93

Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

  • View
    417

  • Download
    53

Embed Size (px)

DESCRIPTION

...

Citation preview

Page 1: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο
Page 2: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

1 1 ιὉ Παναγιώτης Κονδυλης γεννήθηκε στήνἈρχαια Ολυμπια 1943. Σπουδασε κλασ­σική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶνκαι φιλοσοφία, νεοτὲρη ἱστορία καί πολιτικέςἐπιστῆμες στα Πανεπιστήμια της Φρανκ­φούρτης και της Χαιδελὅέργης· στή Χαιδελ­ὅέργη ἀναγορευθηκο διδάκτορας της φιλοσο­φίας. Βιὅλια του σέ ἑλληνική γλώσσα; (Η

Χ / 1

κριτική τῆς μεταφυσικῆς στή νεοτερη σκεψη(1983)· Ὁ Μαρξ και/ αρχαία (Ελλάδα(1984)· Ὁ εὕρωπαικός Διαφωτισμος, 1­Π(1987)· Ό νεοελληνικός Διαφωτισμός(1988) Ἱσχύς καίἀποφαση (1991)· (Η πα­

ε 1

ρακμή του Άστικου Πολιτισμοῦ (1991)ι Ηήδονἠ, ἦ ισχύς. Ουτοπία (1999). Βιὅλιατου σέ γερμανική γλώσσα: Πιο Ετπετειπιοἔ ὀετοιιιιειςιιι (197Θ)· οιε Αιιιιςιειωῃἕ Η981· 61

ἔκδ. 1988)· Μοσὴτ ιιῃο' Επτεοὴοιαιιπἕ; (1984)Κοτιεοτνετἰνἱεῃιιιε (198θ)· Μειτκ μπι! ὀἰο ἕτἰο­σὴἰεοἰιο Απτϋζε (1987)· Τὴεοτἰο ὀεσ Κτιοἔοε(1988)· Πἰε· ΠειιΖοΙτΙΙ‹:|ιο Μετορ!ιγεΙΙ‹Ι‹ΠτΙΙ‹(1990)· Ποτ Νιειἱοτἔειιιἕ ιἰοτ Ζ›ιΙτἔετΖΙ‹:Ιιοτι ΠοπΙ‹­ ι ιυπό Εεοεῃείοπη (1991)· ΡΙεΠετειτΙεσ!ιε ΡοΠτΙΙ‹ 1 1γ 11

ιιΠεσὴ ιἰειπ ΚοΙτει1 Κτιεἐ (1999). Διευθυνει τη

«Φιλοσοφική και Πολιτική Βιὅλιοθήκη» τῶνἐκδοσεων «Γνώση».

Μπίστι ὅἰιυφύλλου:ΓΙΑΝΝΗΣ ιιΛΛΑιιιιινιΔιιΣ

1γ'¬

­εξἶἐ

11 ι7

1

ι

ι

ι Χ ι

.11

ιῃγ

γ„“|›­¬­­=­`­ν­Ζ

1

1

γγ.

γ.

ι

γι

1

1.

11. 1

γι

.ιΖ&ι_¬....ΐ_”

¬ ι

1 3

ιιι11

1 1

γ1

ι

ι¬ 1

1?

Page 3: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

±ε.Ἱι×`/¬κ­\/`ν.ΩοιῃοσωγΩΒ

κκ

Γ.

Ω¥;Ξ§×°`σ4>Ἡτ·π±›¬.­1/Αςηη

7

ι

Δ

4

Ν

τ \

ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΒΤΑ ΤΟΝ ΨΪΧΡΟ ΠΟΛΒΜΟ

. ἴι

Page 4: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ἩΤΜ πρωΤ<>Τύπ<>ι== ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΘΝΔΥΔΗΣΡΙΔΝΕΤΑΚΙΞΟΗΕ ΡΟΗΤΙΚ ΝΑΟΗ ΠΕΜ ΚΑΕΤΕΝ ΚΙΙΙΒΟΑΚειτΙετΠἰο νοτΙειὲ, Βεηολἐνο 1992

Ι$ΒΝ θθθ­310­Ιθἰ­3

© Γιά τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα: 1992Π. Κονδύλης καί Έκδόσεις Θεμέλιο

Ι

ο

±

»

ί

ἴἰ

1

ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΜΒΤΑΤΟΝἹἩἹΠἹ)ΠΟΔΒΜΟ

Δ Τ

ΤΜΗΜΑ

Σόλωνος 84, Έηλ. 36 ο8 180 · ΘΒΜΒΔΙΟ% ±

ςν

νι

Page 5: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Ξἔ . Ε..

ἴτῦἐὺ

ιροή/|ιιιι, Ή.

‹Στ `. .° κ=·±ηι1<.¬·;ε= 4: κ

ι

Ε. . . κ . =±ἱ| ιι ΉΦΙ Φτμῇῖϋῃ

Ϊ.. ·' ιζ τ '. ἶφ

­ΦΠα

_ι/αἕιΧῃι

:“'·<ὲ%

αιιιιιῇ ικι “Μ τ

­8....­×/“Τ

ἌΙὲικέα

·ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

­Α­ςιιικΜΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΠΟΜΝΗΣΕΙΣ Θ

Ι. ΠΑΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΜΑΖΙΚΗΣΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΙΙ­ΤΟ

Ι. Μορφή καί ίστορικές φασεις τής πλανήτικής πολιτικής Ι Ι2. (Η συγχώνευση τῆς πολιτικῆς μέ τήν οικονομία _ 303. Τέλος τοῦ κυρίαρχου κράτους ή αλλαγή τής λειτουργίας του; 394. ”Ενδεχὁμενες διαμορφώσεις τής πλανήτικής συγκυρίας Αθ

ἔ›. Ἀπὸ τόν οίκονομικό στον ὅιολογικό χαρακτήρα τής πολιτικής; θΙ

ΙΙ. ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗἱ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΑΖΙΚΟΛΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ

ΕΚΣΤΡΧΡΟΝΙΣΜΟ Ἡ­86

ΙΙΙ. ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ” 87­ΙΟ?

Ιν. Η ΑΠΑΡΧΑΙΩΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΙΟ3­ΙΙΘ

ν. ΠΑΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΪΜΕΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ ΙΙ7432Ι. ”Η φιλοσοφική στροφή προς τον ήθικό οίκουμενισμό ΙΙ?Σ. Οί πολιτικές σκιές τῶν ανθρωπίνων δικαιωμάτων 124

νΙ. ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟΤΝΙΣΜΟΣ; Ι33­ΙΒΟ

ΕΠΙΜΕΤΡΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ: ΠΡΟΪΠΟΘΕΣΕΙΣ,ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΚΑΙ ΨΕΪΔΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣΕΘΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 151­ΙΤΘ

Page 6: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΜΝΗΙΒΣ ΚΑΙ ΪΠΟΜΝΗΣΒΙΣ

Μία δίεξοδίκοτερη συζητηση της έννοιας της μαζίκης δημο­κρατίας; η δποία είναι θεμελιώδης γία τίς ἀναλυσείς αυτου τουὅίὅλίου, ὅρίσκεταί στην ἐργασία μου Ποτ Νὶοάοτἕοοἐ οι­ετ Βϋτὲοτ­Ιὶὼοιτ ΠΘΠΚ­ υιπἰ Εοϋεοεἰοτπτ (Βα2νχάίμ 199! = (Η παρακμητου Ἀστικοῦ Πολιτισμοῦ, Άθηνα ί99ί). Οί σκέψεις πανω στομέλλον του πολέμου (κεςο. ΠΙ) ξεκίνουν από τα θεωρητικά καίίστορίκα πορίσματα του ἔργου μου Τοεοτὶο ἀοε Κτὶεἕεε (Στουτ­γάρδη 1988). Τέλος, γία το ζητημα της οἶπαρχαίωσης τῶνπολίτίκῶν έννοίῶν (κεςο. Π/) παραπέμπω, τόσο δ/σον αφοραστην κοίνωνίκη ίστορία δσο καί σέ σχέση μέ την ίστορία τῶν ί­δεῶν, στη μονογραςοία μου Κοτιεοτνειτὶνὶεῃπιιε (ΣτουτγάρδηΖ Θὅὅλ.Το κεφαλαίο Ιν καί τα δυο μέρη του κεφαλαίου Ψ δημοσιεύτη­καν σέ συντομευμένη μορφη καί μέ ἄλλους τίτλους στην ημέ­ρησία ΡτοιτΙ‹ίιιττοτ ΑΙΙ8εΠτε1Πε Ζοὶτυηἐ της 5.! 01991, ίβἔ.ζί992 καί 2541992.

Π.Κ.

Page 7: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Ι. ΙΙΑΑΝΗΤΙΚΗ ΙΙΟΑΙΤΙΚΗΣΤΗΝ ΗΙΙΟΧΗ ΤΗΣ ΜΑΖΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Ι. Μορφη καί ίστορικές φασεις της πλανητικης πολιτικης

(Όταν προσπαθουν να προσδιορίσουν τό ἶστορικό τους στίγμακαί να σραντασθουν τίς ίστορικές τους προοπτικές, τα έκαστοτεατομικα η συλλογικα υποκείμενα κατα κανόνα έπιδιώκουν δσο

γίνεται ακριίἶέστερες προγνώσεις έξελίξεων καί γεγονότων,σαν να ηθελαν καί σαν να μπορουσαν να αδραξουν μέ τα χέρια

τους τό μέλλον. Σέ τέτοιες προγνώσεις συχνόιτατα παρεισφρυ­

ουν έλπίδες καί φόὅοι, καί σέ πολλές περιπτώσεις παρατηρεἶταιότι όσο πιό συγκεκριμένες έμιρανίζονται οί προγνώσεις τόσο

περισσότερο αποτελουν αποκυηματα αναπτερωτικῶν η κατα­θλιπτικῶν αίσθηματων. Οί ανθρωποι επιδιώκουν προγνώσεις

κατα τό δυνατόν ακριὅεῖς έπειδη θέλουν πρό παντός να ξέρουν

πῶς όφείλουν να συμπεριφερθουν η τί τους περιμένει. Από τηναποψη αυτη. οί προγνώσεις συνιστουν προκαταὅολικές πρα­

ξεις, καί η πρακτικη πρόθεση γίνεται τόσο έντονη, ὥστε υπερ­

πηδουνται αστόχαστα τα μαλλον στενα όρια της προὅλεψιμό­τητας ίστορικῶν γεγονότων. ”Ως κατα όαση απρόὅλεπτη πρέ­

πει παντως να θεωρείται η ἱστορία μεμονωμένων αλυσιδω­τῶν συμὅαντων, κι αυτό για την πολιτικη πραξη σημαίνει ότιδέν μπορουν να δοθουν λεπτομερείς όδηγίες σέ σχέση μέ τημελλοντικη δραστηριότητα κι ὅτι έπομένως τουτη έδῶ έπαφίε­

ται αναγκαστικα στη «λεπτότητα της κρίσης», συμφωνα μέ

μια διατύπωση του μεγαλου θεωρητικου του πολέμου. (Ωστόσο

δέν αποκλείεται μια λίγο­πολυ έμπεριστατωμένη συλληψη του

χαρακτηρα τῶν κινητηριων δυναμεων καί των ίστορικα ένερ­

γῶν υποκειμένων που μέ τίς κινησεις καί τίς διασταυρώσεις

Page 8: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Ι2 ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΦΑΣΕΙΣ 13

~ Ϊ Ϊ ~ Ι Ή Φ ι Ϊ ι ·› ι Δ ι ~ ς ι ς

τους γεννουν την ποικιλομορφια των συμὅαντων κι ετσι οριοθε­ μετα συνισταται στην εμφανιση υναμεων, των οποιων η πρα_· Ϊ Ϊ ~ κι Ϊ Ϊ ξ Ϊ Ϊ Ἱ Ἱ Ϊ ξ Ϊ Ϊ

τουν το πεδίο της δυνατης πραξης. μελλοντικη ιστορια κτικα ενδιαφερουσα οικουμένη αγκαλιαζε ολοκληρο τόν πλανη­”' Ϊ ~ Ε Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ

μπορει με αλλα λογια να γνωσθει μονον ως μορφη και δυνατο­ τη κι επομενως τα συμφεροντα τους επεκτεινονταν σε καθε πε­τητα, ὅχι ως περιεχόμενο καί συμὅαν, καί η συμὅολη μιας τέ­ ριοχη του πλανητη η τουλαχιστον μπορουσαν να ἐπεκταθουντοιας γνώσης στην πρακτικη δραστηριότητα συνίσταται στό ι παντου, αν το απαιτουσε δ συναγωνισμός η εσωτερικη δυ­ὅτι οξύνει τη «λεπτοτητα της κρίσης», αν καί δεν είναι σε θεση ' ναμικη της επέκτασης. (Η πολιτικη γίνεται πλανητικη στονοὔτε να τη δημιουργησει οὔτε να την αντικατασρτησεη. ` ἔαθμό που εξελίξεις σε δποιαδηποτε περιοχη του πλανητη μπο­

”`” _” ~ Ϊ Ϊ Ϊ ΰ Ϊ Ϊ Ϊ ΰ

Μια περιγραφη της σημερινης/καταστασης, η οποια θα ηθε­ ρουν να κινητοποιησουν την ισχυ και τη δραστηριοτητα ενδια­Ϊ _ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ω Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ”) Ϊ Ϊ

λε να προσανατολισθει προς το μελλον και συναμα να υποκατα­ ; φερομενων Δυναμεων, στον ἕαθμο που καμμια εξελιξη καιστησει τηνΰαχαριστη προσπαθεια της πρὀὅλεφης συζμὅαντων, γ καμμια περιοχη δεν μπορουν να θεωρηθοῦν ἐκ τῶν προτέρων

"' ”" "' Ϊ Ϊ Ϊ Έ Ϊ Ε Ϊ Ϊ

οφειλειγ να εξαρει εκεινες τις αποψεις των /καιριων ιστορικων και για παντα ως αδιαφορες για/ορισμενες Δυναμειςις .. . ς ς ς

παραγοντων, στις οποιες αποδίδει/δυναμικη ικανη να διαμορ­ Ἑδω πρεπει να προσεχθουν δυο σημεια. Πρωτον, ο πλανητι­Ϊ ΰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ρα' °_ Ϊ 3 Ϊ 3 Ϊ Ϊ ( Ϊ

φωσει γεγονοτα. Οφειλειη/λοιπον να εντρπισει την ιδιοιιτεροτη­ γ κος χαρακτηρας της πολιτικης δεν απορρεει απο την υπαγωγη~ Ϊ ι τ­ι πχ Ϊ . . Ϊ ( Ϊ

τα τ ς καταστασ ς και αν υ ιστανται ιστο ικες συνε ειες να Ι τ ς πολιτικ ς δ αστ ιοτ τας ιιτϋιετ οτϋι σε ο ισ ενους κανο­Ἱξ ΥΞ Ϊ ­η Ϊ7 φ~ Θ Ν' Ρ θῇ' σ 7 ί. Υ] Ϊ Ἱ ΤΙ ρΪζ ἹΥΙΪ ἔ.Ϊ)\ 5 Ρ Ϊμ ἹΪε ηγησει/τις μεταμορφωσεις των στα ερων μεγε ων. ιστο γ νες που αναγνωρι ονται αποΰο ους. γα ον αντιστροφα εχουν

~ ~ ”” 7 Ϊ Ϊ Ϊ

ρικη συνεχεια της πλανητικης πολιτικη/ς εκτείνεται σγ ολο­ τα πραγματα: κανρνες με οικουμενικο χαρακτηρα η τουλαχι­'_' Ϊ Ἱ Ϊ ~ ( Ϊ

κληρη την περιοδο των|ΙἶΙεων ἶἰργονων, ητοι γη πολιτικη αυτη γ στον οικουμενικη αξιωση γεννιουνται ως ιδεατα συμπαρομαρ­­ ­ ι ­¬ ~ ι ι

παιρνει συνεκτικη μορφη απο την εποχη των ανακαλυψεων και γι τουντα φαινομενων πλανητικου ὅεληνεκους και σκοπευουν να~ .Η ίί _

σε γσυναφεια με τη διαμόρφωση του αποικιακου συστηματος ] ρυθμίσουν τίς σχέσεις μεταξυ πλανητικων Δυναμεων τουλαχι­'_' 'Ν ι Ϊ Ϊ Ϊ ζ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ἱ

και τ ς πα κοσ ιας α ο ας. Θα πο ουσα ε αλιστα να υπο­ Ι στον σε πε ιοδους που κατα τ ν εκαστοτε ενικ αντιλ ει­Ϊἔ ἙΪ μΪ γ Ρ Ϊμ Ϊ μ μ Ϊ Ἱ Ϊ ΐ λΪ Ρ Τ °τ° ἶ Ϊ Ὁ Θ Ϊ γτ) Ϊ ΥΞΪ

στηρι ουμε οτι τωρα πρωτογεννιεται. ε προηγουμενες εποχες ι ναι ομα ες. ουτοι οι κανονες κα οριζονται απο οσες υναμειςἶ _­ι Ϊ ξ Ϊ ~ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ξ' Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ ἹΪυπηρχε ὅεὅαια η παρασταση μιας και μονης| οικρυμενης, ομως ειναι σε θεση να ασκηρουν με μεγαλυτερη η μικροτερη ενταση

9 '_' Ι(_ Ϊ

στην πολιτικη πραγματικοτητα ­ακομα και σ εκεινη των με­ πλανητικη πολιτικη, ητοι καθοριζονται απο τα υποκειμενα καιγαλων αυτοκρατοριῶν_ η μία Οίκουμἑνη υποδιαιρουνταν σε ι ὅχι τα αντικείμενα της πλανητικης πολιτικης. Γιατί, δευτε­δυο, τρεις η καί περισσότερες πρακτικα ενδιαφέρουσες οίκου­ ί ρον, πλανητικη πολιτικη δεν σημαίνει ὅτι δλα τα ἔθνη, δλοι οι

μένες,)/οι δποιες είτε δεν ἔρχονταν σέ καμμια/επαφη μεταξυ λαοί καί δλα τα κρατη διαμορφώνουν ενεργα την πλανητικη ι­Ἰ επ· Ϊ Ϊ β Ϊ (Ϊ \ Ϊ ἹΪ ἸΪ (Ϊ (Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ

τους ειτγε επικοινωνουσαν με τριὅες στις περιφερειες τουςη ΙΙ στορια σ” ολη της την εκταση η οτι οσοι σμμμετεχουν ενεργα" Ϊ Ϊ Ϊ

ρωμαικη οικουμενη παρεμεινε εν τελει ριζικα διαφορετικη απο στη διαμορφωση της το κανουν στην ιδια εκταση και με τοντην οίκουμένη τῶν Παρθων, παρα τους μακρους συνοριακους ίδιο τρόπο. "Ομως η πλανητικη πολιτικη δημιουργει μία κατα­τους αγωνες· αργοτερα, δ αραἔικός καί δ φραγκικός κοσμος, ι σταση, μέσα στην ὁποία ὅλες οί πλευρές αναγκαζονται λίγο­Ἱ ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἸΪ ἹΪ )Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

α ου α αξαν ετ σ ὅιαςτ δια ω ιστικ τους α πολυ ε εσα α εσα, να π οσδιο ισουν τ ν πολιτικ τουΡ › ›ἸΪ 3 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ΰ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊεζησαν επι μακρο χρονο σε γειτονικους, αλλα ουσιαστικα κλει­ συμπεριφορα με κριτηριο τον συσχετισμο δυναμεων πανω σ)

στους πολιτικους χώρους _ κι ας μην αναφερθουμε καθόλου δλόκληρο τον πλανητη, μολονότι ακτίνα δρασεως της καθεστίς σχέσεις τους προς τίς (ευρ)ασιατικές καί αμερικανικές Δυναμης είναι διαφορετικη. Μεγαλες Δυναμεις, οι οποιες ως

Ϊ Ϊ .Φ Ϊ Ἰ Ϊ ρε· _· _· Ἱ Ϊ

οἶκουμενες. Το κοσμοιστορικο Πονιιιη από τον Ιθο αιωνα καί υποκείμενα της πλανητικης πολιτικης αξιζουν το ὅνομα «πλα­

Page 9: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Μ ΠΛΑΝΗΤΤΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΦΑΣΗΙΣ 1ἔ›

νητικές Δυναμεις», οφείλουν ἔτσι κι αλλιώς να δρουν παντοτε τικης δραστηριότητας αγγιξε τα απώτατα δρια τοῦ γηινου χώ­Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ (Ϊ Ϊ

λσγαριαἰσνταε την πλανητικη κατασταση και τισ πλανητικεε ρου. Ἡ οιαπιοτωοη τούτη ἐπιοειῖαιωνει την αποψη μας οτι μιαΪ ~ Ϊ _ ~ ~ ε..

οονεποιοἐ ΈὉΩ δοαοηἐ Τους­ Ἀλλα ακόμα καί Δοναμοιἐι οἱ περιγραφη σταθερών μεγεθων καί των πιθανών τους συνδυα­Ρ­ Ϊ Ν κε .Η Ν __ .. .. .ε ...

οποιες λο ωτου εωπολιτικου καί οίκονομικου τους δυνα ικου σ ων στο πλαίσιοτ σ ε ιν πλαν τικ πολιτικ διόλουγ ι ικ ιιετιιιετιε κιικ πε_' Ϊ Ϊ τ­κ Ϊ ~ Ϊ Ϊ ­)Ϊ

μπορουν να /ασκησουν ενεργη εξωτερικη πολιτικη μοναχα σε δέν έπαρκει πρός συλληψη της παγκόσμιας καταστασης, αν3 Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ 8 )Ϊ Η οι | / Ν Ϊ

ποοκοοοοιακο οπιποδοι ειναι οποχοοωμ­Θνες να λαμὅανουν υπ” ο­ δέν διευκρινισθει ο κοινωνικοιστορικος χαρακτηρας των δρων­

ιν τσνε την πλαν τικό σν κν ία. τσνλα ιστσν στόν ὅαθ ό των πολιτικών ὑποκει ένων. Με ἄλλα λο ια το και ιο ο ειοΪ Ϊ ”›Ϊ Ϊ Ϊ Ϊχ 7Ϊ μΪ μ Υ 7 Ρ Ϊ'_ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ σ Ϊ Ϊ

που μια η περισσοτερες πλανητικες Δυναμεις εχουν ξωτικα δέν εἰναι να καταγραψουμε τη μεταὅαση απο μια διπολικη σεΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἸΪ Ἱ Ϊ Ἱ Ϊ

σοιατοεοοναα οαλιν περιφεοεια Τοοἐ­ ΕΗ φιλικη η εχθρικη, αλλα μια πολυπολικη δομη καί στη συνέχεια να πιθανολογησουμε

παναωε αναπόφευκτη επαφη μεσαίων καί μικρῶν Δυναμεων μέ ποιός θα καταλαὅει ποιόν πόλο, οπότε θα περιπίπταμε στίςΔοναμοιἐ πλανηακέἐ οονιοαα Τον Τοόποι μέ Τον οποἶο οἱ ποῶτ ανασφαλεἶς καί ύποκειμενικα χροιασμένες προγνώσεις, για τίς

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ,_, ~

τες αομ­ικετεχόυν στα πλανητικα δρωμενα. ”Η παγκοσμια κα­ οποιες μιλησαμε στην αρχη. Τέτοιες μεταὅασεις δέν αποτελουν

Τασααολι ανακαθρεφτίἔεται σέ καθε περιφέρεια τοῦ πλανητη ἱστορικη καινοτομία καί τό προωθητικό, συναμα όμως έκτρα­μέσα στούς συσχετισμούς πού προκύπτουν από την ἐκεῖ πα­ χυντικὀ καί παροξυντικό σημεῖο της σημερινης φασης της

Ϊ Ν Ν Ϊ Ϊ ·­· _. ­.Ι

ουσια των πλαν τικων Δυνα εων καθώς καί από τι συνα ει πλαν τικ πολιτικ δέν ὅ ίσκεται ση αὀτέ · στ/ν τω ιν/Ϊ Ϊ 3 Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ 9 ς ­η Ρ ς Υ] Ϊ Ρ Υ]τ· τ· ­ ­¬ Ϊ Ϊ ·›

δρασεις και αντιδρασεις των τοπικων Δυναμεων. Το αποτελε­ τους μορφη αποτελουν μαλλον συμπτωματα και ἑξωτερικες εν­

ομ­α είναι ὅαιι μέ δεδιλμένη μια σχετικα μεγαλη πυκνότητα της δείξεις ὅαθύτερων διαδικασιών, οἱ όποιες μποροῦν να έἔιχνια­πλανητικης πολιτικης, δέν ύπαρχει πια σέ περιφερειακό έπίπε­ σθοην μοναχα μέ την αναλυση τοῦ χαρακτηρα τῶν υποκειμέ­

ξἶο διεθνκιε πολιαικη δίχωἐ κλαναακέἐ ἐποψειε καί ἐπιπλοκέε. νων της συγκαιρινης μας πλανητικης πολιτικης. Έξ ἴσου/λίγοΪ” _ Ϊ Ϊ _ Ϊ (Ϊ Ϊ ΐ Τ

Ρπωε οι πλανηαικεε Δοναμεις δεν μπορουν να δεχθούν την προαγει την κατανοηση των φαινομένων η κοινοτοπια οτι η'_ Ϊ Ϊ στ Ϊ Ϊ·­· _· Ϊ στα ~ Ϊ

αυτοτέλεια περιφερειακών υποθεσεων και περιφερειακών αξιω­ αναπτυξη της τεχνικης, πρό παντος της πληροφορικης καιαοωνι ἔαΐοι καί οἱ πε ι Θ Θιακέἐ Δονα εις ἐ 3 οσον δέν έ ουν τῶν τ λεπικοινωνιῶν ἔκα ε τόν πλαν /τ ικ ότε ο τ /ν α­

ι Φ κι ι ιι ιι κι ιι ε ε ι κι°~ ~ πα Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ

ετατ απει σε εἔα τ α αιαε πλαν τικ Δννα ει επιδιω­ οιοαιαἐ οι τ ο ε αλύτε και τ οονε αοια πιο αποι αι­ι Υ) μ· ρηημγ ρη| Τὶ γθγ /Ρο

~ Ϊ Ε

κσνν απση την πλευρα τον: να εκιιεταλλενθσνν προς σφελσε τητη. Ἀναμφιοολα, η πλανητικη πολιτικη προοελαιῖε στις η­Ϊ Ϊ Ϊ πα _ Ϊ Ϊ

τους τις υφισταμενες σχεσεις μεταξυ των πλανητικων Δυνα­ μέρες μας μια πυκνότητα δίχως αναλογα η προηγούμενα στο

ι­Ϊ­εων, ἑπιαοίνολκϋαἐ ἔτσι ηθελημένα αθέλητα την ύπαγωγη μακρινό η πρόσφατο παρελθόν, ώστόσο πυκνότητα αύτη δέν~ ­ ·­ Ϊ Ϊ ­­ ·› ­¬ ~ Ϊ

ΤὉΩ ποοκιοοοοιακκιε πολκακηἐ στην πλανητικη. οφείλεται απλως στην αύτόματη επηρεια της τεχνικης, παραΪ ( Ϊ ~ Ϊ Ϊ ,Ψ Ϊ _. το κ­«

Τοοακι κι δομη Των σχεαεων ικεααξο μικρών, μεσαιων καί με­ συναρταται μέ κοινωνικοιστορικές εξελίξεις, στίς οποιες έντασ­

Υαλωκ Δοναμἶαζν αονανααααι καί σέ αροαλανὴαικέε ἐποχέε­ σεται μέ τη σειρα της τεχνικη πρόοδος. Την τέτοια τεχνικη_' Ϊ >­· Ϊ ) Ϊ Ϊ

Συνδυασμοι, οι οποιοι εμφανισθηκαν σε μιαν απο τις προγενε­ δέν τη γεννα ἕνα οποιοδηποτε δικτυο ενδοανθρωπινων σχεσεωνστερες οικουμένες η στό μικρό σύμπαν τῶν ελληνικών πόλεων­ οὔτε μπορεἶ να έπηρεασθει απ” αύτην η διαμόρφωση δποιασδη­κρατων, επαναληφθηκαν συχνα ­τουλαχιστον απο μορφολογι­ ποτε κοινωνιας.

Ϊ Ϊ

και αποψκιἶτ οαοοἐ πλανηαικοοῖ Νεοοε Χοονοοἐι ααούἐ οποίοοε Μια ανασκοπικη θεώρηση καί μια προσφυης περιοδολόγηση~ _ ~ "'” _' ×¬× ~ _ ~ Ϊ Ϊ ~

θεθγαιαι λοκῳ Τλιε δοαοαικλιἐ αλλαγη; του κοινωνικου χαρα­ της πλανητικης πολιτικης των Νεων Χρονων μας δειχνουν~ ~ Φ Ϊ Ϊ πι Ϊ ς Ϊ Ϊ Ϊ

κτηρα των πολιτικων υποκειμένων, το ὅεληνεκες της πολι­ πραγματι οτι οι μεγαλες της φασεις δεν χαρακτηριζονται λ.χ.

Page 10: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ιῦ ΠΛΑΝΗἩΚΗ ιιοπιιτικιι ΜΟΡΦΗΣ ΚΑΙ ΦΑΣΒΙΣ ιτ

σ Ϊ Ϊ Ϊ ~ ... ,„ Ν Ϊ Ϊ __ __

απο τη μεταπτωση μονοπολικων η διπολικων δομων σε πολυ­ πσλίΤίκΠ€ καί σΤί§ απσφασίσπκεε μ­εΤαθσλεΩ ΤΥΪΩ κΟίνωνίκὉεΪ Ϊ _ _

πολικες και αντίστροφα, παρα μαλλον από διαφορετικούς ὅαθ­ ίσΤσΡίαΩ Των Νεων Χρόνων.Ϊ Ϊ (Ϊ ζ Ϊ Ϊ Ϊ ΰ Ϊ ξ Ϊ 3 Ϊ Ϊ Ϊ _' Ϊ

μους πυκνοτητας, οπου η εκαστοτε χαρακτηριστικη επιταση Η πσωσγι απσ!Τί€ μ­εναλεἐ ΤσνΤεε Φασείε ασχίζεί με Τα Τα­” Ν ­ Ϊ Ϊ

τηςγπυκνοτητας συντελειται σε καμπες που σημαδευουν μετα­ ἶίδία Των ανακαλνψεωνι Τίε καΤακΤὉΤίκε€ εκσΤΘαΤείεε καί ΤὉν~ Ϊ­ι ~ ι.. ­­ 5 με ι..

ὅολες του κοινωνικοπολιτικου χαρακτηρα των πολιτικων υπο­ αναπΤνξὉ Τσν απσίκίακσν εμπσρίσυ στόν ίθο αίὼνα καί διαρκειΪ Κ' Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ΪΪΪ Ϊ Ϊ

κειμενων. Η διαπιστωση αυτη δεν συνεπαγεται καποια θεω­ ι ίσαμ­ε ΤΠ θίσμ¬Ὁχανίκ“ἢ καί Φίλελείαθεεῆ επανασΤασΠ. ΣΤΟύεΪ Ϊ ~ ~ ~ ~ ~ ~

ρητικη προασπιση του πρωτείου της ἐσωτερικης πολιτικης) τρεις περίπου αίωνες, που αγκαλιαζει αὐτό το χρονικό διαστη­Ϊ Ϊ

„. ___ ___

και αλιστα έ τίν ἔννοια πού ίσ υ ίσθ καν δια ο οι ‹‹ ­ α τα υποκεί ενα τ πλαν τικ π ” ε ­μ· Υ] Ϊί. Ρ γι φ Ρ προο μ· Ϊ μ· ης Υ] ης Ο ί”"·χΥΙἔ› ητοί Οί π ανὉ

Ϊ Ϊ σ ­¬­ Ϊ σ ­­ ‹·Ϊ Ϊ ς Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ τ·

δευτικοι» ιστορικοι. Γιατι εμεις δεν εννοουμε οτι μονον ορισμέ­ Τίκεε Δνναμείει σε 'Υενίκεε Υσαμ­μεε είναί κΡαΤη ὅπσν δεσπόζείἹ Ϊ ›·¬­ ~ Ν

νες εξελιξεις στό εσωτερικό των πολιτικων κοινοτητων θέτουν ΪΙ κλ`ΪΪΡΟνΟμ·ίκΪΙ ἀΡίσΤσκΡαΤία› σ κλησσε καί δίαφσρα ἔμπορσθισ·Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ ιἴΪ Ϊ ~ Ϊ | Ϊ ηχ χ

σεηκινηση την επιδιωξη ισχυος στην εἕωτερικη πολιτικη κι/ οτι τεχνικα στοιχεια, δηλαδη κρατηη με εντονα φεουδαλικα­πα­η επιδιωξη αυτη δεν θα εμφανιζοταν αν οι φορεις της δεν ηθε­ Τικαεχίκα 'ΥνωΡίσμαΤαι Τα σπσία ανΤίζνΥίαζσνΤαν με Τίε απστ

Ϊ Φ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱλαν με αυτον τον τροπο να ενισχύσουν τη θέση τους στό εσωτε­ λνΤαΘχίκεε καί μ­εΡκανΤίΪνσΤίκε€ Τασείἐ­ ΣΤΪ] σχετική χαλα­Ϊ Ἱ Ϊ­ι Α.

ρικο. Ἡ εσωτερική πολιτικη καθορίζει ἐεεαια τα μέσα καί τίς ρότητα της ἔσωτερικης τους ὁργάνωσηε καί στίε περιορισμέ­Ϊ ­¬­ 7 ­ ­ Ν __

μεθοδους της εξωτερικης πολιτικης, καθορίζει ποιός θα παρει νεε αναγκες Τκιἐ καΤα μ­ε'Υαλσ μ­εσσε Υεωενίκηε καί αθΤαΘκσν€Ϊ :ι Ϊ

.„ __

την εξωτερικη πολιτικη στα χέρια του χρησιμοποιώντας την σίκσνσμίαἐ Τσνε ανΤίσΤσι°χ_είἦ χαλαρή υφή του πρὡιμου αποι­Ϊ Ϊ ... ~ __

παραλληλα και για την ἐπέτεοξη σκοπων στό ἐσωτερικό _ κιακον συστηματος καί η χαμηλη πυκνότητα της πλανητικηεΦΪ Φ 9 Ϊ Ϊ σ ­­σ Ϊ Ϊ Ϊ ­· Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ·› Ϊ Ϊ Ϊ

ομως/η αναγκαιοτηταξνα ασκηθεοεξωτερικη πολιτικη (με σκο­ ι πολιτικης γενικοτερα. Τα συγχρονα κρατη αρχιζουν μολις τω­π0 τη συντηρηση και εδραιωση της ισχυος της εκαστοτε πολι­ ρα να διαμορφωνονται και δέν διαθέτουν τους διοικητικους μη­

~ Ϊ ητικης κοινοτητας στό πλαίσιο του εκαστοτε ενδιαφέροντος πο­ χανίσμσθἐ πού θα Τσύε επεΤΡεπαν ἔναν Τελεσφόρο ελεγχο ολό­λιτικουσυ α ~ Ἰίίῦί ίί ί τ” ~ί ” 'δ "Ϊ ίί'μπ ντος) προηγειται απο την αποφαση για τοξποιθε κληρου γιου πλανητικου χωρου, οπως δεν ειναι ουτε και σε θεσηθα ειναι ο συγκεκριμενος υπευθυνος φορεας της εξωτερικηε ­πο­ να επιὅαλουν στην ιδια τους την επικρατεια μιαν ενιαία νομοθε­

~ (_ Ἱ ~ Ν Ν Ν'

λιτικης· η αναγκαιοτητα ασκησης εξωτερικης πολιτικης με σία που να αγκαλιαζει ὅλους τους τομεις της κοινωνικης ζωης.Ϊ Ϊ ἸΪ ~ Ϊ Ϊ ὕ Ϊ Ϊ (Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ~

την παραπανω εννοια συνιστα λοιπον μιαν ανεξαρτητη σταθε­ Καί σπωε σΤσ εσωΤε6κκσ Τσνε σί εσΤίε€ Των νεων Τασεων στηνΪ ΦΪ Ϊ Ϊ σ Ϊ Ϊ Ξ ε ·› Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ­­ σ Ϊ Ϊ σ Ϊ

α. Οποι _ρ Ιος κατευ/θυνει την εξωτερικη πολιτικη ειναιξριναγκα οικονομια και στη διοικηση δημιουργρυν ακομα την εντυπωσησμενος να υπηρετησει τον σκοπο που προαναφεραμε, ομως δεν μικροτερων η μεγαλυτερων νησων μεσα στο πέλαγος του πα­

μπ Ϊ Ϊ < στ~

μπορει να τον υπηρετησει αλλιως παρα μόνο με τα μεσα καί τίς τριαρχισμου, ἔτσι οί οίκονομικές καί στρατιωτικές εγκαταστα­Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ··· ­· Ϊ Ϊ

μεθοδους που| προσιδιαζουν στον /κοινωνικοξπολιτικο του χαρα­ σεις των πλανηετικων Δυναμεων στις διαφορες ηπείρους αποτε­~ ε ­ ι ε

κτηρα. Ανεξαρτητα απο τους λογους, οι οποιοι γεννουν καθ” λουν κομὅους ενος αραιου δικτυου καί μοιαζουν σαν σκόρπιαΕ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ (” Ὁ Ϊ Ϊ 5 (Ϊ Ϊ Ϊ

εαυτην την επιδιωξη ισχυος στην εξωτερικη πολιτικη, η επι­ Φνλακία μ­εσα σ εναν καΤα μεγαλο μεισσε ανεξεεεύντπσι εἔωΤί­Ϊ Ϊ ·› Ϊ Ϊ Ϊ 5 Ϊ Ϊ ..ι ,__

διωξη τουτη αρθρωνεται σε μορφες ανταποκρινόμενες στόν , κο, μαγικο­φανταστικό χωρο, οί διαστασεις του δποίου ἔαθ­Ϊ Ϊ ~ ­ ι· Ϊ ~ Ϊ ·› Ϊ Ϊ Ϊ ι·

κοινωνικοπολγιτικο χαρακτηρα γτου πολιτικου υποκειμενου, μιαια μονονῦεισδυουν στη συνειδηση ωε συγκεκριμένα μεγέθη.δηλ. της κυριαρχης ομαδας η ταἔης στο εσωτερικο του. Ἀπί Ο χωρος εκδιπλωσεως της πλανητικης πολιτικης αποτε­

Ἱ Ϊ Ἄ επ Ϊ Ϊ _ Ϊ Ϊ "° Ϊ 3 Ϊ 9 Ϊ Ϊ­‹

αυτην ακριὅως τη σκοπια μπορουμε να διαπιστωσουμε μια πα­ λείΤαί σσνηθωε απσ εδαφη ασννεχιη' Τἠ σννσχἠ μ­εταίξὐ Τσνε ΤΪΪ·› Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ­­ .. \ ­¬ σΪ Ϊ ε Ϊ ­ ._

ραλληλοτητα αναμεσα στις μεγαλες φασεις της πλανητικης δημιουργει οχι τοσο η πυκνωση των ἑπικοινωνιων ὅσο η προσ­

Page 11: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

18 ΠΛΑΝΙΙΤΙΚΙΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΦΑΣΕΙΣ ΙΙ)

πάθεια των πλανητικῶν Δυνάμεων νά έδραιὡσουν τη δικη τους μέλλον στόν τόπο τους. Μολονότι γιά τούς λόγους αύτούς

οί­.

‹¬οΪ:

σφαίρα έπιρροης καί νά την όριοθετησουν ένάντια σέ αλλες. ”Η περιαλισμός ηταν εύρύτερα δημοφιλης στό έσωτερικό τῶνπροσπάθεια αύτη ύπηρξε έντατικη καί προξένησε σφοδρούς α­ πλανητικῶν Δυνάμεων, ὡστόσο παρέμεινε αστικό έγχείρημαγῶνες, ωστόσο αύτοί διεξάγονταν, αν τούς δούμε μέ σύγχρονα τόσο ως πρός τίς κινητηριες δυνάμεις του όσο καί από αποψη

κριτηρια, σέ αργούς ρυθμούς καί μέ κινητοποίηση σχετικά μι­ ίστορικη­δομικη. Τούτο γίνεται προφανές αν αναλογισθούμεκρῶν στρατιωτικών δυνάμεων σέ λίγες αποφασιστικές θέσεις. την παραλληλότητα ανάμεσα στην έσωτερικη δομη τῶν φιλε­

(Ο όαθμός πυκνότητας καί ό γενικός χαρακτηρας της πλα­ λεύθερων­καπιταλιστικῶν κρατῶν καί στη δομη τού ίμπερια­νητικης πολιτικης αλλάζουν ούσιαστικά στην πορεία της ἑπό­ λιστικού συστηματος 111 τοτο: στόν χωρισμό καί στη σχέση με­μενης φάσης, η όποία σημαδεύεται από τη νικηφόρα φιλελεύ­ ταξύ αστῶν καί προλεταρίων μέσα στά κράτη έκείνα αντιστοι­θερη καί όιομηχανικη έπανάσταση. Τό πλανητικό δίκτυο γίνε­ χούσε ό χωρισμός καί η σχέση κυρίαρχων καί αποικιακῶν λα­ται τώρα πυκνότερο όχι μόνον έπειδη η σύγχρονη ὅιομηχανία ων μέσα στό ίμπεριαλιστικό σύστημα. Παράλληλη ηταν όμωςχρειάζεται καί δημιουργεί μεγαλύτερες δυνατότητες έπικοινω­ καί η έπίδραση τού φιλελεύθερου καπιταλισμού στό έσωτερικόνίας, καθως ξυπνά η έντείνει ανταλλακτικές ανάγκες σέ πολ­ τῶν πλανητικῶν Δυνάμεων καί έντός τού ίμπεριαλιστικού συ­λαπλά έπίπεδα. αλλά καί έπειδη τό σύγχρονο κράτος, έχοντας στηματος: μέ τη όιομηχανία καί μέ τη λειτουργία τού πολυ­παραμερίσει τά κατάλοΰιπαγτού πατριαρχισμού, παρέχει τά διοι­ κομματικού κοινοίἶουλευτισμού ημεγάλη μάζα τού πληθυσμού

κητικα μεσα για την οργανωση μεγαλων χωρων. Τωρα μπο­ αποσπασθηκε απο τα δεσμά του πατριαρχισμού καί ρίχτηκερούν νά τεθούν ύπό λίγο­πολύ στενό έλεγχο χῶρες οί όποίες μέσα στό χωνευτηρι της μαζικης κοινωνίας. ακριόῶς όπως καίπροηγουμένως έπιτηρούνταν μονάχα μέσῳ στρατιωτικῶν καί μεγάλη μάζα τῶν προλεταριακῶν λαῶν όγηκε ὅίαια από τηνέμπορικῶν όάσεων. ἩΙἔΙτσι προσφέρεται η δυνατότητα νά μετα­ απομόνωση της καί έντάχθηκε σέ μιά παγκόσμια κοινωνία πού

όληθεί τό δίκτυο τῶν όάσεων σέ συμπαγείς χώρους καί νά κα­ γινόταν όλοένα καί πυκνότερη. Τό ίμπεριαλιστικό σύστημα έ­τανεμηθούν οί χῶροι αύτοί ανάμεσα στίς πλανητικές Δυνάμεις. θεσε σέ κίνηση μιά διαδικασία μαζοποίησης σέ διεθνές έπίπεδο,Πρόκειται γιά την κλασσικη έποχη τού ίμπεριαλισμού. η ό­ όπως ακριόῶς καί ό όιομηχανικός καπιταλισμός προώθησε α­ποία, όχι τυχαία, συμπίπτει μέ την έποχη της ακμης τού εύ­ ναγκαστικά τη μαζοποίηση μέσα στό έκάστοτε έθνικό πλαίσιορωπαικού φιλελευθερισμού. Οί πλανητικές Δυνάμεις είναι σέ Ιἶιίναι όφθαλμοφανές ότι η διαφορά η η απόσταση ανάμεσα σέ

τούτη εκείνη τη μορφη φιλελεύθερες καί συνάμα ίμπεριαλι­ ύποκείμενα καί σέ αντικείμενα της πλανητικης πολιτικῆς ἦ­στικές, γιατί μονάχα η αλματὡδης ανοδος της όιομηχανικης ταν καί στίς δύο αύτές ίστορικές φάσεις της θεμελιώδης γιά τηοίκονομίας χάρη στόν φιλελεύθερο καπιταλισμό καί η δημιουρ­ λειτουργία τού πλανητικού συστηματος, έφ, όσον μάλιστα κα­γία τού αστικού κράτους έδωσαν στόν ίμπεριαλισμό όχι μόνο τά θιερωνόταν από τό διεθνές δίκαιο καί έπί πλέον νομιμοποιούν­έλατηρια, αλλά καί τά όργανα της έκδίπλωσης του. Στό ίμπε­ ταν μέ έπιχειρηματα παρμένα από τη φιλοσοφία της ίστορίαςριαλιστικό έγχείρημα συμμετείχαν ὅέὅαια σέ ανωτερο έπίπεδο καί τού πολιτισμού. ”Η πλανητικη πολιτικη διαμορφωνότανκοινωνικές όμάδες μέ τίς όποίες η αστικη τάξη ύποχρεὡθηκε από τίς πλανητικές Δυνάμεις ίσαμε τά μέσα σχεδόν τού ἔθούκάποτε νά μοιρασθεί την πολιτικη ἐξουσία (π.χ. εύγενείς πού αἰώνα, ένῶ οί ύπόλοιπες Δυνάμεις αποτελούσαν, σέ τούτον η

ως στρατιωτικοί στίς αποικίες αναζητούσαν ύποκατάστατα ἐκείνον τόν όαθμό, τά αντικείμενα μιας πολιτικης η όποία ύπα­γιά τη χαμένη η ανασφαλη πιά κοινωνικη τους θέση στην πα­ γορευόταν από τίς πρῶτες ὡς κυρίαρχα ύποκείμενα. ”Ι­Ι κατά­τρίδα) καί σέ κατώτερο έπίπεδο ακτημονες δίχως έλπιδοφόρο σταση αύτη αλλαξε μέ όλο καί γοργότερο ρυθμό στην πορεία

Page 12: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

αο ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ τιοιιιτικι­ι Μοεοεε ΚΑΙ ΦΑΣΗΣ ογ

τοῦ αἰώνα μας, καί μαλιστα κατα την ἴδια ἔννοια, καί στό (πρώην) πλανητικῶν Δονάμεωνΰ ο οποῖοο ποοοαλλο τον φιλε­

πλαισισ της ίδιας κοσμαιστορικης διαδικασίας, ὅπως η μαἰικη λεύθερο χωριο­μύ μεταξύ αοτού και προλεταριού μεοα στον κύ­

δημοκοοιτίοι ἑκτοἶιιστ ὅοιθιι­ιοιιοι τον ηολιἱιοιοχικο Φιλτλοιἐθησοισμο σμο τῶν έθνῶν, οί «υπαναπτυκτες» χωρες δέν θεωρουνται πλέ­

στο εσωτερικο των προχωρημενων εθνων, τα οποια και αποτε­ ον, ρητα τουλαχιστον, ὥς αμαθα παιδια πού ἔχουν αναγκη τη

λοὔσαν κατα κανόχα τίς τιλανητικές Δυναμειςι Αὔτὁ σημαινε οοιρη κηδεμονία τού Λευκού Ἀνθρὼπού, παρα μαλλον ὡς ανα­

οτι η αρχη Ντηἐ ισοτητοιἐ υλοιτοιηθηκσ με τηγ προγραμματικη ξιοπαθοῦντες η~ ως (παρακατιανοί) έταἶροι, στούς δποίους θα

Ξπιδιωἔη της «ευημεριας για ολους» στι ια εκδημακρατιαμος πρεπει να δοθούν οἱ ἴοιεε ούνατύτητεε ανοοού οπως και στούς

εὅαλε στη θεση των λιγο­πολυ κλειστων ολιγαρχιων το παι­ αλλοτινούς προλεταρίους τῶν ὅιομηχανικῶν έθνῶν. Ἀπό τηγνίδι τῶν ΰανοιχτρον έλίτ καί στη θέση τῶν παγιων ἶεραρχιων διεθνη εφαρμογη τῶν ίδιων εκείνων αρχῶν πού υλοποιηθηκαν

μια κατ: αρχην απεριοριστη κοινωνικη κινητικότητα, και|τε­ πρακτικα στόῃέσωαερικό της προοδευμένης μαζικης δημοκρα­

λος οτιη κυρίαρχη ιδεολογια πηρε χαρακτηραγατομικιατιΰκο, ε­ τιας προσδοκαται οτι τα κατώτερα στρώματα της παγκόσμιας

ιἔισωτικο και πλο/υραλιστικο (ακομα και σε σχεση μα: τις ηθικες κοινωνίας, χαρη στην εύημερία καί στόν έκδημοκρατισμό, θα

αἔιἶαλ Χαρη στη μοιζικη εμφανιση νεων και μεταξυ/ τους κομι­ πλησιασουν βτα ανώτερα καί ότι έν τέλει δ πλανητης, θεωρού­

κα ισων κρατών, η πλανητικη πολιτικηπροσλαμιἶανει πυκνό­ μενος στην ολοτητα του, θα μοιαζει μέ μια τεραστια αγορα κιτητα~και κινητικοτητοι οιγοιλογη με εκεινος των μοιζξικων κοιῖ ενα τεραστιο κοινωνικό κρατος, μέσα στό ὁποῖο θα μπορουσαν

νωνιων η δημοκρατιων, οι οποιες διαδεχθηκαν τον ολιγαρχικο να ανακατανεμηθοῦν πόροι καί πλούτη πρός όφελος τῶν ίσαμε

φιλελευθερισμό/ Για πρώτη φορα στην ανθρώπισνη ἱστορία δη­ τώρα αδικημένων. "Ομως οί ηγετικές Δυναμεις δέν περιμένουν

μιουργειται μια αληθινη παγκοσμια κοινωνια, οπ/οια ἔέἕαια παγκόσμιαξ κοινωνικη συνδιαλλαγη από μια τέτοια αμεση

Ζιοιοοικτηοιζστοἱι αιτσ σημαντικεςγπραγματικἶς οινισοτηττς κοιι ανακατανομη, η οποία θα συνεπαγόταν δυσαρεστες καί μακρο­

οινισαομτοειεσζ ιμστοσο οιιτο την οιλλη ιτλρυροι διακηρυσσει την προθεσμα ισως ανώφελες θυσίες για τούς πλουσίους, παρα

κοιτ οιοχην ισοτητοι των μολων της κοιι~τοι3€ οινοιψκοοιζσι τοι μαλλον από τη γρηγορη οίκονομικη αναπτυξη στίς αυπανα­

ιδια~δικαιωματα; Οπως στο/εσωτερικο της ανεπτυγμενης μα­ πτυκτες» χῷρες _. ἀκοιοῶς οπως και οιτίο ποοηγο­ένος μαζι­

ἶιιιςης δημσκρατιαςι ετσι και εντος της παγκόσμιας κρινωνιας κες δημοκρατίες το/εύημερια τῶν εύρύτερων μαζών επιτεύχθη­η /ισότητα δεν εχει πραγματοποιηθει υλικα|και ολοπλευρα, κεγπερισσοτερο με τη δημιουργία νέου πλούτου, χαρη στην

πῖαντως την εγγυαται το διεθνες δικαιο/και τη διατυμπανιἔουν αναπτυξη της τεχνικης καί την ανοδο της παραγωγικότητας

οι καθημερινες διακηρυξειἔ­ οατσιστικες και παρόμοιες διδα­ εργασιας, παρα μέ τη δραστικη ανακατανομη τοῦ ηδη

σκαλιες, οι οποιες ευλογουσαν αποικιοκρατικεςπμπεριαλιστι­ υπαρχοντος. (Η αναπτυξη τῶν έως τώρα ίσχνῶν περιφερειῶν

κσἐ σχἶσειἐ ἘυΡιαΡΧιοι€ κοἔι Έριν ακοιιῖη οιιτο τον ιτθωτο ττοιπκοτ της παγκοσμιας οικονομίας φαίνεται αλλωστε να παρέχει οφέ­

σμιο ττολσμο ησαγ στην Βυρἐοττη τολυ πιο αυτονοητἕς απ οσο λη και στις ισχυρές οίκονομίες, έτσι ὥστε, όπως νομίζεται, θα

μπορει η θελει να ιραντασθει κανεις σημερα, θεωρουνταῦι απα­ μπορουσε να έπαναληφθεἶ σέ παγκόσμια κλίμακα η ἴδια διαδι­

ραδεκτες και αντικαθίστανται αῖρ γενος με οικουμενικες οινθοω­ κασία όπως στίς δυτικές μαζικές δημοκρατίες, ὅπου η κοινωνι­

πολογικεςοκαι ηθικες αρχες κι ασ ετερσυ με την ευμενη αἔιο­ κη ανοδος του ἐργατη (ὼε καταναλωτῇ) μακροπρύθεομα ανα­

λογηση των διαιρορων πολιτισμων, της μονοιδικοτητοιἐ τοοο πτέρωσε τη ὅιομηχανία, έστω κι αν αύτη δποχρεώθηκε, μέ

κοιί της συμθολης τους στον παγκοσμιο πολιτισμό­ σφιγμένα τα δόντια, να σηκώσει ἕνα μέρος από τα ὅαρη τοῦ

Μετα την καταρρευση τοῦ κλασσικού ίμπεριαλισμου τῶν κοινωνικου κρατους.

Page 13: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Ϊ ιΪ

92 ΠΔΑΝΗΤΙΚΗ ΠοΔιΤιΚΗ Ϊ ΜΟΡΦΒΣ ΚΑΙ ΦΑΣΕΙΣ 23

| χ χ _. 3 γ ( Ε ,_ ηγ _ γ Ἰ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ >¬× ~Π επει τω α να τονισθει ιδιαιτε α ε απο τ πε ι­ απο ιαν ακο απο Τ ν ποκνοσ Τα Τ ς πλαν Τικ ς πολι­

­ ι εΡ Ρ Ρ Ὁ ηἔ ΪἸ /ης Ρ

πλοκης αναλογιας μεταξυ μαζικης δημοκρατιας και παγκο­ σικης στη μαζικοοημοκοασικη σης φαση. Η ασομφιλιωτη αν­ν­. ,Ν Ϊ ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ _

σμιας κοινωνίας. (Όπως εντός της πρώτης, ἔτσι καί εντός της Ξιιθεση των οοο σσοαποπεοωνι ποο μονο μέ Την εξαλειψη ΤομΪ αν ~ '_' _· Ϊ Ϊ ἹΪ

δευτερης η συμπεριφορα των (συλλογικων) υποκειμένων καθο­ ενος μποοοοσε να ξεπεοασθειι μεπεὅαλε ποανμαπικα η οονησιτ~ Ϊ Ϊ Ϊ '_' Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ~ Ϊ

ρίζεται λιγότερο από την πραγματικη, προφανως δυσυπέρὅλη­ καγκαθε περιοχη τον πλανητη σε επιμαχο σημειο, πμοωθωνπαςΪ Ϊ 3 Ϊ Ϊ 7 Ἱ Ϊ Ἰ Ϊ _' _'

τη, ανισοτητα και περισσοτερο απο το κατ αρχην αναγνωριξο­ στο Ξπικεγνσοογ Τον Ϊεαἢιοσμιοο ενοιαειζεογονπος οιπι αποπελοοσε_ 3 Ϊ Ϊ ἹΪ ζ ~ Ϊ ~

μενο δικαιωμα της ισοτητας _ και μαλιστα οχι απλως ίσοτη­ επιθυμητό στοχο για τη μια πλευραι εφ οσον αοκοοσε να επι­­ ,_ ..Ι ~ ξ Ϊ Ϊ (Ϊ

τας των τυπικων νομικων δικαιωματων, παρα ισότητας στην θυμει η μια πλευρα ενα αντικείμενο προκειμένου να τό επιθυμη­­.Ι ~ Ἱ Ϊ Ϊ ἕ ἶΪ Ἱ Ϊ τ~ Ϊ

απόλαυση. ”Η πανηγυρικη αναγνώριση αότου του δικαιώμα­ σει αμεσως και η αλλη. (Η αγκυλωση των δυο στρατοπέδωνες' _ Ϊ Ϊ ( Ϊ ~ ~

τος, ἔστω καί μόνο στό επίπεδο των προγραμματικων διακηρό­ μεσα σενα οςοισταμενα σύνορα κατα τη διαρκεια του Ψυχρου.υ ... ,.. .. Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ σ Ϊ Ϊ Ϊ "'

ξεων, δημιουργει τόν ορίζοντα των προσδοκιων οι οποιες εμπνέ­ Πολεμοο (παρα Τις καποιες αλλανες σσην πεοιφερεια) ητανι ε ς ­

ουν τη μακροπρόθεσμη δραση, μολονότι κατα την καθημερινη συνεπεια του πυρηνικου εκφρὅισμου καί εν πασηγ περιπτώσει3 ~ ­¬ Ϊ Ϊ Ϊ °°° ~ Ν ···

πραγμασισσικη ασκηση σης πσοιιειικνγε ση συριι­ιεριιρσρα συννγ­ δεν μπορει να συγκριθεΰι με τον χωρισμο του πλανητη! σε σφαγ­­­ Ϊ ε σ Ϊ Ϊ­ π

θως εξακολουθει να τ ν καθο ιξει επι νωσ τ ς ει οπια­ ες επι ο ςι οπως αοπος π α αςιοποι θ κε εν ε ει απ νε ι ς ­ ς

5 Ϊ Ϊ Ϊ ·: Ϊ Υ εΪ τ σ ΡΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

στης ανισότητας πλουτου και ισχυος. Τωρα ομως η ανισοτητα ποοηνοομενη φαση Της πλανησικης πολιπικηςι δηλ­ σπη φασηο ~ ι· τ Ϊ ν Ϊ Ϊ σ­ σ π' _'

ειναι απλως πραγματικοτητα, η οποια ρφειλει να ληφθει υπΪ Τομ ιμπεοιαλισμοο­Ϊ ν Ϊ ε Ϊ Ν τ· ·~· ···

οινιν κοντα σε αλλους γπαραγοντες, κι οχι αρχη, στην οποια Η καταρρευση του| κογμμουνισμου και το /τελος του ΨυχρουΡ (_ Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊειναι κανειε υι­ιρχρεωριενρε να υσισκυψει Ετσι) ­ια καεωσερα Πολεμου αναγκαστικα θα εντεινουν τις υλικες και πνευματικες

ες­ιΪ ε ( τ·< ×­­ι εν

στρώματα της παγκόσμιας κοινωνίας πρσοαλλσυν στη διεθνη προσδοκιες οι οποιες εὐδοκιμονν πανω στό ἔδαφος της γενικὰΪ Ϊ Ϊ σ Ϊ Ϊ Ϊ σΪ σ Ϊ Ϊ “Ϊ Ϊ 3 ε° ~ α Ϊ Ϊε Ϊ ···

σκηνη με μεγαλυτερη αυτοπεποιθηση και τα ορια αναμεσα σε αναννωοισμενης αοχης σης ισοπησας­ Γιασι ο νικησης που Ψο­ιςα .¬ ._ αγ Ϊ (­

όποκείμενα καί αντικείμενα της πλανητικης πολιτικης γίνον­ Χοοο Πολεμοοι η μαζικοοημοκοασικη Δοσηι φαίνεσαι να δεί­.. (Ϊ Ϊ Ϊ ~

ται όλο καί πιό ρευστα. Τούτη δραματικη κοσμοιστορικη αλ­ Χνει εναν οοομο ποος το μέλλον, ο οποιοςι μεσα Την εςαλειψη... ­¬ Ϊ α Ϊ “°'

λαγη καθίσταται ἐξὡιρθαλμη, αν αναλογισθουμε τη θέση πολ­ που μεναλοο ανπιπαλοοι εἶναιι οπως λἑνεςιαιι ο μονος οοναπος._ ~ _ ._ Ϊ Ε Ϊ ΰ Ϊ

λων ασιατικων Ἡ α αὅικων κ ατων π ίν από πεν ίντα όνια σε και ο ονος ελπιοο ο ος­ ΪΗ σοζεοξ ελεοθε Ϊας καί εο ε Ϊαςιχ | χ Ρ >)| 3/ χ χ χ Ω Ϊ ἔ Ϊ Ϊ Γ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊτὴ Ἱ πωσυγκριση με σημερα Αρχισε) κι Οχι τυχαια) με την ανρδσ των την οποια προπαγανδισε η Δυση στον πολιτικο και ιδεολογικο

) Ϊ Ϊ ×~¬· ~μπολσεσίκων στην ἐξουσία, για να παρει παγκόσμιες διαστα­ Της αγωνα ενανπιον ποια κομμοονισμοοι ἔφθασε οαθμηοον να

Ϊ _' "°' Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ _σεις στη διαρκεια του Ψυχρου Πολεμου και να γινει αμετα­ θεωρειται κατι σαν αυταποδεικτο αξιωμα, κι ετσι, ακομη καιστ επτ _ ΣΤ ίν σι υσπαθεια τους να κιν Ϊισπσιίσρυν σου ἔ ­ οπου δέν θπα ει πολιτικί ελευθε ία ετ/ δυτικί ἔννοια, σ λό­

ιγα Ρ ι | σ γ ­η Ὁ ς ­Υ ~ σ ­ Ϊ σ Ϊ Ϊ Ϊ .υ

χρωμους και αποικιακους λαους εναντιον των καπιταλιστικων ση των οικονομικων ῖεοοολημασων επαφιεπαιι σπο πλαισιο ποο(_ Ϊ ΰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ· ._

μητροπολεων, οι κομμουνιστες συνεὅαλαν ουσιαστικα στη δια­ πολισικα επισοεπσοο η ανεκποοι σσην ελεοθεοη οοασσηοιοσηπα~ ~ _. ~ Ἱ Ϊ Κ” Ϊ ~ »­×

δσσ και σσίν ει­ιικ ασ σ των α ων σι ζσόε σαε ανα κα­ των οικονο ουντων υποκει ενων. (Η ἐπί ωσ του «δυτικου­ ν ε| Ὁ σ ρ ι ρχι γ Υ] 7 γ Ϊ Ϊ Ϊ ι· Ϊ σ Ϊ Ϊ σ

Ἐοντας με τον ανταγωνισμό τους το στρατοπεδο των (πρωην) ποοποπο/ια» μεπαγπζην αππη αποςιιλχια Της οηιεοιασμενης οικονοῖ°'°° Ϊ Ϊ ἔ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ

αποικιακων Δυναμεων να υιοθετησει ὅαθμηδον το ιδιο λεξιλόγιο μιας Φαινεπαι να εχει παμαμεοισει για πανσα αμφιοολιες και__ ·ιΪ

καί τίς ίδιες θεσεις. Άλλα ό ανταγωνισμός Ἀνατολης καί Δύ­ ακαοποος πειοασμούςι απελεοθεοωνονσας ἔπσι πα πνεύματασ­× .¬ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ

σης, πρό παντός την εποχη του Ψυχρου Πολέμου, επετεινε κι και δειχνοντας τον ορθο προσανατολισμό. Ώστοσο θα παρέ­

Page 14: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

24 ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΦΑΣΒΙΣ 25

αετιέωοέ

καμπτε κανείς τό ούσιῶδες ζητημα, αν δέν έθετε τό στοιχει­ ι Τούτη η ταξινόμηση ίσως φαίνεται παραδοξη σέ μιαν έποχηῶδες έρὡτημα γιατί ακριόῶς τέτοιες έγνοιες καί ακριὅῶς τέ­ όπου φαίνεται να αναόιώνουν καθε είδους έθνικιστικα, χωριστι­τοια προὅληματα έχουν μπεί σημερα στό έπίκεντρο της πλανη­ κα καί παραδοσιολατρικα κινηματα στρέφοντας πρός τα πίσωτικης πολιτικης. Ἀκόμη πιό συγκεκριμένα τό έρώτημα τουτο τόν τροχό της (Ιστορίας. "Ομως τέτοια φαινόμενα δέν μπορουνμπορεί να διατυπωθεί ῶς έξης: ποια είναι η κοινωνικοίστορικη να παραπλανησουν όποιον έχει ασκηθεί στην τέχνη να διακρίνεικαί πολιτικη ταυτότητα τῶν συλλογικῶν ύποκειμένων, τα ό­ αναμεσα στην όνομαστικη αξία τῶν ίδεολογιῶν η τῶν προ­ποία αναπόδραστα συνδέουν την πολιτικη τους δραστηριότητα γραμματων καί στην αντικειμενικη τους λειτουργία η όποιονμέ τέτοιους σκοπούς, ανεξαρτητα από τίς λοιπές έθνικές γε­ διαθέτει αρκετη ίστορικη αίσθηση ὥστε να είναι σέ θέση ναωπολιτικές τους φιλοδοξίες; Σ” ό,τι αφορα τίς όιομηχανικα διαὅλέψει ότι η έπίκληση μιας αρχης συχνα υπηρετεί τηνύπερανεπτυγμένες δυτικές χῶρες, πρέπει να υπογραμμισθεί μέ πραγματοποίηση του αντιθέτου της. Μια προσεκτικότερη ἐξέ­καθε δυνατη έμφαση ότι πέτυχαν τη σύζευξη έλευθερίας καί ταση τῶν παραδοσιολατρικῶν ρευματων δείχνει ότι αυτα είναιεύημερίας, στην δποία αποδίδουν τη νίκη τους ένοιντίον του ύποχρεωμένα να ριζοσπαστικοποιησουν την έννοια της παρα­κομμουνισμοῦ, όχι ὡς φιλελεύθεροι, παρα ῶς μαζικοδημοκρα­ δοσης καί να μεταόληθουν σέ κινηματα έκσυγχρονιστικα, αντικοί κοινωνικοί σχηματισμοί, παραμερίζοντας δηλ. τόν όλι­ θέλουν να έχουν πολιτικό όαρος (ὅλ. κεφ. ΙΙ). Πατριαρχικα καίγαρχικό φιλελευθερισμό μέσῳ του έκδημοκρατισμοιἶ καί γεφυ­ παραδοσιακα στοιχεία, αν ακόμη έπιόιὡνουν, δέν είναι αποφα­ρὡνοντας τό χασμα μεταξύ αστου καί προλεταρίου (τό όποίο σιστικα από ίστορικη αποψη, έστω κι αν σέ όρισμένες περιοχέςκοινωνιολογικα δέν πρέπει να συγχέεται μέ τό χασμα μεταξύ τοῦ κόσμου ακόμα υπερέχουν ποσοτικα. Τη μετατροπη τῶνπλουσίου καί φτωχού, έφ, όσον αύτό τό τελευταίο ύπαρχει σέ πατριαρχικα­οίκογενειοκρατικα όργανωμένων κοινωνιῶν σέόλες τίς ίστορικα γνωστές κοινωνίες) μέσῳ της μαζικης κατα­ μαζικές κοινωνίες την έγκαινίασε ηδη η αποικιοκρατία τῶν ίμ­ναλωσης καί της κοινωνικης κινητικότητας, πραγμα πού τελι­ ° περιαλιστικῶν Δυναμεων, υπαγοντας πρώην αύτόνομες όμαδεςκα αφανισε τόσο τόν αστό όσο καί τόν προλεταριο ῶς κοινωνιο­ κατω από ένιαία διοίκηση καί τελικα έξαναγκαζοντας τες ναλογικούς τύπους μέ σαφη περιγραμματα (όλ. κεφ. Ιν). Ἡθχι ό μπουν μέσα στό χωνευτηρι κρατῶν μέ σύνορα χαραγμένα αύ­αστικός φιλελευθερισμός, παρα ακριόῶς η μαζικη δημοκρατία θαιρέτως. (Η πληθυσμιακη έκρηξη, όπως έπίσης καί η ανομίααποτελεί τό ίδεῶδες τῶν χωρῶν πού θέλουν να ακολουθησουν πού έπικρατεί σέ μεγαλες περιοχές τοῦ πλανητη, έπιταχυναντόν δρόμο της Δύσης καί πού αλλωστε δέν διαθέτουν ούτε ραγδαία από την πλευρα τους τη μαζοποίηση τῶν παραδο­αστικη ταξη κοινωνικα κυρίαρχη καί ίκανη να δεσπόσει πολιτι­ σιακῶν κοινωνιῶν. Σ, αύτές προστέθηκαν οί κοινωνικές συνέ­κα οὔτε αντίστοιχες πολιτικές παραδόσεις· αν λοιπόν πλησια­ πειες της κομμουνιστικης κυριαρχίας σέ πολλές χῶρες, όπου οίσουν ποτέ τη Δύση, αυτό μπορεί να γίνει μοναχα στό έπίπεδο γ προκαπιταλιστικές δομές καταστραφηκαν ὅίαια, δηλ. οί υφι­της μαζικης δημοκρατίας. Βίναι αναγκασμένες να ένστερνι­ σταμενες κοινωνικές μοναδες κατακερματίσθηκαν σέ ατομασθουν μαζικοδημοκρατικούς σκοπούς, γιατί έν τῷ μεταξύ απο­ καί κατόπιν τα ατομα αυτα ένταχθηκαν σέ πολιτικές καί οίκο­τελουν μαζικές κοινωνίες, έχουν δηλ. αποκοπεί λίγο­πολύ, νομικές η διοικητικές μαζικές όργανώσεις χωρίς να λογαρια­ι1οΙεΠτεε νοὶειττεε από τόν αγροτικό πατριαρχισμό καί την α­ ζονται οί παραδοσιακοί τους δεσμοί καί οί παραδοσιακές τουςγροτικη παραδοσιολατρία, κι αν θέλουν να ὅρουν καποιο κοινω­ προσηλώσεις.νικοίστορικό στίγμα μέσα στόν σύγχρονο κόσμο, αὐτό μπορεί Οί ασταθείς μαζικές κοινωνίες, οί όποίες προηλθαν από αύτηνα είναι μοναχα τό κατώφλι πρός τη μαζικη δημοκρατία. τη μακρα καί πολύπλευρη διαδικασία της μαζοποίησης, αντι­

Page 15: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

26 ΙΙΛΑΝΙΙΤΙΚΙΙ ΙΙοΔΙΙΙΙ‹ΙΙ ΙνΙοΡ‹Ι›εΣ ΚΑΙ ΦΑΣΕΙΣ οτ

μετωπίζουν σημερα τα δύο μεγαλα προὅληματα πού στίς προ­ηγμένες μαζικές δημοκρατίες της Δύσης φαίνονται ναςἔχουν

­ΘΧΩςὀς

ο­Ών

ί | ί ?| | Ἰ Ϊ | Ϊναπτυξη, και μαλιστα οχι μονον επειδη πρεπει να διατρα­αύξανόμενος πληθυσμός η έπειδη η αμυνα ἐνός φτωχού

λυθεί λιγότερο περισσότερο ίκανοποιητικα. Τό πρῶτο είναι τό 1 ποά­σως γίνεται ὅλο καί δυσχερέστερη ύπό τίς σημερινές τεχνι­πρόὅλημα τού έκδημοκρατισμού, δηλ. της ανακόδΡα)σ”ίη§|σμμῖ κές συνθηκες. Μέ τα κίνητρα αύτα, πού καθ” αύτα είναι πιε­

Θσσ ύἐ Θμκίκ Των καί ἐπίμσνων αζῶν σσην πο Νίκη καί ι στικα, συνδέεται καί ἔνας λό ος κοινωνικός έ τίν εύ ύτεῖσίνίἔζίκη ζωηἠ ΈΦΡ9 ίίσσν η|σμμμἔ:ίΟΧη αὐαἐί πΡαΎμἔσΟπίκ“ α ἔννοια. Μόνον δ οίκονομικόςγἐκσυγχρονισμόςμκαίηη έαίταδηείται μέ την παραχώρηση καί την ασκηση πσ ίσίκῶν ίκαίω­ τύς οίκονομικης προσπαθειας μπορεί να δημιου ίσει κοινωνι­ματων, τα ὁποία συχνα θεωρούνται ανθρώπινα δικαιώματα καί πἔς δομές) οί δποίες δενομν Τά αεομα με πάγίες ἶἱἶαίομμγίες καίαπαιτούνται ὡς τέτοια, τα δικαιώματα αύτα δέν πρέπει να συναμα μέ τό κοινωνικό σύνολο, ἔτσι ὥστε να τεθεί φραγμόςαξίσλσκοῦνσαί ηθίκἀ καί ὰφηΡΥΙμ·ένα= παθά νά κασανσσῦνσαί ῶἐ στόν δριμύ κίνδυνο της ανομίας. Οί πατριαρχικές­παραδοσια­τα πρακτικα μέσα πρός διεύρυνση τού κύκλου από τόν δποίο κές μορφές κοινωνικης όργανωσης είχαν τη δυνατότητα ναστρατολογούνται οί κυρίαρχες έλίτ προκειμένου να ύποκατα­ λείεοομγἠαομν μονάχα με πεοίομίο­μενο αμίθμο αςίομων­ Το εμ­στησουν τίς παλιές όλιγαρχίες. Γιατί τέτοια δικαιώματα, π.χ. ομνοπεο πί εχεγξίμο μεγεθος Τῆς δμάδας ἦςίαν δμος της μπαμ­

η έλευθερία τού λόγου, δέν πρωτούλέπουν Τό Φῶἐ μέ Τόν ἑκδη° ξης τους, δ ὁποῖος έκλείπει δταν οί ανθρωποι ἔχουν πολλαπλα­μοκρατισμό· στην προδημοκρασίκη κατασταση η ασκηση Τσμἐ σιασθεί τόσο, ὥστε δέν είναι πια δυνατό να στριμωχτούν μέσααπλῶσ πεμίσίκζόσαν στόν κύκλο Τῶν κμΡίαΡΧων› καί ίι ”Χ.0ΡίιΥη_ στα στενα ίίρια τῶν παραδεδομένων θεσμών. ”Η ανομία καί ηση σσμἐ σέ αλλσμἐ σημαίνει συγκεκριμένα ὅτι ὅλο καί περισσό­ κοινωνικη αποσύνθεση έπέρχονται αύτόματα, ὅταν τό παλιό

Τερα ἄνθρωποί ἀποκτουν Τα δ®να”ίό”"Ι”ία νὰ ὰσχἠσων κυίκαρ” πλαίσιο δέν μπορεί πια να συμπεριλαὅει τούς ανθρωπους καίχία τουλαχιστον να δημοσίσποιησουν σμναφεἶἐ αξίώσσίἐ­ θρυμματίζεται κατω από την πίεση τους, ένω δέν ύπαρχει ακό­Στην ούσιωδη καί πρωτογενη του συναρτηση μέ Τη δίαδίκασία μα ἕνα καινούργιο καί σταθερό. Σ) αύτη την ένδιαμεση κατα­Τησ μαζσπσίησηῶ ία ἑκδημσκμασίσμόσ σμκσελσίσαί ακόμα καί σταση μοναχα δ έκσυγχρονισμός καί η ἐπέκταση της οίκονο­σέ μαζίκέσ κσίνωκίσἐ πού δέν 'Υνωμίζσυν δέν αναικνωρίζσμν Ψ μίας μπορούν να ὅοηθησουν, γιατί μοναχα δ σύγχρονος κατα­πολιτικα δικαιωματα μέ τη δυτικη ἔννοια, ἔτσι ὥστε σα αύτές μεμίαμος ςίῆς εμγαο­ίας μπορεί νά ομγανὡαεί μεγάλες μάζες μεη πολιτικη δραστηριότητα ύπσχρεωτίκα αναπσύσσεσαί μέσα τη μορφη ἑνός κοινωνικού συνόλου καί αντίστοιχα να τίς πει­από αλλους αγωγούς. Τόν έκδημοκρατισμό τόν αναλαμὅανουν ηαμχίγαεί Ἀπο πγίγν αποψη αοπή θά ἔγπαν δμναςίο νά θεωμγγθείἡἐδῶ εἴτε διαφοροι Καίσαρες καί ΙΙοΠΙ1ΙΙεε Πονὶ, οί ὁποῖοι παρα­ μαζοποίγγογγ ὡς δύναμη πού πίεζεί ποσο προς είγν παςίεμθμνογγ

μερίζσμν σίσ πααρίαμχίκέἐ ὀληαθχίσἐ καί Τίσ αθσὀνσμσἐ Φαρσἐ τού έκδημοκρατισμού ίίσο καί πρός την κατεύθυνση τού οίκο­μοιραζοντας ίσχύ καί ἐξουσία στούς πιστούς τους, είτε μαζικα νομίποη εποογχμονίο­μοη_

κινηματα, αδιαφορο τίνος χρώματος, τα ὁποῖα αντλούν τη νο­ Ὁ επδγγμοπμαςαο­μος παί γῆ οίπονομίπίγ άνάπςίοξγγ σε πμοηγ­

μιμοφροσύνη τους ἔν μέρα από χαρισματικούε ηγέτες κι ἔν μέ­ μὲνη τεχνικη Θαση αποτελούν μὲ τη σειρά τούς τη γέφυρα γιαρει από καθολικές αρχές πού μπροστα τους τα ατομα έξισὡνον­ εγγ μεπάδαση μίας μαζίπἦς ποίνωνίας Ο­πίγ μαζίπίγ δγγμοπμαπία

σαί μέσῳ σης κσίνηἐ ὁπσσασαἦἐ­ δυτικού τύπου. νΑλλωστε καί η τελευταία προηλθε από μια(Ωστόσο δ ἔκδημοκρασίσμσἐ δέν αρκεί από μόνσἐ Τσμ σσίἐ μαζικη κοινωνία, η δποία στην πορεία της ὅιομηχανικης ἐπα­

νεσφανσἶσ η σχημασίἶιόμσνεσ γμαζίκέσ κσίνωνίσἐ­ Σῖ αὀἶὀν π©έ° ναστασης διέλυσε δριστικα τη φεουδαλικη­πατριαρχικη Βύρω­πεινα προστεθει ο οικονομικος εκσυγχρονισμός καιη οικονομι­ πη καί συνὼθησε τούς ανθρώπους αγεληδόν πρός τίς πόλεις.

Page 16: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ἙΒ ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΟΡΦΕΙΣ ΚΑΙ ΦΑΣΕΙΣ μη

Τούτη ή προδημοκρατική μαζική/ κοινωνία συνέπεσε λοιπόν Ι ται, τότεή κοινότητα τού σκοπού δέν συντείνει στήν αμύλυνσηκατα μεγαλο μερος με την κυριαρχια του ολιγαρχικου φιλελευ­ παρα ακριὅως στήν όξυνση τῶν συγκρούσεων _ για τόν ίδιοθερισμού. Ἡδῶ ὅρίσκεται μια σημαντική καί μελλοντικα ἴσως Ι λόγο, για τόν ὁποῖο ό χασαπης δέν έχει έχθρα μέ τόν μαναὅηαποφασιστική διαφορα αναμεσα στή δυτική εξέλιξη καί στήν γ απέναντι παρα μέ τόν χασαπη δίπλα. Κοινότητα τού σκοπούέξέλιξη τῶν (πλείστων) αλλων χωρῶν, ὅπου ή διαδικασία τής σημαίνει ανταγωνισμό για τούς ίδιους πόρους, για τούς ίδιουςμαζοποίησης δέν συντελείται ύπό τίς μορφές έκεῖνες, οί όποιες χώρους καί για τα ίδια έπαθλα. Πρό παντός έπιτεύγματα, ταστή Δύση προδιέγραψαν μια λιγότερο ή περισσότερο ανώδυνη Ι ὁποῖα θα εἶχαν πραγματοποιηθεί μέ δυτικές μεθόδους, θα μπο­μεταὅαση πρός τή σύγχρονη μαζική δημοκρατία. Στή Δύση οί ρούσαν να όδηγήσουν τούς έπιτυχημένους σέ συγκρούσεις τόσοίεραρχίες τής φιλελεύθερης ταξικής κοινωνίας γκρεμίσθηκαν | μέ τή Δύση όσο καί μεταξύ τους. Άλλα καί ή απουσία τέτοιωνὅαθμιαἶα μέ τή θυελλώδη πρόοδο τής τεχνικής, μέ τήν έκλέ­ έπιτευγματων θα μπορούσε να επιφέρει τό ίδιο αποτέλεσμα.πτυνση τού καταμερισμού τής έργασίας, μέ τήν κοινωνική κι­ (Όταν πιστεύεται ότι όρισμένοι σκοποί πρέπει να τεθούν καί νανητικότητα καί τή μαζική εύημερία. (Ο κατακερματισμός τής πραγματωθούν αναγκαἶα, ένω συναμα διαπιστώνεται ότι ή

κοινωνίας σέ ατομα καί ή κοινωνική ίσοπέδωση ακολούθησαν πραγματωσή τους εἶναι αδύνατη, έκεἶ οί έκρηκτικές αντιδρα­αύτές τίς αλλαγές ή συμόαδισαν μαζί τους, καί μαλιστα νομι­ σεις εἶναι πιθανότατες· μια αίσθηση ἶστορικού αδιεξόδου καίμοποιήθηκαν ίδεολογικα μέ μεθερμηνεἶες τού ήδη νικηφόρου έπιθετικής απογοήτευσης θα καταλαμὅανε έθνη, τα ὁποῖα θαφιλελευθερισμού. Ἀντίθετα, στίς (πλείστες) αλλες κοινωνίες ή έὅλεπαν πώς δέν εἶναι σέ θέση να καταφέρουν ατι κατα τή γε­κοινωνική ίσοπέδωση καί ό κατακερματισμός τής κοινωνίας σέ νική αντίληψη πρέπει σήμερα να αναμένεται όπωσδήποτε από

ατομα έχουν από καιρό προχωρήσει χωρίς να έχουν αντισταθ­ όποιον δέν θέλει να εἶναι ό παρίας καί δ λεπρός τού σύγχρονουμισθεἶ έπαρκῶς από τεχνικές καί οίκονομικές προόδους. Για κόσμου. (Η διαγραφόμενη οίκουμενικότητα τῶν σκοπῶν θααύτό καί συχνότατα απελευθερὡνουν τίς δυναμεις τής ανομίας, αποτελέσει καί απα αύτή τήν αποψη περισσότερο μιαν αίτίατίς όποῖες ακολούθως έπιδιώκουν να χαλιναγωγήσουν αύταρ­ έντασης παρα έναν παραγοντα συνεννόησης. (Η οίκουμενικό­χικα, θρησκευτικαή καισαριστικα μαζικα κινήματα. τητα αύτή δέν πρόκειται αλλωστε να διαταραχθεί ούσιαστικα

Οί παρατηρήσεις αύτές ύποδεικνύουν ήδη μια πηγή πιθανών από τό γεγονός ότι ή καθε πλευρα θα αντιλαμἔανεται καί θασυγκρούσεων μέσα στούς κόλπους τής σημερινής πλανητικής πραγματώνει τούς οίκουμενικα αναγνωριζόμενους σκοπούς καίπολιτικής. Πολλοί σχολιαστές πιστεύουν ότι όμοθυμία πού, τίς αντίστοιχες αξίες κατα τόν τρόπο πού θα τής ύπαγορεύειφαίνεται να έπικρατεἶ μετα τό τέλος τού Ψυχρού Πολέμου ως εκαστοτε ή συγκεκριμένη της ίσχύς καί θέση. Δέν θα ήταν κα­πρρς τήν ύπερρχή τρύ δυτικ/ού σ/υστήματρς καί ρί κοινοί σκο­ τι κοσμοιστορικα πρωτοφανές αν ή μαζική δημοκρατία, ωςποι, οι οποιοι απορρεουν απο τουτη την ομοθυμια, θα οδηγη­ κοινωνικός σχηματισμός πλανητικῶν διαστασεων, παρουσίαζεσουν στή συναίνεση καί στή συνεργασία. Ώστόσο είρηνική ποικίλες μορφές οφειλόμενες σέ διαφορετικό έπίπεδο καί διαφο­συνύπαρξη καί ή αγαστή σύμπνοια διόλου δέν προκύπτουν από ρετικούς όρους αναπτύξεως· τό ίδιο παρατηρήθηκε μέ τό δου­τήν κοινότητα τῶν σκοπὥν καθ) αύτήν, παρα από τή συμφω­ λοκτητικό καθεστώς, μέ τόν φεουδαλισμό ή μέ τόν αστικό φι­νία πανω στό ποια θέση θα καταλαὅει ή καθε πλευρα κατα τήν λελευθερισμό.έπιδίωξη τού κοινού σκοπού καί ποια πλεονεκτήματα θα αν­ Θα πρέπει να αναμένεται ότι παρα πολλές συγκρούσεις τήςτλήσει από τήν ενδεχόμενη πραγματοποίησή του. ἹίΑν οί γνῶ­ αρχόμενης περιόδου τής πλανητικής πολιτικής θα έμφανισθούνμες πανω σα αύτό τό πρακτικα αποφασιστικό ζήτημα διχαζον­ μέσα στήν προοπτική των ίδεολογικῶν ύποκειμένων ως αντι­

Page 17: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΒΟ ΠΔΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ δι

Ϊ σΪ Ϊ Ϊ Ϊ ­¬­ Φ Ϊ ς ­· Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ό Ϊ ­θέσεις ανάμεσα σέ ιστορικές παραδοσεις. /Ομως θα παροιόλε­ πη, της όποιας η/κοσμοιστορικη σημασια μόνο με εκεινη της

Ϊ σΪ ­· ~ ­παμε τόν αποφασιστικό παραγόντα αν τυχον θα θέλαμε να πε­ «νεόλιθικης επαναστασης›› μπορει να συγκριθει ­ητοι η εκρη­

Ϊ χ | Ϊ 'Ι Ϊ Ϊ Ν· ~ Ἱ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪι α όυ ε τ ν κατασταση ξεκινωντας από τετοιες κατηγό­ ξη της ὅιομηχανικης επαναστασης μετα από μακρα και εντόνηε/γεψγΰιιη

ριες. Το αποφασιστικό σημειο εμπεριέχεται στο ερωτημ . π ραστηριοτητα του εμπορικου καπιτα ισμόυ­, ημιόυργησε... Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ό Ϊ τΪ ι· ·› Ϊ Ϊ 'Ξ ό Ϊ

ές δυνάμεις κινητόποιόυν σημερα διαφορες παραδοσεις και τις την εντυπωση ότι ό οικονομικός παραγόντας ειναι αυτοτεληςξ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ) Ϊ _.

φέρνόυν αντιμέτωπες τη μιά μέ την άλλη, Οι δυναμεις αυτεε και μάλιστα πρωταρχικός αναμεσα στις μορφές της κοινω­ε ‹ ~ 5Ϊ ­Ϊ Ϊ σ Ϊ ·› Ϊ Ϊ ““ ­­ σ Ϊ­

δέν λανθάνουν μέσα στις ιδιες τις παραδόσεις, οι οποιες αλλω­ νικης πραἔης. ”Η εντυπωση αυτη δεν ηταν απλως ακαδημαι­... Ϊ ό Ϊ ”' Ϊ Ϊ ο

στε ριξὡνόυν ως έπι τό πλειστόν σέ κόσμους νεκρόυς απο και­ κη, παρά ειχε μια πολεμικη αιχμη, γιατι η θριαμόεόόυσα οικό­·­· Ν Ϊ “`“ σΪ ς Ϊ Ϊ ε ~ ­

ρό, παρά ειναι οι κινητηριες δυνάμεις των συγχρόνων μαζικό­ νόμια ειχε εναν απτο κοινωνικό φορέα, ό όποιος αντλουσε πολι­Ϊ­· Ϊ Γ Ϊ Ϊ­Ϊ ΰΪ ἹΪ θ Ϊ 3 Ϊ ὕ Ϊ Ϊ Ϊ _ Ἱ Ϊ ΈΪ ( Ϊ

δημοκρατικων ὅλέψεων κι έπιδιωξεων, οι όποιες έχουν ηδη αγ­ τικα όφελη απο/τη διαδοση της αντιληψης ότι η «πολιτικη»Ϊ (Ϊ (_ Ϊ°° Ϊ

καλιάσει όλόκληρο τόν πλανητη. Οποιος δεν το όλεπει αυτό (δηλ. η κυριαρχια μοναρχων και στρωμάτων κοινωνικα ριξω­Ϊ­­ ·›Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ °°°

δέν ειναι σέ θέση νά σταθμισει ακριὅόδικαια ουτε τη σημερινη μένων στον προκαπιταλιστικο κόσμο) ειναι, σέ συγκριση μέΪ Ϊ όΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ­· Ϊ Ϊ ­ Ϊ Ϊ 5 Ϊ σ Ϊ Ϊ

πλαν τικ συ κυ ια ουτε τον ολο και το θα ός των πα αδο­ τ ν π ό ανως ξωτικ και ανα καια οικονο ικ δ αστ ιοτ ­ΥΞ Ϊη Υ­,Ρ Ϊ ρ Ϊ Ϊῖρ σ Ϊ ρε η ·±ΪρφΪ δ τα Υ Ϊ ·››\δΪν:ιρηΪρ·λΪ η

σεων εντος της. Βλαχιστα διαφωτιστικη θα ηταν επισης η γε τα, οχι μονο ευτερευόυσας σημασιας, αλ α επι π εον παρα­| | Ϊ Ε Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἔ ἹΪ Ϊ

νικη απόφανση ὅτισυγκρόυυειἐικαιμαλιῃα αιμ­αΤὉΡε€ιΥΪ\ΪΟ\Ϊ° κωλυτικη και μακροπρόθεσμα περιττη· ό εντονος χωρισμοςΪ Ϊ Ϊ Ϊ Κ. ~ Ἱ Ϊ Ϊ Ο Ϊ Ϊ ( ~ Ϊ Ϊ ε Ἱ

ταν πάντα ανάμεσα στούς ανθρώπους και θα γινόνται και στο της πολιτικης από την οικονομια, τον οποιο υποδηλωνε η αντι­­ Ἐ' ·› Ϊ Ϊ Ϊ

μέλλον. Αυτό ειναι όρθό, όμως τόυτη απόφανση ειναι ανθρω­ ληψη αυτη, φαινοταν νά έπιὅεὅαιωνεται από τις προσπαθειεςἹΪ Ϊ _ _' Ϊ Ἱ >~ Ϊ

πόλογικη, όχι κόινωνιολογικη και ιστόρικη, αρα παραμενει κε­ αντιαστικων (συντηρητικων και απολυταρχικων) δυναμεων νάνη αν δέν διευκρινισθεἶ ποιοι παράγοντες θά αποτελέσουν μέσα χειραγωγησουν κατά τό δυνατόν τό κράτος και νά τό μετατρέ­στη συγκεκριμένη πλανητικη κατάσταση τις πιό πιθανές και ψόυν σέ όχυρό ένάντια στην ανοδό της καπιταλιστικης αστικης

Ϊ Ϊ 3 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ι· Ϊ τ 5 Ϊ Ϊ Ϊ ·›Ϊ ό Ϊ Ϊ

τις πιό ισχυρές αιτιες συγκρόυσεων. Καμμιά επιστημη για τον ταξης. Ωστοσο η αστικηπαξη δεν αλλαξε ουσιαστικα τις πε­Ϊ Ϊ _' _'

άνθρωπο και γιά την πολιτικη δεν μπορει να αποφυγει τη χρη­ πόιθησεις της για τις σχεσεις πολιτικης και οικονομιας ουτεζ­ Ϊ .ό ­ εΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ·›Ϊ Ϊ Ϊ ·› Ϊ ε

ση ορισμένων ~σταθερων/μγεγεθων, όμως και /καμμιαἹπόλιτικη μετα ιη μερικη η πληρη πολιτικη της επικράτηση. Η~πόλιτιανάλυση δεν ειναι δυνατη αν τα σταθερα μεγεθη δεν εξειδικευ­ κη εξακόλουθησε να εμφανιζεται ως λιγο­πολυ αναγκαιο κακό,

_ Ο Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Γ Ϊ Ϊ Ϊ (Ϊ (_ θΪ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊλ Ϊτ· Ϊ Ἰ Ϊονται σε ανα ο α ε μια συγκεκριμενη κατασταση. ια την τωρα ομως η εση για την αυτότε εια της κοινωνιας απεναντι”/λ “φλ μ ” λ ” ι)όιτ~ αζικδ ι ι καιδόακοόιαυι ι λ ιέπλι­ανα υση της π ανητικης πό ιτικης στην επ χηη ης μ ης στο κρατος ιτης ι ν μι ςαπεναντιγστην πό ιτικη κ η

Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ἰ Ἱ τ~

δημοκρατιας μιά τέτοια έξειδικευση ενδεικνυται ιδιαιτερα στο ρωνε μια πρόσθετη ιδεολογικη λειτουργια: σκόπευε να αρνηθει~ ... Ϊ ςΪ σ Ϊ ­ι Ϊ

θέμα των σχέσεων μεταξυ πολιτικης και οικονομιας Οπωἐ επι­ η νά συγκαλυψει τη συγκεκριμένη ὅόηθεια, την όποια από πόλ­Ν ~ Ϊ Ϊ Ϊ

σης και στό θέμα του κράτους. λοός ευθεις και πλάγιους δρομους πρόσφερε τό κράτος στηνΪ Ἰ Ϊ Ϊκαπιταλιστικη οικονομια, και νά παρουσιάσει τό κρατος ὡς

απλόν έγγυητη του γενικου συμφέροντος που ασκεἶ τις απολυ­' ,_ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

2. 'Η συγχώνευση της πολιτικης μέ την οικονομια τως απαραιτητες δραστηριότητες του κάπου στο παρασκηνιοΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ο Ϊκαι κατα το δυνατον διακριτικα. Την πλασματικη αυτη κατα­

~ Ϊ ~ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ώ Ϊ Ϊ (Τό πρόὅλημα των σχέσεων μεταξυ πολιτικης και οικονομιας σκευη την καταπόλεμησαν οι σοσιαλιστές, κυριως η μαρξιστι­

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

τέθηκε αναπόφευκτα στους Νέους Κρονόυς όταν μια ανατρό­ κη τους πτέρυγα. Ομως, παρα την κοινωνικόπολιτικη αντιθε­

Page 18: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΒἙ ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ι 33

ση μεταξύ Φίλελεοθερίομ­ου καί Η­αοξίομ­ου, ὁ φίλελεύθεοοἐ οί­ Λ σμου­ τα πνευματικα, πολιτικα, γεωγραφικα κτλ. μεγέθη εἶ­κονομισμός παρεισέφρυσε στό μαρξιστικό σύστημα ίδεῶν μέ τη ναι τουλαχιστον ίσότιμα μέ την οίκονομία ὡς Ιστορικοί παρα­μορφη τρυ Ἱφιλοσοφικο­ιστορικου καί κοινωνιολογικρυ αἔιωμα­ γ γοντες, παρα όφείλεται στην πρωτογενη καί ουσιώδη συνύφαο­τος οτι η οικονομια αποτελει τη όαση, πανω στην οποια υψω­ ση της οικονομιας με παραγοντες συναφεις με την ισχυ και τηννεται τό πολιτικό καί ίδεολογικό έποικοδόμημα. (Η κοινη δογ­ έξουσία· η «οίκονομία» αποτελεί έξ ίσου ὅσο καί η «πολιτικη»ματίκη όμολογίοί πίίἱτεοἰε Τοῦ ουίλελεμθεἕίομου κοξί ΤΟΡ μαοξίτ η όσο η «πνευματικη ζωη» υπόθεση της εκαστοτε συγκεκριμέ­σμου στο πρωτειο/τηςοικονομιας και της κοινωνιας/απεναντι νης συνομαδωσης ανθρωπων, ύποθεσγγσυγχεἴρἱχεφωνΐσχεσε­στην πολιτικη και στο κρατος /ὅρηκε "τον αντικτυποε της και ων μεταξυ συγκεκριμένων ανθρωπων. ­Ομως εδω δεχ ειναι δυ­στις κοινωνικές ουτοπιες των δυο αυτων τασεων, οι οποιες σε νατο να διερευνησουμε περισσοτερο τουτο το πολυσυνθετο καιδιαφορες παραλλαγές στρέφονται γύρω από τό θέμα του μαρα­ συναμα γοητευτικό πρόὅλημα. (Η ανικανότητα τόσο του φιλε­σμου της πολιτικης καί του κρατους. Στόν φιλελεύθερο ευσεόη λευθερισμου όσο καί του μαρξισμου να συγχωνεύσουν, καθέναςπόθο της αντικαταστασης του έμπορίου από τόν πόλεμο μέσα κατα τόν τρόπο του, την πολιτικη μέ την οίκονομία αποκτα τόσέ ἔναν ένιαῖο κόσμο, ὅπου θα δέσποζαν έν μέρει τό «αόρατο χέ­ αναδρομικό ενδιαφέρον της αν παραὅληθεἶ μέ τόν τρόπο μέ τόνρι» κι έν μέρει οί αρχές της οίκουμενικης ηθικηςιαντιστοιχου­ ὁποῖο μέσα στίς συνθηκες! της δυτικης μαἴἕικης δημοκρατίαςσε το μαρξιστικό οραμα μιας μελλοντικης αταξικης κοινωνιας, πραγματοποιηθηκε μια ολότελα διαφορετικη συγχωνευση τωνόπου τα οἶκονομουντα υποκείμενα θα αύτοδιοικουνταν χωρίς να δύο μεγεθῶν. Τούτη η μαξικοδημοκρατικη συγχώνευση πολι­ασκουν πολιτικη μέ την παραδοσιακη ἔννοια. "Οπως είναι προ­ τικης καί οίκονομίας δέν εἶχε ὥς συνέπεια ούτε τη μονοκρατο­φανές, καί τα δύο αυτα ίστορικα προγραμματα θεμελιώνονταν ρία της αμιγους οίκονομίας ούτε την έκλειψη της/πολιτικῆς,

, , Ν , „ ςστην πιστη ἔστι είναι δυνατη μια συγχωνευση της πολιτικης με παρα δημιουργησε μια κατασταση, οπου η πολιτικη ειναι υπο­την οικονομια, Ἰητοι μια| απορρόφηση των πολιτικων λειτρυρ­ χρεωμενη να ασχολειται/αδιακοπα και συστημοιτικα με οικονο­γιων απο τις οικον/ομικες· προφανές/ ειναι /επισης οτι η πιστη μίκοι ζητηματα προχωρωντας πῃαραπερα αποφ την απλη χαραξητουτη εδραζοταν με τη σειρα της στην αντιληψη για την αυτο­ των γενικων κατευθύνσεων, ενω συναμα οι αλλαγες του πολι­τέλεια καί την κοινωνικη προτεραιότητα της οίκονομίας. τικου συσχετισμου δυναμεων πραγματοποιουνται συχνότατα

”ΙπΙ συγχώνευση της πολιτικης μέ την οίκονομία δέν μπόρεσε μέσῳ ανακατανομῶν του έθνικου είσοδηματος η μέσῳ λίγο­πο­να πραγματοποιηθεἶ ούτε μέ φιλελεύθερα ούτε μέ μαρξιστικα λύ θεσμοποιημένων οίκονομικῶν αγώνων _ καθώς καί αντί­πρόσημα. Ὁ έμπορος κι ό επιχειρηματίας ὅρέθηκε συχνότατα στροφα. ”Η οίκονομία ὅρίσκεται ὅέὅαια κατα πολύ μεγαλο μέ­αναγκασμένος να ζητησει μαλλον την αρωγη παρα την καταρ­ ρος σέ ίδιωτικα χέρια, όμως τα οίκονομικα ζητηματα παραμέ­γηση του πολιτικου καί του στρατιωτικου, ένω οί μαρξιστές, νουν συνεχως στό έπίκεντρο της δημόσιας προσοχης καί η α­ὅπου κατέλαὅαν την έξουσία, υπέταξαν σέ ὅαθμό πρωτοφανη πόδοση των πολιτικών έλίτ κρίνεται κυρίως μέ όαση τα αποτε­την οίκονομία σέ πολιτικούς σκοπούς αντί να ακολουθησουν τόν λέσματα της δραστηριότητας τους σ, ό,τι αφορα την οίκονομία.αντίθετο δρόμο. ΙΙΙ οίκονομία δέν μπόρεσε ν” αναπτύξει την ”Η υφισταμενη διασταση αναμεσα στην ίδιωτικη ίδιοκτησίααναμενόμενη αυτοτελη νομοτέλεια της, καί μαλιστα για τόν α­ πολύ μεγαλων τμηματων της οίκονομίας καί στόν δημόσιο χα­πλούστατο λόγο ότι η νομοτέλεια τούτη ηταν ίδεολογικη κατα­ ρακτηρα τῶνοίκονομικῶν ζητηματων μέσα στη μαζικη δημο­σκευη κι όχι πραγματικότητα. Αυτό δέν οφείλεται στό ότι ­ό­ κρατία πρέπει να καταγραφεἶ μέ μεγαλη προσοχη. Συνεπαγε­πως πολλοί έπιχειρηματολογουν έναντίον του ίστορικου υλι­ ται ὅτι η ίδιωτικα διευθυνόμενη οίκονομία υφίσταται συνεχη

Page 19: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

34 ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ξἰῖ›

πολιτική πίεση προκειμένου να αποδείξει τήν αποδοτικότητα κου συμφέροντος καί ή μέριμνα για τήν οίκονομία μέ τή μέριτης καί τήν ἶκανότητα της να υπηρετήσει τό γενικό υλικό συμ­ μνα για τό γενικό συμφέρον έπειδή ή μαζική δημοκρατία, ώς έκφέρον καλύτερα από μια σχεδιασμένη οίκονομία λ.χ. Ἀκριὅῶς του κοινωνικου της χαρακτήρα, εἶναι αναγκασμένη να επιδιώ­έπειδή είνριι αποδέκτης δημοσίων προσ/δοκιῶν ὅρίσκετγαι σέ κα­ κει τή μετατροπή τουετυπικου δικαιώματος ίσότητρις σέ δικαί­τασταση οσμωσηςγ με το /κρατος καιγτρην πολιτικη ¬ῖ ητοι περι­ ωμα υλικο. Ομως ηγυλοποιηση τυπικών δικαιωματων μπορείμενει «πολιτικη›ἶ υποστηριιςηγ για/ να εκπληρώσει την κομιωνι­ να πραγματωγθει/μρναχα με τη συνεχή ανοδο της οικονομικήςκη της αποστολη. Βεὅαια, η επιδίωξη του κερδους καί του κοι­ απόδοσης και με ανακατανομες του έθνικου είσοδήματος πού

νωνικου γοήτρου παρακινεί τούς φρρείς τής~ίδιωτικής οίκονο­ ένισχύουν τήν αγοραστική δύναμη! των μεγαλων μαζών. ΓΙΙμιας περισσοτερο απο ο,τι η αδολη αγαπηη τουγπλησιον, ωστοσο προτεραιότητα της μεριμνας για την οικον­ομια συναρταται α­η «πολιτικη» ειναι αδυνατο να ξεφυγει απο την πιεση των μα­ διαχωριστα με την πολιτικη διαδικασία του έκδημοκρατισμου,ζικοδημοκρατικῶν προσδοκιῶν καί, παρα τίς ένδεχόμενες συμ­ γι” αύτό καί ή συγχώνευση πολιτικής καί οίκονομίας. μέ τήνπαθειές της για τόν «έπιχειρηματία», εἶναι αναγκασμένη να έννοια πού έξηγήσαμε, συνιστα είδοποιό γνώρισμα τής μαζικήςσταθμίζει τίς συνέπειες τής ίδιωτικοοικονομικής δραστηριότη­ δημοκρατίας ασυνταίριαστο μέ αλλους κοινωνικούς σχηματι­τας για τό σύνολο καί να λαμίἶανει ύπ” όψιν της τή νοκ ροριιΙΙ. σμούς, δηλ. μέ αλλες σχέσεις ίσχύος καί έξουσίας. 7ίΑλλωστεΟί έπιτυχίες του ίδιωτικοῦ τομέα τής οίκονομίας στίς δυτικές υπαγορεύεται ήδη από τήν αναγκαιότητα να έξασφαλισθεῖμαζικές δημοκρατίες μετα τόγ δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο καί στοιχειώδης διγαὅίωση σέ γιγαντιαίες ~συγκεντρώσεις ανθρώ­η νεα του αυτοπεποιθηση μετα την καταρρευση των κομμουνι­ πων και ετσι να διαφυλαχθει μια έντελως απαραίτητη προυπό­στικῶν κρατικῶν οίκονομιῶν κανουν πολλές φορές να λησμο­ θεση τής κοινωνικής καί πολιτικής εύταξίας. Τό ανήκουστονουνται εύκολα οί κοινωνικές καί πολιτικές προυποθέσεις τής καί σκανδαλῶδες, θα λέγαμε, πονιιτυ τής τεχνολογικα ύπερ­ἐδιωτικής οίκονομικήςδραστἔγριότἐητας καί ύποόαλλουν ­τομ­ ανεπτυγμένης κοινωνίας τής ὅιομηχανίας καί τῶν ύγπηἶεἑιιήν

αχιστον στους ευμενως προ ιατε ειμενους­ την εντυπωση ο­ σε συγκριση με τις προγενέστερες αγροτικες κοινωνιες η ι.τι ήδη πραγματοποιήθηκε τό φιλελεύθερο οίκονομιστικό όνειρο ή δυνατότητα της να έφοδιαζει πλουσιοπαροχα μέ τροφή καίπέραν καθε παραδοσιακής «πολιτικής τής ίσχύος». Ἑπί πλέον ένέργεια ανθρώπινες μαζες πού δέν παραγουν τίποτε απ, όλαπαραὅλέπεται ότι δ δημόσιος τομέας, παρ, όλες τίς ‹‹ίδιωτικο­ αύτα­ πρέπει να διασφαλίζεται μέ καθημερινό αγώνα καί μέποιήσεις», παραμένει ποσοτικα, καί συχνα καί ποιοτικα, ύπέρ­ απειραριθμες συνδυασμένες ένέργειες. Ήθντας τόσο εύθραυστο,τερος, καί ή «νεοφιλελεύθερη» μέθη τής τελευταίας δεκαετίας δέν έπιτρέπεται να έπαφίεται σέ συμπτώσεις καί ὰνεξέλΘΥτδέν μπόρεσε να τόν περιορίσει να τόν αντικαταστήσει σέ ση­ κτους αύτοσχεδιασμούς· μεταὅαλλεται αυτόματα σέ πολιτικόμαντικό ποσοστό. ξΗ συγχώνευση τής πολιτικής μέ τήν οίκο­ θέμα πρώτης γραμμής, καί καμμια πολιτική μέσα στή μαζικήνομία υπό τίς συνθήκες τής μαζικής δημοκρατίας διόλου δέν δημοκρατία δέν μπορεί να σταθεῖ, αν δέν εἶναι σέ θέση να έγ­σημαίνει λοιπόν τήν καταργηση ή τήν προοδευτική έξασθένιση γυηθεἶ τή στοιχειώδη διαὅίωση τῶν μεγαλων μαζῶν.τής πολιτικής· σημαίνει μιαν αναγκαία συνύφανση τής πολι­ Τούτη ή αμεση εξαρτηση τής σύγχρονης μαζικής ζωής απότικής έννοιας του γενικου συμφέροντος μέ οίκονομικα ζητήμα­ μια τεχνολογικα προηγμένη καί αποδοτική οίκονομία συνιστατα στό πλαίσιο μιας κοινωνίας όπου δεσπόζουν οί διαδικασίες τόν πρωταρχικό λόγο, για τόν όποιο ή μαζικοδημοκρατικήτής μαζικής παραγωγής καί τής μαζικής καταναλωσης. συγχώνευση πολιτικής καί οίκονομίας επεκτείνεται σα όλόκλη­

€Η ἔννοια τής οίκονομίας συνδέθηκε μέ τήν έννοια του γενι­ ρο τό πεδίο τής σημερινής πλανητικής πολιτικής. Οί μαζικές

Page 20: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

36 ΠΑΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΦΑΣΕΙΣ ΒἹ

κοινωνίες του δεύτερου καίντου τρίτου κοσμου αντιμετωπίξουν ”Η συγχώνευση πολιτικης καί οίκονομίας στη! σημερινη φα­το πιεστικο και περιπλοκο εργο να διαθρεψουν τεραστιες μαζες ση της πλανητικης πολιτικης σημαινει, τελος, οτι η πολιτικηανθρώπων πού ἐπί πλέον αΤίΩ πλΘἶσΤι·Ξ€ απ, αυΤέ€ αὐξανΟνΤαι εξαρταται ολο καί περισσοτερο απο την τελευταία λεξη της τε­

Ϊ Σ Ϊ Ϊ _ '_' Ϊ ~ Σ ..Σ

ταχυτατα. (Η αναγκη συνυφανσης των πολιτικων και των οι­ χνικης προκειμένου να επιδιώξει ίσχο μέ την παραδοσιακη'_' '_' Ϊ Ϊ Σ τ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ΣΪ _ (Ϊ ~ Ϊ

κονομικων προσπαθειων γινεται κατανοητη σ ολο της το ὅα­ στρατηγικη και γεωπολιτικη εννοια του ορου. Ἀσφαλως, το

θο αν ἐπί πλέον θν θου Θ ὅΤι ἐ αιΤία€ Τ~€ ὅαθ ιαία; απο· ἴδιο συνέὅαινε σ, ολοκλ τ ίν πε ίοδο τ~ δεοτε διο α­ηρηγ ΤΙ Ρ ης ργΙς| μηλ.'_' ~ _' ~ 'Ψ _ Σ Ϊ

συνθεσ ς των πα αδοσιακων πατ ια ικων κοινωνικων δου.ων νικ επαναστασ ο ω τ ιτ διο ανικ επαναστασ(_ Σ Ϊ ( Ϊ Ἱ Ϊ Σ Ϊ Ι ης, μ ς Υ) η Ὁ )Ϊ "' Ϊ ΣΪ ~ ἔ Ϊ Ϊ ΣΪ ~ Ϊ Ϊ (­

η οικονομια και ο κατ/αμερισμος της εργασιας αναλαμὅανουν μεγαλη ανθηση της οποιας συνεπεσε, κι οχι τυχαια, με την ω­(Ϊ Ϊ Ϊ Σ Ϊ _ _' ~ Ϊ Ϊ |ολο και περισσοτερο τον ρολο δυναμεων που εξασφαλιζουν την ρίμανση της δυτικης μαξικης δημοκρατίας μετα τον δευτερο

κοινωνικη πειθαρχία καί τιθασεύουν την ανομία. (Η πολιτικη Το παγκοσμιο πολεμο, καταργησε σέ πολύ μεγαλο ὅαθμο τα δρια

λοιπον συ ωνεοεται έτην οίκονο ία Ἡδ στο μέτ ο κατα το εταξο ‹‹πολιτικ~ς›› καί «στ ατιωτικδς» τε νολο ίας πανω

δ οἶο ἔν γἔ ί π λμτικο ί θομ δηληδ εσωτ ρικί ίξ μ ίὅί Ι αλ] ~ ρί Ι ηΰ χ Ϊ (Ι­Ι ΰ Ϊ­οπ α Ἰασικο ρ ι/ μεγε ς, η γ. η ερ η τα η, στη αση της η εκτρονικης και του αυτοματισμου. ανατ· ι π 7 ι ι τ ι ­ ι ­¬­

εξαρταται απο την αποδοση της οικονομιιας. Αν μοφαφερουμο πτυξη και η χρηση της προοδευμενης στρατιωτικης τεχνολο­Ϊ ~° Σ Σ Ϊ τ~ Ϊ Ϊ Σ Ϊ Ϊ Ϊ

την τετοια συνδεση πολιτικης και οικονομιας απο το εσωτερικο γίας δέν απαιτει διαφορετικες μεθοδους εργασιας, και συχνο­Ϊ­ ~ Ϊ Σ Σ ~ __ '_' Ϊ Ϊ Ϊ Σ (Ϊ σ Ϊ

Των π αΤων ΦΤΟ ευ Ο επιπεδο Τ € πλαν Τιπ Ω πΟλιΤιπ Ω, ΤΟΤΕ τατα οὔτε καν δια ο ετικα αν ατα απδ ο τι πολιτικΪ σ ι ο Ϊ ιν ς ι ι ι (Ξ Ρ Χ. σ ,χ ι 7 ­η ι ιΪ ΣΪ Ϊ ξ

πΘΟπνπΤΞι Ὁ διαδεδομενγι ανΤιληψι1 οΤι Ὁ διεθνηἐ Ταξη θα ὅιομηχανια, ετσι ωστε η μεταὅαση απο τον πολιτικο στονΪ Ϊ Ϊ Ϊ _ ~ Σ Ϊ Ϊ ·­_ Σ Ϊ ~ =Ϊ Ϊ Ϊ

Θδ αιων0Ταν παλυΤε α πανω αΤ ἔαο Τ 9 Θνιπ Ω οικονο­ στ ατιωτικο το εα τ ς οικονο ιας συντελειται ολο και πιορτ· ν ι ε ττ Ϊ] ­η η Υ ­­η τ· 7 οι Ρ μ η 5 ι ιμ ι οι οι ι

μικης αναπ|τυξης και του τεὅιεσφοροσυσκαταμερισμου τηςτ εργα­ ανετα (πρὅλ. κεφ. ΙΙΙ). Αυτο παλι συνεπαγεται οτι ολο και δυ­Τ" '_' ­ι ­_ ε~ Ϊ

οια: οταξυ των δια ο ων ε νων. Οι υποστ ικτες τ ο οποθε· σκολότε α πο ει το ἐιτιπεδο τ στ ατιωτικ τε νολο ιαΒ. Ϊ Ϊ ἹφΪρ “ιι πῇρί ΤΙ ( ι 6 Ρ·­δλ ιρ ι ·› ο ηεν ιρ ­ης χ ­ γοις

τουν οτι μια τετοια εξελιξη, αν συντελεσθει ισορροπα κι αρμονι­ να υψωθει αξιολογα πανω απ το επιπεδο της πολιτικης, οτικα, θα στερησει περιεχομένου την απαίτηση μιας λίγο­πολύ δι­ δηλ. η αναπτυξη της στρατιωτικης τεχνολογίας ὡς ξεχωρι­ιἑιπππιπἦἐ αναπαΤανΟιιἦ€ Τοἦ παγκόσμιου πλοοτου. "Ομως ιἦ στου καί προνομιοοχου τομέα της οίκονομίας, ἐνῶ ηταν ακομη

Θ Ϊ 7 Τι 'ι ··· ι ι σ ι ~ ι ­ Φ ιαπαιτηση αυτη προκυπτει ευλογα|ο;ταν σητο επιπεδο της πλα­ εν μέρει δυνατη στην εποχη της δευτερης ὅιομηχανικης επανα­

””' "' Ν' Ϊ Ϊ Τ" Ϊ Ϊ Ϊ

νὉΤιπὉ€ πΟλιΤιπηΩ/ Η­ΘΤαιΡΘΡΘΤαι μια αλλη εποψἶι Τῖιἐ μαζιποδῆτ στασης, τωρα γινεται συνεχως δυσχερεστερη. ”Η μεριμνα για~ ··· ·­ ι Ϊ ι· ~ ­· ι ­ σ ι

ιι­ΟπΡαΤιπὉ€ ανγχωνεναηἐ Τηε πολιτικης με την οικονομια. Η τη διασφαλιση των παραδοσιακων μεσων πολιτικης ισχυος_ Ϊ Ϊ Ϊ ΣΪ _ | | | | |

ῖννχωνειααη πΘλιΤιπὉ€ και Οιιιιιανθιιιαἐ σνιμιαινει ιι­:9Ταξυ αλλων αναμιγνυεται λοιπον διαρκως περισσοτερο με τη μεριμνα γιαξ Ϊ Σ '_' _ 'π' _' Σ _., _ σε η | /

ΘΤι Π πΘλιΤιπη ααπειΤαι ιι­Θαῳ ΤὉΩ παΤανΟμηΩ και της ανακα­ τη διασφαλιση των οἶκονομικων τους προυποθέσεων· απο τηντανομης οίκονομικῶν αγαθῶν· τουτες γίνονται τοσο πιο ἐπεί­ αποψη αυτη, η πολιτικη συγχωνευεται με την οίκονομία στον

(Ϊ ΣΪ Ώ Ϊ Ϊ Ϊ ~ Σ ~ ~ ) Σ'

γοοοεει οσο κερδίζει οδαφηοε η νλικη ἑρμιηνεια της αρχης της Θαθμο ποὺ η οικονομια ειναι σὲ θέση να περασει χωρίς οὐσια­Ἱ Ϊ Σ Ϊ Σ Ϊ Ϊ Σ Ϊ Σ | ΰ | / Ϊ | |

ισοτητας, επιὅαλλοντας, εκτος απο την ανακατανομη οικονο­ στικούς διαφορισμους απο μη στρατιωτικες σε στρατιωτικεςε , , ­ ε

μικων, καί την ανρικατανομη πολιτικων αγαθων, δηλ. ίσχύος\ λειτουργίες,Ϊ Ϊ _ Σ Ϊ ι

_ ­ω

και εξουσιας. ”Ι·Ι υλικη ερμηνεια των ανθρωπινων δικαιωμα­ “Οταν οπόιρχουν τέτοιες δυνατοτητες προσαρμογης της μη

Των, πού ἔχει "ηδη αρχισει, αι#ννιΡαίν€Ται μέ ΤέΤΟιΟι#€ ἐξισωτι­­Τ στρατιωτικης οίκονομίας σέ στρατιωτικούς σκοπούς η, γενικο­πούἐ πΟλιΤιπΟύ€­Οικονομικούς σκοπούς καί καταληγει στο ἴδιο Ι, τερα, οταν η οίκονομία δίνει τοσο πολλές πολιτικές δυνατοτη­πρακτικο αποτέλεσμα (ολ. κεφ. ν, 2). ι τες (απο τη στρατιωτικη παρουσία ἶσαμε την αναπτυξιακη

Page 21: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

38 ΠΛΑΝ1¬1τιΚΗ Ποωτικιι Το ΚΤΗΑΡΧΟ ΚΡΑΤΟΣ ου

ὅοηθεια), τότε ὅέὅαια η παραδοσιακη φιλελεύθερη διακριση χοησιμοποιηαουν ποαιιΤιπα μέσα για να οιαςουαιαςουν Τα οιπονο­ΒΪ Ϊ ζ Ϊ Ϊ Ϊ 7

μεταξύ «πολιτικης» καί «οικονομίας» γίνεται αναχρονιστικη μιπα Τους ουμιοςΡονΤα· Η ποινοΤηΤα ουμιΡςΡονΤιον ποςπιιι νἹ Ϊ Ϊ Ϊ ε Ϊ ἹΪ Ϊ­

και παραπλανητικη. Οι δύο αυτοί ὅροι, ὅταν νοουνται ὥς αντι­ αναμςνςΤαι μαλλον οΤην πςοιπΤωοη ςΤαιΡιον ανιοης ουναμιπο

παρατιθέμενα μεγέθη, μπορουν σημερα να χρησιμοποιούνται ΤηΤας› αΤαν η πιο αουναΤη πλευρα ποοιΤαΡμοςςΤαι ποοθυμα ηἹ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

συμὅατικα καί χαριν συνεννοησεως μόνο, για να δηλώνουν σύμ­ αποοουμα αΤην ισχυοοπἶοη παιγχαοη ιἶΤην ποοιἶαομογη Της5 Ϊ Ϊ ~ν Ϊ #­

ωνα έ τίς ύ ιστα ενε πνευματικές συνιθειες δύο κέντ α αυΤη ιιαΤαςΡςονςινα ςςιηιγαποαιυ παηα· Ομως Την ποοςια Τηςςο μ ι η ο

Θὰρους τῆς κωνωναῆς δρασῖηρώῖηταςγ ιΒπ0μένως7 ὰνατρ πλανητικης πολιτικης δέν την καθορίζουν τέτοιου είδους συνε­

μηση του οικονομικού παραγοντα καί των οίκονομικῶν ζητη­ Ταιοιομοι·~ Τ” Τ” Τ Τ”

ματων μετα τόν πολιτικοστρατιωτικό ανταγωνισμό του Ψυ­ Το συμπςοαομα μας μπ/ομςι να αυνοψιοοςι ως αςηςι αν ΤοΪ Ϊ

χρου Πολέμου, για την οποία τόσοι καί τόσοι πανηγυρίζουν, δέν οιαΤυπωσουμο χοηαιμοποιωνΤας ακομα μια ςοοοα Την παοαοε_Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ®~

μπορει να θεωρηθει ὡς απαρχη πραγματωσης της φιλελεύθε­ οομένη ουαοχιπη οοοηογιαι πιοιυ απο Τη μςΤαΤΡοπη Της ποηι“

Θηε Οθτοπίας πού προέὅλεπε την ύποκατασταση του πολέμου Τιπης σέ οιπονομια› οπως Την ειίοαμο να ουνΤοηςιΤαι οΤην οπο­υ ι „

Ϊ __ Ϊ < Ϊ

από τό εμπόριο λαμὅανοντας ὥς δεδομένη την αυτονομία της χη Της μαςιιιης οημοπΡαΤιας= οιαγοαςοςΤαι συνεχως η ουναΤο“απο Ἱ Ἱ (_ Ἱ Τ) Ε

οικονομίας στην αντίθεση της πρός την πολιτικη. Δέν μπορει ΤηΤα πολιΤιποποιησης Της οιπονομιας· Αν η οικονομια ειναι ηἹ | Ϊ Β (Τ Ϊ ^_' '¬ Ϊ (_ Ἰ Ϊ Τ) Ϊ

να αμφισὅητηθεῖ ὅτι τό δίκτυο των διεθνων οικονομικων σχέ­ ςπιΤαγη παι η ςιμαμμςνη Τιον παιοο3ν= ΤοΤ|ς η ςπιοιωςη ιο”/χυοςιΪ ε Τ) Γ ΪΪ Ἱ Ϊ Ϊ

σεων πύκνωσε σημαντικα στίς τελευταιες δεκαετίες, οτι οι πο­ οηη· ο αγιονας για Την οοοαιιυση η αλλαγη οοισμςνιυν σχοσοωνΪ απ Ἰ Ϊ ( Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ

λυεθνικές εταιρειες πολλαπλασιασθηκαν καί οτι κοινη κατα­ μςΤαςυ Των ανοοιοπων¬ υποχοςωΤιαια οι ανοιξει Τον οοομο ΤηςΪ , Τ) ·Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ 7 Ϊ Ϊ 7 Ϊ

σκεύη προιόντων υψηλης τεχνολογίας από μέρους δύο η τριων γ μες απο Την οικονομια· Βιναι λογικο ιιαι ανοοωπολογιαιοΪ Ϊ Ϊ ( 3 Ϊ 3 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

έθνων ἔγινε συνηθέστερη. ΓΩστόσο η έἔέλιιξη τούτη δέν ἔχει σςναλμα/να ΤαυΤιςοΤοιι η επιοιιοςη ισχυος με Την ποηιΤιπη= νο­(Τ Ϊ Τ) Ϊ Ϊ Ὁ Ϊ ἹΪ Ϊ

προχωρησει τόσο πολύ ὥστε να ἔχει φθασει τό ροἰτιτ οΐ τιο ουμενη ως καΤι οςωοιπονομιπα και απο Την ςπλςιιιιη Της οςυ_Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ 5 Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ

τετυττι πέραν καθε παρεμὅατισμου καί προστατευτισμου· για Τςοης να ουμποοαινουμς η να αναμςνουμο Τον αναποςοςυπΤοἹ Ϊ τ­ Ϊ

αυτό καί δέν μπορουμε να ξέρουμε αν θα συνεπιφέρει την κα­ αφανισμο Της ποιοΤης·

ταργηση ολων τῶν συνόρων τη σύσταση νέων οικονομικώναύτοκρατοριων, έναντια στίς οποιες θα υψωθουν από τρίτους ·

_`ΪἹΪ _ Ϊ Ϊ πΪ 5 Ϊ _

αλλα σύνορα. Ἱστορικές αναλογίες δείχνουν παντως ότι οι έν­ 3· ιςλος Του νιυοιαθχου ν­ΡαΤους η αλλαγη Της... Ϊ .

τασεις πολλές φορές οξύνονται ακριὅως σέ εποχές προοδευ­ λςιΤουΡγιας Του›­ ­¬ 6 Ϊ ·­ Ϊ ὅι οι ε 5 |

τικης διαπλοκης· η γειτνιαση γεννα τις τρι ες, οχι η αποσταΪ Ἱ Ϊ Ϊ Η' Ϊ

ση. Διαπλοκές μεγαλης ἐκτασεως συντελουνται κατα κανόνα ΣΤον αιωνα μας εγινε συχνα λογος για Το Τελος Του πυοιαοχουΪ (Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ἄ " Ϊ Ϊ

μέ τέτοιο τρόπο, ὥστε μια οικονομικη Δύναμη μπορει να εισδύ~ πΡαΤους> οπως αυΤο διαμοοφωυηαις σΤους ςυοιοπαιπους Νςους5 ~ ς­ Ν' (Τ Ϊ

σει στην περιοχη μιας αλλης, περίπου ισοδύναμης, αρκετα δα­ Χοονους· Οι οπαοοι Της οιπουμονιπης ηθιπης› η οποιοι πυοιαα~ Ϊ Ϊ 3 Ϊ Ϊ ~ ν¬­ι Ϊ ἸΪ

θια για να έμπνεύσει σέ τούτη εδω ανησυχία η φόςο, οχι ομως χει μεσα οΤο ιαεολογιπο ουμπαν Της μαζιπης οημοποαΤιας ον”Ϊ: Ἱ Ϊ ἸΪ Ϊ Ϊ 3 Ϊ 3 τα Ϊ Ϊ

αρκετα για να συστησει μια ευρύτερη κοινότητα συμφερόντωνι Τας η ανΤισΤοοιοη οψη ςνος αιιοαιου αΤομιπισμου› ο­υνοςουν μεΪ Ϊ Ἱ _ .πι Ϊ Ϊ Τ) Ϊ ἸΪ

πανω στην α τη ὅ ὅαση· καθως διεισδύει κερδίζει έταίρους; Την ποοςοοπια αυΤου Του Τςηους χςιΡαςΡςΤηΤιπςς ςηπιοος= αη­·

ι ­ οι νι ι ­ ι· |

παραλληλα ομως δημιουργει καί εχθρούς, οι οποιοι αίσθανονται γ αιοι παλι ιΡοοουνΤαι οΤι ςΤσι οα χαοουν οι χςιοοπιαοΤος ποηιΤ锬 Δ

ρω Ϊ Ϊ Ψ Ἰ Ν' Ϊ τ. _ Ἰ Ϊ Ϊ

να απειλούνται από τόν συναγωνισμό καί ειναι διατεθειμένοι να ι πος ἑγγυηοοις Της ςαιοπμιπης και Της οιςονους ςυΤαςιας· Για

Page 22: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

40 ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ι ΤΟ ΚΪΡΙΑΡΧΟ ΚΡΑΤΟΣ Μ

Ϊ '_' Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ _ ~ 9 Ἱ Ϊ χ· Ϊ Ϊ 0 Ϊ ( Ϊ 9 Ϊ Ω Ἰ Ϊ Ἱ _· ~ Ἱνα δουμε νηφαλια τα πραγματα, πρεπει πρωτα­πρωτα ν αφη­ ε για μιαν ολοκληρη ιστορικη εποχη. Η επιθεση αυτης της αυ­Ϊ ­)Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἔΪ Ϊ Ϊ Ἱ ε ~ ( Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊσουμε στην ακρη τοσο τη δημοκρατικη οσο και την αυταρχικη ταρχικης (ως προς τις κοινωνικες της προτιμησεις κυριως πα­Ϊ;_ 5 Ϊ τ­·μυθολογια γιά τό νεότερο κυρίαρχο κράτος. άΑν η πρώτη τό θε­ λαιοφιλελεύθερης) άντίληψης εναντιον του μαζικοδημοκρατι­'_' Ω Ἰ Ϊ ὔΪ _ (_ Ϊ ζ ἔἶ Ϊ Ϊ ~ Ϊ Ϊ ζ ~ Ϊ 3 Ϊ Ϊ ~ ~ωρουσε ως ισχυ η μαλλον ως ὅια, η οποια κατεπνιγε πρός τό 1. κου κρατους, το οποιο ὅεὅαια απο τη σκοπια τηςγκανονιστικης

'_' Ϊ Ϊ _) Ϊ Ϊ ΰ Ϊ ' 3 Ϊ Ϊ ~ ~ Ϊσυμφερον των κυριαρχων κινηματα ελευθεριας και αιτηματα ί­ της αντιληψης δεν μπορουσε να αποτελει «γνησιο» κρατος,Ϊ ὕ _ Ϊ Κ” Ϊ Ϊ ,” Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ­Ϊ __σοτητας προερχόμενα εκ των κατω, η δευτερη το παρουσίαζε συγκεντρωθηκε πρωταρχικα στη συγχώνευση της πολιτικηςὡς αύτόνομη οντότητα πάνω άπ” όλες τίς τάξεις κι άπ” όλα τά μέ την οίκονομία, η όποία συγχώνευση άφαιρούσε τάχα άπό τόμερικά συμφέροντα, ὡς θνητό Θεό μέ άποστολη του τη φύλαξητού δημοσίου συμφέροντος. Καί στίς δύο περιπτώσεις η πολιτι­

ε±=9τ­ιτπτυκι·

κράτος την προηγούμενη περιωπη του ὥς φύλακα τού γενικούσυμφέροντος καί τό ἔκανε άὅουλο όργανο ίδιωτικῶν συμφερόν­Ϊ Ϊ ΰ Ϊ Ϊ Ω Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ἸΪ | ύγι ἹΪ (Ϊ Ϊ ( Ϊ Ϊ _­κη και ιδεολογικη προθεση οδηγησε σε αρνητικες η θετικες ιι των. Ετσι ομως παραγνωριζονταν οι πολιτικές πλευρες της

ύποστασιοποιησεις, οί όποιες έλάχιστα ὅοηθούν στην κατανόη­ συγχώνευσης της πολιτικῆς μέ την οίκονομία, ὅπως τίς συζη­_ ·~= ~ Ϊ Ϊση των εκάστοτε λειτουργιων του νεότερου κράτους. άΗδη άπό ι τησαμε στό προηγούμενο ύποκεφαλαιο. “Οχι μόνον η προνοιατην έποχη τού σχηματισμού του τό κράτος αύτό ύπηρέτησε γιά τη στοιχειώδη διαὅίωση (ώς φράγμα κατά της άνομίας)άλλοτε τη μεταρρύθμιση κι άλλοτε την άντίδραση, κάποτε την καί η άνακατανομη συνιστούν πολιτικές πράξεις κατ, έξοχην,ύπεράσπιση καί κάποτε την καταπολέμηση κατεστημένων άλλά καίη συγχώνευση της πολιτικῆς μέ την οίκονομία μετέ­συμφερόντων. Οί δημοκράτες καί οί σοσιαλιστές δέν αίσθάνθη­ ὅαλε τό κράτος στόν κατά πολύ μεγαλύτερο εργοδότη καί σέκαν δυσφορία ὅπου άσκησαν την κρατικη ἐξουσία, ένω άντί­ διαχειριστη της μερίδας τού λέοντος τού εθνικού εἶσοδηματος.ιιστροφα διάφοροι θιασῶτες τού αύταρχικού κράτους εχασαν Φυσικα, δεν ειναι δυνατο να μην παραὅλεψει κανεις τον εντονα

Ϊ (Ϊ Ἰ Ϊ Ϊγρηγορα τόν σεὅασμό τους άπέναντι στόν θνητό Θεό όποτε αύ­ πολιτικό χαρακτηρα αύτῶν τῶν φαινομενων οταν εμμενει σετός χάρισε την εύνοιά του σέ άλλους. (Όλα αύτά σημαίνουν: τό . μιάν ἔννοια της πολιτικῆς ξεπερασμένη άπό καιρό.νεότερο κράτος ύπηρξε ένα άπειρα πλαστικό καί προσαρμοστι­

Ϊ ­) ςτ·κο εργαλειο, στην ηδη μακρά ἱστορία του συμμάχησε μέ πολύ

εεε

Σέ σχέση μέ την πλανητικη πολιτικη τού αἰώνα μας, σοὅα­ροί παρατηρητές ύπογράμμισαν ότι η ύποταγη της ἐξωτερικης

διαφορετικά κοινωνικά στρώματα καί ύπηρέτησε τούς πιό δια­ Ϊ πολιτικῆς τῶν κρατών σ|τίς άρχές μιᾶς~οίκουμενι_κης ηθικης θάφορετικους σκοπους, αλλάζοντας κάθε φορα την εκταση του, επεφ|ερε|αναγκοιστικα την καταλυση της κρατικης κυριαρχιας,τηνεοργανωτικη του μορφη και τους φυσικούς του φορείς. Ο­ ,ης γιατι κηρυσσε εγκληματικγγ κι αξιόποινη τη τειεοιτ ὰ ετεε ωςσοι ομως μιλουσαν για το τελος του κρατους δεν μπορουσαν και θεμιτη πυξιδα των κρατικών ενεργειων, στερωντας τους ετσιδέν ηθελαν νά δούν τά ίστορικά δεδομένα στίς διακυμάνσεις τό μόνο δυνατό κυρίαρχο έρεισμα. Στόν Ψυχρό Πόλεμο φάνηκετους. Πολλοί άπ” αὐτούς άρθρωσαν άπό αύταρχικη σκοπιά μιά ότι τό κυρίαρχο κράτος ὅάλλεται καί άπό τά δύο στρατόπεδα,διαμαρτυρία άφ, ἑνός έναντίον τού ὅαθμιαίου μαξικοδημοκρατι­ γιατί καί τά δύο διεξηγαν τόν άγώνα τους στό όνομα οίκουμε­κού προσανατολισμού της κρατικης πολιτικης στόν ἔθό αίώνα νικῶν καί διεθνιστικῶν, ητοι φιλελεύθερων η προλεταριακῶνκαί άφθ ετέρου εναντίον της δηθεν άνικανότητας ενός ‹‹φιλε­ άρχων, άπέναντι στίς όποἶες τό άτομο όφειλε νά τρέφει περισ­λεύθερου» η μαξικοδημοκρατικού κράτους νά άσκησει άποτε­ σότερη νομιμοφροσύνη άπ” ό,τι άπέναντι στό κράτος της κατα­λεσματικη έξωτερικη πολιτικη. Προφανως ξεκινουσαν άπό μιά γωγης του. Μιά τέτοια περιγραφη των πραγμάτων περιέχεικανονιστικη άντίληψη γιά τό «άληθινό» κράτος, την οποία ά­ πράγματι σημαντικές παρατηρησεις, ωστόσο δέν έξαντλει όλεςκολούθως μετέτρεψαν σέ έμπράγματο δεδομένο, καθοριστικό τίς έπόψεις τού προὅληματος, ἔτσι ὥστε καθ) αύτην νά δικαιο­

Σ

Page 23: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

42 ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟ ΚΤΡΙΑΡΧΟ ΚΡΑΤΟΣ 43

λογεἶ τό συμπέρασμα υτί Τει ἐποχή Τῆς κραΤί%ἦ€ κνρίαρχίαἐ Τετ χία ἑδραζόμενη στην όλιγαρχία μερικῶν κρατῶν, αν μπορουμελείωσε ὁριστικα. Πρῶτα­πρῶτα δέν εἶναι ίστορικα καί μεθοδο­ να ἐκιρρασθουμε ἔτσι, καί ξεθώριασε όχι έπειδη οί αρχές τηςλογικα όρθό να αντιπαραὅαλλεται ὁ τρόπος, μέ τόν ὁποῖο κατα­ ἔπαψαν να ίσχύουν, παρα μαλλον έπειδη οί αρχές αυτές ἐπε­νοουσέ ίὁεολογίκα Τόν ἑΘίνΤό Τγιἐ Βθρὡπἢ Φ“Τό παθελθόνι μέ κταθηκαν σ” ἔναν ευρύτερο ­αρχικα εύρωπαικό καί κατόπινυρίσμένεἐ πλευρές Τἦἐ σνιμερίνἦἐ ΤΤλανὉΤί%ἦ€ πΡαΥμ­αΤίκόΤὉτ γ πλανητικό­ χῶρο, στόν ὁποῖο τα κρατη δέν μπορουσαν ναΤαἐ­ Ἀκίιμ­οί καί οΤΤίιν ἐποχή Τἦἐ ἀχμἦἐ Της ίι Τοίεοῃ ίίίέίίίί δώ­ Ν σχηματίσουν μεταξύ τους πολιτικούς συνδυασμούς σαν τούςλου δέν καταφρονουσε ΰτην προπαγανδιστικη συμμαχιαμεῃχρι­ παραπανω!στιανικες και ηθικες (ητοι οικουμενικές) αρχες, ακριὅως οπως Ο Ψυχρσς Πολεμος εθεσε πραγματι υπο αμςρισὅητηση αυτοκαί στόν Οίίώνα μ­αἐ ίι ὰνακίιρνξνι Οίχονμενίκῶν ἠθίχῶν ὰρχῶν τό έν μέρει πλασματικό καί έν μέρει ριζωμένο στίς ευρωπαικέςσέ κατευθυντηριεε γραμμές τυο διεθνους πολιτικηε εὔνοουσε ιδιαιτερότητες «κλασσικο κυρίαρχο κρατος». Γιατίη μία πα­κατα μεγαλο μέρος τα συμφέροντα ὁρισμένων κρατῶν. (Η ἔν­ ραταξη κηρυσσε στό προγραμματικό έπίπεδο την καταργησηνοια του κυρίαρχου κραΤΟΘΩ χρΎισίμΟπΟίΘυνΤΘίν ὅέὅαία ῶἐ ἐπί­ ὁλων τῶν συνόρων καί ὁλων τῶν κρατῶν, ητοι τη συναδέλφω­χείρημα στηριζόμενο στό διεθνές δίκαιο ὁποτε απειλουνταν τα ση ὅλων τῶν λαῷν στό πλαίσιο μιας αταξικης παγκόσμιας κοι­οίκεῖα συμφέροντα καί τό οίκεἶο κρατος, συχνα ὁμως ὁ σεὅα­ νωνίαςι θεωρώντας την προσηλωση στό ίδεῶδες αυτό κατα αρ­σμός απέναντί της έξανεμιζόταν, όταν έπρόκειτο για τό κρατος γ χην σημαντικότερη απο την πίστη στό κρατος καταγωγης τουτου αλλου· γιατί συνηθωἐ ὁ σεὅασμ­ός δίαρκθυσε μόνον ὅσο Τόν ι ατόμου· η αλλη παραταξη, παλι, αντιπαρέθετε στην πρακτικηέπέὅαλλε ὁ συσχετισμός τῶν δυναμεων. Γι, αυτόν τόν λόγο η του ὁλσκληρωτισμου τίς αρχες μιας οίκουμενικης ηθικης καίκρατικη κυριαρχία πανω στό Θυρωπαικό ἔδοίφοο πἦρε μορφή ίτ ί στην ὁχύρωση πίσω από τό Σιδηρουν Παραπέτασμα τό ὁραμαδιαίτερα αδρη ὁταν διαμορφώθηκε ένα σύστημα κρατῶνι Τα ὁτ ένός ανοιχτου καί ενιαίου κόσμου. ϋίΑν οί θέσεις αυτές εἶχαν γί­ποῖα είτε ἦσαν έξ ίσου ίσχυρα εἴτε μπορουσαν να αντισταθμί­ νει πραξη, τοτε ίῖεἐαιαη μορφη καίη ουσία του κυρίαρχου κρα­των Την ἔλλέίψη δίκἦἐ Τθνἐ ίσχύθἐ μέ Τίἐ ἐνδεδείγμένεἐ σνμ­_ τους θα μαραίνονταν καί θα χανονταν. "Ομως η πραγματικό­μαχίες. ”Ο,τι όνομασθηκε «κλασσικό κυρίαρχο κρατος» ευδο­ τητα πρσχὼρησε πιό διαιρορισμενα, διοχέτευσε δηλ, τίς προ­κίμησε κατω από ίδιαίτερες συνθηκες συναφεἶς μέ ὁρισμένο συ­ γραμματικές διακηρύξεις κατα τέτοιο τρόπο, ὥστε σταθηκεσχετισμό δυναμεων αναμεσα στα μεγαλα ευρωπαικα κρατη καί δυνατό να υπηρετησουν ακριἐ ως τό κυρίαρχο ἐκεῖνο κρατος, τόὀίσχεΤε€ πρός Τήν ἐσωπρίκή ἐξέλίξγι Τθυ κράΤΟν€ ῶἐ μ­Θρφώτ ὁποῖο θα όφειλαν να καταργησουν αν λαμυανονταν στην όνομα­μ­αΤΟἐ Τῶν Νέων Χρόνων μέ είδθπθίἀ ΥνωΡίσμ­αΤα­ Γί) αίπὀ στικη τους αξία. Ἀπό κομμουνιστικης πλευρας ὁ προλεταρια­καί τα κατηγορηματα του κυρίαρχου κρατους αποδίδονταν κός διεθνισμός χρησιμοποιηθηκε για τούς σκοπούς ένός ὁρι­κατ” ουσία μόνο σέ όσα κρατη απαρτιζαν τό σύστημα τῶν ευ­ ' σμένρυ κυρίαρχου κρατους, δηλ. της πρώην Σοὅιετικης (Ένω­ρωπα­ικῶν Δυναμεων. ”Αλλωστε οί ναπολεόντειοι πόλεμοι καί ὁ σης) ἐνῶ συναμα κσμιισυνιστικα κινηματα ἐξαιρετικου δυναμι­αὐθαίρετοε τροπος, μέ τόν ὁποῖο αντιμέτωπίοθηκέ οτα κοομοίί· σμοῦ συνδέθηκαν με ἐθνικιστικους στόχους, ἐφ° ὅσον ὁ αγώναςστορικα έκεῖνα χρόνια η κρατικη κυριαρχία, αποδείκννονν ΘΧ Ν έναντια σέ μια καπιταλιστικη αποικιοκρατία ὡθουσε τόν έθνι­Πθὲθίίνο Τὴν ἐξάΡΤὉσὉ Τοῦ «κλασσίκθυ κυρίαρχου χΡάΤΟν§» κισμό να ένστερνισθεἶ τόν κομμουνισμό° από τέτοια κινηματααπό μιαν ὁρισμένη κατασταση ὁπου ὁ συσχετισμός τῶν δυνα­ προηλθαν κρατη ὅπως Κίνα η τό Βιετναμ, τα ὁποῖα υπερα­μεων έκανε δυνατούς, καί μαλιστα απαιτουσε, ὁρισμένους κα­ σπισαν την κυριαρχία τους κατα τρόπο υπερηφανο καί μαλιστανόνεἐ δίεἔαγωνἦἐ Του πΟίίΥνίδίΘῦ­ ῖΗΤαν Ρ­ίά κΡαΤίκί1 κνρίαρτ «κλασσικό», θα μπορούσαμε να πουμε. Ἀπό την αλλη μερια,

Page 24: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Μ ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟ ΚΤΡΙΑΡΧΟ ΚΡΑΤΟΣ 45

στο δυτικο στρατόπεδο η απόρριψη του τιρολεταριακοο οιεθνι­ οι κρατικἦς κυριαρχίας ιιέοςο της ἔπέιιοαοης ξένων Δοναριοων. οι~ ._ αν (Ϊ ~ Ϊ τπτ Ϊ Ϊ Ϊ

σμου οδηγησε σέ μια θετικη αποτίμηση του ἔθνοος καί του οποιες θα νοριιιιοποιοοοανντις ἔνερνριος τοος ὲπικαλοοριονςς ταΪ Ϊ Ϊ θ _' _ _' Ϊ Ϊανεξαρτητου κρατους ως των φυσικων πολιτικων μοναδων. ι ανθρωττἔνα δικαιωματαγ ετσι η σαςρης δια'Χ_ωριοΤικ`ἢ Σνραρ­ργκι

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ β Ἱ Ϊ ­) Ϊ Ϊ 0 ~ _' '_'Παραλληλα, και στη Δοση ο ηθικος οικουμενισμος συχνα υιτη­ μεταξυ εοωτερικης και εξωτεριιιης πολιτικηςι χωρις την οποιαρέτησε τίς αὐτοκρατορικες ὅλεψεις του ηγετικου κυρίαρχου δεν μπορει να θπαρξει κραΤικΪι κυριαρχία. θα απαλειιρθΤαν› και

χ δ 7\ _. (Η | Π λ α­. η|Ηδ σ χ 5 ρ ι ΰ Ϊ Ϊλ θΪ ὅ Ϊδζ Ϊ Ϊ ἹΪ _' Ὁ Ϊ Ϊκρατους, η .των νωμενων ο ιτειων. η η μαξικη επι­ αυτο πα ι οι συμ α ι ε με την αμ υνση των οριων μεταξυ

.¬ ~ ~ ._ _ Ϊ Ϊ Ἱ _ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ τπ κτ·κληση των οἰκοομτνικων ηθικων αρχων καί των ανθρωπίνων Τ δημοσιας και ιδιωτικης ῖοιραιρας οτο εσωτερικο της ιιαιζικηςΪ Ϊ Ϊ Ϊ ετ' .Ψ _· Ϊδικαιωματων κατα τη διαμορφωση της διεθνους πολιτικης με­ το δημοκρατίας. Ωστοσο ειναι! ακρως αριἐριδολο αν η πλανητικη

Ϊ Ϊ ~ Ϊ Ϊ 'Ξ' Ϊ ς Ϊ οι _' Ϊτα τον πρωτο παγκοσμιο πολεμο ειχε δειξει ολοκαθαρα οτι ει­ πολιτικη θα διαγραψει ευθυγραμμα αυτη την πορεια και θα.ω Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ ~

ναι δυνατη η επιλεκτικη τους χρηση καί η χειραγώγηση της αποχαιρετησει για παντα το κυρίαρχο κρατος μέσῳ της συνε­λειτουργίας τους, ἔτσι ὥστε νί αποτελοῦν εργαλεια ισχύος στα ποθς ἐςραρρ­οΥὉς Τῶν αρχῶν Τῆς οικοορ­ενικἦς λἦθικἦς και Τῶν

έ ιαὁ ισ ὲνων κ ατῶν καί ἐναντίον αλλων. ”Η συ κεκ ι έν ανθ ωπίνων δικαιω ατων. Γιατί δέν π έπει να ανα ένεται ὅτιαι ρ ρ ιι ρ ν ρ ιι ιιΪ Ϊ Ἰ Ϊ ”) Ϊ Ἱ ­ε 'Ψ Ϊκαι μερικη εφαρμογη αιρηρημενων οικοομενικων κρατων ση­ πρακτικα τελεσφορες επεμὅασεις στην εσωτερικη πολιτικη

μαινε ὅέὅαια την εξασθένιση τοῦ ενός κυρίαρχου κρατους, πα­ Τῶν οιιιιι­ερινἕον κραΤῶν προς ἐπειθολη των παραπανω αρχών θαΪ (Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ~ _ Ϊ Ϊ

ραλληλα ομως ενισχυε το αλλο. Το κοριαρχο κρατος θα μτιο­ ι ιιποροον να ρπιχειροονται απο ολος τις πλεορες προς ολος τις... ι ,.. / Ι | 5 ... 3 ~ Ϊ ς Ϊ ι Ϊ σ Ν Ϊ Ϊ σ Ϊ

οοσε να καταλυθει α στ διαοοσ οικου ενικων α ων ο­ πλεο ες. Οι ο αλες Δονα τις θα αποδει θονν πολο πιο ευαι­Ρ| ηχ _) | λ ­η χ ἑη μ χ | μ χ Ρ Ϊ ΰ μ Ϊ μὕ Ϊ Ϊ )Ϊ χ Ἰ Ϊ ἹΪ Ώ ἹΪναχα αν αυτες αμ ανονταν στην ονομαστικη τους αξια και νΤιΤες και αποΤε εορ­αΤικες απο Την αποψὉ|αινΤὉι κι ε|Τοι Ὁ εμ­Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ '"'εφαρμοξονταν με συνεπεία. ι πρακτη διαφορα μεταξυ/ υποκειμενωνζκαι αντικειμενων της

Ϊ Ἱ Ϊ θ Ϊ Ϊ _ Ϊ Ϊ _ ~ ~"Η σοντομη αοτη ανασκοττηση θα μας ἐσηθησει να δουμε πλανητικης πολιτικης θα συνεχισει να υφισταται κατω απο τοκαθαρότερα τη σημερινη συγκυρία, στην οποία η επικράτηση λαρ­προοΤολιοΤο περιθλλιρ­α Τἦς Υενικα αναννιοριζορ­ενης ισο­

α­ι _.. ,_ (Ϊ Ϊ Ϊ

του οίκουμενισμου των ανθρωπίνων δικαιωματων ­μαζί μέ τη ΤὉΤαςι οπως Την προθλεποον Τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μέ' ~ Ν. Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ τα

δραση διεθνων οργανισμων καί μέ τίς οικονομικές συγχωνεύ­ αλλα λογια: ο οικουμενισμος των ανθρωπίνων δικαιωματων δεν_ Ϊ Ϊ Ἱ ισεις­ φαίνεται να προαγγέλλει το τέλος του κυρίαρχου κρα­ θα/αοκκιοζει Τον επήρεια Τοογιογοθειΐοειοι οΤΪιν θνοιιαιπικη Τον

Ϊ Ϊ _· Ϊ _ θ Ἰ Ϊ '_ Ετους, Στα πλαισια της τρεχουσασ ττολιτικησ η τπικρατηση αὀ­ αξια και ανεξαρτητα απο την ιδιοσυστασια των εκαστοτε εκ­τη ανταποκρίνεται στα ξωτικα συμφέροντα πολλῶν πλευρών, προοὡπωνποο. την ασγκησει αναγκαστικα μέσω συγκεκρι­

ἔ ἔ ~ Ἱ _ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ­_' _'οι οποιε επιθυ ουν να εκ ασουν δια ο ε ει οπιαστε απαι­ ενων ο εωνι οι οποιοι θα Τον οι οποι οοον ως ε αλειο°ς μ· φρ φ Ρ ς λ. Ρ ς ιι_ (Ϊ ὉΪ (Ϊ 7 Ϊ Ϊ­ ~τησεις στη γλωσσα των ανθρωπίνων δικαιωματων (Θλ. κεφ. οταν οριιος ενας οικοοιιενιοριος χρηοιιιοποιειται ὥς εργαλειο,

Ϊ ι\Ϊ), Ἀπό δομιχη αποψη ἔχοωμε να χανοημε; μέ μιαν ακόμα ί τότε μερικευετοιι ΙΡΒΟ Ϊ€ὶΟ”ΕΟ, Τίθεται στην θπηρευίοι. κρα­Ϊ­_ .Ν ~ ~ πα Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ἱ­

πλευρα της μεταφορας μαξικοδημοκρατικων φαινομένων σε τικων σκοπων. Στην προοπτικη αυτη, η γενικη ομολογία πί­_' Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ _ Ἰ >¬ _'

πλανητικό επίπεδο, ἐφί ὅσον στην ηθικη γλώσσα του οίκουμε­ ιοΤειος προς Τις αρχες Της οικονρ­ενικιης ἠθικῆς δεν θα θέσει σενισμοιἶ των ανθρωπίνων δικαιωματων απηχουνται τα κοινωνιο­ κινδυνο Το κοριαρχο κραΤοςι αν αθΤο δεν κινδονεθει λονῳ ἔσω·

.. .. ,„, ·¬­ 5 ­¬ Ϊ Ϊ ““ ...λογικα δεδομενα του μαξικοδημοκρατικου κατακερματισμου τερικων αδυναμιων° θεἔαιωςι θα ειναι θπο διαφορες οονθκικεςτης κοινωνίας σέ μεμονωμένα ατομα καί τοῦ μαζικοδημοχρα­ θΤΕΟχρΞωμένΟ να. παίξει κρυφτούλι, ἑφί ὅσιλν τουλάχιστον δέν θά

_ ας. _ ιη _ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ τν ­τικου πλουραλισμου των αξιων. ΕΗ πρακτικη συνέπεια της ι προοςρεογει στην ανοιχτη παραδιαση στων παραπανω αρχων.

­­ σ ~ Ϊ Τ Ϊ ε Ϊ ­ε τ ττ ~ Ϊττλανητικη; εφαρμογησ τους θα ηταν παντως η καταλυση της Η τεχνη των προσποιησεων και των εκλογικευσεων δεν προ­

Page 25: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

46 ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΡΑΤΟΣ 47

κειται πάντως νά χαθει από τόν κόσμο στην έποχη τῶν άνθρω­ μένες μαζζικές γδηημοκρατίεςη συχνά γεννιέται η εντυπωση ότι ηΪ Ϊ ἔΪ Ϊπωων διχαιωμἀτωσ κρατικη εξουσια εχασε το αδιαφιλονικητο κυρος της, οτι κρα­

Ϊ Ἱ Ϊ ­) ~ Ϊ Ϊ Ϊ ΰΪ _) Ϊ ἹΪ Ϊ.­Ϊ ε Ϊ"Ωστε παρά τη μικρότερη η μεγαλύτερη συμφυρση εσωτε­ τος και ιδιωτες ὅρισκονταιξπανω στο ιδιο επιπεδο η οτιη διαδο­­Ϊ ×¬< "Ψ Ἱ Ἱ Ϊ Ϊ. '_' .νρικης καί έξωτερικης πολιτικης εξ αιτιας της γενικης απο­ ση ηδονιστικων στασεων υπονομευει τα ιδεολογικα και ψυχο­... .. ~ Α. ~ Ϊ Ϊ ~ ­_­ ..

δοχης των οίκουμενικων ηθικων αρχων διόλου δέν θά επέλθει λογικα θεμέλια του κράτους. Έδω πρέπει νά πουμε δυο πράγ­~.. | Ϊ Κ” Ϊ ~ Ϊ Ϊ Ϊ τν ( Ϊ Ἱυποχρεωτικά κατάργηση των ὁρίων μεταξυ τους και επομε­ ματα. Ϊῖρωτον, πρεπ/ει να υπογραμμισθεηη δομικη αναγκαιό­

Ϊ ς Ϊ ·­ Ϊ Ϊ τ· ετ τι τ·νως και η καταλυση του κυριαρχου κρατους. Μαλλον θγα συμὅει τητα|τετοιων φαινομγενων γφαετη λειτουργια της μαζικης δημο­~ Ϊ Ϊ _· _) "' °¬ Ϊκαί έδω δ,τι καί μέ τη διαπλοκη των οικονομιων: τα συνορα γι­ κρατιας ως οικονομιας και ως θεσμικου πλέγματος· ὅεὅαια,

Ϊ Ϊ Ϊ Έ' Ϊ Ϊ ­ εΪνονται (πολυ) πιό ευδιάὅατα, ὅμως δέν πέφτουν, άλλα παραμε­ 1 δεν ειναι δυνατο να προὅλεφθουν ολες οί παρενέργειες καί τάνουν κάπου στό ὅάθος, ως ιιΙτιΠ1ετειτὶο σέ περίπτωση ἔκτοικτης συμπαρομσιρτουντα τους, ωστόσο πολλοί κοινωνικοί σχηματι­

Ϊ _) Ϊ 'Ϊ Ϊ Ἱ Ϊανάγκης. Τό κυρίαρχο κρατος απεχει ακομα σημερα πολυ απο σμοι στην ισαμε τωρα ιστορια αποδειχθηκαν ανθεκτικοι, μολο­Ϊ Ϊ σ Ϊ (Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊτό νά ἔχει άπεμπολησει σέ τέτοιο ὅαθμο τον εαυτο του, ωστε νοτι εζησαν με αμφιλεγομενους θεσμους και επαμφοτεριζουσες

.ς Ϊ Φ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ 'Ξ' Ϊ ...νά μην μπορει οποτεδηποτε νά πάρει πίσω δ,τι εκχωρησε με τη κοινωνικές στάσεις. Δγευτερον, δεν ειναι σωστο νά θεωρουνταιθέλ σί του σέ αυτ ίν Ἡ τ ίν άλλ ο ί ­­ αν ὅεὅαια διαθετει Ϊ αινο ενα τα οποια δινουν εξωτε ικα τον τονο σέ σ ετικά δί­

Ϊ ΥΙΌΪ Υ] Ἰ Ϊη Ὁ ΪΥΪ Ϊ Ϊη μ ­Ϊ Ϊ Ϊ Ε ¶ φ μ Ϊ: 3 _' ') Ϊ (Ρ Ϊ ἹΪ Ἱ χ Ϊ ηΪτην εμπρακτη ισχυ για να το καμει. Δεν ειναι σωστο να υπερ­ γ συχες και ευημερουσες εποχες, ως καιρια η αποφασιστικά σεΝ Ν .. ­¬ ­¬ Ϊ Ϊτιμάται η πολιτικη σημασία του διεθνους δικαίου η των διεθνων καθε μελλοντικη κατάσταση. Τό κυρίαρχο κράτος θά κάνει ἔν­

,„„ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊόργανισμων καί νά έρμηνευονται οί προσπαθειες προς επεκτα­ τονα αισθητη τηεγ παρουσια του μεσα στην ανεπτυγμεΰνη μαζι­Ϊ ΰ Ϊ

ση τους ὡς σκόπιμες και αναντιστρεπτες ενεργειες προκειμε­ ι κη δημοκρατια, οταν στον οριζοντα προὅαλει καποιος εσωτερι­,.„ | | η Ϊ Ϊ­< Ϊ ὕΪ 7 Ϊ Ϊ ἹΪ ἰ”Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ­¬

νου νά καταργηθεί τό κυριαρχο κρατος. Οι ρυθμισεις του γδιε­ Ϊ κος η εξωτερικος κινγδυνος η οταν μια ξαφνικη/ μεταὅολη της_ ~ 7 Ϊ ἹΪ

θνους δικαίου καί οί διεθνεις οργανωσεις εχουν γινει απαραιτη­ = συγκυριας επιὅαλει αναπροσανατολισμους. Τους λογους, γιαΪ ·~# Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Γ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Έ­ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊτες λογῳ της πυκνότητας, η οποια χαρακτηρ/ιξειστλεον την τους ρποιους το κυριαρχο κρατος ειναι απαραιτητο στις λιγο­

Ϊπλανητικη πολιτικη, ομως παραμενει ανοιχτο αν θα ριποτελε­ τερογανεπτυγμενες μαζικές κοινωνιες, θα τους αναφέρουμε συ­». >­× Ϊ ἸΪ Ϊ '_ _ Ϊ

σουν τό πεδίο της κοινης συνεννοησης η το κοινο πεδιο μαχης. ζητωντας το προὅλημα του εθνικισμου (κεφ. ΙΙ). Και στις δυο~ _ Ϊ(Η δημιουργία τους είναι προφανως πρός όφελος ὅλων, όσοι περιπτώσεις δεν υπάρχει σημερα έναλλακτικη λυση πρός τό

Ϊ εΪ Ϊ ­¬ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ·›Ϊ Ϊ Ϊ τ Ϊ σ Ϊσυ ετε ουν ο ως δεν πο ει να συ ὅαινει παντα το ιδιο με κρατος ως μορφη οργανωσης.

/μδἑ'χ 9 μ 'μ ρίλ μί ἈναέαιΪ.εΉδοτί‹‹ ιλλίθε ζ ί ” λ­την εκαστοτε χειραγωγηση και ειτουργια τους. φ ρ γγ η γη η νεοφ ε ευ ρηΰ» υπερτιμηση της ειΪ Ξ' Ϊ ~ · ~ ~ Ϊ Ϊ ΪἹἰξ ίσου έσφαλμένο θα ηταν να συγκεντρωσουμε αποκλει­ τουργικης αυτοτελειας της ιδιωτικης οικονομιας καθως και τα

~Ϊ _ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊστικά την προσοχη μας στά φαινόμενα έκεινα της μαζικοδημο­ νεα, κατη εξοχην πολιτικά καθηκοντα που άναλαμὅάνει τό κρά­~ ας. ׬ Ϊ '® Ϊ Ϊ Ϊ ξ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ἱκρατικης ζωης, τά δποια οί όδυρόμενοι έπικριτες του|συγχρο­ τος καθως συγχωνγευεται η πολιτικη με την οικονομια. (Η ιδι­

.... ­ σ Ϊ Ϊ ·­· ~· ··­· Ϊ Φνου πολιτισμου τά θεωρουν ενδειξεις σηψεως, ενω διάφοροι α­ ωτικη οικονομια δεν μπορει να αναπτυχθει χωρις ισχυρες θε­ὅλαὅεἶς «εναλλακτικοί» τά ὅλέπουν ως σίγουρα σημεια της σμικες εγγυησεις και χωρις το πλαισιο της κρατικης οἶκονο­

Ϊ Ϊ ­ Ϊ ­¬­ ¬­ ~χειραφέτησης, νά τά προὅάλουμε ευθυγραμμα στό |μελλον, να μικης και δημοσιονομιῦκης πολιτικης· θά ηταν παραπλανητικόΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ θ Ϊ Ϊ Ϊπροφητευσουμε τη διογκωση τους δικην χιονογστιὅαδος και να να παραὅλεψουμε την εσωτερη συνάρτηση/αναμεσα στηγγενικη

5 Ϊ ·¬ ·› Ϊ ~ ~ ~ ­τά έκλάὅουμε ὡς την αρχη του ελπιδοφορου η εφιαλτικου τε­ διευρυνση των κρατικων λειτουργιων και τη γενικη ανθηση... Ϊ Ϊ _) Ν Ἱ τε Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

λους του κυρίαρχου κράτους. Ἀναμφίὅολα, μεσα στις ανεπτυγ­ της ιδιωτικης οικονομιας μετα τον δευτερο παγκόσμιο πόλεμο,

Page 26: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

τειί

48 ΠΛΑΝΗἩΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΝΔΒΧΟΜΒΝΒΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ιο

μσλσνσίί από Την αλλη πλεθθα είναί ννωσπες θί σννεπείες σης κρατικη ίσχός μπορεῖ ἕνα μεγαλο η μικρό ἔθνος να αντισταθείθίσνπωμενης νμαφείθπθαπίας· Ἐν παση πεσίπσωσεί η ίθίωείπη σέ ερμηνείες αθτῶν των αρχων, τίς όποῖες θεωρεἶ ὥς προπέτα­θίκσνσμία σθλ.νσ”ία”ία ζεί αμεσα από ασ νενσνθς θ”ίί πθ πμασσς σμα για επικίνδυνες όρέξεις αλλων εθνῶν. Μόνον ως κρατοςαναθεσεί σε ίδίωσες θίαίθθίαες εργασίες αν”ίί να ”ίίς εππελεσεί Τα μπορεί ἕνα μεγαλο έθνος να αντιμετωπίσει σέ περίπτωση αναγ­ἴδιο ­καί τότε ίσως ζει καί καλυτερα, όπως αφηνει να εννοηθει κης ἀκόμα καί ὁλόκληρη τη διεθνη κοινότητα. Καί μόνον ως

(Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ἱ | Ϊ ΊΪ Ό Νὁ ζηλσς Της σσαν επίθίωπεί Την αναληψη θημθσίων εενων· Η κρατος μπορει ἕνα μικρό ἔθνος να μιλησει ως ίσος πρός ίσον μ”σί σ ” __ τι ι νι σ οι ι ι ι τι : ι ιεμπμαππη σίἶίσνσμίπη ανανπαίαίηῖία ”ίσθ ἑίμασθθς νίνεσαί επ ενα μεγαλο εθνος, εφ” οσον τοσο το μικρο οσο και το μεγαλοίΡανεσ”ίεΡη¬ σ”ίαν αναλθνίσθσθμε σε πσίσν απενθθνθνσαί σί θία“ ἔθνος αποτελοῦν, τό καθένα για τόν εαυτό του, ἕνα κρατος.

σ 3 Ϊ Ἱμαρτυρίες καί τα αίτηματα όποτε τελματώνεται η ιδιωτικη οι­

Ϊ Ϊ ~ Ϊ

κονομία. Μέ αλλα λόγια, η ἶδιωτικη οίκονομια δεν μπορει να_ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ (Ϊ

εγγυηθεί τίποτε οὔτε να αναλαὅει ευθυνες για τιποτε, εφ, οσον 4. Ένδεχόμενες δγαμηρφώσεκ ής πχανηςγκῆς συγκυμαςν ­­ ­ ι τι

πρόκειται για υποθεσεις του γενικου συμφεροντος. Ομως μο­ι ς | ­ ­· ι σ : ι ι

ναχα ηγσααθμίση Τσίν νενίίίίἐθ σθμίΡεΡσν”ίσ)ς ίαθίαςθσσσηπσίσἕγ ”ίσ Ἀφ” ότου υπαρχει ανθρώπινη ἶστορία καί ἶστορικη μνημη, οἱε π ι ­ ι ε ­¬­ Ι σ ι ­ ­ε νεσεί δεσ εσςίίπα σε πα ε πεθίπςίωση μπθθεί να εμπθ ίσεί δυσκολιε του πα οντο οδ ουν στ ν ε ιδανικευσ του πα ελ­σθιμθαθμίαία θθσλίσθηση σ”ίην ανσμία παί επσμενως παί ”ίην πα” θόντο θ ακό α ἶιαί τθῦ τίίθόσ ατοό] Δθέν π όλαὅέί καλα­κραλατα ρευση τπς οίκονομικης δραστηριότητας πρό παντός όταν ί ηἶ ί °μΨ ί Πίηΐ φ 'νδ ἶχ χ ίζ °να τε ειωσειο υ ο ο ε ο και πο απ ασια ονται οι

σρ Ϊ θα Ώ ί ς θί 7 3 ί π : : ς ­­ κμ ς η ηι ι ι ιαθση είναί αίωως πεμίπλθπη· Η εμπσαίσίη αθςίσνσμηση μίας φωνες που προειδοποιουν σε δραματικους τονους για τη δια­­ι Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ

θίεθνσπσίημενης ίθίωσίπης θίπθνθμίας πανω απθ πα πεςθαλία γραφόμενη διεθνη αταξία, ἔτσι ὥστε θα νόμιζε κανείς ότι πρίνσ Ϊ ” ί ί ί ί γ σ | ι ι ­­ ι· ι : τ ς ιαπθθθναμωμενων πσασων θα σννεπεςθεσε μία πα”ίασ”ίαση σα” λί ο ακο στον κοσ ο κυ ια ουσε ταξ και α ονια.θ ”' ν ί δ λ ί ν ί ὁ νό Ο ,τπ ζού χλα γκ : μ σ: Θ· σι ης σ Υ] | ιη ριμ

είας ανσμίας› η · ”ίην επίσσμσςθη σε ν μ ης Ύ ς· Στην πραγματικοτητα ουτε η ταξη ουτε η αταξια δεν μπόρεσανσκ σι ω 'Β' Ϊ Ϊ ε Ϊ ­Ο ως εεσί σπως είναί σ ε α θίασθσωμενη η πανπθσμία πσί” ποτέ να είναι απόλυτε καί δια κεἶ έσα στ ίν ίστο ία όπω τ ί

νωνία η ανσμία μπσεεί ναίθθίαθαπσηεμηθεί μθναχα με σα πασα” γνωρίζουμε· απόλυἐη καί δειρκηἕαταξίαθθα συκῖεπέφερεἶ τη? ι

θσσίαπα μεσα σσθ νωσίαμχσν πθασσθς­ Τσθση η σίἦνθεση θίπθνθσ ραγδαία διαλυση της κοινωνικης ζωης, ενῶ η απόλυτη καί_ ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ ~

ίκων λείσσσ ίων ε ασ ί ανσείσ ελησνςίίπθ είννθ ςίης συν­ δια κό τα θα τε ατι ε ια παντα όλε τί συ κ οόσειμ ί ““ρι ίλ ίἶγ ί μ ί ί _) ί ί ρ η:ς |ξ'ῃ ρμκ ς Υ ­¬­ ει ς ς ­­Ύ ρ ι ἔθπίαασησης ”ίης ανσμίας θα απσπεηεσεί μεσα σ”ίην αεχσμενη φα” δηλ. δεν θα ηταν δυνατο να διαταραχθει. Οταν μιλαμε για τα­_ εν ~ | Ϊ Ἱ _' Ϊ | σ

σ τ ς πλαν τικ ς πολιτικ ς το θε ελιο εκεινο πανω στο ο­ ί δ θνεῖ ί εχω ῶνἐ Ο _ δι 08 ί Ἱ ­η” η/ γη η |η§ μ 7 ξη στις ιε ς5|σχεσεις|ο" ν τ π χων εν μπορ με μα ενπσίσ ασ πμσίασχσ κσαπίσς θα εςαπσλσμθησεί να θπαεχεί σε πα­ νοουμε τιποτε αλλο απο εναν συσχετισμο δυναμεων, ο οποιος

._ 'Ξ' | ιλαίθςίείαες καί σε νεθπεμες μσθςθες· Ἀσςθαλως είναί πεείςίςίθ να χαρη στη σχετικη του σταθερότητα εμποδίζει σοἔαρές συγ­

: ­ ­¬ ι νεσνίσσθμε ίθίαίσεμα σθν Ρθλθ ςίων εςωσεςίπων σμνπεσθσεων η γ κρούσεις στα νευραλγικα σημεια του συστηματος, μολονότι τέ­

¬ ·› : ι ι ι ι σ ι , | ,

'νων εκσανσίων ν­α”ίασ”ίασεων νία ση θίατηθηση πί ενθεΰίσμενως τοιες συγκρουσεις ξεσποῦν συχνα στην περιφέρεια καί μολονότιΪ α ί ί ί ί ί ί | Η ί ·› | : ι ι σ : : κ κ κτην ενισχυση του. Κλεινουμε λοιπον με την παρατηρηση οτι, απο καιρο σε καιρο ακουγονται τριγμοι και στο κεντρο. (Οπο­

ι “” ι κ

πσνσα σ) θλα αθπαί η πμαςίίαίη θμνανωση θα είνθίί πθ παςίαςθίννίθ ¦ τεδηποτε παντως κυριαρχουσε η ταἔη ­μέ αότοός τους περιο­τόσο των μεγαλων όσο καί των μικρῶν εθνῶν μπροστα στίς ρισμοός­ στηριζόταν σέ δυο προϋποθέσεις. Πρῶτον, αναμεσαπσλίείπες αθεθαίαίησες ςίων αμχων της σίπσθμενίπης ηθίπης . στίς μείζονες Δυναμεις όπηρχε αμεση η ἔμμεση (ητοι διασφα­παί των ανθθωπίνων θίπαίωμασων­ Μθνσν ως σσνανωμενη λιζόμενη μέ συμμαχίες) ίσορροπία δυναμεων καί ταυτόχρονα

Page 27: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

50 ΠΛΑΝΗΠΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΝΔΕΧΟΜΙΞΝΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΠΙΣ 5!

μιά λιγσ η πολύ ξεκάθαρη ιςμσιμχισι σσις σχέσεις μεσσιιςμ ηγς­ τής έργασίας (ὥς ύποκατάστατο γιά τήν αποσύνθεση τῶν πα­τικῶν καί ύποδεέστερων Δυνάμεων· δεύτερον, ύπήρχε μιά κα­ μαδθσιαχῶν ανθρώπινων δεσμῶνλι στή μαζική καταναλωσητεοθοντήοια ιδέα ίη αρχή, τι οποία οοοαια γινοταν αποδεκτή απο καί στίς οονοιφεῖς νοοτοοπίες κοιί συμπεριφορές. Όμως τοι πο·μερικές (κανά ιισινσνσι μπσδεέσςιςμςς) Δμνἀμσις μέ ὲπιφμλσιιςσις λιτικά συστατικά στοιχεἶα τού πλανήτη στό σύνολό του διόλου

ή ακούσια, ωστόσο δέν αφηνε κανένα περιθώριο γιά παρανοή­ δέν δένονται μεταξύ τους από τίς ίδιες δυνάμεις πού διασφαλί­σεις ὡς προς την πολιτική της οὐσία και τις πολιτικές της σο­ ίονν τήν ἔοωτεοική οονοχή τῶν δοτικῶν μοιἔικῶν δημοκοοι­νέπειες. Δύο παραδείγματα από τήν πλανητική πολιτική τής Έιῶνι Ύίί αὐτό καί ίι ἐφαρμοννι μίᾶἔ Τέΐοιαἐ καπμθμντήμιαἐτελευταίας έκατονταετίας τό δείχνουν αύτό ανάγλυφα. Μέ τήν αμχηἐ σέ πλαννιῖικό ἐπίπεδο ἐμφανίζῃαι ἐξαιρετικα δύακολνι­κατά προσέγγιση ίσορροπία τῶν δυνάμεων ανάμεσα στίς εύρω­ Θά ήταν θεωρητικά δυνατό καί ήθικά όρθόδοξο νά έπιφορτισθεἶπαιίκές ίμπεριαλιστικές Δυνάμεις συμὅάδιζε σαφής ίεραρχία μέ τήν πλανητική τηἐ πΡα”ΥΡ~ὰ”ἶωσὉ ἔναἐ πα°ΥκόαμιΘἦ ὀμλιανιῖκυρίων καί δοολων στο παγκοσμιο σχεδον αποικιακο σύστημα· ομοε. οτο πλοιίοιο τού οποίον θα ομνεργοιἔοντοιν γιοι τον οκοποκαί ή ίεραρχία τούτη νομιμοποιούνταν μέ τήν αύτοπροαίρετη αιλίόν μιχμα καί μ=°·ῖΥαλα νιραανι­ (Η λμδία λίθθἐ Υια ”ιὉν πςμααῖιτέκπολιτιστική αποστολή τῶν Δυνάμεων έκείνων, οί όποῖες αν­ κή αποτελεσματικότητα ἑνός τέτοιου οργανισμού θα ήταν ήτιλαμὅάνονταν τόν ἑαυτό τους ὡς κοινό της ἐκτελεστή καί συ­ περίπτωση κατά τήν οποία μία μεγάλη ή καί μία πλανητικήνάμα ὡς ίσότιμα μέλη τής χριστιανικής, φιλελεύθερης κτλ. Δύναμη θά μπορούσε μέ πρωτοὅουλία μικρότερων κρατῶν νά

κτλ. Δύσης. Παρόμοια ήταν ή κατάσταση στήν έποχή τού τιμωρηθεί ακόμα καί μὲ αμεαιῆ ἐπἑμίαασηι αν Τιαμαὅίαζε τίἐΨοχροο Πολέμοικ οί δύο μεγαλες Δοναμεις ἰσορροπουσαν πανω γενικοί αναγνωρισμένες αρχές τή: ήθικής κοιί τού δικοιίοο­ Κοι­στήν πλάστιγγα τής ίσχύος, καίή μία κυριαρχούσε αδιαφιλονί­ τι τέτοιο ὅέὅαια ποτέ δέν αντιμετωπίσθηκε πρακτικά στήν έ­κητα στό στρατόπεδο της επικαλούμενη τήν (κατάλληλα έρ­ ποχή τού Ψυχρού Πολέμου, καί σήμερα φαίνεται ἐιιίσνιἐ αδια­μηνευόμενη) αρχή τού προλεταριακού διεθνισμού, ένω αλλη νὁηῖοῖ ιἦ Κίνα παμαμένει μέ πλήρη αί#Τ0πεπΟίθνΙσὉ μόνιμο μέ­κρατουσε καπως χαλαροτερα το χαλιναρι ὡς ὲκπροσωπος και λοε τού Συμἔοολίοο Ἀοφοιλείοιε κοιί ουνεργοιἔετοιι ἐκεῖ μέ τίςμάλιστα ὡς ἑνσαρχώγρια τῶν φιλελεύθερων ίδιες ἐχεῖνὅζ Δυνἀμιείζς Οί ὁποίεζ 'Τῆς ἐπίὅάλ­λθυν ἦ ὰπείλθυν νά.

Σέ σχέση μέ τήν πλανητική πολιτική μετά τόν Ψυχρό Ποτ τής έπιὅάλουν οίκονομικές κυρώσεις λόγῳ παραἔιάσεων τῶνλεμο πρέπει λοιπόν να τεθεί τό έρώτημα: ποιά κατευθυντήρια ανθρωπίνων διιιαιωμααων' οὔτε Οί (Ηνωμένε€ Πολιτεἶιιἐ τιμω­ὰμχη θὰ ἐμπνςμσςι σέ ποιές Δμνσιμσις ποιές άι­ιόψεις γιά ση δια­ ρήθηκαν ποτέ από κανέναν γιά τά παραστρατήματά τους στόνμόρφωση μιας νέας τάξης καί ποιές συναφείς πράξεις; (Όπως χωρο τού διεθνούς δικαίου. (Η αντίστροφη περίπτωση, κατάθα ἔπρεπε νά αναμένεται, κατευθυντήρια αρχή τής παγκόσμιας τήν όποία μέ πρωτοὅουλία καί μέ τήν ίσχύ μιαἐ μεγαλνιἐ Δύνα­πολιτικής ἔγινε τώρα ή αρχή τού νικητή τού Ψυχρού Πολέ­ μαιἐ θα σωίΡΡΟνιζὁταν μια μικρή σύμφωνα μέ τή λογική τῶν αν·μου, δηλ. ό οίκουμενισμός τῶν ανθρωπίνων δικαιωμάτων. ίΩσ­ θρωπίνων δικαιωμάτων, δέν αποδεικνύει τό παραμικρό για τήνσσσσ η χρηση σης σιμχης σιησης ὥς ὅπλσμ ἐνσινσισν ­ιση ιισμμσμ­ ίκανότητα ένός παγκόσμιου οργανισμού νά καταστήσει τον οί­νισμσιη ησσιν πσλισιιισι πσλμ σι­ιιλσμσςιςμη ἀπό σην πμσιισιιιιη σης κουμενισμό τῶν ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατευθυντήρια αρχήμεσσμσιωση σέ μιά σσέμςη σύλληψη ­γιὰ ση διαμόρφωση μιᾶς τής πλανητικής πολιτικής. Γιατί ὥς τώρα δέν έχει συμύεἶ πο­νέας ταξης μέσα στην πλανητική πολιτική. Ἐκει οπου τη πα­ τίς να ἐνεογήοει μια μεγάλη Δύναμη ἕνοιντίον τιῖ›ν δικών τηςραπάνω αρχή ύλοποιεἶται κατά τό δυνατόν στά αντίστοιχα πο­ Τίιλν σνμ·ίξεΡ0ν”νων Μαν αναλίἔίίὅνίνεί παξομ­Οία δθασνι­| Ακμιὅωἐλιτικά δικαιώματα, στηρίζεται σί έναν προηγμένο καταμερισμό Το Υϋιονθἐι αίι Ὁ ἐπιὅολη των ανθρωπίνων δίκαίωμανων σνν_

Page 28: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

52 ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΔΒΧΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ 53

~ ” ν ία τ ν επι­ ί ει κανε ποιε Ν _Ϊ ε Ϊ Ϊ Ϊ 9 ί Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ σ Ϊ Ϊ .,

τελείται υπό τόν δρό της χρησης τους~ ως μεσω γ η γ ρξ ις ς συγκρουσεις εγκυμονεί μια κατασταση. Π... Ϊ Ϊ ο ~ ς Ϊ _ _

δίωξη πολίτικης ίσχυος, μαρτυρεί ὅτι είναι αδυνατο να πραγμα­ κτος αυτου υπάρχει καί ο απαραίτητος ρτιιηυε ιτίτετ ρειτεε, δΪ γ ς ­¬ ~ Ϊ .ε

τωθουν στην ὀνομαστικη τους αξία ­­¬ πράγμα ὅέὅαια που συμ­ γ οποιος μπορεί να έναρμονίσει γνωμες κι ενέργειες καί σέ περί­ς Ϊ Ϊ Ϊ ι Φ Ϊ 5 Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

ὅίὅάζεταί θαυμάσια μέ τη γενικη ομολογία πίστεως προς αυτα. ι πτωση αναγκης ν αναλαὅεί μονος την πρακτικη τους διεκπε­~ ~ ο Ϊ ί Ϊ Ϊ ... ,„

Ὁ έπίλεκτικός τους χειρισμός, ό δποιος είναι αναποφευκτος ραίωση. Πραγματι, μετά την κατάρρευση της Σοὅιετικης ΝΠ­| Ϊ (_ Ϊ Ϊ ς Ϊ ( Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ

όσο οί παγκόσμίοι όργανίσμοί μονον υπο την ηγεσία μεγάλων ί νωσης υπαρχει μια μονο Δυναμη στον κοσμο που αξίζει απόλυ­... ~ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ( | ~

Δυνάμεων μπορουν νά ένεργοποίηθουν, αναγκαστικα θα γεννη: τα τον χαρακτηρισμό «πλανητίκη››: οί ”Ηνωμενες Πολιτείες.Ώ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ (Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

σει δίπλοπροσωπία καί σύγχυση. Σ7 αυτο προστίθεται και η Μόνη αυτη διαθετει ενα πυκνο και παγκοσμιο στρατηγικό­_ Ϊ­Ϊ ~ Ϊ Ἱ Ἱ Ϊ ς­ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ε Ϊ | Ϊ Ϊω

ανασφαλεία στόν χωρο του διεθνους δικαιου εξ αιτίας του γεγο­ στρατιωτικό δικτυο καθως και ολοκληρη την κλίμακα του ανε­Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ 3 Ϊ ~ Ϊ ~ (Ϊ Ε Ϊ Ϊ Ἱ | ') Ϊ

νότος ὅτι οί κανόνες του θεωρητικα οφείλουν να ισχυουν (και ) φοδίασμου και των οπλων, η οποία επιτρεπει επεμὅασείς σέσέ περιοχές ὅπου δέν (μπορουν νά) ίσχυουν έμπρακτα. Τό οί­ κάθε κατάσταση καί κάθε θέση του πλανητη μέ τά εκάστοτε

Ϊ­_. Ϊ­« ­Ϊ Ϊ Ϊ ~ _κουμενικό δίκαιο δέν τελεσφορεί, παρά μαλλον αἶωρείται πανω κατάλληλα μέσα. Τα θεμέλια της ίσχυος αυτης τέθηκαν ηδη5 Ϊ Ϊ ι· Ϊ Ϊ σ ·­ Ϊ Φ Ϊ ·­ 8 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ς Ϊαπο τα υποτίθεμενα πεδια εφαρμογης του. στην εποχη του ευτερου παγκοσμίου πολεμου, και ο Ψυχρός

_ Ν Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ ~ Ϊ­ Ν

ἩΔν καθοριστικά στοιχεια είναι πράγματι το είδίκο ὅαρος και Πολεμος εκαμε την ανέγερση του σημερινου κραταιου οίκοδο­Ϊ­. Ϊ ἶ Ϊ ~ Ϊ ) Ϊ Ϊ Ό _) Ϊ Ϊ Ϊ

οι ίδιαίτεροι σκοποί των μεγάλων Δυναμεων εντος του παγκ/0· μηματος αναποδραστη. Τουτη η εξαιρετικη ιστορικη συγκυρία„„ Ϊ. Ϊ Ϊ ­¬ ε Ϊ Ϊ ·› ­¬ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

σμιου όργανισμου, τότε θά μπορουσε κανεις να φαντασθει, οτί δεν θα επαναληφθεί στο προσεχες μελλον, και γί7 αυτο καμμίααυτές θά κατευθύνουν από κοινου καί μακροπρόθεσμα δ τι γί­ αλλη μεγάλη Δυναμη ­αν υποθέσουμε ὅτι ἔχει την οίκονομικη7

Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ

νετ αι στόν κόσμο έπίκαλουμενες κατά τρόπο τακτικα ελαστικό δυνατοτητα­ δεν θά αποκτησεί τόσο γρηγορα τέτοια στρατη­_ | (Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ”›Ϊ Ϊ ,Ν

τίς αρχές των ανθρωπίνων δικαιωματων, οτί δηλ. σε γενικες γίκα πλεονεκτηματα, εκτος αν μπροστα στά μάτια δλου του_ ἹΪ Ϊ Ἱ Ν' Ϊ Ϊ 3 Ϊ Ϊ ( Ϊ _ Ϊ

γραμμές θά συντηρουν τό ετειτυε οιίο η θα επιχειρουν καποιες || κοσμου επίλεξεί την οδο της συγκρουσης μέ τίς (Ηνωμένες__ Ϊ Ϊ Ϊ ~ Ϊ σ Ϊ Ϊ ι·Ϊ Ϊ :¬Ϊ σ Ϊ

μεταὅολές γιά νά επιτευχθεί ακομα μεγαλυτερη σταθερότητα. ι Πολιτείες χα! ανθεἔει την αμίλλα μαζι τους. Δν εν παση περί­.. Ν σ Ϊ Ϊ ι· Ϊ Ϊ ο Ϊ Ϊ

(Όμως γιά να γίνει κάτι τέτοιο απαίτουνταί διαρκείς αμετα­ πτωσει εδραιωνοταν ποτε αναμεσα στις μεγάλες Δυνάμεις ένας_ Ὁ _· Ϊ Ϊ Ϊ ο _ (Ϊ Ϊ ­Ϊ

ὅλητες σχέσεις μεταξύ των Δυνάμεων αυτων πανω στη δαση Πποάίίε νίνειπἰι, οπου ­λογῳ γενικης αδυναμίας η λόγῳ ίσης,__ χ Δ. »¬ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ) Ϊ Ϊ '_ Δ.,

­σου σημερινου δυναμικου τους και της σημερινης τους θεσης γ δυναμης η μετα απο σταθμιση των πλεονεκτημάτων καί τωνμέσα στόν κόσμο ­ ίσως μέ μικρές αναπροσαρμογές (Ως έγ· ί μείονεκτημάτων­­ η κάθε μιά τους θά κατείχε έπαρκη χῶρο

,__ ­¬ σ Ϊ ~ . σ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

γυητης αυτου του συστηματος θά έπρεπε νά μπει επί κεφαλης 1 εξάπλωσης μεσα σ, ένα κοινο συστημα ασφαλείας, τότε έπί­~ Ϊ Ϊ ζ ἔ Ϊ Ϊ Ϊ Γ Ϊ (Ϊ Ε Ό Ϊ #~< ,Π

των υπόλοιπων Δυνάμεων μιά μεγαλη Δυναμη, η οποία θα τις τρεπεται να υποθεσουμε οτι οι Ηνωμένες Πολιτείες θά ησαν δ... Ϊ Ϊ Ϊ °› ~ ι . . ·›Ϊ σΪ Ϊ . Ϊ Ϊ

συντόνιζε καί θά τίς καθοδηγουσε, χωρίς ὅεὅαία να ενεργεί σε ρτίτίπίίε ιτίτετ ρετεε, εστω κι αν το ρτιιττιιε θα ὅαραινε περισσότε­Ϊ ( Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ σ Ϊ Ϊ σ Ϊ Ϊ

οθεσεί πα α τ θελ σ τους αλλα και ω ις ; ο απο το ροτεε.σημαντίκες υπω 9 Ρ γη γη Ὁ Ϊ Χ Ϊ) γ Ρ

να τους εκχωρει αποκλείστίκες και κλειστες σφαίρες επίρρρης. γ |ε αία, οπως ειπαμε, μια/τετοια διαταξη προυποθετεί στα­... 5 ·~ τ· Ϊ ~ Ϊ

Ύπέρ της δυνατότητας αυτης συνηγορει το γεγονος οτι αμε­ θερες σχεσεις και περιορίσμενες φιλοδοξίες των μεγαλων Δυ­Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ 5 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ὁ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ ΟΪ

σως μετά τόν Ψυχρό Πολεμο και κατω απο τη νωπη του οίκο­ ναμεων που τη~στηρίζουν. Ππι πλεον εξυπακουεταί οτίη ηγε­η | Ϊ Ϊ Ϊ < Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ΰ Ϊ Ϊ­Ϊ Ϊ |

μα εντυπωση δεν φαινεται να υφίσταται/ καποιος οξυς και α τίκη Δυναμη είναι διατεθείμενη ανα πασα στιγμη να χρησιμο­συμφιλίωτος συναγωνίσμος αναμεσα στις μεγαλες Δυναμεις° ποιησει τα μεσα, που η ιδια κατεχεί αποκλειστικα, για σκο­

.υ ε­ Ϊ ­ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Έ' Ϊ Ϊ ι· Ϊ Ϊ ...

