ပြ ညေထာငစသမမတမြ နမာနငငေတာ ပြ ညေထာငစလတေတာ

၂၀၁၂ ခနစ၊ လမဖလေရး ဥပေဒ ( ပြ ညေထာငစ လတေတာ ဥပေဒ အမတ ၁၅ ။ )

၁၃၇၄ ခနစ၊ ဝါေခါငလဆနး ၁၄ ရက (၂၀၁၂ ခနစ၊ သြ ဂတ လ ၃၁ ရက)

ပြ ညေထာငစ လတေတာသည ဤဥပေဒက ြပဋဌာနးလကသည။

အခနး (၁) အမည၊ စတင အာဏာတညြခငးနင အဓပပာယေဖာပြ ချကများ

၁။ (က) ဤဥပေဒက ၂၀၁၂ ခနစ၊ လမဖလေရး ဥပေဒ ဟ ေခါတငေစရမည။ (ခ) ဤဥပေဒသည နငငေတာ သမမတက အမန ေကြ ာငြ ာစာ ထတပြ န၍ သတမတသည ေနရက

မ စတင အာဏာတညေစရမည။ (ဂ) ဤဥပေဒသည ၁၉၅၄ ခနစ၊ လမဖလေရးအကဥပေဒအရ အကျးဝငသကဆငခသည

အရပေဒသ များတင ဆကလကအကျ းဝင သကဆငေစရမည။ ဤဥပေဒ ထပမ အကျးဝင သကဆငေစရမည အရပေဒသများက အလပသမားဝနကးဌာန က လမဖလေရးအဖနင ညနငး၍ ပြ ညေထာငစအစးရအဖ၏ အတညပြ ချက ဖြ င အမနေကြ ာငြ ာစာထတပြ န၍ သတမတနငသည။

၂။ ဤဥပေဒတင ပါရေသာ ေအာကပါ စကားရပများသည ေဖာပြ ပါအတငး အဓပပာယ သကေရာက ေစရမည - (က) အလပသမား ဆသညမာ လပငနး ဌာန တစခခတင အမြ တမး ြဖစေစ၊ ယာယ ဖြ စေစ

ကာယအား သမဟတ ဉာဏအားက အသးပြ ပြ း လပကင၍ ရရေသာ လပခဖြ င အသက ေမးဝမးေကျာငးမ ပြ ေနသက ဆသည။ ယငးစကားရပတင လပခရသည ဖြ စေစ၊ မရသည ြဖစေစ အလပလပကငလျက ရေသာ အလပသငများ၊ ပညာသငများလညး ပါဝငသည။ သရာတင အလပရငနင အတေနပြ း အလပရငအေပါ မခေနေသာ အလပရင၏ မသားစ မပါဝင။

(ခ) အလပရင ဆသညမာ အလပသမားအား လပခေပးရန တာ၀နရသ၊ အလပခနထားမ သေဘာတညချကဖြ င အလပသမားအား ခနထားသ၊ အလပရင၏ကယစား စမအပချပသ၊ တကဆသည။ ယငးစကားရပတင ဤဥပေဒ၌ အခြ ားနညးဖြ င သးခြ ား ပြ ဋဌာနးထားခြ ငး မရလျင ကယပငလပငနး လပကငသ သမဟတ အကျးတ ဖကစပလပငနး လပကငသ နင အလပရင ေသဆးသညအခါ ယငး၏ အေမဆကခသ၊ လပငနးဆကခသ သမဟတ တရားဝင ကယစားလယ တ လညးပါဝငသည။

(ဂ) အာမခထားသ ဆသညမာ ဤဥပေဒနင သကဆငေသာ လပငနး ဌာန တစခခတင လပကငလျကရပြ း၊ လမဖလေရးစနစနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင အာမခစနစတတင မတပတငပြ း အာမခထားရေသာ အလပသမားကေသာ လညးေကာငး၊ အာမခထားရန တာဝနရေသာ အလပသမားကေသာ လညးေကာငး၊ ဤဥပေဒနင သကဆငေသာ လပငနး ဌာန တစခခတင လပကငခြ ငး မရေစကာမ လမဖလေရးစနစနင

2

အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင အာမခစနစတတင မမတ ဆနဒအေလျာက အာမခထားရသကေသာလညးေကာငး ဆသည။

(ဃ) လပငနး ဌာန ဆသညမာ ပဒမ ၁၁၊ ပဒမခ(က) ပါ အလပရနင အဖအစညးများက ဆသည။ ယငးစကားရပတင အဆပါ လပငနးဌာန၏ အလပက လပကငေသာ အလပေနရာ တစခခ လညး ပါ၀ငသည။

(င) လမဖလေရး ရနပေင ဆသညမာ အာမခထားသများ အတက ေနာငေရး စတေအးပြ း ပပငေသာက မရေစရန စမထားရေသာ ကျနးမာေရးနင လမေရး ေစာငေရာကမ ရနပေင၊ မသားစ ေထာကပမ ရနပေင၊ အလပလပကငနငစမး မရမ အကျးခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျ းခစားခငနင ကျနရစသ အကျးခစားခင ရနပေင၊ အလပလကမဖြ စမ အတက အကျ းခစားခင ရနပ ေင၊ လမဖလေရး အမရာစမကနး ရနပေင တက လညးေကာငး၊ အလပသမား၀နကးဌာနက လမဖလေရးအဖနငညနငး၍ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ၏ အတညပြ ချက ဖြ င သတမတေသာ အခြ ား လမဖလေရး ရနပေင တက လညးေကာငး ဆသည။

(စ) အလပတင ထခကမ ဆသညမာ အလပသမားသည အလပခငအတငးနင အလပခင ပြ ငပ တင အလပက အေကြ ာငးပြ ၍ ြဖစေစ၊ အလပတာ၀နနင ဆကစပ၍ ြဖစေစ၊ အလပရင၏ အကျ းငာ အခြ ားလပငနးများ ေဆာငရကရာတင ဖြ စေစ၊ အလပတာ၀န ထမးေဆာငရန အလပခငသ အသား သမဟတ အလပခငမအပြ န လမးခရးတင ြဖစေစ ဖြ စေပါေသာ မေတာတဆ ထခကဒဏရာ ရရမ၊ ေသဆးမ သမဟတ အလပနငဆငသည ေရာဂါ ရရမက ဆသည။ ယငးစကားရပတင လပငနးခင ေဘးအနတရာယ ကငးရငးေရးနင စပလျဉးသည အမန နင ညနကြ ားချကများ၊ စညးမျဉး စညးကမးများက လကနာရန တမင ပျကကကခြ ငး ေကြ ာင ရရသည ထခကမ ေသာလညးေကာငး၊ စမထားရသည ေဘးအနတရာယ အကာအကယ၊ အတားအဆး ပစစညးကရယာများက ဖယရားြခငး သမဟတ အသးမပြ ခြ ငး ေကြ ာင ရရသည ထခကမ ေသာလညးေကာငး၊ အရကေသစာ ေသာကစားမ သ မဟတ မးယစေဆး၀ါး သးစမေကြ ာင ရရသည ထခကမ ေသာလညးေကာငး မပါ၀င။

(ဆ) အလပလပကငနငစမး မရမ ဆသညမာ အလပတင ထခကမေကြ ာင မဟတဘ မကျနးမာမ နင မးဖားမ အပါအ၀င အခြ ားအေကြ ာငး တစစတစရာေကြ ာင ရရသည ထခကမ သ မဟတ ေရာဂါရရမ ဖြ စေပါရာမ အမြ တမး အလပလပကငနငစမး မရမက ဆသည။

(ဇ) အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင ရနပေင ဆသညမာ အလပရငက မမ၏ အလပသမား များ အတက အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခငများ ရရေစရန ေပးသငးသည ထည၀င ေကြ းေငများဖြ င ထေထာငထားရေသာ ရနပေငက ဆသည။

(ဈ) လမဖလေရးနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ဆသညမာ အာမခ ထားသများအား လမဖလေရးရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေငတမ ဤဥပေဒအရ ေပးေသာ အကျ းခစားခငများက ဆသည။

(ည) လပခ ဆသညမာ အလပရငက ခငးေစေသာ အလပက အလပသမားက လပကင ေဆာငရကေပးသည အတက ရသငေသာ အခေကြ းေင အားလးက ဆသည။ ယငးစကားရပ တင အချနပလပခ နင ၀ငေငအဖြ စ သတမတနငေသာ အခြ ား အခေကြ းေငများလညး ပါဝင သည။ သရာတင ခရးစရတ၊ အငြ မးစား လပသက ဆေင၊ အလပသမားအား နစစဉ အပေပး

3

ေသာ ဆေကြ းေငနင အလပသမား ဝနကးဌာနက လပခနင မသကဆငဟ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ၏ အတညပြ ချကဖြ င သတမတေသာ အခေကြ းေငတ မပါဝင။

(ဋ) ေဆးသကေသခလကမတ ဆသညမာ ဤဥပေဒပါ အကျးခစားခငကစစ အလငာ လမဖလေရးအဖက ခန ထားသည သ မဟတ အသအမတပြ သည ဆရာဝနက အာမခ ထားသ သမဟတ အာမခထားမညသအား ကျနးမာေရး စစေဆးပြ း ထတေပးေသာ ကျနးမာေရး စစေဆးချက ေဆးသကေသခ လကမတက ဆသည။

(ဌ) မခသ ဆသညမာ အလပသမားက မခေနေသာ အလပသမား၏ ဇနး သမဟတ ခငပနးက လညးေကာငး၊ ထအလပသမား၏ အသက ၁၈ နစေအာက သားသမး နင အချနြပည ပညာ သငကြ ားေနပြ း အမေထာငမပြ ေသးေသာ အသက ၂၁ နစနင ေအာက ရသည သားသမး တက လညးေကာငး၊ ထအလပသမား၏ မဘက လညးေကာငး ဆသည။

(ဍ) အလပအမေဆာငေကာမတ ဆသညမာ ဤဥပေဒအရ ဖစညးေသာ လမဖလေရးအဖ၏ အလပအမေဆာင ေကာမတက ဆသည။

(ဎ) အလပသမားဝနကးဌာန ဆသညမာ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ အလပသမား ဝနကးဌာနက ဆသည။

အခနး (၂) ရညရယချကများ

၃။ ဤဥပေဒ၏ ရညရယချကများမာ ေအာကပါအတငး ဖြ စသည -

(က) အလပသမားများ၏ ကျနးမာေရးနင လမေရး လအပချကများက ဖြ ညဆညးနငေရးအတက အလပရင၊ အလပသမားနင နငငေတာက စေပါငး အာမခ ပြ း နငငေတာ၏ အဓက ကနထတ စမးအားစ ဖြ စေသာ အလပသမားများ၏ လမဘဝ လခြ ေရးနင ကျနးမာေရး ေစာင ေရာကမများက ပမ ခစားရရေစခြ ငးဖြ င ကနထတလပမ တးတကပြ း နငငေတာ၏ စးပားေရး ဖ ဖြ း တးတကမက အေထာကအက ဖြ စေစရန၊

(ခ) အများပြ ညသတက မမတ၏ ဆနဒအေလျာက အာမခထားရနငပြ း လမဘဝ လခြ ေရးနင ကျနးမာေရး ေစာင ေရာကမများက ပမရရ ခစားနငေစရန၊

(ဂ) လကေတပကတ အေခြ အေနနင ကကညေသာ အကျးခစားခင များ ေပးခြ ငးဖြ င လမဖလ ေရး စနစအေပါ အများပြ ညသ ယကြ ညကးစားမများ ပမ တးပားလာေစရန၊

(ဃ) အလပရငနင အလပသမားတက ေပးသငးထားသည အချ ေသာ ထည ဝငေကြ းေငများက စေဆာငးေငကသ သတမတချကများနငအည ပြ နလည ထတယခစားခင ရေစရန၊

(င) အလပသမားများအား ကျနးမာေရး ေစာင ေရာကမနင မကျနးမာမ၊ မးဖားမ၊ ေသဆးမနင အလပတင ထခကမအတက ေငေကြ း အကျ းခစားခင တ အပြ င အငြ မးစားယပြ းေနာက ေဆးဝါးကသမ ဆကလကခယခင၊ မသားစေထာကပမ အကျးခစားခင၊ အလပလပ ကငနငစမး မရမ အကျ းခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျ းခစားခင၊ ကျနရစသ အကျးခစားခင၊ အလပလကမ အကျ းခစားခင၊ အမရာ ေနထငခငနင ပငဆငခငများကပါ ရရေစရန။

4

အခနး (၃) လမဖလေရးအဖ ဖစညးခြ ငးနင လပငနးတာဝနများ

၄။ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖသည -

(က) အလပသမားဝနကးဌာနနင သကဆငရာပြ ညေထာငစဝနကးဌာနများ၊ အစးရဌာန၊ အဖ အစညးများမ သငေလျာေသာပဂဂလများ၊ အလပရငနင အလပသမားတ၏ ကယစားလယ များနင ကျမးကျငသများ ပါဝငသည အမျ းသားအဆင လမဖလေရးအဖက ဖစညး ရမည။

(ခ) ပဒမခ (က) အရ ဖစညးထားေသာ လမဖလေရးအဖက လအပပါက ပြ ငဆငဖစညးခြ ငး ပြ နငသည။

၅။ လမဖလေရးအဖ၏ လပငနးတာဝနများမာ ေအာကပါအတငး ဖြ စသည-

(က) ဤဥပေဒပါ ပြ ဋဌာနးချကများက အေကာငအထညေဖာေဆာငရကနငေရးအတက လအပ ေသာ စမခန ခမ နင ကးကြ ပကပကမပြ ခြ ငး၊

(ခ) လမဖလေရးအဖက လအပေပးေသာ လပငနးတာဝနများက ေဆာငရကနငရန အလပ အမေဆာင ေကာမတက သကဆငရာ အစးရဌာန၊ အဖအစညးများနင ညနငး၍ သငေလျာ ေသာ ပဂဂ လများဖြ င ဖစညးပြ း ယငးေကာမတ၏လပငနးတာဝနများက သတမတခြ ငး၊

(ဂ) လမဖလေရးအဖ လပငနးက သေတသနနင ဖဖြ းမ အစအစဉများ၊ စမချကများ ချမတပြ း ေဆာငရကေစခြ ငးနင ေတရချကက တငပြ ေစခြ ငး၊

(ဃ) ကျနးမာေရး ဝနကးဌာနနင ညနငးပြ း ေဆးဘကဆငရာ အကေပးအဖက ဖစညး၍ လပငနး တာ၀နများ သတမတခြ ငး၊

(င) ကျနးမာမမြ ငတငေရးလပငနးများ၊ လပငနးခငကျနးမာေရး ပညာေပးလပငနးများနင ကျနးမာ ေရးနင ညညတေသာပတဝနးကျငဖြ စေပါေရးလပငနးများက စစဉေဆာငရကေစခြ ငး၊

(စ) အမြ တမး မသနစမးမနင ဆငသည အကျ းခစားခငများက သတမတရာ၌ အေခြ ခရမည လပအားဆးရးမ ရာခငနနးများ ထတပြ နနငရန ကျနးမာေရးဝနကးဌာနနင ညနငးပြ း အလပသမား ဝနကးဌာနသ အကပြ တငပြ ခြ ငး၊

(ဆ) အလပနင သကဆငသည ေရာဂါများစာရငးက ထတပြ နနငရန ကျနးမာေရး ဝနကးဌာနနင ညနငးပြ း အလပသမားဝနကးဌာနသ အကပြ တငပြ ခြ ငး၊

(ဇ) အလပတင ထခကမေကြ ာင လပအား ဆးရးသားသများ အတက လစလပေသာ အလပများ က ခန ထားရန လပငနး ဌာန အမျ းအစားအလက အနညးဆး ထားရရမညအချ းအစားက သတမတခြ ငး၊

(ဈ) လမဖလေရးအဖ၏ လပငနးတာဝနတစရပရပက ေဆာငရကနငရန လအပပါက သကဆငရာ ပြ ညေထာငစ၀နကးဌာနများနင ညနငးပြ း သငေလျာေသာ ဌာန၊ အဖအစညး သ မဟတ ပဂဂ လအား လအပ တာဝနေပးခြ ငး၊

(ည) လမဖလေရးရးချပနင ေဒသဆငရာ လမဖလေရးရးအဆငဆငတ၏ လပငနးတာ၀နများနင စပလျဉး၍ လညးေကာငး၊ လမဖလေရးအဖပင သမဟတ ယငးအဖနင သေဘာတစာချပ ချပဆထားေသာ ေဆးရများ၊ ေဆးခနးများ၏ လပငနးတာ၀နများနင စပလျဉး၍ လညးေကာငး လမးညနခြ ငးနင ကးကြ ပခြ ငး၊

5

(ဋ) နငငေတာက ခငပြ ေသာ ေြမကကများတင ြဖစေစ၊ လမဖလေရးရနပေငနင အလပတင ထခကမအကျ းခစားခင ရနပေငတ မ အလပသမား ၀နကးဌာန၏ ခငပြ ချကဖြ င ၀ယယ ေသာ ေြမကကများတငြဖစေစ စမကနးများချမတ၍ လမဖလေရး အမရာများ ထေထာငခြ ငး၊

(ဌ) လမဖလေရး အမရာများနငစပလျဉး၍ သတမတေသာ စညးကမးချကများနငအည ေနထငခင၊ ငားရမးေနထငခင၊ အသးပြ ခင၊ ပငဆငခင၊ ၀ယယခင၊ ေရာငးချခင သမဟတ အခြ ားတစနညးနညးဖြ င လေပြ ာငးခင ပြ ခြ ငး နင ယငးအမရာ ဝယယနငေရး အတက ေငေချးခင ပြ ခြ ငး၊

(ဍ) သတမတထားေသာ စညးကမးချကများက ေဖာကဖျကသည ပဒမခ (ဌ) ပါ ခင ပြ ချက ရရသ များအား အေရးယ ေဆာငရကေရးနင လအပပါက ထသတ အား လမဖလေရး အမရာမ သတမတချကများနငအည ဖယရားေရးတ အတက သကဆငရာ လမဖလေရး အရာရအား တာ၀နေပးအပခြ ငး၊

(ဎ) လမဖလေရးနင အလပတငထခကမ အကျ းခစားခငများ ပမထေရာကစာ ေပးနငေရးနင စပလျဉး၍ အပြ ညပြ ညဆငရာအဖအစညးများ၊ ေဒသဆငရာ အဖအစညးများနင ဆကသယ ညနငးေဆာငရကခြ ငး၊

(ဏ) လမဖလေရးအဖ၏ လပငနးတာဝနများ ေဆာငရကမ အစရငခစာက သတမတချကများနင အည ပြ ညေထာငစ အစးရ အဖသ တငပြ ခြ ငး၊

(တ) ပြ ညေထာငစ အစးရအဖနင အလပသမားဝနကးဌာနတက ေပးအပေသာ အခြ ား လပငနး တာဝနများက ေဆာငရကခြ ငး။

၆။ လမဖလေရးအဖသည -

(က) ၁၉၅၄ ခနစ၊ လမဖလေရး အကဥပေဒအရ တညေထာငခေသာ လမဖလေရး အဖပင မေရ မေပြ ာငးနငေသာ ပစစညး၊ ေရေပြ ာငးနငေသာ ပစစညးနင ရနပေငများက လညးေကာငး၊ လမဖလေရး လပငနးကစစများက လညးေကာငး၊ လမဖလေရး ရနပေင တးပားေရးအတက လပကငလျကရသည စးပားေရး လပငနးများက လညးေကာငး၊ လမဖလေရးအဖ၏ ရပငခင နင ေပးရနတာဝနများက လညးေကာငး အသးသး ဆကခရမည။

(ခ) ကယပငအမည၊ ကယပငတဆပ တဖြ င ေဆာငရကပငခင၊ စဉဆကမပြ တ ဆကခ ေဆာငရကပငခင၊ တရားစဆနငခငနင တရားစဆြခငး ခနငခငတ ရေစရမည။

၇။ လမဖလေရးအဖ၏ အစးရဝနထမး မဟတေသာ အဖဝငနင အလပအမေဆာင ေကာမတဝင တသည ဤဥပေဒအရ လမဖလေရးအဖ၏ လပငနးတာဝနများက ေဆာငရကသည ေနရကများအတက သတမတ ထားေသာ စရတနင အခေကြ းေငများက လမဖလေရးရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေငတမ ကျခသးစ ရမည။

6

အခနး (၄) လမဖလေရးရးများ၊ ေဆးရများ၊ ေဆးခနးများဖစညးြခငးနင

၀နထမးများ ခန အပတာ၀နေပးခြ ငး

၈။ (က) အလပသမား၀နကးဌာနသည လမဖလေရး အဖနငညနငး၍ ဤဥပေဒပါ ပြ ဋဌာနးချကများက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရာ၌ လအပေသာ လပငနးတာ၀နများနင လမဖလေရး အဖ၏ ရးလပငနးဆငရာတာ၀နများက ေဆာငရကနငရန အလငာ ပြ ညေထာငစ အစးရ အဖက ခငပြ ေသာ ၀နထမး ဖစညးပနင အည ေအာကေဖာပြ ပါ လမဖလေရးရးများ၊ ေဆးရ များနင ေဆးခနးများက လအပချကအရ ဖစညးတညေထာင၍ လအပေသာ ဝနထမးများက ခန အပတာ၀န ေပးနငသည -

(၁) လမဖလေရးရးချပ၊

(၂) တငးေဒသကး နင ပြ ညနယ လမဖလေရးရးများ၊

(၃) ကယပငအပချပခငရ တငး လမဖလေရးရးများ၊ ကယပငအပချပခငရ ေဒသ လမဖလေရးရးများ၊

(၄) ခရငလမဖလေရးရးများ၊ (၅) မြ နယ လမဖလေရးရးများ၊ (၆) လမဖလေရး ေဆးရများ၊ (၇) လမဖလေရး ေဆးခနးများ။

(ခ) ပဒမခ (က) အရ ဖစညးေသာ လမဖလေရး ရးများတင ခန အပတာ၀နေပးခြ ငး ခရေသာ ဝနထမးများသည အစးရ၀နထမးများနင သကဆငသည ဥပေဒများ၊ နညးဥပေဒများ၊ စညးမျဉးများ၊ စညးကမးများ၊ အမန များ၊ ညနကြ ားချကများ နငအည လစာ၊ စရတနင ချးမြ ငေငများက လညးေကာငး၊ အခြ ား ခစားခငများက လညးေကာငး ခစားခငရ ပြ း ၀နထမး ေရးရာ စညးမျဉးများ၊ စညးကမးများနင တာ၀နများက လကနာ ေဆာငရကရမည။

(ဂ) လမဖလေရးအဖသည ဤဥပေဒပါ ပြ ဋဌာနးချကများက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရာ ၌ လအပေသာ လပငနးတာ၀နများနင လမဖလေရးအဖ၏ ရးလပငနးဆငရာတာ၀နများက ေဆာငရကနင ေရးအတက မမ၏ရနပေင အေခြ အေနေပါမတည၍ ပဒမခ (က) ပါ လမဖလေရးရးများ၊ ေဆးရများနင ေဆးခနးများက ဖစညးတညေထာင ခြ ငး၊ လအပေသာ ဝနထမးများက ခန အပတာ၀နေပး ခြ ငးတ နင စပလျဉး၍ ပဒမခ (ခ) ပါ ခစားခငများ အစား လစာ၊ စရတနင ချးမြ ငေငများကလညးေကာငး၊ အခြ ား ခစားခငများက လညးေကာငး မမ ရနပေငဖြ င ခစားခင ပြ နငသည။

၉။ (က) အလပသမား၀နကးဌာနသည ဤဥပေဒအရ ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမနင ေဆးကသမ ေပးနငရန အလငာ -

(၁) ပြ ညေထာငစသမမတ မြ နမာနငငေတာေဆးေကာငစ၊ သားနငခတငးဆငရာေဆးေကာငစ နင ပြ ညေထာငစသမမတ မြ နမာနငငေတာ သနာပြ နင သားဖားေကာငစတက ထတေပး ေသာ ေဆးကသခငလငစင သ မဟတ မတပတင လကမတ ရရသည ဆရာဝနများ၊ သားနင ခတငးဆငရာ ဆရာဝနများ၊ သနာပြ များ၊ သားဖားများ၊ နညးပညာ ကျမးကျငသ

7

များက လညးေကာငး၊ တငးရငးေဆး ေကာငစက ထတေပးေသာ မတပတင လကမတ ရရသည တငးရငးေဆးဆရာများက လညးေကာငး ကျနးမာေရး ဝနကးဌာနနင ညနငး၍ တဖကတာဝနေပးခြ ငး၊ လေပြ ာငးတာ၀နေပးခြ ငး သမဟတ ခန အပ တာ၀နေပးခြ ငး ပြ နငသည။

(၂) လအပပါက အဆပါ ေကာငစ အသးသးက ထတေပးေသာ ေဆးကသခင လငစင သ မဟတ မတပတင လကမတ ရရေသာ ဆရာဝနများ၊ သားနင ခတငးဆငရာ ဆရာဝနများ၊ သနာပြ များ၊ သားဖားများ၊ နညးပညာ ကျမးကျငသများနင တငးရငးေဆး ဆရာများကလညး ကာလကန သတချကဖြ င ငားရမး၍ ဖြ စေစ၊ သေဘာတ စာချပ ချပဆ၍ ဖြ စေစ ခန အပပြ း လပငနးတာဝနများ သတမတေပးနငသည။

(ခ) ပဒမခ (က) အရ ခန အပတာ၀နေပးခြ ငး ခရသများသည သးခြ ား သေဘာတညချက မရလျင အစးရ၀နထမးများနင သကဆငသည ဥပေဒများ၊ နညးဥပေဒများ၊ စညးမျဉးများ၊ စညးကမးများ၊ အမနများ၊ ညနကြ ားချကများနငအည လစာ၊ စရတနင ချးမြ ငေငများက လညးေကာငး၊ လပသကဆေင၊ ပငစငနင အခြ ား ခစားခငများက လညးေကာငး ခစားခငရ ပြ း ၀နထမး ေရးရာ စညးမျဉးများ၊ စညးကမးများနင တာ၀နများက လကနာ ေဆာငရကရမည။

၁၀။ လမဖလေရးရးချပ ညနကြ ားေရးမ းချပသည -

(က) ဤဥပေဒပါ ပြ ဋဌာနးချကများက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရာ၌ လအပေသာ လပငနး တာ၀နများက လညးေကာငး၊ လမဖလေရးအဖ၏ ရးလပငနးဆငရာ တာ၀နများက လညးေကာငး တာ၀နခ၍ ေဆာငရကရမည။

(ခ) လမဖလေရးအဖ၏ လမးညနချကနငအည ေအာကေဖာပြ ပါ လမဖလေရးရးများ၊ ေဆးရများ နင ေဆးခနးများ၏ လပငနး တာ၀နများ ေဆာငရကမက ကးကြ ပရမည -

(၁) လမဖလေရးရးချပ၊

(၂) တငးေဒသကး နင ပြ ညနယ လမဖလေရးရးများ၊ (၃) ကယပငအပချပခငရ တငး လမဖလေရးရးများ၊ ကယပငအပချပခငရ ေဒသ

လမဖလေရးရးများ၊ (၄) ခရငလမဖလေရးရးများ၊ (၅) မြ နယ လမဖလေရးရးများ၊ (၆) လမဖလေရးေဆးရများ၊ (၇) လမဖလေရးေဆးခနးများ၊ (၈) လမဖလေရးအဖနင သေဘာတစာချပ ချပဆထားသည ေဆးရများနင ေဆးခနးများ။

အခနး (၅)

လမဖလေရး စနစနင အကျးခစားခငများ

သကဆငေသာ လပငနး ဌာနများ

၁၁။ (က) ေအာကပါ လပငနးဌာနများသည အလပသမားဝနကးဌာနက လမဖလေရးအဖနငညနငး၍ သတမတထားေသာ အနညးဆး အလပသမားဦးေရနင အထက အလပလပကငပါက

8

ဤဥပေဒပါ လမဖလေရး စနစနင အကျ းခစားခငများ အတက မတပမတင မေနရ ပြ ဋဌာနးချကများနင သကဆင ေစရမည -

(၁) စကအား သ မဟတ စမးအား တစခခက အသးပြ ၍ ဖြ စေစ၊ အသးမပြ ဘ ဖြ စေစ စးပားေရးလပငနး လပကငေသာ စကမလကမ အလပဌာနများ၊ ပစစညးထတလပမ၊ ပြ ပြ ငမ၊ ဝနေဆာငမ လပငနးများ သမဟတ အငဂျငနယာလပငနး လပကငေသာ လပငနးများ၊ အလပရများ၊ သေလာငရများ၊ ဌာနများ၊

(၂) စးပားေရးလပငနး လပကငေသာ အစးရဌာန၊ အစးရ အဖအစညးနင ေဒသဆငရာ အပချပေရး အဖအစညးများ၊

(၃) စညပငသာယာေရး အဖအစညးများ၊

(၄) ေငေရးေကြ းေရး အဖအစညးများ၊

(၅) စးပားေရးလပငနး လပကငေသာ ကမပဏ၊ အသငး၊ အဖအစညးများနင ယငးတ ၏ လကေအာကခ လပငနး ဌာနများနင ရးခများ၊

(၆) ဆငများ၊ ကနသယအလပဌာနများ၊ အများပြ ညသ ေဖျာ ေြဖေရး အလပဌာနများ၊ (၇) စးပားေရးလပငနးလပကငေသာ အစးရဌာန၊ အစးရအဖအစညး သမဟတ ေဒသ

ဆငရာ အပချပေရး အဖအစညးပင သယယပေဆာငေရး လပငနးများနင ယငးဌာန၊ အဖအစညး၏ ခငပြ ချကဖြ င ဖြ စေစ၊ ယငးဌာန၊ အဖအစညးနင ဖကစပဖြ စေစ စးပားေရးအရ လပကငေသာ သယယပ ေဆာငေရးလပငနးများ၊

(၈) အလပခန ထားမ သေဘာတညချကဖြ င တစနစနင အထက လပကငေသာ ေဆာကလပေရး လပငနးများ၊

(၉) နငငခြ ား ရငးနးမြ ပနမဖြ င ြဖစေစ၊ နငငသား ရငးနးမြ ပနမဖြ င ဖြ စေစ လပကငေသာ လပငနးများနင ဖကစပလပငနးများ၊

(၁၀) တညဆဥပေဒ တစရပရပပါ သတတ တငးနင ေကျာကမျကရတနာဆငရာ လပငနးများ၊ (၁၁) တညဆဥပေဒ တစရပရပပါ ေရနနင သဘာဝဓာတေင ဆငရာလပငနးများ၊ (၁၂) တညဆဥပေဒတစရပရပပါ ဆပကမးများ နင ပြ ငပဆပကမးများ၊ (၁၃) ကနတငကနချ အလပသမားများဖြ င လပကငေသာ လပငနး အဖအစညးများ၊ (၁၄) အလပသမား ဝနကးဌာနနင ယငး၏လကေအာကခ ဌာန၊ အဖအစညးများ၊ (၁၅) ဤဥပေဒပါ လမဖလေရးစနစနင အကျ းခစားခငများ အတက မတပ မတငမေနရ

ပြ ဋဌာနးချကများနင သကဆငသညဟ အလပသမားဝနကးဌာနက လမဖလေရး အဖနငညနငး၍ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ၏ အတညပြ ချကြဖင အခါအားေလျာစာ သတမတေသာ လပငနး ဌာနများ။

(ခ) ပဒမခ (က) ပါ မတပမတင မေနရ ပြ ဋဌာနးချကများနင သကဆငေသာ လပငနး ဌာန တစခခသည ေအာကပါ အ ေြခအေန တစရပရပ ေပါေပါကေသာလညး ထလပငနးက ဆကလက လပကငေနလျင သတမတချကများနင ဆန ကျငခြ ငး မရပါက ဤဥပေဒနင ဆကလက၍ သကဆငေစရမည -

(၁) သတမတထားေသာ အနညးဆး အလပသမား ဦးေရေအာက ေလျာနညး၍ တစဦးနင အထက လပကငခြ ငး၊

9

(၂) အလပရင ေပြ ာငးလခြ ငး သမဟတ လပငနးအမျးအစား ေြပာငးလခြ ငး။

သကဆငခြ ငး မရေသာ လပငနး ဌာနနင အလပသမားများ

၁၂။ (က) ေအာကပါ လပငနး ဌာနများသည ဤဥပေဒပါ လမဖလေရး စနစနင အကျးခစားခငများ အတက မတပမတငမေနရ ပြ ဋဌာနးချကများနင သကဆငခြ ငး မရေစရ -

(၁) စးပားေရးလပငနး လပကငခြ ငး မရေသာ အစးရဌာန၊ အစးရ အဖအစညးများ သ မဟတ ေဒသဆငရာ အပချပေရး အဖအစညးများ၊

(၂) အပြ ညပြ ညဆငရာ အဖအစညးများ၊ နငငခြ ား အစးရ၏ သရးများနင ေကာငစစဝန ရးများ၊

(၃) ရာသအလက လပကငေသာ စကပျ းေရးနင ငါးဖမးလပငနးများ၊ (၄) အမြ တအစနး မရညရယေသာ ကမပဏ၊ အသငး သ မဟတ အဖ အစညးများ၊ (၅) သးလေအာက နညးသည ကာလ အတကသာ အလပ လပကငသည လပငနး ဌာနများ၊ (၆) အလပသမား မပါရဘ မမ၏မသားစဖြ င သာ လပကငေသာ ကယပငလပငနး ဌာနများ၊ (၇) စးပားေရးလပငနးအတက မဟတေသာ အမတငးဝနေဆာငမ လပငနးများ၊ (၈) ပဒမ ၉၉ အရ ကငးလတခင ပြ ထားသည လပငနးဌာနများ။

(ခ) လပငနး ဌာန တစခခတင အလပ လပကငေစကာမ ေအာကပါ အလပသမားများသည ဤဥပေဒပါ လမဖလေရးစနစနင အကျ းခစားခငများ အတက မတပမတငမေနရ ပြ ဋဌာနးချက များနင သကဆငခြ ငး မရေစရ -

(၁) တညဆဥပေဒ အရ အလပလပကငခငရေသာ အသကမပြ ညေသးသည အလပသမား များနင ပဒမ ၃၄ အရ သကပြ ညအငြ မးစား ယခငရသည အသကပြ ညသည အလပသမားများ၊

(၂) ပျကျ လမးေဘးေစျးသညနင စကဘး၊ တနးလညး စသညများဖြ င လညလည ေရာငးချ သများ၊

(၃) ရဖနရခါ အလပလပခငးသည ေနစား၊ အချနပငး၊ ပတပြ တ သမဟတ ပြ ငပ အလပသမားများ၊

(၄) ဤဥပေဒပါ လမဖလေရးစနစနင အကျးခစားခငများ အတက မတပ မတငမေနရ ပြ ဋဌာနးချကများနင သကဆငခြ ငးမရဟ အလပသမားဝနကးဌာနက လမဖလေရးအဖ နငညနငး၍ ပြ ညေထာငစအစးရအဖ၏ အတညပြ ချကြဖင အခါအားေလျာစာ သတမတ သည အခြ ား အလပသမားများ။

(ဂ) ဤဥပေဒပါ လမဖလေရးစနစနင အကျ းခစားခငများ အတက မတပမတငမေနရ ပြ ဋဌာနးချကများနင သကဆငခြ ငးမရေသာ လပငနး ဌာနများမ အလပသမားများသည မမတ ၏ ဆနဒအေလျာက မတပတငပြ း ထညဝငေကြ း ေပးသငး၍ အာမခထားလျင ဤဥပေဒပါ လမဖလေရး အကျ းခစားခငများ ရရေစရမည။

လမဖလေရးစနစ

၁၃။ လမဖလေရးအဖသည အာမခထားသများက လမဖလေရး အကျ းခစားခငများ ရရခစားနငေရး အတက ေအာကပါ လမဖလေရးစနစများက သတမတချကများနင အည စမထားရရမည -

10

(က) ကျနးမာေရးနင လမေရးေစာင ေရာကမ အာမခစနစ -

(၁) မကျနးမာမ အတက ေဆးကသမခယခငနင ေငေကြ း အကျ းခစားခင၊ (၂) ကယဝနေဆာငမနင မးဖားမအတက ေဆးကသမခယခငနင ေငေကြ း အကျ းခစားခင၊ (၃) အာမခထားသများ အငြ မးစားယ ပြ းေနာက ေဆး၀ါးကသမ ဆကလကခယခင၊ (၄) မညသည အေကြ ာငးေကြ ာင မဆ ေသဆးမအတက နာေရးစရတ ခစားခင။

(ခ) မသားစ ေထာကပမ အာမခစနစ - (၁) သတမတထားေသာ ၀ငေင ပမာဏေအာက နညးသည အာမခထားသ၏ ပညာ

သငကြ ား ေနေသာ သားသမးများ အတက ပညာသငစရတ ခစားခင၊ (၂) သဘာ၀ ေဘးအနတရာယ ကြ ေတရသညအခါ ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမနင ေထာကပ

ကညမ အကျ းခစားခင၊ (၃) မခသမသားစ အတက သငေလျာေသာ အကျ းခစားခင။

(ဂ) အလပလပကငနငစမး မရမ အကျးခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျ းခစားခငနင ကျနရစသ အကျ းခစားခင အာမခစနစ -

(၁) အလပလပကငနငစမး မရမ အကျးခစားခင၊ (၂) သကပြ ည အငြ မးစား အကျ းခစားခင၊ (၃) အလပက အေကြ ာငးပြ ၍ မဟတဘ ေသဆးမအတက ကျနရစသ အကျးခစားခင။

(ဃ) အလပလကမ အကျးခစားခင အာမခစနစ - (၁) အလပလကမ အကျ းခစားခင ရသများအား ကျနးမာေရး ေစာငေရာကခင၊ (၂) လပငနးခငမ အလပလကမဖြ စမ အတက ေငေကြ းအကျးခစားခင။

(င) အခြ ား လမဖလေရးစနစ -

(၁) အမရာစမကနးများဖြ င ထေထာငထားသည လမဖလေရး အမရာများတင အာမခထား သများအား သတမတချကများနငအည ေနထငခင၊ ငားရမးေနထငခင၊ ဝယယခင၊ ပငဆငခင သမဟတ အသးပြ ခင၊

(၂) အလပသမား ဝနကးဌာနက လမဖလေရးအဖနငညနငး၍ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ၏ အတညပြ ချကဖြ င အမန ေကြ ာငြ ာစာ ထတပြ န၍ သတမတေသာ မတပမတငမေနရ မတပတငပြ း ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးရမည လမဖလေရးစနစ သမဟတ မမတ၏ ဆနဒအေလျာက ထည၀ငနငသည အခြ ား လမဖလေရးစနစများ။

၁၄။ အစးရဝနထမးများသည ပဒမ ၁၃၊ ပဒမခ (ဂ) နင (ဃ) တပါ အာမခစနစများနင သကဆငခြ ငး မရေစရ။ သ ရာတင အစးရဝနထမးများသည ပဒမ ၁၃၊ ပဒမခ (ဂ) ပါ အာမခစနစသ မမတ ၏ ဆနဒ အေလျာက မတပတငပြ း ထညဝငေကြ းေင ေပးသငး၍ အာမခထားလျင သကဆငရာ အကျ းခစားခင များက သတမတချကများ နငအည ရထကခင ရေစရမည။

လမဖလေရးရနပေင

၁၅။ (က) လမဖလေရးရနပေငတင ေအာကပါ ရနပေငများ ပါဝငသည -

(၁) ကျနးမာေရးနင လမေရး ေစာင ေရာကမ ရနပေင၊ (၂) မသားစ ေထာကပမ ရနပေင၊

11

(၃) အလပလပကငနငစမး မရမ အကျ းခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျးခစားခငနင ကျနရစသ အကျ းခစားခင ရနပေင၊

(၄) အလပလကမ အကျ းခစားခင ရနပေင၊ (၅) ပဒမ ၁၃၊ ပဒမခ (င)၊ ပဒမခငယ (၂) အရ အလပသမားဝနကးဌာနက လမဖလေရး

အဖနငညနငး၍ မတပမတင မေနရ မတပတင ပြ း ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးရမညဟ သတမတေသာ လမဖလေရးစနစ အတက အခြ ား လမဖလေရး ရနပေငများ၊

(၆) ပဒမ ၁၃၊ ပဒမခ (င)၊ ပဒမခငယ (၂) အရ မမတ၏ ဆနဒအေလျာက မတပတငပြ း ထည ဝငေကြ းေင ေပးသငးနငသညဟ သတမတေသာ အခြ ား လမဖလေရး ရနပေင များ။

(၇) လမဖလေရး အမရာ စမကနး ရနပေင၊

(ခ) လပငနးဌာနများ၏ အလပရငနင အလပသမားများတသည ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၁)၊ (၃)၊ (၄) နင (၅)တ ပါ ရနပေငများသ မတပမတင မေနရ မတပတငပြ း ထည၀ငေကြ းေငများ ေပးသငးရမည။

(ဂ) ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၂) ပါ မသားစ ေထာကပမ အကျးခစားခင ရနပေင အတက ထညဝငေကြ းေငက သး ခြ ား သတမတ ခြ ငး မ ပြ ဘ ကျနးမာေရးနင လမေရး ေစာငေရာကမ ရနပေငမ သတမတထားေသာ အချ းအစား ဖြ င လေပြ ာငးသးစရမည။

(ဃ) လပငနးဌာနများ၏ အလပရငနင အလပသမားများတသည ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၆) နင (၇) ပါ ရနပေငများသ မမတ ဆနဒအေလျာက ထည၀ငေကြ းေငများ ေပးသငးနငသည။

လမဖလေရး အတက မတပတငပြ း အာမခ ထားရခြ ငးနင ထည ၀ငေကြ းများ

၁၆။ (က) ေအာကေဖာပြ ပါ အလပရငများသည မမတ၏ လပငနးဌာနများရ အလပသမားများ အတက လမဖလေရး အကျ းခစားခင များ ရရခစားနငေစရန သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရးရး တင မတပမတင မေနရ မတပတငပြ း ထညဝငေကြ းက ပဒမ ၁၅၊ ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၁)၊ (၃)၊ (၄) နင (၅)တ ပါ လမဖလေရး ရနပေငသ သတမတချကများ နငအည ေပးသငး၍ အာမခ ထားရရမည -

(၁) လပငနး ဌာနများ၏ အလပရငများ၊

(၂) အလပသမား အနညးဆး တစဦးနင အလပရငက မခေနသည ဇနး၊ ခငပနး၊ သားသမး နင မဘတမအပ အလပရင၏ ေဆမျ းများ အပါအ၀င ပဒမ ၁၁၊ ပဒမခ (က) အရ သတမတထားေသာ အလပသမားဦးေရနင အထက အလပ လပကငေသာ လပငနး ဌာနများ၏ အလပရငများ၊

(၃) လပခ မရရေသာ အလပသငနင ပညာသငတ ၏ အလပရငများ။

(ခ) လမဖလေရး စနစနင သကဆငခြ ငး မရေသာ လပငနး ဌာနများ၏ အလပရငနင အလပသမားများသည လညးေကာငး၊ ပဒမ ၂၀ ပါ ပဂဂလ များသည လညးေကာငး ဤ ဥပေဒအရ လမဖလေရး အကျ းခစားခငများက ရရခစား လပါက အာမခစနစ တစခချငးစ အလက သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရး ရးတင မမတ၏ ဆနဒအေလျာက မတပတငပြ း

12

ပဒမ ၁၅ ပါ ရနပေငများသ သတမတချကများနင အည ထညဝငေကြ းများက ေပးသငးရ မည။

(ဂ) ပဒမခ (က) နင (ခ) တအရ မတပတင ပြ း အာမခထားရ ခြ ငး မပြ မ အာမခထားမည သသည ကျနးမာေရး စစေဆးမက သတမတချကများနင အည ခယပြ း အာမခထားသ အဖြ စ မတပတငသညအခါ ေဆးသကေသခ လကမတက တငပြ ရမည။

၁၇။ အာမခထားသများနင ထသတ ေသဆးပြ းေနာက ကျနရစေသာ မခသများအား ဤဥပေဒအရ ေပးသည အကျးခစားခငများ အတက လညးေကာငး၊ စမခနခမအတက လညးေကာငး ကနကျသည စရတများက ကျခရန အလငာ ပဒမ ၁၅ ပါ လမဖလေရး ရနပေင အသးသးသ အလပရငနင အလပသမား တက အလပသမား၏ တစလအတက လပခအေပါ မတည၍ ေပးသငးရမည ထညဝငေကြ း နနးထားများက အလပသမားဝနကးဌာနက လမဖလေရးအဖနငညနငး၍ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ၏ အတညပြ ချကဖြ င အမန ေကြ ာငြ ာစာ ထတပြ နပြ း သတမတထားရမည။

၁၈။ (က) လမဖလေရးစနစနင သကဆငသည လပငနးဌာန အသးသးရ အလပသမားများနင ပတသက၍ သကဆငရာ အလပသမား၏ လပခအလက အလပရငနင အလပသမားတက ထည၀ငရမည ပဒမ ၁၇ အရ သတမတထားေသာ နနးထားများ နငအည ထညဝငေကြ း က ပဒမ ၃၄ အရ အငြ မးစားယရမည အသကပြ ညသညအထ သမဟတ ထအငြ မးစားယရမည အသက ပြ ညေသာလညး ဆကလက၍ အလပလပကငေနလျင ထသ လပကငေနသည ကာလအထ သကဆငရာ လမဖလေရး ရနပေငသ သတမတချက များနင အည ေပးသငး ကြ ရမည။

(ခ) အလပရငသည ဤဥပေဒအရ မမ၏ အလပသမားက ေပးသငးရမည ထည ဝငေကြ းေငက ယငး၏လပခထမ နတယပြ း မမက ေပးသငးရမည ထညဝငေကြ းေငနငအတ သကဆငရာ လမဖလေရး ရနပေငသ ေပးသငးရမည။ ထသ ေပးသငးရသည ကနကျစရတကလညး အလပရငက ကျခရမည။

(ဂ) လမဖလေရးအဖသည ထည ဝငေကြ းေင ေပးသငးရန ပျကကကေသာ အလပရငအား ထည ဝငေကြ းေင အပြ င ပဒမ ၈၈ အရ သတမတထားေသာ ပျကကကေကြ းက ထပေဆာငး၍ ေပးသငးရန ဆးဖြ တနငသည။

ေဆးရ ၊ေဆးခနးများ တညေထာင ဖငလစခြ ငးနင ကျခသးစခြ ငး

၁၉။ လမဖလေရးအဖသည အာမခထားသများက ကျနးမာေရး ေစာင ေရာကမနင ေဆးကသေပးမ အတက မမအဖ၏ ရနပေင ဖြ င လေလာကမမရပါက မမ အဖပင ေဆးရ၊ ေဆးခနးများ၊ ေဆးဝါးနင ပစစညးကရယာများ အတက ပြ ညေထာငစ ဘ ာရနပေငမ ခငပြ ေသာ မတညေငဖြ င ဖြ စေစ၊ ေထာကပေင ဖြ င ြဖစေစ၊ ေချးေင ဖြ င ဖြ စေစ ေဆးရ၊ေဆးခနးများ တညေထာင ဖငလစေပးခြ ငး၊ ငားရမး အသးပြ ခြ ငးနင ကျခသးစခြ ငးတ ပြ နငသည။

လမဖလေရး အတက မမတ၏ ဆနဒအေလျာက အာမခ ထားရခြ ငး

၂၀။ ဤဥပေဒအရ လမဖလေရး အကျ းခစားခငများက ခစားနငရန အလငာ ေအာကေဖာပြ ပါ ပဂဂလများသည မမတ နစသကသည သကဆငရာ လမဖလေရးရနပေငသ သတမတထားသည

13

ထညဝငေကြ းေငက မမတ၏ ဆနဒအေလျာက ထည ဝင စေဆာငးနငပြ း သကဆငရာ လမဖလေရး အကျ းခစားခငများက သတမတချကများနင အည ခစားနငသည -

(က) ဤဥပေဒပါ မတပမတငမေနရ ပြ ဋဌာနးချကများနင သကဆငြခငး မရသည လပငနး ဌာန များရ အလပရငများနင အလပသမားများ၊

(ခ) လပငနး ဌာနများတင အလပလပကငခြ ငး မရေသာ အများ ပြ ညသများ၊

(ဂ) ေကျာငးသ ေကျာငးသားများ၊ လပငနးခငနင ကငးကာေနသများ၊ အမေဖာများနင နငငခြ ား သ သားေရာက၍ အလပ လပကငေနသများ၊

(ဃ) ကယပငလပငနး လပကငသများ၊ စေပါငးလပငနး လပကငသများ၊ အသကေမး၀မးေကျာငး ပညာရပဆငရာ လပငနး လပကငသများနင ေတာငသလယသမားများ၊

(င) အလပသမားဝနကးဌာနက လမဖလေရးအဖနငညနငး၍ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ၏ အတညပြ ချကဖြ င မမတ၏ ဆနဒအေလျာက မတပတင၍ အာမခထားနငသညဟ အခါအားေလျာစာ သတမတထားသည လပငနး ဌာနများမ ပဂဂလများ။

ကျနးမာေရးနင လမေရးေစာင ေရာကမ အာမခစနစအကျးခစားခငများ

၂၁။ ကျနးမာေရးနင လမေရးေစာင ေရာကမအာမခစနစ အကျ းခစားခငများနင စပလျဉး၍ -

(က) အာမခထားသသည ေအာကပါ အကျ းခစားခငများက သတမတချကများနင အည ခစားခင ရသည -

(၁) ကယတင မညသည အေကြ ာငးေကြ ာင မဆ မကျနးမာမအတက ေရာဂါ အမျ းအစားက အ ေြခပြ ၍ ကျနးမာေရး ေစာင ေရာကမ ခယခင၊ ေဆးကသမ ခယခငနင ေငေကြ း အကျးခစားခင၊

(၂) အမျ းသမး ဖြ စပါက ကယဝနေဆာငခြ ငးနင မးဖားခြ ငးတ အတက ကျနးမာေရး ေစာင ေရာကမ ခယခင၊ ေဆးကသမခယခငနင ေငေကြ း အကျးခစားခင၊

(၃) ဇနးဖြ စသ မးဖားသညအခါ ေမးကငးစကေလးအား ပြ စခငနင ေငေကြ းအကျ းခစားခင၊ (၄) အငြ မးစားယ ပြ းေနာက ေဆးဝါးကသမ ဆကလကခယခင။

(ခ) အာမခထားသ ေသဆးသညအခါ ထသက အမညစာရငး ေပးသငးထားခြ ငး ခရသက ဖြ စေစ၊ ထသ အမညစာရငး ေပးသငးခ ခြ ငး မရလျင ထသအား မခသ သမဟတ နာေရး စရတက စကထတေပးသက ဖြ စေစ ေတာငးခလာလျင ထသေတာငးခလာသသည ပဒမ ၃၀ ပါ ပြ ဋဌာနးချကနင အည နာေရးစရတက ခစားခင ရသည။

မကျနးမာမ အတက ေဆးကသမခယခငနင ကနကျစရတကျခခြ ငး

၂၂။ ကျနးမာေရးနင လမေရးေစာင ေရာကမ ရနပေငသ ထညဝငေကြ း ေပးသငးထားေသာ အာမခထား သ မကျနးမာသညအခါ အာမခထားသသည -

(က) ခငပြ ထားသည ေဆးရ၊ ေဆးခနး၌ ေဆးစတင ကသသည ေနမ ရကသတတ ပတ ၂၆ ပတအထ ေဆးကသမခယခင ရသည။ သ ရာတင ထပတလလ မကျနးမာမ၊ နာတာရညေရာဂါနင ေရာဂါတစမျ းထက ပ၍ ဖြ စပားမ သမဟတ အထး အေရးကးေသာ မကျနးမာမ အတက

14

ရကသတတ ပတ ၅၂ ပတ သမဟတ လမဖလေရးအဖက သးခြ ား သတမတေပးသည ကာလ အထ ေဆးကသမခယခင ရသည။

(ခ) လမဖလေရးအဖပင ေဆးရ၊ ေဆးခနးများတငလညးေကာငး၊ ယငးအဖနင သေဘာတ စာချပ ချပဆထားသည နငငေတာပင သမဟတ ပဂဂလကပင ေဆးရ၊ ေဆးခနးများတင လညးေကာငး၊ အလပရငက စမထားရေသာ ေဆးရ၊ ေဆးခနးများတင လညးေကာငး ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမ ခယခငနင ေဆးကသမ ခယခင ရသည။

(ဂ) လမဖလေရးအဖပင သမဟတ ယငးအဖနင သေဘာတစာချပ ချပဆထားသည ေဆးရ၊ ေဆးခနးများသ မလာေရာကနငပါက လမဖလေရးအဖ၏ စစဉေပးချကအရ အာမခထားသ ၏ အလပ လပကငရာ လပငနးဌာနသ လာေရာက၍ ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမနင ေဆးကသမ ေပးခြ ငးက ခယခငရသည။

(ဃ) ပဒမ ၂၁ နင ဤပဒမတအရ ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမနင ေဆးကသမ ခယရာတင ကနကျစရတများနင စပလျဉး၍ ကျနးမာေရးနင လမေရး ေစာင ေရာကမ ရနပေငမ သတမတချကများနင အည ခစားပငခင ရသည။

မကျနးမာမနင ဆငသည ေငေကြ းအကျ းခစားခင

၂၃။ အာမခထားသသည -

(က) မကျနးမာမနငဆငသည ေငေကြ း အကျ းခစားခငက မကျနးမာမ စတင ဖြ စသညေန မတငမ အနညးဆး ေခြ ာကလမစတင၍ လပငနး ဌာနတင လပကငခပြ း အဆပါ ေခြ ာကလ အတငး အနညးဆး ေလးလ အတက ထညဝငေကြ းေင ေပးသငးပြ းမသာ မကျနးမာမ နငဆငသည အကျ းခစားခင ရသည။

(ခ) မကျနးမာေကြ ာငး ေဆးသကေသခလကမတတငပြ နငပြ း အလပမလပနငသဖြ င ဝငေင ေလျာနညး ခြ ငး သမဟတ ဝငေငရပစ ခြ ငး ဖြ စလျင အလပမလပနငသည ကာလ အတက ပဒမခ (က) ပါ သတမတချကနငအည လနခေသာ ေလးလ အတငး ပျမးမျလပခ၏ ၆၀ ရာခငနနးက မကျနးမာမနင ဆငသည ေငေကြ း အကျ းခစားခင အဖြ စ ရကသတတ ပတ ၂၆ ပတ အထ ခစားခငရသည။

၂၄။ မကျနးမာမနင ဆငသည ေငေကြ း အကျ းခစားခငက ခစားေနေသာ အာမခထားသက ေအာကပါ အေကြ ာငးတစရပရပ ေပါေပါကသညအခါ လမဖလေရးအဖသည အဆပါ အကျ းခစားခငက လးဝ ဖြ စေစ၊ တစစတ တစေဒသ ဖြ စေစ မေပးဘ ရပဆငးထားနငသည -

(က) မမကယက မမ တမင မကျနးမာမ ဖြ စေအာင ပြ ခြ ငး၊ (ခ) ြပစဒဏ ထကသငသည မမ၏ ပြ လပမေကြ ာင မကျနးမာခြ ငး၊ (ဂ) ေဆးကသမခယရန သမဟတ ေဆးကသေပးေသာ ဆရာ၀န၏ ညနကြ ားချကက လကနာရန

ခငလေသာ အေကြ ာငးမရဘ တမင ပျကကကခြ ငး၊ (ဃ) မကျနးမာမနင ဆငသည ေငေကြ း အကျ းခစားခင ရရရန လမလည၍ ေတာငးဆခခြ ငး၊ (င) ပြ နလညထေထာငေရး ကစစများ ေဆာငရကရန ခငလေသာ အေကြ ာငးမရဘ တမင

ပျကကကခြ ငး၊ (စ) ပြ ညပသ အပြ းအပင ထကခာသားခြ ငး၊

15

(ဆ) အလပသမား၀နကးဌာနက သတမတထားေသာ အခြ ား စညးကမးချကများက လကနာ ေဆာငရကရန ပျကကကခြ ငး။

အာမခထားသ အမျ းသမး၏ ကယ၀နေဆာငမနင မးဖားမအတက ေဆးကသမ ခယခင

၂၅။ အစးရ ဝနထမးများနင သကဆငသညဥပေဒများ၊ နညးဥပေဒများ၊ စညးမျဉးများ၊ စညးကမးများ၊ အမန များနင ညနကြ ားချကများတင မညသပငပါရေစကာမ အာမခထားသ အမျးသမး အလပသမား သည သတမတချကများ နငအည ေအာကပါအကျ း ခစားခငများက ခစားခငရသည-

(က) ကယဝနေဆာငေနစဉနင မးဖားသညအခါ ခငပြ ထားသည ေဆးရ၊ ေဆးခနး၌ အခမ ေဆးကသမခယခင ၊

(ခ) မးဖား ပြ း တစနစအထ မမ၏ကေလးက ေဆးကသမခယခင ၊

(ဂ) မးမဖားမ ရကသတတ ပတ ေခြ ာကပတနင မးဖားပြ းေနာက အနညးဆး ရကသတတ ပတ ရစပတ၊ စစေပါငး အနညးဆး ရကသတတ ပတ ၁၄ ပတအထ မးဖားခငက ခစားခငရသည။ ထပြ င အမာ ကေလးေမးပါက မးဖားခင ခစားပြ းေနာက ကေလးေစာငေရာကရန ရကသတတ ပတ ေလးပတက ဆကလက ခစားခင၊

(ဃ) ပြ စဒဏ ထကသငသည ကယဝနပျကေစခြ ငး မဟတဘ ကယဝနပျကသည ကစစတင အများဆး ရကသတတ ပတ ေခြ ာကပတအထ မးဖားခင အဖြ စ ခစားခင၊

(င) ကယဝနေဆာငစဉ ခင ပြ ထားသည ေဆးရ၊ ေဆးခနး၌ စမးသပစစေဆး ပြ သနငရနအတက တစကမ လျင တစရကနနး ဖြ င အများဆး ခနစ ကမအထ လပခ အ ပြ ည ခစားခင၊

(စ) တစနစေအာက ကေလးက တညဆဥပေဒနင အည မတပတင၍ ေမးစားပါက ထကေလး တစနစ ပြ ညသည အထ ပြ စေစာငေရာကေရးအတက ရကသတတ ပတ ရစပတ ထက မေကျာ ေသာခငက ေမးစားကေလး တစဦး အတကသာ ခစားခငရ သည။ အဆပါ ခစားခင ကာလအတငး ပဒမ ၂၆ ပါ ြပဋဌာနးချကက အေထာကအထား ပြ လျက ပဒမ ၂၇၊ ပဒမခ (က)ပါ ေငေကြ း အကျ းခစားခငက ခစားခင။

မးဖားမနငဆငသည အကျးခစားခငများ

၂၆။ အာမခထားသ အမျ းသမးနင အမျးသားတသည ပဒမ ၂၇ နင ၂၈ တအရ မးဖားမနင ဆငသည ေငေကြ း အကျ းခစားခငက ခငစတငခစားသညေန မတငမ သကဆငရာ လပငနးဌာနတင အနညးဆး တစနစလပကငခသ ဖြ စရမညအပြ င အဆပါ တစနစအတငး အနညးဆး ေခြ ာကလအတက ထည ဝငေကြ း ေပးသငးပြ းသ ဖြ စမသာ ခစားခင ရေစရမည။

၂၇။ အာမခထားသ အမျ းသမး အလပသမားသည ေအာကပါတက ေဆးသကေသခ လကမတအရ သတမတချက များနငအည ခစားခငရသည -

(က) ပဒမ ၂၅၊ ပဒမခ (ဂ) အရ ခစားခငရေသာ မးဖားခင ကာလအတက မးဖားမနင ဆငသည အကျးခစားခငအဖြ စ တစနစအတငး ပျမးမျလပခ၏ ၇၀ ရာခငနနး၊

(ခ) ကေလးတစဦး ေမးဖားပါက မးဖားစရတအဖြ စ ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ ၅၀ ရာခငနနး၊ အ မာကေလးနစဦးေမးပါက မးဖားစရတ အဖြ စ ပျမးမျလပခ တစလစာ ၏ ၇၅ ရာခငနနး၊

16

အ မာကေလး သးဦးနင အထက ေမးပါက မးဖားစရတ အဖြ စ ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ ၁၀၀ ရာခငနနး၊

(ဂ) ပဒမ ၂၅၊ ပဒမခ (ဃ) ပါ ကယဝနပျကမေကြ ာင ခစားခင ရေသာ မးဖားခင ကာလ အတငး ပျမးမျလပခ၏ ၇၀ ရာခငနနး။

၂၈။ အာမခထားသ အမျးသားသည ဇနးမးဖားမအတက ေဆးသကေသခလကမတအရ သတမတချက များနင အည ေအာကပါ ဖခငဘဝ အကျးခစားခင ရသည -

(က) အာမခထားသ ဖြ စေသာ ဇနး မးဖားသညအခါ ေမးကငးစ ကေလးအား ပြ စခင ၁၅ ရက ခစားခင၊

(ခ) အာမခထားသ ဖြ စေသာ ဇနး မးဖားသညအခါ ပဒမခ (က) ပါ ခငကာလအတက မးဖားမနင ဆငသည အကျ းခစားခင အဖြ စ လနခေသာ တစနစအတငး ပျမးမျ လပခ၏ ၇၀ ရာခငနနး က ခစားခင၊

(ဂ) အာမခထားသ မဟတေသာ ဇနးဖြ စသ မးဖားသညအခါ ပဒမခ (က)နင (ခ) တ ပါ အကျ း ခစားခငများ အပြ င ပဒမ ၂၇၊ ပဒမခ (ခ) ပါ မးဖားစရတ ခစားခင၏ ထက၀က ခစားခင။

အ ငြ မးစားယသများ ေဆးဝါးကသခင

၂၉။ အာမခထားေသာ အစးရ၀နထမးများသည အငြ မးစားယ ပြ းေနာကတင ေသာလညးေကာငး၊ အာမခ ထားသသည ပဒမ ၃၃ နင ၃၅ တအရ အလပလပကငနငစမး မရမ အကျး ခစားခငနင သကပြ ည အ ငြ မးစား အကျ းခစားခင ရရ ပြ းေနာကတင ေသာလညးေကာငး ေအာကပါ အချကများနင အကျ းဝငလျင ေဆး၀ါးကသမက သတမတချကများနင အည ခစားခငရသည -

(က) ထညဝငေကြ းက လေပါငး ၁၈၀ နငအထက ေပးသငးခသ ဖြ စ ခြ ငး၊

(ခ) အ ငြ မးစားယ ပြ းေနာက မြ နယ လမဖလေရးရးက ထတေပးထားေသာ အ ငြ မးစား စစစေရး သကေသခလကမတ ကငေဆာငထားသ ဖြ စ ခြ ငး။

နာေရး စရတ ခစားခင

၃၀။ အလပတင ထခကမ သမဟတ အခြ ား အ ေ ကြ ာငးတစခခေကြ ာင အာမခထားသ ေသဆးလျင နာေရးစရတက အာမခထားသက အမညစာရငး ေပးသငးခ ခြ ငး ခရသကဖြ စေစ၊ ထသ အမညစာရငး ေပးသငးခခြ ငး မရလျင ထသအား မခသ သမဟတ၊ နာေရးစရတ စကထတေပးထားသက ေတာငးခလာ လျင ဖြ စေစ ထေသဆးသ၏ ေနာကဆး ေလးလ အတငး ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ အများဆး ငါးဆ အထ သတမတချကများနင အည ခစားခငရသည။

