บทท 4 แรงจงใจในการกฬา

แรงจงใจ (Motivation) เปนพลงงานภายในทมาจากความคด ความเชอและทศนคตอนทมผลตอพฤตกรรมของบคคลในการกฬาแรงจงใจเปนสงทส าคญทจะชวยใหนกกฬาเพมความสามารถใหเตมศกยภาพ และแรงจงใจเปนหวใจของจตวทยาการกฬาเพราะแรงจงใจเกยวของตอเนองตลอดชวตของการเปนนกกฬา และเปนปจจยทางจตวทยาทมผลตอการกระท า พฤตกรรมและความสามารถของมนษย ความเกยวของของแรงจงใจในการกฬานบตงแตยงไมเขารวมจนถงเลกเลนกฬา นอกจากนนการมสาเหตปจจยทตางกนจะสงผลใหนกกฬามความมงม นสความส าเรจในระดบทตางกน แรงจงใจเกดขนจากการทจตใจของบคคลถกกระตนจากสงเราเรยกวา สงจงใจ (Motive) ท าใหเกดความตองการอนจะน าไปสแรงขบภายใน (Internal drive) ทจะแสดงพฤตกรรมการท างานทมคณคาในทศทางทถกตองตรงตามเปาหมายของผช กจง ดงนนการจงใจในทมกฬาจงเปนการกระท าทกวถทางทจะกระตนใหนกกฬาในทมกฬาประพฤตปฏบต กจกรรมตาง ๆ ตามเปาประสงคของทมกฬา ซงพนฐานส าคญในการกระตนใหนกกฬาดงกลาวแสดงพฤตกรรมททมกฬาคาดหวงไวกดวยการท าใหนกกฬาเหลานนเกดความตองการ (Desire) ขนกอนเปนอนดบแรก จากนนเหลานกกฬากจะเกดความพยายามสบเสาะแสวงหาสงทตองการนนกคอ การเกดแรงขบขนภายใน (Drives) หากมสงจงใจทเหมาะสมบคคลกจะสนองตอบดวยการกระท าหรอแสดงพฤตกรรมทกอยาง (Behavior) ใหไดมาซงความส าเรจอนเปนเปาหมายสงสด (Goals) แรงจงใจเปนเรองทผเกยวของทางการกฬาทกฝายทงผฝกสอนกฬา โคช ผน าออกก าลงกาย ครพลศกษาเพอสรางแรงจงใจใหกบนกกฬาอยางททราบกนดแลววาคนทมแรงจงใจสงจะมความมงมน พยายาม และยงคงมาเขารวมกจกรรมกฬาและการออกก าลงกาย ดงนนผเกยวของ

2

จงควรเขาใจวามปจจยใดบางทท าใหนกกฬายงคงมแรงจงใจในการเขารวมกจกรรมกฬาและการออกก าลงกายตอไป แรงจงใจไมใชตวพฤตกรรม หรอเหตการณทสามารถมองเหนไดโดยตรงแตเปนนามธรรมอยางหนงทชวยอธบายการเกดพฤตกรรมใหชดเจนยงขน การจงใจมลกษณะทส าคญ 3 ประการ คอ

1. มพลง หรอความเขมของก าลงตอบสนองทจะแสดงพฤตกรรม (Intensity) เมอกระหาย

น ามากจะเดนเรวขน หรอวงเพอหาน าดมแกความกระหาย โดยไมสนใจสงใด ๆ ในทางตรงกนขาม

หากมความกระหายน านอยอาจจะเดนชา ๆ พดคยกบเพอนอยางไมรบรอน เปนตน

2. มทศทางและเปาหมายของพฤตกรรม (Direction) เชน เมอหวกจะมพฤตกรรมทมง

ไปสการแสวงหาอาหาร เชน เดนไปรานขาวแกง ฝากเพอนไปซอ หรอวาจะเลอกท าอยางไรด

เพราะมทางเลอกหลายทางเพอใหไดอาหารมาบ าบดความหว การไดรบประทานอาหารจงเปน

จดหมายปลายทาง หรอทศทางของพฤตกรรม

3. มความมงมน (Commitment) คอ การใชความอดทน หรอมานะพยายามในการ

กระท าพฤตกรรมนนไดนานเพยงใด เชน เมออยากชนะนกกฬากจะเขาฝกซอม ถาในเวลาซอมไม

เพยงพอทจะท าใหเกงขนได นกกฬากจะฝกซอมนอกเวลามากขนจนกวาจะเกงขน นนคอ ระดบ

ความพยายามหรอมงมนอยางไมลดละ กสงตามไปดวย

ดงนนลกษณะของพฤตกรรมการจงใจจะตองมลกษณะทส าคญ 3 ประการ คอ มพลง มทศทาง และมความมงมน ค านยามของแรงจงใจ สปราณ ขวญบญจนทร (2541, หนา 21) ไดใหความหมายของแรงจงใจไว 2 แนว คอ แรงจงใจใน ความหมายของผฝกสอน และแรงจงใจในความหมายของนกกฬา แรงจงใจในความหมายของผฝกสอน คอ การหาวธชกจงใหนกกฬาปฏบตกจกรรมทนกกฬาอาจไมประสงคจะปฏบต แรงจงใจในความหมายของนกกฬา คอ สาเหตของนกกฬาน าขนมาอาง เพอกระท ากจกรรมใด ๆ ใหส าเรจหรอเมอประสบความลมเหลว ฐตมา เมองจนท (2551) กลาวถงแรงจงใจวา เปนสงทก าหนดระดบความตงใจทจะกระท าหรอประพฤตและเปนตวก ากบพฤตกรรมของมนษยทจะกระท าสงนน ๆ และเปนความตงใจทจะประพฤตหรอพยายามทจะกระท ากบสงนน ๆ ใหแสดงพฤตกรรมตาง ๆ ออกมา เพอใหบรรลเปาหมายทก าหนดไว

3

รปท 32 ถวยรางวลแรงจงใจแหงความส าเรจ

การศกษาเกยวกบการเขารวมกจกรรมทางกายหรอเลนกฬาของเดกและเยาวชนในชวงป ค.ศ.1970 ถง 1980 (Gill, 2000, p. 87) ไดรบความสนใจคอนขางมาก และพฒนาโดยตอเนองท าใหเขาใจเหตผลของเดกทเขารวมกจกรรมมากขน การศกษาของ Alderman และ Woods (1978) ทศกษากบนกกฬาเยาวชนแคนาดา พบวามสาเหตมาจาก

1) การไดเพอน

2) การไดท าอะไรด ๆ

3) ความตนเตนเราใจ

4) ความรสกทดของตวเอง

โดยทงหมดนจะเกยวของกบประเดนทส าคญ 3 ประเดน คอ 1) การเรยนรและพฒนาความสามารถ

2) การไดรบการยอมรบจากสงคม

3) การสนกกบกจกรรม (ความสนกสนานและความทาทาย)

แมวาการเลนกฬาเปนเรองทสนกและมนกกฬาอยากรวมกจกรรมกนเปนสวนใหญ แตเมอเขารวมแลว กมนกกฬาจ านวนมากทหยดการเลน (ทงหยดชวคราวและหยดถาวร) ซง Weinberg และ Gould (1999) สรปวาไมวานกกฬาจะมองเรองของผเขารวมกจกรรมเปนหลก (Trait-centered หรอParticipant’s centered view) มองทสถานการณเปนหลก (Situation-centered view) และมอบแบบปฏสมพนธเปนหลก (Interaction-centered view) โดยอธบายดงตอไปน

1. การมองทผเขารวมกจกรรมเปนหลก (Trait-centered หรอ participant-centered

view) เปนมมมองแรกทมองวานกกฬาท าอะไรเปนเรองเฉพาะตวบคคลทเปนความตองการหรอ

เปนเปาหมายของบคคลนนโดยเฉพาะไมมสงอน ๆ ทจะมาเปลยนแปลงได

2. การมองทสถานการณเปนหลก (Situation-centered view) การมองวาแรงจงใจท

นกกฬาอะไรมากนอย ขนอยกบสถานการณทเปลยนไป เชน นกกฬาหลายคนอาจชอบทจะเลน

กฬาเพอสขภาพ แตจะไมสนกเลยทตองมการแขงขน อยางไรกตามในบางโอกาส ในสถานการณท

4

รปท 33 การมองเหนแบบอยางความส าเรจกเปนแรงจงใจอยางด

เปนลบ นกกฬากยงมงมนทมเทในการเลน นนหมายถงวาสถานการณในขณะนนกไมไดเปนตว

แปรหลกทสงผลตอแรงจงใจเพยงอยางเดยว

3. การมองทปฏสมพนธ

เปนหลก (Interaction-centered

view) นกจตวทยาการกฬาให

ความสนใจและเหนดวยกบการ

ผสมผสานหลกการทเรยกวา

ปฏสมพนธ (ของลกษณะสวน

บคคลและสถานการณท

เกยวของ) โดยมรายละเอยดดงน

ในการเลนหรอแขงขนกฬาชนด

หนง การทนกกฬาม

ความสามารถดมากในประเภท

บคคล/เดยว อาจจะเลนไดไมดในประเภททม/ผลดได นนหมายถงนกกฬาวายน าทเกงมากในทา

หนงอาจจะไมเกงในการวายทาผลดผสม เพราะการวายไมดในประเภทผลดผสมมผลท าใหทม

เวลาไมด เลยไมชอบ (ไมจงใจ) ทจะแขงขนในประเภทผลด ดงนนจงควรทจะรจกนกกฬาและ

สถานการณวาเปนอยางไร

ประโยชนของแรงจงใจ การทจะเขาใจพฤตกรรมของบคคลจงตองท าความเขาใจกบแรงจงใจของบคคลคนนน ๆ

กอนวาบคคลนมแรงจงใจอยในประเภทใด ระดบใด ดงนนการท าความเขาใจกบกระบวนการจงใจ แนวคด และทฤษฎของแรงจงใจจะชวยให

บคคลไดรบประโยชนในดานตาง ๆ คอ 1. การท าความเขาใจพฤตกรรมของตนเองจะเปนประโยชนในการควบคมตนเองให