αλλωστε πολλές φορές μονάχα έκ των υστερων μπορεί να γνω­ πους που δεν ειναι παντα δικοί της, ωστοσο θα μπορουσαν νά

Page 29: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΝΝΔΒΧΟΜΒΝΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ἕ›ἔ›Μ ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

θεωρηθοῦν κοινοί. Γιά νά τό κάνει αὐτό χωρίς ανεπανόρθωτη αΐ διακυοεύοῖηαν απἶκλἶισεῃκα Τα συμφέροντα μἑαε καί μονοςφθορά πρέπει νά ἔχει τήν οἶκονομική ῦποστήριξη τῶν ῦπόλοι­ οτ οομμαχηἑ Δοναμκιε­ |ΒπΪση5= ελαὔμσεα πιθανο εμααο ην πλἶἰοηεπων Δυνάμεων. Δοτό πρέπει πάλι νά γινεται σέ θεσμοποιημένη και ανευ οθων υποστηθμεη τωἶ υῖωλωποοκ θυναμἶχΐν σε μἔα Τε­οααην ἔοοο­γ ὥστε γῆ ἠνεμχἠ Δύναμη να μήν ἐμσοανίζεσαι ῶσ ὁ τοιρι περιπῖσωσήν. Και τελος, α~κομα καινσε κο|ινα/εγχειρήματααχοφαλοο μγσθοφομοσ Των αλλων στήν ὥρα σησ αναναησ. μια πρεπει ναν αναμενονταε συνἶχἶιε διαφωνιεςν για την ακολουθη­ούθμγοη του παγκοσμγοο ἐμποοίου προς οφελοσ της παν θ· τεα πορεια, στις οποιες θ αντικατοπτριζονταν διαφορετικα

άποτελοῦσε εὔλογη συνέπεια μιας τέτοιας πλανητικής συγκυ­ συμφεοοζῃα·μίας­ °Ως ἡγοοακἠ Δύναμη αργο Δύσης σσον Ψυχρό Πόλεμο, σἱ Αν οι τμνιἔες στομεσωτερικο μιας τετριας διαταἔήἔ γεννη­

<Ηνωμένες Πολιτεἶες έξαρτιοῦνταν σέ σχετικά μικρό ὅαθμό οοον Τοσο ενἶναοἶμ ωο”εε|να εκακεοψεο Υι απαοαῃηῖεγὶ αμοοοαοααπο τον οἰκονομγκἠ αοωνἠ Τῶν συμμαχων ,τουσ (σσα πσῶσα ἶμπιστοσυνη η να παραλυσ/ει σε κρισιμεςνπεριπτωσεις ο προ­

χρόνια μετά τόν δευτερο παγκόσμιο πόλεμο συνέὅαινε μάλιστα οἶδεπομεαοε μαἶχανισμαε αααντηκ ανοααἶαωπιση κνθωεωκι ,Τοτεάκριὅῶς τό αντίθετο), ωστόσο φαίνεται οτι τώρα τά πράγματα Ύοαεεοα αναποοοασεηναὶ μεεαοαοη με αλλεε οοαααξειο· Σε μἑα

ἄλλαἔαν ως πρός τό σημεῖο αὐτό. Οι μεγάλες Δυνάμεις) οἱ τεἶοιασπεριπτωση φαινεται ευλογο οτι μεγαλες Δυνάμεις, οι ο­

οποῖες θα αποαελοοο­αν σού ἑσαί ου Τῶν εΗνω ένων Πσ [_ ποιες ηδη διαθετουν ενα σχετικα συνεκτικό οικονομικο και πο­ς Ρ ς μ _· Ἰ Ϊ Ϊ ε Ϊ: ι 5 ι : 5

­Πεαον σέ ποοίπμοση ποαγμασωσησ ἑνος σέσονου σχεδίου νγα λιτικο πεδιο εκδιπλωσεως, θα απεμπλακουν απο την υποχρεω­Ϊ ι ι τ ~ 3 ι ια Ι δ| κα/θέ ὅόοντόνδικότοτην κατοχυρωση της πλανητικης ασφαλειας, θα επρεπε νά σηντηο σμνναονισμενηεζ οασηε Ϊ α αρα με ω με

ἹΪ Ϊ Ϊ _εχουν καταληξει στήν πεποιθηση ὅτι τό ὅφελός τους θά οπερ­ οοομο> στο Τεομα εοο οποοομ θα οοοσκοααν ο οχημαεαἶμοο μει

κ Ϊ Ϊ Ϊ ΰ Ϊ 5 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

κάλυπτε τό οικονομικό και ενδεχομένως πολιτικό κόστος. ”Αν έονων Χωοοον με απαἶοοεοοη νεπεμοαεεωεν κοοἦ Τἕκεεε ομοα­6 ε ο

τό οφελος αὐτό δέν θεωρηθει αρκετά μεγάλο, εἴτε επειδή δέν μεοε· Η οποθεσαι αοααι παοαμενεο οημοείκααὶε και οοαεοπωνεἶεαο¬ | Ϊ Ϊ Ϊ ἸΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

οπάρχουν ορατοί κίνδυνοι εἴτε επειδή οι οφιστάμενοι κίνδυνοι απο καιμο σε καοοο (αααωοεε λανθανει καποτε και οεα λεγομε­Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ ._ Ϊ

αποαμἠθηκαν ἐσφαλμέναν Τοπ αναμεσα στήν ἡνσμκἠ Δύνα_ να για το «πολυπολικο» συστημα), επειδη ικανοποιει τηνιύιει ύ ιι ι ¬/ Νά /~ /ααα/λέονάθὡμη και στις υπολοιπες μεγαλες Δυναμεις αναγκαστικα θά ανα­ αμαΐκκι ΤὉΩ τάξης ααι της συμ­μνεἶριαἐο εγωΰνεπιἶ ολο νει"' Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ( Ϊ | ω α

φυουν τριὅες και προστριὅες. Γιατι ο πολιτικος­στρατιωτικος­ με μια εοαοαομεακκα αμεικειμενοκαὶ νομοκγὶνη πο με αγ αααΦ Ϊ Ϊ .ω .

οικονομικός καταμερισμος εργασίας, τόν οποιο οπαινιχθήκαμε οποκεομεακεο επνοθομοεο αναῖοεοομενεἔ ἴσην ποοαγωκημαθο ανο

Ζταραπάνω, θά έξυπηρετοῦσε πρό παντός τήν ήγετική Δύναμη, οῖΔμναμηο οε αοναμη οεσποζοοεα να εναν μεεἔοΐα Χωοο· ΔενΝ σ ἹΪ Ϊ _ >¬× Ἱ

_ενω οι αλλος θα ποοαγμουοαν να ζουν σ, ἕναν κοσμο οπου ο ειναι δυσκολο να καταλαὅουμε γιατι παρόμοιες ιδεες και παρο

»¬ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ΰ Ϊ Ϊ

παγκόσμιος χωροφύλακας θά ήταν περιττός _ αλλά χωρίς αἶ›­ μοοα σαχεοοοα θεμεααωμενα αεεη `Ϊεαο|ΥΙ ακομα εοεε αγεωποακαα”ς¬ Ϊ _

το να γεννα κινδυνους. Οἱ κεντρόφυγες δυνάμεις θά ενισχυον­ κο» ε7αο”εημη= Ύνωοοεαν Το μεγαλοεεογὶ οοαοοοη εοοε οεην εΪ _' Ἰ τα ἶΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

ταν, άν αποδεικνυόταν επανειλημμένα οτι ή ήγετική Δυναμη ποχη Τομ Ϊμπεοοαααεμοα οἶαν καεα μεγαλο μεμοε ποαγμοα­ω”σ ι ~ ·ι

δραστηριοποιειται εν μέρει ή έξ ολοκλήρου μονάχα οποτε θί­ μηκε Ὁ οοανομη Τομ πλανηαη σε μεοζονεε χωοοοε· Εξ ΪσομΪ Ϊ Ϊ ἶΪ (Ϊ Ϊ Ϊ 7 _ Ϊ / Ἱ/ | | 3 ~ Ο π α

γονται τα δικα της συμφεροντα η οτι ­παλι για ιδιοτελεις λο­ κοαγμα”εωοΥικε3 αν καὶ μἶ 7ο/οοαοοοοε οἕναφ οεἶοσ Ρ ημ ›

Ὁ Ν Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ό ςπ· Ϊ Ο _γους­­ ευνοει τη μια μεγαλη Δυναμη, ενω μεταχειριζεται δυσ­ οτγιν εποχη Τομ/ οχοομύ ο εμἐοικ εααε ομως νο® ο αν πο­­ ι οι ι σ Ν ,_ _

μενωο την αλλη. Ποοα απ° αύσον δέν μποοα κανείς να φανσα_ λιτικη» και «μειζονες χωροι» ειχαν ουσιασ ιικα τεθει υπο απα,_ Ϊ _) Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ

οθα εὔκολα οτι γῇ ἡ­νοοακἠ Δύναμη θα ἦσαν πμοθυμη να Μνησσ_ γορευση επειδη θυμιζαν εντονα το εθνικοσοσιαλισ ιικο λεξιλο

ποιήσει ὅλες της τίς δυνατότητες μέ άκρα αποφασιστικότητα `Ϊ®ο· Ώε εμποαγμαεκι οαεη για εκὶ οημιοοομα μεοοονων Χώρων

Page 30: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Βθ ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΔΕΧΟΜΒΝΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΒΙΣ 57

συχνα θεωρειται σημερα η αναπτυξη της τεχνολογικα προηγ­ ως μέ τό αντιστοιχο κόστος­ να χρησιμοποιηθει σέ μια κατα­μένης οικονομιας, η οποια ως έκ της έσωτερικης της δυνα­ σταση αναγκης η πολιτικη τροχοπέδη· νέες εκδόσεις τοῦ5Δια­

Ν' Ϊ Ϊ Ἱ "° Ϊ _ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊικ ς συντ ιὅει τα εθνικα συνο α καθως ο ως διεθνοποιειται ι τα ατος τ ς Ναντ ς αυτ τ ο α εναντιον ξένων επεν­ἕι Ϊ Ρ ­ ΪσΪ ρι σλλΪ μ Ϊ Ϊ θΪ Τη Ϊητ,Ϊ η Ϊ Ϊ θ Ϊεν ιαχεεται τυχαια και ασκοπα, α α παρουσιαζει τασεις υτων, α ησαν στις ημερες μας υνατες χωρις ρησκευτικα

Ϊ ··¬­ ( Ϊ Ϊ Ϊ _ ~ _διαμορφωσης μιας αλυσιδας συσπειρώσεων και συγκεντρὡσε­ . κίνητρα και μαλιστα εν γνωσει των οικονομικων συνεπειων.

Ϊ (' Ϊ Ϊ ΔΝ ~ Ϊ Ϊ Ϊ ἱ­Ϊ Κ' Ἰ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊων σε ο ισ ενες πε ιο ες του πλαν τικου ω ου. Καθε ια Ο ως αντιστασ εναντια στ δια ο ωσ ν σιων ειζο­από τις ρπεμιο ές αιἶτέἔ ὅ ίσκεται Ξτ/ν ευ αθτἑ πε ι έῖια νωκι ώηων υπό τ/κῖιαι ίδα τις ἔκασςιλοεἶέρἶσ Υόἶὅτγέ ς οικονο

­ Ϊ ρσχ ε Ϊ σε Ϊ Υό ΡΪ Ρ­ηΪ Ϊ Ϊ χΪρΪσ η ~γΪ ἘΪΪΦΪ Ϊ Ϊ ·›της χωρας, οπου εδρευει η ισχυροτερη οικονομια, και πρεπει να μιας δεν θα εκπορευθει μονον απο εθνη που ὅρισκονται στην αν­χαρακτηρίζεται από τό γεγονός ὅτι τό έμπόριό της συνιστᾶ τόν τιστοιχη περιοχη και φοὅουνται μηπως περιέλθουν σέ κατα­κύριο όγκο του έμποριρυ τόσοπης ισχυρότερης οικονομίας ὅσο σταση υποτέλε/ιας, αλλα και έκ τῶν έξω, δηλ. από μια μεγαλη

Ϊ "" Ἱ Ϊ ) Ἰ '_' 3 _' ΰ Ϊ Ϊ Ϊ ξ < ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊκαι των εξαρτημένων απ αυτην οικονομιων, ενω το εμπρριο με Δυναμη, η οποια ηδη κατεχειϊτουλαχιστον στα σπαργανα, τοναλλες πε ιο ές Ή ῶ ες δεν ειναιζωτικ ς σ ασιας. Οι ασθε­ γ δικο τ ς ειζονα ῶ ο και επι πλεον διαθετει δυνατοτ τες

Ϊ ΘΪ χ Ϊ) χ ρ Ἱ Ϊ 3 Υ) _· _­ Ϊ τα ΤΙ .πμ Ϊ χ Θ Ϊ ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Υ] Ϊνεστερες η μικρότερες οικονομιες ευημερουν ακριὅως λογῳ της πλανητικης δρασης, τις οποιες δεν θα δεχοταν να τις περιορι­έξαρτησης τους από την ισχυρότερη, επειδη η ποσοτικη και σουν μέ απαγορεύσεις επεμὅασεως Δυναμεις δεσπόξουσες σέ

Ϊ _) Ϊ ~ Ϊ τα (Ϊ ΓΪ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ ἔἶ Ϊ Β. Ϊ Ε β

ποιοτικη αναπτυξη της τελευταιας δημιουργει εναν ολο και πιο αλλους μειξονες χωρους. Τουτη η Δυναμη ειναι σημερα οι Η­περιπλοκο καταμερισμό της εργασιας, ο όποιος ξεπερναει ἐν νωμένες Πολιτειες. Μια μεγαλη (οικονομικη Δυναμη, η όποια

Ϊ ­ ~ ­­ ­ ·› Ϊ Ϊ σ ­· ­ε ει τις δυνατοτ τες του ε ατικου δυνα ικου τ ς ισ υ οτε­ θα επι ει ουσε να συ κ οτ σει εναν ειζονα ω ο κυ ια ομρσ Ϊ ηΪ Ϊ μ Ϊη κρσ ·›Ϊ Ϊχη Ϊῖγραη ΪμΪ χΪρτΪ

ρης οικονομιας και λειτουργει, τουλαχιστον σε μερικους ειδι­ απο καθε αποψη, θα ηταν αναγκασμενη να περικοψει ενα αρκε­Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ~ Ϊ Ϊ .) Ϊ ”) Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

κευ ενους αλλα και σε ὅασικους το εις ε τ ναναθεσ ε α­ τα ε αλο κο ατι απο το πολιτικο και στ ατιωτικο δικτυοσιῶΐ σέ τ,ίτους "Ενας τέτοιος κόιτα δεῖισ Υός τις έη αῖιας τῶνμὶἔνω έναΪνμΠολιτειῶν και στ/ συνέ ειαιί ιυιόνο να αντι

­· Ϊρ _ Ϊ Ϊ «Ϊ ε Η μ Ϊ η ν Ϊ Ϊ μ τι Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ) Ϊχ χ | Ϊ

μπορει να προοδευσει τοσο, ωστε οι εξαρτημενες οικονομιες καταστησει αυτο το κομματι με το δικο της πολιτικο­στρατι­_) .πε _) Ϊ Ϊ 3 Ϊ ~ '_' 3 Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ > Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ὁ Ϊ Ϊαποκτουν ενιοτε τ ν αυτοπεποιθ σ ιας σ ετικ ς αυτονο ιας ωτικο δυνα ικο αλλα και επι πλεον να κανει αισθ τ τ ν πα­

(Ϊ Ϊ Ὁ Ϊ χ ~ιηἹ μι* Ϊ μΪ ,Ἱ Ϊ ΪΠΪ "#8 _· Ϊζ Ϊἶ ωσπου φαινομενα κοπωσεως στην κινηση της ατμομηχανης ρουσιαγ της περα απο τα ορια του ικου της μει ονος χωρου το­να τις ξυπνησουν απο τις ψευδαισθησεις τους. σο σε ομαλους οσο και σε ανησυχους καιρους· μια Δυναμη που

Πα ατ τές οι όποιοι ανα ένουν τό δ ιου ία εωπολι· θα δέσποζε σ7 ἔναν ειζονα ῶ ο θα Ἰπ επε 9 αλλα λό ια νΰ

τικα διδ οηριἶ] ῶνθ ειζόνων χὡρὲν α Ύότῃκιαυῖό αςακ| ιας αποτελει ταυτό ονόι λι ο­παόλιδ πλαν ιικ| Ϊζυνα Ἀλἴλα οιμεγαληἔ ἐῖιεἶιτειΐό ενης οικονο ίαἔ Ξαίτηησυγχὼιιευσ ηειτο σ· ιε ινές ε αλἔς οικοἶομικές Δυναηειςγθ Ϊιαἑιόόνία και δ

νικῶν οικονομιῶν διατα όαση πΐιραλλασσουν τό παλαιό] ιι./οτίὅο Γἴέρμδινία λμχθ δέν θα ὅρεθοῦν τόσο γρόηγοραηοὔτε τόσο εὔκολόό7 . π _

της υποκαταστασης του πολέμου από τό εμπόριο, μοτιὅο τό σέ θέση να πετύχουν κατι τέτοιο, και μαλιστα όχι τόσο επειδη(_ _' (Ϊ Ξ­ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ 'Ϊ Ϊ Ϊ ιἴ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ἹΪ ἹΪ Ϊ

οποιο οπως ειναι ευνο το ετα τον Ψυ ο Πολε ο νω ιζει αυτο δεν ειναι δυνατο απο τε νικ απο αν ὅεὅαια καταὅλ ­μιαν αναγέννηση. Ώστθσοηόμδρόμος πού θαόιρόδηγουόὶ­ε σέ τέξῖτοι­ θει αντίστοιχη προσπαθειαἶαλλέα λόγμοόμτης αμφιπλευρης θε­

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ °­7 ι ·› Ϊ ‹·Ϊ ·›Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ι·Ϊ Ϊους μειζονες χωρους διολου δεν ειναι τοσο ευθυγραμμος οσο σης τους. Βγιναν μεγαλες ­και μαλιστα τοσο, ωστε να προ­

Ϊ ἕ Ἱ Ϊ Ϊ (Ϊ ἹΪ Ϊ ι Ϊ­ _ Ϊ Ϊ Ϊ επ· ζ Ϊ θ ΕΪ Ϊ ~ανταζεται οικονο ιστικ σκε . Οπως δ πα ατ σα­ . Ϊαλλουν ε τ ιλοδοξια τ ς ε ονιας σ εναν ειζονα ω ο­­φ ἴ Ἱ η Ϊ μ ΥΙΪ ἸΪ Υ] Υ) Ρ 4 · Ϊ ¬ μ Ϊ Τ] ἶι .πι η μ Ϊ Ϊ Ϊ μ Ϊ χ Θμε, οι οικονομικες συγχωνευσεις δεν εχουν προχωρησει ακομα ιιτην εποχη του Ψυχρου Πολεμου και μεσα στο θερμοκηπιοσέ τέτοιο σημειο ὥστε δέν θα μπορουσε όποτεδηποτε ­ὅεὅαί­ των Ϊἰῖνωμένων Πολιτειῶν (αν μπορουμε να έκφρασθοῦμε ἔ­

Page 31: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

η8 ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΝΝΔΒΧΟΜΕΝΒΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΒΙΣ ἴιθ

Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ξ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ

"σὺ και αασαονξναι ακομα υπο τη σαρααωααη τους αηααα πού τούς παρέχουν οι τέτοιοι ανταγωνισμοι στην Βύρώπη καιἘπι πλέον φοὅουνται ὅτι η δλοκληρωτικη η μερικη περικοπύ ι = ι

3 η στην Ασια.Ϊ Ϊ Ἄ

ΤΟΟ Οι Ξ ΕΧΟΕΧΗΧΟΟ πΟΪ\ιΤικΟΠ_Ο”Τ Οι/Ἑ”ιἐὺΤιΧΟΟ διΧ*ῖΟΟΟ θα Ξ ΚΗ Ο­ ' Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ι 5 _μὲ Ρ Ξ Ή ἕνα μ ι ι ΑὉΤΕ για Τη διαμθρφωση 'Υνησιων μειζθνων χωρων, Την αρ

νουσε ασταθμητους κινδυνους· ετσι παραμενρουν αμεσα η εμμε­ χαμενη φαση ιἦρ πχαννιιικριρ ιιρχιιικκιρ ιισωρ να καρακινιρισει3 Ϊ 3 Ϊ Ϊ Ό Ϊ Ϊ Ϊ

σα εξαανημενες απο τα Ηνωμενες Ποανῃειἶς πθωῖειμενον να οι ένα αλλο φαινόμενο: έμφανιση και η έδραιωση διαφόρων με­Ϊ ΌΪ Ἱ Ϊ Ϊ Κ' Ϊ Κ'

συγκροτησουν εναν (οικονομικο) μειζονα χωρο, του οποιου η σαιων Δρναιιρων ιιιέ περιφερειακές ῆνειιρνικέρ ιριχρδρξιρρι ΤαΪ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ (_ _) Ϊ

πΟλαακη_σΤθαΉωΉκη ανωνομηση θα Οαηγουαε αναγκααααα τοιες Δυναμεις μπορουν να έκμεταλλευθουν τα κενα πού θα δη­σέ σύγκρουση μέ τις ἴδιες αύτές ”Ηνωμένες Πολιτειες. Ἀλλα ­ ·· Ἱ ι χ ι ει κι ι

ι αλα μιουργουνται συνεχως εντος πο ιτικα αμορφωνιμει ονων χω­­ Ϊ 3 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

καααν αααμη παρα εψαἐμε την παρα Οι ηιαξεση Μαν σημε ρων, μεταξυ αντιπαλων μεγαλων Δυναμεων και κατω απο τορινωρν μεγαλων οικονομικων Δυναμεων με τις Ηνωμένες Πο­ κρρρασμένρ ὅχέικιια αῆρ νινειικριρ ιιιρναχκιρ Διαναιιαιρι Θα εἶχαν

Κ” Ϊ Ϊ .Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

λῃαεἦι υααθχονν και αλλαισημανακα εμποαια πανω αναν δρα σοὅαρές δυνατότητες να πραγματοποιησουν τούς έπιδιωκόμε­

μα προς τη ααμορφωση γνησιων μἶιζονων χωθωνι ααι μαλακα Ϊ νους στόχους ισχύος στη γεωπολιτικη περιφέρεια τους, αν με­Ἰ Ϊ ἸΪ ἴ Γ Ϊ Ἱ Ϊ Ἰ Ϊακομη κι αν οι Ηνωμένες Πολιτειες αποσυρονταν εθελοντικα ναχερ Δρναικειρι Οι ρπριερ νια πρχιιικρνρ και ιιινκρχρνικρύρ χα

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ὁ | Ϊ Ϊ Ϊ τικαι ταχυτατα στο δυτικο ημισφαιριο (κατι τετοιο ὅεὅαια ειναι νρρρ ἐπιθνιιρνν να απριρννρνν ἐιιανριχνιιιιιένερ και απικρασιρ.„ιι_Ϊ Ϊ ”) Ϊ (Ϊ Ϊ ἹΪ (Ϊ ἶ Ἱ Ϊ

κατα ὅασ απιθανο ο ως π οσ ατα ειδα εοτι οι αυτοκ ατο ι­ Ϊ = ι ι ε ι ι ι ι ιΪ] 9 α ι Ρ να α έα θ κες επεμὅασεις στο εξωτερικο, θα τις χρησιμοποιησουν δικην

εἰ μπορουν να ααταρρευσονν εααω και διχως Οραἶη πιεση εκ τοποτηρητῶν. (Η τακτικη αύτη διαγραφεται ηδη, ὅμως πιθα­ἹΪ (Ϊ Ϊ Ϊ Ό Ϊ

των εξω) Οσες πείνφεθειες Έου ῖτλανγιῖγι συνισωων ωποψηφθ , νότατα θα δωσει μοναχα έν μέρει τα αναμενόμενα αποτελέσμα­Ϊ >) Ϊ Ϊ

ως μναζονες χώρους δέν απανεανοννααι απο μια μοναδική ανα­ αι τα· τουλαχιστον έξ ἴσου θα φέρει στην έπιφανεια αντενεργές

γνοζιρισμένἶι μελῷααὲη Δανααη και καρμπασεἔ μακθιόαεθεςι Οἱ απο" δυναμεις και θα έμπλέξει τις μεγαλες Δυναμεις ακριὅῶς στιςες εχουν Πω νι αλλιως αποδεχθει την ωφισααμενη ιεθαρχωα Ϊ συγκρούσεις έκεῖνες, τις δποἶες θα ηθελαν ν” αποφύγουν. ”Η

Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ

πα α ­ ~ ιΡ εντος τους αασκονααι ανα Τρεις η πεασσαυεθεἔ ααζονες αναπόδραστη ὅαθμιαια σμικρυνση του στρατιωτικού χασματος

Δ Ϊ Ϊ Ϊ ( Ϊ Ό Ϊ ( Ϊ Ϊ

αναμεις και Ολνπιἔαθεμεαοἦ νιἶοψηφαας ηαειαοναα Τοἔ μειζονιος αναμεσα σέ μεσαιες και σέ (ορισμενες) μεγαλες Δυναμεις θα

χἔαραα παθακο Ου Ξῃαι απο Ο ες Τους με εννοηαη υσπιααα· συνέὅαλλε κι αύτη από την πλευρα της στην περιφερειοποιησηΒιναι περισσοτερο απο αμφιὅολο οτι αυτη η κατασταση θα με­ Τῆρ πχανννιικῆρ πρχινικκιρ ριιό Τα ικρριρκι ιιιαρ ιριαιιένιιρ ανναταὅληθεῖ στό πρροὅλεπτό μέλλρν. Ἱἰ ανεπτυγμένη ”Απω Ἀνα­ ιιαρξρρ χινρ πολύ ἑιρρρνενῶν ιιριζρνων κρααῶνι .ια ὁποῖα θα

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ (Ϊ Ϊ (Ϊ (_ Ϊ

αολη δεν μποαει να σνμπανλ­θα σε εναν μαξονα χωρο Οσο γι Κι­ ενδιαφέρονταν κυριως για τό δικό τους γεωπολιτικό περιὅαλλονΪ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ ΰ Ϊ Ϊ 3 Ϊ

να δεν εχει πει την τελευταια της λεξη απεναντι στην Ιαπωνια και θα ειχαν ριριαραχχαριενρρ σκἑαριρ .ιιρόρ .ιιρ νπόχοιπρρ με­

ααι ααον κοσμο ολοκληρο· Και Ὁ αανθωπγαι για λογους πθα ' σαῖες και μεγαλες Δυναμεις. (Ορισμένες απλές η σύνθετες πο­Ϊ­ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ ιΪ Ϊ 7

φανειἔ και αλλωσπ γενικα Ύ*ΪωσΤΟυς› δεν πθοκεῃαι ποτε ν ι λιτικές και οικονομικές μοναδες θα μπορουσαν ἴσως να επιδει­Ἰ Ϊ ί” Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ι

αῖαοατησα εννιαια πολαααη και σ νθααω ακα] ἔονληση με ααἶη = κνύουν εντονότερη δραστηριότητα και να συνομαδὡνουν γύρωε ι

Ντις ισαμε τωρα προὅλεπομενες διαδικασιες αλλες διαδικασιες ιρνρ ιιικραιρρρρ Δνναιιριρι κωριρ ὅιιωρ να πρρκαχρνν ἔισι ιιιακαι κινητηριες δυναιιεις, παλι, δέν φαινονται πουθενα. Τό με­ ριζική αχχανκι ικιρ .νρνικριρ εικόνας. Μια ιἑιρια διαιαξιι δέν θα

Ϊ Ϊ τ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ

γαλο πλεονεκτημα "ωνι Ηνωιμενων Ποαααειων αε μααν εναῖχα συνεπέφερε αναγκαστικα την έξισωση την δμοιογένεια των

μἶνη αύνκθαααη Τονη με Δυναἑαεια νποψηαας για Τἶιν ηγεμἦανια συστατικῶν της μερῶν. Μαλλον θα έδραξόταν στην έμπρακτησε μειζονες χωρους εγκειται ακριὅῶς στα πολιτικα περιθωρια ιρραρκνισρ Τῶν πρριιρρρριῶν .ιρῦ πχανινινιι ἔιαι ὥστε ὸριαιιένερ

Page 32: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

θθ ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΒΙ

περιφέρειες νά είναι σημαντικές καί άλλες δευτερευουσες άπό της αίτίες, ὅχι ὅμως καί νά συλληφθεί λεπτομερῶς έκ τῶν

πλανητική άποψη. Ἐπιπροσθέτως πρέπει νά άναμένεται ὅτι οί προτέρων.πολιτικές μονάδες, οί δποίες συμμετέχουν στήν τωρινή φάση ί

της πλανητικης πολιτικής, είτε ὡς υποκείμενα είτε ὡς άντι­κείμενα είτε ὡς υποκείμενα καί άντικείμενα συνάμα, θά χαρα­ γ Β. Ἀπό τόν οἰκονομικό στόν ὅιολογικό χαρακτήρακτηρίζονται άπό τήν ποικιλομορφία τῶν πολιτευμάτων τους, ί τής πολιτικής;άλλά καί της έσωτερικης τους υφης. Μαζικές δημοκρατίες δυ­ ἶ

τικου τυπου θά υπάρχουν δίπλα σέ αυταρχικους ψευδοκοινο­ Ἀταξία ­έδῶ έννοουμε όχι τή φυσιολογική άταξία στους κόλ­

ὅουλευτισμους καί καισαριστικά καθεστῶτα ή άναπτυξιακές πους κάθε πολιτικης τάξης, παρά τή στοιχειακή κι άχαλίνω­

δικτατορίες _ καί οἰκονομικά ή έθνικά συνεκτικοί χῶροι δίπλα τη­ δέν γεννιέται έπειδή μιά παράταξη τήν έπιδιώκει συνειδη­

σέ πολυεθνικά κράτη ή γλωσσικά καί θρησκευτικά χαλαρές ; τά καί έπιὅάλλει τή νίκη της πάνω στήν τάξη. Γεννιέται προ­

κρατικές κοινότητες. Στήν προοπτική αυτή μπορουμε νά φαν­ Ι σωρινά κατά τή διάρκεια του άγώνα ἀνάμεσα στους έκπροσώ­

τασθουμε τήν παγκόσμια κοινωνία σάν μιά παρδαλή μαζική πους δυο διαφορετικῶν άντιλήψεων γιά τήν «ορθή» τάξη, ἕως

κοινωνία, η υποία γνωρίζει ὅιώσιμες καί άποδοτικές συσπειρώ­ Ο ὅτου οί μέν έπικρατήσουν πάνω στους δέ, ή έπειδή οί άρχές,

σεις μονάχα σέ περιφερειακό έπίπεδο καί κατά τά άλλα συγ­ πάνω στίς υποίες θά όφειλε νά στηριχθεί η τάξη, κατά τήν

κρατείται είτε μέ ευκαιριακές καί έπικεντρωμένες πλανητικές 4 πρακτική τους έφαρμογή συναντουν άνυπέρὅλητα έμπόδια καίένέργειες μεγάλων Δυνάμεων ή της ήγετικης Δυναμης _ είτε ι φέρνουν στό φῶς μιάν έντελῶς άπροσδόκητη έσωτερική λογικήάπλῶς άπό τόν έφιάλτη του προὅλήματος της έπιὅίωσης της άι που μπορεί άκόμα καί νά άντιστρέψει τήν ονομαστική τους

άνθρωπότητας. Ἡ άξία. Στή σημερινή πλανητική συγκυρία υπάρχουν ένδείξεις ὅτι(Η ευπλασία τῶν συνδυασμῶν καί υ άνοιχτός χαρακτήρας άκριὅῶς αυτό μπορεί νά είναι τό πεπρωμένο τῶν δυο μεγάλων

τῶν διατάξεων άποτελεί λοιπόν ουσιῶδες γνώρισμα της άρχό­ κατευθυντήριων γραμμῶν οί υποίες, όπως λέγεται, όφείλουν

μενης φάσης της πλανητικης πολιτικής. Αυτό μπορεί νά ση­ στό έξης νά καθοδηγουν τίς πράξεις υσων άσκουν τήν πλανητι­μαίνει ὅτι, μέ ὅάση τήν υφιστάμενη άφετηρία, ή θά έπικρατή­ κή πολιτική: τή συγχώνευση της πολιτικής μέ τήν οίκονομία

σεί μακροπρόθεσμα μιά άπό κάμποσες διατάξεις σφαγίζοντας γ καί τόν οίκουμενισμό τῶν άνθρωπίνων δικαιωμάτων. ΌΗ στενή

μιάν ὁλόκληρη ἐποχήή ὅτι διάφορες διατάξεις θά διαδέχονταιη γ τους κοινωνιολογική σχέση καί η κοινή τους ίστορική μοίξρα,

μία τήν άλλη ή τέλος ὅτι η συνολική είκόνα θί άπαρτισθεί άπό τόσο στό έσωτερικο τῶν δυτικῶν μαζικῶν δημοκρατιῶν οσο

ένα μίγμα ὅλων τους μέ διάφορα περιφερειακά κέντρα ὅάρους. υγ καί σέ πλανητικό έπίπεδο, δέν μπορεί νά άμφισὅητηθεί σήμερα.τι ι Ι 3 Ζ ε ί ἶί Ι Ρ Ι Ἰ ί τ· Ι "' "'ἹΟπως έξηγησαμε στην αρχη, |οι προγνώσεις ειναι δυνατο νῖ Οι δυο εποφεἔς της/συγχώνευσης τηςγπολιτικηςγ με την οικονο­

αναφερονται μοναχα στην ενδεχομενη εκδιπλωση δομων, οχι σε μια ­δηλ. η εξασφάλιση της στοιχειωδους διαὅιωσης μεγαλων

συγκεκριμένα συμὅάντα. Οί προγνώσεις μπορουν νά συλλάὅουν μαζῶν πάνω στή ἕάση της υψηλης τεχνολογίας καί Του

μονάχα λίγο­πγολυ ευτακτες καταστάσεις,/καί/η πγροορατική προηγμένου καταμερισμου της έργασίας καί η άνακατανομή

ικανοτητα αγγιζει τα ορια της εκει οπου παυει να υπαρχει ταξη αγαθων με σκοπο την υλοποιηση τυπικων δικαιωματων­ θε­

καί άπομένουν όιπλῶς άσυνδετα γεγονότα. "Ομως άπό γεγονό­ . μελιώνονται ίδεατά στόν οίκουμενισμό τῶν ανθρωπίνων δικαι­τα δίχως συνοχή καί κατευθυνση συνίσταταιή άταξία, υποία ωμάτων, ό δποίος άποδίδει σέ υλα τά άτομα ίση άξιοπρέπεια

έπομένως μπορεί νά διερευνηθεί μονάχα ῶς πρός τίς πιθανές άνεξάρτητα άπό κάθε άλλη ένταξη, προσχώρηση ίδιότητά

Ι

Page 33: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ι

εε ΠΑΑΝΗΠΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ οιΚοΝοΜ1Α ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΔ ΘΒ

τους. Ἀσφαλῶς θά σκανδαλίσει κανείς τούς ηθικολόγους μας Πολλοί έλπίζουν ότι μιά τέτοια κατάσταση μπορεί νά απο­(δηλ. τούς ίδεολόγους της δικἦς μας κοινωνίας), αν ὡς κοινω­ φευχθεῖ μέ την προσέγγιση τού πλανητικού μέσου έπιπέδουνιολόγος διαπιστώσει ότι στόν οίκουμενισμό αύτόν αντικατο­ ι στό μέσο έπίπεδο τῶν μαζικών δημοκρατιῶν της Δύσης. Τούτοπτρίζεται ίδεολογικά τόσο ό κατακερματισμός της κοινωνίας στηρίζεται ὅμως σέ προύποθέσεις πού πολύ δύσκολα αναδημι­σέ ατομα, ό όποῖος είναι απαραίτητος για τόν έξαιρετικά προ­ ι ουργούνται. Ἑδῶ δέν πρόκειται μόνο για ίστορικά~καί πολιτι­ηγμένο καταμερισμό της έργασίας, όσο καί η δημοκρατικη αξί­ σμικά δεδομένα, σημασία τῶν όποίων μπορεί να είναι καί απόωση της ύλικης ίσότητας. (Ωστόσο η ἴδια αύτη διαπίστωση θά μόνη της αποφασιστικη, μολονότι ύποτιμαται εύκολα αν κανείςπρέπει νά φανεί αύταπόδεικτη σέ όποιονδηποτε σκέφτεται νη­ δέν γνωρίζει από μακρά έμπειρία πόσο ὅαθειές καί πολύκλαδες

Χ 3! | ί ί ί / _) '_ Ν | ”› <ἶίἦί ἔαπἱίίίιίῖίἶίσεἶίιιἶτίααἶἶίαἔαἶυἶἶ · ἶίίίίἶααίἶιἶίίαιποίαίοίἶιοἔΖἶσαῖἶιἶἕἶξαξίααα ἶἶίίζἶἶίνἶί ἔίἶιρασιά δυσκολεύεται κι αντίστοιχα στενεύει τό περιθώριο της α­ εύρεία κατανομη καί ανακατανομη τεράστιων ποσοτητων α­ξιοπρέπειας. ἹίΑν έχουν έτσι τά πράγματα, τότε πρέπει νά τεθεί γαθῶν, η ὁποία έγκαινίασε καί έδραίωσε τη μαζικη δημοκρατίατό έρώτημα κατά πόσο τό δυτικό σχέδιο γιά τη δημιουργία στη Δύση, πραγματοποιηθηκε πάνω στη δημογραφικη ὅάση έ­μιας νέας πλανητικης τάξης θά μπορούσε νά μεταὅληθεῖ ανε­

Ν νός πληθυσμού σταθερού από δεκαετίες. Σέ πλανητικό έπίπε­παίσθητα σέ πρόξενο αταξίας, αν τυχόν δέν πραγματοποιηθούν δος αντίθετα, η αύξηση της παραγωγης αγαθῶν ύστερεἶ σημε­σέ πλανητικό έπίπεδο οί προύποθέσεις του, δηλ. η ύπέρὅαση ρα σέ σχέση μέ την αύξηση τού πληθυσμού η, στην καλύτερητης σπάνης τῶν αγαθών καί η σύμφωνη μέ την ανθρώπινη αξι­ περίπτωση, την ξεπερνα έλάχιστα, ἔτσι ὥστε είτε έπιτείνεταιοπρέπεια (ητοι δημοκρατικη) ανακατανομη έπαρκῶν αγαθών. αγ η σπάνη τῶν αγαθῶν εἴτε δέν είναι δυνατη κάποια αξιόλογηἈπό θεωρητικη αποψη η απάντηση είναι πρόδηλη1 οί οἶκονομιτ ανακατανομη τους. Χώρες ὅπως οί ανατολικοευρωπαικές, οί ό­κέε στενωποί θα ὅδηγοῦσαν σέ αστάθεια καί οἶ διαρκεῖε κρίσεις ποιες δεν Θρισκονται στό δυτικό ἐπίπεδο, αλλά ἔχουν σταθερόθα έπέφεραν καταστάσεις, ὅπου η προγενέστερη συνύφανση πληθυσμό, διαθέτουν πάλι ἕνα αμφίόολο πλεονέκτημα, γιατίΤἦε πθλιτικἦε μέ Την Οίκθνομία θά ἑπιΤΘινόΤαν καί θά ἀπέλὉΥΘ έτσι τούς λείπει η κοινωνικη πίεση καί συνάμα η κοινωνικη κι­στην ταύτιση της πολιτικης μέ την κατανομη περιορισμένων νητικότητα πού, μαζί μέ αλλους παράγοντες, συνεπέφεραν τηναγαθῶν (δέν πρέπει νά λησμονεἶται ότι σα αύτά συμπεριλαμόά­ οίκονομικη πρόοδο τῶν δυτικῶν έθνῶν κατά την πρώτη καί τηνονται σημερα ακόμη καί τα στοιχειώδη οίκολογικά αγαθά, | δεύτερη ὅιομηχανικη έπανάσταση. (Η Δύση είχε τό διπλό προ­π.χ. οἶ ύδάτινοι πόροι). 7ίΔν ὅμως η πολιτικη συρρικνωθεῖ στην ; νόμιο της πληθυσμιακης αύξησης στην έποχη τού φιλελεύθε­κατανομη αγαθῶν, τότε θά πάρει ὅιολογικό χαρακτηρα, καί α ρου καπιταλισμού καί τού σταθερού πληθυσμού στην έποχημάλιστα από δύο απόψεις: ὅχι μόνον ό αμεσος η ἔμμεσος σκο­ γα της μαξικης δημοκρατίας. Βίναι γνωστό μέ πόσα ανθρώπιναπός της πολιτικης πάλης θά γινόταν όιολογικός, δηλ. έπιὅί­ θύματα, μέ τί έκμεταλλευτικές μεθόδους καί κάτω από ποιέςωση μέ την εύρύτερη η καί τη στενότερη ἔννοια, αλλά καί οί ιίιοτικές συνθηκες πραγματοποιηθηκε η οίκονομικη πρόοδοςδιακρίσεις, οί όποιες θά χρησίμευαν ώς κριτηρια συνομάδωσης ιί στην έποχη τού φιλελεύθερου καπιταλισμού _ καί ακριἕῶς τόστην πολιτικη πάλη, θά ησαν πιθανότατα ὅιολογικης ύφης, γεγονός ότι σημερα εἶναι πολιτικά, ηθικά καί ψυχολογικά αδύ­ἀφθῦ Οἱ παροιδθσιακέἐ ἶδΘΟλΟ'Υι%έἐ καί χοινωνικέἑ διαχρίσειἐ θά νατο να ακολουθησει κανείς τόν ίδιο δρόμο, θα αποτελέσει αναγ­είχαν ατονησει μέσῳ τού οίκουμενισμού τῶν ανθρωπίνων δικαι­ καστικά μειονέκτημα από καθαρα οίκονομικη αποψη. Τό ότιωμάτων. τρέφουν μαξικοδημοκρατικές ύλικές καί πολιτικές προσδοκίες,

Page 34: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

64 ΠΑΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛ ΙΤΙΚΗ ΜΚΟ.

ΝΟΜ ΙΑ ΚΑΙ Β ΙΟΛΟΡΙΑ 85

χωθε

ρίσεμ

ρουκ

αν

μεςμιἀαπηαλ

εχουν

εκρν ἐκ

"σμαπερα

πηκηαα

ρηκτ98%:

ἶειατα

ροσδΥ]

χικ

Ο×

ΤΟκ'

ατ/η Χα

,ΥΚ

ΤΟΚ

αυκ

[εςαστ

ταμθρ

~αθ

στ~Έ0Χ

διααση

στασφηἐ

αθτ/

θοηΟἰκρονα

Ἐυπωθ~σέ

ὁλ|'η,κα/9

συνισηριο

Τ

,

„~

ἦ ὅοηθοιίμενιἔι

κάΤω0ι3ν

Ο)ξληρΟ[

γεΞα,γιάΞυ φιλελ

|

ρωσ­Ου

Ουσεΰ/μοῦ

Τ~απόΤ/αυττἠμ

Ἐονπλνησει

Ολλέςεη.„

..Ι

αυταπἶΤό

ἐί αν Τυχῳνἀνθ

ην ἐπέδαταἀπ,αν`ἡτ_η

επίσηςχω..

Ο

Ώ

”<'|

ικης3

ανητεχως

ης λογνιχές

χσδιχαιως

υλικστιςπλ

Οιες

μενω

~

|

δναῖεθισόηἐκη

πρἀἔροηγοῇης

χαεμρεςἑ

μάτωεισ

ἑρμηευρές

τα7ὅσε πρα

ρισξ·ζ¿μ|

ας·Ἀ

·η|

ΟμεΕ

,Ζ­Εηθυ

~. Πνεέα

νχηὅ

Χτι,

σοτέενες

ν/κό

το μανο σ | [Χ­ης

μουσΟλύ

λ, ς

ΟιαΤ..

σκες

ρων7καμων

μέ α ἀνι­[έακι ἄ ζικοδητην

ἱστσυνέπ

αν νὰ πἑγο

νά ὅἀὶηἑἀνθξἕιτικαλοΐαγκαμ

ΧεταΦ

τασυ/

Ταθν _ μο

Ορί

ενα

ν

ειωπ

Θ

ασ

αλην

α

|π ×

χρα

ςη­

αΤό

χαιν

μενητ

·

ια

μισ

αασ

μεκα'

°

ναη

Οι ”'ε

ε Ἡ π

αὐτόθν/ακατανουν

Τζννγβαὰπιἶαό

ἰδσαἶἕυσιὡι

μέ

κλεισῖ;ἀναλ

Ἑ μέ τε ὰξωπΟἕμεσας

ηαίμὲ

!

α

σ

το

τ

τη σπῖόΞλἰαηιχἡ

σήμαιομἠ

Τῆςελλιπἠι

ΰανοἶδες

Τρἦςοὶέν

σέ χανἔκἀ

Ουνἐνν

νου/ῖεπειας

Ἐ ἀμίβτῇἀγια

_)

[μεγῆ”

μπ

νε 3×

ὰ |απ/

εἰμ­

'ΤΟ

ενασ

Έ!ανα'

Ου

·α|

ηκ ×επ

τωυἐ

Ορε”

[σοπθδ

Οδ

χν

νεσ

ναλην ”

60

πθ'

ιαι°

[χε×

×·η|

π'πλ

Εν|

Τη

Οσ

Οσ

Ον,­Ε

νχω

9

λεν

ν Έ~ια ®

πρ/Ολ/

ἰρ

ηνΦσε

ταν

α,

Ταη

Υ]Έ­

αν

Τη 8€ α

ονοτ

ηεπ

ανοτ

ημα

πλιόλ

ηῖ ×πα

ς Τ”ων

Εκ!νθ

|πα

|α ση

×ς πλ

[χεν

μαη:

_

μοῦηθ

ο[κο

ρειὅ

σα,

ων3

π

ναὉ

μωττραν

Ου

ηθῳη

ι δ×Έηα

σμσ

κα/έ

ιο

σεΟλ

Ξ­

'σα·

τονΟν

Ον

Τ

νσμα

°εν

εν­

σνοἔςπαμιακἠ

πνὀμἄλλον

‹­›]®ν×ό

`"νι×+ἶΉ”έ­

Μη ποσὁμοναεἔναθἔα·

αἔξζίχωμαῆἔΐ

θἀἦμπορεῖ

0|

κ

κ|

Τρομἑκκαί

ὑπἔες

Η­1ἶΙσαἕναἶρεθεῖχἄαραχτἠ

φΤώ­

Τρὁπἶἑητα

Τἶἶηἶα

καί ἐαςἀπό

ηθωσΰιςνὰ

δυ__

ξ

σαανμὲσν

Ξφναμαδα νἐσμόἔ·αΟνναγ×αΞα,αἐ

Μα αοεἔαρασἐούς

ἀνἔαἔνὲε°ξπρἕσ°°πΟ­

παω

,

Ο

τ'α

ιαικα

μεπε

4

ι7

απι

π/στ

ρώη

φ

υ πδεν

~σμο”ηνἔ

ει|

συΟ

ἶενη

|[_

Μοπ/

αμαμή

νη;°

αηῦη α

ποη π

υγἢ

πΡο

εἰ®σ·ε

κτνα

νείοῖιι

να °

ρεπΟ

ν π/α

Οαε

ενομε

α |

ὅτηγἀζσισἶαῖεύἔαι

ἀπλιἶιχηεοἑση

καέσιΐλλαὅἰηση

στὴΌΤΠτιἶΠ\Τ

ζόριαὲειες

θάκἔέδέκααῖχει

ἔἶπρέπετην

παπἔἶέπειααὀτομσρἔγει

Ι.×

αυ|

ων

ςΕαδ

Ύτ

£

Εςα

­

ρ|7

φ' ε,ησ

Ὁ3,

αν­Ε

Εατ

ΕΟ

, Χ ,Ξχ

με ὅ »

τη °

Τ |

Οσ

Εχς σ

χω|

ευ·

επε

Ο

αν °)×

Ετ

ω "ς Ο

×

τηαι

εἰ

πίνα

η 3

ην ψι νν

ασ!υνέ

ρτἸ

ημ

τια

σον

ισχοσ

απ/Θιζ

τα‹

μολ

ωνση

,ανα

αχ,ωσ

ιαςπει

εεξε­

Ιποτοῦ

θὰηως

ιδιοΤ,

ετα.ωσ/

Ο­

ωδικ

τονσ

σ×ΤΟλ|

Ὁ ά !τοέ

±ο

χακες

3ωρ

­.

,ρουν

α

προσεχ

ην πνη

χαΤοσ

ρηα

ιδ

ν,πο

απι °

αω­ αι­

χί)~

ν×νθ

ττ ,ατ

ιετα

ο =

3,

τικ,ιω

,εολ

Π Ὁν

Τ ,ωθ

η αατη

ου

α θρω

ιναμο

Ο,

στη

Έ,Ὁ

εκα ¬|

ματΟν

η 3

ουςτ

ητΕτ'

ς τα

κ ,με Ο

εωπιν

ν Ο­

Τεμμυ

Τετ

ρηἔΟυῖ

ωνδ|

ικάαμ

εφι'ικα

ιατ ~ ης

αια®ΟΉ

°ρηθ

~ Ου|

υσσρεςὰ

,ριαἹ

ηςπΟιον

Χ¿σ

Ε?επρ

ενκυρ|

ηχαν/αλση

ι μ.Ου

8

υἴή,Ὁ

π,

Ουγα

­Υενο

ωρεπθ

×ανθ

|0σόΤ

“ἶ¿κ|ινα

ακα:| μπο

Νιαρ

ια ὰ , ες Τηχαν

Ε­

λοΟΕΟΤ

επιὅως

υσηικ,πεν

ρωπ

ΤΙ­

συῳακ

[Χαικα

>ρει

χοοἶπο

|ης

9

ισμω

κμπ

γωνσηῖα

λαἐ~_ἐ

α·σ|Τεδ

£νες°

επνα

σανμἔ

καν/χου

Τσε,Ή 3

Οι

αωσο­·

ηςΤ·

ενν τα

νσσε

α­

πτουνεια

Τ¬:]Ι\ΐ°Οετα7

πῖἶηριστινα

φαινεἔἐνά κἐεντσμόπλό

γεξίσου

δένΟζἶθησῖἶχ

υΰυεκαμθνάλης

ἀνθριἕ)ἄν δέ ασῃ

πευνολιχ­)ἶατΟμ_

|

/

/

_

μ

|

Ἑόειν ην ἔλε

εννσαο”ἐπνθκο

ἔν, ζμενσεπταπιαστων

ἀἄξνόε

απλαἶαυν

αΐαετανεμ

ως "Οσα"ανα

ναθέλονηπσώἔ

®°ἔ=‹›­

ωςσαι

8γχθ

~Τη

υμ°Ο~

ρησωἐ

°Τεἶ

Ἡμω­

'Τς οτ

να π ~(χαη

χαητα

αξυομε

/ει δ|

αυτ,τι ἄλ

πωΩ

ὰων

ν, 6κευ

ηπλστη

Μακ­ιπ

ουνιφ

Ρακς_

πρἑνα ὰ

εν

Ο Τόλοι

ἢθν­Υενν

/νθρώπα υπε

Τικάηθυσ

Ε θε­

ωμουης ἔκ ροσπἀθ

ΤιποτΟὅουματηρέσε

πεταςποδε­

/

,„„

Χ

ημειοσ μαστέησεων

ωησὰἔασπέσο

αν ἄλλἑΰακἠ

ανευΤων

ἀρἔἔης[με ὲπὅκαλταἔ

ὅτι Οι,ἔέταε

πεφτει

ςΖ

υν

μα,

ν

Εν

Ο

Ξ

ικ

ς

7πο'

χα/Ἱ

πρέ

Ήηθ¿

καΈωδ

ρω|

Τα®

σηΡο)

Φ

[ΟΕ

σκ/

ουνΟ

δ/ιεπ|

πειεσ

_

·­Ημα/

ηπινω

εννς ΤΟΝ

” ωσ| φομο

εψε

τήενα

[σηας

Ἄχατ

οέ,ΐατ

πα!νδ

Οωλυπ

ΤοσΝθ

ία·

νἄελο

Ωχα

›απ

η

ν επων

3,Ραδο

ικαο ι

ροὅοαν

η τχως

Ρνησἠἐν νά πΞακτηρῖΡα­

ηαχόισρέπἔἔν

θέλεἕαὉ ἑαμάἔωκα

ἐργὲἶτματοὲτές

δεἶἐόγοι

Οζ

Ο

στ

ΙΕ

π |αι

α

νάΩχ

ν ἀε°°

Τσ·

ν

αὐ”Χ.ω

×

μ

ηστρίαἕλ

καπ

Ου

ναια

„ ηςΟων

Τ |ρ

|)Τ

ν×

αμεν

ΧΤο

πλ

ην ἀναησομν

"αν ε,ἔκΟπΟνηἕα°

ἐσννἶθεωροἰμείνε

[σμόἔΟἶσακαυζοἰκο

ηθω

φ€ρό_

α,ωμε

Ἰ, η οῦοσ

μησ[συ

τωνἹ

Οδυμε

ιρακ(λετσι

νοὔ/ὉΟν

Τέειτἡν

νετ­τής

ανθρηγου

νι­

|

) Ο/

ε πΤο

π

|(1)

/

ης πλη0υθημαμἶΕ0ΡΟυ

Ρόζτ ×ια

προὅληθησμε

ΤόνΕπωων

σε

Μμϋψ.

μσμ7

αν ὅμε νὰ

α πά

μαακ, εαηΤ×

δι­

Μ,η στα

[ακα, χιτ,

πο·νω

=×ματα

,ηἐΟτο

Εν

νυης Ι

νηα

Ο

Ου

δΧ

Η

(ηνίαφαν

εκναθ,

μεὅ'Έ­επ

|εν

Ω›

ς σ/ α[νετ

ελΤι ὰ

Ρομπο

Ὁ (1)

εααι

,ηςΦ

η·ση¬

ποἔτἀ

ροῦς

τομε

:° αχ.

[δεΤελ

~κά

ν ν |

μακ,Τη

Ρυἔῶ

Ολ

ειτ×3

τω3,

α

ατ,

δηαδ

ςὅΟ°Υ¿κ,

Οιδ.

Α

με Τόνπ ικασία­πως

κατ)νομιμεολοηἐἴι °

0

μοηγμένἔαταχεἕπό

κοποίησηο

κατματ

[νων7

αισ

ϋκ/

μεμο”

η

βιο­,

υ..

μο σε”Έηἐ

ης ἐΡ­

Page 35: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

86 ΠΛΑΝΗἩΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ οιΚοΝοΜιΑ ΚΑΙ ΒιοΔοτιΑ οτ

ι ι ι ι ι ι ι

πρεπεια, αυταρκης και αδιαφοργγ τωρα πια ακομα και απεναντι Ταἶα α Ρ· γΤ Το πα ο ισἔ ο Ύ Τί οΤ|ΤῖιΤα› Ἰ/Τ αγ­σε μεταφυσικες θεμελιωσεις, ειναι ο αλματωδως αυξανόμενος κα| Ταοεἐ οοοείεἔ οαοοοη ναἦ ο­Τὶο·ανΤΤκοξ ΤοΤοεοοΤοο οχοί ποοο

αύτοθαυμασμός μιας αλματωδῶς πολλαπλασιαζόμενης ανθρω­ Ύοαψοο ονΤοῖαοοίακα Την οπηοαα Τοο ἰιοοοηοο ωο Ἱψοιίολονοίοο

πότητας. (Όμως έδῶ δέν λείπει μοναχα η δυνατότητα μιας καΤαλοΤΤί Των5¶οαοΤαΤΤκων ἶανγἸί^αΤοον;| Ο Τοαζο αοΤοο ο|ΤοΤ”Χ.οΤ“

απαντησης στό πεζό, αλλα φλέγον έρὡτημα τοῦ αριθμού. Έἶἔ ακοο φοοοο: αοΤΤί Τοἔοοοα απλωςγμο αλλοοο εΤΤΤθεΤΤαοοἔ οΤο”

ίσου αδύνατο είναι να δοθεί μέ αύτές τίς προϋποθέσεις πειστικη ζ χοοο 3οαΤ/με αλλα ποοΤἱΤἰμ·α= οΤαἶοαφοΤαΤ ηοη Τοοο οο ανΤΤοοα_

απαντηση στό οίκολογικό έρὡτημα ­ γι” αοτό αλλωστε καί Δ

σεις εντος των δυτικων μαζἰχων,οἶἹί^οχΡαΤΤων|οοο|καΤ οΤον

ορισμένοι ηθικιστές κατέφυγαν σέ ανιμιστικα φαντασματα κα­ ΧαοακΤΤὶοα| πολλων γοονοααμων ο ολοκαοιοο Τον ἶοοοοο (ολ­

νοντας λόγο για την «αξιοπρέπεια τἦε Φύσης». "Ομως τό οί­ γ κοοοἐ!ΙΙ)· Θα ααΰοαννωοίζε 3­Τεοα γία πεοα Το οηίαεοίνη καΤααΤα_χ ι Ἐχ τ χι ι κε γ ένο καίἔ εγῶ ἑ­ ση οποιος θα αρνιοταν να συνειδητοποιησει οτι μακροπροθε­

ΧΟ Ογίχθ πρθ ημια είνα! ΤΕΟ Η πίθ Εῖιὶγ ΧΡ μ χ ζ

ξης: μπορεί να έἔασφαλίσει ο πλανητης «αξιοπρεπείς» συνθη­ αμεα και Τολοοεο Τασεις Τῆς οημοοίνηο πλανΤιΤΤκΤΙο οογκοίναομαλλον θα ένισχύσουν παρα θα έξασθενησουν τόν τέτοιο φόοο.

κες ζωης σέ Χ δισεκατομμύρια ανθρώπους χωρίς να καταστρα­ γ

φεῖ ανεπανόρθωτα σέ έλαχιστο χρονικό διαστημα; Είναι οίκο­ ι 'Χαι οα ΤιΤαν 87­αογις λαοοἔ να οεωοηοοι αιαναο Τα ο”Χ.οΤο'~ωο ία­λογικα δυνατό να δαπανα ο Κινέζος ο Ἰνδόε. ο οποίος ἔχει ί­ κοἶγακομαι κο"ιμαΤα= ποἕ οῖη ἑοοη χ!αΤ αλλοο αοοοοανοον μἶ”ση ανθρώπινη αξιοπρέπεια μέ τόν Ἀμερικανο, ίσοποση ένεργεια χ "ία οἔοωνα­ΤοοΤον Τον φο οἰααι ωἔ κοα μονον ως αποΤοα5α Τωνκαί γση Τιοσόἶηητα Ἱἶρὡτων υχῶν; ειΑν γγ ὰπἀνῖηση ἕέν ἶἔναγ κογ­ ρατσιστγικων και Ἱςοασιστικωνγιδεωἔ. λίμποιος ὅλεπει /σ αυτα

ταφατικη, τοτε πρεπει τουλαχιστον να παραδεχθουμε οτι στην γ­ αί^ἶΤανοΤί3Τοοο Τί αποοοοοογ αχομὔι Τ εο ογοοἔ αἶαΤ οΤκΤΤοοΤ Τοοο

περίπτωση αύτη η ἔννοια τἦ; ανθρώπινης αξιοπρέπειας μελ­ Τ ηαοοίοος οπαοοοο Τοοοι πεφΤοΤ|οξω|¬ αα επί ῖολἶον/αποοΤοῖΤ σΤα

λοντικα ίσως διαχωρισθεἶ από την ολικη έρμηνεία τοῦ ίδεώδους ἶανἶΙίααΤα αοΤα ίἔία ”^ΤνοομαΤο"3 οΤαοΤαογι¬| ενω οον Την οχοονε·

της ίσότητας, οτι δηλ. ίσως αποοαλει την είδοποιό, στίς ημέ­ ­γ|οοω ενο|ο`ίοΤΤοΤεΤΤαΤ ἶοαΤ οοα κοπο ηολο πἔο οΤοΤλξίακοῖ οηλ· Τί

ρες μας ὅαρύνουσα μαζικοδημοκρατικη της σημασία ἀποκευὼν­ ° επιθετικοτητα του ζωου οταν °ενα~αλλο ζωο εισδυει στη φωλια8 ι 8 χι ε ὁποῖ του. ίδεολογικα ρακη, τα οποια συλλέγονται δεξια κι γα­

τας ξανα τίς προ ημοκρατικες της συμπαρα η ωσεις, οι ­

·­·=··η­_·­=

ες συμοιὅαζονταν μέ ίδεώδη πτωχείας, αλλα καί μέ χειροπια­ Τ οΤοΤοοα οοοοαπΤονΤαΤ καΤοαΤΤν Ἱαα να οΧηο·αΤΤοοον «ποοΎοαο·”

αωωμε.

7

ματα» καί «αρχές», ομως οὔτε τό οὐσιῶδες έγκειται σ” αύτέςστές κοινωνικές ίεραρχίες. ε

| Ἱἴ (Ϊ ­Ν Ί ? Ό / Ν Ἰ θ ~Παρατηρησαμε ηδη οτι αν επιτεινοταν η σπανη των αγα ωνν οι _· | |

ο.ι..¬,„__¬

ί | Ϊ Ἰ ί / Ἱ ί | Ἱ ?

ουτε τα κινηματα αυτα θα αποτυχουν λογῳ ιδεολογικης ανε­ι τι σκ ι Ι σ ι

τί ί ἕ Χ 8 Ε! Θ ί Θ Θ­η εστω και μονον ο φο ος οτι α συμ ει κατι τετοιο­ ο ιο

­εΔΦ·

παρκειας, αν αλλες περιστασεις τα ευνοησουν.

λογικόἐ χαρακτηρας της πολιτικῆς θα καταφαινόταν τόσο ε ΓΠ αολληψνι ΤΤολΤΤΤκων|ο·ο”Υεοοον μέ οαοη/οβίολοίἴοοέο αἶαΤΤΙ”

στούς σκοπούς της (τα αναγκαία για την έπιοίωση αγαθα) οσο γοριες η ποιραστασεις διαθετειγμια Ξταλαια καιγεδραια παραδοση

καί στα κριτηρια της πολιτικἦς συνομαδωσης. (Η πληθυσμια­ 4 ο ΤονκοοΤΤἶΤο κοομο> εοΤω καΤ αν ογί νῖαλοποοαοοῃοι ?ΤοἴοαιοΤΤεοκή ἔκρηξη δέν συνπχεῖςταγ μέ Τὴν ἀφηρημένη μορφή .σῆς συσ_ ιης ιστοριας των ιδεων θεωρουν τις αντιληιίμεις αυτες ασημαν­

σώρευσης ούδέτερων αριθμών, αλλα παίρνει την ακρως συγκε­ Τα παοοποαγονοα Ὁ /οννΤομ·εἦ ααοαξλιοεις αἶτο Την ενγενη οοο

κριμένη οψη τοῦ πολλαπλασιασμοῦ ανθρώπινων όντων, τα ο­ έ "γία ΤΤολοΤΤομονΥἹο| Δοοηο·σΓΤα Τον αποοκαΤαλΤΙπΤο παοαΤΤιοη”

ποἶα ανηκουν σέ ορισμένα ἔθνη η ορισμένες φυλές καί κατα­ ιἶ ΜΙ ίαοαοα Τι|οΤαποοΤωοΤι|οΤΤ ο Ἱίονοίἶοειογιἔ ανανωῖἴοομοἔ Τοος

λαμοανουν επιδιώκουν να καταλαοουν ορισμένο χῶρο. Σέ δύ­ ί'·'οοοΤοο φορες οοηκο απηλοοο κο" εγινε κοίνωνοοα αποοοχΤοο

Page 36: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΑ θθ

θ8 ΠΑΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

, _ , , ,Α „ , _ , , „ του σέ διεθνείς όργανισμούς. Ἰἰτσι διαμορφώνεται ὅαθμηδόν ηακ ιὅω σε επο ε οι οποιε κ α αλλα ν ί ί ­

Ρ ς χ ς 5 Μα Τ Μ Ουνῖαν σε πολυ συνείδηση ότι αίωρειται κανείς μεταξύ ἔθνους καί ανθρωπότη­υψηλό ἐπίπεδο πνευμαῖίκηἐ ἐκλέπτυνσης' (Ως παράδειγμα τας καί ό,τι εἶχε σχεδιασθεἶ ως κατοχύρωση της ανθρώπινης

__ ~ Ο Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ ζ” Ϊ 5

μ”πἶ)ρε,ί νἱ ἀἶαφερθἶί Ὁ επῳροη τους ­χω συναμα Ο ὅαθμΟς° αξιοπρέπειας μεταὅαλλεται σέ προοίμιο της ανεξέλεγκτης με­στον οποίο ηἶαν ἶωΤΟνΟηΤες_ στη φιλελευθερη Ευρωπη Του ταναστευσης τῶν λαῶν ­ καί της αμεσης αντιπαραθεσης αν­δεύτε ου ισου του Ιθου αῃ ” 7 ί Ἱ ί 7 3 ί

ρ μ” ίωνα' Η εποχη αυτη ευἑαι ιδιαῃερα θρὡπου πρός ανθρωπο, για την όποία μόλις καναμε λόγο. Στίςενδιαφερωίσα για Ήἶ πθοὅλημἀ Ιξαα επείδη ακἔωἕὺς, Τὁῃσε Τῇν πολιτικές σκιές των ανθρωπίνων δικαιωματων θα χρειασθεῖ ναπλανητικη πολιτικη τη χαρακτηρισε μια σαφης επιταση /της ἐπγμείνωμε περισσότερο (ὅχ. κεφ· νγ 2).

πυχιίοῖηἶας Τηῖ Η ὅ,ίΟλ(ἶγκῖΉκη σκεψη χρηἶίμευσε συχνἶχ ως ”ΙτΙ προηγούμενη αναλυση δέν αποτελεῖ τη ξοφερη πρόγνωσηπλἶμἶω αναιοοραθ ,για Την, ανιίθἶτωπίση Τῳν Ζτροὅλἶλμοξτωλἴ μιας έξέλιξης πού θα έπισυμὅεῖ μέ απόλυτη ὅεὅαιότητα καί θα

π,Ου εθεἶαἶί Οι σΤε\ίΟΤε,ρες, Τωἔα σχεσεις μεταξυ ἶων λαων' Απο γεννησει μιαν αταξία ίκανη να συμπαρασύρει τα παντα μέ τηνευρωπαικη σκοπια, με τη όοηθεια της θεμελίωνωαν ΙΙ ἰμπερω" όρμη φυσικού στοιχείου. Μαλλον αποτελεῖ μιαν έμφατικη συμ­λιστικί κυ ια ία καί νο ι οποιουνταν Ι κοσ οίισ ί 3 ­ ­ ­,η_ Ρ ρχ_ _ μ,μ” , , Υ) ,μ Τοίἶικη απο πύκνωση των ­πραγματι σοὅαρότατων­ λόγων, οί όποιοι

στολη Της λευκης φυλης' Ωσωσο η πολῃίκη μπορεί νά πάθει υποὅαλλουν τό συμπέρασμα ότι πολύ δύσκολα μπορεἶ να πραγ­Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ ΟΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ι

ἔωλογίκἶ χἶῳαἶωηρα Οχι ,μἔνον αμεσἴ κε" Τἶανοἰστζί ὅαση Τηἦ ματωθεῖ τό μαζικοδημοκρατικό σχέδιο για τη διαμόρφωση μιαςίεραρχίκης αντίληψης. ΤΕ) ίδιο μπορεί νἔ γίἑίεί ως εμμεση και ' διαΡκοθ€ πλανητικηἐ ταξηἐ. (Ιἰ πθόθεσή μας είναι αναλυτική5 Ϊ ι σ σ ιαθελ τ πα ενε εια του οικου ενισ ου των ­ ­

_ι· ι ·› ι ι ι ι

καγωη ἀιων ρῖποἶρἔ αὐτό αμε ίζὲῖ Τού Ξδῖνἔὶρωπίνῳν δι, καί περιγραφικη· δέν ἐπιθυμουμε να κατηγορησουμε κανέναν

μ ς Ρ μ ρ Ω Ο ἶγικους καί ότι δέν διατύπωσε το μόνο ορθό σχέδιο ούτε και θελουμε ναΪ Ϊ ( Ϊ ἹΪ Ἑ Κ”κοινωνικου δια ω ισ ου οποτε ανθ ωποι οι οποιοι διαστ ­ ­ς χ Ρ μ ς° , , ρ ° αω ί προτείνουμε εμεις καποιο καινούργιο. ”Αλλωστε δέν γνωρίζω

Ϊ Ϊ Ε ἹΪ Ἱ Ϊ ἶ Ϊ 3/ωνονται ονονω ανθ ωποικαιο ιπιαω κο ου . ­ρ μ” ς Ρ χ ς μἔ” νίστεἶηφί καμμία σοὅαρη έναλλακτικη πρόταση, καί τό έκπληκτικόλελεύθε οι αστοί Ή π ολετα ιοι π δέν πο ουν ί ὅ ­ ­ ~ ­

, „ Ρ ° Ὁ ,Ρ _ Ρ , “χ” , μ Ρ , να ρων Ϊία, στοιχείο στη σημερινη συγκυρία είναι ακριὅως η σχεδόν όμό­νενα αλλο διακριτικό σημειο και κριτηριο συνομαδωσης για να ε λ ι ι ι δ ι ι

υθ ίσων Τί εωξύ έ ἐκ ό ὰ όὅ ,ζ φωνη ομο ογια πιστεως στους μαζικό ημοκρατικους σκοπουςσ σ τ π τι α ακτ ι ει × ¬ × ­ ι ι

Ρ μ ς μ Ω 7· ς 5 ° χ Ρ ηρ ε καί στίς μαζικοδημοκρατικες αξίες. Αυτο μπορει μονο να ση­Ϊ ἶ Ϊ ')| Ο Ϊ Ϊ Ἄ Ϊ Ϊ Ϊ Ὁτο εκαστοτε ατο ο ο ατα και εκ ενετ . Πολλε ο ε θ ­ ­

μ” Ρ Υ ης _ ς φ ρ Ω α ει μαίνει ότι τό παραπανω σχέδιο για τη διαμόρφωση μιας νέαςΪ Ο Ϊ ­)Ϊ Ϊ Ϊ Ο Ϊναι π ακτικα αδια ο ο αν ια να ικανοποι θουν τ υ ­ ι ­ ~

ρ φ Ρ ° Υ η ρεχο σες νο πλανητικης ταξης δέν είναι τόσο ἕνα συνειδητα έπιλεγμένο καίΪ 5 Ϊ Ό Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

ι οποι τικε ανα κε οιὅιολο ικοιπα α οντε θα υὅο ¬ ­μ” μ” Ὁ ς Υ ς° Υ Ρ Ϊ ς κρ νῖαί αυθαίρετα συγκροτημένο κατασκεύασμα, πού θα μπορουσε ν”

Ϊ Ί Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ΰ Ϊ Ϊ Ι

πισω απο του εθνικου . Κατι τετοιο θα ειναι δυν ­ ­ι ­ ­ ~Ω ς Μο να συμ αντικατασταθει μ” ἕνα όποιοδηποτε αλλο, παρα μαλλον είναι η

όαίνει ονα α ια όσο διαστ α οί αντιπα αθέσει δ αδ α ί­ ·­ ­ ­ ­μ” χ Υ ημ”_ ,Ρ _ ς Ϊ, Ρ μαἶί Ι αναγκαία συνισταμένη των ένεργων σημερα κοινωνικων καί ί­

Ἱ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊονται ανα εσα σε εθν που ουν ω ιστα ο ω θα υ ­ ε ­ζ μ Ὁ ζ Χ Ρ ° μ” ς ποχωρη οτορικων δυναμεων. Ύπό τίς συνθηκες αύτές θα έπρεπε να πι­ἹΪ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ ΰ Ϊ )Ξει αν τυχονθανθρωπινες μαἔες σε αναζηῖἶγση Θϋιοἑθων ῦπἦθπθ ιι εεύει κανείς μέ τό παθος του κηρυκα στη δύναμη του λόγουησουν τα Ξ νίχα συνορα και αρχισει η αμεση ανῖίπαραθεση ιυυ για να θελησει να διατυπώσει τίς δικές του έπιθυμίες. Ἀντί

Ἱ Ϊ Ϊ ἹΪ Ω ') Ϊ 3 /ανθ ωπου π ο ανθ ωπο. Ο οικου ενισ ο των α θ ¬ ¬ ­

ρ Ρ ς Ρ μ” μ ς ν ρωπινων γι αυτό θα κλείσω τουτο τό κεφαλαιο μέ δύο παρατηρησεις.δικαιω ατων π ολειαίνει σύ ωνα έτ ίν έσωτε Ι τ ­ ι ¬ ~ ­

μ” Ρ ° μφ μ” η _ ρίχγί "Ου Μ ΙΙ ενδεχόμενη πρακτικη ύλοποίηση του μαζικοδημοκρατικουλική” τόν δρόμο πρός Τόν παραμερισμό Έων συνόρων Ϊαθώς παγκόσμιου προγραμματος, δηλ. η προσέγγιση του πλανητι­Ἱ Ϊ Ϊ Ο Ϊ Ϊ ἹΪ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊεπιδιωκει να αποσπασει το ατο ο απο τ δικαιοδοσια του εθνι­ ­ ­

_ , , , , , Η” η , _ , κου πολιτικου καί οίκονομικου μέσου όρου στόν δυτικό, ἔτσι κιΚΟΠ ΧΡΟΕΤΟΟΩ καί να Οίναθεσεί Την πρθσῖαΰία Των δικαίωμα/ιῖ(.ι)ν

Ιἔίθεὴεβὲἴξίί

Page 37: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

70 ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

αλλιως δέν θα συνεπέφερε τό τέλος τῶν αίματηρῶν συγκρού­σεων καί τῶν πολέμων. Οι πόλεμοι δέν γίνονται μοναχα μεταξύπλουσίων καί φτωχῶν­ οί χειρότεροι πόλεμοι αυτου του τραγι­κοῦ αίώνα διεξαχθηκαν αναμεσα στα πλουσιότερα ακριὅῶς,ν ςι ι ι ι ι ι ν 3 ι .ι ι Π. ΒΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΑΝΑΜΒΣΑ Σεεθνηι ΐἶὶ] λΙ"ΐ)ί”®“ δεν ίἔἱ" ἶἔνἔῖ”“"ν®ΐσἶἶἔ®μΒ ἔ”ἔ θα καθἔθ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΒΝΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑ1γη?? ® Ο" α "ΰ Τραγω “ες Ὁ "" "Ο με Ον α "ς "Μο Ξ­ ΜΑΖΙΚΟΔΗΜΟΚΡΑἩΚΟ ΒΚΣΤΓΧΡΟΝΩΜΟτει αποκλειστικα μέ φτωχούς πρωταγωνιστές. Δεύτερον,αποτυχία τοῦ μαζικοδημοκρατικοῦ σχεδίου για τη διαμόρφωση

~ Ϊ '_' ί .π ί ξ ί Ἱ| ί ί

,_ 3 χ ι ιεἰ? ῖἕςἀπηοινἔῖἕἶἕςἀἔἕἕἔξ ἐἶἶἕεἑοἶἶσἰδἔἶόηἰῖ ῖἶἐδμοζἕγξσε Οί Ρωμαλέοι καί μαχγπικοί έθνικισμθί πού ξεπεταχτηκαν από

| Ἱ χ Ὁ | 9 | 3ὅπουμ ε ῖτολῃωί γγ ἔχοῃας ἐυ Μνωθεῖ σὲ­ἡ διανη ι ἔἔ αθἐιδ τα ερείπια της σοὅιετικης αυτοκρατορια; προκαλεσαν σε πολ­ι Ὁ τμ γ ι γ ρρ ν ι ν ι ιμη θα λούς στη Δύση απορία και αμηχανια. Η μακρα εμ­θριθηἐ απαταπαραιτητων για την επιὅιωση, θα επεὅαλε μιαν αυστηρη κοι­ ί ν ι ι αλ | ι ι ι ι λ/_

ν ν ι ε ι ι ι ι ι ν σχοληση με τη μαζικη κατανα ωση και η αντιστοιχη εκ ενωνικη πειθαρχηση ακριἔῖως για να αντιμετωπισει το προὅλη­ 1 , ε ν ε ε Ι κ ¬ ­

Ν _ _ 3 ς Μ _ __ Ἰγ | δ ανὅαθ δονεδωμα της κατανομης των αγαθων. Το ιδεωδες της ισοτητας θα πτἕῃἶῃ Έωἶ ηθων και ἶωνψυχων ιαδθορφἔὺἶ ν μη, ν „

ε ­ ιαν αλλ αντιλ ια τον π οο ισ ο του ανθρωπου επι τηςμπορουσε τότε να περισωθει, καί μαλιστα έξακολουθὡντας να μ ιν Ὁ" Ὁψη Ύ Ν Θ Ρ Η γ ι ­ἑ νεύεταγ έ ἔννοια δ ιὡλιχ ι 8 θά ἐξἑλεγπαν γης, ετσι ωστε δεν μπορουσε πια κανεις να καλοκαταλοιθει πως

Οἶμἑιἔονι γκέῖ στάσεις Ξῖίς Ξποῖεἕιθε εγἶἕξὀνἔ­Ταζ ἰδεαῖἀ < εἶναι δυνατό πολιτισμένα όντα να ένθουσιαζονται για κατι τοσοσΤ _ γ οι οι

ηι ι ι) ι μ ι ι Ὁ μ πρωτόγονο όσο τό έθνος. Σ, αύτό προστέθηκε κι ενα αισθημαζικη καταναλωση στις σημερινές δυτικες μαζικές δημοκρα­ ια Η γ ι ι 3 ι ι

ι Η ι Φ ι αν ι γ ι αοριστης και εν μερει ανεξομολογητης ανησυχιαῶ 'ΥΜΉ Ρ­ΤΕΡΟτιες ενας νεος ασκητισμος και ισως μια νεα θρησκευτικοτητα ι ι ι γ ιι ε γ ε ε ι ι ι Ν

ι ~ ­ στα σε ια τετοια εκ ξ παθων τα οποια απο καιρο θεωρούν­μεσα σέ συνθηκες μεγαλης πληθυσμιακης πυκνότητας καί Ρ· Ρθ Ὁ =| 3 | /Θ ΰ 6 λί Γ

Ν ι ε Ν α ενα ανα καστικα ενν καν α ι ο ιες ωςσπανης των αγαθων θα ἔθετε τέρμα στόν πλουραλισμό των μα­ Έαν ςεπερ σμ” 7 Υ Ύ Ὁ Ὁ μφγ γ γ γ σ | ι σ ι ι ε' δ

ε ~ ~ ο ελλον δ λ. ανεκυ ε το ε ωτ α πως οι υζικοδημοκρατικων αντιληψεων καί αξιων. Πρέπει να λεχθει μέ προε Το χεπν |μ” °( γἐ ψ .. νρ ημ [δη θὰ

­ τ τικες και μαλιστα οι υτικοευρωπαικες κοινωνιες μἔμφαση χαί νά ἐἶεανἦληφθἶι ῖολλές Έορἑςί ὁνπλουραίωσμόε εῖῖ ” 7 ¬ Ἱ ί α δποτ οπιασουν. Ἀκό α καί οἶ φυσιολογικοί,ναι δυνατος μοναχα οπου υπαρχει χωρος για πολλους και για ηουσαἑί Μ αυτες ν , ρ , 3 ν μ ι δ ι ιιθπολλά­ ας πουμε συζυγικοιζκαυγαδες αναμε/σα στα υτικα ε γνη παρα!

κολουθουνται απο δω κι εμπρος με τετοιες κρυφες σκεψεις, καιπολλοί αρχίζουν κιόλας να θεωρούν έπισῳαλεῖς τούς έν τω με­ταξύ δημιουργημένους διεθνείς θεσμούς καί να αναρωτιουνταικατα πόσον εἶναι ανεπίστροφη η κατεύθυνση πού ακόλουθηθη­κε κατα πόσο μπορει να όλοκληρωθεῖ τό κοινό ἔργο. Αλλω­στε απόπειρα να τεθουν τελειωτικα ειὀ εετει οι δυτικοευρωπαι­κοί έθνικισμοί μέ την Βύρωπαικη Κοινότητα στηριζόταν σε ι­διαίτερες πολιτικές προυποθέσεις, δηλ. εκτός από την αύξουσα

συγχώνευση δυναμικῶν οίκονομιῶν ύπηρχε για πρωτη ςρορα ε­νας κοινός έχθρός όλων τῶν δυτικοευρωπαικῶν έθνων, από τον

Page 38: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

72 ΒΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΒΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ 73

Φ ­¬­ Ϊ Ϊ 3 Ϊ ·› λι Ϊ λΪ λΪ ο δ Ϊ Ϊ ε Ϊ Ϊ οι Ϊ Ϊ τ Ϊοποιο φαινοταν να εκπορευεται απει η κατα πο υ μεγα υτερη εξει ικευουμε τις ιστορικες σταθερες η τα μακροὅια ιστορικα3 Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ ΐ ­Ϊ _) Ϊ ( Ἱ Ϊ Ϊ ἸΪ | _απο την αμοιὅαια τους δυσπιστια, και υπηρχε επισης η αμερι­ μεγεθη. «Ἀνορθολογικες» η «ψυχικες» αναγκες δρουν διαφο­Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊκανικη πολιτικη και στρατιωτικη σκεπη. Μετα την εκλειψη ρετικα σε καθε κατασταση καί σέ καθε εποχη, για αυτό καί δενΝ Ϊ Ϊ _· Ν Ν _.των δυο τελευταιων προυποθέσεων θα μπορουσε ἶσως καί η είναι δυνατο ν” αποτιμηθουν νηφαλια ως ίστορικοί καί κοινωνι­Ϊ Ϊ σ ~ ·›Ϊ :ιΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ οι Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ σ Ϊπρωτη να αποδειχθει ευθραυστη η τογυλαχιστο/ δευτερευουσα κοι παραγοντεςγαν δεν τιθεται καθε φορα το ερωτημα: με ποιόαπο πολιτικη αποψη. Τετοιες αμφιὅολιες για την εκὅαση των περιεχομενο και με ποιες αντιληψεις συγκεκριμενοποιουνται,®' Ν Ϊ ἹΪ ἹΪ Ϊ Ϊ 7 Ϊ ἹΪ Ϊ Νδυτικοευρωπαικων πραγματων, εστω κι αν καταστελλονται εν ποιον εχθρο εχουν, ποιους σκοπούς ἐπιδὡκουν; Δεν αρκει η γε­Ϊ ( Ϊ Ϊ Ἱ πε Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ ΰ Ϊ Ϊ ')Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊμεἔει, ωστοσο συχνα Ἱεμφιλοχωρουν στον/ διαπρυσιο η σιωπηρο νικη αναφορα στο «εθνος» αν δεν περ/ιγραψουμε λεπτομερεστε­φο ο μπροστα στον ανατολικοευρωπαικο και στον ὅαλκανικο ρα τον κοσμο, μεσα στον οποιο το εθνος θελει να σταθεί στα'Ϊ Ϊ ς Ϊ Ϊ Ϊ σ Ϊ Ϊ Ϊ ο Ϊ Ϊεθνικισμο. Η πολιτικα και στρατηγικα απολυτως δικαιολογη­ ποδια του, να εκδιπλωσει τις δυναμεις του ­ καί να δρίσει τονΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ (Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ β Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ἸΪ Ϊ' Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊμενη μεριμνα για τις πιθανεςαλυσιδωτες/σῖυνεπειες πολεμων/η εαυτο του. Ακομα και αν ορισμενα εθνη μεσα σε μακρογτερα

Ϊαναταραχων σε αλλα μερη της ηπειρου θα ηταν παντως μικρο­ χρονικα διαστηματα συνομαδωνονται εξακολουθητικα σε φι­ΦΪ Φ 3 ·· Ϊ Ϊ ­· Ϊ ““ σ ­ Ϊσ Ϊ Ϊ ...τερη, αν η Βυρωπαικη Κοινοτητα μπορουσε να είναι εκ των λους και εχθρους (περιπου) κατα το ἴδιο σχημα, παλι πρέπει ναΪ Ϊ Ϊ Ϊ ἔ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ~ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ μιπροτερων ὅεὅαιη για την ενοτητα και την αποφασιστικοτητα ρωταμε καθε φορα εκ νεου ποιες δυναμεις τα κινουν καί να διε­"' Ϊ Ἱ Ϊ 5 3 Ϊ ζ ὕΪ Ἱ Ϊ ( επ· Ϊ | τα Ϊτης δρασης της. Αντι γι αυτο η ελλειψη ακαταλυτης ομοψυ­ ρευνουμε τη σχεση των δυναμεων τούτων με τίς κυρίαρχες κο­Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ­· Ϊ Ϊ Ξ' ο Ϊ ·› Ϊ Ϊ 7χιας στο παρον ζωντανευει αναμνησεις γυρω απο τις συγκρου­ σμοιστορικες τασεις. Βιναι αποδεδειγμενα εσφαλμενο να απο­Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἔδ Ϊ ἹΪ Ό ἹΪ ~ ~σεις συμφεροντων στο εθνικιστικο παρελθον _ και μαλιστα διδεται η φιλια η η εχθρα μεταξυ των εθνων σέ αμεταὅλητα(Ϊ _) τα Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ ἸΪ ·~ ( Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ 'ΪΪοσον αφορα στους ιδιους χωρους και στα ιδια δρωντα υποκει­ φυλετικα δεδομενα η σε ακαμπτα ψυχικα αρχετυπα καί να πα­Ϊ ἔ ἹΪ Ϊ ­­ Ϊ­μενα. ραὅλεπεται η απειρη πλαστικοτητα των συμφερόντων καί των(” Ϊ (” Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ | 7 Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ό Ϊ ΝΩστοσο η ψυχολογικα ευεξηγητη προσηλωση στο παρελθον επιδιωξεων που αδιακοπα οριζονται εξ αρχης· «αίώνιες ἔ­ς Ϊ ο Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ­ υ Ϊ σ ­ ·› Ϊυποὅαλλει εσφαλμενες κρισεις για τον χαρακτηρα του εθνικι­ χθρες›› προκυπτουν απλως απο συμφέροντα μονίμως αντίθετα.­ Ϊ Ϊ ι­ ε Ϊ ­ σ ­ 0 ­¬ σ ­Ϊ σΪ τ Ϊ Ϊ Ϊ 'Ξ' ·› Ϊ Ϊ η Ϊῖμἑκχἕτολιδαροἔ. σῖἰόερμηνεια τιἐυ εθνικισ)μου ωςγμιας εισἐἶρλης Αν ρι ἶργτικοι παρατηρητες δεν ἔγσαν ανηιὅυχοι/και αμηχανοι

ρε Ξ τ ς παρονσυν εεται πα ιγσυχνοτατα με αντι­ για τους ~ογους που αναφεραμε: α /ειχαν εωρησει την ανα­ηψεις αντ ουμενες απο την ανθρωπολογια και τη φιλοσοφια ὅιωση του ανατολικοευρωπαικου και του ὅαλκανικου εθνικι­"' ΐ Ϊ ἐἶ Ε Ν Ἱ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ΰ Ϊ Ϊ­< ~ ,¬της ιστοριας, οι οποιες αναγουν την επιμονη επιὅιωση του ἐθνι­ σμου ως φυσιολογικό φαινόμενο σα ἔναν αἰώνα, τό πρωτο μισόΝ· Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ΰ Ϊ ¬ ΰ Ϊ "Ϊ Ψ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Κ' Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ­¬κιστικου φρονηματοης στηνανεκριζωτη αναγκη τουη ανθρωπου του οποίου ἦρεθηκε και στην Βυρωπη υπο τον αστερισμο τουγια ψυχικους και ουσιακους δεσμους και για την αντιστοιχη εθνικισμου, ενω στο δευτερο μισο του το ιδιο εγινε προ παντοςΪ σΪ ­­ Ϊ 5 Ϊ ι· Ϊ Ϊ σ Ϊ 5 ·­ Ϊ ­ ο Ϊ Ϊταυτοτητα, ητοι θεωρουν τον εθνικισμο ως φυσικη και αναμε­ στον εξωευρωπαικο χωρο. Αυτο ὅεὅαια γίνεται ἔκδηλο μοναχαΪ 7 Ϊ ­Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ~ Ἱ ¬Ϊ Ϊ Ϊ ­Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ννομενη εξεγερση εναντια στην ορθολοχικοτητα του εκτεχνικευ­ αν ςεκοψει κανεις απο την ομφαλοσκοπία μιας Ευρώπης που

Ϊ Ἰ Ϊ Ἱ Ϊ ΰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ὅ Κ” Ϊμενου κοσμου και συναμα εναντια στη χρησιμοθηρικη ορθολο­ θα ηθελε να αντιλαμὅανεται τον εαυτο της ως υπερεθνικη ενό­γικοτητα του κρατους δικαίου. ἩΑσχετα δμως από τό αν κα­ τητας αν φέρει στον νοῦ του την πλανητικη διασταση καί ανΪ Ϊ Ϊ Ϊ ·ιΪ ·¬­ Ϊ Ϊ ι· Ϊ Ϊνεις συμμεριζεται και χαιρετιζει η φοὅαται και καταδικαζει την απλουστατα καθησει καί μετρησει ποσα κυρίαρχα κρατηΑ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ~ ~ Ϊ ι­ ·­ Ϊ σ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊε ε ε σ α : α ν _ξ γγ ρ η υτη γι τη αναλυση της σημερινης συγκεκριμενης υπηρχαν πριν απο σαραντα μολις χρονια ρε συγκριση με σημεκαταστασης, καθως ηδη τονισαμε στην αρχη του προηγουμε­ ρα. Το πληθος των νεοτευκτων κρατων απλωθηκε σπρωγμενοΪ 3 Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ ΩΪ Ϊ ¬ Ϊ (Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊνου κεφαλαιου, ελαχιστα πραγματα κερδιζουμε, εφ” οσον δεν απο ενα τεραστιο εθνικιστικο κυμα πανω στην αφρικανικη καί

Page 39: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Ϊ Σ 7

74 ΒΘΒΙΚΙΣΜΟ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΕΚΣΤΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ Ψο

κ ο ι οι ι ι ·› 5 ι ι σ : 'Β'

στ ν ασιατικ πει ο και πολλα απ τα κ ατ αυτα σαν ι

ι Ὁ ι Ὁ Ὁ Ν Ρ ' ι ι 3 ι Ρ Ὁ ι η ι σμενο χωνωνικό φορὲομ δηλ­ την αστικη ταἔη (ακόμα και σέαποτελεσμα μακρων και πολυαιμακτων αγωνων, στην πορεια χῶρες ὅπως Γε ανία τι ι 3θ ι Ζ. λν

Ν3 . οπου το ε νικο .

των δποιων εδραιώθηκαν εθνικές συνειδησεις. Μια προσὅαση ἔτσ =× =λλ Ν ι α ρμχ ”, ν | ηΤημα~υθγικει ι ι ι ε ι . 3 Ν Ν 3θ ι η α ιως με την πο ιτικη δραση μιας πτερυγας των συν­

για να κατανοησουμε τον ιστορικο χαρακτηρα αυτου του ε νι­ Έηρητιχῶν δυνὰ α3 ι 3/ ι 3 ι ι ι ­ ,Ν Ν ι 3 3 ι ι ι ι μ , υτο εγινε κατω απο την πιεση του α­

κισμου μας προσφερεται αν εντοπισουμε τη θεμελιωδη διαφορα Ν ι ι ι ι Ν . . _ 3

, , . „ .. . ι , , . _ 3 / Ε _ στικου προγραμματος και για να κοπουν τα φτερα της αστικηςτου απο τον ευρωπαικο αστικο εθνικισμο του ἰθου αιωνα. ο ο­ Ν

ιξ ) ι ε ι . |

/ _ | / Ή Ή / τα ης , την εκαστοτε πολιτικη καθοδηγηση των εθνικισμῶν

ποιος αναπτυχθηχε κατω απο Την πρωιμη η Οψιμη επιδραση του ἔθου αιωνα την ανελαἕαν πολυ διαφο ετικα στ | |­ ­ Ό ι = = ι ι

ω ατα κατης γαλλικης 1­ἶιπαναστασης. Η Επανασταση συγκροτησε πωκίλε ἔχω Γ ι ι ι 8 ι ρι Ρ ,μ”. / ι

ι 3 ι ι ι ι Ν 3 ι ι Ν 3Ω . ιατι τωρα το ασικο προὅλημα και η κυρια

το εθνος με τα πολιτικα συνθηματα της ελευθεριας και της ι­ = δι ξ δ ι 3! ν , ν | „× κ . ι ιν ι· σ ι ­¬ σα ε επι ιω Υ) ιεφερανι ὉΤΟΑ Το (πρωταρχικο) υνελημα δεν ἡῖαν (

σοτητας, που ιη οοιτοτετο σημαιναν οτι ο εθνικος χωρος εγινε ο­ κατάκτηση Τοῦ ἐσωτερωωῦ ἑθν Ν ι ' ι ι 3 ξ Ὁ

κ ι ι ι ­ ι ­Ν 6ικου χωρου παρα ανε α Τ ...

