84
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.404 / 07-08.2014 / 6,00 ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ Συγκρατημένες προσδοκίες για το β' εξάμηνο ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ Στη μέγκενη των rebate και clawback ΧΡΗΜΑ www.hrima.gr ΧΡΗΜΑ Μιχάλης Ρούσσος Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος ISS Facility Services Ξεκάθαρη η δημιουργία αξίας από το outsourcing Μια επιχείρηση που αναθέτει μέρος των δραστηριοτήτων της σε τρίτους επιτυγχάνει εξοικονόμηση πόρων και αποδέσμευση κεφαλαίων, καθώς δεν χρειάζεται να επενδύσει σε υποδομές, εξοπλισμό και σε άλλες εφαρμογές για την κάλυψη των αναγκών της Qualco: Μια ολιστική προσέγγιση στο θέμα της διαχείρισης των NPLs

ΧΡΗΜΑ #404

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: ΧΡΗΜΑ #404

ΕΠ

ΕΝ

ΔΥΤ

ΙΚΟ

& Ο

ΙΚΟ

ΝΟ

ΜΙΚ

Ο Π

ΕΡ

ΙΟΔ

ΙΚΟ

/τ.4

04

/07

-08

.20

14

/€ 6

,00

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑΣυγκρατημένες

προσδοκίεςγια το β' εξάμηνο

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣΣτη μέγκενη των rebate

και clawback

ΧΡΗΜΑwww.hrima.gr

ΧΡ

ΗΜ

Ατ.4

04 /0

7-0

8.2

01

4

Μιχάλης ΡούσσοςΠρόεδρος & Διευθύνων ΣύμβουλοςISS Facility Services

Ξεκάθαρη η δημιουργία αξίαςαπό το outsourcing

Μια επιχείρηση που αναθέτειμέρος των δραστηριοτήτωντης σε τρίτους επιτυγχάνει

εξοικονόμηση πόρων καιαποδέσμευση κεφαλαίων,

καθώς δεν χρειάζεται ναεπενδύσει σε υποδομές,εξοπλισμό και σε άλλες

εφαρμογές για την κάλυψητων αναγκών της

Qualco: Μια ολιστική προσέγγιση στο θέμα της διαχείρισης των NPLs

ISSN 1105-0470

Page 2: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ

ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ*

ΟΔΟΣ Τ.Κ. ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ ΧΩΡΑ ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ ΚΙΝΗΤΟ

FAX ΑΦΜ* ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή)

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00€ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00€ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00€ ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00€ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00€ ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00€

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή)

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00€

(Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192)

Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο.Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, [email protected]

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά,κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail!

Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

Page 4: ΧΡΗΜΑ #404

Tην ίδια ώρα, αίσθηση προκαλεί ητοποθέτηση της Ελλάδας απότην ΒlackRock στην πρώτη θέση

παγκοσμίως στον πίνακα επικινδυνότη-τας για χρεοκοπία! Η Ελλάδα τοποθετείται στην πρώτηθέση, υψηλότερα ακόμη και από τηνΑργεντινή, η οποία έως τις 30 Ιουλίουθα πρέπει να αποπληρώσει συγκεκρι-μένα ομόλογα.Όσον αφορά τη χρηματιστηριακήαγορά, μερικοί επενδυτικοί οίκοι εμφα-νίζονται επιφυλακτικοί σε σχέση με τοπροηγούμενο διάστημα. “Underweight” δηλώνει για την Ελλάδαη Credit Suisse, μέσω νέας έκθεσήςτης για τις αναδυόμενες αγορές.Eιδικότερα, η Credit Suisse δηλώνει“overweight” για Κορέα και Ινδία και“underweight” για Ελλάδα, Μεξικό,Ρωσία και Ν. Αφρική. Η ελβετική τράπεζα διατυπώνει τα εξήςσυμπεράσματα:

∼Το μακροοικονομικό τοπίο σε διεθνέςεπίπεδο δεν εγγυάται περαιτέρω άνοδοτων μετοχών των αναδυόμενων αγο-ρών.

∼Τα εταιρικά κέρδη στις αναδυόμενεςαγορές συνεχίζουν να υποχωρούν.

∼Οι οικονομικές εκπλήξεις σε ανεπτυγ-μένο κόσμο και αναδυόμενες αγορέςέχουν ήδη αποτιμηθεί.

∼Οι αποφάσεις που έλαβε η ΕΚΤ στις 5Ιουνίου για τη λήψη νέων μέτρων έχουνθετικό αντίκτυπο στις αναδυόμενεςαγορές, κυρίως μάλιστα στις ευρωπαϊ-κές αναδυόμενες αγορές.

∼Οι αναδυόμενες αγορές εμφανίζονταιπλέον λιγότερο ευάλωτες από ό,τι πριναπό λίγο καιρό.

∼Οι αναλυτές συνεχίζουν να δηλώνουνεπιφυλακτικοί για τις αναδυόμενες αγο-ρές.

Από την άλλη πλευρά, την έξοδό τηςαπό τις μετοχές της ευρωπαϊκής περι-φέρειας ανακοινώνει η JP Morgan. Τοκλίμα παραμένει αρνητικό για τις ευρω-παϊκές τράπεζες, όπως υποστηρίζουν οιαναλυτές της αμερικανικής τράπεζας.Ακριβή χαρακτηρίζει την ελληνική χρη-

ματιστηριακή αγορά η Saxo Bank, ανκαι δηλώνει Bullish για τις μετοχές σεσχέση με τα ομόλογα για το γ’ τρίμηνο. Σύμφωνα με την HSBC, το πολιτικόρίσκο θα μπορούσε να αποσταθερο-ποιήσει το ελληνικό χρηματιστήριο.Εάν τον Μάρτιο του 2015 η ελληνικήκυβέρνηση δεν κατορθώσει να εκλέξειΠρόεδρο της Δημοκρατίας, τότε η Ελ-λάδα θα οδηγηθεί σε πρόωρες βουλευ-τικές εκλογές. «Ωστόσο, δεδομένου του μεγέθους τηςπροσπάθειας που έχει καταβάλει μέχριστιγμής η Ελλάδα, προκειμένου ναεναρμονιστεί με τις απαιτήσεις των δα-νειστών και τους όρους του οικονομι-κού προγράμματος που ακολουθεί, θαεκπλαγούμε αρνητικά εάν σε αυτό τοτελευταίο στάδιο η προσπάθεια εγκα-ταλειφθεί» διαμηνύουν οι αναλυτές τηςβρετανικής τράπεζας.

ΟΙ ΚΑΣΣΑΝΔΡΕΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ…

Γιώργος Καλούμενος, Aρχισυντάκτης2

4 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

Η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές ομολόγων, έπειτα από μια τετραετή «εξορία», δεν έπεισε τους οικονομολόγους ότι μπορεί να αποφύγει ένα τρίτο πακέτο διάσωσης σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg που διεξήχθη μεταξύ κορυφαίων οικονομολόγων.

ΧΡΗΜΑτ.404, Ιούλιος - Αύγουστος 2014

ΕΝ ΑΡΧΗ...

Page 6: ΧΡΗΜΑ #404

6 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

Επενδυτικό ΑφιέρωμαΣυγκρατημένες προσδοκίεςγια το β' εξάμηνο

Pharma & Health Conference 2014Υγεία και οικονομική ανάπτυξη

52Ασφάλιση Επιχειρήσεων

Λύση επιβίωσης

Υπηρεσίες ΥγείαςΣτη μέγκενη των rebate και clawback 28

3856Insurance Conference 2014

«Κλειδί» για την ασφάλισηη προσαρμογή στα νέα δεδομένα

10

Page 7: ΧΡΗΜΑ #404

04 ~ Εν αρχή: Οι Κασσάνδρες επιστρέφουν...

08 ~ Επικαιρότητα: Η εκλογολογία βλάπτει σοβαρά την οικονομία

78 ~ Στα ενδότερα του Χ.Α.

80 ~ Νέα της αγοράς

82 ~ Δια ταύτα: Αβεβαιότητα ενόψει των stress test τον Οκτώβριο

περιεχόμενα τ.404/07-08.2014

ΧΡΗΜΑ 7

20 ~ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣΟι «μαύροι κύκνοι» καραδοκούν

70 ~ ΑΝΑΛΥΣΗ VRSFinansbank

72 ~ΦΑΚΕΛΟΙ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝLamda Development, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ

ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥΜια επιχείρηση που αναθέτει μέρος των

δραστηριοτήτων της σε τρίτους επιτυγχάνειεξοικονόμηση πόρων και αποδέσμευση

κεφαλαίων, καθώς δεν χρειάζεται να επενδύσεισε υποδομές, εξοπλισμό και σε άλλες

εφαρμογές για την κάλυψη των αναγκών της

46 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΜιχάλης ΡούσσοςΠρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος ISS Facility ServicesΞεκάθαρη η δημιουργία αξίας από το outsourcing

ΧΡΗΜΑτεύχος Ιουλίου - Αυγούστου 2014

~ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδη-μοσίευση φωτογραφιών και ύληςή μέρους αυτής, και η καθ' οιονδή-ποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους,χωρίς την έγγραφη άδεια του εκ-δότη.

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

ETHOS MEDIA S.A.Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος

T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:[email protected], www.hrima.gr

ISSN 1105-0470

~ Το τεύχος που κρατάτε σταχέρια σας, είναι τυπωμένο σεπιστοποιημένο χαρτί FSC® καιέτσι συμβάλλει στην υποστή-ριξη των δασών του πλανήτη.

CEOΚωνσταντίνος Ουζούνης[email protected]

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣΓιάννης Βερμισσώ[email protected]

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣΓιώργος Καλούμενος[email protected]

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣBίκυ Γερασίμου[email protected]

Γαλάτεια Μπασέα[email protected]

Κωνσταντίνος Ουζούνης[email protected]

Πάρης Κορωναίος[email protected]

Αριστείδης Κυπριώτης[email protected]

Σπύρος Κανιούρας[email protected]

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΔιονύσης Δρογγίτης[email protected]

KEY ACCOUNT MANAGERΡάντω Μανώλογλου[email protected]

ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣΔέσποινα Ροπόδη[email protected]

TMHMA MARKETING - EΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΔΗΜ. ΣΧΕΣΕΩΝΑθηνά Φραδέλου[email protected]

Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη[email protected]

Μαρία Νέγκα[email protected]

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ& ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣKωνσταντίνος Σαλβαρλής[email protected]

YΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥΝατάσσα Λαζαράκου[email protected]

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΘοδωρής ΑναγνωστόπουλοςShutterstock

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗΠόπη Καλογιάννη[email protected]

ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗPressious ΑρβανιτίδηςΑ.Β.Ε.Ε.

ISSN 1105-0470

Page 8: ΧΡΗΜΑ #404

8 Iούλιος - Αύγουστος 2014

Η ΕΚΛΟΓΟΛΟΓΙΑΒΛΑΠΤΕΙ ΣΟΒΑΡΑΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΟι δανειστές θέλουν να μας επιβάλουν νέο δάνειο με το ζόρι για να μείνει η Τρόικα

Ηκυβέρνηση δικαιολόγησε την αρνητική εξέλιξη με το τριετές ομό-λογο (πήρε 1,5 δισ. από 3 που ζητούσε αρχικά) και με υψηλόεπιτόκιο 3,5% (προσδοκούσε επιτόκιο στο 2,9 με 3%) με την

κρίση που ξέσπασε στον ευρωπαϊκό Νότο λόγω της πορτογαλικής EspiritoSanto, μετά τη δυσκολία αποπληρωμής βραχυπρόθεσμου χρέους της. Όμως, όπως τονίζουν στο «Χ» έμπειροι αναλυτές από το Λονδίνο, το πο-λιτικό ρίσκο είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ελληνική οικονομία καιαυτό αποδεικνύεται και από το υψηλότερο επιτόκιο που πληρώνει από τιςυπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων έχουν μειωθεί πολύ, αλλά παρα-μένουν υψηλότερες σε σχέση με αυτές των άλλων χωρών της Ευρωζώνης. Χώρες του ευρωπαϊκού Νότου όμως με παρόμοια προβλήματα με τα δικάμας δανείζονταν, τουλάχιστον πριν τη νέα κρίση, με πολύ καλύτερουςόρους από τις αγορές. Τα τριετή ομόλογα της Πορτογαλίας είχαν επιτόκιοκάτω από 1,5% ενώ της Ισπανίας κάτω από 1%. Η Ελλάδα, όπως σημει-ώνουν διεθνείς αναλυτές, δανείζεται με υψηλότερο κόστος λόγω της εκλο-γολογίας και της μανίας της αντιπολίτευσης να ζητά σχεδόν κάθε ημέραεκλογές απειλώντας να καταψηφίσει Πρόεδρο της Δημοκρατίας την ερ-χόμενη Άνοιξη. Δεν είναι τυχαίο το ότι ο νέος υπουργός Οικονομίας, αντιλαμβανόμενος τονπολιτικό κίνδυνο, τόνισε χαρακτηριστικά: «Ας λέμε λιγότερα για εκλογέςκαι περισσότερα για το μέλλον της οικονομίας» και ζήτησε από τους πολί-τες να στηρίξουν τις μεταρρυθμίσεις και από τον πολιτικό κόσμο να επι-δείξει σύμπνοια, γιατί, όπως ανέφερε, «στο τέλος, τον λογαριασμό τονπληρώνουμε εμείς και κανείς άλλος».

ΓΙΑΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΜΑΣ «ΔΕΣΟΥΝ» ΜΕ ΝΕΟ ΔΑΝΕΙΟ;Την ίδια ώρα οι δανειστές, συχνά-πυκνά, επαναφέρουν θέμα νέου πακέτουβοήθειας, με την ελληνική κυβέρνηση να αντιστέκεται στις φωνές αυτέςκαι αποκλείει το ενδεχόμενο νέας βοήθειας η οποία θα συνοδεύεται απόέναν ακόμη γύρο σκληρών μέτρων.Γιατί όμως οι Ευρωπαίοι πιέζουν για νέο πακέτο βοήθειας –αν και μικρό-τερο των δύο προηγούμενων που δεν θα ξεπεράσει τα 10 δισ.– το οποίοασφαλώς θα συνοδευθεί με νέο μνημόνιο; Όπως έχει γράψει το «Χ», πριν ακόμη βγούμε στις αγορές, το Βερολίνο καιη Τρόικα ήταν αντίθετοι στο σχέδιο επιστροφής της Ελλάδας στις αγορέςχρέους το 2014, καθώς υπήρχαν ανησυχίες ότι η Ελλάδα θα χαλαρώσειυπερβολικά τις προσπάθειες για την εξυγίανση της οικονομίας.Η Κομισιόν, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ υποστηρίζουν πως η ελληνική κυβέρνησημπορεί να επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος αν βγει από το πρόγραμμαδιάσωσης. Η επιτυχής επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές μειώνει τη δια-πραγματευτική ισχύ της Τρόικας έναντι της ελληνικής κυβέρνησης.Με την οικονομία να είναι έτοιμη να εξέλθει από εξαετή ύφεση και με πρω-

επικαιρότηταΧ

Ενεργειακά αποδοτική καικυκλική οικονομία

Η σωστή οδός προς το μέλλον είναι να κι-νηθούμε προς μια ενεργειακά αποδοτική και κυκλική οικονο-μία. Οι πολιτικές για το Περιβάλλον και το Κλίμα προσφέρουνμεγάλες δυνατότητες για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησηςκαι σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης, που δεν πρέπει να χα-θούν. Τομείς όπως τα απόβλητα και η αποδοτική χρήση τωνπόρων και της ενέργειας στα κτήρια, είναι χαρακτηριστικά πα-ραδείγματα.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Θα ξαναστηριχθούν οι τράπεζεςαν χρειαστεί

Οι ελληνικές τράπεζες, αν χρειαστούν πε-ρισσότερα κεφάλαια μετά την ολοκλήρωση των ευρωπαϊκώνstress test, θα ξαναστηριχθούν από τους επενδυτές. Οι θεσμικοίεπενδυτές μπορεί να κληθούν να συνεισφέρουν και άλλα κε-φάλαια αν χρειαστεί, μετά την ολοκλήρωση των τεστ αντοχήςτης ΕΚΤ τον Οκτώβριο.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΚΛΑΒΟΥΝΗΣΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΤΧΣ

Αισιόδοξη για τηχρηματοοικονομική σταθερότητα

Η γενική μου εκτίμηση σε αυτό το σημείοείναι πως οι απειλές για τη χρηματοπιστωτική σταθερότηταείναι μέτριου και όχι πολύ υψηλού επιπέδου. Η αύξηση τηςμόχλευσης δεν είναι ευρεία. Το πιο σημαντικό πράγμα πουέχουμε κάνει είναι να λάβουμε μέτρα που θα καταστήσουν τοχρηματοοικονομικό σύστημα ισχυρότερο. Αυτή η συλλογή κα-νόνων που θέτουμε σε εφαρμογή θα δουλέψει για τον περιορι-σμό της δημιουργίας ανισορροπιών.

ΤΖΑΝΕΤ ΓΙΕΛΕΝΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ FED

Συντηρούσαμε ένα δαπανηρό καιάδικο σύστημα

Οι λύσεις ήταν μπροστά μας, αλλά είτε δεντις βλέπαμε είτε –ακόμη χειρότερα– δεν θέλαμε ή δεν τολμού-σαμε να τις δούμε. Για πολλά χρόνια συντηρούσαμε ένα κατα-κερματισμένο σύστημα ασφάλισης πολλών ταχυτήτων,δαπανηρό και κυρίως άδικο και αναποτελεσματικό. Στον νέοασφαλιστικό χάρτη που προετοιμάζουμε μεθοδικά, όλα αλλά-ζουν για πάντα, όπως θα αποδειχθεί στη μελέτη του ΚΕΠΕ.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΡΟΥΤΣΗΣΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Page 9: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 9

τογενές πλεόνασμα, η κυβέρνηση έχει πόρους για να καλύψει τους μισθούςκαι τις συντάξεις. Ο δανεισμός είναι αναγκαίος μόνο για την αποπληρωμήτου χρέους των 320 δισ. ευρώ.Εν τω μεταξύ, το μεγαλύτερο μέρος του χρέους βρίσκεται στα χέρια τωνευρωπαίων εταίρων, του ΔΝΤ και της ΕΚΤ. Οπότε, ακόμα και αν η Τρόικαμετατρέψει την Ελλάδα στην πρώτη χώρα που θα δεν θα αποπληρώσει ταχρέη της στην ίδια την κεντρική της τράπεζα, τόσο οι αγορές όσο και οι έλ-ληνες πολίτες έχουν κάποια προστασία.Η Τρόικα φοβάται ότι, καθώς χάνει τον έλεγχο έναντι της ελληνικής κυ-βέρνησης, η χώρα θα διολισθήσει στα λάθη που πυροδότησαν την ευρω-παϊκή κρίση χρέους.Ένα νέο δάνειο είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι η Ελλάδα θαπροχωρήσει με τις απαραίτητες αλλαγές για να εξυγιάνει την οικονομίατης.Έχοντας η Ελλάδα αποδείξει ότι μπορεί και πάλι να αντλήσει κεφάλαιααπό τις αγορές, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς (και η κυβέρνηση) θαμπορέσει να αντισταθεί σε νέα μέτρα λιτότητας και σε νέο πακέτο βοήθειας.Θα έχει τη χρηματοοικονομική ευελιξία και τα περιθώρια για να αντιμε-τωπίσει τις χειρότερες κοινωνικές επιπτώσεις της λιτότητας, μετά μάλι-στα και από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών.

ΑΔΙΑΛΛΑΚΤΗ Η ΤΡΟΪΚΑΌμως χωρίς την παραμικρή διάθεση διαλλακτικότητας απέναντι στην κυ-βέρνηση έφθασε στην Αθήνα η Τρόικα και ήδη κυκλοφορούν φήμες από τοΜέγαρο Μαξίμου, σύμφωνα με τις οποίες ο πρωθυπουργός δέχεται ειση-γήσεις να πει το «όχι» στις απαιτήσεις των εκπροσώπων των δανειστών καινα προσφύγει στις κάλπες τον Οκτώβριο. Ο προβληματισμός που επικρατεί στην Τρόικα και την έχει θέσει σε επι-φυλακή, για να «επαναφέρει στην τάξη» την ελληνική κυβέρνηση, έχει καιπάλι στο επίκεντρό του το αν υπάρχει βούληση να συνεχιστεί η εφαρμογήτου μνημονιακού προγράμματος, το οποίο, παρότι τυπικά φθάνει στο τέλοςτου, εισέρχεται σε μια φάση που απαιτεί, όπως πιστεύουν στην Τρόικα,ισχυρή πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα της κυβέρνησης γιαεφαρμογή πολύ σκληρών μέτρων.Σε αυτήν τη φάση, η Τρόικα θα επιμείνει σε πολύ αυστηρές θέσεις για ζη-τήματα που θεωρούνται «καυτά» από πολιτική άποψη ιδιαίτερα σε μια πα-ρατεταμένη προεκλογική περίοδο. Τέτοια θέματα είναι:

∼Η λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για να καλυφθεί το δημοσιονομικόκενό του 2015, που η Τρόικα έχει αρχικά υπολογίσει σε 2 δισ. Σε αυτά θαπρέπει να περιληφθούν και όλα τα ισοδύναμα μέτρα που θα απαιτηθούνγια να καλυφθούν τα κόστη εφαρμογής δικαστικών αποφάσεων (για δι-καστικούς και ένστολους).∼

Η ολοκλήρωση των διαδικασιών για την απόλυση άλλων 6.500 δημο-σίων υπαλλήλων ως το τέλος του χρόνου, ώστε να συμπληρωθούν συ-νολικά οι 15.000 απαιτούμενες, βάσει του μνημονίου, απολύσεις.∼

Η αντιμετώπιση του νέου κύματος ληξιπρόθεσμων οφειλών στην εφο-ρία, που η Τρόικα θέλει να γίνει με την επιτάχυνση των πλειστηριασμών,ενώ η κυβέρνηση επιμένει να δοθεί μία ακόμη ευκαιρία στους φορολο-γουμένους, με μια ευνοϊκή ρύθμιση με περισσότερες δόσεις.∼

Οι αλλαγές στη νομοθεσία για τον συνδικαλισμό, με δυσκολότερο πλαί-σιο έγκρισης απεργιών και καθιέρωση της δυνατότητας των εργοδοτώννα προσφύγουν σε ανταπεργία (lock out).∼

Το νέο «πακέτο» για το ασφαλιστικό, που δεν θα περιλαμβάνει μέτραμόνο για τις επικουρικές συντάξεις, αλλά θα φέρει περικοπές και στιςκύριες συντάξεις, εάν διαπιστωθεί από αναλογιστική μελέτη ότι υπάρχειτέτοια ανάγκη.

Πλεονέκτημα η νόμιμη υπόστασητης Κύπρου

Η νόμιμη υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι το «πιοπολύτιμο αγαθό», διότι το μεγαλύτερο πλεονέκτημά μας είναιαυτό ακριβώς, η διεθνής νομική προσωπικότητα της Κυπρια-κής Δημοκρατίας, ως κυρίαρχου κράτους-μέλους του ΟΗΕ, ωςκράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωζώνης.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Φτώχεια για όλους εγγυάται τοελάχιστο εισόδημα

Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα που συζητά το Υπουργείο Ερ-γασίας με την Τρόικα, με τον τρόπο και τις προϋποθέσεις πουθα εφαρμοστεί και με τα εξευτελιστικά χαμηλά επίπεδα δη-μοσίων πόρων που προβλέπεται να διατεθούν, θα αφορά ελά-χιστους και το μόνο που θα εγγυάται θα είναι η φτώχεια γιαόλους. Στην ουσία η κυβέρνηση θα θέτει τους κατώτατουςόρους διαβίωσης και θα επιδοτεί την επί μακρόν διατήρησήτους.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΡΑΤΟΥΛΗΣΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΕΚΕ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

Ενιαίο μισθολόγιο για όλους

Αν σε κάποιο ΝΠΔΔ δεν απογραφούν οιυπάλληλοί του, να ξέρουμε πόσο πληρώνονται, θα υπάρξουνπρόστιμα. Το Ενιαίο Μισθολόγιο δεν είναι και τόσο ενιαίο.Υπάρχουν υπάλληλοι που παίρνουν υπέρογκους μισθούς. Στιςπερισσότερες των περιπτώσεων, πρόκειται για υπαλλήλουςφορέων Ύδρευσης και Αποχέτευσης, που βρίσκονται κάτω από«δημοτικές ομπρέλες».

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣΥΠΟΥΡΓΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ

Να ανοίξουν τα μαγαζιά τιςΚυριακές στην Αθήνα

Μία περιοχή είναι η Αττική, δηλαδή τοιστορικό κέντρο της Αθήνας, το οποίο έχει ορισθεί, έχει οριο-θετηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού. Είναι δυνατόν να έρ-χονται 500.000 τουρίστες και να μην έχουμε μαγαζιά τιςΚυριακές ανοιχτά; Δηλαδή, η Αθήνα είναι η μόνη πρωτεύουσαπου τα μαγαζιά δεν είναι ανοιχτά.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΓΙΑΚΟΥΜΑΤΟΣΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Page 10: ΧΡΗΜΑ #404

10 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

επενδυτικό αφιέρωμαΧ

ΣΥΓΚΡΑΤΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ

ΓΙΑ ΤΟ Β’ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Page 11: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 11

Tο τέλος του πρώτου εξαμήνουβρήκε το Ελληνικό Χρηματιστήριουψηλότερα από την αρχή του

έτους, κλείνοντας θετικά ένα πολύ δύ-σκολο εξάμηνο από πλευράς χρηματοδο-τικών αναγκών και διαχείρισης νέων. Η διπλή εκλογική αναμέτρηση του Μαΐουναι μεν δημιούργησε κάποιες αναστολέςστη δραστηριότητα των περισσότερωνεπενδυτικών κεφαλαίων, όμως ο απολογι-σμός είναι θετικός, αφού η κινητικότηταστην εγχώρια αγορά ήταν έντονη και δημι-ούργησε μια καλή «μαγιά» για τη συνέχεια. Η ολοκλήρωση του πρώτου εξαμήνου τουέτους άφησε σημαντικό απολογισμό,καθώς συντελέστηκαν μεγάλες αντλήσειςκεφαλαίων (με ΑΜΚ και ομόλογα), ενσω-ματώθηκε στην αγορά ο πολιτικός κίνδυ-νος λόγω των διπλών εκλογών του Ιουνίουχωρίς και να έχει εκλείψει λόγω της προ-εδρικής εκλογής, ενώ σημειώθηκαν γεω-πολιτικές αναταραχές σε διάφορα σημεία(Συρία, Ουκρανία, Τουρκία, Ιράκ). Έτσι, τασημαντικά κέρδη του πρώτου τριμήνου(+15% για τον Γενικό Δείκτη) εξανεμίστη-καν σχεδόν στο εξάμηνο (+4,4%), αποτυ-πώνοντας υψηλή μεταβλητότητα. Η αγορά στη διάρκεια των πρώτων έξιμηνών κατέγραψε ανώτερη τιμή στις1.369,56 μονάδες (+17,79% από τιςαρχές του έτους). Όμως οι αυξήσεις κε-φαλαίου των τραπεζών, η συνεχής έξοδοςτων εισηγμένων στις αγορές, το πολιτικόρίσκο, συνέβαλαν στον περιορισμό τωναρχικών κερδών της αγοράς και των μετο-χών από τα υψηλά των 1.370 μονάδων.Το πρώτο εξάμηνο για την αγορά έκλεισεμε κέρδη για τον Γενικό Δείκτη της τάξηςτου 4,44%, χωρίς μεγάλες εξάρσεις σταχαρτιά του 25άρη. Είναι χαρακτηριστικό το ότι μετοχές όπωςτα ΕΛΠΕ, η Εθνική, η Coca Cola κ.ά., μπή-καν στο δεύτερο και καθοριστικότερο εξά-μηνο του έτους από χαμηλότερη αφετηρίασε σχέση με το ξεκίνημα της χρονιάς. Ηπτώση για τη μετοχή της Εθνικής έφθασετο 30,65%, της Eurobank το 33,27%, τωνΕΛΠΕ το 23,75%, της Coca Cola το19,40%.

Σημαντικές ήταν οι αποδόσεις για τονΟΠΑΠ (+34,44%), την «Ελλάκτωρ»(+29,56%), τη MIG (+ 27,30%), τη Eu-robank Properties (+28,72%), τη Folli Follie(+24,36%) και την «Τιτάν» (+19,60%). Ση-μειωτέον, ότι οι παραπάνω μετοχές κατα-γράφουν απώλειες πάνω από 10% σεπολλές περιπτώσεις από τα υψηλά πουκατέγραψαν μέσα στη χρονιά.Στο πρώτο εξάμηνο του 2014 οι εισηγμέ-νες άντλησαν 8,5 δισ. ευρώ από την αγοράσε νέες εκδόσεις μετοχών, 8,3 δισ. ευρώσε ομολογιακές εκδόσεις –μεταξύ αυτώνκαι τα 3 δισ. ευρώ της Ελληνικής Δημο-κρατίας– και 16,1 δισ. ευρώ σε εκδόσειςεντόκων γραμματίων, αν και πολλές απόαυτές αποτελούσαν αναχρηματοδοτήσειςυφιστάμενων εκδόσεων. Οι ισχυρές εισηγμένες επιχειρήσεις έχουναξιοποιήσει στο μέτρο του δυνατού το πα-ράθυρο ευκαιρίας που δημιουργεί ο πυρε-τός για νέες εκδόσεις. Η κεφαλαιοποίησητου χρηματιστηρίου αυξήθηκε στα 80 δισ.ευρώ, από 67 δισ. ευρώ στο ξεκίνημα τηςχρονιάς, με τη μέση ημερήσια αξία συναλ-λαγών να εμφανίζεται αυξημένη κατά 74%,στα 150 εκατ. ευρώ.

ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΚΑΝΟΥΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Οι ξένοι επενδυτές κατέχουν πλέον το60,4% της κεφαλαιοποίησης του ελληνι-κού χρηματιστηρίου, από 49,6% που ήτανστο τέλος του 2013. Επιπλέον, πραγματο-ποιούν το 64,5% της μέσης ημερήσιαςαξίας συναλλαγών έναντι του 50,3% του2013.Αυξημένη ρευστότητα προκάλεσαν και οιαναδιαρθρώσεις χαρτοφυλακίων που πα-ρακολουθούν διεθνείς δείκτες, στουςοποίους συμμετέχουν ελληνικές μετοχές.

ΑΝΑΚΟΠΗ ΡΟΩΝ ΤΟΝ ΙΟΥΝΙΟ

Όμως κατά τον Ιούνιο καταγράφηκε ση-μαντική ανακοπή ροών ξένων κεφαλαίωνπρος ελληνικές μετοχές, γεγονός πουοδήγησε τον Γενικό Δείκτη σε μίνι διόρ-θωση και σε μείωση των συναλλαγών.

Πάντως, παρά το θετικό πρώτο εξάμηνο,το Χ.Α. αναδείχθηκε τον Ιούνιο το τρίτο πιοασταθές χρηματιστήριο σε ολόκληρο τονκόσμο σύμφωνα με έρευνα του BespokeInvestment Group, μετά την Αργεντινή καιτο Ντουμπάι.Το Χ.Α. ήταν πιο ασταθές και από το χρη-ματιστήριο της Βουλγαρίας, που προβλη-ματίζεται από την τραπεζική αναταραχήστη χώρα.

Η ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ Χ.Α.

Με συνολική κεφαλαιοποίηση 79 δισ. ευρώγια τις εισηγμένες, το p/e της ελληνικήςαγοράς με βάση τα κέρδη του 2013 υπο-λογίζεται σε τουλάχιστον 30 φορές, ενώ οιξένοι αναλυτές το τοποθετούν ακόμη υψη-λότερα (40-46 x), υπολογίζοντας στα προ-βλεπόμενα κέρδη του 2014 μόνο τιςεταιρείες του MSCI Greece. Το premium της ελληνικής αγοράς είναιτεράστιο αν αναλογιστεί πως για το 2014το μέσο P/E παγκοσμίως υπολογίζεται απότην Bank of America Merrill Lynch σε 15,2φορές. Από την άλλη, το Χ.Α. εξακολουθείνα παρουσιάζει discount αν συγκριθεί μετις ανεπτυγμένες αγορές της Δύσης ωςπρος την κεφαλαιοποίηση προς το ΑΕΠ.Στο Χρηματιστήριο Αθηνών η σχέση χρη-ματιστηριακής αξίας /ΑΕΠ ανέβηκε από τις10 φορές το 2012 στις 40 φορές σήμερα,λόγω κυρίως της ανακεφαλαιοποίησηςτων τραπεζών, όμως ο μέσος όρος τωνευρωπαϊκών αγορών φτάνει τις 70 φορές. Η εικόνα βελτιώνεται αισθητά από το 2015,όταν με βάση τις ίδιες εκτιμήσεις οι δέκαμετοχές του MSCI Greece θα είναι δια-πραγματεύσιμες 16,6 φορές τα κέρδητους αλλά και πάλι θα είναι ως και 60%ακριβότερες από όλες τις υπόλοιπες ανε-πτυγμένες ή αναδυόμενες αγορές.

ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΑΣ ΝΕΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

Οι περισσότεροι χρηματιστηριακοί παρά-γοντες εκτιμούν ότι η υπερβάλλουσα ρευ-στότητα στις ξένες αγορές θα στραφεί

Η ακτινογραφία του α’ εξαμήνου του 2014

Page 12: ΧΡΗΜΑ #404

12 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

προς την ελληνική κεφαλαιαγορά αν δουνότι οι ελληνικές εισηγμένες εμφανίζουνβελτίωση μεγεθών και περιοριστεί το πολι-τικό ρίσκο. Ο συνωστισμός των επενδυτικών φορέωνγια ελληνικούς τίτλους που καταγράφηκεστο roadshow της Ν. Υόρκης, δημιουργείβάσιμες προσδοκίες για έναν νέο κύκλοτοποθετήσεων στο ελληνικό χρηματιστή-ριο μετά το φθινόπωρο, λαμβάνοντας υπ’όψιν την αναμενόμενη εξασθένηση των συ-ναλλαγών την καλοκαιρινή περίοδο. Για τοπροσεχές διάστημα, το πιθανότερο είναινα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα ο πήχηςτων προσδοκιών.Ο τουρισμός, το real estate, η ενέργεια, οιτράπεζες και τα logistics βρίσκονται στοεπίκεντρο του ενδιαφέροντος αμερικανι-κών funds, όπως καταγράφηκε στο τρίτοδιεθνές roadshow της ΕΧΑΕ στη ΝέαΥόρκη.Σύμφωνα τόσο με τον πρόεδρο του Ελλη-νοαμερικανικού Επιμελητηρίου, Σίμο Ανα-στασόπουλο, όσο και με τον διευθύνοντασύμβουλο της ΕΧΑΕ και πρόεδρο του Χ.Α.,

Σ. Λαζαρίδη, προς το τέλος της χρονιάςθα υπάρξουν εισροές κεφαλαίων οι οποίεςθα αποτυπώσουν εμπράκτως το αυξημένοενδιαφέρον των αμερικανών επενδυτώνγια την ελληνική οικονομία.Τα funds που συμμετείχαν φέτος στο road-show στις ΗΠΑ ήταν νέα σε ποσοστό άνωτου 60%, ενώ καταγράφηκε μεγάλη πα-ρουσία, με τη συμμετοχή 81 funds και 160αναλυτών, και έγιναν 543 συναντήσεις μετους εκπροσώπους των ελληνικών εισηγ-μένων εταιρειών.

ΜΕΓΑΛΟΕΠΕΝΔΥΤΕΣ ΣΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ

Η καλή εικόνα που επικράτησε στην αγοράομολόγων ενίσχυσε την ψυχολογία τωνεπενδυτών στο Χ.Α. Τα ελληνικά ομόλογααπέφεραν κέρδη 30% από την αρχή τηςφετινής χρονιάς έως τις 16 Ιουνίου, πουείναι τα μεγαλύτερα στην ευρωζώνη, σύμ-φωνα με τους παγκόσμιους δείκτες ομο-λόγων του Bloomberg.

Οι μεγαλύτεροι επενδυτές του κόσμου εμ-πιστεύονται τα ελληνικά κρατικά ομόλογα.Η χρηματοπιστωτική εταιρεία Prudential Fi-nancial έχει στο χαρτοφυλάκιό της ελλη-νικά ομόλογα που λήγουν σε πέντε χρόνιαή λιγότερο. Η εταιρεία διαχείρισης ενεργητικού JupiterAsset Management αυξάνει τις θέσεις τηςσε ελληνικούς τίτλους, ενώ η εταιρεία Fi-delity Worldwide Investment δήλωσε ότικτίζει σταθερά μεγαλύτερες θέσεις το τε-λευταίο εξάμηνο. Οι συγκεκριμένοι επενδυτές, που έχουνενεργητικό μεγαλύτερο από 1,4 τρισ. δολ.,έχουν προστεθεί στις γραμμές άλλωνεπενδυτών –όπως των εταιρειών Invesco,BlackRock και Legal & General InvestmentManagement– που κατέχουν ελληνικόχρέος.

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ…

Το πρόσημο του ελληνικού χρηματιστη-ρίου στο δεύτερο εξάμηνο θα κριθεί απότα εξής: την ουσιαστική πρόοδο των με-

επενδυτικό αφιέρωμαΧ

Μετοχές Κλείσιμο Κλείσιμο Μεταβολή30/6/2014 31/12/2013

Alpha Bank 0,680 0,631 +7,77%Coca Cola HBC 16,91 20,98 -19,40%Eurobank 0,369 0,553 -33,27%Eurobank Properties 8,65 6,72 +28,72%Folli Follie 29,10 23,40 +24,36%Jumbo 11,96 11,10 +7,74%MIG 0,485 0,381 +27,30%Motor Oil 7,74 8,22 -5,84%ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ 3,70 3,22 +14,91%ΔΕΗ 11,29 10,80 +4,54%Εθνική 2,67 3,85 -30,65%Ελλάκτωρ 4,12 3,18 +29,56%ΕΧΑΕ 8,30 8,00 +3,75%ΕΛΠΕ 5,78 7,58 -23,75%ΕΥΔΑΠ 9,40 8,85 +6,21%Ιντραλότ 2,02 1,84 +9,78%ΜΕΤΚΑ 12,90 11,46 +12,57%Μυτιληναίος 6,08 5,68 +7,04%ΟΛΠ 18,40 17,36 +5,99%ΟΠΑΠ 13,00 9,67 +34,44%ΟΤΕ 10,80 9,67 +11,69%Πειραιώς 1,62 1,53 +5,88%Τέρνα Ενεργειακή 3,98 3,83 +3,92%Τιτάν 23,68 19,80 +19,60%

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΟΥ FTSE-25ΣΤΟ Α’ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014

Γενικός Δείκτης +4,44%FTSE/Χ.Α Large Cap +1,9%FTSE/Χ.Α Mid Cap -3,0%Ακίνητης Περιουσίας +21,7%Βιομηχανικά Προϊόντα +1,7%Εμπόριο +24,1%Κατασκευές +20,3%Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας +6,5%Μέσα Ενημέρωσης +36,4%Πετρέλαιο -15,6%Προσωπικά Προϊόντα +11,1%Πρώτες Ύλες -1,3%Ταξίδια +31,0%Τηλεπικοινωνίες +11,7%Τρόφιμα -19,4%Τράπεζες -6,1%Τεχνολογία +26,1%Υγεία -6,7%Χημικά +5,9%Χρηματοοικονομικές +10,3%Υπηρεσίες

Η ΠΟΡΕΙΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ

ΣΤΟ Α’ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014

Page 13: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 13

ταρρυθμίσεων με κορυφαίες τις αποκρατι-κοποιήσεις, την υπέρβαση της τραπεζικήςεσωστρέφειας με την αποφασιστική αντι-μετώπιση του προβλήματος των «κόκκινωνδανείων», ώστε να ξεπεραστούν ανώδυνατα φθινοπωρινά stress test, τις διαπραγμα-τεύσεις για το χρέος και φυσικά την πολι-τική κατάσταση.

ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Το κλίμα έχει χαλάσει στη χρηματιστη-ριακή αγορά μετά τη δημοσιοποίηση τηςέκθεσης του ΔΝΤ, η οποία ήταν αρνητικήγια τις τράπεζες, καθώς προσδιόριζε κε-φαλαιακό έλλειμμα 6 δισ. ευρώ, ενώ και οιτζίροι υποχώρησαν αισθητά, γεγονός πουαποτυπώνει ότι η αγορά έχασε τη δυνα-μική της.Επιπλέον, η φιλολογία για πιθανό κούρεμαμέρους των επιχειρηματικών δανείων, σεσυνδυασμό με την αναμόρφωση του πτω-χευτικού κώδικα ώστε να δρομολογηθεί ηδιαδικασία αναδιάρθρωσης βιώσιμων επι-χειρήσεων, δημιούργησε κλίμα αβεβαιότη-τας για τις τράπεζες, που θα κληθούνοριστικά να απεμπολήσουν κάποιου ύψουςαπαιτήσεις τους, ενόψει μάλιστα των νέωνstress test του φθινοπώρου.Εν τω μεταξύ, ο νέος διοικητής της Τρά-πεζας της Ελλάδος, κ. Γιάννης Στουρνά-ρας, μιλώντας στη Βουλή ανέβασε τούψος των «κόκκινων δανείων» στα 77 δισευρώ. Στον τραπεζικό κλάδο, με την αυξημένηβαρύτητα στους δείκτες, η έκθεση τηςS&P όπου κατηγοριοποιεί το ελληνικό τρα-πεζικό σύστημα στην υψηλότερη κατηγο-ρία ρίσκου επιδεινώνει τις ανησυχίεςενόψει των stress test της ΕΚΤ το προσε-χές φθινόπωρο. Οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών θακινηθούν μεταξύ 2,5 με 5,5 δισ. στα stress

test της ΕΚΤ και η εξέλιξη αυτή βάζει σεανησυχία τους επενδυτές και αποδεικνύειότι ίσως χρειαστεί και τρίτο κύμα ανακεφα-λαιοποίησης.Ένα από τα βασικά προβλήματα της αγο-ράς είναι τα διστακτικά βήματα της κυβέρ-νησης σε ό,τι αφορά τη συνέχιση τωνμεταρρυθμίσεων.Το βασικό μεσοπρόθεσμο θέμα, πλέον,της ελληνικής οικονομίας είναι η αναδιάρ-θρωση του χρέους. Η συζήτηση αναμένε-ται να ξεκινήσει τον Αύγουστο και είναιπολύ πιθανό να συνδεθεί και με τη διεξα-γωγή των «τεστ αντοχής» των ευρωπαϊκώντραπεζών το φθινόπωρο.

ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ Ο ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

Σε αυτό το χρονικό διάστημα αναμένεταινα ξεκινήσουν και οι «ζυμώσεις» για τηνεκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, ξανα-βάζοντας τον πολιτικό παράγοντα στην ει-κόνα. Αν και οι εκλογές τον Μάρτιο του2015 είναι το σενάριο που επί του παρόν-τος φαίνεται να έχει τις περισσότερες πι-θανότητες, η ύπαρξη πολλώνανεξάρτητων βουλευτών αφήνει χώρο καιγια το ενδεχόμενο αποφυγής της προσφυ-γής στις κάλπες.Ο κύριος κίνδυνος –καθώς η δραστηριό-τητα ανακάμπτει– είναι η εκ νέου παρουσίαπολιτικής αβεβαιότητας. Και ένα τέτοιο εν-δεχόμενο δεν μπορεί να αποκλειστεί στο

παρόν στάδιο. Το αποτέλεσμα των πρό-σφατων εκλογών αυξάνει τον κίνδυνο η κυ-βέρνηση να αποτύχει να συγκεντρώσει τηναπαραίτητη πλειοψηφία για την εκλογή τουεπόμενου Πρόεδρου της Δημοκρατίας τονΦεβρουάριο του 2015, και ένα τέτοιο ενδε-χόμενο θα οδηγήσει σε εκλογές.Ο κίνδυνος της πολιτικής ασυνέχειας θαμπορούσε να μειώσει την άφθονη ροή κε-φαλαίων προς την Ελλάδα, αν και είναι δύ-σκολο να επανέλθει στα επίπεδα του 2012,και θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξησητης προληπτικής αποταμίευσης και σεεκροή καταθέσεων. Τέτοια φαινόμεναμπορεί να βλάψουν την εύθραυστη ανά-καμψη, που βρίσκεται σε εξέλιξη. Το τελευταίο τετράμηνο έχουν μπει στοχρηματιστήριο σημαντικά χρήματα από τοεξωτερικό. Ωστόσο, η συμπεριφορά τηςκυβέρνησης μετά τις εκλογές έχει φοβίσειπολύ κάποιους επενδυτές.Κάποια νέα στον τομέα των ιδιωτικοποι-ήσεων και γενικά προς την κατεύθυνσητης πολιτικής σταθερότητας θα μπορού-σαν να βοηθήσουν πολύ την κατάσταση.Αν συνεχιστεί η σημερινή αβεβαιότητα γιατο πότε θα πάμε στις επόμενες εκλογές,αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικάτα νέα κεφάλαια που μπήκαν στο χρηματι-στήριο.

Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Οι αισιόδοξοι προσδιορίζουν την επόμενηκορυφή στην ζώνη μεταξύ των 1.400-1.450μονάδων. Η ανοδική διάσπαση των 1.400μονάδων, παρόλο που είναι λιγότερο πι-θανή, θα αναιρέσει το καθοδικό σενάριοκαι θα μας οδηγήσει στις 1.600 μονάδες. Οι απαισιόδοξοι βλέπουν την αγορά ναυποχωρεί έως και τα επίπεδα των 1.050-1.000 μονάδων. Χ

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ Ο ΥΠ.ΑΡΙΘΜΟΝ 1 ΚΙΝΔΥΝΟΣΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

(σε δισ. ευρώ)

Δεκέμβριος 2013 60,1Ιανουάριος 2014 60,8Φεβρουάριος 2014 67,4Μάρτιος 2014 70,2Απρίλιος 2014 64,5Μάιος 2014 70,9Ιούνιος 2014 79,9

Η ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΤΟΥ Χ.Α.

(Ποσά σε εκατ. ευρώ)

Δεκέμβριος 2013 2.161,9Ιανουάριος 2014 2.155,6Φεβρουάριος 2014 1.771,7Μάρτιος 2014 2.520,8Απρίλιος 2014 3.229,3Μάιος 2014 4.890,3Ιούνιος 2014 3.580,1

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

(χωρίς τη συμμετοχή του ΤΧΣ)(χωρίς τη συμμετοχή του ΤΧΣ)

Δεκέμβριος 2013Δεκέμβριος 2013 49,6%49,6%Ιανουάριος 2014Ιανουάριος 2014 49,9%49,9%Φεβρουάριος 2014Φεβρουάριος 2014 51,5%51,5%Μάρτιος 2014Μάρτιος 2014 52,9%52,9%Απρίλιος 2014Απρίλιος 2014 54,8%54,8%Μάιος 2014Μάιος 2014 60,4%60,4%

H ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΤΩΝ ΞΕΝΩΝ

ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΣΤΗΝΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ

ΤΟΥ Χ.Α.

Page 14: ΧΡΗΜΑ #404

Το παραμύθι της ρευστότητας… Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας υπουργός Οικονομικών, ο Γ. Πα-πακωνσταντίνου, ο οποίος τακτικά μετά από συσκέψεις με τραπεζί-τες έλεγε μπροστά στις κάμερες το «παραμύθι» της διοχέτευσηςρευστότητας από τις τράπεζες στην πραγματική οικονομία. Το ίδιο«παραμύθι» μάς είπαν και οι επόμενοι υπουργοί Οικονομικών. Τις τελευταίες εβδομάδες τραπεζίτες και υπουργοί της κυβέρνη-σης συνεχίζουν το «παραμύθι» του Παπακωνσταντίνου, καλλιερ-γώντας και πάλι προσδοκίες ότι θα πέσουν πάνω από 10 δισ. ευρώστην αγορά από τις τράπεζες. Οι τράπεζες μάλλον θα χρειαστούν νέες αυξήσεις κεφαλαίου, ενό-ψει των stress test, τον ερχόμενο Οκτώβριο. Το «παραμύθι» της ρευστότητας θα συνεχιστεί, αλλά μην τους πι-στεύετε.

Η σημερινή Ελλάδα χωρίζεται σε δύο φυλές: Σε αυτή που είναιστο Δημόσιο, ορίζει τους νόμους και ασκεί εξουσία, και σε μια με-γαλύτερη αλλά αδύναμη και δυναστευόμενη, έξω από το Δημόσιο.Την ώρα δηλαδή που η κοινωνία μετρά 1,5 εκατ. ανέργους, 3 εκατ.ανασφάλιστους και μια κατεστραμμένη αγορά εργασίας στον ιδιω-τικό τομέα, με εργαζομένους που πληρώνονται ύστερα από ένανχρόνο ακόμα και σε είδος, κύριο μέλημα των κομμάτων της συγκυ-βέρνησης είναι η μισθολογική αποκατάσταση των ένοπλων και τωνένστολων. Ποιος θα πληρώσει το μάρμαρο; Μα φυσικά ο μα…κας ο ιδιώτης φορολογούμενος!

