ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÕÓÓËÜ

2009 îíû 07 ñàðûí 16 ºäºð Òºðèéí îðäîí, Óëààíáààòàð õîò

ÖªÌÈÉÍ ÝÍÅÐÃÈÉÍ ÒÓÕÀÉ

ÍÝÃįÃÝÝÐ Á¯ËÝà ÍÈÉÒËÝà ¯ÍÄÝÑËÝË

1 ä¿ãýýð ç¿éë. Õóóëèéí çîðèëò

1.1.Ýíý õóóëèéí çîðèëò íü Ìîíãîë Óëñûí íóòàã äýâñãýðò öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãèéã ýíõèéí çîðèëãîîð àøèãëàõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ, õ¿í àì, íèéãýì, áàéãàëü îð÷íûã èîíæóóëàã÷ öàöðàãèéí ñºðºã íºëººë뺺ñ õàìãààëàõòàé õîëáîãäñîí õàðèëöààã çîõèöóóëàõàä îðøèíî.

2 äóãààð ç¿éë. Öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ

2.1.Öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ íü Ìîíãîë Óëñûí ¯íäñýí õóóëü1, ýíý õóóëü áîëîí ýäãýýðòýé íèéö¿¿ëýí ãàðãàñàí õóóëü òîãòîîìæèéí áóñàä àêòààñ á¿ðäýíý.

2.2.Ìîíãîë Óëñûí îëîí óëñûí ãýðýýíä ýíý õóóëüä çààñíààñ ººðººð çààñàí áîë îëîí óëñûí ãýðýýíèé çààëòûã äàãàæ ìºðäºíº.

2.3.Öºìèéí ýð÷èì õ¿÷ àøèãëàõòàé õîëáîãäñîí ýíý õóóëèàð íàðèéâ÷ëàí çîõèöóóëààã¿é õàðèëöààã Ýð÷èì õ¿÷íèé òóõàé õóóëèéí2 õîëáîãäîõ ç¿éë, õýñýã, çààëòààð çîõèöóóëíà.

3 äóãààð ç¿éë. Õóóëèéí íýð òîìú¸îíû òîäîðõîéëîëò

3.1.Ýíý õóóëüä õýðýãëýñýí äàðààõü íýð òîìú¸îã äîð äóðäñàí óòãààð îéëãîíî:

3.1.1.“öºìèéí ýíåðãè” ãýæ öºìèéí õóâààãäàë áîëîí öºìèéí õóâèðëûí ä¿íä ¿¿ññýí ýíåðãèéã;

3.1.2.“öºìèéí ýíåðãèéã ýíõèéí çîðèëãîîð àøèãëàõ” ãýæ öºìèéí ýíåðãèéã öºìèéí çýâñãýýñ áóñàä ñàëáàðò àøèãëàõûã;

1 Ìîíãîë Óëñûí ¯íäñýí Õóóëü-“Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõòãýëèéí 1992 îíû 1 äóãààðò íèéòëýãäñýí.2 Ýð÷èì õ¿÷íèé òóõàé õóóëü-“Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõýòãýëèéí 2001 îíû 6 äóãààðò íèéòëýãäñýí.

1

3.1.3.“öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäàë” ãýæ õ¿í àì, áàéãàëü îð÷íûã öàöðàã èäýâõò áîäèñ áîëîí èîíæóóëàã÷ öàöðàãèéí áóñàä ¿¿ñã¿¿ðèéí íºëººë뺺ñ õàìãààëàõ, öºìèéí òºõººðºìæ, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéí àþóëã¿é àæèëëàãààã õàíãàñíûã;

3.1.4.“öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë” ãýæ Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí3 4.1.2-ò çààñàí óðàí áîëîí òîðèéí á¿ëèéí öàöðàã èäýâõò èçîòîï àãóóëñàí ýðäýñ áàÿëãèéí õóðèìòëàëûã;

3.1.5.“öºìèéí áîäèñ” ãýæ öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öºìèéí òåõíîëîãèä õýðýãëýãäýõ óðàí, òîðèéí á¿ëèéí öàöðàã èäýâõò èçîòîï, ãàçðûí õîâîð ýëåìåíò àãóóëñàí áîäèñûã;

3.1.6.“öºìèéí òºõººðºìæ” ãýæ öºìèéí ò¿ëø áýëòãýõ ¿éëäâýð, öºìèéí áîëîí ñóäàëãààíû ðåàêòîð, öºìèéí ýð÷èì õ¿÷íèé ýõ ¿¿ñâýð, öºìèéí ò¿ëø áîëîí àøèãëàñàí ò¿ëø õàäãàëàõ áàéãóóëàìæ, áàÿæóóëàõ ¿éëäâýð, àøèãëàñàí ò¿ëøèéã äàõèí áîëîâñðóóëàõ ¿éëäâýðèéã;

3.1.7.“èîíæóóëàã÷ öàöðàã” ãýæ øóóä áîëîí øóóä áóñ çàìààð áîäèñ, áèîëîãèéí áèåò äîòîð õîñ èîí ¿¿ñãýõ öàöðàãèéã;

3.1.8.“öºìèéí ýð÷èì õ¿÷íèé íººö” ãýæ Ýð÷èì õ¿÷íèé òóõàé õóóëèéí 3.1.21-ä çààñíûã;

3.1.9.“öºìèéí ýð÷èì õ¿÷” ãýæ Ýð÷èì õ¿÷íèé òóõàé õóóëèéí 3.1.22-ò çààñíûã;

3.1.10.“öºìèéí ýð÷èì õ¿÷íèé ýõ ¿¿ñâýð” ãýæ Ýð÷èì õ¿÷íèé òóõàé õóóëèéí 3.1.23-ò çààñíûã;

3.1.11.“öºìèéí ò¿ëø” ãýæ öºìèéí ýíåðãè ãàðãàæ àâàõàä õýðýãëýãääýã ìàòåðèàëûã;

3.1.12.“öºìèéí ìàòåðèàë” ãýæ öºìèéí ðåàêòîð áîëîí öºìèéí çýâñýãò àøèãëàãääàã ìàòåðèàëûã;

3.1.13.“öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð” ãýæ öºìèéí òºõººðºì溺ñ áóñàä öàöðàãèéí øàðëàãà ¿¿ñãýã÷ öàöðàã èäýâõò áîäèñ áîëîí èîíæóóëàã÷ öàöðàã ãàðãàã÷ àëèâàà áàãàæ õýðýãñëèéã;

3.1.14.“öºìèéí ò¿ëøíèé ìàòåðèàë” ãýæ öºìèéí õóâààãäëûí ä¿íä èõ õýìæýýíèé ýíåðãè ¿¿ñãýõ öºìèéí áîäèñûã;

3.1.15.“öºìèéí ýõ ¿¿ñâýð ìàòåðèàë” ãýæ öºìèéí ò¿ëøíèé ìàòåðèàëûã ãàðãàí àâàõ óðàí, òîðèéí õ¿äýð, ãàçðûí õîâîð ýëåìåíò çýðýã ò¿¿õèé ýä ìàòåðèàëûã;

3.1.16.“öàöðàã èäýâõò õàÿãäàë” ãýæ öàöðàã èäýâõèéí õýìæýý íü õàÿãäëûí ñòàíäàðòàä çààñàí çºâøººðºãäñºí õýìæýýíýýñ õýòýðñýí, ÿìàð ÷ òºëºâ áàéäàëä áàéæ áîëîõ, öààøèä äàõèí õýðýãëýãäýõã¿é ç¿éëñèéã;

3.1.17.“øàð íóíòàã” ãýæ óðàíû õ¿äðèéã áîëîâñðóóëàõ ¿éë àæèëëàãààíû ÿâöàä çàâñðûí øàòàíä ¿¿ñýõ óðàíû èñëèéã;

3 Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëü-“Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõòãýëèéí 2006 îíû 30 äóãààðò íèéòëýãäñýí.

2

3.1.18.“áèåò õàìãààëàëò” ãýæ Öºìèéí ìàòåðèàëûã áèå÷ëýí õàìãààëàõ òóõàé Âåíèéí êîíâåíöèéí äàãóó öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öºìèéí òºõººðºìæ ð¿¿ çºâøººðºëã¿é ýòãýýä íýâòðýí îðîõîîñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëñýí àðãà õýìæýý áóþó çîõèîí áàéãóóëàëòûí íýãäñýí ñèñòåìèéã;

3.1.19.“øàðëàãà” ãýæ öàöðàã èäýâõò áîäèñ, èîíæóóëàã÷ öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðýýñ õ¿íä

¿ç¿¿ëýõ íºëººëëèéã;

3.1.20.“ìýðãýæëèéí øàðëàãà” ãýæ àæëûí íºõöºëèéí óëìààñ öàöðàãòàé àæèëëàã÷èéí ºðòºæ áàéãàà àëèâàà öàöðàãèéí íºëººëëèéã;

3.1.21.“òóí” ãýæ èîíæóóëàã÷ öàöðàãààñ áèå ìàõáîäèä øèíãýýãäñýí ýíåðãèéí õýìæýýãýýð òîäîðõîéëîãääîã öàöðàãèéí øàðëàãûã èëýðõèéëýõ õýìæèãäýõ¿¿íèéã;

3.1.22.“öàöðàã èäýâõò õàÿãäàë áóëøëàõ” ãýæ çºâõºí ººðèéí îðíû öàöðàã èäýâõò õàÿãäëûã áóëøëàõûã.

4 ä¿ãýýð ç¿éë.Öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ ¿éë àæèëëàãààíä áàðèìòëàõ çàð÷èì

4.1.Öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ ¿éë àæèëëàãààíä äàðààõü çàð÷ìûã áàðèìòàëíà:

4.1.1.Ìîíãîë Óëñûí ¿íäýñíèé àþóëã¿é áàéäàëä õàðøëàõã¿é áàéõ;4.1.2.Ìîíãîë Óëñûí îëîí óëñûí ãýðýýíä íèéöñýí áàéõ;4.1.3.îëîí óëñûí ãýðýýíä çààñíû äàãóó çºâõºí ýíõèéí çîðèëãîîð ÿâóóëàõ;

4.1.4.îëîí óëñûí áîëîí ¿íäýñíèé ñòàíäàðòûã ÷àíä ìºðäºõ;4.1.5.õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíä, áàéãàëü îð÷èíä àþóëã¿é òåõíèê, òåõíîëîãè àøèãëàõ.

5 äóãààð ç¿éë. Öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí ºì÷ëºë áîëîí öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë àøèãëàõ ¿éë àæèëëàãààíä

îðîëöîõ òºðèéí îðîëöîî

5.1.Ìîíãîë Óëñûí ãàçðûí õýâëèéä îðøèæ áàéãàà öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë òºðèéí ºì÷ ìºí.

5.2.Óëñûí òºñâèéí õºðºí㺺ð õàéãóóë õèéæ íººöèéã íü òîãòîîñîí öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí îðäûã áóñàäòàé õàìòðàí àøèãëàõ òîõèîëäîëä ò¿¿íòýé õàìòðàí áàéãóóëàõ êîìïàíèéí õóâüöààíû 51-ýýñ äîîøã¿é õóâèéã òºð ¿íý òºëáºðã¿é, øóóä ýçýìøèíý.

5.3.Óëñûí òºñâèéí õºðºíãèéí îðîëöîîã¿éãýýð õàéãóóë õèéæ íººöèéã íü òîãòîîí óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýñýí îðä ãàçàðò öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí àøèãëàëòûí òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ êîìïàíèéí õóâüöààíû 34-ººñ äîîøã¿é õóâèéã òºð ¿íý òºëáºðã¿é, øóóä ýçýìøèíý.

5.4.Ýíý õóóëèéí 5.2, 5.3-ò çààñíààñ èë¿¿ õóâèàð òºð õóâüöàà ýçýìøèõ òîõèîëäîëä óã õóâèéã òºðººñ îðóóëñàí áóþó îðóóëàõ õºðºí㺠îðóóëàëòûí õýìæýýã õàðãàëçàí Çàñãèéí ãàçðûí ºðãºí ìýä¿¿ëñíýýð Óëñûí Èõ Õóðàë òîãòîîíî.

6 äóãààð ç¿éë. Öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí îðäûí àíãèëàë

3

6.1.Öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí îðäûã õýìæýýíýýñ íü ¿ë õàìààðàí ñòðàòåãèéí à÷ õîëáîãäîë á¿õèé àøèãò ìàëòìàëûí îðäûí àíãèëàëä õàìààðóóëíà.

7 äóãààð ç¿éë. Çàñãèéí ãàçðûí îíöãîé á¿ðýí ýðõ

7.1.Ýíý õóóëèéí 15.1.2, 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èéí õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðàë, òºëººëºí óäèðäàõ çºâëºë, ã¿éöýòãýõ óäèðäëàãà áîëîí õóâüöàà ýçýìøèã÷èéí äàðààõü àñóóäëààð ãàðãàñàí øèéäâýð Öºìèéí ýíåðãèéí êîìèññûí áàòëàìæèëñíààð õ¿÷èí òºãºëäºð áîëíî:

7.1.1.òóõàéí êîìïàíèéí õóâüöààíû 5-ààñ äýýø õóâèéã õóäàëäàõ, áýëýãëýõ, áàðüöààëàõ áîëîí ººð áóñàä õýëáýðýýð áóñäûí ºì÷ëºë, ýçýìøèë, àøèãëàëòàä øèëæ¿¿ëýõ;

7.1.2.òóõàéí êîìïàíèéí õóâüä õóâüöàà àâàõ ýðõèéí áè÷èã áóþó õóâüöààíä õºðâºõ ¿íýò öààñ øèíýýð ãàðãàõ, ýñõ¿ë óðüä ãàðãàñàí íèéò õóâüöààíû 5 õóâèàñ äýýø õýìæýýíèé õóâüöàà íýìæ ãàðãàõ;

7.1.3.òóõàéí êîìïàíèéã íèéëýõ, íýãäýõ, õóâààõ, òóñãààðëàõ çàìàà𠺺ð÷ëºí áàéãóóëàõ.

