ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ – ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ Α) Στερεότυπα= αφοριστικές δογματικές κρίσεις που ασυναίσθητα υιοθετούμε , καθώς δεν αποδεικνύονται κατόπιν πληροφόρησης έρευνας και κριτικής αλλά τις αποδεχόμαστε ως διαπιστωμένο γεγονός.

Π.χ. οι Ιταλοί είναι μαφιόζοι, οι Σκωτσέζοι τσιγκούνηδες, οι ξανθές ανόητες , οι δημόσιοι υπάλληλοι τεμπέληδες κ.τ.λΤα στερεότυπα δεν αφορούν μόνο έθνη αλλά και κατοίκους περιοχών και κοινωνικές ομάδες Πρόκειται για ιδεολογήματα που εξυπηρετούν κοινωνικές , πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες, κάποτε και εθνικές> σε αυτά στηρίζονται μισαλλοδοξίες και φανατισμός. Με τα στερεότυπα αντιδρούμε μεροληπτικά ,συναισθηματικά και βέβαια συμφεροντολογικά.

Λόγοι που τα αποδεχόμαστε:-μας βομβαρδίζουν με αυτά από παιδιά= ο χαρακτήρας είναι εύπλαστος και πολλά πράγματα τα δεχόμαστε ως δόγμα.-ο φόβος εναντίωσης στην πλειοψηφία που αποδέχεται τα κοινωνικά στερεότυπα.-τα στερεότυπα κολακεύουν εμάς και υποβιβάζουν τους «άλλους». Π.χ. οι Έλληνες πάντα νικούν με την εξυπνάδα τους -έλλειψη διάθεσης να κατανοήσουμε τη διαφορετικότητα.-χαμηλό μορφωτικό και πνευματικό επίπεδο

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣΒ)Ρατσισμός= είναι το δόγμα , το ιδεολόγημα σύμφωνα με το οποίο μια φυλή είναι εγγενώς ανώτερη από τις άλλες και επομένως η κυριαρχία της σε αυτή είναι νόμιμη και φυσική. Η ρατσιστική αντιμετώπιση ξεκινά από την περιφρόνηση και τις ύβρεις για να φτάσει ως την άσκηση της ωμής βίας , τις γενοκτονίες και εθνοκαθάρσεις

Απαρχές της ρατσιστικής θεωρίας: θεωρία του Δαρβίνου περί ανώτερων και κατώτερων φυλών, η θεωρία του Υπερανθρώπου του Νίτσε , οι θεωρίες για την Αρεία φυλή.

Μορφές ρατσισμού: φυλετικός, κοινωνικός , ιδεολογικός, θρησκευτικός.Ο ρατσισμός αναπτύσσεται όχι μόνο εναντίον άλλων εθνών αλλά και εντός

των συνόρων σε κοινωνίες ανομοιογενείς(θρησκευτικές μειονότητες ,πρόσφυγες- μετανάστες )αλλά και σε ομοιογενείς( τσιγγάνοι ,ομοφυλόφιλοι , άνεργοι, ανύπαντρες μητέρες, πρώην φυλακισμένοι, σωματικά ή πνευματικά ανάπηροι, φορείς του AIDS , οικονομικά ασθενείς τάξεις , άστεγοι, ναρκομανείς κτλ.)

ΑΙΤΙΑ-η συντήρηση των προκαταλήψεων από τα ΜΜΕ. -το χαμηλό πνευματικό επίπεδο, έλλειψη ανθρωπιάς, συμπλέγματα κατωτερότητας ΄η ανωτερότητας έναντι των άλλων. -η διαφορετική κουλτούρα. Η ξενοφοβία ,η καχυποψία απέναντι σε κάθε τι διαφορετικό -οικονομικοί λόγοι:π.χ. για να δικαιολογηθούν οι επεκτατικοί πόλεμοι, η μεταφορά των μαύρων ως δούλων στην Αμερική, η κακομεταχείριση των μεταναστών που κλέβουν τις δουλειές. -πολιτικοί στόχοι για να δικαιολογηθούν εθνοκαθάρσεις ,σκληρά απαγορευτικά μέτρα εναντίον μειονοτήτων, για την άνοδο δικτατόρων ή για να αποπροσανατολιστεί ο λαός από τα πραγματικά προβλήματα και να στραφεί κατά μιας ομάδας ή άλλου έθνους-το δημοκρατικό έλλειμμα που εμφανίζουν κάποιες κοινωνίες.-η τάση του ανθρώπου για γενικεύσεις και απλοποιήσεις( στερεότυπα)

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ-Παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Χάνεται η αξιοπρέπεια και επικρατεί εξαχρείωση-αποκλείεται μια μεγάλη μερίδα ατόμων από την κοινωνική , οικονομική και πολιτική ζωή. > οικονομικά προβλήματα-κοινωνικές αναταραχές, συγκρούσεις ,εκδικητικότητα από τα θύματα της ρατσιστικής εκμετάλλευσης, γκέτο. -προβλήματα στις διεθνείς σχέσεις από την ρατσιστική αντιμετώπιση μειονοτήτων.(βία, τρομοκρατία ,πόλεμοι)-οι ισχυροί εκμεταλλεύονται του αδύνατους οικονομικά και πολιτικά, επικρατεί το δίκαιο του ισχυροτέρου-ο ρατσισμός περιθωριοποιεί , γεννά δυστυχία για το θύμα , αποκτηνώνει το θύτη, .είναι αντίθετος προς το χριστιανισμό και άλλες θρησκείες, δεν υποστηρίζεται επιστημονικά και αποτελεί ντροπή για το ανθρώπινο γένος.

Γενικά , με το ρατσισμό μετατίθενται οι ευθύνες για τη φτώχεια ,την εγκληματικότητα , την ανεργία ,τις ανταγωνιστικές ανθρώπινες σχέσεις , την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μια ομάδα που εμφανίζεται ως εξιλαστήριο θύμα(π.χ. όλοι οι κλέφτες είναι ξένοι)

ΛΥΣΕΙΣ

-με νομική κατοχύρωση απέναντι σε ρατσιστικές αντιλήψεις-με την ανεκτικότητα στη διαφορετικότητα του άλλου.-με τη διάδοση της ανθρωπιστικής παιδείας> απόκτηση γνώσεων για την αποφυγή προκαταλήψεων και μισαλλοδοξίας.-με το διάλογο ανάμεσα σε κράτη και μεταξύ μειονοτήτων και κεντρικής εξουσίας.- με την ενδυνάμωση των δημοκρατικών θεσμών, την ευαισθητοποίηση και καταγγελία κάθε ρατσιστικής συμπεριφοράς από τους λογικά σκεπτόμενους πολίτες.

Ιστορικά παραδείγματα: οι διωγμοί των χριστιανών , τα γκέτο και το Απαρτχάιντ σε βάρος των νέγρων, τα ανάπηρα παιδιά στη Σπάρτη, οι ιεροί πόλεμοι (τζιχάντ, σταυροφορίες,) τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί