл болох ОУ-ын бизнесийн

тухай үндсэн ойлголтууд, ОУ-ын бизнесийг хэрэгжүүлэх арга хэрэгсэл болон механизмыг

судлах, улмаар зохион байгуулалтын үндэс, бизнесийн дэд бүтэц мөн стратегийн талаарх

системтэй бөгөөд пратик ач холбогдолтой мэдлэгтэй болно.

Хичээлийн нэр: Олон улсын бизнесийн эрх зүй



Энэхүү хичээлийн гол зорилго нь орчин үед бизнесүүд өргөжин тэлж, улс орны хөгжил,

олон улсын харилцаанд чухал үүрэгтэй байгаа өнөө үед бизнесийн эрх зүйн зохицуулалтыг

судлах зайлшгүй шаардлага гарч байгаа юм. Иймээс эрх зүйн ерөнхий ойлголт, бизнест эрх

зүйг хэрхэн хэрэглэх, эрх зүйн дүгнэлт өгөх, бодит нөхцөл байдал дээр эрх зүй онол, дүн

шинжилгээг хэрхэн хийх, эрсдлийг хэрхэн үнэлэх тухай ойлголтуудыг олгоно.

Хичээлийн нэр: Олон улсын маркетинг



Тус хөтөлбөр нь ОУ-ын маркетингийн онцлог, зорилго, даяаршлын үеийн ОУ-ын

маркетингийн орчин, түүний хөгжил, маркетингийн мэдээлэлийн бүтэц, агуулга, ОУ-ын

маркетингийн стратеги, компаний ОУ-ын зах зээлд нэвтрэх арга, барааны, үнийн болон

борлуулалтын бодлого, коммуникатив бодлогын онцлог болон ОУ-ын маркетингийн үр ашиг

зэрэг сэдвүүдийг судалж компаний гадаад зах зээл дээрхи үйл ажиллагааны талаар өргөн

мэдлэгтэй болно.

Хичээлийн нэр: Олон улсын менежмент



ОУХ-ны чиглэлийн оюутнуудад олон улсын менежментын онолын мэдлэг олгохоос

гадна зах зээлийн өрсөлдөөний үед ажлын байраа хэрхэн олох, гадаад болон дотоодын пүүс

компаниудын үйл ажиллагааны хэв маяг, менежментийн онцлогийн талаар суурь судалгаа

шинжилгээ хийж менежментийн өнгөрсөн, одоо, ирээдүйн хандлагыг тодорхойлох чадвар

эзэмшүүлэхэд оршино.

Хичээлийн нэр: Олон улсын эдийн засгийн байгууллагууд



20

ОУХ-ны оюутнууд олон улсын эдийн засгийн байгууллагуудын зорилго, үүрэг, онцлог,

дүрэм, журам, тэдний шийдвэр гаргах үйл явц, үе шат, үйл ажиллагааны онцлогийн талаар

суурь мэдлэг олгох юм.

Хичээлийн нэр: Олон улсын валют, санхүү, зээлийн харилцаа



Тус хөтөлбөрийн хүрээнд ОУ-ын валют, зээл, санхүүгийн харилцааны хөгжлийн

онцлог, дэлхийн валютын систем, валютын харилцаа, ОУ-ын зээлийн харилцаа, мөн түүнчлэн

ОУ-ын санхүүгийн төвүүд, ОУ-ын төлбөр тооцоо, валют-зээлийн ажилбарыг зохион байгуулах

зарчим бөгөөд бүтэцтэй танилцах, элементүүд хоорондын харилцан үйлчлэл болон үндэсний

ба олон улсын зохицуулалтын туршлагыг судлана.

Хичээлийн нэр: Орчин үеийн олон улсын эдийн засгийн харилцааны асуудлууд



ОУХ-ны чиглэлийн оюутнуудад олон улсын эдийн засгийн харилцааны хөгжлийн

онцлог, обьект болон субъект, тулгамдаж буй асуудлууд, түүний онол болон практикт гарч

буй үйл явцад дүн шинжилгээ хийж орчин үеийн олон улсын эдийн засгийн харилцааны

одоогийн болон цаашдын чиг хандлагыг тодорхойлох.

Хичээлийн нэр: Эдийн засгийн дүн шинжилгээ



Зах зээлийн эдийн засгийн гурван түвшин буюу үндэсний /бүс нутгийн/ эдийн засаг,

мөн түүнчлэн барааны, үйлчилгээний, капиталын болон валютын зах зээлийн конъюнктур,

улмаар аж ахуйн нэгжүүдийн харилцан үйлчлэл бүхий аж ахуйн үйл ажиллагааны явц болон

үр дүнгийн судалгаанд НҮБ-аас боловсруулсан, өөр хоорондоо нягт холбоотой бөгөөд

практик ач холбогдолтой дүн шинжилгээний арга зүй ба үзүүлэлтүүдийг үнэлж сурах.

Судалгаанд эх орны болон олон улсын байгууллагуудын эдийн засаг-статистикийн

мэдээлэлийг ашиглах дадлагатай болно.

Хичээлийн нэр: Дипломат ёслол, баримт бичиг



“Дипломат ёслол, баримт бичиг” хөтөлбөрийн зорилго нь оюутнуудад дипломат эрх

ямба дархан эрхийн тухай онолын мэдлэг олгохоос гадна дипломат ажиллагааны хэрэглүүр

болох дипломат ёслол, ёс горимын талаар оюутнуудад тодорхой мэдлэг, чадвар эзэмшүүлж,

дипломат баримт бичиг боловсруулах анхан шатны мэдлэг олгоход оршино.

Хичээлийн нэр: Олон улсын гэрээ хэлэлцээ



Энэхүү хичээлийн гол зорилго өнөөгийн гэрээ хэлэлцээрийн эрин үед хэрхэн гэрээ

хэлэлцээр хийх, хэрхэн өөрийн улсын ашиг сонирхолыг олон улсын тавцанд хамгаалах

талаар ерөнхий ойлголтыг онолын болон практик ажиллагааны тусламжтайгаар өгөх юм. Мөн

хэрхэн яаж хэлэлцээрийг амжилттай хийх талаар ярина. Энэ хичээлийг судалсанаар

оюутнууд улсуудын хүч, манлайлал, соёл, төрийн бусад байгууллагын хэлэлцээрт гүйцэтгэх

үүргийн талаар ерөнхий ойлголттой болох юм.

Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл II (Франц хэл)




21

Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл III (Франц хэл)




Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл IV (Франц хэл)




Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл II (Орос хэл)




бичих/ анхан шатны ахисан түвшинд эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл III (Орос хэл)



Орос хэлийг дунд шатны түвшинд эзэмшиж нийгэм-соёлын холбогдолтой текст уншиж

ойлгох дадал, чадвартай болно.

Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл IV (Орос хэл)



Мэргэжлийн холбогдолтой текст унших, сэдвийн хүрээнд шаардлагатай мэдээллийг

олж авах, боловсруулах, орчуулах дадал, чадварыг дунд шатны түвшинд эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл II (Хятад хэл)





Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл III (Хятад хэл)



Олон улсын гадаад хэлний CEF стандартын B1 түвшний буюу хятад хэлний түвшин


Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл IV (Хятад хэл)





Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл II (Япон хэл)





Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл III (Япон хэл)



22

Олон улсын гадаад хэлний CEF стандартын A2 түвшний буюу япон хэлний түвшин


Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл IV (Япон хэл)





Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл V (Франц хэл)




Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл V (Орос хэл)





Хичээлийн нэр: 2 -р гадаад хэл V (Хятад хэл)





Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл V (Япон хэл)



Олон улсын гадаад хэлний CEF стандартын B1 түвшний буюу япон хэлний түвшин


Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл VI (Франц хэл)




Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл VI (Орос хэл)





Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл VI (Хятад хэл)





Хичээлийн нэр: 2-р гадаад хэл VI (Япон хэл)





23

Хичээлийн нэр: Гаалийн эрх зүй



Энэхүү хичээлийн гол зорилго нь улс хоорондын бизнест шаардлагатай эрх зүйн

зохицуулалтын талаар оюутнуудад ойлголт өгөөд зогсохгүй эдгээр зохицуулалтыг олон улсын

харилцаатай хэрхэн уялдуулж болохыг судлаж үзэхэд оршино.

Хичээлийн нэр: Эдийн засгийн дипломатын үндэс



Энэхүү хичээлээр оюутанд эдийн засгийн дипломат ажиллагаа, гадаад эдийн засгийн

хамтын ажиллагаанд дахь дипломатын гүйцэтгэж буй үүрэг, гадаад харилцаа, аюулгүй

байдлыг эдийн засагжуулах үндсэн мэдлэг, түүний менежментийн дадал ур чадварыг

бакалаварын түвшинд олгоно.

Хичээлийн нэр: Глобалчлал ба эдийн засгийн интеграцчлал



Энэхүү хичээлээр оюутанд олон улсын эдийн засгийн харилцаанд суурилсан

глобалчлал ба эдийн засгийн интеграцчлалын шинжлэх ухааны онолын болон практикийн

үндсэн мэдлэгийг бакалаврын түвшинд олгож, үйл ажиллагааны дадал, ур чадвар


Хичээлийн нэр: Олон талт дипломат ажиллагаа



Олон талт дипломат ажиллагаа, яриа хэлэлцээний механизм хөтөлбөрийн үндсэн

зорилго нь дипломат ажиллагаанд давамгайлах хандлагатай болсон олон талт дипломат

ажиллагааны үндсэн ойлголт, арга барилтай оюутнуудыг танилцуулахад оршино.

Хичээлийн нэр: Олон улсын харилцаан дахь хямрал, мөргөлдөөн зохицуулалт



Орчин үед улс орон, үндэстэн угсаатан, шашин, улс төр, газар нутаг гэх мэт олон хүчин

зүйлийн нөлөөгөөр олон улсын харилцаанд хямрал мөргөлдөөн гарсаар байна. Иймд Олон

улсын харилцаан дахь хямрал мөргөлдөөн зохицуулалтын талаархи ойлголт олгохын сацуу

түүхэнд гарч байсан мөргөлдөөнийг хэрхэн зохицуулж байсан аргыг судлаж онол хийгээд

практик мэдлэг олгоход оршино.

Олон улсын хямрал мөргөлдөөний талаар түүнийг үүсгэхэд нөлөөлсөн хүчин зүйл,

сэргийлэх арга зам, зохицуулах зохицуулалтын аргын талаар онолын мэдлэгтэй болно.

Онолын мэдлэгээ бататган түүхэн болон одоо үед олон улсын харилцаанд гарч буй

хямрал мөргөлдөөнийг харьцуулах, шийдвэрлэх, зохицуулах аргын тухай мэдлэг олж авна.

Хичээлийн нэр: Гадаад бодлогын дүн шинжилгээ, шийдвэр гаргалт



Гадаад бодлогын дүн шинжилгээ, шийдвэр гаргалт хичээлийн зорилго нь ОУХ-ны

чиглэлээр суралцаж буй оюутнуудад гадаад бодлогын дүн шинжилгээний онол ба зарчим,

үндсэн загварууд, мөн шийдвэр гаргах механизмуудыг танилцуулж Монгол улсын гадаад

бодлогын шийдвэр гаргалтын онцлогийг тодруулан шийдвэр гаргах онол, практикийн мэдлэг

олгоход оршино.

24

Хичээлийн нэр: Зүүн Хойд Азийн улсуудын харилцаа



ОУХ-ны оюутнууд Зүүн Хойд Азийн улс орнуудын хоорондын эдийн засаг, улс төр,

нийгэм, соёлын харилцааг авч үзэх бөгөөд тулгамдаж байгаа асуудлууд, түүнийг шийдвэргэх

арга замын тухай судлана.

Хичээлийн нэр: Орчин үеийн олон улсын харилцааны асуудлууд



Энэхүү хичээлийн зорилго нь ОУХ-ны чиглэлийн оюутнууд орчин үеийн ОУХ-нд буй

болсон тулгамдаж асуудлуудын мөн чанар, түүхэн гарал үүсэл улс төр, эдийн засаг,

геополитикийн учир шалтгааныг онол, практикийн үүднээс тайлбарлаж сурахад чиглэгдэнэ.

Хичээлийн нэр: Бакалаврын төгсөлтийн ажил



Бакалаврын төгсөлтийн ажлын үндсэн зорилго нь төгсөгчдийн онолын системтэй

мэдлэг, дүгнэлт хийх чадвар, төгсөлтийн шалгалтын комиссын өмнө хамгаалах чадвар

зэргийг нэгтгэн дүгнэхэд оршино.

25


Мэргэжлийн нэр: Олон улсын харилцаа, эдийн засаг Хэргэм, зэрэг: Бакалавр Мэргэжлийн индекс: 022204 Суралцах хэлбэр: Өдөр

Суралцах хугацаа: 8 улирал

Нийт кредит: 120





Улирал




3 BS103 Биеийн тамир эрүүл ахуй 2 Хавар

4 BS111 Бичих илтгэх ур чадвар 2 Намар




18







6 BS120 Сэтгэл судлал 2 Намар




18





Улирал


1 ER201 Дэлхийн эдийн засаг 3 Хавар








19


1 ER204 Дэлхийн эдийн засгийн газар зүй 2 Намар

26




5 IR205 Монгол улсын гадаад бодлого, дипломатын түүх

3 BS125 Хавар



8 IR212 Гадаад орнуудын төр эрх зүйн үндэс 2 Намар



11 IR220 Гадаад бодлого ба үндэсний аюулгүй байдал

2 IR201 Намар






34





Улирал




3 Намар


4 ER404 Олон улсын валют, санхүү, зээлийн харилцаа

3 ER202 Намар






10 IR207 Олон улсын нийтийн эрх зүй 3 Намар

11 IR302 Олон улсын хувийн эрх зүй 3 IR207 Хавар



14 IR352 Гаалийн эрх зүй 2 IR207 Намар

34


1 ER303 Олон улсын бизнесийн эрх зүй 2 IR302 Намар



27


2 ER202 Хавар



3 Намар


























32 IR355 Глобалчлал ба эдийн засгийн интеграцчлал

2 Хавар



2 IR204 Намар


2 IR202 Хавар



2 IR204 Хавар

77



28






КРЕДИТ ТОДОРХОЙЛОЛТ I. ЕРӨНХИЙ СУУРЬ ХИЧЭЭЛ


Хичээлийн нэр: Англи хэл I




Хичээлийн нэр: Англи хэл II Хичээлийн индекс: BS101 Хичээлийн кредит: 3.0


Хичээлийн нэр: Биеийн тамир, эрүүл ахуй









бялдараа хөгжүүлэх,чийрэгжүүлэх,ажил мэргэжлийн болон ажлын байрны дасгал



Хичээлийн нэр: Бичих, илтгэх ур чадвар












Хичээлийн нэр: Философи





29



Хичээлийн нэр: Монголын түүх







Хичээлийн нэр: Хүний хөгжил







дэм болно.


Хичээлийн нэр: Математик




Хичээлийн нэр: Мэдээллийн технологи (үүлэн технологи)









Хичээлийн нэр: Соёл судлал







Хичээлийн нэр: Судалгааны арга зүй








30





























эзэмшүүлнэ..





Дэлхийн түүхийн эртний үе

Дэлхий түүхийн дундат үе

Дэлхийн түүхийн шинэ үе гэсэн үндсэн 3 бүлэг сэдвийн








тулгуурлан мэдлэгийг системтэйгээр олгох явдал юм.

31




Хичээлийн индекс ER201


ОУХ-ны чиглэлийн оюутнуудад олон улсын эдийн засгийн харилцааны суурь хичээл болж судлахдаа дэлхийн эдийн засгийн мөн чанар, түүний потенциал, дэлхийн эдийн засгийн салбарын бүтэц, эдийн засгийн механизм, улс болон бүс нутгийн эдийн засгийн тулгамдсан асуудлууд, онолын аспект, холбогдох статистикийн тоо баримт болон мэдээлэлтэй танилцах, мэдлэг эзэмшихээс гадна түүнд, анализ хийж, мэдээлэл, мэдээллийн эх үүсвэрт үнэлгээ хийх зарчим, үйл ажиллагаанд суралцана.

Хичээлийн нэр: Олон улсын эдийн засгийн харилцаа

























болно.





функцийн талаар таниулж, мэргэжлийн хичээлүүдийн суурь мэдлэгийг эзэмшүүлнэ.




Олон улсыг харилцааны мэргэжлийн англи хэлний дунд шатны мэдлэг эзэмшинэ.

32





Хичээлийн нэр: Олон улсын харилцааны удиртгал Хичээлийн индекс IR201




өнгөрсөн, одоо, ирээдүйн хандлагыг тодорхойлох чадвар эзэмшүүлнэ.





















мэдлэгийг эзэмшүүлнэ.

















33





мэдэж, бүс нутгуудын талаар өөрийн ойлголттой болох, бүсийн аюулгүй байдал, ЭЗ-н







олгох юм.





































34


“америкацизаци” –ийн тухай мэдлэгтэй болж, дүн шинжилгээ хийх чадвар, дадал эзэмшинэ.









бичих/ анхан шатны түвшинд эзэмшинэ.





































35























Хичээлийн нэр: Мэргэжлийн англи хэл II Хичээлийн индекс: IR104


Олон улсын харилцааны мэргэжлийнангли хэлний мэдлэг эзэмшинэ.






















оюутанд зохистой мэдлэг олгож, эрх зүйн хэм хэмжээг хэрэглэх чадвар эзэмшүүлнэ.

36











хийх мэдлэг чадварыг эзэмшүүлэхэд энэхүү хөтөлбөрийн зорилго оршино.




































одоогийн болон цаашдын чиг хандлагыг тодорхойлох.

37






үүднээс задлан шинжилж, үнэлэлт дүгнэлт өгөх чадвар эзэмшүүлнэ.







байгууллагуудад ажиллах ур чадварыг эзэмшүүлнэ.







дипломат баримт бичиг боловсруулах анхан шатны мэдлэг олгоход оршино.




























38















олж авах, боловсруулах, орчуулах дадал, чадварыг дунд шатны түвшинд эзэмшүүлнэ.

































39





















Олон улсын гадаад хэлний CEF стандартын А2 түвшний мэдлэг олгоно..





















улс орнууд төдийгүй дэлхийн бодлогын чиг хандлагыг тодорхойлох чадвар эзэмшүүлэхэд

оршино.




40

















ажиллагааны үндсэн ойлголт, арга барилтай оюутнуудыг танилцуулахад оршино.








практик мэдлэг олгоход оршино.




хямрал мөргөлдөөнийг харьцуулах, шийдвэрлэх, зохицуулах аргын тухай мэдлэг олж авна.


















41









зэргийг нэгтгэн дүгнэхэд оршино.

42


Мэргэжлийн нэр: Олон улсын харилцаа Хэргэм, зэрэг: Бакалавр







Улирал




3 BS103 Биеийн тамир, эрүүл ахуй 2 Хавар

4 BS111 Бичих, илтгэх ур чадвар 2 Намар




8 EN317 Англи хэлний сонсох, ярих дадлага 3 (В1.1 түвшин)

3 Намар

9 EN318 Англи хэлний унших, бичих дадлага 3 (B1.1 түвшин)

3 Намар

10 UH201 Хэлшинжлэлийн удиртгал 2 Намар

26







6 BS120 Сэтгэл судлал 2 Хавар




18





Улирал


1 EN201 Авиа зүй, үг зүй 2 Хавар

2 EN202 Утга зүй, үгсийн сангийн судлал 2 Намар

3 EN203 Өгүүлбэр зүй 2 EN202 Хавар

4 EN204 Дискурс судлал 2 EN203 Намар

5 EN315 Англи хэлний сонсох, ярих дадлага 2 (A2.2 түвшин)

3 Хавар

43

6 EN316 Англи хэлний унших, бичих дадлага 2 (A2.2 түвшин)

3 EN314 Намар

7 EN336 iBT TOEFL II 2 Намар

8 ER201 Дэлхийн эдийн засаг 3 ER202 Хавар






14 IR205 Монгол улсын гадаад бодлого, дипломатын түүх

3 BS125 Хавар

15 IR220 Гадаад бодлого ба үндэсний аюулгүй байдал

2 IR201 Намар

35



2 ER204 Дэлхийн эдийн засгийн газар зүй 2 Намар







9 IR212 Гадаад орнуудын төр эрх зүйн үндэс 2 Намар








Б. 1 Орчуулгын сонгон (МС) 4

17 EN205 Ерөнхий хэл шинжлэл онол судалгааны аргууд

2 UH201 Дурын

18 EN242 Харьцуулсан соёл судлал 2 Дурын

19 EN243 Хэл соёлын шүтэлцээ 2 Дурын

20 EN244 Англи, Америкийн уран зохиол 2 Дурын

42





Улирал


1 EN241 Орон судлал 2 Хавар

44

2 EN301 Орчуулгын онол 2 Намар

3 EN302 Бичгийн орчуулга 2 EN301 Хавар

4 EN303 Аман орчуулга 2 EN301 Хавар

5 EN304 Албан бичгийн орчуулга 2 EN301 Хавар

6 EN305 Бизнес эдийн засгийн орчуулга 2 EN301 Хавар

7 EN306 Нийгэм улс төрийн орчуулга 2 EN301 Хавар

8 EN308 Аман орчуулга 3 EN301 Хавар

9 EN373 Орчуулгын дадлага 4 EN301 Хавар

10 EN376 Курсын ажил 2 Намар


3 Намар







3 IR201 Намар

18 IR207 Олон улсын нийтийн эрх зүй 3 Намар


20 IR302 Олон улсын хувийн эрх зүй 3 IR207 Хавар




57



2 ER303 Олон улсын бизнесийн эрх зүй 2 IR302 Намар




6 ER404 Олон улсын валют, санхүү, зээлийн харилцаа

3 ER202 Намар


2 ER202 Хавар








45

















31 IR352 Гаалийн эрх зүй 2 IR207 Намар


33 IR355 Глобалчлал ба эдийн засгийн интеграцчлал

2 Хавар



2 IR204 Намар


2 IR202 Хавар



2 IR204 Хавар

Б. 1 Орчуулгын сонгон (М) 14

39 EN245 Англи, Америкийн эдийн засгийн газарзүй 2 Дурын

40 EN246 Английн түүх 2 Дурын

41 EN247 Англи, Америкийн угсаатны зүй ба шашны түүх

2 Дурын

42 EN248 Америкийн түүх 2 Дурын

43 EN249 Англи, Америкийн нийгэм, улс төрийн тогтолцоо

2 Дурын

44 EN250 Англи, Америкийн гадаад бодлого ба геополитик

2 Дурын

45 EN251 Англи хэлтэн орнуудын соёл 2 Дурын

46 EN325 Англи хэлний сонсох, ярих дадлага (CI түвшин)

3 Дурын

47 EN326 Англи хэлний унших, бичих дадлага (CI түвшин)

3 Хавар

48 EN337 iBT TOEFL II 3 Дурын

46

49 EN338 Бичих ур чадвар 2 Дурын

50 EN339 IELTS 3 Намар

51 EN345 Бичвэр судлал 2 Дурын

52 EN346 Толь судлал 2 Дурын

53 EN347 Автомат орчуулгын онол арга зүй 2 Дурын

54 EN348 Тэмдэглэгээний техник 2 Дурын

55 EN351 Барилга, зам гүүр, ашиглалтын орчуулга 2 Дурын

56 EN352 Хөдөө аж ахуйн орчуулга 2 Дурын

57 EN353 Орчуулгын шүүмж 2 Дурын

58 EN356 Хам цагийн орчуулга 2 Дурын

59 EN357 Цуваа цагийн орчуулга 2 Дурын

60 EN358 Аялал жуулчлал, хөтөчийн орчуулга 2 Дурын

61 EN359 Радио, телевизийн орчуулга 2 Дурын

62 EN363 Анагаах ухааны орчуулга 2 Дурын

129








47

КРЕДИТ ТОДОРХОЙЛОЛТ

I. ЕРӨНХИЙ СУУРЬ ХИЧЭЭЛ



















бялдараа хөгжүүлэх, чийрэгжүүлэх, ажил мэргэжлийн болон ажлын байрны дасгал



























48










дэм болно.