မသားစ ေထာကပမ အာမခစနစ အကျးခစားခငများ

၃၁။ (က) ပညာသငကြ ားေနေသာ သားသမးအတက ပညာသငစရတ ခစားခငနင စပလျဉး၍ -

(၁) ထည၀ငေကြ းေငက အနညးဆး ၃၆ လ ေပးသငးထားပြ း သတမတထားေသာ ၀ငေင ပမာဏေအာက နညးသည အာမခထားသသည အချနပြ ည ပညာသငကြ ားေနေသာ သားသမးများ ရပါက ပညာသငစရတက မသားစ ေထာကပမ ရနပေငမ သတမတချက များနငအည ခစားခင ရသည။

17

(၂) သတမတထားေသာ ၀ငေင ပမာဏေအာက နညးသည အာမခထားသ ဇနးေမာငန တ က ေမးဖားေသာ သားသမးအတက ပဒမခငယ (၁) ပါ ပညာသငစရတက အာမခ ထားသ တစဦးကသာ ခစားခင ရေစရမည။

(ခ) အာမခထားသနင မသားစတ သည သဘာဝ ေဘးအနတရာယ ကြ ေတရသည အခါ ေအာကပါ ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမ၊ ကယဆယေရး ပစစညးနင ေငေကြ း ေထာကပ ကညမများက မသားစ ေထာကပမ ရနပေငမ သတမတချကများ နငအည ခစားခငရသည -

(၁) သဘာဝ ေဘးအနတရာယ ကြ ေတခစားရသည အတက ကယနင စတက ထခကဒဏရာ ရရလျင ြဖစေစ၊ ေရာဂါရရလျင ြဖစေစ ေဆးကသမ ခယခင၊

(၂) သဘာဝ ေဘးအနတရာယ မကြ ေတမ ထည၀ငေကြ းေငက အနညးဆး ၃၆ လ ေပးသငး ပြ းေနာက သဘာဝ ေဘးအနတရာယ ကြ ေတရသည အတက မမပငပစစညး ဥစစာများ ဆးရးလျင ထသ ကြ ေတရေသာ ေနမတငမ တစနစ အတငး ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ ၄၀ ရာခငနနး ေငေကြ းေထာကပမ ခစားခငနင လမဖလေရးအဖက ေထာကပသည ကယဆယေရး ပစစညးများ ခစားခင။

(ဂ) အာမခထားသသည မမအား မခသမသားစအတက လမဖလေရးအဖကခငပြ သည သငေလျာေသာ အကျးခစားခငများက မသားစေထာကပမ ရနပေငမ သတမတချကများ နငအည ခစားခင ရသည။

အလပလပကငနငစမး မရမ အကျ းခစားခင

၃၂။ အာမခထားသသည အလပတငထခကမေကြ ာင မဟတဘ မကျနးမာမနင မးဖားမ အပါအဝင အေကြ ာငး တစခခေကြ ာင အလပက လး၀ လပကငနငစမး မရေတာလျင ေဆးသကေသခ လကမတအရ အလပလပကငနငစမး မရမ အကျ းခစားခငက ပဒမ ၃၃ နငအည ခစားခငရသည။

အလပလပကငနငစမး မရမ အတက ေငေကြ းအကျးခစားခင

၃၃။ (က) အာမခထားသသည ပဒမ ၃၂ နငအည အမြ တမး အလပလပကငနငစမး မရသညအခါ အလပ လပကငနငစမး မရမ အကျ းခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျးခစားခငနင ကျနရစသအကျ းခစားခငရနပေငမ သတမတချကများနငအည ေအာကပါ အကျးခစားခင များက ခစားခငရသည -

(၁) အလပလပကငနငစမး မရေ ကြ ာငး ေဆးသကေသခ လကမတဖြ င ခငပြ သညေန မတငမ ထညဝငေကြ းေငက လေပါငး ၁၈၀ ေပးသငးပြ း ဖြ စလျင ထအာမခထားသ ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးခေသာ ကာလတင ရရခသည ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ ၁၅ ဆ က ထသ၏ ဆနဒအရ အရစကျ ြဖစေစ၊ တစလး တစခတညး ြဖစေစ ခစားခင၊

(၂) ထည ဝငေကြ း ေငက လေပါငး ၁၈၀ ထက ပ၍ ေပးသငးထားပါက ထသ ပ၍ေပးသငး ထားသည ကာလနင စပလျဉး၍ ပဒမခငယ (၁) ပါ ခစားခင တင သတမတချကများ နငအည ထပေပါငး၍ ခစားခင၊

18

(၃) ထည၀ငေကြ းေငက ၁၂ လနင အထကမ လေပါငး ၁၈၀ ေအာက ထညဝငထားသည ကစစတငမ အလပရငက ေပးသငးထားသည ထညဝငေကြ းေင၏ ၄၀ ရာခငနနးနင ထအာမခထားသက ေပးသငးထားသည ထည၀ငေကြ းေင တက သတမတချကများ နငအည အတးနငတက ခစားခင၊

(၄) ထည၀ငေကြ းေငက ၁၂ လ ေအာကနညး၍ ေပးသငးထားသညကစစတင ထအာမခ ထားသ ေပးသငးထားပြ းေသာေငများက တစလးတစခတညး ပြ နလညထတယခင၊

(ခ) အလပရငသည အာမခထားသက အလပလပကငနငစမး မရမ အကျ းခစားခင ရရသည အခါ ပဒမ ၁၅၊ ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၃) ပါ ရနပေငသ မမက ၁၂ လနင အထက ေပးသငးထားသည ထည၀ငေကြ းေင၏ ၂၅ ရာခငနနးက သတမတချကများနငအည အတးနငတက ရထကခင ရသည။

သကပြ ည အငြ မးစားယရမည အသကနင ေငေကြ း အကျးခစားခင

၃၄။ အာမခထားသ၏ သကပြ ညအငြ မးစား အကျ းခစားခင ရရမည အသကသည အလပသမား ဝနကးဌာနက လမဖလေရးအဖနငညနငး၍ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ၏ အတညပြ ချကဖြ င သတမတ သညအတငး ဖြ စေစရမည။

၃၅။ (က) အာမခထားသ သကပြ ည အငြ မးစား ယသညအခါ အလပ လပကငနငစမး မရမ အကျးခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျ းခစားခငနင ကျနရစသ အကျ းခစားခင ရနပေငမ ေအာကပါ အကျ းခစားခငများက သတမတချကများနင အည ခစားခငရသည -

(၁) သကပြ ည အငြ မးစား ခစားခငရသညေန မတငမ ထညဝငေကြ းေငက လေပါငး ၁၈၀ ေပးသငးပြ း ဖြ စလျင ထအာမခထားသ ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးခေသာ ကာလများ တင ရရခသည ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ ၁၅ ဆ က ထသ၏ ဆနဒအရ အရစကျ ဖြ စေစ၊ တစလး တစခတညး ဖြ စေစ ခစားခင၊

(၂) ထညဝငေကြ း ေငက လေပါငး ၁၈၀ ထက ပ၍ ေပးသငးထားပါက ထသ ပ၍ေပးသငး ထားသည ကာလနင စပလျဉး၍ ပဒမခငယ (၁) ပါ ခစားခငတင သတမတချကများ နငအည ထပေပါငး၍ ခစားခင၊

(၃) ထည၀ငေကြ းေငက ၁၂ လနင အထကမ လေပါငး ၁၈၀ ေအာက ေပးသငးထားသည ကစစတင အလပရငက ေပးသငးထားသည ထညဝငေကြ းေင၏ ၄၀ ရာခငနနးနင ထအာမခထားသက ေပးသငးထားသည ထည၀ငေကြ းေင တက သတမတချကများ နငအည အတးနငတက ခစားခင၊

(၄) ထည၀ငေကြ းေငက ၁၂ လ ေအာကနညး၍ ေပးသငးထားသညကစစတင ထအာမခ ထားသ ေပးသငးထားပြ းေသာေငများက တစလးတစခတညး ပြ နလညထတယခင။

(ခ) အလပရငသည အာမခထားသက သကပြ ည အငြ မးစား အကျ းခစားခင ရရသည အခါ ပဒမ ၁၅၊ ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၃) ပါ ရနပေငသ မမက ၁၂ လနင အထက ေပးသငးထားသည ထည၀ငေကြ းေင၏ ၂၅ ရာခငနနးက သတမတချကများနငအည အတး နငတက ရထကခင ရသည။

19

အလပတင ထခကမေကြ ာင မဟတဘ ေသဆးမအတက ကျနရစသ အကျ းခစားခင

၃၆။ အလပတင ထခကမေကြ ာင မဟတဘ အခြ ား အေကြ ာငးတစခခေကြ ာင သကပြ ညအငြ မးစား ယရမည အသကမပြ ညမ အာမခထားသ ေသဆးသည အခါ -

(က) အာမခထားသက အမညစာရငး ေပးသငးထားခြ ငး ခရသသည ကျနရစသ အကျ းခစားခင က ပဒမ ၃၃ ပါ အလပလပကငနငစမး မရမ အကျးခစားခင များ အတငး ထသ၏ ဆနဒအရ အရစကျြဖစေစ၊ တစလးတစခတညး ြဖစေစ သတမတချက များနင အည ခစားခင ရသည။

(ခ) ပဒမခ (က) ပါ အမည စာရငး ေပးသငးထားခြ ငး ခရသ မရလျင ထအာမခထားသ၏ လပခက မခ ေနထငသများသည ေအာကပါ အစအစဉအလက ကျနရစသ အကျ းခစားခင က ပဒမ ၃၃ ပါ အလပလပကငနငစမး မရမ အကျ းခစားခင အတငး ထသ၏ ဆနဒအရ အရစကျြဖစေစ၊ တစလးတစခတညး ြဖစေစ သတမတချကများ နငအည ခစားခင ရသည -

(၁) ေသဆးသ၏ ဇနး သမဟတ ခငပနး၊ (၂) ေသဆးသ၏ ဇနး သမဟတ ခငပနး မရလျင ထသ၏ သားသမးများ၊ (၃) ေသဆးသ၏ ဇနး၊ ခငပနးနင သားသမးများ မရလျင ထသ၏ မခငနင ဖခင။

(ဂ) ပဒမခ (က) နင (ခ) တပါ အကျ းခစားခငများက ရထကသ ရလျင အလပရငသည အလပလပကငနငစမး မရမ အကျ းခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျ းခစားခငနင ကျနရစသ အကျးခစားခင ရနပေငသ မမက ၁၂ လ နငအထက ေပးသငးထားသည ထည၀ငေကြ းေင၏ ၂၅ ရာခငနနးက သတမတချကများနငအည အတးနငတက ရထကခငရသည။

(ဃ) ပဒမခ (က) နင (ခ) တပါ အကျးခစားခငများက ရထကသမရလျင အလပရငသည အလပ လပကငနငစမး မရမ အကျးခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျ းခစားခငနင ကျနရစသ အကျးခစားခင ရနပေငသ မမက ေပးသငးထားသည ထညဝငေကြ းေငက သတမတချက များနငအည အတးနငတက ပြ နလည ထတယခင ရသည။

အလပလကမ အကျးခစားခငအတက လအပချကများ

၃၇။ အာမခထားသသည ထည ဝငေကြ းေငက အနညးဆး ၃၆ လ ေပးသငးပြ းသ ဖြ စသညပြ င ေအာကပါ အချကများနင အကျးဝငလျင အလပလကမ အကျ းခစားခင ရထကေစရမည -

(က) မမသေဘာအေလျာက နတထကခြ ငး မဟတဘ အလပထတ ခရခြ ငးေကြ ာင ြဖစေစ၊ အလပ အမြ ပတသမး၍ အလပရပစ ခရခြ ငးေကြ ာင ဖြ စေစ အလပလကမ ဖြ စ ခြ ငး၊

(ခ) အလပနငစပလျဉး၍ ပြ စမပြ စဒဏ ထကသငသဖြ င အလပထတခရသေသာ လညးေကာငး၊ အလသးစားပြ မေကြ ာင ဖြ စေစ၊ ဝနထမးစညးကမး ေဖာကဖျကမေကြ ာင ဖြ စေစ၊ အလပခင စညးကမးများက လကနာရန တမင ပျကကကမေကြ ာင ဖြ စေစ အလပမ ထတပစခြ ငး သ မဟတ အလပမ ထတပယခြ ငးခရသ ေသာလညးေကာငး မဟတခြ ငး၊

(ဂ) ကျနးမာေရး ေကာငးမန၍ အလပလပကငနငသ ဖြ စရမညပြ င အလပလပကငလစတ ရသ ဖြ စ ခြ ငး၊

20

(ဃ) သကဆငရာမြ နယ အလပအကငနင အလပသမား ရာေဖေရးရးတင သတမတချကများနင အည မတပတငထားသ ဖြ စပြ း အလပလကမ ဖြ စေကြ ာငး ထရးနင မြ နယ လမဖလေရး ရးသ တစလ တစကမ သတငးပထားသ ဖြ စ ခြ ငး။

အလပလကမ အကျးခစားခင ကာလနင အကျ းခစားခငများ

၃၈။ အာမခထားသသည ပဒမ ၃၇ နင အည အလပလကမ အကျ းခစားခင ရသညအခါ -

(က) ထည၀ငေကြ းေငက ၃၆ လ ထ ထည၀ငပြ းသ ဖြ စပါက ေနာကဆး တစနစ အတငး ပျမးမျ လပခ တစလစာ၏ ၅၀ ရာခငနနးက အလပလကမ အကျးခစားခင အဖြ စ နစလအထ လစဉခစားခင ရသည။ ထည၀ငေကြ းေငက ၃၆ လ အထက ထည၀ငထားသ ဖြ စပါက ထည၀ငေကြ းေင ၁၂ လတးတငး အလပလကမ အကျ းခစားခငက တစလစ တး၍ ခစားခင ရသည။ သရာတင အလပလကမ အကျ းခစားခင ကာလ စစေပါငးသည ေခြ ာကလ အထသာ ခစားခငရသည။

(ခ) အလပလကမ ဖြ စချနတင အမေထာငရသ ဖြ စပါက ထသအား မခသများ၏ အ ေြခအေနက မတည၍ လမဖလေရးအဖက ထပေဆာငး၍ ချးမြ ငေသာ ပဒမခ (က) ပါ အလပလကမ အကျ းခစားခင၏ ၁၀ ရာခငနနးထက မပသည ေငေကြ းက အထကေဖာပြ ပါ သကဆငရာ ကာလ အတငး လစဉ ခစားခင ရသည။

(ဂ) မကျနးမာမ ဖြ စလျင ပဒမ ၂၁၊ ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၁) နင ပဒမ ၂၃၊ ပဒမခ (က) နင (ခ) တပါ ခစားခငများက ဤပဒမ၏ ပဒမခ (က) နငအည ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမခယခင၊ ေဆးကသမ ခယခငနင ေငေကြ းအကျ း ခစားခငတ ရသည။

(ဃ) ကယဝနေဆာငမနင မးဖားမအတက ပဒမ ၂၁၊ ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၂)၊ ပဒမ ၂၆၊ ပဒမ ၂၇ နင ပဒမ ၂၈ တပါ ခစားခငများက ဤပဒမ၏ ပဒမခ (က) နငအည အနညးဆး နစလမ အများဆး ေခြ ာကလ အထ ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမ ခယခင၊ ေဆးကသမ ခယခငနင ေငေကြ း အကျ းခစားခငတ ရသည။

(င) လမဖလေရးအဖက ခင ပြ သည ကျမးကျငမ သငတနးများသ တကေရာက သငကြ ားခင ရသည။

(စ) ပဒမခ (က)ပါ အလပလကမ အကျ းခစားခငက ခစားေနစဉ ကာလအတငး အာမခထားသ ေသဆးပါက နာေရးစရတက သတမတချက များနငအည ခစားခငရသည။

အလပလကမ အကျးခစားခင ကနသတချက

၃၉။ (က) အာမခထားသသည -

(၁) ပဒမ ၃၈၊ ပဒမခ (က) နင (ခ) တပါ အလပလကမ အကျ းခစားခငက လပငနးဌာန တစခတင တစကမသာခစားခင ရသည။

(၂) အလပလကမ အကျးခစားခငက ပဒမခငယ (၁) အရ တစကမခစားပြ းေနာက ထလပငနး ဌာနတငပင အလပပြ နလည ဝငေရာကလပကငပြ း တစဖန အလပ လကမဖြ စပါက ထညဝငေကြ းက ၃၆ လ ထပမ ေပးသငးပြ းမသာ အလပလကမ အကျးခစားခငက သတမတချကနငအည ခစားခင ရသည။

21

(ခ) အလပရငသည အလပလကမဖြ စေသာ အာမခထားသ အတက တညဆအလပသမား ဆငရာ ဥပေဒများအရ ြဖစေစ၊ အလပခန ထားမ သေဘာတညချက အရဖြ စေစ ထအာမခ ထားသသ ေပးရနရသည နစနာေကြ းေငများထမ ဤဥပေဒအရ ထအာမခထားသ ရထကခင ရေသာ အလပလကမ အကျ းခစားခငက သတမတချကများနငအည နတယနငသည။

အလပလကမ အကျးခစားခင ရပစခြ ငး

၄၀။ အလပလကမ အကျ းခစားခင ရရေနသသည ေအာကပါအေခြ အေန တစရပရပ ေပါေပါကလျင ထခစားခင ရပစေစရမည -

(က) သကဆငရာ မြ နယ အလပအကငနင အလပသမား ရာေဖေရးရးက ဖြ စေစ၊ သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရးရးက ဖြ စေစ အလပလပရန အေကြ ာငးကြ ားေသာ အလပက ခငလ ေသာ အေကြ ာငး မရဘ ငြ ငးဆခြ ငး၊

(ခ) လမဖလေရးအဖက ညနကြ ားေသာ အသကေမးဝမးေကျာငးပညာ သငတနးက တကေရာက ရန ခငလေသာ အေကြ ာငးမရဘ ငြ ငးဆခြ ငး၊

(ဂ) အလပအကငအသစ ပြ နလညရရခြ ငး၊

(ဃ) ပြ စမဆငရာ ဥပေဒ တစရပရပအရ ပြ စမတစခခက ကျးလနေကြ ာငး ပြ စမထငရားသဖြ င ေထာငဒဏ ချမတခရခြ ငး၊

(င) နငငခြ ားသ အပြ းအပင ထကခာသားခြ ငး သမဟတ နငငခြ ားသ သားေရာက အလပ လပကငခြ ငး။

အလပလကမ အကျးခစားခင ရရပြ းေနာက လမဖလေရး ရနပေငမ ပြ နလည ထတယခင

၄၁။ အလပလကမ အကျးခစားခင ရရသည အာမခထားသက အလပလကမ အကျးခစားခင ကာလ ကနဆးေသာလညး မမ၏ မလအလပက ဖြ စေစ၊ ဤဥပေဒအရ လမဖလေရးစနစနင သကဆငသည အခြ ား အလပတစခခက ဖြ စေစ ဝငေရာက လပကငနငခြ ငး မရပါက -

(က) အာမခထားသသည အလပလပကငနငစမး မရမ အကျးခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျးခစားခငနင ကျနရစသ အကျးခစားခင ရနပေင သ ထည၀ငေကြ းေငက ၃၆ လနင အထက မမအတက အလပရငက ေပးသငးထားသည ထည၀ငေကြ းေင၏ ၄၀ ရာခငနနးနင မမက ေပးသငးထားသည ထည ဝငေကြ းေင တက သတမတချကများနငအည အတးနင တက ပြ နလည ထတယ ပငခင ရသည။

(ခ) အလပရငသည ပဒမခ (က) ပါ ရနပေငသ ၃၆ လနင အထက ေပးသငးထားေသာ မမ ထည၀ငေကြ းေင၏ ၂၅ ရာခငနနးက သတမတချကများနငအည အတးနငတက ပြ နလည ထတယ ပငခင ရသည။

အခြ ား လမဖလေရး စနစများအတက အကျ းခစားခငများနင တာ၀န

၄၂။ (က) ပဒမ ၁၅၊ ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၇) ပါ လမဖလေရး အမရာ စမကနး ရနပေငသ မမ၏ ဆနဒအေလျာက ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးထားသသည လမဖလေရး အမရာများနင

22

စပလျဉး၍ သတမတေသာ စညးကမးချကများနငအည ေနထငခင၊ ငားရမးေနထငခင၊ အသး ပြ ခင၊ ပငဆငခင၊ ၀ယယခင၊ ေရာငးချခင သမဟတ အ ခြ ားတစနညးနညးဖြ င လေပြ ာငးခင နင ယငးအမရာ ဝယယနငေရး အတက ေငေချးခငတက ဦးစားေပး ရထကခင ရသည။

(ခ) ပဒမ ၁၅၊ ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၇) ပါ လမဖလေရး အမရာစမကနးရနပေငသ ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးထားခြ ငး မရေသာ အာမခထားသသည သတမတချကများနင ကကညလျင လမဖလေရး အမရာများနငစပလျဉး၍ ေနထငခင၊ ငားရမးေနထငခင၊ အသးပြ ခင၊ ပငဆငခင၊ ၀ယယခင၊ ေရာငးချခင သမဟတ အ ခြ ားတစနညးနညးဖြ င လေပြ ာငးခင နငယငးအမရာ ဝယယနငေရး အတက ေငေချးခင တကခစားခင ရသည။

၄၃။ လမဖလေရး အမရာများတင ပဒမ ၄၂ ပါ ခစားခငရသသည

(က) သတမတထားေသာ စညးကမးချကများက လကနာရမည၊

(ခ) အဆပါစညးကမးချကများက ေဖာကဖျကပါက သတမတချကများနငအည အေရးယ ေဆာငရကခြ ငး ခရမညအပြ င လမဖလေရး အမရာမ ဖယရားခြ ငး ခရမည။

၄၄။ ပဒမ ၁၅၊ ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၅)နင (၆) တပါ လမဖလေရးရနပေင အသးသးသ ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးထားသများသည အလပသမား ဝနကး ဌာနက လမဖလေရးအဖနငညနငး၍ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ၏ အတညပြ ချကြဖင သတမတထားေသာ အကျ းခစားခငများက ရရေစရမည။

အခနး (၆)

အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင အာမခစနစနင သကဆငခြ ငး၊ အလပတင ထခကမ အကျးခစားခငရနပေငနင အကျးခစားခငများ

သကဆင ခြ ငး

၄၅။ ဤဥပေဒပါ အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင အာမခစနစနင စပလျဉးသည ြပဋဌာနးချက များသည ေအာကပါ အလပသမားများနင သကဆငေစရမည -

(က) ပဒမ ၁၆၊ ပဒမခ (က) နငအည မတပမတင မေနရ မတပတငပြ း ပဒမ ၁၅၊ ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၁)၊ (၃)၊ (၄) နင (၅) တပါ လမဖလေရး ရနပေငများသ ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးထားသည လမဖလေရးစနစနင သကဆငေသာလပငနးဌာနများရ အလပသမားများ၊

(ခ) အလပသမားဝနကးဌာနက လမဖလေရးအဖနငညနငး၍ ြပညေထာငစ အစးရအဖ၏ အတညပြ ချကဖြ င အမန ေကြ ာငြ ာစာ ထတြပန၍ အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင အာမခ စနစဆငရာ မတပ မတငမေနရ ပြ ဋဌာနးချကများနင သကဆငသညဟ သတမတ ထားေသာ အလပသမားများ။

၄၆။ လမဖလေရးစနစနင အကျ းခစားခငများအတက မတပမတငမေနရ ပြ ဋဌာနးချကများနင သကဆင ြခငး မရေသာ ပဒမ ၁၂၊ ပဒမခ (က) ပါ လပငနး ဌာနများမ အလပရငများသည ယငးတ၏ အလပသမား များ အတက အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင ခစားနငရန မမတ ၏ ဆနဒအေလျာက မတပတငပြ း ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးထား ခြ ငး မရလျင အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင အာမခစနစနင စပလျဉးသည ပြ ဋဌာနးချကများနင သကဆင ြခငး မရေစရ။

23

အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင အာမခစနစနင မတပတငခြ ငး

၄၇။ လမဖလေရးအဖသည အလပတငထခကမ အကျးခစားခငက အလပရငက တစကမတညး၊ တစလးတစခတညး ေပးရခြ ငးမ ေရာငရားနငေစရနနင ေအာကေဖာပြ ပါ အကျ းခစားခငများက အလပသမားက ရရ ခစားနငေစရန အလငာ အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင အာမခစနစက သတမတချက များနငအည စမထားရရမည -

(က) ေဆးကသမခယခင၊ (ခ) ယာယ မသနစမးမ အကျ းခစားခင၊ ( ဂ ) အမြ တမး မသနစမးမ အကျ းခစားခင၊ (ဃ) အလပက အေကြ ာငးပြ ၍ ေသဆးမေကြ ာင ကျနရစသ အကျ းခစားခင။

၄၈။ (က) အလပရငသည ပဒမ ၄၅ ပါ အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင အာမခစနစ အတက မတပမတငမေနရ ပြ ဋဌာနးချကများနင သကဆငေသာ အလပသမားများက အလပတင ထခကမအကျးခစားခငများ ရရေစ ရန သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရးရးတင မတပတင ပြ း အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင ရနပေငသ ထည၀ငေကြ းေငက သတမတချက များနင အည ထည၀င၍ အာမခထားရရမည။

(ခ) အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင အာမခစနစအတက မတပမတငမေနရ ပြ ဋဌာနးချက များနင သကဆငခြ ငးမရေသာ အလပသမားများအတက အလပရငများသည မမတ၏ ဆနဒ အေလျာက မတပတငပြ း အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေငသ သတမတထား ေသာ ထည၀ငေကြ းေငက ေပးသငးပြ း အာမခထားရနငသည။

(ဂ) ပဒမခ (က) နင (ခ) တအရ အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင အာမခထားရေရး အတက မတပတငသညအခါ အလပသမားသည ေဆးသကေသခလကမတက တငပြ ရမည။

အလပသမား ေလျာေကြ း အကဥပေဒနင မသကဆငခြ ငး

၄၉။ (က) ပဒမ ၄၈၊ ပဒမခ (က) အရ အလပတင ထခကမ အကျးခစားခငရနပေငသ အလပရငက မတပမတငမေနရ မတပတင၍ ဖြ စေစ၊ ပဒမ ၄၈၊ ပဒမခ (ခ) အရ အလပရင၏ ဆနဒအရ မတပတင၍ ဖြ စေစ ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးထားေသာ လပငနး ဌာနများ၏ အလပရငနင အာမခထားသများသည အလပတင ထခကမ အကျးခစားခငနင စပလျဉး၍ အလပသမား ေလျာေကြ း အကဥပေဒပါ ပြ ဋဌာနးချကများနင သကဆငခြ ငး မရေစရ။

(ခ) ပဒမ ၄၈၊ ပဒမခ (က) နင (ခ) တ အရ အလပတငထခကမ အကျ းခစားခင အတက အာမခ ထားသတသည ဤဥပေဒပါ အလပတငထခကမ အကျးခစားခငများကသာ ခစားခင ရေစရမည။

အလပတင ထခကမ အာမခစနစအတက ထည၀ငေကြ းေငများ

၅၀။ အလပသမားက အလပတင ထခကမ အတက ပဒမ ၄၇ ပါ အကျ းခစားခငများက ခစားနငရန အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေငသ အလပရငက ေပးသငးရမည ထည၀ငေကြ းေငနင စပလျဉး၍ အလပသမား၏ လပခအလက လပငနးဌာနများ၏ ေဘးအနတရာယရနငမ အနညးအများ အေပါ

24

မတည ပြ း ထည၀ငရမည နနးထားများက အလပသမားဝနကးဌာနသည လမဖလေရး အဖနငညနငး၍ ပြ ညေထာငစ အစးရ အဖ၏ အတညပြ ချက ဖြ င အမန ေကြ ာငြ ာစာ ထတပြ န၍ သတမတ ထားရမည။

၅၁။ အလပရငသည -

(က) ပဒမ ၅၀ အရ သတမတထားေသာ နနးထားဖြ င ထည၀င ေကြ းေငက အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေငသ လစဉ ေပးသငးရမည။ ထပြ င ထသ ေပးသငးသညအတက ကနကျစရတများကလညး ကျခရမည။

(ခ) အလပတငထခကမ အကျ းခစားခင အာမခထားပြ းေနာက ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးရန ပျကကကပါက ထည၀ငေကြ းေငအပြ င ပဒမ ၈၈ အရ သတမတသည ပျကကကေကြ းက ထပေဆာငး၍ ေပးသငးရမည။

အလပတင ထခကမအတက ေဆးကသမ ခယခငနင အခြ ား အကျ းခစားခငများ

၅၂။ (က) အာမခထားသသည အလပတငထခကမ ဖြ စေပါလျင သတမတချကများနင အည ေဆးကသ ခယခင ရသည အပြ င ဤအခနးပါ အခြ ား အကျးခစားခငလညး ရသည။

(ခ) ပဒမခ (က) ပါ အလပက အေကြ ာငးပြ ၍ ဖြ စေသာ ေရာဂါ အမျးအစားသည နညးဥပေဒ များ၊ စညးမျဉးများဖြ င သတမတထားသညအတငး ဖြ စေစရမည။

လပငနးခင ေဘးအနတရာယ ကငးရငးေရး

၅၃။ (က) အလပရငနင အလပသမားတ သည လပငနး ဌာနများ၌ အလပသမားများ ေဘးအနတရာယ ကငးရငးေရးနင ပညာေပးလပငနးများအပြ င အလပတင မေတာတဆ ဖြ စပားမများက လညးေကာငး၊ အလပတငထခကမေကြ ာင ဒဏရာရရမ၊ ေရာဂါရရမနင ေသဆးမ ဖြ စပား ခြ ငး တက လညးေကာငး ကာကယရန အလငာ ေဘးအနတရာယ ကငးရငးေရးနင ကျနးမာေရးဆငရာစမချကများ ထားရ ခြ ငးတနင စပလျဉး၍ လမဖလေရးအဖနင ဖြ စေစ၊ အာမခ ကယစားလယ ဌာနများနင ဖြ စေစ ညနငးပးေပါငး ေဆာငရကရမည။

(ခ) အလပရင၏ ပြ စမပြ စဒဏ ထကသငေသာ ပြ လပမ သမဟတ ပျကကကမေကြ ာင ဖြ စေစ၊ အလပရငက လပငနးခင ေဘးအနတရာယ ကငးရငးေရး အစအမများနင အကာအကယများ ပြ လပမထားခြ ငးေကြ ာင ဖြ စေစ ဖြ စေပါလာေသာ အလပတငထခကမအတက ေဆးကသမ ကနကျစရတများနင ဤဥပေဒအရ ခစားခငရသည အခြ ား အကျးခစားခငများက အလပရင က သတမတချကများနငအည ကျခရမည ဖြ စပြ း ပျကကကခြ ငး မရေစရ။

၅၄။ (က) အလပရငသည မမ၏ အာမခထားသအလပသမား ပြ ငးထနသည မေတာတဆ ထခက ဒဏရာရမ ြဖစပားပါက သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရးရးသ ချကချငး အစရငခရမည။ ထသ အစရငခရန ခငလေသာ အေကြ ာငးမရဘ ေနာငေနး ကြ န ကြ ာခြ ငး မရေစရ။

(ခ) လပငနး ဌာနများအား ကြ ညရစစေဆးေသာ အရာထမး၊ အမထမး အဖသည အလပနင သကဆငေသာ မေတာတဆ ထခကဒဏရာရမ၊ ေသဆးမနင ေရာဂါရမများ ဖြ စပားေကြ ာငး ေတရပါကသကဆငရာ မြ နယလမဖလေရးရးသသတမတချကများနငအညအစရငခရမည။

25

ယာယ မသနစမးမနငဆငသည အကျးခစားခင

၅၅။ အာမခထားသသည အလပတငထခကမေကြ ာင အလပ မလပနင၍ ဝငေငေလျာနညး ခြ ငး သမဟတ ဝငေငရပစ ခြ ငး ဖြ စလျင အခမေဆးကသမခယခင ရသညအပြ င ေဆးသကေသခ လကမတ အရ ယာယမသနစမးမနင ဆငသည အကျးခစားခငအဖြ စ အလပတင ထခကမ မဖြ စမ ေလးလ အတငး ပျမးမျလပခ၏ ၇၀ ရာခငနနးက အလပစတင မလပနငသည ေနမ အများဆး ၁၂ လ အထ ခစားခင ရ သည။

၅၆။ (က) ပဒမ ၅၅ အရ ယာယ မသနစမးမနင ဆငသည အကျ းခစားခငသည ၁၂ လ အတငး ထ အာမခထားသ ပြ နလည အလပလပနငသည ေနရကမစ၍ ရပစရမည။

(ခ) အာမခထားသသည ယာယမသနစမးမနငဆငသည အကျ းခစားခင ၁၂ လ ကနဆး ေသာ လညး ဆကလက၍ အလပမလပနငလျင အမြ တမးမသနစမးမနင ဆငသည အကျ း ခစားခင က ေြပာငးလပြ း ခစားခင ရသည။

(ဂ) အာမခထားသသည အလပတငထခကမေကြ ာင ယာယ မသနစမးမ နင ဆငသည အကျးခစားခင ခစားေနစဉ ၁၂ လ အတငး မာပင ေဆးသကေသခ လကမတ အရ အမြ တမး မသနစမးမ ဖြ စမညဟ ကတငမနးဆ၍ရပါက ယာယ မသနစမးမနင ဆငသည အကျ း ခစားခငက ရပစပြ း အမြ တမး မသနစမးမနင ဆငသည အကျ း ခစားခငက ေြပာငးလ၍ ခစားခငရသည။

အမြ တမး မသနစမးမနင ဆငသည အကျ းခစားခင

၅၇။ အာမခထားသသည အလပတငထခကမေကြ ာင အလပလပနငသည အငအား တစစတတစေဒသ အမြ တမး ဆးရးနငဖယရာ အေကြ ာငးရလျင အမြ တမး တစစတတစေဒသ မသနစမးမနင ဆငသည ေငေကြ း အကျး ခစားခငက လညးေကာငး၊ အလပလပနငသည အငအားလးဝ အမြ တမး ဆးရး နငဖယရာ အေကြ ာငး ရလျင အမြ တမး လးဝ မသနစမးမနင ဆငသည ေငေကြ းအကျးခစားခငက လညးေကာငး ခစားခင ရသည။ ထခစားခင အတက အလပတင ထခကမ မဖြ စမ ေလးလ အတငး ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ ၇၀ ရာခငနနးက ေဆးဘကဆငရာ အဖ၏ အမြ တမး လပအားဆးရးမ ရာခငနနး ဆးဖြ တချက အေပါ အေခြ ပြ ၍ တကချကရရမည ေငေကြ း အကျ းခစားခငက တစလအတက ခစားခငဟ သတမတ၍ ပဒမ ၅၈ နငအည ခစားခင ရသည။

၅၈။ လပအားဆးရးသသည ပဒမ ၅၇ ပါ ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ ၇၀ ရာခငနနး အေပါ လပအား ဆရးမ ရာခငနနးက အေခြ ပြ ၍ တကချကရရေသာ အမြ တမး မသနစမးမနင ဆငသည အကျ းခစားခင က ေအာကပါအတငး သတမတချကများနငအည ခစားခငရသည -

(က) လပအားဆးရးမမာ ၂၀ ရာခငနနးနင ေအာက ဖြ စပါက ထသ ခစားခငရေသာ လစဉ အကျ း ခစားခင၏ ငါးနစအတက ရထကခငရေသာ ေငေကြ းက တစလးတစခတညး ခစားခင၊

(ခ) လပအားဆးရးမမာ ၂၀ ရာခငနနး အထကမ ၇၅ ရာခငနနး အထ ဖြ စပါက ထသ ခစားခင ရေသာ လစဉ အကျးခစားခင၏ ခနစ နစ အတက ရထကခငရေသာ ေငေကြ းက ထသ၏ ဆနဒအရ အရစကျ ြဖစေစ၊ တစလးတစခတညး ြဖစေစ ခစားခင၊

26

(ဂ) လပအားဆးရးမမာ ၇၅ ရာခငနနး အထက ဖြ စပါက ထသ ခစားခငရေသာ လစဉ အကျး ခစားခင၏ ကး နစ အတက ရထကခင ရေသာ ေငေကြ းက ထသ၏ ဆနဒအရ အရစကျ ြဖစေစ၊ တစလးတစခတညး သမဟတ လစဉ အသကထကဆးအထ ဖြ စေစ ခစားခင၊

(ဃ) ပဒမခ (ဂ) ပါ အမြ တမးလး၀ မသနစမးသက အခြ ားသ တစဦးတစေယာကက အမြ မပြ တ ပြ စရန လအပေကြ ာငး ေဆးသကေသခလကမတ တငပြ လျင ပဒမခ (ဂ) ပါ ခစားခင အပြ င ထသ ခစားခငရေသာ အကျးခစားခင၏ ၁၀ ရာခငနနးနင ညမျေသာ ေငက ထသ၏ ဆနဒအရ အရစကျ ြဖစေစ၊ တစလးတစခတညး သ မဟတ လစဉ အသကထကဆး အထ ဖြ စေစ ထပေဆာငး၍ ခစားခင။

၅၉။ (က) အမြ တမး တစစတတစေဒသ မသနစမးမနင ဆငသည အကျ းခစားခငနင အမြ တမး လးဝ မသနစမးမနင ဆငသည အကျ းခစားခငတ၏ အချ းအစားသည အလပတငထခက ဒဏရာ ရမေကြ ာင အလပလပနငေသာ အငအားဆးရးမ၏ အချးအစားနင ညမျရမည။

(ခ) အမြ တမး တစစတတစေဒသ မသနစမးမနင ဆငသည အကျးခစားခင ရရခေသာ အာမခ ထားသသည အလပတင အခြ ားဒဏရာရမ တစရပရပ ဖြ စပားလျင ယခင သတမတထား သည လပအားဆးရးမ ရာခငနနးက ထည သငးစဉးစားပြ း ထသ၏ လပအားဆးရးမ ရာခငနနးက အသစထပမ သတမတရမည။ ထသ နစကမ သတမတထားေသာ လပအား ဆးရးမ နစရပေပါငးသည ထသ ဆးရးခေသာ စစေပါငး လပအားဆးရးမ တနဖးဖြ တ ရာခငနနးထက မေကျာေစရ။ ထသ အသစထပမ သတမတခြ ငးေကြ ာင တးလာေသာ လပအားဆးရးမ ရာခငနနးအတက ထကသငေသာ ေငေကြ း အကျ းခစားခငက သတမတ ချက များနင အည ရထကခင ရသည။

ပြ နလညထေထာငေပးခြ ငးနင အလပေနရာများ စစဉထားရခြ ငး

၆၀။ လမဖလေရးအဖသည အလပတငထခကမေကြ ာင ကယအ ငဂါ ဆးရးသများအား ပြ နလည ထေထာငေပးရန သ မဟတ ထသတ အလပလပရန မစမးေဆာငနငသညက စမးေဆာင လာနငေစေရး အတက ပြ လပေပးရန လအပသညအခါ-

(က) ေဆးသကေသခ လကမတအရ ခစတကသရန ကရယာ တနဆာပလာများ၊ ဖြ ည စက ကသရနနင တပဆငရန ကရယာ တနဆာပလာများက ပြ လပခြ ငး၊ တပဆငခြ ငးနင ေထာကပခြ ငးများ ပြ လပေပးရမည။

(ခ) လပငနးနငဆငေသာ ေလကျငမ သငတနးများ ေပးခြ ငးနင လမအသကအဝနးတင ပြ နလည ဝငဆလာေစေရး အတက ပြ စပျ းေထာငေပးခြ ငးများ ပြ လပေပးရမည။

၆၁။ သတမတေသာ အလပသမားအေရအတက ထက ပမသည အပြ င ဤဥပေဒ နင သကဆငေသာ လပငနးဌာနများအား အလပတငထခကမေကြ ာင ကယအ ငဂါ ပျကယငး၍ မသနစမးဖြ စပြ း လပအားဆးရး ယတေလျာသားေသာ အလပသမားများအတကခန ေပးရမည လပငနးဌာနအမျ းအစားအလက အနညးဆး ထားရရမည အချ းအစားက လမဖလေရးအဖက အလပသမားဝနကးဌာနနင ညနငး၍ သတမတနငသည။

27

အလပတင ထခကမေကြ ာင ေသဆးမ အတက ကျနရစသ အကျ းခစားခင

၆၂။ အလပတင ထခကမေကြ ာင အာမခထားသေသဆးသညအခါ -

(က) အာမခထားသက အမညစာရငး ေပးသငးထားခြ ငး ခရသသည ထအာမခထားသ မေသဆးမ ေလးလအတငး ရရေသာ ပျမးမျလပခ အရ ထည ၀ငေကြ းေင ေပးသငးထားသည ကာလက အ ေြခပြ ၍ ေအာကပါအတငး ကျနရစသ အကျ းခစားခငများက ထသ၏ ဆနဒအရ အရစကျ ြဖစေစ၊ တစလးတစခတညး ြဖစေစ ရထကခင ရသည -

(၁) ထည ၀ငေကြ းေငက လေပါငး ၆၀ နငေအာက ေပးသငး ပြ း ဖြ စပါက ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ ၃၀ ဆ၊

(၂) ထည ၀ငေကြ းေငက လေပါငး ၆၀ အထကမ လေပါငး ၁၂၀ နငေအာက ေပးသငးပြ း ဖြ စပါက ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ ၅၀ ဆ၊

(၃) ထည ၀ငေကြ းေငက လေပါငး ၁၂၀ အထကမ လေပါငး ၂၄၀ နငေအာကေပးသငးပြ း ဖြ စပါက ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ ၆၀ ဆ၊

(၄) ထည ၀ငေကြ းေငက လေပါငး ၂၄၀ အထက ေပးသငးပြ း ဖြ စပါက ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ ၈၀ ဆ။

(ခ) ပဒမခ (က) ပါ အမညစာရငး ေပးသငးထားခြ ငး ခရသ မရလျင ထအာမခထားသ၏ လပခက မခေနထငသများသည ေအာကပါ အစအစဉအလက ပဒမခ (က) ပါ ကျနရစသ အကျးခစားခငက ထသ၏ ဆနဒအရ အရစကျြဖစေစ၊ တစလးတစခတညး ြဖစေစ သတမတ ချကများနငအည ခစားခင ရသည -

