Eκπαιδευτικά εργαλεία και υποστηρικτικές δομές στο πλαίσιο των προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης:

α. Ο Καταστατικός Χάρτης της Γης β. Τα Θεματικά Δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Δημήτριος ΓκότζοςΥπεύθυνος Περιβαλλοντικής

ΕκπαίδευσηςΔιεύθυνση Π.Ε. Β΄ Αθήνας

Διαθεματική, διεπιστημονική προσέγγιση προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων –Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης,

Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων- στο Νηπιαγωγείο13 Φεβρουαρίου 2015

Τι είναι ο Καταστατικός Χάρτης της Γης(ΚΧΓ) (Earth Charter)

Διακήρυξη θεμελιωδών δεοντολογικώναρχών για την οικοδόμηση μιας δίκαιης,βιώσιμης και ειρηνικής παγκόσμιαςκοινωνίας στον 21ο αιώνα.

Σύνθεση αξιών και αρχών που είναι ευρέωςαποδεκτές στον κόσμο και βασίζονται στηνεπιστήμη, το διεθνές δίκαιο, τις παγκόσμιεςφιλοσοφίες και θρησκείες.

Προϊόν παγκόσμιας διαβούλευσηςεπιστημόνων, πολιτικών, αρχηγώνκυβερνήσεων, κοινωνικών ομάδων, μηκυβερνητικών οργανώσεων, φοιτητών,πολιτών που διήρκεσε για μια δεκαετία.

‘Ενας διαπολιτισμικός διάλογος σχετικά μετους κοινούς στόχους και τις κοινέςπανανθρώπινες αξίες. Το έργο του (ΚΧΓ)ξεκίνησε ως μια πρωτοβουλία τωνΗνωμένων Εθνών κατά την ΠαγκόσμιαΣυνδιάσκεψη του Ρίο το 1992.

Περιεχόμενα του Καταστατικού Χάρτη της Γης

Προοίμιο

Βασικές αρχές

Δρόμος προς το μέλλον

To Προοίμιο

Απαιτείται να συνειδητοποιήσουμετις τωρινές παγκόσμιες προκλήσειςκαι την υπευθυνότητα ναφροντίσουμε τη Γη

«Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμηκαμπή…»

«Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμεότι όταν οι βασικές ανάγκες έχουνκαλυφθεί, η ανθρώπινη ανάπτυξηθα πρέπει να στοχεύει περισσότεροστο να ζούμε περισσότερο παρά στονα έχουμε περισσότερα»

«Παγκόσμια Υπευθυνότητα»

Οι Αρχές του Καταστατικού Χάρτη της Γης

Σεβασμός & φροντίδα για τη ζωή

Oικολογικήακεραιότητα

Kοινωνική & οικονομική δικαιοσύνη

Δημοκρατία, μη βία & ειρήνη

Ο Δρόμος προς το Μέλλον

Kάλεσμα για δέσμευση με σκοπό την υιοθέτηση και την προώθηση των αξιών και των

στόχων του ΚΧΓ

Σημασία της δέσμευσης του καθενός από εμάς για να επιφέρουμε την αλλαγή

ΔέσμευσηΔιαρκής διάλογος

Συνεργασίες Νέο ξεκίνημα΄Ενας πιο βιώσιμος

τρόπος ζωής

Γιατί χρειαζόμαστε τον Καταστατικό Χάρτη της Γης;

Eπίλυση τωνπροκλήσεωνπουαντιμετωπίζει οπλανήτης μας μεκοινή δράσηβασισμένη σεκοινές αξίες καιμιασυμφωνημένηατζέντα

Να εξετάσουμε τις δικές μας αξίες και να επιλέξουμε έναν καλύτερο τρόπο ζωής

Ναπραγματοποιή-σουμε το κοινόμας όραμαπαρόλο πουείμαστεδιαφορετικοί

Ο Καταστατικός Χάρτης της Γης προσφέρει ένα σημαντικό εκπαιδευτικό εργαλείο στην εκπαίδευση για τη βιώσιμη/αειφόρο ανάπτυξη

Αναστοχασμοί

Τι είδους κοινωνία θέλουμε να κτίσουμε;

Ποιος είναι ο ρόλοςτης εκπαίδευσης γιατην οικοδόμηση μιαςτέτοιας κοινωνίας;

Τι ρόλο διαδραματίζει το

άτομο;

O Καταστατικός Χάρτης της Γης

Παγκόσμιο πολίτη πουαναζητάει μια παγκόσμιαηθική και αναλαμβάνειδράση

Εκπαίδευση και παρώθησηανθρώπων, φορέων, ΜΚΟκαι κυβερνήσεων ναδράσουν με την αναγκαίααίσθηση παγκόσμιαςυπευθυνότητας

Προώθηση εκπαιδευτικών στόχων μέσω του ΚΧΓ

Αύξηση της συνειδητότητας

Περιβαλλοντικά προβλήματα

Κοινωνικά προβλήματα

Οικονομικά προβλήματα

Εφαρμογή των αξιών

Καθοδηγητικές αρχές

Κάλεσμα για δράση

Δημιουργία συνεργασιών

Κοινωνία των πολιτών

Επιχειρήσεις

Κυβερνήσεις

Ο ΚΧΓ ως παιδαγωγικό πλαίσιο

Κατανοήσουν τις προκλήσειςκαι τις επιλογές πουαντιμετωπίζει η ανθρωπότητακαι να αντιληφθούν τιςαλληλοσυνδέσεις ανάμεσάτους.

Κατανοήσουν τη σημασία ενόςβιώσιμου τρόπου ζωής και τηςαειφόρου ανάπτυξης και ναδημιουργήσουν προσωπικούςστόχους και αξίες που συνάδουνμε έναν τέτοιο τρόπο ζωής.

Να αξιολογήσουν με κριτικότρόπο μια δεδομένηκατάσταση και να βρουνστόχους δράσης για ναεπιφέρουν μια θετική αλλαγή.

Οι μαθητές μπορούν να:

Θεματικές του ΚΧΓ Σεβασμός

Παγκόσμια υπευθυνό-

τητα

Ειρήνη και μη βία

Κοινή αλλά διαφορο-ποιημένη

υπευθυνό-τητα

Εξάλειψη της

φτώχειας

Ανθρώπινα δικαιώματα

Κοινό καλό

Δημοκρατία

Κοινότητα της ζωής

Αλληλε-ξάρτηση

Δίκαιη οικονομική ανάπτυξη

H Πρωτοβουλία του Καταστατικού Χάρτη της Γης στην Ελλάδαhttp://earthcharterhellas.edc.uoc.gr

H Πρωτοβουλία του Καταστατικού Χάρτη της Γης στην Ελλάδα

Ο Καταστατικός χάρτης της Γης για μικρά παιδιά

1. Γνώρισε και σεβάσου τους ανθρώπους, τα ζώακαι τα φυτά

- Επειδή είναι ζωντανά πλάσµατα.

- Επειδή είναι απαραίτητα.

- Επειδή παράγουν καλά και όµορφα πράγµατα

2. Συµπεριφέρσου καλά στους ανθρώπους, τα ζώακαι τα φυτά

- Επειδή είναι µέρος της φύσης.

- Επειδή χρειάζονται την φροντίδα µας.

- Επειδή σου προσφέρουν ό,τι χρειάζεσαι για ναζήσεις.

3. Βοήθησε τους φίλους και τις φίλες σου καιπρόσφερέ τους τη φιλία σου

- Επειδή σε χρειάζονται.

- Επειδή µπορείς να κάνεις πολλά για αυτούς.

- Επειδή θέλεις να µοιράζεσαι.

4. Μπορείς να βοηθήσεις για να χαίρονταιπερισσότεροι άνθρωποι τα καλά και όµορφαπράγµατα

- Επειδή σέβεσαι καθετί που είναι ζωντανό.

- Επειδή θέλεις να υπάρχει ευτυχία.

- Επειδή θα προετοιµάσεις έναν καλό τόπο για ταπαιδιά που θα γεννηθούν.

