ΥΠΟΓΕIOΠΕΡΙΟ∆ΙΚΗ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΑΡΕΝΑ [ ΤΕΥΧΟΣ

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2007µε θέαΥΠΟΓΕIOµε θέα

Είµ

ασ

τεόλοι στο υπόγειο όµως µερ

ικοί από εµάς βλέπουν τα αστέρια

3

Σχε

διασ

µός:

∆.Κ

. Σω

τηρό

πουλ

ος

Να ‘µαστε λοιπόν και πάλι εδώ! Στα χέρια σου κρατάς το τεύχος Νο 3 (επιτέλους) του Υπογείου µε Θέα. Είναι ησυνέχεια µιας προσπάθειας που ξεκίνησε το 2002-2003, συνεχίστηκε το Νοέµβρη του 2004 και σήµερα, τρίαχρόνια µετά, φαίνεται πως έχει ωριµάσει πιο πολύ από ποτέ. Μέσα από το περιοδικό θέλουµε να εξωτερικεύσου-µε µια σειρά από προβληµατισµούς, σκέψεις, ιδέες. Είναι µια απόπειρα ελεύθερης έκφρασης ανήσυχων συνειδή-σεων. Είναι ένας ελεύθερος χώρος αµφισβήτησης. Μέσα σε µια σχολή που όλα τα µαθήµατα παρουσιάζουν µιακαι µόνο σκοπιά, που καθηγητές θεωρούν τους εαυτούς τους αυθεντίες, που οι µεγάλες παρατάξεις προσπαθούννα νεκρώσουν τον πολιτικό λόγο και να µας πείσουν ότι αυτές θα λύσουν τα προβλήµατά µας αρκεί να τους εµπι-στευτούµε την ψήφο µας, µέσα σε µια σχολή που προβάλλεται ο ατοµικός δρόµος ως µονόδροµος, εµείς επιµέ-νουµε να έχουµε ανοιχτά τα αυτιά µας και τα µάτια µας, να αµφισβητούµε, να σκεφτόµαστε, να ονειρευόµαστε, ναζούµε κινηµατικές στιγµές. Στιγµές που δεν είναι κανείς µόνος του. Που όταν αγγίζεις το χέρι το διπλανού σου,είναι σαν να αγγίζεις εκατοµµύρια ανθρώπους. Που η φωνή µας δυναµώνει γιατί ενώνεται µε τις φωνές χιλιάδωνανθρώπων. Που το νήµα της αντίστασης και του αγώνα µας ενώνει µε τους Ζαπατίστας στο Μεξικό, µε τους εξεγερ-µένους της Οαχάκα και της Μυανµάρ. Με τα αυτοδιαχειριζόµενα εργοστάσια στην Λ. Αµερική. Με το κίνηµα γιαπόσιµο νερό στον τρίτο κόσµο. Με το περιβαλλοντικό κίνηµα, είτε αυτό είναι για το πάρκο του Ελληνικού, είτε είναιγια το φαινόµενο του θερµοκηπίου. Με το κίνηµα των κινηµάτων, το Κοινωνικό Φόρουµ.

Θέλουµε αυτό το περιοδικό να δώσει χώρο σε κάθε φωνή που αµφισβητεί και σκέφτεται, θέλουµε αυτό το περιο-δικό να µας µεταδώσει την πείρα από πειράµατα και καταστάσεις σε κάθε γωνιά της γης.

Από το Υπόγειο της ΑΣΟΕΕ, όπου εκδίδεται αυτό το περιοδικό, έχουµε θέα σε πολύ ωραία πράγµατα! Έχουµε θέασε ένα πανεπιστήµιο που θα αποτελεί εστία προβληµατισµού, κριτικής και αµφισβήτησης της κοινωνίας, της εξου-σίας του οτιδήποτε… Έχουµε θέα σε ένα ζωντανό σε ένα ζωντανό µαχητικό φοιτητικό κίνηµα που δε θα περιορίζε-ται στο οικοδοµικό τετράγωνο της ΑΣΟΕΕ αλλά θα ξεχύνεται έξω από αυτήν και θα συµπαρασύρει και άλλους…Έχουµε θέα σε ένα κόσµο διαφορετικό. Χωρίς φτώχεια, ανισότητες, ρατσισµούς, εθνικισµούς πολέµους και στρα-τούς, χωρίς οικολογική καταστροφή. Σε ένα κόσµο στρογγυλό χωρίς γωνίες για τους παραπεταµένους. Ωραία όλα αυτά, ε; Ουτοπία είπατε; Όχι! Ουτοπία δεν είναι να πιστεύεις ότι κόσµος µπορεί να αλλάξει, ουτοπίαείναι να πιστεύει ότι ο κόσµος µπορεί να µείνει ίδιος!

Ξεκινάµε λοιπόν και πάλι. Ξεκινάµε και πάλι αυτήν την προσπάθεια µε στόχο το Υπόγειο µε Θέα να γίνει κτήµαόλων των φοιτητών και φοιτητριών της ΑΣΟΕΕ. Να γίνει µέσο επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων για ζητήµαταπου µας απασχολούν εντός και εκτός πανεπιστηµίου. Να γίνει το µέσο να επανακτήσουµε την ΑΣΟΕΕ…Έτσι απλά…Υπόγειο µε Θέα λοιπόν … αρχίζουµε ξανά…

Editorial

Το Υπόγειο µε Θέα δεν είναι τσάµπα. Τσάµπα είναι η µία πίτσα στις τρεις. Τσάµπα είναι το CD στην πλαστική µεµβράνη τωνlifestyle περιοδικών. Για µια βόλτα στον ήλιο δεν πληρώνεις τίποτα. Κι όµως, δεν είναι τσάµπα. Είναι χωρίς αντίτιµο.

Την ευθύνη για την έκδοση της έχει η Α.Ρ.ΕΝ.Α. Σχόλια, διαφωνίες, γνώµες παρατηρήσεις, βρίσιµο, συνδροµές στο στέκιµας στο Υπόγειο της σχολής ή στο e-mail µας: ypogeiomethea@yahoo.com. Τα έξοδα καλύπτονται µε αυτοχρηµατοδό-τηση και τις όποιες διαφηµίσεις και για αυτό ζητάµε την κατανόησή σας… Εάν θέλετε να µας ενισχύσετε δε θα έχουµε κα-νένα πρόβληµα… ίσως µάλιστα έτσι γλιτώσουµε και από τις διαφηµίσεις.

AA

4

ΟΙ Ε ΞΕΓΕΡΣΕΙΣ ∆ΕΝ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ «ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ»

5

Ε ΞΕΓΕΡΣΕΙΣ Ν ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ

Ηεισβολή του τανκ της πανι-κοβληµένης τότε χούνταςκαι µιας αλησµόνητης αι-µατοχυσίας, ήταν η βίαιηαπάντηση της χούντας στηνάνθιση ενός κινήµατος µέ-

σα σε µία ανελεύθερη κοινωνία.‘‘Θύµατα’’ δεν υπήρξαν, υπήρξαν αγω-

νιστές. Ήρωες δεν υπήρξαν, υπήρξαν άν-θρωποι. Άνθρωποι υπάρχουν και σήµερα,άτοµα καθηµερινά που διεκδικούν ακόµατο περιεχόµενο του συνθήµατος «ψωµίπαιδεία ελευθερία». Το ’73 φοιτητές, ερ-γαζόµενοι και ελεύθερα σκεπτόµενοι πο-λίτες έδωσαν τη ζωή τους –κυριολεκτικάκαι µεταφορικά- όχι µόνο για τα παραπάνωιδανικά αλλά κυρίως για την πραγµάτωσηµιας δικαιότερης κοινωνίας. ∆ηλαδή δεντίθεται ζήτηµα αποµυθοποίησης των τότεαγωνιστών, τίθεται ζήτηµα πραγµατικότηταςκαι πολιτικής συνειδητοποίησης.

Αναλογία και αντιστοιχία βρίσκεται καιστις σηµερινές κινητοποιήσεις φοιτητώνκαι εργατών. Οι αγώνες και οι κινητοποιή-σεις των τελευταίων δύο χρόνων δεν είναιδιόλου ευκαταφρόνητοι ή πολιτικά άκαι-ροι. Το αίτηµα για δηµόσια και δωρεάνπαιδεία είναι αίτηµα διαχρονικό που απο-τέλεσε σύµβολο της γενιάς του Πολυτε-χνείου. Η ανάγκη για την ποιοτική αναβάθ-µιση της προσχολικής, σχολικής και πανε-πιστηµιακής παιδείας και η ριζοσπαστικήαλλαγή της, έξω από τα µεσαιωνικά πλέγ-µατα και τα στερεότυπα του παρελθόντος,αποτέλεσε φωνή του τότε εξεγερµένου

φοιτητικού κόσµου. Σήµερα οι αγώνες γί-νονται για τη διασφάλιση της δηµόσιας καιδωρεάν παιδείας, για να µην µετατραπείσε έναν ακόµη χώρο κυριαρχίας της αγο-ράς, µακριά από τους κινδύνους που περι-κλείονται στον έλεγχο της γνώσης από τασυµφέροντα του Κεφαλαίου. Μία γνώση ηοποία αντί να χρησιµοποιείται για τα συµ-φέροντα των πολλών και ιδιαίτερα των ερ-γαζοµένων χρησιµοποιείται για την κατα-πάτηση των δικαιωµάτων και των κεκτηµέ-νων τους για τον πλουτισµό των λίγων. Ζή-τηµα το οποίο παρέµενε και παραµένειεπίκαιρο καθώς η εργασιακή ανασφάλειακαι η καταπίεση που υφίσταται ο εργαζό-µενος δεν µπορούν, πλέον, να µας αφή-νουν αδιάφορους. Ο λόγος της απαίτησηςτης δηµοκρατίας το ’73 ήταν προφανής: ολόγος που απαιτεί την έξοδο από το τέλµατης δηµοκρατίας των οικονοµικά ισχυρώνσήµερα είναι επιτακτικός για την πραγµατι-κή ελευθερία.

Ο κόσµος του ’73 έχοντας επιτακτικήόπως προαναφέραµε την ανάγκη της αλ-λαγής, ξεπέρασε τις οποιεσδήποτε πολιτι-κές «πρωτοπορίες», απαρνήθηκε τα στενάπολιτικά όρια που επέβαλαν οι κοµµατι-κές παρωπίδες και µέσα από κοινή δράσηαποτέλεσε δύναµη ισχυρότατη. Για νααποτελέσει και το σηµερινό κίνηµα δύνα-µη ανατροπής απαιτείται η µελέτη της πρα-κτικής του παρελθόντος που θα επιφέρειτη µαζικότητα µέσω της κοινής δράσης.Μια κοινή δράση που προτείνει τη συνερ-γασία όλων των οργανωµένων αριστερών

δυνάµεων. Μια κοινή δράση που συσπει-ρώνει τις δεκάδες χιλιάδες ανένταχτουαριστερού κόσµου. Μια κοινή δράση ηοποία είναι ανοιχτή και πάλι στον σκεπτό-µενο, προβληµατισµένο πολίτη.

Για εµάς, το Πολυτεχνείο δεν έχει µου-σειακό χαρακτήρα, δεν είναι γιορτή καικοµµατικό πανηγύρι. Είναι ορόσηµο στησυλλογική µνήµη των κοινωνικών αγώνωνκαι µας θυµίζει διαρκώς ότι τα πιο µαζικάκαι νικηφόρα κινήµατα γίνονται από καθη-µερινούς ανθρώπους που διεκδικούν τοαυτονόητο, ότι η αξιοπρέπεια κερδίζεταιµε αγώνες, ότι ξέρουµε πως µπορούµε νανικάµε. Εµπρός για της γενιάς µας τα πο-λυτεχνεία!

Β.Μ., Ν.Μ.

H εξέγερση του Πολυτεχνείου µπορεί να φαντάζει µακρινή, όµως το νόηµά της µένει ζωντανό στη συλλογικήµνήµη και σήµερα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Ο αγώνας του Νοέµβρη του ‘73 για ελευθερία, δηµοκρατία, παι-δεία και κοινωνική δικαιοσύνη ή αλλιώς ο αγώνας για «ψωµί παιδεία ελευθερία» έµεινε στην Ιστορία τόσο γιατο αποτέλεσµά του όσο και για τις µαζικές, ενωτικές διαδικασίες του.

6

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΜΕΧΡΙ ΤΗ ∆ΙΚΤΑΤΟΡΙΑ(21Η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967)

Στις εκλογές του 1961 ψηφί-ζουν και τα δέντρα τον Κ. Κα-ραµανλή. Ο Γ. Παπανδρέουµε το κέντρο κηρύσσει τον«ανέν-δοτο

αγώνα» και αυξά-νει τη δύναµή του.Το παρακράτοςδολοφονεί τοβουλευτή της Ε∆ΑΓρηγ. Λαµπράκη,φιλειρηνιστή. Μετά απόδιαφωνία µε το παλάτι ο Κων/νοςΚαραµανλής παραιτείται από την πρω-θυπουργία και αποχωρεί για το Παρί-σι. Ακολουθεί πολιτική ανωµαλία µεκυβερνήσεις κεντρώων, δεξιών καισυνεργασίες αυτών πάντα µε τη βα-σίλισσα Φρειδερίκη να κινεί τα νή-µατα. Ο Κωνσταντίνος, βασιλιάςπλέον, ετοιµάζει µε τους στρατη-γούς δικτατορία και τον προλαβαί-νουν οι συνταγµατάρχες υπό το Γ. Παπα-δόπουλο την 21η Απριλίου 1967.

ΧΟΥΝΤΑΗ περίοδος της χούντας (21/4/67-

23/7/74) και κυρίως τα έτη 1970,71,72µπορούν να χαρακτηριστούν σαν τα κα-θαυτό µαύρα χρόνια. Οι συλλήψεις αγωνι-στών, οι µαζικές δίκες, οι εκτοπίσεις, ηαπαγόρευση κάθε είδους αντιπολίτευσης,οι τροµοκρατικές τιµωρίες από τα στρατο-δικεία, η φασιστική προπαγάνδα, η λο-γοκρισία, οι µετατοπίσεις, τα βασανι-στήρια, το όργιο βίας και τροµοκρατίας,ο µύθος του ανίκητου της χούντας, οχαφιεδισµός, η ανεργία, η τροµακτικήάνοδος τιµών, η έλλειψη βασικών ειδώνδιατροφής, οι υπογραφές αποικιακώνσυνθηκών (όπως για τον ελλιµενισµό του

6ου στόλου της Αµε-ρικής στον Πει-

ραιά), και η ετε-ροδικία, η δουλι-κότητα στην εξυ-πηρέτηση του ξέ-

νου κεφαλαί-

ου, οι αφαιρέ-σεις ιθαγενει-ών, οι φασιστι-κές οργανώσειςστο εσωτερικόκαι στο εξωτερι-κό, η τέλεια απο-µόνωση του λα-ού κλπ. Συνθέ-τουν τη φυσιο-γνωµία της φασι-στικής καταπίε-σης..ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥΞΕΣΗΚΩΜΟΥ

Ο γαλλικόςΜάης του 1968συγκινεί τους Έλ-ληνες φοιτητές οιοποίοι αρχές1972 ζητούν διε-

ξαγωγή εκλο-

γών για ελεύθερους συλλόγους στα πανε-πιστήµια. Συγκαλούνται γενικές συνελεύ-σεις, η ατµόσφαιρα εντείνεται. Στη Νοµική100 φιλοχουντικοί διαλύουν τη συνέλευ-ση 1000 φοιτητών. Μετά από αγώνες ορί-ζονται αρχαιρεσίες για τις 30/11/1972.Παράλληλα η χούντα ετοιµάζει τη λει-τουργία ξενόγλωσσων πανεπιστηµίων στην

Ελλάδα. Η Ασφάλεια τροµοκρα-τεί. Ακολουθεί κατάληψη τηςΝοµικής στις 20/3/1973 από3000 φοιτητές. Πέφτει ξύλοαπό αστυνοµικούς και παρα-κρατικούς και το κτίριο εκκενώ-νεται. Οι φοιτητές συνεχίζουντον αγώνα κ ο υπουργός Παι-δείας υποχωρεί και ορίζειφοιτητικές εκλογές για τις15/2/1974. Αρχές Νοέµβρη

το ΄73 το µνηµόσυνο του Γ. Παπανδρέουµετατρέπεται σε αντιχουντική διαδήλωση.Γίνονται συλλήψεις και µετά δίκες.

Στις 14/11/1973 οι φοιτητές προχω-ρούν σε συνελεύσεις στο χώρο του Πολυ-τεχνείου µε σκοπό να γίνουν νωρίτερα οιφοιτητικές εκλογές. Στις 15/11/1973 συ-ναντιούνται µε τον υπουργό για τον καθο-ρισµό ηµεροµηνίας µάταια. Ο ραδιοφωνι-κός σταθµός Πολυτεχνείου εκπέµπει µη-νύµατα αντίστασης : «Ψωµί-Παιδεία-Ελευ-θερία», «Κάτω η Χούντα». Στις16/11/1973 αρχίζουν οι µεγάλες πορείεςστην Αθήνα, καταλαµβάνονται δηµόσιακτήρια. Οι αστυνοµικοί ρίχνουν δακρυγόναστις πορείες και στο Πολυτεχνείο. Στις02:40 δίνεται προθεσµία στους φοιτητέςνα εγκαταλείψουν το Πολυτεχνείο. Στις03:00 εισέρχεται το τάνκ στο Πολυτε-χνείο. Στις 17/11/1973 η «τάξη αποκαθί-σταται»….

∆ανάη Νάντια

Μετά τον εµφύλιο οι αντάρτες παραδίδουν τα όπλα κατόπιν της συµφωνίας της Βάρκιζας, έµπνευσης Γεωργί-ου Παπανδρέου. Η δεξιά µε ελεύθερο το πεδίο συνεχίζει να τροµοκρατεί, φυλακίζει και εκτελεί Μέσα σε αυ-τό το κλίµα η Ε∆Α (Ελληνική ∆ηµοκρατική Αριστερά) υπό τον Ηλία Ηλίου στις εκλογές του 1958 επιτυγχά-νει ποσοστό 24%. Η δεξιά (ΕΡΕ υπό Κων/νο Καραµανλή) πανικοβάλλεται και καθοδηγούµενη από το παλάτιδηµιουργεί το νέο στρατιωτικό-πολιτικό παρακράτος.

7

ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑΣΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Tρέξαµε µερικοί προς τα εκεί,µόλις στρίψαµε στην Πατη-σίων δεν πιστεύαµε στα µάτιαµας Ήταν µαζεµένοι χιλιάδεςµέσα και έξω από το Πολυτε-χνείο. Τα τρόλεϊ περνάγανε

µε δυσκολία, από τα παράθυρά τους κρέ-µονταν νέοι άνθρωποι. Παντού νέοι, σταπαράθυρα και στα κάγκελα του Πολυτε-χνείου.

Καθίσαµε απ΄ έξω και φωνάζαµε κιεµείς «∆ε σε θέλει ο λαός πάρτη ∆έσποι-να κι εµπρός». Αλλά το πιο εύστοχο καιπρωτάκουστο στα δικά µου αφτιά σύνθηµαήταν: «Έξω οι Αµερικάνοι».

Μείναµε απ΄ έξω ώρες, εγώ πήγα καιπήρα στο τηλέφωνο τους γονείς µου καιµετά µπήκα µέσα δείχνοντας τη φοιτητικήµου ταυτότητα.

Η φωνή που ακουγόταν απ΄ τα µεγάφω-να ακουγόταν και από κάποια συχνότηταστο ραδιόφωνο: «Εδώ Πολυτεχνείο, εδώΠολυτεχνείο, σας µιλάει ο ελεύθεροςσταθµός των αγωνιζόµενων φοιτητών…»να την ακούσουν και οι υπόλοιποι Αθηναί-οι, που ήταν στα σπίτια τους, να έρθουν καινα ενωθούν µαζί µας.

