Νησιωτικό Αγρόκτημα 3

∞ÁÚfiÎÙËÌ·νησιωτικό ΙΟΥΛΙΟΣ – ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2008 ΤΕΥΧΟΣ 3Ο

Îτο περιοδικό των παραγωγών του Αιγαίου

∞ºπ∂ƒøª∞: ∫ƒ∞™π

√È ‰˘Ô fi„ÂÈ˜ ÙˆÓ ÓËÛÈˆÙÈÎÒÓ·ÌÂÏÒÓˆÓ

∞ºπ∂ƒøª∞: ∫ƒ∞™π


∞ƒ£ƒ∞IΩANNHΣ ΓΚΛΑΒΑΚΗΣΕυρωβουλευτήςΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΜέλος της Πολιτικής Γραµµατείας ΣΥΝ ΝΙΚΟΣ ΜΑΡΙΝΑΚΗΣτέως Πρόεδρος Ε.Α.Σ. ΛήµνουΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΙΜΑΛΗΣΟικονοµολόγος - οινοποιός

∞ƒ£ƒ∞IΩANNHΣ ΓΚΛΑΒΑΚΗΣΕυρωβουλευτήςΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΜέλος της Πολιτικής Γραµµατείας ΣΥΝ ΝΙΚΟΣ ΜΑΡΙΝΑΚΗΣτέως Πρόεδρος Ε.Α.Σ. ΛήµνουΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΙΜΑΛΗΣΟικονοµολόγος - οινοποιός

ƒ∂¶√ƒ∆∞∑

µÈÔÌË¯·ÓÈÎ¿ ™Ê·ÁÂ›·§¤Û‚Ô˘ ·Ô ÙË «™ÂÏ¿¯·˜∞∂µ∂»

¡¤Â˜ ‰˘Ó¿ÌÂÈ˜ ÛÙËÓ ÂÏ·ÈÔÎÔÌ›·

°ÈÔÚÙ¤˜ ·ÁÚÔÙÔ˘ÚÈÛÌÔ‡

ƒ∂¶√ƒ∆∞∑

µÈÔÌË¯·ÓÈÎ¿ ™Ê·ÁÂ›·§¤Û‚Ô˘ ·Ô ÙË «™ÂÏ¿¯·˜∞∂µ∂»


°ÈÔÚÙ¤˜ ·ÁÚÔÙÔ˘ÚÈÛÌÔ‡

™À¡∂¡∆∂À•∂π™ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΑΡΖΟΥΚΑΣΠροϊστάµενος τοµέα ελαιολάδου της Κοµισιόν

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣΠρόεδρος ΕΟΣ Σάµου

™À¡∂¡∆∂À•∂π™ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΑΡΖΟΥΚΑΣΠροϊστάµενος τοµέα ελαιολάδου της Κοµισιόν

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣΠρόεδρος ΕΟΣ Σάµου

ΣYNETAIPIΣTIKH TPAΠEZA

ΛEΣBOY - ΛHMNOY

Παίρνουµε το

µέλλονστα χέρια µας...

O I E ° ° PAº E ™ A P X I ™ A N

AYΞHΣH ΣYNETAIPIΣTIKOY KEΦAΛAIOY ME ∆IANOMH

MIAΣ ¢øPEAN MEPI¢A™ ΓIA KAΘE 10

AΞIA ΣYNETAIPIΣTIKHΣ MEPI∆AΣ 100€

Πληροφορίες: Mυτιλήνη: 43333 Λήµνος: 23333 XIOΣ: 23300 Συνεταιριστική Tράπεζα Λέσβου - Λήµνου

ÂÚÈÂ fiÌÂÓ·

...ÙË Û‡ÓÙ·ÍË

∂ÈÎ·ÈÚfiÙËÙ· .......................................................................................................5-9ƒÂÔÚÙ¿ ................................................................................................10-33- ∆· „¿ÚÈ· È¯ı˘ÔÙÚÔÊÂ›Ô˘ ÙÔ Î‡ÚÈÔ ÂÍ·ÁˆÁÈÎfi ÚÔ˚fiÓ- ¡¤Â˜ ‰˘Ó¿ÌÂÈ˜ ÛÙËÓ ÂÏ·ÈÔÎÔÌ›·- Ÿ¯È ¿ÏÏÂ˜ ÂÚÈÎÔ¤˜ ÛÙÈ˜ ÂÈ‰ÔÙ‹ÛÂÈ˜- √È ÚÔÙ¿ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·ıÂÒÚËÛË ÙË˜ ∫ÔÈÓ‹˜ ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜¶ÔÏÈÙÈÎ‹˜- ∞ÓıÂÎÙÈÎfi Î·È ·Ô‰ÔÙÈÎfi ÙÔ Úfi‚·ÙÔ §¤Û‚Ô˘- ™ÙËÓ ·È¯Ì‹ ÙË˜ ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›·˜ ÛÊ·Á‹˜

™ Ó¤ÓÙÂ ÍË ................................................................................................16-19- ¶·Ó·ÁÈÒÙË˜ ª·Ú˙Ô‡Î·˜: ∆Ô Ï¿‰È Ù·ÍÈ‰Â‡ÂÈ ÌÂ Ô‡ÚÈÔ ¿ÓÂÌÔ

Afi„ÂÈ ...............................................................................................56-59- ∞ÁÚÔÙÔ˘ÚÈÛÌfi˜ Â‰Ò Î·È ÙÒÚ·

∞ÊÈ¤Ú Ì·: ∫Ú·Û› ....................................................................................34-49- √È ‰˘Ô fi„ÂÈ˜ ÙˆÓ ÓËÛÈˆÙÈÎÒÓ ·ÌÂÏÒÓˆÓ- ∏ Ó¤· ∫ÔÈÓ‹ √ÚÁ¿ÓˆÛË ∞ÁÔÚ¿ ÎÚ·ÛÈÔ‡- °È¿ÓÓË˜ ∫·Ú·ÁÈ¿ÓÓË˜, ÚfiÂ‰ÚÔ˜ ∂√™ ™¿ÌÔ˘«∆Ô ªÔÛ¯¿ÙÔ ‚Ú‹ÎÂ ÙÔ… Û›ÙÈ ÙÔ˘ ÛÙË ™¿ÌÔ»- ∏ ·Ó·‚›ˆÛË ÙÔ˘ ∞ÚÈÔ‡ÛÈÔ˘ √›ÓÔ˘ ÁÂÌ›˙ÂÈ ÂÏ›‰Â˜ ÙË ‚fi-

ÚÂÈ· Ã›Ô- ¡›ÎÔ˜ ª·ÚÈÓ¿ÎË˜, Ù. ÚfiÂ‰ÚÔ˜ ∂∞™ §‹ÌÓÔ˘: To ÓËÛ› Î·ÈÙÔ ÎÚ·Û›- §¤Û‚Ô˜: ¢ÂÈÏ¿ ‚‹Ì·Ù· ÚÔ˜ ÙËÓ Ù˘ÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÎÚ·ÛÈÔ‡

ƒÂÔÚÙ¿ ...............................................................................................50-59- °ÈÔÚÙ¤˜ ·ÁÚÔÙÔ˘ÚÈÛÌÔ‡ ÛÂ ™›ÁÚÈ Î·È Ã›Ô- √ ÔÈÓÔÙÔ˘ÚÈÛÌfi˜ Î¿ÓÂÈ Ù· ÚÒÙ· ÙÔ˘ ‚‹Ì·Ù·- √ ·ÏÈÂ˘ÙÈÎfi˜ ÙÔ˘ÚÈÛÌfi˜ Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ ÛÙËÓ πÎ·Ú›·

T·¯ ‰ÚÔÌÂ›Ô ..............................................................................................60-61- ªÈÎÚ‹ Ô‰‡ÛÛÂÈ· ÌÈ·˜ ÌÂÁ¿ÏË˜ ·‰ÈÎ›·˜

¢È¿ÏÔÁÔ ...............................................................................................62-65- ∏ ‰È·ÙÚÔÊÈÎ‹ ÎÚ›ÛË ¯Ù˘¿ ÙËÓ fiÚÙ· Ì·˜

ÕÚıÚ·πˆ¿ÓÓË˜ °ÎÏ·‚¿ÎË˜ Â Úˆ‚Ô ÏÂ Ù‹˜µ·ÁÁ¤ÏË˜ ∞ÔÛÙfiÏÔ˘ Ì¤ÏÔ ÙË ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ °Ú·ÌÌ·ÙÂ›· ™À¡ Î·È ÚÒËÓ‚Ô ÏÂ Ù‹ ∂˘‚Ô›·˜

∞ÁÚÔÙÈÎ‹ ·Ù ¤ÓÙ· ................................................................................................66

AA υτές οι γραµµές γράφτηκαν κάποιο ζεστό βράδυτου φετινού Ιούλη... ενώ µερικές εβδοµάδες αρ-γότερα θα ξεκινούσε ο τρύγος στους αµπελώνεςτου Αιγαίου. Η πορεία της αµπελοκαλλιέργειας στανησιά του Αιγαίου δεν είναι η καλύτερη δυνατή,

στη Λήµνο για παράδειγµα οι τιµές που πουλάνε τα σταφύλια οιπαραγωγοί είναι κατά 50% χαµηλότερη από την επιθυµητή. Η νέαΚοινή Οργάνωση Αγοράς του αµπελοοινικού τοµέα προβλέπει επι-δότηση της εκρίζωσης αµπελώνων. Επειδή όµως η Ευρωπαϊκή Έ-νωση φοβάται ότι σε περιοχές όπως τα νησιά του Αιγαίου θα υ-πάρξει ολική εκρίζωση των αµπελιών έχουν τεθεί κάποιοι περιο-ρισµοί στην εφαρµογή του µέτρου. Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται ότι οι νησιώτες αµπελουργοί έχουν µιααλλιώτικη δύναµη. Στις επιλογές τους δεν κυριαρχεί η τεχνοκρατι-κή λογική, αλλά το µεράκι, η αγάπη για τον τόπο τους, ο πόθοςνα αναβιώσουν παλιές τοπικές ποικιλίες σταφυλιών που οι ιστορι-κές καταγραφές αναφέρουν ότι έδιναν εξαιρετικής ποιότηταςκρασί. Η ανάπτυξη των πολλαπλών µορφών του αγροτουρισµού διαµορ-φώνει µια εναλλακτική πηγή εισοδήµατος που ίσως µεσοµακρο-πρόθεσµα να λύσει το πρόβληµα της βιωσιµότητας της αγροτικήςπαραγωγής στα νησιά. Το συνέδριο Οινοτουρισµού που διοργάνω-σε η ∆ιεπαγγελµατική Οργάνωση Οίνου και Αµπέλου στη Λήµνοστις αρχές του Ιούνη άφησε να φανεί ότι κάτι κινείται σε αυτή τηνκατεύθυνση. Θετικές εντυπώσεις άφησαν πάντως και οι υποσχέ-σεις του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, ΑΑλλέέξξααννδδρροουυ ΚΚοοννττοούύ, γιαστήριξη του κλάδου που έδωσε από το βήµα του συνεδρίου στηΛήµνο. Ευχάριστη έκπληξη το φετινό Ιούλη αποτέλεσε η επίσκεψή µας σταΒιοµηχανικά Σφαγεία Λέσβου της Σελάχας ΑΕΒΕ, καθώς πρόκειταιγια µια µονάδα από αυτές που ζηλεύουµε όταν τις συναντάµε στηνηπειρωτική Ελλάδα ή το εξωτερικό. Ελπίζουµε σύντοµα να δούµεκι άλλες τέτοιες µεγάλες επενδύσεις στα νησιά µας.

ΗΗ σσύύννττααξξηη

νησιωτικό ΑΓΡΟΚΤΗΜΑTEYXOΣ 3O

ΙΙΟΟΥΥΛΛΙΙΟΟΣΣ -- ΣΣΕΕΠΠΤΤΕΕΜΜΒΒΡΡΙΙΟΟΣΣ22000088

Eκδότης - ∆ιευθυντής: MMααννόόλληηςς MMααννώώλλααςς

Yπεύθυνος σύνταξης: ΝΝίίκκοοςς ΜΜααννάάββηηςς

Σε αυτό τεύχος συνεργάστηκαν: ΈΈλλεενναα ΧΧοουυσσννήή

Αρθρογραφούν: ΙΙωωάάννννηηςς ΓΓκκλλααββάάκκηηςςΒΒααγγγγέέλληηςς ΑΑπποοσσττόόλλοουυ

ΝΝίίκκοοςς ΜΜααρριιννάάκκηηςςΓΓιιώώρργγοοςς ΚΚααρρίίµµααλληηςς

∆ιόρθωση κειµένων: ΣΣττεεφφααννίίαα ΜΜππαακκάάλληη

Φωτογραφίες: ΦΦωωττοογγρρααφφιικκόό ααρρχχεείίοο ««EEMMΠΠPPOOΣΣ»»

Art Director: XXρρήήσσττοοςς ΠΠααρραασσκκεευυααΐΐδδηηςς

Yπεύθυνη Eµπορικού Tµήµατος: AAνναασστταασσίίαα MMππααµµπποούύλλαα

Yπεύθυνη ∆ιαφήµισης: ΜΜααρρίίαα ΚΚοορρδδεερράά

∆ιαφηµιστικό τµήµα:KKααλλλλιιόόππηη ΨΨααρριιααννοούύ

Παραγωγή - Eκτύπωση - Bιβλιοδεσία: EEΠΠIIKKOOIINNΩΩNNIIAA ΛΛEEΣΣBBOOYY AA..EE..

KKααρράά TTεεππέέ,, 8811110000 ΜΜυυττιιλλήήννηηΤΤηηλλ.. 2222551100 2277880011FFaaxx 2222551100 2277330000

ee--mmaaiill:: iinnffoo@@eemmpprroossnneett..ggrrUURRLL:: hhttttpp::////wwwwww..eemmpprroossnneett..ggrr

t

νησιωτικό ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ 5

ÂÈÎ·ÈÚfiÙËÙ·

ª¤¯ÚÈ 756 Â˘ÚÒ ÙÔ ÛÙÚ¤ÌÌ· ÁÈ· ÍÂÚ›˙ˆÌ··ÌÂÏÒÓˆÓ

••εκίνησε η εφαρµογή του κοινοτικού προγράµµατος γιατην οριστική εγκατάλειψη αµπελώνων µε επιδότηση,

που µπορεί να φθάσει µέχρι τα 756 ευρώ το στρέµµα. Εί-ναι ένα από τα µέτρα που προβλέπει η νέα Κοινή Οργάνω-ση Αγοράς για τα αµπελοοινικά προϊόντα. Οι αµπελουργοίπου επιθυµούν να συµµετάσχουν στο πρόγραµµα, θα πρέ-πει να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους µέχρι τις 5 Σεπτεµβρί-ου, ενώ µε εγκύκλιο της ∆ιεύθυνσης ∆ενδροκηπευτικής τουυπουργείου καθορίζονται οι προϋποθέσεις και τα απαιτού-µενα δικαιολογητικά.Το πρόγραµµα εκρίζωσης και οριστικής εγκατάλειψης θα ε-φαρµοστεί από φέτος και για τρεις αµπελουργικές περιό-δους, δηλαδή µέχρι και την περίοδο 2010 2011. Επιλέξι-µοι προς εκρίζωση και κοινοτική ενίσχυση είναι οι αµπελώ-νες που:

Καλλιεργούνται µέχρι τώρα.Είναι φυτεµένοι µε οινοποιήσιµες ποικιλίες σταφυλιών.Είναι µεγαλύτεροι από δέκα στρέµµατα.Για δέκα αµπελουργικές περιόδους, προηγουµένως, οι

κάτοχοί τους αµπελουργοί δεν έχουν πάρει κοινοτική ή ε-

θνική ενίσχυση για αναδιάρθρωση ή ποικιλιακή µετατροπήτου αµπελώνα ή δεν έχουν φυτευτεί µε δωρεάν δικαιώµατανέων φυτεύσεων από το εθνικό απόθεµα.

Οι αµπελουργοί κάτοχοί τους δεν έχουν πάρει για µια πε-νταετία πριν κοινοτική επιδότηση για µέτρα που περιλαµβά-νονται στην Κοινή Οργάνωση Αγοράς αµπελοοινικών.Οι αµπελουργοί που µπορούν να συµµετάσχουν στο πρό-γραµµα της εκρίζωσης και να επιδοτηθούν θα πρέπει να εί-ναι:

Κάτοχοι αµπελώνων που είναι εγγεγραµµένοι στο αµπε-λουργικό µητρώο.

Κατά προτεραιότητα όσοι είναι πάνω από 55 χρόνων.Κατά προτεραιότητα όσοι θέλουν να ξεριζώσουν ολόκλη-

ρο τον αµπελώνα τους.Οι αιτήσεις των ενδιαφερόµενων θα πρέπει να υποβληθούνστις κατά τόπους διευθύνσεις αγροτικής ανάπτυξης των Νο-µαρχιών µέχρι τις 5 Σεπτεµβρίου. Μαζί µε τις αιτήσεις θαπρέπει να υποβάλλεται η επικαιροποιηµένη καρτέλα παρα-γωγού µε στοιχεία των αµπελοτεµαχίων και απόσπασµα α-µπελουργικού µητρώου, καθώς και οι δηλώσεις συγκοµι-δής των δύο τελευταίων ετών (2006 και 2007). ∆ηλώσεις συγκοµιδής ή αναλυτικές δηλώσεις παραγωγήςσυνεταιριστικού οινοποιείου, θα γίνονται δεκτές µόνο στηνπερίπτωση που ο παραγωγός παρέδωσε όλη του την ποσό-τητα σταφυλιών σε συνεταιριστικό οινοποιείο για τα εκρι-ζούµενα αµπελοτεµάχια τουλάχιστον των δύο αµπελουργι-κών περιόδων που προηγούνται της αίτησης εκρίζωσης.Στην περίπτωση που ο αιτών εκριζώνει µέρος της αµπε-λουργικής του εκµετάλλευσης, θα πρέπει υποχρεωτικά νααναγράφονται στη δήλωση παραγωγής συνεταιριστικού οι-νοποιείου οι κωδικοί (χαρτογραφικό υπόβαθρο) µητρώου,οι οποίοι συµφωνούν µε τους αντίστοιχους κωδικούς τουπίνακα εκριζούµενων αµπελοτεµαχίων, (ταυτοποίηση), άλ-λως η αίτηση δεν γίνεται δεκτή.Το ποσό της πριµοδότησης εκρίζωσης, που θα υπολογιστείµε τα κριτήρια που βάζει το κοινοτικό πρόγραµµα, δεν µπο-ρεί σε καµία περίπτωση να είναι ανώτερο του ποσού που α-ντιστοιχεί στη µέγιστη επιτρεπόµενη παραγωγή ζώνης Ο-ΠΑΠ για τα αµπελοτεµάχια της ζώνης. Το ποσό αυτό υπολο-γίστηκε από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφί-µων µε µικρές αποκλίσεις, σε ό,τι αφορά στο µέσο όρο πα-ραγωγής, πολύ κοντά ή µεταξύ των 685 έως 1.230 κιλώνανά στρέµµα για όλες τις περιοχές της Ελλάδος. Και έτσι α-ντιστοιχεί σε ανώτατη πριµοδότηση εκρίζωσης ύψους 756ευρώ το στρέµµα.

∞‡ÍËÛË ÌÂÏÈÛÛÔÛÌËÓÒÓ Î·È ÌÂÏÈÛÛÔÎfiÌˆÓ

∫∫ατά 5,7% αυξήθηκε στη χώρα µας, σύµφωνα µε ταστοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο αριθµός των

κυψελών µελισσών την τετραετία 2004-2007, ενώ παράλ-ληλα την ίδια χρονικό περίοδο σηµειώθηκε και αύξηση τουαριθµού των ασχολουµένων µε τη µελισσοκοµία.Από 1.388.000 κυψέλες το 2004 στην Ελλάδα, ο αριθµόςτους έφθασε στο 1.467.690 το 2007, µε βάση τα στοιχεία

6 νησιωτικό ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ

ÂÈÎ·ÈÚfiÙËÙ·

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η αύξηση αυτή, κατά την Ευ-ρωπαϊκή Επιτροπή, είναι αποτέλεσµα των κοινοτικών κανο-νισµών και προγραµµάτων, που θεσπίστηκαν για την οικονο-µική ενίσχυση του κλάδου της µελισσοκοµίας.Μέσω των προγραµµάτων αυτών καλύπτονται έξοδα µετα-κίνησης µελισσοσµηνών, χρηµατοδοτούνται δραστηριότη-τες για την αύξηση του αριθµού των βασιλισσών και την α-γορά κυψελών και µελισσοσµηνών και για την αντιµετώπισηασθενειών στις µέλισσες.

™Â ÈÛ·ÓÈÎ¿ ¯¤ÚÈ· Î·È Ë Bertolli

™™τον ισπανικό κολοσσό του ελαιολάδου Sos Cuetara πέ-ρασε η µεγαλύτερη ελαιουργική εταιρεία της Ιταλίας - η

Βertolli – την οποία εξαγόρασε από την αγγλο-ολανδικήUnilever έναντι 630 εκατοµµυρίων ευρώ. Η εξαγορά αυτήαναµένεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ελληνική α-γορά ελαιολάδου, κι αυτό γιατί η Bertolli θα προτιµά να αγο-ράζει ελαιόλαδο από την από την Ισπανία, αντί της Ελλάδαςγια τις ανάγκες της τυποποίησής της. Με την εξαγορά της Bertolli συνεχίζεται η ισπανική «επέλα-ση» στην αγορά ελαιολάδου της Ιταλίας, αφού πέρυσι ηSos Cuetara είχε εξαγοράσει την εταιρεία Friol, που είναιleader στην ιταλική αγορά σπορελαίων, ενώ το 2005 είχε ε-ξαγοράσει δύο επίσης σηµαντικές ιταλικές εταιρείες στον

κλάδο του ελαιολάδου, τη Minerva Oil, πρώτη στα ραφινα-ρισµένα ελαιόλαδα και την Carapelli Firenze, πρώτη σταπαρθένα ελαιόλαδα.Ο πρόεδρος του ισπανικού κολοσσού κ. JJeessuuss SSaallaazzaarr, δή-λωσε ότι η εξαγορά της Bertolli έχει καθαρά στρατηγικό χα-ρακτήρα, προκειµένου να ενισχυθεί ο ισπανικός όµιλος ωςηγέτιδα δύναµη παγκοσµίως στον τοµέα του ελαιολάδου. Η εξαγορά των εµπορικών σηµάτων ελαιολάδου και ξυδιούτης Bertolli περιλαµβάνει επίσης και τις ιταλικές επωνυµίεςMaya, Dante και San Giorgio, καθώς και το εργοστάσιο στοInveruro στο Μιλάνο. Με την εξαγορά της Bertolli η ισπανι-κή εταιρεία αποκτά το 50% της αγοράς ελαιολάδου στην Ι-ταλία και το 33% της αγοράς του εξαιρετικά παρθένου ελαι-ολάδου. Η εξαγορά της Bertolli θα οδηγήσει τον ετήσιο τζίρο τηςSos Cuetara στα 1,4 δις ευρώ, καθώς θα διακινεί το 22%της παγκόσµιας παραγωγής ελαιολάδου. Η εταιρεία µάλι-στα σκοπεύει να εισάγει τις µετοχές της και στο Χρηµατι-στήριο του Μιλάνου.Όπως εξηγούσε, στο προηγούµενο τεύχος του περιοδικούµας, ο διευθυντής ανάλυσης και αξιολόγησης του ∆ιεθνούςΣυµβουλίου Ελαιολάδου, ∆∆ηηµµήήττρρηηςς ΧΧρριισσττοοδδοούύλλοουυ,, οι εξα-γωγές ιταλικών επιχειρήσεων είναι ένας από τους τρόπουςπου χρησιµοποιούν οι ισπανικές εταιρείες για να ελέγξουντο διεθνές εµπόριο ελαιολάδου. Μέχρι πριν λίγα χρόνια εί-χαν καταφέρει να είναι η ηγέτιδα δύναµη στην παραγωγή ε-λαιολάδου, ενώ έχοντας τον έλεγχο του εµπορίου, ουσιαστι-κά, καθίστανται οι κυρίαρχοι του παιχνιδιού.

¢ÈÂıÓ‹˜ ‰È¿ÛÎÂ„Ë ÁÈ· ÙÈ˜ È¯ı˘ÔÎ·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜

∏∏Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία Υδατοκαλλιεργειών (EAS)διοργανώνει στις 15 έως 18 Σεπτεµβρίου στην Κρακο-

βία της Πολωνίας διεθνή διάσκεψη για τις υδατοκαλλιέργει-ες.Στη διάσκεψη θα εξεταστεί η πορεία των ευρωπαϊκών υδα-τοκαλλιεργειών και η διαχείριση των φυσικών πόρων γιατην εξασφάλιση µιας βιώσιµης ανάπτυξης του κλάδου, στοπλαίσιο της νέας κοινοτικής Οδηγίας για το νερό.Παράλληλα µε τη διάσκεψη θα πραγµατοποιηθεί και έκθε-ση προϊόντων υδατοκαλλιεργειών, στην οποία θα παρουσια-στούν οι τελευταίες επιστηµονικές και τεχνικές εξελίξειςστον κλάδο.

∫Ú›ÛÈÌÂ˜ ‰È·Ú·ÁÌ·ÙÂ‡ÛÂÈ˜ ÛÙÔÓ ¶√∂

∂∂παναλαµβάνονται από τη ∆ευτέρα 21 Ιουλίου στη Γε-νεύη, σε επίπεδο υπουργών Εµπορίου, οι διαπραγµα-

τεύσεις στον Παγκόσµιο Οργανισµό Εµπορίου (ΠΟΕ) για τηνπεραιτέρω φιλελευθεροποίηση των όρων διεξαγωγής τουπαγκόσµιου εµπορίου αγροτικών και άλλων προϊόντων. Κύριο «αγκάθι» των διαπραγµατεύσεων είναι η περικοπήτων ενισχύσεων και επιδοτήσεων, που χορηγούν οι ανα-πτυγµένες χώρες στους αγρότες τους και τα προϊόντα τους,αν και υπάρχει διάσταση απόψεων και για άλλους τοµείς


ÂÈÎ·ÈÚfiÙËÙ·του διεθνούς εµπορίου (δασµοί σε αυτοκίνητα, χηµικά καιάλλα αγαθά, δικαιώµατα ευρεσιτεχνίας στα φάρµακα, δικαι-ώµατα πνευµατικής ιδιοκτησίας στις ονοµασίες ειδών δια-τροφής κ.α.).Στα αγροτικά προϊόντα οι απόψεις Ε.Ε. και ΗΠΑ φαίνεταιπως συγκλίνουν περισσότερο από ποτέ. Βέβαια, η τελευ-ταία πρόταση που υπέρβαλε ο επικεφαλής του ΠΟΕ για τιςαγροτικές διαπραγµατεύσεις κ. ΚΚρρόόφφοορρννττ ΦΦάάλλκκοοννεερρ, προ-βλέπει µείωση κατά 75% έως 85% των κοινοτικών ενισχύ-σεων που χορηγεί η Ευρωπαϊκή Ένωση στα αγροτικά τηςπροϊόντα. Κάτι που µεταφράζεται σε περικοπές γεωργικώνδαπανών της τάξης των 17 έως 27 δις ευρώ για µια πεντα-ετία. Για τις ΗΠΑ προβλέπεται περικοπή του 66% έως 73%των ενισχύσεων που χορηγούνται στους αµερικάνους αγρό-τες, ενώ 50% προτείνεται η περικοπή των αγροτικών ενι-σχύσεων της Ιαπωνίας.Σε πρώτη φάση προτείνεται µείωση των αγροτικών ενισχύ-σεων κατά 33% στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ΗΠΑ και τηνΙαπωνία και κατά 25% στις άλλες ανεπτυγµένες χώρες. Θαυπάρξει περικοπή των δασµών που επιβάλλονται στο εµπό-ριο αγροτικών προϊόντων (τα οποία χωρίζονται σε τέσσεριςκατηγορίες) από 50% έως και 73%, ενώ θα περικοπούνστο µισό οι εξαγωγικές επιδοτήσεις µέχρι το 2010 και θαεξαλειφθούν µέχρι το 2013, αν και σε ορισµένα προϊόντα,όπως το βαµβάκι, προτείνεται να εξαλειφθούν άµεσα.«Η επίτευξη συµφωνίας στον ΠΟΕ περιλαµβάνει και κάποι-ες απαραίτητες θυσίες στη στήριξη των Ευρωπαίων αγρο-τών και των κοινοτικών αγροτικών προϊόντων», δήλωσε η ε-πίτροπος Γεωργίας ΜΜάάρριιαανν ΦΦίίσσεερρ ΜΜππόόεελλ, προσθέτοντας ό-τι είναι κάτι που δεν αποκρύφτηκε ποτέ. «Όµως, τα θεµέλια που έχουµε βάλει µε την αναθεώρησητης Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), µας επιτρέπουν νασυµµετέχουµε στην αληθινά αυτή ιστορική διαπραγµάτευσηαπό καλύτερες θέσεις.Πηγαίνουµε στη Γενεύη µε διάθεση να επιτύχουµε µια ισορ-ροπηµένη συµφωνία, έχοντας στο µυαλό µας ένα συγκεκρι-µένο πλαίσιο, µέσα στο οποίο µπορούµε να κινηθούµε. Καιφυσικά δεν είναι µόνο τα αγροτικά προϊόντα, αλλά και οι άλ-λοι τοµείς του εµπορίου και η ευελιξία που θα επιδείξουν οιεταίροι µας στον ΠΟΕ, που θα οδηγήσουν σε ένα θετικό ήµη αποτέλεσµα», υπογράµµισε καταλήγοντας η κ. Μπόελ.

∫·Ì¿ÓÈ· ÁÈ· Ù· ‚ÈÔÏÔÁÈÎ¿ ÚÔ˚fiÓÙ· ·fi ÙËÓ ∂˘Úˆ·˚Î‹ ∂ÈÙÚÔ‹

««µµ ιολογική γεωργία: ωφέλιµη για τη φύση, ωφέλιµηγια εσάς» είναι ο τίτλος καµπάνιας προβολής της

βιολογικής γεωργίας που χρηµατοδοτεί η Ευρωπαϊκή Επι-τροπή. Όπως ανέφερε η αρµόδια επίτροπος Μάριαν ΦίσερΜπόελ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης, στόχοι της εκστρα-τείας είναι να ενηµερωθούν οι καταναλωτές για την έννοιακαι τα οφέλη της βιολογικής γεωργίας, καθώς και για τιςµεθόδους παραγωγής των προϊόντων. Η εκστρατεία θα ε-στιάσει στην ευαισθητοποίηση των καταναλωτών, ειδικά γιατους νέους και τα παιδιά, ώστε να αναπτυχθεί περισσότεροη βιολογική γεωργία.

Σύµφωνα µε την επίτροπο, η βιολογική γεωργία παρουσιά-ζει έντονους ρυθµούς ανάπτυξης. Το 2005, συνολικά182.305 άτοµα απασχολήθηκαν σε όλους τους τοµείς ερ-γασίας που αφορούν τα βιολογικά προϊόντα: παραγωγή -µεταποίηση -εµπορία. ∆ηλαδή, αύξηση 13,4% σε σχέση µετο 2004. Επίσης, η λιανική αγορά βιολογικών προϊόντωνπαρουσίασε αύξηση από 5 έως 30%, ανάλογα µε τη χώρα. Παράλληλα, η επίτροπος, ανακοίνωσε πως σύντοµα θαπροκηρυχθεί από την Επιτροπή διαγωνισµός για τη δηµι-ουργία νέου λογότυπου για τη σήµανση των βιολογικώνπροϊόντων.Για περισσότερες πληροφορίες µπορείτε να επισκεφθείτετην ιστοσελίδα: www.organic-farming.europa.eu

™Ù·ıÂÚfiÙËÙ· ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿ ‚ÔÂ›Ô˘ ÎÚ¤·ÙÔ˜

™™ύµφωνα µε τα στοιχεία που έδωσε στη δηµοσιότητα ηEurostat, ο συνολικός πληθυσµός των βοοειδών στα

27 κράτη µέλη της Κοινότητας, παρουσιάζει σταθεροποιητι-κές τάσεις.Σταθερότητα στην ευρωπαϊκή αγορά βοείου κρέατος δεί-χνουν τα στοιχεία που έδωσε στη δηµοσιότητα η ΣτατιστικήΥπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Eurostat), σύµφωναµε τα οποία, ο συνολικός πληθυσµός των βοοειδών στα 27κράτη µέλη της Κοινότητας αυξήθηκε πέρυσι κατά 0,3%,φέτος αναµένεται να αυξηθεί ελαφρά, ενώ του χρόνου νασηµειώσει µικρή κάµψη.Κατά την εκτίµηση της Eurostat, η Ευρωπαϊκή Ένωση απότο 2003 και ύστερα είναι και θα παραµείνει ελλειµµατικήστο βόειο κρέας και τα ζώντα βοοειδή, καθώς οι εισαγω-γές υπερβαίνουν τις εξαγωγές.O συνολικός αριθµός των βοοειδών στα 27 κράτη µέλη τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης αυξήθηκε το 2007, σε σύγκριση µετον προηγούµενο χρόνο, κατά 0,3%, προσεγγίζοντας τα62.500.000 ζώα. Η κοινοτική παραγωγή βοείου κρέατοςαυξήθηκε πέρυσι κατά 0,6%, αν και ο αριθµός των βοοει-δών που οδηγήθηκαν στα σφαγεία για σφαγή µειώθηκε κα-τά 1,6%.Στην Ελλάδα, ο αριθµός των εκτρεφόµενων βοοειδών ήτανπέρυσι 682.000 ζώα (µειωµένος κατά 0,10%). ∆ηλαδή, λί-


γο πάνω από το 1% του συνολικού αριθµού των ζώων στα27 κράτη µέλη της Κοινότητας.Από τα εκτρεφόµενα βοοειδή στην Ελλάδα, τα 194.000 ή-ταν πέρυσι ηλικίας κάτω του ενός έτους (αύξηση σε σχέσηµε το 2006 κατά 1,54%), 133.000 µεταξύ 1-2 ετών (αύξη-ση κατά 5,49%) και 355.000 ηλικίας πάνω από δύο ετών(µείωση κατά 2,88%). Από τα 682.000 βοοειδή, τα295.000 (µειωµένα κατά 3,65% σε σχέση µε το 2006) ή-ταν αγελάδες, εκ των οποίων, αυτές που χρησιµοποιήθηκανγια γαλακτοπαραγωγή ανέρχονταν σε 150.000 (λιγότερεςκατά 10,58% σε σχέση µε το 2006).

∂›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ;

™™το τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Ελιά και Ελαιόλα-δο» διαβάσαµε µια κριτική στο αφιέρωµα για το ελληνι-

κό λάδι της εφηµερίδας «Η ΑΠΟΨΗ». Στα πολλά «µαργαρι-τάρια» που διαβάσαµε, ήταν ότι το λάδι αναλόγως µε τηνπροέλευσή του, παίρνει και το όνοµά του, δηλαδή ορυκτέ-λαιο, συνθετικό λάδι, ελαιόλαδο, ηλιέλαιο, αραβοσιτέλαιο,σογιέλαιο και πάει λέγοντας. Σε άλλο σηµείο του πολυσέλι-δου αφιερώµατος υπήρχε ο τίτλος «Σπορέλαιο – Το ραφινα-ρισµένο ελαιόλαδο!». Προφανώς, ο συντάκτης του αφιερώµατος στην κρίση τουηλιελαίου το µόνο πρόβληµα που είδε ήταν ότι στο επιµολυ-σµένο ηλιέλαιο δεν είχε επιβληθεί ο αναλογούν ειδικός φό-ρος υγρών καυσίµων. Θεωρούµε απαράδεκτο σε τέτοιου επιπέδου αφιέρωµα ναπεριλαµβάνονται άρθρα από όλη την πολιτική ηγεσία του υ-πουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης κι ελπίζουµε η έκδοση ναµη στηρίχθηκε οικονοµικά από το υπουργείο.