สามารถเลอกพฤตกรรมใหเหมาะสมและบงคบมใหตนเองแสดงพฤตกรรมทไมเหมาะสมออกมาได

2. การท าความเขาใจในพฤตกรรมของผอนจะชวยใหควบคมพฤตกรรมของบคคลอนได

3. การท าความเขาใจในพฤตกรรมของกลมสงคม เพอสรางสถานการณ จงใจใหกลม

บคคลมพฤตกรรมไปในแนวทางทถกตอง

5

รปท 34 แรงจงใจปจจยน าพาความส าเรจ

ดงนนควรศกษาทฤษฎแรงจงใจและทฤษฎทเกยวของเนองจากพฤตกรรมของมนษยมผลมาจากแรงจงใจ และเพอใหเขาใจพฤตกรรมของมนษยมากยงขน ทมาของแรงจงใจ แรงจงใจมทมาจากหลายสาเหตดวยกนเชน อาจจะเนองมาจากความตองการหรอแรงขบหรอสงเรา หรออาจเนองมาจากการคาดหวงหรอจากการเกบกดซงจะเหนไดวาการจงใจใหเกดพฤตกรรมทไมมกฎเกณฑแนนอนเนองจากพฤตกรรมของมนษยมความซบซอน แรงจงใจอยางเดยวกนอาจท าใหเกดพฤตกรรมทตางกน แรงจงใจตางกนอาจเกดพฤตกรรมทเหมอนกนได นอกจากนนชาญยทธ รตนมงคล (2551) กลาวถงแรงจงใจวาเปนปจจยส าคญในการกระตนใหนกกฬาตนตวทงในขณะทฝกซอมและแขงขนซงเปนสวนหนงทท าใหนกกฬาประสบความส าเรจทงในขณะฝกซอมและแขงขน นกกฬาแตละคนยอมมแรงผลกดนและแรงจงใจทแตกตางกนบาง ตองการเลนกฬาเพอความสนกสนาน บางเลนเพอแกปญหาสขภาพของตนเอง บางคนคาดหวงทจะเปนนกกฬาระดบมอหนงของประเทศ หรอหวงความมชอเสยง เกยรตยศ และบางคนอาจเลนกฬาเพยงเพอหวงใชสทธพเศษของการเปนนกกฬาเพอเปดโอกาสการเขาเรยนในมหาวทยาลย แตไมวาจะเปนปจจยหรอเหตผลใด ๆ กตามทสงผลเปนแรงจงใจใหคนหนมาสนใจเลนกฬาในทนจะขอกลาวถงทมาของแรงจงในทส าคญพอสงเขปดงน

ความตองการ (Need) เปนสภาพทบคคลขาดสมดลท าใหเกดแรงผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมเพอสรางสมดลใหตวเอง เชน เมอรสกวาเหนอยลากจะนอนหรอนงพก ความตองการมอทธพลมากตอพฤตกรรมเปนสงกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมเพอบรรลจดมงหมายทตองการ นกจตวทยาแตละทานอธบายเรองความตองการในรปแบบตาง ๆ กนซงสามารถแบงความตองการพนฐานของมนษยไดเปน 2 ประเภทท าใหเกดแรงจงใจ คอ แรงจงใจทางดานรางกาย (Physical Motivation) เปนความตองการเกยวกบอาหาร น า การพกผอน การไดรบความคมครอง ความปลอดภย การไดรบความเพลดเพลน การลดความเครงเครยด แรงจงใจนจะมสงมากในวยเดกตอนตนและวยผใหญตอนปลาย เนองจากเกดความเสอมของ

รางกาย และแรงจงใจทางดานสงคม (Social motivation) แรงจงใจดานน

6

สลบซบซอนมากเปนความตองการทมผลมาจากดานชววทยาของมนษยในความตองการอยรวมกนกบครอบครว เพอนฝงในโรงเรยน เพอนรวมงาน เปนความตองการสวนบคคลท ไดรบอทธพลมาจากสงแวดลอมและวฒนธรรมซงในบางวฒนธรรมหรอบางสงคมจะมอทธพลทเขมแขงและเหนยวแนนมาก ความแตกตางของแรงจงใจดานสงคมและแรงจงใจดานรางกาย คอ แรงจงใจดานสงคม เกดจากพฤตกรรมทเขาแสดงออกดวยความตองการของตนเองมากกวา ผลตอบแทนจากวตถและสงของ แรงขบ (Drives) เปนแรงผลกดนทเกดจากความตองการและสงเราจากภายในตวบคคล ความตองการและแรงขบมกเกดควบคกน เมอเกดความตองการแลวความตองการนนไปผลกดนใหเกดพฤตกรรมทเรยกวาเปนแรงขบ เชน ในการฝกซอม นกกฬารสกหว และเหนอย ท าใหการฝกซอมแทนทจะราบรนกอาจจะเกดการขดแยงและไมเรยนร เพราะวารสกหว ซงอาจจะท าใหขาดความสนใจทด สงลอใจ (Incentives) เปนสงชกน าบคคลใหกระท าการอยางใดอยางหนงไปสจดมงหมายทตงไวถอเปนแรงจงใจภายนอก เชน ตองการใหนกกฬามาฝกซอมสม าเสมอกใชวธยกยองนกกฬาทไมขาดซอมโดยใหรางวลกบนกกฬาทไมขาดการฝกซอมสงลอใจอาจเปนวตถ เปนสญลกษณ หรอค าพดทท าใหบคคลพงพอใจ การตนตว (Arousal) เปนภาวะทบคคลพรอมทจะแสดงพฤตกรรม สมองพรอมทจะคด กลามเนอพรอมทจะเคลอนไหว นกกฬาทอนเครองเสรจพรอมทจะแขงขนหรอเลนกฬา การศกษาธรรมชาตพฤตกรรมของมนษยมความตนตว 3 ระดบ คอ

- การตนตวระดบสงจะตนตวมากไปจนกลายเปนตนตกใจหรอตนเตนเกนไปขาดสมาธ

- การตนตวระดบกลางคอระดบตนตวทดทสด

- การตนตวระดบต ามกจะท าใหท างานเฉอยชา งานเสรจชา

จากการศกษาพบวาปจจยทท าใหบคคลตนตวมทงสงเราภายนอกและภายใน ไดแก ลกษณะสวนตวของบคคลแตละคนทมตางกนทงบคลกภาพ นสย และระบบสรระของผนน การคาดหวง (Expectancy) เปนการตงความปรารถนาทจะเกดขนของบคคลในสงทจะเกดขนในอนาคต เชนนกกฬาคาดหวงวาเขาจะไดโบนสในปน การคาดหวงท าใหนกกฬามชวตชวา ซงบางคนอาจสมหวง นกกฬาบางคนอาจผดหวงกได สงทเกดขนกบสงทคาดหวงมกไมตรงกนเสมอไป ถาสงทเกดขนหางกบสงทคาดหวงมากกอาจจะท าใหนกกฬาคบของใจในการเลนกฬา การคาดหวงกอใหเกดแรงผลกดนหรอเปนแรงจงใจทส าคญตอพฤตกรรม การตงเปาหมาย (Goal setting) เปนการก าหนดทศทางและจดมงหมายปลายทางของการกระท ากจกรรมใดกจกรรมหนงของบคคลจดเปนแรงจงใจจากภายในของบคคลผนน ส าหรบ

7

รปท 35 มนษยทวงเรวทสดในโลกผเปนแรงบนดาลใจใหกบนกวงอน ๆ จ านวนมาก

การจดการภายในทมทมงเพมปรมาณและคณภาพใหดขนควรมการตงเปาหมายในการฝกซอมและแขงขนกฬาเพราะจะสงผลใหการด าเนนการมแผนเหมอนเรอทมหางเสอ เพราะมเปาหมายชดเจน ทฤษฎเกยวกบแรงจงใจ ทฤษฎแรงจงใจภายในและการประเมนความร (Self determination theory) สปราณ ขวญบญจนทร (2541) ไดสรปเกยวกบทฤษฎของแรงจงใจภายในดงน แรงจงใจทเกดขนจากภายในโดยไมมรางวล หรอสงลอใจภายนอกมาเปนแรงกระตนใหกระท ากจกรรมนน ๆ แรงจงใจภายในเปนแรงจงใจในการเลนกฬาเพอความสนก เปนความสนกทจะไดเลนโดยไมมอทธพลภายนอกเขามาเกยวของ แรงจงใจภายในเกดขนไดอยางไร เพมขนไดอยางไรเปนสงทยากจะอธบาย เพราะแรงจงใจภายในเกดขนจากแรงขบภายในทตองการการตอบสนองตอความตองการพนฐานเทานน การศกษาของเฟอรเรอรและไวส (Ferrer & Weiss, 2000) พบวาแรงจงใจภายในมความสมพนธกบความพยายามและความสม าเสมอของการออกก าลงกาย และใหขอเสนอแนะวา แรงจงใจภายในเปนเครองท านายทศทางของความพยายามและความสม าเสมอในการท ากจกรรม ดงนนเพอทจะหาค าอธบายในเรองนจงเกดทฤษฎการประเมนความรและการรบรในการควบคม แรงจงใจภายใน (Intrinsic motives) เปนสงผลกดนจากภายในตวบคคลซงอาจจะเปนเจตคต ความคด ความสนใจ ความตงใจ การมองเหนคณคา ความพอใจ ความตองการ และแรงจงใจภายนอก (Extrinsic motives) เปนสงผลกดนภายนอกตวบคคลทมากระตนใหเกดพฤตกรรมอาจจะเปนการไดรบรางวล เกยรตยศชอเสยง ค าชม หรอยกยอง แรงจงใจนไมคงทนถาวร บคคลแสดงพฤตกรรมเพอตอบสนองสงจงใจดงกลาวเฉพาะกรณทตองการสงตอบแทน

เทานน ทฤษฎการประเมนความรอธบายเกยวกบแรงจงใจไววาเปนสงทเกดขนจากการรบรวาตนเองมความสามารถและการตดสนใจดวยตนเอง องคประกอบทส าคญของทฤษฎการประเมนความร คอ การรบรในการควบคมและกระบวนการประเมนขอมล