Μέσα στο Πολυτεχνείο ήρθαν µε πανόφοιτητές της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος. Φωνά-ζαµε και τραγουδάγαµε µέχρι εξαντλήσε-ως. Το συµβολικό τραγούδι που µας συ-

γκινούσε ήταν το «πότε θα κάνει ξαστε-ριά». Ο Ξυλούρης ήρθε µαζί µ΄ ένανέξαλλο από επαναστατικότητα Ξαρχάκο καιεµείς τους σηκώσαµε στα χέρια που τοτραγουδούσαν κι αυτοί µε υψωµένες τιςγροθιές. Αξέχαστη θα µου µείνει η φιγού-ρα της τραγουδίστριας Μαρίας ∆ηµητριά-δη, ντυµένης στα µαύρα µε πάντα δίπλατης, τον άγνωστο τότε, Ανδρέα Μικρούτσι-κο να την ακολουθεί παντού να της ανοί-γει το πιάνο. Η Μαρία έπαιζε και τραγου-δούσε τα απαγορευµένα τότε τραγούδιατου Μίκη Θεοδωράκη σε στίχους τού απα-γορευµένου ποιητή Γιάννη Ρίτσου.

Τα αµφιθέατρα ήταν γεµάτα από νέουςπου έκαναν συνελεύσεις, έβγαζαν ψηφί-σµατα., δηµιουργούσαν επιτροπές, άλλεςγια καθάρισµα, άλλες για το ιατρείο και τό-σες άλλες δραστηριότητες, που χρειαζό-ταν αυτή η µικρή ελεύθερη νεανική κοινω-νία. Αναβρασµός παντού.

Στις πόρτες και στα παράθυρα παρα-λαµβάναµε τεράστια καλάθια µε ψωµιά,τροφές, νερά, αναψυκτικά,προσφορές τούκόσµου, που είχε κινητοποιηθεί κι αυτός.Το βράδυ όσοι ήµασταν κουρασµένοι απότις φωνές και τις δουλειές, πέφταµε νακοιµηθούµε ξεροί στο περιορισµένο ξύλι-νο πάτωµα της αίθουσας των καλλιτεχνι-κών εκδηλώσεων ή στα µαρµάρινα πατώ-µατα, που τα στρώναµε µε εφηµερίδες…

Το πρωινό τής Παρασκευής ήρθαν µε-ρικοί γονείς, µεταξύ των οποίων και η µη-τέρα µου, να µας πείσουν να φύγουµε απόκει «γιατί», όπως έλεγαν, «πολλές φήµεςέδιναν κι έπαιρναν..». Εγώ πάντως παρέ-µεινα εκεί. Το απόγευµα ένας γνωστόςµου φοιτητής της ιατρικής, που βρισκότανστο ιατρείο του Πολυτεχνείου, µου µίλησεγια τραυµατίες που περιποιόταν. Ο φόβοςάρχισε να µε τυλίγει. Όταν σκοτείνιασε άρ-χισαν να πέφτουν τα δακρυγόνα. Η ατµό-σφαιρα γινόταν αποπνικτική, ωστόσο βγή-καµε όλοι στο προαύλιο, γιατί µέσα στιςαίθουσες ήταν πιο επικίνδυνο. Καθόµα-σταν κάτω και φωνάζαµε συνθήµατα –τοµόνο µας όπλο. Ο εκφωνητής και η εκφω-νήτρια µάς εµψύχωναν κι έκαναν έκκλησηγια φάρµακα για γιατρούς. Προσπαθού-σαν να συγκινήσουν τους αστυνοµικούς,που µας πετάγανε δακρυγόνα. Στους στρα-τιώτες και τα τανκς, που πλησίαζαν το κτή-ριο φώναζαν: «αδέλφια µας, δεν µπορείνα µας κτυπήσετε…»

Τα τανκς άρχισαν να κινούνται επικίνδυ-να. Oι κάνες τών όπλων στρέφονταν επάνωµας. Τα πράγµατα δυσκόλευαν. Σκέφθηκαότι έπρεπε να ειδοποιήσω αυτούς που κοι-µούνταν εξαντληµένοι, για να µην τους πιά-σουν στον ύπνο. Ανέβηκα επάνω στις αί-θουσες τους ταρακούνησα, αλλά µάταια,δεν ξύπναγε κανείς. Απογοητευµένη έφυ-

Tο 1973 ήµουν φοιτήτρια το πρωίστο Πανεπιστήµιο και το απόγευµασπούδαζα σε ιδιωτική σχολή αυτόπου λαχταρούσα. Η σχολή αυτήήταν κοντά στο Πολυτεχνείο. Τη15η Νοεµβρίου οι συµφοιτητέςψιθύριζαν ότι στο Πολυτεχνείο γι-νόταν της κακοµοίρας, ότι έχουνκλειστεί µέσα φοιτητές φωνάζουνκαι διαµαρτύρονται για τις καπε-λωµένες φοιτητικές εκλογές. Σύν-θηµα που κυριαρχεί: «Ψωµί, Παι-δεία, Ελευθερία».

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ «ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ»

X P O N I K O

8

γα, βγαίνοντας από τις αίθουσες αντίκρισατους πρώτους αξιωµατικούς να καταφθά-νουν επάνω. Ανατρίχιασα, κατέβηκα τιςσκάλες µαζεµένη. Στο προαύλιο το τανκκάνει µανούβρες. Η πόρτα καταγής µε αίµα-τα. Πού πήγαν τα παιδιά που κρέµοντανεπάνω της; πού είναι όλος αυτός ο κόσµοςπου άφησα κάτω; Μισοσβησµένες φωτιές–προστασία για τα δακρυγόνα- καπνίζουνακόµα. Οι στρατιώτες µε σωλήνες καταβρέ-χουν το προαύλιο να το καθαρίσουν από τααίµατα.

Μουδιασµένη πέρασα το άνοιγµα, πουάφησε η πόρτα και τα έχασα. Εµπρός µουοι στρατιώτες µε τα όπλα στραµµένα επά-νω µου µε έβριζαν χυδαία. Κάποιος φώ-ναξε ότι ήµουν η εκφωνήτρια. Προχωρού-σα σαν σε όνειρο. Aπ’ το περίπτερο, πουυπήρχε µπρος στο πολυτεχνείο, πετάχτηκεένας αστυνοµικός. Με έπιασε από το λαι-µό να µε πνίξει φωνάζοντάς µε κι αυτός«εκφωνήτρια». Ένας νεαρός έφεδρος µετράβηξε απ΄ τα χέρια του λέγοντας: «άφη-σέ µου την θα την συλλάβω εγώ». Μ’έπιασε απ’ τη µέση και µ’ έσερνε µε βήµαγοργό κι αποφασιστικό. Στρίψαµε στην οδόΑβέρωφ. Πω! πω! αστυνοµικοί! Προχωρά-µε κι αντικρίζουµε έναν, δήθεν βιαστικόλοχαγό µε πιστόλι στο χέρι, που λέει::“άφησέ την θα την παραλάβω εγώ”. Αλλάο νεαρός σωτήρας µου ανένδοτος, µε πή-γε πάρα κάτω. Όταν είδε πια πως ήταν µό-νος και γινόταν στόχος κι αυτός, µέ άφησελέγοντάς µου: “τ’ωρα προχώρα, χωρίς νατρέχεις. Πήγαινε δίπλα τους” και µού’ δει-ξε δυο αγόρια µε αίµατα στα κεφάλια τουςπου προχωρούσαν αγκαλιασµένοι. Πήγαδίπλα τους κόλλησα κι εγώ και περπάταγααργά. Τότε ένας χοντρός “αγανακτισµένοςπολίτης” κρατώντας ένα τεράστιο καδρώνιτο προσγείωσε εεπάνω µου. Ευτυχώς µεπήρε στα µαλακά. Μου φώναζε “τρέχαµωρή”. Μόλις πήγαινα να τρέξω “τί τρέ-χεις;” να και το καδρώνι πάνω µου. Προ-χωράω, αποµακρύνοµαι, ακούω φωνές,διασχίζω την Μπουµπουλίνας, στρίβω στηΖαϊµη και βλέπω πλάτη αστυνοµικούς ναπυροβολούν και καµιά 300ριά φοιτητέςνα διαδηλώνουν µπροστά τους. Τι θάρ-ρος!!! Βαδίζω δίπλα τους αντίθετα, βρί-σκοµαι πίσω τους, ψάχνω να κρυφτώ. Κοι-

τάζω γύρω µου, βλέπω µια πινακίδα:<<µπλα, µπλα … του κράτους>> κάποιοςστέκεται κάτω. Τον παρακαλάω να µ’ αφή-σει να µπω µέσα. Μπαίνει µέσα και µουκλείνει την πόρτα. Μέσα στο µυαλό µουαναβοσβ΄θνει “του κράτους, του κρά-τους”, τι περιµένεις λοιπόν; Γυρνάω αλ-λού. Οι σφαίρες σφυρίζουν, αυτοί διαδη-λώνουν ακόµα. Τρέµω. Βλέπω την είσοδοµιας πολυκατοικίας στην οδό Ζαϊµη 10. Τοχαλάκι εµποδίζει την πόρτα να κλείσει.Ανοιγµένη πόρτα!!! Η σωτηρία Μπαίνω καιτρέχω προς τις σκάλες. Όµως παγώνω,ακούω πίσω µου θόρυβο “πάει µε πιάσα-νε, εδώ πέρα µόνη µου χάθηκα”. ∆εν είναιέτσι µε είδαν οι πίσω διαδηλωτές και µπή-καν κι αυτοί. Σκάλα πολυκατοικίας πέντεορόφων. Γεµάτη φοιτητές. Καθίσαµε κάτωγια νά’ χουµε χώρο να αναπνέουµε. Καιπεριµέναµε το πρωί. Ακούγαµε βήµαταστις ταράτσες και φοβόµασταν. Ευτυχώςήταν φοιτητές, που πηδάγανε από ταράτσασε ταράτσα, δεν ήταν αστυνοµικοί!

Εκεί που περιµέναµε- εγώ στον 4οόροφο- ανοίγει η πόρτα ενό διαµερίσµα-τος και βγαίνει ένας αξιωµατικός τού στρα-τού. Εκεί έγινε το: “φοβάται ο Γιάννης τοθεριό και το θεριό το Γιάννη”. Τρέµουµεεµείς, τρέµει κι αυτός. Μας λέει: “παιδιάµε καλούν από το Γ.Ε.Σ. πρέπει να φύγω,αν δεν φύγω θα’ ρθουν να µε πάρουν,έχετέ µου εµπιστοσύνη, δεν θα σας µαρτυ-ρήσω”. Τι να κάνουµε τον αφήσαµε, ήταν6 η ώρα.

Στις 6:45 αποφασίσαµε να βγαίνουµεδυο-δυο και να φεύγουµε δήθεν για τιςδουλειές µας. Εγώ βγήκα και κατευθύνθη-κα στη Στουρνάρα. Αστυνοµικοί έπλεναντα πεζοδρόµια. Έστριψα στα στενά Πήγα ναπάρω το λεωφορείο. Μέσα στο λεωφορείοκάποιος νεαρός µε τραύµα στο κεφάλι. Οιµατιές µας συναντώνται. «Σωθήκαµε», λέ-νε.

Φτάνω στο µαγαζί τού πατέρα µου, τηνώρα που ετοιµάζεται να φύγει να’ ρθει ναµε ψάξει. Στο µπάνιο ανακαλύπτω τα µαύ-ρα ίχνη που άφησε το καδρόνι επάνω µου.Στα αφτιά µου αντηχούν αι για πολύ ακόµη«Ψωµί, Παιδεία, Ελευθερία». Νοµίζω ότιδιαδηλώνουν απ’ έξω από το σπίτι µου.

Επιµέλεια: ∆ανάη, Νάντια

Μ Α Ρ Τ Υ Ρ Ι Α Φ Ο Ι Τ Η Τ Ρ Ι Α Σ Τ Η Σ Ε Π Ο Χ Η Σ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ «ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ»

9

O,ΤΙ ΚΕΡ∆ΙΣΑΜΕ

Tελικά,αν και ο νέος νόµοςπλαίσιο ψηφίστηκε από τηνκυβέρνηση µόνη της, το άρ-θρο 16 δεν αναθεωρήθη-κε. Το ΠΑΣΟΚ, µε πρόσχη-µα το άρθρο 16, αποχώρη-σε συνολικά από τη συ-

νταγµατική αναθεώρηση. Και αυτό δενήταν ούτε αυτονόητο ούτε και σύµπτωση.Το ΠΑΣΟΚ πιέστηκε αφενός από τη µαζι-κότητα του φοιτητικού κινήµατος και αφε-τέρου από την αντίθεση της πλειοψηφίαςτης κοινωνίας απέναντι στην ιδιωτικοποίη-ση της παιδείας.

Οι νίκες του κινήµατος δεν περιορίζο-νται εδώ. Χιλιάδες νέοι και νέες, έβαλαντις διεκδικήσεις τους και τα όνειρά τουςπάνω από το όποιο κόστος υπήρχε γι’ αυ-τούς. Η νεολαία απέδειξε ότι όχι µόνο δενείναι η απολιτίκ νεολαία του «καναπέ»όπως την αποκαλούν αλλά έχει αντανα-κλαστικά. Οι νέοι είναι αφυπνισµένοι, δενφοράνε παρωπίδες και έχουν ελπίδες όχιµόνο για ένα καλύτερο πανεπιστήµιο αλλάµια καλύτερη και πιο ανθρώπινη κοινωνία.Κατόρθωσαν να ξεπεράσουν αγκυλώσειςτου παρελθόντος και µεταξύ τους διαφο-ρές και να συσπειρωθούν πίσω από τη ση-µαία ενός κοινού πολιτικού πλαισίου.Μπροστά στον οδοστρωτήρα της νεοφιλε-λεύθερης εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσηςκαι του κεφαλαίου συλλήβδην, επιτεύ-χθηκε έστω και µε προβλήµατα η ενότητατης αριστεράς.

Οι κινητοποιήσεις ήταν µαζικές, οι γενι-κές συνελεύσεις των φοιτητικών συλλό-γων και οι πορείες πολυπληθείς. ∆ηµι-ουργήθηκαν κεκτηµένα για τους µελλοντι-κούς µας αγώνες. Τα συντονιστικά των κα-τειληµµένων σχολών ήταν ανοιχτές αµε-σοδηµοκρατικές διαδικασίες που παρά ταπροβλήµατά τους έδιναν την ευκαιρία ναεκφραστούν ενταγµένοι και ανένταχτοιφοιτητές. Η διαδικασία της κατάληψης λει-

τούργησε ως µέσο πολιτικοποίησης καιπροβληµατισµού αρκετών ανθρώπων πουπροηγουµένως δεν είχαν την ευκαιρία γιαενασχόληση µε τα κοινά. Η κατάληψη δεναποτελούσε αυτοσκοπό µας αλλά είχε ωςκύριο στόχο να µπλοκάρει την παρούσαεκπαιδευτική διαδικασία. Ο χώρος τηςΑΣΟΕΕ κατά την διάρκεια των καταλήψεωνάλλαξε µορφή και χρώµα. Έπαψε έστω καιγια λίγο η ΑΣΟΕΕ να είναι η σχολή µε ταεντατικά µαθήµατα, τις εξετάσεις και τουςκαθηγητές που µονολογούν µέσα στο µά-θηµα και θεωρούν τους εαυτούς του αυ-θεντίες. Τη θέση όλων αυτών πήραν ο διά-λογος, η υγιής ανταλλαγή απόψεων και ηελεύθερη έκφραση των ιδεών. Ίσως οι συ-νεχείς καταλήψεις να κούρασαν και νααπογοήτευσαν ένα µέρος του κόσµου.Όµως πρέπει να αντιληφθούµε ότι στη συ-γκεκριµένη συγκυρία και στη συγκεκριµέ-νη κοινωνία τα µέσα πάλης που έχουµεστη διάθεσή µας είναι λιγοστά. Και η κατά-ληψη είναι ένα από τα πιο δραστικά µέσαπάλης που διαθέτουµε.

Πολλοί, ακόµα και µετά από 2 χρόνιακινητοποιήσεων, πιστεύουν ότι δεν κερδί-σαµε τίποτα, απεναντίας ότι χάσαµε χρήσι-µα µαθήµατα ή και εξάµηνα. Μα πώς µπο-ρεί κανείς να συγκρίνει ένα εξάµηνο µεµια ολόκληρη ζωή; Και µιλάµε για ζωή καιόχι επιβίωση. Τα αιτήµατά µας έχουν σανστόχο να βελτιώσουν τη ζωή µας και όχιαπλώς να κάνουν καλύτερη την επιβίωσήµας. Και θέλουµε αυτά τα αιτήµατα νααγκαλιαστούν από ολόκληρη την κοινωνίακαι να αποτελέσουν παλλαϊκά αιτήµατα.

Τελικά, η µεγαλύτερη κατάκτηση όλωναπό εµάς που συµµετείχαµε σε αυτές τιςδιαδικασίες είναι ότι γνωρίσαµε τους εαυ-τούς µας καλύτερα, ότι δοκιµάσαµε και ξε-περάσαµε ορισµένες φορές τα όριά µας,αντιληφθήκαµε ό,τι µας καταπιέζει και ταµοιραστήκαµε µε άλλους. ∆ε δεχτήκαµενα συµβιβαστούµε µε αυτά που µας επι-

βάλλουν και να µείνουµε απαθείς σε ένανκόσµο που δεν µας εκφράζει ούτε και µαςαξίζει. ∆εν τροµοκρατηθήκαµε από συντη-ρητικά επιχειρήµατα του στυλ «θα χάσετετο εξάµηνο» (που προέρχονταν από κυ-βέρνηση και το νοµιµοποιηµένο φερέφω-νό της, τη ∆ΑΠ). ∆εν τροµοκρατηθήκαµεούτε και από τις βίαιες επιθέσεις των ΜΑΤκαι τις προσπάθειες καταστολής των αγώ-νων µας από το κράτος. Και υποσχόµαστεκαι συνέχεια. Ανεξάρτητα από τις µορφέςπάλης που θα υιοθετήσουµε, θα είµαστεενωµένοι και θα συνεχίσουµε τους αγώνεςπου έχουµε ξεκινήσει. Και αυτό το χρω-στάµε και στους εαυτούς µας και στις γε-νιές που ακολουθούν αν θέλουµε το µέλ-λον να είναι καλύτερο από το παρόν. Αγω-νιζόµαστε προκειµένου να είµαστε φορείςτων αλλαγών αυτής της κοινωνίας και όχιπαθητικοί αποδέκτες αυτών. Αγωνιζόµα-στε επιτέλους για τα όνειρά µας και αυτάθα πάρουν εκδίκηση…Venceremos….

Σαπουνά ΣτεµίναΣταµατέλου Σοφία

Tα προηγούµενα δυο χρόνια ζήσαµε ένα φοιτητικό κίνηµα που γεννήθηκε για να προασπίσει τη δηµόσια καιδωρεάν παιδεία. Να σταµατήσει την αναθεώρηση του άρθρου 16, να ακυρώσει την ψήφιση του Νόµου-Πλαι-σίου µε τον οποίο εισάγονται ιδιωτικοοικονοµικά κριτήρια στον τρόπο λειτουργίας του Πανεπιστηµίου καθώςκαι να δείξει την αντίθεση του στους ήδη ψηφισµένους από το 2005 νόµους ∆ΟΑΤΑΠ-Ι∆ΒΕ. Το κίνηµα όµωςδεν περιορίστηκε µόνο στους φοιτητές, χτίστηκε ένα πανεκπαιδευτικό µέτωπο πλάι µε τους µαθητές και τουςκαθηγητές.