7.2.Ýíý õóóëèéí 15.1.2, 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü ìºí õóóëèéí 7.1-ä çààñàí øèéäâýðèéã ãàðãàñíààñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð äàðààõü áàðèìò áè÷ãèéã Öºìèéí ýíåðãèéí êîìèññò õ¿ðã¿¿ëíý:

7.2.1.ýíý õóóëèéí 7.1.1-ä çààñàí øèéäâýðèéí àëáàí ¸ñíû ýõ õóâü, õóâüöààã ºì÷ëºë, ýçýìøèë, àøèãëàëòäàà àâàõ ýòãýýäèéí íýð, õàÿã, ýðõýëæ áàéãàà ¿éë àæèëëàãààíû ÷èãëýë áîëîí óã øèéäâýðòýé õîëáîîòîé Öºìèéí ýíåðãèéí êîìèññîîñ øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çñýí áóñàä ìýäýýëýë;

7.2.2.ýíý õóóëèéí 7.1.2-ò çààñàí øèéäâýðèéí àëáàí ¸ñíû ýõ õóâü, õóâüöàà, õóâüöàà àâàõ ýðõèéí áè÷èã áóþó õóâüöààíä õºðâºõ ¿íýò öààñûã õóäàëäàí àâàõ ýòãýýäèéí íýð, õàÿã, ýðõýëæ áàéãàà ¿éë àæèëëàãààíû ÷èãëýë áîëîí óã øèéäâýðòýé õîëáîîòîé Öºìèéí ýíåðãèéí êîìèññîîñ øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çñýí áóñàä ìýäýýëýë;

7.2.3.ýíý õóóëèéí 7.1.3-ò çààñàí øèéäâýðèéí àëáàí ¸ñíû ýõ õóâü, êîìïàíèéã ººð÷ëºí áàéãóóëàõ òºëºâëºãºº áîëîí óã øèéäâýðòýé õîëáîîòîé Öºìèéí ýíåðãèéí êîìèññîîñ øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çñýí áóñàä ìýäýýëýë.

7.3.Öºìèéí ýíåðãèéí êîìèññ ýíý õóóëèéí 7.2-ò çààñàí áàðèìò áè÷ãèéã õ¿ëýýí àâñíààñ õîéø 30 õîíîãèéí äîòîð òóõàéí øèéäâýðèéã áàòëàìæëàõ, ýñ áàòëàìæëàõ øèéäâýðèéí àëü íýãèéã ãàðãàíà.

7.4.Ýíý õóóëèéí 15.1.2, 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ ìºí õóóëèéí 7.1, 7.2-ò çààñàí ¿¿ðãèéã áèåë¿¿ëýýã¿é òîõèîëäîëä öºìèéí ýíåðãèéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîíî.

ÕΨÐÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÖÀÖÐÀà ÈÄÝÂÕÒ ÀØÈÃÒ ÌÀËÒÌÀË ÁÎËÎÍ ÖªÌÈÉÍ ÝÍÅÐÃÈ

ÀØÈÃËÀÕ ÑÀËÁÀÐ ÄÀÕÜ ÒªÐÈÉÍ ÇÎÕÈÖÓÓËÀËÒ

8 äóãààð ç¿éë. Óëñûí Èõ Õóðëûí á¿ðýí ýðõ

4

8.1.Öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãèéí àñóóäëààð Óëñûí Èõ Õóðàë äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý:

8.1.1.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ òàëààð òºðººñ áàðèìòëàõ áîäëîãûã áàòëàõ;

8.1.2.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõòàé õîëáîãäñîí õóóëü òîãòîîìæèéã õýðýãæ¿¿ëýõ òàëààð Çàñãèéí ãàçðààñ çîõèîí áàéãóóëæ áàéãàà àæèëä õÿíàëò òàâèõ;

8.1.3.òºðººñ öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ ¿éë àæèëëàãààíû çàðäëûã óëñûí òºñâèéí õºðºí㺺ð ñàíõ¿¿æ¿¿ëýõ àñóóäëûã øèéäâýðëýõ.

9 ä¿ãýýð ç¿éë. Çàñãèéí ãàçðûí á¿ðýí ýðõ

9.1.Öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãèéí àñóóäëààð Çàñãèéí ãàçàð äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý:

9.1.1.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ òàëààð òºðººñ áàðèìòëàõ áîäëîãûã áîëîâñðóóëàõ;

9.1.2.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõòàé õîëáîãäñîí õóóëü òîãòîîìæèéí áèåëýëòèéã çîõèîí áàéãóóëàõ;

9.1.3.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõòàé õîëáîãäóóëàí Îëîí óëñûí àòîìûí ýíåðãèéí àãåíòëàãààñ ãàðãàñàí øèéäâýðèéã õýðýãæ¿¿ëýõ àæëûã çîõèîí áàéãóóëàõ;

9.1.4.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ òàëààð íèéòëýã ä¿ðýì, æóðàì, çààâðûã áàòëàõ;

9.1.5.íèéòèéã õàìàðñàí öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí áîëçîøã¿é îñëîîñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, îñëûí ¿ð äàãàâðûã àðèëãàõ, îñëûí ¿åä õýðýãæ¿¿ëýõ àðãà õýìæýýíèé òºëºâëºãººã áàòëàõ;

9.1.6.íèéòèéã õàìàðñàí öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí îñîë ãàðñàí òîõèîëäîëä ò¿¿íèé õîõèðëûã áóóðóóëàõ, òàðõàëòûã õÿçãààðëàõ, ¿ð äàãàâðûã àðèëãàõ àðãà õýìæýý àâàõ;

9.1.7.öºìèéí òºõººðºìæ áàðèõ ãàçðûí áàéðøëûã ñîíãîõ;9.1.8.öºìèéí õàÿãäàë, àøèãëàãäñàí öºìèéí ò¿ëøèéã õ¿í àì, íèéãýì, áàéãàëü îð÷èíä

àþóëã¿é õàäãàëàõ óðò õóãàöààíû õºòºëáºð áîëîâñðóóëæ õýðýãæ¿¿ëýõ.

10 äóãààð ç¿éë. Öºìèéí ýíåðãèéí êîìèññ

5

10.1.Óëñûí õýìæýýíä öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, ñóäàëãààã õºãæ¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ ¿éë àæèëëàãààã óÿëäóóëàí çîõèöóóëàõ ¿¿ðýã á¿õèé îðîí òîîíû áóñ Öºìèéí ýíåðãèéí êîìèññ (öààøèä “Êîìèññ” ãýõ) àæèëëàíà.

10.2.Êîìèññûí äàðãà íü Åðºíõèé ñàéä, Êîìèññûí îðëîã÷ äàðãà íü öºìèéí ýíåðãèéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí äàðãà áàéíà.

10.3.Êîìèññûí á¿ðýëäýõ¿¿í, ¿éë àæèëëàãààíû ä¿ðìèéã Çàñãèéí ãàçàð áàòàëíà.

10.4.Êîìèññ íü òîãòîîñîí æóðìààð ¿éëäñýí òàìãà, òýìäýã, õýâëýìýë õóóäàñ õýðýãëýíý.

11 ä¿ãýýð ç¿éë.Öºìèéí ýíåðãèéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, ò¿¿íèé á¿ðýí ýðõ

11.1.Öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, öºìèéí ñóäàëãààã õºãæ¿¿ëýõ òàëààð òºðººñ áàðèìòëàõ áîäëîãûã õýðýãæ¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí õàìãààëàëò, àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ, ìýðãýæëèéí õÿíàëò òàâèõ ÷èã ¿¿ðãèéã öºìèéí ýíåðãèéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà /öààøèä “òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà” ãýõ/ õýðýãæ¿¿ëíý.

11.2.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûã óëñûí òºñ⺺ñ ñàíõ¿¿æ¿¿ëæ, ¿éë àæèëëàãààãàà ÿâóóëàõ ýäèéí çàñãèéí áàòàëãààã òºð õàíãàõ áºãººä ò¿¿íèé òºñºâ íü õóóëèàð õ¿ëýýñýí ¿¿ðýã, çîðèëòîî á¿ðýí õýðýãæ¿¿ëýõ øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéíà.

11.3.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íü öºìèéí ìàòåðèàë, öºìèéí áîëîí àøèãëàãäàõã¿é áîëñîí öàöðàã èäýâõò õàÿãäëûã óëñûí õýìæýýíä òºâëºð¿¿ëýí õàäãàëàõ, òýýâýðëýõ, áóëøëàõ òóñãàé áàéãóóëàìæòàé áàéõ áºãººä óã áàéãóóëàìæ íü óëñûí îíö ÷óõàë îáúåêò áàéíà.

11.4.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íü ¿éë àæèëëàãààíäàà øóóðõàé àëáàíû àâòîòýýâðèéí õýðýãñýë àøèãëàõ áºãººä óã àâòîòýýâðèéí õýðýãñýë íü òóñãàé òýìäýã, äóóò áîëîí ãýðëýí äîõèîòîé áàéíà.

11.5.Öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí õÿíàëòûí óëñûí áàéöààã÷, öàöðàãòàé àæèëëàã÷ íü àæëûí

îíöëîãò òîõèðñîí òóñãàé õóâöàñ, ÿëãàõ òýìäýã õýðýãëýõ áºãººä àæëûí òóñãàé õóâöàñ, õýðýãëýõ æóðàì, ýäýëãýýíèé õóãàöààã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà áàòàëíà.

11.6.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý:

11.6.1.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ òàëààð òºðººñ áàðèìòëàõ áîäëîãûã õýðýãæ¿¿ëýõ;

11.6.2.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûã áîëîâñðóóëàõ ¿éë àæèëëàãààã çîõèîí áàéãóóëàõ;

11.6.3.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ ¿éë àæèëëàãààíä õÿíàëò òàâüæ, èëýðñýí çºð÷ëèéã àðèëãóóëàõ àðãà õýìæýý àâàõ;

6

11.6.4.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõòàé õîëáîãäñîí Ìîíãîë Óëñûí îëîí óëñûí ãýðýýíèé õýðýãæèëòýä õÿíàëò òàâüæ, èëýðñýí çºð÷ëèéã àðèëãóóëàõ àðãà õýìæýý àâàõ;

11.6.5.ýíý õóóëèéí 15 äóãààð ç¿éëä çààñàí òóñãàé çºâøººðëèéã îëãîõ, ò¿äãýëç¿¿ëýõ, õ¿÷èíã¿é áîëãîõ;

11.6.6.öºìèéí áîëîí öàöðàã èäýâõò õàÿãäàë, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã óëñûí õýìæýýíä òºâëºð¿¿ëýí õàäãàëàõ, òýýâýðëýõ, áóëøëàõ ¿éë àæèëëàãààã õýðýãæ¿¿ëýõ;

11.6.7.öºìèéí ìàòåðèàë, öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðòýé áàãàæ õýðýãñýë, òîíîã òºõººðºìæèéí àþóëã¿é àæèëëàãààíû ä¿ðìèéã áàòëàõ;

11.6.8.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ, öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõòàé õîëáîãäñîí íèéòëýã ä¿ðýì, æóðàì, çààâàð, ñòàíäàðòûã áîëîâñðóóëàõ, õýðýãæèëòýä õÿíàëò òàâèõ;

11.6.9.öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí áîëçîøã¿é îñëîîñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, îñëûí ¿ð äàãàâðûã àðèëãàõ, îñëûí ¿åä õýðýãæ¿¿ëýõ àðãà õýìæýýíèé òºëºâëºãººã ìýðãýæëèéí õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí áîëîâñðóóëàõ, õýðýãæèëòýä õÿíàëò òàâèõ;

11.6.10.õóóëüä çààñàí ÷èã ¿¿ðãýý õýðýãæ¿¿ëýõýä øààðäëàãàòàé ìýäýý, áàðèìò áè÷ãèéã õîëáîãäîõ ýòãýýäýýñ ¿íý òºëáºðã¿é ãàðãóóëæ àâàõ, øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãà, ìýðãýæèëòíèéã õÿíàëò øàëãàëòàä òàòàí îðîëöóóëàõ;

11.6.11.öºìèéí ìàòåðèàë, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéí óëñûí á¿ðòãýë õºòºëæ, öàöðàãòàé àæèëëàã÷èéí ºðòºæ áàéãàà ìýðãýæëèéí øàðëàãûí òóíä õÿíàëò òàâèõ, øàðëàãûí òóíãèéí ìýäýýëëèéí ñàí á¿ðä¿¿ëýõ;

11.6.12.¿éëäâýðëýë, ñóäàëãàà, îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíä õýðýãëýæ áàéãàà öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð á¿õèé òîíîã òºõººðºìæèéí õàäãàëàëò, õàìãààëàëò, àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ ¿éë àæèëëàãààíä õÿíàëò òàâèõ;

11.6.13.óëñûí õèëýýð íýâòð¿¿ëýõ öºìèéí ìàòåðèàë, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð á¿õèé áàãàæ, òîíîã òºõººðºìæ, òýýâðèéí õýðýãñýëä õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí õÿíàëò òàâüæ, õàìãààëàëò, àþóëã¿é áàéäëûã õàíãóóëàõ àðãà õýìæýý àâàõ;

11.6.14.õ¿ðýýëýí áàéãàà îð÷íû áîëîí àõóéí õýðýãëýýíèé áàðàà, ìàòåðèàë, õ¿íñíèé á¿òýýãäýõ¿¿í, óíäíû óñ, áàðèëãûí ìàòåðèàëûí öàöðàãèéí ò¿âøíèé õÿíàëò øèíæèëãýý õèéõ, òýäãýýð íü õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíäýä ñºðºã íºëºº ¿ç¿¿ëæ áàéãàà ýñýõèéã òîãòîîõ àæëûã õîëáîãäîõ ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí ã¿éöýòãýõ, ÷àíàðûí áàòàëãààæèëòûã õàíãàõ àðãà õýìæýý àâàõ;

11.6.15.öºìèéí ìàòåðèàëûí òîîëëîãî, àëäàãäàë, õîðîãäîë, øèëæèëò õºäºë㺺í õèéõ æóðìûã áàòëàõ;

11.6.16.ýíý õóóëèéí 28.8-ä çààñàí ìýäýýëëèéã íýãòãýí áîëîâñðóóëæ, øààðäëàãàòàé áîë ìàãàäëàí øàëãàæ Îëîí óëñûí àòîìûí ýíåðãèéí àãåíòëàãò çîõèõ æóðìûí äàãóó õ¿ðã¿¿ëýõ;

7

11.6.17.ãàäààä óëñ, îëîí óëñûí áàéãóóëëàãàòàé õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó õàìòðàí àæèëëàõ;

11.6.18.õóóëèàð õ¿ëýýñýí á¿ðýí ýðõýý õýðýãæ¿¿ëýõäýý øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä õîëáîãäîõ îëîí óëñûí áàéãóóëëàãààñ ìýðãýæëèéí òóñëàëöàà, äýìæëýã àâàõ;

11.6.19.óðàíû áàÿæìàë, öºìèéí ìàòåðèàë, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéí îíöëîãèéã õàðãàëçàí ò¿¿íèé õ¿÷èí ÷àäàë, òîî õýìæýý, øèëæèëò õºäºë㺺í, òýýâýðëýëòèéí õîëáîãäîëòîé íóóöëàõ ìýäýýëëèéí æàãñààëòûã áàòàëæ, õýðýãæèëòèéã õàíãóóëàõ àðãà õýìæýý àâàõ;

11.6.20.ýíý õóóëèéí 15.1.5-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èéí õàéãóóëûí àæèëä çàðöóóëñàí çàðäëûí õýìæýýã ãåîëîãè õàéãóóëûí àæëûí æèëèéí òàéëàí áîëîí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí òýíöýëä òóëãóóðëàí áàòàëãààæóóëàõ, øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä õàéãóóëûí àæèëä çàðöóóëñàí çàðäëûí õýìæýýã ãàçàð äýýð íü øàëãàõ;

11.6.21.õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí áóñàä á¿ðýí ýðõ.