8

การรบรในการควบคม หมายถง นกกฬาตองรบรวาแรงจงใจเปนแบบภายในหรอภายนอก ดงนนนกกฬาจ าเปนตองรบรและควบคมแหลงของสาเหตทเลนกฬาใหไดในชวงเวลาแรกของการเลนกฬา นกกฬาหลายคนรบรวาเลนกฬาประเภทนนดวยความสนใจอยากเลน (แรงจงใจภายใน) โดยไมไดหวงสงลอใจ คอ เงน รางวล หรอสงของ (แรงจงใจภายนอก) แตเมอเลนกฬาไปไดนาน ๆ อาจจะมแรงจงใจภายนอกเขามามสวนในการเลนกฬาของนกกฬาได หากเมอใดนกกฬารบรวาเลนกฬาเพราะมแรงจงใจภายนอกมากระตนเปนส าคญ แรงจงใจภายในของนกกฬาจะลดลงดวย เชน นกกฬาวายน าเรมฝกซอมวายน าเพราะชอบและสนใจในกฬาวายน า ในเวลาตอมาผทมส วนเกยวของทงหลายไดใหรางวลพเศษกบนกกฬามากมาย และในทสดนกกฬาไมสามารถทราบวาเลนกฬาวายน าเพราะสาเหตใด เปนตน เพราะฉะนนนกกฬาตองรบรในการควบคมใหไดวาท าไมจงเลนกฬา และตองค านงถงเสมอวาถาเมอใดทแรงจงใจภายนอกเขามามอทธพลตอการเลนกฬา เมอนนแรงจงใจภายในจะลดลงทนท ซงเปนไปในแนวทางเดยวกบการศกษาของคาเมรอน (Cameron, 1992) คาเมรอน และคณะ (Cameron et al., 2001) และดซ และคณะ (Deci et al., 2001) ทท าการศกษาในเรองแรงจงใจภายใน และยนยนวารางวลหรอแรงจงใจภายนอกมสวนในการลดของแรงจงใจภายในกระบวนการประเมนขอมล หมายถง กระบวนการทรบรประเมนขอมลวา แรงจงใจภายในหรอแรงจงใจภายนอกทมผลตอความสามารถในการเลนกฬา กระบวนการประเมนขอมลเปนองคประกอบส าคญในการรบรถงความสามารถ และการตดสนใจดวยตนเอง ถานกกฬ ามกระบวนการประเมนขอมลทดแลว จะสามารถประเมนขอมลไดเลยวาแรงจงใจภายใน หรอ แรงจงใจภายนอกทมอทธพลตอการเลนกฬา เชน นกกฬาเลนกฬาเพราะความสนใจทจะเลน ไมใชเพราะรางวล กจะท าใหนกกฬาเลนกฬาเพอกฬา แตในทางตรงขามถานกกฬาเลนกฬาเพราะรางวลนกกฬาจะเลนกฬาเพอรางวลแตเพยงสงเดยว ไมค านงถงแรงจงใจภายในอกเลย แรงจงใจใฝสมฤทธ (Achievement motivation) Murray (1938 ใน Gould & Weinberg, 1999, p.57) กลาวถงแรงจงใจทท าใหมนษยเกยวของกบสงทท าวาเปนเรองของแรงจงใจใฝสมฤทธ (Achievement motivation) ทเกยวกบความพยายามของมนษยในการทจะท าสงใดใหส าเรจเชยวชาญ พนผานความยากล าบาก และชยชนะเหนอกวาคนอน ๆ ขณะท Gill (1986) พดวาเปนเรองของการหลอหลอมใหบคคลพยายามทจะท าสงใดใหส าเรจ อดทนตอสงทก าลงเผชญและความรสกภาคภมใจเมอท าไดส าเรจ Gould และ Weinberg (1999, p. 57) เรยกแรงจงใจชนดนวาแรงจงใจใฝสมฤทธในการเลนกฬา คนทมแรงจงใจใฝสมฤทธหรอการแขงขน สงผลตอความคด ความรสกและพฤตกรรมใน 4 ประเดน คอ

1) กจกรรมทเลอกท า (Choice of activity) หมายถง การทนกกฬาเลอกเกมการแขงขนท

สส หรอเกมการแขงขนทมโอกาสชนะงายหรอยากมาก ๆ

9

รปท 36 ไมมแรงจงใจมนษยกไมท า

2) ความพยายามทจะบรรลเปาหมาย (Effort to pursue goals) หมายถง การฝกซอม

มากนอย บอยแคไหน

3) ความเขมขนของความพยายาม (Intensity of the effort) หมายถง การฝกซอมอยาง

หนกเปนเวลานาน ๆ

4) ความอดทนตอสถานการณกดดน ยงยากหรอเปนรอง (Persistence in the face of

failure and adversity) หมายถง เมอสถานการณยาก กดดน นกกฬาพยายามมากขน

ทฤษฎความตองการความส าเรจ (Need Achievement Theory: Atkinson, 1974; McCleland, 1961) เปนทฤษฎทกลาวถงวา การทจะท านายพฤตกรรมของคนนนตองพจารณาทงจากมมมองดานบคคล และมมมองดานสถานการณ โดยมสวนประกอบ 5 ปจจยทเปนสวนประกอบของทฤษฎน ไดแก ดานแรงจงใจ ดานสถานการณ ดานแนวโนมของผลทจะไดรบ ดานการตอบสนองของอารมณ และดานพฤตกรรมทเกยวของกบความส าเรจ โดยมรายละเอยดดงน

1. ปจจยดานตวบคคล (Personality Factors) มนษยทกคนจะมแรงจงใจ 2 ดาน คอ

แรงจงใจทมงไปสความส าเรจ (Achieve Success) หรอ คณลกษณะของการมความภาคภมใจตอ

ความส าเรจ กบแรงจงใจดานกลวความการลมเหลว (Avoid Failure) หรอ คณลกษณะของการม

ความละอายตอความลมเหลว โดยพฤตกรรมของบคคลเกดจากความสมดลของแรงจงใจทง 2

ดานน คนทมลกษณะของผทจะประสบความส าเรจสง จะแสดงใหเหนถงแรงจงใจทมงไปส

ความส าเรจสงและมแรงจงใจดานการกลวความลมเหลวต า และจะมความสขกบการไดประเมน

ความสามารถและไมหมกมน เกยวกบความคดของการคดถงความลมเหลว ในขณะทคนทม

ลกษณะของผทจะประสบความส าเรจต าจะมลกษณะในทางตรงกนขาม กลาวคอ จะมแรงจงใจท

มงไปสความส าเรจต าและมแรงจงใจดานกลว

ความลมเหลวสง คนทมลกษณะนจะเตมไป

ดวยความคดเกยวกบความลมเหลว (Gill,

2000)

