Ο χαρακτήρας της τέχνης του Δομήνικου

Για να κατανοιςουμε τθν τζχνθ του

Θεοτοκόπουλου χρειάηεται

εμβάκυνςθ:

• των φιλοςοφικϊν και

κρθςκευτικϊν αντιλιψεϊν

του

• των καλλιτεχνικϊν ρευμάτων

των χωρϊν που ζηθςε

• των ιςτορικϊν ςυνκθκϊν τθσ

εποχισ

• τθσ μεγαλοφυΐασ του

1. Φιλοςοφικο-κρθςκευτικζσ αντιλιψεισ

• υναναςτροφι με φιλοςοφικοφσ

κφκλουσ

• Κατάλογοσ ζργων τθσ βιβλιοκικθσ του

• Ενδιαφζρον για τουσ αρχαίουσ

κλαςςικοφσ

• Προτίμθςθ τθσ Νεοπλατωνικισ

φιλοςοφίασ

2. Ιςτορικζσ ςυνκικεσ τθσ εποχισ του

Κριτθ: Βενετοκρατοφμενθ περιοχι

Ιταλία: Κυρίαρχο πνεφμα τθσ Αναγζννθςθσ .

Μανιεριςμόσ. Βενετςιάνικθ ςχολι.

Ρϊμθ: ςχζδιο, ςτάςεισ

Βενετία: χρωματικι απόδοςθ, φωτοςκίαςθ

Η Ιςπανία :

• Αυςτθρό κρθςκευτικό περιβάλλον

• Αντιμεταρρφκμιςθ

• Έντονθ αναηιτθςθ του μυςτικιςμοφ

• Προβολι του μαρτυρίου και των θρϊων τθσ πίςτθσ

3. Καλλιτεχνικά ρεφματα

Κξήηε: Βπδαληηλή ηέρλε - Κξεηηθή ζρνιή

Βελεηία: Αλαγέλλεζε θαη Μαληεξηζκφο

Μαδξίηε: κεηαβαηηθή πεξίνδνο

• Αδηαθνξεί γηα ην θπζηθφ ρψξν θαη ηηο αλαινγίεο

• Τπνηάζζεη ηελ χιε ζην πλεχκα

• Δπηκήθε ζψκαηα θαη κνξθέο

• Αλαγελλεζηαθά ζηνηρεία ( αληηζέζεηο θσηφο –

ζθηάο , ρξψκαηα ζηα ελδχκαηα)

• ρέδην, κνξθή, ζηάζε, ζπζηξνθή ζσκάησλ

• Αλαδήηεζε ηεο ππεξθφζκηαο πξαγκαηηθφηεηαο

Τολέδο

• Αξηζηνθξαηηθή πφιε κε πιήζνο νρπξψλ ,

ζξπιηθέο κνξθέο κνλαρψλ θαη αξρφλησλ

• Έληνλνο κπζηηθηζκφο θαη ζξεζθεπηηθή

θαηάλπμε

• Απνδνρή θαη θαιιηέξγεηα ηνπ πάζνπο απφ

ην ζξεζθεπηηθφ θιίκα ηεο πφιεο

• Σφπνο εθπιήξσζεο ηνπ νλείξνπ

«Πνευματικοί Πρόγονοι»

• Θενθάλεο

• Σηηζηάλν: Εσαγγελισμός

ρείκαξξνο ηνπ ρξπζνχ θσηφο πνπ θαηεβαίλεη

ζπλνδεχνληαο ην Άγην Πλεχκα,

ηα ρξψκαηα ζηηο κεγάιεο θαη βαξηέο

θηεξνχγεο.

• Σηληνξέην: Σταύρωση

ηξεκνπιηαζηέο κνξθέο

βηαζηηθέο πηλειηέο πνπ ιάκπνπλ θαζψο

αλαδχνληαη ζην γθξηδνγάιαλν εκίθσο

Η εκδίωξθ των εμπόρων

• Μηραήι Άγγεινο

• Ραθαήι

Τεχνικι – κεματολογία

• Τηνζέηεζε ηελ ηερληθή ηεο

ειαηνγξαθίαο

• Θξεζθεπηηθά ζέκαηα

• Πξνζσπνγξαθίεο

• Σξεηο ηνπηνγξαθίεο

Οη κνξθέο.