11.7.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 15.1.5-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èéí áîëîâñðóóëñàí õàéãóóëûí òàéëàí, òåõíèê, ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýë, ìºí õóóëèéí 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èéí áîëîâñðóóëñàí óóðõàéí àøèãëàëòûí ìýäýý, òåõíèê, ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýëèéã ò¿¿íèé õ¿ñýëòýýð òóñãàé çºâøººðëèéí õ¿÷èí òºãºëäºð áàéõ õóãàöààíä íóóöàä õàìààðóóëíà.

11.8.Ýíý õóóëèéí 11.7-ä çààñíû äàãóó íóóöàä õàìààðóóëñàí ìýäýýëëèéã Òºðèéí íóóöûí òóõàé4, Áàéãóóëëàãûí íóóöûí òóõàé5, Õóâü õ¿íèé íóóöûí òóõàé õóóëüä6 çààñàí ¿íäýñëýë, æóðìààñ ãàäóóð çàäðóóëàõ, íèéòëýõ áóþó íèéòýä ìýäýýëýõèéã õîðèãëîíî.

12 äóãààð ç¿éë. Öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí õÿíàëòûí óëñûí áàéöààã÷, ò¿¿íèé á¿ðýí ýðõ

12.1.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí õÿíàëòûí óëñûí åðºíõèé áàéöààã÷, óëñûí àõëàõ áàéöààã÷, óëñûí áàéöààã÷ àæèëëàíà.

12.2.Öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí õÿíàëòûí óëñûí åðºíõèé áàéöààã÷èéí ýðõèéã Çàñãèéí ãàçàð îëãîíî.

12.3.Öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí õÿíàëòûí óëñûí åðºíõèé áàéöààã÷ íü óëñûí àõëàõ áàéöààã÷, óëñûí áàéöààã÷ (öààøèä “óëñûí áàéöààã÷” ãýõ)-èéã òîìèëæ, ÷ºëººëíº.

12.4.Óëñûí áàéöààã÷ öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí õÿíàëòûí ÷èãëýëýýð Òºðèéí õÿíàëò øàëãàëòûí òóõàé7, Çàõèðãààíû õàðèóöëàãûí òóõàé õóóëü8 áîëîí áóñàä õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí íèéòëýã á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý.

4 Òºðèéí íóóöûí òóõàé õóóëü-“Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõòãýëèéí 1995 îíû 7 äóãààðò íèéòëýãäñýí5 Áàéãóóëëàãûí íóóöûí òóõàé õóóëü-“Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõòãýëèéí 1995 îíû 7 äóãààðò íèéòëýãäñýí6 Õóâü õ¿íèé íóóöûí òóõàé õóóëü-“Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõòãýëèéí 1995 îíû 7 äóãààðò íèéòëýãäñýí7 Òºðèéí õÿíàëò øàëãàëòûí òóõàé õóóëü-“Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõòãýëèéí 2003 îíû 2 äóãààðò íèéòëýãäñýí8 Çàõèðãààíû õàðèóöëàãûí òóõàé õóóëü-“Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõòãýëèéí 1992 îíû 4-5 äóãààðò íèéòëýãäñýí

8

12.5.Óëñûí áàéöààã÷ õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí á¿ðýí ýðõýý õýðýãæ¿¿ëýõäýý áóñäûí íºëººíä ¿ë àâòàí ãàãöõ¿¿ õóóëü òîãòîîìæ áîëîí ò¿¿íä íèéö¿¿ëýí ãàðãàñàí ýðõ ç¿éí áóñàä àêòûã óäèðäëàãà áîëãîí àæèëëàíà.

12.6.Óëñûí áàéöààã÷ õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí á¿ðýí ýðõýý õýðýãæ¿¿ëýõýä èðãýí, õóóëèéí ýòãýýä, àëáàí òóøààëòàí õºíäëºí㺺ñ îðîëöîõ, íºëººëºõèéã õîðèãëîíî.

12.7.Óëñûí áàéöààã÷ õÿíàëò øàëãàëò õèéõ öºìèéí òºõººðºìæ áîëîí õîëáîãäîõ áóñàä îáúåêòîä ñààäã¿é íýâòýðíý.

12.8.Óëñûí áàéöààã÷èéí õóóëü òîãòîîìæîîð îëãîñîí á¿ðýí ýðõýä õàìààðàõ àëèâàà àñóóäëààð áóñàä ýòãýýä øèéäâýð ãàðãàõûã õîðèãëîíî.

12.9.Öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí õÿíàëò øàëãàëòûã óëñûí åðºíõèé áàéöààã÷èéí áàòàëñàí óäèðäàìæèéí äàãóó õèéíý.

13 äóãààð ç¿éë. Íóòãèéí çàõèðãààíû áîëîí íóòãèéí ººðºº óäèðäàõ áàéãóóëëàãûí á¿ðýí ýðõ

13.1.Öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãèéí àñóóäëààð íóòãèéí çàõèðãààíû áîëîí íóòãèéí ººðºº óäèðäàõ áàéãóóëëàãà äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý:

13.1.1.öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ, ò¿¿íèéã õýðýãæ¿¿ëýõòýé õîëáîãäóóëàí ãàðãàñàí Çàñãèéí ãàçðûí øèéäâýðèéí áèåëýëòèéã õàðüÿàëàõ íóòàã äýâñãýðòýý çîõèîí áàéãóóëàõ;

13.1.2.õàðüÿàëàõ íóòàã äýâñãýðò íü òóñãàé çºâøººðºë îëãîãäñîí öàöðàã èäýâõò

àøèãò ìàëòìàëûí õàéãóóëûí áîëîí àøèãëàëòûí òàëáàéã çîðèóëàëòûí äàãóó àøèãëóóëàõ, ãàðñàí çºð÷ëèéã òàñëàí çîãñîîõ;

13.1.3.òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ, íºõºí ñýðãýýõ, õ¿í àìûí ýð¿¿ë ìýíäèéã õàìãààëàõ, îðîí íóòãèéí òºñºâò òºâëºð¿¿ëýõ òºëáºðèéí òàëààð õ¿ëýýñýí ¿¿ðãýý õýðõýí áèåë¿¿ëæ áàéãààä õÿíàëò òàâèõ;

13.1.4.öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí õàìãààëàëò, àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ, öàöðàãèéí îñëîîñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ òàëààð õàðüÿàëàõ íóòàã äýâñãýðòýý ñóðãàëò, ñóðòàë÷èëãàà çîõèîí áàéãóóëàõ.

14 ä¿ãýýð ç¿éë. Õèë õàìãààëàõ, ãààëèéí áîëîí ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãà, ò¿¿íèé àëáàí òóøààëòíû á¿ðýí ýðõ

14.1.Õèë õàìãààëàõ, ãààëèéí áîëîí ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãà, ò¿¿íèé àëáàí òóøààëòàí íü õÿíàëò øàëãàëòààð èëýðñýí, çîõèõ çºâøººðºëã¿é öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðòýé áàãàæ õýðýãñýë, òîíîã òºõººðºìæèéí òàëààð òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà áîëîí õóóëü õÿíàëòûí áàéãóóëëàãàä íýí äàðóé ìýäýãäýæ, àþóëã¿é áàéäëûã õàíãóóëàõ àðãà õýìæýý àâíà.

ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÒÓÑÃÀÉ ÇªÂتªÐªË

9

15 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë

15.1.Äàðààõü ¿éë àæèëëàãààã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ îëãîñîí òóñãàé çºâøººðºëòýéãýýð ýðõýëíý:

15.1.1.öºìèéí òºõººðºìæ áàðèõ, ººð÷ëºõ, øèíý÷ëýõ, àøèãëàëòààñ ãàðãàõ;

15.1.2.öºìèéí òºõººðºìæ àøèãëàõ;15.1.3.öºìèéí áîäèñ ýçýìøèõ, àøèãëàõ, õóäàëäàõ; 15.1.4.öºìèéí áîäèñ èìïîðòëîõ, ýêñïîðòëîõ, òýýâýðëýõ, õàÿãäëûã áóëøëàõ;

15.1.5.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë ýðýõ, õàéõ; 15.1.6.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë àøèãëàõ;15.1.7.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë èìïîðòëîõ, ýêñïîðòëîõ, òýýâýðëýõ, õàÿãäëûã

áóëøëàõ áîëîí öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë àøèãëàñíû äàðàà ãàçàð íºõºí ñýðãýýõ;

15.1.8.öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã ýçýìøèõ, àøèãëàõ, õóäàëäàõ, óãñðàõ, áàéðëóóëàõ, ò¿ðýýñëýõ, ¿éëäâýðëýõ, àøèãëàëòààñ ãàðãàõ, çàäëàõ, õàäãàëàõ, òýýâýðëýõ, èìïîðòëîõ, ýêñïîðòëîõ, õàÿãäëûã áóëøëàõ, àþóëã¿é áîëãîõ áîëîí ò¿¿íòýé õîëáîãäñîí áóñàä ¿éë àæèëëàãàà.

16 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èä òàâèõ åðºíõèé øààðäëàãà

16.1.Ýíý õóóëèéí 15.1.1-15.1.7-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéã Ìîíãîë Óëñûí õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó áàéãóóëàãäàí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãàà, òóñ óëñàä òàòâàð òºëºã÷ êîìïàíèä îëãîæ áîëíî.

16.2.Ýíý õóóëèéí 15.1.8-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéã ýíý õóóëèéí 16.1-ä çààñàí êîìïàíèàñ ãàäíà áóñàä øààðäëàãàòàé àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãàä îëãîæ áîëíî.

16.3.Òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü äàðààõü åðºíõèé øààðäëàãûã áèåë¿¿ëíý:

16.3.1.¿éë àæèëëàãààíäàà Ìîíãîë Óëñûí õóóëü òîãòîîìæ, îëîí óëñûí áîëîí ¿íäýñíèé ñòàíäàðòûã äàãàæ ìºðäºõ;

16.3.2.¿éë àæèëëàãààíäàà õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíäýä àþóëã¿é, áàéãàëü îð÷èíä ýýëòýé

äýâøèëòýò òåõíîëîãè àøèãëàõ;

16.3.3.¿éë àæèëëàãàà íü èë òîä, òîãòâîðòîé áàéõ; 16.3.4.áîëçîøã¿é îñëûí õîõèðëûã àðèëãàõ ñàíõ¿¿, ýäèéí çàñãèéí ÷àäàâõèòàé áàéõ.

17 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷èä òàâèõ øààðäëàãà

17.1.Ýíý õóóëèéí 15.1.1-15.1.4-ò çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ äàðààõü íºõöºëèéã õàíãàñàí áàéíà:

17.1.1.òåõíèêèéí áîëîí àþóëã¿é àæèëëàãààíû øààðäëàãûã á¿ðýí õàíãàñàí áàéõ;

10

17.1.2.õºäºëìºðèéí àþóëã¿é áàéäàë, ýð¿¿ë àõóéí øààðäëàãà, ñòàíäàðòûã á¿ðýí õàíãàñàí áàéõ;

17.1.3.á¿ñ íóòãèéí õºãæèë, ýð¿¿ë ìýíä, áîëîâñðîë çýðýã íèéãìèéí àñóóäëûã øèéäâýðëýõýä ñàíàà÷ëàãàòàé îðîëöäîã áàéõ;

17.1.4.êîìïàíèéí çàñàãëàë áîëîí íèéãìèéí õàðèóöëàãà, ¸ñ ç¿éí òàëààðõè äýëõèé íèéòýä õ¿ëýýí çºâøººðñºí ñòàíäàðòûã õýâø¿¿ëñýí áàéõ;

17.1.5.¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ ÷èãëýëýýð ìýðãýæëèéí áîëîâñîí õ¿÷íèé íººöòýé áàéõ;

17.1.6.àæèëëàãñäûí ñóðãàëò, äàäëàãûí àñóóäëûã øèéäýæ èðñýí òóðøëàãàòàé áàéõ.

17.2.Ýíý õóóëèéí 15.1.5-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ ìºí õóóëèéí 17.1-ä çààñíààñ ãàäíà äàðààõü íºõöºëèéã õàíãàñàí áàéíà:

17.2.1.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí õàéãóóë õèéõ ñàíõ¿¿ãèéí ÷àäàâõèòàé áàéõ;

17.2.2.áàéãàëü îð÷íû áîëîí áèîëîãèéí íºõºí ñýðãýýëò õèéõ ñàíõ¿¿ãèéí ÷àäàâõèòàé áàéõ;

17.2.3.õàðèóöëàãàòàé óóë óóðõàéã õºòëºí ÿâóóëäàã, ýíý òàëààð çîõèõ òóðøëàãà õóðèìòëóóëñàí áàéõ;

17.2.4.óóë óóðõàéí ¿éëäâýðëýëèéí õºäºëìºð õàìãààëàë, àþóëã¿é àæèëëàãààíû îëîí óëñûí ñòàíäàðò, øààðäëàãûã õàíãàæ àæèëëàäàã áàéõ.