μοιογενης χαρη στον παραμερισμο των προνομιων της αριστο σία πρός Τά ἔξω ἐνὰντια σ3 ἔναν ξένο κυρ¿ΟΖρχΟ ἦ Ξἀῃως Ρ. Ὁ

Ϊ σκ "® ~ _'€­

κρατιας και του κληρου καθως και της τοπικης ιρεουδαλικης χευθε ία κιν/ ν ιξ ν / _ Ζ]

3 ι ιι ε 3 ι 3 ι ι . ρ ησεων στην ε ω.ερικη πολιτικη εναντια σ εναναυτονομιας. Ωστε ο αστικος εθνικισμος, καθως στρεφοταν ἀπειχγῃικό γείτονα Ἐθνικισ ό 3 ι ἘΝ . _

Ν Ν Ν Ν 3 ταν στο εεναντιον των Χωριστικων και τοπικιστικων αυτων τασεων,

χαῖαλιἐὅς θα . !“ Ὁἐῃὀιατα πρωτο

Ν Ν ει το εκαστοτε Ν

αποτελουσε μια κατακτηση προς τα μέσα, μια καταληψη του δ ι ι ¬δ ὅι ι ι , ε δέος μιαν Ξ

3 Ν ι 3 ι ν α ι ι ι ι ι Ραια και α ιαμφισ ητητη θεση μεσα στη διαμορςρουμενη παγΝεθνικου χωρου απο κοινωνικες δυναμεις με τη ὅουληση και την ι ι Μι 8 ι . ι ι ε ι ­_ | | | | χ | _ κοσμια κοινωνια. ε εδομενη την πυκνοτητα, την οποια ειχεικανοτητα να εθνικοποιησουν τον χωρο αυτον, δηλ. να τον ενο­ × ι ι ι . χ Ε _

/ τ _ στο μεταξυ προσδωσει στην πλανητικη πολιτικη ο ιμπεριαλι­Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ ~

ποι σουν πολιτικα οικονο ικα και νο οθετικα. Ασ αλως ε­ ι < ¬ ­Ὁ ° μ ιμ ιι ιφ3 Ὁ ι σμοῶ Ο εθνικισμός ηταν υποχρεωμένος να προσαρμοσθεῖ στον

Ϊ < Ϊ ~ ἶι ετ·

σωτε ικ ενοποι σ του εθνικου ω ου εκανε τα ε ωτε ικα Ν Ν _

Θ Ὁ ( | Ὁ Ὁ | 7 | χ /Ρ | ξ /Ρ χαρακτηρα της πλανητικης πολιτικης. Ἀπό δω κι εμπρος ε

του συνορα αδροτερα, και αυτο συνεπεφερε συγκρουσεις με γει­ ι Ν 3 ι 3 ν . , ι ηι ι 3/ 3 ι 3 3 ι 3/ 3

συγκροτηση του εθνους σε ανεξα το το ­ _ 3/ρ η κρατος αποτε ουσε ττονικα κρατη, ειτε αυτα ησαν απολυταρχικα ειτε εθνικοφιλε­ μοναδική δυνατόφητα Ν ι ι ι Ο

Ν Ν τ του σε ια Ν

λευθερα. (Όμως το ιστορικό κεντρο ὅαρους του αστικου ἐθνικι­ ι 3 ι ι 0 ν μμ/ δως „ μ ,παχχοσψα χωδ/ | / χ _ / / | _λ_ ωνια, απο την οποια κανεις δεν μπορουσε να μεινει απ” ἔξω

σμου εν εντοπιζοταν στις συγκρουσεις αυτες, που πρεπει μα ι ι . . |(1) θ : σ |

­ χ ρις μακροπρο εσμα να διαπ αξει λλ ι θ θ ε (3 νδ ) ι ι ι ρ πο ιτικη και οικονομικηον να εωρη ουν ως αναπο ραστες παρενεργειες του, παρα αὐωχτονία

Ϊ Ϊ ~ € Ϊ Ϊ Ἱ ~ Ϊ '

στ ν κατακτ σ του εκαστοτε διαθεσι ου εσωτε ικου ω ου ι ι Ν

Ή Υ] Ο Ὁ Ὁ ηδ_ | ὅλ |μ” ρ Ρ χχ Ρ ° Στην προοπτικη αυτη κατανοουνται καλύτερα οι επανεκδό­ετσι ωστε τουτος ε ωνα μετα η ει σε χωρο ομοιογενη. σας Τῶν ἀνατολικ 3­ Ν ι 6 ε ,

Οἱ προτεραιότητες ἀντισῳάφηκαν στούς ᾶνῖιαποιχιακούς /οευρωπαικ/ων και αλκανικων εθνικισμων.

3θ ι Ν 20 Ν 3 ι ΝΟ ει 3δΝ δι ι δ λ . θ (_ ἰϋδω δεν τιθεται θεμα ομοιογενειας του εθνικου χώρου ­Νἐῳ° ὅ­ε νικισμους του ου αιωνα. χι οτιε ω εν εκ η ω ηκανε ιλ ε ι ι 3 ι ν

| /θ / χ | 3 | __ μα ιστα η κομμουνιστικη κυριαρχια οχι μονο την πραγμα­νοποιη ιικες προσπα ειες στρεφομενες προς τον εσωτερικο χω τοποέησε ἀλλά καί ἐπί χλ. 3. 3 νδ 3 ' |

ο· απεναντία τετοιε π οσπαθειε αναλ/ θ καν έ ε αλ 9 ι Ν ων ασκησε επι ραση ισοπεδωρῃκθΡ θα ς Ρ ς ηφ η μ° μ” Υ Ὁ `

κατακερματιζοντας ταν κοινωνία | Ή Α ι λ

α › σ ι ι σθ ι ι κ οι `­η σε ατομα­­3 παρα ὅασιχη με­

ενεργητικοτητα απο μερικους ε νικισμους, προ παντος οσους ε3 ε 3| ι . ι , | Ἡ

Ξ. | λ | Η _ , ὰ ρ ι ιναι η αμεση και κατα το δυνατον πλεονεκτικη ενταξηειχαν κομμουνιστικο προσανατο ισμο, ομως μπορουσαν και ν Ή ν πα κὁσ ι ιΗ ι _

3 ι ι ι ει 3 ι Ν Ν 3 Ν . Ὁ Υ μ οινωνια. κατατμηση πολυεθνικων κρατωνατονησουν λιγο­πολυ, οταν επι κεφαλης του εθνικιστικου κινη­ ι ¬Ο ι ι ι 3 Ν . , χ /

| τε ε νικα κρατη συνδεεται ακριὅως με τουτη τη μεριμνα· κάθεματος ὅρισκονταν πατριαρχικες·παραδοσιακεΩ δυναμεις. Ενω έθνος θέλει νά πραγματοποιήσει ιν απάνω 3

­3

ι ε ·· ι σ ι ­ σ : ~ εκ ε._

λοιπον ο ευρωπαικος εθνικισμος του Ιθου αιωνα εἶχε εναν ορι­ τσχὥ δ λ θιχ ι 3 λιὅ ν Ὁ ρ| 3 Ξνῖα Ὁ Οωῖξλ­Ϊ ι€3 η . ε εινα ανα α ει μονο του την εκπροσωπηση των

Page 40: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Ἱθ ΒΘΝΙΚΙΣΜΟΣΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΠΚΣΤΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ 77

Ϊ Ϊ (Ϊ Ϊ Ϊ ἸΪ Έ Ϊ Ϊ Υ

συ ε οντων του πιστευοντας οτι α στ ν α εσ επα εΑἔφ Ρ 3 3 3 χ ρη Ϊ] μἶ Ὁ 3φη μ3 κοι σύλλογοι δέν ἔχουν καμμια τέτοια δυνατότητα, δποιος επο­

τα υπολοιπα μελη της παγκοσμιας κοινωνιας θα μπορουσε να 3 θ3λ 3 3 .(2 3 3 3 3 3 3 3 δ3 θ3λενω ε ει κατι να τ σει και να πα ε ω

πετύχει περισσότερα για τόν εαυτό του _ κι έπί πλέον ὅτιη οι­ ι τά ώς ασθεῖ έ ἄλἶοης αὐτό πορεἔῖγηνἐ σΣἶ:μ“ἕ_εν ἶ ειΪ 3 Ϊ Κ” Ϊ _­ι

κονομικη του αυτοδιαθεση, δηλ. ο τερματισμος της πραγμα­ ὡς ἔθξῖοςρῦπό Τθν ἔννοια ἐς ἐ ς ϊτε ρ ἐλάμῖζῖ σ αἕἶοναλἐα'_ Ϊ ΰ Ἱ Ϊ (Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ

τικης η ύποτιθεμενης εκμεταλλευσης απο ενα ξενο εθνος, θα 3 3 33 Ὁ 3 Ϊ] Υ­Ϊ ξης 7· ηἦ πο πικης3 3 3 λ3 δ 3 3 3 3 3 μοναδας. Το εθνος αποτελει λοιπον σημερα τη μικροτερη δυνα­επιτρεψει την κα υτερη υνατη αξιοποιηση των πορων του. γ 3 3 38 3 , 83 ξ 3 3 / /

3 τ ο α α π ο επι ιω ενο κοινου συ ο(Ως π ό τ/ν τελευταία αύτη έπιδιωξ οι έθνικισ οι τουτοι Ὁ Η Ρ ς 3 3 Ξ μφερ νθῖος μεσα στην

Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ἱ (Ϊ _'¬"Α πα κοσ ια κοινωνια υπο τον ὅ ο ὅέὅαια ὅτι θα θ ”

μοιαζουν εν μερει με τα αντιαποικιακα κινηματα, εφ, οσον κα­ ὡςγκυ 5; άτος 3Η ἀνατα Οῖ γ δέν εννιέταἴἐξγἶξπη εξΪ (” Ἰ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ απ Ϊ ο

ταγγελλουν ως αποικιακη την αυταρχικη συμπεριφορα του η­ γμόνον Εἐπελ­τό 2 ἔθε υἑιακάλιψαν Ξιόνωἑε και

~ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

γεμονικου εθνους μεσα στο (πρωην) πολυεθνικο κρατος. Το πο­ 3 3 γ Υ 9 3 3 ης γ | αυτ?3 3 3 3 3 3θ 3 λ 3 τους και θελουν ν απολαυσουν ανενοχλητα την πολιτισμικη

σο συγχρονο φαινομενο ειναι η σύζευξη ε νικων­πο ιτισμικων 3 3 3 3 3 γ Ή 3 |

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 τους ταυτοτητα, αλλα επειδη τα εθνη πρεπει να συγκροτηθούνκαι οικονομικων αιτηματων και το ποσο η συζευξη αυτη εκ­ 3 3 3 3 3 3 | 3/ 3 3

3 3 θ 3 3 3 3 3 3 3 33 3 ως κρατη προκειμενου να επιτυχουν την, οπως ελπιζουν, τελε­φραζει επι υμιες ανακατανομης και ως εκ τουτου εχει γνησια 3 3 3 δ 3 33 ξ3 3 3 3

3 3 ι σοακαιποσοοοαεντα του στ νπακομαξικοδημοκρατικα κίνητρα 33 τουτο φαινεται ακριὅως στο έ­ (ἕχριὅέσπ Ξ. 3νἶΕ Ζσέ γσἶλωυ ςσῖἑλπ ό (ἶμια κοξνωνιἶι

·­ ­¬ ~ ­­ κ τι τι . β Ξ π ασωτερικό μερικων μαξικων δημοκρατιων της Δυσης, οπου ε­ ι ἶ (Η ςρ Ὁ 39 θα |η ς Ήθθ στξωμαἶα

γ τ . ανατα α κατατ συ κ οτ ου ε ο ­θνότητες και μειονότητες ανακαλύπτουν, και καποτε έφευρι­ ης 3 3λ Ρ, χη 3 η Ω)/δεῖ ηξἶη Τ τΗν ως ωἦ κρα

του ειναι πα ιαναπο ευκτ ια υο ο ου . εσκουν, μέ μεγαλη καθυστέρηση την ταυτότητα τους, ὅταν έν­ 3ς. 3 3 33 φ3 3 η τ 3Υ 3ς 3 ρ3 υστοτηἶαδ 3 3 3 δ 3 3 3θ3 3 3 3 3 και η αὅεὅαιη εκὅαση των εξελιξεων μετα την αποσυνθεση τωνιαφερονται να απο ωσουν τις ευ υνες για τη σχετικη φτωχεια λ 3 3 3 33 3 3 8 Ν 3 3 3

„ ε 3 πα ιων αυτοκ ατο ικων ε ονικων ο ωνπ ο ­των περιφερειων τους στην «ξένη κυριαρχία» των μητροπὀλε­ ι 33 3 Ρ Ρ 3 3η ηγ3μ 3 , 3 μ 3 Ρ ἶφἶρει εκ Με

3 3 3 3 3 3 38 3 θε εθνος μια μοναδικη ευκαιρια για ν απαιτησει απο τους γει­ων απαιτωντας την επανορθωση της α ικιας. 3ς 33 θ 3 δ 3 33λλ 3 3 ελ 3

3 τ νε τουο τι εω ει ικο του· α ωστε συνενωσ οΧωρις αμφιὅολία, εσπευσμένη αποκοπη καί αύτονόμηση γ 3 3 ”3 3 3 3 Ὁ 3 Ὁ ΕΜ Των

3 3 3 3 3 3 3 3 3 ; εθνικων δυναμεων ενισχυει το καινουργιο κρατος και του παρε­των εθνων στην πρωην κομμουνιστικη επικρατεια σχετιζεται γ 3 3 3 3 3 3 3 3

3 3 3 θ 3 3 3 3 δ 3 3 χει μια καλυτερη αφετηρια για τη μελλοντικη του δραστηριο­στενοτατα με επι υμιες ανακατανομης και προσ οκιες ευημε­ γ 3 3 3 3 3 3 3 33 3 3

3 3 3 3 3 3 3 τητα μεσα στην παγκοσμια κοινωνια. Απο την αλλη πλευρα ηριας. Η πολιτικη παθητικοτητα της μεγαλης πλειοψηφιας 3 „ 3 ς 3 γ ς ° /

ε 3 θ 3 3 3 3 3 3 8 λ3 33 3 3 συγκροτηση του εθνικου κρατους συνυφαινεται αναγκαστικατων αν ρωπων στις αντιστοιχες χωρες υπο η ωνει οτι αυτοι έ 3 λ3ψ 3 3 3 3 3 3 θ3 Ν 3 3

­ τ ια απο ασ πανω στο ποιο ακυ ιαθα ησαν εύχαριστημένοι και μέ λύσεις (πολύ) χαλαρὁτερες από μ Ὁ Ὁ Ὁ μ3 ς 3 δρ 3 ης 3 ς Ρ ρχει εντος

του δ λ. ποιο θα το εκπ οσωπει καί ποιο θα ε ύ ­εθνικη απο ,αν έτσι πα ε όταν δ έ ύ σ ενος σ αντικα ” Ὁ 3 3 ς3 3 ρ 3 3 3 ες ρμηνευει δεἰ” Ϊ ~ Ἱ Ϊ Ϊ ( Ϊ Ϊ δ _σμευτικα τη ὅουλ σ του απο ασ πουω νωστόνλ ὅύυψηλοτερου ὅιοτικου επιπεδου. ”Ωστοσο οι πολιτικες και πνευ­ 3 3 η ηβ3 3 3 3 φ η 3 ς3Ύ αμ α

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 νεται κατα κανονα με ια απο εσωτερικες διαμαχες.ματικες ελιτ, οι οποιες προωθουν την εθνικη υποθεση στο προ­ 3 „ 3 3 γ 3 ς 3 3 γ 7

3 3 3 83 3 3 3 3 3 63 3 Η προφανως ακατασχετη ροπη εθνων, τα οποια μολις απο­σκηνω” ε7ἙΜραΈ0ΐ3ν ιχοζς Ουσι3ασΉκη ΟἕνΉσΈα(ἶη33ακρι 3ως γιου" τιναξαν ἔναν αύτοκρατορικο η ε ονικό ζυ ό να κατο υ ω3 „ _δεν διαφαινονται αλλες εφαρμοσιμες λυσεις. Το εθνος αποτελει 3 3 3 3 3 Υ 3μ 33 ­Υ ” 3 3 χ 3ρ 3

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 σ τα συνορα και την ταυτοτητα τους οπως επισ ς και τιςτην Ξγγυτερη ελαιωσἶη πολῃικη μονῖχδαἔ γηοποια μπξρει να πολιτικές και ύλικές τους αξιώσεις έσω τ~ς ο ηανωτικ~Ϊ 3 Νδιατυπωσει επιθυμιες ανακατανομης τοσο απεναντι στους χθε­ „ ε 3 3 3 θ °θμ”~ 3 ι η ργ γ Ή ἔς

του κ ατου π επεινα εω ει ω σ αντισινούς δμοσπονδους ὅσο και απέναντι στην παγκοσμια κοινω­ μγἕἶθςλεῃουρ ία Σά Ξ3 ὅγωσγ όβσρηα ΤΟυς7 ηθ κη εν3 ει Ὁ

ι ι .υ ια ονία (οικονομικη και στρατιωτικη ὅοηθεια). ηΑτομα και ἶδιωτι­ 3η 3 ργ 3 , 3η Ή” ης Ρ ελ· υ κραῖἶυς

εν γενει μεσα στην αρχομενη φαση της πλανητικης πολιτικης.

Page 41: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

78 ΒΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ί ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΒΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ το

Ἱἔθνη, τα όποῖα στην ὥρα μηδέν εἶχαν την έπιλογη αναμεσα ί αρχῶν του στην πολιτικη πρακτικη, η οποία θα τραὅηξει μαλ­σέ δίὰφθρεἐ δονα”ϋό"ιὉΤΘἐ πθλίΐίκἦἐ ὀβνὰνωσνγἐι ἀψϋίπαρηλθοίν ίγ λον πρός την κατεύθυνση ένος αύταρχικού ψευδοκοινοίἶουλευ­χωρίς πολλα­πολλα τίς όμοσπονδιακές καί ύπερεθνικές γενικα ι ππσρ_ρῦ_ “Ομως ἀπρμα σηρρρπππσσρρρ ρἶνσπ σρ ἑξῆργ "Αν γῆ σἱσς

λοσσίσ οίνοντασ τον τίοοτίίίίτίσνι τοοσ στο κοοίαοχο αίοατοσ­ Βία­ θέτηση τῶν αρχῶν τῶν ανθρωπίνων δικαιωματων, τοῦ κοινο­Ύλωττο σίνοίί ἐπί πλέον το γεγονος ὅτί τα ἔθνη αοτα ταοτο”Χ.οο_ ' ὅουλευτισμού κτλ. συνδέεται μέ την έπιθυμία καί την προσδο­να διακηρυξαν την πίστη τους στίς αρχές τοῦ οίκουμενισμοῦ πία Τῆς γρήγορης σρμρρπρχῆρ Μήν εηγγμρρία καί στην ἐλευθε­τῶν ανθρωπίνων δικαιωματων. ίίθμως μί αύτόν τόν τρόπο δέν ρία της Δύσης, τότε η αποτυχία της έπιδίωξης αύτης θα μετα­ἶίοσλοίν να ἑπίχσίοθσοον λίατίσίοο οα οοτινοοσο ἐν ίτέοεί ία) ἐξ | όαλει αναγκαστικα τη θετικη τοποθέτηση απέναντι στη Δύσηολοαίλίιοοο στην οτίοοοαστι τοο αίοοίαοχοο αίοατοοσ ως μοοίιοτἰσ καί την ίδεολογία της. (Η σχέση των έθνων αύτων πρός τη Δύ­Τἦἐ Τἶϋλιτικἦἦ Τοϋἐ ὀιἱ'ΥὰνωσὉ€,|παρὰ Χρἢίἶίμ­Οποίοον Τοοτἶὶ ση σκιαζεται έξ αρχης μέ μιαν αμφιλογία καί οαρύἑιεται μέ μιανδιακηρυἔνὶ νία να τίοτοχοον κατα το οίζνατονγταχοτεοαοίαί εο“ Ἡ επιφυλαξη, ΰεπειδη η πρακτικη γτοσς επιτυχια ειναιἶαὅεοαιηξ.χολοτεοα τον σκοπο τοοσποτιλ· /την /ονταξἶὶ τοοσ! στην ττοίν“ Ἀμφιλσγηῖ αν και με­ε διαφορετικη καθε φοργασεννοιαγ, ειναι και|ηίίοσίτία κοίνωνίοί­ Βεοοίίαι /ωἐ τίοσἐΰ/το σημείο αοτο οον τίοετίοί σχεση εκεινων των εθνγωνγπρρς τη Δυση, τα οποια ησυγκροτη­να τίαοαννξοοίζοοίίε τον/οοἶτο τίοο ἶτίαίξτ οία οίψα ελοοθοοίασ θηκαν ως κρατη οχι με την απελευθέρωση τους απο εναν κομ­ίίαταττίσσίίεντι απο καίοο› ωστοσο ο νονίκοσ ποοσανατολίσμοσ μουνιστη κυρίαρχο, αλλα ακριὅως μέσα από τόν αγώνα τουςτοῦ ανατολικοευρωπαικοῦ καί τού ὅαλκανικοῦ έθνικισμού πρός ὲνανσίσν σῆς Δύσης ἦ ἐν πάσῃ πσργπσώσσγ αἰσθἀνσνσαγ νά σρί­

τον κατσοοονστἰ τῶν ανοοίοττίνίον αίίίαίωίτατίον οίοσίλοταί ποσο” σκονται σέ αντίθεση πρός τη Δύση καί τίς δυτικές αξίες. ίίἶιδῶταοῖίίίία στο οτί ο ἐΧοοοσ= οτιλ· αοτοκοατοοίίίίι τί τΐίοαονίκνι παλι πρέπει να διακρίνουμε αναμεσα σέ δύο δασικούς τύπους.δύναμη: λίγο γνοιαζόταν για ανθρώπινα δικαιώματα μέ τη δυ· Τό μεγαλύτερο έθνος τοῦ κόσμου, τό κινεζικό, έξακολουθεἶ νατικη ἔννοια τοῦ όρου. Ἡίἔἔτσι, εναντια στόν προλεταριακό του ἀνπγπαρρπίθρπαρ στη Δύση μέ Τὴν κρμμρρνγσπγκἠ μεπαμφίρση

οίεθνίσμοι ο οποίος ἐττίκαλοτττε τον αοτοίίοατοοίαίτίι αἱ τινεο·ονί“ τοῦ ἐθνικισμοῦ του. Δύτό πρακτικα σημαίνει οτι επιδιώκει ρα­ῖίίι τοο αξίωσῖϋ οζίτίστοατοοοἶὶκο ο οθνοίίσμοσι ἐνίο ἐναντίον τῆς γδαία καί εύρεία οίκονομικη πρόοδο πανω στη οαση σύγχρονηςολοκαοοοίοτίκτίσ το οοστίοτίκησ τοο τίοακτίαίτισ επίστοατοοθτιίίε (δηλ. δυτικης) τεχνολογίας, ένω συναμα απορρίπτει την πολι­ο οίκοομενίσίτοσ τίον ανθοίοτίίνίον οίίίαίίοοίατων· (Η σοντίοοττΐ τικη μετουσίωση τοῦ οίκουμενισμοῦ τῶν ανθρωπίνων δικαιω­ση τοο ἔθνοοσ ῶσ κοατοοσ καί το οίοθέττίστι τοο οίτίοομονίσοίοο ματων σ” ἕνα κοινοὅουλευτικό σύστημα. ”Η διαφορα της έθνι­τῶν ανθρωπίνων δικαιωματων καθιστούν από κοινού δυνατη πῆσ που παράδοσης ἀπό πἠ δυτική ηπργραμμίζρπρω ηἑηρπα γγά

τήν σίσοοχτὶ τῶν νίαηαένων τοο Ψοχοοο Πολέμοο σέ μία παν­ εύνόητους λόγους όταν αύτό φαίνεται σκόπιμο, όμως απέναντιαίοσίτία χοίνίονίαι στον οτίοίαι οτίίοσ οίναί εονοτἸτο= κνοίαοχείτι στη Δύση δέν έπιστρατεύεται η παραδοσιολατρία ὥς κοσμοθε­ἶδεθλιυγία Τοῦ νιχηῖἦ­ ωρία καί τρόπος ζωης, παρα αντίθετα η τεχνικη όρθολογικό­

Ἱί Ἰ ~ ~ ~ 2 ι Χ | | |

ιιιιἑιιὲιίιίὲἐιθιιιειιὲι.ἐιὲεειετἑιιιηιιιὲὲιτίιιὲιιιιίιὲιὲ :;:::ιΡι;ὶιί:ι:;:ι;ΞΟ:;ι;ιείι:;ιιι;ι;αιΟ;ί:ε:λοί ίίαπο ίίέοοοσ τῶν αίαίνοοονίων εοοίοτίαίίκοον (καί εοοασίατίκίον) Ἀλλιῶς παρουσιαζεται η αλλη αντιδυτικη έκδοχη τοῦ έθνι­κρατῶν, τότε δέν θα καταπλαγοῦμε από πιθανότατες μελλοντι­ πγσρρρργ γῆ ρπσίσ μρσὰ Τήν Ξρρρππἠ Ἐπσωάσσπση ἑπέσρρσ σἠ γε­κἑσ ἐξσλίξσίσ στον Χῶοο τοοσ· ΠΡίοτα“τίοῶτα› σέ τίοαοτἐο ττοοί_ νικη προσοχη καί συχνα θεωρηθηκε ὡς κατι νεοφανές, μολονό­τίτίοσείσ τίοέίτεί να αναίίένοταί το μσοίκίι μονον ἐφαομονή τῶν τι προδρομικές μορφές της αναμιξης παραδοσιακῶν, καί μαλι­

Page 42: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΙΙΛΡΛΔΟΣΗ ΚΑΙ ΒΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ 8180 ΒΘΝΙΚΙΣΜΟΣ

οι τι ι· ­­ ­­ ι / ι­. .ε |.. ων αλλων ε νειων τ πα αδοσ . Το π ωτο ὅ α π οστα μουσουλμανικων, στοιχείων μέ εθνικά­αντιδυτικόι ὅρί­ ι η ρμη ι ης Ρ, ης Ρ., ,ἶλμ , ΡΕ

ιι ι ι ι ι Ν ι ι τη ριζοσπαστικοποιηση της παραδοσης συντελειται οταν εκει­σκουμε ηδη στον «αραὅικο σοσιαλισμο» νασσερικης εμπνευσε­ ὁ ὁποῖος ἑ , δ , , ,δ ,νευει εσ ευτικα τ ν πα α οσ εκπ οσωπει

ως καθώς καί στίς παραλλαγές του (π.χ. κόμματα Μπααθ). ι ” ι ιι ξἶμη ι μι Ξ­ Ὁ ι Ρ ηῖ Ρ ιΣ ι ι ι ι ι δοσωλατ ία δέν ὰ Οπλεῖ ὰ­ τη γνωμη οτι η παραδοση δεν ειναι νεκρο παρελθον παρα ζων­την περίπτωση αυτην, η παρα ρ π ι ι ιι ιι θιλ ι ι ι ι ι ι

Ν ­ ι ι ι ~ ι τανο παρον κι οτι οποιος ε ει να ζησει συμφωνα με την παρα­πλως μιαν υπεράσπιση των απειλούμενων επιτοπιων ηθων και δω ὀ είλ ι ι ξ κιψ ι ι ι ι ι ι ι ιεινα ν ε ο ει απο τονσ ε ινο κοσ οκαι ναεθίμων, παρα προὅαλλει έπιθετικόι ὥς κοσμοθεωρητικα θεμε­ ι ἀν Ὁ φ ι ιμη λ ι , ιὅ ημ] Ρ λθ,μ , , μηνι ασυστ σει ε σ ο αστικ ακ ι εια το πα ε ον ια να ­λιωμένη κηρυξη πολέμου εναντια στη δυτικη κοινωνία, τον ι ι η, ,μ , χ„ ιη ,Ρ , , , Ρ ,Υ , φω

ι ε ι ι ι ι ι ι ιι ι ι ε λιασει και παλι εκει, παρα πρεπει να εγκυψει στην παραδοσητροπο ζωης της και τις αξιες της. Ωστοσο οποιος θελει να ι , „ , , , , , Ε , , , ,

ι ι ι ι ι ι ιι ιι ιι ι ι ι για να ὅρει μεσα της την πιστη και τις οδηγιες, με τη ὅοηθειααναλυσει τα τετοια κινηματα θα επεφτε εξω, αν απο παρομοια ­ ι ι ι _ ι ι ιι ι ιι ι ε ι ι ιι ι ι ι ι ι ί των οποιων θα μπορουσαν να αντιμετωπισθουν τα προὅληματασυνθηματα αντλουσε το συμπερασμα οτι εδω εκφραζεται κα­ ω „ ι , , , , , , , Ἱι ι ­ ι δ ι ι λ του παροντος. Η παραδοση δεν πρεπει να σημαινει τον εγκλει­ποια επιθυμια παραμονης στον προ ημοκρατικο και προπ ανη γ ι ι ι ι ι ι ε ι ι Ν ι

γ σμο σε ορισμενο χρονο και χωρο, παρα να συνιστα δυναμηΪ Ϊ Ο Ϊ 7 Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ιτικο κοσμο. Η παραδοσιολατρια αυτη ανοιγει με τον τροπο ι ι , , „ ι , , , , , 5 ,ι ι ι ι ιι ι ι ι ιι ι στραμμενη προς τα εξω κι ικανη να δωσει κατι παραπανω αποτης τον δρομο για την ένταξη στην παγκοσμια κοινωνια, οπως ι ­ ι ε

ι ι ι ι ιι ι ιι ι ι α ωνες οπισθο υλακωνσέ ἄλλα ἔθνη και κατω απο αλλες συνθηκες τον ιδιο δρομο τον γιι ι ι φ ι _ 7 ε ι ι ι ι ι ,ι ι ι ι ι ι ι ι ι ι ­ ι ­ Αν τωρα η παραδοση αποτελει οδηγια για την πραξη μεσαανοιγει η ομολογια πιστεως στη δυτικη ιδεολογια των ανθρω­ γ ι ι ι „ , , „ , , ,

ι 8 ι Τ ι θι ι ι λι ἄν ι στο παρον και αν το παρον, οπως ειναι προφανες, κινειται σεπινων ικαιωματων. ουτο α το κατανοησουμε κα υτερα ώ Με ώ καί αλι 8 ι ι ι ι λαναλογισθοῦμε ὅτι, κατα την αντίληψη των ενδιαφερομένων, ιρ ,Ρ ῖχ Ρ, Ω ,μ γ Ψερες ιἶχσταἶεις Οξπἶ Ήἶ παρε _ιι ξ δι ι ι 8 ι ι ι δι 3 ι ι θον, τοτε η παραδοση υποχρεωνεται να ξεκοψει απο τον παλιόεντα η εν σημαινει απο οχη με οποιο ηποτε αντιτιμο, παρα ι , , , ὅλ θ Ν , ,δ, ,λ 6 λπ οσπαθεια ιατίνκατακτ σ ια θέσ ὅσο ίνεταιπλεονε­ ἶ της Τοπωωσμο καμία μετα η εισει εα μεγα Ου ε ηνεκουςιρ Υ Ὁ Ὁ Ὁ μ' ς Ύ ιί ε ί ί 3 λ Ϊ Ϊζ Ϊ Ϊ Γ τ· τΩ ι Φ ι

ι ιι ιξ ­ ι ιθ κό ζελο σι εναν κόσ ,ι ικανη να αγκα ιασει μα ες κατα τροπο ενιαιο. ς τετοια ιδεακτικοτερης. ετσι ε ηγειταιο ε νικιστι ς η ς ε ε μ ι λ ι θ ι ιδι ι ι ιι ιθ ιιι ι ι ι ι ι ιλ ὅε ἐν ι ξύ ι λα­ _ .χ. ως ρησκευτικη ι εα συνυφασμένη με εναν ε νικιστικοοπου η πυκνοτητα, την οποια προσε α τῳ μετα η π , 6 ι , , , , , „ ,θ ,_ , , ,

ι λ ι δι ι ι ι ι ιθ λ ακτι ισμο που στρεφεται εναντια σ εναν «α ειστη» και «υλι­νητικη πο ιτικη, εν επιτρεπει πια τον μακροπρο εσμο πο ιτι , ι ι ι ι ι ι ι ι Ν ι 3κό μοναχισμό στη» εχθρο¬­ η παραδοσιολατρια γενικευει και ενοποιει τα αι­· Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊι σθ ατα νο ι ο οσυν δ λ.ανε εται τα πα ω ενα ­Τα διόλου παραδοσιολατρικα αποτελέσματα της παραδοσιο­ Μἕγἑῖκά­παῖρζγἔἶικἀ Ξἶῖθἠη ἔὀ Οσύίζ ἔημονἀ ῖπἑν

Ϊ τ­ι _) Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊλατριας γεννιουνται απο τη ριζοσπαστικοποιηση της. Βεὅαια, αὐτά ἐκπ ς , ,μ” , μθμζ φρ , η, Η χΰδ,τη δυνατοτητα μιας τέτοιας ριζοσπαστικοποίησης μπορουμε , Ρ ἶωπωί μεσα σῖίς νεες συν ηκες την ευρυτερηι εαιΝ ~ Ϊ ι ­¬ σ ι 3 9νά ιν ισου όνον ἄν ὰ ισω ιν ἄχ ιν και ξυπνα τη συνειδηση της κοινοτητας και της ισοτητας, εφ

γί Υί μ μ° μ” Ὁ η Ε Η Ϊ Ε ι ιεθι ~ νι αλ ·­ ·›ιλι ι ιλ ε ε ιι 8 λ ι ιδ ι οσον τωρα η περιωπη και η εση των ατομων ­¬ο ων των ατο­σφι η αντι ηψη των συντηρητικων, οτι η .η παρα οση ειναι θ , , ὅ, , , , ,ι μων­ κα οριζεται με αση το νεο κριτηριο των υπηρεσιωνΪ Ϊ Κ” Ϊ ἴ Ϊ ( Ό Ϊ Ἱ Ϊκατι σαν υπερπροσωπικη υποσταση η οποια αιωρειται πα ι ι

από λαούς καί δίτομ­α καί δέν υποκύπτει σέ αυθαίιϋετεε ὰπ0φα­ προς την Ἱδέα' (Η συσπείρωση καί ἡ ὁμωογένεία ἀνθρώπωων°¬ < ξ Ϊ Ἱ Ϊ ._Κάθε ἄλλο Οἱ παραδόσεις πρὸ παντός στόν σύγ­ , μαζων, η οποια επιτυγχανεται ἔτσι, συνιστα την πρώτη ἐκ­· ­ 9 ι σ ι ~

Ν ι ι ι ι ι συγχρονιστικη επενεργεια της ριζοσπαστικοποιημένης παρα­Ϊ ( Ϊ Ϊονο κοσ ο υπα ουν και δ ουν συ φωνα ε τ ν ε νεια

χρ Η 7 ρχ Ρ ι μ ι μ ι η ι ρμδηιιδ δοσιολατρίας. Μια δευτερη έγκειται στην ἶκανότητα της να δί­συγκεκριμένων φορεων, κατασκευαζονται με ὅαση υλικα η η ές ιζ Φ ι ι ι ι ι ε ι ιιστ ι α ες υ ικα κιν τ ακαι να τι κιν τοποιει σε εκ ­υφιστάμενα, αλλά επίσης ελεύθερα επεξεργασμένα η καί φαν­ ἀδιανιἔητ ιάἰίς γἔίιεἔ αδοσιαἶκέ Ξοωωνίε ταΪ Ὁ Ϊ _) Ϊ ἹΪ Ϊ _

ταστικα, καί τελος επιστρατευονται εναντιον αλλων παραδοσε­ η ­Υ Υ η Ρ ς ς πα

Page 43: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

εε ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΠΛΡΑΔΟ2 Η ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ 83

ραδοση γίνεται κίνητρο πολιτικης δρασης ὅταν ὅχι απλως ὅιὡ­ ΤουΤες οι Τιαοααΐηοησεις μας φεονοον σέ μια ΤριΤη ἐκσυγχρο·ι 5 ~ ι ~ 5 ­¬ ­­ σι τα Ϊ ινεται, παρα απαιτειται και διεκδικειταιι εδω τιροφανως εχουμε νιστικη πλευρα της ριἔοσπαστικοποιημενης παραδοσιολατριαςι

Ό ζ' Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ ~ Ϊνα κανουμε μέ δύο πολύ διαφορετικές θυμικές καταστασεις. (Η η οποια εχει για Το μελλον Της ΤελεοΤαιας σημασια ὅχι μικρη.

_ _., ἹΪ Κ” Ϊ Ί Ϊ ') ~γυναίκα πού διαδηλὡνει για τη διατηρηση της παραδοσιακη; Αλλωστε η πλεορα αυτη αποτελει καθ) έγαυτην μιαν εὕγλωτ­α Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ στα Ϊ Ϊ ~ενδομασιας και μαζι με αλλες γυναικες κατεὅαινει μαχητικα Τη απθδειξη ΤΟΟ Οεῦι η ριζΟσΤΕαΟ“ΤικΟΤιῖΟιημ€νη 7ιῖαραδΟΟ'ιΟλαΤρια

τ· ... Έ' ι :ι ι ι Ϊστόν δρόμο, δέν ειναι πια η ἴδια γυναίκα πού ανέκαθεν φοροοσε ειναι μια ανεσταλμενη /και/μεταμφιεσμενη διαδικασία έκσυγ­

ι σι σ Ϊ Ϊ σ ~ ·› ι σ ~ ~ ~ ~την ιδια αυτην ενδυμασια. ασφαλιος, η ενδυμασια της ειχε χοονισμοο καιω αΤιογΤην Τιιεση μιας πολο Τιοκνης ιΤλανηΤικης3 3 ι Τ'παντοτε οχι μονο μιαν αξια χρησεως αλλα και μιαν αξια σομὅο­ Τιθλιςιιικης κι Οχι σεῦειρα «αντιδραση» με την Τρεχῦυσα Ξννθια.

... '5' σ ι ι οι οι ιλιιιηχὅμως ὲνω πραηγοοριένως σομἐηλιηε )\_χ_ την παραδοσιγχ­ Ιἶιιναι οφθαλμοφανες/ γεγονος οτι ουτε στη θεωρία γοὔτε καί·­ ›κη θεση της γυναικας απεναντι στον ανδρα, τωρα σκοπεύει σΤην Τιοαἔη Της (σΤην Τιμαξη Της μαλισΤα ακομα λιγοτερο απ

ας. (Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ 3 Ϊ _) Ϊαπεναντίας να συμὅολίσει κατα πρωτο λόγο δτι η γυναίκα πού οσο στη θεωρια της) δεν απορριπτεται απεριφραστα σύγχρο­

~ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ Ἱ Ϊτη φορει θέλει να δηλώσει έπιδεικτικα την αντίθεση της πρός νη ὅιομγιλανια /χαι Τἦλναἡθ Ουτἶ επιδιωκῃαιθλι ὲπισῳοφγη ἶέ(Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ ἔ”Ϊ Ἱ Ϊ _ ~εναν ξενο πολιτισμο ­ και οχι πια οπωσδηποτε οτι αποδεχεται προὅιομηχανικες μεθοδονς Τον οικονομειν­ ΣΤο νεμοαλνικο αν·

~ Ϊ Ϊ Ϊ ἔ Ϊ Ϊτην κοινωνικη ῦπεροχη τοο Καθοοε λοιπον η παραδοση ΤΟ ΤΕΞδιΟ ἶγ ρι­ζφσπαυιικθπθιημενηγΤΕαραδΟσιΟλ0ιΤρια δέν ἐπιςἶιυέῖ.τι Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ βδιεκδικειται μαχητικυα και δεν ὅιωνεται συμφωνα με μιαν ερμη­ πει σΤον εα|οΤο Της οοΤε Τοελες οοΤε ψἶεοδαιγσθησεις σ°ηεΤικα με

Ϊ Ϊ 9 Ϊ ἕ Ϊ Ν'νεια της που εγινε αυτονοητη, το περιεχομενο και η πολεμικη Το ιΤολιΤικο ὅαοος και Το Τιεποωμενο ενος εθνοοςι Το οποιο για~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ι­ααἰχμη των ο­ομὅολων της αλλαζοον, η τροποποίηση η και αντι­ να /διαςιυυλαξει τις ῖιῦιμαθθσ/Ξις|ΤΟυ θα ΤιῖαραιΤΟι1νΤαν συνειδηςϊα

Ϊ ­­ ~ ~ ­ σ ­¬­ τ· ~στροφη του παλιου περιεχομένου συντελειται λαθραια ακριὅως και ΤιοονοαμμαΤικα αῖιο Τα μεσα Τηςγσονχοονης Τεχνικης καιΪ ἸΪ _' ~ ξ ~ Ϊ Ϊ _'στο ονομα της πεισματικης υπερασπισης «της» παραδοσης. θιομηχανιας­ Αλλα συμφωνα με Την εσωΤεοικη λογικη Της ιτ

Ν Ν ­­ ι ς ι ι Ϊ σ ινιἶιτσιη ερμηνεία της παραδοσης αποκτα σημασία μεγαλυτερη σΤοοικης κινησης η Χθηση συγχθονων μεσων αποδεικνυεται~ .... Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ _.από τα πραγματικα ὁπολειμματα της παράδοσης. Τό σημειο καθοριστικοτερη απο την προπαγανδιση παραδοσιολατρικων

­¬­ ­¬ ς σ ιαύτό παρουσιαζει εξαιρετικη ψυχολογικη σπουδαιότητα για σκοπιον Ἀκοιθως η αναΤιοφεοκΤη καθημερινη ἔπαφη μέ τα

ι ·› ι ­­ ι ~ σ ­­ ε Ϊ Ϊ τ· α ι Ϊ ς 7 Ϊ 3 Ϊτην εκδιπλωση της διαδικασιας του εκσυγχρονισμού υπο την μεσαι ο καΤαμεοισμος Της εονασιας και οι ανΤισΤοι°Χ_ες ανθοιοτἹ Ϊ στι Ϊ Ϊ Ϊαιγιδα της ριζοσπαστικοποιημενης παραδοσιολατριας. Μια τε­ Τιινες σχεσεις διαμοικικονοον μακοοποοθεσμα Το κοινωνικο συ·

, ετοια συγκεκαλυμμενη εκδιπλωση συνεπαγεται ὅεὅαια και ανα­ νολο­ Η ενΤαξη ολο και μεΥαλοΤεοων ΤμημαΤων Τομ πληθυ·

.τι Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊστολές, ταυτόχρονα προσφέρει ὅμως σημαντικη ψυχικη απο­ σμον σε σονχοονες οικονομικες σχεσεις η σε σύνχοονοος σΤοα­~ Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ~ ~

φόρτιση, η οποία |σέ ορισμένες καταστασεις συνιστα αναγκη Τους θα σονεπιφερει αναγκαστικα την αναπλασητου χωριομιτι ι σ τι 5 ·­ ι ·› ι τ· ~ τ· τ· ·~ σεντονοτερη απο την ελλειψη αναστολων. Τα εκσυγχρονιστικα Της φμληςι Της ΤιοιΤΡιοις και Της οικο'Υενειοιςι και εσΤω κι αν

Η. ׬­ι Ϊ Ϊ Ϊ ') Ϊ Ϊ ~στοιχεια υιοθετούνται πολύ εύκολότερα κατω από την παραδο­ πολλες ποοσοψεις Τιαοαμεινομν αλω6ηΤες Υια λονονς ΤιολιΤικοοι¬ ~ ΊΪ '_' σκ ΰ ­ςα

σιακη τους μεταμφίεση, χωρίς να δημιουργειται τό ταπεγινωτι­ σοιιθολισμοο η ποοὅολης Τηςῖ ανΤιδμΤ<ικης ΤοιοΤόΤηΤαςι ι§ασΤό_Ἱ Ἱκο αισθημοι οτι πιθηκιζει κανεις τη μισητη Δηση η προδιδει τη ΠΟ η ­λειῖθιαργια Τθυς δεν θα Ξιναι πια η ιδια. Αν λειιθϋργηυθυν

~ ας. 'Δ Ϊ _' _' Ἱ Ϊ

δικη του ταυτοτητα, ὲνω η ὲντώπωαη ὅτι ἔτσι κι αλλιως δεν οι ιιηχανισμοι της ψιαολογικης αποφορτισης. για τούς οποίουςΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ _·

ξέκοψε ποτέ από την παραδοση του τόν προστατεύει από απο­ μιλησαμε Τιοοηνοομενωςι ΤοΤε η διαδικασια του ἔκσυγχρονι­~ με _ ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ­

γοητεύσεις αν αποδειχθει ὅτι η προσπαθεια εκσυγχρονισμού αμομ μπορει να Τιοοϋιἕωιἶησει Τιολο|χωοις§οι!ιΤλεισΤο|ι ανθρωποιἸ Ϊ Ϊαπετοχε να νιωσουν καποια αφόρητη αντιφαση αναμεσα σε μεσα και

Page 44: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

84 ΒΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ιιΛυΛΔο›;ιι ΚΑΙ ΒΚΣΤΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ εε

σκοποοσ η αναμεσα σε εκσογχοοντσττκη ποαξη καί παοαοοστο“ οπλο πρός τα ἔξω και ως παραγοντας συγκρότησης μιας ταυ­λατίκκη Ξοεολονία· Σομοολτκεσ ποαξετεε ὅπως η τακττκη επ" τότητας στό εσωτερικό. Μποροῦμε μαλιστα να προὅλεψουμεοετκττκη ποοσεοχη τῶν εοσεοῶν η το εε ἴσοο επτοετκττκο κοψσ το ὅτι ὑπό ορισμενες συνθηκες θα γεννηθοῦν ολόκληρες εθνικιστι­μο τοῦ χεριοῦ τοῦ κλεσρτη, ἶσως να εκτελοῦνταιγμέσα στην|ανα­

θα κές μυθολογίες και αθταρεσκες συλλογικές εποποι­ἴες. "Ομωςιι Φ ν ι ι Φ ι ι ιζητηση υπεραναπληρωσεων τοσο πιο επιμονα, οσο περισσοτερο

επιτελεἶται ο πολιτικός εκσυγχρονισμός μέ τη μορφη της μα­ζοποίησηἰκαέο οἰκονομτκοσ με τη μοίκοη τομ ποοηνμενοο κα τόν καιρό της μεγαλης στροφης γόρω στό ἰθθθ, τα μεγαλα

ολα αυτα δεν σημαινουν απο μονα τους πολιτισμικη δημιουργι­κότητα. Στη μαζικοδημοκρατικη εποχη, και μαλιστα ηδη από

ταμεοτσμοο τησ εονασίασ· Δεν θα ηταν αλλωστε η ποοοτη φοοα Δ τ| ατα τοῦ πε ιε ο ένου και τα μο σας τίθενται στό επι­Ϊ ό Ἡ π ετ 7 στ Η / ` ­¬ ι ι ι π κ ι ιμετα την εναοεη τησ στομηχαντκησ εποΧησ= οποο κτνηματα πεδο της παγκοσμιας κοινωνιας ­ και μοναχα ζητηματα που

σ κ τεμοοαντζομενα στο ποοσκηντο με παοαοοστολατοτκα σονθηματα Ϊ τίθενται εδω εμπνέουν σημερα αληθινα δημιουργικη δραστη­... "' ι ­

ασκησαν οαγοατο εκσονχοοντσμο· (Η κενοηογἰα «αἱμα κατ ριότητα. (Όσον καιρό κι αν μηρυκαζει ακόμη ό καθενας τόν δι­­' Ϊ 3 Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊχωμα» οεν εμποοασε αχ· τοοσ εθντκοσοωααμστεε να ποοωθη_ κό του εθνικό πολιτισμό, ὥς αποκλειστικα ἕθνικός πολιτισμόςΪ Ϊ Ϊ _) Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ 7 ρω

σοον την τεΧντκη“οτομη”Χ.αντκη εξελτεη κατ να αοααοσοον ανεν_ αυτός δεν θα είναι παρα οοιιΙοιιτ Ιο‹:ειΙε7 «ενδιαφέρουσα» ἰδιαιτε­Ϊ Ϊ Ϊ ^° 3 _'

οοταστα τισ ταεετσ των αγοοτων· ρότητα η αξιοθέατο μεσα στό παρδαλό πανθεο η πανδαιμόνιοΝ­ ἹΪΒἴτε ῶσ μίμηση τησ Δοσησ εἴτε οασ παοαοοστοηατοτκη αονη” 3 της μαζικοδημοκρατικἦἐ παγκόσμια: κοινωνιας. Σε κανέναΪ Ϊ Ϊ ΰ Ϊ ( ἱτ 'Ν Ϊ Ϊ 3 Ϊ

ση τησ ο σημεοτνοσ εθντκτσμοε= ο οποιοε θελεμ κατ αναγκαζεῖ αλλο παραδειγμα δεν διαφαίνεται τόσο καθαρη αότη η ταση ὅ­ι ι | κ ι σ ­¬ ·›

τατ› να σομμετασχετ στο πλανηττκο Ἱαννεσθαα ακοηοοθετ απο σο στην αδυναμία του παραδοσιολατρικου εθνικισμου να εμμει­κ σ ­­ ι | ι ι

οταφοοοοε εοθετε κατ πλαιαοοσ οοομοοσ τη μαζτκοαημοκοαττκη Α νει στα αμιγη παραδοσιακα στοιχεια καί μόνον σα αὐτα.Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ _) Ϊ Ϊ

λοκτκη κτ εχει σε τεηεοτατα αναλοση μαζτκοοημοκοαττκοοσ .γ Κλείνοντας, οφείλουμε να επιστησουμε την προσοχη σε οόοι οι οι ι Ι ·­· ­ .γ

σκοποοσ· Οπωσ ηοη παοατηοησαμε ςκεφ· Ιι 1)= κατα πασα Ϊ ακόμη πιθανές λειτουργιες του σημερινου εθνικισμου. ἹΪ ενδε­ι ι ­¬ ι ι | | γ (πτοανοτητα θα οταμοίκοοαοοον στο μελλον! οταφοοεττκοτ τογποτ χόμενη γεννηση η διόγκωση εθνικιστικων μυθολογιων, στην ο­μαστκησ οημοκοατταεϋ οτ οποτοτ θα αποκλτνοον απο τον τπηοη ποια μόλις αναφερθηκαμε, θα μποροῦσε εν μέρει να χρησιμεόσειΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ 3 Ϊ Ϊ Ἰ Ἱ ΪπολοσΧτοη_ οοττκο τοπο· Ἀπο την αποψη αοτη οεν ετνατ ααα” ως θποκαταστατο των α τιθανατων ε αλεπ |ὅολων και ιλο­~ Ϊ Ε _) Ϊ ΊΪ 5 μ ερφοοο αν ενα εονοε θεωοετ τον εαοτο τον ωσ εκσονχοοντσττκο η σοφικοοιστορικα θεμελιωμένων οὔτοπιῶν, ητοι θα μποροῦσε ναπαοαοοστολατοτκα αλλα απο την αλλη μεοτα οεν ποεπετ καί να παραγαγει ἕνα εἶδος ὅραχυπρόθεσμων καί μεσοπρόθεσμων οὔ­αναμενετ κανείε ατι ο σημεοτνοε εθντκτσμοσ θα στηίκχθετ σε τοπιῶν. α/Αν μαλιστα ρωμαλέοι εθνικισμοι ἶδιοποιοῦνταν μιανεπττεοξετσ Χαοακτηοτσττκεσ ντα το παρελθον· Ποο παντος θα αυπερεθνικη, π.χ. θρησκευτικη ἶδέα και την εκπροσωπουσαν μεαπογοητευθοῦν ὅσοι από την «αναοιωση τῶν εθνικισμῶν» πε­ Ἱ ὰξγὡσεγς ἀποχλεγστγκότηταςη Τότε ὁ ὅραχυπρὀθεσμος ἦ μεσο­

» ι ι ι 5 ι ·:

ἕκμενοον μτα νεα οημτοοογτκη εποχη των εθντκων πολτττσμων πρόθεσμος χιλιασμός θα μπορουσε να τεθει στην ὕπηρεσία τωνστην ατομτκοτητα τοοσ· (Ο αποααττσμοσ» εν Υενετ καί καθ: ε” ηγεμονικῶν εριλοδοξιῶν μεσαίων η μειζόνων Δυναμεων. Στην| Ν ι 6 ι ι ε σ Ϊ ι Ξ' σ

αοτον ηταν ασττκη αστα κατ ο «εθντκοε πολτττσμοσ» ηταν ο πο” περίπτωση αὕτη θα πρέπει ἔέὅοιια να αναμενεται ἔνας κατα­Ϊ _· Ἱ °¬ Ἱ _ Ϊ 0 Ϊλιτισμός στην προοπτικη του αστικου εθνικισμου. Δεν υπαρχει κερματισμός Τῶν φορέων καί τῶν ἑρμηνεγῶν Τῆς ἑκἀστοτεαμφιὅολια ὅτι η ἔννοια τοῦ εθνικου πολιτισμου θα επιὅιὡσει ἔν ςγπερεθνγκης Ζδἑας· Ἀπὸ Έἠν ἄλλη πλευρά, ἄν ἐπῃεγνὀγῖαντ› κ ι × σ : ­× ι σ κ κ σ

ακομα Ἱαα κατοο= επετοη ποοφανωσ θα εξακοηοοθησετ να εκ” τη τι σπανη των αγαθων σέ πλανητικό επιπεδο, ο εθνικισμός θα συ­Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ σ .

πληοοονετ νομτμοποτηττκεσ λεττοοοντεσ κατ θα Χοεταζετατ ωε νεοαλε κι αὐτός στό να παρειη πολιτικη ὅιολογικό χαρακτηρα.

Page 45: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

88 ΒΘΝΙΚΙΣΜΟΣ

ΰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ΪΒνδεχομενη στγενοτητα στην κατανομή των αγαθων θα ὅαθαι­Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ | ρω

νε αναγκαστικα τα συνορα αναμεσα στις συνομαδωσεις τηςπαγκόσμιας κοινωνίας ­όσον καιρό τουλαχιστο δεν θα κατέ­ληγε στόν αγώνα τῶν παντων εναντίον τῶν παντων­ και πι­θανως να ἔκανε τήν εθνικότητα, μέ τή φυλετική της ἔννοια, ΠΙ·

_) Ϊ Ϊ 'τε Ϊαποφασιστικό κριτηριο διαχωρισμου και ταξινομήσεων. Στήνπροοπτική αὐτή ειναι πραγματι εὔγλωττο και διδακτικό τό γε­

ι τι ε ι · · ~ ι ι ι ι ΉΑν δ πόλε ος αποτελει τα συνέ ισ τῶς πολιτικῶς ε αλλαγονος οτι οι συνομαδωσεις, οι οποιες για πρωτη φορα προὅαλ­ μ / ° γ Ὁ Χ Ή η γ Ὁ Ϊ*χουν σήμερα ὑπό μορφή κρατῶν (κή σκηνή Τῆς πχανγρῃκῆς μεσα, αν λοιπονγστόν τροπο διεἶςαγωγης του πολεμου αντικατο­πολιτικης προκειμένου να υπερασπισουν τα συμφεροντα τους πτθὥεται Ὁ υφη Των ἶοἶωῖικφνγσῦυνθηκωνι Τοτε Ϊωαἔ Εφυξἶωωστόν αρχόμενο πλανητικό αγώνα κατανομής και ανακατα­ Μη μ°αἔΜ|Οδη|μ°ΟκθΟἕΤ”ἶη επξἶχη να Ξκἕημοκραἶισθἶικαι(απολε­νομῆα συγκροτήθηκαν καῖἀ προῖίμηση καί σχεδὁν αὀθόρμητα μος. Αυτη τη φορα δεν προκειται ὅεὅαια για την καθιερωση

Ϊ ι Ϊ Ἱ Ϊ τι ε ι ι ει ι τῶς ενικ~ς στ ατιωτικῶς θ τειας κοντα στό ενικό εκλο ικόμε κριτηριο μιαν αληθινη η υποθετικη κοινοτητα αιματος ως δη ἶἴ ηγ γρ γη ἶλ Υ 7!Ϊ _) Ϊ Ϊ ΪΤον εγγυῖερο κοινο παρονομαστηη ικαιωμα, αποΰτην οποια πο Ιοι σοσια/ ιστες στον ο αιωνα

περιμεναν τον εκδημοκρατισμο των ενόπλων δυναμεων. Τωραεκδημοκρατίξονται μαλλονΰτα μέσα διεξαγωγής πολέμου, και

Ϊ Ϊ Ϊ ®Ψ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ 6μαλιστα στο πλαισιο μιας αμφιπλευρης εξελιξης, κατα την ο­Ϊ Κ” Ϊ Ϊ Ϊποια η προηγουμενη γενικη κοινωνικη σχεση μεταξυ πολι­

τικῶν καί στρατιωτικῶν φορέων μεταὅαλλεται εἰς ὅαρος τῶνστρατιωτικῶν, συναμα όμως ή καινούργια ευελιξία τῶν όπλων

Ϊ ~ ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ρ.και των ο ων πολε ου διευκολυνει και αλιστα π οκαλειΪ μ Ϊ Ἱ Ϊ ΜΪ δ 7δ Ϊ μ Ϊ ρ Ϊ 3τις στρατιωτικες επεμ ασεις. ε ε ομενες τις στενοτατες

Ϊ Ϊσχέσεις αναμεσα σέ τεχνολογικες δυνατοτητες και σέ στρατη­Ϊ ἹΪ Ϊ Ν Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊγικη η τακτικη του πολεμου ­σχεσεις υφισταμενες το αργοτε­

Ἱ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ν' Ϊ °¬ _) Ϊρο απο την εποχη της δευτερης ὅιομηχανικης επανοιστασης­,

Ὁ Ϊ ΰ Ϊη παραπανω εξελιξη ξεκινησε αναγκαστικα απο τις τεχνολογι­Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ~ Ϊ Ϊ Ϊκα προηγμενες μαζικες δημρκρριτιες της Δυσης· και με δεδο­

Ϊ ^° Ϊ 6μενη την πυκνότητα, την οποια προσελαἔε εν τῳ μεταξυ ηΪ Ϊ Ϊ 3 Ϊ Ἰ Ϊ ( Ϊπλανητικη πολιτικη, θα αγκαλιασει αναποδροιστα ολοκληρη

τήν παγκόσμια κοινωνιαηκαθὡς /αυτή μετα τό τέλος του Ψυ­­¬­ ­ ι ι σ ιχρου Πολεμου μπαινει σε μια φαση εντονοτερης κινητικότη­

Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ ςτ· Π ἹΪ ~ ( Ϊ Ἱ Ϊτοις. Ρηξικελευθο ρολο παιξει εδω η αμὅλυνση των οριων ανα­Ϊ' μεσο; τε πολιτικη και στρατιωτική τεχνολογια χαρη στην τρι­

ΞΙ Ϊ ΰ Ϊ (Ϊ Ϊ Ἰ ~ ξτη οιομηχανικη επανασταση. Οσο περισσοτερο εξαρτωνται ηπολιτική και στρατιωτική τεχνολογία από τήν ήλεκτρονική

Page 46: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

88 Ο ΘΒΡΜΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟ ΝΕΟ ΤΟΙ” ΠΡΟΣΩΠΟ 89

Ϊ ­_ Ϊ Ο Ἰ Ϊ Ϊ) Ϊκαί την πληροφορικη, τόσο μειώνεται η αποσταση αναμεσα μαζικές δημοκρατίες της Δύσης. Ώστοσο οι εξελιξεις αυτεςΪ ΕΪ Ϊ Ο Ϊ Ϊ | Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ~τους, ὅχι ὅέἐἶαια στα κατώτερα, παντως ομως στα ανωτερα διολου δεν προδιαγραφουν τον μελλοντικο εξοὅελισμο του στρα­Ϊ ε | ει | Ν 3 ­¬ 7 σ Ϊ Ϊ ε ­ Ϊ οι ·› ·¬ Ϊ ς Ϊκαι ανωτατα επιπεδα· ο ως ακ ιὅως σ αυτα λαμὅανονται οι τιωτικου παραγοντα οπως ακριὅως και η συγχωνευση πολι­Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Θ ἑ!­'Ϊ εκ )\ ­ς 8 ΘΪ Ν | Ἱ Ϊ ,δ Ϊλ δΪ Ἱ λ Ϊ Ϊ λ |αποφασεις για την κα ο ηγηση ο οκ ηρου του ια εσιμου μη τικης και οικονομιας ιο ου εν αποκ ειει την πο ιτικοποιηση_ | Ϊ Ϊ ~ Ϊ Ϊ Ϊ _ Ἰ Ϊ Οχανισμου, προκειμενου κατοπιν να τεθουν τα μελη του σε κινη­ της οικονομιας. Ϊπο ορισμενους πολιτικους και ψυχολογι­

Ϊ ­­ σι σ Ϊ Ϊ ε ς Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ σ Ϊ εΪ ­ Ϊ Ϊ ·› Ϊ ιν εση μεσῳ της ιδιας εκεινης τεχνολογιας, η οποια παρεχει τα κους­ιδεολογικους ορους μπορουμε μαλιστα να εικασουμε οτι οΪ _ Ϊ Ϊ Ϊ ~ _' Ἰ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ _›Ϊ Ϊ Ϊ _· Νεπληροφοριακα στοιχεια για τη ληψη των ὅασικων αποφασεωνγ. στρατιωτικος εκσυγχρονισμοςΰη η θελτιωση του στρατιωτικούΪ Ἱ _ Π.Η απροσκοπτη μεταὅαγση απο την πολιτικη τεχνολογια στη τομεα μπορει |να συντελεσθει ανετοτερα και αποτελεσματικο

στρατιωτικη, καθως και αντιστροφα, σημαινει οτι για να προ­ τερα χαρη στη συνυφανση του με τη μη στρατιωτικη τεχνολο­~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ο Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ( Ϊ Ἰ Ϊωθηθει η δεύτερη δέν χρειαζονται ξεχωριστές και εκτεταμένες για και πισω απο την αθωοι της προσοψη. Ηεσυνυφανση αυτηΪ ~ Ϊ Ϊ·­ε Ϊ Ί Ϊ Ἱ ἔἶπροσπαθειες, ὅσο κι αν η εφαρμογη γενικων γνωσεων στον μπορει λ.χ. να επιτρεψει σε Δυναμεις οπως η Ιαπωνια και η

Ϊ Ο ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ετ·στρατιωτικό τομέα καθως και η ιδιαίτερη στρατιωτικη τους Γερμανία, οι οποιες μεσα στη στρατηγικη συγκυρια του Ψυ­ττ' Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ~ | Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ο Ϊ Ἰέπεξεργασια στα έπί μέρους απαιτει χρονο και ανθρωπους με χρου Πολέμου είχαν τη δυνατοτητα να ειναι οικονομικα ισχυ­

Ϊ Ν Ϊ ~ σ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊτην αντίστοιχη ειδίκευση. (Η πίεση μειωσης του κοστους πα­ ρές, αλλα ησαν αναγκασμενες να παραμένουν στρατιωτικα_ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ο Ϊ Ϊραγωγης, κατω από την δποια ὅρισκεται η πολιτικη τεχνολο­ υποδεέστερες, να καλύψουν ταχυτατα τις ελλειψεις τους στον.­ Ϊ ετ· ..Ϊ | Ϊ Ο Ϊ 7 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ (για, έπηρεαζει εύνοικα την κατασκευη στρατιωτικων προιον­ στρατιωτικο τομεα, εφ, οσον ειναι σε θεση να προσαρμοσουν α­_ _' ~ Ϊ Ϊ Ο Ϊ Ϊ Ϊ Ϊτων, ένω έπί πλέον οι παραλληλες πρόοδοι και στούς δύο τομεις πλως την ύψηλη τους τεχνολογια απο την πολιτικη στη στρα­Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ζ” ἹΪ Ϊ Ϊ _ Ϊσυντομεύουν τον χρονο που χρειαζεται για την αναπτυξη νεων τιωτικη χρηση. Η ιδια τεχνολογικη πλησμονη της Δύσης γε­~ Ϊ Ο Ϊ Ϊ ΐΪ "' Η' ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ (Ϊ Ϊοπλικων συστηματων απο την ωρα του σχεδιασμου τους ισαμε μιζει και τους αγωγους που φερνουν τα συγχρονα οπλα στους

Ϊ ·­ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊτην έπιχειρησιακη τους ετοιμότητα. Στην ακραία περιπτωση έξωευρωπαικούς χωρους, συχνα μεσα σε πολιτικη συσκευασια.~ ›¬× ε Ϊ ἸΪ Ϊ ( .Ψ Ϊ Ϊ Ϊ ®°° Ϊ Ἱ Ϊ­η προοδος της πολιτικης τεχνολογίας επιτρέπει εο ιρεο την α­ Βεὅαια, οι μεσαιες και μειζονες Δυναμεις των χωρων αυτωνΪ Ϊ Ϊ Ϊ 3 Ϊ Ϊ ττ· Ϊμεση στρατιωτικη της χρηση. απεχουν λιγο η πολυ απο τη συνυφανση πολιτικης και στρα­

Ϊτ· ετ· Ϊ ἶ Ϊ ×¬« Ϊ Ϊ (_ Ϊ Ἱ Ϊ ΌΪ Ϊ ΪΓια τούς λόγους αύτούς η θέση των στρατιωτικων, η οποια τιωτικης τεχνολογιας σε υψηλο επιπεδο, ομως χρειαζονται προΪ 3' Ϊ Ϊ 3 Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ ἶΪ (Ϊ Ϊ Ϊ _) Ϊ Ἱ Ἱπ ο ενεστε α ταν συ να π ονο ιου α απο πολιτικ απο παντος τα οσα οπλα πα α ονται στο επιπεδο αυτο. Αλλωστεσρ Υ Ϊ ρ η Ϊ σΪχ σρ εμ Ϊ 6 Ϊηὅ δΪ ­ Ϊ σ Θ ­ἔι Ϊ Ϊ ι εΪ ς Ϊ­υποὅιὅαζεται με την εννοια οτι η πο εμικη ιομηχανια α μη­ εν κατανοουν γιατι αυτες εν πρεπει να κατέχουν ο,τι οι μεγα

Ϊ Ϊ _ Ϊ ἹΪ Ϊ Ο _·δόν παύει να περιὅαλλεται μέ το ξοφερο φωτοστεφανο του ειτοει­ λες Δυναμεις ηδη διαθετουν και επιθυμούν να κρατησουν και­ ._ _) °¬ (Ϊ Ϊ Ϊ Ντ Ο Ϊ Ϊ ἶ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ '_' Ϊ ἹΪΠιιιιι 1:11 ετιι ενωο πολιτ τε νικο πο ει εν ε εινα υποκα­ στο ελλον. Μια απα ο ευσ π ο θειας πυ νικου και αλλου|Ρ ›|§ ἶιἔ λ.|ἔμ·/Ρ μθ/ |μ· Νγγθςθθψαθ γθηηδ

ταστησει και εν μερει να κατευθύνει τον στρατιωτικο· ταυτο­ σύγχρονου οπλισμου, η οποια θα στρεφοταν ει ικα εναντιονΟ Ϊ­ε ~ ἶ ΟΪ Ν· Ϊ Ἱ στ· Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊχρονα μεταὅαλλεται ὁ τροπος, μέ τον οποιο κατανοουν οι ιδιοι τους, θα μπορουσε να αιτιολογηθει μοναχα με το επιχειρημα,

Ϊ ( Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ ι'Ϊ Ἱ Ϊ ξ Ϊ Ϊ ΰ Ϊ Ϊοι στρατιωτικοί τον εαυτο τους, δηλαδη ­για να αντιδιαστει­ οτι αποκλειστικα οι μεγαλες Δυναμεις ειναι σε θεση να χρησι­¬¬ Ϊ

Κ” Ϊ ')Ϊ Ϊ Ϊ ἶΪ (Ϊ Ϊλουμε δύο γνωστα στερεότυπα­ στη θέση του αρειμανιου πο­ μοποιησουν τέτοιον οπλισμο ελλογα και φρονιμα, οχι ομως και_. Ϊ Ϊ ι” Γ Ϊ Ϊ ΟΪ Ϊ Ϊ Ϊ ἴ |λεμιστη μπαινει ο σύγχρονος νηφαλιος τεχνικος. (Η δυνατοτη­ ο υπολοιπος κοσμος. ­Ομως μια διακριση τοσο υποτιμητικη~ Ϊ­_ Ϊ (Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ἱ ~ Ϊτα αριθμητικης μείωσης των ενόπλων δυναμεων οσο προοδευει για τοσο πολλους δεν ειναι δυνατο να επιχειρηθει χωρις να πε­Ϊ Ϊ Ϊ _' Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ _ Ο Ϊη έκτεχνίκευση τους συμὅαλλει κι αύτη στην ύποὅαθμιση της ριφρονησει κανεις τις διακηρυγμενες δυτικες αρχες της|ισοτη­

›­υ ­Ϊ _· Ϊ Ϊ Ϊ επ· Ἄ Ϊ Ϊ °`° 7 _' 3 Ν Ϊκοινωνικης θέσης των στρατιωτικων, τουλαχιστον μεσα στις τας των ανθρωπων και της οικουμενικης ηθικης. Καθως φαι­

Page 47: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

90 ο ΘΕΡΜΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ιο Νεο ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟ οι

νεται, λοιπόν, έπιὅαλλεται να συμπερανουμε ὅτι, αν δλοι οι αν­ απο ατοαττωτμτή αποψη. έττοέπέ να οττέίοοον τή μαζική κατα­θρωποι έχουν την ιδια αξιοπρέπεια, τότε θα έπρεπε να τούς έπι­ οτοοφἠο οηχ­ να καταατοέψοον πολύ ττέοταοοτέοα ττοατματα

ΤοέΤιέΤαι καιη καΤοΧη Των ιιοιων σπλων· απ, όσα χρειαζονταν για την πολιτικα έπιθυμητη καθυπόταξηΉ/αν η οιαοικασια Τοιν έκοημοκοαΤισμοο πανω σΤη σαση Της τοῦ έχθροῦ. Ἀκριὅῶς αύτη τους η αδεξιότητα, αν έπιτρέπεται

Τιοοηγμένης Τέἶίνικης ημέσασαλλέι Ξο σΤοαΤιωΤικο έααγγέλμα η έκφραση, τα καθιστοὕσε ικανα να ασκοῦν έκφοὅισμό. (Η α­σέ μιαν ααασαἐολησηΰ αναμέσα σέ αλλές _μολονοΤι απ/ αμΤη σκηση πολιτικῆς μέ τη ὅοηθεια τους ισοδυναμοῦσε μέ την α­την πλευρα παντοτε αναμενονται ιδιαιτερες επιδοσεις στην ωρα οκτοοττ έκφοοταμοομ ομως ρτ οτέξαγωγἠ ττοχέμοο μέ τέτοτα μέσα

Της έκΤακΤης αναγκης°°= σέ ιΤλανηΤικο έπιπέοο ο έκδημοκοα“ ειχε λιγο­πολύ απρόὅλεπτες συνέπειες.Τισμος Τοο Τιολέμοσ σονΤέλέιΤαι Χαοη σΤη Χαλαοωση σΤον Μετα τόν Ψυχρό Πόλεμο τό πλανητικό τοπίο δέν κυριαρ­ νιΤέομαΤισμο Των μονοπωλιων Της σΤοαΤιωΤικης Τέχνικης· Δέν χειται πια από δύο συμπαγη όχυρα, πού ορθώνονται τό έναμποοέι να μην αναλογισθέι κανέις Τη ιισοαση Τοο φιλοσοφοσ Μ απέναντι στό αλλο διαθέτοντας στρατηγικό οπλισμό, παρα ιι

«η ανθοωι­ιοΤηΤα λ.οέιαςοΤαν Την ΤιοοιΤιοα κι αμέσως αοΤη έμΤ μαλλον μοιαζει μα έναν ηλεκτρονικό πινακα, ὅπου αδιακοπαιιοανισθηκέ»_ οΤαν ΤιαοαΤηοέι Τις σημέοινές μοοςοές Τιοο Τιαιο” αναὅοσὅηνουν μικρα κόκκινα φωτα τοποθετημένα πολύ κοντα Τ

νέι η σύγκλιση ΤιολιΤικων και σΤοαΤιωΤικων ιΤαοαγονΤων· Τα τό ένα στό αλλο. Ὁ παγκόσμιος πόλεμος πού δέν έγινε κατα­στρατηγικα ατομικα όπλα ξεπερνιοῦνται και δινουν τό προὅαδι­ μεοίσθηχε σέ πολλές περιφερειακές συγκρούσεις, μερικές απόσμα σέ μικοοΤέοα> πιο έοέλικΤα και μαλλον έοαιΤοκΤηΤα απλα τις οποιες θα μποροῦσαν και να αποκτησουν πλανητικη σημα­Τη γσΤιγμη ακοισως ὅποο ῖιοοέαλλομν σΤο Τιαοσκηνιο οι μέσαιές σια. Μέσα στόν κατακερματισμένο πλανητικό χῶρο και έξωκαι μέιςονές Δοναμέις Τιοο Τα ΧοέιαςονΤαι­ ­αΤον καΤακέομαΤι” από τη σκια ένός ατομικοῦ παγκοσμίου πολέμου οι πόλεμοι γι­σμο Των ΤιολιΤικων ασναμέων μέΤα Τον Ψοχοο Πολέμο ανΤι” νονται εύκολότεροι· όπαραγκωνισμός τῶν στρατηγικῶν ὅπλωνσΤοιγ.έι αναΤιμηση έπλων› Τα οποια μποοοον να λ.οησιμοιΤοι_ από τα όπλα ακριὅείας αντιστοιχει στην υποκατασταση τοῦηθοον μέ οψηλη ακοιοέια μέσα σέ Τιολογ οιαςοοοέΤικές Τοπικές παλαιοῦ πυρηνικοῦ έκφοὅισμοο από την καινούργια διεξαγωγησονθηκές· Ἀκοιοως ανΤισΤοοςΡα έμςΡανιςοΤαν η καΤασΤαση σΤη πολέμου. (Η ανοιχτη έκὅαση της νέας πλανητικης συγκυρίαςαιαοκέια Τοο Ψιηἐοοσ Πολέμοικ μολονοΤι σΤα ΤέλέοΤαια Τομ έπιτασσει εοελιξια στη χρηση στρατιωτικών μέσων, ένῶηποι­Χοονια Χαλαοωσέ καπως Χαοη σΤην αναΤΤΤοςη Των Τιμοαμλων κιλια τῶν πιθανῶν έπιθετικῶν στόχων, καθένας από τούςμέσοο και μικοοο οέληνέκέοος· αν ΤοσΤοις η λογικη Της καΤα” όποιους μπορει μέ τη σειρα του να περασει στην έπιθεση, απαι­σΤασης σΤο σονολο Της έιχέ ως σμνέπέια να μη χασουν οιολομ τει γρηγορη συγκέντρωση τῶν μέσων και έκεινη την ακριὅειαΤη σημασια Τοσς Τα σΤοαΤηγικα αΤομικα απλα· ιΗ ασμμφἑλιω” σκόπευσης, οποία συνιστα ένα από τα έκπληκτικότερα απο­ ;

ν ι ι π .. ..Τη|έ”Χ.θοοΤηΤα αμο γιγανΤιαιων και σομπαγων σΤοαΤοΤΤέοων> · τελέσματα της νέας οπλικης τεχνολογιας. έΗ πλανητικη Δύ­που στεκονταν ακαμπτα μετωπηδον και μαλλον σπανια εὅρι­ ναμτο πού οτηκέ νμαοτοτα απο τον Ψοχοο Ποχέμο έἰνατ τώρα

σκαν πλαγιές οοοος για να ςέγέλασομν Το ένα Το αλλο η για να ι οποχρεωμένη, αν θέλει να παραμείνει πλανητικη Δύναμη, να 1

σμνέννοηθοσν= ανΤικαΤοΤιΤοισθηκέ καΤα Τον γλαφοοοΤέοο Τοο_ τελειοποιησει μέ τη ὅοηθεια της νέας πολιτικοστρατιωτικηςπο στη συσσώρευση αποκαλυπτικῶν όπλοστασίων και από τις τέχνοχοτίαέ το ατοατηγτχο έχέῖνο οοτμαγ το οποιο αοτμκα οτα­

οοο Τιλέοοές­ Ἱα ”Χ.αοακΤηοισΤικη ιοιοΤηΤα Των σΤοαΤηγικων μορφώθηκε μέσα στό πλαισιο της παλιας στρατηγικης τουΤοοΤων ὅπλων ηΤαν σΤι οέν μποοοοσαν να σσγκένΤοωσοον Την έκςροὅισμοῦ ὡς συμπληρωμα της· ωστόσο ΠΘΧΙΟΙΘ τεερουεε στόῳιΤέοασΤια καΤασΤοέΤιΤικη Τοσς ένέογέια σέ έναν σΤοΧο έαλογο έξης δέν μπορει να σημαινει απλως την ικανότητα να αντιδρα

Page 48: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

92 ο ΘΗΡΜΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟ ΝΕΟ Τόν ΠΡΟΣΩΠΟ 93

κανείς σέ καθε ὅαθμίδα μιας κλιμακούμενης αντιπαραθεσης μέ μενση τόό Χόόντκόν όταστηματόε αναμεσα σε μταν εόενόεσηι υ 2 ι ι σ ρ ντα στρατιωτικα μέσα πού αντιστοιχούν στην εκαστοτε σοὅα­ νεων όπλων κατ στην πόακττκη της ετιόαόμόνη θα σνμόαλετ κατΰ ί | | Ϊ Ν' Ρ­Ι

ρότητα της καταστασης χωρίς να καταφεύγει ἐξ αρχης στα ἔ­ αντη στη νόηνόόη όταόόση των πτό πόόσφατων τεχντκων επτ­ν | Ϊ

/σχατα μέσα, παρα όφείλει να σημαίνει, γενικότερα, την ἶκανό­ τεννματων­ Τό τεχνόλόντκό Χασμα αναμεσα στόν παόανωνόε Ἱ ετ κ

τητα να επεμόαίνει κανείς σέ καθε σύγκρουση μέ τόν εκαστοτε κατ στόν ανόόαστη όεν όό απότελετ ανανκατα αννπόόόλητό εμ­| ε ι ­­ ε Ν ; ·· /κατάλληλο ἐξοπλγσμόγ ποδιο, γιατι ο χειρισμος των οπλικων συστηματων είναι λιγο­όθπως εἶναι αότονόητο, μια πλανητικη Δύναμη, πού μέ τεόό πεό/τπλόκόσ από τηγόόμη τόνε­

διαρκεῖς 1ἹεΧὶϋΙο τεεροῃεεε θέλει να καταπνίγει η να ελέγχει Η όταόόση εξατόεττκα πόόηνμενησ όπλτκηε τεχνόλόνταε σεσυγκρούσεις πλανητικἦς σημασίας, όφείλει να μέριμνα ὥστε οί Χωόεσ πόό όεν παόανόνν τετότα πόότόντΰα (η όότσκόντατ στόπιθανοί αίότιοι τέτοιων συγκρούσεων η τουλαχιστον οί δικοί της κατωτόητ μόναΰἐα της πόἰόανωνηό τόνε) ασφαλωε όεν θα σταν­πιθανοί εχθροί να μην αποκτησουν πυρηνικα όπλα, αλλα οὔτε επτἔόεηόετ την|αντόματη~ εξτσωση τόν στόατἑωττκόό όνναμτκόόκαί όπλα όφηλης ακριὅείας· τό ἴδιο συμφέρον θα εἶχαν καί Δυ­ ό των εξαγωγεων κατ των ετσανωνεων· (Η τότότ πόσότητα κατἹἴναμεις, οί όποιες πιστεύουν ότι (σέ όρισμένες περιοχές) εκπρο­ πότότητα τόν νλτκόν εχετ σε καθε Χωρα όταφόόεττκη αξτα= η ό“Ϊ / 3σωπουνταγ ἀπό Τήν πλανηιῃκἠ Δύναμη. Ἀπὁ τὴν ἄποψη αὐῖἠγ τ ποια καθοριξεται από τό γενικό τεχνολογικό καί πολιτισμικό

Ἱ |η όλιγαρχία των κατόχων εξαιρετικα προηγμένων όπλων φαί­ ι επτπεόό” η παλτα κατ αόταπόόετκτη αληόετα ντα την πόότεόατ“ίνεται ν” αποτελει λυσιτελέστερη εγγύηση για την είρηνη παρα ότητα τόν ανόόωπτνόν παόανόντα Οα ότατηόησετ λότπόν την τ­η ἔνοπλη έξισωτικη δημοκρατία. Για δύο λόγους ωστόσο δέν γ σχό τησ: τόνἶταχτστόν μό αότη την ἔννότα· ότόπτ πλεόν= Χωόεόεἶναι δυνατό να έμποδισθεῖ μακροπρόθεσμα η διαδοση τέτοιων εξαότημενεσ απόκλετσττκα κνότωε από την ετσανωνη όπλτ“όπλων. Ὁ πολιτικός λόγος εἶναι η αναγκη των μεγαλων Δυνα­ κηό τεχνόλόνταό μπόόόόν παντότε να ετσανανόνν κατ να Χετότ“μεων, μαζί καί της πλανητικης Δύναμης, να αναθέσουν περι­ ι ζόνταγτ μό επττνχτα μόναιία μεόη απόσπασματα τηστ όχτ όμωςφερειακα αστυνομικα καθηκοντα σέ σύμμαχες μεσαίες Δυνα­ κατ τό νενγτκό πλατστόζῖ μεσα όῖτόγόπόῖό αότα τα μεόη η απόσπα­μεις. Πρέπει να αναμένεται ότι οί τελευταιες αὔτές θα έἔαρτη­ σματα ἐόόανόνν στην νττττστη απόόόση τόνε· ηνττστότ”Χ.α= με τόνσουν την εκπληρωση τῶν τέτοιων καθηκόντων τους από την Χετότσμό σννχόόνων σντἱκενων κατ μηχανηματων εξότκετώνόν“παροχη σύγχρονου όπλισμοῦ καί ότι θα έκμεταλλευθοῦν την τατ τμηματα μγόνό των ενόπἶτων τόνε όνναμεων= όπότε η πόό“ενδεχόμενη όπερασπιση ξένων συμφερόντων για να εδραιώσουν ηνμενη εκτεχντκενση πεότόότττετατ κατα όαση σε επτλεκτεό μό­

Ο ναδες ενω δέν επηρεάζεται απ” αότην ό τρόπος διεξα ω τκαί να διευρύνουν τη δικη τους περιφερειακη θέση ίσχύος. ” ιι ~Υ ΥὉΩ τ

οίκονομικός παλι λόγος, για τόν όποῖο μαλλον θα έπιταθεῖη ε­ επτχετόησεων κατ η νόότόόπτα τησ μεναληό μαζαό τόν στόα_|

ξαγωγη προηγμένης όπλικης τεχνολογίας, αναγεται εν μέρει Ο τεόματόἐ­ Ἀπῖ εόωγ/πόόκνπτ/ετςμτα αἔτοσημετωτη ἔληεττττη Ομότ­στη συνύφανση πολιτικης καί στρατιωτικης τεχνολογίας καί όνενεταόι σνναμα όμως κατ η αναγκη ότατηόησηε μαζτκωνσυναπτεται μέ την πίεση τοῦ ανταγωνισμοῦ. Στόν ὅαθμό πού στόατων· Γταττη αετόλόνη αότθμηττκη τόνε μετωση Χωότό πα“όλο καί περισσότερες μεσαἶες δυναμεις μποροῦν να πουλοιἶν τα όαλληλη ελαττωση τησ μαχηττκησ τόνε τσχόόσ θα μπόόόόσε

να επιχειρ θεῖ μοναχα όπό τόν όρο μιας ακρας τεχνολογικόςθ Χ 6 ί Ό! λ | Ό δ Χ Ώ ­ησυνη ισμενα συμ ατικα οπ α στους εν ιαφερομενους, οι κορυ τι /

φαἶοι παραγωγοί θα εἶναι όποχρεωμένοι να προσφέρουν πολύ εκλεπτννσηό των σνστηματων ότότκησησ κατ ελεγχόω ταόε/π # Φ ι ν κ

προηγμένα όπλικα συστηματα για να παραμείνουν συναγωνι­ πότότ σνλντενόνν πληόότόόότεσι εντόπτόόνν τόνε στόχόνε κατ κα”Ϊ Ϊ (Ϊ 9/ σα Ϊ ~Ο­Ήχοέ πρό παντός ὁ ἔνας σέ σχέση μέ Τόν ἄλλον­ °Η συντό­ τευθυνουν τα οπλα, ετσι ωστε να πολλαπλασιασθει δύναμη

Page 49: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Θ4 Ο ΘΕΡΜΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 'ΓΟ ΝΕΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟ 95

πυρός, νά αύξηθείη ταχυκινησία καί νά εξοικονομηθοῦν πυρο­ χημικά η ὅιολογικά όπλα. ἩΔν οί ενδιαφερόμενες μεγάλες Δυ­μαχικά χάρη στην ύφηλη ακρίὅεια σκόπευσης. Ἀναγκαστικά νάμεις αποδειχθοῦν ανίκανες νά κατασκευάσουν συστηματαλοιπόν θά σημειώνονταν σημαντικές διαφορές επιπέδου, αν πο­ ἔγκαίρηρ τίροοίδοττοίγιοκιἐ καί αναχαίτίοτιρ ίι να ἐρ­ττοδίοοον τητέ μιά χώρα πού εξάγει προηγμένη όπλικη τεχνολογία διεξη­ διάδοση τέτοιων όπλων μέ συνεχείς επακριὅείς επεμὅάσεις,γαγε πόλεμο μέ μιά χώρα πού είσάγει. Μιά τέτοια περίπτωση τότε θά πρέπει νωρίτερα η αργότερα νά διακινδυνεύσουν ὅαρει­θά ηταν δυνατό νά εμφανισθεί συχνά στό μέλλον, όμως οί συνέ­ ές απώλειες ακόμα καί σέ τελικά νικηφόρες συγκρούσεις μέπειες τοῦ εκδημοκρατισμοῦ των πολεμικών μέσων δέν θά κα­ περιφερειακές Δυνάμεις. Δέν αποκλείεται τό ενδεχόμενο ότιταστοῦν πρόδηλες τότε μόνον. Στίς περιφερειακές συγκρού­ χῶροἐι οί όιτοίορ ἐξ αίτίαἐ τἦἐ Υονίκῆο τοοἐ οίκονομίκἦρ κατα­σεις, πού γίνονται τώρα πιθανότερες λόγῳ της ανόδου μεσαίων στασης δέν ἔχοον ἐλπίδεἐ να όίκείωθοῦν Τί] σύγχρονη πθοηγμέ”καί μειζόνων Δυνάμεων, τη ιιἰσθητη τεχνολογικη όπεροχη μιᾶς νη τεχνολογία ο” όλη τηε την ἔκτοιοηι θά ἔπιδιὡξοον τουλάχι­τοπικης Δύναμης αναγκαστικά θά επηρεάσει τόν συσχετισμό στον την απόκτηση όπλων ίκανῶν ν” ασκησουν αποτρεπτικηδυνάμεων, εστω κι αν ό κύριος όγκος τῶν ενόπλων δυνάμεων ό­ επίδραση ακόμα καί πάνω σέ μεγαλες Δοναμείἑ­ ΉΑν τί] δυνατό­λων τῶν πλευρῶν κατά τά αλλά ἔχει παραμείνει σέ μιά ξεπερα­ τητα αὕτη πραγματοποιηθεί, τότε η πολιτικη καί στρατιωτικησμένη ὅαθμίδα της τεχνολογικης εξέλιξης. Τεχνολογικά όπα­ απόσταση ανάμεσα σέ μεσαίες, μείξονες καί μεγάλες Δυνάμειςνάπτυκτες χωρες πού εκδηλώνουν εντονες ανάγκες απόκτησης θα μικρόνει περισσότερο απ, όιτί θα φανταζόταν κανείἐ μέ κρί­σύγχρονου όπλισμού τό κάνουν εχοντας κατά νού τίς δικές τους τηριο την όφιστάμενη γενικη διαφορά τεχνολογικοῦ επιπέδου.η τίς ξένες ηγεμονικές επιδιώξεις καθώς καί τίς συναφείς επι­ ΉΗδη ό διοαροροτικόο όαθρ­ός ἐκτεχνίκεοοηρ τῶν οτροιτῶνκείμενες συγκρούσεις. δείχνει ότι στό μέλλον θά όπάρξουν πολλές μορφές διεξαγωγης

°Η πρώτη από τίς παραπάνω δύο περιπτώσεις θά εμφανιζό­ πολεμικών επιχειρησεων. Θα όποτυπωθεί όέόαια μιά ίδεατη εί­ταν αν π.χ. μιά ύπερπεριφερειακη μεγάλη Δύναμη ηθελε νά κόνα της οόγχρονκιἐι δγιλ­ πέρα Υία πέρα ἐκ”ί€χνίκΘόρ¬όνὉ€ δίοταντιπαραταχθεί στίς ηγεμονικές αξιώσεις μιας όρισμένης περι­ ἔαΥωΥἦ€ ττολέμοοι όμοορ αότό δίόλοο δέν οηραίνοί ότι οό όρί­φερειακης Δύναμης όντας αποφασισμένη νά ρίξει στην πλά­ σμένες καταστάσεις δεν θά αποδειχθοῦν καθοριστικές αλλεςστιγγα ὁλόκληρη την τεχνολογικη της όπεροχη. Τότε θά ανέ­ ιλορφόἐ καλης _ τόσο ρ­Θταξό τΘ'χνολοΥίκα ίοότίμων όσο καίκυπτε τό εξης ερώτημα: μπορείη περιφερειακη Δύναμη, η ό­ μεταξύ τεχνολογικά ανισων εχθρῶν. Δύτό θά ηταν δυνατό όχιποία ἔτσι κι αλλιως δέν είναι σέ θέση νά όπερισχύσει σ” ἔναν ό­ μόνον ἐττοίδη ἐξωτορίκόἐ αντίἔοόττιτορ ίοωἐ παρακὡλοοιν τηλόπλευρο αγώνα ενάντια στη μεγάλη Δύναμη, νά της προκαλέ­ Χρήση ίλπεΡεναίοθὉτὉ§ τεΧνολοΥία€ι αλλα καί λόγῳ τοῦ γεγο­σει εν τούτοις τόσες ζημιές, ὥστε αύτό νά επιδράσει αποτρε­ νότος ότι τά όπλα μποροῦν νά καταστραφοῦν μέ μέσα απλού­πτικά; (Η απάντηση πού θά δώσει τό μέλλον στό ερώτημα στερα από εκείνα πού απαιτούνται γιά την κατασκευη τους,αὐτό θά ἔχει τεράστιες συνέπειες γιά τη διαμόρφωση της συγ­ μολονότι ὅέὅαια κάθε αμεση αναμέτρηση τεχνικά προηγμένωνκυρίας μέσα στη σημερινη φάση της πλανητικης πολιτικης. όπλων μέ όπλα λιγότερο εξελιγμένα οετειιε ρετιϋυε θά αποόείΜπορεί νά θεωρηθεί όέόαιο ότι η δύναμη πυρός όλων τῶν ύπέρ τῶν πρώτων. ἩΕ]τσι π.χ. η καταστροφη διαστημικών α­πλευρῶν καθώς καί η ταχυκινησία της θά αύξηθεί. (Όλο καί μυντικῶν συστημάτων μέ όομόαρδιστικά διαστηματος είναιπερισσότερες χῶρες θά διαθέτουν πυραύλους μέ όλο καί μεγα­ εύκολότερη από την κατασκευη τους, ένῶ σέ μιά τεχνολογικάλύτερο όεληνεκές κι όλο καί μεγαλύτερη ακρίἔεια σκόπευσης° κατώτερη όοίθμίδα τρομοκρατίκόἐ ὲνόρΥρίοΩ καί ἐπίχοίρηοοίρόλο καί συχνότερα θά εξοπλίξονται τά όαλλιστικά ὅληματα μέ καταδρομέων αποκτοῦν μεγαλύτερη στρατιωτικη σημασία α­

Page 50: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

οι Ο ΘΒΡΜΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ι·Ο ΝΟΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟ ιῃ

×­ ι· ι ­¬ ς ­· σ ι ι Ϊ γ | ___

ιιειθωε υττυ συνθηκες υττερθυλιαιτιἐ εαιτεχνικευυηει Πεειτει να κες Δυναμεις ἑξα τωνται στ ατ ικα και τακτικα από τί5 : ιγ ι σ ~ ι σ : Ϊ ι Ϊ σ | | γ γ | ςαναμενεται οτι θα αναπτυχθει μια ιδιαιτερη τεχνικη για τηγνθε­ προοδους και τις μεταὅολες της τεχνολογιας περισσότερο παρα

~ _ ἶ ἸΪ _) Ϊ (Ϊἔυυδετεριυυηλτιηε κυευφαιαε στεἔιτιωτικηε τεχνολαγιας ὅεαι Οτι οι αλλες _ ιδιαιτερα οταν πρόκειται για τόν συσχετισμό δυνα­

ενικα οι οπ οτε νικε π οσπα ειε κατα ε α ε ο α επι­ Ϊ Ϊ ι ι 5 ι τι ει'Υ 'Χ_ Ξ Ρ! Ω γιι Υ ιι Θ 2 μεων μεταξυ τους. Μιαγσημαντικη τεχνικη εφευρεση η εναςκεντρωθουν στον χωρο που ὅρισκεται αναμεσα στα πυρηνικα τεχνικος νεωτερισμος θα προκαλοῦσε κατα πασα πιθανότητα

Ο : ι σ ι οι α 3και στα παραδοσιακα συμιἶατικα οπλαι αναδομησεις σε~ευρεια εκταση (τα ατομικα υποὅρόχια θα ἔ­_ Ϊ Ο ε ׬ ­­ Ϊ ~

Βδν/ τυυτγυιἐ τα τιυυἶινιἶα υιἔλα κηαι υι αυναιῆειε/ιι­υΡιΡε€_ιτ0λε παυαν λχ. να ειναι οι προνομιουχοι φορεις οπλων αποτροπης,_ Ϊ

μου εν τιευαιειται να εξα ειφ υυν~ ατιυ τυ ευρυ Φασμα τιυν ατι αν η θαλασσα γινοταν διαφανης). Στην περιπτωση εξαιρετικα'ι κ ι κ σ __

ιι­ερινων δυνσατυτητων αιεἔανωνηε ῇττυλευ­ικων! εττιχειρηεεωνι εκτηεχνικευμενων και περιπου ισοδυναμων αντιπαλων, οι όποιοιΣυμὅατικα οπλα νεου τυπου μπορουν ὅεὅαια να εκπληρωσουν θα εκμεταλλευονταν πληρως τη δυνατότητα ακρας συμπτυξηςηΪ Ϊ Ϊ _ Ἱ ~ (Ϊ Ϊ ΐΪ Ϊ Ν "_ 7 |

Ὁδτι τη λειτυυυιιια τακτιἶιιυν ατυυιχων υιτλιυνι αιανειε υιἑωε δεν της στρατιωτικης τους οργανωσης χαρη στη χρηση των πιόΪ Ϊμπορειΰνα εγγυηθει οτι ολοι οι μελλοντικοι εμπολεμοι, ανεξαρ πρόσφατων συστηματων διοικησης και ελέγχου; θά μπορούσα­

_· τ° ι ε | οι ι· __τητα απο την πορεια/ των πολεμικωνἕπιχειρησειονι δεν ττρυ με να υποθεσουμε οτι η διεξαγωγη πολεμου θα εξαρτηθει σέ με­κειται να χρησιμοποιησουν τα τελευταια. Σπι πλεον, μια συμ­ γαλο ὅαθμό από αυτα τα συστηματα χωρίς αξιόλογη μαζική