10

ΝΟΜΟΣ ΠΛΑΙΣΙΟή αλλιώς πώς να διαλύσετε το Πανεπιστήµιο σε 10 απλά βήµατα

Oνόµος Πλαίσιο είναι αυ-τός που αποτελεί τορυθµιστικό πλαίσιο λει-τουργίας των πανεπιστη-µίων. Ο νέος Νόµοςπλαίσιο σε γενικέςγραµµές επιβάλλει την

είσοδο της αγοράς στις σχολές ενώ ταυτό-χρονα καταργεί κάθε ψήγµα κριτικής σκέ-ψης και ελευθερίας στα ιδρύµατα µετατρέ-ποντας τα σε αυταρχικά εκπαιδευτήρια.Έτσι θέλουν το πανεπιστήµιο του αύριο.Θέλουν να µας επιβάλλουν τι θα µαθαί-νουµε (ότι ζητάνε οι επιχειρήσεις), πως θατο µαθαίνουµε (µε εντατικούς ρυθµούς,χωρίς ελεύθερο χρόνο, χωρίς κριτική σκέ-ψη και αµφισβήτηση, µε πειθαρχία, χωρίςνα µπορούµε να διεκδικούµε) και µε τι

όρους θα βγαίνουµε αύριο στην αγορά ερ-γασίας (χωρίς επαγγελµατικά δικαιώµατα,πειθήνιοι, συνηθισµένοι στην εντατικοποί-ηση των ρυθµών ζωής, χωρίς δικαίωµασυλλογικής διαπραγµάτευσης µε τον ερ-γοδότη). Πιο συγκεκριµένα µερικές από τιςρυθµίσεις του νέου νόµου είναι η κατάρ-γηση του Ασύλου, η περικοπή των δωρε-άν συγγραµµάτων, η εισαγωγή µάνατζερστις σχολές, η διαγραφή φοιτητών που ξε-περνάνε ένα όριο σπουδών, η ποινικοποί-ηση του φοιτητικού συνδικαλισµού, ηακραία εντατικοποίηση των σπουδών, ησυµπίεση των εξεταστικών. Επίσης η υπο-χρεωτική χρηµατοδότηση µετατρέπεται σεεπιχορήγηση µέσω των 4ετών αναπτυξια-κών προγραµµάτων.

Κ.Ε.Σ. ή αλλιώς εµπόριο

ελπίδας…

Και µόνο το γεγονός πως 2 χρόνια τώρα όλη η εκπαιδευτι-

κή κοινότητα βρίσκεται σε τεράστιο αναβρασµό µε καταλή-

ψεις σχολών, πορείες και συλλαλητήρια σε όλη την Ελλά-

δα εξαιτίας αφενός της αναθεώρησης του άρθρου 16 και

αφετέρου του νέου Νόµου Πλαισίου για την λειτουργία των

ΑΕΙ, θα πρέπει να σε κάνει να αναρωτιέσαι «µα τι είναι τέ-

λος πάντων αυτή η εκπαιδευτική αναδιάρθρωση;». Στο πα-

ρόν κείµενο θίγονται κάποια από τα σηµεία σκέλους της

αναδιάρθρωσης αυτής, δηλαδή του Ν. Πλαίσιο, αλλά και

των Κέντρων Ελευθέρων σπουδών

11

Mε βάση κοινοτική οδη-γία της ΕΕ, καλείται ηΕλλάδα να αναγνωρί-σει επαγγελµατικά δι-καιώµατα σε αποφοί-τους Κέντρων Ελευ-θέρων Σπουδών ισότι-

µα µε αυτά των ελληνικών πανεπιστηµίων.Αυτό αυτόµατα οδηγεί στην υποβάθµισηκαι στην απαξίωση πτυχίων µας, αφού θαισοτιµούνται µε 3χρονα bachelor. Και ειδι-κά σχολές σαν τη ΑΣΟΕΕ, είναι οι πρώτεςπου θα αντιµετωπίσουν τις συνέπειες, κα-θώς τα ΚΕΣ κατά κύριο λόγο έχουν οικο-νοµικά τµήµατα και τµήµατα διοίκησης,µάρκετινγκ κλπ. Πέρα όµως από την υπο-βάθµιση των πτυχίων και των επαγγελµατι-κών δικαιωµάτων, η ισοτίµηση µε τα 3χρο-να bachelor θα λειτουργήσει και ως µο-χλός πίεσης προς τα δηµόσια πανεπιστή-µια, να εξειδικεύσουν τα προγράµµατασπουδών τους, να µειώσουν το χρόνοσπουδών και να υποβαθµιστούν και αυτάσε bachelor. Η αντίθεση µας στην ισοτίµη-ση των επαγγελµατικών δικαιωµάτων των

αποφοίτων ΚΕΣ, δεν έχει να κάνει σε κα-µία περίπτωση µε συντεχνιακούς λόγους,δε τους βλέπουµε ανταγωνιστικά και αντι-λαµβανόµαστε ότι και αυτοί είναι θύµατατων εκπαιδευτικών πολιτικών που ακο-λουθούνται. Γι αυτό και ζητάµε ελεύθερηπρόσβαση στην τριτοβάθµια εκπαίδευσηγια όλες και όλους και δηµόσια και δωρε-άν µεταλυκειακή τεχνική και επαγγελµατι-κή εκπαίδευση.

Είναι φανερό πως µε την εκπαιδευτικήαναδιάρθρωση η κυβέρνηση της Ν.∆. καιτα συµφέροντα τα οποία υπηρετεί προσπα-θούν να υποτάξουν το πανεπιστήµιο στιςανάγκες του ανταγωνισµού και της νεοφι-λελεύθερης ακραιφνούς ανάπτυξης, να τοµετατρέψουν και το ίδιο σε κρατική επιχεί-ρηση, που προφανώς δεν θα χωρά τουςοικονοµικά ασθενέστερους, και να βγά-ζουν απόφοιτους υπάκουους και ατοµικι-στές.

Όµως εµείς δεν θα τους επιτρέψουµενα εµπορευµατοποιούν κάθε δηµόσιοαγαθό. Υπερασπιζόµαστε την εκπαίδευ-ση ως δηµόσιο κοινωνικό αγαθό. Αγωνι-

ζόµαστε ενάντια στην εκπαιδευτική ανα-διάρθρωση και σε όλες τις ρυθµίσεις πουτην προωθούν (αξιολόγηση, νόµος πλαί-σιο, δύο κύκλοι σπουδών, Ι∆ΒΕ, ∆ΟΑΤΑΠκλπ). Είµαστε αντίθετοι στο βάθεµα τωνλογικών της αγοράς µέσα στο πανεπιστή-µιο, στην εµπορευµατοποίηση της εκπαί-δευσης.

Ενάντια στη διαµόρφωση ενός νέου µο-ντέλου εργαζόµενου, ευέλικτου, αναλώ-σιµου, πειθαρχηµένου, χωρίς δικαιώµατα.Ενάντια στην ιδιωτικοποίηση, στην υπο-χρηµατοδότηση, στη σύνδεση µε τις επι-χειρήσεις. Οι αγώνες µας δεν περιορίζο-νται στην ανατροπή των κυβερνητικών σχε-διασµών. Θα συνεχίσουµε να αγωνιζόµα-στε για ένα ελεύθερο πανεπιστήµιο σε µιαελεύθερη κοινωνία. Και θα αποδείξουµεξανά ότι όταν αυτοί γράφουν νόµους, εµείςγράφουµε ιστορία!

Κώστας Ψυχογυιός

12

Tελειώνοντας λοιπόν το λύ-κειο ξεκινάει ο γολγοθάς γιατον αλλοδαπό που θέλει ναεισέλθει σε κάποιο ανώτατοίδρυµα της χώρας. Τα δικαιο-λογητικά που πρέπει να συ-

γκεντρώσει είναι αµέτρητα και περιλαµβά-νουν δεκάδες βεβαιώσεις σχετικά µε τηνυπηκοότητα τόσο του ίδιου όσο και τωνδυο γονιών του, βεβαίωση της µέσης γενι-κής βαθµολογίας του απολυτηρίου του, ηοποία να έχει εκδοθεί από το ΥπουργείοΠαιδείας, πιστοποίηση γνώσης της ελλη-νικής γλώσσας και πλήθος άλλων δικαιο-λογητικών ώστε να επιτραπεί στον αλλο-δαπό φοιτητή η είσοδος του σε κάποιοΑ.Ε.Ι ή Τ.Ε.Ι της χώρας.

Όµως αυτό δεν είναι τίποτα µπροστάστο ανυπέρβλητο για την πλειοψηφία τωνµεταναστών εµπόδιο της επιβολής διδά-κτρων τόσο για τις προπτυχιακές όσο φυ-σικά (δυστυχώς πλέον το θεωρούµε αυτο-νόητο..) και για τις µεταπτυχιακές σπου-δές. Σύµφωνα λοιπόν µε την ΥπουργικήΑπόφαση Φ.141.6/Β/3191 (ΦΕΚ 168/20-3-81) οι αλλοδαποί που προέρχονται απόχώρες µη µέλη της Ε.Ε οι οποίοι παρακο-λουθούν πλήρη κύκλο προπτυχιακών ήµεταπτυχιακών σπουδών στα ανώτατα εκ-παιδευτικά ιδρύµατα, είτε ως κανονικοίφοιτητές είτε ως ακροατές, υποχρεούνταιστην καταβολή τελών εγγραφής και φοίτη-σης. Επίσης σύµφωνα την παράγραφο 3και 4 του άρθρ. 10 του Ν.2910 (ΦΕΚ91/2-5-2001) & την παράγραφο η του αρ-θρ. 1, και του αρθρ. 2 & 28 του Ν.3386/2005 η είσοδος αλλοδαπού στηνΕλλάδα για σπουδές σε Ανώτατα Εκπαι-δευτικά Ιδρύµατα επιτρέπεται εφόσονπρώτα λάβει θεώρηση εισόδου για το λό-γο αυτόν. Για τη χορήγηση θεώρησης ει-σόδου για σπουδές πρέπει ο αλλοδαπός,εκτός του να έχει γίνει δεκτός σε ένα απότα ελληνικά εκπαιδευτικά ιδρύµατα, να

µπορεί να εξασφαλίσει τα έξοδα τωνσπουδών και της διαβίωσής του στην Ελ-λάδα. Αυτό βεβαιώνεται από σχετική δή-λωση που προσκοµίζει στο ελληνικό προ-ξενείο του τόπου κατοικίας του προκειµέ-νου να ζητήσει θεώρηση εισόδου γιασπουδές. Εν ολίγοις το κράτος ζητάει απότους µετανάστες των οποίων το µεγαλύτε-ρο ποσοστό ζει κάτω από το όριο της φτώ-χειας σε συνθήκες εξαθλίωσης να δαπα-νήσουν ένα σηµαντικό πόσο για σπουδέςτο οποίο µάλιστα θα πρέπει αποδεδειγµέ-να να το έχουν εξ αρχής έτσι ώστε να λά-βουν τη θεώρηση εισόδου. Με αυτό τοντρόπο το κράτος στερεί από το µεγαλύτεροποσοστό των αλλοδαπών το δικαίωµα στηµόρφωση συµβάλλοντας στην κοινωνικήπεριθωριοποίηση τους και στην µη οµαλήένταξη τους στην κοινωνία αντιµετωπίζο-ντας τους ρατσιστικά και ως παροχείς απο-κλειστικά φτηνών εργατικών χεριών, ανίκα-νους να διεκδικήσουν ένα καλύτερο µέλ-λον.

Η µόνη λύση που µένει σε κάποιον αλ-λοδαπό που επιµένει να θέλει να σπου-δάσει, είναι η υποτροφία. Και εδώ είναι τοσηµείο όπου το κράτος δείχνει µε το σα-φέστερο τρόπο το τίµηµα που απαιτεί ώστενα παρέχει στον αλλοδαπό το δικαίωµαστη δωρεάν µόρφωση. Σύµφωνα λοιπόνµε τους όρους του συµβολαίου που υπο-γράφεται ανάµεσα στο υπουργείο οικονο-µικών και στον αλλοδαπό, των οποίων ητήρηση είναι δεσµευτική για την παροχήτης υποτροφίας ο αλλοδαπός υποχρεού-ται κατά τη διάρκεια της παραµονής τουστην Ελλάδα να µην συµµετέχει σε διαδη-λώσεις (ή εκδηλώσεις) και άλλες δράσειςπου µπορεί να είναι επιζήµιες για τοprestige της χώρας ή όποια άλλη εκδήλω-ση που είναι άσχετη µε την ιδιότητά του!!!!!

Το κράτος λοιπόν εκβιάζει το µετανά-στη καταπατώντας τα ατοµικά δικαιώµατακαι τις ελευθέριες του συνδέοντας άµεσα

την µόρφωση του µε τον αποκλεισµό τουαπό οποιασδήποτε µορφής συλλογικήδράση και διεκδίκηση, µετατρέποντας τονσε άβουλο ον µπροστά στις ορέξεις τουκεφαλαίου και των εντολοδόχων του και«προπονώντας» τον για το εργασιακό πε-ριβάλλον το οποίο θα αντιµετωπίσει βγαί-νοντας από το πανεπιστήµιο.

Και στο ζήτηµα της εκπαίδευσης, τοκράτος συµπεριφερεται στους µετανάστεςµε τον ίδιο τρόπο που τους αντιµετωπίζεικαθ'όλη τη διάρκεια της παραµονής τουςστη χώρα. Πέραν της ανασφάλιστης εργα-σίας, των µισθών πείνας και της ρατσιστι-κής αντιµετώπισης που τυγχάνουν οι πε-ρισσότεροι αλλοδαποί, πρέπει να αντιµε-τωπίσουν και µια σειρά εµποδίων πουαφορούν την εκπαιδευσή τους. Απο µικρήηλικία το κράτος δείχνει στους αλλοδα-πούς ότι είναι πολίτες χαµηλότερου επιπέ-δου, χωρίς ιδιαίτερα δικαιώµατα και φυσι-κά χώρις απαιτήσεις για ίση µεταχείρησηκαι ευκαιρίες. Η άρση των διδάκτρων καιτων άλλων απαιτήσεων για την εγγραφήενός αλλοδαπού στην τριτοβάθµια εκπαί-δευση, είναι µέτρα αναγκαία, και θα έπρε-πε να υιοθετηθούν απο το σύνολο τωνφοιτητών που προασπίζονται τη δηµόσιακαι δωρεάν εκπαίδευση.

Γιώργος και Μίλτος

Eδώ και δύο χρόνια η κυβέρνηση προσπαθεί να περάσει την αντιδραστική αναθε-ώρηση του άρθρου 16 και την εφαρµογή νέου νόµου πλαισίου, καταργώντας τοδηµόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης. Όµως µερικά από αυ-τά τα οποία αντιπαλεύουµε αποτελούν ήδη πραγµατικότητα για τους αλλοδαπούςφοιτητές, αποκαλύπτοντας µε αυτό τον τρόπο τις προθέσεις και το όραµα των κυ-βερνώντων για το «δηµόσιο» πανεπιστήµιο του µέλλοντος και αποδεικνύοντας ότιο ρατσισµός έχει ως αφετηρία του το κράτος και τους φορείς του.

SIGNOMI FILE, DEN EISAI ELLHNAS

13

ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΚΑΙ… ΜΠΙΖΝΕΣ ΣΤΑ ΚΑΡΒΟΥΝΑ

Oταν καίγονται ζωντανοίπερισσότεροι από πε-νήντα άνθρωποι,τραυµατίζονται δεκά-δες άλλοι και ξεσπιτώ-νονται εκατοντάδες,όταν καταστρέφεται

ολοσχερώς στον Ταΰγετο το χαρακτηρι-σµένο ως τρίτο σηµαντικότερο δασικόσυγκρότηµα της Ευρώπης – µετά το γερ-µανικό Μέλανα ∆ρυµό και τις Άλπεις –όταν η χλωρίδα και η πανίδα του τόπουεξαφανίζονται, η υπόθεση δε σηκώνειαστειάκια και εξυπνάδες. Με δεδοµένοότι σε ανθρώπινο κόστος, αυτό το κύµαφωτιάς είναι το δεύτερο φονικότερο στηµεταπολεµική ιστορία της Ευρώπης, αξί-ζει να αναφερθούµε στα αίτια αυτής τηςµεγάλης καταστροφής, στις παραλεί-ψεις και στα λάθη κατά τη διάρκεια τηςκρίσης καθώς και στο τι πρόκειται ν’ακολουθήσει την επόµενη µέρα.

Καταρχάς η πρόληψη και η έγκαιρηαντιµετώπισης των πυρκαγιών έχει µετα-φερθεί από το τοπικό επίπεδο σε κε-ντρικούς µηχανισµούς, που εµφανίζουνέλλειψη προετοιµασίας και κατάλληληςοργάνωσης. Μηδενικά έως ελάχισταποσά έχουν απορροφηθεί από ευρω-παϊκές χρηµατοδοτήσεις για την κατάλ-ληλη εκπαίδευση του τοπικού πληθυ-σµού, ώστε να µειωθούν οι κίνδυνοιπυρκαγιάς αλλά και να αντιµετωπίζονταιάµεσα και µε κατάλληλα µέσα από τοπι-κές δυνάµεις. Ωστόσο, όλο και περισ-σότερο η ευθύνη για την κατάσβεση µε-τατίθεται στα εναέρια µέσα, που αντιµε-τωπίζουν προβλήµατα λόγω καιρικώνσυνθηκών, τεχνικών προβληµάτων ήαπλώς δε επαρκούν. Παράλληλα, τοΠυροσβεστικό Σώµα συνεχώς αποδυνα-µώνεται καθώς τα υψηλά ιστάµενα στε-λέχη διορίζονται βάση µικροπολιτικώνκριτηρίων και οι ελλείψεις σε προσωπι-κό ανέρχονται συνολικά σε 4.000. Επί-σης το ήδη υπάρχον προσωπικό δενέχει τις κατάλληλες γνώσεις για τηναντιµετώπιση πυρκαγιών σε δάση, µεαποτέλεσµα πολλοί πυροσβέστες να

περικυκλώνονται από τη φωτιά ή να µηµπορούν να την περιορίσουν έγκαιρα.Με τούτα και µ’ εκείνα καταφέραµε σεένα καλοκαίρι να χάσουµε δεκάδες συ-νανθρώπους µας και να θρηνήσουµεαρκετά εκατοµµύρια στρέµµατα δασών.

Μετά τις πυρκαγιές τι; Τόσο η προηγούµενη κυβέρνηση όσο

και η σηµερινή αντιµετώπισαν το δάσοςως βάρος ή στην καλύτερη περίπτωσηως ευκαιρία για ανοικοδόµηση, ανταπο-κρινόµενες σε πελατειακές απαιτήσεις.Υπήρξε µία συνεχής προσπάθεια περιο-ρισµού της προστασίας των δασών, επι-χειρώντας την αναθεώρηση του άρθρου24 του ελληνικού Συντάγµατος για τηνπροστασία του περιβάλλοντος και προ-ωθώντας νοµοθετικές ρυθµίσεις ή τρο-πολογίες που οδηγούν στη διαµόρφω-ση ενός πολιτικού κλίµατος που ευνοείτην παραχώρηση του δάσους σε κάθεείδους καταπατητές. ∆εν είναι τυχαίοπου οι µεγαλύτερες και πιο καταστροφι-κές πυρκαγιές έχουν συµβεί σε προε-κλογικές χρονιές, όταν αυξάνονται οιπροσδοκίες για αποχαρακτηρισµό δασι-κών περιοχών και "νοµιµοποιήσεις"αυθαίρετων κατασκευών!

Πιο συγκεκριµένα, 62,5 στρέµµατααπό τον Εθνικό ∆ρυµό της Πάρνηθας,λίγες µέρες µετά την αποτέφρωσή του,παραχωρήθηκαν στο οµώνυµο καζίνοολοκληρώνοντας µία διαδικασία… δω-

ρεάς προς την πολυεθνική«REGENCY».