Για να καταλάβουν κάποιοι ανεύθυνοι στην Ελλάδα που εύχονται«να ήμασταν καλύτερα Αργεντινή». Για 1,3 δισ. ευρώ κινδυνεύει μενέα χρεοκοπία, όταν για παράδειγμα ο προϋπολογισμός της περι-φέρειας Αττικής είναι γύρω στα 2 δισ. ευρώ!

Ποια Κυανή Ακτή και ποιο Μόντε Κάρλο;Οκτακόσια ευρώ για ένα δωμάτιο σε ξενοδοχείο τέταρτης κατηγο-

ρίας. Σαράντα ευρώ η ξαπλώστρα. Πληρότητα που αγγίζει το 80%για τον Ιούλιο και το 100% για τον Αύγουστο. Μεγάλα deal και συμ-φωνίες για αγοραπωλησίες σε σπίτια και εκτάσεις. Αυτά στο ανεξάρτητο, οικονομικά, «κρατίδιο» της Μυκόνου.

Μείωσαν 50% μισθό υπαλλήλου που κατήγγειλε διαφθορά!Υπάλληλος του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης κατήγγειλε παράτυπεςδιαδικασίες στον δήμο, όπως τη χορήγηση διαφορετικών πιστοποι-ητικών με τον ίδιο αριθμό πρωτοκόλλου!Αντί όμως να υπάρξει έλεγχος των καταγγελιών, της επιβλήθηκαντέσσερις πειθαρχικές κυρώσεις, μεταξύ των οποίων και μείωση μι-σθού, από τα ίδια πρόσωπα εναντίον των οποίων στρέφονταν οι κα-ταγγελίες της.

Σε μια ασπρόμαυρη ταινία του 1960, ο Νίκος Κούρκουλος εξαπα-τούσε ανέργους τάζοντάς τους δουλειά στο εξωτερικό, αποτυπώ-νοντας την κατάσταση της εποχής. Πενήντα χρόνια μετά, η ΕΛΑΣ ανακάλυψε κομπίνα εξαπάτησης του-λάχιστον 2.000 ανέργων. Τους έταζαν δουλειά στο εξωτερικό με μεγάλους μισθούς!

Αυτό κι αν δεν είναι «success story»:Δύο Έλληνες εξαπάτησαν 360.000 Γερμανούς και τους «έφαγαν»36 εκατ. με ανύπαρκτες κληρώσεις και λοταρίες έναντι μηνιαίαςσυνδρομής 29,9 ευρώ.

1.600 νεκροί Κινέζοι κάθε μέρα λόγω υπερκόπωσης!«Πάνω στα γραφεία» τους πεθαίνουν περίπου 600.000 Κινέζοι ερ-γαζόμενοι κάθε χρόνο!

Ο Απόστολος Γκλέτσος δημιουργεί νέο κόμμα, την «Τελεία», μεάμεσο συνεργάτη τη Σεμίνα Διγενή.Απόστολε, σώσε μας!

ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟ

Οι συνδικαλιστές της ΔΕΗ, με επικεφαλήςτον γνωστό και μη εξαιρετέο κ. Φωτό-πουλο, σε ένα πανό τους γράφουν ότι ηΔΕΗ αποτελεί εθνική περιουσία και δενπωλείται. Στην πρόσφατη ιστορία της πολιτικής καιοικονομικής μας ζωής δεν είναι ούτε ηπρώτη αλλά (δυστυχώς) δεν θα είναι ούτεη τελευταία φορά που μια ομάδα βολεμέ-νων ανάμεικτη με άτομα με ιδεολογικέςαγκυλώσεις καλύπτονται πίσω από το συ-ναίσθημα, επικαλούνται το «εθνικό» στοι-χείο, προκειμένου να διατηρήσουν τα

κεκτημένα τους, υποστηρίζοντας τη δι-αιώνιση μιας μονοπωλιακής ή αναχρονι-στικής κατάστασης. Θυμάμαι τους συνδικαλιστές της Πειραϊ-κής Πατραϊκής στις αρχές της δεκαετίας

του 1980, που με πορείες προς τη Βουλήκαι τα αρμόδια υπουργεία προσπαθού-σαν να πείσουν την κοινή γνώμη να απο-τρέψει το κλείσιμο του «εθνικού» μαςκατασκευαστή σεντονιών. Μετά βάφτισαν«εθνικά» τα λεωφορεία, τον ΟΤΕ, την Em-poriki, τα ΕΛΠΕ κ.ά. Τώρα βαφτίζουν«εθνική» τη ΔΕΗ. Το ερώτημα είναι με ποιο δικαίωμα και μεποια νομιμοποίηση οι εργατοπατέρες τουσυνδικαλιστικού συστήματος, εδώ και δε-καετίες, χρίζουν εαυτούς θεματοφύλακεςτης εθνικής μας περιουσίας;

Η «ΕΘΝΙΚΟΦΡΟΣYΝΗ»ΤΩΝ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΩΝ ΜΑΣ

14 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

Page 15: ΧΡΗΜΑ #404

The Greece Conference 2014Tuesday 23 September 2014 - Athens

Following on from last year’s success, the Euromoney Greece Conference will re-examine a Greece that is further along its path to recovery; a Greece that has exceeded its 2013 budget target and is regaining access to the capital markets. We are delighted to welcome Horst Reichenbach, Head of the Task Force for Greece, European Commission as our keynote interviewee. The event will bring together Greek and EU policymakers and connect international investors with key private and public sector stakeholders, offering an unparalleled platform to hear about the real investment opportunities in Greece.

To apply for your free* place and for more information, visit:www.euromoneyconferences.com/greece

* Euromoney has the right to decide eligibility for attendance at the Conference and reserves the right to refuse entry

Page 16: ΧΡΗΜΑ #404

16 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

Η απειλή της «ωρολογιακής βόμβας» των μη εξυπηρετούμενων δανείων

επενδυτικό αφιέρωμαΧ

ΤΡΑΠΕΖΕΣΚΑΙ ΤΡΙΤΗ

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ;

Page 17: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 17

Έρχονται νέες αυξήσεις κεφαλαίουτων τραπεζών; Μια μερίδα χρη-ματιστών δηλώνουν στο «Χ» με σι-

γουριά ότι θα υπάρξει και τρίτηανακεφαλαιοποίησή τους. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι ελληνικές τράπεζεςθα χρειαστούν επιπλέον κεφάλαια 6 δισ.ευρώ. Αυτό αποτελεί το πιο απαισιόδοξοσενάριο. Το καλό σενάριο είναι να προκύ-ψουν γύρω στα 2-2,5 δισ. ευρώ από ταstress test της ΕΚΤ. Οι ξένοι επενδυτές επένδυσαν πάνω από 7δισ. ευρώ στις αυξήσεις κεφαλαίου τωντραπεζών και τώρα βλέπουν ότι οι τράπε-ζες θα χρειαστούν και νέα κεφάλαια.

ΒΑΡΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ

Οι ελληνικές τράπεζες το προηγούμενοδιάστημα προσέλκυσαν το επενδυτικό εν-διαφέρον μεγάλων διεθνώς επενδυτικώνονομάτων. Και ο Τζορτζ Σόρος και ο Τζον Πόλσον καιη Pimco (ο μεγαλύτερος διαχειριστής ομο-λόγων παγκοσμίως) πόνταραν στις ελληνι-κές τράπεζες. Είχαμε τοποθετήσεις μεγάλων διεθνώνfunds και ισχυρών κερδοσκόπων παγκο-σμίως, όπως ο Τζορτζ Σόρος στην Εθνική ήο Τζον Πόλσον στην Alpha και την Πει-ραιώς, η Blackrock και η Blackstone, αλλάκαι η Pimco στην Εθνική και τη Eurobank. Στην Εθνική τοποθετήθηκε η αφρόκρεμαξένων επενδυτών στην αύξηση μετοχικούκεφαλαίου. Ανάμεσα στους ξένους επενδυτές που το-ποθετήθηκαν στην ΑΜΚ περιλαμβάνονται ηPimco, ο Τζορτζ Σόρος, το κράτος τουΆμπου Ντάμπι, η Norges Bank, το Och-ZiffCapital Management, το York Capital, ηBlackrock, το Fidelity και η JP Morgan. H Pimco, το μεγαλύτερο fund διαχείρισηςομολόγων του κόσμου, μπήκε και στην αύ-ξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Eu-robank. Απέκτησε περίπου το 1% τουμετοχικού της κεφαλαίου της Eurobank καιαποτελεί πλέον έναν από τους πέντε κορυ-φαίους μετόχους της τελευταίας, μετά τηνκοινοπραξία των επενδυτών υπό την κανα-δική Fairfax του Prem Watsa. Είναι σίγουρα ασυνήθιστο να βλέπουμε τηνPimco να αποκτά μια εξέχουσα θέση σεμια σχετικά υψηλού ρίσκου αύξηση κεφα-λαίου, καθώς από τα συνολικά υπό διαχεί-ριση κεφάλαια του 1,94 τρισ. δολ. πουδιαθέτει, μόλις τα 9 δισ. δολ. είναι επενδε-δυμένα σε μετοχές, αφού είναι γνωστή ηπροτίμησή της στα ομόλογα.

ΝΕΑ ΒΑΡΗ

Οι ελληνικές τράπεζες με περίπου 80 δισ.ευρώ προβληματικά δάνεια (Ελλάδα καιεξωτερικό), δηλαδή ποσό που αντιστοιχείστο 40% των δανείων στην Ελλάδα ίσωςχρειαστεί να σηκώσουν και το βάρος μέ-ρους των επιχειρηματικών δανείων, πουανέρχονται στα 42 δισ. ευρώ. Ο νέος διοικητής της ΤτΕ, Γ. Στουρνάρας,με υπόδειξη της Τρόικας, ζητά από τις τρά-πεζες, εμμέσως πλην σαφώς, να «τραβή-ξουν την πρίζα στις μη βιώσιμεςεπιχειρήσεις». Η φιλολογία για πιθανό «κούρεμα» μέρουςτων επιχειρηματικών δανείων, σε συνδυα-σμό με την αναμόρφωση του πτωχευτικούκώδικα ώστε να δρομολογηθεί η διαδικα-σία αναδιάρθρωσης βιώσιμων επιχειρή-σεων, δημιούργησε κλίμα αβεβαιότηταςγια τις τράπεζες, που θα κληθούν οριστικάνα απεμπολήσουν κάποιου ύψους απαιτή-σεις τους, ενόψει μάλιστα των νέων stresstest του φθινοπώρου. Από την αρχή του έτους, οι τέσσερις συ-στημικές τράπεζες άντλησαν μέσω ΑΜΚ8,31δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα, η Eurobankχρειάστηκε 2,86 δισ., η Εθνική 2,5 δισ.,ακολουθούμενες από την Πειραιώς με 1,75δισ. και την Alpha με 1,2 δισ.Και τώρα ίσως χρειαστούν και πρόσθετακεφάλαια, ενώ από τη διαχείριση των «κόκ-κινων δανείων» εξαρτάται σε μεγάλοβαθμό η επάρκεια των σχεδόν 10 δισ.ευρώ που άντλησαν οι ελληνικές τράπεζεςμέσω των αυξήσεων κεφαλαίου και τωνομολογιακών εκδόσεων.

ΤΟ «ΚΑΜΠΑΝΑΚΙ» ΤΟΥ ΔΝΤ

Τον «κώδωνα του κινδύνου» για την απειλήτης «ωρολογιακής βόμβας» των μη εξυπη-ρετούμενων δανείων (NPLs) έκρουσε τοΔιεθνές Νομισματικό Ταμείο, προτρέπον-τας τις ελληνικές τράπεζες να λάβουν επι-πρόσθετες προβλέψεις. Στην αποκάλυψη ότι τα «κόκκινα δάνεια»στην Ελλάδα ανέρχονται σε 77 δισ. ευρώπροχώρησε ο πρώην υπουργός Οικονομι-κών και νέος διοικητής της Τράπεζας τηςΕλλάδος, Γιάννης Στουρνάρας.

Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, τα μη εξυ-πηρετούμενα δάνεια ανήλθαν στο 33,5%στα τέλη του πρώτου τριμήνου 2014, από32% στα τέλη του 2013. Ο νέος διοικητήςπροσδιόρισε τα «κόκκινα δάνεια» στα 77δισ., εκ των οποίων τα 42 δισ. αφορούν σεμη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά δάνεια,τα 25 δισ. είναι στεγαστικά δάνεια και τα 10δισ. είναι καταναλωτικά δάνεια. Οι ζημίεςπου εμφάνισαν οι ελληνικές τράπεζες στοπρώτο τρίμηνο του 2014 φθάνουν στα 600εκατ. ευρώ και προκλήθηκαν κυρίως απότο ύψος των «κόκκινων δανείων».Το ΔΝΤ κάνει λόγο για επιπρόσθετες κεφα-λαιακές ανάγκες έως και 6 δισ. στο ακραίαδυσμενές σενάριο και τοποθετεί συνολικάτα NPLs και τα αναδιαρθρωμένα δάνειαστο 40% του συνόλου των δανείων στοτέλος του 2013, ήτοι στα 86,7 δισ.

S&P: ΣΤΗΝ ΥΨΗΛΟΤΕΡΗ ΟΜΑΔΑ ΡΙΣΚΟΥ ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣΤΡΑΠΕΖΕΣ

Κόντρα στις καλές εκθέσεις των ξένωνοίκων για τις ελληνικές τράπεζες, η Stan-dard & Poor’s τοποθετεί τον ελληνικό τρα-πεζικό κλάδο στην υψηλότερη κατηγορίαρίσκου, στην ομάδα «10», στο πλαίσιο τηςαξιολόγησης για τον κίνδυνο του τραπεζι-κού συστήματος (BICRA). Ο οίκος χρησιμοποιεί ένα σύστημα από το1 μέχρι το 10, με το 1 να αντιπροσωπεύειτο χαμηλότερο ρίσκο. Άλλες χώρες στηνομάδα 10 είναι η Αίγυπτος και η Λευκορω-σία, σημειώνει στην ανάλυσή του ο οίκος. Ο οίκος σημειώνει ότι αν και η ελληνική οι-κονομία αρχίζει να σταθεροποιείται, η Ελ-λάδα συνεχίζει να αντιμετωπίζει αδύναμεςοικονομικές προοπτικές. Εκτιμά ότι το ελ-ληνικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί ελαφρώς το2014, ενώ τα επόμενα λίγα χρόνια η χώραθα βιώνει αδύναμη οικονομική ανάπτυξηκαι αποπληθωριστικές πιέσεις. Ο οίκος σημειώνει ότι η παρατεταμένη οι-κονομική ύφεση και οι πιστωτικές πιέσειςθα μεγεθύνουν τον πιθανό αντίκτυπο τωνσυσσωρευμένων ανισορροπιών στο τραπε-ζικό σύστημα. Κατά την άποψη του οίκου, οκίνδυνος υλοποιείται με τη μορφή πολύυψηλών πιστωτικών ζημιών στα εγχώρια

ΠΡΟΣ ΝΕΕΣ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΑΠΟ 2 ΔΙΣ.(ΚΑΛΟ ΣΕΝΑΡΙΟ) ΕΩΣ ΚΑΙ 6 ΔΙΣ. (ΚΑΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ)

Page 18: ΧΡΗΜΑ #404

18 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

επενδυτικό αφιέρωμαΧ

χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Όπως σημει-ώνει, οι ζημιές αυτές είναι σημαντικά υψη-λότερες από εκείνες που καταγράφηκανσε άλλες χώρες με παρόμοιο βαθμό μό-χλευσης στον ιδιωτικό τομέα.Επισημαίνει επίσης ότι αν και οι εγχώριεςκαταθέσεις έχουν αρχίσει πρόσφατα ναδείχνουν σημάδια σταθεροποίησης και ορι-σμένες τράπεζες απέκτησαν πρόσβασηστις διεθνείς αγορές, «δεν περιμένουμε οιελληνικές τράπεζες να καταφέρουν να εξο-μαλύνουν αυτές τις ανισορροπίες επιτυ-χώς σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο».

ΤΟ «ΣΩΣΙΒΙΟ» ΤΗΣ ΕΚΤ

Τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν ως εγ-γύηση δάνεια ύψους 139 δισ. για να λά-βουν από την Ευρωπαϊκή ΚεντρικήΤράπεζα φθηνή χρηματοδότηση ύψους 21δισ. ευρώ θα έχουν οι ελληνικές τράπεζεςσύμφωνα με ανάλυση της Goldman Sachs. Βάσει της μεθοδολογίας της ΕΚΤ, οι ελλη-νικές τράπεζες θα μπορούσαν να δώσουνως εγγυήσεις στην ΕΚΤ δάνεια που αντι-στοιχούν στο 34,5% του ενεργητικού τους,ήτοι δάνεια ύψους 139 δισ. ευρώ. Η ανάκαμψη του ελληνικού τραπεζικούτομέα έχει ισχυρά θεμέλια, υποστηρίζει ηGoldman Sachs και υποστηρίζει πως οιτέσσερις συστημικές τράπεζες είναι πολύκαλύτερα κεφαλαιοποιημένες μετά τονπρόσφατο γύρο ανακεφαλαιοποίησης καιαναμένεται να επωφεληθούν σημαντικάαπό την τρέχουσα οικονομική ανάκαμψητης Ελλάδας, αλλά και τις βαθιές διαρθρω-τικές αλλαγές. Η Goldman Sachs ξεκαθαρίζει πως η ανά-καμψη της κερδοφορίας των ελληνικώντραπεζών αναμένεται να πάρει χρόνο,αλλά τελικά οι τράπεζες θα μπορούν ναπροσφέρουν κορυφαίες αποδόσεις σεσχέση με άλλες τράπεζες της ζώνης τουευρώ. Στο σημείο αυτό σημειώνει πως τασχέδια αναδιάρθρωσης των τεσσάρων συ-

στημικών ελληνικών τραπεζών υποστηρί-ζουν την ανάκαμψη της κερδοφορίας τουςσε μεσοπρόθεσμη βάση.Σε μακροπρόθεσμη βάση η GoldmanSachs χαρακτηρίζει την κεφαλαιακή κά-λυψη των ελληνικών τραπεζών καλή σεσχέση με τους ευρωπαίους ανταγωνιστέςτους, ωστόσο σημειώνει πως βραχυπρόθε-σμα η κεφαλαιοποίησή τους πιθανό να μει-ωθεί, γεγονός που σχετίζεται με τηνεξόφληση των προνομιούχων μετοχών καιτην πλήρη εναρμόνιση με τη Βασιλεία III. Έτσι, εκτιμά πως ο δείκτης κεφαλαιακήςεπάρκειας (CET1) των ελληνικών τραπεζώνθα διαμορφωθεί μεταξύ 8 και 12%.

Η MORGAN STANLEY

Η αγορά υποτιμά την προοπτική που έχειγια τις ελληνικές τράπεζες η ανατιμολό-γηση των καταθέσεων, ως έμμεσο αποτέ-λεσμα των ενεργειών της ΕΚΤ, εκτιμά ηMorgan Stanley. Προβλέπει ότι η ανά-καμψη των καθαρών εσόδων από τόκουςκαι των προμηθειών για τις τράπεζες θαοδηγήσει σε αύξηση της απόδοσης των εμ-πράγματων ιδίων κεφαλαίων κατά 11-14%ετησίως έως το 2017. Σύμφωνα με τον οίκο, τα κόστη χρηματοδό-τησης των ελληνικών τραπεζών είναι μα-κράν τα υψηλότερα στην ευρωπεριφέρεια,και ως εκ τούτου οι ελληνικές τράπεζεςείναι εμμέσως οι βασικοί ωφελούμενοι απότο πακέτο που ανακοίνωσε τον Ιούνιο ηΕΚΤ, καθώς μειώνει το κόστος των εγχώ-ριων καταθέσεων. Η Morgan Stanley εκτιμάπως η αγορά υποτιμά το εύρος και την τα-χύτητα αυτής της εξομάλυνσης, σημει-ώνοντας πως η εκτίμησή της για τα καθαράέσοδα από επιτόκια για το 2014 είναι 12-16% υψηλότερη από αυτήν της αγοράς. Πάντως, ο οίκος σημειώνει πως η θέση τουβασίζεται στην υπόθεση της μακροοικονο-μικής ανάκαμψης, η οποία βρίσκεται ακόμασε πρώιμη φάση και είναι ενδεχομένως εύ-

θραυστη. Παράλληλα, η πολιτική κατά-σταση παραμένει περίπλοκη, ενώ θα πρέ-πει να δοθεί προσοχή στην επερχόμενηεξέταση της ποιότητας των assets των τρα-πεζών (AQR).Με την Ελλάδα να βρίσκεται τώρα στουςδείκτες των αναδυόμενων αγορών, η Mor-gan Stanley θεωρεί ότι οι επενδυτές τωνπαγκόσμιων αναδυόμενων αγορών θαπρέπει να αγοράσουν ελληνικές τραπεζι-κές μετοχές. Εκτιμά πως οι ενισχυμένοιισολογισμοί και η ισχυροποίηση του τομέαμετά τη συγκέντρωσή του περιορίζουν τοδιαρθρωτικό πτωτικό ρίσκο.

ΤΑ ΤΡΙΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

Για «Ηράκλεια ανάκαμψη» κάνει λόγο η Cit-igroup, αναφερόμενη στον ελληνικό τραπε-ζικό κλάδο, προχωρώντας παράλληλα καισε αύξηση των προβλέψεών της για τηνκερδοφορία των τεσσάρων ελληνικών τρα-πεζών. H Citigroup θεωρεί ότι η υπερσυγκέντρωσητης τραπεζικής αγοράς της Ελλάδας –κα-τέχουν το 98% της αγοράς– καθιστά ευκο-λότερο τον στόχο για τις τέσσεριςτράπεζες να αυξήσουν την κερδοφορίατους. Σύμφωνα με τη Citigroup, το μεγάλοπρόβλημα των ελληνικών τραπεζών, ταNPLs, θα αποκλιμακωθούν όταν η ανεργίαμειωθεί σημαντικά. Οι μέχρι τώρα αναλύσεις άλλωστε έχουνκαταδείξει ότι τα NPLs βρίσκονται σεάμεση σύνδεση με τα επίπεδα ανεργίας. Αξίζει εδώ να υπενθυμιστεί ότι το ΔΝΤ έχειπροβλέψει ότι η ανεργία στην Ελλάδα θαμειωθεί στο 14% μέχρι το 2019. Έτσι, το βασικό σενάριο είναι πως το 2018η κερδοφορία των τραπεζών θα φτάσει το1,9% του ΑΕΠ και η κεφαλαιοποίηση το17% του ΑΕΠ. Η εξέλιξη αυτή θα τοποθετούσε την Ελ-λάδα τα ίδια επίπεδα αποτίμησης με εκείνατης Βραζιλίας και της Ινδονησίας. Σύμφωνα με το επόμενο σενάριο –το αισιό-δοξο– η κερδοφορία των τραπεζών θαφτάσει το 2% του ΑΕΠ, ενώ το 40% τηςτρέχουσας κεφαλαιοποίησης της αγοράςθα επιστραφεί στους μετόχους.Τέλος, στο απαισιόδοξο σενάριο η κερδο-φορία θα ανέλθει στο 1,2% του ΑΕΠ, όπωςκαι στην Τουρκία ή στη Ρωσία, με την κεφα-λαιοποίηση να φτάνει στο 25% του ΑΕΠ,όπως αυτή της Αυστραλίας. Χ

ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΟΥΝ ΩΣ ΕΓ-ΓΥΗΣΗ ΔΑΝΕΙΑ ΥΨΟΥΣ 139 ΔΙΣ. ΓΙΑ ΝΑ ΛΑΒΟΥΝΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑΦΘΗΝΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΥΨΟΥΣ 21 ΔΙΣ. ΕΥΡΩΘΑ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΣΥΜΦΩΝΑΜΕ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ GOLDMAN SACHS

Page 19: ΧΡΗΜΑ #404

Όμως, ο νέος διοικητής της Τρα-πέζης της Ελλάδος, Γ. Στουρνά-ρας, τονίζει προς τους

τραπεζίτες ότι οι χορηγήσεις νέων δα-νείων πρέπει να κατευθυνθούν μόνο σεβιώσιμες επιχειρήσεις. Και αυτό θα μπο-ρούσε να οδηγήσει σε πολύ δυσάρεστηθέση και μεγάλο αριθμό εισηγμένων εται-ρειών. Η Τρόικα, που είναι πλέον καλός γνώ-στης της ελληνικής τραπεζικής αγοράς,γνωρίζει ότι κάτω από το χαλί των τραπε-ζών «κρύβονται» περίπου 20 με 25 δισ.ευρώ που αφορούν σε ομολογιακά επι-χειρηματικά δάνεια, μεταξύ των οποίωνκαι αρκετών εισηγμένων ομίλων, πουαπλά αναχρηματοδοτούνται στο ελάχι-στο, και πολλά δάνεια από αυτά καταλή-γουν σε υπεράκτιες ή «κρυμμένεςχορηγήσεις». Γι’ αυτό και το ΔNT τον πε-ρασμένο Φεβρουάριο υπολόγιζε τις κε-φαλαιακές ανάγκες των τραπεζών σε 20δισ. ευρώ! Πλέον, τα «κόκκινα δάνεια» των επιχειρή-σεων αφορούν το 54,5% του συνόλουτων προβληματικών χορηγήσεων τωντραπεζών. Το κέντρο βάρους των τραπεζών πέφτεισε μια σειρά εταιρειών οι οποίες βρίσκον-ται σε κλοιό ζημιών, έχοντας παράλληλακαι «κόκκινα δάνεια» άνω των 10 δισ.ευρώ. Δηλαδή, σχεδόν το ένα τρίτο απότο σύνολο των επιχειρηματικών δανείωνπου είναι σε καθυστέρηση αποπληρωμήςγια διάστημα μεγαλύτερο των 90 ημε-ρών. Πέραν αυτών, υπάρχουν άλλα 25 δισ.«κόκκινα δάνεια» σε επιχειρήσεις, από τιςοποίες όμως ένα σημαντικό κομμάτι μπο-

ρεί να επιβιώσει, υπό όρους και προϋπο-θέσεις.

ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΑ DEALSΌπως επισημαίνουν χρηματιστηριακοίπαράγοντες, είτε λόγω συνθηκών καιαναγκών είτε λόγω αναπτυξιακών σχε-δίων, προσεχώς θα υπάρξουν και άλλαdeals στον ευρύτερο μεσαίο χώρο, οοποίος ξεκινά από τις παρυφές του25άρη και φθάνει έως τα πάνω στρώματατης small cap. Κινήσεις, ζυμώσεις και deals, όπως σεΣελόντα, Forthnet, Πόρτο Καρράς,Lamda, Sarantis, Cyclon κ.λπ., κατέδειξανπως οι διεργασίες δεν αφορούν μόνο τιςτράπεζες και τη ΔΕΗ, αλλά υπάρχει εν-διαφέρον και σε άλλες βαθμίδες της επι-χειρηματικής ζωής του τόπου. Επιπλέον,οι εξελίξεις αυτές έχουν άμεσο αντίκτυποστις αποτιμήσεις των επιχειρήσεων,καθώς εν μέσω επενδυτικών προσφορώνή και κερδοσκοπικών επιδιώξεων, αποδει-κνύουν πως υπάρχουν κρυμμένες αξίεςακόμη και προβληματικές επιχειρήσεις. Με κλάδους όπως οι ιχθυοκαλλιέργειες,το real estate, ο τουρισμός, η βιομηχανία,οι υποδομές, τα telecoms, η ενέργεια, ηακτοπλοΐα, η υγεία, το εμπόριο κ.λπ. ναξεχωρίζουν στις τάξεις των υποψήφιωνεπενδυτών, στρατηγικών ή απλά κερδο-σκοπικού χαρακτήρα. Βέβαια, πρέπει νασημειώσουμε ότι κάποιες από τις κινήσειςκαι τις συμφωνίες που είτε κλείνουν είτεαποτελούν σχέδια επί χάρτου προωθούν-ται για λόγους επιβίωσης και ανάγκης.Δηλαδή, πολλές επιχειρήσεις, έχονταςβρεθεί σε δυσμενή θέση λόγω έλλειψηςρευστότητας και εμφάνισης υψηλού δα-

νεισμού, υποχρεώνονται σε αναζήτησηεταίρου ή σε εξεύρεση λύσης υπό τη «δα-μόκλειο σπάθη» των τραπεζών. Από την άλλη πλευρά πάντως, δεν είναιόλες οι κινήσεις στο πλαίσιο της επιβίω-σης, αλλά γίνονται για σοβαρούς αναπτυ-ξιακούς λόγους ή γιατί η κρίσηδημιουργεί ευκαιρίες. Περιπτώσεις όμως όπως οι εν εξελίξειπροσπάθειες συγκέντρωσης στον κλάδοτων τηλεπικοινωνιών, με επίκεντρο τηForthnet (και ο ΟΤΕ μπήκε στο παιχνίδιχτυπώντας τη Nova, με την εισηγμένηεταιρεία να αναδεικνύεται σε «πολύ-φερνη νύφη» τόσο για τη Wind και τηVodafone όσο και για τον ΟΤΕ), ή οι συγ-χωνεύσεις που δρομολογούν οι τράπεζεςστις ιχθυοκαλλιέργειες με άξονα τονΝηρέα και τη Σελόντα (ήδη η δεύτερηπροωθεί έκδοση ομολογιακού 105 εκατ.ευρώ, ενώ θα μετοχοποιηθούν χρέη 50-60 εκατ. ευρώ, με ανάλογες εξελίξεις νααναμένονται και στην πρώτη), οι συζητή-σεις που γίνονται αυτή την περίοδο γιαεξαγορές μεγάλων ξενοδοχειακών μονά-δων –με ενδεικτική την προσέγγιση τηςΤεχνικής Ολυμπιακής με τον αμερικανικόεπενδυτικό όμιλο Hines για την πώλησητου Πόρτο Καρράς– οι δημόσιες προτά-σεις της Motor Oil για τη Cyclon (στα 0,7ευρώ) και της HIG Luxemburg και της«Μαΐλλης» (στα 0,015 ευρώ), τα μετοχικάplacements σε Lamda και EurobankProperties, η πρόσφατη συμφωνία MIG-Πειραιώς, αναθερμαίνουν ένα σημαντικόκομμάτι της χρηματιστηριακής αγοράςκαι ερμηνεύονται ως προάγγελος ευρύ-τερων επιχειρηματικών κινήσεων το επό-μενο διάστημα. Χ

ΧΡΗΜΑ 19

ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΘΑ «ΤΡΑΒΗΞΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΙΖΑ» ΣΤΙΣ ΥΠΕΡΧΡΕΩΜΕΝΕΣ ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ;Έντονες ήταν οι διεργασίες στο πρώτο εξάμηνο σε επιχειρηματικόεπίπεδο, και αυτό αποδεικνύεται από το μίνι μπαράζ από συμφωνίες μετοχικού και επιχειρηματικούχαρακτήρα που ανακοινώθηκαν, ενώ στο πρώτο εξάμηνο του 2014 οι εισηγμένες άντλησαν 8,5 δισ. ευρώ από την αγορά σε νέες εκδόσεις μετοχών.

Page 20: ΧΡΗΜΑ #404

20 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

Μπορεί οι αγορές να φαίνεται ότιξεπέρασαν το σοκ της Banco Es-pirito Santo («Τράπεζα του Αγίου

Πνεύματος») της Πορτογαλίας, όμως ο«μαύρος κύκνος», ένα απρόβλεπτο κατα-στροφικό γεγονός, μπορεί να τροφοδοτείτους χειρότερους φόβους των διεθνώνεπενδυτών για ένα ντόμινο ανάλογο ή καιμικρότερο με εκείνο της Lehman Brothers. Στις διεθνείς αγορές αναβίωσαν μνήμεςαπό τις πιο σκοτεινές μέρες της κρίσηςχρέους της ευρωζώνης. Η ανακοίνωση του πορτογαλικού ομίλουEspirito Santo Financial Group ότι υπήρξεμια καθυστέρηση στις πληρωμές ορισμέ-νων βραχυπρόθεσμων τίτλων χρέους πουεκδόθηκαν από τη μητρική Espirito SantoInternational, αναζωπύρωσε τους φόβουςγια το εύθραυστο της ανάκαμψης στην ευ-ρωπεριφέρεια. Μολονότι η εξέλιξη επηρε-άζει μόνο μια μικρή μερίδα πελατών, τογεγονός ότι κάποιοι επενδυτές κλήθηκαννα ανταλλάξουν τα χρεόγραφά τους μεμετοχές και νέους μακροπρόθεσμους τίτ-λους ήταν αρκετό για να αναζωπυρώσει τοκλίμα αναταράξεων στον ευρωπαϊκό Νότο. Πάντως, κορυφαίοι αναλυτές έσπευσαν ναυποβαθμίσουν το ζήτημα, δηλώνοντας ότιδεν υπήρξε πανικός στην αγορά των ομο-λόγων της ευρωπαϊκής περιφέρειας, ενώη Goldman Sachs υποβαθμίζει την κρίσηπου ξέσπασε στην Πορτογαλία λόγω τωνπροβλημάτων της Banco Espirito Santo. Ηαμερικανική επενδυτική τράπεζα παραθέ-τει τρεις λόγους για τους οποίους εκτιμάότι η αρχική αρνητική αντίδραση των αγο-

ρών στις εξελίξεις είναι υπερβολική: Πρώτον, σύμφωνα με τους αναλυτές, ηκρίση στην πορτογαλική τράπεζα δεν θαπροκαλέσει συστημικές επιπτώσεις, λόγωτου περιορισμένου μεγέθους του ενεργη-τικού της. Δεύτερον, η έκθεσή της στοεξωτερικό είναι περιορισμένη. Τρίτον, το«ανάχωμα» ρευστότητας από την Ευρω-παϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι επαρ-κές. Οι καταθέσεις στις πορτογαλικέςτράπεζες διαμορφώνονται σε 294 δισ.ευρώ και τα δάνεια σε 273 δισ. ευρώ. Στοσύνολο της ευρωζώνης το ενεργητικότους αντιπροσωπεύει το 1,6%, οπότε σύμ-φωνα με την Goldman Sachs η περιορι-σμένη κλίμα των πορτογαλικών τραπεζώνκαθιστά απίθανη την αποσταθεροποίησητης νομισματικής ένωσης.

ΤΡΑΠΕΖΙΚΕΣ «ΣΚΙΕΣ»

Στην αρχή μια βουλγαρική τράπεζα δέχε-ται επίθεση και καταρρέει. Η κολοσσιαίαγαλλική BNP δέχεται πρόστιμο 8,9 δισ.δολ. από τις αμερικανικές αρχές. Μετά γί-νεται γνωστό ότι η γερμανική Com-merzbank θα υποστεί επίσης πρόστιμοτουλάχιστον 500 εκατ. δολ. και πως στονίδιο δρόμο δείχνουν να βαδίζουν και οιγαλλικές Crédit Agricole και SociétéGénérale, η γερμανική Deutsche Bank καιη ιταλική UniCredit. Η πορτογαλική EspiritoSanto χάνει μια πληρωμή βραχυπρόθε-σμου ομολογιακού χρέους αλλά έρχεταικαι η είδηση από την άλλη πλευρά του Ατ-λαντικού πως η Citigroup Inc ενδέχεται να

πληρώσει πρόστιμο 7 δισ. δολ. στο πλαίσιοσυμβιβασμού με τις αμερικανικές αρχέςγια πρακτικές της στην αγορά στεγαστικώνδανείων πριν την κρίση.Οι επενδυτές, παρακολουθώντας την αλ-ληλουχία αυτή των γεγονότων σιγά σιγάπεριορίζουν το τραπεζικό ρίσκο στα χαρ-τοφυλάκια, ενώ έρχονται και τα stress testτης ΕΚΤ τον Οκτώβριο.Όλα τα παραπάνω συνάδουν με την εκτί-μηση ότι το συστημικό ρίσκο επιστρέφεικαι μαζί του και οι ανάγκες για εκατοντά-δες δισεκατομμύρια κεφαλαίων, με στόχοτην ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκώνχρηματοπιστωτικών ομίλων. Σίγουρα ταπαραπάνω δεν είναι παρά τα πρώτα επει-σόδια του σήριαλ που θα ζήσει ειδικά η Γη-ραιά Ήπειρος καθώς η αντίστροφημέτρηση για την κοινή ευρωπαϊκή τραπε-ζική εποπτεία ξεκινάει. Και μαζί της επα-νεμφανίζονται αδυναμίες πολλές στοτραπεζικό σύστημα. Σε μερικούς μήνες η ΕΚΤ θα γνωστοποι-ήσει τις κεφαλαιακές ανάγκες για 128 με-γάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, ενώ μαζίτους θα αξιολογηθούν και άλλες 472 περί-που. Και από εκείνη τη στιγμή και μετά θαέχουν προθεσμία έως τα μέσα του 2015για να συγκεντρώσουν τα ποσά αυτά. Τοάθροισμα δε θα μετριέται σε εκατοντάδεςδισ. δολ.

ΑΦΟΡΜΗ ΓΙΑ ΔΙΟΡΘΩΣΗ;

Για μερίδα των αναλυτών οι τραπεζικές«σκιές» θα μπορούσαν να προκαλέσουν

Τραπεζικές «σκιές» πάνω από τα χρηματιστήρια

διεθνείς αγορέςΧ

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣΟΙ « ΜΑYΡΟΙ ΚYΚΝΟΙ»

ΚΑΡΑΔΟΚΟΥΝ

Page 21: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 21

αφορμή για μια μεγάλη διόρθωση των διε-θνών χρηματιστηρίων. Στις 9 Οκτωβρίου του 2007 ο Dow Industri-als «χτύπησε» τις 14.164,53 μονάδες.Μετά, η αγορά κατέρρευσε μέχρι το χα-μηλό των 6.547,05 μονάδων στις 9 Μαρ-τίου του 2009, καταγράφοντας μιαυποχώρηση από τις 7.617,48 μονάδες.Από τότε μέχρι σήμερα ο Dow Jones κερ-δίζει πάνω από 200% σε σύγκριση με τοναδίρ της ύφεσης, πριν από πέντε χρόνια.Ο S&P 500 έχει άνοδο 180% από τον Μάρ-τιο του 2009, οπότε ξεκίνησε η ανοδικήτάση της αγοράς. Δηλαδή οι δείκτες στηνWall Street έχουν εκτοξευθεί και δεν έκα-ναν «παύση» ούτε όταν η άνοδός τουςέφτασε στο 50%. Αυτό ακριβώς ανησυχείτους αναλυτές, οι οποίοι παρακολουθούντις διαδρομές των χρηματιστηρίων κατά τιςανοδικές και πτωτικές περιόδους. Και μπο-ρεί η διάρκεια των bull market να ποικίλλει(η παρούσα διαρκεί 56 μήνες, ενώ τη δε-καετία του 1990 ήταν, για παράδειγμα, 113μήνες), ωστόσο το μόνο σίγουρο είναι πωςοι αποτιμήσεις έχουν «φουσκώσει» επικίν-δυνα. Γι’ αυτό και υπάρχουν αναλυτές καιοικονομολόγοι που κρούουν τον «κώδωνατου κινδύνου» για βίαιη πτώση των αγορώντο επόμενο διάστημα.

ΣΥΜΠΤΩΜΑ ΑΔΥΝΑΜΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ DOW JONES

Την εκτίμηση ότι τα υφιστάμενα επίπεδατων δεικτών στο αμερικανικό χρηματιστή-ριο δεν αντιστοιχούν στην οικονομική ανά-καμψη των ΗΠΑ εξέφρασε ο νομπελίσταςοικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτζ, υποστη-ρίζοντας ότι ο μόνος λόγος που είναι σε

υψηλά επίπεδα σχετίζεται με το ότι τα επι-τόκια είναι σε χαμηλά επίπεδα, οι μισθοίείναι χαμηλοί και οι αναδυόμενες αγορέςεξακολουθούν να ανακάμπτουν πολύ πιογρήγορα από ό,τι η οικονομία των ΗΠΑ ή ηΕυρώπη.«Αυτές οι πολύ υψηλές τιμές του χρηματι-στηρίου είναι κατά μία έννοια ένα σύμ-πτωμα της αδύναμης οικονομίας, όχι ένασύμπτωμα πως είμαστε έτοιμοι να έχουμεμια ισχυρή ανάκαμψη στην πραγματικήμας οικονομία», δήλωσε ο Στίγκλιτζ. Αλλά και ο γνωστός «καταστροφολόγος»Nouriel Roubini τονίζει ότι η bull marketστις αγορές δεν έχει θεμέλια. «Σχιζοφρε-νικά» χαρακτηρίζει ο διάσημος οικονομο-λόγος τα μηνύματα που στέλνουν οιαγορές και τα ομόλογα στους επενδυτές. «Επικρατεί σχιζοφρένεια ανάμεσα σε όσαυποδεικνύουν οι αγορές μετοχών και όσαυποδεικνύουν οι αγορές ομολόγων» ανέ-φερε χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τον Roubini, η bull marketστις αγορές δεν έχει γερά θεμέλια, ενώ ανεκδηλωθεί κι άλλη χρηματιστηριακή εκτί-ναξη στις μετοχές, όπως το 2013, θα βρε-θούμε σε επικίνδυνα εδάφη.

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗΗΜΕΡΑ

Στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχώνβρίσκεται ο δείκτης φόβου της Credit Su-

isse, προειδοποιώντας για τις πραγματι-κές αξίες που υπάρχουν στις παγκόσμιεςαγορές και ιδιαίτερα στην αμερικανική. Ο δείκτης της ελβετικής τράπεζας βρίσκε-ται στο 37%, σε επίπεδα που δεν έχει ξα-ναβρεθεί ποτέ, με τους αναλυτές να έχουναρχίσει να συστήνουν «προσοχή» στηνεπόμενη ημέρα. Συστάσεις προς τους επενδυτές να βρί-σκονται διαρκώς σε εγρήγορση απευθύνειο Lloyd Blankfein, πρόεδρος και CEO τηςαμερικανικής Goldman Sachs, σε μία απότις σπάνιες, αλλά πάντα ηχηρές, τοποθε-τήσεις του. «Οι διεθνείς αγορές στην τρέχουσα συγκυ-ρία διακατέχονται από ηρεμία, ωστόσο οιεπενδυτές δεν πρέπει για κανέναν λόγο ναεφησυχάσουν. Ο εφησυχασμός αυτόςμπορεί να προκαλέσει νέα σοκ στις αγο-ρές», δηλώνει ο ισχυρός άντρας της Gold-man Sachs. «Η πολυτέλεια μιας σταθερής, ήρεμης καιήσυχης αγοράς μπορεί να διαρκέσει λίγο,αλλά δεν μπορεί να διαρκέσει για πάντα...»προειδοποιεί. Στο τέλος της ημέρας, συνεχίζει ο LloydBlankfein, δεν είναι φυσιολογικό να παρα-τηρήσουμε ότι διαθέτουμε μηδενικά επιτό-κια. Ταυτόχρονα επισημαίνει πως «πάνταθα υπάρχει κάποιος εξωγενής παράγον-τας που ενδεχομένως να οδηγήσει τουςεπενδυτές σε πλήρη επανακαθορισμό τωνεπενδυτικών τους χαρτοφυλακίων». Χ

GOLDMAN SACHS: ΔΕΝ ΘΑ ΔΙΑΡΚΕΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ Η ΗΡΕΜΙΑ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΣΤΟ Α’ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΟΥ 2014

Δείκτες Κλείσιμο Κλείσιμο Μεταβολή31/12/2013 30/6/2014

Dow Jones 16.504,29 16.826,60 +1,95%Nasdaq 4.154,20 4.408,18 +6,11%S&P 1.841,07 1.960,23 +6,47%DAX-30 9.552,16 9.833,07 +2,94%FTSE-100 6.731,27 6.743,94 +0,19%CAC-40 4.275,71 4.422,84 +3,44%NIKKEI 16.291,31 15.162,10 -6,93%

ΟΙ ΑΠΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ MSCI

ΔΕΙΚΤΕΣ MSCI P/E2013 P/E2014 P/E2015

Κόσμος 15,8 14,5 13,0ΗΠΑ 17,5 16,2 14,5Ευρώπη 15,9 14,7 13,1Ιαπωνία 24,3 13,9 12,9Αναδυόμενες 12,0 10,8 9,7Κίνα 9,6 8,8 7,9Βραζιλία 12,1 10,6 9,5Ρωσία 4,7 4,5 4,5

Page 22: ΧΡΗΜΑ #404

Τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη κάθε επιχείρησης με εργαζόμενους που α-θλούνται είναι αποδεδειγμένα με στατιστικά στοιχεία και έχουν γνωστά αποτε-λέσματα όπως: μείωση των απουσιών για λόγους ασθενείας, μείωση του άγχους, καταπολέμηση άλλων σοβαρών ασθενειών και αύξηση της α-

πόδοσης και της παραγωγικότητας.

Τo Vari Sports Club είναι ο μεγαλύτερος πολυχώρος υγείας και ευεξίας στα νότια προάστια της Αθήνας και ανταποκρίνεται με υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στις ανάγκες κάθε επιχείρησης, προσφέροντας εταιρικά προγράμματα για υγιή, χαρούμενα και α-ποδοτικά στελέχη. Δίνει τη δυνατότητα σε κάθε εργαζόμενο ξεχωριστά να ακολουθή-σει το πρόγραμμα που του ταιριάζει και πα-ράλληλα παρέχει υπηρεσίες άθλησης, δίαι-τας και ομορφιάς σε όλη του την οικογένεια.

Βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο της Λε-ωφ. Βάρης-Κορωπίου, στα σύνορα Βούλας και Βάρης και κοντά στις παραλίες της Βάρ-κιζας, της Βούλας και της Βουλιαγμένης.

Αθλητικές δραστηριότητες

Διαθέτει συνολικές εγκαταστάσεις 7.000 τ.μ. και κλειστούς χώρους εκγύμνασης 3.000 τ.μ., θερμαινόμενη πισίνα για κολύμβηση καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, με συρόμε-

νη οροφή, δύο γήπεδα squash, ένα γήπεδο tennis και 2 γήπεδα beach volley ολυμπι-ακών προδιαγραφών, όπου φιλοξενούνται σημαντικά διεθνή τουρνουά. Όλα τα γήπε-δα είναι εξοπλισμένα με νυχτερινό φωτισμό.

Διαθέτει εργομετρικό κέντρο αξιολόγησης φυσικής κατάστασης, τρεις αίθουσες ομαδι-κών προγραμμάτων, studios για personal training, zone functional cross training και μαθήματα με μηχανήματα Power Plate, Pilates Reformer και Indoor Cycling.

Με άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό α-πό πρωταθλητές στο είδος τους και με υ-περσύγχρονα μηχανήματα και εγκαταστά-σεις, το VSC εξασφαλίζει μοναδικές στιγμές άθλησης και ευεξίας.

Ομαδικά προγράμματα

Τα ομαδικά προγράμματα του VSC είναι πλούσια σε ώρες –άνω των 500 ωρών τον μήνα– και μοναδικά στην τεχνική, γιατί δι-

The absolute lifestyle fitness spot

Vari Sports Club

Λεωφόρος Βάρης 90

Βάρη 16672

Τηλ: 2108990048

www.varisportsclub.com

Page 23: ΧΡΗΜΑ #404

δάσκονται από τους πιο γνωστούς και επιτυ-χημένους καθηγητές του χώρου. Τα ομαδικά προγράμματα του VSC έχουν αποκτήσει φα-νατικούς οπαδούς, συνδυάζουν άσκηση και διασκέδαση και ανεβάζουν την αδρεναλίνη στα ύψη. Όσοι ενδιαφέρονται για προγράμ-ματα αερόβια, δυναμικά ή ολιστικά με yoga και pilates, για πολεμικές τέχνες (karate, kickboxing), aqua στην πισίνα ή ακόμη και dance, όπως zumba, salsa, latin και ελληνι-κούς χορούς, θα τα βρουν όλα εκεί.

Spa center-αισθητική

Στις εγκαταστάσεις του VSC λειτουργεί έ-να από τα πιο σύγχρονα και ολοκληρωμέ-να SPA της Αθήνας. Ο χώρος προσφέρεται για περιποίηση, χαλάρωση και αναζωογό-νηση προσώπου, σώματος και πνεύματος. Η κατάρτιση του προσωπικού, η εξαιρετική ποιότητα των τελετών ευεξίας από όλο τον κόσμο, η ποιότητα των υλικών σε συνδυα-σμό με την αισθητική του χώρου, κάνουν τον επισκέπτη να νιώθει μοναδικός. Όλα σας προσκαλούν σε ένα ταξίδι ομορφιάς και χαλάρωσης, μακριά από τα καθημε-ρινά προβλήματα και το στρες.