'τ τ° ”" Ϊ | ινφωνια ολων των κρατων με σἶοπο τνἐ μη διαδοση τακτικων και παρουσια στρατευματων. Ενας πόλεμος μεταξυ Ἱαπωνίας καιστ ατ ικων πυ νικων οπ ων κα ως και τ ν καταστ ο ”Πνω ενων Π Ν Ϊ ” Ϊ Ϊ Ϊ~Ρ (υγ Ργιθγ Ὁ Ρ μ ολιτειων λ.χ. θα μπορουσε κατα μεγιστο μερος

ἸΤωνἄφισἐαμἶνων ανῖιμετυἐπἔε ανυιτἕρμ ητα εμπρ ια. ι να ιεξαχθει στο διαστημα και στον ωκεανο με τη χρηση αυτο­ε α ες υνα εις ­ακο ακι αν απα α επα ετον αντα ω­ τατοποι ενων Ϊ ” Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ °Ϊμ· "Ϊ μ μ Ρ ~μ· γιδ ημ αεροπορικῖων μεσγων και πλοιωνζ επιφανειας η

νισιιυ/μετα υγτυυε­ εν μπορουν να τἑαραιτη ουν απ αυτα η η υποὅρυχιων. Αλλα αυτο ειναι το ενα μονο ακρο ενος πολυπτυ­επειδη/ σε μια τετοια περιπτωση θα ηταν δυνατο να παρουσια­ χου φασματος μορφῶν πολέμους οι οποιες εἶναι θεωρητικα και

Ϊ” Ϊ Ϊ Ϊ ι Ϊ |σθει το παραδοξο, οτιγμια ατομικα εξοπλισμενγη μεσαια|Δυναμη πρακτικα δυνατες με όαση τα σημερινα πλανητικα δεδομενα.ιεκὅιαζει κρατη πολυ ισχυροτερα. Στα πιο αδυνατα κρατη, πα­ Μια ακριὅέστερη προκαταὅολικη ταξινόμηση αὐτῶν τῶν μορ­

Ϊ (Ϊ Ϊ Ϊ 3 _ Ϊ Ϊ Ἱ ... χ / |λιι ἶεἔοια οπλα δινοἕν δυνατυτητεεηατιυτυυττιη/Φ νται τυυε εξα τρων πολεμου παρουσιαζει σοὅαρες δυσχερειες, επειδη οι πιθα­σ α ι ουν στο επιπε ο αυτο καποια ισοτι ια ε τα ισ υ οτε α νοι ε πόλε Ϊ Ν ”Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ τ ­τςεν οποία δεν πο ουν να επιτυ ουν στθ συμ ὅατικόχἐῖιίπεῖδο) λ Η ΗΜ εχπροσωιἶοω (Ϊλες Ής διὰατες ὅαθμιιδες Έης πο

ιἐ” ι ιι ιι ιι λ ι δι ι ­ , ιν 3 λα 6» τπτ στιαιιττιιιε εξιιιἔηε ­ αλλωστε Ο αιιθιτ Με_ Ϊ ~ Ϊ χαι τε Οτι/ καμμια ττ ευρα εν/ μτἔυυει να ειναι αττυ υτιυε ε αυξηθηκε σημαντικα μετα την αποσυνθεση των δυο στρατοπε­ὅαιη οτι μια γενικη καταστροφη των πυρηνικων οπλων θα ειναι δων του Ψυχρου Πολέμου και την προοδευτικη αυτονόμηση ὁ­

ι ι Ϊ Ο ι Ϊ ε Ϊ ι ε Ϊ χ __

πρακτικα δυνατη και επισηε διαρκηα Η πρρθυμια, τηνοποια ρισμενων περωχων του κόσμου και ὁρισμενων κρατων. Οἱ τΟ­~ ι Ϊ ι Ϊ Ϊ χ

ελἶδγιλωἶαν σἶα Τελἶυταἔα λ.ΡΪἶνα)ῖΪ δω? μἦγαλεε ἕτυἕικεε Δυ πικιὀι/πόλεμοι, που~τωρα γινονται πιθανοτεροι γι” αυτόν τόν λό­να εις να ειωσουν εν ε ει το οπ οστασιο τους εν αεπ επε ιγ απ επε” Ε ° Ϊ Ϊ Ϊ ι τι ι_|υ­θ θυ­~ υγ Ρ ιλγ Ρ Υ» 3/ρ οι/ε ναι απο στρατηγικη και τακτικη αποψη τονα εοὶρη Μ ως Ὁ ¦ΪΡ”Χ.Ϊι~ μααἱ/ α μιαιἦἶ αγ αι π|ὉἕΟυἐ| κατα σο πιο αμορςοοι, οσο περισσοτερο διεξαγονται σε χωρους που δενστρυφηε τυυ' κατα πρωτο ογο πηγα ει απο τη ιαπιστωση ενδιαφέρουν αμεσα καμμια μεγαλη Δυναμη Στό αλλο ακ _ι ρο τουὅτι ιι­ετα την αναπτυξη των ὅτιλων ακθιὅειαε τα στυατηνικα παραπανω φασματος μπορουμε λοιπόν να τοποθετησουμε πο­

Ϊ (Ϊ Ϊ 1 | / |

πυἑγινιιια υιἔλα ξετιευασθηῖιαν­ λεμους που διεξαγονται με σχετικως απαρχαιωμενα μέσα με­Οπως ειναι ευνοητο, οι υψηλα εν­τεχνικευμενες στρατιωτι­ ιαἔυ αντιπάλων περιπου ἰσοδύναμων και τραἐουν σε μακρος

Page 51: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

98 Ο ΘΒΡΜΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟ ΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟ θθ

χωρίς να παρουσιαζουν σπουδαἶές στρατηγικές καί τακτικές αυτη αλλαξε από δύο αποφασιστικές απόψεις: τα «μετόπι­/ „ ­έπιδοσεις. ιτθεν» μπορουσαν τώρα να τεθουν μέσα σέ σύντομο διαστημα έ­

Μολονότι ὅμως οί ύποθετγικές ταξινομησεις της μελλοντικης κτός μαχης μέ συγκεντρωτικά πληγματα καίη ‹‹δλοκληρωτι­~ ·­· ·› ιποικιλιας των μορφών πολέμου ειναι θεωρητικα ριψοκινδυνες κη›› τους κινητοποιηση σε καιρο πολέμου πέριττευε πια, γιατι

καί πρακτικα ασκοπες, θα μπορούσαμε, ξεκινώντας από όσους καθοριστικη τώρα παραγωγη ατομικῶν όπλων δέν απαι­παρα/γοντεςγ συζητήθηκαν στα παραπανω, να διατυπώσουμε ιοῦσέ καμμια τέτοια κινητοποίηση· μέ σημαντικα μικρότερηκ ιτ ια ια να συλλαὅου ετουλα ιστον καταπ οσέ ισ τόν κιν τοποί σ πο οῦσαν λοιπον να π οξέν θουν στόν έ θ όΕρ|¬θργ ~μ· λ.~ ργγγἶίῦ ηγ /θημἦ /ργη |λ.ρεκαστοτε χαρακτηρα των μελλοντικών πολεμων μεσα στην ευ­ πολυ πιο εκτεταμένες καταστροφές. Πρεπει να υποθέσουμερύτέρη προοπτικη της ἶστορίας του πολέμου έν γένει. ἹΪΙ τυπο­ ότι, σέ μελλοντικούς πολέμους αναμεσα σέ έθνη|μέ έξαιρετικηλο ικ ας π οσπαθεια θα αποκτουσε καθα οτε ο πε ι α α οίκονο ικ αναπτυξ και ανεξα τ τα απο τ σ 7/ ο ιατο­σιγα ρα ι Ϊ ­¬ δἑιἑΰ θι ­η λ ἑὕ­αν επι π Ἱεογ επιχειρουσαμε συγκρισεις με κ ασσικες μορφες μικων οπ ων, α χρησιμοποιη ουν πο εμικα|μέσα υψη ης τε­

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ~ Ϊ απ· Ο Ἰ Π Ϊ Ἱ ~ Ϊπολέμου απο το παρελθον χρησιμοποιώντας τη ὅοηθεια μιας χνολογιας, των οποιων η παραγωγη ουτε καν θα απαιτει κα­γνώριμης Ϊ­αν καί συχνα παρανοημένης­ ορολογίας. Μια δα­ ποια ίδιαιτέρως αίσθητη συλλογικη προσπαθεια, έφη όσον μα­

ς ­ , ε . ε εσικη διασαφηση τωνῃπραγματων γθα μας προσφερέ πρωτα­ λιστα η συνυφανση πολιτικης καιῃστρατιωτικης τεχνολογιας_' · Ϊ Ϊ 'Ϊ Ϊ Ϊπρωτα η διαπιστωση οτι, με δεδομένη τη σημερινη κοινωνικο­ εχει προχωρησει πολυ. Εθνη που έχουν περασει απο τη δευτε­

πολιτικη ύφη τῶν δρώντων ύποκειμένων της πλανητικης πολι­ ρη Ϊἰιομηχανικη έπανασταση εἴτε διαθέτουν ηδη τέτοια μέσα~ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ < Ϊ Ϊ "Ϊ ­_ ἹΪ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ἱ '_' Ϊ Ϊτικ ς δεν π επει να ανα ενονται «ολοκλ ωτικοι» πολέ οι ι­ιτε πο ουν ευκολα να τα αποκτ σουν ενω συνα α ινονται

Ϊ δη­› 3 '_' ρ Ϊ ε Ϊ μ· Ϊ ἶηρ _' Ϊ Ο μΪ 'Ϊ' μ Ϊ Ρ Ϊ Ο Ϊ η _) Ϊ: Ϊ Ο .πμ ἹΥΪσαν εκεινοι στους οποιους μετεξελιχθηκαν ο πρωτος και ο δευ­ ολο και συχνοτερες οι περιπτωσεις έθνων, τα οποια ελαχιστατέρος παγκόσμιος πόλεμος. ΕΟ λεγόμενος «δλοκληρωτικός» γνώρισαν τη δεύτερη ὅιομηχανικη έπανασταση, αλλα κατέχουν

Ϊ Ϊ ,_ Ε Ϊ __ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊπολεμος υπηρξέ ο/ τροπος διεξαγωγης πολέμου από μέρους έ­ ιν μέρει πολεμικα μέσα κατασκευασμένα με τις τεχνολογικές_ Ϊ Ϊ ~ Ϊ Ϊ ΟΪ ΟΪ Ϊ _ Ϊ ι\ Ϊ ­Ϊ Ϊ Ε ( ~ Ϊθνων, τα οποια ὅρισκονταν σε μιαν ηδη ωριμη φαση της δευτε­ ουνατοτητές της τριτης. Οι μορφες πολέμου, οι οποιες θα προ­

ρης ὅιομηχανικης έπαναστασης. Τόν κατέστησε δυνατό η ίκα­ ίκυπταν από τη διασταύρωση τέτοιων παραγόντων, πολύ λίγοΪ ,_ Ϊ 'ΥΪ Ϊ ξ Ϊ Ϊ ἹΪνοτητα των κινητοποιημένων αμετόπισθεν» να έφοδιαζουν α­ θα εμριαςαν μέ τον ‹ῖο=λοκληρωτικοῖ› πολεμο, αν νοησουμέ τόν

ἸΪ 'Ψ ( 'Ϊ _)διακοπα το «μέτωπο» με τεραστιους ογκους πολεμικου υλι­ ορο με την αυθεντικη ιστορικη του εννοια. Και μοναχα θεωρη­τα ( Ο ~ Ϊ Ϊ Ϊ­ Ϊ Ϊ ἶΪ Ϊ Ϊ ζ” Ϊ Ϊ Ϊ ~ (Ϊ Ϊ Ϊκου οι οποιοι στ συνε εια σι οποιουνταν σε α ε οπου ιικ και ιστο ικ συ υσ θα π οκαλουσέ οποιος θα α ακτ ­γι ἶθ Ϊ; λρηἔ· ηίΪ·χς| .ΥΪΓ ρη γχγη Ο ξτχθ η

γινοταν εκτεταμένη χρηση υλικου και οπου αυτο φθειροταν ριξε ως «ολοκληρωτικους» διαφορους πολέμους, οι οποιοι διε­σχετικα γρηγορα. (Όμως τα πολεμικα μέσα όλων τῶν έμπόλε­ Ϊαγονται λ.χ. σέ διακρατικα σύνορα καί διαρκουν πολύ έπειδημων πλέυρῶν δέν έπαρκοῦσαν ­ακόμα καί ὅταν χρησιμοποιη­ καί οί δύο πλευρές είναι οίκονομικα καί στρατιωτικα αδύνατες,θ κε αζικα δ αε οπο ία στόν δεύτε ο πα κόσ ιο πόλε ο­ όι ιέπειδίἔ ουν ε αλα αποθέ ατα δυνα εων.ία ναμπλίξουἶίι θακῖασ Ρ Ἱ ί από ρί Ελ γί Η. 7 θ ”μ ί Αν/Χν θ η Ϊ ου μεἶτολύ πιθανίίτίν ἔκλέίψ του «δλοκλ ­γ η ιμα, εκτος το υ ικο του εχ ρου στο εωρησ μ η η η ηρω

Ϊ Ϊ Ο Ϊ Ϊ ·­ Ἰ ~ ~ Ϊ Ϊ ~ Ϊμέτωπο, και τις οικονομικές πηγές του ανεφοδιασμού του στα ιικνω» πολεμων και. μεσα ΟΉΩ σημ­ΞΡΝΞΩ συνθγιχεἐ. μιλησουμεΪ Ἰ ~ Ί Ϊ Ϊ Ϊ Ο '_' Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ«μετόπισθεν» _ καί ακριὅως σ” αυτη την ανεπαρκεια όφείλε­ για δυνατοτητα επιστροφης στον «πολεμο εκμηδενισεως», το­

Κ­ Ϊ Ϊ ς¬ ( ­ν Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ΟΪ Ϊ ­Ϊ Ϊ ζ Ϊται η μακρα διαρκεια του"«ολοκληρ=ωτικου›› πολέμου. Μέ την ιι και παλι/θα πρέπει να εχουμε κατα νου την ιστορικα δεδομε­~ ­­ ι ι Ϊ ···εμφανιση των ατομικων οπλων, η οποια συναμα σημαινε την νη και σαφη εννοια του ορου, τροποποιωντας την παραλληλα με

απαρχη της τρίτης όιομηχανικης έπαναστασης, η κατασταση Παιτη τη σημερινη πλανητικη κατασταση. Παρα την έντύπωση

Page 52: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ιοο Ο ΘΕΡΜΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ιο ΝΕΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟ ιοι

πού διέδωσαν επιπόλαιοι ἶστορικοί τού πολέμου, ό «πόλεμος Ἱ­Ι ὁςρθαλμοςρανης διαφορα ποιότητας τῶν διαθέσιμων πολε­εκμηδενίσεως» δέν αποτελει ούτε συνώνυμο ούτε πρόδρομο τού μικῶν μέσων θα γεννούσε παντως μια σημαντική διαφορα ύφης«ολοκληρωτικού πολέμου», παρα ακριὅως τό αντίθετο. ”Η αναμεσα στον πόλεμο ἐκμηδενίσεως τού Ιθου αιώνα καί σ”«εκμηδένιση» αναφερόταν αποκλειστικα στίς αντίπαλες ενο­ ὲκεινον τού Ἐιου. Ὁ πρῶτος διεξαγόταν μέ στρατούς, οί οποιοιπλεε δυναμειε. καί εδω παλι δεν σήμαινε αναγκαἶα ή πρωταρ· κατα μεγαλο μέρος επρεπε να επιστρατευθούν εκείνη τή στιγ­χικα ση φυσικη τους εξονσωσιιιι πασα Τόν εξουδεσεοωσἠ τους ι μή, ήτοι η προετοιμασία του γινόταν μπροστα στα ματια ολό­μέ τή στρατιωτική εννοια· εξυπακουόταν ἔτσιότιοπόλεμος δι­ κληρσσ ­ισυ κόσμου, ἔστω κι αν διαρκούσε μοναχα μερικέςεξαγεται αποκλειστικα μεταξύ στρατῶν καί μέσῳ στρατῶν, ὲιιδομαδες ή ημέρες. Αύτό παλι επέτρεπε τήν τήρηση τῶν τύ­χωοίε να κινητοποιεῖται καί χωρίς να καταστρέφεται σκόπιμα πων του διεθνούς δικαίου, δηλ. υπηρχε παντα καιρος για μιανο αμαχοε πληθυσμός καίη ἶδιοκσησία του. Πρότυπα παραδείγ­ επίσημη κήρυξη πολέμου χωρίς αύτό να επηρεαζει ούσιαστικαμασα Τἦε Τεσοιαε διεἔανωνἦἐ πολεμου είναι οί πόλεμοι τού τήν πορεία καί τήν εκὅαση τῶν εχθροπραξιῶν. Ἀντίστροφα,ή18θθ καί τού 1870. ”Η διεξαγωγή ενός πολέμου εκμηδενίσεως σιὔξσσσα σπσσδαιότητα μιας αἰςρνιδιαστικης μαζικης χρήσηςμε αυσή Τὴν εννοια θα ἦσαν σἠμεοα δυνασἠ μεσαευ Δυναμεων σύγχρονων τηλεκατευθυνόμενων όπλων ­πρό παντός σέ κατα­τεχνολογικα ύπερανεπτυγμένων, οι οποιες θα ἕασίξονταν απο­ σταση σχετικής ισοδυναμίας­ αναγκαστικα θα διέφθειρε πολύ

ι , ν , ι , ι ν „ _ .. „κλεισσικα στα συσσημασα διοικησηε και ελεγχου καιγσξια οπλα τα διεθνη ήθη στό καίριο αύτό σημειο. (λί αστραπιαιοι προλη­ακοιὅειαε Τιοοκειμενου να σσακισουν Τη σσοασιωσικη οονανωτ πτικοί πόλεμοι θα γίνουν πιθανότεροι και πολυαριθμοτεροι, ανση σου εχθοου καί να σον αναΥκασουν σε συνθηκολονηση­ ΉΑν αποδεικνυόταν ότι ήδη για τεχνικούς λόγους μοναχα τέτοιοιποοσφεοεεαγι ποανμαει μια Τεσοια δυναεοσησαι ἶοσε/αει σκοσιμιι πόλεμοι μπορούν να κερδηθούν. Τότε ή διακριση αναμεσα σέκαταστροφη μη στρατιωτικων αντικειμένων η οι σκοπιμε: επι­ επιθετικούς καί αμυντικούς πολέμους θα εξαλειφόταν εντελωςθέσεις εναντίοναμαχου πληθυσμού όχι μόνο περιττεύουν, αλλα καί γενικα θα γίνονταν όλο καί πιό ρευστα τα όρια μεταξύ πο­καί κατακεριιατίἔονν τις δνναιιειε σέ μιαν ενέργεια, της οποίας λὲμου και εἰρηνης. Έὶπικεντρωμὲνα πληγματα 2‹χειρουργικοι3»ή επιτυχία εξαρταται πρῶτα­πρῶτα από τήν ταχύτητα καί τή απλώς ληστρικού χαρακτήρα θα μπορούσαν μέ τόν καιρό νασυνκενσοιοσιι­ 3ίΑν ὅμωε δεν ήσαν δεδομένο τό ύψηλό τεχνο­ θεωρηθούν ως διεθνής ομαλότητα, πρό παντός αν τα χρησιμο­λογικό επίπεδο καί τῶν δύο πλευρῶν, τότε ενας πόλεμος εκ­ ποιούσαν συχνα οί μεγαλες Δυναμεις, εν μέρει για να τιμωρή­μηδενίσεως εττιετο εειιειι θα ήταν προὅληματικός. Θα μπορούσε σοον αι­ιςιθεις μικρότερες Δυναμεις καί εν μέρει για να εμποδί­ι ι ε ­ ιι ι ι ι ιὅεααια να διεξαχθει σγχετικ/ως Όακοπα απο μια τεχνολογικα πο­ σουν τόν εξοπλισμό τορς μέ προηγμένα όπλα. (Η διεθνής κοινήλυ υπεριἶη Δυνοξμη ἶνΰαν/Τιον ενοσ εχθρου Τἶχνοῇοιικαγυζτἶἑεεσ γνώμη θα μπορουσε να εθισθει στην επεκταση και στην καθη­στερου, αν ομως η πιο αδυνατη πλευρα κατειχε ατομικα η αλλα μερινή ασκηση τέτοιας ὅίας εφ” όσον αύτή θα προκαλούσε κα­ὅπλαι πού θά μπορωσε νὰ Τά χρησιμοποιήσει για ασκηση αντι­ θε φορα σχετικῶς λίγα θύματα, μολονότι τό σωρευτικό αποτέ­ποίνων, τότε τα κατ” αναγκην περιορισμένα αύτα αντίποινα θα Αεσμα ἶσως καί να ήταν λυπηρότερο από εκεινο ενός συστημα­κατευθύνονταν εναντίον τού αμαχου πληθυσμού: γιατί ή στρα· ιικού πολέμου _ εἶναι μαλιστα δυνατό να διαπιστωθεἶ ότι ο ε­σιωσική ἶσχυε σου ἔσσι κι αλλιῶε υπέοτερου εχθρού δέν θα θισμός αύτός εχει προχωρήσει πολύ. Μια περιορισμένη καί δια­καμπτόταν μέ περιορισμένα μέσα, ενῶ απὡλειεε σε αμαχο ιικορπισμένη, αλλα οίονεί θεσμοποιημένη ασκηση στρατιω­πληθυσμό θα μπορούσαν να θέσουν σέ κίνηση αλυσιδωτές αντι­ ιικῆσ σίας θά ἀναμιγνσσσσιν ἐπί πλέον χατ” αναγκην μὲ αλλες,δρασεις πού ίσως θα παρέλυαν τόν στρατιωτικα ύπέρτερο. χκσμα και ἐγκλημσισιχές μσρςρές σίας Μία ασκηση σίας, της

Page 53: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

102 Ο ΘΒΡΜΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Φ Ι 6 οι ι ι οιοποιας η εκταση σπανια θα επαιρνε τίς διαστασεις ενός κανονι­κου διακρατικοῦ πολέμου, θα ηταν καί δυσκολότερο να ελεγ­χθεί. Μια τέτοια κατασταση θα μπορουσε να αποληξει μακρο­

| Ἱ Ἱ/ | | ί Ϊπ οθεσ α στ ν πα κοσ ια ανο ια να ενν ει ια ε αΡ μΐ η Ϊ μΰι μ ιη Υ ηἶ μ ιμ Ύ Μ ιν Η ΑΠΑΡΧΑΙΩΣΗ ΤΩΝ Ποωτικοπ ΒΝΝΟΙΩΝκεντρικα κατευθυνομενη ασκηση ὅιας προκειμενου να χαλινα­ ·

γωγηθεἶη μικρότερη καί διασκορπισμένη. Έν παση περιπτώ­| (| Κ” | | | ξ ~ Ώ |σει π επει να υποθεσου ε οτι ο τ οπος ε τον οποιο πα κο­ ­ ι_

Ρι ι ι μ ι Ρ,

ξ μ Υί Υ μιὰ πολλοστή φορα στίς ημέρες του αποτυχημένου πραξικοπησμια κοινωνια θ αντιμετωπισει το προὅλημα της ανομιας, θαι ιι ­ ει ι δ ι­

­... ι ι ι ι _·

ἑπ ρεασει σημαντικά τόσο τί δο ί τ~ς ελλοντικ”ς πα κό ίωπος Τῆς Μόσλ­ας° τον Αυγουστο Του 1991) ακουγε και ιαὉ ι ει ι ι η δίνη ης μ η Ν Υ ι ςαζε κανείς ὅτι οἱ «συντηρητικοί» της Κα­Γκε­Μπε και τουσμιας ταξης οσο και τον χαρακτηρα των μελλοντικων πολε­ Ήθ λ , , δ, ι Ορεία πρός Τὴν ἐλεύθερη Οἰ_Κ ΚΣΕ ε αν να ε πο ισουν την π

μων­ κονομίοίικαί τον κοΐνοἔουλευτισμο. Καί πολλα δημοσιογραφικά.ε κ 7 ι 'όργανα, τα οποια ἐπιτιμουσαν μέ το επιθετο «συντηρητἔῖῖε»

Ϊ _όσους κατα τα ἄλλα χαρακτηριζακ «σῖαλωξκουἔ» *Ι ἶωθ |Ο 80| Ἱ | _) [_ξους κομμουνιστεςῖἶ, απεδιδαν αμεριμνα, χῖχποἶε και (Στη

ι ι ωπλανη σ­ιηλη, την ιδια ιδιοτητα σε πρλιτ|ικα|Ιιἕροσωπα\|οπ ς: ε ι ξ Τομέηγκαν και η Θατσερ, ο Μπους και ο Κολ. νας κα οπισ ς

¬ = < ~ ι Ἡ τουαναγνώστης, ο οποιος θα ηθελε να παρει στην ονομαστικη|¬ ι Ή το νααξία Έόο προσφερομιεναεντυπο λογο, θα επρεπε ἕιπ αυς

α ­α εσα στου πα απανω υτικουδυμπεἦανειθογίχα Οτιαν μ | ” θς ί ρ ” πε εστ όικα»λιτικους και στους σοὅιετικους εχ ρ0υΩ|ΤὉ§ «Ν ΡΗΒΡ·· ι ί ί ν και σκοπων. ναν τε­υφισταται μια κοινοτητα φρονημαἔωὅτοιον παραλογισμο τον απετρερτε εφαια οὅκοἕἶοε €ι φμΰ

¬ · τι ι αν­αυτός δεν ἔχει φανει ως τωρα αρκετα αυτο 7ρυ ος~ο;\σςἑελν­ ι ι τ ιουτιταχθει στη σχίζοφθενεία ΤΡ!) Ξθελοᾶῖος πἔ ἴσἔἔου Ξ ι αογ °

ι ι τα.καί μαλιστα φαινεται να την εχει αποδεχ ει α ιαμαρτυρηί β _) ΟΜια διέξοδο προσφερει ο ισχυρισμυἐι ΟΉ|συν”"ιΡΥὶ”ἶίχΟς είν/„ ­ ς 7οπερασπιστης του εκαστοτε κατεστημενουη αδιαφορο σε τι

Γ ί · _συνίσταται σέ καθε περιπτωση τοἶαΐῖισῃιμενο αἔῃο συντἶίι ι ι _ ` ωνιεςουν σε εντε ω ια ο ετικες κοινρητικοι πολιτικοοπου Α9 ἔ Ἱφ ίἶΰ

δεν μπορουν λοιπον παρα να προασπιζθϋν ἦν" ως ἩΞΞΨΠΡ 7

7 ι ί ω τοκαί μαλιστα αντιθετα μεταξυ τους πΡΟ®ίδ€ῖαμί±αΤαἐ ν 08: ςι ° ” σεων εν ειναι τοπο ετ σηκριτηριο των πολιτἐκων Ταξινἶμγι ηὅλ! Ζε­

της καθε πλευρας απεναντι σε συγκεκριμενα προ ημαται Ἰ # ί ­ριεχομένου, τότε οι ταξινομησειε αυῖεἐ πθεπει να θεμελίωνον

Page 54: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

104 οι ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΗΝΝοιιιΣ ιι Αι ιΑΡΧΑ1οΣΗ ΤΟΥΣ ωῦ

α έψυ ολο ί 3! Ἱ θ λ ί | ί ' ί ί "Ο Ἡλ « υντ τικό ›› στόν 19ο αί­τ ισ χ γικους η αν ρωπο ογικους παραγοντες, σε κοινα ταυτισιμο φορεα. ποιος ε εγε σ ηρη ςΪ ­¬ 3 Ϊ τι Ϊ σΪ Ϊ Ϊ :Ϊ _ Ϊ ·› ­ Ϊ Ϊ Ϊ Φ 8 Ϊὅιωματικα στοιχεια. Αλλα ακομα κι αν καποιος θα ηθελε καλη ωνα εννοουσε πρωταρχικα τις κοινωνικοπολιτικες επι ιωξεις­υ με.__

#¬· Ϊ Ϊ '_'τη πίστει να ίσχυρισθει ότι αναμεσα στόν Χέλμουτ Κόλ λ.χ. της αντιφιλελεύθερης κληρονομικης αριστοκρατιας και της~ Ἰκαί στούς Ρώσσους πραξικοπηματίες υπαρχουν παρόμοια κοινα μεγαλης πατριαρχικης γαιοκτησίας, η όποία ἔὅλεπε να απει­­­ Ϊ

„_ .. ­­ ­ 5 ~σημεια, και παλι η έρμηνευτικη αύτη προσέγγιση έλαχιστα θα λειται από τίς προόδους του ἔιομηχανικουη καπιταλισμού, ενω·­ Ϊ Ϊ ·› Νι­ ­ σ Ϊ Ϊ Ϊμπορουσε να ὅοηθησει στην αναλυση της συγκεκριμένης κατα­ ως κοινωνικοί φορεις εκείνου, που σημερα ονομαζεται καθε φο­­­

ε Ϊ ~στασης. Γιατί σέ τέτοιες καταστασεις τό τιθέμενο ζητημα εἰ­ ρα «συντηρητισμός», αναφέρονται αλλοτε οι προμαχοι τηςΕ Ἱ Ϊ ζ Ϊ ~ Ϊ Ϊ ~ Ϊ 3ναι η επικρατηση ορισμενων πολιτικων περιεχομένωνη όρισμέ­ σχεδιασμένης οίκονομιας και της δικτατορίας στην Ανατολη,νων σκοπών μέ καθορισμένο περιεχόμενο, έτσι ὥστε να διαμορ­ αλλοτε οί συνηγοροι της έλεύθερης οίκονομίας |καί του κοινο­~ 7 Ϊ ν Ϊ

ι _. Ϊ Ϊ τ ·›φωθει αντιστοιχα μια εθνικη η διεθνης συλλογικη πολιτικη όν­ ύουλευτισμου στη Δυση, καποτε οι οικολογικα προσανατολι­τότητα· οί έχθρικές η φιλικές συνομαδώσεις προκύπτουν ακρι­ σμένοι φίλοι της αλώὅητης Φύσης καί καποτε οί θρησκευόμε­~ ¬ Ϊ Ϊ ~._ Ϊ 3ὅως απο την τοποθέτηση των εκαστοτε δρώντων θποκειμένων νοι έχθροί της μίνι φθύσταε. «Φιλελευθερη» λεγόταν επισηἐ

απέναντι σα αύτα τα πε ιε ό ενα καί σα αύτού τού σκοπού . α ικα κατα π ῶτο λό ο ια πολιτικί πού α θ ωνε τίς οίκονο­Ρ χ μ· § § Ω Ρχ Ρ Ϊ/| μ .Ϊ τι ­­ Ϊ Ϊσ ­ ·­Η νομιμοποιηση τουτων εδω μεσα στον πολιτικό αγώνα πραγ­ μικές καί συνταγματικές αντιληψεις της αστικης ταξης, οχι~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ') Ϊ Ἄ

­ Ώ Ϊ (” Ϊ ~ Ἱ Ϊ ~ _) Ϊ Ώ/ _ματοποιειται ὅεὅαια συχνοτατα με την επικληση ανθρωπολο­ λ.χ. η συνηγορια υπερ της ελευθεριας των εκτρωσεων η τηςικ~ν αν ιλίψ · Η δ λ ί ” Ϊλ δα ” ί Α ” θ ~ _ ”Η ί δεσ ευτικότ τα τουγ ω τ η εων ομως η πο ιτικη ανα υση εν μπορει να καταργησης της αναῖικηἐ ΪἙΟΝὉΩ­ Ρ­Ὁ μ ὉΪ Ϊ

7 Ν Ϊ σ Ϊ Ϊ Ϊ Φσυναγαγει συγκεκριμενα περιεχόμενα από τυπικές, καί καθ) έ­ λεξιλογίου μαρτυρει την απαρχαιωση του. Πραγματι, ηζπολιτι­Ϊ 3 Ϊ _ _ Ϊαυτες αφηρημενες, ανθρωπολογικές σταθερές χωρίς να περιπέ­ κη του ἔθου αίώνα κατα μέγα μερος διαδραματίσθηκε υπο τονσει σέ μια κακη μεταφυσικη. αστερισμό έννοιῶν, οί όποιες λίγο­πολύ είχαν χασει η ἔχαναν3 (_ Ϊ ΰ νε. Ϊ ΪΑυτα ολα δεν ισχύουν μοναχα για την ἔννοια του συντηρητι­ προοδευτικα τό χειροπιαστο ίστορικο τους περιεχομενο. Αυτοσμοῦ. Ἑξ ίσου μπερδεμένη έμφανίζεται η δημοσιογραφικη, αλ­ μπορουσε ὅέὅαια να τό δεἶό αμέτοχος/ παρατηρητης, όμως ταΪ Ϊ 0 σ .ε Ν .ς. ­¬ ~λα και η επιστημονικη γλωσσικη χρηση, όταν στραφουμε πρός ορωντα ύποκείμενα έξακολουθουσαν να χρησιμοποιουν το λεξι­Ϊ Ϊ

,¬, _. Ϊ Ϊτις υπολοιπες θεμελιώδεις έννοιες, γύρω από τίς όποιες στρα­ λόγιο του ἰθου αίώνα, έπειδη τό χρειαξονταν για πολεμικουςΪ ἹΪ Ἱ ,.`.χ Ϊ ΰ Ϊ Ϊφηκε θετικα η αρνητικα τό πολιτικό λεξιλόγιο των τελευταίων λογους. Ἡπί πλέον, δ μακρός αγωνας αναμεσα στο δυτικο συ­ἑκατόν πενηντα χρόνων. Ἀσφαλῶς, η πολυσημία συνοδεύει τίς στημα καί στόν κομμουνισμό συνέἔαλε σημανπικα στη, διαδοσηΪ Ϊ ἹΪ Ϊ

Ϊν Ϊ·­ι Ϊ (_ Β Ϊ Ϊ Ϊπολιτικες (και οχι μονο τίς πολιτικές) θεμελιώδεις έννοιες από μιας γλωσσικης χρησης, η οποια σε κανενα απο τα δυο στρα­Ϊ τι ­¬ Ϊ Ϊ :Ϊ 5 Ϊ π σ Ϊ ­ Ϊ Ϊ '5' 9 Ϊ­· :· Ϊ σ Ϊ 9 7 Ϊτ ν ω α τ ενν σ του οντα αναποδ ασ : εν ει ε ακ ιὅει ε π α ατε αντιστοι ιες. Γι αυτοπίαλ μἶκῇςηχ γί Ὁ ηἔ ” ς, _ ς” ` Ρ Έηῇξ αζἶῖιας Της ιθπεἕἔ δ ί Ρ” Ψς μ”ρΠἩλίμοῖ± καί μαλίίσταηέκὅασηε η ρησης των εννοιων αυτων _ και ομως ιαφερει ακρι ως το τε ος του υχρου ο ε ,από ἐκείνη την έλλειψη συγκεκριμένης αναφορας καί από έκεί­ του, αποκαλύπτει πόσο κενη περιεχομένου είχε καταντησεινη την αμορφία του περιεχομένου τους, η οποία υποδηλώνει στό μεταξύ η πολιτικη γλώσσα. ”Η διαπίστωση αύτη δέν μπο­Ϊ ε Ϊ Ϊ εΪ ςνι °° χ _ , σ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊτην ιστορικη τους παρακμη. Οσο οι εννοιες είναι ζωντανες καί ρει όέὅαια ν, αποτελεσει τελεσιδικη κριση γιαγτην ψυχολογικηΪ Ϊ Ϊ ­ ,„„ ς Ϊ Ϊσηκώνουν το ὅαρος κοινωνικων φαινομένων, μπορουν να έρμη­ καί ιδεολογικη της επίδραση στο παρελθον και στο μελλον...

Γ ___ .ε Ϊ­ Ϊ ~νευθουν θετικα η αρνητικα, στενα η πλατια, καί να παραλλα­ Οι τρεις θεμελιώδεις έννοιες του πολιτικου λεἔιλογιου τωνΪ·­ι_ ~ |χθουν αναλογα μέ τίς εκαστοτε στρατηγικές η τακτικές αναγ­ τελευταίων εκατόν πενηντα έτων, δηλ. «συντηρητισμος», «φι­ἶ| 3 />¬ Ϊ ­)Ϊ Ϊκες, ομως ανα ε ονται τα Ἡ α τα σα ἔναν ταυτόσ ο καί λελευθε ισμός» καί «σοσιαλισ ος» ( κοινωνικ δημοκρατία)μ ι

Page 55: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ἰθθ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΒΝΝΟΙΒΣ ;ἶ ΙΙ ΑΠΑΡΧΛΙΩΣΗ ΤΟΥΣ ΙΟΤσε

ἐνσαρκωναν αοθενειικα ειοεἶε πραγματικές καί οαφεῖε κοινοζνιτ " τι λιτικη ἐπιστημη καί κοινωνιολογία ὅοηθησε επίσης στην επι­Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ "' _· 5 Ϊ (Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ὁ _. ἹΪκεε επιλοχεε μοναχα οτην εποχη της (αλλωστε σχεδον παοαλτ κρατηση της αντιληψης οτι ο συντηρητισμος δεν αποτελει εν­Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ / | |ληληε) διαμοικικοοηε Τοοῖ­ ὔΓια”ιι|μονο Υοοιο οαΐο 1848 δικ­ τι ι νοια ἶστορικα καθορισμένη καί παροδικη, παρα μια μονιμη το­Ϊ (Ϊ Ϊοκονειαν η αοιοαοκοααΐιαι η αοεικη Ταξη και το προλεταριατο ι ποθέτηση που ομως οριζεται διαφορετικα μεσα σε διαφορες συ­Ϊ Ϊ Ϊ ἸΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ 3 Ϊ _' Ϊ Ϊαντιμετωποι πανω στο ιδιο πεδιο μαχηε­ Το τριπτυχο αυτο ναφειες καί αντίστοιχα επιδρα στην πραξη. Προ παντός σέ μιανΪ Ϊ _· _) Ϊ Ϊὅμως συρρικνωθηκε ηδη στην πορεια του ἰθου αιωνα κι εγινε ἐποχη, ὅπου η κατα τα αλλα μη δεσμευτικη πνευματικη συνο­Ἱ Ϊ ~ _δίπτυχο, επειδηφη ηδη εξασθενημενη αριστοκρατίαοπορροφη­ δοιπορία με κομμουνιστικες θέσεις η/ταν της/ μόδας, πρλλρί δια­

θηκε κα”ια μεχαλο μεοοε απο Τη μεναλοαοαΐικη Ταξηι καθωε πιστωναν με χαρα οτι οι πολιτικοι επιστημονες των ανατο­ι ν τι Ϊ ν ιεγκατέλειψε ΠοΙει1ε νοΙεΠε την πατριαρχικη της εξουσία στην

Ϊ ) Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊλικῶν χωρῶν συμμεριζονταν αυτη την πεποίθηση.

ὕπαιθ ο και ενοω ατωθ κε οε δια ο οοε οαθ οοε και σε δια­ κι Οι ιλελεόθε οι υπο εώθ καν να οίκειοποι θοῦν από τόνθ μ· Υ) φ θ μ· φ Ρ χθ ΥΪ θ Ὁφορεε μοοφεε οαην καπαιαλιοτικη οἰκονομικη ζωη καί οειο κοιτ ε πλευρα τους την ἔννοια του συντηρητισμου ὅταν είδαν ὅτι η αρ

Ϊ Ϊ (Ϊ Ϊ Ϊ αν σ υ σ _ . χ ρω _ | η ­ι |νοὅουλευτικο παιγνιδι. Οταν η στατικη της εοοιετοε εινιΙιε ,ζμ χικη αστικη σημασια του φιλελευθερισμου ξεθωριαζε, ενω κερ­ῦπο ώ σε π οστά στό δονα ικό τοῦ καπιταλισ οο. δεν ;;,­ι δι ε συνε ιο ἔδα ο ° εθε νεἐα του έπ οθεσ αντιαστικι­ ι ι ι ι ι ι ν κ Φ ι Ϊ ` / χ ς | 3 ν α ο .επο οοοε πια να ινειλο οε ια οονει Τιο' ο ετ νανοθεοτ ι και δ οκ ατικ ­εξισωτικ · «συντ τικες» αποκαλουνταν

·~ ··· ι ‹· 5 ι ­ἸΪ Ϊ Ϊ Ἄ Ϊ Ϊ Ϊ _ ρ ­ΥΪ Ε | ρεννοια Τηε διαεοολαξηε μιαε θεοοοαηει αιωνιαε και ιεοαοχικηε τωρα οι ιδεες και η κοινωνικοπολιτικη πρακτικη του κλασσι­Ϊ ΰ Ϊ ,Ν _ ἸΪ ) (Ϊ _) Ϊ ( ἹΪ ~

¿ ._ ›¬× ( ς­ _ η/ / χ Ι χ /Ταξηε επι/ειηε Υηειφ Αντιαρ ολα! αυτα η εννοια του συντηρητι­ κου φιλελευθερισμουηο οποιος ηθελε/ να διαχωρισει ρητα τη θε­'”"' ._ Ἱ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ _)ομοο παοεμεινε ο”ιη ζωη, αοειο Το χικοοειοοοε λινοειεοο ο”ιη ζω­ ση του απο εξισωτικες σοσιαλιστικες και δημοκρατικες επιδι­~ ~ ­_ Ϊ ας. ~τικότ τα των υσικων τ ς κοινωνικων ο έων καί πε ισσοτε­ Ϊ ώ οι _0ξ­κλεοτοιιε π οιῖαλλοιν αλλωστε ἐπίσκ ν έτίν α­ε ε ρ ιι ινε ιι­ ιιΪ Ϊ Ϊ ~ ῇε _) Ϊ Κ Ϊ Ἱρο στο Τιολεμικο μενοε των θοιαμὅεοειων αντιπαλων Τοοε­ Προ φ ξίωση ὅτι διαχειρίζονται δημιουργικα την «αληθινη» κληρονο­.ε κ ι ι ς ,_ ,„ 'παντός η αριστερα ὅλων των αποχρωσεων ἐνδιαφερρταν τωρα τι μια του φιλελευθερισμου και οτι στοχαςονται με ακραία συνε­

Ϊίδεολογικα να παρουσιασει τόν αστικοφιλελεύθερο ὅασικο της ποια τη «γνησια» φιλελεοθοοη σκέψη ὅταν απο τα τοπικα δι­αντίπαλο ως προδότη του ίδιου του του «προοδευτικου» παρελ­ καιώματα συναγουν τα ὕλικα καί από τη νομικη ίσότητα τηνθόντος καί ὡς συνεχιστη τῶν «σκοταδιστικῶν» καί ‹‹αντιδρα­ κοινωνικη, Ύπ, αὐτές τίς συνθηκες καί κατω από τό φῶς της~ ·­ Ϊ .­οειικων» θεοεων και ποαξειονι οι οποιες ακομα προ ολιχοο χατ μεθερμηνείας αυτης ό φιλελευθερισμός ὡς θεωρία καί ἔννοια

κ ι κ ­ ­ ι ι Ϊοακειηοιζαν Τη δοαοῖηριοιητα Τομ «Φεοοδαλικοο κομμα”ιοε»­ φανηκε αναγκαστικα λίγο­πολύ ὕποπτος στους ίδιους τουςΪ Ϊ Ϊ Ϊ ­αΣτην προοπτικη αὕτη ό «συντηρητισμος» οριζοταν με κοιαΐητ κλασσικούς φιλελευθἑρους, οί οποιοι σκέφτονταν με ὅαση τίςΪ Ἱ Ϊθ Ϊ Ϊ 3 Ϊ Ϊ λ Ϊ ἔ ¬ | χ χ χ χ »­. 7 χ |ριο την αντι εση προς την αριστερα. ασυντηρητικο» οιπον αστικες κατηγοριες. Τα μεγαλα συνθηματα της ελευθεριας και·­ κ ­¬ ζ ,ς ~ ~ηταν κατι στόν οαθμό πού αντιστρατευόταν τούς σκοπους της της ίσότητας, πού είχαν διακηρυχθει ηδη από τόν Νο αἰώνα5 ~ Ι ιλ 'Δ Ϊ 5 Ι Ι 3! 5 Ι Ἡλλζ 7| / | ._ θχ ... δ χ τ | |αοιοειεοαει και μα ιοεα ανεξαοεηεια απο Το αν αοτο α α ε εμ στη γλωσσα του υραθεν φυσικου ικαιου επετρεπαν πραγμα­3

πρακτα την κοινωνία: γιατί αν η αριστερα κατείχε εξ ορισμου τι, μὲ την αντίστοιχη καλη θέληση, μιαν ευρεία ερμηνεία, ὅμωςΪ Ρ­ι Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ` Ϊ Ϊ Γτό μρνοτωλιο της προοδροι τοτε η αλλαγη της κοινωνια; σε ι η δυνατοτητα αοτη μολις στον 19ο αἰώνα ἔγινε γενικα συνειδη­ι Φ ι ι ι 7 Ϊ τ· ν ~ Ϊ ι ι ι· ι ¬ Ϊ ·› ­¬ τι : ικατεοθονοη ανειιθεειη ποοε Τιε επιθομιεε Τηε αοιοτεοαε δεν τη. Γιατι οι δημιουργοι των συνθηματων αυτων οταν τα διατυ­

μποροοοε να αναγνωριοθει ῶε «γνησια» αλλανη­ Αοειο Το πωναν εἶχαν απλῶς κατα νου τόν παραμερισμό τῶν παλιῶνσχημα σκεψηε οιαμοοφωοε επι δεκαικείεε ολοκληρη σχολη, και φραγμῶν καί ίεραρχιῶν αναμεσα στίς ταξεις του ειτεὶειτ τόςιῃτε,Ἡ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ώ ΰ Ϊ Ϊ Η Ε 7 3 Ι χ 9 η _. | χοχι μονο στη διεθνη πολιτικη, Η επισημη «προοδευτικη» πο­ ομως οι κοινωνικες ανισότητες, που θ αποτελουσαν την πετρα

Page 56: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

±

ιοε οι ΠοΑιτιΚΒΣ ΕΝΝοιεΣ 6 Η ΑΠΑΡΧΑΙΩΣΗ ΤΟΥΣ ΪΟΪΪ

... ··· Ϊ Ϊ·›Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ σ Ϊ ~ ~ Ϊ 3του σκανδάλου για τους κατοπινους δημοκρόιτες, ησαν στα μα­ Ϊ και ετσι να δωσει στην ιδεα του σοσιαλισμου περιεχομενο αποΪ Ϊ Ϊ α Ϊτια τους όλότελα φυσικές, καί γιΪ αυτό δέν μπορουσαν να δια­ Ϊ κλειστικο και μονοσημαντο. Απεναντιαςηπροκαλερε τηνη τε

~ Ϊ Ϊ­ _'νοηθουν ότι όίν ίσχυε απόλυτα τό φυσικό δίκαιο δ κυριος δέν θα λειωτικη διασπαση του σοσιαλιστικου κινηματθς σε μωιν ςῖωξ­..._ γ | α Ϊ Ϊ 5 ­¬­ηταν πιόι κυριος οὔτε ό δουλος δουλος· αρκει να υπενθυμίσγουμε Ϊ ναΟιΪΪα”ΪΪκΞΪι ΪΪΡΪΪ ΡΪΟΪ ΡΡΪΪΪΪΪΡΡΡΘΡΪΡΪΪΪΧΪΙ ΪΕΪΪΞΡΡΥΟΒ εγω συναμἶχ Ὁ Ϊ~Ϊ Ϊ­Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ἱ ·τις διαμαχες του ἰθου αιωνα γυρω απο το εκλογικο δικαιωμα διωιτερη εκδιπλωξη ιθυ ὶιθμιωυκισμ­Ου εε μεἔιὶςῖς πςριθχςς ΤΟΟ

Ϊ Ϊ Ϊ ­ι Ϊι ..προκειμενου να διασαφησουμε αυτο τό σημειο. Έν πάση περι­ Ιριτου Ιἔοσμου Θιχῖ ως αποἶελςσμα Ψ μπα Ὁ ἶπΪΥΡαΪΡΪΙ |«ἸσΡπτώσει τα πραγματα έφθασαν σέ σημειο ὥστε μέ την επίκληση σιαλισμος» πανω σε καθεστωτα που, αν παραὅλεψουμε τα ιδε­

ι Ϊ Ϊ Β” Ϊ σΪμιας ηθικόι φορτισμένης έννοιας του φιλελευθερισμου μπορουσε Ολθγϋωι ψιιιὅθιαι δεν Βσακ Τιΐἶοΐε αλλἶ πωραδςθνικἰστικες διΪ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ __ _ υ ιστικο σοσια ισ ο υτικου τυπου ανα χαιρετισει κανειης ακομα και τασεις προςποξκοινωνικο κρα| κΤα”Ϊῖ)ΡΪες ΡΪΡΪΪΡΪΡΡ λμ· Ρ μη Ρ

τος, και μαλιστα οχυρωμενος πισω απο την υψηλη περιωπη κθλθϋθησεϋαπο ΤὉΪ π~εΪ#Ρα Τἶυ Τη] *Ι Ϊχῖι ίἑε ἶΡΡ·ΥΙ`ΪεΪ®Ϊ/ΪΡΪ Ρ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ `·η­σου ἀεομου μεσα Ο­Τό φιλελευθερο πλαισιο σχεψηε Ώ; ηψιε­Τη ιι λευθερων­ατομικιστικων κοινων τοπων, ενω οι προσπαθειες22 ε ιι. ­­ Ϊ ~ ~αξία, τό όίτομο έπρεπε τώρα να όιπολαμὅανει την προστασία ῇ ἶΪΪΡἶ”ΪΪἶΪω`Ϊ Ρ·αΡξΪσΤωῖΪ (λεω Ρ·αΡξΪσΤων~λενινιστων) γα ιξεἐςοψουν

Ϊ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἱγ _της κοινωνιας με τη διαμεσολαὅηση του κρατους και να παιρ­ απο τον «σταλινισμθ» ως θςωςια καἔ ως πἔαξη και κ/Οι ιαμΟΡ|νει απΪ αυτό εγγυησεις για την ελευθερη καί δλόπλευρη ἐξέλιξη φωσουν τον «ανοθευτο» σοσιαλισμο απλως εμπλουτπταν με

Ϊ Ϊ τ τ Ϊ Ϊ Ϊ ” Ϊ λλ Ϊ ΪΪ Ϊδ ουόιπόκαιόεί εκα­του. Οι θεσεις τουτες συνιστουσαν ἔεὅαια ριζικη μεθερμηνεια δωωκως νεες ΪΪΟΪΡΡΪ ωίες ενα παωινι Ϊ π Ρ Χ­¬ ­· Ϊ σ ­¬­ τ Ϊ υ ­­ Ϊ ­¬­ Ϊ δ Ϊ Ϊ λ Ϊτου κλασσικου φιλελευθερου ατομικισμου, ωστοσο εδω δεν μας ΤανΤὉσεΪ μ­περ εμενο κο" π ΥΡΪΪΪΪΚΡ·

Ϊ σΪ Ϊ Ϊ ·~ ··· Ϊ Ϊ Ϊένδιαφέρει η/νομιμότητα της ερμηνείας/αὀτης παρα τό γεγονός σε Φθανουμε ετσι στις συνεπειες του ΨΡΪΚΡΡΪΪ ΠΡἶ\εΡ·ΡΪΪ7\”ΥΪα| ΤοΪΪ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ ΪΪ Ϊοτιεγινε και οτι επηρεασε την πρακτικη πολιτικη. Οσο περισ­ πολυταραχο πεπρωμενο του συγχρονου πολιτικου λεξι ΟΥΪΟΡ­η Ϊ τ Ϊ Ϊσόιεροἡ μαζική κοινωνια, που διαμορφώθηκε καιω απ° τη δε­ Ϊ ιατι ο Ψυχρός Πολτιιος. δηλ­ Ο πολιτικός και στρατιωτικός

­Ψ ε­ι Ϊ *_ 'ΨΪ Ϊ Ϊ “ Ϊ “ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ­ Ϊ νι ό του δυτικου και του κο ουνιστικου στ ατοπε·σπο ουσα επιρροη της αστικης τα ης, π ησιαζε προς τη συγ Οικταγω σμ ς ΡΡ·Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ε οΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊυ οπα κοσ ιοπολε ο εν εειποεν σεχρονη μαξικη δημοκρατια, τοσο στενοτερα συνδεοταν η εννοια δος Ἰμεωα ΤΟ? θε ”ΪεΡ Ύ Ρ /Ρ 3 Ρ Ρ Ρ ξ| ἹΊτου φιλελευθερισμου μέ τόισεις έν μέρει ηθικές­κρατικιστικές και εν μερει επετεινε την πολυσημια και τη μη δεσμευτικοτητακι έν μέρει ριζικά ατομικιστικές η απότοκες της πολιτισμικης τῆς ἔκνθιας Τοῦ σθσιαλισμωι ὅμως ἔκαμς καί κάωι ὰκόμγιι δηλ­: Ϊ Ϊ 5 Ϊ ­­ Ϊ Ϊ Ϊ ἸΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ν _ς ασκ σε πα ο οια επιδ ασ στο πε ιε ο ενο του συντ τιεπαναστασης.|Για ευνοητους κοινωνικοιστορικους λογουςζμογ Ϊ] ΡΝΕΪ θΡ *Ϊ Ρ| Χ Ρ· ἙἹΡὉἩνο στις Ηνωμένες Πολιτειες η γλωσσικη χρηση απεδωσε ορθα σιωυ και Του φιλε ευ Ξθισμθυ­ τη νεα Του Θιτουἑῖγια ως εγ

Ϊ 3 Ϊ ·› Ϊ Ϊ 5 ­· Ϊ σ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ­λ λ λ θ­ ο τον «ο οκ ωτισ ο» ο ι ε ευ ε ισ οςτην εμπραγματη αυτη κατασταση, ενω στην Βυρωπη κρατη \ΪΟ|Ϊα αν”ΪΪθἶ”"ι πΡ 5 /*ΙΡ Ρ· = (Ρ Ρ γμθηκε γγ δισημ_ια_ σημαινε ὅεὅαια τον οικονομικο φιλελευθερισμό και επομενως

οι Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ σι Ϊ ­¬­ ε Ι Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ” Ν _τ ν ιδιωτικ ιδιοκτ σια των εσων πα α ω ς ο ως το κενΒτσι λοιπον μπορεσε στον ἔθο αιωνα να χρησιμοποιηθει η Ϊ ι Ὁ `Ϊι| Ϊἰ Ρ/ Ρ Ύ γη ι Ρ:ἔννοια του συντηρητισμου για ἀστικοφιλελευθερους σκοπους

ε ΤΡΟ ΡΟΪΡΟΪΝ δεν επεφῖε σ ΡΪΡΪΪΡ ΤΡ πεζἑο ἴεγονοἔι Το ΡΪἙΟΪΡ αθ­___ __' ι ς σ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ·καί η ἔννοια του φιλελευθερισμου για μια πολιτικη αντιαστικη Ϊ λωσΐε Ο ανΪΪΪπαλΟς ΤΡ λ.αΡαχ”Ϊ;ΪΙΡΪ­ἔε ωἰ «ΪΪΪΡΪΟΪΡΧΪΡΪ ΡΪΪΪΡ ΪΡΟΪΪΕστό σύνολό της. Ἀλλὰ ἐξ ίσου πολυσημη καί κυμαινόμενη ἔγινε Χλας καπιΤαλω'Των»› παρω στις Θυἶιαἰριςς που δὉμιΟυ©ΥΟυσἶ Ο

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ΪΪ τ ~ °Ϊ τ τ Ϊ Ϊ θε ι ο ια τ ν αναπτυ τ~ κοινωνιαμε τον καιρο και η εννοια του σοσιαλισμου η της κοινωνικης Ϊ)Ϊκ|Ο\ΪΟΡ·ΪΪΞΟἦ φΪλεΪὲεΡ Ρ σμ· ΡΙΪ ΞΪΪ ἔη! Ϊὶςλ Ρ° Ϊ ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ _ . ωνα ετνε νειααυτ ιεευει­δημοκρατιας. Η καταληψη της /εξουσιας απο μερους των ΜΪΪ ΈΟ2 ατἶμἶω Ρμζφ Ρ· Ϊι Ρίξγι θα Ψ! Ρ

Ϊ Ϊ Ϊ ° Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ' Ϊ ­ τ α ε ιο ιστ ανανεωσ και των ανοι­μπολσεὅικων δεν σταθηκε ικανη /να ενοποιησει τους προυπαρ σμἶς ειναι Ὁ ΟΪΡΧΪΪ Ϊιἰ π5Ρ Ρ~ ηξ θηἦΪ Ϊ Ἰ Ϊ ·¬= Ϊ _χοντες σοσιαλισμους κατω απο το λαὅαρο του μονου νικηφορου ι λτων δΡ\ΪαΤΟ”ΪΪιΈω\Ϊ› της ανολγιἔ ΧΡΪΪ Τθἔ αν Ρωπωθς Ρ ω ε

\

Page 57: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΠΟ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΒΝΝΟΙΕΣ Η ΑΠΑΡΧΑΙΩΣΗ ΤΟΥΣ 111

Ϊ ~ ­· σ Ϊ Ϊ ­ Ϊ ·›Ϊ ι

Ρίβ§ΰ_ κΟν”φλιΞΥὉ€ τηἐ "Βλευθεριας με κεφαλαιο. Την ιδια αύ­ εμποδίζει την τεχνικη πρόοδο καί τη συναφή μα αὐτήν αναδι­··· ~ Ϊ ·›Ϊ ­­ ,χ Ϊ ~ Ϊ Ἱ Ϊ 5 Ϊ Ϊ ~ υ ~την ελευθερια εννοουσε οποιος χρησιμοποιουσε την εννοια της ,ιτ άρθρωση της κοινωνιας. Ανεξάρτητα απο το πως αποτιμά κα­

Ϊ Ϊ Ϊ ·›Ϊ ­¬ ­ Ϊ , Ϊ ε ·ι Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊδημοκρατιας συνωνυμα με την εννοια του φιλελευθερισμού και νεις ως αξιες την τεχνικη προοδο, τις καταναλωτικές δυνατο­Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ | Νστις «κομμουνιστικες τυραννιες» αντιπαρεθετε τις «δυτικες τητες καί τίς έλευθεριες, δέν μπορει νά αμφισὅητησει την ύπε­

Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ἸΪ Ϊ χ _. 3 | Ν. ,__δημοκρατιες». Στο πλαισιο αυτο, οι εννοιες «φιλελευθερισμός» ροχη της Δύσης σ” αυτους τούς τομεις. ΕΗ μομφη του «συντη­Ϊ Ϊ ,_και «δημοκρατια» γίνονταν αντιληπτές αξιολογικά καί κανονι­ ρητισμου» απευθύνθηκε κατά τρόπο κυριολεκτικά παράλογο έ­

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ η εΪ Ϊ Ϊ ε ­­ 6 · Ϊ Ϊ σ Ϊστικα ω ις να συνδεονται με συ κεκ ι ενα κοινωνικα πε ιε­ ναντιασ ενα συστ α το οποιο ε ανα α κ · ­ωἐ Ρ ιἈ |`ί| ΡΡ· Θ ημ ,~ π στηγτι οποιησετην αναχομενα η μορφες κυριαρχιας. πο την πλευρα τους, οι κομμου­ πτυξη των παραγωγικων δυναμεων σε εκταση αγνωστη ως

Ϊ τπ Ϊ Ϊνιστες μιλουσαν για «συντηρητισμο» η «αντίδραση» προκειμέ­ τώρα στην παγκόσμια ίστορία καί έθεσε στη διάθεση του ατό­Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ­­ .. ___νου να χαρακτηρισουν το συστημα του «κρατικομονοπωλιακου μου ύλικές καί αλλες δυνατότητες πού έξ ίσου αποτελουν έκ­

~ Ϊ ι· ­¬ Ϊ τ· .. „„καπιταλισμου››, το οποιο κατα την αντίληψη τους δέν ηταν πληκτικη κοσμοιστορικη καινοτομία. ωΑν δρισμένοι φορεις ηε Ϊ Ϊ Ϊ σ Ϊ Ϊ ... Νικανο για καμμια ουσιαστικη προοδο, παρά καταδικασμένο σέ υπερασπιστές αύτου του συστηματος θέλουν νά αυτοαποκα­

­¬­ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ 5 Ϊ ­ι Ϊ .. ·~συνεχεις κρισεις, καθως θυσιαζε την αναπτυξη της κοινωνιας λουνται «συντηρητικοί», δ λόγος είναι έν μέρει οί πολεμικέςΪ ς¬ Ἱ Ϊ _.και του ατομου στην ανενδοίαστη έπιδίωξη του κέρδους από ανάγκες πού προαναφέραμε καί έν μέρει δ τρόπος, μέ τόν ὁποῖο

Ϊ ~ Ϊ Ϊ σ Ϊ σΪ εΪ Ϊ ε ...μερους μιας κυριαρχης κλικας. Ενδιαφερον εχει οτι συχνα ο­ κατανοούν οί ίδιοι ηθικά καί ίδεολογικά τόν ἑαυτό τους, καθώς­ ι Ϊ ,__ ,__μολογουσαν πιστη στον «συντηρητισμό» καί πολλοί από έκεί­ αρνουνται νά συμφιλιωθουν μέ τη διαπίστωση ότι τό σύστημαΕ ξ Ϊ~< Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ _' Ἱ ·­< ) Ν, ες. __'

κονέ. Οι Οπθιθι με την ιδιοτητα του αντικομμουνιστη αυτοχαρα­ αύτό έδω καί καιρό ζει από την αδιάκοπη καταστροφη παλιωνΪ ι· Ϊ ·:Ϊ Ϊ εΪ σΪ σΪ ­¬­ ­¬ ­ Α.κτηριζονταν ως «φιλελευθεροι» η «δημοκρατες», οταν ετσι η­ άξιων καί ακόμη καί ὅασικων ὅιολογικων δεδομένων _ ζει δηλ.

Ϊ σ Ϊ ἶ Ϊ _) Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ἹΪ η Ϊ _ | | Ἱθελαν να υπερασπισουν αιωνιες αληθειες κι αξιες που εὅλεπαν απο έκεινο που σε αληθινά συντηρητικές έποχές όνομαζότανΪ Ϊ 3 τ­· Ο Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ ~

να ΉΩ απειλεί Ο κου­μ­Ουνισμ­ΟΩ Πιο συγκεκριμενη γινοταν η ὕὅρις. "Οπως όμως κι αν θά αύτοαποκαλουνται μελλοντικά τέ­ΰ | ζ ~αντικομμουνιστικη ομολογία πίστεως πρός τόν «συντηρητι­ τοιοι «συντηρητικοί», ὅέὅαιο είναι ότι η νίκη της Δύσης στόν

Ϊ εΪ Ϊ Ϊ 'Β' ε Φ Ϊ Ϊ σ .., ,„σμο», οταν το ζητουμενο ηταν η αποτελεσματικη παλη εναν­ Ψυχρό Πόλεμο θά παραλύσει τη γλώσσα των «προοδευτικων››Ϊ ι) Ϊ Ε Ϊ τ¬· Ϊ Ϊ Ϊ. ­Ϊ ρ.τιον εκεινων, οι οποιοι στο έσωτερικο των δυτικων κρατων με­ κάθε απόχρωσης η τουλάχιστον θά φέρει ανω­κάτω τό λεξιλό­

Ϊ Ϊ Ϊ ·›Ϊ Ϊ Ϊ Ϊθερμηνευαν μεγγδημοκρατικη εννοια τον φιλελευθερισμό και γι” γιό τους, γιατί τώρα πιά δέν φαίνεται αυτονόητο νά συσχετίζεισε Φ Ϊ ·­ Ϊ Ϊ Ϊ ·›Ϊ ·› Ϊ Ϊ Ϊαυτο, δικαια η αδικα, κατηγορουνταν ως συνοδοιποροι των κανεις το ζωτικοτερο η εν πάση περιπτωσει το νικηφόρο σύ­

κομμουνιστων. στημα μέ ἔναν νωθρό συντηρητισμό. Καθώς η δραστηριότηταΪ Ϊ ν Ϊ Ϊ Ν .ε ,__ ,__Τωρα, το αργοτερο μετά την έκὅαση του Ψυχρού Πολέμου 1 των «προοδευτικων» διανοουμένων έγκειται πρό παντός στην

Ϊ ·› Ϊ Ϊ Ϊ «Ϊ ε Ϊ Ϊ 3 |καθενας οφειλει να γνωριζει οτι η κομμουνιστικη και αριστερη ακατάσχετη πολυλογία, αντιμετωπίζουν ίδιαίτερες δυσχέρειεςΪ 9 εΪ σ ~ Ϊ Ϊ ·›Ϊ Ϊ ο Ϊδιαγνωση σ ο,τι αφορα στον «συντηρητικό» η και «αντιδρα­ ὅταν τό γνὡριμό τους λεξιλόγιο αλλάζει απότομα. Ἀπό κάμπο­

Ϊ Ϊ ~ ­¬ Ϊ ‹·Ϊ ·› Ϊ .εστικοἶ› χαρακτηρα γτου δυτικου συστηματος, οπως αυτο δια­ ε σον καιρό πάντωςηητγἔννοιαγ «συν:ιηρητισμόςγ› σχρησιμοποιειταιΓ Ϊ σΪμορφωθηκεμετα τον δεύτερρ παγκοσμιο πολεμσ στα μεγαλα ολο και λιγοτερο, η ολο και πιο ανορεχτα, με υποτιμητικη εν­

ὅιομηχανικα εθνη, ηταν οχι απλως αὅασιμη, αλλα κενη περιε­ νοια. Ϊ

·­ Ϊ ·› Ϊ Ϊ σ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ..χομενου. Μπορει και επιτρεπεται να απορρίψει κανεις το συ­ Στό σημειο αύτό πρέπει νά θίξουμε ένα πολύ σημαντικό δρο­5 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ σ Ϊ Ϊ σ Ϊ ·­·στημα αυ ιο για πολυ διαφορετικούς ηθικους και αισθητικούς λογικό καί ἐμπράγματο ζητημα. ”Αν δηλ. είναι λάθος νά αντι­

:·Ϊ εΪ ·› Ϊ 'ῖ Ϊ σ Ϊ ε Ϊ Ϊ Ἡ ~ .. ...λογους _ οχι ομως επειδη ειναι «συντηρητικό», επειδη δηλ. , λαμὅανομαστε την εκὅαση του Ψυχρού Πολέμου ως νίκη της

ι

Page 58: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

119 ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΒΣ ΕΝΝΟΠΞΣ.

συντηρητικης Δύσης πάνω στην έπαναστατικη Ἀνατολη, άπο­τελεἶ έξ ίσου όπτικη άπάτη νά πανηγυρίζεται η κατάρρευσητου κομμουνισμου ὡς νίκη του άστικου φιλελευθερισμου. ίίίυτσι

ΙΙ ΑΠΑΡΧΑΙΩΣΗ ΤΟΥΣ 113

Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ~ _. Ϊ 5 Ϊ .ΪΪγραφικές λειτουργιες εντος του «καλου κοσμου» που άλλοτεέκπληρωναν μερικά άπομεινάρια των παλιῶν ευγενιυν οίκογε­

_ η/ Ϊ _ Ϊ Ϊ ἹΪνειων. ”Η άκρα κατάτμηση της κοινωνιας σε ατομα, η κοινωνι­μπορεῖ νά έκφράζεται κανείς μόνον άν κατανοεί τόν «φιλελευ­ κη κινητικότητα καί ό πλουραλισμός τῶν άξιῶν διαγράφουν _

Ϊ Γ Ϊ Ἱ Ϊ ἸΪ Ϊ Ϊ ἶ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ς­θερισμο» ως την αντιθετη εννοια προς τον «ολοκληρωτισμο», ι σε συνδυασμο με την παράλληλα συντελουμενη ισοπέδωση των­ „ ι ι „ „ „οπως συνηθιξοταν στην εποχη του Ψυχρού Πολέμου. Ϊπαινι­ τι ιεραρχιων και των εξουσιων, ητοι σε συνδυασμο με τον εκδημο­Ϊ ἹΪ (Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ο Ϊ Ϊ Ε 7 Ϊχθηκαμε ηδη οτι στην αντιπαράθεση αυτη χανοταν η ειδοποιος κρατισμό­ μιά γενικη είκόνα, η όποία έπιτρέπεται νά χαρα­

άστικη σημασία του φιλελευθερισμου. Αυτό δέν ηταν διόλου 1 κτηρισθεῖ ὡς ἐκείνη μιᾶς άστικοφιλελεύθερης κοινωνίας μονά­τυχαῖο. Σέ συνάφεια μέ τη δημοκρατικη μεθερμηνεία του φιλε­ χα άν πάραγνωρίσουμε κεντρικούς κοινωνιολογικούς παράγον­λευθερισμου καί άνοιμφἹίὅολα~σέ συνάρτηση μέ τόν ὅαθμιαῖο τες καί θεμελιώδη μεγέθη της ίστορίας τῶν ίδειυν. ”11 σύγχρο­κοινωνικο ξεπεσμο της αστικης ταἔης, η οποια παράλληλα με­ νη μαζικη δημοκρατια προηλθε ὅεὅαια απο τους κολπους τηςτέὅαλλε τόν χαρακτηρα της, η άστικη ουσία του κλασσικου 1 άστικης κοινωνίας, όμως συνιστά έναν δομικά καινούργιο κοι­φιλελευθερισμου είχε άπισχνανθεἶ σημαντικά ηδη πρίν άπό τόν νωνικό σχηματισμό. Γι, αυτό άκριὅῶς τό πολιτικό λεξιλόγιοδεύγτερο παγκόσμιο πόλεμο. 11 άστικη μαξικη κοινωνία ὅρι­ πού διαμορφώθηκε στην άστικη έποχη έχασε μέσα στόν σχη­σκοταν στον δρομο προς τη συγχρονη μαζικη δημοκρατια απο ματισμο αυτον το πραγματικο του περιεχόμενο και νοημα, μο­τοτε που αρχισε η έκμηχανιση της καθημερινης ζωης καί άνα­ λονότι οί ανταγωνιστικές πολιτικες ελιτ αναγκαστικα το χρη­καλύφθηκε ό έργάτης ὡς καταναλωτης. ”Ομως η άποφασιστι­κη αυτη στροφη συντελέσθηκε σέ ευρύ μέτωπο μόλις μετά τόνδεύτερο παγκόσμιο πόλεμο καί κάτω άπό την έπίδραση τουΨυχρου Πολέμου. Γιατί, πέρα άπό τίς μακροπρόθεσμες κοινω­

σιυιοποιουν έλλεί ει ένός άλλου π οκει ένου νά ίδεολο οποι ί­ι : 7

Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ­ι Ϊσουν τις πρακτικες τους επιθυμιες, να διαχωρισθουν συμὅολικαη μία άπό την άλλη καί έτσι νά φανουν πιό ενδιαφέρουσες.

(Ϊ ζ' Ϊ Ϊ Ϊ 7 Ϊ Ϊ (Ϊ ( Ἱ ΪΩστε η Δυση νικησε την Ανατολη μοναχα οταν η αστικηνικο­ιστορικές τάσεις, η μετατροπη της άστικοφιλελεύθερης ταξικη κοινωνία είχε δώσει πιά τη θέση της στη μαζικη δημο­μαζικης κοινωνίας στη σύγχρονη μαζικη δημοκρατία προωθη­ κρατία, πράγμα πού έκαμε την κομμουνιστικη κριτικη του κα­θηκε καί έπιταχύνθηκε (καί) χάρη στην έπιδίωξη νά προληφθεἶ πιταλισμου νά φαίνεται απαρχαιωμένη καί μαλλον άδιάφορη.ό κίνδυνος άνόδου τῶν κομμουνιστῶν στην ἐξουσία μέσω της Γιά νά τό πουμε παραδοξολογικά: ό άποχαιρετισμός άπό τηνγρηγορης ὅελτίωσης του ὅιοτικου έπιπέδου. ”Η διαδικασία αυ­ Ουτοπία στην Ἀνατολη ἔγινε δυνατός χάρη στην πραγμάτωσητη συμόάδισε μέ ἔναν ευρύ έκδημοκρατισμό σέ όλους τούς το­ της Ουτοπίας στη Δύση. Πράγματι, στη δυτικη μαζικη δημο­μεῖς καί μέ τόν σχηματισμό νέων έλίτ στην οίκονομία καί στην κρατίά ξεπεράσθηκε γιά πρώτη φορά στην παγκόσμια ίστορίαπολιτικη, οί όποῖες παραμέρισαν η διαδέχθηκαν την παλιά ά­ η σπάνη των άγαθῶν καί η κοινωνία άρθρώθηκε κατά μεγάλοστικη τάξη· άλλωστε καί η δικη τους η σύνθεση αλλάζει πολύ μέρος μέ ὅάση τά κριτηρια της λειτουργικότητας καί της άπό­γρηγορότερα άπό έκείνη προγενέστερων κυρίαρχων όμάδων έξ · Ι δοσης, ητοι πραγματὡθηκε κατ, άρχην η ίσότητα σέ στενη συ­αίτίας της γενικά αυξημένης κοινωνικης κινητικότητας. (Ο ί νάφεια μέ τόν κατακερματισμό της κοινωνίας σέ άτομα, ένωμάνατζερ, ό τεχνοκράτης καί οί γιιρριεε είναι ὡς κοινωνιολογι­ συνάμα η αυτοπραγμάτωση του άτόμου οίονεί άνάκηρύχθηκεκοί τύποι καί ως φορείς λειτουργιῶν κάτι ουσιαστικά διαφορε­ σέ σκοπό του κράτους. Οί έλλείψεις καί οί σκιές αυτης της

Ϊ ·› ι Ϊ 5 ι _ Ν εττικο απο τον αστό· τό άστικο ηθος καί ἔθος ὡς τρόπος ζωης είκόνας είναι γνωστές μέ τό παραπάνω, όμως δέν άλλάζουν τί­έκπληρώνει σημερα, άν κοιτάξουμε τη γενικη είκόνα, τίς ίδιες ποτε στό γεγονός ότι αυτη η ­έξαμὅλωματικη, γελοιογραφι­

Page 59: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΙΜ ΥΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΒΝΝΟΙΕΣ ΙΙ ι\Ι|ι\Ι®ΧΑΙΩΣΗ ΤΟΥΣ ΜΒ

Τ 7 ι σκ ει οικ ιλα οτ α ικ ο _ Τ τ = ι ¬ ­Τἕηζεγ ἀρ , ἔκ η η να" αλλο πραι/μ·αΤωση Της ΟνΤΟΤαα€ εν μαρξισμός πηρε τίς θεμελιώδεις του προκείμενες από τόν φιλε­

φοπ ισε την κο ουνιστικ κ ιτικ του ιλε ­ . ι. ει ι ~ Ἱ ι ι ι ιΟ­μοῦ καί καπῃαλισμίῖω η Ρ η Φ λευθερι λιυθερισμο. οπως και τουτος, επιδιωξε μια συνθεση οικονομι­ ι σ ~ ~κρατία γ γ μ; σα η αννχίκανη μαζηκη δημο σμου και ανθρωπισμου, ενω συναμα θελησε να κατανοησει τον

αμερισε με ια και ον κιν σ το αντικ Ν ι ι ι ι ε ι ι ι , , 5 ι ι ι ιἐννωῶν Ξ αλ ἐη η η γειμενο των κοσμο με ὅαση την ιστορια ως προοδο. Απ αυτη τη σκοπια η

ιι ~ ~ | Ϊ Ϊ Ϊ­ Ϊσμός» Άηΐἄηί μ· ε 7 Τα ε εν εεαηωἐγ» και ;‹σοσιαλι­ ηιτα του μαρξισμου σημαινει τον παραμερισμο των τελευταιων. α καταιτ Τ ι :ι ι ι· ι ¬­ υ ­Τήν ὰπε ιό ωη Ρ μηση Της κοινωνίας σεγ ατομα και ιιυστηματικα οργανωμενων υπολειμματων του ανθρωπιστικου

τ κοινωνι Τ ­ ­ × ­, Ρ, ρ η | γ κη κίνηΤίκΟΤηΤα› Την Οπαα Χθειαζε· μλελευθερισμου καί την τελειωτικη νικη μιας σκέψης, την ό­

Ταί απΟλυΤω ία να λεῇεβου | ί ί ι ­ ι ·› ι ι ι οιγ ζ ς Υ Ρνησεα Τε ναε Τα μ·εΥαλα συλλο­ ποια μπορουμε να ονομασουμε προσωρινα μεταμοντερνα, αν θυ­

γξκα νΤΤΟκεΤμ·ενα› μέ Τα ὁποῖα αννδεΟνΤαν Οἱ ἔννωεἐ ἐκεἶνεἐ ὅσο μόμαστε συνεχως τίς μαζικοδημοκρατικές της ρίζες καί λει­Ἰ ι ε ι Τει Τἱσξῖνιχσυγκεκριμεν§οΑ;\ἶ\τορικο περιεγομενο καί συγκεκριμένη γηηργίεςγανα ο α. Τ Ἱ ι .ε Ν ~ ~ἀπόρ |η αν Ρ ωαΤε Το κανι) τους πεπρωμενο απερρεε ΙΙ διαπίστωση της απαρχαίωσης του πολιτικου λεξιλογίουτ ν κοιν του ι ­ Ν ­ ­μεσα στην κα καΤα”ΥωΎη/καΤ αΤααΤαδΡεμΤα­ ΔΤαμ­Ορφωθη· μετα τη νίκη των δυτικών μαζικών δημοκρατιων πανω στόν

οσ οισ ­ · ­­ τ ¬, , η |μ°„ υαῖαρίκη ΞαΤΡΤκΡη απο τη εοειετειε οιν1Ιιε κομμουνισμό δέν είναι απαραίτητη μοναχα για τους σκοπους

σΤη μαζικη κοινωνια η απο Τον ανΡΟΤΤκό στόν ὅιομηχανικό πο­ ι­ης ακαδημαιίκης ἔρευνας Γιατί η πλανητικη πολιτικη θα δια­λιτισ ό καί ἔδωσαν α ί Τ Τ ι ­ ί ­κοσμίἐθεω πα αΤαεΡ®ΡεΤΤκεε κΟενωνΤαιΟπΘἶ\ΤΤΤ×ἶΞ και μορφωθει μελλοντικα με δεδομένο τό γεγονός ὅτι τα δρωντασκο ι ι ×

πού ἀνα κῖασῖιχόἶ ἔθ π ἶς απανἶηἶειἦ ααα μεγαλα ε|ΡωΤηααἶα υποκείμενα θα αποδεχονται μαζικοδημοκρατικές αξίες καί μα­ε . ι ι ι ι ε ¬ ι σι

, 3 Υ ῖεη σΤΡΤκΡη ανΤη­ Η δΤαδΤκασΤα› σνην Ο­ ιἶικοδημοκρατικους σκοπους, απο την απλως ποσοτικη ανοδοπωα αναφεΡΟμ·ασΤε› αρχίαε με Την εὀλαεη θποταγη του αν­ ιυ ὅιοτικου επιπέδου ίίσαιιε την ποιοτικη εξίσωση τῶν ευκαι­θρὡπου στόν Θεό καί τέλειωσε ί ί Τ Τ Τ Β ) ιμε Την Τ^ΤΤεΡΟΤΤΤΤκη κνίκα Τα ­ι‹Τ›ν καί τα απόλαυσ τόσο εντό τῶν επί έ ου εθνῶν ὅσοτου πανω στη Φύση, ξεκίνησε από την αυτονόητη ἔνταξ ρἔου Ρ 'ι ι ηα Ν ε εε Αι μια ς ι ­_ἀῖόωυ σέ μιά κωνωνικ/ ὁ ἀδα η και στις σχεσεις των ε νων/μετα υ τους. υτο σημαινει πρω

Ν Ϊ Ἱε Τ ι ι ιι η „μ” , Τ εφ γασεγ στην κατατμηση τα­πρωτα οτι τα οικονομικα (επιμαχα) ζητηματα θα αποκτη­

Της χοίνωνιαε σε αΤ®μαι Οεμηθηκε απο ΤΤαΥΤα Τεεαθχημένες σουν μεγαλυτερο πολιτικό ὅαρος ὅτι δηλ η πολιτικη ὅλο καίι , , .

Ονραλκεε καί ἹΤηΤνεε Οὐαίες καί καΤέληξε σέ λεΤΤ0νΡ”Υίε€ συνδυα­ περισσότερο θα κατανοεῖται καί ,θα ασκεῖται ξεκινώντας από| ι ε ‹ι σσι ες κατα ὅουλ σ . Τ ® Τ ι ι ­,μ η η ρΤ ΟΡΟΤ|αενΤΟέ εμπεριεχουν τα κεντρικα ιτην οίκονομία, ενω θα περασει στό περιθώριο τό παραδοσιακαθεμ·αΤα Των Νεων Χρθνωνι Τα οποία ἐἔειδικευθηκαν στην ίδι­ πρωταρχικό πρόὅλημα του αριστου κρατους και του αριστουαῃερη προαλημαακκη Τηἔ φαοσοφίας καί Της κΤκνωνΤκη9 θεω_ ιιλιτευ ατος Εἶναι αξιοσημείωτο ότι μετα τό τελος του Ψυία Ά . _ρίας­ Ἀπὸ Τήν αποψη αυτη, ό συντηρητισμός, ό φιλελευθερι­ ·/ρου Πιηιέμου φαίνεται να διαμορφώνεται σε παγκόσμιο επίπε­ί | Τ' ι σ ι γ τ.σ ος και ο σοσιαλισ ο αν ~ ° τ ι ­σεἀῖων ζηούς ἴξέηως ἔιηῖνπὲοἶίῳ (Των γεωοπεῃἔυν ννωρι· οο μια συμπνοια πανω στό πρόὅλημα τουτο, ητοι υφίσταται μια

ιεπο ενω α \ ι ι ­· ­­ ~ ­· ιὅτι αὀτές Οἱ ἔννοια στήν ενία μῃ ς η Τ πιστω οιαθεση μιμησης των πολιτικών θεσμων της ἐδυσης σε τουτη η

> του αιωνα α , Τ Τ Τ Τ Τ ~προοδευτικἀ Τό ατγκό Ρ φα ε εχασαν ιι κεινη την παραλλαγη. Αυτο συναρταται με τη συγχωνευση·~¬· | ΰ Ϊ Ν· (Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

­ ι ι ι ρα γμἔ ι ,ς πἶίκεζχρμενοη αναγκαστικα πολιτικης και οικονομίας, γιατι θεωρειται οτι οι τετοιοι θεσμοινεννα Το ερωΤημ·α αν Τκ Νεα Χρονω ως ΤαΤΟΡΤκη εποχη ἔφθα­ νυνοουν την οίκονομικη πρόοδο Συναμα ἐμφανίσθηκαν στόν| Ϊ | ·

σαν στο τερμα τους. Στ ν π οοπτικί αυτί δέν πο εῖ ” ί Τ Τ· ~ Τ Τ Τ °Τ Τ Τκατἀλυση του ξισ Οιῇνἀ 88 η η Η· Ρ ονΤε η ορίζοντα του πλανητη μας,/που στενευει ολο και περισσοτερο,1 Ϊ,Ρ Η· ωρη εΤ ωἔ νϋεη Των εαλελευθε· σοοαροτατα προὅληματα, οπως το οικολογικό και το πληθυ­" ι ­ σ .α

Ρ Ζ εων° ίααα απο Την αποψη Τηε ΤαΤΟΡΤαε Των Τδεων› ὁ σμιακό, που ουτε συλλαμὅανονται ουτε καί αντιμετωπίζονται

Page 60: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Πθ ΟΙ ΠΟΛΙἹἹΚΒΣ ΒΝΝΟΙΕΣ

Ιει # ι ι ιι Ι ι ­¬με αση τις νοητικες κατηγοριες και τις συνηθειες σκεψης του~ ­¬ ~ κ ­­ ­ ς ισυντηρητισμου, του φιλελευθερισμου και του σοσιαλισμου. Ο­ )ΰ ~ ί Ϊ Κ­ | Ἰ| Ἱ |πως εν τω εταξυ νω ιζου ε συντ σ ε ει ινει απο ιι

ι Ὁ · μ' ι Ϊ ρ (Ἡ ηθ ι Ήθη Ὁ χι Ύ ι ι ν. ΠΔΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗκαιρο οργανωτικο ζητημα, η ε ευ ερια σε μαζικες κοινωνίες κι­ οι κ ς ι ι οι οι ι | σ ~ τ ιμπορει ευκολα να οδηγησει στην εκρηξη η στη διαλυση, ενω ο3/ Ϊ ς~ Ι / | το' Ϊ |ακαμπτος σχεδιασμος γεννα κακα που δεν μπορει να θεραπευ­ς ιν ε ι ι 'Ξ' 7 ι : κ ι ισει ο ιδιος. Ωστοσο θα ηταν ευσεὅης ποθος να πιστευει κανεις ι , ι

· ' ' ί όν ηθικό οικου ενισ οότι η αναπόδραστη αποκοπη από τίς παραδοσιακές πολιτικές Ι· Η Ψιλοσοοίκη "οοφη προς Φ η μ μΰ| | Ϊ Έ | 'Ψ "_ | Ϊ 3εννοιες καθως και συ ωνευσ τ ςπολιτικ ς ετ νοικονο­ει| θι | η αχ; θη η ι η /μ η ι ντίς δυο τελευταιες δεκαετίες η ηθικοφιλοσοφικη σκέψη εκα­μια οι καταργησουν η εστω α μετριασουν τις συγκρουσεις ­· ι .. ι ι λι° ι ι ° ι ° Ι ι ° ι | ° '° ιε ία στ ο ί ηοποια συναρταται με κοσμοιστορικες εξε ιξειἐαναμεσα στις ανθρωπινες ομαδες. Χωρις αμφιὅολια θα αποιδε­

ί μ γ ο φἴμ, ι ι ι σκέψεις Σ ηματοποιών­ολογοποιησουν την πολιτικη, δηλ. θα μειώσουν η θα αφανίσουν και παοεχσί αφοομεἰγια ἔντίσφιχ ς , / σἔ· ι ἀπό ΤόνΝ ε ε ε Ν αι ιατην επιρροη των ίδεολογιων εκείνων, οί οποιες νομιμοποιουσαν σας μποοοομἶ νοξ Τῖουμε Οτίγπροἶίείτ Υ η ι ές 622 Τόν ἠθι­ ­ και τον σ ετικισ ο _την πολιτικη δραστηριότητα από τόν καιρό της γαλλικης Έ­ νασοἑ#Ραλοσμο› σοη ίσσοοίσμο γχςθικἠ δίίιγχνρὅέὅαια ἐπι­Ι ι ι ο σ ι ι ° ι ­ ο οικου ενισ ο τ ν οικουμενιστικη η .

παναστασης και μεταη (ἶμως ειναι κοντοθωρο να αποδιδει κα κ μ Έμγνιλσῖη ία τῶν Ξδεῶν μῃὰ Τόν δεύτερο παγκὁ_νεις τους πολιτικους αγωνες των τελευταιων δυο αιωνων α­ σκοπθσουμ Γη 3 ι δι Ν ι θ θεῖ ὥς αἰφνγ„α εω _πλως σέ ίδεολογικό φανατισμό καί να περιμένει εΧ οοτιττειτιο σμίο πολσμο> η οσοοζἦθ αιἴυθ εν μπ/Ωρα ν , ρη ι ελ θ ιαπό τό «τέλος τῶν ίδεολογιῶν» καί τό τέλος τῶν αγώνων Οί δια τομη. (Ως γνωστον, το φυσικο δικαιο γνωρισε μιαν οι η ινη

αποιδεολο οποι ένοι α ῶνε θα εἶναι ἶί ω σ οδ ότε οι από αναἴέννησθ μεσἀ τίς ἐμπεῳίες μέ Τόν ἐθνιχοσοσίαλισμοα επει­σ ςτους ίδεολἶ› ικοθῖ αν οισ έια α αθα αποἔει ςθουκἶ σπηινια α­ οθ σέ πολλούς οημίοοογθθηκε θ ἑντύπωση μ”ιας° ἄν ὅχί ἠθελγμ7

_· ς

κ ιὅῶ σέ ίαν ἐπό ί ὅτῖουδθψιστογ σκοπό τοχ ανθ ωπότ τα μένησ πανσωσ ανσίκοομονίκῆο σονενοχησ αναμεσα σσον σχετί­. _

... : ι ί |

θἕωρεἐυαι Ἱΐὑπέρὅαέι] της σπἀνηςἶηῶν ἀγἐθἕξ ιΗρἀπΟ.ι.δΞ)λ0ς κισμό τοῦ νομικοῦ θετικισμου καί στόν ανηθικισμό του ολο­γοποίηση καί η συγ ώνευσ της πολιτικσς ε τ ίν οίκονο ία κληοωσίσμοο­ (Υπο σθν ἐπθοσία της ἴοίασ ενσοπωσησ καί με

| Ί­3 Ν

σέ τελευταία αναλυσχ σ αίθουν οτι στό ἑἔδς ίόί α ηῶνες θα δίε παρομοια κίνησοοί ἐπίχειθθθηχαν ἐκσυγχρονισμενες αναδίατψ_

~

σ

ξά Ονισαγ γά ει οπγἔσηἕυλγχά ὰ αθἀ δίηω ἀεἶόχο ε εδω πὡσεις καντιανῶν καί ίδεαλιστικων ηθικοφιλοσοφικων ιδεων.ς

/ σ Ϊ Ἱ α

λοζιχἑς δἶαμεἐωἶαὅ ισως Γιὰ νά δἑἰι αἑπχλοἶπόν ἀκἔωςεῖς θά Ἀπό την ἄλλη μεριαι ο ἢθικός οίκονμενισμός δεν δεσπόζει α­°ι ι Ὁ ι ι μ­τ ° τ ° ι δια ιλονίκ τα ΕΗ σκεπτικιστικη μεταηθικη, στην οποια απε­επρεπε να χαρακτηρισουμε το τελος των ιδεολογιων ως μερικη φ . η α ι ε ι ι ιθ τε ἀνα_επιστροφη στό ζωικό ὅασίλειο. )Άν είναι ὡραῖο καί ευκταῖο να Μιξαν αναγκασσίχα οἱ ηθίκοφίλοσοφικες πρΟσ,πα εως ης ι ιι ει 3 ­ ι 3 ι 3 ι ι ι ι ι λυτιχσς Ο­ όλης καί ο λεγομενος πολιτισμικος σχετικισμος, οφθασει ως εκει ο αποχαιρετισμός απο την Ουτοπια, παραμενει Ὁ Χ 7

γ 7 ι ε ι εξ κολοψὅέὅαγα ζἡΐημα γούσῖου­ οποιος στηριζεται κυριως σε εθνολογικα ευρημοιξτα, ε |ας . ­

θουν να κρατουν τις θεσεις τους στον αγγ οσα ωνικο χυιἶμ­ 7

ἐνῶ στίς ρομανικές χῶρες ἔχει διαδοθα τοεαμεριμνο και ανἶ­κτικό ευαγγελιο του μεταμοντερνισμου. Ουδιανοουμενοι τηςμόδας στη Γερμανία ερωτοτροπουν ὅεὅαια με τις ανωδυνῖἐ κε­

.­« |νολογίες τῶν μεταμοντερνιστων, απο την αλλη πλευρα ομωἐι

Page 61: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΜΒ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ιι ΙΙΘΙΚΟΣ ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΣΜΟΣ Ηθ

| Ϊ

νψα λονονἐ 'Υενικὰ Υνωστούἐι μία λίγο­πολύ σαφης διακηρυξη τητα τῶν ηθῶν ­έν μέρει μαλιστα ζει απ) αύτα τα φαινόμε­Ι ι ι ι :·πιστεω στον Λο ο | " ι ι ι τι ι ­ ι

ξ ς Ύ και στην ηθικη εχει καταντησει περίπου να­, όμως απο την αλλη μερια δεν μπορει να αφησει την ανε­υπἱἔρἶωἶικηί Τελεαανριαγκη πραἱξη σ αυτη τη χώρα. ξέλεγκτη ἐλευθερία της ηθικοφιλοσοφικης σκέψης να μετατρα­

ο ι 3 ­ ­ ­γννοη Ο σνναἶαίρίνοἔ μαἔ ΰηθικθς οικουμενισμός έχει τούς πει σέ ανεξέλεγκτη ἐλευθερία της κοινωνικης δραστηριότητας.|προ ρομους του στο προσφατο ακομα παρελθόν καί τούς αντα­ |'ι, αὐτό καί δέν πρέπει να αναμένεται ότι ό λεκτικός νιτσει­

ι ιγωνιστες του στο παρόν, ωστόσο μπορει να θεωρηθει ὡς κατι σμός της μεταμοντέρνας ιδεολογίας θα μετουσιωθει στην κα­ί ι ι ι· ικαινο α τ ι ­ ­ ­Ἰφ νες αἱαί αυναμγα ως φορεας μιας αλλαγης. Πραγματι, θοριστικη μορφη κοινωνικης πραξης μέσα στό πλαίσιο της με­

η η αποαελα σας δίαφῳες μορφεἐ του τό ισχυρότερο ρευμα ταμοντέρνας πραγματικότητας (Η οίκουμενιστικη ηθικη έχει­ , .

την ηνίκοφἔλοσοφηΐον ααολασμονι καί η έπίδραση του μοιαζει διαποτίσει την εύρύτερη κοινωνικη συνείδηση, μέσα στην δποίαΤοσο εν”νΟνΟΤεΡὉι Οσο περισσότερο απομακρύνεται κανείς από αναμιγνύεται όέὅαια μέ διαφορες έκδοχές της αρχης· «ζησε έ­αν ααενόαῳο φααμα της πνενμααίχἦς παραγωγης για να στρα­ σύ κι ασε καί τούς αλλους να ζουν όπως θέλουν» αλλα έπί πλέ­~ ι ι 3 χ ›

ει π Ι Ι ­φ ρος το ευρύτερο κοινωνικο φασμα. ”Ι­Ι δύναμη του φαίνεται ; ον πολλαπλασιαζονται καί εδραιὡνονται έθνικοί καί διεθνεις θε­κατ ι ι ι ι ι Νγαρχτιν στο οτι υπαγορευει κατα μεγαλο μερος στούς πολι­ γ σμοί, οι όποιοι στηρίζουν την έργασία τους, τουλαχιστον όνο­τικου ι ι ι

ςγ τη Ρηαορικη τους και επι πλεον διαμορφωνει καί στηρί­ Ζ μαστικα, σέ ηθικές αρχές μέ οίκουμενικη ισχύ.Τομέ ἶωινωνικα αναγκαιους πνευματικούς κομφορμισμούς.