∆È Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÌÂ Ù· Û¯¤‰È· ‚ÂÏÙ›ˆÛË˜;

◊◊ταν αρχές του Ιουλίου όταν η εφηµερίδα της Μυτιλή-νης «Εµπρός» αποκάλυψε ότι έχει ληφθεί απόφαση α-

πό το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να απενταχθούν ορι-στικά τα παλαιά κτηνοτροφικά σχέδια βελτίωσης που δεν έ-χουν πληρωθεί και να γίνουν περικοπές στις επιχορηγήσειςπου αντιστοιχούν στα νέα σχέδια βελτίωσης, αυτά δηλαδήπου καλύπτονται µε την Κοινή Υπουργική Απόφαση 637. Τοθέµα έφθασε στη Βουλή από τη βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, ΕΕυυ--ααγγγγεελλίίαα ΑΑµµααννααττίίδδοουυ – ΠΠαασσχχααλλίίδδοουυ. Σηµειώνουµε ότι κατά την επίσκεψή του στα Τρίκαλα, ο υ-πουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, ΑΑλλέέξξααννδδρροοςς ΚΚοοννττόόςς, είχε υ-ποσχεθεί ότι θα δοθεί τρίµηνη παράταση στα παλαιά σχέδιαβελτίωσης. Μέχρι το τέλος του Ιουλίου, όµως, δεν είδαµε κάποια απά-ντηση από την πλευρά του υπουργείου.

°È· ÔÈÔÓ ¯Ù˘¿ÂÈ Ë Î·Ì¿Ó·

∆∆ο φετινό Ιούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότικίνησε τη διαδικασία περικοπής κατά 10% των αγροτι-

κών επιδοτήσεων στη χώρα µας, έχοντας ως αιτία τη µα-κροχρόνια αδυναµία των ελληνικών κυβερνήσεων να συ-γκροτήσουν ένα αξιόπιστο Ολοκληρωµένο Σύστηµα Ελέγ-χου και ∆ιαχείρισης των επιδοτήσεων. Ο υπουργός Αγροτι-κής Ανάπτυξης Αλέξανδρος Κοντός, έσπευσε πάντως ναδιαβεβαιώσει ότι κανένας Έλληνας παραγωγός δεν θα χά-σει την επιδότηση του.Ωστόσο, από τις ατασθαλίες στο ΟΣ∆Ε κάποιοι έχουν βγεικερδισµένοι. Το ποιοι είναι αυτοί και τι ποσά έχουν λάβει,το γνωρίζει πολύ καλά το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.Έστω και στο παραπέντε, λοιπόν, ας κάνει τα δέοντα για ναπάει κάθε κατεργάρης στον πάγκο του και να πάψει η χώραµας να πληρώνει υπέρογκα πρόστιµα στην Ευρωπαϊκή Ένω-ση.

√ ∫·Ú·Ì›¯·˜ ÛÙÔ «ÓËÛÈˆÙÈÎfi ∞ÁÚfiÎÙËÌ·»

∆∆ον περασµένο Μάιο, το «νησιωτικό Αγρόκτηµα» βρέθη-κε στην έκθεση «Ελαιοτεχνία». Το δεύτερο τεύχος του

περιοδικού µας έγινε για ακόµη µια φορά ανάρπαστο και τοπερίπτερό µας δέχθηκε µεγάλο αριθµό επισκεπτών. Έναςαπό αυτούς ήταν και ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ ΤΤζζααννννέέττοοςςΚΚααρρααµµίίχχααςς.


ÚÂÔÚÙ¿˙

∆· „¿ÚÈ· È¯ı˘ÔÙÚÔÊÂ›Ô˘ ÙÔ Î‡ÚÈÔ ÂÍ·ÁˆÁÈÎfi ÚÔ˚fiÓ

™™ττοο ππεερριιθθώώρριιοο ττωωνν εεξξααγγωωγγώώνν ββρρίίσσκκοο--ννττααιι τταα ννηησσιιάά ττοουυ ββοορρεείίοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ,, κκαα--θθώώςς κκααττααλλααµµββάάννοουυνν ττηηνν 1111 θθέέσσηη µµεε--ττααξξύύ ττωωνν 1133 ππεερριιφφεερρεειιώώνν ττηηςς χχώώρρααςς..ΥΥππάάρρχχεειι κκίίννδδυυννοοςς,, µµάάλλιισστταα,, σστταα εεππόόµµεε--

νναα χχρρόόννιιαα οοιι εεξξααγγωωγγέέςς ττοουυ ββοορρεείίοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ νναα ππέέ--σσοουυνν κκάάττωω ααππόό ττοο εεππίίππεεδδοο ττωωνν εεξξααγγωωγγώώνν ττοουυ ννοοττίί--οουυ ΑΑιιγγααίίοουυ,, δδιιόόττιι ττοο 22000077 οοιι εεξξααγγωωγγέέςς ττοουυ ννοοττίίοουυΑΑιιγγααίίοουυ ππααρροουυσσίίαασσαανν θθεεααµµααττιικκήή άάννοοδδοο,, εεννώώ οοιι εεξξαα--γγωωγγέέςς ττοουυ ββοορρεείίοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ µµιικκρρήή κκάάµµψψηη.. ΑΑνν οοιι ττάά--σσεειιςς ααυυττέέςς σσυυννεεχχιισσττοούύνν,, ττόόττεε τταα ννηησσιιάά ττοουυ ββοορρεείίοουυΑΑιιγγααίίοουυ θθαα κκααττεεββοούύνν µµιιαα θθέέσσηη κκιι ααππόό ττηηνν 1111ηη θθέέσσηηθθαα ββρρεεθθοούύνν σσττηηνν 1122ηη,, εεννώώ σσττηηνν ττεελλεευυττααίίαα θθέέσσηηββρρίίσσκκοοννττααιι τταα ννηησσιιάά ττοουυ ΙΙοοννίίοουυ.. ΌΌµµωωςς ττοο σσηηµµααννττιικκόό--ττεερροο σσττοοιιχχεείίοο εείίννααιι όόττιι ττοο σσύύννοολλοο ττηηςς εεξξααγγωωγγιικκήήςςππρροοσσππάάθθεειιααςς σστταα ννηησσιιάά ττοουυ ββοορρεείίοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ φφθθάάννεειισσττοο εεξξααιιρρεεττιικκάά ιισσχχννόό πποοσσοοσσττόό 00,,6644%% ττοουυ σσυυννόόλλοουυττωωνν εεξξααγγωωγγώώνν.. ΟΟρριιαακκάά χχααµµηηλλόόττεερραα ββρρίίσσκκοοννττααιι οοιι εε--ξξααγγωωγγέέςς ττοουυ ννοοττίίοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ κκααιι πποολλύύ ππιιοο κκάάττωω οοιι εε--ξξααγγωωγγέέςς ττωωνν ννηησσιιώώνν ττοουυ ΙΙοοννίίοουυ.. ΣΣττηηνν ίίδδιιαα µµοοίίρραα εε--ππίίσσηηςς ββρρίίσσκκεεττααιι ηη ππεερριιφφέέρρεειιαα ττηηςς ΗΗππεείίρροουυ,, ααφφοούύοοιι εεξξααγγωωγγέέςς ττηηςς δδεενν κκααττααφφέέρρννοουυνν νναα ααγγγγίίξξοουυνν ττοο11%% ττωωνν εεξξααγγωωγγώώνν ττηηςς χχώώρρααςς.. Τα παραπάνω προκύπτουν από την ανάλυση τωνστοιχείων που παρουσιάστηκαν στις ηµερίδες που έ-γιναν κατά τη διάρκεια του Ιουνίου στη Σάµο, τη Χίοκαι τη Λέσβο από το Σύνδεσµο Εξαγωγών ΒορείουΕλλάδας και το ΚΕΤΑ Βορείου Αιγαίου. Τα στοιχείααυτά δείχνουν ότι τα νησιά µας βρίσκονται στο περι-θώριο της οικονοµικής ανάπτυξης. Για την ακρίβεια,χαρακτηρίζονται από παραγωγική καχεξία και οι το-πικές παραγωγικές επιχειρήσεις έχουν έντονη εσω-στρεφή τάση. Αυτό που δεν αναφέρθηκε στα στοι-χεία που παρουσίασε η υπεύθυνη έρευνας και ανά-πτυξης είναι ότι κλάδος των κτηνοτροφικών και γα-λακτοκοµικών προϊόντων λάµπει δια της σχεδόν ο-λοκληρωτικής απουσίας του από τις εξαγωγές τουβορείου Αιγαίου. Ο µεγαλύτερος όγκος των εξαγωγών του βορείουΑιγαίου κατευθύνεται στις χώρες µέλη της Ευρωπαϊ-κής Ένωσης, ενώ µόλις ένα ποσοστό 9% ως 16%κατευθύνεται σε τρίτες χώρες. Ο κλάδος των τροφίµων το 2007 έδωσε το 83,8%των εξαγωγών της περιφέρειας και ο κλάδος τωνποτών το 5,8% των εξαγωγών. Από τους κυριότερους εξαγωγικούς προορισµούςσε περιφερειακό επίπεδο είναι η Ιταλία µε 23,6%,καθώς στη χώρα αυτή εξάγεται χύµα ελαιόλαδο από

τη Λέσβο, ψάρια ιχθυοτροφείου και όστρακα. Ακο-λουθεί στη δεύτερη θέση η Γαλλία µε 16% που α-πορροφά το µεγαλύτερο όγκο παραγωγής κρασιούτης Σάµου. Η τρίτη θέση ανήκει στην Αγγλία που πα-ρουσιάζει µεγάλη ανάπτυξη ως αγορά, αφού απορ-ροφά το 9,9% των εξαγωγών µας. Η έκπληξη έρχε-ται από την Ισπανία και την Πορτογαλία που κατα-λαµβάνουν την τέταρτη και την πέµπτη θέση, µε9,8% και 7,8% αντίστοιχα, των εξαγωγών µας. Αρ-νητική έκπληξη αποτελεί η Γερµανία, στην οποίαφθάνει µόλις το 5,9% των εξαγωγών µας. Πολύ µε-γάλη αύξηση, ωστόσο, παρουσιάζουν οι εξαγωγέςπρος την Τουρκία και προς τη Βουλγαρία, κάτι πουδείχνει ότι µελλοντικά µπορούν να αποτελέσουν πο-λύ σηµαντικές αγορές για τα προϊόντα των νησιώνµας.

√È ÂÍ·ÁˆÁ¤˜ ·Ó¿ ÓÔÌfiΗ συντριπτική πλειοψηφία των εξαγωγών του βορεί-

ºÙˆ¯fi˜ Û˘ÁÁÂÓ‹˜ ÙˆÓ ÂÍ·ÁˆÁÒÓ ÙÔ ‚fiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô

Η συνεχής αύξηση αλιευµάτων και η ταυτόχρονη µείωση τωνιχθυοαποθεµάτων στις θάλασσες ανοίγουν το δρόµο για

ακόµη µεγαλύτερη ανάπτυξη των ιχθυοκαλλιεργειών

ου Αιγαίου πραγµατοποιείται από το νοµό της Χίου,ενώ οι νοµοί Λέσβου και Σάµου είναι οι φτωχοί συγ-γενείς των εξαγωγών. Είναι χαρακτηριστικό, πάντως,ότι κατά το 2007 οι εξαγωγές της Χίου ανήλθαν στα99,77 εκατοµµύρια ευρώ, του νοµού Σάµου στα5,6 εκατοµµύρια ευρώ και του νοµού Λέσβου στα4,97 εκατοµµύρια ευρώ. Ο κύριος εξαγωγικός προορισµός για το 2007 τουνοµού Λέσβου ήταν η Γερµανία που απορρόφησε το28,2% των εξαγωγών, του νοµού Σάµου η Γαλλία,που απορρόφησε το 72,9% και της Χίου η Ιταλία,που απορρόφησε το 25,4%. Η Χίος δείχνει µια σταθερά ανοδική πορεία στις εξα-γωγές της, αφού το 2003 ήταν 46,66 εκατοµµύριαευρώ, το 2004 ανήλθαν στα 49,88 εκατοµµύρια ευ-ρώ, το 2005 στα 87,73 εκατοµµύρια ευρώ, το2006 στα 95,69 εκατοµµύρια ευρώ και το 2007στα 99,77 εκατοµµύρια ευρώ. Στο νοµό της Χίο το«βαρύ πυροβολικό» είναι οι ιχθυοκαλλιέργειες, ό-πως προαναφέρθηκε. Κάτι που αποδεικνύεται απότο ότι η κατηγορία ψάρια και µαλακόστρακα δίνει το81,87% των εξαγωγών του νοµού και η κατηγορίαπαρασκευάσµατα κρεάτων και ψαριών το 16,51%

των εξαγωγών. Τα ονοµαστά γλυκά του κουταλιούτης Χίου και η µαστίχα περιλαµβάνονται στην κατη-γορία ζάχαρα και ζαχαρώδη παρασκευάσµατα πουδίνουν το 1,13% των εξαγωγών του νοµού.Οι εξαγωγές του νοµού Λέσβου παρουσιάζουν µεγά-λη διακύµανση και σχετίζονται άµεσα µε την παρα-γωγή ελαιολάδου. Έτσι το 2003 οι εξαγωγές έφθα-σαν στα 18,24 εκατοµµύρια ευρώ, το 2004 οι εξα-γωγές πέφτουν στα 2,13 εκατοµµύρια ευρώ, το2005 ανεβαίνουν στα 6,46 εκατοµµύρια ευρώ, το2006 φθάνουν στα 12,5 εκατοµµύρια ευρώ για να

tΑπό τους κυριότερους

εξαγωγικούς προορισµούς σεπεριφερειακό επίπεδο είναι η

Ιταλία µε 23,6%, καθώς στη χώρααυτή εξάγεται χύµα ελαιόλαδο

από τη Λέσβο, ψάριαιχθυοτροφείου και όστρακα

AÏÌÂÎÙÈÎ¿ Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·Ù·H A˘Á¤ÚÔ˜ A.E. ÂÈÛ¿ÁÂÈ Î·È ÂÁÎ·ıÈÛÙ¿ ·ÏÌÂÎÙÈÎ¿ ÌË¯·Ó‹Ì·Ù· ·ÁÂÏ¿‰ˆÓ Î·È ·ÈÁÔÚÔ‚¿ÙˆÓ fiÏˆÓ ÙˆÓ Ù‡ˆÓ. ∆Ô Î·Ù¿ÛÙËÌ· ÙË˜ ÂÙ·ÈÚ›·˜ ÛÙÔÓ ∞ÏÈÛÛfi ∞¯·˝·˜ ‰È·ı¤ÙÂÈ ÌÈ·ÂÎÙÂÙ·Ì¤ÓË ÁÎ¿Ì· ÚÔ˚fiÓÙˆÓ, Î·ıÒ˜ Î·È Ï‹ÚË ÛÂÈÚ¿ ·ÓÙ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ.

∆·ÈÓ›Â˜ ‰È·ÙÚÔÊ‹˜ ¢È·Ù›ıÂÓÙ·È Ù·ÈÓ›Â˜ ‰È·ÙÚÔÊ‹˜ – Î·Ù·ÛÎÂ˘‹˜ ÙË˜ ÂÙ·ÈÚÂ›·˜ – ÔÔÈÔ‰‹ÔÙÂ Ì‹ÎÔ˜, Á·Ï‚·ÓÈÛÌ¤ÓÂ˜ ÂÓ ıÂÚÌÒ, ÌÂ Û‡ÛÙËÌ· ÂÁÎÏˆ‚ÈÛÌÔ‡. ¢ÂÓ ··ÈÙÂ›Ù·È ÙÛÈÌÂÓÙ¤ÓÈ· ‚¿ÛË.

¢È·Ù›ıÂÙ·È ÂÓÛ›ÚˆÛË Î·Ï·ÌÔÎÈÔ‡ ·Ú›ÛÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÛÂ Û¿ÎÔ˘˜

¶ÔÈÌÓÈÔÛÙ¿ÛÈ· Ù‡Ô˘ ÙÔ‡ÓÂÏÀÂÚÛ‡Á¯ÚÔÓ· ÔÈÌÓÈÔÛÙ¿ÛÈ·, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ fiÏÂ˜ ÙÈ˜

ÚÔ‰È·ÁÚ·Ê¤˜ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô˘ ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜∞Ó¿Ù˘ÍË˜. ¢È·ı¤ÙÔ˘Ó ¤ÁÎÚÈÛË Ù‡Ô˘ ÁÈ· ¤ÓÙ·ÍË ÙË˜

Î·Ù·ÛÎÂ˘‹˜ ÛÙ· ™¯¤‰È· µÂÏÙ›ˆÛË˜. √ÚÔÊ‹ ·fiÏ·Ì·Ú›Ó· ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ‹ ¿ÓÂÏ.∞·ÏÏ¿ÛÛÔÓÙ·È ·fi ¿‰ÂÈ· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹˜.

∂ÓÛÈÚÔ‰È·ÓÔÌÂ›˜ ∂ÓÛÈÚÔ‰È·ÓÔÌ¤·˜ Û˘ÚfiÌÂÓÔ˜

‹ ·˘ÙÔÎÈÓÔ‡ÌÂÓÔ˜, Î·Ù·ÛÎÂ˘‹˜ ÙË˜ ÂÙ·ÈÚÂ›·˜, ÂÈ‰ÈÎ¿ Î·Ù·ÛÎÂ˘·ÛÌ¤ÓÔ˜

ÁÈ· ÚÔ‚·ÙÔÙÚÔÊÈÎ¤˜ ÌÔÓ¿‰Â˜.

*ŸÏ· Ù· ·ÓˆÙ¤Úˆ ÌË¯·Ó‹Ì·Ù· ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÙÈ˜ ··Ú·›ÙËÙÂ˜ ÂÁÎÚ›ÛÂÈ˜ ÁÈ· ¤ÓÙ·ÍË ÛÙÔ˘˜ ·Ó·Ù˘ÍÈ·ÎÔ‡˜ ÓfiÌÔ˘˜. * ∞Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘ÌÂ Î·Ù·ÛÎÂ˘¤˜ ÌÂ ÂÈ‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ˘˜ ÙÂ¯ÓÈÎÔ‡˜ ÛÂ fiÏË ÙË ¯ÒÚ·.

AY°EPO™ A.E.: AÏÈÛÛfi˜ A¯·˝·˜, ÙËÏ.: 26930 72210-11, Fax: 26930 72212, Site: www.avgeros.gr, E-mail: [email protected]


ÚÂÔÚÙ¿˙

ξαναπέσουν το 2007 στα 4,97 εκατοµµύρια ευρώ. Το ελαιόλαδο, και γενικά τα παντός είδους έλαια καιλίπη, το 2007 κάλυψαν το 78,02% των εξαγωγώντροφίµων του νοµού Λέσβου. Ένα µικρότερο ποσο-στό, αλλά όχι ευκαταφρόνητο, της τάξης του16,70% κάλυψαν οι εξαγωγές ψαριών και µαλακό-στρακων. Πρόκειται για ψάρια ιχθυοτροφείου, αλλάκαι για όστρακα, που παράγονται στον κόλπο τηςΚαλλονής (π.χ. χάβαρα). Εντυπωσιακό είναι, από αρνητική σκοπιά, ότι ο µο-ναδικός νοµός του Αιγαίου που έχει τη δυνατότητανα παράγει φέτα έχει εξαιρετικά περιορισµένες εξα-γωγές γαλακτοκοµικών προϊόντων µε µόλις 3,54%,κάτι που δείχνει ότι ο κλάδος της τυροκοµίας στηΛέσβο και τη Λήµνο έχει ως σήµερα εντελώς λάθοςπροσανατολισµό. Συνολικά ο τοµέας των τροφίµωντο 2007 κάλυψε το 40,9% των εξαγωγών του νο-µού. ∆υστυχώς, δεν υπάρχουν αναλυτικά στοιχείαγια τον κλάδο των ποτών όπου είναι βέβαιο ότι ση-µαντική παρουσία έχει ο τοµέας των αποσταγµάτωνλόγω της µεγάλης παραγωγής ούζου.Στο νοµό Σάµου, οι εξαγωγές κατά κύριο λόγο στηρί-ζονται στα εξαιρετικής ποιότητας κρασιά. Η διακύ-µανση των εξαγωγών του νοµού είναι µικρή, καθώςη παραγωγή κρασιού δεν παρουσιάζει τις γνωστέςµεγάλες διακυµάνσεις που παρουσιάζει η παραγωγήελαιολάδου. Ειδικότερα οι εξαγωγές του νοµού Σά-

µου το 2003 ήταν 6,4 εκατοµµύρια ευρώ, το 2004ήταν 6,85 εκατοµµύρια ευρώ, το 2005 5,08 εκα-τοµµύρια ευρώ, το 2006 6,96 εκατοµµύρια ευρώκαι το 2007 ήταν 5,64 εκατοµµύρια ευρώ. Στο νο-µό Σάµου οι εξαγωγές κρασιού καλύπτουν το 84,1%των εξαγωγών του νοµού κατά το 2007. Επιπλέον,από τη Σάµο και την Ικαρία δεν γίνονται εξαγωγέςτροφίµων.

™˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·Στο σηµερινό περιβάλλον του διεθνούς εµπορίου, οιµικρές επιχειρήσεις του βορείου Αιγαίου είναι αδύ-νατο να ανταγωνιστούν τα µεγάλα πολυεθνικά καιπολυκλαδικά συγκροτήµατα του τοµέα τροφίµων καιποτών. Είναι απαραίτητο να δηµιουργηθούν δοµές που θαενηµερώσουν σωστά τις τοπικές επιχειρήσεις για ταβήµατα που πρέπει να κάνουν προκειµένου τα προϊ-όντα τους να φθάσουν στις διεθνείς αγορές. Επίσηςµέσα από κοινές δράσεις µπορεί να µειωθεί το κό-στος που συνεπάγονται οι εξαγωγές.Ιδιαίτερο βάρος πρέπει να δοθεί στη δηµιουργία ε-ξαγωγικού προσανατολισµού στις τοπικές τυροκοµι-κές επιχειρήσεις. Η ανάπτυξή τους και οι εξαγωγέςείναι η µόνη διέξοδος για την επιβίωσή τους, αλλάκαι για να αποκτήσουν ικανοποιητικό εισόδηµα οικτηνοτρόφοι των νησιών µας.

Το Αιγαίοθεωρείται µιααπό τις καλύ-τερες θάλασ-

σες για τηνανάπτυξη τωνιχθυοκαλλιερ-

γειών ειδώντης

Μεσογείου

ÚÂÔÚÙ¿˙

ªªήήννααςς ττοουυ εελλααιιοολλάάδδοουυ ήήτταανν οο φφεεττιιννόόςςΜΜάάιιοοςς,, χχάάρρηη σσττιιςς δδύύοο εεκκθθέέσσεειιςς πποουυ έέ--γγιινναανν σσττηηνν ΑΑθθήήνναα.. ΒΒάάσσεειι ττοουυ χχρρόόννοουυπποουυ ππέέρραασσεε µµπποορροούύµµεε νναα ββγγάάλλοουυµµεεππιιοο οουυσσιιαασσττιικκάά σσυυµµππεερράάσσµµαατταα,, λλααµµββάά--

ννοοννττααςς υυππόόψψηη ττόόσσοο ττιιςς γγεεννιικκόόττεερρεεςς ττάάσσεειιςς ττοουυ εελλααιιοοκκοο--µµιικκοούύ ττοοµµέέαα,, όόσσοο κκααιι ττιιςς εεξξεελλίίξξεειιςς πποουυ δδρροοµµοολλοογγοούύννττααιισσεε εεθθννιικκόό,, εευυρρωωππααϊϊκκόό κκααιι δδιιεεθθννέέςς εεππίίππεεδδοο.. Όλα δείχνουν ότι το ελαιόλαδο είναι ένα προϊόν που έχειµέλλον, κι αυτό γιατί υπάρχει ραγδαία ανάπτυξη της κα-τανάλωσης ελαιολάδου, ενώ ακόµη πιο µεγάλη είναι ηαύξηση της παραγωγής του.Εποµένως, σωστά ο προϊστάµενος του τοµέα Ελαιολά-δου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οικονοµολόγος, ΠΠαα--ννααγγιιώώττηηςς ΜΜππααρρζζοούύκκααςς, διαπιστώνει ότι «το λάδι είναιtrendy». Αλλά αυτό δεν σηµαίνει ότι όλοι θα καταφέρουννα επιβιώσουν στο όλο και πιο ανταγωνιστικό περιβάλ-λον που δηµιουργείται. Πολύ πιο δύσκολα, πάντως, είναιτα πράγµατα για την ελαιοκοµία στα νησιά του Αιγαίου, ηοποία αν δεν βρει το δικό της, ξεχωριστό δρόµο, αν δενκαταφέρει να φτιάξει το δικό της καταναλωτικό κοινό εί-ναι καταδικασµένη να χαθεί. Συνεπώς, η ελαιοκοµία στανησιά µας βρίσκεται µπροστά σε ένα µεγάλο στοίχηµα,το οποίο ή θα καταφέρει να κερδίσει ή θα το χάσει. ªÔÓÙÂÚÓÈÛÌfi˜ Î·È ·Ú¿‰ÔÛËΣτο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Ελιάς είδαµε ένα ολόκλη-ρο περίπτερο να έχει στηθεί µε µοντέρνα υλικά µόνο καιµόνο για να προβάλει µια νέα συσκευασία ελαιολάδου ηοποία επιτρέπει στον καταναλωτή να ψεκάζει την σαλάτατου ή το φαγητό του µε ελαιόλαδο. Ναι, σωστά διαβάσα-

τε, να ψεκάζει. Σίγουρα θα πρέπει να είναι τροµερά εκ-κεντρικός κάποιος Έλληνας για να ψεκάζει τη σαλάτατου µε ελαιόλαδο. Όµως ένας Γερµανός, ένας Ρώσος ήένας Κινέζος που είναι πολύ πιθανό να αγνοεί την ύπαρ-ξη του ελαιολάδου, είναι πολύ πιθανότερο να προτιµήσειµια µικρή συσκευασία ελαιολάδου που θα την αγοράσειχωρίς να σκεφθεί το κόστος της. Επίσης είναι πολύ πιθα-νό να προτιµά να ψεκάζει το ελαιόλαδο ώστε να δηµι-ουργεί ένα λεπτό στρώµα ελαιολάδου στη σαλάτα του,παρά να ρίχνει αρκετό λάδι στο πιάτο του ώστε η ντοµά-τα ή το µαρούλι να «κολυµπάνε» σ’ αυτό. Λίγα µέτρα πιοπέρα, σε ένα άλλο περίπτερο, είδαµε δύο µεγάλα κοφί-νια γεµάτα µε µικρά σαπούνια. Η συσκευασία τους έγρα-φε ότι παράγονταν στην ορεινή Αρκαδία από εξαιρετικάπαρθένο ελαιόλαδο και νερό της βροχής. Κάθε µικρόσαπούνι, το βάρος του οποίου δεν ξεπερνούσε τα πενή-ντα γραµµάρια πωλούνταν προς οκτώ ευρώ το ένα. Εκείκοντά επίσης είδαµε και µηχανήµατα ελαιοτριβείου πουµας γύρισαν στην εποχή των «τσουπιών» (σακιά από λινά-ρι στα οποία έµπαινε η ελαιόπαστα) και των πιεστηρίων. Τα παραδείγµατα των τριών προαναφερθέντων προϊό-ντων δείχνουν ότι στον τοµέα του ελαιολάδου αυτή τηνπερίοδο δεν υπάρχει µια συγκεκριµένη τάση που να κυ-ριαρχεί. ∆εν κυριαρχεί ούτε ο µοντερνισµός, ούτε η πα-ράδοση. Όλες οι τάσεις συνυπάρχουν κι είναι λογικό,γιατί οι λαοί της Μεσογείου, που είναι οι κύριοι παραγω-γοί και καταναλωτές του ελαιολάδου, έχουν συναισθηµα-τικό δέσιµο µε την ελαιοκοµία και τον πολιτισµό που έχειαναπτυχθεί γύρω από αυτή. Για τα δισεκατοµµύρια των κατοίκων της Ινδίας, της Κί-



¡¤· ÚÔ˚fiÓÙ·, Ó¤Â˜ ÂÈ¯ÂÈÚËÌ·ÙÈÎ¤˜ ÎÈÓ‹ÛÂÈ˜ Î·È ÂÌÊ¿ÓÈÛË Ó¤ˆÓ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂˆÓ

Τα ελαιουργι-κά µηχανήµα-

τα που εκτέ-θηκαν στην

έκθεση«Ελαιοτεχνία»

συγκέντρωσαντο ενδιαφέρονπολλών ελαιο-

τριβέων απόόλη τη χώρα.

νας και των άλλων χωρών της Ασίας, όµως, τα πράγµατα εί-ναι διαφορετικά. Γι’ αυτούς τους λαούς το ελαιόλαδο είναι έ-να νέο, ακριβό προϊόν, που έρχεται από την αναπτυγµένη Ευ-ρώπη και απευθύνεται σε λίγους. Με λίγα λόγια, είναι µοντέρ-νο και ακριβό. Είναι πολύ εύκολο να πει κανείς ότι η τάση του µοντερνισµούθα επικρατήσει. Όµως οποιοσδήποτε προσπαθήσει να κάνειτον προφήτη, θα πρέπει να λάβει υπόψη του ότι πάνω από το80% της παγκόσµιας παραγωγής ελαιολάδου καταναλώνεταιστις χώρες της Μεσογείου.Αντί να καταφεύγουµε στις προφητείες, είναι καλύτερο να κά-νουµε αυτό που πρέπει, δηλαδή να λαµβάνουµε υπόψη τα χα-ρακτηριστικά κάθε αγοράς και ανάλογα να διαµορφώνεται ηεµπορική πολιτική για την προώθηση του ελαιολάδου.∞ÏÏ·Á‹ ÈÛÔÚÚÔÈÒÓΣτην έκθεση «Ελαιοτεχνία» κυριάρχησε η παρουσία των επι-χειρήσεων που παράγουν ελαιουργικά µηχανήµατα. Πέρα α-πό τις παραδοσιακές δυνάµεις του κλάδου (Pieralisi, AlfaLaval), εντυπωσιακή παρουσία είχαν πολλές τουρκικές εται-ρείες, οι οποίες ξεχώρισαν για τις εξαιρετικά ελκυστικές τουςτιµές. Τo δρόµο για την είσοδο των τουρκικών επιχειρήσεωνάνοιξε η Europolat, που σταδιακά εξελίσσεται σε έναν απότους µεγαλύτερους παίκτες στον τοµέα των ελαιουργικών µη-χανηµάτων στη χώρα µας.Η είσοδος των τουρκικών επιχειρήσεων σε αυτόν το κλάδο έ-χει προβληµατίσει τις άλλες επιχειρήσεις, καθώς προσφέ-ρουν τα µηχανήµατά τους σε πολύ ελκυστικές τιµές. Η απά-ντηση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων είναι ότι τα δικά τουςµηχανήµατα έχουν καλύτερη ποιότητα και µεγαλύτερα αξιοπι-στία. Ορισµένες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις τονίζουν µε έµφα-ση ότι τα δικά τους προϊόντα υπερέχουν γιατί ενσωµατώνουντεχνολογία αιχµής.Ο ανταγωνισµός στον τοµέα των µηχανηµάτων ελαιοτριβείουγίνεται όλο και πιο σκληρός, καθώς οι νέες δυνάµεις του κλά-δου διεκδικούν να πάρουν µεγάλο µέρος της πίτας. Κι αυτό,τη στιγµή που όλες οι αναλύσεις αναφέρουν ότι ο αριθµόςτων ελαιοτριβείων θα µειωθεί δραµατικά τα επόµενα χρόνια. Είναι βέβαιο ότι στον κλάδο της ελαιοκοµίας οι ισορροπίεςαλλάζουν µε ταχύτατους ρυθµούς. Όσοι δεν καταφέρουν ναπαρακολουθήσουν τις αλλαγές, θα µείνουν στο περιθώριο.Όσοι µπουν µέσα και ακολουθήσουν τη ροή των πραγµάτωνθα έχουν σηµαντικά περισσότερες πιθανότητες να επιβιώ-σουν και να παίξουν σηµαντικό ρόλο στη διαµόρφωση των ε-ξελίξεων.

tΤο λάδι είναι trendy. Αλλά αυτό δεν

σηµαίνει ότι όλοι θα καταφέρουν ναεπιβιώσουν στο όλο και πιο

ανταγωνιστικό περιβάλλον πουδηµιουργείται


Û Ó¤ÓÙÂ ÍË

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στο Νίκο Μανάβη

∆∆οονν ππεερραασσµµέέννοο ΜΜάάιιοο,, σσττοο ππεερριιθθώώρριιοο ττηηςςηηµµεερρίίδδααςς ««ΟΟ εελλααιιοοκκοοµµιικκόόςς ττοοµµέέααςς σσττοοππλλααίίσσιιοο ττηηςς ααγγρροοττιικκήήςς πποολλιιττιικκήήςς ττηηςς ΕΕυυ--ρρωωππααϊϊκκήήςς ΈΈννωωσσηηςς»» πποουυ δδιιοορργγάάννωωσσεε ττοοππεερριιοοδδιικκόό ««ΕΕλλιιάά κκααιι ΕΕλλααιιόόλλααδδοο»» σσττοο

ππλλααίίσσιιοο ττοουυ ΦΦεεσσττιιββάάλλ ΕΕλλααιιοολλάάδδοουυ,, εείίχχααµµεε ττηηνν εευυκκααιι--ρρίίαα νναα σσυυζζηηττήήσσοουυµµεε ττιιςς εεξξεελλίίξξεειιςς σσττοονν ττοοµµέέαα ττηηςς εελλααιι--οοκκοοµµίίααςς µµεε ττοονν οοιικκοοννοοµµοολλόόγγοο ΠΠααννααγγιιώώττηη ΜΜππααρρζζοούύ--κκαα.. Ο κ. Μπαρζούκας είναι προϊστάµενος του τοµέα Ελαι-ολάδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και, όπως ήτανφυσικό, η συζήτηση επικεντρώθηκε στο πώς αντιµε-τωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση το ελαιόλαδο, ποιος εί-ναι ο σχεδιασµός της για το προϊόν και ποια είναι υφι-στάµενη κατάσταση, καθώς επίσης και τι αλλαγές θαπρέπει να περιµένουµε τα επόµενα χρόνια στην πολι-τική της Ευρωπαϊκής Ένωσης.ΚΚύύρριιεε,, ΜΜππααρρζζοούύκκαα,, θθαα θθέέλλααµµεε νναα µµααςς ππεείίττεε πποοιιαα εείίννααιιηη θθέέσσηη ττοουυ εελλααιιοολλάάδδοουυ σσττηηνν ααγγρροοττιικκήή πποολλιιττιικκήή ττηηςςΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΈΈννωωσσηηςς,, κκααθθώώςς κκααιι πποοιιοο ττοο εειιδδιικκόό ββάάρροοςςπποουυ έέχχεειι ττοο ππρροοϊϊόόνν ααυυττόό σσττηη χχάάρρααξξηη ττηηςς γγεεννιικκόόττεερρηηςςααγγρροοττιικκήήςς πποολλιιττιικκήήςς..«Υπάρχουν δυόµισι εκατοµµύρια παραγωγοί ελαιολά-δου κυρίως στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία.Υπάρχει επίσης ελαιοκαλλιέργεια στην Πορτογαλία, τηΓαλλία, την Κύπρο, τη Μάλτα και τη Σλοβενία. Το ελαι-όλαδο είναι ένα ακριβό αγροτικό προϊόν και γι’ αυτόκατέχει µια ιδιαίτερη θέση στον αγροτικό τοµέα. Το 2004 αποφασίστηκε η αναδιάρθρωση της πολιτι-κής στον τοµέα του ελαιολάδου στο πλαίσιο της ανα-διάρθρωσης της κοινής αγροτικής πολιτικής. Τα νέαστοιχεία που προέκυψαν είναι η ενσωµάτωση της βοή-

θειας στην παραγωγή στην ενιαία ενίσχυση. Ιδιαίτερηβαρύτητα έχει δοθεί στην ποιότητα του προϊόντος,καθώς είναι µια πολιτική που δεν αφορά µόνο το ελαι-όλαδο, αλλά το σύνολο των αγροτικών προϊόντων πουπαράγονται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.». ΠΠοοιιοοιι εείίννααιι οοιι ββαασσιικκοοίί κκοοιιννοοττιικκοοίί κκααννοοννιισσµµοοίί πποουυ εεξξεειι--δδιικκεεύύοουυνν ττηηνν πποολλιιττιικκήή ττηηςς ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΈΈννωωσσηηςς γγιιαα ττοοεελλααιιόόλλααδδοο;; «Είναι ο γνωστός κανονισµός 1019 του 2002 για τιςπροδιαγραφές εµπορίας, καθώς και ο κανονισµός2568 του 1991, ο οποίος καθορίζει τα χηµικά χαρα-κτηριστικά και τις µεθόδους ανάλυσης. Το ζεύγοςαυτών των δύο κανονισµών αποτελεί τον ακρογωνιαίολίθο της ποιοτικής πολιτικής της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης, διότι έχουν µια ιδιαίτερη σηµασία για το λάδι.Η εφαρµογή τους σε πολύ µεγάλο βαθµό έγκειται στοκράτος µέλος. Για το προσεχές µέλλον αυτοί οι δύοκανονισµοί είναι που θα παίξουν σηµαντικό ρόλο. Ένας τρίτος κανονισµός, σηµαντικός για την ποιότητα,είναι ο 2080 του 2005 που αφορά στους ελαιουργι-κούς φορείς. Στο πλαίσιο αυτού του κανονισµού, ηΕλλάδα κατακρατεί περίπου 11 εκατοµµύρια ευρώ τοχρόνο από επιδοτήσεις του ελαιολάδου και εφαρµόζειένα πρόγραµµα αξίας 33 εκατοµµυρίων ευρώ. Τα προγράµµατα, σύµφωνα µε τις γενικές αρχές επι-λέγονται από το κράτος µέλος, το οποίο έχει την ευθύ-νη έγκρισης των ελαιουργικών φορέων, της παρακο-λούθησης των προγραµµάτων, τους ελέγχους, καικατά περιπτώσεις, εφόσον χρειαστεί, την καταβολήκυρώσεων. Τα προγράµµατα αυτά βρίσκονται ήδη στοτρίτο έτος υλοποίησης τους, ενώ αυτή τη στιγµή βρι-σκόµαστε στο τρίτο έτος εφαρµογής τους. Ήδη προε-τοιµάζονται τα νέα προγράµµατα για την επόµενη τριε-τή περίοδο που θα αρχίσουν να εφαρµόζονται από την1 Απριλίου του 2009.».ΗΗ ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήή ΈΈννωωσσηη ααννττιιµµεεττωωππίίζζεειι ττοο εελλααιιόόλλααδδοο ωωςςέένναα ββαασσιικκόό κκααττααννααλλωωττιικκόό ααγγααθθόό πποουυ ααππεευυθθύύννεεττααιι σσττιιςςππλλααττιιέέςς λλααϊϊκκέέςς µµάάζζεεςς ήή ωωςς έένναα ππρροοϊϊόόνν πποουυ ααππεευυθθύύννεε--ττααιι σσεε έένναα εεκκλλεεππττυυσσµµέέννοο κκααττααννααλλωωττιικκόό κκοοιιννόό;;«Είναι σαφές ότι το ελαιόλαδο και από άποψη τιµήςκαι από άποψη οργανοληπτικών χαρακτηριστικών, καιαπό άποψη υγείας κατέχει µια ξεχωριστή θέση που τοκάνει να διαφέρει από τα υπόλοιπα έλαια. Νοµίζω ότιη ίδια η αγορά του δίνει αυτή τη θέση και πιστεύω ότιθα συνεχίσει να το αντιµετωπίζει έτσι. ∆εν µπορούν ναισοπεδωθούν όλα. Ο καταναλωτής σήµερα είναι έναςσυνειδητός καταναλωτής. Αυτό που έχει παρατηρηθείείναι ότι οι χώρες µε υψηλότερο βιοτικό επίπεδοέχουν µεγαλύτερη κατανάλωση ελαιολάδου. Υπήρξεµια πάρα πολύ µεγάλη αύξηση της κατανάλωσης καιδιεθνοποίησης του ελαιολάδου µε το άνοιγµα της αγο-ράς των ΗΠΑ τις δεκαετίες του 1980 και του 1990.

∆Ô Ï¿‰È Ù·ÍÈ‰Â‡ÂÈ ÌÂ Ô‡ÚÈÔ ¿ÓÂÌÔ¶·Ó·ÁÈÒÙË˜ ª·Ú˙Ô‡Î·˜

ΠαναγιώτηςΜπαρζούκας,προϊστάµενος

του τοµέαΕλαιολάδου

τηςΕυρωπαϊκής

Επιτροπής


ÚÂÔÚÙ¿˙Οι πόρτες πλέον έχουν ανοίξει. Η Ινδία, η Κίνα και ηΡωσία ανοίγουν κι αυτές για τους καταναλωτές πουέχουν το εισόδηµα και µπορούν να πληρώσουν έναποιοτικό λάδι. ∆εν πρέπει να ξεχνάµε ότι το ελαιόλα-δο είναι trendy, έχει ένα ούριο άνεµο στα πανιά τουκαι οι ενδείξεις είναι τέτοιες, που µας κάνουν να είµα-στε ιδιαίτερα αισιόδοξοι για την πορεία του στηναγορά.».ΤΤαα ππρροοηηγγοούύµµεενναα χχρρόόννιιαα εείίδδααµµεε τταα πποοιιοοττιικκάά κκρριιττήήρριιααγγιιαα ττοο εελλααιιόόλλααδδοο νναα γγίίννοοννττααιι όόλλοο κκααιι ππιιοο ααυυσσττηηρράά,, εεννώώηη οοξξύύττηητταα ττοουυ εελλααιιοολλάάδδοουυ έέχχεειι ππάάψψεειι νναα εείίννααιι ττοο µµοονναα--δδιικκόό κκρριιττήήρριιοο γγιιαα ττηηνν ααξξιιοολλόόγγηησσήή ττοουυ.. ΤΤαα εεππόόµµεεννααχχρρόόννιιαα,, ηη ττάάσσηη ααυυττήή θθαα σσυυννεεχχιισσττεείί;; ΘΘαα δδοούύµµεε δδηηλλααδδήήνναα λλααµµββάάννοοννττααιι υυππόόψψηη ννέέεεςς ππααρράάµµεεττρροοιι γγιιαα ττοονν ππρροοσσ--δδιιοορριισσµµόό ττηηςς πποοιιόόττηηττααςς ττοουυ εελλααιιοολλάάδδοουυ;; ΗΗ οοξξύύττηηττααττοουυ έέξξττρραα ππααρρθθέέννοουυ εελλααιιοολλάάδδοουυ θθαα κκααττεεββεείί κκάάττωω ααππόόττοουυςς 00,,88 ββααθθµµοούύςς;;«Η γενικότερη κατεύθυνση που υπάρχει είναι η παρα-πέρα βελτίωση της ποιότητας. Η ποιότητα είναι κάτι σύνθετο στο ελαιόλαδο, πουπροσδιορίζεται από δύο βασικούς άξονες. Ο πρώτοςάξονας είναι τα χηµικά χαρακτηριστικά και ο δεύτεροςάξονας είναι τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Σταχηµικά χαρακτηριστικά πρέπει να διακρίνουµε δύοκατηγορίες, εννέα ποιοτικά χαρακτηριστικά και 16χαρακτηριστικά γνησιότητας. Πρόσφατα πήγαµε σεµια αναβάθµιση της ποιότητας στις οκτώ γραµµές,όπως αναφέρατε. Είναι νωρίς να πούµε τώρα πώς θα διαµορφωθούν οιγενικότερες τάσεις. Όµως οι καταναλωτές έχουν απαι-τήσεις, γιατί το ελαιόλαδο είναι ένα ακριβό προϊόν,είναι ένα λάδι πολύ ακριβότερο από τα σπορέλαια. Γι’αυτό και οι καταναλωτές θέλουν, δίκαια, τα χρήµατάτους να πιάνουν τόπο. Να διασφαλίζεται, δηλαδή, ότιαγοράζουν ένα προϊόν ποιότητας.Πήγαµε λοιπόν στους 0,8 βαθµούς για το έξτρα παρ-θένο ελαιόλαδο, ενώ δεν θα πρέπει να ξεχνάµε ότι οισυνθήκες µε τις οποίες πραγµατοποιείται η ελαιοκο-µία συνεχώς βελτιώνονται σε όλο το µεσογειακόχώρο, ο οποίος αντιπροσωπεύει πάνω από το 90%της παγκόσµιας παραγωγής. Αναφερθήκατε στην οξύτητα, αλλά δεν είναι ο µοναδι-κός παράγοντας που λαµβάνεται υπόψη. Αν οι συνθή-κες που επικρατούν µέσα στο λιοτρίβι, από τη στιγµήπου θα έρθει ο καρπός µέχρι τη στιγµή που γίνεται ηεµφιάλωση, δούµε ότι έχουν παραπέρα βελτίωση,µπορεί στο µέλλον να γίνει µια κίνηση για ακόµηαυστηρότερα κριτήρια.∆εν θα πρέπει να ξεχνάµε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ηοποία είναι ο µεγαλύτερος παραγωγός, καταναλωτής,εισαγωγέας και εξαγωγέας ελαιολάδου είναι η ατµο-µηχανή που δείχνει που θα πάνε τα πράγµατα στοντοµέα. Η Ευρώπη θέλει και σκοπός της είναι πρώτηστην παραγωγή και την ποιότητα του ελαιολάδου. Γι’αυτό το λόγο δεν αποκλείω, εφόσον τα κράτη µέληµέσα στις διαχειριστικές επιτροπές συµφωνήσουν ότι

είναι προς το συµφέρον του κλάδου, να πάµε σεαυστηρότερα κριτήρια». ΣΣττηη χχώώρραα µµααςς εεδδώώ κκααιι χχρρόόννιιαα σσυυζζηηττεείίττααιι ττοο ζζήήττηηµµααττηηςς εεννεερργγηηττιικκήήςς ττεελλεειιοοπποοίίηησσηηςς.. ∆∆ηηλλααδδήή ηη εειισσααγγωωγγήήφφθθηηννοούύ εελλααιιοολλάάδδοουυ ααππόό ττρρίίττεεςς χχώώρρεεςς ττοο οοπποοίίοο θθααααννααµµεειιγγννύύεεττααιι µµεε εελλλληηννιικκόό κκααιι θθαα εεππααννεεξξάάγγεεττααιι.. ΣΣττηηχχώώρραα µµααςς µµέέχχρριι σσήήµµεερραα ττοο µµέέττρροο ααυυττόό δδεενν εεφφααρρµµόόζζεε--ττααιι µµεε ττοο εεππιιχχεείίρρηηµµαα όόττιι έέττσσιι ππρροοσσττααττεεύύεεττααιι ηη πποοιιόόττηη--τταα ττοουυ εελλλληηννιικκοούύ εελλααιιοολλάάδδοουυ,, εεννώώ άάλλλλεεςς εελλααιιοοππααρραα--γγωωγγιικκέέςς χχώώρρεεςς ττηηςς ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΈΈννωωσσηηςς ττοο χχρρηησσιιµµοο--πποοιιοούύνν ήήδδηη.. ΟΟιι υυπποοσσττηηρριικκττέέςς ττοουυ λλέέννεε όόττιι εείίννααιι οοµµόόννοοςς ττρρόόπποοςς γγιιαα νναα µµππεειι ττοο λλάάδδιι µµααςς σσττιιςς δδιιεεθθννεείίςςααγγοορρέέςς.. ΟΟιι εεππιικκρριιττέέςς ττοουυ υυπποοσσττηηρρίίζζοουυνν όόττιι έέττσσιι θθαακκαατταασσττρρααφφεείί ηη πποοιιόόττηητταα κκααιι ηη κκααλλήή φφήήµµηη πποουυ έέχχεειι ττοοεελλλληηννιικκόό εελλααιιόόλλααδδοο δδιιεεθθννώώςς.. ΠΠααρρααττηηρρώώννττααςς ττιιςς δδιιεε--θθννεείίςς ττάάσσεειιςς ττοουυ εεµµπποορρίίοουυ ττοουυ εελλααιιοολλάάδδοουυ,, ππιισσττεεύύεεττεεόόττιι ηη χχώώρραα µµααςς µµπποορρεείί νναα σσυυννεεχχίίσσεειι νναα λλέέεειι όόχχιι σσττηηννεεννεερργγηηττιικκήή ττεελλεειιοοπποοίίηησσηη γγιιαα πποολλύύ κκααιιρρόό αακκόόµµαα;; «Η ενεργητική τελειοποίηση είναι ένας θεσµός πουισχύει εδώ και πολλά χρόνια. Αυτό το οποίο παρατη-ρείται τα τελευταία χρόνια είναι ότι όλο και µεγαλύτε-ρο µέρος των κοινοτικών εξαγωγών ελαιολάδου χρη-σιµοποιεί λάδια που εισήχθηκαν στο πλαίσιο της ενερ-γητικής τελειοποίησης. Η κυριότερη χώρα που ηΕυρωπαϊκή Ένωση προµηθεύεται ελαιόλαδο για τηνενεργητική τελειοποίηση είναι η Τυνησία. Συνήθως τοµεγαλύτερο ποσοστό των εισαγωγών πρόκειται γιαλάδια ποιότητος “λαµπάντε”, (σ.σ.: βιοµηχανικάλάδια), αν και τα τελευταία χρόνια η αναβάθµιση τηςποιότητας του ελαιολάδου στις τρίτες χώρες είναιµεγάλη, µε αποτέλεσµα να παρατηρούµε την εισαγω-γή στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρθένων ελαιολάδωνακόµη και έξτρα παρθένων. Τα λάδια αυτά χρησιµοποιούνται στα µίγµατα που φτιά-χνονται και στη συνέχεια επανεξάγονται. Οι τιµές εισα-γωγής αυτών των λαδιών είναι σαφώς πολύ µικρότε-ρες από τις τιµές που επικρατούν στην ΕυρωπαϊκήΈνωση για τα εγχώρια ελαιόλαδα. Γι’ αυτό το λόγοδίνουν ένα πρόσθετο πλεονέκτηµα στον εξαγωγέα. Οισυνθήκες στην αγορά του ελαιολάδου είναι πάραπολύ ανταγωνιστικές τόσο εντός της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης όσο και εκτός της κοινότητας, γι’ αυτό και οιεµπορευόµενοι στρέφονται προς την ενεργητική τελει-οποίηση για να µειώσουν το κόστος παραγωγής.». ΗΗ πποολλιιττιικκήή ππρροοώώθθηησσηη ττοουυ εελλααιιοολλάάδδοουυ ττηηςςΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΈΈννωωσσηηςς σσεε πποοιιεεςς χχώώρρεεςς σσττόόχχοουυςς ((εεννττόόςςκκααιι εεκκττόόςς κκοοιιννόόττηηττααςς)) εεππιικκεεννττρρώώννεεττααιι;;«Καταρχήν θα ήθελα να ξεχωρίσουµε δύο πράγµατα.Υπάρχουν τα µέτρα που υλοποιεί η Ευρωπαϊκή Ένωσηκαι τα µέτρα που υλοποιεί το ∆ιεθνές ΣυµβούλιοΕλαιολάδου, τα οποία είναι δύο πράγµατα ξεχωριστά. Από τους κοινοτικούς κανονισµούς θα ήθελα τον 3/2008 που προβλέπει βοήθειες στην προώθηση τουελαιολάδου είτε µέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση είτεστις τρίτες χώρες. Τα χρήµατα που διατίθενται για τοσκοπό αυτό µέχρι σήµερα είναι τέσσερα εκατοµµύρια


ευρώ και αυτή τη στιγµή βρίσκεται υπό συζήτηση ναπροστεθούν άλλα τρία εκατοµµύρια ευρώ κατά έτος,που θα διατεθούν για την προώθηση των κοινοτικώνελαιολάδων σε τρίτες χώρες. Αυτό είναι το νοµοθετι-κό πλαίσιο µέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκτός από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει και ηκαµπάνια του ∆ιεθνούς Συµβουλίου Ελαιολάδου πουεδρεύει στη Μαδρίτη. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται µιαπολύ καλή δουλειά, η οποία γινόταν και παλιά, αλλάιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύ καλή δου-λειά. Φέτος υπάρχει µια πρόβλεψη για µια καµπάνιαύψους δύο εκατοµµυρίων ευρώ, του χρόνου ελπίζου-µε ότι θα βρισκόµαστε στο ίδιο επίπεδο ή ακόµηψηλότερα. Συνεπώς οι ευκαιρίες υπάρχουν, ενώ αυτόπου µείνει είναι ο ιδιωτικώς τοµέας να παρακολουθή-σει τις εξελίξεις αυτές και να προσπαθήσει να συντο-νίσει τη δράση του παράλληλα ή κι αµέσως µετά απότις καµπάνιες αυτές. Οι καµπάνιες αυτές στόχο έχουννα κάνουν γνωστό το ελαιόλαδο, ώστε να αυξήσει τοποσοστό του στην αγορά των λιπαρών ουσιών.». ΑΑγγοορρέέςς σσττόόχχοοιι γγιιαα ττοο ∆∆ιιεεθθννέέςς ΣΣυυµµββοούύλλιιοο ΕΕλλααιιοολλάάδδοουυεείίννααιι ηη ΡΡωωσσίίαα,, ηη ΚΚίίνναα κκααιι ηη ΙΙννδδίίαα.. ΗΗ ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήΈΈννωωσσηη σσττοοχχεεύύεειι σσεε ααυυττέέςς ττιιςς ααγγοορρέέςς,, δδηηλλααδδήή αακκοολλοουυ--θθεείί µµιιαα ππααρράάλλλληηλληη πποορρεείίαα µµεε ττοο ∆∆ιιεεθθννέέςς ΣΣυυµµββοούύλλιιοοΕΕλλααιιοολλάάδδοουυ ήή χχααρράάσσσσεειι άάλλλληη σσττρρααττηηγγιικκήή;;«Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει θέσει κανέναν περιο-ρισµό σε σχέση µε τις χώρες αυτές. Οι καµπάνιεςπροώθησης του ελαιολάδου που µπορούν να αναπτυ-χθούν τόσο στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσοκαι εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ένας πάρα πολύ

µεγάλος κατάλογος χωρών. Σε ποιες ακριβώς χώρεςµπορούν να αναπτυχθούν αυτές οι καµπάνιες περιγρά-φεται στο παράρτηµα του κανονισµού 3/2008 πουαναφέραµε πιο πάνω.».ΜΜεελλεεττάάττααιι σσττοο ππλλααίίσσιιοο ττηηςς ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΈΈννωωσσηηςς ηη εεννίί--σσχχυυσσηη ττηηςς κκααττααννάάλλωωσσηηςς εελλααιιοολλάάδδοουυ σσεε ββάάρροοςς ττωωννάάλλλλωωνν λλιιππααρρώώνν οουυσσιιώώνν σσττιιςς χχώώρρεεςς ττηηςς ββόόρρεειιααςςΕΕυυρρώώππηηςς;; ΑΑυυττόό εείίννααιι έένναα ζζήήττηηµµαα πποουυ εεννδδιιααφφέέρρεειι ττηηννΕΕλλλλάάδδαα ααλλλλάά κκααιι ττιιςς άάλλλλεεςς εελλααιιοοππααρρααγγωωγγιικκέέςς χχώώρρεεςςττηηςς κκοοιιννόόττηηττααςς.. «Στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να θέσει έναγενικότερο νοµοθετικό πλαίσιο µε σαφείς κανόνες,µέσα στο οποίο ο κλάδος θα έχει τη δυνατότητα νααναπτύξει τις πολιτικές που ο ίδιος θεωρεί ότι είναι οιπλέον κατάλληλες για να αναπτυχθεί το προϊόν. ∆ενείναι στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καθορίσειεπακριβώς και λεπτοµερώς το πλαίσιο µέσα στοοποίο θα πρέπει να κινηθούν οι εµπορευόµενοι.».ΚΚύύρριιεε,, ΜΜππααρρζζοούύκκαα,, σσααςς εευυχχααρριισσττοούύµµεε γγιιαα ττηηνν πποολλύύεεννδδιιααφφέέρροουυσσαα σσυυζζήήττηησσηη..

tΟι καταναλωτές έχουν απαιτήσεις

γιατί το ελαιόλαδο είναι ένα ακριβό προϊόν

Η παλαιάτεχνική εξα-γωγής τουελαιολάδουεπανέρχεταιστην παραγω-γική διαδικα-σία, καθώςένα τµήµα τωνπαραγωγώνκαι των κατα-ναλωτώνπιστεύουν ότιδίνει καλύτε-ρη ποιότηταςελαιόλαδο


ÚÂÔÚÙ¿˙

¶¶ιιοο φφιιλλεελλεεύύθθεερροο ππννεεύύµµαα θθέέλλεειι νναα δδώώσσεειι σσττηηνν ΚΚοοιιννήή ΑΑγγρροοττιικκήή ΠΠοολλιιττιικκήή ηη ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήή ΕΕππιιττρροο--ππήή,, µµεε ττιιςς οορριισσττιικκέέςς ππρροοττάάσσεειιςς πποουυ ππααρροουυσσίίαασσεε σστταα ττέέλληη ττοουυ ππεερραασσµµέέννοουυ ΜΜάάηη.. ΠΠρρόόκκεειιττααιιγγιιαα ττιιςς ππρροοττάάσσεειιςς πποουυ ααφφοορροούύνν ττηηνν εεννδδιιάάµµεεσσηη ααννααθθεεώώρρηησσηη ττηηςς ΚΚοοιιννήήςς ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΠΠοολλιιττιι--κκήήςς ήή ττοονν έέλλεεγγχχοο υυγγεείίααςς ττηηςς ΚΚΑΑΠΠ,, όόππωωςς σσυυννήήθθωωςς ααπποοκκααλλεείίττααιι.. ΑΑρρχχιικκάά εείίχχεε αανναακκοοιιννωωθθεείί όόττιιππρρόόκκεειιττααιι νναα γγίίννοουυνν οορριισσµµέέννεεςς δδιιοορρθθωωττιικκέέςς ππααρρεεµµββάάσσεειιςς σσττηηνν ΚΚΑΑΠΠ,, όόµµωωςς ααππόό τταα ττέέλληη ττοουυ

ππρροοηηγγοούύµµεεννοουυ χχρρόόννοουυ έέγγιιννεε φφααννεερρόό όόττιι οοδδεεύύοουυµµεε ππρροοςς µµιιαα ρριιζζιικκήή ααννααθθεεώώρρηησσηη ττηηςς ΚΚοοιιννήήςς ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΠΠοο--λλιιττιικκήήςς..

Εργάτες γηςµεταφέρουνσταφύλια σε

αµπέλι σταΧύδηρα τηςΛέσβου. Οι

συνεχείςαλλαγές στην

ΚοινήΑγροτική

Πολιτική, ανδεν περιλά-

βουν ειδικέςπρόνοιες γιατα νησιά τουΑιγαίου, θα

οδηγήσουν σεσυρρίκνωσητη νησιωτική

αγροτικήπαραγωγή

Η επιλογή αυτή οδηγεί στο συµπέρασµα ότι η νέαΚοινή Αγροτική Πολιτική που θα διαµορφωθεί γιατην περίοδο µετά το 2013, θα περιλαµβάνει πολύπιο ριζοσπαστικές αλλαγές, ενώ ίσως και να οδηγή-σει σε πλήρη φιλελευθεροποίηση της αγροτικής πο-λιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια εξέλιξη που

θα έχει ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες στην αγροτι-κή παραγωγή των νησιών του Αιγαίου, αν δεν συν-δυαστεί µε ειδικές ρυθµίσεις και υποστηρικτικά µέ-τρα της τοπικής παραγωγής. Αρκεί να αναλογιστού-µε ότι σύµφωνα µε τις πιο συντηρητικές εκτιµήσεις,ένας στους τρεις νησιώτες παραγωγούς θα βρεθείεκτός επιδοτήσεων. Είναι δε πιθανό, στα µικρά νη-σιά, το ποσοστό αυτό να φθάσει ως και το 50%.Από την πρώτη στιγµή που ανακοινώθηκαν οι προ-τάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πολλές συνδικα-λιστικές και συνεταιριστικές οργανώσεις των αγρο-τών πήραν αρνητική θέση απέναντί τους, καθώςθεωρούν ότι δεν δίνουν απαντήσεις στα προβλήµα-τα που έχει δηµιουργήσει παγκόσµια η διατροφικήκρίση. Αρνητική στάση, αρχικά, εκφράστηκε από τουπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την ΠΑΣΕΓΕΣ(πριν την ανακοίνωση των οριστικών προτάσεων).Στα τέλη Ιουνίου, οι δηλώσεις του προέδρου τηςΠΑΣΕΓΕΣ, ΤΤζζααννννέέττοουυ ΚΚααρρααµµίίχχαα, έδειξαν ότι η οργά-νωση κατευθύνεται προς αλλαγή θέσης. Εξαιρετικάανησυχητικό, πάντως, είναι ότι ο κ. Καραµίχας στιςδηλώσεις του αυτές δεν έκανε καµία διαφοροποίη-ση για την αγροτική παραγωγή στα νησιά.

∏ BoelΣε δηλώσεις κατά την ανακοίνωση των προτάσεωντης Κοµισιόν, η επίτροπος κ. Μπόελ, µεταξύ άλλων,ανέφερε πως µε το διαγνωστικό έλεγχο της ΚοινήςΑγροτικής Πολιτικής επιδιώκεται να «αποδεσµευ-θούν» οι αγρότες, ώστε να είναι σε θέση να αντα-ποκρίνονται στην αυξανόµενη ζήτηση και να αντι-δρούν άµεσα στα µηνύµατα της αγοράς. Ο διαγνω-στικός έλεγχος αποσκοπεί επίσης στην απλοποίη-ση, την κωδικοποίηση και τον εκσυγχρονισµό τηςΚΑΠ, καθώς και στην παροχή των απαραίτητωνµέσων στους αγρότες για να αντιµετωπίσουν τιςνέες προκλήσεις, όπως την αλλαγή του κλίµατος,


¡· ÂÍ·ÈÚÂıÔ‡Ó ÔÈ ·Ú·ÁˆÁÔ› ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ·fi ÙËÓ ÂÓ‰È¿ÌÂÛË ·Ó·ıÂÒÚËÛË ÙË˜ ∫ÔÈÓ‹˜∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ¶ÔÏÈÙÈÎ‹˜

Ÿ¯È ¿ÏÏÂ˜ ÂÚÈÎÔ¤˜ ÛÙÈ˜ ÂÈ‰ÔÙ‹ÛÂÈ˜


ÚÂÔÚÙ¿˙

την ανάγκη για καλύτερη διαχείριση των υδάτων καιτην προστασία της βιοποικιλότητας. Ο αποκαλούµενος διαγνωστικός έλεγχος τηςΚοινής Αγροτικής Πολιτικής θα διαρρήξει οριστικάτη σχέση µεταξύ άµεσων επιδοτήσεων και παραγω-γής, και ως εκ τούτου θα επιτρέψει στους αγρότεςνα ανταποκρίνονται στα µηνύµατα της αγοράς στοµέγιστο δυνατό βαθµό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει επίσης αναπρο-σαρµογή, ώστε οι άµεσες επιδοτήσεις στους αγρό-τες να µειωθούν και οι διαθέσιµες πιστώσεις ναµεταφερθούν στο Ταµείο Αγροτικής Ανάπτυξης.∆ηλαδή στη χρηµατοδότηση έργων υποδοµής.

¢ËÏÒÛÂÈ˜ ∫·Ú·Ì›¯·Στη συνεδρίαση του ∆.Σ. της ΠΑΣΕΓΕΣ στην ΑρχαίαΟλυµπία στις 27 Ιουνίου, τάχθηκε ενάντια στη µετα-φορά πόρων από τις άµεσες επιδοτήσεις των αγρο-τών στις επενδύσεις έργων υποδοµής. Παράλληλα,όµως, ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ ΤζαννέτοςΚαραµίχας δήλωσε ότι: «Όσον αφορά στον ορισµότου αγρότη, το διοικητικό συµβούλιο θα επιδιώξειαυτός να περιορίζεται σε εκείνους που πραγµατικάζουν κατά κύριο λόγο από το γεωργικό επάγγελµα».Ανέφερε ότι δεν θα έβρισκε αντίθετη την ΠΑΣΕΓΕΣ,ένα όριο είσπραξης επιδότησης 250 ευρώ, εφόσονδιασφαλιστούν διαδικασίες µεταβίβασής τους, κάτιπου είναι εφικτό για τους κατά κύριο επάγγελµααγρότες.Σε ό,τι αφορά στα ποιοτικά παρακρατήµατα πουπροβλέπονται από το άρθρο 69 του κανονισµού1782, ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ δήλωσε ότι «Θαείναι διά πάσαν νόσο, όπως όλα δείχνουν.Ουσιαστικά το καθιστά ένα τρίτο πυλώνα. Πέρα απότο ότι δεν απέδωσε, πρέπει να πω ότι το άρθρο 69και ο β’ πυλώνας είναι το ξήλωµα της κάλτσας,αφού επιχειρείται να επιτρέπεται η παρακράτησηπόρων από ένα τοµέα και η µεταφορά τους σεάλλον. Πρέπει να καταργηθεί η εφαρµογή του στηχώρα µας».Σύµφωνα µε τον κ. Καραµίχα επίσης: «Μέχρι τις 19Σεπτέµβρη θα έχουµε ολοκληρώσει τις θέσεις µαςκαι θα υποβάλλουµε ολοκληρωµένη τοποθέτησηγια τον έλεγχο υγείας της ΚΑΠ σε ειδική ηµερίδαπου προγραµµατίζουµε στην Αθήνα».

°ÂÓÈÎ¤˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ Ένα θέµα που δεν αφορά την υπό συζήτηση αναθε-ώρηση είναι η σταδιακή επανεθνικοποίηση τηςΚοινής Αγροτικής Πολιτικής. Πρόκειται για έναζήτηµα που εξελίσσεται από τις αρχές της τρέχου-σας δεκαετίας και παίρνει όλο και µεγαλύτερες δια-στάσεις από το 2005 και µετά. Μια σειρά ζητήµα-τα που η αντιµετώπισή τους απαιτεί την άµεση οικο-νοµική ενίσχυση των παραγωγών, η ΕυρωπαϊκήΕπιτροπή τα φορτώνει στις πλάτες των εθνικών

κυβερνήσεων. Η αρχή έγινε µε τις επιδοτήσεις deminimis που µπορούν να δοθούν στους αγρότεςκάθε χώρας από κρατικούς πόρους, χωρίς να ανα-κοινωθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόσφατα ηΕυρωπαϊκή Επιτροπή άναψε το πράσινο φως γιαεθνικές επιδοτήσεις στους ψαράδες που αντιµετω-πίζουν το υψηλό κόστος του πετρελαίου. Η τακτικήαυτή υποσκάπτει την ΚΑΠ, αφού σε λίγα χρόνια τακράτη µέλη δεν θα έχουν κανένα λόγο να εφαρµό-ζουν τις κοινοτικές πολιτικές από τη στιγµή που οιχρηµατοδοτήσεις βγαίνουν από τα εθνικά ταµείατους κι όχι από τον κοινοτικό προϋπολογισµό.

∆È ı· Û˘Ì‚Â› ÛÙ· ÓËÛÈ¿5.633 µικροί αγρότες της Λέσβου θα χάσουν τιςεπιδοτήσεις που λαµβάνουν ως σήµερα, αν περά-σουν ως έχουν οι προτάσεις της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής. Ποσοστιαία, το 28,98% των παραγω-γών της Λέσβου θα τεθεί εκτός επιδοτήσεων.Ελλείψει στοιχείων για τις επιδοτήσεις ενιαίας ενί-σχυσης που λαµβάνουν οι παραγωγοί των άλλωννησιών, είναι δύσκολο να υπολογίσουµε πόσοι θατεθούν εκτός επιδοτήσεων. Ωστόσο, λαµβάνονταςυπόψη ότι στα άλλα νησιά του Αιγαίου η αγροτικήπαραγωγή είναι κυρίως µια συµπληρωµατική εργα-σία, αλλά και το πολύ µικρό µέγεθος του κλήρου,µπορούµε βάσιµα να πούµε ότι οι παραγωγοί θατεθούν εκτός επιδοτήσεων ξεπερνούν το 33% καισε κάποιες περιπτώσεις προσεγγίζουν και το 50%. Σε πανελλαδικό επίπεδο οι παραγωγοί που χάνουντις επιδοτήσεις τους είναι το 23,52% του συνόλουτων παραγωγών της χώρας. Συγκεκριµένα209.998 παραγωγοί θα βγουν εκτός επιδοτήσεων,εφόσον υιοθετηθεί το µέτρο αυτό, ενώ το ποσό πουθα χάσουν είναι 28.488.875,72 ευρώ. Η πρόταση αυτή έχει ως στόχο να επιταχύνει τοξεκλήρισµα των µικρών αγροτών, και αυτό που ανα-µενόταν να γίνει το 2013 να γίνει µερικά χρόνιανωρίτερα από το 2009. Η θέση που εξέφρασε ο κ. Καραµίχας για περικο-πή των επιδοτήσεων σε εκείνους τους παραγωγούςπου λαµβάνουν επιδότηση ως 250 ευρώ ανοίγειτην Κερκόπορτα για εξοβελισµό µεγαλύτερο αριθ-µού παραγωγών από τις επιδοτήσεις. Σε επόµενηφάση, πιθανότατα το 2013, θα τεθεί θέµα περικο-πής των επιδοτήσεων σε ακόµη µια µεγάλη κατηγο-ρία παραγωγών, π.χ. σε όλους λαµβάνουν επιδοτή-σεις ως 1.000 ευρώ ή ως 2.000 ευρώ. Ή γιαπαράδειγµα, θα µπορούσε να περιοριστούν οιαγροτικές επιδοτήσεις µόνο σε όσους είναι κατάκύριο επάγγελµα αγρότες. Άλλωστε, σύµφωνα µετον πρόεδρο Τζαννέτο Καραµίχα, το ∆.Σ. της ΠΑΣΕ-ΓΕΣ θα επιδιώξει ως αγρότες να θεωρούνται µόνοεκείνοι που ζουν κατά κύριο λόγο από το γεωργικόεπάγγελµα. Η µείωση του αριθµού των παραγωγών


που λαµβάνουν τις επιδοτήσεις είναι µια στρατηγικήεπιλογή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και δεν πρέπεινα ξεχνάµε ότι κατά την εφαρµογή της υφιστάµενηςΚοινής Αγροτικής Πολιτικής τέθηκαν εκτός επιδοτή-σεων όσοι παραγωγοί καλλιεργούν εκτάσεις απότρία στρέµµατα και κάτω. Οι νησιώτες παραγωγοί είναι αναγκασµένοι νασυµπληρώνουν το εισόδηµά τους και από άλλεςπηγές όπως είναι τα τουριστικά επαγγέλµατα, η αλι-εία, οι οικοδοµές, ενώ στην ίδια κατάσταση θα βρε-θούν και οι µικροί παραγωγοί όλης της ελληνικήςυπαίθρου. Πρακτικά εκτός επιδοτήσεων θα βρε-θούν οι δηµόσιοι υπάλληλοι που στελεχώνουν υπη-ρεσίες στην ύπαιθρο, οι µικροεπαγγελµατίες τωνχωριών (µπακάληδες, αρτοποιοί, κρεοπώλεςκ.λπ.), που παραδοσιακά συµπληρώνουν το εισόδη-µά τους από τις µικρές γεωργικές εκτάσεις πουκαλλιεργούν και τις επιδοτήσεις που τους δίνουναυτές. Αντίθετα οι µεγαλογιατροί, οι µεγαλοδικηγό-ροι και οι επιχειρηµατίες που ζουν στην Αθήνα καισε άλλα µεγάλα αστικά κέντρα, όλοι αυτοί που κατέ-χουν τεράστιες εκτάσεις θα συνεχίσουν να απολαµ-βάνουν όλο και µεγαλύτερες αγροτικές επιδοτή-σεις. Αρνητική για τα νησιά είναι και η πρόταση γιακατάργηση του ποιοτικού παρακρατήµατος πουέκανε ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ, ΤζαννέτοςΚαραµίχας. Ωστόσο, ο κ. Καραµίχας ξεκινάει απότην ορθή διαπίστωση ότι τα κονδύλια που θα συγκε-ντρώνονται από το ποιοτικό παρακράτηµα θα χρησι-µοποιούνται «δια πάσα νόσο». Άλλωστε, και η µέχρι

τώρα διαχείρισή τους δεν αφήνει πολλά περιθώριααισιοδοξίας, καθώς συχνά πυκνά το υπουργείοΑγροτικής Ανάπτυξης δέχεται κριτική για ρουσφετο-λογική κατανοµή των πόρων.Παρ’ όλα αυτά, τα κονδύλια των ποιοτικών παρα-κρατηµάτων µπορούν να χρησιµοποιηθούν εποικο-δοµητικά. Μέσα από αυτά µπορεί να γίνει ανακατα-νοµή των επιδοτήσεων υπέρ των παραγωγών τωννησιωτικών, µειονεκτικών και ορεινών περιοχών.Εκεί δηλαδή που αγροτική παραγωγή έχει ιδιαίτερηπεριβαλλοντική και κοινωνική αξία. Η λογική πουλέει ότι επειδή κάτι δεν λειτούργησε σωστά στηνπρώτη φάση εφαρµογής δεν θα λειτουργήσει καιστο µέλλον, είναι λανθασµένη. Θετική είναι, πάντως, η πρόταση της Κοµισιόν γιααπλοποίηση των κανόνων πολλαπλής συµµόρφω-σης, αρκεί όντως να οδηγηθούµε σε αυτή τηνκατεύθυνση. Υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνει ανακατανοµή τωνπόρων υπέρ των φτωχότερων αγροτών και τωναγροτών των νησιωτικών, µειονεκτικών, θετικά µπο-ρεί να λειτουργήσει και η εφαρµογή του συστήµα-τος κατ’ αποκοπήν πληρωµής των επιδοτήσεων. Κρίσιµο ζήτηµα είναι επίσης να διασφαλιστούν οιεξαιρέσεις που έχουν κατοχυρωθεί για τους νησιώ-τες παραγωγούς της χώρας µας από τις διαπραγµα-τεύσεις για την Κοινή Αγροτική Πολιτική του 2003,όπως είναι η εξαίρεση από τον κανόνα της δυναµι-κής διαφοροποίησης, δηλαδή τις περικοπές τωνεπιδοτήσεων για όσους παραγωγούς εισπράττουνπάνω από 5.000 ευρώ ανά έτος.