(၁) ေသဆးသ၏ ဇနး သမဟတ ခငပနး၊ (၂) ေသဆးသ၏ ဇနး သမဟတ ခငပနး မရလျင ထသ၏ သားသမးများ၊ (၃) ေသဆးသ၏ ဇနး၊ ခငပနးနင သားသမးများ မရလျင ထသ၏ မခငနင ဖခင။

အခနး (၇)

လမဖလေရး ရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျးခစားခငရနပေင နစရပလးနင သကဆငသည ပြ ဋဌာနးချကများ

တစပြ ငတညး မေပးရေသာ အကျးခစားခငများ ၆၃။ (က) ေအာကပါ ေငေကြ းအကျ းခစားခင များက အာမခထားသအား တစပြ ငတညးမေပးရ -

(၁) မကျနးမာမနင ဆငသည အကျ းခစားခငနင မးဖားမနင ဆငသည အကျ း ခစားခင ၊ (၂) မကျနးမာမနင ဆငသည အကျ းခစားခင နင ယာယမသနစမးမနင ဆငသည အကျ း

ခစားခင ၊ (၃) မးဖားမနင ဆငသည အကျ းခစားခင နင ယာယမသနစမးမနင ဆငသည အကျ း

ခစားခင ၊ (၄) မကျနးမာမ၊ မးဖားမ၊ ယာယမသနစမးမ အကျ းခစားခငများနင အလပလကမ အကျ း

ခစားခင။

28

(ခ) ပဒမခ (က) ပါ အကျ းခစားခင များအနက အကျ းခစားခင နစမျးက ေပးရမည ကစစများတင ထနစမျးမာ ေငပမာဏ မတလျင အကျးခစားခင ရသအား ထအကျ းခစားခင များ၏ ေငပမာဏ နစရပအနက များရာ ေငပမာဏက ေပးရမည။

အကျ းခစားခငများ ရပဆငးခြ ငး

၆၄။ မကျနးမာမ၊ မးဖားမနင ယာယမသနစမးမ အကျ းခစားခင တစခခ ခစားေနေသာ အာမခထားသ တစဦးဦးသည အလပမလပနငေကြ ာငး ေဆးသကေသခလကမတ ထတေပးထားသည လပငနး ဌာနတင ဖြ စေစ၊ အခြ ား လပငနးဌာန တစခခတင ဖြ စေစ လပခဖြ င ဝငေရာကလပကငေနလျင ထသအား အဆပါ အကျ းခစားခငများက ရပဆငးရမည။

စကထတ ကနကျစရတများ ပြ နလညရထကခင

၆၅။ အလပရငသည -

(က) အာမခထားသအား ကျနးမာေရးေစာင ေရာကမ၊ ေဆးကသမနင အခြ ား အကျးခစားခင ရေသာ ကစစများအတက လမေရးအရ စကထတကနကျထားသည စရတများက ဤဥပေဒ အရ ခငပြ ေသာ အကျးခစားခင ေငများအနကမ ပြ နလည ရထကခင ရသည။

(ခ) အာမခထားသအား ဤဥပေဒအရ မကျနးမာမ၊ မးဖားမနင ယာယ မသနစမးမ အကျ း ခစားခင တစခခ ေပးေနသည ကာလအတငး ယငးအား ထတေပးထားေသာ လပခနင ေငလကငငး အကျးခစားခငတ၏စစေပါငးမာ ထအာမခထားသ သာမနအားဖြ င ရရသည လပခထကပလျင ထပေငက ဤဥပေဒအရ ခငပြ သည ေငလကငငး အကျ းခစားခင များ အနကမ နတယနငသည။ ထသ ပ၍ ထတေပးထားေကြ ာငး သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရးရးသ အေကြ ာငးကြ ားရမည။

အလပနင စပလျဉး၍ တားမြ စချက

၆၆။ (က) အလပရငသည ပဒမ ၆၇ နင ၆၈ တအရ ကျနးမာေရးေစာငေရာကမနင ေဆးကသမများက အေထာကအထား ပြ လျက -

(၁) ဤဥပေဒအရ မကျနးမာမ အကျ းခစားခင ၊ မးဖားမ အကျ းခစားခင ၊ အလပတင ထခကမေကြ ာင ယာယမသနစမးမနင ဆငသည အကျးခစားခင တစခခ ခစားေန ေသာ အာမခထားသအား ထသ ခစားေနသည ကာလ အပငးအခြ ားအတငး အလပမ ထတပယခြ ငး၊ ရပစခြ ငးက ေသာလညးေကာငး၊ ထသ၏ လပခထက ေလျာနညးသည အဆငသ ေလျာချ ခြ ငးက ေသာလညးေကာငး မပြ ရ။

(၂) ဤဥပေဒအရ ထည ဝငေကြ းေငများ ေပးသငးရမည တာဝနေကြ ာင မမ အလပသမား၏ လပခနင အခေကြ းေငများက ေလျာချခြ ငး၊ ြဖတေတာကခြ ငး မပြ ရ။

(ခ) အာမခထားသသည ပဒမခ (က) ပါ တားမြ စချကများက အလပရငက ေဖာကဖျက ကျးလနသည အတက ထခကနစနာမနင စပလျဉး၍ သတမတချကများနငအည ေဖြ ရငး ေဆာငရကေပးရန သကဆငရာ မြ နယလမဖလေရးရးသ တငပြ နငသည။

29

ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမနင ေဆးကသမေပးခြ ငး

၆၇။ (က) အလပရငသည အာမခထားသ မမ၏ အလပသမားများအား ေဆးကသေပးနင ေရးအတက လမဖလေရးအဖ၏ ခငပြ ချကနင စညးကမးချကများ ရယပြ းေနာက တညဆဥပေဒနငအည ပဂဂလက ေဆးရ၊ ေဆးခနး တညေထာင ဖငလစ၍ မမခနထားေသာ ဆရာဝနများ၊ သနာပြ များဖြ င သတမတချကများနငအည ကျနးမာေရး ေစာင ေရာကမနင ေဆးကသမ ေပးနင သည။

(ခ) လမဖလေရးအဖသည အာမခထားသ အများအပြ ားရ ပြ း သတမတထားသည ဦးေရနင အထက ရေသာ လပငနး ဌာနများတင လပသား အငအား အချ းအစား အလက ေဆးခနးများ ဖငလစနငေရး အတက ေဆာငရကေပးရမည။

(ဂ) လမဖလေရးအဖသည ပဒမခ (က) နင (ခ) တ အရ ဖငလစေသာ ေဆးရ၊ ေဆးခနးများတင လအပေသာ ေဆးဝါးပစစညးများနင ဆရာဝနများ၊ သနာပြ များ အတက ကနကျစရတများက သတမတချကများနငအည ေထာကပရမည။

၆၈။ လမဖလေရးအဖသည ကျနးမာေရးေစာငေရာကမနင ေဆးကသမတ နင စပလျဉး၍ ေအာငြမငစာ ေဆာငရကနငရန အလငာ -

(က) ေဆးဘကဆငရာအကေပးအဖနင ညနငးပြ း လမဖလ ေရး ေဆးဘကဆငရာ ဝနထမးများအား ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမနင ေဆးကသမဆငရာ လပငနးတာဝနများ သတမတေပးရမည။

(ခ) ဤဥပေဒနင သကဆငေသာ လပငနး ဌာနများရ လပငနးခင ေဘးအနတရာယ ကငးရငးေရးနင ကျနးမာေရးဆငရာ ကစစရပများကလညးေကာငး၊ ကျနးမာေရးေစာငေရာကမနင ေဆးကသမ ဆငရာ လပငနးများက လညးေကာငး သကဆငရာ ဌာနများနင ညနငး၍ ပညာေပးြခငး၊ စစေဆးခြ ငးနင ကးကြ ပကပကခြ ငးများ ပြ ရမည။

(ဂ) လမဖလေရးအဖပင ေဆးရ၊ ေဆးခနးများသ ေဆးကသမခယရန လာေရာကေသာ အာမခ ထားသများအား လအပသည ကျနးမာေရးေစာင ေရာကမနင ေဆးကသမများေပးရန ကြ ပမတ စစဉ ေဆာငရကေပးရမည။

(ဃ) လအပပါက ကျနးမာေရး ဝနကးဌာနနင ညနငးပြ း သေဘာတ စာချပများ ချပဆ၍ နငငပင ေဆးရ၊ ေဆးခနးများတင ေဆးကသေပးခြ ငး သမဟတ ကျနးမာေရး ေစာင ေရာကမနင ေဆးကသမအတက ကနကျစရတက သတမတချကများနင အည ကျခခြ ငး ပြ နငသည။

(င) ဌာနဆငရာ ေဆးရ၊ ေဆးခနးများ၏ တာ၀နရသများနငလညးေကာငး၊ ပဂဂလကပင ေဆးရ၊ ေဆးခနးများ၏ လပငနးရငများနင လညးေကာငး သေဘာတစာချပများ ချပဆ၍ သတမတ ချကများနငအည ကျနးမာေရး ေစာင ေရာကမနင ေဆးကသမေပးခြ ငးက ခငပြ နငသည။

(စ) ကျနးမာေရး အဆငမြ ငတငေရး၊ ေရာဂါကာကယေရးနင ကျနးမာေရး ပညာေပးလပငနး များက စမချကများချမတ၍ ေဆာငရကရမည။

ထညဝငေကြ းေင ေပးသငးရန ပျကကကေသာလညး အကျးခစားခင ဆးရးမမရခြ ငး

၆၉။ (က) ပဒမ ၁၆ နင ပဒမ ၄၈ တ အရ မတပတငခေသာ အလပရငက ေသာလညးေကာငး၊ မတပတငရနတာ၀နရေသာ အလပရငကေသာလညးေကာငး ထည ဝငေကြ းေငများ ေပးသငး

30

ခြ ငးမပြ ေစကာမ သမဟတ အလပသမား၏လပခထမ ထညဝငေကြ းေငက နတယ ေပးသငးခြ ငး မပြ ေစကာမ အာမခထားသသညလညးေကာငး၊ အာမခထားသ ေသဆးပြ း ေနာက ထသက အမညစာရငး ေပးသငးခြ ငးခရသ သမဟတ ထသ အမညစာရငး ေပးသငး ခြ ငး မရခလျင ထသအား မခသသည လညးေကာငး ဤဥပေဒပါ အကျ းခစားခင များက ရထကခင ရေစရမည။

(ခ) ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးရန ပျကကကသည အလပရငသည ပဒမ ၁၇ နင ပဒမ ၅၀ တ အရ ေပးသငးရမည ထည၀ငေကြ းေငများနင ပဒမ ၈၈ အရ သတမတထားေသာ ပျကကကေကြ း ကပါ ေပးသငးရမည အပြ င အာမခထားသအား ေပးရမည အကျးခစားခင များနင ကနကျစရတ အားလးကလညး ကျခရမည။

သကဆငရာ လမဖလေရး ရနပေငမ ပြ နလည ထတယခင

၇၀။ (က) ပဒမ ၃၄ အရ သတမတေသာ သကပြ ညအငြ မးစား အကျးခစားခင ရရမည အသက မပြ ညမ အာမခထားသက မမဆနဒအေလျာက အလပမ နတထကခြ ငး သ မဟတ ဤဥပေဒ နင မသကဆငသည အခြ ား လပငနး ဌာန တစခခသ ေပြ ာငးေရ ခြ ငး ပြ ေသာအခါ -

(၁) အာမခထားသသည အလပလပကငနငစမး မရမ အကျးခစားခင၊ သကပြ ညအငြ မးစား အကျးခစားခငနင ကျနရစသ အကျးခစားခငရနပေငသ ထညဝငေကြ းေငက လေပါငး ၁၈၀ အထ ေပးသငးပြ း ဖြ စလျင ထအာမခထားသ ထည ဝငေကြ း ေပးသငး ခေသာ ကာလတင ရရခသည ပျမးမျလပခ တစလစာ၏ ၁၂ ဆက ထသ၏ ဆနဒအရ အရစကျြဖစေစ၊ တစလးတစခတညး ြဖစေစ ခစားခင ရသည။

(၂) အာမခထားသသည ထည၀ငေကြ းေငက လေပါငး ၁၈၀ ထက ပ၍ ေပးသငးထားလျင ပဒမခငယ (၁) ပါ ခစားခငများ အပြ င ထကာလအတငး အလပရငက ထည ဝငခ သည ထညဝငေကြ းေင၏ ၄၀ ရာခငနနးနင ထသ မမက ပ၍ ေပးသငးထားသည ထညဝငေကြ းေငတက သတမတချကများနငအည အတးနင တက ထရနပေငမ ပြ နလည ထတယခင ရသည။

(၃) အာမခထားသသည ပဒမခငယ (၁) ပါ ရနပေငသ ထည၀ငေကြ းေငက ၃၆ လ အထကမ လေပါငး ၁၈၀ ေအာက ေပးသငးထားပါက အလပရငက မမအတက အလပလပကင နငစမး မရမ အကျ းခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျးခစားခငနင ကျနရစသ အကျ းခစားခင ရနပေငသ ေပးသငးထားသည ထည၀ငေကြ းေင၏ ၄၀ ရာခငနနးနင ထကာလ အတငး မမက ထည ဝငခသည ထညဝငေ ကြ းေင တက သတမတချကများနငအည အတးနငတက ထရနပေငမ ပြ နလည ထတယခင ရသည။

(၄) အလပရငသည အလပလပကငနငစမး မရမ အကျ း ခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျ းခစားခငနင ကျနရစသ အကျးခစားခင ရနပေငသ အာမခထားသ အတက မမက ၃၆ လနင အထက ေပးသငးထားသည ထည၀ငေကြ းေငများ၏ ၂၅ ရာခငနနးက သတမတချကများနငအည အတးနင တက ထရနပေငမ ပြ နလည ထတယခင ရသည။

(ခ) အလပတင ထခကဒဏရာရမေကြ ာင အာမခထားသ အမြ တမး လး၀ မသနစမးြခငး သမဟတ ေသဆးြခငး ြဖစသညအခါ -

31

(၁) အလပလပကငနငစမး မရမ အကျ းခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျးခစားခငနင ကျနရစသ အကျးခစားခင ရနပေငသ ၃၆ လ နငအထက အာမခထားသက ေပးသငး ထားသည ထည၀ငေကြ းေငက လညးေကာငး၊ အလပရငက ေပးသငးထားသည ထည၀ငေကြ းေင၏ ၄၀ ရာခငနနးက လညးေကာငး အာမခထားသက ြဖစေစ၊ ထသ မေသဆးမ အမညစာရငး ေပးသငးခြ ငး ခရသက ဖြ စေစ၊ ထသ အမည စာရငး ေပးသငးခြ ငး မရခလျင အာမခထားသအား မခသက ဖြ စေစ သတမတချကများနငအည အတးနင တက ြပနလည ထတယခင ရသည။

(၂) အလပရငသည အာမခထားသအတက ပဒမခငယ (၁) ပါ ရနပေငသ မမက ၃၆ လ နငအထက ေပးသငးထားသည ထညဝငေကြ းေင၏ ၂၅ ရာခငနနးက သတမတချက များနငအည အတးနင တက ထရနပေငမ ပြ နလည ထတယခင ရသည။

(ဂ) အာမခထားသက မမဆနဒ အေလျာက အလပမ နတထကခြ ငး၊ ဤဥပေဒနင မသကဆင သည အခြ ားလပငနး ဌာနတစခခသ ေပြ ာငးေရခြ ငး၊ သကပြ ညအငြ မးစား ယ ခြ ငး၊ အလပ လပကငနငစမး မရခြ ငး၊ အလပတင ထခကမေကြ ာင အမြ တမးလး၀ မသနစမးခြ ငး သမဟတ မညသည အေကြ ာငးေကြ ာငမဆ ေသဆးခြ ငး ဖြ စသညအခါ -

(၁) ထအာမခထားသသညလညးေကာငး၊ အာမခထားသ ေသဆးပြ းေနာက ထသက အမည စာရငး ေပးသငးခြ ငး ခရသ သမဟတ ထသ အမညစာရငး ေပးသငးခြ ငး မရခလျင ထသအား မခသသညလညးေကာငး အလပလကမ အကျးခစားခင ရနပေငသ အာမခ ထားသက ၃၆ လ နငအထက ေပးသငးထားသည ထည ဝငေကြ းေငက သတမတချက များနငအည အတးနငတက ပြ နလည ထတယခငရသည။

(၂) အလပရငသည ထအာမခထားသ အတက အလပလကမ အကျ းခစားခင ရနပေင သ မမက ၃၆ လ နငအထက ေပးသငးထားသည ထည ဝငေကြ း ေငက သတမတချက များ နငအည အတးနငတက ပြ နလည ထတယခင ရသည။

(ဃ) လမဖလေရးအမရာ စမကနး ရနပေငသ ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးထားသသည အမရာနင စပလျဉးသည အကျ းခစားခင တစစတစရာ မရရမ ေအာကပါ အေခြ အေန တစရပရပ ေပါေပါကပါက အာမခထားသကဖြ စေစ၊ ထ အာမခ ထားသ ေသဆးပါက ထသ မေသဆးမ အမညစာရငး ေပးသငးခြ ငး ခရသက ဖြ စေစ၊ ထသ အမညစာရငး ေပးသငးခ ခြ ငး မရခလျင အာမခထားသအား မခသက ဖြ စေစ ထအာမခထားသက လမဖလေရး အမရာစမကနး ရနပေငသ ေပးသငးခေသာ ထည၀ငေကြ းေင အားလးက သတမတချကများနငအည အတးနင တက ပြ နလည ထတယခငရသည -

(၁) သကပြ ည အငြ မးစားယခြ ငး၊ (၂) အလပလပကငနငစမး မရမ ြဖစ ခြ ငး၊ (၃) အလပတင ထခကမေကြ ာင အမြ တမးလး၀ မသနစမးခြ ငး၊ (၄) အလပမနတထကခြ ငး၊ အလပမ ထတပယခရခြ ငး သမဟတ ေသဆးခြ ငး။

32

အကျးခစားခငများနင စပလျဉး၍ တားမြ စချက

၇၁။ မညသမျ -

(က) ဤဥပေဒနင အည ေပးသည အကျ းခစားခင များက ဝရမးကပခြ ငး ေသာလညးေကာငး လမဖလေရးအဖ၏ ခငပြ ချကမရဘ လ ေြပာငးခြ ငး သမဟတ လကခခြ ငးေသာ လညးေကာငး မပြ ရ။

(ခ) လမဖလေရးနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင တစရပရပက မရးမေဖြ ာငေသာ သေဘာဖြ င ေတာငးဆခြ ငး မပြ ရ။

ကျနရစသ အကျးခစားခင

၇၂။ အကျးခစားခင ရထကခငရေသာ အာမခထားသ ေသဆးလျင ထေသဆးသည ေနရကအထ မေပးရေသးေသာ အကျ းခစားခင က အာမခထားသက အမညစာရငး ေပးသငးခြ ငး ခရသသည လညးေကာငး၊ ထသ အမညစာရငး ေပးသငးခြ ငး မရခလျင ထသအား မခသသည လညးေကာငး သတမတချကများနငအည ခစားခငရသည။

အကျးခစားခငများ ေတာငးဆရမည ကာလ ကနသတချက

၇၃။ လမဖလေရး ရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေငတမ ခစားခင ရသအား ေပးသည အကျ းခစားခင တစရပရပနင စပလျဉး၍ -

(က) ေတာငးဆပငခင ရသသည အကျးခစားခင အတက အရစကျ ဖြ စေစ၊ လစဉဖြ စေစ ေပးရန ခငပြ ပါက ထတယခငရသည ေနမစ၍ ေအာကပါ ကာလအတငး သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရးရး သ အေထာကအထားများ ပးတ၍ ေတာငးဆရမည -

(၁) သကပြ ည အငြ မးစား အကျ းခစားခင က အာမခထားသ ပဒမ ၃၄ အရသတမတေသာ အငြ မးစားယရန အသကပြ ညသည ေနမစ၍ တစနစ၊

(၂) အလပလပကငနငစမး မရမ အကျ းခစားခငက ေဆးသကေသခလကမတ ထတေပး သည ေနမစ၍ တစနစ၊

(၃) အလပက အေကြ ာငးပြ ၍ မဟတဘ ေသဆးမအတက ကျနရစသ အကျ းခစားခငက အာမခထားသ ေသဆးသည ေနမစ၍ တစနစ၊

(၄) အလပတင ထခကမေကြ ာင အမြ တမး မသနစမးမ အကျးခစားခငက အာမခထားသ ထခကသညေန သမဟတ ယာယမသနစမးမ အကျ းခစားခင ကာလ ကနဆးသည ေနမ စ၍ တစနစ၊

(၅) အလပက အေကြ ာငးပြ ၍ ေသဆးမအတက ကျနရစသ အကျ းခစားခငက အာမခ ထားသ ေသဆးသည ေနမစ၍ တစနစ၊

( ခ) ပဒမခ (က) ပါ အကျးခစားခငများမ အပ ဤ ဥပေဒပါ ကျနအကျ းခစားခငများ အတက ေတာငးဆသငသည ေနမစ၍ သးလ အတငး သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရးရးသ အေထာကအထားများ ပးတ၍ ေတာငးဆရမည။

33

( ဂ) ပဒမခ (က) နင (ခ) တအရ သတမတထားသည ကာလေကျာလနေသာလညး ခငလေသာ အေကြ ာငးပြ ချကဖြ င တငပြ ေတာငးဆနငသည။ ခငလေသာ အေကြ ာငး ပြ ချက မရပါက ေတာငးဆခင မရေစရ။