2. ปจจยดานสถานการณ

(Situational Factors) การค านงถงขอมลของ

นสยเพยงดานเดยวไมเพยงพอตอการทจะ

10

ท านายถงพฤตกรรมของบคคลซงจ าเปนทจะตองพจารณาถงสถานการณดวยเชนกน ซงในทนม

สถานการณ 2 ดานทเกยวของ ไดแก ความเปนไปไดของความส าเรจ และคณคาของความส าเรจ

โดยทวไป ความเปนไปไดของความส าเรจขนอยกบวาใครคอคนทคณก าลงแขงขนดวยและความ

ยากงายของงานทก าลงท าในขณะนน บคคลทมลกษณะของคนทจะประสบความส าเรจไดสง

(High Achievers) มกทจะชอบงานทมความทาทาย มความไมแนนอนวาจะแพหรอชนะ ในขณะท

คนทมลกษณะของคนทจะประสบความส าเรจไดต า (Low Achievers) จะไมมองวางานทมความ

ไมแนนอนวาจะแพหรอชนะเปนงานททาทายเพราะคนลกษณะนจะมองวาเปนเรองนาอบอายทแพ

คนทมทกษะใกลเคยงกบตน

3. ผลทจะตามมา (Resultant Tendencies) จากปจจยทางดานสถานการณแสดงใหเหน

เหนวาคนทมลกษณะของคนทประสบความส าเรจสง (High Achievers) จะเลอกงานทมความทา

ทายเพราะมความสนกกบการไดแขงขนกบคนทมความสามารถใกลเคยงกบตวเอง จะไมเลอกงาน

ทงายหรอยากเกนไป ในขณะทคนทมลกษณะของคนประสบความส าเรจต า (Low Achievers) จะ

หลกเลยงงานททาทายแตจะเลอกงานทสามารถประสบความส าเรจไดงาย หรอเลอกงานทยาก

มากเกนความเปนจรงเพราะรสกวาไมมใครคาดหวงวาตนเองจะสามารถประสบความส าเรจหรอ

ชนะคแขงขนได คนทมลกษณะประสบความส าเรจต าไมไดกลวความลมเหลวแตกลวการประเมน

ทางดานลบของความลมเหลว สถานการณทมความไมแนนอนวาจะแพหรอชนะเตมไปดวยความ

ไมแนนอนระหวางการแขงขน และเตมไปดวยความกงวล เมอเปนเชนนนกยงเพมความเปนไปไดท

จะท าใหบคคลหรอนกกฬาแสดงความสามารถไดไมด ถาหากคนทมลกษณะประสบความส าเรจ

ต า (Low Achievers) ไมสามารถหลกเลยงสถานการณทเตมไปดวยความไมแนนอนวาจะแพหรอ

ชนะได คนทมลกษณะประสบความส าเรจต า (Low Achievers) จะเตมไปดวยความวาวนใจ

เพราะตองการทจะหลกเลยงความลมเหลว

4. การตอบสนองทางอารมณ (Emotional Reactions) การตอบสนองทางอารมณของ

บคคล โดยเฉพาะอยางยง ประสบการณของความรสกภาคภมใจหรออบอายในอดต คนทม

ลกษณะของผประสบความส าเรจสงและประสบความส าเรจต าตางกตองการความภาคภมใจและ

หลกเลยงประสบการณทจะท าใหไดรบความอบอายหรอเสยหนา เชน นกกฬาทมลกษณะของผ

ประสบความส าเรจสงจะสนใจทความภาคภมใจมากกวาความอบอายและความวตกกงวล

11

5. พฤตกรรมใฝสมฤทธ ชใหเหนวานกกฬาทประสบความส าเรจสงจะเลอกงานททาทาย

และของงานทมความเสยงปานกลางกจะสามารถแสดงความสามารถไดดในสถานการณทมการ

ประเมนความสามารถ ในขณะทนกกฬาทประสบความส าเรจต าจะหลกเลยงงานทามความเสยง

ปานกลางและทาทาย โดยจะเลอกงานทยากมากทมโอกาสประสบความลมเหลวสงอนท เปน

สาเหตของการอางสาเหต (McAuley, Duncan & Russell, 1992) หรอเลอกงานทงายมากท

ตนเองมโอกาสประสบความส าเรจไดอยางแนนอน

ทฤษฎแรงจงใจใฝสมฤทธ (Theories of Achievement Motivation) ทฤษฎทเกยวของในการน ามาชวยอธบายพฤตกรรมใฝสมฤทธของนกกฬา 4 ทฤษฎ คอ ทฤษฎความตองการความส าเรจ (Need achievement motivation) เปนทฤษฎท Atkinson (1974 อางถงในพเชษฐ ชยเลศ, 2548) และ McClelland (1961) เปนผน าในการน าหลกการผสมผสานลกษณะสวนบคคลและสถานการณในขณะนนมาผสมผสานเพออธบายพฤตกรรมใฝสมฤทธ โดยกลาวถงวาความปรารถนาและอยากทจะท าอะไรใหไดส าเรจ ดงนนจงมความพยายามทจะท าใหเกดความส าเรจ ไมยอมหยดหรอละเวนความพยายามแมวาสถานการณจะไมดหรอลมเหลว และรสกภาคภมใจเมอท าไดส าเรจส าหรบความตองการความส าเรจในสถานการณทางการกฬาจะม งเนนไปในเรองของการเปนนกสของตวเอง นนจะสงผลตอพฤตกรรมในสถานการณทมการประเมนทางสงคม (การแขงขน) ในสถานการณกฬาและการออกก าลงกาย คนทมความตองการความส าเรจสงเลอกทจะท าในสงททาทาย ชอบการเลนทมโอกาสแพชนะใกลเคยงกน และจะเลนได ดเมอมคนดหรออยระหวางการประเมนทางสงคม (เชน เลนตอหนาคนด) ในขณะทคนทตองการความส าเรจทต าจะหลกเลยงในการท ากจกรรมหรอเลนกฬาทมความทาทาย ไมรวาผลจะเปนอยางไร และจะเลนไดไมดเมอมการประเมนทางสงคม (เชน เลนเมอมคนด) ทฤษฎการระบสาเหต (Attribution Theory) เปนทฤษฎทกลาวถง การใหเหตผลของคนตอสถานการณของความส าเรจและความลมเหลว และเหตผลทใหดงกลาวจะสงผลตอพฤตกรรมทจะตามมาในอนาคตดวย Weiner (1985) ไดขยายแนวคดของ Heider ทวามหลากหลายเหตผลทท าใหมการกลาวถงสาเหตของความส าเรจหรอลมเหลว แตไมวาจะเปนสาเหตอะไรกสามารถจดกลมและจะตกอยใน 4 ประเดน คอ ความคงทของสงนน (Stability: ความแนนอนหรอไมแนนอนของสงทเกด) แหลงของสาเหต (Locus of causality: สาเหตของการเกดมาจากภายในหรอภายนอกตวบคคล) และแหลงของการควบคม (Locus of control: การควบคมจากตวบคคลหรอสงทสามารถควบคมได)

12

รปท 37 การถกจงใจทตางกนท าใหคนเลนกฬาทตางกน

การระบสาเหตทแตกตางกน จะสงผลตอความส าเรจและลมเหลว และท าใหเกดพฤตกรรมใฝสมฤทธอยางไร ในกรณตวอยางของ Weinberg และ Gould (1999, pp. 59-60) ทงในสถานการณทางการกฬาและการออกก าลงกาย ดงน ในสถานการณการแขงขนกฬา (วายน า) นกกฬาทชนะการแขงขนวายน าอาจจะใหเหตผลของชยชนะวาเกดจาก:

1) เหตผลทเกยวของกบความคงท เชน พรสวรรคหรอความสามารถเฉพาะตว หรอเพราะ

โชคเขาขาง

2) เหตผลเกยวกบการควบคม โดยใหเหตผลของชยชนะวาเปนเพราะสาเหตจากภายใน

คอ ความพยายามอยางเตมทในชวงทาย ๆ ของการวาย หรอจากเหตผลภายนอก อนเกดจากเปน

การแขงขนทงาย ๆ ในครงน

3) เหตผลเกยวกบความสามารถในการควบคมสงนน ไดแก เพราะมการวางแผนมาอยาง

ด (ควบคมได) หรอสงทควบคมไมได คอ คตอสไมพรอมเอง

ในขณะทเปนสถานการณทเกยวของกบสขภาพหรอออกก าลงกายเพอสขภาพ เมอมการเลกออกก าลงกายหรอออกจากโปรแกรมการออกก าลงกาย เหตผลทอาจจะไดยน คอ

1) เหตผลทเกยวของกบความคงท เชน ไมมพรสวรรคหรอความสามารถในการเลนเลย

(คงท) หรอเพราะครฝกไมดเลย (ไมคงท)

2) เหตผลเกยวกบการควบคม โดยใหเหตผลของชยชนะวาเปนเพราะสาเหตจากภายใน

คอ หลงไมคอยด หรอจากเหตผลภายนอก สถานทออกก าลงกายอยไกลบานมาก

3) เหตผลเกยวกบความสามารถในการควบคมสงนน ไดแก เพราะขาดความพยายาม

(ควบคมได) หรอสงทควบคมไมได คอ คาใชจายสงเกนไป

13

รปท 38 จอรแดน นกกฬาผซงเดกทวโลกอยากประสบความส าเรจเหมอนเขา

ทฤษฎเปาหมายใฝสมฤทธ (Achievement Goal Theory) หลกการทน ามาอธบายของทฤษฎเปาหมายใฝสมฤทธ เกดจากนกจตวทยาหลายคนดวยกนไมวาจะเปน Maehr และ Nicholls (1980, Dweck (1986) Duda (1993) หรอ Roberts (1993) คนเหลานกลาวถงหลกการของการเกดแรงจงใจวา เกดจากปฏสมพนธของ 3 องคประกอบ คอ เปาหมายใฝสมฤทธ (Achievement goal) การรบรความสามารถ (Perceived ability) และพฤตกรรมใฝสมฤทธ (Achievement behavior) เปาหมายใฝสมฤทธ (Achievement goal) เปนการท าสงใดใหส าเรจโดยมพฤตกรรมการเขาสความส าเรจทแตกตางกน เชนกน บางคนอาจจะเลนเพราะตองการทจะไดแชมป ไดรบเหรยญหรอถวยรางวล และรสกดทไดรบหรอเมอชนะ ขณะทรสกแยเมอแพคแขงขน ซงคนกลมนเปนกลมทมเปาหมายทเรยกวา เปาหมายเพอการแขงขน เปรยบเทยบ (Ego, Outcome, หรอ competitive goals) ขณะทอกคนอาจจะอยากท าอะไรใหได เรยนรและฝกฝนอยางหนกเพอบงบอกวาตวเองประสบความส าเรจ และมกเปรยบเทยบความสารถของตวเองกบสงทเกดขนในอดต โดยทไมมงหวงเปรยบเทยบกบ คนอน หรอทเรยกวากลมเปาหมายเพอพฒนาหรอมงทงาน (Task หรอ Mastery goals) การรบรความสามารถ (Perceived ability) การรบรความสามารถมผลตอพฤตกรรม ใฝสมฤทธดวยเชนกน คนทประเมนหรอรสกวาตวเองมความสามารถสงกจะอยกบสถานการณทยากล าบากมากกวาคนทมองวาตวเองมความสามารถนอยกวา การรบรนยงสงผลตอเรองของคณธรรมจรยธรรมของการท างาน ความอดทน ความรสกทด ไมด และการเลนทตามมา พฤตกรรมใฝสมฤทธ (Achievement behavior) การทมเปาหมายของการน าไปสความส าเรจทแตกตางกน (เพอการเปรยบเทยบ แขงขน และเพอเรยนรและพฒนา) และประเมนวาตวเองมความสามารถตางกน (มากและนอย) จะสงผลตอพฤตกรรมใฝสมฤทธ โดยดไดจากผลการเลน ความพยายามในการฟนฝาความยากล าบาก ความอดทนตอการตอสทหนกและนาน รวมทงการเลอกกจกรรมหรอคตอสทจะแขงขน

14

จะเหนไดวา การทนกกฬาหรอคนออกก าลงกายเพอสขภาพ มแรงจงใจทจะเลนกฬาหรอออกก าลงกายมากนอยแคไหนนน เกดจากวาเขามเปาหมายในกจกรรมดงกลาววามความสามารถแคไหน โดยแรงจงใจดงกลาวนสามารถสรางใหเกดไดจากการสรางบรรยากาศทเออใหเกดเปาหมายและความรสกดงกลาวไดผานกระบวนการของการฝกสอนและสงคมรอบขาง (Weinberg & Gould, 1999, pp. 62-63) ทฤษฎการรบรความสามารถ (Competence Motivation Theory) หลกการของทฤษฎนมทมาจากการศกษาของเดกทถกจงใจใหท าอะไรเพอความรสกทด มคาและมความสามารถในการท าสงนน ทน ามาใชกบการรบรของนกกฬาในการควบคมและการประเมนความสามารถ (Weiss & Chaumeton, 1992) Weiss และ Chaumeton (1992) อธบายความสมพนธขององคประกอบทเกยวของกบการรบรความสามารถและแรงจงใจในการเลนกฬาไววา เปนเรองของการใหผลยอนกลบ (Feedback) และการเสรมแรง (Reinforcement) จากสงคม และองคประกอบทเกยวของกบแรงจงใจตาง ๆ เชน แรงจงใจภายใน/ภายนอก เปาหมายของกจกรรม และความวตกกงวล จะสงผลตอระดบของความรสกทดของตวเอง (Self-esteem) ความรบรความสามารถ (Competence) และความสามารถในการควบคม (Control) หลกการดงกลาวจงเปนแนวทางใหผฝกสอนกฬา นกวทยาศาสตรการกฬา และบคคลทเกยวของทตองการสรางแรงจงใจใหเกดขน ตองรจกวธการในการเพมความรสกและการรบรความสามารถและควบคมสถานการณตาง ๆ ได ใหเกดกบนกกฬาของตวเอง แรงจงใจใฝสมฤทธเปนแรงจงใจทไดมาจากความรสกวาตอนมความสามรถและท าอะไรทยากขนไดกตองการทจะท าหรอฝกอะไรทยากกวา เมอรบรวาตนประสบผลส าเรจและในทางตรงขามจะไมอยากท าเมอรวาตนเปนคนลมเหลว เปนแรงจงใจเกยวกบการรบรตนวา ตนเองมความสามารถกเกดความมนใจ ความตองการทจะท าการฝกใหยากยงขน มแรงจงใจทกระท ามากขน โคช เพอนรวมทม หรอคนใกลชด มผลมากในการสรางแรงเสรมใหเกดการรบรวาตนเองมความสามารถ เชนเดยวกบการรบรความสามารถของตนเอง โดยแบนดรา (Bandura, 1986 อางถงในประเชญ รอดบานเกาะ, 2543) ชวงแรกไดเสนอแนวคดของความคาดหวงในความสามารถของตนเอง (Efficacy Expectation) โดยใหความหมายวา เปนความคาดหวงทเกยวของกบความสามารถของตนในลกษณะทเฉพาะ เจาะจง และความคาดหวงนเปนตวก าหนดการแสดงออกของพฤตกรรม แตตอมาในป ค.ศ. 1986 ไดใชค าวาการรบรความสามารถของตนเอง (Perceived Self-Efficacy) โดยใหค าจ ากดความวา เปนการทบคคลตดสนใจเกยวกบความสามารถของตนเอง ทจะจดการและด าเนนการกระท าพฤตกรรมใหบรรลเปาหมายทก าหนดไว ซงมความเชอวา การรบรความสามารถของตนเองนนมผลตอการกระท าของบคคล นนคอถาม