Οι παραγωγοί της Λέσβου που χάνουν τις επιδοτήσεις µε βάση τις προτάσεις της ΚοµισιόνΛΕΣΒΟΣ ΧΩΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΛΕΣΒΟΥ ΠΟΣΟ ΛΕΣΒΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΧΩΡΑΣ ΠΟΣΟ ΧΩΡΑΣ % ΛΕΣΒΟΥ % ΧΩΡΑΣ0>250 5633 721579.60 209998 28488875.72 28.98% 23.52%251>1000 7186 3880417.00 291030 158004675.47 36.97% 32.60%1001>5000 5515 12162434.00 278654 649611668.64 28.37% 31.21%5001>10000 980 6604402.00 74537 519182096.15 5.04% 8.35%10001>20000 106 1358945.00 29795 403774989.95 0.55% 3.34%20001>50000 19 567759.90 8239 225416536.69 0.10% 0.92%50001> 454.00 € 29731718.30 0.00% 0.05%ΣΥΝΟΛΑ 19439 25295537.50 892707.00 2014210560.92 100.00% 100.00%

ΑΞΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ


ÚÂÔÚÙ¿˙

∆∆αα κκύύρριιαα σσηηµµεείίαα ττωωνν ππρροοττάάσσεεωωνν ττηηςς ΕΕυυρρωω--ππααϊϊκκήήςς ΕΕππιιττρροοππήήςς γγιιαα ττηηνν εεννδδιιάάµµεεσσηη αανναα--θθεεώώρρηησσηη ττηηςς ΚΚοοιιννήήςς ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΠΠοολλιιττιι--κκήήςς,, όόππωωςς αανναακκοοιιννώώθθηηκκαανν ααππόό ττηηνν ααρρµµόό--δδιιαα εεππίίττρροοπποο,, MMaarriiaannnn FFiisscchheerr BBooeell,, έέ--

χχοουυνν ωωςς εεξξήήςς::

ΚΚααττάάρργγηησσηη ττηηςς ααγγρρααννάάππααυυσσηηςς:: Η Επιτροπή προτείνεινα καταργηθεί η απαίτηση να διατηρούν οι αγρότες το10% των αρόσιµων εκτάσεών τους (καλλιέργειες σιτη-ρών κ.λπ). σε κατάσταση αγρανάπαυσης. Έτσι θα κατα-στεί δυνατή η µεγιστοποίηση της αξιοποίησης του παρα-γωγικού δυναµικού.

ΣΣττααδδιιαακκήή εεξξάάλλεειιψψηη ττωωνν πποοσσοοσσττώώσσεεωωνν γγάάλλαακκττοοςς:: Οι πο-σοστώσεις γάλακτος θα καταργηθούν µέχρι τον Απρίλιοτου 2015. Για να εξασφαλιστεί εν προκειµένω η «οµαλήπροσεδάφιση», η Επιτροπή προτείνει πέντε ετήσιες αυ-ξήσεις των ποσοστώσεων κατά 1% µεταξύ 2009 -2010 και 2013 - 2014.

ΑΑπποοσσύύννδδεεσσηη ττηηςς υυπποοσσττήήρριιξξηηςς:: Με τη µεταρρύθµιση τηςΚοινής Αγροτικής Πολιτικής «αποσυνδέθηκε» η παροχήάµεσων ενισχύσεων στους αγρότες, δηλαδή σταµάτησεο συνδυασµός της καταβολής πληρωµών µε την παρα-γωγή συγκεκριµένου προϊόντος. Ωστόσο, ορισµένα κρά-

τη µέλη επέλεξαν να διατηρήσουν ορισµένες «συνδεδε-µένες», δηλαδή συναρτώµενες µε την παραγωγή, πλη-ρωµές. Η Επιτροπή προτείνει πλέον την κατάργηση τωνεναποµενουσών συνδυασµένων πληρωµών και την υπα-γωγή τους στο καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης, εξαιρουµέ-νων των επιδοτήσεων για τις θηλάζουσες αγελάδες καιτα αιγοπρόβατα, για τις οποίες τα κράτη µέλη δύνανταινα διατηρήσουν τα σηµερινά επίπεδα συνδυασµένης υ-ποστήριξης.

ΗΗ ααπποοµµάάκκρρυυννσσηη ααππόό ττιιςς ππααρρααδδοοσσιιαακκέέςς ππλληηρρωωµµέέςς:: Οι α-γρότες σε ορισµένα κράτη µέλη λαµβάνουν ενισχύσειςβάσει των εισπραχθέντων κατά την εκάστοτε περίοδο α-ναφοράς. Σε άλλα κράτη µέλη, οι πληρωµές πραγµατο-ποιούνται σε περιφερειακή και ανά εκτάριο βάση. Μετην πάροδο του χρόνου, καθίσταται ολοένα και δυσκο-λότερο να δικαιολογηθεί η εφαρµογή του παραδοσια-κού µοντέλου και έτσι η Επιτροπή προτείνει να δοθεί ηδυνατότητα στα κράτη µέλη να στραφούν προς το σύ-στηµα των κατ’ αποκοπή πληρωµών.

ΗΗ δδιιεεύύρρυυννσσηη ττοουυ κκααθθεεσσττώώττοοςς εεννιιααίίααςς σσττρρεεµµµµααττιικκήήςς εεννίί--σσχχυυσσηηςς ((ΚΚΕΕΣΣΕΕ)):: ∆έκα από τα δώδεκα νεότερα κράτη µέ-λη της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφαρµόζουν το απλοποιη-µένο καθεστώς ενιαίας στρεµµατικής ενίσχυσης. Η ρύθ-µιση αυτή αναµένεται να τερµατιστεί το 2010, αλλά η Ε-πιτροπή προτείνει να παραταθεί µέχρι το 2013.

∂˘Úˆ·˚Î‹ ∂ÈÙÚÔ‹

√È ÚÔÙ¿ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·ıÂÒÚËÛËÙË˜ ∫ÔÈÓ‹˜ ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ¶ÔÏÈÙÈÎ‹˜

∆ύο αγελάδεςγαλακτοπαρα-

γωγής και έναντόπιο µοσχά-ρι σε αγρόκτη-

µα στηνΑχλαδερή της

Λέσβου. Οιπροτάσεις της

Κοµισιόν γιατην ΚοινήΑγροτική

Πολιτική ποτέδεν έλαβαν

υπόψη τις ιδι-αιτερότητεςτου νησιωτι-κού χώρου

ΠΠοολλλλααππλλήή σσυυµµµµόόρρφφωωσσηη: Οι ενισχύσεις προς τους γε-ωργούς συνδέονται µε την τήρηση προτύπων για τοπεριβάλλον, την ευζωία των ζώων και την ποιότητατων τροφίµων. Η παρεχόµενη στήριξη µειώνεται ότανοι γεωργοί δεν τηρούν τους εν λόγω κανόνες. Η πολ-λαπλή αυτή συµµόρφωση θα απλοποιηθεί, καταργώ-ντας τα πρότυπα που είναι άσχετα ή µη συναρτώµεναµε την ευθύνη του γεωργού. Θα προστεθούν νέες α-παιτήσεις, ώστε να διασφαλιστούν τα περιβαλλοντικάοφέλη της αγρανάπαυσης και να βελτιωθεί η διαχεί-ριση του νερού.

ΑΑρρωωγγήή ππρροοςς ττοουυςς ττοοµµεείίςς µµεε εειιδδιικκάά ππρροοββλλήήµµαατταα:: Επίτου παρόντος, τα κράτη µέλη έχουν τη δυνατότητα ναπροβλέπουν ανά τοµέα έως και 10% του αντίστοιχουµέγιστου εθνικού προϋπολογισµού για άµεσες πλη-ρωµές υπέρ της λήψης περιβαλλοντικών µέτρων ήγια τη βελτίωση της ποιότητας και της εµπορικής δια-κίνησης των προϊόντων στον εν προκειµένω τοµέα.Η Επιτροπή επιθυµεί να καταστήσει πιο ευέλικτη τηνεν λόγω µέθοδο. Τα χρήµατα δεν θα είναι πλέον απα-ραίτητο να χρησιµοποιούνται στον ίδιο τοµέα και θαεπιτρέπεται να διατίθενται για την ενίσχυση των γε-ωργών που παράγουν γάλα, βόειο, κατσικίσιο και αρ-νίσιο κρέας σε υστερούσες περιοχές ή ακόµη να α-ξιοποιούνται για την υποστήριξη µέτρων αντιµετώπι-σης των κινδύνων, όπως είναι τα καθεστώτα ασφα-λείας για τις φυσικές καταστροφές και τα αµοιβαίακεφάλαια για τις ασθένειες των ζώων, προβλέπο-ντας, εκ παραλλήλου, τη δυνατότητα συµµετοχής,στο ως άνω καθεστώς, των χωρών που εφαρµόζουντο σύστηµα ΚΕΣΕ.

ΗΗ µµεεττααφφοορράά κκοοννδδυυλλίίωωνν ααππόό ττιιςς άάµµεεσσεεςς εεννιισσχχύύσσεειιςςσσττηηνν ααγγρροοττιικκήή ααννάάππττυυξξηη:: Σήµερα, σε όλους τους γε-ωργούς που λαµβάνουν περισσότερα των 5.000 ευ-ρώ µε τη µορφή άµεσης ενίσχυσης, τα αντίστοιχα πο-σά µειώνονται κατά 5% και τα προκύπτοντα κονδύλιαµεταφέρονται στον προϋπολογισµό αγροτικής ανά-πτυξης. Η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί το εν λόγωποσοστό σε 13% µέχρι το 2012. Για τις µεγαλύτερεςµονάδες προβλέπονται περαιτέρω µειώσεις (3% επι-πλέον για τις γεωργικές εκµεταλλεύσεις που ει-σπράττουν άνω των 100.000 ευρώ ετησίως, 6% γιατις εισπράττουσες άνω των 200.000 ευρώ και 9%σε όσες υπερβαίνουν τα 300.000 ευρώ). Η έτσι εξα-σφαλιζόµενη χρηµατοδότηση θα µπορούσε να χρησι-µοποιηθεί από τα κράτη µέλη για την ενίσχυση τωνπρογραµµάτων τους στους τοµείς της αλλαγής τουκλίµατος, των ανανεώσιµων µορφών ενέργειας, τηςδιαχείρισης του ύδατος και της βιοποικιλότητας.

ΜΜηηχχααννιισσµµοοίί ππααρρέέµµββαασσηηςς:: τα µέτρα ελέγχου της προ-σφοράς δεν θα πρέπει να περιορίζουν την ικανότητατων γεωργών να ανταποκρίνονται στα µηνύµατα τηςαγοράς. Η Επιτροπή προτείνει να καταργηθεί η πα-ρέµβαση για το σκληρό σιτάρι, το ρύζι και το χοιρινόκρέας. Για τα σιτηρά βοσκής (τους ζωοτροφικούς πό-ρους), προβλέπεται µηδενική παρέµβαση. Θα καθιε-ρωθούν διαδικασίες υποβολής προσφορών για τοµαλακό σιτάρι, το βούτυρο και το αποβουτυρωµένογάλα σε σκόνη.

ΠΠεερριιοορριισσµµοοίί ππλληηρρωωµµώώνν:: τα κράτη µέλη επιβάλλουνελάχιστη πληρωµή 250 ευρώ ανά γεωργική εκµετάλ-λευση ή για ελάχιστη έκταση ενός εκταρίου ή και γιατα δύο.

ΆΆλλλλαα µµέέττρραα:: µια σειρά µικρής κλίµακας καθεστώτωνστήριξης θα αποτελέσουν αντικείµενο αποσύνδεσηςκαι θα υπαχθούν στο ενιαίο καθεστώς πληρωµών.Για την κάνναβη, την αποξηραµένη χορτονοµή, ταπρωτεϊνούχα φυτά και τους καρπούς, αυτό θα συµ-βεί αµέσως. Για το ρύζι, τα γεώµηλα αµυλοπαραγω-γής και το µακρόινο λινάρι θα υπάρξει µεταβατικήπερίοδος. Η Επιτροπή προτείνει επίσης να καταργη-θεί η επιδότηση των ενεργειακών καλλιεργειών.


tΠερισσότερος φιλελευθερισµόςκαι λιγότερος προστατευτισµός

είναι η συνταγή της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής για την ενδιάµεση

αναθεώρηση της ΚΑΠ

s

Η επίτροποςΓεωργίας τηςΕυρωπαϊκήςΈνωσηςMariannFisher Boel


ÚÂÔÚÙ¿˙

∞˘ÙÔ„›· ÛÂ ÎÔ¿‰È ÛÙÔ ™Î·ÏÔ¯ÒÚÈ ÙË˜ ‰˘ÙÈÎ‹˜ §¤Û‚Ô˘

∞ÓıÂÎÙÈÎfi Î·È ·Ô‰ÔÙÈÎfi ÙÔ Úfi‚·ÙÔ §¤Û‚Ô˘

°°εεννννεεττιικκήή ββεελλττίίωωσσηη σσεε 66..000000 ππρρόόββαατταα 2222 κκοοππααδδιιώώνν,, λλεεσσββιιαακκήήςς φφυυλλήήςς,, εεφφααρρµµόόζζεεττααιι σσττοο ΣΣκκαα--λλοοχχώώρριι ττηηςς ΛΛέέσσββοουυ.. ΤΤηη φφεεττιιννήή χχρροοννιιάά έέγγιινναανν κκάάπποοιιεεςς σσηηµµααννττιικκέέςς ππωωλλήήσσεειιςς θθηηλλυυκκώώνν ααρρννιιώώννκκααιι ππρροοββάάττωωνν σσεε κκττηηννοοττρρόόφφοουυςς ττηηςς ΜΜαακκεεδδοοννίίααςς κκααιι ττηηςς ΘΘρράάκκηηςς,, όόπποουυ σσηηµµααννττιικκόό ρρόόλλοο σσεεααυυττέέςς ττηηςς ααγγοορρααππωωλληησσίίεεςς έέππααιιξξεε ηη εεππιιχχοορρήήγγηησσηη ττωωνν κκττηηννοοττρρόόφφωωνν πποουυ εεππεεννδδύύοουυνν σσττηηνν ααππόό--κκττηησσηη εεγγχχώώρριιωωνν φφυυλλώώνν ππρροοββάάττωωνν.. ∆∆υυσσττυυχχώώςς,, ηη χχοορρήήγγηησσηη ττηηςς εεππιιδδόόττηησσηηςς ααυυττήήςς κκααττααρργγεείίττααιι

σσττοο ππρρόόγγρρααµµµµαα ««ΑΑλλέέξξααννδδρροοςς ΜΜππααλλττααττζζήήςς»»,, κκααθθιισσττώώννττααςς αασσύύµµφφοορρηη --γγιιαα ττοουυςς κκττηηννοοττρρόόφφοουυςς-- ττηη σσυυννέέχχιισσηηττηηςς γγεεννεεττιικκήήςς ββεελλττίίωωσσηηςς ττωωνν ππρροοββάάττωωνν λλεεσσββιιαακκήήςς φφυυλλήήςς.. ΠΠέέρραανν ααυυττοούύ,, ηη µµηη ππρριιµµοοδδόόττηησσηη δδεείίχχννεειι όόττιι ττοουυπποουυρργγεείίοο δδεενν έέχχεειι ξξεεκκάάθθααρρηη άάπποοψψηη γγιιαα ττοο αανν σσττηηρρίίζζεειι τταα ππρροογγρράάµµµµαατταα γγεεννεεττιικκήήςς ββεελλττίίωωσσηηςς ήή όόχχιι..

Η βελανιδιάπροσφέρει

εξαιρετική προ-στασία στα

πρόβατα απότον καυτό ήλιο

του Ιουλίου.

Τα βασικά χαρακτηριστικά που έχει το πρόβατο της Λέσβουείναι η εξαιρετικά µεγάλη ανθεκτικότητα στις αντίξοες συν-θήκες και η µεγάλη αποδοτικότητα σε γάλα. Ανήκει στα η-µιπαχύουρα αναµικτόµαλλα πρόβατα. Είναι ιδανικό για τηναξιοποίηση φτωχών σε βλάστηση ηµιορεινών και ορεινώνβοσκών. Εκτρέφεται κυρίως στη Λέσβο και τη Λήµνο. Οι ε-πιστηµονικές εκτιµήσεις αναφέρουν ότι φυλή αυτή πιθανό-τατα δηµιουργήθηκε στη Λέσβο από διασταύρωση ή εισή-χθηκε κατά το παρελθόν από τα απέναντι µικρασιατικά πα-ράλια. Αριθµεί περίπου 300.000 πρόβατα στη Λέσβο.Όλα τα πρόβατα της Λέσβου διατηρούνται καθ’ όλη τηδιάρκεια της ηµέρας και του χρόνου σε βοσκότοπους ή ε-λαιώνες. Οι βοσκότοποι είναι υποβαθµισµένοι και τα πρό-


ÚÂÔÚÙ¿˙

βατα καλύπτουν σχετικά µικρό µέρος των θρεπτικώντους αναγκών από τη βόσκηση. Σχεδόν όλο το χρό-νο χορηγούνται συµπληρωµατικές τροφές, κυρίωςσυµπυκνώµατα αποτελούµενα από καλαµπόκι, βαµ-βακόπιτα, σαχκαρόπιτα, αλλά και χονδροειδείς ζωο-τροφές ιδιαίτερα τους χειµερινούς µήνες.

ªÔÚÊÔÏÔÁÈÎ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿Το πρόβατο της Λέσβου είναι µέσης σωµατικής ανά-πτυξης. Το ύψος ακρωµίου των προβατίνων είναι 57- 67 εκατοστά και βάρος 40 - 45 κιλά. Το επιρρίνιο(σ.σ.: η µουσούδα) είναι ελαφρώς κυρτό, τα αυτιάµικρά πέφτουν προς τα κάτω. Τα κριάρια και ένα µι-κρό ποσοστό των προβατίνων φέρουν κέρατα. Οκορµός είναι στενός, µακρύς, ενώ συχνά το οπίσθιοµέρος του σώµατος είναι υπεραναπτυγµένο συγκρι-τικά µε το πρόσθιο. Τα άκρα είναι λεπτά, υψηλά καιδυνατά. Ο µαστός είναι καλά ανεπτυγµένος. Η ουράείναι πολύ µακριά (36 - 38 εκατοστά), σχεδόν εφά-πτεται στο έδαφος. Έχει σχήµα χωνιού, δηλαδή έχειευρεία βάση (οκτώ εκατοστά) που στενεύει βαθµι-αία µέχρι το άκρο της. Υπάρχει όµως µεγάλο ποσο-στό ατόµων µε ουρά όπως εκείνη των χιώτικων προ-βάτων ή σε σχήµα «S», η οποία φέρει στο επάνωτµήµα της δύο λιπώδη ηµισφαίρια. Τα άκρα, η κοι-λιά και το κεφάλι είναι γυµνά από µαλλί. Τα αρνιά ηλικίας 30 ηµερών έχουν σωµατικό βάρος

οκτώ µε δέκα κιλά και παχυνόµενα σε µεγάλα βάρη

δίνουν σφάγια αρκετά παχιά. Η απόδοσή τους σε

µαλλί είναι 0,7 – 2 κιλά κατά κουρά. Η ποιότητα του

µαλλιού θεωρείται χαµηλή.

Σε µέσα επίπεδα, το γάλα που παράγεται από τα θη-

λυκά πρόβατα της Λέσβου ανέρχεται στα 180 κιλά

ανά έτος. Σε πολλές περιπτώσεις στα πρόβατα που

Εδώ θα βρείτε πρόβατα Λέσβου

Οι Αγροτικοί Συνεταιρισµοί της Λέσβου

που εφαρµόζουν προγράµµατα γενετικής βελτίωσης είναι:

Αγροτικός Συνεταιρισµός Αγ. Παρασκευής τηλ. 22530-31295

Αγροτικός Συνεταιρισµός Σκαλοχωρίου τηλ. 22530-98286

Αγροτικός Συνεταιρισµός Παρακοίλων τηλ. 22530-94358

Αγροτικός Συνεταιρισµός Άγρας τηλ. 22530-95351

Αγροτικός Συνεταιρισµός Πελόπης τηλ. 22530-93243

Αγροτικός Συνεταιρισµός Κάπης τηλ. 22530-93204

Πολύ λεπτάπόδια, πεσµέ-να αυτιά και η

πλατιά ηµίπαχηουρά, είναι

ορισµένα απότα βασικά µορ-

φολογικάχαρακτηριστι-κά του προβά-

του τηςΛέσβου


προέρχονται από µονάδες γενετικής βελτίωσης έχειπαρατηρηθεί ορισµένα πρόβατα να αποδίδουν γάλαως και 220 κιλά ετησίως. Η γαλακτοπαραγωγή διαφέρει σηµαντικά από ποί-µνιο σε ποίµνιο και επηρεάζεται από τη διατροφή,την εποχή τοκετών, την ηλικιακή και γενετική σύστα-ση του ποιµνίου, τη διάρκεια αρµέγµατος, τις συνθή-κες υγιεινής και σταβλισµού και άλλους παράγο-ντες.

∞Ó··Ú·ÁˆÁÈÎ¤˜ È‰ÈfiÙËÙÂ˜Τα θηλυκά αρνιά που διατηρούνται για αναπαραγω-γή σε ποσοστό 45% οχεύονται για πρώτη φορά στηνηλικία των εννέα µηνών, και ο πρώτος τοκετός είναισε ηλικία 14 µηνών. Οι τοκετοί των προβατίνωνπραγµατοποιούνται τους µήνες από τα τέλη του Ο-κτωβρίου ως το Μάρτιο. Η πολυδυµία κυµαίνεται σε 1,1 – 1,2 αρνιά ανάπροβατίνα τα οποία απογαλακτίζονται στην ηλικίατων 45 - 50 ηµερών. Τα περισσότερα αρνιά σφάζο-νται µετά τον απογαλακτισµό, µε βάρος σφαγείου 8-12 kg ενώ ένα ποσοστό 20-25% παχύνονται για νασφαχτούν σε ηλικία τεσσάρων µε πέντε µηνών καιζυγίζουν 17-20 kg ανά σφάγιο.

∏ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ÁÂÓÂÙÈÎ‹˜ ‚ÂÏÙ›ˆÛË˜Η µέθοδος γενετικής βελτίωσης που ακολουθείταιστα κοπάδια της Λέσβου προβλέπει ότι τα θηλυκάπρόβατα χωρίζονται σε µικρές οµάδες των 12 ζώωνκαι γονιµοποιούνται από ένα αρσενικό. Αυτό επιτρέ-πει στους κτηνοτρόφους να γνωρίζουν ποια ζώα εί-ναι οι γονείς κάθε αρνιού. Τα αρνιά που κρατιούνταιγια αναπαραγωγή µπαίνουν και αυτά στην ίδια διαδι-κασία που αναφέραµε πιο πάνω. Επίσης, σύµφωναµε τους κανόνες του προγράµµατος µια φορά το µή-να γίνεται γαλακτοµέτρηση όλων των θηλυκών προ-βάτων, ώστε να ελέγχεται η απόδοσή τους σε γάλα.Όλα αυτά τα στοιχεία καταγράφονται από τους γαλα-

κτοµετρητές των συνεταιρισµών και στη συνέχεια α-ποστέλλονται στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξηςστην Αθήνα. Όλα τα στοιχεία καταχωρούνται σε ηλε-κτρονικό αρχείο που επιτρέπει στους υποψήφιους α-γοραστές να γνωρίζουν το γενετικό προφίλ των ζώ-ων που πρόκειται να αγοράσουν.

¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Η µεγάλη διασπορά των κοπαδιών που είναι ενταγ-µένα στο πρόγραµµα γενετικής βελτίωσης και η πα-ρακολούθηση της εφαρµογής του προγράµµατος α-πό επιστήµονες που είναι εγκαταστηµένοι στην Αθή-να, δηµιουργεί αρκετά προβλήµατα. Επίσης, σε πολ-λές περιπτώσεις οι κτηνοτροφικές µονάδες δεν δια-θέτουν τις κατάλληλες εγκαταστάσεις. Αυτά κι άλλαεπιµέρους προβλήµατα έχουν ως αποτέλεσµα -παράτις σαφέστατα βελτιωµένες αποδόσεις- τα γενετικάβελτιωµένα πρόβατα να µην επιτυγχάνουν τις µέγι-στες δυνατές αποδόσεις. Τεράστιο πρόβληµα πάντως είναι και η έλλειψη δι-κτύου εµπορίας του λεσβιακού προβάτου. Πρόβλη-µα, που αν αντιµετωπιστεί, είναι βέβαιο ότι θα οδη-γήσει και στην επίλυση των άλλων προβληµάτωνπου προαναφέρθηκαν.Οι σύγχρονες µέθοδοι γενετικής βελτίωσης προβλέ-πουν ότι τα ζώα θα έχουν ηλεκτρονική σήµανση καιη γονιµοποίησή τους θα γίνεται µε τη διαδικασία τηςτεχνητής σπερµατέγχυσης. Με τη διαδικασία αυτή,είναι εφικτός ο απόλυτος έλεγχος των αποτελεσµά-των και η επίτευξη των µέγιστων δυνατών αποδόσε-ων από τα αναπαραγόµενα ζώα. Η ηλεκτρονική σή-µανση σε συνδυασµό µε την εγκατάσταση σε κάθεµονάδα σύγχρονων αρµεκτικών µηχανών, δίνει τηδυνατότητα πλήρους και απόλυτα ασφαλούς κατα-γραφής των αποδόσεων σε γάλα κάθε προβάτου.Φυσικά, η εφαρµογή αυτής της µεθόδου επιβάλλεικαι τη στενή παρακολούθηση των µονάδων αναπα-ραγωγής από κτηνιάτρους.

tΗ φυλή πιθανότατα

δηµιουργήθηκε στη Λέσβο απόδιασταύρωση ή εισάχθηκε κατά

το παρελθόν από τα απέναντιµικρασιατικά παράλια

s


·ÚÔ Û›·ÛËµÈÔÌË¯·ÓÈÎ¿ ™Ê·ÁÂ›· §¤Û‚Ô˘

™ÙËÓ ·È¯Ì‹ ÙË˜ ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›·˜ ÛÊ·Á‹˜™ÙËÓ ·È¯Ì‹ ÙË˜ ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›·˜ ÛÊ·Á‹˜

AAππόό τταα ττέέλληη ττοουυ 22000077,, έέχχεειι ξξεεκκιιννήήσσεειι ηη λλεειιττοουυρργγίίαα ττωωνν ββιιοοµµηηχχααννιικκώώνν σσφφααγγεείίωωνν ΛΛέέσσββοουυ πποουυδδηηµµιιοούύρργγηησσεε ηη ΣΣεελλάάχχααςς AA..BB..ΕΕ..ΕΕ.. λλίίγγοο έέξξωω ααππόό ττηηνν ΑΑρρίίσσββηη ττοουυ ∆∆ήήµµοουυ ΚΚααλλλλοοννήήςς σσττηη ΛΛέέ--σσββοο.. ΠΠρρόόκκεειιττααιι γγιιαα µµιιαα εεππέέννδδυυσσηη,, πποουυ ττοο κκόόσσττοοςς ττηηςς έέφφθθαασσεε σστταα 22,,88 εεκκ.. εευυρρώώ κκααιι ηη οοπποοίίααχχρρηηµµααττοοδδοοττήήθθηηκκεε µµεε 11..55 εεκκ.. εευυρρώώ ααππόό ττοο ππρρόόγγρρααµµµµαα εεννίίσσχχυυσσηηςς µµεεττααπποοιιηηττιικκώώνν µµοοννάάδδωωννττοουυ υυπποουυρργγεείίοουυ ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΑΑννάάππττυυξξηηςς.. ΠΠρρόόκκεειιττααιι γγιιαα µµιιαα εεππιιχχεείίρρηησσηη πποουυ εειισσήήγγααγγεε σσττηη ΛΛέέ--

σσββοο ττηηνν ααιιχχµµήή ττηηςς ττεεχχννοολλοογγίίααςς σσττοο χχώώρροο ττωωνν σσφφααγγεείίωωνν κκααιι λλεειιττοουυρργγεείί µµεε δδιιααδδιικκαασσίίεεςς ααππόόλλυυτταα φφιιλλιικκέέςςππρροοςς ττοο ππεερριιββάάλλλλοονν.. ∆∆ιιααθθέέττεειι σσυυσσττήήµµαατταα ππλλήήρροουυςς εεππεεξξεερργγαασσίίααςς ττωωνν ααπποοββλλήήττωωνν σσφφααγγήήςς κκααιι έέχχεειι δδυυννααττόό--ττηητταα νναα εεξξυυππηηρρεεττήήσσεειι τταα υυππόόλλοοιιππαα σσφφααγγεείίαα ττηηςς ΛΛέέσσββοουυ,, πποουυ µµέέχχρριι σσήήµµεερραα δδεενν έέχχοουυνν δδιικκέέςς µµοοννάάδδεεςς αα--δδρρααννοοπποοίίηησσηηςς..

Οι εγκαταστά-σεις των

ΒιοµηχανικώνΣφαγείων

Λέσβου άλλα-ξαν τα δεδο-µένα σ’ έναν

ευαίσθητοκλάδο τωντροφίµων


Η επιχείρηση διαθέτει έγκριση από το υπουργείο Α-γροτικής Ανάπτυξης και αυτό σηµαίνει ότι τα σφάγιαπου βγαίνουν από αυτή µπορούν να πουληθούν τό-σο στην ελληνική αγορά όσο και στις χώρες της Ευ-ρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή την περίοδο σε φάση πι-στοποίησης κατά ISO 22.000 και κατά HACCP. Ο πρόεδρος της εταιρείας Σελάχας ΑΒΕΕ, ΠΠααννααγγιιώώ--ττηηςς ΣΣεελλάάχχααςς, µας είπε: «∆ηµιουργήσαµε τα Βιοµηχα-νικά Σφαγεία Λέσβου δαπανώντας τεράστια κεφά-

λαια, γιατί θέλαµε µια µονάδα που να είναι αντάξιατου κρέατος που παράγεται στη Λέσβο, ώστε οι κα-ταναλωτές τόσο στη Λέσβο, όσο και σε όλη την Ελ-λάδα να απολαµβάνουν ατόφια την ποιότητα τουκρέατος που παράγεται στο νησί.Επιπλέον, η νέα µονάδα µας δίνει τη δυνατότητα ναεισάγουµε από την υπόλοιπη Ελλάδα ζώντα χοιρινάκαι βοοειδή που σφάζονται εδώ, προκειµένου οι κά-τοικοι της Λέσβου να απολαµβάνουν ολόφρεσκα και


·ÚÔ Û›·ÛË

αυτά τα είδη κρέατος. Σηµειώστε ότι η Λέσβος είναιελλειµµατική τόσο σε βόειο, όσο και σε χοιρινό κρέ-ας».

∆· ÛÊ·ÁÂ›·Επισκεφθήκαµε τα Βιοµηχανικά Σφαγεία Λέσβου τηστιγµή που βρίσκονταν σε πλήρη λειτουργία οι γραµ-µές σφαγής βοοειδών και χοιρινών. ∆ιαπιστώσαµεµε τα µάτια µας ότι η καθαριότητα στους χώρουςσφαγής δεν στοιχείο µόνο τις φροντίδας που δείχνειη διοίκηση της επιχείρησης, καθώς στηρίζεται στοσχεδιασµό και στα συστήµατα σφαγής που εφαρµό-ζονται στη µονάδα. Το αίµα των σφαγίων κι όλα τα α-πόβλητα σφαγής διαχωρίζονται αµέσως από τα σφά-για. Συγκεντρώνονται σε κάδους υποδοχής και στησυνέχεια οδηγούνται σε ένα µικρό φορτηγό µε στε-

γανοποιηµένη καρότσα, όπου τα µεταφέρει στη µο-νάδα αδρανοποίησης για να τύχουν κατάλληλης επε-ξεργασίας. Η σφαγή των βοοειδών και των χοιρινών ολοκληρώ-νονται µέσα σε λίγα λεπτά µε την ελάχιστη δυνατήταλαιπωρία των σφαγίων και µε συνέπεια, ώστε ναµην υποβαθµίζεται η ποιότητα του κρέατος κατά τηδιαδικασία της σφαγής. Στη συνέχεια γίνεται ο τεµαχισµός, το τελικό καθάρι-σµα των σφαγίων, ακολουθεί η ηλεκτρονική ζύγισήτους που διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα και έπειτα τακρέατα αποθηκεύονται στους ψυκτικούς θαλάµουςτους σφαγείου. Οι ψυκτικοί θάλαµοι απέχουν µερικάµόνο µέτρα από τα σηµεία φόρτωσης του κρέατοςστα φορτηγά ψυγεία, που τα µεταφέρουν στα κρεο-

Η σφαγή των µοσχαριών γίνεται ευκολότερη χάρη στο σύγχρονοµηχανολογικό εξοπλισµό

Η µονάδα αδρανοποίησης αποβλήτων σφαγείων της Λέσβου (µοναδική στονησί) λειτουργεί στις εγκαταστάσεις των Βιοµηχανικών Σφαγείων Λέσβου.

Η τέχνη του σφαγέα είναι από τα βασικά στοιχεία για το σωστό καθαρισµό των σφαγίων

Χοιρινό κρέας, στα ψυγεία των Βιοµηχανικών Σφαγείων Λέσβου, περιµένει τα αυτοκίνητα ψυγεία για τη µεταφορά του


πωλεία της Λέσβου ή εκτός του νησιού. Πριν ξεκινήσει οι φόρτωση του κρέατος στα φορτη-γά ψυγεία, κλείνουν ερµητικά όλες οι πόρτες τουσφαγείου κι έτσι είναι πρακτικά ανέφικτο να µπουνστο χώρο του σφαγείου ανεπιθύµητα έντοµα. Μαζί µε το σφαγείο δηµιουργήθηκε και µια µονάδαεπεξεργασίας και τυποποίησης προϊόντων σφαγείουόπως είναι έντερα, συκωταριές, κεφαλάκια, πατσέςκ.λπ., που έχει ήδη λάβει άδεια λειτουργίας. Ταπροϊόντα αυτά διατηρούνται σε θαλάµους βαθιάςκατάψυξης.Ένα από τα στοιχεία που εντυπωσιάζουν τόσο στουςχώρους του σφαγείου όσο και στη µονάδα αδρανο-ποίησης είναι η απουσία δυσάρεστων οσµών. Επί-σης τα ζώα που πρόκειται να οδηγηθούν για σφαγήείναι σταβλισµένα σε χώρους εκτός σφαγείου καιδεν έχουν οπτική επαφή µε το χώρο σφαγής.Τα Βιοµηχανικά Σφαγεία Λέσβου φιλοξενούνται σεµια έκταση 12,5 στρεµµάτων, ενώ οι στεγασµένοιτους χώροι είναι 1.136 τετραγωνικά µέτρα.