ψ (Η χαρακτηριστικη καινοτομία της στροφης αύτης, αν τηΪ _

αέ λξγοαἶίαο Χ|αΡαχΤὉἔ)ιστικη ειναι η ἐν τῳ μεταξύ δοκιμα­ δουμε από την αποψη του πνευματικού περιεχομένου της, γίνε­|

σνενη ικανοτητα τον να εξαναιααζει τούς ανταγωνιστές του ται καταδηλη στην αμεριμνησία, μέ την όποία η οίκουμενιστι­(_ “°° ι ι σανα υιοθε ° ° ι

, Ν Ήἰυν Ϊη λογικη Τον· Εησα Ο ηθικθἐ σχετικισμός, τόσο κη ηθικη σκέψη παραγνωρίζει τούς έμπειρικούς παραγοντες,εκείνος της αναλυτινηἐ σχολἦἐ ὅσο καί ό μεταμοντέρνος συ­ · τόσο τούς ανθρωπολογικούς όσο καί τούς ιστορικούς (Όποιοςν θί εινί ι ί " ' σι 7

Ν ” ςἔς ἔα α ναμίμοποψεααί λενονταἐ Οτι μοναχα αν όλες οί πλευ­ μέσα στην καποτε ίλιγγιώδη διαδοχη των πνευματικων συρ­

Τανο σουν Τ ι ~ ­­ ι σι ι τι :· ι ι σ ι ι ι ιΞπ ηγ ἹὉ ἶχετικοτητα και την προοπτικοτητα των μων δεν εχει λησμονησει οτι ακομα πριν απο λιγα χρονια καθεο εωνφκαι των αἔιων μπορει να δημιουργηθει το ιδεατό θεμέ­ ἔεσκολισμένος διανοούμενος τόνιζε πρωτ, απ, όλα τόν κοινωνι­

ία αηἔ" ανοϋιἕηἐ και της Θιρηνικἢἐ σνμὅίωσιηε' μα αύτόν τόν κό προσδιορισμό όλων τῶν μορφῶν καί κανόνων συμπεριφορας,Τροπο ενα ωκονμενηω ηθίκό Ξδεῶδεἐ χρησιμοποιειται κατα έκφραζοντας πρός όλες τίς δυνατές κατευθύνσεις την υπόνοιαί ι 6 ι | γτ οπο λ ι ­ ­ ­ΗΡ ΟΥι%α αμφιὅολο για να δικαιωσει σέ κοινωνικό έπίπεδο της ιδεολογίας καί της «ψευδους συνείδησης», αύτός θα κατα­εναν σ τ ° ° ~ ι ­ ­ ­κεπτίαἕἰμἶι για τον οποιο εξ υπαρχης καθε δικαίωση εἰ­ πλαγει μέ τη διαπίστωση ότι έν τῳ μεταξύ διατυπώνονται καίναι ετσι | ι ει ­ ­ ­αν α ιωἐγευθραυστηγ Τα λογικα αλματα γεννιούνται συζητιουνται ηθικοφιλοσοφικα έμπνευσμένες θεωρίες περί δι­

ί / | _ ~Β· εηαπγο Ταεἶτξχεἐ πρακτικεἐ οιναγκῖς _ στην περιπτωση καιοσύνης πανω στη ρητα ανιστορικη ὅαση του κοινωνικου

αναη απ? Την αναγκη πΡΡσαΡμΟΥη; σα εναν τρόπο σκέψης καί συμόολαίου _ χωρίς κανείς να διαμαρτύρεται καί χωρίς κανείςσι __

σε μίαν επίχαθημαααλονια που εχουν περιἔληθει τό φωτοστέ­ να γέλα για αυτό. Στα τελευταια χρόνια μαλιστα ζητειται καί~ σφανο του αδιαφιλονίκητου καί τοῦ αἶιταπόδεικτου. ”Η μαζικη Η προσφέρεται συνεχως περισσότερο όλεγόμενος «ηθικός ρεαλι­ί Ε η ι 5 Ν

αηαΟκΡα”αα=/η ἕαποία/εν Τῳ μεἶαξύ ἔχει έγκολπωθει σέ μετρια­ α σμός», ό όποιος θέλει να έντοπίσει τίς ηθικές ιδιότητες πανωσμενη ίξορφη Οθαηλενεἔ μορφες ζωης ναί ιδέες της πολιτι­ στα πραγματα τα ίδια, ἔτσι όπως μπορει να πιστοποιησει κα­σ ικ τ ,_ τ ­ ­ ­ Ν ­

Ρ­ Ὁγἐ Θπἔνἔστασης των δεκαε ιι/ων του Ιθθθ καί του 19707 νείς τό χρωμα η τόν ίίγκο τους. Ἀπό όλες τίς παραλλαγές τουεπιτ ­ 9 ­ ι ­­ ­ ­ ­ ~ρεπει ε αια τον πλουραλισμό των αξιων και τη χαλαρό­ ηθικου οίκουμενισμου, η θεωρία της έπικοινωνίας είναι έκείνη

Page 62: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ιι

ιι

ι

ΙΞΙΙοο ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ Ο ΗΘΙΚΟΣ ΟΙΚΟΪΜΒΝΙΣΜΟΣ

Ή _. _· 3 ?που έπιζητα περισσότερο τίς κοινωνιολογικές έρμηνεἶες καί Τηααἐ και ιιιια ααὅλονοη της αιο­θῖισἶις Του προῖαίμααγωξοω εξι?αίτιολογησεις, ὅμως αυτές απλώς αποτίουν φόρο τιμης στό όσον η παραδοαιι ἶχοινἶι εοκινοιζσε/απο Τα γεἶονοῖκαι απο Τἶινπνευμα μιας περασμένης έποχης καί σέ μαρξιστικές μνημες, αναγκαιότηταη του αδιακθποο α”Υωνα Τοα/Λολὁοἐα εναψπονχωρίς να θίγουν ουτε τη διακηρυγμένη της πίστη σέ οίκουμενι­ Τιλιημ­Η­νθιδαἐ ανΞκΡιζω”ιων~ψοΧοογμ·*ιΈωΥ γι πα γοζν ἶίαί "ποκές ηθικές αρχές ουτε καί την έσωτερικη δομη της θεωρίας. τουσε αμἶσα Ὁ ειν­ιι­εσα ”ιογο”ιονΕ”ιον αγωνα ατο οπιαοναοο Έθι­”Η τελευταία αυτη ὅρίσκεται πολυ κοντυτερα στόν ηθικό ρεα­ σαοχασμων Τηἔ· Ζααξοναναιαα ἶι αογαίοονγι οιαοομὲονιοαιαη Ὁλισμό, καί στη μεταφυσικη σκέψη γενικότερα, απ, όσο εἶναι κη δέν φαίνεται να Ξχειξοθἔαρεἐ και οἶωοηἶιαα ιαῖοπωμενἶἶδιατεθειμένη να παραδεχθεἶη ἴδια. Γιατί προὅαλλει μέσα στην ἔννθιεἐ σχοΐιαια με τον ικανοτηαα του ανθοωποο να χοοιαοὕἑἶιαξιωματικα προυποτιθέμενη υφη της «γνησιας» επικοινωνίας σει ιι­όνιμ­α πανω/οτα οαοαοινοαοοα αἶοωαααα αγις Μπαρ! Υ;ὅ,τι ακριὅῶς προσδοκα ηθικα από τη «γνησια» επικοινωνια· του. Οἱ θεωρητικεε ῖινιἐ προσπαθειες μααὲλον σἶοεφονἴαγἱἴυρἔτσι, ακολουθώντας ἕνα παλιό καί δοκιμασμένο τέχνασμα, με­ από έπιστημολογικα κααοχορἑομονοογο οοίαμουςη αἱ) Ιθογοὶατατρέπει τό Δέον σέ ”Ον για να αντλησει κατόπιν τό ἴδιο αυτό Τἦς ἠθικῆς οποχοοωο­ηγο ααλν απο τους Οποξους ακο θα ­ΪΔέον από τό ”Ον που κατασκευασθηκε κατ” αυτόν τόν τρόπο. κατα τρόπο λίγο Ἰπθλν ”ιαν'ιΟλΟ'Υικοὴ αονα;Υον”οαι Έα γι ικαἈνεἔαρτητα από τα ηθικα της προσόντα, η θεωρία της έπικοι­ αίτηματα και οι ευεργετικες κοινωνικῦἐ σννεπειεἐ ”ιὉ§/ Τξοαζνωνίας δέν θα αξίζει πολλα πραγματα ώς έπιστημονικη θεωρία ιι­αριωσἢἐ ξιξαοἐ­ Καθως παοαογοοιζονααι/ποογοααιαααιχηαγἶι Ξ­Εμἐιὅσο δέν προσφέρει δ,τι θα ανέμενε κανείς ευλογα από καθε έπι­ πρακτα οι ανθριοπολονικθι και ισαοοιαοι πἶοαγονἶεἔι εἴ ε καίστημονικη θεωρία: μιαν εξηγηση για τα φαινόμενα που ἔρχον­ αναγκαστικα και/καθε δεσμευτικη οιδασκα γιασπειῖι αΡε”ιωνται σέ αντίθεση μαζί της. ”Αν η υφη της αληθινης ανθρώπινης καθηκόντων, και Θι~θΞωοΥι”ιιαοουκαΤασκε9εἐ υψἐθνοϊααιεμεπικοινωνίας εἶναι αυτη που ίσχυρίζεται η θεωρία, πῶς μπόρε­ στό κενό Της λονιιιγιἐ σονοχῖιἔ ενδοιααιιαο ειναι οαι ονγ τῳ μοέσε να υπαρξει τόσο συχνα μέσα στην ἶστορία η έχθρότητα με­ Ταξύ πολιῖονθαἶιοηθηαο κακη Ἱεοηοῖἶι μαθημααίχων ἶυπων α,ταξυ τῶν ανθρώπων καί η αμοιοαία τους έξόντωση; Μια κανο­ ηθικοφιλοσοφικεγἐ ΤιΡαἙο·α”οοιοο· Ο ανθροἦπος ἶυρρικναὶνεααα ἶ_νιστικη θεωρία της επικοινωνίας, οποία θα αντιμετώπιζε στα ἕνα καί μοναδικο σηιιἶια δη): οἶη λογίαἶοαθἶἶλτου και "Ζαν ισοὅαρα τό έρώτημα τουτο, θα πρόσκοπτε έξ αίτίας του κατα κανότητα του να διαλεγεται ΙΙ να σταθιιιζει Ες οιιαηοται οαοἶἑὅαση θεολογικου της χαρακτηρα στην ίδια δυσκολία ὅπως καί Ρ­ποοοιι Χωοιἔ/να ῖτοοοααδλει αναιοαααθ και οιοὅοι Χαοαιξζγο ατάκαθε αλλη κανονιστικη μεταφυσικη ­ δηλ. τη δυσκολία να έ­ ΤιΡΟδια”ιο”ιαΥο~ονη αοαονια: να ~οομ·π7οαΤ7οι ποο ομα ῖἶάο Ζρυονξηγησει την προέλευση καί την αδιαλειπτη έπηρεια του κακου. θεωραιικα Τἶαιιινια Των ηθικωῖί φι Οσοζίἶωζ Χαμ ἔο , χτουΣέ ὅλες της λοιπόν τίς παραλλαγές την οίκουμενιστικη ηθι­ αιο ΧαΡ”ιι› να οομποοαοοοεἶαι αομφωνα αἶ Ἄς/ πΡοσ ρκιεἕ πηγκη τη χαρακτηρίζει η έξαλειψη της διακρισης μεταξυ αθντος Ι ναχονΐαἑξἶοοοιανοοθἶί ααα] δωἱἶααση (Του Ργοια Οι αν .ρω ῖεκαί Δέοντος (η πολεμικη έναντίον της ἔγινε ὅλο καί σφοδρότε­ ιιθιαξοινν Θγ ενας με Τον αἶιλον οπως! οι ααοφιαοοο/= στις Οἶοαῖιρη στα τελευταια χρόνια, κι αυτό δέν εἶναι τυχαιο) καθώς καίη ιυἐ Υνωαιιἶν οοιε Έα αεοοαλἰα οιακοινονααι ίαεααξἔ/Έως' ,ἔθν­αποκοπη από την έμπειρικη ανθρωπολογία καί την ιστορία. Σὲ αν τα κεφαλιαἔγ Οι Δθνθιγ Τιγν διαφοοων α”οομ·ω|ν ε›ἶ/Τἶυυασυγκριση μέ την κλασσικη ηθικοφιλοσοφικη παραδοση ­από ται, τότε δεν ειναι δυνατο να διατυπωθουν, και πγο υ (ιγρτερτους προσωκρατικους ίσαμε τόν Διαφωτισμό, μέ ένδιαμέσους να πΡαΎο~α”ιωοοον> οιαοοαἦνικοιγηθιαοιγοαἔοαιοα ηἶοιῇο γογοἶτόν Πλατωνα, τόν Ἀριστοτέλη καί τόν Χριστιανισμό­ παρα­ δὲν μπθρει ν, αιἶοαολοοἶι Τογθομολἰο και τον αιαοἴο της οωωἔατηρεἶται ἔτσι ἔνας ἐξανεμισμός της χειροπιαστης πραγματικό­ χ ιιιινιχἦἐ σονοννοιιαηο· Ο αοομοο αναλοοααι οο μια κοινοαη

ιεειεαιρειινεἐειιν

Page 63: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ι

122 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ Ο ΗΘΙΚΟΣ ΟΙΚΟΙ”ΜΕ`.ΝΙΣΜΟΣ 193

ὁμιἶιογενων ι7νε®ιζγἀ”ιι2ν> Τἀγ ὁποια πάλι θα ιι­ποιαοικῖἶ να Τα συν­ καθιστουν δυνατή τή μεταὅαση πρός τόν οικουμενισμό, ἐφαΟιἴαΎει κανειἐ ῖανῦ Θιχεετο μεταφυσικαθαρρος­ απο μια καί ὅσονή ανακήρυξη του Λόγου σέ μόνη αποφασιστική ψυχοπνευ­μονηἶινευματικηουσια ωἐσαἢν ουσια ΤΟΟ Ονταἐι ι ματική δύναμη του ανθρώπου παραμερίζει όλους τούς ούσια­

Τουξοἰ Οΰαπεἔιφῇαἶαοι ανισἶορικοἐ ΧαΡακ”ιὉΡαΩ της οικου­ κούς δεσμούς (πχ. με τήν οίκογένειαή τό ἔθνος) καί επομένωςιι·ἶνισ”ι|ικιιΙἔ ηθιιἐηα Ογθποιοἐ πἶαγματι πΡι3ὅαλ?ιει ως ΠΟνιιΠι με­ ὅλους τούς φραγμούς καί όλα τα όρια μεταξύ όλων τῶν ατόμωντα από μακρα επίκρατησή του ιστορισμου και του κοινωνιολο­ πανω α® αότόν τόν πλανήτή (Ο Δόγός μττόρεζ να θόσττ τόν ἑ­γικιζψεθνολοἴιιιοω σχῃικιἶμουι ~ιιαΡ”α#©εῖ κατ, ἐξΘχήν τήν αυτό του ως κατι ήθικα απόλυτο καί να συνενὡσει όλα τα ατο­προελευση των σήμερινιρν Θκδθχων της από Τίς μαζικθδημ­0· μα μόνον αφού ή διαδικασία κατατμησης τής κοινωνίας σέ ατο­ιἕραῖικεἱιδεεἔ­ Γιατι *Ι ἶινθΡιιζπΟ)ὲ0”ΥικιίΙ και ιααθρική θεώρηση μα προχωρήσει πολύ. (Η ἐσωτερική συναφεια καί παραλλή­αποτελουσε αποδεδειγμενα ουσιωδες γνώρισμα της αστικής λη πρόοδος κατατμήσης καί οίκουμενισμοῦ χαρακτηρίζει τήνκοσμοαναιλγήψηἐιῃτό ὁποἶο καταποντίσθηκε στή μετααστική παγκόσμια κοινωνία, όπως αύτή διαμορφώθηκε ὅαθμηδόν απόξἶμε”ιΟιιι0νΖιεΡνα» αι μαζικοδἢμ­Οκρατική ἐποχή. Διδακτική είναι τήν ἐποχή τής καταρρευσης τῶν αποικιακῶν συστηματων.αλλωστε η δομική συγγενεια που υφισταται αναμεσα στόν τρό­ Στή νέα αότή πλανήτίκή ττραγματτκότήτα χόωστα τήν όόμήκο ακἶψἢἐ ΤὉΩ Οἱκἑαυμἶνιστικηἐγἦθικἦἐ και σαααἐ αημ­εθικθύἐ καί τήν αξιόλογη ἐπιτυχία του ό σύγχρονός μας ήθικός οίκου­αντιπαλουἶ ΈὉΩ Φ” Οιτι αφορα στον κοινόγαηιστορικό τους πρθσ· μενισμός. Ἀπό τή σκοπια τού αίσιόδοξου ήθικιστή θα μπορούσε

ἔξἶαλἶιἶἶ; ἔὅθξαίἶἶἶζἶιοἶιἕἶἶιἶἶἔἶίἶἑ εδραζιῃαί ἶέἔεγἀλ? ιάιιανει ὅιι ιι αιιξοισιἐ ἐπιιιὲιἠ Ρα Ρικοιιειισιικιι ἠθικῆς ὀιΡαιἶμενα ίαἶ ααα] ΈΟ φειλεται σε καποια προοδο της ανθρωπινής συνεσής καθως καικριτηρια της κοινωνικης λειτονργγικοτήταρ. όπου Οι ηθικες α­ στή συλλογική ἐπιθυμίοι να γινει ἕνα νέο, ήθικα ἐμπνευσμένοξιεἦ νθθϋνααι ως ἶνΘΡΥα σικΐαααικα αἶθιχεια Θνθς κλειστού συ­ καί θεμελιωμένο ξεκίνημα μετα από πικρές ιστορικές ἐμπειρίεςσ”ιὉμαΤΟ€ αμο/ιίἶριια συμπληρωματικων παραγόντων. Τούτη ή καί μπροστα σέ μεγαλα μελλοντικα καθήκοντα· ό ἐπιστήμολο­λειτωθγισειικθγ ειὶνολογια ὅριιικἶ Το κιἶινωνιολωιικό ΈὉΩ αντί­ γικός ἔξοὅελισμός τής Ἱστορίας στό όνομα τοῦ Λόγου θα απο­ἴιοιχουσἶ/ηθιιῖα Οιαδεαεθἶἐ θεωθιεε πῳἕ σἔασαἠμαωἐι Οι ὁποἶεςι τελουσε τότε τό σύστοιχο τού ἔμπρακτου παραμερισμου τῶνΟιἴιαἦ Εξ ιαθϋ ακααπτα ανισἶθεκκεἐιγ μας Θνδιοιφερουνεδῶ ἐπει­ ὲμποδίων, τα όποια ἔθεσε ίσαμε τώρα ή (Ιστορία στόν δρόμοδή σε τελευταια αναλυσήῃυποχρεωνονται να! εξηγήσουν τήν 4 τής όζκόόμεντκής σονεννόήσήόκοινωνικη δΡασ”ιΥγΡιΟ:ι?Ὁ”Ξα Οπωἐ Τήν ;ῖξὉΥΘι και Ο Ὁθικθἐ οἶκον­ (Η πραγματικότητα είναι πεξότερή. ΓΗ ἐξοικουμενίκευσημεἶιαμοἐι δηλ­ μ­Ξγ Την/ αξιωαααικθ αποδοχή ἑνὸς Λόγου, ό δ­ τής ήθικής αποτελει παρακολούθήμα τής προοδευτικής ενο­ποιος σταθμιἶἐει τα πραγματα καί λειτουργει κατα τόν ίδιο τρό­ πόίήαής τής παγκόσμιας αγορας καί τή; πλανήτίκής ττόλτ­ποησε Οἶιξἔ ἶοι Οιἶοιιιἰι· τικής μέ τήν ἴδια ἔννοια καί στόν ίδιο ὅαθμό όπως λ.χ. ἔἔαθμι­

Αλλαζο Ὁθικθἐ Θικουμενισμιθς εμ­ιγυανιἶἑεται και από μιαν αλλη αία τυποποίηση οἶκονομικῶν καί νομικῶν κανόνων ή συνή­ἶιποψἶι ωἔ γνησια ι”ινει#μ~α”ιικΟ3πΡΟήΟν ΤὉΩ μαζικΟδὉμ­ΟκΘαΤική€ θειῶν. ”Η ἑνοποίησή τοῦ ήθικου λόγου διευκολύνει τήν' αμοι­επθχήἐ/· Η συρρικνωγσή του|ανθρωπου στήν γἔλλογή ανθρωπια ὅαία καθημερινή συνεννόηση καί προαγει τή διεθνή φυσική καίΤου και μιοκο μεαααραζἶι σΰτἢν ἶξιδανικἶἱυτικη Υλθὶασα Τηἐ φι­ πνευματική κινητικότητα ακριὅῶς όπως τό κανει καί μια ενο­λόἶόφιαε το γεγονος τηετικραιαε κατατμησης τηε κόινφνίαε ι ποιήμένή σήμειωτική. Ἀπὸ τήν αποψή οιοτή οἱ κοινοί τόποισε ααομζαι ΥΘΥΕΝΟΩ θγεμελγιωδεἐ ααα ΤΠ δήμθκρατικἢ μαζική κθιτ τής οίκουμενιστικής ήθικής αποτελουν ἕνα μέρος τής ήδηνωνια­ Ακριὅωε τωτή ή συρρικνωση καί τούτη ή κατατμηση σχηματιζόμενης διεθνούς Ιὶιπἔιιειῖτοοεο, καί όποιος τούς διαδίδει

Page 64: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΙἩ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΑΙΚΑΙΩΜΑΙΑ ικό

οι Α ι Α .ε ­, χ ...εχει πολλες πιθαγΘ°ιηΤΘ€(|ΥρηΥΟΡὉ© διεθνως ΘπιΤυ°χ_ιοι€. Πρέπει γοι για την έπιστρατέυση της ηθικης ησαν πρωταρχικα πολι­| Ἰ | | ι ~ὅεὅαια ἶα προἶἶθεσουμε ΟΉ Ὁ νοητιχη εργοισιοιι που καταὅαλ­ τικοί. Τό ἴδιο ἔγινέ καί στό πρόσφατο παρελθόν, καί αυτό μας

9 ι ι Α οι / χλουν στον/τομεα αυτον φιλοσοφοι και αλλοι θεωρητικοι, γινεται δίνει τό δικαίωμα να υπογραμμίσουμέ όρισμένές πολιτικές από­­) · ~ ›¬ ρωαντιληπτηγ κιλα κρινῃαιι ωε προς Την εννοιολογικη Της ιδιοσυτ ψέις καί συνέπειες της προὅληματικης των ανθρωπίνων δικαι­

ι ι Α ι ι ιστασια και το τεχνικό της ποιον, μοναχα μεσα στον στένοτερο ωματων,ευ υτε οσυντε νιακ · ί ' ” ” ~ Ω · ° ι τ 3 ι Ι ­Ἱι Ξ: Ξ Χ" /Ο ΤΟΘΩ ἴωκλιλ προς Τα Θξξο Ξπιδρα μονα! Ο οικουμενισμος των ανθρωπινων δικαιωματων|χρησιμο|

, ­ Αχα εφ οσον εκλαικέυεται, αντιμέτωπιζέται επιλέκτικα και ποιηθηκε στην εποχη του Ψυχρου Πολέμου απο την πλευραι Ρ­ Α ·› κ χ __ __,συγχωνευεται με συναφη ρευματα (έν μέρει μαλιστα υστικι­ τ ς Δόσ ς ως πολιτικό όπλο έναντίον του κο ουνισ ου ­ό ι~ Ε ·­ ) νΙδ Α λ 6 ι 3 ι ­¬­ Ε ι ι ι ι ·› ι οι ι· Αστικηἐ υφηἐ ι ιαιτέρο και ευρυ ενδιαφερον συνανιουν υπο τις δι ω ακ οπ οθέσ α αποτέλεσ ατα. Ο ως ο πολιτικός τουθ~ 5 Α ε 5 ι τι ­ ~ ·› ¬­ ·› ­¬ ι ι ι τ Α Α ι Α ~ σουν ηκέε αυτές οι έποψεις εκεινος της οικοοιιενιοτικ ς θικ ι: ολος οιολοο δεν εξαντλ θ κε αε τ ν κατα ευο του ανατολι­ί ξ (_ ~ δ| ί | ”) | ί οι ­¬ ι ­¬ ι ·› ι ι ι ·› ισκέψη/οι οι οποιες σον έοντοιι με σημερινα επιμαχοι ἔητημοιτα η κου οτρατοπεδου· μαλλον το αντιθετο πρεπει να αναμενεται.

ε τι ι ­ σ ­¬ ·› ..εμφανίζονται ωἐ εφαρμογες γενικων ηθικων αρχων πανω σέ Γιατί στό εταξόἔ ει αναπτό ει τί δικ/ του λο ικί καί δυνα­

| | ί ό | ί : σ ­¬­ μ ι λ ι ·›ι λ ισυγκεκριμένες και συγχρόνως πλοινητικοι κοιιριεἐ δροιστηριο­ μικη, ενω παραλληλα πολλες πλευρές έχουν ζωτικό συμφέρονΤ /τε Η 8 λ λ λ ι σ ι Α ·ι ι ι λ ο ~ οι ι ς λ ­­ κδη Ξ­ ιῖλγκωσγι ΤὉΩ Φι Ο Ογιαε γυρω απο τα ανθρωπινα να τον επικαλουνται. Οχι μονον οι νικητές του δευτέρου παγ­Ἱ | Ἱ ί | _) | η | | ,.„„ικαιω ατα τ ν οικ ι ι ° ' ” ” °' ' ° ίμ ἐγὅη ολογικη και ιατρικη ηθικη τοημαρτυρει. κοσμιου πολέμου εναντιον του ςρασισμου, ουτε μοναχα η Δυση'_' ¶ | ττ· ~ ε Ϊ ία ηταν ε­ αιἶι αφἶλεἐ να αῖεθδθθει η αυξθυιἶα ΘΤΗΡΡΟὉ Τηἐ εναντιον του κομμουνισΰμου: και οι πολυαργιθμοι λαοι, που χαρη

°°° ι σ ι ­ ι ι ·›Οίἶἰουμενιστικηἦ ηθιχηἐ Μην Θωξουσα ηθιχθποιηση Τηἐ ποιγ· στην αποσυνθεση της αποικιοκρατιας απέκτησαν την ανεξαρ­| οι ι· α α ..κοοιιιοιε κοινωνιας. Και οπως οι ποοιγιιοιτικοι λογοι της διαδο­ τηοια τους, οἰκειοποιηθηκαν τη γλὼοοα των ανθρωπίνων οι­­) ὕ _·σηςἔτης δεν ειναι εκεινοι πού θέλουν να υποθέσουν οἱ δημιουργοί καιωματων προκειμένου να θέμελιώσουν μέ ἔσχατα έπιχειρη­

Α σι ι ι ιι. ιὉ Οι υποσῖλιθιχῖεἐ Τηἐι ετσι και κατα πασα πιθανοτ τα δέν αατατίνα ίωσί τους ια ίσοτι ία στό πλαίσιο τ ς δια ο ου­

| ί ί | λ | η ι τι ι ·› ι ι/ | Χπροκειται να συμπεσουν τα πραγματικα με τα προσδοκωμενα μενης παγκόσμιας κοινωνιας. Βτσι τα ανθρωπινα δικαιωματα

σ ι ι ι ι ο ι ιαπξ)Τελε(ἶμαΤΘξ Τηἐ­ ΣΤΟ πΟλιΤι%Ο”ϋα”ιΟ αυτο ζητημα θα στρα­ ι έγιναν η Ηηἐιιε ίτοιιοει, ό μεγαλος ίδεολογικός κοινός παρονομα­φωμε Τωρα συνῖομα· στης αότης της παγκόσμιας κοινωνίας ¬ καί ακριἐἶῶς η οί­

γ ι ε

Ξ

κουμενικη ομολογία πίστεως στην όνομαστικη τους αξία κανειτόσο περίπλοκη τη συγκεκριμένη τους ερμηνεία καί εφαρμογη.

Ε ι ι ­ 5 Α __ ___ ,__2· Οι πολιτικεε ο­Μο: των οινθρωπινων δικαιωματων νΑν η εξοικουμένίκευση της ηθικης καί των δικαιωματων συν­αρταται μέ τη γένεση μιας παγκόσμιας κοινωνίας, τότε θα τη

Ὁ λόΥΟ€ περί ανθρωπίνων δικαιωματων πέρασε στό έπίκεντρο σημαδέψουν οί αντιφασεις καί οί έντασεις, οί όποιες ὅαρυνουντου πρλιτικου λεξιλογίου τῶν τελευταίων δύο δεκαέτιῶν. ΌἙ­ κατα τρόπο δραματικό τη σημερινη παγκόσμια κοινωνία. (Ηνἦἕ αισιἦδοξοἐ πἕἶιθαἶηρηῖηἐ θὰ μπορουσε ν/7 αντλησει από δῶ παγκόσμια αναγνώριση τῶν αρχῶν τῶν ανθρωπίνων δικαιωμα­°ι0~ι7ι±μ­ἶιεροιομα οτι η πολιτικη, μετα απρ τις πικρές έμπέιρίες των δέν θα αποτελέσει λοιπόν τό θεμέλιο της παγκόσμιας η­Του αιωνοιι οιγοιλοιγμόρινέι τωρα το έργο να γδιαπλασει τον κόσμο ι θικης συνεννόησης, παρα μαλλον τό κοινό πεδίο μαχης, πανωσωμφωια *Ιθιχεἔ αθλεἰ­ Ωσξτἶσοι ἶωλλεἐ φθρεἐ Μό ἶστορικό στό όποιο καθε πλευρα θα αγωνίζεται για την έπικρατηση τηςἶιαρελθον/ι ΟΤΕΘΤΘ συνέργουσαν η ηθικη και η πολιτικη, η πρώτη δικης της έρμηνείας αυτων τῶν αρχων καί εναντίον όλων τῶνυποῖασσοῖαν σῖη λθιακη Τηἐ δεύΐερης ­ καί έπί πλέον οι λό­ αλλων ἑρμηνειῶν. Πρέπει να έπισημανουμε έμφατικα ότι αυτα­

Page 65: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ιι

196 ΙΙοΑΙτΙΙ‹ΙΙ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΑΙΙ‹ΑΙΩΙνΙΑτΑ Ιοο

­· τι ι ι ιεο ι·›ι _­ σιι ι ι Κιόι κ ι δι/παταται οποιος τυχον πιστευει πως η ονομαστικη αξια των απο τα δικα του συνορα. αι αντιστροφα: κανενα κρατοο ονίδεῶν μπορει να έμποδίσει τήν πολεμική τους χρήση. ΉΑν ήταν μπορει, χωρίς να αυτοδιαλυθει, να δώσει σέ ὅλους ανεξαίρεταἔτσι, τότε δέν θα ειχαν γίνει ποτέ πόλεμοι αναμεσα σέ έθνη που τους ανθρώπους υρισμένα δικαιώματα, τα ὅποια συνήθως λογί­ὅλα τους ένστερνίζονταν ειλικρινα τή θρησκεία της αγαπης. ζονται ὡς πολιτικα δικαιώματα, ὅπως ειναι τό έκλογικό δικαί­, ι ­ ε , „ . , ε , , . , ,ι ι(Η δυνατοτητα μετατροπής των ανθρωπίνων δικαιωματων ωμα το~ δικαιωμα της μόνιμης εγκαταγστασης. λαέ αλλα λο­σ ενα νεο πεδιο εντασης συναπτεται μ” ενα κεφαλαιωδες γεγο­ για: δεν ειναι δυνατο να κατεχουν ολοι οι ανθρωποι ως ανθρωποινός, τό ὁποῖο ὅμως ἐλαχιστα γίνεται αντιληπτό, γιατί ὅλες οἱ όλα τα δικαιώματα (εἴτε αυτα λέγονται στήν τρέχουσα ὁρολο­πλευρές ταυτίζουν αυθόρμητα τους δικους τους σκοπους μέ γία ανθρώπινα εἴτε λέγονται πολιτικα δικαιώματα) ανεξαρτητατους σκοπούς ὅλόκληρης της ανθρωπότητας. Πρόκειται για τό από τό που ὅρίσκονται. Δικαιώματα, τα δποια τα δίνει καί ταγεγονός ὅτι μέ δεδομένη τή σημερινή συγκρότηση τής παγκό­ έγγυαται τό κρατος καί ίσχυουνγυπό τήν έπιφυλαξη της υπαρ­σμιας κοινωνιας δέν μπορει να γίνεται λόγος για ανθρώπινα δι­ ξης ένός κυρίαρχου κρατους, θα ήταν δυνατο να χαρακτηρι­καιωματα εττὶοτο οεΙΙειΙ. Ἐδῶ δέν έννοουμε τίς «παραυιασεις σθουν ὡς ανθρώπινα δικαιώματα μοναχα αν τό κρατος αυτότῶν ανθρωπίνων δικαιωματων» σέ παρα πολλές χῶρες, παρα αναγνώριζε τήν ιδιότητα του ανθρώπου αποκλειστικα στουςαναφερόμαστε στήν ίδια τήν ουσία του πραγματος. Ἀνθρώπινα υπηκόους του. Ἀλλα ακόμα κι αν τό έκανε αυτό, παλι δέν θαδικαιώματα, δηλ. δικαιώματα που οι ανθρωποι κατέχουν δι­ ειχε καταφέρει να αναγνωρίζονται οι δικοί του υπήκοοι σέ αλ­πλῶς καί μόνον έπειδή κατέχουν τήν ανθρώπινη ιδιότητα, έ­ λοο χῶοοἐ ῶο ἀπόλυΐα ἶοοῖίμοι πολίΐεἐ καί ὡς κάτοχοι οἶχοοτχουν χειροπιαστή/ έννοια καί υπόσταση~μοναχα αν μπορουν να μενικῶν ανθρωπίνων δικαιωματων. Ἀνθρώπινα δικαιώματα ωςτα απολαυσουν πανω σ” ὁλόκληρη τή γη, καί μαλιστα στόν τό­ ί ανθρώπινα δικαιωματα θα μπορουσε να δωσει μοναχα η ανθρω­πο της έλευθερης έπιλογης τους καί δίχως περιορισμους, ὅλοι έ πότητα ως συντεταγμένο καί ἑνιαιο πολιτικό υποκείμενο. Μο­

Φ οι ι ι ι ι ι ι ει Έ' οιΟι ανθρωπθι, μΟνΟ και μ.ΟνΟ ΠΤΟ γεγθνθς Οῖι είναι ανθρω­ ναχα τό τέλος του κυρίαρχου κρατους σέ ὅλες τίς γνωστές σή­ποι, ανεξαρτητα από τήν προέλευσή τους από αλλες προυπο­ μερα μορφές του θα έγκαινίαζε τήν έποχή τῶν πραγματικῶν

| ΰ | ίθέσεις. "Οσο αυτό δέν συμὅαίνει, ὅσο δηλ. ὅ Κινέζος δέν έχει τα ανθρώπινων δικαιωματων.ἴδια δικαιώματα στίς (Ηνωμένες Πολιτειες ὅπως ὅ Ἀμερικα­ Ὁ οίκουμενισμός τῶν ανθρωπίνων δικαιωματων ὅρμήθηκενός, ουτε ὅ Ἀλὅανός τα ίδια δικαιώματα στήν Ἰταλία ὅπως ὅ υέὅαια από τίς πλουσιες χῶρες της Δυσης καί πρωτοχρησιμο­:|Ιταλός,~θα μπορουμε, αν δέν θέλουμε να διαστρεὅλώσουμε τήν ποιήθηκε απ” αυτές ως πολιτικό έργαλειο, ὅμως ὅρίσκει προο­εννοια των λέξεων, να μιλαμε μοναχα για πολιτικα δικαιώμα­ δευτικα ευμενή αποδοχη και συνηγορους στις φτωχες χωρεςτα, ὅχι ὅμως για ανθρώπινα. Αυτό που σήμερα υνομαζεται της Ἀνατολης καί του Νότου, οι ὅποιες, ὅπως είναι ευνόητο,κατ, ευφημισμόν «ανθρώπινα δικαιώματα» τό παρέχει παντο­ λ ε τόν ὅλέπουν ὡς ευπρόσδεκτο μέσο προκειμένου να προὅαλλουντε μια κρατικα υργανωμένη πολιτική μοναδα σέ ὅσους διαθέ­

υ έ τίς αξιώσεις Τον: ὡς ποοἐ Τήν καῖανομἠ Τοῦ ποακόσμιουτουν τήν αντίστοιχη υπηκοότητα, καί ή ίσχυς του μπορει να Ψ πλουτου καί τῶν παγκόσμιων πόρων. Βέὅ­αια, ὅρίσκονται σέ ἔ­διασφαλισθει μέ έγγυήσεις μοναχα στό έσωτερικό τῆς έκαστο­ . να δίλημμα, γιατί ιτοΙεΙΙτοε ή νοΙεΙΙτεε δέν ειναι σέ θέση να πραγ­τε έπικρατειας. Κανένα κρατος δέν μπορει να έγγυηθει ὅτι δι­ μοιτὡοοον (πλήρως) στο έοωτοοικο Τοοο Τίἐ ἀοχέο ἐκοινεἐικαιώματα, τα ὅποια θεωρουνται ως ανθρώπινα δικαιώματα

Ι Ι άπο Τήν ἐφαομ­οΥἠ Τῶν οποίων σέ διεθνές ἐπίπεδο ποοοδοχοῦνκατ” έξοχήν, ὅπως λ.χ. τό δικαίωμα της σωματικης ακεραιό­ γ τήν αισθητή ὅελτίωση της θέσης τους ῶς έθνῶν καί κρατῶν.τητας ή της έλευθερίας του λόγου, μπορουν να ασκουνται έξω ι Ἀπό τή διελκυστίνδα αυτή τους ὅοηθει καποτε να ὅγουν ή δια­

Page 66: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ιεε Ποπιτικπιωιποικιι ι · „ . μιΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑἹ Α

δεδομένη καί στή Δύση ἀντίλήψή ότι μόνον Ε ὅελτίω ” Α_. , 5

η ση της πος δίχως ουσιαστικα δικαιωματα καί όχι λ.χ. καποιος στόν δ­ε ιυλικής τους θεσής θα καταστήσει δυνατή τήν ήθικοποίήσή τῆς ε ι ι ι ι ι ι ι ι ι ι ιεσωτερικής κοινωνικοπολιτικής τους ζωῆς Πρέπει να ὰ ι ποιο ή θεοθελήτή υλική στερήσή δινει τήν ευκαιρια να απαλλα­

· να ε­ Ξ ­ι σ ­ 5 ι ι ι ~ 6 ­ 9 ~ σι ι ινεται ότι από ενδεχόμενες προόδους πρός αὐιή Έἡν χαπύθ μ γει εντελως απο τή μεριμνα των υλικων αγαθων. Αν τωρα τα

ι 3 υνσ _ Έ ·ι ι ι ε ­ 0 ι ι ­¬ κ

θα αντλήσουν τό δικαίωμα μεγαλύτερής ὅοήθειας από μέρρρἔανθρωπινα δικαιωματα ερμήνευθουν υλικα καιιι συνδεθούν /με

~ | οι ,_ ι _τή: Δυσής. Βτσι ή αλλιως, ή Δύσή θα ὅρεθεἶ κατω από ἠθικ ι ι . καταναλωτικες (απαιτήσεις, τιοτε θα ιπρεπει να ερθουν ισε συγΪκαι πολιτική πίεσή, από τήν ὁποία δέν θα μπορέσει νά ἀπαλλ η κρουσή με τήν υφισταμενή σε παγκοσμιο επιπεδο σπανή των

,.. αι α­ σ ~ Ι ~ ·› ι ι ει ι ιγει ευκολα­ "Οποιος θέλει νά ἐξηγιισει Τή χρεωωπια Τοῦ ὑπα αι/αθων, δηλ. θαμεταὅλήθουν αναγκαο:τικα~σε απλα μεσα στον

κτου σοσιαλισμού μέ τόν ίσχυρισμό ότι αύτός δέν μπό θ, αγωνα κατανομής των περιορισμενων αγαθων. Οποιος ανήκεισε να τι ι οι ι ι ε ι ι ι ι

πραγματὡσει ούτε τί; εσχατολθγικἑς ούτε τίς ἄμ­εσεἐ (Ξλ | ) σύ ενα πλουσίο εθνος και συναμα υπερασπιζει Τη συνεπη τηρη­α ι ηκες ­ι ± ι ι ι ι ι ­ ιεπαγγελιες γτρυ, πρέπει καί να σκεφθεἶ στα σοὅαρα τό ενδεχό­

σή των ανἶιρωπινωνδδικαιωματωνιθαγιἶεπει να μοιρασθει τὅι δι

μενο, οτι τα εθνή που θελουν να ακολουθήσουν τόν δρόμο πης κα Του αινιρφπἱναι θιἶωωωμαδοἔ με α ωςἶ ἴγνωστοίύιἶ αν ρωΔόσ α ι ι ι ι ι ι πους και απ αυτο α ενν ει σι ου α ια αντιπα α εσ κα­ιιηἐ, ιλλα δενιθα μπορεσουν να το καμουν, μέσα στήν απο­ ι Ϊ ι ι θι ιι θ γι Ὁ ι Υ Ρι ίἑθ Ἐ ιι,γοήτευσή τους θα στραφούν τελικα εναντίον της Δύσ και τα τήν οποια α ερ ουν αντιμετωπα τα αν ρωπινα ικαιωματα

_ _' Ϊ ~ ίης [συ ί ί Μ θ δ αιὡ ατατωνδε.| 3 ι ...ναμα εναντιον τής οίκουμενιστικής ήθικής τής. Γιατί θα εἶναι Τωιν μεν θε Τα αν Ρωπίνα εκ ία

διαιιεθειιιενα νά έ νει ι 3 ι . ι Βν πασή περιπτωσει πρεπει να θεωρειται ὅεὅαιο οτι οσο πε­ρμιή υσουν τήν αποτυχια τους ως προδοσια ι 'ιι θ ι λ ­ ι 7 θ ι δ ι

τής χορπαπης και εγωισιιχῆς Δύσης πρός τις ιδιες Τις ρισσοτεροι αν ρωποι επικαι αυνται τα αν ρωπιινα ικαιωματα3 χ

Ϊ |

αρχες. Στίς προσδοκίες πού ἔχει ξυπνήσει ή Δόση μέ ιι ιν πα τοσο ευρυτερή θα γινεται ή ερμήνεια τους. Αυτο σήμαινειῃμε_ Ἰἴ / ἴ| ε | Ί ~

κόσμια εξαγωγή τοῦ ήθικου τής οίκουμενισμρυ χανθόἶύν εγ αλλα λογια οτι ολο και περισσοτεροι ανθρωποι θα απαιτουν ολοει ενα ι ι ι· ι ι Ι ·› ι ι ει

ἐιῳνιχιικό δυναμικό ιΗ νικη Τῶν ιδεών ι και περισσοτερα υλικα και πνευματικα αγαθα, πιστευοντας οτι. [σε Τ ι ·› : ι ι ­ σ ­ ­­ σ ι

Δύση) ἀχχἀ ἀπενανιιας τή φόρτωσε μέ καθήκον" ὑποη τους ανήκουν δικαιωματικα. Στο Φως αυτὉ€ ἶγιἐιακαταμαχγιιθτκε ι › ι ι ι Ν . _ _ τ ς διαπίστωσ ς π επει να συ ιλιωθου ε ε τ ν π οοπτικιη ιἐ, Φῖατωιαπ τήν πιεσή των οποίων θα μπορουσε ἴδια νά Νη γιθι ἔλλι λμφ μ· ιμι Ήη Ρ γι

αλλαξει εκ ὅαθρων. οτι στο μελλον α ια αξειιήι ειτουργια και ή εννοια ιτων ιαν­ε ι |Η ° ι ι 3 ι = θ ωπινων δικαιω ατων. Τα ανθ ωπινα δικαιω ατα αν αλι­

ι ι πιεση αιήτἶ] θαιαυξανεται αναγχαστίκἀ σῖόν θαθμό πού Ρ ” ύονταδίδ ύλικα δέν Εἶπο οῦν να σ μαίνούν τδ ἴδιοοι ι στα ε νετ ιοικουμενικα ανθρωπινα δικαιωματα θα ἑρμήνεύονταιὑλιπἀ ι ρμἶ] ι ι ι”ι ιι μι Ρ ι Ὁμι 9 ιΟποπε ιῃιιιριιε ιιιιιιιιιιιιιιε θά ἐπαναλ θ ε ιι ιι , ι ° πραγμα ανεξαρτήτα απο το αν τήν κατοχή και τήν ενεργο τους

Ο ά σ ι ια ιι ιι „ ηφ ει Οπι εγινε για πρωπγι ασκήσή τήν απαιτούν ταυτόχρονα καί ἐξ ολοκλήρου δύο πέντε| Όφ ιρι τον! ο αιωνα, οταν οι σοσιαλιστες απαίτήσαν τήν όλι­ ιι δι δ ι ιι θ Τι θι ι ι ι 3 ι ι

κή ερμηνεια και πραγμάτωση Τῶν ωπικῶν ἐλεωθεριῶν και ή εκα ισεκατομμυρια αν ρωποι. ι α υπαγορευσει ή «αρχήχ _ ~ Ἱθ/ | δ λ °_° Ϊ λ

καιω = = ι τ ς ευ υν ς›› ετα τον νεο ιπ ασιασ ο του πα κοσ ιου πματων που διακήρυξεή αστική ταξή. (Η χριστιανική αν­ ιιη ~ ιηλι μ 8 ι ι ι Η δι Ύ ­ Η ι ιητιλήψή για τήν ανθρὡπινή αξιοπρέπεια αρχικα δεν συνδεότ

υσμου σε ιγες εκαετιες, αυτο κανεις εν μπορει να το ξερειΪ Ϊ Ι Έ ί

μέ Τήν ιδέα ένος ὁχικοῦ ἐχἀ ιστου ἐπ ιδ 8 8, αν σήμερα με ὅεὅαιοτήτα (πρὅλ. κεφ. Ιι ὅ). Ως προαισθήσή μελ­ιι ι χ ιπε ου ια ιωσής,ο,τικι λ ~ 6.. ι ι λ Έκι ἀθ ι θει­αν λενε σχετικα οι «προοδευτικοί» θεολόγοι Σύμφωνα ὅ ω ι οντικων τρι ων αι ως προ ήπ ι ή πρ πι εια να κρ τή

ι Ἱ ί ί | Ἱ | Ϊ

Τή σήμερινή αντίλήψή, τό ελαχιστο επίπεδο τἦἐ ανθρδδ ς μεανοιχτή καποια ὅαλὅιδα ασφαλειας πρεπει παντως να ερμήνευ­

Ἱ ι πινης θ ­­ ι ι οι ε σ ι ­­ ·› ­­ τθ ­­ σ

Οι ιρπ ­ ει το ε ονος οτι οι επιτα ες τ ς οικου ενικ ς ικ ς καιγε Ριεπειας και το ελαχιστο καταναλωτικό επίπεδο είναι = × Ύ γι =, ι γι η = μ Ϊ] ηι τη ιαδιαχωρισια. ὅποιος πεθαίνει τῆς πείνας εἶναι ὰπλῶ αι θ ιδιαιτερα τα ανθρωπινα δικαιωματα εἔακολουθουν να εφαρμο­

α _ ε ι ­¬ ι ­ ­ς ν ρω ι ζονται με τήν ἐπιφυλαξή των δικαιωματων τής κρατικής κυρι­

ιιι±

Page 67: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ιειΪ Υ ιΚΑιΩινιΑτΑιεο ΠοΛιΤιΚΗ ΚΑΙ ΗοιΚΗ 'Λ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ Δ

.... / ι οι Ϊ α καγῖαν­Ϊ Ἀ Ϊ ι Ϊ Ϊ Φ Ϊ αι ι 3 ειναι λα­ θά ήταν ὰδιανοητηλ Μ" "Μ ιγΐηγοΐ .ι

αρχιας. κομα και κρατή που αναγνωριἔουν π ήρως τα αν­ ς ξώπγσπς' θά ἔπρεπε μάλιστα να αναμενεταγοτγ φα­Ϊ Ϊ Ἱ ~ Ϊ Ϊ ~θ ωπινα δικαιὡ ατα καί τα ε γυουνται έσα στα ό ια τ ς επι­ Τωσαν ανα , ­ ιι ι 5 ι θι ιὅαχαν Τόι σμ ι ι ε Η ι ιη ι γισ ἑνες σε Οπως π·χ· Το ραν α προ γ γ

κ ατειας τους επι υλασσουν στον εαυτο τους το δικαιω α να να μ ι ι ι ι ι ° 6” με τ νγφ

θα ι θ «Κάτω τα ανθρωπινα δικαιωματα.›› ακρι ωἐ ι *Ιτα αρνήθουν σε ξενούς­ ηδή οι αρχαιες δήμοκρατιες προστατευ­ σδυν Ζλμ πού Οἱ Ἱσπανοί μααγητές ἐνανῖέον Τοῦ ΝαπολεονταἹΪἹαν αγρυπνα τήν ἔντονή διαχωριστική γραμμή αναμεσα στούς ι ια εννοια ἐχΤελεεσΉκό ἀπόσπασμα «Κὰῖω ἡ

Ν π οσ _διχως Τους πολίτες καί στούς ξένους­ (Η διακήρυξη των άν­ ηολὺνοθζαῖί Ϊμ Ἡέ α απ, αὐτό μακΡοπΡόθεσμα δέν είναι δυνατό_ 9

θρωπίνων δικαιωματων συνδέεται λοιπόν σήμερα ¬καί στό εγευ Οῖθἕἐξγἶζεγ κῖχνεγς Τήν κραππκή κύριαρχία τῶν αλλων στόΪ Ϊ ~ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ­ πμελλον θα συνδεθει ακομα στενοτερα¬ με τήν καποτε απερι θῖῶν ἀνθρωπγνων δγκαγωμἀῖωνγ ένω συναμα περιχαραφραστή επιθυμια να καθήσει ο φιλτατος συνανθρωπος στον το­ ΟνομαΪ ”γ ι ν ι τι ἄλλοι θε..ι ι ~ ι Ν ι 3 ι . ι ι ι χώνει τή δική του κρατική κυριαρχια εναντια σε 70/πο του και να χαρει εκει τήν ανθρωπινή αξιοπρεπεια του. Μια

ν ι ι Ϊ α. Μέ αλλα λο ιααπε ιό ισ 7 α ί Ννανθ πί δ α δ λ ί ωθουν ῶἐ Τά ὅίχα "ως ανθθωπινα δίκααωμαἶ= λ/ ” Υ Ξ

Ρ Ϊ) Τη,εφ ρμολη τω μια νοἐν Μαωμ Ϊωἶ” η / μια ° Δύσ θά ἐξαναγκασθεἶ να αντισταθμισει τήν επιὅο ή των τυσυνεπής και νομικα διασφαλισμενή αναγωγή των ανθρωπων γι ΪἹἹ θ ινων δααγωμἀιυων σέ ἄλλες χῶρες μέ παραχω­ωπιστήν ανθρώπινή ίδιότήτα τους καί μόνο, χωρίς να λαμὅανεται πξκων Ο: όῖ Τήν ῦλιχἠ ὲρμήνεία τῶν ίδιων αύτων ανθρωπίνωνΕ ἸΪ ( ') Ϊ Ϊ <ἶ *Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

~καθολου υπ” οψιν ή εθνικοτήτα και ή υπήκοοτήτα, θα συνεπε­ ρήσεις ρ καί νὰ πχηρὼσει για τό αντισταθμισμα τουτο.­ των ­ ς ­φερε αὐτόματα Έἠν κατἀργηση ντου κυρίαρχου ικρἀωυς καί ὅ­ ἶἐκαιωἶ: ­ς τό πρῶτο καθήκον του απελευθερωτή θα είναι να'Ν ~ _) Ϊ ΰ Ϊλων των α ων στ νελευθε ια κιν σεω και ε καταστασε­ οπο γη ζ ιτι σ ι ·› ι ι Ϊ) ς ι :¬ ι θ έψει Ϊτούς απελευθερωμενους.

„ εως ­ ενας αλήθινος εφιαλτήε για τους κοινοτικους Βυρωπαι­ ΡΕΤ ἀκόμη ὅαθύτερος λὀγοςγ γιά Τὸν οποιο Οι εν­κ °`°

„„ ιους καί τούς Βορειοαμερικανους. Βίναι χαρακτήριστικό ότι οἶ ι παρχό ἀνθρώπινο σύμπαν πιθανότατα θα αυξήθουν ­ καιε ι ­­ σ Ν σ ­ ε τ ­­ ι ι σἢ: ­υπερμαχοι τής οικουμενικής ήθικής, οι οποιοι παρουσιαζονται ταιχε ς παρά Τἡ διάδοση τῶν αρχων τής οἰκουμενικής7 Ϊ ἹΪ ΪΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ τν μα ιστα , γ ιεξαιρετικα ευγλωττοἑ οταν προκὅιται για γδιακηρυξεις αρξγιων ἀλλὰ παράλληλα μι αὐτήν­ Ἱ_Ι ηθγκψκανονιστικα φορ­καί γιία πρακτίκα μη εσμευἶίχες εωρητικες Τριχοτθμίεςη ίσα­ Ϊ λὲξ «ανθρωπος» λειτουργουσε γλωσσικα ως τιμήτει~ ἸΪ απ Ϊ Ϊ Ϊ

Ϊμε τωρα δεν μας εχουν πει τιποτε για τις συγκεκριμένες συνε­ τισμειλὅι ιη ιν ἀνῃῃπαρέθετε κανείς σέ ἄχχα ἑπίθεταγ τα Ο­­ ­ ~ το οσοπειες μιας απαρέγκλιτής εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιω­ κιὲῖηπιαινονταν ᾶἶτλῶς νά ὑποδήλὼνουν ίστορικα προσδιορισμέ­~ Α· Ἱ Ϊ ἔ _) Ϊ Ϊματων (δήλ. των δικαιωματων του ανθρωπου ως ανθρωπου και ΤΕ Ψ ι αἱ κατα γγπέούς διαχωρισμούς μεταξυι ) ι λ ι ι ι 8

νους, καταργήσιμους κ Ρ .. ιιμονο σε π ανήτικο επιπε ο.

ς ι Ϊ ” ί ~ οικου ενισ ου «αντἸ 7 τι ι· ι ­ ι ·› ι ι ο ι Των σἦη γλωσσα του ηθίκου |μ°( μ”|Βφ οσον ή Δυσή μπορει να εφαρμόσει τα ανθρωπινα δικαι­ | ι ι > Ϊ λοτε ο σει ι ι ι 9 ιλ ξ ~ ~ ι ι Ορωπος» σήμαινε παντοτε κατι ευγενεσγτερο και υψή |Ρωμ|ατα μοναχα με τήν επιφυ α ή τής κρατικής κυριαρχιας, εμ­ έλέξεις ὅπως Ἰουδαιος χω Εχχηοη χριστιανος καιΪ Ϊ _) Ϊ Ε ( Ϊ Ϊ Ἱ 3 Ϊ Ϊπλεκεται σε μιαν αντιφασή, ή οποια, καθως ειναι ευνοήτο, φαι­ ἶὅγχε ηλμ ν ιι μαῦρος κομμουνιστής ἦ φιλελευθερος. Ἀπο­ ικο ευκος 7

νεται ακόμα πιό κραυγαλέα καί αφόρήτή σέ όσους χτυπουν τήν ε |ν §>γ ὅμως 1013 θά ἐκλείψων ὅλες οι μερικές έννοιες, όσες

ι ι­ σ ι ι ι ι σ ι ι Τ σε"γ οι

πορτα τής. Η αντιφασή τουτή θα ὅαθαινε ακομα περισσοτερο ιθουν Ζῖἶσλἀ καιρούς ἀντιπαρατεθει στήν καθολική εννοια «ανοι ‹· οι ι ι ι ·› κ ι σ κ ε,„„ χ ·› ι

αν ή Δυσή εμπαινε στον πειρασμό να επιὅαλει τα ανθρωπινα δι­ Ολ· ι λέξη «ἄνθρωπος» δέν θα αποτελει πια επιθετο:Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ΪΪ

καιωματα (διαὅαζε: τα δικαιωματα που ισχυουν για τους πολι­ δρἶπδἔ ὀ,η„ δηλώνει πιά κάποια ἀνώῖεργγ ηδιὁτήταγ παρα θα­ τ ι ι ι ι εν α υπο~ ει

τες τής Δυσής) με πολιτικες ή καί στρατιωτικες επεμὅασεις *Ι ῖσι ἕνα Οὐωασαῃκό πού θα κατονομαζει απλως εναι ­¬ : απετι

σε αλλα μέρή του κόσμου. Γιατι τέτοιες επεμὅασεις θα γίνον­ μετατρ ­ ε ιι "Ϊ ἶ _. λουνται ολοι «αν. ι ι ι ι ι ι ι 5 ι ­ ορισμένο ζωικό είδος. Οι ανθρωποι θα αποκαταν κατ αναγκήν επιλεκτικα (μια εκστρατεια εναντιον τής

Page 68: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

132 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ

θρωποι››, άκριὅῶς ὅπως τά λιοντάρια λέγονται λιοντάρια καίΪ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ Ἱ Ϊ ἹΪ Ἰ Ϊτα ποντικια­ποντικια χωρις αλλον εθνικο η ιδεολογικό διαφορι­σμό. ΪΪΙσως νά φαίνεται παράδοξο, ὅμως είναι άληθεια ότι ὁ ἄν­Ϊ _) Ϊ ΐΪ Ϊ ἹΪ | ἹΪ 3 '_' Ἱ Ϊθρωπος ξεχωρισε απο ολα τα αλλα ζωικά ειδη ακριὅως επειδη~

Ϊ νΙ ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟΤΝΙΣΜΟΣἐδέν ηταν ἄνθρωπος καί μόνο, χωρίς κανένα ἄλλο κατηγόρημα.ΪΪΪΟχι~μόνο γεννηθηκε ό πολιτισμός χάρη στην υπέρὅαση τηςγυμνης άνθρώπινης ίδιότητας καί στη ὅαθμιαία άπόκτηση ί­ ¬± = ι ί ἀναπόφέυκτο ὅτι οί διάφορες έρμηνεἶες σχε­στορικά προσδιορισμένων κατηγορημάτων, άλλά επίσης οί άν­ ΒΜΪΪ ΞΪΪΝΟΪὉΈΕΪ Μα Τοη χο μουνισμου στόν Ψυχρό Πόλεμο άνα­τιθέσεις καί οί αγῶνες ἀνάμεσα στούς ανθρώπους προσέλαὅαν, ΉκαΪμε την ὉΤΤΟΪ στό ὰἰέσως επόμενο χρονικό διάστημα μεχάρη άκριὅῶς στην παρουσία καί στην έπηρεια τῶν κατηγορη­ μἔίίνὲίοντω ἶυἔνι Κακές θργαμὅολογίές τῶν νικητῶν. Άνθρω­μάτων αὐτῶν, συναισθηματικές καί ίδεολογικές διαστάσεις πού Ήἔ Ιιχγιρες η Ϊα ΡΪ Ϊ Ϊ ) Ϊ Ϊ Ϊ ­Ϊ Ϊ 3 Ἱ Ϊπηγαιναν πολυ παραπερα απο τον κοσμο του ζωου. Γι αυτο

Ϊ ι σ Ϊλλ ων ψυ­τ ε 3 Ϊ πεισ ενων και αδια ακτπινη είναι η επιθυμια των πε Ηι ι ιι ~ ι τ Οσ ατα ε ονοτα για ναΪ δΪ Ϊ Ϊ (Ϊ ζ Ϊ ~ Ϊ θ Ϊ Ϊ Ϊ λθοπολεμικων νά επικαλεσθουν Ια πε Ϊ­Υ Ϊ

και εν αποκλειεται οτι η συρρικνωση του αν ρωπου στην αν­ ιΪ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊθρωπινη ιδιοτητα του και μονο θα εγκαινιασει και θα συνοδευ­Ϊ ο ι τι ς ·›| ΝΪ απο ει τ Ω Ϊ ης _ ~

σει μιαν εποχη, οπου οι ανθρωποι θά είναι άναγκασμένοι νά πο­ Ι κο" ως ΥΪ Ὁ ΪΪ Ϊ Ἰ Ϊ Ἰ Ϊ ΰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊλεμησουν για αγαθα απολυτως απαραιτητα για τη στοιχειωδη

έπιὅίωση του ζωικοῦ είδους «άνθρωπος» _ στη χειρότερ πε­Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ (Ϊ

παρουσιάσουν τώρα ὡς ετυμηγορία της ιστορικης δικαιρσυηηςν ε ι ιδ Ε ~ 8 κ” τους προὅλεπτικοτηταἐ Οἰϋίαποε Ϊ Ϊ Ο ενο τ ς πΟ­λδμ­ΙΧ­ης Τοως

λουσε Ϊ°Ϊ°ΪΪ`ΪΙΪ®®μ”ωί Το πέρα Ϊ” πιίθειιενεινωι Οι ιποτοιΪ 37καί πάρα πολυ ανθΡωπΪνΙΙ εΪναΪ ΙΙ προσΪΪΙ

ξι ¬ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ λί ο έ φονταν κάθε «τυφλό άντικομ­μ·®ΪΝΪ:Ϊ ι ι ακομα πριν απο 'Υ μ ΙΙ ­ 8 ουριπτωση για αερα και νερο. Συμφωνα με ενα γνωστο παράδοξο ι

, ι θ νὰσγμο ἀμὰρτημα του ανθρωπιστικου­προο ευτικ­ < ­ Ϊ ­= ­ ο» ω Οι

= ι

της ιστορικης δραστηριότητας των άνθρωπων, η επιὅολη τη: σμ Ϊ αξος ῖὼρα μετά την απροσδόκητη γι, αυτους τροπη~ ~ Ϊ Ϊ ἶ Ϊ­ω

οίκουμενικης ηθικης θά γεννησει τοτε συνέπειες ολότελα δια­ πνευμ' Ϊ ί ° Ϊ, ι ι 8 [κακές αποκηρυξεις του «ολοκληρω­α ατων ε επι εφορετικές άπό τίς έπιθυμοόμενες.

Των πρ γρ” Ϊ μ Ϊ Ϊ 3 Ϊλ ψι » Ϊ ετο στ ν αποκα υ ηιι ι ι ι ν ιν ι ν τισμου» καί μέ την ενεργη τους συΰμμη λη ΙΙ ἹΙσως περιττευει να διευκρινισουμε κλεινοντας οτι οι σκεψεις

ΪἹ Ϊ ­ Ϊ τ ν και να αρνη·ι ι ν ι ι ε ι ι Ν καί δίωξη των ένόχων, να σὅησουν απο Ὁ Ρ· Ιὶμηαυτες δεν σημαινουν πως ο οικουμενισμος των ανθρωπινων δι­

ι~ Ϊ Ϊ Ϊ Ζ Ολ Θέςὰπὀτοὐεσηι×ε9ιν0ύςΪΪΪ"Ι”οατουςωίανμκχ ­ι ­καιωμάτων φταίει γιά όλα τά κακάη πώς υίοθέτηση ενός η­ θζἶυν Ή σ „ χ ι Ρ Ϊ 8 γσθοην την πικρη μοίρα των απο

Ν ~ ι ε ε ι ι ι ν ν Τες, έτσι ωστε να μη συμμρ γ , ~θικου σχετικισμου θα ηταν η καταλληλη λυση ια τις ε αλε ”)Ϊ

γ μγ ς, ν Ϊ ὐο γα οποια δημιουργειται ετσι5 ι ­¬­ ­ ς ι ι Ϊ Ϊ

Ρ 9 ηαποριες της πλανητικηε μας ιστοριαε. Τα πραγματα παι νουν θληῖων­ Μεσα στη ΙΞΪΜΪΪ Ξ ιφι ι ­ οι ΪΡ ­ Ϊ Ϊ οι ε ει εδ αιωθειη άποψη ΘΉ Ταχαοι 6 ν χ Ρω αινεται παντωἐτόν δρόμο τους, καί δ δρόμος αυτός καθορίζεται άπό ίδέες ¬ έ Ὁ αλλΪ ς° φ · ἹΪ ®

Ϊμ ι ι ι Ϊ ” Ϊ Ϊν εξ ισου αινιγματικη όσθ ΚΟΪΪ ”ΙΡ0μ·α, ε

Το ια ετα απο μια _ ιτην εννοια αυτοτελων δυναμεων που παρεμὅαίνουν άπό τά ἔ ω η Ισ Ρ Ϊ μ Ϊ Ϊ 6 Ϊ Ϊ

Ξ ι ι ι® Ϊ τ ὅασιλικ οδο τηἐ ελευθεμαςι τιαποκλισ επιστρεφει σ Ὁ ς

σ ενα γιγνεσθαι κι είναι ίκανές νά τό κατευθυνουν¬ πολυ λι ο­ κακη Ὁ, Ϊ Ϊ Ϊ Ϊη ΪΥ ιν ‹ = θ Ϊ Ϊ πο εἶκαι παλι να αναπτυ”Χ.θεΪ ελευ

Ἱ ) ΓΪ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ (Ϊ Ϊ ι αν ωπιν φυση μ Ρτερο απ οσο θελουν να πιστευουν (η οσο θέλουν νά κά ουν τού κο" οτ Ὁ 9 Ὁ σ Ϊ

μ ς, ι › ι ασΪ Τ ς απέτυχε η προσπαθειαα στ η Ὁε οι ου α στην αντιάλλους νά πιστέψουν) οί παραγωγοί καί οί καταναλωτές ίδεων. 0ερα° φ χ ρη ι Ϊ Ϊ Ϊ­ · υσει ι ικα.

. ι ε ι 7 ν Ν ι ­ ε του «ὁλοκληρωτισμου» να τη μετεκπαιδε Θ ζΩστοσο η συντελουμενη επικρατηση του οικουμενισ ου τωνΪ

Ϊ Ϊ |Η ι ¬ι ° Ϊ° λ” θα δεσπόζει στην πνευμαῖίκη Μ"απο αυτ ασφα ωςάνθρωπίνων δικαιωμάτων παραμένει ενδεικτικό ιά ουσιωδε Η ψη η ι ο Ϊη γ ις , Ϊ <Ϊ ° ° Ϊ εν έ άλ ίστορικη ανατροπηΥ ΙΙ

.

Ϊ ικ σκ ν ωσπου η επομ Ὁ μπολιτικές εξελίξεις _ καί καλυτερα νά σκέφτεται κανεί πανω ποθ" η Ὁ Ὁ, ° ΪΪΩ

ι 3 Ϊ χ Ϊ ”Ϊ νά ε ανισει σέ άλλες δΙασ”ΙασεΪ€Ϊ Ἰ Ϊ 7 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

Ο Ο Υ]στις εξελιξεις αυτες παρα να μη σκεφτεται. να ΞΪ­"καλυψει ψυχ Υ

Page 69: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΙἔἰῦΓΙ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ;Ι34 ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟΪΝΙΣΜΟΣ;

Ϊ

ι

Οόν κοινωνικῶν ἶεραρχιῶν μέσῳ της μαἔικηε ἕγιμοκθἕτιαἐξτίς χθεσινές φρικαλεότητες. (Ωστόσο δέν χρειαζεται να περι­ Καί στίς δύο ὁ κομμουνισμός συνέὅαχε γἶυσγαστγκα. ακρι εστἔμένει κανείς τόσο πολύ προκειμένου να καταλαὅει δτι μια τέ­ Ϊ α ῦπηρξρ μια δύναμη πού προηλθε απο τις διαδικασιες αυτν ιτοια αποψη περισσότερο ενδείκνυται ως αντικείμενο μιας ίδεο­· Ο ίι ι τι σειρά του τίς ἐντατικοποίησε. Οι θεωρητικοι και οφλογοκριτικηε αναλύσηε παρα ὥς κλειδί για την κατανόηση τού ­ και με (1 .γω σρνέλαἔαν καί σχεδίασαν έξ αρχης την πολιτικηίστορικού χαρακτηρα τού κομμουνισμού. “Αν τό σημερινό δυτι­ πρακτιίἰπχανητγκὲρ διαστασεις. Πίστεύαν δτιη δημιούρῖἴίαΰῖθςκό πολιτικό καί οίκονομικό σύστημα δέν σύνύφαίνεται δπωσδη­

ς γ Έως ξἶ γας αγορας από τόν καπιταλισμό σημαινει μίαν αἶ­ΕΟ­ποτε μέ την ανθρώπινη φύση (πῶς αλλιως θα μπορούσε να ἔχει παγκο Ξ/ κοσρριστορικη στροφη καί ότι η (Ιστορια γμθναλαέπιὅιώσει τούτη η φύση στό κατα πολύ μεγαλύτερο χρονικό φασξσῖιιηἑνοποίηση της μπορεί να αποκαλύψει το ωε Τοπδιαστημα της ύπαρξης της;) καί αν η Ἱστορία δέν ἔχει ηθικούς μετα ἶηἕ νό μά Της, δηλ. την έγκαθίδρυση της αταξἕκθς "Ϊσκοπούς καί ίσως τραὅα πρός καταστροφές χειρότερες από κἐῖΐοϊἔνἄχχἐιστε η κατάργηση τῶν ταξεων θα συγεπεφερε ἔηνὅσες συνεπέφερε δ/κομμουνισμός, τότε η ἶστορικη αποτίμηση ἶίαῖἀργηση Τῶν κρατῶν καί τῶν συνόρων, δηλ. μιανηακομα Τατου τελεύταιου πρεπει προφανως να ἐπιχειρηθει μέ δαση αλλα θι ἑνοπρίηση τοῦ κόσμου. Μέσα σε τούτη την ουτοπια ηἔκριτηρια. Πρέπει δηλ. να ρωτησούμε ποιές ησαν οἶ κινητηριες ιυἶρηες κοινωνίας ηδη αντικατοπτρίζεται~εκμυστικεγμ·ε`*α Οδύναμεις της έποχης, μέσα στην δποία έκδιπλώθηκε δ κομμού­ Ξἶἔωηηζὶκὁρ χαρακτηρας τού μέλλοντος/ της ανθγοωποηηἔἶἕἄνισμρς, γκαι σε ποια σχεση ἕρισκοτανΰμέ τίς δύναμεις αύτές, νθμως τὸ γενικό αύτό σχέδιο ένειχε και μιαν αλ η›ὁπρΕκατα ποσο τις εκπροσωπησε και τις ενισχύσε η τις ανεκοψε πώ σηγκεκρίρένη ἔποψη. αίΑν ο καπιταλισμός ηταν! Ωκαί κατα πόσο, παρ, όλη του τη σύνύφανση μέ παγκόσμιες τα­ ι πλανητικης κοινωνικός σχηματισμοσπού γνωρισε γισεις, ύπηρέτησε ίδιαίτερους σκοπούς πολιτικῆς ίσχύος καί μέ­ γνησία τότε ση; σηραῖες τῶν έχθρῶν του επθἕπε νἴ γραφἶεισα στη διαδικασία αύτη τροποποιηθηκε καθε φορα. Σέ μια τέ­. σἶορδῖρ α. «Προλεραριοι ὅλων τῶν χωρων/ εγωθειτε!|››.ῖ Ητοια προοπτικη, ὅέὅαια, δ κοσμοιστορικός η μεσσιανικός τρό­

Ξ ἔἔαῖἐσἔιαμἐη ἐνάνηα σ° ἔναν παγκόσμιο υέχθρο όφειλε να εινόαιπος, μέ τόν δποιο κ~ατανοουσε δ κομμουνισμός τόν ἑαυτό του, ἐπανἀσταση παγκόσμια, καί τό γενικο επιτελειο της επανδέν μπορει να ληφθει στην όνομαστικη του αξία ὅπω δίί” ς εν μπω στασηε ὅφειλε να καθοδγΐίεῖ "Πέ πθολῃαθίαχεθ σιρατιες με

Ϊ Ϊ) Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ( Ἰ Ϊ Ϊ ἸΪ Όρει να ληφθει στην ονομαστικη της αξια και η ιδεα πού εχουν οι

είε»­.κινε

| ?γ ι σ Ϊ ίν ά ὡνα σε εθνι­υποτασσει το γειισιι ιπέιπεεα κριτηρια) δηλ· να ι ι ι ε ι

τι κ ι ι ς κ ‹· σ ι | σ ικτου πα κο”

εχθροι του για τον εαυτο τούς. Οι ηθικές­κανονιστικες ιδεεςι επίπεδο στίς τακτικές η στρατηγικές αναγκες γγδέν έπινοούνται για να κατανοηθουν καί να πραγματωθούν στην κο ε » ι Ὁ ° αρχικός σύγκεν”ϋΡωΉσι^Ος που επίδιωξαν

·› ι σ κ ι | ι Ι Ϊ σ ίου α­Υ(1›να. αυίῖγ €­ονομαστικη τους αξια, παρα για να συγκροτησουν μια ταύτό­ Οἐλἱδργῃές της Πρώτης Διεθνούς ηταν η /συνεπηε σιἐγ θίἔἑνι : Ν Φ οι σ ~ ~ ι

... ς Φ ικατητα και να χρησιμοποιηθούν ως οπλα αυτης της ταυτοτητας ι ­ ἀνάχ ς αζπηργ η οποια θεθαια ἦρλγι ι σ κ ι ι οι τι ι νοποί­ηση τηἔ

γ __ Δ ι Δγεθνους εξασθε­στην παλη τους εναντια στην ταυτοτητα αλλων. Οποιος δεν . πο ὁ ησε καί στην εποχη της ευτερηἐγ ιμπορεί να τό καταλαὅει αύτό δέν θα μπορέσει ποτέ του να κα­ καρ ιφ ιρ ί ρρ ”Οταν μπόρεσε να Ύίνεί· πραξηι Τοπ Ο

ι­± περισσοτε . , , ­

ι οι ι σ ι ι ι :ν ι 5 νησε ακομα ~ οι Ή Ξ γα [ας εταλαὅει ούτε την εσωτερικη τους νοητικη δομη ουτε την εξω­ γγ προλεταριακός δγεθνγσμὁ; ηταν ηδη οργανο στοἑχ Θ μῃθ μωςΪ Κ” Ϊ ΰ |

/τερικη τους ιστορικη επιδραση.

ἀχης Δύναμης πού ηθελε να γινει παγκοσμια ύναμη μ·Σἐ'°έ ἴξΟι δυο κοσμοιστορικα καθοριστικες καί μεταξύ τους στενα τὸ ἕὡτό δέν σχετίζεται μέ τό πρόὅλημα που ενδιαφερει ε Ἰωησυνδεδεμένες διαδικασίες αύτού τού αίώνα ύπηρξανη ανευ προ­ ὅλες Τίς φἀσεγς ιτούησηρ ­νης εξέλιξης ­και ανεξαρτητα αποικόι ι „. ­ ι „­ ­ ~

ι Ϊ " ” ο αντικει ενηγουμενού πυκνωση /ιού δικγτύού της πλανητικης πολιτικης ἄν ἡ παγκόσρκα σ­ρρατηγικη προὅλεπε ως πρωτ Ρ·

Ϊ Γ Ἰ®°' _· Ἰ Ϊ Ϊκαι η παγκοσμια ισοπεδωση ολων των γνωστων απο το παρελ­

Page 70: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Ε

ε

,13”

136 ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ; ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟἹ ΝΙΣΜΟΣ.ί

, , ε ., ιστόχο τήν ἔφοδο ἐναντίον τῶν καπιταλιστικῶν προπυργίων ή λαών καί ὅτί ἐπί/Τελέον ἶίαί μονο ἶο "ίενονος ξίηἱ οπαοίζῖἶο τοντό σπασιμο της παγκόσμιας καπιταλιστικής αλυσίδας στούς αποτέλεσε ίσχυρ/ο υλικο έρεισμα των νεαρων εθνγων σε ο τιςασθενέστερους κρίκους της¬ παρέμεινε ζωντανή η συνείδηση φααειἐ τῆς καναμοἶοοηἔ ίογο αίιοίκίοίκοο οοοαηματοο· ποί­ὅτι τό κίνημα ὡς σύνολο συμμετέχει σέ μια παγκόσμια διαδι­ κιακέἑ Δμναμείοη οί οποίες ίοο τοπ οἶν καταοοχονἶαν να Τίμο­κασία, ὅτι προωθεί παγκόσμιες καί κοσμοιστορικές τασεις κι οουν σέ ἐξίσωαίχεἔ ”Χ.είΡονομίεο¬= φοοονναοίν Έωρα Ήἐν, σίζναγαἰότι η πορεία του ἐξαρταται από τήν παγκόσμια πολιτική κατα­ νισμό μἑγ ”ίἶιν|κομμοίἶίο”ίίχ3Ί μὅίνοοπἔἔγί νκἶἑἶοξοἶίἱἔζἶίἔἶἔἶενσταση, ή οποία π έπει να λαμὅανεται δια κῶς ύπ, α ιν. Σέ ολο λυψαν τνίν ίσοαίἴία ο ων των ε νων; Ο ω , Ν ιτόν κόσμο τό κίκῖημα έπιδίωκε τούς ίδιαυς μακροτίίρόθεσμους τῶν ανθΡώπων· (Η|οολλο7ίκΪἰ αοἶοποποίθηοἶὶ Έίἶἔγ πρωηνσκοπούς καί σέ όλο τόν κόσμο ο ταξικός έχθρός ἔνιωθε τό ίδιοΑ απθίχίαχῶν λαών καί Ξἴονίκα/των ἶίαων τον |«ΤοίἘοο οἶΒ:°0ν»°κρύο ρίγος. (Η ίδιοποίηση καί ή δεσμευτική έρμηνεία τοῦ προ­ ὅπωἐ ἐκδνιλώθηχο ποο παναος ἶτίς δεκαετίες ΤὉΞ καἶα υσηἶλεταριακοδ διεθνισμοῦ από τή σοὅιετική μεγαλη καί παγκό­ του αττθιχίακω σμσαἶιμαἶοοῖ φαίναίαί αημοοα να οχεί οξοἑνεμί­σμια Δύναμη ένίσχυσε τήν πίεση, ή οποία έπέτεινε τήν πυκνό­ σθεἶἦ να ἐκποοσωποίααί απο λίγος μοααίοἦ καί μείζονος λννα_τητα της πλανητικῆς πολιτικής. Πραγματι, τώρα ύπηρχε ἕνα μεις' ὥστόσο νι σημασία Τγιἦ γία τη δίοίμορφωἶη της πγδίνηκέντρο, τό οποίο ἔὅλεπε ολόκληρο τόν πλανήτη σαν σκακιέρα τικἦε ττθλίτίκἦἐ μεααγαον αἶοαοἐαο Τἱανκοαμίο ἶίολεμο ανα *Ρίοκαί ένέτασσε σ” ἕνα εύρύτερο σχέδιο τίς ἐπί μέρους κινήσεις πρωταρχίκή­| Σαηθίζοἶανγ 039 αττλωε στις κἐεεἐ δυνατοτητεςτου στίς πτέρυγες ή στό κέντρο. (Η οίκουμενική αξίωση ίσχύος ττολιτίκἦἐ δθασνγο μἶία ωίην οοοαίίοογι τον­οο ίοαίαίομ γἶομμομετέὅαλλε πραγματικα ή δυνητικα καθε τόπο τοῦ πλανήτη σέ νισμού, αλλα και στην αισθαιἶνι ἶνος κοσμοισαορἔίμἐυ οο οοήχαίέπίμαχη θέση, όπου καθε φορα διεξαγόταν σέ σμικρογραφία ο μαλιστα μίαἐ κοσμοίοῖοοίαίγιο ηοίπγοοἶολἶίς _ ἶίίσ ἶιμα που κἕαγώνας για τό "Ολα

αύτό πήγαξε αμεσα η εμμεσα απο την επιρροή του κομμουνιΤό παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα πύκνωσε τό δίκτυο της σμθῦ­ Μέσα αἶίιν πΡοοπ”ίίαί”ίι| της/ ῖίομμομνίοἶίκαἶ εομηνείἕἑπλανητικης πολιτικῆς καί από μιαν ακόμα σημαντική αποψη. τῆς Ἱστθρίαἐ οί πμοζνεταοίαὶίοί λοίοίγοποεπε να εκ]­ί ηοίοοοονλϋΣε μιαν ἐποχή, όπου τό αποικιακό σύστημα τοῦ εύρωπαικοῦ` τταγκόσμίο ἐπίπεδο ενα/αίαμηαίον ανοίλοῖίο με οκοίνολοίον παο Ἱ­ίμπεριαλισμοῦ ὅρισκόταν ακόμη στό ζενίθ του, αξίωσε τήν αρ­ ταριατθν στό ἐσωαεθίχο Τίον ανοπαμνμονων αίοίἶίίῖα ίσἶίκων ἶ_ση της διαφορας αναμεσα σέ ύποκείμενα καί αντικείμενα της θνῶν' ἔτσί απέαίῖίηοαν νία ῖίοίοααί ίοοοανκοομοίσἶορίκγίζἶαυτοζπλανητικης πολιτικῆς, ύποστηρίζοντας τήν πολιτική χειραφέ­4 τητα καί κοσμοίσαοοίλίο /οαίγμοί· Βδἶν αλλωσῖίε ενφπί (παν Ὁτήση, τήν κρατική οργανωση καί τή νομική ίσοτιμία τῶν αποι­ ὥς τώΡα Τίαθαννωοίομενη /πολίνίκη! σημοίοἐα ἶον λίνωσἕοῖίἐκιακῶν λαῶν· αλλωστε σί αύτούς τούς λαούς έπικέντρωσε τήν σταλινικοῦ σχήματος των πενοτε σταδιωγ που! ιανυεει υποἔρπροσοχή του τό γενικό ἐπιτελεἶο της παγκόσμιας έπαναστα­ τικα ἡ ποἔαεία της Ιστορίας· Η5αἶ(αίίζί`ί”α°ίί”ε Τηὀί Οποίἔ ία (_σης αφ” ὅτου έπέλεξε ὡς στρατηγική του τό σπασιμο τῶν α­

4 ττώθηκε καί πεμίφοοοογιθηκε αοῖοἐίο οχἶιμαι εωμἔι ηχο ἶγσθενέστερων κρίκων της παγκόσμιας καπιταλιστικής αλυσί­ ττλῶἐ ῶἐ δονμααίζίη οωίενοκἶηἶαλιαι ομως το ζητημα ήταν ῖτοομδας. "Οσο κι αν τό γενικό ἐπιτελεἶο της Μόσχας ὡθοῦνταν από ί Θυαιαστίἶίοαεοο· αν ολα έα εμνιβχίΐἔνῖηἑιζτΐεἔίἔογἔιτγῖἐ ::ἀ_τό κίνητρο της ίσχύος καί ένερ οῦσε έ κ ιτί ιο τ ίν απόκτ ­ κλισείἐ Ὁ ”ίΡοποποίαιο”οίς› ίαίοειί , ,ση ίσχύος, ωστόσο δύσκολα ματορεῖ μα αρμφίὶαὅηταίθεῖ ὅτι ααα δια της ἶστθιἶίχηἐ ἑξἐλίξνίἐι ”ίο”ί/Ξ εαίλοίποί Ό ογίαξοίοηῦαναμῖἶἔσυνθήματα του ασκησαν τεραστια έπίδραση πανω στίς διαμορ­ σέ προοδευμενθυἦ Ὁ εῖίίοοαίαίκονο Ζίοίἰοδον καί σε ες δαεί, καφούμενες πνευματικές καί πολιτικές έλίτ τῶν αποικιακῶν οτερημένουἐ λαομς” Το εοωαγιμα Τηο ίοαοοίκηο μονα ίκοαητας

Page 71: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

138 Ϊ εΗ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟ1 ΝΙΣΜΟΣ” ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟΤΝΙΣΜΟΣ; 130

'“°' Ϊ Ϊ ~ Ϊ Ϊ ΰ Ϊτ· ἹΪ ΰΪ Ϊ

της Δυἶης ΧΟΪΪ Έης δυνατἕ:ΪηΤας νοἔ επ3ΪναληφθεΪ Ὁ ΟΪΪ το πΟλΪ_ τή διαδικασία αυτή με ἔννοια εκαστοτε διαφορετική. αΪΟχι μό­τισ ικο τ επιτευ α εν πο Ϊ Ϊ Ϊ ” Ϊ Ϊ ­

ΪΪ” ςης γ γμ” γ ΪΪ ρἶΪ χαν νἶῖ ΤεθεΪ ἹΤΟ ΪσΤΟρΪχΪἶ 3 νον ή αναδόμηση της κοινωνίας, αλλα καί ή αστυνόμευση, ήσχημα των πεντε σταδιων μεταὅαλλεται ετσι σε αναπτυξιακό ι δΪ ξ · Ϊ = Ϊ Ϊν Ξ Ϊδ αν Τ Ϊν κα„νά_

ιω η η τρομοκρατια ευνοησαν τη σοπε ωση κ ηΪ Ϊ ΰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ 3

κελευσμα, σε επαγγελια, καινμαλιστα σε ὅεὅαιοτητα, συμμε­ Ϊ Τμηση της κοννωνίας σέ ἄνομαγτο σε ιανεει σοε Ν Ϊ Ϊ” Ϊ ­

δως Η” Ξ, ἔγμ Τ Έ! ρμα της Οπωας Ολα Έα εθνη θα Ἀπό σκοπια οἶκονομιστική καί εξελικτική θα μπορουσε φυ­

στεκουν πανω στην ΪδΪα ὅαθμωα' θ σικα να παρατηρήσει κανείς ὅτι ή αποσύνθεση τῶν προκαπιτα­Γ Ϊ _ Ϊ ~ |Ο κο ουνισ ο υ 3 Ϊ Ϊ ­ ­ ­

νὰ ὰπαῃμἔ” | μ” Ω μποἦονἶνε να ΪΪΪΪΖἘ Τἱλα\ΪηΈΪκζ\χΪ\ΪημΟξ χἶω λιστικων κοινωνιων με τόν καιρό θα γινόταν ἔτσι κι αλλιως,τ συ ετο οωντων ­ Ϊ Φ Ϊ Ϊ Ϊ=Ϊ Ϊ Ϊ

γνεσθαν ἐπενἔλγ Τἔΐνοινέἶἔνχό ε νῳἔ Με π 3ΟἕΪΥ]ΤΪκΟ γξ χαρη στή ὅαθμιαια εκὅιομηχανιση και το ανοιγμα προς τηνποσειοειεαιωσει οι­ Ϊ = Ϊ <Ϊ = Ϊ <„Ϊ = Ϊ ~

κουννεννχἦς ἐΞαρμΟγ_ς Οἱ δνα έἱ σἐό ἐπέπλἑδο ἀνὰ ἐξ παγκοσμια αγορα, κι οτι επομενως η ιετοια επήρεια του κομ_ πτυ ­­ '5' Ϊ Ϊ ε Ϊ Ϊ σΪ Ϊ Ϊ

„ ® δ , „ „η , ερ ρ / γ | ης μουνισμου ηταν κατα δαση ιστορικα περιττη η και ὅλαὅερη

Έων Ϊαφἶἔων εθἕων ἔ\ΪαγνωρΪζΪἶνΤα\Ϊη ὅεὅαἑνοἑζ Σω" μαλωτα λόγῳ της σκληρότητας της. Με μια τέτοια κρίση θα ἔπρεπε ναυπο α ι ονταν οταν ια ο ωνοταν κατα στ ατ ι­ ι Ϊ ΪΪ Ϊ = Ϊ Ϊ · Ϊ Ϊ

| γργμμ γ γ μ εφ γην γ Ϊ] ηγ ρ /ηγ συμφωνήσουμε μονον αν τα επι μερους ιστορικα προὅληματακη και τακτικη στον τοπικο πολιτικο αγωνα, ωστοσο σε τε­ ἐμφανίζονναν στό προσκήνιο χωριστά καί μέ τὴ σειρὰ ἔτσν

λευταία α Ϊ Φ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ” Ϊ Ϊ Ν Ν 7ννοιλυση εμφανίζονταν μεσα! στη~συνολικη ιστορϋεγι ὥστε να μπορουν να ταξινομουνται καί να αντιμετωπίζονται μέ

ΪΕΡΟΟΪΪἘΪΚὉ ως φαΪνΟμ“ενα παρΟδΪκα° Έα Οπωα θα Τα παραγκω_ τήν αντίστοιχη ἔλλογη σκοπιμότητα καί σαφήνεια _ αν δηλΪ ~ Ϊ­ ~ ‹· Ϊ ιν Ϊ Ϊ '

νι ε επιτα υ θ ­ τγἐαφγὲ παλαῖῃ του ΡΒ μ·Οἱ^Ι¬ἶθἔ Ισῖωμας νοτἶωςλτηνγπροδἑε τα οίκονομικα ζητήματα λ.χ. ήσαν μόνον οίκονομικα ζητήματα

ανωσ α. ενικ ο οειενασυνε­ Ϊ=Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ < Ϊ Ϊ

ς ν γ ρ χἶλμ” γ Ϊ] μ' Εφης δε / γ και αν με τη λυση τους καταπιανονταν μονον υποκειμενα με

θα με ΈΟ σοσΪαλΪσΤΪχΟ περΪεχΟμ”ενΟ: σ αυτη Τη σωηαγη αποκλειστικα οίκονομική σκεψη εντευθενήεκεῖθεν αλλων εν­ὅ~κανοἰκ ΪἸ Ϊ Ϊ ΪΪ ”Ϊ Ϊ· Ϊε τννἶησυ νομμουνιστες ιδεολογοι τη θεωρητικη μειἑη Οδιν ΖΪΪΟΪ διαφερόντων καί μεριμνων. "Ομως τα πραγματα διόλου δεν εἰ­

Ϊ Ἱ Ϊ

έ Ουἔἶτ αωσῖι ΈΟ ΟΪκΟυμἶ\Ϊ=ΪκΟ~κΟΪ\ΪωνΪχΟ Νπρῖνἶχε Ϊ0 μἶ επΪ ναι ἔτσι. Καθε ιστορικό προὅλημα, οικονομικό ή αλλο, τιθεταιτκοτ τε οι οποιε π ο ανω ε = Ϊ Ϊ <Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

Ϊῖάρπα 2 γμὀ Ν . γα ςἶ ι Ϊ Ω ρι φι/λλς .ιὅ μπορουἶαΐ καί αντιμετωπιζεται μεσα σ) ενα συγκεκριμενο πλεγμα σχε­Ϊ Ώ _­

ορκμννροησ ουν απο /εἑη μιαῖμερα στην ανΗη. λλπωἐ λἶω να σεων ίσχυος, διατυπωσή του και η λυση του συντελουνται_ Ϊ­< Ϊ­ Ϊτ· Ϊ

Ϊ· ° Υ] „ Ἡχη χατευ υνση ηῖαν σαφης” με Οψῃκη χω αναλο α ε τ Ϊν υ Ϊ αυτου του πλέ ατος τό όποιο π οκυπτειΪ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊνωνία των ἴσωνἐ καν Ϊσθ κ λΪ Ϊ Ϊ ὉΪ (Ϊ Υ ΪΪ 3ὅνἔ ΖΕΪΪΖΪ γι Ϊἶ ”ΪΟυλαλ.ΪσΤΟν μὲε την εννοἕα ὅτ" από μια δυναμικη ανθρωπινων σχεσεων. (Η Ἱστορια δεν δινει

._ Ϊ Ν Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

ῖἔη Ξλ ς αδ Ϊ Ϊῖραρχἱεἶλἶε Ουἶου κΟΪ;νκἕΪ\Ϊω|νΪ)Ξης Ϊἶ τήν ἐξουσία σε δποιον μπορει να λυσει τα προὅληματα της κα­Τ .