Παιδικές ακαδημίες-summer camp-παιδικά γενέθλια

Στις εγκαταστάσεις του VSC λειτουργούν παιδικές ακαδημίες για παιδιά 3-15 ετών,

με στόχο τη σωστή σωματική διάπλαση και φυσική κατάσταση. Με εκπαιδευτές-πρω-ταθλητές στον χώρο τους γίνεται εκμάθη-ση κολύμβησης, squash, tennis και beach volley. Το καλοκαίρι για τη δημιουργική α-πασχόληση των παιδιών οργανώνονται η-μερήσιες αθλητικές κατασκηνώσεις.

Στον χώρο οργανώνονται επίσης διασκε-δαστικά παιδικά πάρτι γενεθλίων, με παι-χνίδια και αγώνες στην πισίνα και στους α-θλητικούς χώρους.

Διαιτολογικό τμήμα

Οι συστηματικά αθλούμενοι χρήζουν ιδι-αίτερης διατροφικής παρέμβασης, καθώς πρέπει να διατηρούν το σωματικό τους βά-ρος σε σταθερά επίπεδα και να ενισχύουν

τον οργανισμό τους καθημερινά με μέταλ-λα και ιχνοστοιχεία. Το Vari Sports Club παρέχει υπηρεσίες διατροφικών προγραμ-μάτων με τη σωστή αναλογία θρεπτικών συ-στατικών για την ενίσχυση του οργανισμού, αλλά και για την επιτυχή απώλεια του πε-ριττού βάρους όταν απαιτείται.

Εκδηλώσεις-δεξιώσεις

Το Vari Sports Club διαθέτει εξειδικευμέ-νο τμήμα οργάνωσης εκδηλώσεων και προ-σφέρει λύσεις με άποψη και υψηλή αισθη-τική, σε έναν χώρο που ξέρει πώς να κάνει το lifestyle τρόπο ζωής και τις σημαντικότε-ρες στιγμές της ζωής σας αξέχαστες και μο-ναδικές (γαμήλιες δεξιώσεις, βαφτίσια, παι-

Page 24: ΧΡΗΜΑ #404

24 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

άρθροΧ

QUALCOΜΙΑ ΟΛΙΣΤΙΚH ΠΡΟΣEΓΓΙΣΗ

ΣΤΟ ΘEΜΑ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕIΡΙΣΗΣΤΩΝ ΜΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟYΜΕΝΩΝ

ΔΑΝΕIΩΝΟ οικονομικός και κοινωνικός αντίκτυπος της κρίσης χρέους

Οι εξελίξεις στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια απέ-δειξαν με τον πιο εμφατικό τρόπο την ισχυρήσχέση κράτους-χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Έχουν αναπτυχθεί αρκετές οικονομικές προσεγγίσεις πουαναπαριστούν και προσδιορίζουν με τον πλέον πειστικότρόπο πως τα αυξανόμενα επίπεδα δημόσιου χρέους οδη-γούν νομοτελειακά στη λήψη επιπρόσθετων, επώδυνων μέτρων δη-μοσιονομικής προσαρμογής, στη μείωση του διαθέσιμουεισοδήματος των πολιτών, στην περαιτέρω επιδείνωση των επιχει-ρηματικών συνθηκών, στην αύξηση των επιτοκίων δανεισμού, στηναύξηση της ανεργίας, στην αναποτελεσματικότητα των μέτρων κεν-

τρικής παρέμβασης, και τελικά σε μια βαθύτερη κρίση τουτραπεζικού συστήματος, όπου επιχειρήσεις και ιδιώτες αδυ-νατούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Η δυνα-μική αυτή σχέση, όπως περιγράφεται ανωτέρω, έχειεπικρατήσει να αναφέρεται ως negative feedback loop, καιστο επίπεδο της οικονομίας προσομοιάζει με ένα καθοδικό

σπιράλ, όπου η ύφεση γεννάει ύφεση.Είναι γεγονός ότι η τρέχουσα κρίση χρέους έχει αλλάξει τελείως τοτοπίο στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Προτού αβίαστα κρίνει κά-ποιος ότι αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα της κοινωνίας, αλλά μεμονω-μένο θέμα των διοικήσεων των τραπεζών και των μεγαλομετόχων

από τονΠάνο Ψωμά

New Productsand Services

Senior Executive

Page 25: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 25

τους, θα τον παροτρύναμε να το σκεφτεί εκ νέου: η σημαντικότητατης συνεισφοράς του ρόλου των τραπεζών στην οικονομική ευημερίακαι την ομαλή λειτουργία μιας ανεπτυγμένης κοινωνίας είναι αδιαμ-φισβήτητη. Οι τράπεζες είναι αυτές που λειτουργούν ως καταλύτηςκαι οδηγούν στην παραγωγική αξιοποίηση των καταθέσεων μέσω τηςδιοχέτευσής τους στο επιχειρηματικό περιβάλλον για τη δημιουργίανέου κεφαλαίου και θέσεων εργασίας. Με αφορμή τις σημερινές συν-θήκες στην Ελλάδα, οι τράπεζες δεν θα πρέπει να αποξενωθούν απότην κοινωνία. Δεν πρέπει να θεωρήσουμε τα θέματα κεφαλαιακήςεπάρκειας και ρευστότητας που αντιμετωπίζουν ως μια κοινωνικάαδιάφορη κατάσταση και ούτε πρέπει να υποτιμήσουμε το κοινωνικόανταποδοτικό κίνητρο που θα προκύψει ως αποτέλεσμα της ισχυρο-ποίησής τους. Προφανώς, υπάρχουν παραδείγματα όπου οι τράπεζεςστο παρελθόν δεν επιτέλεσαν άμεμπτα τον ρόλο τους αναφορικά με τιςχρηματοδοτήσεις υγιών επιχειρήσεων και της οικονομίας εν γένει.Παρά ταύτα, αποτελεί γεγονός ότι στην Ελλάδα οι τράπεζες δεν αντι-μετώπισαν προβλήματα, λόγω παρακινδυνευμένων επενδύσεών τουςσε εξωτικά προϊόντα παραγώγων ή μεγάλης έκθεσής τους σε θυγατρι-κές εξωτερικού και σε ομίλους επιχειρήσεων που πτώχευσαν. Οι τρά-πεζες επλήγησαν επειδή το κράτος χρεοκόπησε στα μάτια τουδιεθνούς επενδυτικού κόσμου, και οι κρατικοί τίτλοι που είχαν στηνκατοχή τους απώλεσαν πολύ μεγάλο μέρος της αξίας τους. Η απομεί-ωση αυτή προκάλεσε μεγάλες ζημιές στον ισολογισμό τους, ζημιέςπου δεν ήταν σε θέση να διαχειριστούν, ενώ παράλληλα δεν ήταν εφι-κτός ο εκ νέου δανεισμός και η ανακεφαλαιοποίησή τους, καθώς κα-νείς δεν ήταν πρόθυμος να επενδύσει πια στην Ελλάδα. Ο κοινωνικός αντίκτυπος της κρίσης χρέους είναι εμφανής και βιώ-νεται με τον πιο σκληρό τρόπο στην καθημερινότητά μας. Στους αστέ-γους που συναντούμε πια στα πεζοδρόμια, στις ουρές για το επίδομαανεργίας, στα κλειστά ρολά των επιχειρήσεων, στην πληθώρα τωνχώρων προς ενοικίαση, στις ουρές στα συσσίτια της εκκλησίας, στηνανυπαρξία της κτηματομεσιτικής αγοράς, στις αυτοκτονίες συναν-θρώπων μας και στο κύμα μετανάστευσης νέων επιστημόνων πουεκτυλίσσεται τελευταία. Ο μεγαλύτερος και συνάμα υπαρκτός πια κίν-δυνος όμως κρύβεται –όπως ο διάβολος– στις λεπτομέρειες, στο γε-γονός ότι συνηθίσαμε πια σε όλα αυτά τα προβλήματα και στο ότιαπεμπολήσαμε το πάθος μας για ένα καλύτερο μέλλον και εμφυτεύ-σαμε στα παιδιά μας την ιδέα ότι η ελπίδα δεν κατοικεί πια σε αυτόντον τόπο.

NΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Αποτελεί μια ρεαλιστική προσέγγιση το ότι το πρόσφατο μοντέλοζωής, διαβίωσης και επιχειρηματικότητας χρεοκόπησε μαζί με τοκράτος κάποια χρόνια πριν. Γενικεύοντας το μοντέλο της κ. Kübler-Ross (αναφορικά με τα 5 στάδια του πένθους), σαν κοινωνία περά-σαμε από τον κύκλο της άρνησης, στον θυμό, στη διαπραγμάτευση,στην απογοήτευση και στην αποδοχή. Στην οικονομία –όπως και στηζωή– όταν ένας κύκλος κλείνει, τότε ο επόμενος ξεκινάει. Είναι πιακαιρός να το συνειδητοποιήσουμε και να προσαρμοστούμε στα νέαδεδομένα. Κάθε χώρα που πρεσβεύει και προστατεύει την ανεξαρτησία της, οι-κονομική και πολιτική, βασίζεται στον καίριο ρόλο που διαδραματί-ζουν οι τράπεζες στην καθημερινότητα και στην οικονομία της. Οιτράπεζες καλούνται σήμερα περισσότερο από ποτέ να αντιμετωπί-σουν μια σειρά προκλήσεων και να διαχειριστούν αποτελεσματικάσημαντικούς κινδύνους, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να εξακολουθή-σουν να διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη χρηματοδότηση και επα-νεκκίνηση της οικονομίας.

Τι στέκεται εμπόδιο σε αυτήν την προσπάθεια επανάκαμψης; Το κρί-σιμο ζήτημα που έχει προκύψει και κλονίζει τα θεμέλια του εγχώριουτραπεζικού συστήματος και της οικονομίας μας αποτελεί το υψηλόεπίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ότι τόσο η πολιτική ηγεσία, οι διε-θνείς οργανισμοί εποπτείας, όσο και οι τραπεζικές διοικήσεις έχουναξιολογήσει με τη δέουσα σημασία την κρισιμότητα του συγκεκρι-μένου προβλήματος. Με όσα διαδραματίζονται τελευταία, η επιτυ-χημένη αντιμετώπιση του φαινομένου φαίνεται ότι θα κρίνει και τομέλλον της χώρας μας. Πρέπει όμως να συνειδητοποιήσουμε ότι μετον αόριστο και απρόσωπο όρο «κόκκινα» ή μη εξυπηρετούμενα δά-νεια, ουσιαστικά αναφερόμαστε σε ένα πολύ προσωποκεντρικό κοι-νωνικό πρόβλημα, το οποίο αφορά έναν πολύ μεγάλο αριθμόσυνάνθρωπων μας, μικρομεσαίων επιχειρηματιών και ελεύθερωνεπαγγελματιών, τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, πουλόγω των συνθηκών δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώ-σεις τους. Υιοθετώντας αυτήν την ερμηνεία, το πρόβλημα δεν θεω-ρείται πια οικονομικής φύσεως, αλλά πρωτίστως κοινωνικής. Τοδιακύβευμα δεν είναι η σωτηρία των ισολογισμών των τραπεζώναλλά η ίδια μας η κοινωνία.

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

Εστιάζοντας στο σήμερα και στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, παρα-τηρούμε ότι στον οικονομικό τύπο γίνονται τελευταία εκτενείς ανα-φορές στις στρατηγικές αντιμετώπισης του προβλήματος τηςεκρηκτικής αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Όλες αυτέςοι αναφορές είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για σκοπούς ενημέρωσης τηςκοινής γνώμης, αλλά συνήθως προσεγγίζουν το θέμα από συγκεκρι-μένη οπτική γωνία κάθε φορά. Αυτό που απαιτείται όμως είναι ναυιοθετηθεί μια ολιστική προσέγγιση αντιμετώπισης του προβλή-ματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με γνώμονα την επα-νεκκίνηση της οικονομίας, την (ανα)χρηματοδότηση της υγιούς,εξωστρεφούς και καινοτόμας επιχειρηματικής προσπάθειας (newcredit), την ισχυροποίηση των τραπεζών, τόσο σε επίπεδο κεφα-λαίων όσο και σε επίπεδο ισολογισμού (Balance Sheet Optimiza-tion) καθώς και τον περιορισμό του κοινωνικού κόστους. Προτού όμως οι τράπεζες ηγηθούν μιας στοχευμένης προσπάθειαςεπανεκκίνησης της οικονομίας, οφείλουν να λάβουν υπόψη τους τιςτρέχουσες μακροοικονομικές συνθήκες, τους κινδύνους και τις προ-κλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Σε αυτό το πλαίσιο,όπως προκύπτει, οι τράπεζες έχουν θέσει και υιοθετήσει τις ακό-λουθες στρατηγικές κατευθύνσεις:

∼Nα εναρμονιστούν με τους αυστηρότερους κανόνες κανονιστικήςσυμμόρφωσης.∼

Nα κερδίσουν εκ νέου την εμπιστοσύνη των θεσμικών επενδυτώνώστε να ισχυροποιηθούν κεφαλαιακά περαιτέρω.∼

Nα ανεξαρτητοποιηθούν από τον σφικτό εναγκαλισμό της ΕΚΤ ωςπρος το θέμα της ρευστότητας και να αποκτήσουν πρόσβαση στιςχρηματαγορές.∼

Να επιστρέψουν στον δρόμο της ανάπτυξης και της κερδοφορίας.

Προκειμένου να επιτευχθούν τα ανωτέρω καθολικά, το τρίπτυχο τηςστρατηγικής τους περιλαμβάνει: απομόχλευση του ενεργητικού(asset deleveraging), βελτίωση της ποιότητας του χαρτοφυλακίουκαι εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου.Το άμεσο αποτέλεσμα της χρηματοοικονομικής κρίσης, με την τα-χύτητα και τη σφοδρότητα που εκδηλώθηκε στην οικονομία της

Page 26: ΧΡΗΜΑ #404

26 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

χώρας μας, έφερε στην επιφάνεια συστημικές αδυναμίες που επι-βάλλουν την υιοθέτηση ενός διαφορετικού μοντέλου αξιολόγησηςκινδύνου, διαχείρισης των καθυστερήσεων και (ανα)χρηματοδότη-σης κάθε επιχειρηματικής προσπάθειας.Για αρκετά χρόνια οι τράπεζες έδωσαν έμφαση σε νέες χορηγήσεις,περιθώρια επιτοκίων, νέα προϊόντα, καμπάνιες και μερίδια αγοράς.Στη συνέχεια, στράφηκαν σε πελατοκεντρικά συστήματα, σε μια προ-σπάθεια να προσελκύσουν και να διακρατήσουν τους πιο εύπορουςπελάτες, στοχεύοντας σε σταυροειδείς (cross selling) πωλήσεις. Σή-μερα –και για το άμεσο μέλλον– όλες οι προσπάθειες κατευθύνον-ται στη διαχείριση των καθυστερήσεων, στην υλοποίησησυστημάτων και στην ανάπτυξη πελατοκεντρικών στρατηγικών, πουθα επιτρέπουν στη διοίκηση να λαμβάνει έγκαιρα αποφάσεις, να δη-μιουργεί ένα στοχευμένο σχέδιο δράσης, προσαρμοσμένο στις τρέ-χουσες συνθήκες, και να μπορεί δυναμικά να το αναπροσαρμόζει μεβάση τα αποτελέσματά του.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ

Στο γενικότερο πλαίσιο της προσπάθειας αποτελεσματικής διαχεί-ρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι τράπεζες, συνεπικου-ρούμενες από την αυξανόμενη ωριμότητα της αγοράς, διαθέτουν στηφαρέτρα τους τις ακόλουθες στρατηγικές επιλογές.

1. Αναδιαρθρώσεις δανείων: Είναι γεγονός ότι από την αρχή της κρίσης, οι τράπεζες προέβησανσε εκτεταμένες και επαναλαμβανόμενες αναδιαρθρώσεις δανείων. Πιοσυγκεκριμένα, η τυπική λύση που προτείνεται στον δανειολήπτη πε-ριλαμβάνει επέκταση του χρονικού ορίζοντα αποπληρωμής και αντί-στοιχη μείωση της τοκοχρεολυτικής δόσης. Επιπροσθέτως, σεσυγκεκριμένες περιπτώσεις με τη σύμφωνη γνώμη του δανειολήπτη,οι τράπεζες προχώρησαν και σε εγγραφές βαρών και εγγυήσεων. Στονοικονομικό τύπο, αυτή η ευρέως διαδεδομένη πρακτική ονομάζεταιγλαφυρά “Extend and Pretend”. Αναμφισβήτητα αποτελεί μια άμεσηκαι εύκολα υλοποιήσιμη τακτική μαζικής διαχείρισης. Δυστυχώςόμως οι τρέχουσες συνθήκες της αγοράς αμφισβητούν τις ωφέλειεςαυτής της στρατηγικής, που κρίνεται αποτελεσματική όταν το πρό-βλημα είναι μικρό, αλλά όχι όταν το ποσοστό των μη εξυπηρετούμε-νων δανείων έχει φτάσει σε επίπεδα 40% του ΑΕΠ.

2. Εσωτερικές εξειδικευμένες μονάδες καθυστερήσεων: Η περιορισμένη αποτελεσματικότητα των εκτεταμένων αναδιαρ-θρώσεων οδήγησε τις τράπεζες στο επόμενο λογικό βήμα: στη δη-μιουργία νέων εσωτερικών ειδικών Μονάδων και Υπερδιευθύνσεωνδιαχείρισης καθυστερήσεων. Αυτές οι νέες οργανωτικά μονάδεςαποτελούν το τρέχον υπερόπλο των τραπεζών στη μάχη των μη εξυ-πηρετούμενων δανείων. Πρέπει να ειπωθεί ότι αυτή η εσωτερικήαναδιοργάνωση των τραπεζών κρίθηκε απαραίτητη με βάση τις συν-θήκες της αγοράς και αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύ-θυνση. Παρά ταύτα, ο τεράστιος όγκος των υποθέσεων προςδιαχείριση, σε συνδυασμό με την απαράμιλλη ποικιλία που τις δια-κρίνει, με βάση τον τύπο αντισυμβαλλομένου, τη διάρκεια, τον τύποτης χορήγησης, τον κλάδο οικονομίας, τις εγγυήσεις, τα ιδιαίτεραχαρακτηριστικά αποπληρωμής κ.λπ., αυξάνει πολλαπλασιαστικάτην πολυπλοκότητα του εγχειρήματος. Με αυτά τα δεδομένα, η αξιο-ποίηση εξειδικευμένων συστημάτων διαχείρισης ληξιπρόθεσμωναπαιτήσεων κρίνεται επιβεβλημένη για τον καθορισμό των βέλτι-

στων στρατηγικών ανά τμήμα του χαρτοφυλακίου, καθώς και τηςάμεσης υλοποίησής τους για τη μεγιστοποίηση της απόδοσης καιτης αποτελεσματικότητας.

3. Συνδιαχείριση και πωλήσεις χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετού-μενων δανείων:

Στην Ευρώπη, οι συνολικές πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείωντο προηγούμενο έτος προσέγγισαν τα 60 δισ. –αυξημένες κατά 40%σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά– μια τάση που αναμένεται νασυνεχιστεί αυξανόμενη. Σημειώνεται ότι ως οικονομική συναλλαγή, μια ενδεχόμενη πώλησηχαρτοφυλακίου αποτελεί μια στρατηγική απόφαση και συνάμα μιαεπιλογή αυξημένης πολυπλοκότητας, στη βάση της οποίας πρέπεινα σταθμιστούν μια σειρά κρίσιμων παραμέτρων: οι προσδοκίες γιατην εξέλιξη των μακροοικονομικών συνθηκών, η ωριμότητα της αγο-ράς, η επιλογή του χαρτοφυλακίου προς πώληση, το ύψος τους τι-μήματος, οι αντίστοιχες προβλέψεις που έχουν σχηματιστεί, οιεμπράγματες εγγυήσεις των αντίστοιχων δανείων, η ύπαρξη φορο-λογικών κινήτρων, ο οικονομικός αντίκτυπος της συναλλαγής στοεπίπεδο της κερδοφορίας, στα σταθμισμένα στοιχεία του ενεργητι-κού (ως προς τον πιστωτικό κίνδυνο) και στον δείκτη κάλυψης τωνπροβλέψεων, καθώς και το προσδοκώμενο όφελος από την πώληση,και η βελτίωση που θα επιφέρει στους αντίστοιχους δείκτες ρευστό-τητας και κεφαλαιακής επάρκειας. Επιπροσθέτως, πιο επιχειρησιακάθέματα θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, όπως: ποιος θα είναι ο αντι-συμβαλλόμενος, πώς θα υλοποιηθεί η συναλλαγή (μέσω private pla-cement ή δημοπρασίας), καθώς και αν τίθεται θέμα reputational riskγια την τράπεζα. Σήμερα, για τη διευκόλυνση τέτοιου τύπου συναλ-λαγών έχουν δημιουργηθεί εξειδικευμένες εταιρείες που παρέχουνυπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας και μπορούν να εξυπηρε-τήσουν την αποτελεσματική διαχείριση αυτών των χαρτοφυλακίωνμετά την πώληση.Εναλλακτικά, οι τράπεζες, τελευταία, φαίνεται να εξετάζουν όλο καιπιο συχνά τη στρατηγική επιλογή συνδιαχείρισης μέρους του χαρ-τοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων τους, με στόχο τη δημι-ουργία συνεργειών και την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας, τηςδιεθνούς εμπειρίας και της εξειδικευμένης γνώσης εταιρειών πουδραστηριοποιούνται και επενδύουν στον συγκεκριμένο χώρο.

ΤΑ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΙΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

Το ζήτημα της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ταοποία ξεπερνούν το 32% του συνόλου των χορηγήσεων, χωρίς ναπροσμετρούνται οι αναδιαρθρώσεις δανείων) δεν περιορίζεται μόνοστην ελληνική επικράτεια ως απόρροια της κρίσης χρέους που βιώ-σαμε, αλλά αποτελεί μια διεθνή πραγματικότητα. Σημειώνεται ότιλόγω της εκρηκτικής αύξησης που παρατηρείται τα τελευταία χρό-νια, το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρώπη προ-σεγγίζει το 1.2 τρισ. (από 500 δισ. το 2008), και αποτυπώνει τηνπαγκοσμιοποίηση του φαινομένου. Με βάση τη διεθνή εμπειρία, και λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερεςσυνθήκες της ελληνικής αγοράς, δύνανται να προσδιοριστούν οι συγ-κεκριμένοι πυλώνες ενός αποτελεσματικού πλαισίου διαχείρισης,προκειμένου να περιοριστεί ο οικονομικός και ο κοινωνικός αντί-κτυπος της αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και σταδιακάνα ξεκινήσει η αποκλιμάκωση του φαινομένου. Πιο συγκεκριμένα:

άρθρο∼

QualcoΧ

Page 27: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 27

1. Εξειδικευμένες λύσεις τεχνολογίας: Η συνδρομή της τεχνολογίας μέσω της υλοποίησης εξειδικευμένωνσυστημάτων διαχείρισης καθυστερήσεων είναι καταλυτική, επιτρέ-ποντας την καθημερινή παρακολούθηση της εξέλιξης της ποιότηταςτων χαρτοφυλακίων, την εκτέλεση σεναρίων και την έγκαιρη εφαρ-μογή διορθωτικών ενεργειών.

2. Τμηματοποίηση και στοχευμένες στρατηγικές διαχείρισης: Η εμπεριστατωμένη και σε βάθος ανάλυση και τμηματοποίηση τωνχαρτοφυλακίων σε καθυστέρηση επιτρέπει την ανίχνευση και τον εν-τοπισμό εκείνου του πληθυσμού που συγκεντρώνει τις περισσότερεςπιθανότητες να επιστρέψει σε ενήμερο καθεστώς. Η διαφοροποίησητου πληθυσμού με βάση την επιθυμία/ικανότητα (willingness vs abi-lity to pay) να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του, αποτελεί το πιοκρίσιμο στάδιο σε μια επιτυχημένη στρατηγική διαχείρισης. Μεβάση τα συμπεράσματα της ανάλυσης και της αντίστοιχης τμηματο-ποίησης του πληθυσμού-χαρτοφυλακίων, θα προσδιοριστούν και θαυιοθετηθούν εκείνες οι στρατηγικές που θα επιτρέψουν τη μεγιστο-ποίηση της αποτελεσματικότητας.

3. Θεσμικό πλαίσιο: Η υλοποίηση αλλαγών στον πτωχευτικό κώδικα και στην προπτω-χευτική διαδικασία, σε συνδυασμό με τη δημιουργία και υιοθέτησηενός σύγχρονου θεσμικού πλαισίου, με έμφαση στην αποτελεσματι-κότητα και την ταχύτητα, που να επιτρέπει την ενιαία διαχείριση τουσυνόλου των ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων, έτσι ώστε να αξιολογείταισυνολικά η πραγματική δυνατότητα αποπληρωμής των χρεών, είναιβασική προϋπόθεση για την επιτυχία. Ο στόχος των αλλαγών θα πρέ-πει να εστιάζεται στην απλοποίηση και επιτάχυνση των νομικών δια-δικασιών, πτώχευσης και εκκαθάρισης, καθώς και στη δημιουργίαενός πλαισίου εξωδικαστικών διαδικασιών. Η θέσπιση ενός ΚώδικαΔεοντολογίας είναι σημαντική, όπως και η θέσπιση φορολογικών κι-νήτρων για τις τράπεζες αναφορικά με τις εγγραφές ζημιών. Ο υπέρ-τατος όμως στόχος της ύπαρξης ενός δίκαιου και ευέλικτουθεσμικού-νομοθετικού πλαισίου θα πρέπει να είναι η προστασία τουυπεύθυνου δανειολήπτη, ιδιώτη ή επιχειρηματία, που αντιμετωπίζειδυσκολίες στο να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του λόγω των συν-θηκών της αγοράς και της έλλειψης ρευστότητας.

4. Διαδικασίες αξιολόγησης και πλάνο αναχρηματοδότησης: Η ύπαρξη ενός θεσμικού πλαισίου, όπως περιγράφηκε ανωτέρω, θαπρέπει να συνδυαστεί και με ένα ευέλικτο και στοχευμένο πλάνο ανα-χρηματοδότησης της οικονομίας. Μέσω της εισαγωγής συγκεκριμέ-νων δεικτών βιωσιμότητας, να είναι εφικτή η αξιολόγηση τηςοικονομικής κατάστασης μιας επιχείρησης και της ουσιαστικής δυ-

νατότητας αποπληρωμής των χρεών που διαθέτει. Εν συνεχεία, μέσωτης θέσπισης μιας, προσαρμοσμένης στις σημερινής συνθήκες τηςελληνικής αγοράς, «εργαλειοθήκης» ρυθμίσεων, θα πρέπει να κα-ταρτίζονται ανά περίπτωση σχέδια αναδιάρθρωσης μιας επιχείρησηςκαι εξεύρεσης των βέλτιστων εναλλακτικών (κεφαλαιοποίησηχρεών, πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων ή αναχρηματοδότησηοφειλών), που να επιτρέπουν την επιστροφή στην κερδοφορία. Στοναντίποδα, χρεωμένες επιχειρήσεις με φθίνουσα οικονομική δραστη-ριότητα που θα αξιολογούνται ως μη βιώσιμες θα πρέπει να οδη-γούνται σε γρήγορη εκκαθάριση και εκποίηση των περιουσιακώντους στοιχείων. Σε κάθε περίπτωση, οι κανόνες και οι διαδικασίεςπρέπει να είναι διαφανείς, δίκαιες και στη λογική της θέσπισης εξα-τομικευμένων λύσεων, με ταυτόχρονη αποφυγή μαζικών και ορι-ζόντιων μέτρων τακτοποίησης και ρύθμισης οφειλών.

ΤΟ ΔΙΑΚΥΒΕΥΜΑ

Ολοκληρώνοντας την προσέγγισή μας, και προσπαθώντας να βά-λουμε τα πράγματα σε σωστή διάσταση, θα συμπεράνουμε ότι η απο-τελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων δεν είναιαυτοσκοπός. Ο πρωταρχικός στόχος θα πρέπει να είναι η επανεκκί-νηση της οικονομίας, η χρηματοδότηση νέων, καινοτόμων επιχει-ρηματικών προσπαθειών, καθώς και η αναχρηματοδότηση τωνμακροπρόθεσμα βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων σε διαφόρουςστρατηγικούς τομείς της οικονομίας. Η επιτυχής και αποτελεσμα-τική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί το μέσουλοποίησης μιας στρατηγικής εξόδου από την κρίση. Η μετατροπήενός μέρους μόνο αυτών των αδρανών και κοστοβόρων από άποψηρευστότητας και κεφαλαίων χαρτοφυλακίων θα βελτιώσει τους κρί-σιμους δείκτες των τραπεζών, θα ενισχύσει τα επίπεδα ρευστότητάςτους και θα συμβάλει στην εισροή νέων κεφαλαίων. Με τον τρόποαυτό θα υπάρξει η πολυπόθητη επανεκκίνηση της οικονομίας μέσωτης χρηματοδότησης επιχειρήσεων που πραγματικά αξίζει να χρη-ματοδοτηθούν και της διευθέτησης του χρέους των ιδιωτών με βάσητις πραγματικές τους δυνατότητες, ώστε να ξαναγίνουν ενεργοί στοτραπεζικό σύστημα, εξέλιξη που πρώτοι οι ίδιοι έχουν ανάγκη. Δεν μας επιτρέπεται να αγνοούμε τις διεθνείς πρακτικές, αλλά καιδεν πρέπει να τις υιοθετούμε άκριτα, πρέπει να τις προσαρμόζουμεστα δικά μας δεδομένα. Το να επιστρέψουν οι τράπεζες δυνατές καινα αναλάβουν τον ρόλο τους στην οικονομία αποτελεί ένα στοίχημαπου δεν μπορούμε να χάσουμε. Οφείλουμε λοιπόν να εξετάσουμε καινα υλοποιήσουμε κάθε στρατηγική απόφαση προς αυτήν την κα-τεύθυνση. Οι συνθήκες πια είναι ώριμες και δεν πρέπει να χαθείάλλος χρόνος. Το διάστημα της προετοιμασίας έχει εξαντληθεί καιτώρα απαιτείται η εφαρμογή των λύσεων. Χ

Η Qualco είναι κορυφαία εταιρεία ανάπτυξης λογισμικού και παροχής υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας, με εξειδίκευση στοCredit & Debt Management (Διαχείριση Πιστωτικού Κύκλου και Ληξιπρόθεσμων Οφειλών). Με γραφεία στην Ελλάδα, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη Γαλλία και επιμέρους τοπικές συνεργασίες, η Qualco προσφέρει τα προ-ϊόντα και τις υπηρεσίες της σε περισσότερα από 70 κορυφαία χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσειςσε πάνω από 10 χώρες ανά τον κόσμο: 170 άρτια καταρτισμένοι, έμπειροι μηχανικοί, αναλυτές, οικονομολόγοι και επαγγελματίες τουχώρου αναπτύσσουν και υποστηρίζουν 100% εσωτερικά όλες τις λύσεις και τις υπηρεσίες μας, προσφέροντας τον κατάλληλο συν-δυασμό τεχνολογίας και επιχειρησιακής τεχνογνωσίας. Ιδρύθηκε το 1998 και μέχρι σήμερα η εταιρεία παρουσιάζει συνεχώς σταθερή ανάπτυξη ενώ επενδύει στη συνεχή εξέλιξη και βελτίωσητων προϊόντων της, βάσει των βέλτιστων διεθνών πρακτικών και τάσεων.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ QUALCO

Page 28: ΧΡΗΜΑ #404

28 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

~αφιέρωμαΧ

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣΙΔΙΩΤΙΚΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΑ

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ

ΩΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ ΟΡΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ, ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ, ΚΑΘΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ,

ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΦΟΡΕΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ, ΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΛΕΣΗ «ΔΡΑΣΕΩΝ ΥΓΕΙΑΣ»

Page 29: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 29

τη μέγκενη δυσβάσταχτων αρνητικών μέτρων πουέχει επιβάλει το Δημόσιο, όπως είναι το rebate και τοclawback αλλά και η αναβαλλόμενη φορολογία,έχουν εγκλωβιστεί οι μεγάλοι όμιλοι του κλάδου τηςυγείας. Τα έντονα παράπονα των επικεφαλής τωνομίλων εκφράζονται με κάθε τρόπο και σε κάθε ευ-

καιρία, καθώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις εταιρειών που ενώ έχουνθετικό EBITDA και θα μπορούσαν να έχουν θετικά αποτελέσματα, τε-λικά εμφανίζουν ζημιές εξαιτίας των παραπάνω μέτρων. Κι αυτό γιατίοι «μηχανισμοί» του rebate και clawback δεν έκαναν τίποτα άλλο ου-σιαστικά από το να περικόψουν έσοδα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώαπό τις εταιρείες και να απομειώσουν καθοριστικά τα αποτελέσματάτους για τη χρονιά που έκλεισε. Οι διοικήσεις από τη μεριά τους προσπάθησαν να αμβλύνουν τις αρ-νητικές επιπτώσεις των εν λόγω μέτρων, με την επέκταση των δρα-στηριοτήτων τους σε νέες αγορές, την προσπάθεια προσέλκυσηςιατρικού τουρισμού και τον εξορθολογισμό δαπανών και κόστους σεόλα τα επίπεδα. Πάντως, ο τομέας της υγείας στην Ελλάδα είναι ευρύς και πολυδιά-στατος, ενώ κατά καιρούς τού έχουν αποδοθεί ποικίλοι ορισμοί. Ωςσύστημα υγείας ορίζεται το σύνολο των ανθρώπινων, υλικών και χρη-ματικών πόρων, καθώς επίσης των οργανισμών, ιδρυμάτων και φο-ρέων, οι οποίοι συνδέονται με τη χρηματοδότηση, τη ρύθμιση και τηνεπιτέλεση «δράσεων υγείας». Στο σύστημα υγείας συμπεριλαμβάνον-ται όχι μόνο το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ), αλλά όλα τα κοινωφελήκαι ιδιωτικά ιδρύματα και οι φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας. Η οργάνωση του τομέα της υγείας αποτελεί ένα από τα βασικότεραπροβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι σύγχρονες κοινω-

νίες, ενώ ταυτόχρονα συνιστά έναν από τους σημαντικότερους κλά-δους της οικονομίας, συνεισφέροντας σημαντικά στην απασχόλησηκαι στο ΑΕΠ. Στον γενικότερα οριζόμενο ως τομέα της υγείας δραστηριοποιείταιμια πληθώρα επαγγελματιών, καλύπτοντας ένα ευρύτατο φάσμα δε-ξιοτήτων και ικανοτήτων. Σε αυτό το πλαίσιο, ο τομέας της υγείας μπορεί να χωριστεί σε τρειςμεγάλες κατηγορίες:

(i) Φάρμακα και άλλα φαρμακευτικά προϊόντα (παραγωγή-εμπόριο)

Περιλαμβάνονται τα συνταγογραφούμενα (prescription drugs) και μησυνταγογραφούμενα φάρμακα (Over The Counter ή OTC drugs), ταοποία μπορούν να αγοραστούν χωρίς τη συνταγή γιατρού, ιδία δα-πάνη των πολιτών.

(ii) Διαγνωστικά και ιατροτεχνολογικά προϊόνταΠεριλαμβάνονται ιατροτεχνολογικά (medical devices ή MD) και(αυτο)διαγνωστικά προϊόντα.

(iii) Υπηρεσίες υγείαςΜε τον όρο «υπηρεσίες υγείας» προσδιορίζονται όχι μόνο οι παρεχό-μενες φροντίδες υγείας και ιατρικής περίθαλψης, αλλά γενικότερατο πλέγμα των δομών με τις οποίες ρυθμίζονται τόσο η παραγωγήόσο και η διανομή της ιατρικής φροντίδας, ώστε να καλύπτονται οιιατρικές ανάγκες. Η κατηγορία των υπηρεσιών περιλαμβάνει νοσο-κομεία, χονδρεμπόρους, φαρμακεία, καθώς και ασφαλιστικούς οργα-νισμούς.

Οι διοικήσεις προσπαθούν να αμβλύνουν τις αρνητικές επιπτώσεις των μέτρων που έχουν επιβληθεί στον κλάδο της υγείας, με την επέκταση δραστηριοτήτων

σε νέες αγορές, την προσπάθεια προσέλκυσης ιατρικού τουρισμού και τον εξορθολογισμό δαπανών και κόστους σε όλα τα επίπεδα.

Σ

ΣΤΗ ΜΕΓΚΕΝΗΤΩΝ REBATE

KAI CLAWBACK

Page 30: ΧΡΗΜΑ #404

30 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

αφιέρωμα~

Κλάδος ΥγείαςΧ

Ο ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η Συνολική ΔαπάνηΥγείας μειώθηκε κατά 4,4 δισ. ευρώ ή 18,9% (από 23,2 δισ. ευρώ στα18,8 δισ. ευρώ). Πιο συγκεκριμένα, η εξέλιξη της δαπάνης κατά κα-τηγορία υπηρεσιών υγείας (ευρώ, %ΑΕΠ), διακρίνεται ως εξής: η εν-δονοσοκομειακή δαπάνη κυμάνθηκε περίπου στα 6,9 δισ. ευρώ(3,3% του ΑΕΠ), η φαρμακευτική δαπάνη & υγειονομικά αναλώ-σιμα στα 5,4 δισ. ευρώ (2,6 %, του ΑΕΠ), η εξωνοσοκομειακή δα-πάνη & εργαστήρια στα 5,1 δισ. ευρώ (2,4 % του ΑΕΠ), ενώ οι λοιπέςυπηρεσίες (π.χ. διοίκηση τομέα υγείας, πρόληψη κ.λπ.) στο 1,4 δισ.ευρώ (0,7% του ΑΕΠ). Αξίζει να επισημανθεί ότι η κατά κεφαλήν συνολική δαπάνη υγείαςστην Ελλάδα ήταν, σύμφωνα με εκτιμήσεις, για το 2010 (ΟΟΣΑ),2.914 δολ. (μετρούμενη με Ισοτιμίες Αγοραστικής Δύναμης-Pur-chasing Power Parity), χαμηλότερη κατά 11% από τον μέσο όρο τωνχωρών του ΟΟΣΑ (3.473 δολ. Ισοτιμίες Αγοραστικής Δύναμης) και σεπαρόμοιο επίπεδο με άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Η κατά κε-φαλήν δημόσια δαπάνη υγείας ήταν το ίδιο έτος χαμηλότερη κατά27% από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Η μείωση των δημοσίων δαπανών υγείας στην Ελλάδα αντανακλάταικαι στα στοιχεία της νοσοκομειακής δαπάνης.Είναι χαρακτηριστικό το ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου 2009-2011 η νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη, όπως και η δαπάνημισθοδοσίας και προμήθειας υγειονομικού και λοιπού υλικού μει-ώθηκε δραστικά, κατά 33,5%. Συνολικά, η δαπάνη των νοσοκομείων του ΕΣΥ μειώθηκε κατά14,7%.Υποχώρηση έως και 20% παρουσίασε και η ζήτηση των υπηρεσιώνιδιωτικής υγείας. Ο αθροιστικός κύκλος εργασιών του δείγματοςεταιρειών που εξετάστηκε στη συγκεκριμένη έρευνα υποχώρησε κατά10,1%, σε 1,17 δισ. ευρώ. Το 80% των εταιρειών υπέστησαν υποχώ-ρηση των εσόδων τους. Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεωνεπέδειξαν σημαντική μείωση, που έφτασε το -27,5% (περίπου 67εκατ. ευρώ), ενώ οι ζημιές προ φόρων του δείγματος διευρύνθηκανστα 150 εκατ. ευρώ, με το 53% των επιχειρήσεων να καθίστανται ζη-μιογόνες. Σημαντική μείωση, κατά 39%, παρουσίασε η εγχώρια αγορά ιατρο-τεχνολογικών προϊόντων, που περιλαμβάνει από προϊόντα μίας χρή-σης (π.χ. επίδεσμοι, γάζες κ.λπ.) μέχρι μηχανήματα υψηλής

τεχνολογίας (π.χ. μαγνητικοί και αξονικοί τομογράφοι κ.λπ.) την τε-λευταία τριετία, 2010-2012, γεγονός που οδήγησε σε αύξηση των ζη-μιών των επιχειρήσεων του χώρου. Ο κλάδος αποτελείται από μεγάλοαριθμό εισαγωγικών και περιορισμένο αριθμό παραγωγικών επιχει-ρήσεων. Τα εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα αφορούν ορισμένες μόνοκατηγορίες προϊόντων, όπως αναλώσιμα, γάζες, αντλίες έγχυσης φαρ-μάκων, επιδεσμικό υλικό, υλικά τεχνητού νεφρού, οδοντικές προθέ-σεις και συναφή υλικά, διαγνωστικά αντιδραστήρια. Ο μεγάλος όγκοςκαι τα πλέον εξειδικευμένα προϊόντα (ορθοπεδικό υλικό, ιατρικά μη-χανήματα κ.λπ.) είναι εισαγόμενα.

∼Πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, υπήρχαν 313 δημό-σια και ιδιωτικά θεραπευτήρια, συνολικής δυναμικότητας 54.704κλινών (εκ των οποίων 15.124 κλίνες σε ιδιωτικά θεραπευτήρια), ταοποία δραστηριοποιούνταν στη δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας στηχώρα. Από αυτά, τα 143 είναι δημόσια νοσοκομεία, τα 166 ιδιωτικάκαι τα 5 νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, ενώ το μεγαλύτερο πο-σοστό (70%) των διαθέσιμων νοσοκομειακών κλινών ανήκει στονδημόσιο τομέα.

∼Επιχειρήσεις παραγωγής και εμπορίας ιατρικού εξοπλισμού καιλοιπών προμηθειών υγείας

Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται περισσότερες από 300 επιχειρή-σεις παραγωγής/εμπορίας/προμήθειας: επιστημονικών και ιατρικώνμηχανημάτων, διαγνωστικών μηχανημάτων και αντιδραστηρίων,ενεργών καρδιολογικών εμφυτευμάτων, εμφυτεύσιμου ορθοπεδικούυλικού, ειδών χειρουργικής και επεμβατικής ιατρικής, απεικονιστι-κών ιατρικών μηχανημάτων και αναλώσιμου υγειονομικού υλικού. Από άποψη ανθρώπινου δυναμικού, στην Ελλάδα οι άμεσα απασχο-λούμενοι επαγγελματίες στον χώρο της υγείας ξεπερνούν τα 140.000άτομα, με τους γιατρούς, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το2010, να είναι περίπου 70.000, τους οδοντιάτρους 14.000, τους νο-σηλευτές 36.000 και τους φαρμακοποιούς 11.000 άτομα περίπου. Οιεργαζόμενοι στη βιομηχανία φαρμάκου ανέρχονται σε 13.500 περίπου. Αξίζει να επισημανθούν η υψηλή αναλογία γιατρών ανά κάτοικο στηνΕλλάδα (6,1 ανά 1.000 κατοίκους), σε σύγκριση με τον μέσο όρο τωνχωρών του ΟΟΣΑ (3,1 ανά 1.000 κατοίκους), καθώς και η αντίστοιχηχαμηλή αναλογία νοσηλευτών ανά κάτοικο (3,1 ανά 1.000 κατοί-κους), σε σύγκριση με τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ (8,7 ανά1.000 κατοίκους).

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΛΑΔΟΥ

∼Ο τομέας της υγείας παρουσιάζει πολλές ιδιαιτερότητες, σε σύγ-κριση με τους λοιπούς τομείς της οικονομίας. Ένα από τα κυριό-τερα χαρακτηριστικά του είναι η αβεβαιότητα που επικρατεί τόσοαπό την πλευρά της ζήτησης όσο και από την πλευρά της προ-σφοράς. Η αβεβαιότητα αυτή σε συνδυασμό με τον κίνδυνο ασθέ-νειας που αντιμετωπίζει κάθε άτομο έχουν οδηγήσει στηναναζήτηση ασφάλειας στον τομέα της υγείας, σε βαθμό πολύ με-γαλύτερο από ό,τι σε άλλους τομείς της οικονομίας.

∼Ένα ακόμη χαρακτηριστικό του τομέα της υγείας είναι η διαχρονικάαυξητική τάση τόσο της δαπάνης υγείας όσο και της φαρμακευτικήςδαπάνης. Αιτίες αυτού του φαινομένου αποτελούν η αύξηση και ηγήρανση του πληθυσμού, καθώς και η δυνατότητα αντιμετώπισης

ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ «ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ»ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΟΙ ΠΑΡΕ-ΧΟΜΕΝΕΣ ΦΡΟΝΤΙΔΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΙΑ-ΤΡΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ, ΑΛΛΑΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΤΟ ΠΛΕΓΜΑ ΤΩΝ ΔΟΜΩΝΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΡΥΘΜΙΖΟΝΤΑΙ ΤΟΣΟ ΗΠΑΡΑΓΩΓΗ ΟΣΟ ΚΑΙ Η ΔΙΑΝΟΜΗ ΤΗΣΙΑΤΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΚΑΛΥ-ΠΤΟΝΤΑΙ ΟΙ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Page 31: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 31

–με την ανάπτυξη καινοτόμων ουσιών– ασθενειών που στο παρελθόνδεν ήταν δυνατόν να αντιμετωπιστούν. Επιπροσθέτως, η φαρμα-κευτική περίθαλψη, λειτουργώντας είτε ως συμπληρωματική είτεως υποκατάστατο της ιατρικής και νοσοκομειακής φροντίδας, όχιμόνο έχει συμβάλει στη μείωση της θνησιμότητας και την αύξησητου προσδόκιμου επιβίωσης –τόσο μέσω της πρόληψης όσο καιμέσω της αντιμετώπισης παθήσεων– αλλά έχει βελτιώσει σημαν-τικά και την ποιότητα ζωής των χρόνιων κυρίως ασθενών. Ωστόσο, η αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης συχνά οδηγεί σεμείωση των συνολικών δαπανών υγείας, καθώς υποκαθιστά άλλεςμορφές περίθαλψης (π.χ. νοσοκομειακή).

∼Επιπλέον, χαρακτηριστικό της φαρμακευτικής αγοράς αποτελείτο αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο, τόσο κατά τη διάρκεια της ανά-πτυξης ενός νέου φαρμακευτικού προϊόντος (με αυστηρούς ελέγ-χους για ασφάλεια, ποιότητα, δραστικότητα κ.ά.) όσο και κατά τηδιάθεση του προϊόντος αυτού στην αγορά (παρακολούθηση καιέλεγχοι, φαρμακοεπαγρύπνηση, κριτήρια οικονομικής αποδοτι-κότητας κ.λπ.). Σκοπός του ρυθμιστικού πλαισίου είναι η προ-στασία των ασθενών, η προστασία της φαρμακευτικής επιχείρησηςκαι η συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης.

ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η συνολική δαπάνη υγείας στην ευρωζώνη καλύπτει ποσοστό 9,7%του ΑΕΠ των χωρών αυτών και η δημόσια δαπάνη υγείας αντιστοιχείστο 7,4 % του ΑΕΠ. Οι προοπτικές-προκλήσεις για τον τομέα σε διεθνές επίπεδο αφο-ρούν, μεταξύ άλλων, τα εξής:

∼Η κοινοτική πολιτική σε θέματα υγείας έχει ως κύριο στόχο να βελ-τιώνει τη δημόσια υγεία, να προλαμβάνει ασθένειες και τους κιν-δύνους κατά της υγείας, περιλαμβανομένων και των κινδύνων που

συνδέονται με τον τρόπο ζωής των Ευρωπαίων, καθώς και να κα-ταπολεμά τις μεγάλες μάστιγες, ευνοώντας την έρευνα. Η κοινο-τική δράση έρχεται να συμπληρώσει τις εθνικές πολιτικές και ηΈνωση ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών στοντομέα της υγείας.

∼Οι δημογραφικές αλλαγές, περιλαμβανομένης και της γήρανσηςτου πληθυσμού, μεταβάλλουν την τυπολογία των ασθενειών καισυνιστούν απειλή για τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας τηςΕΕ.

∼Οι πανδημίες, τα σημαντικά φυσικά και βιολογικά συμβάντα συ-νιστούν κύριες απειλές για την υγεία. Η αλλαγή του κλίματος προ-καλεί την εμφάνιση νέων τύπων μεταδοτικών ασθενειών.

