��� ������ ������ �ر خواب با مثالهاي واقعي در ي قاعده در آموزش تعب»40«

گذشته و حال

����� :������� ���� �� ����

: با مقدمه

نيعبداهللا بن عبدالرحمن الجبر: خيش

���� :!"���� ���� �� #��$%

������&'()/&+,-./

3قواعد ناب در تعبير خواب

ijk

��� ����� �� ���� ������������ �������� � ���012 3��2 � �����40� 560$2 �� 4 7��12 ��82 9����

���2 :.كتابي را كه برادر عبداهللا بن محمد السدحان نوشته است، خواندم

د كه تش كنخداوند متعال او را توفيق دهد و به راه راست هداي

د دست يازيده رسانده و بر مرااستي كار نيكي انجام داده و فائدهبر

دي را كه به خواب و رؤيا تعلّق دارد توضيح او چيزهاي زي. است

و ،اندشدهدر تعبير آن موفق داده و كيفيت تعبير و آنچه كه معبرين

به تعبير خواب و آنچه را كه معبر حق دخالت نراههاي شناخت آنا

ياقت و واقعاً نويسنده از سر دانش و ل. در آن ندارد، بيان كرده است

و به بسياري از اهل ،از عهده مطلبي كه انتخاب كرده برآمده است

و به بسياري از معبريني كه در اين عصر و زمان زياد ،خواب و رؤيا

روند فائده رسانيده كنند و بيشتر به خطا مياند، برخي اصابت ميشده

چون تعبير همچنانكه نويسنده ذكر است بر اجتهاد و نظر و . است

.فكر اعتماد دارددقّت

50�: ��2.01240� �� 42 ��12 ��82 9���� 50$عبداهللا بن عبدالرحمن الجبرين: نويسنده

�� � ��� ��������� � 4

������� �� ������ :"��#� $%�&' � ����������<�� =5��� �60=�� >��?@��2 AB �C� DEFB �G0� �=� H�@2 �0IJ�K2 ���%���?� .:���32 L:MNO:2 3�!0� ��� � �/ ��2 �0/:��: �?L:2 3 � P� �/ �% ��% Q RQQ 3��2 ��

�LSB?L:2 �� ���$ 2 3�� T����� 6�: �� ����1:2�� :����2 � :

بخت يارم بود كه بر مقاله گرانقدر جناب شيخ عبداهللا بن محمد

4N���� ����G��V !2�� B W«بن عبدالرحمن السدحان به عنوان X���Y«كلي در تعبير خواب و قاعدةه شامل چهل اطالع يافتم ك

ت اين قواعد و بر نياز مبرم باشد كه بر صحاي از مثالها ميهمجموع

به آنها از جانب كساني كه خداوند متعال نعمت فقه تأويل و تفسير

.كندخواب را به آنها بخشيده است، تأكيد مي

صادر در اين مقاله تفكر نمودم و آن را بر آمده از مهمترين م

كتاب و سنت يافتم و مايه گرفته از نظر و آراي انبياء و ؛تشريع يعني

رسل خدا نسبت به تفسير و تأويل خواب و اينكه خواب را جزئي از

اند، ديدم و آن را موافق نظر سلف صالح همچون وحي قلمداد كرده

.بير و تفسير خواب دارند، يافتمابن سيرين و غير او كه در مورد تع

شيخ عبداهللا در كتاب ارزشمندش در راه سلف گام برداشته واقعاً

بدون اينكه از حد «روي و كوتاهي در تأويل است به دور از زياده

5قواعد ناب در تعبير خواب

و به دور از آنچه كه برخي از مدعيان علم از »اعتدال تجاوز كند

گذارها و متصوفه و مدعيان علم بر جهان هستي و علم بر بدعت

.كنندمكانهاي حوادث ادعا مي

كتابي است گرفته شده از منابع تشريع و از شيوه و روش

هيچ . در تأويل و تعبير خواب و رؤيا�پيامبرمان حضرت محمد

رب در اين مسلك الهامي از جانب راروي، كوتاهي و غلويزياده

.العالمين انجام نداده است

سدحان داراي عقيدة سلفي است كه از ال شيخ عبداهللا ،و مؤلف آن

ترّهات، چرنديات، اشتباهات و ادعاءات پوچ و ،ونه بدعتهر گ

واو شخصيت دانشمند، صالح، با تقوا، معتدل. باطل بري است

عقيده و عمل به سنت محمد مصطفي،داراي گرايش سالم و در قول

. ملتزم است�

شك اين كتاب گرانبها چراغي خواهد شد براي هر كس كه بي

مند شود و از نور آن بهرهواب ميوارد ميدان تفسير و تعبير خ

.گرددمي

آغاز تأويل و تغذيه الهام و دروازه هتا قواعد و اصول آن نقط

.ورود به علم تأويل و تفسير خواب واقع شود

شك اين كتاب گرانقدر از مهمترين مراجع علمي در علم بي

من كتاب مستقلي را در قواعد . تفسير و تعبير خواب خواهد شد

�� � ��� ��������� � 6

پس اين كتاب پيش افتادة .شناسماب جز اين كتاب نميتعبير خو

هاي يك علم، ساز و برگ كسي كه ياي پراكندگمبارك، گردآورنده

راه و روش يدر تأويل و تعبير خواب استعداد دارد و تصحيح كننده

از خداوند متعال . شودكسي است كه بدون دليل وارد اين علم مي

در ترازوي حسنات مؤلفش قرار نمايم كه اين كتاب را مسألت مي

و پشتيبان و مددكار ادهد و عملش را براي خود خالص گرداند كه

.است

50 �� /0$ �� �����N��� ����[

7قواعد ناب در تعبير خواب

ijk

�� �� ��

����������� � ��\]��2 �^0� _\���2 4 `�L: �a��0$����2 H��� ��0�2 9���� �bN4�� : ��12 ��8 � ����2 :

N���� ����G��4V !2�� B W«ع به تأليف اين كتاب قبل از شروX���Y« مدتي زيادي ترديد داشتم به خاطر عظمت شأن و منزلت

و هم به خاطر اينكه معبرين بسياري در اين اواخر با اجتهادات ،رؤيا

از استخاره با خدا و مشورت اما بعد. مختلف به آن پرداخته بودند

تصميم گرفتم كه به اين موضوع بزرگوار و تشويق آنها ىبا علما

چرا كه نه در حاليكه اماماني از اهل حديث در . مهم بپردازم

�اند و پيامبر تصنيفاتشان موضوع مستقلّي را به آن اختصاص داده�رسول اهللا گاههر. اندبه آن اهتمام ورزيده و بر آن حريص بوده

Dc‰@Ýçô: دفرمومي و هد، رو به اصحاب كردشمياز نماز صبح فارغ äß@ć†ycØy‰bjÛa@áòú‰@íbC.] ،12/457البخاري.[

.»آيا كسي از شما شب گذشته خوابي ديده است«

@‰Dc: فرمودمييا åßôäß@Øú‰@ áíÜÏ@ bîbçŠČjŽÇc@ bèČ–ÔéÛC.]مسلم :

35/15.[

.»هر كس از شما خواب ديده بازگويد تا برايش تعبير كنم«

�� � ��� ��������� � 8

حي بر وي نازل بر اين مسأله در حاليكه و�حرص پيامبر

ر خواب در عصر ما به دليل قطع يكند بر اينكه تعبشد داللت ميمي

از اهميت باالتري برخوردار . هوحي و نياز ما به پيامهاي نويددهند

در مورد �از رسول خدا : گفته است�ه بن الصامت دعبا. است

�ÞΟßγs93“t�ô±ç6ø9:فرمايدسؤال كردم كه خداوند مياين آيه $#’ ÎûÍο4θu‹ ysø9 $#

$u‹ ÷Ρ ‘‰9$#†ÎûuρÍοt� ÅzFψ $#4ŸωŸ≅ƒÏ‰ ö7 s?ÏM≈ uΗ Í>x6Ï9«!$#4š�Ï9≡sŒuθèδã— öθx� ø9 $#

ÞΟŠÏà yèø9$#�. (]64: يونس.[

هاى الهى وعده؛ند)و مسرور(در زندگى دنيا و در آخرت، شاد «

.»اين است آن رستگارى بزرگ! تخلف ناپذير است

اين آيه نازل شده كسي جز تو از روزي كه «: فرمود�پيامبر

منظور از بشري در آيه، رؤياي . در مورد آن از من سؤال نكرده است

و »شودبيند يا به خواب ديده مياي است كه آدم خودش ميصالحه

چيزى از نبوت جز مبشرات «D@#í$üg@êČìjäÛa@åß@ÕjpaŠ’j½a@CN: فرمود

رؤياي «: مودعرض كردند مبشرات چيست؟ فر. نمانده استباقى

].854األلباني، : صحيح ترمذي[.»صالحه است

هر گاه آخر زمان نزديك شد تقريباً خواب مسلمان دروغ «: و فرمود

].)2263المسند (ومسلم، ) 7017الجامع (البخاري،[.»آيداز آب در نمي

به همان اندازه كه خواب اهميت زيادي دارد، به وجود آوردن

.يز از اهميت باالي برخوردار است نينيتعبيركنندگان متخصص

9قواعد ناب در تعبير خواب

و بر درك و فهم آن ، كه رمز و راز رؤياها را باز كننديمتخصصين

و بتوانند خواب را ، توانائي داشته باشند،رموز و گردآوري عناصر آن

با دنياي واقعي بينندة خواب ربط دهند تا معني كلّي خواب درك

وز سابق را در برگيرد و كه بتواند تمام رمي شناختي به اضافه،گردد

و همچنين اين متخصصين نياز ،آن را به دنياي حاضر پيوند دهد

دارند به اينكه خود را از موانع تعبير و قيد و بند روش معبرين رها

و در ،طلبد كه تعبير خواب از زواياي مختلف و اين امر مي،سازند

شود تا اين خالل معاني جديد كه قبالً به كار گرفته نشده، بررسي

روش بحث، متخصص را به تصحيح و مرتّب كردن رؤيا رهنمون

و با احكام شرعي ،شود كه با حقيقت زندگي ما سازگاري داشته

مخالفت نداشته باشد و اين، به هيچ وجه به معناي دعوت به خروج

بلكه دعوت به نوآوري در روشهاي ،از اقوال معبرين گذشته نيست

اند، به آن علم تعبير از ما پيشي گرفتهاست كه كساني كه در

كساني كه مناسب با زمان و مكان و واقع . انددسترسي پيدا نكرده

.اندزندگي خودشان اجتهاد كرده

بنابراين تمنا دارم كه هيچ كس در طعن به گرايش اين كتاب

.شتاب نكند

و به بهانة اينكه مخالف با چيزي است كه بر عموم حاكم است،

چون حكمت گم شدة مؤمن است و . از آن را ترك ننمايداستفاده

. شايستگي تبعيت دارد،فقط حق

�� � ��� ��������� � 10

: گويدآفرين بر اين گوينده كه مي

ÛbÔß@ åß@ .xbäi@ Žo2ÛflëòÇb5@å@ìÛë׎oä¿@ÜÇ@.‰bË@ó.ŠÇë@.Ýju@ëa‡@å߈Ûaðí>b½b?@@bäÛa@åß@ìväi@áèäÇ@lbË@ìÛë´D@čÏbflîflnžï.Š2ã@

ولو اينكه در ،دگويان نجات پيدا نخواهم كرداز زخم زبان ب

»دست و زبان«چه كس از . غاري در كوه صعب العبور سكني گزينم

ولو اينكه خود را در بين بالهاي كركس مخفي ،يابدمردم خالصي مي

.كرده باشد

01240� 560$2 �� 4� �2 9���� �N0�42 ��8 ��1.

11قواعد ناب در تعبير خواب

��������

)�*� +, -�.�/: رؤيا، قواعد و أحكام آن داراي اهميت زيادي است گفتگو از

و ،مخصوصاً در اين دور و زمان كه حق با باطل در آميخته است

. كنند كه اهل اين كار نيستند صحبت مي،كساني از رؤيا و تأويل آن

امر مهم بپردازم مختصراً اين عواملي كه من را تشويق كرد تا به

: باشندبه ترتيب زير مي

و بعضي در تقدير و احترام رؤيا و باال بردن منزلت آن به غل ـ 1

پنداشتند و تا جاي كه آن را تشريع مي،جاي كه شايستة آن نيست

اساس خوابي كه كردند و بربوسيلة آن شرع خدا را نقض مي

و مدعي ،كردند و حرامي را حالل مي،ديدند حاللي را حراممي

.انديدا كرده علم پ،شدند كه بر بعضي از غيبمي

شأن و منزلت رؤيا كه هيچ بهتحقير و كوتاهي بعضي نسبت ـ 2

و آن را سخن پيرزنان، خرافات ،ارزش و قيمتي براي آن قائل نبودند

.آوردندو افسانه به حساب مي

جهت توضيح و بيان حد وسط در مورد رؤيا به نحوي كه نه ـ 3

نكه وحي و تشريع رؤيا همچناچون . و نه كندروي،تندروي باشد

و ، بلكه بعضي از آنها حق، بيهوده و ديوانگي نيز نيست،نيست

.باشدبعضي باطل مي

�� � ��� ��������� � 12

ها خيلي. به خاطر ارتباط رؤيا با واقع و زندگي مردم ـ 4

عوامل فوق من را . كنندمخصوصاً خانمها از آن بسيار صحبت مي

.واداشت تا به توضيح و بيان رؤيا بپردازم

� 01��� 2 )�*34'� �� $5 -�./:،برعكس كساني كه براي خواب هيچ قدر و وزني قائل نيستند

خداوند متعال براي خواب منزلت عظيم و اهميت زيادي قرار داده

.بيني آن را به وضوح مي، رؤياي كه در فوايد آتيه،است

6−�8)9 :���� ��. )�*� :�� :-'� ;<2 :� رسول خدا اول چيزي كه وحي«: فرمايد مي�عائشه

هر خوابي را كه �پيامبر خدا. بدان شروع شد رؤياي صادقه بود

و در حديثي ديگر پيامبر. »...شد صبح آشكار مييد مثل سپيدهيدمي

@DúŠÛaíÈi‰cë: فرمايد مي� đo?@ åß@ õŒu@ b´ìjäÛa@ åß@ >aõŒu@ñC :.»خواب جزءي از چهل و شش جزء نبوت است«

خواب بوت است، اين است كه درو دليل اينكه رؤيا جزئي از ن

دهد كه انسان در دنياي واقعي از انجام آنها عاجز و چيزهاي روي مي

آگاهي يافتن پرواز كردن، زير و رو شدن أشياء و ؛ناتوان است مانند

.از جزئي از علم غيب

اهل حق اتفاق نظر دارند بر اينكه رؤياي صادقه حق و از جانب

كند مگر اهل الحاد و جمعي از ار نميكسي آن را انك. خداوند است

].9/124تفسير قرطبي، [.معتزله

13قواعد ناب در تعبير خواب

: كه در معناي رؤياي صادقه گفته شده است: ابي گفته استخطّ

نه اينكه جزء باقي مانده از نبوت ،آيدرؤياي صادقه موافق با نبوت مي

چون ،رؤياي صادقه جزئي از علم نبوت است: اندو برخي گفته. است

خطابي . اما علم آن همچنان باقي است،هه به پايان رسيدنبوت اگرچ

برد كه ابن عبدالبرّ آن را نقل كالم خود را به قول امام مالك به پايان مي

تواند خواب را كه آيا هر كس مي: كرده و از امام مالك پرسيده است

شود نبوت را به بازي گرفت، آيا مي: كند؟ در جواب گفته استريتعب

ان به بازي تو و نبوت را نمي،ؤيا جزئي از نبوت استر: پس گفت

خطابي جواب داده كه منظور امام مالك اين نبوده كه رؤياي گرفت؟

بلكه منظورش اين بوده چون رؤياي ،نبوت باقي مانده استصادقه

جايز نيست ،صادقه از جهت اطالع بر جزئي از غيب مشابه نبوت است

. آن صحبت شودكه بدون علم و آگاهي در مورد

اينكه رؤيا جزئي از نبوت است بر شأن و : بطال گفته استابن

گفته . ولو اينكه يك جزء از هزار جزء باشد،افزايدشكوه رؤيا مي

در »إنباء« گرفته شده است و »إنباء«كه لفظ نبوت از لفظ : شودمي

پس بر اين اساس، معنا ،لغت به معناي إعالم و پخش خبر است

،شود كه رؤيا خبري صادق از جانب خداوند استچنين مي

كه هيچ ،همچنانكه نبوت خبري است صادق از طرف خداوند

].12/363فتح الباري، [. دروغي در آن روا نيست

.كندپس رؤيا در صدق خبر با نبوت مشابهت پيدا مي

�� � ��� ��������� � 14

يه سؤال كرد كه در مورد اين آ� از پيامبر خدا �ابودرداء

��ÞΟßγs93“t:فرمايدخداوند مي ô±ç6ø9 $#’ ÎûÍο4θu‹ ysø9 $#$u‹ ÷Ρ ‘‰9$#†ÎûuρÍοt� ÅzFψ $#4

ŸωŸ≅ƒÏ‰ ö7 s?ÏM≈ uΗ Í>x6Ï9«! $#4š�Ï9≡sŒuθèδã— öθx� ø9 $#ÞΟŠÏà yèø9 ].64: يونس[) .�#$

هاى الهى وعده؛ند)و مسرور(در زندگى دنيا و در آخرت، شاد «

.»اين است آن رستگارى بزرگ! تخلف ناپذير است

@?Dd: فرمود�امبرپي bßPÛć†yc@Ë@ bèäÇ@ŽQÚoÛŒãc@ ˆäß@Lç@ïúŠÛaí§b–Ûa@bòíëc@áÜ2½a@bçaŠŠmôéÛ@C:» از روزي كه اين آيه نازل

منظور از بشري در «شده كسي جز تو در مورد آن سؤال نكرده است

بيند و يا اي است كه يا مسلمان خودش آن را مي رؤياي صالحه»آيه

، ترمذي آن را روايت 8/358تفسير قرطبي، [. »بينديديگري به او خواب م

].1854صحيح ترمذي ألباني، / كرده

=�8)9>–-'� ?�@5 2 A�B � C��� )�*� :كسي كه در غيب و احوال آخرت شك دارد و يا داليل بيشتري

خواهد به رؤيا مراجعه كند كه داليل و مثالهاي بر اثبات آنها مي

.يابدزيادي را مي

در . كندياناً انسان در واقع شدن عذاب بر روح شك مياح*

و در خواب برخالف آنچه هست در ،خوابداتاقي پاك و خنك مي

و با پريشان حالي در حاليكه عرق از سر و روي ،افتددرد و رنج مي

برد كه گرما و و در اين هنگام پي مي،شودريزد بيدار مياو مي

15قواعد ناب در تعبير خواب

اقع شده اثرش به مراتب از حرارتي كه در خواب بر روح وي و

.برودتي كه در دنياي واقعي بر جسمش وارد شده است، بيشتر است

لكه رنج ب،بيندكند كه نه تنها روح عذاب ميپس فوري باور مي

قرار عحاصل از عذاب روح آسايش و راحتي جسم را تحت الشعا

.دهدمي

د؟ پس حال آخرت چگونه خواهد بو.و اين، حال و وضع دنيا است

چون بخاطر در دسترس ،كندانسان از احوال آخرت تعجب مي*

اما وقتي برخي از احواالت ،تواند آن را درك كند عقل نمي،نبودن

او در خوابي كه . شود تعجبش برطرف مي،خواب را مالحظه كند

مثال ده دقيقه طول كشيده است، به كشورهاي بسياري مسافرت

دهد كه اگر كارهاي زيادي را انجام ميخوابد و مي. بيندمي. كندمي

به چندين روز نياز ،بخواهد در دنياي واقعي آن كارها را انجام دهد

اند؟ چگونه برخي از نصوص پس اين كارها چگونه انجام يافته. دارد

و صحبتهاي را كه با بعضي از مردم ،را در خواب حفظ كرده است

آيا اين، ! ز به ياد دارد؟انجام داده با وجود اينكه طوالني است هنو

كند؟ميندليل نيست بر اينكه احوال آخرت بر قلب بشر خطور

D−�8)9: 2;� CE)< )�*� 1� �� ; �F� ��'�� :رؤياي صادقه از جانب خداوند است پس فوائد زيادي را در

: از جمله. بردارد

�� � ��� ��������� � 16

بنابراين در . استواري، قوت و نيرو بخشيدن خداوند به مؤمنين*

@Dü@éãcíÔjó¿@e@@æbߌÛa@ŠD$üg@LpaŠ’j½a: ديث صحيح آمده استحaìÛbÔÏC@ZbßçïíÞbÓ@ L[a@Þì?‰@ b@ZDúŠÛaí§b–Ûa@ bòíëc@åßû½a@ bçaŠŠmôéÛ@CN

عرض كردند اي . ماندزمان چيزي جز مبشرات باقي نميدر آخر«

.»... چيست؟ فرمودند رؤياي »مبشرات«رسول خدا

@‰D¿ŠDe@ü@æbߌÛamØú: ده استو همچنين در حديث آم …bí@bm@åßû½aØlˆCN

.»آيددر آخر زمان رؤياي مؤمن تقريباً دروغ از آب درنمي«

رود و عدة چون در اين زمان كه عدة ياوران رو به كاهش مي

.دارددشمنان رو به افزايش، مؤمن نياز بيشتري به تثبيت و مدد خداوند

برخي از . خرت استآرؤياي صادقه سرآغاز خير در امور

مسلمانان همچون فُضيل بن عياض، مالك بن دينار و جمعي ديگر از

و در برخي ،اندقديم و جديد بوسيله آن به سوي حق هدايت شده

كه براي يهمچون اتّفاق. نيز باعث افزايش ايمان و تقوي شده است

كه پيامبر ي حاصل شد بوسيله خواب مشهور�عبداهللا بن عمر

D@ìÛ@[a†jÇ@ÝuŠÛa@áÈã×@æbíÜ–ï: تعبير نمود و فرمود آن را �ÜÛa@åßîÝCN] ،1121الجامع الصحيح (البخاري.[(

.»بهترين مرد عبداهللا است اگر نماز شب بخواند«

.خوابيد مگر مدت كميبعد از اين، عبداهللا در شب نمي

17قواعد ناب در تعبير خواب

همچون داللت . رؤياي صادقه سرآغاز خير در امور دنيا نيز هست

چه . شمار استنمونه در اين مورد بي... وزي، بر عالج و رؤيا بر ر

و يا ،بينندبسيارند بيماراني كه اسباب مرض خود را با چشم خود مي

.1شوديابند كه باعث شفايشان ميبر رازي دست مي

)�*� $� ���GH C����:اهتمام ورزيدن صاحب خواب به چيزي كه در خواب ـ 1

ي زياد بها بدهد و در دنياي واقعي به آن اگر انسان به چيز. بيندمي

اين، ناشي از پريشان قلبي بيند ومشغول شود بسا به آن خواب مي

اگر به امور ديني مشغول باشد چيزي كه مناسب آن است به . اوست

اصحاب رسول خدا كه هر روز خوابهايشان را ؛بيند مانندخواب مي

ر دنيوي مشغول باشد اگر به امو. كردند بازگو مي�براي پيامبر

ازدواج، تحصيل و يا تجارت پس او اغلب چيزي را به خواب : مانند

.نها مناسب و سازگار باشدبيند كه با آمي

اگر در رسيدن به : ناتواني و عدم امكان دست يافتن بر چيزي ـ 2

بسته شد فتح و گشايشي براي نمنظوري تمام درها بر روي انسا

به همين خاطر است كه . بينداب ميخود يا بديل آن را به خو

همچنانكه اين مسأله براي آن دو ،بينندزندانيها زياد خواب مي

شايد . زنداني بودند، اتّفاق افتاد�زنداني كه با حضرت يوسف

.براي آنها به نوعي باعث آرامش و استواري باشد________________________________________________

_____________.كنيمثالهاي بيشتري را ذكر ميدر آخر كتاب در باب وقايع م. �

�� � ��� ��������� � 18

: گويديكي از آنها مي

ã†Ûa@åß@bäuŠDî@ båß@å−ëcbèÜçåß@bä2ÜÏÏ@paìßþa@îyþa@üë@bèîbg2Ûa@ bãõbu@ a‡v@ æbíub§@ >bßìòbäÜÓë@ bäjvÇã†Ûa@åß@ aˆç@ õbuîb

`ŠÐãëúŠÛbi@íbφy@ ČÝvíbärg@å−@a‡c†§a@bäzj•íÇ@súŠÛa@åíbنه جزء مردگانيم . ايماهل دنيا هستيم در حاليكه از آن خارج شده«

اجتي پيش ما بيايد اگر روزي زندانبان براي ح. هاو نه جزء زنده

به رؤياهايمان . گوئيم او از جانب دنيا آمده استكنيم و ميتعجب مي

كنيم و هر گاه شب را به صبح رسانديم اكثر ميىدل خوش

.گفتگويمان پيرامون رؤياهاست

كه خداوند كنجكاوي براي دست يافتن به مجهول و غيب ـ 1

اما ،شته استمتعال از روي حكمت آن را از انسان مخفي نگهدا

. خواهد بر معرفت آن دست يابدانسان با طبيعت كنجكاوانة خود مي

باشد به ميي فرد منحرف»براي رسيدن به مقصود اگر فرد كنجكاو«

كند كه و فراموش مي،آوردروي مي... سوي كاهن و فالگير و

و ،كندروند قبول نميخداوند چهل روز نماز كساني كه پيش آنها مي

اما مؤمن، به رؤيا روي . شوندها را تصديق كنند كافر مياگر آن

به آن اميد كه خداوند بوسيله آن نويدي يا پرهيز از شري را . آوردمي

.به او بنماياند

19قواعد ناب در تعبير خواب

��� ��� :��� �� ��� �� �� �� �)�*� I����:: شود سه نوع تقسيم ميهرؤيا ب

است از اين، همان رؤياي صادقه و بشارتي: كالم فرشته ـ 1

.اشجانب خداوند براي بنده

اين، رؤياي باطل از طرف شيطان براي غمگين : كالم شيطان ـ 2

.كردن انسان است

اين، گفتگوي انسان با نفس خود در حال بيداري : كالم نفس ـ 3

و هيچ تعبيري ،بيند كه آن را در خواب به صورت رؤيا مي،است

�y7:آية.ندارد ßϑ Ïk= yèãƒuρÏΒÈ≅ƒÍρù' s?Ï]ƒÏŠ% tnF{$#�. .]6:يوسف[.

.»آموزدو از تعبير خوابها به تو مى«

نگاه »أحاديث«به كلمه . شود رؤيا را شامل ميياقسام سه گانه

.به صورت جمع آورده و نفرموده حديثآن را كن كه خداوند

'�ÏΒÈ≅ƒÍρù: بيضاوي گفته است s?Ï]ƒÏŠ% tnF{$#�.. يعني؛ تعبير رؤياها

چون اگر كالم فرشته باشد رؤياي صادق . دهد ياد ميرا به شما

تفسير القاسي، [. و اگر كالم نفس و شيطان باشد، رؤياي كاذب،است

)9/3506.[(

. رؤياي حق-1: رؤيا سه گونه است«: فرموده است�پيامبر

رؤياي غم -3. رؤياي حاصل از گفتگوي نفس انسان با خود-2

)].2263(مسلم، [.»انگيز از جانب شيطان

�� � ��� ��������� � 20

: شوند پنج نوع تقسيم ميهو معبرين ب

بعضي بر فقط »نگرش انتخابي«يعني در، برخي در تعبير خود-1

در اين طرز نگرش حق صاحب خواب . كننداز رموز اعتماد مي

چون رؤيا يك واقعة متكامل و به هم پيوسته است كه ،شودايع ميض

.رساندتجزية آن به حال بيننده ضرر مي

با كتب تعبيرگذشته »نگرش توافقي«قسمي در تعبير خود بر -2

در اين طرز نگرش از دنياي واقعي صاحب خواب ،كننداعتماد مي

چون دنياي واقعي هر نسلي با ،شودتجاوز و پا فراتر گذاشته مي

.نسل ديگر متفاوت است

كنند و اعتماد مي»نگرش الهامي« بعضي در تعبير خود تنها بر -3

سلف يخالف رويهدهند و اين، براز ويژگيهاي معبر قرار ميآن را

چون هيچ دليلي بر صحت آن به دست نرسيده و عادت بر آن ،است

.جاري نشده است

اند اعتماد كرده»نگرش رواني« برخي در تعبير خود فقط بر -4

انب ديگر وارد شده در و و از ج،مانند؛ روانشناسان و موافقين آنها

.اندرؤياي صادقه و رؤياي شيطاني، غفلت كرده: نند ما،سنّت

كنند يعني؛ اد ميم اعت»نگرش تكاملي« قسمي در تعبير خود بر -5

تمام رموز را جمع كرده و بر حال صاحب خواب شناخت كافي

اين قسم اخير همان روشي است كه موافق شرع و . آورندبدست مي

خدا روش ما در سلف و خلف است كه به اذن يموافق نظر علما

.اين كتاب، بر همين اساس خواهد بود

21قواعد ناب در تعبير خواب

رؤيا يك زبان نقاشي است كه اگر رموز و مفردات آن با مهارت

تبديل به خط د، ند، و با دنياي واقعي مرتبط گردناز هم جدا شو

و آمادگي ،شود كه بسياري از مشكالت زندگي ما را حلّمناسبي مي

و تبديل به يكي از منابع ،كندروياروئي با آنها را در ما ايجاد مي

.گرددشناخت و الهام مي

! "���� ��#$ � ��� �% &"'( )�*+ &,- ./0 كلي هر يك را قاعدة دو نوع استچون رؤياي صادقه بر

.كنيمجداگانه بحث مي

نوع اول از رؤياي صادقه، همانطور كه در خواب ديده شده ـ 1

بير ندارد مانند؛ رؤياي دهد و نياز به تعدر عالم واقع روي مي

بر ـ نمونه آن، خواب حضرت ابراهيم است ،پيامبران، شهدا و صلحا

. در مورد ذبح حضرت اسماعيلـبر پيامبر ما صاله و سالم و او

اي است كه نياز به تعبير و تأويل دارد نوع دوم رؤياي صادقه ـ 2

ياند تا نماچون رؤيا مثَلي است كه فرشته آن را به صاحب خواب مي

افتد و و اين نوع خواب بسيار اتفاق مي. بر اساس آن استدالل كند

: نقل شده است كه فرمودند�نمونة آن روايتي است كه از پيامبر

Dc‰íÛ@pa‡@oîÜòÏ@î@ bàíŠôöbäÛa@@ á×Čãd¿@ bjÔÇ@ ‰a…@òhdÏ@ ÉÏa‰@ åi@mî@bäŠiđk5čß@Ž‰@ålb5@åia@k5LŞëdÏ@ŽoÛ@ZÈÏŠÛaò¿@bäÛ@ã†Ûa@îë@ bjÓbÈÛaò¿@

ŠDŁañŞæcë@…@ílb5@†Ó@bääC (JK&L� :MN6OOP(Q

�� � ��� ��������� � 22

شبي در خواب ديدم كه در منزل عقبه بن رافع هستيم و

پس آن را اين طور . ابن طاب براي ما آورده شدخرماهاي از خرماي

كه سرافرازي در دنيا و سرانجام نيك در آخرت از آنِ : تعبير كردم

.شودماست و دين ما مورد پسند واقع مي

رطب ابن « عاقبت و از »عقبه« رفعت و از »رافع« از �يامبرپ

هر تعبير خوابي كه اين درپس. دين را أخذ كرده استيب ط»طاب

.باشد مردود مي، طبق اين نص،شودضابطه رعايت ن

)�*� -���<:رؤيا معلوماتي است كه : قاضي ابوبكر بن عربي گفته است

و اين ،كند آدمي وارد ميخداوند بوسيله فرشته يا شيطان بر قلب

.خوابي درهم بر هميا و ، يا رمزي استداللي،رؤيا يا حقيقتي است

ر اين است كه صورت ذهني را از باگر رؤيا رمزي باشد، كار مع

.ناخودآگاه به خودآگاه انتقال دهد

اگر رؤيا همچون سپيده صبح در عالم واقعي آشكار شد، نياز به

است كه خودآگاه و ناخودآگاه يكي تأويل ندارد ودليلش اين

.، نياز به تعبير نيست و ديگر براي آشكار كردن آن،اندشده

و برخي پنهان ،رؤيا قرائن و دالالتي دارد كه بعضي از آنها آشكار

و نياز به توضيح و تأويل و انعكاس رموزي است كه در ،هستند

اب كه تا با حال و واقع زندگي صاحب خو. ناخودآگاه وجود دارد

شناخت حال و وضع صاحب . ت مطابقت كندسهمان خودآگاهي ا

23قواعد ناب در تعبير خواب

خواب و زمان آن ضروري است تا تعبير خواب به بهترين وجه

.صورت گيرد

�1� �% &2," 3�����#$ ':است اگر بخواهي خواب را بر وجه صحيحش تعبير كنيد، الزم

و كسي كه داراي اين ادوات،كه ابزار و ادوات تعبير را بشناسي

پس تعبير . تواند تعبير را به صورت احسن انجام دهد نمي،نباشد

و الهام در تعبير ،خواب علم و مهارتي است كه قابل اكتساب است

اگر . آيد تجربه بدست ميينيز مهارتي است كه فقط در نتيجه

بايد قبل از هر چيز قواعد رؤيا را ،بخواهي تعبير موفقي داشته باشيد

.مهارت و تطبيقات آن راياد بگيري و سپس

: كنيل رؤيا به ترتيب زير شروع مييبعد از شنيدن تفاص

.به خدا پناه ببر و از او توفيق و ياري و راهنماي بخواهـ

رموز مهمي را كه با واقع و حال صاحب خواب ارتباط دارد ـ

.مشخص كن

سپس بين آن رمزها و ساير رموز ديگر بدون غفلت از هيچ ـ

هاي تسبيح منظم و به و آنها را همچون دانه،اط برقرار كنرمزي ارتب

.صورت خاص در كنار هم قرار بده

د و تمام اين رموز را به رسو معناي عامي را كه به ذهنت ميـ

. اضافه كن،دهدهم پيوند مي

.تا جاي كه ممكن است حمل بر خوش بيني كنـ

�� � ��� ��������� � 24

.به قواعد مذكور در اين كتاب عمل كنـ

، خدا عالم است كه اين: ير خواب بر شما مشكل شد بگواگر تعب

الزم نيست هر خوابي را تعبير كني چون . نصف علم استخود

: اگر تعبير خواب بر شما روشن شد بگو.خواب هم مثل فتوي است

خير و نيكي : بسم اهللا سپس براي صاحب خواب دعا كن به مانند اين

سپس بدون قطع و يقين و از هر شري بدور ماني ،به تو عطا شود

،اگر رؤياي شما صادق باشدگويي و مي: كنيخواب را تعبير مي

. واهللا أعلم.تعبير آن چنين و چنان است

.به اذن خدا تعبيرت را صائب خواهي يافت

25قواعد ناب در تعبير خواب

456� 7�'-8�:

. ضوابط، تذكرهاي مهم زير الزم استثقبل از شروع به بح

:حدود رؤيا*

:شاطبي امام قول ،كه در اين مورد گفته شودبهترين چيزي نه تشريع و احكام ،فائدة رؤيا نويد و هشدار است: يدگواست كه مي

نه بخاطر اينكه ،شودبه خاطر آرامش و كسب علم ذكر مي. و داوري

و شرط عمل به مقتضاي رؤيا اين است ،موضع استدالل واقع گردد

، ثابتي را نقص نكندقاعدةكه هيچ حكمي از احكام شرعي و يا هيچ

و يا ،تي اعتبار دارد كه با شريعت موافقت داشته باشدرو فقط در صو

و يا ، يا بشارتي باشد كه انسان را به چيزي آگاه كند،متضمن فائده

در برگيرندة تحذير از شري باشد تا انسان خود را براي روياروئي با

واقع است در امتهاي و اين همچنانكه در اين امت. آماده نمايد،آن

].2/457للشاطبي : الموافقات[.بوده استديگر نيز واقع

:خواب و شيطان*

مخصوصاً . كندبرداري ميشيطان از مسلمان در حالت خواب بهره

وضوء، اذكار، : كه خوابيده باشد ولي آداب خوابيدن را از قبيل

و را خوابيدن به پهلوي راست و غيره را رعايت نكرده باشد پس ا

: جملهاز. 1دهدميكند و به طرق مختلف او را فريب وسوسه مي

_____________________________________________________________

.22نگاه قاعدة شماره . آمده استIâbä½a@¿@Ùi@æbİî’Ûa@kČÈÜni@q¥@üH: كمااينكه در حديث. �

�� � ��� ��������� � 26

دهد كه باعث حزن و در خواب چيزي را به او نشان ميـ

مثل اينكه مسلمان خود را در حال ارتكاب :شوداندوهش مي

يا در مورد خدا و پيامبران سخناني . بيندمحرّمات و گناه كبيره مي

يات يا چيزي را از غيب. آنها نيستگويد كه شايسته ساحت مقدسمي

قصد شيطان از اين كار اين است كه انسان . كند و امثال آنهاانكار مي

و تخم نفاق و عدم اطمينان ،مسلمان را نسبت به دينش مشكوك كند

.را در درون وي بكارد

قه و آشفتگي دهد كه باعث تفرچيزي را به مسلمان نشان ميـ

برخالف احكام ثابت كهبيندل اينكه مي مث:شودبين مسلمانان مي

كند عليه برخي مسلمانان حكم كفر صادر مييا . دهدشرعي نظر مي

دهد يا خود بيند كه او را به انجام معاصي دستور مياي مييا مالئكه

ند كه مهدي زمان خود يبداند يا ميترين و بهترين مردم ميرا صالح

هرگاه انسان چنين چيزهاي به بنابراين . ت و امثال آنهاسشده ا

هاي شيطان است خواب ديد، بايد به طور يقين بداند كه اينها وسوسه

كه به منظور ايجاد تفرقه در بين مسلمانان و ايجاد فساد در دين

گيرد و به هنگام چنين خوابهاي ناخوشايندي بايد از صورت مي

و خوابش را پيروي كند ـشود كه بعداً ذكر ميـسنت پيامبر مصطفي

گويا چيزي روي ،براي كسي بازگو نكند بلكه آن را فراموش كند

.نداده است

27قواعد ناب در تعبير خواب

:آداب رؤياي صالحه عبارتند از

.خدا را بر آن سپاس گويد ـ 1

.آن را فرخنده و مبارك شمارد ـ 2

كساني كه نه ،گويدآن را براي هر كس كه دوستش دارد باز ـ 3

.دوستشان ندارد

:شايند عبارتند ازآداب رؤياي ناخو

.پناه بردن به خدا از شر آن ـ 1

براي دور كردن شيطان سه بار آب دهانش را به طرف چپ ـ 2

.بياندازد

.پناه بردن به خدا از شر شيطان ـ 3

ه حالش ك كه بر آن خوابيده است به اميد اينيتغيير دادن جهت ـ 4

.به احسن حال تغيير كند

بيشتر تا قلبش آرامش پيدا كند و خواندن دو ركعت نماز يا ـ 5

.از خدا بخواهد كه از شرّ اين خواب مصونش دارد

و اگر مجبور شد آن را فقط ،آن را براي هيچ كس بازگو نكند ـ 6

. عالمي يا ناصحي تعريف كندصيبراي شخ

�� � ��� ��������� � 28

9�% ��� : :� � ��� "�#��

R2� =��)S:

-'� T�U)V WX�Y� Z� )�*�:ه از حوادث كه قبالً اتفاق افتاده يا اتفاق اي است كرؤيا واقعه

تعبير ،در روشنائي حكم شما بر مقدمات. دهدخواهد افتاد خبر مي

.گرددگيرد و سرانجام نتيجه أخذ ميصورت مي

: نمونه

كه يكي يهنگام. است� داستان حضرت يوسف ، آنينمونه

: از دو زنداني كه با او بود پيش حضرت يوسف آمد و عرض كرد

م و پرندگان از آن رمن در خواب ديدم كه سبدي از نان بر سر دا

حضرت . خوردند بدون اينكه بتوانم آنها را از خود دور كنممي

رود پس آن رؤيا را به مرگ تعبير يوسف دانست كه او از دنيا مي

.كرد و اين، همان نتيجه است

قدرت و : آهن. بر اين قاعده قياس كن؛ زندان غم و ذلّت است

.راحتي و رفاه زندگي: نيرو است و خرما

رؤياي مردي را تعبير كرد كه در خواب ديده �و ابوبكر صديق

تو با «: به او گفت. بود كه ادرارش به خون تبديل شده است

از خدا . شويهمسرت كه در حالت قاعدگي است همبستر مي

: المصنف[.»آمرزش بخواه و بار ديگر اين كار را تكرار مكن

].با سند صحيح) 1/230(لرزاق،عبدا

29قواعد ناب در تعبير خواب

=��)S32� /::آيد غالباً با وجود قرائن حق استآنچه در مورد دارالحق مي

: آيد از قبيلمقصود به دارالحق، آخرت است آنچه در مورد آن مي

ديدن مردگان، ديدن بهشت و جهنم، زنده شدن، پل صراط و مانند

كه هنگاميكه �نمونة آن قصه ثابت بن قيس است . آن، حق است

در . در جنگ يمامه به شهادت رسيد، زرهي گرانقيمتي بر تن داشت

تو را به وصيتي سفارش : گفتخوابي يكي از مسلمانها آمد و به او

وقتي شهيد : بگويي اين خواب است و آن را ضايع كني! كنم مبادامي

منزلش از ،شدم يكي از مسلمانها بر من گذشت و زرهم را برداشت

بقيه دورتر است و در كنار چادرش اسبي است كه با افسارش منزل

يك را بر زره سرازير كرده و بر ديك جهاز شتري د. بسته شده است

و زرهم را بفرستدپيش خالد برو و بگو كسي را. را گذاشته است

رفتي بگو بر من � رسول خدا ابوبكر ياگر پيش خليفه. پس بگيرد

صاحب خواب . آزاد باشدامن بندهو فال. ي است چنين و چناندين

خالد كسي را فرستاد . پيش خالد بن وليد آمد و خوابش را باز گفت

رفت و قصه را براي �و بعداً پيش ابوبكر. و زره را باز پس گرفت

گفته شده . او نيز تعريف كرد و وصيتش را بعد از مرگش تنفيذ كرد

وصيتش اجرا كسي بعد از مرگ وصيت كرده و،شنيده نشده است

): مع التخليص–الحاكم : المستدرك[.�شده باشد جز ثابت بن قيس

]، و ذهبي آن را تصحيح نموده است3/235

�� � ��� ��������� � 30

هر خوابي كه قرائن بر : گفته است:شيخ محمد بن عثيمين

.1 داللت كند هيچ مانعي نيست كه به مفاد آن عمل شود،صدق آن

��)S:3�' :ي يشود جز رؤياهاش تعبير ميله ضديهر رؤياي مرموزي بوس

شوند يا رؤيايهاي كه به قيامت كه به داللت قرآن و سنت تعبير مي

.باشندمرتبط هستند و يا رؤياهاي كه عمومي مي

بخشنده گيرنده است و گيرنده . تمام رؤياها برعكس هستند

اگر زن حامله . و مضروب ضارب، ضارب مضروب است،بخشنده

و اگر ،آورد پسر به دنيا مي، به دنيا آوردهدر خواب ببيند كه دختر

.برعكس باشد نتيجه نيز معكوس خواهد شد

:أمثله

كه به معناي خنده است و يك داللت قرآني است بر »الضحك«

�ôM:فرمايدخداوند مي. بشارت داللت دارد s3ÅsŸÒsù$yγ≈ tΡ ö� ¤±t6sù�.

.]71:هود[

.»خنديد و ما به او بشارت داديم«

ه به معناي سركه است و داللت سنت است بر خير و ك»الخلّ«

}DČݨa@â…þa@áÈãC@N}áÜ2ß@ZQVTN:فرمايدپيامبر مي. بركت داللت دارد

_____________________________________________________________

.48ي، ص ن احمد العري:الرؤي واالحالم: نگا. �

31قواعد ناب در تعبير خواب

اگر داللت، قرآن و سنّت باشد، . » سركه استخورشبهترين «

خدا عالم ـسبب معكوس شدن معناي رؤيا . شودمعني معكوس نمي

زند تا بين بر عكس مي اينست كه فرشتة خواب مثلها را ـاست

مخصوصاً مردم بسياري . خواب و بيداري فرق و جدايي حاصل شود

گيرد خواب و بيداري كه خوابشان از واقع زندگيشان سرچشمه مي

مثالً از خوابي كه در آن عصباني شده بيدار ،آنها چندان فرقي ندارد

پس ،ماندشده و در حالت بيداري نيز بر عصبانيت خود باقي مي

فرق و جدايي ،رد تا بين حقيقت و خيالو رؤيا ضد آن را آيرشتهف

.حاصل شود

رؤيايي كه تعبير -1. شوندسه نوع رؤيا از اين قاعده مستثني مي

-2. چون تعبير آنها واقعي است،آن در قرآن و سنّت يافت شود

نمونه . رؤياي عامه-3. قيامت باشد»دارالحق«رؤيايي كه در مورد

.شتر از حد شمارش استآنها بي

=��)S3�)[\ :جنس، صنف «: زنداصول رؤياي رمزي حول سه چيز دور مي

:»و طبع

.مانند؛ درخت، پرنده و حيوان:جنس

و صنف ، اين درخت را از ديگر درختانآنست كه صنف:صنف

از ديگر مثالً و صنف اين حيوان را ،اين پرنده را از ديگر پرندگان

.يحيوانات باز شناس

�� � ��� ��������� � 32

و آن را ،كني كه طبيعت مثالً اين درخت چيستانديشه مي:طبع

اگر آنچه در خواب ديده شد پرنده . دهيبه صاحب خواب نسبت مي

بسيار كهشود كه صاحب خواب شخصي استباشد، پس معلوم مي

و اين از حالت پرنده كه عدم استقرار است، استفاده ،كندسفر مي

وان باشد، پس به طبع و خوي حيوان و اگر مورد خواب حي،شودمي

.شود و طبيعت او به صاحب خواب نسبت داده مي،شودنظر مي

جدولي از اصول رؤياي رمزي

cN �N1[dرفاه زندگي و روزيخرمادرخت

فسق و خرابيكالغپرنده

تكبر و تجاوزگرگحيوان

: نمونه

آمد و مردي پيش سعيد بن المسيب : كندليث بن سعد نقل مي

در خواب بر بالكن مسجد كبوتر سفيدي ديدم كه بسيار : گفت

: ابن المسيب گفت. كركسي آمد و آن را شكار كرد. زيبا بودقشنگ و

اگر رؤيا صادق باشد، حجاج بن يوسف با دختر عبداهللا بن جعفر

به . زياد طول نكشيد كه اين وصلت صورت گرفت. كندازدواج مي

: اين خواب را چگونه تعبير كردي؟ گفتيا أبا محمد: او گفته شد

. كبوتر زن است و سفيدي آن بر پاكي حسب و نسبش داللت دارد

ر عبداهللا بن جعفر هيچ زني را از نظر حسب و نسب پاكتر از دخت

33قواعد ناب در تعبير خواب

اي است عربي و ديدم كه پرنده،س نظر كردمكم و به كراطيار نديده

].4/124الذهبي، : نبالءسير اعالم ال[.تر از حجاج نيافتمكسي را كركس

چون ،بالكن مسجد را با وجود اينكه اهميت داشت، ذكر نكرد

واضح بود كه بر زن صاحب شرف و دين كه شايسته دختر عبداهللا

. بود، داللت دارد�بن جعفر

=��)SKX�] : معناي متحرك آن ،نكته اساسي و قابل توجه در تأويل كلمه

: ثابتاست نه نص

و اين به معبر امكان ،عناي متحرك و متغير دارد م،كلمه در رؤيا

به در حاليكه نص ثابت،دهد كه طبق حقايق زمان خود فكر كندمي

.دنماي تعمق بيشتر در بررسي كردن فكر كند تااو كمك مي

چون روش آنها ،تعبير خواب گذشتگان غفلت نكناز كتب

و معناي ،اندكند كه در آن زندگي كردهحقايق عصري را منعكس مي

.كندرؤيا با تغيير اوضاع و احوال تغيير مي

: نمونه

پيشينيان . از پرواز در خواب به نقل و انتقال تعبير شده است

د پرواز كند به جاي سشنا در خواب از جاي كه ميياگر كس: اندگفته

اين . شناسد، دليل بر اين است كه اجلش نزديك شده استكه نمي

اما نسبت به زمان ما ،صحيح استو زمان آنها معني نسبت به عصر

كلمة پرواز كه به . به خاطر اختراع هواپيما، به معني كثرت سفر است

�� � ��� ��������� � 34

در دنياي ، اما معني متحرك آن، و انتقال است ثابت استلمعني نق

.واقعي انسانها تا قيام قيامت در حال تغيير است

: نمونه ديگر

ينيان به معني از دست از دست دادن ريش در خواب، نزد پيش

، يا درس عالمي،اما نزد ما به معني انتقال امام مسجد. دادن دين است

لي در اي گِههديدن خان. يا كالس ديني از جاي به جاي ديگر است

اند به معني زن و پيشينيان گفته،خواب به پناهگاه تعبير شده است

مال دنيا است برد يا به معني ثروت و چون مرد به او پناه مي،است

اما در نزد ما به معني ديار و محل جنّ ،آوردكه به آدم روي مي

ها به آن پناه نيازي انسانها از آنها جنّ چون به خاطر بي،است

.شود و از آن به مس شيطاني تعبير مي،برندمي

D@bèäÇë@æë…Ší@bèîÜÈÏ@aìiŠ‘@ñ†yaë@´Ç@åß@Ù÷Ûëc: ابن بطه گويد¨a@ÕÏaë@†Óë@æ뉆–퉅b–Ûa@ÑÜ2ÜÛ@ŠibÈÛa@ÑÜCN]1/386: اإلبانه.[

شوند، و اند، پس از سر آن چشمه وارد مي چشمه نوشيدهكآنها از ي

.اندهشوند و آيندگان با پيشينيان موافق كرداز همانا پراكنده مي

=��)SK� :: گيرد مگر بوسيلة دو امرتعبير خواب صورت نمي

داشتن وسوسهاي شيطاني از ميان بر-2.واضح بودن خواب ـ 1

رؤياي صادقه بايد .شوندو گفتار نفساني كه باعث فساد خواب مي

و ،معنايش واضح، تأثيرگذار در بيداري و اغلب برعكس واقع باشد

35قواعد ناب در تعبير خواب

هيچ رابطه با دنياي بيداري صاحب خواب و جنايت و ترساندن

. شيطان نداشته باشد

ديد هفت گاو آنگاه كه در خواب ،داستان پادشاه مصر:مانند

ي و هفت خوشه، هفت گاو چاق و فربه را خوردند،ضعيف و الغر

ها نارسها را تباه خشك بهم پيچيده و رسيدهي و هفت خوشه،سبز

و خوشهاي خشك سالهاي ، گاوهاي چاق سالهاي حاصلخيز،كرده

.خشك و قحطي هستند

:مثال ديگر

در بچگي است كه در خواب ديد �خواب حضرت يوسف

يازده ، كه يازده ستاره،ده ستاره، خورشيد و ماه او را سجده كردندياز

در تفسير بغوي آمده [.اش و خورشيد پدرش و ماه خاله،برادرش بودند

].كه ماه مادرش بود:

=��)SKY^U :: گويدرؤياي صادقه صحبت فرشته است و او دروغ نمي

وي رؤياي صادقه گفتگوي فرشته با روح است كه امر روح به

بخاطر همين است كه . گويد و او دروغ نمي،سپرده شده است

.برد نام مي»احاديث«خداوند از اين رؤيا به

اما خوابهاي آشفته و پريشان، وسوسه و گفتگوي شيطان با نفس

است كه بر اساس دروغ است و به قصد ترساندن صاحب خواب

.گيردصورت مي

�� � ��� ��������� � 36

احساسات و آرزوهاي و اما گفتگوي نفس، راجع به جسم است و

شوند است كه در خواب بيدار مي انسانسركوب شده در ناخودآگاه

.و هيچ تعبيري ندارند

: مراتب نفس عبارتند از

به صورت تأثيرات انجام گناه در عالم حقيقي، :نفس لوامه ـ 1

.شودميپديدار وجدان و گريه مالمت

واقعي، ي نيك در دنيا تأثيرات انجام كاريدر نتيجه:نفس مطمئنه ـ 2

.يابدصاحب خواب به رضايت دروني، شادماني و خنده دست مي

واقعي كه مانند تصميم به گناه در دنياي:نفس اماره به سوء ـ 3

براي صاحب خواب، امكان دستيابي به اين احساسات از طريق

و مانند تصميم به نوشيدن تشنه در . شوداحتالم حاصل مي

.بينددر خواب به صورت واقعي ميرمضان كه آن را

=��)SKY�U :خوابي كه ارتباط مستقيم با دنياي واقعي داشته باشد، مورد

ماداميكه . شوداعتماد نيست بلكه از گفتگوي نفساني محسوب مي

.، حاصل نشده باشدهبعد از دعا، استخاره و استشار

: مثال

يا :بيندميكسي كه فردا امتحان دارد، خود را در سالن امتحان

اين، . بيندكسي كه در واقع مضروب شده است خود را ضارب مي

.نوعي خالي كردن احساسات است و قابل توجه نيست

37قواعد ناب در تعبير خواب

مانند؛ . شود مورد اعتماد استاما خوابي كه بعد از دعا ديده مي

Dc‰í@o: كند نقل مي� از پيامبر �اين حديث كه عبداهللا بن عمرcŠßa>ñŠöbq@ flõa…ì?@~ñcŠÛa@†½a@ åß@ žouŠD@ @íäò¶@èîÈòë@çïÐz¦a@ò

†½bi@Ćõbië@æc@ŽoÛČëdÏíäò@ÝÔã@gÛîbèC.]6632(بخاري، ال.[(

ديدم با موهاي پريشان كه در شهر مدينه »در خواب«زن سياهي به اينكهپس آن را تأويل كردم . گرديد»حجفه«خارج شد و وارد

.كندمياي كه در شهر مدينه است به آنجا نقل مكان بيماري

دعا كرده بود كه بيماري تب �اين رؤيا وقتي ديده شد كه پيامبر برود كه »جحفه«بردند به و اصحاب از آن رنج ميكه در شهر مدينه بود

وقتي . آن زمان محل سكونت مشركين بود و پيامبر منتظر استجابه بود.اين خواب را ديد آن را فرخنده و مبارك شمارد و تعبير نمود

هاشوند و رؤياي بعد از آناره و استشاره نيز بر دعا قياس مياستخ. حجت است،در اين باب

��)S:K_ :آيد خيري در آن نيست خوابي كه در بيداري به ياد نمي

.اي در عالم واقع آنرا به ياد نياوردماداميكه قرينه

: مثال

اما ،اگر از خواب بيدار شد و رؤيايش را فراموش كرده بود

اميكه به سر كارش رفت با مشاهدة رنگ سبزي خوابش را با هنگ اين رؤيا هاي سرسبز و غيره به خاطر آورد،تمام تفاصيلش با باغچه. صادق استبه خاطر وجود آن قرينه

�� � ��� ��������� � 38

��)S:KU� :رؤياي كه با ترس و خوف همراه است، اصل در تعبير آن،

.گيري و بشارت استآسان

��߉ƒÌ: فرمودة خداوند است،دليل リ!$#ãΝ à6Î/t� ó¡ãŠø9 $#Ÿωuρ߉ƒÌ� ãƒ

ãΝ à6Î/u�ô£ãèø9 .]185:البقره[.�#$

.»خواهد، نه زحمت شما راخداوند، راحتى شما را مى«

: مثال

بنا به فرمودة . اگر ديد هراسان است، هراسش را به أمن تعبير كند

�Ν:خداوند åκ̈] s9 Ïd‰t7 ãŠs9 uρ.ÏiΒω÷èt/öΝ ÎγÏùöθyz$YΖ øΒ r&� .]55:النور[.

.»كند ترسشان را به امنيت و آرامش مبدل مى)خداوند(و«

بنا به فرمودة ،و اگر خود را فقير ديد، خدا او را غني خواهد كرد

’‘�Éb>u:كند نقل مي�خداوند كه از حضرت موسي ÎoΤ Î)!$yϑ Ï9|M ø9 t“Ρr&

¥’ n< Î)ôÏΒ9� ö# yz×�# É)sù�.]24:القصص[.

.»خير و نيكى بر من فرستى، به آن نيازمندمهر ! پروردگارا«

به خواب ديدن نكاح .نياز كردبعد از اين گفته خداوند او را بي

و ،ديدن مراسم ازدواج تجارت. رحم استيبا محارم نيكي و صله

. سفر و هكذا،ديدن پرواز

39قواعد ناب در تعبير خواب

=��)SKU�1)� :تعبير، قياس و تشبيه و ظنّ است نه قطع و يقين و براي ايجاد

تا زمانيكه آشكار نشده قسم بر آن جائز نيست مگر و س است أن

:اينكه صدق آن در بيداري ظاهر شود

%�tΑ$s:� قول خداوند است در مورد يوسف،دليل آن uρ“Ï% ©# Ï9

£sß… çµ̄Ρ r&8l$tΡ$yϑ ßγ÷Ψ ÏiΒ’ ÎΤ ö�à2øŒ$#y‰ΨÏãš�În/ u‘�.(]42:يوسف[.

يابد، نست رهايى مىدابه آن يكى از آن دو نفر، كه مى)يوسف(و«

.»يادآورى كن) سلطان مصر(مرا نزد صاحبت : گفت

:مثال

خورد، زني پيش او آمد و گفت يا در حاليكه ابن سيرين نهار مي

گويي يا اجازه ابن سيرين گفت خوابت را مي. امابابكر خواب ديده

دهم سپس در حاليكه ابن اجازه مي: زن گفت؟دهي غذايم بخورممي

در خواب ديدم : زن گفت. حكايت كن: خورد گفت ميسيرين غذا

پيش : كه ماه داخل ثريا شد و كسي پشت سرم مرا صدا كرد و گفت

ابن سيرين دست از غذا . ابن سيرين برو و خوابت را تعريف كن

اي؟ زن دوباره خوابش را تعريف چه ديده! واي بر تو: كشيد و گفت

اليكه دست به ابن سيرين رنگش پريد و برخاست در ح. كرد

تو را چه شده؟ ابن سيرين : خواهرش گفت. شكمش گرفته بود

اشعث . ميرم كه من هفت روز ديگر ميويدگمياين خانم : گفت

�� � ��� ��������� � 40

. 1هفت روز شمرديم و در روز هفتم ابن سيرين را دفن كرديم: گفت

چون نشانهاي صدق اين رؤيا در مورد ابن سيرين در بيداري ظاهر

اما اگر در عالم حقيقي دليلي بر . يقين پيدا كردشود به آن مي،شدند

.صدق رؤيا نبود فقط ظن و گمان است و بس

��)S:KU�1�2� :هر اثر دردناكي بعد از رؤيا در بيداري نشانه شروع آسيب از

پس بايد براي برطرف كردن اثر، سريعاً اقدام .طريق چشم است

.كرد تا آن چشم بر وي مسلط نشود

: مثال

زند از بيند كه يكي چاقوي به كمر او ميخواب ميكسي در

شكي . كندشود در حاليكه هنوز جاي ضربه درد ميخواب بيدار مي

نيست كه اين يكي از عالمات زخم چشم است كه بايد براي برطرف

.كردن آن اثر از كسي كه در خواب ديده است كمك بگيريد

��)S:KU��' : فرشته نزد بيننده خواب رؤيا رازي است كه خداوند بوسيلة

.گذارد پس نبايد بازگو شود مگر نزد عالمي يا ناصحيبوديعه مي

اينست كه بوسيله انسان جاهلي يا حاسدي ـ واهللا اعلم ـسبب آن

اما اگر در جلسة . تعبير نشود و چيزي واقع شود كه عاقبتش خير نباشد

_____________________________________________________________

.412/2به مستظرف نگاه كن، . �

41قواعد ناب در تعبير خواب

صحابه هميشه چون ،طالبان علم يا خردمندان بازگو شود اشكالي ندارد

.كردندرؤياهاي خود را در حضور ديگران تعريف مي

آنگاه كه پدرش ، با برادرانش است؛ داستان يوسف ،نمونة آن

(�ŸωóÈÝÁø: گويدمي s?x8$tƒö â‘#’ n?tãy7 Ï?uθ÷zÎ)(#ρ߉‹Å3uŠsùy7 s9# ´‰øŠx.� .

.]5:يوسف[

خواب خود را براى برادرانت بازگو مكن، كه براى تو نقشه «

.»كشندمى) خطرناكى(

��)S:KU��)[\ : يكي نزديك و ديگري دور كه در خير :هر رؤيا دو معني دارد

.و شر مختلفند و جانب خير بر جانب شر غلبه دارد

: مثال

كه زني از اهل مدينه، : كند نقل مي�عائشه همسر پيامبر

،ديدرفت زن به او خواب ميهمسرش تاجر بود و هر گاه به سفر مي

مگر اينكه زن ،مد كه او را ترك كند و به سفر رودآميكم پيش و

پيش يدفعه. آمد مي�و هر بار پيش رسول خداحامله بود،

و من هم حامله استپيامبر آمد و گفت شوهرم به تجارت رفته

ام شكسته و پسر يك چشم به ام كه ستون خانه و خواب ديده،هستم

شوهرت به سالمتي هللاء شانإاست خير : پيامبر فرمود. دنيا آوردم

اين خواب را دو . آوريگردد و پسري سالم و خوب به دنيا ميبرمي

�� � ��� ��������� � 42

گردد و فرمود شوهرت برمي مي�يا سه بار ديد و هر بار پيامبر

آمد و يك روز آمد همچنانكه قبالً مي. آوري خوب به دنيا مييپسر

: گفتم،ديده بودباز هم همان خواب را . تشريف نداشتند�پيامبر

چندين بار است خوابي را : گفت؟پرسياز رسول خدا چه مي

فرمايد پرسم، ميبينم و هر بار كه از پيامبر خدا در مورد آن ميمي

گفتم . شودگويد همان مي و هر چه او مي،هللاء اشانإخير است

�تا پيامبر خدا: گفت،ت؟ براي من هم تعريف كنس چيتخواب به خدا از او جدا نشدم تا خوابش را ،كنمو تعريف ميبيايد براي ا

ميرد و اگر خوابت صادق باشد، همسرت مي: گفتم. برايم بازگو كرد

پيامبر. زن نشست و شروع به گريه كرد. آوريپسر فاجري به دنيا مي

كند، عائشه ماجرا را چرا اين زن گريه مي: آمد و به عائشه گفت�

اگر خواب مسلماني را ! اي عائشه: ود فرم�پيامبر. تعريف كرد

چون رؤيا بر وجهي كه . كنتعبير كردي آن را بر وجه خير تعبير

قسم به خدا شوهرش مرد و پسر فاجري . دهدشود روي ميتعبير مي

.به دنيا آورد

گرفت از شكستن ستون خانه معني بعيد را در نظر مي�پيامبر

ه را از وسعت روزي كه معناي آن وسعت خانه است و وسعت خان

پسري كه فقط راه حق را ؛ و پسر يك چشم يعني،گرفتنتيجه مي

≈�çµ: خداونديبيند و آن اشاره است به فرمودهمي oΨ ÷ƒy‰ yδ uρÈøy‰ ô∨ ¨Ζ9$#� .

. » هدايت كرديم»خير و شر«ما انسان را به دو راه «.]10:البلد[

43قواعد ناب در تعبير خواب

خانه را به ستون ،گرفت معني قريب را در نظر مياما عائشه

و پسر يك ، و شكستن آن را به مرگ او،كردشوهرش معني مي

ابن . با سند) 2086: (الدارمي[.كردچشم را نيز به مسيح دجال معني مي

]. وآنرا حسن دانسته است12/432، )الفتح: (حجر

شقاق و ،و مثل اين است خواب ديدن به آتش كه معني قريب آن

خير و ،شد ولي معناي بعيد آنباجدائي است كه معني بدي مي

’�βr&x8Í‘θç/tΒ: خداوندي اشاره به فرمودهابركت است ب ÎûÍ‘$̈Ζ9$#

ôtΒ uρ$yγs9 öθym�.]مبارك باد آن كس كه در آتش است و «.]8:النمل

.»)فرشتگان و موسى(كسى كه در اطراف آن است

��)S:KU��)] ::كند نه مغرورا مؤمن را مسرور ميرؤي

بلكه به انجام اعمال ،شودا نويد است و فقط بر آن تكيه نميرؤي

آداب الشرعيه كتاب ابن مفلح در . صالحه نيز بايد اقدام شود

�امام احمد بن حنبل. ابراهيم الحميدي مردي صالح بود: گويدميمادرم تو را چنين و : ابراهيم الحميدي به او گفت. به ديدار او رفت

: امام احمد فرمود. و بهشت را ذكر كردتچنان در خواب ديده اس

در . گفتند مردم در مورد سهل بن سالمه نيز چنين مي!اي برادر

امام احمد به او ريزي به راه انداخت و سپس حاليكه سهل بعداً خون

اآلداب الشرعيه، [.شود نه مغرورمؤمن به رؤيا مسرور مي: گفت

)2/523.[(

�� � ��� ��������� � 44

او از : گفت�من بن عوفامام ذهبي در مورد خواب عبدالرح

شود با وجود اينكه او از وارد بهشت مي،طريق صدقه و بخشش مال

او و غير او خواب : و گفت. بودهاهل بهشت و يكي از عشرة مبشر

از �بيند و خواب تعبير دارد و به حقيقت عبدالرحمن بن عوف مي

خوابي كه ديد و از مالي كه بدست آورد سود زيادي عائدش شد تا

و بدين وسيله از وارثين .وت عظيمي را در راه خدا بخشيدرجائيكه ث

)].1/81: (سير اعالم النبالء: الذهبي [.فردوس قرار گرفت

:��)S��) :KU:رؤيا بر حسب اختالف شكل و ظاهر انسانها و قدر منزلت آنها

.كندتغيير مي

بايد به حال وضع بينندة خواب و قدر منزلت او نظر شود و

. مناسب ارائه گرددي تعبير،سپس بر اساس آن

: مثال

نزد ،دو نفر كه هر دو در خواب أذان گفته بودند براي تعبير آن

شما : ابن سيرين رفتند به يكي كه شكل و ظاهر خوبي نداشت گفت

حاضرين در . رويحج ميبه شما : و به ديگري گفت.كنيدزدي مي

تي در حاليكه خوابشان يكي چرا بين آن دو فرق گذاش: ه گفتندسجل

. تعبير نمودم آن، سيماي زيبا ديدم و براساساوليدر : است گفت

�βÏiŒr&uρ’ ÎûĨ$̈Ψ9 $#Ædkptø: $$Î/� .]27:الحج[.

45قواعد ناب در تعبير خواب

» و مردم را دعوت عمومى به حج كن«

شكل و ظاهري مناسب در دومي نديدم و براساس آن تأويل

Ν§�.كردم èOtβ©Œr&îβÏiŒxσ ãΒ$yγçF−ƒr&ç�# Ïèø9 $#öΝä3̄Ρ Î)tβθè% Ì�≈ |¡s9�.]70:يوسف[.

.» اى اهل قافله، شما دزد هستيد؛سپس كسى صدا زد«

اين مسأله ردي است بر كسي كه ظاهر و شأن بييندة خواب را در

.كند و بطور مستقيم اقدام به تعبير مي،گيردنظر نمي

��)S::�^U KU:ه باشد، كامل هر خوابي كه براساس اصول معتبر تعبير شد

:شوداست و بوسيله تعبير ديگري نقض نمي

ولو اينكه معناي بعيد . بايد خواب مطابق اصول معتبر تعبير شود

به اذن خدا خواب براساس اولين تعبير به وقوع ،در نظر گرفته شود

.پيوندد و تعبير دوم قابل توجه نيستمي

: مثال

با مردم صحبت �كه عثمان بن عفّان : نقل شده�از ابن عمر

اي : و فرمودم را امشب در خواب ديد�پيامبر: كرد وگفتمي

پادشاه مصر . يدسعثمان بيا پيش ما افطار كن و روز بعد به شهادت ر

≈[�ß: خوابش را بر اشراف قومش عرضه كرد و گفتند tóôÊr&5Ο≈n= ômr&(

$tΒ uρßøtwΥÈ≅ƒÍρù' tG Î/ÄΝ≈ n= ômF{$#tÏϑ Î=≈ yèÎ/�(] 44:يوسف[.