17.3.Ýíý õóóëèéí 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ ìºí õóóëèéí 17.1-ä çààñíààñ ãàäíà äàðààõü íºõöºëèéã õàíãàñàí áàéíà:

17.3.1.ýíý õóóëèéí 17.2.1-17.2.4-ò çààñàí íºõöºëèéã õàíãàñàí áàéõ;17.3.2.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûã ýíõèéí çîðèëãîîð, äýëõèéí çàõ çýýëèéí ¿íýä

õ¿ðãýæ áîðëóóëàõ ÷àäâàðòàé, ñàíõ¿¿ãèéí õóâüä á¿ðýí áèå äààñàí áàéõ;

17.3.3.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí áîëîâñðóóëàëò, áîðëóóëàëòààð äýëõèéí çàõ çýýëä òîãòâîðòîé, òýðã¿¿ëýõ áàéð ñóóðü ýçýëñýí áàéõ;

17.3.4.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí îëáîðëîëò õèéõ ñàíõ¿¿ãèéí ÷àäàâõèòàé áàéõ;

17.3.5.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë îëáîðëîõ, áîëîâñðóóëàõ îëîí æèëèéí òóðøëàãàòàé áàéõ;

17.3.6.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí îðäûí íººöèéã á¿ðýí àøèãëàõ òýðã¿¿íèé òåõíîëîãèòîé áàéõ;

17.3.7.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûã áîëîâñðóóëàõ, àøèãëàõäàà ýäèéí çàñãèéí èë¿¿ ¿ð àøèãòàé, äýâøèëòýò òåõíîëîãè àøèãëàäàã áàéõ;

17.3.8.öºìèéí òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ ÷àäâàðòàé áàéõ.

11

17.4.Ýíý õóóëèéí 15.1.7, 15.1.8-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ ìºí õóóëèéí 17.1.1, 17.1.2, 17.1.4, 17.1.5-ä çààñàí íºõöºëèéã õàíãàñàí áàéíà.

18 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ æóðàì

18.1.Ýíý õóóëèéí 15.1.1-15.1.4-ò çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéã ìºí õóóëèéí 17.1-ä çààñàí íºõöºëèéã õàìãèéí ñàéí õàíãàñàí òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷èä îëãîíî.

18.2.Ýíý õóóëèéí 15.1.5-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéã ìºí õóóëèéí 17.2-ò çààñàí íºõöºëèéã õàìãèéí ñàéí õàíãàñàí áºãººä ýíý õóóëèéí 5.2 áóþó 5.3-ò çààñàí íºõöºëèéã çºâøººðñºí òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷èä îëãîíî.

18.3.Ýíý õóóëèéí 18.5-ä çààñíààñ áóñàä òîõèîëäîëä ìºí õóóëèéí 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéã ýíý õóóëèéí 17.3-ò çààñàí íºõöºëèéã õàìãèéí ñàéí õàíãàñàí áºãººä ýíý õóóëèéí 5.2 áóþó 5.3-ò çààñàí íºõöºëèéã çºâøººðñºí òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷èä îëãîíî.

18.4.Ýíý õóóëèéí 15.1.7-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéã ìºí õóóëèéí 17.4-ò çààñàí íºõöºëèéã õàìãèéí ñàéí õàíãàñàí òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷èä îëãîíî.

18.5.Ýíý õóóëèéí 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéã äàðààõü òîõèîëäîëä äàâóó ýðõýýð îëãîæ áîëíî:

18.5.1.ýíý õóóëüä çààñàí íºõöºë, øààðäëàãûã õàíãàñàí áºãººä ìºí õóóëèéí 5.2 áóþó 5.3-ò çààñàí íºõöºëèéã çºâøººðñºí öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí õàéãóóëûí òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü ººðèéí õºðºí㺺ð õàéãóóëûí àæèë õèéæ, íººöèéã íü òîãòîîí, óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýñýí õàéãóóëûí òàëáàéä öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí àøèãëàëòûí òóñãàé çºâøººðºë àâàõ õ¿ñýëò ãàðãàñàí áîë;

18.5.2.òóõàéí óóðõàéí öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýãäñýí íººöèéí 10 õóâèàñ áàãàã¿é õýìæýýòýé òýíöýõ ìºíãºí òºëáºðèéã óëñûí òºñºâò íýã óäàà, øóóä òºëºõèéã çºâøººðñºí òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ íü ýíý õóóëèéí 18.5.1-ä çààñíààñ áóñàä õàéãóóëûí òàëáàéä öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí àøèãëàëòûí òóñãàé çºâøººðºë àâàõ õ¿ñýëò ãàðãàñàí áîë.

18.6.Ýíý õóóëèéí 18.5.2-ò çààñàí òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ íü ìºí õóóëèéí 17.3-ò çààñàí íºõöºëèéã õàíãàñàí áºãººä ýíý õóóëèéí 5.2 áóþó 5.3-ò çààñàí íºõöºëèéã çºâøººðñºí áàéíà.

18.7.Ýíý õóóëèéí 18.5.2-ò çààñàí ìºíãºí òºëáºðèéí õýìæýýã òîãòîîõäîî öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí îëîí óëñûí çàõ çýýëèéí ¿íèéí ñ¿¿ëèéí 6 ñàðûí äóíäàæ õàíøèéã õàðãàëçàí òîãòîîíî.

18.8.Ýíý õóóëèéí 15.1.1-15.1.7-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë îëãîõîä òàãíóóëûí òºâ áàéãóóëëàãûí ñàíàëûã àâñàí áàéíà.

18.9.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íü òóñãàé çºâøººðºë õ¿ññýí ºðãºäºë, õîëáîãäîõ áóñàä áàðèìò áè÷ãèéã õÿíàí ¿çýæ òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ ýñýõ òóõàé àñóóäëûã ¿éë àæèëëàãààíû îíöëîãèéã õàðãàëçàí ýíý õóóëèéí 15.1.1-15.1.4, 15.1.6, 15.1.7-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ

12

òóñãàé çºâøººðëèéã 6-12 ñàð, 15.1.5, 15.1.8-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéã 1-3 ñàðûí äîòîð øèéäâýðëýíý.

18.10.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òóñãàé çºâøººðºë îëãîõîîñ òàòãàëçñàí òîõèîëäîëä ¿íäýñëýëèéã çààæ áè÷ãýýð õàðèó ºãíº.

18.11.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà øààðäëàãàòàé áîë ºðãºäºë ãàðãàã÷èéí áàðèìò áè÷ãèéã õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãààð íÿãòëàí øàëãóóëàõ, ìàãàäëàí øèíæèëãýý õèéëãýõ ýðõòýé.

19 ä¿ãýýð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë õ¿ññýí ºðãºäºë ãàðãàõ æóðàì

19.1.Ýíý õóóëèéí 15.1-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ íü Àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí òóõàé õóóëèéí9 11.1.1-11.1.3-ò çààñíààñ ãàäíà äàðààõü áàðèìò áè÷ãèéã á¿ðä¿¿ëíý:

19.1.1.ýðõëýõ ¿éë àæèëëàãààíû çîðèëãî, òºðºë, ¿íäñýí ÷èãëýë, òåõíèê, ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýë, ìýðãýæëèéí áîëîâñîí õ¿÷íèé òàíèëöóóëãà, äîòîîä õÿíàëòûí àæèëòàí áîëîí öàöðàãòàé àæèëëàã÷èéí ìýðãýøëèéí áýëòãýë, ñóðãàëòûí ãýð÷èëãýý;

19.1.2.ýðõëýõ ¿éë àæèëëàãààíä õîëáîãäîõ àþóëã¿é àæèëëàãààíû îëîí óëñûí ñòàíäàðòûí øààðäëàãàä íèéöñýí èæ á¿ðýí õºòºëáºð, ò¿¿íèéã õýðýãæ¿¿ëýõ òºëºâëºãºº;

19.1.3.¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ áàéðíû öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí õàìãààëàëò, àþóëã¿éí ñòàíäàðòûí øààðäëàãà õàíãàñàí òàëààðõè òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ¿íýëãýý;

19.1.4.áàéãàëü îð÷èíä íºëººëºõ áàéäëûí ¿íýëãýý;19.1.5.áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ àðãà õýìæýýíèé òºëºâëºãºº;19.1.6.öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí áîëçîøã¿é îñëûí ¿åä àâàõ àðãà õýìæýýíèé òºëºâëºãºº;

19.1.7.öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäàëä äîòîîäûí õÿíàëò òàâèõ àëáà, ýñõ¿ë õàðèóöñàí àæèëòíûã òîìèëñîí òóõàé øèéäâýð;

19.1.8.áîëçîøã¿é öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí îñîë, ñ¿éðëèéí õîð óðøãèéã àðèëãàõàä øààðäëàãàòàé íººö áîëîìæ, õ¿÷ õýðýãñëèéí òóõàé òàíèëöóóëãà;

19.1.9.öàöðàãèéí õýìæèëòèéí áàãàæ õýðýãñýë, òîíîã òºõººðºìæèéí ãýð÷èëãýý, ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò.

19.2.Ýíý õóóëèéí 15.1.1, 15.1.2-ò çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ íü ìºí õóóëèéí 19.1-ä çààñíààñ ãàäíà Ýð÷èì õ¿÷íèé òóõàé õóóëèéí 21.2-ò çààñàí áàðèìò áè÷ãèéã á¿ðä¿¿ëýí, ýðõëýõ ¿éë àæèëëàãààíä øààðäëàãàòàé êàäàñòðûí çóðàãëàëûã õàâñàðãàíà.

19.3.Ýíý õóóëèéí 15.1.5-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ íü ìºí õóóëèéí 19.1-ä çààñíààñ ãàäíà äàðààõü áàðèìò áè÷ãèéã á¿ðä¿¿ëíý:

19.3.1.ýíý õóóëèéí 5.2 áóþó 5.3-ò çààñàí íºõöºëèéã çºâøººðñíºº íîòîëñîí àëáàí ¸ñíû øèéäâýð;

9 Àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí òóõàé õóóëü-“Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõòãýëèéí 2001 îíû 6 äóãààðò íèéòëýãäñýí

13

19.3.2.Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 18.2-ò çààñàí áàðèìò áè÷èã.

19.4.Ýíý õóóëèéí 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ íü ìºí õóóëèéí 19.1-ä çààñíààñ ãàäíà äàðààõü áàðèìò áè÷ãèéã á¿ðä¿¿ëíý:

19.4.1.ýíý õóóëèéí 19.3.1-ä çààñàí øèéäâýð;19.4.2.Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 25.1-ä çààñàí áàðèìò áè÷èã.

19.5.Ýíý õóóëèéí 15.1.8-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ íü ìºí õóóëèéí 19.1-ä çààñíààñ ãàäíà äàðààõü áàðèìò áè÷ãèéã á¿ðä¿¿ëíý:

19.5.1.àøèãëàõ öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð, áàãàæ õýðýãñýë, òîíîã òºõººðºìæèéí ¿éëäâýðèéí ãýð÷èëãýý, ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä;

19.5.2.öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéí ÷àíàðûí áàòàëãààæèëòûí ãýð÷èëãýý.

19.6.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íü ºðãºäëèéã õ¿ëýýí àâààä äàðààõü àæèëëàãààã ÿâóóëíà:

19.6.1.ºðãºäëèéã á¿ðòãýæ, ýíý òóõàé òîäîðõîéëîëòûã ºðãºäºë ãàðãàñàí ýòãýýäýä ºãºõ;

19.6.2.ºðãºäºë, ò¿¿íä õàâñàðãàñàí áàðèìò áè÷èã íü ýíý õóóëüä çààñàí øààðäëàãûã õàíãàæ áàéãàà ýñýõèéã õÿíàõ.

19.7.Ýíý õóóëèéí 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë õ¿ññýí ºðãºäëèéí õóâüä òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íü ìºí õóóëèéí 19.6-ä çààñàí àæèëëàãààíààñ ãàäíà Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 26.2-ò çààñàí àæèëëàãààã ÿâóóëíà.

19.8.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íü òóñãàé çºâøººðºë îëãîñîí òóõàé àæëûí 5 ºäºðò áàãòààí áàéãàëü îð÷íû àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà, àøèãò ìàëòìàëûí áîëîí òàòâàðûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, òóñãàé çºâøººð뺺ð îëãîãäñîí òàëáàé áàéðøèõ àéìàã, ñóì, ä¿¿ðãèéí Çàñàã äàðãà, ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãà áîëîí îëîí íèéòýä òóñ òóñ ìýäýýëíý.

20 äóãààð ç¿éë. Òºëáºð, õóðààìæ

20.1.Ýíý õóóëèéí 15.1.1-15.1.4, 15.1.7, 15.1.8-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü Ìîíãîë Óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèéí õóóëèéí10 15.7-ä çààñíû äàãóó óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæ òºëíº.

20.2.Ýíý õóóëèéí 15.1.5-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 32.2-ò çààñíû äàãóó õàéãóóëûí òóñãàé çºâøººðëèéí òºëáºð òºëíº.

20.3.Ýíý õóóëèéí 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü äàðààõü òºëáºðèéã òºëíº:

10 Ìîíãîë Óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèéí õóóëü-“Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõòãýëèéí 1993 îíû 4-5 äóãààðò íèéòëýãäñýí

14

20.3.1.Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 32.3-ò çààñíû äàãóó àøèãëàëòûí òóñãàé çºâøººðëèéí òºëáºð;

20.3.2.Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 47 äóãààð ç¿éëä çààñíû äàãóó àøèãò ìàëòìàëûí íººö àøèãëàñíû òºëáºð.

20.4.Ýíý õóóëèéí 20.2, 20.3.1-ä çààñàí òóñãàé çºâøººðëèéí òºëáºðèéã Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 34 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñàí æóðìûí äàãóó òºëíº.

20.5.Ýíý õóóëèéí 20.2, 20.3.1-ä çààñàí òóñãàé çºâøººðëèéí òºëáºðèéã Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 59 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñíû äàãóó õóâààðèëíà.

20.6.Ýíý õóóëèéí 20.3.2-ò çààñàí àøèãò ìàëòìàëûí íººö àøèãëàñíû òºëáºðèéã Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 58 äóãààð ç¿éëä çààñíû äàãóó õóâààðèëíà.

21 ä¿ãýýð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöàà

21.1.Ýíý õóóëèéí 15.1.1, 15.1.3-15.1.5, 15.1.7, 15.1.8-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéã òóõàéí ¿éë àæèëëàãààíû îíöëîã, õÿíàëò øàëãàëòûí ¿ð ä¿íã õàðãàëçàí 3 æèë õ¿ðòýë õóãàöààãààð îëãîíî.

21.2.Ýíý õóóëèéí 15.1.2, 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéã òåõíèê, ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýë, õÿíàëò øàëãàëòûí ¿ð ä¿íã õàðãàëçàí 20 æèë õ¿ðòýë õóãàöààãààð îëãîíî.