∏ ÌÔÓ¿‰· ·‰Ú·ÓÔÔ›ËÛË˜Η µονάδα αδρανοποίησης του νέου σφαγείου είναιη πρώτη που δηµιουργήθηκε στη Λέσβο και η έκτα-ση που καταλαµβάνει 236 τετραγωνικά µέτρα. Η µο-νάδα δηµιουργήθηκε για να καλύψει τις ανάγκες ό-λων των σφαγείων του νησιού, και αυτός ήταν και έ-νας από τους βασικούς λόγους που η επένδυση αυ-

τή χρηµατοδοτήθηκε από το τοµεακό πρόγραµµατου υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Η µονάδα αυτή είναι συνοδευτική δραστηριότητακάθε σφαγείου και η λειτουργία της έχει επιβληθείαπό τους κοινοτικούς κανονισµούς που ορίζουν τιςπροϋποθέσεις λειτουργίας των σφαγείων.Ουσιαστικά, λοιπόν, η µονάδα αδρανοποίησης δια-σφαλίζει τη νόµιµη λειτουργία όλων των σφαγείωντης Λέσβου, µέχρι να καταστεί εφικτή η δηµιουργίααντίστοιχων µονάδων αδρανοποίησης σε όλα τασφαγεία.Τα υπολείµµατα της σφαγής που οδηγούνται σε αυ-τή είναι αίµα από τα σφάγια, κοιλιές, οστά και διά-φορα άλλα. Η επεξεργασία τους κρατάει περίπουδύο ώρες και γίνεται σε θερµοκρασία 180 βαθµώνΚέλσιου σε υψηλή πίεση (3 bar). Το υλικό που παρά-γεται από τη µονάδα αδρανοποίησης είναι ένα οµοι-ογενές υλικό, στο οποίο έχουν νεκρωθεί όλα τα µι-κρόβια και οι µικροοργανισµοί. Το υλικό αυτό ότανξεραθεί, µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως εδαφοβελ-τιωτικό σε αγροκτήµατα.Το παράδοξο είναι ότι, παρά το ότι η µονάδα αδρα-νοποίησης έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία, µέχρι σή-µερα δεν έχει αξιοποιηθεί από τα άλλα σφαγεία τηςΛέσβου. Το πιθανότερο είναι ότι συνεχίζουν να α-πορρίπτονται στις χωµατερές του νησιού, παρά τογεγονός ότι τόσο οι κοινοτικοί κανονισµοί, όσο και ηελληνική νοµοθεσία απαγορεύουν κάτι τέτοιο.

tΤα Βιοµηχανικά Σφαγεία Λέσβουφιλοξενούνται σε µια έκταση 12,5στρεµµάτων, ενώ οι στεγασµένοι

τους χώροι είναι 1.136τετραγωνικά µέτρα.

s

Στο εικονιζόµε-νο µηχάνηµα(αριστερά),καταγράφονταιόλα τα δεδοµέ-να της διαδικα-σίας αδρανο-ποίησης τωναποβλήτων

Τα φορτηγάψυγεία (δεξιά)των βιοµηχανι-κών σφαγείωνΛέσβου πλη-ρούν όλουςτους κανόνεςγια τη µεταφο-ρά προϊόντωνκρέατος


∫Ú·Û›


·ÊÈ¤Ú Ì·

∞ÁÒÓ· ÂÈ‚›ˆÛË˜ ‰›ÓÔ˘Ó Ù· ÓËÛÈˆÙÈÎ¿ ·Ì¤ÏÈ· ·¤Ó·ÓÙÈÛÙË Ó¤· ∫√∞ ÎÚ·ÛÈÔ‡ Î·È ÙÈ˜ ÎÏÈÌ·ÙÈÎ¤˜ ·ÏÏ·Á¤˜



¢¢ύύοο εείίννααιι τταα σσττοοιιχχεείίαα πποουυ χχααρραακκττηη--ρρίίζζοουυνν ττοονν ααµµππεελλοοοοιιννιικκόό κκλλάάδδοοσστταα ννηησσιιάά ττοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ.. ΑΑππόό ττηηµµίίαα,, ηη σσττααδδιιαακκήή µµεείίωωσσηη ττωωνν κκααλλ--λλιιεερργγοούύµµεεννωωνν εεκκττάάσσεεωωνν κκιι ααππόό

ττηηνν άάλλλληη,, ττοο µµεερράάκκιι οορριισσµµέέννωωνν µµεεµµοοννωωµµέέννωωννππααρρααγγωωγγώώνν κκααιι εεππιιχχεειιρρήήσσεεωωνν πποουυ ππηηγγααίίννοουυννκκόόννττρραα σσττοο ρρεεύύµµαα,, δδεείίχχννοοννττααςς νναα τταα κκααττααφφέέρρ--ννοουυνν ααρρκκεεττάά κκααλλάά.. ΕΕξξααίίρρεεσσηη σσττοονν κκααννόόνναα ααπποοττεελλεείί ηη ΣΣάάµµοοςς,, πποουυχχάάρρηη σσττηηνν ΈΈννωωσσηη ΟΟιιννοοπποοιιηηττιικκώώνν ΣΣυυννεεττααιιρριι--σσµµώώνν,, δδεείίχχννεειι ωωςς σσήήµµεερραα νναα ξξεεππεερρννάάεειι ττιιςς δδυυ--σσκκοολλίίεεςς ττοουυ ααννττααγγωωννιισσµµοούύ κκααιι νναα ππρροοχχωωρράάεειιµµεε σσττααθθεερράά ββήήµµαατταα.. ΣΣττηη ΛΛήήµµννοο,, τταα ππρράάγγµµαατταα δδεενν εείίννααιι πποολλύύ κκααλλάά,,ππααρράά ττιιςς ππρροοσσππάάθθεειιεεςς πποουυ κκααττααββάάλλεειι ηη ττοοππιικκήήΈΈννωωσσηη ΣΣυυννεεττααιιρριισσµµώώνν.. ΜΜπποορρεείί ττηηνν ππρροοηηγγοούύ--µµεεννηη χχρροοννιιάά ηη ππλληηρρωωµµήή ττωωνν ααµµππεελλοουυρργγώώνν ννααέέγγιιννεε ααρρκκεεττάά ννωωρρίίττεερραα,, ααυυττόό όόµµωωςς δδεενν ααρρκκεείί..ΟΟιι ττιιµµέέςς πποουυ αανναακκοοίίννωωσσεε ηη ΕΕΑΑΣΣ ΛΛήήµµννοουυ --00,,4400εευυρρώώ γγιιαα τταα λλεευυκκάά σσυυµµββααττιικκάά σσττααφφύύλλιιαα κκααιι00,,4444 λλεεππττάά γγιιαα τταα ββιιοολλοογγιικκάά σσττααφφύύλλιιαα-- δδεεννκκρρίίθθηηκκαανν ιικκααννοοπποοιιηηττιικκέέςς κκααιι οοιι ππααρρααγγωωγγοοίί ζζηη--ττοούύνν ττοουυλλάάχχιισσττοονν δδιιππλλάάσσιιεεςς ττιιµµέέςς.. ΑΑςς σσηηµµεειιωω--θθεείί όόττιι ηη ππααρρααγγωωγγήή ττηηςς ΛΛήήµµννοουυ φφέέττοοςς εεκκττιιµµάά--ττααιι όόττιι θθαα εείίννααιι µµεειιωωµµέέννηη σσεε σσχχέέσσηη µµεε ττηηννππρροοηηγγοούύµµεεννηη χχρροοννιιάά,, λλόόγγωω ζζηηµµιιώώνν ααππόό ττοοππεερρσσιιννόό κκααύύσσωωνναα..


∆∆α νησιωτικά αµπέλια δεν έχουν να αντι-µετωπίσουν µόνο το µικρότερο κόστοςπαραγωγής στην ηπειρωτική Ελλάδακαι τα φθηνά εισαγόµενα κρασιά απότις χώρες της ανατολικής Ευρώπης και

της λατινική Αµερικής (π.χ. Χιλή). Ίσως το σηµαντικό-τερο πρόβληµα που έχουν να αντιµετωπίσουν είναιοι συνέπειες των κλιµατικών αλλαγών και το φαινό-µενο της ερηµοποίησης. Η έλλειψη έργων υποδοµήςπου θα διασφαλίσουν την ικανοποιητική άρδευσητων αµπελιών είναι άγνωστο πώς θα αντιµετωπιστείτα επόµενα χρόνια.

∏ ·ÌÂÏÔÎ·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ· ÛÂ ·ÚÈıÌÔ‡˜Στο βόρειο Αιγαίο καλλιεργούνται 2.772,4 εκτάρια(σ.σ.: ένα εκτάριο είναι ίσο µε δέκα στρέµµατα) οινο-ποιήσιµων ποικιλιών αµπελιών, σύµφωνα µε τα στοι-χεία του 2005 που δήλωσε η χώρα µας στην Ευρω-παϊκή Ένωση. Από αυτά, τα 2.370,2 εκτάρια αφο-ρούν ποικιλίες σταφυλιών που προορίζονται για Οί-νους Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας (ΟΠΑΠ). Ταυπόλοιπα 402,2 εκτάρια αφορούν ποικιλίες σταφυ-λιών για επιτραπέζιους οίνους, οίνους µε γεωγραφι-

κή ένδειξη και τοπικούς οίνους. Το 2004, στο νοµό Λέσβου καλλιεργήθηκαν 10.250στρέµµατα οινάµπελων, τα οποία έδωσαν 4.060 τό-νους µούστου. ∆ύο χρόνια νωρίτερα, καλλιεργήθη-καν 10.979 στρέµµατα οινάµπελων που έδωσαν4.001 τόνους µούστου και 296 τόνους επιτραπέ-ζιων σταφυλιών. Επίσης, καλλιεργήθηκαν 2.527στρέµµατα µε επιτραπέζιες ποικιλίες σταφυλιών πουέδωσαν 559 τόνους µούστου και 935 τόνους επι-τραπέζιων σταφυλιών. Στο νοµό Σάµου, το 2004, καλλιεργήθηκαν 18.233στρέµµατα µε οινοποιήσιµα σταφύλια που έδωσαν11.000 τόνους µούστου. Η τιµή παραγωγού τη χρο-νιά αυτή διαµορφώθηκε στα 0,80 ευρώ το κιλό, ό-ταν η µέση τιµή στην υπόλοιπη χώρα είχε διαµορφω-θεί στα 0,28 ευρώ το κιλό. Στη Χίο, οι καλλιεργούµενοι οινάµπελοι το 2004 κα-ταλάµβαναν µόλις 1.145 στρέµµατα και έδωσαν569 τόνους µούστου.Σαφέστερη, πάντως, εικόνα για την πορεία των καλ-λιεργούµενων εκτάσεων δείχνουν τα στοιχεία για τηστρεµµατική ενίσχυση αµπελιών που καλλιεργούν

·ÊÈ¤Ú Ì·

Ο τρύγος έχειξεκινήσει…


ποικιλίες για οίνους ΟΠΑΠ. Από τον σχετικό πίνακατου υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης προκύπτει ότιστο νοµό Σάµου ζητήθηκαν επιδοτήσεις για15.387,20 στρέµµατα την περίοδο 2002 – 2003, ε-νώ την περίοδο 2005 – 2006 ζητήθηκε να επιδοτη-θούν 14.799,60 στρέµµατα, δηλαδή 587 στρέµµα-τα λιγότερα. Στο νοµό Λέσβου την περίοδο 2002 –2003 ζητήθηκε να επιδοτηθούν 7.904,57 στρέµµα-τα, ενώ την περίοδο 2005 – 2006 ζητήθηκε να επι-δοτηθούν 7.848 στρέµµατα. ∆ηλαδή, έχουµε µια µι-κρή µείωση των εκτάσεων που ζητήθηκαν να επιδο-τηθούν κατά 56,57 στρέµµατα.

™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÙÔÓ ÎfiÛÌÔΑν ρίξουµε µια προσεκτική µατιά στα στοιχεία του υ-πουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τις καλλιεργού-µενες εκτάσεις µε αµπέλια και την παραγωγή µού-στου, θα δούµε ότι στη χώρα µας οι καλλιεργούµε-νες εκτάσεις συνεχώς µειώνονται. Από τα 1,338 ε-κατοµµύρια στρέµµατα το 1961, τα αµπέλια περιορί-στηκαν το 2003 στα 722 χιλιάδες στρέµµατα, ενώ ηχειρότερη χρονιά ήταν το 2000, όπου οι καλλιεργού-µενες εκτάσεις είχαν περιοριστεί στα 690.086

στρέµµατα. Ουσιαστικά, αυτό που συνέβη µέσα σε40 χρόνια ήταν να µειωθούν οι καλλιεργούµενες ε-κτάσεις κατά 50% περίπου. Η παραγωγή του µού-στου, παρά το ότι ακολουθεί πτωτική πορεία δεν εµ-φανίζει το ίδιο εντυπωσιακά ποσοστά πτώσης, χάρηστην αύξηση της ανά στρέµµα αποδοτικότητας. Συ-γκεκριµένα, ενώ το 1961 η ανά στρέµµα απόδοσηήταν 271 κιλά σταφυλιών, το 2003 είχε φθάσει στα526 κιλά ανά στρέµµα, δηλαδή, σχεδόν διπλασιάστη-κε. Η παραγωγή µούστου είχε κορυφωθεί την περίο-δο 1976 – 1984. Από το 1984 και µετά η παραγω-γή µούστου παρουσιάζει σταδιακή κάµψη µε ορισµέ-νες εξάρσεις που οφείλονται σε συγκυριακά φαινό-µενα (εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες µιας χρονιάς

tΟι κλιµατικές αλλαγές απειλούντους νησιώτικους αµπελώνες

s

∫Ú·Û›


·ÊÈ¤Ú Ì·κ.λπ.). Το 1996 η παραγωγή µούστου γιατελευταία φορά ξεπέρασε τους 400.000τόνους. Από το 1997 και µετά η παραγω-γή µούστου κυµαίνεται σταθερά κάτω α-πό τους 400.000 τόνους. Το 2003 (τε-λευταία χρονιά που το υπουργείο διαθέ-τει στοιχεία) η παραγωγή µούστου έφθα-σε στα 380.400 τόνους. Η παραγωγήµούστου του 2003 είναι σχεδόν ίδια µεαυτή του 1962, δηλαδή, 384.636 τόνοι. Από τα παραπάνω στοιχεία, προκύπτει τοσυµπέρασµα ότι σταδιακά εγκαταλείπο-νται οι λιγότερο παραγωγικές εκτάσεις,ότι η παραγωγή οργανώθηκε καλύτερα,λαµβάνοντας υπόψη τις επιστηµονικέςκαι τεχνολογικές εξελίξεις κι έτσι επιτεύ-χθηκε η αύξηση της αποδοτικότητας ανάστρέµµα καλλιεργούµενου αµπελώνα. Η νέα Κοινή Οργάνωση Αγοράς του αµπε-λοοινικού τοµέα έρχεται να ενισχύσει αυ-τή την τάση, αφού καταργεί και τα τελευ-ταία µέτρα προστασίας του εισοδήµατοςτων αµπελουργών, στο πλαίσιο µιας λογι-κής βαθύτερης φιλελευθεροποίησης τουκλάδου και προσαρµογής του στα δεδο-µένα του διεθνούς εµπορίου. Στην ίδιακατεύθυνση κατατείνει και η ανάθεσηστην Ευρωπαϊκή Επιτροπή του δικαιώµα-τος να εγκρίνει τη χρήση νέων οινολογι-κών πρακτικών. Θυµίζουµε ότι δεν πάειπολύς καιρός από τότε που η ΕυρωπαϊκήΕπιτροπή εισηγούνταν, αντί για ωρίµασητου κρασιού σε δρύινα βαρέλια, να ρίχνο-νται µέσα στις δεξαµενές κρασιού ροκα-νίδια δρυός. Αν µάλιστα υπάρξει συµφωνία στο πλαί-σιο του παγκόσµιου οργανισµού εµπορί-ου που θα οδηγήσει σε µείωση των εισα-γωγικών δασµών κατά 60% στην Ευρω-παϊκή Ένωση, θα δούµε µε πολύ ταχύτε-ρους ρυθµούς να µειώνονται οι καλλιερ-γούµενες εκτάσεις στη χώρα µας και ιδι-αίτερα στα νησιά. Κι αυτό γιατί το κόστοςπαραγωγής είναι πολύ υψηλότερο από τοκόστος παραγωγής στις τρίτες χώρες, ε-νώ η αποδοτικότητα των καλλιεργούµε-νων εκτάσεων είναι πολύ χαµηλή στα νη-σιά. Κατά συνέπεια, χωρίς τη λήψη µέτρωνουσιαστικής στήριξης της αµπελοκαλλιέρ-γειας στα νησιά, το µέλλον είναι δυσοίω-νο, όσο κι αν υπάρχει το µεράκι πολλώνπαραγωγών να κρατήσουν παραγωγικάτα αµπέλια του Αιγαίου.

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΟΥΣΤΟΥΕΤΟΣ ΕΚΤΑΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΡΕΜ. ΤΙΜΗ ΑΚΑΘ.

(στρέµµατα) (τόνοι) ΑΠΟ∆ΟΣΗ (δρχ./κιλό) ΑΞΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ(κιλά/στρεµ.) (σε χιλ. δρχ.)

1961 1.338.249 363.224 271 2,46 893.5311962 1.323.490 384.636 291 1,93 742.3471963 1.317.890 278.803 212 2,43 677.4911964 1.310.090 370.887 283 2,51 930.9261965 1.292.100 381.584 295 2,46 938.6971966 1.273.052 379.399 298 2,66 1.009.2011967 1.257.596 411.678 327 2,85 1.173.2821968 1.257.600 343.465 273 2,78 954.8331969 1.257.600 466.952 371 2,46 1.148.7021970 1.221.950 448.097 367 2,51 1.124.7231971 1.221.950 450.000 368 2,75 1.237.5001972 1.221.950 477.345 391 2,91 1.389.0741973 1.195.000 427.000 357 6,84 2.920.6801974 1.011.000 488.000 483 5,86 2.859.6801975 1.093.000 457.700 419 6,65 3.043.7051976 1.092.000 540.700 495 7,85 4.244.4951977 1.078.000 518.300 481 9,41 4.877.2031978 1.069.000 560.500 524 9,87 5.532.1351979 1.047.000 524.300 501 12,47 6.538.0211980 1.013.000 539.500 533 12,74 6.873.2301981 955.570 550.000 576 13,75 7.562.5001982 942.220 450.000 478 16,64 7.488.0001983 902.388 525.000 582 19,64 10.311.0001984 892.411 502.500 563 22,21 11.160.5251985 875.900 478.200 546 28,29 13.528.2781986 862.774 434.200 503 32,41 14.072.4221987 850.990 447.500 526 38,81 17.367.4751988 843.340 332.800 395 47,27 15.731.4561989 832.437 310.100 373 55,90 17.334.5901990 817.445 352.638 431 75,40 26.588.9051991 779.780 401.600 515 77,74 31.220.3841992 774.409 405.000 523 80,25 32.501.2501993 764.626 339.200 444 66,56 22.577.1521994 739.254 305.100 413 85,06 25.951.8061995 727.372 385.000 529 104,92 40.394.2001996 707.992 410.900 580 109,46 44.977.1141997 698.470 398.700 571 108,33 43.191.1711998 697.721 382.600 548 115,28 44.106.1281999 693.713 368.000 530 108,70 40.001.6002000 690.086 355.800 516 140,90 50.132.2202001 721.500 347.700 482 129,49 45.021.9352002 728.400 309.800 425 0,31 96.038 *2003 722.971 380.400 526 0,4 152.160 *

* τιµές σε ευρώ Πηγή Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης


√√ννέέοοςς κκααννοοννιισσµµόόςς ττοουυ ΣΣυυµµββοουυλλίίοουυ γγιιαα ττηηννεευυρρεείίαα µµεεττααρρρρύύθθµµιισσηη ττηηςς κκοοιιννήήςς οορργγάάννωω--σσηηςς ττηηςς ααµµππεεοολλοοοοιιννιικκήήςς ααγγοορράάςς,, οο οοπποοίί--οοςς εείίχχεε εεγγκκρριιθθεείί εεππίίσσηηµµαα ααππόό ττοο ΣΣυυµµββοούύ--λλιιοο ΥΥπποουυρργγώώνν ττοονν ππεερραασσµµέέννοο ΑΑππρρίίλλιιοο,,

δδηηµµοοσσιιεεύύθθηηκκεε σσττηηνν ΕΕππίίσσηηµµηη ΕΕφφηηµµεερρίίδδαα σσττιιςς ααρρχχέέςς ττοουυππεερραασσµµέέννοουυ ΙΙοουυννίίοουυ.. Η µεταρρύθµιση προβλέπει ταχύρρυθµη αναδιάρθρωσητου αµπελοοινικού κλάδου, δεδοµένου ότι περιλαµβάνειένα τριετούς διάρκειας καθεστώς εκρίζωσης σε εθελού-σια βάση, για να έχουν µια εναλλακτική λύση οι παραγω-γοί χαµηλής ανταγωνιστικότητας και να απαλλαγεί η αγο-ρά από τα πλεονάσµατα κρασιών που δεν είναι ανταγωνι-στικά. Οι επιδοτήσεις για απόσταξη κρίσης και απόσταξηεδώδιµης αλκοόλης, θα καταργηθούν σταδιακά και ταχρήµατα θα κατανεµηθούν ως εθνικά κονδύλια, τα ο-ποία θα µπορούν να χρησιµοποιηθούν για την προώθη-ση των κρασιών στις αγορές τρίτων χωρών, την καινοτο-µία και για την αναδιάρθρωση και τον εκσυγχρονισµότων αµπελώνων και των οιναποθηκών. Η µεταρρύθµισηεπιδιώκει να εξασφαλίσει την προστασία του περιβάλλο-ντος στις αµπελουργικές περιοχές, θα διαφυλάξει τις πα-ραδοσιακές και εδραιωµένες πολιτικές για την ποιότητακαι θα απλουστεύσει τους κανόνες επισήµανσης προς ό-φελος τόσο των παραγωγών όσο και των καταναλωτών.Θα καταργηθεί επίσης σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης,από την 1η Ιανουαρίου 2016, το πολύ περιοριστικό σύ-στηµα των δικαιωµάτων φύτευσης. Η νέα Κοινή Οργά-νωση Αγοράς του αµπελοοινικού τοµέα, τέθηκε σε ισχύτην 1η Αυγούστου.

∆· Î‡ÚÈ· ÛËÌÂ›· ÙË˜ Ó¤·˜ ∫ÔÈÓ‹˜ √ÚÁ¿ÓˆÛË˜ ∞ÁÔÚ¿˜

ΕΕθθννιικκάά κκοοννδδύύλλιιαα:: Χάρη σ’ αυτά, τα κράτη µέλη θαµπορούν να προσαρµόσουν τα µέτρα στις ιδιαίτερες συν-θήκες τους. Τα πιθανά µέτρα περιλαµβάνουν την προώ-θηση στις αγορές τρίτων χωρών, την αναδιάρθρωση - µε-τατροπή αµπελώνων, επενδύσεις για τον εκσυγχρονισµότης αλυσίδας παραγωγής και για καινοτοµία, τη στήριξητου πρώιµου τρύγου, νέα µέτρα διαχείρισης κρίσεων καιαπλή, αποσυνδεδεµένη στήριξη.

ΜΜέέττρραα ααγγρροοττιικκήήςς ααννάάππττυυξξηηςς:: Ορισµένα κονδύλια θαµεταφερθούν στον προϋπολογισµό των µέτρων αγροτι-κής ανάπτυξης και θα δεσµευθούν για να διατεθούν στιςπεριοχές οινοπαραγωγής. Τα σχετικά µέτρα µπορούν ναπεριλαµβάνουν τα εξής: εγκατάσταση νέων γεωργών,καλύτερη προώθηση στην αγορά, επαγγελµατική κατάρ-τιση, στήριξη των οργανώσεων παραγωγών, στήριξη γιατην κάλυψη των πρόσθετων δαπανών και της απώλειαςεισοδήµατος που συνεπάγεται η διατήρηση τοπίων τηςπολιτιστικής κληρονοµιάς, πρόωρη συνταξιοδότηση.

∆∆ιικκααιιώώµµαατταα φφύύττεευυσσηηςς:: Θα καταργηθούν στο τέλος

του 2015, το αργότερο, ενώ θα παρέχεται η δυνατότηταδιατήρησής τους σε εθνικό επίπεδο µέχρι το 2018.

ΣΣττααδδιιαακκήή κκααττάάρργγηησσηη ττωωνν κκααθθεεσσττώώττωωνν ααππόόσσττααξξηηςς:: Ηαπόσταξη κρίσης επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια τωνκρατών µελών, περιοριζόµενη σε τέσσερα έτη µέχρι τοτέλος της περιόδου 2011-2012, µε µέγιστο όριο δαπα-νών 20 % του εθνικού κονδυλίου το πρώτο έτος, 15 %το δεύτερο, 10 % το τρίτο και 5 % το τέταρτο έτος. Η α-πόσταξη εδώδιµης αλκοόλης θα καταργηθεί σταδιακά ε-ντός τετραετίας. Κατά τη µεταβατική περίοδο, θα χορη-γείται συνδεδεµένη µε την παραγωγή ενίσχυση, την ο-ποία θα αντικαταστήσει έπειτα η αποσυνδεδεµένη ενιαίαενίσχυση ανά εκµετάλλευση. Τα κράτη µέλη θα έχουν τηδυνατότητα να ζητούν απόσταξη υποπροϊόντων, η οποίαθα χρηµατοδοτείται από τα εθνικά κονδύλια, µε ποσάσηµαντικά χαµηλότερα από τα σηµερινά, για την κάλυψητων εξόδων συλλογής και µεταποίησης των υποπροϊό-ντων.

ΚΚααθθιιέέρρωωσσηη ττηηςς εεννιιααίίααςς εεννίίσσχχυυσσηηςς ααννάά εεκκµµεεττάάλλλλεευυσσηη::Αποσυνδεδεµένη ενιαία ενίσχυση ανά εκµετάλλευση,την οποία θα χορηγούν τα κράτη µέλη σε αµπελουργούςέχοντας διακριτική ευχέρεια και σε όλους τους καλλιερ-γητές που εκριζώνουν τους αµπελώνες τους.

ΕΕκκρρίίζζωωσσηη:: Τριετούς διάρκειας καθεστώς εκρίζωσης

·ÊÈ¤Ú Ì·

∏ Ó¤· ∫ÔÈÓ‹ √ÚÁ¿ÓˆÛË ∞ÁÔÚ¿ ÎÚ·ÛÈÔ‡

σε εθελούσια βάση, το οποίο καλύπτει συνολική έκταση175.000 εκταρίων (σ.σ. ένα εκτάριο είναι ίσο µε δέκαστρέµµατα), µε πριµοδότηση που µειώνεται προοδευτι-κά κατά τα τρία έτη. Τα κράτη µέλη θα µπορούν να παύ-ουν την εκρίζωση, εάν η έκταση υπερβαίνει το 8 % τηςσυνολικής έκτασης των αµπελώνων της χώρας ή το 10% της συνολικής έκτασης µιας περιφέρειας. Η Επιτροπήθα µπορεί να παύει την εκρίζωση, όταν η έκταση φθάνειτο 15 % της συνολικής έκτασης αµπελοκαλλιεργειών ε-νός κράτους µέλους. Τα κράτη µέλη θα µπορούν επίσηςνα εξαιρούν την εκρίζωση σε ορεινές περιοχές και πε-ριοχές µε µεγάλη κλίση του εδάφους, καθώς και για πε-ριβαλλοντικούς λόγους.

ΟΟιιννοολλοογγιικκέέςς ππρραακκττιικκέέςς:: Η αρµοδιότητα για την έγκρι-ση νέων ή την τροποποίηση υφιστάµενων οινολογικώνπρακτικών, θα µεταφερθεί στην Επιτροπή, η οποία θα α-ξιολογεί τις οινολογικές πρακτικές που αποδέχεται ο ∆ιε-θνής Οργανισµός Αµπέλου και Οίνου (OIV) και θα προ-σθέτει ορισµένες στον κατάλογο των αποδεκτών πρακτι-κών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

ΒΒεελλττίίωωσσηη ττωωνν κκααννόόννωωνν εεππιισσήήµµααννσσηηςς:: Η έννοια των οί-νων ποιότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα βασίζεταιστους οίνους µε προστατευόµενη γεωγραφική ένδειξηκαι στους οίνους µε προστατευόµενη ονοµασία προέ-λευσης. Οι εδραιωµένες εθνικές πολιτικές για την ποιό-τητα, θα διασφαλιστούν. Οι ετικέτες θα είναι απλούστε-

ρες και θα επιτρέπεται, για παράδειγµα, η αναγραφή τηςποικιλίας αµπέλου και του έτους συγκοµιδής, προκειµέ-νου για οίνους χωρίς γεωγραφική ένδειξη. Θα συνεχι-στεί η προστασία ορισµένων παραδοσιακών όρων καισχηµάτων φιαλών.

ΕΕµµππλλοουυττιισσµµόόςς µµεε ζζάάχχααρρηη:: Θα εξακολουθήσει να επι-τρέπεται, αλλά θα µειωθούν τα ανώτατα επίπεδα ε-µπλουτισµού µε ζάχαρη ή γλεύκος. Τα κράτη µέλη θα έ-χουν τη δυνατότητα να ζητούν από την Επιτροπή να αυ-ξήσει το επίπεδο εµπλουτισµού, επικαλούµενα έκτακτεςκαιρικές συνθήκες.

ΕΕννίίσσχχυυσσηη γγιιαα ττηη χχρρήήσσηη γγλλεεύύκκοουυςς:: Θα επιτρέπεται ναχορηγούνται ενισχύσεις για γλεύκη µε τη σηµερινή τουςµορφή για µία τετραετία. Μετά τη µεταβατική αυτή πε-ρίοδο, οι δαπάνες που αφορούν ενισχύσεις για γλεύκη,θα µπορούν να µετατραπούν σε αποσυνδεδεµένες ενι-σχύσεις προς αµπελουργούς.

tΟι επιδοτήσεις για απόσταξη

κρίσης και απόσταξη εδώδιµηςαλκοόλης θα καταργηθούν

∫Ú·Û›


·ÊÈ¤Ú Ì·

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην Έλενα Χουσνή

OOππρρόόεεδδρροοςς ττηηςς ΈΈννωωσσηηςς ΟΟιιννοοπποοιιηηττιικκώώννΣΣυυννεεττααιιρριισσµµώώνν ΣΣάάµµοουυ,, ΓΓιιάάννννηηςςΚΚααρρααγγιιάάννννηηςς,, σσττηη σσυυννέέννττεευυξξηη πποουυππααρρααχχώώρρηησσεε σσττοο ««ννηησσιιωωττιικκόόΑΑγγρρόόκκττηηµµαα»» σσκκιιααγγρρααφφεείί ττοο ππρροοφφίίλλ ττηηςς

ΈΈννωωσσηηςς,, κκααττααγγρράάφφεειι τταα σσυυγγκκρριιττιικκάά ππλλεεοοννεεκκττήήµµααττααττοουυ σσααµµιιώώττιικκοουυ κκρραασσιιοούύ κκααιι τταα ππεερριιθθώώρριιαα ββεελλττίίωωσσηηςςπποουυ υυππάάρρχχοουυνν σσττηηνν πποοιιόόττηητταα,, ααλλλλάά κκααιι σσττηηνν ππρροοββοολλήήκκααιι ππρροοώώθθηησσήή ττοουυ σσττοο εεξξωωττεερριικκόό..ΘΘαα ήήθθεελλαα νναα ξξεεκκιιννήήσσοουυµµεε ττηη σσυυννέέννττεευυξξηη µµεε έένναα οοδδοοιι--πποορριικκόό σσττηηνν ιισσττοορρίίαα ττηηςς ΈΈννωωσσηηςς.. ΠΠόόττεε ιιδδρρύύθθηηκκεε,, µµεεπποοιιοο ννοοµµιικκόό ππλλααίίσσιιοο,, κκααθθώώςς κκααιι πποοιιοοιι ήήτταανν οοιι κκυυρριιόόττεε--ρροοιι σσττααθθµµοοίί σσττηηνν ιισσττοορρίίαα ττηηςς µµέέχχρριι σσήήµµεερραα;; «Η Ένωση Οινοποιητικών Συνεταιρισµών Σάµου ιδρύ-θηκε το 1934 µε το Νόµο 6085, και είναι η µόνη δευ-τεροβάθµια Συνεταιριστική Οργάνωση του νοµού µας,ενώ µέλη της είναι οι πρωτοβάθµιοι Οινοποιητικοί Συ-νεταιρισµοί. ∆εν θα ορίσω κάποιους σταθµούς στην ι-στορία της, αφού όλη της η διαδροµή ήταν αγώναςποιοτικής αναβάθµισης των κρασιών της, νοµοθετικήςκατοχύρωσης διεύρυνσης των αγορών και τελικά δια-σφάλισης του εισοδήµατος των αµπελουργών.».