�� � ��� ��������� � 46

و ما از تعبير اين ؛اى استخوابهاى پريشان و پراكنده: گفتند«

.»گونه خوابها آگاه نيستيم

است واقع »أضغاث و أحالم«با وجود اين، تأويل آنها به اينكه

از أنس بن . چون اصول معتبر در تعبير خواب رعايت نشده بود،نشد

خواب ديدم در: گفت�ي روايت شده كه ابوموسي اشعر�مالك

م آنها را حركت دادم تا به كوهي راي از اسبان خوب داكه گويا گلّه

در � باالي كوه است و ابوبكر � ناگاه ديدم رسول خدا ،رسيدم

: گفتم،كرد كه فوت كرده بود اشاره مي�كنارش و داشت به عمر

gbãÛg@bãgë@é�ÜčÛîæìÈua‰@éNدهي؟ خبر نمي�به عمر ! اي رسول خدا

و تعبير به وقوع .خبرتر نيستممن نسبت به مرگش از او با: دفرمو

آيد مي، قيامت»دارالحق«به چون آنچه در خواب نسبت. پيوست

.گرددحق است و به وسيلة تعبير ديگر نقض نمي

��)S:KU�XU :. ماندكند از تبعات آن سالم نميكسي كه خوابش را تعبير نمي

: از خداوند مسألت نمايدخير آن راتا اينكه تعبير كند يا

بقاء اوضاع است بر آنچه كه قبال بوده هر ،اصل در تعبير خواب

، مطابق اصول معتبر رؤيا،چند مدت طوالني شود تا اينكه خواب

تعبير كند و مفاد كند كه آن را رؤيا بر صاحبش اصرار مي. تعبير گردد

ده در عداد احاديث صحيح روايت كر آن رااين حديث كه ترمذي

47قواعد ناب در تعبير خواب

: فرمايد آنجا كه رسول خدا مي،است به اين موضوع اشاره داد

DúŠÛaôÜÇ@óÏ@.Šöb5@Ýu�‰@hoÈÓë@pŠČjŽÇ@a‡C]2381: (الترمذي.[(

يعني؛ رؤيا مانند شيئي آويزان بر پاي پرنده است كه ثبات و

.كند و هرگاه تعبير شد سريعاً سقوط مي،استقرار ندارد

:مثال

�ين سلمان فارسي و ابوبكر صديق ب�روايت شده كه پيامبر ابوبكر را در خواب ديد و از او ،پيمان برادري برقرار كرد و سلمان

اي برادر چرا از من روگرداني؟ : گفت�ابوبكر . ن شداروگرد

»ورزيبخل مي«اي در خواب ديدم كه دستانت را جمع كرده: گفت

به شر جمع دستانم تا روز قيامت نسبت !اهللا اكبر: گفت�ابوبكر

، از تبعات آنه بود چون خوابش را تعبير نكرد�سلمان . هستند

تبعات ، اما همينكه تعبير شد،يعني؛ ناراحتي و دلخوري در امان نماند

.آزار دهنده آن پايان پذيرفت

��)S::�1�� KU::تعبير خواب دعائي است بيمه شده از جانب فرشته

دعاء شر باشد عاقبتش نيز و اگر،اگر دعاء خير باشد عاقبتش خير

.كند جز دعاءو هيچ چيز قضاء را رد نمي. شر خواهد بود

: مثال

ابن ي درسروايت شده كه زني با كودك شيرخوارش به حلقه

يكي از شادگردان كه به كم جويا شدسيرين در مسجد آمد از او

�� � ��� ��������� � 48

به خاطر : اي؟ زن گفتبراي چه آمده: خردي مشهور بود به او گفت

:اي؟ زن گفتچه ديده: گفت.امبي كه در مورد اين كودك ديدهخوا

: شاگرد فوري تعبير كرد و گفت. در خواب ديدم كه درياي نوشيد

كودك در حال فرياد زد و آخرين . ميردتركد و ميكيسة صفرايش مي

كرد، ابن سيرين در حاليكه مادرش گريه مي. ردنفسش را كشيد و م

ازكرديد به يكيه حال خود رها مياگر او را ب: آمد و گفت

چون در دريا ياقوت و در و ،شد مملكت تبديل مي ايندانشمندان

.مرجان هست

ن است، خواب را به فال نيك بگيرد، بايد معبر تا آنجا كه ممك

.چون فرشته حرف خود را بيمه كرده است

��)S:KYL� ::رساندضرر مي به آن ، متكاملي است كه تجزيه كردنيرؤيا واقعه

شود بلكه تمام آنها هيچ يك از الفاظ و قرائن از رؤيا مستثني نمي

شوند و بايد معبر تمام معناها و لوازمي را كه رموز بر آنها عمال ميإ

چون اگر كسي نسبت به كتابي حكمي . رعايت كند،داللت دارند

و از آن كتاب فقط فصلي خوانده باشد قطعاً حكمش ،صادر كند

.ص خواهد بودناق

و هر يك را ، تمام رموز را رعايت كند،پس الزم است كه معبر

.در جاي مناسب خود قرار دهد

49قواعد ناب در تعبير خواب

: مثال

.اگر كسي در خواب ديد كه ماري او را نيش زد و سپس عسل نوشيد

رسد و سپس از طريق چشم به شما آسيب مي: و معبر بگويد

چون ،رساندرر ميسكوت كند با اين تعبير ناقص به بينندة خواب ض

نوشيدن عسل را كه به معناي شفا از زخم چشم است تعبير نكرده

رقيه به قرآن است كه باعث شفا ، و مقصود به نوشيدن عسل،است

.شوداز آسيب چشم مي

��)S:KG� 2 -L� :در دنيا به آنچه . كسي كه در بازگو كردن خوابش دروغ گويد

شود كه دو عدد جو ر ميترسد دچار گردد و در آخرت مجبومي

:تواندكه هرگز نمي. را بهم گره بزند

،خداوند همچنانكه عكاسي ونقاشي را در دنياي واقع حرام كرده

چون نوعي ، در عالم رؤيا حرام نموده استزتصوير دروغين را ني

رؤيا يك «: فرموده:ابن حجر . جدال با خدا در آفرينش است

آفريند و دروغگو ند ميصورت لطيف و معنوي است كه خداو

افزايد كه حقيقت ندارد و خدا آنرا صورتي را بر تصاوير خوابش مي

و در روز ، پس اين نوعي دروغ بر جنس نبوت است،نيافريده است

و به ،شود كه دو حبه جو را با هم گره بزندقيامت بر او تكليف مي

آنرا شود كهكسي كه در دنياي واقعي صورتي را كشيده تكليف مي

�� � ��� ��������� � 50

فتح [.»زنده كند؛ چون با قدرت خدا در آفرينش ستيز كرده است

)].12/447(الباري،

:مثال

: مردي نزد ابن سيرين آمد و گفتكهروايت شده است

، در دست دارم، آباي پر از شيشهدر خواب ديدم كه يك ليوان

! از خدا بترس مرد: ابن سيرين گفت. باقي ماندليوان شكست و آب

ابن سيرين ! سبحان اهللا: اي مرد عصباني شد و گفتنديدهچيزي

تعبير ي چيزي بر من نيست و خواب راياگر دروغ هم بگو: گفت

ميرد و آورد و خودش ميمياي به دنيا زنت بچه: كرد و گفت

هنگاميكه مرد از نزد ابن سيرين بيرون آمد . مانداش زنده ميبچه

اي به دنيا كشيد كه اين زن بچهطولي ن. امبه خدا هيچي نديده: گفت

ردآورد و م.

��)S:32� 2 -L� :. دهد ممكن است در خواب روي،چيزي كه عقال محال است

: از دو طريق

در حديث صحيح آمده است كه مردي به : وسوسة شيطان-1

عرض كرد كه در خواب ديدم سرم از تنم جدا شده �پيامبر

¥Dü@q: فرمود�پيامبر . روماست و من به دنبال سرم راه مي’Ûa@kČÈÜniîi@æbİÙ¿@âbä½a@CN] ،واسناد آن ) 617/4(سير اعالم النبالء ذهبي

].572، ص )7289(و نگاه به التقريب شماره . صحيح است

51قواعد ناب در تعبير خواب

.»فريب و وسوسه شيطان را بازگو مكن«

همچون داستان آن مردي كه پيش عمر : دروغ صاحب خواب-2

ديدم كه زمين سرسبز و خرّم شد و بعداً در خواب: آمد و گفت�

عمر . حاصلگياه، دوباره سبز شد و سپس خشك و بيخشك و بي

دوباره ايمان ،شويآوري و بعداً كافر ميتو ايمان مي: گفت�

مرد گفت . روي و با كفر از دنيا مي،شويآوري و سپس كافر ميمي

��zÅÓè%ã: گفت�ام عمر چيزي نديده øΒF{$#“Ï% ©!$#ϵŠÏùÈβ$u‹ ÏG ø� tG ó¡n@� .

نظر خواستيد، قطعى و ) از من(و مطلبى كه درباره آن «. ]41:يوسف[

.»حتمى است

و يا ،همچنانكه براي دوست حضرت يوسف مقدر گرديد

با وجود . يش از ابن سيرين نقل كرديمپهمچون داستاني كه چند

ت به بساما تأويل آن به خاطر سزاي خدا ن،اينكه خواب دروغ است

و اما واقع شدن محاالتي كه به گمان . دهددروغگو حقيقتاً روي مي

،مانند؛ اينكه هفت گاو الغر. مردم ممكن است، در خواب زياد است

.خورند و مانند؛ پرواز در آسمانهفت گاو چاق را مي

��)S:3�' 2 -L� ::ترين آنهاست در گفتگو رؤيا صادقترين مردم درصادق

و . رؤيايش نيز صادق خواهد بود،سان صادق باشدهر اندازه ان

و اگر صاحب خواب .هر اندازه دروغگو باشد رؤيايش نيز همچنين

�� � ��� ��������� � 52

د؛ بايد خوابش بررسي شود تا صحت شدر صدق و كذب متوسط با

رسد، بايد بررسي شود مانند؛ خبري كه از فاسقي مي. آن معلوم گردد

نعي نيست كه خواب تا از صحت و سقم آن اطمينان حاصل آيد و ما

بابي را به اين مسأله اختصاص داده :امام بخاري . او صحيح باشد

.»باب خواب اهل شرك و فساد و هرزگي«: تحت عنوان

: مثال

است كه به خاطر صادق �مثال آن، خواب حضرت يوسف

دليل صحت ،پس صداقت. بودنش به صديق ناميده شده است

.خواب است

��)S:3�)[\ 2 -L� :شود نه صفتي رؤيا صفتي است غيبي كه در آينده آشكار مي

:حال، تأثيرگذار باشدكه در

پس بايد در آن تحقيق و بررسي كرد و تا جاي كه راه داشته باشد

اساس خوشبيني آن را بر احسن احوال حمل نمود چون رؤيا بر

.است

: مثال

گفت در خواب ديدم كه: ر نقل شده استماز شريك بن أبي ن

در مورد آن از سعيد بن مسيب پرسيدم . تمام دندانهايم افتاده است

.اندسن و سالهايت فوت كردههماگر خوابت صادق باشد تمام : گفت)].4/236(سير اعالم النبالء، [

53قواعد ناب در تعبير خواب

��)S:KX�] 2 -L� :واقع شدن تعبير خواب ضرورتاً بر ثبوت وصف تعبير يا

:كندت و توانائي معبر داللت نميصح

بنابراين . بيني استون رؤيا براساس عاقبت به خيري و خوشچ

واقع شدن تعبير معبر احمق و حسود، دليل بر قوت تعبير و صحت

و همين مسأله زيادي معبرين را در زمان حاضر توجيه ،آن نيست

.كندمي

: مثال

يا . بردند كه به او حسودي �داستان برادان حضرت يوسف

از حلقه درس تأخير كرده بود يكي از شاگردان ابن سيرين باري كه

. تعبير كرد و تعبيرش واقع شدخواب زني رااحمقش

��)S:K� 2 -L� :اگر خوابي كه تعبير آن واقع شده است تكرار گرديد از چهار

:حالت زير خالي نيست

يادآوري نعمتي است كه به سبب اين خواب فراهم شده ولي ـ 1

.يامده استهنوز شكر آن بجاي ن

.برحذر داشتن از گناهي است كه هنوز از آن توبه نشده است ـ 2

يادآوري وصيت، رد مظلمه يا ديني است كه بر ميت است و ـ 3

.هنوز ادا نشده

�� � ��� ��������� � 54

داللت بر آسيب چشم دارد كه هنوز براي رفع اثر آن اقدام ـ 4

.و مثال در اين باب از حد شمار بيشتر است. نشده است

��)S:KY^U 2 -L� ::شود و رؤياي نيك ديرغالباً رؤياي بد زود واقع مي

خواب بد به . دهدبر اين مسأله واقعيت و تجربه شهادت مي

د تا صاحب خواب به توبه و پرهيز از گناه اقدام وشسرعت واقع مي

بايد از صاحب خواب سؤال . كند و خود را براي مصيبت آماده نمايد

اگر قبالً به . بالي بر او وارد آمده يا خيرشود آيا قبل از خواب

نه پس به اگرمصيبتي دچار شده پس اين خواب، تفسير آن است و

و اين از لطف ،گرفتار آيد كه بايد خود را براي آن آماده سازدمصيبتي

.و رحمت خدا به بنده است

و اما نشان خواب نيك تأخير است كه در آن نويد به خير و

و نفس آمادگي الزم دانسان به أمن تبديل شوخوشي است تا خوف

.را بدست آورد

مانند؛ . شودولي احيانا در برخي از حاالت استثنائي تعجيل مي

اش اينكه به صاحب خواب دستور داده شود كه براي شفا از بيماري

. صدقه بدهد

است كه در � داستان حضرت يوسف:مثال خواب نيك

�ÏM: كودكي خواب ديد t/r' ¯≈ tƒ’ ÎoΤÎ)àM ÷ƒr&u‘y‰ tnr&u� |³tã$Y6x. öθx.}§ôϑ ¤±9 $#uρ

t� yϑ s)ø9 $# uρöΝåκ çJ÷ƒr&u‘’ Í<šÏ‰ Éf≈ y™�.]4:يوسف[.

55قواعد ناب در تعبير خواب

من در خواب ديدم كه يازده ستاره، و خورشيد و ماه در ! پدرم«

.»كنندبرابرم سجده مى

تأويل اين خواب بعد از مدت طوالني، گفته شده بعد از مدت

ة مصر را به عهده ار اد� حضرت يوسف آنگاه كه،چهل سال

].12/231 للبغوي :شرح السنه[.گرفته بود، به وقوع پيوست

در خواب ديدم : مردي به سيعد بن مسيب گفت: مثال خواب بد

از خدا بترس و : سعيد بن مسيب گفت. خوانمكه بر بام كعبه نماز مي

سير تف[.ايپندارم كه از دين خارج شدهمي. از گناه دوري كن

].90:الواعظ

��)S:KY�U 2 -L� ::رؤياي كه مانند؛ سپيدة صبح آشكار شود نياز به تعبير ندارد

غالباً مخصوص پيامبران، صادقان، . اين نوع خواب كمياب است

هر اندازه آدم با خدا . شهدا و صلحا است و اساس آن صدق است

همان به،بندگان خدا در رفتارش صادق باشدبا و يا ،در ايمانش

.اندازه خوابش صادق خواهد بود

.مانند خوابي كه پيامبر ديد و در آن مژده فتح مكه به او داده شد

(�ô‰s:فرمايدخداوند مي ©9šX y‰ |¹ª! $#ã&s!θß™ u‘$tƒö ”�9 $#Èd,ysø9 $$Î/(

£è= äzô‰ tG s9y‰Éfó¡yϑ ø9 $#tΠ# t� ysø9 ].27:الفتح [)�#$

�� � ��� ��������� � 56

م خواب نشان داد راست خداوند آنچه را به پيامبرش در عال«

خدا وارد مسجد و مشيت بطور قطع همه شما بخواست؛گفت

.»شويدالحرام مى

.اسماعيلپسرش در مورد ذبح �و مانند خواب ابراهيم

��)S:K_ 2 -L� :رؤيا عامه است اگر در مورد نشانهاي هستي يا نشانهاي ويژه و

رفتگي، ماه گرفتگي، خورشيد گ: هاي هستي مانند نشانه:ممتاز باشد

.زلزله و باران

يا ،منارة مسجد، كعبه و مكانهاي مقدس: هاي ويژه مانندنشانه

يا هر امر خير يا شري كه به امت اسالمي مربوط آپارتمانهاي بلند،

تبعات . و همچنين خواب حاكم مملكت يا خواب علماء،شود

اي عامه يعني؛ رؤي. شودرؤياي عامه متوجه شخص بينندة خواب مي

.شامل عموم و خصوص است

: مثال

داشت كه رؤيا پيامبر را به شگفتي وا مي: روايت شده�از أنس

كسي از شما امروز «Dc‰@Ýçôäß@†yc@Øú‰@áíÛa@bîâìCZ: �و فرمود

در خواب ديدم كه سه ماه در حجرة : گفتعائشه » خواب ديده؟

D•@ægë‰@oÓ†íbÚÏ…@¿@åi@Ùnîqýq@ò: فرمود�پيامبر. من افتادند@áçc@ÝšÏ�ëc@DQ�cþa@Ýç�‰CZ اگر خواب صادق باشد سه نفر

