معاونت غذا و دارو کاشان

معاونت غذا و دارو کاشان

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

“Self care “ خود مراقبتي

برخي اف�راد ب�ه ض�رورت ارزي�ابي س�المت خ�ود اعتق�اد •ندار�ن�د و ت�ا �زم�اني� ك�ه �بيم�ار�ي ب�ه �سراغش�ان نيام�ده از مت �خ�ود ا�جتن�اب انج�ا�م هرگون�ه �بررس�ي وض�عيت س�ال�م�ي كنن�د �و ب�رخي ح�ت�ي ت�رج�يح مي� دهن�د از بيم�اري خ�ود

اطالع نداشته باشند.اغلب نقش وال�دين را 60-25 زن�ان و م�ردان• ، س�ال

برعه�ده �دارن�د و� سرپرس�ت خ�انو�اده هس�تند� و س�المت اس�ت �واغلب جامع�ه و خ�انواده� محو�رس�المت آ�ن�ان دي�ر بس�يار� كنن�د �ك�ه مر�اجع�ه �مي پزش�ك ب�ه زم�اني

است

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

يع�ني برخ�ورداري از وض�عيت مطل�وب : سالمتي•فق�ط ن�ه اجتم�اعي و رواني و روحي ، جس�مي انس�اني ، . انس�ان س�الم ن�اتواني بيم�اري و نب�ود اس�ت ك�ه از نظ�ر جس�مي س�الم، از نظ�ر فك�ري لح�اظ از ، ش�اد رواني لح�اظ از ، عيب بي اجتم�اعي فع�ال ، از نظراقتص�ادي مول�د و از نظ�ر

فرهنگي مسئول باشد.• : س�الم زن�دگي ع�ادات شيوه تم�رين يع�ني

خ�وب و س�الم و بك�ار بس�تن آن ه�ا در تم�ام مراح�ل زي�ان از ع�ادات زن�دگي و همچ�نين دوري جس�تن س�الم زن�دگي ش�يوه انتخ�اب . س�الم غ�ير و ب�ار عام�ل مهمي در ت�امين ، حف�ظ و ارتق�اي س�المتي

است .

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

پيشگيري

. پيشگيري مي تواند يعني مقابله با شرايط مضر سالمتيشامل اقداماتي باشد كه:

مث��ل 1 گ��يرد، مي ص��ورت اختالل ي��ا بيم��اري ايج��اد از قب��ل -)پيشگيري سطح اول(واكسيناسيون

- ب�راي تش�خيص بيم�اري در مراح�ل اولي�ه آن ص�ورت مي گ�يرد ت�ا 2تش�خيص ب�راي م�اموگرافي مث�ل انج�ام ش�ود، زودت�ر هرچ�ه درم�ان

(پيشگيري سطح دوم )سرطان سينه در مراحل اول آن

ن�اتواني و ع�وارض 3 از بيم�اري و كاس�تن از ب�راي توانبخش�ي پس -(پيش�گيري س�طح بيم�اري انج�ام مي ش�ود ت�ا كيفيت زن�دگي اف�زايش ياب�د

سوم )

براي انج�ام اق�دامات پيش�گيرانه ي�ا اف�راد باي�د ب�ه مراك�ز ارائ�ه خ�دمت مراجع�ه نماين�د و ي�ا اين ك�ه خ�ود ف�رد ب�ا توج�ه ب�ه عوام�ل خط�ر و عالئم

بيماري براي تشخيص زود هنگام اقدام نمايد

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

خود مراقبتييع�ني اق�دامات و فع�اليت ه�اي آگاهان�ه ، آموخت�ه ش�ده و هدف�داري ك�ه ف�رد ب�ه منظ�ور حف�ظ حي�ات و ت�امين ،حف�ظ و ارتق�اي س�المت

خود و خانواده اش انجام مي دهد.در واق�ع خ�ود مراقب�تي ش�امل اعم�الي اس�ت ك�ه م�ردم انج�ام مي دهن�د ت�ا تندرس�ت بمانن�د، از س�المت جس�مي خ�ود نگ�ه داري كنن�د، نيازه�اي اجتم�اعي ورواني خ�ود را ب�رآورده س�ازند ، از بيم�اري ه�ا ي�ا ح�وادث پيش�گيري كنن�د ، ناخوش�ي ه�ا و وض�عيت ه�اي م�زمن را وي�ا ح�اد بيم�اري از بع�د خ�ود س�المت از ن�يز و بخش�ند بهب�ود

.ترخيص از بيمارستان حفاظت كنندخودمراقبتي باعث كاهش مراجعات پزشكي ، و جلب •

مشاركت افراد در برنامه ريزي و تصميم گيري براي اقداماتسالمتي خود ، مي شود. گاهي اوقات از مفهوم خودمراقبتي •

برداشت غلطي صورت مي گيرد و با خود درماني اشتباه مي شود

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

خود مراقبتيخود مراقب�تي گ�ام اول س�المت اس�ت. گ�ام اول س�المت، همين ا�س�ت ك�ه م�ا ي�ادب�گير�يم �خود�م�ان از خودم�ان� م�راقبت ك�نيم.بين

�درص�د ا�ز م�راقب�ت ه�اي�ي ك�ه ب�ه �س�الم�ت م�ا �منج�ر م�ي 85 ت�ا 65ش�ود، محص�ول هم�ين �خوئ�د مراق�بتي ا�ست.