15

รปท 39 แหลงการรบรความสามารถของตนเอง

ความเชอวามความสามารถ นกกฬากจะแสดงออกถง ความสามารถนนออกมา คนทเชอวาตนเองมความสามารถจะมความอดทน อตสาหะ ไมทอถอยงาย และจะประสบความส าเรจในทสด (Evans, 1989)

การรบรความสามารถของตนเอง และความคาดหวงผลทจะเกดขนนนมความสมพนธกนมาก โดยทความสมพนธระหวางตวแปรทงสองน มผลตอการตดสนใจทจะกระท าพฤตกรรมของบคคลนน ๆ ความคาดหวงเกยวกบ ผลทจะเกดขนดงกลาวแนนอน แตถามเพยงดานใดสงหรอต า บคคลนนมแนวโนมจะไมแสดงพฤตกรรม นอกจากนนความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเอง และความคาดหวงผลทจะเกดขน ในการพฒนาการรบรความสามารถของตนเองนน Bandura เสนอวามอยดวยกน 4 วธ คอ (Evans, 1989) ดงน

1. ประสบการณท

ประสบความส าเรจ (Mastery

Experiences) ซง Bandura เชอวาเปนวธการทมประสทธภาพมากทสด ในการพฒนาการรบร

ความสามารถของตนเอง เนองจากวาเปนประสบการณโดยตรง ความส าเรจท าใหเพม

ความสามารถของตนเอง บคคลจะเชอวาเขาสามารถทจะท าได ดงนน ในการทจะพฒนาการรบร

ความสามารถของตนเองนน จ าเปนทจะตองฝกใหเขามทกษะเพยงพอทจะประสบความส าเรจได

พรอม ๆ กบการท าใหเขารบรวา เขามความสามารถ จะกระท าเชนนน จะท าใหเขาใชทกษะทไดรบ

การฝกไดอยางมประสทธภาพมากทสด บคคลทรบรวาตนเองมความสามารถนน จะไมยอมแพอะไร

งาย ๆ แตจะพยายามท างานตาง ๆ เพอใหบรรลถงเปาหมายทตองการ

2. การใชตวแบบ (Modeling) การทไดสงเกตตวแบบแสดงพฤตกรรมทมความซบซอน

และไดรบผลกรรมทพงพอใจ กจะท าใหผทสงเกตฝกความรสกวาเขากจะสามารถทจะประสบ

ความส าเรจไดถาเขาพยายามจรงและไมยอทอ ลกษณะ ของการใชตวแบบทสงผลตอความรสกวา

เขามความสามารถทจะท าไดนน ไดแก การแกปญหาของบคคล ทมความกลวตอสงตาง ๆ โดยท

16

ใหดตวอยางทมลกษณะคลายกบตนเอง กสามารถท าใหลดความกลวตาง ๆ เหลานนได (Kazdin,

1974)

3. การใชค าพดชกจง (Verbal Persuasion) เปนการบอกวา บคคลนนมความสามารถท

จะประสบความส าเรจได วธการดงกลาวนนคอนขางใชงายและใชกนทวไป ซง Bandura ไดกลาว

วาการใชค าพดชกจงนนไมคอยจะไดผลนก ในการทจะท าใหสามารถทพฒนาการรบร

ความสามารถของตนเอง (Evans, 1989) ซงถาจะใหไดผล ควรจะใชรวมกบ การท าใหบคคลม

ประสบการณของความส าเรจ ซงอาจจะตองคอย ๆ สรางความสามารถใหกบบคคล อยางคอย

เปนคอยไป และใหเกดความส าเรจตามล าดบขนตอน พรอมทงการใชค าพดชกจงรวมกน กยอมท

จะไดผลดในการพฒนาการรบร ความสามารถของตน

4. การกระตนทางอารมณ (Emotional Arousal) การกระตนทางอารมณมผลตอการรบร

ความสามารถของตนเอง ในสภาพทถกขมข ในการตดสนถงความวตกกงวล และความเครยดของ

บคคลนนบางสวนจะขนอยกบการกระตนทางสรระ การกระตนทรนแรงท าใหการกระท าไมคอย

ไดผลด บคคลจะคาดหวงความส าเรจ เมอเขาไมไดอยในสภาพการณทกระตนดวย สงทไมพง

พอใจ ความกลวกจะกระตนใหเกดความกลวมากขน บคคลกจะเกดประสบการณของความ

ลมเหลว อนจะท าให การรบร เกยวกบ ความสามารถของตนเองต าลง

การศกษาแรงจงใจและประเดนทเกยวของ จากหลกการของ Weinberg และ Gould (1999, pp. 67-68) ไดแนะน าสงทควรทราบประการตอไปคอ ท าอยางไรหลกการนนจงจะถกน าไปใชและกอใหเกดแรงจงใจในการเลนหรอออกก าลงกาย นอกจากนนมการศกษาเรองแรงจงใจในกฬาประเภทตาง ๆ ดงน กรฑา (ฐตมา เมองจนทร, 2551) กฬาประเภทบคคลและทม (พระเจต รวทอง, 2536) กฬายกน าหนกหญง (ดนย ยาหอม, 2538) เซปคตะกรอ (ประเชญ รอดบานเกาะ, 2543; ประยทธ แกวสข, 2548) กฬายกน าหนกโรงเรยนกฬา (เพญพรรณ มลมงคล, 2548) กฬาแฮนดบอล (พรลทธ เกตวตถา, 2549) กฬาฟตบอลชายระดบตาง ๆ (ภานพนธ คมวงศด, 2546; ฉตรกมล สงหนอย, 2547; ประวทย รกประชา, 2547; มานะ ตระกลกตตไพศาล, 2547) กฬาฟตบอลหญง (องคณา บญเสม, 2550) กฬาซอฟทบอล (กนกวรรณ สารจนทร, 2545) กฬาเรอพาย (ปณวฒน มณแสง, 2552) แบดมนตน (กลชาต จ าจด, 2547) กฬาโบวลง (นกร ใจไหว, 2547) กฬาเทเบลเทนนส (ภพเพชร นลงาม, 2547) กฬาบาสเกตบอล (ชาญยทธ รตนมงคล, 2552) กฬามวยปล า (จตรตดา รตนาธวฒน, 2550) กฬาประเภทตอส เชน มวยไทยสมครเลน (ปณวฒน มณแสง,

17

รปท 40 ความตองการประสบความส าเรจ แรงจงใจทกระตนใหนกกฬาเลนกฬานกกฬา

2550) กฬาเทควนโด (สนต สรรพส, 2551) กฬาวายน า (ณกร มค า, 2549) กฬาเทนนส (กฤตพรต บญโรจน, วฒนา สทธพนธ และภาคภม รตนโรจนากล 2552) กฬายมนาสตก (ศรณย สวรรณษา, น าชย เลวลย และพชต เมองนาโพธ, 2552) กฬาเรอพาย (สรศกด สงหสา น าชย เลวลย และพชต เมองนาโพธ, 2552)และกฬาจกรยานเสอภเขา (สรย พนธรกษ, 2541) โดยสวนใหญการศกษาแรงจงใจในประเทศไทยพบวานกกฬามลกษณะของแรงจงใจภายในมากกวาภายนอก

แรงจงใจกบการเลนกฬา แรงจงใจนบวามบทบาทส าคญมากตอการเลนการเตรยมทมและการฝกซอมกฬา นกจตวทยาการกฬาใหทศนะตอแรงจงใจแตกตางกน สรปแลวพอจะกลาวไดวา แรงจงใจเปนกระบวนการทมอยในตวนกกฬาเองแตละคน ซงพรอมทจะไดรบการกระตนจากภายนอกใหมก าลงแรงขนเพอใหอยากกระท าสงนน ๆ มากขน หมายความวา นกกฬาทกคนตางมแรงจงใจภายในตวอยแลว หนาทของผฝกสอนกฬามเพยงคนหาวธการทจะกระตนจากภายนอก เพอใหเกดก าลงแรงขนอกเทานน การสรางแรงจงใจนมความเกยวพนกบ

ความตองการมากทสดความตองการ (Needs) ดงกลาวนเปนความตองการขนพนฐานของมนษยทกคน ดงนนในการฝกซอมกฬาแตละครงหากวาผฝกสอนไดเลงเหนถงความส าคญเหลานแลวน าไปใชใหเกดประโยชนจะเปนพนฐานในการฝกซอมกฬาทด และยงสามารถทจะสรางแรงจงใจในระดบสงขนไปไดอกดวย ในการคดเลอกนกกฬาเพอใหไดตวนกกฬาตามลกษณะและคณสมบตของการเปนนกกฬาทแทจรงนน การมแรงจงใจ ความตงใจ หรอความตองการของนกกฬานนเปนสงทส าคญอยางยง เพราะนกกฬาทมความปรารถนาทจะเลนกฬาใหไดดนนจะมแรงจงใจสง ซงจะมผลท าใหนกกฬาคนนน ๆ ท าการฝกซอมอยางตงใจ มวนยในตนเอง ขยนขนแขงในการฝกซอม และพชต เมองนาโพธ (2534, หนา 44) ไดกลาวถงลกษณะนสยของนกกฬาทจะประสบความส าเรจไววานกกฬาตองมความกงวลใจนอย สมาธด เชอมนในตนเอง มองผลงานของตนเองเปนเรองใหญทสด และมแรงจงใจมาก ดงนนพลงแรงจงใจจงเปนสงทผฝกสอนควรค านงถงเปนอยางมากและเปนหนาทของผฝกสอนทจะตองหาวธกระตนหรอสรางแรงจงใจใหเกดกบนกกฬาของตน แรงจงใจกบความส าเรจในการแขงขนกฬา การสรางแรงจงใจหรอการสรางความพงพอใจ