57قواعد ناب در تعبير خواب

وقتي كه پيامبر. از بهترين اهل زمين در منزل شما دفن خواهند شد

اين، : گفت� عائشه دفن شد، ابوبكر ي فوت كرد و در حجره�

نيز � و بعداً ابوبكر و عمر ،يكي از سه ماهت كه بهترين آنها است

].3/60: الحاكم: المستدرك [.جا دفن شدنددر آن

قاضي . يك نفر قاضي را به شام فرستاد�روايت شده كه عمر

در خواب : چرا برگشتي؟ قاضي گفت: گفت�عمر . در راه برگشت

ها برخي با و ستاره،جنگندو ماه با هم ميديدم كه خورشيد

.خورشيد هستند و برخي با ماه

: فرمود� عمر ،با ماه: يكي بودي؟ گفتشما با كدام: فرمود�عمر

: و سپس اين آيه را تالوت كرد،برو بيرون و هرگز براي من كار مكن

�!$tΡöθysyϑsùsπtƒ#uÈ≅ø‹©9$#!$uΖù=yèy_uρsπtƒ#uÍ‘$pκ̈]9$#Zοu�ÅÇö7ãΒ� .]12:اإلسراء.[

اين مرد در جنگ . نشان شب را محو كرديم و نشان روز را تابان«

].1/656ابن حجر : اصابه[.»نار اهل شام جنگيد تا به قتل رسيدصفين در ك

��)S:;' 3�:هر خوابي كه تأويل آن به دليل وجود رمزهاي متضاد مشكل

:شودگردد، بر رمز واضح آن اعتماد مي

شود چون شايد از خواب آشفته يا به رمزهاي ضعيف توجه نمي

ناديده گرفتهگرديد، هر گاه فهم رمزها دشوار . گفتار نفساني باشد

.گرددشوند و رمز مجهول بر معناي معلوم حمل ميمي

�� � ��� ��������� � 58

:مثال

حجاج بن يوسف در خواب ديد كه دو جاريه از حورالعين از

حجاج يكي از آنها را گرفت و ديگري به آسمان .آسمان فرود آمدند

حجاج به خوابش خوشحال شد و آن را بر ابن سيرين ،برگشت

دو جاريه دو فتنه هستند كه يكي از : ن گفتابن سيري. عرضه كرد

حجاج فتنه ابن اشعث را .شودمهار نمي و ديگري ،شودآنها مهار مي

. ولي فتنة ابن المهلب را نتوانست مهار كند،مهار كرد

در اينجا دو رمز وجود دارد يكي جاريه و ديگري حورالعين و

ها بيرون آنها با هم متضاد هستند چون حورالعين هرگز از خيمه

پس به رمز واضح ، ولي اين دو جاريه بر زمين فرو آمدند،روندنمي

پيامبر . گردد جور و ظلم فهم مي،شود و از آنه ميجيعني؛ جاريه تو

@Dbߊm׆Èi: فرمايد مي� oðänÏ@ç@ òïÜÇ@ Š™c@óuŠÛa@@åß@ Þbõb2äÛaCZ»تر باشد از خطرناككه ام بر جاي نگذاشتهايهيچ فتنه

.پس حجاج فتنة يكي از دو جاريه را مهار كرد. زنان بر مردانيفتنه

از ابن سيرين نقل شده كه زني از او سؤال كرد در مورد خوابي

ابن سيرين به زن . مردي را با قيد و زنجير ديده است،كه در آن

چنين چيزي ممكن نيست چون قيد ثبات در دين و ايمان : گفت

†DÔÛa@kycîfl: فرموده است� پيامبر ،است و غل كفر و خيانتcëתݎÌÛa@êŠë@ÔÛaî¿@pbjq@††Ûa@íåC}áÜ2ßN{

59قواعد ناب در تعبير خواب

و اما غلّ . قيد، ثبات در دين است. قيد را دوست دارم و از غلّ بيزارم

به خدا : زن گفت،شود مؤمن كافر باشد پس نمي،كفر و خيانت است

ام و مثل اينست كه حاال قسم من اين خواب را با حالت مناسب ديده

ساجور چوبي است كه به «. بينمزنجير و ساجور را در گردن او مي

تا اسم ساجور را شنيد ابن سيرين به »اندازند، قالدهگردن سگ مي

بلي اآلن فهميدم چون ساجور از چوب است و چوب در : زن گفت

�öΝخواب نفاق در دين است åκ̈Ξr( x.Ò= à±äz×οy‰ ¨Ζ |¡•Β�.]4:المنافقون[.

.»اندخشكي هستند كه به ديوار تكيه داده شدهوئي چوبهاي گ«

د و هر كدام تأويلش نفاق و كفر اندهپس ساجور و غلّ با هم جمع ش

تر هستند از قيد كه تنها است و خيانت است و آن دو در تأويل قوي

و با او شاهدي ديگر كه آن را تقويت كند وجود ندارد پس آن مرد

و به قومي غير از ،پدر خوداز كسي است كه خود را به كسي غير

كند عرب است و از آنها هم و ادعا مي،دهدقوم خود نسبت مي

Ûča@bãgë@é�ÜčÛ@bãgîæìÈua‰@éN: زن گفت. نيست��)S:KG� 2 ;' :

هرگاه در خواب مباشر و مسبب و ساكت جمع شدند حكم

.همة آنها يكي است مخصوصاً در مسأله زخم چشم

مع شوند و مقصود آنها يكي باشد هرگاه دو رمز با يكديگر ج

غالباً يكي در ديگري داخل است، و تعبير رموز بهتر از اهمال و عدم

�� � ��� ��������� � 60

پيرو ،تعبيرشان است، و رمز تابع همچنانكه از اسم آن پيداست تابع

تا جائيكه رمز بر آن داللت بكند و امكان حمل آن بر معني . است

انكه اصوليون قائل هماهنگ با ديگر رمزها وجود داشته باشد، همچن

.تواند جانشين عبارت شودبر اين هستند كه اشاره مي

: مثال

كند و مرد ديگري آمد و ميوداليگاگر در خواب ديد مردي

كرد و به انداخت و سومي نگاه ميودالگصاحب خواب را در

حكم همه آنها يكي است و آن، آسيب : صاحب خواب كمك نكرد

قدرت تأثير چشم آنها . همه آنها استديدن بيننده خواب از چشم

.متناسب با آزاري كه در خواب از آنها ديده متفاوت است

��)S:32� 2 ;' /:تمام مثلهاي قرآن كريم و سنت نبوي اصول علم تعبير هستند

امثال . براي كسي كه در نظر و استدالل به آنها مهارت داشته باشد

: نك نمونة از انهاو اي. قرآن و سنت بيشتر از حد شمارشند

خداوند در . و سرور زندگي استيدر خواب ديدن خرما روز:خرما

“�ü“Ìh:فرمايد مي‘شأن مريم èδuρÅ7 ø‹s9 Î)Æíõ‹ Åg¿2Ï's# ÷‚̈Ζ9$#ñÝ É)≈|¡è@

Å7 ø‹n= tæ$Y7 sÛâ‘$wŠÏΖ y_∩⊄∈∪ ’ Í?ä3sù’ Î1u� õ° $# uρ“Ìh� s% uρ$YΖ øŠtã�.]26ـ 25:مريم[.

اى بر تو فرو رف خود تكان ده، رطب تازه و اين تنه نخل را به ط «

و ؛بنـوش ) از آن آب گوارا ( و ؛بخور) از اين غذاى لذيذ (. ! ريزدمى

.»روشن دار) به اين مولود جديد(چشمت را

61قواعد ناب در تعبير خواب

شود به خاطر توصيف منافقان به چوب به نفاق تعبير مي:چوب

�öΝåκ: در فرمودة خداوند متعال،آن ¨Ξr( x.Ò= à±äz×οy‰ ¨Ζ |¡•Β�.]4:المنافقون[.

.»اندوئي چوبهاي خشكي هستند كه به ديوار تكيه داده شدهگ«

(�øŒÎ:فرمايدخداوند مي. شودچرت به امن تعبير مي:چرت

ãΝ ä3ŠÏe±tóãƒ}̈ $yè‘Ζ9 $#ZπuΖ tΒ r&çµ÷Ψ ÏiΒ� .]11:األنفال[.

هنگامى را كه خواب سبكى كه مايه آرامش از ) ياد آوريد(و «

.»سوى خدا بود، شما را فراگرفت

�ôM:فرمايدخداوند مي. ت استرخنده بشا:خنده s3ÅsŸÒsù

$yγ≈ tΡ ö� ¤±t6sù� .]خنديد و ما به او بشارت داديم«.]71:هود«.

(�βÎ.شودطالق به ثروت تعبير مي:طالق uρ$s% §� x� tG tƒÇøóリ! $#yξà2

ÏiΒϵÏG yèy™� .]130: النساء[.

از هم جدا ) راهى براى اصالح در ميان خود نيابند، و(اگر ) اما(«

نياز شوند، خداوند هر كدام از آنها را با فضل و كرم خود، بى

.»كندمى

:فرمايد ميمتعالخداوند. شودكشتي به نجات تعبير مي:كشتي

�çµ≈ oΨ ø‹yfΡ r' sù|=≈ ysô¹r&uρÏπoΨ‹ Ï� ¡¡9 .]15:العنكبوت[. �#$

.»و سرنشينان كشتي را نجات داديم)نوح(او «

�� � ��� ��������� � 62

:فرمايدند ميخداو. شودآتش به مناسبت مبارك تعبير مي:آتش

�βr&x8Í‘θç/tΒ’ ÎûÍ‘$̈Ζ9 $#ôtΒ uρ$yγs9 öθym�.]8:النمل[.

مبارك باد آن كس كه در آتش است و كسى كه در اطراف آن «

.»)فرشتگان و موسى(است

:فرمايدخداوند مي. عسل شفاء است بوسيله دعاء شرعي:عسل

�ãΑÍi” t∴çΡ uρzÏΒÈβ# u ö� à)ø9 $#$tΒuθèδÖ !$x� Ï©�] .`�a�b:c>Q(.»كنيمو از قرآن، آنچه شفا و رحمت است براى مؤمنان، نازل مى«

:فرمايدميخداوند. دشمني مودت است بعد از سوء تفاهم:دشمني

�|¤tãª!$#βr&Ÿ≅yèøgs†ö/ä3oΨ÷Et/t÷t/uρtÏ%©!$#ΝçF÷ƒyŠ$tãΝåκ÷]ÏiΒZο̈Šuθ̈Β� .]7:هالممتحن[.

اميد است خدا ميان شما و كساني از مشركين كه با شما دشمني «

.»دپيوند محبت برقرار كن) از راه اسالم(كردند

uΖ$�:فرمايدخداوند مي. شودآهن به قوت تعبير مي:آهن ø9 t“Ρr&uρ

y‰ƒÏ‰ ptø:$#ϵŠÏùÓ ù̈' t/Ó‰ƒÏ‰ x©ßìÏ�≈ oΨ tΒ uρĨ$̈Ζ= Ï9� .]25:الحديد[.

ن نيروى شديد و منافعى براى و آهن را نازل كرديم كه در آ«

.»مردم است

%ΝèOôM|¡s§�:فرمايدشود خداوند ميسنگ به سنگدلي تعبير مي:گسن

Νä3ç/θè=è%.ÏiΒω÷èt/š�Ï9≡sŒ}‘ÎγsùÍοu‘$y∨Ïtø:$$x.÷ρr&‘‰x©r&Zοuθó¡s%� .]74:البقره[.

همچون سنگ، يا ؛سخت شدسپس دلهاى شما بعد از اين واقعه «

.»ترسخت

63قواعد ناب در تعبير خواب

��)S:3�' 2 ;' ::گاه تعبير استقرنية خواب تكيه

.شودعني تأويل بوسيله اين قرنيه جستجو ميم

: مثال

د، به عمل انسان تعبير اشپرنده اگر بر دوش يا گردن ب:پرنده

≅¨�:فرمايدخداوند مي. شودمي ä.uρ?≈ |¡Σ Î)çµ≈ oΨ øΒ t“ ø9 r&…çνu� È∝ ¯≈ sÛ’ ÎûϵÉ) ãΖ ãã�..]13:اإلسراء[

.»ايمو هر انسانى، اعمالش را بر گردنش آويخته«

و در آن ،گيرد بر سر بود كار مهمي بر عهده ميو اگر پرنده

��u:فرمايدخداوند مي. شودرئيس ميö# ©Ü9$# uρZοu‘θà±øtxΧ(@≅ ä.ÿ…ã&©!Ò>#̈ρr&� ..]19:ص[

تا همراه او تسبيح (پرندگان را نيز دسته جمعى مسخر او كرديم «

.»كننده به سوى او بودندو همه اينها بازگشت؛)خدا گويند

و اگر پرنده از دهنش بيرون آمد، اگر صاحب خواب مريض يا

سالم باشد تحذير اگر و . شود تعبير مي»گمر«مجاهد باشد به روح

پرندگاني در منزل و اگر . زندبه سخني بدي است كه از او سر مي

و اگر پرنده در .گرددخود ديد به مالئكه و صالحان جن تأويل مي

.شودجلو او سقوط كرد به بشارت سريع معني مي

و ماهي پخته روزي ،ماهي اگر تر و تازه باشد زن است:ماهي

.»مائده«بدون زحمت است بنا بر داستان

�� � ��� ��������� � 64

و ماهي شور سفر براي طلب علم است در سرزمين دريايي بنا به

. با خضر�داستان حضرت موسي

اگر هجوم كند، و در غالب در آن خير است دشمن است :مار

آمده »جن اهل مدينه كه مسلمان شدند«درباره ي كهچنانكه در حديث

از نظر نسب و مكان مانند خادم مثال؛ و به عداوت نزديكان. است

�ôÏΒöΝ:فرمايدخداوند مي. شودتعبير مي ä3Å_≡uρø— r&öΝ à2ω≈ s9 ÷ρr&uρ#xρ߉ tã

öΝ à6©9öΝèδρâ‘ x‹ ÷n$$sù� .]14:التغابن.[

بعضي از همسران و فرزندانتان دشمنان شما هستند، از آنها «

.»برحذر باشيد

بر طبق رنگ به دليل فرموده ،دشمن فاسق استعقرب :عقرب

خدا عقرب «Dbß@lŠÔÈÛa@[a@ÝmbÓŠm×jã@oî>büë@ËQêCN: �پيامبر

.»را نابود كند كه به پيامبر و غيره رحم نكرد

و داد كن سگ بر حسب رنگ، دشمن فاسق، پرحرف و جيغ:سگ

��βÎ)ö≅ÏϑøtrBϵø‹n=tãô]yγù=tƒ÷ρr&çµò2ç: است، خداوند فرمودهøIs?]yγù=tƒ� .

.]176:األعراف[

آورد، و اگر به او حمله كنى، دهانش را باز، و زبانش را برون مى«

.»كنداگر او را به حال خود واگذارى، باز همين كار را مى

65قواعد ناب در تعبير خواب

:به دليل فرمودة خداوند. فرود آمدن ذلت است:فرود آمدن

�#θäÜÎ7 ÷δ $##\� óÁÏΒ¨βÎ* sùΝà6s9$̈ΒóΟ çFø9 r'y™3ôM t/Î� àÑuρÞΟ ÎγøŠn= tæä'©!Éj‹9 $#

èπuΖ x6ó¡yϑ ø9 $# uρ� .]61:البقره[.