ΗΗ δδιιάάθθεεσσηη ττωωνν κκρραασσιιώώνν,, εεµµφφιιααλλωωµµέέννωωνν ήή µµηη,, σσεε ττιιπποοσσοοσσττόό γγίίννεεττααιι σσττηηνν ΕΕλλλλάάδδαα κκααιι σσττοο εεξξωωττεερριικκόό κκααιιππόόσσοοιι ττόόννοοιι κκρραασσιιοούύ ππααρράάγγοοννττααιι κκααττάά µµέέσσοο όόρροο κκααττ’’έέττοοςς;;««Η Ε.Ο.Σ.Σ. παράγει ετησίως περίπου 7.000 τόνουςκρασιού. Το 80% περίπου της παραγωγής εξάγεται.».ΑΑππ’’ όόσσοο γγννωωρρίίζζωω,, έένναα σσηηµµααννττιικκόό πποοσσοοσσττόό ααπποορρρροοφφάά--ττααιι ααππόό ττηη ΓΓααλλλλίίαα.. ΠΠοούύ θθεεωωρρεείίττεε όόττιι υυππεερρττεερροούύνν ττααγγααλλλλιικκάά κκρραασσιιάά έέννααννττιι ττωωνν εελλλληηννιικκώώνν κκααιι δδηη ττωωνν σσαα--µµιιώώττιικκωωνν;;«Η υπεροχή της Γαλλίας έναντι της Ελλάδας στο κρασί,εντοπίζεται κυρίως στην παράδοση και στην κουλτού-ρα.».ΟΟ οοιιννοοττοουυρριισσµµόόςς εείίννααιι έέννααςς κκλλάάδδοοςς ττοουυ ττοουυρριισσµµοούύπποουυ ααννααππττύύσσσσεεττααιι ρρααγγδδααίίαα τταα ττεελλεευυττααίίαα χχρρόόννιιαα.. ΜΜεεπποοιιοο ττρρόόπποο θθαα µµπποορροούύσσεε ηη ΣΣάάµµοοςς νναα ααννααδδεειιχχθθεείί ττοουυ--ρριισσττιικκάά,, αακκόόµµηη ππεερριισσσσόόττεερροο,, µµέέσσωω ττωωνν κκρραασσιιώώνν ττηηςς;; «Ο οινοτουρισµός θα µπορούσε να προσφέρει πολλάστο νησί µας. ∆υστυχώς όµως, κάτι τέτοιο δεν έχει α-ναπτυχθεί. Πιστεύουµε ότι πέρα από την Ε.Ο.Σ.Σ., η ο-ποία κάνει κάποια βήµατα µε το Μουσείο Οίνου, πρέ-πει να δραστηριοποιηθούν και οι άλλοι φορείς του τό-που και συνεργαστούν µεταξύ τους. Πάνω απ’ όλα ό-µως, για να δηµιουργήσουµε µελλοντικά οινοτουρι-

°È¿ÓÓË˜ ∫·Ú·ÁÈ¿ÓÓË˜, ÚfiÂ‰ÚÔ˜ ∂√™ ™¿ÌÔ˘

«∆Ô ªÔÛ¯¿ÙÔ ‚Ú‹ÎÂ ÙÔ… Û›ÙÈ ÙÔ˘ ÛÙË ™¿ÌÔ»

Ο πρόεδροςτης ΕΟΣΣάµου,

ΙωάννηςΚαραγιάννης,δέχεται βρα-

βείο οίνου σεδιεθνή διαγωνι-

σµό στηΘεσσαλονίκη

τον Μάρτιο του2007


∫Ú·Û›

σµό, θα πρέπει πρώτα οι Σαµιώτες επαγγελµατίες ναπροβάλλουν το σαµιώτικο κρασί και όχι αµφίβοληςποιότητας φθηνά, ξένα κρασιά.».ΑΑππόό ττηηνν εεµµππεειιρρίίαα ττηηςς σσυυµµµµεεττοοχχήήςς σσααςς σσεε εεκκθθέέσσεειιςς,, υυ--ππάάρρχχεειι εεππααρρκκήήςς ααννααγγννωωρριισσιιµµόόττηητταα ττωωνν σσααµµιιώώττιικκωωννκκρραασσιιώώνν;; «Τα κρασιά “ΣΑΜΟΣ” είναι από τα πλέον αναγνωρι-σµένα σ’ όλο τον κόσµο.».ΠΠοοιιαα εείίννααιι ηη οοιικκοοννοοµµιικκήή κκααττάάσστταασσηη ττηηςς ΕΕΟΟΣΣΣΣ;; ΤΤοο22000077 έέκκλλεειισσεε µµεε κκέέρρδδηη ήή ζζηηµµιιέέςς γγιιαα ττηηνν ΈΈννωωσσήή σσααςς;;««Τα τελευταία τρία χρόνια, οι ισολογισµοί µας είναικερδοφόροι, σε αντίθεση µε το παρελθόν που είχαµεζηµίες. Πιστεύω ότι βελτιωνόµαστε οικονοµικά.».ΗΗ ππααρρααγγωωγγήή σσττααφφυυλλιιώώνν κκααιι κκρραασσιιοούύ αακκοολλοουυθθεείί ααυυξξηη--ττιικκήή ήή ππττωωττιικκήή πποορρεείίαα σσττηη ΣΣάάµµοο;;««Η παραγωγή σταφυλιών και κρασιού τα τελευταίαχρόνια, έχει αυξητική πορεία µετά την πτώση που εί-

χαµε τη δεκαετία του 1990.».ΟΟιι ττιιµµέέςς πποουυ ααγγοορράάζζεεττεε τταα σσττααφφύύλλιιαα ααππόό ττοουυςς ππααρραα--γγωωγγοούύςς µµέέλληη σσααςς;; ««Οι τιµές που απολαµβάνουν οι Σαµιώτες είναι πολλα-πλάσιες από άλλες περιοχές. Βέβαια, έχουµε σύστη-µα εκκαθάρισης µε την πώληση και όχι τιµή ευθύς ε-ξαρχής.».ΠΠόόσσαα σσττρρέέµµµµαατταα σσυυννοολλιικκάά κκααττααλλααµµββάάννοουυνν οοιι ααµµππεελλώώ--ννεεςς ττηηςς ΣΣάάµµοουυ κκααιι ππώώςς ααυυττάά εείίννααιι κκααττααννεεµµηηµµέένναα σσττιιςςδδιιάάφφοορρεεςς ππεερριιοοχχέέςς ττοουυ ννηησσιιοούύ;; «Οι αµπελώνες της Σάµου είναι περίπου 16.000στρέµµατα, µε το 98% µοσχάτο, λευκό, µικρόραγο.Κυρίως είναι κατανεµηµένα στο βόρειο και κεντρικότµήµα του νησιού και πολύ λίγα στο νότιο.».ΠΠοοιιεεςς εείίννααιι οοιι ααπποοδδόόσσεειιςς σσεε κκααρρππόό ααννάά σσττρρέέµµµµαα ττηηςςκκάάθθεε πποοιικκιιλλίίααςς;;«Οι αποδόσεις για το µοσχάτο είναι 500 - 600 κιλά α-νά στρέµµα. Για τις υπόλοιπες ποικιλίες είναι σαφώςµεγαλύτερες.».ΤΤοο µµοοσσχχάάττοο ττηηςς ΣΣάάµµοουυ εείίννααιι φφηηµµιισσµµέέννοο ααππόό ττηηνν ααρρχχααιι--όόττηητταα αακκόόµµηη.. ΤΤιι εείίννααιι ααυυττόό πποουυ ττοο κκάάννεειι ξξεεχχωωρριισσττόό;;«Το άρωµά του σε συνδυασµό µε τη γενικότερη σύ-στασή του. Το µοσχάτο στη Σάµο βρήκε το σπίτι του.».ΗΗ ΈΈννωωσσηη έέχχεειι δδηηµµιιοουυρργγήήσσεειι κκααιι ττοο ΜΜοουυσσεείίοο ΣΣααµµιιαακκοούύΟΟίίννοουυ πποουυ λλεειιττοουυρργγεείί ααππόό ττοο 22000055.. ΠΠοοιιοοςς ήήτταανν οο σσττόό--χχοοςς ααυυττήήςς ττηηςς εεππέέννδδυυσσηηςς κκααιι ππόόσσοο,, κκααττάά ττηη γγννώώµµηησσααςς,, έέχχεειι ααπποοδδώώσσεειι µµέέχχρριι σσήήµµεερραα;;«Στόχος αυτής της επένδυσης ήταν να αποκτήσει τοκρασί µας το σπίτι του. Να αναδειχθεί η ιστορία τουκαι η οινική κουλτούρα µας και παράδοση. Πιστεύου-µε ότι έχουµε επιτύχει σε σηµαντικό βαθµό το στόχοµας.».

tΠιστεύουµε ότι πέρα από τηνΕ.Ο.Σ.Σ., η οποία κάνει κάποιαβήµατα µε το Μουσείο Οίνου,πρέπει να δραστηριοποιηθούν

και οι άλλοι φορείς του τόπου καισυνεργαστούν µεταξύ τους.

Το ΜουσείοΣαµιακούΟίνου


·ÊÈ¤Ú Ì·

TTοο ππεείίσσµµαα κκααιι ττοο µµεερράάκκιι µµιιααςς ππααρρέέααςςααππόό ττηη ΧΧίίοο εείίχχεε ωωςς ααπποοττέέλλεεσσµµαα νναα αα--ννααββιιώώσσεειι οο ΑΑρριιοούύσσιιοοςς ΟΟίίννοοςς.. ΤΤοο 22000066εεµµφφααννίίσσττηηκκαανν τταα ππρρώώτταα 22..550000 µµπποουυ--κκάάλλιιαα ααυυττοούύ ττοουυ κκρραασσιιοούύ,, εεννώώ ηη δδηηµµιι--

οουυρργγίίαα ττηηςς εεττααιιρρεείίααςς ««ΑΑρριιοούύσσιιοοςς ΑΑ..ΕΕ..»» έέγγιιννεε ττοο11999999.. ΤΤοο φφθθιιννόόππωωρροο ττοουυ 22000044 ηη ααρρχχιικκήή οοµµάάδδααππρροοχχώώρρηησσεε σσττηηνν ίίδδρρυυσσηη ττηηςς ΑΑννώώννυυµµηηςς ΕΕττααιιρρεείίααςς««ΑΑρριιοούύσσιιοοςς οοιιννοοπποοιιηηττιικκήή γγεεωωρργγιικκήή ττοουυρριισσττιικκήή»» όό--πποουυ σσυυσσττάάθθηηκκεε ττοονν ΟΟκκττώώββρρηη ττοουυ 22000044 µµεε έέδδρραα ττααΚΚοουυρροούύννιιαα,, έένναα χχωωρριιόό ττηηςς ββόόρρεειιααςς ΧΧίίοουυ.. Η επιχείρηση ξεκίνησε µε την καλλιέργεια 60 στρεµ-µάτων αµπελιού. Σήµερα στην ευρύτερη περιοχήκαλλιεργούνται 300 στρέµµατα. Η µονάδα, εκτός από τον αµπελώνα περιλαµβάνειοινοποιείο και µια αίθουσα για τη φιλοξενία των επι-σκεπτών που χρηµατοδοτήθηκε από την κοινοτικήπρωτοβουλία «Bio Bus».

Για την παραγωγή του Αριούσιου Οίνου χρησιµοποι-ούνται οι κόκκινες χιώτικες ποικιλίες του κρασερού,του κουρουνιώτικου και του αγιαννίτη, αλλά και οι ά-σπρες ποικιλίες µπιγλέρι, αθίρι και ασύρτικο. Πολλοί είναι εκείνοι που ελπίζουν µέσα από την ανα-βίωση του Αριούσιου Οίνου να βρει το δρόµο προςτην ανάπτυξη και περιοχή της βόρειας Χίου που αντι-µετωπίζει τεράστια προβλήµατα εγκατάλειψης. Στην κατεύθυνση αυτή συµβάλει και η στρατηγικήτης επιχείρησης που έχει ως στόχους:

Την παραγωγή ποιοτικών επώνυµων προϊόντων,µε ιδιαίτερες οργανοληπτικές ιδιότητες, απέναντι σεέναν έντονο ανταγωνισµό που βασίζεται σε µεγάλοβαθµό στην ποιότητα και την τεχνογνωσία.

Την καθιέρωση του ονόµατος «Αριούσιος» σαν έ-να ξεχωριστό brand name στον τοµέα των κρασιών,αντάξιου της ιστορίας του.

Τη γρήγορη εξάπλωσή της σε αγορές όλου τουκόσµου, απευθυνόµενη κυρίως σε γευσιγνώστες µε

∏ ·Ó·‚›ˆÛË ÙÔ˘ ∞ÚÈÔ‡ÛÈÔ˘ √›ÓÔ˘ÁÂÌ›˙ÂÈ ÂÏ›‰Â˜ ÙË ‚fiÚÂÈ· Ã›Ô

Εδώ σταΚουρούνια της

Χίου αναβιώ-νει ο

ΑριούσιοςΟίνος

∫Ú·Û›

ιδιαίτερες ευαισθησίες και υψηλά εισοδήµατα. Την παραγωγή βιολογικού οίνου, συµµετέχοντας στο

µέγιστο δυνατό βαθµό και ενθαρρύνοντας τις βιολογικέςκαλλιέργειες. Στην ενθάρρυνση των κατοίκων της Χίου και ιδιαίτερατων βορειόχωρων, που έχουν στην ιδιοκτησία τους εγκα-ταλελειµµένους αµπελώνες, ώστε να αρχίσουν να τουςκαλλιεργούν ή να τους µισθώσουν σε άλλους αγρότες µεσκοπό την εκµετάλλευσή τους και κατευθύνοντας σε συ-γκεκριµένες ποικιλίες που θα είναι χρήσιµες για την πα-ραγωγή των προϊόντων της. Πιστεύεται ότι η λειτουργίατου οινοποιείου στο νοµό, θα έχει σαν αποτέλεσµα τησηµαντική αύξηση της παραγωγής µούστου τα επόµεναχρόνια, ώστε η εταιρεία θα εξασφαλίζει µεγαλύτερες πο-σότητες για οινοποίηση µε αντίστοιχη ανοδική πορείατων οικονοµικών της στοιχείων. Ο συνδυασµός της παραγωγής κρασιού από µια καθετο-ποιηµένη µονάδα και, παράλληλα, η ανάπτυξη δραστη-ριοτήτων αγροτουρισµού και οινοτουρισµού, στην περί-πτωση της Χίου δείχνει ότι µπορεί να φέρει θετικά απο-τελέσµατα τόσο για την επιχείρηση όσο και για την ευρύ-τερη περιοχή της βόρειας Χίου.


·ÊÈ¤Ú Ì·

To ÓËÛ› Î·È ÙÔ ÎÚ·Û›

ªªππααίίννοοννττααςς κκααννεείίςς σσττηη ΜΜύύρριινναα,, ττηηννππρρωωττεεύύοουυσσαα ττηηςς ΛΛήήµµννοουυ,, σσττοονν ττοοίίχχοοεεννόόςς ππααρρααδδοοσσιιαακκοούύ ππλλέέοονν κκττηηρρίίοουυττοουυ εεκκκκοοκκκκιισσττηηρρίίοουυ ττηηςς ΕΕΑΑΣΣΛΛήήµµννοουυ,, ααννττιικκρρίίζζεειι ττοο λλοογγόόττυυπποο ««ΤΤοο

ννηησσίί κκααιι ττοο κκρραασσίί»»..Έτσι ξεκινούσε η διαφηµιστική καµπάνια των κρασιώντης Λήµνου πριν από 12 χρόνια περίπου.Είναι ιστορικά αποδεδειγµένο ότι το αµπέλι και η Λή-µνος συνυπάρχουν από τους προχριστιανικούς ακόµαχρόνους. Ο ΑΑρριισσττοοττέέλληηςς, αναφερόµενος στη Λήµνο,κάνει λόγο για τα υπέροχα κόκκινα κρασιά της.Ας πάρουµε όµως τα πράγµατα απ’ την αρχή, κάνονταςπρώτα µια επιγραµµατική αναφορά στη Λήµνο. Λήµνος, λοιπόν, το νησί του ΗΗφφααίίσσττοουυ, το νησί που φι-λοξενεί τον αρχαιότερο ίσως οικισµό της Ευρώπης, τηνΠολιόχνη.Το νησί της Ηφαιστείας και των Καβείρων, Λήµνος η α-ναµόεσσα, Λήµνος, η πεταλούδα του Αιγαίου. Γεωγραφικά το όγδοο σε έκταση νησί της Ελλάδας µε477 τ.χ. συνολική εδαφική έκταση, µε πολύ οµαλό α-νάγλυφο, µε µεγαλύτερο υψόµετρο τα 470 µέτρα, µεκαλλιεργήσιµα εδάφη που αγγίζουν το 55% της έκτα-σής του, εδάφη γόνιµα και παραγωγικά εδάφη που ε-ξασφάλιζαν πάντα υπερεπάρκεια προϊόντων, µε αποτέ-λεσµα οι κάτοικοι αυτού του νησιού να µην πεινάσουνποτέ.Η Λήµνος είναι το µοναδικό ίσως νησί που προτού γίνειτουριστικός προορισµός -ευτυχώς, για λίγους και µε ι-κανοποιητικό εισόδηµα επισκέπτες- ήταν γνωστή γιατην άριστη ποιότητα των προϊόντων που παρήγαγε. Μεταπολεµικά, και όταν στο νησί ζούσαν 35.000 κά-τοικοι, στο σύνολο τους γεωργοί, η καλλιέργεια τουβαµβακιού για 30 χρόνια περίπου αποτελούσε τη ραχο-κοκαλιά της οικονοµίας του νησιού. Η ποιότητα αυτούτου «µακρύινου» βαµβακιού, µόνο µ’ αυτό που καλλιερ-γούσαν οι Αιγύπτιοι στο δέλτα του Νείλου µπορούσε νασυγκριθεί. Το νησί παρήγαγε δικό του βαµβακόσποροονοµαστό και περιζήτητο σ’ όλη την Ελλάδα. Για λόγουςπου δεν είναι του παρόντος να αναλύσουµε, η καλλιέρ-γεια εγκαταλείφθηκε στα µέσα της δεκαετίας του ΄80. Ταυτόχρονα µε τη βαµβακοκαλλιέργεια, τα δηµητριακάτης Λήµνου σιτάρι – κριθάρι µέχρι και σήµερα, εκτόςτου ότι καλύπτουν τις αυξηµένες ανάγκες της κτηνοτρο-φίας του νησιού, εξάγονται και σε πολλά νησιά του Αι-γαίου.Το περίφηµο σκληρό σιτάρι της Λήµνου - και τα παρά-γωγά του - έγινε πανελλαδικά γνωστό.

Εκτός όµως απ’ το βαµβάκι και τα δηµητριακά που πα-ρήγαγε το νησί σε µεγάλες ποσότητες, το καλαθάκι Λή-µνου, το θυµαρίσιο µέλι, η αρωµατική ρίγανη και παλαι-ότερα το σησάµι, είναι προϊόντα µε µοναδικές γεύσεις.Έχει φαίνεται τούτο το νησί την ιδιότητα να βάζει τη δι-κή του ταυτότητα στα προϊόντα που καλλιεργούνται σ’αυτό, σε συνδυασµό µε το ξηρό και δροσερό ταυτόχρο-να κλίµα του.Το αµπέλι παράλληλα µε τις παραπάνω καλλιέργειεςπάντα υπήρχε στη Λήµνο. Η γηγενής ποικιλία «Καλαµπάκι» που βγάζει το περίφη-µο µαύρο µπρούσικο ληµνιό κρασί, καλλιεργείται στηΛήµνο εδώ και αιώνες. Αργότερα ήρθαν από τη Μικρά Ασία το «Φωκιανό», το«Εφτάκιλο», το «Ψιλόρογο» και το «Τσαούσι».Στις αρχές του περασµένου αιώνα Έλληνες της Αιγύ-πτου έφεραν στο νησί την ποικιλία «Μοσχάτο Αλεξαν-δρείας», για τους ντόπιους «Εγγλέζικο».Η ποικιλία αυτή άρχισε να καλλιεργείται στα πιο υπο-βαθµισµένα χωράφια και σε πλαγιές λόφων, και να πα-ράγει ένα µοναδικό σταφύλι, κυρίως από τους πρόσφυ-γες που ήρθαν από τη Μικρά Ασία το 1922 και εγκατα-στάθηκαν στο χωριό Άγιος ∆ηµήτριος. Το σταφύλι αυτό,εκτός απ’ το περίφηµο γλυκό κρασί που έχει κάνει τηΛήµνο παγκοσµίως γνωστή, κυρίως λόγω των πλού-σιων αρωµάτων του, της φρουτώδους γεύσης και τωνσακχάρων του, είναι ένα γευστικότατο επιτραπέζιο στα-φύλι, κάνει µια µεγάλη και γλυκιά σταφίδα, ενώ από ταστέµφυλά του παράγονται τα υπέροχα τσίπουρα διπλήςαπόσταξης του νησιού. Όταν η βαµβακοκαλλιέργεια είχε φθίνουσα πορεία στατέλη της δεκαετίας του 1970, το αµπέλι µεταφέρεταισε νέα, ακόµα πιο παραγωγικά χωράφια και η καλλιέρ-γειά του απλώνεται σ’ όλο το νησί. Τέλος, η εγκατάστα-ση των νέων αµπελώνων γίνεται πάνω σε άγρια υποκεί-µενα που αντέχουν στη φυλλοξήρα. Για 30 και πλέον χρόνια, το αµπέλι γίνεται η δυναµικήκαλλιέργεια του νησιού και το εισόδηµα που προκύπτεισυµπληρώνει το εισόδηµα µεγάλου αριθµού κατοίκωντου.∆υστυχώς, σήµερα, και η καλλιέργεια αυτή είναι στα ό-ρια της εγκατάλειψης. Οι τιµές του σταφυλιού τα τελευ-ταία δέκα χρόνια παραµένουν καθηλωµένες κάτω απότις τιµές που εισέπρατταν οι παραγωγοί το 1998, ενώτο καλλιεργητικό κόστος είναι δυσβάσταχτο και αν δενυπήρχε η συναισθηµατική σχέση του αµπελοκαλλιεργη-τή µε το αµπέλι, η καλλιέργεια θα είχε ήδη εγκαταλει-φθεί.

ΑΡΘΡΟτου Νίκου Μαρινάκη

τέως πρoέδρου της ΕΑΣ Λήµνου

™Ù· fiÚÈ· ÙË˜ ÂÁÎ·Ù¿ÏÂÈ„Ë˜ Ù· ·Ì¤ÏÈ· ÙË˜ §‹ÌÓÔ˘

∫Ú·Û›

Η χρονιά αυτή νοµίζω ότι είναι η πιο κρίσιµη. Η αναµε-νόµενη παραγωγή είναι πολύ µικρή και η ποιότητά τηςάριστη, όπως και πέρυσι.

Αν λοιπόν αυτή τη χρονιά, η ΕΑΣ Λήµνου µε τα γνω-στά οικονοµικά της προβλήµατα, αλλά και οι ιδιώτες οι-νοποιοί δεν ικανοποιήσουν τον παραγωγό, που εδώ καιδέκα χρόνια τώρα κάνει υποµονή και περιµένει να αλ-λάξουν τα πράγµατα,

Αν η πολιτεία δεν γίνει συνεπής στις υποχρεώσειςτης, καταβάλλοντας έγκαιρα τις επιδοτήσεις. (Η επιδό-

τηση στους βιοκαλλιεργητές αµπελουργούς για το2006 δεν έχει ακόµα καταβληθεί, αλλά ούτε και ηστρεµµατική ενίσχυση του 2007 που καταβάλλεται σεόλους τους παραγωγούς),

Αν, τέλος, η πολιτεία δεν λάβει δραστικά µέτρα στή-ριξης του αµπελοκαλλιεργητή της Λήµνου, εν όψει µά-λιστα της συζήτησης που γίνεται σε εθνικό επίπεδο γιατη νέα ΚΟΑ που αφορά στο κρασί, τότε φοβάµαι ότιστο λογότυπο που υπάρχει στην είσοδο της πόλης, θαµείνει µόνο το νησί.

Το οινοποιείοτης ΕΑΣΛήµνου

·ÊÈ¤Ú Ì·


ŸŸτταανν έένναα όόχχηηµµαα µµππααίίννεειι σσττηηνν εείίσσοοδδοο ττοουυχχωωρριιοούύ ΑΑρρίίσσββηη ττοουυ ∆∆ήήµµοουυ ΚΚααλλλλοοννήήςς σσττηηΛΛέέσσββοο,, ααννττιικκρρίίζζεειι µµιιαα ττααµµππέέλλαα πποουυ γγρράά--φφεειι ««εεδδώώ ππωωλλεείίττααιι κκρραασσίί χχύύµµαα ππααρρααγγωω--γγήή µµααςς»».. ΠΠίίσσωω ααππόό ττηηνν ττααµµππέέλλαα,, ββλλέέππεειι

έένναα κκααµµππίίσσιιοο ααµµππέέλλιι,, πποουυ κκάάθθεε ΑΑύύγγοουυσσττοο εείίννααιι ζζωωηηρρόόκκααιι φφοορρττωωµµέέννοο µµεε σσττααφφύύλλιιαα.. ΑΑυυττήή ηη εειικκόόνναα χχααρραακκττηη--ρρίίζζεειι τταα ααµµππέέλλιιαα ττηηςς ΛΛέέσσββοουυ κκααιι ττηηνν ττοοππιικκήή ππααρρααγγωωγγήήκκρραασσιιοούύ.. ΠΠοολλύύ κκααλλάά λλόόγγιιαα θθαα αακκοούύσσεειι κκααννεείίςς γγιιαα ττοοκκρραασσίί πποουυ ππααρράάγγεεττααιι σσττηηνν ΑΑννεεµµόόττιιαα,, σσττοο οορρεειιννόό ΜΜεεγγαα--λλοοχχώώρριι,, αακκόόµµηη κκααιι σσεε οορρεειιννέέςς ππεερριιοοχχέέςς ττηηςς ΓΓέέρρααςς..Εκείνο που λείπει από τη Λέσβο είναι η τυποποίηση

του κρασιού. Πρόκειται για ένα ζήτηµα που σιγά σιγάφαίνεται ότι θα αντιµετωπιστεί χάρη στο µεράκι και τοενδιαφέρον ορισµένων επιχειρηµατιών που δηµιουρ-γούν δικά τους οινοποιία. Η αρχή έγινε από την οικο-γένεια ΛΛάάµµππρροουυ, που το 1985 ξεκίνησε τη δηµιουργίατου δικού της αµπελώνα στα Χύδηρα της Λέσβου. Οστόχος που τέθηκε ήταν να αναβιώσει το λεσβιακόκρασοστάφυλο που σχεδόν είχε εξαφανιστεί από τονησί. Έτσι δηµιουργήθηκε ο Μεθυµναίος οίνος.Πρόκειται για κρασί που προέρχεται από τα 20 στρέµ-µατα βιολογικών σταφύλια που καλλιεργεί η οικογένειαΛάµπρου και τα σταφύλια που προέρχονται από τα βιο-

§¤Û‚Ô˜: ¢ÂÈÏ¿ ‚‹Ì·Ù· ÚÔ˜ ÙËÓ Ù˘ÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÎÚ·ÛÈÔ‡

λογικά αµπέλια της Χυδήρων και των άλλων κοντινώνχωριών. Οι ορεινοί αµπελώνες του Μεθυµναίου βρίσκονται σευψόµετρο 300 µέτρων µέσα στον κρατήρα του σβη-σµένου ηφαιστείου της ∆υτικής Λέσβου, κοντά στοχωριό Χύδηρα.Το λευκωπό θειώδες και ηφαιστιογενές έδαφος και τοµεσογειακό ορεινό κλίµα της περιοχής εκτιµάται ότιείναι ιδανικά για την παραγωγή οίνων υψηλής ποιότη-τας. Το 2008 ο Μεθυµναίος οίνος απέσπασε το αργυ-ρό βραβείο στο διαγωνισµό των Βιολογικών Κρασιώντης ∆ΗΩ. Το οινοποιείο της βρίσκεται στην είσοδο τωνΧυδήρων, στη δυτική Λέσβο.Μια νέα προσπάθεια τυποποίησης του κρασιού είναιαυτή της εταιρείας «Αικατερίνη Λούπου και Σία»,«Οινοφόρος Μεγαλοχωρίου», που δηµιουργεί ένα σύγ-χρονο οινοποιείο κοντά στη Μυτιλήνη µε δυνατότηταπαραγωγής και τυποποίησης 100 τόνων κρασιού. Η

επιχείρηση διαθέτει 60 στρέµµατα ιδιόκτητων αµπε-λιών και αρκετές νοικιασµένες εκτάσεις στις ορεινέςπλαγιές του Μεγαλοχωρίου, ενός χωριού, που βρίσκε-ται στη νότια πλευρά της Λέσβου. Η ψυχή της προσπά-θειας αυτής, ο αντιδήµαρχος Μυτιλήνης, ΠΠααννττεελλήήςςΠΠααττεερρέέλλλληηςς, µας είπε: «Εκείνο που πρέπει να γίνειείναι να καλλιεργηθούν οι αµπελότοποι της Λέσβου.Υπάρχουν πολλοί και καλοί αµπελότοποι που, δυστυ-χώς, ως σήµερα δεν καλλιεργούνται».Η δηµιουργία του οινοποιείου χρηµατοδοτείται απόπρόγραµµα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης γιατην ενίσχυση των µεταποιητικών επιχειρήσεων, καιαναµένεται να λειτουργήσει το 2009. Πέρα από τις δύο αυτές προσπάθειες, υπάρχουν καιµικρότεροι παραγωγοί που αξιοποιούν τα δικά τουςαµπέλια για να παράγουν κρασί. ∆υστυχώς, οι ποσότητες που τυποποιούν αυτοί οιπαραγωγοί είναι περιορισµένες και κατά κύριο λόγοδιαθέτουν το κρασί τους χύµα.

∆Ô ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi ·Ì¤ÏÈΒασικό χαρακτηριστικό της αµπελοκοµίας στη Λέσβοείναι ότι αντιµετωπίζεται ως πάρεργο. Οι περισσότεροιαµπελουργοί διαθέτουν µικρής έκτασης αµπέλια καιστόχο έχουν να παράγουν το δικό τους κρασί. Ακόµη κιοι αγρότες αµπελουργοί δεν αντιµετωπίζουν την παρα-γωγή κρασοστάφυλων ως βιοποριστική εργασία.Συνήθως είναι µια παράπλευρη δραστηριότητα πουασκείται από κτηνοτρόφους, και ελαιοπαραγωγούς.Επίσης ένας σηµαντικός αριθµός αµπελουργών είναιεταιροεπαγγελµατίες κι ασχολούνται µε την παραγωγήκρασοστάφυλων και κρασιού από µεράκι. Αυτή η οικογενειακού τύπου αµπελοκαλλιέργεια στοπέρασµα του χρόνου έχει διαµορφώσει µια ενδιαφέ-ρουσα κουλτούρα για το κρασί. Ωστόσο, για να αναπτυ-χθεί η παραγωγή κρασιού στη Λέσβο, απαιτείται ηδηµιουργία µεγάλων αµπελιών και οινοποιείων που θαυποδεχθούν τα σταφύλια τους. Ο τρόπος που αγκαλιά-στηκε ο Μεθυµναίος από τους αγρότες των Χυδήρωνδείχνει ότι υπάρχουν σηµαντικά περιθώρια ανάπτυξηςτης αµπελοκαλλιέργειας στο νησί.


∫Ú·Û›t

Βασικό χαρακτηριστικό τηςαµπελοκοµίας στην Λέσβο είναι

ότι αντιµετωπίζεται ως πάρεργο.Οι περισσότεροι αµπελουργοί

διαθέτουν µικρής έκτασηςαµπέλια και στόχο έχουν να

παράγουν το δικό τους κρασί


ÚÂÔÚÙ¿˙

ªªίίαα,, δδύύοο,, ττρρεειιςς,, πποολλλλέέςς γγιιοορρττέέςςααγγρροοττοουυρριισσµµοούύ.. ΗΗ γγιιοορρττήή ααγγρροο--ττοουυρριισσµµοούύ πποουυ δδιιοορργγααννώώννεειι ττοοΜΜοουυσσεείίοο ΦΦυυσσιικκήήςς ΙΙσσττοορρίίααςς,, σσττοοΣΣίίγγρριι ττηηςς ΛΛέέσσββοουυ σσυυµµππλληηρρώώννεειι

φφέέττοοςς εεννννέέαα χχρρόόννιιαα ζζωωήήςς.. ΣΣττηη ΧΧίίοο,, ηη γγιιοορρττήή ααγγρροο--ττοουυρριισσµµοούύ ββρρίίσσκκεεττααιι σσττοονν ττέέττααρρττοο χχρρόόννοο ζζωωήήςς κκααιιππρροοχχωωρράάεειι δδυυννααµµιικκάά.. ΣΣττηηνν ίίδδιιαα κκααττηηγγοορρίίαα µµπποορροούύνν νναα σσυυµµππεερριιλληηφφθθοούύνκαι άλλες, πιο εξειδικευµένες γιορτές, όπως είναι ηγιορτή του κάστανου, του κερασιού, της σαρδέλας,της κτηνοτροφίας αλλά και τα «γλυτώµατα» που γίνο-νται σε ορισµένα ελαιοπαραγωγικά χωριά. Έχει γίνειπια θεσµός, σε κάθε περιοχή της ελληνικής υπαί-θρου να δηµιουργείται και µια γιορτή, άλλοτε λιγότε-ρο, και άλλο περισσότερο επιτυχηµένη. Μέσα απόαυτές προβάλλονται είτε ένα συγκεκριµένο προϊόν(π.χ. το κεράσι, το κάστανο, η µελιτζάνα κ.λ.π.), είτεένα σύνολο αγροτικών προϊόντων και τουριστικώνυπηρεσιών που προσφέρει µια περιοχή. Στις περισ-σότερες περιπτώσεις δίνεται η δυνατότητα προβο-λής σε µικρές επιχειρήσεις, τα προϊόντα των οποίωνείναι αδύνατο να προβληθούν µέσα από πανάκριβεςδιαφηµιστικές καµπάνιες σε εφηµερίδες, περιοδικάκαι τηλεοπτικούς σταθµούς. Όµως πέρα από τηνπροβολή προϊόντων, δίνεται η δυνατότητα στους επι-σκέπτες να γνωρίσουν το φυσικό περιβάλλον, τονπολιτισµό που έχει αναπτυχθεί γύρω από την παρα-γωγή κάθε αγροτικού προϊόντος, καθώς και προϊό-ντα που είναι αδύνατο να βρει κανείς στις µεγάλεςαλυσίδες καταστηµάτων π.χ. σπάνια βότανα.Κατά πλειοψηφία οι συγκεκριµένες γιορτές έχουναναπτύξει ένα πνεύµα φιλικό προς το φυσικό περι-βάλλον, γι’ αυτό και είναι προνοµιακός τόπος προ-βολής βιολογικών προϊόντων, προϊόντων ολοκληρω-µένης διαχείρισης, ακόµη και προϊόντων που προ-έρχονται από ανακύκλωση υλικών.

™ÙÔ ™›ÁÚÈΣτα ειδικά περίπτερα που στήνονται στους χώρουςτου Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Σιγρίου βρί-σκουν θέση τα καλύτερα προϊόντα των γυναικείωναγροτουριστικών συνεταιρισµών της Λέσβου, ταπροϊόντα βιολογικής γεωργίας, τα τυποποιηµέναποιοτικά αγροτικά προϊόντα, καθώς και τα παραδο-σιακά και µοντέρνα προϊόντα που παρασκευάζουν

παραγωγοί και βιοτέχνες της Λέσβου.Γεύσεις, αρώµατα και µικρά έργα τέχνης, αντιπρο-σωπευτικά δείγµατα των προϊόντων που παράγονταικαι µπορεί ο επισκέπτης να προµηθευτεί είναιγλυκά του κουταλιού και µαρµελάδες, γλυκά ταψιού,τουρσιά, ζυµαρικά, εκλεκτό λαδοτύρι και άλλα τυρο-κοµικά προϊόντα, ηδύποτα, κρασί και ούζο, αγνόλεσβιακό ελαιόλαδο και σαπούνι, µέλι αφεψήµατα,ξηροί καρποί, αλλά και υφαντά, κεντήµατα, κεραµι-κά, ξυλόγλυπτα, κοσµήµατα και άλλες κατασκευές. Η γιορτή αγροτουρισµού στο Μουσείο ΦυσικήςΙστορίας Σιγρίου, που λειτουργεί από τον Ιούλιο ωςτον Σεπτέµβριο, πλαισιώνεται από µια εντυπωσιακήσειρά υποστηρικτικών και παράλληλων εκδηλώσε-ων. Βραδιές µε ζωντανή µουσική, χορευτικές παρα-στάσεις, θεατρικά έργα στο αµφιθέατρο τουΜουσείου, δίνουν έναν επιπλέον αλλά σηµαντικόλόγο επίσκεψης στη γιορτή. Παράλληλα, στουςχώρους περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου πραγ-µατοποιούνται παρουσιάσεις βιβλίων, εκθέσειςζωγραφικής, φωτογραφίας, γλυπτικής, πολυµέσων,video art κ.ά.Επίσης πραγµατοποιούνται ειδικές εκδηλώσεις προ-βολής για κάθε συνεταιρισµό ή παραγωγό στουςχώρους του Μουσείου, όπου στήνεται ένα µικρόπανηγύρι.