Στην Πελοπόννησο τώρα, η Κτηµατι-κή Εταιρεία του ∆ηµοσίου (ΚΕ∆) παρα-χώρησε έκταση 2.593.041,8 µ στο ∆ή-µο Ζαχάρως που αφορά στην «ταχείαανάπτυξη οικονοµικών δραστηριοτή-των». Παρεµπιπτόντως, η χάραξη της Ιο-νίας Οδού περνάει ακριβώς πάνω απότις προαναφερθείσες εκτάσεις στιςοποίες, κάτω από διαφορετικές συνθή-κες, θα έπρεπε να κοπούν περίπου1000 πεύκα για την κατασκευή τουδρόµου! Βέβαια υπάρχει ένα µικρό προ-βληµατάκι, η εν λόγω περιοχή, στο µε-γαλύτερο κοµµάτι της, εντάσσεται στηζώνη Natura ενώ αποτελεί παράλληλαΖώνη Οικιστικού Ελέγχου, γεγονός πουσηµαίνει ότι υπάρχουν πολλοί σοβαροίπεριορισµοί στην οικοδόµηση! Τώραπως θα καταφέρει η δηµοτική αρχή σεσυνεργασία µε τους µεγαλοεργολά-βους να υλοποιήσουν τα µεγαλεπήβο-λα σχέδια τους... ο Θεός κι η ψυχή τους

Πάντως αν κοιτάξουµε σφαιρικά τηνόλη κατάσταση καταλήγουµε σε ένα συ-µπέρασµα: ότι οι δασικές εκτάσεις µάλ-λον δεν «κρίνονται αυτόµατα αναδασω-τέες» αλλά παραχωρήσιµες! Έτσι σκέ-φτονται ορισµένοι επιχειρηµατίες καιπολιτικοί: προκειµένου να δώσουνπνοή σε µία περιοχή (και στην τσέπητους φυσικά), επιβαρύνουν την ανα-πνοή των άλλων. Εξάλλου, όλα τα τρο-µερά πράγµατα που προκαλούµε στοφυσικό µας περιβάλλον οφείλονται σεεκείνα που οι άνθρωποι κάνουµε οένας στον άλλον, λόγω της απληστίας,της αναζήτησης κέρδους, των τυφλώνδυνάµεων της αγοράς, των αυτοκρατο-ριών, της εκµετάλλευσης, της αδιαφο-ρίας, του πολέµου και του εξαναγκα-σµού. Αυτά είναι όλα ανθρώπινα, δηλα-δή κοινωνικά ζητήµατα. Συνεπώς, ανθέλουµε πράγµατι να γίνουµε σωστοίαπέναντι στην φύση, πρέπει ουσιαστικάνα γίνουµε προηγουµένως σωστοί απέ-ναντι στους συνανθρώπους µας.

Οι Εκτός Τόπου

«Η ετοιµότητα του Πυρο-σβεστικού Σώµατος είναι σεεξαιρετικά υψηλά επίπεδακαι η κυβέρνηση θα κάνει ταπάντα για να βοηθήσει στηνακόµη µεγαλύτερη βελτίω-σή του».

Γιώργος Βουλγαράκης, υπουργός ∆ηµόσιας Τάξης

Μάρτιος 2004

«Η ετοιµότητα του Πυρο-σβεστικού Σώµατος είναι σεεξαιρετικά υψηλά επίπεδακαι η κυβέρνηση θα κάνει ταπάντα για να βοηθήσει στηνακόµη µεγαλύτερη βελτίω-σή του».

Γιώργος Βουλγαράκης, υπουργός ∆ηµόσιας Τάξης

Μάρτιος 2004

14

Oφεµινισµός γίνεται τελικάένα οργανωµένο κίνηµατον 19ο αιώνα καθώς όλοκαι περισσότεροι άνθρωποιαρχίζουν να πιστεύουνπως η µεταχείριση των γυ-

ναικών είναι άδικη και κατά συνέχεια άνι-ση. Επίσηµα, το οργανωµένο κίνηµα χρο-νολογείται από το πρώτο συνέδριο για ταδικαιώµατα των γυναικών στο SenekaFalls, o Τζον Στιούαρτ Μιλλ παρουσιάζειτο “Η Υποταγή των Γυναικών” υποστηρίζο-ντας πως “η νόµιµη κατωτερότητα του ενόςφύλου από το άλλο είναι λάθος και... ένααπό τα κύρια εµπόδια στην ανθρώπινηβελτίωση.”

Στις αρχές του 20ου αρχίζει η παραχώ-ρηση δικαιώµατος ψήφου στις γυναίκες,ιδιαίτερα µετά τον Α’ παγκόσµιο πόλεµο, κιαυτό γιατί εκφράστηκε έντονα η επιθυµίαγια αναγνώριση των συνεισφορών τουςστον πόλεµο. Ενδεικτικά λοιπόν, πρώτα το1906 στη Φιλανδία, το 1917 µε την επανά-σταση στη Ρωσία, το 1918 στην Γερµανία,στην Αυστρία και στην Τσεχοσλοβακία µε-τά την ήττα από το Α’ Παγκόσµιο Πόλεµο,το 1918 στη Βρετανία µε την νίκη στον Α’Παγκόσµιο Πόλεµο και µετά από 2584υποµνήµατα και το 1920 στις Η.Π.Α. το δι-καίωµα ψήφου για της γυναίκες είναι γε-γονός.

Στην Ελλάδα, το 1930 αναγνωρίζεται τοδικαίωµα ψήφου στις γυναίκες µε περιορι-στικούς όρους, και τελικά το 1952 µε τοΣύνταγµα το θέµα λύνεται οριστικά. Σαν κί-νηµα, ο φεµινισµός είναι µια συλλογή κοι-νωνικών θεωριών, πολιτικών κινήσεων καιηθικών φιλοσοφιών, σε µεγάλο βαθµόπαρακινούµενη από ή αναφερόµενη σε

εµπειρίες γυναικών. Ως κοινωνικό κίνηµα,ο φεµινισµός εστιάζεται κατά πολύ στονπεριορισµό ή εξάλειψη της φυλετικής ανι-σότητας και στην προώθηση των δικαιωµά-των και των ζητηµάτων των γυναικών στηνκοινωνία. Βέβαια είναι αλήθεια πως ενώ οφεµινισµός της δεκαετίας του ’60 και του’70 ισχυρίζονταν πως εκπροσωπούσεόλες τις γυναίκες, µάλλον εκπροσωπούσετις λευκές µέσο-αστικές γυναίκες της ∆ύ-σης. Με αφορµή αυτή την διαπίστωση καιπαράλληλα µε την εξέλιξη των κοινωνιώνο φεµινισµός άρχισε να αποκτά ρεύµατακαι υποκατηγορίες οι οποίες διαφοροποι-ούνται µε βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικάτους.

Μια πρώτη διάκριση είναι η φεµινιστέςπρώτου και δεύτερου(µετά το 60), καιπρόσφατα τρίτου κύµατος. Άλ-λα ρεύµατα είναι ο φεµινι-σµός φύλου, ο µαρξιστι-κός φεµινισµός, ο λε-σβιακός φεµινισµός, οτρανσφεµινισµός, οφεµινισµός τρίτου κό-σµου κ.α. Η GloriaSteinem γνωστήσυγγραφέας καιφεµινίστρια είχεορίσει τον φεµινι-στή ως κάποιον πού

αναγνωρίζει την ισότητα και την πλήρη αν-θρώπινη φύση των γυναικών και των αν-δρών. Σε αυτή την λογική, σήµερα πολύείναι αυτοί που ισχυρίζονται πως ο φεµινι-σµός είναι ένα θεµελιώδες κίνηµα πουαναζητά να διασταυρώσει τα όρια που βα-σίζονται σε κοινωνική τάξη, φυλή, κουλ-τούρα και θρησκεία και απευθύνεται σεθέµατα που αφορούν τις γυναίκες κάθεκοινωνίας.

Πολιτικά οι περισσότεροι φεµινιστές,ακολουθούν µια ολιστική προσέγγιση, πι-στεύοντας στα λόγια του Martin LutherKing πως “Μια απειλή στη δικαιοσύνηοπουδήποτε είναι µια απειλή στη δικαιο-σύνη παντού” και υποστηρίζουν κινήµαταόπως το κίνηµα των κοινωνικών δικαιωµά-των, το κίνηµα των δικαιωµάτων των οµο-φυλοφίλων και άλλα.

Στην αντίπερα όχθη, βρίσκεται ο αντρι-κός σωβινισµός, όπως αποκαλείται απότους ίδιους τους φεµινιστές, µία άποψηπου ποτέ δεν υπήρξε ως κίνηµα, καθώςευνοούνταν πάντα από τις πατριαρχικές-ανδροκρατούµενες κοινωνίες. Πολλοί πι-στεύουν πως δεν υπάρχει πλέον ανάγκηύπαρξης του φεµινιστικού κινήµατος. Κιόµως… µπορεί να έχουµε µπει πλέον στον21ο αιώνα και να αισθανόµαστε πωςυπάρχει πλέον µια σχετική φυλετική ισό-τητα, αλλά αύριο 6000 νεαρές κοπέλεςθα υποστούν περιτοµή των γεννητικώντους οργάνων(κλειτοριδεκτοµή), ένας άλ-λος αριθµός γυναικών θα παρενοχλήθουνσεξουαλικά, κάποια γυναίκα θα λιθοβολη-θεί µέχρι θανάτου γιατί η ζωή της έχει το ?της αξίας του άντρα που σκότωσε ότανπροσπάθησε να την βιάσει, κάποια άλληθα χάσει τη δουλεία της επειδή έµεινεέγκυος και θα αναγκαστούµε να δεχτούµεότι κάναµε λάθος!

∆άφνη

Ο Φεµινισµός ως φιλοσοφία µπο-ρεί να χρονολογηθεί από την επο-χή του ∆ιαφωτισµού µε στοχαστέςάτοµα όπως η Lady Mary WortleyMontagu και ο Marquis deCondorcet, υπέρµαχοι της γυναι-κείας εκπαίδευσης. Έτσι, το 1785έχουµε την ίδρυση της πρώτηςεπιστηµονικής κοινότητας για γυ-ναίκες στο Middelburg, µια πόληνότια της Ολλανδικής ∆ηµοκρα-τίας. Το 1792 η Mary Wollstone-craft εκδίδει το έργο της “Η Υπε-ράσπιση των ∆ικαιωµάτων της Γυ-ναίκας” ένα από τα πρώτα έργαπου µπορούν αναµφίβολα να απο-κληθούν φεµινιστικά.

ΠΕΡΙ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΥ

15

40 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΝΕΣΤΟ

Οι εργάτες και οι αγρότες στη Βραζιλία, την Αρ-γεντινή, τη Βενεζουέλα αλλά και οι διαδηλω-τές και οι ακτιβιστές σε όλο τον πλανήτηβγαίνουν σήµερα στους δρόµους κρατώ-ντας στα χέρια τους πλακάτ µε τη µορ-φή του Τσε Γκεβάρα. Σε όλες τιςαντιπολεµικές και αντικαπιταλιστι-κές κινητοποιήσεις µπορούµε ναδιακρίνουµε την εικόνα του Τσε.Βρίσκεται παντού. Στις σηµαίες,στα µαντήλια και τις µπλούζες τωνδιαδηλωτών στο Σιάτλ και τη ΝέαΥόρκη, το Λονδίνο και τη Γένοβα,την Αθήνα και τη Βυρητό, τηνΤζακάρτα και τη Σεούλ.Η νέα γενιά αγωνιστών δε γνωρί-ζει πολλά για τη ζωή και τη δράσητου Τσε Γκεβάρα. Αναγνωρίζειόµως σε αυτήν τη φιγούρα µε τοµπερέ και τα αραιά γένια µίασυµβολική δύναµη. Τη δύνα-µη της εξέγερσης καιτης µαχητικότη-τας απέναντιστον πόλε-µο, το ρατσι-σµό, την κοι-νωνική αδικία,την εκµετάλλευ-ση.

16

ΠΥΞΙ∆Α ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

Ποιος ήταν όµως ο Τσε; ΟΕρνέστο Γκεβάρα Ντε ΛαΣέρνα γεννήθηκε στις 14Ιουνίου του 1928 στο Ρο-ζάριο της Αργεντινής. Ήταντο µεγαλύτερο από τα 5

παιδιά του Ερνέστο Γκεβάρα Λιντς και τηςΣέλια Ντε Λα Σέρνα.Η οικογένεια αυτή, ηοποία είχε ισπανικές και ιρλανδικές κατα-βολές, παρότι ανήκε στην ολιγαρχία τηςεποχής διατηρούσε επαφή και µε άτοµααπό «χαµηλότερα» κοινωνικά στρώµατακαι ήταν ανοικτή σε προοδευτικές ιδέες,πράγµα που από την τότε αριστοκρατίαεθεωρείτο ανεπίτρεπτο.Σε µικρή ηλικίαδιεγνώσθη ότι ο Ερνέστο πάσχει από χρό-νιο άσθµα το οποίο στα 9 χρόνια του πα-ρουσίασε επιπλοκή αποτελώντας εµπόδιογια την διεξαγωγή των σπουδών του.Μέσωτης παρέας του ήρθε σε επαφή µε παιδιάαπό διάφορα κοινωνικά στρώµατα.Παράλ-ληλα ανέπτυξε µεγάλο ενδιαφέρον για τηνλογοτεχνία µελετώντας συγγραφείς όπωςΛόντον,Βερν και Φρόϋντ.Το 1942 εγγρά-φηκε στο δηµόσιο Λύκειο και έδειξε κλίσηπρος τα θεωρητικά µαθήµατα.Στη συνέχειαεγγάφηκε στο Πανεπιστήµιο εφαρµοσµέ-νης µηχανικής του Μπουένος Άιρες τοοποίο υποχρεώθηκε να διακόψει για ναφροντίσει την άρρωστη γιαγιά του.Το γεγο-νός αυτό σε συνδυασµό µε το χρόνιοάσθµα του τον έκαναν να στραφεί στην ια-

τρική.Από το 1948 ως το 1953 φοίτησεστην Ιατρική Σχολή του ΜπουένοςΆιρες.Μετά το τέλος των σπουδώντου,έχοντας άδεια να ασκήσει το λειτούρ-γηµα του νοσοκόµου ξεκίνησε τα ταξίδιατου στη Λατινική Αµερική. Μετά την απο-φοίτηση του ταξίδεψε στη Γουατεµάλα δια-σχίζωντας πρώτα την Βολιβία,τοΠερού,τον Παναµά,την Κόστα Ρίκα,τη Νι-καράγουα και το Ελ Σαλβαδόρ.Στη Γουατε-µάλα γνώρισε την Ίλδα Γκαδέα, Περουβια-νή οικονοµολόγο,εξόριστη από τη χώρατης λόγω της συµµετοχής της στη ΛαϊκήΑµερικανική Επαναστατική Συµµαχία, καιάρα ειχε ευρύ κύκλο γνωριµίων µε πρό-σωπα του εξόριστου αριστερού διανοού-µενου χώρου µε τα οποία ο Τσε ήρθε σεεπαφή.Λίγο αργότερα πήρε σαφή θέσηυπέρ της φιλελεύθερης, λαϊκής κυβέρνη-σης µε τη στήριξη του προς το κοµµουνι-στικό Εργατικό Κόµµα.Κατά το 1954 επι-χειρήθηκε από την CIA ένοπλη δράσηανατροπής της κυβέρνησης της Γουατεµά-λα. Ο Τσε παρότι θέλησε να αγωνιστείστην πρώτη γραµµή του αγώνα κατετάγη τε-λικά ως γιατρός.Μετά την ανατροπή τουκαθεστώτος υπήρξε και αυτός πολιτικόςκαταζητούµενος των πραξικοπηµατιών.Όλα αυτά επέδρασαν σηµαντικότατα στηνδιαµόρφωση της πολιτικής του συνείδη-σης. Όπως πολλοί Λατινοαµερικανοί εξό-ριστοι,έτσι και ο Τσε αναζήτησε άσυλο στο

Μεξικό.Εκεί,στις αρχές του 1955, συνά-ντησε τον Ραούλ Κάστρο και λίγους µήνεςαργότερα τον αδελφό του Φιντέλ και εκείγεννήθηκε το σχέδιο της επανάστασης γιατην ανατροπή της δικτατορίας Μπατίσταστην Κούβα, της οποίας ο Φιντέλ Κάστροαποτέλεσε πολιτικό κρατούµενο.Παράλ-ληλα παντρεύτηκε την Ίλδα Γκαδέα µε τηνοποία απέκτησε το πρώτο του παιδί ενώεργάστηκε ως γιατρός αλλά και ως φωτο-γράφος προκειµένου να βγάλει τα προς το

Η φιγούρα του Τσε εµπνέει γενιές ολόκληρες και θα εµπνέει για πάντατους ανθρώπους που επιλέγουν να µη σκύβουν το κεφάλι όταν έρχονταιαντιµέτωποι µε συνθήκες τυραννίας, συνθήκες όπου επικρατεί ο νόµοςτου οικονοµικά και πολιτικά ισχυρού. Τους εµπνέει να αγωνίζονται µε πί-στη και, µε όπλο την ενότητα, να µεταµορφώνονται σε πανίσχυρες γιγά-ντιες µορφές που πνίγουν τους τυράννους και τους εκµεταλλευτές. Ανκαι η καταναλωτική µανία που επιβάλλουν οι απανταχού καπιταλιστικέςκοινωνίες προσπαθεί να µετατρέψει ακόµα και τη φιγούρα του Τσε σε ένασύµβολο µόδας, σε µια µορφή που µπορείς να την βρεις σε µπλουζά-κια, κασκόλ, τετράδια, ποτήρια, κονκάρδες, κλπ, σε τιµές βέβαια που σεκαµία περίπτωση δε συνάδουν µε το συµβολικό χαρακτήρα της µορφήςαυτής, σε καµία περίπτωση δεν µπορεί να φθαρεί η εικόνα του Τσε και ηεξέχουσα θέση του στην ιστορία των κινηµάτων για ελευθερία, ισότητα,αξιοπρέπεια.

40 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΝΕΣΤΟ «ΤΣΕ» ΓΚΕΒΑΡΑChe

17

Α ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΝΕΣΤΟ «ΤΣΕ» ΓΚΕΒΑΡΑ

ζην. Ο Γκεβάρα, πεπεισµένος ότι ο Κάστροαποτελεί έναν χαρισµατικό ηγέτη για τηνκουβανική επανάσταση,συµπορέυτηκε µα-ζί του ως γιατρός, αλλά πήρε κανονικά µέ-ρος στην εκπαίδευση των επαναστατών,ενώ τότε λέγεται πως του «κόλλησε» τοπροσωνύµιο Τσε (φίλος) επειδή χρησιµο-ποιούσε πολύ αυτή τη λέξη.Στις 25 Νοεµ-βρίου του 1956 ξεκίνησαν από το Μεξικό82 αντάρτες οι οποίοι έφτασαν στις 2 ∆ε-κεµβρίου του ίδιου έτους στην Κούβα και

δέχτηκαν άµεσα επίθεση από καθεστωτικάστρατεύµατα.Οι 15-20 επιζήσαντες αντάρ-τες καταφέρνουν να ανασυνταχθούν και νακαταφύγουν στα βουνά της Σιέρρα Μαέ-στρα.Ο Τσε αρχίζει όλο και περισσότερονα συµµετέχει στις ένοπλες επιχειρήσειςτου ανταρτοπολέµου και µε την ικανότητα,την αποφασιστικότητα,και ενίοτε και τησκληρότητα του ανέβηκε στην ιεραρχία τουαντάρτικου σώµατος ενω ήταν ο πρώτοςανάρτης στον οποίο δόθηκε την 21 Ιουλί-

ου 1957 το αξιωµα του Κοµανταντε τουΕπαναστατικού Στρατού της Κούβας.. ΟΤσε σηµείωσε τεράστια επιτυχία µε την κα-τάκτηση της Σάντα Κλάρα την 29η ∆εκεµ-βρίου του 1958 ύστερα από δύο χρόνιασυγκρούσεων µε τον,ανοιχτά υποστηριζό-µενο σπό τις ΗΠΑ κουβανικό στρατό τουΜπατίστα.Ο δρόµος για την πρωτεύουσαΑβάνα ήταν πλέον ανοιχτός, έτσι ο Μπατί-στα υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τηνΚούβα, και ύστερα από µερικές ακόµα συ-

18

γκρούσεις επήλθε η τελική νίκη του επα-ναστατικού αντάρτικου σώµατος.