Σεβασµός και φροντίδα για τα

ζωντανά πλάσµατα

H Πρωτοβουλία του Καταστατικού Χάρτη της Γης στην Ελλάδα

Ο Καταστατικός χάρτης της Γης για μικρά παιδιά

5. Πρόσεξε πώς ζουν τα φυτά, τα ζώα και οιάνθρωποι

- Φρόντισε να µην τα βλάψει κανείς.

- Να ζητάς να προστατεύονται.

- Να ζητάς αέρα, νερό, ήλιο και γη για όλους.

6. ∆ιατήρησε το µέρος όπου ζεις καθαρό

- ∆ιατήρησε τη γη καθαρή και κάνε οικονοµία στονερό.

- Μάζευε τα σκουπίδια.

- Προσπάθησε να έχεις τακτοποιηµένα ταπράγµατά σου.

7. Σεβάσου πάντα αυτά τα τρία πράγµατα:

- Τη ζωή όλων των ζωντανών πλασµάτων.

- Τα δικαιώµατα των ανθρώπων.

- Το δικαίωµα όλων να ζουν καλά.

8. Μάθε για τον τόπο όπου ζεις, εκτίµησέ τον καιµοιράσου ό,τι ξέρεις

- Για τα ζωντανά πλάσµατα γύρω σου.

- Για τον κόσµο από άλλες περιοχές ή χώρες.

- Για ό,τι χρειάζεσαι για να ζεις µε υγεία.

Στη ζωή όλα έχουν σχέση µεταξύ τους

H Πρωτοβουλία του Καταστατικού Χάρτη της Γης στην Ελλάδα

Ο Καταστατικός χάρτης της Γης για μικρά παιδιά9. Βοήθησε για να µην υπάρχουν φτωχοίάνθρωποι

- Όλος ο κόσµος πρέπει να έχει ό,τι χρειάζεται γιανα ζει µε αξιοπρέπεια.

- Όλα τα παιδιά πρέπει να έχουν σχολεία.

- Οι άνθρωποι που έχουν περισσότερη ανάγκη,είναι και οι άνθρωποι που πρέπει να τουςβοηθούµε περισσότερο.

10. Βοήθησε τους άλλους να ζουν καλύτερα

- Οι άνθρωποι που έχουν περισσότερα είναι καιεκείνοι που πρέπει να

βοηθήσουν περισσότερο.

- Πρέπει να θέλεις να έχεις µόνο ό,τι σου χρειάζεται.

- Πρέπει να µάθεις να µοιράζεσαι ό,τι έχεις.

11. Τα κορίτσια και τα αγόρια είναι το ίδιο σηµαντικά

- Όλα τα κορίτσια και τα αγόρια πρέπει να µορφώνονται καινα µεγαλώνουν µαζί.

- Αν ένα κορίτσι ή αγόρι είναι άρρωστο, πρέπει να έχει όλεςτις απαραίτητες φροντίδες.

- Οι γυναίκες έχουν τα ίδια δικαιώµατα µε τους άνδρες.

- Όλες οι οικογένειες θα προστατεύονται.

12. Να υποστηρίζεις πάντα την ιδέα ότι κάθε παιδί: είτεαγόρι είτε κορίτσι, από φτωχή ή πλούσια οικογένεια,λευκό, µαύρο ή άλλου χρώµατος, από αυτή τη χώρα ήαπό άλλη, που µιλάει τη γλώσσα µας ή άλλη γλώσσα, πουείναι χριστιανός, µουσουλµάνος, από άλλο θρήσκευµα ήαπό κανένα θρήσκευµα

- πρέπει να έχει τροφή, σπίτι, οικογένεια, ξεκούραση,σχολείο, φίλους και φίλες, παιχνίδια και χαρά και, ανείναι άρρωστο, να έχει γιατρούς και φάρµακα

Όλοι πρέπει να έχουν ό,τι χρειάζονται

3. Προσπάθησε ώστε εκεί όπου ζεις να µη µαλώνεικανένας

- Μάθε για το πώς ζουν οι άνθρωποι στη γειτονιά και τηνπεριοχή σου.