ထညဝငေကြ းေငနင အကျးခစားခင မတတမးများထားရခြ ငးနင တငပြ ခြ ငး

၇၄။ ဤဥပေဒနင သကဆငသည လပငနး ဌာန အသးသး၏ အလပရငသည မမနင မမ၏ အာမခ ထားသအလပသမားများ အတက လမဖလေရး ရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေင များသ ထညဝငေကြ း ေငများ ေပးသငးေသာ မတတမးထားရ ခြ ငး၊ အာမခထားသ တစဦးချငး အလက ရရ ေသာ အကျးခစားခငများက မတတမးထားရ ခြ ငးနင အာမခထားသ တစဦးချငးစ အတက ေငစာရငး ဖင လစ ထားရ ခြ ငးတက ပြ လပရမည။ ထမတတမးနင စာရငးများက သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရး ရးသ သတမတချကများနငအည တငပြ ရမည။

အလပမတတမးနင စာရငးများထားရခြ ငး

၇၅။ ဤဥပေဒနင သကဆငသည လပငနး ဌာနများ၏ အလပရငသည -

(က) ေအာကပါမတတမးနင စာရငးများက မနကနစာ ပြ စထားရပြ း သကဆငရာ လမဖလေရး ရးသ သတမတချကများနင အည တငပြ ရမည -

(၁) အလပသမားများ ေနစဉ အလပတကဆငး မတတမးနင စာရငးများ၊ (၂) အလပသမား အသစခန ထားခြ ငး၊ အလပသမားအား အလပေပြ ာငးလ၍ အလပ

လပေစခြ ငး၊ အလပရပစခြ ငး၊ အလပမ ထတပယခြ ငးနင အလပမ နတထကခြ ငး မတတမးများ၊

(၃) အလပသမားအား ရာထးတးမြ ငေပးခြ ငးနင လပခေပး ခြ ငး မတတမးများ၊ (၄) အလပရင၊ မနေနဂျာနင အပချပသတ၏ မတတမးနင စာရငးများ၊ ယငးတ အေပြ ာငး

အလ မတတမးများ။

(ခ) ေအာကပါကစစများ ေပါေပါကပါက သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရးရးသ အေကြ ာငး ကြ ား ရမည -

(၁) အလပသမားဦးေရ ေပြ ာငးလခြ ငးနင လပငနး ဌာန ေနရပလပစာ ေပြ ာငးလခြ ငးများ၊ (၂) အလပရင ေပြ ာငးလခြ ငး၊ လပငနးေပြ ာငးလခြ ငး၊ အလပရပဆငးခြ ငးနင အလပ

ပတသမးခြ ငးများ၊ (၃) အလပတငထခကမေကြ ာင ဒဏရာရရခြ ငး၊ ေသဆး ခြ ငးနင ေရာဂါရ ခြ ငးများ။ (ဂ) အလပမတတမးနင စာရငးများက ဤဥပေဒအရ လမဖလေရးရးချပနင ေဒသဆငရာ

လမဖလေရး ရးအဆငဆငတက တာဝနေပးအပေသာ စစေဆးေရးအဖ သမဟတ အရာရက ေတာငးဆသည အခါ တငပြ ရမည။

စစမး စစေဆးခြ ငး

၇၆။ လမဖလေရးနင အလပတင ထခကမ အာမခ အကျ းခစားခငနင စပလျဉး၍ -

(က) လမဖလေရးအဖသည အလပရငများက ဤဥပေဒအရ ထားရရမည အလပမတတမးနင စာရငးများက စနစတကျ ထားရခြ ငး ရ မရ၊ လမဖလေရး ရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင ရနပေငများသ ထညဝငေကြ း ေပးသငးေသာ မတတမးများ ထားရခြ ငး ရ

34

မရ၊ မနကနစာ ေပးသငးခြ ငး ရ မရ၊ အာမခထားသ တစဦးချငးအလက ေငစာရငးများ ဖငလစထားခြ ငး ရ မရ၊ အာမခထားသအလပသမားများက လမဖလေရးနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခငများက မနကနစာ ထတယရရခြ ငး ရ မရ နင သတမတထားေသာ အစရငခစာများ တငပြ ခြ ငး ရ မရ တ က သရနငရနနင ေဖြ ရငးဆးဖြ တနငရန အလငာ သကဆငရာ လပငနး ဌာနသ စစမး စစေဆးခြ ငး သ မဟတ သငေလျာေသာ ပဂဂ လက ဖြ စေစ၊ စစမးစစေဆးေရး အဖ ဖစညး၍ ဖြ စေစ စစမးစစေဆးေစခြ ငး ပြ နငသည။

(ခ) လမဖလေရးအဖကဖြ စေစ၊ ယငးအဖက တာဝနေပးခြ ငး ခရသည ပဂဂလ သမဟတ စစမး စစေဆးေရး အဖက ဖြ စေစ လအပပါက သကဆငရာ အလပရငနင အလပသမားများက လညးေကာငး၊ စစမး စစေဆးရာတင လအပေသာ အခြ ားပဂဂလများက လညးေကာငး ဆင ဆ စစေမးခြ ငးနင သကေသခ စာတမး အမတအသားများက တငပြ ေစခြ ငးတ ပြ နငသည။

(ဂ) လမဖလေရးအဖကဖြ စေစ၊ ယငးအဖက တာဝနေပးခြ ငးခရသည ပဂဂ လ သမဟတ စစမး စစေဆးေရးအဖကဖြ စေစ လအပပါက လပငနးဌာနအတငး ဝငေရာကစစေဆးခြ ငး ပြ နင သည။

အလပရငများ၏ တာ၀နနင စပလျဉး၍ တားမြ စချကများ

၇၇။ လမဖလေရးနင အလပတင ထခကမ အကျးခစားခငနင သကဆငေသာ လပငနး ဌာန၏ မညသည အလပရငမျ -

(က) ပဒမ ၇၄ နင ပဒမ ၇၅၊ ပဒမခ (က) တပါ မတတမးများက မမနမကန ပြ စထားရခြ ငး၊ ပြ ငဆင ေပြ ာငးလခြ ငး သမဟတ ပယဖျကခြ ငး မပြ ရ။

(ခ) သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရးရးသ အလပသမားဦးေရနင ထည ဝငေကြ းေင တနင စပလျဉး၍ မမနမကန တငပြ အစရငခခြ ငး မပြ ရ။

(ဂ) ဤဥပေဒအရဖြ စေစ၊ လမဖလေရးအဖ၏ တာ၀နေပးအပချကအရ ဖြ စေစ စစေဆးေရးအဖ သမဟတ အရာရက ထမတတမးများ၊ အစရငခစာများနင အခြ ား လအပေသာ စာရက စာတမးများက တငပြ ရန ေတာငးဆသညအခါ ငြ ငးဆခြ ငး မပြ ရ။

(ဃ) ဤဥပေဒအရ ဖြ စေစ၊ လမဖလေရးအဖ၏ တာ၀နေပးအပချကအရ ဖြ စေစ၊ ေဒသဆငရာ လမဖလေရးရး အဆငဆင၏ တာဝနေပးအပချက အရ ဖြ စေစ စစေဆးေရးအဖ သမဟတ အရာရက ဆငေခါသည အခါ လာေရာကရန ပျကကကခြ ငး မရေစရ။

ထည ဝငေကြ းေငနင ပျကကကေကြ းများက အရေကာကခခြ ငး

၇၈။ (က) လမဖလေရးအဖက တာဝနေပးအပေသာ အရာရသည ပဒမ ၁၇၊ ၅၀ နင ၈၈ တ အရ ေပးသငးရန ပျကကကသည ထညဝငေကြ းေငနင ပျကကကေကြ းများက ေပးသငးရန ပျကကကလျင ဖြ စေစ၊ ပဒမ ၆၉၊ ပဒမခ (ခ) အရ ကျခရမည အကျးခစားခငများနင ကနကျစရတများက ေပးသငးရန ပျကကကလျင ဖြ စေစ ေမြ ခနမ ေြပ ကျနေင ဖြ စဘ သကသလည း ေကာငး၊ တရားမမတင ဒကရက အတညပြ သကသ လညးေကာငး သတမတ ချကများနင အည လအပေသာ လပပငခငများက ကျင သး၍ အရေကာကခရမည။

(ခ) ပဒမခ (က) အရ ေကာကခ ရရမက စမခနခရာတင လမအဖြ စ ခယခြ ငး အကဥပေဒအရ ဖြ စေစ၊ မြ နမာ ကမပဏများ အကဥပေဒအရ ကမပဏက လညးေကာငး၊ အစစပလပငနး

35

အကဥပေဒ အရ အစစပလပငနးက လညးေကာငး ဖျကသမးသည အခါတင ြဖစေစ၊ အခြ ား တညဆဥပေဒ တစရပရပအရ ဖြ စေစ ရရနရသည ေကးမြ များထက လမဖလေရးနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခငရနပေင အတက ဦးစားေပး၍ ရထကခင ရေစရမည။

(ဂ) ပဒမခ (က) နငအည ေကာကခခြ ငးခရသည ေငေပးသငးရန ပျကကကသသည ထသ အရေကာကခေနသည ကာလအတငး မမပင ေရေပြ ာငးနငေသာ ပစစညးနင မေရ မေပြ ာငးနငေသာ ပစစညးတက ေဖျာကဖျကခြ ငးက ေသာလညးေကာငး၊ လမဖလေရးအဖ သမဟတ ယငးအဖက တာ၀နေပးအပေသာ အရာရ၏ ခငပြ ချကမရဘ တစနညးနညးဖြ င လေပြ ာငး ခြ ငးက ေသာလညးေကာငး မပြ ရ။

အခနး (၈) လမဖလေရးရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခငရနပေငတက ထေထာင ထနးသမးြခငး

၇၉။ (က) လမဖလေရးအဖသည ဤဥပေဒပါ ရညရယချကများက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရက နငရန အလငာ လမဖလေရးရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေင တက ထေထာင၍ ထနးသမးထားရရမည။

(ခ) လမဖလေရးအဖသည မမ၏ လမဖလေရးရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေငတ ဖြ င ရပတညရမည။

(ဂ) လမဖလေရး ရနပေငက အလပရငနင အလပသမားတ၏ ထည ဝငေကြ းေငများ ဖြ င လညးေကာငး၊ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖက ခငပြ သည ပြ ညေထာငစ ဘ ာရနပေငမ ေထာကပေငများဖြ င လညးေကာငး ထေထာငရမည။

(ဃ) အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင ရနပေငက အလပရငများ၏ ထည ဝငေကြ းေငများဖြ င လညးေကာငး၊ ပြ ညေထာငစ ဘ ာရနပေငမ ေထာကပေငများဖြ င လညးေကာငး ထေထာင ရမည။

(င) ထေထာငထားသည လမဖလေရးရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေင တက နငငေတာဘဏ တစခခတင ဖြ စေစ၊ လမဖလေရးအဖက ညနကြ ားသည အခြ ားဘဏ တစခခတင ဖြ စေစ သတမတချကများနင အည ဘဏစာရငး ဖင ၍ အပနထား ရမည။

(စ) လမဖလေရးရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေငတတင ပဒမခ (ဂ) နင (ဃ) တပါ ထည၀ငေကြ းေငနင ေထာကပေငများအပြ င ေအာကပါတလညးပါ၀ငသည -

(၁) ရနပေငမ ေငစေဆာငးမ၊ အပနမနင ေချးငားမများမ ရရေသာ အတးေငများ၊ (၂) ဤဥပေဒအရ ချမတသည ပျကကကေကြ းများ၊ (၃) ရငးနးမြ ပနမလပငနးများမ တးပားေငများ၊ (၄) ပြ ညတငးပြ ညပမ ေစတနာရငများ၏ ထည ဝင လ ဒါနးသည ေငများ။

၈၀။ လမဖလေရးအဖ၏ ေငစာရငးတင ေအာကေဖာပြ ပါ အဓက ရနပေငနစရပ ပါဝငရမည- (က) လမဖလေရး ရနပေင -

(၁) ကျနးမာေရးနင လမေရး ေစာင ေရာကမ ရနပေင၊ (၂) မသားစ ေထာကပမ ရနပေင၊

36

(၃) အလပလပကငနငစမး မရမ အကျ းခစားခင၊ သကပြ ည အငြ မးစား အကျးခစားခငနင ကျနရစသ အကျးခစားခင ရနပေင၊

(၄) အလပလကမ အကျ းခစားခင ရနပေင၊ (၅) လမဖလေရးအမရာ စမကနး ရနပေင၊ (၆) ပဒမ ၁၅၊ ပဒမခ (က)၊ ပဒမခငယ (၅) နင (၆) တ အရ သတမတေသာ အခြ ား

လမဖလေရး ရနပေင။

(ခ) အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင ရနပေင။

၈၁။ လမဖလေရးအဖသည ပဒမ ၈၀ အရ ဘဏေငစာရငး ဖငလစ ထနးသမးထားေသာ ရနပေငများက အာမခထားသများ အကျ းအတက လအပပါက ရနပေင ေခါငးစဉ လေပြ ာငး သးစခြ ငး ပြ နငသည။

၈၂။ (က) လမဖလေရးအဖသည သတမတထားသည ေငစာရငး လပထးလပနညးများနင အည -

(၁) မမ၏ ရနပေငက ဤဥပေဒပါ လမဖလေရးစနစနင အလပတင ထခကမအာမခစနစ တနင သကဆငရာ အကျ းခစားခငများနင စမခန ခေရး ကစစများအတကသာ သးစခင ရသည။

(၂) နငငခြ ားသးေင ရရပါက ထနငငခြ ားသးေငက သးခြ ားဘဏစာရငး ဖငလစ ထားရ၍ ဤဥပေဒပါ လမဖလေရးစနစနင အလပတင ထခကမ အာမခစနစ တနငသကဆငရာ အကျ းခစားခငများနင စမခန ခေရး ကစစများ အတကသာ သးစခင ရသည။

(ခ) လမဖလေရး ရနပေငနင အလပတငထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေငတ သည အာမခထားသ အလပသမားများ၏ လမဖလေရးနင အလပတငထခကမ အကျးခစားခင အတက ထညဝင စေဆာငး ထားေသာေင ဖြ စသဖြ င ပြ ညေထာငစ ဘ ာရနပေငသ ရေငအဖြ စ လေပြ ာငး ေပးသငးခြ ငး မပြ ရ။

၈၃။ လမဖလေရးအဖသည လမဖလေရးရနပေငနင အလပတငထခကမအကျ းခစားခင ရနပေငတက နညးလမးတကျ ထနးသမးထားရနငရနနင စစေဆး ခြ ငး ပြ နငရန အလငာ ေငစာရငး လပထး လပနညးများက ပြ ညေထာငစ စာရငးစစချပရးနင ညနငး၍ ေရးဆ ပြ း ယငးလပထး လပနညးများနင အည ေငစာရငး များက ပြ စထနးသမးထားရရမည။

၈၄။ လမဖလေရးအဖသည ပဒမ ၇၉ နင ပဒမ ၈၀ တအရ ထေထာငထားသည လမဖလေရး ရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင ရနပေငတ က တးပားေစ ေရးအတက လတတေလာ အသးပြ ရန မလေသးသည ရနပေငြဖင တညဆဥပေဒနင ညညတပြ း အကျ းအမြ တ ရရနငမည ေအာကပါ လပငနးကစစ တက ေဆာငရကနငသည -

(က) နငငေတာဘဏ တစခခတင ဖြ စေစ၊ အခြ ားဘဏ တစခခတင ဖြ စေစ ေငအပနခြ ငး၊ စေဆာငးခြ ငး၊ ေငစလကမတ ဝယယခြ ငးနင ေငေချး သကေသခ လကမတဝယယခြ ငး၊

(ခ) ရငးနးမြ ပနမ လပငနး တစခခက လပကငခြ ငးနင အရငးအနး ထည၀ငခြ ငး၊

(ဂ) ထည ဝငေကြ းေင ေပးသငးထားသများအား သငေလျာေသာ စညးကမးချကများဖြ င အတး သတမတ၍ ေချးေငများ ထတေချးခြ ငး၊

(ဃ) စမကနးများ ချမတ၍ လမဖလေရး အမရာများ တညေထာငပြ း ရငးနးမြ ပနခြ ငး၊

37

(င) လမဖလေရးအဖပင ေရ ေပြ ာငးနငေသာ ပစစညးနင မေရမေပြ ာငးနငေသာ ပစစညးများက ငားရမးခြ ငး၊ အသးမလသည ထပစစညး တစခခက သတမတချကများနငအည ေရာငးချခြ ငး သမဟတ အခြ ား တစနညးနညးဖြ င လေပြ ာငးခြ ငး၊

(စ) လမဖလေရးအဖ၏ အကျ းအတက အခြ ားလပငနးတစခခက လပကငခြ ငး၊၊

၈၅။ လမဖလေရးအဖသည လမဖလေရးရနပေငနင အလပတငထခကမ အကျ းခစားခငရနပေငတ နငစပလျဉး၍ လာမည ဘ ာေရးနစအတက ခန မနးေခြ ရေငနင သးေငများက ေဖာပြ သည ရသးမနး ေခြ ေငစာရငးက ပြ စ ပြ း အလပသမား ဝနကးဌာနမတဆင ပြ ညေထာငစအစးရအဖသ တငပြ ရမည။

အခနး (၉)

ပြ ညေထာငစ ဘ ာရနပေငမ ထညဝင ေထာကပ ခြ ငး

၈၆။ အလပသမား ၀နကးဌာနသည လမဖလေရးအဖနင ညနငး၍ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ၏ ခငပြ ချကဖြ င ၀နထမး ဖစညးပနင အည လမဖလေရး ရးများ၊ ေဆးရများနင ေဆးခနးများတင ဝနထမးများက ခန အပတာ၀နေပး ပြ း ၎ငးတ၏ လစာ၊ စရတ၊ ပငစငလစာနင အခြ ားခစားခငများက အစးရ၀နထမးများနင သကဆငသည ဥပေဒများ၊ နညးဥပေဒများ၊ စညးမျဉးများ၊ စညးကမးများ၊ အမန များ၊ ညနကြ ားချကများ နငအည ြပညေထာငစဘ ာရနပေငမ ကျခသးစခင ပြ ရမည။

၈၇။ (က) လမဖလေရးအဖသည လမဖလေရးရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေင တ ဖြ င ရပတည၍ ထရနပေငတမ အကျ းခစားခငများ ေပးရာတင လေလာကမ မရပါက အကျ းအေကြ ာငး ေဖာပြ ၍ ပြ ညေထာငစ ဘ ာရနပေငမ ထည ဝငခြ ငး၊ ေထာကပခြ ငး သမဟတ ေချးေငများ ထတေချးခြ ငး ပြ နငရန အလပသမား ၀နကးဌာနမ တစဆင ပြ ညေထာငစ အစးရအဖသ တငပြ ေတာငးခနငသည။

(ခ) ပြ ညေထာငစ အစးရအဖသည ပဒမခ (က) အရ တငပြ ေတာငးခချကနင စပလျဉး၍ စစစပြ း သငေလျာေသာ ေငပမာဏက ပြ ညေထာငစ ဘ ာရနပေငမ ထညဝငခြ ငး၊ ေထာကပခြ ငး သမဟတ သငေလျာသည စညးကမးချကများြဖင ေချးေငများ ထတေချးခြ ငး ပြ နငသည။

(ဂ) အလပသမားဝနကးဌာနသည ပြ ညေထာငစဘ ာရနပေငမ ကျခသးစသည ေင၊ ထညဝင ေင၊ ေထာကပေငတနင စပလျဉး၍ နစစဉ ရသးမနးေခြ ေငစာရငးက ပြ ညေထာငစ အစးရအဖသ တငပြ ၍ အတညပြ ချက ရယပြ း လမဖလေရးအဖအား စမခန ခေစရမည။

(ဃ) လမဖလေရးအဖသည ပြ ညေထာငစဘ ာရနပေငမ ကျခသးစသည ေင၊ ထညဝငေင၊ ေထာကပေငတနင စပလျဉး၍ ပမန စာရငးစစေဆးမပြ လပရမညအပြ င ပြ ညေထာငစ စာရငးစစချပရး၏ စာရငး စစေဆးမကလညး ခယရမည။ ထပြ င နစစဉ စာရငးစစေဆး ချက အစရငခစာက အလပသမား ဝနကးဌာန သ တငပြ ရမည။

(င) ပြ ညေထာငစ အစးရအဖသည ပဒမ ၁၃၊ ပဒမခ (င)၊ ပဒမခငယ (၁) နင ပဒမ ၈၄၊ ပဒမခ (ဃ) တအရ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမည လမဖလေရး အမရာစမကနးများ အတက ေမြ ေနရာနင စပလျဉး၍ လမဖလေရးအဖ၏ တငပြ ေတာငးခချကအေပါ အစးရက စမခန ခေသာ ေမြ များမ သငေလျာသည ေမြ ကကများက စညးကမးချကများ သတမတ၍

38

သးစခင ပြ နငသည။ ထ ပြ င ပြ ညေထာငစ အစးရအဖသည လမဖလေရး အမရာစမကနး အတက ပြ ညေထာငစ ဘ ာရနပေငမ လအပသလ ေထာကပေပးနငသည။

အခနး (၁၀)

