Халагдах цэргийн Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа

Хугацаат цэргийн албан хаагчдын ажил мэргэжлийн чиг баримжааны судалгааны үр

дүн

2013 оны 10 дугаар сарын 17

Төр засгийн үйлчилгээний 30 дугаар байр

Улаанбаатар хот

Зөвлөх Я Очирсүх

[email protected]

Ажил Мэргэжлийн Үндэсний Зөвлөхүүдийн Холбооcareercouches.blogspot.com

ЗЭВСЭГТ ХҮЧНИЙ ЖАНЖИН ШТАБ

МОНГОЛ УЛСЫН ХӨДӨЛМӨРИЙН ТӨВ БИРЖ

mailto:[email protected]

http://careercouches.blogspot.com/

Ажил Мэргэжлийн Үндэсний Зөвлөхүүдийн Холбоо

2

Судалгааны зорилго, танилцуулга

• “Ажил мэргэжлийн үндэсний зөвлөхүүдийн холбоо” ТББ нь

Монгол Улсын Хөдөлмөрийн төв бирж,

Зэвсэгт хүчний жанжин штабын захиалгаар хугацаат цэргийн албанаас халагдах иргэдэд “Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох зөвлөгөө, сургалт зохион байгуулах” төлөвлөгөөт ажлыг хүрээнд судалгаа хийсэн.

• Судалгааны зорилго: Цэргээс халагдах гэж буй залуучуудын ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалтын хэрэгцээг тодорхойлох, сургалтын хөтөлбөр, арга зүй зөвлөмж боловсруулахад шаардлагатай мэдээлэл цуглуулах явдал юм.

• Судалгаанд ЗХ-ний ... дугаар 5 анги болон дотоодын цэргийн ...дугаар нэг ангийн нийт 319 цэргийн албан хаагчийг хамруулсан нь түүврийн хэмжээ нийт хугацаат цэргийн албан хаагчдын бие бүрэлдэхүүний санаа бодлыг хангалттай төлөөлнө гэж үзэж байна.