Хичээлийн нэр: Англи хэлний сонсох, ярих дадлага 3 (В1.1 түвшин)

Хичээлийн индекс: EN317


Олон улсын гадаад хэлний CEF стандартын В1.1 түвшний мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Англи хэлний унших, бичих дадлага 3 (B1.1 түвшин)



Олон улсын гадаад хэлний CEF стандартын В1.1 түвшний мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Хэлшинжлэлийн удиртгал

Хичээлийн индекс: UH201


Хэлний үүсэл, хэлний мөн чанар, түүний үүрэг, хэлний түвшингүүдийн зохион

байгуулалт, хэлний бүтцийн хэрэглээ болон хөгжил, хэл хөгжих зүй тогтлууд, хэлшинжлэлийн

ухааны хөгжлийн тухай ойлголт өгч анализ хийх чадвар эзэмшүүлнэ.


Хичээлийн нэр: Математик




















49










































•Дэлхийн түүхийн эртний үе

•Дэлхий түүхийн дундат үе

•Дэлхийн түүхийн шинэ үе гэсэн үндсэн 3 бүлэг сэдвийн






50



тулгуурлан мэдлэгийг системтэйгээр олгоно.



Хичээлийн нэр: Авиа зүй, үг зүй



Авиазүйн хичээл нь хэлний авиа, түүний бүрэлдэхүүн, авианы тогтолцоо, авианы

нийлэмж, авиа өөрчлөгдөх, авианы хууль, зүй тогтол, авиа үсгийн харьцаа, зөв бичих, зөв

дуудах зүй зэргийг судалж, суурь мэдлэгийг олгоно.

Хэлний тогтолцоот нэгжүүд, тэдгээрийн үүрэг шинж, хэлний төвшин, үг зүйн судалгаа,

үг бүтэх ёс, аналитик ба синтетик хэл, хэлийг морфологийн шинжээр ангилах нь, үгсийн

аймаг, нэрийн ба үйлийн аймаг, тэдгээрийн хэл зүйн онцлог, утга болон функци, үндсэн

катерогиудын тухай мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Утга зүй, үгсийн сангийн судлал



Үг, түүний утга, үгсийн сангийн нэгж, үгийн утгын төрлүүд. Үгсийн сангийн нэгжийн

тухай ойлголт, үг хоорондын утгазүйн холбоо, ойролцоо болон эсрэг утгатай үгс, үгийн олон

утга, утгын тогтолцоо,үгийн сангийн нэгжээр утга илрэх нь,утгад нөлөөлдөг хэрэглээний

ойлголтуудын тухай мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Өгүүлбэр зүй



Өгүүлбэр зүйн үндсэн ухагдахуун,өгүүлбэрийн бүтэц болон функцийн хувьд ангилах

тухай, үг буюу холбоо үгс, өгүүлбэр бүтээх арга зарчмууд, өгүүлбэрийн гишүүд, тэдгээрийн

илрэх хэлбэр буюу гүйцэтгэх үүрэг,өгүүлбэрийн гол болон дэд гишүүд, энгийн ба нийлмэл

өгүүлбэр, тэдгээрийн бүтцийг онолын үүднээс задлан шинжлэх мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Дискурс судлал



Дискурс судлалын судлагдахуун, зорилго, дискурсын төрлүүд, аман болон бичгийн

дискурсын онцлог, бүтэц, контекст, маркер, дейксис, дискурсын анализ, дискурсыг бүтээх

арга, хэлбэрийн тухай мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Англи хэлний сонсох, ярих дадлага 2 (A2.2 түвшин)




Хичээлийн нэр: Англи хэлний унших, бичих дадлага 2 (A2.2 түвшин)




Хичээлийн нэр: iBT TOEFL II



51

Олон улсын англи хэлний тестийн системийн хэм хэмжээ, онцлогийг танин мэдэж

системчилсэн давтлага хийснээр англи хэлний мэдлэг чадварыг олон улсын стандартын

түвшинд хөгжүүлнэ.





болж судлахдаа дэлхийн эдийн засгийн мөн чанар, түүний потенциал, дэлхийн эдийн засгийн

салбарын бүтэц, эдийн засгийн механизм, улс болон бүс нутгийн эдийн засгийн тулгамдсан

асуудлууд, онолын аспект, холбогдох статистикийн тоо баримт болон мэдээлэлтэй танилцах,



Хичээлийн нэр: Олон улсын эдийн засгийн харилцаа











Олон улсын харилцааны мэргэжлийн англи хэлний дунд шатны мэдлэг эзэмшүүлнэ.




Олон улсын харилцааны мэргэжлийн англи хэлний мэдлэг эзэмшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Олон улсын харилцааны удиртгал

Хичээлийн индекс IR201




өнгөрсөн, одоо, ирээдүйн хандлагыг тодорхойлох чадвар эзэмшүүлнэ.












52













































болно.




53


функцийн талаар таниулж, мэргэжлийн хичээлүүдийн суурь мэдлэгийг олгоход оршино.










мэдэж, бүс нутгуудын талаар өөрийн ойлголттой болох, бүсийн аюулгүй байдал, ЭЗ-н







олгоно.






























54



“америкацизаци” –ийн тухай мэдлэгтэй болж, дүн шинжилгээ хийх чадвар, дадал эзэмшүүлнэ.









бичих/ анхан шатны түвшинд эзэмшүүлнэ.











Б. 1 Орчуулгын сонгон (МС)

Хичээлийн нэр: Ерөнхий хэл шинжлэл онол судалгааны аргууд



Ерөнхий хэл шинжлэлийн ухагдахуун, орчин үеийн хэл шинжлэлийн онолууд, хэл

шинжлэлийн судалгааны үндсэн аргууд, тэдгээрийг оновчтой зөв хослуулан хэрэглэх онол,

аргазүйн мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Харьцуулсан соёл судлал



Соёлын бүтээл, үзэгдлүүдийг судлах аргуудын тусламжтай тэдгээрийг шинжлэн,

харьцуулалтын аргаар үндэсний онцлог бүхий өвөрмөц талуудыг тодорхойлж, дүн шинжилгээ

хийж сурна.

Хичээлийн нэр: Хэл соёлын шүтэлцээ



Хэл нь аливаа ард түмний оюуны хөгжлийн төгс бүтээгдэхүүн болох талаар бүрэн

дүүрэн мэдлэгтэй болж, хэл нь ард түмний “соёлын толь”, тусгал болж буйг судалгааны

аргуудын хүрээнд хэлний универсал категориуд, өгүүлэмжийн хэмжээнд илрүүлж, харьцуулж

сурна.

Хичээлийн нэр: Англи, Америкийн уран зохиол



55

Англи, Америкийн уран зохиолын үечлэл, үндэсний мөн чанар утга зохиолд тусгагдсан

байдал, утга зохиолын хөгжил нь нийгэм эдийн засаг, түүхэн үйл явдал, нийгмийн

өөрчлөлтөөс хамааран хөгжиж ирсэн түүх, утга зохиолоор дамжуулан ертөнцийг үзэх үзэл,

амьдрах ухаан, гоо зүй, ёс зүйн хэм хэмжүүрийн тухай мэдлэг олгоно.




Хичээлийн нэр: Орон судлал


Англи, Америкийн ард түмний гарал үүсэл, түүхэн хөгжил, үндэстэн ястан, нийгмийн

болон улс төрийн зохион байгуулалт, уламжлалт аж ахуй, үндэсний ёс заншил, баяр ёслол,

билэгдлийн мэдлэгийг олгоно.


Хичээлийн нэр: Орчуулгын онол

Хичээлийн кредит: 2.

Орчуулгын тухай ойлголт, орчуулгын төрөл хэлбэр, зарчим, аман ба бичгийн

орчуулгын онцлог ялгаа, орчуулгад гарах бэрхшээл, шийдвэрлэх арга зам, эквивалент

чанарыг хангах, орчуулгын хувиргал хийх, англи, монгол хэлний хэм хэмжээнд нийцүүлэн

орчуулга хийх онолын мэдлэг олгоно.


Хичээлийн нэр: Бичгийн орчуулга


Анхан шатны түвшинд бичвэрүүд дээр үгсийн сан, хэл зүй, найруулга зүйн анализ,

трансформаци хийх чадвар эзэмшүүлэх, эквивалент чанар хангах, орчуулга хийх суурь

дадал, арга барил эзэмшүүлнэ.


Хичээлийн нэр: Аман орчуулга


Аман орчуулга хийх арга зүй, технологи, зарчим, орчуулгын явцад тулгарах

бэрхшээлийг даван туулах арга зам, тэмдэглэгээ хөтлөх техник, эквивалент чанар хангах,

орчуулах явцад тохиолдох хэлний өвөрмөц онцлог, найруулга зүйн онцлогийг харгалзан аман

орчуулга хийнэ.


Хичээлийн нэр: Албан бичгийн орчуулга


Албан бичгийн хэлний үгсийн сан, хэл зүй, найруулга зүйн тухай үндсэн ойлголт, албан

бичгийн хэлний төрөл, албан бичгийн хэлэнд түгээмэл хэрэглэгддэг нэр томъёо,

хэллэгүүдийн талаарх зохих мэдлэгтэй болж, тэдгээрийг орчуулгын түвшинд дүйцүүлэх,

албан бичгийн орчуулганд дискурсийн түвшинд үг сонголтыг зөв хийх, орчуулгын текстийн

зохицуулах нөлөөллийн дүйцлийг ханган төрөл бүрийн албан бичгийг орчуулах чадвартай

болж зөв сонголт хийж орчуулах мэдлэг, чадвар, дадал эзэмшүүлэхэд хичээлийн зорилго

оршино.


Хичээлийн нэр: Бизнес эдийн засгийн орчуулга


56

Бизнес эдийн засгийн салбарын тухай ерөнхий ойлголт өгч, бичвэрийн үгсийн сан, хэл

зүй, найруулга зүйн онцлог, түгээмэл хэрэглэгддэг үг, хэллэгүүдийн талаар мэдлэг олгож,

тухайн мэргэжлийн үг хэллэг, нэр томъёог эзэмшинэ.


Хичээлийн нэр: Нийгэм улс төрийн орчуулга


Нийгэм, улс төрийн агуулга бүхий бичвэрийн үгсийн сан, хэл зүй, найруулга зүйн

онцлог, түгээмэл хэрэглэгддэг үг, хэллэгүүдийн талаар зохих мэдлэгтэй болж, дискурсийн

төвшинд үг сонголт, өгүүлбэрийн бүтцийг илэрхийлэн гаргаж, хэвшсэн үг хэллэг, нэр томъёог

эзэмшинэ.


Хичээлийн нэр: Орчуулгын дадлага


Оюутнууд бичгийн болон аман орчуулга хийх бодит туршлага хуримтлуулна. Тухайн

салбарын мэргэшсэн орчуулагч нартай хамтран ажилласнаар дадлагажигч оюутан практик

туршлага хуримтлуулж, хичээл сургалтаар олж авсан мэдлэг чадвараа батжуулахад оршино.




Суралцах хугацаанд эзэмшсэн онолын мэдлэгийг улам өргөжүүлэн өөрийн чадвар,

дадал, туршлагыг бататгах, мөн бие даан тодорхой нэг чиглэлийн дагуу /сэдвийн хүрээнд/

гүнзгийрүүлэн судлан мэргэшихэд оршино.










Олон улсын харилцааны мэргэжлийн англи хэлний мэдлэг эзэмшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Мэргэжлийн англи хэл II
















57








үүднээс задлан шинжилж, үнэлэлт дүгнэлт өгнө.







байгууллагуудад ажиллах ур чадвар эзэмшүүлнэ.








оюутанд зохистой мэдлэг олгож, эрх зүйн хэм хэмжээг хэрэглэх чадвар эзэмшүүлнэ.







Хичээлийн нэр: Олон улсын хувийн эрх зүй



Энэхүү хичээлийг судлаж буй оюутанд олон улсын шинжтэй хувийн эрх зүйн цогц

ойлголт өгч, салбар эрх зүйн тогтолцоо, зарчим, эх сурвалжийн талаар ойлголттой болгох,

олон улсын хувийн эрх зүйн харилцааг зохицуулах арга журмыг тогтоох, хэрэглэгдвэл зохих

эрх зүйн хүрээ, эх сурвалжийг зөв сонгон тодорхойлох, зэргийг судлаж оюутанд зохистой

мэдлэг, чадвар эзэмшүүлнэ.











хийх мэдлэг чадварыг эзэмшүүлнэ.

58






улс орнууд төдийгүй дэлхийн бодлогын чиг хандлагыг тодорхойлох чадвар эзэмшүүлнэ.










































59















одоогийн болон цаашдын чиг хандлагыг тодорхойлоход оршино.

















дипломат баримт бичиг боловсруулах анхан шатны мэдлэг эзэмшүүлнэ.


















60
















































61



































тогтоох шалгалтын 4-р зэргийн түвшний мэдлэг олгох












62




















ажиллагааны үндсэн ойлголт, арга барилтай оюутнуудыг танилцуулна.








практик мэдлэг олгоно.




хямрал мөргөлдөөнийг харьцуулах, шийдвэрлэх, зохицуулах аргын тухай мэдлэг эзэмшүүлнэ.

















63





Б. 1 Орчуулгын сонгон (М)

Хичээлийн нэр: Англи, Америкийн эдийн засгийн газарзүй



Англи, Америкийн эдийн засгийн газарзүйн тухай ерөнхий ойлголт, эдийн засгийн

хөгжилд нөлөөлөх хүчин зүйлс, голлох аж үйлдвэрийн салбарууд, олон улсын худалдаа, зах

зээлийн тэлэлт, даяаршил эдийн засгийн газарзүйд нөлөөлөх зүй тогтолын талаар мэдлэг

олгоно.

Хичээлийн нэр: Английн түүх



Английн түүхэн үечлэл, гол үйл явдал, улс үндэстэн бүрэлдэн тогтоход нөлөөлсөн

хүчин зүйл, түүхэн хүмүүс, тэдгээрийн үүрэг оролцоо зэргийн талаар мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Англи, Америкийн угсаатны зүй ба шашны түүх



Англи үндэстний гарал үүсэл, үндэсний сэтгэлгээ бүрэлдэн тогтсон түүх, сүсэг бишрэл,

шашны үүсэл, үзэл баримтлал, урсгал чиглэл, сэтгэлгээний онцлог, угсаатны зүй, үндэстний

онцлогийн тухай мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Америкийн түүх



Америкийн түүхэн үечлэл, гол гол үйл явдал, улс үндэстэн бүрэлдэн тогтоход

нөлөөлсөн хүчин зүйл, түүхэн хүмүүс, тэдгээрийн үүрэг оролцоо зэргийн талаар мэдлэг

олгоно.

Хичээлийн нэр: Англи, Америкийн нийгэм, улс төрийн тогтолцоо



Англи, Америкийн улс төрийн тогтолцоо, төрийн байгуулалт, нийгмийн тогтолцоо,

засаглал, түүний үүрэг, ард иргэдийн нийгмийн оролцооны тухай мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Англи, Америкийн гадаад бодлого ба геополитик



Англи, Америкийн гадаад бодлого, олон улсын байгууллагын гишүүнчлэл, бүс нутгийн

харилцаа, гадаад бодлогын үндсэн зарчим, геополитикийн үндсэн онол, үе шат, чиглэл

урсгал, сонгодог зарчмуудын тухай мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Англи хэлтэн орнуудын соёл



Австрали, Канад, Шинэ Зеланд зэрэг англи хэлтэн орнуудын түүхэн хөгжил, соёлын

талаар тодорхой ойлголттой болж эдгээр орнуудын хүн төрөлхтний түүхэнд оруулсан хувь

нэмэр, сэтгэлгээний онцлогийн тухай мэдлэг олгоно.

64

Хичээлийн нэр: Англи хэлний сонсох, ярих дадлага (CI түвшин)



Олон улсын гадаад хэлний CEF стандартын C1.1 түвшний мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Англи хэлний унших, бичих дадлага (CI түвшин)



Олон улсын гадаад хэлний CEF стандартын C1.1 түвшний мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: iBT TOEFL II





түвшинд хөгжүүлэх

Хичээлийн нэр: Бичих ур чадвар



Үгсийн сан, хэлзүйн дүрэм, өгүүлбэрийн бүтэц, зохион байгуулалт, найруулга зүйн

шаардлагын дагуу гадаад дотоод логик уялдаа холбоо бүхий эх, эссэ бичих дадал олгоно.

Хичээлийн нэр: IELTS





түвшинд хөгжүүлэх болно.

Хичээлийн нэр: Бичвэр судлал



Энэхүү хичээлээр бичвэр судлалын онолын асуудлуудтай танилцаж, бичвэрийн бүтэц,

утга ба коммуникатив орчныг цогц байдлаар нь судлах зорилготой.

Хичээлийн нэр: Толь судлал



Толь бичгүүдийн олон төрөл, тэдгээрийн онцлогтой танилцуулж, толь бичгийн талаар

онол, арга зүйн мэдлэг эзэмшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Автомат орчуулгын онол арга зүй



Автомат орчуулгын программ, төхөөрөмж, орчуулгын программын онцлог, үг, өгүүлбэр,

найруулгын түвшний хувиргал, утга зүйн хөрвүүлгийн дүйцэл талаар мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Тэмдэглэгээний техник



Орчуулгын тэмдэглэгээний төрөл, тэмдэглэгээ хийх зарчим, техник, арга зүй,

тэмдэгтүүдийн утга, тэдгээрийг ашиглах, бичвэрийг товчлон тэмдэглэх аргачлалын талаар

мэдлэг олгоно.

65

Хичээлийн нэр: Барилга, зам гүүр, ашиглалтын орчуулга



Барилгын салбарын тухай ерөнхий ойлголт өгч, бичвэрийн үгсийн сан, хэл зүй,

найруулга зүйн онцлог, түгээмэл хэрэглэгддэг үг, хэллэгүүдийн талаар мэдлэг олгож, тухайн

мэргэжлийн үг хэллэг, нэр томъёог эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: Хөдөө аж ахуйн орчуулга



Хөдөө аж ахуйн сэдвээр орчуулга хийх дадал, чадварыг эзэмшүүлэх хөдөө аж ахуйн

нэр томъёотой танилцуулах түүний бүтэц, үүсэх арга зам нэр томъёог орчуулах арга зам,

хөдөө аж ахуйн дискурсын онцлог, хөдөө аж ахуйн текстийн бүтэц, хөдөө аж ахуйн орчуулга

хийхэд ашиглах лавлах материал, эрэл хайгуул хийх арга замтай танилцуулах, хөдөө аж

ахуйн орчуулгыг эквивалент чанарыг ханган хийх дадал чадвар эзэмшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Орчуулгын шүүмж



Орчуулгын үндсэн ойлголтууд, судалгааны арга дээр тулгуурлаж орчуулгын бүтээлийг

эх бүтээлтэй харьцуулан хэл найруулга, утга зүй, соёл, сэтгэлгээний онцлогийн үүднээс дүн

шинжилгээ хийж, орчуулгын шүүмж бичих мэдлэг чадвар эзэмшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Хам цагийн орчуулга



Хам цагийн орчуулгын онцлог, хам цагийн орчуулгыг хийх үндсэн нөхцөл, шаардлагыг

судлан үг зүй, өгүүлбэр зүй, найруулга зүйн орчуулгын дүйцлийг харьцуулах онол арга зүйн

мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Цуваа цагийн орчуулга



Цуваа цагийн орчуулга хийх онол арга зүй, технологи, зарчим, аман орчуулганд тавих

шаардлагуудын талаарх мэдлэгт тулгуурлан, хэлний харилцааны түгээмэл түвшинд янз

бүрийн хурд, аялгын хослолтой орчуулгыг гүйцэтгэх, өгүүлэгчийн ярианы явцад орчуулгын

баримжааг мэдрэх, шаардлагатай хувиргалтыг богино хугацаанд хийх, сонсох, тогтоох,

ойлгох, орчноо мэдрэх, орчуулах, мэдээллээ дамжуулах зэрэг оюуны олон үйлдлийг нэгэн

зэрэг гүйцэтгэх мэдлэг, чадвар дадал эзэмшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Аялал жуулчлал, хөтөчийн орчуулга



Аялал жуучлалын салбарт үйлчлэх орчуулга, жуулчинд газарчлан орчуулга, тайлбар

хийх хөтөч-тайлбарлагчийн мэргэжлийн онцлогийн тухай мэдлэг олгож, Монголын ард түмний

түүх, соёл, ёс заншил, аж амьдрал, шашин шүтлэг, байгалийн болон түүхэн дурсгалт

газруудын тухай таниулан тухайн сэдвийг гадаад хэлнээс төрөлх, төрөлх хэлнээс гадаад хэл

рүү аман болон бичгийн орчуулга хийх дадал эзэмшүүлэхэд оршино.

Хичээлийн нэр: Радио, телевизийн орчуулга



Радио телевизийн хэл найруулгын онцлог, радио, телевизийн орчуулга хийх стратегийг

судлах, радио телевизийн орчуулгын хэл зүй, үг зүйн, өгүүлбэр зүйн асуудлууд, радио,

66

телевизийн аман болон бичгийн орчуулга хийх дадал, чадвар эзэмшүүлэх, энэ салбарын

орчуулгын мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Анагаах ухааны орчуулга



Анагаах ухааны салбарын тухай ерөнхий ойлголт өгч, бичвэрийн үгсийн сан, хэл зүй,

найруулга зүйн онцлог, түгээмэл хэрэглэгддэг үг, хэллэгүүдийн талаар мэдлэг олгож, тухайн

мэргэжлийн үг хэллэг, нэр томъёог эзэмшүүлнэ.






зэргийг эзэмшүүлнэ.


Мэргэжлийн нэр: Сэтгэл судлал Хэргэм, зэрэг: Бакалавр







Улирал




3 BS103 Биеийн тамир, эрүүл ахуй 2 Хавар

4 BS111 Бичих, илтгэх ур чадвар 2 Намар




18


1 BS113 Соёл судлал 2 BS114 Намар

2 BS116 Гоо зүй 2 BS114 Хавар

3 BS123 Логик 2 BS114 Намар


5 BS108 Биологи 2 Намар

6 BS119 Эдийн засгийн онол 2 Намар



9 BS115 Ёс зүй 2 BS114 Намар

10 BS117 Судалгааны арга зүй 2 BS114 Намар

67

20





Улирал


1 ES201 Мэргэжлийн англи хэл I 3 Намар

2 ES202 Мэргэжлийн англи хэл II 3 ES201 Намар

3 PH201 Сэтгэл судлалын удиртгал 3 Намар

4 PH202 Нейро сэтгэл судлал 3 PH351 Хавар

5 PH203 Хүний хөгжлийн сэтгэл зүй I 2 PH201 Намар

6 PH204 Хүний хөгжлийн сэтгэл зүй II 2 PH203 Хавар

7 PH205 Сэтгэл судлалын түүх 2 PH201 Намар

8 PH206 Сэтгэл судлалын судалгааны арга зүй 3 PH204 Хавар

9 PH207 Зан үйлийн статистик судалгааны арга 3 PH204 Намар

24


Б. 1. Сонгох хичээл 6

1 PH208 Харьцуулсан сэтгэл судлал 2 PH307 Намар

2 PH209 Дефекто сэтгэл судлал 2 PS307 Хавар

3 PH210 Нейропатологи 2 PH201 Намар

4 PH211 Эрүүл мэндийн сэтгэл зүй 2 PH204 Намар

5 PH212 Сэтгэц хэл шинжлэл 2 PH306 Намар

6 PH213 Хуулийн сэтгэл зүй 2 PH301 Хавар

7 PH214 Шашны сэтгэл зүй 2 PH309 Намар

8 PH215 Сургуулийн сэтгэл зүй 2 PH201 Намар

9 PH216 Антропологи 2 BS114 Намар

10 PH217 Улс төрийн сэтгэл зүй 2 PH309 Намар

11 PH218 Спортын сэтгэл зүй 2 PH201 Хавар

12 PH219 Урлагийн сэтгэл зүй 2 PH306 Хавар

24





Улирал


1 ES301 Мэргэжлийн орчуулга I 2 ES202 Намар

2 ES302 Мэргэжлийн орчуулга II 2 ES301 Намар

3 PH301 Зан үйлийн генетик 3 PH201 Хавар

4 PH302 Пара сэтгэл судлал 2 PH307 Хавар

5 PH303 Байгууллагын сэтгэл зүй 2 PH313 Намар

6 PH304 Бие хүний сэтгэл судлал 2 PH204 Намар

7 PH305 Харилцааны сэтгэл судлал 2 PH204 Намар

68

8 PH306 Когнитив сэтгэл судлал 2 PS202 Намар

9 PH307 Туршилтын сэтгэл судлал 2 PH206 Намар

10 PH308 Боловсролын сэтгэл судлал 2 PH202 Намар

11 PH309 Нийгмийн сэтгэл судлал 2 PH206 Хавар

12 PH310 Эдийн засгийн сэтгэл зүй 2 PH309 Намар

13 PH311 Нийгмийн ажлын онол, арга зүй 3 PH201 Хавар

14 PH312 Сэтгэл судлал заах арга зүй 3 PH205 Хавар

15 PH313 Хамт олон удирдлагын сэтгэл зүй 2 PH304 Хавар

16 PH314 Төслийн судалгааны арга зүй 2 PH206 Намар

17 PH315 Сэтгэц хэмжил зүй 2 PH207 Хавар

18 PH316 Сэтгэцийн эмгэг судлал I 2 PH207 Намар

19 PH317 Сэтгэцийн эмгэг судлал II 2 PH316 Хавар

20 PH318 Сэтгэл зүйн зөвлөгөө, сэтгэц заслын арга зүйн үндэс

2 PH204 Хавар

21 PH319 Хөдөлмөрийн сэтгэл зүй 2 PH313 Намар

22 PH320 Сэтгэл зүйн судалгааны дадлага 2 PH207 Намар

23 PH321 Сэтгэл зүйн зөвлөгөө оношлогооны дадлага

3 PH318 Намар

50


1 PH323 Био урвалд суурилсан засал 2 PH204 Хавар

2 PH324 Психодинамик 2 PH306 Намар

3 PH325 Гэр бүлийн сэтгэл зүй 2 PH304 Намар

4 PH326 Этно сэтгэл судлал 2 PH309 Хавар

5 PH327 Хавсарга зан үйлийн анализ 2 PH204 Хавар

6 PH328 Сургалтын менежмент 2 PH308 Намар

7 PH329 Ажил, мэргэжлийн сэтгэл зүй 2 PH319 Хавар

8 PH330 Гүйцэтгэл ба инженерийн сэтгэл судлал 2 PH307 Хавар

9 PH331 Мөнгө санхүү, татварын сэтгэл зүй 2 PH310 Намар

10 PH332 Хэрэглэгчийн сэтгэл зүй 2 PH310 Хавар

20


Сургалтын түвшин Заавал

судлах

Сонгож

судлах






69

КРЕДИТ ТОДОРХОЙЛОЛТ

А. ЗААВАЛ СУДЛАХ СУУРЬ ХИЧЭЭЛ


















бялдараа хөгжүүлэх, чийрэгжүүлэх, ажил мэргэжлийн болон ажлын байрны дасгал






Харилцааны мөн чанар, зорилго, нийгмийн үүрэг, харилцааны төрөл, хэлбэрүүд, аман

болон бичгийн харилцаа, хэл ярианы шинжлэх ухааны үндэслэл, ярианы хэлбэрүүд, хэл

ярианы найруулга, албан бичгийн найруулга, шинжлэх ухааны найруулга, эрдэм

шинжилгээний бичиглэлийн төрөл, онцлог, бичих арга зүй, судалгааны ажлын үр дүнг

хэлбэржүүлэх, танилцуулах, вербаль харилцаа, илтгэх урлагийн түүхэн хөгжил, илтгэх ур

чадвар, илтгэгчийн хувийн шинж, сэтгэл зүй, ёс зүй, нийгмийн тодорхой харилцаанд илтгэх

чадварыг ашиглах нь, ярианы логик, хэллэгийн логик, хэл сэтгэхүйн нэгдэл холбоо, баталгаа,

нотолгоо хийх чадвар, үндэслэлийн онол, таамаглал дэвшүүлэх чадвар эзэмшүүлнэ.




Хүн төрөлхтөний оюун ухаан, сэтгэлгээний хөгжил хувьсал, философийн

сэтгэлгээний уламжлал, өрнө дорны философийн сэтгэлгээний түүх, философийн үндсэн

асуудал, категори, хуулиуд, философийн аргуудаас суралцаж өөрийн гэсэн ертөнцийг үзэх

үзэл, чиг хандлагыг төлөвшүүлэх зорилготой.








70








дэм болно.

СОНГОН СУДЛАХ ХИЧЭЭЛ








Хичээлийн нэр: Гоо зүй



Хүн төрөлхтөний гоо сайхны сэтгэлгээний хөгжил хувьсал, уламжлал, өрнө дорны гоо

сайхны сэтгэлгээний түүх, гоо зүйн үндсэн асуудал, категори, урлаг, урлагийн хөгжлийн

замнал зэрэг гоо зүйн мэдлэг, үнэлэмж, таашаал, мэдрэмжийг оюутанд бий болгон хөгжүүлэх

зорилготой.

Хичээлийн нэр: Логик



Энэ хичээлийг судалсанаар логикийн судлах зүйл, танин мэдэхүйд гүйцэтгэх үүрэг,

үндсэн ойлголтууд, логикийн түүхэн хөгжил, өрнө болон дорно дахины логикийн хөгжил, хэл

сэтгэхүйн нэгдэл холбоо, сэтгэхүйн үндсэн хэлбэрүүд болох ойлголт, бодомж, оюун дүгнэлт,

олонлог, баталгаа ба няцаалт хийх арга зүй, таамаглал дэвшүүлэх арга зүй, формал

логикийн үндсэн хуулиуд зэрэг логикийн асуудлуудын талаар танин мэдэж суурь мэдлэг











Хичээлийн нэр: Биологи



Амьд организмын амьдралын үйл ажиллагаа,ерөнхий шинж чанар, тэдгээрийн

байгальд хоорондоо хамааралтай хамтран амьдрах зүй тогтлыг судлах, манай гариг дээрх

биологийн төрөл зүйлүүдийн олон янз байдал түүний хэлбэлзэл, тархалтад нөлөөлөх биотик

ба абиотик нөлөөнүүдийн хам шинж чанар, тэдний эволюци түүхэн хувьсах хөгжил, удамшил

71

ба хувьсал янз бүрийн нөхцөлд дасан зохицих чадвар, тэдний явуулж байгаа бодисын

солилцоо, энергийн хувирал, бүлгэмдлийн динамик шинж чанар, тэнцвэртэй байдалд

нөлөөлж байгаа хүчин зүйлүүдын тухай мэдлэг эзэмшүүлнэ.










Улс төрийн шинжлэх ухааны судлах зүйл, судалгааны онол арга зүй, түүхэн хөгжил,

гол төлөөлөгчдийн үзэл баримтлал, улс төрийн систем, төр, парламент, улс төрийн нам зэрэг

улс төрийн институтын мөн чанар, улс төрийн соёл, улс төрийн хошуучлал, сонгууль зэрэг

улс төрийн харилцааны элементүүд, орчин үеийн улс төрийн гол номлолуудыг хамарч мэдлэг









эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: Ёс зүй



Ерөнхий ёс зүйн үндсэн зарчим, категориуд дээр тулгуурлан ёс зүйн мэдлэгийг

эзэмшүүлэх, сонгодог ёс зүйн ойлголтуудаар дамжуулан орчин үеийн ёс зүйн үндсэн

чиглэлүүдтэй танилцана.









МЭРГЭЖЛИЙН СУУРЬ ХИЧЭЭЛ


Хичээлийн индекс: ES201


Мэргэжлийн хүрээнд англи хэлийг ашиглана.

Хичээлийн нэр: Мэргэжлийн англи хэл II



Мэргэжлийн хүрээнд англи хэлийг ашиглана.

72

Хичээлийн нэр: Сэтгэл судлалын удиртгал

Хичээлийн индекс: PH201


Сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны үүсэл, хөгжил, судлах зүйл, үүрэг, ач холбогдол,

сэтгэцийн мөн чанар, эволюци хөгжил, сэтгэцийн физиологи үндэс, сэтгэл судлалын

судалгааны арга зүй, танин мэдэхүйн үйл явц, ухамсар, сэдэл, зан төлөв, сэтгэхүй, оюун

ухаан зэрэг бие хүний сэтгэцийн функци болон сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны онолын

хандлагуудыг судална.

Хичээлийн нэр: Нейро сэтгэл судлал



Нейросэтгэл судлалын философи болон түүхэн хөгжил, судалгааны арга, хүний

сэтгэцийн физиологийн үндэс болох уураг тархиний гүйцэтгэх үүргийг анатоми физиологийн

үүднээс судлана. Ингэхдээ тархи сэтгэцийн эволюци хөгжил болон сэтгэцийн үндсэн

функциудын нейро үндэс буюу хүний уураг тархи биетэй хэрхэн холбогдож зан үйл, үйл

ажиллагааг зохицуулах үндсийг мэдэх болно.

Хичээлийн нэр: Хүний хөгжлийн сэтгэл зүй I



Хүний хөгжлийн сэтгэл судлал 1 хичээл нь сэтгэл судлалын суурь хичээл бөгөөд

цаашид Боловсролын сэтгэл судлал, сэтгэл зүйн зөвлөгөө оношлогоо, сэтгэцийн эмгэг

судлал хичээлүүдин суурь болно. Энэ хичээлээр хэвлийдэх хөгжлийн үеэс идэр нас хүртэл

үеүүдийг физиологи, танин мэдэхүй, сэтгэц нийгмийн хэмжээсүүдээр судлан чухал хүний

хөгжлийн онолуудтай танилцан судалгаа, кейс хэлэлцүүлгүүдээр дамжуулан практик

туршлага олж авна.

Хичээлийн нэр: Хүний хөгжлийн сэтгэл зүй II



Хүний хөгжлийн сэтгэл судлал 2 хичээл нь сэтгэл судлалын суурь хичээл бөгөөд

цаашид Боловсролын сэтгэл судлал, сэтгэл зүйн зөвлөгөө оношлогоо, сэтгэцийн эмгэг

судлал хичээлүүдийн суурь болно. Энэ хичээлээр идэр наснаас өтөл нас хүртлэх үеүдийг

хамран физиологи, танин мэдэхүй, сэтгэц, нийгмийн хэмжээсүүдээр судлана. Мөн хүний

хөгжлийн онолуудтай танилцан судалгаа, кейс хэлэлцүүлгүүдээр дамжуулан практик

туршлага олж авна.

Хичээлийн нэр: Сэтгэл судлалын түүх



Энэхүү хичээлээр балар эртнээс одоог хүртэл хүн төрөлхтний сэтгэцийн талаарх

ойлголт, түүний хөгжил, эртний сэтгэгчдийн сэтгэцийн талаар сургаалиуд, орчин үеийн сэтгэл

судлалын шинжлэх ухааны түүхийг судална.

Хичээлийн нэр: Сэтгэл судлалын судалгааны арга зүй



Сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны арга зүй, түүний хөгжлийн түүхэн тойм, судалгааны

арга зүйн ерөнхий зарчмууд, судалгааны ажлын бүтэц, үе шат, зохион байгуулалт, сэтгэл

судлалын тодорхой аргуудын шинжлэх ухааны үндэслэл, арга зүйн мэдлэг, чадвар, дадлыг


73

Хичээлийн нэр: Зан үйлийн статистик судалгааны арга



Энэхүү хичээлээр сэтгэл судлалын ангийн оюутнууд сэтгэл судлалын хичээлүүдээр

үзсэн үндсэн ойлголтууд, судалгааны арга зүй хичээл дээр судалсан судалгааны аргуудыг

ашиглан судалгаа загварчлан түүндээ тоон анализ хийн таамаглал шалгах, дүгнэлт гаргах

мэдлэг, чадварыг олж авна.

МЭРГЭЖЛИЙН СУУРЬ ХИЧЭЭЛ: СОНГОН СУДЛАХ ХИЧЭЭЛ

Хичээлийн нэр: Харьцуулсан сэтгэл судлал



Амьтан ба хүний сэтгэцийн үзэгдэл үйл явцад харьцуулсан судалгаа задлан

шинжилгээ хийх, амьтдын танин мэдэхүйн үйл явц, зан үйл ба сэтгэцийн бусад үзэгдэлд

хийгдсэн судалгааг хүний сэтгэцийн үзэгдэл, шинж чанартай харьцуулан тайлбарлана.

Хичээлийн нэр: Дефекто сэтгэл судлал



Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн нийгэм сэтгэл зүйн онцлог, тэдний нийгэм сэтгэл зүйн

амьдралыг судлан сэтгэл зүйчийн хувьд тэдэнтэй ажиллах арга барилд суралцан дефекто

сэтгэл судлалын чиглэлээр хийгдсэн судалгааны ажлуудтай танилцаж судалгаа хийх арга

эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: Нейропатологи



Энэхүү хичээлээр оюутан тархи, мэдрэлийн системд гарах анатомын өвчлөл гэмтэл,

согогуудын талаар ерөнхий ойлголт авах ба сэтгэл судлалын ангийн оюутнууд сэтггэцийн

эмгэгийг, нейропатологиос ялгах суурь мэдлэгийг олж авна.

Хичээлийн нэр: Эрүүл мэндийн сэтгэл зүй



Энэхүү хичээлийг судласнаар хүмүүсийн эрүүл мэнд болон өвчин эмгэгт биологи, зан

үйл, нийгэм, сэтгэл зүйн хүчин зүйлүүд хэрхэн нөлөөлдөг талаарх мэдлэг эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: Сэтгэц хэл шинжлэл



Энэ хичээлийг сонгон судласнаар оюутан хэл сэтгэцийн холбоо хамаарал, зүй

тогтолыг танин мэдэж, хэл сэтгэхүйн холбоо, хөгжлийн хамаарал, нас бие, ажил мэргэжил,

нийгмийн статусаас хамаарах хэлний илэрхийлэл, онцлогийг судлан, хэл сэтгэцийн хөгжлийг

тодорхойлох судалгааны аргуудыг авч үзнэ.

Хичээлийн нэр: Хуулийн сэтгэл зүй



Хуулийн салбар болон сэтгэл судлалын холбоог мэдэх, хуулийн сэтгэл судлалын

түүхэн хөгжил, салбарууд, хууль сахиулах байгууллагын ажилтан, гэмт хэрэгтэн, гэрч зэрэг

хүмүүсийн сэтгэл зүйн онцлог болон, тухайн бие хүний гэмт хэргийн сэдэл, шалтгаануудыг

танин мэднэ.

74

Хичээлийн нэр: Шашны сэтгэл зүй



Шашны сэтгэл зүйн үндсэн ойлголтууд, түүний түүхэн хөгжил, эрт үеийн эрдэмтдийн

үзэл хандлага ба орчин үеийн судлаачдын үзэл хандлага онолууд, онцлог ба ялгаатай

талууд, шашин ба сэтгэцийн эрүүл мэнд болон шашин ба сэтгэц засал, нийгэм соёлын ялгаан

дахь шашны талаарх сэдвүүдийг судална.

Хичээлийн нэр: Сургуулийн сэтгэл зүй



Сургуулийн сэтгэл зүйн судлах зүйл, судалгааны үүрэг Хүмүүсийн сэтгэц, зан үйлийг

үндэстэн угсаатных нь онцлогийн үүднээс авч үзэх, судлах, анализ хийж, үнэлэх, дүгнэх,

зохицуулалт хийх мэдлэг, чадвар, дадлыг олгоно.

Хичээлийн нэр: Антропологи



Хүн төрөлхтөний гарал үүсэл, түүхэн хувьсал, хөгжил, биологийн онцлог, хүний дасан

зохицох зүй тогтол, соёлын үүсэл, хөгжлийн түүх, үе шат, соёл иргэншлийн үндсэн хэлбэрүүд,

тэдгээрийн онцлогийг хүрээлэн байгаа орчин байгаль, нийгмийн хувьсал, хөгжилтэй холбон

судална.

Хичээлийн нэр: Улс төрийн сэтгэл зүй



Улс төрийн үйл явц ба улс төрийн харилцааны сэтгэл зүйн шинж чанар, улс төрийн үйл

байдал, түүний олон талт хэлбэр, олон түмний хэрэгцээ сонирхол, зан төлөв, үйлдлийн

сэдлүүд, бие хүний улс төрийн нийгэмшил, үе шат, нөлөөлөх хүчин зүйл, олон улсын ба улс

үндэстнүүдийн менталитет, нийгмийн сэтгэл зүйн дүр төрх, улс төрийн ухамсар, соёл, улс

төрийн үзэл онолуудын сэтгэл зүйн тайлбаруудыг судлана.

Хичээлийн нэр: Спортын сэтгэл зүй



Cпортын сэтгэл судлал нь мэргэжлын тамирчидыг дасгалжуулах ажлын сэтгэл зүй,

спортын мэргэжлийн хүмүүсээс спорт, биеийн тамирын уралдаан тэмцээнд бэлтгэн оролцож

амжилтанд хүрэх, спортын ур чадвараа байнга дээшлүүлж байх болон спортын олон төрлүүд

нь нийт хүмүүсийн болон спортын мэргэжлийн хүмүүсийн сэтгэл санаа, оюун ухаан, ёс

суртахууны болон гоо зүйн соёлд хэрхэн нөлөөлөх, тамирчдад эр зоригийн шилдэг

чанаруудыг төлөвшүүлэх ажлын сэтгэл зүйн онцлогыг судлана.

Хичээлийн нэр: Урлагийн сэтгэл зүй



Энэхүү хичээлээр урлагийн сэтгэл зүйн тухай үндсэн ойлголтыг өгч, түүний түүхэн

хөгжилийг судална. Урлагийн сэтгэл судлалд урлагийн шинж чанар, танин мэдэхүй, хүртэхүйн

талуудыг чухалчлан судалдаг ба сэтгэл хөдлөл төсөөллийн тухай асуудлыг ч чухалчлан авч

үздэг тул холбогдох бүлэг сэдвүүдийг судална.

МЭРГЭЖЛИЙН ХИЧЭЭЛ

Хичээлийн нэр: Мэргэжлийн орчуулга I Хичээлийн индекс: ES301 Хичээлийн кредит: 2.0

75

Анхан шатны түвшинд бичвэрүүд дээр үгсийн сан, хэл зүй, найруулга зүйн анализ,

трансформаци хийх чадвар эзэмшүүлэх, эквивалент чанар хангах, орчуулга хийх суурь

дадал, арга барил эзэмшүүлнэ.




Сэтгэл судлалын орчуулга хийхэд ашиглах орчуулгын ерөнхий онол, орчуулгын тухай

ойлголт, орчуулгын төрөл хэлбэр, зарчим, бичгийн орчуулгын онцлог, орчуулгад гарах

бэрхшээл, шийдвэрлэх арга зам, эквивалент чанарыг хангах, орчуулгын хувиргал хийх, англи,

монгол хэлний хэм хэмжээнд нийцүүлэн орчуулга хийх онолын мэдлэг олгоно.

Хичээлийн нэр: Зан үйлийн генетик



Энэхүү хичээлээр генетик судлалын түүхэн хөгжил, судлах зүйл, үүрэг, ач холбогдол,

сэтгэцийн мөн чанар, ДНХ, Хромосом, гени, геном, эс, эсийн хуваагдал удамшлын зүй

тогтолийг судлах бөгөөд ингэснээр удамшил нь зан үйлийн биологи үндэс болох талаар,

эрүүл болон эмгэг сэтгэцийн шалтгааныг судална.

Хичээлийн нэр: Пара сэтгэл судлал



Энэхүү хичээлээр оюутан сэтгэл судлалын хичээлүүдээр үзсэн танин мэдэхүйн үндсэн

үйл ажиллагаанаас гадуур явагддаг мэдрэх хүртэхүйн үйлүүдийн мөн чанар, түүний зүй

тогтлыг сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны туршилтын аргаар дундаж хүн ам дээр туршин

дээрх үзэгдэл статистик магадлалын түвшинд үзэгддэг эсэхийг судлах, анализ хийх

зорилготой.

Хичээлийн нэр: Байгууллагын сэтгэл зүй



Байгууллагын сэтгэл судлал хичээлээр байгууллагын ажилчдын бүтээмж, байгууллага

ба ажилчдын холбоо, сэтгэл ханамж, ажлын байрны стресс, сэдэл, бүлэг ба багийн зан үйл,

байгууллагын соёл, харилцаа, манлайлал зэрэг сэдвүүдийг үзэж холбогдох онолуудтай

танилцан судалгаа, кейс хэлэлцүүлгүүдээр дамжуулан практик туршлага олж авна.

Хичээлийн нэр: Бие хүний сэтгэл судлал



Бие хүний онцлог, хувь хүмүүсийн ялгаа, хүний танин мэдэхүй, сэтгэл хөдлөл, зан үйлд

нөлөөлөх шинж чанарыг бие хүний онолын хандлагуудаар судалж, бие хүний сэтгэл зүйн

асуудал хавсарга шинжлэх ухаанд хэрхэн хэрэглэгддэг болохыг авч үзнэ.

Хичээлийн нэр: Харилцааны сэтгэл судлал



Харилцааны сэтгэл зүйн шинжлэх ухааны үндэслэл, судлах зүйл, судалгааны арга,

нийгмийн харилцааны хэлбэрүүд, харилцааны зөрчил, бүлэг, багаар ажиллах чадварын

талаар мэдлэг эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: Когнитив сэтгэл судлал



Энэ хичээлийг судалснаар когнитив сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны судлах

зүйлсийн талаар ерөнхий мэдлэг олгож, танин мэдэхүйн процесс түүний зүй тогтол, механизм

76

болон сэтгэл зүйн асуудлуудыг таньж мэдэх, цаашлан танин мэдэхүйн процессүүдийг практик

бодит байдалд туршилтаар судлан таньж мэдэх чадвартай болоход оршино.