Μετά το τέλος της επανάστασης ο Γκε-βάρα λαµβάνει ως ελάχιστο φόρο τιµήςστην τεράστια συµβολή του στον επανα-στατικό αγώνα,την κουβανική υπηκοότη-τα.Η νέα κυβέρνηση πραγµατοποιεί ριζι-κές µεταρρυθµίσεις δηµιουργώντας δωρε-άν σύστηµα υγείας και εκπαίδευσης πουαποσκοπούσε στην πρόσβαση στην εκπαί-δευση των, συνήθως αναλφάβητων, χαµη-λών κοινωνικών στρωµάτων.Ο Τσε πρότει-νε ακόµα ριζοσπαστικότερες αγροτικέςµεταρρυθµίσεις που θα χτυπούσαν τη µε-γάλη γαιοκτησία.∆εδοµένης της αµερικα-νικής αποστροφής προς το κοµµουνιστικόκαθεστώς της Κούβας ο Γκεβάρα αρχίζεινα εξετάζει το ενδεχόµενο της Σοβιετικήςπροσέγγισης.Για το λόγο αυτό συναντήθη-κε µε µέλη του κοµµουνιστικού κόµµατοςτης σοβιετικής ένωσης.Οι ΗΠΑ απαντούνµε εµπάργκο προς την Κούβα-δηλαδήαποκλεισµό της από κάθε οικονοµική δρα-στηριότητα.Ο Τσε αν και έχει ενδοιασµουςσχετικα µε τον αποκλεισµό,θεωρει πωςκρατική βιοµηχανία λειτουργεί καλά.Κατάτη διάρκεια του 1960 µεταβαίνει σεΚίνα,Σοβιετική Ένωση,Κορέα και Λαϊκή∆ηµοκρατία της Γερµανίας πετυχαίνονταςσηµαντικότατες εµπορικές συµφωνιες.ΤονΑπρίλιο του 1961 ο Τσε τέθηκε επικεφα-λής των κουβανικών στρατευµάτων πουαντιστάθηκαν και απέκρουσαν την αµερι-κανική εισβολή στον Κόλπο τωνΧοίρων.Ως υπουργός Βιοµηχανίας πουδιετέλεσε εκείνη την περίοδο καταψήφισετο σχέδιο Κένεντι «Συµµαχία για την Πρό-οδο» επειδή στην πράξη αποσκοπούσεστην καταστολή και άλλων επαναστατικώνκινηµάτων όπως αυτό της Κούβας.Ωστόσοο Τσε δεν παρέµεινε προσκολληµένος στοΣοβιετικό µοντέλο ανάπτυξης,αντιθέτωςεκτίµησε ότι η Κούβα θα επωφελούνταναπό ένα µοντέλο βιοµηχανικου συγκε-ντρωτισµού.

Την 11η ∆εκεµβρίου 1964 εκπροσωπείτην Κούβα στη διεθνή συνδιάσκεψη τουΟΗΕ ασκώντας έντονη κριτική στην αµερι-κανική πολιτική και τις λατινοαµερικάνικες(έγκάθετες από τις ΗΠΑ) δικτατορίες,απαιτεί τον πυρηνικό αφοπλισµό και τηνεπικράτηση της ειρήνης στην Καραϊβική.Στη συνέχεια ταξιδεύει σε Ασία και Αφρι-κή και στις 24 Φεβρουαρίου λαµβάνει µέ-ρος στο Οικοµοµικό Σεµινάριο Αφροασια-τικής Αλληλεγγύης, που είναι και η τελαυ-ταία δηµόσια εµφάνισή του.Εκεί απαιτώ-

ντας την στήριξη των σοσιαλιστικών χωρώνστους απελευθερωτικούς αγώνες προκα-λεί την ενόχληση του Σοβιετικού µπλοκκαι ίσως τον αποστασιοποιεί και απο τονίδιο τον Κάστρο. Το ίδιο έτος αποχωρείαπό την Κούβα. Στην απόφαση του αυτήέπαιξαν ρόλο οι διαφορές του µε τον Κά-στρο σε ζητήµατα όπως οι σχέσεις µε τηΣοβιετική ένωση ή η οικονοµική, αλλά κυ-ρίως το µεγαλειώδες όραµα του να φέρειτην επανάσταση σε όλο τον κόσµο. Αφούαποχώρησε από την Κούβα έφτασε µε πά-νω από 100 Κουβανούς αντάρτες στοΚονγκό.Γι’αυτόν η Αφρική παρείχε τον κα-τάλληλο δυναµισµό για επανάσταση κα-θώς ήταν ο αδύναµος κρίκος του ιµπερια-λισµού.Η επανάσταση τελικά απέτυχε λό-γω της έλλειψης οργάνωσης και συνοχήςτων κονγκολέζων ανταρτών,όπως ο ίδιος οΤσε αναφέρει.

Στη συνέχεια µεταβάινει µε τους Κου-βανούς συντρόφους του σε Τανζανία καιΤσεχοσλοβακία όπου επεξεργάζεται τηνίδεα ενός απελευθερωτικού αντάρτικου κι-

νήµατος στο Περού αρχικα και Βολιβίαστη συνέχεια. Μετά από σύντοµη παραµο-νή στην Αβάνα, εγκαταστάθηκε στη Βολι-βία για να καθοδηγήσει τον επαναστατικόστρατό ο οποίος συγκρουόταν τακτίκα µεκυβερνητικές δυνάµεις-που και πάλι υπο-στηρίζονταν ανοιχτά απο τις ΗΠΑ-.Τοαντάρτικο ωστόσο αποτυγχάνει καθώς σεαυτό δε συµµετέχουν µαζικά οι αγρότεςκαι επίσης δεν υποστηρίζεται από το κοµ-µουνιστικό κόµµα της χώρας.Στις 8 Οκτω-βρίου 1967 η οµάδα των ανταρτών περικυ-κλώνεται και αφού δέχεται επίθεση, δια-σκορπίζεται. Ο Τσε τραυµατίζεται στην δε-ξιά κνήµη, καταδιώκεται και συλλαµβάνε-ται από πράκτορες της CIA. Τελικά εκτελεί-ται άνανδρα την 9η Οκτωβρίου 1967 ύστε-ρα από κάποιες ώρες ανάκρισης.Το πτώµατου ύστερα από τη νεκροψία εξαφανίζεταιγια να ανακαλυφθεί το 1997 και να µετα-φερθεί στη Σάντα Κλάρα την πόλη πουαποτέλεσε το σύµβολο της νίκης της επα-νάστασης στην Κούβα.΄Τη φλόγα αυτήςτης επανάστασης που φιλοδόξησε ο πραγ-µατικός αυτός επαναστάτης των καιρώνµας να µεταλαµπαδεύσει σ’ ολόκληρο τονκόσµο.

Η φλόγα αυτή είναι που θα µείνει γιαπάντα αναµµένη και θα δίνει κουράγιο γιανέους αγώνες σε κάθε επαναστάτη της γε-νιάς του. Άλλωστε όπως είχε αναφέρει καιο συναγωνιστής του Φιντέλ Κάστρο: ’’Ανµας ρώταγαν σε ποιόν θα θέλαµε να µοιά-σουν τα παιδιά µας, σαν αφοσιωµένοιεπαναστάτες θα λέγαµε: «θα θέλαµε ναείναι σαν τον Τσε»’’. Ο Τσε δεν έµεινεστην ιστορία απλά ως ένας αντάρτης πουαφιέρωσε και έδωσε τη ζωή του για αξίεςόπως η ελευθερία, η κοινωνική ισότητα, ηαξιοπρέπεια. Η εικόνα του συµβολίζει τηνασυµβίβαστη σύγκρουση µε τον ιµπερια-λισµό, την ηρωική επαναστατική αυτοθυ-σία, την ακλόνητη πίστη για αλλαγή. Ο κό-σµος όµως δεν αλλάζει από ήρωες αλλάαπό απλούς ανθρώπους που αξιοποιούντα διδάγµατα από την εµπειρία του παρελ-θόντος, και η ιστορία του Ερνέστο Γκεβάραντε λα Σέρνα έχει πολλά διδάγµατα να δώ-σει στις νεότερες γενιές. Η εικόνα του άλ-λωστε δεν ανήκει σε κανένα κράτος. Ανή-κει στα εκατοµµύρια νέων ανθρώπων τουαντιπολεµικού και αντικαπιταλιστικού κι-νήµατος που παλεύουν, όπως πάλεψε καιεκείνος, για «έναν άλλο κόσµο που είναιεφικτός».

Γιάννης Γραµµάτης Αράµ Χατζαντουριάν

y

19

Γεννήθηκε στην Νέα Υορκη το1910 και φοίτησε στο Exeterκαι στο Harvard µέχρι το1932. Μετά έφυγε για την Αγ-γλία για να συνεχίσει τιςσπουδές του στο LSE (αν και

αρκετούς µήνες τους ξόδεψε στην Βιέννη).Η ευρωπαική αυτή εµπειρία του θα ήτανπολύ σηµαντική για την µετέπειτα πορείατου. Λόγω του µεγάλου Κραχ (1929), ο πα-τέρας του έχασε το µεγαλύερο µέρος τηςπεριουσίας του., αλλά του µείναν αρκετάώστε ο Sweezy να µην έχει οικονοµικόπρόβληµα. Όντας στην Βρεταννία, οSweezy, έζησε όλες τις πολιτικές και οικο-νοµικές ανακατατάξεις της Ευρώπης, όπωςη άνοδος του φασισµού και η οικονοµικήύφεση, από πρώτο χέρι, µε αοτέλεσµα νατον επηρεάσουν σηµαντικά.

Ο κύριος λόγος της µετεγκατάστασηςτου στην Βρετανία ήταν η επιθυµία του ναδουλέψει µαζί µε τον συντηρητικό οικονο-

µολόγο Friedrich Hayek. Παρόλα αυτά,παρακολουθόντας διάφορες «θερµές» συ-ζητήσεις µεταξύ σπουδαστών, κατέληξε νατον ενδιαφέρει περισσότερο ο Marx. Σε αυ-τήν την πνευµατική στροφή του, έπεξε µε-γάλο ρόλο η ανάγνωση του βιβλίου τουLeon Trotsky, History of the RussianRevolution καθώς και η παρακολούθησηδιαφόρων διαλέξεων του Harold Laski..Γυρνόντας στο Harvard το 1933, ο µαρξι-σµός ήταν ένα από τα πιο δηµοφιλή θέµατατων µεγαλύτερων πανεπιστηµίων των ΗΠΑ,κάτι που δεν συνέβαινε πριν την φυγή τουστην Βρετανία. Σε αυτό συνέβαλε και η άφι-ξη στο Harvard ενός από τους πιο γνω-στούς οικονοµολόγους παγκοσµίως, τουJoseph Schumpeter, Παρόλο που οSchumpeter ήταν συντηριτικός οικονοµο-λόγος, αναγνώριζε την αξία της δουλειάςτου Marx. Ήταν ένα είδος προτύπου γιαεκείνον. Μάλιστα είχε ως σκοπό την διατύ-πωση µιας συντηρητικής οικονοµικής θεω-

ρίας, τόσο καλά δοµηµένης και συµπαγούςόσο και εκείνης του Marx. Οι δύο τους µετο πέρασµα των χρόνων γίναν πολύ καλοίφίλοι, ενώ οι συζητήσεις και οι συγκρού-σεις των απόψεων τους ήταν αναρίθµητες,παρόλο που ο αλληλοσεβασµός του έµενεσε υψηλά επίπεδα. Κατά τα χρόνια της πα-ραµονής του στο Harvard, o Sweezy έγρα-ψε παλλά άρθρα σχετικά µε τον ατελή αντα-γωνισµό (imperfect competition), του ρό-λου των προσδοκιών στην Κευνσιανή οικο-νοµική θεωρία και της οικονοµικής ύφε-σης. Ενώ παρέµενε µαρξιστής, επηρεάστη-κε πολύ από την επανάσταση που έφερε ηδιατύπωση της Κευνσιανής οικονοµικήςθεωρίας. Μάλιστα µετα το 1936 και την έκ-δοση του βιβλίου του Kέυνς «GeneralTheory of Employment, Interest andMoney» έλαβε µέρος σε πολλές συζητή-σεις σχετικά µε τα νέα δεδοµένα που έφε-ρε στην οικονοµία αυτή η θεωρία. Την πε-ρίοδο 1939-40, έλαβε µέρος σε διάφορες

SWEEZ PAULΕΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΜΑΛΛΟΝ ∆Ε ΘΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ ΣΤΗΝ ΑΣΟΕΕ

Ο Paul Sweezy θεωρείται από τους κορυφαίους των ριζοσπαστικών οικονοµολόγων και ο κυριφαίος αµερικά-νος θεωριτικός µαρξιστής. Μαζί µε τους Marx και Schumpeter, µέσω της δουλείας του, κατάφερε να φέρει τηνιστορική ανάλυση και κριτική του καπιταλισµού ένα βήµα πιο µπροστά.

Ο Paul Sweezy (δεξιά) και ο Paul Baran στην Κούβα

20

έρευνες για κρατικές επιτροπές. Μέχριεκείνη την περίδο είχε γράψει περίπου 25άρθρα και κριτικές, εκ των οποίων τα σηµα-ντικότερα είναι 1)Expectations and theScope of Economics (1938) και2)Demand Under Conditions of Oligopoly(1939).

Ενδιαφέρον έχει πως ένας άνθρωποςπου είχε φοιτήσει στα καλύτερα οικονοµικάπανεπιστήµια του κόσµου και είχε διδαχείµόνο κλασσικές οικονοµικές θεωρίες κατέ-ληξε να «ασπάζεται» την µαρξιστική. Όπωςκαι ο ίδιος έλεγε, χρειάστηκε µια µεγάληεσωτερική πάλη ώστε η οικονοµική τουσκέψη να αποµακρυνθει από την κλασσικήθεωρία οριακής χρησιµότητας (marginalutility analysis) στη µαρξιστική εργασιακήθεωρία της αξίας, (labor theory of value).Μια µετάβαση η οποία δεν έγινε από τηνµία µέρα στην άλλη, αλλά κράτησε αρκετάχρόνια, από την στιγµή που οι 2 αυτοί δια-φορετικοί κόσµοι, αναδύουν τελείως δια-φορετικά ερωτήµατα και ανησυχίες σχετικάµε την λειτουργία του οικονοµίας και γενι-κότερα της οικονοµίας. Όµως, η επιλογήτου αυτή, είχε τροµερές συνέπειες όσοναφορά τον µαρξισµό και τη θεώρηση τουγια τον κόσµο.

Το βιβλίο του The Theory of CapitalistDevelopment είχε καινοτόµα και καθορι-στική συµβολή στη Μαρξιστική, δίνονταςβάρος στη ποιοτικό πρόβληµα αξίας(qualitative value problem) στην µαρξιστι-κή εργασιακή θεωρία της αξίας και στα θέ-µατα της που αφορούν τον µονοπολιακόκαπιταλισµό. Για παράδειγµα το ερώτηµα«Τι µας οδηγεί σε κρίση και σε ύφεση?»µετατρέπεται στο ερώτηµα «Τι µας οδηγείστην ανάπτυξη?».Μαζί µε το βιβλίο τουSchumpeter Capitalism, Socialism andDemocracy, αντικατρόπτιζαν την επίκαιρηκαι πολύπλοκη διαµάχη για το ιδεατό οικο-νοµικό σύστηµα και την επιλογή µεταξύ σο-σιαλισµού ή καπιταλισµού. Το ερώτηµα αυ-τό ήταν επίκαιρο και «καυτό», καθώς το1937 συνέβη µια δεύτερη οικονοµική ύφε-ση µετά το Μεγάλο Κραχ και πάλι η ανεργίαανέβηκε από το 14% σο 19%. Αυτό, για το∆υτικό κόσµο, ήταν µεγάλο σοκ καθώς νό-µιζαν ότι οι µέρες του Κραχ είχαν παρέλθειανεπιστρεπτι. Αυτή η τάση προς την ύφεση,που είχε ο καπιταλισµός εκείνη την περίο-δο, o Sweezey πίστευε ότι οφείλοταν στιςαντιθέσεις που εµφανίζονται στην καπιταλι-στική οικονοµική ανάπτυξη (π.χ. ρόλος τουκεφαλαίου) ένω σύµφωνα µε πολλούς συ-

ντηριτικούς (Schumpeter) έφταιγε ο πολιτι-κός έλεγχος στο καπιταλιστικό σύστηµα.

Κατά την περίοδο που οι ΗΠΑ εισήλθανστον 2ο Παγκόσµιο Πόλεµο, ο Sweezyήθελε να βοηθήσει σε αυτόν τον πόλεµοκατά του φασισµού. Έτσι το 1942 κατατά-χθηκε στο στρατό συνεισφέροντας κυρίωςµέσω του Office of Strategic Services(OSS). Ουσιαστικά, ο κύριος σκοπός τηςδουλειάς του ήταν να παρακολουθεί τιςεξελίξεις στην Βρατανική οικονοµική πολι-τική, καθώς ήταν ξεκάθαρο ότι αυτός ο πό-λεµος θα οδηγούσε σε µία αναδιοργάνωσητης παγκόσµιας οικονοµίας. Αυτό θα είχεως αποτέλεσµα τον επαναπροσδιορισµότων οικονοµικών σχέσεων µεταξύ των κρα-τών και σε αυτό το κοµµάτι οι ΗΠΑ θέλαννα είχαν το πάνω χέρι (κατά τον Sweezy«top dog»). Αυτές οι εµπειρίες ήταν ιδιαι-τέρος σηµαντικές για εκείον καθώς τονβοήθησε να καταλάβει την εξωτερική πολι-τική των ΗΠΑ και τον απώτερο σκοπό ναδηµιουργήσουν µια παγκόσµια ηγεµονία.

Ένα σηµαντικό κεφάλαιο στην ζωή τουSweezy, η απόφαση του, µετά την φυγή τουαπό το στρατό (ο πολεµος είχε τελειώσει),να µην συνεχίσει την ακαδηµαική του κα-ριέρα. Αν και είχε αρκετούς υποστηρικτέςκαι ενώ ήταν αρκετά γνωστός στον ακαδη-µαικό κύκλο, εκείνος αποφάσισε να πο-ρευτεί διαφορετικά. Οι συνθήκες για τηνπραγµατοποίηση καρίερας στον ακαδηµαι-κό χώρο για έναν µαρξιστή, δεν ήταν και οικαλύτερες δυνατές. Επίσης,προς αυτήν τηνκατεύθυνση βοήθησε και η υλοποίηση µιαςιδέας, η οποία υπήρχε στο µυαλό τουSweezy αρκετό καιρό. Η κυκλοφορία, µαζίµε τον Leo Huberman, ενός εβδοµαδιαίουπεριοδικού, του Monthly Review. ΤοMonthly Review χαρακτηρίστηκε ως τοηγετικό ανεξάρτητο Μαρξιστικό περιοδικότου κόσµου, ή τουλάχιστον του αγγλόφω-νου κόσµου. Παρακάτω παρτίθεται η άποψητου Business Week για το περιοδικό(1963): «a brand of socialism that isthorough-going and tough-minded,drastic enough to provide the sharpbreak with the past that manyleftwingers in the underdevelopedcountries see as essential. At the sametime they maintain a sturdyindependence of both Moscow andPeking…».

Μέσω του περιοδικού, ανοίχθηκαν πολ-λά θέµατα που αφορούσαν χώρες του τρί-του κόσµου, όπως οπόλεµος της Κορέας, ο

1ος πόλεµος στην Ινδοκίνα, ο πόλεµος στοΒιετνάµ, η προσπάθεια πραξικοπηµάτωνστην, «αυλή των ΗΠΑ», Λατινική Αµερικήκαι αλλού (π.χ. Ελλάδα). Βέβαια, η «προ-ώθηση» του καπιταλισµού στις τρίτες χώ-ρες, δεν γινόταν µόνο πολέµους, αλλά κυ-ρίως υπογείως και µε αντάλλαγµα εύνοιακαι πολλά δολλάρια. Για τους εκδότες καιτους συνεργάτες του περιοδικού η καπιτα-λιστική ανάπτυξη στον τρίτο κόσµο έχει ωςσυνέπεια τη µετατροπή του πλεονάσµατοςσε σπατάλη (κατανάλωση ειδών πολυτελεί-ας, γραφειοκρατία, διαφυγή κεφαλαίων καιφοροδιαφυγή). Η στηριγµένη σε µια τέτοιαστρέβλωση ανάπτυξη, όχι µόνο δεν µειώνειτην απόσταση µεταξύ κέντρου και περιφέ-

ρειας, αλλά παράγει στασιµοπληθωρισµό,ύφεση και αυξάνει τις ανισότητες και τηνεξάρτηση.