22 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöààã ñóíãàõ

22.1.Ýíý õóóëèéí 15.1.1, 15.1.3-15.1.5, 15.1.7, 15.1.8-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü òóõàéí òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöàà äóóñàõààñ 1-ýýñ äîîøã¿é ñàðûí ºìíº ò¿¿íèé õóãàöààã ñóíãóóëàõ òóõàé ºðãºäëèéã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ãàðãàæ áîëíî.

22.2.Ýíý õóóëèéí 15.1.2, 15.1.6–ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü òóõàéí òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöàà äóóñàõààñ 2-îîñ äîîøã¿é æèëèéí ºìíº ò¿¿íèé õóãàöààã ñóíãóóëàõ òóõàé ºðãºäëèéã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ãàðãàæ áîëíî.

22.3.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 22.1-ä çààñàí ºðãºäëèéã õ¿ëýýí àâñíààñ õîéø àæëûí 30 ºäºðò áàãòààí òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü ìºí õóóëüä çààñàí íºõöºë, øààðäëàãûã õàíãàñàí ýñýõèéã õÿíàí, çºð÷èëã¿é áîë ¿éë àæèëëàãààíû îíöëîãèéã õàðãàëçàí òóñãàé çºâøººðëèéã 3 æèë õ¿ðòýë õóãàöààãààð ñóíãàæ, ýíý òóõàé òóñãàé çºâøººðëèéí á¿ðòãýëä òýìäýãëýíý.

22.4.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 22.2-ò çààñàí ºðãºäëèéã õ¿ëýýí àâñíààñ õîéø àæëûí 60 ºäºðò áàãòààí òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü ìºí õóóëüä çààñàí íºõöºë, øààðäëàãûã õàíãàñàí ýñýõèéã õÿíàí, çºð÷èëã¿é áîë ¿éë àæèëëàãààíû îíöëîãèéã õàðãàëçàí òóñãàé çºâøººðëèéã 20 æèë õ¿ðòýë õóãàöààãààð ñóíãàæ, ýíý òóõàé òóñãàé çºâøººðëèéí á¿ðòãýëä òýìäýãëýíý.

22.5.Òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöàà ñóíãóóëàõ ºðãºäºëä äàðààõü áàðèìò áè÷ãèéã õàâñàðãàíà:

22.5.1.òóñãàé çºâøººðëèéí íîòàðèàòààð ãýð÷ë¿¿ëñýí õóóëáàð;22.5.2.óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæ, ýñõ¿ë òóñãàé çºâøººðëèéí òºëáºð òºëñºí áàðèìò;

15

22.5.3.ýíý õóóëèéí 15.1.5-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöààã ñóíãóóëàõ ºðãºäëèéí õóâüä Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 22.1.1-22.1.4-ò çààñàí áàðèìò áè÷èã;

22.5.4.ýíý õóóëèéí 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöààã ñóíãóóëàõ ºðãºäëèéí õóâüä áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ òºëºâëºãººíèé áèåëýëòèéã Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 39 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñíû äàãóó õÿíàñàí òóõàé áàðèìò.

22.6.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöààã ñóíãàñàí øèéäâýðèéã àæëûí 5 ºäºðò áàãòààí ýíý õóóëèéí 19.8-ä çààñàí áàéãóóëëàãà áîëîí îëîí íèéòýä ìýäýýëíý.

23 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðëèéã ò¿äãýëç¿¿ëýõ

23.1.Òóñãàé çºâøººðëèéã Àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí òóõàé õóóëèéí 13 äóãààð ç¿éëä çààñíû äàãóó ò¿äãýëç¿¿ëíý.

24 ä¿ãýýð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë øèëæ¿¿ëýõèéã õîðèãëîõ

24.1.Òóñãàé çºâøººðºë áîëîí ýíý õóóëèéí 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººð뺺ð îëãîãäñîí òàëáàéã õóäàëäàõ, áýëýãëýõ, áàðüöààëàõ áîëîí ººð áóñàä õýëáýðýýð áóñäûí ºì÷ëºë, ýçýìøèë, àøèãëàëòàä øèëæ¿¿ëýõèéã õîðèãëîíî.

25 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºëòýé õîëáîãäñîí ìàðãààíûã øèéäâýðëýõ

25.1.Ýíý õóóëèéí 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ õîîðîíä ¿¿ññýí òàëáàéí õèëèéí ìàðãààíûã Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 62 äóãààð ç¿éëä çààñíû äàãóó øèéäâýðëýíý.

25.2.Ýíý õóóëèéí 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ áîëîí ãàçàð ºì÷ëºã÷, ýçýìøèã÷, àøèãëàã÷èéí õîîðîíä ãàðñàí ìàðãààíûã Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 63 äóãààð ç¿éëä çààñíû äàãóó øèéäâýðëýíý.

26 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ

26.1.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 15.1.1-15.1.4, 15.1.7, 15.1.8-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéã äàðààõü ¿íäýñëýëýýð õ¿÷èíã¿é áîëãîíî:

26.1.1.êîìïàíè òàòàí áóóãäñàí, ýñõ¿ë èðãýí íàñ áàðñàí;26.1.2.òóñãàé çºâøººðëèéã àâàõäàà õóóðàì÷ áàðèìò áè÷èã á¿ðä¿¿ëñýí íü

òîãòîîãäñîí;

26.1.3.òóñãàé çºâøººðëèéí íºõöºë, øààðäëàãûã óäàà äàðàà áóþó íîöòîé çºð÷ñºí;

26.1.4.òóñãàé çºâøººðëèéã ò¿äãýëç¿¿ëñýí õóãàöààíä çºð÷ëèéã àðèëãàõ òàëààð òàâüñàí øààðäëàãûã áèåë¿¿ëýýã¿é.

16

26.2.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéã äàðààõü ¿íäýñëýëýýð õ¿÷èíã¿é áîëãîíî:

26.2.1.ýíý õóóëèéí 26.1-ä çààñàí ¿íäýñëýë áèé áîëñîí;26.2.2.Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 56.1.3-56.1.5-ä çààñàí ¿íäýñëýë áèé áîëñîí;

26.2.3.ýíý õóóëèéí 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí òóñãàé çºâøººðëèéí õóâüä ìºí õóóëèéí 29.4-ò çààñàí ¿íäýñëýë áèé áîëñîí.

26.3.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ ¿íäýñëýë òîãòîîãäñîíîîñ õîéø àæëûí 10 ºäðèéí äîòîð òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èä ýíý òóõàé ìýäýãäýë ºãºõ áºãººä ò¿¿íä òóñãàé çºâøººðºë õ¿÷èíã¿é áîëãîõ ¿íäýñëýëèéã òîäîðõîé çààíà.

26.4.Ýíý õóóëèéí 26.3-ò çààñàí òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ ¿íäýñëýëèéã çºâøººðºõã¿é áîë òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ ò¿¿íèéãýý íîòëîõ áàðèìò áè÷ãèéã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä èð¿¿ëíý.

26.5.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 26.4-ò çààñàí íîòëîõ áàðèìò áè÷ãèéã õÿíàæ ¿íäýñëýëòýé áîë òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ òóõàé ìýäýãäëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ áà ¿íäýñëýëã¿é áîë òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîæ, ýíý òóõàé øèéäâýðèéã òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èä ìýäýãäýíý.

26.6.Òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ ýíý õóóëèéí 26.5-ä çààñíû äàãóó òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîñîí øèéäâýðèéã ýñ çºâøººðâºë ø¿¿õýä ãîìäîë ãàðãàõ ýðõòýé áºãººä ø¿¿õ òóõàéí øèéäâýðèéã Çàõèðãààíû õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí11 46.1.3-ò çààñíû äàãóó ò¿äãýëç¿¿ëæ áîëîõã¿é.

26.7.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîñîí øèéäâýðèéã àæëûí 5 ºäºðò áàãòààí ýíý õóóëèéí 19.8-ä çààñàí áàéãóóëëàãà áîëîí îëîí íèéòýä ìýäýýëíý.

27 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë äóóñãàâàð áîëîõ ¿íäýñëýë

27.1.Òóñãàé çºâøººðºë äàðààõü ¿íäýñëýëýýð äóóñãàâàð áîëíî:

27.1.1.òóñãàé çºâøººðëèéí õ¿÷èí òºãºëäºð áàéõ õóãàöàà äóóññàí;27.1.2.ýíý õóóëèéí 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë

ýçýìøèã÷ íü òóñãàé çºâøººð뺺ð îëãîãäñîí òàëáàéã á¿õýëä íü áóöààí ºãñºí;

27.1.3.òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîñîí.

27.2.Ýíý õóóëèéí 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü òóñãàé çºâøººð뺺ð îëãîãäñîí òàëáàéí òîäîðõîé õýñãèéã áóöààí ºãñºí òîõèîëäîëä òàëáàéí òóõàéí õýñãèéí õóâüä òóñãàé çºâøººðºë íü äóóñãàâàð áîëíî.

27.3.Òóñãàé çºâøººðºë äóóñãàâàð áîëñíîîð òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó õ¿ëýýõ ¿¿ðãýýñ ÷ºëººëºãäºõã¿é.

11 Çàõèðãààíû õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëü-“Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõòãýëèéí 2003 îíû 3 äóãààðò íèéòëýãäñýí

17

27.4.Òóñãàé çºâøººðºë äóóñãàâàð áîëîõîä ò¿¿íèéã ýçýìøèæ áàéñàí ýòãýýä òóñãàé çºâøººðëèéã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä áóöààæ ºãíº.

28 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èéí ýðõ, ¿¿ðýã

28.1.Òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü äàðààõü íèéòëýã ýðõòýé:

28.1.1.öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ àñóóäëààð ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãààñ àðãà ç¿éí òóñëàëöàà, çºâëºãºº àâàõ;

28.1.2.õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí áóñàä ýðõ.

28.2.Òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü äàðààõü íèéòëýã ¿¿ðýãòýé:

28.2.1.öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ, ò¿¿íèéã õýðýãæ¿¿ëýõòýé õîëáîãäóóëàí ãàðãàñàí Çàñãèéí ãàçðûí øèéäâýð, ä¿ðýì, æóðàì, çààâàð, ñòàíäàðòûã ìºðäºõ;

28.2.2.Îëîí óëñûí àòîìûí ýíåðãèéí àãåíòëàãààñ òîãòîîñîí òåõíèêèéí áîëîí àþóëã¿é àæèëëàãààíû øààðäëàãûã á¿ðýí õàíãàñàí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ;

28.2.3.öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí îñëîîñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàæ àæèëëàõ;

28.2.4.òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, óëñûí áàéöààã÷ààñ òàâüñàí õóóëü ¸ñíû øààðäëàãûã õóãàöààíä íü áèåë¿¿ëæ õàðèó ìýäýãäýõ, èëýðñýí çºð÷ëèéã á¿ðýí àðèëãàõ àðãà õýìæýý àâàõ;

28.2.5.öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ ÷èã ¿¿ðýã á¿õèé äîòîîä õÿíàëòûí íýãæ áàéãóóëàí, ¿éë àæèëëàãààíä íü õÿíàëò òàâèõ;

28.2.6.òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààð áàòëóóëñàí öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é àæèëëàãààíû äîòîîä ä¿ðìèéã ìºðäºæ àæèëëàõ;

28.2.7.öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ ÷èã ¿¿ðýã á¿õèé àæèëòàí ñîëèãäñîí òîõèîëäîëä ýíý òàëààð òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä àæëûí 3 ºäðèéí äîòîð áè÷ãýýð ìýäýãäýõ;

28.2.8.öºìèéí ìàòåðèàëûí á¿ðòãýë, õÿíàëòûí òàëààðõè ¿íýí, áîäèò ìýäýýëëèéã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ºãºõ;

28.2.9.öàöðàãèéí ò¿âøíèé òóõàé ìýäýýëëèéã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí

øààðäñàíààð òóõàé á¿ð ãàðãàæ ºãºõ;

28.2.10.òóñãàé çºâøººðºë áîëîí ò¿¿íèéã àâàõàä á¿ðä¿¿ëñýí ìàòåðèàëä çààñàí àëèâàà ìýäýýëýëä ººð÷ëºëò îðñîí òîõèîëäîëä ýíý òàëààð àæëûí 5 ºäðèéí äîòîð òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä áè÷ãýýð ìýäýãäýõ;

28.2.11.õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí áóñàä ¿¿ðýã.

18

28.3.Ýíý õóóëèéí 15.1.5-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü ìºí õóóëèéí 28.1-ä çààñíààñ ãàäíà äàðààõü ýðõòýé:

28.3.1.õàéãóóëûí òàëáàéí õèëèéí äîòîð ýíý õóóëèéí äàãóó öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë ýðýõ, õàéõ.

28.4.Ýíý õóóëèéí 15.1.5-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü ìºí õóóëèéí 28.2-ò çààñíààñ ãàäíà äàðààõü ¿¿ðýãòýé:

28.4.1.õàéãóóëûí òàëáàéí õèëèéí äîòîð öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëààñ áóñàä òºðëèéí àøèãò ìàëòìàëûã ãåîëîãè, óóë óóðõàéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ îëãîñîí òóñãàé çºâøººðëèéí ¿íäñýí äýýð ýðýõ, õàéõ;

28.4.2.Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 33.1-ä çààñàí õýìæýýíýýñ áàãàã¿é çàðäàë á¿õèé õàéãóóëûí àæëûã æèë á¿ð õèéæ ã¿éöýòãýõ;

28.4.3.Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 35.2, 37.2, 38.1, 48.8-ò çààñàí ¿¿ðãèéã áèåë¿¿ëýõ;

28.4.4.Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 48.1-ä çààñàí ìýäýý, òàéëàí, òºëºâëºãººã õóóëüä çààñàí õóãàöààíä ¿íýí çºâ ãàðãàæ òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëýõ;

28.4.5.Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 48.3-ò çààñíû äàãóó îðäûí íººö, ýðýë, õàéãóóëûí ¿ð ä¿íãèéí íýãäñýí òàéëàíã áàòëàãäñàí ìàÿãò, øààðäëàãàä íèéö¿¿ëýí áîëîâñðóóëæ, àíõäàã÷ ìàòåðèàëûí õàìò òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä õ¿ëýýëãýí ºãºõ.

28.5.Ýíý õóóëèéí 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü ìºí õóóëèéí 28.1-ä çààñíààñ ãàäíà äàðààõü ýðõòýé:

28.5.1.óóðõàéí òàëáàéä öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí õàéãóóë ÿâóóëàõ.