Хичээлийн нэр: Туршилтын сэтгэл судлал



Энэхүү хичээлээр бихевиор судлалын ангийн оюутнууд сэтгэцийн үндсэн үзэгдлүүд

болох хүн хэрхэн орчноо мэдэрч хүртдэг эсэх, биологийн өгөгдөл орчны хамаарлын зүй

тогтлыглабораторит суурилан туршилттын аргаар судлал, био дата, хариу урвалын дата

зэрэг дээр ажиллаж сурна.

Хичээлийн нэр: Боловсролын сэтгэл судлал



Хүний нийгмийн туршлагыг эзэмших механизм, зүй тогтол, сургалтын үйл ажиллагааг

болон суралцагчийн хөгжлийг судлах, удирдан чиглүүлэх сэтгэлзүйн үндсийн талаарх мэдлэг,

чадвар, дадлыг олгоно.

Хичээлийн нэр: Нийгмийн сэтгэл судлал



Нийгмийн сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны үүсэл, хөгжлийн түүх, судлах зүйл,

онолын урсгал, нийгмийн төрөл бүрийн бүлгийн сэтгэл зүйн онцлог, бие хүний хөгжил,

төлөвшил, нийгэмшилд нийгмийн сэтгэл зүйн нөлөө, судалгааны зарчим, арга, аргачлал,

нийгмийн сэтгэл зүйн үзэгдэлд дүн шинжилгээ хийх мэдлэг, чадварыг олгоно.

Хичээлийн нэр: Эдийн засгийн сэтгэл зүй



Энэ хичээлээр оюутнууд хувь хүн болон бүлгийн эдийн засгийн шийдвэр гаргалтад

үзүүлэх сэтгэл зүйн хүчин зүйлүүд, үйлдвэрлэл, солилцоо, хэрэглээ, хуваарьлалттай

холбоотой нийгэм сэтгэл зүйн асуудлууд, энэ харилцааны сэдэл, нөлөө, зан төлөв, илрэлийг

судална.

Хичээлийн нэр: Нийгмийн ажлын онол, арга зүй



Нийгмийн ажлын судлагааны хүрээ, нийгмийн хэрэгцээ, нийгмийн шинжлэх ухааны

холбоо, нийгмийн ажлын үндсэн ойлголтууд, мэргэжлийн ёс зүй, нийгмийн ажлын онол, олон

нийттэй ажиллах нийгмийн ажил, гэр бүлтэй ажиллах нийгмийн ажил, хувь хүнтэй ажиллах

нийгмийн ажил, нийгмийн ажлын практикийн үйл явц, мэргэжлийн ёс зүй талаар мэдлэг

олгоно.

Хичээлийн нэр: Сэтгэл судлал заах арга зүй



Энэ хичээлийг судласнаар оюутан ерөнхий сэтгэл судлалын хичээлийг мэргэжлийн

болон мэргэжлийн бус ангид заах онол, арга зүйн мэдлэгтэй танилцан түүнийг праkтиkт

хэрэглэх чадвар дадалтай болно.

Хичээлийн нэр: Хамт олон удирдлагын сэтгэл зүй



Нийгмийн бага бүлэг, хамт олон удирдлагыг судлах арга зүй, удирдлагын сэтгэл зүйн

үндсэн асуудлуудыг судлан нийгмийн макро болон микро бүлгийн удирдлага, байгууллагын

77

дотоод харилцанд удирдлагын гүйцэтгэх үүрэг, удирдлагын харилцаа болон үйл

ажиллагааны онцлог зохион байгуулалт, удирдлагын харилцаан дахь зөрчилт үзэгдлүүд,

удирдлагын үр ашиг зэрэгт дүн шинжилгээ хийх мэдлэг чадварыг эзэмшүүлнэ.

Хичээлийн нэр: Төслийн судалгааны арга зүй



Өөрийн бүтээлч үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхийн тулд төлөвлөлтийн орчин үеийн

хамгийн тохиромжтой, өвөрмөц бөгөөд шилдэг арга болох төслийн талаарх мэдлэг, төсөл

боловсруулах, хэрэгжүүлэх, дүн шинжилгээ хийх чадамжийг төлөвшүүлэхэд оршино.

Хичээлийн нэр: Сэтгэц хэмжил зүй



Энэ хичээлийг судалснаар оюутан хүний сэтгэцийн үзэглийг оношлох, хэмжих,

аргуудтай танилцах бөгөөд тэр дундаа сэтгэц сэтгэл зүйн тестийн онцлог бүтэц, зохистой

хэрэглээний талаар цогц ойлголттой болно.

Хичээлийн нэр: Сэтгэцийн эмгэг судлал I



Энэхүү хичээлээр эрүүл болон эмгэг сэтгэцийн ялгаа, нийгэм соёлын ойлголтууд.

Сэтгэцийн эмгэг судлалын түүхэн хөгжил, онолын хандлага, эмчилгээ, сэтгэцийн эмгэгийн

олон улсын оношлогооны стандарт, өвчлөлийн тархалт болон түгшүүрийн эмгэг, биеийн

хэлбэрийн эмгэг, сэтгэцийн байдлын эмгэг гэсэн бүлэг сэдвүүдийг судална.

Хичээлийн нэр: Сэтгэцийн эмгэг судлал II



Энэхүү хичээлээр эрүүл болон эмгэг сэтгэцийн ялгаа, нийгэм соёлын ойлголтууд.

Сэтгэцийн эмгэг судлалын түүхэн хөгжил, онолын хандлага, эмчилгээ, сэтгэцийн эмгэгийн

олон улсын оношлогооны стандарт, өвчлөлийн тархалт болон түгшүүрийн эмгэг, биеийн

хэлбэрийн эмгэг, сэтгэцийн байдлын эмгэг гэсэн бүлэг сэдвүүдийг судална.

Хичээлийн нэр: Сэтгэл зүйн зөвлөгөө, сэтгэц заслын арга зүйн үндэс



Оюутнууд энэ хичээлээр сэтгэлзүйн зөвлөгөө болон сэтгэц заслын арга зүйн онол

практикийн чухал асуудлуудтай танилцаж, сэтгэлзүйн зөвөлгөөний үндэс, онцлог шинж,

зөвөлгөөний ур чадварын анхан шатны ойлголтууд болон сэтгэц заслын харилцаа үүсгэх үйл

явц, харилцаанд анхаарах зүйлс зэргийг судлаж, онолын хандлагууд, сэтгэц заслын арга зүй,

техникүүдтэй танилцна.

Хичээлийн нэр: Хөдөлмөрийн сэтгэл зүй



Хөдөлмөрийн үйл ажиллагаан дахь дэх хүмүүсийн харилцаа, хөдөлмөрийн удирдлага,

зохион байгуулалтын онол, хөдөлмөрийн мөн чанар, төрөл хэлбэр, хөдөлмөр сэдэл,

хөдөлмөрт хандах хандлага, хөдөлмөрийн сэтгэл ханамж, хөдөлмөрийн хамт олон, бие хүний

хөдөлмөрийн зан төлвийг судална.

Хичээлийн нэр: Сэтгэл зүйн судалгааны дадлага



78

Сэтгэл судлалын судалгааны дадлагын зорилго нь сэтгэл судлалын ангийн оюутнууд

сургалтын хугацаанд олж авсан мэргэжлийн мэдлэг, чадвараа бататгах, судалгааны арга

зүйн чадвараа практикт турших боломжийг олгоно. Мөн энэ дадлага нь Бакалаврын

бакалаврын дипломын ажил бичиж буй оюутнуудад сэдвийн хүрээнд эмпирик судалгаа хийх,

өргөжүүлэх, болон судалгааны чадвараа бататгах боломжийг олгоно.

МЭРГЭЖЛИЙН ХИЧЭЭЛ: СОНГОН СУДЛАХ ХИЧЭЭЛ

Хичээлийн нэр: Био урвалд суурилсан засал



Энэхүү хичээлээр оюутнууд туршилтын сэтгэл судлал, нейросэтгэл удлалын хичээл

дээр суурилан лабораторийн нөхцөлд хүний физиологийн хариу урвалыг судалж түүнийг

ухамсартайгаар хянах үйл ажиллагааг судална. Ингэсэнээр өвдөлтийн менежмент, биологийн

үйл ажиллагааны хяналт, анхаарлын сулрал, түгшүүрийн эмгэг, сэтгэл гутрал гэх мэт

эмгэгүүдийг эмчлэх аргын үндэстэй танилцна.

Хичээлийн нэр: Психодинамик



Энэ хичээлээр оюутан сэтгэл зүйн зөвлөгөө сэтгэц заслын арга хичээлээр олж авсан

мэдлэг чадвараа бататгах бөгөөд сэтгэц заслын аргуудын үндсэн аргуудын нэг болох

психодинамик сэтгэц заслын аргат мэргэшин онолын үндэстэй гүн танилцаж, практикт

дадлагажих боломжтой.

Хичээлийн нэр: Гэр бүлийн сэтгэл зүй



Нийгмийн бүтцийн үндсэн нэгж болох гэр бүлийн түүхэн хэв маягууд, тайлбарлах

онолууд, гэр бүлийн талаарх ойлголтын хөгжил, гэр бүлийн бүтэц, хэв шинж, ангилал, гэр

бүлийн нийгмийн үүрэг, гэр бүлийн хөдөлмөрийн хуваарь, гэр бүл дэх нийгмийн сөрөг

асуудлууд, гэр бүлийг судлах аргууд, орчин үеийн гэр бүлийн тулгамдсан асуудлуудыг

хамран мэдлэг эзэмшинэ.

Хичээлийн нэр: Этно сэтгэл судлал



Хүмүүсийн сэтгэц, зан үйлийг үндэстэн угсаатных нь онцлогийн үүднээс авч үзэх,

судлах, анализ хийж, үнэлэх, дүгнэх, зохицуулалт хийх мэдлэг, чадвар, дадлыг олгоно.

Хичээлийн нэр: Хавсарга зан үйлийн анализ



Энэхүү хичээлээр бихевиор судлалын ангийн оюутнуудад хэрэглээний зан үйлийн

анализын технологитой танилцан хүүхдийн зан үйлийн хөгжлийн функционал анализ түүний

хэрэглээ, хүүхэд, залууст зориулсан зан үйлийн менежментийн програмын талаар ойлголтыг

өгөх зорилготой.

Хичээлийн нэр: Сургалтын менежмент



Олон улсын болон үндэсний эрэлт хэрэгцээнд нийцсэн эрдэм шинжилгээ, сургалтын

үйлчилгээний байгууллага байж боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын өрсөлдөх чадвартай,

79

олон улсын хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөгдсөн Монгол Улсын тэргүүлэх, СУРГАЛТ-

СУДАЛГААНЫ их сургууль байхад оршино.

Хичээлийн нэр: Ажил, мэргэжлийн сэтгэл зүй



Энэ хичээлээр ажил, мэргэжлийн үйл ажиллагааны зорилго, мөн чанар, хөдөлмөрийн

хуваарь дахь мэргэжлийн үүрэг, ангилал, бие хүний ажил, мэргэжил сонголт, түүний тохироог

судлах арга зүй, ажил мэргэжлийн бүлгүүдийн сэтгэл зүй, хөдөлмөрийн зах зээл дэх эрэлт,

үндсэн шалгууруудыг судална.

Хичээлийн нэр: Гүйцэтгэл ба инженерийн сэтгэл судлал



Энэ хичээлээр оюутан танин мэдэхүйн сэтгэл судлал, сэтгэл судлалын физиологи

үндэс болон эргономикийн шинжлэх ухаанд суурилан хүний үйл ажиллагааг илүү үр дүнтэй

явуулах ажил болон машин тоног төхөөрөмжийн технологийн загварчлалыг гаргах онолын

асуудлыг лабораторийн туршилтын тусламжтайгаар туршин судална.

Хичээлийн нэр: Мөнгө санхүү, татварын сэтгэл зүй



Энэ хичээлээр оюутан хүн төрөлхтний мөнгөний талаарх ойлголт, санхүүгийн зан үйл,

орчин үеийн үнэт цаасны зах зээл дээр шийдвэр гаргах үйл ажиллагаа, төрийн татварын

бодлого болон хүмүүсийн татвар төлөх зан үйлийн уялдаа холбооны талаар судална.

Хичээлийн нэр: Хэрэглэгчийн сэтгэл зүй



Энэхүү хичээлийг судласнаар орчин үеийн нийгмийн эдийн засаг, бизнесийн

харилцааны орчин дахь худалдан авагч, хэрэглэгчдийн сэтгэл зүй, зан төлөв, тэдний сонголт,

хэрэглээ, сэтгэл ханамж, мөнгө санхүүгийн тогтсон хандлагыг сэтгэл зүйн шинжлэх ухааны

үуднээс судлана.

БАКАЛАВРЫН ТӨГСӨЛТИЙН АЖИЛ



Төгсөлтйн ажлын зорилго нь сэтгэл судлалын ангийн оюутнууд сургалтын хугацаанд

олж авсан мэргэжлийн мэдлэг, чадвараа бататгах, шалгах судалгааны арга зүйн чадвараа

практикт турших боломжийг олгоно. Мөн энэ төгсөлтийн ажлаар бакалаврын дипломын ажил

бичиж буй оюутнуудад сэдвийн хүрээнд эмпирик судалгаа хийх, өргөжүүлэх, болон

судалгааны чадвараа бататгах, шалгах боломжийг олгоно.

80

“ХҮМҮҮНЛЭГИЙН УХААНЫ ИХ СУРГУУЛИЙН ДҮРЭМ”-ЭЭС

Арван тав. СУРАЛЦАГЧ

15.1. ХИС нь Монгол улсын болон гадаадын иргэдийг яс үндэс, гарал үүсэл, хүйс,

шашин, шүтлэг, нийгмийн байдлыг харгалзахгүйгээр зохих хууль

тогтоомжийн дагуу элсүүлэн суралцуулна.

15.2. Оюутан, магистрант, докторант (цаашид "суралцагчид" гэнэ)-ыг элсүүлэх,

сургах, төгсгөх, асуудлыг боловсролын асуудал эрхэлсэн Өөрийн

захиргааны төв байгууллагаас тогтоосон нийтлэг журмыг үндэслэн их

сургуулийн захирлын баталсан журмаар зохицуулна.

15.3. Суралцагсад нь Монгол улсын боловсролын хууль болон бусад хууль

тогтоомж, ХИС-ийн дүрэм, журамд заасан эрхийг эдэлж үүргийг

биелүүлэхээс гадна мэдээлэлээр хангагдах, сургуулийн удирдах зөвлөлд

төлөөлөлтэй байх, сургалтын төлөвлөгөөний хүрээнд хичээлийг сонгон

судлах, амжилттай суралцсны тэтгэлэг, дэмжлэг авах, өөрийн ахуй

амьдрал, сургалттай холбогдох асуудлаар холбогдох байгууллагад санал

хүсэлт тавьж шийдвэрлүүлэх эрхтэй.

15.4. Суралцагч нь зохих журмын дагуу элсэлтийн шалгалт өгч захирлын

тушаалаар сургуульд элссэн байх.

15.5. Сургуулиас санал болгосон хичээлээс сонгон судлах, хувийн төлөвлөгөө

гаргах, зөвөлгөө чиглэл авах, суралцах хугацаа, хэлбэрийн талаар санал

тавьж шийдвэрлүүлэх.

15.6. Сургууль багшийн үйл ажиллагаатай холбогдох асуудлаар санал гаргах,

шаардлага тавих.

15.7. ХИС-ийн сургалт төлбөртэй байх ба суралцагчид зохих хууль тогтоомжид

заасны дагуу тусламж, тэтгэмж авах, хөнгөлөлт эдлэх.

15.8. Сургалтын төлбөрийн зарцуулалт, эд хөрөнгө, ашиглалтын талаар

мэдээлэл авах, санал тавих.

15.9. Эрдэм судлалын ажил хурал зөвөлгөөнд оролцох.

15.10. Бүтээлээ хэвлэн нийтлүүлэх.

15.11. Сургалтын үйл ажиллагаатай холбоотой асуудлыг хэлэлцэх, шийдвэрлэхэд

өөрөө болон төлөөлөн оролцох.

15.12. Докторант, магистрант нь оюутанд мэргэжлийн зөвөлгөө өгөх түүний

судалгааны болон дадлагын ажлыг удирдах.

15.13. Хууль тогтоомжид заасан бусад эрх

15.14. Сургалтын хөтөлбөрийн хүрээнд сургалтанд бүрэн оролцож зохих үнэлгээг

авч шаардлага хангасан нөхцөлд дэвшин суралцах.

15.15. Багшаас тавьсан шаардлага өгсөн үүрэг даалагаврыг биелүүлэх

15.16. Сургуулийн дүрэм, дотоод журмыг хүндэтгэн сахих.

15.17. Сургалтын төлбөрийг гэрээний дагуу хугацаанд нь төлөх.

15.18. Хууль тогтоомжид заасан бусад үүрэг

15.19. Суралцагчийг шилжүүлэх, хасах, тэдэнд чөлөө олгох, түүний сургалтын

төлбөр болон хүлээх хариуцлагатай холбоотой асуудлыг холбогдох журам,

заавар, суралцах гэрээний хүрээнд шийдвэрлэнэ.

15.20. Суралцагч нь өөр сургуульд шилжин сурч болно. Ийнхүү шилжин сурахад

түүний багц цагийг хүлээн зөвшөөрөх журмыг тухайн сургууль тогтооно.

81

Суралцагчийн суралцаж байсан сургууль нь түүнд зохих тодорхойлолт,

лавлагаа, бичиг баримтыг гаргаж өгнө.

15.21. Суралцагч ХИС-ийн дүрэм, журамын хүрээнд өөр сургуулиас багц цаг авч

болно.

82

“ХҮМҮҮНЛЭГИЙН УХААНЫ ИХ СУРГУУЛИЙН БАКАЛАВРЫН СУРГАЛТЫН ЖУРАМ”-ААС

Гурав. КРЕДИТ СОНГОН СУРАЛЦАХ СУРГАЛТЫН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ

3.1. Бакалаврын зэрэг олгох сургалтын ажлыг сургалт, судалгааны хөгжил,

аудитын үйлчилгээний алба (ССХАҮА) удирдлагаар хангаж, зохион байгуулна.

3.2. Оюутан тухайн улиралд судлах хичээлүүдээ сонгон суралцах эрхтэй.

3.4. Оюутны кредит сонголт буюу хичээл сонголтыг 2 үе шаттайгаар

явуулна. 1-р үе шат нь урьдчилсан захиалга буюу СОНГОЛТ-1, 2-р үе шат нь эцсийн

бүртгэл буюу СОНГОЛТ-2 байна.

3.5. Оюутан СОНГОЛТ-1-д дараагийн улиралд суралцахаар төлөвлөсөн

хичээл тус бүрийг сонгон, захиалгаа ССХАҮА-д цаасан эсвэл цахим хэлбэрээр

сургалтын нэгдсэн хуанлид заасан хугацаанд багтаан өгч баталгаажуулна.

3.6. Оюутан хичээл сонгохдоо сургалтын төлөвлөгөөнд заасан хичээлүүдийн

өмнөх болон давхар холбоог сайтар анхааран, өмнөх холбоо бүхий хичээлүүдийг

дарааллын дагуу сонгоно.

3.7. ССХАҮА-аас оюутны СОНГОЛТ-1-ийг үндэслэн, тухайн улиралд заах

хичээлийн жагсаалт, тэдгээрийг заах багш, анги танхимын хуваарилалтыг үзүүлсэн

“Хичээлийн ерөнхий хуваарь” гаргана.

3.8. Хичээлийн ерөнхий хуваарь гарсны дараа оюутнууд тухайн улиралд

судлах хичээлээ ямар багшаар заалгах, ямар хуваариар хичээллэхээ сонгон,

СОНГОЛТ-2-г хийнэ.

3.9. Дан мэргэжлийн ангийн оюутнуудын хувьд нэг хичээлийн жилд судлах

кредитийн доод хэмжээ 20, дээд хэмжээ нь 46 байна. Хос мэргэжлийн ангийн

оюутнуудын хувьд сонгон судлах кредитийн доод хэмжээ 38, дээд хэмжээ нь 51

байна.

3.10. Оюутан СОНГОЛТ-1 хийсний дараа СОНГОЛТ-2 хийх хугацаанд

сонголтоо өөрчилж болно. Сонголт өөрчилсөн тухайгаа ССХАҮА-д цаасан болон

цахим хэлбэрээр мэдэгдэнэ.

3.11. Оюутнаас үл хамааран мэргэжлийн тэнхимийн багш нарын хүрэлцээ,

анги танхимын хүрэлцээ, групп бүрдэлт зэргээс хамааран СОНГОЛТ-1-д өөрчлөлт

орж болно. Нэг группт хичээллэх оюутны тоо лекцийн ангид 150 хүртэл, хэлний

семинарын бүлэгт 25, лабораторийн ангиудын нөхцөлөөс шалтгаалан 15-20, бусад

семинарын бүлэгт 30 оюутнаар хязгаарлагдана. Энэхүү өөрчлөлтийг ССХАҮА хийх

бөгөөд сонголт өөрчлөгдсөн тухай мэдээллийг оюутнуудад цахим хэлбэрээр

хүргэнэ.

3.12. Зайн сургалтанд хамрагдаж буй оюутнуудын хувьд зөвлөх багштайгаа

холбогдон дараагийн улиралд судлах хичээлийн СОНГОЛТ-1-ыг вебээр онлайн

хэлбэрээр хийн тухайн улирлын 13 дахь долоо хоногт багтаан зөвлөх багшдаа

мэдэгдэнэ.

3.13. Зайн сургалтанд хамрагдаж суралцаж буй оюутанд хичээл зааж буй

багшийн ачаалал, төлбөрийн нөхцөл зэргийг зайн сургалтын журам болон гэрээгээр

зохицуулна.

3.14. Сургалтын нэгдсэн хуанлид заасан хугацаанд хичээл сонголт 1, 2

хаагдана.

83

3.15. Онцлох шалтгаанаар заасан хугацаанд хичээл сонголтоо хийж,

бүртгүүлж амжаагүй оюутан тухайн улирлын эхний 4 долоо хоногт багтаан

бүртгүүлэх боломжтой хичээлд бүртгүүлнэ. Бусад тохиолдолд бүртгэлийн хураамж

төлж, улирлын эхний 7 долоо хоногийн дотор хичээлээ сонгож, бүртгүүлж болно.

Бүртгэлийн хураамжийг захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн тогтооно.

3.16. СОНГОЛТ-1 хийсний дараа сонгосон кредитийн төлбөрийг төлж,

СОНГОЛТ-2-оор оюутны хичээл сонголт баталгаажна. Төлбөрийн талаарх мэдээлэл

болон хичээл баталгаажсан эсэх талаарх мэдээллийг удирдлагын мэдээллийн

системээс авах боломжтой.

3.17. Хэрэв оюутан тухайн улиралд хичээл сонголт хийхгүй, СОНГОЛТ-2

хийгдээгүй бол эцэг, эх, санхүүжүүлэгч талд мэргэжлийн тэнхим мэдэгдэнэ.

3.18. Улирлын эхний 2 долоо хоногийн хугацаанд баталгаажаагүй

бүртгэлүүдийг ССХАҮА цуцална.

3.19. Суралцах хугацаандаа 90–ээс доошгүй кредит цуглуулсан, 3.5-аас

дээш голч дүнтэй оюутан өөрөө хүсвэл үндсэн ачааллаас нэмэлтээр

магистрантурын хичээлүүдээс сонгон суралцаж болно.