∼Τα συστήματα παροχής φροντίδας υγείας σημείωσαν σημαντική εξέ-λιξη λόγω, εν μέρει, της ραγδαίας ανάπτυξης των νέων τεχνολογιών,που έφεραν σαρωτικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο προωθεί-ται η υγεία και προβλέπονται, προλαμβάνονται και θεραπεύονται οιασθένειες. Στις τεχνολογίες αυτές περιλαμβάνονται οι τεχνολογίεςπληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ), η καινοτομία στον τομέατης γονιδιωματικής, η βιοτεχνολογία και η νανοτεχνολογία.

∼Η διεθνής οικονομική κρίση καθιστά τις προοπτικές για τα επό-μενα χρόνια ανησυχητικές, ενώ σε αυτή την εκτίμηση έρχεται ναπροστεθεί και η λήξη των πατεντών μιας σειράς από σημαντικάφαρμακευτικά σκευάσματα (έληξαν στο τέλος του 2012).

∼Οι αυξανόμενοι περιορισμοί στα ρυθμιστικά πλαίσια των περισ-σότερων χωρών και η υιοθέτηση περιοριστικών μέτρων από ταασφαλιστικά ταμεία αναμένεται ότι θα συμβάλλουν στους χαμη-λούς ρυθμούς ανάπτυξης των επώνυμων, κυρίως, φαρμακευτικώνσκευασμάτων.

Page 32: ΧΡΗΜΑ #404

32 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

αφιέρωμα~

Κλάδος ΥγείαςΧ

Τα δημοσιευμένα ενοποιημένα αποτελέσματα της περιόδου δενείναι ευθέως συγκρίσιμα με τα αποτελέσματα της αντίστοιχηςπεριόδου του 2013, κυρίως λόγω της αναδρομικής από 1-1-

2013 εφαρμογής των κυβερνητικών αποφάσεων για τον μηχανισμόεπιστροφής rebate και clawback. Οι αναφερόμενες αποφάσεις έχουνπεριληφθεί στο άρθρο 100 του Ν. 4172/2013 (ΦΕΚ Α’ 167 23-7-2013), που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2013. Ο συγκρίσιμος προσαρμοσμένος ενοποιημένος κύκλος εργασιών τουπρώτου τριμήνου του 2014 ανήλθε σε 60,86 εκατ. ευρώ, σημει-ώνοντας οριακή μείωση 1,2% έναντι 61,59 εκατ. ευρώ το πρώτο τρί-μηνο του 2013. Ο ενοποιημένος δημοσιευμένος κύκλος εργασιώντου πρώτου τριμήνου του 2014 ανήλθε σε 57,48 εκατ. ευρώ, σημει-ώνοντας μείωση 6,7%, έναντι 61,59 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο τρί-μηνο του 2013. Τα συγκρίσιμα προσαρμοσμένα ενοποιημένα κέρδη προ τόκων,φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) για το πρώτο τρίμηνο του 2014παρουσίασαν αύξηση κατά 5% και ανήλθαν στα 9,92 εκατ. ευρώ,έναντι κερδών 9,45 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2013. Ταενοποιημένα δημοσιευμένα αποτελέσματα προ τόκων, φόρων καιαποσβέσεων (EBITDA) του πρώτου τριμήνου του 2014 ανήλθαν σεκέρδη ύψους 6,54 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 9,45 εκατ. ευρώ τηναντίστοιχη περσινή περίοδο.Τα συγκρίσιμα προσαρμοσμένα ενοποιημένα αποτελέσματα μετά απόφόρους από συνεχιζόμενες δραστηριότητες διαμορφώθηκαν σεκέρδη ύψους 2,24 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2014, έναντικερδών 0,3 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2013. Τα δημοσι-ευμένα ενοποιημένα αποτελέσματα μετά από φόρους από συνεχιζό-μενες δραστηριότητες παρουσίασαν ζημιές -0,64 εκατ. ευρώ, έναντιζημιών -3,64 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2013.Στα συγκρίσιμα προσαρμοσμένα αποτελέσματα δεν συμπεριλαμβά-νονται οι μηχανισμοί επιστροφής rebate και clawback του άρθρου100 του Ν. 4172/2013 (ΦΕΚ Α’ 167) και η πώληση θυγατρικώνεταιρειών.Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, η διευθύνουσα σύμβουλος του Ομί-

λου ΥΓΕΙΑ, κ. Ρίτα Σουβατζόγλου, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «O Όμιλος ΥΓΕΙΑ και το πρώτο τρίμηνο του 2014 συνέχισε να επι-δεικνύει αντοχή και αξιοσημείωτη βελτίωση στα οικονομικά τουαποτελέσματα, καταγράφοντας λειτουργική κερδοφορία, ανταπο-κρινόμενος επιτυχώς στις προκλήσεις και επιβεβαιώνοντας τον κυ-ρίαρχο ρόλο που κατέχει στην παροχή υπηρεσιών υγείας. Το 2014 ο Όμιλος ΥΓΕΙΑ έχει θέσει ως προτεραιότητα την εξασφά-λιση επαρκούς ρευστότητας, παγιώνοντας και επαυξάνοντας ταοφέλη από ενέργειες υγιούς ανάπτυξης και εξορθολογισμού του κό-στους, που πηγάζουν από τον προσεκτικό σχεδιασμό της στρατηγι-κής μας. Στον Όμιλο ΥΓΕΙΑ θωρακίζουμε την οικονομική μας θέση, εξασφα-λίζουμε τη συνεχή βελτίωση των μεγεθών, μεγιστοποιώντας τις δυ-νητικές συνέργειες εντός του Ομίλου, διατηρώντας παράλληλα τιςθέσεις εργασίας, με απώτερο μέλημα την ενδυνάμωση αξίας και τομακροπρόθεσμο συμφέρον των μετόχων και όλων των συμμετεχόν-των. Στον Όμιλο ΥΓΕΙΑ, ακόμη και σε καιρό κρίσης, έχουμε ως σταθερήμας προτεραιότητα οι παρεχόμενες υπηρεσίες των νοσοκομείων μαςνα είναι εφάμιλλες της υψηλότερης παγκοσμίως ποιότητας, διατη-ρώντας τον Όμιλο ΥΓΕΙΑ σε υψηλή θέση αναγνωρισιμότητας διε-θνώς. Παράλληλα εξετάζουμε κάθε επενδυτική ευκαιρία πουπροκύπτει και μπορεί να συνεισφέρει στην πραγματοποίηση τουοράματός μας.Αρωγός στην επίτευξη του στόχου μας παραμένει ο βασικός μας μέ-τοχος, η MIG».

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Η ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΟΜΙΛΟΣ ΥΓΕΙΑ

«ΤΟ 2014 Ο ΟΜΙΛΟΣ ΥΓΕΙΑ ΕΧΕΙ ΘΕΣΕΙ ΩΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΝΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΠΑΡΚΟΥΣΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ, ΠΑΓΙΩΝΟΝΤΑΣ ΚΑΙΕΠΑΥΞΑΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΥΓΙΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ, ΠΟΥΠΗΓΑΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΜΑΣ»

Page 33: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 33

Τη διανομή προς τους μετόχους ποσού 1.246.846,92 ευρώ, δη-λαδή ποσού 0,019 ευρώ ανά μετοχή, που προέρχεται απόαφορολόγητα αποθεματικά παρελθουσών χρήσεων, αποφά-

σισε μεταξύ άλλων η Γενική Συνέλευση του Ιασώ.Ο πρόεδρος του ΔΣ της εισηγμένης, κ. Γιώργος Σταματίου, αναφέρ-θηκε στα θετικά αποτελέσματα του τριμήνου αλλά και του πενταμή-νου, γεγονός που δημιουργεί προσδοκίες για ακόμη καλύτερεςημέρες μελλοντικά στην ενηλικίωση του ομίλου Ιασώ, ενώ στηλί-τευσε με έντονο τρόπο τα άδικα χαράτσια που έχουν επιβληθεί στουςιδιώτες παρόχους υγείας, όπως το clawback και το rebate. Ανέφερε μεταξύ άλλων στην ομιλία του ο κ. Σταματίου: «Πριν λίγες ημέρες το Ιασώ συμπλήρωσε τα 18 χρόνια λειτουργίας.Έχουμε πλέον ως εταιρεία ενηλικιωθεί, αν θεωρήσαμε το 18ο έτοςως έτος ενηλικίωσης. Μπορεί να φαίνονται σαν χθες αλλά είναι 18χρόνια, γεμάτα από ζωή, ενέργεια και δράση». Ο κ. Σταματίου υπογράμμισε ότι τα 4-5 τελευταία χρόνια ήταν ιδιαί-τερα δύσκολα, τα δυσκολότερα από κάθε άποψη, λόγω της οικονο-μικής κρίσης της χώρας που σύμφωνα με τους ειδικούς βρίσκεταιστο τέλος της. Και συνέχισε: «Το ζητούμενο βέβαια είναι η ανάκαμψη της πραγματικής οικονο-μίας. Δηλαδή τότε που οι πολίτες θα αισθανθούν τη διαφορά. Μέχριτότε όμως θα πρέπει να κάνουμε υπομονή και να συνεχίσουμε τιςπροσπάθειες με την ίδια και μεγαλύτερη ένταση. Δεν έχουμε άλλοπεριθώριο και ιδίως δεν έχουμε άλλη εναλλακτική λύση. Γιατί είναιαγώνας για επιβίωση. Επιβίωση, που σύμφωνα με κάποιο κινέζο θε-ωρητικό στρατηγικής εξαρτάται από τις δικές μας ενέργειες, ενώ ηευκαιρία για τον θρίαμβο εξαρτάται και από τις ενέργειες των άλλων.Προφανώς ο κινέζος θεωρητικός δεν γνώριζε ούτε προέβλεψε τηνύπαρξη του ΕΟΠΥΥ και βεβαίως τις περικοπές που κάνει μέσω τωνμηχανισμών rebate και claw back. Περικοπές που απομείωσαν καθοριστικά τα αποτελέσματα της χρο-νιάς που έκλεισε, όπως με κάθε λεπτομέρεια απεικονίζονται στις οι-κονομικές καταστάσεις που δημοσιοποιήθηκαν ή υποβλήθηκαν προςέγκριση στη Γ.Σ. Περικοπές που αποφάσισαν και εφάρμοσαν, ατυχέστατα και με ανα-δρομικό μάλιστα χαρακτήρα, για να καλύψουν ίσως δικές τους αδυ-ναμίες και αστοχίες. Παρενέβησαν χωρίς λογική και ακριβοδίκαιαμέτρα ή σταθμά, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν και να δια-

χειριστούν κάθε λάθος ή απόκλιση των προϋπολογισθέντων-εκτι-μηθέντων ποσών με τα υποβληθέντα στον ΕΟΠΥΥ. Λυπάμαι ειλικρινάπου οι πάροχοι υπηρεσιών υγείας αντιμετωπίζονται με αυτόν τονάδικο και αδικαιολόγητο τρόπο. Δηλώσαμε με κάθε έμφαση ότι δενθα αποδεχθούμε κάθε άδικη επιβολή μέτρων και μονομερή τροπο-ποίηση της σύμβασης συνεργασίας μας με τον ΕΟΠΥΥ. Ενημερώσαμεότι θα προσφύγουμε στη δικαιοσύνη για την προάσπιση όλων τωνσυμφερόντων μας.Τα ενοποιημένα-ομιλικά οικονομικά στοιχεία του 2013 και τα επι-μέρους τής μητρικής εταιρείας ή των θυγατρικών εταιρειών δεν απο-δίδουν τις δυσχέρειες και τα εμπόδια που αντιμετωπίσαμε όλοι όσοιαπαρτίζουμε την οικογένεια Ιασώ. Πραγματικά πετύχαμε αξιόλογααποτελέσματα, για τα οποία αισθάνομαι την ανάγκη να εκφράσω απόκαρδιάς πολλές ευχαριστίες, σε όλους. Ευχαριστίες γιατί με τη βοή-θεια όλων έχουν υλοποιηθεί οι κεντρικοί-γενικοί και επιμέρους στό-χοι. Στόχοι επικεντρωμένοι στην ολοκληρωμένη παροχή ιατρικώνυπηρεσιών σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης υγείας, με εξασφά-λιση ταυτόχρονα μακροπρόθεσμης προάσπισης των συμφερόντωνκαι της ευημερίας των μετόχων της και όλων όσων συνδέονται με τιςδραστηριότητες των εταιρειών του ομίλου ή απαρτίζουν την οικογέ-νεια του Ιασώ. Η προσήλωσή μας σε αυτούς τους στόχους, κάποιους από τους οποί-ους θα χαρακτήριζα ως διαχρονικούς, άρα ισχύουν και στο 2014.Μια χρονιά που έδειξε ήδη καλύτερα σημάδια για τις εταιρείες μας.Μια χρονιά που ελπίζουμε να κλείσει με καλύτερα από πέρυσι απο-τελέσματα και θα δικαιώσει τους μετόχους και όλους όσους συμ-βάλλουν στην υλοποίησή τους. Είμαστε σίγουροι ότι όλοι θαπροσφέρουν κάθε τους δύναμη και επαγγελματική ικανότητα, κάθετους γνώση και εμπειρία. Χρειαζόμαστε κάθε ατομική πρωτοβουλία,αλλά και κάθε ομαδική ενέργεια που έχει ίδιους προσανατολισμούς». «Από τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου του 2014 που δημοσιεύτη-καν πρόσφατα», κατέληξε ο κ. Σταματίου, «αλλά και από τα καλύ-τερα ακόμα στοιχεία του πρώτου πενταμήνου επιβεβαιώνεται ηαισιοδοξία μας για την τρέχουσα χρήση. Η διανομή του αποθεματι-κού στους μετόχους είναι το επόμενο ενθαρρυντικό μήνυμα που εκ-πέμπουμε στους μετόχους και ευρύτερα στην αγορά. Εύχομαι τηνεπόμενη χρονιά να μοιραστούμε όλοι μεγαλύτερες επιτυχίες και ναεξάγουμε ακόμα πιο αισιόδοξα μηνύματα».

ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΣΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗ ΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣΙΑΣΩ

Page 34: ΧΡΗΜΑ #404

34 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

αφιέρωμα~

Κλάδος ΥγείαςΧ

Στα 80 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι συνολικές οφειλές που διατη-ρεί ο ΕΟΠΥΥ προς το Ιατρικό, ενώ η καταβολή ληξιπρόθε-σμων χρεών που εκκρεμούν ήδη από το 2006 γίνεται, όπως

τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος του Ιατρικού Αθηνών, Βασίλης Απο-στολόπουλος, με το σταγονόμετρο. Ο διευθύνων σύμβουλος του Ια-τρικού Αθηνών κατά τη διάρκεια της τακτικής γενικής συνέλευσηςτου ομίλου παρομοίασε με «κινούμενη άμμο» το επιχειρηματικότοπίο που δημιούργησε ο ΕΟΠΥΥ στον χώρο της υγείας. Αφενός οιμεγάλες καθυστερήσεις στην αποπληρωμή από τον οργανισμό, αφε-τέρου οι παρακρατήσεις με τη μορφή επιστροφής της επιπλέον δα-πάνης σε σύγκριση με τον αρχικό προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ,δημιουργούν ασφυξία στην αγορά, όπως σημείωσε ο ίδιος. Την ίδια ώρα, η διοίκηση του ομίλου εκτιμά ότι φέτος θα χάσει πε-ρίπου το 40% του τζίρου, εξαιτίας του μηχανισμού αυτόματων επι-στροφών προς τον ΕΟΠΥΥ (clawback και rebate), γεγονός πουμπλοκάρει τα σχέδια για ανάκαμψη. Όπως σημείωσε ο κ. Αποστολόπουλος, ο έλεγχος των παραστατικώνκαι των δαπανών που προσκόμισαν στον ΕΟΠΥΥ οι ιδιωτικές κλι-νικές, προκειμένου να διαπιστωθεί ποιοι πάροχοι προκάλεσαν τηνυπέρβαση, ξεκίνησε μόλις στα τέλη Μαΐου. Παρόλα αυτά, ο οργανι-σμός, προτού ολοκληρωθεί ο έλεγχος, προχωρά στην παρακράτηση,προκειμένου να εξισορροπήσει τον προϋπολογισμό του. Ο πρόεδρος μάλιστα του ομίλου, Γιώργος Αποστολόπουλος, έθεσεευθέως θέμα αλλαγής της διοίκησης του ΕΟΠΥΥ, η οποία δεν δέ-χτηκε καμία από τις προτάσεις για ανάρτηση των πληρωμών τωνκλινικών στη Διαύγεια, κατηγοριοποίηση των κλινικών ανάλογα μετον εξοπλισμό και τη δυναμική τους, τον καθορισμό συγκεκριμένουbudget ανά κλινική και τον «real time» έλεγχο των δαπανών, όπωςκάνουν οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Ζήτησε επίσης από τηνΠολιτεία να ενδιαφερθεί για τον «ευαίσθητο χώρο της υγείας».Ο όμιλος, δεδομένων των παραπάνω συνθηκών στην αγορά, στρέ-φει όλο και πιο έντονα το βλέμμα στις αγορές του εξωτερικού, και κυ-ρίως προς τη Ρωσία και τη Λιβύη, συνεχίζοντας τις προσπάθειες γιατην προσέλκυση ξένων ασθενών από το εξωτερικό, που πέρσι απο-τέλεσαν το 11% του τζίρου του. Πριν από λίγες ημέρες υπέγραψεδύο νέες συμβάσεις για την περίθαλψη ασθενών, μία ειδικά για τηνπόλη της Τρίπολης και μία για τη Λιβύη στο σύνολό της, ενώ συ-

νεργάστηκε και με τον όμιλο Μουζενίδη, ο οποίος δραστηριοποιεί-ται στη ρωσική τουριστική αγορά.Η διοίκηση του Ιατρικού Αθηνών προτίθεται ακόμη να προχωρήσειστην ίδρυση μονάδων ημερήσιας νοσηλείας. Όπως όμως επεσήμανεο πρόεδρος του ομίλου, η λειτουργία τους θα πρέπει να ελέγχεται,διαφορετικά η επιβάρυνση στους προϋπολογισμούς της υγείας θαείναι ανυπολόγιστη. Αντί για εξοικονόμηση από την αποσυμφόρησητων δημόσιων νοσοκομείων, το κόστος της προκλητής ζήτησης απόκάθε μονάδα που θα λειτουργεί ανεξέλεγκτα μπορεί να ξεπεράσεικατά πολύ τα 300 εκατ. ευρώ, όπως εκτίμησε ο κ. Γιώργος Αποστο-λόπουλος.Σύμφωνα με την ανακοίνωση της εταιρείας, η γενική συνέλευσηέλαβε τις ακόλουθες αποφάσεις:

1. Ενέκριναν τις Αναμορφωμένες Οικονομικές Καταστάσεις της εται-ρικής χρήσης 01/01/2012-31/12/2012, λόγω εφαρμογής του τρο-ποποιημένου ΔΛΠ 19 «Παροχές σε εργαζομένους».

2. Ενέκριναν την ετήσια Οικονομική Έκθεση της εταιρικής χρήσης01/01/2013-31/12/2013, στην οποία περιλαμβάνονται οι ΕτήσιεςΟικονομικές Καταστάσεις της εταιρικής χρήσης 01/01/2013-31/12/2013 (εταιρικές και ενοποιημένες), μετά των σχετικών Εκ-θέσεων του Διοικητικού Συμβουλίου και του Ελεγκτή.

3. Απήλλαξαν τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και του Ελεγκτήαπό κάθε ευθύνη αποζημιώσεως για τις Ετήσιες Οικονομικές Κα-ταστάσεις και τα πεπραγμένα της εταιρικής χρήσης 01/01/2013-31/12/2013.

4. Ενέκριναν τα έξοδα παραστάσεως και κινήσεως μελών Διοικητι-κού Συμβουλίου.

5. Ενέκριναν την αμοιβή Ορκωτού Ελεγκτή για τον τακτικό και φο-ρολογικό έλεγχο της χρήσης 2013.

6. Εξέλεξαν την προταθείσα Ελεγκτική Εταιρεία BDO Ελλάς Ανώ-νυμη Εταιρεία Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών με Αριθμό ΜητρώουΣ.Ο.Ε.Λ. Ε.153 για την Εταιρική Χρήση 01-01/2014-31/12/2014.

7. Επικύρωσαν την από 26-9-2013 αντικατάσταση του ΣυμβούλουJochen Schmidt από τον Δρα Jorn Hirschmann, δικηγόρο, για τουπόλοιπο της θητείας του Διοικητικού Συμβουλίου, σύμφωνα μετο άρθρο 22 του καταστατικού της εταιρείας.

ΣΤΑ 80 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΟΙ ΟΦΕΙΛΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥΙΑΤΡΙΚΟ ΑΘΗΝΩΝ

Page 35: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 35

Ησυνεργασία της Interamerican με την Τοπική ΑυτοδιοίκησηΤήνου, εκτός της παροχής υπηρεσιών άμεσης ιατρικής βοή-θειας και ειδικότερα αεροδιακομιδών στους κατοίκους του

νησιού, διευρύνεται με πρόσθετες παροχές ενημέρωσης για την υγείακαι κλινικών εξετάσεων από τη γενική κλινική του ομίλου. Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στην Τήνο, στο Ίδρυμα Τηνιακού Πο-λιτισμού, ημερίδα υπό την αιγίδα του Δήμου και της Ένωσης Γυναι-κών Τήνου, κατά την οποία 80 γυναίκες ενημερώθηκαν για τησύγχρονη στρατηγική πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μή-τρας και του καρκίνου του μαστού. Τα θέματα ανέπτυξαν οι γιατροί-συνεργάτες της κλινικής Σπύρος Βλάχος, γυναικολόγος, και ΓιώργοςΠαπάζογλου, χειρουργός μαστού. Ο Βαγγέλης Θωμόπουλος, διευθύ-νων σύμβουλος, και η Νικολέτα Θωμοπούλου, διευθύντρια νοση-λευτικών υπηρεσιών, παρουσίασαν τις σύγχρονες υπηρεσίες των 14

τμημάτων της κλινικής και ειδικότερα του γυναικολογικού τομέα,ενώ χαιρετισμό απηύθυνε και ο δήμαρχος Τήνου, Παναγιώτης Κρον-τηράς, ο οποίος εξήρε την κοινωνική σημασία της συνεργασίας με τηνInteramerican και την Αθηναϊκή Mediclinic, με απτά ήδη τα οφέληγια τους κατοίκους της Τήνου. Σημαντική ήταν η υποστήριξη στηνοργάνωση της εκδήλωσης του Αλέκου Μέγκουλα, τοπικού συνερ-γάτη της εταιρείας. Οι δύο γιατροί της κλινικής παρείχαν εθελοντικά τις υπηρεσίες τουςεπί δύο ημέρες στο Κέντρο Υγείας Τήνου, για εξετάσεις γυναικολογι-κές, μαστού και pap test. Εξετάστηκαν δωρεάν συνολικά 120 γυναίκες με χορηγία της Inter-american, η οποία στο πλαίσιο του σχεδίου κοινωνικής υπευθυνό-τητας «Πράξεις Ζωής» εστιάζεται στη φροντίδα της υγείας με έμφασηστην πρόληψη.

ΣΤΗΝ ΤΗΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝΑΘΗΝΑΪΚΗ MEDICLINIC

ΕΞΑΓΟΡΑ ΤΗΣ MEGALAB ΡΟΔΟΥ ΚΑΙ ΑΜΚ 408 ΧΙΛ.MEDICON

Την εξαγορά του 90% της MegaLab Ρόδου και την αύξηση με-τοχικού κεφαλαίου κατά 407.970 ευρώ, ενέκρινε μεταξύάλλων η Γενική Συνέλευση της Medicon.

Πιο συγκεκριμένα, η Medicon ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της ψη-φοφορίας που διενεργήθηκε επί των θεμάτων της ημερησίας διάτα-ξης της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της, πουπραγματοποιήθηκε στην έδρα της εταιρείας.

Έτσι επί του 9ου Θέματος Ημερησίας Διατάξεως εγκρίθηκε η:∼

«Υποβολή και έγκριση της εξαγοράς, από τη MEDICON HELLAS

AE, πακέτου μετοχών, ποσοστού 90%, της εταιρείας MEGALABΡΟΔΟΥ AE, που εδρεύει στη Ρόδο».

Επί του 10ου Θέματος Ημερησίας Διατάξεως:∼

«Υποβολή και έγκριση της επένδυσης, ποσού 60.000 ευρώ, απότη MEDICON HELLAS AE, στην εταιρεία MEGALAB ΑΙΓΑΛΕΩΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ-ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑκαι το MEGALAB ΑΙΓΑΛΕΩ ΑΕ, που εδρεύει στο Αιγάλεω, με πα-ράλληλη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της τελευταίας εται-ρείας και απόκτηση 60.000 μετοχών».

Επί του 11ου Θέματος Ημερησίας Διατάξεως:∼

«Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κατά ποσό 407.970,53 ευρώ, μεκεφαλαιοποίηση αποθεματικού υπεραξίας αναπροσαρμογής ακι-νήτων Ν. 2065/92, με ταυτόχρονη αύξηση της ονομαστικής αξίαςεκάστης μετοχής κατά ποσό 0,1 ευρώ (σε 1,68 ευρώ), αντίστοιχητροποποίηση του άρθρου 5 του καταστατικού της Εταιρείας καιενσωμάτωση της παραπάνω τροποποιήσεως στο ενιαίο κείμενοτου καταστατικού της Εταιρείας».

Επίσης, ο πρόεδρος ενημέρωσε τη Γενική Συνέλευση για την έναρξητης διαδικασίας ίδρυσης νέου διαγνωστικού κέντρου στους ΑγίουςΑναργύρους Αττικής. Η γραμματέας ενημέρωσε τη Γενική Συνέλευση ότι η καθυστέρησηστην περάτωση των εργασιών που αφορούν στην αύξηση μετοχικούκεφαλαίου της εταιρείας, λόγω απορρόφησης της ΜΕΝΤΙΚΟΝ ΕΠΕ,οφείλεται αποκλειστικά στο γεγονός ότι ο αποβιώσας ΚωνσταντίνοςΤσολάκογλου δεν έχει μερίδα στο ΧΑ και κανείς δεν έχει προβεί σεαποδοχή κληρονομιάς. Αυτό σημαίνει ότι οι μετοχές που θα εκδοθούνείναι «στον αέρα». Είμαστε σε συνεχή επικοινωνία τόσο με το ΧΑ όσοκαι με το Αποθετήριο Αξιών, προκειμένου να βρεθεί ο ενδεδειγμένοςτρόπος, προς όφελος των επενδυτών και της εταιρείας εν γένει.

Page 36: ΧΡΗΜΑ #404

αφιέρωμα~

Κλάδος ΥγείαςΧ

Tα τελευταία χρόνια η ανάπτυξη στην παγκόσμια οικονομία επι-βραδύνθηκε, με αποτέλεσμα την αύξηση της ανεργίας και τημείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών. Σε αν-

τίθεση με τους περισσότερους κλάδους της αγοράς, οι ιδιωτικές υπη-ρεσίες υγείας εμφάνισαν μικρότερη ύφεση, εξαιτίας του ότι τοκαταναλωτικό κοινό στρέφεται προς τον ιδιωτικό τομέα, λόγω τηςσυνεχούς υποβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών των δημοσίωνθεραπευτηρίων. Οι ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας έχουν να αντιμετωπίσουν τους κινδύ-νους που δημιούργησαν οι αναδρομικές περικοπές (rebate και claw-back) επί των υποβληθέντων λογαριασμών των ιδιωτικών κλινικώνπρος τον ΕΟΠΥΥ. Η επιβολή αυτών των μέτρων θέτει σε κίνδυνο τηβιωσιμότητα των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας. H κλινική ΡΕΑ, ανκαι βρίσκεται μόλις στον τέταρτο χρόνο λειτουργίας της παρουσιάζειθεαματική εξέλιξη τόσο ως προς τα έσοδα όσο και ως προς την κερ-δοφορία της. Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα της εταιρείας για το πρώτοεξάμηνο του 2014 παρουσιάζουν αύξηση της τάξεως του 14,1% σεσχέση με αυτά της αντίστοιχης περιόδου του 2013. Ανάλογη αύξησηπαρουσιάζουν και τα περιστατικά τόσο των εσωτερικών όσο και τωνεξωτερικών ασθενών.Η ΡΕΑ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική, έχοντας στο επίκεντρο

της φροντίδας της τη γυναίκα, παρουσιάζει σαφείς ιδιαιτερότητες,που της εξασφαλίζουν μια εξέχουσα θέση στην αγορά υπηρεσιώνυγείας, με συνεχή ανοδική πορεία. Αυτές αφορούν τόσο στη φιλο-σοφία όσο και στη νεότητά της, χάρη στην οποία αποτελεί την πλέονσύγχρονη, διεθνών προδιαγραφών, κλινική στην Ελλάδα. Πρό-σφατα, η κλινική ΡΕΑ πιστοποιήθηκε από τον Διεθνή Οργανισμό Πι-στοποιήσεων Ιατρικών Υπηρεσιών με εξειδίκευση στον ιατρικότουρισμό, TEMOS International, καθώς διαθέτει όλες τις απαραί-τητες προϋποθέσεις για την άρτια διαχείριση και εξυπηρέτηση τωνασθενών και των διεθνών ασθενών, και προχώρησε σε στρατηγικήςσημασίας συνεργασίες με ασφαλιστικούς οργανισμούς.Η δραστηριότητα της κλινικής ΡΕΑ χαρακτηρίζεται από υψηλή ποι-ότητα παρεχόμενων υπηρεσιών που αναπτύσσονται διαρκώς. Διευ-ρύνονται οι υπηρεσίες, και το ήδη πλούσιο ιατρικό δυναμικό εμπλου-τίζεται με νέες ειδικότητες. Εγκαινιάζουμε νέα τμήματα και υπηρε-σίες, υιοθετούμε νέες τεχνολογίες, ενώ ήδη έχουμε να επιδείξουμε,πέραν των υποδομών μας που εντυπωσιάζουν, τον πλέον σύγχρονοιατροτεχνολογικό εξοπλισμό. Στόχος μας είναι να εξασφαλίσουμε μιαπλήρη, αλλά και μοναδική εμπειρία φροντίδας και φιλοξενίας υψη-λής ποιότητας, ενώ παράλληλα δραστηριοποιούμαστε με κοινωνικήευθύνη απέναντι στον άνθρωπο και το περιβάλλον». Χ

ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ - ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ - ΚΛΙΝΙΚΗ ΡEA

ΤΣΑΒΑΛΙΑΡΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

Page 37: ΧΡΗΜΑ #404

.................................................................................................................................................. ...............................

.......................................................................................................................... ...................................................................

.................................................................................................. ........................................................................................................

.............................................................. ...........................................................................................................................................

........................... .......................................................................................................................................................................... ....

.................................................................................................................................................................. ........................................

..............................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................... ..................................

..................................................................................................................................... .......................................................................

................................................................................................ ............................................................................................................

...........................................................

.......................................................................................................................................................................... ..................................

...................................................................................................................................... ......................................................................

.................................................................................................. ..........................................................................................................

.............................................................. .............................................................................................................................................

........................... .......................................................................................................................................................................... ..........

.............................................................................................................................................................. .................................................

...................................................................................................................... .........................................................................................

.............................................................................. ..................................................................................................................................

....................................... .........................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................... .....................................

.....................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................... ....................................

...................................................................................................................................... ........................................................................

.................................................................................................. ............................................................................................................

.............................................................. ...............................................................................................................................................

........................... .......................................................................................................................................................................... ............

.............................................................................................................................................................. .................................................

...................................................................................................................... .........................................................................................

.............................................................................. ...................................................................................................................................

....................................... ..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

Το σύστημα υγείας διψά για Big Data

Κωνσταντίνος Τζαβάρας

Διευθύνων Σύμβουλος Όμιλος Φουρλή

www.bitdaily.gr

............ .....................

................... ............... ...................................................................................... . ............ . ................................................. .....

........... ....................

.. ........................................

............ ....... ..........

............

............

..............

................ ........ ...........

.......

. .............................. ......................

.

....................................... .............

............................... .......

......... .................

.................................................... .......

.............................

................................. ................................ ................................................... .................... ....

....

................................................................................................ ..

................................

................

........................................................................ ....

..........

......................................................................

......................................... ................................... .........

...................

... .................................

......

..

................................................ ..... ............................

.......................................................................... ........ ................................................. ...

...... ........................

.. .................

..

.........................................................................................

.....

.................................

...................

. ............................... ..........................................

.

............................................................... ....................

..................... ................. ........... ............... .... ............................... .................. .................. ................ ........

........................... .............. .............................................

..

...............

... ........ .................... ......... .......... ................

...

... .............. ......

............................................ ..

..

...............................

........ ........................

......... ........................... .......

......

....

...............

...............

.........

......... ......................... ......

.............

. ................................

...........

................................................. .

......... ........................ ....

..........

....................................

.......

.....................................................

............ .................................. ................

. .................................................

. .....

..................................................

......... ........................ ........................

........

...................................................................................................................................................................... .............................

......................................... ............................ ..................................... ......................................................

....................

...................

...........................................................

................ ............... ..........................................................

...............

...................

............................................... ............................ ......................... .................

............................................................................

................................................... ................................ ..............................

..... ................................................................................................................................................

...................................................

..............................................................................

....................................

........................................................................ ................................... ..... .................... ........................................

...

...........................................

...

................

...

.............................

.... .....................................................................

.....................

...............

..........................................................................

..............

................

................... .......................................

........... ......

........................................

................. .................

................. ...

........................................................................

................... ...

.............. .

.....................................

............

..

.................................

..

....

............ ..............................................

....

.................................................

.................................

................................................................ .......... .......................................................................................................... ................................

... ......... ..............................................................................................

... ....... .....................

............ ................

................. ....................

......................... .................

......

............ .........................

.......................... ...................................... ................... ....................................................... ...................

.. ....

............

...............

....................................................................................... .........................................

....

.....

............................

.........

..............................................

................

...................................................

.............................

...

...........................................

........ .....

........................................................

...................................................

....

............................

..................

.

. ............................................ ........................................................... ......................

.....................

................................

...................................................................................

...................................................................... .............. .

..........

.................................................

.................... ........................................................................

.

....................... ......................................

..

.

.....

......................................

............... ...............

........... ........................................... .................. ................. ............................

........ ......................... ............

................... ............ ......... .......... ........

....

......... ................................ ....... .............................

.......... ........................................

..

.................................................... .............. ......................

. ........................ ...................................... ............................................ .............

. ................................. .

. 001

œ 6,00

έκδ

No

.gr.bitdailyy.wwww.

...................................

.......... .............

...................................................................................

...................................................................................... .........

.. . ........................... ..........

........... ...............

................. ..............................................

...................... ............... ................ ........

Page 38: ΧΡΗΜΑ #404

38 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

5ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ PHARMA & HEALTH CONFERENCE

ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΑΝΑΠΤΥΞΗΗ ελληνική φαρμακοβιομηχανία αποτελεί μέρος της λύσηςκαι εγγύηση για την ανάπτυξη

Page 39: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 39

ε ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίεςτου 5ου Pharma & Health Conference 2014«Οικονομική Ανάπτυξη και Υγεία σε περίοδο οι-κονομικής κρίσης», στο Divani Caravel. Το συ-νέδριο διοργανώθηκε στο πλαίσιο των Ethos

Events της Ethos Media και το τίμησαν με την παρουσία τους ουπουργός Υγείας κ. Μάκης Βορίδης, άλλοι κυβερνητικοί εκπρόσω-ποι και πλήθος στελεχών από την αγορά της Υγείας.

Τη μεγάλη μεταρρύθμιση που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Υγεία επε-σήμανε ο υπουργός Υγείας, κ. Βορίδης, τονίζοντας την αξία της νο-μοθετικής παρέμβασης και την ανάγκη έκδοσης 49 ΥπουργικώνΑποφάσεων για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), κάνο-ντας παράλληλα αναφορά στις προσπάθειες εξορθολογισμού του κό-στους στη Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας. Σε ό,τι αφορά τοσύστημα προμηθειών, προανήγγειλε Υπουργική Απόφαση που θαβελτιώνει περαιτέρω την εικόνα του συστήματος υγείας. Ο υπουργόςτόνισε πάντως ότι «οι κλειστοί και αυστηροί προϋπολογισμοί είναιμια πραγματικότητα και πρέπει να παραμείνουμε σε καθεστώς αυ-στηρής πειθαρχίας λόγω των μνημονιακών δεσμεύσεων, και οποι-αδήποτε αύξηση στη φαρμακευτική δαπάνη απαιτεί εκ νέουσυζήτηση και συνεννόηση με την Τρόικα». Πάντως, όπως επεσή-μανε: «Το υπουργείο κινείται πάντα έχοντας στο επίκεντρο τονασθενή».

Από την πλευρά του ο κ. Κωνσταντίνος Φρουζής, Πρόεδρος τουΣυνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), Αντι-πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής της Novartis Hellas, υπογράμμισετην ανάγκη συνέχισης των μεταρρυθμίσεων, τονίζοντας πως «προ-τεραιότητά μας πρέπει να είναι η χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ». Ανα-φερόμενος στις δαπάνες υγείας της χώρας, σημείωσε ότι «ανέρχονταιστο 4,5% του ΑΕΠ, συγκριτικά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που είναιστο 7%» Ο κ. Φρουζής σημείωσε ότι το 2014 το rebate αναμένεται να φτάσειστα 300 εκατ. ευρώ και τόνισε ότι «το ύψος της φαρμακευτικής δα-πάνης πρέπει να ανέλθει στα 2,2 δισ. ευρώ, που θα συμπεριλαμβάνει100 εκατ. ευρώ για τα εμβόλια και άλλα 100 εκατ. ευρώ για την κά-λυψη των ανασφαλίστων».

Εκπροσωπώντας την ελληνική παραγωγικήφαρμακοβιομηχανία, ο κ. Θεόδωρος Κωλέ-της, Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας ΈνωσηςΦαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), Αντιπρόεδροςκαι Γενικός Διευθυντής της Libytec, σημεί-ωσε: «Θεωρούμε απαραίτητο να φτιάξουμε τοδικό μας ελληνικό μνημόνιο, στο οποίο πρω-τεύοντα ρόλο θα έχει η ελληνική φαρμακο-βιομηχανία. Η εγχώρια φαρμακοβιομηχανία συνεισφέρει κάθε χρόνομε 2,8 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ της χώρας. Για κάθε 1.000 ευρώ που δα-πανώνται σε ελληνικά φάρμακα, το ΑΕΠ της Ελλάδας ενισχύεταικατά 3.420 ευρώ».

Στο ίδιο πλαίσιο, ο κ. Βασίλης Κάτσος, Πρό-εδρος της Pharmathen και Γενικός Γραμμα-τέας της ΠΕΦ, συμπλήρωσε ότι «πρέπει οασθενής να έχει πρόσβαση σε καινοτόμες θε-ραπείες, σε φτηνό γενόσημο». Επίσης εστιά-στηκε στη διαχείριση των πόρων: «από τοναπόλυτο μη έλεγχο πήγαμε σε ένα κλειστόσύστημα. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τη μηχα-νογράφηση και τους πόρους σωστά. Το θέμα δεν είναι μόνο να αυξη-θεί η δαπάνη από το 1,9 δισ. αλλά και να κατανεμηθεί σωστά στονασθενή».

Την ανάγκη πρόσβασης στην καινοτομία υπο-στήριξε και ο Δρ Alexander Zehnder, Presi-dent & Managing Director της Roche Hellas,συμπληρώνοντας ότι «χρειάζεται να τακτο-ποιηθεί η πληρωμή των χρεών του Δημοσίουαλλά και οι τιμές των καινοτόμων και των offpatent φαρμάκων, που στην Ελλάδα είναι πιουψηλές στα off patent».

Μ

ΟΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣΥΓΕΙΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΤΟΥΝΕΠΕΣΗΜΑΝΕ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ

Η ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΥΞΗΘΕΙ ΣΤΑ 2,2 ΔΙΣ. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΦΕΕ

Page 40: ΧΡΗΜΑ #404

40 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

αφιέρωμα ~ 5o Pharma & Health Conference 2014Χ

Ο κ. Πάνος Ε. Βάρδας, MD, PhD, καθηγη-τής Καρδιολογίας, Πρόεδρος της Ευρωπαϊ-κής Καρδιολογικής Εταιρείας, στην ομιλίατου έδωσε έμφαση στην αναγκαιότηταύπαρξης αποτελεσματικής ανάλυσης κό-στους, σημειώνοντας πως το «κλειδί» γιατη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείαςείναι η διασύνδεση των «έξυπνων» τεχνο-

λογιών με τη δημιουργία μετρήσιμων αποτελεσμάτων, που υπα-γορεύονται από τυποποιημένες μεθόδους ελέγχου και διαφάνειαςμέσω της συνεχούς επιτήρησης των συνεργατών.

Στην ομιλία του ο κ. Χρήστος Καζάσης, Εμ-βιομηχανικός-Εμπειρογνώμων ΔιαχείρισηςΙατρικής Τεχνολογίας, αναφερόμενος στηναξία της τεχνολογίας στον χώρο του φαρμά-κου, υπογράμμισε: «Στο υπουργείο πολι-τική εννοούν μόνο ό,τι έχει σχέση με τοφάρμακο. Υπάρχει και η τεχνολογία. Υπάρ-χει ανάγκη να μπει στο ΕΣΥ. Όμως αφορά

μια σειρά διαδικασιών. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχειστρατηγικός σχεδιασμός διαχείρισης. Δεν ζητούμε την καλύτερητεχνολογία. Δυστυχώς μας ενδιαφέρει να παίρνουμε το τελευταίοεπίτευγμα, όχι το πιο κατάλληλο».

Από τη μεριά του ο κ. Χρήστος Αντωνό-πουλος, MD, PhD, MRCPath, Medical Di-rector της Roche Hellas, στην ομιλία τουεπικεντρώθηκε στην ύφεση που παρουσιά-ζουν τα ποσοστά της κλινικής έρευνας στηχώρα, δηλώνοντας: «Οι χώρες με υγιή συ-στήματα υγείας έχουν και υγιείς οικονομίες.Η πρόοδος της ιατρικής βασίζεται στη βι-

οϊατρική. Η καινοτομία σε μεγάλο ποσοστό βασίζεται στη φαρμα-κοβιομηχανία. Η στρατηγική του 2020 έχει ως στόχο να δοθεί το3% στην έρευνα και ανάπτυξη. Οι κλινικές έρευνες φάσης 2 και 3 είναι το πιο σημαντικό. Κάθεχρόνο 20 δισ. ευρώ επενδύονται σε αυτό το τμήμα της έρευνας.Στην Ελλάδα είμαστε χαμηλά, με μόλις 0,6% επί του ΑΕΠ έναντι1,8% στη Βρετανία και πάνω από 3% στη Φινλανδία».

ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΜΠΟΡΕΙ Η ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΛΥΣΕΙΣ;

Στο πάνελ με θέμα: «Βιωσιμότητα συστήματος υγείας: Μπορεί ηεπένδυση στην καινοτομία να προσφέρει λύσεις;» oμιλητές ήτανοι Χρήστος Αντωνόπουλος, MD, PhD, MRCPath, Medical Direc-tor της Roche Hellas, Πάνος Ε. Βάρδας, MD, PhD, καθηγητής Καρ-διολογίας, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας,Δρ Χρήστος Καζάσης, Εμβιομηχανικός- Εμπειρογνώμων Διαχείρι-σης Ιατρικής Τεχνολογίας, Βασίλης Κάτσος, Πρόεδρος της Phar-mathen SA και Γενικός Γραμματέας της Πανελλήνιας ΈνωσηςΦαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), Δρ Νίκος Μανιαδάκης, καθηγητήςΔιοίκησης Υπηρεσιών Υγείας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας,και Erik Nordkamp, President & Managing Director της PfizerHellas.

Συγκεκριμένα ο κ. Nordkamp δήλωσε ότι «χρειάζεται μια πλη-θωριστική υποδομή, προκειμένου να προχωρήσουμε σε μια τεκ-μηρίωση και να αξιοποιήσουμε τη συγκυρία για εξορθολογισμό».

Ο κ. Ν. Μανιαδάκης, αναφερόμενος στο σύστημα μηχανογράφη-σης, τόνισε: «σήμερα στον ΕΟΠΥΥ γίνεται μια μεγάλη ελεγκτικήδιαδικασία. Υπάρχει συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και τώρα

ΠΑΝΕΛ ΙΧ. Αντωνόπουλος, MD, PhD, MRCPath, Medical Director, Roche Hellas, Δρ. Χ. Καζάσης, Εμβιομηχανικός- Εμπειρογνώμων Διαχείρισης Ιατρικής Τε-χνολογίας, Δρ. Ν. Μανιαδάκης, Καθηγητής Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Β. Κάτσος, Πρόεδρος, Pharmathen S.A. &Γενικός Γραμματέας, Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), E. Nordkamp, President & Managing Director, Pfizer Hellas, Π.Ε. Βάρδας, MD,Ph.D, Καθηγητής Καρδιολογίας , Πρόεδρος, Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία, Συντονιστής του πάνελ: Α. Νεγκής, Δημοσιογράφος, εφημερίδαΕΠΕΝΔΥΤΗΣ, περιοδικό Pharma & Health Business, portal VIRUS.com.gr

Page 41: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 41

παρακολουθούνται και τα νοσοκομεία με αξιόπιστο τρόπο».

Ο κ. Βάρδας, σχετικά με τη χρήση των φαρμάκων, δήλωσε: «Ηχώρα ακόμα και σε αυτήν την κατάσταση, ειδικά σε καρδιολογικάφάρμακα, προσφέρει νέα φάρμακα στον ασθενή. Ακόμα και στηνκρίση είμαστε καλύτεροι από άλλες χώρες. Χρειαζόμαστε διαφά-νεια και αυτό θα γίνει με την τεχνολογία».

Ο κ. Κάτσος, μιλώντας για τη διαχείριση των πόρων, υπογράμ-μισε: «Χρειάζεται στρατηγική διαχείριση πόρων. Να δούμε τιςτρύπες του συστήματος. Πρέπει να αξιοποιηθεί η ηλεκτρονικήβάση της ΗΔΙΚΑ. Να γνωρίσουμε τι δαπανάμε κι έπειτα να δούμεπού θα δώσουμε τα χρήματα, να αξιοποιήσουμε τους πόρουςσωστά».

Ο κ. Αντωνόπουλος τόνισε τη χρησιμότητα της κλινικής έρευνας:«Πρέπει να δώσουμε έμφαση στην καινοτομία, στην κλινικήέρευνα», ενώ ο κ. Καζάσης δήλωσε ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύ-τερη σοβαρότητα στην ανάπτυξη της καινοτομίας: «Πρέπει ναδούμε συνολικά την τεχνολογία. Στην Αμερική παρακολουθούναπό μακριά τους καρδιολογικούς ασθενείς. Η τεχνολογία αντιμε-τωπίζεται ως πάρεργο για το υπουργείο. Έχει η Θήρα ψηφιακό μα-στογράφο και το Πανεπιστημιακό δεν έχει».

Μετά το τέλος της συζήτησης του πρώτου πάνελ, ακολούθησαν οιομιλίες από τους εξής: Βασίλη Γ. Πενταφράγκα, Εντεταλμένο Σύμ-βουλο της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας και Διευ-θυντή Εταιρικών Υποθέσεων της ELPEN, Πάρι Κ. Μποσκόπουλο,Σύμβουλο Επιχειρήσεων, Ξένια Καπόρη, Market Access Directorτης Roche Hellas, Κυριάκο Σουλιώτη, Επίκουρο Καθηγητή Πολι-τικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Επιστημονικό Συ-νεργάτη-Επισκέπτη Καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, καιΚωνσταντίνο Κοφινά, General Manager της IMS Hellas.

Ο κ. Πενταφράγκας τόνισε ότι η μόνη λύση διεξόδου από τηνκρίση είναι η ανάπτυξη που συγχρόνως όμως θα σέβεται θεμελιώ-δεις αρχές του ΕΣΥ. Ο κ. Πενταφράγκας πρόσθεσε: «Η ελληνικήφαρμακοβιομηχανία μπορεί να αποτελέσει συνισταμένη επίλυσηςτων προβλημάτων, παρά τα αντιπαραγωγικά μέτρα που λαμβάνον-ται, όπως rebate, rebate όγκου και clawback, που οδηγούν σε πο-λιτική μη επέκτασης γενοσήμων. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανίαέχει 26 παραγωγικές μονάδες, 19 εταιρείες που επενδύουν στιςεξαγωγές και 6 εταιρείες με κύκλο εργασιών άνω των 50 εκατ.ευρώ».

Ο κ. Μποσκόπουλος, αναφερόμενος στα προγράμματα υποστήρι-ξης ασθενών, δήλωσε: «Χρειάζεται συστηματική παροχή εκπαί-δευσης, υπάρχουν άλλωστε ειδικοί φορείς. Το πλαίσιο λειτουργίαςπρέπει να είναι σαφές. Οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν μπορούν ναέχουν άμεση επαφή με ασθενείς. Η φαρμακευτική εταιρεία πρέπεινα έχει ένα σαφές πρωτόκολλο και να διαφυλάσσει την εμπιστευ-τικότητα των αρχείων των ασθενών».