3

Судалгааны аргазүй

1. Нас

2. Хүйс

3. Боловсрол

Суурь үзүүлэлтүүд

1. Санал асуулгын хэлбэртэй

2. Санамсаргүй түүврийн аргаар

3. Санал асуулгын анхан шатны мэдээллийн SPSS программаар боловсруулав

4

Насны ангилал

18-2061%21-23

34%

24-265%

26<0%


5

Боловсролын түвшин

дээд16%

тусгай

дунд

10%

техник

мэргэжлийн анха

н шат27%

бүрэн

дунд

31%

бүрэн

бус дун

д12%

бага3%

боловсролгүй1%



6

Нас, боловсрол – Хүснэгт 1

18-20 21< Дүндээд

32.0% 68.0% 100.0%тусгай дунд

50.0% 50.0% 100.0%техник мэргэжлийн анхан шат

62.8% 37.2% 100.0%бүрэн дунд

70.7% 29.3% 100.0%бүрэн бус дунд

68.4% 31.6% 100.0%бага

72.7% 27.3% 100.0%боловсролгүй

100.0% 0.0% 100.0%Дүн

60.4% 39.6% 100.0%


7

Нас, боловсрол – Хүснэгт 2

18-20 21< Дүндээд

8.3% 27.0% 15.7%тусгай дунд

8.3% 12.7% 10.1%техник мэргэжлийн анхан шат

28.1% 25.4% 27.0%бүрэн дунд

36.5% 23.0% 31.1%бүрэн бус дунд

13.5% 9.5% 11.9%бага

4.2% 2.4% 3.5%боловсролгүй

1.0% 0.0% 0.6%Дүн

100.0% 100.0% 100.0%


8

Мэргэжил, насны ангилал – Хүснэгт 1

Мэргэжилтэй эсэх

Насны ангилал

Дүн 18-20 21<

мэргэжилтэй85 69 154

хос мэргэжилтэй5 5 10

мэргэжилгүй44 21 65

хариулаагүй58 30 88

Дүн192 125 317


9

Мэргэжил, насны ангилал – Хүснэгт 2

Мэргэжилтэй эсэхНасны ангилал

Дүн 18-20 21<

мэргэжилтэй буюу хос мэргэжилтэй

46.9% 59.2% 51.7%мэргэжилгүй буюу хариулаагүй

53.1% 40.8% 48.3%Дүн

100.0% 100.0% 100.0%


10

Мэргэжил, насны ангилал

мэргэжилтэй буюу хос мэргэжилтэй

мэргэжилгүй буюу хариулаагүй

40.0% 45.0% 50.0% 55.0% 60.0%

46.9%

53.1%

59.2%

40.8%

21< 18-20


11

ажилгүй байсан9%

ажиллаж байсан43%

ЕБС-д суралцаж байсан4%

Их, дээд сургууль коллежд суралцаж

байсан17%

МСҮТ-д суралцаж байсан

6%

мал маллаж байсан10%

хувиараа хөдөлмөр эрхэлж байсан9%

бусад2%

Цэрэгт ирэхээс өмнө та юу хийж байсан бэ?


12

Цэргийн албанаас халагдаад төлөвлөгөө байгаа эсэх

Давтамж Хувийн жин

Төлөвлөгөөтэй258 80.9%

-үүнээс, давхар төлөвлөгөөтэй

8 2.5%Төлөвлөөгүй буюу хариулаагүй

61 19.1%Бүгд

319 100.0%

Цэрэгт ирэхээс өмнө та юу хийж байсан вэ? Г

эрээ

т цэ

ргээ

р үл

дэх

Их,

дээ

д су

ргуу

ль, к

олле

ж, М

СҮ

Т-д

су

ралц

ах

Түр

сур

галт

ад х

амра

гдаж

бог

ино

хуга

цаан

д м

эргэ

жил

эзэ

мш

их

Хуу

чин

ажил

даа

буца

ж о

рох

Төр

ийн

алба

нд о

рох

Аж

илд

орох

Хув

иара

а хө

дөлм

өр э

рхлэ

х

Мал

мал

лах

Төл

өвлө

өгүй

ДүнАжилгүй байсан 12% 8% 8% 20% 32% 12% 4% 4% 100%

Ажиллаж байсан 1% 2% 8% 23% 23% 31% 5% 1% 6% 100%ЕБС-д сурч байсан 9% 36% 9% 27% 9% 100%

Их, дээд сургууль, коллежд сурч байсан 2% 48% 4% 9% 24% 4% 7% 100%

МСҮТ-д сурч байсан 6% 19% 6% 13% 38% 6% 13% 100%

Мал маллаж байсан 4% 17% 17% 48% 13% 100%

Хувиараа хөдөлмөр эрхэлж байсан 4% 8% 4% 4% 31% 27% 19% 4% 100%

Дүн 3% 13% 7% 12% 21% 25% 7% 5% 6% 100%

Цэргээс халагдаад юу хийхээр төлөвлөж байна вэ?

Өмнө юу хийж байсан / төлөвлөгөө хоёрын зэрэгцүүлэлт 1


14

Цэрэгт ирэхээс өмнө та юу хийж байсан вэ? Г

эрээ

т цэ

ргээ

р үл

дэх

Их,

дээ

д су

ргуу

ль, к

олле

ж, М

СҮ

Т-

д су

ралц

ах

Түр

сур

галт

ад х

амра

гдаж

бог

ино

хуга

цаан

д м

эргэ

жил

эзэ

мш

их

Хуу

чин

ажил

даа

буца

ж о

рох

Төр

ийн

алба

нд о

рох

Аж

илд

орох

Хув

иара

а хө

дөлм

өр э

рхлэ

х

Мал

мал

лах

Төл

өвлө

өгүй

Дүн

Ажилгүй байсан 33% 6% 11% 9% 12% 16% 7% 6% 9%Ажиллаж байсан 11% 8% 56% 85% 49% 56% 32% 7% 41% 45%