Δπηκήθπλζε ζσκάησλ

Απνζηεσκέλα

πξφζσπα, γεκάηα

έληνλε πλεπκαηηθφηεηα

Απαιιαγκέλα απφ θάζε

ηη πιηθφ θαη θζαξηφ

• Αλαδεηθλχνπλ ηνλ εζσηεξηθφ θαη

ζπλαηζζεκαηηθφ θφζκν.

• Φαλεξψλνπλ ηελ αλσηεξφηεηα ηνπ

πλεχκαηνο

• Δδξαηψλνπλ έλα κεηαθπζηθφ πιαίζην

• Μεγάια βιέθαξα

• Μεγάιεο κχηεο

• Μεγάινη ιαηκνί

• Μεγάια δάρηπια

Η πξφζεζή ηνπ λα εμαυιψλεη ηηο κνξθέο βξίζθεηαη ζηελ αλάγθε ηνπ λα εθθξάδεη κε ην ρξσζηήξα

ην κεηαθπζηθφ πάζνο θαη ηελ ππεξβαηηθή αηκφζθαηξα πνπ ηνλ ζπλέπαηξλε.

• ηελφκαθξε θφξκα

• Τπέξβαζε θπζηθήο πξαγκαηηθφηεηαο

• Φεπδαίζζεζε κνξθψλ πνπ αησξνχληαη

• Ο Γθξέθν αδηαθνξεί γηα ηελ πξαγκαηηθφηεηα θαη απνδίδεη φηη είλαη απαξαίηεην γηα λα

κεηαδψζεη ην πλεπκαηηθφ πεξηερφκελν. Παξακνξθψλεη ηα θνξκηά ζε θιφγεο, εμαυιψλεη ηα

ξνχρα θαη ηα ρξψκαηα, ππνηάζζεη ηα πάληα ζηελ αίζζεζε ηεο ηέιεηαο κεηαξζίσζεο.

• Οη πηπρψζεηο

• Πινχζηα θαη πιεζσξηθή πηχρσζε

• Γηαηήξεζε ελφηεηάο ηεο

• Άθζνλν θσο

το φωσ

Απότομθ μετάβαςθ από το φωσ ςτθ ςκιά

Φωσ αφφςικο, με δικι του πορεία ( εςωτερικό φωσ)

• Μνξθνπνηεί ηα πξφζσπα θαη

ηα θσηίδεη κε έλα εζσηεξηθφ

θσο πνπ ζαξξείο πσο έρνπλ

ήδε αξρίζεη λα εγθαηαιείπνπλ

ηε γε εμνξκψληαο πξνο ηα

νπξάληα.

Με ηηο δσεξέο θειίδεο ζηα ζψκαηα, ηε ξεπζηφηεηα ζηηο πηπρψζεηο, ηε δηάιπζε ζηηο αθκέο ησλ

ζρεκάησλ, ηελ θπξίαξρε παξνπζία ηνπ, γίλεηαη ζηνηρείν ηξαγηθφηεηαο αιιά θαη δεκηνπξγίαο

κεηαθπζηθήο αηκφζθαηξαο.

• Σα ρξψκαηα

• Άκεζα ζπλδεδεκέλν κε ην θσο

• Υξσκαηηθή δχλακε, κεγάιε

πιαζηηθφηεηα

• Δθηπθισηηθά, δηαπεξαζηηθά.

• θιεξφο θσηηζκφο, ςπρξά ρξψκαηα, ειεχζεξε πηλειηά.

• Δξπζξφ ζηηο απνρξψζεηο, θπαλφ, θίηξηλν, ιεπθφ, ραιθνπξάζηλν, πνξηνθαιί, ηψδεο.