Η κ. Καπόρη, από τη μεριά της, μίλησε για την αξία των γενοσή-μων και τη συνταγογράφηση, υπογραμμίζοντας: «Να φύγουμε απότη λογική των οριζόντιων μέτρων και στη στρατηγική. Να πάμεσε πιο αποδοτικές πολιτικές στα γενόσημα. Να αλλάξουμε τις συν-

ταγογραφικές συνήθειες των γιατρών. Να δούμε πού χρειάζονταικαινοτόμα και πού γενόσημα. Αλλάζει η διαδικασία της τιμολόγη-σης. Καθώς θα μπαίνουν νέα φάρμακα, θα βλέπουμε το στοιχείοτης αποτελεσματικότητας. Πρέπει να αποζημιώνονται τα καινο-τόμα που δίνουν μια προστιθέμενη αξία. Πρέπει να δούμε το όφε-λος για τον ασθενή αλλά και την επίπτωση στον προϋπολογισμό».

Ο κ. Σουλιώτης μίλησε για τον περιορισμό της χρηματοδότησηςκαι τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους: «Έχουμε χάσει 100δισ. δολ. από το ΑΕΠ. Είναι ένα πλαίσιο δυσμενές. Ειδικά αν δεικανείς το θέμα της ανεργίας. Υπάρχει θέμα πόρων. Οι βασικέςπηγές χρηματοδότησης έχουν περιοριστεί. Η κρίση συμπαρέσυρετο κοινωνικό κράτος. Σε μια χώρα που θέλει να λέει ότι έχει πρό-σβαση σε θεραπείες θα πρέπει αυτό να πιστοποιείται καθημερινά».

Ο κ. Κωνσταντίνος Κοφινάς, Διευθύνων Σύμβουλος της IMS, ανα-φορικά με τις τιμές των φαρμάκων δήλωσε: «Ο τζίρος της δαπά-νης έχει μειωθεί κατακόρυφα. Παράλληλα αυξάνεται η διείσδυσητων γενόσημων, αλλά διαφέρουμε από άλλα μνημονιακά κράτηκατά 16 μονάδες. Η τιμή επηρεάζει περισσότερο τα γενόσημα στηδιείσδυση απ’ ό,τι τα πρωτότυπα. Μεγάλη μείωση έχουν και ταεκτός πατέντας, ειδικά μετά το 2012, που είχαμε μείωση 50%».

Ο Ν. ΜΑΝΙΑΔΑΚΗΣ, ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΟΣΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΣΗΣ,ΤΟΝΙΣΕ: «ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟΝ ΕΟΠΥΥ ΓΙΝΕ-ΤΑΙ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙ-ΚΑΣΙΑ. ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟΝΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΠΑΡΑΚΟ-ΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΜΕ ΑΞΙΟΠΙΣΤΟ ΤΡΟΠΟ»

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΣΥΝΙΣΤΑ-ΜΕΝΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ-ΤΩΝ, ΠΑΡΑ ΤΑ ΑΝΤΙΠΑΡΑΓΩΓΙΚΑΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ, ΟΠΩΣREBATE, REBATE ΟΓΚΟΥ ΚΑΙ CLAW-BACK, ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΠΟΛΙΤΙΚΗΜΗ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ ΓΕΝΟΣΗΜΩΝ

Page 42: ΧΡΗΜΑ #404

42 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

αφιέρωμα ~ 5o Pharma & Health Conference 2014Χ

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ

Στο πάνελ με θέμα «Πρόσβαση ασθενών: Προβλήματα και λύσειςγια τη βελτίωση στην πρόσβαση των ασθενών στη φαρμακευτικήθεραπεία και στις υπηρεσίες υγείας» συμμετείχαν οι ομιλητές:Καίτη Αποστολίδου, Αντιπρόεδρος του European Cancer PatientCoalition (ECPC), Ξένια Καπόρη, Market Access Director της RocheHellas, Χαράλαμπος Καραθάνος, Φαρμακοποιός-Σύμβουλος Υπουρ-γού του Υπουργείου Υγείας, Ιωάννης Καραφύλης, Β’ Αντιπρόεδροςτου ΕΟΦ, Dr Joao Barroca, Διευθύνων Σύμβουλος της Bayer Hellas,Κυριάκος Σουλιώτης, Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικής Υγείας στοΠανεπιστήμιο Πελοποννήσου και Επιστημονικός Συνεργάτης τουΚέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας του ΕΚΠΑ και Βασίλης Πεν-ταφράγκας, Εντεταλμένος Σύμβουλος της Πανελλήνιας ΈνωσηςΦαρμακοβιομηχανίας και Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων τηςELPEN.

Ο κ. Καραθάνος, αναφερόμενος στις εξελίξεις στον χώρο του φαρμά-κου, σημείωσε: «Ο ανταγωνισμός και η δυναμική τιμολόγηση είναι ηλύση. Ο όγκος θα δώσει την αναγκαία συνθήκη για να επιβιώσει ηελληνική φαρμακοβιομηχανία. Οι πολυεθνικές οφείλουν να επενδύ-σουν στην Ελλάδα».

Από τη μεριά του ο Dr Joao Barroca, σχετικά με την πρόσβαση τωνασθενών, υπογράμμισε: «Το 10% συνήθως πάει στην Υγεία. Όμωςακόμα και στην Ελλάδα υπήρξε μεγάλη πρόοδος στην κοινωνία απότη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού. Πρέπει μέσω της καινοτο-μίας να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα».

Η κ. Αποστολίδου, από τη μεριά της, τόνισε την έλλειψη ανθρωπι-

στικής κρίσης του συστήματος υγείας, προσθέτοντας: «Οι ασθενείςπου πάσχουν από καρκίνο αναγκάζονται να πηγαίνουν στο φαρμακείοκαι δεν τηρείται η μηδενική συμμετοχή».

Η κ. Καπόρη, εστιάζοντας στο ζήτημα της ουσιαστικής και αναγκαίαςαξιολόγησης, δήλωσε: «Χρειάζεται να δούμε τι πραγματικά έχει προ-στιθέμενη αξία. Να κάνουμε ουσιαστική αξιολόγηση».

Ο κ. Καραφύλλης, αναφερόμενος στην ενημέρωση των ασθενών σχε-τικά με τα φάρμακα, εξέφρασε την άποψη ότι υπάρχει ανάγκη μεί-ωσης του χρόνου εγκρίσεων, προσθέτοντας: «H έγκριση έπαιρνε μέχρικαι δύο χρόνια. Πλέον έχει μειωθεί. Ο μέσος όρος είναι οι εννέαμήνες».

Ο κ. Σουλιώτης μίλησε για την ανάγκη ύπαρξης νέου σχεδιασμού,με στόχο να βρει η αγορά τις ισορροπίες όπου θα υφίστανται ουσια-στικές αξιολογήσεις και δεν θα αποκλείονται οι ασθενείς από τα φάρ-μακα, ενώ ο κ. Πενταφράγκας αναφέρθηκε στην επιβάρυνση τουασφαλισμένου εξαιτίας των φαρμάκων υψηλού κόστους, υπογραμ-μίζοντας: «Στα φάρμακα υψηλού κόστους η επιβάρυνση είναι ση-μαντική. Το σύστημα είναι λάθος στη σύλληψή του. Πρέπει να δούμε τοντρόπο διαμόρφωσης των τιμών και των έμμεσων μειώσεων τιμώνκαθώς μέσω του rebate και claw back φτάσαμε σε μειώσεις της τάξηςτου 18%. Δεν μπορούν να το χρηματοδοτήσουν οι εταιρείες. Θα απο-συρθούν φάρμακα από την αγορά. Θα αντικατασταθούν από ακριβάφάρμακα και μετά θα επιβαρυνθεί ο λογαριασμός».

Στο τέλος του δεύτερου πάνελ ακολούθησε η ομιλία του κ. Κων-σταντίνου Χανιώτη, Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της Te-lenavis ΑΕ, με θέμα «Η γεωγραφία της υγείας». O κ. Χανιώτηςαναφέρθηκε στην αποτελεσματικότητα της δουλειάς του ιατρικούεπισκέπτη μέσω της χρήσης της τεχνολογίας, δηλώνοντας: «Mέσω

ΠΑΝΕΛ ΙΙΧ. Καραθάνος, Φαρμακοποιός - Σύμβουλος Υπουργού, Υπουργείο Υγείας, Κ. Αποστολίδου, Αντιπρόεδρος, European Cancer Patient Coalition (ECPC),Ξ. Καπόρη, Market Access Director, Roche Hellas, Dr. Joao Barroca, Senior Bayer Representative, Bayer Hellas, Κ. Σουλιώτης, Επίκουρος ΚαθηγητήςΠολιτικής Υγείας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Επιστημονικός Συνεργάτης Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας, ΕΚΠΑ, Β. Πενταφράγκας, Εντεταλ-μένος Σύμβουλος, Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας, Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων, ELPEN, Ι. Καραφύλλης, Β’ Αντιπρόεδρος, ΕΟΦ, Συν-τονίστρια του πάνελ: Δ. Ευθυμιάδου, περιοδικό Pharma & Health Business

Page 43: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 43

ενός smart map με οδικές χαράξεις, πυκνότητα πληθυσμού και συγ-κεντρώσεις υποδομών μπορούμε να διαμορφώνουμε όλο το δίκτυο.Μια ορθολογική κατανομή δρομολογών θα μπορούσε να προσφέρειμείωση κόστους κατά 25%. Με τη χρήση του smartphone ο ιατρικόςεπισκέπτης πετυχαίνει τη διασφάλιση καλύτερης εξυπηρέτησης, οι-κονομίας και αποτελεσματικότητας».

Στην ομιλία της η κ. Χριστίνα Παπανικολάου, Γενική ΓραμματέαςΔημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας, αναφέρθηκε στις λύσεις τηςηλεκτρονικής υγείας στην Ελλάδα και τα οφέλη που μπορεί να απο-φέρει το εργαλείο του e-health στο σύστημα υγείας, τονίζοντας πως«βοηθά την πρόληψη, αλλά και δημιουργεί θέσεις εργασίας. Η ανά-πτυξη της ηλεκτρονικής υγείας προσφέρει διαλειτουργικότητα, μει-ώνει κόστη και δημιουργεί ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης. Μεβήματα σταθερά είμαστε προσηλωμένοι στον στόχο να κερδίσουμε τοευρωπαϊκό αυτό στοίχημα».

E-HEALTHΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ, ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΥΣΕΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Στο τρίτο πάνελ με θέμα: «e-health: Τάσεις, προοπτικές, προκλή-σεις για την ανάπτυξη λύσεων ηλεκτρονικής υγείας στην Ελλάδα»μίλησαν οι ομιλητές Γιώργος Κακουλίδης, Πρόεδρος του ΔΣ του Ελ-ληνικού Συνδέσμου Πληροφορικής Υγείας (ΕΣΠΥ), Νικόλαος Κου-ρεντζής, Διευθυντής Ελλάδας και Κύπρου της Agfa Healthcare,Χριστίνα Παπανικολάου, Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας,Γεώργιος Παππούς, Διευθύνων Σύμβουλος του ΕΚΑΠΤΥ και Γεώρ-γιος Ε. Πατούλης, Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών.

Ο κ. Κακουλίδης αναφέρθηκε στη χάραξη στρατηγικής με επίκεντρο

το e-health: «Υπάρχει τεχνολογία στην Ελλάδα. Μέλη μας εξάγουνπληροφοριακά συστήματα. Υπάρχει τεχνογνωσία. Πρέπει να μιλάμεγια εξατομικευμένες υπηρεσίες υγείας και έτοιμα μοντέλα. Πρέπει ναπροτάξουμε τη στρατηγική μας».

Ο κ. Πατούλης, τονίζοντας την αξία της συνεργασίας, δήλωσε: «Ηδιαχείριση της ηλεκτρονικής προσπάθειας θα μας δώσει γρήγορααποτελέσματα. Θα μπορούσε να συνεργαστεί η ΗΔΙΚΑ με το Taxisnetώστε να υπάρχει μια κλιμάκωση χρέωσης για υγειονομικές δαπάνες.Δεν μπορεί ο άπορος να πληρώνει το ίδιο με κάποιον που έχει ένα ει-σόδημα».

Ο κ. Κουρεντζής εξέφρασε την άποψη πως το e-health αποτελεί μια«ποιοτική πολυτέλεια», επειδή αντί να μετακινείται ο ασθενής μετα-φέρονται οι πληροφορίες του.

ΠΑΝΕΛ ΙΙΙΓ. Παππούς, Διευθύνων Σύμβουλος, ΕΚΑΠΤΥ, Γ.Ε. Πατούλης, Πρόεδρος, Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, Γ. Κακουλίδης, Πρόεδρος Δ.Σ., Ελληνικός Σύν-δεσμος Πληροφορικής Υγείας (ΕΣΠΥ), Ν. Κουρεντζής, Διευθυντής Ελλάδας & Κύπρου, Agfa Healthcare, Χ. Παπανικολάου, Γενική Γραμματέας Δημό-σιας Υγείας, Υπουργείο Υγείας, Συντονιστής του πάνελ: Γ. Σακκάς, Δημοσιογράφος, εφημερίδα Ναυτεμπορική.

ΣΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ Η Κ. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΓΕΝΙΚΗΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ,ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΕ ΣΤΙΣ ΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΝΑ ΑΠΟΦΕΡΕΙ ΤΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ E-HEALTH ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ

Page 44: ΧΡΗΜΑ #404

44 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

Η κ. Παπανικολάου τόνισε πως η προσπάθεια που καταβάλλεται απότη μεριά του υπουργείου είναι η μέγιστη δυνατή, δεδομένου του ότιυπάρχουν καθυστερήσεις αλλά και προβλήματα με την ΗΔΙΚΑ, εξαι-τίας του βαθμού δυσκολίας του όλου εγχειρήματος.

Τέλος, ο κ. Παππούς σημείωσε πως «παγκοσμίως τα τελευταία χρό-νια ο τζίρος από το e-health αγγίζει τα 23 δισ. δολ. ενώ στην Ευρώπητα 7 δισ. δολ.», προσθέτοντας πως αυτό που λείπει είναι η προτυπο-ποίηση και η κωδικοποίηση, που αποτελεί την αναγκαία υποδομήώστε να λειτουργήσει επιτυχημένα το σύστημα.

Στην ομιλία του ο κ. Αθανάσιος Λοπατατζίδης, MSc, PhD, FRSS, Σύμ-βουλος Διοίκησης του Ομίλου Βιοϊατρική, εστίασε στην οικονομικήδαπάνη των δημόσιων νοσοκομείων, που οφείλεται στην έλλειψηπρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, τονίζοντας: «Tο κόστος ενός νοσοκο-μείου για μια γενική αίματος είναι διπλάσιο από αυτό που πληρώνει οΕΟΠΥΥ. Αν τα 181 εκατ. ευρώ που δόθηκαν στα εργαστήρια των δη-μόσιων νοσοκομείων δίνονταν σε ιδιωτικά εργαστήρια, όπως αυτά πουαποζημιώνει ο ΕΟΠΥΥ, τότε η δαπάνη θα έπεφτε στα 38 εκατ. ευρώ. Ανσυγκρίνουμε τις τιμές κόστους στα εργαστήρια με την αποζημίωση πουδίνει ο ΕΟΠΥΥ, θα δούμε πως η δαπάνη είναι διπλάσια».

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣΠΩΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΔΥ;

Στο τέταρτο και τελευταίο πάνελ του συνεδρίου, με θέμα «Πρωτο-βάθμια Φροντίδα Υγείας: Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση μετάτη δημιουργία του ΠΕΔΥ;», συμμετείχαν οι ομιλητές: Γεώργιος Ελευ-θερίου, Αγγειοχειρουργός, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Πανεπι-στημίου Αθηνών, Πρόεδρος ΠΔ της Ένωσης Ιατρών ΕΟΠΥΥ(ΕΝΙ-ΕΟΠΥΥ), Βασίλης Κοντοζαμάνης, Διοικητής της 1ης Υγειονο-μικής Περιφέρειας Αττικής, Κατερίνα Κουτσογιάννη, Πρόεδρος τουΣυλλόγου Ρευματοπαθών Κρήτης (ΣΡΚ), Αθανάσιος Λοπατατζίδης,

MSc, PhD, FRSS, Σύμβουλος Διοίκησης του Ομίλου Βιοϊατρική καιη Άννα Μαστοράκου, Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών.

Ο κ. Ελευθερίου υπογράμμισε την υποχρηματοδότηση του ιατρικούκλάδου: «Δεν υπάρχουν κίνητρα για τους γιατρούς: 1.350 ευρώ παίρ-νει ένας γιατρός που κάνει επισκέψεις. Δίνουν μόνο 80 εκατομμύριαγια επισκέψεις από τα 5 δισ. του ΕΟΠΥΥ. Για παράδειγμα ένας επι-μελητής Α’ παίρνει 1.500 ευρώ για να χειρουργεί όλη τη μέρα. Δενμπορεί να συνεχιστεί αυτό».

Ο κ. Κοντοζαμάνης, αναφερόμενος στο θέμα της συνταγογράφησης,δήλωσε: «Υπάρχει ένα θέμα με τα φάρμακα των ανασφάλιστων καιποιος τα συνταγογραφεί. Ειδικά στην επαρχία που υπάρχει έλλειψη.Είμαστε η μόνη χώρα που η επίσκεψη στον γιατρό καταλήγει σε συν-ταγογράφηση με έξι εκατομμύρια συνταγές τον μήνα».

Η κ. Κουτσογιάννη, από τη μεριά της δήλωσε πως οι ασθενείς, ειδικάστην επαρχία, αντιμετωπίζουν μεγάλη δυσκολία να βρουν γιατρό, ανα-φέροντας χαρακτηριστικά: «Στην Κρήτη υπάρχουν μόνο 7 συμβε-βλημένοι ρευματολόγοι ιατροί του ΠΕΔΥ και έτσι οι ασθενείςαναγκάζονται να καταφεύγουν σε ιδιώτες γιατρούς».

Ο κ. Λοπαταζίδης μίλησε για την υπερβολή της συνταγογράφησηςκαι την ευθύνη που έχουν οι γιατροί γι’ αυτό, προσθέτοντας ωστόσοπως «δεν είναι σωστό να τιμωρούμε ένα ολόκληρο επαγγελματικόσώμα για τις ευθύνες κάποιων», ενώ σημείωσε πως η λύση έγκειταιστα διαγνωστικά πρωτόκολλα και τα συστήματα ελέγχου.

Τέλος, η κ. Μαστοράκου δήλωσε πως ο προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥείναι δυνατό να καλύψει μόνο τις μισές ανάγκες, εξαιτίας του ότι είναικλειστός, γεγονός που οδηγεί σε στέρηση βασικών αναγκών. Σχετικάμε τον εργαστηριακό τομέα, δήλωσε πως «είναι αδύνατο να εφαρμό-ζεται clawback όπου υπάρχουν μηχανήματα με ανελαστικό κόστος»,ενώ όσον αφορά τους κανόνες τόνισε πως πρέπει να επανέλθει ξανά οon-line προληπτικός έλεγχος». Χ

ΠΑΝΕΛ ΙVΑ. Λοπατατζίδης, MSc, PhD, FRSS, Σύμβουλος Διοίκησης, Όμιλος Βιοϊατρική, Β. Κοντοζαμάνης, Διοικητής, 1η Υγειονομική Περιφέρεια Αττικής, Δρ.Γ. Ελευθερίου, Αγγειοχειρουργός, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος ΠΔ, Ένωση Ιατρών ΕΟΠΥΥ (ΕΝΙ - ΕΟΠΥΥ), Κ. Κου-τσογιάννη, Πρόεδρος, Σύλλογος Ρευματοπαθών Κρήτης (ΣΡΚ), Α. Μαστοράκου, Πρόεδρος, Ιατρικός Σύλλογος Πατρών, Συντονιστής του πάνελ: Α.Νεγκής, Δημοσιογράφος, εφημερίδα ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ, περιοδικό Pharma & Health Business, portal VIRUS.com.gr

αφιέρωμα ~ 5o Pharma & Health Conference 2014Χ

Page 45: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 45

Για περισσότερες πληροφορίες: Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη, PR & Communication Manager, Ethos Media S.A., Tηλ. 210 9984901, Ε-mail: [email protected]

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των:

Page 46: ΧΡΗΜΑ #404

46 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

συνέντευξηΧ

ΜΙΧΑΛΗΣΡΟΥΣΣΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ& ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

ΤΗΣ ISS FACILITY SERVICES AE

Page 47: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 47

ΧΡHΜΑ_Κύριε Ρούσσο, μιλήστε μας λίγογια την εταιρεία σας, την ISS. Πόσο καιρόδραστηριοποιείται στην Ελλάδα, τι υπη-ρεσίες προσφέρει, για ποιους τομείς, τιπροσωπικό απασχολεί, τι εγκαταστάσειςδιαθέτει κ.λπ.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΡΟΥΣΣΟΣ_Η ISS δραστηριο-ποιείται στην Ελλάδα από το 1977, ότανκαι ξεκίνησε να παρέχει υπηρεσίες καθαρι-σμού σε επαγγελματικούς χώρους. Στη δε-καετία του ’90 επέκτεινε τιςδραστηριότητές της στον τομέα της προσω-ρινής απασχόλησης προσωπικού. Την τριε-τία 2006-2008, εξαγόρασε τρεις εταιρείεςπαροχής υπηρεσιών καθαρισμού, με αποτέ-λεσμα να ενισχύσει την πελατειακή τηςβάση σε αυτήν την αγορά και να ενδυναμώ-σει το γεωγραφικό της αποτύπωμα, καθώςεπίσης και μία εταιρεία παροχής υπηρεσιώνασφαλείας, υπηρεσία που μέχρι τότε δενυπήρχε στην παλέτα της. Τέλος, το 2009 ξε-κίνησε τη λειτουργία του και το τμήμα πα-ροχής υπηρεσιών συντήρησης κτηριακώνεγκαταστάσεων και εξωτερικών χώρωνοπότε, σήμερα πια, είμαστε σε θέση να πα-ρέχουμε με δικό μας προσωπικό υπηρεσίεςκαθαρισμού, διοικητικής υποστήριξης, φύ-λαξης, συντήρησης ενώ, μέσω συνεργατών

μας, είμαστε σε θέση παρέχουμε και υπηρε-σίες εστίασης. Με άλλα λόγια, ένα πλήρεςπακέτο υπηρεσιών (Integrated FacilityServices), προσαρμοσμένο στις ανάγκες καιτις προσδοκίες των πελατών μας.Οι κατηγορίες πελατών που καλούμαστε ναδιαχειριστούμε τις επαγγελματικές κτηρια-κές τους εγκαταστάσεις είναι πολλές καιδιαφορετικές: νοσοκομεία, εκπαιδευτικάιδρύματα, βιομηχανίες, τράπεζες, ξενοδο-χεία, δημόσια διοίκηση, μεταφορές καισυγκοινωνίες κ.λπ. Τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας μας βρί-σκονται στην Αθήνα ενώ παράλληλα διατη-ρούμε και υποκατάστημα στηΘεσσαλονίκη. Σε αυτά τα δύο γραφεία εργά-ζονται περίπου 110 συνάδελφοι. Η αληθινήπρόκληση όμως που έχουμε να αντιμετωπί-σουμε καθημερινά είναι η υποστήριξη και ηκαθοδήγηση των υπολοίπων περίπου3.900 συναδέλφων που δεν εργάζονταιστους χώρους της εταιρείας αλλά στις εγκα-ταστάσεις των πελατών μας ανά την επικρά-τεια, κάθε ώρα της ημέρας, κάθε ημέρα τηςεβδομάδας.

Χ_Ποια είναι τα οφέλη του outsourcingτου facility management για μια σύγ-χρονη επιχείρηση;

M.Ρ._Μια επιχείρηση που αναθέτει μέροςτων δραστηριοτήτων της σε τρίτους, επι-τυγχάνει εξοικονόμηση πόρων και αποδέ-σμευση κεφαλαίων, καθώς δεν χρειάζεταινα επενδύσει σε υποδομές, εξοπλισμό καισε άλλες εφαρμογές για την κάλυψη τωναναγκών της. Η εξοικονόμηση πόρων καικεφαλαίων από τη συνεργασία με εξειδι-κευμένες εταιρείες παροχής υπηρεσιών επι-τρέπει στην επιχείρηση να επενδύσει στοκύριο πεδίο δραστηριοτήτων της. Επιπλέον, οι πάροχοι των υπηρεσιών δια-θέτουν την απαιτούμενη τεχνογνωσία καιεμπειρία που εξασφαλίζει αυξημένη παρα-γωγικότητα, υψηλή ποιότητα του τελικούαποτελέσματος και ικανοποίηση των τελι-κών χρηστών.

Χ_Για ποιους λόγους σε μια ιδιαίτερα δύ-σκολη εποχή, όπως η σημερινή, θα συμ-βουλεύατε μια επιχείρηση ναχρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες σας;

M.Ρ._Το outsourcing δεν αποτελούσε πάν-τοτε μια δημοφιλή ιδέα, ούτε και η έννοιάτου ήταν πάντα κατανοητή. Οι συνθήκεςτου οικονομικού περιβάλλοντος που δρα-στηριοποιούμαστε έχουν δημιουργήσειστους πελάτες μας μία επιπλέον πίεση για

ΞΕΚΑΘΑΡΗΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΞΙΑΣ

ΑΠΟ ΤΟ OUTSOURCING

Συνέντευξη στον Γιώργο Καλούμενο✒

Την πορεία και τις δραστηριότητες της ISS στη χώρα μας από το έτος της ίδρυσής της, το μακρινό 1977, μέχρι και σήμερα περιγράφει ο επικεφαλής της εταιρείας, Μ. Ρούσσος. Αναλύει τα οφέλη που προκύπτουν

από τη χρήση των Integrated Facility υπηρεσιών που η εταιρεία προσφέρει, ενώ αναφέρεται στην πορεία του κλάδου στην Ελλάδα αλλά και στα σχέδιά του για την ανάπτυξη της ISS μέσα στην επόμενη τριετία.

Page 48: ΧΡΗΜΑ #404

48 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

μειώσεις κόστους και μάλιστα γρήγορα,πράγμα που δυσκολεύονται να πεισθούνπως θα έρθει μέσα από μια συνεργασία μαζίμας.Σας ανέλυσα παραπάνω τα οφέλη του out-sourcing. Ιδιαίτερα στη δύσκολη εποχή πουδιανύουμε, θεωρώ πως είναι ξεκάθαρη ηδημιουργία αξίας για τον πελάτη αν κάνειαυτήν την επιλογή. Οι καιροί μάς καλούνόχι μόνο να μειώσουμε τους πόρους πουχρησιμοποιούμε αλλά και να βρούμε πώςαυτοί θα αποδώσουν το μέγιστο, πώς θαεπιστρέψουν τη μεγαλύτερη δυνατή αξίαγια τον οργανισμό. Παράλληλα, και ανεξάρτητα από τις συνθή-κες που επικρατούν στην αγορά, αν θέλαμενα συνοψίσουμε τις ανάγκες του πελάτηπου πρέπει να καλυφθούν, θα αναφέραμετα εξής:

∼Δημιουργία προστιθέμενης αξίας με αξιό-πιστη διαχείριση κινδύνων, που περιλαμ-βάνει την τήρηση του εργασιακού καιασφαλιστικού νομικού πλαισίου και τηνεπικέντρωση στον ευαίσθητο τομέα υγιει-νής και ασφάλειας.

∼Δεξιότητες υλοποίησης του έργου, δη-λαδή σταθερά υψηλή ποιότητα σε κάθευπηρεσία και για κάθε εγκατάσταση τουπελάτη, με ένα ευέλικτο μοντέλο λειτουρ-γίας, και

∼Ολοκληρωμένο πακέτο υπηρεσιών (Inte-grated Facility Services) με ένα σημείοεπαφής, με στόχο την αύξηση της παρα-γωγικότητας και τη δημιουργία οικονομι-κής σταθερότητας.

Γι’ αυτό, όπως ανέφερα και παραπάνω, οιπάροχοι των υπηρεσιών διαθέτουν τηναπαιτούμενη τεχνογνωσία και εμπειρία, ενώ

οι πελάτες θα πρέπει να τη δημιουργήσουναπό το μηδέν.

Χ_Σε ποιο βαθμό είναι έτοιμη η ελληνικήαγορά και οι επιχειρήσεις της να εκμε-ταλλευτούν την προστιθέμενη αξία τουfacility management; Υπάρχει υστέρησηστον τομέα αυτό σε σύγκριση με αντίστοι-χες χώρες του εξωτερικού;

M.Ρ._Αν συγκρίνουμε την κατάσταση στηχώρα μας με αυτήν προηγμένων χωρών στοfacility management (π.χ. Αγγλία, Ελβετία,σκανδιναβικές χώρες), θα δούμε πως οιδιαφορές μας εστιάζονται στους ακόλου-θους τομείς:

∼Στις περισσότερες των περιπτώσεων, δενδίνεται η δυνατότητα στον πάροχο ναπροτείνει ο ίδιος μια τεκμηριωμένη καιποιοτική «λύση». Είμαστε υποχρεωμένοινα υποβάλλουμε τις προτάσεις μας βάσειπολύ συγκεκριμένων προδιαγραφών, πουπροσδιορίζουν εκ των προτέρων τοναριθμό των ανθρωποωρών, γεγονός πουδεν μας επιτρέπει να είμαστε ευέλικτοικαι καινοτόμοι, άρα και περισσότερο πα-ραγωγικοί προς όφελός του πελάτη.

∼Η ιδέα του ολοκληρωμένου πακέτου υπη-ρεσιών από έναν πάροχο έχει ακόμα αρ-κετό δρόμο για να ωριμάσει. Οι πελάτεςμας, στις περισσότερες των περιπτώσεων,επιλέγουν διαφορετικούς παρόχους γιατις διαφορετικές υπηρεσίες, γεγονός πουδημιουργεί άμεσα (π.χ. απώλεια οικονο-μιών κλίμακας) και έμμεσα (π.χ. χρόνοςγια διαχείριση πολλών προμηθευτών)έξοδα.

Χ_Το facility management έχει εφαρμογήσε εταιρείες όλων των κλάδων και κάθε

μεγέθους ή εξυπηρετεί καλύτερα συγκε-κριμένους κλάδους και μεγέθη επιχειρή-σεων;

M.Ρ._Πραγματικά, δεν πιστεύω πως υπάρ-χει κάποιος τομέας ή μέγεθος πελάτη πουμπορεί το facility management να μη βρί-σκει εφαρμογή. Είναι ξεκάθαρο βέβαια πωςη πολυπλοκότητα του έργου αυξάνεται ανά-λογα με το μέγεθος του πελάτη, όπως επί-σης πως κάποιοι τομείς είναι πιοευαίσθητοι από κάποιους άλλους (π.χ. νο-σοκομεία σε σύγκριση με γραφεία).Σε κάθε περίπτωση όμως είναι σημαντική ηκατανόηση των αναγκών και των προσδο-κιών κάθε πελάτη. Πολλές φορές διαπι-στώνονται σημαντικές διαφοροποιήσειςακόμα και ανάμεσα σε πελάτες του ίδιουτομέα. Το μοντέλο παροχής υπηρεσιών πουθα σχεδιασθεί για κάθε πελάτη πρέπει ναλάβει υπόψη όλες τις παραμέτρους, ώστενα οδηγήσει στην άριστη παροχή υπηρε-σίας, που με τη σειρά της θα υποστηρίξειτον πελάτη να πετύχει τους δικούς του σκο-πούς και στόχους.

Χ_Μπορείτε να κάνετε μια εκτίμηση τουμεγέθους της αγοράς facility manage-ment στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή; Υπάρ-χουν περιθώρια ανάπτυξής της;

M.Ρ._Σύμφωνα με την ανάλυση που κά-ναμε, και για το φάσμα υπηρεσιών που πα-ρέχουμε, εκτιμούμε πως η αγορά μαςαγγίζει το 1,6 δισ. ευρώ. Η αγορά μας πα-ρουσίασε μια σημαντική συρρίκνωση τα τε-λευταία τρία χρόνια, σαν αποτέλεσμααφενός της μείωσης του κόστους της εργα-τοώρας (ενδεικτικά αναφέρω 33% στονκλάδο καθαρισμού), αφετέρου λόγω τηςεπιλογής πολλών πελατών να μειώσουν τοαντικείμενο των συμβάσεων παροχής υπη-ρεσιών (λιγότερες ώρες, μικρότερη συχνό-τητα περιοδικών εργασιών κ.λπ.). Επίσης, υπάρχουν θεσμικά ζητήματα πουπρέπει να επιλυθούν, όπως η τήρηση τηςεργατικής νομοθεσίας από τους παρόχουςκαι η γνώση αυτής από τους πελάτες. Δυ-στυχώς, τα τελευταία χρόνια, λόγω της οι-κονομικής κρίσης, υπάρχουν περιπτώσειςπου στον βωμό της μείωσης κόστους επιλέ-γονται πάροχοι που δεν είναι συμβατοί μετο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο. Περιθώρια ανάπτυξης σαφώς και υπάρχουν.Πρόσφατα, η ISS δημοσίευσε μια μελέτηστην οποία αναφέρεται ότι η ανάπτυξη τουfacility management έχει άμεση σύνδεση με

συνέντευξη ~Μιχάλης ΡούσσοςΧ

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ, ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΥΩ ΠΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑ-ΠΟΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Ή ΜΕΓΕΘΟΣ ΠΕΛΑΤΗ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΤΟ FACILITY MANAGEMENT ΝΑ ΜΗ ΒΡΙΣΚΕΙ ΕΦΑΡ-ΜΟΓΗ. ΕΙΝΑΙ ΞΕΚΑΘΑΡΟ ΒΕΒΑΙΑ ΠΩΣ Η ΠΟΛΥΠΛΟ-ΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΠΕΛΑΤΗ, ΟΠΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΠΩΣ ΚΑ-ΠΟΙΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΙ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙ-ΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ

Page 49: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 49

την αύξηση του ΑΕΠ και την ενίσχυση ανά-θεσης υπηρεσιών και εργασιών σε εξωτερι-κούς παρόχους. Η αναμενόμενη αύξηση τουΑΕΠ καθώς και η σταδιακή άρση των δι-σταγμών κάποιων υποψήφιων πελατών ναπροβούν σε outsourcing μπορούν να δώ-σουν σημαντική ώθηση στον κλάδο.

Χ_Κατά πόσο είναι μετρήσιμα τα οφέλητου facility management στις επιχειρή-σεις; Υπάρχουν ειδικές μέθοδοι με τιςοποίες μπορεί κάποιος να αποτυπώσει σενούμερα το κέρδος που προκύπτει από τιςυπηρεσίες σας;

M.Ρ._Οι διάφοροι οργανισμοί χρησιμοποι-ούν τη λύση του outsourcing με αυξανόμενορυθμό. Είναι μέρος της στρατηγικής τους,για να αυξήσουν την κερδοφορία τους, ναεπικεντρωθούν στη δική τους κύρια δρα-στηριότητα και να βελτιώσουν την παραγω-γικότητα και την ανταγωνιστικότητά τους. Αρχικά, ο παράγοντας που οδηγούσε προςαυτήν τη στρατηγική επιλογή ήταν η μεί-ωση κόστους. Καθώς αυτή η τάση ωρίμασεέγινε ξεκάθαρο τόσο προς τους πελάτες όσοκαι προς τους παρόχους υπηρεσιών πως ημείωση κόστους ήταν ένα μόνο από ταπολλά οφέλη του outsourcing: Δυνατότηταπρόσβασης σε νέες τεχνικές, μεγαλύτερη

έμφαση στην καινοτομία, μεγαλύτερη ταχύ-τητα απόκρισης στις ανάγκες της αγοράς μενέα ή βελτιωμένα προϊόντα καθώς επίσηςκαι πιο ποιοτικές υπηρεσίες μπορούν νααποδειχθούν πιο σημαντικά από τη μείωσηκόστους. Φυσικά, σε περίοδο οικονομικής κρίσης, η

προσοχή εστιάζεται ξανά στον παράγοντακόστους του outsourcing και οι εταιρείεςενδιαφέρονται ιδιαίτερα για άμεσα οφέλη.Ανεξάρτητα όμως από τον βαθμό επικέντρω-σης στο κόστος, έρευνες που έγιναν στηνεταιρεία μας έδειξαν πως η μείωση κόστουςβρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας, μα-κράν του δεύτερου πιο σημαντικού παρά-γοντα. Η εξοικονόμηση άμεσου κόστους (directcosts), δηλαδή αυτών που σχετίζονται με τηλειτουργία και την παροχή της υπηρεσίας,επιτυγχάνεται σε δύο στάδια: το πρώτο πε-ριλαμβάνει την αναδιοργάνωση του ανθρώ-πινου δυναμικού, τις διαδικασίες και τηνεφαρμογή νέων συστημάτων, ενώ το δεύ-τερο την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών(best practices) και τη συνεχή καινοτομία.Παρόλα αυτά, στις περισσότερες περιπτώ-σεις οι οργανισμοί εστιάζουν στα οφέληαπό τη μείωση του άμεσου κόστους χωρίςνα λαμβάνουν υπόψη τα έμμεσα κόστη (in-direct costs), δηλαδή αυτά που υποστηρί-ζουν τη λειτουργία και την παροχήυπηρεσίας (π.χ. Finance, HR, Procurement,IT, Legal κ.λπ.). Έχουν γίνει πολλές μελέτες σε διαφορετι-κές χώρες για να εκτιμηθεί το ποσοστό μεί-ωσης κόστους, σαν αποτέλεσμα τηςεφαρμογής του outsourcing, και τα αποτελέ-

ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΟΥΑΝΑΘΕΤΕΙ ΜΕΡΟΣ ΤΩΝΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣΣΕ ΤΡΙΤΟΥΣ ΕΠΙΤΥΓΧΑ-ΝΕΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕ-ΣΜΕΥΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ,ΚΑΘΩΣ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕ-ΤΑΙ ΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙ ΣΕΥΠΟΔΟΜΕΣ, ΕΞΟΠΛΙ-ΣΜΟ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝΚΑΛΥΨΗ ΤΩΝ ΑΝΑΓ-ΚΩΝ ΤΗΣ.

Page 50: ΧΡΗΜΑ #404

50 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

σματα ποικίλλουν. Θα πρέπει να λάβουμευπόψη πως αυτοί οι υπολογισμοί απαιτεί-ται να εκτιμώνται με προσοχή αφού:

1. Οι περισσότεροι οργανισμοί δεν γνωρί-ζουν τα δικά τους πραγματικά κόστηπριν το outsourcing, κάνοντας τη σύγ-κριση πριν-μετά αδύνατη.

2. Ένας τέτοιος υπολογισμός δεν λαμβάνειυπόψη τη μεταβολή στην ποιότητα τηςπαροχής υπηρεσίας (πάροχος σε σχέσημε in-house).

3. Κόστη συνδεδεμένα με τη διαδικασίατου outsourcing (φάση επιλογής παρό-χου και παρακολούθησης συμβολαίου)συχνά παραλείπονται από τον υπολογι-σμό.

Οι όχι ξεκάθαρες παραδοχές πίσω από τονυπολογισμό του κόστους μπορεί να είναι ολόγος που η εξοικονόμηση μετά το out-sourcing δείχνει να είναι μεγαλύτερη απότην πραγματική.Μια ασφαλής εκτίμηση, βασισμένη σε συγ-κεκριμένα παραδείγματα πελατών, καιαφού λήφθηκαν υπόψη όλες οι παράμετροιπου αναφέρθηκαν παραπάνω, δείχνει πως ημείωση των direct costs μπορεί να κυμανθείαπό 17 έως 26%, φάσμα που είναι αρκετάευρύ. Αντίθετα, για τα indirect costs δενυπάρχουν σχετικές ασφαλείς μελέτες παράμόνο εκτιμήσεις, που δείχνουν μείωση, τηςτάξης του 5 έως 10%. Σαν συμπέρασμα, μπορούμε να πούμε πωςυπάρχει η τεχνογνωσία για να μετρηθούν ταοφέλη του outsourcing, απαιτείται όμως με-γάλη προσοχή στη συλλογή και εκτίμησηστοιχείων που αφορούν στα κόστη της εται-ρείας πριν εφαρμόσει αυτή τη λύση. Αυτόςείναι ένας σημαντικός λόγος που ενισχύειτη διστακτικότητα κάποιων οργανισμών να

προχωρήσουν σε ανάθεση των υπηρεσιώνσε εξωτερικούς παρόχους.

Χ_Ποια είναι η σχέση σας με τη μητρικήεταιρεία; Πιστεύει στην ανάκαμψη τηςελληνικής αγοράς αλλά και στην ανά-πτυξη του facility management στη χώραμας;

M.Ρ._Η μητρική εταιρεία στηρίζει έμπρακτατην τοπική θυγατρική σε αυτές τις δύσκο-λες καταστάσεις που βιώνουμε. Χαρακτηρι-στικό παράδειγμα είναι η εξασφάλισηταμειακής ρευστότητας, όποτε αυτή χρει-άστηκε. Αυτό είναι ένα ξεκάθαρο σημάδιπως πιστεύει τόσο στην ανάκαμψη της οι-κονομίας όσο και στην ανάπτυξη και εξυ-γίανση της αγοράς του facility management. Αυτό όμως που έχει περισσότερο στρατη-γική σημασία για εμάς είναι πως όντας μέλημιας μεγάλης οικογένειας, έχουμε τη δυνα-τότητα να βελτιώνουμε συνεχώς τις προτά-σεις μας στην αγορά και την ποιότητα τωνυπηρεσιών που παρέχουμε μέσα από τη με-ταφορά τεχνογνωσίας από τις 53 χώρες πουδραστηριοποιείται ο Όμιλος ISS στονκόσμο.

Χ_Ποια είναι τα συγκριτικά πλεονεκτή-ματα της ISS σε σχέση με τον ανταγωνι-σμό;

M.Ρ._Οι υπηρεσίες που παρέχουμε έχουνσαν κύρια χαρακτηριστικά ότι είναι εντά-σεως εργασίας και πως λαμβάνουν χώραστις εγκαταστάσεις του πελάτη. Αυτό, σεσυνδυασμό με το μοντέλο λειτουργίας μαςπου περιέγραψα παραπάνω (παροχή υπηρε-σίας με δικό μας προσωπικό), τοποθετείτον άνθρωπο στην καρδιά της λειτουργίαςμας. Για μας ο εργαζόμενος δεν είναι απλά τοπιο πολύτιμο περιουσιακό μας στοιχείο,αλλά το μόνο περιουσιακό μας στοιχείο.

Άρα, η καθημερινή μας προσπάθεια ώστε ναδιαφοροποιηθούμε στην αγορά επικεντρώ-νεται στο να προσελκύσουμε το ενδιαφέρονσυναδέλφων με τις κατάλληλες δεξιότητες,να επιλέξουμε τους καλύτερους, να τους εκ-παιδεύσουμε, να διακρίνουμε τα ιδιαίτεραταλέντα τους, ώστε να μπορέσουν να εξελιχ-θούν μαζί με τον οργανισμό, να τους καθο-δηγήσουμε και τέλος, να τουςεπιβραβεύσουμε για κάθε μικρή ή μεγάληνίκη που κατάφεραν. Οι συνθήκες που επικρατούν στην αγοράμας κάνουν ακόμα πιο έντονη την ανάγκητού να υπάρξει δέσμευση μεταξύ εργαζομέ-νου και εταιρείας. Το να είναι ο εργαζόμενοςαπλά ικανοποιημένος επειδή έχει μια δου-λειά που του αποφέρει έναν μισθό δεν είναιαρκετό. Καθήκον μας είναι να του δώσουμενα καταλάβει τον μεγάλο σκοπό που υπηρε-τεί η παροχή υπηρεσίας που δεν είναιάλλος από τον σκοπό του πελάτη. Για παρά-δειγμα, ο εργαζόμενος σε ένα νοσοκομείοείναι σημαντικός κρίκος της αλυσίδαςίασης των ασθενών. Η κατανόηση αυτούτου σκοπού και η ευθυγράμμιση κάθε εργα-ζόμενου προσθέτουν πάθος και περηφάνια.Αυτό το υπηρετούμε και το κάνουμε καλάστην ISS και γι’ αυτό οι πελάτες μάς επιβρα-βεύουν με μακροχρόνιες συνεργασίες.Φυσικά και η μεταφορά τεχνογνωσίας απότον Όμιλο ISS, όπως ανέφερα παραπάνω,μας δίνει ακόμη ένα πλεονέκτημα στηναγορά.

Χ_Ποιοι είναι οι στόχοι σας για τα επό-μενα τρία χρόνια;

M.Ρ._Το όραμα του Ομίλου ISS, που παρου-σιάσθηκε πέρυσι τον Απρίλιο, μας καλεί ναγίνουμε ο σπουδαιότερος οργανισμός παρο-χής υπηρεσιών στον κόσμο. Με αφετηρίααυτό, οι στρατηγικές μας προτεραιότητεςγια την επόμενη τριετία είναι οι εξής:

1. Διεύρυνση της πελατειακής μας βάσης,ιδιαίτερα στον τομέα του ολοκληρωμέ-νου πακέτου υπηρεσιών.

2. Περαιτέρω ανάπτυξη συστημάτων καιδιαδικασιών, με στόχο την αύξηση τηςπαραγωγικότητας.

3. Συνεχή ανάπτυξη του προσωπικού μας,γιατί στην ISS πιστεύουμε πως ένας εργα-ζόμενος με αίσθηση δέσμευσης προς τηνεταιρεία δημιουργεί έναν ικανοποιημένοπελάτη. Χ

συνέντευξη ~Μιχάλης ΡούσσοςΧ

Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕ-ΤΩΠΙΣΟΥΜΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΚΑΙ Η ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ ΠΕΡΙΠΟΥ3.900 ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟΥΣΧΩΡΟΥΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΛΛΑ ΣΤΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ ΜΑΣ ΑΝΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ, ΚΑΘΕΩΡΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ, ΚΑΘΕ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ.

Page 51: ΧΡΗΜΑ #404

1

Μηνιαία εφημερίδα για την Υγεία και την Ευζωία

Συμβάλλουμε με γνώση

στο ανθρώπινο δικαίωμα

για Πρόληψη, Υγεία &

Ποιότητα ζωής για όλους

π ε ρ ί ε υ ε ξ ί α ς

π ε ρ ί ε υ ε ξ

ί α ς

Page 52: ΧΡΗΜΑ #404

52 Ioύλιος - Αύγουστος 2014

Page 53: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 53

~αφιέρωμα

κτεθειμένες σε ένα ευρύτατο φάσμα κινδύνωνπου μπορεί να απειλήσουν την ομαλή λειτουρ-γία τους ή ακόμα και τη βιωσιμότητά τους είναιοι περισσότερες επιχειρήσεις. Ανεξάρτητα από τομέγεθος και τον κλάδο στον οποίο δραστηριο-ποιείται μια εταιρεία, η μειωμένη ρευστότητα

στην αγορά και η έλλειψη πρόσβασης στη χρηματοδότηση καθι-στούν κάθε πιθανή ζημιά ή αξίωση από έναν τρίτο ρίσκο που η επι-χείρηση μπορεί να μεταφέρει στην ιδιωτική ασφαλιστική αγορά. Οισυνέπειες ενός ακραίου φυσικού φαινομένου, μιας φωτιάς ή ακόμακαι μιας μήνυσης για ζημιές σε τρίτους μπορούν να στοιχίσουν«ακριβά» για τον ιδιοκτήτη μιας εταιρείας ή ακόμα και να οδηγή-σουν σε κλείσιμο μια μονάδα όταν δεν έχει προβλεφθεί η ασφαλι-στική κάλυψή της με βάση τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες πουέχει η εκάστοτε επιχείρηση. Οι ασφαλίσεις που αφορούν στις επιχειρήσεις καλύπτουν διαφορε-τικούς τομείς. Υπάρχουν ασφαλιστικά προγράμματα που καλύπτουντα περιουσιακά στοιχεία των επιχειρήσεων, τα εμπορεύματα και τιςεγκαταστάσεις, ασφαλίσεις για τα οχήματα των εταιρειών, χρηματικέςαπώλειες και καλύψεις για τις ευθύνες, μεταξύ των οποίων περιλαμ-βάνονται οι ευθύνες που μπορεί να προκύψουν από τα λάθη ή τις πα-

ραλείψεις των μελών του Δ.Σ. και των στελεχών μιας επιχείρησης, ηαστική ευθύνη από ζημίες σε τρίτους που μπορεί να προκληθούν απότη λειτουργία χώρων και εγκαταστάσεων κ.ά.