28.6.Ýíý õóóëèéí 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü ìºí õóóëèéí 28.2-ò çààñíààñ ãàäíà äàðààõü ¿¿ðýãòýé:

28.6.1.òóõàéí óóðõàéí ýäýëáýðò îðøèæ áàéãàà öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûã ýíý õóóëüä çààñàí íºõöºë, æóðìûí äàãóó àøèãëàõ;

28.6.2.òóõàéí óóðõàéí ýäýëáýðò îðøèæ áàéãàà öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëààñ áóñàä òºðëèéí àøèãò ìàëòìàëûã ãåîëîãè, óóë óóðõàéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ îëãîñîí òóñãàé çºâøººðëèéí ¿íäñýí äýýð àøèãëàõ;

28.6.3.óóðõàéí ýäýëáýðýýñ îëáîðëîñîí öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë, ¿éëäâýðëýñýí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã îëîí óëñûí çàõ çýýëèéí ¿íýýð áîðëóóëàõ;

28.6.4.Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 35.3-35.5, 36.1, 36.2, 39.1, 45.1, 45.2, 47.1, 47.5, 47.6, 48.7-48.10-ò çààñàí ¿¿ðãèéã áèåë¿¿ëýõ;

19

28.6.5.Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 48.6-ä çààñàí ìýäýý, òàéëàí, òºëºâëºãººã áàòëàãäñàí ìàÿãòûí äàãóó õóóëüä çààñàí õóãàöààíä ¿íýí çºâ ãàðãàæ òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëýõ.

28.7.Ýíý õóóëèéí 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 54, 55 äóãààð ç¿éëä çààñàí æóðìûí äàãóó ººðèéí õ¿ñýëòýýð òóñãàé çºâøººð뺺ð îëãîãäñîí òàëáàéã ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãûí çºâøººðºë, õÿíàëòûí äîð á¿õýëä íü, ýñõ¿ë õýñýã÷ëýí áóöààí ºã÷ áîëîõ áºãººä õ¿ñýëò ãàðãàõ ºðãºäëèéí ìàÿãòûã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà áàòàëíà.

28.8.Áàòàëãààíû ãýðýýíä õîëáîãäîõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü öºìèéí ìàòåðèàëûí òîî, õýìæýý, ò¿¿íä îðñîí ººð÷ëºëò, àëäàãäàë, õîðîãäîë, øèëæèëò õºäºë㺺íòýé õîëáîîòîé ìýäýýëëèéã çààâðûí äàãóó òîãòîîñîí õóãàöààíä òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ¿íýí çºâººð ãàðãàæ ºãºõ ¿¿ðýãòýé.

28.9.Òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ, öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí îñëîîñ ñýðãèéëýõ ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëýõ áàòàëãàà áîëãîí Òºðèéí ñàíä ìºíãºí õºðºí㺠áàéðøóóëíà.

28.10.Ýíý õóóëèéí 28.9-ä çààñàí ìºíãºí õºðºíãèéí õýìæýýã íèéòèéí àøèã ñîíèðõîë, õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíä, õ¿ðýýëýí áàéãàà îð÷èí, óëñ îðíû àþóëã¿é áàéäàëä ó÷èð÷ áîëîõ ýðñäëèéã õàðãàëçàí öºìèéí ýíåðãèéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, áàéãàëü îð÷íû áîëîí ñàíõ¿¿, òºñâèéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãûí õàìòðàí ãàðãàñàí ñàíàëûã ¿íäýñëýí Çàñãèéí ãàçàð òîãòîîíî.

ĪЪÂįÃÝÝÐ Á¯ËÝÃÎÐÄ ÀØÈÃËÀÕ ÃÝÐÝÝ ÁÎËÎÍ ÕªÐªÍê

ÎÐÓÓËÀËÒÛÍ ÃÝÐÝÝ

29 ä¿ãýýð ç¿éë. Îðä àøèãëàõ ãýðýý

29.1.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë îëãîñíîîñ õîéø 60 õîíîãò áàãòààí ò¿¿íèéã ýçýìøèã÷òýé îðä àøèãëàõ ãýðýý áàéãóóëíà.

29.2.Îðä àøèãëàõ ãýðýýíèé õóãàöàà òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöààòàé àäèë áàéíà.

29.3.Îðä àøèãëàõ ãýðýýíä äàðààõü ç¿éëèéã çààâàë òóñãàíà:

29.3.1.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí îðä àøèãëàõ ¿íäýñëýë;29.3.2.öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí îðä àøèãëàõ õóãàöàà, öàöðàã èäýâõò àøèãò

ìàëòìàëûí íýð òºðºë, àãóóëãà, íººöèéí õýìæýý;

29.3.3.òåõíèê, ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýëä òóñãàãäñàí òåõíîëîãè, ¿éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ÷àäàë, îëáîðëîõ á¿òýýãäýõ¿¿íèé òîî õýìæýý;

29.3.4.á¿òýýãäýõ¿¿í áîðëóóëàõ íºõöºë;29.3.5.áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ, íºõºí ñýðãýýõ òºëºâëºãºº, ò¿¿íèéã õýðýãæ¿¿ëýõ

çàðäëûí õýìæýý;

20

29.3.6.óóðõàéã õààõ åðºíõèé òºëºâëºãºº;29.3.7.ãýðýýíèé òàëóóäûí ýðõ, ¿¿ðýã, õàðèóöëàãà.

29.4.Ýíý õóóëèéí 29.1-ä çààñàí õóãàöààíä îðä àøèãëàõ ãýðýýã áàéãóóëààã¿é áîë òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîíî.

30 äóãààð ç¿éë. Õºðºí㺠îðóóëàëòûí ãýðýý

30.1.Ýíý õóóëèéí 15.1.2, 15.1.5, 15.1.6-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ êîìïàíèéí õºðºí㺠îðóóëàã÷ ººðºº õ¿ñýëò ãàðãàâàë ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ íºõöºëèéã íü òîäîðõîé õóãàöààíä òîãòâîðòîé áàéëãàõ çîðèëãîîð ò¿¿íòýé õºðºí㺠îðóóëàëòûí ãýðýýã 10 õ¿ðòýë æèëèéí õóãàöààòàé áàéãóóëæ áîëîõ áºãººä ò¿¿íä Àøèãò ìàëòìàëûí òóõàé õóóëèéí 29.1.1-29.1.9-ä çààñàí ç¿éëèéã òóñãàíà.

30.2.Ýíý õóóëèéí 30.1-ä çààñàí ãýðýýã 10 õ¿ðòýë æèëèéí õóãàöààãààð ñóíãàæ áîëíî.

30.3.Ýíý õóóëèéí 30.1-ä çààñàí ãýðýýã õºðºí㺠îðóóëàã÷òàé Çàñãèéí ãàçàð áàéãóóëàõäàà Óëñûí Èõ Õóðëûí õîëáîãäîõ Áàéíãûí õîðîîòîé çºâøèëöºíº.

31 ä¿ãýýð ç¿éë. Õºðºí㺠îðóóëàëòûí ãýðýý áàéãóóëàõ

31.1.Õºðºí㺠îðóóëàã÷ íü ýíý õóóëèéí 30.1-ä çààñàí ãýðýý áàéãóóëàõ õ¿ñýëò, ãýðýýíèé òºñëèéã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä èð¿¿ëýõ áºãººä ò¿¿íä ýõíèé 5 æèëä îðóóëàõ õºðºíãèéí õýìæýý, õóãàöàà, ¿éëäâýðèéí õ¿÷èí ÷àäàë, á¿òýýãäýõ¿¿íèé íýð òºðºë, îðä àøèãëàõ àðãà, òåõíîëîãèéí òàëààðõè ìýäýýëýë, ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýëèéã õàâñàðãàíà.

31.2.Ýíý õóóëèéí 15.1.3, 15.1.4, 15.1.6, 15.1.7-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èéí õóâüä ãýðýý áàéãóóëàõ õ¿ñýëò, ãýðýýíèé òºñºëä ìºí õóóëèéí 31.1-ä çààñàí ç¿éëýýñ ãàäíà òóõàéí îðäûí íººöèéã óëñûí íººöèéí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýñýí òóõàé Ýðäýñ áàÿëãèéí ìýðãýæëèéí çºâëºëèéí øèéäâýðèéã õàâñàðãàíà.

31.3.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íü õºðºí㺠îðóóëàã÷èéí õ¿ñýëò, ãýðýýíèé òºñºë, õàâñàðãàñàí áàðèìò áè÷ãèéã ýíý õóóëèéí 31.1-ä çààñíû äàãóó õÿíàæ, øààðäëàãà õàíãàñàí òîõèîëäîëä õ¿ñýëò ãàðãàñàí ýòãýýäýä 14 õîíîãò áàãòààí áè÷ãýýð ìýäýãäýíý.

31.4.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íü õºðºí㺠îðóóëàã÷èéí õ¿ñýëò, ãýðýýíèé òºñºë, õàâñàðãàñàí áàðèìò áè÷ãèéã õ¿ëýýí àâñíààñ õîéø 3 ñàðûí äîòîð õÿíàõ áºãººä øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä çîõèõ áàéãóóëëàãà, ìýðãýæèëòíèé ñàíàë, ä¿ãíýëòèéã ¿íäýñëýí äàõèí 3 ñàð õ¿ðòýëõ õóãàöààãààð íýìýëò òîäðóóëãà õèéñíèé ¿íäñýí äýýð õºðºí㺠îðóóëàã÷òàé ãýðýý áàéãóóëíà.

31.5.Ýíý õóóëèéí 30.1-ò çààñíû äàãóó õºðºí㺠îðóóëàëòûí ãýðýýã áàéãóóëñíû äàðàà òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà óã ãýðýýíèé íºõöºëèéí òóõàé ìýäýãäëèéã Ìîíãîëáàíê áîëîí õîëáîãäîõ áóñàä áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëíý.

ÒÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÖªÌÈÉÍ ÁÎËÎÍ ÖÀÖÐÀÃÛÍ ÀÞÓËÃ¯É ÁÀÉÄËÛÃ

ÕÀÍÃÀÕÀÄ ÒÀÂÈÕ ØÀÀÐÄËÀÃÀ

32 äóãààð ç¿éë. Öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ

21

32.1.Öºìèéí òºõººðºìæ áàðèõ, ººð÷ëºõ, øèíý÷ëýõ, àøèãëàõ, àøèãëàëòààñ ãàðãàõ, öºìèéí ìàòåðèàëûã òýýâýðëýõòýé õîëáîãäñîí ¿éë àæèëëàãààã áèåò õàìãààëàëòã¿éãýýð ýðõëýõèéã õîðèãëîíî.

32.2.Öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë áîëîí öºìèéí ýíåðãè àøèãëàõ ¿éë àæèëëàãààíû áèåò õàìãààëàëòàä òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, óëñûí áàéöààã÷ õÿíàëò òàâüæ, ¿íýëãýý õèéíý.

32.3.Öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõàä äàðààõü ¿íäñýí øààðäëàãûã áèåë¿¿ëíý:

32.3.1.¿íäýñëýëã¿éãýýð àëèâàà øàðëàãà ¿¿ñãýõã¿é áàéõ;32.3.2.øàðëàãûí òóíã çîõèñòîé õýìæýýíèé õàìãèéí äîîä ò¿âøèíä áàéëãàõ;

32.3.3.õ¿í àì, ¿¿íèé äîòîð öàöðàãòàé àæèëëàã÷èéã øàðëàãûí òóíãèéí òîãòîîñîí õÿçãààðààñ èë¿¿ãýýð ºðò¿¿ëýõã¿é áàéõ.

33 äóãààð ç¿éë. Öºìèéí ìàòåðèàë àøèãëàõàä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà

33.1.Ìîíãîë Óëñûí íóòàã äýâñãýðò çýâñãèéí çîðèóëàëòòàé öºìèéí ìàòåðèàëûã áîëîâñðóóëàõ, ¿éëäâýðëýõ, áóñàä àðãààð îëæ àâàõ, ýçýìøèõ, õàäãàëàõûã õîðèãëîíî.

33.2.Çýâñãèéí çîðèóëàëòòàé öºìèéí ìàòåðèàëûã Ìîíãîë Óëñûí õèëýýð íýâòð¿¿ëýõ, íóòàã äýâñãýðýýð äàìæóóëàí òýýâýðëýõèéã õîðèãëîíî.

33.3.Òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà öºìèéí ìàòåðèàëûã á¿ðòãýõ, õÿíàõ ¿éë àæèëëàãààã ìýðãýæëèéí óäèðäëàãààð õàíãàæ, õýðýãæèëòýíä õÿíàëò òàâèíà.

33.4.Öºìèéí ìàòåðèàëûã á¿ðòãýõ, õÿíàõ æóðìûã Çàñãèéí ãàçàð áàòàëíà.

34 ä¿ãýýð ç¿éë. Öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë àøèãëàõàä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà

34.1.Óëñûí åðºíõèé áàéöààã÷èéí çºâøººðºëã¿éãýýð öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí õàéãóóë õèéõ, àøèãëàõ, ýêñïîðòëîõ, èìïîðòëîõ, òýýâýðëýõ, öàöðàã èäýâõò õàÿãäëûã áóëøëàõ, öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë àøèãëàñíû äàðàà ãàçàð íºõºí ñýðãýýõèéã õîðèãëîíî.

34.2.Ýíý õóóëèéí 34.1-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãààã ýðõëýõ ÿâöàä õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíä, áàéãàëü îð÷èíä ñºðºã íºëºº ¿ç¿¿ëýõýýñ õàìãààëàõ àðãà õýìæýýã óã ¿éë àæèëëàãààã ýðõýëæ áàéãàà èðãýí, êîìïàíè ººðèéí çàðäëààð õýðýãæ¿¿ëíý.

35 äóãààð ç¿éë. Öºìèéí ýð÷èì õ¿÷íèé ýõ ¿¿ñâýð àøèãëàõàä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà

35.1.Öºìèéí ýð÷èì õ¿÷èéã ýíý õóóëèéí 35.2-ò çààñíû äàãóó áàòàëãààæóóëñàí õýìæèõ áàãàæã¿éãýýð ¿éëäâýðëýõèéã õîðèãëîíî.

35.2.Ýíý õóóëèéí 15.1.2-ò çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ ìºí õóóëèéí 35.1-ä çààñàí õýìæèõ áàãàæèéã æèë á¿ð ñòàíäàðò÷èëëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààð áàòàëãààæóóëíà.