Σε τελική ανάλυση, καπιταλισµός γιατον τρίτο κόσµο σήµαινε πολλή εκµετάλ-λευση και καθόλου ευηµερία και ανάπτυ-ξη. Ένα από τα σηµαντικότερα θέµατα πουασχολήθηκαν οι εκδότες τους ήταν εκείνοµε τίτλο Cuba: The Anatomy of aRevolution και το οποίο κυκλοφόρησε τονΙούλιο-Αύγουστο του 1960 και φυσικά είχεsold out. Ήταν αποτέλεσµα της επίσκεψηςτου Sweezy και του Huberman στην Κούβαµετά την επανάσταση του 1959 και της πε-ποίθησης τους ότι η Κούβα κινήται προς τοσοσιαλισµό.

Ο Sweezy ζώντας στην περίοδο του Μα-καρθισµού και όντας γνωστός µαρξιστής,θα ήταν αδύνατο να µην έχει ζήσει διώξεις.Κατηγορήθηκε για «υπονοµευτικές ενέρ-γειες» (παντου υπάρχουν υπονοµευτές…)κυρίως λόγω της ενεργούς συµµετοχήςστην καµπάνια του προοδευτικού HenryWallace (1948) και λόγω µιας διάλλεξης

Μ Α Ρ Τ Υ Ρ Ι Α Φ Ο Ι Τ Η Τ Ρ Ι Α Σ Τ Η Σ Ε Π Ο Χ Η Σ

H πορεία του Sweezy ήταν σηµαντικότατη λόγω της καθαρότητας του λόγουτου αλλά και της σπουδαίαςκριτικής σκέψης του, που κατέστησε τον µαρξισµό«ελκυστικό» και επίκαιρο σε εποχές οπου οκαπιταλισµός αναπτυσσότανραγδαία.

21

του στο πανεπιστήµιο του New Hampshire.Λόγω περιφρόνησης του δικαστηρίου, οδη-γήθηκε στις τοπικες φυλακές, όπου αφέ-θηκε µε χρηµατική εγγύηση. Στο Ανώτατο∆ικαστήριο των ΗΠΑ δικαιώθηκε µετάτηνέφεση που άσκησε κατά της πρώτης από-φασης.

Παράλληλα µε την έκδοση του MonthlyReview, ξεκίνησε το 1952 και η εκδοτικήσειρά Monthly Review Press, που ασχο-λιόταν στην κυκλοφορία βιβλίων ή εκθέσε-ων-επιθεωρήσεων (reports και reviews)µε θέµατα τα ίδια µε του περιοδικού. Η κί-νηση αυτή, θεωρήθηκε από τους εκδότεςτου περιοδικού επιτακτική ανάγκη λόγω τουµακαρθισµού. Είναι κατανοητό ότι σε µια τέ-

τοια µαύρη περίοδο, κανένας εκδότης δενθα αναλάµβανε την έκδοση «επικύνδυ-νων» βιβλίων. Υπο τη σκέπη της MonthlyReview Press, εκδόθηκαν πολλά σηµαντι-κά βιβλία όπως: The Empire of Oil (1955)-Harvey O’Connor, The Political Economyof Growth (1957)-Paul Baran, The UnitedStates, Cuba and Castro (1963)-WilliamAppelman William, Fanschen (1966)-William Hinton.

Ένα από τα σηµαντικότερα έργα τουSweezy σε συνεργασία µε τον Paul Baranείναι το Monopoly Capital: An Essay onthe American Economic and Social Order.Το έργο τους αυτό, που εκδόθηκε το 1966,αποτέλεσε µια βασική συνεισφορά στηνΜαρξιστική θεωρία αφού µετατόπισε τηνεστίαση από την υπόθεση της ανταγωνιστι-κής οικονοµίας στην µονοπωλιακή φύσητων περισσότερων και σηµαντικότερων κλά-δων, που κυριαρχούνται από γιγαντιαίεςεπιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις αυτές µπο-ρούν να διατηρούν τις τιµές τους ψηλά, χω-ρίς να ενδιαφέρονται αν το πλεόνασµα τους

θα απορροφηθεί από τους καταναλωτές,αφού υπολογίζουν πως αυτό θα απορρο-φηθεί από τις ιµπεριαλιστικές και στρατιω-τικές δαπάνες των κυβερνήσεων. Το σύστη-µα, σύµφωνα µε τους συγγραφείς, µπορείπροσωρινά να λειτουργήσει οµαλά µε βάσηκάποιες κεϋνσιανού τύπου πολιτικές, όµωςη σταθερότητα τους απειλείται από τις χώ-ρες του τρίτου κόσµου και τον αγώνα ενά-ντια στην νέο-αποικιακή κυριαρχία. Γενικό-τερα, προσπάθησαν να απαντήσουν στοερώτηµα : «Γιατί, αν υπάρχει τόσο ισχυρήτάση προς την ύφεση στον καπιταλισµό, αυ-τό το σύστηµα (καπιταλισµός) συνεχίζει νααναπτύσεται και να ακολουθείται σε όλοκαι περισσότερες χώρες;». Είναι σηµαντικό

να αναφέρουµε την παγκόσµια συγκυρίαεκείνης της περιόδου, όταν η παγκόσµιαηγεµονία των ΗΠΑ γινόταν σιγά σιγά πραγ-µατικότητα και µάλιστα αναφερόταν ωςgolden age (ελαφρώς παραπλανητικά στηνπραγµατικότητα).

Το 1968 ο Huberman πέθανε, και συ-νεκδότης του Monthly Review έγινε οHarry Magdoff. O ίδιος βοήθησε και στηνολοκλήρωση του βιβλίου Vietnam: TheEndless War, 1954-1970, ένα βιβλίο πουείχαν συνγράψει από κοινού ο Sweezy καιο Huberman. Με τον νέο του συνεκδότητου, εγκαινίασαν µια σειρά αναλύσεων πά-νω στην οικονοµία των ΗΠΑ (Reviews ofthe Month) στο Monthly Review. Η σπου-δαία αυτή συνέγια, καθώς ο Sweezy είχετροµερή δυνατότητα οικονοµικής ανάλυσηςκαι ο Magdoff βαθύτατη γνώση των στατι-στικών οικονοµικών στοιχείων της κυβέρνη-σης των ΗΠΑ, έδωσε στον κόσµο, εκτόςαπό άρθρα, και σπουδαία βιβλία. Χαρακτη-ριστικότερα είναι τα εξής: The Dynamics ofU.S. Capitalism (1970), The End of

Prosperity (1977), The Deepening Crisisof U.S. Capitalism (1980), Stagnation andthe Financial Explosion (1987), και TheIrreversible Crisis (1988).

Βεβαίως είναι αναγκαίο να ανφερθούµεστην θεώρηση του Sweezy σχετικά µε άλλα2 µη-καπιταλιστικά εγχειρήµατα, την Χιλήκαι την Κίνα. Υπάρξε θερµός υποστηρικτήςτου Αλιέντε του οποίου η κυβέρνηση ανέ-βηκε δηµοκρατικά στην εξουσία. Όµως οSweezy και ο Magdoff θεωρούσαν ότι χω-ρίς στρατιωτική δύναµη να τους υποστηρίζειη προσπάθεια µετάβασης της Χιλής στονσοσιαλισµό θα ήταν ευάλωτη. Αυτό επιβε-βαιώθηκε από την Ιστορία, και η πεποίθησητου, ότι στην περιφέρεια των HΠΑ µόνοένοπλη επανάσταση µπορεί να επιτευχθει,έγινε ισχυρότερη. Για την Κίνα, θεωρούσεότι η επανάσταση ήταν σε διαρκή κίνδυνο,λόγω της πιθανότητας να ανδυθεί µια νέατάξη, πράγµα που θα κατέστρεφε την προο-πτική της επανάστσης και θα βοηθούσεστην παλινόρθωση του καπιταλισµού. Εκτων πραγµάτων, οι φόβοι του επιβεβαιώθη-καν σε µεγάλο µέρος. Για την ΣοβιετικήΈνωση, το 1990 δήλωσε : «The conclusionthat emerges from this analysis, is thatthe crisis of the Soviet Union and thecollapse of its East European allies wasnot due to the failure of socialism. Thestruggle for socialism in the Soviet Unionas recounted above, was lost long beforewith the consolidation of a class system,and it was this system which, despite itsundoubted achievements, ultimatelyfailed.»

Εν κατακλείδι, η πορεία του Sweezyήταν σηµαντικότατη λόγω της καθαρότηταςτου λόγου του αλλά και της σπουδαίας κρι-τικής σκέψης του, που κατέστησε τον µαρ-ξισµό «ελκυστικό» και επίκαιρο σε εποχέςοπου ο καπιταλισµός αναπτυσσόταν ρα-γδαία. Ερωτόµενος το 1999, για το αν ο κό-σµος είναι πιο κοντά στον σοσιαλισµό απότην εποχή που πρωτοεκδόθηκε το MonthlyReview, απάντησε: “Well, if socialism isever going to happen, we’re nearer to itnow than we were then.”

Κύρια πηγή :Memorial Service for Paul Marlor Sweezy(1910-2004) by John Bellamy Fosterhttp://web.chungbuk.ac.kr/~ahnsah/tnboard/read.cgi?board=book_board&y_number=119&nnew=1

Ν. Αργυρίου

Μ Α Ρ Τ Υ Ρ Ι Α Φ Ο Ι Τ Η Τ Ρ Ι Α Σ Τ Η Σ Ε Π Ο Χ Η Σ

22

OΤΑΝ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ

Λίγα λόγια για τους Ζαπατίστας

HΤσιάπας είναι η νεότερη καιµια από τις φτωχότερες πο-λιτείες του Μεξικού. Το 1/3περίπου των κατοίκων τηςείναι ιθαγενείς, απόγονοιτων Μάγιας και των Ολµέ-

κων. Οι αυτόχθονες της Τσιάπας έζησανκαι άντεξαν εδώ και περίπου 5 αιώνες τησυστηµατική γενοκτονία στην αρχή, την εκ-µετάλλευση και τον απάνθρωπο ρατσισµόστη συνέχεια. Ώσπου την 1η Ιανουαρίουτο1194, ύστερα από 10 χρόνια σιωπηλήςπροετοιµασίας, χιλιάδες ένοπλοι ιθαγε-νείς, οργανωµένοι στον Ζαπατιστικό Στρα-τό Εθνικής Απελευθέρωσης (ΕΖLN), κατέ-λαβαν τα µεγαλύτερα αστικά κέντρα τηςπολιτείας φωνάζοντας «φτάνει πια» καιαπαιτώντας «δηµοκρατία ελευθερία και δι-καιοσύνη», όχι µόνο για αυτούς αλλά καιγια όλους τους Μεξικανούς. Παρόλο πουη εξέργεση αυτή κατεστάλη από το µεξικά-νικο στρατό και οι Ζαπατίστας αναγκάστη-καν να υποχωρήσουν στην ενδοχώρα, ηισχυρή αλληλεγγύη που εκδηλώθηκε τό-σο σε εθνικό επίπεδο όσο και παγκόσµιαανάγκασε το κράτος να υπογράψει εκεχει-ρία µαζί τους.

Ο «καφέ» χρυσόςΟ καφές έχει τεράστια αξία ως εµπό-

ρευµα: µε ετήσιο οικονοµικό κύκλο άνωτων 70 δις δολαρίων, κατέχει την 2η θέση,πίσω µόνο από το πετρέλαιο, στην παγκό-σµια αγορά πρώτων υλών. Εκατοντάδεςεκατοµµύρια άνθρωποι παγκοσµίως εξαρ-τώνται οικονοµικά από τον καρπό αυτό. Ταοφέλη του καφέ όµως, δεν κατανέµονταικαθόλου ισότιµα σε όσους εµπλέκονταιστον οικονοµικό του κύκλο. Από τον τερά-στιο τζίρο που αποφέρει το προϊόν περί-

που το 2% εισπράττεται από τους παραγω-γούς ενώ σχεδόν το σύνολο πηγαίνειστους διάφορες µεσάζοντες εµπορίας καιεπεξεργασίας καφέ κυρίως στις µεγάλεςπολυεθνικές που ελέγχουν την αγορά.Όµως, το 1989 ο παγκόσµιος οργανισµόςκαφέ εγκατέλειψε τις προστατευτικές ρυθ-µίσεις για την τιµή του. Παράλληλα, η πα-γκόσµια τράπεζα και το ∆ΝΤ παρείχαν γεν-ναιόδωρα δάνεια για την ανάπτυξη τηςκαλλιέργειας καφέ σε χώρες που µέχριτότε δεν παρήγαγαν µε αποτέλεσµα τηνυπερπροσφορά του προϊόντος. Οι τιµέςστα διεθνή χρηµατιστήρια κατέρευσαν καιέκτοτε, παρά τις παροδικές αναλαµπές,κυµαίνονται σε χαµηλά επίπεδα. Αυτή ηλεγόµενη κρίση του καφέ δεν επηρέασετις εταιρίες εµπορίας και διακίνησης. Οιµεγάλες πολυεθνικές γνώρισαν σηµαντι-κή αύξηση των κερδών: η µείωση της τιµήςτης πρώτης ύλης δεν µεταφέρθηκε στουςκαταναλωτές αλλά στους µετόχους. Η µι-κροκαλλιεργητές ήρθαν αντιµέτωποι µεµια πραγµατική καταστροφή. Αναγκάστη-καν να εγκαταλείψουν τα χωριά τους καινα µεταναστεύσουν στα µεγάλα αστικά κέ-ντρα η στις ΗΠΑ. Χιλιάδες «εξαφανίστη-καν», προσπαθώντας να περάσουν την νε-κρή ζώνη των συνόρων ΗΠΑ-Μεξικό. Το1993 έφτασαν να πληρώνουν οι µεσάζο-ντες (τα λεγόµενα τσακάλια) µέχρι και 8Παισός (60 λεπτά του ευρώ) για ένα κιλόκαφέ ενώ η τιµή µεταπώλησης του στηνΕυρώπη ξεπερνούσε τα 10 ευρώ.

Οι ζαπατιστικοί συνεταιρισµοίΜετά την εξέγερση οι ιθαγενείς προχώ-

ρησαν στην οικοδόµηση της αυτονοµίαςτους απέναντι στο µεξικανικό κράτος πουδεν αναγνώριζε τα αιτήµατά τους. Σκοπόςτων παραγωγών ήταν να εξασφαλίσουνέναν εναλλακτικό τρόπο διάθεσης και εξα-

γωγής του καφέ τους που θα τους επέτρε-πε να αποφύγουν την καταστρεπτική εξάρ-τηση από τα «τσακάλια» και την απρόβλε-πτη παγκόσµια αγορά. Ο πρώτος συνεταιρι-σµός καφέ (το 1997) µε µέλη αποκλειστι-κά ζαπατίστας ήταν η Mut Vitz (το βουνότων πουλιών) στην περιοχή Σαν Χουάν δελα Λιµπερτάδ των Λος Άλτος της Τσιάπας.Σε 3 µόνο χρόνια πενταπλασιάστηκε η πο-σότητα εξαγωγής και τα µέλη αυξήθηκανσηµαντικά. Έτσι το 2001 ξεπήδησε έναςνέος συνεταιρισµός στο Παντελό των ΛοςΆλτος και ονοµάστηκε Yachil XojobalChulchan (το νέο φως του ουρανού). Οτρίτος συνεταιρισµός καφέ που λειτουργείστην Τσιάπας είναι ο Yochin Tayel Kinal(αρχίζοντας να δουλεύουµε την νέα γη)και έχει έδρα στο Αλταµιράνο και υπάγεταιστο συµβούλιο καλής διακυβέρνησης τηςΜορέλια. Σήµερα ο ζαπατιστικός καφέςδιακινείται σε 10 ευρωπαϊκές χώρες και τατοπικά εγχειρήµατα συνδέονται µεταξύτους µέσω ενός οριζόντιου δικτύου τουRedProZapa. Ο ΣΠΟΡΟΣ συµµετέχει στοRedProZapa από το 2005. Προµηθεύο-νται τον καφέ από την Café Libertad πουεδρεύει στο Αµβούργο της Γερµανίας. ∆η-µιουργήθηκε το 2000 από όσους συµµε-τείχαν στην οµάδα αλληλεγγύης στουςΖαπατίστας της γερµανικής αναρχοσυνδι-καλιστικής οµοσπονδίας FAU διακινώνταςαρχικά εθελοντικά τον καφέ σε πολιτικούςχώρους. Αργότερα οργανώθηκαν σε ένασυνεταιρισµό και κατάφεραν να δηµιουρ-γήσουν ένα µαζικό, αλλά αυτόνοµο δίκτυοπώλησης του καφέ έξω από τα επίσηµαεµπορικά κυκλώµατα. Ο συνεταιρισµός εί-ναι µη κερδοσκοπικός και µε το πλεόνα-σµα από την πώληση του καφέ καταφέρ-νουν να αγοράζουν κάθε χρόνο µεγαλύτε-ρη ποσότητα καφέ, να ρίχνουν την τιµή πώ-

Η Α.Ρ.ΕΝ.Α. υποστηρίζει τον ΣΠΟΡΟ, µέλη της οποίας συµµετέχουν ενεργά σε αυτόν, δείχνοντας αλληλεγγύη στον αγώνα των Ζαπατίστας. Σπόρος: Σπ. Τρικούπη 21, Αθήνα, τηλ 210 3801375, e-mail: cosmolidario@yahoogroups.com)

23

α των Ζαπατίστας. Σπόρος: Σπ. Τρικούπη 21, Αθήνα, τηλ 210 3801375, e-mail: cosmolidario@yahoogroups.com)

λησης για τους καταναλωτές, να ενισχύ-ουν µε ένα ποσοστό της τιµής πώλησηςπρογράµµατα αλληλεγγύης και να δηµι-ουργούν θέσεις εργασίας. Εκδίδουν επί-σης ένα περιοδικό και άλλο έντυπο υλικόγια τον ζαπατιστικό αγώνα.

Επιµέλεια: Σοφία Σταµατέλου

ΣπόροςΣπόρος

24

Hανεπιθύµητη εγκυµοσύνη,αποτελεί οξύ και πολλές φο-ρές τραγικό πρόβληµα. Η λύ-ση της έκτρωσης που πολλοίµας εφαρµόζουµε υπόγειακαι που πάει να γίνει κοινωνι-

κός θεσµός είναι και αυτή τραγική καθότιδηµιουργεί πολλά προβλήµατα στη γυναί-κα. Ενώ αφήνει άθικτες τις ρίζες του προ-βλήµατος καταπατεί το πιο στοιχειώδες αν-θρώπινο δικαίωµα, το δικαίωµα της ζωής,της πιο αδύναµης και ανυπεράσπιστηςυπάρξεως, του εµβρύου. Το επιχείρηµα ότιτο έµβρυο µέχρι 3 µηνών δεν είναι άνθρω-πος, δεν προσβάλλει µόνο τη λογική τουαπλού ανθρώπου, αλλά ανατρέπει µονο-µιάς τις πιο σύγχρονες επιστηµονικές κατα-κτήσεις στη βιολογία, στη γενετική, στην εµ-βρυολογία κ.τ.λ. Η επιστήµη σήµερα έχειαποφανθεί, η ζωή ξεκινά από τη στιγµή τηςσύλληψης.