3.20. Оюутан тухайн улиралд судалсан хичээлд хангалтгүй үнэлгээ авсан

буюу 60–аас доош үнэлэгдсэн бол сургалтын төлөвлөгөөнд заагдсан улиралд уг

хичээлийг дахин судлах хүсэлт гарган, урьдчилсан захиалга өгнө.

3.21. ССХАҮА хичээл сонголт-1-ын дагуу групп бүрдэх эсэхийг хянан, групп

бүрдээгүй нөхцөлд хүлээлгийн жагсаалтанд оюутныг бүртгэн, хичээлийг судлах

боломжтой болсон үед оюутанд цахим шуудангаар мэдэгдэнэ.

3.22. Оюутан хангалтгүй үнэлэгдсэн хичээлийг дахин судлахдаа 1 улиралд

үндсэн ачаалал дээр нэмж 8 багц цаг хичээлийг сонгон судалж болно.

3.23. Оюутан өмнөх холбоо бүхий хичээлийн эхний хичээлд хангалтгүй

үнэлэгдсэн бол, тухайн хичээлийг дахин судалсны дараа дараагийн хичээлийг

судална.

3.24. Хичээл дахин судлах оюутан журмын 3.16–д заасны дагуу багц цагийн

төлбөрийг төлж, сонголтоо баталгаажуулна.

Зургаа. ГАДААД, ДОТООДЫН ИХ ДЭЭД СУРГУУЛИАС ОЮУТАН ШИЛЖИН

СУРАЛЦАХ

6.1. Дараах нөхцөлийг хангасан оюутан ХИС-д шилжин суралцах хүсэлт гаргаж

болно.

6.1.1. Дээд боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөлөөр

байгууллага, хөтөлбөр нь магадлан итгэмжлэгдсэн,

аттестатчилагдсан дотоодын их, дээд сургуульд суралцаж байсан

оюутан байх

6.1.2. ХИС–тэй хамтын ажиллагаатай болон оюутан солилцох, кредит

хүлээн зөвшөөрөх гэрээ байгуулсан гадаад, дотоодын их дээд

сургуульд суралцаж байсан оюутан байх

6.1.3. 6.1.1, 6.1.2–т заасан их дээд сургуулиудад 1–ээс доошгүй жил

суралцсан, суралцах хугацаандаа жилд 24–өөс доошгүй багц цаг

цуглуулсан байх

6.1.4. Голч дүн 1.7-оос багагүй байх

84

6.1.5. ХИС–д шилжин суралцах үндэслэл шалтгаан тодорхой байх.

6.2. Оюутны өмнөх сургуульд судалсан хичээлийн багц цагийг шилжүүлэн тооцох

асуудлыг тухайн салбар сургуулийн ССХАҮА-ны менежер, мэргэжлийн

тэнхимийн эрхлэгчтэй хамтран шийднэ.

6.3. 5.1- т заасан нөхцөлийг хангасан оюутан шилжин суралцах хүсэлт гаргасан

нөхцөлд багц цагийн зөрүүг тооцсоны үндсэн дээр мэргэжлийн тэнхим түвшин

тогтоох шалгалт авч, дүнг салбар сургуулийн сургалтын менежерт өгнө.

Шалгалтын дүнг харгалзан оюутныг шилжүүлэн суралцуулах боломжтой

эсэхийг мэргэжлийн тэнхимийн эрхлэгч тодорхойлон, ХИС–ийн захирлын

тушаалаар баталгаажна.

6.4. Оюутны өмнө судалсан дээд боловсролын суурь хичээлүүд болон мэргэжлийн

суурь хичээлүүдээс 75–аас хэтрэхгүй багц цагийг шилжүүлэн тооцно.

6.5. Тухайн оюутан өмнө нь судалсан кредитээ стандарт агуулгаар нь таарч байгаа

тохиолдолд дүйцүүлэн кредитийг тооцуулж болно.

6.6. Оюутны судалсан хичээл нь сургалтын төлөвлөгөөнд заагдсан хичээлийн

стандартад нийцээгүй тохиолдолд багц цагийг шилжүүлэн тооцохгүй.

6.7. Шилжин суралцах эрх нь баталгаажсан оюутан зөвлөх багштай хамтран үлдсэн

багц цагийг ямар хугацаанд судлахаа шийдэн, хичээл сонголтоо хийж,

төлбөрийг бүрэн төлсөнөөр сонголт баталгаажна.

6.8. Шилжин суралцах тухай хүсэлтийг улирлын эхний долоо хоног дуусах хүртэл

хугацаанд хүлээн авч, салбар сургуулийн ССХАҮА-ны менежер болон

мэргэжлийн тэнхим долоо хоногийн дотор хариуг оюутанд мэдэгдэнэ.

6.9. Шилжин суралцах хүсэлт гаргах оюутан дараах баримт бичгийг бүрдүүлсэн

байна. Үүнд:

Шилжин суралцах шалтгаанаа тодорхой бичсэн өргөдөл

Өмнө суралцаж байсан сургуулийн суралцаж байсан нь үнэн болохыг

гэрчлэх албан ёсны тодорхойлолт

Иргэний үнэмлэхийн хуулбар

ЕБ-ийн бүрэн боловсролын гэрчилгээ, хуулбарын хамт

2 хувь зураг

Анх элсэн орсон сургуулийн томилолт

Анх элссэн сургуулийн элссэн болон сургуулиас гарсан тухай захирлын

тушаалын хуулбар

Тухайн сургуулийн сургалтын албаны тамга, тэмдэг, албан тушаалтны

гарын үсэг бүхий албан бланк дээр хэвлэсэн дүнгийн тодорхойлолт

/Хэрэв гадаадын их, дээд сургуулиас шилжин ирж буй бол дүнгийн

хуудас болон тодорхойлолтыг орчуулсан байх/

Тухайн сургуульд элсэхдээ өгсөн элсэлтийн ерөнхий шалгалтын

батламж

Түвшин тогтоох шалгалтын хураамж

Долоо. ХИС-ИЙН ХӨТӨЛБӨР ХООРОНД ОЮУТАН ШИЛЖИН СУРАЛЦАХ

7.1. Дараах нөхцөлийг хангасан ХИС-ийн оюутан өөр хөтөлбөрт шилжин суралцах

тухай хүсэлт гаргаж болно. Үүнд:

85

7.1.1. ХИС-д элсэх болзол хангаж элсэн, 2-оос доошгүй улирал 3.4 болон

түүнээс дээш голч дүнтэй суралцсан байх

7.1.2. Мэргэжлийн хөтөлбөр хоорондын элсэлтийн шалгалтын зөрөөгүй

байх

7.1.3. Суралцаж байгаа хөтөлбөртөө хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр, эсвэл аль

нэг байгууллагын гэрээний дагуу элсээгүй байх

7.2. Оюутан хөтөлбөр хооронд шилжих хүсэлтээ өөрийн суралцаж буй бүрэлдэхүүн

сургуулийн захиралд илэрхийлнэ. Хөтөлбөр хооронд шилжих хүсэлтийг улирал

эхлэхээс 14 хоногийн өмнө хүлээн авч шийдвэрлэнэ.

7.3. Оюутны шилжин суралцах хүсэлтэй хөтөлбөрийн хувьд оюутны тоо, багш

нарын хүрэлцээ зэргээс хамааран хүсэлтийг хүлээн авах боломжгүй нөхцөлд

улирал эхлэхээс долоо хоногийн өмнө оюутанд мэдэгдэнэ.

7.4. Хөтөлбөр хооронд оюутан 1 удаа шилжих боломжтой.

Найм. СУРГАЛТЫН ТӨЛБӨР

8.1. Сургалтын нэг багц цагийн үнэлгээг ХИС-ийн дүрэмд заасны дагуу ТУЗ-ын

хурлаар тогтоон нийтэд мэдэгдэнэ.

8.2. Оюутан тухайн улиралд сонгосон хичээлийн багц цагийг тухайн мэргэжлийн нэг

багц цагийн үнэлгээгээр үржсэн нийлбэр дүнг оюутны вебээр СОНГОЛТ-2-ийг

хийж, санхүү болон ССХАҮА-д банкны хуулбараар баталгаажуулж, хичээл

сонголт дуусгавар болно.

8.3. Сургалтын төлбөрөө хийж сонголтоо идэвхжүүлээгүй оюутнуудын сургалтын

гэрээг захиргааны санаачилгаар цуцлан захирлын тушаал гаргана.

8.4. Сургалтын төлбөртэй холбогдох асуудлыг оюутны бичгээр гаргасан өргөдлийг

харгалзан захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ. Сургуулийн захиргаанд

/ССХАҮА-д/ өргөдлөө бичгээр өгөөгүй байсан бол сургалтаас чөлөөлөх өдрийг

бичгээр өргөдөл өгсөн өдрөөр тасалбар болгон сургалтын төлбөрийн тооцоог

хийнэ. Өргөдөл өгсөн өдөр хүртэл хугацааг суралцсанаар тооцно.

8.5. Эрүүл мэндийн шалтгаанаар сургуулиас чөлөөлөгдөх нөхцөлд эмч нарын

зөвлөлгөөний магадлагааг харгалзан тушаал гарсан өдрөөс хойших хугацааны

сургалтын төлбөрийг бүрэн хэмжээгээр буцаан олгоно.

8.6. Хичээлийн жилд онцлох шалтгаанаар хичээлд суулгүйгээр сургуулиас гарч буй

оюутанд энэ тухай захирлын тушаал гарсан өдрөөс хойших хугацааны

сургалтын төлбөрийн 90 хувийг буцаан олгоно.

8.7. Өөрийн хүсэлтээр буюу бусад шалтгаанаар сургуулиас гарсан тохиолдолд

суралцаагүй хугацааны сургалтын төлбөрийн 75 хувийг буцаан олгоно.

8.8. Тухайн улиралд судалвал зохих нийт кредитийн 75-аас дээш хувьд сул дүн

үзүүлж сурлагаар хасагдсан, шалтгаангүйгээр болон сураггүй алга болсон,

эсвэл сургуулиас өөрийн хүсэлтээр бүрмөсөн гарч байгаа тохиолдолд оюутны

сургалтын төлбөрийг буцааж олгохгүй.

Ес. ТӨГСӨЛТ

9.1. Суралцах хугацаандаа дан мэргэжлийн хувьд мэргэжлийн стандартын

шаардлагад заасан 90–ээс багагүй багц цагийг цуглуулсан, хос мэргэжлийн

хувьд 135–аас багагүй багц цагийг цуглуулсан оюутныг төгсөх оюутан гэж үзнэ.

86

9.2. Бакалаврын сургалтын төлөвлөгөөн дэх дээд боловсролын суурь хичээлүүд,

мэргэжлийн суурь хичээлүүд, мэргэшүүлэх хичээлүүдийг бүрэн судалж, 120-оос

доошгүй багц цаг цуглуулсан оюутанд дээд боловсролын бакалаврын зэрэг

олгоно.

9.3. Оюутанд олгох бакалаврын зэрэг нь сургалтын төлөвлөгөөнд заасан хичээлийн

багцаар тооцогдоно.

9.4. Оюутны суралцах хугацаандаа бүрэн судалсан, төгсөлтийн өмнөх комисстой

дүнгийн тулгалт хийж баталгаажуулсан хичээлүүд, дүнгийн хамт дипломын

хавсралтад бичигдэж, төгсөлтийн програмд бүртгэгдэнэ.

9.5. Оюутан хичээлээ сонгон, сургалтаа хэрхэн төлөвлөснөөс хамааран 3.5–6 жилд

төгсөх боломжтой. 6 жилээс хэтэрсэн оюутныг төгсөх боломжгүй оюутан хэмээн

үзнэ.

9.6. Төгсөгч хавсарга мэргэшлээр, эсвэл суралцаж байгаа чиглэлээсээ өөр давхар

мэргэжлээр суралцсан тохиолдолд тухайн хөтөлбөрийн сургалтын

төлөвлөгөөний дагуу заавал болон сонгон суралцах хичээлүүдийг амжилттай

судалж, мэргэжлийн тэнхимээс холбогдох дүрэм, журмын хүрээнд тавьсан

тусгай шаардлагуудыг биелүүлсэн байна.

87

“ХҮМҮҮНЛЭГИЙН УХААНЫ ИХ СУРГУУЛИЙН ЗАЙНЫ СУРГАЛТЫН ЖУРАМ”-ААС

Нэг. ЕРӨНХИЙ ҮНДЭСЛЭЛ

1.3 Зайны сургалт гэж компьютерийн болон харилцаа холбооны бусад арга,

хэрэгслийн тусламжтайгаар сургалтын төвөөс алслагдсан оюутнуудад сургалт-

танин мэдэхүйн үйл ажиллагааг тодорхой чиглэлээр, нэгдмэл арга зүй, зохион

байгуулалттайгаар удирдах явцыг хэлнэ.

Хоёр. ЗАЙНЫ СУРГАЛТЫН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ, ЭРХ ЗҮЙН ОРЧИН

2.1 Зайны сургалтын технологиор боловсролын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх үйл

ажиллагаа нь ХИС болон түүний салбар сургуулиуд, Зайны сургалтын төв дээр

зохион байгуулагдана.

2.2 ХИС-д зайны сургалтын технологиор суралцагчдын эрх үүрэг нь ХИС-ийн

бүх шатны сургалтанд хамрагдагчидтай адил тэгш байна.

Гурав. ЗАЙНЫ СУРГАЛТЫН ХӨТӨЛБӨР

3.1 Зайны сургалтад хамрах мэргэжлийн дээд боловсролын сургалтын

хөтөлбөрүүд нь тухайн мэргэжилтэнг уламжлалт аргаар бэлтгэх боловсролын

агуулгыг баримталж түүнийг бүрэн хэмжээгээр олгоход чиглэсэн байна.

3.2 Зайны сургалтын технологи ашиглан бэлтгэх мэргэжлийн сургалтын

хөтөлбөрүүд нь сургалтын технологийн шинэчлэлд тулгуурласан, сурах ба сургах,

үнэлэх үйл ажиллагааг зохион байгуулах төрөл бүрийн арга хэлбэрийг ашиглах

боломжтой байна.

3.3 ХИС-д суралцагсдын хувьд заавал үзэх хичээлийн агуулга болон зайн

сургалтын хугацаа нь элсэгчдийн дипломын боловсролын түвшингээс хамааран бүх

шатны сургалтанд адил байна

3.4 Ганцаарчилсан болон богиносгосон хугацаагаар боловсролын

хөтөлбөрийг бүрэн эзэмшүүлэх үйл ажиллагааг ХИС-иас баталсан ганцаарчилсан

төлөвлөгөөний дагуу зохион байгуулж болно.

Дөрөв. ХИС-ийн ЗАЙНЫ СУРГАЛТАД ЭЛСҮҮЛЭХ

4.1 ХИС-д оюутан элсүүлэх зохих журмын дагуу зайны сургалтаар дээд

боловсрол эзэмшүүлэх элсэлтийг зохион байгуулна.

4.2 Зайны сургалтанд элсэн орсон оюутанд сургалтанд ашиглах Веб хуудас

болон сургалтын бусад мэдээллийн сан руу нэвтрэх хэрэглэгчийн эрхийг олгоно.

4.3 Зайны сургалтанд элсэн суралцахаар хүсэлт гаргагчийг энэ сургалтанд

хамрагдахад тавигдах техникийн шаардлагыг (утас, интернет, шуудан г.м.) бүрэн

хангасан тохиолдолд бүртгэнэ.

Тав. ЗАЙНЫ СУРГАЛТЫГ ЗОХИОН БАЙГУУЛАХ

5.2 Сургалтын төлөвлөгөөний үндсэн дээр сургалтын нэгдсэн хуанли гаргасан

байна. Сургалтын үйл ажиллагааны явцад гүйцэтгэх даалгавар, хяналтын ажилд

зориулсан цаг болон шалгалтын хугацааг тодорхой зааж өгнө.

88

5.3 Зайны сургалтад лекц, зөвлөгөө, семинар, дадлагын хичээл,

лабораторийн ажил, хяналтын ажил, бие даалтын ажил, эрдэм шинжилгээний ажил,

дадлага, курсийн ажил, дипломын ажил зэрэг сургалтын үндсэн хэлбэрүүдийг

ашиглана. ХИС-иас зайны сургалтын бусад хэлбэрийг тогтоож болно.

5.4 Сургалтын хэлбэрүүдийг хэрэгжүүлэхэд е-сургалтын материалууд болон

зайн сургалтын технологийг хэрэглэнэ.

ХИС-ийн зайны сургалтын үйл ажиллагаа нь:

- Багш, анги танхимд эсвэл компьютерийн болон мэдээлэл, харилцаа

холбооны техник, хэрэгслийн тусламжтайгаар оюутантай харилцах

- Оюутан сургалтын материалтай бие даан ажиллах гэсэн хэлбэрээр

явагдана.

5.5 Хоёр дахь дээд боловсрол, эсвэл мэргэжлийн үргэлжилсэн сургалтын

хөтөлбөрт хамрагдсан тохиолдолд хичээлийн жилийн эхлэх хугацаа нь оюутан

элсүүлсэн тухай захирлын тушаалаар батлагдана.

Зургаа. ОЮУТНЫ МЭДЛЭГИЙГ ҮНЭЛЭХ, ДҮГНЭХ

6.1 2014 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн ХИС-ийн Эрдмийн Зөвлөлийн

хурлаар нэмэлт өөрчлөлт оруулсан “Оюутны мэдлэг, чадварыг үнэлэх журам”-ын

дагуу оюутны мэдлэгийг үнэлж, дүгнэнэ.

6.2 Төгсөлтийн дипломын ажил бичиж буй оюутан нь заавал өөрийн биеэр

хүрэлцэн ирж төгсөлтийн дипломын ажлаа хамгаална.

89

“ОЮУТНЫ МЭДЛЭГ, ЧАДВАРЫГ ҮНЭЛЭХ ЖУРАМ”-ААС

2. Судалж буй хөтөлбөрөөр оюутан эзэмшвэл зохих мэдлэгийг олж авахын

тулд улирлын турш хэрхэн сурч хөдөлмөрлөснөө дүгнүүлэхдээ, тухайн хичээл нь

сургалтын төлөвлөгөөний ерөнхий суурь (ЕС) хэсэгт багтаж байвал заасан багшаар

100 хүртэл оноогоор, мэргэжлийн суурь (МС), мэргэжлийн (М) хэсэгт хамаарагдаж

байвал заасан багшаар 70 хүртэл оноогоор, жинхэнэ мэдлэгийн түвшинг улирлын

ш7алгалтын 30 хүртэл оноогоор тус тус заавал дүгнүүлнэ.

Эдгээрийн нийлбэр 100 хүртэлх оноог лавлах хүснэгт ашиглан үсгэн

үнэлгээнд шилжүүлнэ.

Лавлах хүснэгт:

3. Үнэлгээний голч дүн (GPA). Үнэлгээний голч дүнг тооцохдоо, хичээл

бүрийн үсгэн үнэлгээг оноонд шилжүүлэн, улмаар тухайн хичээлийн харгалзах

кредитээр үржүүлж, дундажлах замаар тодорхойлно. Оюутан бүрээр улирал бүрийн

эцэст тухайн улиралд дүгнэгдсэн хичээлүүдийн хувьд бодогддог Улирлын

Үнэлгээний Голч Дүн ба оюутны нийт суралцсан хугацаандаа дүгнэгдсэн

хичээлүүдийн хувьд бодогддог Хуримтлуулсан Үнэлгээний Голч Дүн гэсэн

ерөнхий нэг аргачлалтай хоёр тоон утгыг тооцоолж гаргасны эцэст оюутны дүнгийн

хуудсыг хэвлэж, хувийн хэрэгт хийнэ. Улирлын болон хуримтлуулсан үнэлгээний

голч дүнг дараах ерөнхий томьёогоор тооцоолно.

Үнэлгээний Голч Дүн (GPA) =

чанарын онооны нийлбэр

=

Y1*K1+Y2*K2+...+Yn*Kn

Кредит цагийн нийлбэр

k1+k2+ ... +Kn

энд,

Y1, Ү2,…Үn - 1,2,...,n дугаар хичээлүүдийн чанарын үнэлгээний оноо

К1, к2,...,кn - 1,2,...,n дугаар хичээлүүдийн харгалзах кредит

4. Оюутан нь улирал бүрийн эцэст өөрийн сурлагын амжилтандаа дүн

шинжилгээ хийж, сургуулийн нэгдсэн стандартад заасан Үнэлгээний голч дүнгийн

Рейтингийн үнэлгээ Үсгэн үнэлгээ Чанарын үнэлгээ

1 96 -100 A 4.0

2 90-95.99 A- 3.7

3 87-89.99 B+ 3.4

4 83-86.99 B 3.0

5 80-82.99 B- 2.7

6 77-79.99 C+ 2.4

7 74-76.99 C 2.0

8 70-73.99 C- 1.7

9 67-69.99 D+ 1.3

10 64-66.99 D 1.0

11 60-63.99 D- 0.7

12 0-59.99 F 0

90

түвшний шаардлагыг хангаж байгаа эсэхээ хянаж, цаашид суралцах арга барилаа

төлөвлөнө.

5. ХИС-ийн Бакалаврын зэргийн дипломыг 2.0 ба түүнээс дээш, Магистрын

зэргийн дипломыг 3.0 ба түүнээс дээш, Докторын зэргийн дипломыг 3.4 ба түүнээс

дээш үнэлгээний голч дүнтэйгээр суралцсан төгсөгчдөд олгох болно.

6. Тухайн улиралд доод тал нь 15 кредит цуглуулсан ба тухайн улирлын

үнэлгээний голч дүн нь 3.6 ба түүнээс дээш амжилт үзүүлсэн оюутнуудын нэрсийг

Захирлын нэрэмжит хуудсанд оруулна.

7. Захирлын нэрэмжит хуудсанд нэр нь дараалан 2 болон түүнээс дээш удаа

бичигдэж, оюутны эрдэм шинжилгээний хуралд амжилт гаргасан, олон нийтийн

ажилд идэвхи санаачлагатай оролцсон оюутнуудыг "Шилдэг оюутнууд" гэнэ.

Энэхүү нэрсийн жагсаалтанд орсон оюутнуудад тусгай хөтөлбөрт хамруулж

суралцуулах, сургуульдаа туслах багш эсвэл ажилтнаар ажиллуулах, бусад

гадаадын их дээд сургуульд элсэхэд нь сургуулийн зүгээс дэмжих гэх мэт олон

чиглэлээр тусалж ажиллаж болно.

8. Дараах тохиолдлуудад оюутанг "хангалтгүй" суралцсан гэж Анхааруулах

хуудсанд бичиж доорхи арга хэмжээг сургуулийн зүгээс авч хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

8.1. Оюутны тухайн улирлын үнэлгээний голч дүн нь 0.7-оос доош бол

"оюутныг тухайн улиралд хангалтгүй суралцсан" гэж үзнэ.

8.2. Хангалтгүй суралцсан оюутанд "Анхааруулах хуудас"-нд нэрийг

бичиж сануулна.

8.3. "Анхааруулах хуудас"-нд оюутны нэр 3 удаа бичигдвэл тэрхүү

оюутныг сурлагаар тэнцээгүй гэж үзэж сургуулиас хасна.