22

35.3.Ýíý õóóëèéí 15.1.2-ò çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü ñàð á¿ðèéí 10-íû äîòîð ºìíºõ ñàðä ¿éëäâýðëýñýí öºìèéí ýð÷èì õ¿÷íèé õýìæýýã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ìýäýýëíý.

36 äóãààð ç¿éë. Öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð àøèãëàõàä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà

36.1.Öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã àøèãëàõàä äàðààõü øààðäëàãûã áèåë¿¿ëíý:

36.1.1.öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã õ¿ëýýí àâñíààñ õîéø àæëûí 3 ºäðèéí äîòîð öàöðàãèéí õÿíàëòûí áîëîí òàãíóóëûí òºâ áàéãóóëëàãàä ìýäýãäýæ á¿ðòã¿¿ëýõ;

36.1.2.öàöðàãòàé õîëáîãäñîí ¿éë àæèëëàãààã öàöðàãèéí àþóëã¿éí ñòàíäàðòûã á¿ðýí õàíãàñàí, óëñûí áàéöààã÷èéí çºâøººðñºí çîðèóëàëòûí áàéðàíä ÿâóóëàõ;

36.1.3.öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð àøèãëàõ ÿâöàä àæëûí áàéðíû õºäºëìºðèéí íºõöºë, àþóëã¿é àæèëëàãààíû ä¿ðìèéí øààðäëàãûã õàíãàæ àæèëëàõ;

36.1.4.öàöðàãòàé õîëáîãäñîí ¿éë àæèëëàãààíû îíöëîãò òîõèðñîí öàöðàãèéí àþóëã¿é àæèëëàãààíû äîòîîä ä¿ðýì, öàöðàãèéí õàìãààëàëòûí õºòºëáºð, öàöðàãèéí îñëûí ¿åä àâàõ àðãà õýìæýýíèé òºëºâëºãººã óëñûí áàéöàã÷ààð õÿíóóëæ, áàòàëãààæóóëàí ìºðäºõ;

36.1.5.öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéí àøèãëàëòûí á¿ðòãýë õºòºëæ, æèëèéí ýöñèéí òîîëëîãûí ä¿í, äîòîîä õÿíàëòûí òàéëàí, ìýäýýã æèë á¿ðèéí 12 äóãààð ñàðûí 20-íû äîòîð òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëýõ;

36.1.6.öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð àøèãëàõ ÿâöàä ãàðñàí îñîë, çºð÷ëèéã öàöðàãèéí õÿíàëò, îíöãîé áàéäàë, òàãíóóë, öàãäààãèéí áàéãóóëëàãàä íýí äàðóé ìýäýýëýõ, îñëûí õîð óðøãèéã àðèëãàõ, àþóëã¿é áîëãîõ àðãà õýìæýýã õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó àâ÷ õýðýãæ¿¿ëýõ;

36.1.7.öàöðàãòàé àæèëëàã÷èéã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí çºâøººðñºí òóñãàé õºòºëáºðèéí äàãóó ÿâàãäàõ öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí õàìãààëàëò, àþóëã¿é áàéäëûí ñóðãàëòàä õàìðóóëæ, ãýð÷èëãýý îëãîõ;

36.1.8.÷àíàðûí áàòàëãààæèëòûí áîëîí õýìæèëòèéí øààðäëàãà õàíãàñàí öàöðàãèéí õýìæèëòèéí áàãàæààð õàíãàãäñàí áàéõ.

36.2.Íýð òºðºë, øèíæ ÷àíàð, èäýâõèéí õýìæýý, õýðýãëýõ çîðèóëàëò, àðãà÷ëàë íü òîäîðõîé áóñ öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã àøèãëàõûã õîðèãëîíî.

37 äóãààð ç¿éë. Öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã ýêñïîðòëîõ, èìïîðòëîõîä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà

37.1.Öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã ýêñïîðòëîõîä äàðààõü øààðäëàãûã áèåë¿¿ëíý:

37.1.1.øèëæ¿¿ëæ áàéãàà öºìèéí ìàòåðèàëûã îëîí óëñûí áàòàëãààíä õàìðóóëñàí áàéõ;

23

37.1.2.õ¿ëýýí àâ÷ áàéãàà óëñ íü ººðèéí àøèãëàæ áàéãàà á¿õ öºìèéí ìàòåðèàë, öºìèéí òºõººðºìæèéã îëîí óëñûí áàòàëãààíä õàìðóóëñàí áàéõ;

37.1.3.ºìíº íü øèëæ¿¿ëýí àâñàí öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã 3 äàõü óëñàä øèëæ¿¿ëýõèéí ºìíº òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ìýäýãäýæ çºâøººðºë àâàõ;

37.1.4.öºìèéí ìàòåðèàëûí áèåò õàìãààëàëò íü Öºìèéí ìàòåðèàëûã áèå÷ëýí õàìãààëàõ òóõàé Âåíèéí êîíâåíöèä çààñàí øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéõ;

37.1.5.öºìèéí ìàòåðèàëûã õ¿ëýýí àâ÷ áàéãàà óëñ íü ò¿¿íèéã çºâõºí ýíõèéí çîðèëãîîð àøèãëàõ òóõàé íîòîëãîî èð¿¿ëñýí áàéõ;

37.1.6.öºìèéí ìàòåðèàëûã õ¿ëýýí àâàõ ýöñèéí õýðýãëýã÷èéí òàëààðõè ìýäýýëýë, ýíõèéí çîðèëãîîð àøèãëàõ òóõàé õîëáîãäîõ íîòîëãîî, ìýäýýëëèéã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä èð¿¿ëñýí áàéõ.

37.2.Öºìèéí ìàòåðèàë, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã èìïîðòëîõîä äàðààõü øààðäëàãûã áèåë¿¿ëíý:

37.2.1.Ìîíãîë Óëñûí õóóëèàð õîðèãëîñîí öºìèéí ìàòåðèàë, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð, òîíîã òºõººðºìæ, òåõíîëîãèéã èìïîðòëîõã¿é áàéõ;

37.2.2.öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã èìïîðòëîã÷ íü Ìîíãîë Óëñûí õóóëü òîãòîîìæèéí øààðäëàãûã á¿ðýí õàíãàñàí, õîëáîãäîõ ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãààñ çîõèõ õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó îëãîñîí òóñãàé çºâøººðºëòýé áàéõ;

37.2.3.èìïîðòëîæ áàéãàà öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéí ýöñèéí õýðýãëýã÷ íü òóõàéí ìàòåðèàëûã àþóëã¿é àøèãëàõ óäèðäëàãûí áîëîí òåõíèêèéí ÷àäàâõèòàé, õàíãàëòòàé íººö áîëîëöîîòîéãîî íîòîëñîí ìýäýýëëèéã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä èð¿¿ëñýí áàéõ.

38 äóãààð ç¿éë. Öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã õàäãàëàõàä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà

38.1.Öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã òóñãàé çºâøººðºëä çààñàí çîðèóëàëòûí õàäãàëàõ áàéðàíä õàäãàëíà.

38.2.Ýçýíã¿é áóþó õàÿãäñàí, îëäìîë öàöðàã èäýâõò ìàòåðèàëûã õîëáîãäîõ ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãûí øèéäâýð, õÿíàëòûí äîð ýíý õóóëèéí 11.3-ò çààñàí òóñãàé áàéãóóëàìæèä ¿íý òºëáºðã¿é øèëæ¿¿ëíý.

38.3.Òåõíîëîãèéí áîëîí àþóëã¿é àæèëëàãààíû øààðäëàãà õàíãàõã¿é áîëñîí, ýñõ¿ë àøèãëàãäàõã¿é áàéãàà öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã ýíý õóóëèéí 11.3-ò çààñàí òóñãàé áàéãóóëàìæèä õàäãàëóóëíà.

39 ä¿ãýýð ç¿éë. Öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã òýýâýðëýõýä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà

39.1.Öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã òýýâýðëýõäýý öàöðàã èäýâõò ìàòåðèàëûã

àþóëã¿é òýýâýðëýõ æóðìûã ìºðäºíº.

24

39.2.Öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðòýé áàãàæ õýðýãñýë, òîíîã òºõººðºìæèéí óëñ õîîðîíäûí òýýâðèéã îëîí óëñûí õîëáîãäîõ ãýðýý, õýëýëöýýð, ä¿ðìèéí øààðäëàãûí äàãóó ã¿éöýòãýíý.

39.3.Öàöðàã èäýâõò ìàòåðèàëûã àþóëã¿é òýýâýðëýõ æóðìûã Çàñãèéí ãàçàð áàòàëíà.

40 ä¿ãýýð ç¿éë.Öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõàä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà

40.1.Öºìèéí ìàòåðèàëûã ýíý õóóëèéí 15.1.3-ò çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºëòýéãýýñ áóñàä ýòãýýä õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõûã õîðèãëîíî.

40.2.Öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðòýé áàãàæ õýðýãñýë, òîíîã òºõººðºìæèéã ýíý õóóëèéí 15.1.8-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºëòýéãýýñ áóñàä ýòãýýä õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõûã õîðèãëîíî.

41 ä¿ãýýð ç¿éë. Öºìèéí ìàòåðèàë áîëîí öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã óëñûí õèëýýð íýâòð¿¿ëýõýä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà

41.1.Öºìèéí ìàòåðèàëûã ýíý õóóëèéí 15.1.4-ò çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºëòýéãýýñ áóñàä ýòãýýä óëñûí õèëýýð íýâòð¿¿ëýõèéã õîðèãëîíî.

41.2.Öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ð, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðòýé áàãàæ õýðýãñýë, òîíîã òºõººðºìæèéã ýíý õóóëèéí 15.1.8-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºëòýéãýýñ áóñàä ýòãýýä óëñûí õèëýýð íýâòð¿¿ëýõèéã õîðèãëîíî.

42 äóãààð ç¿éë.Öºìèéí áîëîí öàöðàã èäýâõò ìàòåðèàëûã õàÿãäàë áîëãîõ, óñòãàõ, áóëøëàõàä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà

42.1.Öºìèéí áîëîí öàöðàã èäýâõò ìàòåðèàëûã õàÿãäàë áîëãîõ, óñòãàõ, áóëøëàõàä îëîí óëñûí áîëîí ¿íäýñíèé ñòàíäàðò, ä¿ðýì, æóðìûã ìºðäºíº.

42.2.Öºìèéí áîëîí öàöðàã èäýâõò ìàòåðèàëûã óëñûí áàéöààã÷èéí ä¿ãíýëò, òóñãàé çºâøººðºëã¿éãýýð áóëøëàõ, õàÿãäàë áîëãîõûã õîðèãëîíî.

42.3.Öàöðàã èäýâõò õàÿãäëûã óñòãàõ, áóëøëàõàä äàðààõü ¿íäñýí øààðäëàãûã áèåë¿¿ëíý:

42.3.1.öàöðàã èäýâõò õàÿãäëûã óñòãàõ, áóëøëàõàä îëîí óëñûí áîëîí ¿íäýñíèé ñòàíäàðò, ä¿ðýì, æóðìûã ÷àíä ìºðäºõ;

42.3.2.öàöðàã èäýâõò õàÿãäëûã óñòãàõ, áóëøëàõ àæëûã õîëáîãäîõ ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãûí çîõèõ çºâøººð뺺ð óëñûí áàéöààã÷èéí õÿíàëòûí äîð ã¿éöýòãýõ.

42.4.Öºìèéí òºõººðºìæ, öàöðàãòàé õîëáîãäîëòîé ¿éë àæèëëàãààíààñ ¿¿ñýõ õàÿãäëûí àþóëã¿é àæèëëàãààíû ä¿ðìèéã Çàñãèéí ãàçàð áàòàëíà.

43 äóãààð ç¿éë. Ìýðãýæëèéí øàðëàãàä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà

43.1.Öàöðàãòàé àæèëëàã÷ íü ìýðãýæëèéí øàðëàãûí õóâèéí òóíãèéí õÿíàëòàíä õàìðàãäàíà.

25

43.2.Ìýðãýæëèéí øàðëàãûí õÿíàëòûã ã¿éöýòãýæ áàéãàà áàéãóóëëàãà íü õóâèéí òóíãèéí íýãäñýí á¿ðòãýëèéã àðõèâò 50 æèë õàäãàëíà.

43.3.Öàöðàãòàé àæèëëàã÷èéã öàöðàãèéí àþóëã¿éí ñòàíäàðòàä çààñàí øàðëàãûí òóíãèéí õÿçãààðààñ èë¿¿ãýýð ºðò¿¿ëýõèéã õîðèãëîíî.

43.4.Öàöðàãòàé àæèëëàã÷ íü öàöðàãèéí õàìãààëàëò, àþóëã¿é áàéäëûí øààðäëàãà, õºäºëìºðèéí õýâèéí íºõöºëèéã õàíãàõ àñóóäëààð áàéãóóëëàãûí çàõèðãààíä øààðäëàãà òàâèõ, àæèëëàõààñ òàòãàëçàõ, òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ãîìäëîî ãàðãàõ ýðõòýé.

43.5.Öàöðàãòàé àæèëëàã÷ íü ìýðãýæëýýñ øàëòãààëàõ ºâ÷íèé ýìíýëãèéí òîãòìîë õÿíàëòàíä áàéæ, ýìíýëãèéí ¿éë÷èëãýýíä õàìðàãäàíà.

43.6.Øààðäëàãàòàé áîë öàöðàãòàé àæèëëàäàã æèðýìñýí ýìýãòýé Õºäºëìºðèéí òóõàé õóóëèéí12 107 äóãààð ç¿éëä çààñíû äàãóó àæëûí íºõöºëºº ººð÷ëºõ ýðõòýé áºãººä ýíý íü ò¿¿íèéã àæëààñ õàëàõ ¿íäýñëýë áîëîõã¿é.

43.7.Öàöðàãòàé õîëáîãäñîí àæèëä 18 íàñàíä õ¿ðýýã¿é õ¿íèéã àâ÷ àæèëëóóëàõûã õîðèãëîíî.

43.8.Ìýðãýæëèéí øàðëàãûí õóâèéí òóíãèéí õÿíàëòàä õàìðàãäàæ áàéãàà öàöðàãòàé àæèëëàã÷èéí àæëûí íºõöºë íü õºäºëìºðèéí õýâèéí áóñ íºõöºëä õàìààðíà.