زيرا هر چه خواستيد، در آنجا براى شما ؛در شهرى فرود آئيد«

.»ذلت و نياز، بر پيشانى آنها زده شد) مهر(و » .هست

™�ü“Íρ$t↔y:رفعت و پناه است به دليل فرموده خداوند:باال رفتن

4’ n< Î)9≅ t6y_Í_ßϑ ÅÁ÷ètƒš∅ÏΒÏ!$yϑ ø9 .]43:هود[. �#$

.»برم تا مرا از آب حفظ كندميپناه بزودى به كوهى «

��)S:3�)[\ 2 ;' :بيننده خواب سزاوارتر است نسبت به خواب خود از كسي كه

:شود هر چند سهمي در تعبير داشته باشدخواب به او ديده مي

خواب، مختص به بينندة خواب است هر چند برخي اوقات غير

Dú‰í@b: فرمايدمي�همچنانكه پيامبر . اده كندتواند استفاو نيز مي@ �b–Ûa@ ÝuŠÛa튎m@ ëc@ bçaŠôn?@ åß@ ćõŒu@ éÛ@òë@cÈi‰´ĆõŒu@@åß@

ìjäÛañCNJ d�)e��� :cNfc(Qشود، جزئي بيند يا براي او ديده ميخوابي كه شخص صالحي مي

.از چهل و شش جزء نبوت است

�� � ��� ��������� � 66

: مثال

ر خواب دختر سؤال شد در مورد زني كه د:از ابن سيرين

چه عملي را از همه نيكوتر ! دخترم: ديده و به او گفتهمردة خود را

بر توست كه گردو را بين ! اي مادر عزيزم: يافتي؟ دختر گفت

!مساكين تقسيم كني

بايد اين زن، كنزي را كه پيش خود دارد بيرون : ابن سيرين گفت

حقيقتاً كنزي . استغفراهللا العظيم: زن گفت. آورد و آن را صدقه دهد

: تفسير الواعظ[. امنزد من است كه آن را در زمان طاعون دفن كرده

396.[

اش نيز از ولي دختر فوت شده،پس رؤيا مختص زن است

.شودمند مي او بهرهيصدقه

��)S:KX�] 2 ;' :توافق جمعي بر يك رؤيا غالباً دليل بر صحت آن است ماداميكه

:مخالف شريعت نباشد

باب «: اين مسأله را بيان كرده تحت عنوان:خاري امام ب

� و در تعيين شب ليله القدر پيامبر»التواطوء علي الرؤيا@D‰côú‰@íb׆Ó: فرمايدمي áÜÇ@pd5aìmóŠDaëþa@ Š’ÈÛa@C (JgY^�� :6>NDOP(Q

. استهايتان بر ده روز آخر توافق كردهخواببينم كه مي«

67قواعد ناب در تعبير خواب

آن شرط مخالف شريعت دليل صحت رؤيا است به،پس توافق

.نباشد

��)S:K� 2 ;' :: است آنح بر بطالن دليل واض،مخالفت رؤيا با شريعت

چون از اعتقاد به چنين چيزي . رؤيا مصدر دريافت و تشريع نيست

، الزم �حجت بودن رؤيا در شرع و تجديد وحي بعد از رسول خدا

.و اين، محال بلكه باطل است. آيدمي

: مثال

؛ وصيت احمدنامي كه ادعاي خدمت حجرة نبوي دارد و مانند

به او دستور داده كه به عدد معيني �خيال كرده است كه پيامبر

ان يكاغذ بنويسد و آن را پخش كند در غيراين صورت در معرض ز

و .دعاي مهدويت در زماني غير از زمان آنا و مانند .گيردقرار مي

و مانند برخي از فرقهاي . ه1400مانند حادثه مشهور حرم در سال

.كنندگمراه كه خواب را مصدري از مصادر تشريع قلمداد مي

��)S:KY^U 2 ;' :3)S�� ?hh�-'� -X< 34<� �� :

مانند؛ داستان خواب ديدن . چون ارقام يا رموز موقت هستند

’�þ:فرمايد كه خداوند مي مصر،پادشاه ÎoΤÎ)3“u‘ r&yìö7 y™;N≡t� s)t/5β$yϑ Å™

£ßγè= à2ù' tƒììö7 y™Ô∃$yfÏã�.] 43:يوسف[.

�� � ��� ��������� � 68

من در خواب ديدم هفت گاو چاق را كه هفت گاو : پادشاه گفت«

.»خورندالغر آنها را مى

و گاوهاي الغر سالهاي خشك ،گاوهاي چاق سالهاي حاصلخيز

پس ابن ،شدمانند خانمي كه ديد ماه داخل ثريا ميو. و قحطي است

.روماز دنيا مي كه من تا هفت روز ديگر ويدگسيرين گفت اين زن

هفت روز شمارديم و در روز هفتم ابن سيرين را : اشعث گفت

م است، و مقصود به ماه عالِ، چون ثريا هفت ستاره است،دفن كرديم

. مرگ اوست،باشد و داخل شدن در آنكه ابن سيرين مي

مانند آنچه كه از وهب بن منبه نقل . يا ارقام، رموز اشخاصي است

در خواب ديد �يوسف قبل از فقدان �قوب يع: شده است

اند و حضرت يعقوب باالي را احاطه كرده�كه ده گرگ يوسف

كوه است و يوسف در دشت و گرگها او را بين خود دست به دست

كرد و دلش به اوحضرت يعقوب از باالي كوه نگاه مي. كردندمي

ر خود د را سوخت كه ناگاه زمين شكاف برداشت و يوسفحال

به همين خاطر بود كه به پسرانش . فرو برد و گرگها پراكنده شدند

%∃�ß:گفت s{r&uρβr&ã&s# à2ù' tƒÜ= øOÏe%! .]13:يوسف[) .�#$

.»ترسم كه گرگ او را بخوردو از اين مى«

اين حديث مرسل است و قول وهب از قبيل رأي نيست و شايد

. هستند�عدد ده، برادران پدري يوسف . از اسرائيليات باشد

69قواعد ناب در تعبير خواب

، تعبير كنيد و غالباً ارقامتوانيد ارقام را جدان ترتيب مي به ايو

به كسي داده »21050«مثالً اگر مبلغي به اندازة . رموز موقتي هستند

پس . اين اعداد تاريخي مشخص براي صاحب خواب است. شود

از شوند و شود و سپس اعداد بر عكس ميصفر اعداد برداشته مي

كند ي كه بينندة خواب در آن زندگي مي در سال5/21 تاريخ آن،

ناًآيد و تاريخ خير و گشايشي براي او خواهد بود و احيابدست مي

اهللا آيد واي بدست مي تاريخ حادثه،و از آندكنناعداد را جمع مي

.اعلم

��)S:KY�U 2 ;' :هر عصري تعبير مخصوص به خود دارد و تعبير بر حسب

:گيردعصر و زمان صورت مي

:مثال

سفر از جاي معلوم به جاي نامعلوم در تعبير گذشتگان مرگ

اما در عصر ما به دليل وجود هواپيماها به معناي كثرت سفر ،است

.است

و همچنين ديدن خانهاي گلي در خواب نزد گذشتگان به معناي

چون به . شودپناهگاه است اما در عصر ما به مس شيطاني تعبير مي

به ديار و مسكن ،نسانها به خانهاي گلي در اين زماننيازي اخاطر بي

و همچنين نماز بر بام كعبه نزد پيشينيان به . شياطين تبديل شده است

�� � ��� ��������� � 70

اما در عصر ما بدليل وجود ساختمانهاي ،معني خروج از دين است

،حرم به معناي أمن و قدر بلند صاحب خواب استاطراف بلند در

، روزي تأويل شده استمعنينيان به و همچنين ديدن االغ، نزد پيشي

كند و آن حمل اما در عصر ما داللت بر صفتي از صفات يهود مي

.پس بايد زمان رؤيا رعايت شود. علم بدون عمل به آنست

��)S:K_ 2 ;' : نه در ،نكتة قابل توجه در رؤيا، روش شما در تعبير آنست

:بازگو كردن رؤيا

كه در اين صورت رؤيا يكي از بايد بر مضون رؤيا احاطه شود،

: باشدحاالت زير مي

مانند اينكه ببيند در حرم : ظاهر و باطن آن پسنديده است-1

.كند كه تعبير آن، أمن و روا شدن نياز استطواف مي

مانند اينكه ببيند كه مالي : ظاهراً پسنديده ولي باطناً نكوهيده-2

.يردگبخشد ولي تعبير اينست كه مالي را ميمي

مانند اينكه ببيند كه ماري او را : ظاهراً و باطناً نكوهيده است-3

.زند كه تعبيرش آسيب چشم از فاميل نزديك استنيش مي

محارم كه ازدواج بامانند : ظاهراً نكوهيده باطناً پسنديده-4

.تعبيرش نيكي و صله رحم است

71قواعد ناب در تعبير خواب

��)S:K&[\ ::تعبير خواب از باب فتوي است

آگاهي �آنست كه بر كتاب خدا و سنت رسول او شرط معبر

Dc‰@a‡gô: فرمايد مي� به همين دليل است كه پيامبر ،داشته باشدcŽ†y׉@ áúíýÏ@ bŽí@ bèi@t†z$üg>b½bÇ@ ëc@ >bz•bã@CN}ïãbjÛþa@ ézz•@ZQOQXVN{

اگر يكي از شما خواب ديد آن را جز براي ناصح يا عالم بازگو «

. »نكند

علم تعبير از علوم شرعيه است كه ياد : فرمايدي م:شيخ سعدي

درداخل و تعبير خواب ،كند كسب ثواب مي آندهنده و يادگيرنده

.1فتوي است

%�zÅÓè:فرمايد مي�خداوند متعال به نقل از حضرت يوسف

ã� øΒ F{$#“Ï% ©!$#ϵŠÏùÈβ$u‹ ÏG ø� tGó¡n@� .]41:يوسف[.

نظر خواستيد، قطعى و حتمى ) از من(و مطلبى كه درباره آن «

.»است

_____________________________________________________________

.4/66تفسير كالم المنان . �

�� � ��� ��������� � 72

94#; ��� :��<�=%�%

هاي از كيفيت تعبير از ناحية معبرين حال و در اين باب، نمونه

شك هر يك از دو گروه، عصر خود و بي. شودگذشته ذكر مي

وقتي به تأويل . كندواقعيت موجود در زندگي خود را منعكس مي

همان جزئيات ،يابيم كه جزئيات آنكنيم در ميت ميگذشتگان دقّ

اند، زندگي ما، مملو از چيزهاي شده عصري است كه در آن بسر برده

است كه در روابط سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي انسان در

اگر اختصار را دوستي داري، اسم آن را . حال تغيير و پيشرفت است

. زنده در دنياي واقعي بگذاريتجربه

سابق اكتفا كرد و با روش آنان توان به كتب معبرين پس نمي

بلكه بايد معبر بدون غفلت از ،تعبير را در دنياي كنوني پياده نموده

و ، تجارت مخصوص به خود را نيز داشته باشد،تجارب گذشتگان

،بايد بين روش قديم و جديد يك نوع هماهنگي و تركيب ايجاد كند

تعبير را ، رؤياي و از طريق قواعد گذشته،الي اين وقائعو در البه

.الهام بگيرد

�Y i� j���<:اول: مثال

محمد بن سيرين رفت و روايت شده كه ابوعمار الطيان نزد

ابن سيرين . اي در دست دارمدر خواب ديدم كه رمح و نيزه: گفت

73قواعد ناب در تعبير خواب

ابن ،نه: گفت؟آيا در نوك آنها برجستگي مشاهده كردي: گفت

ديدي صاحب پسر ي ميگ برآمد، اگر باالي آنهسيرين گفت ك

و سپس مدتي سكوت كرد. ولي صاحب دختر خواهي شد،يدشمي

.صاحب دوازده دختر خواهي شد: بعداً گفت

تعريف :اين خواب را براي ابووليد : محمد بن يحيي گفت

و يازده ،من پسر يكي از آنها هستم: كردم ابووليد خنديد و گفت

.خاله دارم و ابوعمار الطيان پدر بزرگم است

:تحليل

بر رمح كه رمز واضح است . رمح و نيزه دو رمز متضاد هستند

شود كه شود و به دليل عدم وجود برآمدگي، معلوم مياعتماد مي

رمح مؤنث است و سپس به داللت قرآني كه مؤيد اين رمح است

.استدالل شده است

��X^�)9 �Xk� l)mn:فرمايدخداوند مي op� )�&�9q q�q q q q r�q q q�qs q t s q s u )Y�v� ��� ?q q s s�s u t)��� =w�x s�s q q�q q� .»60:البقره«.

عصاي خويش را بر سنگ بزن آنگاه دوازده چشمه از : پس گفتم

.پس استدالل شد كه صاحب دوازده دختر خواهد شد. سنگ جوشيد

دو »32«قاعدة.و امثال قرآن كريم همگي اصول تعبير خواب هستند

يكي است و »مح و عصار«رمز با هم جمع شدند و مقصود هر دو

قاعدة«شود رمز اولي داخل دومي شد پس آنها ناديده گرفته نمي

�� � ��� ��������� � 74

و بر مؤنث داللت ،گاه تعبير است رمح كه قرينه است تكيه.»31

هرگاه حمل رمز »33قاعدة « از لوازم معني است ،كند و عينمي

مجهول كه رمح است بر معني معلوم كه تأنيث است به علت عدم

.شود از آن عدول نمي،جستگي ممكن باشدوجود بر

: مثال دوم

دارم از شيشه من ظرفي : كسي نزد امام جعفر صادق آمد و گفت

. اي در آن استدر خواب ديدم كه مورچه. خورمكه در آن غذا مي

غالم داري؟ : بلي فرمود: آيا زن داري؟ مرد گفت: امام جعفر فرمود

ات بيرون كن كه خيري در خانهبلي امام جعفر فرمود آن را از : گفت

همسرش در بااش برگشت و مسأله رااو نيست مرد غمگين به خانه

تصميم : اي؟ مرد گفتچه تصميمي گرفته: ميان گذاشت زن گفت

. اگر او را فروختي من را هم طالق بده: دارم او را بفروشم زن گفت

م را خريد مرد غالم را فروخت و زن را نيز طالق داد و بعداً زن، غال

.و با او ازدواج كرد

:تحليل

مرد، ظرف و مورچه: رموز اين خواب سه تا هستند

از بيننده خواب، دليل بر اين است كه :سؤال امام جعفر صادق

شناخت حال و وضع بينندة خواب، قبل از تعبير واجب است و ردي

.كندبدون شناخت تفاصيل، خواب را تعبير مياست بر هر كس كه

75قواعد ناب در تعبير خواب

ش است و ظرف نا خوردن مرد در ظرف، دليل جماع مرد با زغذ

: فرمود�، چنانكه در حديث رسول اهللا اي كنايه از زن استشيشه

DŠí‰aìÔÛbi@ >bÔω@ò’¬c@Ù°ëCNو . واي بر تو اي انجشه متوجه باش

مشاركت در ناموس ،وجود مورچه در طعام و خوردن مورچه از آن

اي است د ضعيف است و اين، قرينهمرد است و مورچه، كنايه از دز

كند و بر اين، داللت مي»33قاعدة «. گيردگاه تعبير قرار ميكه تكيه

دزد و اش در غفلت مرد ناموس او را ميكه غالم با وجود ضعيفي

شود چون يك واقعة به اي از خواب، مستثني نميهيچ لفظ و قرينه

»20قاعدة «.رساندهم پيوسته است كه تجزيه به آن ضرر مي

قرينة مورد توجه، مشاركت مورچة ضعيف با مرد در خوردن طعام

�&' KG�2�n�� h KU2 :���y2 $%$�.استz{ hq u�u q s s u s q�u u q u u u q�s u�q q�u |�q q t s q�.»18:النمل«.