°ÈÔÚÙ¤˜ ·ÁÚÔÙÔ˘ÚÈÛÌÔ‡ ÛÂ ™›ÁÚÈ Î·È Ã›Ô

∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈÎfi˜ ÙÚfiÔ˜ ÚÔ‚ÔÏ‹˜ ÁÈ· ÙÔÈÎ¿ Î·È ·Ú·‰ÔÛÈ·Î¿ ÚÔ˚fiÓÙ·

™ÙË Ã›ÔΈνα πανόραµα γεύσεων και πολιτισµού µας υπόσχεται

η 4η Γιορτή Αγροτουρισµού που πραγµατοποιείται από1 έως 6 Αυγούστου στο ∆ηµοτικό Κήπο της Χίου, καιείναι επισκέψιµη από τις 7 το απόγευµα ως τις 10.00το βράδυ. Η γιορτή, που διοργανώνεται από τηΝοµαρχία Χίου, υπό την αιγίδα της ΑγροτουριστικήςΑ.Ε., περιλαµβάνει 56 περίπτερα στα οποία φιλοξενού-νται φορείς και επιχειρήσεις από όλη την Ελλάδα καιτην Κύπρο.Η εκδήλωση έχει καθιερωθεί ως πανηγύρι ποιότηταςκαι αποτελεί πλέον θεσµό στην καλοκαιρινή ζωή τουτόπου, λόγω της µεγάλης συµµετοχής των εκθετών καιτης µαζικής προσέλευσης κοινού στο ∆ηµοτικό Κήποτης Χίου (ενδεικτικά αναφέρεται ότι η περσινή προσέ-λευση έφτασε τους 20.000 επισκέπτες). Εκτός από τοπικά προϊόντα, οι φετινές εκδηλώσειςπεριλαµβάνουν πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων πουκαλύπτουν σχεδόν όλες τις µορφές τέχνης. Έκπληξηγια τους επισκέπτες αποτελούν πάντα οι γευστικέςαπολαύσεις. Στα περίπτερα των εκθετών οι επισκέπτες µπορούν ναβρουν µαστίχα και προϊόντα µαστίχας, αλκοολούχαποτά, αποξηραµένους καρπούς (σύκα, ξηροί καρποί),παστέλια, αρτοποιήµατα, γλυκά, βότανα, αρωµατικάφυτά, µπαχαρικά, τουρσιά, γαλακτοκοµικά προϊόντακαι παγωτά, γλυκά κουταλιού, µέλι, µαρµέλαδες, λου-κούµια, ζαχαρώδη, ελαιόλαδο, ελιές, εσπεριδοειδή,χυµούς, ηδύποτα, ζυµαρικά, τραχανά, οπωροκηπευτι-κά, προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας, παραδοσιακάεδέσµατα. Αλλά και αγιογραφίες, γλυπτά, ξυλόγλυπτα,κεραµικά, αγγειοπλαστικά, κοσµήµατα χειροποίητα,κεντήµατα, υφαντά, εργόχειρα, παραδοσιακά χαλιά,παραδοσιακά µουσικά όργανα, χειροποίητες κούκλες,φορεσιές, κεριά, κοχύλια, καραβάκια, γκραβούρες καιπολλά άλλα προϊόντα και υπηρεσίες από επιχειρήσειςτης Χίου.

tΕκτός από τοπικά προϊόντα, οι

φετινές εκδηλώσεις

περιλαµβάνουν πλήθος

πολιτιστικών εκδηλώσεων που

καλύπτουν σχεδόν όλες τις µορφές

τέχνης. Έκπληξη για τους

επισκέπτες αποτελούν πάντα οι

γευστικές απολαύσεις


ª˘ÙÈÏ‹ÓË ™Ì‡ÚÓË˜ 1 ∆∫ 81100∆ËÏ 22510 44226 fax 22510 44362 ∫ÈÓ. 6978331590 - 92

& ∞Á›· ¶·Ú·ÛÎÂ˘‹ §¤Û‚Ô˘www.agro.agrlesvos.gr e-mail [email protected]

ÚÂÔÚÙ¿˙

¶¶ρονοµιακός τόπος ανάπτυξης του οινο-τουρισµού στη χώρα µας είναι τα νησιάπου έχουν παράδοση στην παραγωγήκρασιού, όπως είναι η Λήµνος και ηΣάµος. Κι αυτό γιατί τα νησιά µας συν-

δυάζουν όλα εκείνα τα στοιχεία που κρατούν ζωηρό τοενδιαφέρον του επισκέπτη. Στο πρώτο συνέδριο οινοτουρισµού, που έγινε στηΛήµνο από τις 6 ως τις 8 Ιουνίου, σηµαντικοί επιστήµο-νες και εµπειρογνώµονες του κλάδου ανάπτυξαν τηδυναµικότητα που χαρακτηρίζει τον οινοτουρισµό.Επεσήµαναν την ανάγκη για ευέλικτες και διαφορετικώντύπων συνεργίες, την ανάγκη ανάπτυξης στρατηγικούσχεδιασµού, αναζήτησης διαφορετικών πηγών χρηµατο-δότησης, πολυεπίπεδης εκπαίδευσης και επιµόρφωσης,σεβασµού και προστασίας του αµπελοοινικού τοπίου,δηµιουργικότητας και ανάδειξης της πολιτιστικής ταυτό-τητας κάθε περιοχής. Στόχος είναι να προστεθούν στατοπικά µοναδικά χαρακτηριστικά, νέες, πρωτότυπεςδραστηριότητες, και µαζί να αποτελέσουν ένα ελκυστικόσύνολο που θα απευθύνεται σε επισκέπτες που θέλουν

να γνωρίσουν τη ζωή του αµπελουργού, του οινοποιούκαι να αφεθούν σε νέες εµπειρίες. Στο συνέδριο διαπι-στώθηκε ότι είναι άµεση ανάγκη η επίλυση των χρονιζό-ντων θεσµικών προβληµάτων του αµπελοοινικού τοµέα,όπως η σύσταση σχετικού εθνικού συµβουλίου και ηάµεση θεσµοθέτηση του οινοτουρισµού.Οι δυνατότητες ανάπτυξης του οινοτουρισµού είναι πολύµεγάλες, κάτι που καταδεικνύει και την υστέρηση πουχαρακτηρίζει τη χώρα µας σε αυτό τον τοµέα.Ουσιαστικά, το µόνο που έχει γίνει ως τώρα σε αυτό τοντοµέα είναι τα πρώτα διερευνητικά βήµατα.Πλεονέκτηµά του, ωστόσο, είναι ότι συµβάλει στην ανά-πτυξη της τοπικής οικονοµίας και την ενδυνάµωση - ανά-δειξη της πολιτιστικής ταυτότητας και των ιδιαίτερωνχαρακτηριστικών που συνθέτουν την εικόνα κάθε περιο-χής. Ο αµπελουργός εντάσσεται και λειτουργεί στο ευρύτεροδίκτυο της τοπικής οικονοµίας.Ένα οργανωµένο και ποιοτικά διαρθρωµένο οινοτουρι-στικό πρόγραµµα µπορεί να λειτουργήσει προστατευτικάγια το περιβάλλον των οινοπαραγωγικών περιοχών. Όµως για να γίνουν όλα αυτά, απαιτείται ο συνδυασµός

√ ÔÈÓÔÙÔ˘ÚÈÛÌfi˜ Î¿ÓÂÈ Ù· ÚÒÙ· ÙÔ˘ ‚‹Ì·Ù·

∂Ï›‰Â˜ ÁÈ· ÚfiÛıÂÙÔ ÂÈÛfi‰ËÌ· ÛÂ ·ÌÂÏÔ˘ÚÁÔ‡˜ Î·È ÔÈÓÔÔÈÔ‡˜

Ο υπουργόςΑγροτικής

Ανάπτυξης,Αλέξανδρος

Κοντός, έκανεσηµαντικές

ανακοινώσειςστο συνέδριο

Οινοτουρισµούτης Λήµνου,

στις αρχέςΙουνίου

3 ΒΒιιοολλοογγιικκήή ΓΓεεωωρργγίίαα3 ΒΒιιοολλοογγιικκήή ΚΚττηηννοοττρροοφφίίαα3 ΝΝέέοοιι ααγγρρόόττεεςς3 ΣΣχχέέδδιιαα ββεελλττίίωωσσηηςς3 ΕΕππεεννδδύύσσεειιςς ΑΑγγρροοττοουυρριισσµµοούύ3 ΣΣύύµµββοουυλλοοιι ΑΑγγρροοττιικκώώνν εεκκµµεεττααλλλλεεύύσσεεωωνν3 ΕΕππεεννδδύύσσεειιςς ΜΜεεττααπποοίίηησσηηςς3 ΠΠιισσττοοπποοιιήήσσεειιςς IISSOO 99000011::22000000,, IISSOO 2222000000::22000055,,

HHAACCCCPP//GGHHPP//CCooddeexx AAlliimmeennttaarriiuuss,, BBRRCC,, IIFFSS,,

IISSOO 1144000011::22000044))∫∞∆™∞µ∂§§∏™ - ∫√∆∆π∫∞∆™∞∫√°§√À - º§øƒπ¢∏™ √.∂.

ª˘ÙÈÏ‹ÓË ™Ì‡ÚÓË˜ 1 ∆∫ 81100∆ËÏ 22510 44226 fax 22510 44362 ∫ÈÓ. 6978331590 - 92

& ∞Á›· ¶·Ú·ÛÎÂ˘‹ §¤Û‚Ô˘www.agro.agrlesvos.gr e-mail [email protected]

επενδύουµε στην γεωργίαπροστατεύουµε το περιβάλλον στηρίζουµε τα νησιά µας

πολλών δράσεων και µια ολοκληρωµένη πολιτική, ησυνεργασία µε την τοπική αυτοδιοίκηση και τον ΕΟΤ,αλλά και η ανάδειξη και προβολή της αισθητικής τωνπεριοχών και των οινοποιείων.Στο κλείσιµο του συνεδρίου και ο πρόεδρος της Εθνικής∆ιεπαγγελµατικής Οργάνωσης Αµπέλου και Οίνου(Ε∆ΟΑΟ) ΓΓιιάάννννηηςς ΜΜπποουυττάάρρηηςς, εξήγησε ότι οι αµπελουρ-γοί και οι οινοποιοί, είναι η κινητήρια δύναµη του οινο-τουρισµού. Απαιτείται όµως, σε κάθε περίπτωση, η κινη-τοποίηση των εµπλεκόµενων επαγγελµατικών οµάδων,της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και της κρατικής µηχα-νής που θα ορίσει τα θεσµικά πλαίσια. Απαιτείται κυρίωςη συστηµατική συµµετοχή κάθε τοπικής κοινωνίας όπουαναπτύσσεται ο οινοτουρισµός. Η υποδοχή, η συµπερι-φορά, η υπερηφάνεια, ο «άλλος τρόπος ζωής» πρέπεινα πηγάζουν και να διατυπώνονται από την τοπική κοινω-νία. Η κοινωνική αλληλεγγύη και η συλλογική αντίληψηκαι συµπεριφορά είναι επίσης αναγκαίες συνθήκεςόπου αναπτύσσεται ο οινοτουρισµός.Ο κ. Μπουτάρης επεσήµανε, καταλήγοντας, τις προτε-ραιότητες της επόµενης µέρας, προκειµένου το κρασίνα δείξει ένα νέο τρόπο ζωής κι όχι απλά να αποδείξειότι είναι ένα ακόµη καλό προϊόν. Οι άµεσοι στόχοι που έθεσε ο πρόεδρος της Εθνικής∆ιεπαγγελµατικής Οργάνωσης Αµπέλου και Οίνου είναιοι εξής:

∆ιερεύνηση και συντονισµός για την αξιοποίηση χρη-µατοδοτικών πρωτοκόλλων από τα υπουργεία ΑγροτικήςΑνάπτυξης, Τουριστικής Ανάπτυξης και Πολιτισµού.

∆ηµιουργία ειδικού χρηµατοδοτικού προγράµµατοςγια τον οινοτουρισµό στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ.

Αναζήτηση χρηµατοδότησης ακόµη και µέσω τηςνέας ΚΟΑ, αναζήτηση συνεργασίας µε την ΚΕ∆ΚΕ και το∆ίκτυο των Πόλεων του Κρασιού.

Σύσταση µόνιµης οµάδας εργασίας σε συνέχεια των«workshops» και του συνέδριου, ενεργοποίηση τωνπεριφερειακών οργανώσεων καθώς και τη διεξαγωγήτοπικών συνεδρίων κατ’ εικόνα του συνεδρίου τηςΛήµνου.

√È ˘ÔÛ¯¤ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ˘Ô˘ÚÁÔ‡Στην οµιλία του στο συνέδριο ο υπουργός ΑγροτικήςΑνάπτυξης, ΑΑλλέέξξααννδδρροοςς ΚΚοοννττόόςς, είπε ότι πρόθεση τηςκυβέρνησης είναι η ενίσχυση των επενδύσεων εκείνωνπου προβλέπουν εκσυγχρονισµό οινοποιητικών µονά-δων, ίδρυση οινοποιείων σε ορεινές και νησιωτικέςπεριοχές και ίδρυση µονάδων που επεξεργάζονται βιο-λογικά παραγόµενα σταφύλια.Στόχος είναι η προσέλκυση και στήριξη νέων ανθρώπωνστην αµπελοκαλλιέργεια, καθώς σήµερα το 40% τωναµπελουργών είναι ηλικίας πάνω από 65 ετών, και µόνοτο 10% είναι νέα άτοµα ηλικίας µέχρι 40 ετών.


ÚÂÔÚÙ¿˙

™™ττιιςς 2244 κκααιι 2255 ΙΙοουυννίίοουυ,, ππρρααγγµµααττοοπποοιιήή--θθηηκκεε σσττοονν ΆΆγγιιοο ΚΚήήρρυυκκοο ττηηςς ΙΙκκααρρίίααςς ττοοδδεεύύττεερροο σσυυννέέδδρριιοο ααλλιιεευυττιικκοούύ ττοουυρριι--σσµµοούύ.. ΠΠααρράάλλλληηλλαα έέγγιιννεε κκααιι µµιιαα ππρρώώττηηππιιλλοοττιικκήή εεφφααρρµµοογγήή ττοουυ ααλλιιεευυττιικκοούύ ττοουυ--

ρριισσµµοούύ σστταα ννηησσιιάά ττοουυ ββοορρεείίοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ,, όόπποουυ υυππάάρρ--χχοουυνν σσυυννοολλιικκάά 22..009988 ααλλιιεευυττιικκάά σσκκάάφφηη,, ααππόό ττααοοπποοίίαα τταα 4433 ββρρίίσσκκοοννττααιι σσττοονν ΆΆγγιιοο ΚΚήήρρυυκκοο ττηηςςΙΙκκααρρίίααςς..Οι εκδηλώσεις αποτελούν µέρος του προγράµµατοςπου συγχρηµατοδοτείται από την ΚοινοτικήΠρωτοβουλία Interreg III Β ‘ Archimed, µε επικεφα-λής εταίρο την Αγροτουριστική Α.Ε.Η υπεύθυνη του Τµήµατος ΕυρωπαϊκώνΠρογραµµάτων της Αγροτουριστικής και του έργουκ. ΡΡέένναα ΚΚααπποουυττσσήή στην οµιλία της, υπογράµµισε ότιο αλιευτικός τουρισµός δίνει τη δυνατότητα στουςαλιείς να χρησιµοποιούν τα σκάφη τους για ψυχαγω-γικό σκοπό, χωρίς να εγκαταλείψουν την κύρια επαγ-γελµατική τους δραστηριότητα. Μπορούν να επιβι-βάζουν τουρίστες, οι οποίοι ενδιαφέρονται να παρα-κολουθήσουν ή και να συµµετέχουν στη διαδικασίατου ψαρέµατος, κάνοντας µια ηµερήσια εκδροµήστη θάλασσα. Το κέρδος από τον αλιευτικό τουρι-σµό είναι πολλαπλό: στους αλιείς προσφέρει πρό-σθετο εισόδηµα, δηµιουργεί θέσεις εργασίας για τιςγυναίκες και διαφοροποιηµένες επαγγελµατικέςπροοπτικές για τα παιδιά τους, ενώ δίνει την ευκαι-ρία στους τουρίστες να γνωρίσουν από κοντά τοεπάγγελµα του ψαρά. Ακόµα, µε τον αλιευτικό του-ρισµό αναπτύσσονται οικονοµίες κλίµακας, αφού µετην ολοκλήρωση της αλιευτικής εκδροµής οι επι-σκέπτες µπορούν να γευθούν τα αλιεύµατα εν πλω,στην παραλία ή και σε τοπικό εστιατόριο.Όπως χαρακτηριστικά τόνισε η κ. Καπουτσή, «ηεφαρµογή του αλιευτικού τουρισµού και του ιχθυο-τουρισµού στην Ελλάδα αναµένεται να διαφοροποι-ήσει το προσφερόµενο τουριστικό προϊόν στιςπεριοχές των οποίων η οικονοµία εξαρτάται από τηναλιεία, να ενισχύσει το εισόδηµα των αλιέων και ναπροωθήσει µια εναλλακτική τουριστική πρόταση πουνα σέβεται το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλ-λον». Με τον αλιευτικό τουρισµό δηµιουργείται ηπροοπτική αειφόρου ανάπτυξης των παράκτιωνπεριοχών µε την ενεργό δράση τόσο των αλιέων,όσο και της τοπικής κοινωνίας.

Την έλλειψη ενός ενιαίου και επικαιροποιηµένουνοµοθετικού πλαισίου, που να προβλέπει και ναπροσδιορίζει τον τρόπο εφαρµογής και ανάπτυξηςτου αλιευτικού τουρισµού, δίνοντας προτεραιότηταστην παροχή οικονοµικών κινήτρων στους αλιείς καιαπλοποιώντας χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδι-κασίες, έρχεται να καλύψει η πρόταση νοµοθετικούπλαισίου της Αγροτουριστικής που έχει υποβληθείπρος δηµόσια διαβούλευση στα συναρµόδια υπουρ-γεία, ύστερα από επεξεργασία της αντίστοιχηςευρωπαϊκής, ιταλικής και ελληνικής νοµοθεσίας.Παράλληλα, η ένταξη του αλιευτικού τουρισµού στονΆξονα Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Αλιεία» για τηνΠρογραµµατική Περίοδο 2007 - 2013, αποτελείβασική προτεραιότητα της Αγροτουριστικής, ώστενα παρέχεται οικονοµική ενίσχυση στους αλιείς εκεί-νους που θα επιλέξουν να ασχοληθούν µε την εναλ-λακτική αυτή δραστηριότητα.

¢È¤ÍÔ‰Ô ·fi ÙËÓ ÎÚ›ÛËΣήµερα, ο αλιευτικός κλάδος περνά οικονοµικήκρίση κυρίως λόγω της µείωσης των αποθεµάτων.Έτσι πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε να παραµείνει οκλάδος ανταγωνιστικός και οικονοµικά βιώσιµος.Παράλληλα όµως πρέπει να αντιµετωπιστεί η υπερα-λίευση, η µείωση των ιχθυοαποθεµάτων, η γήρανσητων ψαράδων και να βρεθούν τρόποι συγκράτησηςτου παράκτιου πληθυσµού στις περιοχές τους. Μιααπάντηση στα παραπάνω ζητήµατα είναι ο αλιευτι-κός τουρισµός που λειτουργεί ως πηγή εναλλακτι-κού εισοδήµατος για τους ψαράδες. Η νέα Κοινή Αλιευτική Πολιτική στηρίζεται στην

√ ·ÏÈÂ˘ÙÈÎfi˜ ÙÔ˘ÚÈÛÌfi˜ Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ ÛÙËÓ πÎ·Ú›·

¶ËÁ‹ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÔ‡ ÂÈÛÔ‰‹Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ „·Ú¿‰Â˜

άποψη ότι η διατήρηση της κοινωνικής και οικονοµι-κής ευµάρειας του πληθυσµού των παράκτιωνπεριοχών δεν θα βασιστεί µόνο στην «προστασία»του αλιευτικού επαγγέλµατος, αλλά και στη δηµιουρ-γία εναλλακτικών δραστηριοτήτων απασχόλησης γιατον πληθυσµό, δηµιουργώντας νέες θέσεις απασχό-λησης.Η ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων µέσω τηςαλιείας συµβάλλει στην ενίσχυση του εισοδήµατοςτων ψαράδων, χωρίς να απαιτείται η διακοπή τουαλιευτικού τους επαγγέλµατος. Με τον τρόπο αυτόσυµβάλλουν στη συγκράτηση του πληθυσµού τωνπαράκτιων περιοχών, στην προσέλκυση των νέωνστο αλιευτικό επάγγελµα και στη διατήρηση τωνπαραδοσιακών αλιευτικών σκαφών, εργαλείων καιµεθόδων αλιείας.Ο αλιευτικός τουρισµός είναι µια ήπια µορφή τουρι-στικής ανάπτυξης που δεν φέρνει µαζί τις αδυναµίεςτου µαζικού τουρισµού. Όπως είναι η µεγάλη οικιστι-κή ανάπτυξη (ξενοδοχεία, αερολιµένες, µαρίνες,γήπεδα γκολφ, κ.λπ.) που υποσκάπτουν τη βιωσιµό-τητα των τοπικών φυσικών πόρων (καταστροφήλιβαδιών Ποσειδωνίας, κοραλλιογενών υφάλων,θαλάσσιας πανίδας, κ.λπ.) και δηµιουργεί προβλή-µατα ρύπανσης, υποβάθµισης και διάβρωσης εδα-φών, υπερπαραγωγής απορριµµάτων, αποψίλωσης,

µείωσης των υδάτινων πόρων και καταστροφής τωνφυσικών οικοσυστηµάτων. Όλα τα παραπάνω προ-βλήµατα προκαλούν αλλαγές στις συνθήκες διαβίω-σης των τοπικών πληθυσµών.Οι εργαζόµενοι στην τουριστική βιοµηχανία προέρ-χονται κυρίως από άλλες περιοχές, µε αποτέλεσµαο αυτόχθονος πληθυσµός να µην έχει ουσιαστικόοικονοµικό όφελος. Το µεγαλύτερο µέρος των ντό-πιων ασχολείται µε παραδοσιακά επαγγέλµατα,άρρηκτα δεµένα µε τη φυσιογνωµία της περιοχής,όπως η αλιεία. Σκοπός του αλιευτικού τουρισµού είναι η άµβλυνσητων παραπάνω προβληµάτων που αντιµετωπίζουν οικάτοικοι αυτών των περιοχών.

tΜε τον αλιευτικό τουρισµό

δηµιουργείται η προοπτική

αειφόρου ανάπτυξης των

παράκτιων περιοχών µε την

ενεργό δράση τόσο των αλιέων,

όσο και της τοπικής κοινωνίας


¿Ô„Ë

∞∞νν υυππάάρρχχεειι µµίίαα λλέέξξηη πποουυ νναα χχααρραακκττηηρρίίζζεειιττοονν ααγγρροοττοουυρριισσµµόό,, ααυυττήή εείίννααιι ηη λλέέξξηηααυυθθεεννττιικκόόττηητταα.. ΆΆρραα,, όόττιι εείίννααιι γγννήήσσιιοο,, όό--χχιι δδήήθθεενν.. ΕΕδδώώ ββρρίίσσκκεεττααιι κκααιι ηη δδυυσσκκοολλίίααµµεε όόσσοουυςς ήήδδηη αασσχχοολλοούύµµαασσττεε ηη όόσσοουυςς

θθέέλλοουυνν νναα αασσχχοολληηθθοούύνν µµεε ττοονν ααγγρροοττοουυρριισσµµόό σσττηηνν ΙΙκκαα--ρρίίαα ήή κκααιι οοπποουυδδήήπποοττεε ααλλλλοούύ..Οι επιτυχηµένοι στον αγροτουρισµό είναι οι γνήσιοι κά-τοικοι της αγροτικής υπαίθρου που έχουν βαθιά συνεί-δηση και αυτοεκτίµηση γι’ αυτό που είναι και κάνουνκαι την αυθεντικότητά τους αυτή την περνούν στους ε-πισκέπτες τους.Ο αγροτουρισµός είναι ένα ιδιόµορφο και εναλλακτικότουριστικό προϊόν, όπου έχουµε τη συνάντηση του του-ρισµού µε τον τρόπο ζωής και τις δραστηριότητες τηςαγροτικής υπαίθρου, µε κυριότερη την αγροτική παρα-γωγή.Ξενοδοχεία ή δωµάτια στην παραλιακή ζώνη, έστω καισε αγροτική περιοχή όπου οι «τουρίστες» πηγαίνουν α-πλώς για τα καλοκαιρινά τους µπάνια δεν είναι αγρο-τουρισµός, αλλά συχνά µεταφορά του αστικού τρόπου

ζωής στην αγροτική ύπαιθρο.Στην περίπτωση του αγροτουρισµού χρειαζόµαστε τονυποψιασµένο, τον «ψαγµένο» επισκέπτη - η λέξη τουρί-στας δεν υπάρχει στον αγροτουρισµό. Η σχέση είναιαµφίδροµη ανάµεσα στον αυθεντικό οικοδεσπότη καιτον προετοιµασµένο φιλοξενούµενο.Ο επισκέπτης Έλληνας ή αλλοδαπός διαµένει κοντά ήµέσα στους χώρους των αγροτικών δραστηριοτήτων.Βιώνει, συµµετέχοντας ή όχι, τη διαδικασία της αγροτι-κής παραγωγής. Μέσα από κατάλληλα φτιαγµένα ηµε-ρήσια προγράµµατα µαθαίνει ο ίδιος και τα παιδιά τουγια τη γεωργία και την κτηνοτροφία, τον τρόπο παρα-σκευής των τροφίµων, τα τοπικά αρωµατικά φυτά, τηνπαραδοσιακή µαγειρική, την οργανοληπτική δοκιµασίακρασιών.Συµµετέχει στην καθηµερινή ζωή της οικογένειας τουοικοδεσπότη και ευρύτερα του χωριού. Γνωρίζει τα το-πικά ήθη και έθιµα, την ελληνική γλώσσα (ο αλλοδα-πός), παραδοσιακούς χορούς και µουσική, τη χειροτε-χνία. Ασχολείται µε την πεζοπορία, την ιππασία, την ο-ρειβασία, το ποδήλατο βουνού.

∞ÁÚÔÙÔ˘ÚÈÛÌfi˜Â‰Ò Î·È ÙÒÚ·

∏ ÂÚ›ÙˆÛË ÙË˜ πÎ·Ú›·˜

ΑΡΘΡΟτου Γιώργου Καρίµαλη

οικονοµολόγου - οινοποιού


¿Ô„Ë

Ο αγροτουρισµός αποτελεί καταφύγιο ουσιαστικής ανα-ψυχής και ξεκούρασης για τους κατοίκους των πόλεων.Πεδίο ζωτικής εµψύχωσης και αποφόρτισης από τον α-σφυχτικά δοµηµένο αστικό χώρο, τόσο για τους ενηλί-κους, όσο και για τα παιδιά τους. Αγροτουρισµό έχου-µε όταν πρωταγωνιστές είναι οι αγρότες και οι µόνιµοικάτοικοι του χωριού και της υπαίθρου. Όταν η εκµετάλ-λευση και οργάνωση του «τουριστικού πακέτου» γίνεταιαπό άτοµα που δεν ανήκουν στην τοπική κοινωνία γενι-κά, και ιδιαίτερα από επιχειρηµατίες και touroperators, τότε έχουµε τουρισµό τύπου φολκλόρ.Ο αγροτουρισµός είναι η σε βάθος επαφή και γνωριµίατου επισκέπτη µε το φυσικό περιβάλλον και τους αν-θρώπους και όχι οι επιφανειακές και τυπολατρικέςσχέσεις µε τον τουρίστα - πελάτη. Όταν δίνεται η δυνα-τότητα στον επισκέπτη να βιώσει και να ανταποδώσειστην τοπική κοινωνία που επισκέπτεται.

™‡Ó‰ÂÛË ÌÂ ÙË ‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹ ÁÂˆÚÁ›·Στο σηµείο αυτό, θα αρχίσουµε και τη στοιχειοθετηµέ-νη παράθεση προτάσεων για πιθανές επενδυτικές προ-τάσεις (δράσεις) επερχόµενων ΠΕΠ.Θεµελιώδης προϋπόθεση για την αναβάθµιση του υ-πάρχοντος αγροτουριστικού προϊόντος είναι η σύνδεσήτου µε τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία. Ο επι-σκέπτης απαιτεί να ζήσει σε ένα καθαρό περιβάλλονκαι να διατραφεί µε υψηλής ποιότητας τρόφιµα, απαλ-

λαγµένα από χηµικά υπολείµµατα. Ακόµη, ζητάει ναµάθει ο ίδιος και τα παιδιά του τις παραδοσιακές καιφυσικές µεθόδους καλλιέργειας φυτών και εκτροφήςζώων.Το καλύτερο είναι το κάθε αγροτουριστικό κατάλυµα ναέχει τη δική του ολοκληρωµένη αγροτική φάρµα. Αναυτό δεν είναι δυνατό, θα µπορούσε στην πολύ κοντι-νή περιοχή λειτουργίας αγροτουριστικών καταλυµάτωννα δηµιουργηθεί ένα τουλάχιστον ολοκληρωµένο επι-σκέψιµο εκπαιδευτικό αγρόκτηµα βιολογικών καλλιερ-γειών και βιολογικής εκτροφής ζώων.Άλλη ουσιαστική προϋπόθεση για την επιτυχία του α-γροτουρισµού είναι η χωροθέτηση καταλυµάτων σε α-γροκτήµατα, χωριά και εν γένει χώρους που υπάρχεικαι είναι εγγυηµένη η δραστηριότητα υπαίθρου. Σε κα-µία περίπτωση να µην επιτρέπεται ή επιδοτείται σε µι-κρά παραλιακά οικόπεδα ή µέσα σε αστικές ή ηµιαστι-κές περιοχές. Ουσιαστική βοήθεια εδώ θα δώσει ο πε-ριορισµός του αρχιτεκτονικού χαρακτήρα των κτηρίωνσε πιο παραδοσιακές µορφές και η κατά το δυνατόν α-παγόρευση οικοδόµησης ογκωδών και απρόσωπωνκατασκευών.Πολύ σηµαντική στην προαγωγή της περιβαλλοντικήςευαισθησίας είναι η χρήση ήπιων µορφών ενέργειας α-πό τα αγροτουριστικά καταλύµατα και µονάδες. Κυρίωςτης ηλιακής ενέργειας, και συµπληρωµατικά της βιοµά-ζας (ξύλο/ pellet) για τη θέρµανση νερού και χώρων, ό-

Ο αγροτουρι-σµός εκπλη-

ρώνει την ανά-γκη του

ανθρώπου γιαεπιστροφή στη

φύση


σο και φωτοβολταϊκών συστηµάτων στην αναπλήρωσητης χρησιµοποιούµενης ηλεκτρικής ενέργειας.Υπάρχει ανάγκη για µέτρα και δράσεις που θα µερι-µνούν για την επιχορηγούµενη δηµιουργία ενδιάµεσωντοπικών επιχειρηµατικών φορέων - ένα είδος Αγροτου-ριστικής ΑΕ ή Συνεταιρισµού ιδιοκτητών ανά νοµό, πε-ριοχή ή νησί - που µε το κατάλληλο marketing θα εξα-σφάλιζαν πελάτες και θα οργάνωναν προγράµµατα εκ-δηλώσεων για λογαριασµό αυτών των µονάδων. ∆ιότιείναι ήδη διαπιστωµένη η αδυναµία αυτή, και δεν µπο-ρεί να ξεπεραστεί ατοµικά από τον καθένα. Απαραίτητη είναι η συστηµατική εκπαίδευση όσων συµ-µετέχουν σε προγράµµατα αγροτουρισµού. Τόσο για τησωστή κατανόηση του πλαισίου λειτουργίας του αγρο-τουρισµού, όσο και για την ανάπτυξη απαραίτητων δε-ξιοτήτων. Η επιτυχής από µέρους τους ολοκλήρωσητης κατάρτισής τους να είναι προϋπόθεση συµµετοχήςτους σε επιχορηγούµενα προγράµµατα ή αποπληρω-µής τους εφόσον ήδη συµµετέχουν.Ο αγροτουρισµός µπορεί να γίνει ένα νέο πεδίο δηµι-

ουργίας µεσαίων εισοδηµάτων στον αγροτικό χώρο,συµβάλλοντας µε αυτό τον τρόπο στην υγιή κοινωνικήανάπτυξη. Να ενεργοποιήσει την κοινωνική κινητικότη-τα φτωχότερων αγροτικών στρωµάτων προς τα πάνω.Να γίνει πολλαπλασιαστής εισοδήµατος στην ύπαιθρο,εφόσον στοχεύσουµε στη λειτουργία του ως µηχανήςπαραγωγής εισοδηµάτων που θα διαχέονται στον υπό-

λοιπο πληθυσµό. Εξασφαλίζοντας υψηλές πληρότητες,µεγάλη τουριστική περίοδο ή και λειτουργία όλο τονχρόνο, ολοκληρωµένη παραγωγή προϊόντων τοπικά γιατην όσο το δυνατόν µικρότερη διαφυγή εισοδήµατος.Η Ικαρία ως περιοχή δεν έχει ουσιαστικά γνωρίσει τονσυµβατικό µαζικό τουρισµό, κάτι που στο παρελθόν θε-ωρούνταν βασικό µειονέκτηµα ανάπτυξης. Το µεγαλύ-τερο µέρος της, λόγω και του εκπληκτικά πολύµορφουφυσικού περιβάλλοντος και ενός θετικού ανθρώπινουκεφαλαίου που διαθέτει, προσφέρουν πολύ καλές δυ-νατότητες και προοπτικές για την ανάπτυξη του αγρο-τουρισµού.

*Ο ΓΓιιώώρργγοοςς ΚΚααρρίίµµααλληηςς είναι πτυχιούχος ∆ιοίκησης Επι-χειρήσεων του Πανεπιστηµίου Πειραιά, έχει εργαστείως οικονοµολόγος στον ιδιωτικό τοµέα, αλλά και σανελεύθερος επαγγελµατίας. Είναι µόνιµος κάτοικος Ευ-δήλου Ικαρίας από το 1999 και ιδιοκτήτης οινοποιείου(Οινοποιεία Καρίµαλη) µε ιδιόκτητο αµπελώνα, και πα-ράγει εµφιαλωµένο κρασί (ερυθρός παλαίωσης καιλευκός τοπικός µε πιστοποίηση βιολογικής γεωργίας),καθώς και της αγροτουριστικής µονάδας Ikarianwineclub (www.ikarianwine.gr) Είναι δοκιµαστής κρασιών(master of wine), ενώ τα τελευταία έξι χρόνια είναι ει-σηγητής σε διάφορα σεµινάρια στους τοµείς της οικο-νοµίας, του αγροτουρισµού και της επιχειρηµατικότη-τας.

tΟ αγροτουρισµός µπορεί να γίνει

ένα πεδίο δηµιουργίας µεσαίων

εισοδηµάτων στον αγροτικό

χώρο


Ù·¯ ‰ÚÔÌÂ›Ô

¶¶ οολλύύ ππααλλιιάά,, ππρριινν αακκόόµµαα ααρρχχίίσσεειι ηηδδιιααδδιικκαασσίίαα εεππιιδδόόττηησσηηςς ττωωννεεππιιλλέέξξιιµµωωνν ααιιγγοοππρροοββάάττωωνν ((έέττσσιιλλεεγγόότταανν ττόόττεε)) έέππρρεεππεε νναα δδηηλλώώσσεειιςςσσττηηνν ααίίττηησσήή σσοουυ ττοο 6600%% ττοουυ

ζζωωιικκοούύ σσοουυ κκεεφφααλλααίίοουυ.. ΛΛόόγγωω εεννττιιµµόόττηηττααςς ττοο ίίδδιιοοέέππρρααξξαα κκααιι εεγγώώ.. ΚΚιι έέττσσιι ξξεεκκίίννηησσεε ηη δδεεκκααεεττίίαα ττοουυ11999900.. Τη χρονιά δε που πάρθηκε ως βάση και καθιερώθη-καν τα λεγόµενα «δικαιώµατα», ένα ατύχηµα µε ανά-γκασε να µειώσω λίγο τα ζώα µου. Επανήλθα γρήγο-ρα, και αύξησα τα ζώα µου. Και κάθε χρόνο ζητού-σα δικαιώµατα. Σε κάποια φάση µου δόθηκαν κάτιλίγα και έπιασα τον αριθµό 135. Το 1998 µπήκα σε πρόγραµµα βελτίωσης µε ποι-µνιοστάσιο, αποθήκες, γεώτρηση κτλ., µε αποτέλε-σµα ν’ αυξήσω περισσότερο την παραγωγή µου καιφυσικά και το ζωικό µου κεφάλαιο. Πάντα, κάθεχρόνο ζητούσα δικαιώµατα. Το 2002 µου παραχω-ρήθηκαν άλλα 15 επιλέξιµα δικαιώµατα και έγιναν150. Εγώ όµως είχα τουλάχιστον 250 ζώα και εξα-κολουθούσα να ζητάω επιλέξιµα δικαιώµατα, µέχριπου έγινε η αλλαγή και πήραν τη σηµερινή τουςµορφή. Όταν µου ήρθε το χαρτί µε τα προσωρινά δικαιώµα-τα ενιαίας ενίσχυσης, πήγα στην Καλλονή, στο κλι-µάκιο που γίνονταν οι ενστάσεις, για να κάνω κιεγώ, αλλά µου είπαν πως η περίπτωσή µου δεν είναιγια ένσταση, διότι δεν έχει γίνει λάθος απ’ τα γρα-φούµενα των προηγούµενων ετών. Επίσης µουείπαν όταν τον Μάιο γίνει η ενεργοποίηση, να ζητή-σω δικαιώµατα ενιαίας ενίσχυσης απ’ το ΕθνικόΑπόθεµα. Τον Μάιο δεν έγινε η ενεργοποίηση, έγινε αργότε-ρα, και µου είπαν ότι δεν µπορώ να ζητήσω δικαιώ-µατα ενιαίας ενίσχυσης γιατί δεν προβλέπεται ναδοθούν. Όταν ήρθαν τα οριστικά δικαιώµατα, βγάζο-ντας κάποιο µέσο όρο κάποιας τριετίας, µου αφαί-ρεσαν δέκα, επιλέξιµα δικαιώµατα κι έτσι έµεινα µε140 επιλέξιµα δικαιώµατα. Στη ∆ιεύθυνση Γεωργίαςµου είπαν πως αρµόδια πλέον είναι η ΕΑΣ Λέσβου.Στην ΕΑΣ Λέσβου, όσες φορές κινούσα το θέµα,µου έλεγε ο υπεύθυνος ότι δεν προβλέπεται ναδοθούν δικαιώµατα, ενώ αν δοθούν, θα τα πάρουνοι µικρότεροι. Έχω γεννηθεί το 1954.Έτσι, µη ξέροντας τι να κάνω, έγραψα ένα γράµµαστον τότε υπουργό κ. ΜΜππαασσιιάάκκοο, µε όλο τούτο το

ιστορικό. ∆εν πήρα απάντηση. Πέρυσι, κάπου στην αίτηση γράψαµε έναν κωδικό.Ήρθαν στο χωριό, στην Άγρα, δύο κοπέλες από τηνΕΑΣ Λέσβου, προθυµότατες να βοηθήσουν. Έκανανκάτι διορθώσεις στα στρέµµατα, σηµείωσαν και τοπρόβληµά µου, αλλά µέσα σε λίγες µέρες πήραντηλέφωνο και µε ενηµέρωσαν πως δεν θα δοθούνπάλι δικαιώµατα.Φέτος, 2008, όταν συµπληρώσαµε την ενιαία αίτη-ση, µε ρώτησαν αν ζητάω δικαιώµατα και φυσικάαπάντησα θετικά. Ανεπίσηµα όµως πληροφορήθηκα ότι θα δοθούν σεµικρότερους. Εγώ όµως είναι πολλά χρόνια πουζητάω, αλλά όταν πρόκειται για επιδότηση 50 χρο-νών ο άνθρωπος είναι µεγάλος... και απ’ την άλλησυζητάµε για αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδό-τησης.Τέλος πάντων, το θέµα τούτο µου έχει δηµιουργήσειεκτός από οικονοµικό πρόβληµα (σπουδάζω δύοπαιδιά) και ψυχολογικό πρόβληµα. Το λέω αυτό,γιατί είναι παραλογισµός να βλέπει να παίρνουνδικαιώµατα «πεθαµένοι», συνταξιούχοι και τέλοςπάντων όσοι έτυχε να δηλώσουν την τριετία 2000 -2001 - 2002 κάποια ζώα, ενώ εγώ, κατά κύριοεπάγγελµα κτηνοτρόφος, που δεν έχω ασχοληθεί µετίποτα άλλο στη ζωή µου, κι ενώ είµαι στο απόγειοτης δραστηριότητάς µου και της παραγωγής µου, ναµην επιδοτούµαι για τα ζώα µου.Ζητάω τα δικαιώµατά µου να αυξηθούν µέχρι ευθυ-γραµµιστούν µε τα δηλωθέντα στην ενιαία ενίσχυσηζώα µου. Πώς γίνεται αλήθεια στην εξισωτική απο-ζηµίωση και όπου αλλού χρειαστεί να µου αναγνω-ρίζουν τα ζώα µου, να παίρνω τη σχετική επιδότησηκαι να µη µου παραχωρούν τα ανάλογα δικαιώµατα; Ελλάς το µεγαλείο σου!