- Πρέπει να µπορείς να λες αυτό που σκέφτεσαι και ναµπορείς να συναντάς όποιον θέλεις.

- Καθένας πρέπει να φροντίζει το κοντινό του περιβάλλον.

14. Μελ

4. Μελέτησε κυρίως εκείνο που σε βοηθά να ζειςκαλύτερα µαζί µετους άλλους

- Πρέπει να µελετάς µε ενδιαφέρον ό,τι µπορεί να σεβοηθήσει να γίνεις καλύτερος άνθρωπος.

- Τα µέσα επικοινωνίας θα σε βοηθήσουν να καταλάβειςτις δυσκολίες και τα προβλήµατα που έχουν σήµερα οιάνθρωποι στον κόσµο.

- Όσο πιο µορφωµένος είσαι, τόσο καλύτερα θα µάθεις ναζεις.

15. Φρόντισε και σεβάσου τους ανθρώπους, τα ζώα και ταφυτά

- Στο σπίτι σου.

- Στο σχολείο.

- Στη γειτονιά ή την περιοχή σου.

16. Προσπάθησε πάντα να ζεις ειρηνικά µε τους άλλους

- Είναι απαραίτητο ο ένας να καταλαβαίνει και να βοηθάειτον άλλον.

- Οι άνθρωποι δεν πρέπει να πολεµούν, ούτε να φτιάχνουνάλλα όπλα.

- Πρέπει να υπάρχει ειρήνη σε όλον τον κόσµο.

Όχι στον πόλεµο, ναι στην ειρήνη

H Πρωτοβουλία του Καταστατικού Χάρτη της Γης στην Ελλάδα

Ο Καταστατικός χάρτης της Γης για μικρά παιδιά

Δικτυακοί τόποι

http://earthcharterhellas.edc.uoc.gr

http://www.earthcharterinaction.org

http://www.littleearthcharter.org

Υιοθέτηση των αρχών του Καταστατικού Χάρτη της Γης από εκπαιδευτικούς και σχολικές μονάδες της Δ.Π.Ε. Β΄ Αθήνας

Υιοθέτηση των αρχών του Καταστατικού Χάρτη της Γης από εκπαιδευτικούς και σχολικές μονάδες της Δ.Π.Ε. Β΄ Αθήνας

5. (Προαιρετικά) Ενημέρωση από τον/την υπεύθυνο/-η εκπαιδευτικό του/της Διευθυντή/-τριας, Προϊσταμένου/-νης και του συλλόγουδιδασκόντων της σχολικής μονάδας σχετικά με τα παραπάνω και τη δυνατότητα έγκρισης του Καταστατικού Χάρτη της Γης από το σύνολοτης σχολικής μονάδας μέσω της συμπλήρωσης της ηλεκτρονικής φόρμας με τα στοιχεία της σχολικής μονάδας.

6. Έμπρακτη υιοθέτηση της/των επιλεγμένης/-ων αρχής/-ών μέσω συγκεκριμένων δραστηριοτήτων στο πλαίσιο τουυλοποιούμενου προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ή και με διάχυση στο υπόλοιπο αναλυτικό πρόγραμμα.

3. Επιλογή στο επίπεδο της σχολικής τάξης και της υλοποίησης προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της/τωναρχής/-ών του Καταστατικού Χάρτη της Γης που θα υιοθετηθούν και δήλωσή τους μέσω της συμπλήρωσης τηςακόλουθης ηλεκτρονικής φόρμας: http://tinyurl.com/katastatikosxartis

4. Έγκριση από τον/την υπεύθυνο/-η εκπαιδευτικό του Καταστατικού Χάρτη της γης μέσω της συμπλήρωσης τηςσχετικής ηλεκτρονικής φόρμας στο δικτυακό τόπο της Πρωτοβουλίας του Καταστατικού Χάρτη της Γης στην Ελλάδα.