9. Сургуулийн захиргаа, сургалт, судалгааны хөгжил, аудитын үйлчилгээний

алба (ССХАҮА) эрхлэн шинжээчдийн багийг зохион байгуулж мэргэжлийн суурь

(МС), мэргэжлийн (М) хөтөлбөрөөс 2-3 хичээлээр сонголт хийж улирлын эцэст

оюутны мэдлэг, чадварыг 30 хүртэлх оноогоор батлах шалгалт авч дүгнэнэ. Тухайн

улиралд судалж буй ерөнхий суурь (ЕС), батлах шалгалтанд сонгогдсон

хөтөлбөрөөс бусад бүх хөтөлбөрүүдийн 30 хүртэлх онооны шалгалтыг тухайн

хичээл заасан багш авч дүгнэнэ.

10. Сургалтын хөтөлбөрийн дагуу өмнөх холбоонд амжилтгүй буюу багшаас

60 хүртэлх оноог аваагүй тохиолдолд дараагийн хичээл сонгогдохгүй. Уг

хөтөлбөрөөр дараагийн улиралд бүлэг бүрдэхгүй тохиолдолд оюутан тухайн

хөтөлбөрийг сургалтын төлөвлөгөөний дагуу судална.

15. ХИС-ийн тестийн програм, тестийн санд тухайн хөтөлбөрийн стандартыг

хангасан тестээр санг бүрдүүлж оюутныг дүгнэнэ. Дүгнэх тестийг биелүүлэх хугацаа

дунджаар 1 цаг 30 минут байна. Улирлын дүгнэх тестийг эгэл (20%), үндсэн (50%),

асуудал шийдвэрлэх (30%) гэсэн үндсэн гурван хэсэгтэй зохионо. Эгэл хэсэгт

тухайн хичээлийн стандартаар оюутан заавал мэдсэн байвал зохих үндсэн

ойлголт, тодорхойлолтуудыг шалгана. Үндсэн хэсэгт оюутан тухайн хөтөлбөрийн

хүрээнд эзэмшиж мэдвэл зохих суурь чадвар, дадлыг шалгана. Асуудал

шийдвэрлэх хэсэгт оюутан бие даан тодорхой асуудлыг судалсан хөтөлбөрийн

хүрээнд шийдвэрлэнэ.

16. Оюутны улирлын явцын үнэлгээг гаргахдаа тухайн оюутны дадлага,

семинар, лабораторийн ажлыг гүйцэтгэсэн түвшин, бие дааж хийж гүйцэтгэсэн

91

ажлын үзүүлэлт, тэнхмээс зохион байгуулсан мэдлэг чадварыг тогтоох хяналтын

ажлуудын дүн зэргийг нэгтгэн дүгнэнэ.

17. Оюутны суралцсан хугацааны дүнг зөвхөн ССХАҮА-аас удирдлагын

мэдээллийн сангийн програмаар хэвлэн гаргасан тусгай бланктай тохиолдолд

хүчинтэйд тооцно. Иймд шалгалт авсан багш шалгалтын дүнгээ удирдлагын

мэдээллийн санд оруулж уг программаар хэвлэн гаргасан дүнтэй тулгаж гарын үсгээ

зурах ба багш, оюутан, сургалтын менежерүүд уг мэдээллийн үнэн зөвд захиргааны

ба эдийн засгийн хариуцлага хүлээнэ.

18. Их сургууль хоорондын оюутан солилцооны журмаар гэрээгээр

суралцахаар явж байгаа оюутны суралцаж буй мэргэжил нь ХИС-ийн мэргэжилтэй

кредит агуулга дүйцэх бол тухайн оюутанд зайнаас суралцах зөвшөөрөл олгохыг

ХИС-ийн захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ. Зайнаас сурах зөвшөөрөл авсан

оюутан салбар сургууль, тэнхимтэй гэрээ байгуулах ба ХИС-д судлахаар гэрээлсэн

кредит цагийн төлбөрийг бүрэн төлнө. Оюутны шалгалтын дүн нь ХИС-ийн

удирдлагын мэдээллийн санд бүртгэгдэнэ.

19. Зайнаас сурах (Online) сургалтанд:

А. ХИС-д 4-өөс дээш улирал амжилттай суралцаж, ҮГД 2.0-оос дээш,

нийт 60-аас багагүй кредит цуглуулсан;

Б. Гадаадын их, дээд сургуулиудад амжилттай суралцаж байгаа;

В.Хүндэтгэх шалтгааны улмаас танхимын сургалтанд хамрагдах

боломжгүй зэргийг харгалзан үзэж оюутан холбогдох тэнхим, салбар

сургуулийн захирлын зөвшөөрөл, ХИС-ийн захирлын тушаалаар

хамрагдана.

20. Тушаал гарснаар сургалтын алба оюутны бүртгэлд нэмэлт тэмдэглэгээ

хийж, судлах хичээлийн жагсаалтыг санал болгон сонголтыг хийлгэнэ. Хичээл

сонголт хийснээр оюутан багштайгаа өөрийн вэб хуудсаар дамжуулан тухайн

хөтөлбөртэй холбогдол бүхий мэдээллийг авч, өгсөн даалгаврыг гүйцэтгэж

кредитийг бүрэн судалж, өөрийн мэдлэг чадвараа уг журмын дагуу үнэлж дүгнүүлнэ.

21. Тухайн улирлын эцэст оюутан бүрээр бодогддог улирлын үнэлгээний голч

дүнг тооцож гаргахад дараах тэмдэглэгээнүүд хэрэглэгдэнэ. Үүнд:

U - Оюутан кредит шууд тооцох шалгалтын дүнг зөвшөөрөөгүй

Е - Улирлын шалгалт өгөөгүй

R - Тухайн хичээлд дахин суралцахаар шийдсэн

W - Хичээлийн явцад суралцахаас татгалзаж хаясан

Эдгээр тэмдэглэгээнд харгалзах үнэлгээний оноо 0.0 байна. Оюутан нь

жилийн дотор дээрх тэмдэглэгээтэйгээр шалгагдсан тухайн хичээлийг дахин

судалж, "A-F" үнэлгээтэйгээр шалгуулах үүрэгтэй.

21.1. Оюутан кредит шууд тооцох шалгалтын дүнг зөвшөөрөөгүй – "U"

Uncomplete

Оюутан тухайн хичээлийг өөрийн мэдлэг, дадлага, чадварыг хангалттай гэж

үзвэл кредит шууд тооцох 30 хүртэл онооны шалгалтанд өөрийн хүсэлтээр орж

болно. Энэ тохиолдолд уг хичээлийг хариуцсан профессор нь оюутантай ярилцлага

хийж шууд шалгалтанд орох зөвшөөрлийг олгоно.

Кредит шууд тооцох шалгалтыг зөвхөн томилогдсон комисс авах ба

шалгалтанд орохын өмнө тухайн хичээлийн кредитийн үнийг бүрэн төлсөн байна.

92

Энэхүү шалгалтыг оюутан амжилттай өгсөн тохиолдолд тухайн хичээлийн

кредитийг оюутанд шууд олгоно. Хичээлийн үнэлгээний хувьд оюутны шалгалтанд

авч болох 30 хүртэлх оноог 3.33 гэсэн оноогоор үржүүлж, уг хичээлийг бүтэн үнэлэх

100 хүртэл оноод шилжүүлнэ.

Оюутан нь хичээлийн жилийн нэг улиралд 30 хүртэл онооны кредит шууд

тооцох 3 хүртэл шалгалтанд орох эрхтэй.

Оюутан кредит шууд тооцох шалгалтын үр дүнд сэтгэл дундуур байвал

шалгалтын дүнгийн хуудсанд "U" тэмдэглэгээг тавиулж болно.

Шалгалтын хуудсанд "U" тэмдэглэгээ тавигдсан хичээлийг оюутан шинээр

дахин сонгож судлаад 70 онооны болон улирлын шалгалтанд орж "A-F" гэсэн

үнэлгээ авсан байх шаардлагатай.

21.2. Оюутан улирлын шалгалт өгөөгүй- "Е" Exam incomplete by the

student

Оюутан ямар нэг хүндэтгэх шалтгааны улмаас улирлын шалгалтанд ороогүй

тохиолдолд "Е" тэмдэглэгээг тавиулж болно. "Е" тэмдэглэгээ авсан хичээлээр

оюутан дараа жилийн дотор багтаж заавал шалгалт өгсөн байна.

21.3. Оюутан тухайн хичээлийг дахин суралцахаар шийдсэн – "R"

Repeating a course

Оюутан өөрөө уг хичээлд дахин суралцах хүсэлтэй, эсвэл хичээлийн эцсийн

үнэлгээнд сэтгэл дундуур байгаа тохиолдолд "R" тэмдэглэгээг дүнгийн хуудсанд

сургалтын нэгдсэн хуанлид заасан хугацаанд тавиулж болно.

Оюутан нь тухайн хичээлээр энэ тэмдэглэгээг ССХАҮА-аас тавиулсан

тохиолдолд уг хичээлийг жилийн дотор дахин судлаж үзэж, үнэлгээг дээшлүүлэх

эрхтэй болж байгаа юм. Энэ тохиолдолд нэгдүгээрт, уг хичээлийг дахин бүрэн

судлаж багшийн болон улирлын шалгалтын онооны нийлбэрээр, хоёрдугаарт уг

хичээлийг өмнө судлаж үзэж байхдаа багшийн 70 онооноос 50-аас дээш оноо авсан

байвал кредит шууд тооцох шалгалтаар тус тус үнэлүүлж болно.

Дахин судлахаар R үнэлгээг тавигдсан хичээл оюутны голч дүнд нөлөөлөхгүй

болно.

Оюутан нь 3 ба түүнээс олон улирал өнгөрсний дараа тодорхой хичээлийн

үнэлгээг дээшлүүлэхийг хүсвэл уг хичээлийг дахин сонгож судлаж үзэхийг

анхааруулж байна. Оюутан дахин суралцахаар бүртгүүлсэн хичээлийг, шинээр

үзэхээр сонгосон хичээлүүдийн нэгэн адилаар бүртгэж төлбөрийг төлнө.

Харин кредит шууд тооцох шалгалтанд орох үед төлбөл зохих кредитийн

үнийг бүрэн төлнө.

21.4. Оюутан хичээлийн явцад тухайн хичээлд суралцахаас татгалзаж

хаясан- "W" Withdrawal

Оюутан ямар нэгэн шалтгаанаар бүртгүүлсэн хичээлдээ суугаагүй,

лаборатори, дадлага, бие даалтын ажлыг хийгээгүй, хөтөлбөрийн шаардлагыг

хангаагүй, цаашид суралцах эсэх нь тодорхойгүй бол багш шууд "W" тэмдэглэгээ

тавина.

21.5. Кредит - "CR" Credit granted

21.5.1 Магадлан итгэмжлэлд орсон дзэд сургууль,

коллежиудаас шилжин ирж буй оюутнуудын үзэж судалсан

хичээлийн кредитийг бүрэн тооцож, кредитээ тооцуулж

болно.

93

22. Аливаа шалгалтын үнэлгээний талаар маргаан гарвал Салбар сургууль,

тэнхмээс томилогдсон комисс тухайн хөтөлбөрөөр оюутан эзэмшсэн байх мэдлэг

чадварын жагсаалтыг баримтлан шийдвэрлэнэ. Оюутан өөрийн санаачлагаар U, E,

R тэмдэглэгээ авах эрхтэй. Шалгалтын дүнгийн хуудсанд ийм тэмдэглэгээ авахаа

зөвшөөрч оюутан гарын үсгээ зуран баталгаажуулна. Тэмдэглэгээ нь уг оюутны

нэрийг ССХАҮА-аас гаргадаг АНХААРУУЛАХ ХУУДАС-нд түр оруулахгүй байх

үндэслэл болно.

23. Харилцаа, ёс суртахууны доголдол гаргасан оюутныг мэргэжлийн тэнхим

болон салбар сургуулийн зөвлөлгөөнөөр хэлэлцэн протокол хөтлөж шалгалтаас

түдгэлзүүлэх, сургуулиас хасах хүртэл арга хэмжээг авч болно.

24. ХИС-ийн Бакалаврын зэргийн дипломыг дараах шаардлага хангасан

төгсөгчдөд олгоно. Үүнд:

- Сургалтын төлөвлөгөөний дагуу нийтдээ 120-иос доошгүй кредит

судалсан.

- Төгсөлтийн шалгалт болон диплом хамгаалалтандаа 60 ба түүнээс

дээш оноо авсан, ҮГД 2.0 -оос дээш, авсан төгсөгчдөд бакалаврын

зэрэг олгоно.

25. Бакалаврын төгсөлтийн ажил (Диплом) болон курсын ажил бичих

25.1. Бакалаврын төгсөлтийн ажил (Диплом) бичих оюутан үнэлгээний

голч дүн GPA-3.0-оос дээш, судалгаа шинжилгээний ажлын арга зүй

эзэмшсэн, дотоодын их дээд сургуулийн эрдэм шинжилгээний

хурлуудад илтгэл тавьж байсан туршлагатай оюутнууд бичнэ.

25.2. Курсын ажил бичих оюутан нь нийт онооны дундаж 70-аас дээш

оноотой, үнэлгээний голч дүн GPA-2.0-оос дээш гэсэн

нөхцлүүдийг хангасан, судалгаа шинжилгээний ажлын арга зүй

эзэмшсэн оюутнууд бичнэ.

25.3.Төгсөлтийн ажил болон курсын ажил бичих оюутнууд “Бакалаврын

төгсөлтийн болон курсын ажил боловсруулах, хамгаалуулах журам”-ыг

баримтлана.

26. Төгсөлтийн ажил, төгсөлтийн шалгалтанд 90-ээс дээш оноо авсан,

суралцсан хугацааны ҮГД 3.7 -гоос дээш голч дүнтэй төгсөгчдөд Онцгойлох

диплом олгоно.

27. Оюутны онцгой авъяас чадварыг харгалзан, эзэмших мэргэжлээр нь

судалгааны ажил хийлгэж, тусгай хөтөлбөрөөр эрдэмтэн багш нарыг дагалдуулан

сургаж болно. Ийм оюутны суралцсан хугацааны мэргэжлийн болон мэргэжлийн

хөтөлбөрт 90-ээс дээш хувь нь “А” гэсэн үнэлгээтэй, өөрөө хүсэлтээ гаргасан бол

магистрантурт давхар суралцуулж болно.

28. Магистрантаар элсэгчийн бакалаврын сурлагын голч дүн нь 2.5 (75%) -

аас, докторантаар элсэгчийн магистрын сургалтын голч дүн нь 3.5 (85%)-иас

доошгүй байна. Магистрант, докторантын эзэмшсэн мэдлэг, чадварын үнэлгээний

тогтолцоо нь бакалаврын сургалтын адилаар 100 оноо ба (A, А-, B+,В, В-, С+,

С,D+,D,D-,F ) үнэлгээнд үндэслэнэ.

29. Дараахи тохиолдолд оюутныг сургуулиас хасч удирдлагын мэдээллийн

санд өөрчлөлт хийнэ. Үүнд:

94

ХИС-ийн дүрмийг ноцтой зөрчсөн, сахилга батын зөрчил гаргаж

сургуультай байгуулсан гэрээг зөрчсөн тохиолдолд;

Бакалаврын сургалтын журмын 9.5-д заасан оюутан,

Оюутан өөрийн санаачлагаар сургуулиас гарахыг хүссэн өргөдлөө

гаргасан,

Захирлын тушаалаар чөлөө авалгүй нэг сараас илүү хугацаагаар

сураггүй алга болсон.

ХҮМҮҮНЛЭГИЙН УХААНЫ ИХ СУРГУУЛИЙН ОЮУТНЫ ЁС ЗҮЙН ДҮРЭМ

Нэг. ЕРӨНХИЙ ЗҮЙЛ

1.1. Энэхүү дүрмийн зорилго нь ХИС-ийн нийтийн соёл, имиджийг дэмжих,

хөгжүүлэхэд туслах, үүний тулд оюутны дагаж мөрдөх ёс зүйн хэм хэмжээ, зан

үйлийг тогтоон хэвшүүлэхтэй холбоотой харилцааг зохицуулахад оршино.

1.2. ХИС нь аливаа хүчирхийлэл, сүрдүүлгээс ангид, хууль журмыг ёсчлон

биелүүлдэг, ардчилал, хүний эрхийг хүндэтгэн дээдэлдэг, оюутны суралцах таатай

орчныг бүрдүүлсэн эрдмийн их өргөө мөн.

1.3. Энэхүү дүрэм нь ХИС-д элссэн оюутан нэг бүрт сургалтын хэлбэр,

мэргэжлийн чиглэл харгалзахгүйгээр төгсөх хүртэл нь үйлчилнэ.

1.4. Оюутан нэг бүр энэхүү дүрмээр тогтоосон ёс зүйн хэм хэмжээг

мөрдсөнөөр сургуулийнхаа хөгжил, дэвшил, түүний нэр хүндийг бэхжүүлэхэд хувь

нэмрээ оруулна.

Хоёр. ДҮРМИЙН НЭР ТОМЪЁО

2.1. “Оюутан” ХИС-д элссэн бакалавр, магистр, докторын зэргийн дээд

боловсрол эзэмшихээр суралцаж буй этгээд;

2.2. “Оюутны ёс зүй ”- оюутны суралцах үйл ажиллагааны явцад мөрдөх

нийтээр хүлээн зөвшөөрсөн итгэл үнэмшил, хэвшсэн соёл болон харилцааны

үйлдэл, эс үйлдэл;

2.3. “Оюутны ёс зүйн хэм хэмжээ” - оюутан эрдэм боловсрол эзэмших үүргээ

чанд биелүүлэх, оюутны нэр хүндийг хамгаалах талаар тогтоосон шаардлагын цогц;

2.4. “Оюутны ёс зүйн зөрчил ”- энэ дүрмээр тогтоосон оюутны ёс зүйн хэм

хэмжээг зөрчсөн санаатай болон санамсаргүй үйлдэл, эс үйлдэл.

Гурав. ХИС-ийн ОЮУТНЫ ЁС ЗҮЙ ХЭМ ХЭМЖЭЭ, ЗОХИСГҮЙ ҮЙЛДЛҮҮД

3.1. Оюутан нь боловсрол эзэмших зорилгоо эрхэм болгож, ямагт өөрийгөө

хөгжүүлж, идэвхи чармайлт гарган суралцаж, эх орныхоо хөгжилд өөрийн хувь

нэмрийг оруулах иргэн болон төлөвшиж, чадварлаг, хөрвөх чадвар бүхий

мэргэжилтэн болохыг хичээн суралцана.

3.2. Оюутан нь Боловсролын хууль тогтоомж, ХИС-ийн дүрэм, сургалтын

журам, дотоод журам, оюутны байрын журмаар хүлээсэн үүргээ ёсчлон биелүүлдэг

байна.

95

3.3. Оюутан нь бусдыг үндэс, угсаа, хэл, арьсны өнгө, нас, хүйс, хөрөнгө

чинээ, шашин шүтлэг, үзэл бодол, эрүүл мэндийн онцлог болон хувийн шалтгаанаар

ялгаварлан гадуурхах, тэгш бус хандах, анги курсийн ялгаа гарган дарамтлахыг

хориглоно.

3.4. ХИС-ийн оюутан ямар ч байдалд гадаад байдлын соёл, харилцааны ёс

зүйгээр үлгэр жишээ ялгардаг байна.

3.5. Их сургуулиас гадуурх арга хэмжээ /семинар, бага хурал, тэмцээн, ../-д

оролцохдоо оюутан өөрийгөө ХИС-ийн төлөөлөл гэж үзэж, их сургуулийн нэр

хүндийг хамгаална.

3.6. ХИС-ийн оюутан ёс зүйд харшлах зохисгүй үйлдэлүүдтэй тэмцэхийг

өөрийн үүргээ гэж үзнэ. Оюутны ёс зүйд харшлах зохисгүй үйлдлүүд:

3.6.1. Амаар болон бичгээр шалгалт өгөхдөө зөвшөөрөөгүй

материал, техник хэрэгсэл ашиглах буюу биедээ авч явах

3.6.2. Шалгалтын хариултад бусдын дэмжлэг авах

3.6.3. Шалгалтын асуултад хариулахад нь бусдад туслах, хариултыг

нь бэлдэж өгөх

3.6.4. Бусдыг өөрийн оронд оруулж шалгалт өгүүлэх

3.6.5. Бусдын өмнөөс шалгалт өгөх

3.6.6. Сургалтын бэлэн ажил /курс, диплом, реферат, эссээ, өгүүлэл,

илтгэл, диссертаци..г.м./, интернетийн нөөц-ийг өөрийн ажлын үр дүн мэтээр

шууд хуулан ашиглах

3.6.7 Шалгалтад тооцуулах буюу илүү өндөр дүн авахын тулд хууль

бус арга хэрэглэх

3.6.8. Бие даан гүйцэтгэх ёстой сургалтын ажлуудыг бусдаар хийлгэх

3.6.9. Сургалтын даалгаварт аливаа мэдээлэл, судалгааны

статистик мэдээ, лабораторын өгөгдөл, ишлэл буюу ном зүй зэргийг

хуурамчаар үйлдэх

3.6.10. Бусдын хэвлүүлсэн болон хэвлүүлээгүй бүтээлийг бүхэлд нь

буюу хэсгийг нь өөрийн мэт болгох

3.6.11. Бусад хувь хүн, байгууллага болон интернетээс авсан

материалыг эх сурвалж заалгүй өөрийн хийсэн ажил мэт өргөн барих

3.6.12. Их сургуулийн сургалттай холбоотой дүнгийн хуудас,

сурлагын дэвтэр, оюутны үнэмлэх, биеийн байцаалт, тодорхойлолт зэрэг

баримт бичгийг хуурамчаар үйлдэх, засварлах, буруугаар ашиглах

3.6.13. Бусдын нэр төрд халдах, басамжлах доромжилсон зан үйл

гаргах, янз бүрээр дайрч давшлах, ёс бус харилцаа хандлага, бүдүүлэг үг

хэллэг хэрэглэх, доромжлох

3.6.14. Их сургуулийн болон оюутан, багш, ажилтан, эд зүйлийг

хулгайлах

3.6.15. Их сургуулийн эд хөрөнгөд санаатайгаар гэмтэл учруулах,

эвдэж хэмхлэх

3.6.16. Лаборатори, кабинет, анги танхим, хичээлийн байр, оюутны

байраас янз бүрийн тоног төхөөрөмж, ном зохиол, багаж хэрэгсэл, бусад эд

зүйлсийг зохих зөвшөөрөлгүй авч гарах

96

3.6.17. Их сургуулийн номын сангийн нөөцөд гамгүй хандах, сурах

бичиг, гарын авлага, ном зохиолыг гэмтээх, дахин ашиглах боломжгүй

болгох

3.6.18. Сургуулийн нутаг дэвсгэрт согтууруулах ундаа хэрэглэх,

сургууль дээр согтуу ирэх

3.6.19. Аливаа мансууруулах бодис хэрэглэх, бэлдэх, тараах

3.6.20. Сургуулийн хориглосон газруудад тамхи татах

Дөрөв. ЁС ЗҮЙН ЗӨВЛӨЛИЙН ЧИГ ҮҮРЭГ, БҮТЭЦ, ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ

ХЭЛБЭР

4.1. Сургууль нь Ёс зүйн зөвлөлтэй байна. Зөвлөл нь оюутны ёс зүйн дүрмийн

хэрэгжилтийг зохион байгуулах, ёс зүйн зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, оюутны ёс

зүйн хэм хэмжээг зөрчсөн тухай гомдол мэдээллийг холөогдох дүрэм журмын

хүрээнд хянан шийдвэрлэх ба Ёс зүйн зөвлөл нь ХИСОХ-ны дэргэд байгуулна.

