ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ

pH ορού < 7,35 και HCO3 ορού < 22 mEq/L. Αντιρροπιστική μείωση της PCO2: για κάθε μείωση των HCO3 κατά 1 mEq/L από τη μέση Φ.Τ.

των 24 mEq/L η PCO2 μειώνεται κατά 1,2 mmHg από τη μέση Φ.Τ. των 40 mmHg (+/-2).- PCO2 = αναμενόμενη: πρωτοπαθής μεταβολική οξέωση με δευτεροπαθή αναπνευστική

αλκάλωση.- PCO2 > αναμενόμενη: συνύπαρξη πρωτοπαθούς αναπνευστικής οξέωσης.- PCO2 < αναμενόμενη: συνύπαρξη πρωτοπαθούς αναπνευστικής αλκάλωσης.

Υπεραερισμός (αναπνοή Kussmaul), υπερκαλιαιμία. Χάσμα ανιόντων: Na – (Cl + HCO3), Φ.Τ.: 10-12 mEq/L. Διόρθωση του χάσματος ανιόντων για τα επίπεδα αλβουμίνης του ορού: για κάθε μείωση

της αλβουμίνης του ορού κατά 1 g/dl από τη μέση Φ.Τ. των 4,5 g/dl το χάσμα ανιόντων μειώνεται κατά 2,3-2,5 mEq/L.

- Διορθωμένο χάσμα ανιόντων = χάσμα ανιόντων + [(4,5 – αλβουμίνη ορού) x 2,4]. Μεταβολική οξέωση με αυξημένο χάσμα ανιόντων:

- Κετοξέωση: διαβητική, αλκοολική, παρατεταμένη νηστεία, δίαιτα πλούσια σε λιπαρά.- Γαλακτική οξέωση (γαλακτικό οξύ ορού > 2,5 mmol/L): τύπου Α (μειωμένη άρδρευση

ιστών) ή Β (μειωμένος μεταβολισμός υδατανθράκων).- Νεφρική ανεπάρκεια.- Τοξικές ουσίες: μεθανόλη, αιθυλενογλυκόλη, παραλδεύδη, σαλικυλικά, κυάνιο, σίδηρος.

Μεταβολική οξέωση με φυσιολογικό χάσμα ανιόντων:- Νεφρικά αίτια: νεφρική σωληναριακή οξέωση (τύπου Ι, ΙΙ και ΙV), αναστολείς καρβονικής

ανυδράσης (ακεταζολαμίδη).- Γαστρεντερικά αίτια: σοβαρή διάρροια, εντεροδερματικό συρίγγιο λεπτού εντέρου,

ουρητηροσιγμοειδοστομία, παροχέτευση εκκρίσεων χολής ή παγκρέατος.- Άλλα αίτια: χορήγηση διαλυμάτων συνθετικών αμινοξέων, χλωριούχο αμμώνιο (ΝΗ4Cl),

ανάρρωση από κετοξέωση. Λόγος (αύξηση χάσματος ανιόντων / μείωση HCO3) ή ΔΧΑ/ΔHCO3:

- 0,6-1,9: ανεπίπλεκτη μεταβολική οξέωση με αυξημένο χάσμα ανιόντων.- > 1,9: συνύπαρξη μεταβολικής αλκάλωσης.- < 0,6: συνύπαρξη υπερχλωραιμικής μεταβολικής οξέωσης με φυσιολογικό χάσμα

ανιόντων. Χάσμα ανιόντων ούρων: Na + K – Cl (σε δείγμα ούρων):

- Θετικό: νεφρική σωληναριακή οξέωση (τύπου Ι, ΙΙ και ΙV).- Αρνητικό: απώλεια HCO3 από το γαστρεντερικό σωλήνα.

Θεραπεία μεταβολικής οξέωσης:- Αντιμετώπιση υποκείμενης διαταραχής, υποστηρικτική αγωγή.- Χορήγηση διτανθρακικών (NaHCO3) σε σημαντική μείωση των διττανθρακικών (< 4

mEq/L), σε σημαντική οξυαιμία (pH < 7,20) με σημεία καταπληξίας ή ευερεθιστότητας του μυοκαρδίου που δεν ανταποκρίνεται στην υποστηρικτική θεραπεία και σε σοβαρή υπερχλωραιμική οξυαιμία (pH < 7,10).

- Ανάγκες σε HCO3 = (Επιθυμητά HCO3 – μετρούμενα HCO3) x χώρος κατανομής των HCO3 (= 0,4 + 2,6/HCO3) x σωματικό βάρος, σε mEq/L.

- Αιμοκάθαρση ή αιμοδιήθηση σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια ή υπερφόρτωση όγκου.