1.Ενημέρωση για τον Καταστατικό Χάρτη της Γης μέσω του δικτυακού τόπουhttp://earthcharterhellas.edc.uoc.gr/ (Ενότητες: Κείμενο του Χάρτη, Πώς μπορείτε να εμπλακείτε και Οδηγίες δράσης).

2. Ενημέρωση των μαθητών/-τριών και μελέτη του διασκευασμένου για παιδιά κειμένου του Χάρτη.

Συνεργασία μεταξύ σχολείων διαφόρων περιοχών, που υλοποιούν προγράμματα

του ίδιου θεματικού περιεχομένου.

Επιστημονική και παιδαγωγική στήριξη των προγραμμάτων Π.Ε.

Δημιουργία σχετικού εκπαιδευτικού υλικού

Εκπαιδευτικά προγράμματα -επισκέψεις

Τα Θεματικά Δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

http://perivαllontikh.eu

Τα Θεματικά Δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Βιομηχανία: Βιομηχανική κληρονομιά (ΚΠΕ Νάουσας)

Βιοποικιλότητα: Το σποράκι, πηγή ζωής (ΚΠΕ Λαυρίου),

Βιοποικιλότητα: το εργαστήρι της ζωής (ΚΠΕ Καστοριάς)

Γεωργία: Γεωργία και Περιβάλλον (ΚΠΕ Νάουσας)

Διαχείριση απορριμμάτων: Φύση χωρίς σκουπίδια

(ΕΕΠΦ), Απορρίμματα: τα χρήσιμα ... άχρηστα (ΚΠΕ

Έδεσσας)

Διαχείριση απορριμμάτων: Φύση χωρίς σκουπίδια (ΕΕΠΦ),

Απορρίμματα: τα χρήσιμα ... άχρηστα (ΚΠΕ Έδεσσας)

Ενέργεια: Η ενέργεια στο περιβάλλον του παιδιού (ΚΠΕ

Μουζακίου)

Θάλασσα: Η θάλασσα (ΚΠΕ Αργυρούπολης)

Kαιρός-Κλίμα: Κλιματικές αλλαγές - ακραία καιρικά φαινόμενα (ΚΠΕ Στυλίδας)

Kάστρα: Κάστρο: Ο τόπος το ορίζει και ο άνθρωπος το χτίζει

(ΚΠΕ Μολάων)

Λιμάνια: Τα λιμάνια της Ελλάδας (ΚΠΕ Δραπετσώνας)

Λίμνες-Αλυκές: Αλυ(Οι)κολογία (ΚΠΕ

Μεσολογγίου), Λίμνες: πηγές έμπνευσης (ΚΠΕ Καστοριάς)

Μέλισσα - Mελισσοκομία: Μέλισσας – Ανθρώπων έργα

(ΚΠΕ Αρναίας)

Μετάξι: Το μετάξι (ΚΠΕ Σουφλίου)

Νερό: Υδροκίνηση (ΚΠΕ Φιλιατών), Nερό και Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΚΠΕ

Έδεσσας), Οι πηγές του νερού (ΚΠΕ Σουφλίου), Θερμαλισμός –

Οικολογία – Πολιτισμός (ΚΠΕ Ελευθερίου-Κορδελιού)

Δάσος: Mαθαίνω για τα Δάση (ΔΠΕ Β΄ Αθήνας - ΕΕΠΦ), Δασικές πυρκαγιές (ΚΠΕ

Αργυρούπολης), Δάσος (ΚΠΕ Μουζακίου)

Θεματικά Δίκτυα

Τα Θεματικά Δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Πανίδα: Άγρια πανίδα σε κίνδυνο (ΚΠΕ Στυλίδας)

Περιαστικό πράσινο: Οι Πράσινες γωνιές της

γειτονιάς μου (ΕΕΠΦ)

Περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση -

παιχνίδι:. Μαθαίνω για το περιβάλλον παίζοντας

(ΚΠΕ Φιλίππων)

Ποτάμια-Γεφύρια: Τα πετρογέφυρα της

Ελλάδας (ΚΠΕ Μακρινίτσας)

Σεισμοί: Το Σεισμικό Τόξο που μας .. ενώνει (ΚΠΕ

Λιθακιάς).