18

รปท 41 การขจกรยานทยากล าบาก และเหนอยแรงจงใจตองสง

ใหเกดขนกบนกกฬาขณะทท าการฝกซอมนนยอมเปนเหตผลทส าคญประการหนงทจะชวยใหนกกฬาประสบความส าเรจในการแขงขน จากเหตผลดงกลาวนเองท าใหผฝกสอนกฬาหรอโคชทงหลายควรเปดโอกาสใหนกกฬาทตนเองฝกซอมนน ไดมสวนรวมในการท ากจกรรมตาง ๆ เชน ไดมสวนรวมในการทดลองความสามารถของตนเอง ไดมสวนรวมในการสนกสนานภายใน และภายนอกคายฝกซอม ตลอดจนมโอกาสไดเขารวมในการวางแผนการฝกซอมและแขงขนบางเปนครงคราว เปนตน

พชต เมองนาโพธ (2534, หนา 76-77) ไดกลาวถงวธการสรางแรงจงใจเพอใหเกดความส าเรจในการแขงขนกฬาไววา

1. ใหนกกฬาไดรบประสบการณประสบความส าเรจทวถงกนในการกฬาการจด

สภาพแวดลอมในการกฬาควรจดใหนกกฬาไดรบความส าเรจ ซงท าให เพมแรงจงใจในการเลนกฬา

มากยงขน เชน การลดแปนบาสเกตบอลในเดกเลก

2. ใหนกกฬามโอกาสรบผดชอบในการตงกฎเกณฑในการตดสนใจ ท าใหนกกฬามโอกาส

ควบคมความประพฤตของตนเองและเกดความรสกส าเรจ

3. ใหค าชมเชยทงค าพดและทาทาง และควรใชบอย ๆ ใหนกกฬาไดรบรถงการมสวน

ชวยเหลอทม เนนบทบาทความส าคญของแตละคนทมตอความส าเรจของทมท าใหนกกฬาม

ความรสกวาตนเองมคา

4. การตงจดมงหมายตองเปนจดมงหมายท

เปนจรงและสามารถท าไดดวยความพยายามมโอกาส

ควบคมความประพฤตของตนเองและเกดความรสก

ส าเรจมการประเมน มการปรบปรงวานกกฬาไดบรรล

จดมงหมายแคไหน

5. มการเปลยนแปลงรปแบบการฝก ท าใหไม

เกดความเบอหนาย ท าใหการฝกซอมเกดความ

สนกสนาน ท าใหนกกฬาไดคนพบสงใหม ๆ

ประเดนของปฏสมพนธของการเกดแรงจงใจ

การทมนษยมพฤตกรรมทแตกตางกน มสาเหตทเกดจากทงลกษณะของตวเองและสภาพแวดลอมรอบตว นกกฬาคนหนงอาจจะเลนได

19

รปท 42 แรงจงใจทงคนทงมา รวมเปนหนงไมไดไมประสบความส าเรจ

ดในการแขงขน มงมนทจะอยกบการเลนไดนาน ๆ ไมวาสถานการณจะยากล าบากเพยงใด และชอบทจะเลนในสถานการณททาทาย สนใจอยากทจะเรยนรและพฒนา และใหเหตผลของความส าเรจกบลกษณะทเปนตวเองและสามารถควบคมได ขณะทอกคนมลกษณะในทางตรงขาม ไมชอบการแขงขนททาทาย มงหวงแตผลแพชนะ เครยดในระหวางการแขงขน และใหเหตผลของการพายแพวาเกดจากความสามารถของตวเองทมอยนอย สงตาง ๆ เหลานเปนเรองของปฏสมพนธทเกดขนของเปาหมายของความส าเรจ การใหเหตผลและสถานการณในขณะนน ประเดนเปาหมายแบบมงทงานหรอการเรยนร จากความสมพนธของการมเปาหมายเพอการเรยนร พฒนาและมงทงาน โยงใยไปถงพฤตกรรมมงความส าเรจ การก าหนดเปาหมายหรอกระบวนการของการเรยนรและสภาพแวดลอมทางการกฬาจงควรใหความส าคญกบการก าหนดเปาหมายของการเลนหรอออกก าลงกายทมงเนนการเรยนร พฒนาตวเอง เปรยบเทยบความสามารถและพฒนาการกบตวเองมากกวาเปรยบเทยบกบคนอน ๆ โดยการสรางบรรยากาศทสอดคลองกบหลกการดงกลาว การจดการและปรบเปลยนการใหเหตผลหลงจากการเลนหรอออกก าลงกาย ปจจยส าคญทเดกแปลความหมายของความส าเรจเปนลกษณะใดกตาม เกดจากการใหผลยอนกลบ (Feedback) หลงการเลน ทเดกไดรบจากผใหญและสงคม การบอกวา “ยงเลยงลกบอลไมถกตอง การยอเขาใหมากขนพรอมกบใชหนามอสมผสใหเตมลก พยายามใหมากขนแลวจะท าไดเอง” จะชวยใหเดกเรยนรวธทถกตองและบอกเดกดวยวาเขาจะท าได ชวยท าใหเกดการรบร มเปาหมายเกยวกบการเรยนรและพฒนาการ มากกวาการบอกวากฬานอาจจะไมใชกฬาทเหมาะสมกบเดก เพราะนนหมายถงการหยดความรสกทอยากท าอยากพยายามตอไป เพราะมโอกาส ใหขอมลเพมเตมวา ไมควรบอกเดกอายต ากวา 9 ป วาเขาพยายามนอยไป เพราะเดกอาจจะยงไมพรอมทจะเลนในระดบนน ไมใชไมพยายาม เพราะทส าคญคอเดกตองมความเชอวาตวเองมความสามารถในการเลนนนได การเพมความรบรความรสกในความสามารถของตวเอง การเพมความรสกวาตวเองมความสามารถและควบคมสถานการณตาง ๆ ได เปนเรองส าคญทสงผลตอการจงใจ แนวทางคอ ในสงทท าจะตองม

ความสนก และผเลนมงมนทการเรยนรและพฒนาการใหแรงเสรมในทางบวกและการใหผลยอนกลบทดจะชวยสรางความรสกทดนได รวมทง

20

รปท 43 แรงจงใจสงน าไปสความมงมนและความส าเรจ

การก าหนดเปาหมายทมความทาทายเพอเพมโอกาสของการท าไดและท าส าเรจ องคประกอบของแรงจงใจ อาร พนธมณ (2542 อางถงในชาญยทธ รตนมงคล, 2552) แรงจงใจจดวามผลตอการเรยนรพฤตกรรมตาง ๆ ของบคคลเปนอนมาก เพราะการทบคคลเกดแรงจงใจในการทจะกระท าพฤตกรรมยอมจะท าใหพฤตกรรมหรอการเรยนรในสงนน ๆ มประสทธภาพและเรยนรไดอยางรวดเรวมากกวาบคคลทไมเกดแรงจงใจ ลกษณะของแรงจงใจของบคคลจงขนอยกบองคประกอบดงตอไปน