پنج ويژگي مستتر در تعريف خود مراقبتي:•رفتاري است داوطلبانه1. فعاليتي است آموخته شده2.ب�راي حف�ظ س�المت خ�ود، 3. حق و مس�ئوليتي اس�ت همگ�اني

خانواده و نزديكان بخش اس�ت از م�راقبت ه�اي ن�وزادان، كودك�ان و نوجوانان و4.سالمندان كه قادر به مراقبت از خود نيستند5.

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

معاونت غذا و دارو کاشان

انواع خود مراقبتي

خود مراقبتي براي حفظ سالمت•خود مراقبتي در ناخوشي هاي جزئي•خود مراقبتي در بيماري هاي مزمن•خود مراقبتي در بيماري هاي حاد•

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

خود مراقبتي براي حفظ سالمت

ه�اي س�ال عم�ده بخش ك�ه ميده�د نش�ان مطالع�ات ازدس�ت رفت�ه عم�ر در كش�ور م�ا ب�ه س�بب م�رگ زود رس و رواني ه�اي بيم�اري ح�وادث، از ناش�ي معل�وليت و

اختالالت رفتاري و همچنين بيماري هاي قلبي استراههاي كاهش بار اين بيماري ها:

ارتق�ا س�طح آگ�اهي م�ردم جهت تغي�ير رفت�ار س�المت در آن ه�ا من�ابع اطالع�اتي قاب�ل درس�ترس عم�وم م�ردم جهت آگ�اهي در زمين�ه ه�اي مرتب�ط ب�ا س�المت همچ�ون نش�ريات،

تلويزيون و اينترنت

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

خود مراقبتي در ناخوشي هاي جزئي

درص�د مراجع�ات 20بر اس�اس مطالع�ه اي در انگلس�تان ،همين �بيم�ار�ي ب�ه م�راك�ز �درم�اني �مرب�و�ط و ب�ه �پزش�كان

جزئي استطب�ق آم�ار ش�بكه س�المت ، نزدي�ك دوس�وم مش�اوره ه�اي پزش�كان عم�ومي ك�ه منج�ر ب�ه تج�ويز دارو مي ش�ود ب�دون

دارو قابل درمان استآم�وزش همگ�اني س�المت و اراي�ه من�ابع قاب�ل اعتم�اد ب�راي خ�ود مراقب�تي در بيم�اري ه�اي ج�زئي مي توان�د دس�ت كم

جلوي يك پنجم از مراجعات پزشكي بي مورد را بگيرددر انگلس�تان مبل�غ ص�رفه ج�ويي ش�ده در نظ�ام س�المت،

ميليارد دالر است96صرفا از همين منظر ساالنه

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

خود مراقبتي در بيماري هاي مزمن

نتايج حاصل از خود مراقبتي در بيماري هاي مزمن: در صد از مراجعات به پزشكان عمومي40كاهش • در صد از مراجعات به پزشكان متخصص17كاهش • درصد از مراجعات به مراكز اورژانس50كاهش • درصد از موارد بستري در بيمارستان ها50كاهش • درصد ازروزه اي غيبت از كار50كاهش •

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

خود درماني

به مفه�وم اق�دام ب�ه درم�ان ب�دون داش�تن اطالع�ات ك�افي در زمين�ه ع�الئم و بيم�اري� ه�ا ي�ا ت�ص�ميم� گ�يري� ه�اي �خ�ود �س�رانه و

غير استاندارد درماني است.اس�تانداردهاي ب�ا ك�ه اي خودس�رانه رفتاره�اي جمل�ه از خودمراقب�تي تط�بيق ن�دارد اس�تفاده نابج�ا از دارو مي باش�د ب�اع�ث بل�ك�ه ن�مي ش�ود بي�م�اري د�رم�ان م�وج�ب ك�ه �ن�ه �تنه�ا

.ا�يجاد عو�ارض �دارويي درطوالني� مدت ني�ز مي� گردد

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

جنبه هاي مختلف خود مراقبتيBMI= 18/5- 24/9توجه به وزن خود و نگه داشتن آن در محدوده مناسب ) ) •

• آشنايي با تغذيه سالم و پيروي از رژيم غذايي صحيح• توجه به اهميت فعاليت بدني و نقش آن در سالمت افراد

• توجه به مضرات دخانيات و اقدام جهت ترك سيگار• آگاهي از تاثير استرس بر سالمتي و اهميت كنترل آن

• توجه به نقش خواب در سالمت جسمي و رواني و آگاهي از بهداشت خواب• آشنايي با عالئم و نشانه هاي افسردگي• آشنايي با عالئم و نشانه هاي اضطراب

• آشنايي با راه هاي تقويت حافظه• توجه به سالمت قلب و عروق و آشنايي با عوامل خطر بيماري هاي قلبي عروقي• توجه به عوامل خطر ابتال به پوكي استخوان و آشنايي با راه هاي پيشگيري از آن

• توجه به عوامل خطر ابتال به آرتروز و كمر درد و آشنايي با راه هاي پيشگيري از آن• آشنايي با سرطان هاي شايع و عوامل خطر و راه هاي پيشگيري از آن ها

• توجه به اهميت ارزيابي هاي پاراكلينيك و انجام به موقع آن

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

داليل استقبال عمومي به خود مراقبتي

پزش�كي • نقش و تخصص�ي س�المت سيس�تم مح�دوديت مدرن

:ح�الت قيم برخي اث�رات منفي م�راقبت ه�اي پزش�كي م�درن•گ�ون�ه و �پ�در م�ابان�ه �م�ر�اقب�ت ه�اي پ�ز�ش�كي� و� كمرن�گ ب�و�دن نقش

مردم در پزشكي مدرنتغيير الگوي بيماري ها از حاد به مزمن •تغيير ديدگاه از درمان به مراقبت•رشد دانش افراد غير متخصص •تمايل افراد به كنترل شخصي مسائل بهداشتي •نياز به كنترل هزينه ها ي مراقبت•

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

معاونت غذا و دارو کاشان

اهميت خود مراقبتی

بيماري هزينه براست و منابع خانواده و جامعه را مي •بلعد

اميد به زندگي بيشتر•افزايش ميانگين سن•بسياري از مشكالت اصلي بهداشتي قابل پيشگيري يا به •

تعويق انداختن هستند

بعضي علل مرگ به سهولت قابل رفع)كمربند ايمني(•

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

خود مراقبتی در بیماران دیابتیبا توج�ه ب�ه اینک�ه دی�ابت ن�وعی اختالل م�ادام العمر ب�وده و درم�ان قطعی •

ن�دارد، ل�ذا ای�ن بیم�اری �مس�تلزم رف�تاره�ای خ�ود مراقب�تی وی�ژه در تم�ام � �ی�ک� بیم�ا�ر دی�ابتی� �در �ی�ک س�ا�ل  س�ا�عت �ب�ا ی�ک �متخص�ص 3ع�م�ر اس�ت. ت�ق�ریب�ا

س�ا�عت با�قیم�ان�ده را �ب�ا مهار�ت ه�ایی ک�ه از 8757بهدا�ش�تی تم�ا�س دار�د �و ط�ریق آ�م�وزش �د�ریافت کر�ده �ا�ست ا�ز خ�ود� مر�اقبت م�ی کند.�

در • و زن�دگی ش�ده کیفی ارتق�اء م�وجب دی�ابتی بیم�اران مراقب�تی خود ک�اهش هز�ینه� ه�ا م�و�ثر �اس�ت،ب�ا ان�ج�ام �خ�ود �مراقب�تی �از تع�داد م�وا�رد بس�تری د�ر� بیم�ا�رس�ت�ان �کا�س�ته �م�ی �ش�ود �و� ب�ا �پیگ�ی�ر�ی م�د�اوم م�ی ت�وان ا�ز� ع�وار�ض تعوی�ق ب�ه ر�ا ع�و�ارض ب�روز� ی�ا و ک�ر�د پی�ش�گیری بی�م�اری م�ز�من و ح�اد

انداخت.مهم ت�رین ف�رد در تیم دی�ابت، خ�ود بیم�ار اس�ت ک�ه در ص�ورتی ک�ه آم�وزش •

و �جلوگ�یری بی�م�اری ک�ن�ترل در ت�و�ان�د باش�د می دا�ش�ته� کا�م�ل �و ص�ح�یح� .ا�زپیشرفت� آن و �ابتال به �عوارض، �نقش مهمی ایفا کند

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

آنچه بيمار ديابتي بايد بداند:عالیم کاهش قند خون

معم�وال هنگ�ام پ�ایین آم�دن قن�د خ�ون، ف�رد دچ�ار تعری�ق، تپش قلب •و ل�رزش ب�دن می ش�ود. همچ�نین رن�گ پری�دگی، بی ق�راری،

گزگز لب ها و انگشتان و زبان، گرسنگی و حالت تهوعاز عالیم کاهش قند خون است.•

علت کاهش قند خون:هنگ�امی ک�ه ش�خص انس�ولین تزری�ق ک�رده و ب�ه دلی�ل مختل�ف مث�ل •

فراموش�ی، ک�اهش بیش�تر قن�د خ�ون، و ی�ا گ�اهی ب�ه خ�اطر لجب�ازی ب�ا خ�انواده از خ�وردن غ�ذا اجتن�اب می کن�د دچ�ار ک�اهش قن�د خ�ون

می شود.فع�الیت • هنگ�ام را انس�ولین خ�ود ک�ه مق�دار اف�رادی در همچ�نین

ب�دنی و ی�ا پس از ورزش ه�ای ش�دید ک�اهش ن�داده ان�د این پدی�ده مشاهده می شود.

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

آنچه بيمار ديابتي بايد بداند:درمان کاهش قند خون

ش�ربت مق�داری بای�د ش�خص ف�وق عالیم ب�روز هنگ�ام در حب�ه قن�د) ی�ا نص�ف لی�وان آب می�وه می�ل نمای�د. 4 ت�ا 3قن�د (ح�اوی

پس از چن�د دقیق�ه مص�رف همین مق�دار از ش�ربت می توان�د در دقیق�ه قن�دخون را ب�ه ان�دازه ی ک�افی ب�ال ب�برد. 6 ت�ا 5ع�رض

اگ�ر فاص�له ی ک�اهش قن�د خ�ون ت�ا وع�ده ی غ�ذایی بع�دی بیش ازی�ک س�اعت باش�د، بیم�ار می توان�د پس از مص�رف ش�ربت قن�د

از چند لقمه غذا نیز استفاده کند.عالیم افزایش قند خون:

عالیم اف�زایش قن�د خ�ون ن�یز ش�باهت زی�ادی ب�ه ک�اهش قن�د خ�ون ته�وع، ح�الت دردش�کم، خس�تگی، ش�امل عالیم این دارد. اس�تفراغ، ب�وی ب�د ده�ان، ک�اهش س�طح هوش�یاری و در نه�ایت

بیهوشی (کما) خواهدبود.

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

نکاتی در خصوص خود مراقبتی بیماران دیابتی

ورزش و تحرک بدنی:

 برنام�ه منظم ورزش�ی و اس�تراحت ک�افی می توان�د ب�ه کن�ترل قن�د خ�ون و ک�اهش نی�از به انسو�لین� کمک� کند

به بیم�اران توص�یه می ش�ود ک�ه از پزش�ک خ�ود بپرس�ند ک�ه ت�ا چ�ه ح�د می توانن�د تمرین�ات ب�دنی� �س�نگ�ی�ن �و ف�ش�رد�ه انج�ا�م ده�ن�د.� الز�م �اس�ت بیم�ار �ب�ا گ�ر�فتن �نبض� خ�ود )حین و پ�س از ورزش�( م�یزا�ن� ض�ربان� �قل�ب خ�و�د ر�ا� کن�ت�رل� کند.�توص�یه م�ی ش�ود �ب�یم�ا�ر ت�ا ح�دی و�رزش� کن�د ک�ه ش�د�ت آ�ن اعم�ال را� مش�اهد�ه نمای�د، �یع�نی ت�ا �ح�دی ک�ه کم� کم ب�ه نفس

ن�فس �و ت�ع�ریق بیافت�د اما نه� آنقدر ک�ه ن�توان�د صح�بت �کند.همچ�نین توص�یه می ش�ود ک�ه هنگ�ام ورزش م�واد کربوهی�درات س�اده و داروی خ�ود را ب�هم�راه� داش�ته� باش�ن�د، زی�ر�ا �احتم�ال دا�رد� ک�ه دچ�ار �ک�اهش� قن�د� خ�ون ب�ش�ون�د. ب�ه� بیم�اران ت�وص�یه �می �ش�ود ک�ه� هنگ�ام� �تزر�ی�ق ی�ا� �ت�أثی�ر �ان�س�ولی�ن ب�ر ب�دن� و ی�ا �قب�ل� از مص�رف غ�ذا

ور�زش �نکنند�.هیچگ�اه بیم�اران دی�ابتی ب�ه تنه�ایی ورزش نکنن�د و اف�رادی ک�ه دچ�ار ع�وارض چش�می ش�د�ید )�رت�ینوپ�اتی �ش�دید( �ه�س�تند� ب�ای�د از �انج�ام ور�زش ه�ای ش�د�ید و� س�نگین �خ�ودداری

کنند زی�را مم�کن است �باعث خو�نریزی شب�کیه بشوند.

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

نکاتی در خصوص خود مراقبتی بیماران دیابتی

رژیم غذایی:هدف از رژیم غ�ذایی در اف�راد دی�ابتی پیش�گیری از ع�وارض کوت�اه م�دت و بلن�د م�دت دی�ابت اس�ت، از آنج�ا ک�ه دی�ابت ب�ر متابولیس�م ب�دن تأثیرگ�ذار اس�ت رژیم غ�ذایی می توان�د در

بهبود وضعیت بیمار نقش مهمی ایفا کند. چ�اق هس�تند 2 درص�د اف�راد مبتال ب�ه دی�ابت ن�وع 60-90بین

ب�ه این اف�راد توص�یه می ش�ود ک�ه از وزن خ�ود بکاهن�د زی�را بای�د خ�ود خ�ون قن�د س�طح کن�ترل ب�رای چ�اق بیم�اران

انسولین بیشتری تولید کنند.

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

نکاتی در خصوص خود مراقبتی بیماران دیابتی آموزش مصرف دارو :

انج�ام • انس�ولین تزری�ق و خ�وراکی داروی از اس�تفاده دو ش�یوه ب�ه دی�ابتی بیم�اران درم�ان می شود.

الزم اس�ت ک�ه بیم�اران ان�واع انس�ولین را بشناسند:•انسولین شفاف کریستال)سریع- کوتاه اثر(• )متوس�ط ی�ا ط�والنی اثر(NPHانس�ولین ک�در ش�یری رنگ•همچ�نین توص�یه می ش�ود ک�ه ب�دون مش�ورت ب�ا پزش�ک ن�وع و مق�دار مص�رف انس�ولین را تغی�یر •

و �س�پس ک�ریس�تال انس�ولین ت�رک�یب�، �ابت�د�ا هن�گ�ام� بک�ش�ند. NPHنده�ن�د �و س�رنگ درون را � با�ی�د� قب�ل� ا�ز غ�ذ�ا ت�زری�ق ش�ود و�لی � را می ت�وان موق�ع خ�واب �ن�یز NPHانس�و�لین کر�ی�س�تال� حتم�ا

تزریق کرد.اس�ت. • نش�یمنگاه و ران ه�ا اط�راف و ب�ازو- جل�و تزری�ق :ش�کم-باالی ب�رای به�ترین مکان ه�ا

بی�م�اران �دی�ابت�ی ب�ا�ي�د ه�ر �ب�ار محل �ه�ای تزر�ی�ق را تع�و�یض نماین�د و ش�ستش�و� و پ�ا�ک ک�ردن س�وزن� تز�ریق با ه�ر م�اده� ای و اس�تفاده م�جدد ممن�وع است.

بیم�اری ک�ه داروی خ�وراکی کن�ترل دی�ابت مص�رف می کن�د ، بای�د بدان�د ک�ه این دارو ب�ا اف�زایش •تر�ش�ح �انس�ول�ین� در� ب�د�ن و� ک�ا�هش مق�ا�ومت� س�ل�و�لی ، �قن�د� خ�ون ر�ا ت�نظیم می کن�د و ب�ه �به�تر ش�دن� رژی�م� در�م�ان�ی کم�ک م�ی� ک�ن�د ا�م�ا� هر�گ�ز� ج�ای�گزین �آن �ن�می ش�ود. الز�م ا�س�ت� بیم�اران� هر�گ�ز

ب�دون مشورت با پزشک� نوع �و مق�دار �دارو را  تغییر ندهند.

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

چند توصیه مهم

کن�ترل روزان�ه و منظم قن�د خ�ون بس�یار مهم اس�ت و الزم اس�ت ک�ه بیمار و خانواده او طریقه کنترل قند خون را یاد بگیرند.

جراح�ات پوس�تی می توانن�د خط�ر عف�ونت را اف�زایش دهن�د الزم اس�ت ک�ه روزان�ه پوس�ت خ�ود را چ�ک کنی�د و مطمئن ش�وید ک�ه هیچگون�ه

زخم و خراشی روی آن ایجاد نشده .

هر روز ب�ا آب گ�رم و ص�ابون حم�ام کنی�د و جهت جلوگ�یری از خش�کی پوست پس از استحمام از لوسیون های چرب استفاده کنید.

از انگش�تان پ�ا و قس�مت هایی از ب�دن ک�ه ب�ا زمین در تم�اس ان�د م�راقبت کنی�د و از راه رفتن ب�ا پ�ای برهن�ه اجتن�اب كني�د، همچ�نین روزان�ه پاه�ا

را از لحاظ عدم وجود هرگونه زخم بررسی كنيد.

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

خود مراقبتی در بیماران قلبی

ح�داقل ک�ه هان�د داد نش�ان ب�ه 50مطالع�ات مبتال بیم�اران % نارس�ایی قل�بی از توص�یه ه�اي درم�انی خ�ود تبعیت نمی کنن�د . و همین ام�ر �منج�ر �ب�ه �بس�تر�ي ش�دن� مج�دد� آنه�ا �می ش�ود�. درنقط�ه پیام�دهاي ارتق�اء در مه�م ع�ا�ملی م�وثر�، خ�ود �مراق�ب�تی مقاب�ل�، مثبت� س�المتی و پ�یش�گیري از ب�س�تري ش�دن ه�اي مک�رر م�ی باشد.

خود مراقبتی در نارسایی قلبی بر مواردي چون: مدیریت رژیم غذایی و دارویی، محدودیت دریافت سدیم

ومایعاتتوزین روزانه، ورزش منظم پایش عالئم ونشانه هاي تشدید بیماري تصمیم گیري جهت اقدامات مناسب درمانی داللت می کند

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

خود مراقبتی در بیماران قلبیاصالح شیوه زندگی

با تغی�یر برنام�ه غ�ذایی و توج�ه ب�ه آنچ�ه ک�ه مص�رف می کنی�د ب�ا کن�ترل •ی�ا ک�اهش وزن ، ورزش ک�ردن ی�ا دس�ت کم پی�اده روی در اک�ثر روزه�ا

، ترک دخانیات ، کنترل قند خون ، چربی خون و فشار خون :مدت استراحت ، ورزش و فعالیت

فعالیت خود را به تدریج و آرام افزایش دهید .•برنام�ه و م�یزان و س�رعت فع�الیت ه�ای روزان�ه در ح�دی باش�د ک�ه •

فع�الیت .از ی�ا خس�تگی نش�ود تنگی نفس ی�ا قل�بی ن�اراحتی ب�اعث می �ش�ود خس�تگی� و نفس� تنگی ، س�ینه س�بب �درد ک�ه ه�ایی�

خودداری کنید .بین فعالیت ها به استراحت بپردازید .•از انجام حرکات ورزشی یا کار بالفاصله بعد از غذا پرهیز کنید.•

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

خود مراقبتی در بیماران قلبی :ناراحتی های روحی

از فشار عصبی و استرس دوری کنید .•رانندگی :

از هفته چهارم پس از حادثه قلبی حاد می توانید رانندگی کنید .•از رانندگی مداوم بپرهیزید .•در طول رانندگی هر یک ساعت استراحت کرده و قدم بزنید .•

:گروه های غذایی و • ی�اچربی از نظ�ر مق�دار کربوهی�درات غ�ذاهای س�نگین از خ�وردن

همچنین از مصرف غذاهای نفاخ پرهیز نماید .از مصرف خورش های پرچرب و آبگوشت چرب ، جگر، کله پاچه ، •

دنبه و پوست مرغ خودداری نمایید .

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

خود مراقبتی در بیماران قلبی

نحوه مصرف قرص هاي زير زباني نيترو گليسيرينهميشه قرص را همراه خود داشته باشيد.• در صورت بروز ناراحتي قلبي فعاليت خود را متوقف •

كرده و در صورت امكان دراز بكشيد دقيقه يك قرص زير زباني استفاده 10 يا 5مي توانيد هر •

كنيد دقيقه طول 15در صورتي كه ناراحتي قلبي بيشتر از •

قرص درد همچنان ادامه 3بكشد يا علي رغم مصرف داشته باشد بايد به پزشك مراجعه كرد

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

خود مراقبتی در بیماران قلبی

همچ�نين در ص�ورت ب�روز تنگي نفس، س�نكوپ، ض�ربان •قلب تن�د ي�ا كن�د وي�ا ت�ورم در مچ پ�ا ي�ا ب�االتر باي�د ب�ه پزش�ك

مراجعه نمود

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

خود مراقبتی در بیماران قلبی

بع�د از مص�رف ق�رص زي�ر زب�اني جهت جلوگ�يري از س�رگيجه ب�ه م�دت • دقيقه در وض�عيت كام�ال را�حت يا درازك�ش بمانيد20 ا�لي 15

پس از تس�كين درد مي تواني�د ب�اقي مان�ده ق�رص را از ده�ان خ�ارج كني�د •ب�ه ويژه �اگر� در �اثر م�صرف آن �دچار� سردرد م�ي شو�يد

م�اه خاص�يت خ�ود را از دس�ت ميدهند6 الي 3قرص ه�ا پس از •شرايط نگه داري قرص هاي زير زباني نيترو گليسيرين:•

در ظ�روف شيش�ه اي ت�يره رن�گ و در ج�اي خش�ك و خن�ك و دور ازافتاب

از نگ�ه داري ق�رص در نزدي�ك ب�دن خ�ودداري نمائي�د زي�را گرم�اي ب�دنسبب بي خاصيت شدن قرص مي شود

از نش�انه ه�اي م�وثر ب�ودن ق�رص احس�اس س�وزش خفي�ف زي�ر زب�انهنگام مصرف آن است

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

OTCخود درماني با استفاده از داروهاي •OTC   به چه معنی است ؟مخف�ف  OTCکلم�ه     over-the-counter ب�دون دارو ف�روش یع�نی اس�ت  

نس�خه آن چ�ه ک�ه واض�ح و مش�خص اس�ت نقش مهم داروس�ازان در مش�اوره ی �دارويي �هم�ه دار�وه�ا و مهم� ت�ر از�هم�ه�، دار�و�ه�ای� ب�دون� �نس�خ�ه می ب�اش�د و در �واق�ع آن�جاس�ت ک�ه دا�روس�ازا�ن �بعن�وا�ن� تج�ويز �کنن�ده �ی دار�و �ض�من� مش�اوره ی � د�ر �خص�و�ص �نح�وه ب�ه �ب�يم�اران الزم� ه�ای ت�وص�يه� ی� ار�ائ�ه و ک�ام�ل� ی� اس�تفاد�ه�، دوز م�ص�رف�ي، د�وره �ی �در�م�ان،� �فواص�ل مص�رف، ت�داخ�ل دارو - د�ارو و..�. نگ�ه�د�اری� د�ار�و�يي، ش�رايط دا�رويي، مس�مو�مي�ت ع�وا�رض غ�ذا، و� �دارو�-�

مسووليت د�رمان بيم�اران را بعهد�ه مي گيرن�د.

فع�الیت کلی�دی داروس�ازان در توص�یه ه�ا و تجویزه�ای دارویی ب�ه بیم�اران، ن�س�خه� �هم�را�ه �ب�ا� ب�دون� د�ا�روه�ا�ی� ا�رائ�ه ب�ا و� �کوچ�ک در �بیما�ریه�ا�ی س�اده مش�اوره �ب�ا آ�ن�ان اس�ت. ا�ین مو�ض�وع �نیازمن�د م�ه�ارت د�ا�روس�از در ش�نا�خت� ع�الئ�م و ف�ر�اهم ک�ردن� �اطالع�ات مور�دنی�از جه�ت ان�تخ�ا�ب د�اروه�ا�ی� منا�س�ب ب�دون �نی�از ب�ه� نس�خه و ت�وان�ا�یی ا�رج�اع بیم�ا�ران خ�اص� ب�ه مت�خص�ص من�اس�ب

است.

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

  OTC   شایعترین داروهای

•Pain relievers   مسکن ها: •Antihistamines ض�د - هیس�تامین :آن�تی  

حساسیت ها •Decongestants ض��د - :دکونژس��تانها  

احتقانها •Cough medicines داروهای ضد سرفه:  

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

  OTC   شایعترین داروهایمسکن ها

درده�ای • ی�ا تب  و س�ردرد ک�ردن برط�رف ب�رای  داروه�ا  از دس�ته این  عضالنی و استخوانی بکار می روند .

استامینوفن اس�تامینوفن  ب�ا  مه�ار حس درد در مغ�ز و نخ�اع س�بب ک�اهش درد می •

شود . آنتی هیستامین ها داروه�ایی هس�تند ک�ه ب�ا مه�ا ر گیرن�ده ه�ای مرب�وط ب�ه خ�ارش - تحرک�ات •

این - آنه�ا می ش�وند کن�ترل و عطس�ه س�بب خل�ط  ترش�ح - بی�نی  داروها عموما بعنوان ضد حساسیت در بین مردم شناخته می شوند

از مهمترین آنها می توان از داروهای زیر نام برد: •  - لورات�ادین - پرومت�ازین - زین هیدروکس�ی - کلماس�تین  - کلرفن�یرامین  - هی�درامین دیفن

زادتین - سیتیریزین - و ...

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

  OTC   شایعترین داروهایدکونژستانها•

و س�بب بی�نی ش�ده مخ�اط رگه�ای تنگی ب�اعث ک�ه داروه�ایی هس�تند دکونژس�تانها ف�روکش ک�ردن الته�اب و ورم و احتق�ان  در این ناحی�ه می ش�وند از داروه�ای  ض�د احتق�ان  ب�دون نس�خه  می ت�وان ازپ�زودو اف�درین و فنی�ل اف�رین ن�ام ب�رد. ک�ه فنی�ل وج�ود دکونژس�تان هیس�تامین آن�تی ق�رص درت�رکیب ای�ران دارویی ب�ازار در اف�رین

. دارد

  داروهای ضد سرفه •

 داروه�ایی ک�ه ب�رای س�رفه تج�ویز می ش�ود دو دس�ته هس�تند : یکی  داروه�ای ض�د س�رفه و دیگ�ری اکس�پکتورانت ه�ا  -  داروه�ای ض�د س�رفه  س�بب مه�ار رفلکس س�رفه می ش�وند ک�ه از جمل�ه آنه�ا می ت�وان از دکس�ترومتورفان و کلوبوتین�ول ن�ام ب�رد .  گ�روه دیگ�ر این داروه�ا اکس�پکتورانت ه�ا هس�تند ک�ه س�بب رقی�ق ش�دن خل�ط ش�ده وب�دین وس�یله ب�اعث می ش�وند ک�ه ب�ا ه�ر ب�ار س�رفه مج�اری تنفس�ی از خل�ط و ترش�ح پ�اک ش�ود. ک�ه در این گ�روه گای�افنزین ق�رار دارد ک�ه هم بص�ورت مج�زا و هم درت�ركیب

اكسپكتورانت ساده و كدئین وجود دارد

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

چگونگی  استفاده كردن از مطالب برشور داروها ی OTC بدون نسخه

هرچن�د ب�رای تهی�ه و خری�د داروه�ای ب�دون نس�خه نی�ازی ب�ه •تج�و�یز پز�ش�ك ن�یس�ت ام�ا این� دا�روه�ا ن�یز م�ی ت�وان�د� س�بب �ب�روز ع�وارض ج�انبی �ناخواس�ت�ه  و گ�اهی ب�س�یار ج�دی� در اس�تفا�ده

كنندگان گردد . تركیب�ات دارویی : ش�امل م�اده م�وثر موج�ود در دارو اس�ت

كه سبب كاهش عالئم در شما می گردد  اندیكاسیونها یا موارد مصرف دارو كه مصرف آن سبب

بهبودی آنها در بیمار می گردد هش�دارها ك�ه ش�ما هنگ�امی ك�ه این دارو را اس�تفاده می

كنی�د بای�د �بدا�نی�د ش�را�یط اس�تفاده� از غ�ذاه�ای هم�راه-د�ارو ه�ا و یا رانندگی همراه با  استفاده از آنها چیست؟

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

چگونگی  استفاده كردن از مطالب برشور داروها ی OTC بدون نسخه

چگونگی مصرف كه در چه زمانی مصرف آنها بهتر . است

باش�د الزم اس�ت ممكن ك�ه مهمی اطالع�ات سایر بدانید) همانند روش نگهداری و )…

م�واد س�ایر و خ�وراكی رنگه�ای و نگهدارن�ده مواد ش�یمیا�یی ك�ه هم�راه� دارو وج�ود دار�د - دانس�ت�ن این �نك�ات ب�خ�ص�وص ب�ر�ای ا�ف�رادی �مهم� اس�ت ك�ه� �ب�ه � �م�ا�ده� ی�ا ر�ن�گ�

خاصی حساسیت دارند. آدرس ی�ا تلفن س�ازندگان آن ك�ه اگ�ر نی�از ب�ه اطالع�ات

بیشتری داشتید باآنها تماس بگیرید .

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

چگونه ازدرمان با این داروها بهترین نتیجه را بگیریم ؟

هم�انطور ك�ه داروه�ای  ب�دون نس�خه ممكن اس�ت در بس�یاری از م�وار�د� مفی�د ب�اش�د د�ر م�وا�ر�دی ن�یز �ممك�ن اس�ت م�ض�رات�ی داش�ته باش�د ب�ر�ای� ا�س�تفاد ص�ح�یح از� �این� داره�ا� ب�ه ا�ین �راهنم�ایی ه�ا� توج�ه

: ك�نیدبا پزشك مشورت كنید •در زم�انی ك�ه روش اس�تفاده ی�ا ت�اثیر ی�ك دارو را بدرس�تی نمی •

دانی�د از پزش�ك ی�ا داروس�ا�ز د�اروخان�ه� ای ك�ه دار�و را از آنج�ا تهی�ه می ك�نید همه این اطالعات ر�ا سوال ك�نید �

ی�ا داروس�از • از پزش�ك ی�ك دارو مص�رف می كنی�د از اگ�ر بیش بخواه�ی�د ك�ه ت�اث�یرا�ت م�تقاب�ل آنه�ا ر�ا ب�ر �هم�دیگر� ب�ه روش�نی ب�رای ش�م�ا توض�ی�ح دهن�د ت�ا� ش�ما �هم از �واكنش�ه�ای �متق�اب�ل داروه�ایی ك�ه

مصرف می كنی�د آگاهی ی�ابید.

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

مواردي كه بايد به بيمار هنگام دريافت داروي بدون نسخه توضيح داد:

این دارو چه كاری انجام می دهد؟ •این دارو را چه موقع باید مصرف كنید ؟ •اث�رات ج�انبی و واكنش�های ناخواس�ته این دارو در ب�دن چ�ه •

چیزهایی می تواند باشد ؟ این دارو با چه غذاها یا نوشیدنی هایی تداخل دارد؟ •در زم�ان مص�رف دارو چ�ه ن�وع فعالیته�ایی بای�د كم ش�ود ی�ا •

با احتیاط انجام شود؟ چگونه می توانیم بفهمیم كه دارو اثر كرده است ؟ •

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

نام ژنریك و تجارتی چیست و شما چه وظیفه ای در قبال آن دارید؟

نام ژنری�ك دارو هم�ان ن�ام م�اده م�وثره موج�ود در دارو اس�ت •كارخان�ه • ه�ر اس�ت ممكن ك�ه اس�ت ن�امی تج�ارتی نام

س�ازن�ده ای� ب�رای ی�ك� دا�رو ی�ك ن�ام� خ�اص اس�تفا�ده �نمای�د �ك�ه ا�لبت�ه در ب�ازار �دارویی ای�ران� ای�ن نا�مه�ا ح�ذف ش�ده و�لی از�

مج�د�دا ا�ین ن�امه�ا �بت�در�یج در� ح�ال� وا�ر�د 1380ا�بت�دای س�ال � شدن به بازار دارویی ایران است

  اگ�ر ن�ام دارو هم�ان ن�ام ژنری�ك دارو اس�ت ك�ه می توانی�د •ن�ام ب�ا اگ�ر دارویی ب�دون دغدغ�ه آن را مص�رف كنی�د ولی تج�ارتی تهی�ه نم�وده ای�د قب�ل از مص�رف بای�د حتم�ا مطمئن نظ�ر م�ورد ك�ه اس�ت داروئی هم�ان دقیق�ا این ك�ه ش�وید

شماست .

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

وضعیت بحرانی مصرف خودسرانه دارو در ايران! علت چيست؟.....

علت بروز مصرف غیر منطقی دارو در کشور:•دسترسی آسان مردم به دارو –همچنین تهیه بدون نسخه برخی اقالم دارویی–

- میزان باالي مراجعات مردم به پزشکان در کشورمانمسائل اقتصادي– فرهنگ عمومي جامعه –باورهاي غلط افراد جامعه که مصرف آنتي بيوتيک –

هاي قوي تاثير بهتري در روند درمان آنها خواهد داشت!

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

مصرف بي رويه آنتي بيوتيک ها در ايران!

پزش�کان عم�ومي • ب�ه کنن�ده بيم�اران مراجع�ه از نیمي حداقل يک نوع آنتي بيوتيک دريافت مي کنند!

خط�ر مق�اومت ميک�روبي اص�لي ت�رين عارض�ه مص�رف •حد آنتي بيوتيک هابيش از

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

علل مصرف نابجای آنتی بيوتيک هاجایگاه نامناسب مصرف عدم کنترل و مصرف زیاد•آن�تی بيوتي�ک ه�ا بيش از ني�از بط�ور مث�ال اس�تفاده از آن�تی بيوتي�ک •

برای عفونت ویروسیتوقف و قطع مصرف آنتی بيوتيک قبل از اتمام دوره درمانی•استفاده از باقی مانده آنتی بيوتيکی که از نسخه های قبل به •

جای مانده است تکرارمجدد نسخه پزشک بدون اجازه وی • سهل انگاری و یا عدم توجه به مقادیر تجویزی، و به ميل •

خود دوزدارو را تغيير دادن•درمان خودسرانه بيمار یا مصرف آنتی بيوتيک ها جهت تسریع •

در رشد و کاهش بيماری دام و طيور

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

نک�اتی ک�ه در مص�رف آن�تی بيوتي�ک ه�ا بای�د م�ورد توج�ه قرارگيرد:

ال�ف- تم�ام داروه�ای تج�ویز ش�ده در نس�خه بای�د توس�ط بيم�ار •ن�وع وش�دت بس�ته ک�ه آن م�دت و مق�دار و دری�افت ش�ود عف�و�نت تو�س�ط پ�زش�ک دس�تور �داده ش�د�ه دقي�ق�ا" ر�ع�ایت �گ�ردد�

تا عفونت کامال" ریشه کن گردد.کام�ل • توج�ه م�ورد دارو برچس�ب روی ه�ای راهنم�ائی ب-

آن�تی ب�ر�خی د�ارو� س�ر س�ا�عت م�ص�رف گ�ر�دد. و گ�يرد ق�رار بي�و�تيکه�ا� بای�د� �قب�ل �ا�ز غ�ذ�ا و �ب�ا� مع�ده� �خ�الی �، ب�رخ�ی� هم�را�ه غ�ذا و� �ب�رخ�ی ک�ه� بص�و�رت �محل�ول �ی�ا �سوس�پان�س�يون ه�س�تن�د� و �بای�د� ا�ز ت�ا مق�دا�ر الز�م از �م�ص�رف �شيش�ه� تک�ان� داد�ه� ش�ون�د قب�ل� بای�د� �د�ر برس�د�، �آن�تی �ب�ي�وتيکه�ا� بيم�ا�ر �،� ب�د�ن� ب�ه آ�ن�ت�ی� �بيو�تي�ک� یخچ�ال نگه�داری ش�وند ت�ا از تجزی�ه آن ه�ا جلوگ�يری بعم�ل آید.

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان

سفارش های الزم برای بيماران جهت احتراز از مصرف نابجای آنتی بيوتيکها

تج�ویز ش�ده • دیگ�ری ب�رای ش�خص ک�ه را بي�وتيکی آن�تی هرگ�ز است، مصرف نکنيد.

بای�د راهنم�ائی ب�رای طریق�ه مص�رف و مق�دار دارو را بط�ور دقي�ق •رعایت کند.

به محض اینک�ه احس�اس بهب�ودی ک�رد نبای�د مص�رف دارو را قط�ع •و �متوقف نم�وده �و باید حت�ما" د�وره درمان ر�ا تا آخ�ر اد�امه دهد.

از اص�رار ک�ردن ب�ه پزش�ک ب�رای نوش�تن آن�تی بي�وتيکی ک�ه ح�تی •ی�ا و کن�د پره�يز ن�دارد ل�زومی آن تج�ویز ، ميکن�د فک�ر پزش�ک

خودسرانه آن را تهيه کند.از مص�رف آن�تی بيوتي�ک ه�ای ت�اریخ گذش�ته خ�ودداری کن�د. زی�را •

برخی از آنها ممکن است زیان آورباشند.

یک عمر سالمت، با خود

مراقبتی

معاونت غذا و دارو کاشان