Χ

ΛΥΣΗ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ

ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ

EΟι κίνδυνοι που μπορεί να απειλήσουν μια επιχείρηση και οι ασφαλιστικές καλύψεις

που θα διασφαλίσουν τη συνέχιση της λειτουργίας της

ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΝΟΣ ΑΚΡΑΙΟΥΦΥΣΙΚΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ, ΜΙΑΣΦΩΤΙΑΣ Ή ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΜΙΑΣΜΗΝΥΣΗΣ ΓΙΑ ΖΗΜΙΕΣ ΣΕ ΤΡΙΤΟΥΣΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΤΟΙΧΙΣΟΥΝ «ΑΚΡΙΒΑ»ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ ΜΙΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣΉ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΟΥΝ ΣΕΚΛΕΙΣΙΜΟ ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΟΤΑΝ ΔΕΝΕΧΕΙ ΠΡΟΒΛΕΦΘΕΙ Η ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ

Page 54: ΧΡΗΜΑ #404

54 Ioύλιος - Αύγουστος 2014

αφιέρωμα~

Ασφαλιστικός ΚλάδοςΧ

ΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

Στην Ελλάδα, σε αντίθεση με το εξωτερικό, επικρατεί η λανθασμένηιδέα ότι η ασφάλιση είναι πολυτέλεια. Ωστόσο, στην πραγματικό-τητα, και στην πράξη, είναι λύση επιβίωσης για τις επιχειρήσεις,καθώς δίνει τη δυνατότητα σε μια μονάδα –εν μέσω οικονομικής ύφε-σης– να ορθοποδήσει μετά από μια απρόβλεπτη ζημιά. Στην ασφαλι-στική αγορά υπάρχουν πολλά ασφαλιστικά προγράμματα πουμπορούν να καλύψουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων όσον αφορά τηνπεριουσία, με τεχνογνωσία και πολυετή εμπειρία στις καλύψεις αυτές.Τα προϊόντα αυτά απευθύνονται σε όλες τις επιχειρήσεις, από μικρέςεταιρείες έως και μεγάλες εμπορικές και βιομηχανικές μονάδες καιγενικά καλύπτουν:

∼Το κτήριο, τον πάγιο εξοπλισμό, τα εμπορεύματα και τις πρώτεςύλες, για ζημιές που μπορεί να προκληθούν από: φωτιά, πλημμύρα,κλοπή, ζημιογόνα γεγονότα, κεραυνό, κακόβουλες ενέργειες, σει-σμό, διαρροές ή θραύση σωληνώσεων, έκρηξη, τρομοκρατικέςενέργειες, πρόσκρουση οχήματος, πτώση αεροσκαφών, θύελλα-κα-ταιγίδα, χιόνι-χαλάζι, θραύση υαλοπινάκων, έξοδα κατεδάφισηςκαι επανεγκατάστασης περιεχομένου κ.ά.

Οι περισσότερες ασφαλιστικές εταιρείες διαθέτουν προγράμματα καιγια την ασφάλιση των οχημάτων που χρησιμοποιούν οι επιχειρήσεις.

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΚΕΡΔΩΝ

Πέρα από τη ζημιά που μπορεί να προκληθεί στα περιουσιακά στοι-χεία μιας επιχείρησης, μεγάλη σημασία για τη συνέχιση της λειτουρ-γίας τους έχει και η κάλυψη των χρηματικών απωλειών, πουπεριλαμβάνει συνήθως:

1. Την απώλεια χρημάτων σε χρηματοκιβώτια, η οποία μπορεί ναεπέλθει με βίαια μέσα και αποδεικνύεται από τα ίχνη παραβίασηςή μέσω της απειλής με χρήση βίας στον ασφαλισμένο. Αποζη-μίωση δίνεται και για τη ληστεία των ταμείων της επιχείρησης πουπραγματοποιείται κατά τις εργάσιμες ημέρες και ώρες, μετά από

επίθεση ή χρήση βίας στον ασφαλισμένο επιχειρηματία ή σε εργα-ζόμενο ή σε πρόσωπο που νόμιμα βρίσκεται στον χώρο της επιχεί-ρησης.

2. Ασφάλιση για την απώλεια χρημάτων κατά τη μεταφορά χρημά-των μετά από ληστεία από αγνώστους, με τη χρήση βίας ή απει-λής βίας, που συμβαίνει στον επιχειρηματία, τους υπαλλήλους ήειδικά εξουσιοδοτημένα άτομα για εργασίες της επιχείρησης.

3. Καλύψεις για τις περιπτώσεις που η απώλεια χρημάτων οφείλεταισε κατάχρηση εμπιστοσύνης που ο επιχειρηματίας είχε δείξει σευπάλληλο, ο οποίος χρησιμοποίησε τη θέση του για να οικειο-ποιηθεί χρήματα της εταιρείας.

Οι καλύψεις για χρηματικές απώλειες μπορεί συμπληρωματικά ναυπάρχουν και στα ασφαλιστήρια περιουσίας, παρέχοντας ολοκληρω-μένη προστασία στον ασφαλισμένο, που αν σε περίπτωση, λόγουχάριν, πυρκαγιάς διακόψει για κάποιο χρονικό διάστημα τη λειτουρ-γία της, τότε η ασφαλιστική εταιρεία έρχεται να τη στηρίξει με τηνκάλυψη της απώλειας κερδών, η οποία συνήθως περιλαμβάνει:

1. Την απώλεια του καθαρού κέρδους, λόγω μερικής ή ολικής δια-κοπής της λειτουργίας της επιχείρησης.

2. Τα γενικά έξοδα, όπως ενοίκια, δάνεια, ασφάλιστρα, μισθούς, έξοδακίνησης, φόρους, τόκους και λοιπά έξοδα, τα οποία συνεχίζουν ναυφίστανται και να πληρώνονται κατά τη διάρκεια της διακοπήςτων εργασιών της επιχείρησης.

3. Πρόσθετα έξοδα που θα δημιουργηθούν λόγω της ζημιάς που υπέ-στη η επιχείρηση, όπως έξοδα προσωρινής εγκατάστασης, προσω-ρινής ενοικίασης μηχανημάτων για αντικατάστασηκατεστραμμένων, έξοδα περιορισμού των επιπτώσεων της ζημιάς,πρόσθετα εργατικά έξοδα κ.λπ.

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ

Κάθε επιχείρηση ανεξάρτητα από τον κλάδο στον οποίο δραστηριο-ποιείται και το μέγεθός της, χρησιμοποιεί για τις εργασίες της έναχώρο λειτουργίας που μπορεί να είναι από ένα μικρό γραφείο μέχριένα εμπορικό κατάστημα. Στον χώρο αυτό μπορεί να προκύψουν ευ-θύνες από λάθη ή παραλείψεις του ιδιοκτήτη, των τεχνιτών ή τωνυπαλλήλων του για σωματικές βλάβες ή ψυχική οδύνη που υπέστηκάποιος τρίτος. Η αστική ευθύνη επαγγελματικών χώρων αποτελείασφάλιση η οποία δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή στους επαγγελματίες,οι οποίοι προσανατολίζονται ως επί το πλείστον στην ασφάλιση τωνκτηρίων και του περιεχομένου τους. Ωστόσο όμως αποτελεί ένανυπαρκτό κίνδυνο και το ύψος των απαιτήσεων που μπορεί να προ-κύψει δεν μπορεί να υπολογιστεί. Το ασφαλιστήριο αστικής ευθύνης επαγγελματικών χώρων καλύπτειτην αστική ευθύνη του ασφαλισμένου-επαγγελματία για ατυχήματααπό τη στιγμή που δεν αποδεικνύεται δόλος του επιχειρηματία γιατην υπαίτια πράξη ή παράλειψη. Ατυχήματα συμβαίνουν συνήθως σε πελάτες που βρίσκονται στονεπαγγελματικό χώρο, προμηθευτές και κάθε άλλο άτομο που μπορείνα βρεθεί στον χώρο ως επισκέπτης, εξαιρούνται όμως οι εργαζόμε-νοι-υπάλληλοι της ασφαλισμένης επιχείρησης και φυσικά ο ίδιος οεπιχειρηματίας. Αποζημιώνονται οι σωματικές βλάβες (ή ο θάνατος),οι υλικές ζημιές και οι οικονομικές απώλειες που θα υποστεί κάποιοςτρίτος, αλλά και οι τυχόν απαιτήσεις για ηθική βλάβη και ψυχική

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ, ΕΠΙΚΡΑΤΕΙ ΗΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ ΙΔΕΑ ΟΤΙ Η ΑΣΦΑΛΙΣΗΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ. ΩΣΤΟΣΟ, ΣΤΗΝΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ,ΕΙΝΑΙ ΛΥΣΗ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ, ΚΑΘΩΣ ΔΙΝΕΙ ΤΗΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΣΕ ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΑ –ΕΝ ΜΕΣΩ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΥΦΕΣΗΣ–ΝΑ ΟΡΘΟΠΟΔΗΣΕΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΗ ΖΗΜΙΑ.

Page 55: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 55

οδύνη. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αναφορά στον «επαγγελματικόχώρο» άλλοτε ανταποκρίνεται κυριολεκτικά στους χώρους της επι-χείρησης και άλλοτε όχι. Η έννοια του επαγγελματικού χώρου πολ-λές φορές διευρύνεται και υπερισχύουν οι έννοιες της λειτουργίαςκαι των δραστηριοτήτων της επιχείρησης. Το πρόγραμμα ασφάλισης αστικής ευθύνης από τη λειτουργία επαγ-γελματικού χώρου μπορεί να είναι ανεξάρτητο συμβόλαιο ή συμπλη-ρωματική κάλυψη σε άλλα ασφαλιστήρια. Ως ανεξάρτητο συμβόλαιομπορεί να συμπληρωθεί με κάθε άλλη κάλυψη αστικής ευθύνης στηνοποία ο κίνδυνος προέρχεται επίσης από την επαγγελματική δρα-στηριότητα. Οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν σχεδιάσει και προ-ωθούν στην αγορά εξειδικευμένα πακέτα για εκπαιδευτήρια,φροντιστήρια, γραφεία, ιατρεία, διαγνωστικά ιατρικά κέντρα, φαρ-μακεία, καταστήματα λιανικής πώλησης, εστιατόρια, ψητοπωλεία,ταβέρνες και λοιπούς χώρους εστίασης, συσκευαστήρια, αποθηκευ-τικούς χώρους, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, βιοτεχνίες, βιο-μηχανίες κ.λπ.

Ως συμπληρωματική κάλυψη συναντάμε το πρόγραμμα:

∼Είτε σε προγράμματα επαγγελματικών αστικών ευθυνών, όπως γιαπαράδειγμα στην ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης ενός γιατρού,που επεκτείνεται και περιλαμβάνει και την κάλυψη της γενικήςαστικής ευθύνης των χώρων του ιατρείου∼

Είτε σε πολυασφαλιστήρια επαγγελματικών χώρων, όπου βέβαιατον κύριο λόγο έχουν οι καλύψεις περιουσίας. Στο ίδιο παράδειγματου γιατρού με την ασφάλιση του ιατρείου ως κτηρίου και περιε-χομένου η κάλυψη επεκτείνεται και περιλαμβάνει και τη γενικήαστική ευθύνη των χώρων του ιατρείου.

Σε κάθε περίπτωση και με οποιαδήποτε μορφή, το πρόγραμμα ασφά-λισης της γενικής αστικής ευθύνης από τη λειτουργία ενός επαγγελ-ματικού χώρου είναι μια χρήσιμη ασφαλιστική κάλυψη, δεν είναιακριβή και μπορεί πραγματικά να προστατεύσει επαγγελματίες καιεπιχειρήσεις από δύσκολες και απρόοπτες καταστάσεις.

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (D&O)

Η ανάγκη προστασίας των επιχειρήσεων αλλά και των στελεχών πουλαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις για την ανάπτυξη και τη λειτουργίατων επιχειρήσεων έχει στρέψει το ενδιαφέρον πολλών εταιρειών στην

ασφάλιση για λάθη και παραλείψεις στελεχών και μελών του ΔΣ. Ση-μαντικό ρόλο έχει αναμφίβολα διαδραματίσει και η εξωστρεφήςδράση των επιχειρήσεων και η αυστηροποίηση της νομοθεσίας όσοναφορά την προστασία των πολιτών και των καταναλωτών. Επιχειρήσεις από όλους τους κλάδους και κυρίως εισηγμένες τα τε-λευταία χρόνια ασφαλίζουν τα στελέχη τους για λάθη ή παραλείψειςπου μπορούν να εγείρουν αξιώσεις. Οι αξιώσεις μπορούν να προκύ-ψουν από διάφορες πλευρές, από μετόχους για κακή διαχείριση, απόσυνεργάτες για παραπλάνηση, από πελάτες για αθέτηση συμφωνίας,από υπαλλήλους για παράνομη καταγγελία σύμβασης εργασίας, αν-ταγωνιστές κ.ο.κ. Στην Ελλάδα μία στις τέσσερις επιχειρήσεις διαθέτει ασφάλιση γιατα στελέχη της και σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει το γεγονός πωςπολλές εταιρείες έχουν δραστηριότητες στο εξωτερικό και είναι εκτε-θειμένες στους κανόνες δικαίου άλλων χωρών. Οι διοικήσεις των επιχειρήσεων δείχνουν πλέον μεγάλο ενδιαφέρονγια τη συγκεκριμένη κάλυψη και αυτό σε έναν βαθμό οφείλεται καιστη δημοσιοποίηση υποθέσεων ανά τον κόσμο, όπου οι απαιτήσειςτρίτων που προκύπτουν από τη δράση μελών του ΔΣ επιχειρήσεων ήακόμα και δημόσιων οργανισμών οδηγούν σε δικαστικές διαμάχες,αποζημιώσεις, χρηματικές ποινές, δυσφήμηση εταιρειών κ.λπ. Η μεγάλη δημοσιότητα που παίρνουν τα τελευταία χρόνια τέτοιου εί-δους υποθέσεις και το μέγεθος της ζημιάς που μπορεί να αντιμετω-πίσουν έχουν οδηγήσει πολλές εταιρείες στην αναζήτησηπληροφοριών για τα συμβόλαια που υπάρχουν στην αγορά. Σημαντικό είναι πως τα ασφαλιστικά προγράμματα προσφέρουν προ-στασία από τις οικονομικές συνέπειες πράξεων που οφείλονται σεαμέλεια και όχι σε δόλο των στελεχών κατά τη διάρκεια των διοικη-τικών τους καθηκόντων. Συνήθως τα προγράμματα αυτά προστα-τεύουν την προσωπική περιουσία των διευθυντικών στελεχών απόαπαιτήσεις τρίτων αλλά και τον ίδιο τον Οργανισμό. Καλύπτονταιαποζημιώσεις, τα έξοδα που θα χρειαστεί να καταβληθούν για νομικήυπεράσπιση σε δικαστική διαμάχη και οι απαιτήσεις τρίτων από άδι-κες πράξεις που εγείρονται εναντίον των διευθυντικών στελεχών υπότην ασφαλισμένη τους ιδιότητα, καθώς και εργατικές απαιτήσεις. Στην ελληνική αγορά ο μέσος όρος του ορίου ευθύνης κυμαίνεται σε10 εκατ. ευρώ ανά ζημία και οι απαιτήσεις αφορούν κυρίως θέματαεργασιακής πρακτικής και αθέτησης συμφωνιών. Συμβαίνει συχνά στις περιπτώσεις που η ασφαλιστική εταιρεία κρί-νει ότι ο τρίτος έχει πολλές πιθανότητες να κερδίσει τη δικαστικήδιαμάχη οι διαφορές αυτές να λύνονται εξωδικαστικά. Χ

ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΟΛΛΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΑΛΥΨΟΥΝ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ, ΜΕ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΚΑΙ ΠΟΛΥΕΤΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΣΤΙΣΚΑΛΥΨΕΙΣ ΑΥΤΕΣ.

Page 56: ΧΡΗΜΑ #404

56 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

ην είσοδο της διαμεσολάβησης σε μια νέα εποχή, που χαρακτηρίζεται από νέες ισορροπίες στη σχέση διαμεσολαβούντων, ασφα-λιστικών εταιρειών και πελατών, το πλαίσιο των αρχών που θα διασφαλίσουν όχι απλά τη λειτουργία της διαμεσολάβησης αλλάτην ανάπτυξή της, τους νέους κανόνες λειτουργίας που θα ενισχύσουν την αξιοπιστία και τη φερεγγυότητα της αγοράς, καθώς καιτην ανάγκη να υπάρξει ένας ειλικρινής και αποδοτικός διάλογος όλων των εμπλεκόμενων μερών για τη μετάβαση σε ένα σύ-στημα συντάξεων μέσω των επαγγελματικών ταμείων, συζήτησαν μεταξύ άλλων ομιλητές και σύνεδροι στο Insurance Confer-

ence 2014, που πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιουνίου στο συνεδριακό κέντρο της Εθνικής Ασφαλιστικής. Στην εκδήλωση παρευρέθησαν 400σύνεδροι, 1.000 άτομα συμμετείχαν μέσω live streaming και περισσότεροι από 300 παρακολούθησαν με live broadcasting την ομιλία του προ-έδρου της ΕΑΕΕ, κ. Α. Σαρρηγεωργίου.

Η ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΑ ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΟ «ΚΛΕΙΔΙ» ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝΤΗΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ

T

Page 57: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 57

Στην έναρξη του συνεδρίου, ο κ. Κωνσταντίνος Ουζούνης, CEO τηςEthos Media S.A., απηύθυνε θερμό καλωσόρισμα στους παρευρι-σκομένους, τονίζοντας πως η ασφαλιστική αγορά βρίσκεται σε ανα-ζήτηση νέας ταυτότητας, προοπτικής και αλλαγών: «Πιστεύουμε στοreinvention, πως πρέπει να επαναεφεύρουμε τον εαυτό μας για ναπάμε πιο μακριά». Υπογράμμισε πως η προσαρμογή στα νέα δεδο-μένα που διαμορφώνονται στον ασφαλιστικό κλάδο, αλλά και ενγένει στην ελληνική οικονομία καθίσταται αδιαμφισβήτητα ανα-γκαία.

Ο Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, Πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλι-στικών Εταιριών Ελλάδος και Πρόεδρος-Διευθύνων Σύμβουλος τηςEurolife ERB Ασφαλιστικής, αναφέρθηκε στη νέα εποχή της ασφα-λιστικής αγοράς, όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα από θεμελιώδειςαλλαγές σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο στη λειτουργία εταιρειώνκαι διαμεσολαβητών. Μέσω της Solvency II και του νέου νομοθετι-κού πλαισίου, η αγορά μετεξελίσσεται σε μοχλό στήριξης της κοι-νωνίας και ενισχύει την αξιοπιστία και τη φερεγγυότητά της.Απαραίτητες προϋποθέσεις, ωστόσο, είναι να μην υπάρξουν γρα-φειοκρατικές αγκυλώσεις και ανισότητες ως προς την εφαρμογή

του κανονιστικού πλαισίου, ενώ ταυτόχρονα να οδηγηθούμε μέσααπό γόνιμο διάλογο με την Πολιτεία στον καθορισμό των αρχώνπάνω στις οποίες θα εδραιωθεί η σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτι-κού τομέα, στον καθορισμό των φορολογικών κινήτρων και των επι-θυμητών αποτελεσμάτων προς όφελος του καταναλωτή. Μιλώνταςγια τις πράξεις 30-31 του διοικητή της ΤτΕ, δήλωσε πως «το μετα-βατικό διάστημα για την αγορά ήταν μικρό, ωστόσο φαίνεται πωςοι συντελεστές της ιδιωτικής ασφάλισης προσαρμόζονται στα νέαδεδομένα». Όπως είπε, «οι αλλαγές αυτές έπρεπε να έχουν εφαρ-μοστεί εδώ και καιρό».

Ο Νικόλαος Μακρόπουλος, Μέλος του Δ.Σ. και Πρόεδρος της Επι-τροπής Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων της Ένωσης ΑσφαλιστικώνΕταιρειών Ελλάδος, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος στην Ευ-ρώπη Ασφαλιστική, επικεντρώθηκε στη μεταβατική φάση στηνοποία βρίσκεται η ελληνική ασφαλιστική αγορά: «ο τρόπος που λει-τουργούσαμε στο παρελθόν –κι αυτό αφορά τόσο τις ασφαλιστικέςεταιρείες όσο και τους διαμεσολαβητές– έχει πλέον αλλάξει». Όπωςδήλωσε, «με το Solvency θα δούμε πολλές συγχωνεύσεις και εξαγο-ρές, που θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερα σχήματα, τα οποία θα λει-τουργήσουν θετικά για τον καταναλωτή. Η προσαρμογή είναιμονόδρομος». Υπογραμμίζοντας τα περιθώρια ανάπτυξης του κλά-δου της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα στάθηκε στους τρεις βα-σικούς προαπαιτούμενους πυλώνες: «Θεωρώ πως για να πάμεμπροστά χρειάζονται βασικά τρία πράγματα: Προσαρμογή, συνερ-γασία, εκπαίδευση-επαγγελματισμός. Ήδη βρισκόμαστε σε μεταβα-τικό στάδιο, η πλήρης εφαρμογή του Solvency II θα γίνει από

1.1.2016, όμως η αγορά μας εδώ και χρόνια βρίσκεται σε φάση προ-ετοιμασίας. Πρέπει να συνεργαστούν η Πολιτεία, η Εποπτική Αρχή,οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι διαμεσολαβητές μέσω των θεσμικώντους οργάνων, τα επιμελητήρια, αλλά και άλλοι που θα παίξουν ρόλοστο νέο περιβάλλον, όπως εταιρείες συμβούλων και εταιρείες αξιο-λόγησης. Επιπλέον, οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε τον πελάτη μευψηλό αίσθημα ευθύνης και επαγγελματισμό. Να γνωρίζουμε καλάτη δουλειά μας, να εξυπηρετούμε, να είμαστε εκεί για τον κατανα-λωτή. Να τον πείσουμε για την αδιαμφισβήτητη χρησιμότητα τηςασφάλισης».

Page 58: ΧΡΗΜΑ #404

58 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

αφιέρωμα ~ Insurance Conference 2014Χ

H συνεργασία κράτους και ασφαλιστικής αγοράς για την ομαλήμετάβαση του κλάδου στους νέους νομοθετικούς κανόνες λει-τουργίας ήταν το βασικό θέμα της συζήτησης της πρώτης ενότηταςτου συνεδρίου. Στο πάνελ συμμετείχαν η Μαργαρίτα Αντωνάκη, Γε-νική Διευθύντρια της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, οΓιώργος Κούμπας, Πρόεδρος του Δ.Σ. της Eurobrokers Α.Ε., οΚωνσταντίνος Νικολόπουλος, Senior Manager Insurance & Actu-arial Services στην EY, ο Ροβέρτος Σπυρόπουλος, Διοικητής τουΙΚΑ, και ο Γιώργος Στεργίου, Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή καιΒιομηχανίας.

Ιδιωτικές συντάξεις μέσω της καθιέρωσης επαγγελματικών ταμείων,με τη συμμετοχή στη διαχείριση των αποθεματικών και των ασφα-λιστικών εταιρειών, δίχως αυξημένες εισφορές για τους εργαζομέ-νους και υπό την προϋπόθεση ότι για το νέο πλαίσιο θα προηγηθείένας πανεθνικός διάλογος, «πρότεινε» ο διοικητής του ΙΚΑ, Ρο-βέρτος Σπυρόπουλος. Όπως τόνισε, η Πολιτεία οφείλει να ανοίξειέναν ειλικρινή διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς τηςαγοράς, αλλά και του δημοσίου, για τις ιδιωτικές συντάξεις, ώστε νααναμορφώσει το συνταξιοδοτικό καθεστώς, καθιστώντας στον δεύ-

τερο πυλώνα ασφάλισης ισχυρότερα τα επαγγελματικά ταμεία.Πρόσθεσε ότι οι πόροι τους θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να προ-έλθουν μέσω της μεταφοράς εισφορών από τα κύρια ταμεία ασφά-λισης, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι θα έχουν ληφθεί όλα τααναγκαία μέτρα ώστε να αποφευχθεί τυχόν κατάρρευση του πρώ-του πυλώνα ασφάλισης. Μάλιστα ο ίδιος έκανε λόγο και για μεί-ωση των συνολικών εισφορών, στόχος που θα μπορούσε ναεπιτευχθεί αν για παράδειγμα τα κύρια ταμεία ασφάλισης έβρισκαντρόπους είσπραξης των ανείσπρακτων εισφορών, που σήμερα αν-τιστοιχούν σε πολλά δισ. ευρώ, αλλά και καταπολέμησης της ει-σφοροδιαφυγής.

Μιλώντας για το ίδιο θέμα, η κ. Μαργαρίτα Αντωνάκη, Γενική Δι-ευθύντρια της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, υπο-γράμμισε το γεγονός ότι μέχρι σήμερα η Πολιτεία δεν συνομίλησεειλικρινά με την ασφαλιστική αγορά, όχι μόνο για το ζήτημα τωνσυντάξεων αλλά και για συνέργειες που θα μπορούσαν να αναπτυχ-θούν και στον τομέα της υγείας, όπως και για το θέμα της υποχρε-ωτικής ασφάλισης έναντι του σεισμού.

Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή, κ. ΓιώργοςΣτεργίου, συμμετέχοντας στο ίδιο πάνελ επεσήμανε ότι πέρα απότους προαναφερόμενους τομείς συνεργασίας κράτους και ασφαλι-στικών εταιρειών ο κλάδος θα μπορούσε να προσφέρει τις υπηρε-σίες του και για την αδειοδότηση νέων επιχειρήσεων, συμμετέχονταςστις διαδικασίες αξιολόγησης-ανάλυσης των κινδύνων που αντιμε-τωπίζουν. Τόνισε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολύ σημαν-τικά βήματα στη συνεργασία της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτήμε την ασφαλιστική αγορά. Μάλιστα ανέφερε και ένα ενδιαφέρον στατιστικό στοιχείο, βάσει τουοποίου τα παράπονα των καταναλωτών για ασφαλιστικά θέματα στοτηλεφωνικό κέντρο μειώθηκαν το 2013 στο μισό σε σχέση με τααντίστοιχα παράπονα το 2012.

Ο κ. Κωνσταντίνος Νικολόπουλος, Senior Manager Ασφαλιστικών

ΠΑΝΕΛ ΙΓ. Στεργίου, Γ.Γ. Καταναλωτή & Βιομηχανίας, Ρ. Σπυρόπουλος, Διοικητής ΙΚΑ, Κ. Νικολόπουλος, Senior Manager, Insurance & Actuarial Services στηνEY, Γ. Κούμπας, Πρόεδρος Δ.Σ. της Eurobrokers Α.Ε., Μ. Αντωνάκη, Γενική Διευθύντρια της ΕΑΕΕ και συντονιστής ο Π. Τσούλος, Αρχισυντάκτης στηΝαυτεμπορική

Ρ. ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ: «ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑ-ΞΕΙΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΚΑΘΙΕΡΩΣΗΣ ΕΠΑΓ-ΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ, ΜΕ ΤΗΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙ-ΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ, ΔΙΧΩΣ ΑΥΞΗΜΕ-ΝΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ»

Page 59: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 59

και Αναλογιστικών Υπηρεσιών της Ernst & Young, τόνισε ότι ανά-λογα συστήματα συνταξιοδότησης λειτουργούν επιτυχώς εδώ καιχρόνια στην Ευρώπη. Πρόσθεσε ότι εφόσον θεσμοθετηθούν καιστην Ελλάδα οι ιδιωτικές συντάξεις, θα απαιτηθεί περίπου μία διε-τία με μία τριετία για τη λειτουργία του νέου συστήματος, ενώ εκτί-μησε ότι οι πρώτες συντάξεις θα καταβληθούν μετά από αρκετάχρόνια. Μίλησε για την Πολωνία, η οποία δημιούργησε και στήριξετον δεύτερο πυλώνα με συνέπεια αυτός να διογκωθεί και ο πρώτοςπυλώνας τελικά να καταρρεύσει. Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξηςήταν να αναγκαστεί το πολωνικό δημόσιο να κρατικοποιήσει το με-γαλύτερο μέρος του δεύτερου πυλώνα.

Τέλος, ο αντιπρόεδρος του ΣΕΜΑ, κ. Γιώργος Κούμπας, υπογράμ-μισε ότι κράτος και ασφαλιστικές εταιρείες θα μπορούσαν επίσηςνα συνεργαστούν και για την ασφάλιση της δημόσιας περιουσίας,αλλά και για να καταστεί υποχρεωτική η ασφάλιση συγκεκριμένωνεπαγγελματιών, όπως οι δικηγόροι και οι μηχανικοί, ενώ υπενθύ-μισε ότι σήμερα η ασφάλιση της επαγγελματικής αστικής ευθύνηςείναι υποχρεωτική πρώτα απ’ όλα για τους ίδιους τους ασφαλιστι-κούς συμβούλους. Πρόσθεσε ότι η σημερινή εποχή είναι πολλά υπο-

σχόμενη για τους διαμεσολαβούντες οι οποίοι είναι σε θέση να δί-νουν σωστές υπηρεσίες με σωστές τιμολογήσεις. Μάλιστα ανέφερεότι το χαμηλό 2,5% του ΑΕΠ στην Ελλάδα της ασφαλιστικής αγο-ράς δεν πρόκειται να βελτιωθεί χωρίς να παίξουν οι διαμεσολα-βούντες σωστά τον ρόλο τους.

Στο τέλος της I ενότητας ακολούθησε η ομι-λία της κ. Μάρθας Στεφανοπούλου, PR &Communications Manager της Carglass Ελ-λάδας. Η κ. Στεφανοπούλου αναφέρθηκεστον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζουνοι διαμεσολαβούντες υπό το πρίσμα της πα-ρουσίασης του επιτυχημένου τρόπου εξυπη-ρέτησης των πελατών της εταιρείας της. «Το υψηλό ποσοστόικανοποίησης των πελατών μας είναι αποτέλεσμα της συνολικής εμ-πειρίας που έχουν εισπράξει από την Carglass από την αρχική επι-κοινωνία μέχρι την ολοκλήρωση της εργασίας. Οι πελάτες μαςαξίζουν το καλύτερο και αυτό προσπαθούμε να προσφέρουμε σεόλες τις υπηρεσίες και τα προϊόντα μας. Ο ρόλος των διαμεσολα-βούντων είναι καθοριστικός λοιπόν ως προς τη διαμόρφωση τηςκοινής γνώμης, διότι προτείνει, επικοινωνεί και ενημερώνει για ταπροϊόντα και τις υπηρεσίες των ασφαλιστικών εταιρειών. Ένας εν-θουσιασμένος πελάτης στην Carglass είναι ενθουσιασμένος με τηνασφαλιστική του εταιρεία και κατά συνέπεια ενθουσιασμένος με τονασφαλιστικό του σύμβουλο».

Τις νέες συνθήκες στις οποίες καλείται να λειτουργήσει η ασφαλι-στική διαμεσολάβηση, το νέο πρότυπο του διαμεσολαβητή βάσειτων αναγκών που έχει ο σύγχρονος καταναλωτής και τη σχέση τουδιαμεσολαβητή με την ασφαλιστική εταιρεία συζήτησαν οι ομιλητέςτης δεύτερης ενότητας του συνεδρίου με θέμα: «Η Νέα Εποχή τηςΔιαμεσολάβησης: Επαναπροσδιορίζονται οι Σχέσεις Ασφαλιστι-κών Εταιρειών και Διαμεσολαβούντων». Ο Χρήστος Γεωργακό-πουλος, Διευθύνων Σύμβουλος στην Α.Ε.Γ.Α. Ευρωπαϊκή Πίστη,από τη μεριά του τόνισε με έμφαση ότι το πρόβλημα του ασφαλι-

ΠΑΝΕΛ ΙΙΔ. Χριστοδουλιάς, Γενικός Διευθυντής της «Δύναμις», Ν. Σταυρογιάννη, Διευθύνουσα Σύμβουλος & Αντιπρόεδρος Δ.Σ. της D.A.S. Hellas, Σ. Μαυρόγα-λος, Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Ασφαλιστικής, Δ. Λύχρου, Πρόεδρος της ΕΕΑΕ, Χ. Γεωργακόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της ΕυρωπαϊκήςΠίστης και συντονιστής ο Γ. Βερμισσώ, Διευθυντής Σύνταξης στο περιοδικό Insurance World & στο insuranceworld.gr

Γ. ΣΤΕΡΓΙΟΥ: «Ο ΚΛΑΔΟΣ ΘΑ ΜΠΟ-ΡΟΥΣΕ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣΤΟΥ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΝΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, ΣΥΜΜΕΤΕ-ΧΟΝΤΑΣ ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΞΙΟΛΟ-ΓΗΣΗΣ-ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ»

Page 60: ΧΡΗΜΑ #404

60 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

αφιέρωμα ~ Insurance Conference 2014Χ

στικού κλάδου δεν είναι πρόβλημα διαχείρισης αλλά ανάπτυξης καιεισόδου νέων ανθρώπων στην ασφαλιστική αγορά. «Εισερχόμαστεσε μια περίοδο ισχνών αγελάδων, οφείλουμε να αναζητήσουμε επα-ναπροσδιορισμό του προσανατολισμού μας, στοχεύοντας στην ενί-σχυση, επιτάχυνση και βελτίωση των σχέσεών μας με τουςδιαμεσολαβούντες. Η κρίση πρέπει να αποτελέσει αφορμή για να αυ-ξήσουμε τις δουλειές, όχι να τις μειώσουμε». Επεσήμανε ότι η αγοράπρέπει να αναζητήσει λύσεις για τη διευκόλυνση των νέων επαγ-γελματιών, ενώ δήλωσε ότι ήδη έχει κατατεθεί σχετικό υπόμνημαστην ΤτΕ και την ΕΑΕΕ.

Στην ανάγκη ύπαρξης «καθαρών» σχέσεων μεταξύ εταιρειών και δια-μεσολαβούντων, όπως αυτές διαμορφώνονται μέσα από τις νέες συμ-βάσεις της αγοράς, αλλά και στην ισότιμη μεταχείριση των δικτύωνστην τιμολόγηση των προϊόντων αναφέρθηκε η κ. Δήμητρα Λύχρου,Πρόεδρος της Ένωσης Επαγγελματιών Ασφαλιστών Ελλάδος(ΕΕΑΕ). Όπως είπε, τα όργανα των διαμεσολαβούντων έχουν ήδηκαταθέσει υπόμνημα στην ΤτΕ και την ΕΑΕΕ σχετικά με τα σημείαόπου έχουν ενστάσεις στις ασφαλιστικές συμβάσεις που έχουν ελέγ-ξει έως τώρα. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στους λόγους καταγγελίας

των ασφαλιστικών συμβάσεων αλλά και στον χαρακτηρισμό ως προ-μήθειας την προμήθεια του πρώτου έτους.

Ο Σπυρίδων Μαυρόγαλος, Διευθύνων Σύμβουλος της ΕθνικήςΑσφαλιστικής, υπογράμμισε ότι η διαμεσολάβηση οφείλει να μπεισε νέα εποχή, με στόχο ο κλάδος να αποκτήσει και πάλι την αξιοπι-στία του. «Μέσα από τη βελτίωση του τρόπου προσέγγισης των πε-λατών θα έρθει και η αξιοπιστία από τον καταναλωτή».

Ο Δημήτρης Χριστοδουλιάς, Γενικός Διευθυντής της ΔύναμιςΑ.Ε.Γ.Α., αναφέρθηκε στη δημιουργία νέας βάσης στη σχέση πελάτη,διαμεσολαβητή και εταιρείας, τονίζοντας ότι ο ρόλος των διαμεσο-λαβούντων είναι καθοριστικός στην εξέλιξη και τη λειτουργία τηςασφαλιστικής αγοράς. Ο διαμεσολαβών σήμερα πρέπει να χαρακτη-ρίζεται από ήθος και αρχές. Αυτό είναι το πρότυπο του σωστού επαγ-γελματία που θα προάγει τον ασφαλιστικό πολιτισμό.

Η Νάντια Σταυρογιάννη, Διευθύνουσα Σύμβουλος και Αντιπρόεδροςτου Δ.Σ. της D.A.S. Hellas, εξέφρασε την ανάγκη επικοινωνίας τηςνομικής προστασίας από τους διαμεσολαβούντες μέσω της κατάλ-ληλης γνώσης προς τους πελάτες, τονίζοντας πως «οι ασφαλιστικοίσύμβουλοι, οι πωλητές, είναι οι άνθρωποί μας, οι οποίοι αν δεν πι-στεύουν στο προϊόν, δεν θα μπορέσουν να πείσουν τους πελάτες».

Στην ομιλία του, ο Espen Tranoy, ManagingDirector της First Data Hellas, παρουσίασετις παρεχόμενες υπηρεσίες και λύσεις πλη-ρωμών για e-commerce, mobile paymentsκαι ασφαλείς συναλλαγές μέσω APS, ATM,πιστωτικών, χρεωστικών, prepaid και loy-alty cards της εταιρείας, που απευθύνονταισε τραπεζικά ιδρύματα, τηλεπικοινωνιακούςοργανισμούς, ασφαλιστικές εταιρείες, αλυσίδες και εμπόρους λια-νικής. «Οι νέες νομοθετικές οδηγίες που τέθηκαν σε ισχύ το τελευ-ταίο χρονικό διάστημα από την Τράπεζα της Ελλάδος έχουν άμεσο

ΠΑΝΕΛ ΙΙΙE. Tranoy, Managing Director της First Data Hellas, Γ. Μαυρέλης, Γενικός Δ/ντής Ασφαλιστικών Εργασιών της Interamerican, Ν. Κατσιμπέρης, Διαχει-ριστής της Nak Insurance Brokers, Ε. Καφφετζή, Δ/νουσα Σύμβουλος της Global Net Insurance Brokers και συντονιστής ο Ν. Κεχαγιάογλου, CEO τηςΚ2 Insurance Risk Management Consultants

E. TRANOY: «ΟΙ ΝΕΕΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣΟΔΗΓΙΕΣ ΠΟΥ ΤΕΘΗΚΑΝ ΣΕ ΙΣΧΥ ΤΟΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΑΠΟΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΧΟΥΝΑΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΣΟ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙ-ΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΟΣΟ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΑ-ΜΕΣΟΛΑΒΗΤΩΝ»

Page 61: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 61

αντίκτυπο στον τρόπο λειτουργίας τόσο των ασφαλιστικών εται-ρειών όσο και των διαμεσολαβητών. Η First Data Hellas, αντιλαμ-βανόμενη τις ανάγκες της νέας ασφαλιστικής εποχής καιεπενδύοντας σε νέες καινοτόμες τεχνολογίες, έχει τη δική της ξεχω-ριστή πρόταση στο κομμάτι της είσπραξης ασφαλίστρων. Στις περι-πτώσεις που ο διαμεσολαβητής έχει δικαίωμα είσπραξηςασφαλίστρων από τον τελικό πελάτη (ισχύει η πενθήμερη απόδοσητων ασφαλίστρων από τον διαμεσολαβητή προς την ασφαλιστικήεταιρεία), μέσω του νέου μας προϊόντος με την ονομασία “POGO(payment on the go)”, δίνεται η δυνατότητα στον καταναλωτή ναχρησιμοποιεί την πιστωτική/χρεωστική του κάρτα για την πληρωμήτου ασφαλίστρου. Πιο συγκεκριμένα, ο διαμεσολαβητής προμη-θεύεται μια φορητή τερματική συσκευή πληρωμών (mobile POS),που του δίνει τη δυνατότητα να υποδέχεται ηλεκτρονικές πληρωμέςοπουδήποτε και αν κάνει το ραντεβού με τον πελάτη. Η πληρωμήτων ασφαλίστρων οδηγείται με πλήρη ασφάλεια απευθείας στον λο-γαριασμό της ασφαλιστικής εταιρείας. Με αυτόν τον τρόπο ο διαμε-σολαβητής μειώνει το διαχειριστικό του κόστος και αυξάνει τηνπαραγωγικότητά του. Η ασφαλιστική εταιρεία λαμβάνει άμεσα τοποσό του ασφαλίστρου χωρίς να χρειάζεται η καταβολή του ασφα-λίστρου από τον διαμεσολαβητή, και για τον πελάτη δίνεται ένα και-νούριο κανάλι πληρωμής μέσω κάρτας κατά τη διάρκεια τηςσυνάντησής του με τον διαμεσολαβητή. Παράλληλα, η όλη διαδι-κασία είναι πλήρως εναρμονισμένη με το νέο νομοθετικό πλαίσιο».

Στο πλαίσιο της τρίτης ενότητας, ο κ. Κων-σταντίνος Χανιώτης, CEO της Telenavis, μί-λησε για το αντικείμενο της εταιρείας του,που επικεντρώνεται στη χρήση του locationelement στην καθημερινότητα της εργασίαςκαι στη γεωγραφική πληροφορική. Τόνισε,μεταξύ άλλων, ότι όλες οι επιχειρηματικέςαποστολές θέλουν οργάνωση. Σε αυτήν την

κατεύθυνση τα προϊόντα της εταιρείας του μπορούν να βοηθήσουνμε τη δημιουργία θεματικών χαρτών, μέσω των οποίων τα στελέχη

έχουν τη δυνατότητα να μελετούν δημογραφικά ή γεωχωρικά δεδο-μένα.

Στην «Προσαρμογή, Επιβίωση και Ανάπτυξη της Διαμεσολάβη-σης στο Νέο Οικονομικό Περιβάλλον: Λειτουργία-Οργάνωση-Ασφαλιστική Ψηφιοποίηση-Νέες Τεχνολογίες» του τρίτου πάνελσυμμετείχαν οι ομιλητές: Ευγενία Καφφετζή, Διευθύνουσα Σύμ-βουλος της Global Net Insurance Brokers, Νικόλαος Κατσιμπέρης,Διαχειριστής της Nak Insurance Brokers, Γιώργος Μαυρέλης, Γενι-κός Διευθυντής Ασφαλιστικών Εργασιών της Interamerican, καιEspen Tranoy, Managing Director της First Data Hellas.

Ο κ. Μαυρέλης υπογράμμισε τη σημασία της σύγχρονης τεχνολογι-κής και μηχανογραφικής υποστήριξης που χρειάζονται πλέον οιασφαλιστικές εταιρείες λόγω των ταχύτατων τεχνολογικών εξελί-ξεων, που αλλάζουν ραγδαία τις ανάγκες των καταναλωτών.

Η κ. Καφφετζή, από την πλευρά της, ανέφερε ότι σήμερα βρισκό-μαστε σε μια εποχή όπου θα επιβιώσει όχι ο πιο έξυπνος ή ο πιοισχυρός αλλά αυτός που θα προσαρμοστεί πιο γρήγορα και αποτελε-σματικά στις αλλαγές.

Ο κ. Κατσιμπέρης τόνισε ότι όλες οι τεχνολογικές αλλαγές βρί-σκονται σε συνάρτηση με τις οδηγίες της Τράπεζας της Ελλάδος.Επίσης πρόσθεσε ότι στην Ελλάδα οι αλλαγές γίνονται συνήθως με«βάρβαρο» τρόπο, με αποτέλεσμα να μη δίνεται η δυνατότητα σταασφαλιστικά δίκτυα να αφομοιώνουν τις αλλαγές.

Ο κ. Tranoy είπε ότι κάθε αγορά πρέπει να μπορεί να αλλάζει αν οισυνθήκες το επιβάλλουν. Κάθε κλάδος οφείλει να εκσυγχρονίζεταικαι αυτό φυσικά δεν αφορά μόνο τον ασφαλιστικό κλάδο, αλλά π.χ.και τις τράπεζες ή το λιανεμπόριο. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα που υπάρ-χουν χρέη και ο κόσμος δυσκολεύεται να ασφαλιστεί, καθώς έχειμειωμένη αγοραστική δυνατότητα, η ανάγκη προσαρμογής του κλά-δου στις νέες συνθήκες είναι ακόμα μεγαλύτερη.

ΠΑΝΕΛ ΙVΑ. Τρύφων, Διευθύνουσα Σύμβουλος της ERB Ασφαλιστικές Υπηρεσίες, Γ. Σηφάκης, Διευθυντής Marketing & Εκπαίδευσης Δικτύων της ΑΤΕ Ασφαλι-στικής, Θ. Ζαχαρόπουλος, Διευθυντής Πωλήσεων & Marketing της Interasco, Δ. Γαβαλάκης, Πρόεδρος του ΠΣΣΑΣ και συντονιστής ο Ν. Νώτης, Διευ-θυντής Σύνταξης στο «News.gr»

Page 62: ΧΡΗΜΑ #404

62 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

αφιέρωμα ~ Insurance Conference 2014Χ

Στο πλαίσιο της τέταρτης ενότητας, ο κ. Ανα-στάσιος Παπαδόπουλος, Διευθυντής Πωλή-σεων Δικτύου Ανεξάρτητων Συνεργατών καιBancassurance της ΑΤΕ Ασφαλιστικής,έδωσε έμφαση στην τάση συγκέντρωσης τηςαγοράς. «Το 2002 το σύνολο των ασφαλιστι-κών εταιρειών που δραστηριοποιούνταν στηχώρα μας ανέρχονταν σε 102, ενώ το 2012 σε

69, 33 λιγότερες εταιρείες σε μια δεκαετία», ενώ αναφερόμενος στονρόλο των συνεργειών στη διαμεσολάβηση και στη χάραξη κοινής πο-ρείας σε διαφορετικές διαμεσολαβητικές ενέργειες, υπογράμμισε: «ορόλος των συνεργειών με τη δημιουργία νέων σχημάτων διαμεσο-λάβησης θα προσφέρει άμεσα μείωση του κόστους λειτουργίας τουασφαλιστικού γραφείου και ανάπτυξη του υφιστάμενου πελατολο-γίου, με την εκμετάλλευση της γνώσης προϊόντων κάθε συνεργαζό-μενου μέλους. Για παράδειγμα, ένας ασφαλιστικός πράκτοραςγνωρίζει πολύ τον τρόπο ανάπτυξης ατομικών συμβολαίων υγείαςκαι διαθέτει βαθιά γνώση των προϊόντων, όμως δεν έχει πρόσβασησε επιχειρήσεις. Στον αντίποδα, ένας μεσίτης ασφαλίσεων έχει πολύμεγάλη διείσδυση στα ομαδικά ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής καιυγείας, αλλά δεν έχει τον χρόνο να εκμεταλλευτεί μεμονωμένα ταασφαλιζόμενα άτομα της επιχείρησης».

Η απλούστευση και η διαδικασία πώλησης ασφαλιστικών προ-γραμμάτων ήταν το θέμα που συζητήθηκε στην τέταρτη ενότητα τουσυνεδρίου από τους Δημήτρη Γαβαλάκη, Πρόεδρο του Πανελλή-νιου Συνδέσμου Συντονιστών Ασφαλιστικών Συμβούλων, ΘεόδωροΖαχαρόπουλο, Διευθυντή Πωλήσεων και Marketing της InterascoΑ.Ε.Γ.Α., Γιάννη Σηφάκη, Διευθυντή Marketing και ΕκπαίδευσηςΔικτύων της ΑΤΕ Ασφαλιστικής και Άννυ Τρύφων, Διευθύνουσα

Σύμβουλο της ERB Ασφαλιστικές Υπηρεσίες.

Ο Δημήτης Γαβαλάκης εστιάστηκε στην ανάγκη της σωστής παρε-χόμενης ενημέρωσης των πελατών από τους διαμεσολαβούντες, πουθα πρέπει να συνοδεύεται από ποιότητα και συμμόρφωση προς τοκανονιστικό πλαίσιο, ώστε να διασφαλίζεται με εκλαϊκευμένο καιάμεσο τρόπο η πληροφορία που λαμβάνει ο πελάτης.

Ο Θεόδωρος Ζαχαρόπουλος, από τη μεριά του, τόνισε τη μεταβα-τική περίοδο στην οποία βρίσκεται ο ασφαλιστικός κλάδος λόγωτης οικονομικής πίεσης που υφίσταται, την οποία όπως είπε πρέπειο χώρος της ασφάλισης να τη βλέπει με αισιοδοξία και όχι με σκε-πτικισμό, υπογραμμίζοντας την πελατοκεντρική στρατηγική πουπρέπει να διέπει το σύνολο των ασφαλιστικών εταιρειών.

Ο Γιάννης Σηφάκης στάθηκε στην ανάγκη διερεύνησης των αναγ-κών των καταναλωτών, καθώς και στη σωστή τοποθέτηση και πα-ρουσίαση του ασφαλιστικού προϊόντος από τους διαμεσολαβούντες,στο πλαίσιο της συνεργασίας εταιρείας, διαμεσολαβητή και πελάτη,ώστε ο πελάτης να αποκτά ολοκληρωμένη αντίληψη ως προς ταοφέλη του εκάστοτε ασφαλιστηρίου.