44 ä¿ãýýð ç¿éë. Ýìíýëãèéí øàðëàãàä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà 44.1.Ýìíýëãèéí øàðëàãà õèéõýä äàðààõü øààðäëàãûã áèåë¿¿ëíý:

44.1.1.öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðýýð îíîøëîãîî, ýì÷èëãýý õèéõäýý ýíý õóóëü, öàöðàãèéí àþóëã¿éí ñòàíäàðò áîëîí áóñàä õîëáîãäîõ ä¿ðýì, æóðìûã ìºðäºæ àæèëëàõ;

44.1.2.öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðýýð îíîøëîãîî, ýì÷èëãýý õèéæ áàéãàà ýòãýýä íü àøèãëàæ áàéãàà áàãàæ õýðýãñýë, òîíîã òºõººðºìæèä òîõèðóóëãà, ÷àíàðûí õÿíàëòûã òîãòìîë õèéæ áàéõ;

44.1.3.õ¿¿õäýä öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðýýð îíîøëîãîî, ýì÷èëãýý õèéõäýý ò¿¿íèé ýöýã, ýõ, àñðàí õàìãààëàã÷, õàðãàëçàí äýìæèã÷èéí çºâøººðëèéã àâñàí áàéõ;

44.1.4.ýì÷èëãýý, îíîøëîãîîíû ¿åä ºâ÷òºíèéã öàöðàãèéí àþóëã¿éí ñòàíäàðòàä çààñàí òóíãèéí õÿçãààðààñ èë¿¿ øàðëàãàä ºðò¿¿ëýõèéã õîðèãëîõ;

44.1.5.ýì÷èëãýý, îíîøëîãîîíû ¿åä ºâ÷òºíèé áèåèéí áóñàä õýñãèéã øàðëàãààñ õàìãààëàõ, ºâ÷òºíèé àñðàí õàìãààëàã÷ áîëîí òóñëàõ àæèëòíûã õóâèéí õàìãààëàõ õýðýãñëýýð õàíãàõ;

44.1.6.öàöðàãèéí ýì÷èëãýý, îíîøëîãîîíû ¿åä áóñàä ºâ÷òºíèéã øààðäëàãàã¿é íýìýãäýë øàðëàãàä ºðò¿¿ëýõã¿é áàéõ íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëýõ.

ÇÓÐÃÀÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÖªÌÈÉÍ ÁÎËÎÍ ÖÀÖÐÀÃÈÉÍ ÎÑËÎÎÑ ÑÝÐÃÈÉËÝÕ,

12 Õºäºëìºðèéí òóõàé õóóëü-“Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõòãýëèéí 1999 îíû 25 äóãààðò íèéòëýãäñýí

26

ÕÎÕÈÐËÛÃ ÍªÕªÍ ÒªËªÕ

45 äóãààð ç¿éë. Öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí îñëîîñ ñýðãèéëýõ

45.1.Òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí îñëîîñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, îñëûí õîð óðøãèéã àðèëãàõ, àþóëã¿é áîëãîõ àðãà õýìæýýã õýðýãæ¿¿ëýõ õºòºëáºðòýé áàéõ áºãººä ò¿¿íèéã õýðýãæ¿¿ëýõòýé õîëáîãäñîí çàðäëûã òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ õàðèóöíà.

45.2.Öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí îñëûí øàëòãààí, ò¿âøíèéã òîãòîîõ, îñëûí õîð óðøãèéã àðèëãàõ àæëûã Óëñûí áàéíãûí îíöãîé êîìèññûí óäèðäëàãà äîð òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õîëáîãäîõ ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí çîõèîí áàéãóóëíà.

45.3.Íèéòèéã õàìàðñàí öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí îñëûí õîð óðøãèéã àðèëãàõ àæëûí çàðäëûã Çàñãèéí ãàçàð õàðèóöíà.

46 äóãààð ç¿éë. Öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí îñëûí óëìààñ ¿¿ññýí õîõèðëûã àðèëãàõ

46.1.Öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéã çºð÷ñºíèé óëìààñ õ¿íèé àìü íàñ, ýð¿¿ë ìýíä, ýä õºðºíãº, áàéãàëü îð÷èíä õîõèðîë ó÷ðóóëñàí áîë óã õîõèðëûã ãýì áóðóóòàé ýòãýýäýýð íºõºí òºë¿¿ëíý.

46.2.Ýíý õóóëèéí 46.1-ä çààñàí òîõèîëäîëä òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîæ, 30 æèëèéí õóãàöààíä äàõèí òóñãàé çºâøººðºë îëãîõã¿é.

ÄÎËÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÎËÎÍ ÓËÑÛÍ ÁÀÒÀËÃÀÀ ÁÎËÎÍ ÖªÌÈÉÍ ÝÍÅÐÃÈÉÍ ÒÓÕÀÉ ÕÓÓËÜ ÒÎÃÒÎÎÌÆÈÉÍ ÕÝÐÝÃÆÈËÒÝÄ ÒÀÂÈÕ ÕßÍÀËÒ

47 äóãààð ç¿éë. Îëîí óëñûí áàòàëãàà õýðýãëýõ

47.1.Ýíý õóóëèéí 15.1.1-15.1.4-ò çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü îëîí óëñûí áàòàëãàà õýðýãëýõ àñóóäëààð Îëîí óëñûí àòîìûí ýíåðãèéí àãåíòëàãòàé äàðààõü ÷èãëýëýýð õàìòðàí àæèëëàíà:

47.1.1.ýíý õóóëèéí 28.8-ä çààñíû äàãóó öºìèéí ìàòåðèàëûí òîî, õýìæýý, ò¿¿íä îðñîí ººð÷ëºëò, àëäàãäàë, õîðîãäîë, øèëæèëò õºäºë㺺íòýé õîëáîîòîé ìýäýýëëèéã òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààð äàìæóóëàí òîãòîîñîí õóãàöààíä õ¿ðã¿¿ëýõ;

47.1.2.áàòàëãààíû ãýðýýíèé äàãóó Îëîí óëñûí àòîìûí ýíåðãèéí àãåíòëàãèéí øèíæýý÷, áàéöààã÷èéí õÿíàëò øàëãàëòûí àæèëä äýìæëýã, òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëæ, õÿíàëò øàëãàëòûí ÿâöàä èëýðñýí çºð÷èë, äóòàãäëûã àðèëãàõ, õóóëü çºð÷ñºí ¿éë àæèëëàãààã çîãñîîõ òàëààð òàâüñàí øààðäëàãûã áèåë¿¿ëýõ.

48 äóãààð ç¿éë. Öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí õýðýãæèëòýä òàâèõ ìýðãýæëèéí õÿíàëò

27

48.1.Öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí õýðýãæèëòýä òàâèõ ìýðãýæëèéí õÿíàëòûã õóóëüä çààñàí ýðõ õýìæýýíèé õ¿ðýýíä òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, ýðõ á¿õèé óëñûí áàéöààã÷ õýðýãæ¿¿ëíý.

49 ä¿ãýýð ç¿éë. Öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí õýðýãæèëòýä òàâèõ îëîí íèéòèéí õÿíàëò

49.1.Öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí õýðýãæèëòýä òàâèõ îëîí íèéòèéí õÿíàëòûã õóóëüä çààñàí ýðõ õýìæýýíèé õ¿ðýýíä èðãýí, õóóëèéí ýòãýýä õýðýãæ¿¿ëíý.

ÍÀÉÌÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÁÓÑÀÄ Ç¯ÉË

50 äóãààð ç¿éë. Öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ çºð÷èã÷èä õ¿ëýýëãýõ õàðèóöëàãà

50.1.Öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ çºð÷ñºí ãýì áóðóóòàé ýòãýýäýä ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõýýðã¿é áîë ýðõ á¿õèé óëñûí áàéöààã÷ çºð÷ëèéí øèíæ áàéäëûã õàðãàëçàí äàðààõü õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýíý:

50.1.1.ýíý õóóëèéí 5 äóãààð á¿ëýãò çààñàí öºìèéí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõòàé õîëáîîòîé àþóëã¿é àæèëëàãààíû øààðäëàãûã çºð÷ñºí àëáàí òóøààëòíûã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 5-10, êîìïàíèéã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 10-15 äàõèí íýìýãä¿¿ëñýíòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãººð òîðãîæ, ¿éë àæèëëàãààã íü 3 õ¿ðòýë ñàðûí õóãàöààãààð ò¿ð, õýñýã÷ëýí çîãñîîõ, òóñãàé çºâøººðëèéã ò¿äãýëç¿¿ëýõ;

50.1.2.øààðäëàãàòàé ìýäýý, òàéëàíã ãàðãàæ ºãººã¿é áóþó öàöðàãòàé àæèëëàã÷èéã ìýðãýæëèéí øàðëàãûí õóâèéí òóíãèéí õÿíàëòàä õàìðóóëààã¿é èðãýíèéã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 1-3, àëáàí òóøààëòíûã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 3-5, êîìïàíèéã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 5-10 äàõèí íýìýãä¿¿ëñýíòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãººð òîðãîõ;

50.1.3.òóñãàé çºâøººðºëã¿éãýýð áóþó òóñãàé çºâøººðºëä çààñíûã çºð÷èæ ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëñàí, ýíýõ¿¿ ¿éë àæèëëàãààíààñ ó÷èðñàí õîõèðëûã àðèëãàõ àðãà õýìæýý àâààã¿é, öàöðàãèéí îñîë, çºð÷ëèéí òîõèîëäëûã òºðèéí çàõèðãààíû áîëîí õîëáîãäîõ áóñàä áàéãóóëëàãàä çîõèõ æóðìûí äàãóó ìýäýãäýýã¿é áîë õóóëü áóñààð îëñîí îðëîãî, ¿éëäâýðëýñýí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã õóðààæ, çºð÷èë ãàðãàñàí èðãýíèéã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 5-10, àëáàí òóøààëòíûã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 10-15, êîìïàíèéã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 15-25 äàõèí íýìýãä¿¿ëñýíòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãººð òîðãîõ;

50.1.4.òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä õóäàë ìýäýýëýë ãàðãàæ ºãñºí, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéí íýð òºðëèéã ººð÷èëñºí, õ¿í àì, íèéãýì, áàéãàëü îð÷èíä õîõèðîë ó÷ðóóëñàí, ýñõ¿ë õîõèðîë ó÷ðóóëàõóéö íîöòîé íºõöºë áàéäàë áèé áîëãîñîí, óäàà äàðàà íîöòîé çºð÷èë äàâòàí ãàðãàñàí, èëð¿¿ëñýí çºð÷ëèéã àðèëãààã¿é òîõèîëäîëä ¿éë àæèëëàãààã ò¿ð, õýñýã÷ëýí çîãñîîõ, òóñãàé çºâøººðëèéã ò¿äãýëç¿¿ëýõ;

50.1.5.ýíý õóóëèéí 28 äóãààð ç¿éëä çààñàí ¿¿ðãèéã áèåë¿¿ëýýã¿é àëáàí òóøààëòíûã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 5-8, êîìïàíèéã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 8-10 äàõèí íýìýãä¿¿ëñýíòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãººð òîðãîæ, ó÷èðñàí õîõèðëûã íºõºí òºë¿¿ëýõ;

28

50.1.6.òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ õóóëü òîãòîîìæîîð îëãîãäñîí ýðõýý õýðýãæ¿¿ëýõýä íü õóóëü áóñààð ñààä ó÷ðóóëñàí èðãýíèéã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 1-3, àëáàí òóøààëòíûã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 3-5, êîìïàíèéã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 5-10 äàõèí íýìýãä¿¿ëñýíòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãººð òîðãîõ;

50.1.7.òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ îëáîðëîñîí öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí õýìæýýã íóóí äàðàãäóóëñàí, ýíýõ¿¿ çîðèëãîîð õóóðàì÷ ãýðýý áàéãóóëñàí, ýñõ¿ë ¿íäýñëýëã¿é áàãà ¿íýýð áîðëóóëæ áîðëóóëàëòûí îðëîãûã ñàíààòàéãààð áóóðóóëñàí áóþó áóóðóóëàõûã çàâäñàí áîë õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 10-15 äàõèí íýìýãä¿¿ëñýíòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãººð òîðãîæ, îëáîðëîñîí öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàëûí õýìæýý áîëîí áîðëóóëàëòûí ¿íèéí çºð¿¿ã òîîöîæ óëñûí îðëîãîä íºõºí òºë¿¿ëýõ;

50.1.8.õàéãóóëûí òàëáàéãààñ àâñàí äýýæ, ñîðüö, àíõäàã÷ ìàòåðèàëûã ñàíààòàéãààð óñòãàñàí àëáàí òóøààëòíûã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 5-10, êîìïàíèéã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 10-15 äàõèí íýìýãä¿¿ëñýíòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãººð òîðãîõ;

50.1.9.óëñûí áàéöààã÷èéí õóóëü ¸ñíû øààðäëàãûã áèåë¿¿ëýýã¿é, öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã õ¿ëýýí àâñàí òóõàéãàà òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä òîãòîîñîí õóãàöààíä ìýäýýëæ á¿ðòã¿¿ëýýã¿é, òóñãàé çºâøººðëèéã çîõèõ æóðìûí äàãóó ñóíãóóëààã¿é àëáàí òóøààëòíûã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 3-5, êîìïàíèéã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 5-10 äàõèí íýìýãä¿¿ëñýíòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãººð òîðãîõ.

50.2.Öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ çºð÷ñºí èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéí õóóëü áóñ ¿éëäëèéã íóóõ, àâëèãà àâàõ, õóóëèàð õàìãààëñàí òºðèéí, áàéãóóëëàãûí, õóâü õ¿íèé íóóö çàäðóóëàõ çýðãýýð õóóëèàð õ¿ëýýñýí ¿¿ðãýý íîöòîé çºð÷ñºí àëáàí òóøààëòàí, óëñûí áàéöààã÷èä õóóëü òîãòîîìæèä çààñíû äàãóó ñàõèëãûí, çàõèðãààíû, ýä õºðºíãèéí áîëîí ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýíý.

51 ä¿ãýýð ç¿éë. Õóóëü õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ

51.1.Ýíý õóóëèéã 2009 îíû 8 äóãààð ñàðûí 15-íû ºäðººñ ýõëýí äàãàæ ìºðäºíº.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÈÕ ÕÓÐËÛÍ ÄÀÐÃÀ Ä.ÄÝÌÁÝÐÝË

29