Τθνἶ ἀσχν?3σεαΪΟΪ2)ἐα εστοἰτοἔ γη ε ΪΤ πουγκἦπ α εΤην|εξΟΪ)σΪα τα τό δυνατόν ανώδυνα, παρα τό αντίθετο: αναγκαζει δποιον_ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ

πε Τήν ΟΖ Ονομοἔ ΤῖΪςόΪσΟΤηΤα1ἶν[)ΞαΪυμἶ κϋἶηρυἴμενο σκο ἔχει (κατακτήσει) τήν εξουσια να διοχετευσει τήν ενεργητικο­υι τωσ τ ς ισ τ τας. αυτον τοντ οπο συντε­ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ < Ϊ Ϊ =Ϊ Ϊ

λέσθ ρ νἔι η γη δ 8 η γ γ Θ τητα του με τον τροπο που υπαγορευουν τα οποια προιἶληματαΪ _' Ϊ Φ Ϊ Ϊ

­ η „ μ ΞΥ ¬ΪΟΪ\ΪΪΪΪαἔα ΪΟΪ, Ϊαἶαωα μα 0πΟΪηἶ\ης πρ? πανῖος σε ἔθεσε αυτή. Το αποτέλεσμα είναι να αντιμετωπίζεται το καθεω ε οπου επι ­ ­ ­ ­ ­ ­

χνχἰςςδο ές 3 ἔ)ρΪἔΤ?υσαν|ακ_Ομη πρ0κἶΪπΪἔα Ϊσζῃχεἶ ­ΪἱῖχθἑθΪαρ πρόὅλημα (λ.χ. εκεινο του οίκονομικου ή κοινωνικου εκσυγ­εν αστικο ατο ικισ ο ταν ισ νο . ι ­ = Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ­ Ϊ ­ 3

ΞΪΗ συντμιὅΪ τ~ κοινότ έα τδυ ΪΪ ς~η ι Ζ 5 ΪΪ ενοἔ ”ΚΡΟνΪσΡ~Οω) απο τη σ×ΟπΪα καΪαΪε Τα μεσα Του καωχου Τηςιϋ1 Ϊ Ϊ ·­ Ϊ ε Ϊ ­

νᾶς ρι ἐότηἶνα _ Ϊἐναἶκα (ΪΪἐἶΪΪρΪΟἕ ΜΕΪ ιηςγ αγροἶαης γ ξουσιας. Θα δουμε παρακατω οτι η διαδικασια της μαζοποιη­*_ _ Ϊ ~ ·› ­­ Ϊ σ Ϊ Ϊ ε

άλἔ Οἕχγὲ η, ἑης Ύ λ ς° Ϊ] εντα θνἶων Ϊἶβσοΰμων σἶ με σης και του εκδημοκρατισμου, την οποια προωθησαν οι κομ­νο ικε επα ε ατικ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

Υ ἀχςό Η 6 |ς° γλἑ μὲ ,εςνχΟἔΪ_π0 Ϊηκες Οργοενδὺσεκ μουνιστἑς στήν επικρατεια τους, διαμορφωθηκε κατα τον γνω­Τ α ._ Ϊ Ϊ

ΪΪ” Ϊ Ο αναυσος εμ ωμος Ϊ] ΟΪ εκτΟπΪσεΪς προω θσαν στό εν τῳ μεταξύ τρόπο επειδή συνδεθηκε με τήν επιδιωἔη δρι­

ωῃθιηἢἔαα

Page 72: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ιιιο τι ΗΤΑΝ ο ι‹:οΜΜονΝιΣΜοΣι τι ΗΤΑΝ ο κοΜΜοΥΝι›1ΜοΣι ιιι

σμένων έθνῶν να κερδίσουν μια θέση καινούργια καί ίσχυρότε­ αγ σοῦ καπίταλισμοη Εἶναι χαρακτηριστικό ότι ακριίαῶἦ αὑἶλίι αι

Ραί μέσα σσἶίιν πλανγιαίκαι πσλῃίκθ· απαίτηση, αδιαφορο σέ ποια παραλλαγη, ἔγινε κοινοςγ τσποςτιομως

ό κομμουνισμός ἐπιόοηθησε καί ἔμμεσα την ιἶπικρα­ σῆς μαζγχσδημσχσασγκηε ἰδεσχσγίσε. την ανισότητα στην αττσ­τηση τού μαζικοδημοκρατικού κύριου ρεύματος τού αίώνα μας, λαοση τη νομιμοποιεί μοναχα η ανιση απόδοση, όμως ακομακαί μαλιστα Τὁσσ μέ Τα θσααἠ ὅσσ καί μέ Τήν αρνηαίκἠ του καί τότε η ανισότητα της απόλαυσης δέν είναι απόλυτα ασφα­ἔπίδραση μέσα στίς ὅιομηχανικα ανεπτυγμένες χωρες τού λη; απέναντι στην ἐπιταγη της κοινωνικης ἀναχαῖανομῆσ­«καπιταλιστικού στρατοπέδου». Ἀρνητικη μπορεί να όνομα­ λ Βἶναί ὅέηαία πασίγνωστο ὅτι η μαζικοδημοκρατικη πραγματι­σθεἶ η έπίδραση πού ασκησε πανω στην τοποθέτηση καί στη κσσησα ἀπεχεγ πεσγσσσσεεσ ἦ χγγσσεεσ από .μή συνεπή εφσεγεσ­

συμπεριφορα τού «ταξικού ἐχθρού». Ὁ κίνδυνος της έπανα­ γη της αρχης της απόδοσης ­ όμως είναι έπίσης σίγουρσ οτφστασης καί η όεὅαιότητα, ότι στό έξης η ἐσωτερικη έπανα­ σε καμμία αλλη κοινωνία τού παρελθόντος δέν ἔχει αιλϋλι ἘὉσταση θα μπορούσε να στηριχθεί στη μεγαλη κόκκινη χώρα ­γενικα αναγνωρισμένη κοινωνικη περιωπη ίσότητα ὥς ίδεω­Τηἐ Ἀναιολἦἐι ανάγκασαν μιαν ἀστιχή Τἀξγιι αι σπσία ααα) μ~ε“ δες πού όφείλει να συγκεκριμενοποιηθεἶ ύλικα.ταόαλλόταν καί ύποχρεωνόταν προοδευτικα να μοιρασθεῖ την ἶίθττωσ καί να ”χει, οί αμεσες ἔμμεσες ανακατανομέςι πρόκοινωνικη της κυριαρχία μέ ανερχόμενες οίκονομικές καί πολι­ παντός ὅμως η ὑπέρὅαση της σπανης τῶν αγαθῶν, κατεστη­τικές ἐλίτ, να αναπροσανατολίσει τη σκέψη της κατα τρόπο σαν δσνασή εν μεσεγ την επίφαση κγ εν μεεεγ Τὴν σνεγσσφανσας

αναλογο μέ την αναπροσαρμογη της στασης των αποικιακῶν 3 σία της ηλίκησ ίσότητας. Τό αντίστοιχο της οίκονοιιικἦἐ Οώσιιέκυρίων απέναντι στούς αποικιακούς λαούς ­ συχνα αλλωστε ιι δίασίκασίασ στό κοινωνικό έπίπεδο ηταν η διαλυση της κλασ­έπρόκειτο για τό ίδιο κοινωνικό στρῶμα καί για τα ίδια πρόσω­ λ σίκῆσ αστίκησ ταξης καθώς καί τού κλασσικού προλῃαοιἀτονιπα. Τούτος ό αναπροσανατολισμός ἐκφρασθηκε στην προθυμία καί ἐπί πλέσν η αντικατασταση της λίγο­πολύ κλεισαΐἦἐ κν­της να καταστησει τούς μετριοπαθεῖς σοσιαλιστές η ό,τι όνό­ είαεχηε σἀξηε ἀπό χί.Υσ­πσχσ ανσγχσεε εχίση σῶν ὁπσίων αγ σσσ­

μαζαν οί μπολσεὅίκοι «έργατικη αριστοκρατία» μετόχους τῶν θεση σμνσχῶσ αλλαζει. Τό παραδοξο αποτέλεσμα όλων Οώῖωνκυὅερνητικῶν καθηκόντων, καί ἐπί πλέον να αποδεχθεί θε­ ἦσαν μία ­γσλσισγραιρικη πραγματοποίηση τού αρχικού κομ­σμούς τού κοινωνικού κρατους καί ανακατανομές στό πλαίσιο ] μσμοίστίκση ίδεὼδοος της αταξικης κοινωνίας, όπον ὅέἕαια Οἱτού έκαστοτε αναποδραστου. Τώρα, η πίεση πρός την κατεύ­ ηθικέσ­ανθρωπιστικές ἐπόψεις του ξεχασθηκαν η διασώθηκανθυνση τού κοινωνικού κρατους καί της δικαιότερης κατανομης μόλις καί μετα ὅίας ως ατομικη «αύτοπραγματωση» η κοινω­τῶν ύλικῶν καί πολιτικῶν αγαθῶν όφειλόταν κατα μέγα μέρος νίκη «αλλοτρίωση» παρέμεινε, καί οί αγῶνες ίσχύος παρέμει­σ” αύτό πού θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ὡς θετικη έπί­ ναν ἐπίσησ Παρατηρώντας αύτό τό ίστορικό παράδοξο ποἑπειδραση σσσ κσμσσσνίσμσσ πανω σσό «καπῃαλίσαίκό σσίααασπσ ι ὅέὅαια να θέσουμε τό πολύ ἐνδιαφέρον ἔρώτημα κατα πόσον οίδο». Τούτην έδῶ τη συνιστούσε ό όαθμιαῖος διαποτισμός μιας σμτσπίσσ προκαταλαμἔανουν πραγματικές τασεις της ἱστο­κθινἦἐ Υνώμ­ΠΩ) “ἦ ὁποία κατά Τα αλλα ἦῖαν σέ μ·εΥαλσ ἦ σέλα” ρικης ἐξέλιξης, δηλ. κατα πόσον τό ἑκαστοτε ούτοπικό σχέδιοστο όαθμό αντικομμουνιστικη, μέ τό ίδεῶδες της ύλικης ίσό­ ” καταρτίζεται ἔτσι ὥστε να καθρεφτίζει σέ ἔξιδανικευμένη μορ·τητας. ”Η απαίτηση συνεπούς κοινωνικης ύλοποίησης της τυ­ ση την πολύ πιό τετριμμένη πραγματικότητα ἑνός ηδη διαμορ­πικης­νομικης ίσότητας τού φιλελευθερισμού ὅρισκόταν στό φσμμενσμ κσινωνικού σχηματισμού. ”Αν η Ούτοπία προσδιορί­ἐπίκενῖοσσ Τῆς Χαμ­ιαοννισΐικἦε ποοπαἶάνδας καί αλλωστε προ· ζεται ίστορικα ύπῦ αύτη τηνβἔννοια καί χωρἐς η ίδια να το γνω­εκνπτε αμεσα από την παραδοση της ιιαρἔιστικης κριτικηε ρίξει, τότε δὲν ειναι απλως ο αντιττοοοις του «πολιτικού ρεαλι­

Page 73: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

να τι ΗΤΑΝ ο ΚοΜΜοιΪΝ1ΣΜοΣ, τι ΗΤΑΝ ο ΚοινιΜοιιΜΣΜ0Σ; 143

ισμοῦ», παρά καταλύτης ενεργειῶν, οί όποἶες πραγματὡνουν τό Τερων ὅιομηχανικῶν εθνῶν της Δύσης πάνω στη φτωχοτἕρηίστορικά δυνατό ὡς σύντμηση η ὥς γελοιογραφία τοῦ άρχικου καί λιγότερο παραγωγικη Σοὅιετικηγ Ενωση. Ριατι δεν ειναι ,γ

σχεδίου. Μόλις Ουτοπία εκπληρώσει αυτη της τη λειτουρ­ καθολου ἔέὅαιο ότι μια καπιταλιστικη Ρωσσια/, αν ληφθουν υπγία, εγκαταλείπει τό προσκηνιο. Καί μόνο μιά όπτικη άπάτη ἶἢ Ϊ όψιν οἱ λοιποί κοινωνικοί καί πολιτισμικοισπαραγρντεςῇθἶ μπο­

, , , , , Ε, _ , γ ­μια πνευματικα νωθρη εμμονη σ” (εναεαπαρχαιωμενο λεξιλργιο ρέσει ποτέ νασυνοιγωνισθει σοὅαρ~α τις /Ηνωμενε; ολφτειεἐμπορει να συγκαλυψει το γεγονος οτι ο κομμουνισμός ως ουτο­ ι στο οικονομικο επιπεδο, και μπορουμε επισης να αμφι α ουμεπία καί ὡς πολιτικη κατέρρευσε δταν πιά οί άρχικοί του εχθροί, ` ἄν μια ὲλοόθερη οἶκονομία οτ, ἕνα πολιτικοι ανελςαρτητγο Πγακιῖ

Ο 3 Ϊ Ϊ Ϊ Φ Ϊ Ϊ Ν Ϊδηλ; η αστικη ταςη και ογφιλελευθερισμος, ειχαν ηδηγπεθάνει στάν θάγυπερφαλαγγιζε ποτε μιαἕχεδιαἕμενη υικονἕἴἑαἰἕευμίιἶμ εναν αργο|και ησυχρ θανατο/(ὅλφ κεφ|. ΧΪ, 2). Ἱ:ο τελος του πολιτικα ανεξάρτητη Γερμανιαγ υχνοι ιατυπωνετ~ ΣΧ, Ρ

Ψυχρου Πολεμου σημάδεψε και το ορατο τελος των ιδεων καί σμός, ότι άκριὅως ο κομμουνισμός μπηρῖςε η αιτια τηςπτωχευτῶν δυνάμεων ποό σε τελευταία άνάλυση προέρχονταν από τόν σης καί της οίκονομικης άπυἶυχξαἐ· φμωἔγ ίΪ·πΟΡ3εΪ να ἶλἶίι ι τι ι Ϊ Ϊ Ν „ Ϊἔθοηαιωνα. Οῃιιγαρχιζει τωρα κι ὅ,τι ἔρχεται κινειται πάνω σΪ συμβει και τοοιντιστροφογ. Με εξαιρεση ορισμενες ιἔρωπαικεςενα αλλο ιστορικο επιπεδο και μπορει νά συλληφθει μονάχα με χῶοες, οἱ όποιες κατακτηθηκαν απο τον Ιἶιρυθρο ἸΤΡΟΪΤΟ χωτη ὅοηθεια διαφορετικῶν κατηγοριῶν καί ἐννοιῶν. ἔτσι ανέκοψαν την ηδη διαφορετικη τους Ξἔῦλιἔη ΟπΪσθΟδΡ®“

Ϊ ιι ο ι ι ιγ ε γ = Ϊ ·› Ϊ Ϊ Ϊ δ Ϊ­ κ ατ σε ε τις ΜεςΪπαινιχθηκαμε ηδη οτι οηγκομιμουνισμος προωθησε κεντρι μώντας κοινωνικα, ο κομμουνισμός επι ργ νη μ" Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ 'Ϊ Ϊ ~ Ϊ _'κες κοσμοιστορικες τασεις οχι αφηρημενα και γενικα, αλλα Τοο ἰθαγενεις δυναμεις μοναχα σε εθνη που ετσι/κι α ςΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ α ­¬ Ϊ ·› γ Ϊ Ϊ Ϊ 0) σῖον Τε νιχο καιστη συνυφανση του με την προσπαθεια μεγαλων εθνων να ενι­ χαν διανοσει συντομα μονο διαστηματα πανε ΧΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ _'σχυσουν τη θεση τους μεσα σε μια παγκοσμια κοινωνια που γι­ πολιτισμικό δρομο της συγχρονης επυχηἐ­ Η ΟΪΨΕΪ ΪΙἰίΪΪι= Οζἔγθ

Ϊ ς Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ ΰ Ν ἔΪ τπ _ _' _νοταν ολοενα και πυκνοτερη. Αυτο αποτελει ενα σημειο ὕψι­ ἐλεοθερία της οίκονομικης δραστηριοτηταἐ μ­πΟΡεΪ7 αποπ εΪ σΪ Φ Ϊ _στης σπουδαιότητας, άν θελουμε νά κατανοησουμε την ίστορι­ σει πανακεια ανεξαρτητα απο αλλες ιστορικες και πολιτισμι

| ν Ϊ Ϊκη εξέλιξη καί νά αποφυγουμε ίδεολογικά εμπνευσμένες θέσεις, κές προϋποθέσεις. διαψ€υδΘΤαΪ πανῖωἐ απυ ΤΠ μα­ῳξγί αθλίἶΝ „ Ϊ ·> Ϊοί όποιες επιχειρουν μέσα σ, ἕνα ίστορικό κενό συγκρίσεις με­ τητα σέ πολλές λατινοαμερικανικες, αφρικανικεἐ και ασίαῖικεἐ

ταξό «κοινωνικών συστημάτων» γιά νά συμπεράνουν άκολοό­ χῶρεσ θγ 7,Ϊ ς Ϊ ~ ·­· Ϊ Ϊ Ϊ ·› ~ Ϊ 7 ~ επ ε­·θως την υπεροχη του «δυτικου συστηματος» με ὅαση εγγενη Για να τεκμηριωσουμε επαρκως αυτη μας τη Θοῖηδγ α Ργ

Ϊ Ϊ _' Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ί _' _δομικα κριτηρια. Συγκρισεις μπορουν να γινουν μοναχα μεταξυ πονα ἐξετάσουμε την ιστορια του κομμουνισμουγστα υΰρ μεγοι~Η. ._ .._ ΰσυγκεκριμένων εθνων καί κοινωνιων μέ ίδιαίτερες παραδόσεις, λα ἔθνη, στά όποια νίκησε αυτοδυναμα και κραγησἶ Ϊι χἔἶαια

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ·› Ϊ γ Ϊ Ϊ Ϊ 'Ϊ ἰ.και,τΟυν­Ε Τ νι..πολιτισμικα καθορισμενες νοοτροπιες και αντιστοιχες τεχνι­ ἐπί μακροτερο χρονικο διαστημα την εξουσοι γγ ΕΞ)Ϊ Ϊ ι· Ϊ οΪ ι·Ϊ Ϊ Ϊ Ϊκες­οικονομικες δυνατοτητες. Ο κομμουνισμός, ετσι οπως τον στοοια θα επρεπε παλι να τη θεωρησουμἶ οχι Φιἰἐ την Ϊἶ Ρ

Ϊ ·› Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ °5° Ϊ Ϊ 7 | Ϊ­ ν Ϊ “' ισ­ΈΟ γα απαν­γνωρισαμε απο το ίθῃ και μετα, ηταν παντοτε δεμενος μ ±, Έης απο­τοχιας της Ουτοπιας, παρα μαλ Ον ἑυἐ ΡἔΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ _)ενα τετοιο δεδομενο πλαισιο και τα μειονεκτηματα του καθώς ι τησεων σέ φλέγοντα εθνικα προὅληματα. Βιναι/προφανεἐ ΘΉ

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ _καί οί επιτεόξεις του ἔφεραν πάντοτε τη σφραγίδα ἑνός μακρου ὅταν δύο ἔθνη μέ τό γεωπολιτικό ὅαρος και με την ἶιαραἦοωα___ ι _­ Ϊ Ϊ ~ _καί άκρως χαρακτηριστικου ίστορικου παρελθόντος. "Αν δουμε ° κά ἔντονη αυτοπεποίθηση τηε Ρωσσιαἐ και Τηἐ Ιἶωοξἔ ωδείο

~ 'ι .. Ϊ α Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ ..ἔτσι τά πράγματα, τότε είναι ευλογότερο ­καί δικαιότερο­ νά ; ποιοηνται μια κοσμοιστορικη ιδεα και μια ιδεολογία οικουμενιΪ ­­ Ϊ Ϊ Ϊ ­­ ­­ Ϊ Ϊ τι Ϊ ί .. Ϊ σ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ ίωσ ν­Ου να Ϊ­μη μιλαμε για τη νικη του ρεαλισμου πανω στην Ουτοπια, πα· γ κοο χαρακτηρα, αυτοματα δηλωνουν την ιιιἔε Ὁ γ 9 Χ

Ϊ τν Ϊ Ϊ Ϊ έ.­_ρα για τη νικη των σημαντικα πλουσιοτερων και παραγωγικό­ ι νοον παγκόσμιες δυναμεις και ν αποτελουν υποκειμενα οχιίἹ ι

ι

ι

Page 74: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

144 Τι ΗΤΑΝ ο ΚΟΜΜΟΤΝΙΣΜΟΣ,

Β, / | | |= ι ­ ­ ς ιι ιι ι οι 8 ' δέν κάλυπτε την καθυστερηση της σσον τομεα της

ιι.τι ΗΤΑΝ ο ΚοΜινιονι×ιιΣΜοΣι ί

αντικειμεναη της πλανητικης πολιτικης· αλλωστε ουτε οι ίαστημα ν ι ~ ­ ι Ἱ λ­! ~ ονου Θξοπ ί”Ηνωμενες Πολιτείες θα μπορουσαν να ἔμφσινισθουν στόν Ρόλο έ 'ί υαρσιαἐ ὅίομγιχανίας καίγτης πἶῳαιωγης ἶυγίόρ ιι ι

~ γ Ε ι ς Η ε = λως α ατα μα·μιαςγπαγκοσμιας Δόναμης χωρίς μιαν ίδεολογία μὲ Οηχουμενμ ι σμου. ρημως τη εκὅιἶμγὅαἶἐἶἔἑἶὅάσἶἔἕὲζἱ ἔῖθρὼπουἔ ἰκανους

κες απαιτήσεις­ (Η λίγΟ_πΟΜ συμμετρικό] σχέση ἀνάμεσα στό χης και Οθερἕῃ­Ε αναί ἶι α ί συ Χθονεἰ συσκευέσ Ύενικόι (συμπε­× | σ ­ ­¬ τι ­ ς ει ­¬ ~ ί κα ,φυσικο μεγεθος αυτων των εθνων (ως ενδειξη της δυνητικης να χωρισ ουν μηχἔωες γγ ι ι ι σα

ν ν ι χ ν ν ι ς .. 2 ' ων οσων ο ηγησαν κατοπιν οι συμμαχοι ητους θεσης μεσα στον κοσμο) και στο ὅεληνεκες της κοσμοι­ ρίλαμὅανομἶν ι Χ Ρ ν 8 λ ι Τεχευταγα αναηωσηι ι ι ­ , ι _ αινε . σεστορικηῦς ιδεας που οικειοποιηθηκανἔηταν θεμελιωδης καί απο­ διαρκεια του ιἶλεμἕυὲὅιομῖγἶἐὲνγκηςηκοινότητας του χωριου,λυτως απαραιτητος ορος για την ιστορία του κομμουνισμου.

Φ καἶαἶυροίρηι ίίἐ ζρ­ · ε ὰλη μάζα του λαου. ἸἔχονταςΑν δηλ. ο κομμουνισμός είχε έπικρατησει μοναχα στην Ἀλὅα­ ι σῖην οπωῖχ ακοἔνα ωσε Ὁ μυ­Υ αἱ Τῶν δεωῶν πώ συνεπέφε­

νία στη Ζανζιὅόιρη τότε θα παρέ ενε ένα αξιοπε ίε ί , ι πληρη γνωση των ὅιαιοπραγιων κ9 μ ρ ργο για „ „ 3 ι ­ ί 8 ' υ ε ν όιλια:

εθνολογους· μόνον η πλανητικη ίσχυς καί ζ πλαν τικό ιλοδ ­ οί Ραν Ολα αυΤα> μπορουμε σηθερα να ίαπίστωσο μ ηφί ~ ί | η η η φ Ο χωρίς τη ὅίαιη κολλεκτιόοποιηση καί τη ραγδαία εκὅιομηχανι­

ξια των φορεων της προσεδωσε στην κοσμοιστορικη ίδέα του τ χ κ ιΝ γ ν 3

> ι ση η έθνικοσοσιαλιστικη Γερμανία θα είυίε κερδίσει τον πολεμοκομμουνισμου την τρανη, απειλητικη της σοὅαρότητα. Κι απο ηί

Σ 8 ί ”]ἶινωσ Οί ηθικολόγοι όίς λυσουνι ανι ι ι= ι ¬ ιι ι αν ν ετ °/ Ο­τί οιετικ Ὁ­ ετη στιγμηγπου αποκατασταθηκε αυτη η σχεσημναμεσα σε φσ· ί

εἴιἔτὲἕν αηών γόγὲδω δεσμὀ Οἱ μποχσεὅίκογ ἦσαν υποχρεςρεα και ιδεα, το μεγαλο εθνος οφειλε να ενεργεί στο ονομα της τη μ γρ αγ όν κόψουνΙστορίας, νγα ντυνει εθνικες επγιδιωξεις με δογματικές αποφὰν­

ι ωμζενω να Τ' ε τυς πολιτικης εθνικης ίσχυος γέννησαν έπί­σἶιἐ­ (ἶαϋι εμφανιῖζοτανγωςηπραξη υπαγορευόμενη από τη θεω·

Ἀ Ανἔγκαιοθυηῖ ςικγό δο ικό γνώρισμα Έῶν κομμουνίσῖίχῶνρια προεκυπτε στην ουσια απο αναγκαιότητες της έσωτερικῇς σης ενα κα οριστ μ­ 8 Ύούς

” “ Έ σ λ σ ° ι Η ι ·ι ι καθεστωτων: τον ακρο συγκεντρωτισμο τουςι γι · 7η της ε ωτερικης πο ιτικης. Αυτο ομως σημαινει οτι πολλαΙ ι ς ­¬ 0 ι ι ν ...φαινομενα, τα οποια απο τη σκοπια του ἀντιπαλου φαίνονται

‹· σ ι α ..ως αποκυηματα ιδεολογικης παρανοιας καί έγκληματα μέ ἀν­

Ματ

προσέδωσε χαρακτηρα «ανατολικών δεσποτειῶν». Σε χωρἶἐι · ' ί ινε έκτό από τ ν

όπως η Ἀλὅανια ο συγκεντρωτισμος σημα ι γἔ η~ σ ι Ι ­

, › ι ­ ωσ ενος συ Οχγν Ν ι ι θ Ν 7 ν ι ι ι τι εδραίωση του κομματικου ελεγχου, διαμορφ η |`ί”Χ.Ρχ η ρα, μπορουν να εξηγη ουν αὅιαστα μεσα στην ε­| | ~θνικη προοπτικη καί διολου δέν είναι δυνατό να αποδοθουν στην

|

ι ° ' ” ί των πατ ιων ε τοπι­νου έθνους, δηλ. ὅιαιη υπαγωγη οινεξαθἶη ΗΡ (ἔιχἐς καί προσωπικές νομιμοφροσυνες κατω απο εναν ο οστρω| ­¬ 3 ι σ κ _. ιεσωτερικη λογικη της Ουτοπιας, ανεξαρτητα από τους συγκε­ γ , γ ιν ι ιι ¬ ι ιχ Φ Ουνγ­

ι σθ ι ιν κ χ Ή γ γ |ριμιενθΰζ Ξ νίἄἰθυς Ορθυζ Καί σκθπθϋς. Ας πα Οι) Ξ ία πα _

~>­επἄϋἔλισσ.

Τηρα ονομαζομενο εθνος το εθνος αυτο, πα ι, ειχε κομμΡ μ Ύ Ρα τι ν ι ί ιι ι ιιλλ ( ' θ σκευτικα)„ _ τα α α π. . τα ρη

δειγμα ἕνα κεντρικό συμὅαν της σοἐἶιετικης ἱστορίας) τό νόημα ίστίκα πΡ0σΥΙμ·α° λίαἶί Ολαλ ν ἔἑές νομγμοφροσύνες

~ ε ι σ σ παττου οποίου παρανοειται σχεδόν παντοτε, μολονότι υπαρχουν ία­ είχαν συνδεθει με τις πα [ες Ρ θχ

ωἔἕὼωἔᾶἢΰ

­ ιθ ­ > Μσ Ταξ ς.Ταδυο μεγαλα ἔθνη,στόιεπανειλημμένες καί σαςοέστατες σχετικές δηλώσεις της το­ ἐλλείψείμίαἦ Ξ νῃἶης αστ ης χ Ὁ εγἀστ κε νά ὰνππμῃωπί­τινης σοὅιετικης ηγεσίας ­­ κι όίς υιην αναερερθουμε καθόλου οποία επΜΡα”"ισε Ο κομμοῖίνίἶμοςι/ΧΡ _η Ου

ι ι ι ι ~ ι ' Ν ι ι ”λλα προὅληματα με τη όοηθεια του συγκεντρωτ μ ­

στην εσωτερικη λογικη της ιστορικης καταστασης. Η α­ ” σουν α , ε ι ι ι ι τ8 ' ” 6 ί ° ί ί ι τ ~ ρ Στην Κίνα ηταν και ειναι ζωνῖανη γι Έραυμαῖίκηγ μνἶιμη 700γ αια εκ ιομηχανιση απο τα τελη της δεκαετίας του 1920

·ιε°ὅ°

ισ ου τυς χώρας σέ καμποσες μικρεἐι εν μεθείέπιχειρηθηκε σέ πρώτη γραμμη επειδη αναμενόταν, καί δικαι­ )ΞαΤαχερμ“αΤ ,μ ι Ὁ ν ι δ οπιες __ Τραυ­ολογημένα, ἔνας νέος μεγαλος πόλεμος, στόν όποῖο η Σοὅιετι­ ημίφεουδαίἶίκες κό ενιμερεί ἶυραιιῳιξἶες ώἶγσιε μέ ὅαρἕές αα­κη ”Βνωση θα ὅρισκόταν στό ἔλεος τῶν ὅιομηχανικα κατά πο­ ματικη μνημη μ­ιαἐ αδυναμίας ποθ ηρ η , .Ι ι ι

λι ι ν ι θ ~ ιι ι ι ν γ ί °Η Δύσ ίσως ὅαυκαλιζεται πιστευοντας οτι με τηειυ υπερτερων εχ ρων της, αν μεσα σε συντομοτατο χρονικο πεόνωσ θ η

Page 75: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

σ

Ηιθ ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟΪΝΙΣΜΟΣ; ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟΪΝΙΣΜΟΣ;ΜἹ

ισ ε ιν τ / ί ι 3 ι = ι

ι ε

γίμ ρ Ζί ης (Ρ*ι”σΟΡίαἕη για Τα ανθρωπινα δικαιώματα ἔλαὅε ·Στήν εποχή του Ψυχρου Πολέμου τονίσθήκε πολλες φορέςή

κιολας αφεσή αμαρτιών γιά τό ἀπογκ ι χθι ει 7 ι ι ε _ ι ι ι

θἀὰ θ ε „ , „ | Ν ίαχο Της παρε Ον. Ομως εσωτερική συναρτήσή του κομμουνισμου με τήν παγκοσμια

πατ ει οικτ α αν νο ' ι ° ι~ ­ ~

λ ι ιι η . ργ γμιζεἔ Οτίεναἦ παλαωε και υπεεηφανυς πολιτική ίσχυος του ρωσσικου ἔθνους, γιατί ή πολεμική τής

αος Οπως οι Κινεζοί θα ξεχασα ποτε τή διπλωματία τῶν κα­ Δόσ ενδια ε όταν ἔντονα να ξεσκεπασει τό συ κεκ ι ένο

νονωφόρων καί τούς πολέμους Τοῦ ὀπίον Πἀνῖως θ συιίκεν· πολαίῖκό πε ίἶερό Ώενο του συνθί ατο του «π ολεταγιακιῖῦμδιε

τρωτική ἑνοποίήσή του κρατους καί τοῦ Ήθ Ἱ τ ε ερ αν ια ι ι ημ 5 ι Ρ ε Ρ ι

ἐδῶ ὰπ γγε νυυς αποτελουσε ­ θνισμου». Αλλα μετα τή διαλυσή του ανατολικου στρατοπεδου

γιά Έἠναεαππση πεονποθεσγί τἔκπζ για την ανεξαρτήσία ὅσο καί καί τής Σοὅιετικής =ίΒνωσής υπαρχει στή Δόσή λιγότερή προ­

απαιτήτική συμμετοχη σε μια πυκνό λί ι ι ι ° ι ι ι ° ι τ ι ° ι

ή π εον πλαν τικ θυ ια να ε νευσει κανει τ ν ε ελι των π α ατων ω νι­

πολιτική. Μιαν ακόμα απαιτήτικότερή συμμετοχή επιθυιῖίοῦσἔ κ μἐθνῶν ιῖανηω σε αλλα ἔθἶι νθα ξαινξόνταν ίσωρ τἶἔό καί δἑἶι θα

γ

_

Ὁ Ρωσσία­ ὅμως Ἱαα να Τήν ἐπνώχει ἔπρεπε να εξασφαλίσει τή ἔηοιαζε έ ίδιαίτε α ἔνδοξο αηιατό θω α αν κανἰίς ἔλε ε απλού

συνοχή του εξουσιαζόμενου απ” αυτήν γιγαντιαίου πολυεθνικ Ν νμ ”μ¦ ί ίρ λ ί θ ρί ”μ › ί ί γλ/ ζ ί

κράτους μέ ἔναν αὐστηρό ου στατα οτι το πιο πο υαρι μο και οικονομικα κατα πο υ/υπερ:

ωτίαμο Ο Οποιος α ωστε σε στ ατοπεδο επικ ατ σε τελικα εναντια σ Ρωσσια Βί­

δίέθεῖε ἦδη μακρα παεαδοσ Γιατίν λ 7 ί ί α ί ° ι Ώ Ρο Ρ ι ι Θ η ι ι Τα ι ξ ι

τι ὰ αξ, ι ι | γι­ Ὁ πο ιτική και ήθική αξια ναι παλαια συνήθεια να πανήγυριζεται καθε μεγαλή νική ως νι­

π ια ενο τετο ” ί ι · ­ ­ ε

ἔίνα ὅμως ῖς ὅγὅίον κρατνονἔ μπορεί να δίχαζθνααι Οι γνωμες, κή ανώτερων ίδεωδων ή ανώτερων κοινωνικών συστήματων

ειναι ε αιο στο φως τῶν π οσ ατωνἐ ί ­ νι ι ι ι ι ι ι 7 ι ι ι ι

κάποιος καλῶς ἦ κακῶς ἢθελε Ρ Ψ/ /ἔελιξεων. αν και να ερμήνευηεται υποτιθεμενή αναγκαιοτήτα τής ως αναγ­

› 7 ιατ σει τ συνο το ” ” “ ” ” “

αὐτό μπορουσε να τό καμει μόνο μέ θἕἔιντ ωθγ χθ Ἱν καιοτητρι τνιε επικρατήσής αυτων ακριὅως των ιδεωδωντήετων

ι ι ς | Ύ Ρ "ειχες και αυ­ συστήματων. Η επιθυμια να υπογραμμισθει εμφατικα ή υπε­

ταεχίκες μεθοδουε _ αδίαφορο πώ θα χαρα­ςε σέ καθε περί­ ροχή του δυτικου συστήματος στόν κεντρικό τομεα τής οίκονο­|πτωσ τ δια ί ί α ί ι =

ι Ν _ε

γ Ώ Υ] Χωασακη νραμμαι αναμεσα σε «αναπόδραστο» μίας ῶθει τώρα ε εοιπτιιτιο (καί μολονότι αὐτό διόλου δεν είναι

και «ασκοπο» κατανανκασμο· (Η ἐσωτερική συναφεια αυταρ­ λογικα αναγκαίο) στό να αποδίδεται ή καταρρευσή του ανατο

χικοῦ συγκεντρωτισμου καί ίσχυ ” ' ­ ~ ι ι ι ε Ν ε

Ραιε παναθα ιαε πυλιτικ λικου στ ατοπεδου και αλιστα του σοὅιετικου κο ουνισ ου

παρουσίας στ ίν ' ~ ι ι μ ι ι ι ης Ρ α μ” „ μμ μ '

γ Ν γη περίπτωση της Ρωσσεαε φανηκε ακομα εντο­ σε μια σοίἶαρή δυσλειτουργία τής σχεδιασμενής οίκονομίας ή

νοτερα οταν ο Ἱἶιρυθρός Σῖραιῦό ι ι ι 7”

ς κατεκτήσε μεγαλα τ ατα όποία πε α από τί συνίθει δυσκα ίε καί απο α ει κο­

Της Βὐρώπης· Ἐνῶ ὅμωε ἡ Ρωσσία χαρή στόν κομμίαιτίκείσ ό ό ώθ κἕ αναπόδ ςασταηστἦν ολικ νψπας αλυσ ἐξεη σ

μπόρεσε τουλαχιστον να διασφαλίσει τήν ήγεμονικί τ θ'μ ριφι Ὁ ι ειὅ Ρ ειδ Ζ] ι Ὁ ρε ιη' ι ναζί Υ]

μέσα (Πχ Σοὅγῃικἠ οΕνωση καί Ὁ/ ης ΰεσή αυτή, που ε αια προ ι ει εναν οικονομιστικο τροπο σκευής,

Ταντολιρονα να ασκ σειαυτο· το εῖ να επικαλεσθείῶ επι εί α τ ν κατα ευσ τ~ σο­

κρατορική παγκόσμια πολιτική οί λαοί τ~ α γα Ν ι μί Ρ ­ ι ἔ χιρημἱι Ὁ ι ιερ ηι ης

κεντρικῆς Βὐρώπης ΟΕ Ε δρ ἔιε ναεθ ικής και ὅιετικής σχεδιασμενής οικονομίας, οπως τήν ειδαμε να συντε­

, ιοποιοι εν ειχαν τή υνατοτήτα νὰ Τ έ λ ­ε ι ι ι ι 7 ι ι ι 3

_ ειταιπ α ατι και τ νωστ απο και ο α λοτε αποδο­

φουν παρόμοιες φιλοδοξίες,συνολικα ζήμιώθήκαν από τίννἕ _ι Θ γμ ἶ ι ηγ ιη ι δω Θ Ζ μη ι ΡΖΙΟ ι

μουνγστγκἡ ία Αὐτωεἶν Ὁ! ε μ τικοτήτα τής σε σργκρισή με τή τική οικονομια. μως ή

Τά ὰληθωά θγ ρα­ ·~ αν Τα Ρ­εΥα Νερα, και μαλιστα ι αναγκαιότητα τής ολοκλήρωτικής καταρρευσής διολου δεν συ­

υ ατα ια κ ” ° ' ~ τε

ι τι ι μι , μ ς Οἶμοχαζασιαςε Οί σννεπειεε ΤὉΩ ια· ναγεται λογικα από τίς δύο αυτες όρθες παρατήρήσεις, οὔτε

ποιας ισως να μ­Ὁν εἔαλειφθουν ποτε. (Ωστόσο καί εδῶ δέν πρέ­ ί 3 ί

ί ..ιπειναλσ ονου ετ/ ί ” ­ ι­

λῃικἡ ἐἔνἐϊ Ίμ· η σἔαννφανση Τευαομμουνισμου με μια πο­ νας στή δεκαετία του ίθαθ ­ απεναντίας: μετα τή σοὕιετική

ισ υο :ο τ 3 ι τΟὅγεῖιχ ι χσἶκ 7· ς κομμοννω­μος σαε Χωεεε ααϋες ήταν ι

είσὅολή στό Ἀφγανισταν οί αντιδρασεις στή Δόσή πρόδιδαν πο­

το .ι

Η

Ὁ χη ιλυ περισσότερο φόὅο μπροστα στήν υπεροπτική εμφανισή μιας

| | | | 5 ί ί

και τήν προὅλεψε με απολυτή σιγουρια καποιος εμπειρογνωμο­

Page 76: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Ι48Κ

ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ; ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟΪΝΙΣΜΟΣ; Μθ

ί | ς ε χπαγκόσμιας Αυνα ς οποια ε ί ” Α ι ι ι

­ ε

6 7 λ, μη ° η , μιτα απο Τμομεμη πμοσπαθεία Κανείς δέν μπορει να αποφανθει μέ απόλυτη όεὅαιότητα ανρισκοταν του αχιστον στο οριο της στρατιωτικυς ίσοδυνα ' Ε ι ι ι ι ιι 7

μέ Τἠ Δύση ά αὐτο ,θ γι/ μίαἐ Δ η μεταρρυθμιστικη διαδικασια στη Σοόιετικη Ενωση εγκαι­π ποι σ Ώ

ι 7 Ϊ ει Ρ ι ει ε 7 η η και ξεἴνωασία επείδγι ανα­ νιασθηκε λόγω αφόρητων έμπραγματων πιέσεων η μέ μιανμενοταν απο ωρα σε ωρα η οικονομική τ ς πανωλεθ ί ° ι 'Ὁ ι ε ° ι τ ι ι

7ι 7 ι ι 7ι 7 η Ρία· υποκειμενικη αποφαση, η οποια ειχε τεραστιες συνεπειεςΑν αφησουμε στην ακρη οικονομιστικές προκαταλίφε ί 7 7 7 ι 7 7 ι ­ ι ε ­ ε ι

ὰποχογητικές 7ι ι 7 ι θ, ΥἸ ίἔ και ακριόως επειδη εξ αιτιας της ιεραρχικης δομης του συστημα­υ ικε ανα °ι 7

7

Τήν κατἀλυση Ζῖίου κοηγ Ρ ς ~Ύχες= α Οίαπμἶτωἶομμε ΘΉ γ τος αποφασεις λαμὅανόμενες στην κορυφη διαπερνουσαν τόουνιστικου ι_ Δ ι

­χεσε ἡ κατά δξμ 8 ςσυστημαῖοἦ ὸεν Τἶὶν πμμχα ι κοινωνικό συνολο απ” ακρη σί ακρη. Πιθανότατα, τό τέλος του

/ ­×ιω­

7λλι Ο 7/ ρρ 7 Ὁ Τἶκ σε ἐετξκης σχεδίασμενηἔ Οῃωνομιαῶ κομμουνισμου στη Σοὅιετικη (Ένωση διόλου δέν αποτελουσεα α οτι εγινε ακριόως το αντιθετο: μέ δεδο έν Τ/ θ ι ι ι ι 7 ι Ο ι ι ι ·7 Ό

8 ι . γ _ Ἱ μ η η εσμικα καποια ιστορικη αναγκαιότητα, οπως και διολου δεν ηταν ι­ιασφαλισμενη υποταγη της οικονομίας στην πολιτικη μέσα '

Α 7 ' ° ° ' Α ' ί ξ ί

στό σοὅγεῖικὀ σύσῖημα ἡἀνασ άλεια στορικα αναγκαία η/επικρατηση|του! χαρη στο πρα ικοπημα­·

ι

ε ὰ ι θ _ , ® , φ γε Ἑ Ονξσμος και τελικα του ίθῃ. Οι δυτικοι παρατηρητες θα οφειλαν παντως να μηνη ποσυν εση του οργανωμενου φορεα της πολιτικ ισ ί ° τ ι ” | ' | ί ° ι

προξένησε Τό Οἰκονο , , Ἱ ης Χμοἐ υιοθετουν με αλλα προσημα τον μακαριας μνημης εγελιανο­ι ι

77 7 ι ε 7 , μιἶω χἶως ενπλωἔ ανεἔαθῖητα απο το μαρξιστικό ντετερμινισμό προκειμένου να αποδείξουν ότι η κα­αν αυτη η εξελιξη στον χωρο της πολιτικῆς π Οῃω ἀσθ ι

ι , ­ 7 ει 7 7 ι ­ ..

(καί) ἀπό δι , „ , Ρ μ Ὁκε · ταρρευση της Σοόιετικης Ενωσης ηταν επιταγη του κοσμοι­τ ι ι ι

_ ~χ γ Ιμιεἐ οσον αφορα στην πορεία Της ωκονομιας· Ψ στορικου Αόγου η σιδερένιων οίκονουιικων νόμων. Μετα από

που ο πολιτικός παραγοντας, δηλ. δ κομματικό ­ Δ ι ι 7ι ι ι ι ' ι ι ι

σμός ἑχέγχει τι δω/ , , , ς μηχανί μερικα χρονια ισως να κρινονται με περισσοτερη κατανοηση τα› ικ σ και το ” ® ­

δ λ 7 „ η Ϊ] Ὁ σμξῃλιμα χαξανομηῶ οπου επιτευγματα της σχεδιασμένης οίκονομίας στη Ρωσσία, ανη . ειναι αγνωστες οι διαχωριστικές γραμμές του δυτικου ” δ θ ” " ' ' ” ' Α θ” ” °)\ 'Θ

κράτους δικαίου ἀνάμεσα σέ κό , ι απο ειχ ειηοτι και κατω απο τιἐ συ~ν ηκεε τηἐ ε ευ ερηἐ

7 ε 7 , , μμ;α>3κΡαΤΟἔ και Οικονομία _ Ξ­ αγορας η οικονομικη δραστηριοτητα των Ρὡσσων δέν θα δελ­κει η οικονομικη καταρρευση θα ακολουθησει ανα καῖα ί τ ί Η ι ' ° τ ι ι

χ ι ι ε , , Υ Τγιν τιωθει σημαντικα. Και επισης θα αποτιμηθουν διαφορετικα ταπο ιτικη. Και η πολιτικη καταρρευση προηλθε από τ ίν ¬ἐ Α ° ι 7 ι τ τ ι τχι ¬δι , , γι πι , ιστορικα επιτευγματα της συγκεντρωτικης διευθυνσης του πο­

π εον α εξια­ προσπαθεια μεταρρυθ ισ ς ἑνό συ ί ε 7 ι 7ι ε 7 ι ι ι 7

ι < ~ ι ε , , μ” η ς σ”"ΊμαΤΟ€7 ι. λυεθνικου σοόιετικου κρατους, αν η εξελιξη στην πρωην επι­το οποιο δεν ηταν δυνατο να μεταρρυθμισθεῖ χω ίς να κατα ­ ε ι ι 7 7 ι 7 ι ι ι 7 ι Ν

θεῖ Δέν θά ὅοηθουσε πολύ ἄν , Ρ ΡΎὉ! φ κρατεια του γεννα αδιακοπα εκ νεου την παλια απορια της πο­

·οποιουσα εεναν κ ασσ ° ί ” ° ' Ϊ ' Ή

μεταφυσικό όρο καί ίσχνριἔόμαστεμδτι τό σόἕτ ” ” 050 δ θῃικης φελἶσοφαας” αί δηλ. Ὁ δεσποπια ειναι προτιμουερη Ὁ

5 ι ημα ως εκ ΤὉΩ Ή ό ι από τον ε υλιο πολε ο‹‹ουσιας›› του δέν έπιδεχόταν μεταρρύθμιση· καθε σόστ α θ' α

χα Ἡ ° μφ τ ° μ ι ι ι ° ι Ή

ἀπεμπολἠσει ιν «Οὐ ί „ , ; Ϊιμ α Κτσι η αλλιως, ο κομμουνισμός με την αρχικη του εννοιασ α» του αν τ ~ ­

ει ε ι ση ε 7 , η μεταμμμθμίση του νπερόει είναι νεκρός. Στην Κίνα μπορει ακόμη να εκπληρώσει εθνικέςενα ορισμενο οριο. Η αδυναμια μεταρρύθμισης του σοὅιε ~ ι ° ί | ί ® ° Ἰ ί ° ι

συσῆφματος πρέπει καί πάλι νά ἶδωθεῖ Ήκομ και εσωτερικες πολιτικες λειτουργιες, ομως η ουτοπικη ορμηΪ ἔἶ " ί Ϊ 7 ί

Τήν ἐθνικἀ προσδω ι 8 , , σε σῃυἶνθ σημναφἶία με και η φιλοσοφικοιστορικη νομιμοποιηση εσὅησαν αμετακλητα.εν ια ολωκές παραδόσειςρχμι η , ημὁ ρφμζση Ήἐμ με τας εθνίκεἐ πο­ (Ωστόσο οί «ρεαλιστές» δέν θα έκαναν καθόλου καλα αν θριαμ­

αι του ε νικο ι . ×7

θι ~ ι , ς μἐ πο ιτικους σκοπους. τι όολογουσαν γι, αυτό. Καθε φορα πεθαίνει μια μεμονωμένη ου­α μπορουσε να σημαινει «μεταρρυθ ισ ›› καί τί Φ Α θι ι 7ι ι 7 ι ι ι ι ι ι

­ 7 ι ι ει , , μ η επίπῖωσείἔ α τοπια, οχι η Ουτοπια. Και σὅηνουν μεσα στον χρονο μεμονω­ειχε αυτη σε ενα πολυεθνικο κρατος ὅπου οἱ κενω ό Η Ξ δ _ ι 7 ι ι 7 ι 7 Γ 7 ι ι ν 7ι

νὰμεγς στὴν πολιτικ/ λ ° ( μ Ψ “Υ ς Θ μενες αγριοτητες και εγκληματα, οχι η αγριοτητα και το εγ­α ινα ω ο ι ~ ~

διεύθυνση Τῆς Οἔκονἔ] ἐξ Ύ Υ ωνξαν καί) με Ήιν κεντμίκἢ κλημα. Οί κομμουνιστές ησαν προσωρινα οἱ τελευταιοι που έν­

μ 9' σαρκωσαν καί τίς δυο αυτές πλευρές του ανθρώπινου παραδό­

Page 77: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

150 ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΜΜΟΤΝΙΣΜΟΣ;

ξου σέ στενότατη συνάφεια μεταξυ τους. Ώς υπέρμαχοι μιαςάνθρωπιστικης οότοπίας καί ὥς έκτελεστές στυγνης τρομο­κρατίας σφράγισαν όσο κανένα άλλο κίνημα τό μεγαλείο καίτην τραγικότητα της έποχἦε τους. (Ϊπηρξαν ταυτόχρονα όνει­ ΒΠΙΜΒΤΡΟ ΣΤΗΝ ΒΔΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗροπόλοι καί πολιτικοί διψασμένοι γιά ίσχό, ὸεερετοἀοε καί Π .. Οθέσεις παράμετροι καί ψευδαισθησειςστθατγίγικά πνευματα, δ*Ιμ·εΥέΡτε€ καί μυστικοί πράκτορες, ρουπ „ Ελλ) ε εθ Μ­ πολῃικισταυροφόροι καί τεχνοκράτες, αίρετικοί καί ίεροεξεταστές, θυ­ της ε ηνίχης ε ν ης Ὁματα καί δημιοι. (Η παγκόσμια ἱστορία δέν θά λησμονησειειἶκολα τους ασυνηθιστουε αυτους ανθρώπους, που τόσο ὅίαια Ι Τῶν ιριων δυνάμεων Τῆς σημερινῆς πλανη­εισεὅαλαν στον εικοστο αιωνα. Η _ίαγνωση „ ., η ιη ­ › = ι ι ὅωλίο καωῃεί­τικης πολιτικης, οπως επιχειρείται σ αυτο το 3

νει στη διαγραφη ορισμένων /μελλοντικων προοπτιἶων,/τωνι ποέων Τὴν πραγμάτωση απευχομαι/προσωπικα: αλ α τις οποι/

ες ὡς ἀναλοτης όφείλω νά διατυπωσω με σαφηνεια. Μπροστάι μας ὰνοίγεωι μιά εποχη πλανητικων και περιφηερειακων συἴ­

κρουσεων, που θά καταστησουν πολυ δυσκολη, ανὅδεν ματα5Βοἐ_

σουν, την παγίωση μιας διεθνους ταξης, καθως! οι ραχυπρ

σμες καί μεσοπρόθεσμες πολιτικεςἐ οικονομικές και γεωτἑοτφ

τικέἐ τους αιτιεἐ θα συντθἶωληοξί Ολο καί πείλίσσοἶεθο μ ἶμακροπρόθεσμες οίκολογικες και πληθυσμιακές πιεσειςωφἱεν/

νὡντας χρόνιες κρίσεις και ανεξελεγκτους παροςυσμους. πο

τίς συνθηκες αυτές, τό τέλος των ιδεολαγιων του ίθου αιωνα,

οί όποιες κυριάρχησαν καί στον Ρθο, δεν θα συνεπιφερει τον

κατευνασμό τῶν άντιθέσεων, παρα/απλως ΤΠ Η­ε”ἶαΤΟΤἶίἶ*Ι|”ίΟ®ς

σί ἕνα πεδίο στοιχειακό, υπαρςιακο και ἐἶιολογικο, στο επικεν­

τρο του όποίου θά ίἶρίσκεται απροκάλυπτα το πρὅὅλημα τη:κατανομης των αγαθων σε παγκοσμια κλιμακα. ,τι ἶημερπροσφέρεται ὥς νέα πυξίδα ἶῳοσαλζαιολἔσμου της /πο ἴωῖηἶδράσης καί ως πανάκεια ὐπρο|παντ0€ Ο Οίκἶυμενίσίξος Έωλἐἶἰθρωπίνων δικαιωμάτων­ κοιτα πρισα πιθανθἶγίτα θαῇμετἶί Ὁ

θεῖ σέ ένα νέο πεδίο μάχηἐι Οπου Ὁ παλη Ϊων ἶρμηνείωιί θα συν­δέεται μέ άκόμα πιό χειροπιαστές μορφες παληεφ Στη διελκυῖστίνδα ανάμεσα σί ἔναν άνέφικτο οικουμενισμο καίησε μίαυπεράσπιση συλλογικῶν συμφεροντωφν αναποδραστρι ὅοργανωῖ

μ·ένὉ πάνω σέ στενόΤεΡΎἸ Τοπίχγί και πλγίθυσμίαχη αση° Το

Page 78: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ικα

ιειεΠοΑιΤΙΚΗΗ ΒΘΝΙΚΗΗ ΒΔΔΗΝΙΚΒΠΙΜΒΤΡΟπα

ι οι νεςιιι οι ιῖγιμεριγω Β Πι

ι ι ισιιοι ετσι καιι οναιιασ Οκ"

ν7κατὼτειχπ ζωιχω Ορἶῖτανακλασπικἑἐ χιγησιιῖἔιοιι

«φιλέλλγι

ι σι ες α λ ι Χ:

_

Θ ενγογι = ι· οι δγι ω

δια (πι ας

γ κι πθλ” πηιδ ουν μ'

ιδιιιαι Οιλθιν

δι διαλύεται, ὅπως πεθιμἐενααν ἔρεθίζει ἄμεσυι ἶιαι ευ

στη Ριγ χανεις

ι γθ ος ενι ν λα ανει

Τουι ­γ απθιο

Ξ ΤΙ μν

ι 5 ενΟ ἔἶ ν| α α ανα μ'

| ιιι Χαὅαη Ὁ κ

| ι Η α παρει!­φΡ

­ιι νε ιπιτουν,

Οργανωμι

απ­αν π ρ ι σ Ν Ου Ξ”› σῖ­η

ι ια "Πα Οσ¬ ι ων γι ε α

κραππαι ι θνιχα μορφωμ

ι ¬ Ο εκεινον πνα)

αθολυυ Υ) ευφραινο

/ „ _

ι ι σε υπερε, ι δ Ο ετικο απ

ι ι ιόι ηῇσονιι­ε κ ι ι Ο°άσιγνπΟν

ι ι <ι Τα απασιιο

λοιι μεσαι ι λι ” πολυ ιαφ Ρ ι ιι αι στο π

μη μι γγ ι ” την υι απ απ

~

ινο γιι 3 Ο εθνος κ

ι ξειιλειι γιι σοτΘΡΟ ι χιικνιἐ

ι ο [χο ρολο)ι Ο ασιτικ

... σθ

ιι ι Τις ΒΡΕ)λυ περισ

| ς πΟ ι

νΞΟ ισπορἸ ι α ελθον Τ

¿χΟι) Ξ ναπο

ι αιιῖα πο3 τ ε εθγι Τγι

ι

ε; Ο π Ρ~ Ουνισπ

πνευμ·ι ν Ύ

ι Ξ­

πιιιεαν στο αιἔωιΡ σιιαλὡσειι τον ἴἔμμ αισιι μαι θισιιι

αναλόγως: "ιι ιι και σιανα Βια γἔιἶιιιτπσι νειαγοπἔι

°Ο

Ή· ° ασφα

~ ι Ο­ιω Όιι ­ιαν Ὁ ­ ει τ

ι ο Οι αποκρι ειναι Ὁ ε

ι κυι·ν τα Ον

¬ ι Οι και Ο

κυριαριι

πρησφαπἶι μελημα

ι παγκοσμιαλθυ

υ Μία; Αχθμ­¬ Ολιτιχηζι

ι

~

τ” ~

ς π< εχ/ιῖικγι

Πρωταριιικοινιαγωνισπικγι

ιιι 8 ισ­

ιιηα οι×Ον®=Η ὲξωτερικγι

ι =ι προσ

σμ·Ου°ι

ι αι εντονα α τ ολθ χω π ρ

καιι ωρο της

ι ι τινθ Οχι γιι

ι κνΐι κ ι ι ι υαιρειπαιι ι

ι κυριως ιιΤο κθν

° ι Ἐασεωνι

ι ε μια πνι Το θα συ

ι 6 θ Ο πουαι σιιυν

ι ενο καιΟῖερων

μεσα σ ειι αυ

·› ι σ|­ὕον α μΤ

ια | κυμαινομι Οων γενικ

__

ι ως Το μ· ιδ επιὅιωσγιςι

Ω

ιαιο, ποι ακιυθπγ

ι ι τωνγι

νωνια π Ομ­ιι σωοιχειω ους ι ύ χολπους Τη

σπιγμ*ι σιταθμ­ισγι μ ι σΤ¿ς "Ευχες

Ἰ ι ιν

ι° ἔνα αιτημα

ι Ξσα απο ς­

ι ριωμ­ενγιι υν πανω

ι αυτη Τγι

Ο σσεων Ρ·

= ι ουτεκιιγι

ι υναενα

σγῖερ εύουν τα περιθώριαικειμιένου νέα αυγγι λἶῃι

ΕΞ;

κἕγἕ Οιε; ισως μιὰ μερα ἔαρ και τα διαδθαμαἔιςομάχὡΡα ὅπου

θα στενι (Η Ξ ανπἶ

Ἰ ι Τα απο ΤΟι ΟΤΕ

όσο Οσθὰ σε μι

ι ωνιαἐ­ανεἔαρπγι

­ =

χι ιστον Τ °° ω ἔαφνικ

ι κολο­

αἐ ποιγι θυριστικγι

ιΟει Ο

του αγ.ι “Ετσι εν

ι και τουρ

πανποσιἑι~ α ενει πα

~ = ων καταννων „ αιηῃ.

7 6 λογικεἐ, ι­

~ ου παρ μ ι ι των Οποι

ι ι Ο ορα πρι σλα Ο

ι πο; νε

ι Ο εθνιιιισμ·λ ως μεσῳ

ι ιι αντα­ι α στα μ~ ι ι 6 νολογικεἐι

Ν ινον) Ο τΟ

'Υια Τοι υθθ Οι

ι α·ηικΟ Ὁ φωρ

αλ Οι3 δως μο

ι ι

συνήθως αὀγαιγεσκεςἀιιῃλὡνταἐἀπό γο πραγμ

οι ἐθγικἀζιἕισυιῖπροσωπθνγγαι

εμΞργιωανιολόΎ0υΩ› δέι γινεταἑ

ι π ΤΟΟ,ι

'5'

ι υ ες Ξ­ι θ ._ α χ

ι (σο ΤΕΟΤ

=ι ν Ξανποι λθυν.

ι ειναιες σπο

~ ι πα ειςι ι λε ον Ο

ιδιος Έ0 ι σι [νο παρει ε ι αὸθαιρε”­πες»

γικι ± 6 ιθεις και εμ ι ια ΤΟ φ .Υ / ι δω..

ι τινθ γι μακρ ι = ι α και Οι πιοι τας

ὰπΟ εμ Ρ ι 'ς σιιζγιπγισγι γ' το ποιες

στιπιπ κογ . θ λ ιι; απομι ι ν τοπθιων

ιιισει αι διαρπγι

Ν ι ι σ ς, για, ι _

γ ι) Ο ΟΥ7 ι γθ κ κι γι ι

| σοἕαρη κ'_ ξνοποιγι

­η ιΓ. ενδεχο

Βεὅαιωςι Οι ιζ' θ ικά σι­Εην Ε νι γι / ιἀ να συμπκαμμια

·¬­ εὐρωπαικηςί ποιες για/τ

ι ι γ ετΠ

­Υ | λ

ι καέ

δυνατο να επ δυνάμεις. Ομως| ι Οι μια π γι

αλγνοπει λὀ ουἐ Τγιγ ρ “ ελλιινικ ς ~ νι

κΟΤ`ῆπ>

ι

ι Οιοιιζ γι ι συναφεις „ Ε χου €­

ι ιρωνογταςι ἐθνικνι ζωπι

ιι νθ ναι εις για π

ι ια τιςι ελιιγινι

και συσπε__ι 7 ικειμενικγι

ι ι ενα Ε νοςναμ·

ι ι αιωσθυνσ Υ / ι ' θεση τουι

„ » ι ι αι μια ανπ„ Ε ι ἐπῃρεπει

σ ιιι θα Τῃ μιαπ

αι για πγιι 8 δικασιει; _

ἔει αυγο ειν~ ® ύ0ἐ γι οποια

ι ιν τ0ι±­ Οπουιιενως

ι α ΧΟ®γ° κ ι ° ατικεἐ ιαι ιἔ

ιΤης ισχ

7 °° δαισθγισεωι

Ι ι ασεις υπ Ρσ ικα ανῖιφ

ι | ιαν ε

ιροπιασ, οι ων ψειὶ

Η Ε Τασηι προῖ

_) ι ι εξαιρἐΐῖἶι εσα σε μ·

σμογη χε ι ι στι) υψος Τ ι ι ἐχει ιι διασκα

ι® αυτεἐ τις τ 'Ελλαδας μ ι σι­

” θα λεΎαμε°ι ι και φθιγεπ

ι®' ει

μεσα σ ­ αστιπγις“ και παρα

κινεπαιιι ιι υ ρικνωνεπα

ι αιικοτνπα εγ7

θγους ι ι θι ια; Φανγ~ ° οι ιαχγις

ι­μ·

·› | [ας επδυσχε

ι ι Το εθνος σ Ρ ι ιἐθνιιινι πραγμ ι ιν!ιι ια τη εσγγ

3 ι αλλα ιιι

γ ὅλ τες,

αντιθετα| , ι υθολογια και

ι ιε Η σηιιερ γιοχι Υ

ι Βυ ωπνιιιι νυπερ γι

ι

­6­

ι Ε

ιικιιΡ

ισως Οιι ι ς και

3 ι σε εθνιχγι μ°Ε αιες σηνεπε

Ο_,ιι Η αντασ

ι ι .ῃεςη Χισ νανςι τη

αναμιΘσα|λι ισφον, μι) Ρ

ι εθυουςι Τισθ φ ι ε Έερασ

ι Οπη απει

που αχι θινονι­σος

/ ι 0

­­ °Βλλαδαςμ”

ι γι Ονα δυστρ|Τ Τα και

προθεσμαγ σ π πε ιππωση φ

3 | ια Τον Ε­ιτικης

°° ι ιαν εν/τι |ν Ταιυτο η ι

μαπα?Ὁ λ τ ακριὅως

Ρι Ου ιδεθἐ Ύ

υργης σε μ , ι 8 κ τΐιἔ Τγιι αι­

ι ποτε ειθ χο ικεα π ι

ι ­προσαθι

ι ος τη ι γι ι ιχα ιστιπφ

ΒλλαδαΟι

ι ιι Ονες μυ Ο γ ι ι· δ ολου πῳιερρειες

ιν. ως πρ| ιΒπισης ε ιι. ­

Ν ι ιι: ειιμι Δ ιι ειναι ι

ι

ι διχασιιε 'ιι Η ωπνι­

τ Τα των

λαμὅυινει| , νωο­η_ ε

αζει6 θυταιια

κες υρα Τουν

ποιο Εκαυτεπιγ

ι παρουσιΟι

ι Οοπιῖιι παρΟμι

Ρ .„

λιστιπγιι ν0τα”ια

ι

ι ς τιἐ πρι ι λιωικα συμ

εις αν

Χ

ι

Χ

Ω θεα ι ι Ο­ιασνι συιιι = το

δικες Τγιτα πο ιι ι προσειι.

αι)/πο /του ωι αυ»­ση χαπια

ι απαραιπηΤις

ι Ονται για~ν για Τις

·›

ιι = ψυχολογιιιιι„ ι ισ Ου­ γιατι

Ν . ι

να ενδιαφερ~ σ­ιενωπω

γι ι ι Τοσο ενπ

μιΦ νωση

νεται·› λο ιχων

ι ωρα

γο Οι­Η ἶι θολογιχου αυτι σ ς ειναι γι Ύ

ι ων Οικο γ,_ λ ων σε μια χ ιδα

τα πα ­ < Ν αυτεπιινωγι ι ~ λει·

δ αφθμεγι ; των α

ι τι " Βλγιαι

συιιππωμαι Ο Τ ς υγι0υ§

ι όν οποιο παιαιρ

Ν ­αναστειισγια ικα Οσο γι ι

ῦπιηἐαθρο και πγιαισι! λγινῖος χόσμοω μεσα γγ ἀποιῃιιώντνέπειες πγις ιξε ι ι όσο ἔκθετνι Ύεἱὺγρ φ Τῆς αυτεπιγγωσγγς

“' εὁρύιῖξρου περιὅαλ Οι Ν υλλοπ/ικό ὑποκειμγενογι ὁΤἐΟκα··

θ | Οικολογικα και Τ αέ μάλιστα γι αρν­ησγηγ

του ι δ ἀσει ἕνα ὰπομικοιησ ί δυναπόπγιτές

Τουακαιιι υ­

ηγομ­ωἐ γι ἔλλειψηι Χ

γαι γα Η Τό δυνατόν νιιφαλια γ Ω ι ἀρχὴ Τῆς ιιιδοντιι ιιἔιγι Ψ ἱτ ο

.σας καται

ι ἐ ωκεντρικνιι τας­ πωἐ

ι οσΐιθα Υ , ­ ατικοπγιαα Τγι γ

¬ π Οι μθιστωνγ

ι ” ωκεντθικγι άρχη γης Ρ Ύ

σωλυγικα ει

Page 79: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

›­×

σηαπ

154 ΙΞΙΙΙΜΕΤΡΟ ΙΙ ΡΙΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

δέν αίνεται όνον έ εσα στί σ ί ” ” ι ι ι ι

Ψ γ χμ γ μμ *Ι ”ίενο”ί”ίι”ία της πολίαίκνιε κο­ Παρακατω θα μιλησουμε για τους μικροπολιτικους λογους

σμοείκοναει απο Την οποία ομνκίθίοε αφοομῶνααί οί ομζνἴίνισείε που εμποδίζουν να τίθενται αμείλικτα καί σ” ὅλη τους την ἔ­ί / ')

πανω σείγίν εθαίκλίί πολίείκκί· (Ιἶαίνεείαί καί αμεαοα ααον Τοοπο κταση τα μεγαλα πολιτικα ερωτηματα: ποιές εἶναι οί γενικο­

οίεξανωνηε αοαων ἶων οίζαηαηγοεων· Στο επίκεναοο Τοοε αεί­ τερες προϋποθέσεις για την ασκηση μακρόπνοης καί έπιτυχους

ακονααί ονμί· πεοίααοείεοο *Ι λίνοαεοο θεμελίίομενεε ακεψείε ναί αθν κης πολιτικης· πως πρέπει να εἶναι δομημένο ἔνα εθνος ί­~” | / | λ / / Ἰ Ϊ Ἱἰ Ἄ / Ό

ε ι 9

νω ες ια το ποια τ οπ θα πα ­ ­ ~

αγέέν μἐξέἶχιε Ρ/ ναί Ἱίαεί αμείησκίγεκείνη κψ αμνκεκοί κανο να αντιμετωπίσει στο πλαίσιο του ανθρωπίνως δυνατου ο­

και ιατοαναυ = ι =× ×= ι ι ~

γγ ὅἰίγ γί Ϊ ανίξἔι εκείνη ἶί ενεονεία ενοείκνοααί ποιαδηποτε ενδεχομενα, ακομα και αποτομες μεταλλαγες της

απου συ νοτατα ­ ¬× ×× =ι = ι

= Ρ νμ /Χ ο κινείγοαη ννωααγί καί ποοοφί συγκυρίας; Ας σημειωσουμε προκαταὅολικα οτι η γενικηλη πολιτικολογια και τραπεξορητορεια. Δέν θίγεται ὅμως ὀ α­ ἀπροθυμία ἄμεσης καί μεῖωπγκῆς ἀνεῃπαράθεσης μέ Τό χαρα­

κοωνιαῖο λί ί ” ε­ να ε ­ ­ ~

Τεωἴσότ ας ροεηκαμε πολίαίκηε ἶοοολνιμααίκηε·/ποία είναίἶι λαιωδες τουτο ζητημα αντανακλαται μεταξυ αλλων στον ηχη­τ και οντοτ τατουπ ιιε ­ <= ι ι= ­ · ι

ΥΙ Τί *Ι ογ ίείίκοο οποκείμενοίκ νία Τίς ρο τρόπο, με τον οποιο η εθνικη πολιτικη ασκειται ως πολιτικη

ποαἔεία Τίς παοαλείψείε καί Το μελλον ”ίοο οποίομ Ύίνεααί λα διεκδικησεως «εθνικών δικαίων» Τοῦτο δέν εἶναι καθ) αὕτογ

Ν.

κος; Πίο αννκεκοίμεναί ποία είναί ἡ ακίμεοίνθ φοαίοννωμία Τῆἐ κακο καί σέ διαφορες συγκεκριμένες περιπτώσεις μαλιστα(Ϊ |

Βλλαααε καί ”ίί ποοκοπαεί απ, αοακίν ὡς ποοε Τήν ίκανοαητα ρέε να παρουσιαζει πλεονεκτηματα τακτικης αν δέν γίνεται, Ἱ | 5 γ γ

μπο ι ,

τ ς να ασκ σει εθνικ πολιτ ί ' ­ ­γα θ_ Ὁ Ε 9 Υί ίκἶί μεσα οείίε ααίμεοίνεε παανίιεί τοσο αδέξια καί αψυχολόγητα (ὥς προς την ψυχολογία των μη

Με συν Υίκεεα Η απαναηση σ ενα Έεείοίο εοωανίμα θα απαί­ Έιλληνων) ὅσο συνηθως γίνεται αθμως εδώ θέλουμε να ανα­„ γ ,

.

ἶουσε μίαν εαποκραζἦἠ Έον εθνίκοο οοναμίκοο με Τήν εοοοτατη φερθουμε σέ κατι αλλο. (Η εμφαση που αποδίδεται στην ἔννοια

εκνοία Τον οροίκ καί αοεη θα κΐίαν σήμερα ίοίαίαεοα οδοννιονι οῦ ‹ δικαίου» κατα κανόνα εἶναι εοθέως αναλογη προς την έ3/ γ | 3

› Τ ( ι._

αν ινοταν ω ι απολο τικε ' ­ ι . < ι

γγ ἶί­ ρε καί ε ανανκεε ποοε οποίαδηποτε κα θνικη ίσχνοτητα καί τη διπλωματικη επιπολαιοτητα υπαρχει

α τ Ι

­είεμθμνονι· Βπί πλεον θα νεννομαε οίκαίολονκίμεννι οίαθεσνί διί υ ξ εντύπωσ ὅτι μολις εμφανισθεί στο διεθνές προσκη

απαισιοδοξίας, εφ” ὅσον ο καθένας ὅλέπει, θεωρητικα τουλαχι­ νγοαζγ °ἔηἶ])\άδα (ὁλὁἶιίληρνγ °Εῇ\)\άδαι) καί ῦψὡσεγ τὴ φωνἠ γιὰοι οι κ ι ει ι

'

στον οτι οποιο θελει να ασκ ί 3 ί ί ­ ­ ι Ἡ

σέ ἀζγαγχαστικἔξ κιἶεί Τελεοφοοα εθνίκκί ποαίίαίκνίῖ τα δίκαια της, η κοινωνία των εθνων θα αφησει τίς δικες της ε­| Ϊ ΰ τη | | ζ / Ἱ | |

έν ἀπό | Ρ γλλε Τί εον Χωοοοβ ποεπεα/πεοα καί γνοιες και θα ενδιαφερθει για τα ελληνικα αιτηματα, περιπου

τνευστο συ=××=×× ι­>

Τεγ δγπλω ἔτγκ να ἱκἐίζἐ ηψἶιδτειἔνγνενινεων ναἶασπΐσἕων καί αποσὅολωμένη απο την ηθικη λαμψη τους. (Η προὅολη της εξ

Τ Έα ν ς Ν ·› ι σ ­­ ι ι ι ·› ι

μ γγι *Ι > α γία εαεί ακμαία εθνίκνι ον”ίοΤὉ ορισμου ανωτερης ηθικης διαστασης φαινεται να απαλλασσει

Ν Ν 7

_Τα αποαοπωμενη ο ενα πολοοίααείααο πλέγμα κοινωνικῶν οί­ απο τους ταπεινους μοχθους καί τους παραζαλιστικους λαου

κονο ικων στ ατιωτικων καί ” ' ί ­ ~ ι ·ι Ἱ ­μ = ο ψοχολονίκων παοανοναων­ Δεν ρίνθους της συγκεκριμένης πολιτικης, φαινεται δηλ. οτι αρκει

νπαοχεί αμφίοολία= οείί αν Υ? Ελλαδα αμνκενείίκονε οε οψνίλο να ἔχει κανείς το δίκαιο μέ το μέρος του για να έχει κανει σχε­ὅαθ ο τού πα α οντε αοτου ί ί ί ί ε ®

­ ι ' ι

κὁμίἐ ξεσπηγσεγρι Υ ε γ ὅ γἶ σε μογνίμνψ εασὅι/και προτου α­ δον τα παντα, ὅσα έξαρτωνται απ, αοτον· στον υπόλοιπο κοσμο

σ ε ιν α ·› κ κ ·› ­ ι ς ι ι ι : ι

ίίὲ γἶψμ Ρ /ηθ| ῖκανίκκί 7κεία*Ι= α αακοοσε οία εναποκειται να αντιληφθεί το ελληνικο δικαιο και να πραξει

κτινο ο ια και α ει ί = ι ι ι ι ι ­ἐπί) Ξ! Ὁ Χε μενα Ἰοαεοεε ομνααοἶηιεε να αναλογα. (Η ελληνικη πλευρα συχνοτατα θεωρησε και θεωρει

με ασεί Ήε ε ε ίξείε· εαωείεοίκκί αποαονθεοκϋ την οποια ὡς αδιανοητο οτι οί αλλοι μποροῦν να ἔχουν (είλικρινα η ὅχι)ι σ : / γ Η | |

κανει α νειναπ ο ' " ίΝ

ἄ εσἐ _ρ κωρησεί ααα δεν ἶιναίνεείαί ν ανείμεῖωπίζεί διαφορετικη αντίληψη για το τί είναι δίκαιο· επίσης δυσκολευ­

κιν υ ο ι­

μ ν 1 ιοογσαεοεί Έα απαίαοομενα μεσα καί πεοίθωοία οταν καί δυσκολεύεται να συμφιλιωθει μέ τη σκέψη ὅτι οί αλλοι

ελιγμων οταν η αναγκη σφιγγει. ν ν ι ε Ν Ι ι ι οι

δεν παιρνουν παντα τοις μετρητοίς τους ισχυρισμους της κι οτι

Page 80: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

156 ΒΠΙΜΒΤΡΟ Η ΗΛΔΗΜΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΠΘΔΙἩΚΗ ιεν

_' | Ή ί ×·­ ί ­ν .. _

χρηἶίμθπωουἴ κο" αλἶξες πηγες πληρ0φ0ριων ακουνε καί αλ­ Μιλώντας για τίς προυποθέσεις καί τίς παραμέτρους μίας““ ί | ι ο Ν .. .ε ..

λεἦ απωίίείσ­ Βκείνσ σμωἐ που προ παντος αρνείται να κατα­ ελληνικης εθνικης πολίτικης μέσα στη σημερινη πλανητίκηΕ β | Ν

νοησει σε μονιμη ὅαση η ελληνικη πλευρα, καθώς ἔχει αύτοπα­ συγκυρία δέν είναι δυνατό να μην ανασκοπησουμε την πορείαδ θ ~ | ε λ ί "' Ἱ ~ 'Ξ' ι ς ι ι ι ι οι σ ι ­ νικ­γί ευ ει στις υπεραναπ ηρωσεις των ηθικολογικων αλλοθί, ει­ που οδηγησε στη σημερινη κριση η απισχνανση της η ης

σι ι ·› | χ χ /ναι οτι καθε ισχυρισμός και καθε διεκδίκηση μετρουν μόνο τό­ εθνικης όντότητας. Για να μείνουμε μέ καθε δυνατη συντομίαΟ ι ε 5 ι 5 ι γ γ

σσ› σσσ και Π εθνικη οντοτητα που στεκει πίσω τους. (Όποιος στα ούσιώδη σημεια, θα πουμε δτίη πορεία αύτη περιλαμόανείΪ 7 ·­ ι ισ ιλα­ μσνίμ­σας Θπαφίτεί δανεια και επιδοτήσεις για να χρηματοδο­ δύο μεγαλες φασείς. ”Η γπρώτη αναφέρεται στη συνεχη καί

Ϊ _ Ε ~ Ϊτησει~την οκνηρια και την οργανωτικη του ανικανότητα δέν αμετακλητη γεωπολιτικη συρρίκνωση του ελληνισμού μεταποειναπειένειὅν­Πθἀη ί Ϊ Ϊ ι ι ι ι ­ ισ και ι σι

ἐκ |Ρ γρ μ| εντυπωσίασει γποτε κανεναν με τα την καταστροφη του 1922, την οποία ελαχιστα μονον ανεστειυπολοιπα «δίκαια» του. Ουτε μπορει κανεις να περιμένει ότι θα λε η ἔνωση της Δωδεκανησου μέ την Ἱἰλλαδα. Μία κεντρικη

ίίί Ϊ Ϊ,_

ληφθεί ποτε σοὅαρα ύπί όψιν μέσα στό διεθνές πολιτικό παιγνί­ ίδιομορφία της νεοελληνίκης ίστορίας ηταν τό ασύμπτωτο ἔ­τι ι αι γ | Ἡ

δι, αν δεν εχει κατανοησεί, και αν δέν συμπεριφέρεται έχοντας θνους καί κρατους, όχι επειδη τό κρατος, τό όποιο όρίσκότανΪ Ϊκατανοησεί, οτι, πισω και πέρα από τίς μη δεσμευτικές διακη­ ύπό τόν έλεγχο της ελληνικης έθνότητας, περιείχε σέ αξιόλογο

"°° 7Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ×­ω

ίἶυξείσ ασχων Ὁ ΉΩ αοριστες φιλοφρονησεις, τίς φιλίες η τίς ὅαθμό καί έθνότητες ξένες, όχι δηλ. επειδη τό κρατος ητανεχθρεσ Τίς σγιμ­ίσυρνεί καί Τίἐ παγιώνει η σύμπτωση η η από­ εύρύτερο από τό έθνος, όπως ἔγινε σέ αλλες περιπτώσεις (πχ.

~ Ϊ (Ϊ ι ι ... ,„„

κλίση ἶων σῖκμφεσσνσων· Ομωε στη όαση αύτη μπορεί να κι­ τη ρωσσίκη), αλλα για τόν αντίθετο ακριὅως λόγο: τό ἔθνος~ ἹΪ Ϊ _

κίιθἶξ μονον σπσίσε εχει την ύλίκη δυνατότητα να προσφέρει τό­ ηταν έξ αρχης κατα πολύ εύρύτερο από τό κρατος. Τούτο τό” Ε σ Ϊ ι σι

σαχ σσαφζἔααλωε ανταλλαγμα. αλλοίφλόγιαγ: οί κινησεις στό χασμα μεταξύ ἔθνους καί κρατους ἔκλείσε, παλι, μόνον έν μέρει_ Ϊ | Ϊ Ϊ Ἡ Ϊ επ' ί ἹΪ (Ϊ |

πο ίτικο/ (ίπ ωματίκο πεδίο αποδίδουν οχι αναλογα με το ‹‹δί­ με την επεκταση του κρατους, ετσι ωστε να συμπερίλαὅεί το'_' Ε

%αι0»ζ το/οποιο αλλωστε η καθε πλευρα δρίζει για λογαριασμό σῶμα του ἔθνους. Αύτό ἔγίνε μέ την ἔνωση τῶν Ἱονίων ΝησωνΪ

Έγιεί αλλα αναλογα μέ τό ίστορικό καί κοινωνικό ὅαρος τῶν καί πρό παντός μέ τούς Βαλκανικούς Πολέμους, ἔκτοτε ὅμωςί ~ ε ι ~αντίστοιχωνουλλογικων/υποκειμένων: τό όποιο όλοι αποτί­ η πορεία αντίστραφηκε: τό έθνος συνέπίπτε όλο καί περισσό­

μουν κατα μεσον ορο παρομοια, οπως γινεται και με τα έμπο­ γ τερο μέ τό κρατος έπειδη έξολοθρευοταν η ἐκτοπίζόταν σέ δσεςί σ ι ι 1

ρεύματα στην αγορα. Επι πλεον καμμια π οστασία καί κα ­ ι πε ιο ές ό ίσκονταν ἔξω από τό κ ατος, δ λ. έπείδί συ ικνω­ί^ .ιμια συμμαχία δέν κατασφαλίζει τελειωτίκα όποιον όρίσκεται Ϊ Ϊ ς' Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ

νοταν γεωπολιτικα. Η γεωγραφικη συμπτωση εθνους καιμαζί! της σέ σχέση μσνσμεσσυἐ ἐξαρτησης. (Η αξία μιας συμ­ κρατους, όπως σέ μεγαλο ὅαθμό ύφίσταταί σημερα, πραγματο­μαχιας για μίαν δρισμένη πλευρα καθορίζεται από τό είδικό ὅα­ ποιηθηκε όταν, μετα τόν ελληνισμό της Μίκρας Ἀσίας, αφα­ΞΦΟΩ τησ Τελευρας αυτης μέσα στό πλαίσιο της συμμαχίας. νίσθηκε δ ελληνισμός της Ρωσσίας, των Βαλκανίων καί τηςΙσχυροί σγύμμαχοι είναι αχρηστοι σ” δποιον δέν διαθέτει ό ίδιος Μέσης Ἀνατολης. (Η προσωρινα τελευταία πραξη αύτης της

σεόαστο ειδικό όαρος, έφ” όσον αναλογα μέ τοῦτο εδῶ αύξομεί­ τραγωδίας διαδραματίσθηκε στην Κύπρο, ὅπου, πολύ πρίν απόωνεται το ενδιαφέρον τῶν ίσχυρῶν. Ίσως να θεωρεί κανείς τό όλέθριο πραξικόπημα τοῦ Ηλία, η ελληνικη διπλωματίαΪαπανθρωπα» καί λυπηρα αύτα τα δεδομένα· αν ὅμως ασκεί ἔδειξε πόσο είναι ανίκανη να κανει μακρόπνοη καί τελεσφόρα

εθκίκη Τιολίσίκἠξαννσὡνσαε τα, αργα η γρηγορα θα όρεθεί σέ έθνικη πολιτικη εμπνεόμενη όχι από συναίσθηματισμούς καίμια κατασταση οπου τη λύπη για την ηθικη καταπτωση τῶν ρητορείες περί «έθνικῶν δικαίων», αλλα από τη γνωση καί τηαλλων θα τη δίαδεχθείό θρἦνιαε 'νία Τίἐ δίκέε του συμφορές. φρόνίμη σταθμιση τῶν διεθνῶν παραγόντων.

Page 81: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

158 ΕΠΙΜΗΤΡΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ιυθ

Δέἕ Χοείἀζετατ να εξηγήσουμε ίδιαίτερα τί πλεονεκτηματα καί ανόητο να θέλει να αποκόψει κανείς τόν ελληνικό λαό στό

εχει ενα εθνος επεκτεινομενο πέρα από τα ὅρια του κρατους σύνολό του από τίς νέες δυνατότητες της παραγωγης καί της

Τοίζ­ ΉΟΧΙ /μόνον ὁ κύοτοἐ χοομοε τοῦ ἔθνοος, πού ζεἶ μέσα στό τεχνολογίας ­ καί έπί πλέον θα ηταν καί επικίνδυνο, γιατί μια

ΐρατἶῶ ἦεχετατ/ἶονεχῷε ζείδωοεο μεταγχίοετε αίματος αττί τέτοια αποκοπη θα συμὅαδιξε μέ μια γενικότερη οίκονομικη

εἔωηοτλλα και το ιδτο το εθνικό κρατος, έχοντας τό ματι στυ­ καί στρατιωτικη καθυστέρηση. Ὁ όρος «παρασιτικός κατανα­

λἕὐίξενο στοοε ομοεθνείε/ του εξωτερικου, έχει μιαν αίσθηση λωτισμός» χρησιμοποιείται έδῶ στην κυριολεξία του για να δη­

ευΡυ”ἶεΡὉ§ Ιττοοτκτηἐ εοθονοηε και/αΰττοστολἦς. (Όποιος θα κα­ λὼσει ότι η σημερινη Ἱἰλλαδα, όντας ανίκανη να παραγαγει η

τἦνΟὉσεΙ χωρίς πΡο×ατἹοτλὉψετ€ τι οφετλετ ο οημεοτνόε τοορκι­ ίδια ὅσα καταναλώνει καί μην έχοντας αρκετη αύτοσυγκρατη­

κοτδυνοξμίσμοἐ οττιν ατσθτὶτο αοτη, θα καταλαὅει εύκολα για ση ­καί αξιοπρέπεια* ὥστε να μην καταναλώνει περισσότερα

ἶωω πθαγμοξ ίΜλαί^ε>/ (ἔεδομελίου ΟΤΙ Οἰἀντίοτοτχεἐ ελλτιντκες απ) ὅσα μπορεί να παραγαγει η ἴδια, προκειμένου να κατανα­

εμ­πετοίεε φαινονται να έχουν είξανεμισθει από καιρό. Πραγματι, λώσει παρασιτεἶ, καί μαλιστα σέ διπλη κατεύθυνση: παρασιτεῖ

ενα~ καθορίστίκο Υνωθίσμα ττὶἐ στὶμεοτνἦε ελλονοτἦε εθνικης στό έσωτερικό, ὅπου ύποθηκεύει τούς πόρους του μέλλοντος

ζωηςιδἶιλ­ τῆε ἐθντκηἐ ζωῆἐ μετα τη γεωπολιτικη συρρίκνω­ μετατρέποντας τους σέ τρέχοντα τοκοχρεολύσια, καί παρασι­

οτί τοο ελληνισμού, είναι η απουσία ίστορικῶν στόχων ἶκανῶν τεῖ πρός τα έξω, όπου έχει έπίσης δανεισθεἶ υπέρογκα ποσα ὅχι

να λξίνητοποηγισουνγ σϊνείδγι/Τά κἦίί μ·αλἶΡΟπΡόθεσμα συλλογτκεε για να κανει επενδύσεις μελλοντικα καρποφόρες αλλα κυρίως

δυναμεις. Πανω σ αυτο δεν πρέπει ν~α ξεγελιέται κανείς ούτε Ι για να πληρώσει μέ αύτα τεραστιες ποσότητες καταναλω­

απο Ήῃτοποτῖιμενεε ττοττοτἰοττκεε κοοωνεε οὔτε απο τίς ανόρε­ λ τικῶν αγαθῶν, τίς οποίες καί παλι είσηγαγε από τό έξωτερικό.

Χτες ἑωτχεἐ οττίοθοφοαακης που δινονται για τό κυπριακό _­ (Η εξέλιξη αύτη συντελέσθηκε στό πλαίσιο της μεταπολεμικης

Ουτε εττίστὶΰε ττοεττετ να εατλαιτθανΰει ως τετοιο στόχο την ‹‹έντα­ προοδευτικης διαπλοκης τῶν διεθνών οίκονομικῶν διαδικασιῶν

ἔη στην ]ἔὶορωπη»: γιατι προς αυτην ὥθεῖ μια μαἰικη επιθυμία γενικα καί τῶν εὐρωπαικῶν οἰκονομιῶν ειδικοτερα, ὼστοσο θα

καταναλωτικης εύζωίας, η οποία, προκειμένου να πραγματο­ ηταν λαθος να τη θεωρησουμε ὡς είμαρμένη πού ένέσκηψε πα­

ποίηθεῖκ δέν/θἐτ δίστοτζε καί πολύ νά μετατρέψει την ἔνταἔη σέ νω σέ μιαν αδύνατη κι ανυπερασπιστη (Ελλαδα, αίχμαλωτι­

Ταῖτείνωῖικγιγεθνίκη ἶχΐῖοίηἶη· σμένη ανέκκλητα στα δίχτυα του «διεθνούς κεφαλαίου». Τέ­

Η παΡα:"ιΡ*ιση~ ατζτγι μἶτε φεονετ στο δεύτεοη από τίς δύο τοιες φαινομενικα περισπούδαστες έξηγησεις προσφέρουν ὅσοι

μἶγαλες/ Ψαξτετε ττίἐ εθνοεοἐ οοἑοτκνωσης του ἔλληνισμοῦ σ” . όχυρὡνονται πίσω από την αγοραία «αριστερη» καί ‹‹φιλολαι­

αυτον τον αιωνα. Αν η πρωτη ειχε κοοιως γεωττολττοεό χαρα· κη» ρητορικη, αρνούμενοι να αναμετρησουν τό μέγεθος των

κτηρα, /η δευτερη, που|αρχισε μετα τη σχετικη ολοκληρωση δικῶν τους εύθυνῶν, τό ὅαθος τῶν συντελεστῶν της σημερινης

της πρωτθἔι Χοτοοοττηοτζεται από τα συμπτώματα καί τα συμ­ εθνικης κρίσης καί την όδυνηρότητα τῶν πιθανῶν διεξόδων απ”

πἦροίταοτουντοτ ενος τταοασιτικοὔ καταναλωτισμοῦ αδιαφορου αυτην. Οί πρωταρχικοί λόγοι, πού έθεσαν σέ κίνηση τη διαδι­

για τις μακροπρόθεσμα εθνικές του ὲπιπτὡσεις, ἰδιαίτερα ο·° κασια της εθνικης ὲκποίησης καί της σοναφοος πολιτικῆς

ἶετί αἰθοθα ΉΙ? ανεἔαοττιοτοτγτηε χωρας καί την αύτοτέλεια τῶν αποδυναμωσης της Έιλλαδας σέ διεθνές επίπεδο, εἶναι ένδογε­

εθνίἶεων της αποφασειυν. |Τον καταναλωτισμό αύτόν δέν τόν ο­ νεἶς καί αναγονται στη λειτουργία τοῦ πολιτικου της συστημα­

νομ­οτζοομ­ε τταρασιτικο/για να τοκύποὅιὅασουμε ηθικα, αντιπα­ τος καί στη συμπεριφορα όλων τῶν υποκειμενικῶν του παρα­

ηατασοοχτοτε τον «ανωτεθα» κατ «πνευμἔττκἀ» ἰδεὡδτη ζωῆς, γόντων. Μέ αλλα λόγια: τό ελληνικό κοινωνικό καί πολιτικό

Οπως κανουν δίαφῳοτ δτανοοομενοτ­ Θα ηταν ἔξωπραγματικό σῶμα στό σύνολό του έπωφεληθηκε από τη μεταπολεμικη

Page 82: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

160 ΕΠΙΜΕΤΡΟ Η ΠΛΑΙἩἩΚΗ ΕΘΝΙΚΠ ΠΟΛΠἹΚΗΙω

πεἕωτοφανἢ

ὰ τ

αχυπ|

ναπ

ΘοθΤυἔ

~

κΘσ

η τ

Ροπρόθεμα ὼφελ/

ης διεθ~

θνασαο 8

*Ψ­ατ=

ναα;07

ως καποαα

τα απ·

3

τ

τη εαμε

υμο ΤΝΟἐωτἠ

/3 [­Μας/

δ ςυπ0ὅὰθρισμου

Τ°°5 ης Βλλ×

με ανωἀλκαι ἄνῖλ

ιαρκοῦεμιση·ΑὐτἘεργασἰα;

αδας στὴνχλαγμα

τό ησε

κοινωκαί χ ×

Ο εγζνπ

καί σ·×

κ ίααν μα­·

νζκο”ατα

'ε με Τ /

υναματ ι κα Το”

Τοῦ

πολιΗ συ 8

μεγα×

ΥἸ μο ×ζ

Τη® διεΝ

αποχ

Ήκ| <μ Ολ /

με ΟΡφη

α

γενια!=

[Τικ ·

η,

ατοΡ ς σ

ενοΠ εθ

χαοω

×

κ

υ

υ§ σ

ν |

Ρτοα

κο

ὰοινοὅοωλἔἶξσια

­<‹εεεζάσ”όπααεσῇδηαου

καιτωἶααυἀἶἶ]

Ὁ Ξαιχαατα ὲ:μ®®›×

σέ τ

π

ι

ο~

ια

α

×

Το=

σχἰῖἔλίσειςὑπἔἔξἦ

διχΤαξΖ=ρ<<ῳῃ\ελεύθἔΟυ

ὁποίουεἔαίσχυντοΰ

ἔἀνω,πἕίασἔττκός

κἔηχιαςκαί μἕο /αγασιἠ

σύ

[Υ /

α Ἱ

[κ|.ρη› Ή

ε |

καλαναλ

ΤΟΤ|

[λπν

ν ελ/

×

› γ]

Χασ

Ξχ×

Ξσ|

ω|

σο^

Οια»

τ Ν0

αστο

«στο

αετΝ

ε

Τισκα

~

ἦεἑ του «λαἕἰχκαί παρἕ.Βστες_

ἀνέλ κὅρξσιμοΤοἶυιαλιστικἠΐε

θεῖ σρυόιαετου198ὅ“ωε/τέτοια

διαμ·ΟΩ7ὅπως.

έα Έων ἈθηεῖἶΤόν

Τοτ .Ή0» ω σιτ ×

ατ

υτ>›

ε ”ω

σταΟν ° ×

ν

εικα

εΟ σ

~

*Κτ

°απ °

αθιΟΦ

·

Τῶν σιῖιν διαχείεἐηαχὶτωμο

τή Τίς χααανητγἔλεκοωργέἐτιμἶιο

®ἑ

Ι

ῖπαἔ] ἑθναἡΞτχἶ Ήὰ πολύ

η σπνὀτητοῖηπόρων

ἶἑσατμεπαρα­

α ”Τ

νπω

×

να”

Ο

Ο ιτ ×

με '

Τῷτ" [αιτ

σηναλλφων κο

ης πολΟληι

|Τικε

Ξνι„α

ραστε3

Εχη σ/γαλο

ν ποΘρα σ τ

»

α |[νων

ΝηΕχ`

»χη το Ή

ς δυνα×

Σ

τὴ λ| ςαυριτ

αν ὅα| χξαθνικ/

|ρων

=

Τη

από/ γη αυ„Ε×

ικων| ΥΚ εξο

τυ Ξην

ΝΤθτ _

υσΊ

ανεςρεἱα σ »

Ο δπχσ

ακολ

ταΥ]

και Ε

ΟσιαΟια / ±

η

δΥ] αυιΐ Ν

›ΤΕρΟσ/

κια. ο

Τη αΟυ­

δααθνἠςγἹεννΟίΡἀσἐαρακΤἡριζε

υλικωνπρωΐ

καί Τήν Ξ×αν0χἠ7

σιαεθρωαικἠΟυ Τοῦ πτεσπαθειεἔ

του Οι σημερινἐἠἠν ἑλλῃΝ

Οικα Τ

Τθν °

Ο !