• Έληνλνο

δπτζκφο

Γηαρσξηζκφο πιηθνχ

θαη νπξάληνπ

θφζκνπ

Πξνζπάζεηα έλσζεο, κέζσ ηνπ θσηφο, ηνπ

γήηλνπ κε ην νπξάλην

Απφδνζε ηεο αηκφζθαηξαο ηνπ ζαχκαηνο

εθθξάζεηο εθζηαηηθέο

αησξνχκελεο κνξθέο ,

Γηάρπηε θαηάζηαζε, σο θιφγεο

εθπιεθηηθφο ρεηξηζκφο θσηφο

θαη ηα ρξψκαηα

υμβολιςμόσ

• Δθθξαζηηθφηεηα θαη ηξαγηθφηεηα

κνξθήο

• Απφκαθξν, ζιηκκέλν, αγσληψδεο

βιέκκα

• Η Παλαγία σο πξφζσπν –ζχκβνιν

• Έθθξαζε ηεο αγάπεο θαη αγσλίαο θάζε

κεηέξαο

• θηνθσηηζκφο

• Προοπτικι χϊρου

Η ταυή τοσ κόμητος Οργκάθ

• Γπτζκφο : γε -νπξαλφο , λεθξφο-

δσληαλνί, άλζξσπνη -Υξηζηφο, ζψκα -

ςπρή

• Δπηζηξνθή ηεο ςπρήο ζην θφζκν ησλ

ηδεψλ (Πιαησληζκφο)

• Ιεξάξρεζε ζχκπαληνο : ππεξθπζηθά

κεγέζε Υξηζηνχ Παλαγίαο (Γηνλχζηνο

Αξενπαγίηεο)

• Έληνλε απεηθφληζε θσηφο: Πλεπκαηηθή

θψηηζε

• Απνγχκλσζε ηεο κνξθήο απφ ηελ χιε

( αληη-Αξηζηνηειηθή άπνςε)

Εσπόλιο

• Σξαγηθφηεηα ησλ πξνζψπσλ.

• Έθθξαζε αγσλίαο ζηα πξφζσπα

• Τπφκλεζε ηνπ πάζνπο

• Απεηθνλίδεηαη ε πξνεηνηκαζία ηνπ ηαπξνχ

• Η κνξθή ηνπ Υξηζηνχ είλαη ηξαγηθή, δελ είλαη

άςπρν πιηθφ

• ηνλ πφλν ηνπ απεηθνλίδεηαη ν πφλνο ηεο

αλζξσπφηεηαο

• Δπέθηαζε ηεο αγσλίαο ζηελ παλαλζξψπηλε

αγσλία γηα ην ζάλαην

Το ζργο του

• πγθίλεζε ηνπο θχθινπο ησλ ινγίσλ ,φρη ηνπο

θαιιηηερληθνχο

• πλδέζεθε κε ην πλεχκα ηεο

αληηκεηαξξχζκηζεο

• Γηαπνηηζκέλν απφ θηινζνθηθέο αλαδεηήζεηο

• Δπεξεαζκέλν απφ βπδαληηλά ζηνηρεία

• Πξνζσπηθφ θαη απηφλνκν ρσξίο κηκεηέο

• Δθθεληξηθφ, ππεξβνιηθφ

• Πξνδξνκηθφ ηνπ εμπξεζζηνληζκνχ

Να ηωντανζψει το υπερφυςικό…….

Σν νλεηξηθφ ηνπ απνηέιεζκα είλαη ζπλέπεηα :

• ηνπ επηδέμηνπ ρεηξηζκνχ ηνπ ρψξνπ, ζηνλ νπνίν

απνδίδεη ππεξβαηηθφ πεξηερφκελν

• ησλ ρξσκαηηθψλ ζπλζέζεσλ

• ησλ πλεπκαηνπνηεκέλσλ κνξθψλ

• ηεο άξλεζεο ηνπ κέηξνπ θαη ηεο αλαινγίαο

• ηεο θαηάθηεζεο ηνπ ηδαληθνχ

ηεο κεηνπζίσζεο ηεο χιεο

ηνπ μεπεξάζκαηνο ησλ θπζηθψλ κνξθψλ θαη ηνπ

αλζξψπηλνπ κέηξνπ