ЕБС-д сурч байсан 11% 11% 6% 5% 1% 4%

Их, дээд сургууль, коллежд сурч байсан 11% 61% 11% 12% 19% 3% 18% 17%

МСҮТ-д сурч байсан 11% 8% 6% 4% 9% 5% 12% 6%

Мал маллаж байсан 11% 6% 21% 79% 18% 8%

Хувиараа хөдөлмөр эрхэлж байсан 11% 6% 6% 3% 14% 10% 26% 7% 9%

Бусад 6% 3% 6% 1%

Дүн 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Цэргээс халагдаад юу хийхээр төлөвлөж байна вэ?

Өмнө юу хийж байсан / төлөвлөгөө хоёрын зэрэгцүүлэлт 2

15

Боловсрол, хөдөлмөр эрхлэлтийн талаар ямар агуулга, сэдвийн хүрээнд сургалт авахыг хүсэж байна вэ?

I сонголт

II сонголт

III сонголт

IV сонголт

Нийт

Мэргэжил сонголт 66 0 0 0 66Ажил мэргэжлийн болон хөдөлмөрийн зах

зээлийн талаарх мэдээлэл 77 16 2 0 95

Их дээд сургууль, МСҮТ, коллеж, түр сургалтын талаарх мэдээлэл 33 19 5 0 57

Хүсэл мөрөөдөл зорилго, авьяас, ур чадвар, сонирхол, зан чанараа тодорхойлох 44 23 6 0 73

Ажил хайх арга зам 32 30 17 2 81

Хувь хүний төлөвшил, ажил хөдөлмөр эрхлэхийн ач тус лекц 14 16 14 7 51

Дээрх бүгд 43 7 1 0 51Нийт хариулсан 309 309Хариулаагүй 10 10Бүгд 319 319



16


1. Мэргэжил сонголт

2.Ажил мэргэжлийн болон хөдөлмөрийн зах зээлийн талаарх мэдээлэл

3.Их дээд сургууль, МСҮТ, коллеж, түр сургалтын талаарх мэдээлэл

4.Хүсэл мөрөөдөл зорилго, авьяас, ур чадвар, сонирхол, зан чанараа тодорхойлох 5.Ажил хайх арга зам /Анкет бөглөх, ажлын ярилцлагад орох/

6.Хувь хүний төлөвшил, ажил хөдөлмөр эрхлэхийн ач тус лекц

7.Дээрх бүгд

0

25

50

75

100

66

95

57

7381

51

51

17


1. Мэргэжил сонголт

2.Ажил мэргэжлийн болон хөдөлмөрийн зах зээлийн талаарх мэдээлэл

3.Их дээд сургууль, МСҮТ, коллеж, түр сургалтын талаарх мэдээлэл

4.Хүсэл мөрөөдөл зорилго, авьяас, ур чадвар, сонирхол, зан чанараа тодорхойлох

5.Ажил хайх арга зам

6.Хувь хүний төлөвшил, ажил хөдөлмөр эрхлэхийн ач тус лекц

10.0% 15.0% 20.0% 25.0%

15.7%

21.8%

13.8%

17.2%

18.9%

12.6%



18

ТА ЦЭРГИЙН АЛБА ХААЖ БАЙГАА ИРГЭДЭД ЗОРИУЛЖ ЯМАР АЖИЛ ЗОХИОН БАЙГУУЛААСАЙ ГЭЖ БОДОЖ БАЙНА ВЭ?