∆∆ηηµµήήττρρηηςς ΣΣααχχττοούύρρηηςς ττοουυ ΣΣττααύύρροουυ ΆΆγγρραα -- ΛΛέέσσββοουυ

((σσ..σσ..::)) Κάποτε, πριν από δέκα χρόνια περίπου, τουπουργείο Γεωργίας, αφού είχε αφήσει να γίνειόργιο πανωγραψιµάτων στο ελαιόλαδο, αποφάσισενα κάνει οριζόντια περικοπή των επιδοτήσεων πουδικαιούταν κάθε παραγωγός. Έτσι ο πέλεκυς έπε-φτε τόσο σε εκείνους που είχαν κάνει τα πανωγρα-ψίµατα, όσο και σε εκείνους που δεν είχαν κάνει.

ªÈÎÚ‹ Ô‰‡ÛÛÂÈ· ÌÈ·˜ ÌÂÁ¿ÏË˜ ·‰ÈÎ›·˜


Πολλοί αγροτικοί ρεπόρτερ τότε, έκαναν αναλύσειςεπί αναλύσεων για το πόσα χρήµατα θα χάσουν οιπαραγωγοί της Λέσβου και των άλλων αγροτικώνπεριοχών της χώρας. Εύστοχες αναλύσεις, πληνψυχρές. Σε ένα από τα αγροτικά συλλαλητήρια εκείνης χρο-νιάς, ένας παππούς ελαιοπαραγωγός, κοντά 80 χρό-νων, µε τα χέρια σκασµένα από το λιοµάζωµα, λέειστον γράφοντα «δεν είναι που δε µας δίνουν ταλεφτά που δικαιούµαστε. Είναι που 65 χρόνιαµαζεύω ελιές, και το κράτος αντί να µου δώσει αυτάπου λέει ότι δικαιούµαι, µου λέει ότι είµαι κλέφτης».Τα χρόνια πέρασαν, και οι ηγεσίες του υπουργείουΓεωργίας ποτέ δεν κατανόησαν την πίκρα που κρύ-βουν αυτά τα λόγια. Το ΠΑΣΟΚ έχασε τις εκλογέςκαι ήρθε στην κυβέρνηση η Ν.∆., το υπουργείοξαναβαφτίστηκε και ονοµάστηκε υπουργείοΑγροτικής Ανάπτυξης. Κάποια στιγµή, σε µια ηµερίδα που έγινε στηΜυτιλήνη, ένα υψηλόβαθµο στέλεχος του υπουργεί-

ου Αγροτικής Ανάπτυξης και εξαίρετος οικονοµολό-γος, µεταξύ πολλών άλλων, είπε «εµείς ως υπηρεσίαδεν µπορούµε να διαχειριστούµε την έννοια πανω-γραψίµατα». Λίγους µήνες αργότερα, η νέα ΚΑΠµπήκε σε εφαρµογή και διαπιστώσαµε ότι όσοιείχαν κάνει πανωγραψίµατα κι όσοι δήλωναν κοπά-δια που δεν είχαν, κατοχύρωσαν τα δικαιώµατάτους. Τα ονόµατα όλων όσοι παίρνουν επιδοτήσειςχωρίς να τις δικαιούνται είναι ένα προς ένα γνωστάστο υπουργείο (υπάρχουν στο πληροφοριακό σύστη-µα του ΟΠΕΚΕΠΕ), ωστόσο, κανείς δεν έχασε τιςεπιδοτήσεις που παίρνει χωρίς να τις δικαιούται. Μια τελευταία επισήµανση για την πολιτική ηγεσίατου υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, που δεν µπο-ρεί να νιώσει την πίκρα που έχει µέσα του ο αγρό-της και ο κτηνοτρόφος. Αν δεν µπορεί να διορθώσειτα λάθη που δηµιούργησαν αυτή την πίκρα, τότεέχει χάσει το παιχνίδι. Όσο καλές κι αν είναι προθέ-σεις της, όσο σωστή πολιτική κι αν έχει.

ΝΝ..ΜΜΑΑΝΝ


‰È¿ÏÔÁÔ

∏ ‰È·ÙÚÔÊÈÎ‹ ÎÚ›ÛË ¯Ù˘¿ ÙËÓ fiÚÙ· Ì·˜


ÙËÓ fiÚÙ· Ì·˜

TT ο φάσµα της πείνας επιστρέφει καιπάλι στην καθηµερινότητα τωνκατοίκων της αναπτυγµένηςΕυρώπης. Στις αρχές της τρέχουσαςδεκαετίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε

αποφασίσει να αναθεωρήσει την Κοινή ΑγροτικήΠολιτική, µεταξύ άλλων, και για να περιορίσει ταπλεονάσµατα στα αγροτικά προϊόντα. Λίγα χρόνιαµετά, τα πλεονάσµατα έχουν εξαφανιστεί, οι τιµέςτων τροφίµων καταγράφουν πολύ µεγάλη αύξησηκαι ο Παγκόσµιος Οργανισµός Τροφίµωνυπογραµµίζει ότι έχουµε µπει σε µια µακράπερίοδο που τα τρόφιµα θα είναι ακριβά. Σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τοντελευταίο χρόνο είχαµε σειρά κινητοποιήσεων γιατις αυξήσεις στις τιµές των τροφίµων. Οιεφηµερίδες και τα δελτία ειδήσεων τωντηλεοράσεων αναφέρουν ότι όλο και περισσότεροικαταναλωτές στην Ευρώπη ψωνίζουν από «dis-count» µάρκετ.Κι αν αυτά συµβαίνουν στην αναπτυγµένη Ευρώπη,τότε τη συµβαίνει στην Αφρική, την Ασία και τηνΑµερική; Σε πολλές ασιατικές χώρες, το χειµώναπου πέρασε είχαµε κινητοποιήσεις ενάντια στηναύξηση της τιµής του ρυζιού, ενώ ανάλογεςκινητοποιήσεις έγιναν και στην Αφρική. Ποιοςάραγε µπορεί να ξεχάσει την τηλεοπτική εικόναπου έδειχνε χιλιάδες Αιγύπτιους να περιµένουνστην ουρά για µια φρατζόλα ψωµί; (η τιµή τουεπιδοτείται από το κράτος)Αρχικά ως αιτίες της διατροφικής κρίσης είχανπροβληθεί συγκυριακά προβλήµατα. Η αύξηση τηςκατανάλωσης σιτηρών από την Κίνα και την Ινδία, ηχαµηλή παραγωγή σιτηρών σε ορισµένες µεγάλεςχώρες παραγωγούς κ.λπ. Όµως η εξέλιξη τωνπραγµάτων δείχνει ότι η διατροφική κρίση δεν είναιένα συγκυριακό φαινόµενο, αλλά ένα πρόβληµαπου ήρθε για να µείνει. ∆εν µπορεί, λοιπόν, παρά να επηρεάσει την ΚοινήΑγροτική Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλάκαι τις διαπραγµατεύσεις που γίνονται στο πλαίσιοτου Παγκόσµιου Οργανισµού Εµπορίου, µε στόχοτην µείωση του κρατικού παρεµβατισµού στοδιεθνές εµπόριο. Ήδη η Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνειαποφασισµένη να καταργήσει την υποχρεωτικήαγρανάπαυση γαιών, για να αυξήσει την παραγωγήδηµητριακών, παρά τις αντιδράσεις τωνπεριβαλλοντολόγων.Πέρα όµως από το πρόβληµα της επάρκειας τωντροφίµων, υπάρχει και το πρόβληµα της ποιότητας.

Η Ευρώπη, η περιοχή του κόσµου που δίνει µεγάλησηµασία στην προστασία του καταναλωτή έχειβιώσει σειρά διατροφικών σκανδάλων τηντελευταία δεκαετία. Στην Ελλάδα, το πιο πρόσφατοδιατροφικό σκάνδαλο αφορούσε στο ηλιέλαιο πουεισαγόταν από την Ουκρανία και περιείχεορυκτέλαια. Στη γειτονική Ιταλία, την άνοιξη,αποκαλύφθηκε ότι είχε στηθεί βιοµηχανία νοθείαςελαιολάδου µε σπορέλαια. Η ποσότητα νοθευµένουελαιολάδου που κατασχέθηκε ανέρχεται στους25.000 τόνους. Τον Ιούλιο ήρθε στη δηµοσιότηταένα ακόµη διατροφικό σκάνδαλο, για τηνανακύκλωση αλλοιωµένων τυριών. ∆ηλαδή, τυριάπου ήταν ακατάλληλα για κατανάλωση,ανακυκλώνονταν και διατίθονταν ξανά στηνκατανάλωση. ∆εν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που όληη Ευρώπη συγκλονιζόταν από το διατροφικόσκάνδαλο των τρελών αγελάδων, στη συνέχεια απότο διατροφικό σκάνδαλο µε τα κοτόπουλα πουείχαν διοξίνες, ενώ λίγο αργότερα από το σκάνδαλοµε το χοιρινό κρέας που περιείχε µεγάλεςποσότητες αντιβιοτικών. Το κύριο ερώτηµα που προκύπτει, είναι αν όντωςµπορεί να λυθεί το πρόβληµα της εξασφάλισηςεπαρκούς ποσότητας ποιοτικών τροφίµων γιαόλους τους κατοίκους του πλανήτη. Οι επιστήµονεςλένε, ότι οι σηµερινές παραγωγικές δυνατότητεςεπιτρέπουν την παραγωγή διπλάσιας ποσότητατροφίµων από αυτή που χρειάζονται οι κάτοικοι τουπλανήτη. Τη δεκαετία του ’80, ορισµένοι επιστήµονεςυποστήριζαν ότι τα µεταλλαγµένα τρόφιµα θαέδιναν λύση στο πρόβληµα του επισιτισµού.Σήµερα, όµως, η εξάπλωση των µεταλλαγµένωντροφίµων εξελίσσεται σ’ έναν από τουςµεγαλύτερους εφιάλτες. Πολλοί, πάντως, υποστηρίζουν ότι η διατροφικήκρίση είναι πολιτικό πρόβληµα κι όχι πρόβληµαπαραγωγής, ενώ άλλοι ότι η λύση του προβλήµατοςθα έρθει µόνο όταν αφεθούν ελεύθεροι, ώστε ναλειτουργήσουν, οι νόµοι της αγοράς. Άλλες απόψειςυποστηρίζουν µια σταδιακή προσαρµογή στουςνόµους της αγοράς.Σε αυτό το τεύχος προσπαθούµε να προσεγγίσουµετο ζήτηµα της διατροφικής κρίσης µέσα από ταάρθρα των ….


‰È¿ÏÔÁÔ

TTαα ττεελλεευυττααίίαα χχρρόόννιιαα ππααρρααττηηρρήήθθηηκκεε ααύύξξηησσηηττηηςς ττιιµµήήςς ττωωνν σσιιττηηρρώώνν,, ηη οοπποοίίαα ππρροοκκάάλλεεσσεεττηηνν ααύύξξηησσηη ττηηςς ττιιµµήήςς ττωωνν ττρροοφφίίµµωωνν σσεε ππαα--γγκκόόσσµµιιοο εεππίίππεεδδοο.. ΕΕννδδεειικκττιικκάά σσααςς ααννααφφέέρρωωόόττιι σσύύµµφφωωνναα µµεε σσττοοιιχχεείίαα ττωωνν ΗΗννωωµµέέννωωνν ΕΕ--

θθννώώνν,, οοιι ττιιµµέέςς ττοουυςς ααππόό ττοονν ΦΦεεββρροουυάάρριιοο ττοουυ 22000077 µµέέχχρριικκααιι ττοονν ΙΙααννοουυάάρριιοο ττοουυ 22000088 ««εεκκττοοξξεεύύττηηκκαανν»» κκααττάά 3355%%,, εε--ννώώ ααππόό ττοο 22000022 έέχχοουυνν σσυυννοολλιικκάά ααννααττιιµµηηθθεείί κκααττάά 6655%%..ΜΜόόννοο κκααττάά ττηη δδιιάάρρκκεειιαα ττοουυ 22000077,, τταα σσιιττηηρράά ααυυξξήήθθηηκκααννκκααττάά 4422%%,, µµεε ρρύύζζιι,, κκααλλααµµππόόκκιι κκααιι σσιιττάάρριι νναα κκιιννοούύννττααιι σσεε ιι--σσττοορριικκάά εεππίίππεεδδαα ρρεεκκόόρρ.. ΑΑνν κκααιι ηη ππααγγκκόόσσµµιιαα ππααρρααγγωωγγήή δδηη--µµηηττρριιαακκώώνν έέωωςς ττοο ττέέλλοοςς ττοουυ 22000088 θθαα εείίννααιι ααυυξξηηµµέέννηη κκααττάά22,,66%%,, οοιι ττιιµµέέςς δδεενν ααννααµµέέννεεττααιι νναα µµεειιωωθθοούύνν,, δδιιόόττιι οοιι κκυυ--ββεερρννήήσσεειιςς πποολλλλώώνν ππααρρααγγωωγγώώνν χχωωρρώώνν µµεείίωωσσαανν ττιιςς εεξξααγγωω--γγέέςς,, φφοοββοούύµµεεννεεςς γγιιαα ττηηνν εεγγχχώώρριιαα εεππάάρρκκεειιάά ττοουυςς..Υπάρχουν τέσσερις βασικές αιτίες οι οποίες ευθύνονται γιατη διατροφική κρίση:

Καταρχήν κάθε χρόνο ο πληθυσµός της γης αυξάνεταικατά 75 - 80 εκατοµµύρια ανθρώπους, που σηµαίνει ότιαυξάνεται και η ζήτηση τροφίµων, γεγονός που οδηγεί στηναύξηση της τιµής τους.

Οµοίως, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σηµαντικήβελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών των αναπτυσ-σοµένων βιοµηχανικών χωρών, όπως Ινδία, Κίνα και Βραζι-λία, γεγονός που συνεπάγεται την αυξανόµενη δυνατότητακατανάλωσης προϊόντων, µεταξύ άλλων και τροφίµων.

Παράλληλα, λόγω των κλιµατικών αλλαγών, παρατηρού-νται τα τελευταία χρόνια ακραία καιρικά φαινόµενα µεγαλύ-τερης διάρκειας, έντασης και συχνότητας, µε αποτέλεσµατην επαναλαµβανόµενη καταστροφή πολλών καλλιεργειών.Ωστόσο, οι κλιµατικές αλλαγές δεν αποτελούν νέο πρόβλη-µα, είναι ένα γνωστό, σοβαρό πρόβληµα που µπορεί ναπροκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στην αγροτική παρα-γωγή, στο αγροτικό εισόδηµα αλλά και στο κόστος ζωήςτων πολιτών καθώς µπορούν να οδηγήσουν στην έλλειψηβασικών διατροφικών προϊόντων και στην αύξηση των τι-µών τους.

Τέλος, είναι η διάθεση των δηµητριακών για την παραγω-γή βιοκαυσίµων διότι στραφήκαµε προς τη χρήση φιλικότε-ρων προς το περιβάλλον µορφών ενέργειας. Έτσι δόθηκανκίνητρα στους γεωργούς για να καλλιεργήσουν πρώτες ύ-λες για την παραγωγή βιοκαυσίµων. Αυτό είχε ως συνέπειατη µείωση της παραγωγής τροφίµων, η οποία σε συνδυα-σµό µε την αυξηµένη ζήτηση οδήγησε σε άνοδο της τιµήςτων τροφίµων.Σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει µια έντονη κινητοποίησηγια την αντιµετώπιση της διατροφική κρίσης. Είναι γεγονόςότι η επάρκεια τροφίµων στην Ε.Ε. είναι η νέα πρόκληση

που πρέπει να αντιµετωπίσει η Κοινή Αγροτική Πολιτική(ΚΑΠ) και για το λόγο αυτό επανεξετάζονται πολλές πτυχέςτης προκειµένου να εξασφαλιστεί η σταθερή παραγωγήτροφίµων. Για παράδειγµα, περίπου οκτώ εκατοµµύριαστρέµµατα που ήταν ακαλλιέργητα λόγω αγρανάπαυσης,χρησιµοποιούνται πλέον για την παραγωγή σιτηρών.Επιπλέον, η αντιµετώπιση του προβλήµατος της επάρκειαςτροφίµων πρέπει να γίνει και σε εθνικό επίπεδο, διότι σεκάθε κράτος έχει λάβει διαφορετικές διαστάσεις. Επιπλέονδεν έχουν όλα τα κράτη τους ίδιους µηχανισµούς αντιµετώ-πισης τέτοιων κρίσεων.H προσωπική µου άποψη είναι ότι η επάρκεια των τροφί-µων αποτελεί ένα πολυσύνθετο διεθνές πρόβληµα και απαι-τούνται συνδυαστικά µέτρα που να ικανοποιούν το τρίπτυχο:

διατήρηση της ευηµερίας της ευρωπαϊκής γεωργίας,διατήρηση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών σε αξιο-

πρεπή επίπεδα αλλά καιδιατήρηση της γεωργίας για την παραγωγή πρώτων υ-

λών απαραίτητων για ανανεώσιµες πηγές ενέργειας.

ΑΡΘΡΟτου Ιωάννη Γκλαβάκη

Eυρωβουλευτή της Ν∆

¢È·ÙÚÔÊÈÎ‹ ÎÚ›ÛË Î·È ÙÚfiÔÈ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹˜ ÙË˜


‰È¿ÏÔÁÔ

ΑΡΘΡΟτου Βαγγέλη Αποστόλου

Μέλος της ΠολιτικήςΓραµµατείας ΣΥΝ και πρώην

βουλευτή Ευβοίας

¢È·ÙÚÔÊÈÎ‹ ÎÚ›ÛË∞Ï‹ıÂÈÂ˜ Î·È „¤Ì·Ù·

™™εε όόλλεεςς ττιιςς µµέέχχρριι σσήήµµεερραα ππρροοσσεεγγγγίίσσεειιςς υυππέέρρττηηςς δδιιεεύύρρυυννσσηηςς ττωωνν ααγγοορρώώνν κκααιι ττηηςς ππααγγκκοο--σσµµιιοοπποοίίηησσηηςς ττοουυ εεµµπποορρίίοουυ,, κκυυρριιααρρχχοούύσσεε ηη άά--πποοψψηη όόττιι µµόόννοονν έέττσσιι θθαα ααννττιιµµεεττωωππιισσττοούύνν ττααππρροοββλλήήµµαατταα εευυηηµµεερρίίααςς ττωωνν υυππόό ααννάάππττυυξξηη χχωω--

ρρώώνν κκααιι δδιιααττρροοφφήήςς ττοουυ ττρρίίττοουυ κκόόσσµµοουυ..ΑΑυυττάά µµααςς έέλλεεγγαανν µµέέχχρριι ππρροοχχθθέέςς οοιι θθιιαασσώώττεεςς κκααιι ρρυυθθµµιισσττέέςςττηηςς εελλεεύύθθεερρηηςς ααγγοορράάςς.. ΤΤώώρραα,, µµεε ππρρόόσσχχηηµµαα ττιιςς κκλλιιµµααττιικκέέςςααλλλλααγγέέςς,, --πποουυ ββέέββααιιαα µµεε εευυθθύύννηη ττοουυςς ήήρρθθαανν-- κκααιι ττηη δδιιάάδδοοσσηηττηηςς χχρρήήσσηηςς ττωωνν ββιιοοκκααυυσσίίµµωωνν,, γγιιαα νναα ααννττιιµµεεττωωππιισσττοούύνν οοιι εεππιι--ππττώώσσεειιςς χχττυυππάάννεε ττοο κκααµµππααννάάκκιι ττηηςς δδιιααττρροοφφιικκήήςς κκρρίίσσηηςς..Τα ερωτήµατα που δηµιουργούνται πολλά:Είναι η κρίση πραγµατική ή κατευθυνόµενη;Υπάρχουν και ποιοι θα βγουν κερδισµένοι από τη κρίση;Ποιες λύσεις απαντούν στο πρόβληµα;Οι απαντήσεις πολλές εξίσου, και βέβαια όχι εύκολες. Στοπλαίσιο της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης και της αναδια-νοµής του πλούτου, µε εργαλείο αυτή τη φορά το ενεργεια-κό, επόµενο είναι να υπάρχουν επιπτώσεις και στη παγκό-σµια γεωργία. Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι οι νεο-φιλελεύθερες πολιτικές που προωθούνται από τους ισχυ-ρούς της γης θέλουν να επιβάλλουν το δικό τους διατροφι-κό πρότυπο σ’ όλο τον κόσµο. Είναι οι µεγάλες αµερικανι-κές βιοµηχανίες τροφίµων και οι αδελφές τους βορειοευ-ρωπαϊκές, που χρησιµοποιούν την πείνα για τον τρίτο κόσµοκαι το κόστος παραγωγής για τις ανεπτυγµένες χώρες πουέχουν το δικό τους διατροφικό πρότυπο.Η γεωργία που υπηρετεί το διατροφικό µοντέλο των ισχυ-ρών, περνά µέσα από τη χρήση µεταλλαγµένων σπόρων, µε-γάλων ποσοτήτων χηµικών και λιπασµάτων και βέβαια µονο-καλλιεργειών µεγάλης έκτασης. Είναι ένα µοντέλο που βασί-ζεται στην εντατική χρήση ορυκτών καυσίµων και υδάτινωνπόρων και είναι αυτό που ουσιαστικά συµβάλει στις κλιµατι-κές αλλαγές.Το πολυεθνικό κεφάλαιο µετά τη κρίση στις διεθνείς χρηµα-ταγορές έστρεψε το ενδιαφέρον του σε δραστηριότητες πουµπορούν µέσα από επενδυτικά και κερδοσκοπικά παιχνίδιανα πετύχουν µεγάλες αποδόσεις. Από τη µια η έκρηξη στιςπετρελαϊκές τιµές, κι από την άλλη η διάδοση της χρήσηςτων βιοκαυσίµων, έδωσαν το πρόσχηµα στο κλάδο παραγω-γής τροφίµων να µιλά για µείωση της παραγωγής και τωνκαλλιεργούµενων εκτάσεων.Πίσω όµως από αυτές τις απόψεις, κρύβονται οι µεγάλες οι-κονοµίες - παραγωγοί αγροτικών προϊόντων, όπως ΗΠΑ, Κα-ναδάς, Αυστραλία, Ρωσία κ.λ.π. και οι πολυεθνικές τους επι-χειρήσεις, που ελέγχουν τόσο την παραγωγή, όσο και τηδιάθεση σπόρων, πολλαπλασιαστικού υλικού, λιπασµάτων,χηµικών και βέβαια µαζικών ποσοτήτων προϊόντων. Ο έλεγ-χος αυτός προκαλεί τεχνητή κρίση και µε πρόσχηµα την α-δυναµία κάλυψης των αναγκών από τη συµβατική γεωργία,θα φέρει πιο εύκολα τη γρήγορη εξάπλωση και χρήση των

ελεγχόµενων από τις ΗΠΑ µεταλλαγµένων αγροτικών προϊό-ντων.Η ουσιαστική απάντηση περνά µέσα από την κατανάλωση α-γροτικών προϊόντων που παράγονται τοπικά. Οι µικροαγρό-τες και οι καλλιεργητές πρέπει να στηριχθούν για να µπο-ρούν να καλύψουν τις τοπικές ανάγκες και συνήθειες δια-τροφής.Ταυτόχρονα όµως, για να προστατευθεί η εγχώρια παραγω-γή πρέπει να καταστεί δυνατός ο έλεγχος των εισαγωγών α-γροτικών προϊόντων.Χαρακτηριστική για τη χώρα µας περίπτωση είναι αυτή τωνσιτηρών. Οδηγηθήκαµε από τη µέχρι σήµερα εφαρµοζόµε-νη ΚΑΠ της Ε.Ε. στην εγκατάλειψη της σιτοκαλλιέργειας, ό-που η εικόνα από πλευράς ζήτησης και τιµών έχει φτάσειστα ύψη. Το 2007, η αξία των εισαγόµενων σιτηρών πλησία-σε τα 485 εκ. ευρώ, αυξανόµενη κατά 48% σε σχέση µετην προηγούµενη χρονιά. Βέβαια, ανάλογη έως χειρότερηεικόνα θα βιώσουµε και κατά την τρέχουσα χρονιά.Το κυρίαρχο όµως ζήτηµα για τη χώρα µας είναι αν θα συνε-χίσει να στέργει στις επιβουλές των ισχυρών της Ε.Ε. καιτου ΠΟΕ ή θα αντισταθεί µε τη στήριξη του δικού της παρα-δοσιακού µοντέλου διατροφής. Ένα µοντέλο που είναι απότα πιο πλούσια και υγιεινά στην Ευρώπη, στηριζόµενο στηχρήση παραδοσιακών πρώτων υλών, που τόσο απλόχερατης παρέχει το µεσογειακό κλίµα και το φυσικό ανάγλυφο.Αν συµβεί το πρώτο, όχι µόνο θα επαναλαµβάνονται περι-στατικά σε βάρος της υγείας µας (σπογγώδη εγκεφαλοπά-θεια, διοξίνες κ.λπ.), αλλά και θα υπάρξουν επιπτώσεις µέ-χρι και αφανισµού του αγροτικού τοµέα. Για να συµβεί το δεύτερο χρειάζονται συγκεκριµένες πολιτι-κές κι ανθρώπους που θα τις εφαρµόσουν.Η στήριξη µιας τέτοιας στρατηγικής περνά µέσα από τη δη-µιουργία των προϋποθέσεων εκείνων, που θα επιτρέψουνστους νέους της περιφέρειας να ασχοληθούν µε τη γεωρ-γία.Η επιτυχία της εξασφαλίζεται µέσα από:

Τη συνέχιση της ενίσχυσης της γεωργίας τόσο σε επίπε-δο Ε.Ε., όσο και εθνικό.

Την αναδιάρθρωση της αγροτικής παραγωγής και µετα-ποίησης προς τη κατεύθυνση παραγωγής προϊόντων ζήτη-σης στην αγορά, δηλαδή προς την κατεύθυνση της ζωικήςπαραγωγής και

Την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.Μια τέτοια γεωργία θα απαντήσει στο πρόβληµα της διατρο-φικής κρίσης, που µπορεί να µην έχει γίνει αντιληπτό στηχώρα µας ακόµη, αλλά αν συνεχιστούν οι παγκόσµιες τάσειςκαι εµείς σφυρίζουµε αδιάφορα… ας σταµατήσω εδώ.


Ë ·Ù ¤ÓÙ· ÙÔ ·Ú·Á ÁÔ‡7 ως 10 Σεπτεµβρίου 2008 6ο Συνέδριο της Euro Fed Lipid ««ΤΤαα λλίίππηη κκααιι τταα έέλλααιιαα ττηηνν 33ηη

χχιιλλιιεεττίίαα»» Αθήνα, ξενοδοχείο Intercontinental.

8 Σεπτεµβρίου 2008θα διεξαχθεί ΗΗµµεερρίίδδαα γγιιαα ττοο εελλλληηννιικκόό κκοοιιννόό στο πλαίσιο τουσυνεδρίου «Τα λίπη και τα έλαια την 3η χιλιετία» όπου θα γί-νουν πολλές και σηµαντικές ανακοινώσεις για το ελαιόλαδο.Οργάνωση Άξιον Αγροτική πληροφορίες τηλ.: 2103210621.

18 ως 20 Σεπτεµβρίου 2008θα πραγµατοποιηθεί ττοο 44οο ∆∆ιιεεθθννέέςς ΣΣυυννέέδδρριιοο ττηηςς ΕΕλλλληηννιικκήήςςΕΕττααιιρρεείίααςς ΠΠλληηρροοφφοορριικκήήςς κκααιι ΕΕππιικκοοιιννωωννιιώώνν σσττηη ΓΓεεωωρργγίίαα,, ττααΤΤρρόόφφιιµµαα κκααιι ττοο ΠΠεερριιββάάλλλλοονν ((ΕΕΠΠΕΕΓΓΕΕ). Γεωπονικό Πανεπιστή-µιο Αθηνών, infolab.aua.gr/haicta/conf..

25 ως 27 Σεπτεµβρίου 2008θα πραγµατοποιηθεί το 22οο ∆∆ιιεεθθννέέςς ΣΣυυννέέδδρριιοο γγιιαα ττηηνν ΕΕµµπποο--ρρίίαα κκααιι ττηηνν ΠΠοοιιόόττηητταα ττωωνν ΑΑγγρροοττιικκώώνν ΠΠρροοϊϊόόννττωωνν, στο ∆ήµοΧερσονήσου Ηρακλείου Κρήτης. ∆ιοργάνωση - Πληροφο-ρίες: Cretacert, τηλ.: 28420 24616, fax 28420 80160, e-mail: cretacert@ ier.forthnet.gr.

7 ως 10 Οκτωβρίου 2008θα πραγµατοποιηθεί το 1144oo ΠΠααννεελλλλήήννιιοο ΦΦυυττοοππααθθοολλοογγιικκόόΣΣυυννέέδδρριιοο στο Ναύπλιο. Πληροφορίες, τηλ.: 210 5294506,Fax: 210 529 4513, e-mail: [email protected]..

8 ως 10 Οκτωβρίου 2008θα πραγµατοποιηθεί το 1122οο ΠΠααννεελλλλήήννιιοο ΣΣυυννέέδδρριιοο ΕΕλλλληηννιικκήήςςΕΕππιισσττηηµµοοννιικκήήςς ΕΕττααιιρρεείίααςς ΓΓεεννεεττιικκήήςς ΒΒεελλττίίωωσσηηςς ΦΦυυττώώνν, Νάου-σα Ηµαθίας. Πληροφορίες, τηλ.: 23320 41548, fax:23320 41178, www.plantbreeding.gr.

9 ως 10 Οκτωβρίου 2008θα πραγµατοποιηθεί το 11οο ΠΠααννεελλλλήήννιιοο ΕΕππιισσττηηµµοοννιικκόό ΣΣυυννέέ--δδρριιοο γγιιαα ττοο ΓΓάάλλαα κκααιι τταα ΠΠρροοϊϊόόνντταα ττοουυ στην Αθήνα. Πληροφο-ρίες: Εθνική Επιτροπή Γάλακτος, [email protected].

10 ως 12 Οκτωβρίου 2008θα πραγµατοποιηθεί η 11ηη έέκκθθεεσσηη γγιιαα ττοο κκρρέέααςς κκααιι τταα ππρροοϊϊόό--νντταα ττοουυ στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στον Πειραιά. Πληρο-φορίες: τηλ. 210 - 3622205, fax 210 - 3622276

14 ως 17 Οκτωβρίου 2008θα πραγµατοποιηθεί στην Αττάλεια της Τουρκίας το 1100tthh

CCoonnggrreessss ooff IInntteerrnnaattiioonnaall MMeecchhaanniizzaattiioonn aanndd EEnneerrggyy iinnAAggrriiccuullttuurree. ∆ιοργάνωση: Akdeniz University, Faculty ofAgriculture, Department of Agricultural Machinery. Πληρο-φορίες: www.akdeniz.edu.tr/ageng2008.

19 ως 23 Οκτωβρίου 2008θα πραγµατοποιηθεί στο Παρίσι η διεθνής έκθεση Τροφί-

µων και Ποτών SSIIAALL 22000088. Πληροφορίες: τηλ.: 2109982263, 210 9982236 και 210 9982204.

6 ως 9 Νοεµβρίου 2008θα πραγµατοποιηθεί η έκθεση βιολογικής γεωργίαςEECCOOFFEESSTTIIVVAALL στο εκθεσιακό κέντρο HELEXPO Palace.Λ. Κηφισίας 39, Μαρούσι Αθήνα. ∆ιοργάνωση ∆ΗΩ Αριστο-τέλους 38, 104 33 Αθήνα. Πληροφορίες, τηλ.: 2108224384, Fax: 210 8848164 e-mail: [email protected]ιστοσελίδα: wwwwww..ddiioonneett..ggrr.

20095 ως 8 Φεβρουαρίου 2009θα πραγµατοποιηθεί η 6η ∆ιεθνής Έκθεση για την κτηνοτρο-φία και την πτηνοτροφία ZZooootteecchhnniiaa 22000099..Οργάνωση: HELEXPO. Πληροφορίες, τηλ.: 2310 291101,Fax: 2310 291551, [email protected].

6 ως 9 Μαρτίου 2009θα πραγµατοποιηθεί η 2η έκθεση βιολογικών προϊόντωνBBiioollooggiiccaa 22000099. Οργάνωση: HELEXPO. Πληροφορίες, τηλ.:2310 291201, Fax: 2310 291658, [email protected].

6 ως 9 Μαρτίου 2009θα πραγµατοποιηθεί η 20η ∆ιεθνής Έκθεση Τροφίµων, Πο-τών, Μηχανηµάτων και Εξοπλισµού DDeettrroopp 22000099.Οργάνωση: HELEXPO. Πληροφορίες, τηλ.: 2310 291.201,Fax: 2310 291.551, [email protected].

6 ως 9 Μαρτίου 2009θα πραγµατοποιηθεί η έκθεση προϊόντων ιδιωτικής ετικέταςPPrriivvaattee LLaabbeell 22000088 Οργάνωση: HELEXPO. Πληροφορίες,τηλ.: 2310 291.201, Fax: 2310 291.551,[email protected]

6 ως 9 Μαρτίου 2009θα πραγµατοποιηθεί η 2η διεθνής έκθεση οίνου ΟΟΙΙΝΝΟΟΣΣ22000099.. Οργάνωση: HELEXPO. Πληροφορίες, τηλ.: 2310291.201, Fax: 2310 291.551, [email protected].

19 ως 22 Μαρτίου 2009θα πραγµατοποιηθεί η 2η διεθνής έκθεση ψύξης - θέρµαν-σης, συµβατικών και ανανεώσιµων πηγών ενέργειας EEnneerrggyyTTeecchh 22000099 ΟΟρργγάάννωωσσηη:: HHEELLEEXXPPOO Πληροφορίες, τηλ.: 2310291548, Fax: 2310 291.553, [email protected]

31 ∆εκεµβρίου 2009θα είναι η καταληκτική ηµεροµηνία για την υποχρεωτική σή-µανση των προβάτων και των κατσικιών µε ηλεκτρονικούςβόλους των αιγοπροβάτων.

31 ∆εκεµβρίου 2009λήγει η προθεσµία έκδοσης αδειών για τις στάνες από τουςκτηνοτρόφους.

Documents

Νησιωτικό Αγρόκτημα 3