စမခနခေရးဆငရာ အေရးယခြ ငး၊ အငြ ငးပားမများက ေဖြ ရငးဆးဖြ တခြ ငးနင အယခခြ ငး

ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးရန ပျကကကမ အတက ပျကကကေကြ း

၈၈။ (က) ဤဥပေဒအရ ထည၀ငေကြ းေငေပးရန တာ၀နရေသာ အလပရငသည -

(၁) သကဆငရာ လမဖလေရး ရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင ရနပေင သ ထည ဝငေကြ းေင ေပးသငးရန ပျကကကလျင ပျကကကသည လအတက ထည ဝင ေကြ းေင အပြ င ထညဝငေကြ းေင၏ ၁၀ ရာခငနနးက ပျကကကေကြ း အဖြ စ ထပေဆာငး၍ သတမတချကများနင အည ေပးသငးရမည။ ထ ပြ င ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးရန ဆကလက၍ ပျကကကေနလျင ပျကကကသည လအသးသး အတက ေဖာပြ ပါ ပျကကကေကြ းက ထပေဆာငး၍ ေပးသငးရမည။

(၂) သကဆငရာ လမဖလေရးရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေငသ အာမခထားသအလပသမား၏ လပခက ေလျာပြ ပြ း ေပးသငးရမည ထည ဝငေကြ းေငက ေလျာ၍ ေပးသငးလျင ေသာလညးေကာငး၊ အလပသမားဦးေရက ထနချန၍ ထည ဝင ေကြ းေင ေပးသငးလျင ေသာလညးေကာငး၊ အလပသမား၏ လပခထမ နတယ ထား သည ထညဝငေကြ းေငက ေပးသငးရန ပျကကကလျင ေသာလညးေကာငး ပဒမခငယ (၁) တင ပြ ဋဌာနးထားသည အတငး ပျကကကသည လအတက ေလျာနညးသည ထည ဝငေကြ းေင သမဟတ နတယထားသည ထည ဝငေကြ းေင တ အပြ င ေလျာနညး ၍ ေပးသငးထားသည ထည၀ငေကြ းေင၏ ၁၀ ရာခငနနးက ပျကကကေကြ းအဖြ စ သကဆငရာ ရနပေငသ သတမတချကများနင အည ေပးသငးရမည။ ထသ ေပးသငးရန ဆကလက၍ ပျကကကေနလျင ပျကကကသည လအသးသး အတက ေဖာပြ ပါ ပျကကကေကြ းက ထပေဆာငး၍ ေပးသငးရမည။

(ခ) သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရးရးသည ပဒမခ (က) အရ ေပးသငးရန ရေသာ ထည၀င ေကြ းေငနင ပျကကကေကြ းတ က တကချကပြ း သတမတသည ေနရက အတငး ေပးသငးရန သကဆငရာ အလပရငထသ အေကြ ာငးကြ ားရမည။ ထ ပြ င ေပးသငးသည ေငေကြ းများက သကဆငရာ ရနပေငသ ေပးသငးေစရမည။

အငြ ငးပားမများက ေဖြ ရငးဆးဖြ တခြ ငး

၈၉။ (က) ေအာကေဖာပြ ပါ ကစစတစရပရပနင စပလျဉး၍ ေပါေပါကေသာ အငြ ငးပားမ များက ေဖြ ရငးဆးဖြ တေပးရန သကဆငရာ မြ နယ လမဖလေရးရးသ တငပြ နငသည -

(၁) လပငနး ဌာန တစခခသည ဤဥပေဒနင သကဆငြခငး ရ မရ ကစစ၊

(၂) အလပရငနင အလပသမားတ သည ဤဥပေဒနင သကဆငခြ ငး ရ မရကစစ၊

(၃) ဤဥပေဒအရ ထည ဝငေကြ း ေပးရနတာဝနနင ထည ဝငေကြ းေင၊ ပျကကကေကြ းေင ပမာဏနင စပလျဉးသည ကစစ၊

(၄) အကျ းခစားခငများ ရထကခင ရ မရ ကစစ၊

39

(၅) အကျးခစားခင အပြ ညအ၀ ရ မရနင ေငေကြ း အကျ းခစားခင ပမာဏ သ မဟတ ယငးအကျ းခစားခငေပးသည နညးလမးတနင စပလျဉးသည ကစစ၊

(၆) အလပရငက ပဒမ ၆၆၊ ပဒမခ (က) ပါ တားမြ စချကက ေဖာကဖျကကျးလနသည အတက ထခကနစနာမနင စပလျဉး၍ အာမခထားသက တငပြ သညကစစ။

(ခ) ပဒမခ (က) ပါ အငြ ငးပားမများအနက လမဖလေရးနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင တစရပရပနင သကဆငေသာ အငြ ငးပားမကလညးေကာငး၊ အလပရငက ပဒမ ၆၆၊ ပဒမခ (က) ပါ တားမြ စချကက ေဖာကဖျကကျးလနသည အတက ထခကနစနာမနင သကဆင ေသာ အငြ ငးပားမက လညးေကာငး မြ နယ လမဖလေရးရးမ တာဝနခအရာရသည အငြ ငးပားသများက ဆငေခါ၍ သတမတချကများ နငအည ဦးစာ ေစစပညနငးပြ း နစဖက သေဘာတ ေဖြ ရငးေပးရမည။

(ဂ) မြ နယ လမဖလေရးရးမ တာဝနခအရာရသည ပဒမခ (ခ) အရ ေစစပညနငး ပြ း နစဖကသေဘာတ ေဖြ ရငးေပးေသာလညး ေပြ လညမ မရရသည ကစစကလညးေကာငး၊ ပဒမခ (က) ပါ အငြ ငးပားမ ကစစတစရပရပက လညးေကာငး၊ သတမတချကများနငအည စစမးစစေဆးမ ပြ လပပြ း သငေလျာသည ဆးဖြ တချက တစရပရပက ချမတနငရန ထစစမး စစေဆးချက များက သေဘာထားမတချကနငအတ တငးေဒသကး သ မဟတ ပြ ညနယ လမဖလေရးရးသ တငပြ ရမည။

(ဃ) ပဒမခ (က) ပါ အငြ ငးပားသည ကစစများနင စပလျဉး၍ မညသည တရားရးတငမျ တရားမ ေကြ ာငးအရ တရားစဆခင မရေစရ။ သရာတင ကျနရစေသာ မခသများမာ တရားဝင အေမဆကခသများ ဟတ မဟတ က လညးေကာငး၊ ထသတ က တရားဝင အကျးဆကခခင ရ မရ က လညးေကာငး အငြ ငးပားမနင စပလျဉး၍ သကဆငရာ တရားရး၏ ဆးဖြ တချက အတငး ဖြ စေစရမည။

၉၀။ တငးေဒသကး သ မဟတ ပြ ညနယလမဖလေရးရးသည-

(က) ပဒမ ၈၉၊ ပဒမခ (ဂ) အရ တငပြ ချကက စစစပြ း လအပပါက စစမးစစေဆးမများ ထပမ ပြ လပခြ ငး သမဟတ ထပမပြ လပေစခြ ငး ပြ နငသည။

(ခ) ပဒမခ (က) အရ ေဆာငရကပြ းေနာက သကဆငရာ အငြ ငးပားသများအား ထေချ ေဖြ ရငးခငေပးခြ ငးနင နစဖကကြ ားနာခြ ငးများပြ ပြ း အငြ ငးပားမနင စပလျဉး၍ သငေလျာသည ဆးဖြ တချက တစရပရပက ချမတနငသည။

လမဖလေရး အယခခအဖ ဖစညးခြ ငးနင အယခခြ ငး

၉၁။ (က) လမဖလေရးအဖသည တငးေဒသ ကး သမဟတ ပြ ညနယ လမဖလေရးရး၏ ဆးဖြ တချက အေပါ အယခမက ကြ ားနာနငရန သငေလျာေသာ ပဂဂ လများ ပါ၀ငသည လမဖလေရး အယခ ခအဖက ဖစညးရမည။

(ခ) ပဒမ ၉၀၊ ပဒမခ (ခ) အရ တငးေဒသကး သမဟတ ပြ ညနယ လမဖလေရးရး၏ ဆးဖြ တချကက မေကျနပသသည လမဖလေရး အယခခအဖသ ထဆးဖြ တချက ချမတသည ေနမ ရကေပါငး ၆၀ အတငး သတမတချက များနငအည အယခနငသည။

40

(ဂ) လမဖလေရး အယခခအဖသည ပဒမခ (ခ) အရ အယခမက စစစကြ ားနာပြ း တငးေဒသကး သမဟတ ပြ ညနယ လမဖလေရးရး၏ ဆးဖြ တချကက အတညပြ ခြ ငး၊ ပယဖျကခြ ငး၊ ပြ ငဆငခြ ငး သမဟတ လအပေသာ စစမးစစေဆးမများ ထပမ ပြ လပေစပြ း ပြ နလည တငပြ ေစကာ ဆးဖြ တခြ ငး ပြ နငသည။

ထည၀ငေကြ းေငနင ပျကကကေကြ း ေပးသငးရန တမငပျကကကမအတက တရားစဆခြ ငး

၉၂။ သကဆငရာ မြ နယလမဖလေရးရးသည အလပရငက ထည၀ငေကြ းေငနင ပျကကကေကြ းများ က ေပးသငးရန တမင ပျကကကေကြ ာငး ေတရရသညအခါ ေအာကပါ အချကတစရပရပ ေပါေပါက ပါက ထပျကကကသည အလပရငအား သကဆငရာ တရားရးတင တရားစဆနငသည -

(က) ထည ဝငေကြ းေငနင ပျကကကေကြ းများ ေပးသငးရန ပျကကကသည အတက မြ နယ လမ ဖလေရးရးက ေနာကဆးထား၍ ေပးသငးရနသတမတသညေနမ ရကေပါငး ၃၀ အတငး အလပရငက ေပးသငးမ မရ ခြ ငး၊

(ခ) ပဒမ ၉၁၊ ပဒမခ (ခ) အရ အလပရငက အယခနငသည ကာလ ကနဆးခြ ငး၊

(ဂ) ပဒမ ၉၁၊ ပဒမခ (ခ) အရ အလပရငက အယခမတင လမဖလေရး အယခခအဖက ကြ ားနာပြ း ထညဝငေကြ းေငနင ပျကကကေကြ းများ ေပးသငးရန ဆးဖြ တချက ချမတ ေသာလညး အလပရငက ေပးသငးရန ပျကကကခြ ငး။

အခနး (၁၁) ပြ စမနင ပြ စဒဏများ

၉၃။ ပဒမ ၉၂ အရ တရားစဆခြ ငးခရ ေသာ မညသညအလပရငမဆ ထည၀ငေကြ းေငနင ပျကကက ေကြ းများက ေပးသငးရန တမငပျကကကေကြ ာငး ပြ စမထငရား စရငခြ ငး ခရလျင ထသက တစနစထက မပေသာ ေထာငဒဏ ဖြ စေစ၊ ေငဒဏဖြ စေစ၊ ဒဏနစရပလး ဖြ စေစ ချမတ ရမည။

၉၄။ (က) မညသညအလပရငမဆ ပဒမ ၁၆၊ ပဒမခ (က) နင ပဒမ ၄၈၊ ပဒမခ (က) တပါ မတပတင၍ အာမခထားရန တာ၀နတစရပရပက လကနာေဆာငရကရန ပျကကက ေကြ ာငး ပြ စမထငရား စရငခြ ငး ခရလျင ထသက တစနစထက မပေသာ ေထာငဒဏ ဖြ စေစ၊ ေငဒဏ ဖြ စေစ၊ ဒဏနစရပလး ဖြ စေစ ချမတရမည။

(ခ) မညသညအလပရငမဆ ပဒမ ၅၃၊ ပဒမခ (ခ)၊ ပဒမ ၇၇ နင ပဒမ ၇၈၊ ပဒမခ (ဂ) တပါ တားမြ စချက တစရပရပက ေဖာကဖျကေကြ ာငး ပြ စမထငရားစရငခြ ငး ခရလျင ထသက ေခြ ာကလထက မပေသာ ေထာငဒဏ ဖြ စေစ၊ ေငဒဏ ဖြ စေစ၊ ဒဏနစရပလး ဖြ စေစ ချမတ ရမည။

(ဂ) မညသမဆ ပဒမ ၇၁ ပါ တားမြ စချက တစရပရပက ေဖာကဖျကေကြ ာငး ပြ စမထငရား စရငခြ ငး ခရလျင ထသက ေခြ ာကလထက မပေသာ ေထာငဒဏဖြ စေစ၊ ေငဒဏ ဖြ စေစ၊ ဒဏနစရပလး ဖြ စေစ ချမတ ရမည။

(ဃ) မညသညအလပရငမဆ ပဒမ ၅၄၊ ပဒမခ (က)၊ ပဒမ ၇၄ နင ပဒမ ၇၅ တ ပါ လကနာရ မည တာ၀နတစရပရပက လကနာေဆာငရကရန ပျကကက ေကြ ာငး ပြ စမထငရားစရငခြ ငး ခရလျင ထသက သးလထက မပေသာ ေထာငဒဏဖြ စေစ၊ ေငဒဏဖြ စေစ၊ ဒဏ နစရပလး ဖြ စေစ ချမတရမည။

41

(င) မညသမဆ ဤဥပေဒအရ ထတြပနသည နညးဥပေဒများ၊ စညးမျဉး၊ စညးကမးနင အမနတ ပါ တားမြ စချက တစရပရပက ေဖာကဖျက ကျးလနေကြ ာငး ပြ စမထငရား စရငခြ ငး ခရလျင ထသက သးလထက မပေသာ ေထာငဒဏ ဖြ စေစ၊ ေငဒဏဖြ စေစ၊ ဒဏ နစရပလး ဖြ စေစ ချမတရမည။

အခနး (၁၂) အေထေထ

၉၅။ (က) သကဆငရာ မြ နယလမဖလေရးရးသည ပဒမ ၉၃ နင ပဒမ ၉၄ တအရ ပြ စမများက လမဖလေရးအဖ၏ တရားစဆရန က တငခင ပြ ချက ရရမသာ တရားစဆရမည။

(ခ) ေပးရနရသည ထည၀ငေကြ းေငနင ပျကကကေကြ းများ အားလးက ပဒမခ (က) အရ တရားစဆ ခြ ငး ခရသက တရားစဆခရပြ းေနာက အပြ းသတ အမန ချမတခြ ငး မပြ မ သကဆငရာ ရနပေငသ ေပးသငးသညအခါ သကဆငရာ လမဖလေရးရးက လမဖလေရး အဖ၏ ခငပြ ချကရယပြ း ထအမက ရပသမးေပးရန သကဆငရာ တရားရးသ ေလျာကထား ရမည။

၉၆။ ဤဥပေဒအရ ေပးအပေသာ လပငနးတာဝနများက သေဘာရးဖြ င ေဆာငရကေသာ မညသည ပဂဂလ သမဟတ အဖအစညးက မဆ ပြ စမေကြ ာငးအရ ေသာလညးေကာငး၊ တရားမေကြ ာငး အရ ေသာလညးေကာငး တရားစဆခင မရေစရ။

၉၇။ အစးရဝနထမး မဟတေသာ လမဖလေရးအဖ၏ အဖဝင၊ အလပအမေဆာင ေကာမတ၀င၊ လမဖလေရး အယခခအဖ၏ အဖဝင၊ ေဆးဘကဆငရာ အကေပးအဖ၏ အဖဝငနင ဤဥပေဒအရ တာဝန ေပးအပသည အခြ ားအဖဝငတစဦးဦး သ မဟတ ပဂဂ လတစဦးဦးသည ဤဥပေဒအရ ေပးအပေသာ လပငနးတာဝနများက ထမးေဆာငေနချနတင ပြ ညသဝနထမး ဖြ စသညဟ မတယ ရမည။

၉၈။ ဤဥပေဒအရ လမဖလေရး ရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေငသ ထည ဝငေကြ းေငနင ပျကကကေကြ းများ ေပးသငးခြ ငးနင စပလျဉး၍ လညးေကာငး၊ ဤဥပေဒ အရ ထတေပးေသာ အကျ းခစားခငများနင စပလျဉး၍ လညးေကာငး တဆပေခါငးခနနင ၀ငေငခန ေပးေဆာင ခြ ငးမကငးလတခင ရေစရမည။

၉၉။ နငငေတာသမမတသည နငငေတာ၏ အကျးငာ ဤဥပေဒပါ ပြ ဋဌာနးချက အားလးက ြဖစေစ၊ တစစတတစေဒသက ြဖစေစ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမည လပငနးစမချကအရ လတတေလာ ေဆာငရကရန မလအပေသးေသာ ေဒသများက ေသာလညးေကာငး၊ ဤဥပေဒနင သကဆင သည လပငနးဌာနတစခခကေသာလညးေကာငး၊ အလပရငနင အလပသမားအမျ းအစားက ေသာလညးေကာငး အမန ေကြ ာငြ ာစာ ထတပြ န၍ ကငးလတခင ပြ နငသည။

၁၀၀။ အလပသမား ဝနကးဌာနသည နငငေတာ၏ စးပားေရး ဖဖြ းတးတကမ၊ ဘ ာရနပေငဖလမနင လပငနး ဌာနများ၏ စးပားေရး ဖဖြ းတးတကမ တက လညးေကာငး၊ ေပြ ာငးလလာသည လမေရး လအပချကများက လညးေကာငး၊ နယ ေြမ ေဒသအလက ဇနအလက ဖ ဖြ းတးတကမ အ ေြခအေနများက လညးေကာငး အ ေြခပြ ၍ လမဖလေရး ရနပေငနင အလပတငထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေင အတက သတမတထားသည ထည၀ငေကြ း နနးထားများနင အကျ းခစားခငများက ပြ ငဆငခြ ငးနင အာမခစနစများ

42

အဆင ဆင အေကာငအထညေဖာခြ ငးက လမဖလေရးအဖနငညနငး၍ ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ၏ အတညပြ ချကဖြ င အမန ေကြ ာငြ ာစာ ထတပြ န၍ ေဆာငရကနငသည။

၁၀၁။ (က) ၁၉၅၄ ခနစ၊ လမဖလေရး အကဥပေဒအရ သတမတထားေသာ အာမခစနစအတက ထည၀ငေကြ းေင ေပးသငးခသည အလပရငနင အလပသမားတသည ဤဥပေဒနငအည တညေထာငထားေသာ လမဖလေရး ရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင ရနပေငသ ထည၀ငေကြ းေငများက သတမတချကများနင အည ဆကလက ေပးသငးရမည။

(ခ) ဤဥပေဒ အာဏာတညပြ းေနာက ေတာငးဆခငရေသာ အကျ းခစားခင အားလးနင စပလျဉး၍ ဤဥပေဒအရ သတမတထားသည ထည၀ငေကြ းကာလ ပြ ညမမသာလျင ဤဥပေဒအရ ခငပြ ထားေသာ အကျ းခစားခငများက သတမတချကများနင အည ခစားခင ရေစရမည။

(ဂ) ၁၉၅၄ ခနစ၊ လမဖလေရး အကဥပေဒအရ ေပးရနရသည အေထေထ အရပရပ အာမခ စနစအတက အကျ းခစားခငများက ဤဥပေဒပါ ကျနးမာေရးနင လမေရး ေစာငေရာကမ ရနပေငမ ကျခသးစရမည။

(ဃ) ၁၉၅၄ ခနစ၊ လမဖလေရး အကဥပေဒအရ ေပးရနရသည အလပတင ထခကမ အာမခစနစ အတက အကျ းခစားခငများက ဤဥပေဒပါ အလပတင ထခကမ အကျ းခစားခင ရနပေငမ ကျခသးစရမည။

၁၀၂။ အာမခထားသသည လပခက နငငခြ ားသးေငဖြ င ရရပါက လမဖလေရးရနပေငနင အလပတင ထခကမ အကျးခစားခင ရနပေငတသ ထည၀ငေကြ းေငများက သတမတထားေသာ နနးထားများ အတငး နငငခြ ား သးေငဖြ င ေပးသငးရမညြဖစပြ း လမဖလေရးနင အလပတင ထခကမ အကျ း ခစားခင အသးသး ကလညး သတမတချကများနင အည နငငခြ ားသးေငဖြ င ခစားခင ရေစရမည။

၁၀၃။ ဤဥပေဒပါ ပြ ဋဌာနးချကများက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရာတင -

(က) အလပသမား ဝနကးဌာနသည လမဖလေရးအဖနင ညနငး၍လအပေသာ နညးဥပေဒများ၊ စညးမျဉးနင စညးကမးများက ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ၏ အတညပြ ချကဖြ င ထတပြ န နငသည။

(ခ) အလပသမားဝနကးဌာနနင လမဖလေရးအဖတ သည လအပေသာ အမန ေကြ ာငြ ာစာ၊ အမန၊ ညနကြ ားချကနင လပထး လပနညးများက ထတပြ နနငသည။

၁၀၄။ ဤဥပေဒ စတငအာဏာတညသည ေနမစ၍ ၁၉၅၄ ခနစ၊ လမဖလေရး အကဥပေဒသည အာဏာတညခြ ငးမ ရပစေစရမည။

------------------------------

ပြ ညေထာငစ သမမတ မြ နမာနငငေတာ ဖစညးပ အေခြ ခဥပေဒအရ ကျနပ လကမတ ေရးထးသည။

(ပ)

သနးစန နငငေတာ သမမတ

ပြ ညေထာငစ သမမတ မြ နမာနငငေတာ