1. ธรรมชาตของแตละบคคล ทกคนมธรรมชาตของตนแตกตางกบคนอน หรอมลกษณะ

เปนเอกลกษณของตนเอง ซงประกอบดวย

1.1 แรงขบ แรงขบของบคคลจดวาเปนพนฐานเบองตนของการเกดพฤตกรรม

แรงขบเปนสภาวะทเกดจากความไมสมดลภายในรางกายของมนษย เชน สภาวะความตองการ

อาหาร น าสภาวะความตงเครยด ความรสกเจบปวด เปนตน แรงขบเกดขนไดจากลกษณะ 2

ประการ คอ แรงขบภายในรางกาย เชน ความหว ความกระหาย ความงวงนอน เปนตน และแรง

ขบทเกดจากภายนอกรางกาย เชน การไดรบความเจบปวดจากสงเราภายนอก สภาวะความกดดน

จนท าใหเกดความตงเครยด

1.2 ความวตกกงวล ความวตกกงวลมผลตอการเรยนร หรอการกระท าพฤตกรรม

ความวตกกงวลจะมความแตกตางกนไปแตละบคคล

ขนอยกบประสบการณและการเรยนรของแตละบคคล

เมอบคคลมอายเพมมากขนยอมจะเกดความวตก

กงวลมากขน เดกเลก ๆ จะไมมความวตกกงวลใจ แต

จะมความกลวเมออายเพมมากขนความกลวจะลดลง

กลายเปนความวตกกงวลเพมขนมาทนท

2. สถานการณตาง ๆ ในสงแวดลอมยอมจะ

สงผลท าใหบคคลเกดแรงจงใจแตกตางกน เปนตนวา

สงผลใหบคคลเกดความวตกกงวล และวฒนธรรมแต

ละสงคมอาจจะสงผลใหพฒนาการของผเรยน

21

แตกตางกนดวย ลกษณะสถานการณตาง ๆ ทมผลตอแรงจงใจ ไดแก

2.1 การแขงขน หมายถง พฤตกรรมของบคคลทมความปรารถนาจะเอาชนะ

ผอนตองการท าใหตนมสถานภาพการทดขน ลกษณะการแขงขนมลกษณะทส าคญ 2 ลกษณะ

คอ การแขงขนกบตนเองเปนการแขงขนทท าใหตนเองดขนดวยความเตมใจ และความตองการ

ของตนไมมใครมาบงคบ ตองการท าใหตนมสถานภาพการทดขน ส าหรบการแขงขนกบบคคลอน

เปนความรสกทตองการเอาชนะบคคลอน ใหตนอยเหนอกวาคนอนมกจะพยายามท าทกวถทาง

เพอใหตนชนะผอนเสมอ

2.2 ความรวมมอ หมายถง แรงจงใจทมความสมพนธอยางใกลชดกบ

แรงผลกดนทางสงคมมพฤตกรรมแบบประนประนอมใหความรวมมอชวยเหลอเปนน าหนงใจ

เดยวกนเพอใหงานหรอพฤตกรรมทมงปรารถนาส าเรจลลวงไปดวยด ฉะนนความรวมมอของ

บคคลจดวาเปนแรงจงใจทส าคญทท าใหบคคลเกดพฤตกรรมตาง ๆ ขน

2.3 การตงจดมงหมาย หมายถง การทบคคลไดมการตงจดมงหมายในชวตไวม

ผลท าใหบคคลมความพยายามทจะกระท าสงตาง ๆ เพอใหบรรลจดมงหมายทตนตงไวแตใน

บางครงแมจะมการตงจดมงหมายไว บคคลกไมสามารถกระท าเพอใหบรรลจดมงหมายทตนตงไว

ได ดวยเหตนการตงจดมงหมายในชวตจงเปนแรงจงใจในการแสดงพฤตกรรมตาง ๆ ลกษณะของ

การตงจดมงหมายม 2 ลกษณะคอ

2.3.1 การตงจดมงหมายรวม เปนจดมงหมายทมกจะมจดมงหมายยอย ๆ

มาเกยวของ เชน การตงจดมงหมายของชวตวา จะเปนนกกฬาทมชอเสยงของโลก แตขณะนอาย

ยงนอยจงมเปาหมายยอย ๆ หลายจดมงหมายมารวมกนคอ จะแขงขนกฬาใหชนะในการแขงขน

จะแขงขนกฬาใหไดรบค าชมจากพอแม จะเลนกฬาใหเพอน ๆ ยอมรบ

2.3.2 การตงจดมงหมายระยะยาวเพอจดมงหมายใดจดมงหมายหนง

โดยเฉพาะการตงจดมงหมายระยะไกลจะเกดขนกบคนทมวฒภาวะดานสมองพอสมควร จะไม

เกดในเดกเลก

2.4 ความทะเยอทะยานทถกตงไวสงและมความพยายามมมานะอยางมากทจะ

ท าใหส าเรจ การตงความหวงหรอเกดความทะเยอทะยาน จงเปนแรงจงใจทผลกดนใหเกด

พฤตกรรมขน ถาบคคลตงความทะเยอทะยานไวสงเกนความสามารถของตนเองจะท าใหบคคล

เกดความลมเหลวไดงาย ท าใหไมมแรงจงใจในการท างานนน ๆ หรอเกดความทอถอย หรอถาตง

22

ความหวงไวต ากวาความสามารถกไมมแรงจงใจพอทจะกระท า เพราะวาตนประสบความส าเรจใน

งานนน ๆ งายเกนไป ความยากงายของงานจงสงผลตอแรงจงใจ

การก าหนดเปาหมาย (Goal Setting) เปนททราบกนดอยแลววา ผทจะเปนนกกฬาตองมการฝกซอมเปนประจ าสม าเสมอ ซงนกกฬาตองทมเทความพยายามฝกฝนทกษะกฬาอยางตอเนองเปนเวลานาน เพอทจะพฒนาความรและทกษะนน ๆ เพอใหตนเองแสดงความสามารถออกมาไดอยางเตมทเมอเขารวมการแขงขนกฬากาวไปสจดมงหมายทคาดหวงไว อยางไรกตาม มนกกฬาหลายคนหยดเลน หยดฝกซอม เนองจากเผชญความยากล าบากในการฝกซอม รสกทอถอย บางคนหยดเลนเพราะรสกวาตนเองไมประสบความส าเรจ บางคนไมมนใจวาตนเองท าได เปนตน ความรสกตาง ๆ เหลาน เปนสงบนทอนนกกฬาทส าคญ การก าหนดเปาหมายเปนวธการฝกทกษะทางจตในอกวธหนงทนกกฬาสามารถสรางสรรคขนเองได เพอเพมประสทธภาพของการเลนกฬา ซงจะท าใหนกกฬาเกดการพฒนาตนเอง และมแนวทางทจะปฏบตอยางชดเจน และเหนผลไดในระยะเวลาทก าหนดไว (Papaioannou, Ballon, Theodorakis, & Auwelle, 2004) ค าจ ากดความของการก าหนดเปาหมาย ลอค ซาร ชอรว และลาแทม (Locke, Saari, Shaw, & Latham, 1981) ใหความหมายการก าหนดเปาหมาย คอ การบรรลถงมาตรฐานเฉพาะงานภายในเวลาทก าหนด ชนดของจดมงหมาย แมคลเมนท (McClement, 1982 อางถงใน สบสาย บญวรบตร, 2541) ไดแบงจดมงหมายออกเปน 2 ชนด คอ

1. จดมงหมายเชงนามธรรม (Subjective goals) เปนการตงจดมงหมายในการเลนกฬา

ในเชงนามธรรม เชน จดมงหมายในการเลนกฬาเพอความสนกสนาน มสมรรถภาพรางกายทด

หรอเพอแขงขนใหดทสด

2. จดมงหมายเชงรปธรรม (Objective goals) เปนการตงจดมงหมายในการเลนกฬาท

มองเหนไดแบงออกเปน 2 ชนด คอ

2.1 จดมงหมายโดยทวไป (General objective goals) เปนจดมงหมายในการ

เลนกฬาแบบทวไปเปนแบบกวาง ๆ เชน ชนะการแขงขนครงน หรอ เลนใหดทสด

23

2.2 จดมงหมายเฉพาะอยาง (Specific objective goals) เปนจดมงหมายทม

การระบชดเจนในการเลนกฬา หรอเหตการณเฉพาะอยาง เชน จะยงประตใหได 5 ครงในการ

แขงขนครงเวลาแรก เปนตน

เบอรตน เนยเลอร และฮอลเดย (Burton, Naylor, & Holliday, 2001, pp. 497-528) ฮารด ไดแบงจดมงหมายเปน 3 ชนด คอ

1. จดมงหมายแบบมงทผลสดทาย (Outcome goals) เปนจดมงหมายทมงผลของการ

แขงขนนน ๆ เชน การเปนผชนะชนะ การไดรบเหรยญรางวล หรอการไดคะแนนสง ดงนนการท าให

บรรลเปาหมายจงไมไดอยทความพยายามเทานน แตอยทความสามารถและการเลนของคตอส

ดวย ในการแขงขนครงหนงหากนกกฬาตงเปาหมายชนะการแขงขน แมวานกกฬาจะเลน เทนนส

แมทชนไดดทสดในชวต แตกยงแพ กรณนแสดงวาไมบรรลเปาหมาย การตงเปาหมายทมงผลการ

แขงขนท าใหเกดแรงจงใจระยะสนได จงสามารถตงเปาหมายชนดนกอนหรอระหวางการแขงขนได

อยางไรกตามบอยครงทพบวาการตงเปาหมายวธนท าใหนกกฬาเกดความวตกกงวล ลงเล ไมกลา

ตดสนใจได เชนกน

2. จดมงหมายแบบมงทความสามารถในการแสดงออก (Performance goals) เปน

จดมงหมายของการพฒนาความสามารถในการเลนกฬาจากการเปรยบเทยบกบผลการเลนเด ม

หรอมาตรฐานเดมของตนเอง ความส าเรจอยทพฒนาการและความพยายาม ดงนน จดมงหมาย

แบบนจงมความยดหยนและนกกฬาสามารถควบคมได เชน ในการแขงขนนกยกน าหนก

ตงเปาหมายจะยกน าหนกเพมจากการแขงขนครงกอน 10 กโลกรม

3. จดมงหมายแบบมงทกระบวนการ (Process goals) เปนจดมงหมายทมงพฤตกรรม

แสดงความสามารถ เชน นกบาสเกตบอลตงเปาหมายไววาจะปลอยบอลเมอกระโดดถงจดทสง

ทสด นกวายน าตงเปาหมายไววาจะเคลอนทใหไกลในจงหวะทยดแขนในการวายฟรสไตล เปนตน

ท าไมตองก าหนดเปาหมาย 1. เปาหมายก าหนดทศทางของพฤตกรรม

2. เปาหมายเปนแรงจงใจ (แสดงใหเหนพฒนาการ)

3. เปาหมายท าใหเพมความพยายามในการท ากจกรรม

4. เปาหมายสงผลตอความมนใจในตนเอง และแรงจงใจทตองการประสบความส าเรจ

24

ปญหาของการก าหนดเปาหมาย การก าหนดเปาหมายชวยใหนกกฬาสามารถวางแผนการฝกซอมเพอมงสเปาหมายได อก

ทงเปนการสรางแรงจงใจในการฝกซอมและแขงขนไดเปนอยางด แตอยางไรกตาม การก าหนดเปาหมายทไมเหมาะสมเปนการกดดนใหนกกฬาเกดความเครยด ซงสงผลเสยตอนกกฬามากกวา ดงนนการก าหนดเปาหมายจงควรพงระวง ตวอยางของการก าหนดเปาหมายทผดพลาด ไดแก