سليمان و لشكريانش بدون اينكه متوجه باشند شما را زير پا «

.»نگيرند

:مثال سوم

در خواب ديد كه با عبدالملك �ير روايت شد كه عبداهللا بن زب

گيرد و عبداهللا، عبدالملك بن مروان را بر زمين بن مروان كشتي مي

وقتي صبح . كندزند و او را با چهار ميخ بر زمين ميخكوب ميمي

بيدار شد به خوابش اهميت داد و كسي را نزد محمد بن سيرين

بدون اينكه خواب را براي ابن سيرين تعريف كند : فرستاد و گفت

�� � ��� ��������� � 76

گير چه كساني هستند، وقتي مرد خواب را براي ابن بداند دو كشتي

ت و ساين، خواب خودت ني: سيرين بازگو كرد؛ ابن سيرين گفت

بن ست كسي آنرا ببيند، جز عبداهللا بن زبير و عبدالملك يممكن ن

كنم خواب را تعبير نمي: مرد انكار كرد و ابن سيرين گفت. مروان

برگشت و ر زبيمرد نزد عبداهللا بن. يقت را بيان كنيمگر اينكه حق

برگرد و به ابن سيرين بگو من : عبداهللا گفت. ماجرا را تعريف كرد

عبدالملك بر عبداهللا غلبه : ابن سيرين گفت. اماين خواب را ديده

رساند و بعد از عبدالملك چهار نفر از اوالد يابد و او را به قتل ميمي

حقيقتاً . ند و اين، تفسير چهار ميخ استرس به خالفت مياو

. تعبير كرده بود اتفاق افتاد:همچنانكه او

: ليتحل

شود مگر خوابي كه به هر خواب مرموزي به ضدش تعبير مي

. گرددداللت قرآن و سنت تعبير شود كه آنگاه از آنها عدول نمي

»3قاعدة «

پس . دگردمل بر ضد ميحو چون اينجا دالالتي وجود ندارد،

شود، و تعبير آن اعالم مييندهو عبداهللا بازعبدالملك برنده كشتي

قاعدة «. اساس اختالف انسانها در هيأت و منزلت، مختلف استبر

16«

77قواعد ناب در تعبير خواب

ميخهاي زمين كه كوهها هستند بايد به كساني تعبير شود كه

داراي ارزش و واليت باشند و اين، همان قرينة مورد توجه در تعبير

»33عدةقا«. است

و إعالم اينكه . كه با عبدالملك و عبداهللا بن زبير مناسبت دارد

رسد، به ملك و خالفت عبدالملك بعد از خودش به فرزندانش مي

قرينة ديگري راجع است، و آن ميخكوب كردن در زمين است كه بر

»33قاعدة «. شودآن تكيه مي

: مثال چهارم

اي خرما هشت خوشه در خواب ديد كه ابوجهل در ب�پيامبر

نگران كرد تا اينكه عكرمه پسر �اين خواب پيامبر را . دارد

خوشه خرما همين : فرمود�ابوجهل مسلمان شد پيامبر خدا

.1است

در خواب ديد كه واليت شهر مكه در �و همچنين پيامبر

ولي بعداً واليت آن به پسرش ،دست اسيد بن العاص كافر است

.2عتاب بن اسيد رسيد

: تحليل

_____________________________________________________________

.2/497الصابه ا. �

.225 ـ 12/220للبغوي شرح السنه : نگا. �

�� � ��� ��������� � 78

هر خوابي كه به دليل وجود رموز متضاد تعبيرش دشوار گرديد؛

و واليت ،اي خرما براي او در بهشتو خوشهمانند كفر ابوجهل

مز واضح توجه ر در چنين حالي به ؛اسيد بن العاص كافر بر مكه

كه در . شود ارادة جزء مي،گردد و از آنشود و كلّ رؤيا تعبير ميمي

»30قاعدة «. ه و عتاب استال عكرمثاين م

:مثال پنجم

در خواب ديدم كه شمشير برّان همراه : مردي به ابن سيرين گفت

بعداً : مرد گفت. صاحب پسر خواهي شد: خود دارم ابن سيرين گفت

در مورد سنگ در . ميردپسرت مي: ابن سيرين گفت. شمشير كُند شد

سؤال تخته و از،سنگ سنگدلي است: گفت. خواب از او سؤال شد

1.تخته در خواب نفاق است: شد گفت

:تحليل

شود به دليل قوت و بروز آن، به از شمشير برّان به پسر تعبير مي

و كُند شدن شمشير برّان ،عكس شمشير كُند كه به معناي دختر است

سنگ، سنگدلي و تخته نفاق »1قاعدة «. دليل بر مرگ پسر است

.»32قاعدة «. است به دليل قرآن كريم

_____________________________________________________________

.سند خوب با 10578ابن شيبه در المصنف به شماره . �

79قواعد ناب در تعبير خواب

})n� T)U��� T2�::مثال اول

زني صالح در خواب ديد كه در يكي از مساجد جامع بر چهار

يكي از معبرين به او . كندصف نمازگزار مرد جلو افتاده و امامت مي

و معبر ديگري . شويكه شما براي آدميان تبديل به الگو مي: گويدمي

. شود ميت خوانده ميبعد از چهار روز ديگر بر شما نماز: گويدمي

و بعد از آن، . پس براي مالقات با خداي خودت خود را آماده كن

زن مال زيادي را صدقه داد و چندين مرتبه قرآن كريم را ختم كرد و

!رحمت خدا بر او باد. بعد از چهار روز فوت كرد

: تحليل

زن صالحه، تقديم در نماز، صفوف : رموز اين خواب عبارتند از

.نة مرد و امامت مردمچهارگا

تقدم در نماز و چهار صف : معبر اول، از برخي رموز، مانند

نمازگزار مرد غافل شده و برخي ديگر را همچون صالحيت، و

امامت او، اعمال كرده است و رؤيا واقعة متكامل و به هم پيوسته

»20قاعدة «. رسانداست كه تجزيه كردن به آن ضرر مي

الالت اعداد است كه در رؤيا حجت است صوف چهارگانه از د

و چون رمز امامت مخصوص مردان است و سزاوار زنان »37قاعدة «

و »16قاعدة «نيست، پس بايد هيئات مردم و شأن آنها اعتبار شود

چون اصل در نماز تأخير زنان است، پس دو رمز متضاد حاصل

�� � ��� ��������� � 80

اه تعبير و هرگ. شود يكي امامت و ديگري شايستگي زن براي آنمي

خواب به دليل وجود رمزهاي متضاد مشكل گرديد، به رمز واضح

كه در اين مثال، مقدم داشتن زن است تا »30قاعدة «شود توجه مي

وف مردان، فبر او نماز خوانده شود چون مقدم داشتن اين زن بر ص

ر باعث يو به اين ترتيب اين تعب. جز به اين صورت ممكن نيست

. عمل صالح شدتوبه و كثرتتجديد

: مثال دوم

زني در خواب ديد كه دخترش در خواب اين آيات را تالوت

Ο!9#∩⊇∪ ÏM$�: كندمي t7 Î= äñãΠρ”�9 $#∩⊄∪ þ’Îû’ oΤ÷Šr&ÇÚö‘ F{$#Ν èδ uρ-∅ÏiΒω÷èt/

óΟ ÎγÎ6n= yñšχθç7 Î=øóu‹ y™∩⊂∪ ’ ÎûÆìôÒÎ/3šÏΖ Å™¬!ã� øΒ F{$#ÏΒã≅ ö6s%.ÏΒ uρ

4߉ ÷èt/7‹Í≥ tΒ öθtƒuρßyt� ø� tƒšχθãΖ ÏΒ ÷σ ßϑø9 $#∩⊆∪ Î� óÇuΖ Î/4«! $#ç�ÝÇΖ tƒ∅tΒ(â !$t±o„

uθèδ uρⓃ͓ yèø9 $#ÞΟŠÏm§�9 ].5 ـ1: الروم[. � ∪∋∩#$

در سـرزمين ) و ايـن شكـست (*روميان مغلوب شـدند *الم «

مغلوبيت بزودى غلبه خواهند ) اين( اما آنان پس از ؛نزديكى رخ داد چه قبل و چـه بعـد ؛ همه كارها از آن خداست ،در چند سال *كردبخـاطر پيـروزى (، مؤمنان و در آن روز ؛)از اين شكست و پيروزى (

و او هـر ؛به سبب يارى خداونـد *خوشحال خواهند شد ) ديگرى

.» و او صاحب قدرت و رحيم است؛دهدكس را بخواهد يارى مىزن گفت كه . زن نزد معبر رفت، معبر از حال و اوضاع زن پرسيد

در 1420دختري داشته سيزده ساله و در غروب يك روز در سال

81قواعد ناب در تعبير خواب

. ي بزرگ يكي از پايتختها او را گم كرده استيكي از فروشگاهها

روشگاه جستجو بوسيلة نيروهاي امنيتي در تمام گوشه و كنار اين فراش قرار داشت، به عمل آمد، اما بزرگ كه در زير يك آسمان خ

شما اهل اين كشور : معبر گفت. پيدا نكردند راو اوفائده بودبيه روز از ديدن خواب او را پيدا كه بعد از نُ! بشارت باد تو را. نيستي

كني در حاليكه هيچ آسيبي نديده است و بايد نيروي امنيتي مي.جستجوي دقيقي را در زيرزمينهاي اين فروشگاه به عمل آورند

و سرانجام به فضل خدا بعد از نه روز او را داخل يك سرداب، . بوداي به او وارد نشدهدست بسته و دهان بسته يافتند و هيچ صدمه

: تحليل

ترين نزديك-2 شكست روم -1: رموز اين خواب چهارتا هستند

معبر از احوال . چندين سال-4 پيروزي بعد شكست -3سرزمين»16قاعدة «. و اين، اصل در تعبير استبينندة خواب سؤال كرد

فهميد كه زن اهل اين سرزمين نيست بلكه در اصل رومي است و

تي پيش آمده و در كارش شكست خورده فهميد كه براي او مصيبو اينكه او در يكي از سردابها زنداني شده است اشاره است به . است

’�þ:قول خداوند Îû’ oΤ ÷Šr&ÇÚö‘ F{$#�. و اينكه بعد از نه روز از خواب

ÎûÆìôÒÎ/3šÏΖ’�: شود، اشاره است به قول خداوندآزاد مي Å™�. و

. الم، بر معاني داللت دارندح ابضع از هفت إلي نه است و اعداد در

كند بر اينكه تمام مثالهاي قرآن اصول و اين داللت مي»37قاعدة«

�� � ��� ��������� � 82

علم تعبير هستند براي كسي كه در نظر و استدالل به آنها مهارت

و به خاطر داللت قرآن، ممكن نيست معناي »32هقاعد«. داشته باشده به كالم خدا و شرط معبر آن است ك»30قاعدة«رؤيا عكس شود

قاعدة«. آگاهي داشته باشد چون تعبير خواب از باب فتوي استاگر لطف خدا و درايت وتيزهوشي معبر نبود، گشايشي براي . »40

. واهللا اعلم.شداين دختر و مادر حاصل نمي

:مثال سوم

زني صالح در خواب ديد كه موجي از هواي گرم او را دنبال

اين : گفت. از معبري پرسيد. انه مستقر شدكند تا اينكه در آشپزخمي

،بايد قرآن بخواني: شيطان است كه بر شما مسلط شده است و گفت

اجاق گاز : گفت. از معبر ديگري پرسيد. به اين تعبير مطمئن نشدزن

زن اجاق . را بررسي كن شما در خطري و اين خواب هشدار است

خداوند نسبت . ت ديد كه شلنگ گاز سوارخ اس،گاز را جستجو كرد

به آن زن اراده خير كرد، كه آن خواب هشدار دهنده را به زن

.و به سبب اين تعبير مناسب از يك بالي بزرگ نجات يافت. نماياند

: تحليل

جريان هوا، حرارت آن، جريان : رموز اين خواب، عبارتند از

.كند واستقرار آن در آشپزخانهزن را دنبال ميكه هواي گرم

به هم خواب واقعة . كنندموز معني واحدي را تكميل ميتمام ر

معبر اول، رموز را به جريان »20قاعدة «پيوسته و تجزيه ناپذير است

83قواعد ناب در تعبير خواب

كند كه از آنها معني شيطان هواي گرم و تعقيب آن خالصه مي

. كنداستخراج مي

و از رمز ديگر كه استقرار جريان هوا در آشپزخانه است غفلت

كه تعبير به اختالف ،گيرده شايستگي زن را ناديده ميكرده، همچنانك

و اما معبر دومي به »16قاعدة «كند هيأت و منزلت افراد تغيير مي

قاعدة «اصول تعبير است اعتماد كرده است امثال قرآن كه اصل از

�Ö‘$|Áôã:فرمايد و از قول خداوند كمك گرفته است كه مي»32 Î)ϵ‹ Ïù

Ö‘$tΡôM s% u� tIôm$$sù�.]266:البقره[.

) سوزانى(، كه در آن آتش )كوبنده(گردبادى ) در اين هنگام،(«

.»ور گردد و بسوزداست، به آن برخورد كند و شعله

و آتش سوزي نتيجة هشدار ،گردبارد مقدمه اول، آتش مقدمه دوم

.اش نجات داددهنده است كه خداوند زن را به خاطر شايستگي

: مثال چهارم

پيچيده، با خودمردي در خواب ديد كه ماري بر در منزل او به

پيش . ترسان از خواب پريد. ظرفي كه همراه خود داشت به مار زد

بر شما قرضهاي : معبر گفت. معبر اول رفت و خواب را بازگو كرد

. خواهد طلبش را پرداخت كني يكي از طلبكاران از شما مي واست

بينندة خواب گفت هيچ ديني بر ،و در آينده پرداخت خواهي كرد

آيا شما : پيش معبر ديگري رفت و گفت. ت كه آن را بپردازممن نيس

�� � ��� ��������� � 84

نگراني؟ مرد گفت بلي و گفت بدون دليل از او: راننده داري؟ گفت

طبيعي در آيا ناگهان احساس خستگي و سستي غير: معبر گفت.بلي

رفع . ات شور چشم استراننده: معبر گفت،كني؟ گفت بليخود مي

پس از مدتي . نسبت به او نيكو داراثر چشم او كن و ظنّت را

.طرف شدخستگي و نگراني او بر

: تحليل

.مار، درب منزل و ضربه با ظرف: رموز اين خواب عبارتند از

معبر اول فقط به رمز دوم كه وجود مداوم طلبكاران بر در منزل

حال آنكه ،است، نظر كرده و دو رمز ديگر را از نظر دور داشته است

قاعدة «رساند قعة به هم پيوسته است و تجزيه به آن ضرر ميرؤيا وا

و به همين خاطر معبر به خطا رفت و بيننده خواب دين را انكار »20

اما معبر دوم رأيش به هدف خورد چون از حال و اوضاع . كرد

و راننده را مخصوصاً »16قاعدة «طبق . صاحب خواب سؤال كرد

آيد و بنابراين زياد بر در رون ميذكر كرد چون زياد از منزل بي

ماند و مار قرينه است بر اينكه راننده شور چشم است ولي نفع او مي

.به همين دليل گفت، گمانت را نسبت به او نيكو دار. زياد است

گاه و قرينه در خواب تكيه.چنانكه در حديث جن مدينه آمده است

.شود و از اين معني عدول نمي»33قاعدة «طبق . است

:مثال پنجم

.مردي در خواب ديد كه يك خارپشت و يك گربه به او حمله كردند

85قواعد ناب در تعبير خواب

منزلش شد و مرد ترسان ولي گربه وارد. مرد خارپشت را كشت

مرد نزد معبر رفت و خوابش را بازگو كرد معبر از . از خواب پريد

پسر كوچكي با چشمان : مرد گفت. وضعيت صاحب خواب پرسيد

در بيمارستان . رم كه ناگاه به بيماري چشم مبتال شدبسيار زيبا دا

متخصص چشم معاينه گرديد و به من گفتند كه پسرت به دو نوع

حال پيشروي سرطان عصب چشمي مبتال شده كه به سوي مغز در

هستند و بايد براي جلوگيري از رسيدن سرطان به مغز پسر، هر دو

.چشمش تخليه شود

من تعيين گرديد و سپس اززمان عمل، حداكثر يك هفته

.و بعد از اين، خواب را ديدم. درخواست امضاء كردند

آيا : عمل جراحي را به تأخير بينداز و سپس گفت: معبر گفت

آنگاه كه پسرت از درد چشم اظهار ناراحتي كرد، دو تا از دوستانش

را از و سبليش ريشيبا او بودند كه يكي ريش را اصالح كرده و ديگر

كه چشمان نو از يكي از آنا. بلي: د؟ صاحب خواب گفتوزده بته

اگر اين چشمان مال يك : كرد شنيدم كه گفتزيباي پسر را توصيف مي

: معبر گفت. و ديگري خنديد. شد زيبايي تبديل مييزن بود، به ملكه

اهللا خدا شفايش خواهد ءشاان. اقدام كننبراي رفع آسيب چشم آنا

و پسر در كمال حيرت پزشكان كامالً رفع گرديدآسيب چشم، . داد

. روي داد ه1417اين واقعه در سال . شفا يافت

: تحليل

�� � ��� ��������� � 86

مجلس، گربه و خارپشت و حملة : رموز اين خواب عبارتند از

.آنها و كشتن يكي از آنها

چون تعبير بر،از صاحب خواب ضروري استسؤال معبر

و »16قاعدة «طبق . كند ميحسب اختالف هيأت و منزلت افراد تغيير

وجود اين دو شور چشم در مجلس صاحب خواب، دليل بر اينست

آنها از دوستان : كه آنها از نزديكان او نيستند بنابراين معبرگفت

@Dgã@pbÏaìİÛa: �گربه اشاره دارد به قول پيامبر . هستند åß@ ČåèÜÇØîáC(»ان د از حديث رمقصو«.»چرخندها، اطراف شما ميگربه

.» استهاهبودن گرب

بر آن آيند و نرمي گربه داللت دارد و جز در مناسبات نمي

بر و زبري خارپشت داللت دارد ،شخصي كه ريش را از ته زده بود

. بوداصالح كردهكه سر و رويش را شخص آن

و »32قاعدة«. و داللت قرآن و سنت اصلي از اصول تعبير است

را نف و طبع استدالل كرده و آنها به اصول رؤيا از نظر جنس، ص

»4قاعدة «طبق . عمال نموده استإ

87قواعد ناب در تعبير خواب

��� >

قبل از اينكه اين بحث را خاتمه دهم شايسته است كه به فرمودة

تواند هر كس مي: اي داشته باشم كه از او سؤال شدامام مالك اشاره

را به بازي شود نبوت آيا مي: خواب را تعبير كند؟ در جواب فرمود

تواند خواب را تعبير كند مگر كسي كه در نمي: گرفت؟ سپس گفت

گويد و اگر بدي ديد، اگر نيكي ديد آن را باز. آن مهارت داشته باشد

.1سكوت كند يا خير گويد

علم تعبير از علوم شرعيه است كه ياد : فرمايد مي:شيخ سعدي

.2دادن و يادگرفتن آن ثواب دارد

بيان قواعد گذشتة اين علم شرعي كه مورد براين اساس بر

تا همچنانكه امام مالك فرمود، . گرديده حريض شدممهري واقع بي

اگر توفيق حاصل شده و بر مراد . در فهم آن مهارت كسب كنيم

خدايا سپاس تو گويم همچنانكه شايسته عظمت ذات . امدست يافته

وند بزرگوار و اگر غير اينست از خدا.تو و بزرگي سلطان توست

.امطلبم كه آنچه در توان داشتم بذل نمودهزش ميرآم

��2:012 50�40� 50$2 �� 4� �0�2 9���� �N4 ��12 ��8 :�� ��.

_____________________________________________________________

.و سند آن خوب است10578ابن أبي شيبه در المصنف آورده به شماره . �

).4/66(تفسير كالم المنان، . �

�� � ��� ��������� � 88

ìÇ…@ bßñ@ ÉÐãc@í�yb•@ bìÇ…@ åßñköbÌÜÛ@ köbÌÛa@Žp†‘bãfl廊Ûa@í>bö‰bÓ@ bflÝ÷2m@ æcÜÛ@ æaŠÐÌÛa@Økmb

از دعائي نيست كه غائبي براي اي دوستم هيچ دعائي سودمندتر

كه براي ! كتابيدهم اي خوانندهكند تو را به خدا قسم مي مييغائب

. نويسندة آن، طلب آمرزش كنيد

��e� /��:������� �������� �� ���� �� ���� ���� �?L �f�d– A &'('./

h . � /&-'i++���B j� /&&)+k

:انيد به آدرس زير تماس بگيريدتوميم براى ارتباط با مترج

W���nL�� :~)���������d�����:� 66O�O�� (�� :6��6�D�

www.aqeedeh.comes@al-islam.com