αρ­Π:

Τ δΤθη 3

Έικ ”'«πολ

› Χα! ° ›

σηςΟνο

τΟυ Ο

ελλμιων

Βωσ

γι τη

ανΤΟυ π

ιτω, ­ [οτα

πρωμικη σ

7 Ομως”

ηναχό' εὅα|

ἐπτ μιουραά

ιμετὡπροῶα

`Ο®κό

να”

πελα×

Τοφανεαυγκυ

/~ η πθω

κοωθὅΕως

ζ

"ρεψοα συνθ

­ [ση π τηματθ

×σμου»

×

ΤεταΚ: π τ

τρια τηΤο

τ

Οωλ°*ὶ

πυνξ τ

Ὁκω°

αρατ

ς δεν 3

Ήα

Ωπφαν

Ξωττ

αιΝ

ανα×

ν π α

χαττ

απ

κρατ, ς μ­πο

~ ροἐ άροσ|

ης μεισμο

ἹΥνιδω

την >

Ωοσχα ἐαθ

Οτελ ­

[κετ

Ρουσατ

Ύρα α |εδωσ

ααπ λ

εξ τυμ­ετ

τ

ανακ!αφ

¬

Θεάουν

λως θεσ

ν Τωαι συ

ε δυνα

Ο εμι |

ηΎὉ

αξυ κυκλω

ης ανα×

ποσα­

Τιχῶ3

εις ὰλ τΡα νά

Υκράατοτ­

χη

σουμε

Ομ |

ση~

κουΟπου

ν9

πτ

Ντ

ν

π /ματ

Έοω

Ψισ

ν

ναἢηο/

αγαθῶλα ἐπί πλ×

ροσφερθ~ ­ηση της αη ες ἐπί­

Ὁ σἡμεα (Μες

μακων καί ψ

προψγο/ης πού θα

ρίω ΤηΈωνἹΒ [και

δεον πολύουν ὅχι ὰπλἶκλογικῆς

!σΈενὀΤ.ηΈροπρόθεσ­Με

ηφΟφόρων|Βἑμενου

α

ἔτ' _

νω”Οἐ

Χ

ω°

δα Τ°

αΤ~^ςυ|

.ινο

ην 3

ομωΕ

ελερωμε

|ς αν

κ

ειαην Ο[κ

ων π!υνεπ

αἱ· πυ

ΉκῶεΧπΟ|

έ η ,αστι ­ ς μαζ

ἰαρε

του|

Ονη| Ἱ

Ορω/

Θες Ἡ

εριτρ//

νπόιηο­τη

πρωκων κ

Ες κἔ

τ

καιτ

μικτηα

ν για /εχει Ε

6

ΝΟ να

ωΈΟ

Τ

ατατ

Τθωτ

για ×

νΤα

ΈΟ×

ηυ

ηιοπάροχἶην ἶτἠν ἔσω:

κρωχζὶυπροσφορἀ

σῖναλωιιχῶἕἐα­

πολυηἦἡ Ἑλλὰδτηἔ

ἄμωνάΣωντο­Ήκὀῖητηελλον

Έοἶιῖἔάμϋ

ημα ὁλτ _απέλερικἠ

=

αηχανεπα

|υ­

ταραα ε ­ Ου ἹΦ

ατοΞ νο

06×

νισ ~γθτ

σΧὉ

|κἰνα

τ

'αξ Ἱ ×

Ο' τ

υἐ

λΟκλ

Με μέ °γοεαα

°μου

×

αν

*ιματ

φασ~

τον 7

αϋτιΞ Ήα τ

°

ημα ἄηρΟη

Τ ­ ἔσω› Ὁ δ |

και ­ χω­τ

ενῖιχο

Υ] Ύης

αγὡαἔ Τ

ην πα

ου αθτε |

ευ­σε

των

Οπ τ

τατοπλαν

να δ α

Ὁ; στ /ι­

πλρχ'­σε

τ

Ε νοριχη ”

ρη* ×

Χ

Οἰα

0­ειο|

Υ]°Ηχ~

Ρθμ

ενητ

ηρωμε τ/

ως σ |ανα

τκαι α

ρα”

×

χρὴι

νεκτηἔ π

Ου σ 'ηῖα

μακη×

α με |τη 8

γχαηοπἰζ) πλ

Την ®

μαΐοδτ

ημα Ε

Ολη:~

Έην ὰ τς

'Υιἀν×ικα ×

γαλα=

Εεθν'Φ

ΤἢταΟυ­

εκταϋηθ

·Η °

Μη; Μ/Ρχο

α κοα κυματ

› αντ/δη αγο |

σωόξ

θ|ερ­ῦαμέν

3ηκε κ τ

Ἱ Οικονο|

με ενα σ/ μενη

κή ἐ /

Να Τη

[ ρομαρα.

τ

επού­

α περι/

η απὡλαἱ, εξω

Φμβκη

επι πλ/

πενδει, άλλα

ς Η­ετα×

καί Έτο τό ξ

κ ×

Ορισετ|

εια ~Ραισθ

Έηἐ υπε0ν

καἱσκ

υσ­ησ /

αζοννασ”­σε

αυτο|

ε­πού..

αι δρασπολυ

Τ!Της Οἰχ

ηχε κΟπλασ|

Δ·

αηνη” "Νὰ

| ως α"υσηεκ

×χρονω

Ζ

κ/Τηριο

τ

απερτθ/Ονοατ

~αααναχ

Μη

ΜαΜαν

Μα οκωθητά

~αι του

ς συμ­*

ες Ήκθ/"ιτων

τωρα

~ Ι ΜΚ Τ3

ωτικάτ

€ῖφαλ×ωυη Τ |

υστΝ

οψη|

τΟη

Ϊ

8 ΝΞσει

τ 37 προ

των π λ ης ανεξμε

.ση3

[ζωρτη

Ριακωκαισ

ρισμο­

ι

ΟτωνΩμεε

Νπανῖὸ

„ ο κι Ναρῖ τ

9 αΤα 3

μερων μ.

υναΟ

Τηκεω

ΝΩ Ο

κωνγὶσια

0Υροτ

~ ς ενδτ×

ν ταξΝ

Τασαό

ισθ›

κά9­ Γτὰ

τεε τω

5Ταν Θ/

της 3

9)

ημιπα/

ικῃςαμεσω

±δ±ων/

τωνα

ὉμαΉ_

ποτεν|

τη σύν1£υΟω

ασυεπτχο

Ν

ραλυπαρα

§ πα| στο/Χ

γία, Ο­××

π τ

06 πάγκροω

×παιω

γκρουσθΝ

Υων

καί τ| =της δ

γωγγὶχυλες

”Ονδιν

ολου

ραγμα=

ρεα έσγι αἹ τ

ν καί ”ουν ο(

Ο

._ ς καί :επιδ

κ

Ο γιά τς

8 |Τα α /

κ

Ο/τηζ Ό

ι δι­

νος δ»Οσηουπ

ΤηνΟιῖησ

ψων

ασμεσω

Τἰκεἐ8

7 Υ] Οπ ×

Ψ Χ

εν|

αλλπε

,εις ~

ια

*Ι τ τ

Ω πα

τατ

Οια δαΡγιμαι

ὅρεθηκανηλίας'

Πραιἶερωδώ μιας περιτ:

τ

σΤόνῖτις προδια

ραἴίἀΤω_Π× σῖασεις

θ| εν ὰπηκλετΟ

” χαρησ τ Οτε ἄω γκωση

~

Θαα

νη­ καίἶῳαφει

°αντωε

τα α ποϋαε[ααα

Την ξ

Οτε»

μ­Κας

επρεπ

προΥ] ση

ην πο /Ι

μετ

απλθχερη/το Μρἀτ

\

ελ­λην/ει κανείς

Ο παψῖόςσ /μερωἠ

εἰχτ ρεια καί τή ρἔκα

μεσολ/ος

5Μη ἐπ

/ › Οπω

νον χοΟνα „~ 8

ν έκ­

αὅ

τ

αθε |ἰκρατ

ς συ 6 »

ΝηηπκτΓης

Β /

ησηα

ρίζεῖαζι­Εευπῖη

ἐθνιχειαανά ἀγνμ(;εἔῶν!ει

χατἀ κο ἦὐρωπαἰκόλλαδας

¬

Οτι/

ἰσῖι π

ἰωοΝ.

ανο

'

ἕνα Ἱστα μἀ

κ”Π τύφλν 'Χ_ωρΟ

3/να στὴ

Χ ΡΟ.

Ω ανεπιθὺ|­Πα τῶν Ε

|‹­Οσηκα/ /αωΈΟν_ἦ

!μαχὰρια

μηιοἐπα ×εΈαιΡων

Τ Β ῖἰωφωσΐα εχει πάθ

ΡεισααωοἐΟ Ὁε Ὁ =ΒλλὉ\Υια

νά μτετ

› εναςἀνα

αὸα εἶναη|ΥνωΝ

ἔωπρετ

Ἰισημεπγιἐ επαί

ρααηε. 6

Page 83: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Ιθ? ΕΠΙΜΠΤΡΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ιθἰὶ

ε ­ _ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ σι ςΪ Ϊ σΪ η ·ι ­οποιος ζητα δισεκατομμυρια δολλαρια καθε χρονο προκειμενου και συγκεκριμένες λυσεις. Βτσι, ο,τι θα επρεπε ν αποτελει

να καταναλώνει πολυ περισσότερα απ, ὅσα του επιτρέπουν οι ψυχολογικό θεμέλιο για την ασκηση εθνικης πολιτικης μετα­Ϊ Ϊ Ϊ ( Ϊ τα Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ '_ "

πα α ω ικες του δυνατοτ τες και πα α ω ικοτ τα τ τ επεται σε υ ολο ικο αλλοθι ια τ αταιωσ· τωνπ ουπο­,ιιι ι ι Ϊ λ, Π ιρὸιδιφ τις θε, νέα ι, ,Ϊ ιι, ,θε ,ζειεργασιας του, και ο οποιος επι π εον, για να ιασφα ισει την εσεων της, κα ως η ιαρκης πατριωτικη με η εμπο ι ει μονι­

Ϊ Ἄ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ 6 Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ τε· ~ Ϊ 3 Ϊ

παρασιτικη του ευημερια, δεν δισταζει να ελισσεται και να έξα­ μα τους ευτυχεις φορεις της να αποκρυσταλλωσουν τη ρητορι­

πατα ένῶ Ό Φ ι ός ί δ σ ί δ ί Ὁ ' ί Ἱθ λ θ ί ί ινές π α μα ιστικές πολι ικές αποο επα ιωτ σ και ο ενιοτε παι ικος ε ωκεντ ι­ κ ε ε ο υσια τους σε κο τ τ ι ­Ϊ 3 δΪ ­εχι μ Ϊ Ϊ 8 Ϊ Ϊ Ύ ·› Θ Ὁ ·›Ϊ Ϊ Ϊ ι ­· ·; ­¬ ­

σμος του εν του επετρεψαν ποτε να ιατυπωσει καποια ουσιω­ φασεις, ητοι σε μια κατανομη ευ υνων, εργασιων, προσφορωνΪ ἹΪ Ϊ '_' Ἰ ®' ~ '_' αν Ϊ (Ϊ Ϊ Ϊ

δη σκεψη η προταση γενικου ευρωπαικου η διεθνους ένδιαφέ­ καί απολαὅων μεσα σ, ενα μακροχρονο και δεσμευτικο προ­

ροντος. Δέν ἔχει σημασία αν την είκόνα τουτη τη συμμερίζον­ γραμμα εθνικης έπιὅίωσης. "Οσο περισσότερο η συζητηση με­(Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ἹΪ Ἱ '_ ΕΪ ε Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ­Ϊ

ται ολοι ανεξαιρέτως και αν ευσταθουν ολες της οι λεπτομέρει­ τατοπίζεται προς την κατευθυνση τετοιων αποφασεων, τοσοΪ Ϊ

Ϊ Ϊ Ϊ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Έ

εςηθαρυνουσα πολιτικη σημασία ἔχει γενικη της διαδοση καί γρηγορότερα η μέθη ξεθυμαινει για να επικρατησει και παλι ηΪ Έ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ ­τ ττ'

προ παντος η γενικη συμφωνια της με τα πραγματικα δεδομέ­ ατομικη η «κλαδικη» λογικη του παρασιτικου καταναλωτι­να. Ἑδῶ ηδη φαίνεται καθαρότατα η ὅαθεια έσωτερικη σχέση σμου. (Ως συνδετικός ίστός καί ῶς κοινός παρονομαστης απο­

­. _.. Ν. Ϊ

αναμεσα στην πολιτικη του παρασιτικου καταναλωτισμου καί μένει ἔτσι μια γαλανόλευκος πομφολυξ.

στίς τυχες της χώρας μέσα στην κοινωνία τῶν έθνῶν. Μολονότι δ νεοελληνικός αψίκορος πατριωτισμός αποτελεί,

Οίαπωθ τικοί καί αντισταθ ιστικοί ανισ οί έτί ὅοί­ λό ω τῶν μονί ων υπε αναπλ ωτικῶν του λειτου ιῶν έν­­¬ ς­ηι ς Ϊ μ Ϊ μ ῶμ η ηι Υ' Ϊ [Ϊ μ ε Θ σηρ Ϊ ·› Ϊρἴ Ϊ,

θεια των οποιων η πολυδαιδαλη και πολυμηχανη νεοελληνικη δημικο φαινομενο, ωστοσο οι πολεμικες του αιχμες αλλαζουν

ψυχη παρακαμπτει τους έξευτελισμους χωρίς ποτέ να τους κατα εποχές στόχο, καί καποτε στρέφονται εναντίον τῶν χθε­υπερνικησει κατα μέτωπο, είναι παλαιοί, δοκιμασμένοι καί σινῶν ακόμη, πραγματικῶν φανταστικῶν φίλων καί συμμα­

Ϊ Ϊ Ε Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ επ· "°'

γνωστοι. Έπειδη ο επαιτης καταγεται, γεωγραφικα τουλαχι­ χων του. Μεσα στη σημερινη συγκυριαφτης πλανητικης πολι­Ὁ Ϊ Ϊ Ϊ ~ ··· Ϊ Γ ἹΪ (Ϊ τα ΓΪ ( 7 Ϊ Ἱ Ϊ

στον, απο τον τοπο του Περικλη, πιστευει ο ιδιος οτι δικαι­ τικης, οπου ο εθνικισμος αναλαμὅανει νεες λειτουργιες και αν­~ Ϊ σ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ­¬ ς Ϊ ­­ σ 7 σ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Β” Ϊ Ϊ Φ Ϊ

ουται να ε ανι εται ε λα υδα τ λευκοτ τα τ οποια τλει απ αυτες νεα ζωτικοτ τα δεν θα ταν λο ικο να ανα ε­Ϊ σιμφ ·›Ϊζ Β χ μ 7 Ὁ Ϊ ­ηι Ϊ ς ε οι λ ­­ ελ­λ η­ Ϊ ησιλ δι Ή' ε ομΪ_

τιποτε, ουτε καν καταφωρες παραχαραξεις και καταχρησεις, νεταιη εκ ειψη του ε ηνικου. πισης ευ ογη α ητανη υποΪ Ϊ ~ Ϊ Ϊ Ϊ < < ΙΝ Ϊ 3 Ϊ Ϊ

δεν θα μπορουσε να σπιλωσει. Παραλληλα, οι περιοδικές πα­ θεση, ότι οι διεθνεις διακυμανσεις ενδεχομένως θα προσθετανΪ Ϊ Ϊ

τριωτικές έξαρσεις η αψιθυμίες, από διαφορες αφορμές, έπιτρέ­ στους παλαιότερους καί γειτονικοτερους αντιπαλους του νεους,αν Ϊ Ἰ Ϊ Ἱ Ϊ #­

πουν την ψυχολογικα ὅολικη υπερκαλυψη της έθνικα όλέθριας πιό απόμακρους καί συναμα πιο ακαταμαχητους, εναντιον των>­= >­< _ Ϊ Ἱ Ϊ ἰ”Ϊ

συλλογικης πρακτικης από τό υψιπετές έθνικό φρόνημα, της δποίων θα έτρεφε τα ίδια αίσθηματα ανημπορης λυσσας οπως.υ ' ~ ~ ¬ Ϊ Ϊ

κοντόθωρης ευδαιμονιστικης δραστηριότητας από τό μετέωρο π.χ. έναντίον των «Ἀμερικανων καί του ΝΑΤΟ» στη δεκαετιαπαραληρημα. Έπίσης καθιστουν δυνατη την ψευδαίσθηση της του Ιἱῃθ. Ἱδιαίτερα ὅαρυνουσες θα ησαν οί συνέπειες, ανφαυτηΪ Ϊ (Ϊ Ϊ ”) Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ

ομοψυχιας οταν οι ατομικές ὅλεψεις και οί προσωπικες έπιδιώ­ τη φορα σε τετοιους αντιπαλους μεταὅαλλονταν μερικοι απο

ξεις στην πραγματικότητα αποκλίνουν τόσο, ὥστε είναι πια τους σημαντικότερους εταίρους στό πλαίσιο της Βυρωπαικης.. _­ ςΪ °° Ϊ ει Ϊ

δυσχερέστατο να συντονισθουν μέ καθοριστικό αξονα τίς έπιτα­ Κοινότητας, οί δποιοι θα έκαναν (οπως είναι πιθανοτατο οτι θαΪ ~ .Ϊ ~ ἔ Ϊ Ϊ Ἱ εν (Ϊ ( (Ϊ

γες μιας μακρόπνοης εθνικης πολιτικης· κραυγαλέα επίδειξη κανουν) δυο πραγματα: αφ, ενος θα αγνοουσαν ο,τι οι Βλληνεςι Η Κ. ~ Ἱ Ϊ

όμοψυχίας υποκαθιστα έτσι την υπαρξη πρακτικα δεσμευτικης θεωρουν ως εθνικα τους δίκαια, υίοθετώντας στα αντιστοιχακαί αποδοτικης ὁμογνωμίας πανω σέ συγκεκριμένα ζητηματα ζητηματα είτε τη θέση τῶν αντιπαλων της Έλλαδας είτε έν

Page 84: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΙΒ4 ΙΣΠΙΜΒΤΡΟ Η ΒΛΛΙΙΝΙΚΗ ΒΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ιϋὀ

παση περιπτώσει θέση σύμφωνη μέ τα δικα τους περιφερειακα θνουει μετά ἀπό ἑι­κά πεοιπον δεκαεσιεε Υεωπολισικἦε καιΝε

.τε Ϊ

συμφέροντα· και αφ) ετέρου θα αρνουνταν να χρηματοδοτησουν κοινωνικοπολιτικηε σνογοικνἔσσιηεγγΪ Ϊ ( Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ἱ Ϊ ἹΪ

περαιτερω τον ελληνικο παρασιτικο καταναλωτισμο, επιὅαλ­ Βσσι σιθεσαι και παλιι απο αλλουε δρομους και με αλλες

λοντας στην ελληνικη οικονομια αύστηρη διαιτα έξυγιανσεως σονσεαανιιενεἐι Το κλασσικο Ϊιοοολαιμ­α Ϊσἦε εθνικιἦε επιδιω·

και επαναφέροντας τό ελληνικό ὅιοτικό επιπεδο στό ύψος πού σηει Το οποῖο πολλοι πισσεψαν οσι θα λύσοον ανετα και Τιεόστ

επιτρέπουν οι δυνατότητές της. Μια έξαρση του ελληνικου ε­ χαρα μέ την «εύρωπαικη ενοποίηση». Ι/Αλλοι παλι πρεσόεύουν

θνικισμου απ” αφορμη σοὅαρές αντιδικιες μέ τούς κοινοτικούς ὅτι καθε διατύπωση τέτοιων προὅληματων και γενικα οποι­

εταιρους θα σημαινε, τουλαχιστον σε ίεετο, ὅτι θα κατέρρεε τό αδηποτε επικέντρωση τηςαπολιτικης σκέψης στό έθνος σημαι­Ϊ Κ­ Ϊ ἸΪ Ϊ Ϊ ~ >·¬­<

ἔ`Ϊ Ϊ Ϊ ”)

σημερινο ελληνικο ονειρο ενος παρασιτικου καταναλωτισμου νει αποοειπσεο ασαθισμο­ Οποιοε οεν θελει να συγχεει Τιε ευ­

μέσα στούς κόλπους και μέ τα ἔξοδα μιας ενωμένης Βορώπης χές του μέ την πραγματικότητα οφείλει να διαπιστώσει ότι, δ­Ϊ _' >­< Ϊ­<

ἹΪ Ἰ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ __· Ϊ

Το φαυλο παιγνίδι της δανεικης ευημερίας μέ αντιπαροχη τη σο κι αν αυτο φαινεται λυπηρο για τις προοπτικές της παγκο­

οαθαιαια ἐθνικι ὲκποι σ~ θα πο οοσε ἴσως να πα αταθεῖ ια συιιοις κοινωνιαςι τό ἔθνος ὥς ἔασικ" μονάδα πολιτικκε συνο­Ι

Υ 'Ϊ Ϊ ( _) Ϊ Ϊ ` ἕ 9 Ϊ Ϊ

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Α' 3 Ϊ Ϊ Ϊ '”'” ”'

πολυ μεσα στο θερμοκηπιο μιας Ευρωπης συνασπισμενης απο μαδωσηε γκαι οονεπωε Ὁ επιοιιοσκι σον ωε εΥ'ΥοὉσἩ /Τηε φυ­τν .Ψ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ἹΪ ”" "' Ἱ

τους οὅου του Ψυ ου Ηολε ου και οικονο ικα ευ ωστ σικ ς και πολιτικοκοινωνικ ς επιὅιωσ ς συ κεκ ι ενων αν­Ϊ | ς Θ μ μ/ Ρ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ Ϊ ἹΪ Ϊ Ἱ

Ἱ Ϊ Ϊ (ΙΪΝ

χαρη στην αμερικανικη πολιτικοστρατιωτικη στηριξηι Ομως, θρωπων διολου δεν εχουν πρακτικα ξεπερασθει ουτε σε ευρω­(Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ρω _ Ϊ '· Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ Η Ϊ ¬ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ί Ϊ

οσο κι αν φαινεται παραξενο, το τελος του Ψυχρου ΙΙολεμου παικο ουτε σε παγκοσμιο επιπεδο. Στο ὅιὅλιο αυτο εξηγησαμε

συνεπέφερε καί τό τέλος τέτοιων θερμοκηπιων, οι ευρωπαικές γιατί είναι εσφαλμένη η αντιληψη δτι οι οἶκονομικεε σογχω·Ϊ ­ Ϊ Ϊ Ϊ ε ΦΪ Ϊ σΪ Ϊ Ϊ Ϊ ι' ~ Ϊ τ· Ϊ σι ~ 7 ~

Δυναμεις καλουνται να πληρωσουν τωρα οι ιδιες τα εξοδα για νευσεις και οι οιεθνειε Τοποποικισειἐ σου δικαιου Ώ Ϊιηε Ὁθικσηε

τις περιφερειακές και παγκόσμιες υποχρεώσεις η επιθυμίες μποροῦν απο ιιονεἐ Τοοε να δηιιιοοογἠσουν οπεοεθνικεε εναιηὲΪ ‹·`·

Ϊ ο Ϊ Ϊ Ϊ κ εΪ Ϊ ­¬ εΪ Ϊ (Ϊ Ϊ Ϊ εΪ _`Ϊ ~

ιτους, και αρχιζει μια περιοδος, οπου καθενας μετρα ως την τε­ τες. Οπως δειχνει, σε οποιον την παρακολουθει προσεκτικα, η

λευταια πενταρα τα (πολιτικα και οικονομικα) έσοδα και ἔξο­ συμπεριφορα τῶν μεγαλων εύρωπαικῶν και εξωευρωπαικῶν

ἶδα, προετοιμαζόμενος για τούς διαγραφόμενους νέους και όξεῖς Δυναμεων μετα τόν Ψυχρό Ηόλεμο, αυτές διόλου δέν θεωρούν3 Ϊ Ϊ Ϊ _ (Ϊ Ό Ϊ τ· Ἱ _ Ϊ Ϊ Ϊ _) Ϊ

ανταγωνισμους. (Υπο τις συνθηκες αυτές, (Ελλαδα θα ἔπρε­ οτι η συγχώνευση των οικονομιων θα καταργησει τα εθνικα οι­γι

. Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ο Ϊ Ϊ Ἡ Ϊ Ϊ τΪ Ϊ σΪ ‹·Ϊ ε Ϊ Ν Ϊ

πε να διαθετει μοναδικα και αναντικαταστατα γεωπολιτικα η κονομικα και αλλα συμφεροντα η οτι η μετατόπιση του κεν­ι

στρατηγικα πλεονεκτηματα προκειμένου νΰ ανταλλαξει μλ αυ­ τρου ὅαρους πρός τα ζητηματα της οικονομια; θα εξαλείψειΪ Ϊ Ϊ Ϊ (Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ ἹΪ

τα τον παρασιτικο καταναλωτισμο της _ ομως δεν τα διαθε­ τους εθνικοοε ανσαγωνισιιουε­ Τα μικοοτερα εθνη, συμπερι­ ·

3 Ϊ Ϊ εΪ σ Ϊ Ϊ ε 5 Ϊ ~ ο Ϊ ~ ο π 3 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

τει, κι αυτο σημαινει οτι ακομα και η εξακολούθηση της ε­ λαμὅανομενου του ελληνικου, οφειλουν να συναγαγουν τα συμ­

θνικης εκποιησης στούς ισχυρότερους Βύρωπαιους και αλλους περάσματα τους από τις παρατηρησεις αυτές. ”ΙΙ συγχώνευσηΪ Ϊ ἹΪ Ϊ Ϊ _) Ϊ | Ϊ Ϊ`Ϊ ×­<

­Ϊ _· Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ν· ι

εταιρους οχι μονο την εν μερει δωρεαν διατροφη οεν μπορει να της πολιτικης με την οικονομια δεν σημαινει καταργηση της0 Ϊ σ Ϊ ·›Ϊ σΪ ­¬ Ϊ σ ­ Ϊ ~ Ϊ Ϊ ·­ 7 ··­ ~ Ϊ ·­

εξασφαλισει, αλλα ουτε καν μπορει να εγγυηθει τουλαχιστον πολιτικηει και μαλισσα σηε εθνικης πολισικηει παοα ποοκαλει

ι

Ϊ 6 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ 5 Ϊ Ϊ 9 Ϊ Ϊ ιι

την πολιτικοστρατιωτικη προστασία της ελληνικης εθνικης μιαν ολοενα και στενότερη συνδεση αναμεσα σε οικονομικη καιἹ Ϊ σΪ Ϊη Ϊ5 Ϊ5 ΪοΪσ Ϊ ·›Ϊσ 5 Ϊ Ϊ ι

υπόστασ ς. ”ΙτΙ αναζέτ σ π οστατ ειναι αται ο ι ιατι οι σε εθνικ επιτυ ια αποτυ ια. Αυτο ειναιο θαλαιοιανες στονο Ϊ (Ϊ Ϊ ΥΙΪ Ϊ Η· 5 Ϊ χ Υ Δ

Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ ­)Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ΪΪ

υπερηφανοι Βλληνες δεν ζητουν και δεν θελουν την προστα­ στενρτερογστεροιτιωτικο ῖιομεαι/εξΰισοο προ/δἢλο θα Υινει ομως_ Ϊ Ϊ Ὁ Ϊ

σια, αλλα γιατι κανεις δεν την προσφερει αναμφιλεκτα και τε­ και ως προς ολοκληρο το εθνικο­οικονομικο φασμα στον ὅαθμοΝ ~ ες.

Ϊ _

λεσιδικα. Αυτη εἰναιη σημερινη κατασταση του ελληνικου έ­ πού ενεργειακοί, πληθυσμιακοι, οἶκολογικοί και συναφεις πα­

Page 85: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Ιθϋ ΕΠΙΜΕΤΡΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΒΊ

Ϊ 5 Ϊ Ϊ ο ι Ϊ ­ ._ Ϊ λ Ϊ Έ' λΪ ·› Ϊ εΗ ·› θι θ ι δΪ 3· Ϊ

ραγοντες αποκτησουν στην αρχομενη φαση της πλανητικης κη πό ιτικη ειναι π εόν εφικτη. όρ η εραπεια εν αρχιζει~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ~ Ἱ Ϊ Ϊ

πόλιτικ ς π όνο ιακ σ ασια ια τ ν επιὅιωσ των επι ε­ παναοαε Ξ και ωο­Ἱθρησπ .Ρ Ϊ μ/ ­τ] Ϊ Ύ Υι Ϊ (Ϊ Υ) | δὲ ΤΪ ΥΪ Ρ Ϊ (_ Η· 7\Ϊ 3 Ϊ Ϊ Ϊ ἔλ

ρους ε νων σε μια τετοια περιπτωση, μόνον οποιος κανει εγ· ο γεγονος, "νο οποιο περιπ εκει αφανταστα τη σημερινη ε γ­

Ϊ _) Ϊ Ϊ Ϊ απ Ϊ9

καιρη και επιμόνη προεργασια θα διασωθει μακροπρόθεσμα _ ληνικη κατασταση, κανοντας Το να φαινεται καα αοχην αδιε­

και τό μικρό έθνος χρειαζεται ἴσως μεγαλύτερη προἔλεπτικό­ ξόδη, εἶναι ότι η υπέρὅαση του παρασιτικου καταναλωτισμου

τητα από τα μεγαλα. εἶδικότεραβκΰαι του κόινωνικόυηκαι ιστόρικόυ παρασιτισμόυ γε­Ϊ ΰ Ϊ Ϊ (

'_' Ϊ ~ '_'

Οπως αντιλαμοανεται κανεις, η μαζικοοημοκρατικη απα­ νικοτεοα. η εκλογικεοση της οικονοιιιας και της εθνικης προσ­σ­Ι ×­<

Ν. Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ε ~ Ϊ 9

λειφη των γπρόγραμματικων αστικόφιλελευθερων διαχωρισμων παθειαἐ ανο συνολο Τλῆἐι δεν ποοακοονονν απλφοιἐ οαα οοΥανωῖ,

ε

αναμεσα σε κυὅερνητικη, οικονομικη, πολιτικη, πόλιτισμικη μενα συμφεροντα μιας μειοψηψιαςι η οποια ανο κατω·κατω θα

ηθικη σφαιρα κτλ. έκαμε τό πρόὅλημα της όἶκονομιας και συν­ μπορουσε να παραμερισθεἶ μέ οποιαδηποτε μέσα και πρό παν­

Ϊ Ἱ Ν ~ Ἱ Ν Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ'_ Ϊ Ϊ Ϊ

αμα εκεινο της εθνικης επιοιιοοης πολυ σονθετοτερο απ° οσο τος με τη σνιιπαοαστοιση της ιιεγαλης πλειοψηςοιας. Τα πραγ­7 Ϊ Ἰ Ϊ _' 5 απ _· ΰ

Ἱ "π 3 Ϊ Ό Ϊ Ϊ

ηταν στην εποχη του εθνικισμόυ του Ιθόυ αιώνα. (Η σφαιρικό­ ματα ειναι ακριυως αναιοαθοφα­ Η οννοΐοιπαικη πλειοψηφια

τητα του συγχρόνόυ όἰκόνόμικόυ προὅληματός απαιτει σφαιρι­ του ελληνικου λαου όλων τῶν κόινωνικῶν στρωματων έχει έν

Ϊ Ϊ Ϊ επ Ϊ Ϊ Ϊ ®®Ϊ ( Ἱ Ϊ

κότητα και συλλογικότητα της πρόσπαθειας για την επίλυση Τῳ μοααξν ονννφανειι καῖα Τοοπονἐ κλασσικα απλονο η απειτ

του, ητοι απαιτει τη σύλληψη του ως προοληματος εθνικης οως εὕοηιιατικούςι την ὕπαοἔη και τις απασχολἠσεις της μέἹ Ϊ Ϊ Ϊ

Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ επ' επ·

επιὅιωσ ς. Μέ δεδο ενο τον α ικοδ οκ ατικό πλου αλισ ό τ νόοτ οπια και ε τ νπ ακτικ του πα ασιτικου καταναλω­Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ _ μ Ρ Ἱ Ρ μ "® Ϊ '_' °`° .τς Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ

και την απόδυναμωση των παραδόσιακων ιδεόλόγικων συνε­ τισμου και του κοινωνικου παρασιτισμόυ. Για να ακριὅόλογη­

κτικῶν δεσμῶν, ό αποδοτικός κοινωνικός καταμερισμός της σόυμε, ὅέὅαια, πρέπει να προσθέσουμε ότι σέ σχέση μέ τη συγ­

έργασιας καί εναρμόνιση τῶν έπί μέρους πρόσπαθειῶν, έτσι χρονη Ἑλλαδαη ἔννοια του πριρασιτισμου μόνον οξύμ­/ωοα μποτΕ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ­· ἹΪ ἸΪ Ἱ Ϊ·­·

'ν "' '_ Ϊ Ϊ Ε Ϊ

ωστε ό κοινωνικός παρασιτισμος εκ των ανω η εκ των κατω να ρει να χρησιμοποιηθει: γιατι εδω δεν προκειται για εναν λιγο­

περιορίζεται κατα τό δυνατόν, αποτελουν όρο κοινωνικης συνο­ πολυ υγιη έθνικό κορμό, ό όποιος ἔχει αρκετές περισσές ικμα­"' Ϊ Ἱ (Ι Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἶΪ Ϊ _ 7 Ϊ

χης ουσιωδεστερο απ) ό,τι σε προγενέστερες κοινωνιες. Το ση­ δες ωστε να τρέφει και μερικα παρασιτα ποσοτικως αμελητέα,Ϊ ε Ϊ ἹΪ Ϊ­<

Ϊ Ϊ (Ϊ Ϊ ~ Ϊ ~ (Ϊ Ϊ 3 Ϊ

μερινο ελληνικο ἔθνος θα οφειλε να δει την οικονομικη του ἐκ­ παρα για ενα πλαδαρο σωμα που παρασιτα ως συνολο εις οαοοςΪ >­× μ­ ._ Ϊ Ϊ επ ἔ στ ἹΪ Ϊ Ϊ

λογικευση ακριόως ως παλη κατα του παρασιτισμόυ, ὡς αντι­ ολόκληρου του εαυτου του, ητοι τρωει τις σαρκες του και συ­Ϊ στ "_ Ϊ ἑ”Ϊ β ΓΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ἔ Ϊ Ϊ σ Ϊ

κατασταση μιας κοινωνικης συμὅιωσης, οπου ό ενας «κλαδος» χνοτατα και τα περιττωματα του. Οι κοινωνικές και ατόμικες­Ϊ Ἱ Ϊ _ Ϊ Ϊ _) _' Α·

ζει απόμυξώντας αμεσα έμμεσα (δηλ. μέσω της κυἔερνη­ συμπεριφορές, που ευδοκιμόυν μοιραια σέ τέτοιο μικρόὅιόλόγι­~ ­ι ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

τικης διαχείρισης των δημοσίων πόρων) καποιον αλλον, ένω ό­ κο περιόαλλονι ονμ­Φνοομ­Θνεἐ με ζωῖικοφατα καφαλοιπα αἶὥ·Ϊ Ϊ­ ε Ϊ Ϊ σ ι Ϊ σ Ϊ ι ·­ ­ ­ Ϊ ­

λόι μαζι ζουν υπόθηκευόντας το εθνικο μελλον, από μια κοινω­ νων ραγιαδισμόυ, ἔαλκανικόυ πατριαρχισμου και πελατειακόυ

νικη συνόχη μέ την παραπανω λειτόυργικη ἔννοια. Αυτό συνε­ κόινοόόυλευτισμόυ, αποτελουν την ακρα αντιθεση και τόν κυ­

παγεται τόσο πολλα, τόσες πολλές και ριζικές αλλαγές σέ τόσο οιο φἐοανμο προς καθε οὐλληψη /και! λυση τῶν προόληματωνΪ Η _) Ϊ Ϊ ἹΪ ._ ῇη

διαφορετικα επιπεδα, ωστε ειναι περισσότερο από αμφιόολο αν της Θθνικληἐ επιὅιωοαλἐ πανω σε ὅαοη μακοοποοθεσμληἐ καιππ Ϊ Ϊ Ν Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ·­Ι Ϊ η Ϊ

μπορει σημερα να πραγματοποιηθει σε καθοριστικό ιἶαθμό. Ἀλ­ όργανωμενης συλλόγικης προσπαθειας. Η σημερινη ψυχο­··· ~ 6 ε ο Ϊ ­ι Ϊ

~ ~ ·­ Ϊ

λα εδω συζηταμε μονο ποιες ειναι οι απαραιτητες πρόυποθεσεις πνευματικη εξαθλιωση του ελληνικου λαου στο συνολο του δεν

μιας /εθνικης πολιτικῆς, δηλ. μιας πόλιτικης μέ σκοπό την έ­ νόεἶται ωστόσο έδῶ μέ τη στενη σημασία τῶν διαφόρων ηθικό­Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ (Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ

Ϊ ἹΪ Ϊ

θνικη επιὅιωση, χωρις και να ισχυριζομαστε ότι η τετοια εθνι­ λόγων, παρα πρωταρχικα ως μεγεθος πολιτικο: εγκειται στην

Page 86: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΙΒ8 ΕΠΙΜΗΤΡΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ίϋθ

επίμονη καί ίδιοτελη παραγνὡριση της αδηριτης σχέσης πού νίκη πραξη ἔγχει υποκατασταθεἶ απόγαντανακλαστικές κινη­ἶ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ὁ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ _' ξ

υφισταται αναμεσα σε αποδοση και απόλαυση, και κατ, επέ­ σειςϊ Το νευοοοΤΤαοΤο κίνείΤαί κί αυΤοι ομως δεν ποαΤΤεί­ Η.. .ε ¬ ” Ϊ Ϊ Ϊ ςΪ

κταση στην αδιαφορία απεναντι στην ιῦπονομευση του εθνικού αίσθηση της αποσύνθεσης είναι γενικη καί δεσπόζει όε όλες τίςΪ ­) ατε ( ΰ ἹΪ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ (Ϊ

μέλλοντος έξ αἰτίας απολαύσεων μη καλυπτομένων από αντί­ ουί;ηΤηοείςι ενω κι εξ ίοου δίαΧυΤὉ δυοςοοοια εκΤο\ΪωνεΤαί ολοΪ

στοιχη απόδοση. Ώς ελαφρυντικό πρέπει ίσως να θεωρησει καί ευκολότερα, όλο καί συχνότερα σέ προκλητικη επιθετικό­

κανείς ότι οί πλεῖστοι Ἱἔλληνες δέν γνωρίζουν καν τί σημαίνει τητα καί σέ έπιδεικτικη χυδαιότητα.3 Ϊ

Ϊ Ϊ ~ στι Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ

«αποδοση» μέ Ήίι σύγχρονη ἔνκοία καί συχνα 'ΪΤιοΤεύουν ότι (Η σημερινη/κατασταση του!«πολιτικου κοσμου» δεν απεχειἹ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ ~ ›¬× ΰ Ϊ .Ϊ Ϊ Ϊ "_ Ϊ '_' Ϊ

απόδιδουν μονο και μονο επειδη ίδρωκοπουν, φωνασκουν καί ουσιαστικα απο τη γενικη κατασταση του περιουσιου λαου και­ ι ε

τρέχουν από τό πρωί ὥς τό όραδυ. "Ομως αυτό ελαχιστα μετα­ αποτελει επίσης ίοΧυοοΤαΤο εμπόδιο για την έκλογίκευση τηςΪ Ϊ 3 '_ .τα Ἱ Έ

ὅαλλει τό πρακτικό αποτελεσμα. ”Η δυσαρμονία απόλαυσης εθνικης πολιτικης. Αν ο «πολιτικος κοσμος» καποτε εμφανι­"' "'ί Ϊ Ἰ ~ ~ ι­<

καί αττοδοσης ηταν ανεκτή οσο τῇ απόλαυση ηταν γλίσχρα καί ἰεται χειρότεόός από τόν «λαό», εναι είναι απλως ἴδιός, ό λόγόςΓ/ Ε Ϊ) Ϊ Ϊ Ϊ·­· Ἱ (Ϊ < Ϊ ἹΪ (Ϊ Τα ἹΪ

οσο η αποδοση δέν μετριοταν παντα μέ τα μέτρα των προηγμέ­ ειναι οτι ο «λαος» η οσοι μιλουν εκαστοτ/ε στο ονομαγτου εχουνἹ _' Ἱ ~ Ϊ Ϊ στα ΕΪ

νων ανταγωνιστικων οικονομιων. Ἀλλα στις τελευταιες δεκαε­ ενα τακτικο πλεονεκτημα απεναντι στον «πολιτικο κοσμο››:ος. Ϊ­< Ϊ

τίες μεταστραφηκαν καί οί δύο αύτοί ίίροι: τα οίκονομικα σύνο­ μπορουν να τόν αποκαλουν ανικανο γγ διεφθαρμένο χωοίς να φο­·›Ϊ ι·Ϊ με ­ε ­ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ

ρα επεσαν, τουλαχιστον σί ο,τι αφορα τό μέτρο της απόδοσης) όουνται δυσαρεσΤες ουκεπείες _­ απενανΤίας μαλίοΤαι απο­”” ,...

~ Ϊ

εφ, όσον δέν είναι δυνατό να αποτιμωνται μέ αλλο μέτρο απόδο­ κτουν πολύτιμους καί εεαογυοωοίμους ΤίΤλους δημοσίων κοντ..ι

Ϊ

σης τα (συνεχως αύξανόμενα) είσαγόμενα καί μέ αλλο τα έξα­ σόρων. Ἀλίμονο όμως σί εναν κοινοὅουλευτικό πολιτικό ανΪ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ετ' ἶ' Ϊ ἹΪ _) Ϊ Ἱ Ϊ

γόμενα, κι επομένως όποιος θέλει να είσαγαγει χωρίς να ξεπου­ ιτολμησει να αποκαλέσει τον δημο ηλιθιο η ιδιοτελη κι αδιαφορο

­­ Ϊ Ϊ Ϊ ·›Ϊ 3 Ϊ ν Ϊ Ϊ Ϊ ο Ϊ Ϊ ε Ϊ ο

ληθει πρεπει να εξαγαγει ιση αποδοση· οί αντιληψεις για τό τί για το εθνικο μελλον· ησταδιοδρομια του σε μεγαλο ὅαθμο ε­Ϊ ·› Ϊ Ϊ Ϊ ` ~ ο Ϊ ε

σημαινει αττολαοση τιροσανατολισθηκαν, παλι, μαςικα στα ἔαρταται από την ικανότητα τόν να εγκωμιαἰει τις μεγαλες~ .Ν ... Ϊ ἹΪ Ϊ

πρότυπα των προηγμένων καταναλωτικων κοινωνιων, ἔτσι ψυχικές αοεΤες καί Την ευθυκοιοία Ὁ ΤουλαχίοΤον Το αλανθατ­× ~ Ϊ Ϊ

ὥστε Ώ απόστοισγ απ” αυτα να ίνετοιι από τούς πλείστου στο ἔνστικτο «του λαου ας». (Ωστοσο δένἔ ου εένδειξεις ιαΥ] λ Ϊ σ ς Ϊ ε Ϊ ςΪ Ϊ ςΪ Ϊ Ϊ ε Ϊ

Ἱ Ϊ ( Ϊ σ Ἱ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ

αισθητη ως στέρηση. Βτσι η διασταση αναμεσα σε απολαυση να υποθεσουμε οτι|πολλοι Βλληνες πολίΤίκοι οΤίς|Ὁμεοες μαςΪ Ἱ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ ›¬ ­Ϊ _” “" Ϊ

και αποδοση ἔγινε εκρηκτικη, με αποτελεσμα τον τελευταιο αντιμετωπίζουν Το διλημ­μα(Τ31ς επίλογης μεΤαἔυ ποίρργισίαςΪ Ϊ Ϊ δ Ϊ Γ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ

καιρο να ξαναγινουν επικαιρες ορισμενες στοιχειωδεις οίκονο­ και σταδιοδρομιας­ Βιναί οί ίδγίοίι οΤηΝ μεγιοΤὉ ΤελείοψζμοίαΪ ·› Ϊ Ϊ ς Ϊ Ϊ ει Ϊ "' Ϊ Ϊ Ϊ 'ι ετ

μικες αληθειες που η Έλλαδα νομιςε οτι τις είχε ξεπερασει μέ τόός. τόόό ςυμωμενόι με τις διαφορες (όχι αναγκαια τις ιδιεςες. ­σ Ϊ ­) Ϊ ὕ Ϊ Ϊ τ­· Ϊ Ϊ

την απλη μέθοδο του δανεισμού. Με δεδομένες ὅμως τίς νοο­ παντοτε) εκοανοεις εκεινόμ που συνιστα τη! σημερινη ψυχο­Ϊ Ϊ

ο Ϊ τ· ετ τ·

τροπιες καί τίς συμπεριφορές πού έπισημαναμε παραπανω, οί πνευματικη εξαθλίωση του ελληνικου λαου, ωστε δεν χρειαζε­~ ἹΪ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ( Ϊ Ϊ ἹΪ Ἰ

αληθειες αύτές δεν ἐπενέργησαν ὡς καταλύτης παραγωγικων ται καν /να κρυψουν μια περιορονηοηι Την οποία δεν εχουν αοτ·› ­¬­ Ϊ ­ ς Ϊ ·› Ϊ ~ · ετ

ενεργειων, παρα μαλλον ως καταλυτης αντεγκλησεων, η στει­ κετο επιπεδο για να αισθανθούν μαλλον θαυμαζοντας τον λαο

ρότητα τῶν οποίων έπέτεινε τη συλλογικη αμηχανία καί αὅου­ θαυμαίίουν Τον εαυΤο Τους ὡς λἦΥεΤ`Ϊ1 Του καί μαλλον δείΧνονΤας

λία. ΙΙ α ατι ια όποιον δεν είναιέ έπα έλ ατο καί ίδιο­ κατανό σ π ός Τους αλλους επαίΤουν επιείκεία ίί αυΤους.. Θ ) γγ Ϊσ ξχ αλ ς Ϊ Ϊ Ϊ όΪ η Ὁ Ρ Ϊ σΪ όιλλ ·› ­ όἴ όΪ ς

τελως υποχρεωμενος (λ.χ. ως πολιτικός) να τρεφει και να δια­ τους ιδίους­ ΜεΤαςυ Τους εχεί α ωοΤε εμπεδομθεί: αν οχί Ὁ ξε­Ϊ Ϊ τ· χ χ Ϊ ι Ϊ Ϊ ­¬ ε ­¬­

διδει ψευδαισθησεις, είναι προφανές ότι χωρα όυθιζεται στόν καθαρη συνειδηοην πα\ΪΤως Ὁ ΪΤοακΤίκη Του οΤί αΪΤοΤελουν κίκοινωνικό ληθαργο καί στη συλλογικη απραξία, ητοι η κοινω­ αυΤοίι ὅπως καί ίίλες οί αλλες κοίνωνίκες ομαδες, κλάδο μέ εί­

Page 87: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΠΟ ΕΠΙΜΕΤΡΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ Πε ΟΛΙΤΙΚΗ ΠΙ

δικά ση | ιμφεροντα με ον ,οι ι .ι „

πηρετεῖ τα ειδικα τουμσυἰ ῖη διαφοἕα ΟΉ Ο κλάδος αὐιὁἐ ἔἔυ­

×

φεθθντα ια ει ι / τι =

πολιτι ' ”

τας τα γενικα οοοφέοονοα π ό .ι λ Χ Ρ ἶιομενος ιη εκποιὼν­λξ*Ι› Ο υ­ικροπολιτιαιόσ της χειρισμός και ε ι ι

τω (Η σ ι / 3 ρ ς Οφε ος πθλυπλ θεσ ιγ

με ζηςηματα π .­ ιΕ Υ] Ο­Ονδεσγγ της

ν. ακραια και ολεθ ιο­ισ ι"Των τοι­

Θοσωπικου γονγτοοο ανσαναιιλ π ι

κτικης ἦσαν ἡ ἔνῖαξ Ρ ΡὉ περιπτωση οιοιῆο τῆς υατισμο του κοινωνικσιη οὡμαισος Τ, 3ων τον καταιιοο­

Ὁ της Χωρας στον 8 ' τσυ |λ λλ ~ ι ° Ον αποπθοσανατολ / π

καταναλωτισ ” ' ° 7

Ρομθ Τθυ παρασιτικ ` νο Ου Ογω του ιδιοτελ ` ιισμο του

μι­Οι) και Ὁ εκσυ­Υ ι σ ιΟυ

.­ __ ^

ους και πα α ~

~Χρονισμεν ε π δ ~

·

σ ου τω ° ι ι ε ι Ρ σπικον προσανατ λ­

νικου ποῳαυιτισ ~ Ι > ι η μ Ρ ωσγὶ Τθυ κοινω­μ” ναῖομων καιΤωνο μδ ° ° ι ι Ο '°

μ­Ου με ανταλλ ι >ι

×ι

μα ων. Σ αοιο λ ι ι τ

Ἡ ιαγωνα Τ ν ει) Η π

ὅεὅαια 5 7 ιτο π αίσιο θα·

τοι Έ ν ι ­ Ἰ ι ι η νοἰα «ΤΟΟ λαματαἰθ Ψ ανα / 5 ι

ηταν

ἔι /ιη ῖοοη ιηο εεουσιας­ ιιΒνας Έέτωος ου»ι ληνεςδιανο μενει κανεις απο τους συγκαιρινοοο ειΒλ_

εν α ειναι ποτὲ ικανος ὡς σύ λ ι ι ῃωως κοσμος»Ρυμενουε να δωσουν εκεινοι Β σι αδ τ ι οι

ι _νο ο ι

ι .υνατε ·

προἔληιια της ἐθνιχῆο πολιτικῆς καΐα Θεσἶἑ καὶ να λυσει το ἶἰαῖοἑ Έεἶ<ἑἐηρ£Ο~αρμ'Οδιό”ΡεΡΟ€«πολιτικόςη κόσμος» ιῷἐἶ ωἶει Ο

παρα μόνον εὔχα ι ι Ε ΈὉΩ ε υιχγις ἐπιὅίωσΞπει Υ] Οιι ι0ι ειναι κοιταχ ι ι „ · Ἡ μθνον

Βριακοι και φ Η π ε ιι ηςι

εΡμ·αΉσμ¬ΘνΟισε ο /δ ° /

|

._­

ραστικα ειναι Ή

κε ατιο· ι 5

Μ ες επισ κατ ­

προαγωγοςι ἄλλα και προϊόν ΤοῦΡ ιδιος οχι μόνο

δ|ΡΡ~ μεγες σε εν πολλοις αυτιστικα αοοομα ὅχι όζλἐ α

ω­

ι

_

οινημπορος ὡς ἐχ ΤΖ ύνικου παρασιτισμιοοι

η Ὁ γενικη τους μορφωση θυμιζει ὡ ι =μ! ν επει

ει ι ι Ὁ φ σεως του να αντιτα θ ` λι

σηγκ οτ | ι Ἱς προἔ Ρἶθ ΤῦΟιΟν χιχι /

οταν ο «λαος» απαιτει τήν εκπο/Χ ει στον «λαο»,

Ρ ὉσὉ της τον αεριτζιδικο και αυτοσ εδ ιτη

ιι

­τ =ο

ναλώσει ποοισο­οτε ι ι Ὁσγι °υ0υ εθνοοσ ­για νὰ Μπα­κτηρα της ελληνικης Οἰκονο ικ_ ?ς ιαστικο χαρα­

αὐτό εἶνα ρα!και να εργασθεἶ λιγοτερο Πέ α ι ,επειδή γιοι τις παγκόσ μλ Ὁἐ Ραστγιριοτηταςι ὅχι μιονοο

/

.

ι ιανικανος να κανει κατι τι διαφσοειιιιο ἀπ¬ ει Ρ απ ι οιζοοο συνήθως ἀ ι μἶς ΪἙΟ ῃπκοοαονομικὲε εξελίξεις για

ωτου ι ~ ­ ο τικκο α ι 3

_

γγ. επιπεδου και τοο ποιου του. οΟΉ ὁ =ε ανεικαί ὰσυνὰ ΕΥΟΤΘΜ και από τα ὅσα επιφανεια |

κος «πολιτικος κόσμος» κοινοο χ , ημερινος ελληνι­ ι ι ιι Ρπητα γραφονται στις ελληνικές ἐ ιδκα

/ Ἱ

/

λευῖικόςη ἀποτελεῇαι ι ου ευτικοο και εξωκοωοὅου­και για εναν πρόσθετο λόγο: επειδι αν λ

,φη쬀Ριεἶ> αλλα

.ι ι ωἔ επι το πολο από π ι ¬ι

σικη ἑὅἀ λ ι ιι Ό Υ] Ή αμ­ἔανονται την πολι­

εως φαιδρα, δεν αποτελει Ἡ ιροσωπα ελαοοα

Η ση φ® Ρλοιιχεε ιι ηθικολο οι/ ι ι ι

δημόσιαςκαν κοινο μυστικο. ἀποῖελεῖ

χειρουν πολιτικές αποφανσεις σιοἑ Ϊ ΞΩ %ατποΥ0Ριες και επι­

, συχνα σ οι σύ ­ ,ι

πιπε ο των αντι

κωμωδουμένων. Οι λίγοι πμἐύ ἔηουνμπραξη των ιδιων των δια­ρουλων γενικευσεων. Πλεῖστοι ὅσοι «οιρισπ

δστοιχιυν νε­

_”7

κατι εἶχαν και κατι οιοοοηοα χι Ύνωση και συνειδνγσγγο πούπἔιἶασαν ΤὉ ζωη Τους κανοναοχὡνοας ὅτ . ρ, ιαλοθυμενοι

οι ι· __

ων ιχεσα σ ι

« ι ι ο

ι Οιχονο Ε Φ ι­

η απλως ψεἰπὀ ι τουἐ Ρηχοοσο κοῳιερίσπςαση» και τα υπόλοιπα το «ἐποικ οι

ΎἸ Ηα ειναι Υι

ι , Ρ Υ ες συναδελφους τοοσ και Ι 3 ιποτε τοο |

­ Ο ΡΡ*ιμα»ι χωρις ηοσσο

τῇ γλωσσα ΤΟΡ9 μιλουν μέ πρὁσθ › απωουν κι αυτοι7 Ὁ ςηινα πληροφορηθουν Τί σηααίνει εθνικό ε” /δ σε

θεματα ι Ε

Ξπε; περισσο Ο έ Η ιΰσθ υγιοπ γγ ω ~ ι ι ι Ι

ισο γγμα ­η

'γινονιται Οριακα ι ιρ φ ς ΟΤΟΝ Τα

ι ρ μων και χωρις ποτε |ι

ιγια την πολιι ι ¬ ι

ινα προσπαθ σουν Ρ

Η κο ιικη τους επιὅιωο

Οιισουν τα σο κοκ ι ιγι να κατα­

μ αεῃκοποι τ·

Υ ριιωνενα π Οὅλ "' ι

πολιτικῆς ιἔαίἡ ἄγρἔοαγ των μεγάλων θεματων Τῆς ἐθνζχηςνώντας (καί) από τέτοια μἕγέθγἶιμἶἕτἱχ

Χωθοξε τουε ἔεκι­

εσωτε ικ σι

×

ι. ι α Ου Φ σ .­

σίγνωστγι ἦδη από το Υεγονθ Ὁ ΤΟΟΡ ωἶμεταλλευσιι εἶναι πα­ 4

κηρωσσων Τήν υπΡΡΡΧλ/ι ἦ και τὴν παντοδ ς |παλι: Οι Οποιοι

ι ιΟΡ ΟΉ Οι παντ / ° ι

σμου» 7' τ ιυναμ­ΕΟ! ΤΟυ «πολ ­

σσοοο παντες 8 ιες την επιοριπτσο

η του «πνεοιιοιοος» ε ι ι ε _ιτι

_ ιοιιωνιζοοτα ι _ ι νι

ιη αφ οψ λοο θεω ιι ι „

ἐμφανέσιωηη ι ἐθ |€ την. Στο σημειο αὐτό γίνεται οικονοιιικων,γεωπολιτιχῶν νη Ρηση/Ρ Ὁ αγνοια

ι ι Ὁ νιχη ανεπαμεια τοῦ ἑλλ τ ­ σεῖ και ν° ° ~ ι η ρατιωτικων παΡαΥΟνΤων

Χθσμοη» και συνάμα ὁ ὁ ι ηνικου «ΤΕΟλιπιχ0υ^

αποῖελει περιπου ΤίΤλΟ Τιμ;­ς Β 6 ι/ μπΟ­

ε ιν/ / ~ ργ [κος του σ®γ”Χ.Ρωτισμός | /και δοκωη κοινων λ ι ι η_° Ξ α®ωΡ› μια παλαιά

Ρ Ρ Ὁ καπασταοῃ τ "λλ ~ ι με ΉΙ σγιτι ι λ

Ρο ΟΥΜὉ διακριο· χι τι ι

θιστᾶ ἀνίχανο νά ηἶ Θ Ὁνικιιἐ κοινωνιαει δ ὁποῖος τόν κα­και επιστήμονας εἶναι δυο διαςρο ετη

Ηαἐ ιεει οτι διανοουμενοε

­ι

Ὁ ης αντιπαραταχθει για να σ /ιι ιι θ 8 ιριο μέλι] οι οο~ 8 ι ιι ιΡ Μα πθαγματα, εο° οσον κο­

χατακεΡΡ~ατισμό€ τῶν αντιλ|ψ| | ἘΙ α Ο ηγησεμ

θ μι Ο ευπρου εωαιησυναγωγἠ πο ισ | ” ' ι

Υ] εων για Την ελληνική εθνικνἔμε Οδευμενγι συλλογή και ταἔινό ι Ρ _μ;αΈων απο Τη

'πρῶτα ἐνδιαφέιειιι πειιισι μησιηὲμπειειχεν οικον, ενο ι

οτε ο να ε ~ <_

Ρ μερανισθει ως τοιγσο .οης

ο

Page 88: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Πο ΒΠΠνιιιΤΡ0 ιι ΒΛΛΗΝΙΚΗ ΒΘΝΙΚΠ τιοΔιτ1ΚΗ ιτο

κοινιονίαἐ μέσῳ ”ι`ἦ€ οιακηοοξηέ διαφὁρων ηθικῶν, αίσθητικῶν οποιος ονειρεύεται ανεξάντλητες πηγές έπιδοτησεων καί συνά­καί αλλων ίδεωδῶν. Ἀπ” αὕτη την αποψη δέν θά έπρεπε νά πε­ μοι την ἔμμεση τουλάχιστον διασφάλιση τῶν συνόρων από ξέναοιμένέι κανέιἐ απο οΉ×λλὉνέ€ αιανοοομένοος να προσφέρουν ο,τι ! οπλα, έτσι ὥστε νά κατοχυρωθεί από ολες τίς πλευρές καί νάἔἔ ὅρισμοῦ δέν μποροῦν να δώσουν. Τό μειονέκτημα της Ἑλλα­ «την αράξει». Ώστοσο ακομα και μια γνώση τῶν διεθνώνοαέ σέ σχέση μέ αλλέἐ χῶοέἐ έἶναι ἡ έλλέιψχι μιαἐ Τιολισικἦέ πραγμάτων τόσο ατελης, οσο αὕτη πού συναντάται κατά κανό­ἐπισσημησ σμχκοοσνιμένιηἐ πανω σέ πραγματιστικη ὅάση καί λ να στην Ἱἰλλάδα, θά αρκοῦσε γιά νά θεωρηθει πρακτικά ἔωληασκοομένχιἐ απο έπισοἠμονέσν “ἦ οποια νο ανσιζοχιαζέι μέσα μιά οὐσιώδης προϋπόθεση της εὐρωπαιοκης προοπτικης, δηλ.ηοτον οηοοοιο οιοιλοι/ο Τα φλοναφιέιμαοαν "ια οοχολοχια και Τίἐ πεποίθηση οτι η «Βὐρώπη» θά αποτελέσει κάποτε, αν οχι μιάἀμπολοφιλοοοοοίεο· πραγματικη πολιτικη ένότητα, πάντως ἕνα σύνολο κρατῶν ι­

ΓΗ κοινωνισλογικη δοσμσρφία τῶν έπίλεκτων ομάδων, αλλά κανό νά δρα σέ κάθε περίπτωση ένιαῖα καί αποφασιστικά· τόσο

κοοί ἶοο εοοοοεοοο οονολοο Τἦἐ σημέμινἦἐ έλληνικἦἐ κοινωνιαἐι η ένταση τῶν πλανητικῶν ανταγωνισμῶν οσο καίη οξυνση τοῦδεν εμποοίζέι|αΤιλῶ€ ἶην! έφαμμοχη μιας Τέλέσιοοοαέ έθνικἦέ προοληματος της ένδοευρωποιικης ηγεμονίας, ιδιαίτερα μετάπολιτικης που καθο αυτγηννίθα μποροῦσε νά) έχει σχεδιασθεῖ τη γερμανικη έποινένωση, μαλλον τίς κεντρόφυγες παρά τίςοἶο χαικιι­ Εμποοιζἶι Την ιδια τη σύλληψη και την οποτύπω­ κεντρομόλες δυνάμεις θά ένισχύσει στην εἶνρωπαιοκη ηπειρο, κιση της. Πραγματι, οι οασικές απόψεις πού διαγράιρονται πάνω ι ἄς μη μιλησουμε καθόλου γιά την έπικείμενη διεύρυνση τηςοἶιζθέμα αοσο γοοιιέ σονέκσικέσ καί λέπσομέμέιἐ έιναι (μαλλον Βορωπαικης Κοινότητας γιά τίς μελλοντικές έξελίἔεις στηνθα Ξποέπέ να χινέι λοχοσ χια χαλαρές καί έν μέρει αλληλοσυμ­ ανατολικη Βορὡπη. Οι τριγμοί πού ακούγονται στά θεμέλιαπλέκομένέο σασέιἐλ σοτέ αμοιοέέ μονομέμέιαέ καί ανέοαιοικοτ κ τοῦ εὐρωπαιοκοῦ πολιτικοῦ συστηματος, καθως στίς μεγαλύτε­τητας. Ώς κυρίαρχη καί εὔρύτερα αποδέκτη έθνικη πολιτικη ρες εὀρωπαικές χῶρες τό κύρος τῶν κατεστημένων κομμάτωνἔμφανίἰεται σημερα δ <<εὐρωπαι.×όε προσανατολισμός» της καταπιπτει, ἐνῶ νέα ανέρχονται· η διαγραῳομενη για το ἄμεσοχΰιοοαἐι μέ/ τέλικο του σκοπό την οργανικη της/ ένσαἔη σέ μιαν μέλλον οίκονομικη στασιμότητα καίη συνεπούμενη στενότηταοικονομικα και πολιτικοστρατιωτικα ενοποιημένη Βὔρὡπη, μέ τῶν πόρων· οι οικολογικές καί πληθυσμιακές αναταραχές: ολαΤο οοηθέια Τἦέ οποίαἐ ιἦ (Ελλαδα καί την οικονομία "ΠΙΩ θα έκ· αοτά, μαζί καί μέ αλλα, θά ρίξουν τό κάθε έθνος πίσω στίς δι­σοχχοονιζέ καί την ακεραιότητά της θα οιασφαλιζε _ κοντο­ κές του δυνάμεις, καθώς εἶναι εὔκολότερο νά συμμετέχουν ολοιλοχἦγἐ θα έλυνε τό πρόολημα της έθνικἦέ ΤὉΩ οιωσιμοσησαἐι στην κοινη εὐημερία παρά ο ἔνας νά ὅαστάζει τά ὅάρη τοῦΠολυ φοοουμαι οτι στην προοπτικη αοτη κατά κύριο λόγο αν­ ἄλλοσ Στην περίπτωση αὕτη, στούς κόλπους της «Βορώπης»Τοινοικλῶνῖαι οχι Τιοαχμασικέἐ οονασοῖΐισέἐ καοα έοσέοέἶἐ πο­ μαλλον θά εἴχαμε έναν συνασπισμό τῶν ισχυρών μέ σκοπό ν”θοι ανάμικτοι μέ μυθολογικές κατασκέοέἐ­ οθπωο οηλι ακα­ Ν

απαλλαγοῦν από τούς άδύνατους ανίκανους παρά την αδελφι­μοοογιγἑλληνικἠ ιιοοολογικἡ ιοανταοια κοίγν απο λίχο ακομη απέ· κη διανομη πρός ανακούφιση οσων ολιγωρησαν η οστέρησαν.οιοε /ολοι "ια οέινα σσαΰ/ζοιοέοα σχέδια και ἶέχνασμασα ῖιιον ΪΗ­ Ἀλλά έστω κι αν δεχθοῦμε την αντίθετη περίπτωση, οτινωμενων Πολιτειων, ετσι τωρα αναμενει ολα τα αγαθα απο τό δηλ, η ‹‹]ἶ]ἶ›ρὡπη›› ένοποιει, κοντά στην οἶκονομοιη, καί τηνανῖιθοοο μοθολοχημαι έκέινο Τῆς χένναιοοωοηέ κι αλληλέχ· πολιτικοστρατιωτικη της οούληση, καί πάλι δέν είναι καθόλουχοαἐ «Βθρώπης›ῖ; Δέν είναιΰδύσκολογνά αντιληςοθεἶ κοινεα οτι, ὅέοαιο οτι ὅούληση αύτη θά συμπέσει σέ κρίσιμα σημεῖα μέαπο ψυχολογικη αποψη: ηγ ευρωπαικη πανάκεια αποτελει μιαν την ἑλληνικη ὅούληση ­έαν μέχρι τότε οπάρχει ἑλληνικη έθνι­ακομη μεταμφιεση του οψιμου επιχωριου ευδαιμονισμοῦ, ο κη ὅούληση. Πάντως οι τελευταῖοι μηνες τοῦ ίθοἔ έδειξαν,

ι

Page 89: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ῃι, εΠιΜετΡο Η ΒΛΑΗΝΙΚΗ ΒΘΝΙΚΗ Ποιιτικιι Πῦ

ιι °Ϊ ε 5 Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ α ζαοευσουνταδικατἐκαί οί ερχόμενοι θα δείξουν εὐκρινεστερα ακομη, οτι οι Βυρω­ να τραὅηἔει ιον δμζμογ που θα Ταζ Βπ Υγρ ΕηοωπἔγΝ' ~ Ι­ Ϊ Ϊ Ϊ '­

παιοι εταιροι της δΕ]λλαδας διόλου δέν συμμεριξονται τις επιθυ­ συμφεροντα, οταν αυτα συγκρουσ ουν με εκεινα των υγ

οΪ ± ~ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ε Ϊμίες καί ἐπιδιὡξεις της οσον αφορα στις σχεσεις της με τους ωνσεταιραἰν Ϊῦηἐ­

αμεσους γείτονες της (μερικοί μαλιστα απ, αυτους τη θεωρουν Ωστε η «ευρωπαικη ενταξγι» ΪΟ Ου εν α υσα Τα μεγα α` ~ 7 ~ »¬‹ Ϊ Ϊ Ἱ |

Ϊ ι Ϊ Ϊ ` α ολιτικ κατα τον ευθυ­ὡς φαντασιόπληκτο θορυὅοποιό) καί ἔτι προτίθενται να ρυθμι­ προὅλγιμ­ααα ΤὉΞ ΘλλὉνι×ἶι­Ξ εθνικῆἐὕ ξ/Εἔᾶ

·› Ϊ Ϊ ·­ ι _σουν τη σταση τους απεναντι στα συναφη προὅληματα με γνω γραμμ­Ο Τραπο που ΰφαληα Ονιαι ἕα) ίἔ *Ι ἦ α

Ϊ ι ι Ϊ Ϊ ενοι και υπε ω ι οιμονα τίς δικές τους απόψεις και τα δικα τους συμφεροντα. στες», ποζαροντας απογτωρα Βακθγιαγιἱ (λλία Ρ μ

Ϊ 6 Ϊ ·›Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ) Ϊ” υνε ρα ε νοκεν­(Όποιος απεναντι στην πραγματικοτητα αυτη αρχιζε και παλι «Βυρωπαιοι». Ομωεξ Θῖασἶιἐ ε\Ϊ| ααα Ξ μη *Ι

·› Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ·› Ϊ Ϊ ν ειναι σιτους ηθικολογικους οδυρμους και διερρηγνυε τα ιματια του ζη τρικη αναδιπλωαηι Ὁ αλποἕαω ναΪ γμε Ἱἕἔίαγιγ μαι ἹΪ

τωντας τό «δίκαιο» θα απεδείκνυε απλώς ὅτι ὅρίσκεται ακόμη θυμαται κανείἐ πώ Μα που αα σε Έελε®ΤαΪα αναλυση πρεπειστό νγγπιακό στάδιο)­σῆς πολιτικῆς ηλικίας Θα ηταν πολύ αξι­ να σταθεἶ στα δικα του τα πόδια, εφ” ὅσον οὔτε από τό πετσί

” ___ 5 Ϊ «Ϊ Φ Ϊ­οπρεπέστερο ­καί γονιμότερο­ αν τό ελληνικό ἔθνος ἔσφιγγε του μπθρει να ὅΥεΪ› ὼσῖόσο καθΪσΤα”ϋαΪ εΐαζἢιαα (παν ωἐ 'ΪΕΡΟ

­ Ϊ ι ι Ϊ Ϊ Ϊ 3 Ϊ ε ανο σίε που αντι­τα δόντια καί αντλουσε ἕνα πικρό, αλλα ζωτικό διπλο συμπε­ ταση συναπτεται με διαφορεἐ/ανἕ”ΠΟΡ*;| α αλλατι ε Ϊ ε Ϊ Ἰ Ν Ϊ Ϊ ““ Έ ν «Ο Ο Ονα» Ο­

­ ­ ­ α αθετουν στ ν «πνευ ατικ ›› νατο η η φρρασμα. οτι η σημερινη Ελλαδα απο ιελει/στοε πλαισιο της/διε π ρ Ὁ για θ (Νὰθνους κοινότητας μια παρακατιανη επαρχια, η Οπθιαι καῖα με­ ι σαι ααλ­ Τεααες αψαληψαἔ μπῳουν να ”Χ.ΡΥισΪμε®σΟ® μ χ

Ν ι

γα μέρος από δικη της υπαιτιότητα εἶναι ὅχι μόνον ανίσχυρη ὡς ίδεολογικἕε θπεραναπληρώαειἐ λαων συχνα Ϊϋαπεωωμενων7 7 Ϊ Ϊ

Ϊ ι ι ι Ϊ Ϊ Ἱ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ ονο πολιτισ ο δεναλλα καί ανυπόληπτη, καί δτι γι” αυτόν τον λογο σε καθε με­ και με ελαχιατη ΦΘΪΕΜΦΡΘΡ/α ΪΪΤΟΪ ΨΥΧΡΝ ~μ· =

γαλη κρίση θα ὅρεθεῖ εξ ίσου μόνη δσο λ.χ. καί τό 1974. Βε­ προαφερθνααη Ομ­ωἐ /ως Τἔἔιδα μιας εθνικης πολιτιχηἐ ΖῖἕωιυΪ Ϊ ιΪ ι Ϊ Ϊ ο επικεντ ο ικαὅαίως, μια τετοια νηφαλια διαπιστωση καθε αλλο παρα πρεπει στον σημερινα πλανητη· Ϊα”α› εαανααἔ απ γρ ση

ι ι 3 τ ° Ϊ °Ϊ νευ ατα κα ω επικα­να δδηγησει σέ μια ­διόλου νηφαλια­ διαθεση αποκοπης απο η μεταφυσικα μ;ΘΥῖ·ΣθὉ› φεναααςουν Τα μ = ἦι Ϊ ­

καθε συμμαχία καί καθε εἴδους ἔνταξη σε υπερεθνικους ὀργανι­ ι λυπτουν κατω απο διανοουμενιστικες αοριστολογιες την κα οΞ .„ γ ~ ·› ­­ Ϊ

σμους Ἀλλα αν θυμηθουμε τα ὅσα είπαμε πρίν σχετικα μέ τίς ἶ ριστικη σημασία Της μεθοδου του Οικθνῦμειν για μια συγχρονη· α ι γ Ϊ ~ σ Ϊ σ

·­ ­ ­ τ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Ϊ Φ δ ια ουσιωδου ολι­προυποθεσεις της ἐνεργοποίησης των συμμαχιων και τα μετα­ ι

κοινωνια και τους υπγαρἔἔιακθυἕ κιν υνουε ια Ω ΕΠ

φέρουμε στίς σχεσεις της Ίἔλλαδας με την Βυρωπαικη Κοινό­ Ϊ γωρίαε στό σὉμ~εΪΟ αυτο­ Βδω πρεπεί να υπογθαμμισθει ΟΉ η~ ι Ἰ Ϊ ει Ϊ ° Ϊ ” Ἱ κῶν τασεωνπότητα, θα δουμε ὅτι μόνο μια ἶσχυρη (καί στην αναγκη αυταρ­ συνηθηἐ αν”απαΡαθεσ3Ϊι Τωα εκαυἴχροαστἑ Ρ ἦ

κης) (Βλλαδα θα προσδώσει πολιτικό ἔαρος στην ευρωπαικη την καλλιεργεια Τηἐ Ξθνικγιἐ πα9αδΘσῆ€ ΞΝΟΪΪ απλουσῖεαααγιει ι ι Ϊ Ϊ Ϊ Β α Ϊ τα ἐκσυ ονι­

Ϊ < Ί Ϊ ζ _'θημερινα η εμπειρια, η ενταξη απο μονη της ουτε αποτελει οι­ . στικης αέἶοσπα Ξεαἔ εῖατρἶπεί Ὁ Ζίαι μ

> ­ 3 Ϊ Ϊ ι °Ϊ κειν οποια επι­κονομικη η πολιτικη πανακεια οὔτε ισχυροποιει αυτοματα την Ι εθνη καιγετσι χαριζειμαῆν αυἶοπεπω *ίση/ε αι

Ϊ ι Ϊ ει_ Ϊ Ϊ νενικ πααο­Ἑλλαδα μέσα στην ίδιαιτερη γεωπολιτικη της περιφερεια. Ι ιγ τρεπει την απροὅληματιστη αναστροφη με δη ίἐΪ ι ι ~ ι Ϊ ” κισ ο. ντι ετα

σως να φαίνεται παραδοξο, αλλα στο πλαισιο μιας τελεσφορας γ ση και καθιστα ψυχολογιχα πἶριααθ τον πι Ὁ /ιι­Ή ι

και μακρόπνογγς ὲθυικῇς πολιτικῆς ὁ ἐξευρωπαι­σμός καί δ εκ­ η ανικανότητα ενός εθνους να συναγωνισθει τα αλλα σε ο,τι7 __ ... Ϊ Ϊ ­·

συγχρονισμός γενικότερα, πρέπει να προχωρησουν ακριὅῶς για σημερα ­καλως κακωἐδἶ θεωιἶεΪἶαΪ κΞν3ΡΪκΟδπΘ7ἶεΟ(Ϊῦη€ Μι­ ι Ϊ ι ι α Ἰ ι ἸΪ τ εναν ιπ ο υπε ανα­

να μπορει μια κραταιωμενη Έλλαδα να μην ειναι εξαρτημα η νωνικηε διἶαααἢριθαγιῖϋαἐ ΘΤΘΪ σε κΪνΪΙΟ:Ὁ ,ΡΕ

μπαίγνιο της «Ευρώπης», για να είναι σε θέση, αν χρειασθει, πληρωτικο μηχανισμό: τον πιθηκισμο ως προσπα εια να υπο

ι

Page 90: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ιττ, . ιιτιΚΗιτοεΠιΜπτΡ‹› Η ιιΛΑΗΝΠ‹Η 1τοΝ1ΚΗ ΠΟι

ι

Ζ Ἱ / _ι ι ° ι °ι ι ι ° 3 ι ι ι ' ταλαἔουν τί γίνεται στόν κοαμ­Οιιπαθα­αντἔθετα συνε­καταστησεις με επιφασεις ο,τι δεν κατεχεις ως ουσια και την νω να θα ι ι )\/δοξ πολιτική ή συγγραφικη τονἐ σἶαπαραδοσιολατρία ὥς αντισταθμισμα τοῦ πιθηκισμου. Ἀπα αύτή ψ χίἶιθυν απἶοθτω τη φα Ο ιη ὰκαΤἀχυ."γ πιστη τους στό «μελ­τήν αποψη, ο πτωχοπροδρομικός έλληνοκεντρισμός καί δ κο­ διοδρομία επικαλουμενίλί Τηνν ὀοδο» ­_ πολλοί τέτοιοι, λοι­σμοπολιτικός πιθηκισμός αποτελούν μεγέθη συμμετρικα καί

. λον τοῦ ανθΡωΤε0ν»κἶω σῖηταστῖιιτα τῶν παλαιῶν ορθόδοξωνσυναφή, ὅσο κι αν φαινομενικα έκπροσωποῦν δύο κόσμους έ­ πόνι ζνΙἘΟνν~σηΗ'εΡα ὶὶποχιαθολούς εἰρηνγσμούς καί σέ οἶκΘυμε_χθρικούς μεταξύ τους. Μοναχα δ εκσυγχρονισμός στή όαση γ οοσιαλιστικων ουτοπιἶζγν σἶζουν Έονγσμὀ Τοῦ μεγὰχοΐμιας μακρόπνοης έθνικής πολιτικής καί έθνικής ανανέωσης θα νιστιϋεεῖ νιθΜΟλ0γνες'_ Ομ ασηγ καί μέ τήν υπόμνηση τουδημιουργήσει συνθήκες ψυχικής υγείας, έτσι ὥστε καιίή αναγ­ χωνον ἶωθεωπισθπκἶυθπαρ γσἕίκοῦ τους φρονήματος θα ρίἔουνκαιότητα τοῦ εκσυγχρονισμού (στή μορφή τής τεχνικής­οίκο­ έ πάντα αδιαιιπῖπου αν εωπθεσινέέ καί στίς σημερινές τθυἐ ΤΟ­νομικής όρθολογικότητας) να καταφασκεται καιίη στενότητα

γ μιά γέἶρνρα αναδδεσα στιῇ χι ἀπό Τἠ μνήμη τῶν αλλων τίς πο­τής παραδοσης να γίνεται αίσθητή, καίοί έπικίνδυνες αντινο­ ποθετνὶσείἐι σὅθνονιαἐ ήτἐασχεδὰζοντας τί; εύλογες αμφιθψμίες του σύγχρονου κόσμου να διαπιστώνονται ψύχραιμα καίή λῃίχές Τουή γθαφες και ικές τους ικανότητες σ” δ,τι αφοραέθνική παραδοση να ὅιώνεται δίχως συμπλέγματα κατωτερό­ λίες ῷο προς τις πνευματαταστάσεωιχὉ κόπος τους φαίνεταιΤνιταἔ ἀνωτῳόῖθτας·

ι σῖθ σνλλθψη ποἶντικων ίίνο Γιατί καί τα καινούΡν®α Έως θε­Καί ή τελευταία ταση, για τήν οποία θα μιλήσουμε ακρο­Ν ὼστόἶο να πἶιγἶωνει χανε”/διθαδπως καί τα παλια, παρασάννεςθιγῶς σέ σχέση μέ τήν ελληνική έθνική πολιτική, δέν διαθέτει Ολογοινμενα αῖἶεχοωἑ” Τε) [ει ,σκ σύγχρονης πλανητικήἐ ἱστο­καποιον αξιόλογο καί μαζικό πολιτικό φορέα, αλλα εἶναι μαλ­ ἀπό Ήςιΐινντνριες Μαν οῖτήις πολιτικής. Εἶναι πολιτικα νή­λον διαχυτη, ὅπως καί ή προηγούμενη. Άπλὡνεται σέ διαφο­ Ρίαθ λεν" απο Τον ν‹3αρακΈΖρΤ·¿ς δῆθεν γενικές σύγχρονες τασειςρους ὅαθμούς ασαφειας κυρίως μέσα στόν χῶρο τής εύρύτερηἐ

παἶςι Οῖωως αναξεεἔὅωἔοῦ κρατους καί για τή ὅαθμιαία πτώσηαριστερας, μολονότι καποτε συνοδοιπορεἶ μέ τήν πολιτική τής για θπῳἔασθ ιον ε νι , οι τναγ δύο πολύ διαφορετικαεύρωπαικής ἔνταξ αν ί Ό 7 Ο 3 , Ὁ ί 7 ί εοτι ει .ων αποσιωπωντας ­ ι

ης, και εφ οσον απ αυτην αναμενεται η Των συνορ Ι 7 νουν τὰ σύνορα σου στρατιές τουριστων και ναΦ ­¬ ·­ ­ ­

..αμὅλυνση των ἑθνικισμων καί προαγωγή της ειρήνης ή της πθανμαῖα να ῖεερ ύματα ένόἐ 'Υειτονικου κρατουἐ­ Και εξ

Ν ς Ν .. ι ” στ ατε3 ι

συναδέλφωσης μεταξύ των λαων μέσῳ της απαλειψης των συ­ τα περνουν ἶα . Ρ εἶναι ὅσοι φανταζονται ότι τα «ανθρωπίναΝ ­ Ν ~τι πιοι

ι

νόρων, της καθολικής έφαρμογης των ανθρωπίνων δικαιωμα­ ισου πολῃίκα νη _ , ι Οτεχἑσουν ἀμετακίνητο κριτημοι ι 8 ι ι λ ι ι ς ι δγκαιώματα›› μπορουν ν απ, ι ­

των κτλ. κτλ. Τετοιοι, κατα αθος απο ιτικοι, ευσεὅεις ποθοι γι ,θ Μςς πολῃγκης παραγνωργζοντας τη γγΝ~ ι ε ν > ι

αποτελουν κατ) ούσίαν τήν αριστερή έκδοχή ή παραλλαγή του Υια ῖνὶν ασκηση η 3 '3 ι ” ινων δικαιωματων σε~ ~ = · ~ = ι ι τι ι ινηἐπίιεεια καίιιοησο των ανθρθπ ι ι ι ¬ ι

μαζικοδημοκρατικου ευδαιμονισμου, ο οποιος ονειρευεται μια κε Ρμ·| Ηι ί ' ε ειλικ ινα και απεμ­ι ι ι ι

· ὰθε πολιτική συγκυρία. Για να το πουμ Ρ , . ικατασταση, οπου συλλογικες προσπαθειες και συλλογικες θυ­ ί χ» % “” χ­„ ι ι ι ° ει ία αν σημεραη Ε, ι , , , ν , , ι ,

¬ αστα. θὰ ήταν κατι σαν εθνικη αυτολ Ρ ι ισιες θα ειναι περιττες, και την απροθυμια του γι αυτες την ΨΡ ι ίι ι ι 3 | δικαιωματανθ ωπιναι × ι ι κ ι ι λίδα νοιαζόταν πρωταρχθχα για |­τα α Ρ

ντυνει με ψευτοηθικες δεοντολογιες. Μετα την καταρρευση α Υ ί Ἰΐι ι εταξυ αλ­­ ι ι ~ 3 ι 3 ~ οοσουλμανων της Βοσνίας, υποστηριζῦνταἔ Ρ·του κομμουνιστικού κινήματος, οι παρεμφερεις αντιλήψεις εκ­ των μ/|

ι | ί­° ® θουν και να σχημα"λ ν ί Θ λ ' λ ί Π λλ ~ λων καί τό δικαίωμα τους ν αυτοδιατε ,

π ηρωνουν μια προσ ετη ψυχο ογικη ειτουργια. ο οι τωνξ Ϊ ι | Ξ­°<ι ι υλ ανικό κρὰτοἐ στα Βαλχανια' Φαιν

ι ι ι ι ι Ι ι ι ι ων ενα δευτερο μουσο Μοποιων οι ελπιδες, οι διαγνωσεις και οι προγνωσεις διαψευσθη­ σοαπ ί ί Ἱ/ Ἱ | )

ς ι ­ Ό ί σ ς λει­αυτοσυνΐηθνἰ νιι ι ι ς 8 ι Ή" πάντως ὅτι τό ένστικτο τηἐ εθνικηΩ| ,

9 ° ῖν ζη­καν παταγωδως και οι οποιοι τωρα εν εχουν αρκετη αξιοπρε­

~ 6 ὅά έν ἀλλὰ αλανθαστα και στους παρ ημπεια για να σωπασουν καί να αναρωτηθουν μήπως είναι ανίκα­ ΤΟΟΡΎΘ ον μ” 3

Page 91: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ί

178 ΕΠΙΜΕΤΡΟ ιι ΙΙΛΙΙΗΝΙΙΙΙΙ ΙΙΘΝΙΙΙΙΙ ΙΙΟΑΙΤΙΚΙΙ "Θ

λωτές του είρηνισμοῦ καί τῶν άνθρωπίνων δικαιωμάτων. Κα­ Ι νωρωτιχου ἐθνικισμου, άνήκοντας στήν Βύρὼπη μέ τόν πίθη­νείς τους δέν διαδήλωσε ύπέρ τῶν μουσουλμάνων Βοσνίων, χισμό της καί στά Βαλκάνια μέ δ,τι γνησιότερο ἔχει: τή μιξε­ὅπως λ.χ. θά διαδήλωνε υπέρ τῶν Κούρδων της Τουρκίας· έπί­ Ρία καί τόν έπαρχιωτισμό της. Αύτό έπιὅάλλεται νά πεῖ δποιος

σης κανείς δέν φάνηκε νά ένοχλεῖται ίδιαίτερα ὅταν πρίν άπό ὲπγχεγρεῖ σημερα μιά διάγνωση πέρα άπό έπιθυμ­ίεἐ καί φΟὅΟυξ›

μερικά Χρόνία ἡ Τουρκική μείονόῖητα Τῆς Βουλγαρίας δίωχό“ συμπάθειες καί άντιπάθειες. Ούτε άγνοῶ ούτε λησμονῶ τίς αῖταν συστηματικά. Τέτοιες πράξεις ή παραλείψεις δέν ύπαγο­ κρως τιμητικές άτομικές έξαιρέσεις έναντι τῶν κανονων που

ρεύονται ὅέὅαια άπό κακοπιστία συνειδητό ύπολογισμό· διέπουν τὴ χεῃωργία .Εἦς σημεργνῆς ἑχχηνγκῆς κοινωνίας. Ο­

μάλλον έκφράζουν ύποσυνείδητους αύτοματισμούς, οί όποῖοι μέ μως οἱ ἐξαιρέσεις δέν μποροῦν ν” άποτελέσουν τό άντικείμενοτή σειρά τους καθιστούν πρόδηλη τήν έμπρακτη άδυναμία νά μιᾶς σύντομη; κοινωνιολογικής καί πολιτικής άνάλυσης, δτανστηριχθεί μιά ρεαλιστική έθνική πολιτική σέ άμιγεἶς οίκουμε­ Οἱ κανόνες εἶναι τόσο έξὡφθαλμοι καί τόσο έπαχθεῖς. Ϊίολλοί ίί­

νίχές ἀρχές· σω ὅ ούν ύπε ὅολικά καυστικές διάφορες έκφρασεις απ. οσες

”Ας έπαναλάὅουμε, κλείνοντας, ὅτι σκοπός τῶν σύντομων χργἶσγγῖοποιηθηρκαν στήν παραπάνω περιγραφή. Θά εἰναι|ά­αὐτῶν παΡα”")ΡίΙσεων δέν ἡῖαλϋ οὔτε μπορουσε νὰ εἶναίι ἡ δία­ σφαλῶς έκεῖνοι πού άκόμα δέν κατάλαὅαν ότι στήν (Ελλαδα

Έύπωση συΎκεκΡΨ·ένων προτάσεων πάνω στά συΥκεχΡίμἑνα δέν ύπάρχουν πιά περιθώρια γιά μισόλογα καί διακριτικουςπροθλήματα πού άντιμετωπίξει σήμερα ή έλληνική έξωτερική ὑπαινγγμούς,πολιτική. Θελήσαμε νά τονίσουμε τήν άπλή καί στοιχειώδηάλήθεια, ὅτι μιά τελεσφόρα καί μακρόπνοη έθνική πολιτικήμπορεί νά άπορρεύσει μονάχα άπό μιάν άκμαία έθνική οντότηταὡς οοιτὸιτὶο εὶιτε σιιε ΙΙοΙΙ. Τό τί θά κάμει στά έπί μέρους δποιοςδιαθέτει τήν άπαραίτητη τούτη προυπόθεση έξαρτδιται άπό τόνέκάστοτε διεθνή συσχετισμό δυνάμεων, άπό τίς έκάστοτεάνάγκες καί έπιδιώξεις του. Γιά νά περπατήσει κανείς πρέπειπρῶτα­πρῶτα νά έχει πόδια· τό που, πῶς καί πότε θά πάει, δέντό ξέρει πάντοτε έκ τῶν προτέρων καί δέν τό καθορίζει πάντο­τε ό ίδιος. Συχνόταταή σημερινή έλληνική έθνική πολιτική θυ­μιζει καποιον ο οποιος δεν ανησυχει γιατι δεν εχει ποδια, πι­στεύοντας ὅτι στήν κρίσιμη στιγμή θά τού φυτρώσουν φτερά.Η σταση αυτη δεν~προμηνμει τιποτε καλο/· πραγματιῷ μια νη­

φαλια εκτιμηση μαλλον θα κατεληγε στο πορισμα οτι είναιάκρως άμφίὅολο άν ή Ἑλλάδα θά μπεί στόν έπίπονο καί τραχύδρόμο της έσωτερικης άνόρθωσης, πού μόνος θά τίς έδινε τίςπροϋποθέσεις γιά τήν άσκηση έθνικής πολιτικής ίκανης ν, άν­τεπεξέλθει στίς έξαιρετικά δυσχερεῖς συνθηκες της σημερινήςπλανητικης συγκυρίας. Μάλλον θά συνεχίσει νά αίωρεῖταιάμήχανα μεταξύ εύρωπαιδκῶν έλπίδων καί ύπεραναπληρωτικου

Page 92: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΟΝΑΤΑΗΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Ψἴ­ΧΡΟ ΠΟΛΕΜΟ ΤΪΙΙΩΘΗΚΒ ΣΤΙΣ ΓΡΑ­ΦΙΚΒΣ ΤΒΧΝΒΣ «ΝΙΚΟΤΪΠ» Γ. ΜΑΥΡΟ­ΓΙΩΡΙἩΣ­Α. ΓΚΟΤΜΑΣ­Ν. ΣΦΒΝΑΪΑΗΣ,ΙΙΑΤΡΙΑΡΧΟΙ” ΣΒΡΓΙΟΥ Β ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟ­ΔΒΤΗΘΗΚΒ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΘΟΔΩΡΟ ΗΛΙΟ­ΠΟΪΑΟ ΚΑΙ ΠΑΝΤΒΑΗ ΡΟΔΟΠΟΪΑΟ ΤΟΝΔΒΚΒΜΒΡΙΟ Ιθθἔ ΓΙΑ ΑΟΓΑΡΙΑΣΜΟΤΩΝ ΒΚΔΟΣΒΩΝ ΘΒΜΒΑΙΟ. ΟΙ ΔΙΟΡΘΩ­ΣΒΙΣ ΤΩΝ ΤΥΙΙΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΟΚΙΜΙΩΝ Β­ΙἹΝΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΤΙΝΤΑ ΖΑΧΟΙ” ΚΑΙ ΗΤΤΠΟΓΡΑΦΙΚΗ ΒΠΙΜΒΑΒΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ

ΑΝΝΑ ΜΑΑΙΚΙΩΣΗ

Page 93: Παναγιώτης Κονδύλης - Πλανητική Πολιτική Μετά Τον Ψυχρό Πόλεμο

Τα τέλος του Ψυχροῦ Πολέμου καί καταρρενση του κομμου­νισμου δέν σημαίνουν οὔτε τὸ «τέλος τῆς Ἱστορίας» οίίτε τὴναπλή μεταὅαση τοῦ διεθνοῦς συστἡματος από μια διπολική σέμια πολυπολικἡ δομή. Ἄποτελοῦν, απεναντίας, μιαν ίοτορικὴτομή καί τήν απαρχή μιας νεας φασης στὴν ἱστορία τἦς πλα­νητικῆς πολιτικῆς τῶν Νέων Χρὸνων, οποία αρχισε μέ τίςμεγαλες ανακαλύψεις καί τον ἐμπορικο καπιταλισμό για ναγνωρίσει ακολούθως τίς μεγαλυτερες τροπὲς της με τον ευρω­παικο ίμπεριαλισμὀ του ίθου αίὼνα καί με τον ανταγωνισμόἈνατολῆς καί Δύσης στόν Βθο. Για να συλλαἕουμε ὅμως τόντωρινό χαρακτήρα τῆς παγκόσμιας πολιτικῆς δὲν αρκει ανα­σκόπηση αὐτῆς τῆς προ­ιστορίας. Ἀπαραίτητη εἶναι επίσηςεξέταση του παρελθοντος καί του μέλλοντος του κυρίαρχουκρατους, τῆς σονυιραναῃς τῆς πολιτικῆς με οίκονομικοας καίίοως ὅιολογικομς παραγοντες, τῶν νέων λειτουργιών τοῦ έθνι­

"γΜ_„ κιομοὕ καί τῶν νέων δυνατοτήτων τῆς διεξαγωγῆς πολέμου.Τέλος πρεπει να οωζητῃίίουν οί πολιτικές συνέπειες του οίκου·μενισμου τῶν ανθρωπίνων δικαιωματων καί οί προοπτικές μιᾶς

· παγκόσμιας ταξης σέ συναφεια μὲ τα ἑκρηκτικα οἶκολογικακαί πληίίοσμιακα προὅλἡματα. Σκοπός τῶν αναλύσεων αὐτῶνδέν μπορει να είναι ὅείἱαια πρυἕλεψη μεμονωμένων συμὔαν­των, παρα διερεμνηοη τῶν κινητήριων δυναμεων καί τῶνκεντρικών τασεων τρἦι: πλανητικἦς πολιτικἦει ῃίἰνα ὲπίμετρογραμμένο είδικα για τὴν ἑλληνικὴ ἔκδοση του ὅιὅλίου εξετάζειτίς προυποθεσεις. τίς παραμετρομς καί τίς ψευδαισθήσεις τῆςἑλληνικἦς ἐθνικῆς πολιτικῆς μέσα στίς σημερινές ευρωπαικέςκαί παγκόσμιες συνθῆκες.

Σπιτια ιιοιιι αιιιοια οι ιι" ιειεὲμια ιιι Ο Κι¬οι›.ιγς τις ιιιιιιιιιιιιαιιις­ πρι πανια Διεαιι ­ ιειεαισοιεειςποι ιιναιιῃι μιασημερινη συγ κυρ

τ

ί ίίίίίίιί ίίίίίίίίίίίίί± Ο Ο Ί Ο ὅ Ϊ 3

ια.

ναἔημιαπ

›‹­

ειιιιαχιιι­αν Αιιεωιιοα Ζιιιωιι