Τέλος, η Άννυ Τρύφων μίλησε για τη συμβολή της τεχνολογίας στονασφαλιστικό κλάδο, που δίνει τη δυνατότητα στον πελάτη να κατα-λαβαίνει εύκολα, γρήγορα και άμεσα το ασφαλιστικό προϊόν, καθώςκαι για το αυστηρό –θεσμικά– κανονιστικό πλαίσιο, που περιορίζειτη δυνατότητα ενημέρωσης της επικοινωνίας των προϊόντων προςτους πελάτες με εκλαϊκευμένο και απλό τρόπο: «πρέπει να επιστρα-τεύσουμε όλα μας τα εργαλεία, ώστε να μην επιβαρύνεται ο πελάτηςμε πληροφορίες που δεν καταλαβαίνει». Χ

Page 63: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 63

Για περισσότερες πληροφορίες: Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη, PR & Communication Manager, Ethos Media S.A., Tηλ. 210 9984901, Ε-mail: [email protected]

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των:

Page 64: ΧΡΗΜΑ #404

64 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

~αφιέρωμαΧ

Page 65: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 65

ε το 90% του παγκόσμιου εμπορίου ναπραγματώνεται μέσω των θαλάσσιων με-ταφορών, η ασφάλεια και η ασφάλιση τωνπλοίων αποτελούν καθοριστικό παρά-γοντα για τις οικονομίες όλων των χωρών.Ψηλά στην ατζέντα των επιχειρηματιών

που δραστηριοποιούνται στον κλάδο είναι οι κανόνες ασφαλείας, ηπροστασία της ανθρώπινης ζωής, του πλοίου ως περιουσιακού στοι-χείου και του φορτίου που αυτό ενδέχεται να μεταφέρει. Έρευνα τηςAllianz δείχνει πως τα τελευταία χρόνια έχουν μειωθεί τα ατυχήματακαι οι βυθίσεις πλοίων και πως έχουν γίνει βήματα προόδου, προκει-μένου να περιοριστούν ανθρώπινες και υλικές απώλειες, ωστόσο μέ-νουν πολλά ακόμα να γίνουν. Η ασφαλιστική και η ναυτιλιακήβιομηχανία βρίσκονται αντιμέτωπες με νέες προκλήσεις όπως η κα-τασκευή “mega ships”, που δημιουργούν νέες ασφαλιστικές ανάγκες. Σύμφωνα με τον Tim Donney, Global Head of Marine Risk Consult-ing, «ενώ η μακροπρόθεσμη πτωτική τάση στις απώλειες της ναυτι-λίας είναι ενθαρρυντική, ωστόσο χρειάζεται να βελτιωθεί η ασφάλειατων σκαφών, του φορτίου, του πληρώματος και των επιβατών καικυρίως στην περιοχή της Ασίας». Τα ζητήματα που πρέπει να συζη-τηθούν ώστε να ληφθούν μέτρα είναι η ορθή διαχείριση της ασφά-λειας, τα ανθρώπινα λάθη από την έλλειψη ειδικευμένου εργατικούδυναμικού, αλλά και νέοι κίνδυνοι, τους οποίους για να αντιμετωπί-σει η ασφαλιστική βιομηχανία, πρέπει να είναι σε εγρήγορση. Όπως δείχνουν τα στοιχεία το 2013, 94 πλοία «χάθηκαν» σε όλο τονκόσμο και ο αριθμός αυτός ήταν μειωμένος κατά 20% σε σχέση με το

προηγούμενο έτος. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι είναι η δεύτερηφορά που οι απώλειες πέφτουν κάτω από τις 100 τα τελευταία 12χρόνια και πως το 2013 ο δείκτης απωλειών βελτιώθηκε σε μεγάλοβαθμό, μειώνοντας κατά 45% τις απώλειες που κατέγραψε ο κλάδοςαπό το 2003 και μετά. Το 1/3 των απωλειών σε πλοία σημειώθηκε στην Ιαπωνία, την Κορέακαι τη Νότια Κίνα. Το 75% των απωλειών οφείλονται σε βυθίσεις,που συχνά συνδυάζονται με κακές καιρικές συνθήκες. Περίπου το ένατρίτο (32 σε αριθμό) των σκαφών που χάνονται είναι φορτηγά πλοία.

ΘΥΜΑΤΑΤον χρόνο που πέρασε, 2.596 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και ηπλειοψηφία των ατυχημάτων έλαβε χώρα στην Ανατολική Μεσόγειοκαι στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Τα στοιχεία του τρέχοντοςέτους δείχνουν ότι η ναυτιλιακή βιομηχανία συνέχισε να βελτιώνειτις επιδόσεις της στον τομέα της ασφάλειας, αν και η ποιότητα και ηεξέλιξη διαφέρουν σημαντικά ανά περιοχή, γεγονός που δείχνει ότιυπάρχει ανάγκη για ενιαίους κανονισμούς στην ασφάλεια των πλοίων.Μετά από το περιστατικό που σημειώθηκε με το Costa Concordia ηβελτίωση των κανόνων ασφαλείας για την προστασία των επιβατών,του πληρώματος και του πλοίου εξακολουθεί να αποτελεί ζήτημαπροτεραιότητας. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην Ασία, όπουφέτος κατεγράφη η 100ή απώλεια επιβατικού σκάφους από το 2002. Πολλά ατυχήματα έχουν καταγραφεί επίσης στην Ανατολική Μεσό-γειο και τη Μαύρη Θάλασσα, περιοχές όπου έχει χαθεί το 18% τωνθυμάτων.

Νέοι κίνδυνοι, κανόνες ασφαλείας και mega-ships προβληματίζουν τη ναυτιλιακή και ασφαλιστική βιομηχανία

Μ

ΟΙ ΕΠΤΑ ΠΛΗΓΕΣΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ

ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

ΝΑΥΤΙΛΙΑΚH ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚH ΒΙΟΜΗΧΑΝIΑ

Page 66: ΧΡΗΜΑ #404

66 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

αφιέρωμα~

Nαυτιλιακή και ασφαλιστική βιομηχανίαΧ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Ομοίως και κατά το 2013 οι διεθνείς αρχές ασχολήθηκαν με το θέματης ασφάλειας και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν. Στο πλαίσιο αυτόη International Maritime Organization εστίασε τις ενέργειές της στοντομέα των κανόνων ασφαλείας, παρακολουθώντας τη διεθνή νομο-θεσία και τους νέους κινδύνους που προκύπτουν στη ναυτιλία. Σε συ-νεδρίασή της τον Ιούνιο του 2013 η Maritime Safety Committeeαποφάσισε –με αφορμή το περιστατικό του Costa Concordia– ναπραγματοποιήσει τροποποιήσεις στη Διεθνή Σύμβαση για την Ασφά-λεια της Ανθρώπινης Ζωής στη Θάλασσα (SOLAS) και τον κανονι-σμό III/19, ώστε να είναι υποχρεωτική η συγκέντρωση τωννεοαφιχθέντων επιβατών πριν ή αμέσως μετά την αναχώρηση τουπλοίου και όχι μέσα σε 24 ώρες, όπως προβλέπεται στην ισχύουσα νο-μοθεσία. Αυτές οι τροποποιήσεις αναμένεται να τεθούν σε ισχύ την 1ηΙανουαρίου 2015. Στη συνάντηση, η επιτροπή συζήτησε και άλλα θέ-ματα τα οποία προέκυψαν από το Costa Concordia:

∼Υιοθέτησε ανανεωμένο οδηγό «προτεινόμενων μέτρων ασφαλείαςγια εταιρείες με επιβατηγά πλοία».

∼Επικαιροποίησε μακροπρόθεσμο σχέδιο για την ασφάλεια των επι-βατών. Η MSC εξετάζει επιπλέον τροποποιήσεις στον κανονισμόSOL III/19, που αφορά την εκπαίδευση των πληρωμάτων να αντα-ποκριθούν σε δύσκολες καταστάσεις όπως η διάσωση επιβατών σεκλειστούς χώρους, με ασκήσεις διάσωσης που επαναλαμβάνονταιτουλάχιστον κάθε δύο μήνες. Σύμφωνα με τις εκθέσεις εμπειρο-γνωμόνων πάνω από το 50 % των εργαζομένων που πεθαίνουν σεκλειστούς χώρους, χάνουν τη ζωή τους προσπαθώντας να απεγ-κλωβίσουν συναδέλφους.

∼Η Επιτροπή προχώρησε και σε τροποποιήσεις του Διεθνούς Κώ-δικα Διαχείρισης για την ασφαλή λειτουργία των πλοίων και τηνπρόληψη όσον αφορά την περιβαλλοντική ρύπανση (ISM Code),και σε νέες απαιτήσεις, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα πλοίαείναι πλήρως επανδρωμένα.

∼Με κανονισμό ενισχύεται η ασφάλεια στα διεθνή ύδατα.

Η ΥΓΡΟΠΟΙΗΣΗ ΦΟΡΤΙΟΥ

Οι κανόνες ασφαλείας αφορούν όλους τους τύπους φορτίων. Σταπλοία, ωστόσο, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που απαιτούν ειδικόχειρισμό όπως τα πλοία χύδην φορτίου (bulk carriers). Όπως έδειξεκαι πέρσι η περίπτωση ολικής απώλειας δύο πλοίων χύδην φορτίουστα ασιατικά ύδατα, των «Harita Bauxite» και «Trans Summer», ηυψηλή περιεκτικότητα σε υγρασία και η υγροποίηση του φορτίουμπορούν να δημιουργήσουν συνθήκες αστάθειας στο πλοίο και ναπροκαλέσουν τη βύθισή του. Στις 17 Φεβρουαρίου 2013, το πλοίο Harita Bauxite βυθίστηκε σταανοικτά του Cape Balinao στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, μεταφέ-ροντας 47.450 τόνους μεταλλεύματος νικελίου. Στο ατύχημα έχασαντη ζωή τους τα 15 από τα 24 μέλη του πληρώματος. Το Trans Sum-mer, μετρώντας μόλις έναν χρόνο πλεύσης, βυθίστηκε στη διαδρομήαπό την Ινδονησία στην Κίνα στις 14 Αυγούστου 2013. Σύμφωνα μετους εμπειρογνώμονες, τα υψηλά επίπεδα υγρασίας και η υγροποί-ηση του φορτίου οδήγησαν σε αστάθεια το πλοίο. Ο Sven Gerhard, Global Product Leader Hull & Marine Liabilitiesστην AGCS, εξηγεί ότι η δυνητική απώλεια σε παρόμοια περιστατικάείναι σημαντική. «Ένα καινούργιο πλοίο μεταφοράς χύδην φορτίου

ΤΟ 1/3 ΤΩΝ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΣΕ ΠΛΟΙΑ ΣΗΜΕΙΩΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ, ΤΗΝΚΟΡΕΑ ΚΑΙ ΤΗ ΝΟΤΙΑ ΚΙΝΑ. ΤΟ 75%ΤΩΝ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΒΥΘΙΣΕΙΣ, ΠΟΥ ΣΥΧΝΑ ΣΥΝΔΥΑΖΟΝΤΑΙΜΕ ΚΑΚΕΣ ΚΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ. ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΟ 1/3 (32 ΣΕ ΑΡΙΘΜΟ) ΤΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΠΟΥ ΧΑΝΟΝΤΑΙ ΕΙΝΑΙΦΟΡΤΗΓΑ ΠΛΟΙΑ.

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΩΝ ΠΛΟΙΩΝ ΠΟΥ ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΝ ΦΟΡΤΙΑ ΚΑΙ Η ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΗ ΑΞΙΑ ΦΟΡΤΙΟΥ

Fully cellular (1970-) 1,000 -2,500 teu 215x20x10m -

8 εκατ. δολ. με 12 εκατ. δολ.

Panamax (1980-) 3,000 – 3,400 teu 250x32x12.5m - 62 εκατ. δολ.

Post Panamax (1988) 4,000 – 5,000 teu 285x40x13m - 49 εκατ. δολ.

Post Panamax Plus (2000) 6,000 – 8,000 teu 300x43x14.5m -

98 εκατ. δολ.

Triple E (2013) 18,000 teu 400x59x15.5m - 140 εκατ. δολ.

Το Triple E ισοδυναμεί σε μέγεθος με δύο γήπεδα ποδοσφαίρου + δύο

γήπεδα hockey + δύο γήπεδα μπάσκετ

Page 67: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 67

θα μπορούσε να είναι ασφαλισμένο για 20 εκατ. δολ., ένα ακόμη με-γαλύτερο φορτηγό πλοίο θα μπορούσε να είναι ασφαλισμένο για 40εκατ. δολ. To P&I Clubs έχει ενημερώσει τους ιδιοκτήτες για τουςκινδύνους και προωθεί αποτελεσματικές μεθόδους για την αντιμε-τώπισή τους. Ωστόσο “ο χρόνος είναι χρήμα” και οι εμπορικές πιέ-σεις είναι ισχυρές». Πολλά περιστατικά φαίνεται πως καταγράφονται σε συγκεκριμένεςρότες όπως εκείνη της Ινδονησίας-Κίνας. Ο καπετάνιος Jarek Klim-czak, Master Mariner and Senior Marine Risk Consultant στην AGCS,πιστεύει ότι υπάρχει θέμα ποιότητας και προτύπων: «Η ΙΜΟ ορίζειτον κανονισμό και κάθε αποστολέας πρέπει να παρέχει πληροφορίεςσχετικά με την περιεκτικότητα του φορτίου σε υγρασία. Παρόλα αυτάοι κανόνες αυτοί δεν εφαρμόζονται πάντοτε στην Ινδονησία λόγω δια-φθοράς και γραφειοκρατίας. Από τη στιγμή που μεγάλες εταιρείες οιοποίες τηρούν τα πρότυπα ασφαλείας αρνηθούν να μεταφέρουν ένατέτοιο φορτίο και οι ασφαλιστικές αρνηθούν να το ασφαλίσουν, είναιπολύ πιθανό και οι μικρές εταιρείες να ακολουθήσουν το σωστό πα-ράδειγμα».

Σύμφωνα με τον Tim Donney, Global Head Marine Risk Consultingστην AGCS, υπάρχει και ένα πρόσθετο πρόβλημα: «Συχνά τα λιμάνιαπου φορτώνουν τα πλοία χύδην φορτίου είναι σε περιοχές όπου ταεπίπεδα υγρασίας είναι υψηλά».

ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ

Ο τομέας διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων έχει επίσης αποτελέσειαντικείμενο συζήτησης όσον αφορά τον προσδιορισμό του βάρουςκαι την αποφυγή περιπτώσεων όπου δηλώνονται ψευδή στοιχεία. Ανακριβείς πληροφορίες σχετικά με το φορτίο και το βάρος που με-ταφέρουν όλα τα μέσα μεταφοράς, είτε είναι οδικά, σιδηροδρομικά,θαλάσσια κ.λπ., αναμφίβολα εγείρουν ερωτήματα για την ασφάλειατους, δεδομένου ότι κάθε μέσο μπορεί να μεταφέρει συγκεκριμένοβάρος. Στο πλαίσιο αυτό η International Maritime Organization το 2013,συμφώνησε την εφαρμογή τροποποιήσεων στον κανονισμό SOLAS(κεφάλαιο VI), ώστε να είναι επιβεβλημένη η επαλήθευση του μι-

ΑΙΤΙΕΣ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2002 ΕΩΣ ΤΟ 2013

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Σύνολο

Σύγκρουση (involving vessels) 19 20 12 26 23 17 11 13 10 3 5 1 160

Επικοινωνία (e.g. harbour wall) 2 2 3 5 2 2 1 1 - - 2 - 20

Ναυάγια (βύθιση, ανάσυρση) 48 63 75 57 64 70 75 61 65 43 55 69 745

Φωτιά-έκρηξη 35 21 20 16 19 17 16 14 11 7 12 11 199

Ζημιά στο κύτος (holed, cracks) 22 12 5 8 4 11 4 7 4 3 5 - 85

Χαμένα - - 1 3 1 1 - - 1 - - - 7

Μηχανική βλάβη 16 13 9 8 11 14 8 6 4 6 12 2 109

Πειρατεία - - 1 1 - 1 - 1 2 - - - 6

Ναυάγιο – προσάραξη 22 35 25 24 29 35 34 23 22 27 25 11 312

Διάφορα 9 8 1 3 1 2 1 2 2 - 1 - 30

Σύνολο 173 174 152 151 154 170 150 128 121 89 117 94 1.673

Page 68: ΧΡΗΜΑ #404

68 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

αφιέρωμα~

Nαυτιλιακή και ασφαλιστική βιομηχανίαΧ

κτού βάρους των εμπορευματοκιβωτίων μέσω δύο αποδεκτών μεθό-δων. Ο καπετάνιος, Rahul Khanna, Senior Risk Consultant, Marineστο AGCS, εξηγεί ότι ο ακριβής προσδιορισμός του φορτίου παίζεικαθοριστικό ρόλο, καθώς η πλοιοκτήτρια εταιρεία και ο καπετάνιοςδεν μπορούν να έχουν απολύτως κανέναν έλεγχο σχετικά με το πε-ριεχόμενο του φορτίου, τον τρόπο που αυτό έχει συσκευαστεί και δη-λωθεί. Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα που προκύπτει, η ΙΜΟ, οInternational Labour Organization και η Οικονομική Επιτροπή τωνΗνωμένων Εθνών εργάζονται για τη δημιουργία νέων κανόνων (Codeof Practice for Packing of Cargo Transport Units), που θα αναλύουντην ορθή πρακτική βάσει της οποίας πρέπει να γίνεται η συσκευασίατων φορτίων και να διευκρινιστούν οι ευθύνες που κάθε μέρος – εμ-πλεκόμενος φέρει.

ΤΗΡΗΣΗ ΚΑΝΟΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Η βελτίωση της ασφάλειας των επιβατηγών πλοίων εξακολουθεί νααποτελεί το επίκεντρο της προσοχής της ΙΜΟ και της βιομηχανίαςγενικότερα, με ιδιαίτερη έμφαση στην Ασία. Θέματα ασφάλειας έθεσε

και το ατύχημα που έγινε τον Αύγουστο του 2016, όταν το πλοίοSulpicio Express συγκρούστηκε με το επιβατηγό πλοίο St. Thomasκαι το δεύτερο βυθίστηκε, με αποτέλεσμα να χαθούν 116 άνθρωποι.Το συγκεκριμένο περιστατικό δημιούργησε ανησυχίες σχετικά με τοκατά ποσο τα ferry πληρούν τους κανονισμούς SOLAS και τα πρό-τυπα της Στοκχόλμης, οδηγίες που ήταν αποτέλεσμα των ατυχημά-των “Herald of Free” και “Estonia”. Ο καπετάνιος Jarek Klimczak, Master Mariner and Senior MarineRisk Consultant στην AGCS, πιστεύει ότι το μεγαλύτερο πρόβλημαστην Ασία είναι η «ποιότητα». Το πλοίο «Θωμάς Ακινάτης» ξεκίνησετα ταξίδια από το 1972, μετρώντας περίπου 4 δεκαετίες πλεύσης. Ταπρότυπα ασφάλειας που ακολουθούνται στις Φιλιππίνες είναι δια-φορετικά σε σχέση με τα διεθνή πρότυπα κατάταξης. Πρέπει επομέ-νως να αναρωτηθούμε πώς οι εμπλεκόμενοι φορείς στην Ασίααντιλαμβάνονται τους κινδύνους, την ασφάλεια και την ποιότηταασφάλειας στην εγχώρια εμπορική ναυτιλία της ΝοτιοανατολικήςΑσίας. Υπάρχουν περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας όπου τα πρό-τυπα που ακολουθούνται είναι αυτά που χρησιμοποιούσε πριν πε-νήντα χρόνια η Ευρώπη και εν προκειμένω είναι απαραίτητη ηπαρέμβαση της ΙΜΟ.

ΜΕΓΑΛΑ ΠΛΟΙΑ, ΜΕΓΑΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Μεγάλα πλοία, μεγάλες φουρτούνες και αυτό φαίνεται πως ισχύει καιστην περίπτωση της ασφάλισης, καθώς όπως αναφέρει η μελέτη τηςAllianz η κατασκευή μεγάλων πλοίων, όπως το Maersk’s Triple-Eclass, είναι πιθανό να συνοδεύεται με αυξήσεις στο κόστος ασφάλισης,την ανάγκη ανάληψης νέων πρωτοβουλιών όσον αφορά την ασφά-λεια ή τη διάσωση σε πλοία τέτοιου μεγέθους. Η ικανότητα μεταφο-ράς του Maersk’s Triple-E class, αγγίζει τα 18.000 teu, ωστόσο οιέρευνες που γίνονται στη ναυτιλία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι θακατασκευαστούν πλοία και 24.000 teu έως το 2018, των οποίων τομέγεθος θα ισοδυναμεί με δύο γήπεδα ποδοσφαίρου+2 γήπεδαhockey+ δύο γήπεδα μπάσκετ. Όλα αυτά δείχνουν ότι για την ασφαλιστική βιομηχανία αναδύονταινέες προκλήσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2008 σε ένα πλοίο14.000 teu, η ασφαλισμένη αξία του φορτίου του άγγιζε τα 280 εκατ.δολ. Το 2013 σε ένα πλοίο 18.000 teu, η ασφαλισμένη αξία του φορ-τίου μπορεί να ανέλθει σε 365 εκατ. δολ. Όπως υπολογίζει η AGCSη χωρητικότητα αυξάνεται κατά 30% κάθε 4-5 χρόνια.

ΠΕΙΡΑΤΕΙΑ

Η κατάσταση που επικρατεί στον Κόλπο του Άντεν έγινε γνωστή στοευρύ κοινό πέρσι, με την υποψήφια για Όσκαρ ταινία CaptainPhillips, με τον Tom Hanks. Έχουν γίνει αρκετά βήματα από τη διε-θνή ναυτιλιακή κοινότητα για τη μείωση της απειλής της πειρατείαςστον Κόλπο του Άντεν και η μείωση των περιστατικών μεταξύ του2012 και του 2013 μαρτυρά πως οι κινήσεις που έγιναν ήταν αποτε-λεσματικές.Σύμφωνα με την IMB, η πειρατεία στη θάλασσα ανέρχεται στα χαμη-λότερα επίπεδά της εξαετίας, με 264 επιθέσεις να καταγράφονται σεόλο τον κόσμο το 2013. Από το 2011 στο 2013 η πειρατεία στη Σο-μαλία έχει μειωθεί κατά 40%. Ωστόσο, ενώ ο αριθμός των περιστατικών στην περιοχή αυτή έχειμειωθεί, οι πειρατικές επιθέσεις αλλού έχουν αυξηθεί σε συχνότητα,και κυρίως στην Ινδονησία. Χ

Σύγκρουση

Ναυάγια (βύθιση - ανάσυρση)

Φωτιά - Έκρηξη

Μηχανική βλάβη

Ναυάγιο - προσάραξη

ΑΙΤΙΕΣ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΠΛΟΙΩΝ ΤΟ 2013

ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΠΟΥ ΠΕΡΑΣΕ, 2.596 ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΧΑΣΑΝ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΚΑΙ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑ-ΤΩΝ ΕΛΑΒΕ ΧΩΡΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣΜΑΥΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ.

Page 69: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 69

Ηεγχώρια αγορά της ενοικίασης σκαφών αναψυχής & κρουα-ζιέρας εξετάζεται σε πρόσφατη μελέτη της Infobank Hella-stat ΑΕ. Σύμφωνα με τον Αλέξη Νικολαΐδη, Economic

Research & Sectoral Studies Analyst, το 2013 ο αριθμός των επιβα-τών κρουαζιέρας υποχώρησε κατά 3,7%, στα 4,6 εκατ., καθώς οι πο-λιτικές και κοινωνικές ταραχές σε ανταγωνιστικές χώρες τηςΑνατολικής Μεσογείου έστρεψαν μεγάλο μέρος των ταξιδιωτών σεall inclusive πακέτα σε ελληνικά ξενοδοχεία. Η χώρα εξακολούθησε να κατατάσσεται στην τρίτη θέση της Ευρώ-πης, πίσω από την Ιταλία και την Ισπανία. Πάντως, το μερίδιο τηςΕλλάδας στην ευρωπαϊκή αγορά το 2013 διαμορφώθηκε σε 14,8%,έναντι 17% πριν από δύο χρόνια. Η μείωση των επιβατών οδήγησε τα έσοδα του κλάδου σε κάμψη2,3%, στα 574 εκατ. ευρώ (από 588 εκατ. ευρώ το 2012 και 605 εκατ.ευρώ το 2011), επίπεδο που τοποθέτησε την Ελλάδα στην έβδομηθέση της Ευρώπης. Η χώρα υστερεί σημαντικά στον τομέα του home port, καθώς το τε-λευταίο έτος οι επιβάτες που αναχώρησαν από ελληνικά λιμάνιαανήλθαν σε μόλις 212.000 (έβδομη θέση στην ευρωπαϊκή αγορά). Το σημαντικότερο μειονέκτημα για τον εγχώριο κλάδο αποτελεί ηχρήση των ελληνικών λιμανιών από τα κρουαζιερόπλοια, κυρίως σανσημεία διέλευσης και όχι σαν αφετηρίες, καθώς και τα υψηλά τέληελλιμενισμού. Για το τρέχον έτος, προβλέπεται ότι οι αφίξεις κρουαζιερόπλοιων θαυπολείπονται σε σχέση με το 2013, γεγονός που απορρέει κυρίως απότην πολιτική και κοινωνική αστάθεια που επικρατεί σε χώρες της Ανα-τολικής Μεσογείου, αλλά και τις αναδιατάξεις στόλων των διεθνώνομίλων. Εξάλλου, τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια που χρησιμοποιούνπλέον δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν από τα περισσότερα χαμηλώνυποδομών ελληνικά λιμάνια, ενώ προορισμοί όπως η Σαντορίνη καιη Μύκονος είναι κορεσμένοι. Σύμφωνα με τον κ. Χρυσόστομο Κάτση, διευθύνοντα σύμβουλο τηςInfobank Hellastat: «Η κρουαζιέρα στη χώρα μας εμφανίζει προ-οπτικές μεγαλύτερης ανάπτυξης, δεδομένης της χαμηλής συμμετο-

χής της στην εισερχόμενη κίνηση τουριστών, αλλά και της περιορι-σμένης χρήσης των λιμένων σαν βάσεις αναχώρησης. Βασική όμωςπροϋπόθεση ανάπτυξης αποτελεί η δημιουργία των απαραίτητων υπο-δομών στον Πειραιά και σε άλλα λιμάνια, προκειμένου να προσελκυ-σθούν σκάφη μεγαλύτερου μεγέθους».

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚH ΑΝAΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΛAΔΟΥΣτη μελέτη της Infobank Hellastat αναλύονται οι οικονομικές κατα-στάσεις 46 επιχειρήσεων. Τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουνσυνοψίζονται στα εξής: ∼

Ο Κύκλος Εργασιών το 2012 διαμορφώθηκε σε 40,84 εκατ. ευρώ,έχοντας μειωθεί σημαντικά κατά 26,5% σε σχέση με το 2011.∼

Τα ΚΠΤΦΑ υποχώρησαν κατά 13,2%, στα 5,07 εκατ. ευρώ, ενώ οιπρο φόρων ζημιές επιδεινώθηκαν και διαμορφώθηκαν στα 10,15εκατ. ευρώ, από 3,23 εκατ. ευρώ το 2011.∼

Τα περιθώρια ΚΠΤΦΑ και ΚΠΦ υπέστησαν σημαντική επιδείνωση,φτάνοντας στο -2,9% έκαστο.∼

Η κεφαλαιακή μόχλευση αυξήθηκε ελαφρώς το τελευταίο έτος σε0,95 προς 1.∼

Η αποδοτικότητα Ιδίων Κεφαλαίων (RoE) βελτιώθηκε σε -0,1%. Χ

έρευνα Χ

ΕΝΟΙΚΙΑΣΗ ΣΚΑΦΩΝ ΑΝΑΨΥΧΗΣ & ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑ

ΥΣΤΕΡΗΣΗΣΕ ΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ HOME PORT

ΤΟ 2013Υποχώρηση της τουριστικής κίνησης στην κρουαζιέρα και στα έσοδα το 2013,

ενώ υστέρηση παρουσίασε και το home port

Η ΧΩΡΑ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ ΝΑ ΚΑΤΑΤΑΣ-ΣΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩ-ΠΗΣ, ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝΙΣΠΑΝΙΑ. ΠΑΝΤΩΣ, ΤΟ ΜΕΡΙΔΙΟ ΤΗΣΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑΤΟ 2013 ΔΙΑΜΟΡΦΩΘΗΚΕ ΣΕ 14,8%,ΕΝΑΝΤΙ 17% ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ.

Page 70: ΧΡΗΜΑ #404

70 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

Χ ανάλυση

ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ∼ Η FINANSBANK (η Τράπεζα ή ο Όμιλος) αποτελεί την 5η σε μέ-

γεθος ιδιωτική τράπεζα της Τουρκίας με ύψος ενεργητικού 70 δισ.τουρκικών λιρών (ή άνω των 24 δισ. ευρώ). Ο δείκτης κεφαλαι-ακής επάρκειας της Τράπεζας διαμορφώνεται σε 16,25% (TIER I σε12,29%) και θεωρείται ο υψηλότερος μεταξύ των συγκρίσιμωνιδιωτικών τραπεζών της χώρας.∼ Η Τράπεζα ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1987 στην Κωνσταντι-

νούπολη και οι μετοχές της διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριοτης Κωνσταντινούπολης από τον Φεβρουάριο του 1990. Επίσης ημετοχή της Τράπεζας διαπραγματεύεται υπό τη μορφή Global De-pository Receipts (GDRs) στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου από το1998. Όπως φαίνεται από τη μετοχική σύνθεση της Τράπεζας, ηελεύθερη διασπορά της μετοχής είναι ιδιαίτερα χαμηλή.∼ Κύριος μέτοχος της FINANSBANK είναι η Εθνική Τράπεζα, η οποία

είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, Ελλάδα (BloombergTicker: ETE:GA, Reuters Ticker: NBGr.AT, χρηματιστηριακή αξία8,58 δισ. ευρώ βάσει της συνεδρίασης της 10ης Ιουλίου 2014).

ΑΠΟΤΕΛEΣΜΑΤΑ Α’ ΤΡΙΜHΝΟΥ 2014∼ Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα αποτελέσματα του α’ τριμήνου 2014

της FINANSBANK, το καθαρό επιτοκιακό έσοδο (net interest in-come) διαμορφώθηκε σε 660 εκατ. τουρκικές λίρες (έναντι 825εκατ. τουρκικών λιρών το α’ τρίμηνο του 2013), με τις προβλέψειςνα ανέρχονται σε 227 εκατ. τουρκικές λίρες (έναντι 196 εκατ. τουρ-κικών λιρών) και τα καθαρά κέρδη (net income) να διαμορφώνον-ται σε 129 εκατ. τουρκικές λίρες (έναντι 274 εκατ. τουρκικώνλιρών το α’ τρίμηνο του 2014).

Πηγή: Διεύθυνση Επενδυτικών Σχέσεων, FINANSBANK.

Οι αναλύσεις της VRS διαβάζονται από επαγγελματίες διαχειριστές και επενδυτές στις αγορές της Β. Αμερικής, Ευρώπηςκαι Ασίας σύμφωνα με τα στοιχεία των διεθνών οίκων Thomson Reuters, S&P Capital IQ, Factset και Inquiry Financial

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS)Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, email: [email protected]

ΤΙΜH ΔΙΑΠΡΑΓΜAΤΕΥΣΗΣ

ΜΕΤΟΧHΣ (09/07/2014)

Χρηματιστήριο Κωνσταντινούπολης TRY 3,25

Αρ. Μετοχών (εκατ.) 2.700

Χρ. Αξία (σε εκατ. TRY) 8.775

Χρ. Αξία (σε εκατ. ευρώ) 3.041

Μέσος Ημ. Όγκος Συν. 30 Ημερών (τεμάχια) 927.483

Πηγή: Η Εταιρία, Reuters, Bloomberg.Σημείωση: 1 EUR = 2,8858 TRY (Turkish

New Lira = Τουρκική Λίρα), 9 Ιουλίου 2014.

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ήπληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρί-βεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιων-δήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

FINANSBANK AS[BLOOMBERG TICKER: FINBN:TI] [REUTERS TICKER: FINBN.IS]Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Κωνσταντινούπολης, Τουρκία και στοΧρηματιστήριο Λονδίνου, Μ. Βρετανία

Βασικός κλάδος δραστηριότητας: Τράπεζες

9,00

8,00

7,00

6,00

5,00

4,00

3,00

2,00

1,00

0,00

05/01 06/01 07/01 08/01 09/01 10/01 11/01 12/01 13/01

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ, ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2005 – 2013(TRY – Τουρκική Λίρα, μηνιαίες τιμές)

Πηγή:Χρηματιστήριο

Κωνσταντινούπολης

Page 71: ΧΡΗΜΑ #404

H VRS παρέχει δείγματα ανάλυσης και εκτίμησης εταιρικής αξίας σε εισηγμένες και μη εταιρείες που επιζητούνεξωστρέφεια σε επενδυτικά κεφάλαια

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS)Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, email: [email protected]

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α’ ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2014 (σε εκατ. τουρκικές λίρες)

Α’ ΤΡΙΜ. 2013 Α’ ΤΡΙΜ. 2014

Καθαρό Επιτοκιακό Έσοδο (ΚΕΕ) 825 660

Προβλέψεις -196 -227

Προσαρμοσμένο ΚΕΕ 629 133

Έσοδα και Προμήθειες 260 381

Λειτουργικά Έξοδα 527 639

Καθαρά Κέρδη 274 129

Πηγή: FINANSBANK, Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.

Η ΜΕΤΟΧΙΚH ΣYΝΘΕΣΗ ΤΗΣ ΤΡAΠΕΖΑΣ

ΜΕΤΟΧΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 77,23%

NBGI HOLDINGS B.V. 7,90%

INTERNATIONAL FINANCE CORPORATION (IFC) 5,00%

NBG FINANCE (DOLLAR) PLC 9,68%

ΑΛΛΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ 0,19%

ΣΥΝΟΛΟ 100,00%

Πηγή: FINANSBANK, Διεύθυνση Επενδυτικών Σχέσεων

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ήπληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρί-βεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιων-δήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

ΧΡΗΜΑ 71

ΒΑΣΙΚA ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚA ΜΕΓEΘΗ, ΑΡΙΘΜΟΔΕIΚΤΕΣ ΚΑΙ ΔΕIΚΤΕΣ ΑΠΟΤIΜΗΣΗΣ Περίοδος 2009 - 2013

(σε εκατ. τουρκικές λίρες)

2009 2010 2011 2012 2013

Καθαρό Επιτοκιακό Έσοδο (ΚΕΕ) 2.261 2.254 2.225 2.877 3.163

Έσοδα & Προμήθειες 553 594 801 1.029 1.032

Άλλα Λειτουργικά Έξοδα 1.162 1.376 1.574 1.796 2.294

Λειτουργικά Κέρδη π.φ. 591 1.134 1.120 1.170 938

Καθαρά Κέρδη 650 915 848 904 734

Δάνεια 19.119 25.836 30.838 36.793 42.910

Διαπραγματεύσιμα Χρεόγραφα 5.635 7.504 6.949 7.310 8.731

Σύνολο Ενεργητικού 29.318 38.087 46.199 54.402 66.010

Καταθέσεις 18.768 23.552 28.989 31.874 36.980

Ίδια Κεφάλαια 3.627 5.208 5.696 7.290 7.648

Πηγή: FINANSBANK, Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.Σημείωση: Έως τις 11 Ιουλίου 2014, οι λογιστικές καταστάσεις του Α’ Τριμήνου 2014, αφορούσαν στα τελευταία διαθέσιμα δημοσιευμένα αποτελέσματα της Εταιρείας/Ομίλου

Page 72: ΧΡΗΜΑ #404

72 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

Hπρόταση υποστηρίζεται από το Global Investment Group,το οποίο εκτός από τον όμιλο Λάτση απαρτίζουν η κινεζικήFosun και η αραβικών συμφερόντων Al Maabar (Abu

Dhabi). Το συνολικό κόστος του έργου αναμένεται να ανέλθει στα 8δισ. ευρώ. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου, έγινε παρουσίαση της ομά-δας του έργου καθώς και λεπτομερής περιγραφή της ανάπτυξης, στοπλαίσιο της οποίας δόθηκε έμφαση στη δημιουργία του Μητροπο-λιτικού Πάρκου και στην πράσινη ανάπτυξη γενικότερα, στην ανα-βάθμιση του παραλιακού μετώπου, στα κοινωνικά, περιβαλλοντικάκαι οικονομικά οφέλη, καθώς και στην αναμενόμενη τόνωση τουτουρισμού. Ο διευθύνων σύμβουλος της LAMDA Development, κ. ΟδυσσέαςΑθανασίου, παρουσίασε το όραμα της εταιρείας για την ανάπλασητης έκτασης του παλαιού αερολιμένα και επεσήμανε τα πολλαπλάοφέλη που θα προκύψουν σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Μεταξύάλλων, ανέφερε χαρακτηριστικά: «H LAMDA Development στηρίζειμέσα από έργα διεθνούς βεληνεκούς την ελληνική κοινωνία και οι-κονομία για περισσότερο από μία δεκαετία. Με γνώμονα τη σταθερή

και συστηματική μας δέσμευση στο μέλλον της χώρας, σε μια εποχήπου η ελληνική οικονομία ανακάμπτει ξεπερνώντας σταδιακά μιαεπώδυνη οικονομική κρίση, η LAMDA Development αγκαλιάζει γιαμία ακόμα φορά τη χώρα και αναλαμβάνει ένα έργο που θα επανα-προσδιορίσει την ταυτότητα της πρωτεύουσας. Το όραμα της εται-ρείας και του επενδυτικού σχήματος που τη στηρίζει είναι ναδημιουργηθεί μια πρωτοποριακή μητροπολιτική ανάπτυξη. Η ομορ-φιά και τα μοναδικά χαρακτηριστικά της περιοχής θα συνδυάζονταιμε εμβληματικά κτήρια, πρωτοποριακές υποδομές και ποικίλες υπη-ρεσίες υψηλού επιπέδου, που θα βελτιώσουν την καθημερινότηταεκατομμυρίων κατοίκων της Αττικής». Άμεσοι συνεργάτες που έχουν συμβάλει στο έργο είναι το αρχιτεκτο-νικό γραφείο Foster+Partners, η εταιρεία διαμόρφωσης φυσικού πε-ριβάλλοντος και αστικής ανάπλασης Melendrez, η συμβουλευτικήεταιρεία με ειδίκευση στον ξενοδοχειακό κλάδο HVS, καθώς καιπλήθος ελλήνων τεχνικών συμβούλων υπό τον συντονισμό του αρ-χιτεκτονικού Γραφείου Μελετών Α.Ν. Τομπάζη. Στο πλαίσιο των επιμέρους παρουσιάσεων, εκπρόσωποι των ανω-τέρω συνεργατών ανέλυσαν την αρχιτεκτονική δομή του έργου, τηδημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου και τα τουριστικά οφέληπου θα έρθουν μετά την ολοκλήρωσή του.Εκ μέρους της Foster+Partners, η Antoinette Nassopoulos δήλωσε:«Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα έργα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.Θα υιοθετήσουμε μια πρότυπη αστική ανάπλαση, στόχος της οποίαςθα είναι να αναβαθμιστεί το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων αλλά καιτων επισκεπτών μέσω ενός συνδυασμού πράσινης ανάπτυξης καιυψηλότατου επιπέδου υποδομών». Ο διευθυντής της εταιρείας Melendrez, Charles Anderson, δήλωσε:«Το Μητροπολιτικό Πάρκο Πρασίνου και Αναψυχής θα αποτελέσειτον μεγαλύτερο πνεύμονα πρασίνου της πρωτεύουσας και θα συνει-σφέρει σημαντικά στη βελτίωση του μικροκλίματος της ευρύτερηςπεριοχής του Ελληνικού. Η άμεση προσβασιμότητά του και η γειτ-

LAMDA DEVELOPMENTΣΤΑ 8 ΔΙΣ. ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΤΑΙ

Η ΕΠΕΝΔΥΣΗΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ

Η LAMDA Development παρουσίασε το πλήρες πλάνο αξιοποίησης για την έκταση 6.200 στρεμμάτων στον χώρο του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, σε συνέχεια της ανακήρυξης της εταιρείας

ως προτιμητέου επενδυτή για την απόκτηση του 100% των μετοχών της ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΕ

LAMDA DEVELOPMENTΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

φάκελοιΧ

Page 73: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 73

νίασή του με το παραλιακό μέτωπο θα αποτελέσουν πόλο έλξης γιακάθε οικογένεια». Ο διευθυντής της εταιρείας HVS, κ. Russell Kett, επεσήμανε την ανα-μενόμενη τόνωση του τουρισμού: «Η παροχή ξενοδοχειακών υπη-ρεσιών υψηλών προδιαγραφών, σε συνδυασμό με την αναβάθμισητων υποδομών, το πάρκο-ορόσημο και την άμεση πρόσβαση στηνπαραλία, αναμένεται να προσελκύσουν 1.000.000 επιπλέον τουρί-στες ετησίως, επανατοποθετώντας την Αθήνα στον παγκόσμιοχάρτη».Η πρωτοποριακή μητροπολιτική ανάπτυξη που θα υλοποιηθεί στοΕλληνικό περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός από τα μεγαλύτεραπάρκα στον κόσμο, με ελεύθερη και εύκολη πρόσβαση σε όλους. Αν-τίστοιχο του Hyde Park στο Λονδίνο και 15 φορές όσο ο ΕθνικόςΚήπος, το πάρκο, μεγέθους 2.000.000 τ.μ., θα αποτελέσει πνεύμοναπρασίνου για την Αττική. Το παραλιακό μέτωπο θα αναβαθμιστεί με τη δημιουργία μιας νέας,συνεχόμενης παραλίας, μήκους άνω του 1 χλμ., στην περιοχή τουΑγίου Κοσμά. Ολυμπιακές εγκαταστάσεις και άλλα κτήρια που απο-τελούν ιστορικά και αρχιτεκτονικά ορόσημα θα αναβαθμιστούν, έτσιώστε η σύγχρονη κληρονομιά της χώρας να αναδειχθεί και να κατα-στεί πιο άμεσα προσβάσιμη στο ευρύ κοινό.Η ανάπλαση του Ελληνικού συνεπάγεται πολλαπλά οφέλη για τηντοπική κοινωνία, κυρίως μέσω της βελτίωσης και του εκσυγχρονι-σμού βασικών έργων υποδομής και της δημιουργία νέων. Συγκεκρι-μένα, εκτός από την επέκταση και αναβάθμιση του οδικού δικτύου,θα δημιουργηθούν πεζόδρομοι και ποδηλατόδρομοι για τη διευκό-λυνση των κατοίκων και των επισκεπτών. Η περαιτέρω πρόβλεψηγια πλήθος παιδικών χαρών, για Διεθνές Κέντρο Υγείας και ΔιεθνέςΕκπαιδευτικό Κέντρο, μαζί με πληθώρα κοινόχρηστων χώρων κοι-νής ωφελείας, θα δώσουν νέα πνοή στους κατοίκους των όμορωνδήμων. Σημαντική μέριμνα θα δοθεί στη μετεγκατάσταση των ΜΚΟ,ώστε να συνεχιστεί απρόσκοπτα η λειτουργία τους. Η αξιοποίηση του Ελληνικού θα δημιουργήσει περίπου 50.000 νέεςθέσεις εργασίας έως το 2025, από τις οποίες 20.000 θα είναι κατάτη διάρκεια της κατασκευής και οι 30.000 κατά τη διάρκεια της λει-τουργίας του.Το έργο υπολογίζεται να συμβάλει στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόντης Ελλάδας κατά 2% ετησίως έως το 2025, ενώ οι συνολικοί φόροικαι ασφαλιστικές εισφορές εκτιμώνται ότι θα ξεπεράσουν τα 10 δισ.ευρώ.

Η ανάπλαση του Ελληνικού θα αποτελέσει πόλο έλξης ξένων τουρι-στών αλλά και επενδυτών, ενώ τα παράπλευρα οφέλη στους τομείςτης εκπαίδευσης, του πολιτισμού, της υγείας και της τεχνολογίας θαείναι πολλαπλά.

ΜΕ 10% Η BLACKSTONE/GSOΣτις 2 Ιουλίου 2014, επτά επενδυτικά κεφάλαια τα οποία διαχειρί-ζεται η επενδυτική εταιρεία Blackstone/GSO Capital Partners LP(εφεξής «Επενδυτικά Κεφάλαια GSO») απέκτησαν 4.441.235 κοι-νές ονομαστικές μετά ψήφου μετοχές, έκδοσης της LAMDA Devel-opment SA, Εταιρείας (εφεξής «η Εταιρεία»), που αντιστοιχούν σεσυνολικό ποσοστό 10% του ψηφίζοντος μετοχικού κεφαλαίου τηςΕταιρείας έναντι συνολικού τιμήματος 20.207.619,25 ευρώ, ήτοι4,55 ευρώ ανά μετοχή, καθώς και τα αντίστοιχα 4.441.235 δικαιώ-ματα προτίμησης στην Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου έναντι συμ-πληρωματικού συνολικού τιμήματος 1.332.370,50 ευρώ, ήτοι 0,30ευρώ ανά δικαίωμα, που κατείχε η Consolidated Lamda Holdings SA(εφεξής «CLH»). Η συναλλαγή αυτή ολοκληρώθηκε σε συνέχειαισχυρής ζήτησης από διεθνείς επενδυτές προς τη CLH. Στο πλαίσιο της ανωτέρω συναλλαγής, η Εταιρεία προχώρησε σεσυμφωνία με τα Επενδυτικά Κεφάλαια GSO και την CLH, σύμφωναμε την οποία τα Επενδυτικά Κεφάλαια GSO, για όσο διάστημα δια-τηρούν συνολικά, άμεσα ή έμμεσα, τουλάχιστον 10% των δικαιω-μάτων ψήφου της Εταιρείας, αποκτούν το δικαίωμα απευθείαςορισμού ενός μέλους στο διοικητικό συμβούλιο της Εταιρείας, απαι-τείται η συναίνεσή τους ως μετόχων για τη λήψη ορισμένων απο-φάσεων σε επίπεδο γενικής συνέλευσης της Εταιρείας, που αφορούνσε σημαντική αλλαγή της επιχειρηματικής δραστηριότητας της Εται-ρείας ή διαγραφή των μετοχών της από την οργανωμένη αγορά, ενώεπιπλέον θα έχουν τα συνήθη Anti dilution δικαιώματα.Σε συνέχεια της συμφωνίας, ο κ. Οδυσσέας Αθανασίου, διευθύνωνσύμβουλος της Εταιρείας, δήλωσε: «Είμαστε ιδιαίτερα ευχαριστημένοι για τη στρατηγική συμμετοχήτης Blackstone/GSO, μίας από τις κορυφαίες επενδυτικές εταιρείεςπαγκοσμίως, στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας μας. Η συνεργα-σία αυτή διευρύνει περαιτέρω τον διεθνή χαρακτήρα της μετοχικήςμας βάσης και ανοίγει νέες προοπτικές στον τομέα του Real Estate.Επιπλέον, πρόκειται για μία ακόμα έμπρακτη απόδειξη της εμπι-στοσύνης διεθνών κεφαλαίων στην ανάπτυξη της ελληνικής οικο-νομίας».

Ο ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣLAMDA DEVELOPMENT, Κ. ΟΔΥΣΣΕΑΣΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕ ΤΟ ΟΡΑΜΑΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΛΑΣΗΤΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΑΕΡΟΛΙ-ΜΕΝΑ ΚΑΙ ΕΠΕΣΗΜΑΝΕ ΤΑ ΠΟΛΛΑ-ΠΛΑ ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΟΚΥΨΟΥΝ ΣΕ ΤΟΠΙΚΟ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Page 74: ΧΡΗΜΑ #404

Ο Doug Ostrover, ιδρυτικό μέλος και partner της GSO, δήλωσε: «Πιστεύουμε ότι η ελληνική οικονομία έχει ξεκινήσει μια πορείαανάκαμψης και η LAMDA Development είναι ιδανικά τοποθετημένη,ώστε να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στον τομέαανάπτυξης ακινήτων στην Ελλάδα. Είμαστε ιδιαίτερα ενθουσιασμέ-νοι που συνεργαζόμαστε με την κορυφαία εταιρεία ανάπτυξης ακι-νήτων και εμπορικών κέντρων στην Ελλάδα. Την επένδυση μας αυτήστη LAMDA Development τη βλέπουμε και ως ένα πρώτο βήμα γιαπεραιτέρω συνεργασίες τόσο με την Εταιρεία όσο και με τον ΌμιλοΛάτση». Η ανακοίνωση αυτή είναι σύμφωνη με τις διατάξεις του Ν.3340/2005 σε συνδυασμό με τις σχετικές αποφάσεις της ΕπιτροπήςΚεφαλαιαγοράς. Τέλος, ενημερώνεται το επενδυτικό κοινό ότι σύμφωνα με τα προ-βλεπόμενα στις διατάξεις του Ν. 3401/2005 θα εκδοθεί συμπλή-ρωμα του από 19 Ιουνίου 2014 Ενημερωτικού Δελτίου της Εταιρείαςμε αναφορά στις ανωτέρω συναλλαγές και συμφωνίες.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η BLACKSTONE/GSOΗ Blackstone/GSO είναι μία από τις κορυφαίες επενδυτικές και συμ-βουλευτικές εταιρείες παγκοσμίως. H Blackstone επιδιώκει να δη-μιουργεί μακροπρόθεσμη αξία για τους επενδυτές της, για τιςεταιρείες στις οποίες αυτή επενδύει, τις εταιρείες που συμβουλεύει,καθώς και για την ευρύτερη παγκόσμια οικονομία. H GSO CapitalPartners LP είναι η παγκόσμια πιστωτική-επενδυτική πλατφόρμα

της Blackstone. Με περίπου 66 δισ. δολ. κεφάλαια υπό διαχείριση,η GSO είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες διαχείρισης περιου-σιακών στοιχείων στον κόσμο. Η GSO μαζί με τις θυγατρικές τηςέχει προβεί σε σημαντικές επενδύσεις real estate, οι οποίες μεταξύάλλων περιλαμβάνουν τις Honvainian Enterprises Inc, GSO Com-munity Development Capital Group Fund LP, Miller Group, MorrisHomes.