4.2. Сургуулийн Ёс зүйн Зөвлөлийн саналаар шаардлагатай бол оюутны

гаргасан ёс зүйн зөрчлийг хэлэлцэх, холбогдох шийдвэр гаргах, хариуцлага тооцох

үйл ажиллагааг ХИС-ийн Оюутны Ёс зүйн зөвлөлийн болон ХИСОХ-ийн өргөтгөсөн

хурлаар хэлэлцэж болно.

4.3. Оюутны ёс зүйн дүрмийн дагуу арга хэмжээ тооцогдсон оюутан нь

хариуцлагыг хүлээн зөвшөөрөх үндэслэлгүй гэж үзвэл ХИСОХ-ны дэргэдэх Ёс зүйн

зөвлөлд хандах эрхтэй. Оюутны эрхийг хамгаалах үүднээс ёс зүйн зөвлөл нь

асуудлыг дахин хэлэлцэх, тайлбарыг нь сонсох зэргээр заавал хэлэлцэн шудаага

ажиллаж зохих шийдвэрийг гаргана.

4.4. Оюутны Ёс зүйн зөвлөлтийн гишүүдийг ХИСОХ-ны дэргэдэх анги, курсийн

ахлагчдын хурлаас ил санал хураалтаар сонгоно.

4.5. Оюутны Ёс зүйн зөвлөлийн гишүүдийн тоо 7-9 хүний бүрэлдхүүнтэй

байна.

4.6. Оюутны Ёс зүйн зөвлөлийн даргыг сонгогдсон гишүүдийн хурлаар нууц

санал хураалтаар сонгоно. Дарга нь Оюутны Ёс зүйн хорооны бичиг баримтыг

ХИСОХ-ны ерөнхийлөгчтэй зөвшилцөн ХИСОХ-ны зохих бланк, тэмдэгтээр үйлдэж

ХИСОХ-ны ерөнхийлөгч ба Оюутны Ёс зүйн зөвлөлийн даргын хос гарын үсгээр

ашиглаж болно.

4.7. Оюутны Ёс зүйн зөвлөлийн хурлыг улиралд нэгээс доошгүй удаа хийнэ.

Ёс зүйн дүрмийг зөрчсөн оюутны асуудлыг хурлаараа хэлэлцэхдээ зөрчил гаргасан

оюутанг байлцуулна. Уг хурлаас оюутанд холбогдох асуудлыг сургуулийн дотоод

журам, энэхүү дүрмийн хүрээнд хэлэлцэн шийдвэр гаргаж протокол хөтөлнө.

Хурлаас гаргасан санал, зөвлөмж, арга хэмжээг оюутанд мэдэгдэж шаардлагатай

бол сургуулийн захиргаанд өгнө. Хурлыг ил тод, нээлттэй, шударга зарчмаар

явуулна.

4.8. Оюутны Ёс зүйн зөвлөлийн шийдвэрийг зөвшөөрөөгүй оюутан иргэний

журмаар Иргэний хуулийн хүрээнд асуудлаа шийдүүлэх эрх нь нээлттэй байна.

97

Тав. ӨРГӨДӨЛ ГОМДОЛ ХҮЛЭЭН АВАХ, ШИЙДВЭРЛЭХ

5.1. ХИС-ийн нийт багш, ажилтан, ажилчид, оюутан суралцагч бүр ёс зүйн

зөрчлийг гарсан даруйд нь таслан зогсоох, ёс зүйн шаардлага тавих, зөвлөлд

хандан ёс зүйн зохисгүй үйлдлийн талаар мэдээллийг мэдээлэх үүрэгтэй.

5.2. Оюутны ёс зүйн дүрэм зөрчсөн талаар багш, оюутны гаргасан гомдлыг

нарийн баичгийн дарга хүлээн авч, Зөвлөлийн даргад танилцуулна.

5.3. Зөвлөлийн дарга нь тухайн гомдол хүсэлтийг шалгах ажлын хэсэг

байгуулан түүнийг хүлээн авсан өдрөөс хойш 14 хоногт багтаан шалгана. Шалгалтыг

явуулахдаа холбогдох албан тушаалтан, оюутнаас баримт гаргуулах, тайлбар авах

эрхтэй.

5.4. Ёс зүйн зөрчил гаргасан эсэх асуудлыг ёс зүйн зөвлөл хянан

шийдвэрлэнэ. Удаа дараа болон ноцтой ёс зүйн зөрчил гаргасан оюутанд ёс зүйн

зөвлөл янз бүийн ёс зүйн арга хэмжээ авна. Ёс зүйн зөвлөлийн саналыг үндэслэн

сургуулийн захирал сургуулийн дүрэм дотоод журамд заасан болон дараах

сахилгын арга хэмжээ авна.

5.4.1. Амаар буюу бичгээр сануулах.

5.4.2. Эрхийг хязгаарлах, дотуур байрнаас гаргах, диплом олгохыг

тодорхой хугацаагаар түдгэлзүүлэх, сургуулиас олгосон биеийн байцаалт

болон сургуулийн бусад өмч хөрөнгийг хураах, хохирлыг төлүүлэх.

5.4.3.Тодорхой нөхцөлтэйгээр үргэлжлүүлэн суралцуулах.

5.4.4. Сургууль, хамт олны нэр хүнд, өмч, эд хөрөнгө, аюулгүй

байдал, сургалтын хэвийн үйл ажиллагаанд учруулсан хохирлын хэмжээ, ёс

зүйн зөрчлийг удаа дараа гаргасан, хуулийн байгууллагаар зөрчил, гэмт

хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон бол сургуулийн захиргаа тухайн оюутныг

сургуулийн ёс зүйн зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэлгүйгээр сургуулиас хасах

хүртэл сахилгын шийтгэл ноогдуулж болно.

5.5. Сургуулиас хасах шийтгэл хүлээсэн оюутанд сургалтын төлбөрийг буцаан

олгохгүй.

98

БАКАЛАВРЫН ТӨГСӨЛТИЙН БОЛОН КУРСЫН АЖИЛ БОЛОВСРУУЛАХ, ХАМГААЛУУЛАХ ЖУРАМ

Бакалаврын төгсөлтийн ажил нь мэргэжилтэн бэлтгэх сургалтын хөтөлбөрийн

дагуу суралцаж буй төгсөх ангийн оюутнуудын төгсөлтийн бие даасан мэргэшлийн

ажлын нэг хэлбэр юм. Их дээд сургуулийн оюутны багшийн удирдлаган доор

сургалт судалгааны шинж чанартай хийж гүйцэтгэсэн төгсөлтийн үндсэн ажил юм.

Курсын ажил нь оюутнууд багшийн удирдлаган доор тодорхой шаардлага

хангаж тодорхой хугацаанд хийх даалгавар юм. Голдуу мэргэжлийн сургалтын

хөтөлбөрийн үндсэн хичээлээр дагнан хийдэг. Оюутнуудын мэргэжилээрээ бие

дааж судалгааны ажил хийх аргачилалд суралцах, эх сурвалжууд ашиглан тодорхой

асуудлыг гүнзгийрүүлэн суралцах чадвартай болгох ажил юм.

Нэг. НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

1.1. Төгсөлтийн ажлын зорилго: Оюутнуудыг сонгосон мэргэжлийн тодорхой

сэдвээр гүнзгий мэргэшүүлэх, онолын мэдлэг, эзэмшсэн судалгааны арга зүйгээ

судалгаа, шинжилгээний ажилд амжилттай ашиглах чадвар эзэмшүүлэхэд оршино.

Курсын ажлын зорилго: Оюутны онолын мэдлэгийг бататгах, гүнзгийрүүлэх,

өргөтгөх, бие даасан үйл ажиллагааны дадал зүй эзэмшүүлэх, эргэцүүлэн бодох,

дүгнэлт гаргах тэдгээрийг дэс дараалалтай, баталгаа нотолгоотой бичих чадвар

суулгах мөн бакалаврын төгсөлтийн ажлыг бичих бэлтгэлтэй болгоход оршино.

1.2. Төгсөлтийн болон курсын ажлын сэдэв сонгох баталгаажуулах: Курсын

ажлын сэдэв нь онолын хичээлийн зорилготой нийцсэн байна. Профессорын баг

болон салбар сургууль төгсөлтийн болон курсын ажил бичих сэдвийг ХИС-ийн

тэргүүлэх чиглэлүүд болон мэргэжлийн онцлогийг тусгасан байдлаар гаргаж

батална. Батлагдсан сэдвүүдээс оюутан сонголт хийж удирдагч болон тэнхимдээ

албан ёсоор бүртгүүлж сэдвээ баталгаажуулна. Хэрвээ Баталгаажуулаагүй сэдвээр

гүйцэтгэсэн төгсөлтийн ажил болон курсын ажлыг хүчинтэй тооцохгүй бөгөөд

хамгаалалтанд оруулахгүй.

1.3. Төгсөлтийн болон курсын ажлын удирдагч багш тухайн сургуулийн

магистр болон түүнээс дээш зэрэг цолтой багш байна.

Хоёр. УДИРДАГЧ БАГШ БОЛОН ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ҮҮРЭГ

2.1. Тэнхим мэргэжлийн чиглэл бүрээр төгсөлтийн ажил болон курсын ажил

удирдах багш нарын нэрсийг батална.

2.2. Удирдагч багшийн үүрэг: Удирдагч багш оюутанд сэдвээ сонгох чиглэл,

сэдвийн дагуух онол арга зүйн зөвлөгөө өгөх, төгсөлтийн болон курсын ажлын

агуулга бүтцийг батлах, судалгаа шинжилгээ хийхэд шаардагдах тоо мэдээлэл,

хүснэгт маягтыг боловсруулахад туслах, ашиглах ном, сурах бичиг эх материалыг

зааж өгөх, бичилтийн явцад хяналт тавих, баталсан график төлөвлөгөөний биелэлт

өгсөн заавар зөвлөгөөний хэрэгжилтийг хянаж ажиллана.

2.3. Оюутны үүрэг: Оюутан удирдагч болон сэдвээ сонгож, сэдвийн ажлаа

удирдуулахаар сонгосон багшаас зөвшөөрөл авч тохиролцсоны үндсэн дээр

удирдагчийн зөвлөснөөр:

а/ төгсөлтийн ажил болон курсын ажил бичихэд шаардлага хангахуйц

бодитой зөв тоо мэдээ мэдээлэл цуглуулах

99

б/ ном сурах бичиг унших товчлох

в/ тоо мэдээ мэдээллийг боловсруулах

г/ судалгаа шинжилгээг онол арга зүйн зохих шаардлагын түвшинд хийх

д/ уншсан ном хийсэн судалгаа, шинжилгээгээ ашиглаж удирдагчийн

баталсан төлөвлөгөө графикийн дагуу курсын ажлыг бичнэ. Бичиж дууссан

төгсөлтийн ажил болон курсын ажлын хавтсан дээр удирдагч гарын үсэг зурж

баталгаажуулах бөгөөд гүйцэтгэгч гарын үсэг зурснаар хамгаалалтанд орох эрх

нээгдэнэ. Энэ журамд заасан дээрх үүргийг хангаагүй оюутныг хамгаалалтанд

оруулахгүй.

Төгсөлтийн ажил болон курсын ажлын хүрээнд оюутан дараах ажлуудыг

заавал хийж гүйцэтгэнэ.

- Хийх ажлын төлөвлөгөө, удирдамжаа боловсруулж удирдагч

багшаараа хянуулан батлуулсан байна.

- Хийх ажилдаа мэргэжлийн зүгээс анализ хийж түүнийхээ дагуу

судалгаагаа хийсэн байна.

- Батлагдсан хугацаанд багтаан төгсөлтийн ажил болон курсын ажлаа

дуусгаж, хийсэн ажлынхаа тайланг бичиж, тэнхимийн семинараар

хэлэлцүүлэн хамгаална.

- Төгсөлтийн ажлын урьдчилсан хамгаалалтанд орж, хийгдсэн байна.

Хамгаалалтанд оюутан өөрийн хийж гүйцэтгэсэн ажлын талаар товч

танилцуулга хийнэ.

Гурав. ТӨГСӨЛТИЙН БОЛОН КУРСЫН АЖЛЫН БҮТЭЦ, АГУУЛГА, ТАВИГДАХ ШААРДЛАГА

3.1. Төгсөлтийн ажил нь 30-40 хуудас, курсын ажил нь 20-30 хуудаснаас

хэтрэхгүй байх бөгөөд хэвлэмэл хэлбэртэй байна. Дараах форматын дагуу бичнэ.

Хэмжээ А4

Үсгийн фонт Arial

үсгийн өндөр 12pt

Мөр хоорондын зай 1.5 Iine

Зүүн талаас авах зай 3см

Баруун талаас авах зай 1.5 см

Дээд талаас авах зай 2.0 см

Доод талаас авах зай 2.0 см

Бичлэгийн догол мөрөөс эхлэх хэсэг бүрийн өмнө 6pt

Жич: Хуудасны тоонд гарчиг, ашигласан материалын жагсаалт, хавсралт материалыг оруулж тооцохгүй.

Үндсэн шаардлага:

- Сэдвийн агуулгыг бүрэн илэрхийлсэн

- Судалгаа дүн шинжилгээ хийсэн

- Эрдэм шинжилгээний бүтээлийн найруулга зүйн шаардлагад

нийцсэн

- Нэр томьёо, тодорхойлолтуудыг хоёрдмол утгагүй, товч, оновчтой

илэрхийлсэн байх

100

3.2. Төгсөлтийн ажил болон курсын ажлыг бичихдээ багшийн зааврын дагуу

ажиллах бөгөөд дараах ерөнхий бүтэцтэй байна. Үүнд

- Нүүр хуудас

- Гарчиг

- Ажлын төлөвлөгөө

- Удиртгал (оршил). Судалсан объект, ажлын судлагдсан байдал,

агуулгын талаарх оршил хэсэг

- Сэдвийн өнөөгийн түвшин буюу онолын хэсэг. Үүнд төлөвлөгдсөн

ажлыг хийж гүйцэтгэхэд зайлшгүй судлах шаардлагатай онолын

хэсгийн товчлол.

- Судалгааны хэсэг буюу цаашид боловсронгуй болгох арга зам,

шийдвэрлэх асуудал, хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төсөл

- Ерөнхий дүгнэлт

- Ном зүй

- Хавсралт /шаардлагатай тохиолдолд/

3.2.1. Удиртгал. төгсөлтийн ажил болон курсын ажлын сэдвийн

сонголтын үндэслэл, судалгааны ажлын зорилго, зорилтуудыг томъёолж, ажлын

бүтэц, агуулгыг товч тодорхойлох, түүний дэвшилтэт шинэлэг тал ач холбогдлыг

тусгана.

3.2.2. Сэдвийн өнөөгийн түвшин буюу онолын хэсэг. Судалгааны ажлын

онол арга зүйн үндэслэл, түүний чиглэлээр урьд өмнө эрдэмтэн судлаачдын хийж

гүйцэтгэсэн ажлууд, тэдгээрийн онол арга зүйн болон практикийн ололт, дутагдал,

цаашид гүнзгийрүүлж судалсан, шийдвэрлэвэл зохих асуудлууд зэргийг

тодорхойлон дүгнэлт гаргасан байна.

3.2.3. Судалгааны хэсэг буюу цаашид боловсронгуй болгох арга зам,

шийдвэрлэх асуудал, хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төсөл. Сэдвийн хүрээнд авч үзэн

судалсан асуудлыг цаашид боловсронгуй болгох арга зам, шийдвэрлэх асуудал,

хэрэгжүүлэх арга хэмжээ зэргийг тодорхойлон тодорхой төсөл боловсруулан тусгаж

болно.

3.2.4. Ерөнхий дүгнэлт. Судалгааны ажлын үр дүнгээс тодорхой

дүгнэлтүүдийг гаргасан байна.

3.2.5 Ном зүй. Ашигласан материалын жагсаалтыг гаргахдаа

- Бүтээлд ашигласан дэс дарааллаар

- Зохиогч, номын үсгийн дарааллаар тус тус бичиж болно.

Гэхдээ бичиглэлийн хувьд дараах ерөнхий журмыг баримтлана.

Үүнд:

Зохиогчийн нэр, овгийн үсэг, бүтээлийн нэр, улс, хот, хэвлэлийн газар, тухайн

хэвлэлийн хуудасны тоо. Жишээлбэл:

Ном:

- Ядамсүрэн.Ж. Монголын үнэт цаасны зах зээл. -УБ: Есөн эрдэнэ; 1998, -

210 х.

Эрдэм шинжилгээний бүтээл:

- Оюунцэцэг.Л. Бүтээмжийн удирдлагыг боловсронгуй болгох нь. Эдийн

засгийн ухааны дэд док. дисс. УБ.: 1998 он, 160 х.

101

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэг, илтгэл:

- Батчимэг.С. Коварианцын аргыг ашиглан дүрсийн гадаргууг ялгах нь. ХИС,

ЭШБ, 2011, №01 (11) х.11-17

Мэдээ материал:

- Үндэсний статистикийн төв газрын эдийн засгийн тайлан мэдээ. УБ.: 1998

3.2.6 Хавсралт. Ажлын үндсэн хэсэгт оруулах шаардлагагүй нэмэлт

материалыг хавсралтад оруулна. Хавсралтыг 1-ээс эхлэн дугаарлана. Жишээ: 1-р

хавсралт. Санал асуулгын судалгааны хуудас гэх мэт.

3.3 Төгсөлтийн ажил болон курсын ажлын бүтэц агуулга, сэдвийн онцлогоос

хамааран өөр байж болох боловч, ажилд тавигдах үндсэн шаардлагыг хангасан

байвал зохино.

Дөрөв. ТӨГСӨЛТИЙН АЖЛЫН ХАМГААЛАЛТ

4.1. Урьдчилан хамгаалалт хийгдсэн байна. Шаардлагатай тохиолдолд

тэнхмээс төгсөлтийн ажлын урьдчилсан үзлэгийг зохион байгуулна.

4.2. Тухайн оюутныг хамгаалалтанд орохоос өмнө удирдагч багш төгсөлтийн

ажлын эцсийн гүйцэтгэлийг шалгаж үзэж тодорхойлолт гаргаж өгнө.

4.3. Тухайн оюутан жинхэнэ хамгаалалтанд орохоос өмнө шүүмжлэгч багшийн

тодорхойлолтыг аван гарын үсэг зуруулсан байна.

4.4. Харъяа тэнхимээс тогтоосон багш нарын комисс тогтоосон хугацаанд

оюутан бүрээр төгсөлтийн ажлыг хамгаалуулж дүгнэнэ.

4.5. Төгсөлтийн ажилд үнэлэлт дүгнэлт өгөхдөө бүтээлийн онол арга зүйн

түвшин, тавьсан зорилгоо шийдвэрлэсэн байдал, гарчиг агуулгын уялдаа холбоо,

логик дараалал, эмх цэгц, бичилт, судалгаандаа ашигласан арга, мэдээ мэдээллийн

бүрдүүлэлт, өнгө үзэмж, энэхүү журмыг дагаж мөрдсөн байдал зэргийг харгалзана.

Тав. КУРСЫН АЖЛЫН ХАМГААЛАЛТ

5.1. Курсын ажлын хамгаалалтын дүнг удирдагч багшийн үнэлгээгээр

баталгаажуулна.

5.2. Курсын ажил хангалттай үнэлгээ авсан тохиолдолд энэхүү ажлыг

төгсөлтийн ажил болгон үргэлжлүүлж болно.

Зургаа. ОЮУТНЫГ ҮНЭЛЭХ ШАЛГУУР, ҮНЭЛГЭЭ

6.1. Оюутны гүйцэтгэсэн төгсөлтийн болон курсын ажлыг үнэлэхдээ дараах

шалгууруудыг баримтлана. Үүнд:

а/ Төгсөлтийн болон курсын ажлын сэдэв ба дэвшүүлсэн зорилт,

агуулгын уялдаа холбоо

б/ Бүлэг, дэд бүлгүүдийн логик дараалал

- Сэдэв агуулгын хүрээндээ онолыг гаргасан байх ёстой

- Сэдвийг практик, жишээ дээр гаргаж өгсөн байх

- Сэдвийг өөрийн болгосон байх ёстой

в/ Ишлэл зүүлт хийсэн байдал

- Холбогдох ном зохиолыг ашигласан байдал

102

- Мэдээлэлийг ашиглан олон сувгаас мэдээлэл аван

харьцуулалт хийх

- Хамааралгүй ач холбогдолгүй материал оруулахгүй байх

г/ Өөрийн зүгээс дэвшүүлсэн шинэлэг асуудлууд

- Судалгаа, шинжилгээ хийсэн байх

- Оюутныг бичлэгийн ур чадвар, сэдвээ эзэмшисэн байдал, дүн

шинжилгээ хийсэн байдал, бичвэрийн хэмжээ, тогтоосон

хугацаанд гүйцэтгэсэн эсэхийг харгалзан дүгнэх болно.

д/ Үг үсгийн алдаа болон найруулга

е/ Курсын ажилд тавигдах шаардлагыг хангасан байдал

ё/ Хугацаандаа бичиж хамгаалсан байх

6.2. Оюутны төгсөлтийн ажил болон курсын ажлыг дүгнэхдээ тус сургуулийн

“ОЮУТНЫ МЭДЛЭГ, ЧАДВАРЫГ ҮНЭЛЭХ ЖУРАМ”-ыг баримтлана.

6.3. Төгсөлтийн ажлыг үсгэн болон процентон үнэлгээгээр дүгнэж, дүнг

сэдвийн хамт бакалаврын дипломын хавсралт дээр бичнэ.

103

“ХИС-ИЙН ТӨГСӨЛТИЙН ШАЛГАЛТЫН ЖУРАМ”-ААС

Хоёр. ТӨГСӨЛТИЙН ШАЛГАЛТ

2.2. Төгсөлтийн шалгалтыг зайнаас өгөх оюутнуудыг ХИС-ийн захирлын

тушаалаар баталгаажуулна.

2.6. Бакалаврын төгсөлтийн шалгалт нь тухайн мэргэжлийн хувьд 4-аас

хэтрэхгүй байх бөгөөд сургалтын төлөвлөгөөнд багц цагаар тусгагдана. Төгсөлтийн

ажил нь сургалтын төлөвлөгөөнд 4 багц цаг тусгагдах бөгөөд голч оноо бодоход

тооцогдоно. Төгсөлтийн ажил бичиж хамгаалсан оюутан төгсөлтийн нэг шалгалтаас

чөлөөлөгдөнө.

2.7. Төгсөлтийн ажил бичих эрхийг нийт суралцсан хугацааны голч дүнгээр

3,0-оос доошгүй амжилт үзүүлсэн оюутан эдэлнэ. Улсын болон ХИС-ийн эрдэм

шинжилгээний хуралд 1-3-р байр эзэлсэн оюутанд тэнхмийн саналыг үндэслэн

төгсөлтийн ажил бичихийг зөвшөөрч болно. Энэ болзол, шаардлагыг хангаагүй

оюутан зөвхөн төгсөлтийн шалгалт өгнө. Улсын хэмжээнд ажилладаг мэргэжлийн

холбооны зохион байгуулсан эрдэм шинжилгээний бага хурал, мэргэжлийн

тэмцээнд 1-3-р байр эзэлсэн, peer review-тэй сэтгүүлд судалгааны үр дүнгээсээ

хэвлүүлсэн оюутныг төгсөлтийн шалгалтаас чөлөөлж шалгалтын дээд оноог өгнө.