Σπήλαια: Τα σπήλαια της Ελλάδας στο... φως (ΚΠΕ

Βάμου)

Σχολικό περιβάλλον: Οικολογικά Σχολεία (ΕΕΠΦ). Η αυλή του

σχολείου (ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού)

Τ.Π.Ε.: ΑειφορικήΤεχνολογία (ΚΠΕ

Κέρκυρας).

Το περιβάλλον στο χώρο και το χρόνο: Γεωπεριβαλλοντικά -

γεωμυθολογικά μονοπάτια (ΚΠΕ Στυλίδας). Περιβαλλοντικές

διαδρομές στα ίχνη του παρελθόντος, αναζητώντας το βιώσιμο μέλλον (ΚΠΕ Λαυρίου)

Τοπικά προϊόντα: Τα τοπικά προϊόντα σε μια

κοινωνία αειφορίας (ΚΠΕ Κρεστένων)

Τοπικό φυσικό και ανθρωπογενές

περιβάλλον: Ευρωπαϊκά Ορειβατικά Μονοπάτια

(ΚΠΕ Μαρώνειας)

Υπαίθρια Διαβίωση: Υπαίθρια ζωή και περιβαλλοντική

εκπαίδευση (ΚΠΕ Παρανεστίου).

Θεματικά Δίκτυα

Τα Θεματικά Δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Foundation for Environmental Education (FEE)

Learning about Forest (LEAF)

1996 20 χώρες από όλο τον κόσμο

Εγκεκριμένο από το Υ.ΠΑΙ.Θ.78 σχολικές

μονάδεςπανελλαδικά

Το Διεθνές Θεματικό Δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης «Μαθαίνω για τα Δάση»

Ευαισθητοποίηση, η εκπαίδευση και η αλλαγή συμπεριφοράς των μαθητών σε θέματα που αφορούν στο στο δάσος.

Μαθαίνουν για τησημασία του δάσους στηζωή μας καιαναπτύσσουνενδιαφέρον και σεβασμόγι αυτό

Συνειδητοποιούν την αξίατων δασών ωςκαταφύγιων ζωής και ταπροβλήματα πουπροκύπτουν από τηνκαταστροφή τους

Ενθάρρυνση της συνεργασίαςμεταξύ μαθητών,εκπαιδευτικών, γονέων καιτης τοπικής κοινωνίας για τηνεπίτευξη αποτελεσματικήςπεριβαλλοντικής δράσης

Η παρατήρηση, ηάσκηση και το πείραμαμέσα στη φύση καθώςκαι η απόλαυση τηςπαιδαγωγικήςδιαδικασίας στη φύση.

Στόχοι

http://eepf.gr/el/drasi/dasi

Δράσεις του Δικτύου

Επιμορφωτικά σεμινάρια (Πάρνηθα – Πεντέλη)

Σποροφύτευσηβελανιδιάς (Πεντέλη)

Εκδήλωση βράβευσης σχολικών μονάδων - Μάρτιος 2014

http://eepf.gr/ Εκπαίδευση – Μαθαίνω για τα Δάση

http://perivallontiki.eu/

http://dipevath.gr

Διαδίκτυο

EνότητεςΣελί

δες

Διαδίκτυο

Διαδίκτυο

BραχόκηποιΕκπαιδευτικά

προγράμματαΕκπαιδευτικές

επισκέψειςΕνημερωτικές ανακοινώσεις

Επιμόρφωση Θεματικά Δίκτυα Ιστολόγια Λαχανόκηποι

Σχολικές αυλές Σχολικοί κήποι Υλικό

Διαδίκτυο

Διαδίκτυο

http://www.env-edu.gr/

http://ekke.gr/estia

http://www.peekpemagazine.gr/

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Δημήτριος Γκότζος

Διεύθυνση Π.Ε. Β΄ Αθήνας

Μεσογείων 448, 153 42 Αγία Παρασκευή - 3ο όροφος

2106392249

perivallontikh@dipevath.gr

http://perivallontikh.eu