Давтамж Хувийн жин

Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалт зохион байгуулах 87 27.3%

Соёл хүмүүжлийн ажлын танхимд компьютер интернэттэй болох 61 19.1%

Түр сургалтын байгууллагад сургаж мэргэжил олгох 90 28.2%

Ажил хөдөлмөр эрхлүүлж орлоготой болгох 67 21.0%

Бусад 7 2.2%

Хариулаагүй 7 2.2%

Бүгд 319 100.0%


19

ТА ЦЭРГИЙН АЛБА ХААЖ БАЙГАА ИРГЭДЭД ЗОРИУЛЖ ЯМАР АЖИЛ ЗОХИОН БАЙГУУЛААСАЙ ГЭЖ БОДОЖ БАЙНА ВЭ?

Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалт зохион байгуулах

Соёл хүмүүжлийн ажлын танхимд компьютер интернэттэй болох

Түр сургалтын байгууллагад сургаж мэргэжил олгох

Ажил хөдөлмөр эрхлүүлж орлоготой болгох

Бусад

Хариулаагүй

0.0% 10.0% 20.0% 30.0%

27.3%

19.1%

28.2%

21.0%

2.2%

2.2%


20

Давтамж Хувь, %1. Төрөөс ямар нэгэн туслалцаа хэрэггүй /би өөрөө зохицуулна 27 7.3%

2. Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалт, зөвлөгөө мэдээлэл авах боломжоор хангах 54 14.7%

3. Сурах, мэргэжил дээшүүлэхэд дэмжлэг үзүүлж, тэтгэлэг олгох 80 21.7%

4. Мэргэжилтэй, ажилтай болоход туслах 67 18.2%

5. Ажилд зуучлах арга хэмжээ зохион байгуулах 91 24.7%

6. Хувиараа хөдөлмөр эрхлэхэд хөнгөлөлт үзүүлж, зээлд хамрагдах боломж олгох 38 10.3%

Бусад 4 1.1%

Мэдэхгүй байна / хариулаагүй 7 1.9%

Бүгд дүн 368 100.0%

9. Цэргээс халагдаж буй иргэдийг ажилтай, орлоготой болоход төрөөс ямар арга хэмжээ аваасай гэж хүсэж байна вэ?


21

Цэргээс халагдаж буй иргэдийг ажилтай, орлоготой болоход төрөөс ямар арга хэмжээ аваасай гэж хүсэж байна вэ?

Төрөөс ямар нэгэн туслалцаа хэрэггүй /би өөрөө зохицуулна

Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалт зохион байгуулж, зөвлөгөө мэдээлэл авах боломжоор хангах

Сурах, мэргэжил дээшүүлэхэд дэмжлэг үзүүлж, тэтгэлэг олгох

Төсөл, хөтөлбөрт хамруулж мэргэжилтэй, ажилтай болоход туслахАжил олгогч байгууллагатай хамтран мэргэжилтэй хүмүүсийг ажилд зуучлах арга хэмжээ зохион байгуулах

Хувиараа хөдөлмөр эрхлэхэд хөнгөлөлт үзүүлж, зээлд хамрагдах боломж олгох

Бусад

0

30

60

90

120

27

54

80

6791

38

11


22

Ажиглалт ба Дүнгэлт

1. Судалгаанд хамрагдсан цэргийн албан хаагчдын насны хувьд 61% нь 18-20 насны, албан ёсны боловсролын түвшин харьцангуй өндөр /бага боловсролтой буюу боловсролгүй иргэдийн хувийн жин 4%-иас доош/ байна.

2. Цэргийн албан хаагчдын a. 51.7% нь ямар нэг мэргэжилтэй, үүнээс 3% нь хос мэргэжилтэй, b. харин мэргэжилгүй нь 20.5%, c. 27,8% хариулаагүй байна.

3. Цэргийн албанд татагдахаас өмнө /ажиллаж байсан нь 43%, мал маллах 10%, хувиараа хөдөлмөр эрхлэх 9% зэргээр/ нийтдээ 62% нь ямар ажиллах хүчний бүрэлдэхүүнд багтаж байсан, харин 4% нь ЕБС, 17% нь их дээд сургууль коллежд, 6% нь МСҮТ зэргээр 27% нь ямар нэгэн сургуульд суралцаж байсан байна. “Ажилгүй байсан”, “бусад” гэсэн хариулт нийтдээ 11%-тай гарсан байна.

4. Цэргийн албанаас халагдаад юу хийх төлөвлөгөөтэй талаар нийт судалгаанд хамрагдагчдын 80.9% нь ямар нэгэн төлөвлөгөөтэй, үүнээс 2.5% нь давхар төлөвлөгөөтэй байна. Харин 20 орчим хувь ямар нэгэн төлөвлөсөн зүйлгүй, эсвэл хариулаагүй байгаад анхаарах нь зүйтэй.


23

Ажиглалт ба Дүнгэлт 2

5. Зарим цохон тэмдэглүүштэй ажиглалтаас дурьдвал

a) Төрийн албанд нийт судалгаанд хамрагдагчдын 5 хүн тутмын нэг нь /21%/ орох сонирхолтой байна. Үүнээс ЕБС-д сурж байсан хүмүүсийн хувийн жин 27% буюу их дээд сургууль төгсөгчдийн хувийн жин 24%-иас давж байна.

b) Мал маллаж байсан хүмүүсийн тал хүрэхгүй хувь буюу 48% нь л мал маллах төлөвлөгөөтэй байна.

c) Ажилгүй байсан /20%/, ЕБС-д сурч байсан /27%/, мөн хувиараа хөдөлмөр эрхэлж байсан иргэдийн /31%/ төрийн албанд орох төлөвлөгөөтэй байгаа зэргээс харахад хөдөөнөөс хот руу, мал аж ахуйгаас бусад салбар руу, мөн

төрийн албаруу нэлээд хошуурах үзэгдэл ажиглагдаж байна.

6. Түр сургалтад хамрагдаж богино хугацаанд мэргэжил эзэмших зорилтыг ажиллаж байсан хүмүүсийн 56% нь тавьсан, мөн ажилд орох хүсэлтэй байгаа хүмүүсийн 56% нь өмнө нь ажиллаж байсан иргэд байна.

7. Ямар агуулга, сэдвийн хүрээнд сургалт авах тухай асуултад хамгийн өндөр хувийг

a. Ажил мэргэжлийн болон хөдөлмөрийн зах зээлийн талаарх мэдээлэл /21.8%/,

b. Ажил хайх арга зам /18.9%/,

c. Хүсэл мөрөөдөл зорилго, авьяас, ур чадвар, сонирхол, зан чанараа тодорхойлох /17.2%/ удаалсан байна.


24

8. Мөн цэргийн албан хаагчдад зориулж ямар ажил зохион байгуулах вэ? гэсэн асуултад хувийн жингээрээ дараах хариулт тэргүүлсэн байна. Үүнд:

a. Түр сургалтын байгууллагад сургаж мэргэжил олгох 28.2% ба

Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалт зохион байгуулах 27.3%

б. Ажил хөдөлмөр эрхлүүлж орлоготой болгох 21.0%

в. Соёл хүмүүжлийн ажлын танхимд компьютер интернэттэй болох 19.1%

9. Цэргээс халагдаж буй иргэдийг ажилтай, орлоготой болоход төрөөс ямар арга хэмжээ аваасай гэж хүсэж байна вэ? гэсэн асуултад дараах хариулт зонхилж байна. Үүнд:

i. Ажил олгогч байгууллагатай хамтран мэргэжилтэй хүмүүсийг ажилд зуучлах арга хэмжээ зохион байгуулах 24.7%

ii. Сурах, мэргэжил дээшүүлэхэд дэмжлэг үзүүлж, тэтгэлэг олгох 21.7%

iii. Төсөл, хөтөлбөрт хамруулж мэргэжилтэй, ажилтай болоход туслах 18.2%

iv. Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалт зохион байгуулж, зөвлөгөө мэдээлэл авах боломжоор хангах 14.7%

Ажиглалт ба Дүнгэлт 3


25

Анхаарал тавьсанд баярлалаа

Documents

Халагдах цэргийн Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа