Upload
denise-malone
View
89
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ( ΠΡΟΣΛΗΨΗ, ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ, ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ, ΚΑΤΑΝΟΜΗ ). Μάκρω Σονικιάν Διευθύντρια Νεφρολόγος ΓΝΜ «Α. ΦΛΕΜΙΝΓΚ». ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ Ca Αποτελεί συνάρτηση της διαιτητικής πρόσληψης της εντερικής απορρόφησης της σκελετικής εναπόθεσης και απορρόφησης της απέκκρισης στα ούρα. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ
ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ(ΠΡΟΣΛΗΨΗ, ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ, ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ, ΚΑΤΑΝΟΜΗ)
Μάκρω Σονικιάν
Διευθύντρια Νεφρολόγος
ΓΝΜ «Α. ΦΛΕΜΙΝΓΚ»
ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ CaΑποτελεί συνάρτηση
της διαιτητικής πρόσληψης της εντερικής απορρόφησης της σκελετικής εναπόθεσης και απορρόφησης της απέκκρισης στα ούρα
skin losses : 60 mg / 24h
Εξωγενής πρόσληψη Ca
• Τροφές
• Συμπληρώματα Ca
Περιεκτικότητα σε ασβέστιο διαφόρων τροφίμων
Είδος τροφίμου Ασβέστιο στα 100g
Ασβέστιο στη μερίδα
Γάλα πλήρες 3,5% λιπαρά 125 mg 1 μεγάλο ποτήρι γάλα(240ml) =300 mg
Γάλα ελαφρύ 1,5% λιπαρά 125 mg 1 μεγάλο ποτήρι γάλα =300 mg
Γιαούρτι πλήρες 4% λιπαρά 140 mg 1 μεγάλογιαούρτι(220gr) =300 mg
Γιαούρτι ελαφρύ 2% λιπαρά 140 mg 1 μεγάλο γιαούρτι =300 mg
Τυρί
-Ελαφρύ άσπρο (έως 20% λιπαρά)
-Ελαφρύ κίτρινο (έως 20% λιπαρά)
-Τυρί φέτα
-Γραβιέρα
-Emmental
-Παρμεζάνα
300 mg
500 mg
400 mg
1000 mg
1100 mg
1350 mg
1 μερίδα (30γραμμάρια) =90 mg
1 μερίδα =150 mg
1 μερίδα =120 mg
1 μερίδα =300 mg
1 μερίδα =330 mg
1 μερίδα =400 mg
Αυγό 1 αυγό =25mg
Κρέας 10-15 mg 1 μερίδα (150g) =15-25 mg
Ψάρι άπαχο (μπακαλιάρος)
Ψάρι λιπαρό (σκουμπρί,ρέγκα, σαρδέλα)
30 mg
60-380 mg 1 μερίδα (200γραμμάρια) =60-760 mg
abouthealth.gr
Είδος τροφίμου Ασβέστιο στα 100g
Ασβέστιο στη μερίδα
Ψωμί (απλό-ολικής)
Ζυμαρικά
Πατάτα (βραστή-τηγανιτή)
20-50 mg
10-20 mg
15-40 mg
1 λεπτή φέτα
1/3 φλ. του τσαγιού
1 μέτρια πατάτα =10 mg (μέση τιμή)
Φασόλια-Ρεβύθια 140 mg ½ φλ. του τσαγιού άβραστα =85 mg
Φακές 70 mg ½ φλ. του τσαγιού =40 mg
Μπρόκολο
Σπανάκι
100 mg
80 mg
1 μεγάλη σαλάτα =250-300 mg
Φρούτα (πορτοκάλι, φράουλα, μανταρίνια...) 30 mg (μέση τιμή) 1 πορτοκάλι ή 8-10 φράουλες ή
2 μανταρίνια =45 mg
Λάδι - Μαργαρίνη
Βούτυρο
Μέλι
Χυμός πορτοκάλι
Κρασί
Μπύρα
0
10 mg
5 mg
10-20 mg
7 mg
8-12 mg
1 μεγάλο ποτήρι =25-50 mg
1 ποτήρι =10 mg
1 κουτάκι =25-40 mg
Περιεκτικότητα σε ασβέστιο διαφόρων τροφίμων
abouthealth.gr
ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΕ Ca
Ενήλικες : 1000 mg/24ωρο
Μεγαλύτερες ανάγκες:
– Άτομα 9-18 ετών (αύξηση του σώματος)
– Κύηση και γαλουχία
– Γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση
– Άνδρες μετά την ηλικία των 70 ετών
1300 mg/24h
1200 mg/24h
Απέκκριση στα κόπρανα ~ 800 mg(Ca δίαιτας & Ca ενδογενές, που δεν απορροφήθηκαν)
Απορρόφηση ~ 300 mg
Έκκριση ~ 100 mg
Πλάσμα Απορρόφηση ~ 300 mg
Έκκριση ~ 100 mg
Απέκκριση στα κόπρανα ~ 800 mg(Ca δίαιτας & Ca ενδογενέςπου δεν απορροφήθηκαν)
Απορρόφηση ~ 330 mg
Έκκριση ~ 200 mg
Καθαρή απορρόφηση ~ 200 mg
~ 1000 mg
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Ca ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Απορρόφηση ~ 70 mg
Heany RP, Skiliman TG. Secretion and excretion of calcium by the human gastrointestinal tract. J Lab Clin Med 64:29-35,
1964.
ΚΑΘΑΡΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Ca 24h =
= Ca ΔΙΑΙΤΑΣ – Ca ΚΟΠΡΑΝΩΝ ~ 200 mg
ΚΑΘΑΡΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Ca 24h =
= Ca ΔΙΑΙΤΑΣ – Ca ΚΟΠΡΑΝΩΝ ~ 200 mg
ΑΛΗΘΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Ca 24h:= ΟΛΙΚΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Ca ΑΠΟ ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΕΝΤΕΡΟΥ
ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Ca ΠΑΘΗΤΙΚΗ (ειλεός): παρακυτταρική διάχυση λόγω ηλεκτροχημικής
διαφοράς Επί αυξημένης διαπερατότητας κυτταρικής μεμβράνης εντερικών
επιθηλιακών κυττάρων (τοξικότητα από βιταμίνη D)
Επί μεγάλης ποσότητας Ca στο έντερο (σ. γάλακτος-αλκάλεος)
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ (12δάκτυλο, νήστιδα): διακυτταρική μεταφορά με δράση Vit
D, PTH 70-80% του Ca της φυσιολογικής δίαιτας
Επί χαμηλής διαιτητικής πρόσληψης Ca
Επί αυξημένων αναγκών του οργανισμού σε Ca :
• Άτομα 9-18 ετών (αύξηση του σώματος)
• Κύηση και γαλουχία
• Γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση
• Άνδρες μετά την ηλικία των 70 ετών
Ireland, P. & Fordtran, J.S. J. Clin. Investig 1973; 52: 2672-81 Heaney, R.P., Saville, P.D. & Recker, R.R. J. Lab. Clin. Med. 1975; 85: 881-890
Wilkinson, R. Nordin, B.E.C. ed. p. 36-112. Edinburgh: Churchill Livingstone, 1976 Marshall, D.H. Nordin, B.E.C. ed. p. 257-297. Edinburgh: Churchill Livingstone, 1976
Αυλός
Τριχοειδές
Επιθηλιακό κύτταρο
Καλσιτριόλη
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Ca ΣΤΟΝ ΕΙΛΕΟ
ΡΤΗ
Καλσιτριόλη
Devlin TM. Textbook of Biochemistry. Fourth ed. New York:Wiley-Liss, 1997;906-907
AYΞΗMENH ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Ca Από το μητρικό γάλα σε σχέση με το αγελαδινό (Ρ)
Από το αγελαδινό γάλα και από τροφές εμπλουτισμένες με Ca σε σχέση με το εμπλουτισμένο γάλα σόγιας
Από όλες τις εμπλουτισμένες με βιταμίνη D τροφές
Από όλες τις τροφές στα παιδιά και στην αρχή της εφηβείας, για την επιμετάλλωση των οστών (καλσιτριόλη)
Από όλες τις τροφές στις εγκύους (πλακουντιακή GH, καλσιτριόλη, οιστρογόνα, προλακτίνη)
Από όλες τις τροφές, όταν η πρόσληψη Ca είναι μικρή (νηστεία, νευρογενής ανορεξία κλπ)
Από το κιτρικό Ca σε σχέση με τα άλλα συμπληρώματα Ca
Από όλα τα συμπληρώματα Ca όπου έχει προστεθεί βιταμίνη D
Committee to Review Dietary Reference Intakes for Vitamin D and Calcium, Food and Nutrition Board, Institute of
Medicine. Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. Washington, DC: National Academy Press, 2010.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ MEIΩNOYN ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Ca
• Υπερασβεστιαιμία και μεγάλη πρόσληψη Ca• Προχωρημένη ηλικία• Τροφές πλούσιες σε
– οξαλικά, κιτρικά, φυτικές ίνες, λίπη, τσάι, καφές Committee to Review Dietary Reference Intakes for Vitamin D and Calcium, Food and Nutrition
Board, Institute of Medicine. Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. Washington, DC: National Academy Press, 2010
– φωσφορικά και μαγνήσιο
• Οινόπνευμα Continuing Survey of Food Intakes by Individuals/Diet and Health Knowledge Survey, 1994-96
• Ηπατικές παθήσεις, καταστάσεις δυσαπορρόφησης • Διάρροια - υπακτικά• Κορτικοειδή, αντιεπιληπτικά
Απορρόφηση ~ 300 mg
Έκκριση
Πλάσμα Απορρόφηση ~ 300 mg
Απέκκριση στα κόπρανα
Απορρόφηση
Καθαρή απορρόφηση ~ 200 mg
~ 1000 mg
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Ca ΑΠΟ TA OΣTA
1 kg
ΟΣΤΑ
~ 500 mg
Απόπτωση οστικών κυττάρων
Διατήρηση οστικής μάζαςΣχηματισμός οστού Απορρόφηση οστού
Διατήρηση οστικής μάζας
Απόπτωση οστικών κυττάρων
Διατήρηση οστικής μάζαςΣχηματισμός οστού
Απόπτωση οστικών κυττάρων
Διατήρηση οστικής μάζας
Διατήρηση οστικής μάζας
Απόπτωση οστικών κυττάρων
Διατήρηση οστικής μάζας
Απόπτωση οστικών κυττάρων
Διατήρηση οστικής μάζας
Διατήρηση οστικής μάζας
Απόπτωση οστικών κυττάρων
Διατήρηση οστικής μάζας
Διατήρηση οστικής μάζας
Διατήρηση οστικής μάζας
οστεοβλάστης οστεοκλάστης
Υπερπλασία οστικών
κυττάρων
Σχηματισμός οστού Απορρόφηση οστού
Απόπτωση οστικών κυττάρων
Διατήρηση οστικής μάζας
Πλάσμα
ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ Ca ΜΕ ΟΣΤΙΚΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ
ΡΤΗΡΤΗ ΡΤΗ
1,25(ΟΗ)2D3
Ca2+
οστεοβλάστης
• Ανεπαρκής πρόσληψη Ca• Ανθρακούχα ποτά ;;• Μεταβολική οξέωση
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗοστεοκλάστης
Ca2+
Απορρόφηση
Απέκκριση στα κόπρανα
Έκκριση
~ 1000 mg
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ Ca ΣΤΑ ΟΥΡΑ
Καθαρή απορρόφηση ~ 200 mg
Διήθηση 10000 mgΝεφρώνας
Επαναρρόφηση 9800 mg
Απέκκριση σταούρα 200-300 mg
Πλάσμα
Ca ούρων (mg/24h) = σωματικό βάρος (kg) x 4
EΓΓΥΣ ΣΩΛΗΝΑΡΙΟ & ΜΥΕΛΙΚΟ ΣΚΕΛΟΣ ΑΓΚΥΛΗΣ HENLEΗ επαναρρόφηση του Ca2+ είναι παθητική και
ακολουθεί την επαναρρόφηση του Na+
ΑΥΛΟΣ ΠΕΡΙΣΩΛΗΝΑΡΙΑΚΟ ΤΡΙΧΟΕΙΔΕΣ
ΑΥΛΟΣ ΑΙΜΑΚύτταρα
εγγύς σωληναρίου
Διαφορά συγκέντρωσης
Διαφορά δυναμικού
Παρασελλίνη-1 ή κλαυδίνη
ΑΥΛΟΣ
Ca2+
EΓΓΥΣ ΣΩΛΗΝΑΡΙΟ & ΜΥΕΛΙΚΟ ΣΚΕΛΟΣ ΑΓΚΥΛΗΣ HENLE
Η επαναρρόφηση του Ca2+ είναι παθητική και
ακολουθεί την επαναρρόφηση του Να
εξωκυτταρίου όγκου
επαναρρόφησης Νa+ απέκκριση Νa+και Ca
Μεγάλη πρόσληψη NaCl
Θεραπεία υπερασβεστιαιμίας
Θεραπεία υπερασβεστιαιμίας
Θεραπεία υπερασβεστιαιμίας
Φουροσεμίδη : αναστολή επαναρρόφησης Na+ στο επίπεδο της αγκύλης
απέκκριση Νa+
ΜΥΕΛΙΚΟ ΠΑΧΥ ΑΝΙΟΝ ΣΚΕΛΟΣ ΑΓΚΥΛΗΣ HENLE
Η επαναρρόφηση του Ca2+ ακολουθεί την επαναρρόφηση του Να
και Ca
Θεραπεία υπερασβεστιαιμίας
και Ca
Θεραπεία υπερασβεστιαιμίας
Θεραπεία υπερασβεστιαιμίας
ΑΠΩ ΝΕΦΡΩΝΑΣΗ επαναρρόφηση του Ca2+ είναι ενεργητική και
ΔΕΝ ακολουθεί την επαναρρόφηση του Νa+
Vit D3
Δίαυλος Ca2+
καλβιδίνη
Δίαυλος CΙ-
Ανταλλάκτης 3Na+-1Ca2+
ΡΤΗ
ΑΥΛΟΣΠΕΡΙΣΩΛΗΝΑΡΙΑΚΟ
ΤΡΙΧΟΕΙΔΕΣ
ΑΠΩ ΝΕΦΡΩΝΑΣΗ επαναρρόφηση του Ca είναι ενεργητική και
ΔΕΝ ακολουθεί την επαναρρόφηση του Να
Θειαζίδες ή αμιλορίδη: αναστολή επαναρρόφησης Na+ στον άπω νεφρώνα
απέκκριση Νa+ μόνο επαναρρόφησης Ca απέκκριση Ca
Θεραπεία υπερασβεστιουρίας
επί νεφρολιθίασης
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗΣ Ca ΣΤΟΥΣ ΝΕΦΡΟΥΣ
περίσσεια Ca : επαναρρόφησης απέκκριση
πρόσληψη Ca, Νa, prot, τσάι, καφές εντερική απορρόφηση Ca παραγωγή βιταμίνης D3
οστική απορρόφηση υποφωσφαταιμία μεταβολική οξέωση: περίσσεια Η+
επαναρρόφησης Ca απέκκριση Ca
ανεπάρκεια Ca : επαναρρόφησης απέκκριση Ca2+, PO4, παραγωγή ΡΤΗ μεταβολική αλκάλωσηK δίαιτας
επαναρρόφησης Ca απέκκριση Ca
• Οστά (υδροξυαπατίτης) 99% • Δόντια 0,5% • Ενδοκυττάριος και εξωκυττάριος χώρος 0,5%
Πλάσμα• Ca συνδεμένο με λευκώματα (μη διηθήσιμο) 40%
Λευκωματίνη 35% Σφαιρίνες 5%
• Ca διηθήσιμο 60% Συνδεμένο με ιόντα (σύμπλοκο) 10% Ιονισμένο (ελεύθερο) 50% ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΕΝΕΡΓΟ
ΚΑΤΑΝΟΜΗ Ca ΣΩΜΑΤΟΣ
Ca ΟΡΟΥ• Συνήθως προσδιορίζεται το ολικό Ca ορού
ΦT : 8,8-10,4 mg/dl = 4,4-5,2 mEq/L = 2,2-2,6 mmol/l
• Οι διακυμάνσεις οφείλονται στις διακυμάνσεις των λευκωμάτων και
κυρίως της λευκωματίνης πλάσματος
• Διόρθωση του ολικού Ca ορού για την εκάστοτε τιμή της λευκωματίνης
Διορθωμένο Ca ορού (mg/dl)= (4,5-μετρηθείσα λευκωματίνη ορού) x 0,8 + μετρηθέν ολικό Ca ορού
% Ca συνδεμένο με λευκώματα = λευκωματίνη x 0,8 + σφαιρίνες x 0,2 + 3
• Οξέωση: ελαττώνει το συνδεμένο και αυξάνει το ιονισμένο Ca
• Αλκάλωση: αυξάνει το συνδεμένο και ελαττώνει το ιονισμένο Ca
ΧΩΡΙΣΜΕΤΑΒΟΛΗ
ΤΟΥ ΟΛΙΚΟΥ Ca
ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ Ca KATA THN KYHΣH «Απορροφητική υπερασβεστιουρία»
ΜΗΤΕΡΑ Μεγάλη παραγωγή 1,25(ΟΗ)2D3 από τον πλακούντα
Μεγάλη αύξηση 1,25(ΟΗ)2D3
Αυξημένη απορρόφηση Ca από τη μητρική νήστιδα Επιμετάλλωση οστών εμβρύου Διαφύλαξη Ca σκελετού μητέρας
Μειωμένη επαναρρόφηση Ca στους νεφρούς
Αυξημένη απέκκριση Ca στα ούρα Αυξημένος εξωκυττάριος όγκος
Μείωση λευκωματίνης πλάσματος
Μείωση συνδεμένου Ca ορού [iCa : κφ] Το ολικό Ca ορού παραμένει φυσιολογικό.
ΕΜΒΡΥΟ Αυξημένο iCa, που μειώνεται τις πρώτες 24-48 ώρες από τη
γέννηση