Το δικαίωµα στη ζωή είναι αναφαίρετοκαι αυτό φαίνεται πως το γνώριζαν πολύκαλά και οι πρώτες φεµινίστριες οι οποίεςείχαν ξεκάθαρη θέση εναντίων της έκτρω-σης. Πίστευαν ότι παραβιάζει τα βασικάαξιώµατα του φεµινισµού, που περιλάµβα-ναν µη βία, κατάργηση των διακρίσεων καιδικαιοσύνη για όλους. Η έκτρωση γι’ αυτέςαποτελούσε την ύψιστη µορφή εκµετάλ-λευσης της γυναίκας. ∆εν δίσταζαν να χρη-σιµοποιήσουν φράσεις όπως παιδοκτονίακαι φόνος παιδιού. Αρκετά τραβηγµένεςαλλά δεδοµένων των τότε συνθηκών κατα-νοητές. Η Elizabeth Candy Stanton πρωτο-πόρα φεµινίστρια είχε πει «Όταν φρονούµεότι η γυναίκα αντιµετωπίζεται ως περιουσια-κό στοιχείο, είναι ατιµωτικό για τις γυναίκεςτο ότι θα έπρεπε να αντιµετωπίζουµε ταπαιδιά µας σαν περιουσιακό στοιχείο, τοοποίο διαχειριζόµαστε κατά τα κέφια µας.»(Επιστολή στην Julia Ward Howe, 16 Οκτω-βρίου 1873, καταγεγραµµένη στο ηµερολό-γιο της Howe στη βιβλιοθήκη του πανεπι-στηµίου του Harvard). Βέβαια θεωρούσανυπεύθυνους για τις εκτρώσεις τους άνδρεςκαι την ανδροκρατούµενη κοινωνία πουεξανάγκαζαν τη γυναίκα να ρίξει το παιδί ανο τρόπος που το απέκτησε εναντιωνόταν στοτότε κοινωνικό κατεστηµένο. Αλλά ακόµακαι σήµερα οι απόψεις των σύγχρονων γυ-ναικών δεν διαφέρουν τόσο. Η κα. Καρα-γιάννη από το Πανελλαδικό Κίνηµα Γυναι-κών είχε δηλώσει «θα µου επιτρέψετεόµως να πιστεύω πως οι γυναίκες που φα-νατικά φωνάζουν υπέρ της νοµιµοποίησηςµε τόσα συνθήµατα, κατά βάθος επιθυµούνµε το νόµο τις τύψεις τους. Είναι γνωστό,πως στην Αµερική, στις ειδικές κλινικέςεκτρώσεων, προβλέπεται να υπάρχει ψυχία-τρος, που θα βοηθήσει τη γυναίκα να ξανα-βρεί την ψυχική της ισορροπία µετά την άµ-

βλωση»Σήµερα, αρκετά χρόνια µετά, πολλές

από τις αιτίες που οδηγούσαν τότε στηνέκτρωση συνεχίζουν να υπάρχουν. Το πρό-βληµα έγκειται στο γεγονός ότι η κοινωνίακαι το κράτος αδυνατούν σε πολλές περι-πτώσεις να παρέχουν τις απαραίτητες συν-θήκες για να µεγαλώσει ένα παιδί οδηγώ-ντας έτσι µε µαθηµατική ακρίβεια χιλιάδεςγυναίκες στην έκτρωση. Η κοινωνική κατα-κραυγή που µπορεί να υποστεί µια γυναίκαείτε επειδή έµεινε έγκυος εκτός γάµου είτεγια το νεαρό της ηλικίας της, οι δυσκολίεςστην ανατροφή λόγω έλλειψης οικονοµι-κών πόρων είναι στην πλειονότητα τους οιλόγοι που οδηγούν σήµερα µια γυναίκα στογυναικολόγο της. ∆εν µπορεί όµως ναπαραβλέψει κανείς ότι όντως υπάρ-χουν πολλές περιπτώσεις πουη γέννηση του παιδιού ισο-δυναµεί µε το θάνατο τουη ακόµα χειρότερα καιµε το θάνατο της µητέ-ρας του. Περιπτώσειςόπου σίγουρα τοπαιδί θα οδηγηθείστο θάνατο αργά ηγρήγορα. Χαρακτηρι-στικό παράδειγ-µα είναι τοστίγµα όπου οι πιθανότητεςκάποιου παιδιού που πάσχει ναεπιβιώσει είναι σχεδόν ανύπαρκτες.

Υπάρχουν βεβαίως και περι-πτώσεις όπου οι λόγοι τηςέκτρωσης είναι κάπως διαφορε-

τικοί. Γυναίκες καριέρας όπου µια εγκυµο-σύνη είναι επιθυµητή µόνο όταν είναι «προ-γραµµατισµένη» ή ακόµα, εφήµερες σχέ-σεις που οδηγούν σε «ανεπιθύµητα» απο-τελέσµατα και για τους δυο. Κανείς δενµπορεί να καταδικάσει κάποιον για τα σχέ-δια που κάνει για τη ζωή του ή για τον τρό-πο που επιλέγει να ζήσει και να εκφράσειτη σεξουαλικότητα του. Αυτό θα ήταν βήµαπίσω σε αναχρονιστικές και πεπαλαιωµένεςαντιλήψεις. Ούτε βεβαίως οι ηθικοπλαστι-κές ρητορείες κυρίως εκπροσώπων της εκ-κλησίας για το θέµα όπου προσπαθούν ναενοχοποιήσουν τη µητέρα ασκώντας τηςπολλές φορές ψυχολογική βία βοηθούνστην επίλυση του προβλήµατος. Αντιθέτωςτέτοιες µέθοδοι διαιωνίζουν το πρόβληµαπροκαλώντας συγκρούσεις µεταξύ τωνπλευρών που τάσσονται υπέρ ή εναντίωντης άµβλωσης.

Ανεξάρτητα αν µια γυναίκα αποφασίσεινα γεννήσει ένα παιδί ή όχι οι αλλαγές στηζωή της θα είναι πολύ σηµαντικές. Σχεδόντο 60% των γυναικών που κάνουν έκτρωσηεπιχειρούν να αυτοκτονήσουν και το 28%δυστυχώς το καταφέρνει, ενώ πάρα πολλέςπαρουσιάζουν ψυχολογικά προβλήµατα.Ακόµα οι επιπτώσεις στην υγεία της µπορείνα είναι πολύ σηµαντικές όπως ο διπλασια-σµός των πιθανοτήτων εµφάνισης καρκίνου

του µαστού για κάθε µια έκτρωσηπου κάνει κάποια.

Όλα αυτά πρέ-πει να αποτελούνεπιχειρήµατα γιατο ενδιαφέρον καιτην ευαισθητο-ποίηση τόσο τηςπολιτείας όσοκαι της κοινω-

νίας και όχιαφορµές για δια-µάχες. Πρέπει να

σταθούµε δίπλα στηγυναίκα τόσο όταναποφασίζει να φέρει

έναν άνθρωπο στον κό-σµο αλλά ακόµη περισσότερο

όταν αποφασίζει να µην το κάνει.Σαπφώ

AΜΒΛΩΣHΠΡΟΒΛΗΜΑ Ή ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ; Σε κάθε εγκυµοσύνη υπάρχουν τρία πρόσωπα. Κάθε ένα από αυτά µε τιςδικές του ιδιαιτερότητες. Αναµφίβολα θα µπορούσε κανείς να πει πως οδυσκολότερος ρόλος είναι αυτός της γυναίκας. Είναι όµως; Η απάντησηείναι δύσκολη. Αν βεβαίως µπορούµε να ισχυριστούµε ότι υπάρχει ξε-κάθαρη απάντηση.

25

ΟνοµασίαΗ Ένωση της Μυανµάρ (Πρώην Βιρµα-

νία ή Μπούρµα) είναι η µεγαλύτερη χώρατης ΝΑ Ασίας και συνορεύει µε την Κίνα,το Λάος, την Ταυλάνδη, το Μπαγκλαντέςκαι την Ινδία ενώ βρέχεται από την θάλασ-σα του Ανταµάν. Η Βιρµανία απέκτησε τηνανεξαρτησία της από το Ηνωµένο Βασί-λειο το 1948 ως Ένωση της Βιρµανίας.Μετονοµάστηκε σε «Σοσιαλιστική ∆ηµο-κρατία της Ένωσης της Βιρµανίας», το1988 ονοµάτηκε και πάλι «Ένωση της Βιρ-µανίας» και τελικά το 1989, ελεω χούνταςστρατιωτικών, το Κρατικό Συµβούλιο Απο-καταάστασης του Νόµου και της Τάξης πή-ρε την απόφαση για το σηµερινό όνοµατης.

ΙστορικόΤο 1989 οι στρατιωτικοί βρήκαν την ευ-

καιρία να εγκαθιδρύσει την χούντα, λόγωτης αναταραχής στο εσωτερικό της χώρας(γιγάντωση του ανταρτικου των Κάρενκτλ.). Μάλιστα το 1990 οι στρατιωτικοί θέ-λησαν να κάνουν εκλογές. Το αποτέλεσµατους, ήταν η αντιπολίτευση να λάβει το82% των ψήφων, αλλά φυσικά ο στρατόςδεν παρέδωσε την εξουσία. Από τότε ηχούντα ασκεί ένα ανελέητο καταπιεστικόκαθεστώς, όπου καριαρχούν η βία, οι αυ-θαίρετες συλλήψεις, η παραγωγή-διακίνη-ση ναρκωτικών, το ξέπλυµα βρώµικουχρήµατος ενώ ο στρατός απορροφά το40% του προηπολογισµού της χώρας.

∆ιεθνής ΣτάσηΗ ∆ύση υποτίθεται ότι έχει επιβάλει κυ-

ρώσεις, σύµφωνα µε τις οποίες οι ΗΠΑ καιΗ ΕΕ δεν µπορούν να έχουν δοσοληψίεςµε την Μυανµάρ. Μάλιστα για αυτόν τονσκοπό έχει καταρτιστεί κατάλογος µε τις«απαγορευµένες επιχειρήσεις» τηςΜυανµάρ. Φυσικά, σε αυτόν το κατάλογοδεν υπάρχουν επιχειρήσεις που δραστη-ριοποιούνται σε τοµείς ενέργειας (πετρέ-

λαιο ή φυσικό αέριο) ή ξυλείας. Έτσι ηγαλλική Total και η αµερικάνικη Chevronκάνουν εύκολα business στην Μυανµάρ,συµµετέχοντας στον υποθαλάσσιο αερια-γωγό της Γιαντάνα (Yadana Gas Trans-portation Project για να το βρείτε εύκολαστο Internet). Γενικά, η Total και µε διά-φορες άλλες business καταλήγει να συµ-βάλλει κατά 7 % στον προυπολογισµό τηςχώρας, όντας µε αυτόν τον τρόπο το σηµα-ντικότοτερο στήριγµα της χούντας.

Σεπτέµβριος 2007∆εκάδες χιλιάδες βουδιστές µοναχοί

κατέβηκαν στον δρόµο, µε διάχυτη ελπίδαότι η χούντα θα δίσταζε να χρησιµοποίησειβία εναντίον τους. Παρόλα αυτά, ο στρατόςκαι η αστυνοµία, ξυλοκόπησαν και τραυ-µάτισαν θανάσιµα πολλούς από αυτούς.Ανεπισήµως, οι νεκροί µπορεί να είναι καιεκαντοντάδες καθώς, και στην καταστολήτων φοιτητικών κινητοποιήσεων, το 1988,ο πραγµατικός αριθµός µάλλον δεν θαγνωστοποιηθεί ποτέ. Οι πληροφορίες έρ-χονται αποκλειστικά από το διαδίκτυο, µεγνωστότερο βίντεο εκείνο της εν ψυχρώεκτέλεσης του ιάπωνα φωτορεπόρτερ,Κέ-ντζι Ναγκάι, εν µέσωκαταδιωκόµενων δια-δηλωτών στους δρόµους της Ρανγκούν.Στις αρχές του Οκτώβρη, η χούντα φαίνεταινα έχει καταστήλει τις διαδηλώσεις ενώ ηκίνηση µατ του κράτους ήταν να κόψουν τοκεντρικό δίκτυο Internet.

ΑντίδρασηΗ αντίδραση της ∆ύσης ήταν και πάλι

χαλαρή. Ο Ιµπραήµ Γκαµπάρι, ο ειδικόςαπεσταλµένος των Ηνωµένων Εθνών, µετάτην 4µερη επίσκεψη του (29/9-2/10), δεν

κατάφερε και πολλά, η ΕΕ σε κείµενο πουυιοθετήθηκε στο Λουξεµβούργο, οι Ευρω-παίοι υπουργοί Εξωτερικών, "κρίνουν ανα-γκαίο να συνεχιστούν οι άµεσες πιέσειςστο καθεστώς" της Μιανµάρ κυρίως µέσω"της επιβολής εµπάργκο στα προϊόντα ξυ-λείας και µετάλλου καθώς και στις πολύ-τιµες πέτρες που εισάγονται" από τη Μιαν-µάρ αλλά και στις εξαγωγές προς τη χώραυλικών που σχετίζονται µε τα ανωτέρωπροϊόντα. Τίποτε δεν ακούστηκε και πάλιγια τους τοµείς της ενέγειας… Ο πρέσβηςτης Κίνας στο Συµβούλιο Ασφαλίας θεω-ρεί ότι τα γεγονότα είναι «κυρίως εσωτερι-κά» ενώ µε την γραµµή της φαίνεται νασυµφωνεί και η Ρωσία. Μια τελείως ασή-µαντη πληροφορία είναι ότι η Ρωσία και ηΚίνα είναι οι βασικοί προµηθευτές όπλωντης Μυανµάρ. Ο δε Ιάπωνας πρωθυπουρ-γός εξέφρασε την θλίψη του (?) για τηνδολοφονία του ρεπόρτερ…

ΚατακλείδαΤο παρόν άρθρο έχει ως σκοπό την κα-

ταγραφή της κατάστασης εντός της Μυαν-µάρ και του διεθνούς παιχνιδιού συµφε-ρόντων µε θύµα τον λαό της Μυανµάρ. Θε-ωρώ ότι είναι πολύ πιο σηµαντικό να γρά-ψω για το πώς δηµιουργήθηκε η χούντα,από ποιους στηρίζεται αλλά και της τρισά-θλιας συµπεριφοράς των Μεγάλων ∆υνά-µεων (όποια πέτρα της Ιστορίας και αν ση-κώσεις, θα τις βρεις από κάτω…) παρά νααναλύσω τους τρόπους καταστολής πουπροτιµά η χούντα της Μυανµάρ. Ούτως ήάλλως, η τακτική των στρατιωτικών καθε-στώτων είναι κοινή διεθνώς και ευρέωςγνωστή…

Ν. Αργυρίου

ΜΥΑΝΜΑΡΌπως είναι ευρέως, πλέον, γνωστό µέσα στον Σεπτέµ-βρη, ξεκίνησαν στη Μυανµάρ καθηµερινές διαδηλώσειςβουδιστών µοναχών µε αφορµή την απόφαση της κυβέρ-νησης για διαπλασιασµό της τιµής του πετρελαίου, στιςοποίες συµµετείχαν χιλιάδες εργάτες και φοιτητές.Αποτέλεσµα; Μέχρι τις 28/9 (επίσηµα τουλάχιστον) εί-χαν σκοτωθεί 14 άνθρωποι. Αλλά ας τα πάρουµε ταπράγµατα από την αρχή.

ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΧΩΜΑΤΑ

Siteογραφίαwww.cdainc.com/publications/cep_field_visits.php

www.left.gr l www.skai.gr l www.enet.gr l www.tanea.gr

news.bbc.co.uk l wordpress.com l www.reuters.com

Το ελληνικό κράτος περιγράφεται ως έθνος-κράτος δηλαδή κράτος µε ένα και µονα-δικό έθνος. Ένα έθνος που οφείλει τη λάµψη του στον αρχαίο ελληνικό κόσµο και τησυνέχειά του στον χριστιανισµό. Η φυλετική καθαρότητα αποτελεί ένα ακόµη καύχη-µα του ελληνισµού. Η εδραίωση τέτοιων επικίνδυνων εννοιών όπως της εθνικήςενότητας, της φυλετικής καθαρότητας έχει τη βάση της στην καταπάτηση ανθρωπί-νων δικαιωµάτων όπως αυτό της ελευθερίας, της αυτοδιάθεσης, της ανεξιθρησκίας,

της ζωής.

26

Tο ελληνικό κράτος καταπάτη-

σε κατά συρροή τα ανθρώ-

πινα δικαιώµατα των κατοί-

κων της περιοχής της Μακε-

δονίας ασχολούµενο µε το

µακεδονικό ζήτηµα. Πριν και

µετά την προσάρτηση τµήµατος της Μακε-

δονίας άρχισε µια προσπάθεια εκ µέ-

ρους της ελληνικής κυβέρνησης να επι-

κρατήσει το ελληνικό στοιχείο έναντι των

άλλων εθνικών οµάδων που κατοικούσαν

στη Μακεδονία. Μια άλλη οµάδα ανθρώ-

πων η οποία αποτελούσε σηµαντικό πλη-

θυσµιακό ποσοστό της Μακεδονίας είναι

οι σλαβόφωνοι µακεδόνες, αποκαλούµε-

νοι και ως Σλαβοµακεδόνες.

Μετά την κατάρρευση της οθωµανικής

αυτοκρατορίας και την χάραξη των νέων

συνόρων από ανίδεους περί της πραγµατι-

κής κατάστασης που επικρατούσε στη Μα-

κεδονία, οι Σλαβοµακε-

δόνες έχοντας κοινή

γλώσσα, κοινούς χο-

ρούς και τραγούδια,

βρέθηκαν σκορπισµένοι

σε τρεις χώρες: Σερβία,

Βουλγαρία, Ελλάδα.

Αναφέρθηκε παρα-

πάνω ότι έγινε προσπά-

θεια της ελληνικής κυ-

βέρνησης να επικρατή-

σει το ελληνικό στοιχείο

ή να εξαφανιστεί το σλα-

βικό στοιχείο είναι µια

καλύτερη διατύπωση.

Οι Σλαβοµακεδόνες δεν

είχαν το δικαίωµα να µι-

λήσουν τη δική τους

γλώσσα, να χαρούν µε

τα τραγούδια τους και

τους χορούς τους. Κατα-

σκοπεύονταν από ανθρώπους της ελληνι-

κής κυβέρνησης οι οποίοι κατέδιδαν

στην αστυνοµία όσους µιλούσαν σλαβικά.

Στη συνέχεια η αστυνοµία τους ξυλοκο-

πούσε και τους ανάγκαζε να ποιούν ρετσι-

νόλαδο. Στα σχολεία διδάσκονταν µόνο τα

ελληνικά κάτι που αντιτίθεται σε διεθνείς

συνθήκες οι οποίες υποχρεώνουν την Ελ-

λάδα να δίνει την ευκαιρία στις µειονότη-

τες να διδάσκονται τη γλώσσα τους. Είχε

µάλιστα τυπωθεί και αλφαβητάρι στη σλα-

βική το οποίο προοριζόταν για την παράλ-

ληλη διδασκαλία ελληνικών και σλαβικών

στα σχολεία της Μακεδονίας, βέβαια το

αλφαβητάρι αυτό δεν κυκλοφόρησε ποτέ.

Παρόµοια τακτική ακολουθήθηκε και µε

τους τουρκόφωνους της Θράκης. Άλλο

ένα µέτρο που πάρθηκε από την ελληνική

κυβέρνηση µε σκοπό την επικράτηση του

ελληνικού στοιχείου ήταν ο ξεριζωµός

κατοίκων της Μακεδονίας σύµφωνα µε το

θρησκευτικό κριτήριο, όσοι ήταν µου-

σουλµάνοι αποστέλλονταν στην Τουρκία

κάτι που είχε ως αποτέλεσµα χιλιάδες

προσφύγων.

Σήµερα λίγοι από τους Σλαβοµακεδό-

νες µπορούν να µιλήσουν τη σλαβική,

αριθµός που φθίνει συνεχώς. Η απαγό-

ρευση σε µια οµάδα ανθρώπων να οµιλεί

τη γλώσσα της, η οποία λειτουργεί ως φο-

ρέας ιστορίας και πολιτισµού, ισοδυναµεί

µε πράξη γενοκτονίας. Τέτοιες πρακτικές

θα πρέπει να καταδικάζονται από κάθε

κράτος το οποίο θέλει να αυτοαποκαλείται

δηµοκρατικό και κράτος δικαίου. Βέβαια

το ελληνικό κράτος δεν έχει κάνει κάτι τέ-

τοιο µέχρι σήµερα αποκρύπτοντας συστη-

µατικά τα γεγονότα εκείνης της περιόδου.

Κ.Ν.

ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ ΕΓΚΛΗΜΑ

27

2007, τα video της Εύας Στε-φανή στην ArtAthina. Κι εκείείχαµε αποκαθήλωση έργων,αυτόφωρο και κράτηση τουεπιµελητή της έκθεσης, κ. Αρ-γυρίου. Ο Υπουργός Πολι-τσµού Βουλγαράκης καταδι-κάζει εµµέσως τη σύλληψηαλλά δηλώνει επίσης πως ησυγκεκριµένη δηµιουργία δεντον καλύπτει αισθητικά.