2.8. Салбар сургууль, тэнхмийн эрхлэгч тухайн жилд гүйцэтгэж болох

бакалаврын төгсөлтийн ажлын сэдвийн жагсаалтыг хичээлийн жилийн 10-11-р сард

гарган төгсөх ангийн оюутанд хүргэн, ил тод хадсан байна. Төгсөлтийн ажил бичих

эрх авсан оюутан уг сэдвүүдтэй танилцан багш нар болон мэргэжлийн бусад

хүмүүстэй зөвлөсний үндсэн дээр өөрөө сэдвийн сонголт хийнэ. Мөн төгсөлтийн

ажлынхаа сэдвийг оюутан өөрөө бие даан дэвшүүлж болно.

2.9. Мэргэжлийн байгууллага, судалгааны институт, болон бусад хамтран

ажилладаг байгууллагаас захиалгат судалгааны ажлын хүрээнд дипломын ажлыг

оюутнуудаар бичүүлж болно.

2.10. Оюутны сонгосон сэдвийг мэргэжлийн тэнхим 12-р сард санал оруулж,

тэнхмийн хурлаараа хэлэлцэн уг сэдвээр ажиллах зөвшөөрөл олгож удирдах

багшийг томилно.

2.11. Дипломын ажил бичих оюутны нэр, сэдвийн нэр, удирдлагч багшийн нэр

бүхий дипломын ажил бичих тушаалыг сургуулийн захирлын тушаалаар

баталгаажуулна.

2.13. Бакалаврын төгсөлтийн ажлын урьдчилсан хамгаалалтыг жинхэнэ

хамгаалалтаас дөрвөн долоо хоногийн өмнө тухайн тэнхимээс томилсон

мэргэжлийн баг хийж, шүүмжлэгч багшийг томилох бөгөөд үүнээс хойш 7 хоногийн

дотор оюутны нэр, сэдэв, удирдагч, шүүмжлэгч эцсийн байдлаар шийдвэрлэж,

тушаалын хувийг төгсөлтийн шалгалтын комисст хүргүүлнэ.

2.14. Төгсөлтийн шалгалтын агуулгыг тусгасан чиглэл, хөтөлбөрийг

мэргэжлийн тэнхим холбогдох багш нар боловсруулж, шалгалт авахаас гурван

сарын өмнө оюутанд хүргэн танилцуулсан байна. Мөн жишээлсэн шалгалтын

материалыг боловсруулж, холбогдох дүрэм, журмын хамт оюутанд танилцуулах,

тойм лекц, зөвлөгөөг сургалтын төлөвлөгөөнд тусгагдсан цагийн хэмжээнд багтаан

харъяалах тэнхимээс зохион байгуулна.

104

Гурав. ТӨГСӨЛТИЙН ШАЛГАЛТ АВАХ БА ТӨГСӨХ

3.3. Төгсөлтийн шалгалт, хамгаалалтыг комиссын нээлттэй хуралдаанаар

хэлэлцэж, дүн тавих үед хаалттай явуулна. Шалгалт, хамгаалалтын дүнг комиссын

хурлын протокол гарсны дараа тэр өдөрт нь багтааж оюутнуудад албан ёсоор

мэдэгдэнэ.

3.4. Төгсөлтийн шалгалтанд оюутны мэдлэг чадварыг 100 оноогоор үнэлэх ба

тогтсон харьцаагаар A, B, C, D, F гэсэн үсгэн дүнд шилжүүлэн давхар гаргана.

Шалгалтыг ам, бичиг, тест, дадлагын ажил гүйцэтгүүлэх зэрэг хосолсон хэлбэрээр

авч болох бөгөөд онооны харьцааг мэргэжлийн онцлогийг харгалзан тогтооно.

3.5. Төгсөлтийн шалгалтыг зайнаас өгөх оюутнуудын шалгалтын материалыг

тусгайлан боловсруулах ба оюутны амьдарч байгаа тухайн орон нутгийн цагаар

эсвэл ХИС-н төгсөлтийн шалгалт авах хугацаанд авахыг салбар комиссын

шийдвэрээр баталгаажуулж тогтооно.

3.8. Төгсөлтийн шалгалтаас хүндэтгэн үзэх шалтгаанаар хоцорсон оюутан

салбар комиссын даргын зөвшөөрлөөр дараагийн хэсэг бүлэгтэй хамт нөхөн өгч

болно.

3.9. Төгсөлтийн шалгалтанд хангалтгүй дүгнэгдсэн оюутан дараагийн бусад

шалгалтуудад орох эрхтэй ба хангалтгүй дүн авсан шалгалтыг дараагийн 5

хичээлийн жилийн дотор төгсөлтийн шалгалтын хуваарьт өдөр өгнө.

3.10. Дахин шалгалт өгөх төгсөгч төгсөлтийн шалгалт өгөхөөс 3-6 сарын өмнө

өргөдлөө сургуулийн захиргаанд гаргана. Төгсөгч нь голч дүнд нөлөөлөх 15-18 кр

мэргэжлийн суурь, мэргэшүүлэх хичээлээр дахин судалж дүгнүүлсэн байж болно.

3.15. Төгсөлтийн шалгалтаа 90-ээс дээш үнэлгээтэй өгсөн, сургалтын

төлөвлөгөөний дагуу 120-оос доошгүй кредит судалсан, суралцах хугацаандаа нийт

кредитийн чанарын үнэлгээ нь 3,7 онооноос дээш голч дүнтэй төгсөгчдөд онцгойлох

диплом олгоно.

105

ХҮМҮҮНЛЭГИЙН УХААНЫ ИХ СУРГУУЛИЙН НОМЫН САНГИЙН ДҮРЭМ

Нэг. ЕРӨНХИЙ ЗҮЙЛ

Номын сан нь мэргэжилтэн бэлтгэх сургуулийн чиглэлийн дагуу өөрийн болон

гадаад орны чухал шаардлагатай ном, сурах бичиг, хичээлийн хэрэглэгдхүүнийг цаг

тухайд нь номын фондоо баяжуулдаг сургалт, эрдэм шинжилгээ, соёл гэгээрлийн

нэгж мөн. Номын санг номын сангийн зөвлөл заах арга зүйн талаас нь удирдаж,

шинэ ном авах, дотоод ажилд хяналт тавьж ажиллана.

Хоёр. НОМЫН САНГИЙН АЖЛЫН ЗОРИЛГО

Профессор, багш, аспирант, магистрант, оюутан, ажилтан багш нарт

хэрэгцээт ном сурах бичиг, электрон каталоги, нөөцийн төвийн компьютерээр

мэдээллийн үйлчилгээ эрхэлж мэдээлэл түгээнэ. Мэргэжлийн чиглэлийн болон

шинэ ном зохиол, сурах бичгийг сурталчлах, ном зүйн лавлагаа өгч шуурхай

үйлчилгээ зохион байгуулах зорилготой.

Гурав. УНШИГЧИЙГ БҮРТГЭХ ЖУРАМ

Тус сургуулийн бүх багш, ажилтан, оюутан, аспирант, магистрант,

докторантыг сургуулиас олгосон үнэмлэх болон холбогдох бичиг баримтыг үндэслэн

уншигчаар бүртгэж ном, мэдээллийн хангамжийн үйлчилгээ үзүүлэнэ.

Гадаадын мэргэжилтэн багш, оюутан магистрант, докторант нар болон цагийн

багш нарт холбогдох тэнхим салбарын зөвшөөрлөөр уншигчийн карт нээж

үйлчилнэ.

Дөрөв. УНШИГЧИЙН ЭРХ, ҮҮРЭГ

Уншигч нь номын сангийн ном, сурах бичиг, бусад мэдээллийн үйлчилгээгээр

тогтмол үйлчлүүлэх эрхтэй. Уншигч номын сангийн талаархи үйлчилгээ, ном

хангамжийн талаархи санал хүсэлтээ номын сангийн зөвлөл, МҮТ-ийн эрхлэгчид

илэрхийлж байх эрхтэй.

Уншигч нь номын сангаар үйлчлүүлэхдээ үйлчилгээний картаа шалгуулж,

холбогдох бичиг баримттайгаа ирж номын сангийн үйлчилгээний журмын дагуу

үйлчлүүлнэ. Номын сан нь багш нарт 10, оюутанд 5 хүртэлх номыг нэг удаагийн

олголтоор өгнө. Уншигч нь номын сангаас авсан номыг авахдаа хуудас бүрэн

эсэхийг шалган авч, шалгуулан өгч байна.

Уншигч нь ном хэвлэлийг алдаж, үрэгдүүлж, гэмтээсэн тохиолдолд "Алдсан

буюу гэмтээсэн ном хэвлэлийг төлүүлэх журам" - ын дагуу төлж, номын санг

хохиролгүй болгоно.

Уншигч нь өөр газар шилжих, амралт буюу түр хугацаагаар чөлөө авах, ажил,

сургуулиас халагдсан тохиолдолд номын сантай заавал тооцоо хийх зэрэг үүргийг

хүлээнэ.

106

Тав. УНШИГЧДАД ҮЙЛЧЛЭХ ЖУРАМ

1. Номын сангийн фондод байгаа ном, сурах бичгийн хангамж, хэрэгцээ,

нөөцөөс шалтгаалан гэрээр буюу уншлагын заалаар ном олгож үйлчилнэ.

а/. Ховор цөөн хувьтай ном, лавлах толь бичгүүдийг уншлагын

танхимаар

б/. Олон хувьтай ном болон өдөр тутмын хичээлд хэрзглэгдэх сурах

бичгүүдийг гэрээр олгож үйлчилнэ.

в/. Уншигч ном аваад тогтоосон хугацаа хэтрүүлсэн тохиолдолд ном

авах эрхийг 1-6 сар хүртэл хасна.

2. Хичээлийн жилийн эцэст номын тооцоо хийгээгүй, тойрох зуруулаагүй

багшид дахин номоор үйлчлэхгүй эрхийг нь хасна.

Зургаа. ХОРИГЛОХ ЗҮЙЛ

1. Уншлагын танхмийн ном хэвлэлийг гадагш авч гарах

2. Номын санд хог хаях, тамхи татах

3. Номын санд гар утсаар ярьж бусдад саад болох

4. Номын санд гадуур хувцас, хүнсний зүйлтэй орох түүнийг идэх, бохь зажлах,

ноцолдох болон зүй бусаар авирлах зэргийг хатуу хориглоно.

5. Нөөцийн төвийн компьютерийн эд ангиар оролдох, түүн дээр зурах, бичих

6. Нөөцийн төвийн компьютеруудыг унтраасан тохиолдолд уншлагын “Б”

заалны номын санчаас зөвшөөрөлгүй асаах оролдохыг хориглоно.

7. Компьютерт зөөврийн диск (Flash, CD, Hard disk) хийж холбохыг хориглоно.

Зайлшгүй шаардлага гарсан тохиолдолд уншлагын “Б” заалны номын

санчаар дамжуулан мэдээллээ авна.

8. Компьютерийн эд анги (ГАР, ХУЛГАНА, ДЭЛГЭЦ, СҮЛЖЭЭНИЙ УТАС

салгах зэрэг...) зөөж, өөр хооронд нь солихыг хориглоно. Зайлшгүй

тохиолдолд номын санчид хандана.

Долоо. ЗӨРЧИЛ ГАРГАСАН ТОХИОЛДОЛД ХҮЛЭЭХ ХАРИУЦЛАГА

1. Номын сан, нөөцийн төвөөр үйлчлүүлж буй хэн боловч номын санчийн дээрх

журманд заагдсан шаардлагыг хүлээн зөвшөөрч, шаардлагыг хүлээн авах

2. Шаардлага биелүүлээгүй тохиолдолд тухайн багш болон оюутны номын

сангаар үйлчлүүлэх эрхийг 1 сараас 1 семестрийн турш хасах буюу гаргасан

зөрчилөөс хамааруулж авсан арга хэмжээг МҮТ-ийн эрхлэгчид мэдэгдэх.

3. Техник хэрэгсэл болон бусад эд ангид хохирол гэмтэл гарсан нь баримтаар

тогтоогдож тухайн эд ангийг эвдэгч этгээд болон хариуцлага алдсан хэн

боловч (багш, оюутан, ажилтан) тухайн үеийн зах зээлийн ханшаар 3 дахин

нугалж төлж хохирлыг барагдуулна.

АНХААРУУЛГА

Нөөцийн төвийн компьютер болон сүлжээ ашиглах хугацаа 1 цаг 30 минут

байна. Зайлшгүй шаардлагаас хэтрэх тохиолдолд уншлагын “Б” заалны

номын санчаас зөвшөөрөл авна.

107

NOTEBOOK хэрэглэх тохиолдолд нөөцийн төвийн бусад компьютерийн

сүлжээний утас болон ширээ, сандалыг ашиглахгүй байх. Уншлагын “Б”

заалны номын санчаас зөвшөөрөл авч зориулалтын танхимд сууна.

КОМПЬЮТЕРИЙН ЛАБОРАТОРИЙН ДОТООД ЖУРАМ

Нэг. КОМПЬЮТЕРИЙН ЛАБОРАТОРИД БАРИМТЛАХ ДЭГ

1.1. ХИС-ийн компьютерийн лабораториуд нь хичээлийн шаардлага, сургалтын

хэвийн үйл ажиллагаа явуулах техник, тоног төхөөрөмж, програм хангамжаар

хангагдсан байна.

1.2. Багш, оюутнууд нь ашиглах байгаа компьютер техник хэрэгсэл, ширээ

сандалыг зориулалтаар нь ашиглаж, ариг гамтай хэрэглэх үүрэгтэй.

1.3. Хичээл орж буй багш хичээлийг үр дүнтэй явуулах нөхцлийг бүрдүүлж,

компьютер техник хэрэгсэлийг зориулалтаар нь ашиглахад байнга хяналт

тавих ба сургалтын компьютерийг үндсэн хичээлээс өөр зориулалтаар

ашиглахгүй байх ёстой.

1.4. Хичээлийн цаг дууссаны дараа хичээл орж буй багш арга зүйч багштай

лабораторийн техник хэрэгслийг хүлээлгэн өгч, хяналтын дэвтэрт гарын үсэг

зурна.

1.5. Багш хичээлд холбогдолтой хичээлийн туслах материал, програм хангамжийг

арга зүйч багшид урьдчилан мэдэгдэж хичээлийн бэлтгэлээ сайтар хангуулах

эрхтэй.

1.6. Тухайн хичээл орж байгаа багш, оюутан нар лабораторын дотоод журам, тоног

төхөөрөмжийн аюулгүй ажиллагааны заавар болон ажиллуулах зөвлөмжтэй

заавал танилцаж бүрэн биелүүлж ажиллах ёстой.

1.7. Хичээлийн шаардлагын дагуу арга зүйч багшаас нэмэлт төхөөрөмж болон

элемент авсан тохиолдолд бүрэн бүтэн буцааж өгнө.

1.8. Лабораторид хичээлийн хуваариас гадна өөр бусад тохиолдолд ажиллахдаа

тэнхим болон салбар нэгж, арга зүйч багшаас бичгээр зөвшөөрөл авсан байна.

Хоёр. ХОРИГЛОХ ЗҮЙЛ

2.1. Лабораторид гадуур хувцас, хоол, хүнсний зүйлтэй орох, бохь зажлах,

ноцолдох болон зүй бусаар авирлах зэргийг хатуу хориглоно.

2.2. Хичээлийн цагаар багшийн зааснаас өөр зүйл хийх, компьютерийн эд ангиар

оролдох, түүн дээр зурах, бичихийг хатуу хориглоно.

2.3. Лабораторийн компьютертуудыг хичээл орох багш болон арга зүйч багшийн

зөвшөөрөлгүй асаах, оролдох, компьютерт зөөврийн диск (flash, CD, hard disk)

хийж холбох, компьютерийн эд анги (гар, хулгана, чихэвч, дэлгэц бусад...)

зөөж, өөр хооронд нь солихыг хориглоно. Зайлшгүй тохиолдолд арга зүйч

багшид хандана.

108

Гурав. ЗӨРЧИЛ ГАРГАСАН ТОХИОЛДОЛД ХҮЛЭЭЛГЭХ ХАРИУЦЛАГА

3.1. Тус журмын 1.1 –дэх заалт зөрчигдөж байгаа тохиолдолд холбогдох албад

болон захиргаанд бичгээр уламжлан цаг үеийн арга хэмжээ авхуулах.

3.2. Арга зүйч багшийн зүгээс дээрх журмын дагуу тавигдах шаардлагыг

биелүүлээгүй тохиолдолд тухайн багш, оюутныг СТМА-нд мэдээллэж,

хичээлийн хуваарийг солилуулах, техникийн гэмтэл гарсан тохиолдолд тэр

даруй холбогдох албадад мэдээллэж газар дээр нь арга хэмжээ авч

баримтжуулна.

3.3. Компьютерийн техник хэрэгсэл болон тэдгээрийн эд ангид гэмтэл гарсаныг

баримтаар тогтоох бөгөөд тус гэмтэлд буруутай этгээдээр гарсан хохиролыг

тухайн үеийн зах зээлийн ханшаас гурав нугалсан үнээр төлбөр гаргуулж

хохирлыг барагдуулна. Мөн эрчим хүч тасалдсан, ус алдсан, гал түймэр

гарсан гэх мэт бусад шалтшаанааны улмаас гарсан хохиролыг баримтжуулж

сургуулийн захиргаа зохих журмаар шийдвэрлэнэ.

109

ОЮУТНЫ БАЙРНЫ ДОТООД ЖУРАМ

Нэг. ОЮУТНЫ БАЙРАНД БАРИМТЛАХ ДЭГ

ХИС-ийн дотуур байр нь оюутан хүн хэвийн амьдрах нөхцөлөөр хангагдахуйц

тоноглогдсон байна;

Оюутны байранд оюутан байрлуулах асуудлыг салбар сургуулиас олгосон

зөвшөөрлийн хуудсыг үндэслэн байрны зохицуулагч гүйцэтгэнэ;

Оюутан хүлээн авахдаа эцэг, эх болон байрны зохицуулагч хоёрын хамтарсан гэрээ

байгуулна;

Оюутны байрны нийтийн эзэмшлийн хонгил, шат, халуун ус, 00-оос бусад талбайг

байранд суугч оюутан цэвэрлэнэ;

Байрыг цэвэр үзэмжтэй шаардагдах тоног төхөөрөмжөөр хангаж хичээлийн жилийн

эхэнд эзэмшигчдэд картаар хүлээлгэн өгч, гарсан тохиолдолд хүлээн авч байна;

Байранд суугч оюутан бүр өрөө тасалгаагаа цэвэр нямбай эзэмшиж байрны

үйлчилгээний газруудаар зөв боловсон үйлчлүүлж тогтоосон цагийн хуваарийг нарийн

баримтлана;

Байрнаас буюу оюутны зөвлөлөөс зохиогдож буй олон нийтийн ажилд тогтмол

оролцож байна;

Эцэг, эхийг зохицуулагчийн зөвшөөрөлтэйгөөр 3 хоног, төрсөн ах дүүг 1 хоног

байрлуулна;

Байрны дотоод журамтай танилцан түүнийг бүрэн биелүүлэхээ зөвшөөрсөн байна;

Хоёр. ХОРИГЛОХ ЗҮЙЛ

Оюутны байрны цагийн хуваарийг зөрчих;

Хуваарилж өгсөн өрөө тасалгаа, тавьсан эд хогшлыг дур мэдэн солих, өрөө

тасалгааны болон нийтийн эзэмшлийн эд хогшил, тоноглол, цоожийг эвдэх, хэмхлэх;

Байранд цэвэрч бус суух, гадны хүмүүсийг зөвшөөрөлгүй оруулах;

Согтууруулах ундаа оруулах, хэрэглэх, байраар сэлгүүцэх, ноцолдох, хөгжим чанга

дуугаар сонсох зэргээр бусдын амгалан тайван байдлыг алдагдуулах;

Өрөөний хананд хадаас хадах, цонх салхивчийг онгойлгон эзгүй орхих, тагтаар хог

хаях;

Тагтаар хүн оруулах, гаргах, угаалтуур, суултуур дотор элдэв хог хаягдал хийхгүй

байх;

Хөлдөөгчинд хийх махны хэмжээг хэтрүүлэх;

Охид, хөвгүүдийг нэг өрөөнд хамт оруулах;

Муур, нохой болон бусад амьтан тэжээх;

Оюутны байранд ямар нэгэн үйлчилгээ явуулах;

Хүнсний мухлагт архи, тамхи, хугацаа хэтэрсэн бараа бүтээгдэхүүн зарахыг хориглох;

Цахилгааны гэмтэлтэй болон, хэт өндөр цахилгаан хэрэглэдэг тогоо болон плитка

ашиглахыг хориглоно;

Гурав. ЗӨРЧИЛ ГАРГАСАН ТОХИОЛДОЛД ХҮЛЭЭЛГЭХ ХАРИУЦЛАГА

Байранд суугчид нь зохицуулагчийн тавьсан шаардлагыг биелүүлнэ. Эс

биелүүлбэл хариуцлагын талоныг цоолох ба гурван удаа цоолуулсан

тохиолдолд оюутны байрыг суллаж өгнө;

Цонх, тагтаар хүн оруулах, гаргах, байранд архи уух, танхайрах зэрэг ноцтой

зөрчил гаргавал байрнаас албадан гаргаж төлбөрийг буцааж олгохгүй;

110

ОЮУТНЫ КЛУБУУД

Оюутнууд мэргэжлийн чиглэлийн дагуу нэгдэн харъяа тэнхимийн багш нарын

дэмжлэгтэйгээр оюутны клубуудыг байгуулан ажиллаж байна. Оюутны клубууд нь

өөр өөрсдийн чиглэлийн дагуу дараах үйл ажиллагааг явуулдаг болно. Үүнд:

- Оюутны клубуудын нэрэмжит уралдаан тэмцээн

- Хэлэлцүүлэг

- Мэргэжил сурталчлах өдөрлөг

- Хүмүүнлэгийн тусламжийн аян

- Эко аялал

- Танилцах өдөрлөгүүд

ХИС-ийн Оюутны Холбооны дэргэдэх клубууд:

- “Бүс” илтгэл мэтгэлцээний клуб

- “Оюунлаг” клуб

- “Достых” казак оюутнуудын клуб

- “Харцага” клуб

- “Humanities hawks” хөлбөмбөгийн клуб

Салбар сургуулиудын дэргэдэх мэргэжлийн клубууд:

- Орчуулгын клубууд

- “Алтан гэрэгэ” олон улсын харилцааны клуб

- “S-R” сэтгэл судлалын клуб

- “МСМ” маркетингийн клуб

- “НR” хүний нөөцийн клуб

- “ITBA” худалдааны клуб

- “АСС” нягтлан бодох бүртгэлийн клуб

- “Ангараг” аялал жуулчлалын клуб

- “Ногоон шүхэр”байгал хамгаалал экологийн клуб

- “Алтан Үзэг” сэтгүүл зүйн клуб

- “NUTS” IT клуб

- “INCEPTION” компьютер, график дизайны клуб

Дархан салбар сургуулийн Оюутны холбооны дэргэдэх клубууд

- Локомотив мэтгэлцээний клуб

- Утга зохиолын “Ган үзэг” клуб

- Хүмүүнлэг залуус сайн үйлсийн клуб

- Movie club

- Пирамид клуб

- IT club

Documents

ОЮУТНЫ НОМ - humanities.mn · 33 ir355 Глобалчлал ба эдийн засгийн интеграцчлал 2 Хавар 34 IR356 Олон талт дипломат