Για περισσότερες πληροφορίες: www.blackstone.com Χ

φάκελοιΧ

Page 75: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 75

Hλειτουργική κερδοφορία προ αποσβέσεων (EBITDA) τουΟμίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ανήλθε σε 21,9 εκατ. ευρώ, έναντι 21,4εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2013, αυξημένη κατά 2,3%, θε-

τικά επηρεασμένη κυρίως από τον τομέα των κατασκευών. Τα αποτε-λέσματα προ φόρων διαμορφώθηκαν σε κέρδη 1,3 εκατ. ευρώ έναντιζημιών 18,2 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2013, ενώ τα καθαρά απο-τελέσματα μετά την αφαίρεση των φόρων και των δικαιωμάτων μει-οψηφίας διαμορφώθηκαν σε ζημίες 1,9 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 19εκατ. ευρώ. Οι συνολικές επενδύσεις του ομίλου το εν λόγω διάστημαανήλθαν σε 20,1 εκατ. ευρώ και αφορούν κυρίως στον τομέα των ανα-νεώσιμων πηγών ενέργειας και των κατασκευών. Ο συνολικός καθαρός τραπεζικός δανεισμός ανέρχεται πλέον σε 428εκατ. ευρώ, μειωμένος κατά 28 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2014 σεσχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2013. Τα χρηματικά διαθέσιμα στοτέλος του α’ τριμήνου του 2014 ανέρχονταν σε 267 εκατ. ευρώ, ενώ οσυνολικός δανεισμός σε 695 εκατ. ευρώ. Τα συνολικά ίδια κεφάλαια διαμορφώθηκαν σε 637,7 εκατ. ευρώ. Στιςεπιμέρους δραστηριότητες: το τρέχον κατασκευαστικό ανεκτέλεστοτου ομίλου παραμένει στα υψηλά επίπεδα των 3,76 δισ. ευρώ, σημα-τοδοτώντας μια σημαντική περίοδο κερδοφορίας αλλά και δημιουρ-γίας αυξημένων ταμειακών ροών για τον όμιλο. Σημειώνεται ότι ημέγιστη εντατικοποίηση της κατασκευής των μεγάλων αυτοκινητο-δρόμων αναμένεται στο β' και γ' τρίμηνο του 2014. Ο κατασκευαστικός τζίρος για τρίτους διαμορφώθηκε σε 133 εκατ.ευρώ, έναντι 66,9 εκατ. ευρώ το περσινό αντίστοιχο διάστημα, σημει-

ώνοντας αύξηση κατά 98%, ενώ τα λειτουργικά αποτελέσματα προαποσβέσεων (EBITDA-προσαρμοσμένα για μη ταμειακά έξοδα) τουτομέα διαμορφώθηκαν σε 3,8 εκατ. ευρώ, έναντι 1,2 εκατ. ευρώ το α’τρίμηνο του 2013. Στον τομέα του real estate, οι πωλήσεις διαμορφώθηκαν σε 0,9 εκατ.ευρώ, ενώ υπήρξε λειτουργικό κέρδος προ αποσβέσεων 0,1 εκατ. ευρώ. Στον τομέα των παραχωρήσεων, δεδομένης πλέον της ενοποίησης τουτομέα σχεδόν στο σύνολό του με τη μέθοδο της καθαρής θέσης, τα κα-θαρά αποτελέσματα διαμορφώθηκαν σε 0,1 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών1,12 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2013. Υπενθυμίζεται ότι στον κλάδοτων παραχωρήσεων, ο όμιλος έχει πλέον αναλάβει ένα ικανό χαρτοφυ-λάκιο τριών μεγάλων οδικών έργων, στα δύο εκ των οποίων (ΙόνιαΟδός και Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας) θα αυξήσει σημαν-τικά τη συμμετοχή του στο προσεχές διάστημα (το τρίτο έργο αφορά τησυμμετοχή του ομίλου στην Ολυμπία Οδό). Συνολικά, ο όμιλος θα έχειεπενδυμένα ίδια κεφάλαια περίπου 185 εκατ. ευρώ στα συγκεκριμένατρία έργα, εξασφαλίζοντας μακροχρόνια σημαντικές πηγές εσόδων.Στον τομέα της παραγωγής ενέργειας από θερμικές πηγές, τα καθαράκέρδη για τον όμιλο διαμορφώθηκαν σε 2,1 εκατ. ευρώ, έναντι 0,7εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Σημειώνεται ότι, όπωςκαι οι Παραχωρήσεις, ο τομέας της παραγωγής ενέργειας από θερμι-κές πηγές πλέον θα ενοποιείται με τη μέθοδο της καθαρής θέσης. Στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), ο όμιλος μέσωτης ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, θυγατρική της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΑΕ, λειτουρ-γεί 580 MW εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμεςπηγές στην Ελλάδα, τις ΗΠΑ, την Πολωνία και τη Βουλγαρία. Επιπλέον, 258 MW είτε κατασκευάζονται είτε είναι έτοιμα ώστε να ξε-κινήσει η κατασκευή τους, εκ των οποίων 246 MW στην Ελλάδα και12 MW στην Πολωνία. Εξ αυτών, περίπου 60 MW αναμένεται να τε-θούν σύντομα σε λειτουργία. Τα έσοδα από την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ ανήλθαν σε 28,8 εκατ.ευρώ, έναντι 28,3 εκατ. ευρώ την περσινή περίοδο, αυξημένα κατά1,5%, ενώ τα λειτουργικά κέρδη προ αποσβέσεων (EBITDA) διαμορ-φώθηκαν σε 19,2 εκατ. ευρώ, έναντι 20,1 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνοτου 2013, μειωμένα κατά 4,4%. Τέλος, υπενθυμίζεται ότι ο κλάδος των μεταλλείων σταδιακά θα γίνε-ται ιδιαίτερα σημαντικός για τον όμιλο, καθώς πλέον οι εργασίες σταμεταλλεία Λευκόλιθου-Μαγνησίας στην Εύβοια έχουν ξεκινήσει. Χ

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝΜΕ ΑΝΕΚΤΕΛΕΣΤΟ

3,76 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις της 31/03/2014, οι ενοποιημένες πωλήσεις της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ

διαμορφώθηκαν στα 163,4 εκατ. ευρώ, έναντι 96,8 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2013, αυξημένες κατά 68%, κυρίως λόγω των υψηλότερων πωλήσεων στον τομέα των κατασκευών.

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

Page 76: ΧΡΗΜΑ #404

76 Iούλιος - Αύγουστος 2014

ρεπορτάζΧ

Tο 2013, η εταιρεία κατάφερε να σταματήσει την πτωτικήτάση των πωλήσεων της τελευταίας τετραετίας και πραγμα-τοποίησε έσοδα της τάξεως των 83,1 εκατ. ευρώ. Κατά τη

διάρκεια του προηγούμενου έτους, τέθηκαν σε εφαρμογή διάφοραπρογράμματα βελτίωσης αποδοτικότητας, των οποίων τα πρώτα απο-τελέσματα συνετέλεσαν στην ενίσχυση του μικτού περιθωρίου κέρ-δους από 15,4% σε 18,1%, ενώ τα κέρδη προ φόρων αυξήθηκαν από0,5 εκατ. ευρώ το 2012 σε 1,2 εκατ. ευρώ το 2013. Ο διευθύνων σύμβουλος και εκτελεστικό μέλος του ΔιοικητικούΣυμβουλίου της ΔΩΔΩΝΗ, κ. Tom Seepers, σημείωσε τα ακόλουθα:«Μετά την αλλαγή στο διοικητικό καθεστώς της εταιρείας το 2012,η διοίκηση έχει εφαρμόσει μια σειρά από πρωτοβουλίες βελτίωσης,ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της ΔΩΔΩΝΗ. Είμαστε πολύικανοποιημένοι που οι κινήσεις αυτές έχουν αρχίσει να αποδίδουνκαρπούς και αναμένουμε ότι η εταιρεία μας, καθώς και όλα τα εν-διαφερόμενα μέρη-μέτοχοι θα επωφεληθούν κατά τα επόμενα χρόνιααπό περαιτέρω βελτιωμένα αποτελέσματα. Η εταιρεία εκτελεί διά-φορα επενδυτικά προγράμματα και οι κάτοχοι του πλειοψηφικούπακέτου μετοχών SI Capital Partners “SI CP” είναι ιδιαίτερα ικανο-ποιημένοι με την επένδυσή τους στη ΔΩΔΩΝΗ, καθώς, παρά τις συ-νεχιζόμενες δύσκολες συνθήκες αγοράς στην Ελλάδα, έχουνπαρατηρήσει κάποια πρώτα σημάδια βελτίωσης του γενικότερου επι-χειρηματικού κλίματος στη χώρα και παραμένουν σίγουροι για τηνύπαρξη περαιτέρω προοπτικών ανάπτυξης της ΔΩΔΩΝΗ. Οι μέτο-χοι συζητούν επί του παρόντος την περαιτέρω ανάπτυξη της εται-ρείας, συμπεριλαμβανομένης, εάν κριθεί αναγκαία, κάθε πιθανήςαύξησης μετοχικού κεφαλαίου για την υποστήριξη των επενδύσεωντης εταιρείας».

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΔΩΝΗΗ ΔΩΔΩΝΗ ΑΕ ιδρύθηκε το 1963 από την ΑΤΕ και τις ΕνώσειςΑγροτικών Συνεταιρισμών της Ηπείρου. Από τον Νοέμβριο του

2012, και μετά από ανοιχτό διεθνή διαγωνισμό, το πλειοψηφικό πα-κέτο των μετοχών της πρώην ΑΤΕ μεταβιβάστηκε στη Strategic Ini-tiatives, η οποία είναι διεθνής επενδυτική εταιρεία. Η τελευταία έχειέδρα τα Ιωάννινα και παράγει γαλακτοκομικά και τυροκομικά προ-ϊόντα με γάλα που συλλέγεται από 5.000 περίπου παραγωγούς-κτη-νοτρόφους αποκλειστικά από την περιοχή της Ηπείρου. Τα προϊόντατης εταιρείας εξάγονται σε 35 χώρες του κόσμου. Η ΔΩΔΩΝΗ είναι η κορυφαία εταιρεία στην παραγωγή φέτας στηνΕλλάδα και η φημισμένη φέτα της παράγεται από 100% γάλα πουτο προμηθεύουν και το επεξεργάζονται καθημερινά οι τοπικοί παρα-γωγοί της Ηπείρου. Η ΔΩΔΩΝΗ διαθέτει 9 κατηγορίες γαλακτοκομικών και τυροκομι-κών προϊόντων, με 80 ξεχωριστά προϊόντα. Εξαιρετικής ποιότηταςπροϊόντα ΔΩΔΩΝΗ, όπως η πασίγνωστη φέτα, το φρέσκο γάλα, τογιαούρτι, τα σκληρά αγελαδινά τυριά, το γαλοτύρι, το βούτυρο κ.ά.,περιλαμβάνονται στην ευρεία γκάμα φρέσκων προϊόντων της εται-ρείας. Χ

ΔΩΔΩΝΗΒΕΛΤΙΩΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ

ΤΟ 2013Η αλλαγή της διοίκησης στην ελληνική γαλακτοβιομηχανία παρουσιάζει ήδη τα πρώτα θετικά αποτελέσματα

ΟΙ ΜΕΤΟΧΟΙ ΣΥΖΗΤΟΥΝ ΕΠΙ ΤΟΥΠΑΡΟΝΤΟΣ ΤΗΝ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ,ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗΣ, ΕΑΝΚΡΙΘΕΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ, ΚΑΘΕ ΠΙΘΑΝΗΣΑΥΞΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ.

Page 77: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 77

Hεταιρεία κατάφερε να αντιστρέψει το κλίμα των τελευταίωνετών, κερδίζοντας μερίδιο αγοράς σε όλες τις κατηγορίεςπροτεραιότητας, κρατώντας παράλληλα σταθερές τις πω-

λήσεις της. Τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους για την περίοδο από 1 Ιανουαρίουέως 31 Δεκεμβρίου του 2013 διπλασιάστηκαν, αγγίζοντας τα 2,2εκατ. ευρώ σε έσοδα. Οι συνολικές πωλήσεις της εταιρείας ανήλθανσε 55 εκατ. ευρώ χωρίς ιδιαίτερη μεταβολή σε σύγκριση με το 2012.Επισημαίνεται ότι τα θετικά αποτελέσματα της Beiersdorf Hellas πα-ρουσιάζονται σε μια αγορά που κινήθηκε πτωτικά, σε ποσοστό τηςτάξης του -3,3%. Η βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων της χρονιάς που δια-νύθηκε προήλθε κατά κύριο λόγο από την υλοποίηση στοχευμένουεπιχειρηματικού σχεδιασμού, που περιελάμβανε διεύρυνση του χαρ-τοφυλακίου με καινοτόμα προϊόντα, σταθερή στρατηγική και τακτι-κές κινήσεις στον τομέα των πωλήσεων με ένα ετήσιο προωθητικόπλάνο, καθώς και με εξορθολογισμό των δαπανών. Το συγκεκριμένοδιάστημα, η Beiersdorf Hellas κατάφερε να κατακτήσει μερίδιο τηςαγοράς της τάξης του 15,8% και την πρώτη θέση στις περισσότερεςκατηγορίες καλλυντικών και προϊόντων προσωπικής φροντίδας, μεναυαρχίδες τις μάρκες NIVEA FACE, NIVEA BODY, NIVEA DEO,NIVEA MEN, LIPOSAN και HANSAPLAST. Αξίζει να σημειωθεί ότιη NIVEA αύξησε το μερίδιο στη συγκεκριμένη αγορά κατά 0,6 πο-σοστιαίες μονάδες. Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν τη συνεχή εμπι-στοσύνη των καταναλωτών στις μάρκες της Beiersdorf Hellas και στηνποιότητα των προϊόντων της.Το 2014 η Beiersdorf Hellas στοχεύει στην αύξηση μεριδίου αγοράςκαι στην ενίσχυση της κερδοφορίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η στρατη-γική της εταιρείας δίνει έμφαση: α) στην ανάπτυξη πωλήσεων και στη διατήρηση κερδοφορίας β) στην ισχυροποίηση της μάρκας NIVEAγ) στη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου καινοτόμων προϊόντων μέσω

συνεχούς έρευνας και ανάπτυξης, και δ) στη διαρκή ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της.

«Τα θετικά αποτελέσματα του 2013, η αύξηση της κερδοφορίας μαςαλλά και τα πρώτα μηνύματα του 2014 μάς δίνουν το έναυσμα για ναθέσουμε τον πήχη ακόμα ψηλότερα, στοχεύοντας στη διατήρηση τηςπρώτης θέσης μας και στην κατάκτηση ακόμα μεγαλύτερου μεριδίουαγοράς και το 2014. Με στόχο τη συνεχή ανάπτυξη, εντοπίζουμε τις επιχειρηματικές ευ-καιρίες που διευρύνουν την αγορά, δημιουργώντας νέες κατηγορίεςκαι αναδεικνύοντας την προϊοντική μας υπεροχή. Παράλληλα και με σύμμαχο τους εργαζομένους μας, αναπτυσσόμα-στε παρουσιάζοντας συνεχώς καινοτόμα προϊόντα, που ανταποκρί-νονται στις ανάγκες των σύγχρονων καταναλωτών.Επιπλέον, έχοντας ως βάση τη διατήρηση της ανταγωνιστικότηταςκαι την αύξηση των μεριδίων αγοράς, συνεχίζουμε με επιτυχία τονεξορθολογισμό των δαπανών, με απτά αποτελέσματα στην κερδο-φορία της εταιρείας» δήλωσε με αφορμή την ανακοίνωση των οικο-νομικών αποτελεσμάτων ο κ. Νίκος Τσακαλάκης, Country Managerτης Beiersdorf Hellas. Χ

ρεπορτάζ Χ

BEIERSDORF HELLASΔΙΠΛΑΣΙΑ

ΑΥΞΗΣΗ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑΣΤΟ 2013

Εξαιρετική απόδοση επιτεύχθηκε κατά το 2013 σε επίπεδο κερδοφορίας για την Beiersdorf Hellas, μία από τις ηγέτιδες εταιρείες στον τομέα των καλλυντικών και της προσωπικής περιποίησης.

ΟΙ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΝΗΛΘΑΝ ΣΕ 55 ΕΚΑΤ.ΕΥΡΩ ΧΩΡΙΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟ 2012.ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΤΑ ΘΕΤΙΚΑΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ BEIERSDORFHELLAS ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑΑΓΟΡΑ ΠΟΥ ΚΙΝΗΘΗΚΕ ΠΤΩΤΙΚΑ, ΣΕ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ -3,3%.

Page 78: ΧΡΗΜΑ #404

στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου ΑθηνώνΧ

78 Iούλιος - Αύγουστος 2014

07/0

8-20

14

ΑΝΕΚ LINESΗμερίδα του ευρωπαϊκού έργου ELINAΗ πορεία υλοποίησης του ευρωπαϊκού έργουELINA, στο οποίο συμμετέχει η ΑΝΕΚ Lines,παρουσιάστηκε σε ημερίδα που πραγματοποι-ήθηκε στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας, σταΧανιά. Το έργο ΕLINA, με τίτλο «Ολοκληρω-μένη Πράσινη Διαχείριση Πετρελαιοειδών Απο-βλήτων και Καταλοίπων με βάση τον ΚύκλοΖωής», αφορά τη δημιουργία μιας περιβαλλον-τικά υπεύθυνης μεθόδου διαχείρισης των απο-βλήτων που παράγονται σε πλοία καιβιομηχανίες της Ελλάδας. Το ELINA επιχορηγείται από τη Γενική Διεύ-θυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος LIFE+. Στοέργο συμμετέχουν, εκτός της ΑΝΕΚ Lines, η εταιρεία CYCLON ΕΛΛΑΣ ΑΕ και η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑ-ΚΥΚΛΩΣΗΣ.Ο πρόεδρος της ΑΝΕΚ Lines, κ. Γιώργος Κατσανεβάκης, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η ΑΝΕΚ, στο πλαίσιο τηςΕταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, συμμετέχει σε μια σειρά ερευνητικών έργων όπως το ELINA, τα οποία στο-χεύουν στην ανάπτυξη συστημάτων που κάνουν τη ναυσιπλοΐα φιλικότερη προς το περιβάλλον και τις θαλάσ-σιες μεταφορές ασφαλέστερες». H ANEK Lines, στο πλαίσιο της υλοποίησης του ELINA, έχει προβεί από τον Μάρτιο του 2013 σε μηχανολογι-κές επεμβάσεις στα πλοία της Olympic Champion και Hellenic Spirit, προκειμένου να συλλέγει σε χωριστέςδεξαμενές τα πετρελαιοειδή απόβλητα που δημιουργούνται στα μηχανοστάσια των 2 πλοίων. Στόχος είναι ηεταιρεία να παραδίδει, ετησίως, τουλάχιστον 80 τόνους πετρελαιοειδών αποβλήτων, χωριστά από οποιοδή-ποτε άλλο ρεύμα αποβλήτων, στα λιμάνια υποδοχής των πλοίων της.Εκ μέρους της Cyclon, o κ. Χριστόδουλος Καραβασίλης, Προϊστάμενος Τεχνικού Τμήματος, αναφέρθηκεστις πηγές, τις ποσότητες, τη χημική σύσταση και τις υφιστάμενες υποδομές διαχείρισης πετρελαιοειδώναποβλήτων και καταλοίπων στην Ελλάδα, καθώς και στην πιλοτική συλλογή αυτών των αποβλήτων στο πλαί-σιο του ELINA. Σε δεύτερη εισήγησή του, ο κ. Χριστόδουλος Καραβασίλης παρουσίασε τη Μονάδα Thin Film Evaporator, πουκατασκευάζεται στο Διυλιστήριο της Cyclon, για την ανάκτηση υλικών και την επαναχρησιμοποίηση των πετρε-λαιοειδών αποβλήτων και καταλοίπων. Η κατασκευή του Thin Film Evaporator συγχρηματοδοτείται από τοέργο MARE, στο πλαίσιο του Προγράμματος Eco-Innovation της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣημαντικό βήμα για έργο ΣΔΙΤ Ένα σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του πρωτοποριακού έργου «ΣΔΙΤ Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορ-ριμμάτων Περιφέρειας Πελοποννήσου» έγινε πρόσφατα με την έκδοση από το ΥΠΕΚΑ της Απόφασης Έγκρι-σης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ). Προσωρινός Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης (ΙΦΣ) του έργου έχει ανακηρυχθεί από τις 12 Αυγούστου 2013 ηΤΕΡΝΑ Ενεργειακή. Μετά την έκδοση της ΑΕΠΟ αναμένεται η υπογραφή της Σύμβασης Σύμπραξης με τηνΠεριφέρεια Πελοποννήσου έως τον Αύγουστο του 2014 και η έναρξη κατασκευής του έργου ένα μήνα μετά. Το έργο «ΣΔΙΤ Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων Περιφέρειας Πελοποννήσου» έρχεται να δώσειλύση μακράς πνοής σε ένα τεράστιο περιβαλλοντικό, κοινωνικό κι οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ηΠεριφέρεια Πελοποννήσου και είναι το πρώτο έργο αυτού του είδους που προχωρά στην Ελλάδα. Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή θα υλοποιήσει σημαντικό μέρος του εγκεκριμένου Περιφερειακού Σχεδιασμού (ΠΕΣΔΑ)της Πελοποννήσου, αναλαμβάνοντας την ευθύνη της μελέτης, της κατασκευής και της λειτουργίας τριώνυπερσύγχρονων Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) και ισάριθμων Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπο-λειμμάτων (ΧΥΤΥ) σε Μεσσηνία, Αρκαδία και Λακωνία, καθώς και δύο Σταθμών Μεταφόρτωσης (ΣΜΑ) σε Κο-ρινθία κι Αργολίδα, που λύνουν οριστικά και με τον πλέον ενδεδειγμένο –περιβαλλοντικά, τεχνολογικά,οικονομικά και κοινωνικά– τρόπο το πρόβλημα των απορριμμάτων στην Πελοπόννησο για τα επόμενα 25 χρό-νια τουλάχιστον.

Page 79: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 79

EUROBANK-ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΕΓΑΛΟΥΕυεργετικές οι αποφάσεις της ΕΚΤΤο 2013 ήταν χρονιά μεγάλης δοκιμασίας αλλά και θετικών εξελίξεων στην οικονομία. Για τη Eurobank υπήρξε έτος καμπής. Στα μα-κροοικονομικά μεγέθη, η ύφεση παρατάθηκε για έκτη συνεχή χρονιά. Ωστόσο, επιβραδύνθηκαν σημαντικά, στο -3,9%, έναντι -7% το2012. Οι εξελίξεις στο δημοσιονομικό επίπεδο υπήρξαν ιδιαίτερα θετικές. Πρωτογενές πλεόνασμα 0,8% του ΑΕΠ σημειώθηκε στο ισοζύγιοτης Γενικής Κυβέρνησης μετά από 11 χρόνια, ενώ για πρώτη φορά ήταν πλεονασματικό και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών(0,7% του ΑΕΠ). Και αυτό παρότι στην Ευρώπη, τον κύριο εμπορικό εταίρο της χώρας, η ανάπτυξη παρέμεινε ασθενής. Η θετική πο-ρεία αναγνωρίστηκε τόσο από τους εταίρους μας όσο και από τις αγορές. Το σπρεντ των επιτοκίων των κρατικών ομολόγων έπεσεκατά 350 μονάδες βάσης μέσα στη χρονιά και η αποκλιμάκωση συνεχίστηκε και φέτος, ενώ το Δημόσιο τον περασμένο Απρίλιο επέ-στρεψε επιτυχώς στις αγορές. Για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, το 2013 αποτέλεσε ένα έτος-σταθμό, με την ανάδειξη ενός σχήματος τεσσάρων συστημικών πυ-λώνων. Η συγκέντρωση και η πρώτη φάση της ανακεφαλαιοποίησης των τεσσάρων συστημικών τραπεζών αποκρυστάλλωσαν τη νέαδομή του. Οι τέσσερις τράπεζες κατέχουν σήμερα συνολικά γύρω στο 94%της ελληνικής τραπεζικής αγοράς. Οι πρόσφατες αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ)αναμένεται να έχουν ευεργετική επίδραση για το ελληνικό τραπεζικό σύ-στημα. Αυτό ισχύει κατεξοχήν για την απόφαση στοχευμένης παροχήςρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε χρηματοπιστωτικάιδρύματα της Ευρωζώνης, μέσω του προγράμματος των ΣτοχευμένωνΜακροπρόθεσμων Αναχρηματοδούμενων Επιχειρήσεων (Targeted Long-Term Refinancing Operations - TLTROs). Οι συστημικές ελληνικές τράπε-ζες θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν χρήση του προγράμματος,καλύπτοντας σε σημαντικό βαθμό την περιορισμένη ρευστότητα που δημι-ουργεί η στασιμότητα των καταθέσεων.

ΟΤΕΔίκτυα Νέας Γενιάς σε όλο και περισσότερες περιοχέςΣυνεχίζεται δυναμικά η επέκταση των δικτύων Νέας Γενιάς του Ομίλου ΟΤΕ,με τις υπερυψηλές ταχύτητες VDSL και 4G να φτάνουν σταδιακά σε όλη τηχώρα. Το δίκτυο VDSL του ΟΤΕ διατίθεται από τους πρώτους μήνες του 2014 σεακόμη περισσότερες περιοχές. Ήδη 280 αστικά κέντρα σε όλη την Ελλάδα και2.250 υπαίθριες καμπίνες στην Αττική, τη Θεσσαλονίκη, την Αλεξανδρούπολη,την Κομοτηνή, την Ξάνθη και τις Σέρρες διαθέτουν ΟΤΕ VDSL. Τον Ιούνιο οι ταχύτητες VDSL επεκτάθηκαν ακόμη περισσότερο, στις περιοχέςΧαλάνδρι και Ηλιούπολη, ενώ μέχρι το τέλος της χρονιάς προγραμματίζονταιεπιπλέον 1.500 νέες υπαίθριες καμπίνες σε περιοχές της Αθήνας και της Θεσ-σαλονίκης, όπως: Κηφισιά, Ν. Κηφισιά, Ν. Φιλαδέλφεια, Ν. Ηράκλειο, Χολαργό,Καλαμάκι, Ψυχικό, Αγία Παρασκευή, Ωραιόκαστρο, Καλαμαριά και Θέρμη.

Παράλληλα, από τον Ιούλιο και μέχρι το τέλος του έτους, 150 νέα αστικά κέντρα εκτός των περιοχών Αθηνών και Θεσσαλονίκης θαδίνουν ταχύτητες VDSL. Χάρη στο εκτεταμένο επενδυτικό πλάνο του ομίλου, το VDSL είναι σήμερα διαθέσιμο σε περίπου 1.200.000 νοικοκυριά και επιχειρή-σεις σε όλη την Ελλάδα, ενώ στόχος είναι η πληθυσμιακή κάλυψη του δικτύου να ανέλθει σε 30% μέσα στο 2014. Παράλληλα, το δίκτυο 4G της Cosmote αναπτύσσεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Από την αρχή του χρόνου, υπηρεσίες 4ης γενιάςέχουν ενεργοποιηθεί στη Λαμία, την Άρτα, το Μεσολόγγι, την Ιεράπετρα, τα χωριά Αποκορώνου Χανίων, το Δυτικό Πήλιο, το Ωραιόκα-στρο, αλλά και στην Κεφαλονιά, την Ιθάκη, τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σαλαμίνα και την Τήλο. Εν μέσω της καλοκαιρινής περιόδου, η κάλυψη 4G επεκτάθηκε σε περιοχές της Κέρκυρας, της Σάμου, της Λέρου, της Δυτικής Ρόδουκαι της Χερσονήσου Χανίων, αλλά και στο Αγρίνιο, τα Γρεβενά, την Ηγουμενίτσα και την Αμαλιάδα. Το δίκτυο 4G της Cosmote προσφέρει τη μεγαλύτερη κάλυψη στην Ελλάδα, καθώς καλύπτει ήδη όλες τις πόλεις άνω των 50.000 κα-τοίκων, πολλές μικρότερες σε όλη τη χώρα, αλλά και όλους τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, προσφέροντας υπερδιπλά-σια κάλυψη από άλλα δίκτυα. Ήδη πάνω από το 60% του πληθυσμού της χώρας μπορεί να έχει πρόσβαση στο δίκτυο 4G τηςCosmote, ενώ στόχος της εταιρείας είναι να παρέχει 70% πληθυσμιακή κάλυψη έως το τέλος του έτους.

Page 80: ΧΡΗΜΑ #404

Πάνω από το επίπεδο των 20 εκατ. ευρώ αναμένεται να κινηθούν οι πωλήσεις της Danone Γαλακτοκο-μικά Προϊόντα ΑΕ στο σύνολο του 2014, εμφανίζοντας ποσοστιαία μεταβολή 7% σε σχέση με την αν-τίστοιχη περσινή περίοδο, με τα κέρδη προ φόρων να διαμορφώνονται σε 1,4 εκατ. ευρώ.

Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της γαλακτοκομικής επιχείρησης στην Ελλάδα, ΧάρηςΦεύγας: «Ήδη, στο πρώτο εξάμηνο του έτους η Danone εμφανίζει ρυθμούς ανάπτυξης περί το 12% σε όγκο,

ενώ είμαστε μία από τις τρεις εταιρείες του κλάδου που αυξάνουμε το μερίδιο αγοράς στην κατηγορία των φρέσκων γαλακτοκομικών προϊόν-των, επιστρέφοντας έτσι και πάλι στην 4η θέση». Στον μεγαλύτερο βαθμό, η ανοδική πορεία είναι αποτέλεσμα της νέας εγχώριας επικοινωνιακήςκαμπάνιας του Activia, που ξεκίνησε στο πρώτο τρίμηνο του έτους. Η έντονη επικοινωνία της «ναυαρχίδας» της Danone, σε συνδυασμό με τημείωση της τιμής κατά 10%, ανέπτυξε την καταναλωτική βάση της μάρκας. Καθοριστικό ρόλο είχε και η ενδυνάμωση της παρουσίας της Danone στην κατηγορία των παιδικών επιδορπίων, με το λανσάρισμα του DanoneDisney, σε εξαιρετική σχέση ποιότητας-τιμής. Το Danone Disney αποτελεί το μόνο παιδικό επιδόρπιο γιαουρτιού με τιμή χαμηλότερη του 1 ευρώανά κεσεδάκι, εξασφαλίζοντας –συμπληρωματικά με το Danonino– μερίδιο 15% στην κατηγορία του. Ταυτόχρονα, στην κατηγορία των λευκών αγελαδινών και στραγγιστών, το Γαλακτοπωλείο κατέκτησε μερίδιο 2% στη διάρκεια του πρώτου εξα-μήνου 2014, αναμένοντας να δείξει πολύ μεγαλύτερη δυναμική στο μέλλον. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι ρυθμοί ανάπτυξης του 2014 για τη γαλακτοκομική επιχείρηση στην Ελλάδα, αναμένεται να είναι μεγαλύτεροι συγ-κριτικά με οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη, όπου έχει παρουσία η Danone. Από τις «πιέσεις» της οικονομικής κρίσης δεν γλύτωσε η κα-τηγορία των φρέσκων γαλακτοκομικών προϊόντων, δηλαδή των γιαουρτιών, των επιδορπίων γιαουρτιών και των γλυκών επιδορπίων. Τα επίσημα στοιχεία καταδεικνύουν πως η δυσμενής οικονομική συγκυρία των τελευταίων ετών συρρίκνωσε την αγορά, φτάνοντας στους 70χιλ. τόνους κατανάλωσης ετησίως, από 84 χιλ. τόνους που ανέρχονταν πριν την κρίση.

DANONE

Σημαντική τροχιά ανάπτυξης αναμένεται στο σύνολο του 2014

80 Iούλιος - Αύγουστος 2014

τα νέα της αγοράς

07/08-14Χ

Στη Μαδρίτη οργανώθηκε πρόσφατα το ανά διετία πραγματοποιούμενο παγκόσμιο συνέδριο του International Federation of Health Plans(IFHP). H Interamerican, η μοναδική από την Ελλάδα ασφαλιστική επιχείρηση-μέλος της διεθνούς ομοσπονδίας, εκπροσωπήθηκεαπό τον Γιώργο Βελιώτη, γενικό διευθυντή ζωής και υγείας της εταιρείας και πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ασφαλιστικής Επιτροπής Υγείας

του Insurance Europe. Το θέμα της φετινής συνάντησης, που συγκέντρωσε στην ισπανική πρωτεύουσα προσωπικότητες των τομέων της ασφά-λισης και της παροχής υπηρεσιών υγείας από όλο τον κόσμο, ήταν η χρήση των δεδομένων για τη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας. Εκ μέρους της Interamerican παρουσιάστηκε πρόταση για τη δυνατότητα βιωσιμότητας ασφαλιστικών φορέων υγείας σε περιόδους κρίσης χωρίςνα υποβαθμίζεται η ποιότητα και το εύρος των υπηρεσιών που αυτοί χρηματοδοτούν. Η πρόταση της εταιρείας, λόγω της συνεχιζόμενης παγ-κοσμίως ραγδαίας αύξησης του κόστους της υγείας, που προβληματίζει όλους τους φορείς ασφάλισης και υπηρεσιών –ανεξάρτητα από το ανη χώρα στην οποία αναπτύσσουν δραστηριότητα αντιμετωπίζει οικονομική κρίση ή όχι– προκάλεσε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον των συνέδρων. Ο κ. Βελιώτης εστιάστηκε στον έλεγχο του κόστους κατά τη διαχείριση των αναλαμβανόμενων κινδύνων σε συνδυασμό με τον όγκο εργασιών,καθώς και στην αποτελεσματική συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για την ανταπόκριση στις προκλήσεις της εποχής. Σημειώνεται ότι η IFHP, που ιδρύθηκε το 1968 και αριθμεί 100 μέλη, εταιρείες από 25 χώρες με ηγετική θέση τοπικά στον τομέα ασφάλισηςυγείας, στοχεύει στη συνεχή βελτίωση του επιπέδου υπηρεσιών που παρέχουν τα μέλη της μέσω των συνεργασιών και της ανταλλαγής εμπει-ρίας και τεχνογνωσίας μεταξύ τους. Εκτός της Interamerican, στην ομοσπονδία συμμετέχει και η μητρική Achmea, που θεωρείται η κορυφαίαεταιρεία ασφάλισης υγείας στην Ολλανδία και την Ευρώπη.

INTERAMERICAN

Στην παγκόσμια καρδιά των εξελίξεων στις ασφαλίσεις υγείας

Page 81: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑ 81

ΗFIX Royale, η νέα ελληνική Weiss μπίρα της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας, είναι πλέον«στον αέρα» και με τη δική της ιστοσελίδα: www.fixroyale.gr. Η FIX Royale αντι-στοιχεί στη γνήσια συνταγή μιας λευκής, σταρένιας αφιλτράριστης μπίρας, με συ-

στατικά άριστης ποιότητας και ελληνικό κριθάρι, που ήρθε για να «ξεκλειδώσει» τα μυστικάτης συγκεκριμένης κατηγορίας και να μυήσει τους καταναλωτές στην ιεροτελεστία της κα-θημερινής ολοκληρωμένης απόλαυσης. Επισκεφθείτε το www.fixroyale.gr και ανακαλύψτετα χαρακτηριστικά, τον τρόπο σερβιρίσματος και πολλές άλλες ενδιαφέρουσες πληροφο-ρίες για τη νέα ελληνική Weiss μπίρα, που αποτελεί «προνόμιο όλων». Φιλική προς τον χρήστη και εύκολη στην πλοήγηση, η νέα ιστοσελίδα εμπνέεται εικαστικάαπό την ταυτότητα του προϊόντος, αποπνέοντας τόσο τα στοιχεία της κληρονομιάς και της ζυ-θογνωσίας όσο και την αυθεντικότητα της απόλαυσης που αντιπροσωπεύει η FIX Royale.

FIX ROYALE

Απέκτησε νέα ιστοσελίδα

Τη νέα, πρωτοποριακή υπηρεσία Cyta 4U, για υψηλής ποιότη-τας κλήσεις φωνής και βιντεοκλήσεις από smartphone καιtablet μέσω χρήσης του σταθερού αριθμού Cyta, προσφέρει

μόνο η Cyta Ελλάδος στους υφιστάμενους και τους νέους πελάτες της. Η εταιρεία, συνεχίζοντας την καινοτόμο πορεία της, προσφέρει μέσωτης ενιαίας πλατφόρμας νέας γενιάς, τεχνολογίας IMS (IP MultimediaSubsystem), μια υπηρεσία πραγματικής σύγκλισης. Συγκεκριμένα, γιαπρώτη φορά στην ελληνική αγορά, η Cyta παρέχει τη δυνατότητα πραγ-ματοποίησης κλήσεων/βιντεοκλήσεων μέσω φορητών συσκευών(smartphone ή tablet), με χρήση ελληνικού σταθερού αριθμού. Έτσι, οχρήστης της Cyta 4U αξιοποιεί όλα τα οφέλη και τους χρόνους ομιλίαςτου επιλεγμένου προγράμματος σταθερής τηλεφωνίας Cyta από τη φο-ρητή συσκευή του. Αντίστοιχα, οι κλήσεις μέσω του Cyta 4U προς σταθερά και κινητά στηνΕλλάδα και αντίστροφα πραγματοποιούνται ως εθνικές κλήσεις, είτε οχρήστης της εφαρμογής βρίσκεται στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. Ση-μαντικό είναι και το γεγονός ότι οι κλήσεις από την υπηρεσία Cyta 4Uπρος Σταθερά Cyta Ελλάδος καθώς και οι κλήσεις/βιντεοκλήσεις προςτο community Cyta 4U πραγματοποιούνται εντελώς δωρεάν. Η Cyta Ελλάδος προσκαλεί τους πελάτες της να γνωρίσουν την πρω-τοποριακή υπηρεσία και τα οφέλη της, προσφέροντάς τους για περιο-ρισμένο χρονικό διάστημα τη δυνατότητα δωρεάν παγίου για τους δύοπρώτους μήνες. Στη συνέχεια το πάγιο διαμορφώνεται στην πολύ συμ-

φέρουσα τιμή των 3 ευρώ μηνιαίως. Η ενεργοποίηση του Cyta 4U γίνεται είτε μέσωτης πύλης πελατών my Cyta (υφιστάμενοι πε-λάτες) είτε τηλεφωνικώς στο 13877. Η εγκα-τάσταση της εφαρμογής στο smart phone ή τοtablet είναι δωρεάν και μπορεί να γίνει μέσα απότο App store (συσκευές iOS) ή το Google play(συσκευές Android). Μοναδική προϋπόθεσηγια την εγκατάσταση και τη λειτουργία τηςεφαρμογής είναι η ύπαρξη ευρυζωνικής σύνδε-σης στο internet.

CYTA 4U

Νέο πρωτοποριακό mobile application μόνο από τη Cyta Ελλάδος ΗCreta Farms, η κορυφαία ελλη-

νική εταιρεία αλλαντικών, πουδιευρύνει σταθερά τη γκάμα

των προϊόντων της και διακρίνεται γιατην καινοτομία και τις υψηλές διατροφι-κές αξίες της, παρουσιάζει την πιο ζου-μερή και νόστιμη βραστή γαλοπούλα τηςαγοράς των gourmet αλλαντικών, τη νέαΕν Ελλάδι Gourmet Γαλοπούλα Βραστή. Με βάση το εξαιρετικό παρθένο ελαι-όλαδο και το εκλεκτό κρέας, η νέα Εν Ελ-λάδι Gourmet Γαλοπούλα Βραστή αποτελεί μια πρόταση υψηλήςδιατροφικής αξίας, με πλούσια και μοναδική γεύση, που προσφέ-ρει ασυναγώνιστη απόλαυση στη μοναδική καινοτομία Εν Ελλάδι:Ατόφιο, εκλεκτό φιλέτο, που μαρινάρεται σε ελαιόλαδο και σιγομα-γειρεύεται για 7 ώρες. Έτσι δίνει γεύση το Εν Ελλάδι, προσφέρειτην προσιτή πολυτέλεια που κάνει την καθημερινότητά μας πιο νό-στιμη, ξεχωριστή και διατροφικά ισορροπημένη. Χάρη σε αυτήν την εκλεπτυσμένη και γεμάτη γεύση, η νέα Εν Ελ-λάδι Gourmet Γαλοπούλα Βραστή απέσπασε το Βραβείο ΑνώτερηςΓεύσης 2014 ως αξιόλογο προϊόν από τον διεθνή θεσμό SuperiorTaste Award της iTQi. Καθώς η νοστιμιά ενός προϊόντος ανακαλύπτεται καλύτερα μέσααπό τη δημιουργικότητα και την έμπνευση, η Creta Farms διαθέτειστις αλυσίδες σούπερ μάρκετ πολυσέλιδο έντυπο με συνταγές. Πα-ράλληλα, μέσα από την επίσημη σελίδα της στο Facebookhttps://www.facebook.com/CretaFarms.gr η Creta Farms προτείνειέξυπνες και πεντανόστιμες συνταγές με τη νέα Εν Ελλάδι GourmetΓαλοπούλα Βραστή, που θα ικανοποιήσουν ακόμα και τους πιο απαι-τητικούς της γεύσης. Σημείο αναφοράς αποτελούν τα γευστικόταταταρτάκια με μανιτάρια και γαλοπούλα βραστή, οι πεντανόστιμεςμπρουσκέτες με γαλοπούλα βραστή και αβγά σκραμπλ, το μυρω-δάτο ριζότο με κολοκυθάκια, ανθούς, γαλοπούλα βραστή και μυρω-δικά, η τραγανή τάρτα πίτσα με ταλαγάνι και γαλοπούλα βραστή,καθώς και η φρέσκια και υγιεινή σαλάτα με αβοκάντο, ψητές τορ-τίγιες και γαλοπούλα βραστή.

CRETA FARMS

Εν Ελλάδι GourmetΓαλοπούλα Βραστή

Page 82: ΧΡΗΜΑ #404

82 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

δια ταύτα...Χ

Hαβεβαιότητα σχετικά με τις κεφαλαιακές ανάγκες των τρα-πεζών ενόψει των stress test τον Οκτώβριο, το πολιτικόσκηνικό που διαμορφώθηκε σε σχέση με την ψήφιση του

νομοσχεδίου για τη «μικρή ΔΕΗ», καθώς και η αναταραχή που προ-κάλεσε στις διεθνείς αγορές η υπόθεση της πορτογαλικής τράπεζαςBanco Espirito Santo, δημιούργησαν αρνητικό κλίμα στην αγορά. To κλίμα άρχισε να επιδεινώνεται στην αγορά μετά τη δημοσιοποί-ηση της έκθεσης του ΔΝΤ, η οποία ήταν αρνητική για τις τράπεζες,καθώς προσδιόριζε κεφαλαιακό έλλειμμα 6 δισ. ευρώ. Έρχονται νέες αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών; Μια μερίδα χρη-ματιστών δηλώνουν στο «Χ» με σιγουριά ότι θα υπάρξει και τρίτηανακεφαλαιοποίησή τους, αβεβαιότητα που «γκρέμισε» τις τραπεζι-κές μετοχές. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν επιπλέον κε-φάλαια 6 δισ. ευρώ. Αυτό αποτελεί το πιο απαισιόδοξο σενάριο. Τοκαλό σενάριο είναι να προκύψουν γύρω στα 2-2,5 δισ. ευρώ από ταstress test της ΕΚΤ. Τα hedge funds του 2012 και του 2013 αλλά και ορισμένα που πρό-σφατα τοποθετήθηκαν στις ελληνικές τράπεζες στο δεύτερο κύμαανακεφαλαιοποίησης αποχωρούν από το ελληνικό χρηματιστήριο.

Σύμφωνα με την τεχνική ανάλυση, κρίσιμη στήριξη για την αγοράαποτελούν οι 1.130 μονάδες, οι οποίες εάν διασπαστούν καθοδικά,επόμενες στηρίξεις υπάρχουν στις 1.100 και χαμηλότερα στις 1.063μονάδες (το χαμηλότερο σημείο του 2014). Για να αντιστραφεί η βραχυπρόθεσμη τάση, η αγορά πρέπει να επα-νέλθει άμεσα πάνω από τα επίπεδα των 1.180 μονάδων. Μια πτώσηέως τα επίπεδα των 1.050-1.060 μονάδων δεν μεταβάλλει τη μεσο-πρόθεσμη ανοδική τάση της αγοράς. Στα επίπεδα των 1.050 μονά-δων φαίνεται ότι θα παιχτεί το μέλλον της χρηματιστηριακής αγοράς.Η διατήρηση του Γενικού Δείκτη στην περιοχή των 1.100-1.060 μο-νάδων είναι η επόμενη περιοχή στήριξης, που θα κρίνει πολλά για τημελλοντική πορεία του δείκτη. Η εικόνα του τραπεζικού δείκτη είναι επίσης πτωτική, με τις επόμε-νες στηρίξεις στις 150 με τις 144 μονάδες, και για να αλλάξει η εικόνατου, θα πρέπει να επανέλθει αρχικά πάνω από τις 164 μονάδες καιστη συνέχεια να αντιμετωπίσει την αντίσταση των 177 μονάδων. Η διατήρηση του ΓΔΤ πάνω από τις 1.165 μονάδες και η άμεση επα-ναφορά πάνω από τις 1.185 μονάδες που είναι ο εκθετικός ΚΜΟ 200ημερών θα ήταν ένα πρώτο θετικό βήμα για τη βελτίωση της τεχνικήςεικόνας της αγοράς.

Αβεβαιότητα

ενόψει των stress test

τον Οκτώβριο

από τονΓιώργο

Καλούμενο

Page 83: ΧΡΗΜΑ #404

ΧΡΗΜΑΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ

ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ*

ΟΔΟΣ Τ.Κ. ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ ΧΩΡΑ ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ ΚΙΝΗΤΟ

FAX ΑΦΜ* ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή)

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00€ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00€ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00€ ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00€ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00€ ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00€

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή)

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00€

(Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192)

Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο.Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, [email protected]

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά,κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail!

Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

Page 84: ΧΡΗΜΑ #404

ΕΠ

ΕΝ

ΔΥΤ

ΙΚΟ

& Ο

ΙΚΟ

ΝΟ

ΜΙΚ

Ο Π

ΕΡ

ΙΟΔ

ΙΚΟ

/τ.4

04

/07

-08

.20

14

/€ 6

,00

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑΣυγκρατημένες

προσδοκίεςγια το β' εξάμηνο

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣΣτη μέγκενη των rebate

και clawback

ΧΡΗΜΑwww.hrima.gr

ΧΡ

ΗΜ

Ατ.4

04 /0

7-0

8.2

01

4

Μιχάλης ΡούσσοςΠρόεδρος & Διευθύνων ΣύμβουλοςISS Facility Services

Ξεκάθαρη η δημιουργία αξίαςαπό το outsourcing

Μια επιχείρηση που αναθέτειμέρος των δραστηριοτήτωντης σε τρίτους επιτυγχάνει

εξοικονόμηση πόρων καιαποδέσμευση κεφαλαίων,

καθώς δεν χρειάζεται ναεπενδύσει σε υποδομές,εξοπλισμό και σε άλλες

εφαρμογές για την κάλυψητων αναγκών της

Qualco: Μια ολιστική προσέγγιση στο θέμα της διαχείρισης των NPLs

ISSN 1105-0470