1. ก าหนดเปาหมายหลายอยางในเวลาทรวดเรวเกนไป การก าหนดเปาหมายเชนน

นอกจากจะสรางความกดดนใหแกนกกฬาแลว ยงมโอกาสทนกกฬาจะเกดความสบสนในการ

ปฏบตใหบรรลเปาหมายใดกอนหลง ท าใหนกกฬาไมสามารถวางแผนไดอยางมประสทธภาพเกด

ความรสกทอถอย และหมดก าลงใจได

2. ไมไดค านงถงความแตกตางระหวางคน แมนกกฬาจะอยทมเดยวกน ฝกซอม

เหมอนกน แตความสามารถในการรบรและการปฏบตของนกกฬาไมเหมอนกน การตงเปาหมาย

อยางเดยวกนนกกฬาบางคนท าได แตนกกฬาบางคนอาจจะไมสามารถท าได

3. เปาหมายกวางเกนไป เปาหมายบางประการอาจไมจ าเปนกบนกกฬา เปาหมายท

กวางเกนไปจะท าใหนกกฬาไมสามารถวางแผนในการปฏบตใหบรรลเปาหมายทจ าเปนได

นอกจากนนยงท าใหเสยเวลาได

4. ไมปรบเปาหมายใหเหมาะสมกบนกกฬา นกกฬาบางคนตงเปาหมายสงเกนไปยาก

เกนไป แมนกกฬาจะฝกซอมอยางหนกเพยงใดกไมบรรลเปาหมาย จนนกกฬาเกดความทอถอย

หรอเกดการบาดเจบได ขณะทบางคนตงเปาหมายงายเกนไป แทบจะไมตองออกแรงกบรรล

เปาหมายแลว เปาหมายจงไมกอใหเกดการพฒนา

5. ก าหนดเปาหมายเนนทผลส าเรจมากกวาจะเนนทการแสดงความสามารถ พงระลกไว

เสมอวาในการแขงขนกฬาแมนกกฬาจะฝกซอมมาเปนอยางด กใชวาจะชนะการแขงขนทกครง

เนองจากมปจจยอกหลายประการ เชน ความสามารถของคตอส จงหวะ และโอกาสตาง ๆ ดงนน

เปาหมายทเนนผลจะเพมความกดดนแกนกกฬา และหากไมประสบผลส าเรจจะยงท าใหนกกฬา

สญเสยความมนใจ และหมดก าลงใจได

6. ขาดการสรางบรรยากาศสนบสนนเปาหมายทก าหนด แมนกกฬาจะมเปาหมาย แต

ไมไดรบการสนบสนนจากบคคลรอบขาง หรอไมอยในบรรยากาศทจะชวยสนบสนนใหบรรล

เปาหมายโอกาสทจะส าเรจตามจดมงหมายทตงไวเปนสงทยาก เชน นกกรฑาตงเปาหมายลดเวลา

25

ในการวง 100 เมตรของตนเองใหนอยลงอก 2 วนาท แตนกกรฑามเวลาฝกซอมเพยงอาทตยละ 3

วน เนองจากตองเรยนหนงสอหรอท างานและใชเวลาเดนทางไปสนามฝกซอมอก 2-3 ชวโมง

หลกการตงเปาหมาย การตงเปาหมายทเหมาะสมควรค านงถงหลกการตอไปน

1. ตงเปาหมายทเฉพาะเจาะจง

2. ควรตงเปาหมายใหมความยาก เพอใหเกดความทาทาย แตสามารถทจะท าใหส าเรจ

ได

3. ตงเปาหมายทงระยะสนและระยะยาว

4. ตงเปาหมายทงแบบทมงความสามารถ กระบวนการ และผลสดทาย

5. ตงเปาหมายทงในการฝกซอมและการแขงขน

6. จดบนทกเปาหมายทตงไว

7. ควรระบวธการ และก าหนดเวลาในการกระท าเพอใหบรรลจดมงหมาย

8. เปาหมายควรเหมาะกบความสามารถของนกกฬา

9. นกกฬาเปนผก าหนดเปาหมายเอง

10. เปาหมายไดรบการสนบสนนจากบคคลรอบขาง

11. มการประเมนผล

สรป

แรงจงใจถอไดวาเปนหวใจของจตวทยาการกฬาและเปนตวก าหนดทศทางและความตงใจความพยายามทจะกระท า มความมงมนทจะกระท า หรอปฏบตการกฬาเพราะแรงจงใจเกยวของตอเนองตลอดชวตของการเปนนกกฬาและเปนปจจยทางจตวทยาทมผลตอการกระท าพฤตกรรมและความสามารถของมนษยทท าใหคนยงคงออกก าลงกายหรอเลนกฬา ทงนแตละคนกมสาเหตปจจยหรอแรงจงใจทตางกนท าใหมความมงมนสความส าเรจในระดบทตางกน นอกจากนนนกกฬาจะมปจจยทแตกตางกน เชน ปจจยทางดานสรระ เชน ความสวยงาม สดสวน เพอใหเปนทสนใจจากเพศตรงขาม หรอปจจยทางการแพทยอนสบเนองจากการเจบปวย ปจจยทางสงคมทตองการเพอนใหม การคบมตรการเปนทยอมรบ การยกระดบสถานะทางสงคม ตลอดจนการมทศนคตทดตอกฬาไมวาจะเปนความส าคญของการกฬา ความชอบและความทาทาย การเสยง ชอบแขงขน ชอบความสนก การเปนทยอมรบและความภาคภมใจในตนเองลวนเปนเหตแหง

26

แรงจงใจใหคนหนมาเลนกฬาทงสน ดงนนแรงจงใจจงเปนสงกระตนและเปนสงทส าคญทท าใหตวบคคลประพฤตในกจกรรมตาง ๆ ตามความตองการของคน ๆ นน และการก าหนดเปาหมายเปนวธการหนงทนกกฬาสามารถสรางสรรคขนเองได เพอเพมประสทธภาพของการเลนกฬา ซงจะท าใหนกกฬาเกดการพฒนาตนเอง และมแนวทางทจะปฏบตอยางชดเจน และเหนผลไดในระยะเวลาทก าหนดไว

ค าถามทายบท

1. “แรงจงใจ” คออะไร

2. จงอธบายความสมพนธระหวางความตองการ แรงจงใจ และพฤตกรรมของนกกฬา

3. ลกษณะของแรงจงใจมอะไรบาง จงบอกมาอยางนอย 3 ลกษณะ

4. แรงจงใจในการเลนกฬามทมาอยางไรบาง

5. แรงจงใจในการเลนกฬามอทธผลของตอความสามารถทางการกฬาอยางไร

6. การก าหนดเปาหมายมอทธพลตอแรงจงใจยางไร

7. องคประกอบทมผลตอแรงจงใจในการเลนกฬาได

8. เหตใดบคคลแตละคนจงมความตองการไมเหมอนกน

เอกสารอางอง

กนกวรรณ สารจนทร. (2545). แรงจงใจในการเลนกฬาซอฟทบอลของนกกฬาซอฟทบอลในการ

แขงขนกฬาซอฟทบอลชงชนะเลศแหงประเทศไทย ประจ าป 2545. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาพลศกษา. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ฉตรกมล สงหนอย. (2547). แรงจงใจในการเลนกฬาฟตบอลของนกกฬาระดบเยาวชนและระดบสโมสร. ปรญญานพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑต วทยาศาสตรการกฬา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

ชาญยทธ รตนมงคล. (2552). แรงจงใจในการเลอกเลนกฬาบาสเกตบอลของนกกฬาบาสเกตบอลในการแขงขนกฬาแหงชาต ครงท 37. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาพลศกษา. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

27

ฐตมา เมองจนทร. (2553). แรงจงใจในการเลนกรฑาของนกกฬาโรงเรยนกฬา ปการศกษา 2551. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาพลศกษา, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

ดนย ยาหอม. (2538). แรงจงใจในการเลอกเลนกฬายกน าหนกของนกกฬาหญง . ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาพลศกษา, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ประเชญ รอดบานเกาะ. (2543). แรงจงใจในการเลอกเลนเซปคตะกรอของนกกฬาหญง. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พรลทธ เกตวตถา. (2549). แรงจงใจในการเลอกเลนกฬาแฮนดบอลในการแขงขนกฬาเยาวชนแหงชาต ครงท 22. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาพลศกษา, มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

พระเจต รวทอง. (2536). แรงจงใจของนกกฬาทเขารวมในการแขงขนกฬามหาวทยาลยแหงประเทศไทย ครงท 21 พทธศกราช 2536. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาพลศกษา. บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พชต เมองนาโพธ. (2534). เอกสารประกอบการสอน พ437 จตวทยาการกฬา. กรงเทพฯ : ภาควชาพลศกษา คณะพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

พเชษฐ ชยเลศ. (2548). แรงจงใจใฝสมฤทธดานกฬาของนกกฬาคนพการตวแทนทมชาตไทย . วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต(วทยาศาสตรการออกก าลงกายและการกฬา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

เพญพรรณ มลมงคล. (2548). แรงจงใจในการเลอกเลนกฬายกน าหนกของนกกฬาโรงเรยนกฬา ปการศกษา 2547. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาพลศกษา, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

มานะ ตระกลกตไพศาล. (2547). ปรญญานพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑต วทยาศาสตรการกฬา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

สบสาย บญวรบตร. (2541). จตวทยาการกฬา. กรงเทพฯ : ส านกพมพโอเดยนสโตร. สปราณ ขวญบญจนทร. (2541). จตวทยาการกฬา. กรงเทพฯ. ไทยวฒนาพานช. กลชาต จ าจด. (2547). แรงจงใจและการปรบตวเพอสความเปนเลศของนกกฬาแบดมนตนและผ

ทไมใชนกกฬา. การคนควาแบบอสระวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรการกฬา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ภพเพชร นลงาม. (2547). แรงจงใจและการปรบตวเพอสความเปนเลศของนกกฬาเทเบลเทนนสและผทไมใชนกกฬา. การคนควาแบบอสระ สาขาวชาวทยาศาสตรการกฬา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

28

สมาพร ทองม. (2547). แรงจงใจและการปรบตวเพอสความเปนเลศของนกกฬาเทเบลเทนนสและผทไมใชนกกฬา. การคนควาแบบอสระ สาขาวชาวทยาวทยาศาสตรการกฬา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ชาญยทธ รตนมงคล. (2552). แรงจงใจในการเลอกเลนกฬาบาสเกตบอลของนกกฬาบางเกตบอลในการแขงขนกฬาแหงชาต ครงท 37. ปรญญานพนธ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

กตตศกด มเจรญ. (2550). แรงจงใจในการเลอกเลนฟตซอลรนอายไมเกน 18 ปภาคกรงเทพมหานครทเขารวมการแขงขนควกจเนยรฟตซอลไทยแลนดแชมปเปยนชพ ครงท 7. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาพลศกษา, มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

จตรตดา รตนาธวฒน. (2550). แรงจงใจในการเลอกเลนกฬามวยปล าของนกกฬามวยปล าในประเทศไทย. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาพลศกษา, มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

ณกร มค า. (2549). แรงจงใจในการเลอกเลนกฬาวายน า รนอายไมเกน 16 ป สงกดสโมสรในกรงเทพมหานคร ป พ.ศ. 2549. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาพลศกษา, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

Alderman, R. B., & Wood, N. L. (1976). An analysis of inventive motivation in young Canadian athletes. Canadian Journal of Applied Sport Sciences, 1, 169-176.

Burton, D., Naylor, S., & Holliday, B. (2001). Goal setting in sport: Investigating the goal effectiveness paradox. In R. N. Singer, H. A. Hausenblas, & C. M. Janelle (Eds.), Handbook of sport psychology (2nd ed., pp. 497-528). New York: Wiley.

Cameron, J. (1992). Intrinsic motivation revisited (motivation). Dissertation Abstracts International, Issue 25-03A.

Ferrer-Caja, E., & Weiss, M.R. (2000). Predictors of intrinsic motivation among adolescent students in physical education. Research Quarterly for Exercise and Sport, 71, 267-279.

Locke, E. A, Saari, L. M, Shaw, K. N., & Latham, G. P. (1981). Goal setting and task performance: 1969-1980. Psychol Bull. 90:125-52.

McAuley, E., Duncan, T.E., and Russell, D.W. (1992). Measuring causal attributions: The revised causal dimension scale (CDSII). Personality and Social Psychology Bulletin, 18, 566- 573.

29

Papaioannou, A., Ballon, F., Theodorakis, Y., & Auwelle, Y.V. (2004). Combined effect of goal setting and self-talk in performance of a soccer shooting task. Perceptual & Motor Skills, 98, 89-99.

Russell, D., McAuley, E., & Tarico, V. (1987). Measuring causal attributions for success and failure: A comparison of methodologies for assessing causal dimension. Journal of Personality and Social Psychology, 52 (6), 1248-1257.

Weiberg, R. S., & Gould, D. (1999). Foundations of Sport and Exercise Psychology. (2nd). Champaign, IL. Human Kinetics.

Weiner, B. (1985). An attributional theory of achievement motivation and emotion. Psychological review, 92, 548-573.