بسم الله الرحمن الرحیم

�ذ�ين� �ك� ال �ئ و�ل� �ه� أ ن �ح�س� �ع�ون� أ �ب �ت �ق�و�ل� ف�ي �م�ع�ون� ال ت �س� �ذ�ين� ي ال

�اب� �ب �ل �وا األ� و�ل� �ك� ه�م� أ �ئ و�ل

� �ه� و�أ ه�د�اه�م� الل

سوره زمر18 و 17آیات

نقد و بررسی مستند دکترین شوک

نائومی کالین

نویسنده و فعال اجتماعی کانادایی•منتقد جهانی سازی شرکتی•کتاب ها: •

• No Logo• The Shock Doctrine• This Changes Everything: Capitalism vs. Climate

: ظهور سرمایه داری دکترین شوکفاجعه

تحلیAل انتقAادی تاریخچAه اقتصAاد نئولیAبرال )سیاسAت هAای بAازار •میAلAتAون شAخAص ،AصAخAمشA ورAط AهAب شAیکاگو Aو آAزاد Aمکتب

فریدمن(

)اقتصAادی، • بAزرگ فجAایع وقAوع از پس از شAرایط اسAتفاده سیاسAیA، نظAامی یAا طAبیAعی( بAرایA اجAرایA سیاسAت AهAای بAازار تماAیAل کAنAد، Aمی تAجربAه رAا شAوک AبAزرAگی وAقAتی AجامAعAه :AزادAآح وضAعیت AالAاص Aده جهتAنAکوبA ریع وAنش سAکAرای واAی بAده اAترAگسوجAود دAارAد. اینA AموضAوع AبAه AبAازAیAگرAاAن فAرصAتA طلب AاAمکAان Aمی دAهAدA AتAا AبAا هAدف AسAاخAتAن AاAقتصAاد بAازارA AآزAادA AسیاAسAت هAایی راA اجAرا

کAنندA کهA فرAاتر AازA واAکنشA مشAروعA بهA فاجعه AاسAت.

دکترین شوک: ظهور سرمایه داری فاجعه

رواج آگاهانAه سیاسAت هAای )بهAره کشAانه( بAازار •رهAAبران از بAAرخی توسAAط لیبرتAAارینی آزاد سیاسAی کشAورهای توسAعه یافتAه از طریAق سAوء کAAه شAAرایطی در هAAا بحAAران از اسAAتفاده شAهروندان از نظAر عAاطفی و فAیزیکی تحت تAاثیر

فاجعه آسیب دیده اند و امکان مقاومت ندارند

نئولیبرالیسم

مکتب اتریش )فردریک هایک(•مکتب شیکاگو )میلتون فریدمن(•شکل افراطی لسه فر، بنیادگرایی بازار •

• Only a crisis, actual or perceived, produces real change.

• Milton Friedman (Capitalism and Freedom, 1982 edition)

شوک درمانی

فریدمن )سیاست شوکی(•جفری سکس•آزادسAازی ناگهAانی قیمت هAا، کAاهش یارانAه هAای دولAتی •

و آزادسAازی تجAاری سAریع، خصوصAی سAازی گسAترده دارایی های عمومی

طرفداران: باعث تثبیت اقتصادی شده است.•منتقدان: باعق تعمیق مشکالت اقتصادی شده است.•

برنامه های )سیاست های( تعدیل ساختار

برنامAه هAای تعAدیل سAاختار: وام هAایی کAه صAندوق بین •المللی پAول و بانAک جهAانی بAرای کشAورهایی کAه بحAران های اقتصادی را تجربه می کردند، فراهم می نمودند.

این نهادهAا کشAورهای قAرض گیرنAده را ملAزم بAه اجAرای •سیاسAت هAای خAاص می کننAد )مشAروط کAردن وام هAای اجAرای بAه قبلی هAای وام بهAره نAرخ کAاهش یAا جدیAد

سیاست های مورد نظر(

سیاست های تعدیل ساختار

تAوازن هAای مAالی در کوتAاه • بAردن عAدم بین از هدف: بلنAد یAا تعAدیل اقتصAاد بAرای رشAد مAدت و میAان مAدت

مدت در برنامه هAای تعAدیل سAاختار تالش می شAود کشAورهای •

در حال توسعه بازارمحورتر شوند.

سیاست های تعدیل ساختاری (IMF)

اجAرا • را تثبت سیاسAت های معمAوال پAول المللی بین صندوق می کند:

کاهش کسAری تAراز پرداخت هAا از طریAق کAاهش ارزش پAول ملی•کAاهش • و مالیات هAا افAزایش طریAق از بودجAه کسAری کاهش

مخارج دولت )سیاست های ریاضتی(تجدیدساختار بدهی های خارجی•اسAتفاده از سیاسAت پAولی بAرای تAامین مAالی کسAری بودجAه دولت•افزایش قیمت مواد غذایی برای کاهش یارانه ها•کاهش دستمزدها•کاهش اعتبارات داخلی•

(WBسیاست های تعدیل ساختاری )

بانک جهانی مسئول اقدامات تعدیلی است:•آزادسازی بازارها برای تضمین عملکرد مکانیزم قیمت•خصوصی سازی شرکت های دولتی•ایجاد نهادهای مالی جدید•بهبود نظام تدبیر امور و مبارزه با فساد•حمایت از حقوق سرمایه گذاران خارجی•مقررات زدایی•کاهش موانع تجاری•افAزایش ثبAات سAرمایه گذاری )از طریAق سAرمایه گذاری مسAتقیم •

خارجی و ایجاد بازارهای بورس داخلی(

اجماع واشنگتن

اجتناب از کسری های مالی•کاهش مخارج عمومی یا تغییرساختار آن ها•اصالحات مالیاتی•نرخ های بهره رقابتی•نرخ های ارز رقابتی•آزادسازی تجاری•آزادسازی سرمایه گذاری مستقیم خارجی به داخل•خصوصی سازی شرکت های دولتی•مقررات زدایی )به ویژه، نهادهای مالی(•تامین قانونی حقوق مالکیت•

WB و IMFنفوذ کشورهای اصلی اهدا کننده بر

منAابع مAالی صAندوق بین المللی پAول تنهAا از طریAق اعضAای آن تAامین •طریAق از را خAود هAای وام جهAانی بانAک کAه حAالی در شAود، می

مشارکت اعضا و شرکت ها تامین مالی می کند.

کشورهای اصلی اهدا کننده منابع به این نهادها:•بریتانیا•ایاالت متحده•ژاپن•کانادا•آلمان•فرانسه•

ا • �Aه� �ر�ث ي ر�ض� � األ� �ن� أ �ر� الAذ{ك د� �Aع� ب ب�Aور� م�ن الز� �ن�Aا ف�ي �ب �ت ك د� �Aق� و�ل

�ح�ون� �اد�ي� الص�ال ب ع�

، سوره انبیا105آیه