Ερώτηση: Ρωτήθηκε οΥπουργός για την προσωπικήτου αισθητική κρίση στην τέ-χνη; ∆ιαπραγµατευόµαστε ωςκοινωνία ποια αισθητική κρίσηθα πρέπει να έχει ο εκάστοτεΥπουργός; Πόσω µάλλον τηνίδια στιγµή που κρατείται ο επι-µελητής της ArtAthina και λο-γοκρίνονται έργα τέχνης; ∆η-λαδή ο Βουλγαράκης είναι καιτεχνοκριτικός;

Σηµειώνω πως εκτός από τησύλληψη η αστυνοµία εισέβα-λε στην ArtAthina όπου προ-στατευόταν ως θεσµός από τοΥπουργείο Πολιτισµού. Αλλάτυχαίο πάλι γεγονός, ότι καιπάλι ήµασταν λιγο πριν τιςεκλογές.

Σηµείωση: στο άρθρο 16του Συντάγµατος κατοχυρώνε-ται η ελευθερία της τέχνης καιτης έρευνας.

Για το έργο της Εύας Στεφα-νή: Η ουσία του έργου της εί-ναι ότι µιλάει για την ανδρικήαυθαιρεσία πάνω στο γυναι-κείο σώµα, αλλά και την αυ-θαιρεσία του κράτους πάνωστους πολίτες. Αυτό το υπον-νοεί δείχνοντας µια οπτική ει-

κόνα µια γυµνής γυναίκας νααυτοϊκανοποιείται (µητρότητα,ερωτισµός αλλά και πορνογρα-φική εκµετάλευση) και µιαηχητική, ο εθνικός ύµνος απόεκτέλεση µπάντας επι χούντας(ολοκληρωτικό κράτος, πατρι-δοκαπηλεία, κενή ρητορεία). Οσυνδυασµός αυτός µιλάει γιατο ιδιωτικό και το δηµόσιο, γιατον αποκλεισµό και την αυθαι-ρεσία. Όλα αυτά µε απαγόρευ-ση της εισόδου σε άτοµα κάτωτων 18 ετών.

Απορία 1: Η εκάστοτε κυ-βέρνηση που αποφασίζει µεβάση το αισθητικό της κριτήριο,όπως άλλωστε υποστήριξε καιο κ. Βουλγαράκης, έχει λυσειτα παραπάνω θέµατα αυθαιρε-σιας που προβάλει µέσα απότα video της η Εύα Στεφανή;Λογοκρίνουµε την τέχνη λόγωυπέρµετρου πατριωτισµού, αλ-λά πατριωτισµός δεν υπάρχειστο γεγονός ότι δεν υπάρχειελεύθερη προσβαση στις πα-ραλίες.

Απορία 2: Εντάξει, ο Βουλ-γαράκης όπως και ο Βενιζέ-λος, µας ανέδειξαν το αισθητι-κό τους κριτήριο στην τέχνηπου είναι και το κριτήριο κάθεφορά για το αν θα αποκαθη-λώνεται ένα έργο τέχνης. Εµάςγιατί δε µας ρωτάει κανείς ποιοείναι το αισθητικό µας κριτήριοκαι τα όριά µας στη χρησιµο-ποίηση συµβόλων;

Π.χ. φτιάξτε και εσείς το δι-κό σας αισθητικό όριο µε βάσητα εθνικά σύµβολα σηµειώνο-ντας χ σε αυτό που σας πειρά-ζει.

Η φωτογράφηση του Ρου-βά γυµνού µε παρεό τηνεθνική σηµαία

Ο εθνικός ύµνος στηEurovision προς τιµήν τηςΠαπαρίζου

Τα µπλουζάκια µε την ελ-ληνική σηµαία τυπωµένηστο στηθος

Τα στενά µπλουζάκια µετην ελληνική σηµαία µεστρας φορεµένα από τρα-γουδίστριες στην πίστα.

K.λπ., κ.λπ.Εµένα τίποτα από αυτά δε

µε προσβάλει, αλλά όσουςτους προσβάλουν τα έργα τέ-χνης όπως αυτά της Εύας Στε-φανή, που µάλιστα διαπραγµα-τεύονται σηµαντικά θέµατα, τό-τε ας αναρωτηθούν αν τα«εθνικά σύµβολα» πρέπει ναµπλέκονται µε τις παραπάνωδραστηριότητες (βλ. 1,2,3,4).

Γιατί από τη µία εάν δεν ταµπλέκουµε αλλά µας πειρά-ζουν µόνο τα έργα της Στεφα-νή, τότε βάζουµε τα προσωπι-κά µας αισθητικά κριτήρια πά-νω από το Σύνταγµα (δηλ. οΒουλγαράκης προτιµάει τηφωτογράφιση του Ρουβά µεπαρεό τη εθνική σηµαία). Ανπάλι τα βάζουµε σε ένα τσου-βάλι όλα και µας πειράζειοποιαδήποτε χρησιµοποίησηεθνικών συµβόλων ας διώξου-µε το Ρουβά στο Los Angelesκαι µετά ας κλειστούµε όλοισπίτια µας για να µη λογοκρι-θούµε ποτέ.

Κι όπως είπε και ο ΜάνοςΣτεφανίδης στην Ελλάδα τηςάγνοιας και της υποκρισίας,ασχολούµαστε µε την τέχνηµόνο όταν αποκαθηλώνονταιτα έργα της και όχι όταν βρί-σκονται αναρτηµένα.

Εύη Κ.

ΛΟΓΟΚΡΙΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΓεγονότα: 2004, στο Outlook, παραµονές των εκλογών (τυχαίο), αποκαθήλωση των έργων του T. de Cordierύστερα από απόφαση-εντολή του τότε Υπουργού Πολιτισµού Ευάγγελου Βενιζέλου («δηλώνω παρόν, µιλάωως µελλοντικός ηγέτης, ο καφές που µου έριξαν ήταν κίνηση υποκινούµενη αλλά ο ηγέτης συγχωρεί»). Η απο-καθήλωση έγινε στο χώρο της ΑΣΚΤ, η ΑΣΚΤ είναι πανεπιστήµιο, το πανεπιστήµιο έχει άσυλο, αλλά ναι, η άρ-ση του ασύλου τεθηκε ως θέµα 3 χρόνια αργότερα και παραµονές εκλογών σίγουρα η υποστήριξη των «εθνι-κών» συµβόλων πουλάει περισσότερο.

1o

2o

3o

4o

28

Β Ι Β Λ Ι Ο Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Η

“Από τη Μήδεια στηνΣταχτοπούτα.Η ιστορία τουφαλλού”.Λιλή ΖωγράφουΕκδόσειςΑλεξάνδρεια

Γιατί από τη Μήδεια στη Στα-χτοπούτα; Γιατί σύµφωνα µε τησυγγραφέα η Μήδεια διέθετετην επίγνωση του σώµατος τηςκαι το πάθος του, σε αντίθεσηµε τη Σταχτοπούτα που καθό-ταν άβουλη µην περιµένονταςκαι µη διεκδικώντας τίποτα Έναβιβλίο από µια γυναίκα για τιςγυναίκες και όχι µόνο. Ένα βι-βλίο βασισµένο σε έρευνεςγνωστών ανθρωπολόγων καικοινωνιολόγων µε αποσπά-σµατα και από αρχαίες τραγω-δίες που µιλάει για το πέρα-σµα από τη µητριαρχική κοινω-νία στην πατριαρχική. Αναλύειτις δοµές, τα έθιµα, τις εξου-σίες όπως συγκεντρώνονταιστις εκάστοτε κοινωνίες καθώςκαι τις αξίες που τι διέπουν.. Ηουσία του βιβλίου τελικά συ-νοψίζεται στην παρακάτω φρά-

ση: «για να µπορέσω ως γυ-ναίκα να παρουσιάσω στηνκοινωνία µια εναλλακτική λύ-ση στην πατριαρχία (και τι απο-µένει από το γυναικείο κίνηµααν δεν µπορεί να το κάνει αυ-τό;) πρέπει πρώτα να µάθωποια ήµουν πριν η πατριαρχίαµε υποβιβάσει σε αυτό που εί-µαι σήµερα.»

∆ήµητρα ΠετρακάκηΣτεµίνα Σαπουνά

Σ Ι Ν Ε Φ Ι Λ

Το ΜίσοςΤο µίσος είναι µα ταινία κοι-

νωνικού ρεαλισµού τουMathieu Kassovitz. To filmχτίζεται πάνω στην ιδιαίτερησυµπεριφορά της προσωπικό-τητας των Vinz, Hubert καιSaid οι οποίοι αποτελούν µιαµικρογραφία των προαστίωντου Παρισιού. Έχουν σα κοινόχαρακτηριστικό το ανέλπιδοπαρόν και το αβέβαιο µέλλονπου γεννά κοινωνικά αδιέξοδαοδηγώντας τους στη βία ωςαπάντηση στην περιθωριοποί-ηση που βιώνουν µέσα απότον κοινωνικό ρατσισµό. Πα-ρουσιάζεται ε άµεσο τρόποένα κατηγορώ απέναντι στουςπολιτικούς και στα Μ.Μ.Ε., ιοποίοι διογκώνουν το φόβογια την κοινωνική ανασφάλεια

και των θεωριών ότι οι κάτοι-κοι-Μετανάστες αυτών των πε-ριοχών αποτελούν τους αυρια-νούς εγκληµατίες.

Έτσι µε αυτό τον τρόπο φω-τογραφίζει µια κρατική πολιτι-κή µ την οποία το κράτος θέλεινα επιβληθεί και να πολεµήσειτους « εν-δυνάµει εγκληµα-τίες» προβάλλοντας ένα µο-ντέλο αστυνοµοκρατίας στιςλεγόµενες κακόφηµες περιο-χές. Καµία ανοχή στους Μετα-νάστες, στους τοξικοµανείς,στους περιθωριακούς.

Το έγκληµα προσωποποιεί-ται στις φιγούρες αυτών τωνανθρώπων και παύει να είναι«προνόµιο» όλων και γίνεται«κατάκτηση» των υποβαθµι-σµένων προαστίων αποκτώνταςτοιουτοτρόπως χρώµα καιεθνικότητα.

Ο περιορισµός του εγκλή-µατος δεν µπορεί να αποτελέ-σει αντικείµενο χειρισµού τωνπολιτικών και των Μ.Μ.Ε. µέσααπό στατιστικά ποσοστά. Μεαυτό τον τρόπο κλείνουµε ταµάτια στην αλήθεια απορρίπτο-ντας κάθε προσπάθεια εντοπι-σµού παθογόνων αιτιών, ώστενα µπορούµε να µιλάµε γιαένα κοινωνικό κράτος.

Το κράτος µε την άρνησητης νοµιµοποίησης παραµονήςχιλιάδων µεταναστών, προ-σφέρει απλόχερα φτηνά εργα-

τικά χέρια στους εργοδότες.Ενισχύοντας τους φόβους

των κατοίκων της ηµεδαπήςγια αύξηση ης ανεργίας λόγωτων µεταναστών και της ενδε-χόµενης απειλής της ατοµικήςασφάλειας διαµέσου της ξενο-φοβίας, συντηρείται ένα γενικόκλίµα τροµοκρατίας το οποίοενδυναµώνει ακροδεξιά κόµ-µατα όπως του Λεπέν («Εθνι-κό Μέτωπο» Ζαν-Μαρί Λεπέν)σ’ όλη την Ευρώπη.

Η ιστορία µιας κοινωνίαςπου πέφτει και κατά τη διάρ-κεια της πτώσης της επανα-λαµβάνει…

«Ως εδώ όλα καλά»«Ως εδώ όλα καλά»«Ως εδώ όλα καλά»«… σηµασία δεν έχει η πτώ-

ση αλλά η προσγείωση»

Μιχαλάγγελος

Β Ι Β Λ Ι Ο Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Σ

29

V for VendettaΑναφερόµαστε στην κινη-

µατογραφική µεταφορά τωναδερφών Γουατσόφσκι, τουοµωνύµου κόµικ των ΆλανΜουρ και Ντέιβιντ Λόιντ. Τοκόµικ είναι εµπνευσµένο απότην αποτυχηµένη προσπάθειατου Γκάι Φωκς το 1605 να ανα-τινάξει µε δεκάδες θαµµέναβαρέλια δυναµίτιδας το κοινο-βούλιο της Αγγλίας, κατά τηνδιάρκεια µιας ταραγµένης πο-λιτικής περιόδου, όπου οιελευθερίες περιορίζονταν. Τοεγχείρηµα έµεινε γνωστό ως«Συνωµοσία της Πυρίτιδας». Ο“V” φοράει µια µάσκα µε τοπρόσωπο του Φωκς και θέλεινα ολοκληρώσει το έργο του.

«Ο λαός δεν πρέπει να φο-βάται την Κυβέρνηση. Η Κυ-βέρνηση πρέπει να φοβάται τολαό», λέει µε µια ανατρεπτικήευκολία ο “V”, σχεδιάζονταςνα ανατινάξει το βρετανικό κοι-νοβούλιο. Γιατί «η χώρα δεχρειάζεται ένα κτίριο. Χρειάζε-ται ελπίδα.»! Η ταινία έσκασεσα µολότοφ σε µια εποχή πουτη χρειάζεται. Σε µια εποχήπου έχει ανάγκη από κάτι δια-φορετικό. Και όχι από κάτι πουσκοτώνει το διαφορετικό καιεξισώνει ολόκληρο το σύµπανσα µια µάζα ηλιθίων που υπα-κούνε µονάχα σε τηλεοπτικάµηνύµατα φόβου. Υπάρχει µιαστιγµή που κυριολεκτικά σου

σηκώνει την τρίχα στο «V»:όταν τα πράγµατα γίνονται όλοκαι πιο σκούρα για την Κυβέρ-νηση, τα δελτία ειδήσεων πα-ρουσιάζουν αποκλειστικάσυµφορές, ασθένειες και οτι-δήποτε απειλητικό για τη δη-µόσια υγεία. Αντιπαραβάλλο-ντας τους τίτλους και τις εικό-νες µε τη σύγχρονη πραγµατι-κότητα, κυριολεκτικά αηδιά-ζεις. Και απορείς για το πωςµια ταινία «διασκέδασης»µπορεί να σου περάσει τόσοδυνατά µηνύµατα...

Τοποθετηµένο στα 2020,το φιλµ µεταδίδει τη ζοφερήεικόνα ενός κράτους καταστο-λής που ήρθε στην εξουσία γιανα σώσει το λαό από µια επι-δηµία η οποία εξαφάνισε γύρωστις 100.000 ανθρώπους στηΒρετανία και προκάλεσε τονόλεθρο σε άλλες χώρες όπωςη Αµερική, όπου «µετανάστες,µουσουλµάνοι, οµοφυλόφι-λοι, τροµοκράτες» και άλλοι«αρρωστηµένοι ανώµαλοιέπρεπε να πεθάνουν». Ο “V”κάνει την εµφάνισή του µέσααπό µια εντυπωσιακή επίθεσηστο κέντρο της πόλης. Πιθανόςαπελευθερωτής στα µάτια τουυπνωτισµένου από τις τηλεο-ράσεις πολίτη ή επικίνδυνοςτροµοκράτης για την Κυβέρνη-ση, δίνει µια διορία ενός χρό-νου για να πείσει τον κόσµο ναβγει στους δρόµους. Σε έναχρόνο από το πρώτο του χτύ-πηµα. Έξω από το κοινοβού-λιο. Σύµµαχός του θα γίνει ένανεαρό κορίτσι που έχασε τουςγονείς του µε τη δικαιολογίατης εξτρεµιστικής δράσης και,σταδιακά, θα απελευθερωθείαπό όλες τις δηµόσιες φοβίες,για να προχωρήσει σε µια πρά-ξη εξαγνισµού του κακού.

Ο “V” αναφερόµενος στονλαό στο τηλεοπτικό του µήνυ-µα λέει: «Ακόµα και τα κλοµπυποκαθιστούν τη συζήτηση, οι

φωνές πάντα θα διατηρούν τηνδυναµή τους!». Εάν όλοι οι άν-θρωποι που ζουν σ’ αυτόν τονπλανήτη έβλεπαν το «V forVendetta» (και εννοώ να τοέβλεπαν σοβαρά), ίσως και ναζούσαµε µεγάλες αλλαγές.Έστω και µέσω εκρήξεων βίας.Ποια η διαφορά; Οι κυβερνή-σεις και οι θρησκευτικοί ηγέτεςτο κάνουν συνέχεια. Γιατί όχικαι ο λαός;

ckfoxb@hotmail.com

Ηµερολόγιαµοτοσυκλέτας

Το 1952 δύο νέοι άνδρεςαπό την Αργεντινή, ο ΕρνέστοΓκεβάρα και ο Αλµπέρτο Γκρα-νάδο, ξεκίνησαν ένα οδοιπορι-κό για να ανακαλύψουν τηνπραγµατική λατινική Αµερική.Ο Ερνέστο είναι 23χρονοςφοιτητής της ιατρικής µε ειδι-κότητα την λεπρολογία και οΑλµπέρτο, 29 ετών βιοχηµι-κός. Οι δύο φοιτητές αφήνουνπίσω τις σπουδές τους και τασπίτια τους και ξεκινούν το τα-ξίδι τους µε µια ετοιµόρροπηΝόρτον 500 του 1939. Η µη-χανή τους χαλάει συνεχώς,αυτοί όµως δεν το βάζουν κά-τω. Ο κόσµος που συναντούνκαι οι εµπειρίες τους, τους κά-νουν διαφορετικούς ανθρώ-πους και η πορεία τους αντικα-τοπτρίζει τις δικές τους αντιλή-ψεις. Όταν φτάσουν σε οικισµόλεπρών βαθιά στον Περουβια-νό Αµαζόνιο, οι δύο νέοι αρχί-

ζουν να αναρωτιούνται για τηναξία της προόδου όπως αυτήορίζεται από τα οικονοµικά συ-στήµατα και καταλήγει να αφή-νει τόσους πολλούς ανθρώ-πους απ’ έξω. Οι εµπειρίεςπου ζουν ξυπνούν µέσα τους,τους άνδρες στους οποίους θαεξελιχθούν προσδιορίζονταςτο ηθικό αλλά και πολιτικό τα-ξίδι που θα πραγµατοποιήσουνστην πορεία της ζωής τους.

Η ταινία αυτή είναι κάτι σανοδοιπορικό στην Λατινική Αµε-ρική της δεκαετίας του ’50.Έχει την υφή ενός ντοκιµαντέρκαθώς είναι εµπλουτισµένηαπό πολλές εικόνες της λατινι-κής υπαίθρου. Αν και δεν προ-σεγγίζει στενά το ιστορικόστοιχείο που χρειάζεται µίαταινία που µιλάει για έναν τέ-τοιο άνθρωπο, είναι ευχάριστηκαθώς περνάει τα µηνύµαταπου θέλει χωρίς να κουράζει.Οι δύο φίλοι περνούν την εντύ-πωση ότι γνωρίζονται για πολ-λά χρόνια και τα σκηνικά πουεξελίσσονται θυµίζουν τηνφοιτητική ζωή που οι περισσό-τερη κυνηγούν.

Συστήνω ανεπιφύλακτα αυ-τήν την ταινία. Με την επέτειοτων 40 χρόνων από τον θάνα-το του θρυλικού Ερνέστο ΤσεΓκεβάρα, η ταινία αυτή γίνεταιεπίκαιρη και δίνει το έναυσµανα ασχοληθεί κανείς περαιτέ-ρω µε την ζωή του Τσε και τοέργο του.

Περικλής Μπ.

Α.Ρ.ΕΝ.Α.Αυτόνοµη Ριζοσπαστική ΕΝότητα Ασοεε

∆ίκτυο Αυτόνοµων Ριζοσπαστικών Αριστερών Σχηµάτων

συµµετέχουµε στην Αριστερή Ενότηταποτέ ξανά µέσα στο κλουβί…

Τεϊοποτείον

“Στροφές”Χάµιλτον 7

Τηλ. 210 8833625

Εφηµερίδα «Η ΕΠΟΧΗ»

για την ΚοµµουνιστικήΑνανέωση

για το Σοσιαλισµό